focused and quick (faq) issue 126 - bank of thailand ·...

14

Upload: others

Post on 18-May-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 - Bank of Thailand · กับคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) คริปโทเคอร์เรนซี
Page 2: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 - Bank of Thailand · กับคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) คริปโทเคอร์เรนซี

FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL. 2: CRYPTOCURRENCIES AND FRIENDS: นวตกรรม พฒนาการ ความเสยง และการก ากบดแล

ธรรมรกษ หมนจกร, รชพร วงศาโรจน, กษดศ ตนสงวน, เกวล สนตโยดม

May 7, 2018

กลมงานยทธศาสตรองคกร และฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน 1

Source: https://vladimirribakov.com/invest-cryptocurrency-join-blockchain-craze/ (accessed Aug21, 2017)

1. ครปโทเคอรเรนซ1

ครปโทเคอรเรนซ เกดขนจากความตองการสรางเครองมอเพอใชในการช าระเงน โดยไมใชตวกลาง Source: https://vladimirribakov.com/invest-cryptocurrency-join-blockchain-craze/ (accessed Aug21, 2017)

ซงท าไดโดยใช เทคโนโลยบลอกเชน (Blockchain) หร อ Distributed Ledger Technology (DLT) ท มลกษณะของการกระจายศนยในการเกบขอมล และการรวมกนท างานระหวางผใชงานในเครอขายเพอชวยรบรองความถกตองของขอมลทถกบนทกลงในเครอขายไดอยางโปรงใส ตลอดจนใชวทยาการเขารหส (cryptography) เพอเพมความปลอดภยในการท าธรกรรม ปอองกนไมใหมการปลอมแปลงหรอแกไขขอมลธรกรรมทไดมการท าธรกรรมหรอบนทกไปกอนหนา ซงเทคโนโลยนชวยใหผใชครปโทเคอรเรนซสามารถท าธรกรรมระหวางกนโดยตรง ไมตองผานตวกลางอยางธนาคารกลาง หรอธนาคารพาณชย

แมวาครปโทเคอรเรนซจะยงไมไดถกน ำมำใชเปนเครองมอในกำรช ำระธรกรรม (means of payment) อยำงแพรหลำย แตตลาดครปโทเคอรเรนซทวโลกกลบขยายตวแบบกาวกระโดดโดยเฉพาะในชวงครงหลงของป 2017 ซงสวนใหญเปนกำรขยำยตวจำกธรกรรมเพอกำรเกงก ำไรในรำคำของครปโทเคอรเรนซ

FAQ ฉบบน เปนฉบบตอเนองจาก FAQ ฉบบท 124 ทวเคราะหถง Central Bank Digital Currency (CBDC) ในฐานะครปโทเคอร เรนซ อกประ เภทหน ง นอก เหน อจ าก Decentralized

ปฏเสธไมไดวาการเกดขนของครปโทเคอรเรนซ ไดน ามาซงนวตกรรมใหม ๆ โดยเฉพาะบลอกเชน และ Distributed Ledger Technology (DLT) ซงมแนวโนมจะสามารถน ามาประยกตเพอเพมประสทธภาพและความปลอดภย ตลอดจนลดตนทนในกระบวนการทางธรกจ และการปฏบตงานของภาครฐ และกระตนใหมการแขงขนเพอตอบโจทยผบรโภคไดดขน อยางไรกตาม ความเสยงทเกยวกบครปโทเคอรเรนซกมอยมากในหลายมต จงเปนความทาทายของภาครฐทจะตองก ากบดแลกจกรรมทเกยวของกบครปโทเคอรเรนซเพอลดความเสยงทมอยมาก แตไมเปนการปดกนนวตกรรมจนเกนไป FAQ ฉบบน เปนฉบบตอเนองจาก FAQ ฉบบท 124 ซงไดวเคราะหถง Central Bank Digital Currency ในฐานะครปโทเคอรเรนซประเภทหนง โดย FAQ ฉบบนไดพจารณาถงครปโทเคอรเรนซอก 2 ประเภท คอ Decentralized cryptocurrencies และ Private-entity issued cryptocurrencies ตลอดจนธรกจทเกยวของ และกระบวนการการระดมทนผาน ครปโทเคอรเรนซทรจกกนในชอของ Initial Coin Offering (ICO)

1

“ครปโทเคอรเรนซไดน ำมำซงนวตกรรม ทเพมประสทธภำพและควำมปลอดภย ตลอดจน ลดตนทนทงในภำคธรกจและ

ภำครฐ แตกกอใหเกดควำมเสยงหลำยมต กำรก ำกบดแลจงตองลดควำมเสยงโดยไม

ปดกนนวตกรรม”

Page 3: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 - Bank of Thailand · กับคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) คริปโทเคอร์เรนซี

FAQ ISSUE 126 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL.2 : CRYPTOCURRENCIES AND FRIENDS: นวตกรรม พฒนาการ ความเสยง และการก ากบดแล May 7, 2018

กลมงานยทธศาสตรองคกร และฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน 2

cryptocurrencies แ ล ะ Private-entity issued cryptocurrencies (ด ร ายละ เ อ ยด ในภาพท 1 ) ซงธนาคารกลางหลายแหงก าลงศกษาถงความเปนไปไดในการออกใช ขณะท FAQ ฉบบนจะมงวเคราะหและสรางความเขาใจถงโอกาสและความเสยงทอาจมากบครปโทเคอรเรนซทมใช CBDC ตลอดจนกรอบแนวทางการก ากบดแลทจะปดความเสยงนนโดยไมปดกนการพฒนาของนวตกรรมทางการเงน

ภำพท 1 ควำมเกยวของกนระหวำงเงน (Money) กบครปโทเคอรเรนซ (Cryptocurrency)

ครปโทเคอรเรนซ ทมใช CBDC อำจแยก

ออกไดเปน 2 ประเภทหลก

1.1 Decentralized cryptocurrencies เปนครปโทเคอรเรนซทไมสำมำรถระบตวผออกไดชดเจน เนองจากมการเปดโอกาสใหสาธารณชนเขารวมในกระบวนการออกครปโทเคอรเรนซดงกลาว โดยผ านกระบวนการ Mining ซ งต วอย า งของ decentralized cryptocurrencies ทเปนทรจกและไดรบความนยมอยางแพรหลาย ไดแก บทคอยน (Bitcoin: BTC), อ เ ธอร (Ether: ETH), ไลทคอยน (Litecoin: LTC)

บทคอยน (Bitcoin: BTC) เปนครปโทเคอรเรนซทเกดขนตวแรกในตลาด และในปจจบนยงไดรบความนยมมากทสด โดยม market capitalization ในปลายเดอนมนาคมอยทประมาณ 130 พนลานดอลลาร สรอ. คดเปนประมาณรอยละ 45 ของ market capitalization ของครปโทเคอรเรนซทมการซอขายกนอยในตลาดทงหมด (coinmarketcap.com, 2018)

บทคอยนมเปอาหมายเพอท าธรกรรมโดยไมตองพงพาตวกลางอยางธนาคารกลางหรอธนาคารพาณชย (Nakamoto, 2008) ซงตอมาไดรบความนยมจากการใชเพอช าระคาสนคาและบรการ (ทงทถกและผดกฎหมาย) ระหวางกลมบคคลกลมเลก ๆ ทไมตองการเปดเผยตวตน กอนทบรษทขนาดใหญทางดานเทคโนโลยบางแหงจะเรมเปดรบช าระคาสนคาและบรการดวยบทคอยน เพอสะทอนถงความทนสมยของตน ซงสงผลใหบทคอยนเรมเปนทรจกแพรหลายมากขน

ทงน ผสรางบทคอยนไดก าหนดจ านวนของบทคอยนในระบบไวตงแตแรกท 21 ลานบทคอยน และเมอถงจ านวนดงกลาวแลวจะหยดการออกโดยอตโนมต ซงอปทานของบทคอยนทมจ ากดสงผลใหราคาของบทคอยนปรบสงขนอยางรวดเรวเมอมความนยมเพมมากขน อยางไรกตาม การออกแบบของ บทคอยนทใหผรวมเครอขายทกคนมารวมกนรบรองธรกรรม ท าใหตองใชเวลาในการรบรองธรกรรมคอนขางนาน โดยอยทประมาณ 10 นาทในทางทฤษฎ แตเมอมจ านวนธรกรรมหนาแนนกอาจท าใหตองใชเวลาหลายชวโมง สงผลใหการน าบทคอยนไปใชในการท าธรกรรมช าระคาสนคาและบรการในชวตประจ าวนท าไดไมสะดวก ขณะทราคาของ บทคอยนคอนขางผนผวนจงสงผลใหปจจบนผใชสวนใหญมกจะน าบทคอยนไปใชในการลงทนเพอการเกงก าไรในตลาดครปโทเคอรเรนซ หรอเปนตวกลางในการไปซอครปโทเคอรเรนซอนมากกวาทจะมาใชเพอช าระคาสนคาและบรการจรง ๆ

อเธอร (Ether: ETH) เปนครปโทเคอรเรนซทปจจบนม market capitalization สงเปนอนดบสอง รองจากบทคอยน โดยอยทประมาณ 46 พนลานดอลลาร สรอ. หรอประมาณ รอยละ 15 ของ market capitalization ของครปโทเคอรเรนซทมการซอขายกนอยในตลาดทงหมด (coinmarketcap.com, 2018)

อเธอรถกพฒนาเพอใหใชบนอเธอเรยมแ พ ล ต ฟ อ ร ม ( Ethereum platform) โ ด ย ต ว

Page 4: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 - Bank of Thailand · กับคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) คริปโทเคอร์เรนซี

FAQ ISSUE 126 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL.2 : CRYPTOCURRENCIES AND FRIENDS: นวตกรรม พฒนาการ ความเสยง และการก ากบดแล May 7, 2018

กลมงานยทธศาสตรองคกร และฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน 3

อเธอเรยมแพลตฟอรมมเปำหมำยเปนเครอขำยคอมพวเตอรระบบเปดเพอใหสำธำรณชนทวไปสำมำรถท ำธรกรรมระหวำงกนแบบ decentralized ทไมตองมตวกลำง โดยตอยอดจากระบบบลอกเชน โดยนกพฒนาระบบสามารถเขยนโปรแกรม หรอสญญำอจฉรยะ (smart contracts) ลวงหนาไวเพอสรางขอก าหนด สญญาทางธรกจ หรอท าธรกรรมทซบซอนไดโดยอตโนมต (Buterin, 2014)

ความนยมในอเธอรเพมขนอยางมากเมอนกพฒนาระบบและนกธรกจเหนโอกาสของการตอยอดในการใชสญญาอจฉรยะเพอพฒนาระบบธรกจแบบ decentralized ทไรตวกลางในการท าธรกรรม

โดยสรางสนทรพยดจทลบนฐานของอเธอเรยมแพลตฟอรม เพอใหผถอน าไปใชท าธรกรรมในระบบธรกจไรตวกลาง และระดมทนโดยรบอเธอรเพอไปใชในการ พฒนาระบบธ รกจ ไร ต วกลางด งกล า ว ซงพฒนาการในสวนนไดน าไปสความนยมในการระดมท น ใน ร ป แบบ ใหม ท ร จ ก ก น ในช อ ข อ ง Initial Coin Offering (ICO) ทผ ระดมทนสามารถระดมทนเปนอเธอรหรอบทคอยนเพอมาใชสรางธรกจ โดยออกสนทรพยดจทล (digital tokens หรอ digital coins) เปนสงตอบแทนใหแกนกลงทน

ไลทคอยน (Litecoin: LTC) เปนครปโทเคอรเรนซทมการเตบโตอยางตอเนอง ถกพฒนาบนเทคโนโลยบลอกเชนลกษณะคลายกบบทคอยนแตมงลดขอจ ากดของความเรวในการรบรองธรกรรม โดยใชระยะเวลาในการรบรองธรกรรมเฉลยของแตละบลอกอยท 2.5 นาท ซงเรวขนกวาบทคอยนทใชเวลาประมาณ 10 นาท (Narayanan et al, 2016) นอกจากน ในเรองคาธรรมเนยมในการโอนนนกยงถกกวาบทคอยนอกดวย โดยปจจบนม market capitalization อยทประมาณ 7.6 พนลานดอลลาร สรอ.

ท ำไมครปโทเคอรเรนซ ถงไดรบควำมนยม

1. ควำมตองกำรลงทน / เกงก ำไรใน ครปโทเคอร เรนซ ซ งเปนผลจากราคาของ ครปโทเคอรเรนซทปรบเพมขนอยางรวดเรว ท าใหมจ านวนผเลนในตลาดครปโทเคอรเรนซเพมมากขน นอกจากนยงไมมหนวยงานใดทสามารถจ ากด/ควบคมการเกดขนของครปโทเคอรเรนซตวใหม ๆ ไดอยางชดเจน ท าใหมการออก ครปโทเคอรเรนซในรปแบบใหม ๆ ออกมาอยางตอเนอง

2. ควำมตองกำรใชครปโทเคอรเรนซในกำรโอนเงนระหวำงประเทศ ซ งมความสะดวกรวดเรว และคาธรรมเนยมทต ากวาเมอเปรยบเทยบกบการท าธรกรรมผานสถาบนการเงนในปจจบน รวมถงการโอนเงนระหวางประเทศกมกฎเกณฑในแตละประเทศทแตกตางกน ดงนน หากใชครปโทเคอรเรนซในการโอนเงนระหวางกนจงไมจ าเปนตองปฏบตตามกฎเกณฑใด ๆ

3. ควำมตองกำรใชครปโทเคอรเรนซในกำรระดมทนผำน ICO ซงเปนชองทางการเขาถงทนทสะดวก รวดเรว ทงในประเทศและตางประเทศ เพอสนบสนนการสรางนวตกรรมตาง ๆ ท าใหไดรบความนยมมากจากกลม tech startups

4. ควำมมนใจในประสทธภำพของเทคโนโลยบลอกเชน ซงเปนเทคโนโลยทมความปลอดภยสง ไมสามารถแกไขเปลยนแปลงธรกรรม และยงสามารถตรวจสอบประวตธรกรรมไดตงแตเรมแรก ซงสวนหนงอาจเกดจากการทปจจบนยงไมมการโจรกรรมระบบบลอกเชนได เวนแตเปนการโจรกรรมกระเปาเงน อเลกทรอนกสทอยรอบ ๆ บลอกเชนเทานน

Page 5: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 - Bank of Thailand · กับคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) คริปโทเคอร์เรนซี

FAQ ISSUE 126 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL.2 : CRYPTOCURRENCIES AND FRIENDS: นวตกรรม พฒนาการ ความเสยง และการก ากบดแล May 7, 2018

กลมงานยทธศาสตรองคกร และฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน 4

1.2 Private–entity issued cryptocurrencies คอ ครปโทเคอรเรนซทออกโดยภำคเอกชนทระบตวตนผออกไดชดเจน โดยอำจมสนทรพยหนนหลงหรอไมมกได ซงอาจแยกยอยออกไดเปน

Payment tokens ซ ง เ ป น ค ร ป โ ทเคอรเรนซทมเปำหมำยเพอใชในกำรช ำระธรกรรมเปนหลก โดยมศกยภาพทจะน ามาใชในการเพมประสทธภาพของภาคการเงน หรอระบบการช าระเงน เพอลดคาใชจาย และลดระยะเวลาในการท าธรกรรม โดยการน าออกใชอำจอำงองมลคำไวกบเงนสกลทำงกำร (fiat currencies) เชน Utility Settlement Coin (USC) ทกลมธนาคารขนาดใหญมแผนจะออก เพอใชช าระเงนระหวางประเทศระหวางธนาคารในกลม (Kaminska, 2017) และ J-Coin ทกลมธนาคารพาณชยในญปนมแผนทจะออกเพอใชเปนสอกลางส าหรบการใชจายของประชาชนใหทนงานโอลมปกป 2020 ทโตเกยว โดยจะมเงนเยนหนนหลงในอตรา 1 ตอ 1 (Kharpal, 2017)

ครปโทเคอรเรนซท เปน payment token ทระบตวผออกไดชดเจน และทเปนทรจกดอกสกลหนงคอ รปเปล (Ripple: XRP) ซงมไดผกคำไวกบเงนสกลทำงกำร หรอใชเงนสกลทำงกำรหนนหลง โดย XRP มผออกคอ บรษท รปเปล ซงมงเนนการใหบรการแพลตฟอรมการช าระเงนระหวางประเทศทสามารถท าไดอยางรวดเรวและตนทนต า โดยบรษทจะเนนท างานรวมกบสถาบนการเงน ซงในปจจบนธนาคารพาณชยหลายแหงไดมการทดสอบแพลตฟอรมของ บรษท รปเปล ในการท าธรกรรมโอนเงนโดยใชเงนสกลทางการ เปนสอกลางในการช าระธรกรรมบนแพลตฟอรม (โดยมไดใช XRP) ซงแมระบบการช าระเงนระหวางประเทศของรปเปลในปจจบนจะมไดใช XRP (Banco Santander, 2018) แตแนวทางการด าเนนงานของ บรษท รปเปล ทเนนการท างานกบภาคธนาคารทอยภายใตการก ากบดแลของธนาคารกลาง ท าใหผเลนในตลาดใหความเชอถอและสนใจถอ XRP สงผลใหมลคาและปรมาณการซอขาย

2 หรออาจเรยกวา crypto assets

XRP เพมส งขนตามไปดวย โดยปจจบน XRP ม market capitalization อยทประมาณ 23 พนลานดอลลาร สรอ. สงเปนล าดบทสาม รองจากบทคอยนและอเธอร

Asset tokens2 เปนโทเคนทมลกษณะคลำยสนทรพยทออกโดยภำคเอกชน ซงอำจเปนผลจำกกระบวนกำรท ำ Initial Coin Offering (ICO) ซงเปนการระดมทนในรปแบบใหม โดยในการท า ICO นน จะมการออกโทเคน (tokens) ซงอาจเปน utility token ท ใหสทธผทลงทนในกำรเขำถงกำรใชประโยชนจำก แอพลเคชน หรอบรกำรดจทลแบบตำง ๆ ทบรษททตองการระดมทนสรางขนมา หรออ า จ เป น security token ท ม ล ก ษณ ะค ล ำ ยหลกทรพย เชน ใหสทธกำรมสวนไดสวนเสยทำงกำรเงนกบธรกจของผออกโทเคน หรอสทธในการรบเงนปนผลหรอการจายดอกเบย ทงนในทางปฏบต บาง security token อาจมไดระบสทธดงกลาวอยางชดเจน ซงการจะตความวาโทเคนใดเปน utility token หรอ security token อาจตองพจารณาปจจยแวดลอมมาประกอบเปนรายกรณ เชน FINMA หนวยงานก ากบดแลของสวตเซอรแลนด ชวาหากผออก utility token เสนอขายโทเคนผาน ICO โดยยงไมมธรกจทใช utility token ดงกลาวไดจรง หรอเปนการ pre-sale token กอนการออก ICO อาจตความวา โทเคนเหลานนเปน security token (FINMA, 2018) เน อ งจากผ ล งทน ใน โท เคน คาดหว ง ถ งผลตอบแทนจากการด าเนนธรกจในอนาคตมากกวาประโยชนท ไดรบจากการครอบครองโทเคน ณ ปจจบน 2. ธรกจทเกยวกบครปโทเคอรเรนซและพฒนำกำร

2.1 ธรกจทเกยวของกบครปโทเคอรเรนซ

ไมเพยงแคการใชงานครปโทเคอร เรนซเทานนทไดรบความนยม แตกลมผประกอบธรกจทเกยวเนองกบครปโทเคอรเรนซกเพมจ านวนมากขนอยางรวดเรว โดยเฉพาะในตางประเทศ ซงถาจดกลม

Page 6: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 - Bank of Thailand · กับคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) คริปโทเคอร์เรนซี

FAQ ISSUE 126 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL.2 : CRYPTOCURRENCIES AND FRIENDS: นวตกรรม พฒนาการ ความเสยง และการก ากบดแล May 7, 2018

กลมงานยทธศาสตรองคกร และฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน 5

ธรกจทเกยวกบครปโทเคอรเรนซอยางงาย สามารถแบงออกเปน 2 กลมหลก ดงน

กลมแรก ผผลตครปโทเคอรเรนซ หรอ Supplier โดยปรมาณครปโทเคอรเรนซทเพมขนในตลาดโลกบางชนดเกดจากกระบวนการตรวจสอบและรบรองธรกรรม ทเรยกวาการขดหรอ mining โดยใชคอมพวเตอรทมประสทธภาพสงในการค านวณส ม ก า ร ท า ง ค ณ ต ศ า ส ต ร เ พ อ ใ ห ไ ด ม า ซ ง ครปโทเคอรเรนซนน ๆ ทงน การขดครปโทเคอรเรนซแตละชนดมความแตกตางกน ซงผขดหรอ miner อาจตองเลอกใช hardware ทแตกตางกนตามแตละชนดของครปโทเคอรเรนซทตองการขด ผท าธรกจเกยวกบ mining สามารถ (1) ลงทนซอ hardware เพอตงโรงงำนขดเหรยญ ดงเชนในหลายประเทศทมตนทนคาพลงงานไฟฟอาต าและสภาพภมอากาศทหนาวเยน และ (2) สรำง website เปนตวกลำงโดยม connection กบ เหมอง หรอ mining pool ใหญ ๆ เพอใชแลกเปลยนซอขำยพลงงำนกำรขดใหกบนกขดรำยยอย ซงการด าเนนธรกจลกษณะนเรยกวา cloud mining ในปจจบนธรกจ mining เรมขยายตวขน สงผลใหอตราการใชพลงงานไฟฟอาเรมปรบสง จนมขาววารฐบาลบางประเทศออกมาเตอนและสงสญญาณเพอใหผประกอบธรกจเรมตระหนกถงผลกระทบดงกลาว อาท รฐบาลจนไดประกาศจ ากดปรมาณเหมองบทคอยน เนองจากสนเปลองทรพยากร (Financial Times, 2018) ดงภาพท 2 อยางไรกด พบวาธรกจทเกยวกบการขดครปโทเคอรเรนซในประเทศไทยยงไมไดรบความนยมมากนก เมอเทยบกบประเทศทมอากาศหนาวเยนและคาพลงงานไฟฟอาต า

ภำพท 2 กำรใชพลงงำนไฟฟำในกำรท ำ mining

ครปโทเคอรเรนซ

กลมทสอง ธรกจตวกลำง หรอ Intermediary ซงอาจท าหนาทบรการแลกเปลยนระหวางครปโทเคอรเรนซดวยกนเอง หรอระหวางครปโทเคอรเรนซกบเงนสกลทางการ โดยการใหบรการมหลายรปแบบ (1) ศนยซอขำยแลกเปลยน หรอตลำดซอขำย ( cryptocurrency exchange) ซ ง ใ ห บ ร ก า รแพลตฟอรมบนเวบ เพอจบคธรกรรมระหวางผทตองการซอและขายครปโทเคอรเรนซ ซงคาบรการจะถกเกบจากคาธรรมเนยมการท าธรกรรมแตละครง และราคาถกก าหนดจากผทตองการซอและขาย (2) กำรใหบรกำรในลกษณะผคำ (dealer) โดยเป นผ ให บร การ ร บซ อขายคร ป โท เคอร เ รนซ ซงผใหบรการจะมการก าหนดราคาซอขายเอง โดยไดรบผลตอบแทนจากสวนตางราคาระหวางราคาซอและราคาขาย (ลกษณะคลาย money changer ในปจจบน) (3) กำรใหบรกำรตซอขำยครปโทเคอรเรนซ ทมลกษณะเหมอนกบต ATM โดยผใหบรการสามารถซอหรอขายครปโทเคอรเรนซผานตครปโทเคอรเรนซไดโดยตรง การใหบรการในลกษณะนมความสะดวก สบายในกรณทผใชบรการไมตองการเปดบญชกบ cryptocurrency exchange หรอ dealer ทอาจตองมการด าเนนการตามมาตรฐานระบต วตนลกคา (KYC : Know Your Customer แ ล ะ CDD : Customer Due Diligence) กบผใชบรการทมกระเปา เงนอเลกทรอนกสของตนเองอยแลว และ (4) กำรใหบรกำรในลกษณะ P2P (Peer-to-Peer) หรอกำรสรำง social website เพอเปนศนยกลำงกำรพดคยหรอพบปะของกลมผลงทนในครปโทเคอรเรนซ

Page 7: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 - Bank of Thailand · กับคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) คริปโทเคอร์เรนซี

FAQ ISSUE 126 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL.2 : CRYPTOCURRENCIES AND FRIENDS: นวตกรรม พฒนาการ ความเสยง และการก ากบดแล May 7, 2018

กลมงานยทธศาสตรองคกร และฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน 6

ซงสามารถท าการแลกเปลยนหรอซอขายกนเอง โดยไมตองผานตวกลาง แตอาจมความเสยงทเกดจากการหลอกลวงของคคาได

ส าหรบกำรบรกำรทไดรบควำมนยมสวนใหญในประเทศไทย คอ การใหบรการในลกษณะของ (1) ศนยซอขำยแลกเปลยน (2) ผคำ และ (3) P2P website ขณะทการใหบรการในลกษณะ ต ATM ยงไมไดรบความนยมมากนก

2.2 พฒนำกำรของครปโทเคอรเรนซ

2.2.1 พฒนำกำรในตำงประเทศ

เมอพจารณาพฒนาการของครปโทเคอรเรนซในตางประเทศพบวา มการเตบโตคอนขางสง โดยมลคำตำมรำคำตลำด (market capitalization) เคยมมลคารวมสงสดกวา 830 พนลานดอลลาร สรอ. เมอตนป 2018 และถาหากพจารณาชนดของครปโทเคอรเรนซ พบวาครปโทเคอรเรนซทมมลคาสงทสดยงคงเปนบทคอยนและรองลงมา คอ อเธอร ซงทงสองชนดนรวมกนคดเปนรอยละ 60 ของมลคาตลาดทงหมด (coinmarketcap.com) อยางไรกด ยงคงม ครปโทเคอรเรนซอกหลายชนดทนกลงทนใหความสนใจ เนองจากมคณลกษณะทแตกตางกนดงทไดกลาวไปแลวขางตน

หากพจารณาถงกำรท ำธรกรรม พบวามมลคาการซอขายครปโทเคอรเรนซทวโลกสงสดตอวนถง 70 พนลานดอลลาร สรอ. ขณะทเงนเยนเปนสกลทมการแลกเปลยนกบครปโทเคอรเรนซมากทสดกวารอยละ 51 รองลงมาคอ เงนสกลดอลลาร สรอ. ทรอยละ 31 ของการซอขายทงหมด (coinmarketcap.com) การทเงนเยนไดรบความนยมคอนขางมาก สวนหนงมาจากประเทศญปนใหการยอมรบครปโทเคอรเรนซเปนสอกลางในการช าระเงนทถกกฎหมาย (legal payment method) และมการออกใบอนญาตใหแก cryptocurrency exchanges (Japan Financial

3 Legal tender หมายถง เงนทสามารถช าระหนไดตามกฎหมาย โดยทผรบไมสามารถปฏเสธการช าระหนสนจากผให ซงตางจาก legal payment method ซงผรบอาจปฏเสธการช าระหนไดดวยสอกลางดงกลาว

Services Authority, 2017) เ พอใหด า เนนการไดอยางถกกฎหมาย แตอยางไรกตาม ญปนยงไมยอมรบครปโทเคอรเรนซใหเปนเงนทสามารถช าระหน ไดตามกฎหมาย ( legal tender3) แตอยางใด (CNBC, 2017)

2.2.2 พฒนำกำรในประเทศไทย

ผประกอบการธรกจครปโทเคอรเรนซ ในประเทศไทยมจ านวนมากขน สอดคลองกบการขยายตวของผ ใชบรการท เ พมขน โดยธ รกจทใหบรการสวนใหญยงคงเปนการใหบรการในลกษณะของศนยซอขายแลกเปลยน ผคา และ P2P website ดงทกลาวไวขางตน ทงน จากขอมลสวนหนงพบวา ผใชบรกำรในประเทศกวำรอยละ 95 ยงคงเปนคนไทย (ผใชบรการทเปนชาวตางชาตอยในสดสวนทนอย เนองจากตองมการเปดบญชกบธนาคารในประเทศไทย เพอใชในการโอนเงนบาทเขาออกจากบญชของศนยซอขายแลกเปลยนและผคา) และจากการสอบถามผประกอบการทงศนยซอขายแลกเปลยนและผคา พบวาผใชบรกำรสวนใหญมจดประสงคเพอกำรเกงก ำไรในครปโทเคอรเรนซ ขณะทกำรใชเพอกำรช ำระสนคำและบรกำรในประเทศยงอยในระดบต ำมำก เนองจากการใชงานในรปแบบดงกลาวยงไมไดรบความนยมอยางแพรหลาย ประกอบกบบางสกล เชน บทคอยน ใชระยะเวลานานในการท าธรกรรม

ทงนมลคาการซอขายครปโทเคอรเรนซในไทยเพมสงขนมากในชวงปลายป 2017 โดยในชวงเดอนธนวาคม มลคาการซอขายอยในระดบคาเฉลยท 600 ลานบาทตอวน ทงน ผ ใชบรการจะตองเสยคาธรรมเนยมการซอขายอยทประมาณรอยละ 0.25-1 ตอธรกรรม ซงยงไมไดคดรวมคาธรรมเนยมการโอน (network fee) ของครปโทเคอรเรนซแตละชนด ซงสวนหนงขนอยกบปรมาณขอมลและความเรวทผใชตองการสงผาน network ในแตละธรกรรม ปจจบนปรมาณบญชของผใชบรการปรบสงขน โดยบญชทม

Page 8: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 - Bank of Thailand · กับคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) คริปโทเคอร์เรนซี

FAQ ISSUE 126 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL.2 : CRYPTOCURRENCIES AND FRIENDS: นวตกรรม พฒนาการ ความเสยง และการก ากบดแล May 7, 2018

กลมงานยทธศาสตรองคกร และฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน 7

รายการเคลอนไหวยอนหลงภายใน 30 วน มปรมาณเฉลยอยท 46,000 บญช

2.2.3 กำรน ำครปโทเคอรเรนซมำใชเพอกำรระดมทนผำนกำรท ำ Initial Coin Offering (ICO)

ปจจบนครปโทเคอรเรนซถกน ามาใชเปนเครองมอในการระดมทนแบบ ICO ซงก าลงไดรบความสนใจอยางมากทงในประเทศและตางประเทศ โดยการท า ICO นน ผระดมทนจะมการเผยแพรเอกสารรายละเอยดโครงการ (white paper) ซงระบจดประสงค และแนวทางด าเนนโครงการ หากนกลงทนมความสนใจสามารถสงครปโทเคอรเรนซไปใหผระดมทนไดตามชองทางทผระดมทนระบไว โดยผระดมทนจะน าครปโทเคอรเรนซทไดไปใชในการพฒนาระบบธรกจตามทระบไวในเอกสารรายละเอยดโครงการ ขณะทนกลงทนจะไดโทเคนดจทล ซง อาจเปน payment token หรอ asset token (ทง security token หรอ utility token) จากผระดมทนเปนการตอบแทน

อยางไรกตาม เนองจากทผานมาการท า ICO ยงไมมกรอบการก ากบดแลทชดเจน สงผลใหในหลายประเทศเรมพบวามการท า ICO ในรปแบบทเปนการหลอกลวงประชาชนเปนจ านวนมาก หนวยงานก ากบดแลในหลายประเทศจงเรมมการศกษากรอบการก ากบดแล ICO ใหมความเหมาะสมกบประเทศของตนเอง

ในกรณของไทย ส ำนกงำนคณะกรรมกำรก ำกบหลกทรพยและตลำดหลกทรพย (ก.ล.ต.) มนโยบายสงเสรมการเขาถงแหลงเงนทนของธรกจ ซงรวมถงกลม tech startups ทมศกยภาพ และเหนวา ICO เปนกลไกทชวยตอบโจทยเรองการระดมทนใหกลมธรกจดงกลาวได แตมความกงวลวา ICO อาจเปนชองทางใหผท ไมส จรตใชหาประโยชนจากประชาชนได จงไดมการจดท ากรอบการด าเนนการ 4 รายละเอยดสามารถตรวจสอบไดทhttp://www.sec.or.th/th/Pages/News/Detail_News.aspx?tg=NEWS&lg=th&news_no=102&news_yy=2560

ระดมทนแบบ ICO ในประเทศไทยขน โดยมแนวคดวา กระบวนการท า ICO ตองมการด าเนนการผานผใหบรการหรอทเรยกวา ICO Portal ทไดมาตรฐานและไดรบการอนญาตจาก ก.ล.ต. ซง ICO Portal ในแตละรายจะท าหนาทเปนตวแทน ก .ล.ต. ในการตรวจสอบเอกสารรายละเอยดโครงการ และการออกโทเคนเพอใหมนใจวา การระดมทนดงกลาวมความโป ร ง ใ ส และ ไ ม เ ป น ก า รห ล อกลว งผ บ ร โ ภ ค (ส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย, 2560 ก. และ ข.)

นอกจากแนวทางการก ากบผาน ICO Portal แลว ก.ล.ต. ยงมแนวคดกำรก ำหนดคณลกษณะของผเขำมำลงทนใน ICO ดวย เนองจากการลงทนใน ICO มความเส ย งส งจากผ ระดมทนท เปนกล ม startups ดงนนผลงทนเปนผทมความรและความเขาใจในเทคโนโลยท เกยวกบ smart contracts ประกอบการตดสนใจลงทนดวย4

Initial Coin Offering (ICO)

ICO เปนกระบวนการระดมทนรปแบบหนงเพอน ามาลงทนในธรกจหรอโครงการตาง ๆ ตามทระบไวในเอกสารรายละเอยดโครงการ (white paper) โดยนกลงทนจะโอนครปโทเคอรเรนซมาใหผระดมทน และนกลงทนจะไดรบโทเคนดจทล (digital tokens) จากผระดมทนเปนการตอบแทน การท า ICO จะน าsmart contract มาใชในกระบวนการด าเนนการ

Page 9: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 - Bank of Thailand · กับคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) คริปโทเคอร์เรนซี

FAQ ISSUE 126 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL.2 : CRYPTOCURRENCIES AND FRIENDS: นวตกรรม พฒนาการ ความเสยง และการก ากบดแล May 7, 2018

กลมงานยทธศาสตรองคกร และฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน 8

3. ประโยชนจำกครปโทเคอรเรนซ

แมวาปจจบนจะไมมประเทศใดยอมรบ ครปโทเคอรเรนซในฐานะเงนทช าระหน ไดตามกฎหมาย และกจกรรมทเกยวของกบครปโทเคอรเรนซสวนใหญยงเปนไปเพอการเกงก าไร อกทงมธรกรรมจ านวนไมนอยทเกยวของกบกจกรรมทผดกฎหมาย อยางไรกด การเกดขนของครปโทเคอรเรนซนนมประโยชนตอสงคมและเศรษฐกจอยางนอยในสองสวนหลก

3.1 นวตกรรม

เทคโนโลยบลอกเชนทเรมมาจากบทคอยนและ DLT อน ๆ ทพฒนาตามมานน มแนวโนมจะสำมำรถน ำมำประยกตใชเพอชวยเพมประสทธภำพของกระบวนกำรท ำงำนของภำคธรกจตำง ๆ ได โดย DLT มแนวโนมจะชวยลดขนตอนในกำรท ำงำนเนองจากเปนการกระจายฐานขอมลทมขอมลชด

โทเคนดจทล (digital token) ทอาจมการออกแบบใหมลกษณะคลายหลกทรพย (security token) หรอการใหสทธแกผถอโทเคนดจทลในการเขาใชบรการตาง ๆ (utility token) หรอเพอเปนเครองมอในการช าระธรกรรม (payment token) ส าหรบเตรยมจดสรรใหกบนกลงทนท สนใจเขารวมโครงการ ซงกระบวนการจดสรรและแลกเปลยนระหวางโทเคนดจทลกบครปโทเคอรเรนซน น ท าโดย smart contract ทผระดมทนไดก าหนด อาท รปแบบเงอนไข, ปรมาณเงนขนต า และระยะเวลาในการระดมทน (ดงทแสดงในรป)

Source: bitsonblocks.net

ใหเปนไปไดในรปแบบอตโนมต ทชวยลดระยะเวลา และคาใชจายเมอเทยบกบการระดมทนรปแบบเดมเชน IPO ซงมขนตอนทซบซอน และตองพงพาวาณชธนกจในการเปน underwriter ส าหรบการน าบรษทเขาไปจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย หรอการพงพา venture capital ทอาจท าใหผ ร เรมโครงการตองมอบหนใหแก venture capitalists เปนจ านวนมาก

กระบวนการ ICO นนไดรบความนยมอยางมากในตางประเทศ ซงจากขอมลป 2017 จากรายงานของ Institute of International Finance (IIF) สะทอนวามลคาการระดมทนของ ICO ตลอดทงป มมลคาประมาณ 5 พนลานดอลลาร สรอ. เทยบกบการระดมทนในรปแบบ venture capital ทมมลคาเฉลยตอเดอนประมาณ 300 – 400 ลานดอลลาร สรอ. หรอประมาณ 4.8 พนลาน ดอลลาร สรอ. ตอป นอกจากน ICO ยงไดรบความนยมอยางมากจากกลม tech startups ทมเงนทนเพอการระดมทนต า

Source: IIF February 2018

ขนตอนกำรท ำ ICO

กลม Startups หรอผตองการระดมทน ตองระบรายละเอยด เงอนไขตาง ๆ ของโครงการในเอกสารชชวน ใหแกนกลงทน เพอศกษาและท าความเขาใจ หลงจากนนผระดมทนจะสราง

Page 10: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 - Bank of Thailand · กับคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) คริปโทเคอร์เรนซี

FAQ ISSUE 126 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL.2 : CRYPTOCURRENCIES AND FRIENDS: นวตกรรม พฒนาการ ความเสยง และการก ากบดแล May 7, 2018

กลมงานยทธศาสตรองคกร และฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน 9

เดยวกนในระหวางผเลนตาง ๆ ซงจะชวยใหผเลนเหลานนเหนขอมลตาง ๆ พรอมกน และสามารถท าธรกรรมไดรวดเรวขน ลดตนทนในกำรตรวจสอบขอมลระหวางกน ตลอดจนลดควำมเสยงดำนเทคโนโลย เนองจากขอมลจะกระจายอยในหลาย ผเลน ซง DLT สามารถน ามาพฒนาเพมเตมได อาท การเพมความสามารถของการใช smart contract การใช consensus mechanism ทไมจ าเปนตองใหผเลนทกรายมารบรองการท าธรกรรม จะชวยเพมประสทธภาพและความเรว ตลอดจนลดตนทนของการท าธรกรรมได

3.2 กำรเพมประสทธภำพและกำรแขงขน

การเขามาของครปโทเคอรเรนซ เทคโนโลยบลอกเชน และ DLT ไดกอใหเกดความตนตวในการปรบปรงกระบวนการท างานในภาคธรกจตาง ๆ อยางเหนไดชด โดยในภำคกำรเงน ความสามารถของการใชครปโทเคอรเรนซในกำรโอนช ำระเงนระหวำงประเทศไดอยำงรวดเรว ปลอดภย และมตนทนต ำ ไดกระตนใหสถาบนการเงนและบรษทผใหบรการโอนเงนระหวางประเทศทงในระดบสถาบนการเงน เชน SWIFT และในระดบรายยอย เชน Western Union ตองปรบตวอย างรวดเรว โดยพยายามเพมประสทธภาพและลดตนทน เพอรบมอกบผแขงขนรายใหม ๆ ทมแนวโนมจะน า DLT และ ครปโทเคอรเรนซมาประยกตใชเพอใหบรการการโอนช าระเงนระหวางประเทศเปนไปไดอยางรวดเรว ประหยด และปลอดภยมากยงขน

นอกจากนยงมความพยายามประยกตใช DLT เพอชวยในการกระจำยกำรเกบขอมลกำรยนยนตวตนของลกคำสถำบนกำรเงน ไปอยในฐานขอมลของผทเกยวของทงหมด ทงสถาบนการเงนและหนวยงานภาครฐ การกระจายฐานขอมลผาน DLT นจะชวยใหสถาบนการเงนตาง ๆ มฐานขอมลในการยนยนตวตนของลกคาเปนชดเดยวกน ปลอมแปลงยาก เพมความสะดวกและความปลอดภยในการยนยนตวตนลกคาขามสถาบนการเงน รวมถงเพมประสทธภาพใหแกระบบโดยรวม เมอเปรยบเทยบ

กบระบบปจจบนทสถาบนการเงนแตละแหงตางเกบขอมลตางชดกน ท าใหไมสามารถยนยนตวบคคลขามสถาบนการเงนไดโดยงาย และมความซ าซอนในกระบวนการเกบขอมล

ทงนการประยกตใชบลอกเชนและ DLT ในภาคการเงนเกดขนอยางรวดเรวในหลายมต (HKMA, 2017) ในกรณของประเทศไทย ลาสดสมาชกสมาคมธนาคารไทย จ านวน 14 แหง พรอมดวยรฐวสาหกจและองคกรธ รกจ ใหญ 7 แห ง ได ร วมจดสร า ง Thailand Blockchain Community Initiative เพอน าเทคโนโลยบลอกเชนมายกระดบประสทธภาพและความสามารถในการแขงขนทางธรกจของประเทศ โดยเรมตนดวยโครงกำรบรกำรหนงสอค ำประกนอเลกทรอนกส (Letter of Guarantee : LG) บนระบบบลอกเชน ซงน าจะขอมลหนงสอ ค าประกนวงเงน 1.35 ลานลานบาท ของสมาชกในโครงขายขนมาไวบนฐานขอมลแบบกระจายศนยทมความปลอดภย ซงประเมนวาจะลดคาใชจายไดถง 2 เทา (TechTalkThai.com, 2018)

4. ควำมเสยงจำกครปโทเคอรเรนซ

พฒนาการและความนยมในครปโทเคอรเรนซ ตลอดจนเทคโนโลยและธรกจทเกยวของทเกดขนอยางรวดเรวและหลากหลาย ท าใหหนวยงานภาครฐและองคกรระหวางประเทศตางตดตามพฒนาการ และความเสยงท เกยวของอยางใกลชด โดยในปจจบนแนวทำงกำรก ำกบดแลครปโทเคอรเรนซในแตละประเทศยงแตกตำงกน (Wikipedia, 2018) ตวอยางเชน ประเทศจนซงปจจบนไดหามการท าธรกจทเกยวกบครปโทเคอรเรนซ ทงในสวนของศนยซอขายแลกเปลยน และผคาครปโทเคอรเรนซ รวมถง การออก ICO (Myer, 2018) ขณะท ประเทศญปนกลบอนญาตให ภาคเอกชนจดต งศนย ซ อขายแลกเปลยนครปโทเคอรเรนซไดอยางถกฎหมาย โดยใหยนขอใบอนญาตจดตงและอยภายใตการก ากบดแลของทางการ (Japanese Financial Services Authority, 2017)

Page 11: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 - Bank of Thailand · กับคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) คริปโทเคอร์เรนซี

FAQ ISSUE 126 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL.2 : CRYPTOCURRENCIES AND FRIENDS: นวตกรรม พฒนาการ ความเสยง และการก ากบดแล May 7, 2018

กลมงานยทธศาสตรองคกร และฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน 10

ในกรณของไทย ไดมการจดตงคณะท างานเพอศกษาและเสนอแนะเชงนโยบายเกยวกบเรองดงกลาว โดยประกอบดวย กระทรวงกำรคลง ธนำคำรแหงประเทศไทย ส ำนกงำนคณะกรรมกำรก ำกบหลกทรพยและตลำดหลกทรพย และส ำนกงำนปองกนและปรำบปรำมกำรฟอกเงน โดยในเบองตนคณะท างานไดประเมนถงควำมเสยงทอำจมำจำกครปโทเคอรเรนซใน 7 ดำน ดงน

(1) กำรฟอกเงนและกำรสนบสนนทำงกำรเงนแกกำรกอกำรรำย (Money Laundering and Terrorism Finance) การใชครปโทเคอรเรนซสวนใหญสามารถท าไดโดยมการปกปดตวตนในการโอนช าระระหวางกน ท าใหมความยากตอหนวยงานภาครฐในการตดตามเสนทางการสงตอครปโทเคอรเรนซ ดงนน ครปโทเคอรเรนซจงถกใชเปนชองทางในการสนบสนนการกอการร ายและท าธ รกรรมท ผ ดกฎหมายไดโดยงาย

(2) กำรเกงก ำไรในครปโทเคอรเรนซ และควำมเสยงของนกลงทน (Investor Protection) ครปโทเคอรเรนซมความผนผวนทางราคาสง และไมสามารถหามลคาท แทจร ง ได ตางจากหนหร อพนธบตร ดงนน นกลงทนท เข าไปเกงก า ไร ใน ครปโทเคอรเรนซจ าเปนตองเขาใจถงความเสยงกอนการตดสนใจลงทน

นอกจากน ในตางประเทศยงพบวาการเขาไปเกงก าไรผานศนยซอขายแลกเปลยนทมไดม การก ากบดแล และไมมมาตรฐานการรกษาความปลอดภยทางไซเบอรอยางเพยงพอ อาจถกฉอโกงโดยศนยซอขายแลกเปลยนนน และมโอกาสทจะถกโจรกรรมครปโทเคอรเรนซทถออยในกระเปาเงนอเลกทรอนกสทศนยซอขายแลกเปลยนนนไดโดยงาย

(3) กำรถกน ำไปใชแอบอำงในแชรลกโซและกำรฉอโกงประชำชน (Ponzi Scheme) ราคาของครปโทเคอรเรนซทปรบตวสงขนอยางรวดเรวไดส งผลใหมการโฆษณาหลอกลวงระดมเงนจากประชาชนเพอน าไปลงทนในครปโทเคอรเรนซในลกษณะแชรลกโซบอยครงขน

นอกจากนในหลายประเทศยงพบวาการออก ICO ทท าไดงายโดยไมมการก ากบดแลไดสงผลใหมม จฉาชพท าการออก ICO เ พอล อลวง เงนจากประชาชน โดยทผออกมไดมความสามารถดานเทคโนโลยหรอโมเดลธรกจทเหมาะสมแตอยางใด

(4) กำรหลกเลยงกฎเกณฑควบคมกำรแลกเปลยนเงน (Exchange Control) กฎเกณฑควบคมการแลกเปลยนเงนมไวเพอชวยในการดแลเสถยรภาพเศรษฐกจการเงนของประเทศ โดยผทตองการน าเงนเขาหรอออกนอกประเทศ จะตองปฏบตตามกฎเกณฑการก ากบดแลของทางการ อาท การรายงานปรมาณและวตถประสงคในการท าธรกรรมโอน ช าระธรกรรมระหวางประเทศใหทางการ การใชครปโทเคอรเรนซเพอการโอน ช าระธรกรรมระหวางประเทศจงอาจถกใชเปนชองทางในการหลกเล ยงกฎเกณฑการควบคมตาง ๆ ของหนวยงานภาครฐ และยากทจะตดตาม

(5) กำรหลกเลยงภำษ (Taxation) การโอน ครปโทเคอรเรนซระหวางกระเปาเงนอเลกทรอนกสของบคคลทวไป ท าใหหนวยงานภาครฐตดตามธรกรรมไดยาก จงอาจเปนชองทางในการหลกเลยงภาษได

นอกจากนนครปโทเคอรเรนซบางประเภทยงมลกษณะคลายสนทรพยหรอหลกทรพย ซ งผลตอบแทนจากการซ อขายหรอการถอครองสนทรพยหรอหลกทรพยประเภทอน ๆ เชน หน หรอพนธบตร ตางมการเกบภาษตามเกณฑในปจจบน

(6) ผลตอเสถยรภำพระบบกำรเงนจำกกำรใหบรกำรทเกยวของกบครปโทเคอรเรนซโดยสถำบนกำรเงน (Financial Stability) เนองจากราคาของครปโทเคอรเรนซมความผนผวนสง การโจรกรรมครปโทเคอรเรนซทกอใหเกดความสญเสยเปนมลคาสงมากเกดขนบอยครง และมความเสยงจากการทครปโทเคอรเรนซจะถกใชการฟอกเงนหรอซอขายสงผดกฎหมาย สถาบนการเงนจงไมควรเขาไปลงทน หรอเกงก าไรในครปโทเคอรเรนซโดยตรง และใชความระมดระวงในการใหบรการทเกยวกบครปโทเคอรเรนซ

Page 12: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 - Bank of Thailand · กับคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) คริปโทเคอร์เรนซี

FAQ ISSUE 126 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL.2 : CRYPTOCURRENCIES AND FRIENDS: นวตกรรม พฒนาการ ความเสยง และการก ากบดแล May 7, 2018

กลมงานยทธศาสตรองคกร และฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน 11

เนองจากปญหาทเกดขนจะสงผลตอความนาเชอถอของสถาบนการเงนและระบบการเงนโดยรวม

(7) กำรใชครปโทเคอรเรนซในกำรช ำระเงนอยำงแพรหลำย (Means of Payment) ในปจจบนไมมประเทศใดรบรองครปโทเคอรเรนซในฐานะเงนตราทช าระหนไดตามกฎหมาย (legal tender) แตบางประเทศ เชน ญปนไดรบรองใหครปโทเคอรเรนซเปนสอกลางในการช าระเงนทถกกฎหมาย (legal payment method) หากในอนาคตการใชครปโทเคอรเรนซเปนสอกลางในการช าระคาสนคาและบรการแพรหลายมากขน หนวยงานภาครฐจ าเปนทจะตองเขามาดแลความเสยงทเกยวของนดวย ทงน ในปจจบนการใชระบบการช าระเงนอเลกทรอนกส เชน e-money ในประเทศไทยมกฎเกณฑก ากบดแลเพอคมครองผใชบรการอยางชดเจนอยแลว

5. แนวทำงกำรก ำกบดแลเพอลดควำมเสยง

ในปจจบนหนวยงานภาครฐของประเทศตาง ๆ ก าลงพจารณาถงแนวทางการก ากบดแล ครปโทเคอรเรนซอยางเหมาะสม โดยมงเนนกำรลดควำมเสยงทอำจมำจำกครปโทเคอรเรนซรวมถงธรกรรมทเกยวของแตไมขดขวำงนวตกรรมและกำรแขงขนทจะชวยเพมประสทธภำพของระบบเศรษฐกจโดยรวม

ทงน เปนทยอมรบกนโดยทวไปวาครปโทเคอรเรนซประเภท decentralized cryptocurrencies ทเปนทนยมกนโดยทวไป เชน บทคอยน ไลทคอยน และอเธอร นน ไมสำมำรถระบตวตนผออกไดชดเจน ขณะทกำรออกและใชครปโทเคอรเรนซประเภทตำง ๆ โดยรวม กสำมำรถท ำขำมพรมแดนไดโดยงำย แนวทางการก ากบดแลในประเทศทมไดหามการท าธรกรรมอยางสนเชง จงมงเนนไปทการก ำกบดแลกจกรรมทเกยวของกบครปโทเคอรเรนซ (activity-based regulation) โดย เฉพำะผ ำนกำรก ำกบธ รก จตวกลำง (intermediary) ทอยภายในประเทศของตน เชน ศนยซอขายแลกเปลยน (crypto exchanges) หรอ ผคา (dealers) โดยมงเนนใหมมำตรฐำนกำรระบตวตนลกคำ (KYC: Know-Your-Customer

แ ล ะ CDD: Customer Due Diligence) แ ล ะรำยงำนขอมลไปยงหนวยงำนภำครฐทเกยวของ เพอชวยลดความเสยงการฟอกเงน และความเสยงดานอน ๆ ตลอดจนมมาตรฐานการก ากบธ รกจตวกลางทจะชวยเพมการคมครองนกลงทน มใหมการถกฉอโกงหรอถกโจรกรรมขอมลหรอครปโทเคอรเรนซไดโดยงาย (ตวอยางเชน Australian Government, Attorney-General’s Department, 2016; Bank Negara Malaysia, 2018; Banko Sentral ng Pilipinas, 2017; Japan Financial Services Authority, 2017 แ ล ะ Monetary Authority of Singapore, 2017)

นอกจากการก ากบดแลธรกจตวกลางแลว ในกรณของประเทศไทย ปจจบน ก.ล.ต. ก ำลงอยในระหวำงกำรออกรำยละเอยดเกณฑก ำกบดแล ICO ทจะชวยเพมมาตรฐานของ ICO สนบสนนนวตกรรม ตลอดจนลดความเสยงจากการฉอโกงประชาชนอกทางหน งด วย (ส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย, 2560 ก. และ ข.)

6. สรป

ครปโทเคอร เรนซท ม ใช Central Bank Digital Currency อาจแบงออกไดเปน decentralized cryptocurrencies แ ล ะ private-entity issued cryptocurrencies ซงแตละประเภทมคณลกษณะยอยทแตกตางกนไป ความนยมในครปโทเคอรเรนซทเ พมขนมากไดกอใหเกดธรกจและนวตกรรมทเกยวของอยำงหลำกหลำย

อยางไรกตาม หากไมนบ Central Bank Digital Currencies แลว ครปโทเคอร เรนซและธรกจทเกยวของมควำมเสยงอยำงนอยใน 7 มต โดยเฉพำะเรองกำรฟอกเงนและโอนเงนเพอ

Page 13: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 - Bank of Thailand · กับคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) คริปโทเคอร์เรนซี

FAQ ISSUE 126 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL.2 : CRYPTOCURRENCIES AND FRIENDS: นวตกรรม พฒนาการ ความเสยง และการก ากบดแล May 7, 2018

กลมงานยทธศาสตรองคกร และฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน 12

