Project

Jaarverslag 2009

SHARINGKNOWLEDGESHAPING INDUSTRY

02 JAARvERSLAG 2009 03JAARvERSLAG

2009

VOORWOORD_De mens in het miDDelpunt van De belangstelling

Resultaten van studies van de Europese Commissie, de Nationale Bank van België, de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven en het Federaal Planbureau over het concurrentievermogen van België tonen aan dat de relatief lage toegevoegde waarde van producten en diensten één van de belangrijkste redenen is van onze lage score ten opzichte van de rest van Europa. Productontwikkeling en industrieel design zijn dé oplossing voor de creatie van meer toegevoegde waarde! Door extra aandacht te geven aan de wensen en behoeften van de gebruiker en de klant kunnen de Vlaamse ondernemingen de succesratio van hun producten en diensten gevoelig verhogen.

Het inzicht in de wensen en behoeften is een uiterst belangrijk onderdeel van innovatie. Het speelt ook een grote rol bij het zoeken naar oplossingen voor maatschappelijke problemen. Kennis over de noden en gebruikspatronen van mensen moeten ons helpen bij vraagstukken over mobiliteit, duurzaamheid, productiviteit, veiligheid, vergrijzing, enz.

Daarom bouwt Flanders InShape, samen met haar partners, dagelijks aan de kennis over toegevoegde waarde door productontwikkeling en industrieel design en het menskundige aspect bij innovaties. Flanders InShape is ondertussen uitgegroeid tot een draaischijf van kennis en competenties rond integrale productontwikkeling.

In de voorbije 3 jaren hebben de medewerkers van Flanders InShape, samen met experts uit de academische en bedrijfswereld, zowel uit binnen- als buitenland, meer dan 40 ondernemingen individueel begeleid om designgedreven innovatie te implementeren.

In het komende jaar zullen dubbel zo veel bedrijven genieten van deze individuele begeleiding. Daarvoor worden niet alleen Vlaamse middelen gebruikt, maar ook Europese middelen voor regionale ontwikkeling. Samenwerken met en coachen van ondernemingen is dan ook een bijzonder belangrijk onderdeel van de werking van Flanders InShape.

Daarnaast maken 12 onderzoeksprojecten binnen het researchprogramma van Flanders InShape, uitgevoerd door meer dan 40 onderzoekers uit 30 verschillende organisaties, de basis uit voor een degelijke begeleiding van diverse ondernemingen. Deze kennis is absoluut noodzakelijk voor een up-to-date versterking van onze Vlaamse economie. Conclusie: de toekomstige welvaart van Vlaanderen hangt in belangrijke mate af van de focus op mens- en behoeftegedreven innovaties en design-innovatie als basis voor elk denkpatroon. Flanders InShape bezit deze kennis en bouwt concrete tools om dit proces te ondersteunen en helpt daardoor de Vlaamse concurrentiepositie te versterken. ¶

Carl Dewulf - Voorzitter Flanders InShape

INDEX_

vOORWOORD_03INTERvIEW PROf. KOEN DEbACKERE_04ONzE mISSIE_06mET KENNIS vAN zAKEN_08vAN KENNIS NAAR TOOLS_14TOOLS OP mAAT vAN HET bEDRIJf_21mOOIE PROJECTEN IN DE mARGE_24TEAm_28ONzE TOEKOmSTvISIE_30RAAD vAN bESTUUR_31

COLOfON_REDaCtIECOöRDINatIE marie De ClerCk_REDaCtIE FlanDers inshape team_Lay-Out inge Cornelis, inge@visiegraphiCs.be

_DRuKWERK Desiere printing, www.Desiereprinting.be_FOtOgRaFIE COVER EN tEamLEDEN geralD van raFelghem, www.geralD.be

Welke uitdagingen staan de productontwikkelaars de komende jaren te wachten? En hoe kan een instelling als Flanders InShape de bedrijven in Vlaanderen daarbij ondersteunen? We vroegen het aan professor Koen Debackere, algemeen beheerder van de K.u. Leuven en voorzitter van de Research & Development-divisies van de universiteit.

JAARvERSLAG 2009

JAARvERSLAG 2009 0504

Welke evolutie heeft het productontwikkelingsvak de laatste jaren doorgemaakt?

Waar aanvankelijk de focus lag op de technologie als de basis van innovatie, is er langzaam een verschuiving gekomen waarbij de gebruiker van het product centraal kwam te staan. Eens men zich deze gedachte eigen maakt, gaat men in de eerste plaats kijken naar de behoeften en wensen van de consument of de gebruiker. al snel

wordt dan duidelijk dat een product ook maar een middel is om waarde te creëren voor die gebruiker. mensen zien zich geconfronteerd met a job to be done, een taak die moet worden uitgevoerd. Ze willen een bepaald resultaat boeken. De gebruiker kan pas dan de waarde van het product aanvoelen. Bedrijven zien in dat het daarvoor soms nodig is combinaties te maken van diensten en producten. In dat proces zit ook een aspect dat de gebruiker meer wil dan een probleem oplossen. tegelijk moet er ook een maatschappelijke relevantie worden gerealiseerd. Kijk maar naar de golf van groene producten die we nu over ons heen krijgen. Een product moet groen zijn of het zal niet zijn, om verschillende topmanagers en politici te parafraseren. Consumenten willen

gebruiksgoederen die ook een bijkomende maatschappelijke functie vertonen.

Hoe plaatst men de mens ten opzichte van de behoeften van de maatschappij?

Het is noodzakelijk om de maatschappelijke tendensen nauwgezet in het oog te houden. Het heeft weinig zin om een product te maken dat voldoet aan de hoogstpersoonlijke behoefte van één individu. Een productontwikkelaar moet er voor zorgen dat zijn product ook past in een bredere behoefte. Daarvoor kan het noodzakelijk zijn om aanpassingen door te voeren. Cosmeticaproducten moeten ook groen zijn. Door het product of de verpakking te wijzigen kan een fabrikant zijn aanbod blijvend goed positioneren in de markt en de nodige belangstelling opwekken.

Bedrijven weten nu al in te spelen op die maatschappelijke evoluties. Zeker de milieubewuste consument wordt overdonderd door een zeer groot aanbod van groene producten. maar als je dan al die groene producten naast elkaar zet, is het niet altijd duidelijk waarin ze onderling verschillen. Bedrijven willen zich dan wel differentiëren, maar weten niet goed op welke manier dat het beste kan gebeuren. Een instelling als Flanders inshape kan bedrijven helpen om die afweging te maken. Neem bijvoorbeeld een andere belangrijke maatschappelijke trend als de vergrijzing van de bevolking. Iedereen beseft wel dat er aangepaste producten nodig zijn om de beperkingen van oude mensen op te vangen. maar de functiebeperkingen waar ouderen onder

lijden, kunnen onderling nog erg verschillen. Wat willen mensen die 60 zijn geworden? Wat hebben tachtigjarigen nodig? Die grote maatschappelijke trends kunnen nog onderverdeeld worden. Dat vergt een diepgaande analyse.

Design for design’s sake?Sommige producten hebben voor de gebruikers

iets extra. het product heeft zelf een boodschap en communiceert deze naar de gebruiker. Op die manier kan de bezitter van het product ook zelf een eigen identiteit uiten. “Ik ben zo” zegt hij met dat product. De apple iPod is duidelijk een voorbeeld daarvan.

Dergelijke producten en de manier waarop ze tot stand komen zijn het onderwerp van een studie van Roberto Verganti, professor management of Innovation aan de Politecnico di milano. Het onderzoek is gebaseerd op de designsector die bloeit in Noord-Italië en wereldwijd bekendheid geniet met een merk als alessi. Wat bij de Italiaanse designproducten opvalt, is dat ze niet ontstaan uit een onderzoek naar de wensen van de gebruiker. Ze komen veeleer tot stand door de dialoog in een gemeenschap van ontwikkelaars, technici, fabrikanten en kunstenaars. Wanneer er dan een product tot stand komt, voldoet het aanvankelijk niet aan een bestaande behoefte van de consument. maar toch spreekt het een aantal geïnteresseerden aan die het kopen en op hun beurt de nieuwsgierigheid van anderen opwekken. Op die manier creëert het product zijn eigen markt. Roberto Verganti verwijst in een artikel in de Harvard Business Review naar de beroemde piramidevormige waterketel met het vogeltje (ontworpen door michael graves in het gamma van alessi). Nog jaren na de introductie kopen mensen die waterketel omdat het product een bijzondere betekenis heeft voor hen.

Dat fenomeen zie je ook bij een zogenaamde Business Classic als de miniCooper. Een product dat ook decennia na zijn introductie nog steeds aanspreekt en mits wat aanpassingen opnieuw een succesvol product is. Ook de yoghurt van grootmoeder is weer helemaal in. Door te verwijzen naar de vervlogen tijden, maakt men duidelijk dat het product weer zo gezond is als toen de wereld nog ongerept was.

Is het voldoende dat een product er mooi uitziet?uiteraard niet. Een mooi product moet

natuurlijk ook al de voorgaande aspecten bevatten: technologie, functionaliteit, waarde, betekenis. Die moeten hoe dan ook samen bestaan en dat vergt een holistische aanpak van de productontwikkelaar. maar een ontwikkelaar kan niet alles tegelijk doen. Wanneer hij de

ultieme technologische oplossing wil gebruiken, is het best mogelijk dat het toestel niet meer zo mooi is als werd gedacht. Vooruitstrevende designaccessoires bevatten dan vaak weer nauwelijks technologische vernieuwingen. Het komt er dus op aan om trade-offs te maken en eigen accenten te leggen. Je ziet ook dat de communicatie daarbij een zeer belangrijke rol speelt. Philips bijvoorbeeld maakt nog steeds zeer gesofisticeerde technologische producten, maar in de reclame legt het steeds meer de focus op de beleving van het product.

Soms maken de bedrijven de afweging tussen design en technologie ook om tactische redenen. technologische ontwikkelingen hebben vaak veel tijd nodig. Bedrijven kunnen inderdaad veel snellere vormelijke aanpassingen doen, die ook succes hebben. maar vergist u zich niet: om tot een Great Product als de iPod of de miniCooper te komen, is vaak ook tijd nodig. Dat komt niet van zelf.

Hoe kan flanders InShape inspelen op die snelle evoluties?

