FilozofiaFilozofiaEdyty Stein.Edyty Stein.

Poszukiwania naukowe, a co za tym Poszukiwania naukowe, a co za tym idzie i wiedzy w życiu człowieka są idzie i wiedzy w życiu człowieka są faktami bezwarunkowymi. Znajdują się faktami bezwarunkowymi. Znajdują się one zawsze w centrum homo ludens, one zawsze w centrum homo ludens, doświadczała tego patronka naszej doświadczała tego patronka naszej szkoły - Niemka żydowskiego szkoły - Niemka żydowskiego pochodzenia Edyta Stein. Wydaje się, iż pochodzenia Edyta Stein. Wydaje się, iż filozofia jako nauka racjonalna niewiele filozofia jako nauka racjonalna niewiele ma wspólnego z mistyką. Tymczasem ma wspólnego z mistyką. Tymczasem zależy to od traktowania jednej i zależy to od traktowania jednej i drugiej rzeczywistości. Wychodząc od drugiej rzeczywistości. Wychodząc od nurtu tych dyscyplin można stwierdzić, nurtu tych dyscyplin można stwierdzić, że pierwsza jest w swym znaczeniu że pierwsza jest w swym znaczeniu etymologicznym „umiłowaniem etymologicznym „umiłowaniem mądrości”, które posiada głębokie mądrości”, które posiada głębokie implikacje prowadzące ku wiedzy i implikacje prowadzące ku wiedzy i poznaniu, a także ku prawdzie. Druga poznaniu, a także ku prawdzie. Druga jak zauważyła Edyta Stein jest także jak zauważyła Edyta Stein jest także wiedzą, ale przede wszystkim wiedzą, ale przede wszystkim otrzymaną od Jestem-który-Jestem.otrzymaną od Jestem-który-Jestem.

Źródła filozofii Edyty Źródła filozofii Edyty SteinStein

Filozofia Edyty Stein rodzi się z fascynacji Filozofia Edyty Stein rodzi się z fascynacji istnienia człowieka. Te zainteresowania istnienia człowieka. Te zainteresowania pobudziły Edytę do zajęcia się fenomenologią, pobudziły Edytę do zajęcia się fenomenologią, która należy do dziedzictwa naukowego która należy do dziedzictwa naukowego ludzkości ludzkości

Cel Edyty Stein..

Edyta Stein była przekonana, że celem jej Edyta Stein była przekonana, że celem jej życia jest służba innym, a zadanie to można życia jest służba innym, a zadanie to można wypełnić wtedy, gdy odpowiednio wykorzysta wypełnić wtedy, gdy odpowiednio wykorzysta się własne uzdolnienia. Edyta, zdając się na się własne uzdolnienia. Edyta, zdając się na własne rozeznanie postanowiła studiować własne rozeznanie postanowiła studiować literaturę i filozofię. Poszukiwanie prawdy literaturę i filozofię. Poszukiwanie prawdy stało się nadrzędnym pragnieniem w życiu stało się nadrzędnym pragnieniem w życiu młodej Żydówki.młodej Żydówki.

Dlatego też w 1911 roku zapisuje się na Dlatego też w 1911 roku zapisuje się na Uniwersytet we Wrocławiu, gdzie rozpoczęła Uniwersytet we Wrocławiu, gdzie rozpoczęła studia z psychologii, filozofii studia z psychologii, filozofii i historii, a także z germanistyki. Poznała tam i historii, a także z germanistyki. Poznała tam profesora Williama Sterna wykładowcę profesora Williama Sterna wykładowcę psychologii. W związku z tym zaangażowała psychologii. W związku z tym zaangażowała się w Grupę pedagogiczną, która poszukiwała się w Grupę pedagogiczną, która poszukiwała odpowiedzi na pytania dotyczące sensu odpowiedzi na pytania dotyczące sensu życia. życia. Studia z psychologii jak i owe grupa dość Studia z psychologii jak i owe grupa dość szybko ją rozczarowały, ponieważ szybko ją rozczarowały, ponieważ przedstawione metody pracy nie pozwalały przedstawione metody pracy nie pozwalały dostrzec i odsłonić tajemnicy człowieka. dostrzec i odsłonić tajemnicy człowieka. Edyta określiła psychologię jako naukę nie Edyta określiła psychologię jako naukę nie posiadającą duszy.posiadającą duszy.

Doświadczenie intelektualne tej nauki ukazało jej fakt, iż Doświadczenie intelektualne tej nauki ukazało jej fakt, iż czyste metody przyrodnicze „nie potrafią” rozświetlić sensu czyste metody przyrodnicze „nie potrafią” rozświetlić sensu ludzkiej egzystencji. Przełom w jej życiu dokonał się po ludzkiej egzystencji. Przełom w jej życiu dokonał się po przeczytaniu dzieła Edmunda Husserla pt.: „Badania przeczytaniu dzieła Edmunda Husserla pt.: „Badania Logiczne”. Lektura ta przyczyniła się do podjęcia decyzji Logiczne”. Lektura ta przyczyniła się do podjęcia decyzji

o opuszczeniu rodzinnych stron.o opuszczeniu rodzinnych stron.

