flanders inshape jaarverslag 2011-2012

Project

Jaarverslag 2011-2012

SHArINGKNoWLeDGe

SHAPINGINDUStrY

02 03Jaarverslag 2011-2012


VOORWOORD_Design en innovatie ziJn kernwaarDen voor miJ

Design is veel meer dan een mooi ontwerp, het is een manier van denken om maatschappelijke vraagstukken aan te pakken. Design is geen doel op zich, maar wel een uitstekend middel, een motor om tot succesvolle innovaties te komen, waar deze innovaties zich ook afspelen: in de gezondheidszorg, machinebouw, logistiek, chemie... Design kan als het ware een interface vormen tussen technologie en markt. Een aantal Vlaamse bedrijven past Human Centred Design (HCD) al succesvol toe. Hun verbeelding reikt verder dan het product of de dienst op zich. De HCD-tools helpen om innovaties op mensenmaat te maken. Dat betekent rekening houden met menselijke voorkeuren, gedrag en interactie. Daardoor worden de innovaties sneller en beter begrepen en naar waarde geschat door de gebruikers.

Vlaanderen wil creatief en innoverend ondernemen versterken, en streeft hierbij internationale competitiviteit na. Innovatie moet daarbij niet alleen economisch, maar ook maatschappelijk relevant en duurzaam zijn. De samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen, universiteiten, hogescholen, strategische onderzoekscentra, competentiepolen, intermediaire organisaties en maatschappelijke actoren moet uitgroeien tot een ware innovatiecultuur. Het is belangrijk dat een competentiepool als Flanders InShape die innovatiecultuur mee helpt uit te bouwen en Vlaanderen als innovatieve regio op de kaart zet. Daarom gaf de Vlaamse regering groen licht voor Flanders InShape als Vlaamse competentiepool productontwikkeling en industrieel design voor de volgende vier jaar. Deze goedkeuring geeft Flanders InShape de nodige slagkracht om de werking op het gebied van design- en mensgedreven innovatie verder te zetten en de Vlaamse ondernemingen te ondersteunen en ingrijpend te professionaliseren op het vlak van design en gebruikersgedreven innovatie. Ontwerpers en creatieve professionals dragen bij tot de mogelijkheid om producten en diensten te ontwerpen die het maatschappelijk welzijn versterken. Het Flanders InShape boek Cecilia’s keuze toont duidelijk aan dat er in Vlaanderen veel bedrijven zijn die buiten de gebaande paden durven te innoveren en dat er ontwerpers en professionals actief zijn die de ondernemingen op deze weg perfect kunnen begeleiden. Een dergelijke aanpak werkt en het menselijke en sociale aspect is een drijvende kracht voor het realiseren van innovaties op mensenmaat. Deze vinden bovendien sneller de weg naar de markt en verhogen de concurrentiekracht van onze ondernemingen.

Dit jaarverslag van Flanders InShape illustreert hoe samenwerkingen tussen verschillende actoren kunnen leiden tot mensgerichte innovatie en maatschappelijke meerwaarde.Ik wens u veel leesplezier. ¶

Ingrid Lieten, Viceminister-president van de Vlaamse Regering Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding

INDeX_VoorWoorD_03MISSIe eN VISIe_04tHeMA’S_05BoeK cecILIA’S KeUZe_06oNDerZoeKSProjecteN_07ADVIeS VAN oP De eerSte rIj_11Met KeNNIS VAN ZAKeN_19tHeMADAGeN_20NetWerKeN_22ADDItIoNeLe ProjecteN_25teAM_32SLotWoorD_34rAAD VAN BeStUUr_35

coLoFoN_REDACtIECOöRDInAtIE maka De lameillieure En marianne verkest_REDACtIE FlanDers inshape team_LAy-Out inge Cornelis, [email protected]_DRukWERk erasmus-euroset, www.erasmus-euroset.be_FOtOgRAFIE tEAMLEDEn geralD van raFelghem, www.geralD.be

GEENONTWERP

BEPERKTONTWERP

ONTWERPALS

INTEGRAALPROCES

ONTWERPALS

STRATEGIE

04 05Jaarverslag 2011-2012


Flanders inshape werkt aan het professionaliseren van het designproces voor innovatie bij de vlaamse industrie zodat deze haar concurrentiepositie kan versterken.

Om dit te bereiken focust Flanders InShape op het opbouwen van industrieel relevante expertise over design en gebruikergedreven innovatie en op het verspreiden van nieuw verworven kennis en competenties naar de ruimst mogelijke doelgroep, ondermeer via de groep van stakeholders en partners. Flanders InShape streeft ernaar om kennis op internationaal niveau te ontwikkelen, en zich nationaal en internationaal te positioneren als excellentiecentrum op het vlak van design en gebruikergedreven innovatie. Door het designproces en de hiervoor ontwikkelde designtools in innovatie te implementeren zullen de Vlaamse ondernemingen hun innovatie perfect kunnen afstemmen op economische én maatschappelijke uitdagingen.

Het is tevens de ambitie van Flanders InShape om designtools niet alleen voor de ontwikkeling van fysieke producten in te zetten, maar ook voor de daarmee verbonden diensten en systemen.

DESIgn IS EEn VLAg DIE VEEL LADIngEn kAn DEkkEn. HEt bEgRIp kOMt VAAk VOOR In DE WERELD VAn kunSt, CuLtuuR, LIFEStyLE, MODE, DIEnStEn En InDuStRIE. ER bEStAAt DAn OOk EEn HELE WAAIER AAn DEFInItIES VAn DESIgn. DE InVuLLIng En DE bEtEkEnIS VAn DESIgn IS DE VOORbIjE jAREn StERk gEëVOLuEERD. In DE WERkIng VAn FLAnDERS InSHApE is Design een multiDisCiplinair proCes waarin Creativiteit, ConCeptDenken, Continue veriFiCatie van ontwikkelingsstappen, FoCus op De mens, design thinking en een perFeCte balans tussen teChnologisChe, eConomisChe en menseliJke FaCtoren, leiDen tot inDustrieel relevante, zinvolle en Duurzame innovaties.

Flanders InShape richt zich tot b2C en b2b bedrijven uit diverse sectoren. Dat maakt kruisbestuiving en kennisoverdracht tussen de sectoren mogelijk en leidt in de praktijk tot meer innovaties. Een brede doelgroep betekent niet dat elk bedrijf op een identieke manier benaderd wordt. Flanders InShape garandeert een gediversifieerde aanpak, rekening houdend met de maturiteit, het kennisniveau en de adoptiecapaciteit van de bedrijven.

De segmentering gebeurt op basis van maturiteit op het vlak van productontwikkeling en design. Flanders InShape maakt hierbij gebruik van de designladder. De ‘Design- en Ontwerpladder’ is gebaseerd op de principes van de Zweedse ‘designladder’, die ook op Europees niveau wordt gehanteerd. ¶

tHEMA’S WAARVOOR u bIj FLAnDERS InSHApE tERECHt kAn_

naast het aanbieDen van aDvies en begeleiDing op het vlak van integrale proDuCtontwikkeling, voert FlanDers

inshape onDerzoek naar en geeFt aDvies en inFormatie over volgenDe thema’s:

_De gebruiker als uitgangspunt voor proDuct- en Dienstontwikkeling

•Gebruikersgerichteproduct-endienstontwikkelingvoor b2b en b2C•Waargenomenwaarde(perceivedvalue)doorde

gebruiker inzetten voor meer gebruikerservaring, voorkeur, aanvaarding etc.•Degebruikeralsbronvaninnovatie:leadusers,

user innovation

_Designmanagement

• Designprocesenteam• Designcultuurbinnendeonderneming• Designbriefingvoorinterneenexterneopdrachten• Designthinking• Servicedesign• BusinessmodelinnovationvoorB2CenB2B

MISSIE En VISIE_

07Jaarverslag 2011-2012

Jaarverslag 2011-2012 06

_usewell: wegwiJs in human CentreD DesignproJeCtpartners: MAD FACuLty, CuO, u-SEntRIC, AtIt, pyxIMA En FLAnDERS InSHApE

usewell is een project uit het onderzoeksprogramma van Flanders InShape. Zowel de academische wereld als het bedrijfsleven zoekt al enkele decennia om een dieper inzicht te krijgen in gebruikersgericht ontwerpen. Eén van de problemen die men echter vaststelt, is dat methodes uit de academische wereld hun weg niet vinden naar het bedrijfsleven, en dan vooral naar de kMO’s.* In het bedrijfsleven streeft men naar het beste wat haalbaar is binnen de omstandigheden.** Ook de samenwerking en de communicatie met de verschillende stakeholders binnen en buiten het bedrijf, en het overtuigen van diverse mensen van het belang van Human Centred Design kunnen soms voor moeilijkheden zorgen.***

De usewell roadmap is ontworpen om net met die omstandigheden rekening te houden.•DeinhoudvandetoolistoegankelijkvoorKMO’s.Detaalisnietteacademischendetoolisvisueel

helder gepresenteerd.•DeKMO’smoeteninstaatzijndemethodeszelfuittevoerenopbasisvanwatindetoolsstaat.•DeroadmapisgerichtopdenodenvandeKMO’s.