Deze instelling moet in de eerste plaats de gatekeeper zijn van de actuele en relevante informatie. Specialisten binnen Flanders InShape moeten op de hoogte blijven van de tendensen overal ter wereld. Daarvan moeten ze een synthese maken en die communiceren naar hun leden en partners. tegelijk is het nodig om op te treden als broker: bedrijven in contact brengen met partijen die de gewenste kennis in huis hebben. tegelijk houden ze de vinger aan de pols van wat er leeft bij de klanten door mee te werken aan projecten. Deze nieuwe dimensie zou men Project Plus kunnen noemen: boven de concrete projecten staan en met de juiste kennis komen wanneer dat nodig is. Daarvoor zal het noodzakelijk zijn om goede contacten te onderhouden met de designcentra van de wereld: Noord-Italië, Californië, een aantal business schools en ingenieursafdelingen. Dat is ook een waardevolle dienstverlening voor de betrokken Vlaamse bedrijven. Het heeft geen zin dat een lokale machinebouwer tijd en geld gaat uittrekken om op zichzelf op de hoogte te blijven van de laatste trends in de design wereld. Dat is net de taak van Flanders InShape om die kennis te vergaren en te synthetiseren zodat de betrokken bedrijven daarvan op de hoogte blijven. Het is belangrijk om daarbij te beseffen dat het onmogelijk is om zelf alle kennis te ontwikkelen. samenwerking met partners is nodig. Ook apple heeft 70% van de componenten van de iPod niet zelf ontwikkeld of gefabriceerd. Dat is geen schande. Het is misschien zelfs noodzakelijk om tot een Great Product te komen. ¶

DE tOEKOmSt VaN DESIgN_interview van proF. koen DebaCkere Door peter ooms

06 JAARvERSLAG 2009 07JAARvERSLAG

2009

ONzE mISSIE_Flanders InShape is de Vlaamse competentiepool voor productontwikkeling en industrieel design, opgericht in december 2006, in samenwerking met Industrie Vlaanderen, enkele dienstverlenende bedrijven, hogescholen en gespecialiseerde kenniscentra.

De missie van Flanders InShape is de creatie van een duurzame meerwaarde voor de Vlaamse industrie door:» de toepassing van tools en methodes voor productontwikkeling en industrieel design.» de academische kennis en praktijkkennis uit binnen- en buitenland te vertalen op maat

van het bedrijf.

uw kennisplatForm

_We produceren met z’n allen veel kennis rond productontwikkeling en design. Via lezingen, seminaries, netwerksessies en in-house opleidingen en met zorgvuldig geselecteerde onderwerpen en sprekers brengt Flanders InShape deze kennis tot bij u.

van kennis naar tools

_Het onderzoeksprogramma van Flanders InShape zet de laatste stap tussen academische kennis en inzetbare middelen voor bedrijven. Kennis wordt immers niet ontwikkeld om alleen

“interessant” of “boeiend” te zijn. Kennis moet ook toepasbaar en bruikbaar zijn, en moet leiden tot meerwaarde voor elke gebruiker.

tools op maat van het beDriJF

_het adviesprogramma op maat van elke onderneming wordt uitgevoerd door interne en externe experts uit binnen- en buitenland. met tools zoals optimalisatie van het ontwerpproces, gebruikersgericht ontwerpen en designmanagement wordt het beheer van het ontwerpproces binnen een onderneming op punt gesteld.

HEt BOEK VaN ONS JaaR_het verhaal aChter nieuwe proDuCten

toegevoegDe waarDe Door proDuCtontwikkeling en inDustrieel Design

Op 7 mei 2009 nam toenmalig Vlaams minister van Economie, Ondernemen, Wetenschap, Innovatie en Buitenlandse Handel het eerste exemplaar van het boek “Het verhaal achter nieuwe producten” van Flanders InShape en Koen Verhaert in ontvangst. Diezelfde avond werd het boek ook feestelijk voorgesteld aan ruim 125 bedrijven en ontwerpers als afsluiter van de Expo 2009/Product Stories, georganiseerd door de alumni van de artesis Hogeschool.

Het boek is het resultaat van een unieke samenwerking tussen de oprichtende federaties van Flanders InShape, enkele kennisinstellingen, een groot aantal intermediaire organisaties en dienstverleners en uiteraard Koen Verhaert.

productinnovatie is een dynamisch proces dat onderhevig is aan snel evoluerende technologieën, veeleisende gebruikers en scherpe concurrentie. Productontwikkeling en industrieel design vergen daarom een multidisciplinaire en geïntegreerde aanpak. Creativiteit, samenwerking, planning en de ‘x-factor’ van een product zijn de sleutels tot succes. Om tot toegevoegde waarde te leiden dient productontwikkeling bovendien ingebed te zijn in het strategisch beleid van de onderneming. nieuwe producten zijn immers cruciaal om de wereldwijde concurrentie aan te gaan. Het is voor onze Vlaamse industrie van strategisch belang dat we verder evolueren van een regio van toelevering naar een meer eigen “maakindustrie” met eigen producten en diensten. Dit moet ondersteund worden door een sterke en creatieve kennisindustrie en ondernemerszin. “Het verhaal achter nieuwe producten” is een praktisch instrument om bedrijven te begeleiden bij deze evolutie.

Dit boek wil inspirerend zijn voor wie geen bijzondere achtergrond heeft in productontwikkeling en industrieel design maar er als manager, ondernemer, overheid of student mee geconfronteerd wordt. Verder wil het ook een aantal krachtige, praktijkgerichte inzichten en principes meegeven aan wie actief is in productontwikkeling en industrieel design of wie hier na het lezen van dit boek aspiraties voor heeft.

Het verhaal is geïllustreerd met ruim honderd voorbeelden van producten uit diverse sectoren, ontworpen door of voor Vlaamse bedrijven. twaalf vlaamse ondernemers getuigen over hun aanpak voor het managen van productontwikkeling en industrieel design – vanaf het bepalen van een strategie over het bedenken van nieuwe ideeën tot het conceptualiseren, uitwerken en implementeren ervan. ¶

OPDRaCHtgEVER: fLANDERS INSHAPE

autEuR: KOEN vERHAERT

uItgEVER: STICHTING KUNSTbOEK

ISBN 978-90-5856-314-9 - 240 BLZ.

08 JAARvERSLAG 2009 09JAARvERSLAG

2009

FlanDers inshape

mET KENNIS vAN zAKEN__“Kennis overbrengen is een kwestie van veel herhalen! Om kennis toe te passen, is het bovendien belangrijk om de kennis te vertalen naar uw eigen context. Flanders InShape koos er dan ook voor om minder losse workshops te organiseren en zich te concentreren op netwerkreeksen. Maar er werden wel verschillende netwerkmomenten georganiseerd. Bedrijven komen met dezelfde groep deelnemers meerdere keren samen om over een onderwerp bij te leren en ervaring uit te wisselen. Zo wordt de kennis herhaald en meteen ook vertaald in hun eigen bewoording. Bovendien leren zowel de deelnemers als Flanders InShape elkaar beter kennen, ontstaan er veel meer contacten onderling en mondt dit vaak uit in concrete samenwerking.” _ LIESbETH netwerksessies voor De kunststoFinDustrie,

in samenwerking met FeDerplast.be

Samen met Federplast.be organiseerde Flanders InShape 3 netwerksessies over “het toekomstpotentieel van kunststoffen en industrieel design”. Het doel van de sessies was om samen met verschillende spelers uit de waardeketen actief na te denken over wat de toekomst kan en zal brengen voor de grondstofproducenten, verwerkers, matrijzenbouwers, ontwerpers, recyclagebedrijven en potentiële klanten. 22 bedrijven en 6 industriële ontwerpers namen deel aan deze sessies.In elke sessie werd rond een ander thema gewerkt: kunststoffen na 2030, kunststoffen en duurzaamheid en meerwaardecreatie. Er werd intensief gebrainstormd en gediscussieerd over projectvoorstellen, telkens onder moderatie van één van de ontwerpers. De resultaten van deze netwerkreeks vormen de basis voor verschillende acties die Federplast.be onderneemt voor de kunststofsector. Er werden o.a. meerdere ‘thematische innovatie stimulering’ of tIS-projectaanvragen uit gedistilleerd, concrete samenwerkingen opgezet met andere sectoren en werkingsplannen voor het volgende jaar opgesteld. En wat ons nog het meeste plezier doet, is dat er door de intense gesprekken tijdens de sessies, verschillende samenwerkingsmogelijkheden tussen deelnemers zijn ontstaan. ¶

plato netwerk ‘proDuCtontwikkeling en inDustrieel Design 2009-2010’, samenwerking met voka oost-vlaanDeren

Flanders InShape verzorgt voor Voka Oost-Vlaanderen de inhoud van de Plato groep rond productontwikkeling en industrieel design. Via deze succesvolle peterschapformule worden 8 bedrijfsleiders van kmo’s gedurende 2 jaar maandelijks bij elkaar gebracht om bij te leren. Ze worden hierbij begeleid door 2 peters of experts uit grotere ondernemingen. En in dit geval ookdoor een meter van Flanders InShape. Na een intensief opstartweekend, waarbij de deelnemers elkaar en elkaars strategie leren kennen, volgen de werksessies. per sessie wordt 1 onderwerp behandeld. De aanpak is erg afwisselend. Het thema wordt toegelicht door Flanders InShape of er komt een externe spreker die zijn ervaring deelt met de groep. Er wordt zeer veel aandacht besteed aan de concrete vragen van deelnemers. Na elke sessie wordt ook gedebatteerd over de toepasbaarheid van het thema bij KmO’s. Dankzij deze intensieve interactie met de deelnemers, vonden reeds 5 van de deelnemers de weg naar Flanders InShape om zich concreet te laten bijstaan in een bedrijfsproject. ¶

uw kennisplatForm in CiJFers

» 41 contactmomenten waarvan 17 collectieve activiteiten en 4 netwerkreeksen» bijna 1000 bezoekers - op uiteenlopende locaties in de 5 provincies» voor elk evenement werd met andere organisaties of bedrijven samengewerkt» podium geboden aan experts uit de academische wereld en de praktijk om hun expertise in een voordracht of casestudie te demonstreren

voor meer info: liesbeth@flandersinshape.be

uW KENNISPLatFORm__netwerkreeksen

Drie jaar ervaring leert dat een eenmalige kennisoverdracht vaak niet volstaat om een bedrijf tot actie aan te zetten. Daarom koos Flanders InShape in 2009 resoluut voor netwerkreeksen. De deelnemers komen meerdere keren bij elkaar rond hetzelfde onderwerp. De informatie die wordt aangereikt gaat veel dieper, aangevuld met praktische ervaringsuitwisseling. Er ontstaan contacten tussen de deelnemers onderling die ook regelmatig leiden tot gezamenlijke projecten.

