fjalori i informatikes ne shqip

8/11/2019 Fjalori i Informatikes Ne Shqip

1/22

Fjalori I Informatikes ne Shqip

Fjalor i shkurtr terminoiogjik i informatiks

AAbort - ndrprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatkryerjes s tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes s t dhnave.Accessories - veglat ndihmse n Windows.Adapter - kartel pr zgjerim e cila instalohet n kompjuter.Adress register - numr hemksadecimal i cili e tregon adresn e

lokacionit t caktuar t memorjes.Algorithm - zgjidhja e nj problemi hap pas hapi.allocate - ndarje t resurseve t kompjuterit, si pr shembull ndisk, shtyps ose memorje t do skedari, shfrytzuesi oseprocesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. T gjithashenjat q i shfrytzon kompjuteri, prfshir ktu edhe shkronjat,shifrat, shenjat pr interpunksion dhe shenjat speciale, si jan:$ , @ i #

ANSI (American National Standar Institute) - Instituti NacionalAmerikan pr Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) -Kodi amerikan pr kmbim t informacioneve. Renditje standardee shtat shifrave binare (shifra e shtat mund t jepet prkontroll t iftsis) e cila aplikohet pr paraqitjen e shenjave nkompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lvizjes me paraqitje t shpejtt fotografive t njpasnjshme, e cila arrihet me prdorim t

harduerit dhe softuerit prkats. Programet m t njohura pranimacion jan: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili sht i dedikuar pr shfrytzuesit erndomt, i cili sht i projektuar pr kryerje t ndonj pune tcaktuar. Pr shembull aplikacioni pr kontabilitet financiar.Application development tools - vegla pr krijim t programeve


2/22

aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njsi aritmetiko-logjike. shtpjes e njsis qendrore (ip i mikroprocesorit) e cila kryenoperacione kryesore aritmetike dhe logjike me t dhnat.

Artificial Intelligence - intelegjenc artificiale. Emr i sistemeve tkompjuterit q duhet t shfaqin inteligjenc njerzore, si kuptimpr fjaln e thn, si reagim ndaj ambientit t tyre fizik dheadaptimit ndaj kushteve t tilla.Ascending order - rendi i radhitjes s elementeve sipas rendit trritjes, prej vlerave m t vogla kah m t mdhat (a, b, c ...)Assembler - prkthyes programor. Program i projektuar q t'itransformoj instruksionet simbolike n form m t qlluar prt'i kryer n kompjuter.

Assign - dhnie vler dikaje q sht shfrytzuar n programim.Asterisk - shenja * (yll). Prdoret si shenj xhoker q mundsonspecifikim t disa skedarve prnjher.Auto CAD - program aplikativ pr projektim kompjuterik dhedisenjim.

BBackbone - niveli m i lart n nj rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \ ( ASCII kodi 92). Prdoret n specifikimin e

rrugs s diskut ku gjendet skedari i krkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit pr nj vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bhet kopje e prmbajtjes s diskut tkompjuterit dhe at n mnyr periodike, ndrsa vendoset nshirit magnetik ose n CD.Bad sector - sektori jo n rregull. Pjes e diskets ose diskut kunuk nuk mund dhe ku nuk sht e sigurt t shkruheninformacioneBad trac table - tabel e shtigjeve q nuk jan n rregull. List e

pjesve t rregulluara fabrikisht dhe t pasigurta pr shkruarje,e cila sht e ngjitur n pjesn e prapme t diksut.Bandwidth - njsi matse pr sasin e t dhnave t cilat mundt transmetohen prmes ndonj rrjeti t komunikimit n njsekond.Bar chart - diagram n form t shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmn e


3/22


4/22

Boot block - pjes e diskut ku gjendet softueri i cili i mundsonkompjuterit ta filloj punn.Boot disk - disk ose disket prej s cils startohet sistemioperativ.