De plaats van de HCD-methodes in het ontwerpproces wordt bepaald in het kader van een ander onderzoeksproject van Flanders InShape ‘Human Centred Design Roadmap’ (zie verder).

De usewell roadmapOp basis van een uitgebreid vooronderzoek zijn we begonnen aan het ontwerp van de roadmap die we op iteratieve manier hebben verfijnd in samenspraak met de beoogde gebruikers. Om de roadmap attractief en leuk te maken, hebben we een spelelement geïntroduceerd en de noden van de kMO’s gepresenteerd als challenges. Op deze manier speelden we direct in op de noden van de bedrijven. De challenge leidt tot een aantal voorgestelde methodes. na het aanklikken van een methode krijgt men er uiteraard meer informatie over. De roadmap bevat dus de belangrijkste methodes voor het Human Centred Designproces en biedt de informatie aan op een heel praktische manier. kMO’s moeten immers in staat zijn de methodes zelfstandig in te schakelen in hun projecten. De roadmap is ontworpen voor het web zodat het ook continu geüpdatet kan worden met bijkomende casestudies van bedrijven en interessante nieuwe methodes. ¶*Rogers, 2004 - **Stolterman, 2008 - ***Vanattenhoven, Geerts, Wilkinson, 2011

www.usewell.bevoor meer info: [email protected]

OnDERZOEkSpROjECtEn_In 2011 rondde Flanders InShape in samenwerking met verschillende partners een aantal onderzoeksprojecten af. Opleidingen over de resultaten van deze en

andere Flanders InShape projecten zijn in het najaar 2012 gepland.

bOEk CECILIA’S kEuZE _ontwerpen met meerwaarDe op basis van gebruikersinziChten

Eind december 2011 stelde Flanders InShape trots zijn tweede boek voor. Cecilia’s keuze gaat over de kracht van Human Centred Design, over innovaties die inspelen op de behoeftes van mensen en gemeenschappen. Of de gebruiker nu Cecilia, Ann of Emile heet, als onderneming kunt u haar maar beter goed kennen. Alleen wie de noden van zijn klanten en gebruikers kent, kan er op inspelen. Dit boek onthult dat Human Centred Design vernieuwing brengt in elk bedrijf, groot of klein, in welke sector dan ook.

Cecilia ’s keuze is een initiatief van Flanders InShape en werd in cocreatie samengesteld door een redactiecomité, met bijdragen vaneendertigtalexpertsuitbinnen-enbuitenland.Hunpraktijkvoorbeeldensluitennauwaanbijdeprofessionelecontextvanveel bedrijven en bedrijfsleiders. Cecilia’s keuze brengt 21 succesvolle praktijkvoorbeelden van Vlaamse en Europese bedrijven en organisaties die de stap hebben gezet naar meer innovaties op mensenmaat. De tastbare cases uit heel diverse sectoren tonen hoe ondernemingen Human Centred Design echt inzetten en wat het hen oplevert. Zij bewijzen dat het kan.

naast de praktijkvoorbeelden krijgt de lezer 15 direct toepasbare tools voor Human Centred Design aangereikt. Iedereen kan deze tools in de eigen organisatie aanwenden voor de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten, rekening houdend met de noden van de gebruikers.

Voor wie graag meer leert over Human Centred Design tools organiseert Flanders InShape in 2012 een reeks interactieve workshops, gespreid over heel Vlaanderen.Meer informatie vindt u op www.ceciliaskeuze.be ¶

cecILIA’S KeUZe

OntWERpEn MEt MEERWAARDE Op

bASIS VAn gEbRuIkERSInZICHtEn

REDACtIE: ANNItA BeYSeN, MAKA

De LAMeILLIeUre-KHArAtIcHVILI,

reMco LeNStrA En jürGeN

oSKAMP VOOR FLANDerS INSHAPe

uItgEgEVEn DOOR LANNoocAMPUS,

UItGeVerIj LANNoo

ISbn 978 90209 8723 2

VERkRIjgbAAR In DE bEtERE

bOEkHAnDEL En bIj

FLAnDERS InSHApE AAn €34,99

(ExCL. VERZEnDIngSkOStEn)

Minister van innovatie Ingrid Lieten: “Als we Vlaanderen als innovatieve regio op de kaart willen zetten, moeten we met onze kennis en vaardigheden naar buiten treden. Door deze kennis in een vlot leesbaar boek te verzamelen, zet Flanders InShape een belangrijke stap in die richting. Met Cecilia’s keuze tonen we sterke voorbeelden van sociale innovatie in Vlaanderen. Of het nu om Villapila – het bijzondere huis waar je alles over batterijen te weten kunt komen – gaat, of om een schommelstoel voor mensen met fysieke beperkingen, de drijvende kracht achter deze ontwerpen is het menselijke en het sociale aspect.”

Visualisatiebord

Mentaledoorloop

Onder-dompeling

Taak-analyse

Observatie Belevings-map

Doen-denken

Schets-denken

Mentaalmodel

Confrontatieatelier

VeldtestFocusgroep

Dagboek InterviewSchaduwen

...................................

...................................

ScenarioPersonaCo-creatie

Labtest

Gebruikerscommissie

Gebruikerscommissie

Gebruikerscommissie

Gebruikerscommissie

...................................

FINANCIALVALUE

BRANDVALUE

DESIGN

VISION

HUMANCAPITAL

INTELLECTUALPROPERTY

EMPLOYEEATTITUDE

ENVIRNMENTALCONTRIBUTION

PROCESS USER VALUE



Het centrale uitgangspunt van Human Centred Design (HCD) is dat goed ontworpen producten en diensten volgen uit een diepgaand inzicht in de behoeften van gebruikers. gebruiksgerichte ontwerpers zetten zich in om problemen, motieven en ervaringen van eindgebruikers te verzamelen, te begrijpen en op te lossen of toe te passen. Deze gegevens (bege)leiden het ontwerpproces vanaf het front end, over systeemontwerp tot het conceptontwerp.

Het belang van een gebruiksgerichte benadering kan niet genoeg beklemtoond worden. De consument verwacht een product met een uitstekend gebruiksgemak, dat esthetisch is vormgegeven en dat past binnen de totaalervaring van de eigen leefwereld. Deze vereisten leiden tot een uitbreiding van het traditionele productontwikkelingsproces.

bedrijfsleiders, ontwikkelaars, marketeers en productontwikkelaars worden geconfronteerd met nieuwe vragen: Wie gebruikt mijn product (ten opzichte van wie koopt het aan)? Hoe en waar wordt mijn product gebruikt(context)?Hoe komt mijn product het best tot zijn recht? Wat is de gebruiksbeleving?Veel bedrijven zien – onder andere dankzij sensibiliseringsprojecten via Flanders InShape – de noodzaak in van Human Centred Design.Veel bedrijven zijn echter nog niet op de hoogte van Human Centred Design en de plaats van de methodes en tools in het ontwerpproces is vaak onduidelijk.

hCD roadmapDe HCD Roadmap brengt het productontwikkelingsproces in kaart en koppelt daaraan een reeks van zorgvuldig geselecteerde technieken.

De HCD Roadmap is een toolkit geworden en omvat: ·• DeHCD Roadmap poster die het

proces in kaart brengt en de rode draad vormt voor een concreet ontwerptraject.

• Eenstapelkaartjeswaaruithetteamdie technieken kan selecteren die het in het traject wil hanteren.

• Defichesdiedetechniekenbeschrijven: ze bieden een inhoudelijke en concrete ondersteuning bij de selectie.

• Eenkortehandleiding.¶

voor meer info: [email protected]

De algemene overtuiging van de meerwaarde van design zet vandaag zowel bedrijven als academici en overheden aan om methoden te ontwikkelen om deze toegevoegde waarde van design te meten. bedrijven voelen steeds vaker de nood om de meerwaarde van design op een concrete manier aan hun klanten en andere stakeholders te kunnen tonen. Op academisch en overheidsniveau werd in verschillende studies al het positieve verband tussen investeringen in design en bedrijfsprestaties aangetoond. toch ontbreekt een algemene methode of systeem voor de meting van de toegevoegde waarde van design. Een belangrijke reden daarvoor is dat de toegevoegde waarde door productontwikkeling en design zowel kwantitatieve als kwalitatieve intangible assets omvat.

