firmam Çevre mevzuat›na ne kadar uyumlu projesi de ...isbn 978-9944-60-550-2 1. bask›, 250 adet...

Firmam Çevre

Mevzuat›na Ne Kadar

Uyumlu Projesi

De¤erlendirme Raporu

ve ‹htiyaç Analizi

ETCF ABtarafından

finanse edilmektedir.

ETCF Programı TOBB ve EUROCHAMBRESkoordinasyonunda yürütülmektedir.

Proje Ortaklar›

‹flbirli¤i Yap›lan Kurulufl

Firmam Çevre

Mevzuat›na Ne Kadar

Uyumlu Projesi

De¤erlendirme Raporu

ve ‹htiyaç Analizi

ETCF ABtarafından

finanse edilmektedir.

ETCF Programı TOBB ve EUROCHAMBRESkoordinasyonunda yürütülmektedir.

Proje Ortaklar›

‹flbirli¤i Yap›lan Kurulufl

Kas›m 2009

ISBN 978-9944-60-550-2

1. Bask›, 250 Adet

Kas›m 2009

‹stanbul Sanayi Odas› Yay›nlar› No: 2009/15

Çevre fiubesi

Meflrutiyet Caddesi No: 62

Tepebafl› 34430 ‹stanbul

Tel: (212) 252 29 00 (pbx)

Faks: (212) 251 46 37

www.iso.org.tr

Yap›m:

Mürettebat Reklamc›l›k

Badem11 Villa16 Bahçeflehir

34538, ‹stanbul

Tel: (212) 608 06 08

Faks: (212) 608 16 03

www.murettebat.com.tr

© Tüm haklar› ‹stanbul Sanayi Odas›’na aittir.

Bu yay›ndaki bilgiler ancak kaynak gösterilmek suretiyle kullan›labilir.

Bu yay›n Avrupa Birli¤i’nin mali katk›s› ile haz›rlanm›flt›r.

Bu yay›n›n içeri¤i hiçbir flekilde Avrupa Birli¤i’nin resmi görüfllerini yans›tmamaktad›r.

Firmam Çevre Mevzuat›na Ne Kadar Uyumlu Projesi, ‹stanbul Sanayi Odas› taraf›ndan

Mersin Ticaret ve Sanayi Odas› ile Valencia Ticaret Odas› iflbirli¤inde yürütülmektedir.

Çevrenin korunmas› AB politikalar› aras›nda en çok düzenlemeye tabi alanlardan biridir. Gerek boyutugerekse derinli¤i aç›s›ndan, topluluk müktesebat›n›n içinde tar›m bölümünden sonraki en büyük bölümçevre bölümüdür.

Çevre bölümünün bir özelli¤i de, ilgili düzenlemelerin sürekli artmas›, yeni düzenleme alanlar›n›n ortayaç›kmas› ve mevcut düzenlemelerin daha kat› hale gelecek flekilde gözden geçirilmesidir. Türkiye'nin AB'yeuyum sürecinin yaln›zca AB çevre müktesebat›n›n iç hukuka yans›t›lmas›ndan ibaret olmad›¤› bilinmektedir.Uygulamaya ait altyap›n›n oluflturulmas› ve özellikle yat›r›mlar›n gerçeklefltirilmesi bu sürecin en can al›c›bölümüdür.

Çevre ile ilgili yasal düzenlemelerin Türk çevre mevzuat›na aktar›lmas› konusunda çal›flmalar devametmektedir. AB çevre müktesebat›n›n Türk mevzuat›na uyarlanmas›yla ortaya ç›kacak sorumluluk veyükümlülüklerden do¤rudan ya da dolayl› olarak etkilenecek olan sanayimiz bu anlamda stratejik önemtafl›maktad›r.

Sanayi firmalar›m›za destek olma konusunda Odalar›m›z, sektörel ve mesleki kurulufllar ile di¤er ilgilikurumlar önemli sorumluluklar üstlenmektedirler. Bu süreçte, Odalar›m›za, üyelerine bilgi ak›fl›n› sa¤lamakkadar, ulusal mevzuat›n uyumland›r›lmas› s›ras›nda sektörlerin konumunu, müktesebata uyum kabiliyetlerinive ihtiyaçlar›n› ortaya koymak aç›s›ndan da önemli görevler düflmektedir.

Odam›z›n çevreye yönelik çal›flmalar›, üyelerimizin çevre bilincini gelifltirmek, çevre mevzuat›n›n AB ileuyumlu hale getirilmesine katk›da bulunmak ve sanayimizi çevre dostu teknolojileri kullanmaya teflviketmek temelinde yürütülmektedir. AB taraf›ndan finanse edilen ve TOBB ve EUROCHAMBRES iflbirli¤indeyürütülmekte olan “AB-Türkiye Oda Forumu” kapsam›nda Odam›z›n “How Green is My Firm - FirmamÇevre Mevzuat›na Ne Kadar Uyumlu” projesi Aral›k 2008'de Merkezi Finans ve ‹hale Birimi’nden hibealmaya hak kazanm›flt›r.

Odam›z taraf›ndan yürütülen projede ortaklar›m›z; Valencia Ticaret Odas› (‹spanya) ile Mersin Ticaretve Sanayi Odas› (MTSO) olup, Türkiye Kimya Sanayicileri Derne¤i iflbirli¤i yapt›¤›m›z kurulufl olarakprojeye katk› vermifltir.

“How Green is My Firm - Firmam Çevre Mevzuat›na Ne Kadar Uyumlu” projesiyle kimya sektörününAB ve Türk Çevre Mevzuat›na uyumunun de¤erlendirilmesi amaçlanm›flt›r. AB ve Türk çevre mevzuatlar›n›nde¤erlendirilmesi, kontrol listesi haz›rlanmas›, kimya sektöründen ‹SO ve MTSO üyesi firma tesislerininziyaret edilmesi ve kontrol listesi kullan›larak de¤erlendirme raporuna kaynak teflkil edecek verilerintoplanmas› ve üç bilgilendirme toplant›s› ile üyelerimize bilgi aktar›lmas› hedeflenmifltir. AB - Türk çevremevzuat›na iliflkin sektörel de¤erlendirme raporu haz›rlanmas› ve kimya sektöründen temsilciler ile birlikteValencia'ya e¤itim ziyareti yap›lmas› da projenin faaliyet ad›mlar›ndand›r.

Proje kapsam›nda ziyaret edilen ve kimya sektöründeki ‹SO ve MTSO üyesi firmalardan AB ve TürkÇevre Mevzuat›na iliflkin kontrol listelerinin doldurulmas›yla al›nan bilgiler ›fl›¤›nda, Türkiye KimyaSanayicileri Derne¤i Genel Sekreteri Say›n Mustafa Ba¤an taraf›ndan haz›rlanan “De¤erlendirme Raporuve ‹htiyaç Analizi”nin sanayimizin AB'ye uyum sürecine katk›da bulunaca¤› ve ilgili tüm kurumlar içinyol gösterici olaca¤› inanc›yla kamuoyunun bilgisine sunuyoruz.

C. Tan›l Küçük

‹stanbul Sanayi Odas› Yönetim Kurulu Baflkan›

3

ÖNSÖZ

1. DE⁄ERLEND‹RME ........................................................................................................................ 9

1.1 Ankete kat›lan firmalar›n profili ....................................................................................................... 9

1.1.1 Çal›flan say›s›na göre kat›l›mc› profili ...................................................................................... 9

1.1.2 Kurulufl y›l› ............................................................................................................................... 9

1.1.3 2008 Cirosuna göre kat›l›mc› profili ......................................................................................... 10

1.1.4 Faaliyet alan›na göre kat›l›mc› profili ....................................................................................... 10

1.1.5 Ankete kat›lan firmalar›n ihracat profili ................................................................................... 12

1.1.6 Teknoloji menfleine göre kat›l›mc› firmalar›n da¤›l›m› ............................................................ 13

1.1.7 Ankete kat›lan firmalar›n çevre harcamalar› ............................................................................. 14

1.1.8 Çevre kirlili¤i önleme sigortas› ................................................................................................. 14

1.1.9 Kat›l›mc›lar›n AB Çevre Fonlar› hakk›ndaki fark›ndal›¤› ........................................................ 15

1.1.10 AB Çevre mevzuat›na uyum için beklentiler hakk›nda kat›l›mc› profili ................................ 16

1.2 ‹zinler ................................................................................................................................................ 16

1.2.1 ‹flyeri açma ve çal›flma ruhsat› ................................................................................................... 16

1.2.2 Çevresel Etki De¤erlendirmesi (ÇED) aç›s›ndan firmalar›n durumu ....................................... 17

1.3 Tehlikeli at›k yönetimi ...................................................................................................................... 17

1.3.1 Tehlikeli at›k üretimi ................................................................................................................ 18

1.3.2 Y›lda üretilen tehlikeli at›k miktarlar› ...................................................................................... 18

1.3.3 Tehlikeli at›k beyan formu ....................................................................................................... 19

1.3.4 Üç y›ll›k at›k yönetim plan› ...................................................................................................... 19

1.3.5 Tehlikeli at›klar›n lisansl› geri kazan›m / bertaraf tesislerinde bertaraf› .................................. 19

1.3.6 Tehlikeli at›klar›n türlerine göre verildi¤i lisansl› firma say›s› ................................................ 20

1.3.7 Lisans kopyas›n›n edinilmesi ................................................................................................... 20

1.3.8 Tehlikeli at›klar›n tesiste depolanmas› ..................................................................................... 20

1.3.9 Tesiste depolama alan›n›n kriterlere uygunlu¤u ....................................................................... 21

1.3.10 Tehlikeli at›k tafl›nmas› ve ulusal at›k tafl›ma formunun doldurulmas› ................................... 21

1.3.11 At›k yönetiminde at›k azalt›lmas› için giriflimler ve hedefler ................................................. 22

1.3.12 At›k yönetimi ile ilgili belgelerin 5 y›l saklanmas› ................................................................. 22

1.3.13 At›k pil/akü yönetimi .............................................................................................................. 23

1.3.14 Tehlikeli At›klar›n Kontrolü Yönetmeli¤ine (TAKY) uyum için yap›lan giriflimler ............. 23

1.3.15 At›k analizi ............................................................................................................................. 24

1.3.16 At›klar›n düzenli depo tesisinde depolanmas› ........................................................................ 25

1.4 At›k Ya¤lar ....................................................................................................................................... 26

1.4.1 At›k ya¤ üretimi ........................................................................................................................ 26

5

‹Ç‹NDEK‹LER

6

1.4.2 At›k ya¤ analizi ......................................................................................................................... 26

1.4.3 At›k ya¤lar›n kategorilerine göre ayr› toplanmas› .................................................................... 26

1.4.4 At›k ya¤lar›n tafl›nmas› ve ifllenmesi ........................................................................................ 27

1.4.5 At›k ya¤ beyan formu, ulusal at›k tafl›ma formu ve belgelerin saklanmas› ............................. 27

1.4.6 At›k Ya¤lar›n Kontrolü Yönetmeli¤ine uyum için iyilefltirme ................................................ 28

1.5 Ambalaj at›klar› ................................................................................................................................ 28

1.5.1 Ambalaj at›klar› yönetimi ........................................................................................................ 29

1.5.2 Piyasaya süren .......................................................................................................................... 29

1.5.3 Piyasaya süren müracaat formunun doldurulmas› ................................................................... 29

1.5.4 Ürünler için kullan›lan ambalaj cinsi/miktar› .......................................................................... 30

1.5.5 Ambalaj at›klar›n›n kayna¤›nda ayr› toplanmas› ..................................................................... 30

1.5.6 Geri kazan›m hedeflerinin sa¤lanmas› ..................................................................................... 31

1.5.7 Üretim s›ras›nda tesiste oluflan ambalaj at›¤› ........................................................................... 31

1.5.8 Tesiste üretilen ambalaj at›klar›n›n teslimi .............................................................................. 31

1.5.9 Tesisten kaynaklanan ambalaj at›klar›n›n azalt›m plan› .......................................................... 32

1.5.10 Ambalaj at›klar›n›n azalt›lmas›nda iyilefltirme sa¤lanmas› .................................................... 32

1.5.11 Ambalaj At›klar›n›n Kontrolü Yönetmeli¤i'ne (AAKY'ye) uyum için yap›lan iyilefltirmeler 33

1.5.12 AAKY'ye uyum için iyilefltirme planlamas› .......................................................................... 34

1.6 Geri kazan›lamayan evsel nitelikli at›klar ....................................................................................... 34

1.6.1 At›klar›n kayna¤›nda ayr› toplanmas› ...................................................................................... 34

1.6.2 Geri kazan›lamayan evsel at›klar›n niteli¤i .............................................................................. 34

1.6.3 Geri kazan›labilen evsel nitelikli at›klar ................................................................................... 35

1.6.4 Evsel at›klar›n bertaraf› ............................................................................................................ 35

1.7 Bitkisel ya¤ at›klar› ......................................................................................................................... 36

1.7.1 Bitkisel at›k ya¤ oluflumu ......................................................................................................... 36

1.7.2 Bitkisel at›k ya¤ bertaraf› ......................................................................................................... 36

1.8 Hava kirlili¤i ..................................................................................................................................... 37

1.8.1 Emisyon bacas› ......................................................................................................................... 37

1.8.2 ‹zne tabi tesisler ........................................................................................................................ 38

1.8.3 Emisyon izni ............................................................................................................................. 38

1.8.4 De¤ifliklikler ...............................................................................................................................39

1.8.5 De¤iflikli¤in izne tabi olmas› hakk›nda yetkili merciye baflvuru ............................................. 39

1.8.6 ‹l Çevre ve Orman Müdürlü¤ü'ne (‹ÇOM) emisyon raporlar›n›n iletilmesi ............................ 39

1.8.7 Tesiste düzenli emisyon ölçümü .............................................................................................. 40

1.8.8 Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirlili¤inin Kontrolü Yönetmeli¤i'ne (ETKHKKY)'ne uyum için iyilefltirme yap›lmas› ve düflünülmesi .......................................... 40

1.8.9 Ozon tabakas›n› incelten maddelerin kullan›lmas› ................................................................... 42

7

1.9 At›ksu yönetimi ................................................................................................................................ 42

1.9.1 Kullan›lan suyun temini ........................................................................................................... 42

1.9.2 Y›ll›k su tüketim miktar› .......................................................................................................... 43

1.9.3 At›ksu kaynaklar› ..................................................................................................................... 43

1.9.4 Tabi olunan at›ksu mevzuat› .................................................................................................... 43

1.10 Kanal Deflarj› .................................................................................................................................. 44

1.10.1 Kirletici kaynak oluflmas› ....................................................................................................... 44

1.10.2 Ar›tma tesisi ........................................................................................................................... 44

1.10.3 Kanalizasyona ba¤lant› .......................................................................................................... 45

1.10.4 Deflarj kalite kontrol ruhsat› ................................................................................................... 45

1.10.5 Deflarj limitlerinin sa¤lanmas› ................................................................................................ 45

1.10.6 Ar›tma tesisi ç›k›fl›nda kontrol bacas› ..................................................................................... 46

1.10.7 At›ksu deflarj debisi & debi ölçüm cihaz› .............................................................................. 46

1.10.8 Deflarj limitlerinin periyodik kontrolü, belgelendirilmesi ve saklanmas› .............................. 47

1.10.9 Beklenmeyen etki kayna¤›n›n (acil durum) belirlenmesi ...................................................... 47

1.10.10 Su kirlili¤i kontrolü konusundaki mevzuata uyum için yap›lan iyilefltirme ........................ 47

1.10.11 Mevzuata uyum için iyilefltirme plan› .................................................................................. 48

1.11 Toprak kirlili¤i ............................................................................................................................... 49

1.12 Çevre Denetimi Yönetmeli¤i ......................................................................................................... 49

1.12.1 Yönetmeli¤e göre denetime tabi tesisler ................................................................................ 49

1.12.2 Birleflik denetim ve iç tetkik ................................................................................................... 49

1.13 Tehlikeli kimyasallar›n yönetimi ................................................................................................. 50