Break - ndrpren. Sinjal special i cili e ndrpet punn e ndonjprogrami. Shpesh fitohet me shtypje t tasteve Ctrl dhe Cprnjher.Browser - fletkrkues. Program i cili sht i dedikuar prshikimin e dokumenteve hipertekstuale t Internetit. Me ndihmne tij shrytzohet servisi m i dobishm i Internetit WWW (WorldWide Web). Fletkrkuesit m t njohur jan Microsoft InternetExplorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend n kujtesn kryesore t kompjuterit pr

ruajtje t prkohshme t t dhnave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqllimt n program, pr shkakt t cilit programi nuk punon si duhet. N prkthimin mtekstual nnkupton bub dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjeskur mola sht kapur pr ndonj relej t kompjuterve t pardhe e ka pamundsuar punn e tij.Bullet - shenj pr renditje e cila prdoret n programet prprpunim t tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabel elektronike pr shpallje.

Shrbim telekomunikues prmes t t cilit konsumatortkomunikojn, kmbejn informata etj.Bus - mbledhse. E lidh pllakn am t kompjuterit meprocesorin, kujtesn, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tet bita. Shpesh sht numr binar tetshifror i ciliparaqet nj shkronj.

CCache - kesh. Pjes e kujtesn e rezervuar pr ruajtje t t

dhnave q prdoren shpesh, te t cilat procesori ka qasje shumm t shpejt sesa n hard disk. Kujtesn kesh mund t gjendetn memorjen RAM ose n hard disk.Cancel button - tast pr shfuqizimin e funksionit t zgjedhur. Tenumri m i madh i programeve tasti pr shfuqizim aktivizohet meshtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave t mdha dhe t vogla. Me


5/22

shpesh gjat krahasimit t dy fjalve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (Central Processing Unit) - njsi qendrore e procesuimit.Zemr e kompjuterit personal. Udhheq dhe drejton me t

gjitha operacionet pr prpunim t t dhnave.Centronics port - port e kompjuterit n t ciln shpesh lidhetshtypsi.Chanel - kanal. Rrug n t ciln transmetohet informacionidigjital n kompjuter.Character - shenj; karakter. Cilado shkronj, shenj einterpunksionit, ose ndonj nga njqind shenjat tjera q mund tvrehen n ekran, gjegjsisht t cilat mund t shtypen.CPI (character per inch) - numr i shenjave n nj in. Njsi

matse pr matjen e dendsis s shkrimit. Shprehet me numrt shenjave n nj in.Check box - kuti katrore pr dialog e cila mund t jet e kyurose e kyur, gjegjsisht t jet e zgjedhur ose jo, ndonj opcionn kornizn pr dialog.Checksum - shum pr kontroll. Shuma e numrave q prdorenpr kontrollim t mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lshim i tastit t minakut, pa mos elvizur.

Client - klient. Sistem i cili mund t punoj i pavarur, edhe pse nnj mas edhe ky sht i varur prej ndonj sisitemi tjetr. Prkompjuterin q sht i lidhur n rrjet kompjuterik shpesh thuhetse sht klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashksi e vizatimeve grafike dhe fotografive tshkruara n skedar t veant i cili sht i arritshm prprdorim t ndonj aplikacioni, pr shembull, pr prpunim ttekstit ose t grafiks.

Clipboard - kohsisht, skladim i fshehur pr tekst ose fotografi tcilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtsi e ores. Shpejtsia e puns s procesoritn kompjuter matet me megaherc (MHz) ose me gigaherc(GHz).Sa m e shpejt sht shpejtsia e procesorit, aq m teprurdhra mund t kryej kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje t suksesshme t


6/22

kompjuterit tjetr t (standardizuar). M shpesh kjo u dedikohetatyre kompjuterve t cilt jan kompatibil me kompjutert ekompanis IBM.Cod - kod. Dika q sht shkruar me gjuhn kompjuterike, n

letr ose n kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabel e cila tregon se cili karakter iprgjigjet shenjs n ekran dhe me shtypjen e tasterit aprfitohet e njjta shenj.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartel e cila sht m evjetruar.COM port - port seriale. M shpesh n kompjutert ekzistojn dyporta seriale t shnuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i prpunon

urdhrat e dhn n kompjuter. N sistemin operativ DOS shtprogrami C0MAND.COM, ndrsa n WINDOWS sht WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhprogamore nga gjeneratat m t vjetra t cilat prdoren praplikacione financiare.Communication protocol - prmbledhje e programeve e cilamundson transmetim dhe kmbim t t dhnave ndrmjet dyose m tepr kompjuterve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium pr memorim t t

