Τανάγρα 2011Η αεροπορία εορτάζει 100 χρόνια ύπαρξης

1941 - 201170 έτη 335Μ

NEURON

383M

NH-90

GRIPEN

Αεροπορική έκθεση Μοναστηρίου

Vol.8 - Φθινόπωρο 2011 - Χειµώνας 2012

2

∆ωρεάν ηλεκτρονικό διµηνιαίοπεριοδικό για τα αεροπορικάδρώµεναΤεύχος 8οΦθινόπωρο 2011Χειµώνας 2012Επιµέλεια:ArmyAviatorCaspianDeepred001Fox2GreekdefenceMp210Vassilis07Κων/νος ΠανιτσίδηςΕπιµέλειαπροηγούµενων τευχών:AdisAfasiasArda MevlutogluElElfotKedar KarmarkarMakkmman1StrategyTasoscorsairSantiago CortelezziShiv AroorΕν ΚρυπτώΕπικοινωνίαfox2emagazine@yahoo.grΗλεκτρονική ∆ιεύθυνσηwww.fox2magazine.net

Μια δεύτερη αρχή...Το παρόν τεύχος οµολογουµένως άργησε. Άργησε

υπερβολικά. Όλο αυτό το διάστηµα, θυµίζω πως είχε προαναγ-γελθεί τον Μάρτιο του 2012, η προετοιµασία του ήταν αδύνατη,για µια σειρά από συγκεκριµένους λόγους που αφορούν απο-κλειστικά τον υποφαινόµενο. Όλοι οι συνδηµιουργοί δεν φέρουνουδεµία ευθύνη, γι’ αυτό και θα ήθελα να απολογηθώ σε όλουςκαι - εννοείται - να ευχαριστήσω. Αυτή η έκδοση έχει ως θεµα-τολογία το φθινόπωρο του 2011 και το χειµώνα του 2012, θεµα-τολογία ετεροχρονισµένη, µε την ευχή ό, τι το συντοµότερο θακλείσει το χρονικό κενό µε την τρέχουσα επικαιρότητα.

Στις σελίδες του vol.8, ο αναγνώστης έχει τη δυνα-τότητα να δει εντυπωσιακές λήψεις από την εορτή της ΠολεµικήςΑεροπορίας στην αεροπορική βάση Τανάγρας το Νοέµβριο του2011, και από την αεροπορική έκθεση Μοναστηρίου που διεξήχθητο Σεπτέµβριο του ιδίου έτους. Σε αυτό υπάρχει επίσης εκτετα-µένο αφιέρωµα στο σουηδικό µαχητικό JAS 39 Gripen, ένα πα-ράδειγµα του πως µια µικρή αλλά αποφασισµένη χώρα πετυχαίνεινα αναπτύξει και να σχεδιάσει ένα σύγχρονο µαχητικό αεροσκά-φος για τις δικές της και για εξαγωγικές ανάγκες. Σήµερα το µα-χητικό υπηρετεί στις αεροπορίες της Σουηδίας, Τσεχίας,Ουγγαρίας, Νοτίου Αφρικής και Ταϊλάνδης ενώ έχει επιλεγεί απότην Ελβετική Αεροπορία.

Με την πίστη ό, τι η προσπάθεια θα επανέλθει σεφυσιολογικούς ρυθµούς,

fox2Καλή Ανάγνωση!

3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

18 20

24

38

48 54 72

Παράδοση του τελευταίου Raptor παραγωγήςΣτις 2 Μαΐου η Lockheed Martinπαρέδωσε στην ΑµερικανικήΑεροπορία (USAF) το 195ο µα-χητικό F-22 Raptor. Με την πα-ράδοσή του τερµατίστηκε ηπαραγωγή του µοναδικού µα-χητικού 5ης γενιάς εν ενεργείαπαγκοσµίως. Το τελευταίο F-22εντάσσεται στο στόλο των 187

µαχητικών του τύπου που δια-τηρούν οι ΗΠΑ και πρόκειται ναχρησιµοποιηθεί από την 3η Πτέ-ρυγα στο Elmendorf-Richard-sonτης Αλάσκας. Η παραγωγήτου µαχητικού ξεκίνησε το 1997ενώ κατασκευάστηκαν οκτώαεροσκάφη δοκιµών. Είχε προηγηθεί η έναρξη τηςπαραλαβής των βελτιωµένωνµαχητικών F-22, ξεκινώντας µετον εξοπλισµό της 3ης Πτέρυ-

γας µε έδρα την αεροπορικήβάση Elmendorf-Richardsonστην Αλάσκα. Το πρώτο µαχη-τικό παραδόθηκε στην 525µοίρα µαχητικών. Οι βελτιώ-σεις αφορούν τις δυνατότητεςεπίγειας κρούσης και περιλαµ-βάνονται στο πακέτο Increment3.1. Χάρις στις τροποποιήσεις,υπήρξε εισαγωγή λειτουργίαςSAR στο ραντάρ APG-77, δυνα-τότητα ηλεκτρονικής επίθεσης,

καλύτερος γεωγραφικός προσ-διορισµός των εχθρικών ραν-τάρ και η ικανότητα µεταφοράςοκτώ κατευθυνοµένων βοµβώνGBU-39.Το Increment 3.1 επιτρέπειστον πιλότο την ταυτόχρονηεξουδετέρωση δύο διαφορετι-κών στόχων εδάφους χρησιµο-ποιώντας δύο όπλα στονκαθένα. Αντίθετα, το παλαι-ότερο Increment 2 άφηνε κάθε

αεροσκάφος να πλήξει δύοσταθερούς στόχους µε χρήσητων δύο συλλογών ακριβείαςJDAM των 1000 lb. Το µελλον-τικό Increment 3.2 έχει διαιρει-θεί σε τρία µικρότερα µέρη. ΤοA θα υλοποιηθεί το 2014. Το Bθα µπορούσε να γίνει το 2017.Το C δεν έχει ακόµη πλήρωςορισθεί. Περαιτέρω στοιχεία θαµεριµνούν για τη χρήση των

Οι ΗΠΑ αποσύρουν 500 αεροσκάφη

Ο εξορθολογισµός των δαπα-νών του προϋπολογισµού τωνΗΠΑ αναγκάζει το ΑµερικανικόΠεντάγωνο να προβεί σε µιασειρά δραστικών περικοπών

στον στρατιωτικό τοµέα. Έωςκαι 500 στρατιωτiκά αερο-σκάφη αναµένεται να αποσύρειη αεροπορική δύναµη των Ηνω-µένων Πολιτειών. Εάν το σχέδιοπεράσει το Κογκρέσο, αυτό θαέχει ως αποτέλεσµα να κλείσειµια σειρά πλεονασµατικώνστρατιωτικών βάσεων.

Αναφέρεται η διάλυση 6 από 60αεροπορικές Μοίρες, καθώς καιµία Μοίρα κατάρτισης και οτερµατισµός του προγράµµατοςRQ-4 Global Hawk Block 30.Επίσης αναφέρθηκε η από-συρση του στόλου των 38 C-27J. Σχετικές φήµες δενεπιβεβαίωσε ο Αρχηγός του Γε-

4

AIM-9X & AIM-120D και τηνικανότητα εξουδετέρωσηςοκτώ στόχων εδάφους µε ισά-ριθµες SDB. Ένα αυτόµατο σύ-στηµα αποφυγήςπρόσκρουσης στο έδαφος θατοποθετηθεί και θα ενισχυθείη ηλεκτρονική προστασία απόεχθρική παρεµβολή.

Η Κίνα θέλει να αποκτήσει το Su-35

Η Κίνα έχει ζητήσει από τη Ρωσία να την προµηθεύσει µε µαχητικάαεροσκάφη Sukhoi Su-35 και το µεγάλου βεληνεκούς αντιεροπο-ρικό σύστηµα Almaz Antei-S-400 Triumph. Η εφηµερίδα GazetaRossiyskaya επικαλείται τον Αλέξανδερ Φοµίν, αναπληρωτής επι-κεφαλής της Οµοσπονδιακής Υπηρεσίας της Ρωσίας για τη στρα-τιωτική-τεχνική συνεργασία, λέγοντας ότι το Πεκίνο αιτείται τονσχετικό εξοπλισµό από πέρυσι. "Η ρωσική πλευρά εξετάζει τις αι-τήσεις αυτές", είπε ο ίδιος.Ο Φοµίν αρνήθηκε να διευκρινίσειπόσα µαχητικά επιθυµούν να αγοράσουν στην Κίνα. Πέρυσι ακυ-ρώθηκε µια παραγγελία για µια δεύτερη παρτίδα 95 Su-27, ότανστην Σενγιάνγκ ξεκίνησαν τη µαζική παραγωγή του συγκρίσιµουσχεδιασµού J-11. Τέσσερα Su-35 έχουν παραδοθεί µέχρι σήµεραστην Ρωσική Πολεµική Αεροπορία για δοκιµές, µε το αεροσκά-φος να αναµένεται να τεθεί επιχειρησιακό το 2013. Έως τα µέσα∆εκεµβρίου του περασµένου έτους έχουν πραγµατοποιηθεί περίτις 400 δοκιµαστικές πτήσεις. Συνολικά 48 Su-35 είναι να παρα-λάβει η Ρωσική Πολεµική Αεροπορία έως τέλος του 2015.

νικού Επιτελείου στις ΗΠΑ,στρατηγός Σβάρτς. Η από-συρση 27 C-5A, αφήνει τοστρατηγικό στόλο των εναέ-ριων µεταφορών µε 52 C-5Μκαι 222 C-17. Η σταδιακή από-συρση 65 από τα παλαιότερα C-130, έχει ως αποτέλεσµα ένανενεργό στόλο από 318 C-130.

Το αεροσκάφος δεν είναι νααντικατασταθεί νωρίτερα του2024.Παράλληλα, η Αµερικανική Πο-λεµική Αεροπορία θέλει να ανα-πτύξει ένα νέο στρατηγικόβοµβαρδιστικό και να διατηρή-σει το σηµερινό στόλο βοµβαρ-διστικών, να προχωρήσει το

πρόγραµµα των εναέριων τάν-κερ KC-46A, να διατηρήσει 65MQ-1/9, και να τα αυξήσει έως85 µονάδες. Στο πλαίσιο αυτής,τα MQ-1 θα παραµείνουν σευπηρεσία περαιτέρω, ενώ ηπροµήθεια του MQ-9 θα συνεχι-στεί µε αργό ρυθµό.

5

(c) USAF

(c) SUKHOJ

Στις 22 Νοεµβρίου, το τρίτο πρωτότυπο του νέου µαχητικού πέµπτης γενιάς FA έκανε την παρθενική του πτήση από το κιµών Sergey Bogdan 50/PAK FA, αεροδρόµιο του εργοστάσιου χία όλες τις δοκιµές σταθερότητας και αξιολόγησης της απόδοσης του κινητήραόπως είχε προγραµµατιστεί. Ο πιλότος ανέφερε την αξιόπιστη λειτουργία όλωντων συστηµάτων και εξαρτηµάτων. (

92 Su-34 για τη Ρωσία....

Ο Ρώσος υπουργός Άµυνας Ανατόλι Σερντιούκοφ και ο ∆ιευθύ-νων Σύµβουλος της εταιρείας «Sukhoi» Ιγκόρ Οζάρ υπέγραψανµια σύµβαση για την προµήθεια µαχητικών-βοµβαρδιστικών αε-ροσκαφών τύπου Su-34 µέχρι το 2020, ανακοίνωσε η υπηρεσίαΤύπου της εταιρείας «Sukhoi». Οι δύο πλευρές έχουν υπογράψειµία σύµβαση νωρίτερα το 2008, για την προµήθεια 32 Su-34 εντόςπέντε ετών, εκ των οποίων έχουν ήδη παραδοθεί 10 αεροσκάφη.Σύµφωνα µε τον Σερντιούκοφ, αυτή είναι µία από τις µεγαλύτε-ρες συµβάσεις για την προµήθεια µαχητικών αεροσκαφών, σύµ-φωνα µε το κρατικό πρόγραµµα εξοπλισµών για την περίοδο2011-2020. Η εφαρµογή της θα έχει ως αποτέλεσµα να αντικατα-σταθούν κατά τα επόµενα χρόνια σε µεγάλο βαθµό τα µαχητικά-βοµβαρδιστικά τύπου Su-24.

... και 30 Su-30SM έως το 2015

Το Υπουργείο Άµυνας της Ρωσίας έχει παραγγείλει 30 πολλαπλώνχρήσεων µαχητικά αεροσκάφη τύπου Su-30SM, για την αεροπο-ρική δύναµη της χώρας. Η σύµβαση πρόκειται να ολοκληρωθείµέχρι το 2015. Η σύµβαση έχει υπογραφεί για λογαριασµό τηςκυβέρνησςη της Ρωσίας από τον υπουργό Άµυνας Ανατόλι Σιερ-νούκοφ. Η εταιρία Irkut - κατασκευαστής του αεροσκάφους, εκ-προσωπήθηκε από τον Αλεξέι Φιοντόροφ. Η σύµβαση αφορά 30διθέσια Su-30SM. Το Su-30SM είναι γνωστό από την εξαγωγικήτου έκδοση Su-30MKI. Η εταιρία Irkut Corporation υλοποιεί περί-που 15% των ρωσικών εξαγωγών όπλων. Από το 1996, παρήγαγεπερίπου 268 Su-30 σε διαφορετικές εκδόσεις.

Το Ρωσικό CAWAT μελετά την εξαγωγή 600 Sukhoi PAK FA

Σύµφωνα µε τους ειδικούς τουCentre for Analysis of WorldArms Trade (CAWAT), µελετάταινα κατασκευαστούν, τουλάχι-στον χίλια µαχητικά Sukhoi PAKFA. Η αναµενόµενη παραγγε-λία, της Ρωσικής Πολεµικής Αε-ροπορίας, κατά τη διάρκειατων ετών 2020-2040 (µε ένα ευ-νοϊκό, οικονοµικό σενάριο τηςχώρας) µπορεί να φθάσει τίς400 µε 450 µονάδες, σύµφωναµε την µελέτη του CAWAT. Σε γε-νικές γραµµές, το µέγεθος τωνπιθανών εξαγωγικών παραγγε-λιών για το PAK FA, λαµβάνον-τας υπόψη την Ινδία, θαµπορούσε να φθάσει τα 548έως 686 µαχητικά.Επί του παρόντος, η µόνη ξένηχώρα µέλος του προγράµµατοςPAK FA είναι η Ινδία, η οποίασχεδιάζει την ένταξη του, όχιλιγότερες από 250 µονάδες,µαχητικών πέµπτης γενιάς στην

6

(c) Sukhoj

Επιτυχής πτήση του τρίτου πρωτότυπου PAK FA

Στις 22 Νοεµβρίου, το τρίτο πρωτότυπο του νέου µαχητικού πέµπτης γενιάς PAKέκανε την παρθενική του πτήση από το Komsomolsk-on-Amur. Ο πιλότος δο-

Sergey Bogdan ταξιδέψε µε το αεροσκάφος πέµπτης γενιάς Sukhoi T-50/PAK FA, περισσότερο από µία ώρα πριν από την προσγείωση του πίσω στοαεροδρόµιο του εργοστάσιου KNAAPO. Η δοκιµαστική πτήση, πέρασε µε επιτυ-χία όλες τις δοκιµές σταθερότητας και αξιολόγησης της απόδοσης του κινητήραόπως είχε προγραµµατιστεί. Ο πιλότος ανέφερε την αξιόπιστη λειτουργία όλωντων συστηµάτων και εξαρτηµάτων. (c) KNAAPO

2040), και τη Συρία (12-24 µο-νάδες κατά τα έτη 2025-2030).Στο άµεσο µέλλον,ο πραγµατι-κός ανταγωνιστής για το PAKFA, είναι µόνο το F-35 Light-ning-2, ως η πιο "βαριά εκδοχή"του µαχητικού πέµπτης γενιάςF-22 των ΗΠΑ. Όµως λόγω τηςυπερβολικά υψηλής τιµής του,(περίπου 250 εκατοµµύρια δο-λάρια ανά µαχητικό προς εξα-γωγή), δεν υπάρχει µεγάληζήτηση, του συγκεκριµένου µα-χητικού, στην παγκόσµιααγορά µαχητικών αεροσκαφώνπέµπτης γενιάς. Οι αναλυτέςλένε ότι, κατά το πρώτο µισότου εικοστού πρώτου αιώνα,ένας µεγάλος αριθµός χωρώναν την υφήλιο, αντιµετωπίζουντον αυξανόµενο επεκτατισµόκαι ανταγωνισµό των ΗΠΑ.Αυτές οι χώρες, θέλουν να εξα-σφαλίσουν την ανεξαρτησίατης πολιτικής τους και θα χρει-αστεί να αναζητήσουν, εταί-ρους στον τοµέα τηςσυνεργασίας και παραγωγής,των υψηλών τεχνολογιών οπλι-κών συστηµάτων, µακριά απότις ΗΠΑ.Στο µέλλον, µια σειρά απόχώρες της ∆υτικής Ευρώπης καιπρώτη απ όλες η Γαλλία και εν-δεχοµένως, η Γερµανία, θα δεί-ξουν το έµπρακτο ενδιαφέροντους, στην συνεργασία µε τηΡωσία, για την ανάπτυξη µαχη-τικών πέµπτης γενιάς. Οιοποίες χώρες, δεν θα είναι σεθέση να εξελίξουν ως ανεξάρ-τητες, παρόµοιο πρόγραµµα(stealth) από το µηδέν. ∆εν θαθέλουν, να αγοράσουν το F-35,όπως γίνεται τώρα από άλλεςχώρες, επειδή, δεν θέλουν ναµπουν στην τεχνολογική, καικατά συνέπεια , πολιτική εξάρ-τηση από τις ΗΠΑ.

Το Ρωσικό CAWAT μελετά την εξαγωγή 600 Sukhoi PAK FA

υπηρεσία της πολεµικής αερο-πορίας. Η Ινδία θα κατασκευά-σει τα δικά της PAK FA στην ίδιαάτρακτο µε το Ρωσικό PAK FA,αλλά το επίπεδο αδείας ελέγ-χου, της "επτασφράγιστης" τε-χνολογίας "Stealth" από τηνΡωσική πλευρά, στην Ινδία, γιατο µελλοντικό µαχητικό αερο-σκάφος της πέµπτης γενιάςείναι, άγνωστο.Τον Ιούλιο του 2010, Γενικός∆ιευθυντής της Sukhoi MikhailPogosyan, είπε ότι η σύµβασηµε την Ινδία, µπορεί να υπο-γραφεί πριν από το τέλος τουτρέχοντος έτους. Οι λεπτοµέ-ρειες της µελλοντικής συνεργα-σίας, στην ανάπτυξη τουµαχητικού, µεταξύ της Sukhoiκαι της κορυφαίας Ινδικής εται-ρείας Hindustan Aeronautics(HAL), δεν έχουν ανακοινωθείεπίσηµα.Με βάση τις προβλέψεις του

CAWAT, οι πιθανοί αγοραστέςτου PAK FA είναι µεταξύ τωνεξής χωρών: Αλγερία (µπορείνα αγοράσει 24-36 πέµπτης γε-νιάς αγωνιστών κατά την χρο-νική περίοδο 2025-2030),Αργεντινή (12-24 µονάδες κατάτα έτη 2035 - 2040), Βραζιλία(24 - 36 µονάδες κατά τα έτη2030 - 2035), Βενεζουέλα (24-36 µονάδες κατά τα έτη 2027 -2032), το Βιετνάµ (12-24 µονά-δες κατά τα έτη 2030 - 2035),Αίγυπτος (12-24 µονάδες κατάτα έτη 2040-2045). Επίσης, η Ιν-δονησία (6-12 µονάδες κατά ταέτη 2028 - 2032), το Ιράν (36-48 µονάδες κατά τα έτη 2035 -2040), Καζακστάν (12-24 µονά-δες κατά τα έτη 2025 - 2035), ηΚίνα (έως και 100 µονάδες κατάτα έτη 2025-2035), Λιβύη (12-24 µονάδες κατά τα έτη 2025-2030), Μαλαισία (12-24µονάδες κατά τα έτη 2035 -

7

8

Η Ιαπωνία επέλεξε το F-35Η Ιαπωνία ανακοίνωσε στις 19 ∆εκεµβρίου 2011 την επιλογή τουαεροσκάφους F-35 Lighting II ως το µαχητικό αεροσκάφος επό-µενης γενιάς για την Αεροπορία της Ιαπωνίας, κατόπιν του δια-γωνισµού F-X. Το αεροσκάφος F-35A συµβατικής απογείωσης /προσγείωσης προσφέρθηκε απο την Κυβέρνηση των ΗΠΑ µε τησυµµετοχή της Lockheed Martin. To αρχικό συµβόλαιο αφορά σετέσσερα αεροσκάφη, για το οικονοµικό έτος 2012 της Ιαπωνίας,το οποίο ξεκινάει την 1η Απριλίου 2012.«Νιώθουµε µεγάλη τιµή για την εµπιστοσύνη που έδειξε η Ιαπω-νική Κυβέρνηση στο F-35 και στην βιοµηχανική µας οµάδα, ηοποία θα παραδώσει το µαχητικό 5ης γενιάς στην Αεροπορία τηςΙαπωνίας», δήλωσε ο Bob Stevens, Πρόεδρος και ∆ιευθύνων Σύµ-βουλος της Lockheed Martin. «Η ανακοίνωση αυτή ανοίγει ένακαινούριο κεφάλαιο στη µακρόχρονη συνεργασία µας µε την Ια-πωνική βιοµηχανία και ενισχύει την δυνατή συνεργασία ασφάλειαςµεταξύ των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας».

Μ. ΒρετανίαΕπιστροφή στο F-35B

Είναι επίσηµο: η βρετανική κυβέρνηση επιβεβαίωσε ό, τι δεν θαπροµηθευτεί το F-35C αλλά επιστρέφει στο F-35B. Υπενθυµίζεταιό, τι ο πρωθυπουργός Κάµερον είχε απορρίψει το F-35B το Σε-πτέµβριο του 2010. Όπως υπογράµµισε ο υπουργός άµυνας Χάµ-µοντ, στην επιλογή έπαιξε κύριο λόγο το υψηλό κόστος τωντροποποιήσεων που απαιτούσε η υποστήριξη του F-35C στο µελ-λοντικό αεροπλανοφόρο του Βρετανικού Ναυτικού. Ο προϋπολο-γισµός του συγκεκριµένου έργου ήταν 1 δισεκατοµµύριοστερλίνες, σήµερα όµως εκτιµάται στο διπλάσιο ποσό.Το νέο αεροπλανοφόρο θα φέρει το F-35B χωρίς να υποστεί εξει-δικευµένες εργασίες, ενώ είναι εφικτή η χρήση του από το δεύ-τερο πλοίο κλάσης Queen Elizabeth εφόσον παραµείνει στοΒρετανικό Ναυτικό. Με βάση τα ισχύοντα δεδοµένα το δεύτεροπλοίο δεν θα δεχόταν τις µετατροπές. Το αρνητικό είναι ότι στασκάφη δεν θα µπορούν να υποστηριχθούν άλλα µαχητικά πέραντου F-35B. Ένα άλλο µειονέκτηµα είναι ότι το F-35B διαθέτει µι-κρότερη εµβέλεια και µεταφέρει λιγότερα όπλα σε σχέση µε το F-35C. Η πολύκροτη υπόθεση αποτελεί ήττα εντυπώσεων για τονκυβερνητικό συνασπισµό διότι αποδεικνύει ότι είχε δίκιο η προ-ηγούµενη κυβέρνηση.Η βρετανική πολεµική βιοµηχανία έχει επενδύσει 1,8 δισεκατοµ-µύρια στερλίνες στο πρόγραµµα του αµερικανικού αεροσκάφους,ενώ η χώρα είναι η σηµαντικότερη διεθνής συµµετοχή. Η Βρετα-νία επιθυµεί την απόκτηση περίπου 150 F-35 αλλά θα καταλήξειεπίσηµα στην ποσότητα το 2015.

9

(c) USAF

Gripen: το νέο μαχητικό της Ελβετίας

Η κυβέρνηση της Ελβετίας αποφάσισε να επιλέξει το Gripen ως το µελλοντικό µαχητικό αεροσκά-φος πολλαπλού ρόλου για την Ελβετική Πολεµική Αεροπορία.Όπως αναφέρει η εταιρεία Saab, η επιλογή του Gripen θα δηµιουργήσει µια µακροπρόθεσµη εται-ρική σχέση µεταξύ της Ελβετίας και της Σουηδίας. Η Saab εξασφαλίζει στην Ελβετία µια µακρο-πρόθεσµη στρατηγική βιοµηχανική συνεργασία µε σκοπό τη δηµιουργία βιώσιµων θέσεων εργασίαςυψηλής τεχνολογίας, τη µεταφορά τεχνολογίας και τη δηµιουργία εξαγωγικών επιχειρήσεων.Το Gripen είναι σε υπηρεσία στις Πολεµικές Αεροπορίες της Σουηδίας, της Τσεχίας, της Ουγγα-ρίας, της Νότιας Αφρικής και της Ταϊλάνδης. Η Σχολή πιλότων Empire Test »(ETPS) του ΗνωµένουΒασιλείου χρησιµοποιεί το Gripen ως προηγµένη πλατφόρµα τζετ για τη δοκιµασία των πιλότων σεόλο τον κόσµο. Η Saab έχει επίσης επιτυχηµένη βιοµηχανική συνεργασία σε προγράµµατα µε τηνΤσεχία, την Ουγγαρία και τη Νότια Αφρική.

Επικράτηση Rafale στην Ινδία

Στις 31 Ιανουαρίου 2012 το Νέο∆ελχί ανακοίνωσε την πρόκρισητου Rafale στον ινδικό διαγωνι-σµό MRCA για την πραγµατοποί-ηση διαπραγµατεύσεων που θαοδηγήσουν στην προµήθεια 126µαχητικών. Μεγάλος χαµένοςυπήρξε το έτερο ευρωπαϊκό µα-χητικό, EF-2000 Typhoon.Εφόσον δεν σηµειωθεί ναυάγιοστις συζητήσεις η ινδική HAL θακατασκευάσει τα 108, ενώ ταπρώτα 18 θα παραχθούν στηΓαλλία.

Το πρώτο Tornado σειράς με ASSTA 3.0 πετάει

10

(c) GRIPEN INT

H USAF αναβαθμίζει F-16

Η Πολεµική Αεροπορία των ΗνωµένωνΠολιτειών της Αµερικής (USAF) σχεδιάζει νααναβαθµίσει περισσότερα από 300 F-16 και,ενδεχοµένως , να αναβαθµίσει και F-15 ώστενα καλύψει το κενό που προκαλείται από τιςκαθυστερήσεις του προγράµµατος Joint StrikeFighter F-35.Η αναβάθµιση των ηλεκτρονικώναναµένεται, για κάθε αεροσκάφος να κοστίσει9,4 εκατοµµύρια δολάρια. Επεκτείνοντας τοόριο ζωής των µαχητικών στις 10000 ώρες απότις 8000, θα προστεθούν περίπου οχτώ χρόνιαεπιπλέον υπηρεσίας, ώστε το F-16 να πετά έωςτο 2030.Η παράταση της επιχειρησιακής ζωής των F-16,κρίνεται απαραίτητη λόγο της καθυστέρησηςτου προγράµµατος Initial operational capability(IOC) της έκδοση της USAF F-35A, το οποίο ήτανπρογραµµατισµένο να ξεκινήσει το 2018, άλλαέχει βγει εκτός χρονοδιαγράµµατος κατά δύοχρόνια περίπου.

Το πρώτο Tornado σειράς με ASSTA 3.0 πετάει

Το ASSTA 3,0 περιλαµβάνει όχι µόνο το MIDS (Πολυλειτουργικό Σύστηµα ∆ιανοµής Πληροφοριών /Link 16), σύγχρονες ραδιοεπικοινωνίες, ψηφιακό σύστηµα βίντεο και καταγραφής ηχητικών δεδο-µένων (DVDR), αλλά και την ενσωµάτωση των πυροµαχικών ακριβείας LJDAM, που ελέγχονται µεδορυφορική πλοήγηση ή µε λέιζερ.

Η Ουγγαρία“επιμένει” στο Gripen

Η ουγγρική κυβέρνηση αποφάσισε να παρατεί-νει τη µίσθωση των µαχητικών αεροσκαφών 14Gripen JAS39 C/D, ως η οικονοµικά πιο ορθο-λογική λύση. Οι συνοµιλίες για τις λεπτοµέ-ρειες της σύµβασης θέλουν να έχουνολοκληρωθεί έως το τέλος του Ιανουαρίου.Σύµφωνα µε τον υπουργό Άµυνας CsabaHende, η ουγγρική κυβέρνηση αποφάσισε ναπαρατείνει τη µίσθωση των αεροσκαφών για ταεπόµενα 10 χρόνια. ισχύουσα συµφωνία, πουσυνήφθη το 2003, ισχύει µέχρι το 2016. Σύµ-φωνα µε τον κ.Hende, δεν υπάρχει ρεαλιστικήεναλλακτική λύση για την περαιτέρω αξιοποί-ηση των 14 Gripen, που είναι η κύρια εναέριαδύναµη της Ουγγρικής Πολεµικής Αεροπορίας.Με την παράταση της µίσθωσης τα µαχητικάαεροσκάφη θα παραµείνουν στην Ουγγαρίαέως το 2026.

11

(c) CASSIDIAN

Η Βραζιλία παρέλαβε το πρώτο P-3AM OrionΣτις 30 Σεπτεµβρίου 2011, ηΒραζιλία έθεσε σε υπηρεσία τοπρώτο της P-3AM Orion τηςLockheed, στην οµάδα 1º/7ºπου έχει βάση στο Salvador.Το παραληφθέν αεροσκάφοςείναι ένα από τα τρία που έχειολοκληρωθεί η επιδιόρθωσητου σκάφους και των ηλεκτρο-νικών συστηµάτων,ο εκσυγ-χρονισµός, αναβάθµιση τωνοπλικών και συστηµάτων ανί-χνευσης, στη περιοχή της Air-bus, Military Getafe κοντά στηΜαδρίτη.Η Βραζιλία αναµένεται, να πα-ραλάβει έξι επιπλέον αερο-σκάφη µέχρι τα τέλη του 2012,ενώ ένα µη τροποποιηµένο P-3θα χρησιµοποιηθεί ώς εκπαι-δευτικό για την εκπαίδευσητων πληρωµάτων. Η BAF είχεεπιλέξει το 2002 την τότε EADS

Casa για να εκσυγχρονίσει 8 Orion P-3 από τα 12 µεταχειρισµέναP-3A που είχε παραλάβει από το Πολεµικό Ναυτικό των ΗνωµένωνΠολιτειών, τα οποία αεροσκάφη παρέλαβε από την µακροχρόνιααποθήκευση του US Aerospace Maintenance and RegenerationCenter στην Αριζόνα. Τα υπόλοιπα τρία P-3 θα χρησιµοποιηθούνγια ανταλλακτικά στα πλαίσια της σύµβασης P-3BR η οποία υπο-γράφηκε τον Απρίλιο του 2005. Το τροποποιηµένο P-3AM έχει τηνδυνατότητα να µεταφέρει οπλισµό συµπεριλαµβανοµένου τοεναντίων πλοίων πύραυλο AGM-84 Harpoon Block II της Boeing.

Παρθενική Πτήση για το P-8I

Στις 29 Σεπτεµβρίου 2011 οκληρώθηκε η πρώτη πτήση του αεροσκάφους του ΙνδικούΝαυτικού Boeing P-8I Neptune. Το αεροσκάφος απογειώθηκε από το Renton Field τουSeattle, Washington, εκτέλεσε µια πτήση δύο ωρών και τριάντα ένα λεπτών και προσ-γειώθηκε στο Boeing Field του Seattle. (C) BOEING

12

Η πρώτη πτήση του EMB-145 AEW&C που θα παραλάβει η Ινδία

Την 6 ∆εκεµβρίου στις εγκαταστάσεις της στοSão José dos Campos, η Embraer εκτέλεσε τηνπαρθενική πτήση, του πρώτου από τα τρία συ-στήµατα εγκαίρου προειδοποίησης και έλεγχουEMB-145 (AEW&C) που έχει παραγγείλει η κυ-βέρνηση της Ινδίας. Το αεροσκάφος τα πήγεκαλά και όλες οι προγραµµατισµένες δοκιµέςήταν επιτυχείς.Το EMB-145 βασίζεται στο βελτιωµένο EmbraerERJ-145, το αεροσκάφος διαθέτει σύστηµα ενα-έριου ανεφοδιασµού, δυνατότητα δορυφορικήςεπικοινωνίας (SATCOM), βελτιωµένα ηλεκτρο-νικά και ένα ολοκληρωµένο σύνολο αεροδυνα-µικών και κατασκευαστικών αλλαγών. Αυτές οιβελτιώσεις θα επιτρέψουν την τοποθέτηση ανα-βαθµισµένων ηλεκτρονικών συστηµάτων, πουεξελίσσονται από τον Ινδικό οργανισµό ανάπτυ-ξης και έρευνας (DRDO) σε συνεργασία µε τοCentre for Airborne Systems (CABS).

Το ARHLAC, τοοποίο αναφέρεταιως ένα ελαφρύαεροσκάφος πουµπορεί ναχρησιµοποιηθεί γιαειρηνευτικές καιαναγνωριστικέςαποστολές καιείναι οπλισµένο γιανα µπορεί νααµυνθεί.Παρουσιάστηκε τοΣεπτέµβριο του2011 από την Para-mount.

Είκοσι FA-50 παρήγγειλε η Ν. Κορέα

Η κυβέρνηση της Νότιας Κορέας έχει τοποθετή-σει µια παραγγελία αξίας 600 εκατοµµυρίων δο-λαρίων στην αεροναυπηγική εταιρία ΚΑΙ, για τηνπροµήθεια 20 εκπαιδευτικών αεροσκαφώντύπου T-50 στην παραλλαγή FA-50. Η ΚΑΙ βάσειτης συµφωνίας είναι να παραδώσει τα αερο-σκάφη το διάστηµα 2013 - 2014. Το FA-50 είναι η πιο προηγµένη παραλλαγή τουΤ-50. Το αεροσκάφος διαθέτει τακτική ζεύξη δε-δοµένων το LINK 16, καθώς και το ισραηλινόραντάρ Elta Systems EL/M-2032. Οι εταιρίεςNorthrop Grumman και Raytheon έχουν αναφέ-ρει ότι το FA-50 είναι υποψήφιο για την αντί-στοιχο ραντάρ AESA που αναπτύχθηκε για τοµαχητικό F-16.Η Σεούλ θα µπορούσε να αποκτή-σει συνολικά 60 έως 150 FA-50 για να αντικατα-στήσουν το στόλο από περισσότερα από 150 F-5.Προκειµένου να ενισχυθεί η αεροπορική δύναµητης Νότιας Κορέας και η ανάπτυξη της εγχώριαςβιοµηχανίας στο τοµέα της αεροναυπηγικής, ηΣεούλ έχει ήδη δαπανήσει 1,96 δισεκατοµµύριαδολάρια για το πρόγραµµα T-50 σε διάστηµαοκτώ ετών, αρχής γενοµένης από το 1997.

13(c) ARHLAC

Η Τουρκία δέχεται να φιλοξενήσει τα ραντάρ για την αντιπυραυλική άμυνα του ΝΑΤΟ

Η Τουρκία συµφώνησε να φιλοξενήσει στο έδα-φός της ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης στοπλαίσιο του συστήµατος αντιπυραυλικής άµυναςτου ΝΑΤΟ µε στόχο την αντιµετώπιση βαλλιστι-κών πυραυλικών απειλών από το γειτονικό Ιράν.Στην Ουάσινγκτον, εκπρόσωπος του Πενταγώ-νου είπε ότι οι Ηνωµένες Πολιτείες ελπίζουν ναέχουν αναπτυχθεί τα ραντάρ εκεί µέχρι το τέλοςτου έτους. Ο ίδιος συνέχεισε άναφέροντας ότι τοζήτηµα πρέπει να περάσει κάποιες πρόσθετεςεγκρίσεις στις ΗΠΑ και την Τουρκία.Τα µέλη του ΝΑΤΟ συµφώνησαν στη σύνοδο κο-ρυφής στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας, το περα-σµένο έτος για ένα αντιπυραυλικό σύστηµαπάνω από την Ευρώπη έναντι των βαλλιστικώνπυραύλων του Ιράν. Τελικά επιτεύχθηκε συµβι-βασµός µε την Τουρκία, η οποία έχει καλλιερ-γήσει στενούς δεσµούς µε τη γείτονα της, τοΙράν, και είχε απειλήσει να µπλοκάρει τη συµ-φωνία, εάν το Ιράν κατονοµάζονταν ρητώς ωςαπειλή.

Την πρώτη δοκιμαστική εκτόξευση πραγματοποίησε ο SOM

Την πρώτη του δοκιµαστικήεκτόξευση πραγµατοποίησε οεγχώριας κατασκευής τουρκι-κός πύραυλος κρουζ στις 9 Αυ-γούστου 2011, σε πεδίο βολώντης Τουρκικής Πολεµικής Αερο-πορίας, στη ΒορειοδυτικήΤουρκία. Αεροσκάφος φορέαςένα µε ισραηλινά ηλεκτρονικάκαι αισθητήρες εκσυγχρονι-σµένο και αναβαθµισµένο F-4EPhantom ΙΙ. Ο πύραυλος έπληξετο στόχο του µε µεγάλη ακρί-βεια, καλύπτοντας απόστασηπάνω από 100nm [185 χιλιόµε-τρα].Σύµφωνα µε αυτά που βλέπουντο φως της δηµοσιότητας, συ-νολικά έχουν αναπτυχθεί τρειςδιαφορετικές παραλλαγές τουπυραύλου κρουζ, βάσει τωναπαιτήσεων της Τουρκικής Πο-λεµικής Αεροπορίας. Σύντοµα

αναµένεται η πιστοποίησή τουσε φορέα F-16 Block 40, ενώ σεεξέλιξη βρίσκεται η πιστοποί-ηση των τρειών συνολικά πα-ραλλαγών στο αναβαθµισµένοF-4E Phantom ΙΙ.O πύραυλος επιδείχτηκε για

πρώτη φορά δηµόσια το διή-µερο 4-5 Ιουνίου στη Σµύρνη,αναφέρεται ότι διαθέτει ολο-κληρωµένα συστήµατα αδρα-νειακής και δορυφορικήςπλοήγησης και η εµβέλεια τουδίνεται µε 180 χιλιόµετρα.

14

Tρία Super Cobra για την Τουρκία

Η υπηρεσία Defense Security CooperationAgency του Αµερικανικού Πενταγώνου κοινοποί-ησε στις 28 Οκτωβρίου 2001 το Κογκρέσο µια πι-θανή πώληση 3 επιθετικών ελικοπτέρων τύπουAH-1W Super Cobra προς την κυβέρνηση τηςΤουρκίας, µέσω του προγράµµατος Foreign Mil-itary Sale της κυβέρνησης των Ηνωµένων Πολι-τειών.Το πακέτο περιλαµβάνει εκτός από τα τρία ελι-κόπτερα, και το σχετικό εξοπλισµό, ανταλλα-κτικά, εκπαίδευση και υλικοτεχνική υποστήριξη,µε ένα εκτιµώµενο κόστος των 111 εκατοµµυ-ρίων δολαρίων. Η κυβέρνηση της Τουρκίας έχειζητήσει τρία AH-1W Super Cobra, µε επτά κινη-τήρες T700-GE-401, ένας για ανταλλακτικά, γιατις ανάγκες της Τουρκικής Αεροπορίας Στρατού.Τα ελικόπτερα είναι να αντικαταστήσουν αυτάπου απωλέσθηκαν κατά τη διάρκεια των επιχει-ρήσεων των τουρκικών ενόπλων δυνάµεων κατάτου PKK.

Προβλήματα στην ανάπτυξη του ANKA

Το Anka αναπτύσσεται και είναι να παραχθείαπό την τουρκική αεροδιαστηµική βιοµηχανία,θα έπρεπε να ήταν για επιχειρησιακές αποστο-λές στον ουρανό το καλοκαίρι, σύµφωνα µε τουςκατασκευαστές. Ωστόσο, δεν µπορούµε ναπούµε πόσο αποτελεσµατικό θα είναι σε επιχει-ρήσεις κατά του ΡΚΚ στην Τουρκία, το σκοπόγια τον οποίο έχει σχεδιαστεί.Οι προσπάθειες για το σχεδιασµό της Anka ξε-κίνησαν το 2004 µε 150 εκατοµµύρια δολάριαγια πέντε αεροσκάφη και 8 χρόνια αργότερα, τοαεροσκάφος του οποίου το όνοµα είναι εµπνευ-σµένο από ένα µυθικό ιπτάµενο πλάσµα, έχεικάνει πολλές επιτυχηµένες δοκιµές, εν µέρει δο-κιµαστικές πτήσεις. Η έκδοση Α είναι για ανα-γνωριστικές αποστολές, ενώ η έκδοση Β είναιένοπλη. Η έκδοση Α είναι έτοιµη, αλλά δεν είναιγνωστό αν η έκδοση Β θα κάνει την εµφάνισήτης σύντοµα.Το UAV Anka είχε την παρθενική του πτήση το∆εκέµβριο του 2010, σκαρφαλώνοντας σε ύψος10.000 ποδιών για 14 λεπτά, αλλά η προσγεί-ωση κατέληξε σε συντριβή. Οι προδιαγραφέςτου συστήµατοις απαιτούν σχεδόν 24 ώρες πτή-σης σε 30.000 πόδια. ∆ύο δοκιµαστικές πτήσειςαργότερα κατέληξαν επίσης σε συντριβές. Ηπρώτη επιτυχηµένη πτήση πραγµατοποιήθηκεστις 25 Οκτωβρίου 2011. Στις 22 Νοεµβρίου2011, το αεροσκάφος πραγµατοποίησε δοκιµα-στική πτήση διάρκειας 6 ωρών σε υψόµετρο20.000 ποδιών. Το µήκος του αεροσκάφουςείναι 8 µέτρα, το άνοιγµα φτερών 17 µέτρα και τοµέγιστο βάρος απογείωσης πάνω από 1.500κιλά.Η τουρκική ΤΑΙ έλαβε µια σύµβαση ύψους 150εκατοµµυρίων δολαρίων από την τουρκικήΓραµµατεία Αµυντικών Βιοµηχανιών για την κα-τασκευή 10 συστηµάτων. Σε αυτά τα χρήµαταδεν περιλαµβάνονται οι κινητήρες. Η υπεύθυνητουρκική υπηρεσία κυκλοφόρησε µια αίτηση πα-ροχής πληροφοριών για την αγορά κινητή-ρων.Έτσι, υπογράφηκε στην Τουρκία µιασυµφωνία για να αγοραστεί ένα προϊόν από τηνεγχώρια αµυντική βιοµηχανία, που δεν έχει εκ-πληρώσει µέχρι σήµερα τις απαιτήσεις. Ο στό-χος ήταν να τεθούν τα αεροσκάφη σε υπηρεσίαστην εναντίον του ΡΚΚ αυτό το καλοκαίρι...

15

(c) WIKIPEDIA

(c) WIKIPEDIA

Η Σερβία έχει αγοράσει ένα πολλαπλών χρήσεων

Seneca

Το υπουργείο Άµυνας της Σερ-βίας αγόρασε ένα αεροσκάφοςτύπου Piper Seneca V για τηνεκτέλεση των αποστολών τωναεροφωτογραφιών. Αυτή είναιη πρώτη αγορά µετά από 25χρόνια ενός αεροσκάφουςξένου κατασκευαστή για τιςένοπλες δυνάµεις της Σερβίας(και της πρώην Γιουγκοσλα-βίας).Το Piper Seneca V αγοράστηκεµε µια φωτογραφική µηχανήτύπου Leica Geosystems ADS80για την Στρατιωτική Γεωγρα-φική Υπηρεσία. Το σύνολο,µαζί µε ένα σύστηµα για τησυλλογή και επεξεργασία τωνδεδοµένων, κοστίζει περί τα2,7 εκατ. ευρώ. Τις κατάλληλεςτροποποιήσεις έκανε η γερµα-νική εταιρία GomolzigFlugzeug-und Maschinenbau. Οεπίσηµος προµηθευτής του συ-στήµατος είναι η Jugohemija, ηοποία κέρδισε ένα διαγωνισµόπου διοργανώθηκε το 2009.Με το νέο αεροσκάφος η Σερβίασκοπεύει να δηµιουργήσει µιαψηφιακή γεωγραφική βάση δε-δοµένων για τις ανάγκες τωνενόπλων δυνάµεων. Η υπάρ-χουσα βάση έχει τις ρίζες τηςστη δεκαετία του 1950 και δενανταποκρίνεται στις σύγχρονεςαπαιτήσεις. Η νέα βάση δεδο-µένων είναι να εξυπηρετήσειστρατιωτικούς σκοπούς, αλλάκαι να βοηθήσει το έργο τωνσχεδιαστών δρόµων, τις µετα-φορές και άλλες υποδοµές. ΤοPiper Seneca προσγειώθηκεστις 24 Ιανουαρίου στη βάσηBatajnica κοντά στο Βελιγράδι(σχετικό βίντεο από την τελετήαποδοχής στη Σερβία).

Μελετά τη μίσθωση μαχητικώνη Σερβία

Η αεροπορική δύναµη της Σερβίας έµεινε µε µια χούφτα επιχει-ρησιακών αεροσκαφών µετά τους πολέµους της δεκαετίας του1990, και θέλει να αγοράσει τώρα νέα µαχητικά αεροσκάφη µεκόστος περίπου 1 δισ. ευρώ (1,3 δις δολάρια), ανέφερε αξιωµα-τούχος της άµυνας στο πρακτορείο Reuters.«Η προµήθεια των δύο Μοιρών, οπλικά συστήµατα, ανταλλακτικάκαι κατάρτιση, πιθανόν να απαιτήσουν επιπλέον δανεισµό», είπεο αξιωµατούχος, ο οποίος ζήτησε να µην κατονοµαστεί. «Εµείςθα χρειαστούµε στην ιδανική περίπτωση µεταξύ 12 και 16 νέωναεροσκαφών για την εξασφάλιση του εναέριου χώρου µας».Ο αµυντικός προϋπολογισµός της Σερβίας αντιστοιχεί σε περίπου2 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) ή περί-που 1,15 δισ. ευρώ το 2011 και ο αµυντικός προϋπολογισµός τουεπόµενου έτους κατά πάσα πιθανότητα θα παραµείνει στο ίδιοεπίπεδο.Η αεροπορική δύναµης της Σερβίας µαστίζεται από την απαξίωσηκαι την έλλειψη αεροσκαφών για περισσότερο από δύο δεκαε-τίες. Τα περισσότερα σύγχρονα σοβιετικής κατασκευής µαχητικάMIG 29 των Σέρβων καταστράφηκαν από το ΝΑΤΟ κατά τη διάρ-κεια του βοµβαρδισµού το 1999 για τον τερµατισµό του πολέµουστο Κοσσυφοπέδιο. Η αεροπορική δύναµη αυτή τη στιγµή αποτε-λείται από τρία MIG 29 και περίπου δώδεκα παρωχηµένα MIG 21τα οποία θα πραµείνουν σε υπηρεσία µέχρι το τέλος του 2012.«Ίσως η καλύτερη επιλογή θα ήταν η συµφωνία µίσθωσης, αλλάµένει να το δούµε», είπε ο αξιωµατούχος της άµυνας.

16

(C) XAIRFORCES.COM

Ενημέρωση σχετικά με αναβάθμιση των F-16C/D Block 30 & 50

Σύµφωνα µε το περιοδικό“ΕΑ&Τ”, το ΓΕΑ ενηµερώθηκετο φθινόπωρο του 2011 για τηναναβάθµιση των F-16 Block30/32 της Πολεµικής Αεροπο-ρίας των ΗΠΑ (USAF) και τωνBlock 30 της Τουρκικής Πολεµι-κής Αεροπορίας (THK) µε βάσητον Εµπορικό Υπολογιστή Ελέγ-χου Βολής (Commercial FireControl Computer: CFCC) τηςBAE Systems. Το πρόγραµµαέχει παρουσιαστεί ως µειωµέ-νου κόστους και υψηλής από-δοσης. Στο δηµοσίευµα αναφέρεται ό,τι “ο χρήστης F-16 µε CFCCµπορεί να επιλέξει ελεύθεραµεταξύ πλήθους συστηµάτωνγια ενιαία ή σταδιακή εγκατά-σταση, όπως ενδεικτικά η Κεν-τρική Μονάδα Απεικόνισης(CDU) διαστάσεων 6x8in(15,2x20,3cm) και το Ολοκλη-

ρωµένο σύστηµα Στόχευσης Το-ποθετηµένο στην Κάσκα(ΗΜΙΤ), τύπου Scorpion τηςGentex των ΗΠΑ ή Eyeball τηςισραηλινής Rafael, των οποίωνη επικοινωνία Ethernet υπερ-

βαίνει τους περιορισµούς τουJHMCS. Ο CFCC υποστηρίζειεπίσης οποιοδήποτε όπλο συµ-βατό µε F-16 όπως τα ΑΙΜ-9Χ,JDAM, JSOW, HARM καιWCMD”.

Αναστολή Λειτουργίας 346Μ

Την Παρασκευή 2 Σεπτεµβρίου2011 πραγµατοποιήθηκε η τε-λετή αναστολής λειτουργίαςτης 346 Μοίρας στην 110 Πτέ-ρυγας Μάχης στη Λάρισα. Τελέ-στηκε επιµνηµόσυνη δέηση καικατάθεση στεφάνων στο Μνη-µείο Πεσόντων Αεροπόρων της110 ΠΜ και στη συνέχεια ακο-λούθησε η τελετή αναστολήςλειτουργίας στο υπόστεγο της346 Μοίρας.Στις εκδηλώσεις παρέστησαν οΑρχηγός του Γενικού Επιτε-λείου Εθνικής Άµυνας Πτέραρ-χος (Ι) Ιωάννης Γιάγκος και οΑρχηγός ΓΕΑ Αντιπτέραρχος (Ι)Βασίλειος Κλόκοζας. Την Παρασκευή 09 ∆εκεµβρίου 2011 αφίχθη από την Γαλλία

στην 112 Πτέρυγα Μάχης, στην Αεροπορική Βάση Ελευσίνας,το δωδέκατο ελικόπτερο Super Puma το οποίο αναµένονταν

να ενταχθεί στην δύναµη της 384 ΜΕ∆.

Άφιξη 12ου Super Puma

17

(C) ΓΕΑ

(C) ΓΕΑ

Ειχειρήσεις Παροχής Βοήθειας αό Super Pumaστο Μαυροβούνιο

Σύµφωνα µε το Γραφείο Τύπου της Πολεµικής Αεροπορίας, ελικόπτερο έρευναςκαι διάσωσης τύπου Super Puma συµµετείχε µεταξύ 13 και 17 Φεβρουαρίου2012 στις επιχειρήσεις παροχής βοήθειας στους πληγέντες από τη σφοδρήκακοκαιρία στο Μαυροβούνιο.Του Deepred001 - Φωτ: ΓΕΑ

Αφορµή για την αποστολή τουελικοπτέρου Super Pumaυπήρξε η καταφατική απάν-τηση της ΠΑ σε αίτηµα τουυπουργείου άµυνας του Μαυρο-βουνίου προς το ΥπουργείοΕξωτερικών της Ελλάδας. Τοελικόπτερο απογειώθηκε απότην 112 Πτέρυγα Μάχης / Αερο-δρόµιο Ελευσίνας τη ∆ευτέρα,13 Φεβρουαρίου 2012 και ώρα17:49. Καθ’ όλη τη διαµονή τουστη βαλκανική χώρα, το έργοτου πληρωµάτος ήταν σηµαν-τικό. Στις 11,8 ώρες πτήσηςτου, το ελικόπτερο εκτέλεσε

επιχειρήσεις µεταφοράς προ-σωπικού, διάσωσης και απεγ-κλωβισµού πολιτών και ρίψηςεφοδίων και αγαθών σε γύρωπεριοχές. Ανάµεσα στις απο-στολές του που διεξήχθησαν σεπεριοχή 70 ναυτικά µίλια βο-ρειοδυτικά του αεροδροµίουτης Ποντγκόριτσας, ήταν η µε-ταφορά τεχνικών σε υδροηλε-κτρικό φράγµα για τηναποκατάσταση βλάβης και οαπεγκλωβισµός εννέα ατόµωναπό περιοχή που είχε αποκλει-στεί από τα χιόνια. Πιο συγκε-κριµένα:

Τρίτη 14/02/2012Απεγκλωβισµός εννέα εργατώναπό το υδροηλεκτρικό εργο-στάσιο στο φράγµα Piva, ρίψηεφοδίων και υλικών στο εργο-στάσιο και µεταφορά επτά τε-χνικών για τη λειτουργία τουεργοστασίου.Τετάρτη 15/02/2012Μεταφορά, πάνω από ένατόνο, τροφίµων και φαρµάκων,από την πόλη Cetinje σε περί-που δέκα αποκλεισµένους οικι-σµούς. Μεταφορά στρατιωτώναπό την Podgorica στο Kolasin.

18

Πέµπτη 16/02/2012Μεταφορά πάνω από ένα τόνο,τροφίµων και φαρµάκων απότην πόλη Cetinje σε περίπουδέκα αποκλεισµένους οικι-σµούς. Επιστροφή αποκλεισµέ-νου κατοίκου στην οικία του,στην περιοχή του Grab. Μετα-φορά, πάνω από ένα τόνο, τρο-φίµων και φαρµάκων από τηνπόλη Cetinje σε περίπου δέκα

αποκλεισµένους οικισµούς. Πα-ραλαβή και µεταφορά αποκλει-σµένου ασθενούς στηνPodgorica.

Παρασκευή 17/02/2012Μεταφορά στρατιωτών και υλι-κών στο αποκλεισµένο Plav.Μεταφορά αποκλεισµένων ατό-µων από το Plav στην Pod-goritca.

19

>> Στις 11,8 ώρεςπτήσης του, το ελι-κόπτερο εκτέλεσεεπιχειρήσεις µετα-φοράς προσωπι-κού, διάσωσης καιαπεγκλωβισµούπολιτών και ρίψηςεφοδίων και αγα-θών σε γύρω πε-ριοχές.

nEUROnΕίσηµη Παρουσίαση

Του Deepred001

Στις εγκαταστάσεις της DAS-SAULT AVIATION στο Iστρές τηςΓαλλίας πραγµατοποιήθηκεστις 19 Ιανουαρίου η παρου-σίαση του πρωτότυπου µηεπανδρωµένου αεροσκάφουςNEURON. Το πρόγραµµα εκτι-µάται σε 430 εκατοµµύριαευρώ. Στην παρουσίαση συµµε-τείχαν εκπρόσωποι όλων τωνχωρών που συµµετέχουν στοπολυεθνικό αυτό πρόγραµµα:Γαλλία, Ελλάδα, Ισπανία, Ελβε-τία, Σουηδία και Ιταλία. Στηντελετή παρέστησαν επίσης εκ-πρόσωποι των εταιρειών πουσυµµετέχουν στο πρόγραµµα,αντίστοιχα - εκτός από τη γαλ-λική DASSAULT - ΕΑΒ, EADS-CASA, RUAG, SAAB και ALENIAAERMACCHI. Την Ελληνική Αερ-πορική Βιοµηχανία εκπροσώπη-σαν ο ∆ιευθύνων Σύµβουλος

της εταιρείας Τάσος Φιλιππά-κος, ο Γενικός ∆ιευθυντής Εµ-πορικού Ν. Βασιλόπουλος και ηΖαϊρα Μαριόλη-Ρήγα, ∆ιευθύν-τρια ∆/νσης Έρευνας, Σχεδία-σης & ΑνάπτυξηςΑεροδιαστηµικών Συστηµάτων.Το Υπουργείο Εθνικής Άµυναςεκπροσώπησε ο Γενικός ∆ιευ-θυντής Γ∆ΑΕΕ κος ∆ηµήτρης Γε-ωργιόπουλος.Το NEURON αναπτύσσεται απότο 2003, µε βάση την εµπειρίαπου αποκτήθηκε κατά την κα-τασκευή ενός πρωτότυπου επί-δειξης τεχνολογίας, τοDASSAULT AVIATION AVE-D, τοπρώτο µη επανδρωµένο αερο-σκάφος που ενσωµατώνει τε-χνολογία stealth πουαναπτύχθηκε και κατασκευά-στηκε στη Γηραιά Ήπειρο, καιτο οποίο είναι παράγωγο του

γαλλικού προγράµµατοςLOGIDUC-Stealth-UCAV, τοοποίο ξεκίνησε επίσηµα το1999. Όταν αυτό το πρότζεκτέγινε πιο ακριβό από ό, τι είχεαρχικά προβλεφθεί, στην DAS-SAULT άρχισαν να αναζητούνεταίρους. Ωστόσο, δεν κατάφε-ραν να κερδίσουν τη Βρετανίακαι τη Γερµανία για το σχέδιο.Η Βρετανία συµµετείχε ήδη ενµέρει σε σχετικό πρόγραµµατων Ηνωµένων Πολιτειών. Επί-σης, στη Βρετανία µε το πρό-γραµµα BAE TARANIS είχαν ήδηένα πολύ παρόµοιο πρότζεκτ σεεξέλιξη. Η Γερµανία όµως δενήταν έτοιµη να µοιραστεί τουςχρηµατοοικονοµικούς κινδύ-νους του γαλλικού εγχειρήµα-τος, αλλά και επειδή θέλησε νακινηθεί ανεξάρτητα. Παρ 'όλααυτά, κατέστη δυνατή η συµµε-

20

(C) DASSAULT

τοχή και άλλων ευρωπαϊκώνεταιρειών. Σήµερα έχουν ωρι-µάσει οι συνθήκες για µία σύ-ζευξη του NEURON µε τοTARANIS.Η κατασκευή ενός προτοτύπουτου NEURON ξεκίνησε το 2008,όταν η σουδική εταιρία TJUSTMEKANISKA, η οποία επιλέχ-θηκε από την Saab, ξεκίνησε µετις εργασίες στην γάστρα του7-τονου εναέριου ροµπότ. ΗSaab θα επιβλέπει το συνολικόσχεδιασµό της ατράκτου, ηλε-κτρονικά συστήµατα, το σύ-στηµα καυσίµων και µέρος τουελέγχου της πτήσης. Η Ελλη-νική Αεροπορική Βιοµηχανίαείναι υπεύθυνη για την οπίσθιαάτρακτο του UCAV, το σωλήνατης εξαγωγής καυσίµων και τιςσχετικές δοκιµές. Η EADS πα-ράσχει τεχνογνωσία στον σχε-

διασµό της πτέρυγας και στηνολολήρωση της ζεύξης δεδοµέ-νων. Για τις δοκιµές στην αερο-σήραγγα υπεύθυνη είναι ηελβετική RUAG. Η ALENIA έχεισχεδιάσει τις αποθήκες όπλων,ορισµένα ηλεκτρικά και ηλε-κτρονικά και θα συµµετέχει σεµέρος των πτητικών δοκιµών.Η DASSAULT είναι υπεύθυνη γιατο γενικό σχεδιασµό και τηναρχιτεκτονική του συστήµατος,το σύστηµα ελέγχου πτήσης,την τελική συναρµολόγηση, τιςδοκιµές εδάφους και τις πτητι-κές δοκιµές.Nωρίτερα είχε αποκαλυφθεί ότιτο αεροσκάφος θα έχει δύοεσωτερικές αποθήκες για όπλα.Στις σχετικές δοκιµές εδάφουςστο κέντρο πτητικών δοκιµώντης Γαλλικής Πολεµικής Αερο-πορίας στο Ιστρές προβλέπον-

ταν η χρήση των βοµβών Mk82και GBU 12. Η τελευταία πα-ρουσιάστηκε κατά την τελετήπαρουσίασης. Σύµφωνα µε τονέο πρόγραµµα εργασιών απότο 2009, η παρθενική πτήσητου αεροσκάφους ήταν προ-γραµµατισµένη για το Μάρτιοτου 2012. Κατά τη τελετή πα-ρουσίασης, ωστόσο, αποκαλύ-φθηκε ότι η ηµεροµηνία αυτήαναβλήθηκε για ένα εξάµηνο.Ο σχεδιασµός του NEURON θυ-µίζει το βοµβαρδιστικόNorthrop Β-2. Είναι σχεδια-σµένο βάσει της αρχιτεκτονικήςτης ιπτάµενης πτέρυγας, τοστόµιο εισόδου του κινητήραβρίσκεται στην κορυφή τηςατράκτου. Το NEURON UCAVείναι πολύ µεγαλύτερο καιπολύ πιο προηγµένο από άλλαγνωστά συστήµατα, όπως το

21

(C) DASSAULT

UAV MQ-1 PREDATOR. Ένα απότα ισχυρά σηµεία του NEURONβρίσκεται στον κινητήραSNECMA M88, ο οποίος βρίσκε-ται σε χρήση µε το γαλλικό µα-χητικό RAFALE. Σε σύγκριση µετα αµερικανικά προγράµµαταX-45C και X-47B (παράγωγάτου προγράµµατος J-UCAS)αυτό επιτρέπει µια πολύ µεγα-λύτερη αποτελεσµατικότητα.Το 2006 ο σχεδιασµός άλλαξεκαι ο κινητήρας του αεροσκά-φους είναι τύπου Rolls-RoyceTurbomeca Adour Mk951 (29kN). Μέχρι στιγµής δεν υπάρ-χουν πληροφορίες για τα ηλε-κτρονικά του NEURON. Οιαπαιτήσεις όµως για αυτά πρέ-πει να είναι αρκετά υψηλές, γιανα να εκτελέσει την απαιτού-µενη αυτόνοµη επιθετική απο-στολή αέρος-εδάφους µεβόµβες ακριβείας. Σύµφωνα µετις απαιτήσεις του προγράµµα-τος, το αεροσκάφος έχει σχε-διαστεί να πραγµατοποιείεπιχειρήσεις σε πλήρως ηλε-κτρονικά δια-δικτυωµένο πλη-ροφοριακό περιβάλλον:Επιχειρήσεις µε πλήρη γεωµε-τρική και υπέρυθρη απόκρυψηκαι προσβολή στόχων επιφα-νείας µε τη χρήση βοµβών το-ποθετηµένων εσωτερικά τηςδοµής µε πολύ κλειστές απαι-τήσεις από πλευράς διαθέσιµουχρόνου προσβολής του στόχου.Σε µια σηµείωση µε ηµεροµηνία

9 Φεβρουαρίου 2006, η Saabδηµοσίευσε για πρώτη φορά τιςτελικές διαστάσεις του εναέ-ριου ροµπότ. Η ανακοίνωσηέκανε αναφορά για µήκος 10µέτρων και πλάτος 12 µέτρων.Η επιφάνεια της πτέρυγας είναιστην περιοχή των 50m2, σεσύγκριση µε 36m2 για το X-45Aκαι 58m2 για το X45C. Το κενόβάρος είναι µικρότερο από

22

(C) DASSAULT

(C) DASSAULT

(C) DASSAULT

(C) ΕΑΒ

πέντε τόνους. Με τα αποκαλυ-πτήρια έγινε γνωστό ότι είναι9,3 µέτρα σε µήκος και 12µέτρα το άνοιγµα φτερών, ενώτο µέγιστο βάρος απογείωσης,αρχικά είχε προγραµµατιστείέως 6 τόνους, αυξήθηκε σε 7τόνους. Το ανεπάνδρωτο µαχη-τικό έχει τα εξής χαρακτηρι-στικά: Ταχύτητα πτήσης 0,78mach, µέγιστο βάρος απογεί-ωσης 7.700 κιλά, ωφέλιµοφορτίο 3.000 κιλά και ίχνοςαποτύπωσης σε ραντάρ (RCS)µεγέθους πουλιού.Ο Charles Edelstenne, πρό-εδρος της DASSAULT AVIATION,ανακοίνωσε κατά τη διάρκειατης τελετής (σχετικό βίντεο) ότιπρογραµµατίζεται για 2 χρόνιατο πρόγραµµα πτητικών δοκι-µών, το οποίο είναι να διεξαχ-θεί στη Γαλλία, την Ιταλία καιτη Σουηδία. Κατά τη διάρκειατων πτητικών δοκιµών είναι ναεξεταστούν οι stealth ιδιότητες,η επίδραση του αέρα στην επι-φάνεια, τα οπλικά συστήµατα,η µετάδοση δεδοµένων και ηδιαλειτουργικότητα µε τα επαν-δρωµένα αεροσκάφη. Για τηµελέτη των χαρακτηριστικώντων ραντάρ είναι πιθανόν ναχρησιµοποιηθεί το ραντάρ 3-DGiraffe. Αυτές οι δοκιµές έχουναρχικά προγραµµατιστεί για τοδεύτερο εξάµηνο του 2013.«Η Ελληνική Αεροπορική Βιοµη-χανία -µε τη συµµετοχή τηςστην ανάπτυξη του αεροσκά-φους UCAV από την αρχικήφάση του σχεδιασµού- προ-έβαλε τη δυνατότητά της ναπαίξει διεθνώς πρωταγωνι-στικό ρόλο στην ανάπτυξη τε-χνολογιών αιχµής. Ησυγκεκριµένη επιτυχία είναιαποτέλεσµα της στρατηγικήςπου εφαρµόζει µε συνέπεια τατελευταία χρόνια η ΕΑΒ για τηνΤεχνολογική Ανάπτυξη και Και-

νοτοµία στοχεύοντας σε προ-ϊόντα υψηλής προστιθέµενηςαξίας. Αυτή η επιτυχία σηµαίνειότι, εφόσον το πρόγραµµαπροχωρήσει σε στάδιο παρα-γωγής για τη διεθνή αγορά, ηΕΑΒ θα έχει διασφαλίσει τουλά-χιστον την κατασκευή των τµη-µάτων που ανέπτυξεεξασφαλίζοντας έτσι σηµαντι-κές εξαγωγικές πωλήσεις καιθέσεις εργασίας. Θα πρέπειεπίσης να τονισθεί ο σηµαντι-κός ρόλος του ΥπουργείουΕθνικής Άµυνας µε τη χρηµατο-δότηση του προγράµµατοςκαθώς και την αµέριστη συµπα-ράστασή του στην εταιρεία καθ'όλη τη διάρκεια υλοποίησήςτου».To υπό ανάπτυξη πρότζεκταυτού του ανεπάνδρωτου καιαυτόνοµου µη επανδρωµένουαεροσκάφους είναι ένα πρό-γραµµα επίδειξης τεχνολογίαςκαι ως εκ τούτου δεν έχει καµίαµαζική παραγωγή ως στόχο. Τοπρόγραµµα επιδιώκει να ανα-πτύξει και να παρουσιάσει τουςκαρπούς των ερευνητικών προ-σπαθειών της ευρωπαϊκής αε-ροδιαστηµικής βιοµηχανίαςτης. Ποτέ δεν πρόκειται νατεθεί σε λειτουργία και να πα-ραχθεί µαζικά.

23

(C) ΕΑΒ

>> Η ΕλληνικήΑεροπορικήΒιοµηχανία είναιυπεύθυνη για τηνοπίσθια άτρακτο τουUCAV, το σωλήνα τηςεξαγωγής καυσίµωνκαι τις σχετικέςδοκιµές.

ΤΑΝΑΓΡΑ 2011100 χρόνια Αεροπορίας

Φωτογραφίες: Mp210 / aviationlive.org

Στην αρχή της δεύτερης δεκαετίας του εικοστούαιώνα, η τόλµη ηρωικών Ελλήνων αεροπόρων καιη πρόνοια του Ελευθερίου Βενιζέλου στο τότε νέοανθρώπινο επίτευγµα οδήγησε στη δηµιουργίατων πρώτων αεροπορικών µονάδων των Ενόπλων∆υνάµεων. Ύστερα από 100 έτη, το “όπλο τωναδυνάτων”εξακολουθεί να µάχεται και να θριαµ-βεύει στους ελληνικούς ουρανούς!

Όλοι οι τύποι µαχητικών της ΠΑ στον αέρα

26

F-16C Block 52M της 335Μ (C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

Ελικόπτερο Super Pumaσυµµετέχει στην επίδειξη CSAR (C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

27

∆ιέλευση F-4E AUP (C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

To “-201” Exocet Shooter (C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

28

29

“Κουρσάρος” της 336Μ σε εντυπωσιακή διέλευση (C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

30

31

ΑΗ-64, η ατσάλινη γροθιά της ΑΣ (C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

32

33

Το Γεράκι του Αιγαίου σε πτήση επίδειξης (C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

34

Γκρι C-130έτοιµο για ρίψη (C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

Από την επίδειξη του “∆αίδαλου”(C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

Recce Phantom της 348ΜΤΑ (C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

35

Από την επίδειξη του “∆αίδαλου”(C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

Ο σύγχρονος Πρωτέας(C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

“Ζεύς” (C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

36

Η επίδειξη του “Ζεύς” µάγεψε το κοινό (C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

(C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG (C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

37

(C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

(C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG (C) Mp210 / AVIATIONLIVE.ORG

335Μ: 70 χρόνια Ιστορίας

Μ: 70 χρόνια ΙστορίαςΤου Vassilis07

Φωτ: “Αναχαίτιση” - ΓΕΑ

(C) Clofting

Στις 14/10/11 η 335 Μ «Τίγρης» γιόρτασε µε τον καλύ-τερο δυνατό τρόπο την συµπλήρωση 70 χρόνων λει-τουργίας και προσφοράς. Στην τελετή πουπραγµατοποιήθηκε στην 116 ΠΜ στον Άραξο παρεβρέ-θηκαν ο Υφυπουργός Εθνικής Άµυνας ΚωνσταντίνοςΣπηλιόπουλος και ο Α/ΓΕΑ Αντιπτεράρχος ΒασίλειοςΚλόκοζας. Ξεχωριστή βέββαια ήταν η παρουσία τουπαλαίµαχου βετεράνου Αντιπτεράρχου (ε.α) ΓεωργίουΠλειώνη, ο οποίος υπηρέτησε ως χειριστής στην 335Μ∆ στη Μέση Ανατολή και χρειάστηκε να πέσει δύοφορές µε αλεξίπτωτο στη Μεσόγειο (12/2/43 µε Hurri-cane - 30/6/44 µε Spitfire) , κατά την διάρκεια απο-στολών συνοδείας νηοποµπών. Στον περιβάλλονταχώρο της τελετής βρίσκονταν 2 F-16C Block 52 M. To010 µε το tail art της Μοίρας στα χρώµατα του Τίγρηκαι το 020 µε επετειακό διάκοσµο στο κάθετο στα-θερό και στις πτερυγές του επιδύκνυε το πιό σύγ-χρονο φορτίο που διαθέτει σήµερα η ΠΑ (βλήµατααέρος-αέρος AIM-120C Amraam , Iris-T, και όπλα προ-σβολής JDAM, JSOW), ενώ παρών βρισκόταν και τοπρώην επετειακό A-7E Corsair «Τίγρης». Η εκδήλωσηέκλεισε µε σχηµατισµό 4 F-16C Block 52 M που εκτέ-λεσε εικονικές προσβολές στο αεροδρόµιο και διελεύ-σεις.

40

(C) ΓΕΑ

335 M – 70 χρόνια Ιστορίας7 Οκτωβρίου 1941, µε τηνυπ’αριθµ. 296 διαταγή της RAFΜέσης Ανατολής συγκροτείται ηπρώτη Ελληνική Μοίρα ∆ιώ-ξεως, η 335 Βασιλική ΕλληνικήΜοίρα ∆ιώξεως (335 ΒΕΜ∆) στοαεροδρόµιο Aqir της Παλαιστί-νης, µε 8 Hawker Hurricane I,15 Αξιωµατικούς, 251 Υπαξιω-µατικούς και σµηνίτες. Πρώτος∆ιοικητής ορίζεται ο Επισµηνα-γός Ξενοφών Βαρβαρέσσος. Οιπρώτοι πιλότοι της Μοίρας ήτανστελέχη της Ελληνικής Βασιλι-κής Αεροπορίας που είχαν στα-λεί στο Ιράκ από το 1940 για ναεκπαιδευτούν από τους Βρετα-νούς, καθώς και αρκετοί πιλό-τοι που κατέφυγαν στηνπεριοχή µετά την κατάληψη τηςΕλλάδας, για να συνεχίσουντον αγώνα ως την απελευθέ-ρωση της χώρας. Η Μοίρα τίθε-ται υπό Αγγλική διοίκηση σανµονάδα της RAF µε την ονοµα-σία 335 Hellenic Squadron καιυπάγεται στην 339 ΠτέρυγαΜάχης της RAF.Οι πρώτοι µήνες λειτουργίαςτης Μοίρας αφορούν κυρίωςεκπαίδευση, νυχτερινούς σχη-µατισµούς, ακροβατικά, ανα-χαιτίσεις και βολές θαλασσίωνστόχων. Στην ιδιαίτερη αυτήπερίοδο όπως είναι φυσικό οικινδυνοί και τα ατυχήµαταέχουν περισσότερες πιθανότη-τες να συµβούν. Έτσι στις15/11/41 συµβαίνει το πρώτοαεροπορικό ατύχηµα της 335ΒΕΜ∆. Hurricane κατά τη διάρ-κεια εκπαιδευτικής άσκησηςσυντρίβεται, ενώ βρισκόταν σεφάση προσγείωσης, λόγωαστοχίας του συστήµατοςπροσγείωσης χωρίς ευτυχώς νατραυµατιστεί ο χειριστής τουΣµηνίας ∆. Σπυρίδωνος. Στις

41

>> Ο Ανθυποσµηναγός Ι. Ανα-γνωστόπουλος αποτελεί τονπρώτο πιλότο που καταρίπτειΓερµανικό Bf 109 στη ΜέσηΑνατολή

16/11/41 η Μοίρα συµµετέχεισε άσκηση στρατιωτικής συ-νεργασίας µε επίγεια τµήµατατου Αυστραλιανού Στρατού στοMughazi. Για το γεγονός αυτότης απονέµεται και η πρώτη τηςΕύφηµος Μνεία, από τον Τα-ξίαρχο H.C Robertson, ∆ιοικητήτου AIF (ME) ReinforcementDepot. Στις 28/11/41 συµβαίνειτο πρώτο θανατηφόρο αεροπο-ρικό ατύχηµα της 335, µε θύµατον Ανθυποσµηναγό ΘεοφάνηΘεοφανόπουλο. Μόλις είχανπαραληφθεί 9 νέα Hurricaneκαι κατά την επιστροφή τουσχηµατισµού από το Ammanστο Aqir, υπό συνθήκες µεγά-λης υγρασίας και νέφωσης, ηπροσπάθεια αναγκαστικήςπροσγείωσης του άτυχου χειρι-στή ήταν µοιραία. Το Hurricaneσυνετρίβη στους λόφους του ΕςΣαλτ. Άλλα 5 αεροσκάφη υπο-χρεώνονται να επιστρέψουνστο Amman.Στις 7/12/41 η 335 ΒΕΜ∆ µετα-σταθµεύει στο St. Jean d' Acre.Στις 10/12/41 συµβαίνει τοδεύτερο θανατηφόρο ατύχηµα.Hurricane συντρίβεται κοντάστο πεδίο προσγείωσης του St.Jean αµέσως µετά την απογεί-ωση, σε άσκηση νυχτερινήςπτήσης, µε αποτέλεσµα ναχάσει τη ζωή του ο χειριστήςτου Ανθυποσµηναγός ΦίλιπποςΠλαστήρας.

Το 1942 ξεκινά για την 335 µενέα µετακίνηση στο Helwan τηςΑιγύπτου τον Ιανουάριο. 4µήνες µετά την ιδρυσή της ηΜοίρα αναλαµβάνει την πρώτητης πολεµική αποστολή στις12/2/42 που αφορά στην προ-στασία νηοποµπής. Τον Σε-πτέµβριο του 1942 ο στόλος της

335 ανανεώνεται µε 21 αερο-σκάφη τύπου Hawker Hurri-cane Mk IIb. Την 7η Οκτωβρίου1942 η Μοίρα µε επικεφαλήςτον ∆ιοικητή της Επισµηναγό Ι.Κέλλα αναλαµβάνει την πρώτηαποστολή αναγνώρισης στο µέ-τωπο του El Alamein, καλύ-πτοντας την 33η Μοίρα της RAF.

42

(C) ΓΕΑ

>> Την 28/10/42 το Β’ σµήνοςτης 335 ΒΕΜ∆ µε 12 Hurricaneπροσβάλλουν το ΙταλικόΣτρατηγείο νότια του µετώπουτου El Alamein

Τα αεροσκάφη επιστρέφουνσώα στη βάση τους, και ηΜοίρα λαµβάνει το βάπτισµατου πυρός στη Μάχη που θαεπηρέαζε την έκβαση του Πολέ-µου της Ερήµου, αλλά και τουΒ’ Παγκοσµίου Πολέµου. Την28/10/42 δύο ακριβώς χρόνιαµετά την κήρυξη του Ελληνοϊ-ταλικού Πολέµου τα ελληνικάπληρώµατα "γιορτάζουν" τηνεπέτειο, εκδικούµενα για τηναπρόκλητη επίθεση. Το Β’ σµή-νος της 335 ΒΕΜ∆ µε 12 Hurri-cane, συνοδευόµενο απόαεροσκάφη της 274 Μοίρας τηςRAF, προσβάλλουν µε την έγ-κριση των Συµµάχων το ΙταλικόΣτρατηγείο, νότια του µετώπουτου El Alamein. Παρά το σφο-δρό αντιαεροπορικό πυρ τουεχθρού, κατεβαίνουν σε χα-µηλό ύψος και πλήττουν µε επι-τυχία αυτοκίνητα, σκηνές καιπολυβολεία. Η επίθεση αυτήτων Ελλήνων αεροπόρων ήταν

τόσο αποφασιστική και ριψο-κίνδυνη, ώστε όλα σχεδόν ταελληνικά αεροπλάνα υπέστη-σαν ζηµιές από τα εχθρικά αν-τιαεροπορικά (ένα από αυτάκαταστράφηκε, αλλά ο χειρι-στής του σώθηκε). Ο Οκτώ-βριος κλείνει για την Μοίρα µετην πρώτη κατάρριψη εχθρικούαεροσκάφους. Ο Ανθυποσµη-ναγός Ι. Αναγνωστόπουλος κα-ταρίπτει Γερµανικό Bf 109 στηνπεριοχή του El Alamein.Ακολουθώντας την πορεία τουΒορειοαφρικανικού µετώπου,βρίσκεται στην Τυνησία ότανπαραλαµβάνει, τον ∆εκέµβριοτου 1943, τα αεροσκάφη SuperM Spitfire Mk Vb/Vc µε τα οποίασυµµετέχει σε πολλές αποστο-λές στην Β. Αφρική, Ιταλία, Γι-ουγκοσλαβία, Αλβανία και στηνκατεχόµενη Ελλάδα (Κρήτη,Μήλο, ∆ωδεκάνησα). Τον Σε-πτέµβριο του 1944 µετασταθ-µεύει στην Ιταλία και από εκεί

προσγειώνεται στο Ελληνικόστην ελεύθερη πλέον Ελλάδαστις 18 Νοεµβρίου του 1944.Συνολικά η 335 στο Β’ ΠΠ εκτέ-λεσε 5500 πολεµικές εξόδουςµε 8000 ώρες. Ακόµα 12000ώρες συµπλήρωσε σε εκπαι-δευτικές εξόδους. Έριξε 1300τόνους βοµβών και κατέρριψε2 γερµανικά αεροσκάφη ενώάλλα 2 κατέστρεψε στο έδα-φος. Το τίµηµα γι αυτή την συ-νεισφορά στα γεγονότα του Β’ΠΠ ήταν 18 πεσόντες. Ο τελευ-ταίος πεσών των επιχειρήσεων1940-1944 είναι ο ΣµηναγόςΕπαµεινώνδας Κοττάς στις12/10/44. Την άνοιξη του 1945 αποδε-σµεύεται από την RAF και ονο-µάζεται 335 Μοίρα ∆ίωξης (335Μ∆). Τον Αύγουστο του 1945,µετασταθµεύει στην Αεροπο-ρική Βάση Σέδες της Θεσσαλο-νίκης. Τον Ιούνιο του 1947παραλαµβάνει τα νέα αερο-

43

(C) ΓΕΑ

44

(C) ΓΕΑ

45

σκάφη Super M Spitfire MkIXe/s LF/HF. ∆ύο χρόνια αργό-τερα επανεξοπλίζεται µε νεώτε-ρου τύπου Super M Spitfire MkXVI. Τον Οκτώβριο του 1953,διαιρείται σε 2 τµήµατα µετονο-µάζεται σε 335 Μοίρα ∆ίωξης /Βοµβαρδισµού (Μ∆/Β), µετακι-νείται στην 112 Π.Μ στην Ελευ-σίνα και παραλαµβάνει τααεροσκάφη Republic F-84GThunderjet και Lockheed RT-33A. Η 335 ήταν η πρώτη Μοίρατης ΠΑ που παρέλαβε Spitfireαλλά και η τελευταία που ταχρησιµοποιούσε.Τον Σεπτέµβριο του 1954 µετα-κινείται στην 111 Π.Μ. στην Ν.Αγχίαλο. ∆ύο χρόνια αργότερα,τον Σεπτέµβριο του 1957, µετα-σταθµεύει στην 110 Π.Μ. στηνΛάρισα και παραλαµβάνει τανεώτερα αεροσκάφη Republic

F-84F Thunderstreak. Τον Μάιοτου 1960 µετακινείται στην 114Π.Μ. και τον Νοέµβριο του 1960µετονοµάζεται σε Μοίρα Κρού-σης. Τον Απρίλιο του 1963 η335 περνά από Νατοϊκή αξιολό-γηση σε ρόλο Strike και κατα-τάσσεται στην κατηγορία Α.Είναι η πρώτη µοίρα κρούσεωςόχι µόνο της ΠΑ αλλά ολόκλη-ρης της ΝΑ πτέρυγας τουΝΑΤΟ. Τον Απρίλιο του 1964επανεξοπλίζεται µε νέα αερο-σκάφη τα Lockheed F-104G καιLockheed TF-104G Starfighterκαι µετονοµάζεται σε Μοίρα∆ίωξης / Βοµβαρδισµού. Η τε-λευταία µετακίνησή της γίνεταιστις 30 Ιουνίου του 1977, στην116 Π.Μ στον Άραξο όπου καιπαραµένει µέχρι σήµερα.Στις 14/12/91 πραγµατοποιεί-ται στην 116 ΠΜ η τελετή εορ-

τασµού των 50 χρόνων της 335ΜΚ, όπου και παρουσιάζεται τοπρώτο επετειακό αεροσκάφοςστην ιστορία της ΠΑ, το F-104G(S/N 63-12720/FG-720) «Τί-γρης» του Αντισµήναρχου Α.Μανουσάκη. Με τα F-104G πετάέως τις 31 Μαίου 1992. Στις 3/4/93 µετονοµάζεται σε335 Μοίρα Βοµβαρδισµού καιπαραλαµβάνει τα αεροσκάφηL.T.V. A-7Ε Corsair II και L.T.V.TA-7C Corsair II τα οποία παρα-χωρούνται από το US Navy, µετα οποία επιχειρεί έως και τονΦεβρουάριο του 2008. Η µονα-δική συµµετοχή της Μοίρας σεTiger Meet µε Corsair πραγµα-τοποιείται τον Σεπτέµβριο του2007 στο Orland της Νορβη-

46

(C) Π.Σ.Φ.Π.Α. “ΑΝΑΧΑΙΤΙΣΗ”

γίας. 3 A-7E (µεταξύ τωνοποίων και το θρυλικό επετει-ακό 158825 «Τίγρης» - το δεύ-τερο επετειακό στην ιστορίατης Μοίρας) και 1 TA-7C δηλώ-νουν δυναµικό παρών και κλέ-βουν την παράσταση λόγω τηςµοναδικότητας του αεροσκά-φους. Στις 28/2/08 πραγµατο-ποιείται η τελευταία πτήση της335 µε Α-7Ε. Ακολουθεί η ανα-στολή λειτουργίας της µεσκοπό να προετοιµαστεί γιατην αξιοποίηση της πλέον προ-ηγµένης έκδοσης του F-16 πουθα παραλάβει η ΠΑ. Έτσι στις 23/2/09 η Μοίρα επα-ναλειτουργεί και στις 22/5/09η πρώτη 4αδα των νέων F-16CBlock 52 M προσγειώνεται στον

Άραξο. Στις 26/2/10 η 335 Μ«Τίγρης» κηρύσσεται ετοιµοπό-λεµη κατόπιν εξαντλητικήςαξιολογήσεως από το ΑΤΑ,πολύ πριν κλείσει χρόνος απότην παράδοση των πρώτων αε-ροσκαφών στην 116 ΠΜ. ΤονΑπρίλιο του 2010 η 335 Μ ανα-λαµβάνει την πρώτη αποστολήreadiness από την 133 ΣΜ. 2 F-16C Block 52 M (S/N 010, 012)µε χειριστές τους Σµηναγό ∆η-µήτριο Κουκάρα, Σµηναγό Κω-σταντίνο Φωτόπουλο καιΥποσµηναγό Παναγιώτη Πανα-γιωτόπουλο. Τον Μαϊο του 2011η 335 συµµετέχει για 1η φοράµετά τον εξοπλισµό της µε F-16σε Tiger Meet. 2 F-16C Block52+ Adv (S/N 003, 010) και 1 F-

16D Block 52+ Adv (S/N 021) µε-ταβαίνουν στην Γαλλική βάσηCambrai. Στην φετινή διοργά-νωση όπου µεταξύ άλλων εορ-τάζονται και τα 50 χρόνια τουθεσµού του ΝΑΤΟ Tiger Meet,λαµβάνει χώρα και η τελετήεπαναφοράς της 335 Μ σε κα-θεστώς πλήρους µέλους.Ευχαριστίες: το fox2magazineευχαριστεί θερµά τον κο.Σάββα Σαββαίδη και τον Πα-νελλήνιο Σύλλογο Φίλων Πο-λεµικής ΑεροπορίαςΑναχαίτιση για την παραχώ-ρηση φωτογραφιικού υλικούαπό την εκδήλωση.

47

(C) ΓΕΑ

48

(C) NHI

ΝΗ-90 TGRΑΠΟΛΛΑ ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

Έπειτα από την εκτενή αναφορά µας για τα νέα επιθετικά ελικόπτερα AH-64DHA, σειράέχει το άλλο πετράδι της Αεροπορίας Στρατού, το νεότευκτο µεταφορικό ελικόπτερο NH-90 TGRA. Αν και οι παραδόσεις τους δεν αναµένεται να ολοκληρωθούν σύντοµα, τα απο-κτήµατα της ΑΣ “απογειώνουν” το χώρο των µεταφορών. Παράλληλα όµως δηµιουργούνσηµαντικές υποχρεώσεις. Του ArmyAviator

49

Όλοι µας ενηµερωθήκαµε απότην επίσηµη ιστοσελίδα τουΓΕΣ για την άφιξη των δύοπρώτων Ε/Π ΝΗ-90 TGR(TGR05 και TGR06), τιςαπογευµατινές ώρες της 7Ιουνίου 2011, στο αεροδρόµιοΜεγάρων, µε πτήση από τοΜαρινιάν της Γαλλίας (µε τρειςενδιάµεσες στάσεις στη Γαλλίακαι στην Ιταλία).Η άφιξή τους και η συνέχισητων παραλαβών, µέχρι ναολοκληρωθεί ο συνολικόςπρος παραλαβή αριθµός τωνΕ/Π, θα έλεγα καιχειροπιαστά, οροθετεί καιπολλά θετικά στονεπιχειρησιακό τοµέα, αλλάταυτόχρονα καθορίζει και ένασύνολο υποχρεώσεων.Έχουν γραφεί πολλά για τοθέµα των ΝΗ-90, είτε θετικά,είτε αρνητικά. Άλλατεκµηριωµένα και άλλα όχι, µαδεν θα σταθώ σε αυτά. Θα

προσπαθήσω να ξεδιπλώσωκάποιες σκέψεις µου, όχι στηνεπιχειρησιακή τουςχρησιµοποίηση, που ενπολλοίς δεν είναιανακοινώσιµη για ευνόητουςλόγους - αλλά παρέχει πολλάθετικά στοιχεία στη δύναµηπου έχει στα χέρια της ένανστόλο αυτού του τύπου -αλλάγια δύο άλλους τοµείς, πουεξασφαλίζουν τη πλήρηεπιχειρησιακή εκµετάλλευσητων χαρακτηριστικών του νέουαυτού µέσου.Οι τοµείς αυτοί, που εκτός απότα πολλά θετικά τους,δηµιουργούν και πολλέςυποχρεώσεις είναι, ο τοµέαςτης προσαρµογής τουπροσωπικού στις νέεςδυνατότητες του Ε/Π και οτοµέας της υποστήριξηςεδάφους.Σε ότι αφορά στον πρώτοτοµέα, απλά αν το δούµε, το

προσωπικό έχει νααντιµετωπίσει την‘’πρόκληση’’ ενός νέου µέσου,µε πολλά ‘’διαφορετικά’’Ξεκινώντας από τα απλά αλλάταυτόχρονα και τα άµεσα, µίααπό τις πολλές του‘’υποχρεώσεις’’ είναι ηπροσαρµογή στο ‘’άµεσο’’περιβάλλον της διακυβέρνησηςτου µέσου. Πολύ πετυχηµέναγράφτηκε σε µία σελίδα τουfacebook, ότι τελικά οχειριστής σε αυτό το Ε/Π έχειπερίπου τα καθήκοντα του ad-ministrator,.Μια συγκριτική µατιά στιςπαραπάνω φωτογραφίες, ηπρώτη από ένα Huey η δεύτερηαπό το ΝΗ-90 TGRA και η τρίτηαπό ένα ΑΗ-64 DHA, φθάνει γιανα καταλάβει κανείς ταλεγόµενα, αλλά και για νασυνειδητοποιήσει ότι η εποχήτων glass cockpits, έχει µπειπλέον για τα καλά στη ζωή

50

µας. Οι πίνακες οργάνων τωνθαλάµων διακυβέρνησης τωναεροπορικών µέσων, έχουνυποστεί ριζικές αλλαγές. Οιυπολογιστές και οι ΟθόνεςΠολλαπλών Λειτουργιών (MultiFuctional Displays-MFD), έχουναντικαταστήσει τοπαραδοσιακά όργανα.Η ανάπτυξη των glass cockpitκρίθηκε αναγκαία σεπαγκόσµιο επίπεδο, για ναµειωθεί η πανσπερµία καιπολυτυπία των παραδοσιακώνοργάνων, αλλά κυρίως για ναεξοπλισθεί το Ε/Π µεπροηγµένες δυνατότητες, πουδεν θα µπορούσαν οιπαραδοσιακοί πίνακεςοργάνων, να δώσουν στονχειριστή.Ο ΦΟΡΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ τουπληρώµατος για παράδειγµακατά τη πτήση θα είναιµειωµένος, αλλά για να συµβείαυτό θα απαιτηθεί σοβαρήπροεργασία και προετοιµασίαγραφείου. Η αίσθησηΑΣΦΑΛΕΙΑΣ των χειριστών γιατο µέσο, θα είναι αυξηµένη, όχιµόνο γιατί είναι ένα νέο µέσο,

αλλά γιατί η ποσότητα τωνπληροφοριών που δίνονται γιατην κατάσταση τωνσυστηµάτων του από το ίδιο τοΕ/Π, είναι µεγάλη. Σε ότι έχεισχέση µε τον ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟ τουΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ και τηνΕΠΙΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑΣΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, οι παγκόσµιεςµελέτες έχουν αποδείξει ότι το‘’γυάλινο πιλοτήριο’’συµβάλλει θετικά.Ο χειρισµός ενός Ε/Π µε glasscockpit, είναι µια δουλειά πουαπαιτεί υψηλή εξειδίκευση τωνχειριστών, στην όπλιση καιλειτουργία των υπολογιστώνκαι των MFD’s και αυτόαποτελεί µια επιπρόσθετηυποχρέωση για τη σύνταξη τωνπρογραµµάτων εκπαίδευσης,που θα πρέπει να δώσουνµεγάλη βαρύτητα στηνεκπαίδευση στους υπολογιστέςκαι τις MFD’s του Ε/Π, αλλά καιστο τί κάνει ο κάθευπολογιστής και η κάθε MFD,έτσι ώστε να τα κάνουν πιοεύληπτα από τους χειριστές.Ο δεύτερος τοµέας είναι αυτόςτης υποστήριξης εδάφους.Πίσωστα 2007, είχα ανεβάσει ένα

ποστ στο ιστολόγιό µου µετίτλο Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝΣΥΝΘΕΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ,‘’ερεθισµένος’’ από ένασηµαντικό άρθρο της LindaWerfelman που έχειδηµοσιευθεί στο περιοδικόAeroSafety World, τεύχοςΜαρτίου 2007,µε τίτλο THECOMPOSITE EVOLUTION.Γράφει λοιπόν στον υπότιτλοτου άρθρου, που φαίνεται στηπαραπάνω φωτογραφία:« Οι νέοι τρόποι χρήσης τωνσυνθετικών υλικών, στααεροπορικά µέσα, θα έχουν ωςαποτέλεσµα, νέους τρόπουςσκέψης του προσωπικούσυντήρησης».Οι πολλές υποχρεώσεις στοντοµέα της υποστήριξηςεδάφους, που έγραφαπαραπάνω, ότιδηµιουργούνται από τηνείσοδο στο στόλο µας,ελικοπτέρων που έχουνενσωµατώσει στη κατασκευήτους τα συνθετικά υλικά – καιδεν είναι µόνο τα ΝΗ-90 TGRA -συνοψίζονται στον παραπάνωυπότιτλο.

Στην φωτογραφία, Ε/Π ΝΗ-90, στηγραµµή παραγωγής, στη φάσησύνδεσης του τµήµατος του cock-pit µε το υπόλοιπο τµήµα τηςατράκτου. Όλη η κατασκευήαποτελείται από ανθρακονήµατα,από συνθετικό υλικό δηλαδή.

51

Είναι σίγουρο ότι η είσοδοςστο στόλο της ΕλληνικήςΑεροπορίας Στρατού ενός Ε/Πκατασκευασµένο σχεδόν εξολοκλήρου από συνθετικάυλικά, δηµιουργεί ανάγκες σενέες ειδικότητες συντήρησηςκαι υποστήριξης, αλλά καινέους τρόπους και µεθόδουςαντιµετώπισης των διαφόρωνβλαβών. Η ”επανάσταση” που φέρνουνκαι σε µας τα συνθετικάυλικά, αποτελεί τη συνέχειαµιας άλλης δραµατικήςαλλαγής που συνέβη στιςαρχές του 20ου αιώνα, τότεπου τα ξύλινα δοµικά µέρητων αεροσκαφών και οιπάνινες και πλαστικέςεπιφάνειες που ταπ ε ρ ι τ ύ λ ι γ α ν ,αντικαταστάθηκαν από τοµέταλλο. ∆εν θα πρέπει να µαςδιαφεύγει ότι ” τα συνθετικάυλικά είναι διαφορετικά υλικάκαι έχουν τις δικιές τουςιδιαίτερες ιδιότητες… ∆ενπαρουσιάζουν, πραγµατικά,µη αναµενόµενεςσυµπεριφορές. Απλά είναιδιαφορετικά από τα µέταλλα”. Ανάµεσα σε αυτές τις‘’διαφορετικότητες’’ τωνσυνθετικών υλικών, πρέπει νασηµειώσουµε ότι αυτά έχουνµεγαλύτερη ανθεκτικότητα στηκόπωση και στις διαβρώσειςπου κυριολεκτικά µαστίζουν ταµεταλλικά µέρη, αλλά από τηνάλλη πλευρά είναιπερισσότερο ευάλωτα σεκαταστροφικές κακώσεις λόγωπροσκρούσεων, η δεανθεκτικότητά τουςδιαφοροποιείται αναλόγως τηςθερµοκρασίας, της υγρασίαςκαι της φιλοσοφίας

συναρµολόγησής τους. Αυτά και άλλα πολλάδηµιουργούν την υποχρέωση,που λέγαµε, της αναβάθµισηςτων µεθόδων των µηκαταστρεπτικών ελέγχων (NonDestructive Test- NDT), πουεφαρµόζονται µεν και στασηµερινά µέσα, αλλά σίγουραθα χρειασθεί κάποιου είδουςαναθεώρηση.

Τελειώνοντας τις λίγες αυτέςσκέψεις, έχω την αίσθηση ότιτα λίγα που γράψαµε για τις‘’υποχρεώσεις’’, λόγω τηςεισόδου στο στόλο της Α.Σ,νέων τύπων Ε/Π, νέαςτεχνολογίας και νέας γενιάς,είναι ήδη εντοπισµένες απότους καθ’ ύλη αρµοδίους καιέχουν γίνει οι κατά περίπτωσησχεδιασµοί για να βρεθούµε

52

53

(C) ΓΕΣ

>> Μια συγκριτική µατιά στιςπαραπάνω φωτογραφίες, η πρώτη απόένα Huey η δεύτερη από το ΝΗ-90TGRA και η τρίτη από ένα ΑΗ-64 DHA,φθάνει για να καταλάβει κανείς ταλεγόµενα, αλλά και για νασυνειδητοποιήσει ότι η εποχή τωνglass cockpits, έχει µπει πλέον για τακαλά στη ζωή µας.

GripenΓέννηση& εξέλιξη

Κείµενο: CaspianΦωτογραφίες: Gripen International

(C) Gripen International

Οι παρυφές του Β' ΠΠ βρήκαντα κράτη της Ευρώπης σε ένανεξοπλιστικό παροξυσµό. Οιπρωταγωνιστές αυτού του πα-ροξυσµού -τα µεγαλύτερακράτη- επιδίωκαν την ενίσχυσητης στρατιωτικής τους ισχύοςγια την αντιµετώπιση της στρα-τιωτικής σύγκρουσης η οποίαµε το πέρασµα του χρόνου φαί-νονταν όλο και περισσότεροβέβαιη. Τα µικρότερα κράτηεπιδίωκαν κατά κύριο λόγο τηθωράκιση της ουδετερότητάςτους µέσω της αύξησης τηςαποτρεπτικής τους ισχύος,προκειµένου να αποφύγουνκατά το δυνατόν τα δεινά ενόςπολέµου. Ένα από αυτά τακράτη ήταν και η Σουηδία, ηοποία αν και τελικά κατάφερενα επιτύχει τον στόχο της,ένιωσε τη βαριά τη σκιά τουπολέµου να την αγγίζει µε τηνεπίθεση της ΕΣΣ∆ στη Φινλαν-δία.Η Σουηδία στις εξοπλιστικές τηςπροσπάθειες συνάντησε τοπρόβληµα που συνάντησαν και

τα άλλα κράτη αναλόγου µεγέ-θους: οι πολεµικές βιοµηχανίεςτων µεγαλύτερων κρατών, πουείχαν την υποδοµή και την τε-χνογνωσία ανάπτυξης και πα-ραγωγής προηγµένων οπλικώνσυστηµάτων, δούλευαν πυρε-τωδώς για τις ανάγκες τωνιδίων των κρατών τους και ηπροµήθεια των ανωτέρω συ-στηµάτων ήταν δύσκολη υπό-θεση. Η προσέγγιση τηςΣουηδίας στο πρόβληµα ήταναρκετά δραστική και ριζοσπα-στική: από τη στιγµή που δενµπορούσε να προµηθευτεί ταοπλικά συστήµατα που επιθυ-µούσε, θα τα παρήγαγε η ίδια.Ανάµεσα στα συστήµατα αυτά,τα πολεµικά αεροσκάφη ήτανστην κορυφή της λίστας.H δηµιουργία της SaabΟ στόχος ήταν πολύ φιλόδοξοςγια µία χώρα µε το µέγεθος,τους πόρους και την τεχνογνω-σία της Σουηδίας. Παρά ταύτα,οι Σουηδοί είχαν µερικούς

άσους στο µανίκι τους, τουςοποίους και εκµεταλλεύτηκανεπιτυχώς: η χώρα ήταν πλού-σια σε στρατηγικούς πόρους,αναγκαίους για την πολεµικήπροσπάθεια των χωρών που θασυµµετείχαν στον πόλεµο. Μεαντάλλαγµα το εµπόριο τωνπολύτιµων αυτών πόρων, κάθεεµπόλεµο κράτος θα είχε συµ-φέρον να παρέχει τεχνογνωσίαστη Σουηδία να ενισχύσει τηνάµυνά της, εφόσον αυτή πα-ρείχε την υποδοµή. Αποτέλε-σµα της ανωτέρω στρατηγικής,ήταν να δηµιουργηθεί η Saab, ηοποία ξεκίνησε τις δραστηριό-τητές της το 1937 ως εταιρείακατασκευής αεροσκαφών. Ταπρώτα της αεροσκάφη ήταν αν-τίγραφα γερµανικών και αµερι-κανικών σχεδιάσεων, ενώ η 1ηπτήση του “Saab 17” έγινε το1937. Το τέλος του πολέµουβρήκε τη Σουηδία να διαθέτειέναν στόλο 800 πολεµικών αε-ροσκαφών [1], ως εγγύηση γιατην υπεράσπιση της ουδετερό-τητάς της.

56

(C) Gripen International

Στην περίοδο του Ψυχρού Πο-λέµου, η Σουηδία αν και φα-νερά προσκείµενη στη δύση,θέλησε να διατηρήσει την πολι-τική ουδετερότητας, µη συµµε-τέχοντας στο ΝΑΤΟ (και φυσικάούτε στο σύµφωνο της Βαρσο-βίας). Σε αντίθεση µε την πολι-τική της γείτονος χώραΦινλανδίας, η Σουηδία στοπρότυπο της πολιτικής του Β'ΠΠ, επέλεξε να διατηρεί ευµε-γέθεις στρατιωτικές δυνάµειςγια την υπεράσπιση της ανε-ξαρτησίας της. Η απειλή προ-έρχονταν από την ΕΣΣ∆. ΟιΣουηδοί δεν είχαν αυταπάτεςγια το µέγεθος της απειλής πουθα αντιµετώπιζαν και ήταναποφασισµένοι αφενός, να µηναντιµετωπίσουν πάλι το πρό-βληµα εξοπλισµού που αντιµε-τώπισαν προ του Β' ΠΠ,αφετέρου να εκµεταλλευτούνστο έπακρο όλα αυτά τα στοι-χεία που θα µπορούσαν να κά-νουν την άµυνά τους όσο τοδυνατόν πιο επιτυχηµένη. Ταπαραπάνω επηρέασαν σαφώςτην προσφάτως δηµιουργη-θείσα αεροπορική τους βιοµη-χανία (Saab), ως προς το ότιαυτή αποτέλεσε τον πυλώναστον οποίο θα βασίζονταν οιπροµήθειες της πολεµικής τουςαεροπορίας και ως προς το ότιοι διάφορες σχεδιάσεις τηςSaab θα ανταποκρίνονταν στιςιδιαίτερες απαιτήσεις της Σουη-δικής Πολεµικής Αεροπορίας(SwAF). Από τα πιο γνωστά καιεπιτυχηµένα αεροσκάφη πουπαρήγαγε η Saab είναι τα Dra-gen και Viggen, ενώ το πιο πρό-σφατό της επίτευγµα είναι τοGripen.Εξέλιξη και παραγωγή τουGripenΤο 1979 η SwAF, της οποίας ο

κορµός αποτελούνταν από τααεροσκάφη της Saab, Drakenκαι Viggen, εκπόνησε µία µε-λέτη για τις µελλοντικές εξο-πλιστικές τις ανάγκες. Από τασυµπεράσµατα αυτής προ-έκυψε η ανάγκη για έναν τύπο

µαχητικού αεροσκάφους, πολ-λαπλών ρόλων, το JAS (Jact,Attack, Spanning-Αναχαίτιση,Επίθεση, Αναγνώριση). Επι-πλέον αναγκαία χαρακτηρι-στικά θα ήταν η δυνατότηταµετάπτωσης της διαµόρφωσης

57

58

(C) Gripen International

59

της αποστολής µε το πάτηµαενός κουµπιού, η χρήση ενόςκινητήρα, η υιοθέτηση των πιοπρόσφατων τεχνολογικών εξε-λίξεων στα υποσυστήµατα τωναεροσκαφών. Oι παραπάνωαπαιτήσεις καταγράφηκαν µεβασικό γνώµονα τις οικονοµι-κές παραµέτρους που υπεισέρ-χονται στην κτήση και τη χρήσηενός τύπου µαχητικού αερο-σκάφους. Τη διαµόρφωση τωναπαιτήσεων αυτών φυσικάεπηρέασαν και οι πάγιες ιδιαί-τερες απαιτήσεις της ΣουηδικήςΑεροπορίας, ανάµεσα στιςοποίες ήταν η δυνατότητα γρή-γορης απο/προσγείωσης και ηδυνατότητα γρήγορης και εύ-κολης συντήρησης (οι οποίεςείχαν τεθεί σε όλες τις προ-ηγούµενες σχεδιάσεις τηςSaab), προκειµένου το νέο αε-ροσκάφος να µπορεί να επιχει-ρεί βάσει του σουηδικούσχεδίου “BΑS 90” [2] [3].Αφού το σχέδιο της Αεροπορίαςέγινε αποδεκτό από την Σουη-δική κυβέρνηση, προχώρησανοι διαδικασίες επιλογής τουνέου αεροσκάφους. Αξιοσηµεί-

ωτο είναι πως το συµβόλαιοδεν ανατέθηκε απευθείας στησουηδική Saab, αλλά έγινε διε-θνής διαγωνισµός. Φυσικά ησουηδική συµµετοχή θα είχεαυτονόητο πλεονέκτηµα, αλλάη επιλογή της κάθε άλλο παράβέβαιη θα ήταν εάν δεν είχε ναπαρουσιάσει κάποια αξιόλογη ήσυγκρίσιµη µε τον ανταγωνισµόπρόταση. Τελικά η πρόταση τηςSaab υπερίσχυσε και το 1982υπογράφηκε το αρχικό συµβό-λαιο που προέβλεπε την παρα-γωγή 5 πρωτοτύπων και τηνπρώτη παρτίδα 30 αεροσκα-φών παραγωγής. H πρόταση της Saab αφορούσεένα µόνο/διθέσιο αεροσκάφοςµε πτέρυγα δέλτα, canards, σύ-στηµα πτήσης fly-by-wire, µο-νοκινητήριο, µε εκτεταµένηχρήση ανθρακονηµάτων για τηµείωση του βάρους. Ο κινητή-ρας θα ο αµερικάνικος GEF404-400 o οποίος θα παράγον-ταν από την Volvo Aero µε κά-ποιες τροποποιήσεις,κωδικοποιηµένος ως RM12. Toραντάρ του αεροσκάφους θαπαρέχονταν από την Ericsson, η

οποία επίσης θα παρείχε καισηµαντικό µέρος από τον εξο-πλισµό του πιλοτηρίου.Το αρχικό πρωτότυπο παρήχθητο 1987 και η πρώτη του πτήσηέγινε το 1988. Σύντοµα έγινεαντιληπτό ότι το σύστηµα fly-by-wire του αεροσκάφους δενείχε την απαραίτητη απόδοσηκαι µάλιστα σε µία πτήση το1989 προκλήθηκε ατύχηµα τοοποίο αποδόθηκε σε αστοχίατου ανωτέρω συστήµατος. Τοσυγκεκριµένο πρόβληµα, επι-λύθηκε οριστικά µόλις στα τέλητου 1993 µε τη συνδροµή τηςαµερικανικής εταιρείας Calspan[4]. Eντός του 1993 παραδόθη-καν τα πρώτα αεροσκάφη πα-ραγωγής και το 1997 τοαεροσκάφος κατέστη επιχειρη-σιακό στην SwAF. Ακολούθησανπαραγγελίες 2 παρτίδων εντόςτης δεκαετίας του '90. Στα χα-ρακτηριστικά της τελευταίαςπαρτίδας προστέθηκαν ανασυ-ρόµενος πυλώνας εναέριουανεφοδιασµού, σύστηµα παρα-γωγής οξυγόνου και αναβαθµι-σµένα υποσυστήµαταεπικοινωνιών, αυτοπροστα-σίας, ζεύξης δεδοµένων, ενώδόθηκε βαρύτητα και στην υιο-θέτηση των προτύπων τουΝΑΤΟ στα υποσυστήµατα τουαεροσκάφους [5] [6].Η εξέλιξη και η κατασκευή τουGripen αποτέλεσε το µεγαλύ-τερο βιοµηχανικό έργο πουανέλαβε ποτέ η βιοµηχανικήυποδοµή της Σουηδίας, µε συ-νολικό κόστος άνω των 13.5$δις. Κατά τη διάρκεια της δε-καετίας του '80, 2500-3000 άν-θρωποι εργάστηκαν για τηνανάπτυξη του αεροσκάφουςαφιερώνοντας συνολικά 30000ανθρωπο-χρόνια [7] [8].Εξοπλισµός καικύρια υποσυστήµαταΑπό το σύνολο του αεροσκά-φους, τα 2/3 του εξοπλισµού

60

(C) Gripen International

είναι σουηδικής ή ευρωπαϊκήςπροέλευσης και το υπόλοιπο1/3 προέρχεται από τις Η.Π.Α[5].Το doppler ραντάρ PS-05 είναιαποτέλεσµα της συνεργασίαςτης Ericsson και της Marconi.Ζυγίζει 150 κιλά, εκπέµπει σεσυχνότητες 8-10 Ghz και η µέ-γιστη ισχύς εκποµπής κυµαίνε-ται στα 10 kW.. Aποτελείται από4 τµήµατα και µπορεί να αντι-κατασταθεί σε 30 λεπτά. Μπο-ρεί να εντοπίσει ιπτάµενουςστόχους σε απόσταση 120 kmκαι επίγειους/θαλάσσιους σεαπόσταση 70 km. O χρόνος µε-ταξύ δύο συντηρήσεων µπορείνα ανέλθει στις 250 ώρες λει-τουργίας. Παρέχει πολλαπλέςλειτουργίες, τόσο αέρος-αέροςόσο και αέρος-εδάφους [9].Ο κινητήρας της Volvo RM12βασίζεται στον GE F404-400. HGE παρέχει το 60% των µερώντου κινητήρα για το Grippen,ενώ η Volvo όχι µόνο παρέχει

το υπόλοιπο 40%, αλλά είναιυποκατασκευαστής στο 20% τουσχεδίου του κινητήρα είτε αυτόαφορά πωλήσεις ή ανταλλα-κτικά. Σε σχέση µε τον αρχικόF404, ο RM12 έχει µεγαλύτερηώση. Επειδή ο RM12 θα εφαρ-µόζονταν σε µονοκινητήριο αε-ροσκάφος, η σχεδίασή του είχεπιο µεγάλες απαιτήσεις στοπρόβληµα της εισρόφησης πτη-νών [10]. Το βάρος του είναι1055 kg, η διάµετρος 0.709 m ,η ώση χωρίς µετάκαυση φτάνειστα 54 kN ενώ µε µετάκαυσηστα 80.5 kN.O εξοπλισµός του πιλοτηρίουπροέρχεται από την Saab Avit-ronics και κωδικοποιείται ωςΕΡ-17. Μεγάλη έµφαση έχειδοθεί στην εξέλιξη της διάδρα-σης πιλότου-µηχανής προκειµέ-νου να επιτευχθεί η µέγιστηροή πληροφοριών προς τον πι-λότο, µε τη µικρότερη δυνατήαπαίτηση προσοχής από µέ-ρους του. Το σύστηµα οθονών

αποτελείται από τρεις έγχρω-µες οθόνες υψηλής ευκρίνειαςκαι µεγάλου µεγέθους. Παρέ-χουν στον πιλότο τις πληροφο-ρίες από όλους τουςαισθητήρες του αεροσκάφουςκαι αυτές µπορεί να αφορούντην πλοήγηση, την τακτική κα-τάσταση, πληροφορίες ανα-γνωριστικής αποστολής κ.α. Οιπληροφορίες διοχετεύονταιαπό τα υποσυστήµατα του αε-ροσκάφους στις οθόνες µε τηχρήση του διαύλου δεδοµένωνMIL-STD-1553B.Tο 2003 η Saab ξεκίνησε τη συ-νεργασία της µε την ΒΑΕ καιτην Denel για την υλοποίησησυστήµατος JHMCS, το οποίοκωδικοποιείται µε την ονοµασία“Cobra”. Αυτό έχει υιοθετηθείαπό την Πολεµική Αεροπορίατης Νοτίου Αφρικής [11].Το σύστηµα ελέγχου πτήσηςπροέρχεται από την ΒΑΕ As-tronics και την Lockheed Mar-tin, αποτελείται από 3υπολογιστές από τους οποίουςοι 2 είναι εφεδρικοί και διαχει-ρίζεται 7 κύριες και 3 δευτε-ρεύουσες επιφάνειες ελέγχου.Το σύστηµα IFF προέρχεται απότην Thales (TSC 2000) [12]. Στοπιλοτήριο υπάρχει πρόβλεψηγια την υποστήριξη διόπτραςνυχτερινής οράσεως.To σύστηµα αυτοπροστασίαςπροέρχεται και αυτό από τηνSaab Αvitronics και είναι κωδι-κοποιηµένο ως EWS-39. Πρό-κειται για ένα σύστηµα τοοποίο επιτρέπει την αναγνώ-ριση εισερχόµενων πυραυλι-κών απειλών που επικοινωνείµε άλλα υποσυστήµατα του αε-ροσκάφους (ραντάρ, παθητικοίαισθητήρες) καθώς και µε επί-

61

>> Η εξέλιξη και η κατασκευήτου Gripen αποτέλεσε τοµεγαλύτερο βιοµηχανικό έργοπου ανέλαβε ποτέ ηβιοµηχανική υποδοµή τηςΣουηδίας

(C) Gripen International

γειους σταθµούς ελέγχου, προ-κειµένου να παρέχει καλύτερηαντίληψη της τακτικής κατά-στασης στον πιλότο. Οι κατα-σκευαστές του διατείνονταιπως το EWS-39 µπορεί να δια-χειρισθεί κάθε είδους σύστηµαπαρεµβολών και πακέτων αντι-µέτρων (CMDS) [10]. Περιλαµ-βάνει και υποσύστηµαηλεκτρονικού πολέµου µε απο-τέλεσµα να είναι κατάλληλο καιγια αυτού του είδους αποστο-λές, πέρα από την προστασίατου αεροσκάφους [13].Η Saab Αvitronics έχει κατα-σκευάσει και τον υπέρυθρο αι-σθητήρα για αποστολέςαναγνώρισης CA270 που είναισε υπηρεσία στην SwAF από το2006. Η ίδια εταιρεία έχει ανα-πτύξει τις ζεύξεις δεδοµένωνLink-16 που επιτρέπουν την αν-ταλλαγή πληροφοριών µεταξύσυνεργαζόµενων αεροσκαφώνσε πραγµατικό χρόνο.Οπλικά συστήµαταΤο Gripen έχει επτά φορείς

οπλισµού. Τα οπλικά συστή-µατα που έχουν πιστοποιηθείείναι τα ΙRIS-T, MICA, ΑΙΜ-120.RBS-15, ΑGM-65, ΚΕΡD 350,Litening III, A-Darter, MRPS,Reccelite, Mk80, Paveway II/IIIγια τη χρήση βοµβών GBU, ενώµελλοντικά οι Σουηδοί θέλουννα πιστοποιήσουν και συστή-µατα όπως AIM-9Χ, Python 4/5,Derby, ASRAAM, Spice,JDAM/JDAM-ER, Brimstone,JSOW, Meteor. H στενή σχέσητης Saab µε την ΒΑΕ σηµαίνειπως το Gripen θα είναι στενάσυνδεδεµένο µε τα όπλα πουθα παρέχει η τελευταία. Πράγ-µατι, το Gripen αποτελεί τηνκύρια πλατφόρµα δοκιµών τουMeteor.ΧαρακτηριστικάΤο Gripen είναι αεροσκάφος µι-κρών διαστάσεων και βάρους,µε ότι θετικό ή αρνητικό µπορείνα συνεπάγεται αυτό. Η µονο-θέσια και η διθέσια έκδοσηέχουν αντίστοιχα µήκος

14.1/14.8 m, πλάτος 8.4 m,ύψος 4.5 m, βάρος κενό6.8/7.1 t, µέγιστο απογει-ώσεως 14 t, δυνατότητα µετα-φοράς περισσότερων από 2 tκαύσιµα και δυνατότητα µετα-φοράς φορτίου 5.3 t [9]. Ο λόγος βάρους προς ώση είναι0.97 ενώ η πτέρυγα δέλτα τουαεροσκάφους δέχεται πτερυ-γική φόρτιση µόλις 283 kg/m2,πολύ µικρότερη από οποιοδή-ποτε άλλο σύγχρονό του αερο-σκάφος. Τα παραπάνωστοιχεία κάνουν το Gripenπάρα πολύ ευέλικτο, αν και ηυιοθέτηση της πτέρυγας δέλταµε όλα τα πλεονεκτήµατά τηςκάνει το αεροσκάφος να χάνειγρήγορα ενέργεια σε στροφέςδιότι σε αυτήν την περίπτωσηλειτουργεί σαν ένα τεράστιοαερόφρενο, κάτι που µε τησειρά του οδηγεί στην ανάγκηγια ισχυρό κινητήρα (που µάλ-λον δεν συγκαταλέγεται σταδυνατά σηµεία του Gripen). Τοαεροσκάφος διαθέτει canards,τα οποία αφενός προσθέτουν

62

(C) Gripen International

στην ευελιξία του αεροσκά-φους, αφετέρου διευκολύνουντην απαίτηση για γρήγορηαπο/προσγείωση, δηµιουργών-τας µεγαλύτερη άντωση στηναπογείωση και λειτουργώνταςως πρόσθετα αερόφρενα στηνπροσγείωση. Παρά ταύτα, ταcanards αναπόφευκτα αυξά-νουν το ίχνος στα αντίπαλαραντάρ. Η συνεχόµενη επιτά-χυνση βαρύτητας που µπορείνα αντέξει το αεροσκάφοςανέρχεται στα 9G.H απαίτηση της SwAF για γρή-γορη απο/προσγείωση τέθηκεστα 800 m, oπότε το Gripenµπορεί να απο/προσγειώνεταισε ακόµα µικρότερο διάδροµο[16]. Στον τοµέα τηςαπο/προσγείωσης, πλέον τηςπροαναφερθείσας απαίτησης,

το αεροσκάφος θα έπρεπε ναείναι σε θέση να απο/προσγει-ώνεται σε αεροδιαδρόµους πουέχουν µεγάλες φθορές από εχ-θρικά πλήγµατα [9].Το Gripen µπορεί να αναπτύσ-σει ταχύτητα 2130 km/h σε µε-γάλο υψόµετρο µε “καθαρή”διαµόρφωση, ενώ στο επίπεδοτης θάλασσας 1225 km/h [14].H εµβέλεια του αεροσκάφουςποικίλει αναλόγως του φορτίουκαι της αποστολής, αλλά σε γε-νικές γραµµές δε θεωρείται ότιπεριλαµβάνεται στα δυνατά ση-µεία του αεροσκάφους. Αυτόδεν αποτελεί ιδιαίτερο πρό-βληµα για τη SwAF, της οποίαςοι απαιτήσεις καλύπτονται,αλλά έχει τεθεί ως πρόβληµαστην προσπάθεια προώθησηςτου αεροσκάφους στο εξωτε-

ρικό.Ένα από τα δυνατά σηµεία τουαεροσκάφους, πάνω στο οποίοβασίζει µεγάλο µέρος της εξα-γωγικής του δυναµικής, είναι ηευκολία συντήρησης. Πράγµατιη Saab στο παρελθόν, εξυπηρε-τώντας τις ιδιαίτερες ανάγκεςτης SwAF, σχεδίαζε αεροσκάφητα οποία θα µπορούσαν να συν-τηρηθούν σε πολύ σύντοµοχρονικό διάστηµα από εφέ-δρους και όχι από αµιγώςεπαγγελµατικό προσωπικό. Τυ-πικά παραδείγµατα τέτοιων αε-ροσκαφών ήταν τα Viggen καιDraken. Για το Gripen θαίσχυαν οι ίδιες απαιτήσεις. ΗSaab υπολογίζει το κόστος συν-τήρησης του Gripen στα 2/3του Viggen, ενώ ταυτόχροναπαραθέτει πολλά στοιχεία για

63

τις συγκριτικά µικρές ανάγκεςσυντήρησης και την ευελιξίαπου έχει η διαδικασία αυτή. Γιαπαράδειγµα, υπολογίζει τονόγκο του συνόλου του εξοπλι-σµού και των ανταλλακτικώνπου θα χρειαστούν για τη συν-τήρηση τεσσάρων εβδοµάδωνγια 10 Gripen, σε µισό φορτίοενός C-130. Μία τυπική αλλαγήκινητήρα µπορεί να περιοριστείσε µία ώρα, ενώ το αεροσκά-φος είναι έτσι διαµορφωµένοώστε να µην απαιτούνται ιδιαί-τεροι έλεγχοι µετά την εγκατά-σταση του νέου κινητήρα. Μετα µονοκινητήρια αεροσκάφηπροηγούµενης γενιάς ως µέτροσύγκρισης, η Saab διατείνεταιπως ο µέσος χρόνος συντήρη-σης των αεροσκαφών αυτώνκυµαίνεται κατά µέσο όρο στις4.2 ώρες, ενώ η διαδικασίασυντήρησης είναι αναγκαίαµετά από 4.1 ώρες πτήσης. Γιατο Gripen, τα αντίστοιχα µε-γέθη είναι 2.5 και 7.6 ώρες αν-τίστοιχα. Αυτό σηµαίνει πως σεέναν κύκλο 48 ωρών, το Gripenµπορεί να βρίσκεται στον αέραγια ένα µέγιστο 7.6 ωρών, ενώένα αεροσκάφος προηγούµενηςγενιάς 24.6 ώρες (κατά µέσοόρο). Επίσης, η Saab υπολογί-ζει σε 2.5 εργατοώρες ανά ώραπτήσης του αεροσκάφους, τονµέσο χρόνο συντήρησης [9].Ανεξαρτήτως του τι ισχυρίζεταιη ίδια η Saab, διάφορες αναφο-ρές από χρήστες του εξωτερι-κού δείχνουν να επιβεβαιώνουντο γεγονός της ευελιξίας καιτης ευκολίας στη συντήρησητου Gripen, µε τους τεχνικούςνα προσαρµόζονται πολύ γρή-γορα στη συντήρηση του αερο-σκάφους παρά τηνπρογενέστερη τους πείρα απο-κλειστικά σε αεροσκάφη σοβιε-τικής προέλευσης. Έχουνεπισηµανθεί περίοδοι όπου ηδιαθεσιµότητα που πλησίαζε το100%, παράλληλα µε τη γρή-

γορη επίτευξη µεγάλου αριθ-µού ωρών πτήσης σε µικρόχρονικό διάστηµα [17]. Επίσης,δεδοµένου ότι το κόστος χρή-σης ανέρχεται περίπου στο 75%του συνολικού ποσού που δα-πανάται µακροπρόθεσµα γιαένα µαχητικό αεροσκάφος (µετο υπόλοιπο 25% να αποτελεί τοκόστος κτήσης), αντιλαµβάνε-ται κανείς πως το συγκεκριµένοπλεονέκτηµα του Gripen µπορείνα προκαλέσει σοβαρές σκέ-ψεις σε οποιαδήποτε πολεµικήαεροπορία, ακόµα και αν επι-χειρησιακά υπολείπεται τωνανταγωνιστών του, διότι:

1) Μακροπρόθεσµα καθίσταταιδυνατή η αγορά µεγαλύτερουαριθµού αεροσκαφών και ωςγνωστόν, η ποσότητα έχει τηδική της ποιότητα.2) Οι διαθεσιµότητες θα είναι σεπολύ υψηλότερο επίπεδο σεσχέση µε οποιοδήποτε άλλο αε-ροσκάφος.3) Η εκπαίδευση των πιλότωνθα µπορεί να είναι πολύ πιο εν-τατική, κάτι που εν µέρει υπο-βαθµίζει το όποιοεπιχειρησιακό µειονέκτηµα τουαεροσκάφους.Χρήστες

64

(C) Gripen International

Το Grippen χρησιµοποιείται επίτου παρόντος από αεροπορίεςπέντε κρατών. Επίσης χρησιµο-ποιείται από το 1999 σχολή Em-pire Test Pilots School τηςΒρετανίας. Ο µεγαλύτερος χρήστης τουGripen είναι η Σουηδία η οποίαέχει προµηθευτεί 204 αερο-σκάφη σε τρεις παρτίδες. ToGripen κατέστη επιχειρησιακόστην SwAF το 1997 και µέχρισήµερα έχουν συµπληρώσει πε-ρισσότερες από 120000 ώρεςπτήσης.Το 1995 η Saab υπέγραψε µετην τότε British Aerospace (νυνBAE) συµφωνία για την απόκοινού προώθηση και εξέλιξητου Gripen. Πιο συγκεκριµέναη ΒΑΕ θα πρότεινε και θα βοη-θούσε στις αλλαγές που ήταναπαραίτητες για την ενδυνά-µωση του εξαγωγικού προφίλτου αεροσκάφους. Αργότερα(1998) η ΒΑΕ θα ενεπλέκονταν

πιο ενεργά, αγοράζοντας πο-σοστό 35% στην Saab. Tα αποτελέσµατα της συνεργα-σίας αυτής δεν άργησαν να φα-νούν αφού το 1999 η ΝότιοςΑφρική αποφάσισε την προµή-θεια 17 µονοθέσιων και 9 διθέ-σιων Gripen. Η αεροδιαστηµικήβιοµηχανία της Νοτίου Αφρικήςσυµµετέχει ενεργά στην εξέλιξητου Gripen, τόσο µε την πιστο-ποίηση εγχωρίως παραχθέντωνόπλων, όσο και µε τη συµµε-τοχή στην εξέλιξη υποσυστηµά-των. Η ανεπτυγµένη υποδοµήτης χώρας στον τοµέα αυτόν, ηπροσαρµοστικότητα του Gripenκαι η δυνατότητα που έδωσε ηSaab στην εξαρχής πλήρη πρό-σβαση στο αεροσκάφος, κά-νουν τα νοτιοαφρικανικάGripen σε σχετικά µεγάλοβαθµό customized και προσαρ-µοσµένα στις ιδιαίτερες απαιτή-σεις της χώρας. Παρά ταύτα, ησυγκεκριµένη επιτυχία τηςSaab επισκιάστηκε από αποκα-λύψεις για δωροδοκία. Η Saabπαραδέχθηκε ότι τέτοιες πρα-κτικές πράγµατι χρησιµοποι-ήθηκαν, αλλά έριξε την ευθύνηστην ΒΑΕ [18].Το 2001 η Ουγγαρία αποφάσισετην µίσθωση 12 µονοθέσιων και2 διθέσιων Gripen. Οι παραδό-σεις ξεκίνησαν το 2006, ολο-κληρώθηκαν µέσα στο 2007 καιεντός του 2008 όλα τα αερο-σκάφη ήταν επιχειρησιακά. Τααντισταθµιστικά οφέλη ανήλ-θαν στο 110% του κόστους τουσυµβολαίου, ενώ το σύνολοτων αντισταθµιστικών έχουνπιστωθεί στην αεροδιαστηµικήβιοµηχανία της χώρας. Τον Ια-νουάριο του 2012 οι δύο χώρεςσυµφώνησαν την παράταση τηςµίσθωσης των αεροσκαφώνεώς το 2026, αν και το συµβό-λαιο προέβλεπε τη δυνατότητααγοράς των αεροσκαφών µετάτο πέρας της πρώτης σύµβα-σης.

Η επόµενη επιτυχία για τοGripen ήρθε µε την Τσέχικη ∆η-µοκρατία το 2003 να αποφασί-ζει τη µίσθωση 12 µονοθέσιωνκαι 2 διθέσιων Gripen προκει-µένου να αντικαταστήσει ταMiG-21 που διέθετε. Το συµβό-λαιο υπογράφτηκε το 2004, οιπαραδόσεις ολοκληρώθηκαν το2005 και όλα τα αεροσκάφηήταν πλήρως επιχειρησιακάµέσα στο ίδιο έτος. Τα αντι-σταθµιστικά οφέλη της αρχικήςσύµβασης ανήλθαν στο 130%της αξίας του συµβολαίου, δί-νοντας την ευκαιρία στην αερο-διαστηµική βιοµηχανία τηςΤσεχίας να εξελιχθεί και νααποκτήσει τεχνογνωσία που θατην βοηθήσει να σταθεί σε διε-θνές επίπεδο. Μέχρι το 2008 το63.5% της αξίας των αντισταθ-µιστικών είχαν εξοφληθεί [19].Η Ταϊλάνδη ήταν η επόµενηχώρα που θα προµηθεύονταντο Gripen, προκειµένου να αν-τικαταστήσει τα F-5 που διατη-ρούσε στην πολεµική τηςαεροπορία. To 2008 υπογρά-φτηκε το συµβόλαιο για 4 µο-νοθέσια και 2 διθέσιααεροσκάφη που παραδόθηκανεντός του 2011. Στην προµή-θεια συµπεριλήφθη και έναΑWACKS Erieye σε σκάφος Saab340, καθώς και ένα Saab 340για αποστολές µεταφορών καιεκπαίδευσης, τα οποία παρα-δόθηκαν το 2010. To 2010, ηΤαϊλάνδη παρήγγειλε ακόµα 6µονοθέσια Gripen.Στις 30 Νοεµβρίου του 2011 ηΕλβετία ανακοίνωσε πως τοGripen είναι το προτιµητέο αε-ροσκάφος για την αντικατά-σταση των F-5 της πολεµικήςτης αεροπορίας, στη διαµόρ-φωση NG. Η Ελβετία προτίθεταινα προµηθευτεί 22 αεροσκάφη(πολύ λιγότερα από τον συνο-λικό αριθµό F-5 που διαθέτεικαι θα αποσύρει) και οι δια-πραγµατεύσεις για την οριστι-

65

>> Ένα από τα δυνατάσηµεία του αεροσκά-φους, πάνω στο οποίοβασίζει µεγάλο µέροςτης εξαγωγικής τουδυναµικής, είναι ηευκολία συντήρησης.Μία τυπική αλλαγήκινητήρα, για παρά-δειγµα, µπορεί να πε-ριοριστεί σε µία ώρα

κοποίηση της συµφωνίας είναισε εξέλιξη, ενώ και η επικύ-ρωση της απόφασης από τοκοινοβούλιο εκκρεµεί.To Gripen σε αποστολήΗ πιο πρόσφατη επέκταση τουΝΑΤΟ έγινε το 2004 και περι-λάµβανε και τις Βαλτικές δηµο-κρατίες (Εσθονία, Λιθουανία,Λετονία) οι οποίες στερούνταντα µέσα υπεράσπισης του εναέ-ριου χώρου τους. Αυτήν τηνυποχρέωση την ανέλαβαν συλ-λογικά τα υπόλοιπα µέλη τηςσυµµαχίας για χρονικό διά-στηµα που µπορεί να διαρκέσειως το 2018. Ανάµεσα στιςχώρες που συµµετείχαν στηναποστολή αυτή, ήταν και ηΤσεχία, η οποία έγινε µέλος τουΝΑΤΟ το 1999, αποστέλονταςγια το διάστηµα Μάιος-Σεπτέµ-βριος του 2009 τέσσερα GripenC. ∆ύο από τα αεροσκάφη θαήταν διαρκώς σε ετοιµότητα 15λεπτών, ενώ ο οπλισµός τουςπεριλάµβανε πυραύλους ΑΙΜ-9και πυροµαχικά για το πυρο-βόλο όπλο [20]. Οι Τσέχοι, έχοντας µικρή εµπει-ρία σε αποστολές στο εξωτε-ρικό, ξεκίνησαν το σχεδιασµότης συµµετοχής τους από τονΦεβρουάριο του 2007, ενώ 6µήνες πριν την άφιξη τωνGripen στη Λιθουανία, υπήρχεσυνεργείο το οποίο προετοί-µαζε το έδαφος για την απρο-βληµάτιστη υποδοχή καιανάπτυξη των αεροσκαφών. Ταπρώτα τσέχικα αεροσκάφηέφτασαν στη Λιθουανική βάσηSiauliai την 30η Απριλίου. Ητσέχικη αποστολή αποτελούν-ταν από 36 άτοµα στην αερο-πορική βάση, πλέον λίγωνακόµα σε άλλη εγκατάστασηδιοίκησης και ελέγχου. Τα µέλητης αποστολής αντικαταστάθη-καν περί στα µέσα της χρονι-κής διάρκειας αυτής,

ανεβάζοντας το σύνολο τουτσέχικου προσωπικού που απα-σχολήθηκε στα 76 άτοµα. Συνο-λικά τα τσέχικα Gripenκατέγραψαν 404 ώρες πτήσηςσε 336 αποστολές, όταν η αρ-χική πρόβλεψη ήταν για 290ώρες πτήσης. 8 από τις απο-στολές ήταν αναχαίτησης, 7από τις οποίες αφορούσε ρώ-σικα αεροσκάφη που ίπταντοσε διεθνή εναέριο χώρο µεν,αλλά είχαν ασαφή επικοινωνίαµε την υπηρεσία ελέγχου εναέ-ριας κυκλοφορίας [9].Η συµµετοχή στην αποστολή

του ΝΑΤΟ αυτή, ήταν πολύτιµηγια την Τσέχικη Πολεµική Αερο-πορία. Οι δυνατότητές της γιαεναέριες µεταφορές ήταν πε-ριορισµένες, µε αποτέλεσµα το80% των αναγκαίων εφοδίωννα φτάνουν στη Λιθουανία οδι-κώς, κάτι που είναι µακράναπό ιδανικό σε περίπτωση ανά-πτυξης αποστολής στο εξωτε-ρικό. Το πρόβληµα αυτόαντιµετωπίσθηκε µε την παραγ-γελία 4 C-295 τα οποία είχανπαραδοθεί µέχρι το 2010. Η ευ-κολία που ενέχει η συντήρησητου Gripen επαληθεύτηκε, µε

66

τους Τσέχους να µην αντιµετω-πίζουν ιδιαίτερα προβλήµατακαθόλη τη διάρκεια της απο-στολής.Την 1η Απριλίου 2011, η Σουη-δική Βουλή έλαβε την απόφασηαποστολής 8 Gripen προκειµέ-νου να συµµετάσχουν στηναποστολή εφαρµογής της από-φασης 1973 του ΣυµβουλίουΑσφαλείας του Ο.Η.Ε, η οποίααφορούσε τη δηµιουργία ζώνηςαπαγόρευσης πτήσεων στηΛιβύη. Τα Gripen αναπτύχθη-καν στη βάση Siconella της Ιτα-λίας (Σικελία) και το σύνολο

της αποστολής θα περιλάµβανε140 άτοµα από τα οποία οι 10πιλότοι. Η αποστολή κατέ-φθασε στη Σικελία 23 ώρεςµετά την απόφαση της κοινο-βουλευτικής απόφασης καιπλέον των Gripen, περιλάµ-βανε και ένα C-130 [9].Ένα ντροπιαστικό συµβάν πουκαθυστέρησε την έναρξη τωνεπιχειρήσεων για τα Gripenείναι το γεγονός πως ενώ αυτάχρησιµοποιούν διαφορετικόκαύσιµο από τα αµερικάνικαµαχητικά, δεν είχε προβλεφθείη ύπαρξη αποθέµατος κατάλλη-

λου τύπου καυσίµου. Τελικάστάλθηκε φορτίο καυσίµωναπό τη Σουηδία, λόγω διάφο-ρων επιπλοκών στην εξεύρεσηκαυσίµου από πιο κοντινή πηγή[21].Η 1η αποστολή του Gripen στηΛιβύη εκτελέστηκε τελικά την8η Απριλίου [9]. Τα σουηδικάαεροσκάφη δεν είχαν έγκρισηαπό την κυβέρνησή τους γιααποστολές κρούσης, παράµόνο αν αυτό ήταν αναγκαίογια την άµυνά τους [22]. Αρ-χικά τα Gripen διατέθηκαν απότο ΝΑΤΟ για την περιπολία του

67

(C) Gripen International

εναέριου χώρου της Λιβύης.Σύντοµα διαπιστώθηκε ότι αυτάφέρουν ένα πολύ ικανό ατρα-κτίδιο για αποστολές αναγνώ-ρισης (Saab SPK 39), µεαποτέλεσµα η δράση τους ναεστιάσει σε αυτό το είδος απο-στολών κατά 90% [21]. Με τοπέρας της αποστολής τωνGripen στην επιχείρηση αυτή,είχαν εκτελεστεί 180 αποστολέςσυµπληρώνοντας 2000 ώρεςπτήσης και εκτέλεσαν το 37%των αποστολών αναγνώρισηςπαρέχοντας 150000 αναγνωρι-στικές φωτογραφίες [23].H SwAF επεξεργάστηκε τις πλη-ροφορίες που προέκυψαν απότις επιχειρήσεις του Gripen στηΛιβύη, προκειµένου να εκτιµή-σει τυχόν αναγκαίες βελτιώσειςστον χρησιµοποιούµενο εξοπλι-σµό και διαδικασίες [24]. Ένααπό τα ζητήµατα που τέθηκαν,ήταν ο συγχρονισµός του συ-στήµατος “Have Quick” τουGripen µε το αντίστοιχο τουΝΑΤΟ, καθώς διαπιστώθηκεπως παρότι τα Gripen ήταν εξο-πλισµένα µε το σύστηµα αυτό,δεν µπορούσαν να χρησιµοποι-ήσουν το ασφαλές δίκτυο του

ΝΑΤΟ µε αποτέλεσµα οι πιλότοινα αναγκάζονται να επικοινω-νούν χωρίς ασφάλεια χρησιµο-ποιώντας κωδικοποιηµένεςλέξεις. Αν και το πρόβληµα δεναφορούσε το ίδιο το Gripen ήτον εξοπλισµό του, αλλά περισ-σότερο τον τρόπο που το ΝΑΤΟχρησιµοποίησε στη συγκεκρι-µένη επιχείρηση το σύστηµα“Have Quick”, η πλήρης προ-σαρµογή του Gripen για το ζή-τηµα αυτό είναιδροµολογηµένη. Επίσης διαπι-στώθηκε πως ο εξοπλισµόςαναγνώρισης χρειάζεται ανα-βάθµιση µε δυνατότητα στουπέρυθρο φάσµα και µετάδοσηδεδοµένων σε πραγµατικόχρόνο. Επιπλέον επισηµάνσειςγια βελτίωση τέθηκαν για τηζεύξη δεδοµένων Link-16, προ-κειµένου να επεκταθεί η λει-τουργικότητά του εξοπλισµούκαι για διασύνδεση µε συστή-µατα εδάφους, βελτίωση τουπιλοτηρίου για ευχερέστερη εµ-φάνιση πληροφοριών, υιοθέ-τηση HMD από την SwAF,εξακρίβωση της ακρίβειας τουατρακτιδίου Litening III, επέ-κταση του οπλοστασίου µε βόµ-

βες µικρής διαµέτρου (small di-ameter bombs) και περαιτέρωέµφαση στην εκπαίδευση τωνΣουηδών πιλότων στον εναέριοανεφοδιασµό. Υπήρχαν φυσικάκαι οι θετικές επισηµάνσεις, µετην SwAF να είναι πολύ ικανο-ποιηµένη µε την τακτική αντί-ληψη που έδινε ο εξοπλισµόςτου αεροσκάφους στον εκά-στοτε πιλότο, µε την παρεχό-µενη διάδρασηανθρώπου-µηχανής και την πα-ροχή πληροφοριών από τουςδιάφορους αισθητήρες του αε-ροσκάφους, το σύστηµα ηλε-κτρονικού πολέµου και τωνλοιπών υποσυστηµάτων νααποδίδουν σε πολύ καλόβαθµό.Η αξιολόγηση του Gripen στηνελβετική έκθεσηΤο 2008 η Ελβετική ΠολεµικήΑεροπορία στα πλαίσια τηςπροµήθειας νέου αεροσκάφουςπου θα αντικαταστήσει τα F-5,συνέταξε µία µελέτη για την κα-ταλληλότητα των υποψήφιωναντικαταστατών ως προς τηναπόδοση αυτών σε διάφορες

68

(C) Gripen International

κατηγορίες, βάσει συγκεκριµέ-νων κριτηρίων [30]. Ως σηµείοαναφοράς θα χρησιµοποιούν-ταν οι επιδόσεις των F-18 C/Dπου προµηθεύτηκαν οι Ελβετοίτο 1997. Στη µελέτη δεν τέθηκευπόψιν ο οικονοµικός παρά-γοντας, ή η προσφερόµενη βιο-µηχανική συνεργασία, παράµόνο οι επιχειρησιακές δυνατό-τητες των αεροσκαφών. Η µε-λέτη είχε δύο µέρη. Στο 1οµέρος τα αεροσκάφη αξιολο-γούνταν βάσει των παρόντων(τότε) δυνατοτήτων. Στο 2οµέρος η αξιολόγηση γίνοντανβάσει των δυνατοτήτων πουσχεδιάζονταν να προστεθούνως το 2015. Οι κατηγορίες αξιο-λόγησης ήταν η εξής:1) Εναέρια περιπολία2) Υπεράσπιση εναέριου χώρου3) “Συνοδεία” (µάλλον ατυχήςχαρακτηρισµός για αποστολέςOCA, DI και ΑΙ)4) Αναγνώριση5) Αποστολές κρούσηςΕπειδή τα F-18 της ΕλβετικήςΠολεµικής Αεροπορίας δενήταν διαµορφωµένα για απο-στολές κρούσης και αναγνώρι-σης, τα συµπεράσµατα δεβγήκαν συγκριτικά. Τα αποτε-λέσµατα προήλθαν από τηνεκτέλεση συνολικά περίπου 10αποστολών µε τις πτήσεις δοκι-µών να λαµβάνουν χώρα στοδιάστηµα 28 Ιουλίου-5 ∆εκεµ-βρίου 2008. Αυτά δεν ευνόησαντο Gripen. Σε γενικές γραµµές, το αερο-σκάφος που είχε την καλύτερηεπίδοση σε όλους τους τοµείςήταν το Rafale. Επίσης άφησετις καλύτερες εντυπώσειςστους πιλότους. Στα δυνατάτου σηµεία οι Ελβετοί διέκριναντις επιδόσεις του PESA ραντάρ,των πρόσθιων ηλεκτροπτικώναισθητήρων, του συστήµατοςαυτοπροστασίας και ηλεκτρονι-κού πολέµου SPECTRA και τουυποσυστήµατος για αποστολές

αναγνώρισης. Στα θετικά τουαεροσκάφους επίσης διακρίθη-καν η σύντηξη δεδοµένων τωναισθητήρων και η πλήρης ει-κόνα της τακτικής κατάστασηςπου είχε ο πιλότος. Ως αδύνατοσηµείο αναγνωρίστηκε η έλ-λειψη συστήµατος HeadMounted Sight. ∆εύτερο στην αξιολόγηση ήρθετο Eurofighter, µε επαρκή συµ-περιφορά στις αποστολέςαέρος και µέτρια ως ανεπαρκήστις αποστολές εδάφους. Σταδυνατά σηµεία του αεροσκά-φους σηµειώθηκε η δυνατότηταsupercruise στα 1.4 Μαχ. Στααδύνατα σηµεία σηµειώθηκε ησύντηξη δεδοµένων και η από-δοση του συστήµατος αυτοπρο-στασίας και ηλεκτρονικούπολέµου. Στοιχεία που επίσηςπροβληµάτισαν ήταν η εµβέ-λεια, η αξιοπιστία των αισθητή-ρων, η µη δυνατότηταπολλαπλών χερσαίων προσβο-λών µε ένα πέρασµα και η µέ-τρια απόδοση τουυποσυστήµατος για αποστολέςαναγνώρισης.Όσον αφορά το Gripen, αυτόήρθε 3ο στην κατάταξη, µεπροβλήµατα όπως το µειωµένο,σε σχέση µε τα υπόλοιπα, ωφέ-λιµο φορτίο, µη δυνατότηταπολλαπλών χερσαίων προσβο-λών σε ένα πέρασµα, µη σύν-τηξη δεδοµένων µεταξύ ραντάρκαι συστήµατος αυτοπροστα-σίας και ηλεκτρονικού πολέ-µου. Στα δυνατά σηµεία τουαεροσκάφους σηµειώθηκαν ηκαλή επίγνωση της τακτικήςκατάστασης και η επίδοση τουσυστήµατος αυτοπροστασίαςκαι ηλεκτρονικού πολέµου.Σε ότι αφορά την εναέρια περι-πολία και την υπεράσπιση ενα-έριου χώρου, το Gripen δενξεπέρασε το ελάχιστο αποδε-κτό όριο µε αδύνατα σηµείαστις επιδόσεις, την αντοχή, ενώκαι στις αποστολές “συνο-

δείας” η ελλιπής εµβέλεια δενεπέτρεψε στο Gripen να ξεπε-ράσει το ελάχιστο αποδεκτόόριο. Στις αποστολές κρούσηςκαι αναγνώρισης τα αποτελέ-σµατα ήταν κάτω από το απο-δεκτό όριο επίσης.Η αξιολόγηση του 2ου µέρουςτης έκθεσης έγινε βάσει προ-βλέψεων και υποθέσεων γιατην µελλοντική πορεία τωνυποψήφιων αεροσκαφών καιγια τον λόγο αυτό τα συµπερά-σµατα πιθανώς να µην είναι100% αξιόπιστα. Οι εκδόσειςτων αεροσκαφών που σχεδιά-ζονται να περιλαµβάνουν τιςαναβαθµίσεις κωδικοποιούνταιως F3+ για το Rafale, ΝG για τοGripen και Τ3 για το Εurofigh-ter. Σε γενικές γραµµές το αε-ροσκάφος που σηµείωσε τηνµεγαλύτερη και ουσιαστικότερηβελτίωση λόγω των προγραµ-µατισµένων αναβαθµίσεωνήταν το Gripen NG, το οποίοπαρά ταύτα έµεινε στην 3ηθέση. Σύµφωνα µε τις εκτιµή-σεις των Ελβετών, το Eu-rofighter Τ3 ελαφρώς µείωσετη διαφορά µε το Rafale F3+,το οποίο όµως κράτησε την 1ηθέση, διατηρώντας όµως το ση-µαντικό προβάδισµα στις πε-ρισσότερες περιπτώσεις, ειδικάστις αποστολές εδάφους.H εξέλιξη του Gripen – GripenNGΤα σχέδια της Saab για την εξέ-λιξη του Gripen προβλέπουνµία σειρά αναβαθµίσεων σε µε-γάλο τµήµα των υποσυστηµά-των του αεροσκάφους, ενώεπίσης προβλέπεται και κάποιααναδιάταξη στη διαρρύθµισητης δοµής του, αν και εξωτε-ρικά το αεροσκάφος θα είναιφαινοµενικά το ίδιο. Η έκδοσηNG κωδικοποιείται και ως ΜS21ή Gripen E/F. Σηµείο αναφοράςγια την εξέλιξη του Gripen είναι

69

το F-35. Σύµφωνα µε υπευθύ-νους της Saab, σκοπός της νέαςέκδοσης του Gripen δεν είναινα φτάσει το F-35 από άποψηαπόδοσης, αλλά περισσότεροτο να παρέχει παραπλήσια από-δοση, µε σηµαντικά µικρότεροκόστος κτήσης και χρήσης [6].Η έκδοση NG προβλέπεται ναέχει νέο κινητήρα βασισµένοστον GE F414G, ο οποίος παρέ-χοντας ώση µεγαλύτερη των98kN (µε µετάκαυση) δίνει πε-ρίπου 20% παραπάνω ισχύ απότον υπάρχοντα GE F404(80.5kN). Σύµφωνα µε τουςυπευθύνους της Saab, ο νέοςκινητήρας θα επιτρέψει υπόσυνθήκες την εκτέλεση super-cruise. Τον Ιανουάριο του 2009το Gripen πράγµατι εκτέλεσεπτήση στα 28000 πόδια, µε τα-χύτητα 1.2 Μαχ χωρίς τη χρήσηµετάκαυσης [25]. Ανάµεσα σταάλλα πλεονεκτήµατα, ο νέος κι-νητήρας θα επιτρέψει επίσηςτην απογείωση µε µεγαλύτεροφορτίο, την αύξηση του λόγουώση/βάρος και καλύτερες επι-δόσεις. Η ολοκλήρωση του κι-νητήρα στο αεροσκάφοςπερατώθηκε τον Μάρτιο του2008 [26].Το ραντάρ του αεροσκάφουςπρόκειται να αναβαθµιστεί καιγια τον λόγο αυτό η Saab συ-νεργάζεται µε την SELEXGalileo για τoν σκοπό αυτό. Τουπό ανάπτυξη ραντάρ τηςSELEX, Raven ES-05, έχονταςσαν βάση το υπάρχον PS-05/Aθα αποτελέσει σηµαντικό πα-ράγοντα στην εξέλιξη των δυ-νατοτήτων του Gripen. Το νέοραντάρ θα έχει µεγαλύτερηαξιοπιστία και θα χρειάζεται λι-γότερη συντήρηση, πράγµα ση-µαντικό όταν η συντήρηση τουραντάρ επί του παρόντος ευθύ-νεται περίπου για το 25% τουσυνολικού κόστους συντήρησηςενός αεροσκάφους. Εφαρµό-ζοντας µία νέα τεχνολογία

(“swashplate”), θα έχει τη δυ-νατότητα να εντοπίζει&να ακο-λουθεί στόχους εντός ενόςκώνου εύρους 200ο , όταν ταAESA σταθερής κεραίας καλύ-πτουν 120ο . Το µεγάλο εύροςαυτό, δίνει τη δυνατότητα στοαεροσκάφος σε µάχες BVR ναεκτοξεύσει τον πύραυλο και ναεκτελέσει ελιγµούς αποφυγήςτων εχθρικών πυρών, ενώ ταυ-τόχρονα το ES-05 θα διατηρείεγκλωβισµένο τον αντίπαλο,ενώ ανάλογο είναι το πλεονέ-κτηµα σε εµπλοκές αέρος-εδά-φους/επιφανείας [27]. Aν καιδεν έχουν δωθεί λεπτοµέρειες,η Saab ισχυρίζεται ότι το νέοραντάρ θα επιτρέπει τον εγ-κλωβισµό περισσότερων στό-χων, θα έχει µεγαλύτερηεµβέλεια και ικανότητα από-κρυψης στόχων µε µικρό RCS.Επιπλέον, η επιβιωσιµότητατου αεροσκάφους θα αυξηθείπεραιτέρω λόγω του ότι η πηγήτων εκποµπών των AESA είναιδυσκολότερο να εντοπισθεί,ενώέχει µεγαλύτερη αντοχή σεπαρεµβολές. H πρώτη δοκιµα-στική πτήση µε το νέο AESAεκτελέστηκε στα τέλη του 2009[28]. Τέλος θα συνεργάζεταιπλήρως µε το νέο υπέρυθρο αι-σθητήρα IRST “OTIS” ο οποίοςαναπτύσσεται από την Saab Dy-namics, για την καλύτερη πα-ροχή τακτικής κατάστασηςστον πιλότο [9]Το σύστηµα αυτοπροστασίαςκαι ηλεκτρονικού πολέµουMIDAS που σχεδιάζεται να εν-σωµατωθεί στο Gripen, πέραντων διαφόρων συστατικών πουεµπεριέχονται σε όλα τα αντί-στοιχα συστήµατα, είναι πλή-ρως επαναπρογραµµατιζόµενο.Η παραµετροποίησή του µπορείνα γίνει βάσει της συγκεκριµέ-νης αποστολής που θα κληθείτο αεροσκάφος να εκτελέσει,των ιδιαίτερων απαιτήσεωνκάθε χώρας, νέων απειλών που

έχουν καταγραφεί κατά τηδιάρκεια αποστολών κ.α [29]. Άλλες βελτιώσεις περιλαµβά-νουν δορυφορικές επικοινω-νίες, GCAS (ground collisionavoidance system), ισχυρότεροκεντρικό υπολογιστή, αναβαθ-µίσεις στο πιλοτήριο, το σύ-στηµα εσωτερικής επικοινωνίας(για τη διθέσια έκδοση), στοσύνδεσµο δεδοµένων κ.α. Συ-νολικά αναφέρεται πως η νέαέκδοση του Gripen θα περιλαµ-βάνει 98 σηµεία βελτίωσης[30], ενδεικτικά του εύρουςτων αναβαθµίσεων.Το σύνολο των αλλαγών θαέχουν σαν επίπτωση την αύ-ξηση του κενού βάρους κατά200kg, µε το αντιστάθµισµα τηςικανότητας να φέρει µεγαλύ-τερο φορτίο κατά 2 τόνους.Στην αύξηση του µέγιστου φορ-τίου συνέβαλε και η χρήσηνέων πυλώνων από την δανέ-ζικη Terma, οι οποίοι θα επι-τρέψουν την πρόσδεση πιοβαρέων οπλικών συστηµάτων.Επίσης, αναδιατάσσοντας τουςοπίσθιους τροχούς προσγεί-ωσης στη βάση των πτερύγων,το αεροσκάφος απέκτησε 40%µεγαλύτερη ικανότητα µεταφο-ράς καυσίµου, συνεισφέρονταςστη σηµαντική αύξηση της εµ-βέλειάς του, (σηµείο το οποίοέχει επισηµανθεί ως ένα από ταµεγαλύτερα µειονεκτήµατα τουGripen σε σχέση µε τον αντα-γωνισµό) [26]. Η Saab έχει πα-ρουσιάσει και νέες εξωτερικέςδεξαµενές καυσίµων 450gal, οιοποίες έχουν µεγαλύτερη χω-ρητικότητα κατά 50% από τιςπαλαιότερες, δίνοντας τη δυνα-τότητα περαιτέρω αύξησης τηςεµβέλειας του αεροσκάφους,ενώ επίσης µπορούν να απορ-ριφθούν και ενώ το αεροσκά-φος εκτελεί υπερηχητικήπτήση.

70

ΣυµπεράσµαταΤο Gripen είναι το πιο ολοκλη-ρωµένο ελαφρύ αεριωθούµενοµαχητικό αεροσκάφος που έχειπαρουσιαστεί εώς σήµερα, µεσφαιρικές δυνατότητες τόσο σεαποστολές εδάφους, όσο και σεαποστολές αέρος. Το δυνατότου σηµείο αναµφισβήτηταείναι το µικρό κόστος κτήσηςκαι χρήσης. Είναι βέβαιο πωςπαρά τις παρούσες οικονοµικέςδυσχέρειες, αρκετές χώρες µεπεριορισµένο προϋπολογισµόθα επιλέξουν στο βραχυ/µεσο-πρόθεσµο µέλλον να αντικατα-στήσουν αεροσκάφη ανάλογηςκατηγορίας (π.χ F-5, ΜiG-21)αλλά παρωχηµένων δυνατοτή-των. Η σοβαρότητα της πρότα-σης της Saab και η αξία τουGripen αποδεικνύεται από τηνεπιλογή του από 5 διαφορετι-κές πολεµικές αεροπορίες(έστω και αν οι πωλήσεις αυτέςδεν αντιπροσώπευαν µεγάλοαριθµό αεροσκαφών). Η αξίατων επιτυχιών αυτών είναιακόµα µεγαλύτερη, αν κάποιοςαναλογιστεί ότι το πολιτικόβάρος της Σουηδίας δεν είναιικανό να επηρεάσει µία από-φαση υπέρ του Gripen. Τα πα-ραπάνω έχουν σαν αποτέλεσµατο Gripen να έχει καλές προ-οπτικές επίτευξης επιπλέον πω-λήσεων, ειδικά από τη στιγµήπου η Saab δείχνει έµπρακτατην εµπιστοσύνη και την αφο-σίωση στο προϊόν της και µετην ουσιαστική υποστήριξη τηςΣουηδικής κυβέρνησης, έχειρίξει όλο της το βάρος στηδιαρκή και (κυρίως) στην έγ-καιρη επαύξηση και εξέλιξητων δυνατοτήτων του αεροσκά-φους, προκειµένου να εξαλεί-ψει τις αδυναµίες που έχουνπαρατηρηθεί, να ενισχύσει ταδυνατά του σηµεία και να τοδιατηρήσει ανταγωνιστικό σεσχέση µε τους ανταγωνιστές.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:1)http://www.ww2wings.com/wings/sweden/swedenmain.shtml 2)http://en.wikipedia.org/wiki/User:Brutaldeluxe/BASE_90 3 ) h t t p : / / w w w . x -plane.org/home/urf/avia-tion/text/bas/dispersed_basing.html 4)http://www.aeroflight.co.uk/aircraft/types/saab-jas-39-gripen.htm 5)http://en.wikipedia.org/wiki/Saab_JAS_39_Gripen 6)“Grippen Future Develop-ment”, Gert Sjunnensson, ICAS2002 Congress7)http://www.globalsecurity.org/military/world/europe/gripen-program.htm 8)http://www.pbs.org/front-lineworld/stories/bribe/2009/03/sweden-uncovering-the-secret-deals.html 9)http://www.saabgroup.com/ 10) http://articles.janes.com 11)“The Cobra Helmet MountedDisplay System for Gripen”,Jörgen Larsson, TommyBlomqvist12) http://www.airforce-tech-nology.com/projects/gripen/ 13)http://www.deagel.com/Air c r a f t - P r o t e c t i o n -Systems/EWS39_a001581001.aspx 14)http://www.army.cz/ 15)http://www.cemus.uu.se/dokument/huprojekt2008/gripen % 2 0 -%20the%20story%20so%20far.pdf 1 6 ) h t t p : / / w w w . x -plane.org/home/urf/avia-tion/gripen/ 17)Gripen for NATO: Opera-tional with the Czech Air Force,Ann Lewis-Olsson18)http://www.defensenews.com/article/20110731/DEF-SECT01/107310301/S-Africa-

Reopens-Probe-Into-Gripen-Bribes-Report 19)http://www.saabgroup.com/Global/Documents%20and%20Images/Air/Gripen/Gripen%20for%20Czech%20Republic/Gripen % 2 0 O f f s e t % 2 0 P r o -gramme%202009_EN.pdf 20)http://www.flightglobal.com/news/articles/baltic-ex-change-327070/ 21)http://www.ainonline.com/?q=aviation-news/ain-defense-p e r s p e c t i v e / 2 0 1 1 - 0 6 -27/gripen-keeps-watch-over-libya22)http://www.shabablibya.org/news/swedish-gr ipens-d e l i v e r - 3 7 - o f - l i b y a n -reconnaissance-reports23)http://www.defenceweb.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=20489:swedish-gripens-return-from-libya&catid=35:Aerospace&Itemid=10724)http://www.av iat ion-week.com/aw/generic/story_channel.jsp?channel=defense&id=news/asd/2011/11/09/08.xml25)http://www.flightglobal.com/news/articles/saab-cele-b ra te s - superc ru i se - te s t -success-for-gripen-321428/26)http://www.flightglobal.com/news/articles/saabs-demo-aircraft-to-highlight-gripen-ng-capabilities-223299/27)www.aviationweek.com28)http://www.flightglobal.com/news/articles/picture-saabs-gripen-demo-makes-first-flight-with-aesa-radar-334440/29)http://www.groundsys-t e m s - i n d e x . c o m / i m -ages/2008homegsi/ewh2008.pdf 30)http://kovy.free.fr/temp/rafale/pdf/12332.pdf

71

ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ

Η Αερολέσχη Mirko Todorovskiτου αεροδροµίου του Μοναστη-ριού (Bitola), διοργάνωσε τηναεροπορική έκθεση. Κατά τηδιάρκεια της έκθεσης παρου-σιάστηκαν υπερελαφρά αερο-σκάφη και στρατιωτικά εναέριαµέσα της FYROM, σε ένα αρκετάεντυπωσιακό τριήµερο (9,10και 11 Σεπτεµβρίου 2011). ΤουΚων/νου Πανιτσίδη

72

ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ 73

(C) Κων/νος Πανιτσίδης - redstar.gr

74

(C) Κων/νος Πανιτσίδης - redstar.gr

(C) Κων/νος Πανιτσίδης - redstar.gr

Mi-24V Hind-E µε αριθµό πλαισίου VAM-207. Είναι ενταγµένο στην 201η Μοίρα επι-θετικών Ε/Π.

Όλα τα Mi-171 έχουν εκσυγχρονιστεί ώστενα µεταφέρουν εξωτερικό οπλισµό.

75

(C) Κων/νος Πανιτσίδης - redstar.gr

(C) Κων/νος Πανιτσίδης - redstar.gr

Το UTVA-75, σχεδιάστηκε για να αντικαταστήσει τοεκπαιδευτικό UTVA Aero 3, µε κύριο γνώµονα τηνεκπαίδευση πληρωµάτων της Π.Α. της Γιουγκοσλαβίας.Συνολικά παραδοθήκαν 136 Α/φη στην Π.Α. Γιουγκοσλαβίας.

Όλα τα Zlin-242L υπάγονται στην 401η ΜοίραΕκπαίδευσης της FYROM

76

(C) Κων/νος Πανιτσίδης - redstar.gr

(C) Κων/νος Πανιτσίδης - redstar.gr

Στις 8 Νοεµβρίου του 2009, η FYROMπαραλαµβάνει τα πρώτα δυο αµφίβιαπυροσβεστικά αεροσκάφη AT-802 AFire Boss.

Το εικονιζόµενο Bell-412 EP ανή-κει στην αεροπορική δύναµη τηςαστυνοµίας και αποκτήθηκε στις22 Νοεµβρίου του 2000.

Στο επόµενο τεύχοςΠαρακολουθούµε για πρώτη φοράτη RED FLAG εκ των έσω...

77