flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

36

Click here to load reader

Upload: bongpet

Post on 14-May-2015

596 views

Category:

Health & Medicine


6 download

DESCRIPTION

Khmer Medical Books Visit my blog : www.bongpet.blogspot.com

TRANSCRIPT

Page 1: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

អវដែលអនកអាចធវើបាន

ជងគរនផតាសាយ

ករសងសខាភបាលសាធារណៈនររដឋមាសាជសរត

សខភាពសាធារណៈកនងសរកវទយាសថាននររដឋមាសាជសរត

ការថរទាមនសសនៅផទះ

Page 2: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

ជនចពោះអនកមានទលនៅកនងរដឋមាាសាជសេត

អនកបេហេលជាធលាបឮការពភាកសាអពជងគេនផតាសាយកនងរយៈពេលបនមានឆនាថមៗនេះរមទាងពតមានអពអនកដេលគរទទលថនាបងការជងគេនផតាសាយនងការពេយបារមភអពជងគេនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពេញទវប។នៅពេលដេលជងគេនផតាសាយអាចធវើឲយមនសសមយចននពេយបារមភមានរឿងសខានខលះដេលអនកអាចធវើដើមបការពារខលនរបសអនកបេឆងនងជងគេនផតាសាយនងតេៀមខលនដើមបថេទាអនកដេលមានជងគេនផតាសាយ។កនសៀវភៅនេះតេវបានបងកើតឡើងដើមបជយអនករៀបច។វាមានការផតាតជាពសេសទៅលើរបៀបថេទាមនសសនៅផទះនៅពេលពកគេមានជងគេនផតាសាយ។

ជងគរនផតាសាយតាមរដវជះឥទធពលដលមនសសជារៀងរាលឆនា។មនសសភាគចេើនដេលមានជងគេនផតាសាយនេះអាចទទលការថេទានៅផទះបាន។ជហានសាមញៗញ ដេលបានពពណនកនងកនសៀវភៅនេះអាចធវើឲយមានភាពកានតេងយសេលកនងការថេទាអនកដេលមានជងគេនផតាសាយ។

ជងគរនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពរញទវបកើតឡើងនៅពេលមេរោគផតាសាយថមមយកើតឡើងនងឆលងរាលដាលយាងលឿនពេមទាងឆលងដលមនសសជាចេើនកនងពេលតេមយ។យើងមនដងថពេលណាដេលជងគេនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពេញទវបអាចកើតឡើងនោះទេ។បនតេការរៀបចតេៀមលកខណៈជាសេចសមេបជងគេនផតាសាយតាមរដវកនងជយអនកកនងពេលមានជងគេនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពេញទវបផងដេរ។យើងជរញលើកទកចតតអនកឲយអានកនសៀវភៅនេះ,រៀបចផទះរបសអនកដោយធវើតាមអនសាសននងរកសាកនសៀវភៅនេះទកកនងករណដេលអនកតេវការវានៅពេលកេយ។

The Massachusetts Department of Public Health(កេសងសខាភបាលសាធរណៈនេរដឋមាាសាជសេត)នងដេគរបសខលនកនងរដាឋាភបាល,កនលេងថេទាសខភាពនងសាថាបនរៀបផេនការសងគេះបនទានកពងរៀបចការសងគេះបនទានគេបបេភេទទាងអសរមទាងជងគេនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពេញទវបដេលអាចជះឥទធពលដលសហគមនរបសអនក។យើងអរគណអនកកនងការចណាយពេលរៀបចខលនអនកនងគេសារអនកទបសាកាតជងគេនផតាសាយហើយការធវើដចនេះគធវើឲយសហគមនរបសអនកទាងមលកានតេមានការតេៀមលកខណៈបានយាងលអ។

ដោយសេចកតរាបអានដខពងខពស

John Auerbachមនតេរដាឋាភបាល,កេសងសខាភបាលសាធរណៈនេរដឋមាាសាជសេត

Page 3: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

1

អពការថរទាអនកជងគរនផតាសាយនៅផទះ 2

កាតបនថយហានភយ,កាតបនថយការឆលងរាលដាល 5

តើជងគេនផតាសាយឆលងរាលដាលដចមតេច? 5ថនាបងការជងគេនផតាសាយនងឱសថដទេទៀត 9

អវដរលតរវសមគាលមើល,អវដរលតរវធវើ 12

ការពយាបាលអនកឈគេនកតា 12ការពយាបាលមនសសដេលកអក 17ការពសាទកឲយបានគេបគេន 19ការធវើឲយមនសសដេលមានជងគេនផតាសាយមានផសកភាព 21អាហារបតថមភនងជងគេនផតាសាយ 24

រៀបចខលនរបសអនក,រៀបចផទះរបសអនក 26

បញជគេឿងផគតផគង 26ការថេទាសមេបអនកផតលការថេទា 27តើខញគរហៅទរសពទទៅវេជជបណឌតដេរឬទេ? 30ពតមានអពការថេទាជងគេនផតាសាយរបសខញ 32

មាតកា

ឯកសារទាងនែះតែវបានបងកើតឡើងដោយការសហការជាមយ៖Amherst Health DepartmentBoston Public Health CommissionHarvard School of Public HealthHarvard Vanguard Medical Associates–Atrius HealthHome Care Alliance of MassachusettsMassachusetts Chapter of the American Academy

of PediatricsNeedham Health DepartmentUniversity of Massachusetts Memorial Health Care,

Department of Pediatrics

បងកើតឡើងដោយមានការគាទែផនែកហរញញវតថព៖Blue Cross Blue Shield of MassachusettsHarvard School of Public HealthHarvard Vanguard Medical Associates–Atrius HealthMassachusetts Medical Society

Page 4: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

2

នៅពេលអនកថេទាសមាជកគេសារមានាកដេលមានជងគេនផតាសាយវាពតជាមានបេយោជនកនងការមានសេចកតណេនខលះៗ។កនសៀវភៅនេះតេវបានរចនបងកើតឡើងដើមបជយអនក៖

តរៀមលកខណៈ• សមេបជងគេនផតាសាយតាមរដវនងឆលងរាលដាលពាសពេញទវប

កាតបនថយហានភយ• ដេលអនកនងអនកដទេកនងផទះរបសអនកនងឆលងជងគេនផតាសាយ

ថរទាអនកនៅផទះ• ដេលមានជងគេនផតាសាយនង

ដងអពពរលតរវទទលដបនមានវរជជសាសតរ• នងការថរទាខាងវរជជសាសតរ

កនសៀវភៅនេះផតលពតមានអពការថេទាសមាជកគេសារដេលមានជងគេនផតាសាយ។វាកអាចបេើចពោះការថេទាដេលអនកអាចផតលឲយអនកដទេនៅកនងសងកាតនងសហគមនរបសអនកផងដេរ។

អវជាជងគរនផតាសាយ?

ជងគរនផតាសាយតាមរដវបងកឡើងដោយមេរោគផតាសាយដេលឆលងដលមនសសរៀងរាលឆនា។កនងតបនញវអងឡេនជាធមមតាជងគេនផតាសាយតាមរដវចាបផតើមកនងខេធនរហតដលខេមេសា។

រោគសញញាទទៅនេជងគេនផតាសាយមាន៖

ចាបផតើមឈគេនកតាភាលាមៗ•

អសកមាលាងឬខសាយ•

ឈខលន•

កអកសងត•

អវជាជងគរនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពរញទវប?

ជងគរនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពរញទវបអាចកើតឡើងនៅពែលមែរោគផតាសាយថមមយកើត

ឡើង។មនសសភាគចែើននងគាមានភាពសាានងវាឡើយគមាននយថាពកគែនងមនអាចបងកែប

មែរោគថមនែះបានឡើយ។ការណនែះអាចអនញញាតឲយមែរោគឆលងរាលដាលយាងងាយសែល

ពមនសសមានាកទៅមនសសមានាកទៀតនងធវើឲយមនសសជាចែើននៅជវញពភពលោកមានជងគែន

ផតាសាយនែះ។នែះគែហៅថាជងគរនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពរញទវប។មានជងគែនផតាសាយ

ឆលងរាលដាលពាសពែញទវបចននបកនងរយៈពែល១០០ឆនាចងកែយនែះ។គាមាននរណាមានាក

ដងថានៅពែលណាដែលជងគែនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពែញទវបផសែងទៀតអាចកើត

ឡើងទែ។

អពការថែទាអនកជងគែនផតាសាយនៅផទះ

Page 5: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

3

អពការថ

រទាអនក

ជងគរនផ

តាសាយ

នៅផទះ

“សតវលអតកនងករពះ”(ជងរាគនងកអត)គខសពជងគេនផតាសាយ។“សតវលអតកនងកេពះ”បងកឡើងដោយមេរោគផសេងទៀតមនមេនមេរោគផតាសាយឡើយ។

ផតាសាយទទៅកខសពជងគេនផតាសាយដេរ។រោគសញញាទទៅបផតនេផតាសាយគតងចេមះ,កណាដាស,កអកនងឈក។ជាធមមតាផតាសាយមនសវឈខាលាងដចជងគេនផតាសាយទេនងមនកើតឡើងភាលាមៗពេកដេរ។

កនសៀវភៅនេះបេបអពការបងការនងការថេទាទាងជងគេនផតាសាយតាមរដវនងជងគេនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពេញទវប។ភាគចេើននេការថេទាដេលអនកផតលឲយសមាជកគេសារដេលមានជងគេនផតាសាយតាមរដវគដចគនានងការថេទាដេលផតលឲយសមេបជងគេនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពេញទវបដេរ។កនងផនេកនមយៗនេកនសៀវភៅនេះអនកនងឃើញមានពតមានដេលអាចខសគនាកនងអឡងពេលមានជងគេនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពេញទវប។