dhnave digjitale dhe audio. N kompakt disk mund t vendosetmuzik prej 72 minutave ose t dhna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njsi harduerike prleximin e kompakt disqeve. Me kt njsi mund vetm t lexojme jo edhe t shlyejm ose t regjistrojm t dhna t reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenj e prodhimeve cilsoret kompjuterve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; prkthyes. Program i cili i prkthen disagjuh t larta programesh n ndonj gjuh makinerike.

CompuServe - njra ndr rrjetat m t mdha t Internetit nbot. Klientve t tyre ju ofron kmbim t skedarve, t tdhnave, t posts elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytzim i kompjuterit prkrijime t vizatimeve ose pr projektime t ndonj objekti osesistemi. Programet m t njohura nga kjo sfer jan Auto Cad,Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.


7/22

CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmn ekompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegl softuerikepr programert. Shfrytzohen pr planifikim, analizim si dhe

projektim t dokumentacionit n softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definonproblemet dhe saktsisht i pcakton hapat pr zgjidhjen e tyreme an t kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mnyr e lidhshmris skompjuterit me njsit tjera periferike n nj sistem tprbashkt.Controller - vegl teknike e cila i mundson vegls tjetr tkomunikoj me kompjuterin.

Conversion - konverzion. Proces i transformimit t t dhnave(tekst, grafik) nga nj format n tjetr.Cooki file - skedar n t cilin ruhen skedart e shfrytzuar(cookies). Zakonisht gjendet n emrtuesin bashk mefletkrkuesin (shembull n emrtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar pr vizatim dhe punimme fotografi.Corrupted file - skedar i dmtuar. Dmtimi mund t jet prshkak t ektorve t diskut q nuk jan n rregull, prishjes fizike

ose gabimeve t shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit t tij dhe mtutje nuk mund t prdoret. Pas ksaj kompjuteri zakonishtprseri startohet.Current drive - disk me t cilin shfrytzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vij vertikale e lvizshmeq dridhet dhe vezullon e q paraqitet n ekran si indikator vizuele cila mund t dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht mean t urdhrave prej tastiers.

Cyberphobia - kiberfobia. Frik nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metod e testimit pr t dhnatdalse nga disku pr shkak t siguris prej gabimeve.

DData - t dhnat. Nocion i prgjithshm pr numrat, simbolet dhemadhsit analoge t cilat shfrytzohen si madhsi dalse pr


8/22

prpunimin e kompjuterit.Database - baza e t dhnave. Bashksi e t dhnave t lidhurandrmjet vete dhe t organizuara paraprakisht. Programet m tnjohura pr udhheqjen e bazave t t dhnave jan: Oracle, MS

SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e t dhnave nga ndrhyrjet e qllimtaose t rastsishme nga njerz jo t autorizuar.Data type - tip i t dhnave. Mund t jen: tekstuale, numerike,logjike, dhe t dhna t datave.Dead lock - ndrprerje; bllokim. Situat kur ndonj program nukmund t realizohet n kompjuter, pr shkak se e pret rastin qfaktikisht kurr nuk do t ndodh.Debug - testim i programit t kompjuterit me korrigjim t

gabimeve t paraqitura n te.Default value - ndonj vler q nnkuptohet. Vler q programiautomatikisht e zgjedh po qe se shfrytzuesi nuk jep ndonj vlertjetr. Pr shembull ngjyrat q i jep WIND0WS-i jan defaultvetm po qe se shfrytzuesi nuk i prdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i tdhnave t nj programi n disk, q t mund t shpejtohet punae tij. sht e preferueshme q defragmenting t bhet nj hern jav, pr t shpejtuar punn e diskut.