1.13.1 Tehlikeli kimyasallar›n yönetimine ilflikin mevzuat .............................................................. 50

1.13.2 Yönetmeliklerin uygulanmas› ............................................................................................... 51

1.13.3 REACH .................................................................................................................................. 51

1.13.4 REACH uygulamas› ............................................................................................................... 52

1.14 Enerji kullan›m› ........................................................................................................................... 52

1.14.1 Kullan›lan enerji türleri .......................................................................................................... 52

1.14.2 Enerji tüketim miktar› ............................................................................................................ 53

1.14.3 Enerji yönetimi ....................................................................................................................... 53

1.14.4 Desteklenen proje ................................................................................................................... 53

1.15 Gürültü ......................................................................................................................................... 54

1.15.1 ‹zne tabi tesisler ...................................................................................................................... 54

1.15.2 S›n›r de¤erlerin afl›lmas› ......................................................................................................... 54

1.15.3 Akustik raporunun yapt›r›lmas› .............................................................................................. 54

1.15.4 Gürültü kontrolü izin belgesi .................................................................................................. 55

8

1.16 Di¤er ............................................................................................................................................... 56

1.16.1 Tesiste uygulanan gönüllü sistemler ..................................................................................... 56

1.16.2 Çal›flanlar›n e¤itimi ................................................................................................................ 56

1.16.3 Çevre konusunda iflbirli¤i ...................................................................................................... 57

1.16.4 Tesiste ilaçlama ..................................................................................................................... 57

1.17 Çevresel Zararlar›n Önlenmesi ve Düzeltilmesi Hakk›ndaki Çevresel Sorumluluk Direktifi (2004/35/EC) .................................................................................................................................. 58

1.18 Baz› Boyalarda, Verniklerde ve Araç Cilalama Ürünleri ‹çerisindeki Organik Çözücülerin Sebep Oldu¤u Uçucu Organik Bileflenlerin Emisyonlar›n›n S›n›rland›r›lmas› (VOC - Uçucu Organik Bileflik) 2004/42/EC ................................................................................ 58

1.19 Entegre Kirlili¤i Önleme ve Kontrol Direktifi (96/61/EC) IPPC Direktifi .................................... 59

1.20 Topluluk Ekoetiket Ödülüne ‹liflkin Tüzük (17 Temmuz 2000 tarih ve 1980/2000 say›l› Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzü¤ü) ..................................................................................... 59

1.21 Tehlikeli Maddeler ‹çeren Büyük Kazalar›n Sebebiyet Verdi¤i Zararlar›n Kontrolüne ‹liflkin Direktif (96/82/EC) SEVESO Direktifi .............................................................................. 60

1.21.1 Direktifin bilinmesi ................................................................................................................ 60

1.21.2 Kimyasal madde depolanmas› ................................................................................................ 60

1.21.3 ÇOB Taslak Yönetmeli¤i ....................................................................................................... 60

1.21.4 SEVESO Kapsam› .................................................................................................................. 60

1.21.5 Eklenebilirlik .......................................................................................................................... 60

1.21.6 Kapsamda olan firmalar›n Kolon 2 / Kolon 3'de yer almas› .................................................. 60

1.21.7 Büyük kaza önleme politikas› ................................................................................................ 60

1.21.8 Kolon 3 ................................................................................................................................... 61

1.22 ‹lave görüfller .................................................................................................................................. 61

2. ‹HT‹YAÇ ANAL‹Z‹ ........................................................................................................................ 62

2.1 E¤itim, Bilgilendirme ve Dokümantasyon ....................................................................................... 63

2.2 Alt yap› ............................................................................................................................................. 64

2.3 Teflvik ve Finansal Destek ................................................................................................................ 65

2.4 Denetim Mekanizmas› ...................................................................................................................... 66

2.5 Bürokrasi .......................................................................................................................................... 66

2.6 Türkiye'deki ve Benzer AB Çevre Kurallar›na Uyum ...................................................................... 67

2.6.1 Firmalar›n kendileri ile ilgili kurallardan haberdar olabilmeleri .............................................. 67

2.6.2 Kurallar›n anlafl›labilmesi için e¤itimler ve rehberler .............................................................. 67

2.6.3 Çevre yat›r›mlar› için finansal destek ve teflvikler ................................................................... 67

2.6.4 Bürokrasi .................................................................................................................................. 67

2.7 Çal›flma Program› ............................................................................................................................. 67

Ek - 1 ..................................................................................................................................................... 69

9

1. DE⁄ERLEND‹RME

1. DE⁄ERLEND‹RME

1.1 Ankete kat›lan firmalar›n profili

‹stanbul Sanayi Odas› (42 firma) ve Mersin Ticaret ve Sanayi Odas›'na (15 firma) kay›tl› 57 firma anketekat›lm›flt›r. Firmalar›n ankete vermifl olduklar› cevaplara göre yap›lar› afla¤›da sunulmaktad›r.

1.1.1 Çal›flan say›s›na göre kat›l›mc› profili

De¤erlendirme: Kat›l›mc›lar a¤›rl›kl› olarak 10-49 ve 50-250 kiflilik bantlarda yer al›p iflletme büyüklüklerinegöre 3 mikro, 28 orta, 19 küçük ve 7 büyük firma fleklinde da¤›l›m göstermektedir.

Çal›flan say›s› 1 - 9 10-49 50 - 250 >250 Toplam cevap

Firma say›s› 3 28 19 7 57

1.1.2 Kurulufl y›l›

Firmalar›n kurulufl y›llar› afla¤›daki aral›klarda yer almaktad›r:

Y›llar 1923-1970 1970-1990 1990-2000 2000-2006 Toplam cevap

Firma say›s› 12 15 10 18 55

De¤erlendirme: En yo¤un kurulufl dönemi olarak 2000-2006 dönemi ön plana ç›kmaktad›r.

0,0%5,0%

10,0%15,0%20,0%25,0%30,0%35,0%

1923 -1970 1970 -1990 1990 -2000 2000 -2006Y›l aral›klar›

Grafik 2

(Kurulufl y›l›na göre)

Firm

a %

Grafik 1

(Firma büyüklü¤ü)

5%

50%

33%

12%

Mikro 1 – 9 Küçük 10-49 Orta 50 – 250 Büyük >250

10

1.1.3 2008 Cirosuna göre kat›l›mc› profili

De¤erlendirme: Ankete kat›lan firmalar›n hepsi 2008 cirolar› hakk›nda bilgi vermeyip baz›lar› gizlitutmay› tercih etmifllerdir. Bu bak›mdan ciro konusundaki kat›l›mc› profili verilen cevaplar (49 firma)çerçevesinde haz›rlanm›flt›r.

Toplamcevap

Firma say›s› 6 7 10 4 14 4 4 49

2008 y›l›cirosu

3 M TL'den az 3 - 5 M TL 5 - 10 M TL 10 - 20 M TL 20 - 100 M TL 100 - 200 M TL 200 M TL'denfazla

3 M TL’den az12%

3 – 5 M TL14%

5 – 10 M TL21%

10 - 20 M TL8%

20 - 100 M TL29%

100 -200 M TL8%

200 M TL’den fazla8%

Grafik 3

(2008 y›l› cirolar›na göre)

1.1.4 Faaliyet alan›na göre kat›l›mc› profili

Ankete proje çerçevesinde ele al›nan kimya sanayiine ait afla¤›da sunulan faaliyet gruplar› kat›lm›flt›r.

15 15 10 12 5 57

Faaliyet alan›

Firma say›s›

24.TemelKimya

25.MuhtelifKimya

26.Boya veVernik

27.Sabun veKozmetik

28.‹laç veT›bbi Malzeme

Toplamcevap

24.TemelKimya26%

25.MuhtelifKimya26%

26.Boya veVernik18%

27.Sabun veKozmetik

21%

28.‹laç ve T›bbiMalzeme

9%

Grafik 4

(faaliyet alan›na göre)

11

Bu firmalar›n ürettikleri ürünler afla¤›da sunulmaktad›r:

1. A¤art›lm›fl Hidrofil Pamuk

2. A¤›r soda, hafif soda,rafine sodyum bikarbonat

3. Akrilik polimer dispersiyonlar›, tekstil yard›mc› maddeleri

4. Alkid reçine

5. Ayakkab› ve deri bak›m ürünleri

6. Befleri ilaç üretimi

7. Deterjan grubu ürünleri, genel temizlik maddeleri, el sabunu,yumuflat›c› ve muhtelif temizlik ürünleri

8. Çimento esasl› seramik yap›flt›r›c› ve derz dolgu

9. Doymam›fl polyster reçineleri ve yard›mc› mamülleri

10.Emülsiyon boyalar, sentetik boya, vernik

11.Esans üretimi

12.Etil alkol üretimi

13.Ev temizlik maddeleri, cilalar, yüzey temizleyiciler

14.Formaldehit, melamin, fenol ve üre reçineleri

15.Hayvan sa¤l›¤› ile ilgili ilaçlar, yem katk› preparatlar›

16. IV Kanül, kan transfüzyon seti, kateter, ameliyat masas›, aspiratör

17. ‹laç, kan torbas› ve serum üretimi

18.Kal›p ay›r›c›, boya, yard›mc› kimyasallar

19.Kauçuk esasl› yap›flt›r›c›

20.Krom bileflikleri, sodyumbikromat, kromikasit, BCS, sodyumsülfat

21.Matbaa mürekkepleri

22.Mineral esasl› ya¤lama ya¤lar› ve gresleri, otomotiv ve sanayi madeni ya¤lar ve gresler

23.Parfüm, deodorant

24.Plastifiyan ürünler, kimyasallar

25.Rafine bitkisel nebati ya¤ ürünleri

26.Renkli kozmetik ürünleri

27.Sabun ve kozmetik ürünleri, sabun, gliserin, aerosol, alkollü ürünler

28.Sanayi boyalar›, epoksi ve poliüretan boyalar›, zemin kaplamalar›

29.Sanayi tipi yap›flt›r›c›

30.Sanayi, inflaat ve oto tamir boyalar›

31.Sigara filtresi üretimi

32.Solvent bazl› yap›flt›r›c›

33.Son kat boya, astar, vernik, tiner (otomotiv sektörü için)

34.Su bazl› inflaat boyas›

12

35.fiampuan, saç kremi, saç losyonu,cilt bak›m ürünleri

36.Tekstil boyas›, tekstil kimyasal yard›mc›lar›

37.Tekstil ve deri kimyasallar›

38.Tekstil, kâ¤›t, deri boyar madde kimyasallar›

39.Vitamin K3 ve türevleri, sodyummetabisülfit

40.Ya¤lama ürünleri

41.Yap› kimyasallar›

42.Yap› kimyasallar›, su bazl› boya ve s›va

43.Zemin kaplama boyas›

44.Zirai mücadele ilaçlar› imalat› ve sat›fl›

1.1.5 Ankete kat›lan firmalar›n ihracat profili

Ankete kat›lan firmalardan ihracat yapanlar›n›n çal›flan say›s›na göre da¤›l›m› afla¤›da sunulmaktad›r:

Firma büyüklü¤ü mikro küçük orta büyük Toplam cevap

Firma say›s› 1 25 15 6 47

2%

53%32%

13%

Grafik 5

(ihracat yapan firmalar›n büyüklü¤ü)

mikro küçük orta büyük

Kat›l›mc› firmalar›n 2008 cirolar›na göre yapm›fl olduklar› ihracat oranlar› afla¤›da sunulmaktad›r :

%10'dan az %10 - 30 %31 - %50 %50'den fazla Toplam cevap

Firma say›s› 21 12 7 7 47

2008 cirolar›na

göre ‹hracat %

13

45%

25%

15%

15%

Grafik 6

(2008 cirolar›na göre ihracat)

%10’dan az %10- 30 %31- %50 %50’den fazla

De¤erlendirme : ‹hracat 13 firma taraf›ndan AB'ye, 23 firma taraf›ndan ise AB d›fl›ndaki ülkelereyap›lmaktad›r. AB d›fl›ndaki ülkeler afla¤›daki gibi çeflitlilik göstermektedir:

o Rusya, ‹sviçre

o Suudi Arabistan, Lübnan, Irak, Suriye, ‹srail

o ABD, Kanada, Brezilya, Tayland, M›s›r, Suudi Arabistan

o K›br›s, K›rg›zistan

o Ortado¤u Ülkeleri, Birleflik Arap Emirlikleri, Kuzey Afrika Ülkeleri

o ‹ran, Rusya, Ermenistan, Azerbaycan, Suriye

o Güney Afrika, Malezya

o Hindistan, Dubai, Kenya, Rusya

o Ukrayna, ‹ran, Rusya

o M›s›r, Suriye

o Türkmenistan, Azerbaycan

o Kosova, Suriye, Türkmenistan, Gürcistan, Libya

o Türkmenistan, Irak, Etiyopya, Hindistan

o M›s›r, Tunus, Azerbaycan

o M›s›r, Birleflik Arap Emirlikleri , Rusya

o Rusya, Ukrayna

1.1.6 Teknoloji menfleine göre kat›l›mc› firmalar›n da¤›l›m›

De¤erlendirme : Kat›l›mc› firmalar›n teknolojileri a¤›rl›kl› olarak Türkiye kökenlidir. Bu arada hemTürkiye hem de di¤er ülkelerden al›nan teknolojiler de vard›r. Teknoloji yenilenmesi a¤›rl›kl› olarak 2000-2008 y›llar› aras›nda yap›lm›flt›r.

Teknoloji kökeni Türkiye Çin Avrupa ABD Di¤er

Firma say›s› 32 4 28 2 1

14

48%

6%

42%

3% 1%

Grafik 7

(Teknoloji kökenlerine göre)

Türkiye Çin Avrupa ABD Di¤er

1.1.7 Ankete kat›lan firmalar›n çevre harcamalar›

Ankete kat›lan firmalar›n yapm›fl olduklar› çevre harcamalar› bütçelerindeki yerine göre afla¤›daki flekildeda¤›l›m göstermektedir:

% 0 - 1 % 1 - 3 % 3 - 6 % 6 > Bilgim Yok Toplam cevapÇevre harcamalar›n›nbütçedeki yeri

Firma say›s› 16 30 2 1 8 57

28%

53%

3%2%

14%

Grafik 8

(Çevre harcamalar›n›n bütçedeki yeri)

% 0- 1 % 1- 3 % 3- 6 % 6 > Bilgim Yok

1.1.8 Çevre kirlili¤i önleme sigortas›

De¤erlendirme : Kat›l›mc› firmalardan sadece 4'ü sigorta sistemi içindedir.

Evet Hay›r Bilgim Yok Toplam cevap

4 43 9 56

Çevre kirlili¤i önlemesigortas› var m›?

Firma say›s›

53%

15

7%

77%

16%

Grafik 9

(çevre sigortas›)

Evet Hay›r Bilgim Yok

1.1.9 Kat›l›mc›lar›n AB Çevre Fonlar› hakk›ndaki fark›ndal›¤›

Ankete kat›lan firmalar›n çevre konusunda sa¤lanan destekler hakk›ndaki fark›ndal›¤› afla¤›da sunulmaktad›r :

0=hiç 34 35 35 37

1= az 13 10 12 12

2= orta 5 6 6 5

3=fazla 5 6 4 3

Fark›ndal›kAB hibeleri/Firma say›s› ‹ç krediler/Firma say›s› ‹ç hibeler/

Firma Say›s› D›fl krediler/Firma say›s›

010203040506070

AB hibeleri ‹ç krediler ‹ç hibeler D›fl krediler

Destekler

Grafik 10

(AB Fonlar›ndan haberdar olmak)

0=hiç

1= az

2= orta

3=fazla

kat›l

›mc›

%

16

1.1.10 AB Çevre mevzuat›na uyum için beklentiler hakk›nda kat›l›mc› profili

Uluslararas› uygun kredi imkânlar›n›n koordinasyonunun sa¤lanmas› (IFC, Dünya Bankas›) 39

Vergi indirimleri sa¤lanmas› 41

Ar›tma tesislerinde kullan›lan enerji tarifelerinde indirimler 28

Özel - Kamu Ortakl›klar›n›n kurulabilmesi 20

Uyum sürecinin yönetimi için uzman dan›flmanl›k 36

Di¤er: Firmalar›n çevre mevzuat›na uyumu için altyap›n›n güçlendirilmesi ve denetimlerin s›klaflt›r›lmas› 6

Beklentiler Firma say›s›

De¤erlendirme : AB Çevre mevzuat›na uyum için beklentiler finans destekleri fleklinde a¤›rl›k kazanm›flt›r.Ayr›ca uyum aç›s›ndan uzman deste¤i de istenmektedir.

