Республикасыspecial-edu.kz/tipprog/up469/ru/3/3.3.pdf · оқушылар түрлі...

1

Қазақстан Республикасы

Білім және ғылым министрінің

2018жылғы 20 қыркүйектегі

№ 469 бұйрығына 33-қосымша

Қазақстан Республикасы

Білім және ғылым министрінің

2013 жылғы 3 сәуірдегі

№ 115 бұйрығына 473-қосымша

Көру қабілеті бұзылған (көрмейтін және нашар көретін) білім алушыларға

арналған негізгі білім беру деңгейінің 5-10 сыныптары үшін

«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен жаңартылған мазмұндағы

үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде емес)

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Көру қабілеті бұзылған (көрмейтін және нашар көретін) білім

алушыларға арналған негізгі білім беру деңгейінің 5-10 сыныптары үшін «Қазақ

тілі мен әдебиеті» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

(бұдан әрі – Бағдарлама) «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан

Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Екінші тілге оқытудың мақсаты оқыту деңгейіне сәйкес коммуникация

құралы ретінде қазақ тілін меңгеру мен жетілдіру дағдыларының қалыптасуын,

сонымен бірге қазақ әдеби тілінің нормалары мен ережелерін, тіл этикеті

ережелерінің сақталуын қамтамсыз етеді, бұлар оқушылардың функционалдық

сауаттылығының дамуына, өз бетінше қазақ тілінде сөйлеп қатынас жасауына

ықпал жасайды.

3. Міндеттер:

1) өмірдің әлеуметтік-тұрмыстық, ғылыми-техникалық, оқу-кәсіптік

салаларында қатынас жасауға қажетті тыңдау, сөйлеу, оқу, жазу дағдыларын

дамыту;

2) тілдік жүйе бірліктері, олардың үйлесім ережелері, қызметі, дағдылары

және де, қазақ тілінің ережелері мен нормаларына сәйкес синтаксикалық

құрылымын құру қабілеттері жөнінде білімдерін қалыптастыру;

3) тілдік өзін-өзі бақылау мен тілдік белсенділік дағдыларын дамыту;

4) қабылдаған ақпараттың сараптамасына, синтезіне, бағалануына,

түсінілуіне бағытталған ойлау қабілетінің дағдыларын дамыту және

қалыптастыру;

5) оқушылардың танымдық қабілеттерін, жадын, зейінін, қиялын, тілдік

реакциясын, тілдік құбылыстарға қарасты байқампаздығын дамыту;

2

6) ізденушілік, танысушылық, зерттеушілік оқу дағдыларын, оқыған

ақпаратты өңдеу дағдыларын қалыптастыру;

7) түрлі жанрдағы шығармаларды саралау, оқығанын дәлелді

тұжырымдау: тақырыпты, идеяны және композициялық ерекшеліктерді,

шығарма сюжетін, негізгі оқиғаларды, кейіпкерлердің әрекеттері мен істерін,

жазушының стилдік ерекшеліктерін;

8) оқушының сөздік қорын байыту, педагогтың, айналасындағылардың

айтқанын түсініп тыңдауын дамыту;

9) қазақ тіліндегі фонетика, лексика, грамматика, дұрыс жазу негіздерін

зерделеу және байланысты сөйлеу тілін қалыптастыру;

10) өзге халықтардың тілі мен мәдениетіне төзімділік көзқарас

қалыптастыру.

4. Бағдарламаның мазмұны заттық нәтижелерге қол жеткізуден басқа,

түзеу міндеттерін жүзеге асыру бойынша жүйелік жұмыстарды қарастырады:

есту, есту-көру қабылдауын дамыту; бейтарап және белсенді сөздігін өсіру;

сөйлеуінде вербализмді болдырмау, тілдің семантикалық жағымен жұмыс;

тілдің грамматикалық және фонетикалық құрылымының бұзылымдарын түзеу;

дислексияны, дисграфияны және дизорфографияны болдырмау және жеңу.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Тілді оқыту оқытудың түзеу-дамытушылық және әлеуметтік-

бейімдеушілік бағыты қағидаларының негізінде, және де жіктемелік, әрекеттік,

коммуникативтік, құндылықты-бағдарлаушылық, дифференциалдық тәсілдер

мен ақпараттық-коммуникациялық технологияларын қолдану негізінде, жүзеге

асырылады.

6. Оқытудың түзеу-дамытушылық бағыты, оның ерекше білімдік

қажеттіліктері ескеріле отырып, оқу ісінің арнайы тәсілдері және әдістері

арқылы жүзеге асырылады.

7. Әлеуметтік-бейімдеушілік бағыты тұлғаның әлеуметтік

бейімделмеушілігін жеңу немесе азайтуды қарастырады. Оқушылардың

әлеуметтік өмірге қатысулары үшін қажетті тәртіп пен өмірлік нормаларының

меңгерілуі бойынша арнайы жұмыстар қарастырылады.

8. Әрекеттік тәсіл қағидасы: оқыту барысында педагогтың

басшылығымен заттық-практикалық, ізденушілік әрекеттер кең қолданылады,

бұл оқу материалын түсінуге жағдайлар жасайды; заттық-практикалық әрекет

жоғарғы психикалық функцияларының сенсомоторлық негізін дамытуға

(қабылдауы, тілі, ойлау қабілеті), оқушылардың өмірлік тәжірибесінің

жеткіліксіздігінің орнын толықтыруға, жалпыбілімдік пәндер бойынша

білімдер мен дағдыларды меңгерулеріне мүмкіндік береді.

9. Коммуникативтік тәсіл – ақпаратты беру және хабарлау, тілдік қатынас

барысында білімдерімен, қабілеттерімен және дағдыларымен алмасу; тіл

3

арқылы қатынас жасау қабілеттілігі оқыту нәтижесі болып табылады.

10. Оқытудың практикалық бағыты оқушылардың оқыған материалы мен

практикалық іс-әрекеті арасындағы тығыз байланысты, практикалық-бағдарлық

міндеттерді шешуде бірінші кезекті мағынасы бар, білімдері мен қабілеттерінің

қалыптасуын болжайды.

11. Оқушыларға қарасты жіктемелік және жекелік тәсіл, олардың

Бағдарлама мазмұнын меңгерудегі бірдей емес мүмкіндіктерін көрсететін

ерекше білімдік қажеттіліктерінің ескерілуін, оқу материалын меңгеру

барысында көрініс алатын және алған білімдерінің, дағдыларының,

қабілеттерінің сапасына әсер ететін, вариативті типологиялық ерекшеліктерінің

болуын болжайды. Әрбір типологиялық топ үшін педагог олардың

мүмкіндіктеріне сәйкес, қолжетімді күрделілік пен көлемін ескере отырып, оқу

материалының мазмұнын таңдап алады; оқу жұмысының қарқыны,

оқушылардың дербестігі, оқыту тәсілдері мен әдістері түрлендіріледі.

Оқушылардың топтарға бөлінуі шартты және қозғалмалы. Жіктемелі тәсіл

оқытудың жекеленуімен толықтырылады.

12. Ақпараттық коммуникативтік біліктілігін қалыптастыру мақсатында

оқушылар түрлі дереккөздік ақпараты бар әр-түрлі жұмыстарға қамтылады,

соның ішінде инновациялық коммуникациялық технологияларға (оқитын

машиналар, сөздіктер, анықтамалар, бұқаралық ақпарат құралдары, ғаламтор,

компьютер).

13. Қоғамның әлеуметтік-экономикалық және мәдени өмірінің түрлі

аспектілерін қамтитын түрлі үлгідегі және жанрдағы мәтіндерді қолданылады,

бұл оқушылардың орфографиялық, пунктуациялық, стилистикалық сауаттылық

деңгейін, сондай-ақ тілдік мәдениет деңгейін көтеруге, саралау дағдыларын

жаттықтыруға және тілдің түрлі жанрындағы, стилдегі байланысты

сөйлемдерді меңгерулеріне мүмкіндік береді.

14. Мәтіндер мазмұны оқушылардың рухани-адамгершіліктік қасиеттері

мен қазақстандық патриотизмді қалыптастыруға және өмірде жалпыұлттық

«Mәңгілік Ел» идеясын іске асыруға, этникааралық және мәдениаралық

коммуникация жағдайында төзімділік пен қатынасты дамытуға бағытталады.

15. Сабақтарды ұйымдастыру және өткізу барысында педагог бірқатар

ерекше және жалпы әдістемелік талаптарға сүйенеді:

1) үздіксіз түзеу және дефицитарлық функцияларын дамыту (сенсорлық,

моторлық, психикалық);

2) кеңістіктік ұғымдарды, коммуникативтік әрекеттерді, сезіну мен ұсақ

моториканы, есту, көру және тактильдік қабылдауды дамыту;

3) меңгерген компенсаторлық тәсілдерін, қабілеттері мен дағдыларын,

қалпына келтірілген және түзетілген функцияларын түрлі оқу үдерісі

барысында, сабақта және сабақтан тыс кезде, айналасындағылармен қатынас

жасау кезінде белсенді түрде қолдану мүмкіндігін қамтамасыз ету;

4) әлеуметтік құзіретін белсендету және өз бетінше жұмыс жасау

дағдыларын, танымдық белсенділік пен танымдық қызығушылығын, тұлғаның

4

эмоциялық-еріктік саласы мен оң қасиеттерін дамыту.

16. Оқытудың әдістері мен тәсілдерін таңдау ерекше білім беруге

қажеттіліктері бар оқушылардың танымдық әс-әрекеттеріне сәйкес жүзеге

асырылады, соған орай, іс-әрекеттер алгоритмдері мен заттық-практикалық

ірекеттерді қолдану түрінде берілетін, «кішкентай қадамдар» әдісі маңызды

орын алады.

17. Әрбір жаңа кезеңде оқушылар материалды зерделеуге алдыңғы

дағдыларының қалыпттасуына қарай көшіп отырады; мұғалім дағдылары мен

қабілеттерінің қалыптасуына қажетті әр кезеңге белгіленген уақытты өз

бетінше белгілейді.

18. Бағдарламаны жүзеге асыру барысында оқушылардың тілдік

практикалық қабілеттерінің қалыптасуына акцент жасау қарастырылады, бұлар

оқушылардың тілдік әрекетінің шектеулілігіне байланысты күнделікті істерінде

жүзеге асырылады.

19. Екінші тілге оқытудың бастапқы кезеңдеріндеауызша сөйлеу тілін

түсіну қабілетін қалыптастыру, сөздік қорын анықтау және кеңейту негізгі

болып табылады, олар тілдік естуін дамыту және түзеу бойынша жүйелі жұмыс

жүргізілуімен, орфоэпикалық дағдыларын қалыптастырумен сабақтасады; бұл

үшін әңгімелесуді, өлеңдер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, сөйлемдер, тілдік

ойындар жаттауды қолдануға болады; мұнда мұғалім сөздердің орфоэпикалық

дұрыс айтылуын қадағалайды, өз тілі мысалында қазақ тілінде сұрақтарға

жауап беруге, сұрақ қоюға, сөздерді,сөйлемдерді, мәтінді оқуға үйретеді.

20. 5-сыныпта оқушылар сөздердің дыбыстық, содан кейін дыбыстық-

әріптік сарптамасымен жұмыс жүргізуді жалғастырады; жұмыстың бұл түрінің

тілдік естуді дамытуда үлкен мағынасы бар, қазақша сөздегі әрбір дыбыс пен

әріптің орнын көруге көмектеседі, ал бұл өз кезегінде, дұрыс сөйлеуге, жазуға,

сөздерді есте сақтауға ықпалын тигізеді.

21. Тілді практикалық тұрғыда меңгерудің бастапқы кезі тыңдау қабілеті

мен дағдысы болады, бұлардың базасында байланысты сөйлеу, сөйлеу қабілеті

мен дағдылары қалыптасып, олармен жұмыс жетекші орын алады, өйткені

ауызша тілдің қабілеті мен дағдыларының базасында оқу және жазу қабілеті

мен дағдылары қалыптасады.

22. Бұл үшін қабілеттіліктің бүтіндей кешені орнатылады, атап айтқанда:

1) дыбыстамалық тілді тыңдау;

2) айтылғанды есту, бөтен және өз тіліндегі нормадан ауытқуларды табу;

3) үлгі негізінде естігенді дұрыс қайталап айту;

4) дыбыстарды, буындарды, сөздерді анық артикуляциялау;

5) естігенді айтқан сөзбен және көргенімен сәйкестеу: дыбыстық және

әріптік құрылымның сәйкестігін белгілеу, әдеби сөйлеу мен сөзді жазу

арасындағы қайшылықтарды табу;

6) ауызша өз сөзінде және оқығанда өз бетінше орфоэпикалық үлгілерді

қолдану;

7) байланысты сөздер құру;

5

8) сауатты жазу.

23. Тілдік дағдыларды дамыту үшін түрлі талдауыштар қатысатын

жағдайларды жасаған дұрыс: көру (суреттерді, заттарды көрсету), есту

(мұғалім, құрбылары не айтып жатқанын мұқият тыңдау, өзгелер мен өз сөзінде

қателерді байқау); тактильді (дыбыс артикуляциясын сезіну).

24. Сөздерді дұрыс жазу дағдыларын қалыптастыру үшін арнайы

жаттығулар қолданылады: сөздерді, сөйлемдерді тақтадан және оқулықтан

көшіріп жазу; қалдырып кеткен әріптерді, буындарды, сөздерді қойып көшіру;

таңдамалы көшіру; естігенін жазу, ойша, сраптама ізі бойынша сөйлемдердегі

сөздердің бұзылған ретін қалпына келтіру.

25. Оқыту барысындағы орфографиялық сөздермен сүйемелденетін

тыңдау, сөйлеу, саналы көшіру, қазақ тілін меңгеру жұмыстарының негізгі түрі

болып табылады.

26. Оқыған кезде фактілер дұрыс қабылданып жатқанын (не, қайда,

қашан), себептік-нәтижелік байланыстар белгіленгенін (неге, не үшін),

оқығанның мағынасын қалай түсінгенін анықтап алады.

27. Оқыту барысында сөздіктік жұмыстың үлкен мағынасы бар: ол

түсініп оқудың қалыптасуына, сөздігінің баюына, бөлектенген сөздердің

айтылуы мен жазылуы практикалық тұрғыда меңгерілуіне ықпал жасайды;

сөздік жұмыстың мазмұнымен жаңа сөздердің мағынасы түсіндіріліп, олар

оқушылардың белсенді тіліне (ауызша және жазбаша) енгізіледі. Жаңа сөздер

мағынасын талқылау қазақ тілінде жүргізілгені дұрыс; бөлектенген жағдайда

ана тілін қолдануға, сөздерді бір тілден екіншіге аудармалауға болады.

28. Қазақ тілін оқытудың маңызды шарттарының бірі - мұғалімнің сөйлеу

тілі мен оқуы; педагогтың тілі үлгі болады; үлкеннің қазақ тілі анық, ашық,

фонетикалық, лексикалық және грамматикалық қателерсіз болады.

29. Қабілеттер мен дағдылардың дамуы сабақ берудің стратегиялары,

әдістері мен тәсілдері қолданылады:

1) оқушыларды коммуникативтік іс-әрекетке белсенді түрде тарту;

2) оқудың таныстырушылық түрі негізінде өз бетінше білім іздеу

уәждемесін қалыптастыру;

3) әрі қарай дамуы үшін бағалаудың түрлі тәсілдерін қолдану,

оқушылардың шығармашылықтық қабілетерін арттыру үшін түрлі жағдайлар

жасау;

4) оқушыларды ынталандыру және уәждеу мақсатында оқытуды

диффенциалау.

30.Екінші тілге оқыту үшін бірегей (шоғырландырылған) қазақ тілі мен

әдебиеті сабағы жүргізіледі.

31. Тілдік оқыту барысында техникалық құрылғылар (аппаратура) және

дидактикалық құралдар (ақпарат тасушы) белсенді түрде қолданылады, оның

ішінде:

1) түзетудің оптикалық құралдары: лупалар (қол, стационарлық және

тірек); көзәйнектер (микроскопиялық, гиперокулярлық және телескопиялық);

6

бинокулярлар және монокулярлар; проекциялық үлкейткіш аппараттар

(эпипроекторлар және диапроекторлар);

2) көру аясының кемістіктері бар тұлғалар үшін (гемианопсия, түтікті

көру қабілеті) арнайы оптикалық жүйелер, бұлар көру аясын қажетті шекте

өзгертеді; егер көру қабілеті сапасының нашарлауы жоғары жарық

жағдайларында болса, онда түссіз немесе түрлі-түсті әйнектен жасалған

жарықтан қорғайтын түзету линзалары қолданылады;

3) компьютерлік тифлокешен: жеке компьютер, брайлдік дисплей,

брайлдік indexEverest (индекс Эверист) – D принтер, сканерлеу және оқуға

арналған «Книголюб» бағдарламасы, экранды үлкейту бағдарламасы;

4) «Книголюб-стандарт» оқу жүйесі;

5) «Кітап» «VideoLightVGA (ВидеоЛайтВиДжиЭй)»электрондық

үлкейткіш құрылғысы;

6) нашар көретіндерге арналған портативті үлкейткіш құрылғы.

3-тарау. «Қазақ тілі мен әдебиеті» оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

32. «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 5-сынып – аптасына 5 сағат, оқу жылында– 170 сағатты;




5) 9-сынып – аптасына 5сағат, оқу жылында– 170 сағатты;

6) 10-сынып –аптасына 4 сағат, оқу жылында – 136 сағатты құрайды.

33. «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінің оқу мазмұны 5 бөлімді қамтиды:

1) 1- бөлім «Тыңдалым»;

2) 2- бөлім «Айтылым»;

3) 3 бөлім - «Оқылым»;

4) 4 – бөлім «Жазылым»;

5) 5 бөлім «Сөйлеу нормасын сақтау».

34. «Тыңдалым» бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) болжау;

2) назарын шоғырландырып тыңдау;

3) сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну;

4) көркем шығармаларды тыңдау;

5) негізгі ойды анықтау;

6) тыңдалым материалдары бойынша жауап беру.

35. «Оқылым» бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) мәтіндегі ақпаратты анықтау;

2) стильдік ерекшеліктердіанықтау;

3) көркем шығармаларды оқу;

4) мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау;

7

5) қосымша ақпарат көздерінен алынған мәліметтерді оқу;

6) өзіндік көзқарасын білдіру және бағалау.

36. «Жазылым» бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) әртүрлі стильде мәтіндер құрастыру;

2) эссе жазу;

3) көркемдегіш құралдарды қолданып жазу;

4) мәліметтерді жинақтау;

5) орфография және пунктуация.

37. «Айтылым» бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сөздік қорының алуандығы;

2) сөз мәнері мен сөйлеу этикеті;

3) орфоэпиялық нормаларды сақтау;

4) мәтіннің негізгі аспектілерінанықтау және талқылау;

5) сенімді және еркін жауап беру;

6) визуалды материалдар арқылы тілді дамыту.

38. «Тілдік бағдар» бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сөз таптары;

2) сөйлем.