ការទទលដបនមានវរជជសាសតរ

កនសៀវភៅនែះមនជនសដបនមានវែជជសាសតែរបសគែពែទយអាជពឡើយ។វាមានសារៈសខានកនង

ការពភាកសាជាមយវែជជបណឌតថាតើជងគែនផតាសាយអាចជះឥទធពលដលអនកនងគែសាររបសអនក

ដចមតែចដោយផអែកលើតមែវការសខភាពផទាលខលនរបសអនក។តាមរយៈកនសៀវភៅនែះកមាន

កនលែងយោងដើមបទៅពភាកសាជាមយវែជជបណឌតផងដែរ។អនកកអាចពភាកសាជាមយគលានបបដាឋាក

ឬឧបដាឋាកថែទាសខភាពដទែទៀតដែលថែទាសមាជកគែសាររបសអនកផងដែរ។

តមរវការថរទាសខភាពពសរសបេសនបើអនកឬសមាជកគេសារមានជងរាារេដចជាទកនោមផអេម,ហត,ជងបេះដងឬមានតមេវការថេទាសខភាពពសេសផសេងទៀតអនកគរតេបេកសាជាមយវេជជបណឌតមនរដវកើតជងគេនផតាសាយថតើការថេទាអនកជងគេនផតាសាយអាចខសគនាដចមតេច។សរវេជជបណឌតថតេវសមាគលមើលរោគសញញាអវនងធវើដចមតេចដើមបដងអពពេលតេវទទលការថេទាវេជជសាសតេ។

Page 6: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

4

រៀបចតរៀមលកខណៈរចជាសរចMDPHនងភានាកងរផសេងទៀតដចជាមនទរសខភាពនងមនទរពេទយកនងសេករបសអនកមានផេនការតបតនងជងគេនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពេញទវប។អនកកគរតេៀមលកខណៈផងដេរ។ការរៀបចតេៀមលកខណៈសមេបជងគេនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពេញទវបកនងជយអនករៀបចតេៀមលកខណៈសមេបជងគេនផតាសាយតាមរដវផងដេរ។

មនសសជាចេើននងឈកនងអឡងពេលមានជងគេនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពេញទវបជាងកនងអឡងរដវមានជងគេនផតាសាយធមមតា។នេះមាននយថមនសសជាចេើននងតេវការការថេទាវេជជសាសតេ។កនងអឡងពេលមានជងគេនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពេញទវបវាបេហេលជាពបាកកនងការទាកទងវេជជបណឌតរបសអនកតាមទរសពទឬរៀបចការណាតជបនៅការយលយ។ការយលយរបសវេជជបណឌត,មនទរពេទយនងបនទបសងគេះបនទានអាចនងមានអនកជងចេើនកះករជាងធមមតា។

ដោយសារមលហេតទាងនេះវាមានសារៈសខានកនងការតេៀមលកខណៈឲយរចរាលដើមបថេទាមនសសដេលមានករណឈជងគេនផតាសាយមនសវខាលាងនៅផទះ។ពភាកសាជាមយវេជជបណឌតរបសអនកអពរបៀបដេលអនកអាចរៀបចតេៀមលកខណៈបេសនបើអនកឬសមាជកគេសារមានាកមានជងគេនផតាសាយ។ពភាកសាកនងគេសាររបសអនកអពជងគេនផតាសាយដចនេះពកគេយលអពរបៀបបងការនងពយាបាលវា។រៀបចផទះរបសអនកជាមយនងគេឿងផគតផគងដេលបានសនើកនងកនសៀវភៅនេះ។រកសាកនសៀវភៅនេះទកកនងករណដេលអនកតេវការវាពេលកេយ។បងកើតផេនការមយដចនេះអនកនងគេសាររបសអនកបានរៀបចតេៀមលកខណៈរចជាសេច។

ដើមបសវេងយលបនថេមអពរបៀបរៀបផេនការកនងគេសារសមចលទៅwww.mass.gov/samhឬហៅទរសពទទៅMassSupportតាម866-237-8274។

សមរាបពតមានបនថរម

វបសែជងគែនផតាសាយ• MDPHតាមwww.mass.gov/dph/flu

ហៅទរសពទទៅ• MDPHតាម617-983-6800ឬ888-658-2850

មនទរសខភាពកនងសែករបសអនក•

ផនែក• ធនធានថរទាអនកជងគរនផតាសាយរបសអនកនែកនសៀវភៅនែះ

បែសនបើអនកមនមានលែខទរសពទរបសមនទរសខភាពកនងសែករបសអនកទែសមហៅ

ទរសពទទៅសាលាកែងដើមបដងថាតើតែវធវើដចមតែចទើបអាចទាកទងពកគែបាន។

Page 7: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

5

បរសនបើជងគរនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពរញទវបកើតឡើង

ការបងាករការឆលងរាលដាលនែជងគែនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពែញទវបគសទើរតរដចគនា

នងការបងាករការឆលងរាលដាលនែជងគែនផតាសាយតាមរដវ។កនងអឡងពែលមានជងគែន

ផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពែញទវបសមធវើតាមសណើកនងកនសៀវភៅនែះ។មនតែស

ខភាពកអាចសនើនវវធផសែងទៀតដើមបបងាករការឆលងរាលដាលនែជងគែនផតាសាយផងដែរ។

“ការដាកឲយឆងាយពសងគម”នង“ការបញឈបការឆលងរាលដាលដលសហគមន”គជាវធនែ

ការមនឲយមានទនកទនងចែើនជាមយមនសសដែលមានជងគែនផតាសាយ។វធទាងនែះអាច

រមបញចលទាងការបទសាលារៀននងការលបចោលនវការជបជគានាជាសាធារណៈ។អនកអាច

ទទលដណងឲយគែចពភាពកះករនងធវើការពផទះនៅពែលដែលអាចធវើបាន។

កាតបនថយហានភយ,កាតបនថយការឆលងរាលដាល

តើជងគរនផតាសាយឆលងរាលដាលដចមតរច?

ភាគចេើនជងគេនផតាសាយឆលងរាលដាលតាមរយៈដណកតចៗ(ដចជាទកមាត,សបោរឬសលេស)ពមាត,ចេមះនងបពងក។ការណនេះកើតឡើងនៅពេលមនសសមានាកដេលមានជងគេនផតាសាយកអកឬកណាដាសជតមនសសមានាកទៀត(កនងចមាងាយ៣-៦ហវត)។ពេលខលះមនសសទទលមេរោគឆលងដោយការបះអវមយដចជាដេទាវារឬទរសពទដេលបានបះដោយអនកដេលមានជងគេនផតាសាយរចហើយបះមាត,ចេមះឬភនេករបសពកគេ។

មនសសដេលមានជងគេនផតាសាយអាចចមលងវាទៅអនកដទេ១ថងេមនពេលពកគេឈនងដលទៅ៣-៥ថងេបនទាបពពកគេមានអារមមណថមានរោគសញញា។កមេងដេលមានជងគេនផតាសាយអាចចមលងវាទៅអនកដទេកនងរយៈពេលដលទៅ៧ថងេកេយទើបពកគេចាបផតើមឈ។

តើខញអាចបងការការឆលងជងគរនផតាសាយដចមតរច?

ធវើតាមជហានខាងកេមដើមបជយបងការការឆលងជងគេនផតាសាយឬចមលងវាទៅអនកដទេ។ទាងនេះគជាទមាលាបលអទោះបមនសសនៅជវញអនកឈឬមនឈកដោយ។

កាតប

នថយហានភយ

,កាតបន

ថយការឆលងរាល

ដាល

Page 8: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

6

1.ទទលថានាបងាករជងគែនផតាសាយ

វធដលអបផតដើមបបងការជងគេនផតាសាយតាមរដវគទទលថនាបងការរៀងរាលឆនា។សមមើលទពរ៩ដើមបទទលពតមានបនថេមអពថនាបងការជងគេនផតាសាយ

2.ខទបមាតរបសអនកនៅពែលអនកកអកឬកណាដាស

បេើកេដាសជតនៅពេលអនកកអកឬកណាដាស។បោះកេដាសជតចោលភាលាមៗបនទាបព•អនកបេើវា។

លាងដេរបសអនកបនទាបពអនកកអកឬកណាដាស។បេើសាបនងទកកតា។បេសនបើ•មនមានសាបនងទកកតាទេសមបេើទកអនមយជតដេមានជាតអាលកល(ដចជាPurell®ឬមាាកផសេងទៀត)។

កអកឬកណាដាសទៅកនងដេអាវរបសអនកមនមេនដេរបសអនកទេបេសនបើអនកមនមាន•កេដាសជត។

របៀបលាងដរជាមយសាបនងទកកតៅ

ផសើមដែរបសអនកជាមយទកកតានងដាកសាបលើវា។•

តែដសដែរបសអនកជាមយគានាដើមបឲយវាចែញពពះ។ដសលាងគែបកនលែងទាងអសនែដែ•

របសអនក។

បនតតែដសដែរបសអនកកនងរយៈពែល១៥-២០វនទ។•

លាងជមែះដែរបសអនកឲយបានសាអាតកែមទកហរ។•

ជតដែរបសអនកឲយសងតជាមយកនសែងឬកែដាសជត។បោះកែដាសជតចោលភាលាមៗ•

បនទាបពបែើរច។

អនកឈគរបែើកនសែងឬកែដាសជតដាចដោយឡែកដើមបជតដែឲយសងត។

នៅកនងបនទបទកសាធារណៈសមជតដែរបសអនកដោយបែើកែដាសជតឬបែដាបសមងត

ដោយខយល។បែសនបើអាចសមបែើកែដាសជតដើមបបទទកដចនែះដែសាអាតរបសអនកមនបះ

របណែឡើយ។

របៀបបរើទកអនាមយជតដរមានជាតអាលកល

ដាកទកអនមយជតដែលើបែអបដែមាខាង។•

តែដសវាលើផទែទាងអសនែដែនងមែមដែរបសអនករហតទាលតែវាសងត។•

អនកគរមើលកមែងតចនៅពែលបែើទកអនមយជតដែមានជាតអាលកល។ដចគានានែះដែរ

សមទកទកអនមយជតដែឲយផតពដែកមែងតចៗ។ជាតអាលកលដែលវាមានអាចបងកគែះ

ថានាកបែសនបើលែបវា។

!