22,9%

24,1%

16,5%

11,8%

21,2%

3,5%

Uluslararası uygun kredi imkanlarının...

Vergi indirimleri sa¤lanmas›...

Arıtma tesislerinde kullanılan enerji...

Özel - Kamu Ortaklıklarının...

Uyum sürecinin yönetimi için uzman...

Di¤er

Grafik 11

(AB çevre mevzuatına uyum için beklentiler)

1.2 ‹zinler

De¤erlendirme : Firmalar›n ÇED uygulamas› konusunda bilinçli oldu¤u gözlemlenmifltir. 7 Firma kapasiteart›r›m› sonras›nda baflvuru yapm›fl ve ÇED gerekli de¤ildir karar› alm›flt›r.

1.2.1 ‹flyeri açma ve çal›flma ruhsat›


51 4 1 56

‹flyeri açma izni ve çal›flmaruhsat›n›z var m›?

Firma say›s›

Çal›flma ruhsatlar› 1. ve 2. S›n›f GSM’ de yer almaktad›r.

17

72%

28%

Grafik 12

(GSM açısından)

1. Sınıf GSM 2. Sınıf GSM

1.2.2 Çevresel Etki De¤erlendirmesi (ÇED) aç›s›ndan firmalar›n durumu

Firma say›s›

ÇED Durumu ÇED Olumlu Karar› ÇED Gerekli De¤ildirKarar›

ÇED Kapsam›D›fl›nda Toplam cevap

7 38 8 53

13%

72%

15%

Grafik 13

(ÇED açısından)

ÇED Olumlu Kararı ÇED Gerekli De¤ildir Karar› ÇED Kapsam› D›fl›nda

1.3 Tehlikeli at›k yönetimi

De¤erlendirme:

• Firmalar›n ankete vermifl oldu¤u cevaplara göre büyük bir bölümü tehlikeli at›k üretmektedir. Ancakat›klar›n›n tehlikeli olup olmad›¤›n› bilmeyen firmalar da vard›r.

• Firmalar›n ço¤unlu¤unun gerekli beyan› vermifl olmalar›na ra¤men bir k›sm›n›n bilgisinin olmamas› bualanda eksiklik oldu¤unu göstermektedir.

• Üç y›ll›k at›k yönetim plan› alan›nda da bilgi sahibi olmayan firmalar bulunmaktad›r.

• 32 Firma çal›flt›klar› lisansl› tesislerin lisans kopyalar›n› bulundurduklar›n›, 9 firma ise bulundurmad›klar›n›beyan etmifllerdir.

• Firmalar›n ço¤unlu¤u tehlikeli at›klar› 6 aydan fazla kendi tesislerinde depolamamaktad›rlar.

• At›k yönetiminde at›k azalt›lmas› için firmalar›n yar›dan fazlas› bir hedef veya faaliyet öngörmemektedir.

• 29 Firma At›k yönetimi ile ilgili belgeleri 5 y›l muhafaza etmekte, 12 firma ise bu süreye riayetetmemektedir.

18

• At›k pil/akü yönetiminde firmalar›n bilinçli oldu¤u görülmüfltür.

• Firmalar›n lisansl› araçlarla at›k tafl›tmas› ve ulusal at›k tafl›ma formunun doldurulmas› konusunda daeksiklikleri vard›r.

• Tehlikeli At›klar›n Kontrolü Yönetmeli¤ine uyum için yap›lan giriflimler konusunda en çok yap›langiriflim depolama alan› yap›lmas› ve revize edilmesidir.

• 27 Firma at›klar›n›n analizini yapt›rmam›flt›r.

• Verilen “hay›r” ve “bilgim yok” cevaplar› tehlikeli at›k yönetimi konusunda firmalar›n bilinçlendirilmesiihtiyac›n› göstermektedir.

1.3.1 Tehlikeli at›k üretimi


Firma say›s› 41 6 10 57

Tehlikeli at›küretiyor musunuz?

72%

10%

18%

Grafik 14

(Tehlikeli Atık Üretimi)

Evet Hayır Bilgim yok

1.3.2 Y›lda üretilen tehlikeli at›k miktarlar›

Tehlikeli At›k Miktar› 1-5 ton 5 – 10 ton 10 tondan fazla Toplam Cevap

Firma say›s› 15 10 14 39

38%

26%

36%

Grafik 15

(tehlikeli atık miktarı)

1 – 5 ton 5 – 10 ton 10 tondan fazla

64,7%

0,00%

35,3%

2008 için Tehlikeli Atık Beyan SistemiÜzerinden

2007 ve öncesi için gönderdim ancak2008 için göndermedim

Bilgim yok

Grafik 16

(T.A.Beyan formu)

19

1.3.3 Tehlikeli at›k beyan formu

Toplam cevap

Firma say›s› 33 0 18 51

T.A.Beyan Formu 2008 için Tehlikeli At›kBeyan Sistemi Üzerinden

2007 ve öncesi için gönderdim ancak 2008 için göndermedim Bilgim yok

1.3.4 Üç y›ll›k at›k yönetim plan›

Plan› verdim Evet Hay›r Bilgim Yok Toplam cevap

Firma say›s› 28 9 17 54

52%

17%

31%

Grafik 17

(T.A.Planı)

Evet Hayır Bilgim Yok

1.3.5 Tehlikeli at›klar›n lisansl› geri kazan›m / bertaraf tesislerinde bertaraf›

Lisansl› geri kazan›m/bertaraf Evet Hay›r Bilgim Yok Toplam cevap

Firma say›s› 38 6 11 55

20

1.3.6 Tehlikeli at›klar›n türlerine göre verildi¤i lisansl› firma say›s›

Tehlikeli At›k türlerine göre çal›fl›lan lisansl› firmalar

Çal›fl›lan lisansl› firma say›s› Kat›l›mc› firma say›s›

1 Firma 9

2 Firma 10

3 Firma 4

4 Firma 4

5 Firma 2

6 Firma 1

1.3.7 Lisans kopyas›n›n edinilmesi

32 Firma çal›flt›klar› lisansl› tesislerin lisans kopyalar›n› bulundurduklar›n›, 9 firma isebulundurmad›klar›n› beyan etmifllerdir.

1.3.8 Tehlikeli at›klar›n tesiste depolanmas›

Firma say›s› 31 2 6 39

Depolama süresi ve izni6 aydan fazladepolanm›yor

6 aydan fazla depolan›yorancak izin yok

6 aydan fazla depolan›yorve iznimiz var

Toplamcevap

80%

5%

15%

Grafik 19

(T.A.Depolama)

6 aydan fazla depolanmıyor

6 aydan fazla depolanıyor ancak izin yok

6 aydan fazla depolanıyor ve iznimiz var

Grafik 18

(lisanslı geri kazanım/bertaraf)

69%

11%

20%


21

1.3.9 Tesiste depolama alan›n›n kriterlere uygunlu¤u

Depolama flekli Firma say›s›

I Beton saha üzerine yerlefltirilmifl s›zd›rmaz konteyn›rlarda 34

II Konteyn›rlar üzerinde tehlikeli at›k ibaresi var 27

III Depolanan madde miktar› ve depolama tarihi konteyn›r üzerinde yaz›l› 12

IV Depo alan› kapal› / ya¤mur geçirmez 34

V Depo alan›nda drenaj mevcut 23

VI Yang›n söndürme sistemi mevcut 40

VII Rögar›n d›fl ba¤lant›s› yok ve / veya ar›tma tesisine ba¤l›, kanalizasyon ba¤lant›s› yok 13

VIII Risk teflkil eden at›klar bir arada depolanm›yor 27

IX At›klar etiketleniyor ve üzerlerine hangi prosesten kaynakland›¤› yaz›l›yor 23

59,6%

42,1%

21,1%

59,6%

40,4%

70,2%

22,8%

47,4%40,4%

I II III IV V VI VII VIII IX

Grafik 20

(Depolama fiekli)

1.3.10 Tehlikeli at›k tafl›nmas› ve ulusal at›k tafl›ma formunun doldurulmas›

Uygulama Evet Hay›r Bilgim Yok Toplam cevap

Lisansl› araç 34 5 14 53

Formun doldurulmas› 34 5 14 53

64,2%

9,4% 26,4%

64,2%

9,4%26,4%


Grafik 21

(At›k tafl›nmas›)

Lisanslı araç Formun doldurulması

22

1.3.11 At›k yönetiminde at›k azalt›lmas› için giriflimler ve hedefler

At›k yönetim plan› kapsam›nda önümüzdeki y›llarda at›k azalt›m› için kat›l›mc› firmalar taraf›ndanöngörülen faaliyetler afla¤›da sunulmaktad›r:

At›k azaltma plan› Evet Hay›r Bilgim Yok Toplam cevap

Firma say›s› 26 17 14 57

At›k Azalt›lmas› için öngörülen faaliyetler:

• Yurtd›fl›ndan ithal edilen ürünlerin siparifllerinin daha iyi programlanmas›,

• Prosesten kaynaklanan tehlikeli at›klar›n üretimde tekrar kullan›lmas›,

• Toz pigment at›klar›n›n azalt›lmas›,

• ‹malat flarj boylar›n›n artt›r›larak at›k miktar›n›n azalt›lmas›,

• Bor ya¤› yerine baflka bir kimyasal kullan›lmas›,

• Hammadde al›m›nda daha büyük ambalaj kullan›lmas›,

• Üretim prosesinde revizyon,

• Gelen hammadde ambalajlar›n›n son ürün için tekrar kullan›lmas›,

• At›klar›n tekrar ürüne çevrimi için geri kazan›m sistemi kurulmas›,

• Big bag ve varil azalt›m› için tank kullan›lmas›,

• Kimyasal proseslerde daha az kimyasal kullanarak prosesin gerçeklefltirilmesi

(Örne¤in, 2009 y›l› içerisinde proses de¤iflikli¤i yap›larak at›k miktar› yüzde 80 azalt›ld›)

• Ambalaj ebatlar›n›n küçültülmesi,

• Ya¤ asit üretim tesisi kurulmas›,

• At›k su oluflumunun azalt›lmas›, kirlenmifl ambalaj miktar›n›n azalt›lmas›,

• At›klar›n kayna¤›nda ayr›lmas› ile tehlikeli at›k miktar›n›n azalt›lmas›.

46%

30%

24%

Grafik 22

(Atık azaltma hedefleri)


1.3.12 At›k yönetimi ile ilgili belgelerin 5 y›l saklanmas›

29 Firma At›k yönetimi ile ilgili belgeleri 5 y›l muhafaza etmekte, 12 firma ise bu süreye riayet etmemektedir.

23

1.3.13 At›k pil/akü yönetimi

At›k pil/akünün ayr› toplanmas› 41 14 55


Biriktirilenlerin yetkilendirilmifl 39 2 13 54kurulufla verilmesi

Eski araç akülerinin yetkili firma/ 46 9 55depoya verilmesi

74,5%

95,1%

83,6%

25,5%

4,9%

16,4%

Atık pil/akü ayrı toplanması

Biriktirilenlerin yetkilendirilmifl kuruluflaverilmesi

Eski araç akülerinin yetkili firma/depoyaverilmesi

Grafik 23

(atık pil/akü yönetimi)

Hayır Evet

1.3.14 Tehlikeli At›klar›n Kontrolü Yönetmeli¤ine (TAKY) uyum için yap›lan giriflimler

Tehlikeli At›klar›n Kontrolü Yönetmeli¤ine uyum için öngörülen faaliyetler afla¤›da sunulmaktad›r.

TAKY Uyum için iyilefltirme yap›ld› m›? 28 21 39

TAKY Uyum için iyilefltirme düflünülüyor mu? 16 29 45

Evet Hay›r Toplam cevap

57,1%

42,9%

35,6%

64,4%

Evet

Hayır

Grafik 24

(TAKY Uyum faaliyetleri)

TAKY Uyum için iyilefltirme düflünülüyor mu?

TAKY Uyum için iyilefltirme yap›ld› m›?

24

Firmalar›n TAKY’ne uymak için yapm›fl olduklar› gelifltirmeler afla¤›da sunulmaktad›r. Bunlar›n içindeen çok yap›lan giriflim depolama alan› yap›lmas› ve revize edilmesidir. Bu faaliyetler için firmalar toplam75.000 TL harcam›fllard›r. Ayr›ca bir firma, eski teknolojiden kalan kat› at›klar›n tehlikesiz hale getirilmesiiçin 62 milyon $’l›k bir projeyi yürürlü¤e sokmufltur.

• Depolama alan› yap›ld›& revize edildi.

• Hammadde dökme olarak al›n›yor.

• Hammadde al›m› daha büyük ambalajda yap›l›yor.

• Prosesten kaynaklanan tehlikeli at›klar üretimde tekrar kullan›l›yor, hammadde 1 tonluk ambalajlardaal›n›yor.

• Yönetmelik ile ilgili çal›flmalara baflland›.

• Numune kaplar›n›n hacmi azalt›ld›, kalite kontrol frekans› düflürüldü, solvent geri kazan›m› yap›l›yor.

• Gelen hammadde ambalajlar›n›n son ürün için tekrar kullan›lmas› sa¤lan›yor.

• ‹yilefltirmeler yap›ld›, at›k su pH'›n› düflürmek için haz›rlanan proje uygulanmaktad›r.

• Tehlikeli at›k miktar› üretim kayna¤›nda, proses de¤iflikli¤i gerçeklefltirilerek yüzde 80 azalt›ld›.

• At›k ayr›flt›rma ve bertaraf anlam›nda iyilefltirmeler yap›ld›.

• Kontamine at›k miktar›n› azaltma çal›flmas› yap›lmaktad›r. Geçici depolama yap›m› için çal›flmabafllat›lm›flt›r.

• Ya¤ asit üretimi yap›lacak.

• Eski teknolojiden kalan kat› at›¤›n tehlikesiz at›k haline getirilmesi projesinin maliyeti 62 milyon $’d›r.

TAKY’ne uymak için yap›lmas› düflünülen iyilefltirmeler afla¤›da sunulmaktad›r. Bu iyilefltirmeler içinöngörülen toplam maliyet 595.000 TL’dir.

• Prosesten kaynaklanan tehlikeli at›klar›n üretimde daha çok kullan›lmas›,

• Toz pigment at›klar›n azalt›lmas›,

• ‹malat flarj boylar›n›n artt›r›larak at›k miktar›n›n azalt›lmas›,

• Bor ya¤› yerine baflka bir kimyasal kullan›lmas›,

• Üretim prosesinde revizyon yap›lmas›,

• Hammadde al›m›n›n daha büyük ambalajlarda yap›lmas›,

• Daha büyük ambalajlar için forklift ve vinç al›nmas›,

• Gelen hammadde ambalajlar›n›n son ürün için tekrar kullan›lmas›,

• At›klar›n tekrar ürüne çevrimi için geri kazan›m sistemi kurulmas›,

• Depo alan›n›n iyilefltirilmesi.

1.3.15 At›k analizi

Üretimden kaynaklanan at›klar›n analizi konusunda firmalar›n durumu afla¤›daki gibidir.