POSZUKIWANIEPOSZUKIWANIEUdała się do Getyngi z nadzieją Udała się do Getyngi z nadzieją rozpoczęcia studiów filozoficznych rozpoczęcia studiów filozoficznych – na wydziale fenomenologii. Była – na wydziale fenomenologii. Była przekonana, że w fenomenologii przekonana, że w fenomenologii odnajdzie to, czego nie znalazła w odnajdzie to, czego nie znalazła w psychologii. Wnikliwe poszukiwania psychologii. Wnikliwe poszukiwania w dziełach Husserla utwierdziły ją w dziełach Husserla utwierdziły ją w przekonaniu, że jest to filozofia w przekonaniu, że jest to filozofia jej czasów. Edyta podjęła się jej czasów. Edyta podjęła się napisania pracy doktorskiej na napisania pracy doktorskiej na temat tak zwanej teorii wczucia. temat tak zwanej teorii wczucia. Chodziło o wykazanie, czym i w jaki Chodziło o wykazanie, czym i w jaki sposób możliwe jest poznanie sposób możliwe jest poznanie drugiego człowieka, jego przeżyć, drugiego człowieka, jego przeżyć, jego aktów psychicznych, w jego aktów psychicznych, w których ujawnia się jego życie których ujawnia się jego życie duchowe, mające swoje najgłębsze duchowe, mające swoje najgłębsze źródło w tym, co nazywamy źródło w tym, co nazywamy „wnętrzem” człowieka. „wnętrzem” człowieka.

Teoria wczucia pozwoliła jej Teoria wczucia pozwoliła jej skutecznie zrozumieć potrzeby skutecznie zrozumieć potrzeby drugiej osoby. W sierpniu 1916 drugiej osoby. W sierpniu 1916 roku zdała egzamin doktorski z roku zdała egzamin doktorski z wyróżnieniem summa cum wyróżnieniem summa cum laude. Wkrótce po tym została laude. Wkrótce po tym została asystentką Edmunda Husserla. asystentką Edmunda Husserla. Jej rozprawa doktorska o Jej rozprawa doktorska o zagadnieniu wczucia, jako zagadnieniu wczucia, jako wywód filozoficzno-wywód filozoficzno-fenomenologiczny, fenomenologiczny, uporządkowuje niejako poglądy uporządkowuje niejako poglądy antropologiczne w antropologiczne w fenomenologii zaczynając od fenomenologii zaczynając od perceptywnego analizowania perceptywnego analizowania przeżyć poznawczych. przeżyć poznawczych. Fenomenologia stała się dla Fenomenologia stała się dla Edyty Stein kluczem poznania, Edyty Stein kluczem poznania, który zmotywował ją, do który zmotywował ją, do poznania filozofii klasycznej. poznania filozofii klasycznej.

Po odkryciu husserlowskiej fenomenologii, było Po odkryciu husserlowskiej fenomenologii, było spotkanie z filozofią klasyczną spotkanie z filozofią klasyczną a konkretnie z filozofią Tomasza z Akwinu. To a konkretnie z filozofią Tomasza z Akwinu. To spotkanie było konfrontacją z myśleniem zupełnie spotkanie było konfrontacją z myśleniem zupełnie innego typu. Spojrzenie fenomenologiczne kieruje innego typu. Spojrzenie fenomenologiczne kieruje się na istotę, nie przyjmuje rozwiązań, które się na istotę, nie przyjmuje rozwiązań, które powstały w poprzedniej tradycji filozoficznej, powstały w poprzedniej tradycji filozoficznej, mimo tego Edyta, jak zauważył Machnacz, mimo tego Edyta, jak zauważył Machnacz, dostrzega wiele elementów wspólnych między dostrzega wiele elementów wspólnych między arystotelesowsko-tomistyczną myślą i arystotelesowsko-tomistyczną myślą i fenomenologią. Analizuje bliżej sześć tematów:fenomenologią. Analizuje bliżej sześć tematów:

1) Filozofia jako nauka ścisła,1) Filozofia jako nauka ścisła, 2) Rozum naturalny i nadprzyrodzony,2) Rozum naturalny i nadprzyrodzony, 3) Filozofia krytyczna i dogmatyczna,3) Filozofia krytyczna i dogmatyczna, 4) Filozofia teocentryczna i egocentryczna,4) Filozofia teocentryczna i egocentryczna, 5) Ontologia i metafizyka,5) Ontologia i metafizyka, 6) Indukcja jako problem metody 6) Indukcja jako problem metody

fenomenologicznej i scholastycznej.fenomenologicznej i scholastycznej.

