A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

1

ម សននបត ែចកជន៖ ទេទ

ៃថងទ១០ ត ២០១២

ជភ អងេគលស

រកមរបក សទធមនស សមយរបជេលើកទៃមភមយ

រេបៀប រៈចណចទ ១០

ករជយ ឧបតថមភែផនកបេចចកេទស នងករក ងសមតថភព

របយករណរបសអនក យករណពេសសសតព ថ នករណសទធមនស េនកមពជ េ ក សរយ សែបឌ

ឧបសមពនធ

ករវភគែផអកេលើសទឋមនស អពសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនេគលេ ដៃទេទៀត េនរពះ ជ ចរកកមពជ

េសចកតសេងខប

របយករណេនះ រតវបនបញជ នរសប មេសចកតសេរមចចតតេលខ១៨/២៥ ចះៃថងទ២៦ ែខកញញ ឆន ២០១១ របសរកមរបក សទធមនស ៃនអងគករសហរបជជត គជករ យតៃលអពផលបះពលសទឋមនស េ យសមបទនដ េសដឋកចច (ELCs) នងសមបទនដៃទេទៀត នងគេរមងអភវឌ នធៗេនកមពជ (ជទេទ គនយយសេ េលើ “សមបទន ដ” េនកនងរបយករណេនះទងមល លះរ មនករបញជ កេ យែឡក)។ របយករណេនះ មនរតមែតជករវភគ េទេលើសមបទនទកទងនងវសយកស-ឧស ហកមម (មនជ ទ ចករេកស ចករអេព ចករៃម ក នង ចករ ដឡងម) បេ ណ ះេទ បែនតែថមទងជករវភគេទេលើសមបទនែរ េរបងកត នងឧសមន ៃរពេឈើ នងសមបទនសរមប េគលេ េទសចរណ ករអភវឌ នអចលនរទពយ នងគេរមងអភវឌ នរទងរទយធមយចនន មនដចជ ទនប រ អគគសនជេដើម។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

2

អឡងេបសកកមមរបសខញ កលពៃថងទ៧ ែខឧសភ ឆន ២០១២ េ កនយករដឋមរនត បនរបកសពកចចផតចេផតើម របសរ ឋ ភបល ទកទងនងសមបទនដេសដឋកចច រមមនទងកររគបរគងេលើករផអ កករផតលសមបទនដេសដឋកចចថម នងកររតតពនតយេឡើងវញ េលើករអនវតតទកទងនងកចចសនយ នងកតពវកចច មចបបរបសសមបទនកៃនសមបទន ដែដលមនរ ប។ ជបនតបនទ ប េ កនយករដឋមរនត បនរបកសអពកចចផតចេផតើមេធវើបណណ កមមសទឋដ សរមបរបជ ពលរដឋរសេនជតតបនសមបទន។ របយករណេនះ កពចរ ផងែដរពករវវឌ នថមៗទងអសេនះ នងសវះែសវង េដើមបបេងកើតឲយមនទដឋភពវជជមនមយេចញពកចចផតចេផតើមទងេនះ។

របយករណេនះ េធវើករវភគ លពតមនែដលខញ បនទទល ងពេដើមដបងៃន ណតតរបសខញ កនងឆន ២០០៩ រហតមកទលចងែខកកក ឆន ២០១២ បទងរកបខណឌ ចបបជតរគបរគងេលើសទធដធល (ចបប នងេគលនេយបយ េផ ងៗពកពនធនងតបនករពរធមមជត) ករវវឌ នជអនតរជត ទកទងនងកតពវកចចសទធមនស របសកមពជេលើវសយ ដធល នងផលបះពលៃនសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដដៃទេផ ងេទៀតេទេលើករទទលបនសទធមនស ។ ករណ មយចននែដលបនេរជើសសរមងេនកនងរបយករណេនះ ឆលះបញច ងពករបងហ ញទងេនះ។ របយករណេនះ ែផអក េលើទននយ នងពតមនផលវកររបសរ ឋ ភបល ញតតជបគគល នងសកខកមម ែដលបន ក មរយៈបគគល សហគមន នងអងគករមនែមនរ ឋ ភបលជត នងអនតរជត។ របយករណេនះ កបនមកពករសក រ វរជវែដល បនេធវើេឡើង េ យករយលយឧតតមសនងករអងគករសហរបជជតទទលបនទកសទធមនស (OHCHR)េនកមពជ ែដលបននងកពង បនត មឃល េមើល នងេធវើករតសមតេលើបញហ េនះ។ ខញ សមែថលងអណរគណដលករយលយOHCHR េនកមពជ ចេពះ ករជយ ឧបតថមភគរទដមនតៃលកនងបញហ េនះ។ ទនទមនងរគបសកមមភពករងរទងអសរបសខញ មនករសហករព រ ឋ ភបលកត កជករគរកតសគលផងែដរថ ឯក រផលវករែដលរតវករចបចសរមបេធវើករវភគឲយបនេពញ េលញទងរសង មនមនរគបរគនេទ េហើយពតមនេទៀតេ ធ កេនមនភពចេនល ះរបេ ងែដរ។

ចប ងពេពលចបេផតើម គរកតសគលថ កលៈេទសៈរបវតត រសត បទងេគលនេយបយៃនរបបែខមរ រកហម ករបផលចបផល ញ នងករជេនល សរបជជនេចញរគបទកែនលងេនទទងរបេទស ែដលបនបន លទកេ យ សរងគ មសវលរយៈេពលដយរេនកមពជ បននឲយមនករផទះេឡើងនវទនសដធល ែដលរ ឋ ភបលបននងកពងែត រគបរគងេ ះរ យ។ មយងវញេទៀត គរកតសគលែដរថ កមពជ គជរបេទសមយែដលកពងអភវឌ ន ចមន បណងរបថន ផតល ទភពេលើករេរបើរបសដធល នងធនធនធមមជតរបសខលន េដើមបេធវើករអភវឌ ន នងេធវើឲយសមបរ រងេរឿងែថមេទៀត។ បែនតេទះជយង កេ យ ខញ យលេឃើញថសមបទនដ គរែតរតវបនផតល នងរគបរគងកនង រកបខណឌ ចបប នងេគលនេយបយមយរងម បទងករពចរ រតមរតវចេពះ នងករពេរគះេយបលជមយ អនកទង យែដលនងរងផលបះពល នងគតគពករេរបើរបសធនធនធមមជត របកបេ យចរភព។

ភគេរចើនៃនបញហ របឈមែដលខញ សគលេឃើញែដលមនេនកនងរបយករណេនះ (ដចែដលបនវភគកនងែផនក ទ V ដលែផនកទ VIII) េកើតេចញពករខកខនកនងករអនវតតរកបខណឌ គតយតតកនងរសក េនះគចបប េគលនេយបយ នង បទ ឋ នគតយតត ែដលរ ឋ ភបលខលនឯងផទ លបនបេងកើតេឡើង (ដចបនពនយលកនងែផនកទ III)។ ករផតល នងករ រគបរគងសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដដៃទេទៀតេនះ កមពជរងេរគះេ យករខវះតមល ភព នងករេគរពខជ ប ខជនចេពះចបបែដលមនរ ប។ ភគេរចើនេលើសលបៃនរកបខណឌ ចបបពកពនធនងបញហ ទងេនះ រតវបនេរៀបច ក ែតងបនលអេនេលើរក ស បែនតបញហ គេនរតងករអនវតតចបបជកែសតង។

មយងវញេទៀត បញហ រក យ លមយេទៀត ែដលខញ បនជបរបទះេនះ គលទធភពមនេសមើគន កនងទទលបន ពតមន ែដលជចែណកេធវើឲយមនស ចននភគតចែតបេ ណ ះ ែដលទទលអតថរបេយជនពសមបទនេនះ កដចជករ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

3

រក យៃនជេមល ះទកទងនងដធលែដល ចនឲយមនអសថរភព។ រ ឋ ភបល គរមនភពមងមត នងមនតមល ភព កនងករផតល នងករ មឃល េមើលសមបទនដ (សមេមើលែផនកទ II នងទ VI) ជពេសសេនេពលេធវើករចរចរគន ឈន េទករចះកចចរពមេរព ងសមបទនជមយរកមហនជត នងរកមហនបរេទស េជៀស ងទនសផលរបេយជន េហើយ រតវ កឲយរកមហនសមបទនទងអស ទទលខសរតវកនងកររតតពនតយសកមមភព នងេ ះរ យទនសដធលរបស ខលន។ ករគម នតមល ភពកនងបញហ ទងេនះ បនបេងកើតឲយមនករមនទលសង យពអេពើពករលយ េន ម ថ បនរដឋ រគប ជនថន ក េហើយបនេធវើឲយរបជពលរដឋកមពជជេរចើន មនករ កអនរសពនចតត។ េទះជដេណើ រទស នៈកចចមកកន របេទសកមពជចប ងពឆន ២០០៩ រហតមក ខញ បនទទលកចចសហករកនងករមតមយលអ ពស ករ ឋ ភបល កនង វសយជេរចើនៃន ណតតរបសខញ កត ខញ េនមនករពបកកនងករទទលបនពតមនចបចផលវករ នងករទនកទនង ជមយរកមហននន ែដលកនកបសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដៃទេទៀត។ កងវះករទទលបនពតមន សខនៗ េនះ បនេធវើឲយមនករពបកជខល ងកនងករសរេសររបយករណទលទ យមយអពបញហ ទងេនះ។

ទនទមេពលែដលទផ កមពជកពងេងើបេឡើង នភយ កកពងេកើតមនដលកតតសពទេលើឆកអនតរជតសរមប ករវនេយគ ែដលមនមនភពរបកដរបជកនងវសយដធល នងវសយេផ ងេទៀតជទេទ។ បរយកសបចចបបននៃនករ អភវឌ ន បនបងហ ញឲយេឃើញពតមល ភពភព េនមនករមតទប នងលទធភពមនេសមើគន កនងទទលបនពតមន ករ ពេរគះេយបល នងកររមបញជ លអនកពកពនធមនបនរគបរគន េហើយេបើ មករយលេឃើញខញ គមនមនចរភពេនះ េទ េហើយ ទនងជនងបងកឧបសគគែថមេទៀតដលកេណើ នេសដឋកចចជត។ ជករពត ស ករណសមបទនដខលះ ទនង ជមនផលបះពលវជជមនសរមបរបជជនកមពជ កនងលកខខណឌ ៃនករបេងកើតករងរ ករបេងកើនេសដឋកចចមល ឋ ន ករ បេងកើតចណលដលេស ហរញញ វតថ ធរណៈ នង កររមចែណកទេទដលករអភវឌ នជត។ េទះជយង ក េ យ ករខចខតេទេលើមនស េ យ រសមបទន ភគេរចើនមនករមតខពស េហើយសទធមនស គរែតជេបះដងៃន អភរកមឈនេទករផតល នងកររគបរគងដសមបទន េដើមបឲយសមបទនទងេនះ ផតលផលវជជមន។ មនករចងរកង ឯក រយងមតចតអពកររេ ភសទធមនស ដធងនធងរ នងដរក ល លពកពនឋនងសមបទនដ ែដលរតវករឲយមន ករេឆលើយតបេ យករេ ះរ យែកតរមវេឡើងវញ។ ករេចទរបកនសកមមជនដធល នងអនកករពរសទធមនស គជ កងវលដធមយ េ យ រេសរភពកនងករបេញចញមត នងេសរភពកនងកររបជ មន រៈសខនខល ង សសរមប សងគមមយែដលមនដេណើ រករលទធរបជធបេតយយបនលអ។

មយងវញេទៀត េនទទងករវភគរបសខញ ទងមល ខញ បនខតខែសវងយលឲយបនេពញេលញអពសមបទនដជ េរចើនែដលរ ឋ ភបលបនផតល។ ជទេទ មនមនភពចបស សេទ អពវ លភពៃនផលរបេយជនពតរបកដ ែដលរបជជនកមពជទទលបនពសមបទនដទងេនះ េហើយខញ មនកងវលថ េទះបជមនករសនយរបសរ ឋ ភបល កនងកររបយទធរបឆងនងអេពើពករលយកតកមនសមបទនកជេរចើនរបតបតតករេ យភព កកបង។ អតថរបេយជន ពសមបទនដ របសនជមនែមន គរែតបងហ ញឲយេឃើញអពបរមណរបស នងេធវើឲយេគបនេមើលេឃើញចបសផង េហើយរបសនជ គម នភសត ងអពអតថរបេយជនេទេនះ េគលនេយបយ នងករអនវតតជវញករផតលសមបទនដ េនះ គរែតេធវើករែកសរមលេឡើងវញ។ ផលបះពលៃនសមបទនដ គរែតបនេធវើករវភគអពផលវបករយៈេពលខល នងរយៈេពលែវងរបស េហើយជករពត សគ អតថរបេយជនគរែតមនពតរបកដ នងមនេរចើនជងភពបតបង សរមបមនស ភគេរចើន េដើមប ចចតទកថមន រៈរបេយជនេទបន។ ខញ យលេឃើញថ ករអភវឌ នដធល នង ធនធនធមមជតេនកមពជ ចនងមនផលបះពលវជជមនេទេលើជវតរសេនរបសរបជជនកមពជរគបរប របសនជ រតវបនេធវើេ យសមធម នងរបកបេ យនរនតរភព នងសថតកនងរកបខណឌ ៃនកតពវកចចសទធមនស របសរ ឋ ភបល េហើយសថតកនង ម រត ថ បន ែដលខញ បងហ ញរបយករណេនះ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

4

មតក

កថខណឌ ទពរ

I. េសចកតេផតើម នង វ លភព............................................................. ១-៥ ៩

II. ករ មឃល េមើលសមបទនដេនកនងអឡងេពលពរទសវត រចងេរកយ.... ៦-១៣ ១០

III. រកបខណឌ ជត – ចបប នងនតវធេផ ងៗ ........................................... ១៤-៦៥ ១៣

ក. កររគបរគងដធល៖ ករេធវើច តថន កដធល នងករេធវើអនបេយគដ ធរណៈ របសរដឋ............................................................................................... ១៥-១៩ ១៣

ខ. ចបប នងបទបបញញតតែដលរគបរគងេលើសមបទនដ..................................... ២០-២៥ ១៥

គ. បចចបបននភពៃននតវធផតលសមបទនដ – តនទរបសតអងគរដឋ...................... ២៦-៣៤ ១៧

ឃ. អនតរកមមជមយចបប នងបទបបញញតតដៃទេទៀតែដលរគបរគបេលើសមបទនដ... ៣៥-៤៨ ២២

ង. កមមសទធដធល នងសទធេភគៈ..................................................................... ៤៩-៥១ ២៩

ច. សទធេលើដធលរបសជនជតេដើមភគតច....................................................... ៥២-៥៤ ៣១

ឆ. ករពនតយេមើលរតសៗេលើយនតករេ ះរ យទនសដធលែដលមនរ ប...... ៥៥-៥៩ ៣២

ជ. ករែរបរបលថមៗ ៃនចបប នងេគលនេយបយ......................................... ៦០-៦៣ ៣៤

ឈ. េសចកតរពងចបប នងបទបបញញតតែដលកពងរងចករអនមត........................ ៦៤-៦៥ ៣៥

IV. រកបខណឌ ចបបអនតរជត................................................................... ៦៦-៨០ ៣៦

ក. ករវវឌ នេនកនងរបពនឋចបបសទឋមនស អនតរជតទកទងនង

កតពវកចចសទធមនស របសកមពជ............................................................ ៦៦-៧២ ៣៦

ខ. ករវវឌ នជអនតរជតទកទងនងករទទលខសរតវខងសទធមនស របស

សហរគសពណជជកមម........................................................................... ៧៣-៧៦ ៣៩

គ. បទ ឋ នអនតរជត សរមបករបងក រ នងករេ ះរ យផលបះពល

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

5

សទធមនស .......................................................................................... ៧៧-៨០ ៤១ V. ទដឋភពទេទៃនសមបទនដេសដឋកចច (ELC) នងសមបទនដៃទេទៀត េនកមពជ...................................................................................... ៨១-៩៥ ៤៣

ក. ចននផលវករៃនសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដដៃទេទៀត

ែដលបនផតល (ទដឋភពទេទ)................................................................. ៨១-៨៦ ៤៣

ខ. លទធភពទទលបនពតមន នងឯក រ................................................... ៨៧-៩២ ៤៦

គ. ចននសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដេផ ងៗេទៀតែដលបនផតល

េនកនងតបនករពរ នងេនេលើដរបសជនជតេដើមភគតច......................... ៩៣-៩៥ ៥០

VI. ចបប នងករអនវតតជកែសតង៖ សមបទនដ នងករអនវតត ម លកខខណឌ តរមវៃនចបប នងនតវធ..................................................... ៩៦-១២៦ ៥១

ក. ទហៃផទដសមបទន នងកមមសទធ................................................................ ៩៧-១០០ ៥២

ខ. ករពនតយេមើលេឡើងវញ ករ ម នរតតពនតយ នង ករលបេចល

សមបទនដ.......................................................................................... ១០១-១០៥ ៥៤

គ. ករអនវតតនរសប មរកបខណឌ ៃនករអភរក ចេពះតបនករពរ

នងៃរពេឈើ.......................................................................................... ១០៦-១១៣ ៥៦

ឃ. ករពេរគះេយបលជ ធរណៈ នងករ យតៃលេហតបះពលបរ ថ ន

នងសងគម............................................................................................. ១១៤-១១៧ ៥៨

ង. ករអនវតត មរកបខណឌ ករពរ មផលវចបបសរមបដធលរបស

ជនជតេដើមភគតច.............................................................................. ១១៨-១២៦ ៥៩

VII. ផលរបេយជន នងផលបះពលអវជជមនៃនសមបទនដនន................ ១២៧-១៧៦ ៦២

ក. ផលបះពលទេទេលើសទធមនស ............................................................. ១២៩ ៦៣

ខ. បញហ អសថរភព នងកររគបរគងទនេខ យ................................................ ១៣០-១៣៧ ៦៤

គ. ករបេណត ញេចញេ យបពន នងករផល សបតរទលេនថម............................. ១៣៨-១៤៥ ៦៦

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

6

ឃ. ករបផល ញបរ ថ ន នងផលបះពលេលើេលើជវភពរសេន........................... ១៤៦-១៥៣ ៧១

ង. បញហ ជវញលទធភពទទលបនទក អ តេរបើរបស....................................... ១៥៤-១៥៧ ៧៣

ច. កងវលទកទងនងសនតសខៈ ករ កពរងយកងកមល ងរប ប វធរបសរដឋ

នងបគគលកសនតសខឯកជន........................................................................ ១៥៨-១៦១ ៧៤

ឆ. ផលបះពលេលើជនជតេដើមភគតច........................................................ ១៦២-១៦៤ ៧៥

ជ. ផលបះពលេលើតបនែដលមន រៈសខនខងែផនកវបបធម នង

ខងករេគរពបជ.................................................................................. ១៦៥-១៦៧ ៧៦

ឈ. ផលបះពលេលើរសត នងេកមងរស............................................................... ១៦៨-១៧៣ ៧៧

ញ. ផលបះពលេលើកមរ............................................................................. ១៧៤-១៧៦ ៨០

VIII. លទធភពទទលបនដេ ះរ យរបកបេ យរបសទធភព................... ១៧៧-១៩៥ ៨១

ក. ភពមន នងលទធភពេរបើរបសៃនយនតករេរករបពនធត ករ

ែដលមនរ ប..................................................................................... ១៧៧-១៨០ ៨១

ខ. ករេរបើរបសរបពនធត ករ នងករេចទរបកនបទរពហមទណឌ ចេពះ បគគលែដលបតងត ទមទរដរបសខលន នងសកមមជនខងដធល......................... ១៨១-១៨៤ ៨២

គ. បរយកសសរមបសងគមសវល នងសកមមភពរបសសហគមន.................... ១៨៥-១៨៧ ៨៤

ឃ. យនតករេ ះរ យវ ទករមតរបតបតតករ................................................. ១៨៨-១៩០ ៨៥

ង. ភពមន នងលទឋភពេទេរបើរបស យនតករេ ះរ យ

វ ទករមតអនតរជត................................................................................. ១៩១-១៩៥ ៨៦

IX. េសចកតសនន ឋ ន នងអន សន........................................................ ១៩៦-២៤២ ៨៩

ក. ករទទលបនពតមន នងតមល ភព......................................................... ២០១-២០៥ ៩១

ខ. ករផតលសមបទនដ - ករពេរគះេយបល នងកររតតពនតយ....................... ២០៦-២១១ ៩២

គ. ករផតលសមបទនដ - ករករពរបរ ថ ន នងសងគម.................................... ២១២-២១៦ ៩៣

ឃ. សកមមភពៃនសមបទនដ........................................................................ ២១៧-២២៤ ៩៣

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

7

ង. ករឃល េមើល កររ វរជវ នងករវភគ................................................... ២២៥-២៣១ ៩៥

ច. ករេ ះរ យទនស........................................................................... ២៣២-២៣៥ ៩៥

ឆ. ករពនតយេឡើងវញេ យ ថ បនសទធមនស នន នង

យនតករបណត ងអនតរជតេផ ងៗ............................................................... ២៣៦-២៣៩ ៩៦

ជ. ករតសមតេលើសទធដធល នងករអបរ......................................................... ២៤០-២៤២ ៩៧

ឧបសមពនឋ៖

I. សមបទនដែដលរតវបនផតលេនកនងតបនករពរធមមជតែដលបនបេងកើតេឡើងេ យ រពះ ជរកតយ (ចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣)................................................................. ៩៨

II. សមបទនដែដលរតវបនផតលេនកនងតបន ែដលមនសហគមនជនជតេដើមភគតចរសេន នង/ឬ េរបើរបសជរបៃពណ.............................................................................................. ១៤១

III. រកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប (Union Development Group Co., Ltd)

ឧទយនជតបទម គរ េខតត េកះកង............................................................................... ១៧០

IV. រកមហន ជងហ ងរ េខមប ខអលលធឌ (Jing Zhong Ri) សមបទនដេសដឋកចចេនេលើដ

ជនជតេដើមភគតចទពន កនងរសកលផត េខតតរតនៈគរ....................................................... ១៧៨

V. ែផនទៃនដសមបទនែដលមនទ ងជបៗ គន ឬ ែកបរៗគន .................................................... ១៨២

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

8

I. េសចកតេផតើម នង វ លភព

១. របយករណេនះ រតវបនបញជ នរសប មេសចកតសេរចចតតេលខ១៨/២៥ ចះៃថងទ២៦ ែខកញញ ឆន ២០១១ របសរកមរបក សទធមនស អងគករសហរបជជត គជករ យតៃលអពផលបះពលសទឋមនស េ យសមបទនដ េសដឋកចច (ELCs) នងសមបទនដដៃទេទៀត នងគេរមងអភវឌ នធៗេនកមពជ (ជទេទគ នយយសេ េលើ “សមបទនដ” េនកនងរបយករណេនះទងមល លះរ មនករបញជ កេ យែឡក)។ របយករណេនះ មនរតមែតជ ករវភគេទេលើសមបទនទកទងនងវសយកស-ឧស ហកមម (មនជ ទ ចករេកស ចករអេព ចករៃម ក នង ចករដឡងម) បេ ណ ះេទ បែនតែថមទងជករវភគេទេលើ សមបទនែរ េរបងកត នងឧសមន ៃរពេឈើ នងសមបទន សរមបេគលេ េទសចរណ ករអភវឌ ន អចលនរទពយ នងគេរមងអភវឌ នរទងរទយធមយចនន មនដចជ ទនប រអគគសន ជេដើម។

២. ចប ងពេពលខញ ចលកនមខតែណងជអនក យករណពេសសកនងឆន ២០០៩ មក ខញបនទទលពតមនជ ហរែហរអពបញហ សទធមនស ទកទងនងសមបទនដ បទងករបេណត ញេចញេ យបពន ករ ងទលេនថម នងករ ផល សបតរទលេនគម នែផនករចបស ស ករបផល ញបរ ថ ន នងករេធវើ ជវកមមធនធនធមមជត ែដលគម ននរនតរភព នងករគ មកែហងដលករចញច មជវតរបសជនជតេដើមភគតច របៃពណ នងវបបធម កនងចេ មបញហ ជេរចើន េទៀត។ ចននករណបណត ងមនករេកើនេឡើងែដលខញ បនដងផងែដរ ែដលកនងេនះ មនបគគល នងសហគមនជេរចើន កពងែតេធវើករទមទរសទធេលើដធលរបសខលន សកមមជនដធល នងអនកករពរ សទធមនស ដៃទេទៀត រតវបនេគយយរខន គរមមកែហង ឬ កេទសរពហមទណឌ េ យ រែតពកេគេធវើករ ត ចេពះករផតល នងកររគបរគងសមបទនដ េសដឋកចច នងសមបទនដដៃទេទៀត។ ខញ បន មឃល េមើលបញហ ទងេនះេពញ ណតតករងររបសខញ នងបនមន ឳកសជបេ យផទ លជមយរបជពលរដឋទង យែដលរងករបះពល ឬ អនកបនដងឮអព សមបទនដទងេនះ េន អឡងេពលបេពញេបសកកមមចននរបពរេលើករបសខញ មកកនរបេទសកមពជ។ ខញ បនេលើកេឡើងអពបញហ ទងេនះេន រគបរបយករណរបសខញ កជនរកមរបក សទធមនស របសអងគករសហរបជជត េនកនងលខតរបសខញ េផញើជន ជ រ ឋ ភបលកមពជ នងកនងកចចសនទនរបសខញ ជមយត ងននរបសរ ឋ ភបល េនអឡងេពលបេពញេបសកកមម របសខញ មកកនរបេទសកមពជ។

៣. េ យ រភពធងនធងរ នងភពរសចរ វៃនបញហ របឈមេនះ នងករងរដេរចើនែដលបពវ ធកររបសខញបន េធវើេលើបញហ សមបទនដេសដឋកចច ខញ បនេផត តេនកនងដេណើ រទស នកចចរបសខញ មកកនរបេទសកមពជ កនង ែខឧសភ ឆន ២០១២ េលើសមបទនដ នងបងហ ញរបយករណេនះជនរកមរបក សទធមនស ជឧបសមពនធៃនរបយករណេគល របសខញ សរមបឆន ២០១១-២០១២ ែដលបនេផត តេលើកែណទរមងរបពនធេបះេឆន ត។ េគលបណងគ េដើមបពនតយ េមើល ថ នករណវវតតនថមៗអពបញហ របឈមខងសទធមនស ែដលេកើតេចញពសមបទនដ េនចេពះមខសនទះៃនករ េកើនេឡើងយងឆបរហសៃនចននសមបទនដ ែដលបនផតលឲយរកមហនជត នងរកមហនបរេទស នងផលបះពល អវជជមនធងនធងររបសសមបទនដទងេនះដលជវភពរសេនរបសរបជពលរដឋកមពជ។ ដេចនះ របយករណេនះ ដក រសងផងែដរ ពរបយករណចននពរសតពសមបទនដ ែដលបពវ ធកររបសខញ ពររប គត ងពេសសៃនេ កអគគ េលខធករអងគករសហរបជជត (SRSG) ទទលបនទកសទធមនស េនកមពជ បនេធវើនេពលកនលងមកេនកនងឆន ២០០៤ នងឆន ២០០៧។ េទះជយង កេ យ េ យ ររបយករណកនលងមក បនេផត តជចមបងេលើ សមបទនដសរមបេគលេ កសកមម ដេចនះរបយករណេនះរបសខញ រគបដណត បេលើបញហ សទធមនស ទេទទកទង នងសមបទនដសរមបេគលេ កសកមម កដចជរបេភទដៃទេទៀតៃនសមបទន េហើយកនងេនះមនបញហ ខលះគជបញហ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

9

ថម។ ខញ សមេ របយករណនមយៗ ៃនរបយករណទងពរកនលងមកេនះ ថជ “របយករណត ងពេសសឆន ២០០៤” នង “របយករណត ងពេសស ឆន ២០០៧” េនកនងរបយករណេនះទងមល។ របយករណេនះ មនបញជ ល ករវភគអពផលបះពលទេទេលើសទធមនស េ យ រែតករផតល នងកររគបរគងសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដដៃទេទៀត ទងេនតបនទរបជជន នង េនតបនជនបទ។ េទះជយង កេ យ ពេរពះែតកងវល អពករបផល ញធនធនធមមជតេនកមពជ េនែតមនជបនត ខញ បនសេរមចេផត តករយកចតតទក កជពេសស េលើ សមបទនដេនកនងតបនករពរធមមជត េនកនងរបយករណេនះ (សមេមើលឧបសមពនធទ I សតពបញជ សមបទនដ ែដល បនផតលេនកនងតបនករពរធមមជត)។

៤. កនងដេណើ រេបសកមមេនកនងែខឧសភ ឆន ២០១២ ខញ បនេធវើទស នកចចេទកនេខតតរតនគរ សទងែរតង នង េខតត រកេចះ កដចជេន ជធនភនេពញ។ េនកនងេខតតនមយៗ ខញ បនជបជមយសហគមនមយចននែដលរងផលបះពល ពសមបទនដ កដចជជបជមយ ជញ ធរេខតត។ ខញ បនពយយមទកទងជមយរកមហនេផ ងៗ ែដលរតវបនរ ឋ ភបលផតលសមបទនពកពនធឲយ េហើយខញ នងខតខរបងែរបងតេទេទៀត េដើមបរបរសយទកទងជមយរកមហនទង េនះ ែដលពកេគគជតអងគសខនកនងកររបតបតតករសមបទនដ នងជតអងគសខនែដលទទលផលរបេយជនពសមប ទនដទងេនះ។ ខញ កបនជបផងែដរជមយត ងសងគមសវលជេរចើន ជបជមយរកសងបរ ថ ន រកសងេរៀបច ែដនដ នគរបនយកមម នងសណង ត ងទត នងអនកផតលជនយ នងរកមអងគករសហរបជជតរបចកមពជ។ ខញ មន ករេ ក ត យ ែដលខញ មនបនជបជមយរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ ជពេសស ពេរពះែតរកសងេនះ គជអងគភពមយរបសរ ឋ ភបល ែដលពកពនធខល ងជងេគកនងវសយសមបទនដេនះ។ ពតមនបែនថមមយចនន រតវ បនផតលឲយេ យរកសង បរ ថ ន នងរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង។

៥. អឡងេបសកកមមថមៗបផតរបសខញ កលពៃថងទ៧ ែខឧសភ ឆន ២០១២ េ កនយករដឋមរនត បនរបកសព កចចផតចេផតើមរបសរ ឋ ភបលទកទងនងសមបទនដេសដឋកចច រមមនទងកររគបរគងេលើករផអ កករផតលសមបទនដ េសដឋកចចថម នងកររតតពនតយេឡើងវញេលើករអនវតតទកទងនងកចចសនយ នងកតពវកចច មចបបរបសសមបទនកៃន សមបទនដែដលមនរ ប។ ជបនតបនទ ប េ កនយករដឋមរនត បនរបកសអពកចចផតចេផតើមេធវើបណណ កមមសទឋដ សរមបរបជពលរដឋរសេនកនងតបនដសមបទន។ របយករណេនះកេធវើករពចរ ផងែដរពករវវឌ នថមៗ ទង អសេនះ នងសវះែសវងេដើមបបេងកើតឲយមនទដឋភពវជជមនមយេចញពកចចផតចេផតើមទងនះ។ របយករណេនះ េធវើករ វភគេលើ លពតមនែដលខញបនទទល ងពេដើមដបងៃន ណតតរបសខញ កនងឆន ២០០៩ រហតមកទលចងែខកកក ឆន ២០១២ បទងរកបខណឌ ចបបជតរគបរគងេលើសទធដធល (ចបប នងេគលនេយបយេផ ងៗពកពនធនងតបន ករពរធមមជត) ករវវឌ នជអនតរជតទកទងនងកតពវកចចសទធមនស របសកមពជេលើវសយដធល នងផលបះពលៃន សមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដដៃទេផ ងេទៀតេទេលើករទទលបនសទធមនស ។ ករណមយចននែដលបនេរជើសសរមង េនកនងរបយករណេនះឆលះបញច ងពករបងហ ញជនទងេនះ។ របយករណេនះែផអកេលើទននយ នង ពតមនផលវកររបសរ ឋ ភបល ញតតជបគគល នងសកខកមមែដលបន ក មរយៈបគគល សហគមន នងអងគករមនែមន រ ឋ ភបលជត នង អនតរជតផងែដរ។ របយករណេនះ កបនមកពករសក រ វរជវែដលបនេធវើេឡើងេ យ ករយលយឧតតមសនងករអងគករសហរបជជតទទលបនទកសទធមនស (OHCHR) េនកមពជ ែដលបននងកពងបនត មឃល េមើល នងេធវើករតសមតេលើបញហ េនះ។ ខញ សមែថលងអណរគណដលករយលយ OHCHR េនកមពជ ចេពះ

ករជយ ឧបតថមភគរទដ មនតៃលេនះ។ ទនទមនងរគបសកមមភពករងរទងអសរបសខញមនករសហករពរ ឋ ភបលកត កជករគរកតសគលផងែដរថ ឯក រផលវករែដលរតវករចបចសរមបករវភគឲយបនេពញេលញទងរសង មន មនរគបរគនេទ េហើយពតមនេទៀតេ ធកេនមនភពចេនល ះរបេ ងែដរ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

10

II. ករ មឃល េមើលសមបទនដ េនកនងអឡងេពលពរទសវត រចងេរកយ

៦. សមបទនដ គជកចចសនយមយេធវើេឡើងរ ងរ ឋ ភបល នងតអងគមយេទៀត ែដលផតលឲយតអងគេនះនវសទធ ជក កកនងកររគបរគងៃផទដមយកែនលង ែដលមនកណតរយៈេពល សថតកនងកមមវតថៃនកចចរពមេរព ង ែដលកណតព សកមមភពែដលរតវេធវើេនេលើៃផទដេនះ។ ឧទហរណ សមបទនកមយរប ចនងរតវបនផតលសទធពេសសកនងករ រគបរគង ករ ដះ នងរបមលផលេលើៃផទដេនះ។ េទះបជសមបទនដ ជេរឿយៗ រតវបនផតលសរមបរយៈេពល មយែវង េហើយសមបទនក ចរតវបនផតលសទធពេសសកនងករេរបើរបសៃផទដេនះកត កសមបទនក មនរតវបនផតលឲយ នវសទធកមមសទឋទងរសងែដរ េហើយដេនះេទៀតេ ធ កេនែតជដរបសរដឋដែដល។ កងវលអពផលបះពលៃន សមបទនដ ចបេផតើមេកើតមនេឡើង ងពទសវត រ ឆន ១៩៩០ េនេពលែដលអងគករសទធមនស ននបនចបេផតើម ទទលពកយបណត ងអពកររេ ភសទធមនស េនតបនដសមបទន។ ផលបះពលេទេលើសទធមនស េ យ រ សមបទនដសរមបេគលេ កស-ឧស ហកមម គជកមមវតថៃនករសក រ វរជវ េ យករយលយឧតតមសនងករ អងគករសហរបជជតទទលបនទកសទធមនស នងជកមមវតថៃនរបយករណេផ ងៗេទៀតរបសបពវ ធកររបសខញ មយ ចនន ែដលជត ងពេសសរបសអគគេលខធករអងគករ សហរបជជតទទលបនទកសទធមនស របចកមពជ

1 នងដច បនកតសគល របយករណេនះ មនេគលបណងយកករវភគេចញពរបយករណមនៗរបសបពវ ធកររបសខញ មកពចរ ផងែដរ ។

៧. ត ងពេសស ដបងេគបផត គេ ក ៃមឃល ឃប បនេទទស នដសមបទនមយកែនលងកនងែខ មក ឆន ១៩៩៦ កនងេខតតរតនគរ នងបនសែដងកងវលអពផលបះពលៃនសមបទនដកសកមមេទេលើ សទធមនស នងករ ចញច មជវតរបសសហគមនមល ឋ ន។ េនកនងរបយករណបនតបនទ បរបសេ ក កជនគណៈកមមករសទធមនស (ជ េឈម ះែដលេគេ នេពលេនះ) េ កបនផតលអន សនថ “បណត ងរបសអនកភមអពករមនបនពេរគះេយបល ករេរបើឆម រប ប វធ ករឲយចះហតថេលខេលើកចចសនយែដលមនមនករពនយលរបប ករបញសមល បេគរកប ែដល េដើរចលកនងតបនដសមបទន នងករភយខល ចមនេរគះថន ក ដល យជវតរបសអនកភម នង សវតថភពៃនទកែនលងកប

កសពជរបៃពណ លេ ម សរមបសតវពហណៈ នងដកសកមម គរែតរតវបនេ ះរ យ េ យមនរតវអស

បនល យេពលេវ នងរបកបេ យភពរតមរតវ នងយតតធម េហើយនងអនេ ម មចបប។”2

៨. បពវ ធកររបសេ ក ៃមឃល ឃប គេ ក ថមស មបក បនបនតពនតយេមើលេលើផលបះពលសទធជន ជតេដើមភគតច េ យ រសមបទនដកសកមម នងសមបទនៃរពេឈើ េហើយេ កបនេសនើយងទទចដលរ ឋ ភបល ែដលសេណើ មយកនងចេ មសេណើ ដៃទេទៀត គសមឲយទទល គ លជផលវករនវសទធរបសពកេគ កនងករេរបើរបសដ ៃរពេឈើ នងធនធនធមមជតដៃទេទៀត នងអតតសញញ ណវបបធម នងរេបៀបរបបរសេនេផ ងពេគ នងែដលមនែតមយ របសពកេគ កដចជតនទរបសជនជតេដើមភគតចកនងកររគបរគង នងករអភរក ៃរពេឈើ នងជវចរមះ។ េ ក បនផតលអន សនថ “ភម ដធល នងៃរពេឈើែដលជនជតេដើមភគតច ែដលបននងកពងេរបើរបស រតវមនករ កណតឲយបនចបស ស េហើយរតវរក ទក េ យមនគរផតលសមបទនលកខណៈពណជជកមម មយ ទងេន េពលបចចបបនន ទងេទៃថងអនគត ឬ ករេរបើរបស មយែដលមនចរតលកខណៈរសេដៀងគន េនះ។ គេរមងៃរពេឈើ សហគមនមល ឋ ន គរែតរតវបនទទល គ ល នងគរទ។ គេរមង ធរណៈ នងគេរមងឯកជននន ចនងេធវើ

1

សរមបទដឋភពទេទៃនសមបទនដ សមេមើលរបយករណត ងពេសស ឆន ២០០៤ ទពរ ១០-១៤ ។ ២ ឯក រអងគករសហរបជជត េលខ E/CN.4/1996/93 ចះៃថងទ ២៦ ែខកមភ: ឆន ១៩៩៦ កថខណឌ ទ ៨៤ ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

11

េទបន បនទ បពមនករពេរគះេយបលរតមរតវជមយរបជពលរដឋែដលរងផលបះពល នងបនទ បពបនសក យ

តៃលអពផលបះពលសងគម បរ ថ ន នងវបបធមរចេហើយ។3 កលេនះ រកបខណឌ ចបបសរមបករផតល នងករ អភវឌ នសមបទនដកសកមមេនមនករមតបផត នងមនតចតចេនេឡើយ កនងទរមងជបទបញជ សរមបរបេភទ

សមបទនដទងេនះ។4 ករណេនះមនករផល សបតរ កនងឆន ២០០១ េនេពលែដលចបបភមបលថម កណតអពលកខខណឌ ជមល ឋ ន សរមបករផតលនវអវែដលបចចបបននេនះេ ថសមបទនដេសដឋកចច (ឬ ELCs) ជករេធវើសមបទនសរមប

េគលេ កស-ឧស ហកមម។5 បទបបញញតតអពសមបទនដកនងចបបភមបល ឆន ២០០១ ែដលេរកយមក រតវបនែចង

លអតេ យអនរកតយមយែដលនយយែតអពសមបទនដេសដឋកចច ។6

៩. គតរតមទសវត រ ឆន ២០០០ បពវ ធកររបសេ ក ថមស មបក គេ ក ភថរ លយែរបកត បនសក សជេរមអពផលបះពលៃនរបពនធសមបទនដេសដឋកចច េ យែផអកេលើទស នៈទនខងសទធមនស ែដលជរបធនបទ ៃនរបយករណ ឆន ២០០៤។ របយករណេនះ បនបរយយលអតអព ករអនវតតបចចបបនន នងជរបវតត រសតៃន ករផតលសមបទនដេសដឋកចច បទងករបេងកើតេឡើង ងពដបងៃនរបពនធសមបទន នងបនេផត តករយកចតតទក ក េលើសទធមនស នងករចញច មជវតរបសសហគមនមល ឋ ន។ េគលបណងៃនរបយករណេនះ គជយ ធរណជន ទេទឲយបនយលដងអពបញហ េផ ងៗ នងេដើមបជយ ឲយមនករែកែរបដល េគលនេយបយ នង ករអនវតត េដើមបជយ ដលរបជពលរដឋរករកកមពជ នងមនស ជននេរកយ។ េ ក ភថរ លយែរបកត បនសែដងករភញ កេផអើលជខល ង េពលបនេឃើញ ថ នភពែបបេនះ នងបនេធវើករ យតៃមលថ “េគលនេយបយេនះខស... ករផតលសទធឲយេទ រកមហននវសទធេលើដធល ែដលមនលកខណៈរសេដៀងគន បផតេទនងសទធកមមសទធ នងមនគតគទលែតេ ះ ឬ គតគ តចតចដលសខមលភពរបសរបជពលរដឋ េហើយរកមហនទងេនះរមចែណកតចតចបផតដលចណលថវកជត... េគលនេយបយទងេនះ មនរតមែតមនជយ កតបនថយភពរករកបេ ណ ះេទ បែនតែថមទងបនបេ ត យឲយមនករ

បនតបលនយកធនធនធមមជតរបសខលនេទៀតផង។”7 េ កបនអពវនវសមឲយ តរត ងទងរសង នវពតមនទង យ ែដលទកទងនងសមបទនដទងអសេនកមពជ បទងសមបទនដេសដឋកចចផងែដរ។

១០. េរកយមកេទៀត េ យ រែតផលបះពលៃនសមបទនដេសដឋកចច នងកររេ ភសទធមនស ជយថេហត បនបនតបះពលដលសហគមនជេរចើនេទៀត េទើបបពវ ធកររបសេ ក េ ក ភថរ លយែរបកត គេ ក យស គ យ បនបនតេធវើករពនតយបញហ េនះតេទេទៀត េ យេផត តជសខនេលើកររេ ភសទធមនស ែដលរកមហនទទល

បនសមបទនដ ជអនករបរពតតេទេលើសហគមនជនបទ ជពេសស ជនជតេដើមភគតច។ លទធផលៃនករងរេនះ គ របយករណត ងពេសស ឆន ២០០៧ ែដលបនេធវើបចចបបននភពេលើករវវតតនសខនៗ ចប ងពរបយករណ ត ងពេសសឆន ២០០៤ មក បទងរកបខណឌ ចបប នងបទបញជ េរកមចបបែដលបនពនតយេឡើងវញ សរមប ករផតល នងកររគបរគងសមបទនដេសដឋកចច នងករអនវតតរកបខណឌ េនះ។ កនងេសចកតេផតើមៃនរបយករណេនះ

៣ ឯក រអងគករសហរបជជត េលខ E/CN.4/1998/95 ចះៃថងទ ២០ ែខកមភ: ឆន ១៩៩៨ កថខណឌ ទ ១៥៣ ។ ៤ សមេមើលរបយករណរបសត ងពេសស ឆន ២០០៤ កថខណឌ ទ ១២-១៤ ។ ៥ ចបបភមបល ឆន ២០០១ ជពកទ ៥ ។ ៦ អនរកតយ េលខ ១៤៦ អនរក.បក ចះៃថងទ២៧ ែខធន ឆន ២០០៥ សតពសមបទនដេសដឋកចច ។ ៧ បពវកថ ៃនរបយករណរបសត ងពេសស ឆន ២០០៤ ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

12

េ កត ងពេសស យស គ យ បនកតសគលថ ផលបះពលៃនសមបទនដេសដឋកចច បនបនតឆលះបញច ងព លនបញហ ទង យ ែដលបនចងរកងកនងរបយករណត ងពេសស ឆន ២០០៤ េហើយែដលរហតដលេពលេនះ សមបទនដ បនេធវើឲយមនករខចខតយងដណដលករចញច មជវតរបសសហគមនមល ឋ ន។ សហគមននន ទញ យកអតថរបយជនបនតចតចបផតពសមបទនដ េហើយមនមនករេ ះរ យរបកបេ យរបសទធភពេឡើយ េន េពលែដលសទធរបសពកេគ រតវបនរេ ភបពនេនះ។ េ កត ងពេសស យស គ យ កបនគសបញជ កផង ែដរអពអន សនៃនរបយករណរបសត ងពេសស ឆន ២០០៤ បទងអន សនមយ ែដលេលើកេឡើងថ របពនធសមបទនដេសដឋកចចទងមល គរែតរតវបនេធវើករពនតយពចរ េឡើងវញ េហើយ គរជជេរមើសេផ ងសរមប ករអភវឌ នខងកសកមម គរែតបនយកមកអនវតត សរមបជអតថរបេយជនរបសរបជពលរដឋកមពជេនតបនជនបទ។

១១. េទះបជមនករអពវនវដេចនះកត នងករអពវនវជេរចើនដៃទេទៀតកត ឲយេធវើករពនតយេមើលេឡើងវញ នងេធវើ កែណទរមងកេ យ ករ ឋ ភបលបនបនតផតលសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដដៃទេទៀតកនងអរ មយដគរឲយ ភញ កេផអើល។ កនងរយៈេពលបនម នឆន កនលងមកេនះ សមបទនដែដលបនផតលឲយរកមហនឯកជន មនករេកើនេឡើងទង ចេពះ រកមហនជត នងរកមហនបរេទស សរមបេគលេ អភវឌ នរទងរទយធៗេលើវសយកសកមម កររករកែរ

េហ ឋ រចនសមពនធ េទសចរណធមមជត នងតបនេសដឋកចចពេសស។8 ករផតលសមបទនដទងេនះ ភគេរចើនបនេធវើ េនេលើដ ែដលសហគមនជនជតេដើមភគតចបននងកពងែតរសេន បទងតបនករពរ នងតបនៃរពេឈើផងែដរ។ េទះបជែផនករអភវឌ នយទធ រសតជតបចចបបននកមម ២០០៩-២០០១៣ រមបញច លេសចកតេយងេលើបញហ របឈម មយចននទកទងនងសមបទនដ បទងតរមវករកនងករេរបើរបសធនធនឲយមនរបសទធភពែថមេទៀតកេ យ កខញ មនកងវលជពេសសថ ខញ មនទទលបនរបយករណ យតៃមលរគបរជងេរជយ មយអពផលបះពលៃនសមបទន ដេទេលើរបជជន នងធនធនធមមជតកមពជ ែដលរតវបនេធវើេឡើងេ យរ ឋ ភបលេឡើយ។ មយងវញេទៀតចណល ែដលបនមកពសមបទនដទងេនះ មនរតវបន តរត ងឲយដងជ ធរណៈ មវធមយែដល ចអនញញ តឲយ

មនករវភគរគបរជងេរជយបន ដេចនះេហើយ េសទើរែតមន ចែសវងរកពតមនែបបេនះបនែតមតង។9

១២. េដើមបបេពញចេនល ះរបេ ងៃនករខវះទនននយលអត នង ករវភគផលវករទងរសងរបសរ ឋ ភបល េទើប អងគករមនែមនរ ឋ ភបលកនងរសកមយចនន បនបេងកើនករេផត តករងរ លរបសខលនជបែនថមេទៀតេលើករ មឃល េមើលសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដដៃទេទៀត េរកមករជយ ឧបតថមភគរទធនធនពអនកផតលជនយអនតរជត។ ជពេសស អងគករសទធមនស កមពជចននពរែដលនមខេគគ អងគករលកដ នងអងគករ ដហក ែដលបន នងកពង េធវើកររបមលទនននយ ខណៈេពលែដលពកេគបន មឃល េមើលជេមល ះដធល កនងអឡងេពលពរទសវត រកនលងមកេនះ។ អងគករទងេនះ បន យករណថ មនៃផទដទហជងពរ នហក នបចចបបននេនះ ែដលរតវបនជលកនងរបភពជ ករផតលសមបទនឲយេទរកមហនឯកជនេរចើនជង ២០០ រកមហន នងមនៃផទដទហេរកមពរ នហក បនតច ែដល

៨ អងគករលកដ នងកែសត Cambodia Daily (ករវភគរមគន ), “ករកតៃផទដជចែនកៗេនកមពជ៖ ករផតលសមបទនដេនេពលែតមយ (ចបប

េលខ ៧៣០) ចះៃថងទ១០-១១ ែខមន ឆន ២០១២”, ចរកេមើលបនេនេគហទពរ៖ http://licadho-cambodia.org/land2012 ៩ កនងអឡងេពលសរេសររបយកណេនះ មនមនឯក រេយងសខន មយ រតវបនរកេឃើញេនេលើេគហទពររបសរកសង េសដឋកចច នង

ហរញញ វតថ នងរកមរបក អភវឌ នកមពជេទ។ ចណលខលះ ចមនបងហ ញេនកនង ងរបតបតតករហរញញ វតថ នងេសដឋកចចរបសរ ឋ ភបល (TOFE) េនេរកមរកបខណឌ កែណទរមងកររគបរគងហរញញ វតថ ធរណ:។ ករេចញផ យពតមនេនះ គជែផនកមយៃនែផនករករងរ ែដលេរៀបច េ យរកមករងរបេចចកេទសអនតររកសងសតព ករេកៀងគរ នងកររគបរគងចណលពេរបង ឧសមន នងធនធនែរ នងមនេរៀបចជរបយករណ េទៀងទតមយេ យរកសងេសដឋកចច នងហរញញ វតថ។ សមេមើលេគហទពរ៖ http://www.mef.gov.kh/tofe.html

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

13

រតវបនផតលឲយរកមហនរករកែរ េដើមបរករកែរមស ែរែដក ែរ ព ន នងែរមនតៃលដៃទេទៀត ។10

១៣. កងវះករ យតៃលជ ធរណៈេ យរ ឋ ភបលអពផលបះពលៃនរបពនធសមបទនេទេលើសទធមនស នង ករចញច មជវតរបសសហគមនមល ឋ ន បរ ថ ន នងករខតខតេផ ងៗេទៀតេទេលើមនស នងេសដឋកចចៃនរបពនធ សមបទន គបផ ជមយករខវះតមល ភពជទេទជវញសកមមភពសមបទន គជរបភពនឲយមនករមនេពញចតត នង ករត ។ ផលវបកេនះ េកើតេចញពកងវះករេជឿទកចតតពស កសហគមនេទេលើ ជញ ធរែដលទទលខសរតវកនង ករផតលសមបទនដ េទេលើ ជញ ធរមល ឋ ន នងកងកមល ងរប ប វធ ែដលទទលបនទកកនងករសរមលដលករ អនវតតនៃនសមបទនដ នងេទេលើរកមហន ជវកមមែដលរបតបតតករសមបទនដ ែដលជេរឿយៗ រតវបនេគេមើល េឃើញថ េធវើសកមមភពេដើមបគតែតពេកងយកផលចេណញ នង េ យផតេចញនវសហគមនែដលរងករបះពល។

III. រកបខណឌ ជត – ចបប នងនតវធេផ ងៗ

១៤. មនករបេងកើតេគលនេយបយ នងចបបជេរចើន ចប ងពរបយករណត ងពេសស ឆន ២០០៧ មក ែដលជករក ងបែនថមេលើរកបខណឌ ចបបជតរងម ែដលមនរ បសរមបកររគបរគងដធល។ ខងេរកមេនះ គជ េសចកតសងខបអពបញញតតចបបសខនៗ ទកទងនងករផតលសមបទនដ កដចជ ថ នករណវវតតនថមៗ។

ក. កររគបរគងដធល៖ ករេធវើច តថន កដធល នងករេធវើអនបេយគដ ធរណៈរបសរដឋ ១៥. េរកមចបបភមបលឆន ២០០១ ដរដឋែចកេចញជពររបេភទ គ ដ ធរណៈរបសរដឋ នងដឯកជនរបសរដឋ។ ករ កឲយេឃើញពភពខសគន េនះ មន រៈសខន ស េ យ រថ ករេធវើច តថន កដរដឋេនះមនជបទក ទងេទនងរេបៀបេរបើរបសដ នងអពករអភវឌ នែបប ខលះ ែដល ចអនមតយលរពមឲយេធវើបនេនេលើតបនជក

កនមយៗេនះ។ េបើ មចបបភមបល មរ ១៥ នងអនរកតយឆន ២០០៦ សតពកររគបរគងដរដឋ ដ ធរណៈ របសរដឋ គជដែដលេរបើរបសសរមបផលរបេយជនទេទ នង បបញជ លទងធនធនធមមជតផងែដរ ដចជ ៃរពេឈើ ទេនល បងធមមជត ែដនបរមងធមមជតករពរេ យចបប េបតកភណឌ ប ណវទយ វបបធម នងរបវតត រសត។ ដ

ធរណៈរបសរដឋ មន ចលកដរ ឬេផទរសទធបនេឡើយ នងមន ចសថតេរកមកមមវតថៃនករផតលសមបទនដេសដឋកចច

ឬ សមបទនដសងគមកចចេឡើយ (ែដលមនពភក េរចើនែថមេទៀតេនែផនកខងេរកម)។11 ចបបេនះែចងមនសវចបស អពថ េតើសមបទនរបេភទេផ ងពេនះ ចផតលបនឬេទ េនេលើដ ធរណៈរបសរដឋ េហើយែដល ជធមម គេរមង រករកែរ នងគេរមង រអគគសន ទនងជសថតេនេលើដ ធរណៈរបសរដឋ ដចជ ភន នងទេនល ជេដើម។ េទះជយង

កេ យ ចបបេនះែចងចបសថ កចចសនយជលដ ធរណៈរបសរដឋ មន ចមនរយៈេពលេលើសព ១៥ (ដប រប) ឆន េឡើយ េហើយ លសកមមភពេនេលើដេនះេទៀតេ ធ មនរតវមនករបះពល ឬ េធវើឲយផល សបតរដលមខងរ ១០ សមេមើលរបយករណរបសសមគម ដហកសតព សទឋដធល នងសទធលេន ឋ ន ឆន ២០១១ ែដលកតសគលថ េនឆន ២០១១ ជរ ឋ ភបល

បនផតលសមបទនដេសដឋកចចរបមណជ ២.២៧៦.៣៤៩ហក េទឲយរកមហនចនន ២២៥។ ែតេនកនងឆន ២០០១ ជរ ឋ ភបល បន ផតលៃផទដចនន ៧៥១.៨៨២ហក េទឲយរកមហនឯកជនសរមបសមបទនដេសដឋកចច នងរកមហនរករកែរបនទទលសមបទនដទហ ១,៩

នហក ។ េយង មែផនទរបសអងគករលកដ មនៃផទដចនន ៣.៩៣៦.៤៨១ហក រតវបនផតលជសមបទនែរ នងសមបទនដ េសដឋកចច ែដលរគបដណត បេលើៃផទដ ២២ភគរយៃនៃផទដសរប។ សមបទនដសរមបដ កស-ឧស ហកមមសរបទងអសមន ២.០៣៦.១៧០ ហក ។

១១ ចបបភមបល ឆន ២០០១ មរ ១៥ ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

14

េដើមរបស េឡើយ ឬ ទកដេនះេចលកនង ថ នភពមយ ែដលមនបេរមើរបេយជន ធរណៈេឡើយ។12 េទះជយង

កេ យ ដឯកជនរបសរដឋ ចជកមមវតថៃនករលក ករដរ ឬ ករេផទរសទធបន។13

១៦. ដ ធរណៈរបសរដឋ េនេពលបតបងរបេយជន ធរណៈ ចរតវចតបញច លជដឯកជនរបសរដឋ ែដល ចេរបើរបសកនងេគលេ េផ ងេទៀត បទងេគលេ សមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដសងគមកចច េហើយក ច

ជកមមវតថៃនករជលរយៈេពលែវងផងែដរ។ ដ ធរណៈរបសរដឋ ចកល យេទជដឯកជនរបសរដឋបន ែត មរយៈ ករេធវើអនបេយគផលវកររសប ម “ចបបសតពករេធវើអនបេយគរទពយសមបតតរបសរដឋ េទជរទពយសមបតតឯកជនរបស

រដឋ”។14 េទះបជចបបភមបល កតរមវឲយមនករអនមតចបបមយ េដើមបរគបរគងេលើករេធវើអនបបេយគដ ធរណៈរបសរដឋកត កបចចបបននេនះ ករេធវើអនបេយគ កពងរតវបនអនវតត មនតវធែដលបនកណតកនងរពះ ជ

រកតយ នងអនរកតយែដលលខតបទ ឋ នទងពរេនះបនេចញេនកនងឆន ២០០៦។15

១៧. េនកនងឆន ២០០៥ អនរកតយសតពកររគបរគងដរដឋ រតវបនអនមត ែដល កណតរកបខណឌ សរមបករេធវើអតត សញញ ណកមម នងករេធវើែផនទដរដឋ ករចះបញជ នងករេធវើច តថន កដរដឋ នងបញច លបទបបញញតតមយចនន សរមប

ករបេងកើត នងករែថរក របពនឋទនននយដរដឋ។16 អនរកតយ កបនកណតអពនតវធៃនករេធវើច តថន កដរដឋជដ ធរណៈរបសរដឋ ឬ ដឯកជនរបសរដឋនវដរដឋែដលបនចះបញជ រចេហើយ។ ដេណើ រករេនះតរមវថ លសេណើ សេធវើ

ច តថន កដរដឋ រតវែតបនពនតយពចរ េ យ ថ បនរដឋទង យែដលពកពនធ នងរតវេធវើករបទផ យជ ធរណៈ េដើមបរបមលមតេយបលពរបជពលរដឋែដលរងផលបះពល នងសងគមសវល។ លករេធវើច តថន កដ

រដឋេឡើងវញ រតវេធវើេឡើង មរយៈអនរកតយជក កមយ។17

១៨. មនដលមយឆន េរកយមក េនកនងែខស ឆន ២០០៦ រពះ ជរកតយមយរតវបនេចញេ យរពះម ក រត18 ែដលរពះ ជរកតយេនះ បញជ កអពេគលបណងចបស សគ “កណតេគលករណ នងបញញតតអនតរកលៃនករេធវើ

អនបេយគរទពយសមបតត ធរណៈរបសរដឋ នងរបសនតបគគល ធរណៈ”។19 រពះ ជរកតយេនះែចងថដ ធរណៈ របសរដឋ ចេធវើអនបេយគបន លះរ ែតបេពញលកខខណឌ តរមវមយចនន ជពេសស គដេនះែលងបេរមើរបេយជន ១២ អនរកតយេលខ ១២៩ អនរក.បក ចះៃថងទ ២៧ ែខវចឆក ឆន ២០០៦ សតពវធននងនតវធៃនករេធវើអនបេយគរទពយសមបតត ធរណ:របសរដឋ នង

របសនតបគគល ធរណ: មរ ១៨ នង មរ ១៦។ ១៣ ចបបភមបល ឆន ២០០១ មរ ១៧។ ១៤ ដចគន ខងេលើ មរ ១៦។ ១៥ អនរកតយ រតវបនអនមតេ យទសតករគណ:រដឋមរនត នងចះហតថេលខេ យនយករដឋមរនត។ ជទេទ អនរកតយ ពនយលអធបបយ ឬ សរមប

អនវតតដេណើ រករផលវចបបមយែដលមនែចងេនកនងចបបរ ប។ អនរកតយ រតវែតរសបេទ មរដឋធមមនញញ នងអនេ ម មចបប ែដល អនរកតយេនះបនេយង ។

១៦ អនរកតយេលខ ១១៨ អនរក.បក ចះៃថងទ ០៧ ែខត ឆន ២០០៥ សតពកររគបរគងដរដឋ។ ១៧ ដចគន ខងេលើ ជពកទ ៥។ ១៨ រពះ ជរកតយេលខ នស/រកត/០៨០៦/៣៣៩ ចះៃថងទ០៨ ែខស ឆន ២០០៦ សតពេគលករណ នងបញញតតអនតរកលៃនករេធវើអនបេយគរទពយ

សមបតត ធរណៈរបសរដឋ នងរបសនតបគគល ធរណៈ។ ១៩ ដចគន ខងេលើ មរ ១។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

15

ធរណៈេទៀត បនបតបងមខងរេដើមរបស ឬ ដេនះ មនរតវបន ធរណៈជនេរបើរបសេ យផទ លតេទ

េទៀត។20 បនទ បពបនេចញរពះ ជរកតយេនះរចមក មនអនរកតយ ចេ យែឡកមយ រតវបនចះហតថេលខេ យ នយករដឋមរនតែដលែចងថ ករេធវើអនបេយគ មយេលើដ ធរណៈរបសរដឋ រតវែតអនវតតរសប មរពះ ជរកតយ

េនះបែនតមនមនែចងលអតអពនតវធេឡើយ។21 មនចបសេទថមកដលរតងចណចេនះ េតើរពះ ជរកតយ នងអនរកតយ

ឆន ២០០៦េនះ មនឧតតមនភពេលើបទបបញញតតសតពករេធវើច តថន កដរដឋ ែដលមនែចងកនងអនរកតយពេពលមន គ អនរកតយឆន ២០០៥ សតពកររគបរគងដរដឋ ឬយង បែនតគរកតសគលថ ចបបេរកយេនះ ែចងមនសវ លអតេទ នងមនមនបទបបញញតតែដលនយយពករបទផ យ ឬ កររបមលមតេយបលេឡើយ។

១៩. េនកនងបនម នឆន ថមៗេនះ មនឧទហរណជេរចើនៃនដ ធរណៈរបសរដឋ រតវបនបែងវរឲយេទជដឯកជន របសរដឋ េហើយបនទ បមក រតវបនផតលឲយរកមហនឯកជនននសរមបេគលេ អភឌ ន ែដលបញហ េនះមនវភគ បែនថមេទៀតេនែផនកទ VI ខងេរកម។

ខ. ចបប នងបទបបញញតតែដលរគបរគងេលើសមបទនដ

២០. ចបបភមបលឆន ២០០១ អនញញ តនវករផតលសមបទនដសរមបេគលេ េសដឋកចច ឬេគលេ សងគមកចច។ ចបបភមបល កែចងអព “សមបទនរបេភទេផ ងេទៀត” ែដល ចអនញញ តឲយផតលសរមបករេរបើរបសដ ឬ ករេធវើ

ជវកមម។ េនះ បទងវសយែរ 22 ករេន ទ23 ករអភវឌ នវសយឧស ហកមម24 នង សមបទនកពងែផ បែនត

សមបទនរបេភទទងេនះ មនសថតកនងវ លភពៃនចបបភមបលេឡើយ។25 ២១. សមបទនដ មន ចេកើតេចញព ថ នភពកនកបដជកែសតងបនេទ ផទយេទវញ សមបទនដរតវស ង េលើលខតគតយតតជក ក ែដលេចញេ យ ជញ ធរមនសមតថកចច មនករកនកបដេនះ េហើយសមបទនដរតវែត ចះបញជ េនរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង ែដលរកសងេនះជអនកផតល “វញញ បនបរតសមគ លសទឋជល

២០ ដចគន ខងេលើ មរ ៣ ។ ២១ អនរកតយេលខ ១២៩ អនរក.បក ចះៃថងទ២៧ ែខវចឆក ឆន ២០០៦ សតពវធននងនតវធៃនករេធវើអនបេយគរទពយសមបតត ធរណ:របសរដឋ នង របសនតបគគល ធរណ: មរ ៤០ នង មរ ៤១ ។ ២២ រគបដណដ បេ យចបបសតព កររគបរគង នងករេធវើ ជវកមមធនធនែរ ឆន ២០០១ ។ ២៣ រគបដណដ បេ យចបបសតព ជលផល ឆន ២០០៦។ ២៤ចបបសតពសមបទន ឆន ២០០៧ រគបរគង កចចសនយសមបទន ទកទងនងគេរមងេហ ឋ រចនសមពនធេនកនងវសយដចតេទ៖ (ក)-ករផលត ករ

បញជ ន នងករែចកចយ ថមពលអគគសន (ខ)-េហ ឋ រចនសមពនធ នងរបពនធ ដកជញជ ន មនជ ទ ផលវថនល ព ន រព នយនតេ ះ កពងែផ ផលវែដក ែរពកជក (គ)-ករផគតផគងទក អ ត នងអនមយ (ឃ)-េហ ឋ រចនសមពនធបេរ ើឲយទរគមនគមន នងបេចចកវទយពតមន (ង)-េហ ឋ រចន សមពនធមល ឋ នសមភ រ:បេរមើឲយគេ ងែផនកេទសចរណ មនជ ទ រមមណយ ឋ នេទសចរណ រមនទរ (ច)-េហ ឋ រចនសមពនធ បេរមើឲយវសយ ឧសមន នងេរបង មនជ ទ បពងបងហរេរបង នងឧសមន (ឆ)-របពនធល របពនធបងហរទក នងរបពនធបម ត រ (ជ)-របរពតតកមម នងរគបរគងសណល (ឈ)-េហ ឋ រចនសមពនធ ធរណ:ពកពនធនងវសយសខភបល វសយអបរ នងវសយក (ញ)-េហ ឋ រចនសមពនធ បេរមើឲយតបនេសដឋកចច ពេសស នងលេន ឋ នសងគម (ដ)-េហ ឋ រចនសមពនធបេរ ើឲយរបពនធធ រសត នងករងរកសកមម (ឋ)-វសយេផ ងៗេទៀត ែដលចបបេ យ ែឡក មយ អនញញ តឲយមនករផតលនវសមបទន ។

២៥ ចបបភមបល ឆន ២០០១ មរ ៥០ ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

16

រយៈេពលែវង” ឬ “វញញ បនបរតសមគ លសទឋសមបទនដេសដឋកចច" ។26 ដចបនបរយយខងេលើ សមបទនដេសដឋកចច

នងសមបទនដសងគមកចច ចផតលបនែតេនេលើដឯកជនរបសរដឋែតបេ ណ ះ។27 ២២. សមបទនដសងគមកចច ចរតវបនេរបើរបសសរមបផតលដឯកជនរបសរដឋឲយដលរគ ររករកែដលខវះខតដ សរមបសងលេន ឋ ន ឬ េធវើកសកមមជលកខណៈរគ រ នងផតលដលេន ឋ នដលេយធនរ យ នង រគ រយទធជន

ពលពករ។ សមបទនេនះ រតវបនបញញតតេ យអនរកតយ សតពសមបទនដសងគមកចច។28 អនរកតយ សតពសមបទនដ េសដឋកចច រតវបនផតលឲយសមបទនក េធវើករឈសឆយដ េដើមបេរបើរបសសរមបេធវើ ជវកមម កសកមម នងកស-ឧស ហកមម។ អនរកតយសតពសមបទនដេសដឋកចច រតវបនអនមតកនងែខធន ឆន ២០០៥ បញញតតអពនតវធផតលសមបទន នងផតលមកនវករវវឌ រកចេរមើនដសខនមយ កនងករបេងកើតរកបខណឌ ចបប នងបទបញជ សរមបករផតល នងកររគប រគងសមបទនរបេភទេនះ បទងលកខខណឌ តរមវឲយេធវើករពេរគះេយបលជ ធរណៈ នងេធវើករ យតៃមលផលបះ ពលបរ ថ ន នងសងគម (លកខណៈវនចឆយធៗពរ កនងចេ មលកខខណវនចឆយធៗចននរប មនសរសរេន កនងែផនកទ

III (គ) ចណច ១.៣។29 ២៣. សមបទនដសរមបេគលេ េសដឋកចច បទងចករេឈើ (មនដចជ េកស ដងេរបង ៃម ក េរបង ខយល នងដង) នងកស-ឧស ហកមម” (ផលតកមមមហប ររទងរទយធ ដចជ ដឡងម រសវ េពត នងសែណត ក

េសៀង ជេដើម)។30 េរកមចបបភមបល សមបទនដេសដឋកចច ផតលសទធផត ចមខឲយវនេយគនកនងកររគបរគង នង របមលផលេលើដេនះ បែនត បេងកើតបនរតមែតសទធេរបើរបសដេនះ កនងអឡងេពលមយែដលបនកណតចបស ស

កនងកចចសនយសមបទនបេ ណ ះ។31 ករផតលសមបទនដសរមបេគលេ េសដឋកចច គសរមបជថនរនងករបនមកវញ នវករវនេយគជក ក ពនធ ករ នងៃថលឈនលដ។

២៤. ចបបបនកណតថ សមបទនដេសដឋកចច ចមនទហេរចើនបផតរតមែត ១០.០០០ (មយមនហក ) េហើយករផតលសមបទនដេរចើនកែនលងឲយេទបគគលែតមន ក ឬ ឲយនតបគគលេរចើន ែតរគបរគងេ យរបវនតបគគល ឬ នត បគគលដែដលៗ រតវបន មឃត។ (េនះទនងជកនងេគលបណងេជៀស ងករេរបើរបសផត ចមខែតមន កឯងនវ

ធនធនធមមជត)។ សមបទនដេសដឋកចច មនរយៈេពលកណត ៩៩ ឆន (េកសបរបបន) ឆន យងេរចើន។32 កនលងមក រ ឋ ភបលថន កេខតត-រកង មនសទឋអ ចផតលសមបទនដទហ ១.០០០ (មយពនហក ) ឬ តចជងេនះ (េនះេបើ េយង មអនរកតយសតពសមបទនដេសដឋកចច ឆន ២០០៥)។ េទះជយង កេ យ កនងឆន ២០០៨ សទឋអ ចេនះ ២៦ ចបបភមបល ឆន ២០០១ មរ ៥៣ នង អនរកតយ េលខ ១១៤ អនរក.បក ចះៃថងទ២៩ ែខស ឆន ២០០៧ សតពករ កបញច ករេផទរ

នវសទធេលើករជលរយៈេពលែវង ឬ សទធេលើសមបទនដេសដឋកចច មរ ៦។ ២៧ ចបបភមបល ឆន ២០០១ មរ ៥៨។ ២៨ អនរកតយ េលខ ១៩ អនរក.បក ចះៃថងទ១៩ ែខមន ឆន ២០០៣ សតពសមបទនដសងគមកចច មរ ២ នង មរ ៣។ ២៩ អនរកតយ េលខ ១៤៦ អនរក.បក ចះៃថងទ២៧ ែខធន ឆន ២០០៥ សតពសមបទនដេសដឋកចច មរ ៤ (៣) នង មរ ៤ (៥)។ ៣០ សមបទនដេសដឋកចចមយចនន បន បបញច លទងសមភ រៈឧបករណសរមបករចញច មសតវ សមេមើលឧទហរណ៖ រកមហនវនេយគ រក ត រ

(Agro Star Investment) េនេខតតកពងចម (http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/10-kcm/23-kcm-agrostar.html) ៣១ ចបបភមបល ឆន ២០០១ មរ ៥២។ ៣២ ដចគន ខងេលើ មរ ៥៩ នង មរ ៦១។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

17

រតវបនដកហតវញ េ យរ ឋ ភបលថន កក ត ល។ បចចបបនន មនែត ថ នបនជតែតបេ ណ ះ ែដលមនអ ចផតល

សមបទនដេសដឋកចច េទះជសមបទនមនទហប ណ កេ យ។33 រ ឋ ភបល ចលបេចលសមបទនដបន របសន

ជសមបទនកមនេគរព មលកខខណឌ ែដលមនែចងកនងកចចសនយសមបទន។34 មយងវញេទៀត សមបទនកសថតេរកម

កមមវតថៃនបញញតតរបសរកមរដឋបបេវណែដរទកទងនងករជលជអចៃរនតយ នងករជលរយៈេពលែវង។35

២៥. អនរកតយមយ ែដលបនេចញកនងឆន ២០០៧ កណតអពេគលករណ នងលកខខណឌ តរមវកនងករផតលសទឋ ដលអនកវនេយគកនងករ កបញច សរមបធន នងករេផទរនវសទឋេលើករជលរយៈេពលែវង ឬ សទឋេលើសមបទនដ

េសដឋកចច ។36 អនរកតយេនះ ផតលសទធឲយសមបទនក ចេផទរសមបទនដេសដឋកចច ឬ េរបើរបស សរមបករ ក

បញច 37 បែនតសមបទនកមន ចេផទរសទឋ ឬ កបញច សមបទនដេសដឋកចចេនះបនេឡើយ របសនជដេនះមនរតវ

បនអភវឌ នរសប មលកខខណឌ ៃនកចចសនយសមបទនេដើម។38 បទបញញតតេនះ ទនងជមនេគលេ បងក រឈមញដ ព កររបមលទញដទកលកយកចេណញ មរយៈរបពនធសមបទនដ។ អនរកតយេនះែចងថ មនែតអចលនវតថែដលបន ចះបញជ កនងេសៀវេភេគលបញជ ដធលេទ េទើប ចជកមមវតថៃនករេធវើសមបទនបន េហើយលះរ ែតសមបទនេនះ រតវ បនអនមតយលរពមេ យ រកសងេសដឋកចច នងហរញញ វតថ នងរដឋមរនត ឬ របធន ថ បន ឬ អភបលេខតត-រកងពក

ពនធែដលរគបរគងដេនះ។39 អនរកតយេនះ បនបញជ កេឡើងវញផងែដរថ សមបទនក មន ចកល យជកមមសទធករេលើ

ដេនះបនេឡើយ។40

គ. បចចបបននភពៃននតវធផតលសមបទនដ – តនទរបសតអងគរដឋ

១.១ រកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ

២៦. រកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ (រកសងកសកមម) គជ ថ បនែតមយគត ែដលមនអ ចផតល សមបទនដេសដឋកចច។ េបើេយង មអនរកតយសតពសមបទនដេសដឋកចច នតវធសរមបករផតលសមបទនដេសដឋកចច ចរតវបនផតចេផតើមេឡើង មរយៈសេណើ មនករអពវនវ ែដល ជញ ធររ ឋ ភបលមនសមតថកចច ជអនកេលើក

គេរមង េដើមបអពវនវឲយអនកវនេយគ កសេណើ ឬ សេណើ មនមនករអពវនវ ែដលអនកវនេយគជអនកេលើក គេរមង ។ េទះជយង កេ យ កវធ រសត ទភព សរមបករផតលសមបទនដេសដឋកចច គវធ រសតអពវនវ ៣៣ អនរកតយ េលខ ១៣១ អនរក.បក ចះៃថងទ១៥ ែខកញញ ឆន ២០០៨ សតពករែកសរមលអនរកតយសតពសមបទនដេសដឋកចច។ ៣៤ ចបបភមបល ឆន ២០០១ មរ ៥៥។ ៣៥ រកមរដឋបបេវណ មរ ៣០៧។ ៣៦ អនរកតយេលខ១១៤ អនរក.បក ចះៃថងទ២៩ ែខស ឆន ២០០៧ សតពករ កបញច ករេផទរនវសទធេលើករជលរយៈេពលែវង ឬ សទធេលើសមប

ទនដេសដឋកចច។ ៣៧ ដចគន ខងេលើ មរ ១។ ៣៨ ដចគន ខងេលើ មរ ៣។ ៣៩ ដចគន ខងេលើ មរ ៥។ ៤០ ដចគន ខងេលើ មរ ៤។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

18

ឲយ កសេណើ កនងលកខណៈរបកតរបែជង េហើយសេណើ មនមនករអពវនវ ចរតវបនពចរ ែតកនងករណ ពេសស ែដលអនកវនេយគសនយផតលអតថរបេយជនកនងលកខណៈពេសស មរយៈករនមកនវបេចចកវទយថម កររម

ចែណកជពេសសេទសមបទនដសងគមកចច ឬ ផតលលទធភពកនងកររកទផ រែកៃចន ឬទ ផ រនេចញ។41 សមបទនដ

េសដឋកចច ចរតវបនផតលឲយែតចេពះដែដលបនបេពញរគបលកខណវនចឆយខងេរកមេនះ៖42 ដែដលរតវបនចះ បញជ នងបនេធវើច តថន កជដឯកជនរបសរដឋ, ដែដលមនែផនករេរបើរបសដ អនមតេ យគណៈកមម ធកររគប រគងដរដឋថន កេខតត-រកង េហើយករេរបើរបសមនលកខណៈរសបេទ មែផនករេនះ, នងដែដលបនេធវើករ យតៃមល េហតបះពលបរ ថ ន នងសងគមចេពះករេរបើរបស នងករអភវឌ នដសរមបគេរមងសមបទន, ដែដលមន ដេ ះរ យចេពះបញហ ងទលេនថម រសប មរកបខណឌ គតយតត នងនតវធជធរមន េ យ ជញ ធរធនថ មន មនករបងខឲយេធវើករ ងទលេនថមេ យមនសមរគចតតពអនកកនកបដរសបចបប នង រតវរតវធនចេពះករេគរព សទឋមនមនរចកេចញចលេទកនដឯកជន, នងដែដលមនករពេរគះេយបលជ ធរណៈអពគេរមង ឬ សេណើ សមបទនដេសដឋកចច ជមយ ជញ ធរែដនដ នងរបជពលរដឋមល ឋ ន។

២៧. អនរកតយសតពសមបទនដេសដឋកចច កបនបេងកើតេឡើងផងែដរនវេលខធករ ឋ នបេចចកេទស ែដល ងេន រកសងកសកមមែដលមន ណតតគរទដល ជញ ធរកនងកររតតពនតយេឡើងវញេលើសមបទនដេសដឋកចចែដលមនរ ប បទងេលើករអនវតត មលកខខណឌ ៃនកចចសនយសមបទន, របកចណល នងៃថលេរបើរបសដ មកចចសនយសមបទន,

ករពេរគះេយបលជ ធរណៈ េដើមបរបមលមតេយបលអពសកមមភពសមបទនដេសដឋកចចេនឃ/សងក ត ែដលដ

សមបទនេនះសថតេន, េសនើឲយមនករេធវើនយតកមមដេនះ43 នងេសនើឲយសមបទនក សមរគចតតកតៃផទដែដលមនទហ េលើសព ១០.០០០ (មយមន) ហក ។ េលខធករ ឋ នបេចចកេទស ករតវតរមវឲយបេងកើតេសៀវេភកតរ សមបទនដ

េសដឋកចច។44

១.២ រកសងបរ ថ ន

២៨. រកសងបរ ថ ន (MoE) ទទលខសរតវកនងករបេងកើតេគលនេយបយបរ ថ ន នងអនវតតែផនករសកមមភព សតពបរ ថ ន េ យសហករជមយរកសងពកពនធដៃទេទៀត។ រកសងេនះ េដើរតនទសខនផងែដរកនងករអេងកត ពនតយ នងផតលេយបលជនរ ឋ ភបលអពផលបះពលែដល ចមនរបសគេរមងវនេយគ។ រកសងេនះ កទទល

៤១ អនរកតយ េលខ ១៤៦ អនរក.បក ចះៃថងទ២៧ ែខធន ឆន ២០០៥ សតពសមបទនដេសដឋកចច មរ ១៨។ ៤២ ដចគន ខងេលើ មរ ៤។ ៤៣ េនះគជករទទលខសរតវរបសរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង នង បបញច លទងករែកតរមវកបលដ ករវនចឆយសទធេលើដធល

របសអនកកនកបកបលដ កនងតបនរតតពនតយេឡើងវញ នងករចះបញជ កបលដ មនតវធជធរមន។ អនរកតយេលខ ១៤៦ អនរក.បក ចះៃថងទ ២៧ ែខធន ឆន ២០០៥ សតពសមបទនដេសដឋកចច មរ ៤២។

៤៤ ពតមនរតវបនេសនើសជ យលកខអក រពរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ អព ថ នភពៃនេសៀវេភកតរ សមបទនដេសដឋកចច នង អពករវវឌ នរកចេរមើនៃនេលខធករ ឋ នបេចចកេទស ( បទងពតមនអពករពនតយេមើលេឡើងវញ នវសមបទនដេសដឋកចចែដលមនរ ប សមបទនដេសដឋកចច ខលះ ែដលមនទហេលើសព ១០.០០០ ហក នងសមបទនដេសដឋកចច ខលះមនទហតចជង ១.០០០ ហក ) បែនត មនមនមនករេឆលើយតប មយរតវបនទទលេនះេទ។ ដេចនះ េនខណៈេពលសរេសររបយករណេនះ ពតមនជផលវករអពករវវឌ នៃន េសៀវេភកតរ សមបទនដេសដឋកចច នងករងររបសេលខធករ ឋ នបេចចកេទស គែផអកេលើេគហទពររបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នង េន ទ ែដលបចចបបននមនទនននយរតម ឆន ២០១០ (េលើកែលងែតសថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយរកសង កសកមម រកខ របមញ នងេន ទ គតរតមៃថងទ ៨ ែខ មថន ឆន ២០១២)។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

19

ខសរតវផងែដរ កនងករ មឃល េមើល នងករេធវើអធករកចចេលើរបភពបពល នងអនវតតបទបបញញតតពកពនធ េដើមបឲយមន

ករផតនទ េទសចេពះកររេ ភចបបសតពករបពលបរ ថ នរបសកមពជ។45

២៩. រកសងបរ ថ ន េដើរតនទសខនកនងករអនមតយលរពមេលើគេរមងអភវឌ នធៗទងអស បទងរបេភទ េផ ងៗៃនសមបទនដផងែដរ។ ជពេសស ចបបសតពកចចករពរបរ ថ ន នងកររគបរគងធនធនធមមជត ែដលែចងថ

លគេរមងអភវឌ នរបសឯកជន ឬ ធរណៈ រតវេធវើករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន។46 រកសងបរ ថ ន មន ភរកចចពនតយ នង យតៃមលេលើរបយករណ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន នងធនឲយមនកររបតបតត មករ យ តៃមលទងេនះ។ េនះ បទង ករ ម ន ករឃល េមើលេពញេលញ នងករចតវធនករឲយមច សគេរមងរបតបតត ម

ែផនកររគបរគងបរ ថ ន កនងដ កកល ងសង របតបតត នងបញចបគេរមង។47 អនរកតយសតពកចចដេណើ រករ យ តៃមលេហតបះពលបរ ថ ន មន យបញជ គេរមងរគបរបេភទ ែដលតរមវឲយេធវើករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន រម មន ែផនកផលតផលពេឈើ ែផនកផលតរក ស វសយកសកមម ែផនកផលតផលពែរ រអគគសន េ ងចរកអគគសន វសយ

េទសចរណ នងគេរមងេហតថរចនសមពនធេផ ងៗ។48 ចបបជក កមយចននេទៀត កមនែចងផងែដរថ រតវេធវើករ

យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន មននងអនមតយលរពមេលើគេរមងសមបទន មយ។49