25

Analiz sonuçlar› Firma say›s›

Tehlikeli at›k 17

Tehlikesiz at›k 7

‹nert at›k 9

Analizi yap›lmad› 27

28,3%

11,7%

15,0%

45,0%

Tehlikeli atık

Tehlikesiz atık

‹nert at›k

Analizi yapılmadı

Grafik 25

(Atık analizi sonuçları)

1.3.16 At›klar›n düzenli depo tesisinde depolanmas›

Depolama ve at›k cinsi Firma say›s›

Evet Tehlikeli At›k: Tehlikeli At›k Düzenli Depo Tesisi (I) 11

Evet Tehlikesiz At›k: Evsel At›k Düzenli Depo Tesisi (II) 42

Evet ‹nert At›k: Evsel At›k Düzenli Depo Tesislerinde (III) 2

Evet ‹nert At›k: Bakanl›¤›n uygun görüflü ile Bakanl›¤›n belgeledi¤i alanlarda (IV) 8

Hay›r 1

17,2%

65,6%

3,1%

12,5%

1,6%

Evet (I)

Evet (II)

Evet (III)

Evet (IV)

Hayır

Grafik 26

(atık depolama)

26,8%

64,3%

3,6%

5,4%

At›k ya¤ ç›km›yor

1 ton / yıl az

1 - 5 ton/yıl

5 – 10 ton / yıl

Grafik 27

(at›k ya¤ üretimi)

26

1.4 At›k Ya¤lar

At›k Ya¤lar›n Kontrolü Yönetmeli¤i’nin (AYKY) uygulanmas› kat›l›mc›lar çerçevesinde düflük birdüzeydedir.

1.4.1 At›k ya¤ üretimi

Kat›l›mc› firmalar›n faaliyetleri sonucu üretilen at›k ya¤ hakk›ndaki durum afla¤›daki gibidir:

Toplam cevapAt›k ya¤ üretimi At›k ya¤ ç›km›yor 1 ton / y›l az

Firma say›s› 15 36 2 3 56

1 - 5 ton/y›l 5 – 10 ton / y›l

1.4.2 At›k ya¤ analizi

Firma say›s› 12 2 1 20 14 49

Analiz yap›ld› m›? EvetI.Kategori

EvetII. Kategori

EvetIII. Kategori Hay›r Toplam cevapBilgim yok

24,5%

4,1%

2,0%

40,8%

28,6%

III

Hayır

Bilgim yok

Grafik 28

(at›k ya¤ analizi)

1.4.3 At›k ya¤lar›n kategorilerine göre ayr› toplanmas›

Evet Hay›r Bilgim yok Toplam cevapFarkl› kategori at›k ya¤lar›n birbirleriyle,PCB ve tehlikeli at›klarla kar›flt›r›lmadan depolanmas›

Firma say›s› 23 13 12 48

II

I

27

48%

27%

25%

Grafik 29

(at›k ya¤lar›n ayr› depolanmas›)


1.4.4 At›k ya¤lar›n tafl›nmas› ve ifllenmesi

Uygulama Evet Hay›r Bilgim yok Toplam cevap

At›k ya¤lar lisansl› araçlarla tafl›n›yor 16 19 13 48

At›k ya¤lar lisansl› iflletmelere gönderiliyor 15 20 13 48

1.4.5 At›k ya¤ beyan formu, ulusal at›k tafl›ma formu ve belgelerin saklanmas›

At›k ya¤ beyan formunun fiubat ay› sonuna kadar ‹l Çevre ve Orman Müdürlü¤ü'ne beyan edilmesi veulusal at›k tafl›ma formlar›n›n doldurulmas›, gerekli belgelerin 5 y›l süre ile saklanmas› hususunda kat›l›mc›firmalar›n durumu afla¤›daki gibidir.

At›k Ya¤ Beyan Formunun verilmesi 18 17 13 48

Ulusal At›k Tafl›ma Formunun verilmesi 16 19 13 48

Belgelerin 5 y›l saklanmas› 16 17 13 48

Yap›lan ifllem Evet Hay›r Bilgim yok Toplam cevap

33,3%39,6%

27,1%31,3%

41,7%

27,1%


Grafik 30

(at›k ya¤lar›n tafl›nmas› ve ifllenmesi)

At›k ya¤lar lisansl› araçlarla tafl›n›yor

At›k ya¤lar lisansl› iflletmelere gönderiliyor

28

37,5%

35,4%

25,0%

33,3%

39,6%

25,0%

33,3%

35,4%

25,0%

Evet

Hay›r

Bilgim yok

Grafik 31

(beyan formu, tafl›ma formu ve belgelerin saklanmas›)

Belgelerin 5 y›l saklanmas›

Ulusal At›k Tafl›ma Formunun verilmesi

At›k Ya¤ Beyan Formunun verilmesi

1.4.6 At›k Ya¤lar›n Kontrolü Yönetmeli¤ine uyum için iyilefltirme


AYKY'ne uymak için iyilefltirme 5 41 46

11%

89%

Grafik 32

(AYKY'a uyum için iyilefltirme)

Evet / aç›klama Hay›r

Kat›l›mc›lar›n yönetmeli¤e uyum için yapm›fl olduklar› giriflimlere ait aç›klamalar afla¤›daki gibidir :

• Ya¤ kullanan ekipmanlara (kompresör, jeneratör, pompa, mikser vs.) bak›m yapan servis/servisler at›kya¤› al›yor Not: Kat›l›mc›lar›n 15'i uygulama için bu cevab› vermifltir.

• At›k ya¤lar üretimde tekrar kullan›l›yor

• At›k ya¤ depolama alan›, s›zd›rmaz betonarme üstü kapal› yap›, maliyeti 1500 Euro

“AYKY'ne uyabilmek için iyilefltirme düflünülüyor mu?” sorusuna 33 kat›l›mc› hay›r cevab›n› vermifltir.

1.5 Ambalaj at›klar›

• Ambalaj at›klar›n›n yönetildi¤i firmalar ço¤unluktad›r.

• Ambalaj at›klar›n›n azalt›lmas›nda iyilefltirme sa¤lanmas› için 20 (38 firma içinde) firman›n teknikdeste¤e ihtiyac› vard›r.

29

1.5.1 Ambalaj at›klar› yönetimi

Firma say›s› 42 10 52

En az at›¤› üretmek üzere geri dönüflümü, geri kazan›m›kolay - ekonomik ambalaj kullan›m›na yönelik çal›flmalar


19%

81%

Grafik 33

(Geri dönüflümü ve geri kazan›m› en kolay ve en ekonomikolacak ambalajlar› kullanmaya yönelik çal›flmalar›n›z var m›?)

Evet Hay›r

1.5.2 Piyasaya süren

Piyasaya süren konumunda m›s›n›z? Evet Hay›r Toplam cevap


Grafik 34

(Piyasaya süren misiniz?)

1.5.3 Piyasaya süren müracaat formunun doldurulmas›

Piyasaya süren müracaat formunu dolduruyor musunuz? Evet Hay›r Toplam cevap


84%

16%Evet Hay›r

30

60%

40%

Grafik 35

(Beyan formu doldurulmas›)

Evet Hay›r

1.5.4 Ürünler için kullan›lan ambalaj cinsi/miktar›

Ambalaj cinsi Cam Plastik Metal Kâ¤›t-Karton

Y›ll›k miktar (ton) 167,5 3788,08 2062,8 6150,94

1%31%

17%

51%

Grafik 36

(Ambalaj cinsi)

Cam Plastik Metal Ka¤›t-Karton

1.5.5 Ambalaj at›klar›n›n kayna¤›nda ayr› toplanmas›

Toplam cevap

Firma say›s› 18 11 19 48

Geri kazan›m hedefleri içinuygulanan yöntemler

Yetkilendirilmiflkurulufl üyeli¤i

Lisansl› Firma ileSözleflme

Yükümlülükyerine getirilmiyor

37%

23%

40%

Grafik 37

(geri kazan›m hedefleri için)

Yetkilendirilmifl kurulufl üyeli¤i Lisansl› Firma ile Sözleflme

Yükümlülük yerine getirilmiyor

31

1.5.6 Geri kazan›m hedeflerinin sa¤lanmas›

Geri kazan›m hedefinin sa¤lanmas› Evet Hay›r Toplam cevap


59%

41%

Grafik 38

(geri kazan›m hedeflerinin sa¤lanmas›)

Evet Hay›r

1.5.7 Üretim s›ras›nda tesiste oluflan ambalaj at›¤›

Üretim s›ras›nda tesiste oluflan ambalaj at›¤› Cam Plastik Metal Ka¤›t-Karton

Firma say›s› 29,3 386,05 155,1 964,7

Grafik 39

(Üretimde kullan›lan ambalaj miktar›)

2%

25%

10%63%

Cam Plastik Metal Ka¤›t-Karton

1.5.8 Tesiste üretilen ambalaj at›klar›n›n teslimi

Toplam cevap

Firma say›s› 26 25 2 53

Tesiste üretilen ambalajat›klar›n›n teslimi

Belediyenin anlaflt›¤›firmaya

Lisansl› firmaya Evsel nitelikli çöplerle birliktebelediye çöplü¤üne

32

Grafik 40

(tesiste oluflan ambalaj at›klar›n›n teslimi)

4%

49%

47%

Belediyenin anlaflt›¤› firmaya

Lisansl› firmaya

Evsel nitelikli çöplerle birlikte belediye çöplü¤üne

1.5.9 Tesisten kaynaklanan ambalaj at›klar›n›n azalt›m plan›

Tesisten kaynaklanan ambalaj at›klar›n›n azalt›m plan› var m›? Evet Hay›r Toplam cevap


Grafik 41

(ambalaj at›klar› azalt›m plan› var m›?)

39%

61%

Evet Hay›r

1.5.10 Ambalaj at›klar›n›n azalt›lmas›nda iyilefltirme sa¤lanmas›

Toplam cevap


Ambalaj at›klar›n›n azalt›m› konusunda y›ll›kolarak iyileflme sa¤lanmas›

Azalt›m konusunda teknik destek ihtiyac›Evet

33

47%53%

Grafik 42

(at›k azalt›m konusunda iyileflim)

Evet Azaltım konusunda teknik destek ihtiyacı

1.5.11 Ambalaj At›klar›n›n Kontrolü Yönetmeli¤i'ne (AAKY'ye) uyum için yap›lan iyilefltirmeler

AAKY'ne uyum için iyilefltirme/giriflim Evet Hay›r Toplam cevap


40%

60%

Grafik 43

(AAKY'ye uymak için giriflim)

Evet Hay›r

Ambalaj At›klar›n›n Kontrolü Yönetmeli¤i’ne uyum için firmalar›n yapm›fl olduklar› iyilefltirmeler /giriflimler afla¤›da sunulmaktad›r:

• Hammaddenin dökme olarak al›nmas›

• Hammaddenin 1 tonluk bigbaglerde al›nmas› (bu uygulama birçok firma taraf›ndan yap›lmaktad›r)

• Fire oranlar›n›n azalt›lmas›na yönelik çal›flmalar

• Ürünler için kullan›lan ambalajlarda selofon kullan›m›n›n kald›r›lmas›, plastik torba yerine ham bez torbakullan›lmas›

• Hammadde ambalajlar›n›n tekrar kullan›lmas› (shrink kutular›n›n iadesi ile tekrar kullan›lmas›)

• Ambalajlar›n büyütülmesi, et kal›nl›klar›n›n azalt›lmas›, PVC ambalajlar›n polietilene çevrilmesi

• Ambalaj at›klar›n›n kayna¤›nda ayr› toplanmas›na iliflkin çal›flmalar

• Lisansl› firmalara ambalajlar›n verilmesi

34

1.5.12 AAKY'ye uyum için iyilefltirme planlamas›

‹yilefltirme düflünülüyor mu? Evet Hay›r Toplam cevap


35%65%

Grafik 44

(iyilefltirme düflünülüyor mu?)

Evet Hay›r

1.6 Geri kazan›lamayan evsel nitelikli at›klar

1.6.1 At›klar›n kayna¤›nda ayr› toplanmas›

At›klar›n kayna¤›nda ayr› toplanmas› Evet Hay›r Toplam cevap


Grafik 45

(at›klar›n kayna¤›nda ayr› toplanmas›)

1.6.2 Geri kazan›lamayan evsel at›klar›n niteli¤i

Di¤er[V]

Firma Say›s› 52 50 42 3 1

At›klar›n niteli¤iBüro / ofis at›klar›

(kâ¤›t, karton hariç) [I]

Yemekhane at›klar›(bitkisel at›k ya¤lar

hariç) [II]

Bahçe at›klar›, tesisçevre süprüntüleri

[III]

Ba¤lama fleritkal›nt›lar›

[IV]

89%

11%Evet Hay›r

35

35,1%

33,8%

28,4%

2,0%

0,7%

[I]

[II]

[III]

[IV]

[V]

Grafik 46

(geri kazan›lamayan evsel at›klar›n niteli¤i)

1.6.3 Geri kazan›labilen evsel nitelikli at›klar

Firma say›s› 53 48 32 39 43 1

At›klarBüro / ofislerdenkaynaklanan kâ¤›t,karton [A]

Ambalajat›klar›[B]

Hurdalar (alüminyum,bak›r, pirinç, sac,plastik)[C]

Ahflap paletler[D]

Naylonlar, plastikler[E]

Di¤er[F]

24,5%

22,2%

14,8%

18,1%

19,9%

0,5%

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

[F]

Grafik 47

(geri kazan›lan evsel at›klar)

1.6.4 Evsel at›klar›n bertaraf›


Evsel at›klar Tümü belediye çöplüklerinegönderiliyor

Geri kazan›labilenler lisansl› firmalara &hurdac›lara veriliyor

Di¤er / aç›klama

36

50%45%

5%

Grafik 48

(evsel at›klar›n bertaraf›)

Tümü belediye çöplüklerine gönderiliyor

Geri kazan›labilenler lisansl› firmalara & hurdac›lara veriliyor

Di¤er

Sorudaki di¤er tercihine ait aç›klama, at›klar›n Organize Sanayi Bölgesi yönetimince al›nd›¤›d›r.

1.7 Bitkisel ya¤ at›klar›

De¤erlendirme :

Bitkisel ya¤ at›klar› yönetiminde sorunun Catering firmas›ndan ya¤ at›klar›n›n lisansl› firmaya verildi¤inedair belge istenmemesi oldu¤u görülmektedir.

1.7.1 Bitkisel at›k ya¤ oluflumu


Hay›rBitkisel at›k ya¤olufluyor mu?

EvetKendimiz yemek yap›yoruz

EvetCatering hizmeti al›yoruz Toplam cevap

1.7.2 Bitkisel at›k ya¤ bertaraf›

Catering firmas›ndan lisansl›

firmaya verildi¤ine dair belge var

Catering firmas›ndan lisansl› firmaya

verildi¤ine dair belge yok

Toplam cevap

13 27 40

Grafik 49

(bitkisel at›k ya¤ olufluyor mu?)

2%

86%

12%

A/EvetKendimiz yemek yap›yoruz

B/EvetCatering hizmeti al›yoruz

Hay›r

37

Grafik 50/1

(Catering firmas›n›n belgesi)

Catering firmas›ndan lisansl› firmaya verildi¤ine dair belge yok

Catering firmas›ndan lisansl› firmaya verildi¤ine dair belge var

32%

68%

Grafik 50/2

(bitkisel at›k ya¤ bertaraf›)

Bitkisel at›k ya¤lar ayr›olarak biriktiriliyor

Lisansl› tafl›y›c›lartaraf›ndan al›n›yor

Lisansl› geri kazan›m veyabertaraf tesislerinegönderiliyor

30%

26%

22%

22%

Bitkisel At›k

Ya¤ Yönetimi


Bitkisel at›k ya¤lar

ayr› olarak biriktiriliyor

Lisansl› tafl›y›c›lar

taraf›ndan al›n›yor

Lisansl› geri kazan›m veya

bertaraf tesislerine gönderiliyor

Sevkiyatlarda “Ulusal At›k

Tafl›ma Formu” kullan›l›yor

1.8 Hava kirlili¤i

De¤erlendirme:

• Ankete kat›lan firmalar›n toplam olarak 195 adet emisyon bacas› bulunmaktad›r.

• 29 Firman›n emsiyon izni vard›r. 10 Firma baflvuruda bulunmufltur.

• Emsiyon iznine tabi olan firmalar›n gerekli ifllemleri ve iyilefltirmeleri yapt›¤› gözlemlenmifltir.

1.8.1 Emisyon bacas›

Emisyon bacas› Evet Hay›r Toplam cevap


Sevkiyatlarda “Ulusal At›kTafl›ma Formu” kullan›l›yor

1.8.3 Emisyon izni

Grafik 53

(emisyon izni?)