De doelstelling van dit onderzoeksproject van Flanders InShape was daarom om de toegevoegde waarde van design zichtbaar en meetbaar te maken, rekening houdend met zowel de objectieve als de subjectieve parameters. De werkwijze voor het ontwikkelen van het model bestond uit een combinatie vanliteratuuronderzoek,overlegmetexpertsinhetdomein,encasestudies.

De visie van een onderneming beïnvloedt de manier waarop die onderneming met design omgaat. De literatuur kan dit bevestigen (Ahire en Dreyfus, 2000, Chiva en Alegre, 2009) en onze cases benadrukken dit eveneens: in bedrijven waarvan de eigenaar design binnen de onderneming promoot, heeft design een positief effect op de andere parameters. De parameter Design brengt de designactiviteit en inspanningen in kaart.

De designactiviteit heeft samen met de visie van het bedrijf vervolgens een direct effect op de tussenliggende parameters, dat zijn Employee attitude, Process, Environmental contribution, User value en Intellectual Property. Samen beïnvloeden deze variabelen uiteindelijk de stakeholder value van het bedrijf. Deze waarde wordt in het model uitgedrukt in drie parameters: Financial value, Brand value en Human capital.

Om dit meetbaar te maken, werd voor elke parameter een uitvoerige literatuurstudie gedaan. bestaande meetschalen werden geëvalueerd en beoordeeld op hun bruikbaarheid in decontextvanhetVAD-model.tegelijk toont deze studie aan dat het voorliggende model nog een aantal

zwakheden heeft, die dienen weggewerkt en verder aangepast te worden in functie van specifieke omstandigheden. Het is hiervoor van groot belang om dit model te testen bij een significant aantal bedrijven, bijvoorbeeld ook bij bedrijven die geen enkele vorm van design toepassen. Het is daarnaast aangewezen om na te gaan of alle indicatoren relevant zijn voor alle sectoren. Dit zijn vragen voor de vervolgstudies.¶


_human CentreD Design roaDmap voor het ontwerpproCesproJeCtpartners: ARtESIS HOgESCHOOL AntWERpEn DEpARtEMEnt pRODuCtOntWIkkELIng, VERHAERt nEW pRODuCtS AnD SERVICES, nAMAHn En FLAnDERS InSHApE

_value aDDeD by Design: De toegevoegDe waarDe van Design metenproJeCtpartners: LESSIuS HOgESCHOOL, StuDIO pEtER VAn RIEt, FLEx/tHE InnOVAtIOn LAb®,CREAx, FLAnDERS InSHApE


jAArVerSLAG 2011-2012 10 11

FlanDers inshape

ADVIeS VAN oP De eerSte rIj_

Flanders InShape verleent advies aan zowel startende als gevestigde ondernemingen, kMO’s en grote bedrijven en begeleidt innovatietrajecten.Coaching en adviesverlening gebeuren bij bedrijven uit heel uiteenlopende sectoren:technologischesector,meubel/hout,textiel,voeding,informatica,

bouw, metaal, diensten, zorgsector, …


76243823 uitvoeringen van

innovatieplannen begeleiD

uitgewerkte innovatieplannen

korte en lange aDviestraJeCten

kmo proJeCten teChnologieverkenning via kmo porteFeuille en iwt kmo innovatiestuDies

nodigt jouw bedrijf uit tot creativiteit? Is er iets wat je kunt doen om dit te verbeteren? Hoe stimuleer je creativiteit op de werkvloer? naast processen en mensen speelt ook de omgeving waarin je werkt een belangrijke rol. De google kantoren bijvoorbeeld, de steeds populairdere coworking-ruimtes of de creativiteitsruimtes die je kunt huren, hun opzet en inrichting hebben een invloed op het resultaat van je arbeid. Omgevingsfactoren kunnen voor de nodigeextrainspiratiezorgen,maarnetzozeereen inspiratiestop (idea-killers) veroorzaken. Zo is het algemeen geweten dat weinig lucht en licht vermoeidheid in de hand werken en dat een doordringende of vieze geur zo allesbepalend en overheersend is, dat de rest van je brein spontaan in staking lijkt te gaan. Een onderzoeksteam bestaande uitCreax,DevolderArchitectenenhetIICK,zochtvoor Flanders InShape uit welke factoren hierin het belangrijkst zijn en hoe deze te hanteren.

De originaliteit van dit onderzoek ligt op twee vlakken. Eerst en vooral zorgen de projectpartners vooreenuniekecombinatievanexpertiseoverruimtelijkegevoeligheid.Dekennisenervaringvaneenarchitecttegenoverdeeigenkenniseninsteekvanexpertenuithetspecifiekeveldvandecreativiteitsondersteuning en van de onderzoeksmethodologie. ten tweede en misschien wel het belangrijkste aspect is de unieke uitgangspositie van dit project, namelijk het specifiek gericht zijn op ruimtelijke factoren en de kostprijs van deze factoren. Met andere woorden, is de beste creatieve ruimte ook de duurste? kan men met minder middelen hetzelfde effect bereiken?

De focus van dit onderzoek lag uiteindelijk op 10 factoren die een duidelijke invloed hebben op creatieve ruimtes: licht, ruimte, geluid, omgeving, meubilair, fun factor, visualisatie, gebruiksgemak, refresh, randvoorwaarden. gaandeweg in het onderzoek is het team afgestapt van de enge definitie van de inrichting van een brainstormruimte naar een breder toepasbaar gebied van de inrichting van een creatieve werkomgeving. bedrijven kunnen met die ruimtelijkheid aan de slag gaan, eventjes buiten hun comfortzone treden en daardoor hun grenzen verleggen en een oase van inspiratie creëren.

De resultaten van dit onderzoek zijn er niet zomaar gekomen. De conclusies zijn gebaseerd op de resultaten van een intensieve audit en de bevraging tijdens 10 bezoeken aan succesvol ingerichte creativiteitsruimtes in binnen- en buitenland. Ook literatuurstudies, deepwebbrowsing en vragen aan experteninhetvakgebiedliggenaandebasisvandeonderzoeksresultaten.Deopgedanekennisisvertaald naar praktisch toepasbare richtlijnen, samengebracht in een handig boekje, een informatieve website en een interessante reportage die op kanaal Z werd uitgezonden. Het boekje Creatieve ruimtes is verkrijgbaar bij Flanders InShape en bij de projectpartners. ¶

www.creatieveruimtes.be


_Creatieve ruimtes: welke ruimteliJke FaCtoren hebben invloeD op Creativiteit?proJeCtpartners: CREAx, DEVOLDER ARCHItECtEn, IICk En FLAnDERS InSHApE



_oxypoint benut De essentie van een Design brieF

Oxypointisinjanuari2011opgerichtalsspin-offbedrijfvande Universiteit Antwerpen. Oxypoint biedt ziekenhuizeneen totaaloplossing om hun zuurstoftherapie en zuurstof-consumptieteoptimaliseren.TegelijkinvesteertOxypointfors in de ontwikkeling van innovatieve technologieën om deze optimalisatie van zuurstofverbruik in ziekenhuizen te kunnen verwezenlijken.

OxypointheeftFlandersInShapeaangesprokenomeenduidige projecten design briefs te leren opstellen. Een goede briefing is cruciaal voor het slagen van een ontwerpproject. Zonder een duidelijke analyse van de

bestaande situatie, een helder beeld van de gewenste situatie en duidelijke beoordelingscriteria, is het voor een ontwerper

niet of nauwelijks mogelijk een passende oplossing te bieden voor de probleemstelling.

De eerste, informatieve sessie maakte duidelijk waarom een design brief wordt opgemaakt, wat een goede design brief inhoudt, wie de brief moet schrijven, welke essentiële elementen een design brief bevat en hoe de design brief te gebruiken. Daarna volgden twee werksessies waarin samen met de betrokken teamleden een concrete design brief werd opgesteld en geëvalueerd.