Page 9: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

7

3.លាងដែរបសអនក

ការលាងដេគជាវធដលអបផតកនងការបងការការឆលង•មេរោគ។

លាងដេរបសអនកឲយបានញកញាបកនងអឡង•ពេលថងេបនតេតេវលាងជាពសេសមនពេលចមអនឬបរភោគអាហារ,បនទាបពទៅបនទបទកឬបតរកនទបពេមទាងមនពេលនងបនទាបពការថេទាអនកឈ។

តេវបេកដថកនរបសអនកដងអពរបៀបលាងដេរបសពកគេបានតេមតេវ។•បងេៀនពកគេឲយចេៀងចមេៀង“រករាយថងេកណើត”ពរដងដើមបឲយបេកដថពកគេចណាយពេលគេបគេននៅពេលពកគេលាងដេ។

4.កណតដែនទនកទនងជាមយអនកដទែ

សានាកនៅផទះបេសនបើអនកឈ។•

ចរកអនញញាតឲយអនកសរសខទកខមកលេងនៅពេលមនសសកនងផទះរបសអនកឈ។•

មនសសដេលមានជងគេនផតាសាយគរសានាកនៅកនងបនទបដាចដោយឡេកបេសន•បើអាចធវើបាននងកណតដេនទនកទនងជាមយអនកដទេកនងរយៈពេលបេហេល៥-៧ថងេ។

ចរកចេករលេកចណអាហារ,គេឿងបេដាបបេដាបរភោគឬភេសជជៈជាមយគនា។•

5.សមាអាតផទះរបសអនក

លាងសមាអាតចាននងបេដាបបេដាបោកគកជាមយទកកតានងសាប។បេើមាាសន•លាងចានបេសនបើមាន។

លាងសមាអាតផទេដេលបះដោយអនកឈ•ជាមយនងថនារមាងាបមេរោគបេើកនងគេសារដចជាLysol®,Clorox Clean Up®ឬមាាកផសេងទៀត។លាងសមាអាតផទេដចជាផទេត,ទរសពទ,តកបាលគេ,ឧបករណបញជាពចមាងាយ,ផទេបញជរ,ដេទាវារពេមទាងដេទនៅចងកាេនបាយនងបនទបទក។

Page 10: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

8

តើខញតរវពាកសរោមដរដររឬទរនៅពរលថរទាអនកដរលមានជងគរនផតាសាយ?

បេសនបើមានសេមដេបេើហើយចោលអនកអាចបេើវានៅពេលអនកបះសនទនយវតថពរាងកាយ(ឈាម,ទកមាតនងសណល)របសអនកឈ។សមចងចាថសេមដេមនជនសការលាងដេឡើយ។បោះសេមដេចោលភាលាមៗបនទាបពបេើពកវានងលាងដេរបសអនក។មនតេវលាងឬបេើសេមដេបេើហើយចោលមតងទៀតឡើយ។

តើខញតរវពាករបាងមខដររឬទរនៅពរលថរទាអនកមានជងគរនផតាសាយ?

កនងអឡងរដវកើតជងគរនផតាសាយបរចាឆនា• មនសសដេលមានសខភាពលអភាគចេើនមនតេវការរបាងមខ(ដេលគេបចេមះនងមាត)ឡើយ។

កនងអឡងរដវកើតជងគរនផតាសាយបរចាឆនាឬឆលងរាលដាលពាសពរញទវប• មនសសដេលមានរោគសញញាដចជងគេនផតាសាយ(គេនកតានងកអក)គរពាករបាងមខនងលាងដេរបសពកគេមនពេលមានទនកទនងជតសនទធជាមយទារក,មនសសចាសឬអនកជងធងនធងរ។ពកគេគរធវើដចនេះកនងរយៈពេល៥-៧ថងេបនទាបពរោគសញញាជងគេនផតាសាយរបសពកគេចាបផតើម។ការណនេះមានសារៈសខានជាពសេសសមេបសតេដេលបបៅទារកដោយទកដោះមាតាយ។

ការលាងសមអាតជាមយថនាធវើឲយស

អនកអាចបែើសលយសងថានាធវើឲយសដើមបសមាអាតផទះរបសអនក។សលយសងថានាធវើឲយសគ១/៣

ពែងនែថានាធវើសលាយជាមយនងទកមយហាគាឡង។ដើមបបែើថានាធវើឲយសដោយសវតថភាព៖

ទកវាឲយផតពដែកមែង។•

មនតែវលាយទកថានាធវើឲយសជាមយអាមញាកឬទកសមាអាតបែើកនងផទះផសែងទៀតឡើយ។•

បើកបងអចនងទាវារដើមបឲយមានខយលបរសទធ។•

ពាកសែមដែជរកសឬផលាសទកនងបែដាបពាកការពារភនែក។•

តែវធវើតាមសែចកតបងាគាបរបសឧសសាហករជានចចនៅពែលបែើថានាធវើឲយសឬផលតផល•

សមាអាតដទែផសែងទៀត។

Page 11: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

ថនាបងការជងគរនផតាសាយនងឱសថដទរទៀត

អវជាថនាបងការជងគរនផតាសាយ?

ថនាបងការជយឲយខលនរបសអនកការពារខលនឯងបេឆងនងជង។មានថនាបងការពរបេភេទសមេបជងគេនផតាសាយតាមរដវ៖ការចាកថនាផតាសាយ(ផតលឲយដោយការចាកតាមមជលជាធមមតាចាកនៅដេ)នងថនាបងការជងគេនផតាសាយតាមការបាញចលចេមះ(ផតលឲយជាថនាបាញដេលហតចលតាមរយៈចេមះ)។

ថនាបងការគជាវធដលអបផតកនងការការពារខលនរបសអនកបេឆងនងជងគេនផតាសាយតាមរដវ។ការទទលថនាបងការជងគេនផតាសាយនងមនធវើឲយអនកកើតជងគេនផតាសាយឬជងបេភេទណាមយផសេងទៀតឡើយ។ដើមបសវេងយលអព

របាងមខកនងអឡងពរលមានជងគរនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពរញទវប

បែសនបើជងគែនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពែញទវបកើតឡើងវាមានសារៈសខានកនង

ការសាតាបពតមានពមនតែសខភាពអពការបែើរបាងមខនងរបាងដងហើម(របាងដែលគែបចែមះ

នងមាតពែមទាងចែះខយលដែលអនកដកដងហើម)។អនសាសនអាចផលាសបតរអាសែយទៅ

តាមមែរោគនងអវដែលកពងកើតឡើងកនងសហគមន។បែកសានៅមនទរសខភាពកនងសែក

របសអនក,មើលលើអនធណតតាមwww.mass.gov/dph/fluឬហៅទរសពទទៅ

MDPHតាម617-983-6800ដើមបទទលពតមានបនថែម។

! បរសនបើអនកជរើសរើសបរើរបាងមខមានចណាចសខានៗដេលអនកគរដង។

មនសសដេលមានបញហាសខភាពមយចននបេហេលជាមនអាចបេើរបាងមខដោយ•សខសេលឡើយ។

របាងមខតេវតេពាកឲយបានតេមតេវ។វាកសខានផងដេរកនងការពាកវា,ដោះវា•ចេញនងចោលវាឲយបានតេមតេវ។

លាងដេរបសអនកបនទាបពការកានឬដោះរបាងមខចេញពពេះវាអាចមាន•មេរោគផតាសាយលើនោះ។

សមបតេអនកបេើរបាងមខកដោយអនកមនអាចពងផអេកលើវាតេឯងដើមបបងការជង•គេនផតាសាយឡើយ។អនកតេវតេបនតលាងដេរបសអនកឲយបានញកញាប,ខទបកអករបសអនកនងជៀសវាងការទាកទងជតសនទធនងគេចពមនសសកះករ។

Page 12: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

10

របៀបទទលថនាបងការជងគេនផតាសាយតាមរដវសមទាកទងវេជជបណឌតឬមនទរសខភាពកនងសេករបសអនក។អនកកអាចចលមើលflu.masspro.orgឬហៅទរសពទទៅលេខ866-627-7968ដើមបសវេងរកមនទរពយាបាលជងគេនផតាសាយសាធរណៈមយដេលជតអនក។(ចរកវាយកនង“www”ពេលបញចលអាសយដាឋានវប។)

នរណាគរទទលថនាបងការជងគរនផតាសាយតាមរដវ?

មនសសពេញវយនងកមេងភាគចេើនលើកលេងតេទារកដេលមានអាយតចជាង៦ខេគរទទលថនាបងការដើមបកាតបនថយឱកាសរបសពកគេកនងការឆលងជងគេនផតាសាយ។ចពោះមនសសខលះវាមានសារៈសខានជាពសេសកនងការទទលថនាបងការជងគេនផតាសាយជារៀងរាលឆនា៖

មនសសដេលអាចធលាកខលនឈធងនធងរដោយសារជងគេនផតាសាយ(ដចជាមនសស•ចាស,កនកមេង,មនសសដេលមានជងរាារេឬសតេមានគភ)នង

មនសសដេលរសនៅជាមយឬថេទាអនកដេលអាចធលាកខលនឈធងនធងរ។•

ថនាបងការកនងអឡងពរលមានជងគរនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពរញទវប

ថានាបងាករសមែបជងគែនផតាសាយតាមរដវមនផតលការការពារបែឆងនងជងគែនផតាសាយឆលង

រាលដាលពាសពែញទវបឡើយ។ជងគែនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពែញទវបគជាទមែងថម

មយនែជងគែនផតាសាយ។វានងតែវការពែលកនងការបងកើតថានាបងាករដែលការពារបែឆងនង

មែរោគថមនែះ។មនសសនងទទលថានាបងាករកនងដណាកកាលដែលបានកណតដោយអាជាញាធរ

សខភាពសាធារណៈនៅពែលមានថានា។

កនងអឡងពែលមានជងគែនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពែញទវបMDPHនងមនទរ

សខភាពកនងសែករបសអនកនងផតលពតមានអពថានាបងាករតាមទរទសសននងវទយ,តាម

សារពតមានកនងសែកនងលើវបសែ។ដើមបទទលពតមានថមៗ បផតសមមើល

www.mass.gov/dph/flu។

មនថាថានាបងាករជងគែនផតាសាយមានឬអតទែអនកអាចបែើវធសខានផសែងទៀតជាចែើនដើមប

ជៀសវាងជងគែនផតាសាយដចដែលបានពពណនកនងកនសៀវភៅនែះ។

Page 13: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

11

អវជាការបរើថនាបរឆាងមររោគ (Antiviral)?

