fotografija i-skripta ii

7/24/2019 Fotografija I-skripta II

http://slidepdf.com/reader/full/fotografija-i-skripta-ii 1/10

FOTOGRAFIJA I-skripta II

OŠTRINA I DUBINSKA OŠTRINA

Kad je riječ o pojmu oštrine, neoštrine i dubinske oštrine, treba imati na umu da je pojam oštrine jedančisto fotografski pojam. On je jako bitan element u fotografiji s tehničkog aspekta kojim se koristimo u

likovne svrhe. Oštrina i dubinska oštrina su zbog toga jedan elemenat fotografskog procesa koji se postižeodređenim sredstvima, međutim, pri sprovođenju tog procesa treba imati u vidu ne samo tehničko-optičkustranu, nego i estetsku stranu problema.

Oštro reprodukovana slika je ona koju daje objektiv na filmu na taj način što se zraci koji prolaze od predmeta koji se snima, po prolazu kroz objektiv, presjecaju u onoj ravni u kojoj je film. Da bi se zracikoji prolaze od snimanog objekta prelomili kroz objektiv i presjekli tačno u filmu, potrebno je podesitiodstojanje od objektiva do filma, uoštriti aparat. Ustvari to se zove akomodacijom, kod oka se ona dešavanesvjesno. Ljudsko oko je najbolji primjer. Ljudsko oko predstavlja objektiv, a zjenica blendu odnosnodijafragmu. U ovom slučaju blenda igra veliku ulogu.

Blenda/dijafragma je prstenast uređaj smješten između stakala objektiva, koji pomoću tanskih metalnih

listića može da koncentrično smanjuje i povećava otvor objektiva. Ona je uvijek smještena u optičkomcentru objektiva, kontroliše količinu svjetlosti koja prolazi kroz objektiv. Slika se izoštrava tako što svesvjetlosne zrake koje prolaze kroz objektiv i dolaze iz različitih pravaca stavljamo u istu ravan(senzor/film), tj. imamo fokus odnosno tačku fokusa.

Dubinska oštrina podrazumijeva smiještanje planova, individualno i subjektivno tj. Oštra slika će bitisamo kod onog plana čije odstojanje odgovara odstojanju od objektiva do aparata filma. Veličina prostoradubinske oštrine zavisi od otvora dijafragme, od žižne daljine objektiva i od udaljenosti aparata od predmeta koji se snima. Ustvari, dubinska oštrina je udaljenost između najbliže i najdalje tačke koja nafotografiji izgleda oštro. Što je otvor blende veći to je prostor dubinske oštrine manji i obrnuto. (npr. kodljudskog oka je primjer kad se skinu naočale kod onih koji slabije vide, šta se dešava...)

Kod širokougaonih objektiva je na primjer poblem dubinske oštrine od 110-50⁰ i deformisanje

prostora(linija perspektive), ne mogu se praviti zone koje mogu kod teleobjektiva, dok teleobjektivi

imaju prostor manje dubinske oštrine.

Kompaktni aparati ne mogu praviti razlike, SLR I DSLR imaju puno veće razlike i može se s njimapuno postići. Što se otvora blende tiče na primjer:

- kod f/22 je najmanji otvor blende, zadnji plan i prednji plan su oštri

-kod f/4 je veći otvor blende i prednji plan je mutniji

-kod f/8 je srednji otvor i zadnji plan je malo mutan, a prednji plan je izoštren dok zadnji ostavlja unekoj prividnoj oštrini...

Uvijek se izoštrava srednja vrijendost kako bi se dobila maximalna oštrina i u prednjem i zadnjemplanu. Posebnu vrstu objektiva predstavljaju Bokeh objektivi koji su specijalni objektivi za

postizanje specijalno estetske mutne fotografije. Ime dolazi od japanske riječi bo-ke što znači„estetska kvaliteta neoštrine“. Odstojanje u kojem se stvara slika sa tako malim difuznim kružićimanaziva se tolerancija oštrine. Prostor dubinske oštrine je utoliko manji ukoliko je otvor objektivaveći, a prostor dubinske oštrine je utoliko veći ukoliko je otvor objektiva manji.



KAMERA

Instrument kojim se služimo u cilju stavaranja fotografske slike je fotoaparat/kamera. Preteća jebila kamera obskura i sa njom ustvari ima zajedničko samo mračnu komoru.

Imamo 3 vrste kamera:

-malog formata (SLR i s kulovanim telemetrom)

-srednjeg formata (jednooka i dvooka refleksna)

-velikog formata (klap i kardan kamera).

Kamera je zapravo poput kista s kojim crtamo, bez nje nema fotografije. Odkako je nastala kamera

obskura, pa preko razvića same kamere ona se sve više i više smanjivala. Oštrina i briljantnost slike,odnosno količina detalja koje ćemo imati na slici, zavisi od toga kolika je površina negativa na kojisnimamo. Ako želimo veću količinu detalja i veću oštrinu onda nam je potrebno snimanje s

kamerom velikog formata. Uz veliki format ide i proporcionalno i duža žižna daljina objektiva, a kaoposljedica toga mala dubinska oštrina pri snimanju. Usljed toga smo prinuđeni na snimanje smanjim otvorom blende i drugim ekspozicijama, što nam onemogućuje da kamerom velikogformata snimamo druge predmete osim statičkih. Nasuprot tome, s kamerom malog formata jepotpuno obrnuta stvar. Imamo kraće žižne daljine, veću dubinsku oštrinu i mogućnost snimanajvećim otvorima blende i kraćim ekspozicijima, pogodne su za snimanje živih objekata i pokretnihscena, ali te sposobnosti plaćaju manjim negativom kao i manjom količinom detaljai manjomoštrinom snimka.

Kamera je optički, mehanički i elektronski veoma složen element. Da bi smo zabilježili svjetlosnizapis potrebna nam je fotografska emulzija/negativska emulzija. Format negativa je veličinanegativa koji kamera snima tj. kad se pvećava format povećava se i količina detalja i oštrinaodnosno kvaliteta reprodukcije.

Elementi kamere: Kamera je mračna komora u kojoj je na prednjoj strani objektiv, a na zadnjojmat staklo ili fotografska ploča.

Kamera se sastoji od tri osnovna dijela:

1.prednji dio-optički sistem, tj. objektiv s dijafragmom, zatvaračem itd...

2.srednji dio-ili kućište aparata koji odgovara mračnoj komori aparata

3.zadnji dio-u kojem je smješteno mat staklo, kaseta sa pločom ili filmom, uređaj za transport filmaitd...

Zatvarač određuje količinu svjetlosti koja utiče na negativsku emulziju odnosno ekspoziciju. Od

toga kolik o vremena prođe od otvaranja i zatvaranja zatvarača zavisi dužina ekspozicije. Imamodvije vrste zatvarača: centralni i fokani, koji su voja imena dobili prema mjestima gdje se nalaze.

Centralni zatvarač- nalazi se u optičkom centru odmah kod ili iza blende. Sasatavljen je od metalnih

listića koji koncentrično otvrajaju i zatvaraju objektiv, slično kao dijafragma, s tim što se ovootvranje/zatvaranje vrši funkcionisanjem samog mehanizma koji pokreće listiće, otvara ih i zatvaraoslije određenog vremena i time se određuje dužina ekspozicije. Najpoznatiji su „Synchrocompur“zatvrači.



Fokalni zatvarač- se nalazi ispred samog filma aparata odnosno u žiži/fokusu objektiva. Ima zavjesekojima otvara i zatvara prolaz svjetlosnih zraka koje dolaze od objektiva. Najčešće se primjenjujekod kamera malog formata.

Skala ekspozicije je veoma bitna jer se njome određuje koliko će zatvrač dugo biti otvoren. Brzinaekspozicije kojom će zatvarači eksponirati određuje se po skali ekspozicije, koja je smještena ili na

objektivu, neposredno uz mehanizam centralnog zatvarača, ili na kućištu aparata kao što je to slučajs aparatima malog formata odnosno koje imaju fokalni zatvarač. Ekspozicija je ekspanzija filma nasvjetlost, odnosno koliko će dugo trajati to eksponiranje. Oznake na skali su: T B 1 2 4 8 15 30 60

125 250 500 1022... Što je broj veći kraća je ekspozicija.

Sinhronizacija s flešom služi kako bi se podesilo otvaranje zatvarača s bljeskom fleša. Postojedvije vrste fleša: elektronski (X) i vaku-fleš (M). Elektronski fleš proizvodi bljesak gotovo trenutno,dok kod vaku-fleša imamo određeno vrijeme od kontakta do bljeska.

Tražilo nam nudi mogućnost uvida koliki ćemo prostor zahvatatiti prilikom snimanja. Ustvaritražilo je poput neke lupe, jer kroz njega gledamo. Kod kamere velikog formata mat staklopredstavlja osnovni tip tražila.

Uz ovaj pojam veže se usko i pojam paralakse. Paralaksa se dešava kod kamera s kuplovanimtelemetrom i dvookih refleksnih kamera zbog toga što kad gledamo kroz tražilo vidimo jedno, a nanegativu će nam biti kao odsječen jedan dio; ustvari optički sistem za viziranje u tražilu je izvanoptičke ose objektiva kojim se snima.. Takođe se pojavljuje kod jednookih refleksnih kamera i kodkamera velikih formata kad se slika priprema na mat staklu. Paralaksa se najčešće pojavljuej kodsnimanja malih odstojanja na svim kamerama kod kojih je optička osa tražila na odsto janju od

optičke ose objektiva kojim se snima.

Telemetar kontrolište uoštravanje kod kamera malog formata s kuplovanim telemtrom i „press“kamera velikog formata. Uoštravanje je brzo i precizno, pogodno za snimanje brzih snimaka prislabijem svjetlu i snimanju s flešom.

Stativ- još jedan element kao dodatak kameri, koji se korisi kad imamo malo izvora svjetlosti, npr.noću ili za snimanje u studiju. Fotaparat se onda stavlja na stativ i snima se kako bi se dobilamaximalna oštrina.

KAMERA VELIKOG FORMATA

Kamera velikog formata se direktno veže uz profesionalne fotografije. Ova kamera je posebnousmjerena na snimanje industrijskih i reklamnih fotografija, kao i snimanja umjetničkih djela i sl.Format negativa bitno razdvaja tehniku snimanja kamerom velikog formata od tehnike snimanja

ostalim kamerama. Veliki format negativa obično karakterišu velika oštrina, bogatstvo detalja,odlična reprodukcija strukture materijala snimanog objekta.

S obzirom na to da se pozitivi sa velikog formata negativa manje povećavaju, filmovi se mogu

razvijati do snažnijih gradacija i pri tome iskorištavati njihova osjetljivost, s tim da ne moramobrinuti oko zrnatosti i potpunosti negativa. Kod ove kamere svaki snimak možemo razviti posebno irazvijanje svakog snimka prilagoditi uslovima snimanja i svrsi koju ćemo da postignemo.



Mana je to što ova kamera nije za brz rad. Pri snimanju kamerom velikog formata, slika se

priprema na mat staklu koje je veličine negativa. Podešavajući cijelu sliku na mat staklu moguće jeutjecati na sve elemente od kojih zavisi fotografska slika (kompozicija slike, ugao zahvatanja,

perspektiva...).

Veliki format =velika oštrina+bogatstvo detalja+odlična reprodukcija strukture materijalasnimanog objekta (formati 6x9, 9x12, 13x18, 18x24 cm i veće...)

Kamere velikog formata imaju mračnu komoru u vidu meha koji dopušta veliku izvlaku kamere ipokretljivost prednjeg i zadnjeg dijela kamere, čime utičemo na decentriranje. Kod savremenihkamera velikog formata postoje uglavnom dva tipa: kutija tip i tzv. „kardan“ kamere.

Kutija tip / Klapp-kamera se prilkom snimanja otklapa, a u poklopcu se nalaze šine po kojimaklizi nosač objektiva. Kod boljih kamera šine su trostruke. Najčešće kamere ovog tipa su: LINHOFTechnika, MICRO TECHNIKA, SPEED GRAPHIC. Savremene kamere se izrađuju od metala, a ima ih iod plemenitog drveta. Ove kamere su veoma praktične za snimanja na putovanjima, terenu i sl. Jer

su lakše. Sastoji se od dvije ploče, nosača objektiva, šina po kojima se kreće i mat ploče.

„Kardan“ kamere su kamere kod kojih i prednji i zadnji dio klizi po jednoj šipki koja je nosač cijelekamere. Ove kamere su pogodnije za snimanje u studiju, jer su manje pogodne za prenošenje uodnosu na Klapp-kamere. Također, ove kamere imaju znatno veće mogućnosti za adaptiranje i

mijenjanje formata, objektiva, dijelova i izvlake, te mjehova. Mjehovi se mogu nastaviti jedan na

drugi i na taj način postići skoro neograničena dužina izvlake. Najpoznatije kamere ovog tipa su:SINAR, LINHOF, ARCA. Omogućuje posmatranje onga št o smo zahvatili, kako bi smo mogli uticati na

oštrinu i dubinsku oštrinu. Mračna komora je u obliku mjeha koji dopušta veliku izvlaku ipokretljivost kamere. Pogodne su za snimanje u studiju i za statične motive, jako je teška.

Objektivi se kod kamera velikog formata mogu mijenjati u zavisnosti od želje korisnika jer nemaograničenja u njihovom adaptiranju. Uglavnom je riječ o statičnim objektivima koji nemaju velikusvjetlosnu jačinu, pravilna je reprodukcija perspektive, ima korekciju aberacija i dobru ortoskopiju

horizontalnih i vertikalnih linija.

Kod kamera velikog formata objektivi su montirani na pločicama nosačima objektivapričvršćenim na prednji dio kamere. Pri izboru optike za kameru važno je voditi računa o tome daobjektiv pokriva format, ali i zbog decentriranja da objektiv pokrije veću površinu od negativakamere. S obzirom na to da se kamerama velikog formata snimaju statični objekti i da se radipostizanja dubinske oštrine skoro uvijek snima sa malim otvorima objektiva , objektivi namijenjeni velikom formatu nemaju veliku svjetlosnu jačinu. Pri tom se koriste dupli

anastigmati u cilju poboljšanja. Neke kamere velikog formata imaju centralne zatvarače smješteneu objektivu. Kamere za press fotografije imaju po dva zatvarača – centralni i fokalni. Pored fokalnih

javljaju se i elektronski i mehanički koji su mnogo precizniji. Osnovni način kontrole snimka kodkamere velikog formata je posmatranje slike na mat staklu. Pojedine kamere namijenjene

novinskoj fotografiji imaju ugrađene tražilo i telemetar. Za snimanje kamerama velikog formataupotrebljava se sječeni film (plan) i ploče. U posljednje vrijeme se koristi samo sječeni film, koji jekao materijal praktičniji, lakši za transport i obradu, i pritom sigurniji jer nije podložan lomljenju



kao staklene ploče. Film se stavlja u kasete, obično dvostruke. Sve kamere velikog formata imajuadaptere koji omogućuju snimanje na rol filmu. Za kamere velikog formata postoji veći asortimannegativa nego za kamere srednjeg i malog formata.

Decentriranje predstavlja tehniku koja se koristi u snimanju prilikom mijenjanja centra fotografije,

zato što se kod svih modernih kamera velikog formata mogu mijenjati položaji dijelova kamere. Značajno je kod snimanja arhitekture i reklamne fotografije. Služi da bi se ispravila perspektiva iproširio prostor dubinske oštrine. Decentriranje pomoću objektiva je najlakši način decentriranja.Osnovni efekti pri decentriranju su naginjanje kamer i naginjanje mat stakla.

Posljednjih godina je ova tehnika uvedena i kod kamera malih i srednjih formata, ali se znatno

razlikuju u odnosu na kameru velikog formata. Decentriranje objektiva i kamere se sprovodi da bi

se postigla dva cilja: da bi se ispravila perspektiva i da bi se proširio prostor dubinske ošt rine, a sve

ovo u skladu sa mogućnostima optike i kamere.

Tehnika snimanja uz primjenu decentriranja je vezana za reprodukciju perspektive na fotografskoj

slici. Fotografska perspektiva je centralna projekcija čiji je centar projiciranja objektiv aparata. Ovase perspektiva ni po čemu ne razlikuje od geometrijske centralne projekcije, osim što je kodfotografske slike projekcija okrenuta naopako u odnosu na objekt. Ova perspektiva odgovara

perspektivi koju vidimo okom tako da nam ona izgleda prirodno i normalno. No, nesporazumi se

javljaju pri snimanju arhitektonskih objekata i motiva koji su karakteristični po vertikalnimlinijama. U ljudskoj glavi se ukošenost pojedinih arhitektonskih dijelova automatski korigira. Akoprilikom snimanja nismo perspektivu korigirali, slika djeluje neprirodno zbog ukošenih linija. Zbogtoga se koristi decentriranje u cilju ispravljanja perspektive. Ako jedan prostor snimamo sa istog

mjesta (odstojanja), registracija perspektive je uvijek ista ma koju žižnu daljinu mi korist ili. Mijenja

se samo prostor koji je zahvaćen u sliku. Dakle, perspektiva je uvijek posljedica odstojanja sa kojegse snima.

*Decentriranje objektiva

Najjednostavniji postupak decentriranja je postupak decentriranja objektiva. Pomijeranje pločicenosača objektiva omogućuje nam da u snimak zahvatimo prostor koji se nalazi izvan nivoa u kojemse nalazi kamera, a pritom će kamera ostati horizontalna. U tom slučaju će vertikalne linije ostatiparalelne. Ovaj slučaj se često javlja kod snimanja nekih objekata u enterijeru. Decentriranje

objektiva je ograničeno mogućnostima optike kojom se snima. Kamere velikog formata uglavnomimaju objektive čija sposobnost pokrivanja negativa znatno premašuje format na kome se snima štoomogućuje decentriranje. Ukoliko se pri decentriranju prijeđe granica pokrivanja objektiva nasnimku se dobijaju zamračeni krajevi. Taj postupak se naziva vinetiranje. Kod nekih objektiva sezona slike blizu granice pokrivanja pojavljuje sa smanjenom oštrinom. Granica pokrivanja objektiva

se obično dosta povećava zatvaranjem dijafragme. Ako se objekt snimanja nalazi toliko više ili nižeod nivoa u kome se nalazi kamera da samim decentriranjem objektiva ne može da se obuhvatiželjeni prostor, kamera se mora ukositi naviše a perspektiva vertikalnih linija koja tom prilikom

nastupi može se ispraviti tako što se mat staklo kamere nagne tako da dođe u paralelan položaj sapovršinom objekta koji se snima, čime se dobije ispravljena perspektiva vertikalnih linija ali naračun oštrine koja se postiže zatvaranjem dijafragme.



*Decentriranje u cilje povećanja zone dubinske oštrine

Ako se u prethodnom slučaju pomijeranja mat stakla, mat staklo pomjeri u suprotnu stranu,perspektiva bi se još više povećala te bi se dobila oštrina po cijeloj površini objekta sa punimotvorom objektiva, čime se postiže mnogo veća zona dubinske oštrine. Kod snimanja objekata pod

uglom decentriranjem kamere se postiže potpuna oštrina pri najvećem otvoru objektiva. U ovomslučaju objekti su vertikalni u donosu na ravan objekta koji snimamo i prema kome smo

decentrirali kameru, bivaju reprodukovani po pravilima otvora dijafragme. Primjena tehnike

decentriranja zahtjeva određenu uvježbanost i iskustvo prema utvrđenim efektima decentriranja, ato su: naginjanje kamere, decentriranje objektiva naviše ili naniže, naginjanje mat stakla inaginjanje objektiva. Naginjanje kamere predstavlja nejneo odstupanje od horizontalnog položajačime možemo snimiti prostor koji se nalazi više ili niže od nivoa u kome je kamera. Posljedica

naginjanja kamere je reprodukcija vertikalnih linija u perspektivi.

Decentriranje objektiva naviše ili naniže omogućuje snimanje objekata viših ili nižih od nivoakamere a da se pri tom ne mora naginjati kamera, pri čemu se vertikalne linije javljaju kao

paralelne. Naginjanje mat stakla utiče na reprodukciju perspektive na slici. Mat staklo kao planprojekcije svojim uglom koji zauzme u odnosu na objekt, prouzrokuje određen perspektivni izgled. Naginjanje objektiva ne utiče na reprodukciju perspektive već samo na rasprostiranje oštrine. Upraksi se ova pokretanja kamere ne izvode izolovano, nego se kombinuju i simultano upotrebljavaju

u svrhu postizanja nekog cilja.

KAMERA 35 mm

Kamere malog formata su najrasprostranjenije u fotografskom svijetu. Sa prvim usavršavanjemfotografske kamere, Kodak kamerom i pronalaskom suvih ploča, nastale su i minijaturne kamere uraznim oblicima. Sve te minijaturne kamere su ustvari bile umanjene velike kamere koje su se samo

razlikovale po dimenzijama, a minijaturizacija predstavlja više smetnju nego korist. Kamera malog

formata je nastala pojavom Leica aparata, a time nastaje i jedan novi sistem koji se razvio na osnovi

ideje Oskara BARNACKA (1913.). Fotografija malog formata ima za temu čovjeka. Kamera malogformata je lak o prenosiva, malih dimenzija, brza u manipulaciji, koja zahvaljujući objektivimavelikih svjetlosnih jačina može da napravi snimak u bilo kojim okolnostima, u stanju je da stvarabrze, neposredne fotografije, bez namještanja i poziranja. Prva kamera malog formata, koja je

odmah postala simbol i pojam nove fotografske tehnike je kamera Leica. Njen konstruktor je Oskar

Barnack. Prvi objektiv za ovu kameru je Elmax. Objektivi na kameri se mogu mijenjati, primjenjuje

se i telemetar spojen u mehaničku cjelinu sa uređajem za izoštravanje (tzv. kuplovani telemetar).Pored Leica-e se javila još jedna kamera pod nazivom Contax koja se uporedo razvijala s razvojemLeica-e.

Veoma je jednostavno rukovati ovim kamerama. Snimanje kamerom malog formata u odnosu na

snimanje kamerom velikog formata se razlikuje što u prvom snimanju koristimo velike otvoreobjektiva. S obzirom na kratke žižne daljine objektiva na kamerama malih formata, dovoljna



dubinska oštrina se pojavljuje već kod dosta velikih otvora, što presudno utiče na mogućnostsnimanja kratkim ekspozicijama. Tehnikom snimanja fotografije na malim formatima su se u

historiji upražnjavale tzv.“fotografije u letu“. Negativski materijal koji se upotrebljava za snimanjekamerama malog formata je standardna perforirana filmska traka širine 35 mm. Na komadu filmadužine 160 cm se dobije 36 snimaka čija je veličina negativa 24x36 mm. Po širini standardne

filmske trake, kamere malog formata se najčešće nazivaju kamerama 35 mm. Film se nalazi ukaseticama koje ne propuštaju svjetlost tako da se punjenje i pražnjenje kamere obavlja nasvjetlosti. Za sve bolje kamere malog formata, proizvode se originalne kasetice koje fotograf sam

puni filmom. Kad se radi o snimanju na malom formatu, uvijek treba imati na umu to da su ovi

negativi namijenjeni jakim povećanjima, pri čemu najmanje oštećenje negativa postaje veomavidljivo. Film za kamere malog formata je u principu normalna kino traka koja se koristi za

kinematografska snimanja.

Kod skoro svih kamera je premotavanje filma vezano za navijanje zatvarača. Kad se premota film zasljedeći snimak, zatvarač je spreman za snimanje čime se onemogućuje slučajna dvostrukaekspozicija jednog negativa. Kamera posjeduje i brojčanik snimaka koji registruje broj eksponiranih

snimaka. Kod boljih kamera brojčanik automatski registruje snimke. Prilikom stavljanja filma uaparat, poslije zatvaranja aparata potrebno je dva puta pritisnuti obarač na prazno i dva putapremotati film da bi kroz kapiju aparata prošao i prethodno osvjetljeni dio koji je bio izvan kasetice.Kad je film cio eksponiran, pokrene se posebna polugica na aparatu sa oznakom R čime se isključimehanizam koji pokreće film unaprijed i tako se vrati film natrag u kasetu. Postoje i motori za brzo

i automatsko snimanje koji mogu čak snimiti 4 snimka u sekundi. Kamere malog formata imajuredovno fokalne zatvarače. Ovakvi zatvarači su za ovu tehniku fotografije posebno pogodni jeromogućuju jednostavnu i brzu izmenu optike što se veoma mnogo praktikuje kod snimanja na

malom formatu. Kod niza kamera je zatvarač na elektronski pogon.

Postoje dvije vrste kamere malog formata: refleksna i s kuplovanim telemetrom.

*Kamere sa kuplovanim telemetrom

S ovom kamerom imamo brzinu snimanja, ona je najbrža i najdirektnija, slika se posmatra u tražiluu kome je smješte i okular telemetra. Leica, kao prva maloformatna kamera je kamera sa

kuplovanim telemetrom, ali postoje dvije familije: Leica M sa kuplovanim telemetrom, i Leicaflex –

jednooka refleksna kamera. Osnovni kvalitet kamere sa kuplovanim telemetrom je ujedno i osnovni

kvalitet kamere malog formata – brzina snimanja, pa je ova kamera u svakom slučaju nabrža inajdirektnija. Kod kamere sa kuplovanim telemetrom se slika posmatra u tražilu u kome jesmješten i okular telemetra. Istovremeno se vidi izrez slike i odstojanje na kome je postavljena

oštrina. Slika u tražilu je kod novih modela iste veličine kao što bi bila gledana golim okom beztražila, što omogućuje fotografima da prilikom snimanja gledaju sa oba oka prostor koji snimaju, atime i bolju preglednost. Kod ovih kamera se javlja paralaksa, jer je osa tražila izvan ose objektiva.Ta paralaksa se uspješno kompenzira automatskim uređajem za korekciju, ali kod snimanja sa

veoma malih odstojanja se javlja kao krupan nedostatak. Kod Leica-e se primjenjuje jedan poseban

uređaj Leica Visoflex koji kameru sa kuplovanim telemetrom pretvara u refleksnu. U posljednjevrijeme kamera sa kuplovanim telemetrom doživljava novu afirmaciju. U Kanadi je rekonstruiran



model Leica M 4, a zatim M 4P. Najnoviji model je Leica M 6 koja predstavlja vrhunac u

fotografskom svijetu.

*Refleksne kamere malog formata

Ovo je najrasprostranjenija vrsta kamere , razlika je u načinu gledanja i pripremanju slike, odsustvuparalakse u odnosu na jednooku refleksnu kameru.

Direktne refleksne kamere malog formata ili jednooke refleksne kamere su najrasprostranjenije u

fotografskom svijetu. Prva ovakva kamera se javila poslije Leica-e pod nazivom Exacta. Razlika

između ove kamere i kamere sa kuplovanim telemetrom u tehnici snimanja nije utvrđena, alipostoji razlika u pripremanju i gledanju snimka. Kod kamere sa telemetrom i tražilom se u okularupraktično vidi sam snimani prostor ograđen okvirom koji pokazuje šta objektiv zahvata u snimak,pri čemu fotograf ne mora upotrijebiti imaginaciju za buduću sliku. Kod refleksne kamere se na mat

staklu aparata vidi slika koju stvara objektiv, pa imaginacija nije potrebna. Zbog ovoga je refleksna

kamera više u upotrebi od kamere sa kuplovnim telemetrom. Također, kod refleksne kamere nijeprisutna paralaksa. Slika koja se vidi na mat staklu aparata je slika koju objektiv kamere stvara na

filmu. Moderne refleksne kamere redovno imaju između okulara i mat stakla penta prizmu tako dase kroz okular vidi krupna pregledna slika. Kod skoro svih savremenih kamera se u penta prizmi

nalazi i svjetlomjer koji mjeri osvjetljenje kroz objektiv. Sve bolje refleksne kamere imaju u

objektivima dijafragmu sa tzv. automatskim preselekcijom, što znači da se snimak izoštrava tokompripreme. Najpoznatije refleksne kamere su: Nikon, Canon, Leicaflex, Minolta, Contax, Exacta,

Praktica.

KAMERA SREDNJEG FORMATA

Uskoro nakon pojave kamere malog formata 1928. Godine pojavljuje se i kamera srednjeg formata.(k amera srednjeg formata Rolleiflex je slična pojavi kamere malog formata Leica , obe su se pojavile kao

sasvim moderna koncepcija). Za razliku od kamere malog formata ima znatno veću površinu negativa, štoobezbjeđuje mnogo veću količinu detalja na snimcima, dok je manipulacija savremenom kamerom

srednjeg formata mnogo brža i praktičnija nego kamerom velikog, a skoro isto tako direktna kao

rukovanje kamerom malog formata. Drži se u visini kukova i drugačije se tretira od kamere malogformata.

Formati kamere srednjeg formata su 4x6 i 6x6. Roll traka je imala od 10-20 mjesta za snimak na filmu i

poznata je kao 120 S. Postoje dvije vrste kamere srednjeg formata: jednooka refleksna kamera i dvooka

refleksna kamera.

Dvooka refleksna kamera zapravo predstavlja kao dvije kamere spojene u jedan instrument, u kome

jedna kamera služi kao tražilo dok druga ista takva snima. Konstruisao ju je Heidecke. Tražilo kodrefleksne kamere je mat staklo veličine negativa, u ovom slučaju 4x6 ili 6x6, što je dovoljno velika površina da se na njoj može pregledno kontrolisati kompozicija snimka, perspektiva, raspored oštrine ioštrina. Iznad mat stakla se nalazi lupa koja povećava sliku na mat staklu i omogućuje precizno

uoštravanje. Dvooke refleksne kamere omogućuju dobar uvid u to što se snima i odličnu kontrolu

snimanja.



Kod snimanja sa dvookom refleksnom kamerom se pojavljuje paralaksa između slike u tražilu i slike nanegativu, usljed toga što jedan objektiv posmatra sliku u tražilu, a drugi snima na filmu. Paralaksa je

jednaka odstojanju optičkih osa jednog i drugog objektiva. Većina boljih kamer aima ugrađen uređaj zakorekciju paralakse.

Jednooka refleksna kamera za razliku od dvooke nema problem paralakse. Prva ovakva kamera je

Hasselblad 1948. koja je konstruisana po sistemu modula. Osnovna tri elementa kamere su kućište,objektiv i kaseta s filmom. Tražilo je kao i kod većine kamera mat staklo veličine negativa, koje je uovom slučaju i samo izmjenjivo. Tražilo je također snabdjeveno lupom, a može se na njemu primjenjivati i penta prizma kojih ima nekoliko vrsta. Kod ovih kamera isti objektiv stvara sliku na mat staklu i filmu.

Ogledalo koje reflektuje sliku od objektiva prema mat staklu je pomično, tako da se u trenutku kad se pritisne obarač za ekspoziciju, ogledalo podigne, a objektiv eksponira sliku na filmu.

FOTOGRAFSKA EMULZI JA

Emulzioni sloj koji je mješavina želatina i footosjetljivog materijala naziva se fotografska emulzija. To ej

ustvari ravnomjeran sloj želatina koji u sebi sadrži vrlo fino raspoređene čestice halogene srebrne soli.

Materijal osjetljiv na svjetlost koji se upotrebljava u fotografiji sastoji se od želatina u kome su umješanesrebrne soli. Ove soli su srebro bromid, srebro hlorid i srebro jodid, tzv. halogene srebrne soli. Ove soli su

nepostojanja jedinjenja koja se razlažu pod uticajem svjetlosti, a srebro pri tom izdvaja u sitna crna zrnca.Osjetljivi sloj biva osvjetljen mnogo manjom količinom svjetlosti(kod emulzija sa indirektnim

zacrnjenjem) nego što je to bio slučaj kod emulzija sa direktnim zacr njenjem, na njemu se najprije

pojavi latentna slika, koja se tek posredstvom razvijača pojavi kao vidljiva negativna ili pozitivna slika.

Želatin je masa koja sadrži ta zrnca u sebi i ne dozvoljava da se ona grupišu povećavajući tako njihovuosjetljivost.

Osvjetljavanje/odmjeravanje svjetlosti koju treba da emulzija primi od objektiva u paratu naziva se

ekspozcijom. Ekspozicijom nastaje latentna slika, koje u bukvalnom smislu nema, postoji samo

mogućnost da se pojavi u razvijanju.

Osim srebro nitrata i nekih kompleksnih soli, srebrne soli se ne rastavaraju ili veoma teško rastvaraju u

vodi. Sve tri halogene srebrne soli su osjetljive na svjetlost, ali njihova osjetljivost nije ista za sve dijelove

spektra. Osobina želatina je da nabubri u vodi i ima presudan uticaj na tehniku razvijanja jer bubrenjemželatin postepeno prima u sebe rastvorene razvijačke supstance koje, u jendom procesu koji se možekontrolisati, redukuju osvjetljenja zrnca halogenih srebrnih soli.

Od toga kako je emulzija senzibilirana zavisi kako će reprodukovati boje, dok od dimenzije zrnasrebrnih halogenida u njoj i finoće emulzije zavisi njena sposobnost razlaganja detalja i oštrina snimka. U principu, osjetljivije emulzije imaju krupnije zrno i mekšu gradaciju, a manje osjetljive emulzije sitnije

zrno, tvrđu gradaciju i veći kontrast.



Zrake svjetlosti koje stvaraju sliku na površin/podlozi emulzije odnosno ogledaju se na njoj ima za

posljedicu da oko svake svjetle tačke se stvori svi jetli kružić koji utiče štetno an oštrinu slike. To senaziva halo efekat.

Zbog toga postoji antihalo sloj koji je premaz između podloge i emulzije i služi da spriječi svjetlosnezrake da se ogledaju u površini stakla ili celuloida na koje je nanesena emulzija. Antihalo sloj je običnoone boje na koju je određena emulzija najmanje osjetljiva.

Da bi emulzija stekla osjetljivost na sva zračenja vidljive svjetlosti prilikom njene proizvodnje pristupa sesenzibilizaciji (osjetljivost na bijelu svjetlost). Senzibilizacija označava to na koje je boje svjetlosnihzračenja film osjetljiv.

Osnovne dvije kategorije senzibilizacije su ortohromatska i panhromatska ,od onih koje registruje oko, a

postoji još i ona za infracrvene zrake koje ljudsko oko ne registruje.

Ortohromatska senzibilizacija ispravno reprodukuje boje, jer se njen pronalaz veže za proširivanjeosjetljivosti emulzije i na ostale boje, dok panhromatski materijali imaju tako izbalansiranu

senzibilizaciju da svaku boju reprodukuju prema njenom valeru u sivom tonu.

Osjetljivost emulzije označava to koliko je emulzija osjetljiva na svjetlost, odnosno koliko treba

eksponirati emulziju da bi se dobilo na negativu određeno zacrnjenje. Oznaka za osjetljivost je ASA(ISO)

ili DIN. Uobičajena skala je: od 20-25 ASA je mala osjetljivost, od 50-200 ASA je osjetljiv, a preko 400

ASA je visoka osjetljivost. Najoštriji snimci imaju slabo osjetljive materijale, a što je viša osjetljivostveće je zrno. Uglavnom, emulzije niže osjetljivosti imaju veći kontrast, sitnije zrno i veću sposobnostrazlaganja i obrnuto.

fotografija i-skripta ii

Documents