IntussenzorgdeOxypointalvooreenwereldprimeurmetdelancering van het pulsdoseringsysteem om zuurstoftherapie te optimaliseren. ¶

www.oxypoint.eu

_Carpentier harDwooD solutions: De Juiste iDeeën seleCteren

om te innoveren

Met meer dan 50 jaar ervaring in de houtindustrie is Carpentier Hardwood Solutions een leidinggevende speler op de markt van het Europese hardhout. CHS is vooral gespecialiseerd in Euro-pese eik, maar levert ook Amerikaans hardhout voor diverse sectoren zoals de parket-, meubel- en trappenindus-

trie, de ramen-, deuren en lijstenproducenten,deluxe-jachtbouw, houthandels, terrassenbouwers, keuken- fabrikanten en interieur-bedrijven.

naast een gamma van hout op stam, boolhout, plaathout en balken ontwikkelde Carpentier Hardwood Solutions ook

afgewerkte buitenproducten onder de noemer Carpentier Outdoor Solutions: omheiningen, gevelbekleding, terrassen, signalisatiepalen, damwanden en vooral bijgebouwen in ‘kit’. Die bijgebouwen, met 2 lijnen classic en pure, worden sinds 2012 gecommercialiseerd onder de naam LIVInLODgE.

In de toekomst wil CHS zich meer toeleggen op de ontwikkeling van buitenproducten in eik met pEFC label. Om nog meer nieuwe productideeën op een degelijke manier te kunnen genereren, evalueren en implementeren was Carpentier op zoek naar coaching. Daarbij kwam ook de vraag: ‘Hoe kunnen we de juiste ideeën selecteren en concreet uitwerken tot sterk vernieuwende producten die beantwoorden aan klanten- en gebruikerswensen?’Rekening houdend met die specifieke problematiek heeft Flanders InShape Carpentier Hardwood Solutions begeleid bij het aanleren en toepassen van technieken voor ideegeneratie, ideeselectie, implementatie en business Model generation. Er ging veel aandacht naar het ‘veranderingsproces’ door het volledige team en het management erbij te betrekken. Als vervolg op dit adviestraject heeft Carpentier samen met Optimo bij IWt een innovatieproject ingediend. ¶

www.carpentier.be, www.livinlodge.be



_City oF eight: haalbare iDeeën insChatten en vertalen naar een aantrekkeliJke Dienst

toen Inez Michiels en karin Cleymaet van City of Eight hun plannen uit de doeken deden om een berg verzamelde kennis over betekenis van kleuren, vormen en symbolen los te laten in de commerciële markt, zagen we bij Flanders InShape hoe we dit radicale diensteninnovatietraject in goede banen konden leiden.

Het product ‘designsemantiek’ is niet onmiddellijk toegankelijk voor een breed publiek, maar de toepassing van betekenis van kleuren en vormen voor interieurontwerp, architectuur, productontwerp, reclame en branding is dat wel. We startten met breed na te denken over mogelijke toepassingsdomeinen,contextenengebruikers.Daarna zijn we uitgebreid gaan praten met heel wat mogelijke gebruikers. Dit liet ons toe om de haalbare ideeën in te schatten en na te gaan op welke manier deze ideeën in een aantrekkelijke dienst konden vertaald worden.

Er werd een onderzoekstraject opgesteld waarin vier concepten, gebaseerd op verschillende businessmodellen, werden uitgewerkt. Deze concepten, gaande van sneladvies tot zeer contextgebondenlangetermijnadviestrajecten,vinden momenteel hun weg naar de markt. ¶

www.cityof8.com

_group nivelles ontvangt 120.000 euro subsiDie voor ontwikkeling innovatieF DouCheConCept

Instapdouches zitten in de lift. Ze passen naadloos in de hedendaagse badkamer, zijn gemakkelijk in onderhoud en zeer toeganke-lijk voor jong en oud. Het familiebedrijf group nivelles uit gingelom ontwerpt en produceert al jarenlang badkamermeubilair en kunststof wastafels en douchebakken onder de merken D-zign Stone, I-drain en Assenti. Door hun da-gelijks contact met installateurs en gebruikers, kennen zij de problematiek van inloopdouches als geen ander.

Eén van de uitdagingen is het ontwikkelen van een betegelbare doucheplaat die gegarandeerd waterdicht ingebouwd kan worden, onder alle omstandigheden. Het R&D team van group nivelles vond een innovatief idee voor een slimme oplossing. Flanders InShape begeleidde hen om een plan van aanpak uit te werken hoe dit idee verder te ontwikkelen tot een serieproduct. Daarbij werd niet enkel rekening gehouden met technische criteria, er was ook aandacht voorgebruikerstestenindeechtecontext.Erwerdbovendiengrondignagedacht over productiemogelijkheden. Immers, als het idee slaagt, kan dit voor het bedrijf een zeer grote volumestijging betekenen. De huidige productiecapaciteit moet dan uitgebreid worden of een nieuwe technologie moet overwogen worden. Dat is het soort innovatie waar Vlaanderen in wil investeren. Met de hulp van Flanders InShape kon group nivelles bij IWt een innovatiedossier indienen en kreeg het bedrijf 120.000 euro subsidie toegekend om dit veelbelovende idee verder te ontwikkelen. ¶

www.groupnivelles.com



_lowist toegangsbeheer ontwikkelt een innovatieve sturing voor verzinkbare palen

Lowist toegangsbeheer is een van de belangrijke spelers op het gebied van verzinkbare palen, slagboominstallaties en toegangscontrole. Voor hun klanten in diverse sectoren zoals openbare diensten, zorgsector, industrie is ieder project maatwerk. Lowist toegangsbeheer staat dan ook synoniem voor een hands-on aanpak, professionele plaatsing en excellentonderhoudenservice.

De zaakvoerder is ervan overtuigd dat innovatief zijn een voorwaarde is om zijn bedrijf te doen groeien. Hij speelde al een tijdje met de gedachte om een nieuw, eigen product op de markt te brengen. Het Innovatiecentrum Limburg bracht hem in contact met Flanders InShape. Samen met een adviseur van Flanders InShape werd een initiële design brief opgesteld met alle wensen van Lowist toegangsbeheer. Dit was de start van een designtraject dat uiteindelijk leidde tot het ontwerp van een ‘intelligente sturing’, de Vista IS. De eerste installatie van een verzinkbare paal met ‘intelligente sturing’ werd in juni opgeleverd te Lanaken. De toegang tot het domein pietersheim is hiermee afgesloten voor het verkeer. ¶

www.lowist.be

_potteau labo: nieuwe iDeeën voor laboratoria

potteau Labo is producent van labo-ratoriummeubilair voor ziekenhuizen, onderwijsinstellingen, de chemische, farma- ceutische en voedingsindustrie. Het bedrijf staat in voor de ontwikkeling, productie, assemblage, montage en nazorg. potteau Labo hecht veel belang aan integrale kwaliteitszorg en klantgerichtheid, zowel bij de productontwikkeling als bij de dienstverlening aan de klant.

Flanders InShape begeleidde een ideation/brainstormsessie met designers en kerngebruikers om ideeën te genereren voor een nieuw modulairenflexibellabotafel-enzuurkastconceptmetintegratievanflexibelevoorzieningenvoorwater,gassenenelektriciteit.

na deze eerste coaching besliste potteau Labo om een nieuwe lijnlaboratoriummeubilairtelatenontwerpendooreenexternontwerpbureau. Flanders InShape heeft potteau begeleid bij het opstellen van de design briefing voor deze opdracht en bij de partner-matching met het ontwerpbureau. ¶

www.potteau.be


jAArVerSLAG 2011-2012 1918

_yuno, Duurzaam Design voor een goeDe naChtrust

yuno, een jong Antwerps bedrijf, wil een vernieuwend en gepersonaliseerd slaapconcept op de markt brengen. Het concept is gebaseerd op een nieuw ontwikkelde matras met op maat gemaakte inlegstroken op basis van biometrische metingen.

Op die manier kan yuno de optimale matras voor elke klant samenstellen. Het unieke aan deze oplossing is de combinatie van een aanpasbare matras met wetenschappelijke garanties voor een optimale nachtrust in een volledig ecologisch verantwoord slaapsysteem.naast veel aandacht voor de technologische en materiaalkundige aspecten van het product is minstens evenveel aandacht nodig voor de menskundige aspecten.

Een product succesvol op de markt brengen is enkel mogelijk als de potentiële klant kan overtuigd worden van de meerwaarde van de aangeboden oplossing. belangrijk hierbij is de totale belevenis van het beslissings- en aankoopproces dat het bedrijf aanbiedt, de shopping experience.