39. 5-сыныпқа арналған «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінің базалық

мазмұны:

1) тыңдалым: тірек сөздер арқылы болжау, негізгі мазмұнын түсіну,нақты

ақпаратты анықтау,күнделікті тұрмыстық тақырыптарға байланысты сөздердің

мағынасын түсіну, көркем әдеби мәтіндердің мазмұнын түсіну, негізгі

тақырыпты анықтау, сұрақтарға жауап беру, көру қабілеті зақымдалған (көзі

көрмейтін және нашар көретін) білім алушылардың физиологиялық

ерекшеліктерін ескере отырып тыңдау арқылы қабылдауына басты назар

аудару,есте сақтау қабілетін түзету (коррекция), танымдық белсенділігін

арттыру;

2) айтылым: жаңа сөздерді олардыңсинонимдерімен, антоним,

омонимдерімен қатар қолдану, ойын жеткізе білу,амандасу мәнері мен ұлттық

этикет формалары, қазақ тіліндегі төл дыбыстарымен үндестік заңы,

мәтіндердің мазмұнына жоспар құру, берілген сұраққа лайықты жауап беру,

шағын диалогке қатысу, иллюстрацияларды сипаттау (мұғалімнің көмегі

арқылы көру қабілеті бұзылған (көзі көрмейтін) білім алушылар берілген

иллюстрация, сурет, кесте, диаграммаларды сипаттау арқылыдұрыс қабылдап,

елестете алу, тілді дамыту);

3) оқылым: негізгі ақпаратты анықтау, хат, хабарлама, жарнама мазмұнын

түсіну, стильдік ерекшелігін анықтау, көркем әдеби шығармаларды түсіну,

тақырыбын анықтау, мәтіндердің тақырыбын, мазмұндық құрылымын

салыстыру, қосымша ақпарат көздерінен тақырыпқа байланысты мәліметтерді

ала білу, тақырып бойынша үйренген сөздерін қолдана отырып, мәтінде

көтерілген мәселеге өз көзқарасын білдіру, қазақ тіліне тән дыбыстарды дұрыс

айта білу, көру қабілеті бұзылған (нашар көретін) білім алушылардың екі

8

көзімен көру қабілетін дамыту жәнеқалдық көру қабілетін қорғау,берілген

мәтіннің ұлғайтылған қаріп (шрифт) бойынша нұсқасын ұсыну;

4) жазылым: ресми стильдің тілдік ерекшеліктері мен талаптарына сай

хабарлама, хабарландыру, хат жазу, эссе құрылымын сақтай отырып, адамды,

табиғатты, белгілі бір оқиғаны сипаттап (көру қабілеті зақымдалған (көзі

көрмейтін) білім алушыларға мұғалімнің көмегі арқылы) жазу, жазба

жұмыстарында сипаттау, бейнелеу құралдарын қолданып жазу, мәліметтерді

жинақтай отырып,тақырып бойынша постер жасау, үндестік заңына сәйкес

орфографиялық нормаға сай дұрыс жазу,сөйлем соңында қойылатын тыныс

белгілерді орынды қолдану, қалдық көру қабілетін қорғау, қолдың ұсақ қимыл-

қозғалысын дамыту, көру қабілеті бұзылған (көзі көрмейтін) білім алушылар

Брайль жүйесі бойынша тыныс белгілерді орынды қолдана білу.

40. Тілдік бағдар:

1) сөз таптары: жалпы және жалқы есімдерді (Брайль жүйесі бойынша бас

әріппен жазылатын таңба белгісін (1,2 нүктелер)қоя білу) ажырата білу,жалғау

түрлерін дұрыс жалғау, заттың түрін, түсінсапасын білдіретін сын есімдерді

ажырата білу, сан есім (бірліктер, ондықтар, жүз, мың) атауларын білу, жіктеу,

сілтеу, сұрау есімдіктерін орынды қолдану, болымды және болымсыз

етістіктер, мекен және мезгіл үстеулер, ыңғайластық қатынасты білдіретін және

қарсылықтық қатынасты білдіретін жалғаулықтардың қызметін білу;

2) сөйлем: хабарлы, сұраулы, лепті сөйлемдердің жасалу жолдарын білу,

құрастыру.


мазмұны:

1) тыңдалым: мәтіннің бастапқы бөлігін тыңдау арқылы тақырыпты және

көтерілетін мәселені болжау, мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну, негізгі және

қосымша ақпараттарды анықтау, тұрмыстық-әлеуметтік тақырыптарға

байланысты жаңа сөздер мен тірек сөздердің мағынасын түсіну, әңгіме,

хикаялардың және шағын поэзиялық шығармалардың мазмұнын талдай отырып

кейіпкерлерге сипаттама жасау, мәтін тақырыбы арқылы негізгі ойды анықтау,

тыңдалым материалдары бойынша шынайы өмірмен байланыстырып жауап

беру, көру қабілеті зақымдалған білім алушылардың физиологиялық

ерекшеліктерін ескере отырып , тыңдау арқылы қабылдауына басты назар

аудару,есту арқылы қабылдауын дамыту, танымдық белсенділігін арттыру,

зейінін тұрақтандыру қасиетін түзету;

2) айтылым: тура және ауыспалы мағынадағы сөздерді қолдану, ойын

әсерлі, мазмұнды жеткізу, тақырып бойынша диалогті бастау, жалғастыру,

аяқтаудың ұлттық сөз әдебімен сөйлеу этикеті формаларын білу, сұраулы,

хабарлы, лепті және бұйрықты сөйлемдердің интонациялық ерекшелігін ескеріп

айту, шағын көлемді мәтіндегі жеке эпизодтарды сипаттау және тілдік

ерекшелігіне салыстыру жасау, диалогке қатысушылар өзара түсінісіп, ойларын

толықтырып отыру, сюжетті суреттердің желісі (көру қабілеті бұзылған

(көрмейтін) білім алушыларға мұғалімнің көмегімен сипаттау арқылы)

9

бойыншаәңгіме құрастыру, қазақ тіліне тән дыбыстарды дұрыс дыбыстай білу,

есте сақтау, көңіл аудару қабілеттерін түзету;

3) оқылым: мәтіндегі негізгі және жанама ақпаратты анықтау, ресми

стильдегі мәтіндердің стильдік ерекшелігін анықтау (күнделік, мінездеме,

түсініктеме, өмірбаян, түйіндеме, орта көлемді шығармаларды түсіну,

тақырыбы мен негізгі ойды анықтау, мәтіндердің тақырыбына, мазмұндық

құрылымына сүйене отырып, түрлерін салыстыру, қосымша ақпарат көздерінен

тақырыпқа байланысты мәліметтерді мәтін мазмұнымен салыстыру, қарама-

қайшы ақпараттарды анықтау, мәтінде көтерілген мәселені шынайы өмірмен

байланыстыру, көру қабілеті зақымдалған білім алушылардың (көзі нашар

көретін) қалдық көру қабілетін сақтау, бинекулярлық қабілетін дамыту, зейінін

тұрақтандыру,қоршаған орта туралытүсініктерін нақтылау;

4) жазылым: мәтіндердің стильдік ерекшелігінсақтай отырып, күнделік,

мінездеме, түсініктеме, өмірбаян жазу, эссе тақырыбыныңжелісінен шықпай,

әрбір абзацтыжүйелі құрастыру, жазба жұмыстарындатеңеу, эпитет сөздерін

қолданып жазу, мәліметтерді жинақтай отырып, тақырып бойынша постер,

сызба-кестелержасау (көру қабілеті зақымдалғанбілім алушыларға арналған

арнайы нүктелі-бедерлі қаріпті (шрифте) басылғансызба-кестелер пайдалану),

үндестік заңын ескеріп, орфографиялық нормаға сай дұрыс жазу; сөйлем

соңында қойылатын тыныс белгілерді орынды қолдану,көру қабілеті бұзылған

(көзі көрмейтін) білім алушылар Брайль жүйесі бойынша тыныс белгілерді

орынды қолдана білу, қалдық көру қабілетін қорғау, қолдың ұсақ қимыл-

қозғалысын дамыту.

42.Тілдік бағдар:

1) сөз таптары: деректі және дерексіз зат, көптік мәнді есімдерді ажырата

білу, жазбаша, заттың сипатын, көлемін, салмағын, аумағын білдіретін сын

есімдерді ажырата білу, реттік сан есімдер мен жинақтық сан есімдерді қолдана

білу, өздік, болымсыздық, белгісіздік, жалпылау есімдіктерін орынды

қолдану,етістіктің шақтарының (нақосы шақ, ауыспалы осы шақ, жедел өткен

шақ, ауыспалы келер шақ) қызметін білу, сын-қимыл (бейне) және мөлшер

үстеулерді орынды қолдану,талғаулықты немесе кезектестік мәнді білдіретін

және себеп-салдарлық қатынасты білдіретін жалғаулықтардың қызметін білу;

2) сөйлем: жазба жұмыстарында сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін

сақтай отырып жай сөйлем құрастыру, дұрыс байланыстырып сөйлей білуді

дамыту.


мазмұны:

1) тыңдалым: мәтін үзінділері арқылы оқиғаның дамуын болжау, мәтіннің

негізгі мазмұнын түсіну, ақпараттың өзектілігін анықтау, әлеуметтік - мәдени

тақырыптарға байланысты қажетті сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын

түсіну, повестердің және лирикалық поэзиялық шығармалардың тақырыбы мен

идеясын талдау,сөйлеушінің дауыс ырғағы мен сөйлеу мәнері арқылы негізгі

ойды анықтау, өз пікірін өзгелердің пікірімен салыстыра отырып жауап

10

беру,көру қабілеті бұзылған білім алушылардың физиологиялық

ерекшеліктерін ескере отырып , тыңдау арқылы қабылдауына басты назар

аудару, есту арқылы қабылдау қабілетін дамыту, танымдық белсенділігін

арттыру;

2) айтылым: мақал-мәтелдер, терминдер мен неологизмдерді орынды

қолдану, мәтін мазмұнын дамыту, кеңес беру, ұсыныс жасау, өтініш, талап,ету,

бұйрық берудің түрлі формалары мен жағдаяттарына сай ұлттық сөз әдебімен

сөйлеу этикеті формаларынқолдана білу, екпін түрлерін сөз және сөйлем ішінде

орынды қолданып айту, шығармадағы кейіпкерлерге автор берген мінездеменің

тілдік құралдарын талдау, коммуникативтік жағдаяттың талаптарына сай

«сөйлеуші →тыңдаушы» позицияларын еркін ауыстыру, кесте, диаграмма,

шартты белгілер,суреттер мен сызбаларда берілгенақпараттысипаттау (көру

қабілеті зақымдалған (көрмейтін) білім алушыларға мұғалімнің

көмегімен),дұрыс байланыстыра білуді дамыту;

3) оқылым: кесте, диаграмма, сызба, шартты белгілер түрінде берілген

ақпаратты түсіну, ресми-іскерлік (өтініш, нұсқаулық, ресми құттықтаулар,

ұсыныстар) салаға қатысты мәтіндердің тілдік ерекшелігін талдау, прозалық

және поэзиялық шығармалардағы кейіпкердің іс -әрекетіне немесе лирикалық

кейіпкердің образын талдау, мәтіндердің идеясын, мақсатты аудиториясын

салыстырып талдау, қосымша ақпарат көздерінен алынған мәліметтерді кесте,

диаграмма, сызба, шартты белгілер түрінде ұсыну, мәтінде көтерілген мәселеге

өз ойын дәлелдеп жеткізу, нашар көретін білім алушылар бинекулярлық

қабілетін дамыту, танымдық белсенділігін арттыру,қолдың ұсақ қозғалысын

дамыту;

4) жазылым: мәтіндердің жанрлық және стильдік ерекшелігін сақтап,

өтініш, түйіндеме, ресми құттықтаулар жазу, эссе құрылымы мен дамуын

сақтап, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп

жазу,жазба жұмыстарында теңеу мен метафораны қолданып жазу, тақырып

бойынша мәліметтерді жинақтап, презентация түрінде ұсыну, тақырып

бойынша сөздердің маңызды бөліктерін дұрыс жазу (күрделі сөздер), оқшау

сөздерге қойылатын тыныс белгілерді орынды қолдану, көру қабілеті

зақымдалған (көзі көрмейтін) білім алушылар Брайль жүйесі бойынша тыныс

белгілерді орынды қолдана білу, қолдың ұсақ қимыл-қозғалысын дамыту,

қалдық көру қабілетін сақтау,танымдық белсенділігін арттыру.


1) сөз таптары:мәтіндерден көмекші есімдерді ажырата білу,

салыстырмалы, күшейтпелі, асырмалы шырайлардың қызметін білу, топтау сан

есімдерін, одағай түрлерін орынды қолдану, етістіктің шақтары (бұрынғы және

ауыспалы өткен шақ,мақсатты және болжалды келер шақ) мен қалау райдың

қызметін білу, мақсат және себеп-салдар үстеулерді орынды қолдану;

2) сөйлем: жазба жұмыстарында ыңғайлас, қарсылықты, түсіндірмелі

салалас құрмалас сөйлемдерді құрастыру.

11


мазмұны:

1) тыңдалым: мәтін тақырыбы, тірек сөздер, иллюстрациялар арқылы

көтерілетін мәселені болжау, мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну, детальді

ақпараттарды анықтау, оқу - еңбек тақырыптарына байланысты күрделі сөздер

мен тұрақты тіркестердің мағынасын түсіну, орта көлемді прозалық, драмалық

және поэзиялық шығармалардан үзінді тыңдау, тақырыбы мен идеясын талдау,

тірек сөздер, автор көзқарасы мен көңіл күйі арқылы негізгі ойды анықтау,

деректер келтіре отырып, дәлелді жауап беру, көру қабілеті зақымдалған білім

алушылардың физиологиялық ерекшеліктерін ескере отырып , тыңдау арқылы

қабылдауына басты назар аудару, сезім арқылы жәнеесту арқылы қабылдауын

дамыту, танымдық белсенділігін арттыру,қоршаған орта туралы түсініктерін

нақтылау;

2) айтылым: тұрақты тіркестер мен көркемдегіш құралдарды қолданып,

ауызша мәтіндер құрау, көңіл-күйді білдіруде ұлттық сөз әдебімен сөйлеу

этикеті формаларын қолдана білу, сөз ішіндегі және сөз аралығындағы

ілгерінді, кейінді және тоғыспалы ықпал заңдылықтарын ескеріп айту, идеялық

жағынан ұқсасмәтіндердегі оқиғалар желісін салыстыру және талдау, тақырып

бойынша өз пікірлерін сенімді дәлелдеу және қойылған сұрақтарға еркін жауап

беру, кесте, диаграмма, нұсқаулық шартты белгілер мен сызбаларда берілген

ақпаратты талдау, баға беру, көру қабілеті зақымдалған (көзі көрмейтін) білім

алушылар нүктелі-бедерлі сызбалардымұғалімнің көмегі арқылысипаттап,

талдау жасай алу;

3) оқылым: перифраз түрінде берілген сұрақ арқылы қажетті ақпаратты

анықтау, публицистикалық стильдің (мақала, интервью, қысқа очерк,

жолдаулар) тілдік ерекшеліктері арқылы мәтіндердің жанрын анықтау,

прозалық және поэзиялық шығармалардың композициялық құрылымын

анықтау, кейіпкердің іс-әрекетіне немесе лирикалық кейіпкердің образына баға

беру, мәтіндердің түрлерін, тілдік ерекшеліктерін салыстырып талдау, қосымша

ақпарат көздерінен алынған мәліметтерді қолданып, мәтінге өзгеріс енгізу,

тақырып бойынша бірнеше мәтінде көтерілген мәселелерді салыстырып, баға

беру,нашар көретін білім алушылар бинекулярлық қабілетін дамыту, қалдық

көру қабілетін қорғау, танымдық белсенділігін арттыру;


шағын мақала, пікір, интервью жазу, эссе құрылымы мен дамуын сақтап,

берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдарын ұсыну, жазба жұмыстарында

символ мен кейіптеу түрлерін қолданып жазу,тақырып бойынша мәліметтерді

жинақтап, эссе жазуда тиімді қолдану, тақырып бойынша сөздердің маңызды

бөліктерін дұрыс жазу (жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы

жазылатын сөздер), сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерді орынды

қолдану, көру қабілеті бұзылған (көзі көрмейтін) білім алушылар Брайль жүйесі

бойынша тыныс белгілерді орынды қолдана алу,қалдық көру қабілетін қорғау,

қолдың ұсақ қимыл-қозғалысын дамыту, есте сақтау қабілетін түзету.

12


1) сөз таптары: септеулік шылаулардың қызметін білу, ауызша және

жазба жұмыстарында орынды қолдану, салыстырмалы, күшейтпелі, асырмалы

шырайлардың қызметін білу, ауызша және жазба жұмыстарында орынды

қолдану, одағай түрлерін мәтіннен ажырата білу, етістіктің шақтары (бұрынғы

ауыспалы өткен шақ, мақсатты және болжалды келер шақ) мен қалау райдың

қызметін білу, ауызша және жазба жұмыстарында орынды қолдану, мақсат

және себеп-салдар үстеулерді ауызша және жазбаша жұмыстарда қолдану,

болжалдық және бөлшектік сан есімдерді ауызша және жазба жұмыстарында

орынды қолдану, өздік, өзгелік, ортақ және ырықсыз етістің қызметін білу,

ауызша және жазба жұмыстарында орынды қолдану, мекен және мезгіл

үстеулерді орынды қолдану, еліктеу сөздерді орынды қолдан, етістіктің шартты

рай және бұйрық рай қызметін білу, күшейткіш үстеулерді орынды қолдану,

демеулік шылаулардың қызметін білу, ауызша және жазба жұмыстарында

орынды қолдану;

2) сөйлем: жазба жұмыстарында ыңғайлас, қарсылықты, түсіндірмелі

салалас құрмалас сөйлемдерді құрастыру; жазба жұмыстарында себеп-салдар,

талғаулы, кезектес салалас құрмалас сөйлемдерді құрастыру.


мазмұны:

1) тыңдалым: тыңдалатын мәтіндегі фразалар мен дәйек сөздерді

талқылай отырып, тақырып пен көтерілетін мәселені болжау, мәтіннің негізгі

мазмұнын түсіну, ақпараттың шынайылығы мен нақтылығын анықтау,

әлеуметтік - қоғамдық тақырыптар аясында айтылған сөздер мен термин

сөздердің мағынасын түсіну, орта көлемді прозалық, поэзиялық

шығармалардан үзінді тыңдау, көтерілген (тұрмыстық, әлеуметтік, қоғамдық)

мәселені анықтап, өз пікірін білдіру, мәтіннің мақсатты аудиториясын,

автордың негізгі ойы мен көзқарасын анықтау, көтерілген мәселеге сыни

көзқарасын білдіру, көру қабілеті зақымдалған білім алушылардың

физиологиялық ерекшеліктерін ескере отырып , тыңдау арқылы қабылдауына

басты назар аудару, сезім арқылы, есту арқылы қабылдауын дамыту, танымдық

белсенділігін арттыру;

2) айтылым: мақсатты аудиторияға арналған ауызша мәтіндер құрау,

коммуникативтік жағдаяттарға байланысты сөйлеу этикеті формаларын дұрыс

таңдай білу, сөйлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін

түсініп, өз ойын жеткізу, шығарманың идеясы мен мазмұнына байланысты

«автордың ойын» бағалау, тақырып бойынша қажетті аргументтерді орынды

қолдану, диалогте, полилогте сенімді сөйлеу, кесте, диаграмма, шартты

белгілер мен сызбаларда берілген ақпараттарды өзара салыстырып бағалау,

дұрыс байланыстыра сөйлей білуді дамыту, таңбаны дұрыс дыбыстай білу,

бисенсорлық қабілетін дамыту, көру қабілеті зақымдалған (көзі көрмейтін)

білім алушылар нүктелі-бедерлі сызбаларды мұғалімнің көмегі

арқылысипаттап, талдау жасай алу;

13

3) оқылым: мәтіндегі ақпараттың өзектілігін анықтау, қорытынды жасау,

ғылыми стильде (аннотация, пікір, тезис, мақала, баяндама, презентация)

жазылған еңбектердің тілдік және жанрлық ерекшелігін анықтау, прозалық

және поэзиялық шығармалардағы автордың ойы мен көтерілген мәселені

анықтап, оқырманға әсерін бағалау, мәтіндердің стилін, жанрлық

ерекшеліктерін талдау, қосымша ақпарат көздерінен алынған мәліметтерден

қорытынды жасау, өз көзқарасын білдіру, мәтінде көтерілген мәселені

ғаламдық мәселелермен байланыстыра отырып сыни тұрғыда баға беру, есте

сақтау, зейінін тұрақтандыру қасиеттерін түзету,нашар көретін білім

алушылардың бинекулярлық қабілетін дамыту;


шағын мақала,аннотация, шолу, нұсқаулық жазу, эссе құрылымы мен дамуын

сақтап, өз ойын дәлелдеп жазу, жазба жұмыстарында афоризмдерді тиімді

қолданып жазу, түрлі стильдегі мәтіндер құрауда мәліметтерді жинақтап,

дереккөздеріне сілтеме көрсетіп жазу, тақырып бойынша бас әріппен

жазылатын күрделі, құрама атауларды дұрыс жазу, сөйлем ішінде қойылатын

тыныс белгілерді орынды қолдану,көру қабілеті бұзылған (көзі көрмейтін)

білім алушылар Брайль жүйесі бойынша тыныс белгілерді орынды қолдана алу

қалдық көру қабілетін қорғау, сезім арқылы, есту арқылы қабылдауын дамыту,

қолдың ұсақ қимыл-қозғалысын дамыту.