JAARvERSLAG 2009

JAARvERSLAG 2009 1110

lerenD netwerk ‘proDuCtontwikkeling en inDustrieel Design’, in samenwerking met voka west-vlaanDeren

Na het succes van 2008 organiseerde voka west-vlaanderen, samen met Flanders InShape, voor de 2de keer een lerend netwerk rond productontwikkeling en industrieel design. 17 deelnemers, zowel zaakvoerders als R&D verantwoordelijken van KmO’s uit de regio ontmoetten elkaar maandelijks. De 8 thema’s waar Flanders InShape voor staat, vormden de rode draadvoor deze sessies: de technische, menskundige en economische invalshoek van het product, het plannen van het ontwerpproces, de samenwerking met designers, prototypetools, strategische overwegingen bij aanvang van het ontwerpproces en ten slotte de X-factor. Na een algemene inleiding door Flanders InShape volgde steeds een praktijkcase of oefening, met aansluitend de mogelijkheid om ervaringen met elkaar te delen. Vooral deze praktijkgerichte aanpak wordt door de deelnemers sterk gewaardeerd. De uitdaging voor KmO’s ligt immers in het vertalen van algemene methodes naar een aanpak die haalbaar is voor een klein team. Hierbij zijn vooral voorbeelden van collega’s nuttig. Deze netwerkaanpak werkt echt en zal ook in 2010 worden verder gezet met een nieuwe groep! ¶

_ontmoetingsmomenten

tijdens evenementen met een informeel karakter kunnen bedrijven, ontwerpers en studenten elkaar vinden om contacten uit te wisselen en op de hoogte te blijven van nieuwe evoluties. Flanders InShape slaagt er telkens in bedrijven uit zeer diverse sectoren bij elkaar te brengen en zo cross-overs en samenwerking te faciliteren.

summersChool Q² thinklab – 8 en 9 Juli, hasselt

De summerschool Q² thinklab was het vervolg van verschillende denksessies die Flanders InShape hield met 11 vlaamse ‘Design thinkers’. Zij gingen op zoek naar de echte waarden binnen de maatschappij en presenteerden aan het einde van de sessies een alternatief concept waarbij ‘waarde’ ook gekoppeld werd aan ‘waardevol’.

In navolging van deze denksessie trok een enthousiast team van 35 ‘designdenkers’ zich terug om samen te werken aan een nieuwe visie voor de toekomst. De bonte bende deelnemers uit binnen- en buitenland, uit de bedrijfswereld, de financiële wereld en tal van creatieve beroepen

spendeerden samen 2 intensieve dagen: ze discussieerden, brainstormden, gingen op verkenning, knipten en plakten, kookten en genoten, werkten en sliepen, lachten en vloekten, overtuigden elkaar, filmden en feestten en gingen vooral moe maar supergeïnspireerd naar huis!

Het resultaat was een sterke oproep voor meer ‘Qth’ of ‘Quality thinking’. Elk nieuw initiatief, ontwerp of product zou moeten voldoen aan enkele cruciale criteria die te maken hebben met ‘kwaliteit’ in de zeer ruime zin. Om zo een garantie in te bouwen dat mensen het echt ‘waardevol’ vinden. Om zinvol te zijn voor mensen, is het bv. belangrijk mensen samen te brengen en ze erbij te betrekken, initiatief van mensen zelf te laten komen, gebruik te maken van nieuwe technologie die dit ondersteunt, enz. Het team vond verschillende prille initiatieven die aan deze criteria voldoen en ontwierp zelf ook voorstellen voor nieuwe oplossingen voor de toekomst.

kan ‘Qth’ een nieuwe wending geven aan de toekomst van onze maatschappij? De Summerschool was alvast een interessante voorzet die veel stof tot nadenken heeft opgeleverd. ¶

SamEN mEt Oa vIC CAUTEREELS, mONIEK bUCqUOYE, DIRK vANANDEROYE, NIK bAERTEN, mARK

vANDERbEEKEN, LIESbETH LONGUEvILLE, CHRIS bAELUS EN KRISTEL vAN AEL.

Design aFter work party leuven, in samenwerking met materialise, 9 Juli 2009genk, in samenwerking met optimo, 19 november 2009

Na het serieuze werk, heeft Flanders InShape ook wel eens zin in een feestje. Onder de noemer Design after work party nodigen we 2 maal per jaar ontwerpers, designers en productontwikkelaars uit voor een glas en een hapje. Een mooi netwerkmoment waaruit grote projecten, nieuwe liefdes of sterke samenwerkingen kunnen groeien. In de zomer was het rapid prototyping center materialise de gastheer.

Wie er bij was kon ’s werelds grootste capaciteit aan rapid prototyping machines bewonderen. Om vervolgens te genieten van een heuse barbecue!

In november waren we in C-mine genk te gast, waar ook de uitreiking van de Portfolio prijzen plaatsvond. De barbecue maakte plaats voor een grootse wokparty voor meer dan 250 gasten! ¶

JAARvERSLAG 2009

JAARvERSLAG 2009 1312

_themaDagen

Eenmaal per jaar wordt, samen met meerdere partners, een groter evenement georganiseerd rond een actueel thema. Hier brengen experts uit binnen- en buitenland de laatste nieuwe inzichten naar Vlaanderen. Het programma mikt op hoogwaardige kennisoverdracht in combinatie met praktische werksessies. Deelnemers krijgen een intensief ‘kennisbad’.

solutions For tomorrow:het potentieel van Duurzame oplossingen

Om de wereldwijde crisis te bestrijden wordt vaak gewezen op het potentieel van duurzame oplossingen. menig president en premier spoort zijn ondernemers aan om te investeren in duurzame innovatie, als alternatief voor de krimpende economie in de bestaande sectoren. Bovendien bewijzen tal van voorbeelden dat het zuinig omgaan met energie en grondstoffen ook een kostenvoordeel met zich meebrengt! maar weten onze bedrijven de weg te vinden naar duurzame oplossingen? Kennen zij de instrumenten die ze daarvoor kunnen inzetten? Weten ze op welke aspecten ze moeten inspelen om tot een duurzaam resultaat te komen? Vinden ze de weg naar kenniscentra die hen daarbij kunnen begeleiden?met die vragen in het achterhoofd organiseerden euregio platform for sustainable Design & living (EPSD), ovam en Flanders inshape op 26 mei 2009 een interactieve dag over duurzame ontwikkeling van producten en diensten. solutions for tomorrow was een seminarie met expertsprekers en diverse workshops over thema’s als productinnovatie, ecodesign en ketendenken. Centraal stond duurzaamheid, een begrip dat zowel een economische, ecologische als sociale verantwoordelijkheid inhoudt. 136 deelnemers lieten zich inspireren door de nieuwe perspectieven om het aanbod aan duurzame producten en diensten te verfijnen of zelfs uit te breiden. We zijn er dan ook nog steeds van overtuigd dat Vlaamse bedrijven een fundamentele voorsprong kunnen opbouwen door te kiezen voor duurzame innovatie. ¶

www.solutionsfortomorrow.be

_Digitale kennis

Bedrijven willen graag toegang hebben tot kennis op het moment dat het hen uitkomt. Daarom is het belangrijk om informatie ook digitaal beschikbaar te maken.

Via de nieuwsbrief en website houdt Flanders InShape bedrijven op de hoogte van evenementen, nieuws, onderzoeksresultaten, partners waarmee ze kunnen samenwerken, enz. Daarnaast werd in 2009 ook werk gemaakt van het opzetten van een ‘kennisplatform’ rond productontwikkeling en industrieel design. Dit platform maakt deel uit van het Vlaams Innovatienetwerk (VIN) van IWt. ¶

http://ispot.innovatienetwerk.be

_workshops

Korte informatiesessies rond een specifiek onderwerp zijn perfect geschikt om bedrijven te laten kennis maken met een bepaalde methode of aanpak. Flanders InShape organiseert deze sessies samen met diverse partners en dienstverleners.

gebruiker eerst: innovatieve proDuCten ontwikkelen met kennisvan De behoeFten van klanten en gebruikersantwerpen, innovatieCentrum antwerpen, 12 mei 2009kortriJk, voka west-vlaanDeren, 19 Juni 2009

efficiënt, snel en duurzaam producten ontwikkelen hoeft niet altijd duur, ingewikkeld en voorbehouden aan grote ondernemingen te zijn. Er zijn methodes die wereldwijd worden gebruikt om klantenbehoeften te vatten en producten te ontwikkelen die aansluiten bij de wensen van de klant. De workshops georganiseerd door Flanders InShape, in samenwerking met het innovatiecentrum antwerpen en voka west-vlaanderen, hadden als doel verschillende technieken van gebruikersgericht ontwerpen te belichten aan de hand van concrete cases uitgevoerd door de Vlaamse ontwerpbureaus achilles en enthoven associates.De doelgroep die we beoogden waren de verantwoordelijken van ontwerp- en R&D afdelingen van bedrijven. Onze focus lag op de bedrijven die geen of een beperkte ontwerpactiviteit hadden. meer dan 50 deelnemers maakten enthousiast kennis met de efficiënte methodes van gebruikersgericht ontwerpen. ¶

IN SamENWERKINg mEt:

K.U. LEUvEN, UNIvERSITEIT

ANTWERPEN, vITO, SIRRIS,

SUSTENUTO, ARTESIS

HOGESCHOOL, HOWEST,

HOGESCHOOL LImbURG,

HOLISTIC ARCHITECTURE,

mATERIO, SmIDESIGN,

GREENPOINT EN

vERSCHILLENDE vLAAmSE

bEDRIJvEN DIE GETUIGDEN

OvER HUN PRAKTIJKERvARING.

Design at work 09 - kortriJk – 8 tot 10 DeCember 2009

al wie geboeid is door innovatie en design, mocht niet ontbreken op Design at work 09 in Kortrijk, de internationale trade show voor productontwikkeling, design & innovatie van materialen, producten en diensten.

