fortyfikacje torunskie
DESCRIPTION
ÂTRANSCRIPT
![Page 1: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/1.jpg)
yst o oW awa p plener waWystawa popl erowaen
W 775. rocznice zalozenia miasta torunia
cz z aW 775. ro nice alozeni i sm a ta torunia
![Page 2: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/2.jpg)
2. Przykład budowli pierścienia
wewnętrznego Twierdzy z XIX wieku.
fot. Marzena Samborska
Kosz ry Bramy ubickieja L
rFo t XIV1. W kilka lat po przeniesieniu „do cywila”
w forcie nadal są widoczne ślady po dawnym przeznaczeniu wojskowym.
fot. Jacek Melerski
![Page 3: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/3.jpg)
fot. Maciej Pasieka Fort pancerny z lat 1888-1892. Paterna główna fortu.
FORT I I S iJan II obiesk
3.
![Page 4: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/4.jpg)
fot. Magdalena Tymoszuk
fot. Olga Lipska
Fragmenty zachowanych mechanizmów wież pancernych fortu typu H.P.T.21.
4-5.
![Page 5: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/5.jpg)
Kamień węgielnyz datą rozpoczęciabudowy. fot. Szymon Staszewski
Oryginalna pokrywa kanalizacyjna z nazwą toruńskiego zakładu przemysłu maszynowego. Zabytek rzadko występującyw Toruniu.
fot. Magdalena Tymoszuk
6.
7.
![Page 6: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/6.jpg)
Obrotowa wieża pancerna dla obserwatora piechoty typu W.T.96. fot. Piotr Zarzycki
Labirynt podziemnych potern i licznych pomieszczeń podnosi tajemniczośći atrakcyjność toruńskich fortyfikacji.
fot. Magdalena Tymoszuk
T FOR IV S ó e stanisław Ż łki w ki
8-9.
10.
![Page 7: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/7.jpg)
FORT V
Przykłady graffitti na murach fortów toruńskich.Napisy niemieckie, polskie, czasami angielskie czyrosyjskie występują obok siebie.
fot. Praca zbiorowa uczestników pleneru
r l C ieKa o hodk wicz
11.
![Page 8: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/8.jpg)
Stalowa brama wjazdowa do fortu.Przykład wczesnego wykorzystania nowych zdobyczy techniki XIX wieku związanych z uruchomieniem produkcji stali.
fot. Szymon Staszewski
Koszary szyjowe z mostem nad fosą i bramą wjazdową,przykład budowli fortecznejz połowy XIX wieku.
fot. Szymon Staszewski
12.
13.
![Page 9: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/9.jpg)
Prawe skrzydło koszar szyjowychz widocznymi modernizacjami z lat:- 1887/1888 - pogrubiony strop koszar widoczny nad górnym rzędem okien,- 1910-1914 - zamurowana część okien.
fot. Jacek Melerski
Fragment murowanej przeciwskarpyfosy ze stajnią.
fot. Marzena Samborska
15.
14.
![Page 10: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/10.jpg)
Pozostałość fundamentów barakówmiasteczka poligonowego z czasówII wojny światowej, które wrazz południowym pasem Twierdzy Toruńskiej wchodziło w składobozu jenieckiego stalag XXA.
fot. Stanisław Jasiński
F T VIIOR
Ściana Śmierci na kaponierze barkowejFortu VII, który został zamienionyprzez Gestapo na więzienie dlamieszkańców Torunia i okolic.
fot. Marzena Samborska
e o iuTad usz K śc szko
16.
17.
![Page 11: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/11.jpg)
Klatka schodowa prowadząca z koszar bloku czołowego do schronu pogotowia na wale.
fot. Magdalena Tymoszuk
FORT XII ł łW adysław Jagieł o
18.
![Page 12: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/12.jpg)
Kaponiera szyjowa Fortu XII. Fot. Maciej Pasieka
Jedyny zachowany w Toruniu betonowy fragment przeciwskarpy fosy w fortach pośrednich. Ceglana przeciwskarpa zostałazniszczona podczas ćwiczeń poligonowych w 1910 r. i zrekonstruowana w 1912 r.
fot. Jacek Melerski fot. Magdalena Tymoszuk
19.
20-21.
![Page 13: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/13.jpg)
Blok koszar szyjowych fortu. fot. Jacek Melerski22.
FORT XIV z f mJó e Be
![Page 14: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/14.jpg)
Pozostałości napisów po dawnych użytkownikach: V.P.M. (Verbrauch Pulver Magazin) - podręczny magazyn amunicyjny.
fot. Szymon Staszewski
Fosa wodna fortu o nastrojowej, wcale nie wojskowej scenerii...
fot. Szymon Staszewski
23.
24.
![Page 15: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/15.jpg)
Wnętrze bloku koszar Fortu XIV. Pierwotniemieściła się w nim kuchnia(zarys okapu z lewej).