Om inzicht te krijgen in wat hiervoor nodig is, werd o.a. eenberoepgedaanopdeexpertisevanFlandersInShape.Door het inzetten van een aantal Human Centred Design-technieken zoals observatie, bevraging en gebruikerstesten, kreeg yuno inzicht in hoe potentiële klanten dit vernieuwend concept ervaren. De oriëntatie van het testbed, het geluid veroorzaakt door het meettoestel, enzovoort, zijn voorbeelden van aandachtspunten die de testpersonen naar voor brachten. De verzamelde informatie laat toe om het concept verder te verfijnen en te laten uitwerken door een ontwerpbureau. ¶

www.yuno.be

FlanDers inshape

Met KeNNIS VAN ZAKeN_

Flanders InShape zorgt niet alleen voor het ontwikkelen van kennis in het vakgebied van productontwikkeling en design, maar verspreidt die kennis ook naar de doelgroepen, telkens in samenwerking met de stakeholders.

Seminaries, workshops, een congres, lerende netwerken, lezingen en diverse events en contactmomenten bieden tegelijk ook een podium aan

dienstverlenersenexpertsuitdeacademischewereldenuitdepraktijkomhunexpertiseineenvoordrachtofcasestudietedemonstreren.

48Meer dan

1000

ContaCt-momenten

bezoekers/Deelnemers op versChillenDe loCaties in heel vlaanDeren



Congres Design your innovation

Op 2 maart 2011 kwamen meer dan honderd geïnteresseerden naar het Flanders InShape congres Design your innovation bij Cisco in kortrijk.

keynote sprekers en workshops met praktijkvoorbeelden en best practices uit een breed industrieel spectrum maakten duidelijk dat een diepgaand inzicht in de noden en wensen van klanten en gebruikers niet volstaat om innovatie tot stand te brengen. Wie wil innoveren moet ook rekening houden met de irrationele kanten van hun beslissingen, zelfs in b2b omgevingen. Het toepassen van designprincipes biedt hiervoor een uitweg en laat toe om succesvolle innovaties te creëren.

De meest indrukwekkende spreker van de dag was ongetwijfeld Mauro porcini, Head of global Strategic Design bij 3M. Dankzij de interactieve telepresence technologie van Cisco kon Mauro het publiek toespreken vanuit Minneapolis en konden deelnemers hem ook vragen stellen. ‘Be in love with your customer’ is een uitspraak die we niet zo snel meer zullen vergeten. Op de website www.designyourinnovation.be staat alle informatie over dit boeiende congres. ¶

Design YOUR Innovation werd georganiseerd door Flanders InShape, de Stad Kortrijk, Designregio Kortrijk, de Provincie West-Vlaanderen - POM en Resoc Zuid-West-Vlaanderen. Ondersteunende partners: Voka West-Vlaanderen, Sirris, Centexbel, Federplast, essenscia, Fedustria, Optimo, Agoria, De Halve Maan, Loket voor Ondernemers, Innovation Festival Kortrijk, PRO-INNO Europe, EFRO, Agentschap Ondernemen, VIA Pact 2020 en het IWT.

europees Congres Design managment institute in amsterDam

Flanders InShape brengt heel wat internationale kennis naar Vlaanderen. Af en toe is het toch interessant om zelf naar het buitenland te gaan om echt de vinger aan de pols te houden. Het Europese congres van het Design Management Institute is daar een prima

gelegenheidvoor.Jaarlijkskomentopsprekersendesignexpertsvanoverdehele wereld samen om gedurende 2 dagen na te denken over de nieuwste evoluties op het vlak van design. Het thema dit jaar was Value of Design.

Flanders InShape en negen Vlaamse designers en bedrijven trokken samen naar Amsterdam. Zij lieten zichondermeerinspirerendoorMartyNeumeierenAlexanderOsterwalderenkondenernetwerkenmet designmanagers van o.a. Legrand, Carrefour en Hp. Vlaming guy Van Wijmeersch getuigde er hoe ook barco designmanagement op strategisch niveau wil introduceren. Ook Flanders InShape deelde zijn kennis met het internationale publiek. Liesbeth Longueville stelde er het project Groei door Designmanagement voor. tijdens deze workshop bleek grote interesse voor de invalshoeken van dit project en ontstonden er boeiende discussies onder de deelnemers. De Vlaamse delegatie genoot volop van de charme van Amsterdam. tijdens de vrije momenten zorgde Flanders InShape voor ontspanning en versterking van de innerlijke mens. In een gemoedelijke sfeer konden de deelnemers napraten, zich helemaal onderdompelen in ‘designdenken’ en samen grote plannen smeden… Vol inspiratie en met de designbatterijen helemaal opgeladen keerde de groep terug naar Vlaanderen. ¶

worlD inDustrial Design Day – week van het ontwerpen 2011

29 juni is de jaarlijkse world industrial Design Day. Op uitnodiging van Flanders InShape sprak vVio voorzitter Wim Van den Hende over Evolutions in design practice, een onderwerp dat nauw aansloot bij dat van keynote speaker josephine green.

Josephine green, voormalig trends en strategiedirecteur bij philips, introduceerde ons in haar wereldbeeld van piramides en pannenkoeken. De piramidewereld is eenvoudig: hij is gebaseerd op hiërarchie, structuren, en schaarste. Die wereld is echter snel aan het veranderen. De piramide wordt een pannenkoek: geen hiërarchie, minder tot geen structuur, en overvloed (ongelimiteerde toegang tot mensen, kennis…). In dit nieuwe wereldbeeld zijn er nog geen regels, dus is het aan ons (ontwerpers?) om samen onze toekomst tebedenkenentemaken.Watooitsimpelbegon,iszeersnelzeercomplexaan het worden. In het naoorlogse Europa lag de nadruk in ons vakgebied op consumptie van producten, gedreven door productie. green noemt dit het terrein van industrial design. In de jaren 1980 volgde experience design:

productontwikkeling en –beleving wordt meer en meer merken marketinggedreven. De consument ondergaat niet louter wat hem aangeboden wordt, hij beleeft een ontworpen ervaring.

Volgens josephine green verandert de wereld grondig en hiermee ook de rol van design. Social design is na industrial en experience design de nieuwe evolutie. Sterker nog: het is de nieuwe werkelijkheid, die onomkeerbaar zal blijken. Ook de rol en de activiteiten van de ontwerper zullen veranderen. In industrial design lanceerde de ontwerper nog zijn product en werd het al dan niet gekocht; in experience design maakte de ontwerper (of was het de marketeer?) ook nog het bijhorende verhaal. In social design doen we aan cocreatie. Social design is gedreven door mensen en netwerken. producten en diensten zijn middelen en geen doelen op zich. Een product zonder bestaansreden hoeft niet ontworpen te worden. goede ontwerpers van nu werken multidisciplinair, als facilitator van een proces, in functie van een reële nood van echte gebruikers. ¶

tHEMADAgEn_

“Design is voor de eenentwintigste eeuw wat marketing was voor de twintigste.”



_netwerken

Flanders InShape organiseert regelmatig netwerksessies, vaak samen met partners, omdat dit een ideale formule is om bedrijven samen te brengen rond eenbepaaldthema.Opdiemanierkunnendedeelnemersvanexpertsenvanelkaar leren. naast de informatie die ze aangereikt krijgen, ligt de meerwaarde vooral in de ervaringsuitwisseling en in de praktische aanpak. Soms leiden onderlinge contacten tussen de deelnemers tot gezamenlijke projecten.

lerenD netwerk proDuCtontwikkeling en inDustrieel Designin samenwerking met voka west-vlaanDeren

In 2011 organiseerde VOkA West-Vlaanderen opnieuw een Lerend netwerk “productontwikkeling en Industrieel Design” in samenwerking met Flanders InShape en in januari 2012 ging de vijfde editie al van start. In tien sessies, gespreid over het hele jaar, staan ervaringsuitwisseling tussen bedrijfsleiders, verantwoordelijken voor productontwikkeling, R&D verantwoordelijken, innovatiemanagers en de uitbouw van hun professioneel netwerk centraal. De deelnemers krijgen heel wattheoretischeenpraktischekennismee,entips&tricksvanexpertenenervaringsdeskundigen.Ook praktijkvoorbeelden en concrete vragen uit de groep komen telkens aan bod. naast ervaringsuitwisseling wordt hoe langer hoe meer nadruk gelegd op het aanleren van tools en methodes vanuit de praktijk van de productontwikkeling, maar ook op het gebied van businessmodellen en service design.Dit Lerend netwerk helpt ondernemingen om hun productontwikkeling in goede banen te leiden en om de introductie en/of verdere uitbouw van een innovatie- en designbeleid in hun organisatie professioneel aan te pakken. ¶

lessenreeks proDuCtontwikkeling voor De kunststoFseCtor

In het najaar 2011 organiseerde Federplast, de federatie van kunststofproducenten, samen met Flanders InShape een cursus productontwikkeling voor de kunststofsector.