Ook Flanders InShape was prominent aanwezig met een warme, oranje en sfeervolle fifties stand. De ideale ontmoetingsplaats voor geïnteresseerde bedrijven en designers. Naast ruimte voor contacten, zorgde Flanders InShape ook voor een pittig debat over “the power of people-driven innovation”. Sprekers als matthijs van Dijk (tu Delft), axel enthoven (Enthoven associates), philip taillieu (Flow / Be-mobile, winnaar IWt Innovation award 2009), paul van Droogenbroeck (IBm Belgium), bernard De potter (agentschap Ondernemen) en maka De lameillieure (Flanders InShape) betraden het podium en debatteerden vol overgave. En dan was er lisbeth imbo (radio 1), die het aandachtige publiek kon blijven boeien met de juiste vragen. ¶

JAARvERSLAG 2009

JAARvERSLAG 2009 1514

FlanDers inshape

mET HET HOOfD IN DE THEORIE EN DE vOETEN OP DE WERKvLOER__“Flanders InShape heeft een steile leercurve doorgemaakt, en gaandeweg een aantal competenties opgebouwd. Uit de dagelijkse contacten met de doelgroepbedrijven wordt deze kennis steeds doeltreffender ontwikkeld. Van ‘begeleider van projecten’ zijn we uitgegroeid tot ‘actieve kennismakelaar’. Onze ambitie is om dé stem van en voor de Vlaamse industrie in het domein van de productontwikkeling en industrieel design te worden. Niet weinig ambitieus, maar dat is ook nodig! 12 onderzoeksprojecten in 2009 en 2010 lijkt een druppel op een hete plaat (zeker in vergelijking met sommige buurlanden). Maar dankzij het onderzoeksbudget van Flanders InShape werd aan de dynamiek en actieve samenwerking tussen diverse partners een nieuw elan gegeven. Een prestatie waar we trots mogen op zijn, en waarvan de resultaten nu al voelbaar zijn in het innovatielandschap.”_ REmCO

VaN KENNIS NaaR tOOLS__proDuCtontwikkelingsproCes

Het productontwikkelingsproces op zich hoeft niet meer uitgevonden te worden. Hoewel regelmatig nieuwe versies en varianten opduiken, is het concept van de productontwikkeling en de Stage-gate aanpak algemeen geaccepteerd. Hoe krijgen we bedrijven echter zover dat ze het ook daadwerkelijk gaan toepassen? Vooral door te inspireren met voorbeelden en hulpmiddelen te creëren die de toepassing vergemakkelijken.

De optimale inzet van prototyping biJ integrale proDuCtontwikkeling

De beschikbare kennis op het vlak van prototyping is zeer sterk georiënteerd naar technologie, materialen en softwaregebruik, en focust nauwelijks op de efficiënte toepassing ervan in het productontwikkelingsproces. Daarom werden in dit project alle aspecten van prototyping onderzocht op hun directe toepasbaarheid in en impact op het productontwikkelingsproces. Het resultaat is een aantal eenvoudige tools en methodes op maat van een KmO om op een systematische en correcte manier te kiezen voor de meest geschikte prototyping methode (rapid, virtual of traditioneel). Naast een correct gebruik in een specifieke bedrijfscontext, streeft men ook naar een gedegen investeringsanalyse om de kost versus de meerwaarde in het ontwerpproces in kaart te kunnen brengen. ¶

worlD Class ConCept Development: van iDee tot proDuCtConCept

Welke methodologie gebruikt een bedrijf om tot de ontwikkeling van een nieuw concept te komen? Het resultaat van dit onderzoek is een praktisch stappenplan om nieuwe technologieën te incorporeren in een productconcept en experts optimaal bij de ontwikkeling te betrekken. Vijf gevalstudies, waarbij deze methodiek wordt uitgetest, vormen de ruggengraat van dit project.Dit onderzoek richt zich in eerste instantie tot KmO’s uit de technologische industrie (mechanische en elektromechanische producten) en de textielindustrie (interieurtextiel en technisch textiel). ¶

_De start van het proDuCtontwikkelingsproCes

De vroege fase van het productontwikkelingsproces wordt ook wel eens de “Fuzzy Front End” genoemd. Het is de fase waarin ideeën ontstaan en waar de eerste keuzes gemaakt worden terwijl er nog veel en grote onzekerheden zijn. Dit is de fase waarin opportuniteiten gevonden én gemist worden en waar tijd en geld gespendeerd worden aan risicovolle onderzoeken met grote kans op falen. Door het brengen van een zekere structuur in dit geheel proberen we dit risico te beperken, echter zonder de creativiteit aan banden te leggen.

van teChnologie tot proDuCt

De eerste fase van het innovatieproces of de front-end van innovatie, waarin op basis van waardevolle kennis (strategie, merk, markt en trends) kansen voor innovatie worden geformuleerd, is vaak

vraaggeDreven onDerzoek in CiJFers

» 4 oproepen» 12 onderzoeksprojecten» 43 uitvoerders uit 33 verschillende organisaties» multidisciplinair: 4 hogescholen, 5 kenniscentra, 6 ontwerpbureaus, dienstverleners,…

voor meer info: remco@flandersinshape.be

JAARvERSLAG 2009

JAARvERSLAG 2009 1716

onduidelijk en ongecontroleerd. toch blijkt dat onderzoek binnen dit domein rechtstreeks leidt naar een betere kennis van de structuur van het innovatieproces in zijn geheel. Via dit onderzoek trachten we op een zinvolle manier de aanpak van een voortraject van innovatie te definiëren, met een focus op technologiegedreven front-end innovatie. alle bedrijven, organisaties en kennisinstellingen die technologie als een belangrijke hefboom zien voor toekomstige innovaties en die het innovatieproces willen optimaliseren kunnen leren uit de resultaten van het onderzoek. ¶

hoe kriJg ik De eerste stap van het innovatieproCes onDer Controle?

Ideegeneratie wordt algemeen erkend als een zeer belangrijke stap in het innovatieproces. Het efficiënt en effectief doorlopen van deze vroege fasen van de productontwikkeling heeft een aanzienlijk effect op het succes van innovatie. tegelijkertijd wordt deze fase in de KmO’s aanzien als een complex te beheersen proces. Dit project heeft als doel een werkbare structuur aan te brengen in de ideegeneratiefase zodat een belangrijke parameter als de marktintroductietijd onder controle kan gehouden worden. Daarom werd binnen dit project een praktisch en laagdrempelig instrument opgesteld dat gemakkelijk ingezet kan worden in een KmO. Een soort goocheldoos waaruit kan geput worden om de fase van ideegeneratie op een efficiënte manier te begeleiden. ¶

volop inspiratie, aan De hanD van praktisChe tips en tools

Vaak wordt innoveren op een ‘ad hoc’ manier aangepakt. Vooral in de opstartfase van het innovatieproces, bij de generatie, evaluatie en selectie van ideeën, zijn de onzekerheden groot. Het beschikken over methoden voor elk van deze stappen is belangrijk. Daarnaast speelt ook de ruimte waarin u zich bevindt en de personen die zich rondom u bevinden een hele belangrijke rol in de ideeëngeneratiefase.Daarom willen we in dit onderzoek achterhalen wat de optimale omgevingsfactoren zijn om tot een inspirerende creatieve ruimte te komen. Dit in combinatie met een goede geestesingesteldheid, de juiste invloedsfactoren, de passende creativiteitstechnieken, de samenstelling van het team, enz...Deze kennis werd vertaald naar praktisch toepasbare richtlijnen, neergeschreven in een handleiding die kan gebruikt worden in de KmO’s. We dagen de bedrijven uit om ermee aan de slag te gaan, om eventjes buiten de comfortzone te treden en daardoor de grenzen te verleggen. Zo willen we helpen om een oase van inspiratie te creëren, dit aan de hand van makkelijk toepasbare tips en voorbeelden. ¶

_De mens staat Centraal

Dé meerwaarde die de integrale aanpak van productontwikkeling biedt ten opzichte van technologie –of marktgedreven benaderingen is het feit dat productontwikkeling de mens steeds in het achterhoofd houdt en waar mogelijk betrekt. Niet iedereen is zich bewust van de potentiële meerwaarde hiervan, maar met behulp van onderstaande resultaten, maken we ons sterk dat dit niet lang meer zal duren!

Dna van De innovatieDynamiek

Wat maakt dat in een onderneming de gewenste innovatiedynamiek optreedt? Welke factoren spelen daarbij een rol? Wat werkt bevorderend of remmend? Hoe wordt het gedrag van medewerkers

in de praktijk beïnvloed? Hoe realiseren we een duurzame omslag naar creativiteit en intern ondernemerschap? Via dit onderzoek wilden we een antwoord zoeken en geven op al die vragen. We hebben ons daarbij gericht op wat de consulenten en de bedrijven, die het project hebben uitgevoerd, bij Vlaamse bedrijven hebben zien werken. Het resultaat is de nieuwe website www.innovatieklimaat.be. De site heeft als doel inzichten aan te reiken bij het begrijpen van wat zich afspeelt in het bedrijf. En praktijken en tools aan te brengen die inspireren bij het nemen van adequate beslissingen om het bedrijf te dynamiseren. met al die inzichten, tools en praktijken kan u onmiddellijk aan de slag om een duurzame omslag in het gedrag van uw medewerkers te bekomen. Het project richt zich dus niet op zware theorieën of moeilijke concepten, maar wel op het bundelen, koppelen en ontwikkelen van werkende voorbeelden en het multidisciplinair integreren en/of vertalen ervan naar de specifieke doelgroepen. ¶

op korte tiJD inziCht kriJgen in De essentie en het belang van “user-CentereD Design”

Productontwikkeling en industrieel design vergen een multidisciplinaire en geïntegreerde aanpak. Naast technische en economische kennis wordt het ontwerpproces ook gevoed door een belangrijke menskundige component. gebruiksgerichte ontwerpers zetten zich in om problemen, inzichten en ervaringen van eindgebruikers te verzamelen, te begrijpen en op te lossen of toe te passen. maar daar waar de technische en economische input vaak redelijk goed te structureren valt, is dit voor het gebruik(er)saspect niet steeds zo evident. gebruikers zijn complex, soms rationeel, vaak emotioneel, en hebben waarden, motieven en behoeften. Het doel van dit onderzoek is om kmo’s bewust te maken van “user-centered design”, hen duidelijk te maken wat het betekent, waarom het nodig is, wanneer het wordt ingeschakeld, hoe het in zijn werk gaat en hoe zij het in hun eigen context strategisch kunnen toepassen. Het resultaat van dit onderzoeksproject wordt een instrument waarbij men in een korte tijd (1 of 2 dagen) inzicht kan verwerven in de essentie en het belang van “user-centered design”, de meest geëigende methodiek voor een concrete bedrijfssituatie kan selecteren en een duidelijk beeld kan verwerven van hoe aan de slag te gaan met de geselecteerde methodes. ¶

De tools voor “user-CentereD Design” in kaart gebraCht

De verschillende maatschappijbeelden en visies op de gebruiker en het belang van user-centered design, gaan gepaard met het gebruik van specifieke tools, technieken en methoden. maar de bekendheid van deze invalshoeken en tools is - zeker binnen het Vlaamse veld - niet erg groot. Het is voor organisaties nochtans belangrijk om bewust te zijn van de bestaande visies en tools, gezien ze een enorme impact kunnen hebben op het soort producten en diensten die ze tot stand brengen.met dit onderzoek willen de internationaal bestaande roadmaps in kaart brengen, vergelijken en zien waar er leemten en mogelijkheden zijn, zowel in de doelstellingen, de uitwerking naar theorie en praktijk, het concreet design als de verspreiding. Daarnaast willen we een overzicht bieden van de meer gekende, maar ook van de meest recente en innovatieve user-centered design tools van academische instellingen en bedrijven in Vlaanderen en Nederland en in enkele cases meegeven hoe deze zijn ingezet in concrete contexten. ten slotte biedt dit dossier mogelijkheden om - naast het verzamelen en ontsluiten van de bestaande tools - aan uitgebreide disseminatie te doen van die tools. Elke partner in dit project heeft een uitgebreid nationaal en internationaal netwerk waarlangs de uitgewerkte roadmap verspreid kan worden. ¶

JAARvERSLAG 2009

JAARvERSLAG 2009 1918

_inziChten & attituDes Door proDuCtontwikkeling

Flanders InShape ontwikkelt geen kennis louter en alleen om dat het interessant is, maar vooral omdat het nodig is. Om binnen een bedrijf een duurzaam inzicht bij te brengen moet men vooral inspireren en laten ervaren. met de juiste argumenten en voorbeelden maken we thema’s actueel binnen contexten waar ze minder vanzelfsprekend zijn.