ពេលខលះថនាបេឆងមេរោគតេវបានបេើដើមបពយាបាលជងគេនផតាសាយ។ពកវាអាចកាតពេលដេលមនសសឈមកតេម១ឬ២ថងេ។ថនានោះកអាចធវើឲយមនសសមនសវចមលងជងគេនផតាសាយទៅអនកដទេផងដេរ។ទោះជាយាងនេះកតថនាបេឆងមេរោគតេវតេបេើកនងរយៈពេល២ថងេបនទាបពនរណាមានាកឈដើមបឲយថនានោះមានបេសទធភាព។ថនាបេឆងមេរោគតេវតេចេញវេជជបញជាដោយវេជជបណឌត។

មនសសដេលមានសខភាពលអភាគចេើនមនតេវការថនាបេឆងមេរោគសមេបជងគេនផតាសាយតាមរដវឡើយ។ថនាបេឆងមេរោគអាចលអបផតសមេបមនសសដេលអាចធលាកខលនឈធងនធងរដោយសារជងគេនផតាសាយ។បេកសាជាមយវេជជបណឌតបេសនបើអនកមានសណរថតើអនកឬសមាជកគេសាររបសអនកតេវការថនាបេឆងមេរោគដេរឬទេ។

ថនាបរឆាងមររោគកនងអឡងពរលមានជងគរនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពរញទវប

អនសាសនអាចផលាសបតរកនងអឡងពែលមានជងគែនផតាសាយឆលងរាលដាល

ពាសពែញទវប។MDPHនងផតលនវពតមានថមៗបផតអពការបែើថានាបែឆង

មែរោគនងអនកដែលគរបែើថានាទាងនោះ។

តើមានថនាបងការផសរងទៀតដររឬទរ?

ជងរលាកសតគជាគេះថនាកធងនធងរនេជងគេនផតាសាយ។វធដលអបផតដើមបបងការបេភេទទទៅមយនេជងរលាកសតគតេវទទលថនាបងការបេឆងវា។ថនាបងការតេវបានគេហៅថថនាបងការជងរលាកសត។មនសសដេលគរទទលថនាបងការនេះរមមាន៖

កមេងអាយ២-២៤ខេ•

មនសសពេញវយអាយ៦៤ឆនានងចាសជាងនេះ•

មនសសអាយ២-៦៤ឆនាដេល៖•

មានបញហាសខភាពរយៈពេលវេងធងនធងរ•

មានបេពនធភាពសាានងជងទនខសាយ•

ពភាកសាជាមយវេជជបណឌតថតើអនកឬសមាជកគេសាររបសអនកគរទទលថនាបងការជងរលាកសតដេរឬទេ។

Page 14: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

12

បរសនបើជងគរនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពរញទវបកើតឡើង

ការថែទាដែលអនកផតលឲយអនកឈដោយសារជងគែនផតាសាយឆលងរាលដាល

ពាសពែញទវបគដចគានានងពែលដែលនរណាមានាកឈដោយសារជងគែនផតាសាយ

តាមរដវ។

អវដែលតែវសមាគាលមើល,អវដែលតែវធវើ

មនសសភាគចេើនដេលឆលងជងគេនផតាសាយចាបផតើមមានអាការៈគេនកតាភាលាមៗ,កអកសងត,ឈខលន,ឈក,ឈកបាលនងអសកមាលាងឬខសាយមេនទេន។ជាធមមតាគេនកតានងការឈខលនបនលាយពេលអស២-៣ថងេនងកមេលើសព៥ថងេ។កអក,ការអសកមាលាងនងភាពខសាយអាចបនលាយពេលយរជាងនេះ។មនសសខលះដេលឆលងជងគេនផតាសាយអាចមានអារមមណអសកមាលាងឬខសាយកនងរយៈពេល២ឬចេើនសបាតាហបនទាបពលេងមានគេនកតា។

ផនេកនេះផតលពតមានបនថេមអពរោគសញញានេជងគេនផតាសាយ,របៀបថេទាសមាជកគេសារដេលមានជងគេនផតាសាយនងដងអពពេលដេលតេវទទលដបនមានវេជជសាសតេឬការថេទាវេជជសាសតេ។

ការពយាបាលអនកឈគរនកតៅគេនកតាគរាងកាយមានសតណហាភាពខពសជាងសតណហាភាពរាងកាយធមមតា។នេះគជារោគសញញាទទៅបផតនេជងគេនផតាសាយ។ទោះបជាគេនកតាអាចធវើឲយមនសសពេយបារមភកដោយវាជយឲយរាងកាយវាយបេឆងមេរោគឆលងនងជាធមមតាមនបងកអនតរាយឡើយ។

មនសសដេលមានជងគេនផតាសាយជាញកញាបមានសតណហាភាពកើនឡើងយាងឆបរហសគកើនឡើងដលកមេតខពសបផត១០១°-១០៤°F(៣៨,៣°-៤០°C)កនងរយៈពេល១២-២៤មាង។គេនកតាអាចកើតឡើងនងបាតទៅវញជាពសេសបេសនបើបានបេើថនាដើមបពយាបាលវា។ជាទទៅគេនកតាពជងគេនផតាសាយអសបនលាយកនងរយៈពេល៣-៥ថងេ។

ពរលនងរបៀបពយាបាលគរនកតៅ

នរណាមានាកមានអាយចេើនជាង៦ខេដេលមានសតណហាភាពកេម១០១°F(៣៨,៣°C)បេហេលជាមនតេវការពយាបាលគេនកតាឡើយលះតេតេគេមនសេលខលន។ទាងនេះគអវដេលអនកអាចធវើដើមបថេអនកមានគេនកតាឲយមានភាពសខសេល៖

Page 15: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

13

រកសាឲយបនទបមានសតណហាភាពតេជាកសេល។•

តេវបេកដថមនសសនោះសលៀកសមលៀកបពាកសេលៗ។•

ជរញឲយមនសសនោះពសាវតថរាវដចជាទកឬទកផលេឈើរាវ។សមមើលទពរ•១៩ដើមបទទលពតមានបនថេមអពរបៀបធវើឲយបេកដថគតកពងពសាទកគេបគេន។

អាចជតមនសសនោះជាមយនងទកកតាឧណហាៗបេសនបើគត៖•

មានសតណហាភាពលើស១០៤• °F(៤០°C)កពងកអតនងមនអាចលេបថនា•

ធលាបមានការបេកាចដេលបងកឡើងដោយគេនកតាពមន•

ចរកបេើទកតេជាកដេលអាចធវើឲយរងរញាកនងធវើឲយគេនកតាកានតេធងនធងរ។

ចរកបេើអាលកលតេដសដើមបទមាលាកសតណហាភាពរបសមនសសនោះ។អាលកលអាចសេបចលតាមសបេកនងបងកបញហាសខភាពជាពសេសចពោះកមេង។

ថនាបនថយគេនកតាអាចបេើបានបេសនបើមនសសនោះមនសេលខលន។បេើថនាដេលសមសេបសមេបអាយរបសមនសសនោះនងធវើតាមសេចកតបងគបលើសាលាកដោយយកចតតទកដាក។ថនាទាងនេះមានសវតថភាពនងបេសទធភាពបេសនជាបានផតលឲយតេមតេវ៖

Acetaminophen• ដចជាTylenol®ឬមាាកផសេងទៀត

Ibuprofen• ដចជាAdvil®, Motrin®ឬមាាកផសេងទៀត

Aspirin• ដចជាBayer®ឬមាាកផសេងទៀតសមេបមនសសពេញវយបណណោះ

មនតេវឲយថនាAspirinទៅនរណាមានាកដេលកមេងជាង១៩ឆនាឡើយលះតេតេបានផតលអនសាសនដោយវេជជបណឌត។

រកសាទកថនាទាងអសឲយផតពដេកមេង។

អវដរលតរវស

មគាលមើល,អ

វដរលតរវធ

វើ

!!

!

!

Page 16: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

14

របៀបវាសសតណហភាព

មានវធខសគនាកនងការវាសសតណហាភាពអាសេយលើអាយនេអនកឈ។

ទារកទើបកើតដល៣ឆនា៖• វាសសតណហាភាពដោយបេើទេមមេតេវាសនៅគថ។

៣-៥ឆនា៖• វាសសតណហាភាពនៅគថ,តេចៀកឬកលៀក។

៥ឆនានងចរើនជាងនរះ៖• វាសសតណហាភាពតាមមាតដើមបទទលបានអណានដទៀងទាតបផត។សតណហាភាពកអាចវាសនៅកលៀកឬតេចៀកផងដេរ។

គេបពេលដេលអនកវាសសតណហាភាពរបសនរណាមានាកវាមានសារៈសខានដេលតេវចងចាចណាចខាងកេម៖

តេវលាងទេមមេតេជាមយសាបនងទកជានចចមនពេលនងបនទាបពការបេើ•មតងៗ។

គេបពេលដេលអនកវាសសតណហាភាពសមសរសេរពេល,អណានសតណហាភាព,•កនលេងដេលអនកវាសសតណហាភាពពេមទាងបេភេទនងចននថនាដេលបានផតលឲយ(បេសនបើមាន)។

បេសនបើអនកឈធលាបបានបេើថនាបនថយគេនកតាសមវាសសតណហាភាពរបសគត•មនដលពេលបេើថនាបនទាប។

រយៈពេលវាសសទងសតណហាភាពអាសេយលើបេភេទនេទេមមេតេដេលអនកបេើ។•អានសេចកតណេនរបសឧសសាហករដើមបទទលពតមានលមអត។

ចរកទកឲយមនសសនោះនៅតេឯងកនងអឡងពេលវាសសតណហាភាព។

ចរកបេើទេមមេតេបារត។បេសនបើអនកមានទេមមេតេបារតសមទាកទងមនទរសខភាពកនងសេករបសអនកដើមបរៀនអពរបៀបចោលវាដោយសវតថភាព។

វសាលភាពសតណហភាពធមមតា

គថ៖៩៧,៩• °-១០០,៣°F(៣៦,៦°-៣៧,៩°C)

តែចៀក៖៩៦,៤• °-១០០,៤°F(៣៥,៨°-៣៨°C)

មាត៖៩៥,៩• °-៩៩,៥°F(៣៥,៥°-៣៧,៥°C)

កលៀក៖៩៤,៥• °-៩៩,១°F(៣៤,៧°-៣៧,៨°C)

!!

របៀបវាសសតណហាភាព៖ពParenting Corner Q&A៖គេនកតា។បានយកនៅថងេទ១០តលា២០០៧ពវបសេAmerican Academy of Pediatrics៖http://www.aap.org/publiced/BR_Fever.htm

Page 17: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

15

សមេបមនសសចាសខលះ“សតណហាភាពធមមតា”អាចខសពអនកដទេ។មនសសចាសអាចបេើថនាជាបេចាដចជាaspirin, ibuprofen ឬacetaminophenដេលអាចបនថយសតណហាភាពរាងកាយ។មានវធពរដេលអនកអាចសមេចថតើគេនកតាអវចពោះមនសសចាស៖

ការកើនឡើង២• °F(១,១°C)ឬចេើនលើសព“សតណហាភាពធមមតា”សមេបមនសសនោះ។

សតណហាភាពមាតលើសព៩៩• °F (៣៧,២°C)។

សតណហភាពគថ1.ដាកទករអលដចជាVaseline®បនតចនៅលើចងនេទេមមេតេឌជថលវាសនៅ

គថ។

2.ដាកកមេងផកាបមខលើភៅលារបសអនកឬផទេរង។ទបកមេងដោយដាកដេរបសអនកលើតេគកកមេងគលើគថកមេងបនតច។

3.ដោយបេើដេមាខាងទៀតសមដាកទេមមេតេបេហេលកនលះទៅមយអនឈចលទៅកនងរនធគថ។ចរកបញចលទេមមេតេជេជាងនេះ។កានទេមមេតេធរៗឲយជាបដោយបេើមេមដេពរនងដាកដេរបសអនកទបជវញគថរបសកមេង។

4.កានទេមមេតេឲយជាបកនងរយៈពេលមយតាមសេចកតបងគបរបសឧសសាហករឬរហតទាលតេអនកឮសឡេងបត។

សតណហភាពតែចៀក1.បេើទេមមេតេដេលធវើជាពសេសសមេបការបេើកនងតេចៀក។

2.ទាញផនេកខាងលើនេតេចៀកថនមៗទៅកេយនងឡើងលើ។ការនេះនងតមេងរនធតេចៀកនងធវើឲយមានភាពងយសេលកនងការដាកទេមមេតេចលឲយបានតេមតេវ។

3.ដាកទេមមេតេតេចៀកទៅកនងរនធតេចៀកថនមៗរហតទាលតេវាចលទៅកនងនោះយាងសេល។

4.កានបាតវាកនងរយៈពេលមយដចដេលបានសរសេរកនងសេចកតបងគបរបសឧសសាហករ។

Page 18: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

16

សតណហភាពមាត1. ចរកឲយមនសសនោះពសាវតថរាវណាមយកនងរយៈពេលយាងតច១៥នទ

មនពេលវាសសតណហាភាព។

2.ដាកទេមមេតេកេមអណាដាតរបសមនសសនោះឆពោះទៅខាងកេយមាត។សឲយមនសសនោះបទមាតរបសគេនងមនខាលើទេមមេតេ។

3.កានទេមមេតេកនងរយៈពេលមយដចដេលបានសរសេរកនងសេចកតបងគបរបសឧសសាហករ។

សតណហភាពកលៀក1.ដាកចងនេទេមមេតេឌជថលវាសនៅមាតឬគថទៅកនងកលៀករបសមនសសនោះ។

2. ទបដេរបសគេឲយណេនតបៀតទៅទេងកនងរយៈពេលបេហេល១នទឬរហតទាលតេអនកឮសឡេង“បត”។

ពរលដរលតរវហៅទរសពទទៅវរជជបណឌត

ទទលការថេទាវេជជសាសតេសងគរះបនទានបេសនបើនរណាមានាកមានភាពពបាកដកដងហើម,ឈទេង,កអតធងនធងរឬបនតបនទាបឬកចេបកចេបលឬមនដងអវៗនៅជវញខលនគេ។

កមែងមានអាយតចជាង៥ឆនា

អាយ ហៅទរសពទទៅវរជជបណឌតបរសនបើកនរបសអនកមានសតណហភាព...

អាយតចជាង៣ខរ ១០០,៤°F(៣៨°C)ឬខពសជាងនែះទោះបគែហាកដចជាមានសខភាពលអពែញលែញកដោយ

អាយចនោលាះ៣ខរនង២ឆនា

១០២°F (៣៨,៩°C)ឬខពសជាងនែះទោះបគែហាកដចជាមានសខភាពលអពែញលែញកដោយ

អាយចនោលាះ២នង៥ឆនា

១០២°F (៣៨,៩°C)ឬខពសជាងនែះឬបែសនបើគែនកតាអសបនលាយពែលវែងជាង៣ថងែឬអនកមានការពែយបារមភអពអាការៈរបសកមែង

Page 19: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

17

កមែងអាយ៥ឆនានងចែើនជាងនែះពែមទាងមនសសពែញវយហៅទរសពទទៅវេជជបណឌតបេសនបើអនកឈគេនកតាមានរោគសញញាខាងកេម៖

គេនកតា១០៤• °F(៤០°C)ឬខពសជាងនេះដេលមនចះកមតាកនងរយៈពេល២មាងនេការពយាបាលនៅផទះ

គេនកតាទាងឡាយណាដេលអសបនលាយចេើនជាង៣ថងេ•

មនពសាវតថរាវឬលេបចលកអចចេញមកវញ•

ការបេបេលខាលាងលើអារមមណនងភាពដងខលន•

បេកាច(កនតាេកញាកមនអាចគេបគេងបាន,ញរឬបេកាច)•

រោគសញញាដេលកើតឡើងកនងរយៈពេល២៤មាងរចហើយកានតេយាបយន•គកានតេគេននងកអក

នៅតេ• “ដចជាឈ”បនទាបពគេនកតាធលាកចះកមតា

ភាពទទលនេភនេកមនបេកេតចពោះពនលភល•

តងកឬឈពេលបតកបាលរបសគេទៅមខ•

ឈកបាលធងនធងរ•

កនតលសបេកមនបេកេត•

ការហើមកនងបពងកធងនធងរ•

មនមានអារមមណលអកនងរយៈពេល៣-៥ថងេ•

រោគសញញាឬការពេយបារមភមនបេកេតដទេផសេងទៀត•

ភាពកានតេយាបយននេជងរាារេដេលមានពមន•

ការពយាបាលមនសសដរលកអកកអក• “សងត”គជាការកអកដេលមនមកជាមយសលេស។វាគជារោគសញញាទទៅមយនេជងគេនផតាសាយ។

ពសាវតថរាវចែើនវតថរាវថលា(ដចជាទកឬសបសាចរមាងាសថលា),ទកផលេឈើ,តេគមានជាតកាហវេអននងសបកតាទាងអសនេះគជាជមេើសដលអសមេបការពយាបាលកអក។ជៀសវាងជាតសេវង,កាហវេអននងការជកបារដេលអាចធវើឲយរោគសញញាកានតេអាកេក។

Page 20: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

18

សមែកមនសសគរសានាកនៅផទះកទៅធវើការបេសនបើពកគេកអកខាលាងឬមានអារមមណងងយគេងដោយសារការបេើថនាកអក។ការណនេះនងផតលឱកាសឲយពកគេសមេក។វាកនងកាតបនថយឱកាសដេលពកគេនងចមលងជងទៅអនកដទេផងដេរ។

លែតមែវសតណហភាពនងសណើមកនងបនទបរកសាសតណហាភាពកនងបនទបឲយមានផសកភាព។បេសនបើខយលសងតមាាសនផសើមខយលសាអាតតេជាកឬបេដាបពេសទកអាចមានបេយោជន។

បនធរបពងកខពរមាតជាមយនងទកអបលកតាឧណៗហា ជាចេើនដងកនងមយថងេ(១/២សាលាបពេកាហវេនេអបលលាយជាមយទកមយកេវ៨អោនស),ការពសាទកកេចឆមារកតាឧណៗហា ជាមយទកឃមឬការបេើថនាបៀម(ឡហសន)សមេបឈបពងកអាចជយបនធរការឈបពងកនងធវើឲយការកអកធរសេល។

ពរលតរវហៅទរសពទទៅវរជជបណឌត

ទទលការថេទាវេជជសាសតេសងគរះបនទានបេសនបើនរណាមានាកមានការដកដងហើមពបាកឬឈទេង។

មនសសពែញវយនងកមែងមានអាយចែើនការកអកភាគចេើនធរសបើយឡើងវញកនងរយៈពេល១ឬ២សបាតាហ។ទោះជាយាងនេះកតសមហៅទរសពទទៅវេជជបណឌតភាលាមៗបេសនបើអនកឈមានរោគសញញាទាងនេះណាមយ៖

ថនាកអក

ថានាកអកនងផតាសាយដែលអាចទញបានដោយគាមានវែជជបញជាអាចពយាបាលកអកនងរោគសញញាដទែ

ទៀតបនតែថានាទាងនោះមនអាចពយាបាលមែរោគដែលកពងបងកវាបានឡើយ។ថានាផតាសាយនងកអក

អាចបងកផលបះពាលធងនធងរដលកមែង។ចរកឲយថានាកអកឬផតាសាយទៅកមែងអាយកែម២ឆនា។

មនសសដែលមានសមាពាធឈាមខពស,ទកនោមផអែមឬជងបែះដងកអាចមានផលបះពាលធងនធងរ

ពការបែើថានាទាងនែះផងដែរ។សមែបកមែងអាយចនោលាះព២នង៦ឆនា,កមែងអាយចែើនជាងនែះ

នងមនសសពែញវយសមធវើតាមសែចកតណែនលើកញចបដោយយកចតតទកដាក។បែសនបើអនក

មានសណរសមពភាកសាជាមយវែជជបណឌតរបសអនក។

Page 21: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

ឈកនងទេងជាពសេសពេលកអកឬពេលដកដងហើមវេង•

បញហាដកដងហើម,ដងហើមខលឬពបាកសេបខយលគេបគេននៅពេលសមេក•

សលេសពណបេតង,ពណចេះឬមានឈាមមកជាមយពេលកអក•

កអកដេលអសបនលាយវេងជាង៧-១០ថងេ•

ទារកហៅទរសពទទៅវេជជបណឌតបេសនបើទារក៖

មានជងកអកដេលអសបនលាយវេងជាង១សបាតាហ•

មានបញហាដកដងហើម•

បាតបងចណងឃលានអាហាររបសគេនងមនពេមបៅដោះ•

កអតញកញាបជាមយនងកអក•

ហាកដចជាឆបខងណាស•

ហាកដចជាងងយគេងមនបេកេតឬពបាកភាញាកដងខលន•

ការពសាទកឲយបានគរបគរាននៅពេលមនសសបាតបងទកចេើនជាងអវដេលពកគេពសាចលពកគេនងខវះជាតទក។ទារកនងកមេងអាចខវះជាតទកងយជាងមនសសពេញវយដោយសារទហដតចរបសពកគេ។មនសសចាសនងមនសសដេលមានជងខលះកមានហានភយខពសផងដេរ។

សញញានរការខវះជាតទកតចតចឬមធយម

មានអារមមណសេកទកខាលាង•

មាតសងតខាលាង•

នោមតចតចឬទកនោមមានពណកេមា•

វលមខតចតចឬមមើមមាយ•

ឈកបាល•

សញញានរការខវះជាតទកបនថរមទៀតចពោះទារកនងកមរង

មានភាពមនសវសកមម•

ទកភនេកតចនៅពេលយ•

Page 22: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

20

របៀបបងការនងពយាបាលការខវះជាតទក

អនកឈគរពសាទក,ទកផលេឈើនងបនលេ,សបនងសបសាចរមាងាសពេមទាងភេសជជៈដចជាGatorade®ឬមាាកផសេងទៀត(សមេបមនសសពេញវយ)នងPedialyte®ឬមាាកផសេងទៀត(សមេបកមេង)ឲយបានគេបគេន។ជៀសវាងជាតកាហវេអននងអាលកល។

ជរញឲយអនកឈពសាវតថរាវតចៗឲយបានញកញាប។តាមដានអនកឈជាបេចាពេះការខវះជាតទកអាចកើតឡើងឆបណាសជាពសេសកនកមេង។ជាធមមតាជងគេនផតាសាយមនបងកឲយមនសសពេញវយរាគទេបនតេពេលខលះអាចធវើឲយកមេងរាគ។មនសសដេលរាគតេវការវតថរាវដេលមានបរមាណអបលនងសកតេមតេវ។ទារកឬកមេងទើបចេះដើរតេះតះដេលបៅទកដោះមាតាយគរបនតការបៅ។ចពោះកមេងដេលមនបបៅដោយទកដោះមាតាយPedialyte®,Ceralyte®នងOralyte®ទាងអសនេះមានបរមាណអបលនងសកតេមតេវ។ទាងនេះគជាវតថរាវដលអបផតដេលតេវផតលឲយកមេងដេលរាគ។

ពរលដរលតរវហៅទរសពទទៅវរជជបណឌត

ទទលការថេទាវេជជសាសតេសងគរះបនទានបេសនបើអនកឈមានរោគសញញាទាងនេះណាមយ។

ភាពលបាកដកដងហើម•

ភាពមមាឬងងយគេងជេល(ចពោះទារកនងកមេង)•

ការខវះជាតទកធងនធងរ(មនមានវតថរាវគរបគរានកនងរាងកាយ)គជា

សញញាសងគាែះបនទានផនែកវែជជសាសតែ។មនសសដែលខវះជាតទកធងនធងរ

អាចតែវការវតថរាវចាកតាមសសែ(តាមរយៈមជលចាកទៅកនងដែ)នៅ

មនទរពយាបាលឬមនទរពែទយ។នៅពែលអនកកពងរងចាជនយវែជជសាសតែ

សមបនតផតលឲយមនសសនោះនវវតថរាវតចៗឲយបានញកញាប។

សានាមទនផតបនតចលើផនេកខាងលើនេកបាលទារក•

កនទបមនសវសើមដចកមេងធមមតាឬទមងននេកនទបសើមសេលជាងធមមតាចពោះ•របគេ។

Page 23: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

21

ភាពឆបខងជេល,មនសវដងខលន,ការបេបេលសដ,•ការចេបកចេបលឬការបាតបងសាមារត(ចពោះមនសសពេញវយនងកមេង)

ភាពខសាយសាចដនងអតេបេះដងលោតញាប•

ហៅទរសពទទៅវេជជបណឌតរបសអនកភាលាមៗបេសនបើអនកឈមាន៖

ការសេកទកជេល•

មាតឬកនងចេមះសងតខាលាងឬសបេកមនតេឡបទៅភាពបេកេតវញបេសនបើកតចវា•ថនមៗ

ការនោមតចតចឬគមានសោះ•

ការសេកទមងន•

អតេបេះដងលោតញាប•

កមេតសកមមភាពទាបណាស•

សានាមទនផតជេលើផនេកខាងលើនេកបាលទារក•

មើលអនកឈដោយយកចតតទកដាកចពោះសញញាខវះជាតទកកានតេធងនធងរ។ហៅទរសពទទៅវេជជបណឌតរបសអនកបេសនបើមានរោគសញញាមនបេកេតណាមយដេលធវើឲយអនកពេយបារមភ។

ការធវើឲយមនសសដរលមានជងគរនផតាសាយមានផាសកភាពវាជាការធមមតាសមេបមនសសដេលមានជងគេនផតាសាយមានការឈខលន,ឈកបាល,ឈក,តងចេមះនងមានអារមមណខសាយនងហត។

ការឈខលននងភាពមនសរលផសរងទៀត

ជយសមាជកគេសារដេលឈឲយបតរឥរយបទលើគេនៅពេលភាញាកដងខលន។មនសសដេលអាចចេញពគេបានគរដើរតចៗជវញបនទបរបសពកគេពរឬបដងរៀងរាលថងេ។

ថនាដចជាacetaminophen(ដចជាTylenol®ឬមាាកផសេងទៀត)នងibuprofen (ដចជាAdvil®,Motrin®ឬមាាកផសេងទៀត)អាចធវើឲយការឈកបាលនងការឈខលនដេលទាកទងនងជងគេនផតាសាយធរសេល។មនសសពេញវយអាចបេើថនាAspirin (ដចជាBayer®ឬមាាកផសេងទៀត)បាន។បេើថនាឲយបានតេមតេវតាមអាយរបសមនសសនោះនងធវើតាមសេចកតបងគបលើសាលាកដោយយកចតតទកដាក។

Page 24: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

22

ផតលបរយកាសសងបសងៀមដចនេះអនកឈអាចសមេកនងមានភាពសងប។គតអាចរងរញាកនៅពេលខលះហើយពេលខលះទៀតមានអារមមណកតាខាលាង។ទកភយសេលៗជតនោះដចនេះពកគេអាចយកវាចេញឬបនថេមវាពេលតេវការ។សលៀកសមលៀកបពាកគេងឲយកនកមេងរលងៗមានផសកភាពដេលអាចដណតបបនថេមសមេបភាពកកកតាឬមនសវកកកតា។

ការតងចរមះ

ពេលខលះការតងចេមះគជារោគសញញានេជងគេនផតាសាយ។វាកអាចមានទកសបោរថលាចេញពចេមះ(ហៀរសបោរ)ផងដេរ។ទោះជាយាងនេះកតការតងចេមះឬការហៀរសបោរគកើតឡើងជាទទៅនៅពេលផតាសាយនងមានរោគបេតកមមរលាកជាជាងជងគេនផតាសាយ។

វធដើមបជយបនធរការតងចែមះពសាទក,ទកផលេឈើ,តេឬសបឲយបានគេបគេន។សមមើលទពរ១៩ដើមប•ទទលពតមានបនថេមអពការពសាវតថរាវឲយបានគេបគេន។

បេើមាាសនផសើមខយលសាអាតតេជាកឬចហាយទកពទកផកាឈកកតាឬងតទកកតា•ដើមបជយឲយចេមះនងកមានសណើម។

បេើបេដាបជយដងហើមដេលលកនៅហាងថនាភាគចេើនដើមបជយឲយអនកឈដក•ដងហើមតាមចេមះបានសេល។ធវើតាមសេចកតបងគបលើកញចបដោយយកចតតទកដាក។បេដាបជយដងហើមមនគរឲយកមេងអាយកេម៥ឆនាបេើឡើយ។

បេើទកបាញមានជាតអបលឬទកអបលលាងជមេះសមេបកមេងមានអាយចេើន•នងមនសសពេញវយ។

ឲយមនសសនោះអងគយឬឲយកបាលរបសគេបញឈរ។ពកកនកមេងនងគេកនកមេង•អាចលើកឡើងបនតចដោយការដាកសៀវភៅទេបកេមជើងនេកបាលគេ។

តេវបេកដថគមានផសេងនៅកនងផទះពេលនរណាមានាកឈ។•

បេសនបើទារកដេលតងចេមះមានបញហាកនងការបបៅពដោះមាតាយឬកបងអនកអាចលាងចេមះរបសគេដោយបេើសរាងទេវេងធវើពជរមនពេលបបៅមតងៗ។ចពោះសបោរកេសវេជជបណឌតអាចផតលអនសាសនឲយបេើដណកទកមានជាតអបលបាញចលចេមះ។

Page 25: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

23

ការបរើសរាងទរវរង

ចែបាចផនែកទែវែងនែសរាងជាមនសន។•

បញចលចងជរថនមៗទៅកនងរនធចែមះមាខាង។•

បនធរផនែកទែវែងយតៗ។•

លាងបនទាបពការបែើមតងៗ។•

ថានាតងចែមះថនាសមេលដងហើមដចជា• Sudafed®ឬContac®អាចជយធវើឲយការតងចេមះសមេបមនសសពេញវយធរសបើយ។កមេងមនគរទទលថនាសមេលដងហើមឡើយ។ថនាទាងនោះគមានបេសទធភាពចពោះកមេងឡើយហើយអាចផតលផលបះពាលធងនធងរទៀតផង។

ថនាពយាបាលរោគបេតកមមរលាកដចជា• Benadryl®ឬClaritin®អាចកាតបនថយចននសបោរសមេបមនសសពេញវយ។ចរកឲយកមេងបេើថនាពយាបាលរោគបេតកមមរលាកលះតេតេវេជជបណឌតផតលអនសាសនឲយបេើ។

ថនាពយាបាលរោគបេតកមមរលាកនងផតាសាយមានធតផសជាចេើននងមនជយចេើនណាសណាទេ។ថនាទាងនោះកអាចបងកគេះថនាកដលកនកមេងផងដេរ។ធវើតាមសេចកតបងគបលើកញចបដោយយកចតតទកដាកជានចច។បេសនបើអនកមានសណរផសេងៗសមពភាកសាជាមយវេជជបណឌតរបសអនក។

ពរលតរវហៅទរសពទទៅវរជជបណឌត

កមែងហៅទរសពទទៅវេជជបណឌតបេសនបើកមេងមានរោគសញញាទាងនេះណាមយ៖

ភាពលបាកបៅដោះមាតាយ,បៅពកបងឬផកទក។•

ភាពលបាកដកដងហើម។ការដកដងហើមអាចលឿនជាងធមមតា។កមេងអាចពបាកដក•ដងហើម។កមេងទើបចេះដើរតេះតះឬកនកមេងអាចបនទាបខលនចះឬទេបទៅមខបនតចដើមបឲយដកដងហើមបានងយ។

អាកបបករយផលាសបតរដចជាភាពមនសវសមេកកើនឡើង,ការថបអារមមណនង•ការឆបខង។ដោយសារការដងហើមកានតេពបាកកមេងអាចគេងលកដោយមានអារមមណមនសកប។

ការបេពណសបេក។•

Page 26: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

24

មនសសជទងឬមនសសពែញវយហៅទរសពទទៅវេជជបណឌតបេសនបើអនកឈមានរោគសញញាទាងនេះណាមយ៖

ជវញភនេកឬចេមះឈឡើងកេហមឬហើម•

បញហាចកខ•

ឈសរសេខរកបាលឬឈកបាលធងនធងរ•

រោគសញញាអសបនលាយយរជាង៧-១០ថងេ•

បញហាដកដងហើមខលះ•

ភាពរជើបរជលខាលាង•

សបោរចេញមកកេសឬបេពណ•

មនសវមានសកមមភាពកនងរយៈពេលវេងជាង២សបាតាហ•

ភាពខសាយឬការអសកមាលាងភាលាមៗឬធងនធងរ•

សេកទមងនដោយមនគេងភាលាមៗ•

ការចេបលចេបលឬភាពដងខលនថយចះ•

អាហារបតថមភនងជងគរនផតាសាយវាមានសារៈសខានកនងការទទលចណអាហារដេលមានសខភាពលអគេបពេលទាងអសបនតេគរធវើឡើងជាពសេសកនងអឡងរដវមានជងគេនផតាសាយ។បេសនបើអនកមានសខភាពលអអនកនងអាចបងកាេបជងគេនផតាសាយបានកានតេបេសើរ។

ដើមបរកសាឲយមានសខភាពលអសមបរភោគអាហារពកេមអាហារទាងនេះនមយៗរៀងរាលថងេ៖

គេបធញញជាត(ដចជានបង,បាយនងអាហារធវើពសេវអត)•

បនលេ(ដចជាសាឡាតឡទស,សពេសពណាច,ការត,ពោត,ដឡងបារាង,•សណតេកបេតងនងបេងបោាះ)

ផលេឈើ(ដចជាផលេបោាម,កេច,បេរ,ទពាងបាយជ,តេសកសេវមឡងនងចេក)•

ផលតផលទកដោះគោ(ដចជាទកដោះគោខាលាញទាបឬគមានជាតខាលាញ,ឈស•នងទកដោះគោជ)

សាចនងសណតេក(ដចជាសាចគោគមានខាលាញ,សាចមាន,មានបារាង,•សាចជេក,សត,តេនងសណតេក)

ចលទៅwww.mypyramid.govលើអនធណតដើមបទទលពតមានលមអតអពការបរភោគឲយមានសខភាពលអ។បេសនបើសមាជកគេសារមានតមេវការថេទាសខភាពឬតមេវការចណអាហារពសេសសមសរវេជជបណឌតរបសគេអពចណអាហារអវដេលលអបផត។

Page 27: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

25

វតថរាវដរលសនើឲយពសាសមរាបអនកឈជងគរនផតាសាយ

ទក•

សបសាចរមាងាសកតាឧណហាៗ(ជាមយអបលតច)•

សបមាន•

ទកផលេឈើសេស(ដោយគមានសកបនថេម)ដចជាទកផលេបោាមនងទកកេច•

ទកបនលេ•

តេគមានជាតកាហវេអន•

ទកកតាលាយជាមយកេចឆមារនងទកឃម•

Frozen ice pops• ឬJello®សមេបកមេងដេលមនពេមញាាវតថរាវ

តេវបេកដថបងកើនការពសាវតថរាវលះតេតេវេជជបណឌតឲយយោបលឲយអនកផសេងពនេះ។

ចណអាហារដរលសនើឲយបរភោគសមរាបអនកឈជងគរនផតាសាយ

បេសនបើនរណាមានាកមានអារមមណថឈខាលាងសមផតលចណអាហារទនងយរលាយ។គតគរបរភោគឲយបានញកញាបនងកនងបរមាណតចៗ។ចណអាហារដចជាអាហារធវើពសេវអត,នបងអាង,ទកជេលកធវើពផលេបោាមឬបាយគលអណាស។

Page 28: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

26

រៀបចខលនរបសអនក,រៀបចផទះរបសអនក

បញជគរឿងផគតផគងរកសាគេឿងផគតផគងខាងកេមនៅកនងផទះរបសអនក។គេឿងទាងនេះមានបេយោជនពេលថេទាអនកដេលមានជងគេនផតាសាយ។គេឿងផគតផគងទាងនេះជាចេើនអាចរកបាននៅផសារទនើប,ហាងងយសេលទញឬហាងថនា។

សាបសមេបលាងដេ❏❏

ទកអនមយជតដេមានជាតអាលកលដចជា❏❏ Purell®ឬមាាកផសេងទៀតសមេបការសមាអាតដេៃ

ថនា❏❏

Acetaminophen (• ដចជាTylenol® ឬមាាកផសេងទៀត)ឬibuprofen (ដចជាAdvil®, Motrin® ឬមាាកផសេងទៀត)Aspirin (• ដចជាBayer®ឬមាាកផសេងទៀត)សមេបមនសសមានអាយ១៩ឆនានងចេើនជាងនេះ

ថនាកអកនងផតាសាយ(សមេបកមេងអាយ៦ឆនានងធជាងនេះពេមទាង•មនសសពេញវយ)

ថនាបៀម(ឡហសន)សមេបឈបពងក•

ថនាវាសដោយសាលាបពេឬដណកទកថនាគងយសេលកនងការបេើតាមកមេតថនា•តេមតេវនេថនារាវជាពសេសសមេបកមេង។សាលាបពេធមមតាមនគរបេើឡើយពពេះពកវាមនអាចវាសបានតេមតេវឡើយ។

ពនតយកាលបរចឆេទផតកណតលើថនាកនងផទះរបសអនកជាបេចា។បោះថនាដេលបានផតកណតចោល។

ការរៀបចតរៀមលកខណៈសមរាបជងគរនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពរញទវបអនកអាចរៀបចតែៀមលកខណៈសមែបជងគែនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពែញទវបឥឡវនែះ។ដោយសារមនសសជាចែើននងឈកនងពែលដណាលគានាកនងអឡងពែលមានជងគែនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពែញទវបហាងខលះអាចតែវបានបទឬមានគែឿងផគតផគងខលះតចតច។រកសាទកគែឿងផគតផគងបនថែមកនងដែមនពែលជងគែនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពែញទវបកើតឡើង។ការណនែះកមានបែយោជនផងដែរកនងករណសងគាែះបនទានផសែងទៀតដចជាខយលពយះទកកកឬខយលពយះសងឃរាហើយវាកនងជយរៀបចផទះរបសអនកសមែបជងគែនផតាសាយតាមរដវផងដែរ។

!

Page 29: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

27

ទេមមេតេសមេបការពនតយសតណហាភាពរាងកាយ❏❏

អនកអាចតេវការទេមមេតេបេភេទខសគនាអាសេយលើអាយរបសមនសសកនងផទះ•របសអនក។

វតថរាវដចជាទក,ទកផលេឈើនងបនលេ,សបនងសបសាចរមាងាសពេមទាង❏❏

ភេសជជៈដចជាGatorade®ឬមាាកផសេងទៀត(សមេបមនសសពេញវយ)នងPedialyte®ឬមាាកផសេងទៀត(សមេបកមេង)

ចណអាហារដេលងយរលាយ(ដចជាអាហារធវើពសេវអត,ទកជេលកធវើពផលេ❏❏

បោាមនងបាយ)

ថនារមាងាបមេរោគបេើកនងគេសារដើមបលាងសមាអាតផទេផសេងៗ❏❏

កេដាសជតសមេបការលាងសមាអាតនងការលាងដេ❏❏

ថងសរាមដើមបដាកចលទៅកនងកនតេកសរាម❏❏

កេដាសកណតសមាគលនងបកឬខមាដេ❏❏

គេឿងផគតផគងបនថេមនេចណអាហារពសេស,ថនាឬគេឿងបរកាខារដេលអនកឬ❏❏

សមាជកគេសារតេវការដោយសារជងរាារេណាមយ

ការថរទាសមរាបអនកផតលការថរទានៅពេលអនកកពងថេទាសមាជកគេសារមានាកដេលឈអនកអាចមានអារមមណពេយបារមភឬភយខាលាច។ទមាលាបបេចាថងេរបសអនកអាចតេវបានបងអាករខាន។អនកអាចមានការបេបេលការគេងនងចណងឃលានអាហារ,ឆបភលេច,មានចណាបអារមមណតចតចកនងសកមមភាពធមមតានងមានអារមមណឆបខងនងគមានភាពអតធមត។

រៀបច

ខលនរបសអនក

,រៀបចផ

ទះរបស

អនក

Page 30: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

ដើមបរកសាកមាលាងនងសមតថភាពរបសអនកនងដើមបថេទាអនកដទេវាមានសារៈសខានកនងការ៖

បរភោគអាហារដេលមានសខភាពលអនងមានតលយភាពរមទាងវតថរាវឲយបាន•គេបគេន។

ជៀសវាងការបេើថនាញៀននងជាតសេវងដេលអាចធវើឲយអនកមនសវដងខលន។•

ដកដងហើមយតៗនងវេងៗបេសនបើអនកកពងមានអារមមណអនទះសា។•

សមេកខលះបេសនបើអាច។•

ដងអពពេលបចចបបនន។ផតាតលើកចចការសាមញញៗនងអាចគេបគេងបាន។•

ធវើតាមជហានននដើមបបងការជងដេលបានពពណនកនងកនសៀវភៅនេះ•រមបញចលទាងការលាងដេឲយបានសាអាតនងការខទបកអករបសអនក។