Door hun verschillende achtergrond als grondstofleverancier, verwerker of producent van eindproducten in uiteenlopende toepassingen, konden de 8 deelnemers uit 6 bedrijven onderling heel wat praktische ervaring uitwisselen. Flanders InShape gaf hen in 4 lessen een overzicht van enkele nieuwe invalshoeken bij productontwikkeling zoals het efficiënt aansturen van het ontwerpproces, het ontwerpen volgens specifieke marktbehoeftes, ontwerpen op maat van mensen, design als meerwaarde, het werken met designers, enzovoort. Federplast zoomde in op de evolutie op het vlak van duurzaamheid in kunststoffen en nodigde een gastspreker uit die veelgemaakte fouten bij kunststofverwerking toelichtte. ¶

insiDers

na de succesvolle eerste jaargang zette Flanders InShape in 2011 het netwerkconcept van InSiders verder. Ervaren designers en innovatiemanagers uit grote Vlaamse ondernemingen met een internationale structuur ontmoetten elkaar maandelijks rond inspirerende thema’s. Onder de deelnemers dit jaar brabantia, Dymo, Samsonite, niko, Honda belgium, televic, betafence, barco, Saey en CnH. De onderwerpen waren erg divers,

zoals ondermeer het opzetten van een advanced concept cel, cocreatie in de praktijk, service design, experience design, enzovoort.Lezingen door internationale sprekers werden, op vraag van de deelnemers, afgewisseld met praktische werksessies. Daarin kon telkens één van hen een eigen concrete ‘designuitdaging’ aan het team voorleggen. Het was werkelijk indrukwekkend om het enthousiasme en de creativiteit te zien groeien tijdens deze brainstormsessies. Dit werkte blijkbaar erg inspirerend, want ook buiten de bijeenkomsten legden de designers heel wat informele contacten en intussen zijn diverse ideeën voor samenwerking ontstaan. ¶

CONTEXT LEVEL

DECONSTRUCTIONPREPARATION

DESIGNING

PRODUCT LEVEL

INTERACTION LEVEL

PA

ST C

ONTEXT

FUTURE CONTEXT

OLD

PR

OD

UC

T

I

NTE

RA

CTI

ON

INTER

AC

TION

NEW

PR

OD

UC

T



groei Door Designmanagementcoaching van 8 beDrijven

tD proJeCt massaCustomisatiemassacustomisatie als Duurzaam businessmoDel

voor De textielinDustrie

tis proJeCt agoriabranDing workshops voor b2b beDrijven

humin30 DeelnemenDe beDrijven – 20 Designcoaches

FlanDers inshape

aDDitionele proJeCten_workshops Design For experienCe

De beleving van een product ontwerpen… Hoe begin je eraan? Het oplossen van dat vraagstuk heeft prof. Dr. paul Hekkert (tuDelft) zich een tiental jaar geleden als doel gesteld. Het resultaat is een methodologie om, vertrekkende van gebruikersinzichten en menselijke principes, een beleving te creëren rond een product.

Flanders InShape organiseerde samen met Agoria, Sirris en k.u.Leuven enkele interactieve workshops om de Vlaamse industrie en de ontwerpers met Design for Experience kennis te laten maken. In de toekomst zal Flanders InShape ook onderzoek verrichten om belevingsontwerp toepasbaar te maken voor technologiegedreven ondernemingen.

prof. Hekkert leidde een van de boeiende workshops. Hij leerde de deelnemers dat productbeleving slechts plaatsvindt door interactie tussen een gebruiker en een product of een dienst. Die beleving speelt zich af in 3 dimensies: de esthetische beleving (het zintuiglijke waarnemen), betekenisgeving (waarden) en ten slotte de emotionele ervaring. Elk van deze ervaringen wordt ondersteund door de kennis van o.a. psychologie, culturele

antropologie en vele jaren toegepast onderzoek aan de tu Delft waarin werd vastgesteld dat er wel degelijk universele, cultuurgebonden en ook individuele voorkeuren zijn. Mensen willen wel nieuwe dingen ontdekken, maar toch ook vasthouden aan wat vertrouwd is. Dit principe is gekend als “MAYA – most advanced yet acceptable”. Een ander principe, “eenheid in verscheidenheid” vindt men terug in de aantrekkingskracht van een herkenbare productfamilie. Met die kennis werden principes en testmethodes gecreëerd voor het ontwerpen van producten vanuit de gewenste beleving. Dit vormt de bagage voor het echte werk: radicaal ontwerpen voor de toekomst. De voorgestelde Vip werkwijze (Vision in product design) en meetmethodes voor beleving kunnen de dialoog met de klanten vergemakkelijken en meer succesvolle radicale innovaties mogelijk maken. Voor designgedreven innovatie moet de designerdetoekomstigecontextinbeeldbrengenendetoekomstige mens-product-interactie erin plaatsen. Van hieruit wordt een nieuw product of een nieuwe dienst ontwikkeld.

waardengedreven innoveren was het thema van een andere workshop. Design for Experience draait om klantbeloftes en verwachtingen enerzijds en de effectieve ervaring ervan anderzijds. Hoe beter die op elkaar afgestemd zijn, hoe beter het gevoel dat een klant bij zijn aankoop heeft. Een bedrijf kan hier succesvol mee omgaan door te evolueren naar waardengedreven innovatie.Waardenzijnindezecontexteengeneriekeenconsistenteomschrijvingvanervaringendie de klant ondergaat als hij in aanraking komt met een bedrijf of zijn producten. Waardengedreven innoveren gaat een stap verder dan engineering design en integrale productontwikkeling door proactief aan de slag te gaan en visie aan het proces toe te voegen. bedrijven die erin slagen om de waarden door te trekken van bedrijfsidentiteit over het merk naar de merkbelofte, stemmen verwachtingen en ervaringen perfect op elkaar af en laten een authentiek gevoel na bij de klant. ¶

©ViP methodologie, Prof. Dr. Paul Hekkert, tUDelft



groei Door Designmanagement

Studies wijzen uit dat succesvolle groeiondernemingen veel kenmerken delen met bedrijven die strategisch designmanagement implementeren.

In het pilootproject Groei door Designmanagement worden 8 sterke vlaamse bedrijven, ‘bijna-gazellen’, begeleid om strategisch designmanagement in hun onderneming toe te passen. Het project wil hen helpen om via designmanagement een flinke ‘gazellesprong’ te maken. De focus ligt op drie sleutelaspecten: creatieve bedrijfscultuur, marktgerichte aanpak en brand management.De bedrijven die werden geselecteerd om deel te nemen aan het project zijn stuk voor stuk innovatieve, groeiende ondernemingen: abC haarden, best of travel, haelvoet, helbig, orbit, materialise, thule en umbrosa. Zij gaan de uitdaging aan om designmanagement in hun bedrijf te introduceren en zo hun groei te bestendigen.

De deelnemende bedrijven hebben intussen een actieplan opgesteld voor de implementatie van designmanagement in hun onderneming. Het project voorziet de mogelijkheid om sommige acties door een externedienstverlenertelatenuitvoeren.Dezetakenkunnenondermeerbestaan uit het ontwikkelen van een bedrijfsidentiteit, het ontwikkelen van brand-beleving, het ontwerpen van touchpoints, het uitvoeren van gebruikersobservaties, het ontwikkelen van concepten voor gebruikersinteractie en het documenteren van interactiescenario’s.

Het project wordt afgesloten met een boek over Designmanagement, met de acht bedrijven die dit groeitraject hebben doorlopen als praktijkvoorbeelden.Groei door Design Management kadert in het programma

“groei” van het Agentschap Ondernemen onder voogdij van minister-president kris peeters. Dit project van Voka Oost-Vlaanderen, Voka West-Vlaanderen, Flanders InShape en Agoria ging van start op 1 februari 2011 en loopt tot september 2012. ¶

www.groeidoordesignmanagement.be

massaCustomisatieals Duurzaam businessmoDel voorDe textielinDustrie

Om het internationale concurrentievermogen van deVlaamsetextielindustrieteversterken, loopt een vierjarig project waarin massacustomisatie als duurzaam businessmodel wordt geïntroduceerd.

Textielproducenten,confectiebedrijvenenmachinebouwersvoordetextielindustrieworden op individuele basis bijgestaan in het toetsen van de haalbaarheid en het zetten

van de stap van standaardproductie naar gepersonaliseerde producten. Massacustomisatie, ofwel het Long Tail businessmodel, staat voor het aanbieden van gepersonaliseerde producten aan prijzen die vergelijkbaar zijn met standaardproducten.