De toegevoegDe waarDe van Design

Vandaag de dag zijn de meeste bedrijven, groot en klein, ervan overtuigd dat innovatie en design cruciaal zijn om competitief te blijven in de huidige globale markten en om meerwaarde te creëren. De industrie ziet design steeds meer als een motor tot differentiatie en groei. toch kampt design met een belangrijk pijnpunt. De toegevoegde waarde die design kan leveren aan de bedrijfswereld is namelijk zeer moeilijk meetbaar op korte termijn. Hierdoor blijft het vaak moeilijk om derden te overtuigen van de meerwaarde ervan.

De ultieme en zeer belangrijke doelstelling van dit onderzoeksproject is om de toegevoegde waarde van productontwikkeling en industrieel design zichtbaar en meetbaar te maken, waarbij zowel wordt rekening gehouden met de objectieve als de subjectieve parameters. Het resultaat moet een design waardemodel zijn met bijzondere aandacht voor het weging- en scoringsmechanisme. ¶

Designmanagement en innovatie: vertaalonDerzoek voor De seCtor meChatroniCa

De veelheid van snel evoluerende technologieën, de complexiteit van de klanten en hun noden en de snelheid van ontwikkelen vergen het uiterste van het productontwikkelingsproces. Bedrijven in de mechatronica sector zijn continu op zoek naar methodes om dat productontwikkelingsproces te verbeteren en het succes van hun ontwikkelingen te vergroten. technologisch gebaseerde methodieken en technieken hebben al breed ingang gevonden. maar er zijn heel wat methodes, technieken of best practices die internationaal erkend worden als zeer waardevol, maar die niet of onvoldoende ingevoerd zijn. Vaak zijn dit methodes in domeinen zoals industriële vormgeving en emotioneel ontwerp die sterk inspelen op de beleving van de klant of de gebruiker. Veel van deze methodes vallen onder de noemer designmanagement. De rechtstreekse aanleiding van voorliggend dossier is de grote opportuniteit om deze tools beschikbaar te maken voor de doelgroep.Enerzijds via workshops, verzorgd door binnen- en buitenlandse experts, anderzijds via een boek waarin de diverse thema’s omstandig worden uitgelegd. ¶

businessgame “Duurzame proDuCtinnovatie”

Via dit spel willen we de Vlaamse bedrijven op een creatieve en inspirerende manier ervaring laten opdoen op het vlak van duurzame product- en diensteninnovatie. Dit als antwoord op de vraag van de industrie naar praktische en concrete oplossingen om duurzame productinnovatie te implementeren. Innoveren, ok, maar waarop zet u in? Wat verwacht u van de toekomst? Voor welke uitdagingen en dilemma’s wordt u gesteld als het gaat om duurzaam innoveren? Is incrementele verbetering van uw product of dienst duurzaam, of is er nood aan meer radicale oplossingen? Samen met toeleveranciers, afnemers, medewerkers of collega’s gaan we spelenderwijs en op een laagdrempelige en doelgerichte manier op zoek naar antwoorden op deze en tal van andere vragen en leren we hoe duurzaamheidaspecten een plek te geven in de eigen product- en diensteninnovatie. De 3 P’s van duurzame ontwikkeling (people, planet, profit) vormen de peilers van het spel. In tegenstelling tot bestaande spelen, die enkel aandacht besteden aan eco-innovatie, zonder sociale en economische duurzaamheidaspecten in rekening te brengen. ¶

http://www.play-it-forward.be

_CommuniCeren Door proDuCtontwikkeling

Communiceren rond materialen is en blijft moeilijk. Omschrijvingen zijn subjectief en objectieve data zijn vaak ontoereikend. Het is niet voor niets dat logistiek en organisatorisch complexe systemen opgezet worden voor de borging van kwaliteit zoals materialendatabanken, dubbele stalen, ad hoc ontwikkelde unieke meet- en communicatiesystemen tussen klant en leverancier,…

setComFort: een nieuw systeem om taCtiele materiaaleigensChappen te kwantiFiCeren en te CommuniCeren

68% van de Vlaamse bedrijven houdt nu al rekening met multizintuigelijk design (focus op visuele en tactiele karakteristieken), maar 75% verwacht dat dit steeds belangrijker zal worden. In het setcomfort onderzoek ging men via panelonderzoek op zoek naar de kleinste waarneembare stap van materiaaleigenschappen. Deze stap werd dan gelinkt aan objectief gemeten parameters. Omdat het snel duidelijk werd dat er heel wat communicatieproblemen ontstaan bij multizintuiglijk design, werd er een interactieve tool ontwikkeld met negen praktische en bedrijfsgerichte aanbevelingen met betrekking tot de communicatie over “soft values” (met klanten en leveranciers). Naast communicatieadvies, komt een bedrijf ook meer te weten over de beste praktijken rond metingen, visuele panelbeoordelingen, plan van aanpak bij problemen en dit alles toegepast op glans. Een ding is duidelijk: glans is moeilijk eenduidig te vatten, m.a.w. de perceptie van glans verschilt vaak van persoon tot persoon en is dus een zeer abstract begrip. ¶

JAARvERSLAG 2009

JAARvERSLAG 2009 2120

FlanDers inshape

ADvIES vAN OP DE EERSTE RIJ __“Door het kennisoverdrachtelijk karakter van een grondig adviestraject, wordt heel wat van die kennis dichter bij de algemene waarden van het bedrijf en het gehele bedrijfsklimaat gebracht. Dergelijk adviestraject is pas geslaagd wanneer het niet bij een alleenstaande oefening blijft, maar een samenwerking heeft teweeg gebracht die vooruitgang stimuleert in elk aspect van de strategische ontplooiing van het bedrijf.”_ PHILIPPE

_“Sinds de opstart heeft Flanders InShape intern heel wat competenties opgebouwd. Waar we in de beginjaren vooral beroep deden op externen, kunnen we nu vaker zelf diepgaand advies aan de bedrijven aanbieden gebaseerd op de resultaten van de onderzoeksprojecten. De vele intense contacten met bedrijfsleiders en 0&0 managers van KMO’s leerden ons het advies aan te passen aan hun behoeften. Steeds vaker nemen de adviseurs van Flanders InShape de rol van ‘coach’ op zich. Zo wordt cruciale kennis over integrale productontwikkeling en designmanagement in het bedrijf binnengebracht en meteen vertaald naar en toegepast in de bedrijfscontext. Deze rol willen we verder professionaliseren.”_ LIESbETH

_“Elk advies is even in de huid kruipen van de onderneming, de hele context in je opnemen en het designdenken erop loslaten. Op die manier komen telkens andere vraagstukken naar boven, en wordt elk advies of project een uniek product. Het zien groeien van de onderneming tijdens het grondig adviestraject en de succesvolle toepassing van het uiteindelijke eindresultaat, geven je als coach de mooiste professionele voldoening.”_ CATHERINE

stuDio satrima: van totaalinriChting naar een nieuwsanitair ConCept

Studio Satrima, gevestigd te Boortmeerbeek, doet totaalinrichting van winkels, privéwoningen, kantoren en appartementen. De zaakvoerder, Karin Zoons, ontwikkelde een innovatief concept voor sanitaire toepassingen. Om dit ontwerp te beschermen diende zij zelf een octrooiaanvraag in. Voor het verzamelen van kennis en het uitwisselen van ervaringen over de uitwerking van een product nam Karin deel aan het plato netwerk rond productontwikkeling en industrieel design, een gezamenlijk initiatief van Voka en Flanders InShape. Daarna liet ze zich ten gronde adviseren over intellectuele eigendom. Flanders InShape hielp haar een juiste strategische keuze te maken, hoeveel te investeren en welke stappen te nemen. Er werd hierbij samengewerkt met LC Patents en IP angels, erkende bureaus die kunnen meedenken op maat van een kleine KmO. ten slotte diende ze een innovatiedossier in bij het IWt, opgemaakt in nauwe samenwerking met een adviseur van Flanders InShape. Dankzij de subsidie van ruim 30.000 euro kan Studio Satrima de haalbaarheid van het idee verder onderzoeken, zowel op technisch vlak als qua marktpotentieel en gebruikerswensen. momenteel loopt dit innovatieonderzoek volop, samen met kennispartner Sirris, industrieel ontwerpbureau Pars Pro toto en coach Flanders InShape. ¶

Dymo: van teChnologisChe innovatie naar een Designmanagement strategie

Dymo, gevestigd in Sint Niklaas, ontwerpt en produceert label printers voor verschillende toepassingen thuis, op kantoor of op de werkvloer.Het bedrijf doet al lang aan technologische innovatie en deed ook eerder beroep op ontwerpers voor de vormgeving van hun producten. maar Dymo wil in de toekomst veel fundamenteler omgaan met design. tijdens een grondig advies van Flanders InShape leerde het managementteam wat een degelijke designmanagement strategie voor het bedrijf zou kunnen betekenen. Samen met designconsultant D+D consulting werd een designbriefing opgesteld en een selectieprocedure doorlopen om een geschikte partner te vinden die Dymo hierbij kon helpen. Flanders InShape begeleidde Dymo om voor deze baanbrekende stap ook financiële steun te krijgen. Bij IWt werd met succes een haalbaarheidsstudie ingediend, waardoor Dymo van 50.000 euro overheidssteun kan genieten. Dit project

“De 2-wekelijkse werkvergaderingen met flanders InShape dwingen mij om aan dit project de nodige actie en prioriteit te geven. Dat is immers niet zo eenvoudig naast het dagelijkse werk! Dankzij het advies slaag ik er in om alle informatie en onderzoeksresultaten te ordenen en tegen elkaar af te wegen. zo krijg ik stilaan een helder beeld waarop ik mijn verdere beslissingen zal kunnen baseren. Als zaakvoerder van een klein bedrijf, moet ik doorgaans alleen beslissen over innovatie en strategie. De coach van flanders InShape is voor mij een ‘sparring partner’, die met mij meedenkt en feedback geeft, zodat mijn eigen ideeën scherper en duidelijker worden.” Karin zoons, zaakvoerder Studio

Satrima

tOOLS OP maat VaN HEt BEDRIJF_

Om nieuwe inzichten of methodes echt in het bedrijf te implementeren, is er de adviseerdienst van Flanders InShape. In 2009 werd het team van coaches uitgebreid. Zij helpen bedrijven met heel concrete vragen over productontwikkeling en industrieel design. Naast begeleiding om een kennispartner te kiezen, vervullen zij steeds meer de rol van ‘sparring partner’ die het bedrijf assisteert om belangrijke keuzes in het ontwerptraject op een weldoordachte manier te nemen. Zij leren hen ook de nieuwste technieken aan en wijzen de weg naar subsidies.