Evet Baflvuru var Hay›r

59%21%

20%

Emisyon izni var m›? Evet Baflvuru var Hay›r Toplam cevap

Firma say›s› 29 10 10 49

1.8.2 ‹zne tabi tesisler

‹zne tabi tesisler Evet, Ek-8 A Evet, Ek-8 B Hay›r Bilgim Yok Toplam cevap

Firma Say›s› 11 13 3 6 33

Grafik 52

(izne tabi tesisler)

33,3%

39,4%

9,1%

18,2%

Evet ,Ek-8 A

Evet,Ek-8 B

Hay›r

Bilgim Yok

Grafik 51

(emisyon bacas›)

Evet Hay›r

84%

16%

38

1.8.6 ‹l Çevre ve Orman Müdürlü¤ü'ne (‹ÇOM) emisyon raporlar›n›n iletilmesi

Evet Hay›r Bilgi Yok Toplam

cevap

Ek 8 A tesisleri için iki y›lda bir, Ek 8 B tesisleri için üç y›lda bir

emisyon raporlar›n›n ‹ÇOM'ne iletilmesi


1.8.5 De¤iflikli¤in izne tabi olmas› hakk›nda yetkili merciye baflvuru

Grafik 55

(de¤ifliklik izne tabi mi?)

Evet De¤ifliklik olmad› Hay›r

10%

72%

18%

Tesisin konumu, özellikleri ya da iflletimine iliflkin planlanan veya yap›lan

de¤ifliklikler sonras› izin de¤erlendirmesi için yetkili merciye baflvuru


Evet De¤ifliklik

olmad›

Hay›r Toplam

cevap

Emisyon izni sonras›nda yak›t, yakma sistemi ve proseste yap›lan de¤ifliklik ve iyilefltirmeler Firma say›s›

De¤ifliklik yap›lmad› 24

Rapor haz›rlat›larak sunuldu 10

De¤ifliklik yap›ld› ama raporlanmad› 1

Toplam cevap 35

Grafik 54

(emisyonda de¤ifliklik)

De¤ifliklik yap›lmad›De¤ifliklik yap›ld› ama raporlanmad›

Rapor haz›rlat›larak sunuldu

68%

29%

3%

1.8.4 De¤ifliklikler

39

1.8.8 Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirlili¤inin Kontrolü Yönetmeli¤i'ne (ETKHKKY)'ne

uyum için iyilefltirme yap›lmas› ve düflünülmesi


ETKHKKY'ne uyabilmek için iyilefltirme yap›ld› m›? 31 19 50

ETKHKKY'ne uyabilmek için iyilefltirme düflünülüyor mu? 7 43 50

Grafik 56

(emisyon raporlar›n›n iletilmesi)

61%21%

18%


1.8.7 Tesiste düzenli emisyon ölçümü



Tesiste düzenli olarak emisyon ölçümü yap›lmas›,kay›tlar›n tutulmas›

64%

36%

Grafik 57

( Düzenli ölçüm ve kay›tlar)

Evet Hay›r

40

Grafik 58

(ETKHKKY'ne uyum için iyilefltirme)

ETKHKKY'ne uyabilmek için iyilefltirme yap›ld› m›?

ETKHKKY'ne uyabilmek için iyilefltirme düflünülüyor mu?

62,00%

38,00%

14,00%

86,00%

Evet

Hay›r

ETKHKKY'ne uyum için yap›lan düzenlemeler afla¤›da sunulmaktad›r :

• Bacalar yükseltildi (Not: En çok yap›lan giriflim)

• Havaland›rma sistemi revize edildi, bacalar yükseltildi.

• Ek baca yap›ld›.

• Proses bacalar›na scrubber sistemi kuruldu.

• Bacalar›n ölçüleri de¤ifltirildi.

• Ek havaland›rma yap›ld›.

• Sulu y›kama sistemi kuruldu.

• Çekifl sistemi, filtre ve baca sistemi yenilendi.

• Davlumbaz, çekifl sistemi ve baca kuruldu.

• Tozlar› tutmak için filtre kullan›l›yor.

• Toz parçac›klar›n› tutmak için siklon sistemi kuruldu.

• ‹malathaneden gelen havaland›rma kanallar›n›n ba¤l› oldu¤u baca su y›kama sistemine ba¤lanarak at›kgaz›n ar›t›lmas› sa¤lan›yor, at›ksu ar›tma tesisine veriliyor.

• Temiz hava ve s›cak hava kullan›m› aç›s›ndan ›s› geri dönüflüm sistemi yap›ld›. Ayr›ca flash buhar gerikazan›m sistemi ile %5 enerji tasarrufu sa¤land›.

• Baca ç›k›fllar› düzenlendi. Tesis içinde ilave toz toplama davlumbazlar› yap›ld›.

• Do¤algaz kullan›m›na baflland›.

• Baca yükseklikleri yönetmelik standartlar›na göre yükseltildi.

• Baca filtresi tak›ld›.

• ‹stenen baca yüksekli¤i sa¤lanmakta, kirlenmeyi önleyici sistemler kullan›lmaktad›r.

• Havaland›rmayla ilgili motor gücü yeterli de¤ildi. Motor ve kasnak de¤iflti.

Bu ifllemler için toplam olarak 177.000 TL harcand›¤› ifade edilmifltir.

41

42

1.9 At›ksu yönetimi

1.9.1 Kullan›lan suyun temini

Kullan›lan suyun temini Belediye fiebekesi Yer alt› suyu Sat›n alma


Grafik 60

(su temin edilen kaynak)

Belediye fiebekesi Yer alt› suyu Sat›n alma

53%

24%

23%

Ozon Tabakas›n› ‹ncelten Maddelerin Azalt›lmas›na ‹liflkin Yönetmelik

kapsam›ndaki kimyasal maddelerin kullan›lmas›


Evet Hay›r Toplam

cevap

Grafik 59

(Ozon tabakas›n› inceltici maddeler)

Evet Hay›r

6%

94%

1.8.9 Ozon tabakas›n› incelten maddelerin kullan›lmas›

Ayr›ca afla¤›daki iyilefltirmeler de planlanmaktad›r :

• Havaland›rma sisteminin revize edilmesi,

• Üç adet baca infla edilmesi,

• Bacalar›n yükseltilmesi,

• Do¤algaza geçilmesi,

• Yeni bir ünite devreye al›nd›¤›nda kirlenmeyi önleyici sistemlerin kurulmas›.

Bu ifllemler için de yaklafl›k 80.000 TL'nin ödenmesi öngörülmektedir.

43

At›ksu konusunda uyulan yasal standartlar Firma say›s›

Su Kirlili¤inin Kontrolü Yönetmeli¤i 8

‹SK‹ At›ksular›n Kanalizasyona Deflarj Yönetmeli¤i 35

Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu 14

Toplam cevap 57

1.9.4 Tabi olunan at›ksu mevzuat›

Grafik 62

(mevzuat)

Su Kirlili¤inin Kontrolü Yönetmeli¤i

‹SK‹ At›ksular›n Kanalizasyona Deflarj Yönetmeli¤i

Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu

14%

61%

25%

Grafik 61

(at›ksu kaynaklar›)

15,4%

6,9%

23,4%

13,1%

31,4%

9,1%

0,6%Di¤er

Ya¤mur sular› ve saha drenaj›

Evsel nitelikli at›ksular

Yard›mc› iflletmelerden kaynaklanan …

Alet, teçhizat, bina vb. temizlik, y›kama …

So¤utma sular›ndan

Proses ve ifllemlerden

At›ksu kaynaklar› Firma Say›s›

Proses ve ifllemlerden 27

So¤utma sular›ndan 12

Alet, teçhizat, bina vb. temizlik, y›kama sular› 41

Yard›mc› iflletmelerden kaynaklanan bafll›ca, buhar santralleri blöf sular›,

kazan kondensat sular›, su yumuflatma tesisleri y›kama ve rejenerasyon sular› vb. 23

Dufl, tuvalet, kafeterya vb. kullan›m gibi faaliyetler sonucu oluflan evsel nitelikli at›ksular 55

Ya¤mur sular› ve saha drenaj› 16

Di¤er 1

1.9.3 At›ksu kaynaklar›

1.9.2 Y›ll›k su tüketim miktar›

49 firma taraf›ndan, kullan›lan toplam su miktar› 12.393.325 ton/y›l olarak belirtilmifltir.

44

1.10.2 Ar›tma tesisi

Grafik 64

(su ar›tma tesisi)

Evet Gerekli De¤il

41%

42%

17%

Hay›r

Su ar›tma tesisi var m›?

Firma say›s› 22 23 9 54

Evet Hay›r Toplam

cevap

Gerekli

De¤il

1.10.1 Kirletici kaynak oluflmas›

‹SK‹ At›ksular›n Kanalizasyona Deflarj Yönetmeli¤ine göre

tesiste önemli kirletici at›ksu oluflumu



cevap

Grafik 63

(kirletici kaynak varl›¤›)

Evet Hay›r

11%

89%

1.10 Kanal Deflarj›

1.10.5 Deflarj limitlerinin sa¤lanmas›

Deflarj limitlerinin sa¤lanmas› Evet Hay›r Toplam cevap


1.10.4 Deflarj kalite kontrol ruhsat›

Grafik 66

(deflarj kalite kontrol ruhsat›)

Evet Hay›r

77%

23%

Her bir ba¤lant› hatt›n›n Deflarj Kalite Kontrol Ruhsat› Evet Hay›r Toplam cevap


1.10.3 Kanalizasyona ba¤lant›

Grafik 65

(Kanalizasyona ba¤lant›)

Sadece bir hat Birden fazla hat

82%

18%

At›ksu kaynaklar›nda meydana gelen at›ksular›n ba¤lant› hatt› ile

kanalizasyon flebekesine ba¤lanmas›


Toplam

cevap

Birden

Fazla Hat

Sadece

bir hat

45

1.10.7 At›ksu deflarj debisi & debi ölçüm cihaz›

At›ksu debisi 50m3/gün'e eflit veya fazla Evet Hay›r Toplam cevap


Grafik 69

(50 m3/gün)

Evet Hay›r

12%

88%

At›ksu ar›tma tesisi ç›k›fl›nda kolayca ulafl›labilen ve numune

almaya müsait kontrol bacas›


Evet Hay›r Toplam

cevap

1.10.6 Ar›tma tesisi ç›k›fl›nda kontrol bacas›

Grafik 68

(kontrol bacas›)

Evet Hay›r

76%

24%

Grafik 67

(deflarj limitlerinin sa¤lanmas›)

Evet Hay›r

%76

24%

46

47

1.10.10 Su kirlili¤i kontrolü konusundaki mevzuata uyum için yap›lan iyilefltirme

‹yilefltirme yap›ld› m›? Evet Hay›r Toplam cevap

Firma Say›s› 23 34 57

1.10.9 Beklenmeyen etki kayna¤›n›n (acil durum) belirlenmesi

Grafik 71

(acil durum)

Evet Hay›r

46%

54%

Ar›tma tesisi çal›flmas›na ra¤men beklenmeyen etkilerin

kayna¤›n›n belirlenmesi


Evet Hay›r Toplam

cevap

1.10.8 Deflarj limitlerinin periyodik kontrolü, belgelendirilmesi ve saklanmas›

Grafik 70

(periyodik gözlem, belgeleme, saklama)

Belgelerin saklanmas› Periyodik gözlem ve belgeleme

68,3%

31,7%

74,3%

25,7%

Evet

Hay›r

Mevzuatta verilen at›ksu deflarj standartlar›na uyulup uyulmad›¤› hususunda

Periyodik gözlem ve belgeleme 28 13 41

Belgelerin saklanmas› 26 9 35


48

1.10.11 Mevzuata uyum için iyilefltirme plan›

Grafik 73

(su kirlili¤i kontrolü için iyilefltirme düflünülüyor mu?)

Evet Hay›r

9%

91%

‹yilefltirme düflünülüyor mu? Evet Hay›r Toplam cevap


Grafik 72

(Su kirlili¤i kontrolü mevzuat› için iyilefltirme yap›ld› m›?)

Evet Hay›r

40%

60%

Firmalar›n iyilefltirme için yapm›fl olduklar› çal›flmalar afla¤›daki gibidir:

• Y›kama sular›n›n tekrar üretimde kullan›lmas›,

• Ar›tma tesisinin revize edilmesi,

• Kazan y›kama suyunun tekrar proseste kullan›lmas›,

• Ar›tma tesisi kurulmas›,

• Analiz cihaz› al›nmas›,

• Bataryalar›n de¤ifltirilmesi, bulafl›k makinesi al›nmas›, rezervuar suyunun azalt›lmas›,

• Tuvaletlerde kullan›lan su miktar› azalt›lmas›,

• Benzer ürünleri arka arkaya üreterek y›kama suyunun azalt›lmas›,

• Ar›tma tesisine kimyasal ar›tma ünitesi eklenmesi,

• Kullan›m ve proses hatlar›na debi ölçme cihaz› monte edilmesi,

• Ar›t›lan at›ksuyun so¤utma suyu olarak kullan›lmas›,

• Belçika'dan al›nan dekontasyon (hotwelt) yap›lmas›.

Bu faaliyetleri yerine getirebilmek için firmalar 315.000 TL harcad›klar›n› ifade etmifllerdir.

49

1.12.2 Birleflik denetim ve iç tetkik


Yetkili mercii taraf›ndan (Çevre ve Orman Bakanl›¤›,

Çevre Yönetimi Genel Müdürlü¤ü ile ‹l Çevre ve

Orman Müdürlü¤ü) tesiste birleflik denetim 9 48 57

Y›lda en az bir defa iç tetkik 32 24 56

Birleflik denetim Y›lda en az bir defa iç tetkik

Grafik 75

(Denetim)

Evet

Hay›r

15,8%

84,2%

57,1%

42,9%

‹yilefltirme için firmalar yeni ar›tma tesislerinin yap›laca¤›n› ifade etmifl olup toplam maliyetin 420.000 TLolaca¤›n› öngörmektedirler.

1.11 Toprak kirlili¤i

Firmalar, tesislerinde herhangi bir faaliyet veya kaza sonucunda toprak kirlili¤i yaflanmad›¤›n› belirtmifllerdir.

1.12 Çevre Denetimi Yönetmeli¤i

De¤erlendirme:

Al›nan cevaplardan (bilgim yok) 21.11.2008 tarihinde yay›mlanan Yönetmelik uygulamalar› hakk›ndafirmalar›n yeterli bilgileri olmad›¤› gözlemlenmifltir.

1.12.1 Yönetmeli¤e göre denetime tabi tesisler

Yönetmeli¤e göre denetime tabi tesisler ve faaliyetler kapsam›nda

Firma say›s› 24 3 30 57


cevap

Grafik 74

(denetime tabi ?)

Evet Hay›r Bilgim yok

42%

5%

53%

50

1.13.1 Tehlikeli kimyasallar›n yönetimine ilflikin mevzuat

Evet Hay›r Bilgi yok Toplam cevapTehlikeli kimyasal maddelerin yönetimi için yay›mlanm›fl

olan yönetmelikler hakk›nda bilgi

Yönetmelik bilgisi 46 11 - 57

Yönetmelik kapsam›nda m›s›n›z? 36 7 13 56

1.13 Tehlikeli kimyasallar›n yönetimi

De¤erlendirme:

• 26/12/2008 tarihinde yay›nlanan ve yürürlükte olan yönetmelik uygulamalar›nda sadece 4 firma envanteriçin bildirimde bulunmufltur. Bildirim uygulamas›n›n 26/12/2009 tarihine kadar yap›lmas› gerekmektedir.

• Güvenlik Bilgi Formu uygulamas› oldukça yüksek düzeydedir.

• Tehlikeli Kimyasal Madde ve Müstahzarlar›n S›n›fland›r›lmas›, Ambalajlanmas› ve EtiketlenmesiYönetmeli¤ine göre uygulama ise % 50 oran›ndad›r.

• REACH uygulamas› hakk›nda bilinçlenme yeterlidir. Kapsamda olan firmalar›n neredeyse tamam› önkay›t yapt›rm›flt›r. Bu firmalardan 10 tanesi tam kay›t yapmay› düflünmektedir.

Grafik 77

(Yönetmeliklerin kapsam›nda m›s›n›z?)

Grafik 76

(Yönetmelikler hakk›nda bilginiz var m› ?)

80,7%

19,3%

Evet

Hay›r

64,3%

12,5%

23,2%

Evet

Hay›r

Bilgi yok

51

1.13.3 REACH

Hay›r Evet

Grafik 79

(REACH)

REACH Kapsam›nda m›s›n›z ?

86,0%

49,1%

73,5%

14,0%

50,9%

26,5%Ön kay›t yapt›n›z m›?

REACH'i duydunuz mu?


REACH hakk›nda bilginiz var m›? 49 8 57

REACH Kapsam›nda m›s›n›z? 28 29 57

Ön kay›t yapt›n›z m›? 25 9 36

1.13.2 Yönetmeliklerin uygulanmas›

Grafik 78

(Yönetmeliklere uyum)

2,1%

13,8%

23,3%

25,4%

21,2%

14,3%

(I)

(II)

(III)

(IV)

(V)

(VI)

Yönetmeliklerin uygulanmas› Firma say›s›

Kimyasallar›n Envanteri ve Kontrolü Hakk›nda Yönetmelik’e göre bildirimde bulundum (I) 4

Ürünlerimizi “Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarlar›n S›n›fland›r›lmas›, Ambalajlanmas› ve

Etiketlenmesi Hakk›nda Yönetmelik”e göre s›n›fland›r›yor, ambalajl›yor ve etiketliyoruz. (II) 26

Kendi ürünlerimiz için güvenlik bilgi formu haz›rl›yoruz (III) 44

Sat›n alm›fl oldu¤umuz kimyasal maddelerin güvenlik bilgi formunu istiyoruz. (IV) 48

Sat›n alm›fl oldu¤umuz kimyasallar›n ambalajlar› ve etiketleri yönetmeli¤e uygun. (V) 40

Ürünümüzde “Baz› Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarlar›n ve Eflyalar›n Üretimine, Piyasaya

Arz›na ve Kullan›m›na ‹liflkin K›s›tlamalar Hakk›nda Yönetmelik”e göre yasaklanm›fl ya da

k›s›tlanm›fl kimyasal madde kullanm›yoruz. (VI) 27

52

1.14.1 Kullan›lan enerji türleri

Grafik 81

(enerji türleri)

50,4%

3,5%

1,8%

32,7%

8,0%

3,5%

Elektrik enerjisi

Fuel-oil

Kömür

Do¤al gaz

LPG

Di¤er

Elektrik enerjisi Fuel-oil Kömür Do¤al gaz LPG Di¤er

57 4 2 37 9 4

1.13.4 REACH uygulamas›

SIEF/Konsorsiyuma kat›l›m Tam kay›t düflünülüyor mu?

Grafik 80

(REACH Uygulamas›)

Evet

Hay›r

58,1%

41,9%

37,5%

62,5%


Tam kay›t düflünülüyor mu? 18 13 31

SIEF/Konsorsiyuma kat›l›m var m›? 6 10 16

1.14 Enerji kullan›m›

De¤erlendirme:

• 57 Firmadan 25 firma enerji tüketim miktar›n› TEP de¤eri olarak bilmemektedir.

• 23 Firman›n enerji yöneticisi ve enerji yönetim birimi hakk›nda bilgileri yoktur.

• Firmalar›n enerji yönetimi konusunda bilgilendirilmesi gerekmektedir.

53

1.14.2 Enerji tüketim miktar›

Grafik 82

(kullan›lan enerji miktar›)

42,1%

10,5%

3,5%

43,9%

1000 TEP alt›

1000 TEP üstü

50000 TEP üstü

Bilgim yok

1000 TEP alt› 1000 TEP üstü 50000 TEP üstü Bilgim yok Toplam cevap

24 6 2 25 57

1.14.3 Enerji yönetimi

Grafik 83

(enerji yönetimi)

Enerji yöneticisi

14,3%

31,0%

54,8%

7,5%

35,0%

57,5%

Evet

Hay›r

Bilgim yok

Enerji yönetim birimi

Evet Hay›r Bilgim yok Toplam cevap

Enerji yöneticisi var m›? 6 13 23 42

Enerji yönetim birimi 3 14 23 40

1.14.4 Desteklenen proje

Kat›l›mc› firmalar›n hiçbirinde desteklenen enerji verimlili¤i projesi yoktur.

54

1.15.2 S›n›r de¤erlerin afl›lmas›

Grafik 85

(gürültü s›n›r› de¤er aflmas›)

Hay›r Bilgi yok

57%

43%


cevap

Tesisten çevreye yay›lan gürültü seviyesi yönetmelikte yer alan

s›n›r de¤erleri afl›yor mu?

Firma say›s› 0 29 22 51

1.15 Gürültü

1.15.1 ‹zne tabi tesisler

Grafik 84

(izne tabi tesisler)

izne tabi tesisler

1,8%

8,8%

43,9%

45,6%Bilgim yok

‹zne tabii tesisler listesinde de¤il

Ek VII B

Ek VII A

Ek VII A Ek VII B ‹zne tabii tesisler

listesinde de¤il

Firma say›s› 1 5 25 26 57

Bilgim yok Toplam cevap

1.15.3 Akustik raporunun yapt›r›lmas›

‹zne tabii oldu¤unu beyan eden 6 firma olmas›na ra¤men akustik rapor haz›rlatan 11 firma bulunmaktad›r.Baz› firmalar izne tabii olmad›¤›n› düflündü¤ü halde akustik rapor yapt›rm›flt›r.

55

1.15.4 Gürültü kontrolü izin belgesi

Grafik 87

(kontrol izin belgesi)

3,9%

0,0%

2,0%

43,1%

19,6%

31,4%

(I)

(II)

(III)

(IV)

(V)

(VI)

Gürültü Kontrolü ‹zin Belgesi Firma say›s›

Evet, Bakanl›ktan (Ek VII Liste A) (I) 2

Evet, ‹l Çevre ve Orman Müdürlü¤ü'nden (Ek VII Liste B) (II) 0

Evet, Yetki devri yap›lan belediyeden (Ek VII Liste B) (III) 1

Yürürlü¤e girifl tarihinden önceye ait ‹fl Yeri Açma ve Çal›flma Ruhsat›m›z var (IV) 22

Hay›r (V) 10

Bilgi yok (VI) 16

Toplam cevap 51

‹zne tabii tesislerden iseniz akustik raporunuzu ön

yeterlik / yeterlik belgesine sahip kurum ve kurulufllara yapt›rd›n›z m›?

Yetkili kurulufl raporu 11 19 17 47


cevap

Grafik 86

(yetkili firma raporu)

23%

41%

36%

Evet Hay›r Bilgi yok

56

1.16.1 Tesiste uygulanan gönüllü sistemler

Grafik 88

(gönüllü yönetim sistemleri)

2% 4%5%

18%

4%

9%30%

16%

12%

A B C D E F G H I

Yönetim sistemleri Grafik Firma Say›s›

ISO 14001 A 1

ISO 14001& OHSAS 18001 B 2

ISO 14001 & ISO 9001 C 3

ISO 14001 & OHSAS 18001 & ISO 9001 D 10

ISO 14001 & ÜÇLÜ SORUMLULUK & ISO 9001 E 2

ÜÇLÜ SORUMLULUK & ISO 9001 F 5

ISO 9001 G 17

YÖNET‹M S‹STEM‹ YOK H 9

DÖRT YÖNET‹M S‹STEM‹ DE VAR I 7

Uygulanan yönetim sistemi ISO 14001 OHSAS 18001 Üçlü Sorumluluk ISO 9001

Firma cevaplar› 26 20 14 45

1.16 Di¤er

De¤erlendirme:

• Toplam 57 firmadan 9 firma hiçbir yönetim sistemine sahip de¤ildir.

• 7 firma ISO 14001, OHSAS 18001, Üçlü Sorumluluk ve ISO 9001 yönetim sistemlerinin dördünü deuygulamaktad›r.

• 15 Firma ISO 9001, 14001 ve OHSAS 18001 uygulamaktad›r.

• 5 Firma ISO 14001 uygulamasa da Üçlü Sorumluluk uygulamaktad›r.

• 18 Firmada çevrenin korunmas› aç›s›ndan çal›flanlar için e¤itim yap›lmamaktad›r.

Evet Hay›r Toplam cevapÇevrenin korunmas› konusunda tesisinizde çal›flanlara yönelik

e¤itimler uyguluyor musunuz?


1.16.2 Çal›flanlar›n e¤itimi

57

Evet Hay›r

Grafik 89

(e¤itim veriliyor mu?)

68%

32%

1.16.3 Çevre konusunda iflbirli¤i

Kat›l›mc›lar çevre konusunda afla¤›daki kurulufllarla iflbirli¤i yapmaktad›r.

• ‹stanbul Sanayi Odas›

• Mersin Ticaret ve Sanayi Odas›

• Aerosol Sanayicileri Derne¤i - ASAD

• Türkiye Kimya Sanayicileri Derne¤i - TKSD

• ‹nflaat Malzemesi Sanayicileri Derne¤i - ‹MSAD

• Boya Sanayicileri Derne¤i - BOSAD

• Türkiye Kimya, Petrol, Lastik ve Plastik ‹flverenleri Sendikas› - K‹PLAS

• ‹laç Endüstrisi ‹flverenler Sendikas› - ‹E‹S

• Sabun ve Deterjan Sanayicileri Derne¤i - SDSD

• Sa¤l›k Bilimleri Derne¤i - ‹SPE

• Tüketiciler Derne¤i - TÜDER

• Tekstil Terbiyecileri Derne¤i

• Petrol Sanayi Derne¤i - PETDER

• Akdeniz ‹hracatç› Birlikleri - AK‹B

• Madeni Ya¤ ve Petrol Ürünleri Sanayicileri Derne¤i - MAPESAD

• Kozmetik ve Tuvalet Müstahzarlar› Üreticileri Derne¤i

1.16.4 Tesiste ilaçlama

Kat›l›mc› firmalar, tesislerinde ilaçlama yap›ld›¤›n› ve tesislerinde so¤utma kuleleri, klima sistemleri vbkaynakl› Lejyonella hastal›¤›na rastlanmad›¤›n› belirtmifllerdir.

58


Direktifin bilinmesi 18 37 55

VOC Kullan›m› 25 29 54

VOC azaltma program› 9 26 35

VOC analizi 10 28 38

Grafik 91

(VOC Direktifi)

EvetHay›r

32,7%

46,3%

25,7%

26,3%

67,3%

53,7%

74,3%

73,7%

Direktifin bilinmesi

VOC Kullan›m›

VOC azaltma program›

VOC analizi

AB Mevzuat›

1.17 Çevresel Zararlar›n Önlenmesi ve Düzeltilmesi Hakk›ndaki Çevresel Sorumluluk Direktifi

(2004/35/EC)

22,8%

77,2%

57,9%

42,1%

Zarar bütçesi ayr›lmas› Direktifin bilinmesi

Evet

Hay›r

Grafik 90

(AB çevresel sorumluluk)



Tesisinizden kaynaklanan çevresel zararlarla

orant›l› bir bütçe ay›rabilecek durumda m›s›n›z? 33 24 56

1.18 Baz› Boyalarda, Verniklerde ve Araç Cilalama Ürünleri ‹çerisindeki Organik Çözücülerin

Sebep Oldu¤u Uçucu Organik Bileflenlerin Emisyonlar›n›n S›n›rland›r›lmas› (VOC - Uçucu Organik

Bileflik) 2004 /42 / EC

De¤erlendirme:

9 firman›nVOC azaltma program› yapt›¤› gözlemlenmifltir.

59


Tüzü¤ün bilinmesi 8 49 57

(Ekoetiket alma konusunda) Giriflim var m›? 0 55 55

Grafik 92

(IPPC Direktifi)

EvetHay›r

26,3%

15,8%

5,5%

5,3%

73,7%

84,2%

94,5%

94,7%

Direktifin bilinmesi

BAT'lar hakk›nda bilgi

BAT uygulan›yor mu?

Faaliyet sonras› çevresel boyut



BAT'lar hakk›nda bilginiz var m›? 9 48 57

BAT uygulan›yor mu? 3 52 55

Firma faaliyetlerine son vermesi halinde çevresel

boyutlar aç›s›ndan uygulanacak bir prosedür var m›? 3 54 57

1.19 Entegre Kirlili¤i Önleme ve Kontrol Direktifi (96/61/EC) IPPC Direktifi

De¤erlendirme:

Kat›l›mc›lar›n ço¤u Direktifi bilmemektedir.

Sadece 3 firma Best Available Techniques (BAT) uygulamas› yapt›klar›n› ve faaliyet sonras› için çevreselboyut de¤erlendirmesine yönelik prosedüre sahip olduklar›n› belirtmifllerdir.

1.20 Topluluk Ekoetiket Ödülüne ‹liflkin Tüzük (17 Temmuz 2000 tarih ve 1980/2000 say›l› Avrupa

Parlamentosu ve Konsey Tüzü¤ü)

De¤erlendirme:

Ekoetiket Tüzü¤ünü sadece 8 firma bilmekte olup ekoetiket almak için giriflim yoktur.

60

Kapsamda m›s›n›z ?

(Ek 1 Bu Yönetmeli¤in uyguland›¤› Tehlikeli Maddeler Bölüm 1 ve Bölüm 2) 3 16 38 57

Evet Hay›r Bilgimyok

Toplamcevap

1.21.4 SEVESO Kapsam›

1.21 Tehlikeli Maddeler ‹çeren Büyük Kazalar›n Sebebiyet Verdi¤i Zararlar›n Kontrolüne ‹liflkin

Direktif (96/82/EC) SEVESO Direktifi

De¤erlendirme:

• SEVESO Direktifi 26 kat›l›mc› firma taraf›ndan bilinmektedir.

• Çevre ve Orman Bakanl›¤›'n›n (ÇOB) yönetmelik tasla¤› hakk›nda 11 firman›n bilgisi vard›r.

• Faaliyetleri gere¤i firmalar kimyasal madde depolamaktad›rlar.

1.21.1 Direktifin bilinmesi

57 Kat›l›mc› firmadan 26's› Direktifi bildi¤ini ifade etmifltir.

1.21.2 Kimyasal madde depolanmas›

57 Firman›n tümü kimyasal madde depolamas› yapmaktad›r.

1.21.3 ÇOB Taslak Yönetmeli¤i

11 Firma ÇOB taraf›ndan haz›rlanan “Büyük Endüstriyel Kazalar›n Kontrolü Hakk›nda YönetmelikTasla¤›” hakk›nda bilgi sahibidir.

1.21.5 Eklenebilirlik

Listedeki miktarlara ulafl›lamamas› durumunda eklenebilirlik de¤erlendirmesini yapan firma yoktur.

1.21.6 Kapsamda olan firmalar›n Kolon 2 / Kolon 3'de yer almas›

Tüm firmalar bilgim yok cevab›n› vermifllerdir.

1.21.7 Büyük kaza önleme politikas›


Grafik 93

(AB Ekoetiket)

14%

86%

0%

100%

Evet

Hay›r

Tüzü¤ün bilinmesi Giriflim var m›?