De stap voor de ondernemingen is vaak heel groot en behelst een flink stuk van de supply chain: de productontwikkeling wordt modulair opgevat en de klant ontwerpt mee zijn eigen product (cocreatie) via een user toolkit (bijvoorbeeld een online configurator), de productie start pas na de bestelling, het aantal geproduceerde stuks van een product is miniem (vaak één) en de producent levert vaak rechtstreeks aan de eindklant, zonder distributiepartners.

Detextielindustrieleentzichuitermategoedvoorpersoonlijkeproductendoor een perfecte pasvorm of het uitstralen van persoonlijkheid in functionele, sport-ofanderekledij,interieurtextielenslaapsystemen.Het vermijden van onverkoopbare stocks (fashion risk) zorgt voor minder productieverlies en dus een meer ecologische industrie. Een bijkomend pluspunt voor de consument is dat je via je eigen puntenwolk op basis van een 3D bodyscan niet langer eindeloos hoeft te passen… ¶

Massacustomisatie is een IWt project technologische Dienstverleningwww.massacustomisatie.be

ELk ERgOSLEEp® bED

WORDt IngEStELD Op

HEt pERSOOnLIjkE

LICHAAMSpROFIEL

(SLAAp-DnA®) VAn

ELkE gEbRuIkER.



branDing: ook van belang biJ b2b beDriJven

Dat ‘het merk’ belangrijk is in een b2C omgeving is uitgebreid bestudeerd en algemeen aanvaard. Recent gaat er ook meer aandacht naar het belang van branding in b2b omgevingen.

Het tIS* project dat Flanders InShape samen met Agoria uitvoerde rond het inzetten van designmanagement en de rol van perceived quality hierbij, besteedde dan ook voldoende aandacht aan het verband tussen perceived quality en het bouwen van een sterk merk.philip kotler beschrijft in zijn recent boek B2B Brand management de link tussen perceived quality en ‘het merk’ als volgt: “Perceived quality is an essential value driver for the brand equity of a company”.

In workshops op maat van het bedrijf werkte de coach samen met een team van medewerkers rond branding, business positionering en communicatiepositionering, en hoe die met elkaar interageren. Aan de hand van oefeningen kregen de deelnemers een inleiding in de bouwelementen van een merk, positioneerden ze hun business t.o.v. de concurrenten en maakten ze gebruik van tools voor het opstellen van de customer journey en het bepalen van de touchpoints, en stelden ze een customer experience map op.tot slot volgde een bespreking van hoe hun concurrenten hun merk via brochures, websites, enzovoort in beeld brengen en werd dit vergeleken met hun eigen communicatie. Als resultaat hiervan werden een aantal do-and-don’t-punten naar voor gebracht die kunnen helpen om hun communicatie te verbeteren. De bedrijven apprecieerden deze workshops niet alleen omwille van de inhoud maar ook als uitstekende momenten om eens met een open geest een aantal onderwerpen te bespreken die anders nooit aan bod komen. ¶

* tIS: IWt project thematische Innovatiestimulering

DesignCoaChes helpen beDriJveneen Competitieve voorsprong te Creëren

Humin is een initiatief van de Stad genk, Designregio kortrijk en Flanders InShape. De regio’s kortrijk en genk werken samen aan de ontwikkeling van ondernemerschap en ondernemersvaardigheden van bedrijven en organisaties. Humin helpt bedrijven om hun slagkracht te verhogen.

Metworkshopsenindividuelebegeleidingdoorexpertswil Humin ondernemingen helpen innoveren. Daarbij trekt het resoluut de kaart van People Centred Design. Met andere woorden, innoveren met en voor de (eind)gebruiker. Humin wil Vlaamse ondernemingen helpen innovatiever en competitiever te zijn door People Centred Design te introduceren in hun bedrijf om zo uiteindelijk meer winst te realiseren. Het reikt managers de nodige inzichten en werkmethodes aan om innovatiekansen

te ontdekken en nieuwe producten en diensten te ontwikkelen vanuit het oogpunt van de gebruiker. Om dit te realiseren biedt Humin een reeks vanworkshopsaanenschakelthetvoorelkbedrijfeenexpertindieervaring heeft in het strategisch inzetten van design. Die wordt tijdens het programma opgeleid tot Design Coach. Hierbij concentreert het programma zich op vijf thema’s die in elk van de vier workshops uitvoerig aan bod komen: Visie & Strategie, Identiteit, producten & Diensten, Organisatie & Cultuur en Duurzaamheid.

uit de vele kandidaten uit heel Vlaanderen selecteerde Humin dertig bedrijven die de uitdagingen van vandaag op een creatieve en innovatieve manier wilden aangaan. Deze bedrijven werden gekoppeld aan een groep van twintig coaches. Met de financiële steun van Vlaanderen en Europa biedt Humin ondernemingen een buitengewone kans om gedurende achttienmaandenmettop-levelexpertiseensteuninnovatieprojectenterealiseren die een strategische en blijvende impact zullen hebben.De resultaten van de eerste editie van het Humin-project zijn beschikbaar via de downloadsectie van de site www.humin.be. De tweede editie van Humin is in het najaar van 2011 opgestart. ¶

HOE VAL jE Op tuSSEn

DE AnDEREn?

©ti

m_B

ooth

, ww

w.s

hutt

erst

ock.

com



DesignplatForm vlaanDeren:synergie en slagkraCht

In Vlaanderen zijn meerdere organisaties actief op het gebied van design. Om tot een grotere synergie en een efficiëntere slagkracht te komen, hebben zes kernorganisaties besloten de krachten te bundelen: Design platform limburg, Design vlaanderen ingebed in agentschap ondernemen, Designregio kortrijk, Flanders Fashion institute ingebed in Flanders DC, Flanders inshape en stad genk–C-mine.

Op 29 maart 2011 organiseerden deze 6 Vlaamse designorganisaties samen de eerste Design summit in brussel. IndecontextvanVlaandereninActieengageerdendezeorganisaties zich om samen strategisch aan de slag te gaan in het Designplatform Vlaanderen.tijdens de Design Summit kwamen alle belanghebbenden actief in design in Vlaanderen samen voor een dialoog met het beleid. Meer dan 400 aanwezigen, onder meer minister-president kris peeters, minister van Innovatie Ingrid Lieten en minister van Cultuur joke Schauvliege, volgden de inleiding door bernard De potter, administrateur-generaal van het Agentschap Ondernemen, en de presentatie van het bureau Möbius. Die presentatie toonde het resultaat van een grootschalige bevraging van alle stakeholders over design.

De drie bevoegde ministers voor design gaven vervolgens hun visie op de meerwaarde van design in hun domein en verklaarden hun steun te verlenen aan het Designplatform Vlaanderen. De Design Summit eindigde met de plechtige ondertekening van het charter door de gemandateerden van de 6 organisaties.

De betrokken designorganisaties zullen intensief samenwerken op verschillende domeinen, waardoor de impact en de performantie van het geheel groter zullen zijn dan die van alle organisaties afzonderlijk. Ze streven tegelijk ook naar samenwerking met andere actoren in Vlaanderen. In de strategie van het Designplatform Vlaanderen worden de regionale diversiteit en de noden van de verschillende doelgroepen gerespecteerd en lokaal verankerd. In 2012 start Designplatform Vlaanderen met de realisatie van haar ambitieuse plan. ¶


Jaarverslag 2011-2012 32 33

P.s.: Onze teamvoorstelling is een knipoog naar Persona’s, een vaak toegepaste human Centred design tool. in ons boek Cecilia’s keuze vind je een introductie tot Persona’s.

_HEt FLAnDERS InSHApE tEAM_

maka De lameillieurealgemeen Directeur

[email protected] 056 282840 - 0498 919499

Maka werkt bij Flanders InShape sinds de start in 2007. Ze is moeder van drie en van opleiding burgerlijk ingenieur elektrotechniek.

Maka was altijd al gefascineerd door de mogelijkheden van wetenschap en technologie. De uitdaging in de toekomst zal zijn om de technologie aan te passen aan de mensen en niet omgekeerd. Hierover voert Maka al meer dan vijftien jaar onderzoek en dat ziet ze ook als haar grootste uitdaging

voor de komende jaren.De weinige vrije tijd probeert ze met haar gezin door te brengen. Ze slaagt er niet altijd in om tijdig haar favoriete skivakantie in de bergen te boeken, maar als het lukt, gaat er een koffer vol boeken meer op reis.

kim soenenoffice manager administratie

[email protected] 056 282850 – 0498 919495

kim werkt sinds november 2007 bij Flanders InShape als management assistant / office manager administratie.na haar opleiding

Secretariaatsbeheer in kortrijk heeft ze eerst een aantal jaar in een commerciële binnendienst gewerkt. In functie van de kids begon ze bij Flanders

InShape, waar ze een heel veelzijdige ondersteunende functie heeft. Ze woont in het bedevaartsoord Dadizele met haar man Andries en de kids Amber en brent. kim houdt van koken, aerobics, een goede film en wandelen.