_proFessionaliseren van het ontwerpproCes

aDviesverlening in CiJFers

» 42 adviesprojecten» 37 projecten voor KmO’s en 5 voor grote bedrijven» 37 grondige adviezen, 2 KmO portefeuilles, 3 IWt innovatieprojecten» 6 aanvragen voor IWt innovatiestudies en -projecten» uitgevoerd in 243 dagen; Flanders InShape nam 83 dagen voor zijn rekening; het saldo werd toegekend aan externe experts» Sectoren: 23 technologische sector, 5 meubel/hout, 3 voeding, 2 It, 9 andere

voor meer info: philippe@flandersinshape.be, catherine@flandersinshape.be

JAARvERSLAG 2009

JAARvERSLAG 2009 2322

is een primeur in het Vlaamse Innovatielandschap! Het is immers het eerste dossier waarin designgedreven innovatie wordt gesteund. Het onderzoek van Dymo richt zich immers op strategisch designmanagement en het systematisch uitvoeren van gebruikersonderzoek om zo tot innovatie te komen. ¶

helbig: ontwikkelen van een lange termiJn Designvisie

Helbig is van oorsprong een familiebedrijf. gesticht na de 2de wereldoorlog als groothandel in aluminiumproducten voor winkelinrichting. In 2000 wordt het bedrijf overgenomen door Luc Vermeersch, huidig gedelegeerd bestuurder. Onder zijn leiderschap is het bedrijf gegroeid van een leverancier van aluminium profielen voor winkelinrichting naar een aanbieder van totaaloplossingen, gericht op creatie van winkelbeleving. Om deze transformatie te doen slagen, herdefinieerde Helbig zijn waarden, missie en strategie. hartelijkheid en dienstbaarheid werden vastgelegd als sleutelbegrippen bij deze rebranding. met deze nieuwe waarden als basis koestert Luc plannen om zijn businessmodel te herdenken, een

“designfull” bedrijf te worden en een mooie groei te realiseren. maar op eigen kracht een designstrategie ontwikkelen bleek niet evident. Daarom werd Flanders InShape aangesproken voor een grondig advies. Via dit advies werd Vic Cautereels van designfixion als expert aangesteld om alle sleutelmomenten en actiepunten voor een Helbig designstrategie te benoemen. Het resultaat is een Helbig designhandboek dat gebruikt wordt als managementtool om van het bedrijf een sterke speler te maken in de ontwikkeling en realisatie van producten en diensten voor toekomstige winkelervaringen. ¶

horecazaken door glazen flessen en bokalen tot granulaat te verbrijzelen. Het originele volume van het glas wordt daardoor herleid tot 10%.Het toestel werd intern ontwikkeld en stapsgewijs geoptimaliseerd en het unieke concept werd gepatenteerd. Pulver sprak Flanders InShape aan om kennis te maken met een systematische en creatieve aanpak van integrale productontwikkeling. Kan de samenwerking met een ontwerpbureau leiden tot een verbetering van het product of nieuwe productideeën? Na een informatieronde en een grondige analyse door gBO Design - Engineering, Voxdale en Sonorcontrol werden oplossingen gezocht voor de geïdentificeerde pijnpunten en suggesties gedaan voor de vormgeving, de elektronische sturing en de geluidsreductie. Een opgetogen klant is het resultaat van het Flanders InShape advies. Op naar de mooiste en stilste glasverbrijzelaar! ¶

speCial FenCes: ConCeptDesign van geluiDssChermen

De idee van geluidswerende buitenschermen ontstond bij de managing director van Noise Solutions, Johan anthierens. met zijn ervaring van geluidsoplossingen voor de publieke sector wilde hij een product maken met een hoog persoonlijk comfort in de buitenomgeving. met die vraag stapte Johan naar Flanders InShape. De technische, economische en menskundige productvereisten van geluidswerende tuinschermen moesten dus vertaald worden naar een aantal conceptvoorstellen. De uitdaging voor de innovatie lag in het voorstellen van makkelijk te plaatsen schermen met goede akoestische eigenschappen, een ecologische uitstraling, personaliseerbare vormgeving en voldoende laag geprijsd voor de private markt. Eerst werd het technische landschap in kaart gebracht op basis van octrooiliteratuur. Hieruit werd voldoende inspiratie gehaald om over te gaan tot de ideegeneratiefase, op basis van de methodiek van Creax. De ideeën werden gecombineerd tot initiële concepten en gevisualiseerd via snelle schetstechnieken. Dit leidde tot een drietal haalbare combinaties. Ondertussen is Johan anthierens zich verder aan het bekwamen in human centered design binnen het Humin project (zie verder!). ¶

sigasi: aFstemming van proDuCteigensChappen op gebruikersbehoeFten

Sigasi is een high-tech startend bedrijf gespecialiseerd in een Intelligent Design Environment (IDE) voor het ontwerpen van digitale chips. Deze IDE kan de efficiëntie van een hardware ontwerp drastisch verhogen door het aanbieden van een intuïtieve omgeving bij het lezen, het schrijven en het aanpassen van een code. Om een beter inzicht te krijgen in de noden van de gebruikers en om het product hierop af te stemmen, deed Sigasi beroep op Flanders InShape. Namahn begeleidde het onderzoek en vatte de bevindingen samen in de vorm van persona- of typegebruikers-beschrijvingen. Op basis van de doelstellingen, motivaties en noden van de gebruikers werden aanzetten tot scenario’s en product feature lijsten opgesteld. met dit resultaat kon Sirris aan de slag om de Sigasi website (www.sigasi.com) te analyseren en suggesties voor optimalisatie te geven. Suggesties die er op gericht zijn de doelgroep beter te bereiken en de respons rate te verhogen door het product te laten uittesten. Sigasi heeft zich doorheen het traject van het grondig advies de principes van ‘user-centered-design’ eigen gemaakt en het designdenken geïntegreerd in haar werking. ¶

aCl FooD: ConCeptontwikkeling van een CreatieF ChoColaDespel

ann Verdegem contacteerde ons vorig jaar met een fantastisch idee. Ze wilde met haar start-up aCL Food een creatief chocoladespel in de markt zetten. maar de vertaling naar een goed concept (spel voor eenmalig gebruik of kwaliteitsvolle keukenhulp voor chocoladecreaties of …) en het uitvoerig testen bij de doelgroep (kinderen) was er nog niet van gekomen. Binnen het grondig advies van Flanders InShape werd het ontwerpbureau Concrete aangesteld. Zij begeleidden de testen met gebruikers en onderzochten de menskundige en technische vereisten. Op basis van al die vereisten werd aan aCL Food een ‘optimaal concept’ voorgelegd, dat ook de vertrekbasis werd voor een KmO-haalbaarheidsstudie gesteund door het IWt. Het spel brengt een echte beleving met zich mee. Het plezier om creatief om te gaan met chocolade en het bereiken van een mooi resultaat gaan hand in hand. Eind dit jaar hoopt aCL Food het nieuwe product in te winkelrekken te hebben. Kijkt u er ook al naar uit? ¶

pulver: make-over van De glasverbriJzelaar

Het gentse bedrijf Pulver is producent, verkoper en verhuurder van glasverbrijzelaars. Een glasverbrijzelaar verkleint het glasafval van

“Dankzij het advies kreeg ik toegang tot zeer deskundige designpartners. zonder Flanders inshape had ik die niet of minder gemakkelijk gevonden!” Kristof Lemiegre, Helbig Nv

“we besloten samen te werken met Flanders inshape om een hiaat in kennis van industrieel ontwerp in te vullen. uiteindelijk kregen we professionele en ad rem input van analyse over planning en haalbaarheid in al haar facetten tot tips voor de implementatie. en dit snel en zonder veel administratieve rompslomp.” Ann verdegem, ACL food

“we hebben in een minimum van tijd, heel veel en snelle beslissingen genomen die pulver een enorme meerwaarde gegeven hebben.” GbO Design-Engineering

_CoaChing biJ ontwerpproJeCten

JAARvERSLAG 2009

JAARvERSLAG 2009 2524

FlanDers inshape

mOOIE PROJECTEN “IN DE mARGE”__“Waw, wat een creativiteit en enthousiasme bij de studenten! Hoed af voor de docenten die alles, maar dan ook alles, uit de studenten proberen te halen. Met gemeende dank aan de bedrijven die studenten een kans geven om vooral heel veel ervaring op te doen om dan een frisse duik te nemen in het professionele leven! Leve de Indigo Award!”_ mARIE

_“Op het moment dat je een bedrijf overtuigt om deel te nemen aan je project, schep je hoge verwachtingen. Zowel de inhoud van de workshops, de aanpak van de coaches als de dagelijkse werking van het project zijn van belang om deze hoge verwachtingen in te lossen. “People centered design” is de kern van het project, maar ook de manier waarop het Humin team te werk gaat is cruciaal. Alles draait rond de wensen en noden van de deelnemers. Door deze groep van bedrijven en designcoaches aan te moedigen en een groepsgevoel of ‘community’ te creëren, zullen de resultaten alle verwachtingen overtreffen.”_ STEPHANIE

_“Machinebouwers zijn snel geneigd om maximaal in te zetten op de technische aspecten van de producten. Ze staan minder stil bij het feit dat het designproces en het uiteindelijke design van het product ook kan leiden tot een belangrijk concurrentievoordeel. Het is dan ook een boeiende opdracht om binnen dit project de mechatronica bedrijven de nodige inzichten te bieden zodat ze het belang van designmanagement inzien. Door vervolgens gerichte acties te nemen, zullen de bedrijven ervoor kunnen zorgen dat hun product en ook het bedrijf zelf door de klanten als kwaliteitsvoller t.o.z. van de concurrenten wordt ervaren.”_ LUC

inDigo awarD 2010 in CiJFers

6 bedrijven – 18 studenten – 4 hogescholen

De meChatroniCa seCtor in beelD.

De doelgroep van het agoria en Flanders InShape project zijn bedrijven uit de sector mechatronica (machinebouw) in Vlaanderen. Het betreft

243 bedrijven, waarvan 88 % KmO’s, onder meer actief in de productie van gereedschapsmachines, textielmachines, machines en uitrusting voor de

agro- en voedingsindustrie, machines voor burgerlijke bouwkunde, hydraulisch en pneumatisch materieel, tandwielen en transmissieorganen, spoor- en

tramwegmaterieel, scheepsbouw, engineering, bijzondere installaties en uitrustingen. De mechatronica-sector in België staat voor een jaaromzet van

8,6 miljard EUR en een tewerkstelling van 38 000 werknemers. Vlaanderen vertegenwoordigt hiervan 65%.

het humin proJeCt in CiJFers

bezochte bedrijven: 65 - Deelnemende bedrijven: 30 - Ingeschreven designers: 62 - Geselecteerde designcoaches: 20

De beDriJven en hun DesignCoaCh

REGIO WEST-vLAANDEREN

aluci Dany Robberecht

anziplast Johan Bonner

ascolia annita Beysen

Cras Eric Dumortier

De keyzer Steven Dehollander

ghekiere industries Sas adriaenssens

helbig Jan Hoekstra

hoet Design Dany Robberecht

metafox Steven Dehollander

metakor Roel Vandebeek

publius Wim Soens

savic Vic Cautereels

traficon Dany Robberecht

REGIO LImbURG

belisia Katja Craeghs

brems Doors Vic Cautereels

building group Jansen Filiep Dewitte

Chiyoda europa gert Verschueren

e-max gert Verschueren

ebema Stefan Schöning

elan languages tom Stevens

hegge toelevering Roel Vandebeek

lumoza Koen Beyers

p&v elektrotechniek Peter Van Riet

rmoni wireless Kristel Van ael

vandersanden Johan Bonner

REGIO ANTWERPEN

altus Eric Dumortier

Das acces systems Koen Beyers

special Fences Peter Van Riet

REGIO bRAbANT

Degels Koen Elsen

enthousiaste DesignCoaChes begeleiDen beDriJven met Drive!

Humin is een initiatief van de Stad genk, Designregio Kortrijk en Flanders InShape dat ondernemers helpt bij het creëren van competitieve voorsprong door ‘people centered innovation’: innoveren met en voor de eindgebruiker.

Humin is een uniek programma van workshops, adviesverlening en coaching dat ondernemingen helpt meer te innoveren, meer competitief te zijn en uiteindelijk meer succesvol te zijn. Het reikt managers inzichten en tools aan die nodig zijn om innovatiekansen te ontdekken en om deze inzichten te ontwikkelen tot nieuwe producten en diensten voor bestaande en/of nieuwe markten.

Om deze doelstellingen te realiseren, verbindt Humin de geïnteresseerde bedrijven met ervaren designers. De designers gaan in het bedrijf aan het werk als innovatie- en designcoach. Door de steun van Vlaanderen en Europa krijgen bedrijven en de designcoaches dus een buitengewone kans om met professionele begeleiding en financiële steun de nieuwste design- en innovatiemethoden te ontdekken en toe te passen in de praktijk. met hopelijk een strategische en blijvende impact voor het bedrijf.

Het Humin team is er in 2009 in geslaagd om een groot aantal bedrijven warm te maken voor deelname aan Humin. De 30 deelnemende bedrijven zijn heel verscheiden. Niet alleen wat de activiteiten betreft, maar ook qua aard, grootte en geografische ligging. Ook de inschrijvingen van kandidaten designcoaches liepen vlot. De geselecteerde designcoaches zijn één voor één expert in design. Ieder met een eigen profiel of accent.

met een team van experts werden de bedrijven en de designcoaches geëvalueerd, gekozen en met elkaar gekoppeld. Voor elk bedrijf werden zorgvuldig drie kandidaten designcoaches voorgesteld. Nadien werd door elk bedrijf één coach uitgekozen.

Na de koppeling tussen bedrijven en designcoaches, namen alle coaches deel aan de designcoach workshop. tijdens deze workshop werden ze gewezen op de doelstellingen van het programma. Daarna was het de beurt aan de bedrijven om, samen met hun designcoach, te participeren aan een van de ‘people centered innovation’ workshops. Hier werden de principes uitgelegd en werd de effectiviteit van ‘people centered innovation’ gedemonstreerd.

Via kwalitatieve workshops en een professionele begeleiding van het bedrijf door de designcoaches zullen we de komende maanden vast en zeker verrast worden door heel wat duurzame innovaties. ¶

Enkele reacties van de deelnemers

aan de workshops:

“the issues addressed in this workshop are the future for smes in this region.”

“it’s well balanced between theory and practice. go on!”

“we will design according to needs and not what we believe the customer needs.”

“Do not adopt ideas as you want, adopt them after observing people’s needs.”

“people centered design is good for the whole team!”

“it changed my vision of what design is.”

“excellent job. i would change nothing in the workshop. i was overwhelmed by the quality.”

JAARvERSLAG 2009

JAARvERSLAG 2009 2726

tupperware waren toen de verdiende winnaars. Van daaruit vertrokken we voor een nieuwe selectieronde van bedrijven. In 2009 gingen opnieuw zes bedrijven de uitdaging aan om de studenten een unieke kans te geven: Philips Brugge, Cibo, Cochlear, Brabantia, Royal Botania en Dymo Esselte. tijdens een voorstellingsmoment konden de studenten de verschillende cases aanhoren en beslissen voor welk bedrijf ze wilden werken.Studenten productontwikkeling (Kortrijk, genk en antwerpen), industrieel ontwerp en netwerkeconomie werden verdeeld over de bedrijven en konden na een startvergadering definitief aan de slag met het concrete project. In het najaar van 2009 gingen de teams autonoom aan de slag. Onderlinge afspraken en afspraken met het bedrijf werden door de studenten zelf beheerd. Flanders InShape stond ter beschikking als coördinator.

In 2010 werken de studenten verder aan het ontwerp en de eventuele studies over het onderwerp. Eind juni worden de resultaten verwacht en gejureerd. In oktober 2010 worden de geselecteerde ontwerpen gepresenteerd op Interieur 2010.

agoria make-over

In 2008 ging agoria van start met het eerste make-over project. Het project werd in het leven geroepen door agoria om een oplossing aan te reiken voor enkele belangrijke vraagstukken:

» Hoe verhoog ik de verkoop van mijn product? » De capaciteit van mijn machine wordt slechts voor 50% gebruikt; kan ik

met diezelfde machine nog andere producten maken? » mijn klant is niet 100% tevreden met mijn product; kan ik dat stukje

ontevredenheid wegnemen met een verbeterd product? » Ik heb een gat in de markt ontdekt waarvoor ik mijn bestaand product

compleet moet aanpassen. Hoe doe ik dat?

Onder de deskundige leiding van een expert werd in de loop van 2009 een volledig innovatietraject afgewerkt binnen 2 agoria lidbedrijven, Sven-Sport en Orfit Industries. Flanders InShape nam de coördinatie van het project op zich en zorgde ervoor dat de 2 bedrijven aan het einde van de rit konden uitpakken met een nieuw product.

meerwaarDeCreatie voor De meChatroniCa seCtor

De globalisering van de economie brengt met zich mee dat ook in hoogtechnologische sectoren zoals de machinebouw het steeds moeilijker wordt om zich als bedrijf te onderscheiden van de concurrenten. meer en meer marktspelers zijn in staat om technisch hoogstaande producten aan te bieden tegen concurrentiële voorwaarden. Het verschil met de concurrentie moet dus op een andere manier gemaakt worden.

Deze problematiek wordt binnen agoria onderkend en daarom werd samen met Flanders InShape een project opgestart om kmo’s te informeren, sensibiliseren en ondersteunen. meer specifiek wordt het accent gelegd op één van de mogelijke manieren om hieraan te werken, namelijk het verhogen van de “perceived quality” van zowel de producten als van het bedrijf.

Binnen het agoria en Flanders InShape project wordt vooral nagegaan hoe in de mechatronica sector de door de klant “perceived quality” kan verbeterd worden. Hiermee wordt bedoeld “in welke mate de klant denkt dat het product zal voldoen aan zijn verwachtingen”. Dit aspect van kwaliteit is moeilijk kwantitatief uit te drukken maar beïnvloedt wel degelijk het koopgedrag van de klant. Bedrijven kunnen de “perceived quality” verhogen door bv. een product mooier vorm te geven, zich duidelijker te profileren op de markt, aandacht te hebben voor merkenpolitiek, beter te communiceren, een track record op te bouwen van degelijkheid en vertrouwen, te werken aan portfoliomanagement…Het is in buitenlandse studies aangetoond dat door het toepassen van designmanagement binnen de bedrijfsvoering bedrijven erin slagen om via de verhoging van de “perceived quality” een concurrentievoordeel te creëren.

Via het project zal deze aanpak verspreid worden onder de bedrijven binnen de mechatronica sector. In eerste instantie wordt er via een bevraging een idee gevormd van de huidige stand van zaken rond designmanagement. Vervolgens zal Flanders InShape instaan voor het advies aan bedrijven. Door de bedrijven te wijzen op het designaspect van een product moeten we zorgen voor een hogere toegevoegde waarde en een hogere “perceived quality” van zowel het product als het bedrijf. ¶

van inDigo blauw tot inDigo awarD

We gooien laatstejaarsstudenten, docenten en bedrijven in de mixer en dan hebben we de Indigo award. Creativiteit en innovatie ten top, maar op een doordachte manier. met een perfecte begeleiding van de docenten van de hogescholen en de promotoren binnen het bedrijf.