សមេក។បេសនបើអាចសមបេើអនកផតលការថេទាបមេងដចនេះអនកអាចមាន•ពេលខលះដើមបសមេកដោយគមានការបងអាករខាន។រៀបផេនការសមេបអនកផតលការថេទាបមេងជាមន។

ពយាយមរកពេលដើមបធវើលហាតបេណសេលៗដចជាការដើរ។•

ជរញអាកបបករយបេកបដោយសខភាពលអចពោះមនសសដទេដេលរសនៅកនងផទះ•របសអនក។

ធវើកចចការតាមសមតថភាពរបសអនក។វាអាចតេវការពេលមយដើមបឲយអនកឈជា•សះសបើយ។

រកសាកណតសមាគលអពរោគសញញានេអនកឈដចនេះអនកនងអាចតេៀមវាឲយរចរាល•បេសនបើអនកតេវការពភាកសាជាមយវេជជបណឌត។

សជនយពេលអនកតេវការវា។•

មានកតរពងសមហេតផលពខលនអនកផទាល។អនកមនអាចធវើអវៗទាងអសកនងពេលតេ•មតងឡើយ។

Page 31: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

29

កេពកចចខបេងបេងដលអបផតរបសពកគេអនកផតលការថេទាខលះមានបេតកមមខាលាងនងភាពតបបេមលនៅពេលខលះ។បញហាទាងនោះរមមាន៖

បេះដងលោតញាប•

ដងហើមខលឬតងទេង•

មានអារមមណវលមខឬខសាយ•

រងរញាកឬកតាញរ•

ខាលាចបាតបងការគេបគេងឬ• “ឡបៗ”រញជយ,ញរឬបេកញើស•

មានអារមមណថបឬពបាកដកដងហើម•

ចងកអតឬឈពោះ•

សពកឬចាកឆៀបៗ•

មានអារមមណថអវៗមនពត•

បញហាគេង•

អារមមណទាងនេះខលះគសេដៀងនងរោគសញញានេជងគេនផតាសាយ។រកសាទកកនងចតតអពភាពខសគនារវាងអារមមណទាងនេះនងរោគសញញានេជងគេនផតាសាយ(គេនកតា,កអក,ឈសាចដនងការហត)។វាតេងតេមានសារៈសខានកនងការបេកសាជាមយវេជជបណឌតអពរោគសញញាមនបេកេត។

រៀបផរនការជាមនដើមបកាតបនថយភាពតបបរមល

ផែនការរកជនយបនថែមគជាវធតែមយដែលអនកអាចកាតបនថយភាពតបបែមល។

រៀបចមនសសមានាកឬចែើននកដែលអាចជយថែទាសមាជកគែសារបែសនបើ

អនកអសកមាលាងពែកឬអនកខលនឯងឈ។បែសនបើសមាជកគែសារមានតមែវការ

ថែទាសខភាពពសែសសមបងែៀនអនកផតលការថែទាបមែងរបសអនកអព

តមែវការទាងនែះនងរបៀបបពែញតមែវការទាងនែះ។

មតតភកត,សមាជកគែសារឬអនកជតខាងដែលអនកអាចចែករលែកអារមមណ

របសអនកជាមយឬរកដបនមានបានកអាចជយអនកដោះសែយបញហតបបែមល

ផងដែរ។ចរករងចាឲយសមាជកគែសារឈ។រៀបផែនការជាមន។

Page 32: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

30

ការថរទានៅមនទរពរទយកនងអឡងពរលមានជងគរនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពរញទវប

កនងអឡងពែលមានជងគែនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពែញទវបធងនធងរមនទរពែទយអាច

មានមនសសកះករនងតែវការកនលែងទាងអសដើមបថែទាអនកជងដែលឈខាលាងបផត។

មនទរពយាបាលពសែសអាចបងកើតឡើងកនងទកនលែងសហគមនដចជាអគារសាលាដើមប

ថែទាមនសសដែលមានជងគែនផតាសាយនងជងផសែងទៀត។មនសសតែវបានជរញឲយ

ថែទាខលនរបសពកគែ,សមាជកគែសាររបសពកគែនងអនកជតខាងនៅផទះគែបពែល

ដែលអាចធវើបាន។ការជៀសវាងកនលែងកះករដចជាបនទបសងគាែះបនទាននងរងចាគ

ជាវធមយដែលមនសសអាចការពារខលនពកគែពជងគែនផតាសាយកនងអឡងពែលមានជង

គែនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពែញទវប។

បរសនបើជងគរនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពរញទវបកើតឡើង

ជងគែនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពែញទវបអាចជាភាពតបបែមលមយ។សមែប

មនសសភាគចែើនការមានអារមមណតបបែមលបាតទៅវញបនទាបពពែលតបបែមល

បញចប។ពែលខលះមនសសនៅតែមានអារមមណតបបែមលបនទាបពវាបញចប។ទាងអស

នែះគជាការតបតធមមតា។

បែសនបើអនកមានអារមមណដែលធវើឲយពបាកកនងការធវើមខងារធមមតាសមពភាកសា

ជាមយវែជជបណឌតរបសអនកឬហៅទរសពទទៅខសែជនយMassSupportតាម

866-237-8274 / TTY 617-536-5872។

តើខញគរហៅទរសពទទៅវរជជបណឌតដររឬទរ?បេសនបើអនកតេវការការសងគេះបនទានផនេកវេជជសាសតេអនកគរហៅទរសពទទៅលេខ911ភាលាមៗ។

ពនតយមើលផនេកអពគេនកតា,កអក,ការពសាជាតទកគេបគេននងការធវើឲយអនកជងគេនផតាសាយមានផសកភាពដើមបមើលថពេលណាដេលអនកគរហៅទរសពទទៅវេជជបណឌតបេបអពបញហាទាងនេះ។

អនកបេហេលជាតេវការទាកទងវេជជបណឌតដោយសារមលហេតដចដេលបានពពណនកនងកនសៀវភៅនេះឬមលហេតផសេងទៀតដេលធវើឲយអនកពេយបារមភ។អនកគរហៅទរសពទជានចចមនពេលទៅការយលយ។មនពេលហៅទរសពទទៅវេជជបណឌតលើកលេងតេករណសងគេះបនទានសមបពេញទមេងបេបបទនៅទពរបនទាបនងបងកើតបញជនេសណរដេលអនកមាន។ការមានពតមាននេះនងជយឲយវេជជបណឌតផតលយោបលបានតេមតេវ។

Page 33: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

31

សងខរបពតមានសមរាបវរជជបណឌត

1. មលហែតចមបងដែលអនកហៅទរសពទទៅ

2. អាយ 3.សតណហភាព

4. រោគសញញាចមបង

5. តើមនសសនែះមានអារមមណថាឈរយៈពែលបនមានហើយ?

6. តើមានបញហដកដងហើមដែរឬទែ?❏បាទ/ចាស❏ទែ❏ការដកដងហើមលឿន❏ការដកដងហើមខល

7. កអត?❏បាទ/ចាស❏ទែបែសនបើបាទ/ចាសរយៈពែលបនមាន?

8. ពសាវតថរាវបានទែ?❏បាទ/ចាស❏ទែបែសនបើទែកនងរយៈពែលបនមាន?

9. ការបរភោគធមមតា?❏បាទ/ចាស❏ទែ

10. ការគែងធមមតា?❏បាទ/ចាស❏ទែ

11. អវដែលអនកបានធវើដើមបពយាបាលជងនែះ?

12. តើមនសសនែះបានធវើដណើរកនងសបាតាហមនទៅ១០ថងែមនដែរឬទែ?❏បាទ/ចាស❏ទែ

កនលែងណា? ពែលណា? ជាមយនរណា?

13. រាយជងរាារែឬសាថានភាពសខភាព៖

14. មានគភ?

15. រាយថានាសមែបជងឬសាថានភាពសខភាពផសែងទៀត៖

16. តើមាននរណាមានាកផសែងទៀតកនងគែសារឈដែរឬទែ?❏បាទ/ចាស❏ទែ

នរណា? រយៈពែលបនមាន?

រោគសញញាអវ?

Page 34: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

32

ពតមានអពការថរទាជងគរនផតាសាយរបសខញរកសាពតមានទនកទនងសខាននៅទនេះដចនេះវានងងយសេលកនងការរកបេើកនងករណដេលអនកឬសមាជកគេសារផសេងទៀតឈ។តេវបេកដថរកសាទកពតមាននេះឲយទានសភាពការណ។បេើទពរបនថេមបេសនបើតេវការ។

a. លែខទរសពទវែជជបណឌត៖

b. លែខទរសពទឱសថសាថាន៖

c. លែខទរសពទវែជជសាសតែសងគាែះបនទាន៖

d. លែខទរសពទមនទរសខភាពកនងសែក៖

e. លែខទរសពទអនកផតលការថែទាបមែង៖

f. ថានាដែលអនកឬសមាជកគែសារបែើជាបែចា៖

ឈមាះ ថានា កមែតបែើ

Page 35: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

g. រោគបែតកមមរលាកដែលអនកឬសមាជកគែសារមាន៖

ឈមាះ រោគបែតកមមរលាក

h. ចណអាហារពសែសដែលអនកឬសមាជកគែសារតែវបរភោគតាម៖

ឈមាះ ចណអាហារពសែស

Page 36: Flu care khmer book (ជំងឺផ្តាសាយ)

ផលតដោយវតថធាតអាចធវើនសសរណកមមបាន

ធនធានថរទាជងគរនផតាសាយ

មនទរពយាបាលចាកថានាបងាករជងគែនផតាសាយកនងរដឋមាាសាជសែត 866-627-7968

flu.masspro.org

(ចរកវាយ“www”)

កែសងសខាភបាលសាធារណៈនែរដឋមាាសាជសែត(MDPH) 888-658-2850

617-983-6800

វបសែជងគែនផតាសាយនែMDPH www.mass.gov/dph/flu

វបសែជងគែនផតាសាយនែមជឈមណឌលគែបគែងនងបងាករជងនែសហរដឋអាមែរក

www.cdc.gov/flu

វបសែជងគែនផតាសាយឆលងរាលដាលពាសពែញទវបនែកែសងសខាភបាលនងសែវាមនសសនែសហរដឋអាមែរក

www.pandemicflu.gov

ពរាាមតចណអាហារUSDA www.mypyramid.gov

Flu: What you Can Do – Caring For People at Home Khmer 11/07