1) сөз таптары: еліктеу сөздерді орынды қолдану,етістіктің шартты рай

және бұйрық рай қызметін білу, ауызша және жазба жұмыстарда орынды

қолдану, күшейткіш үстеулерді орынды қолдану, өздік, өзгелік, ортақ және

ырықсыз етістің қызметін білу, ауызша және жазба жұмыстарда орынды

қолдану, мекен және мезгіл үстеулерді орынды қолдану, ыңғайластық

қатынасты білдіретін және қарсылықтық қатынасты білдіретін

жалғаулықтардың қызметін білу, ауызша және жазба жұмыстарда орынды

қолдану;

2) сөйлем: жазба жұмыстарында себеп-салдар, талғаулы, кезектес салалас

құрмалас сөйлемдерді құрастыру; жазба жұмыстарында (шартты, қарсылықты,

мезгіл, себеп, қимыл-сын, мақсат бағыныңқы) сабақтас құрмалас сөйлемдерді

құрастыру.


мазмұны:

1) тыңдалым: тыңдалатын мәтіндегі фразалар мен дәйек сөздерді

талқылай отырып, тақырып пен көтерілетін мәселені болжау, мәтіннің негізгі

мазмұнын түсіну, ақпараттың шынайылығы мен нақтылығын анықтау,

әлеуметтік - қоғамдық тақырыптар аясында айтылған сөздер мен термин

сөздердің мағынасын түсіну, орта көлемді прозалық, поэзиялық

шығармалардан үзінді тыңдау, көтерілген (тұрмыстық, әлеуметтік, қоғамдық)

мәселені анықтап, өз пікірін білдіру, мәтіннің мақсатты аудиториясын,

автордың негізгі ойы мен көзқарасын анықтау, көтерілген мәселеге сыни

14

көзқарасын білдіру, көру қабілеті зақымдалған білім алушылардың

физиологиялық ерекшеліктерін ескере отырып , тыңдау арқылы қабылдауына

басты назар аудару, сезім арқылы, есту арқылы қабылдауын дамыту, танымдық

белсенділігін арттыру, зейінін тұрақтандыру қасиеттерін түзету;

2) айтылым: мақсатты аудиторияға арналған ауызша мәтіндер құрау,

коммуникативтік жағдаяттарға байланысты сөйлеу этикеті формаларын дұрыс

таңдай білу, сөйлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін

түсініп, өз ойын жеткізу, шығарманың идеясы мен мазмұнына байланысты

«автордың ойын» бағалау,тақырып бойынша қажетті аргументтерді орынды

қолдану, диалогте, полилогте сенімді сөйлеу, кесте, диаграмма, шартты

белгілер мен сызбаларда берілген ақпараттарды өзара салыстырып бағалау,

көруқабілеті зақымдалған (көзі көрмейтін) білім алушылар нүктелі-

бедерлішартты белгілер мен сызбаларды мұғалімнің көмегі арқылысипаттап,

бағалай білу, нашар көретін білім алушылардың бисенсорлық қабілетін дамыту,

дұрыс байланыстыра сөйлей білуді дамыту, танымдық белсенділігін арттыру;

3) оқылым: мәтіндегі ақпараттың өзектілігін анықтау, қорытынды жасау,

ғылыми стильде (аннотация, пікір, тезис, мақала, баяндама, презентация)

жазылған еңбектердің тілдік және жанрлық ерекшелігін анықтау, прозалық

және поэзиялық шығармалардағы автордың ойы мен көтерілген мәселені

анықтап, оқырманға әсерін бағалау, мәтіндердің стилін, жанрлық

ерекшеліктерін талдау, қосымша ақпарат көздерінен алынған мәліметтерден

қорытынды жасау, өз көзқарасын білдіру, мәтінде көтерілген мәселені

ғаламдық мәселелермен байланыстыра отырып сыни тұрғыда баға беру, нашар

көретін білім алушылар бинекулярлық қабілетін дамыту, есте сақтау, зейінін

тұрақтандыру қасиеттерін түзету;


шағын мақала,аннотация, шолу, нұсқаулық жазу, эссе құрылымы мен дамуын

сақтап, өз ойын дәлелдеп жазу, жазба жұмыстарында афоризмдерді тиімді

қолданып жазу, түрлі стильдегі мәтіндер құрауда мәліметтерді жинақтап,

дереккөздеріне сілтеме көрсетіп жазу, тақырып бойынша бас әріппен

жазылатын күрделі, құрама атауларды дұрыс жазу, сөйлем ішінде қойылатын

тыныс белгілерді орынды қолдану, көру қабілеті зақымдалған (көзі

көрмейтін)білім алушылар Брайль жүйесі бойынша тыныс белгілерді орынды

қолданабілу, бас әріппен жазылатын таңба белгісін қоя білу,қолдың ұсақ

қимыл- қозғалысын дамыту, танымдық белсенділігін дамыту, зейінін

тұрақтандыру қасиетін дамыту.


1) сөз таптары: мекен және мезгіл үстеулерді орынды қолдану,

ыңғайластық қатынасты білдіретін және қарсылықтық қатынасты білдіретін

жалғаулықтардың қызметін білу, ауызша және жазба жұмыстарда орынды

қолдану, етістіктің шартты рай және бұйрық рай қызметін білу;

2) сөйлем: жазба жұмыстарында себеп-салдар, талғаулы, кезектес салалас

құрмалас сөйлемдерді құрастыру, жазба жұмыстарында (шартты, қарсылықты,

15

мезгіл, себеп, қимыл-сын, мақсат бағыныңқы) сабақтас құрмалас сөйлемдерді

құрастыру.

4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

51. Бағдарламада, оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық

белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім мен бөлімше

ретін, төртінші сан оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы,

7.2.1.2 кодында: «7» – сынып, «2.1» –бөлімше, «2» – оқыту мақсатының реттік

саны.

52. Оқыту мақсаттары бойнша күтілетін нәтижелер:

1) 1-бөлім «Тыңдалым»:

1-кесте

Бөлімше Оқыту мақсаттары

5-сынып 6-сынып 7-сынып 8-сынып 9-сынып 10-сынып

1.1

Болжау

5.1.1.1

тақырып

ты тірек

сөздер

арқылы

болжау

6.1.1.1

тірек

сөздер,

мәтіннің

бастапқы

бөлігін

тыңдау

арқылы

тақырыпт

ы және

көтерілет

ін

мәселені

болжау

7.1.1.1

мәтін

үзінділе

рі

арқылы

оқиғаны

ң

дамуын

болжау

8.1.1.1

мәтін

үзінділері

арқылы

оқиғаның

дамуын

болжау;

8.1.1.2

мәтін

тақырыб

ы, тірек

сөздер,

иллюстра

циялар

арқылы

көтерілет

ін

мәселені

болжау

9.1.1.1

мәтін

тақырыбы,

тірек

сөздер,

иллюстрац

иялар

арқылы

көтерілеті

н мәселені

болжау;

9.1.1.2

тыңдалаты

н мәтіндегі

фразалар

мен дәйек

сөздерді

талқылай

отырып,

тақырып

пен

көтерілеті

н мәселені

болжау

10.1.1.1

тыңдалат

ын

мәтіндегі

фразалар

мен дәйек

сөздерді

талқылай

отырып,

тақырып

пен

көтерілет

ін

мәселені

болжау

1.2

Назарын

5.1.2.1

тыңдалғ

6.1.2.1

тыңдалға

7.1.2.1

тыңдалғ

8.1.2.1

тыңдалға

9.1.2.1

тыңдалған

10.1.2.1

тыңдалға

16

шоғырл

андыры

п

тыңдау

ан

мәтіннің

негізгі

мазмұн

ын

түсіну

және

нақты

ақпаратт

ы

анықтау

;

5.1.2.2

танымд

ық

белсенді

лігін

арттыру,

есту

арқылы

қабылда

уын

дамыту

н

мәтіннің

негізгі

мазмұны

н түсіну,

негізгі

және

қосымша

ақпаратта

рды

анықтау;

6.1.2.2

танымды

қ

белсенділ

ігін

арттыру,е

сте

сақтау,

зейінін

тұрақтан

дыру

қасиетін

түзету

ан

мәтіннің

негізгі

мазмұн

ын

түсіну,

ақпаратт

ың

өзектіліг

ін

анықтау

;

7.1.2.2

есту

арқылы

қабылда

уын

дамыту,

танымд

ық

белсенді

лігін

арттыру

н

мәтіннің

негізгі

мазмұны

н түсіну

ақпаратт

ың

өзектілігі

н

анықтау;

8.1.2.2

тыңдалға

н

мәтіннің

негізгі

мазмұны

н түсіну,

детальді

ақпаратта

рды

анықтау;

8.1.2.3

сезім

арқылы

және есту

арқылы

қабылдау

ын

дамыту,

танымды

қ

белсенділ

ігін

арттыру,

қоршаған

орта

туралы

түсінікте

рін

нақтылау

мәтіннің

негізгі

мазмұнын

түсіну,

детальді

ақпараттар

ды

анықтау;

9.1.2.2

тыңдалған

мәтіннің

негізгі

мазмұнын

түсіну,

ақпаратты

ң

шынайыл

ығы мен

нақтылығ

ын

анықтау;

9.1.2.2

сезім

арқылы,

есту

арқылы

қабылдауы

н дамыту

н

мәтіннің

негізгі

мазмұны

н түсіну,

ақпаратт

ың

шынайыл

ығы мен

нақтылығ

ын

анықтау;

10.1.2.2

зейінін

тұрақтан

дыру

қасиетін

түзету,

сезім

арқылы,

есту

арқылы

қабылдау

ын

дамыту

1.3

Сөздер

мен сөз

5.1.3.1

күнделік

ті

6.1.3.1

тұрмыст

ық -

7.1.3.1

әлеумет

тік -

8.1.3.1

әлеуметті

к -

9.1.3.1

оқу - еңбек

тақырыпта

10.1.3.1

әлеуметті

к -

17

тіркесте

рі-нің

мағынас

ын

түсіну

тұрмыст

ық

тақырып

тарға

байланы

сты

жаңа

сөздер

мен

тірек

сөздерді

ңмағына

сын

түсіну

әлеуметті

к

тақырыпт

арға

байланыс

ты жаңа

сөздер

мен тірек

сөздердің

мағынасы

н түсіну

мәдени

тақырып

тарға

байланы

сты

қажетті

сөздер

мен сөз

тіркесте

рінің

мағынас

ын

түсіну

мәдени

тақырыпт

арға

байланыс

ты

қажетті

сөздер

мен сөз

тіркестері

нің

мағынасы

н түсіну;

8.1.3.2

оқу -

еңбек

тақырыпт

арына

байланыс

ты

күрделі

сөздер

мен

тұрақты

тіркестер

дің

мағынасы

н түсіну

рына

байланыст

ы күрделі

сөздер мен

тұрақты

тіркестерді

ң

мағынасын

түсіну;

9.1.3.2

әлеуметтік

- қоғамдық

тақырыпта

р аясында

айтылған

сөздер мен

термин

сөздердің

мағынасын

түсіну

қоғамдық

тақырыпт

ар

аясында

айтылған

сөздер

мен

термин

сөздердің

мағынасы

н түсіну

1.4

Көркем

шығарм

аларды

тыңдау

5.1.4.1

фолькло

рлық

және

шағын

көлемді

көркем

әдеби

мәтіндер

дің

мазмұн

ын

түсіну;

5.1.4.2

көру

қабілеті

6.1.4.1

әңгіме,

хикаялар

дың және

шағын

поэзиялы

қ

шығарма

лардың

мазмұны

н талдай

отырып

кейіпкерл

ерге

сипаттам

а жасау;

7.1.4.1

повестер

дің және

лирикал

ық

поэзиял

ық

шығарм

алардан

үзінді

тыңдау,

тақырыб

ы мен

идеясын

талдау;

7.1.4.2

8.1.4.1

повестерд

ің және

лирикалы

қ

поэзиялы

қ

шығарма

лардан

үзінді

тыңдау,

тақырыб

ы мен

идеясын

талдау;

8.1.4.2

9.1.4.1

орта

көлемді

прозалық,

драмалық

және

поэзиялық

шығармал

ардан

үзінді

тыңдау,

тақырыбы

мен

идеясын

талдау;

9.1.4.2

10.1.4.1

прозалық,

поэзиялы

қ

шығарма

лардан

үзінді

тыңдау,

көтерілге

н

мәселені

анықтап,

өз пікірін

білдіру;

10.1.4.2

есте

18

бұзылға

н білім

алушыл

ардың

физиоло

гиялық

ерекшел

іктерін

ескере

отырып

тыңдау

арқылы

қабылда

уына

басты

назар

аудару

6.1.4.2

көру

қабілеті

бұзылған

білім

алушыла

рдың

физиолог

иялық

ерекшелі

ктерін

ескере

отырып

тыңдау

арқылы

қабылдау

ына

басты

назар

аудару

есте

сақтау,

зейінін

тұрақтан

дыру

қасиетте

рін

түзету

Орта

көлемді

прозалық,

драмалық

және

поэзиялы

қ

шығарма

лардан

үзінді

тыңдау,

тақырыб

ы мен

идеясын

талдау;

8.1.4.3

танымды

қ

белсенділ

ігін

арттыру,

есте

сақтау,

зейінін

тұрақтанд

ыру

қасиеттер

ін түзету

Орта

көлемді

прозалық,

драмалық

және

поэзиялық

шығармал

ардан

үзінді

тыңдау,

көтерілген

(тұрмысты

қ,

әлеуметтік

,

қоғамдық)

мәселені

анықтап,

өз пікірін

білдіру;

9.1.4.3 есте

сақтау,

зейінін

тұрақтанд

ыру

қасиеттері

н түзету

сақтау,

зейінін

тұрақтан

дыру

қасиеттер

ін түзету

1.5

Негізгі

ойды

анықтау

5.1.5.1

тірек

сөздер,

жетекші

сұрақтар

арқылы

негізгі

тақырып

ты

анықтау

6.1.5.1

тірек

сөздер,

жетекші

сұрақтар,

мәтін

тақырыб

ы арқылы

негізгі

ойды

анықтау

7.1.5.1

тірек

сөздер,

сөйлеуш

інің

дауыс

ырғағы

мен

сөйлеу

мәнері

арқылы

негізгі

ойды

анықтау

8.1.5.1

тірек

сөздер,

сөйлеуші

нің дауыс

ырғағы

мен

сөйлеу

мәнері

арқылы

негізгі

ойды

анықтау;

8.1.5.2

тірек

9.1.5.1

тірек

сөздер,

автор

көзқарасы

мен көңіл

күйі

арқылы

негізгі

ойды

анықтау;

9.1.5.2

мәтіндегі

мақсатты

аудитория

10.1.5.1

мәтіннің

мақсатты

аудитори

ясын,

автордың

негізгі

ойы мен

көзқарас

ын

анықтау

19

сөздер,

автор

көзқарас

ы мен

көңіл

күйі

арқылы

негізгі

ойды

анықтау

сы мен

автордың

негізгі ойы

мен

көзқарасы

н анықтау

1.6

Тыңдал

ым

материа

лдары

бойынш

а жауап

беру

5.1.6.1

тыңдалы

м

материа

лдарын

ың

мазмұн

ы

негізінд

е

сұрақтар

ға жауап

беру;

5.1.6.2

есте

сақтау

қабілеті

н түзету

6.1.6.1

тыңдалы

мматериа

лдарыны

ң

мазмұны

негізінде

шынайы

өмірмен

байланыс

тырып

жауап

беру;

6.1.6.2

қоршаған

орта

туралы

түсінікте

рін

нақтылау

7.1.6.1

тыңдалы

м

материа

лдарын

ың

мазмұн

ы

негізінд

е өз

пікірін

өзгелерд

ің

пікіріме

н

салысты

ра

отырып

жауап

беру;

7.1.6.2

есте

сақтау

қабілеті

н түзету,

танымд

ық

белсенді

лігін

дамыту

8.1.6.1

тыңдалы

м

материал

дарының

мазмұны

негізінде

өз пікірін

өзгелерді

ң

пікірімен

салыстыр

а отырып

жауап

беру;

8.1.6.2

тыңдалы

м

материал

дарының

мазмұны

негізінде

деректерд

і келтіре

отырып,

дәлелді

жауап

беру;

8.1.6.3

есте

сақтау,

зейінін

тұрақтанд

9.1.6.1

тыңдалым

материалд

арының

мазмұны

негізінде

деректерді

келтіре

отырып,

дәлелді

жауап

беру;

9.1.6.2

тыңдалым

материалд

арының

мазмұны

негізінде


мәселеге

сыни

көзқарасы

н білдіру;

9.1.6.3

есте

сақтау,

зейінін

тұрақтанд

ыру


н түзеу,

дұрыс

байланыст

10.1.6.1

тыңдалы

м

материал

дарының

мазмұны

негізінде

көтерілге

н

мәселеге

өзгелерді

ң

пікірімен

салыстыр

а отырып

сыни

көзқарас

ын

білдіру;

10.1.6.2

есте

сақтау,

зейінін

тұрақтан

дыру

қасиеттер

ін түзету,

танымды

қ

белсенділ

ігін

дамыту,

дұрыс

20

ыру

қасиеттер

ін түзету,

танымды

қ

белсенділ

ігін

дамыту

ыра

сөйлей

білуді

дамыту

байланыс

тыра

сөйлей

білуді

дамыту

2) 2-бөлім «Айтылым»:

2-кесте



2.1

Сөздік

қорыны

ң

алуанды

-лығы

5.2.1.1

тақырып

бойынш

а

меңгерг

ен жаңа

сөздерді

олардың

синоним

дерімен,

антоним

,

омоним

дерімен

қатар

қолдану,

ойын

жеткізе

білу

6.2.1.1

тура және

ауыспалы

мағынада

ғы

сөздерді

қолдану,

ойын

әсерлі,

мазмұнд

ы жеткізу

7.2.1.1

мақал-

мәтелде

р,

терминд

ер мен

неологи

змдерді

орынды

қолдана

отырып,

мәтін

мазмұн

ын

дамыту

8.2.1.1

мақал-

мәтелдер,

терминде

р мен

неологиз

мдерді

орынды

қолдана

отырып,

мәтін

мазмұны

н дамыту;

8.2.1.2

тұрақты

тіркестер

мен

көркемде

гіш

құралдар

ды

қолданып

, ауызша

мәтіндер

құрау

9.2.1.1

тұрақты

тіркестер

мен

көркемдегі

ш

құралдард

ы

қолданып,

ауызша

мәтіндер

құрау;

9.2.1.2

берілген

тақырыпқа

сай

сөздерді

орынды

қолдана

отырып,

мақсатты

аудитория

ға

арналған

ауызша

мәтіндер

құрау

10.2.1.1

берілген

тақырыпқ

а сай

сөздерді

орынды

қолдана

отырып,

мақсатты

аудитори

яға

арналған

ауызша

мәтіндер

құрау

(9-

сынып)

2.2 Сөз

мәнері

5.2.2.1

қазақша

6.2.2.1

тақырып

7.2.2.1

кеңес

8.2.2.1

кеңес

9.2.2.1

түрлі

10.2.2.1

коммуни

21

мен

сөйлеу

этикеті

амандас

у мәнері

мен

ұлттық

этикет

формала

р

ын

пайдала

ну;

5.2.2.2

дұрыс

байланы

стыра

сөйлей

білуді

дамыту,

таңбаны

дұрыс

дыбыста

й білу

бойынша

диалогті

бастау,

жалғасты

ру,

аяқтауды

ң ұлттық

сөз әдебі

мен

сөйлеу

этикеті

формалар

ын білу;

6.2.2.2

дұрыс

байланыс

тыра

сөйлей

білуді

дамыту

беру,

ұсыныс

жасау,

өтініш,

талап,

ету,

бұйрық

берудің

түрлі

формала

ры мен

жағдаят

тарынас

ай

ұлттық

сөз әдебі

мен

сөйлеу

этикеті

формала

рын

қолдана

білу;

7.2.2.2

дұрыс

байланы

стыра

сөйлей

білуді

дамыту,

танымд

ық

белсенді

лігін

арттыру

беру,

ұсыныс

жасау,

өтініш,

талап,

ету,

бұйрық

берудің

түрлі

формалар

ы мен

жағдаятта

рынасай

ұлттық

сөз әдебі

мен

сөйлеу

этикеті

формалар

ын

қолдана

білу;

8.2.2.2

түрлі

жанрдағы

көркем

мәтіндерг

е сүйене

отырып,

кеңес

беру,

ұсыныс

жасау,

талап ету,

бұйрық

беру

және

көңіл-

күйді

білдіруде

ұлттық

сөз әдебі

мен

жанрдағы

көркем

мәтіндерге

сүйене

отырып,

көңіл-

күйді

білдіруде

ұлттық сөз

әдебі мен

сөйлеу

этикеті

формалар

ын

қолдана

білу;

9.2.2.2

коммуника

тивтік

жағдаяттар

ға

байланыст

ы сөйлеу

этикеті

мен

формалар

ын дұрыс

таңдай

білу;

9.2.2.2

дұрыс

байланыст

ыра

сөйлей

білуді

дамыту,

танымдық

белсенділі

гін

арттыру

кативтік

жағдаятта

рға

байланыс

ты сөйлеу

этикеті

формалар

ын дұрыс

таңдай

білу;

10.2.2.2

бисенсор

лық

қабілетін

дамыту,

дұрыс

байланыс

тыра

сөйлей

білуді

дамыту,

танымды

қ

белсенділ

ігін

арттыру

22

сөйлеу

этикеті

формалар

ын

қолдана

білу;

8.2.2.3

бисенсор

лық

қабілетін

дамыту,

дұрыс

байланыс

тыра

сөйлей

білуді

дамыту

2.3

Орфоэп

иялық

нормала

рды

сақтау

5.2.3.1

ауызша

мәтіндер

құрауда

қазақ

тіліндегі

төл

дыбыста

рдың

дыбыста

луын,

үндестік

заңын

ескеріп

айту

6.2.3.1

ауызша

мәтіндер

құрауда

сұраулы,

хабарлы,

лепті

және

бұйрықт

ы

сөйлемде

рдің

интонаци

ялық

ерекшеліг

ін ескеріп

айту

7.2.3.1

ауызша

мәтіндер

құрауда

екпін

түрлерін

сөз

және

сөйлем

ішінде

орынды

қолданы

п айту

8.2.3.1

ауызша

мәтіндер

құрауда

екпін

түрлерін

сөз және

сөйлем

ішінде

орынды

қолданып

айту;

8.2.3.2

ауызша

мәтіндер

құрауда

сөз

ішіндегі

және сөз

аралығын

дағы

ілгерінді,

кейінді

және

тоғыспал

ы ықпал

9.2.3.1

ауызша

мәтіндер

құрауда

сөз

ішіндегі

және сөз

аралығынд

ағы

ілгерінді,

кейінді

және

тоғыспалы

ықпал

заңдылықт

арын

ескеріп

айту;

9.2.3.2

коммуник

ативтік

жағдаятқа

сай сөйлеу

тіліндегі

интонация

, кідіріс,

10.2.3.1

коммуни

кативтік

жағдаятқ

а сай

сөйлеу

тіліндегі

интонаци

я, кідіріс,

логикалы

қ

екпіннің

мәнін

түсініп,

өз ойын

жеткізу

23

заңдылық

тарын

ескеріп

айту

логикалық

екпіннің

мәнін

түсініп, өз

ойын

жеткізу

2.4

Мәтінні

ң негізгі

аспектіл

е-рін

анықтау

және

талқыла

у.

5.2.4.1

шағын

көлемді

мәтіндер

дің

мазмұн

ына

жоспар

құру,

соған

сүйеніп

баяндау

6.2.4.1

шағын

көлемді

мәтіндегі

жеке

эпизодтар

ды

сипаттау

және

тілдік

ерекшеліг

іне

салыстыр

у жасау

7.2.4.1

шығарм

адағы

кейіпкер

лерге

автор

берген

мінезде

менің

тілдік

құралда

рын

талдау

8.2.4.1

шығарма

дағы

кейіпкерл

ерге

автор

берген

мінездем

енің

тілдік

құралдар

ын

талдау;

8.2.4.2

идеялық

жағынан

ұқсас

мәтіндерд

егі

оқиғалар

желісіне

бақылау

жасай

отырып,

мазмұнн

ың

дамуын

салыстыр

у және

талдау

9.2.4.1

идеялық

жағынан

ұқсас

мәтіндерде

гі оқиғалар

желісіне

бақылау

жасай

отырып,

мазмұнны

ң дамуын

салыстыру

және

талдау;

9.2.4.2

шығарман

ың идеясы

мен

мазмұнына

байланыс

ты

«автордың

ойын»

бағалау

10.2.4.1

шығарма

ның

идеясы

мен

мазмұны

на

байланыс

ты

«авторды

ң ойын»

бағалау

2.5

Сенімді

және

еркін

жауап

беру

5.2.5.1

берілген

сұрақты

дұрыс

түсініп,

лайықты

жауап

6.2.5.1

коммуни

кативтік

жағдаят

бойынша

диалогке

қатысуш

7.2.5.1

диалогк

е

қатысуш

ылар

коммун

икативті

8.2.5.1

диалогке

қатысуш

ылар

коммуни

кативтік

жағдаятт

9.2.5.1

пікірталас

қа

қатысушы

лар

берілген

тақырып

10.2.5.1

сөйлеу

барысынд

а түрлі

стильде

берілген

тақырып

24

беру,

шағын

диалогк

е қатысу

ылар

өзара

түсінісіп,

ойларын

толықтыр

ып

отыру.

к

жағдаят

тың

талаптар

ына сай

«сөйлеу

ші

→тыңда

ушы»

позиция

ларын

еркін

ауыстыр

у

ың

талаптар

ына сай

«сөйлеуш

і

→тыңдау

шы»

позициял

арын

еркін

ауыстыру

;

8.2.5.2

пікіртала

сқа

қатысуш

ылар

берілген

тақырып

бойынша

өз

пікірлері

н сенімді

дәлелдеу

және

қойылған

сұрақтарғ

а еркін

жауап

беру

бойынша

өз

пікірлерін

сенімді

дәлелдеу

және

қойылған

сұрақтарға

еркін

жауап

беру;

9.2.5.2

сөйлеу

барысында

түрлі

стильде

берілген

тақырып

бойынша

қажетті

аргументте

рді

орынды

қолдану,

диалогте,

полилогте

сенімді

сөйлеу

бойынша

қажетті

аргумент

терді

орынды

қолдану,

диалогте,

полилогт

е сенімді

сөйлеу;

2.6

Визуалд

ы

материа

л-дар

арқылы

тілді

дамыту

5.2.6.1

тірек

сөздерді

дұрыс

қолданы

п

иллюстр

ациялар

ды

сипаттау

;

5.2.6.2

көру

6.2.6.1

тірек

сөздерге

сүйеніп,

сюжетті

суреттерд

ің желісі

бойынша

әңгіме

құрастыр

у;

6.2.6.2

көру

7.2.6.1

кесте,

диаграм

ма,

шартты

белгілер

,

суреттер

мен

сызбала

рда

берілген

ақпаратт

8.2.6.1

кесте,

диаграмм

а, шартты

белгілер,

суреттер

мен

сызбалар

да

берілген

ақпаратт

ы

сипаттау;

9.2.6.1

кесте,

диаграм

ма,

нұсқаулық

шартты

белгілер

мен

сызбалард

а берілген


ды талдау,

баға беру;

10.2.6.1

кесте,

диаграм

ма,

шартты

белгілер

мен

сызбалар

да

берілген

ақпаратта

рды өзара

салыстыр

25

қабілеті

бұзылға

н (көзі

көрмейт

ін) білім

алушыл

ар

нүктелі-

бедерлі

иллюстр

ациялар

ды

мұғалім

нің

көмегі

арқылы

сипатта

й алу

қабілеті

бұзылған

(көзі

көрмейті

н) білім

алушыла

р нүктелі-

бедерлі

сюжетті

суреттерд

і

мұғалімні

ң көмегі

арқылы

сипаттай

алу

ы

сипаттау

;

7.2.6.2

көру

қабілеті

бұзылға

н (көзі

көрмейт

ін) білім

алушыл

ар

нүктелі-

бедерлі

суреттер

мен

сызбала

рды

мұғалім

нің

көмегі

арқылы

сипатта

й білу

8.2.6.2

кесте,

диаграмм

а,

нұсқаулы

қ шартты

белгілер

мен

сызбалар

да

берілген

ақпаратт

ы

талдау,

баға беру;

8.2.6.2

көру

қабілеті

бұзылған

(көзі

көрмейті

н) білім

алушыла

р нүктелі-

бедерлі

сызбалар

ды

мұғалімні

ң көмегі

арқылы

сипаттап,

талдау

жасай алу

9.2.6.2

кесте,

диаграм

ма,

шартты

белгілер

мен

сызбалард

а берілген


ды өзара

салыстыры

п, бағалау;

9.2.6.2

көру

қабілеті

бұзылған

(көзі

көрмейтін)

білім

алушылар

нүктелі-

бедерлі

кесте,

диаграмма

,

нұсқаулық

шартты

белгілерді,

сызбалард

ы

мұғалімнің

көмегі

арқылы

сипаттап,

салыстыра

алу

ып,

талдау,

бағалау;

10.2.6.2

көру

қабілеті

бұзылған

(көзі

көрмейті

н) білім

алушыла

р нүктелі-

бедерлі

шартты

белгілер

мен

сызбалар

ды

мұғалімні

ң көмегі

арқылы

сипаттап,

бағалай

білу

3) 3-бөлім «Оқылым»:

3-кесте



26

3.1

Мәтінде

гі

ақпаратт

ы

анықтау.

5.3.1.1

мәтіндег

і негізгі

ақпаратт

ы

анықтау

6.3.1.1

мәтіндегі

негізгі

және

жанама

ақпаратт

ы

анықтау,

өмірдегі

кейбір

жағдаятта

рмен

байланыс

тыру

7.3.1.1

кесте,

диаграмм

а, сызба,

шартты

белгілер

түрінде

берілген

ақпаратт

ы түсіну,

қолдана

білу

8.3.1.1

кесте,

диаграм

ма,

сызба,

шартты

белгілер

түрінде

берілген

ақпаратт

ы

түсіну,қ

олдана

білу;

8.3.1.2

перифра

з

түрінде

берілген

сұрақ

арқылы

қажетті

ақпаратт

ы

анықтау

9.3.1.1

перифраз

түрінде

берілген

сұрақ

арқылы

қажетті

ақпаратты

анықтау;

9.3.1.2

мәтіндегі

ақпаратты

ң

өзектілігін

анықтау,

қорытынд

ы жасау

10.3.1.1

мәтіндегі

ақпаратт

ың

өзектілігі

н

анықтау,

қорытын

ды жасау

3.2

Стильді

к

ерекшел

ік-терді

анықтау

5.3.2.1

хат,

хабарла

ма,

жарнама

мазмұн

ын

түсіну,

стильдік

ерекшел

ігін

анықтау

6.3.2.1

ресми

стильдегі

мәтіндерд

ің

стильдік

ерекшеліг

ін

анықтау

(күнделік

,

мінездем

е,

түсінікте

ме,

өмірбаян,

түйіндем

е)

7.3.2.1

ресми -

іскерлік

(өтініш,

нұсқаулы

қ, ресми

құттықта

улар,

ұсыныста

р) салаға

қатысты

мәтіндерд

ің тілдік

ерекшеліг

ін

анықтап,

талдау

жасау

8.3.2.1

ресми -

іскерлік

(өтініш,

нұсқаул

ық,

ресми

құттықт

аулар,

ұсыныст

ар)

салаға

қатысты

мәтіндер

дің

тілдік

ерекшел

ігін

9.3.2.1

публицист

икалық

стильдің

(мақала,

интервью,

қысқа

очерк,

жолдаулар

) тілдік

ерекшелікт

ері арқылы

мәтіндерді

ң жанрын

анықтау;

9.3.2.2

ғылыми

стильде

10.3.2.1

ғылыми

стильде

(аннотац

ия, пікір,

тезис,

мақала,

баяндама,

презентац

ия)

жазылған

еңбектер

дің тілдік

және

жанрлық

ерекшеліг

ін

анықтап,

27

анықтап

, талдау

жасау;

8.3.2.2

публици

стикалы

қ

стильдің

(мақала,

интервь

ю, қысқа

очерк,

жолдаул

ар)

тілдік

ерекшел

іктері

арқылы

мәтіндер

дің

жанрын

анықтау

(аннотация

, пікір,

тезис,

мақала,

баяндама,

презентац

ия)

жазылған

еңбектерді

ң тілдік

және

жанрлық

ерекшелігі

н анықтап,

талдау

жасау

талдау

жасау;

3.3

Көркем

шығарм

а-ларды

оқу

5.3.3.1

фолькло

рлық

және

шағын

көлемді

көркем

әдеби

шығарм

аларды

түсіну,

тақырыб

ын

анықтау

;

5.3.3.2

нашар

көретін

білім

алушыл

ар

6.3.3.1

орта

көлемді

шығарма

ларды

түсіну,

тақырыб

ы мен

негізгі

ойды

анықтау;

6.3.3.2

қоршаған

орта

туралы

түсінікте

рін

нақтылау,

қалдық

көру

қабілетін

7.3.3.1

прозалық

және

поэзиялы

қ

шығарма

лардағы

кейіпкерд

ің іс-

әрекетіне

немесе

лирикалы

қ

кейіпкерд

ің

образын

талдау;

7.3.3.2

нашар

көретін

білім

8.3.3.1

прозалы

қ және

поэзиял

ық

шығарм

алардағ

ы

кейіпкер

лердің

іс-

әрекетін

е немесе

лирикал

ық

кейіпкер

дің

образын

талдау;

8.3.3.2

прозалы

9.3.3.1

прозалық

және

поэзиялық

шығармал

ардың

композици

ялық

құрылымы

н анықтау,

кейіпкерді

ң іс -

әрекетіне

немесе

лирикалық

кейіпкерді

ң образын

талдап,

баға беру;

9.3.3.2

прозалық

10.3.3.1

прозалық

және

поэзиялы

қ

шығарма

лардағы

автордың

ойы мен

көтерілге

н

мәселені

анықтап,

оқырманғ

а әсерін

бағалау;

5.3.3.2

нашар

көретін

білім

алушыла

28

бинекул

ярлық

қабілеті

н

дамыту

қорғау,

нашар

көретін

білім

алушыла

рдың

бинекуля

рлық

қабілетін

дамыту

алушыла

р

бинекуля

рлық

қабілетін

дамыту,

танымды

қ

белсенділ

ігін

арттыру,

қолдың

ұсақ

қозғалыс

ын

дамыту

қ және

поэзиял

ық

шығарм

алардың

компози

циялық

құрылы

мын

анықтау,

кейіпкер

дің іс-

әрекетін

е немесе

лирикал

ық

кейіпкер

дің

образын

а баға

беру;

8.3.3.3

нашар

көретін

білім

алушыл

ар

бинекул

ярлық

қабілеті

н

дамыту,

қалдық

көру

қабілеті

н

қорғау,

танымд

ық

белсенді

лігін

арттыру

және

поэзиялық

шығармал

ардағы

автордың

ойы мен


мәселені

анықтап,

оқырманға

әсерін

бағалау;

9.3.3.2 есте

сақтау,

зейінін

тұрақтанд

ыру


н түзету,

нашар

көретін

білім

алушыла

бинекуляр

лық

қабілетін

дамыту

р

бинекуля

рлық

қабілетін

дамыту,

есте

сақтау,

зейінін

тұрақтан

дыру

қасиеттер

ін түзету

3.4 5.3.4.1 6.3.4.1 7.3.4.1 8.3.4.1 9.3.4.1 10.3.4.1

29

Мәтіндер

ге

салыстыр

малы

талдау

жасау

мәтіндер

дің

тақырыб

ын,

мазмұнд

ық

құрылы

мын

салысты

ру

мәтіндерд

ің

тақырыб

ына,

мазмұнд

ық

құрылым

ына

сүйене

отырып,

түрлерін

салыстыр

у

мәтіндерд

ің

идеясын,

мақсатты

аудитори

ясын

салыстыр

ып,

талдау

жасау

мәтіндер

дің

идеясын

,

мақсатт

ы

аудитор

иясын

салысты

рып,

талдау

жасау;

8.3.4.2

мәтіндер

дің

түрлерін

, тілдік

ерекшел

іктерін

салысты

рып,

талдау

жасау


ң түрлерін,

тілдік


ерін

салыстыры

п, талдау

жасау;

9.3.4.2


ң стилін,

жанрлық


ерін

салыстыры

п, талдау

жасау

мәтіндерд

ің стилін,

жанрлық

ерекшелі

ктерін

салыстыр

ып,

талдау

жасау

3.5

Қосымш

а

ақпарат

көздерін

ен

алынған

мәлімет-

терді

оқу

5.3.5.1

қосымш

а

ақпарат

көздерін

ен

тақырып

қа

байланы

сты

мәлімет

терді

ала білу;

5.3.5.2

қалдық

көру

қабілеті

н

қорғау,

есту

6.3.5.1

қосымша

ақпарат

көздеріне

н

тақырыпқ

а

байланыс

ты

мәліметте

рді мәтін

мазмұны

мен

салыстыр

у, қарама-

қайшы

ақпаратта

рды

анықтау;

6.3.5.2

7.3.5.1

қосымша

ақпарат

көздеріне

н

алынған

мәліметте

рді кесте,

диаграмм

а, сызба,

шартты

белгілер

түрінде

ұсыну;

7.3.5.2

көзі

көрмейті

н білім

алушыла

р

8.3.5.1

қосымш

а

ақпарат

көздерін

ен

алынған

мәлімет

терді

кесте,

диаграм

ма,

сызба,

шартты

белгілер

түрінде

ұсыну;

8.3.5.2

қосымш

а

9.3.5.1

қосымша

ақпарат

көздерінен

алынған

мәліметтер

ді қолдана

отырып,

мәтінге

өзгеріс

енгізу,


ерді

бақылау;

9.3.5.2

қосымша

ақпарат

көздерінен

алынған


10.3.5.1

қосымша

ақпарат

көздеріне

н

алынған

мәліметте

рден

қорытын

ды жасау,

өз

көзқарас

ын

білдіру;

10.3.5.2

қалдық

көру

қабілетін

қорғау,

танымды

30

арқылы

қабылда

уын

дамыту

қоршаған

орта

туралы

түсінікте

рін

нақтылау,

қалдық

көру

қабілетін

қорғау

мұғалімні

ң

көмегіме

н Брайль

жүйесі

бойынша

орындау

ақпарат

көздерін

ен

алынған

мәлімет

терді

қолдана

отырып,

мәтінге

өзгеріс

енгізу,

ерекшел

іктерді

бақылау

;

8.3.5.3

танымд

ық

белсенді

лігн

арттыру,

есте

сақтау

қабілеті

н түзету

ден

қорытынд

ы жасау,

өз

көзқарасы

н білдіру;

9.3.5.3 есте

сақтау,

зейінін

тұрақтанд

ыру


н түзету,

қ

белсенділ

ігін

арттыру

3.6

Өзіндік

көзқарас

ын

білдіру

және

бағалау

5.3.6.1

тақырып

бойынш

а

үйренге

н

сөздерін

қолдана

отырып,

мәтінде

көтерілг

ен

мәселеге

өз

көзқарас

ын

білдіру

6.3.6.1

тақырып

бойынша

үйренген

сөздерін

қолдана

отырып,

мәтінде

көтерілге

н

мәселені

шынайы

өмірмен

байланыс

тыру

7.3.6.1

тақырып

бойынша

деректер

қолдана

отырып

мәтінде

көтерілге

н

мәселеге

өз ойын

дәлелдеп

жеткізу

8.3.6.1

тақырып

бойынш

а

деректер

қолдана

отырып

мәтінде

көтерілг

ен

мәселеге

өз ойын

дәлелде

п

жеткізу;

8.3.6.2

тақырып

бойынш

9.3.6.1

тақырып

бойынша

бірнеше

мәтінде


мәселелер

ді

салыстыра

отырып,

баға беру;

9.3.6.2

мәтінде


мәселені

ғаламдық

мәселелер

мен

10.3.6.1

мәтінде

көтерілге

н

мәселені

ғаламдық

мәселеле

рмен

байланыс

тыра

отырып

сыни

тұрғыда

баға беру

31

а

бірнеше

мәтінде

көтерілг

ен

мәселел

ерді

салысты

ра

отырып,

баға

беру.