In 2008 eindigde het Indigo project met een tentoonstelling van de geselecteerde productideeën op Interieur 08. De ontwerpen voor

“waarom zou je dat doen? omdat de ziel van een bedrijf moet groeien, omdat je je bestaande potentieel optimaal moet gebruiken, omdat je aan je medewerkers de kans moet geven om innovatief te zijn. omdat je de ondersteuning van iwt, Flanders inshape, Fit en andere overheidsorganen moet gebruiken. omdat de interesten laag staan. omdat je inkomsten uit nieuwe octrooien laag belast worden. omdat je vernieuwend moet ondernemen om zo bij te dragen tot het behalen van de lissabon norm. omdat verandering de grootste uitdaging is binnen bedrijf en omdat je met het nemen van de daaraan verbonden hindernissen een contract voor de toekomst van je bedrijf vervult.”Steven Cuypers, CEO Orfit Industries

JAARvERSLAG 2009

JAARvERSLAG 2009 2928

maka De lameillieure algemeen directeur056 28 28 40 – 0498 91 94 99

maka@flandersinshape.be

_maka ziet het jaar 2010 sportief tegemoet. Ze voorspelt dat tom Boonen de tour de France helemaal uitrijdt en dat Spanje het WK Voetbal wint. Zelf kan ze zich, samen met Jan, Katrien, Lies en Jakob, helemaal uitleven in gudauri, een skioord in georgië. Het wiel is volgens maka de beste uitvinding. maar op ski’s geraak je gelukkig ook vooruit! The sun also rises van Ernest Hemingway is haar favoriete boek. En vis gaat boven vlees!

liesbeth longuevilleCoördinator 056 28 28 41 – 0498 91 94 98

liesbeth@flandersinshape.be

_We consumeren ons kapot van Dirk geldof is het favoriete boek van Liesbeth. Zelf consumeert ze zich kapot aan haar zelfgebakken en lekker geurende chocoladetaart. u zou voor minder lopen watertanden… Liesbeth wil in 2010 wel een eigen groentetuin aanleggen. ter compensatie van de chocolade? We wensen haar tevens een zalige vakantie in toscane toe. En dan laat ze best de zeer gewaardeerde wasspelden thuis.

kim soenen management assistent056 28 28 50 – 0498 91 94 95

kim@flandersinshape.be

_Kim hoopt dit jaar op een leuke zomervakantie in Italië, met andries en de kids amber en Brent. Een lekkere pizza vindt ze daar zeker in elk restaurant, voor Sint-Jakobsnoten zal ze misschien wat langer moeten zoeken. maar van de vaatwasser moet ze zich voor een keer niets aantrekken, want die staat thuis te wachten.

remCo lenstraCoördinator kennisontwikkeling056 28 28 42 – 0498 91 94 97

remco@flandersinshape.be

_met Eva, Eline (2j) en de kersverse tweede dochter margot (2m) aan zijn zij, is Remco nu officieel de enige man in huis. af en toe zal hij een plekje moeten zoeken om in stilte te kunnen genieten van een goed boek zoals De eeuw van mijn vader van geert mak. misschien daarom dat Remco zijn favoriete vakantieplek niet zomaar wil prijsgeven. Voor de nieuwsgierigen, het ligt op 36°41’08” N en 27°34’23”O. Daar hoopt hij in de toekomst

nog veel octopussen te kunnen vangen om ze dan zelf op de grill te leggen en met olijfolie en brood op te peuzelen.

Catherine DeCouttereCoach productontwikkeling056 28 28 43 – 0498 91 94 96

catherine@flandersinshape.be

_Ook Catherine wil van 2010 een sportief jaar maken. Ze hoopt op 11 juli te kunnen finishen in een halve bergmarathon. Inspiratie gehaald in Hoop voor de Toekomst van Jane goodall? De jungle als top vakantiebestemming, Chili Crab (voor het recept, mail Catherine!) als hoogste culinair genot… zou het ten huize Kristof, Catherine, Charlotte, michiel en Stijn af en toe lijken op een exotisch aards paradijs? Wie zal het zeggen? Hoewel taal in al haar gedaantes de beste uitvinding is volgens Catherine, zullen we het niet snel te weten komen!

philippe martensCoach productontwikkeling056 28 28 44 – 0498 91 94 94

philippe@flandersinshape.be

_Soetkin (7j) en maries (4j) staan te springen om met papa Philippe en mama Katrien alle ongerepte oceaankusten af te varen. met als doel een mooie zalm te vangen en thuis te marineren met een dille/mascarpone beslag. Het lijden van de jonge Werther van Johann Wolfgang goethe en Designing for People (1955) van Henry Dreyfuss zullen niet ontbreken op de reis van Philippe. Zo kan hij zijn kinderen met onze prachtige taal en af en toe een vuurtje op het strand ook leren wat voor hem de beste uitvindingen zijn aller tijden.

stephanie straatmanCoach productontwikkeling – humin projectleider regio limburg - antwerpen0498 91 94 93

stephanie@flandersinshape.be

_Een gelukkige alleenwonende Stephanie zal in 2010 de aankoop van haar appartement afronden. met de beste uitvinding aller tijden, lopend en drinkbaar (warm en koud) water, en een nieuwe vloer kan het niet mislopen.Of zou ze toch liever even terugkeren naar haar geboorteland Costa Rica? Velen dromen er van, maar Stephanie kiest toch voor een echte Belgische ‘sole meunière’, gebakken in de allerbeste boerenboter. The curious incident of the dog in the night-time van mark Haddon vindt Stephanie het meest originele en fascinerende boek ooit, omdat de auteur zich perfect kan inleven in de geest van een autistische en hoogbegaafde jongen.

luC JaCQuesCoach productontwikkeling056 28 28 45 – 0498 91 94 92

luc@flandersinshape.be

_Dat zoon Frederik het ouderlijke huis verlaat, zal niet onopgemerkt voorbij gaan. Vrouw trees, zelfstandig thuisverpleegster, en Luc zullen dan weer met z’n tweetjes het huis delen. Want ook dochter ann-Sophie is al het huis uit, en werkt als logopediste. De kinderen zullen uiteraard altijd welkom blijven om huisgemaakte koeientong in maderasaus te proeven. Luc vindt de gPS nog altijd de beste uitvinding. Om Orlando en omstreken te verkennen deze zomer kan dit misschien van pas komen!En als boek beveelt hij u graag Winnen van Jack Welch aan.

marie De ClerCkprojectcoördinator indigo award056 28 28 45 – 0475 49 65 53

marie@flandersinshape.be

_marie trouwde in 2007 met Vincent. als u weer al eens vloekt op een foutje in de ondertitels van een film, dan kan het Vincent zijn schuld zijn, want hij is vertaler en ondertitelaar. gelukkig kunnen Jack (2,5j) en Lola (10m) nog niet lezen… En met het einde van de verbouwingen in zicht, zullen de kinderen toch geen zin meer hebben in televisie, want dan hebben ze ruimte zat om hun creativiteit te laten zegevieren! In 2010 wordt het dus vakantie in eigen land, op een (zonnig) terras genietend van een tagliatelle met scampi’s, verlangend naar de Spaanse Costa de la Luz, wegdromend in Het spel van de engel van Carlos Ruiz Zafón.

P.S.: hierboven vindt u de antwoorden op de vragen die we ons stelden: naam partner & kinderen, beroep partner / te verwachten gebeurtenis / welk boek moet men absoluut lezen / favoriet vakantieoord / hoogste culinair genot / beste uitvinding aller tijden

_HEt FLaNDERS INSHaPE tEam_

JAARvERSLAG 2009

JAARvERSLAG 2009 30 31

RAAD vAN bESTUUR_

vOORzITTER_Carl Dewulf / LvD GROUPSECRETARIS_Herman DeraCHe / SIRRIS EREvOORzITTER_PHiliPPe VleriCk / UCO TEXTILES leDen Caroline Van Cauwelaert / ENTHOvEN ASSOCIATES DESIGN CONSULTANTS BernarD De Potter / AGENTSCHAP ONDERNEmEN CHris De rooCk / fEDUSTRIA erik sleeCkx / IWT frans DieryCk / ESSENSCIA freek Couttenier / AGORIA Henri Vliegen / RECTICEL karel DeBaere / LEIEDAL (RESOC) simon Dewulf / CREAX Jan Van HeCke / bOONE INTERNATIONAL luC meirlaen / NIKO freDerik D’Hulster / HOWEST Jan laPerre / CENTEXbEL

_ONZE tOEKOmStVISIEik hoor en ik vergeet, ik zie en ik onthouD, ik Doe en ik begriJp.CONFuCIuS

Flanders InShape heeft in de voorbij jaren veel “gedaan”. We hebben kennis verzameld en ervaring opgebouwd bij de begeleiding van vele Vlaamse KmO’s. We hielpen hen met de uitbouw of het stroomlijnen van een ontwerpafdeling, we verduidelijkten de gebruiker als uitgangspunt voor innovatie, we stonden hen bij bij het bepalen van een toekomstgericht productportfolio,…

we hebben dit niet alleen gedaan. We konden rekenen op de ondersteuning en expertise van onze oprichtende partners, vele ondernemingen en het netwerk van kennisinstellingen en dienstverleners.

maar het werk is nog lang niet af. uit onze internationale contacten blijkt dat productontwikkeling en industrieel design een groeiende rol spelen bij de transformatie naar duurzame innovaties. Er is de komende jaren nog zeer veel “te doen”.

Om onze werking te optimaliseren, willen we ons concentreren op belangrijke speerpunten:

» Het verduidelijken bij de Vlaamse ondernemingen van de gebruiker als uitgangspunt voor innovatie. We houden hierbij expliciet rekening met de mens achter de gebruiker.

» Het ontwerpen en implementeren van een performant productontwikkelingsproces, afgestemd op de ambitie van de onderneming.

» Het aanbieden van (inter)nationale state-of-the-art denkwijzen en tools. Indien nodig ontwikkelen we zelf nieuwe methodes voor productontwikkeling en industrieel design.

» Het mogelijk maken van doorbraakinnovaties bij Vlaamse ondernemingen, die ook lange termijn perspectieven en economische duurzaamheid bieden in een veranderende globale context.

Naast de nieuwe focus binnen het domein van productontwikkeling en industrieel design, willen we ons ook toeleggen op het gebruik van design-innovatie tools om oplossingen te zoeken voor de steeds complexere economische en maatschappelijke problemen.

Flanders InShape zal zich de komende jaren 100% inzetten om samen met de partners en de Vlaamse industrie te streven naar een hogere toegevoegde waarde van productontwikkeling en zo duurzame doorbraakinnovaties mogelijk te maken. ¶

mocht u, lezer van ons jaarverslag, vragen of suggesties hebben over onze werking of projecten, dan bent u altijd welkom bij Flanders InShape.

maka De Lameillieure - algemeen directeur Flanders InShape

Etienne Sabbelaan 51 - 8500 Kortrijk - Belgiumt +32 56 28 28 50 - F +32 56 28 28 05e-mail info@flandersinshape.bewww.flandersinshape.be

SHARINGKNOWLEDGESHAPING INDUSTRY