สนบสนนกำรก อกำรร ำ ย หน วยงานภาคร ฐจ าเปนตองหาแนวทางการก ากบดแลทเหมาะสมเพอลดความเสยง ขณะเดยวกนกไมขดขวางนวตกรรม ซงทางหน งคอ กำรก ำกบกจกรรมท เกยวของกบ ครปโทเคอรเรนซ ผำนกำรก ำกบดแลตวกลำงใหมมำตรฐำน โดยเฉพาะเรองการระบตวตนลกคา และการรายงานขอมลแกหนวยงานภาครฐทเกยวของ ตลอดจนมมำตรกำรก ำกบดแลกำรออกและเขำลงทนใน ICO ใหไดมาตรฐานทเหมาะสม

Bank Negara Malaysia (2018), Anti-Money Laundering and Counter Financing of Terrorism (AML/CFT) – Digital Currencies (Sector 6), http://amlcft.bnm.gov.my/document/PD%20Digital%20currency-v2.pdf

Banko Sentral Ng Pilipinas, Office of Governor (2017), Guidelines for Virtual Currency (VC) Exchanges, http://www.bsp.gov.ph/downloads/regulations/attachments/2017/c944.pdf

Buterin, Vitalik (2014), A next generation smart contract and decentralized application, Ethereum White Paper, http://blockchainlab.com/pdf/Ethereum_white_paper-a_next_generation_smart_contract_and_decentralized_application_platform-vitalik-buterin.pdff, accessed April 15, 2018

CNBC (2017), ADVISORY-References to bitcoin as ‘legal tender’ in Japan, December 13, https://www.cnbc.com/2017/12/13/reuters-america-advisory-references-to-bitcoin-as-legal-tender-in-japan.html

Financial Times (2018), China moves to shutter Bitcoin mines, January 10, https://www.ft.com/content/adfe7858-f4f9-11e7-88f7-5465a6ce1a00

F I N M A ( F e b 2 0 1 8 ) , I C O g u i d e l i n e s , https://www.finma.ch/en/news/2018/02/20180216-mm-ico-wegleitung

Hong Kong Monetary Author i ty (2017) , Whi tepaper 2 .0 on D ist r ibuted Ledger Technology , October 25 , http://www.hkma.gov.hk/media/eng/doc/key-functions/finanical -infrastructure/infrastructure/20171025e1a1.pdf, accessed, April 25, 2018

Japan Financial Services Agency (2017), Details of Screening for New Registration Application as Virtual Currency Exchange Service Provider, http://www.fsa.go.jp/en/news/2017/20170930-1/02.pdf

Kaminska, Izabella (2017), What is ‘Utility Settlement Coin,’ really?, September 18, https://ftalphaville.ft.com/2017/09/18/2193542/what-is-utility-settlement-coin-really/ accessed April 15, 2018

References: ส านกงานคณะกรรมการก ากบหล กทรพย และตลาด

หลกท รพย (2560 ก . ) , มมมองของ ก .ล .ต . ก ร ณ ICO, 14 ก น ย า ย น 2 5 6 0 , http://www.sec.or.th/TH/Pages/FinTech/ICO.aspx, accessed April 15, 2015.

ส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกท รพย และตลาดหลกทรพย (2560 ข.) , ก.ล.ต. เปดรบฟงความคดเหนแนวทางก ากบดแล ICO มงสรางความสมดลระหวางนวตกรรมทเปนประโยชน และการคมครองผ ล งท นอย า ง เหมาะสม , 31 ต ล าคม 2560 , http://www.sec.or.th/th/Pages/News/Detail_News.aspx?tg=NEWS&lg=th&news_no=102&news_yy=2560, accessed April 15, 2015.

ส านกงานเศรษฐกจการคลง (2561), ประกาศแจงเตอนซอ – ขายสกลเงนดจทลอาจเขาขายกระท าความผด ตามพระราชก าหนด การกยมเงนทเปนการฉอโกงประชาชน พ.ศ. 2527, ขาวกระทรวงการคลง ฉบบท 13/2561, 26 มกราคม 2561, https://www.mof.go.th/home/Press_release/News2018/013.pdf, accessed April 15, 2015.

Australia Government Attorney-General’s Department (Dec 2016), Regulating digital currencies under Australia’s AML/CTF regime , https://www.ag.gov.au/Consultations/Documents/AML-CTF/Regulating-digital-currencies-under-Australias-aml-ctf-regime.docx

Banco Santander (2018), Santander launches the first blockchain-based international money transfer service across four countries, April 12, https://www.santander.com/csgs/Satellite/CFWCSancomQP01/en_GB/Corporate/Press-room/Santander-News/2018/04/12/Santander-launches-the-first-blockchain-based-international-money-transfer-service-across-four-countries-.html, accessed April 15, 2015.

Page 14: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 126 - Bank of Thailand · กับคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) คริปโทเคอร์เรนซี

FAQ ISSUE 126 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL.2 : CRYPTOCURRENCIES AND FRIENDS: นวตกรรม พฒนาการ ความเสยง และการก ากบดแล May 7, 2018

กลมงานยทธศาสตรองคกร และฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน 13

บทความน เปนสวนหน งของการศกษารวมเรอง Central Bank Digital Currency และครปโทเคอรเรนซ ระหวางกลมงานยทธศาสตรองคกร สายยทธศาสตรและความสมพนธองคกร และฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน คณะผเขยนขอขอบพระคณ คณจนทวรรณ สจรตกล ดร. วชรา อารมยด ดร. ทตนนท มลลกะมาส ดร. ชญาวด ชยอนนตคณวรางคณา ธ ารงรตน คณศรพมพ วมลเฉลา

คณณชนาฏ ภลสนอง คณบณณร ปณณราช คณชญญา พนธจารนธ คณดาวลย อครกลวาณชย คณวรรณพร ลกษณะสต คณณฐธรรม จฑศรพานช คณธญศญา คณารชตสกล คณตลย เสรมศรวบลย และ คณจรภา เรองศลปานนต ส าหรบค าแนะน า ค าถาม และความชวยเหลอทท าใหบทความนสมบรณยงขน รวมทงความชวยเหลอจากทม FAQ Editor ดร. สรช แทนบญ และ ดร. นครนทร อมเรศ คณะผเขยนขอขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ ทน

Contact authors : ดร. ธรรมรกษ หมนจกร รองผอ านวยการ กลมงานยทธศาสตรองคกร สายยทธศาตรและความสมพนธองคกร [email protected] ดร. รชพร วงศำโรจน ผชวยผอ านวยการ กลมงานยทธศาสตรองคกร สายยทธศาตรและความสมพนธองคกร [email protected]

กษดศ ตนสงวน ผชวยผอ านวยการ ฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน [email protected] เกวล สนตโยดม ผวเคราะหอาวโส ฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน [email protected]

Kharpal, Arjun (2017), Japanese banks are thinking of making their own cryptocurrency called the J-Coin, September 27, https://www.cnbc.com/2017/09/27/japanese-banks-cryptocurrency-j-coin.html accessed April 15, 2018

MAS (2017), MAS clarifies regulatory position on the offer of digital tokens in Singapore, http://www.mas.gov.sg/News-and-Publications/Media-Releases/2017/MAS-clarifies-regulatory-position-on-the-offer-of-digital-tokens-in-Singapore.aspx

Myer, David (2018), China enlists its great ‘firewall’ to block bitcoin websites, Fortune, February 5, http://fortune.com/2018/02/05/bitcoin-china-website-ico-block-ban-firewall/

Nakamoto, Satosh i (2008) , B i tcoin : A Peer -to-Peer E lect ron ic Cash System, http://bitcoin.org/bitcoin.pdf

Narayanan, Arvind, et al. (2016), Bitcoin and cryptocurrency technologies: A Comprehensive Introduction, Princeton University Press

TechTalkThai.com (2018), 14 แบงกไทยรวมสราง Thailand Blockchain Community Initiative ครงแรกในไทย, https://www.techtalkthai.com/14-thai-banks-team-up-to-build-thailand-blockchain-community-initiative/

Wikipedia (2018), Legality of bitcoin by country or terr itory, accessed April 15 , https://en.wikipedia.org/wiki/Legality_of_bitcoin_by_country_or_territory