Density - dendsi. Njsi matse pr numrin e t dhnave t cilatmund t shkruhen n ndonj medium (disket, shirit magnetiketj).Decsending sort - renditje me radhitje t kundrt.Desktop - siprfaqja aktive e ekranit gjat puns me Windows, ecila prmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht ntavolinn puns.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me t ciln

kompjuteri mund t prdoret pr disenj t dokumenteve, dukeprfshir fotografi, tekst dhe kontroll t pamjes s dokumentevedhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar q pranon.Device - vegl, mjet, prbrje, njsi. Nocion i prgjithshm i cilishfrytzohet pr t identifikuar ndonj komponent tkompjuterit (disk, tastatur, minak, etj).


9/22

Device driver - softuer i cili i mundson kompjuterit tkomunikoj me njsit periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik n t cilinmemorizohen t dhnat me sasi shum t mdha.

DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundsonshiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit t nj sasiet madhe t t dhnave ndrmjet diskut dhe kujtess punuese tkompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde pr aplikacione tMicrosfti-t, i dedikuar pr lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartel e cila e lidh kompjuterin me diskun;zakonisht gjendet n pjesn e poshtme t diskut.

Disk drive - njsi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskunmagnetik dhe mundson lexim dhe shkrim t t dhnave.DOS (Disk Operating System) - njri ndr sistemet m t njohuraoperative i cili sht shum prfshirs dhe shfrytzohet ngakompjutert personal. I prodhuar nga kompania Microsft n vitin1982.Domain - grup i kompjuterve emrat e t cilve e ndajn tnjjtn prapashtes. Shembull: com (firm komerciale), org(organizat pa prfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor),

net (provajder i Internetit). Njsoj ekzistojn edhe prapashtesa tcilat i identifikojn shtetet p.sh. mk prapashtes pr Maqedonin.Dpi (dots per inch) - pika n in. Njsi pr matjen e rezoluts sshtypjes n shtyps . Rezoluta te shtypsit am sillet rreth 300dpi, ndrsa te shtypsit lezr arrin deri n 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfisht. Klikim i shpejt dhelshim i tastit t minakut dy here pa lvizjen e minakut ndrmjetdy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfisht. Teknik me t ciln

paraqiten numrat me gjatsi t dyfishuar.Download - kopjim i ndonj programi ose skedari prej ndonjkompjuteri kryesor n kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili sht i lexueshm, por nukduket aq mir pr prdorim q ai dokument t botohet n ndonjrevist ose libr. Zakonisht shfrytzohet pr nxjerrjen e kopjeveq t shkoj n korrektur.


10/22

Drag-and-drop - trheqje dhe lshim i tastit t minakut.Drop-down meni - Lista e urdhrave t menys s aktivizuar, tradhitura njra pas tjetrs.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve t cilat

shfrytzohen gjat programimit n Windows.

EEPROM (Electrically Programmable Read Only Memory) - ipmemorizues prmbajtja e t cilit nuk mund t ndryshohet.E-mail (electronic mail) - post elektronike. Njri nga shrbimetm t njohura t Internetit me t cilin porosit drgohen prej njkompjuteri n kompjuter tjetr.Embedded object - objekt i ndrvn.

EMM386.EXE - program i cili mundson vendosjen e drajveravedhe programeve n hapsirn e lart t memories.Emulator - emulator. Program cili i mundson kompjuterit tzbatoj programe t shkruara pr kompjuter tjetr.Encryption - shifrim. Kodim i porosis me ka nuk mundsohethyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenj pr fundin e skedarit, ecila shfrytzohet si indikator se ktu kryhen t dhnat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit t

kabllove me mundsi t bartjes deri m 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik indonj gjendjeje.Exchange - kmbim i informatave ndrmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohetn shtpiz t posame dhe sht i transmetueshm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund t aplikohetn kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar n

gjuhn programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili iprdor tet shifra binare t krijuara nga IBM, ndrsa i paraqetshenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtm. Modem n kuti t veant,kabllo dhe mbushs i cili m s shpeshti aktivizohet n portnseriale t kompjuterit.


11/22

Extranet - intranet i cili u sht ln n disponim klientve dheblersve t jashtm me qllim q t'i shohin t dhnat. M shpeshata jan t siguruara me shifra q t ruhet siguria e blersve.Prgjigju duke Cituar

1.