Aan het gardameer verblijft ze het liefst, een rode wijn, pasta of pizza maken het plaatje compleet. Maar onze eigen noordzeekust, nieuwpoort, kan haar ook zeker bekoren.

remCo lenstraprogrammamanager kennisverspreiding

[email protected] 056 282842 – 0498 919497

Remco ruilde in 2008 een baan als R&D manager in een meubelbedrijf voor een functie als coördinator kennisontwikkeling bij Flanders InShape.

In Flanders InShape 2.0 evolueerde deze functie tot programmamanager kennisverspreiding, wat concreet betekent dat Remco vaak en graag les geeft, vooral rond zijn lievelingstopic Human Centred Design. Het boek

Cecilia’s keuze is een beetje zijn kindje, en het leukste project waar hij bij Flanders InShape al aan heeft mogen werken. De meubelmicrobe liet hem echter nooit helemaal los, met een uitgebreide verzameling vintagemeubilair tot gevolg, die in zijn nieuwe huis –natuurlijk ook uit de seventies - een definitief plaatsje heeft gevonden. Met zijn drie vrouwen thuis geniet hij het meeste van reizen. Zijn liefde voor lekker eten en drinken wordt enigszins gecompenseerd met sportieve activiteiten als duiken in Caraïbische wateren, skiën in tirol, of zijn wekelijkse tennisafspraak.

Catherine DeCouttereprogrammamanager kennisontwikkeling

[email protected] 056 282843 – 0498 919496

na haar opleiding als burgerlijk bouwkundig ingenieur deed Catherine ervaring op in engineering en R&D management in de sectoren bouwkunde en voeding vooraleer ze in 2009 bij Flanders InShape begon als Coach productontwikkeling. Innovatie en designmanagement, user driven design en duurzaamheid zijn de topics die Catherine professioneel nauw aan het hart liggen. De werkstress verdwijnt als sneeuw voor de zon als Catherine haar yogamatje uitrolt of een stevig toertje gaat lopen in de vrije natuur.

Veggie Catherine laat haar gezin graag mee genieten van culinaire (en andere) ontdekkingsreizen… Het avontuur start in haar eigen biologische moestuin (proef-tuin) die met ze veel liefde en toewijding koestert. pastinaak, aardpeer of artisjokken hebben voor haar geen geheimen meer en het eindpunt is nog lang niet in zicht…

philippe martensDesign management Coach

[email protected] 056 282844 – 0498 919494

Sinds juni 2009 begeleidt philippe bedrijven voor Flanders InShape op het vlak van designmanagement, service design, etc. philippe studeerde in 1996 af als licentiaat productontwikkeling aan de Artesis Hogeschool in Antwerpen. na een paar jaar praktijkervaring als productontwerper, was hij in 1990 laureaat van het Fonds “Design & Onderneming” van de koning boudewijnstichting. Vanaf 2000 werkte hij meer dan 9 jaar bij barco, eerst als Senior Design

Engineer en later als technisch manager. philippe woont samen met katrien en hun dochters Soetkin en Maries in Oostende. katrien is

zelfstanding interieurarchitect en de vrije tijd die er nog rest willen ze zoveel mogelijk samen met hun dochters in de natuur of op het water doorbrengen. philippe is ook actief in het bestuur van surfclub VVW Westende waar hij alles wat betreft golfsurfen voor zijn rekening neemt.

luC JaCquesCoach productontwikkeling

[email protected] 056 282845 – 0498 919492

Luc was al heel vroeg geïnteresseerd in alles wat met techniek en wetenschap te maken had. Hij zocht sterrenbeelden op aan de hand van kaarten van het tV- programma “kijk omhoog”, volgde op alle mogelijke manieren de ruimteverkenning en bouwde

modelvliegtuigen. Ondertussen heeft Luc als privaat piloot meer dan 500 vlieguren op zijn actief. na zijn studies natuurkunde, een logische keuze, kreeg Luc de kans om fundamenteel onderzoek te verrichten op het gebied van gasontladingen. Aansluitend was hij meer dan 20 jaar actief in een internationale omgeving op het gebied van R&D, producten procesontwikkeling en marketing management. Hij kwam midden 2009 bij Flanders InShape waar hij o.a. bedrijven begeleidt rond designmanagement, de rol van perceived quality, design briefing, enzovoort. Het kunnen inzetten van zijn jarenlange bedrijfservaring voor andere bedrijven gecombineerd met de specifieke aanpak van Flanders InShape vindt hij het boeiende van zijn job.

marianne verkestCoördinator Communicatie en events

[email protected] 056 282840 – 0498 919493

Marianne begon in maart 2010 bij Flanders InShape. Haar 25 jaar ervaring in verschillende industriële kMO’s en in culturele organisaties

komt er regelmatig goed van pas. Interesse voor vreemde talen en culturen zette haar ertoe aan om talen te studeren en de

wereld te verkennen. Op haar verlanglijstje staan nog heel wat mooie reisbestemmingen om te beleven en te fotograferen.Als trotse moeder volgt Marianne de boeiende

bezigheden van haar dochter nina in berlijn en van haarzoonAlexanderalsstudentsportmanagementenbasketbalspeler in Oostende. Vrije tijd thuis raakt meestal snel ingevuld met boeken lezen, juwelen maken of in de tuin werken.



_rAAD VAN BeStUUr

VoorZItter_carl DewulF / LVD GroUPSecretArIS_herman Derache / SIrrISereVoorZItter_philippe vlerick / Uco teXtILeS

leDencaroline van cauwelaert / VVIochris De roock / oPtIMoFrans DierYck / eSSeNScIAFreek couttenier / AGorIAhenri vliegen / rectIceLkarel Debaere / LeIeDAL (reSoc)jan van hecke / BooNe INterNAtIoNALluc meirlaen / NIKoronalD bastiaens / HoWeStkoen verhaert / VVIojean-Francois Quix / FeDUStrIA

waarnemersbernarD De potter / AGeNtScHAP oNDerNeMeNeric sleeckx / IWt

_SLOtWOORDzinvolle en Duurzame innovaties op mensenmaat

2011 was een turbulent jaar voor Flanders InShape. Het belangrijkste was echter de positieve uitkomst, de verlenging van de erkenning als competentiepool voor de periode 2012-2015. Hiermee krijgt onze organisatie de nodige slagkracht om haar werking op het vlak van toegepaste innovatie op mensenmaat verder te zetten.

Een van de mooiste en meest tastbare resultaten van het voorbije jaar was voor mij als voorzitter van Flanders InShape de publicatie van het boek Cecilia’s keuze. Dit initiatief van Flanders InShape is bijzonder lovenswaardig omdat wij een boek hebben samengesteld in cocreatie met vier redacteurs enmetbijdragenvaneendertigtalexpertsuitbinnen-enbuitenland.Het

boek biedt tal van praktijkvoorbeelden en tools die Vlaamse ondernemingen zullen helpen om succesvoller te innoveren. Wij hebben getracht om een doe-boek te maken, geen academische uiteenzetting, maar toch met de nodige diepgang.

Met Cecilia’s keuze hebben wij ook voor diversiteit en gendergelijkheid gezorgd. Het redactiecomité bestaat uit twee vrouwen en twee mannen; de bijdragen zijn geschreven door ontwerpers, ingenieurs, marketeers, sociologen, economisten, etc. Ik hoop dat er méér boeken van dit niveau zullen volgen want in Vlaanderen is er immers nog een kloof te dichten op het vlak van design en mensgerichte innovatie.

Vanaf 2012 zal de focus voor Flanders InShape daarom dan ook liggen op zinvolle en duurzame innovaties op mensenmaat die ondernemingen helpen om economische maar ook maatschappelijke en sociale uitdagingen aan te gaan. Wij zullen onze doelgerichte no-nonsense aanpak met “veel goesting” verder zetten. De inzet, de competenties en het doorzettingsvermogen van het Flanders InShape team blijven onmisbare troeven voor de realisatie van de grote ambities van Flanders InShape. ¶

carl DewulfVoorzitter Flanders InShape

“Succes is altijd afhankelijk van een nauwkeurige voorbereiding en zonder die voorbereiding is falen een feit.”Confucius

Etienne Sabbelaan 51 - 8500 kortrijk - belgiumt +32 56 28 28 50 - F +32 56 28 28 05e-mail [email protected]

flanders inshape jaarverslag 2011-2012

Documents