байланыст

ыра

отырып

сыни

тұрғыда

баға беру

4) 4-бөлім «Жазылым»:

4-кесте



4.1

Әртүрлі

стильде

мәтіндер

құрасты

ру

5.4.1.1

ресми

стильдің

тілдік

ерекшел

іктері

мен

талаптар

ын

дұрыс

қолдана

отырып,

хабарла

ма,

хабарла

ндыру,

хат жазу

6.4.1.1

мәтіндерд

ің

стильдік

ерекшеліг

ін сақтай

отырып,

күнделік,

мінездем

е,

түсінікте

ме,

өмірбаян

жазу

7.4.1.1

мәтіндерд

ің

жанрлық

және

стильдік

ерекшеліг

ін сақтап,

өтініш,

түйіндем

е, ресми

құттықта

улар жазу

8.4.1.1

мәтіндер

дің

жанрлы

қ және

стильдік

ерекшел

ігін

сақтап,

өтініш,

түйінде

ме,

ресми

құттықт

аулар

жазу;

8.4.1.2

мәтіндер

дің

жанрлы

қ және

стильдік

ерекшел

ігін

сақтап,

9.4.1.1


ң жанрлық

және

стильдік


н сақтап,

шағын

мақала,

пікір,

интервью

жазу;

9.4.1.2


ң жанрлық

және

стильдік


н сақтап,

шағын

мақала,

аннотация,

шолу,

нұсқаулық

жазу

10.4.1.1

мәтіндерд

ің

жанрлық

және

стильдік

ерекшеліг

ін сақтап,

шағын

мақала,

аннотаци

я, шолу,

нұсқаулы

қ жазу;

32

шағын

мақала,

пікір,

интервь

ю жазу

4.2 Эссе

жазу

5.4.2.1

эссе

құрылы

мын

сақтай

отырып,

адамды,

табиғатт

ы,

белгілі

бір

оқиғаны

сипатта

п жазу

6.4.2.1

эссе

тақырыб

ының

желісінен

шықпай,

әрбір

абзацты

жүйелі

құрастыр

ып,

қажетті

мазмұны

н ашып

жазу

7.4.2.1

эссе

құрылым

ы мен

дамуын

сақтап,

көтерілге

н мәселе

бойынша

келісу-

келіспеу

себептері

н айқын

көрсетіп

жазу

8.4.2.1

эссе

құрылы

мы мен

дамуын

сақтап,

көтерілг

ен

мәселе

бойынш

а келісу-

келіспеу

себептер

ін айқын

көрсетіп

жазу;

8.4.2.2

эссе

құрылы

мы мен

дамуын

сақтап,

тақырып

қа

байланы

сты

берілген

мәселені

ң

оңтайлы

шешілу

жолдар

ын

ұсыну;

8.4.2.2

мәтіндер

дің

түрлерін

9.4.2.1

эссе

құрылымы

мен

дамуын

сақтап,

тақырыпқа

байланыст

ы берілген

мәселенің

оңтайлы

шешілу

жолдарын

ұсыну;

9.4.2.2

эссе

құрылымы

мен

дамуын

сақтап,

мәселе

бойынша

ұсынылған

шешімнің

артықшыл

ығы мен

кемшілік

тұстарын

салыстыра

отырып, өз

ойын

дәлелдеп

жазу

10.4.2.1

эссе

құрылым

ы мен

дамуын

сақтап,

мәселе

бойынша

ұсынылға

н

шешімнің

артықшы

лығы мен

кемшілік

тұстарын

салыстыр

а отырып,

өз ойын

дәлелдеп

жазу

33

, тілдік

ерекшел

іктерін

салысты

рып,

талдау

жасау

4.3

Көркемд

егіш

құралда

рды

қолданы

п жазу

5.4.3.1

жазба

жұмыст

арында

сипаттау

,

бейнеле

у

құралда

рын

қолданы

п жазу;

5.4.3.2

қалдық

көру

қабілеті

н

қорғау,

қолдың

ұсақ

қимыл-

қозғалы

сын

дамыту

6.4.3.1

жазба

жұмыста

рында

теңеу,

эпитет

сөздерін

қолданып

жазу;

6.4.3.2

қалдық

көру

қабілетін

қорғау,

қолдың

ұсақ

қимыл-

қозғалыс

ын

дамыту

7.4.3.1

жазба

жұмыста

рында

теңеу мен

метафора

ны

қолданып

жазу;

7.4.3.2

қолдың

ұсақ

қимыл-

қозғалыс

ын

дамыту,

танымды

қ

белсенділ

ігін

арттыру

8.4.3.1

жазба

жұмыст

арында

теңеу

мен

метафор

аны

қолданы

п жазу;

8.4.3.2

жазба

жұмыст

арында

символ

мен

кейіптеу

түрлерін

қолданы

п жазу;

8.4.3.3

қалдық

көру

қабілеті

н

қорғау,

қолдың

ұсақ

қимыл-

қозғалы

сын

дамыту,

есте

сақтау

қабілеті

н түзету

9.4.3.1

жазба

жұмыстар

ында

символ

мен

кейіптеу

түрлерін

қолданып

жазу;

9.4.3.2

жазба

жұмыстар

ында

афоризмде

рді тиімді

қолданып

жазу;

9.4.3.2

қалдық

көру

қабілетін

қорғау,

сезім

арқылы,

есту

арқылы

қабылдауы

н дамыту,

қолдың

ұсақ

қимыл-

қозғалысы

н дамыту

10.4.3.1ж

азба

жұмыста

рында

афоризмд

ерді

тиімді

қолданып

жазу;

10.4.3.2

қолдың

ұсақ

қимыл-

қозғалыс

ын

дамыту,

танымды

қ

белсенділ

ігін

дамыту,

зейінін

тұрақтан

дыру

қасиетін

дамыту

34

4.5

Мәлімет

терді

жинақта

у

5.4.4.1

мәлімет

терді

жинақта

й

отырып,

тақырып

бойынш

а постер

жасау

6.4.4.1

мәліметте

рді

жинақтай

отырып,

тақырып

бойынша

постер,

сызба-

кестелер

жасау

7.4.4.1

мақырып

бойынша

мәліметте

рді

жинақтап

,

презентац

ия

түрінде

ұсыну

8.4.4.1

тақырып

бойынш

а

мәлімет

терді

жинақта

п,

презента

ция

түрінде

ұсыну;

8.4.4.2

тақырып

бойынш

а

мәлімет

терді

жинақта

п, эссе

жазуда

тиімді

қолдану

9.4.4.1

тақырып

бойынша


ді

жинақтап,

эссе

жазуда

тиімді

қолдану;

9.4.4.2

тақырып

бойынша

түрлі

стильдегі

мәтіндер

құрауда


ді

жинақтап,

дереккөзде

ріне

сілтеме

көрсетіп

жазу

10.4.4.1

тақырып

бойынша

түрлі

стильдегі

мәтіндер

құрауда

мәліметте

рді

жинақтап

,

дереккөзд

еріне

сілтеме

көрсетіп

жазу

4.6

Орфогра

фия

және

пунктуа

ция

5.4.5.1

жазба

жұмыст

арында

жалғаул

ардың

ерекшел

ігін

ескеріп,

үндестік

заңына

сәйкес

орфогра

фиялық

нормаға

сай

дұрыс

жазу;

6.4.5.1

жазба

жұмыста

рында

сөзге

қосымша

жалғауда

үндестік

заңын

ескеріп,

орфограф

иялық

нормаға

сай

дұрыс

жазу;

сөйлем

соңында

7.4.5.1

тақырып

бойынша

сөздердің

маңызды

бөліктері

н дұрыс

жазу

(күрделі

сөздер);

оқшау

сөздерге

қойылаты

н тыныс

белгілерд

і орынды

қолдану;

7.4.5.2

8.4.5.1

тақырып

бойынш

а

сөздерді

ң

маңызд

ы

бөліктер

ін дұрыс

жазу

(күрделі

сөздер);

оқшау

сөздерге

қойылат

ын

тыныс

9.4.5.1

тақырып

бойынша

сөздердің

маңызды

бөліктерін

дұрыс

жазу (жеке

сөздер,

бірге,

бөлек

және

дефис

арқылы

жазылатын

сөздер);

сөйлем

ішінде

10.4.5.1

тақырып

бойынша

бас

әріппен

жазылаты

н күрделі,

құрама

атаулард

ы дұрыс

жазу;

сөйлем

ішінде

қойылаты

н тыныс

белгілерд

і орынды

қолдану;

35

сөйлем

соңында

қойылат

ын

тыныс

белгілер

ді

орынды

қолдану;

5.4.5.2

көру

қабілеті

бұзылға

н (көзі

көрмейт

ін)білім

алушыл

ар

Брайль

жүйесі

бойынш

а тыныс

белгілер

ді

орынды

қолдана

білу

қойылаты

н тыныс

белгілерд

і орынды

қолдану;

6.4.5.2

көру

қабілеті

бұзылған

(көзі

көрмейті

н)білім

алушыла

р Брайль

жүйесі

бойынша

тыныс

белгілерд

і орынды

қолдана

білу

көру

қабілеті

бұзылған

(көзі

көрмейті

н) білім

алушыла

р Брайль

жүйесі

бойынша

тыныс

белгілерд

і орынды

қолдана

білу

белгілер

ді

орынды

қолдану;

8.4.5.2

тақырып

бойынш

а

сөздерді

ң

маңызд

ы

бөліктер

ін дұрыс

жазу

(жеке

сөздер,

бірге,

бөлек

және

дефис

арқылы

жазылат

ын

сөздер);

сөйлем

ішінде

қойылат

ын

тыныс

белгілер

ді

орынды

қолдану;

8.4.5.2

көру

қабілеті

бұзылға

н (көзі

көрмейт

ін) білім

алушыл

ар

қойылатын

тыныс

белгілерді

орынды

қолдану;

9.4.5.2

тақырып

бойынша

бас

әріппен

жазылатын

күрделі,

құрама

атауларды

дұрыс

жазу;

сөйлем

ішінде

қойылатын

тыныс


орынды

қолдану;

9.4.5.2

көру

қабілеті

бұзылған

(көзі

көрмейтін)

білім

алушылар

Брайль

жүйесі

бойынша

тыныс


орынды

қолдана

алу

10.4.5.2

көру

қабілеті

бұзылған

(көзі

көрмейті

н)білім

алушыла

р Брайль

жүйесі

бойынша

тыныс

белгілерд

і орынды

қолдана

білу, бас

әріппен

жазылаты

н таңба

белгісін

қоя білу

36

Брайль

жүйесі

бойынш

а тыныс

белгілер

ді

орынды

қолдана

алу

5) 5-бөлім «Тілдік бағдар»:

5-кесте


5-сынып 6-сынып 7-сынып 8-сынып 9-сынып 10- сынып

5.1 Сөз

таптары

5.5.1.1

мәтіндер

ден

жалпы

және

жалқы

есімдерд

і

ажырата

білу,

жалғау

түрлерін

дұрыс

жалғау;

5.5.1.2

Брайль

жүйесі

бойынш

а бас

әріппен

жазылат

ын

сөздерді

ң таңба

белгісін

қоя білу

6.5.1.1

мәтіндерд

ен

деректі

және

дерексіз

зат,

көптік

мәнді

есімдерді

ажырата

білу,

жазбаша,

ауызша

жұмыста

рда

қолдану

7.5.1.1

мәтіндерде

н көмекші

есімдерді

ажырата

білу,

жазбаша,

ауызша

жұмыстар

да қолдану

-

8.5.1.1

мәтіндер

ден

көмекші

есімдерд

і

ажырата

білу,

жазбаша

, ауызша

жұмыст

арда

қолдану

-

5.5.1.2.

лексика

6.5.1.2

лексикал

7.5.1.2

салыстырм

8.5.1.2

салысты

37

лық

мағынас

ы

жағынан

заттың

түрін,

түсін

сапасын

білдіреті

н сын

есімдерд

і

ажырата

білу,

жазба,

ауызша

жұмыст

арда

қолдану

ық

мағынасы

жағынан

заттың

сипатын,

көлемін,

салмағын

, аумағын

білдіретін

сын

есімдерді

ажырата

білу,

жазба,

ауызша

жұмыста

рда

қолдану

алы,

күшейтпел

і,

асырмалы

шырайлар

дың

қызметін

білу,

жазба,

ауызша

жұмыстар

да қолдану

-

рмалы,

күшейтп

елі,

асырмал

ы

шырайл

ардың

қызметі

н білу,

жазба,

ауызша

жұмыст

арда

қолдану

-

5.5.1.3

сан есім

(бірлікте

р,

ондықта

р, жүз,

мың)

атаулар

ын білу,

орынды

қолдану

6.5.1.3

еттік сан

есімдер

мен

жинақтық

сан

есімдерді

жазба,

ауызша

жұмыста

рда

орынды

қолдану

7.5.1.3

топтау сан

есімдерін

жазба,

ауызша

жұмыстар

да орынды

қолдану

8.5.1.3

топтау

сан

есімдері

н жазба,

ауызша

жұмыст

арда

орынды

қолдану;

8.5.2.3

болжалд

ық және

бөлшект

ік сан

есімдерд

і жазба,

ауызша

жұмыст

арда

орынды

қолдану

9.5.1.1

болжалд

ық және

бөлшект

ік сан

есімдерд

і

жазба,

ауызша

жұмыст

арда

орынды

қолдану

5.5.1.4 6.5.1.4 7.5.1.4 8.5.1.4 9.5.1.2

38

жіктеу,

сілтеу,

сұрау

есімдікт

ерін

жазба,

ауызша

жұмыст

арда

орынды

қолдану

өздік,

болымсы

здық,

белгісізді

к,

жалпылау

есімдікте

рін

жазба,

ауызша

жұмыста

рда

орынды

қолдану

одағай

түрлерін

мәтіннен

ажырата

алады,

ауызша

жұмыстар

да орынды

қолдану

одағай

түрлерін

мәтінне

н

ажырата

алады,

ауызша

жұмыст

арда

орынды

қолдану

еліктеу

сөздерді

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

орынды

қолдану;

5.5.1.5

болымд

ы,

болымс

ыз

етістікте

рді

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

орынды

қолдану

6.5.1.5

етістіктің

шақтарын

ың (нақ

осы шақ,

ауыспалы

осы

шақ,жеде

л өткен

шақ,

ауыспалы

келер

шақ)

қызметін

білу,

ауызша

және

жазба

жұмыста

рда

қолдану

7.5.1.5

етістіктің

шақтары

(бұрынғы

және

ауыспалы

өткен шақ,

мақсатты

және

болжалды

келер шақ)

мен қалау

райдың

қызметін

білу,

ауызша

және

жазба

жұмыстар

да қолдану

8.5.1.5

етістікті

ң

шақтары

(бұрынғ

ы және

ауыспал

ы өткен

шақ,

мақсатт

ы және

болжалд

ы келер

шақ)

мен

қалау

райдың

қызметі

н білу,

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

қолдану;

8.5.2.5

етістікті

ң

шартты

9.5.1.3

етістікті

ң

шартты

рай

және

бұйрық

рай

қызметі

н білу,

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

орынды

қолдану;

9.5.2.3

өздік,

өзгелік,

ортақ

және

ырықсы

з етістің

қызметі

н білу,

ауызша

және

жазба

10.5.1.1

өздік,

өзгелік,

ортақ және

ырықсыз

етістің

қызметін

білу,

ауызша

және

жазба

жұмыстар

да орынды

қолдану

39

рай

және

бұйрық

рай

қызметі

н білу,

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

орынды

қолдану

жұмыст

арда

орынды

қолдану

5.5.1.6

мекен

және

мезгіл

үстеулер

ді

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

орынды

қолдану

6.5.1.6

сын-

қимыл

(бейне)

және

мөлшер

үстеулерд

і ауызша

және

жазба

жұмыста

р да

орынды

қолдану

7.5.1.6

мақсат

және

себеп-

салдар

үстеулерді

ауызша

және

жазба

жұмыстар

да орынды

қолдану.

8.5.1.6

мақсат

және

себеп-

салдар

үстеулер

ді

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

орынды

қ

қолдану;

8.5.2.6

күшейтк

іш

үстеулер

ді

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

орынды

қолдану

9.5.1.4

күшейтк

іш

үстеулер

ді

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

орынды

қолдану;

9.5.2.4

мекен

және

мезгіл

үстеулер

ді

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

орынды

қолдану

5.5.1.7

ыңғайла

6.5.1.7

талғаулы

7.5.1.7

септеулік

8.5.1.7

септеулі

9.5.1.5

демеулі

10.5.1.2

ыңғайласт

40

стық

қатынас

ты

білдіреті

н және

қарсылы

қтық

қатынас

ты

білдіреті

н

жалғаул

ықтарды

ң

қызметі

н білу,

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

орынды

қолдану

қты

немесе

кезектест

ік мәнді


және

себеп-

салдарлы

қ

қатынаст

ы


жалғаулы

қтардың

қызметін

білу,

ауызша

және

жазба

жұмыста

рда

орынды

қолдану

шылаулар

дың

қызметін

білу,

ауызша

және

жазба

жұмыстар

да орынды

қолдану

к

шылаул

ардың

қызметі

н білу,

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

орынды

қолдану;

8.5.2.7

демеулі

к

шылаул

ардың

қызметі

н білу,

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

орынды

қолдану

к

шылаул

ардың

қызметі

н білу,

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

орынды

қолдану;

9.5.2.5

ыңғайла

стық

қатынас

ты

білдіреті

н және

қарсылы

қтық

қатынас

ты

білдіреті

нжалғау

лықтард

ың

қызметі

н білу,

ауызша

және

жазба

жұмыст

арда

орынды

қолдану

ық

қатынасты


және

қарсылықт

ық

қатынасты


жалғаулық

тардың

қызметін

білу,

ауызша

және

жазба

жұмыстар

да орынды

қолдану

5.2

Сөйлем

5.5.2.1

жазба

жұмыст

арында

хабарлы

,

сұраулы

6.5.2.1

жазба

жұмыста

рында

сөйлемде

гі

сөздердің

7.5.2.1

жазба

жұмыстар

ында

ыңғайлас,

қарсылықт

ы,

8.5.2.1

жазба

жұмыст

арында

ыңғайла

с,

қарсылы

9.5.2.1

жазба

жұмыст

арында

себеп-

салдар,

талғаул

10.5.2.1

жазба

жұмыстар

ында

(шартты,

қарсылықт

ы, мезгіл,

41

, лепті

сөйлемд

ердің

жасалу

жолдар

ын білу,

құрасты

ру

орын

тәртібін

сақтай

отырып

жай

сөйлем

құрастыр

у

түсіндірме

лі салалас

құрмалас

сөйлемдер

ді

құрастыру

қты,

түсіндір

мелі

салалас

құрмала

с

сөйлемд

ерді

құрасты

ру;

8.5.2.2

жазба

жұмыст

арында

себеп-

салдар,

талғаул

ы,

кезектес

салалас

құрмала

с

сөйлемд

ерді

құрасты

ру

ы,

кезектес

салалас

құрмала

с

сөйлемд

ерді

құрасты

ру;

9.5.2.2

жазба

жұмыст

арында

(шартты

,

қарсылы

қты,

мезгіл,

себеп,

қимыл-

сын,

мақсат

бағының

қы)

сабақтас

құрмала

с

сөйлемд

ерді

құрасты

ру

себеп,

қимыл-

сын,

мақсат

бағыныңқ

ы)

сабақтас

құрмалас

сөйлемдер

ді

құрастыру

53. Осы Бағдарлама көру қабілеті бұзылған (көрмейтін және нашар

көретін) білім алушыларға арналған негізгі білім беру деңгейінің 5-10

сыныптары үшін «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен жаңартылған мазмұндағы

үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы

Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді

жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының

көлемі белгіленген.

54. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің

еркіне қалдырылады.

42

Негізгі білім беру деңгейінің

5-10 сыныптары үшін «Қазақ тілі мен

әдебиеті» пәнінен жаңартылған

мазмұндағы

үлгілік оқу бағдарламасына

қосымша

Көру қабілеті бұзылған (көрмейтін және нашар көретін) білім алушыларға арналған негізгі

білім беру деңгейінің 5-10 сыныптары үшін

«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен жаңартылған мазмұндағы

үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 5-сынып:

1-кесте

Тақырыптар Көркем

шығармалар

Коммуника

тивтік

дағдылар

Оқыту мақсаттары

1-тоқсан

Отбасындағ

ы дәстүр

мен

мерекелер

М.Мақатаев

«Тоқта,

ботам!»

өлеңі

Тыңдалым 5.1.1.1 тақырыпты тірек сөздер арқылы

болжау;

5.1.3.1 күнделікті тұрмыстық тақырыптарға

байланысты жаңа сөздер мен тірек сөздердің

мағынасын түсіну

Айтылым 5.2.3.1 ауызша мәтіндер құрауда қазақ тіліндегі

төл дыбыстардың дыбысталуын, үндестік

заңын ескеріп айту;

5.2.5.1 берілген сұрақты дұрыс түсініп,

лайықты жауап беру, шағын диалогке қатысу

Оқылым 5.3.1.1 мәтіндегі негізгі ақпаратты анықтау;

5.3.3.1 фольклорлық және шағын көлемді

көркем әдеби шығармаларды түсіну,

тақырыбын анықтау

Жазылым 5.4.2.1 эссе құрылымын сақтай отырып,

адамды, табиғатты, белгілі бір оқиғаны

сипаттап жазу;

5.4.4.1 мәліметтерді жинақтай

отырып,тақырып бойынша постер жасау

Тілдік

бағдар

5.5.1.1 мәтіндерден жалпы және жалқы

есімдерді ажырата білу,жалғау түрлерін дұрыс

жалғау

Мектеп

өмірі.

Әдепті бала

- арлы бала

Б.

Соқпақбаев«

Менің атым

Қожа»

повесі

(үзінді)


болжау;

5.1.2.1 тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын

түсіну және нақты ақпаратты анықтау

Айтылым 5.2.2.1 қазақша амандасу мәнері мен ұлттық

этикет формаларын пайдалану;


43



5.3.5.1 қосымша ақпарат көздерінен тақырыпқа

байланысты мәліметтерді ала білу






Тілдік

бағдар


есімдерді ажырата білу, жалғау түрлерін дұрыс

жалғау

Қазақстанда

ғы жан

жануарлар

мен

өсімдіктер

әлемі

Жан -

жануарлар

туралы

ертегілер,

жұмбақтар


болжау;


көркем әдеби мәтіндердің мазмұнын түсіну


этикет формаларынпайдалану;



Оқылым 5.3.3.1 фольклорлық және шағын көлемді


тақырыбын анықтау;








Тілдік

бағдар

5.5.1.2 лексикалық мағынасы жағынан заттың

түрін, түсінсапасын білдіретін сын есімдерді

ажырата білу, жазба, ауызша жұмыстарда

қолдану

2-тоқсан

Ежелгі

көшпелілер

мәдениеті

Тұмар

ханшайым

туралы аңыз

Тыңдалым 5.1.2.1 тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын

түсіну және нақты ақпаратты анықтау;

5.1.5.1 тірек сөздер, жетекші сұрақтар арқылы

негізгі тақырыпты анықтау

Айтылым 5.2.1.1тақырып бойынша меңгерген жаңа

сөздерді олардыңсинонимдерімен, антоним,

омонимдерімен қатар қолдану, ойын жеткізе

білу;

5.2.3.1 ауызша мәтіндер құрауда қазақ тіліндегі

төл дыбыстардың дыбысталуын,үндестік

заңын ескеріп айту

Оқылым 5.3.2.1 хат, хабарлама, жарнама мазмұнын

түсіну, стильдік ерекшелігін анықтау;



44


Жазылым 5.4.1.1 ресми стильдің тілдік ерекшеліктері мен

талаптарын дұрыс қолдана отырып, хабарлама,

хабарландыру, хат жазу;

5.4.5.1 жазба жұмыстарында жалғаулардың

ерекшелігін ескеріп, үндестік заңына сәйкес

орфографиялық нормаға сай дұрыс жазу;

сөйлем соңында қойылатын тыныс белгілерді

орынды қолдану

Тілдік

бағдар

5.5.1.3 сан есім (бірліктер, ондықтар, жүз, мың)

атауларын білу, орынды қолдану

Су –

тіршілік көзі

Ә.Тәжібаев

«Сырдария»

өлеңі


болжау;

5.1.5.1 тірек сөздер, жетекші сұрақтар арқылы

негізгі тақырыпты анықтау

Айтылым 5.2.4.1 шағын көлемдімәтіндердің мазмұнына

жоспар құру, соған сүйеніп баяндау;





5.3.6.1 тақырып бойынша үйренген сөздерін

қолдана отырып, мәтінде көтерілген мәселеге

өз көзқарасын білдіру






Тілдік

бағдар

5.5.1.4 жіктеу, сілтеу, сұрау есімдіктерін жазба,

ауызша жұмыстарда орынды қолдану

Әлемдегі ірі

кітапханалар

Абай

Құнанбайұл

ы «Ғылым

таппай,

мақтанба»

өлеңі


болжау;


көркем әдеби мәтіндердің мазмұнын түсіну











Жазылым 5.4.5.1 жазба жұмыстарында жалғаулардың





45

5.4.2.1 эссе құрылымын сақтай отырып,


сипаттап жазу

Тілдік

бағдар

5.5.1.5 болымды, болымсыз етістіктердіауызша

және жазба жұмыстарда орынды қолдану

3- тоқсан

Денсаулық –

зор байлық

«Ең үлкен

байлық»

ертегісі

Тыңдалым 5.1.4.1 фольклорлық және шағын көлемді

көркем әдеби мәтіндердің мазмұнын түсіну;

5.1.6.1 тыңдалым материалдарының мазмұны

негізінде сұрақтарға жауап беру



5.2.2.1 қазақша амандасу мәнері мен ұлттық

этикет формаларынпайдалану


5.3.4.1 мәтіндердің тақырыбын, мазмұндық

құрылымын салыстыру

Жазылым 5.4.3.1 жазба жұмыстарында сипаттау,

бейнелеу құралдарын қолданып жазу;




Тілдік

бағдар

5.5.1.6 мекен және мезгіл үстеулерді ауызша


Менің

Тәуелсіз

Қазақстаны

м

Қ. Сарин

«Тәуелсіздік

» өлеңі


болжау;



Айтылым 5.2.1.1 тақырып бойынша меңгерген жаңа



білу;

5.2.2.1 қазақша амандасу мәнері мен ұлттық

этикет формаларынпайдалану

Оқылым 5.3.5.1 қосымша ақпарат көздерінен тақырыпқа

байланысты мәліметтерді ала білу;









Тілдік

бағдар

5.5.1.7 ыңғайластық қатынасты білдіретін және

қарсылықтық қатынасты білдіретін

жалғаулықтардың қызметін білу, ауызша және

жазба жұмыстарда орынды қолдану

Аспан

әлемінің

Жұлдыздар

туралы


болжау;

46

құпиялары

аңыздар,

ертегілер

5.1.3.1 күнделікті тұрмыстық тақырыптарға

байланысты жаңа сөздер мен тірек

сөздердіңмағынасын түсіну




5.2.6.1 тірек сөздерді дұрыс қолданып

иллюстрацияларды сипаттау

Оқылым 5.3.4.1 мәтіндердің тақырыбын, мазмұндық

құрылымын салыстыру;







5.4.3.1 жазба жұмыстарында сипаттау,

бейнелеу құралдарын қолданып жазу

Тілдік

бағдар





Компьютерд

ің тілін табу

− өнер

Ы.Алтынсар

ин«Өнер-

білім бар

жұрттар»

өлеңі


болжау;










Жазылым 5.4.4.1 мәліметтерді жинақтай отырып,

тақырып бойынша постер жасау;

5.4.1.1 ресми стильдің тілдік ерекшеліктері мен


хабарландыру, хат жазу

Тілдік

бағдар

5.5.2.1 жазба жұмыстарында хабарлы, сұраулы,

лепті сөйлемдердің жасалу жолдарын білу,

құрастыру

4-тоқсан

Қазақстанда

ғы ұлттар

достастығы

М.Мағауин

«Бір атаның

балалары»

(үзінді)


түсіну және нақты ақпаратты анықтау;







47










5.4.4.1 мәліметтерді жинақтай отырып,

тақырып бойынша постер жасау

Тілдік

бағдар


есімдерді ажырата білу, жалғау түрлерін дұрыс

жалғау;


түрін, түсінсапасын білдіретін сын есімдерді

ажырата білу, жазба, ауызша жұмыстарда

қолдану;

5.5.1.3 сан есім (бірліктер, ондықтар, жүз, мың)

атауларын білу, орынды қолдану

Ұлы Дала

табиғаты

Қ.

Мырзалиев

«Табиғат –

жаратылыс

пернесі»

өлеңі


болжау;



Айтылым 5.2.1.1 тақырып бойынша меңгерген жаңа



білу;



Оқылым 5.3.3.1 фольклорлық және шағын көлемді


тақырыбын анықтау;






5.4.3.1 жазба жұмыстарында сипаттау,

бейнелеу құралдарын қолданып жазу

Тілдік

бағдар

5.5.1.4 жіктеу, сілтеу, сұрау есімдіктерін жазба,

ауызша жұмыстарда орынды қолдану;

5.5.1.5 болымды, болымсыз етістіктердіауызша

және жазба жұмыстарда орынды қолдану;

5.5.1.6 мекен және мезгіл үстеулерді ауызша


Ер есімі – ел

есінде!

Ғ.

Мүсірепов

«Қазақ

солдаты»

Тыңдалым 5.1.3.1 күнделікті тұрмыстық тақырыптарға


сөздердіңмағынасын түсіну;

5.1.6.1 тыңдалымматериалдарының мазмұны

48

романы

(үзінді)



этикет формаларын пайдалану;

5.2.3.1 ауызша мәтіндер құрауда қазақ тіліндегі

төл дыбыстардың дыбысталуын,үндестік

заңын ескеріп айту








5.4.5.1 жазба жұмыстарында жалғаулардың





Тілдік

бағдар




жазба жұмыстарда орынды қолдану ;

5.5.2.1 жазба жұмыстарында хабарлы, сұраулы,

лепті сөйлемдердің жасалу жолдарын білу,

құрастыру

2) 6-сынып:

2-кесте



Коммуника

тивтік

дағдылар


1 -тоқсан

Отан

отбасынан

басталады

М.Әуезов

«Абай

жолы»

романы,

«Қайтқанда»

тарауы

(үзінді)

Тыңдалым 6.1.1.1 тірек сөздер, мәтіннің бастапқы бөлігін

тыңдау арқылы тақырыпты және көтерілетін

мәселені болжау;

6.1.5.1 тірек сөздер, жетекші сұрақтар, мәтін

тақырыбы арқылы негізгі ойды анықтау

Айтылым 6.2.2.1 кеңес беру, ұсыныс жасау, өтініш,

талап,ету, бұйрық берудің түрлі формалары

мен жағдаяттарына сай ұлттық сөз әдебімен

сөйлеу этикеті формаларын қолдана білу;

6.2.3.1 ауызша мәтіндер құрауда сұраулы,

хабарлы, лепті және бұйрықты сөйлемдердің

интонациялық ерекшелігін ескеріп айту

Оқылым 6.3.3.1 орта көлемді шығармаларды түсіну,

тақырыбы мен негізгі ойды анықтау;


байланысты мәліметтерді мәтін мазмұнымен

49

салыстыру, қарама-қайшы ақпараттарды

анықтау


тақырып бойынша постер, сызба-кестелер

жасау;

6.4.1.1 мәтіндердің стильдік ерекшелігінсақтай

отырып, күнделік, мінездеме, түсініктеме,

өмірбаян жазу

Тілдік

бағдар

6.5.1.1 мәтіндерден деректі және дерексіз зат,

көптік мәнді есімдерді ажырата білу,жазбаша,

ауызша жұмыстарда қолдану

Қазіргі қазақ

ауылы мен

қаланың

тыныс-

тіршілігі

Ә.Дүйсенби

ев «Бәтіңке,

шұжық,

балқаймақ»

өлеңі


түсіну, негізгі және қосымша ақпараттарды

анықтау;


негізінде шынайы өмірмен байланыстырып

жауап беру

Айтылым 6.2.4.1 шағын көлемді мәтіндегі жеке

эпизодтарды сипаттау және тілдік

ерекшелігіне салыстыру жасау;

6.2.1.1 тура және ауыспалы мағынадағы

сөздерді қолдану, ойын әсерлі, мазмұнды

жеткізу

Оқылым 6.3.2.1 ресми стильдегі мәтіндердің стильдік

ерекшелігін анықтау (күнделік, мінездеме,

түсініктеме, өмірбаян, түйіндеме);

6.3.4.1 мәтіндердің тақырыбына, мазмұндық

құрылымына сүйене отырып, түрлерін

салыстыру

Жазылым 6.4.1.1 мәтіндердің стильдік ерекшелігін

сақтай отырып, күнделік, мінездеме,

түсініктеме, өмірбаян жазу;

6.4.5.1 жазба жұмыстарында сөзге қосымша

жалғауда үндестік заңын ескеріп,




Тілдік

бағдар


сипатын, көлемін, салмағын, аумағын

білдіретін сын есімдерді ажырата білу, жазба,

ауызша жұмыстарда қолдану

Таулар сыры

М. Мақатаев

«Мен

таулықпын»

өлеңі

Тыңдалым 6.1.3.1 тұрмыстық - әлеуметтік тақырыптарға



6.1.4.1 әңгіме, хикаялардың және шағын

поэзиялық шығармалардың мазмұнын талдай

отырып кейіпкерлерге сипаттама жасау

Айтылым 6.2.6.1 тірексөздерге сүйеніп,сюжетті

суреттердің желісі бойынша әңгіме құрастыру;

6.2.5.1 коммуникативтік жағдаят бойынша

50

диалогке қатысушылар өзара түсінісіп,

ойларын толықтырып отыру

Оқылым 6.3.1.1 мәтіндегі негізгі және жанама

ақпаратты анықтау, өмірдегі кейбір

жағдаяттармен байланыстыру;


қолдана отырып, мәтінде көтерілген мәселені

шынайы өмірмен байланыстыру

Жазылым 6.4.2.1 эссе тақырыбының желісінен шықпай,

әрбір абзацтыжүйелі құрастырып, қажетті

мазмұнын ашып жазу;

6.4.3.1 жазба жұмыстарында теңеу, эпитет

сөздерін қолданып жазу

Тілдік

бағдар

6.5.1.3 реттік сан есімдер мен жинақтық сан

есімдерді жазба, ауызша жұмыстарда орынды

қолдану

2- тоқсан

Қуат көзін

үнемдей

білеміз бе?

Б.Сүлеймено

в «Күннен

келген

адам»

кітабы

(үзінді)



анықтау;



Айтылым 6.2.2.1 тақырып бойынша диалогтібастау,

жалғастыру, аяқтаудың ұлттық сөз әдебімен

сөйлеу этикеті формаларын білу;

6.2.5.1 коммуникативтік жағдаят бойынша


ойларын толықтырып отыру








тақырып бойынша постер, сызба-

кестелержасау;

6.4.3.1 жазба жұмыстарындатеңеу, эпитет


Тілдік

бағдар

6.5.1.4 өздік, болымсыздық, белгісіздік,

жалпылау есімдіктерін жазба, ауызша

жұмыстарда орынды қолдану

Астана –

мәдениет

пен өнер

ордасы

Ә.Ысқақ

«Күн

ұлымын»






жауап беру

Айтылым 6.2.6.1 тірексөздерге сүйеніп, сюжетті


51









анықтау

Жазылым 6.4.1.1 мәтіндердің стильдік ерекшелігінсақтай


өмірбаян жазу;






Тілдік

бағдар

6.5.1.5 етістіктің шақтарының(нақосы шақ,

ауыспалы осы шақ,жедел өткен шақ, ауыспалы

келер шақ) қызметін білу, ауызша және жазба

жұмыстарда қолдану

Қазақстан

қорықтары

Ө.Тұрманжа

нов

«Қарлығаш,

дәуіт,

жылан»




6.1.4.1 әңгіме, хикаялардың және шағын


отырып кейіпкерлерге сипаттама жасау



ерекшелігіне салыстыру жасау;



жеткізу




6.3.4.1 мәтіндердің тақырыбына, мазмұндық


салыстыру






Тілдік

бағдар

6.5.1.5 етістіктің шақтарының (нақосы шақ,

ауыспалы осы шақ, жедел өткен шақ,

ауыспалы келер шақ) қызметін білу, ауызша

және жазба жұмыстарда қолдану

3- тоқсан

Болашақ А.Машанов Тыңдалым 6.1.4.1 әңгіме, хикаялардың және шағын

52

мамандықта

ры

«Жер астына

саяхат»


отырып кейіпкерлерге сипаттама жасау;



жауап беру




6.2.6.1 тірексөздерге сүйеніп, сюжетті

суреттердің желісі бойынша әңгіме құрастыру







анықтау

Жазылым 6.3.1.1 мәтіндердің стильдік ерекшелігінсақтай


өмірбаян жазу;






Тілдік

бағдар

6.5.1.5 етістіктің шақтарының (нақосы шақ,




Қазақстан

және Ұлы

Жібек жолы

Д.Досжан

«Жібек

жолы»

романы

(үзінді)






Айтылым 6.2.5.1 коммуникативтік жағдаят бойынша


ойларын толықтырып отыру;







6.3.3.1 орта көлемді шығармаларды түсіну,

тақырыбы мен негізгі ойды анықтау


тақырып бойынша постер, сызба-

кестелержасау;



53

Тілдік

бағдар

6.5.1.6 сын-қимыл (бейне) және

мөлшерүстеулерді ауызша және жазба


Жер

байлығына

аяулы

көзқарас

Ш.Айтматов

«Ана - Жер

Ана»



анықтау

Айтылым 6.2.1.1 тура және ауыспалы мағынадағы


жеткізу;

6.2.4.1 шағын көлемді мәтіндегі жеке


ерекшелігіне салыстыру жасау

Оқылым 6.3.4.1 мәтіндердің тақырыбына, мазмұндық


салыстыру;




Жазылым 6.4.5.1 жазба жұмыстарында сөзге қосымша








Тілдік

бағдар

6.5.1.7 талғаулықты немесе кезектестік мәнді

білдіретін және себеп-салдарлық қатынасты

білдіретін жалғаулықтардың қызметін білу,

ауызша және жазба жұмыстарда орынды

қолдану

Олимпиада

жеңімпаздар

ы –

Қазақстан

мақтанышы

М.Әлімбаев

«Шынықсаң,

шымыр

боларсың»

өлеңі.

Ә.

Дүйсенбиев

«Күшті

болсам мен

егер»




Айтылым 6.2.5.1 коммуникативтік жағдаят бойынша


ойларын толықтырып отыру;



жеткізу







әрбір абзацты жүйелі құрастырып, қажетті


6.4.1.1 мәтіндердің стильдік ерекшелігін

сақтай отырып, күнделік, мінездеме,

54

түсініктеме, өмірбаян жазу

Тілдік

бағдар

6.5.2.1 жазба жұмыстарында сөйлемдегі

сөздердің орын тәртібін сақтай отырып жай

сөйлем құрастыру

4- тоқсан

Абайды

оқы,

таңырқа!

Абай

Құнанбайұл

ы. Табиғат

лирикасы.

«Жазғытұры

», «Жаз»,

«Күз»,

«Қыс»

өлеңдері



анықтау;



Айтылым 6.2.6.1 тірексөздерге сүйеніп, сюжетті




жеткізу






анықтау

Жазылым 6.4.4.1 мәліметтерді жинақтай отырып, тақырып

бойынша постер, сызба-кестелер жасау;




Тілдік

бағдар

6.5.1.1 мәтіндерден деректі және дерексіз зат,

көптік мәнді есімдерді ажырата білу,жазбаша,

ауызша жұмыстарда қолдану;


сипатын, көлемін, салмағын, аумағын білдіретін

сын есімдерді ажырата білу, жазба, ауызша

жұмыстарда қолдану;

6.5.1.3 реттік сан есімдер мен жинақтық сан

есімдерді жазба, ауызша жұмыстарда орынды

қолдану

Қазақ

ұлттық

қолөнері

Б.

Әбілдаұлы

«Талас -

Тараз»

тарихи -

деректі

романы

(үзінді)










Оқылым 6.3.4.1 мәтіндердің тақырыбына, мазмұндық


салыстыру;



55


Жазылым 6.4.2.1 эссе тақырыбыныңжелісінен шықпай,



6.4.3.1 жазба жұмыстарындатеңеу, эпитет


Тілдік

бағдар

6.5.1.4 өздік, болымсыздық, белгісіздік,

жалпылау есімдіктерін жазба, ауызша

жұмыстарда орынды қолдану;

6.5.1.5 етістіктің шақтарының(нақосы шақ,




6.5.1.6 сын-қимыл (бейне) және

мөлшерүстеулерді ауызша және жазба


Саяхат

және

туризм

Шоқан

Уалиханов

«Жоңғария

очерктері»

(үзінді)

Тыңдалым 6.1.4.1 әңгіме, хикаялардың және шағын


отырып кейіпкерлерге сипаттама жасау;



жауап беру


эпизодтарды сипаттау және тілдік ерекшелігіне

салыстыру жасау;



жеткізу

Оқылым 6.3.1.1 мәтіндегі негізгі және жанама ақпаратты

анықтау, өмірдегі кейбір жағдаяттармен

байланыстыру;

6.3.2.1 ресми стильдегі мәтіндердің стильдік


түсініктеме, өмірбаян, түйіндеме)

Жазылым 6.4.4.1 мәліметтерді жинақтай отырып, тақырып

бойынша постер, сызба-кестелер жасау;



орфографиялық нормаға сай дұрыс жазу; сөйлем

соңында қойылатын тыныс белгілерді орынды

қолдану

Тілдік

бағдар

6.5.1.7 талғаулықты немесе кезектестік мәнді

білдіретін және себеп-салдарлық қатынасты

білдіретін жалғаулықтардың қызметін білу,


қолдану;

6.5.2.1 жазба жұмыстарында сөйлемдегі

сөздердің орын тәртібін сақтай отырып жай

сөйлем құрастыру

56

3) 7-сынып

3-кесте

Тақырыпта

р

Көркем


Коммуника

тивтік

дағдылар


1-тоқсан

Қазақстан

Республика

сының

мемлекетті

к тілі -

қазақ тілін

оқып-

үйренеміз.

Үштілді

білу –

үлкен өнер

М.Жұмабаев

«Қазақ тілі»

өлеңі

Тыңдалым 7.1.2.1тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын

түсіну, ақпараттың өзектілігін анықтау;

7.1.5.1тірек сөздер, сөйлеушінің дауыс ырғағы

мен сөйлеу мәнері арқылы негізгі ойды анықтау

Айтылым 7.2.1.1мақал-мәтелдер, терминдер мен

неологизмдерді орынды қолдана отырып, мәтін

мазмұнын дамыту;

7.2.3.1ауызша мәтіндер құрауда екпін түрлерін

сөз және сөйлем ішінде орынды қолданып айту

Оқылым 7.3.1.1кесте, диаграмма, сызба, шартты белгілер

түрінде берілген ақпаратты түсіну, қолдана білу;

7.3.6.1 тақырып бойынша деректер қолдана

отырып мәтінде көтерілген мәселеге өз ойын

дәлелдеп жеткізу

Жазылым 7.4.2.1эссе құрылымы мен дамуын сақтап,

көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспе

себептерін айқын көрсетіп жазу;

7.4.4.1тақырып бойынша мәліметтерді жинақтап,

презентация түрінде ұсыну

Тілдік

бағдар

7.5.1.1мәтіндерден көмекші есімдерді ажырата

білу,жазбаша, ауызша жұмыстарда қолдану

Уақыт –

ұлы күш

Абай

Құнанбаев«

Сағаттың

шықылдағы

емес ермек»

Тыңдалым 7.1.1.1мәтін үзінділері арқылы оқиғаның дамуын

болжау;

7.1.4.1повестердің және лирикалық поэзиялық

шығармалардан үзінді тыңдау, тақырыбы мен

идеясын талдау

Айтылым 7.2.3.1ауызша мәтіндер құрауда екпін түрлерін

сөз және сөйлем ішінде орынды қолданып айту;

7.2.4.1 шығармадағы кейіпкерлерге автор берген

мінездеменің тілдік құралдарын талдау

Оқылым 7.2.3.1ауызша мәтіндер құрауда екпін түрлерін


7.2.4.1шығармадағы кейіпкерлерге автор берген



көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу




Тілдік

бағдар

7.5.1.2салыстырмалы, күшейтпелі, асырмалы

шырайлардың қызметін білу, жазба, ауызша


57

2-тоқсан

Жердегі

климаттық

өзгерістер

Д.Дефо

«Робинзон

Крузо»

романы

(үзінді)



7.1.6.1тыңдалым материалдарының мазмұны

негізінде өз пікірін өзгелердің пікірімен

салыстыра отырып жауап беру

Айтылым 7.2.2.1 кеңес беру, ұсыныс жасау, өтініш,

талап,ету, бұйрық берудің түрлі формалары мен

жағдаяттарына сай ұлттық сөз әдебімен сөйлеу

этикеті формаларынқолдана білу;

7.2.5.1 диалогке қатысушылар коммуникативтік

жағдаяттың талаптарына сай «сөйлеуші

→тыңдаушы» позицияларын еркін ауыстыру

Оқылым 7.3.2.1ресми -іскерлік (өтініш, нұсқаулық, ресми

құттықтаулар, ұсыныстар) салаға қатысты

мәтіндердің тілдік ерекшелігін анықтап, талдау

жасау;

7.3.5.1қосымша ақпарат көздерінен алынған

мәліметтерді кесте, диаграмма, сызба, шартты

белгілер түрінде ұсыну

Жазылым 7.4.1.1мәтіндердің жанрлық және стильдік

ерекшелігінсақтап,өтініш, түйіндеме, ресми

құттықтаулар жазу;



Тілдік

бағдар

7.5.1.3 топтау сан есімдерін жазба, ауызша


Қазақстанн

ың ежелгі

қалалары

және Ұлы

Жібек

жолы

Б. Ұзақов

«Жантаза»


болжау;



салыстыра отырып жауап беру

Айтылым

7.2.2.1кеңес беру, ұсыныс жасау, өтініш,




7.2.4.1 шығармадағы кейіпкерлерге автор берген


Оқылым

7.3.2.1ресми -іскерлік (өтініш, нұсқаулық, ресми



жасау;

7.3.4.1мәтіндердің идеясын, мақсатты

аудиториясын салыстырып,талдау жасау




7.4.3.1жазба жұмыстарында теңеу мен

метафораны қолданып жазу

Тілдік 7.5.1.4 одағай түрлерін мәтіннен ажырата алады,

58

бағдар ауызша жұмыстарда орынды қолдану

3-тоқсан

Спорт және

денсаулық

күтімі

Т.Нұрмаған-

бетов «Он

төрт жасар

жігіт»


болжау;

7.1.2.1тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын

түсіну, ақпараттың өзектілігін анықтау

Айтылым 7.2.2.1кеңес беру, ұсыныс жасау, өтініш,






Оқылым 7.3.1.1кесте, диаграмма, сызба, шартты белгілер


7.3.2.1ресми -іскерлік (өтініш, нұсқалық, ресми



жасау

Жазылым 7.4.2.1 эссе құрылымы мен дамуын сақтап,



7.4.4.1 тақырып бойынша мәліметтерді жинақтап,


Тілдік

бағдар

7.5.1.5етістіктің шақтары (бұрынғы және

ауыспалы өткен шақ,мақсатты және болжалды

келер шақ) мен қалау райдың қызметін білу,

ауызша және жазба жұмыстарда қолдану

Ұқсатым.

Сән.

Талғам

Ақан сері

«Жігіт

сипаты»,

«Қыз

сипаты»


болжау;

7.1.3.1әлеуметтік - мәдени тақырыптарға

байланысты қажетті сөздер мен сөз тіркестерінің


Айтылым 7.2.1.1мақал-мәтелдер, терминдер мен






этикеті формаларынқолдана білу




жасау;

7.3.3.1прозалық және поэзиялық

шығармалардағы кейіпкердің іс -әрекетіне немесе

лирикалық кейіпкердің образын талдау




7.4.5.1тақырып бойынша сөздердің маңызды

59

бөліктерін дұрыс жазу (күрделі сөздер); оқшау

сөздерге қойылатын тыныс белгілерді орынды

қолдану

Тілдік

бағдар





Ғаламторм

ен дұрыс

жұмыс

жасау –

мәдениет

Жюль

Верн«Әлемд

і сексен күн

ішінде

шарлау»

романы

(үзінді)

Тыңдалым 7.1.3.1әлеуметтік - мәдени тақырыптарға


мағынасын түсіну;

7.1.4.1 повестердің және лирикалық поэзиялық



Айтылым 7.2.6.1 - кесте, диаграмма, шартты

белгілер,суреттер мен сызбаларда

берілгенақпараттысипаттау;



Оқылым 7.3.4.1мәтіндердің идеясын, мақсатты

аудиториясын салыстырып,талдау жасау;



дәлелдеп жеткізу






Тілдік

бағдар





4-тоқсан

Музыка.

Қазақтың

киелі

домбырасы

.

І.Жансүгіров

«Күйші»

поэмасы

(үзінді)










7.2.5.1диалогке қатысушылар коммуникативтік


→тыңдаушы» позицияларын еркін ауыстыру

Оқылым 7.3.4.1мәтіндердің идеясын, мақсатты




белгілер түрінде ұсыну

60





метафораны қолданып жазу

Тілдік

бағдар

7.5.1.6 мақсат және себеп-салдар үстеулерді

ауызша және жазба жұмыстарда орынды қолдану

Төрт түлік

мал мен

егіншілік –

ел берекесі

Ғ.Мұстафин

«Шығанақ»

романы

(үзінді)

Тыңдалым





идеясын талдау Айтылым



→тыңдаушы» позицияларын еркін ауыстыру;


сөз және сөйлем ішінде орынды қолданып айту Оқылым





белгілер түрінде ұсыну Жазылым

7.4.2.1эссе құрылымы мен дамуын сақтап,




презентация түрінде ұсыну Тілдік

бағдар

7.5.1.6мақсат және себеп-салдар үстеулерді


4) 8-сынып

4-кесте


шығармала

р

Коммуника

тивтік

дағдылар


1-тоқсан

Наурыз

мейрамы. Ақ

мол болсын!

Ұлыс оң

болсын

М.Мақатев

«Наурыз»




түсіну, детальді ақпараттарды анықтау;



идеясын талдау;

8.1.4.2 орта көлемді прозалық, драмалық және

поэзиялық шығармалардан үзінді тыңдау,

тақырыбы мен идеясын талдау




61


8.2.2.2түрлі жанрдағы көркем мәтіндерге сүйене

отырып,кеңес беру,ұсыныс жасау, талап ету,

бұйрық беру жәнекөңіл-күйді білдіруде ұлттық

сөз әдебімен сөйлеу этикеті формаларын қолдана

білу;

8.2.6.1кесте, диаграмма, шартты белгілер,

суреттер мен сызбаларда


8.2.6.2кесте, диаграмма, нұсқаулық шартты

белгілер мен сызбаларда берілген ақпаратты

талдау, баға беру

Оқылым 8.3.2.1ресми-іскерлік (өтініш, нұсқаулық, ресми



жасау;

8.3.2.2публицистикалық стильдің (мақала,

интервью, қысқа очерк, жолдаулар) тілдік

ерекшеліктері арқылы мәтіндердің жанрын

анықтау;



дәлелдеп жеткізу;

8.3.6.2 тақырып бойынша бірнеше мәтінде

көтерілген мәселелерді салыстыра отырып,баға

беру




8.4.1.2мәтіндердің жанрлық және стильдік

ерекшелігін сақтап, шағын мақала, пікір,

интервью жазу;

8.4.5.1 тақырып бойынша сөздердің маңызды



қолдану;


бөліктерін дұрыс жазу (жеке сөздер, бірге, бөлек

және дефис арқылы жазылатын сөздер); сөйлем

ішінде қойылатын тыныс белгілерді орынды

қолдану

Тілдік

бағдар

8.5.2.1жазба жұмыстарында ыңғайлас,

қарсылықты, түсіндірмелі салалас құрмалас

сөйлемдерді құрастыру;

8.5.2.2жазба жұмыстарында себеп-салдар,

талғаулы, кезектес салалас құрмалас сөйлемдерді

құрастыру

Жастықтың

оты

қайдасың?

М.Жұмаба

ев «Мен

жастарға

Тыңдалым

8.1.1.1мәтін үзінділері арқылы оқиғаның дамуын

болжау;

8.1.1.2мәтін тақырыбы, тірек сөздер,

62

сенемін»

өлеңі

иллюстрациялар арқылы көтерілетін мәселені

болжау;







Айтылым






отырып, кеңес беру,ұсыныс жасау, талап ету,

бұйрық беру және көңіл-күйді білдіруде ұлттық


білу;




8.2.5.2 пікірталасқа қатысушылар берілген

тақырып бойынша өз пікірлерін сенімді

дәлелдеу және қойылған сұрақтарға еркін жауап

беру

Оқылым



лирикалық кейіпкердің образын талдау;

8.3.3.2прозалық және поэзиялық шығармалардың

композициялық құрылымын анықтау,

кейіпкердің іс-әрекетіне немесе лирикалық

кейіпкердің образына баға беру;

8.3.5.1қосымша ақпарат көздеріненалынған


белгілер түрінде ұсыну;


мәліметтерді қолдана отырып, мәтінге өзгеріс

енгізу, ерекшеліктерді бақылау

Жазылым 8.4.3.1жазба жұмыстарында теңеу мен

метафораны қолданып жазу;

8.4.3.2жазба жұмыстарында символ мен кейіптеу

түрлерін қолданып жазу;




қолдану;





қолдану

63

Тілдік

бағдар

8.5.1.1мәтіндерден көмекші есімдерді ажырата

білу,жазбаша, ауызша жұмыстарда қолдану;

8.5.1.2салыстырмалы, күшейтпелі, асырмалы

шырайлардың қызметін білу, жазба, ауызша


8.5.1.3топтау сан есімдерін жазба, ауызша


Ғылым мен

техниканың

соңғы

жаңалықтар

ы

Майкл

Х.Харт «10

0 ұлы

адам» атты

кiтабынан -

«Альберт

Эйнштейн»


болжау;



болжау;




түсіну, детальді ақпараттарды анықтау

Айтылым 8.2.3.1ауызша мәтіндер құрауда екпін түрлерін


8.2.3.2ауызша мәтіндер құрауда сөз ішіндегі

және сөз аралығындағы ілгерінді, кейінді және

тоғыспалы ықпал заңдылықтарын ескеріп айту;







беру

Оқылым 8.3.3.1прозалық және поэзиялық









8.3.4.2 мәтіндердің түрлерін, тілдік

ерекшеліктерін салыстырып,талдау жасау




8.3.4.2мәтіндердің түрлерін, тілдік

ерекшеліктерін салыстырып,талдау жасау;




қолдану;



64



қолдану

Тілдік

бағдар

8.5.1.4 одағай түрлерін мәтіннен ажырата алады,

ауызша жұмыстарда орынды қолдану;

8.5.1.5 етістіктің шақтары (бұрынғы және

ауыспалы өткен шақ, мақсатты және болжалды


ауызша және жазба жұмыстарда қолдану;

8.5.1.6 мақсат және себеп-салдар үстеулерді


2-тоқсан

Батыр туса –

ел ырысы

А.

Нұршайық

ов «Аңыз

бен

ақиқат»

(үзінді)
















отырып, кеңес беру, ұсыныс жасау, талап ету,


сөз әдебі мен сөйлеу этикеті формаларын

қолдана білу;


мінездеменің тілдік құралдарын талдау;

8.2.4.2идеялық жағынан ұқсасмәтіндердегі

оқиғалар желісіне бақылау жасай

отырып,мазмұнының дамуын салыстыру және

талдау




жасау;




анықтау;






65


Жазылым 8.4.4.1тақырып бойынша мәліметтерді жинақтап,

презентация түрінде ұсыну;

8.4.4.2 тақырып бойынша түрлі стильдегі

мәтіндер құрауда мәлімет-тердіжинақтап,

дереккөздеріне сілтеме көрсетіп жазу;




қолдану;





қолдану

Тілдік

бағдар

8.5.1.7септеулік шылаулардың қызметін білу,


қолдану;

8.5.1.7демеулік шылаулардың қызметін білу,


қолдану;

8.5.2.1жазба жұмыстарында ыңғайлас,

қарсылықты, түсіндірмелі салалас құрмалас

сөйлемдерді құрастыру;



құрастыру

Білім.

Ғылым.

Инновация.

О.Сүлейме

нов «Қыш

кітап»


болжау;



болжау;

8.1.5.1тірек сөздер, автор көзқарасы мен көңіл

күйі арқылы негізгі ойды анықтау;

8.1.5.2тірек сөздер,автор көзқарасы мен көңіл

күйі арқылы негізгі ойды анықтау

Айтылым

8.2.1.1мақал-мәтелдер,терминдер мен



8.2.1.2тұрақты тіркестер мен көркемдегіш

құралдарды қолданып, ауызша мәтіндер құрау;



8.2.4.2идеялық жағынан ұқсас мәтіндердегі


отырып,мазмұнның дамуын салыстыру және

талдау

Оқылым 8.3.1.1 кесте, диаграмма, сызба, шартты белгілер


8.3.1.2перифраз түрінде берілген сұрақ арқылы

66

қажетті ақпаратты анықтау





тақырыпқа байланысты берілген мәселенің

оңтайлы шешілу жолдарын ұсыну;




8.4.1.2 мәтіндердің жанрлық және стильдік


интервью жазу

Тілдік

бағдар

8.5.1.1болжалдық және бөлшектік сан есімдерді

жазба, ауызша жұмыстарда орынды қолдану

3-тоқсан

Сауда жасай

білесің бе?