20-04-2009 23:26#2

Apocalyps

Senior Member

Antarsuar

Feb 2009

Postime

151

Faleminderit

4

Thanked 9 Times in 3 Posts

EEPROM (Electrically Programmable Read Only Memory) - ipmemorizues prmbajtja e t cilit nuk mund t ndryshohet.E-mail (electronic mail) - post elektronike. Njri nga shrbimetm t njohura t Internetit me t cilin porosit drgohen prej njkompjuteri n kompjuter tjetr.Embedded object - objekt i ndrvn.EMM386.EXE - program i cili mundson vendosjen e drajveravedhe programeve n hapsirn e lart t memories.Emulator - emulator. Program cili i mundson kompjuterit tzbatoj programe t shkruara pr kompjuter tjetr.

Encryption - shifrim. Kodim i porosis me ka nuk mundsohethyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenj pr fundin e skedarit, ecila shfrytzohet si indikator se ktu kryhen t dhnat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit tkabllove me mundsi t bartjes deri m 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i
http://www.forumikatolik.net/forum/newreply.php?do=newreply&p=221310http://www.forumikatolik.net/forum/newreply.php?do=newreply&p=221310http://www.forumikatolik.net/forum/showthread.php?t=7976&p=221313&viewfull=1#post221313http://www.forumikatolik.net/forum/member.php?u=6471http://www.forumikatolik.net/forum/member.php?u=6471http://www.forumikatolik.net/forum/member.php?u=6471http://www.forumikatolik.net/forum/newreply.php?do=newreply&p=221310http://www.forumikatolik.net/forum/member.php?u=6471http://www.forumikatolik.net/forum/showthread.php?t=7976&p=221313&viewfull=1#post221313http://www.forumikatolik.net/forum/newreply.php?do=newreply&p=221310


12/22

ndonj gjendjeje.Exchange - kmbim i informatave ndrmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohetn shtpiz t posame dhe sht i transmetueshm.

Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund t aplikohetn kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar ngjuhn programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili iprdor tet shifra binare t krijuara nga IBM, ndrsa i paraqetshenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtm. Modem n kuti t veant,kabllo dhe mbushs i cili m s shpeshti aktivizohet n portn

seriale t kompjuterit.Extranet - intranet i cili u sht ln n disponim klientve dheblersve t jashtm me qllim q t'i shohin t dhnat. M shpeshata jan t siguruara me shifra q t ruhet siguria e blersve.

FFan ventilator - ventilator i cili mundson cirkulimin e ajritnprmjet pjesve kompjuterike dhe e pamundson nxehjen etyre.

Fatal error - gabim n programin kompjuterik i cili e ndalonfunksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftsi e ndonj sisitemi q tavazhdoj funksionimin normal edhe pse ekziston problem nharduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftsuar t pranoj dhe tdrgoj fakse. N kt rast fakset jan elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundson shpejtsi t madhe t bartjess t dhnave n rrjetat kompjuterike.

File - skedar; fajll; datotek. Pa marr parasysh far informate,t grumbulluar dhe t inizuar nn nj emr. Skedari mund tprmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabel e cila shrben pr renditjen eskedarve e cila gjendet n fillim t diskut dhe prmbaninformata pr ata pjes t diskut t cilat shfrytzohen, pjes tdiskut t cilat nuk shfrytzohen dhe ato t cilat nuk mund t


13/22

shfrytzohen pr shkak t dmtimit t blloqeve n disk.File control system - program i cili udhheq me bartjen e tdhnave nga ciladoqoft pajisje deri n ndonj pajisje tjetr.File locking - prmbyllje e skedarit. Ndales q m tepr se nj

shfrytzues ta ndrroj prmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komand e kompjuterit ecila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e t dhnave n skedar, pore lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor pr sigurim i cili ndihmon n ndrprerjene hyrjes s paautorizuar n sistemin kompjuterik; thjesht kysht kompjuter i lidhur n Internet dhe me t cilin zhvillohet igjith komunikimi n Internet.Floppy disk - disk i but, disket

Footer - tekst i cili paraqitet n pjesn e poshtme n seciln faqe.FF (Form Feed) - urdhr i cili shfrytzohet i q ta lviz letrn nprinter n faqe t re. Zakonisht n tabeln kontrolluese tprinterit gjendet nj tast i cili mundson kryerjen e funksionitprkats.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuh programore e krijuar nkompanin IBM e cila shfrytzohej pr programimin eaplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pages, por t mbrojtura me ligj pr

autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dheprgjigje t cilat jan shum t shpeshta dhe shum shfrytzuesballafaqohen me kto t dhna. Kto lista jan shumfrytdhnse pr shkak t kmbimit t informatave.

GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip n t ciln po qe sehyjn t dhna jokor-rekte dhe jovalide n kompjuter, ai do t

jap rezultate jokorrekte dhe t pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytzuar prsisteme operative. Komunikimi ndrmjet shfrytzuesit dheprogramit zhviliohet me an t shfrytzimit t ikonave, dritarevedhe t ngjashme. Nj shembull pr nj iterfejs t till q eshfrytzojm sht Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet t lart i cili dshiron t'u ndihmoj t


14/22

tjerve n zgjedhjen e problemeve t tyre.

HHacker - haker. Person pr t cilin kompjuteri sht hobi. Sot

shum njerz termin haker e identifikojn me person i cili nmnyr t paligjshme hy n kompjuter t huaj.Halt - ndales. Ndalje e realizimit t operacioneve t renditura nprogramet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogl q mund t mbahet edhen dor.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteririn varur, i ekrani duket normal, por fardo pune tjetr sht epamundur t futet n funksion.

Hard copy - rezultatet e shtypura n letr.Hardware - hardueri, gjrat fizike apo t prekshme tkompjuterit.Help - ndihm. Funksion i cili sht i pranishm n shumprograme, i cili shrben si ndihm e shfrytzuesit pr prdorimine programit.Hertz (Hz) - herc. Cikl n sekond me t cilin matet shpejtsia eprocesorit n kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numror n matematik, n t cilin si

baz e numrimit sht numri 16. Pr shfaqjen e numraveprdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. sht shum i qlluar prprdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili prmban atribute tcilat nuk lejojn q emri i skedarit t kopjohet, t fshihet ose tshfletohet.High tech - teknologji e lartHost computer - kompjuter kryesor me t cilin lidhen kompjuterttjer.

Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion tprcaktuar pa marr parasysh se ka punon procesori nmomentin e dhn.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual prpun me dokumente. Shrben pr krijimin e dokumenteve WEBn internet.Hub - hab. Paisje n t ciln kyen kompjutert t cilt jan t


15/22

lidhur n rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalve

I

Illegal - jolegal. Parametra hyrse t cilt jan t papranuara, prshkak se nuk i prmbushin specifikacionet e vendosura nprograme.Image processing - prpunim i grafikonveImaging - proces i shkrimit t grafiks n ndonj medium, prshembull n shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytzon ndriimin pr lidhjen tkompjuterve pa kabll.

Initialization - inicializim. Operacion pr formatim t diskut osediskets, si dhe prgatitje pr shkruarjen dhe prdorimin e tdhnave.Ink-jet printer - shtyps pshtyes q hedh ngjyrn n letr.Input data - t dhnat hyrse.Insert mod - rregull pr futjen e t dhnave.Install - instalim, futja fillestare e ndonj programi n kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhr i destinuar pr mikroprocesorin.Integer - numr i plot pa presje decimale

LLine printer - shtyps i cili shtyp prnjher nj rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmri.Load - mbushje, futje e programit n memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal n kuadr t nj hapsireose ndrtese. Lidhje e dy ose m tepr kompjuterve me kabllome qllim t kmbimit t informatave.Local printer - shtyps i cili sht i lidhur drejtprdrejt me nj

stacion punues, i cili nuk sht n disponim t shfrytzuesve tjert rrjetit.Login - Paraqitje n kompjuter. N kt rast kompjuteri krkonnga shfrytzuesi q t identifikohet me emrin dhe shifrn.Logoff- lajmrim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikl. Renditje t instruksioneve kompjuterike t cilatpraktikohen me an t prsritjeve, gjersa nuk prmbushet


16/22

ndonj kusht.