៣០. រកសងបរ ថ ន កមនតនទរគបរគងតបនករពរធមមជតរបសកមពជផងែដរ។50 េ យ រគេរមងអភវឌ ន ជេរចើន រតវបនអនមតយលរពមេនេលើតបនែដលសថតេនកនង ឬ េនជបនងតបនករពរធមមជតេនះ ដេចនះ តនទ េនះសខន ស។ ដចែដលមនពភក េនែផនកខងេរកមៃនរបយករណេនះ រកសងបរ ថ ន មនតនទសនល កនងដេណើ រករៃនករកណតតបនរគបរគង សថតេនកនងតបនករពរ ឲយេទជតបនេរបើរបសេ យចរភព ែដល ច េបើកតបនទងេនះសរមបករវនេយគ នងករអភវឌ ន មរយៈសមបទន នងកររពមេរព ងេផ ងេទៀត។ េនេពល កពងសរេសររបយករណេនះ ភពមនចបស សេនមនេនេឡើយ អពដេណើ រករែដលកពងអនវតត សរមបករ ផតលសមបទនទងេនះ នងអពថ េតើ ថ បន ជអនកពនតយ យតៃមលចងេរកយ នងអនមតយលរពមេលើគេរមង េនះ។ អនរកតយមយែដលេចញេ យរ ឋ ភបល កនងឆន ២០០៧ ែចងថ កនងករណៃនករជល ែដលផតលេ យ ជ រ ឋ ភបល េហើយដជកមមវតថៃនករជលេនពទនមនវញញ បនបរតសមគ លមច សអចលនវតថ ឬ បណណ សមគ លសទធកន កបអចលនវតថេនេឡើយេនះ កចចសនយជល រតវចះហតថេលខេ យរដឋមរនតរកសងេសដឋកចច នង ហរញញ វតថ នង រដឋ មរនត ឬ របធន ថ បន ឬ អភបលេខតត-រកងពកពនធ ែដលរគបរគងដេនះ ែដល ច បបញច លទង រដឋមរនតរកសង

45 អនរកតយ េលខ ៥៧ អនរក.បក ចះៃថងទ ២៥ ែខកញញ ឆន ១៩៩៧ សតពករេរៀបច នងរបរពតតេទរបស រកសងបរ ថ ន មរ ៣។ 46 ចបបសតព ករករពរបរ ថ ន នងកររគបរគងធនធនធមមជត ឆន ១៩៩៦ មរ ៦។ 47

អនរកតយេលខ ៧២ អនរក.បក ចះៃថងទ១១ ែខស ឆន ១៩៩៩ សតពកចចដេណើ រករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន។ 48 ដចគន ខងេលើ ឧបសមពនធ។ 49 សមេមើលដចជ អនរកតយសតព សមបទនដេសដឋកចច មរ ៤ (៣)។ ចបបសតព កររគបរគង នងករេធវើ ជកមមធនធនែរ មរ ២១ (២)។

ចបបសតព ៃរពេឈើ មរ ៤។ 50 ចបបសតព តបនករពរធមមជត ឆន ២០០៨ មរ ៤។ រពះ ជរកតយ ចះៃថងទ០១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣ សតពករបេងកើតតបនករពរធមមជត។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

20

បរ ថ នផងែដរ កល ពកពនធនងតបនករពរធមមជត។51 េទះជយង កេ យ អនរកតយេនះ មនបនែចង លអតអពថេតើ ជញ ធរមយ ែដលមនភរកចចពតរបកដ កនងករអនមតយលរពមេលើកចចសនយជលេនះ ឬ ថេតើ រតវអនវតត មនតវធអវខលះ។ ចបបសតពតបនករពរធមមជត ផតល ណតតឲយរកសងបរ ថ ន ជអនកេរៀបចបេងកើត គណៈកមម ធករជត សរមបេ ះរ យបតភពេលើកររគបរគងតបនករពរធមមជត(NCRPAM) ែដលមន រដឋមរនត រកសងបរ ថ ន ជរបធន េដើមបេ ះរ យទនសែដលេកើតេចញពគេរមងវនេយគេនកនងតបនករពរធមមជតទង

េនះ ។52

១.៣ រកសងេសដឋកចច នងហរញញ វតថ

៣១. រកសងេសដឋកចច នងហរញញ វតថ (MEF) រតវបនផតល ណតតឲយជយ ដលរ ឋ ភបលកនងករែណន នងករ រគបរគងេសដឋកចច នងកនងកចចករហរញញ វតថ បទងករបេងកើតេគលនេយបយ នងកររគបរគងវនេយគ េដើមបគរទ ដលករអភវឌ នេសដឋកចច នងេលើកកពសករតជវភពរសេនរបសរបជជនកមពជ ែផអកេលើេគលករណេសដឋកចច ទផ រេសរ នងសមភពសងគម។ រកសងេសដឋកចច នងហរញញ វតថ ចលរមផងែដរកនងករេរៀបច កររបតបតត នងករ ម ឃល េមើលករអនវតតេគលនេយបយេសដឋកចច នងហរញញ វតថ មឃល េមើលចណលពថវកជត នងរគបរគងរទពយ

សមបតត ធរណៈ។53 រកសងេសដឋកចច នងហរញញ វតថ រតវបនផតលអ ចឲយចះហតថេលខេលើកចចសនយសមបទនដ ជមយរកសងពកពនធេផ ងេទៀត ឬរបធន ថ បន ឬ អភបលេខតត/រកងនន ែដលជអជញ ធររគបរគងដែដលពទន

មនវញញ បនបរតសមគ លសទឋកនកប រសប មលកខខណឌ កណតជក ក។54

១.៤ រកសងឧស ហកមម ែរ នងថមពល

៣២. រកសងឧស ហកមម ែរ នងថមពល (MIME) មនភរកចចមយចននកនងចេ មភរកចចដៃទេផ ងេទៀត កនង ករេចញ ជញ បណណ ធនធនែរ។ អនេ ម មចបបសតពកររគបរគង នងករេធវើ ជវកមមធនធនែរ ឆន ២០០១ រកសងឧស ហកមម ែរ នងថមពល មនភរកចចរគបរគង នងពនតយេលើរបតបតតកររករកែរទងអស េដើមបធនករ

អនវតតរសប មចបបេនះ។55 ជញ បណណ ធនធនែរ រមមន ៦ របេភទគ៖ ជញ បណណ សបបកមម ធនធនែរ 56 ជញ បណណ

51

អនរកតយ េលខ ១១៤ អនរក.បក ចះៃថងទ ២៩ ែខស ឆន ២០០៧ សតពករ កបញច ករេផទរនវសទធេលើករជលរយៈេពលែវង ឬ សទធេលើ សមបទនដេសដឋកចច មរ ៥ ែចងថ “មនែតអចលនវតថែដលបនចះបញជ េនកនងេសៀវេភេគលបញជ ដធលេទ េទើប ច កជកមមវតថៃនករេធវើ សមបទន ឬករជលរយៈេពលែវងបន។ កនងករណៃនករជលែដលផតលេ យ ជរ ឋ ភបល េហើយដជកមមវតថៃនករជល េនពទនមនវញញ បនបរតសគលមច សអចលនវតថេទ ឬ បណណ សគលសទធកនកបអចលនវតថេនេឡើយេនះ កចចសនយជល រតវចះហតថេលខ េ យរដឋមរនត រកសងេសដឋកចច នងហរញញ វតថ នង រដឋមរនត ឬ របធន ថ បន ឬ អភបលេខតតរកងពកពនធ ែដលជ ជញ ធររគបរគងដេនះ”។

52 ចបបសតពតបនករពរធមមជត ឆន ២០០៨ មរ ២០។ 53 អនរកតយេលខ ០៤ អនរក.បក ចះៃថងទ២០ ែខមក ឆន ២០០០ សតពករេរៀបច នងកររបរពតតេទរបស រកសងេសដឋកចច នងហរញញ វតថ។ 54

អនរកតយេលខ ១១៤ អនរក.បក ចះៃថងទ២៩ ែខស ឆន ២០០៧ សតពករ កបញច ករេផទរនវសទធេលើករជលរយៈេពលែវង ឬ សទធេលើសមប ទនដេសដឋកចច មរ ៥។

55 ចបបសតពកររគបរគង នងករេធវើ ជកមមធនធនែរ ឆន ២០០១ មរ ១៥។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

21

អណត ងែរេបើក នងករ ឋ ន យថម ជញ បណណ ជវកមមែរតបងថមមនតៃមល57 ជញ បណណ ែកៃចនធនធនែរ ជញ បណណ ែសវង

រករក ជញ បណណ ឧស ហកមម ជវកមមធនធនែរ។58 េដើមបបន ជញ បណណ ឧស ហកមម ជវកមមធនធនែរ រកមហន រតវែតបងហ ញថ ខលនមនលទធភពរគបរគនែផនកបេចចកេទស នងហរញញ វតថ េដើមបរបតបតតករគេរមងេនះ។ អនក ក ពកយស ករតវអនវតត មករកណតមយចននផងែដរ ដចជ៖ ករសក អពសមទធលទធភព នង យតៃមលេហតបះពល បរ ថ ន ករបេងកើតគេរមងករពរសខភព នងសវតថភពដលកមមករ ករបេងកើតគេរមងអបរ បណត ះប ត ល នងផតល ករងរដលរបជពលរដឋែខមរ នងករេរៀបចគេរមងសរមប ករបទបញចបរបតបតតករ (ឬ បទសកមមភពគេរមង) ែសវង

រករកែរ េហើយនងករ ត របរ ថ នែដលបះពលេនជវញ តបនអណត ងែរេនះេឡើងវញ។59

១.៥ រកមរបក អភវឌ នកមពជ

៣៣. រកមរបក អភវឌ នកមពជ (CDC) រតវបនបេងកើតេឡើង េ យចបបសតពវនេយគ ឆន ១៩៩៤ ែដលផតល អ ចឲយរកមរបក អភវឌ នកមពជ ជអងគករមនសមតថកចចខពសបផត កនងករពនតយសេរមចេលើករវនេយគវសយ

ឯកជន នងវសយ ធរណៈេនកមពជ។60 រកមរបក េនះ មនសមសភពនយករដឋមរនត ជរបធន នងមនេទស

រដឋមរនតទង យមកពរកសង ថ បនពកពនធនន។61 គណៈកមម ធករវនេយគកមពជ នង គណៈកមម ធករតបន េសដឋកចចពេសសកមពជ គជេសនធកររបសរកមរបក អភវឌ នកមពជ សរមបករវនេយគវសយឯកជន ពនតយេលើ គេរមងវនេយគេនកនង នងេនេរកតបនេសដឋកចចពេសសេរៀងៗខលន។ គណៈកមម ធករទងពរេនះ មនភរកចចពនតយ សេណើ វនេយគ បទងសេណើ សមបទនដ នងផតលឲយមននវករេលើកទកចតតដលគេរមងវនេយគទង យ ែដលបេពញបន មលកខខណឌ តរមវ ែដលបនកណតកនងចបបសតពវនេយគ ឆន ១៩៩៤។ អនរកតយសតពកររបរពតត េទៃនរកមរបក អភវឌ នកមពជ ែចងថ លករវនេយគែដលមនទហទនវនេយគេរចើនជង ៥០ ន ដ ល រ េមរច រតវែតបនអនមតយលរពមេ យរកមរបក អភវឌ នកមពជ នងសេយបលសេរមចពគណៈរដឋមរនត េហើយ

56 ពកយស ជញ បណណ សបបកមមធនធនែរ រតវបនដេណើ រករេទ មរយៈ មនទរឧស ហកមម ែរ នងថមពល េនកនងតបន ែដល ជញ បណណ េនះសថត

េន (មរ ១៤ ៃនចបបសតព កររគបរគង នងករេធវើ ជកមមធនធនែរ )។ 57

ជញ បណណ អណត ងែរេបើក នងករ ឋ ន យថម ផតលឲយរកមហននវសទធែសវងរករកធនធនែរ សណង មនជ ទខ ច រកស ថមសណង េតរត សមង ដឥដឋ ថមកេបរ នងថមមប (មរ ១១(២) ៃនចបបសតពកររគបរគង នងករេធវើ ជកមមធនធនែរ)។ ករអនញញ តឲយបមខ ចពសទង នង សមរទ ករតវបនផតលឲយផងែដរ មរយៈ ជញ បណណ អណត ងែរេបើក នងករ ឋ ន យថម។ ជញ បណណ ជកមមែរតបងថមមនតៃមល ផតលឲយរកមហន នវសទធែសវងរករកែរតបងថមមនតៃមល មនជ ទ េពរជ តបងទទម តបងកេណត ង នងែរតបងថមមនតៃមលទង យេផ ងេទៀត។ ជញ បណណ ទងពរ របេភទេនះ រគបដណត បទងេលើករែសវងរករក នងករេធវើ ជវកមម រពមទងតរមវឲយមនករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ នផងែដរ។

58 ចេពះរកមហនែដលែសវងរករកធនធនែរមនតៃមល មនជ ទ ែរមស ឬ ែរបកសត ជលកខណៈឧស ហកមម រតវែតទទលបននវ ជញ បណណ ចននពរសខន គ ជញ បណណ ែសវងរករក (ែដលផតលសទធឲយរកមហនេធវើករែសវងរករកធនធនែរ) នង ជញ បណណ ឧស ហកមម ជវកមមធនធនែរ (ែដលផតលសទធឲយរកមហនចបេផតើមែសវងរករកធនធនែរមនតៃមលជលកខណៈឧស ហកមម)។ េដើមប កពកយស ជញ បណណ ឧស ហកមម ជវកមម ធនធនែរ ជបឋម រកមហនរតវ កពកយសេទរកមរបក អភវឌ នកមពជ (CDC) ែដលជ ថ បនទទលបនទកកនងករពនតយ នងអនមតយល រពមេលើគេរមងអភវឌ នសខនៗ ។ បនទ បពមនករអនមតយលរពមពរកមរបក អភវឌ នកមពជ (CDC) រកសងឧស ហកមម ែរ នងថមពល (MIME) នងេចញ ជញ បណណ ឲយរកមហនេនះ។

59 ចបបសតព កររគបរគង នងករេធវើ ជកមមធនធនែរ ឆន ២០០១ មរ ១១(៦) នង មរ ២១។ 60

ចបបសតព វនេយគ ឆន ១៩៩៤ មរ ៣ នងចបបសតព វេ ធនកមមចបបសតព វនេយគ ឆន ២០០៣។ 61

អនរកតយ េលខ ១៤៧ អនរក.បក ចះៃថងទ២៩ ែខធន ឆន ២០០៥ សតពករេរៀបច នងកររបរពតតេទរបស រកមរបក អភវឌ នកមពជ មរ ១។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

22

ែដលអនវតតដចគន េនះែដរ ចេពះគេរមងរករក នងករេធវើ ជវកមមធនធនែរ នងធនធនធមមជត គេរមងែដល ច

បងកេរគះថន កដលបរ ថ ន នងគេរមងសមបទនៃនវសយេហ ថ រចនសមពនធ។62 ដេចនះ រកមរបក អភវឌ នកមពជ េដើរ តនទសខនកនងករេលើកកមពស នងករអនមតយលរពមេលើគេរមងវនេយគសមបទនដ។

១.៦ រកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង

៣៤. ចបបភមបលឆន ២០០១ បនកណតថ រកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង (MLMUPC) ជ អងគភពែដលមនភរកចចេចញបណណ កមមសទធដធល នងរគបរគងរដឋបលសរេយដេលើដរគបរបេភទ បទងដរបសរដឋ ែដល បបញច លទង ដឯកជនរបសរដឋែដល ចរតវបនផតលសមបទន។ រកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នង សណង មនភរកចចេធវើនយតកមមដ េនេពលមនករេសនើសពេលខធករ ឋ នបេចចកេទសសមបទនេសដឋកចច ។ េនះ ប ទង ករែកតរមវកបលដ ករវនចឆយសទធេលើដធលរបសអនកកនកបកបលដ កនងតបនមនកររតតពនតយេឡើងវញ ករ សែវង នងករចះបញជ កបលដ មនតវធជធរមន។ សមបទនដ ឬ ករជលរយៈេពលែវង រតវេធវើេលខចរក េនេលើ

បណណ សមគ លសទឋកនកបអចលនវតថ ឬ េលើវញញ បនបរតសមគ លមច សអចលនវតថ េនរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយ កមម នង សណង នងរកសងេនះ រតវេចញវញញ បនបរតសមគ លសទឋជលរយៈេពលែវង ឬ វញញ បនបរតសមគ លសទឋ

សមបទនដេសដឋកចច ។63 រហតមកទលេពលេនះ រកសងេនះ បនចះបញជ សមបទនដេសដឋកចចបនចនន ១៨ ទ ង

េហើយ ែដលមនៃផទដសរប ១០១.០០០ ហក ។64

ឃ. អនតរកមមជមយចបប នងបទបបញញតតដៃទេទៀត ែដលរគបរគបេលើសមបទនដ

១.១ ចបបសតពតបនករពរធមមជត

៣៥. កនងឆន ១៩៩៣ រពះ ជរកតយសតពករបេងកើតតបនករពរធមមជត បនកណតតបនករពរធមមជតចនន ២៣ កែនលង។ អនរកតយេចញេពលេរកយមកេទៀត បនបែនថមតបនមយចននេទៀត េទកនងបញជ តបនករពរធមមជតរបស កមពជ នងបនែកសរមលទហតបនករពរធមមជតទង ២៣ ខងេដើម។ បចចបបននេនះ មនទនមនជ ធរណៈេទ នវបញជ តបនករពរធមមជត នងរពរបទលៃនតបនទងេនះ។ រពះ ជរកតយ ឆន ១៩៩៣ ែបងែចកតបនករពរធមមជត ជបនរបេភទេផ ងគន គ តបនឧទយនធមមជត តបនែដនជរមកសតវៃរព តបនករពរេទសភព នងតបនទទលរងនវ ករេរបើរបសេរចើនមខ។

62 ដចគន ខងេលើ មរ ១១។ 63 អនរកតយ េលខ ១៤៦ អនរក.បក ចះៃថងទ២៧ ែខធន ឆន ២០០៥ សតព សមបទនដេសដឋកចច មរ ៤ (១) ែចងថ មនេពលផតលដសមបទន

េសដឋកចច ដេនះរតវែតបនចះបញជ នងេធវើច តថន កថជដឯកជនរបសរដឋ រសប មអនរកតយសតព កររគបរគងដរដឋ នង អនរកតយសតព នតវធៃនករក ងបលងសរេយដនងេសៀវេភេគលបញជ ដធល ឬ អនរកតយសតពករចះបញជ ដធលមនលកខណៈ ចេ យដ។ មរ ២ ៃនអនរកតយ សតព ករចះបញជ ដធលមនលកខណៈ ចេ យដ បនផតលតនទឲយអគគនយក ឋ នសរេយដ នងភម រសត ៃនរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង នវករែណន សរមបសរមល នងពនតយ ម នករអនវតតអនរកតយេនះ ។ សមេមើលផងែដរ អនរកតយេលខ ១១៤ អនរក.បក ចះៃថងទ២៩ ែខ ស ឆន ២០០៧ សតព ករ កបញច ករេផទរនវសទធេលើករជលរយៈេពលែវង ឬ សទធេលើសមបទនដេសដឋកចច មរ ៦។

64 លខតេលខ ៥៥៦ ដនស/អកគដ ចះៃថងទ ២៣ ែខឧសភ ឆន ២០១២ របសរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង េផញើជនរកសងករ បរេទស នងសហរបតបតតករអនតរជត េឆលើយតបនងលខតេសនើសរបសអនក យករណពេសស ទកទងនងដសមបទនេនកនងរបេទសកមពជ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

23

៣៦. ចបបសតពតបនករពរធមមជត ចលជធរមនកនងែខមក ឆន ២០០៨ ែដលចបបេនះ កណតរកបខណឌ ៃនករ

រគបរគង ករអភរក នងករអភវឌ តបនករពរធមមជត។65 តបនករពរធមមជតបនរបេភទខងេដើម រតវបនពរងក

បែនថម ែដលបចចបបននេនះរមមន៖66 តបនឧទយនជត67 តបនែដនជរមកសតវៃរព68 តបនករពរេទសភព69 តបនេរបើ របសេរចើនយង70 តបន ម រ71 តបនសនលៃនឋបនយជវមណឌ ល72 តបនេបតកភណឌ ជត73 តបនឧទយនជត

សមរទ74 ែដលបនកណតេ យចបបពមនសតពកររគបរគងធនធនធមមជត នងករករពរបរ ថ ន។75 65 ចបបសតព តបនករពរធមមជត ឆន ២០០៨ មរ ១។ 66 ដចគន ខងេលើ មរ ៧។ 67

តបនឧទយនជត ជតបនអភរក សរមបធមមជត នងសរមបទស នយភពេទសភព នងរតវបនករពរស បេគលេ វទយ រសត ករអបរ នង ករក នត បបញច លទង៖ ឧទយនជតបទម គរ (េខតតេកះកង ទហ ១៧១.២៥០ ហក ) ឧទយនជតគររមយ (េខតតកពងសព នង េកះ កង ទហ ៣៥.០០០ ហក ) ឧទយនជតបកេគ (េខតតកពត ទហ ១៤០.០០០ ហក ) ឧទយនជតែកប (េខតតែកប ទហ ៥.០០០ ហក ) ឧទយនជត ម (េខតតរពះសហន ទហ ១៧១.២៥០ ហក ) ឧទយនជតភនគែលន (េខតតេសៀម ប ទហ ៣៧.៥០០ ហក ) ឧទយនជតវរៈជយ (េខតតរតនៈគរ ទហ ៣៣២.៥០០ ហក )។

68 តបនែដនជរមកសតវៃរព ជែដនធមមជតែដលធននវលកខខណឌ ធមមជតចបចសរមបករករពររបេភទសតវៃរព រកខជត នង បរ ថ នភម រសត មនដចជ៖ ែដនជរមកសតវៃរពភនឳ ល (េខតតេកះកង េពធ ត នង កពងឆន ង ទហ ២៥៣.៧៥០ ហក ) ពមរកេ ប (េខតតេកះកង ទហ ២៣.៧៥០ ហក ) ែដនជរមកសតវៃរពភនសកស (េខតតេកះកង ទហ ៣៣៣.៧៥០ ហក ) ែដនជរមកសតវៃរពរនមដនស (េខតតបតដបង ទហ ១៧៨.៧៥០ ហក ) ែដនជរមកសតវៃរពគេលន-រពហមេទព (េខតតេសៀម ប នងេខតតរពះវ រ ទហ ៤០២.៥០០ ហក ) ែដនជរមកសតវ ៃរពបងែពរ (េខតតកពងធ ទហ ២៤២.៥០០ ហក ) ែដនជរមកសតវៃរពលផត (េខតតរតនៈគរ នងេខតតមណឌ លគរ ទហ ២៥០.០០០ ហក ) ែដនជរមកសតវៃរពភនេរពច (េខតតមណឌ លគរ នងេខតតរកេចះ ទហ ២២២.៥០០ ហក ) ែដនជរមកសតវៃរពភន មេលៀរ (េខតតមណឌ លគរ ទហ ៤៧.៥០០ ហក ) ែដនជរមកសតវៃរពសនល (េខតតរកេចះ ទហ ៧៥.០០០ ហក )។

69 តបនករពរេទសភព ជតបនែដលរតវែថទេទសភពធមមជត ស បរមមណយ ឋ នក នត នងេទសចរណ ែដលរមមន៖ តបនអងគរ (េខតតេសៀម ប ទហ ១០.៨០០ ហក ) បនទ យឆម រ (េខតតបនទ យមនជយ ទហ ៨១.២០០ ហក ) រពះវ រ (េខតតរពះវ រ ទហ ៥.០០០ ហក )។

70 តបនេរបើរបសេរចើនយង គជតបនែដលចបចសរមបភពសថតេសថរៃន របភពទក ៃរពេឈើ សតវៃរព នង រត នងសរមបករក នត រពមទង សរមបករអភរក ធមមជត កនងេគលេ ធនករអភវឌ នេសដឋកចច ែដលមនដចជ៖ ដងែពង (េខតតេកះកង ទហ ២៧.៧០០ ហក ) សឡត (េខតត បតដបង ទហ ៦០.០០០ ហក ) ទេនល ប (េខតតកពងឆន ង កពងធ េសៀម ប បតដបង នង េពធ ត ទហ ៣១៦.២៥០ ហក )។

71 េយង មអនសញញ ម (អនសញញ សតព រៈសខនជលកខណៈអនតរជតៃនតបនដេសើម) តបន ម សេ ដលតបនដេសើម ែដលេគចត ទកថជតបនមន រៈសខនែផនកេអកឡស ឬ ជវៈចរមះ ជពេសសតបនែដលបេរមើជទជរមកសរមបពពកសតវ ល បទក ែដលរងករ គរមមកែហង។ ឧទហរណ៖ ទេនល ប នង បងឆម រ រតវបន បបញច លេនកនងបញជ រៈសខនជលកខណៈអនតរជតៃនតបនដេសើម (“បញជ ម ”) េនកនងអនសញញ សតព រៈសខនជលកខណៈអនតរជតៃនតបនដេសើម ( ម របេទសេអៀរង ឆន ១៩៧១)។

72 តបនឋបនយជវមណឌ ល សេ ដលតបនត ងឲយរបពនធេអកឡស ែដលមន រៈសខន នងពរងនវករខចខតខល ង េហើយពទធជវញេ យ តបនេរបើរបសេ យចរភព ែដលអនញញ តឲយមនសកមមភពមនស កនងករមតមយជកណត។ តបនេនះ រតវបនបេងកើតេឡើងេដើមប ១)-អភរក ជវចរមះ េទសភព ស ឋ នដ នងរបពនធេអកឡស បបញច លទងធនធនេសេនទច របេភទរកខជត រត នងសតវ រពមទង ត រេឡើងវញ នវបរ ថ ន ជវ រសត នង ទជរមក ២)-គរទដលនរនតរភពៃនករអភវឌ នខងែផនកេអកឡស បរ ថ ន េសដឋកចច សងគម នង វបបធម ៣)-គរទ ចេពះសកមមភពនន បទងករអនវតតគេរមងៃនករែណនបងហ ញ ករបណត ះប ត ល កររ វរជវ នងករអេងកត េដើមប ម នអព បែរមបរមលបរ ថ ន េនកនងទនកទនងជមយនងករអភរក នងករអភវឌ នរបកបេ យចរភព េនថន កមល ឋ ន ថន កជត នងអនតរជត ។ ឧទហរណ តបនឋបនយជវមណឌ ល ទេនល ប រតវបនបេងកើតេឡើងេនឆន ១៩៩៧ ែដលរគបដណត បេលើៃផទដសរបចនន ១.៤៨១.២៥៧ ហក នង មនតបនសនលចននប (ទហ ៧០.៨៣៧ ហក ) នងតបនរទនបមយ (ទហ ៥១០.៧៦៨ ហក )។

73 តបនេបតកភណឌ ធមមជត សេ ដលតបនកនងែដនដេគក នង/ឬ ែដនទកែដលមនលកខណៈពេសសពធមមជត ឬពកក ត លែកៃចនធមមជត នង មនតៃមលេលចេធល ឬែបលកពេគ េ យ រតបនេនះមនេ យករម មនគណភពជត ងឲយរបពនធធមមជតនន ឬ មនគណភពខងែផនក

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

24

៣៧. ចបបសតពតបនករពរធមមជត ឆន ២០០៨ បនកណតផងែដរអពរបពនឋថមៃនតបនរគបរគងកនងតបនករពរ

ធមមជតនមយៗ េដើមបបេងកើនរបសទធភពរគបរគង ករអភរក នងករអភវឌ តបនករពរធមមជត។76 ចបបេនះ ែចងថ តបនករពរធមមជតនមយៗ ែបងែចកជបន(៤)តបនរគបរគង គ តបនសនល តបនអភរក តបនេរបើរបសេ យ ចរភព នងតបនសហគមន។ មនអនញញ តឲយមនករកបឆក ឈសឆយ ឬ ករ ងសងេនកនងតបនសនល ឬ តបន អភរក េឡើយ េហើយករអភវឌ េនកនងតបនេរបើរបសេ យចរភព ឬ តបនសហគមន ចអនញញ តបនែតេ យ

មនករអនមតយលរពមពរ ឋ ភបល មករេសនើសរបសរកសងបរ ថ ន។77 ករអភវឌ មយេនកនងតបនទង េនះ ឬ េនកនងតបនជតខងតបនករពរធមមជត រតវែតមនករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន នងសងគមជមន

សន។78 េនកនងរយៈកលបនម នឆន ថមៗេនះ រ ឋ ភបល បនេចញអនរកតយជេរចើន េ យមនករយលរពមពរកសង បរ ថ ន េធវើករកណតៃផទដេនកនងតបនករពរធមមជតឲយេទជតបនេរបើរបសេ យចរភព នងអនមតយលរពមេលើ គេរមងអភវឌ នេនកនងតបនទងេនះ ែដលជទេទគសរមបេគលេ កស-ឧស ហកមម (មនពភក បនតេនែផនក ទ IV (គ))។

៣៨. ចបបេនះកណតនវលកខខណឌ សរមប ករបេងកើត ឬ ករេរៀបចែកែរប តបនករពរធមមជត មយ នងែចងថ

ករសេរៀបចែកែរបតបនករពរធមមជត មយ រតវកណតេ យអនរកតយ79 បែនតករែកែរបរពរបទលតបនរគបរគង ែបងែចកនមយៗ ចេធវើេទបន រសយេ យមនពតមនវទយ រសតចបស សអពរបពនធេអកឡស ែដលមន

ករែរបរបល ឬ មនករគរមមកែហង នងរតវែតអនេ ម មេគលនេយបយ នងយទធ រសតរបសរ ឋ ភបល។80

េ ភណភព ឬ រៈសខនខងែផនកវបបធម។ តបនេនះ រតវបនបេងកើតេឡើងេដើមប ១)-ករពរ នងធននវនរនតរភពៃនមជឈ ឋ នធមមជត េ យ រែត រៈសខនពធមមជតរបស ភពែបលក(មនែតមយ) នងភពត ងឲយរបពនធេអកឡស រពមទង រៈសខនរបស កនងជនយ ែផនកចតតវទយ ឬ រៈសខនែដលបនមកពកររបមលផត នវក ត ទងេនះ ២)-ផតលក នវតតភពសរមបកររ វរជវ ករអបរ ករពនយលអព ធមមជត រពមទងករចលរមជ ធរណៈេនកនងករមត ែដល ចធនភពរសបគន ជមយនងចនចទ១ ខងេលើ ៣)-បបត នងទប ក តករ េរបើរបស នងករកនកប ែដលមនសថតេនកនងបនទ តែតមយ ឬ េធវើឲយអនត យដលេគលេ ៃនករបេងកើតតបនករពរធមមជត ៤)-ផតលឲយ របជពលរដឋែដលរសេន កនងតបនេបតកភណឌ ធមមជតនវអតថរបេយជន (របសនជមន) េនកនងករមតមយែដលធនភពរសបគន ជមយនង េគលេ ៃនកររគបរគងដៃទេទៀត។

74 តបនឧទយនជតសមរទ សេ ដលតបនេឆនរសមរទែដលទទលឥទធពលជេនរសមរទ យឡជមយនងទកពៃរពភន រមទង េកះរគបដណត ប េ យៃរពេឈើ រកខជត សតវៃរព នងមចឆ ជតរគបរបេភទ មនលកខណៈរបវតត រសត នងតៃមលវបបធម ។ តបនឧទយនជតសមរទ រតវបនបេងកើត េឡើងេដើមប ១)-ែថរក នងករពរធនធនសមរទ នងមខងររបសៃរពេឈើ ២)-ែថរក នងករពរគណភពៃនបរ ថ នសមរទសរមបរយៈេពល ែវង ៣)-ែថរក នងករពរតបនរបវតត រសត នងតៃមលវបបធម រពមទង បពវសទធធមមជតរបសសមរទ ៤)-ផតលក នវតតភពសរមបកររ វ រជវវទយ រសត ករអបរ ករបេងកើតថម នងេអកេទសចរណសមរទ។

75 តបនករពរធមមជត រតវបនកណតនយមនយពមនេ យបញញតតៃនចបបសតពកចចករពរបរ ថ ន នងកររគបរគងធនធនធមមជត ឆន ១៩៩៦ រពះ ជរកតយសតពករបេងកើតតបនករពរធមមជត នងរពះ ជរកតយសតពករបេងកើត នងកររគបរគងតបនឋបនយជវមណឌ លបងទេនល ប ចះៃថងទ ១០ ែខេម ឆន ២០០១។

76 ចបបសតព តបនកពរធមមជត ឆន ២០០៨ ជពកទ៤។

77 ដចគន ខងេលើ មរ ៣៦។

78 ដចគន ខងេលើ មរ ៤៤។

79 ដចគន ខងេលើ មរ ៨។

80 ដចគន ខងេលើ មរ ១៣។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

25

រកសងបរ ថ ន ទទលបនទកេរៀបចេធវើែផនទតបនករពរធមមជត េ យមនករចលរមពរកសងេរៀបចែដនដ

នគរបនយកមម នងសណង ជញ ធរែដនដ សហគមនមល ឋ ន នង ថ នបនពកពនធ។81 ៣៩. ជពកទ ៦ ៃនចបបេនះ ែចងអពករចលរម នងសទធេរបើរបសរបសសហគមនមល ឋ ន នងសហគមនជន ជតេដើមភគតច នងបញជ កថ រដឋទទល គ ល នងធនសទធេរបើរបសជលកខណៈរបៃពណ ទេនៀមទ ប ជេនឿ

សនរបសសហគមនមល ឋ ន នងជនជតេដើមភគតច ែដលរសេនកនង នងជបតបនករពរធមមជត។ ចបបេនះ កណតភរកចចឲយរកសងបរ ថ នមនសទធរបគលដែផនក មយឲយេទសហគមនែដលរសេនកនង នងជបតបនករពរ

ធមមជត េដើមបេរៀបចជសហគមនតបនករពរធមមជត។82 គតមកទលចងឆន ២០១១ រកសងបរ ថ នបេងកើតសហគមន តបនករពរធមមជតបនចនន ១០២ សហគមន ែដលកនងេនះ មនទងសហគមនរបសជនជតេដើមភគតចចនន

២៣ ផងែដរ។83

១.២ ចបបសតពៃរពេឈើ

៤០. ចបបសតពៃរពេឈើ អនញញ តឲយផតលសមបទនៃរព។ េទះជយង កេ យ ចប ងពែខមក ឆន ២០០២

មក មនករ កេចញនវវធនករផអ កករកបេឈើជបេ ត ះ សនន េនកនងតបនៃរពសមបទន។84 េ កនយករដឋ

មរនត បនែថលងេនកនងែខមថន ឆន ២០១២ ថ វធនករេនះេនែតបនតអនវតត។85 អនរកតយ សតពកររគបរគងៃរពសមប ទន ែចងថ ៃរពសមបទនែដលរតវបនដកហត ឬ របគលមកវញកនលងមក រតវរក ទកជតបនៃរពករពរធមមជត នងមន ចបែងវរេទជសមបទនដេសដឋកចច ឬ ផតលេទឲយរកមហន េផ ងេទៀតបនេឡើយ។ ចបបសតព ៃរពេឈើ មរ ២៩ មឃតករកបេដើមេឈើផតលជរមនតៃមល ឬ របេភទេឈើែដល របជជនមល ឋ នេចះយកជរ ម របៃពណ។ ជពកទ៩ ៃនចបបេនះ ទទល គ ល នង ធនសទធេរបើរបសជរបៃពណរបសសហគមនមល ឋ ន កនងករ របមល នងករេរបើរបសអនផលៃរពេឈើ។ សទធេរបើរបសជរបៃពណេនះ រមមន កររចតយកេ ម ឬ ែលងសតវ ពហនៈឲយសេ ម កនងៃរព នងសទធេ ះដរ ឬ លកអនផលៃរពេឈើ។ ជពកទ៩ ៃនចបបេនះ កអនញញ តឲយរក ទកែផនក

មយៃនែដនៃរពបរមងទកអចៃរនតយ សរមបជៃរពសហគមនផតលឲយ សហគមនមល ឋ នរសេនកនង ឬ ែកបរែដន ៃរពេនះនវសទធរគបរគង នងេរបើរបសធនធនៃរពរបកបេ យចរភព។ គតរតមែខធន ឆន ២០១១ តបនៃរពសហគមន សរបចនន២៨១ កែនលង ែដលរគបដណត បេលើៃផទដៃរពសរប ២៤៤.២៦៥ ហក សថតកនងេខតតចនន១៨ រតវបន គ ល

81

ដចគន ខងេលើ មរ ១៤។ 82

ដចគន ខងេលើ មរ ២៥។ 83

ពតមនទទលបន អឡងេពលកចចរបជ ែខឧសភ ឆន ២០១២ ជមយនងរដឋមរនតរកសងបរ ថ ន។ េយង មរប សនរបសេ ករដឋមរនត េនកនងចេ មសហគមនតបនករពរធមមជតចនន ១០២ មន ១៩៧ ភម ែដលមនករចលរមពរបជពលរដឋចនន ២៤.៨៨៧ រគ រ។ េហើយេនកនងចេ ម ១០២ សហគមនេនះ មនសហគមនចនន ២៣ ឬ ៤.៤៤៩ រគ រ ជជនជតេដើមភគតច។

84 េនែខមក ឆន ២០០២ េ កនយករដឋមរនត បនរបកសអពករផអ កករកបេឈើ ែដលរសបជមយនងេសចកតែថលងករណរបស ជរ ឋ ភបល សតព េគលនេយបយជតេលើវសយៃរពេឈើ ពៃថងទ២៦ ែខកកក ឆន ២០០២។ សមេមើលេគហទពរ៖

http://www.forestry.gov.kh/Law/ForestPolicy.html. 85

សនទរកថរបសេ កនយករដឋមរនត នៃថងទ១៤ ែខមថន ឆន ២០១២ កនងពធផ ពវផ យរបយករណពកក ត ល ណតត ឆន ២០១១ សតព ករអនវតតែផនករអភវឌ នយទធ រសតជតបចចបបននកមម ឆន ២០០៩-២០១៣។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

26

េ យរបកសរបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ។86

១.៣ ចបបសតពបរ ថ ន

៤១. ចបបសតព កចចករពរបរ ថ ន នងកររគបរគងធនធនធមមជត ឆន ១៩៩៦ តរមវឲយេធវើករ យតៃមលេហតបះ

ពលបរ ថ ន េលើ លគេរមង នងសកមមភពរបសឯកជន ឬ ធរណៈ។87 រកសងពកពនធ រតវពេរគះេយបល ជមយរកសងបរ ថ ន មននងេចញេសចកតសេរមចនន ឬ េធវើសកមមភពេផ ងៗទកទនដលករអភរក ករអភវឌ ន

ឬ កររគបរគងករេរបើរបសធនធនធមមជត។88 រកសងបរ ថ នេ យសហករជមយរកសងពកពនធ រតវេធវើករ សក រ វរជវ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ នេលើធនធនធមមជត នងផតលេយបលជនរកសងពកពនធ េដើមបធនឲយ ធនធនធមមជតរតវបនអភរក អភវឌ ន នងរគបរគងេរបើរបសេ យសមេហតផលរបកបេ យនរនតរភព នងភព

សថតេសថរ។89

៤២. អនរកតយសតពកចចដេណើ រករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន ឆន ១៩៩៩ កណតបែនថមេទៀតអពនតវធសរមប ករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន េលើ លគេរមង ឬ សកមមភពរបសឯកជន ឬ ធរណៈរគបរបេភទ ឬ ទហ

គេរមង នងរតវមនករចលរមពេរគះេយបលពសហគមនែដលរងផលបះពល។90 អនរកតយ របគលភរកចចេនះឲយ រកសងបរ ថ ន ពនតយ នង យតៃមលេលើរបយករណ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន នងធនករអនវតតេនះ មរយៈ

ករ ម ន នងករឃល េមើល។91 មរ ៤ ៃនអនរកតយេនះ ែចងថ គេរមង ចរតវបនអនមតេ យ ថ បន នង រកសងែដលមនសទធ បនទ បពរកសងបរ ថ នបនពនតយ នងផតលេយបលេលើរបយករណ យតៃមលេហតបះពល បរ ថ នរចមក។ េនអឡងេពលសរេសររបយករណេនះ រកសងបរ ថ ន កពងដេណើ រកររពងេសចកតរពងចបប មយសតពករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន ែដលខលម រៃនេសចកតរពងចបបេនះ េនមនទនមនជ ធរណៈេន េឡើយ បែនតេបើ មេសចកត យករណថ េសចកតរពងចបបេនះ រតវបនេរៀបច កែតងេឡើង សរមប កឲយមនករ ពេរគះេយបលេនៃថងអនគត ។

១.៤ ចបបសតពវនេយគ

៤៣. ចបបសតពវនេយគ ៃនរពះ ជ ចរកកមពជ មនវ លភពចេពះ លគេរមងវនេយគមនលកខណៈ សមបតតរគបរគន។ គេរមងវនេយគមនលកខណៈសមបតតរគបរគន គជគេរមងវនេយគទង យ ែដលទទល

86

កចចរពមេរព ងៃរពសហគមន រពះ ជ ចរកកមពជ រដឋបលៃរពេឈើ ែខមក ឆន ២០១២ សថតសហគមនៃរពេឈើកមពជ ឆន ២០១១។ 87

ចបបសតពកចចករពរបរ ថ ន នងកររគបរគងធនធនធមមជត ឆន ១៩៩៦ មរ ៦ នង មរ ៧។ 88

ដចគន ខងេលើ មរ ១០។ 89

ដចគន ខងេលើ មរ ៩។ 90

អនរកតយេលខ ៧២ អនរក.បក ចះៃថងទ១១ ែខស ឆន ១៩៩៩ សតពកចចដេណើ រករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន មរ ១ ែចងថ ករ យ តៃមលេហតបះពលរតវែត “បផសឲយមនករចលរមព ធរណជន កនងកចចដេណើ រករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន រពមទងទទលយកមត េយបលមកេធវើករពចរ កនងកចចដេណើ រករអនមតគេរមង”។

91 ដចគន ខងេលើ មរ ៣។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

27

បនវញញ បនបរតចះបញជ ជ ថ ពរ ពរកមរបក អភវឌ នកមពជ(CDC)។92 ចបបេនះ បនកណតរបបវនេយគបរេទស នងបនផតលរកបខណឌ សរមបករេលើកទកចតត ( បទងករេលើកែលងពនធគយ នងពនធ ករ) សរមបករវនេយគ វសយឯកជនេ យផទ ល ែដលរមមនករអភវឌ នវសយកស-ឧស ហកមម េហ ថ រចនសមពនធ ករករពរបរ ថ ន នង

េទសចរណ។93 ជពកទ៦ ែចងថ ករេរបើរបសដរតវបនអនញញ តឲយចេពះអនកវនេយគទងអស បែនតកមមសទធដធល សរមបបេរមើឲយេគលបណងៃនសកមមភពវនេយគ រតវបនរបគលជនចេពះអនកវនេយគ ែដលមនសញជ តជែខមរ ែតបេ ណ ះ អនេ ម មរដឋធមមនញញ នងចបបភមបល។ អនកវនេយគទងអស រតវបនអនញញ តឲយចះកចចសនយជល រយៈេពលគម នកណត រយៈេពលខល រយៈេពលែវង សថតេរកមបញញតតចបបជធរមន ែដលរគបរគងេលើកចចសនយជល េបើេទះបជ ចបបបនែចងថ មច សសមបទន មន ចទកេចល ឬ េផទរដសមបទនែដលអសកមមេទតតយជន មយកត។ ជពកទ៨ ៃនចបបេនះែចងថ វ ទ មយែដលទកទងនងកចចករវនេយគ ដបង គរតវេ ះរ យេ យ ករសរមះសរមល មរយៈករពេរគះេយបលគន រ ងភគជេមល ះទង យ នងរកមរបក អភវឌ នកមពជ។ របសន ជ វ ទមន ចេ ះរ យ មរយៈករសរមះសរមល កនងអឡងេពលពរែខេទ វ ទេនះ ចេលើកមក កជន រកម របក អភវឌ នកមពជ ផតលេយបល ឬ កជនរកមរបក ជញ ក ត ល ឬ េ ះរ យ មផលវត ករ។ េទះជ យង កេ យ ករេនះមនអនវតតចេពះទនសដធលេទ េរពះថ ទនសរបេភទេនះ រតវេ ះរ យ មបទបបញញតត ចបបជធរមន ែដលមនែចងកនងចបបភមបល នង/ឬ កនងរកមរដឋបបេវណ។

១.៥ ចបបេផ ងៗទកទងនងឧស ហកមមនស រណកមម

៤៤. ចបបសតពកររគបរគង នងករេធវើ ជវកមមធនធនែរ ឆន ២០០១ រគបរគងេលើ លសកមមភពទកទងនង របតបតតករធនធនែរ ករែសវងរករក នងករេធវើ ជវកមមធនធនែរ (េទះបជចបបេនះ មនរគបដណត បេលើវសយេរបង កត នងឧសមនកត)។ ករែសវងរករក នងជកយកែរេនេលើដែដលកណតជតបនវបបធម ទ ងរបវតត រសត តបន េបតកភណឌ ជត រតវ មឃត េហើយ លសកមមភពែសវងរករក នងជកយកែរេនេលើដែដលកណតថជ “តបនករ ពរ តបនែដនបរមង ឬ តបន មឃត” រតវែតមនករអនញញ តជ យលកខណអក រព ថ បនមនសមតថកចច ែដល

មនតនទរគបរគងេលើតបនេនះ។94 ចបបេនះ កណតលកខខណឌ តរមវផងែដរ ឲយេធវើករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន

នងផតលសណងសមរមយ នងយតតធមដលមច សដ ែដលដរបសខលនរងផលបះពល។95 ចបបសតពៃរពេឈើ ឆន ២០០២ អនញញ តករែសវងរករក នងជកយកែរេនកនងែដនៃរពបរមងទកអចៃរនតយ បែនតេទះជដេចនះកត របតបតតករ ែសវងរករក 92

ចបបសតពវនេយគ ឆន ១៩៩៤ ( រតវបនវេ ធនកមម េ យចបបសតពវេ ធនកមម ចបបសតពវនេយគ ឆន ២០០៣) មរ ១។ 93

ដចគន ខងេលើ មរ ១២-១៤។ 94

ចបបសតពកររគបរគង នងករេធវើ ជកមមធនធនែរ ឆន ២០០១ មរ ៧ នង មរ ៨។ 95

ដចគន ខងេលើ មរ ៧ នង មរ ២៥ ។ ចបបសតពកររគបរគង នងករេធវើ ជកមមធនធនែរ កកណតផងែដរ នវតរមវករចបចមយចនន សរមបអនកកន ជញ បណណ នមយៗ (សមបទនក) ឬ អនកចះកចចសនយបនត កនងករទទលខសរតវេលើករដេណើ រកររបតបតតករែសវងរករក នងេធវើ ជវកមមធនធនែរ ឲយបនរតមរតវ រមទងករករពរបរ ថ ន េ យរសបជមយនងចបបសតពកចចករពរបរ ថ ន នងកររគបរគងធនធន

ធមមជត ករសក នងករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន ែផនកររគបរគងបរ ថ ន ែផនករលបអណត ងែរ នងករធនែផនកហរញញ វតថ ធន ករពរសខភព នងសវតថភពពលករែដលនងមនលអត េនកនងកមមវធែផនករអណត ងែរ កមមវធសខភព នងសវតថភពកនងអណត ងែរ បបញច ល ទងករករពរេរគះថន ក ែបបបទ យកណសតពេរគះថន កេនះ ករពរសវតថភពដល ធរណជន េនកនង នងជវញតបនអណត ងែរ ែដលនង លអតកនងែផនករអណត ង ែរ េធវើករអបរបណត ះប ត ល នងផតលករងរដលរបជពលរដឋែខមរ ែដលនងលអតេនកនងកមមវធផតលករងរអបរបណត ះ ប ត ល េរបើរបសឲយអសលទធភពនវទនញ នងេស កមមកនងរពះ ជ ចរកកមពជ េន មទកែនលង នងេពលេវ សមរសប (មរ ២១)។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

28

នងជកយកែរ មយែដលបនេសនើេឡើង ជបែនថមេលើ ចបបដៃទេទៀតែដលពកពនធ រតវែត “មនករសក យតៃមល

ជមន” ពរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ។96 ពរងងេគលនេយបយសតព ករែសវងរករក នង ជកយកែរ រតវ បនេគ យករណថ បននងកពងែតដេណើ រករេរៀបច កែតង។

៤៥. បចចបបននេនះ េរបងកត នងឧសមន រតវបនរគបរគងេ យ បទបបញញ តតេរបងកត ឆន ១៩៩១ នងវេ ធនកមម

ៃនបទបបញញ តតេនះឆន ១៩៩៨ នងឆន ១៩៩៩។97 សថតេរកមបទបបញញ តតខងេដើម រកសងឧស ហកមម ែរ នង ថមពល គ ជ ជញ ធររដឋបលទទលខសរតវរគបរគងេលើធនធនេរបងកត។ បែនតកនងឆន ១៩៩៨ ជញ ធរេនះ បនបតរេឈម ះមក ជ ជញ ធរេរបងកតជតកមពជ (CNPA)

98 ែដលបចចបបននេនះ ទទលបនទក យតៃមលេលើលខតេដញៃថល នង ផតល

េយបលជនរ ឋ ភបលអព កចចរពមេរព ងេរបងកត ែដលនងរតវផតលេទឲយរកមហនជក កមយចនន។99 បចចបបនន េនះ មនមនចបបជក ក មយរគបរគងេលើវសយេរបងកត នងឧសមនេទ បែនតមនេសចកត យករណថ ជញ ធរេរបងកតជតកមពជ នងរកមរបក អនកចបប បននងកពងេធវើេសចកតរពងចបបមយេនះ បែនតេនេពលកពង

សរេសររបយករណេនះ េសចកតរពងចបបេនះមនមនជ ធរណៈេទ េហើយរហតមកទលេពលេនះ មនមន ករពនតយ ឬ ករពេរគះេយបលជ ធរណៈេនេឡើយ។ មយងវញេទៀត មនេសចកត យករណថ មនករពេរគះ េយបលថន កអនតររកសង េលើពរងងេគលនេយបយសតពេរបងកត។

៤៦. បទបបញញតតេរបងកត កណតលកខខណឌ សរមបករអេញជ ើញចលរមេដញៃថល នងលកខណៈវនចឆយសរមបករ យតៃមលេលើលខតេដញៃថល នងករចរចជមយអនកេដញៃថល នងករសេរមចយលរពមេលើលខតេដញៃថលេរកយេទៀត។

េថរេវ អតបរមៃនរយៈេពលែសវងរករកមនករមត ៤ ឆន ៃនកចចសនយ បនទ បពេនះ ចពនយបនពរេលើក ែដលមយ

េលើកៗមនករមតពរឆន ៃនកចចសនយ។100 របសនជករែសវងរករកេឃើញថ ធនធនេរបងកតមនករមត ពណជជកមម រកមហន រតវ កពកយសលខតអនញញ តផលតកមម េ យភជ បជមយនវកមមវធករងរលអត នងថវកៃនកចចអភវឌ ន ។ គម នករបេងកើតរបតបតតករបែនថម មយ ចេផតើមេធវើបនេទ លះរ ែតបនេចញលខតអនញញ តផលតកមម។ អន េ ម មបទបបញញតតេនះ េថរេវ ៃនរយៈេពលផលតកមមមយរតវផតកណតរយៈេពល ៣០ ឆន េរកយកលបរេចឆទ ែដលមនជធរមន បនទ បពេនះ ចពនយបែនថមរយៈេពលផលតកមមបន ៥ ឆន េទៀត របសនេបើ ផលតកមមករមត

ពណជជកមមៃនករ ឋ នេនែត ចអនវតតបនេនេពលផតកណតេនះ។101 បទបបញញតតេនះ បនកណតលកខខណឌ តរមវ

សរមបរបតបតតករេរបងកត បទង ករករពរ សវតថភព សនតសខ នងបរ ថ ន។102 ដចគេរមងអភវឌ នធៗដៃទ

96

ចបបសតព ៃរពេឈើ ឆន ២០០២ មរ ៣៥។ 97

សរមប ថ នភពបចចបបននៃនចបបេរបងកត នងវេ ធនកមមបទបបញញតតេរបងកត ឆន ១៩៩១ សមេមើលេគហទពរបស ជញ ធរេរបងកតជត កមពជ៖ http://www.cnpa.gov.kh/index.php?option=com_content&view=article&id=66&Itemid=142

98 របធន ជញ ធរេរបងកតជតកមពជបចចបបននគ ឯកឧតតម សខ ន ឧបនយករដឋមរនត នងជរដឋមរនតទទលបនទកទសតករគណៈរដឋមរនត។

99 រពះ ជយរកតយ េលខ ជស/រតក/០១៩៨/០២០ ២២ សតព ករបេងកើត ជញ ធរេរបងកតជតកមពជ ែខមក ឆន ១៩៩៨។

100 បទបបញញតតេរបងកត ឆន ១៩៩១ ជពកទ ៤។

101 ដចគន ខងេលើ ជពកទ ៥។

102 ដចគន ខងេលើ ជពកទ ៦។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

29

េទៀតែដរ លរបតបតតករេរបងកតនងឧសមនរតវេធវើករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ នទងរសង។103

១.៦ ចបបេផ ងៗទកទងនង រអគគសន

៤៧. បចចបបននេនះ មនទនមនចបបជក ក មយេទសតព រអគគសនេនកមពជ េបើេទះជមនចបបមយចនន ែចងអព ករអភវឌ ន នងរបតបតតករគេរមងែបបេនះ បទងចបបពកពនធនងវនេយគអគគសន ដធល ៃរពេឈើ ធនធនទក នងបរ ថ នកត។ េ យ រកមពជេនមនទនមនសមតថភពបេចចកេទស ឬ ហរញញ វតថ េដើមបេរៀបចគេរមង

ងសង នងរបតបតតករគេរមង រអគគសនរទងរទយធ ដេចនះ លគេរមងរទងរទយធទងអស នេពលបចចបបនន ែដលកពងដេណើ រករេរៀបចបេងកើត គសថតេរកមកចចរពមេរព ងមយ ែដលេ ថ “ ងសង របតបតតករ េផទរ” (BOT)

ែដលមនរយៈេពល ២៥ ឆន នងែវងជងេនះ េហើយ លគេរមង រអគគសនរទងរទយធែដលមនរ បទងអស

ែដល បចចបបននកពងរបតបតតករ ឬ សថតកនងករអភវឌ ន ទទលបនថវករពចន នងរបតបតតករេ យចន។104

៤៨. េដើមបបេងកើតគេរមង រអគគសនមយ ជ នដបងគរតវចះអនស រណៈៃនករេយគយលគន (MOU) ជមយ រកសងឧស ហកមម ែរ នងថមពល េដើមបេរៀបច នងសក អពសមទធលទធភព េហើយបនទ បមកមនជ នជបនត បនទ បេទៀតេដើមបឈនេទបេងកើតគេរមង េហើយែដល រតវមន ករអនមតយលរពមពរកមរបក អភវឌ នកមពជ។ មយងវញេទៀត មចបបសតពកររគបរគងធនធនទក ឆន ២០០៧ លគេរមង រអគគសនទងអស រតវមនករស

ជញ បណណ ទក ឬ លខតអនញញ ត។105 ដចគេរមងអភវឌ នធៗដៃទេទៀតែដរ លគេរមង រអគគសនទងអស រតវសថត កនងកមមវតថៃនករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ នជមន មនមនករអនមតយលរពម េហើយករ យតៃមលេហតបះពល