Абай

Құнанбаев

«Базарға

қарап

тұрсам

әркім

барар»

Тыңдалым 8.1.4.1повестердің және лирикалық поэзиялық





тақырыбы мен идеясын талдау;



салыстыра отырып жауап беру;


негізінде деректерді келтіре отырып, дәлелді

жауап беру

Айтылым 8.2.2.1түрлі жанрдағы көркем мәтіндерге сүйене

отырып, көңіл-күйді білдіруде ұлттық сөз

әдебімен сөйлеу этикеті формаларын қолдана

білу;

8.2.2.2 түрлі жанрдағы көркем мәтіндерге сүйене




білу;



8.2.3.2ауызша мәтіндер құрауда сөз ішіндегі




шығармалардағы кейіпкердің іс-әрекетіне немесе






8.3.6.1тақырып бойынша деректер қолдана

67



8.3.6.2тақырып бойынша бірнеше мәтінде


беру

Жазылым 8.4.3.1жазба жұмыстарында теңеу мен





эссе жазуда тиімді қолдану;


мәтіндер құрауда мәліметтерді жинақтап,

дереккөздеріне сілтеме көрсетіп жазу

Тілдік

бағдар

8.5.1.1болжалдық және бөлшектік сан есімдерді

жазба, ауызша жұмыстарда орынды қолдану

Жаһандық

энергетикал

ық дағдарыс

Ш.Айтмато

в

«Кассандра

таңбасы»





8.1.3.1әлеуметтік - мәдени тақырыптарға



8.1.3.2оқу - еңбек тақырыптарына байланысты

күрделі сөздер мен тұрақты тіркестердің


Айтылым 8.2.5.1диалогке қатысушылар коммуникативтік



8.2.5.2пікірталасқа қатысушылар берілген

тақырып бойынша өз пікірлерін сенімді дәлелдеу

және қойылған сұрақтарға еркін жауап беру;

8.2.6.1кесте, диаграмма, шартты









жасау;




анықтау;




8.3.5.2 қосымша ақпарат көздерінен алынған

68










бөліктерін дұрыс жазу (күрделі сөздер);оқшау


қолдану;





қолдану

Тілдік

бағдар

8.5.1.2еліктеу сөздерді ауызша және жазба


Достық пен

татулық -

таптырмас

бақыт

Т.Айберген

ов «Бір

тойым бар»

Тыңдалым 8.1.5.1тірек сөздер, сөйлеушінің дауыс ырғағы

мен сөйлеу мәнері арқылы негізгі ойды анықтау;





салыстыра отырып жауап беру;



жауап беру

Айтылым 8.2.5.1диалогке қатысушылар коммуникативтік




тақырып бойынша өз пікірлерін сенімді дәлелдеу

және қойылған сұрақтарға еркін жауап беру;

8.2.6.1кесте, диаграмма, шартты






Оқылым 8.3.6.1тақырып бойынша деректер қолдана





беру;




69











қолдану;





қолдану Тілдік

бағдар

8.5.1.3етістіктің шартты рай және бұйрық рай

қызметін білу, ауызша және жазба

жұмыстардаорынды қолдану ;

8.5.1.3 болжалдық және бөлшектік сан есімдерді

жазба, ауызша жұмыстарда орынды қолдану 4-тоқсан

Кәсіп –

бақыттың

шырағы,

Еңбек –

ырыстың

бұлағы

Д.Исабеков

«Ескерткіш

».

Тыңдалым 8.1.3.1әлеуметтік - мәдени тақырыптарға









8.1.4.2орта көлемді прозалық, драмалық және


тақырыбы мен идеясын талдау Айтылым 8.2.1.1мақал-мәтелдер, терминдер мен



8.2.1.2тұрақты тіркестер мен көркемдегіш




8.2.4.2идеялық жағынан ұқсасмәтіндердегі



талдау

Оқылым 8.3.2.1 ресми -іскерлік (өтініш, нұсқаулық, ресми



жасау;

8.3.2.2 публицистикалық стильдің (мақала,

70



анықтау;


шығармалардағы кейіпкердің іс-әрекетіне немесе


8.3.3.2 прозалық және поэзиялық

шығармалардың композициялық құрылымын

анықтау, кейіпкердің іс-әрекетіне немесе

лирикалық кейіпкердің образына баға беру Жазылым 8.4.2.1эссе құрылымы мен дамуын сақтап,









түрлерін қолданып жазу

Тілдік

бағдар



жұмыстардаорынды қолдану ;

8.5.1.3 болжалдық және бөлшектік сан есімдерді

жазба, ауызша жұмыстарда орынды қолдану; Қазақстанны

ң су

ресурстары

Ә.Нұрпейіс

ов «Қан

мен тер»

романы

(үзінді)

Тыңдалым

8.1.1.1мәтін үзінділері арқылы оқиғаның дамуын

болжау;

8.1.1.2 мәтін тақырыбы, тірек сөздер,


болжау;




түсіну, детальді ақпараттарды анықтау Айтылым



8.2.3.2 ауызша мәтіндер құрауда сөз ішіндегі






білу;

8.2.4.2 идеялық жағынан ұқсасмәтіндердегі



талдау Оқылым

8.3.1.1кесте, диаграмма, сызба, шартты белгілер


8.3.1.2перифраз түрінде берілген сұрақ арқылы

71

қажетті ақпаратты анықтау;







Жазылым







қолдану;




8.4.2.2 эссе құрылымы мен дамуын сақтап,


оңтайлы шешілу жолдарын ұсыну

Тілдік

бағдар

8.5.1.1күшейткіш үстеулерді ауызша және жазба


5) 9-сынып:

5-кесте

Тақырыпта

р

Көркем


Коммуника

тивтік

дағдылар


1-тоқсан

Тарихи

тұлғалар

тағылымы

Т.Әлімқұлов

«Қараой»

әңгіме

Тыңдалым 9.1.1.1мәтін тақырыбы, тірек сөздер,


болжау;

9.1.1.2тыңдалатын мәтіндегі фразалар мен дәйек

сөздерді талқылай отырып, тақырып пен

көтерілетін мәселені болжау;




9.1.3.2әлеуметтік - қоғамдық тақырыптар

аясында айтылған сөздер мен термин сөздердің


Айтылым 9.2.1.1 тұрақты тіркестер мен көркемдегіш


9.2.1.2берілген тақырыпқа сайсөздерді орынды

қолдана отырып, мақсатты аудиторияға арналған

ауызша мәтіндер құрау;

9.2.3.1ауызша мәтіндер құрауда сөз ішіндегі және

сөз аралығындағы ілгерінді, кейінді және


72

9.2.3.2коммуникативтік жағдаятқа сай сөйлеу

тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің

мәнін түсініп, өз ойын жеткізу

Оқылым 9.3.2.1 публицистикалық стильдің (мақала,



анықтау;

9.3.2.2 ғылыми стильде (аннотация, пікір, тезис,

мақала, баяндама, презентация) жазылған

еңбектердің тілдік және жанрлық ерекшелігін

анықтап, талдау жасау;



9.3.4.2 мәтіндердің стилін, жанрлық






мәселе бойынша ұсынылған шешімнің

артықшылығы мен кемшілік тұстарын салыстыра

отырып, өз ойын дәлелдеп жазу;






отырып, өз ойын дәлелдеп жазу

Тілдік

бағдар

9.5.1.5демеулік шылаулардың қызметін білу,


Қызым –

жағадағы

құндызым,

Ұлым –

аспандағы

жұлдызым

«Қозы

Көрпеш –

Баян сұлу»

жыры

(үзінді)




түсіну, ақпараттың шынайылығы мен

нақтылығын анықтау;




9.1.4.2орта көлемді прозалық,драмалық және


көтерілген (тұрмыстық, әлеуметтік, қоғамдық)

мәселені анықтап, өз пікірін білдіру

Айтылым 9.2.5.1пікірталасқа қатысушылар берілген



беру;

9.2.5.2 сөйлеу барысында түрлі стильде берілген

тақырып бойынша қажетті аргументтерді

орынды қолдану, диалогте, полилогте сенімді

73

сөйлеу;



талдау, баға беру;

9.2.6.2кесте, диаграмма, шартты белгілер мен

сызбаларда берілген ақпараттарды өзара

салыстырып, бағалау

Оқылым 9.3.3.1прозалық және поэзиялық шығармалардың


кейіпкердің іс -әрекетіне немесе лирикалық



шығармалардағы автордың ойы мен көтерілген

мәселені анықта, оқырманға әсерін бағалау;



енгізу, ерекшеліктерді бақылау;


мәліметтерден қорытынды жасау, өз көзқарасын

білдіру





ерекшелігін сақтап, шағын мақала, аннотация,

шолу, нұсқаулық жазу;



9.4.3.2 жазба жұмыстарында афоризмдерді тиімді

қолданып жазу

Тілдік

бағдар



құрастыру;

9.5.2.2жазба жұмыстарында (шартты,

қарсылықты, мезгіл, себеп, қимыл-сын, мақсат

бағыныңқы) сабақтас құрмалас сөйлемдерді

құрастыру

2-тоқсан

Биоалуантү

рлі

лік.

Жойылып

бара

жатқан

жануарлар

мен

өсімдіктер

М.Әуезов

«Көксерек»

Тыңдалым 9.1.3.1оқу - еңбек тақырыптарына байланысты



9.1.3.2 әлеуметтік - қоғамдық тақырыптар





жауап беру;


негізінде көтерілген мәселеге сыни көзқарасын

білдіру

74

Айтылым 9.2.4.1 идеялық жағынан ұқсасмәтіндердегі



талдау;

9.2.4.2 шығарманың идеясы мен мазмұнына

байланысты «автордың ойын» бағалау;




беру;

9.2.5.2сөйлеу барысында түрлі стильде берілген



сөйлеу

Оқылым 9.3.1.1перифраз түрінде берілген сұрақ арқылы


9.3.1.2мәтіндегі ақпараттың өзектілігін анықтау,

қорытынды жасау;

9.3.6.1 тақырып бойынша бірнеше мәтінде


беру;

9.3.6.2 мәтінде көтерілген мәселені ғаламдық

мәселелермен байланыстыра отырып сыни

тұрғыда баға беру

Жазылым 9.4.4.1тақырып бойынша мәліметтерді жинақтап,




дереккөздеріне сілтеме көрсетіп жазу;





қолдану;

9.4.5.2тақырып бойынша бас әріппен жазылатын

күрделі,құрама атауларды дұрыс жазу; сөйлем


қолдану

Тілдік

бағдар

9.5.1.4күшейткіш үстеулерді ауызша және жазба


Наурыз

және әлем

халықтары

ның оны

қарсы алу


ері

Б.Ж.Бопай

ұлы «Қазақы

наурызнама

» (үзінді)

Тыңдалым 9.1.4.1орта көлемді прозалық, драмалық және



9.1.4.2 орта көлемді прозалық,драмалық және


көтерілген (тұрмыстық, әлеуметтік, қоғамдық)

мәселені анықтап, өз пікірін білдіру;



9.1.5.2мәтіндегі мақсатты аудиториясы мен

75

автордың негізгі ойы мен көзқарасын анықтау

Айтылым




білу;

9.2.2.2 коммуникативтік жағдаяттарға

байланысты сөйлеу этикеті мен формаларын

дұрыс таңдай білу;




9.2.6.2 кесте, диаграмма, шартты белгілер мен



Оқылым



кейіпкердің іс -әрекетіне немесе лирикалық




мәселені анықта, оқырманға әсерін бағалау;



беру;

9.3.6.2 мәтінде көтерілген мәселені ғаламдық















Тілдік

бағдар



құрастыру

3-тоқсан


ың айтыс

өнері мен

сөз

мәдениеті

Сүйінбай

Аронұлы

«Сүйінбай

мен

Қатағанның






76

айтысы» 9.1.5.1тірек сөздер, автор көзқарасы мен көңіл


9.1.5.2мәтіндегі мақсатты аудиториясы мен


Айтылым 9.2.1.1тұрақты тіркестер мен көркем-

дегіш құралдарды қолданып, ауызша мәтіндер

құрау;

9.2.1.2берілген тақырыпқа сай сөздерді орынды









Оқылым 9.3.1.1перифраз түрінде берілген сұрақ арқылы







анықтау;

9.3.2.2ғылыми стильде (аннотация, пікір, тезис,



анықтап, талдау жасау





ерекшелігін сақтап, шағын мақала,аннотация,







Тілдік

бағдар



жұмыстардаорынды қолдану

Қазақстан-

Байқоңыр-

Ғарыш

Нұртөре

Жүсіп

«Қыран

қазақ»

(деректі

әңгіме)



болжау;






77




білдіру

Айтылым 9.2.4.1 идеялық жағынан ұқсасмәтіндердегі



талдау;






беру;




сөйлеу

Оқылым 9.3.5.1қосымша ақпарат көздерінен алынған





білдіру;



беру;

9.3.6.2мәтінде көтерілген мәселені ғаламдық













қолдану;




қолдану

Тілдік

бағдар



құрастыру

Қазақ

жазуының

М.Жұмабаев

«Түркістан»



78

даму жолы

болжау;







9.1.4.2орта көлемді прозалық, поэзиялық

шығармалардан үзінді тыңдау, көтерілген

(тұрмыстық, әлеуметтік, қоғамдық) мәселені

анықтап, өз пікірін білдіру

Айтылым 9.2.1.1 тұрақты тіркестер мен көркемдегіш





8.2.3.1 ауызша мәтіндер құрауда сөз ішіндегі



9.2.3.2 коммуникативтік жағдаятқа сай сөйлеу


мәнін түсініп, өз ойын жеткізу

Оқылым 8.3.2.1публицистикалық стильдің (мақала,



анықтау;

9.3.2.2ғылыми стильде (аннотация, пікір, тезис,



анықтап, талдау;



беру;







9.4.2.2эссе құрылымы мен дамуын сақтап, мәселе

бойынша ұсынылған шешімнің артықшылығы

мен кемшілік тұстарын салыстыра отырып, өз

ойын дәлелдеп жазу;




ішінде қойылатын тыныс белгілерді орынды;




79

қолдану Тілдік

бағдар

9.5.1.1өздік, өзгелік, ортақ және ырықсыз етістің



4-тоқсан

Жолың

болсын,

жолаушы

М.Мақатаев

«Ертең біз

жол

жүреміз»











білдіру Айтылым 9.2.4.1идеялық жағынан ұқсасмәтіндердегі



талдау;







білу;

9.2.2.2коммуникативтік жағдаяттарға

байланысты сөйлеу этикеті формаларын дұрыс

таңдай білу Оқылым 9.3.1.1перифраз түрінде берілген сұрақ арқылы






9.3.4.2мәтіндердің стилін, жанрлық

ерекшеліктерін салыстырып,талдау жасау Жазылым 9.4.1.1 мәтіндердің жанрлық және стильдік








9.4.4.2тақырып бойынша түрлі стильдегі



80

Тілдік

бағдар




Көшпенділ

ер

мәдениеті.

Қазақтың

халық

күнтізбесі

І.

Есенберлин

«Көшпенді

лер»(үзінді)

Тыңдалым




9.1.3.2әлеуметтік – қоғамдық тақырыптар





9.1.5.2мәтіннің мақсатты аудиториясын,

автордың негізгі ойы мен көзқарасын анықтау Айтылым




беру;




сөйлеу;






салыстырып бағалау Оқылым







мәселені анықтап, оқырманға әсерін бағалау;






білдіру Жазылым









9.4.3.2 жазба жұмыстарында афоризмдерді тиімді

қолданып жазу

81

Тілдік

бағдар




6) 10-сынып:

6-кесте

Тақырыпта

р

Көркем


Коммуника

тивтік

дағдылар


1-тоқсан

Заң –

қоғамның

тірегі

Айбатыр

Сейтақ

«Азат елдің

ар-намысы –

Ата Заң»

Тыңдалым 10.1.4.1 орта көлемді прозалық, поэзиялық



анықтап, өз пікірін білдіру;



білдіру

Айтылым 10.2.3.1коммуникативтік жағдаятқа сай сөйлеу


мәнін түсініп, өз ойын жеткізу;



салыстырып бағалау

Оқылым 10.3.1.1мәтіндегі ақпараттың өзектілігін анықтау,





Жазылым 10.4.3.1 жазба жұмыстарында афоризмдерді

тиімді қолданып жазу;




Тілдік

бағдар

10.5.1.2мекен және мезгіл үстеулерді ауызша


Қазақстан

Республика

сы

ның

Тұңғыш

Президенті

күні –

Тәуелсіз


ың

айбынды

мейрамы

Маралтай

Ыбыраев

«Елбасыма»

Тыңдалым 10.1.1.1тыңдалатын мәтіндегі фразалар мен дәйек



10.1.3.1 әлеуметтік - қоғамдық тақырыптар



Айтылым 10.2.1.1берілген тақырыпқа сайсөздерді орынды




байланысты «автордың ойын» бағалау

Оқылым 10.3.2.1ғылыми стильде (аннотация, пікір, тезис,



82




білдіру




10.4.5.1тақырып бойынша бас әріппен

жазылатын күрделі,құрама атауларды дұрыс

жазу; сөйлем ішінде қойылатын тыныс

белгілерді орынды қолдану

Тілдік

бағдар

10.5.1.2мекен және мезгіл үстеулерді ауызша


2-тоқсан

Жастар

және

бұқаралық

ақпарат

құралдары

Қ.Аманжол

ов «Жас

дәурен»




10.1.5.1 мәтіннің мақсатты аудиториясын,


Айтылым 10.2.2.1коммуникативтік жағдаяттарға


таңдай білу;




сөйлеу






Жазылым 10.4.2.1 эссе құрылымы мен дамуын сақтап,








Тілдік

бағдар





ЭКСПО-

2017 –

Қазақстан

белесі

Н.Ә.Назарба

ев

«Тәуелсіздік

толғауы»




10.1.3.1 әлеуметтік- қоғамдық тақырыптар




83





орынды

Оқылым












Тілдік

бағдар





3-тоқсан

Биотехнол

огия

жаңалықта

ры

Сахиев

Жүніс

«Уақыт

қайтарымы»









10.2.4.1шығарманың идеясы мен мазмұнына












жазылатын күрделі, құрама атауларды дұрыс



Тілдік

бағдар

10.5.1.2 жазба жұмыстарында (шартты,

қарсылықты, мезгіл, себеп, қимылсын, мақсат


құрастыру

Болашақ

энергия

Медеу

Сәрсеке

Тыңдалым 10.1.4.1 орта көлемді прозалық, поэзиялық


84

көздері.

«Жетінші

толқын»





білдіру

Айтылым 10.2.1.1берілген тақырыпқа сайсөздерді орынды





Оқылым 10.3.2.1ғылыми стильде (аннотация, пікір, тезис,






білдіру





10.4.3.1 жазба жұмыстарында афоризмдерді

тиімді қолданып жазу

Тілдік

бағдар




құрастыру

Алаш

идеясы мен

қайраткерл

ері

Ж.Аймауыто

в

«Қартқожа»

Тыңдалым 10.1.4.1орта көлемді прозалық, поэзиялық











салыстырып бағалау

Оқылым 10.3.3.1 прозалық және поэзиялық





білдіру

Жазылым 10.4.1.1 мәтіндердің жанрлық және стильдік





85


белгілерді орынды қолдану Тілдік

бағдар




құрастыру 4-тоқсан

Жаһандық

мәселе:

демографи

я

Абай

Құнанбай

ұлы

«Адамның

кейбір

кездері»




10.1.6.1 тыңдалым атериалдарының мазмұны


білдіру

Айтылым 10.2.4.1шығарманың идеясы мен мазмұнына


10.2.6.1 кесте, диаграмма, шартты белгілер мен


салыстырып бағалау Оқылым 10.3.2.1ғылыми стильде (аннотация, пікір, тезис,






тұрғыда баға беру Жазылым 10.4.1.1мәтіндердің жанрлық және стильдік





дереккөздеріне сілтеме көрсетіп жазу Тілдік

бағдар




құрастыру Роботтар

мен

киборгтар

әлемі

Айзек

Азимов

«Мен -

роботпын»

жинағынан

үзінді

Тыңдалым

10.1.3.1әлеуметтік - қоғамдық тақырыптар





Айтылым







сөйлеу Оқылым




86

ерекшеліктерін салыстырып,талдау жасау Жазылым





10.4.3.1 жазба жұмыстарында афоризмдерді

тиімді қолданып жазу Тілдік

бағдар




құрастыру Қазақстанд

ағы туризм

және

экотуризм

І.Жансүгіров

«Жетісу

суреттері»




10.1.4.1орта көлемді прозалық, поэзиялық



анықтап, өз пікірін білдіру




10.2.3.1коммуникативтік жағдаятқа сай сөйлеу


мәнін түсініп, өз ойын жеткізу Оқылым 10.3.3.1 прозалық және поэзиялық





білдіру Жазылым 10.4.1.1мәтіндердің жанрлық және стильдік


шолу, нұсқаулық жазу

Тілдік

бағдар

10.5.2.1 жазба жұмыстарында (шартты,



құрастыру;




құрастыру

Республикасыspecial-edu.kz/tipprog/up469/ru/3/3.3.pdf · оқушылар түрлі...

Documents