Stein uważała, iż Stein uważała, iż arystotelesowsko-arystotelesowsko-tomistyczna filozofia tomistyczna filozofia spełnia niektóre spełnia niektóre postulaty postulaty postawione przez postawione przez Husserla. Dla Autora Husserla. Dla Autora „Badań Logicznych” „Badań Logicznych” filozofia nie jest filozofia nie jest sprawą doznań czy sprawą doznań czy też konstrukcji; też konstrukcji; filozofia bowiem filozofia bowiem bierze swój początek bierze swój początek niejako z kontaktu niejako z kontaktu z tym, co jest realnie z tym, co jest realnie istniejąceistniejące..

FILOZOFIA KRZYŻAFILOZOFIA KRZYŻAStein próbuje wniknąć także w świat filozofii krzyża,Stein próbuje wniknąć także w świat filozofii krzyża,[16] ale w zupełnie inny sposób niż dotychczas.[17] [16] ale w zupełnie inny sposób niż dotychczas.[17] Na gruncie tejże filozofii stara się wypracować takie Na gruncie tejże filozofii stara się wypracować takie pojecie filozofii, które pozwoli jej „uprawiać” ją jako pojecie filozofii, które pozwoli jej „uprawiać” ją jako naukę ścisłą. Zatem ma to być filozofia wiodąca naukę ścisłą. Zatem ma to być filozofia wiodąca w sposób racjonalny ku Prawdzie, niemniej droga w sposób racjonalny ku Prawdzie, niemniej droga do pewności prawdy wiedzie nie tylko przez rozum do pewności prawdy wiedzie nie tylko przez rozum naturalny, ale i przez rozum nadprzyrodzony, który naturalny, ale i przez rozum nadprzyrodzony, który można nazwać iluminacio. Stąd według Stein kto można nazwać iluminacio. Stąd według Stein kto szuka prawdy, ten szuka Boga, który jawi się in szuka prawdy, ten szuka Boga, który jawi się in crux jako Deus absconditus. Dzięki temu animal crux jako Deus absconditus. Dzięki temu animal rationale styka się z filozofią krzyża czy jest tego rationale styka się z filozofią krzyża czy jest tego świadoma czy też nie.świadoma czy też nie.

Zetknięcie się, a co za tym Zetknięcie się, a co za tym idzie i odczytanie filozofii idzie i odczytanie filozofii było przejściem od bytu było przejściem od bytu poszukującego prawdy do poszukującego prawdy do Bytu Prawdziwego – samej Bytu Prawdziwego – samej Prawdy od stworzenia do Prawdy od stworzenia do Stwórcy. Od fenomenologii Stwórcy. Od fenomenologii Husserla do filozofii Husserla do filozofii Tomasza, od bytu, idei do Tomasza, od bytu, idei do Bytu Absolutnego. Dzięki Bytu Absolutnego. Dzięki temu filozofia Stein stała temu filozofia Stein stała się filozofią przejścia, ale się filozofią przejścia, ale nie próżnią, odnalezieniem nie próżnią, odnalezieniem tego czego przez cały tego czego przez cały okres naukowego życia okres naukowego życia poszukiwała – Prawdyposzukiwała – Prawdy..

Najważniejsze dzieła: Problem "wczucia się". Rozprawa doktorska (Zum Problem der Einfühlung. Dissertation), Halle 1917. Fenomenologia Husserla a filozofia św. Tomasza z Akwinu. Księga pamiątkowa ku czci Husserla' (Die Phänomenologie Husserls und die Philosophie des hl. Thomas von Aquin. Jubiläumsausgabe für Husserl), Halle 1929. Św. Tomasza z Akwinu badania dotyczące zagadnienia prawdy (Des hl. Thomas von Aquino Untersuchungen über die Wahrheit),

1-2, Breslau 1931. Byt skończony a byt wieczny (Endliches und ewiges Sein), 1937, wydane: Freiburg im Breisgau 1950. - Pozycja jest przeróbką pracy habilitacyjnej pt. Możność i akt (Potenz und Akt. Habilitationsschrift). Wiedza Krzyża. Studium o św. Janie od Krzyża (Kreuzeswissenschaft. Studie über Johannes vom Kreuz), niedokończone 1942, nowe niemieckie wydanie: Herder Verlag, Freiburg im Breisgau 2003. Twierdza duchowa (Welt und Person. Beitrag zum christlichen Wahrheitsstreben), Zysk i S-ka, Marzec 2006, ISBN: 83-7298-920-6

„„Narodziła się 9 Sierpnia 1942 roku w Narodziła się 9 Sierpnia 1942 roku w komorze gazowej hitlerowskiego komorze gazowej hitlerowskiego obozu Auschwitz – Birkenau. obozu Auschwitz – Birkenau. Narodziła dla nieba…”.Narodziła dla nieba…”.

Ola KwiecinskaOla KwiecinskaPrezentacje przygotowały:Prezentacje przygotowały:Dominika SmolarczykDominika Smolarczyk