Flora- en faunawet & Vogelbeleid Leeuwarden

Inhoud• Toelichting Flora- en faunawet (2002)

Principes en Verboden

• Leeuwarden en Flora- faunawet– Gedragscode Groen – Vogelbeleid

• Vogelbeleid– Hoe, wat, waarom– Wat wordt al gedaan?

• Stedenbouwers/projectleiders/beleidsmakers etc.– Wat kunnen we doen?

Natuurwetgeving in Nederland• Flora- en faunawet 2002 (soorten)

• Natuurbeschermingswet (gebieden)

o.a. Natura 2000 gebied Grutte Wielen

• Ecologische Hoofdstructuur (WRO)

• Boswet

• Toekomst: Nieuwe Natuurwet

Flora- en faunawet• Bescherming plant- en diersoorten • Nee, tenzij principe• Algemene zorgplicht: voor iedereen; ook voor directeur en fysiotherapeute!• Zo min mogelijk verstoring

→ Doel: Gunstige instandhouding soorten

Goede voorbereiding bij o.a.:1. Renovatie daken; mussen en gierzwaluwen2. Sloop van gebouwen; vogels en vleermuizen3. (Her)inrichting en nieuwe wegen; o.a. weidevogels en (oever)zwaluwen,

maar ook vissoorten, planten en libellen (gr glazenmaker)

Oeverzwaluw, Tabel Vogels

Verboden• Beschermde inheemse plantensoorten te plukken, verzamelen, snijden, steken,

vernielen, beschadigen en ontwortelen.

• Beschermde inheemse diersoorten te vangen, bemachtigen en met het oog daarop op te sporen.

• Beschermde inheemse diersoorten te verontrusten.

• Nesten, holen, voortplanting- of vaste rust- en verblijfplaatsen van beschermde inheemse diersoorten, te beschadigen, vernielen, weg te halen of te verstoren.

• Eieren van beschermde inheemse diersoorten te zoeken, te rapen, uit het nest te nemen, te beschadigen of te vernielen.

Beschermde status• Licht beschermde soorten Tabel 1 bijv. egel en zwanenbloem

• Middel zwaar beschermde soortenTabel 2 bijv. kleine modderkruiper

en daslook

• Zwaar beschermde soorten Tabel 3 bijv. rosse vleermuis, bittervoorn

• Vogels (alle in Europa voorkomende vogels (niet exoten als Nijlgans en halsbandparkiet)

Omgaan met flora en fauna• Niet verstoren of verontrusten, voorkomen!• Dieren/vogels inpassen in plannen en werkzaamheden

Niet mogelijk?• Ontheffing aanvragen F&F-wet• Of werken met gedragscodes als:

1. Gedragscode Groen bij bestendig beheer, tabel 1, 2 en 3

2. Gedragscode Ruimtelijke Ontwikkeling, tabel 1 en 2

3. Gedragscode Bouwend Nederland

Maatregelen F&f-wet

Altijd eerst inventariseren!

1. Dieren/vogels inpassen in plannen

2. Mitigerende maatregelen; nadelige effecten beperken door bijv. aanbrengen vogelvides of nestkasten bij dakrenovaties ‘mussendaken’ en vliegroutes vleermuizen o.a. vleermuishoppers

3. Compenseren; bijv. grutto’s Zuidlanden en Haak om Leeuwarden

4. Ook stimuleren; bijv. rietzanger baggerproject Wielen

Leeuwarden en F&F-wet

• Wijkzaken: implementatie Gedragscode Groen sector Wijkzaken (60 man op cursus 3 niveaus).

• ROI en PB: Veelal onderzoeksbureau Alt/Wym en ontheffing F&F-wet

- Gedragscode Ruimtelijke Ontwikkeling (?)