MMachine code - kod makine. Prmbledhje e instruksioneve

kompjuterike n ndonj kompjuter t posam i cili niund takryej urdhrin.Macro - makro. Serial i urdhrave t cilat kryhen me shtypjen enj tasti ose me ndonj urdhr. N t shumtn e rasteve ishkruan vet shfrytzuesi pr ta lehtsuar punn gjatprsritjeve t nj morie urdhrash.Mailbox - sandku postar.Main program - pjes kryesore e programit e cila i kontrollonnnprogramet.

Mass storage - pajisje n t ciln mund t vendoset nj numr imadh i t dhnave.Medium - medium. Barts i t dhnave, shpesh mendohet ndisket, CD-ROM dhe t ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhheqkujtesn.Merge - bashkim, kombinim i dy ose m tepr skedarve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon pr dika.MIDI file - skedar me prshkrime muzikore.

MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione nsekond. Njsi matse pr shpejtsin me t ciln procesori ikryen instruksionet. Pr shembull, procesori Pentium i cili punonn 100 MHz kryen 100 milion instruksione n sekond, pra 100MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekond. Koh e barabart me pjesn enjmijt t sekonds. Shfrytzohet pr shprehjen e shpejtsis tehard disqet.Mode - regjim i puns; mnyr e puns. Njra nga gjendjet

alternative t puns s kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili tdhnat e drguara i shndrron n sinjal telefonik, t qlluara prlidhje t drejtprdrejt telefonike.Motherboard - pllaka am e kompjuterit n t ciln jan tlidhura t gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe z,


17/22


18/22

OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues ikomponenteve t ndryshm, t cilt pastaj lidhen me klientin, eemri i tij figuron n kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i

operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtess prruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i teprt. Ngarkim m i j madh sesa pajisja;mund ta mban at pr t ciln sht konstruktuar.Overstrike - nnvizim.Overtype - shkrim prmbi tekst.Overwrite - mbulim i informats e cila m par ka qen n atvend.

PPage break - ndrprerje e faqes. Vend ku mbaron nj faqe dhefillon faqja tjetr.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe n minute. Njsi matse eshpejtsis s shtypsit gjat shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet pr prpunimin etekstit, i cili shrben pr renditjen e tekstit npr faqe menumerimin e tyre.

Palmtop computer - kompjuter i vogl i cili mund t mbahet nnj dor.PASCAL - Paskali. Gjuh kompjuterike.Password - Fjal e fshehur e cila prdoret pr hyrje n sisteminkompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bhetpas mbarimit t softuerit me qllim q t prmirsohen disagabime.Path name - emri i datoteks s bashku me rrugn me t ciln

arihet deti tek ajo.Pause - pauz. Tast ose urdhr i cili prkohsisht e ndrprenpunn e ndonj programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku do kompjuter i kyur sht ibarabart. N rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyet n kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i prhershm n Windows me t


19/22

cilin shtresohen t dhnat dhe instruksionet programore kur nukmund t vendosen n kujtesn RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card InternationalAssociation) - komitet i cili krijoj standarde pr memorje me

kapacitet m t madh e aplikuar te kompjutert laptop.PIXEL (Picture Element) - Element m i vogl i monitoritkompjuterik i cili mund t kontroliohet. Sa m i madh t jetnumri i pikselave, aq m e mir sht rezoluta.Pirate - person i cili merret me formn ilegale t kopjimit tsoftuerave.Plasma display - teknologji e prdorur pr konstruimin e ekranitte kompjutert laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shrben pr vizatimin e

rezultateve t prfituara nga kompjuteri.Plug and play - kye dhe puno. Pajisje t cilat kompjuteriautomatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshm nt.Pointer - tregues. Fotografi e vogl n ekran, zakonisht n formt shigjets; lvizjet e saja kontrollohen nprmjet minakut.Port - port; lidhje; hyrje.Portability - prcjellshmri. Cilsi e programave kompjuterike qt mund t adaptohen n lloj-lloj tipash t kompjuterve.

Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend pr shtyp.Print server - zakonisht njri prej kompjuterve n rrjet i cilidirigjon me t gjitha krkesat pr shtyp dhe me t gjithshtypsit q jan t lidhura n rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundson kompjuterit q t punojme shtypsin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike t cilatbashkarisht veprojn pr nj nevoj dhe detyr t caktuar.

Processing - prpunim i t dhnave.Programming language - gjuh programore me t cilnprogrameri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenj pr thirrje; shrben pr shkruarjen e urdhrave.Purge - shlyerje pas s cils t dhnat e shlyera nuk mund tkthehen m.


20/22

QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejtebazs s t dhnave.Quit - ndalje. Urdhr me t ciln para kohe ndalet ekzekutimi i

programit.QWERTY - tastier n t ciln rreshti m i lart i saj fillon meshkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojn edhe lloje tjera ttastierve si per shembull QWERTZ.

RRadio button - radio sust. Mund t zgjedhim vetm nj sust tktij lloji n program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike

n t ciln jan t vendosura t dhnat t cilat prpunohen.Read-only - vetm lexim. T dhnat mund t lexohen, por joedhe t ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cilamund t lexohen t dhnat.RTC (Real Time Clock) - ip kompjuterik i cili ka funksion t orsq ta informoj kompjuterin pr kohn e sakt, datn dhe vitin.Reboot - prsri startim t kompjuterit, zakonisht pr shkak trnies s sistemit.

Record - grup i t dhnave t cilat i takojn nj grupacioni. Prshembull, emri i ndonjrit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim n gjendjen normale t puns pas paraqitjes sgabimit n sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i mshum disqeve me qllim q t rritet siguria e t dhnave ngandonj humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtsi pr freski. Numr maksimal i fotografiveq mund t shfaqen n ndonj monitor pr nj sekond. Paraqitet

me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem prudhheqjen e bazave t t dhnave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej s largu.Repeat delay - koha e nevojshme q t shtypet nj tast e q tparaqitet karakteri i cli prgatitet q t dale n ekran.


21/22

Reset button - sust pr resetim. Sust n pjesn e prparme tshtpizs s kompjuterit e cila shrben pr vnien e sistemit ngjendjen fillestare t saj.Resolution - qartsi e prshkruarjes n ekran apo n shtyps.

Response time - koh pr prgjigje nga ana e kompjuterit prndonj krkes prkatse.Restart - startim i prsritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje n veanti e ndonj informate tprcaktuar.Retry - orvatje e srishme pr t kryer ndonj instruksion tprogramit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela n

vend q t ket 4.Root directory - direktoriumi kryesor i nj disku.Router - udhrfyes. Pajisje rrjetore e cila i drgon t dhnat nrrjet duke e zgjedhur rrugn m t mir.

SSafe mode - gjendje n t ciln startohet Windows-i kur paraqitetndonj konflikt n harduer.Save - shkrim i t dhnave n disk, ku nuk mund t humben pas

mbylljes s kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili n mnyr optike lexon ndonjdokument dhe e shndrron n skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lvizje e tekstit lart-posht.Search engine - program pr krkimin e t dhnave. Makina mt njohura pr krkim n internet jan: Yahoo, Altavista, Googleetj.Server - kompjuter n rrjet i cili disa nga resurset e veta i v n

disponim t ndonj kompjuteri tjetr.Session - koha n t ciln nj shfrytzues e kalon n rrjet.Set up - nj sistem t vihet n gjendje pune.Shared file - skedar i prbashkt.Shut down - kryerje e puns s nj sistemi operativ tkompjuterit ose kyje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytzohet


22/22

pr udhheqjen e kmbimit t posts elektronike ndrmjet dykompjuterve.Slave - i nnshtruar. Kompjuter i cili sht i kontrolluar nga njkompjuter tjetr.

Software - t gjitha programet t cilat mund t shfrytzohen nnj kompjuter.Software development tool - vegla pr zhvillimin e programeve.Sort - renditje e t dhnave me radhitje t re.Sound card - kart pr zrim.Storage - kujtes.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve prudhheqjen e bazave t t dhnave.

Switch - ndrprers.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).

fjalori i informatikes ne shqip

Documents