បរ ថ ន រតវអនវតត មនតវធែដលបនកណតេ យរកសងបរ ថ ន។106

ង. កមមសទធដធល នងសទធេភគៈ

៤៩. របបែខមររកហមរគបរគងអ ចេនកមពជ ចេនល ះពឆន ១៩៧៥ នង១៩៧៩ បនរ យកមមសទធឯកជនទង អស ែដលផលវបកេនះមនរហតមកទលសពវៃថងេនះ។ របជជនកមពជេរចើន ននក េនខវះឯក រ នង ករទទល គ លេពញេលញអពសទធកមមសទធរបសខលន ែដលភជ បេ យបណណ កមមសទធដធល។ េ យទទល គ លពអវតតមនៃនករ

ចះបញជ ដធល នងបណណ កមមសទធដធលជទេទ ជពកទ៤ ៃនចបបភមបល ទទល គ លសទធេភគៈរបសបគគលទង យ ែដលបន រសយផលៃនេភគៈេ យសនតវធ នងមនមនករជទស ចបពរបឆន យងតច គតមកដលកលបរេចឆទ ៃនកររបកសឲយេរបើចបបភមបលឆន ២០០១ បែនតមនទនមនករទទល គ លជផលវករ ថជកមមសទធករៃនដេនះ

103

ចបបសតព កចចករពរបរ ថ ន នងកររគបរគងធនធនធមមជត ឆន ១៩៩៦ មរ ៦ នង អនរកតយសតព កចចដេណើ រករ យតៃមលេហតបះពល បរ ថ ន ឆន ១៩៩៩។

104 េសចកតសេងខបអព រអគគសន ែខត ឆន ២០១១ របសគេរមង Open Development Cambodia សមេមើលេគហទពរ៖

http://www.opendevelopmentcambodia.net/briefings/hydropower/http://www.opendevelopmentcambodia.net/briefings/hydropower 105

ចបបសតព កររគបរគងធនធនទក ឆន ២០០៧ មរ ១២។ 106

ចបបសតព កចចករពរបរ ថ ន នងកររគបរគងធនធនធមមជត ឆន ១៩៩៦ មរ ៦ នង អនរកតយសតពកចចដេណើ រករ យតៃមលេហតបះពល បរ ថ ន ឆន ១៩៩៩។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

30

េនេឡើយ។ របសនជ អនកកនកបដឯកជន មនភសត ងបញជ កថ ករកនកបដរបសខលនបនបេពញរគបលកខ-

ខណឌ មចបប គតមនសទធេសនើសបណណ កមមសទធ ថ ពរ។107 ៥០. រកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង េ យមនករជយ ឧបតថមភគរទពៃដគអភវឌ ន នង ជញ ធរ នន បនសេរមចសមទធផលធេធង ទងេលើករចះបញជ ដធលមនលកខណៈជរបពនធ នងករចះបញជ ដធលមនលកខណៈ ចេ យដ រពមទងកមមវធផតលបណណ កមមសទធដធល នងបនខតខពយយម នងេ ះរ យ ថ នករណៃនអនក ងទ

លេនមនេរៀបរយ មរយៈេគលនេយបយ នងបទបញជ ថម។108 អនកផតលជនយបរេទស បទងធនគរពភពេ ក រ ឋ ភបល ឡមង ( មរយៈអងគករជ យេហ ត (GIZ) ែដលពមនេគ គ លថជ ជធេហ ត(GTZ) នង ឌអឌ (DED)) រ ឋ ភបល វ ងឡង ( មរយៈហវនមប (Finnmap) រ ឋ ភបលក ( មរយៈទភន កងរអភវឌ ន អនតរជតក ) កដចជ រ ឋ ភបល ណមក(Danida) នងសហគមនអរ ប បនចលរមវភគទនយងេរចើន សនធកសនធ បដលកមមវធទងេនះ ទងេនតបនទរបជជន ទងេនតបនជនបទ មរយៈករជយ ឧបតថមភែផនកបេចចក េទស នងហរញញ វតថ េដើមបគរទដលរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង នង ជញ ធរេខតតនន េនកនង េគលនេយបយមយចនន នងកមមវធែបងែចកដ ចះបញជ ដ នង ផតលបណណ កមមសទធដ។ កមមវធគនលះមយចនន បទង គេរមងេរៀបចែដនដ នង រដឋបលដធល (LMAP) កមមវធចះបញជ ដ មលកខណៈជរបពនធ នងលកខណៈ ចេ យដ ពឆន ២០០២-២០០៩ គេរមងែបងែចកដេដើមបសងគមកចច នងករអភវឌ នេសដឋកចច (LASED) គរទ នងែបងែចកដធលេឡើង វញដលរគ ររករកែដលខវះខតដធល មរយៈគេរមងសមបទនដសងគមកចច នង កមមវធអនវសយរដឋបលដធល (LASSP) ែដលជកមមវធបនតេវនពគេរមងេរៀបចែដនដ នងរដឋបលដធល (LMAP)។

៥១. េយង មែផនករយទធ រសតអភវឌ នជតបចចបបននកមម (អជផយ) គតមកដលឆន ២០១០ រកសង បនេចញ បណណ កមមសទធដសរបចនន ១.៦៦៤.២៩៧ បណណ ែដលកនងេនះមនបភគបន (៣/៤) េនតបនជនបទ នង មយ ភគបន (១/៤) េនតបនទរបជជន។ កនងចេ មបណណ កមមសទធដែដលបនផតលសរបទងេនះ មនបណណ ចនន ១.០៧០.៦៦៥ បនេចញឲយ មរយៈ ករចះបញជ ដ មលកខណៈជរបពនធ នង ៥៩៣.៦៤៥ បណណ មរយៈករចះ

បញជ ដមនលកខណៈ ចេ យដ។109 គតរតមែខវចឆក ឆន ២០១១ កមមវធផតលបណណ កមមសទធដ បនផតលបណណ កមមសទធដ ចនន ១.៧៤០.៨៣៩ បណណ េហើយកមមវធេនះេនបនតេធវើ ែដលបចចបបននេនះចននៃនបណណ កមមសទធដែដលបនេចញផតល

ឲយ ចនងេកើនេឡើងែថមេទៀត។110 ទនទមនងមនកររកចេរមើនខល ង កមនកងវលអពរគ រ នងសហគមនជេរចើន ែដលរតវបនេគផតេចញពកមមវធទងេនះ ដចមនពភក េនែផនកខងេរកម។ ជងេនះេទេទៀត កមមវធេធវើបណណ កមម សទធដធលថមមយឆបរហស ែដលរតវបនផតចេផតើមេ យេ កនយករដឋមរនត េនកនងែខមថន ឆន ២០១២ េហើយរតវបន រកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង អនវតតយងេលឿន េ យមនករជយ េរជមែរជងពមរនតសរេយដ េន

107

ចបបភមបល ឆន ២០០១ មរ ៣០ ។ មរ ៣៨ ៃនចបបេនះ បនកណតលកខខណឌ សរមបសទធទងេនះ ែដលេ ថ សទឋេភគៈ រតវែត “បនកនកបេ យពតរបកដ គម នហង ដងឮជ ធរណៈ គម ន កខន នងេ យសចចរត” ។

108 ជឧទហរណ ករកតសគលអព ករអនមត ចរសតព ករេ ះរ យសណងបេ ត ះ សននេលើដរបសរដឋ ែដលរតវបនទរនទ នកនកប េ យខសចបប ម ជធន ទរកង នង មទរបជជន ( ចរេលខ ០៣) េនែខឧសភ ឆន ២០១0 ។

109 ជរ ឋ ភបលកមពជ ែផនករអភវឌ នយទធ រសតជត បចចបបននកមម ឆន ២០០៩-២០១៣ ជពក ២ ទពរ ៣៤ កថខណឌ ទ១១១ ។

110 កមមវធអនវសយរដឋបលដធល (LASSP) ដជជវត៖ រពតតបរតរបសកមមវធអនវសយរដឋបលដធល េលខ ២ ែខវចឆក ឆន ២០១១ ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

31

ថន កេខតត នងរកមយវជនសមរគចតត ែដលបនេរជើសេរ ើសជពេសសសរមបេគលបណងេនះ ែដលនងមនពភក លអតបែនថមេទៀតផងែដរេនែផនកខងេរកម។

ច. សទធេលើដធលរបសជនជតេដើមភគតច

៥២. ជពកទ៣ ៃនចបបភមបល ឆន ២០០១ ទទល គ លសទធជនជតេដើមភគតចេលើដកមមសទធសមហភព។ ដ របសជនជតេដើមភគតច រមមន ដែដលសហគមនបនេរៀបចនេវសន ឋ ន នងរបកបរបរកសកមម នងដទងអស ែដលមនទងដែដលកពង ដះជកែសតង នងដបរមងចបចកនងករដរេវនដ ។ ចបបភមបល មរ ២៣ ែចង ថ កនងេពលរងចករកណតខងផលវចបបនវលកខនតកៈរបសសហគមន សហគមនជនជតេដើមភគតចបនតរគបរគង សហគមន នងអចលនវតថរបសខលន មរបៃពណ។ េនេពលែដលសហគមនជនជតេដើមភគតច បនចះបញជ ជមយ រកសងម ៃផទ ជនតបគគលរចេហើយ សហគមនទងេនះ ច កពកយសចះបញជ បណណ កមមសទធដសមហភពបន។

កនងឆន ២០០៩ រ ឋ ភបលបនបញជ កបែនថមេទៀតេនកនងេគលនេយបយសតពជនជតេដើមភគតច111 នង បនបេងកើត

នតវធសរមបអនវតតសទធរបសពកេគ េដើមបបនចះបញជ ដនងទទលបនបណណ កមមសទធដសមហភព។112

៥៣. ករអនមតអនរកតយសតពនតវធៃនករចះបញជ ដសហគមនជនជតេដើមភគតច កនងែខេម ឆន ២០០៩ ញង ឲយមនគនតផតចេផតើមេរចើនែថមេទៀត េ យរកសងម ៃផទ រកសងអភវឌ នជនបទ រកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង អនកផតលជនយេទវភគ អងគករសហរបជជត នងអងគករមនែមនរ ឋ ភបល (NGOs) នន េដើមបជយ ដលសហគមនជនជតេដើមភគតច សវះែសវងរកចះបញជ ជនតបគគល នងករ កពកយសបណណ កមមសទធដសមហភព។ អនរកតយេនះ កណតេគលករណ នតវធ នងយនតករសរមបករចះបញជ ដសហគមនជនជតេដើមភគតច ជកមមសទធ សមហភព នងបញច លជ នលអតមយចននសរមប ករ សែវងកណតរពរបទលដ ករេធវើអេងកតដ នងករផ ពវ ផ យជ ធរណៈ។

៥៤. េទះបជ សហគមនជនជតេដើមភគតច បនខតខរបងែរបងសវះែសវងចះបញជ ជនតបគគល នងជចងេរកយ រតវ កពកយសបណណ កមមសទធដសមហភពកត កសមបទនដេសដឋកចច េនែតរតវបនបនតផតលេនេលើដែដលសហគមន ទងេនះបនអះ ងសទធេលើដេនះផងែដរ។ េទះជដេចនះកត កនងែខឧសភ ឆន ២០១១ រកសងម ៃផទ នង រកសង េរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង បនេចញ ចរអនតររកសងមយដគរឲយ វ គមន សតពករករពរជ បេ ត ះ សននចេពះសហគមនជនជតេដើមភគតច ែដលបនចះបញជ ជមយរកសងម ៃផទ។ ចរេនះ មន េគលេ ករពរដរបសជនជតេដើមភគតច ែដលកពងរងចករបញចបដេណើ រករមយដែវងឆង យៃនករផតលកមមសទធ

ដសមហភព។113

111

េគលនេយបយជត សតពករអភវឌ នជនជតេដើមភគតច េរៀបចេ យរកសងអភវឌ នជនបទ អនមតយលរពមេ យ ទសតករគណៈ រដឋមរនត ចះៃថងទ២៤ ែខេម ឆន ២០០៩។ ចរែណន របសរកសងអភវឌ នជនបទសតព នតវធ នងវធ រសត អនវតតេគលនេយបយ ជតសតព ករអភវឌ ន នងករកណតអតតសញញ ណកមមសហគមនជនជតេដើមភគតច ចះៃថងទ២២ ែខកកក ឆន ២០០៩។

112 អនរកតយេលខ ៨៣ អនរក.បក ចះៃថងទ២៤ ែខេម ឆន ២០០៩ សតព នតវធៃនករចះបញជ ដសហគមនជនជតេដើមភគ។

113 រកសងម ៃផទ នងរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង ចរអនតររកសង ចះៃថងទ៣១ ែខឧសភ ឆន ២០១១ សតពវធនករ ករពរជបេ ត ះ សនននវដែដលសហគមនជនជតេដើមភគតចេសនើសចះបញជ ដ កនងេពលរងចករចះបញជ ដេនះជកមមសទធសមហភព របសសហគមន រតវបនបញចប មនតវធ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

32

ឆ. ករពនតយេមើលរតសៗេលើយនតករេ ះរ យទនសដធលែដលមនរ ប

៥៥. យនតករផលវករសរមបេ ះរ យទនសពកពនធនងសទធដធល មនចនន ៥ (រប) េនកមពជ គ រកមរបក ឃ- សងក ត គណៈកមម ធកររដឋបល ជញ ធរជតេ ះរ យទនសដធល គណៈកមមករសរេយដ នងត ករ។ រកម របក ឃ-សងក ត មនតនទរតមែតជអនក “ផ ះផ ករែខវងមតេយបលគន ” រ ងរបជពលរដឋកនងឃ-សងក ត បែនតមន

មនសទធសេរមចេឡើយ។114 េទះជមនមនលកខខណឌ តរមវ មយកត កនងករអនវតតជកែសតង ករណភគេរចើន រតវ បន កជនរកមរបក ឃ-សងក ត េធវើករេ ះរ យ មននងបញជ នេទថន កខពសជងេនះ។

៥៦. គណៈកមមកររដឋបល រតវបនបេងកើតេឡើងេនរគបតបនែដលមនដេណើ រករៃនករចះបញជ ដ មលកខណៈជ របពនធ នងជយនតករេ ះរ យទនសថន កដបង កនងករណែដលទនសេនះេកើតេឡើងអឡងេពល ៃនដេណើ រករចះ បញជ ដធល។ គណៈកមមកររដឋបល មនមនអ ចកនងករេចញេសចកតសេរមច មយេឡើយ េហើយ ចរតមែតសករ

ជយ សហករពភគទនស េដើមបេ ះរ យទនសរបសខលនែតបេ ណ ះ។115 របសនេបើ គណៈកមមកររដឋបល មន ចេ ះរ យទនស មយបន គណៈកមមករេនះរតវបញជ នករណេរឿងេនះេទគណៈកមមករសរេយដ េដើមប

ចតករបនត។

៥៧. ចបបភមបលឆន ២០០១ ែចងថ វ ទរ ងេភគចេពះអចលនវតថមយនងរតវ កឲយេសើបអេងកត នងេ ះ

រ យេ យគណៈកមមករសរេយដ116 ែដលបនបេងកើតជផលវករកនងែខឧសភ ឆន ២០០២ េ យអនរកតយមយ។117 គណៈកមមករសរេយដ មនេបសកកមមេ ះរ យវ ទទកទងនងអចលនរទពយ ែដលមនទនបនចះបញជ សរេយដ រពមទងវ ទែដលេកើតមនេនេរកតបនវនចឆយ សរមបករចះបញជ ដ មលកខណៈជរបពនធ នង វ ទែដលេកើតមន

េនកនងតបនវនចឆយ នងែដលមន ចផ ះផ សរមះសរមលបន េ យគណៈកមមកររដឋបល។118 គណៈកមមករសរេយដមនរចនសមពនធដចតេទ៖ គណៈកមមករសរេយដថន កជត (គ.ស.ជ) គណៈកមមករសរេយដថន កេខតត/ រកង (គ.ស.ខ.ក) ែដលមនេនទទង ២៤ េខតត/រកង នងគណៈកមមករសរេយដថន ករសក/ខណឌ (គ.ស.ស.ខ) ែដល មនេនរគប ១៩៤ រសក /ខណឌ ។ គណៈកមមករសរេយដថន ករសក/ខណឌ មនភរកចចរតមែតជយ សរមះសរមល វ ទបេ ណ ះ េហើយកនងករណែដលមន ចឈនដលកររពមេរព ងគន េទ រតវបញជ នករណវ ទេនះេទេ ះរ យ េនគណៈកមមករសរេយដថន កេខតត/រកង។ កនលងមក គណកមមករសរេយដថន កេខតត/រកង មនភរកចចរតមែតសរមះ

សរមលវ ទបេ ណ ះ119 បែនតេនចងឆន ២០០៩ គណៈកមមករេនះ រតវបនេធវើរបតភកមមអ ចឲយេចញេសចកតសេរមច

114

អនរកតយេលខ ២២ អនរក.បក ចះៃថងទ២៥ ែខមន ឆន ២០០២ សតព ករេធវើវមជឈករអ ច តនទ នងភរកចចេទឲយរកមរបក ឃ-សងក ត មរ ៦១។

115 តនទ នងភរកចចរបសគណៈកមមកររដឋបល រតវបនកណតេនកនងអនរកតយេលខ ៤៦ អនរក.បក ចះៃថងទ៣១ ែខឧសភ ឆន ២០០២ សតព នតវធៃនករក ងបលងសរេយដ នងេសៀវេភេគលបញជ ដធល។

116 ចបបភមបល ឆន ២០០១ មរ ៤៧។

117 អនរកតយេលខ ៤៧ អនរក.បក ចះៃថងទ៣១ ែខឧសភ ឆន ២០០២ សតពករេរៀបច នងកររបរពតតេទៃនគណៈកមមករសរេយដ មរ ២ នង មរ ៣។

118 ដចគន ខងេលើ មរ ៣។

119 ដចគន ខងេលើ មរ ១៣។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

33

កនងករណមន ចសរមះសរមលបន។120 របសនជករណេនះ េនែតមន ចេ ះរ យេនថន កេខតត/រកងបន រតវ

បញជ នេទគណៈកមមករសរេយដថន កជត ែដលគណៈកមមករេនះមនអ ចេចញេសចកតសេរមច។121 របសនេបើ ភគវ ទ មនយលរពម មេសចកតសេរមចរបសគណៈកមមករសរេយដថន កជត ភគវ ទមនសទធបតងេទត ករ

កនងរយៈេពល ៣០ ( មសប) ៃថង។122 ៥៨. គណៈកមមករសរេយដ មនមនអ ចេ ះរ យវ ទដធលែដលជដបនចះបញជ សរេយដរចេហើយេនះ េឡើយ វ ទេលើដធលែដលចះបញជ រតវេ ះរ យេ យត ករ។ វ ទទកទងនងទនសកចចសនយ ឬ មរតក ករតវ

បញជ នេទត ករផងែដរ េទះបជដេនះបន ឬ មនបនចះបញជ សរេយដកត។123

៥៩. េនកនងែខកមភៈ ឆន ២០០៦ ជញ ធរជតេ ះរ យទនសដធល រតវបនបេងកើតេឡើងេ យរពះ ជរកតយ។124 ថ បនេនះ (មនរតវបនេគគតដលេទ េនេពលែដលមនករេរៀបចេធវើេសចកតរពងចបបភមបល) មនមន នៈមយ

ចបស ស េនកនងរកបខណឌ ថ បនែដលមនរ ប សរមបេ ះរ យទនសដធលេឡើយ។ ជញ ធរេនះមន ណតតេ ះរ យទនសដធលែដល ”ហសសមតថកចចរបសគណៈកមមករសរេយដថន កជត” នង “ទទលពកយបណត ងព

របជពលរដឋទកទងនងទនសដធល”។125 មនពតមនតចតចអពកររបរពតតេទរបស ថ បនេនះ េហើយកមនដងថ មនពកយបណត ងចននបនម នករណ ែដល ជញ ធរេនះបនទទល នងេ ះរ យកនលងមកែដរ។

120

របកសេលខ ៣២ របសរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង ចះៃថងទ២១ ែខមក ឆន ២០១០ សតពករ េធវើរបតភកមមអ ចេទឲយ រកមរបក ជធន-េខតត របធនគណៈកមមករសរេយដថន ក ជធន-េខតត េដើមបេធវើេសចកតសេរមចេលើវ ទដធល េនកនងយនតកររបសគណៈ កមមករសរេយដ។ ចរេលខ ០១ របសរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង ចះៃថងទ២១ ែខមក ឆន ២០១១ សតពករអនវតតន នតវធ សរមបករេធវើេសចកតសេរមចេលើវ ទដធល េនគណៈកមមករសរេយដថន កេខតត- ជធន។

121 អនរកតយេលខ ៤៧ អនរក.បក ចះៃថងទ៣១ ែខឧសភ ឆន ២០០២ សតព ករេរៀបច នងកររបរពតតេទៃនគណៈកមមករសរេយដ មរ ១៩។

122 ដចគន ខងេលើ មរ ២ នងមរ ៣។

123 របកសរមេលខ ៣ របសរកសងយតតធម នង រកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង ចះៃថងទ២៦ ែខវចឆក ឆន ២០០៣ សតពករកណត សមតថកចចរបសត ករ នងគណៈកមមករសរេយដ ពកពនធនងវ ទដធល មរ ១ នង មរ ៤។

124 រពះ ជរកតយេលខ នស/រកត/០២០៦/០៩៧ ចះៃថងទ២៦ ែខកមភៈ ឆន ២០០៦ បនកណតថ សមសភពរបស ជញ ធរជតេ ះរ យទនស ដធល មនដចជ ត ងរបសនយករដឋមរនត ១ រប ជរបធន, រដឋមរនតរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នង សណង ជអនរបធនទ១, រមជ មយនងសមជកមកពរកសងសខនៗ ដៃទេទៀត, ត ងមកពកងកមល ងនគរបល នងេយធ រពមទងសមជកដៃទេទៀត។ បនទ បមក េន ែខមន ឆន ២០០៦ ជរ ឋ ភបលបនេចញអនរកតយមយែតង ង មរនតេទ មមខតែណងែដលមនកណតេនកនងរពះ ជរកតយ។ ជញ ធរ ជតេ ះរ យទនសដធល គជរកមរបក មយែដលមនសមសភពមរនតជនខពសចនន ២៥ រប ែដលភគេរចើនជមរនតរ ឋ ភបល។ ជញ ធរ េនះ កបញច លផងែដរនវត ងមកពរដឋសភជត នងេមធវ ជរ ឋ ភបល។ អងគករមនែមនរ ឋ ភបល រតវបនអេញជ ើញឲយចត ងត ង មយរប បែនតរតវបនបដេសធេនកនងករចត ងេនះ។ ជញ ធរេនះ រតវបនដកនេ យឯកឧតតមឧបនយករដឋមរនត សខ ន ជ របធន នង មនអនរបធនដចជ រដឋមរនតរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នង សណង (ឯកឧតតម អម ឈនលម) រដឋមរនតរកសងទនកទនងរដឋសភ នងរពទធសភ នង អធករកចច (េ កជទវ ែមន សអន) នងសមជករបសគណៈបក របឆងមយរប (ឯកឧតតម េអង ៃឆ ង)។ រពះ ជរកតយ ែដលបេងកើត ជញ ធរជតេ ះរ យទនសដធល (NALDR) កបនបេងកើតផងែដរនវអគគេលខធករ ឋ នមយសរមបជភន កងរអនវតតនដមន របសទធភពរបស ជញ ធរជតេ ះរ យទនសដធល។

125 ករកណតអពវធន នងនតវធេធវើករងររបស ជញ ធរជតេ ះរ យទនសដធល ចះៃថងទ១១ ែខធន ឆន ២០០៨។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

34

ជ. ករែរបរបលថមៗ ៃនចបប នងេគលនេយបយ

៦០. េ កនយករដឋមរនត បនផតចេផតើមបេងកើតេគលនេយបយមយចននទកទងនងសមបទនដេសដឋកចច េនកនង ឆមសទមយៃនឆន ២០១២។ កនងែខមន ឆន ២០១២ គណៈរដឋមរនតបនសេរមចថ ជេគលករណ រកសងេរៀបច ែដនដ នគរបនយកមម នងសណង រតវចះបញជ ដ ជដរដឋ េនកនងេសៀវេភេគលបញជ ដធល រសប មនតវធៃនរកបខណឌ ចបបជធរមន មនករចះកចចសនយសមបទនដេសដឋកចច។ េបើេយង មលខតរបសគណៈរដឋមរនត រកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង រកសងបរ ថ ន រកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ នងរកសងពណជជកមម បនយល រពមថ មនករចះកចចសនយសមបទនដេសដឋកចច មយ រតវចះបញជ ដពកពនធ នងចះេនកនងេសៀវេភេគលបញជ ដធលជមនសន។ ករងរេនះរតវអនវតតរសប មរកបខណឌ ចបបែដលមនរ ប េហើយរតវេរបើេពលេវ ព ៤ េទ ៥ ែខ

េដើមបបញចបដេណើ រករេនះ។126 ៦១. េនៃថងទ៧ ែខឧសភ ឆន ២០១២ េ កនយករដឋមរនត បនេចញបទបញជ មយផអ កជបេ ត ះ សនននវករ

ផតលសមបទនដេសដឋកចច នងបនជរមញផងែដរឲយពនតយេមើលេឡើងវញនវសមបទនដែដលមនរ ប។127 ចេពះ សមបទនដេសដឋកចចែដលមនរ ប បទបញជ េនះ បនែណនដល ជញ ធរពកពនធទងអសឲយអនវតតបែនថមេទៀតនវ េគលនេយបយរបមនត “ែសបកខល ” ែដលជករ សែវងដសមបទនេ យកតេចញៃផទដែដលមនករកនកបរច េហើយ។ ករេធវើែបបេនះ គកនងេគលេ កតបនថយផលបះពលៃនសមបទនដេសដឋកចចេទេលើដសហគមន នង កត បនថយកររខនដលករចញច មជវតរបសសហគមនជនបទ។ បទបញជ េនះបនែចងផងែដរថ សមបទនដ ចនងរតវ ដកហតយកមកវញពរកមហន ែដលមនអនវតត មនតវធ នងកចចសនយសមបទនជធរមន េ យរគនែតេធវើករ កបេឈើខសចបប ទរនទ នដបែនថម ឬ ទកដទេនរេចលសរមបលកបនត។ េនៃថងទ១៤ ែខមថន ឆន ២០១២ េ ក នយករដឋមរនត បនែថលងសនទរកថ េនកនងពធរបកស កឲយេរបើរបសជផលវករនវរបយករណពកក ត ល ណតត ឆន ២០១១ ៃនករអនវតតែផនករយទធ រសតអភវឌ នជតបចចបបននកមម ឆន ២០០៩-២០១៣ ែដលេ កបនជរមញករអនវតតឲយមនរបសទធភពខពសនវេគលនេយបយ “ែសបកខល ” មរយៈកមមវធផតលបណណ កមមសទធដធលថម ដលរគ រ របជពលរដឋែដលកពងរសេនកនងតបនសមបទនដេសដឋកចច។

៦២. េនៃថងទ៩ ែខកកក ឆន ២០១២ ជរ ឋ ភបល បនរបបឲយខញ ដងជ យលកខណអក រថ េ កនយក រដឋមរនត បនែណនដល ជញ ធរពកពនធនន ឲយពេនល នករចះ សែវងដេដើមបផដលកមមសទធជនរបជពលរដឋចនន ៣៥០.០០០ រគ រ េនទទងរបេទស ែដលកពងរសេនកនងតបនសមបទនដេសដឋកចច សមបទនៃរព នងេលើដរដឋ េលើៃផទដសរបទហ ១,២ ន ហក ។ ខញ រតវបនរបបឲយដងថ ករអនវតតគនតផតចេផតើមថមេនះ បននងកពងដេណើ រ ករលអ បនទ បពករបញជ នយវជនសមរគចតតចនន ១.៥០០ នក េហើយថ យវជនចនន ១.១០០ នក បន កពរងយ រចេហើយ េន មប ត េខតតមយចននដចជ បតដបង បនទ យមនជយ កពងធ កពត រកេចះ មណឌ លគរ រតនគរ សទងែរតង នងរពះវ រ ងពៃថងទ២៨ ែខមថន ឆន ២០១២ មក។ ខញ ករតវបនរបបផងែដរថ យវជនសមរគចតតមយ រកមេទៀត ែដលមនចនន ៤២០ នក នងរតវ កពរងយេនពកក ត លែខកកក ឆន ២០១២ េទេខតតឧតតរមនជយ

126

លខតេលខ ២៩៨ សជណ របសទសតករគណៈរដឋមរនត ចះៃថងទ១៩ ែខមន ឆន ២០១២។ 127

បទបញជ េលខ ០១ បប របស ជរ ឋ ភបលកមពជ ចះៃថងទ៧ ែខឧសភ ឆន ២០១២ សតពវធនករពរងង នងបេងកើនរបសទធភពៃនកររគបរគង សមបទនដេសដឋកចច។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

35

េកះកង េពធ ត នងរពះវ រ។128

៦៣. បនទ បពសនទរកថរបសេ កនយករដឋមរនតេនៃថងទ១៤ ែខមថន ឆន ២០១២ មក មនឯក រផលវករមយ ចនន រតវបនេចញជបនតបនទ បទកទងនងករអនវតតគេរមងថមេនះ បទងេសចកតសេរមចរបសរ ឋ ភបល ចះៃថងទ ២៥ ែខមថន ឆន ២០១២ បេងកើតគណៈកមម ធករមយ េដើមបរតតពនតយេមើលករអនវតតបទបញជ េនះ។ គណៈកមម ធករ េនះ រតវ យករណជននយករដឋមរនត េដើមបេធវើសេណើ រសករអនមតយលរពមេលើករេសនើសេខវ លដេចញពៃផទដ ៃរព សមបទន សមបទនដេសដឋកចច នងដរបសរដឋ េហើយយកដែដលបនេខវ លេចញេនះេធវើករែបងែចកឲយរបជពលរដឋ

េដើមបឲយពកគតកល យជមច សដេនះរសបចបប។129 ទនទមនងបទបញជ អពសមបទនដេសដឋកចច ែខឧសភ ឆន ២០១២ បងហ ញពជ នមយដសខនេលើទសេ មយរតមរតវកនងវសយកែណទរមងដធល នង ចសេរមចសមទធផលដធេធង មយចេពះករែបងែចកដធលជនរបជពលរដឋរករកេន មតបនជនបទកត កករអនវតតេនះ េធវើឲយមនកងវលអពសខដម នយកមមរបស ជមយនងចបប នតវធ នងេគលនេយបយខងរដឋបលដធល នងបណណ កមមសទធដធល ែដលកពងេនជ ធរមន។ បញហ េនះមនពភក លអតជបែនថមេទៀត េនែផនកខងេរកម។

ឈ. េសចកតរពងចបប នងបទបបញញតតែដលកពងរងចករអនមត

៦៤. េនេដើមឆន ២០១០ រកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង បនេចញេសចកតរពងេគលនេយបយ មយសតពលេន ឋ ន ែដលកនងេនះមនករករពររបឆងនងករបេណត ញេចញេ យបពន។ េនេពលកពងសរេសរ របយករណេនះ េគលនេយបយេនះកពងរងចករពនតយបញចបេ យរកមរបក េគលនេយបយដធល នងករ អនមតយលរពមពគណៈរដឋមរនត។ រកសងេនះ បនេចញផងែដរនវពរងងអនរកតយមយសតពនគររបនយកមម េនចង ឆន ២០១១ នងមនករផតលេយបលលអតេលើេសចកតរពងអនរកតយេនះេ យៃដគពភក នន េនកនងដេណើ រករ ៃនករពេរគះេយបលជ ធរណៈ បែនតេសចកតរពងែដលបនេធវើបចចបបននភព មនទនបនផ ពវផ យេនេឡើយេទ េនេពលកពងសរេសររបយករណេនះ។

៦៥. កនងែខវចឆក ឆន ២០១១ រកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ បនេបើកកចចរបជមយ េដើមបពភក េលើ េសចកតរពងចបបសតព កររគបរគង នងករេរបើរបសដកសកមម បែនតអនកពកពនធេផ ងៗបន យករណថ មន ដេណើ រករពេរគះេយបលមយបទទវ រ នងមនចណចែដលជបញហ ធៗមយចនន ែដល ចេធវើឲយអនត យដលរកប ខណឌ គតយតតជធរមនែដលរគបរគងេលើដធល បទងចបបភមបល ឆន ២០០១ ផងែដរ។ របយករណរបសៃដគ អភវឌ នបងហ ញថ េសចកតរពងចបបេនះកនងសភពបចចបបននរបស ចមនផលបះពលធងនធងរដលអនកកនកបដ នងកររបកបករងរកសកមម េ យ រករ កករមតេលើដអភវឌ នកសកមមថម។ មយងវញេទៀត េសចកតរពងចបប េនះ បញច លបទបបញញតតៃនេទសរពហមទណឌ សរមបេចទរបកនបគគល មន ក ែដលរបរពតតផទយនងរបពនធែដលបន កណតសរមប កររគបរគង នងករេរបើរបសដកសកមម។ ក ចអនញញ តឲយមនករេផទរេទជ សមបទនដេសដឋកចច នង សមបទនដសងគមកចច ឬ េផទរមកពសមបទនដេសដឋកចច នង សមបទនដសងគមកចច ែដល ចបងកករលបកដល អនកកនកបដមយចនន។ 128

លខតពរដឋេលខធកររកសងករបរេទស នងសហរបតបតតករអនតរជត ឯកឧតតម អច បរទធ េផញើជន េ ក សរយ សែបឌ ចះៃថងទ៩ ែខកកក ឆន ២០១២ ។

129 េសចកតសេរមចរបស ជរ ឋ ភបល េលខ ២៤ សសរ ចះៃថងទ ២៥ ែខមថន ឆន ២០១២។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

36

IV. រកបខណឌ ចបបអនតរជត

ក. ករវវឌ នេនកនងរបពនឋចបបសទឋមនស អនតរជតទកទងនងកតពវកចចសទធមនស របសកមពជ

៦៦. រដឋធមមនញញ របសរពះ ជ ចរកកមពជ ឆន ១៩៩៣ មរ ៣១ ដកលកតពវកចចសទធមនស អនតរជត េនកនង

ចបប នងេគលនេយបយជត។130 ករអនវតតនេ យផទ លៃនបទ ឋ នសទធមនស អនតរជត េនកនងត ករកមពជ

រតវបនបញជ កចបសបែនថមេទៀត មរយៈេសចកតសេរមចរបសរកមរបក ធមមនញញកនងឆន ២០០៧។131 ចប ងពឆន ២០០៧ មក មនករវវឌ នមយចននទកទងនងសមបទនដេនថន កអនតរជត េហើយែដលមនករពកពនធេទនង ករេបតជញ ចតតជអនតរជតរបសកមពជ នងករវវឌ នខងេគលនេយបយ ចបប នងករអនវតតេនថន កជត របសខលន។

៦៧. កនងែខកញញ ឆន ២០០៧ កមពជបនេបះេឆន តគរទេសចកតរបកសរបសអងគករសហរបជជតសតពសទធជន ជតេដើមភគតច (UNDRIP)

132 ែដលផតលឲយមនបទ ឋ នគតយតតអនតរជតជមល ឋ នរគះមយ សរមបរកបខណឌ ចបបរបសរ ឋ ភបលសតព ករទទល គ ល នងករចះបញជ ជនជតេដើមភគតច នងសទធរបសពកេគកនងករកនកប ករេរបើរបស នងករអភវឌ នដសមហភពជរបៃពណ នងមនករទទល គ លរបពនធកនកបដជរបៃពណរបស ពកេគ។ ករអនមតទទលយកេសចកតរបកសេនះ បងហ ញពលទធផលែដលបនមកពករតសមតអសកលជេរចើន ទសវត រកនលងមកេនះ េដើមបទមទរសទធជនជតេដើមភគតច នងកណតយងចបសអពសទធេលើដធល វបបធម ករចញច ម

ជវត នងករពេរគះេយបល។133

៦៨. េគលករណជមល ឋ ន នងេគលករណែណន ឆន ២០០៧ សតពសទធទកទងនងករបេណត ញេចញ នង ករ ងទលេនថមែផអកេលើករអភវឌ ន ែដលបនេរៀបចចងរកងេឡើងេ យអនក យករណពេសសសតព សទធមន 130

រដឋធមមនញញ ៃនរពះ ជ ចរកកមពជ មរ ៣១ ែចងថ “រពះ ជ ចរកកមពជ ទទល គ ល នងេគរពសទធមនស ដចមនែចងេនកនង ធមមនញញអងគករសហរបជជត េសចកតរបកសជសកលសតពសទធមនស រពមទងអនសញញ ទង យទកទងនងសទធមនស សទធរសត នង សទធកមរ”។

131 េសចកតសេរចេលខ ០៩២/០០៣/២០០៧ ចះៃថងទ១០ ែខកកក ឆន ២០០៧។

132 េសចកតសេរចរបសម សននបត េលខ ៦១/២៩៥ ចះៃថងទ១៣ ែខកញញ ឆន ២០០៧។

133 េសចកតរបកសទទល គ លសទធសវយសេរចរបសជនជតេដើមភគតច (មរ ៣) ដចជ ករេធវើេសចកតសេរចចតតអព ករអភវឌ នេសដឋកចច សងគមកចច នងវបបធមរបសខលនេ យេសរ, សទធទទលបនករករពរពករបេណត ញេចញេ យបងខ (មរ ១០), សទឋទទលបនករករពរ របឆងនងករបងខឲយរសេន យឡជមយសហគមនេផ ង ឬករបផល ញវបបធមរបសពកេគ (មរ ៨) នងេ យមនភពពកពនធគន ជមយ សទធកនងករែថររក នងករពររបៃពណ នងទេនៀមទ បរបសខលន (មរ ១១) របៃពណខងជេនឿ នង សន (មរ ១២) នងករ អនវតតនខងជេនឿ សន នងរបៃពណរបសពកេគែដលមនទនកទនងជមយនងដធល (មរ ២៥) រពមទងសទធេលើដធលជពេសស របសពកេគ (មរ ២៦)។ មរ ២៩ នងមរ ៣២ គសបញជ កអពតរមវកររបសរដឋ កនងករពេរគះេយបលជមយជនជតេដើមភគតច នងទទលបនករយលរពមេ យេសរ នងេ យបនរបបឲយដងជមន មននងអនមត នងអនវតតវធនករចបប ឬ វធនកររដឋបល ឬ គេរមងនន ែដល ចបះពលដលករេរបើរបសសទធរបសេគ ជពេសស “សរមបគេរមងទង យ ែដលបះពលដលដធល ឬ ែដនដ នង ធនធនេផ ងេទៀតរបសពកេគ”។ មរ ២៩ គសបងហ ញអពសទធរបសជនជតេដើមភគតច េនកនងករអភរក នងករពរបរ ថ ន នង សមតថភពផលតកមមេលើដធល ែដនដ នងធនធនននរបសពកេគ។ ជទបញចប េសចកតរបកសកបនគសបញជ កផងែដរអពសទធរបសជនជត េដើមភគតច កនងករទទលបនដេ ះរ យរតមរតវ របសនេបើពកេគរតវបនេគដកហតមេធយបយកនងករចញច មជវត នងករអភវឌ ន (មរ ២០, ២៨, ៣២, ៤០)។ សមេមើលផងែដរ របយករណរបសត ងពេសសសតព ថ នភពសទធមនស នងេសរភពជមល ឋ ន របសជនជតេដើមភគតច A/HRC/9/9 ចះៃថងទ១១ ែខស ឆន ២០០៨។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

37

លេន ឋ នសមរមយ កណតបទ ឋ នអបបបរមសតព ករ ងទេនថម ៃនរបជពលរដឋែដលរងផលបះពលេ យសមបទន

ដ។134 េគលករណែណនេនះ េសនើឲយរដឋនន រះរកជេរមើសរគបែបបយងែដល ចមនជនសឲយករបេណត ញេចញ នងធនឲយមនករពេរគះេយបល នងករចលរមយងេពញេលញពសហគមនែដលរងផលបះពល េនទទង ដេណើ រករទងមល កដចជ ជសជល នងផតលសណងករខចខតសមរមយដលរបជពលដឋែដលរតវបនេគឲយេទ ង

ទលេនថម ឬ ែដលបតបងដធល។135 ៦៩. េគលករណអបបបរមសតពសទធមនស អនវតតចេពះលទធកមមដ ឬ ករជលដរទងរទយធ ែដលបនេរៀបច

ចងរកងេឡើងេ យ អនក យករណពេសសសតពសទធមនមអប រ កនយយជពេសសផងែដរកនងបទរបទេនះ។136

េគលេ ចមបងៃនេគលករណេនះគ េដើមបធនថ ករចរចឈនេទដលករផតលលទធកមមដ ឬ ករជលដ រតវអនវតត មលកខខណឌ តរមវខងនតវធមយចនន បទងករចលរមពសហគមនមល ឋ នែដលពកេគទទលបនពតមនរគប

រគន។ េគលករណទងេនះ សវះែសវងេដើមបធនផងែដរនវករែចងែចកផលកៃរមសមរមយ នងលកខខណឌ ែដលថ េទះជកនងករណ កេ យ កទនកទនងពណជជកមមែបបេនះ មនរតវមនអនភពលបេលើកតពវកចចសទធមនស របសរដឋេឡើយ។

៧០. កនងឆន ២០០៩ នសមយរបជបកសរបលទធផលៃនរបយករណសកល មកលកណតេលើកទមយរបសខលន េ យរកមរបក សទធមនស អងគករសហរបជជត រ ឋ ភបលកមពជ បនទទលយកអន សនទង ៩១ ចណច

ែដលរដឋសមជកទង យបនផតល។137 កនងចេ មអន សនទងេនះ មនអន សនជក កមយចននទក ទងនងបញហ ដធល ដចជេសចកតរតវករឲយ៖ អនវតតកែណទរមងរបពនធត ករ េដើមបេ ះរ យបញហ ដធល បេងកើនកចចខត ខរបងែរបងេលើកកមពសករទទលបនេ យយតតធម នវកមមសទធេលើដធល នង បងក រទប ក តករបេណត ញេចញេ យ បពន របសនជមនអនវតតវធនករផអ កជបេ ត ះ សនន នងេធវើករែកែរបេគលនេយបយ នងករអនវតតទកទង

នងករ ងទលេនថម នងករផល សបតរទលេន។138 មយងវញេទៀត កនងឆន ២០០៩ រកមរបក សទធមនស កនងេសចកត សេរមចចតតរបសខលនេលខ១២/២៥ សតពេស របក េយបល នងករជយ ឧបតថមភែផនកបេចចកេទសសរមប កមពជ បនតពេសចកតសេរមចចតតទង យកនលងមក បនេសនើយងទទចដលរ ឋ ភបលឲយ “បេងកើនកចចខតរបងែរបងរបសខលន េដើមបេ ះរ យេ យសមធម នងឆបរហសនវបញហ កមមសទធដធលកនងលកខណៈេបើកចហរ នង េ យយតតធម រសប 134

េគលករណមល ឋ ន នងេគលករណែណនសតព ករបេណត ញេចញែផអកេលើមល ឋ នៃនករអភវឌ ន នងករចកេចញេ យបងខចតត, ឧបសមពនធ ១ ៃនរបយករណត ងពេសសសតពសទធមនលេន ឋ នសមរមយ ជែផនកមយៃនសទធមនករតជវភពសមរមយ A/HRC/ 4/18។

135 ករយលយឧតតមសនងករអងគករសហរបជជតទទលបនទកសទធមនស របចកមពជ បនេបះពមពផ យ “េសចកតអ ថ ធបបយរបសអងគករសហ របជជត នងេគលករណែណនសតព ករបេណត ញេចញ នងករ ងទលេនថម” េនែខធន ឆន ២០០៩ ជភ ែខមរ នងភ អងេគលស េហើយ ែដល ចរកបនេនេលើេគហទពរ៖ http://cambodia.ohchr.org/WebDOCs/DocPublications/EvictionsGuidelines/EvictionGuidelines-

EN.pdf នង http://cambodia.ohchr.org/WebDOCs/DocPublications/ EvictionsGuidelines/EvictionGuidelines-Kh.pdf. 136

េគលករណអបបបរមសតពសទធមនស អនវតតចេពះលទធកមមដរទងរទយធ ឬ ករជលដ, ឧបសមពនធ ៃនរបយករណរបសអនក យករពេសស សតពសទធមនមហប រ, A/HRC/13/33/Add.2 ចះៃថងទ ២៨ ែខធន ឆន ២០០៩។

137 រកមរបក សទធមនស , របយករណរបសរកមរបក សទធមនស នសមយរបជេលើកទ ១៣, A/HRC/13/56 ចះៃថងទ ៨ ែខកមភៈ ឆន ២០១១ កថខណឌ ទ ៣៥៥ ដល កថខណឌ ទ ៣៦៩។

138 រកមរបក សទធមនស , របយករណរបសរកមករងរទទលបនទកពនតយរបយករណសកល មកលកណតរបសកមពជ A/HRC/13/4 ចះៃថងទ៤ ែខមក ឆន ២០១២ អន សនទ ៣៨, ៦០, ៦១, ៦២, ៦៣, ៦៤, ៦៥, ៦៦, ៦៧ នង ៦៨។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

38

មចបបភមបល ឆន ២០០១ េ យពរងងករអនវតតចបបេនះ មរយៈករបេងកើតេគលករណែណនថន កជត េដើមប រ យបភលនតវធែដលពកពនធនន កដចជ ករពរងងសមតថភព នងរបសទធភពៃន ថ បនពកពនធ ដចជ ជញ ធរ

ជតេ ះរ យទនសដធល នងគណៈកមមករសរេយដថន កជត ថន កេខតត នង ថន ករសក។139 េយបលទងអសេនះ

រតវបនេលើកេឡើងផងែដរ េនកនងេសចកតសេរមចចតត ឆន ២០១១ របសរកមរបក សទធមនស ។140

៧១. េនកនងេសចកតសេងកតចងេរកយ ឆន ២០១០ របសខលន គណៈកមម ធករបបតករេរ ើសេអើងពជ សន (CERD) បនសែដងកងវលអព “របយករណថ មនករផតលសមបទនយងឆបរហសេលើដធល ែដលជនជតេដើម ភគតច បននងកពងកនកបជរបៃពណ េ យគម នេធវើករពចរ េពញេលញ ឬ ករេរបើរបសអសលទធភពៃន នតវធ ែដលមនែចងេរកមចបបភមបល នងអនរកតយពកពនធ (មរ ២ នង មរ ៥)” េហើយបនេសនើថ រ ឋ ភបល

អនមតវធនករករពរ (ដចជ ពនយករផតលដសមបទន)។141 គណៈកមម ធករេនះ បនសែដងកងវលផងែដរអព ករ បភតបភយ នងសកមមភពហង េទេលើជនជតេដើមភគតច េនអឡងេពលមនករបេណត ញេចញេ យបពន ឬ ទនសដធលែដលបះពលដលពកេគ នងបនេសនើថ រ ឋ ភបលផតលកចចករពរេពញេលញរបឆងនងករ យរប រ េលើ ងកយ នងករបភតបភយ េនខណៈេពលែដលសហគមនននែសវងរកករេរបើរបសសទធរបសខលន េដើមប

ទមទរសទធេលើដសហគមន។142 ៧២. េនកនងេសចកតសេងកតចងេរកយរបសខលនសតពរបេទសកមពជ េនកនងែខមថនឆន ២០១១ គណៈកមម ធករ សទធកមរ (CRC) បនសែដង “កងវលយងខល ងអពរគ ររបជពលរដឋ នងកមរ បពននក ជពេសស រគ ររបជ ពលរដឋរករកេនទរបជជន កសកររបកបរបរកសកមមខន តតច នងសហគមនជនជតេដើមភគតច េនែតបនតរងនវ ករដកហតសទធេលើដធល េ យ រែត ករដេណតើ មយកដធល នងករបេណត ញេចញេ យបងខ ពស កបគគលមយចនន

139

េសចកតសេរចរបសរកមរបក សទធមនស េលខ ១២/២៥, A/HRC/12/L.18 ចះៃថងទ ២៨ ែខកញញ ឆន ២០០៩ កថខណឌ ទ ៥ (ឃ) 140

េសចកតសេរចរបសរកមរបក សទធមនស េលខ A/HRC/១៨/L.២៥ ចះៃថងទ២៦ ែខកញញ ឆន ២០១១ កថខណឌ ទ ៥ (ង) 141

េសចកតសេងកតចងេរកយ របសគណៈកមម ធករបបតករេរ ើសេអើងពជ សន៖ របេទសកមពជ, CERD/C/KHM/CO/8-13 ចះៃថងទ១ ែខ េម ឆន ២០១០ កថខណឌ ទ ១៦៖ “គណៈកមម ធករផតលអន សនថ រដឋភគរតវធនថខលននងេធវើឲយសេរមចបននវតលយភពដរតមរតវ រ ងករអភវឌ ន នងសទធរបសរបជពលរដឋខលន េហើយថ ករអភវឌ នេសដឋកចច មនរតវេធវើឲយអនត យដលសទធរបសជន នងរកមងយរងេរគះ ែដលរតវបនករពរេ យអនសញញ េនះ។ គណៈកមម ធករ ផតលអន សនផងែដរថ រដឋភគ រតវបេងកើតវធនករករពរសមរសប ដចជ ករពនយរេពលចេពះ ករេចញផតលសមបទនេនេលើដែដលមនសហគមនជនជតេដើមភគតចរសេន ែដលពកេគបនេសនើសចះបញជ ម ចបបេដើមបនងទទលបនបណណ កមមសទធដធល េហើយករអនញញ តនវសមបទន ចេធវើបន រហតទលែតមនករពនតយ យតៃល នង សេរមចអព បញហ ៃនបណណ កមមសទធសមហភព នងសទធរបសជនជតេដើមភគតចកនងករកនកប ករអភវឌ រគបរគង នងេរបើរបសដសហគម បនទ បព មនករពេរគះេយបល នងមនករយលរពមជមនពពកេគ “ ។

142 ដចគន ខងេលើ កថខណឌ ទ ១៧ “គណៈកមម ធករ ជរញឲយរដឋភគ ផតលកចចករពរេពញេលញចេពះរកមងយរងេរគះ របឆងនងករ យ រប រេលើរបកយ នងករគ មកែហង េ យ រពកេគសវះែសវងអនវតតសទធរបសខលន នងេ យ រពកេគមនទនកទនងជមយដ សហគមនរបសខលន។ គណៈកមម ធករ កជរញឲយរដឋភគ នយកជនេលមើសៃនកររេ ភបពនសទធមនស ននេទកតេទស មចបប។ េន កនងកចចខតខរបងែរបង េដើមបេធវើឲយរបពនធយតតធម មនភពលអរបេសើរេឡើង រដឋភគ រតវែតធននវរបសទធភពកនែតេរចើនេឡើងៃនរបពនធ ត ករ កនងករធនដលករេទេរបើរបសរបពនឋត ករេ យសមភពសរមបទងអសគន បបញច លទងរកមជនភគតច នងជនជត េដើមភគតច រសប មអន សនទេទរបសគណកមម ធករេនះ េលខ ៣១ (ឆន ២០០៥) សតព ករទប ក តករេរ ើសេអើងពជ សន េនកនង រដឋបល នងកររបរពតតេទ ៃនរបពនធយតតធមរពហមទណឌ ” ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

39

ែដលមនអ ច”143 េហើយគណៈកមម ធករេនះបនេសនើថ កមពជ “បេងកើតឲយមនវធនករផអ កជបេ ត ះ សនននវ ករបេណត ញេចញ រហតទលែតមនករកណតចបស សអព ភពរតមរតវ មចបបៃនករទមទរសទធេលើដធល ជ

មនសន” ។144

ខ. ករវវឌ នជអនតរជតទកទងនងករទទលខសរតវខងសទធមនស របសសហរគសពណជជកមម

៧៣. ចប ងពរបយករណត ងពេសស (SRSG) ឆន ២០០៧ មក មនករវវឌ នជេរចើនេនេលើឆកអនតរ- ជតទកទងនងភរកចចរបសរដឋកនងករករពររបឆងនងកររេ ភសទធមនស េ យភគទប បទងវសយឯកជន

ផងែដរ នងករទទលខសរតវរបសសហរគសពណជជកមម។145 េនៃថងទ១៦ ែខមថន ឆន ២០១១ រកមរបក សទធ មនស របសអងគករសហរបជជត បនអនមតជឯកចឆននវេគលករណែណនសតពធរៈកចច នងសទធមនស ៖ ករ

អនវតតរកបខណឌ របសអងគករសហរបជជតសតព “ករករពរ ករេគរព នងករេ ះរ យ”។146 េទះបជេគល- ករណេនះ មនែមនជឯក រភជ បកតពវកចចផលវចបបកត កករអនមតេនះបនបេងកើតេគលករណែណន ែដលមន តៃមលជបទ ឋ ន កល សរមបករករពរ នងករេ ះរ យ នភយៃនផលបះពលអវជជមនេលើសទធមនស ពក

ពនធនងសកមមភពរបសធរកចច ។147

143

េសចកតសេងកតចងេរកយៃនគណៈកមម ធករសទធកមរ៖ របេទសកមពជ, CRC/C/KHM/CO/2 ចះៃថងទ២០ ែខមថន ឆន ២០១១ កថខណឌ ទ ៦១។

144 ដចគន ខងេលើ កថខណឌ ទ ៦២ “គណៈកមម ធករ ជរមញឲយរដឋភគ បេងកើតបទ ឋ នថន កជតមយ េដើមបផអ កករបេណត ញេចញជបេ ត ះ

សនន រងចរហតដលមនករសេរមចអពភពរសបចបបៃនករទមទរសទធដធល រតវបនេធវើេឡើង។ គណៈកមម ធករ ជរមញឲយរដឋភគ ធន ផងែដរថ រកមរគ រ រពមទងកនៗរបសពកេគ មនរតវកល យជជនគម នផទះសែមបង ែដលប ត លមកពករបេណត ញេចញ សរមបសកមមភព ឯកជន នងករអភវឌ ន េនះេឡើយ។ គណៈកមម ធករ ផតលអន សនថ រដឋភគគរអនវតតឲយបនេពញេលញនវ អន សនននរបសអនក យករណពេសសសតព ថ នករណសទធមនស េនកមពជ ទកទននងករទទលបនសទធដធល នងជវភពរសេនសមរមយ (A/HRC/4/36 នង

A/HRC/7/42)”។ 145

មនករអភវឌ ននវេគលករណេនះ េ កអគគេលខធករអងគករសហរបជជត បនេធវើករជបជជសកលេ យសមរគចតតមយ (Voluntary Global Compact) េនឆន ២០០០ ជេវទករសកលមយែដលេកះរបជអនកជនញទង យ ជមយភន កងរអងគករសហរបជជត វសយ ករងរ នងអងគករសងគមសវល កនងករគរទេលើ សទធមនស ករងរ បរ ថ ន នងរបយទធរបឆងអេពើពករលយ។ េនឆន ២០០៥ គណៈ កមមករសទធមនស អងគករសហរបជជត (ែដលរតវបនជនសេ យរកមរបក សទធមនស េនឆន ២០០៦) បនែតង ងត ងពេសសៃន េ កអគគេលខធករអងគករសហរបជជតមយរប ឲយទទលបនទកសទធមនស នង ជវកមមឆលងែដន នងសហរគសពណជជកមម ដៃទេទៀត ែដលេ ករតវបនផតលឲយនវអណតតករងរ កនងករកណត នងរ យបភលអព បទ ឋ នៃនករទទលខសរតវ នងគណេនយយភព របស

ជវកមមពកពនធនងសទធមនស នងអពតនទរបសរដឋផងែដរ ។ 146

សមេមើល េសចកតសេរចរបសរកមរបក សទធមនស A/HRC/17/L.1/Rev.1 ចះៃថងទ១៥ ែខមថន ឆន ២០១១។ េគលករណែណនសតព ធរកចច នងសទធមនស មនភជ បេនកនងឧបសមពនធៃនរបយករណឆន ២០១១ របសត ងពេសស កជនរកមរបក សទធមនស A/HRC/17/ 31, ចរក នបនេនេគហទពរ៖ http://www2.ohchr.org/english/bodies/hrcouncil/ docs/17session/A.HRC.17.31_en.pdf

147 ករយលយឧតតមសនងករអងគករសហរបជជតទទលបនទកសទធមនស របចកមពជ បនេបះពមពផ យ “េគលករណែណនសតព ធរកចច នង សទធមនស ៖ ករអនវតតរកបខណឌ អងគករសហរបជជតសតព ‘ករករពរ ករេគរព នងដេ ះរ យ’” េនែខធន ឆន ២០១១ មនទងជ ភ ែខមរ នងភ អងេគលស េហើយែដល ចរកបនេនេគហទពរ៖ http://cambodia.ohchr.org/ WebDOCs/DocPublications/Business-and -HR-Guidelines/Business%20and%20Human%20Rights_English.pdf នង http://cambodia.ohchr.org/WebDOCs/DocPublications/ Business-and-HR-Guidelines/Business%20and%20 Human%20Rights_Khmer.pdf.