- Toepassen Gedragscode Bouwend Nederland (?)• Gemeentelijke Vogelbeleid vanaf jan. 2010• OPM: Gemeente is als opdrachtgever altijd

verantwoordelijk voor F&F op haar grond/eigendom

Boetes

• AID kan werk stilleggen en boetes opleggen:

• Bijv. € 250/nest gierzwaluwen (jaarrond beschermd)

• €10.000 a € 20.000 vernielen orchis tabel 3

Kansen F&F-wet en natuur

• Verrijking van je eigen werkomgeving!• Bewustwording medewerkers door

betere scholing• Raadpleeg EBK en info beschermde

soorten op P-schijf - Ecologie• Werken met Nationale Databank Flora

en Fauna (NDFF)

Wat willen we?

• Duurzaam beleid F&f-wet en ecologie

• Professionele invulling F&f-wet

• Meer biodiversiteit; meer plant- en diersoorten

• Aantrekkelijker woonomgeving/stad

Stadsvogel Beleid

Aanleiding vogelbeleid Leeuwarden• Teruggang stadsvogels o.a. gierzwaluw en mus• Invulling geven Flora- en faunawet; vogels zijn beschermd!• Profiel gemeente Leeuwarden: duurzaam en groen• Motie raad door CU en PAL/GroenLinks

Teruggang vogelstand uitgelicht:

• Bouwbesluit 2003: geen naden en kieren van 1 cm en groter

• Grind- en steentuinen

• Minder groen

• Vermindering biodiversiteit

Vogelbeleid Leeuwarden:• Opgesteld door Arina Willems (Stagiaire Van Hall Larenstein)

• Vastgesteld door B&W februari 2010

• Kennisgeving raad maart 2010

Beleid gestoeld op 3 V’s:

1. Voedsel

2. Veiligheid

3. Voortplanting

Doel Vogelbeleid Leeuwarden

• Meer vogelsoorten/biodiversiteit

• Bedreigde soorten/rode lijst soorten stimuleren

• Prettige vogelrijke woonomgeving

• Meedingen Nationale Vogelprijs (Vogelbescherming Nederland)

Speerpunten:

• Huismus

• Gierzwaluw

Rode lijst soorten o.a.:•Boerenzwaluw•Huiszwaluw•Huismus•Grutto•Watersnip•Tureluur•Slechtvalk

Jaarrond beschermde soorten

• Gierzwaluw• Kerkuil, ransuil,

steenuil• Roek• Ooievaar• Havik

Niet jaarrond beschermd, maar wel inventarisatie gewenst/kwetsbare soorten

• IJsvogel• Koolmees• Pimpelmees• Spreeuw• Torenvalk• Grote bonte specht

Wat doen we al:

• Zorgen voor biodiversiteit o.a. heemtuinen

(heemtuinen 480 plantensoorten en 72 vogelsoorten)

• Nestkasten heemtuinen en parken in kaart brengen en onderhouden, totaal 215 stuks)

• Gebruik maken van beplantingslijsten Vogelbescherming (bes- en zaaddragend)

• Vogelvriendelijke oevers aanleggen o.a. Aldlân en Westeinde, Wielen

(zie ook kwaliteitsdocument)

• Maaibeleid aanpassen; meer diversiteit

• Subsidieregeling groene daken

• Beleid geveltuintjes

Wat is er nog meer gedaan:• Maken vogelfolder voor burgers• Maken vogelfolder bedrijven/projecten • Frontoffice uitdelen en bespreken vogelfolders bij bouwvergunningen• Afspraak Woonfriesland en BFVW inspectie

mus- en gierzwaluwnesten bij renovaties• Geven van voorlichting intern en extern (zie o.a. website www.leeuwarden.nl/vogels)• Advisering derden bijv. vogelvriendelijke inrichting (burgers, wijkpanels, scholen, bedrijven etc.)• Structuurplan Nieuw Stroomland vastleggen vogelvriendelijke inrichting wijk• Samenwerken 40 organisaties op gebied van vogels

Vogelprojecten uitgevoerd:• Huiszwaluwtil plaatsen o.a. Nijlân

• Gierzwaluw-en mussenkasten aanbrengen Huizum-West

• Nestkasten uitdelen bewoners Huizum-W (200 st)

• Aanbrengen slechtvalknestkast Averotoren• Aanbrengen ijsvogel nestvoorzieningen• Oeverzwaluwwanden,o.a. Hempens/ Teerns

