‌حوكمی‌ڕۆژوو‌بۆ‌كه‌سێكی‌تووش‌بوو‌به‌نه‌خۆشی‌شه‌كره‌

] kurdish – كردي – كوردی [

موحه‌مه‌د‌صاڵح‌المنجدشێخ‌

‌ده‌سته‌ی‌به‌شی‌زمانی‌كوردی‌له‌‌ماڵپه‌ڕیوه‌رگێڕانی:‌ئیسالم‌هاوس

پشتیوان‌سابیر‌عه‌زیز‌پێداچونه‌وه‌ی:

2013 - 1434

‌له‌يجوز‌ومتى‌السكر‌لمريض‌الصوم‌حكم؟الفطر

« الكردية »‌باللغة

المنجد‌صالح‌محمد‌الشیخ

اإلسالم‌دار‌بموقع‌الكردية‌اللغة‌قسم‌فريقترجمة:‌

عزيز‌صابر‌بشتيوانمراجعة:‌

2013 - 1434

‌حوكمی‌ڕۆژوو‌بۆ‌كه‌سێكی‌تووش‌بوو‌به‌نه‌خۆشی‌شه‌كره‌

‌ئه‌م‌پرسRRیاره‌‌ئاڕاسRRته‌ی‌مRRاڵپه‌ڕی‌ئیسRRالم‌پرسRRیار‌و‌وه‌ڵام

كراوه‌‌:

‌‌ماوه‌ی‌چوارده‌‌مانگه‌‌به‌ده‌ست‌نه‌خۆشی‌شRRه‌كره‌یپرسیار‌:

‌نمره‌‌دووه‌وه‌‌ئه‌ناڵێم،‌كه‌‌به‌و‌شه‌كره‌یه‌‌ناسراوه‌‌پێویسRRتی‌به‌

‌من‌هیچ‌جRRRۆره‌‌چاره‌سRRRه‌ریه‌كه‌‌ده‌رزی‌ئه‌نسRRRۆلین‌نRRRییه‌،‌و

‌به‌كارنRRRRاهێنم،‌به‌ڵام‌هێنRRRRده‌‌هه‌یه‌‌پRRRRارێز‌ده‌كه‌م‌و‌كه‌مێRRRRك

‌له‌وه‌رزشیش‌ئه‌نجام‌ده‌ده‌م‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌ڕێژه‌ی‌شه‌كره‌كه‌م‌له‌

‌ئاسRRRتێكی‌دیRRRاری‌كRRRراودا‌بمێRRRنێته‌وه‌،‌له‌‌مRRRانگی‌ڕه‌مه‌زانی

‌ڕابRRردوو‌هه‌نRRدێك‌ڕۆژ‌به‌ڕۆژوو‌بRRووم،‌به‌ڵام‌نه‌متRRوانی‌له‌به‌ر

‌دابه‌زینی‌ڕیژه‌ی‌شه‌كره‌كه‌م‌هه‌مRRووی‌ته‌واو‌بكه‌م،‌ئێسRRتاش

‌سوپاس‌بۆ‌خRRوای‌گه‌وره‌‌وا‌ده‌زانم‌كه‌‌حRRاڵم‌باشRRتره‌،‌هێنRRده‌

‌هه‌یه‌‌كه‌‌ڕۆژوو‌ده‌گRRRرم‌هه‌سRRRت‌به‌‌ئیش‌وئRRRازاری‌سRRRه‌رم

‌ده‌كه‌م،‌ئایا‌واجبه‌‌له‌سه‌رم‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌حاڵه‌مRRدا‌ڕۆژووه‌كRRانم

‌بگرم،‌وه‌‌ئایRRا‌دروسRRته‌‌له‌كاتێكRRدا‌كه‌‌به‌رۆژوو‌ده‌بم‌شRRیكاری

‌خوێن‌بۆ‌ڕێژه‌ی‌شه‌كره‌كه‌م‌بكه‌م،‌چونكه‌‌پێویسRRتی‌به‌‌چه‌نRRد

‌دڵRRRۆپه‌‌خوێنێRRRك‌ده‌بێت‌له‌‌په‌نجه‌می‌بگRRRرم‌؟‌خRRRوای‌گه‌وره‌

پاداشتی‌خێرتان‌ببداته‌وه‌‌.

‌‌سRRRوپاس‌بRRRۆ‌خRRRوای‌گه‌وره‌‌ومیهره‌بRRRان،‌وه‌‌درود‌ووه‌ڵام‌:

‌صه‌ڵات‌وسه‌الم‌له‌سه‌ر‌محمRد‌المصRRطفی‌وئRال‌وبه‌یت‌ویRRار

ویاوه‌رانی‌هه‌تا‌هه‌تایه‌‌.

‌ئه‌وه‌ی‌ڕێگRRRای‌پێRRRدراوه‌‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌نه‌خRRRۆش‌ئه‌گه‌ر‌هRRRاتوو

‌ڕۆژووه‌كه‌ی‌زیانی‌گه‌یاند‌به‌‌ته‌ندروستی‌یRRان‌نRRاڕه‌حه‌ت‌بRRوو

‌له‌سRRه‌ری،‌بRRۆی‌هه‌یه‌‌له‌‌مRRانگی‌ڕه‌مه‌زانRRدا‌به‌ڕۆژوو‌نه‌بێت،

‌یRRRان‌نه‌خۆشRRRێك‌ئه‌گه‌ر‌پێویسRRRتی‌به‌وه‌‌هه‌بRRRوو‌له‌ڕۆژه‌كه‌ی

4

‌مRRانگی‌ڕه‌مه‌زانRRدا‌داو‌وده‌رمRRان‌به‌كRRار‌بهێRRنێت،‌ئه‌ویش‌به‌

‌به‌ڵگه‌ی‌ئه‌م‌ئRRایه‌ته‌‌پRRیرۆزه‌‌كه‌‌خRRوای‌گه‌وره‌‌ده‌فه‌رمRRوێت‌:

‌من‌فعدة‌سفر‌على‌أو‌مريضا‌منكم‌كان‌فمن▬ ام ‌] ♂أخر‌أي

‌‌[‌واتRRا‌:‌هه‌ركه‌سRRێكتان‌نه‌خRRۆش‌بRRوو،‌ئه‌گه‌ر184البقRRرة‌:‌

‌رۆژووی‌گرتبا‌نه‌خۆشRRیه‌كه‌ی‌زیRRادی‌ده‌كRRرد؛‌وه‌‌یRRان‌دره‌نRRگ

‌چاك‌ئه‌بوویه‌وه‌،‌وه‌یان‌زۆری‌بۆده‌هات‌و‌ته‌نگه‌تاو‌ده‌بوو،‌یان

‌ئه‌وجا‌رۆژووه‌كه‌یان‌شRRكاند،‌وه‌یRRان‌هه‌ر‌له‌بنه‌,‌چووه‌‌سه‌فه‌ر

.‌له‌رۆژانی‌تردا،‌به‌‌رۆژوو‌بنه‌وه‌ترۆژه‌وه‌‌نه‌یانگرت،‌ده‌بێ

‌هه‌روه‌ها‌پێغه‌مبه‌ریش‌)صلی‌الله‌علیه‌وسلم(‌فه‌رموویه‌تی‌:

‌«معصRRيته‌تRRؤتى‌أن‌يكRRره‌كما‌رخصه‌تؤتى‌أن‌يحب‌الله‌إن»