61

1.21.8 Kolon 3


1.22 ‹lave görüfller

• Yönetmeliklerin uygulanmas›na yönelik rehberler haz›rlanmas›, gerekli bilgi aktar›m›n›n sa¤lanmas›

• Yönetmeliklerin gerekli altyap› oluflturulmadan yay›mlanmamas›

• Gerekli denetimlerin yap›lmamas›ndan dolay› haks›z rekabet yaflanmas›

• Yönetmelik de¤iflikliklerinin getirdi¤i s›k›nt›lar›n giderilmesi

• At›k bertaraf maliyetlerinin yüksekli¤i

• Tek izin uygulamas›n›n gelifltirilmesi

• Denetim ve önlem eksikli¤i

• Mali Sorumluluk Sigortas› için yasal düzenleme yap›lmas›

• Çevre Kanununca Al›nmas› Gereken ‹zin ve Lisanslar Hakk›nda Yönetmelik kapsam›nda yerelyönetimlerden al›nan izinler ile Çevre ve Orman Bakanl›¤›'ndan al›nan izinlerin eflgüdümünün sa¤lanmas›

• At›k bertaraf›ndan ödenen KDV oran›n›n düflürülmesi veya hiç al›nmamas›

• Tehlikeli at›k bertaraf tesislerinin kurulmas›n›n teflvik edilmesi

• Ambalaj at›klar›n›n yönetimi konusunda yaflanan s›k›nt›lar›n giderilmesi (özellikle ambalaj at›klar›n›nücretsiz verilmesi konusu)

• Çevre mevzuat›n›n uyumuna yönelik denetimlerin art›r›lmas›

• Ambalaj at›klar› ile ilgili yetkilendirilmifl kurulufl say›s›n›n art›r›lmas›

• Yeni ç›kan yönetmelikler ile ilgili bilgilendirme toplant›lar› düzenlenmesi

• Sanayi ile iflbirli¤inde olan uzmanlar taraf›ndan uygulamaya yönelik e¤itimler verilmesi

• Çevre konusunda yap›lacak çal›flmalar ile ilgili destekler sa¤lanmas›

• Çevre maliyetlerinin düflürülmesi

• Tehlikeli at›k analizi yapan akredite firmalar›n ço¤almas›

• Odan›n üyelerini teflvik mekanizmalar› konusunda bilgilendirmesi

• Bürokrasinin fazlal›¤› ve izin sistemati¤inin olmamas›

2. ‹HT‹YAÇ ANAL‹Z‹

62

2- ‹HT‹YAÇ ANAL‹Z‹

Durum tespiti

Anket sonucu seçilmifl sorular (Ek-1) için al›nan cevaplarda baz› alanlarda kümelenmelergörülmüfltür.

“Hay›r” cevaplar› uygulamalarda “kapsam d›fl›” “at›k yok” gibi anlamlar tafl›maktaysa da menfi (uygulanmayanYönetmelik) cevaplar› da içerebilece¤i göz önüne al›nmal›d›r.

Ambalaj At›klar›n›n KontrolüYönetmeli¤i'ne (AAKY) uyumiçin giriflim

At›k Ya¤lar›nKontrolüYönetmeli¤i'ne(AYKY) uyum için giriflim

Tehlikeli At›klar›n KontrolüYönetmeli¤i'ne(TAKY) uyum için giriflim

Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirlili¤inin Kontrolü Yönetmeli¤i'ne(ETKHKKY) uyum için giriflim

AB Direktiflerifark›ndal›¤›

Su Kirlili¤inin KontrolüYönetmeli¤i'ne (SKKY)uyum için giriflim

63

“Bilgim Yok” Cevaplar› da afla¤› yukar› ayn› bölgelerde kümelenmifltir.

‹htiyaç analizi yap›l›rken kat›l›mc› firmalar›n bu reaksiyonlar› ve firmalar›n vermifl olduklar› görüfl veöneriler afla¤›daki bafll›klar alt›nda ele al›nm›flt›r.

1- E¤itim, Bilgilendirme ve Dokümantasyon

2- Alt yap›

3- Teflvik ve Finansal destek

4- Denetim mekanizmas›

5- Bürokrasi

2.1 E¤itim, Bilgilendirme ve Dokümantasyon

Kat›l›mc› görüflleri:

• Yönetmeliklerin uygulanmas›na yönelik rehberler haz›rlanmas›, gerekli bilgi aktar›m›n›n sa¤lanmas›,

• Yeni ç›kan yönetmelikler ile ilgili bilgilendirme toplant›lar› düzenlenmesi,

• Sanayi ile iflbirli¤inde olan uzmanlar taraf›ndan uygulamaya yönelik e¤itimler verilmesi,

• Yönetmeliklerin uygulanmas›nda referans al›nabilecek yol gösterici rehber ve dokümanlar›n haz›rlanmas›.

Yorum 1:

Yeni ç›kan veya taslak halinde olan yönetmelikler ile ileride Türkiye taraf›ndan uyarlanacak AB Direktiflerive uygulamalar› hakk›nda detayl› bir flekilde bilgilendirme gerekmektedir.

64

AB çevre mevzuat›na uyum için üzerinde çal›fl›lan Direktifler hakk›nda kat›l›mc›lar›n fazlaca bilgileriyoktur.

Ayr›ca bilindi¤i gibi “Büyük Kazalar› Önleme ve Kontrolü - SEVESO” taslak yönetmeli¤i önümüzdekigünlerde yürürlü¤e girecektir. Kimyasal madde üreticileri d›fl›nda belirli seviyelerde belirli kimyasalmaddeleri depolayan tüm sanayi bu kapsama girecektir.

IPPC Direktifi konusunda Türkiye'de çal›flmalar ileri safhaya gelmifl ve yak›n bir zamanda uygulamayagirecek gibi gözükmektedir.

2.2 Alt yap›


• Yönetmeliklerin gerekli altyap› oluflturulmadan yay›mlanmamas›,

• Yönetmelik de¤iflikliklerinin getirdi¤i s›k›nt›lar›n giderilmesi,

• Mali Sorumluluk Sigortas› için yasal düzenleme yap›lmas›,

• Ambalaj at›klar› ile ilgili yetkilendirilmifl kurulufl say›s›n›n art›r›lmas›,

• Tehlikeli at›k bertaraf tesislerinin say›s›n›n artmas›n›n sa¤lanmas› böylece rekabetçi bir ortam yarat›larakyüksek bedellerin düflmesinin sa¤lanmas›,

• Tehlikeli at›k analizi yapan akredite firmalar›n ço¤almas›,

• Tehlikeli at›k geri kazan›m / bertaraf tesislerinin kurulmas›, gerekli altyap›n›n sa¤lanmas›.

Yorum 2:

AB kapsam›nda uyarlanan Direktiflere ba¤l› olarak yay›nlanan Yönetmeliklerin alt yap›s› henüz haz›rde¤ildir. Baz› Yönetmelikler için sanc›l› bir geçiflten sonra alt yap› k›smen de olsa oluflmaktad›r. Ancakyetersizdir. Gerekli alt yap›y› üçe ay›rabiliriz:

a) E¤itim ve gönüllü yönetim sistemleri

b) Fiziksel alt yap›

c) Paydafllar aras›nda diyalog zemini haz›rlanmas›

AB Direktiflerinin Fark›ndal›¤›

4

3

9

13

26

11

8

3

15

36

38

43

52

48

44

31

46

49

54

42

7

17

9

13

AB Çevre kirlili¤i önleme Sigortas›

BAT uygulan›yor mu?

BAT'lar hakk›nda bilgi

Çevresel sorumluluk direktifinin bilinmesi

SEVESO Direktifi biliniyor mu?

ÇOB Seveso tasla¤› biliniyor mu?

Ekoetiket Tüzü¤ünün bilinmesi

Faaliyet sonras› çevresel boyut

IPPC Direktifinin bilinmesi

TKMMY kapsam›nda m›s›n›z?

VOC Direktifinin bilinmesi

Evet Hay›r Bilgim yok

65

a) E¤itim ve Gönüllü Yönetim Sistemleri

Yönetmeliklerin uygulanmas› için yap›lacak e¤itimler son derece önemlidir. Ayr›ca anket sonuçlar›na göreçevre korunmas› için çal›flanlara verilen e¤itim oran› da düflüktür.

Günümüzde gönüllü yönetim sistemleri tedarikçi - müflteri iliflkilerinde neredeyse uygulamak zorundaolunan mevzuata eflde¤er hale gelmifltir. Firmalardaki “fark›ndal›k” uygulad›klar› yönetim sistemlerineparalel geliflme göstermektedir.

Anket sonuçlar›na göre 9 firma hiçbir gönüllü yönetim sistemine sahip de¤ildir. Bu firmalardan 3'ü mikro,3'ü küçük ve 3'ü de orta ölçeklidir. Bu firmalar›n ankete vermifl oldu¤u cevaplar ço¤unlukla “hay›r” veya“bilgim yok” fl›klar›d›r ya da cevap vermemifllerdir.

Uygulamaya yönelik olarak de¤erlendirmeye al›nan 65 soruya (Ek-1 ) 379 adet “bilgim yok” cevab›verilmifltir. Fark›ndal›k için sorulan sorular›n (Firma profiline ait sorular hariç) 130 civar›nda oldu¤unuvarsayarsak sorular›n (veya uygulamalar›n) yaklafl›k % 50'si hakk›nda bilgi sahibi olmayan firmalar vard›r.

Bu bak›mdan firmalarda gönüllü yönetim sistemlerinin oluflmas› için baz› teflvik tedbirleri al›nmal›d›r.

b) Fiziksel alt yap›

Özellikle tehlikeli at›k bertaraf› için yeterli tesis olmad›¤› kat›l›mc›lar›n cevaplar›ndan anlafl›lm›flt›r. At›kbertaraf tesisleri aras›nda rekabet olmad›¤›ndan ve de yeterli at›k analiz laboratuar› olmamas›ndan dolay›fiyat konusunda sorunlar yaflanmaktad›r. Bu konuda yeterli tesisin kurulmas› gerekmektedir.

c) Paydafllar aras›nda diyalog zemini haz›rlanmas›

Yönetmeliklerin haz›rl›k aflamas›nda mutlaka ilgili taraflar›n (devlet, sanayi akademisyenler,..) bir arayagelmeleri ve görüfl vermeleri sa¤lanmal›d›r. Ayr›ca devletin verilen görüflleri dikkate almas› gerekmektedir.Çal›flman›n amac› uygulanabilir bir mevzuat›n ç›kar›lmas› olmal›d›r. Bu diyalog Yönetmeli¤in uygulanmas›s›ras›nda da yürütülmelidir.

2.3 Teflvik ve Finansal Destek


• At›k bertaraf›ndan ödenen KDV oran›n›n düflürülmesi veya hiç al›nmamas›,

• Tehlikeli at›k bertaraf tesislerinin kurulmas›n›n teflvik edilmesi,

• Çevre konusunda yap›lacak çal›flmalar ile ilgili destekler sa¤lanmas›,

• Çevre maliyetlerinin düflürülmesi,

• At›k bertaraf maliyetlerinin yüksekli¤i,

• Odan›n üyelerini teflvik mekanizmalar› konusunda bilgilendirmesi.

Yorum 3:

Avrupa Birli¤i'nin 5. Çevre Eylem Plan›ndaki “Sürdürülebilir Kalk›nma” amac›n› yerine getirmek içinafla¤›daki 7 tane politika arac›n›n oluflturulmas›na karar verilmifltir.

• Çevresel verilerin gelifltirilmesi

• Bilimsel araflt›rma ve teknolojik geliflme

• Sektörel ve alansal planlama

• Ekonomik yaklafl›m

• Halk›n bilgilendirilmesi ve e¤itim

• Profesyonel e¤itim ve uygulama

• Finansal destek mekanizmalar›

66

Yukar›daki politika araçlar›ndan “Finansal destek mekanizmalar›” son derece önemlidir. Çevre yönetimindekiharcamalar baz› alanlarda yüksek boyutlara ulaflmaktad›r. Örne¤in bir firma tehlikeli at›¤› tehlikesiz halinegetirebilmek için 62 milyon $'l›k bir projeyi hayata geçirmifltir.

2007 - 2013 Y›llar› aras›n› hedef alan 9. Kalk›nma Plan›nda (01/07/2006-26215); AB uyum çal›flmalar›hakk›nda afla¤›daki aç›klamalar bulunmaktad›r:

47. Müktesebata uyum süreci, ülke öncelikleri ve imkanlar› dikkate al›narak aflamaland›r›lacak ve bütüncülbir strateji çerçevesinde yönlendirilecektir. Uyuma dönük önceliklendirme yap›l›rken, kamunun finansmanimkanlar›n›, özel kesimin rekabet gücünü, istihdam›, bölgesel geliflmeyi, çevreyi ve sosyal dengeleri gözetenbir yaklafl›m esas al›nacakt›r.

Ayr›ca ayn› plan çerçevesinde haz›rlanan “Çevre Özel ‹htisas Komisyonu” raporunda da ;

160. AB'ye uyum sürecinde, at›k yönetimi, do¤a koruma, gürültü ve çevresel etki de¤erlendirme konular›ndailerleme sa¤lanmas›na ra¤men, çevre alan›nda hala çok say›da düzenlemeye gereksinim bulunmaktad›r.Ancak, uyumun gerektirdi¤i yüksek maliyetli yat›r›mlar›n fazlal›¤› bu alanda özel sektörün kat›l›m› dadâhil yeni finansman yöntemleri aray›fl›n› gündeme getirmifltir. Bu kapsamda mevzuat uyumunun sa¤lanmas›ve gerekli ilave yat›r›mlar›n yap›labilmesi için uzun bir zaman dilimine ihtiyaç vard›r. denilmektedir.

Di¤er taraftan dünyadaki ekonomik durumun düzelmesi uzun y›llar alaca¤›ndan bu flekildeki destekmekanizmalar›n›n önemi daha da artmaktad›r.

2.4 Denetim Mekanizmas›

Kat›l›mc› görüflleri

• Gerekli denetimlerin yap›lmamas›ndan dolay› haks›z rekabet yaflanmas›

• Denetim ve önlem eksikli¤i,

• Çevre mevzuat›n›n uyumuna yönelik denetimlerin art›r›lmas›.

Yorum 4:

Ülkemizde birçok alanda eksik olan saha/pazar denetimi bu alanda da kendini göstermektedir. Sorumluklar›n›yerine getiren firmalar para/eleman/zaman gibi unsurlar› harcarken di¤er firmalar›n sorumluluklar›n› yerinegetirmemeleri halinde haks›z bir rekabet ortam› do¤maktad›r.

Etkili denetim mekanizmalar›n›n gelifltirilmesi firmalar› çevre sorumluluklar›n› yerine getirmeye teflvikedecektir. Ancak denetimin sadece kurallar›n kontrolü fleklinde olmamas› ve e¤itici bir yönünün de olmas›son derece önemlidir.

2.5 Bürokrasi

Kat›l›mc› görüflleri

• Tek izin uygulamas›n›n gelifltirilmesi,

• Çevre Kanununca Al›nmas› Gereken ‹zin ve Lisanslar Hakk›nda Yönetmelik kapsam›nda yerel yönetimlerdenal›nan izinler ile Çevre ve Orman Bakanl›¤›'ndan al›nan izinlerin eflgüdümünün sa¤lanmas›,

• Bürokrasinin fazlal›¤› ve izin sistemati¤inin olmamas›,

• Resmi kurumlar ile iliflkilerde yaflanan s›k›nt›lar›n giderilmesi.

Yorum 5 :

Çevre yönetimi çerçevesinde al›nmak zorunda olunan izinlerin “tek izin” haline getirilmesi gerekmektedir.De¤iflik bürokrasi birimleriyle yap›lmak zorunda kal›nan çal›flmalar zaman ve finansal kay›plara nedenolmaktad›r.

67

“Çevre Özel ‹htisas Komisyonu” raporunda da bu konu irdelenmifltir.

Yönetimde Çokbafll›l›kAyn› alan› düzenleyen çok say›da yasal belgenin varl›¤›, kimi zaman birden fazla kurumun ayn› konudayetki sahibi olmas›na, kimi zaman sorumluluklar›n çak›flmas›na, kimi zaman da yetki bofllu¤una yolaçabilmektedir. Sözü edilen yönetim birimleri aras›nda kurulmas› gerekli olan iflbirli¤i ve eflgüdüm bugünede¤in sa¤lanabilmifl de¤ildir.

2.6 Türkiye'deki ve Benzer AB Çevre Kurallar›na Uyum

Yukar›da verilen kat›l›mc› görüflleri ve onlar için yap›lan yorumlar›n ›fl›¤›nda Türkiye'deki proje çerçevesindekikimya üreticilerinin bu kurallara uyabilmesi için afla¤›daki konular ön plana ç›kmaktad›r.