Okno w bloku koszarz kompletnie zachowanymistalowymi uchwytamido podwieszenia,przesuwania i blokowaniapancernych żaluzji(pokryw) chroniącychwnętrze fortu podczasoblężenia.
fot. Olga Lipska
fot. Stanisław Jasiński
25.
26.
![Page 16: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/16.jpg)
Jedna z izb bloku koszarFortu XIV z zachowanymkominkiem i drewnianą podłogą.
Ślad po wykorzystaniuFortu XIV przez WojskoPolskie; napis wartownika na ogrodzeniu.
fot. Jacek Melerski
fot. Stanisław Jasiński
27.
28.
![Page 17: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/17.jpg)
Fragment ogrodzenia otaczającego magazyn - świadectwo dbałości dawnych architektów i wojskowych o każdy szczegół budowli.fot. Szymon Staszewski
Monumentalna bryła głównego magazynu prowiantowego Twierdzy Toruńskiej z lat 1880-1884.fot. Magdalena Tymoszuk
FORT XV Henryk Dąb ws i ro k
29.
30.
![Page 18: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/18.jpg)
fot. S. Jasiński
przykład budowli pierścieniawewnętrznego twierdzy z XIX wieku.
fot. S. Jasiński
przykład budowli pierścieniawewnętrznego twierdzy z XIX wieku.
Charakterystycznym elementem ozdobnym Twierdzy Toruńskiej są tzw. “rzygacze” w kształcie głowy lwa odprowadzające wodęprzenikającą sklepienie budowli. Jeden z zachowanych żeliwnych odlewów na bloku koszar w Bastionie IV.
fot. Stanisław Jasiński
31.
![Page 19: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/19.jpg)
Stalowa brama na dziedziniecredity Fortu Jakuba. Jeden z ostatnich tego typu zabytków w Polsce i Europie.
F RT JA UBAO K32-33.
fot. Magdalena Tymoszuk
fot. Marzena Samborska
![Page 20: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/20.jpg)
teri ó pa aBa a P ł ncern
Staliwna kopuła pancerna dla obserwatora artyleriitypu 96 - lekka. Jedynyegzemplarz w Polsce.
Barbety w betonowymbloku baterii półpancernej,w których na początkuXX wieku zainstalowano stalowe, obrotowe wieżetypu okrętowego dlaarmat 10 cm.
34.
35.
fot. Magdalena Tymoszuk
fot. Maciej Pasieka
![Page 21: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/21.jpg)
Bateria Eks erym ntaln B IVp e a A Betonowy blok baterii z lat 1895/96 - jedna z pierwszych, tak dużych, betonowych budowli w Europie. W baterii zainstalowanodoświadczalnie prototyp wieży pancernej dla armaty kalibru 10 cm. Jedyny taki egzemplarz na świecie.
fot. Jacek Melerski
fot. Maciej Pasieka
Twierdza nadal skrywafotogeniczne pozostałości militarne.
fot. Olga Lipska
36-37.
38.
![Page 22: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/22.jpg)
Fort Przy ółek Mo t wycz s o
Pozostałości mechanizmu stawidła regulującego poziom wody w fosie. 39-40.
fot. Stanisław Jasiński 2005 r.
fot. Piotr Zarzycki 2008 r.
Strzelnica w murze zamykającym fort od strony szyi. fot. Olga Lipska
41.
![Page 23: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/23.jpg)
fot. Andrzej Domżalski
Droga straży za murem Carnota.Przykład budowli fortecznejz początków XIX wieku.
tio IBas n 42.
Bastion I z murem Carnota (z lewej)i mur ochronny nowejdzielnicy miasta z końcaXIX wieku.
fot. Stanisław Jasiński
43.
![Page 24: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/24.jpg)
fot. Stanisław Jasiński44. Ruiny obiektu zbudowanego w latach 1939-1944.
Schro ob erwa yj y przy Górze a j kiegon s c n Z mo s
![Page 25: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/25.jpg)
fot. Magdalena Tymoszuk
![Page 26: Fortyfikacje torunskie](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022051700/568bd5741a28ab2034988473/html5/thumbnails/26.jpg)
Toruńskie Towarzystwo Fortyfikacyjne
Pro adzą a sz at : St n sła Ja ń i w cy w r t y a i w si skPo wie d y T u row dzali K z szt f a a Mi hał Lipk PF w ru iT r z or ń op a r y o K w , c a z T To n u
wFotografie ykonali: r ż L , e , a z a oAnd zej Dom alski, Olga ipska Jacek M lerski Maciej Pasieka, M r ena S mb rska,
t e , o t a S nSzymon S asz wski Magdalena Tym szuk, Pio r Z rzycki i ta isław Jasiński
O i er t ryczna: Le r ski p eka m y o ch Na ęb
Urząd Miasta Torunia
Druk katalogu dofinansował
Zadanie zrealizowano ze środkówSamorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego