1

Four Season Hotel/Amman

18.11.2017

Değerli IBF Başkanı ve Yönetim Kurulu Üyeleri,

Filistin-Ürdün İş Forumu ve Rakha’nın Değerli Başkanları,

Ürdün ve Ürdün Dışından Katılım Sağlayan Kıymetli Misafirler,

Değerli Türkiye Ticaret Ataşesi,

Kıymetli MÜSİAD Üyeleri ve Dostları,

Değerli Basın Mensupları,

2

Ürdün Başbakanının himayelerinde gerçekleştirdiğimiz 21. IBF Kongre’sinin

açılış oturumunda MÜSİAD Başkanı olarak sizleri saygıyla selamlıyorum; hoş geldiniz,

şeref verdiniz.

Her sene dünyanın farklı ülkelerinden, değerli katılımcıları bir araya getiren İş

Forumumuzda; hem güncel iktisadın önemli sorunlarına farklı yaklaşımlarla çözüm

getirmek, hem de üye ülkeler arasındaki iletişimi ve ekonomik iş birliğini geliştirmek

için projeler üretiyoruz.

Bu bakımdan IBF Kongreleri, ihtiyaç duyduğumuz fikir alışverişinin yanında, bu

fikirleri uygulamaya geçirmek için yapılması gerekenlerin de konuşulduğu, ayrıcalıklı

bir buluşma zemini sağlıyor.

Bu itibarla, kongremizin ülkemiz ve İslam âlemi için hayırlara vesile olmasını

temenni ediyorum.

3

Kıymetli Misafirler,

‘Katılım Finansı Sürdürülebilir Ekonomik Büyümeyi Nasıl Sağlar?’ konulu 21. IBF Açılış

oturumunda sizlere, kendi varoluş anlayışımızla çatışmayan, ekonomik büyüme ve

refahı, toplumsal kalkınmayı sağlayabilecek, sadece İslami finansla sınırlanamayacak

yeni bir finansal yapılanmaya yönelik görüş ve fikirlerimizi aktarmak istiyorum.

Konuşmama bazı istatistikler üzerinden, İslam Dünyasının bugünü ve gelecek

vizyonunu da içeren küresel bir ufuk turu ile başlamak istiyorum

İkinci bölümde, yeni finans sistemi olarak nitelendirdiğimiz insani finansı tanımlamaya

çalışırken, bu yeni finans sisteminin temel paradigmalarını aktaracağım. Son olarak da

MÜSİAD olarak bu yeni finans anlayışını destekleyecek iş modellerimizi ve

projelerimizi anlatacağım.

4

1.bölüm-istatistikler

1. SLAYT –Dünya kaynaklarının %40’ı islam ülkelerinde

İslam alemi olarak çok büyük doğal zenginliklere ve sermaye kaynağı/fonlara sahip

olmamıza rağmen neden çok köklü bir kalkınma hamlesi uygulanamıyor? Doğru bir

strateji ile Allah'ın bize emanet ettiği kaynakların bir mükellefiyet bilinciyle islam ülkeleri

başta olmak üzere az gelişmiş ülkelerin, toplumların gelişmesi için kullanmalıyız.

2.SLAYT – Dünya Gelirinden İslam Ülkelerinin aldığı pay

Dünya nüfusunun %23 ünü kapsayan ,dünyadaki doğal kaynakların %40 ına sahip

olan İslam ülkeleri dünya ticaretinin yalnızca %9 una tekabül edebiliyor.

Bunun en temel sebebi teknolojik gelişmelerde diğer ülkelere nazaran geride

oluşumuz, bilhassa yenilikler karşısında yalnızca ihtiyaç sahibi konumunu temsil

5

etmemizdir . Elimizdeki doğal kaynakları değerlendiremeyip batılı devletlere teslim

etmek zorunda oluşumuz ve İslam ülkeleri olarak ortak ticari birlikteliğimizin yetersizliği

bu grafiği kaçınılmaz kılıyor.

3 . SLAYT – İslam Ülkeleri arasındaki Ticaret Hacmi

Dünya ticaretinde pastada %9 una sahip olan İslam Ülkeleri kendi arasındaki ticari

ilişkilerde bu hacmi %2 seviyelerine kadar düşüyor. Bu istatistik gösteriyor ki İslam

ülkeleri aralarındaki ticarette dışarıya yani Müslüman olmayan ülke ekonomilerine akıp

giden 600 milyar dolara tekabül ediyor. Peki bunun başlıca nedenleri nelerdir ?

İhtiyaçlarımızı karşılayacak ürünleri üretememiz mi ;yoksa yüz yıllardır İslam aleminin

en büyük sorunu olan birliktelik problemi mi ?

4-5-6.-SLAYT – İslam Ülkelerindeki Nufus Artış hızı ve genç işgücü avantajı

6

Sanayi İnkılabından sonra Dünyada ki iş gücü ihtiyacı Devletleri ciddi sermayelerle

nüfus politikaları düzenleme eğilimine sokmuştur. Fakat gelişmiş devletlerde politikalar

istenilen ve öngörülen geri dönüşleri elde edememiş ve devletlerin nüfus artışı her

geçen gün azalmıştır. Günümüzde ise nüfus artış ivmesi eksi yönlü olan onlarca devlet

vardır . Bir devletin en temel ihtiyacı istihdam sağlanacak genç nüfusudur. 2017 yılında

dünya nüfusunun %23 ünü kapsayan İslam alemi 2070 yılında 10 milyarı geçeceği

öngörülen Dünya nüfusunun %30 una sahip olacaktır. Bu veriler İslam Ülkelerinde ki

nüfus artış hızı ivmesinin diğer ülkelere nazaran hızla yükselişte olduğunu

göstermektedir. Bir diğer veriye göre 2100 yılında öngörülen Dünya nüfusu 11 milyarın

üzerinde olup İslam ülkelerinin pastadaki payının %35 olacağını göstermektedir buda

demek oluyorki İslam Ülkelerindeki nüfus artışı yıllarca genç işgücü avantajı olarak

kullanılabilecek ve diğer devletler ise yaşlanan nüfusları hasebiyle genç işgücü

avantajından mahrum kalmakla beraber yaşlı kesimin devletlerin sırtına yüklediği

7

ekonomik baskının her geçen gün artması ile kaçınılmaz olan gençlik mahrumiyetiyle

yüz yüze kalacaktır.

7. SLAYT islam ülkelerinde beşeri sermayeye yatırım, eğitimin önemi.

Grafiklerde aşikar olarak görünen hem okur-yazarlık , hem okullaşma hemde internet

erişimleri hususunda dünya ortalamasının dahi altında oluşumuz günümüzdeki

ekonomik birliktelik , teknolojik entegrasyon ve bilhassa ümmet bilinçsizliğinin en

önemli aktörleridir . Bu uğurda yapılacak yatırımlar , atılacak adımlar hiç şüphesiz

İslam coğrafyasının Dünya geleceğindeki yerini belirlemekle kalmayıp

birlikteliğimizden doğacak kuvveti bizlere kanıtlayacak en çarpıcı gerçektir .

8

8. SLAYT 2030 ve 2050 de islam ülkelerinin potansiyeli ve ekonomik büyüklükleri.

Gördüğünüz tabloda yer alan veriler 2050 yılı küresel ekonomik lig sıralamasını

göstermektedir. Tabloya baktığımız da islam ülkelerinin tamamımın bir kalkınma

yarışına girdiğini görmekteyiz. Bu kalkınma yarışını islam ülkeleri arasında tatlı bir

rekabete çevirip, diğer ülkelere karşı birlik olmak için kullanmak, gelecek dünyasında

söz sahibi bir islam alemi olmak için elzemdir. İslam ülkeleri olarak bu veriler ışığında

bir değişim, dönüşüm ve reform içine girerek bu yarışta galibiyetle hep birlikte daha

güçlü bir islam ailemi oluşturmak bizlerin en temel amacıdır. Çünkü biz Müslümanız.

Peygamber efendimiz (sav) bizlere şöyle buyurdular, İman etmedikçe cennete

giremezsiniz, birbirini gerçek mana da sevmedikçe de iman etmiş olmazsınız.

Ve Birlikte rahmet ayrılıkta azap doğar.

9

2.bölüm

Bildiğiniz gibi, geleneksel finans sistemi, sık sık krizler üretiyor. 1929 Ekonomik

Buhranının ardından temelleri atılan bugünkü ekosistem, 2008 küresel kriziyle birlikte,

daha yüksek sesle eleştirilmeye başlandı. Ancak bu sistem devam ettiği sürece,

krizlerin de süreceği aşikar. Her bir kriz dönemi, ülke ekonomisine ve insanlarımıza

ciddi zararlar veriyor. Hepimiz maalesef bu dönemleri bizzat yaşadık, gördük.

Bugün küresel ekonomi yeniden kabuk değiştirirken, bizler de yeni bir arayışın içinde

ve değişimin eşiğindeyiz. Bu arayış, insani değerleri hiçe sayarak, merkezine, sadece

faizi koyan, mevcut ekonomik ve finansal sistemden, İnsan Odaklı sisteme geçiş

arayışıdır.

Çünkü toplumların daha müreffeh seviyeye ulaşması için, bir araç olması gerekirken,

onları yöneterek, bir amaç haline gelen mevcut Finansal Sistem, artık işlevini yitirmiştir.

10

Gerçek ekonominin değerleri; AR-GE, Yenilikçilik, Yatırım, İstihdam ve Üretim'dir.

Bizim, bu değerleri merkeze alan yeni bir finansal sisteme ihtiyacımız var. Bunu

sağlayacak olan da Katılım Finansı modelidir.

Katılım Finans modelinin sahip olduğu varlığa dayanan finansman, etik değerler,

kurumsal yönetim ve sosyal sorumluluk gibi özelliklerle bu sektör, küresel piyasaların

aradığı birçok çözümü ihtiva etmektedir.

Kâr ve zararın paylaşıldığı bir ortaklık anlayışı, tasarruf sahiplerinin ve birikimlerinin

korunması, fonların daha etkin bir şekilde reel sektöre aktarılması ve böylece

sürdürülebilir bir büyüme sürecinin desteklenmesi; Katılım Finansının en belirgin

özellikleridir.

11

Bu model; özellikle geleneksel ,yavaş büyüyen sektörlerden çağdaş ve hızlı büyüyen

sektörlere kaynak aktarılması, sanayinin ihtiyaç duyduğu sabit getiri odaklı

finansmanın sağlanması gibi avantajlara sahiptir.

Üretim odaklı bu modelde parayı para ile döndürmek yoktur. Bu nedenle Katılım

Finansı, özellikle kriz dönemlerinde riski dağıtarak piyasalar açısından çok daha güzel

sonuçlar vermektedir.

Yani katılım finansı, krize uygun bir alan açmamakla kalmaz; aynı zamanda piyasalara

sanal bir finansal döngü değil, gözle görülür seviyede reel bir hareketlilik vaat

etmektedir.

Gerçek bir sürecin, belli ölçekler ile zaman üzerinde işletilmesi ya da taklit edilmesine

simülasyon denir. Süreç modellenir, kodlanır ve belli bir zamanda yaşanıyormuş gibi

12

yapılır. Böylece gerçek olanın yaşanması halinde, ortaya çıkacak olası hatalar,

aksaklıklar, riskler önceden test edilmiş olur. Simülasyon bir mühendislik marifetidir.

Ama yaşamak, bir mühendislik ödevi değildir kıymetli misafirler.

Takas ile başlayıp soluğu 21. Yüzyılda, post modern kapitalizmde alan iktisadi

yolculuğumuzun en sıkıntılı hesabı nedir bilirsiniz: değer, saklama ya da değişim

ölçütlerimizin zaman karşısındaki değerleme işlemleri. Fonların yönetimi ve bunların

ekonomi adına faydalı kullanımları.

Nakit, vadesiz mevduat, nakde çevrilebilir değerler ve gerektiğinde para gibi görev

yapabilecek çeşitli araçlar… Yani fonlar. Fonlar finansın temel araçlarıdır. Ancak, her

fon ve onu izleyen işlemler, zaman değeri denilen bir kısıt içinde hareket eder.

13

Çünkü finansmanda temel amaç, bugünün değil ,yarının gereklerini sağlamaktır. Yani

riskleri en aza indirmek ve paranın zaman değerini korumak. Bu bakımdan finansa dair

faaliyetler, aslında birer simülasyondur.

Bu noktada biraz durmak, soluklanmak lazım kıymetli misafirler,

Burada bir durup, kendimize şunu sormamız gerekiyor: bizim yaşadığımız hayat

simülasyon değil, gerçek; o zaman ne için gerçek olmayan bir sistemde işlerimizi

yürütmeye çabalıyoruz?

Tüm bu süreçlerin temelinde yatan kavram nedir? Elbette para… Peki, günümüzde

para tam olarak nedir? Klasik tanım ve kullanım amacının çok ötesinde bir para ve

değerleme yani finans sitemiyle karşı karşıyayız.

Para artık; değişim, değer ya da saklama fonksiyonlarının çok ötesinde, bir emtia

haline gelmiştir. Para emtiası üzerinden sürekli artan bir getiri talebi maalesef üretime

14

ve işgücüne dönmemektedir. Paranın kendi etrafında oluşan kısır ekonomik döngü, ne

verimlilik ne de refah kriterlerini sağlamaktadır.

Para üzerinden değerlenen servet ve refah kavramı reel değildir; bizleri iktisadi

faaliyetin 2 temel piyasasından alıkoymaktadır: emek ve hammadde. Yani insan ve

üretim.

Kıymetli misafirler,

İnsani finansın çıkış noktası, tam da budur. Simülasyonlar içinde yok olmaya terk

ettiğimiz gerçek hayatın, gerçek parametrelerini geri çağırmak.

15

Nedir bunlar? Kaynaklar ve kaynak kullanımları, hammaddeler, üretim prosesleri, iş

gücü, üretmek adına yatırım, tasarruf, tasarruf adına yatırım, bölüşüm ve bölüşümün

yeniden üretim ve yatırıma sevk edilmesi.

Döngüyü para eksenli değil, mal, hizmetler, işgücü ve refah ekseninde yeniden inşa

etmek. Finans sistemini yok etmek değil, ona alternatifler sunmak. Fon ihtiyacı,

değerleme ya da zaman değeri kavramlarını görmezden gelerek hayali bir balonu

şişirmek değil, finansın temel kavramlarını, insani bir bakış açısıyla yeniden düşünmek.

Faiz ya da kar payı zorunluluğunu tartışmak, zaman değeri kavramının tanımı etrafında

bu kavramları yeniden şekillendirmek. Toplumların inanç ve yaşam biçimlerine saygı

duyan yeni bir iktisadi zihniyetin olasılıklarını ortaya koymak.

Özgürlük kavramının bu denli itibar kazandığı yeni bin yılımızda, risk yönetimini

unutmadan, iktisadi faaliyet özgürlüğü hakkını kullanmak.

16

Bir günde her şeyin, bir dokunuşla değişmeyeceğini elbette biliyoruz; fakat bugün

burada yeni bir finans anlayışının paradigmasının temellerini atıyoruz. Nedir bu temel

paradigmalar:

• İnsani Değerleri, Finansal Değerlerin Üstünde Tutan

• İnsanı Para İçin Değil, Parayı İnsan için Çalıştıran.

• Ahlaki Değerleri Finansal Değerlerin Üstünde Tutan

• Para, Zaman ve Tecrübeyi Buluşturarak Üretime Dönüştüren.

• Tek Bir Bireyin Değil, Toplumun toplam kazancını hesaplayan

• Toplumsal Büyümeyi Amaçlayan

17

• İş Süreçleri Ve Finansal Araçları İş Modeli İçinde Entegre Eden

• Tüketen, Sömüren, Yok Eden Değil, Üreten, Sürdüren, Var Eden

sistemler kuran

• Birikimleri Bir Araya Getiren, Kazancı ve Riski Paylaşan

• Atıl kaynakları Bir Araya Getiren, Üretime, Kazanca Dönüştüren

• Paranın ne iş yaptığını bilen

Yatırımcıyı ve Girişimciyi, Ürün ve Süreç Geliştireni Bir Araya Getiren İnsani finans

budur…

3.bölüm

18

MÜSİAD olarak üretimi, ortaklığı, yatırımı, istihdamı, katma değerli ihracatı artıran iş

modelleri oluşturmak için tüm paydaşlarla çalışıyoruz.

Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı ile gayrimenkul yatırımlarından elde edilen geliri,

yatırımcılarla paylaşan, yatırımcıların, hangi ölçekte olursa olsun, projelere

ortak olabilmesinin önünü açan, projelerin finansmanı ile ülke ekonomisine katkı

sağlayan

Uzun vadeli, toplumsal kalkınmayı hızlandıran, emeklilik fonlarını kaldıraç olan

kullanan

Katma değerli yatırımları yüzde 50 artıran ve şirketlere sermaye sağlayarak

büyümelerini destekleyen bir sistem olan Girişim Sermayesi Fonu’yla, ilgili

sektöre uluslararası vizyon verebilecek, büyüme potansiyeli olan girişimleri

veya fikirleri, üretim odaklı finansal modeller ile geliştiren

19

Sermaye Piyasalarını üretim odaklı besleyen iş modelleri, önceliklerimiz

arasında bulunmaktadır.

Çıktılarıyla ülke ekonomisine çarpan katkısı etkisi sağlayacak tarım ve

hayvancılık sektörü, bilhassa önceliklerimiz arasında bulunmaktadır. Bu

bağlamda Tarımsal Yatırım Fonu’yla yeni bir “tarım iş modeli” oluşturuyoruz.

Girişim Sermayesi Fonu ve Gayrimenkul Yatırım Fonu’ndan sonra Tarımsal

Yatırım Fonu’nun da, fonların ülke ekonomisine kazandırılmasında önemli rol

oynayacağını düşünüyoruz.

Kurduğumuz Karz-ı Hasen Sandığı’yla, üyelerimiz ve vefat eden üyelerimizin eş

ve çocukları arasında yardımlaşma kültürünü oluşturmak amacıyla, ödünç ya

da karşılıksız destek sağlıyoruz. Bunu sağlayabilmek ve sürdürülebilir kılmak

için de Karz-ı Hasen Fonu ve Sosyal Yardım Fonu adında iki fon kurduk.

20

Önceliğimiz “para artırmak” değil, insanların refahını yükseltmek ve bunu sürdürülebilir

kılacak bir düzen kurmak.

Toplantımızın ana teması olarak belirlediğimiz İnsani Finans, bu arayışımızda

geldiğimiz çok önemli bir durağı işaretliyor.

Peygamber Efendimizin, ticarette de güzel ahlakı, erdemi, adaleti temel alan anlayışı,

her zaman bizlerin iş hayatına ışık olmuştur.

Şimdi amacımız, bu değerli yaklaşımı yalnızca kendi işletmelerimizde, kendi sosyal

çevremizde uygulamakla yetinmeyip, tüm iş dünyasına adapte etmek.

Biz, “helal” anlayışının, yediğimizle, içtiğimizde sınırlı tutulmaması gerektiğine

inanıyoruz. Sosyal hayatta da “helal olanın yasal hale gelmesi” için çalışmalar

yapıyoruz. Zira faiz Yüce Allah emriyle her üç dinde de haramdır. Yasaktır.

21

MÜSİAD olarak ortak iş modelleri oluşturmayı amaçlıyoruz.

İnsani finansta, bankacılıktan sigortacılığa, yatırım finansmanından, emeklilik fonlarına

kadar finansal sistemin tüm paydaşları için paranın nasıl kazanıldığı en önemli

konudur.

Özetle; paradan para kazanmaz. Modelin merkezine üretimi koyar. Üretime dayalı

ekonomik modeli destekler.

Yatırım yaparken, insani ve ahlaki kriterleri göz önünde bulundurur. Bu model,

insanın para için değil, paranın insan için çalışmasını hedefler.

22

Bütün bu projelerimiz, MÜSİAD Stratejik Sektörler ve Politikalar başkanlığımız

ve Kobi iş geliştirme komisyonu bünyesinde geliştiriliyor ve arkadaşlarımızın, alternatif

modeller üzerine çalışmaları devam ediyor.

Kıymetli Misafirler,

Konuşmamın başında da değindiğim gibi MÜSİAD olarak biz, ekonomide

alternatif finans modelleri ile de iş dünyasının üstündeki yükün azaltabileceğine

inanıyoruz.

Bunun basit bir finansal mekanizma dönüşümü arayışı olmadığını biliyoruz. Bu

sürecin sosyal, ekonomik, siyasal, kültürel ve psikolojik birçok farklı parametresi söz

konusu olacak. Bu temel paradigma dönüşüm sürecini, bu gerçekleri göz ardı

etmeden, tüm paydaşlarla beraber yürüteceğiz.

23

Sözlerimi burada bitirirken,21.IBF kongresinin, iş dünyamız ve ülkemiz için

hayırlara vesile olmasını ve çok boyutlu bir değişimin ilk adımı kabul edilmesini temenni

ediyorum.

Zirveye, destek veren tüm kurumlarımıza ve sponsorlarımıza şükranlarımı

sunuyorum.

Bütün katılımcılarımıza sadrınızdan dolayı teşekkür ediyor, sizleri saygı ve

muhabbetle selamlıyorum.

Allaha emanet olun. Esselamünaleyküm verahmetullahü ve berakatühü

Abdurrahman Kaan Genel Başkan

24