(gereed)• Idem gepland Van Hall/AOC en bij Zuiderburen • Vogelkijkhut Sierdswiel i.s.m. Fryske Gea• Aanleg baggereiland rietzanger Sierdswiel• Gelderse roos voor pestvogel en putters • Aanbrengen ooievaarsnesten

Vogels bij stedenbouwkundig ontwerp:

• Doe vooraf ecologisch onderzoek plangebied, bijv. via EBK, NDFF, eigen gecertificeerd pers of ecologisch bureau

• O.a. nieuwe uitleggebieden met weidevogels op rode lijst• Bij herinrichting als Harmoniekwartier (mussen, spreeuwen,

gierzwaluwen, vleermuizen! • Creëer inrichting waarbij vogels worden ingepast• Zo niet; zorg voor mitigerende maatregelen als nestkasten,

mussenflats, vogelvides etc. (o.a. nieuwbouw UPC)• Indien niet mogelijk is compensatie vereist op grond F&F-wet• Neem vogeldoelstelling op in structuurplan/bestemmingsplan

(Voorbeeld Nw Stroomland en vogelwijk Joure)

Vogels en Bouwprojecten• Raadpleeg de Checklist Vogelbescherming • Bij nieuwbouw neststenen gierzwaluw• Idem halfopen neststenen voor roodborst of

grauwe vliegenvanger• Bij nieuwbouw en renovatie mussenvides• Bestaand; dakpannen of huifjes gierzwaluw en mussen• Zorg voor groene omgeving, muurtjes, schuttingen• Creëer groene daken• Betrek burgers bij vogels ‘Folder meer vogels in de tuin’

Vogels en overige projecten

• Werk met gedragscode ‘Groen’ of ‘Ruimtelijke Ontwikkeling’

• Bij bruggen/viaducten nestkasten boerenzwaluw, huiszwaluw en kwikstaart

• Oeverzwaluwwanden bij wegenbouwprojecten

• Maak vogelvriendelijke oevers en floatlands

Overige vogels

• Bij voorkeur half bestrating met onkruid

• Natuurvriendelijke paden (houtschors, snippers, zand)

• Creëer ruige hoekjes en takkenrillen

• Zorg voor schuilplaatsen (meidoorn, hulst)

Vogelbeleid duur?

• Nee, is vooral anders doen!

Voorbeeld groenbeheer, maaibeleid en

natuurvriendelijke oevers

• Kosten per project in marge (0 tot enkele honderden euro’s)

• Niet tijdige maatregelen duurder, zie vleermuisduiker Kenniscampus

Voorbeelden o.a. huifjes gierzwaluw

http://www.inspirerendleven.nl/blog/maak-ruimte-voor-vogels-ook-de-nieuwbouw

Voorbeelden

http://stadsnatuur-eindhoven.nl/?Wat_doet_Stadsnatuur%3F:Gierzwaluwgroep

Nestmogelijkheid Gierzwaluw

Mussen hofjes

(halfholen) nest voor o.a. roodborst en grauwe vliegenvanger

Voorbeelden neststeen

http://www.vogelwerkgroepneede.nl/zwaluwen/dewitte.htm

http://www.waveka.nl/site/Download/voorb-153-178-gierzwaluw_neststeen-mail.pdf

Voorbeelden vogelvide

http://www.ruimtevoorvogels.nl/overpetitie.html

Meer informatie?

• www.vogelbescherming.nl/vogels_beschermen• www.agentschapnl.nl• www.bfvw.nl (Bond Friese Vogelwachten) • www.vivara.nl

Help mee aan een duurzaam, groen en vogelvriendelijk Leeuwarden!

Samenvatting

• Beleid, inrichting en beheer anders

• Meer vogels = duurzamer woonomgeving > duurder onroerend goed

• Meer vogels geven meer kleur

• Meer vogels > tevredener inwoners

Wie doet mee met vogelproject?

• Vogelvriendelijke wijken

• Vogelvides

• Neststenen inbouwen

• Etc.

• Graag melden bij Gjalt Faber

Vragen?

http://www.joostdevree.nl/bouwkunde2/verticale_tuin.htm