‌كه ك‌چRRۆن‌پRRێی‌ناخۆشه روه ‌هه وره واتا‌:‌بێگومRRان‌خRRوای‌گه

‌كRRان ‌مرۆڤه ‌كه ش‌پRRێی‌خۆشه ‌بكRRات،‌هێنRRده مRRرۆڤ‌تRRاوان

‌‌بRRRۆی ‌كه وه ت‌و‌ئاسRRRانكاریانه و‌ڕوخصه سRRRت‌بگRRRرن‌به ده

‌كما» ڕیوایه‌تێكی‌تRردا‌هRRاتووه‌‌كه‌‌فه‌رمRRوویه‌تی‌:‌ داناوون،‌له5

‌ك روه ‌هه وره واتا‌:‌بێگومان‌خRRوای‌گه «عزائمه‌تؤتى‌أن‌يحب

‌عه‌زیمه‌ته‌كRRانی‌خRRوای‌گه‌وره‌‌جێ‌مرۆڤ‌ كهخۆشه‌‌چۆن‌پێی‌

‌سRRت كRRان‌ده ‌مرۆڤه ‌كه ش‌پRRێی‌خۆشه ،‌هێنRRدهبه‌جێ‌بكRRات

‌.‌بۆی‌داناوون ‌كه وه ت‌و‌ئاسانكاریانه و‌ڕوخصه بگرن‌به

‌ ‌ ‌به‌نسبه‌ت‌وه‌رگرتRRنی‌خوێRRنیش‌بRRۆ‌شRRیكاری‌نه‌خۆشRRی‌و‌

‌غه‌یRRRRRری‌ئه‌و‌كRRRRRاره‌ش‌ڕای‌دروسRRRRRت‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌ڕۆژوو

‌ناشكێنێت،‌به‌ڵام‌ئه‌گه‌ر‌هاتوو‌ئه‌و‌خوێن‌گرتنه‌‌زۆر‌بوو،‌باشتر

‌وایه‌‌دوای‌بخات‌بۆ‌كاتی‌شه‌و،‌خRRۆ‌ئه‌گه‌ر‌له‌‌ڕۆژدا‌ئه‌نجRRامی

‌دا،‌ئه‌وه‌‌باشRRتر‌وایه‌‌قه‌زای‌بكRRاته‌وه‌،‌چRRونكه‌‌وه‌ك‌كه‌ڵه‌شRRاخ

‌)ڕه‌حمه‌تی‌خRوایفتRRوى‌الشRيخ‌ابن‌بRاز‌گرتن‌وایه‌‌]‌سه‌یری‌

[‌.‌139ص/2فتاوى‌إسالمية‌ج/ لێ‌بێت(‌بكه‌‌له‌‌كتێبی

نه‌خۆشیش‌چه‌ند‌حاڵه‌تێكی‌هه‌یه‌‌:‌‌

6

‌‌ئه‌و‌نه‌خۆشه‌ی‌كه‌‌ڕۆژوو‌گرتن‌هیچ‌زیRRانێكیحاڵه‌تی‌یه‌كه‌م‌:

‌پێ‌ناگRRات،‌وه‌ك‌هه‌ڵامه‌تێكی‌سRRووك،‌یRRان‌سRRه‌ر‌ئێشRRه‌یه‌كی

‌به‌سیط،‌یان‌دان‌ئێشRRه‌،‌و‌نمRRونه‌ی‌ئه‌م‌نه‌خۆشRRیه‌‌سRRووكانه‌،

‌ئه‌وه‌‌بزانن‌دروسRRت‌نRRییه‌‌رۆژووی‌بRRۆ‌بشRRكێنرێت،‌هه‌رچه‌نRRد

‌هه‌نRRRRدێك‌له‌‌زانایRRRRان‌ده‌ڵێن‌:‌دروسRRRRته‌‌بRRRRۆی‌ڕۆژوه‌كه‌ی

‌كان‌فمن▬ بشكێنێت،‌به‌‌به‌ڵگه‌ی‌ئه‌و‌ئایه‌ته‌ی‌ده‌فه‌رموێت‌:

ا‌منكم RRفر‌على‌أو‌مريض RRدة‌سRR‌من‌فع ام ‌]‌البقRRرة‌: ♂أخRRر‌أي

‌‌به‌ڵام،‌ئێمه‌‌ده‌ڵێین‌:‌ئه‌م‌حوكمه‌‌به‌نده‌‌به‌و‌هۆكاره‌وه‌‌[184

‌ئه‌گه‌ر‌هRRRاتوو‌ڕۆژوو‌شRRRكاندنه‌كه‌ی‌ئاسRRRانتر‌بRRRوو‌بRRRۆی،‌و

‌نه‌خۆشRRیه‌كه‌ی‌له‌سRRه‌ر‌سRRووك‌ده‌كRRرد،‌به‌ڵام‌ئه‌گه‌ر‌هRRاتوو

‌رۆژووه‌كه‌شRی‌شRكاند‌و‌هیچ‌جیRاوازی‌نه‌بRوو،‌ئه‌وه‌‌دروسRت

نییه‌‌ڕۆژوه‌كه‌ی‌بشكێنێت‌و‌واجبه‌‌له‌سه‌ری‌به‌ڕۆژوو‌بێت‌.

‌‌ئه‌گه‌ر‌هRRاتوو‌ڕۆژوو‌گRRرتن‌نRRاڕه‌حه‌ت‌بRRووحRRاڵه‌تی‌دووه‌م‌:

‌له‌سRRه‌ری‌به‌ڵام‌زیRانی‌پێ‌نه‌ده‌گه‌یانRد،‌ئه‌م‌كه‌سRRه‌‌كه‌راهه‌تی7

‌هه‌یه‌‌به‌‌رۆژوو‌بێت‌و‌باش‌ناكات‌ڕۆژوو‌بگRRرێت،‌و‌سRRوننه‌ت

وایه‌‌ڕۆژوه‌كه‌ی‌بشكێنێت‌.

‌‌ئه‌گه‌ر‌هاتوو‌ڕۆژوو‌گرتنه‌كه‌ی‌بوو‌به‌‌مایه‌یحاڵه‌تی‌سێهه‌م‌:

‌ناڕه‌حه‌ت‌بوون‌و‌زیانیشی‌پێ‌گه‌یانRRد،‌وه‌ك‌ئه‌و‌كه‌سRRه‌ی‌كه‌

‌دووچRRRاری‌نه‌خۆشRRRی‌شRRRه‌كره‌‌یRRRان‌گRRRورچیله‌‌و‌ئه‌و‌جRRRۆره‌

‌نه‌خۆشیانه‌‌بووبێت،‌كه‌‌ڕۆژوو‌گRRرتن‌زیانیRRان‌پێ‌ده‌گه‌یه‌نێت،

‌ئه‌وه‌‌ده‌بێت‌ڕۆژوو‌نه‌گRRRRRRRRRRRرن‌و‌حه‌رامه‌‌به‌رۆژوو‌بن،‌به‌م

‌شRRRRRێوه‌یه‌ش‌هه‌ڵه‌ی‌هه‌نRRRRRدێك‌له‌و‌نه‌خۆشRRRRRانه‌مان‌بRRRRRۆ

‌ده‌رده‌كه‌وێت‌كه‌‌له‌كاتێكدا‌ڕۆژوو‌گرتن‌‌ناڕه‌حه‌ته‌‌له‌سه‌ریان

‌بگره‌‌زیانیشی‌هه‌یه‌‌بۆیان،‌به‌ڵام‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدا‌ئاماده‌‌نیین

‌ڕۆژووه‌كانیان‌بشكێنن،‌بۆیه‌‌لێره‌وه‌‌پێیان‌ده‌ڵRRێین‌:‌زۆر‌هه‌ڵه‌

‌ده‌كه‌ن‌كه‌‌كه‌ره‌م‌و‌ڕێزی‌په‌روه‌ردگارتان‌قبوڵ‌ناكه‌ن‌و‌پRRێی

‌ڕازی‌نRRابن،‌و‌زیRRان‌به‌‌خۆتRRان‌و‌ته‌ندروستیشRRتان‌ده‌گه‌یه‌نن،

‌]‌النساء‌: ♂أنفسكم‌تقتلوا▬ خوای‌گه‌وره‌ش‌فه‌رموویه‌تی‌:8

‌‌[‌واتا‌:‌خۆتان‌مه‌كوژن‌]‌سRRه‌یری‌كتێRRبی‌الشRRرح‌الممتRRع29

‌[‌.354-‌352ص/6للشيخ‌ابن‌عثيمين‌ج/

9