2.6.1 Firmalar›n kendileri ile ilgili kurallardan haberdar olabilmeleri

a) Öncelikli olarak yükümlü bulunduklar› konular› bizzat kendilerinin takibi gerekmektedir. Bunun içinfirmalar boyutlar›na göre sorumlu, sorumlu ekip, dan›flmanl›k v.s. gibi kanallarla bunlar› gerçeklefltirmelidir.

b) Firmalar›n ba¤l› olduklar› Sanayi ve Ticaret Odalar›, Meslek Kurulufllar›, Dernekler bu alanda çokönemli “erken uyar›” görevini üstlenmelidirler.

2.6.2 Kurallar›n anlafl›labilmesi için e¤itimler ve rehberler

Yetkili otoritenin yay›nlam›fl oldu¤u kurallar›n uygulanmas› için ço¤u zaman oldukça detayl› teknik bilgileresahip olunmas› gerekmektedir. Bundan dolay› firmalar›n konu ile ilgili sorumlu elemanlar›n›n e¤itilmesiflartt›r. Bu tür e¤itimlerin organizasyonu firmalar›n kendilerince yap›labilece¤i gibi ba¤l› olduklar› Sanayive Ticaret Odalar›, Meslek Kurulufllar›, Dernekler organizasyonu üstelenerek, teoriden ziyade uygulamayayönelik olarak e¤itimler organize etmelidirler.

Yap›lan bu e¤itimlerin verimlili¤i hakk›nda ölçme mekanizmalar› gelifltirilmelidir. Örne¤in örnekleme ilekat›l›mc›lar›n sözlü ya da yaz›l› bir s›navdan geçirilerek ö¤renme ve uygulama becerileri ölçülmelidir (ör.Kirkpatrick metodu).

Çevre alan›ndaki uygulamalar için aç›klay›c› ve uygulamaya yönelik rehberlere ihtiyaç vard›r. Bu rehberleryetkili otorite, Sanayi ve Ticaret Odalar›, Meslek Kurulufllar›, Dernekler taraf›ndan haz›rlanmal›d›r.Uygulama için gerekli rehberlerin önemli bir miktar› AB'de yay›nlanm›flt›r. Bu rehberler, örne¤in bir ABprojesi çerçevesinde dilimize aktar›labilir.

2.6.3 Çevre yat›r›mlar› için finansal destek ve teflvikler

Çevrenin korunmas› ve yükümlülüklerin yerine getirilebilmesi için gereken yat›r›mlar ve bu yat›r›mlar›niflletilmesi için finansal ve teknik destekler gerekmektedir. Bu desteklerin kaynaklar› ulusal veya uluslararas› olabilir. Firmalar›n mevcut teflvik sistemleri ve onlardan yararlanma yollar› için özellikle KOB‹boyutundaki firmalar›n bilgilendirilmesi flartt›r. Ayr›ca bu alandaki teknik destek yetkili otoriteler, KOSGEBve di¤er mevcut kurulufllar taraf›ndan sa¤lanmal›d›r.

2.6.4 Bürokrasi

Firmalar›n çevre korunmas› aç›s›ndan sorumluluklar›n› yerine getirebilmeleri ve uygulamalar› anlayabilmeleriiçin muhatap olacaklar› yetkili otoritelerin asgariye indirilmesi flartt›r. Büyük ve kapsamda olabilecekfirmalar için IPPC Direktifi çerçevesinde “tek izin” sistemi uygulamas› bu alanda rahatl›k yaratacakt›r.Ancak KOB‹ ve IPPC kapsam›nda olmayan firmalar için de mutlaka benzer bir “tek izin” sistemidüflünülmelidir.

2.7 Çal›flma Program›

Türkiye'de mevcut ve AB'nin benzer kurallar›na uyum için afla¤›da bir çal›flma program› önerilmektedir.K›sa ve orta vadeli çal›flmalar olarak öngörülen konular a¤›rl›kl› olarak uyumunda sorun yaflan›lanlararas›ndan seçilmifltir.

68

Gelifltirilmesi gereken konu Mevzuat Sorumlu Kurulufl Vade*

E¤itim

Rehberler

Teflvik mekanizmalar›n›noluflturulmas›

Tek entegre izin uygulamas›

Uygulamalarda bilgi paylafl›m›

Çevre dostu temiz enerji kullan›m›

At›klar›n yönetimi

Kimyasallar›n yönetimi

Ambalaj at›klar›n›n yönetimi

At›k ya¤lar›n yönetimi

ETKHKKY'ne uyum

Çevresel Etki De¤erlendirme

Gürültü Kontrolü Yönetmeli¤i

Çevre Denetimi Yönetmeli¤i

REACH'e uyum

Tüm mevzuat

Tüm mevzuat

Yat›r›m ve iflletmegerektiren mevzuat

‹zne tabi mevzuat

Tüm mevzuat

Emisyon mevzuat›

‹lgili mevzuat

‹lgili mevzuat

‹lgili mevzuat

‹lgili mevzuat

‹lgili mevzuat

‹lgili mevzuat

‹lgili mevzuat

‹lgili mevzuat

Yetkili Otorite, Sanayi ve TicaretOdalar›, Mesleki Dernekler

Yetkili Otorite, Sanayi ve TicaretOdalar›, Mesleki Dernekler

Yetkili Otoriteler ve Sanayininpaydafll›¤›nda

Yetkili Otoriteler

Sanayi

Sanayi

Sanayi

Sanayi

Yetkili Otorite ve Sanayi

Sanayi

Sanayi

Sanayi

Sanayi

Sanayi

Sanayi

K›sa

K›sa

Orta

Orta

K›sa

K›sa ve orta

K›sa

K›sa

K›sa ve orta

K›sa

K›sa

K›sa

K›sa

K›sa

K›sa ve orta

* K›sa vade: 3-5 y›lOrta vade : 5-10 y›l

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

69

Ek-1

4

51

34

33

28

38

32

34

34

26

29

41

39

46

28

16

24

15

23

16

15

18

16

16

5

42

43

4

11

0

9

6

9

5

5

17

12

14

2

9

21

29

27

20

13

19

20

17

19

17

41

10

56

56

55

51

54

55

41

53

53

57

41

55

54

55

49

45

51

49

48

48

48

48

48

46

46

52

Çevre Kirlili¤ini Önleme yönünde bir sigorta sistemine dahil misiniz?

‹flyeri açma ve çal›flma ruhsat›n›z var m›?

Tehlikeli at›k üretiyor musunuz?

“Tehlikeli At›k Beyan Formu”nu doldurdunuz mu?

Üç y›ll›k “At›k Yönetim Plan›”n› ‹l Çevre ve Orman Müdürlü¤ü'neilettiniz mi?

Tehlikeli at›klar›n›z› lisansl› geri kazan›m ya da bertaraf tesisi / tesislerindemi bertaraf ediyorsunuz?

Lisansl› geri kazan›m ya da bertaraf tesisi / tesislerine ait lisans /lisanslar›n kopyas›n› ediniz mi?

Tehlikeli at›klar›n›z› lisansl› araçlarla m› tafl›t›yorsunuz?

Tehlikeli at›klar›n tesis d›fl›na ç›kar›lmas› durumunda “Ulusal At›kTafl›ma Formu”nu dolduruyor musunuz?

At›k yönetim plan› kapsam›nda önümüzdeki y›llar için at›k azalt›mhedefleriniz var m›?

At›k Yönetimi Genel Esaslar›na ‹liflkin Yönetmelik kapsam›nda, at›ktürü, at›¤›n kod numaras›, at›k miktar›, at›¤›n kayna¤›, gönderilen tesis,tafl›ma flekli ve tabii tutuldu¤u ifllemlerle ilgili belge ve kay›tlar› befl y›lsüreyle muhafaza ediyor musunuz?

At›k pil ve akümülatörleri ayr› olarak topluyor musunuz?

Biriktirilmifl at›k pillerinizi yetkilendirilmifl kurulufla m› teslimediyorsunuz?

Araçlar›n›z›n akümülatörleri de¤ifltirilirken eskilerini akümülatörlerinda¤›t›m ve sat›fl›n› yapan iflletmeler ile araç bak›m-onar›m yerleriniiflletenlerin oluflturdu¤u geçici depolama yerlerine ücretsiz veriyormusunuz?

Tehlikeli At›klar›n Kontrolü Yönetmeli¤i'ne (TAKY) Uyum içiniyilefltirme yap›ld› m?

TAKY'ne Uyum için iyilefltirme düflünülüyor mu?

Üretiminizden kaynaklanan at›klar›n›z›n analizini yapt›rd›n›z m›?

At›k ya¤ analizi yapt›rd›n›z m›?

Tesisinizden kaynaklanan farkl› kategorideki at›k ya¤lar› (I, II ve III)birbirleriyle, PCB ve di¤er tehlikeli at›klarla kar›flt›rmadan m›depoluyorsunuz?

At›k ya¤lar›n›z› lisans alm›fl tafl›y›c›lar ile mi tesis d›fl›na ç›kart›yorsunuz?

At›k ya¤lar›n›z› lisansl› iflleme ve bertaraf tesislerine gönderiyor musunuz?

At›k Ya¤ Beyan Formunu fiubat ay› sonuna kadar il çevre ve ormanmüdürlü¤üne gönderiyor musunuz?

At›k ya¤lar›n›z›n tesis d›fl›na ç›kar›lmas› durumunda “Ulusal At›k Tafl›maFormu”nu dolduruyor musunuz?

At›k ya¤ beyan formunu, analiz belgelerini ve ulusal at›k tafl›ma formlar›n›befl y›l süreyle muhafaza ediyor musunuz?

At›k Ya¤lar›n Kontrolü Yönetmeli¤ine uyabilmek için iyilefltirmeleryapt›n›z m› / düflünüyor musunuz? (yaklafl›k bir maliyet / öngörü varm›?)

Ürünlerinin ambalajlanmas› s›ras›nda, ürünün kullan›m› sonras› en azat›k üretecek ve geri dönüflümü ve geri kazan›m› en kolay ve en ekonomikolacak ambalajlar› kullanmaya yönelik çal›flmalar›n›z var m›?

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

No Soru Evet Hay›r Bilgim yok Toplam

9

1

10

18

17

11

14

14

14

13

14

12

13

13

13

13

13

70

Piyasaya Süren Müracaat Formu'nu internet arac›l›¤›yla her y›l fiubatay› sonuna kadar dolduruyor musunuz?

Ambalaj at›klar›nda Geri kazan›m hedeflerini sa¤lad›n›z m›?

Tesisinizden kaynaklanan ambalaj at›klar›n›n azalt›lmas›na yönelik birazalt›m plan›n›z var m›?

Ambalaj at›klar›n›z›n azalt›m› konusunda y›ll›k olarak bir iyileflmesa¤lad›n›z m›?

Ambalaj At›klar›n›n Kontrolü Yönetmeli¤i'ne uyum için iyilefltirmeleryapt›n›z m› / düflünüyor musunuz? (yaklafl›k bir maliyet / öngörü varm›?)

Tesisinizden kaynaklanan farkl› türdeki at›klar› (evsel / endüstriyel)kayna¤›nda ayr› topluyor musunuz?

Bitkisel At›k ya¤ olufluyor mu?

Catering firmas›ndan lisansl› firmaya verildi¤ine dair belge al›nd› m›?

Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirlili¤inin KontrolüYönetmeli¤i'ne (ETKHKKY) göre izne tabi iseniz (Ek 8 A/B) “Emisyon‹zni”niz var m›?

Ek 8 Liste A'da iseniz her iki y›lda bir, Ek 8 Liste B'de iseniz her üçy›lda bir emisyon raporlar›n›z› ‹l Çevre ve Orman Müdürlü¤ü'ne sunuyormusunuz?

Tesisinizde düzenli olarak emisyon ölçümü yap›yor, kay›tlar› tutuyormusunuz?

ETKHKKY'ne uyum sa¤lamak için iyilefltirmeler yapt›n›z m› ?

ETKHKKY'ne uyabilmek için iyilefltirme düflünülüyor mu?

‹SK‹ At›ksular›n Kanalizasyona Deflarj Yönetmeli¤ince tesisinizde"önemli kirletici at›ksu" olufluyor mu?

Deflarj limitlerinizi sa¤layabiliyor musunuz?

Deflarj limitlerinin periyodik kontrolü ve belgelenmesi

Standartlara uyumun kontrolü aç›s›ndan bu ölçümleri befl y›l süre ilesakl›yor musunuz?

Ar›tma tesisi çal›flmas›na ra¤men beklenmeyen etkilerin kayna¤› (acildurum) belirlenmifl midir?

Su kirlili¤i kontrolü konusundaki mevzuata uyum için yap›lan iyilefltirmevar m›?

Su kirlili¤i kontrolü konusundaki mevzuata uyum için iyilefltirme plan›n›zvar m›?

Çevre Denetimi Yönetmeli¤i kapsam›nda tesisinizde yetkili merciitaraf›ndan "birleflik denetim" yap›ld› m›?

Tesisinizde y›lda en az bir kere iç tetkik yap›l›yor mu?

Tehlikeli Kimyasallar›n Yönetimine iliflkin 26 Aral›k 2008 tarihindeyay›mlanan yönetmeliklerden haberiniz var m›?

Tehlikeli Kimyasallar›n Yönetimine iliflkin Yönetmeliklerin kapsam›ndam›s›n›z?

REACH hakk›nda bilginiz var m›?

Y›ll›k toplam enerji tüketiminiz 1000 TEP üzeri ise "enerji yönetici"nizvar m›?

Y›ll›k toplam enerji tüketiminiz 50000 TEP üzeri ise enerji yöneticisisorumlulu¤unda "enerji yönetim birimi"niz var m›?

Tesisinizden çevreye yay›lan gürültü seviyesi "Çevresel GürültününDe¤erlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeli¤i"nde yer alan s›n›r de¤erleriafl›yor mu?

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

31

27

22

22

15

51

56

13

39

27

30

31

7

5

22

28

26

16

23

5

9

32

46

36

49

6

3

0

21

19

35

33

28

6

1

27

10

9

17

19

43

41

7

13

9

19

34

52

48

24

11

7

8

13

14

29

52

46

57

55

43

57

57

40

49

44

47

50

50

46

29

41

35

35

57

57

57

56

57

56

57

42

40

51

8

13

23

23

22

71

"Çevresel Gürültünün De¤erlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeli¤i"negöre izne tabi tesislerden iseniz akustik raporunuzu Çevre ve OrmanBakanl›¤›'ndan ön yeterlik / yeterlik belgesine sahip kurum / kurulufllarayapt›rd›n›z m›?

Çevrenin korunmas› konusunda tesisinizde çal›flanlara yönelik e¤itimleruyguluyor musunuz?

Çevresel Zararlar›n Önlenmesi ve Düzeltilmesi Hakk›ndaki ÇevreselSorumluluk Direktifini duydunuz mu?

Tesisinizden kaynaklanan çevresel zararlarla orant›l› bir bütçe ay›rabilecekdurumda m›n›z?

Entegre Kirlili¤i Önleme ve Kontrol Direktifini (IPPC) duydunuz mu?

Sektörünüze ait en iyi teknikler (Best Available Techniques -BAT)hakk›nda bilginiz var m›?

BAT uyguluyor musunuz?

Firma faaliyetlerine son vermesi halinde çevresel boyutlar aç›s›ndanuygulanacak bir prosedür mevcut mu?

Eko-Etiket Ödülüne ‹liflkin Tüzü¤ü duydunuz mu?

Ekoetiket için girifliminiz var m›?

Çevre ve Orman Bakanl›¤› taraf›ndan haz›rlanan “Büyük EndüstriyelKazalar›n Kontrolü Hakk›nda Yönetmelik Tasla¤›” hakk›nda bilginizvar m›?

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

19

18

44

24

42

48

52

54

49

55

46

47

57

57

57

57

57

55

57

57

55

57

11

39

13

33

15

9

3

3

8

0

11

17

ISBN 978-9944-60-550-2

firmam Çevre mevzuat›na ne kadar uyumlu projesi de ...isbn 978-9944-60-550-2 1. bask›, 250 adet...

Documents