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

40

៧៤. េគលករណែណនេនះ មនចនន ៣១ បទ ឋ ន148 គរទដលករអនវតតរកបខណឌ េគលនេយបយរបស

អងគករសហរបជជតសតព “ករករពរ ករេគរព នងករេ ះរ យ”។149 បទ ឋ នទងេនះ មនមល ឋ នេលើករ ទទល គ លកតពវកចចរ បរបសរដឋ កនងករេគរព ករករពរ នងករបេពញសទធមនស នងេសរភពជមល ឋ ន។ រសយេហតេនះ បទ ឋ នសតពធរៈកចច នងសទធមនស ពកពនឋេ យផទ លេទនងរបេទសកមពជ មរយៈករេបតជញ

ចតត មចបបអនតរជត នងចបបជតរបសខលន។ េគលករណែណនេនះ អនវតតចពះសហរគសពណជជកមម ទង សហរគសឆលងែដន នងទងសហរគសដៃទេផ ងេទៀត េ យមនគតពទហ វសយ ទ ង កមមសទធ នងរចនសមពនធ េឡើយ។ ដេចនះ សហរគសទងអស ែដលពកពនធនងសមបទនដេនកមពជ (រដឋមច សផទះ) បទងរបតបតតកររបស សហរគសពណជជកមម មកពបរេទសផង (រដឋ ម) មនករទទលខសរតវកនងករករពររបឆងនងកររេ ភសទធ- មនស ។

៧៥. រកមករងរថមរបសអងគករសហរបជជតែផនកធរៈកចច នងសទធមនស រតវបនបេងកើតេឡើងកនងឆន ២០១១ េដើមបទទលភរៈកចចេលើកកពសេគលករណែណនេនះ ករអនមតេគលករណេនះបនឈនេទដលកររមបញជ ល គន ែតមយនវបទ ឋ ន នងគនតផតចេផតើមសកលសតព ធរៈកចច នងសទធមនស រមមន បទ ឋ នរបស ថ បននន ដចជ េសចកតែណនសតពករទទលខសរតវរបស ជវកមម ៃនអងគករបទ ឋ នអនតរជត (ISO) េគលករណែណនសតព សហរគសពហជតៃនអងគករសហរបតបតតករ នងអភវឌ នេសដឋកចច (OECD) រកបខណឌ នរនតរភពរបសយអន

គលបលកែផក (UN Global Compact) នងរបស ជវកមមហរញញ វតថអនតរជត (IFC) កនងចេ មបទ ឋ នដៃទេទៀត។150

148

ទងេនះជផលតផលៃនកររ វរជវ នងករពេរគះេយបលទលទ យរយៈេពល ៦ ឆន ែដលមនករចលរមពរ ឋ ភបល សហរគស ពណជជកមម នងសមគមពណជជកមម អងគករសងគមសវល បគគល នងសហគមនែដលរងផលបះពល នងវនេយគន។ េសចកតសេងខបៃន ករពេរគះេយបល ចរកបនពកនងបញជ ៃនរបយករណរបសត ងពេសសេ កអគគេលខធករអងគករសហរបជជតទទលបនទកសទធ មនស នង ជវកមមឆលងែដន នង សហរគសពណជជកមមដៃទេទៀត េ ក រ ត ចរយ ចន កគ (John Ruggie)៖ http://www.ohchr.org/EN/Issues/TransnationalCorporations/ Pages/Reports.aspx ។ របយករណេនះ គសបញជ កអព ដ កកល ទង យ ែដលរដឋរតវចតវធនករ េដើមបេលើកកមពសករេគរពសទធមនស របសធរកចច ផតលបទ ឋ នសរមបៃដគននេនកនងករឃល េមើល នង យតៃមលអពដ កកលទងេនះ នងបងហ ញអពរេបៀប ឬមេធយបយ ែដលធរកចច ចយលដង នងបងហ ញេទកនអនកដៃទថ ខលនេគរព សទធមនស នងកតបនថយ នភយែដលប ត លមកព ឬករចលរមចែណកេធវើឲយមនទកខេទសដលសទធមនស ។ របយករណេនះ កមន ែចងអពអវែដលទងរដឋ នងសហរគសពណជជកមម រតវរបតបតត េដើមបបេងកើនលទធភពៃនករទទលបនដេ ះរ យរបកបេ យរបសទធភព សរមបបគគលទង យ ែដលបនទទលរងទកខេទស។

149 រកបខណឌ េគលនេយបយ “ករករពរ ករេគរព នងដេ ះរ យ” រតវបន វ គមនជឯកចឆនច េនឆន ២០០៨ េ យរកមរបក សទធ មនស ៃនអងគករសហរបជជត រមមន ១)-ភរកចចរបសរដឋកនងករករពរទបទលនងកររេ ភសទធមនស េ យភគទ៣ បទង សហរគសពណជជកមម មរយៈ េគលនេយបយ បទបបញញតតចបប នងករវនចឆយ។ ២)-ករទទលខសរតវរបស ជវកមម កនងករេគរព សទធមនស ែដលមននយថ សហរគសពណជជកមមរតវរបរពតតេ យរតមរតវ េជៀស ងកររេ ភសទធននរបសអនកដៃទ នងេ ះរ យ ផលបះពលអវជជមនៃនសកមមភពរបសពកេគ។ នង ៣)-េសចកតរតវករឲយមននវករទទលបនដេ ះរ យកនែតរបេសើរេឡើងចេពះ ជនរងេរគះែដលទទលរងកររេ ភបពនពធរកចច ទង មរបពនធត ករ នងេរករបពនធត ករ។ សមេមើល “ករករពរ ករេគរព នង ដេ ះរ យ៖” រកបខណឌ សរមបធរកចច នងសទធមនស , របយករណត ងពេសសេ កអគគេលខធករអងគករសហរបជជត ទទល បនទកសទធមនស នង ជវកមមឆលងែដន នងសហរគសពណជជកមមដៃទេទៀត (A/HRC/8/5) នងេសចកតសេងខបៃន កចចចរចៃន ៃដគពហភគ ៥ភគ (Five Multi-Stakeholders Negotiations) (A/HRC/8/5/Add.1) ចះៃថងទ២៣ ែខេម ឆន ២០០៨។

150 របយករណរបសរកមករងរអងគករសហរបជជតទទលបនទកខងធរកចច នងសទធមនស A/HRC/20/29 ចះៃថងទ១០ ែខេម ឆន ២០១២ សមេមើលេគហទពរ៖ http://www.ohchr.org/Documents/Issues/Business/A.HRC.20.29_AEV.pdf.

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

41

៧៦. េគលនេយបយឆន ២០១១ របស ជវកមមហរញញ វតថអនតរជត (IFC) នងបទ ឋ នរបតបតតសតពនរនតរភព សងគម នងបរ ថ ន ទទល គ ល “ករយលជរមជអនតរជតមយបនេលចរតែដតេឡើង ែដលថ វសយឯកជន មន ករទទលខសរតវកនងករេគរពសទធមនស ” បទងករពយយមជយ បទភជតចេនល ះរបេ ងខងករករពររបឆងនង

ករបេណត ញេចញេ យបពនផងែដរ។151 េហើយេនេពលថមៗបផតេនះ សមគមរបជជត ស េគនយ ( ន) បនរបកសថ ករសក មេគលេរឿងដបង េ យគណៈកមមករអនតររ ឋ ភបលថមសតពសទធមនស ខលននងេផត តជ សខនេលើវសយធរៈកចច នងសទធមនស កនងលកខណៈមយែដលរសបទងរសងេទនងរកបខណឌ អងគករសហរបជជត

ជពេសសេគលករណែណនេនះ។152 បណត ៃនបទ ឋ នទងេនះ អនវតតេ យផទ លចេពះបរបទកមពជ ជពេសស ចេពះសហរគសពណជជកមមដេរចើនសនឋកសនឋ ប ( បទងសហរគសជត នងអនតរជត នងសហរគសទង យ

ែដលរដឋរគបរគងមយែផនក ឬទងមល) ែដលពកពនធនងសមបទនដ។153

គ. បទ ឋ នអនតរជត សរមបករបងក រ នងករេ ះរ យផលបះពលសទធមនស

៧៧. មនបទ ឋ នេរចើនអេនក ែដលែចងអពកតពវកចចចបបអនតរជតរបសរដឋននកនងករេ ះរ យេហតបះពល

សងគម នងបរ ថ ន។154 មនបទ ឋ នមយចននផងែដរ ទកទងនងអេពើពករលយ នងសទធទទលបនពតមន នង

151

សមេមើល ជវកមមហរញញ វតថអនតរជត (IFC) “បចចបបននភពៃនេគលនេយបយ នងបទ ឋ នអនវតតសតព នរនតរភពបរ ថ ន នងសងគម នង េគលនេយបយសតពករទទលបនពតមន របស ជវកមមហរញញ វតថអនតរជត” ែខេម ឆន ២០១២ កថខណឌ ទ៩ សតពធរកចច នង សទធមនស ៖ “មនករេលចេឡើងនវកររពមេរព ងគន ជឯកចឆនទជលកខណៈអនតរជតមយថ វសយឯកជន រតវមនករទទលខសរតវកនងករ េគរពសទធមនស ។ ជវកមមជេរចើន មនថជអតថជន ឬមនែមនជអតថជន របស ជវកមមហរញញ វតថអនតរជត កនែតទទល គ លេរចើន េឡើងៗអពភពសខនៃនករេធវើសមហរណកមមកនែតខល ងេឡើងនវសទធមនស ែដលពកពនឋនងធរកចច េទកនងសកមមភពៃនករអនវតតរតម រតវរបសខលន។ េគលនេយបយនរនតរភពបចចបបននកមម បនេសនើេឡើងថ ជវកមមហរញញ វតថអនតរជត បនតពងែផអកេលើបទ ឋ នអនវតត ែដលរគប ដណត បយងេពញេលញេលើបញហ សទធមនស ែដលពកពនឋេទនងធរកចច។ េទះជយងេនះកត ជវកមមហរញញ វតថអនតរជត កបន កសេណើ ផងែដរ ឲយមនករទទល គ លយងចបស សអព ករទទលខសរតវរបសវសយឯកជន េនកនងករេគរពសទធមនស នងទទល គ លថ ចមនភពសមរសបសរមបអតថជនរបសខលន េនកនងកររបតបតតនតវធដរតមរតវជបែនថមេទៀត េនកនងកលៈេទសៈៃនករមន នភយ

ខពសមយចនន។ មនភពខវះចេនល ះជក កមយចនន េនកនងបទ ឋ នអនវតតនេពលបចចបបនន ដចជ ករជញដរមនស ករបេណត ញេចញ េ យបពន នង សទធទទលបនមរតកវបបធមរបសសហគមន រតវបនបេពញចលេទកនងបទ ឋ នអនវតតែដលបនេសនើេឡើងេនះេហើយ។

ជវកមមហរញញ វតថអនតរជត បនេធវើករជមយមរនត នងអនករគបរគងធនគរ េដើមបអភវឌ នវធ រសតេនះ នងេលើភ ជក កមយ”។ 152

កណតសគលេ យេ ក ហវនឌ ដយមន (Rafendi Djamin) ត ងរបសរបេទសឥណឌ េនស េនគណៈកមមករអនតររ ឋ ភបល សតព សទធមនស របស ន នេវទក សបសហវកៃនសននសទថន កតបនៃនវទយ ថ នសទធមនស ថន កជត សតពធរកចច នងសទធមនស េនៃថងទ ១១-១៣ ែខត ឆន ២០១១ េនទរកងេសអល កេរខងតបង។

153 មនករកតសគលផងែដរថ គណៈកមម ធករបបតករេរ ើសេអើងពជ សន េនកនងេសចកតសេងកតចងេរកយរបសខលនឆន ២០១០ បនេលើក ទកចតតដល ថ បនពណជជកមមទង យែដលពកពនធនងសមបទនដេសដឋកចច “េធវើករពចរ េទេលើករទទលខសរតវែផនកសងគម ចេពះ

ជវកមមរបសខលន េ យ រែត ទកទងជមយនងសទធ នងសខមលភពរបសរបជពលរដឋមល ឋ ន”។ សមេមើល CERD/C/KHM/ CO/8-13 កថខណឌ ទ១៧ ។

154 បែនថមេលើកតពវកចចទង យែដលមនែចងេនកនងរកបខណឌ សទធមនស អនតរជត េសចកតេយងនន ចរកបនេនកនងចបបបរ ថ ន អនតរជត ឧទហរណ អនសញញ សតពជវចរមះ ែដលរបេទសកមពជ បនយលរពមេនឆន ១៩៩៥។ មរ ៨ រគបដណត បេលើ ករបេងកើត របពនធតបនករពរធមមជតមយ នងមរ ១៤ រគបដណត បេលើករ យតៃមលពផលបះពល នងករកតបនថយផលបះពលអវជជមន ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

42

តមល ភពេ យចៗ។155 មយងវញេទៀត េរកមកតពវកចចអនតរជត សហរគសពណជជកមមទងអសរតវអនវតតេគល ករណៃន “ករយកចតតទក ករតមរតវ” ែដលរតវកណត បងក រ កតបនថយ នងបងហ ញពភពរតមរតវកនងករេ ះ

រ យផលបះពលអវជជមនរបសខលនេទេលើសទធមនស ។156 មនរតមែតសហរគសពណជជកមមេទ ែដលរតវមនករ ទទលខសរតវេនះ បែនតរដឋននរតវបនតរមវឲយករពររបឆងនងកររេ ភបពន មរយៈេគលនេយបយ នង បទបញញតតែដលមនរបសទធភពទកទងនងសកមមភពរបសធរកចច។ ដចបនកតសគលពខងេដើម រដឋទង យ មន ភរកចចករពររបឆងនងកររេ ភសទធមនស ពស កភគទបេនកនងរបេទស ឬ តបនែដលសថតកនងែដនសមតថកចច របសខលន។ េលើសពេនះេទៀត រដឋនន រតវបនតរមវេ យកតពវកចចអនតរជតឲយេធវើកររតតពនតយឲយបនរគបរគន េន

េពលចះកចចសនយជមយ ឬ េធវើចបបសរមបសហរគសពណជជកមមេផ ងៗ។157 ៧៨. កចចដេណើ រករសរមបទង រដឋ នងសហរគសពណជជកមម គរបញច លនវ ករ យតៃមលផលបះពលសទធមនស ជកែសតង នងែដល ចេកើតមន ករ កបញច ល នងចតវធនករេទេលើបញហ ែដលបនរកេឃើញ ករ ម ន ករ

េឆលើយតប នងករសនទនគន អពរេបៀបេ ះរ យផលបះពល។158 ករ យតៃមលេនះអនវតតទងអស ទងចេពះគេរមង ែដលរដឋជអនករបតបតតករ ទងគេរមងែដលអនកផតលជនយរបតបតតករ នងទងចេពះសហរគសពណជជកមមេផ ងៗ េ យមនគតពទហ (េទះជ ជ ជវកមមឆលងែដន ជវកមមពហជត ឬ សហរគសខន តតច ឬ ខន តមធយម) វសយ រចនសមពនធ សទធកមមសទធ ឬ របេទសែដល ជវកមម ឬ សហរគសេនះ ងេន ឬ េធវើរបតបតតករ (កមពជ ឬបរេទស)។ កនងបរបទៃនសមបទនដ េគ ចសេ េ យផទ លដលផលបះពលបរ ថ ន នងសងគម ករ យតៃមលពកពនធនងករ ពេរគះេយបលរបកបេ យអតថនយអពផលែដល ចបះពលដលរកម នងអនកពកពនធដៃទេផ ងេទៀត។

៧៩. មយងវញេទៀត ករ យតៃមលផលបះពល គរែតជដេណើ រករមយែដលមនករចលរម េហើយករេធវើែផនករ អភវឌ នេទៀតេ ធន គរែតរមបញច លបគគលទង យែដលនងរងផលបះពល។ ទងកតកសញញ អនតរជតសតព សទធពលរដឋ នង សទធនេយបល (ICCPR) នងកតកសញញ អនតរជតសតព សទធេសដឋកចច សងគមកចច នងវបបធម (ICESCR) ទទល គ លសទធបគគល នងរបជជនរគបរប កនងករ “បនតករអភវឌ នេសដឋកចច សងគម នងវបបធមរបសខលន

េ យេសរ”។ េសចកតរបកសរបសអងគករសហរបជជតសតព សទធអភវឌ ន159 បេងកើតនវមល ឋ នសរមបករចលរម នងករពេរគះេយបលកនងដេណើ រករអភវឌ ន ែដលរតវបនបេពញបែនថម េ យែចងេយងកនងេសចកតរបកសរបស អងគករសហរបជជតសតពសទធជនជតេដើមភគតច ែដលេលើកកពសករយលរពមេ យេសរជមន នងេ យមន

155

សនធសញញ របឆងអេពើពករលយរបសអងគករសហរបជជត ែដល ជរ ឋ ភបលកមពជ បនផតលករយលរពមកលពែខកញញ ឆន ២០០៧ ជឧទហរណ ករេរៀប បអពលកខខណឌ តរមវនវកររ យករណជ ធរណៈ ែដលមនកណតេនកនងមរ ១០ នងករចលរមរបសសងគម ែដលមនកណតេនកនងមរ ១៣។

156 េគលករណែណនសតព ធរកចច នងសទធមនស កថខណឌ ទ ១៧ ដល កថខណឌ ទ ២៤។

157 ដចគន ខងេលើ មរ ៥។

158 ដចគន ខងេលើ មរ ១៧។

159 េសចកតសេរចចតតរបសអងគករសហរបជជត A/RES/41/128 ចះៃថងទ៤ ែខធន ឆន ១៩៨៦ មរ ១ ែចងថ “ជនរគបរប មនសទធចលរមែចក រែលក នងទទលផលពករអភវឌ នេសដឋកចច សងគមកចច វបបធម នង នេយបយ“។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

43

ពតមនរគបរគន។160 ភ េនះ រតវបនបញជ លេទកនងបទ ឋ នអនតរជតដៃទេទៀត ឧទហរណ េគលនេយបយ បចចបបននកមម ឆន ២០១១ របស ជវកមមហរញញ វតថអនតរជត (IFC) នងបទ ឋ នរបតបតតសតពនរនតរភពសងគម នង

បរ ថ ន។161 ៨០. េរកពកតពវកចចសទធមនស អនតរជតរបសរដឋ នងសហរគសពណជជកមម មនេហតផលជកែសតង េហតផល ខងរបតបតតករ នងភសតភ សរមបកររមបញច លលកខខណឌ តរមវទងេនះេទកនងសកមមភពពណជជកមម នងករ អភវឌ ន េហើយរ ឋ ភបលជេរចើនបនបញច លបទ ឋ នទងេនះ េទកនងេគលនេយបយ នងចបបជតរបសខលន នង

មនរកមហនជេរចើន កបនបញច លបទ ឋ នទងេនះេទកនងបទ ឋ នរបតបតតកររបសខលនផងែដរ។162

V. ទដឋភពទេទៃនសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដៃទេទៀតេនកមពជ

ក. ចននផលវករៃនសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដដៃទេទៀតែដលបនផតល (ទដឋភពទេទ)

៨១. េយង មសថតផលវករែដលមនសរមបឆន ១៩៩៨ េលើៃផទដសរប ១៨,១ នហក របសកមពជ ែដល កនងេនះមនៃផទដ ៦,៥ នហក ជដែដល ច ដះបន នងៃផទដរហតដល ២,៧ នហក ជដែដល ចបងក

បេងកើនផលបនគរសម។163 ចននសមបទនដេសដឋកចច ែដលបន យបញជ េឈម ះកនងរបយករណត ងពេសស ទងពរកនលងមក បនែផអកេលើពតមនផលវករពរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ រកមរបក អភវឌ នកមពជ របភពពតមនផលវករេផ ងេទៀត បទង ជញ ធរមល ឋ នផងែដរ។ របយករណត ងពេសសឆន ២០០៤ បន យបញជ េឈម ះសមបទនដេសដឋកចច ចនន ៦៤ ែដលបនផតល ឬ ែដលបនអនមតយលរពមេនកនង ១៣ េខតត។

ែផអកេលើពតមនពរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ ែដលបនផតលជនេនេដើមឆន ២០០៧ បងហ ញថ ចបព ឆន ១៩៩២ ដលែខធន ឆន ២០០៦ រ ឋ ភបលបនផតលសមបទនដេសដឋកចច ចនន៩៧ កនង ១៦ េខតត/រកង។ កនងេនះ មនសមបទនចនន ៩ ែដលគណៈរដឋមរនតបនឯកភពជេគលករណ ែដលរគបដណត បេលើៃផទដ ៦៤.២០៨ ហក ។ របយករណត ងពេសសឆន ២០០៧ បន យបញជ េឈម ះសមបទនដេសដឋកចច ចនន៥៩ គតរតមៃថងទ ៣១ ែខធន 160 េសចកតរបកសអងគករសហរបជជតសតពសទធជនជតេដើមភគតច (UNDRIP) មរ ៣២ (២)។ សរមបករែណនករអនវតតជកែសតង

សមេមើល Oxfam េគលករណែណនសតពករយលរពមេ យេសរ នងបនរបបឲយដងជមន ចះៃថងទ២៧ ែខកកក ឆន ២០១0។ 161

ជវកមមហរញញ វតថអនតរជត (IFC) បទ ឋ នអនវតត ចណចទ ៧។ 162

សរមបេសចកតអ ថ ធបបយសតព អតថរបេយជនៃនេគលនេយបយសទធមនស សរមបធរកចច សមេមើល មជឈមណឌ លធនធនធរកចច នងសទធ មនស “េសចកតអ ថ ធបបយសតពេគលនេយបយសទធមនស ” េនេគហទពរ៖ http://www.business-humanrights.org/ToolsGuidance Portal/Policies/Commentaries េហើយចេពះបញជ េឈម ះរកមហន ែដលបន កបញច លសទធមនស េទកនងេសចកតែថលងករណរបសខលន សមេមើល “េសចកតែថលងករណេគលនេយបយរបសរកមហនសតពសទធមនស ” េនេលើេគហទពរ៖ http://www.business-humanrights.org/ Documents/Policies. សរមបបញជ េឈម ះរកមហនែដលជសមជកៃនកចចផតចេផតើមជសកលសតពសទឋមនស (Global Business Initiative on

Human Rights) សមេមើលេគហទពរ៖ http://www.global-business-initiative .org/ Members.html ។ កនងចេ មសមជកទងអសេនះ យងេ ច សមនរកមហន Chevron, រកមហន Sime Darby, រកមហន General Electric, រកមហន Unilever, រកមហន Coca Cola,

រកមហន Novo Nordisk, នង រកមហន Total ែដលរបតបតតករេនកមពជ។ 163

សមេមើលវទយ ថ នជតសថត ជេរឿនរបជពលរដឋទេទេនកមពជ ឆន ១៩៩៨ ចននសរបបេ ត ះ សននៃនរបជពលរដឋ ទពរ ៣។ វទយ ថ ន ធនធនអភវឌ នកមពជ ករសក រ វរជវអព ករកនកបដធលេនកមពជ៖ បចចបបននភពៃនទនននយ ចះៃថងទ១៩ ែខត ឆន ២០០១ បនបញជ កថ មនដកសកមម ទហ ៣,៩ ន ហក ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

44

ឆន ២០០៦ (កចចសនយសមបទនជេរចើន រតវបនលបេចល ចបពឆន ១៩៩២ ដលចងឆន ២០០៦) ែដលរគបដណត ប េលើៃផទដទហ ៩៤៣.០៦៩ ហក កនង ១៥ េខតត។

៨២. ទនននយផលវករែដលមនជ ធរណៈែតមយគតអព សមបទនដេសដឋកចច រតវបនបេងហ ះេលើេគហទពររបស រកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ បែនតពតមនែដលផតលឲយរមទង ពតមនរបសរកមហន មនបនេធវើ បចចបបននភពេទៀងទតេឡើយ េហើយទនននយអពសមបទនដេសដឋកចច មនបនផតលឲយេពញេលញេទ។ កនងែខមថន ឆន ២០១២ មន ងសថតមយសតពរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ រតវបនបេងហ ះេលើេគហទពររបសរកសងេនះ ែដល ងេនះមន យបញជ េឈម ះរកមហនចនន ១១៧ េ យមនៃផទដទហ ១.១៨១.៥២២ ហក ែដលរតវបនផតលសមបទន ចបពែខមក ឆន ១៩៩៦ ដលៃថងទ៦

ែខមថន ឆន ២០១២។164 ងេនះមន យបញជ េឈម ះ រកមហនចនន ២៤ ែដលបនចះកចចសនយសមបទនដ េសដឋកចច ជមយរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ េនកនងឆន ២០១១ មនរកមហនចនន ១៥ កនងឆន ២០១០ មនរកមហនចនន ១៨ កនងឆន ២០០៩ មនរកមហនចនន ១៥ កនងឆន ២០០៨ មនរកមហនចនន ៥ កនងឆន ២០០៧ មនរកមហនចនន ១៧ កនងឆន ២០០៦ មនរកមហនចនន ៨ កនងឆន ២០០៥ មនរកមហនចនន ២ កនងឆន ២០០៤ មនរកមហនចនន ៦ ចបពឆន ២០០០ ដលឆន ២០០១ នងមនរកមហនចនន ៧ ចបពឆន ១៩៩៦ ដលឆន ១៩៩៩។ ងសថត យបញជ េឈម ះរកមហនចនន ៤ ែដលបនចះកចចសនយសមបទនដេសដឋកចច ជមយរកសង កសកមម រកខ របមញ នង េន ទ កនងឆន ២០១២ ែដលកចចសនយមយ កនងចេ មេនះបនចះេរកយបទបញជ

ចះៃថងទ៧ ែខឧសភ ឆន ២០១២ សតពករផអ កជបេ ត ះ សននករផតលដសមបទនេសដឋកចច។165 េយង មអនរកតយ ែដលបនេបះពមពផ យកនងរពះ ជកចច េ យគណៈរដឋមរនត មនសមបទនដេសដឋកចចចនន ៥ េផ ងេទៀត ែដលរតវ បនផតលឲយរកមហនឯកជន េនៃថងទ៧ ែខមថន ឆន ២០១២ ែដលសមបទនដទងេនះសថតេនកនងតបនករពរ

ធមមជត។166 េ យ រភពមនរបរកតៃនទនននយផលវករែដលមនរ ប ដេចនះចននសមបទនដទងអសែដល ច េជឿទកចតតបន គមនមនេនះេទ។

៨៣. េទះបជទនននយអពសមបទនដេសដឋកចច ែដលមនេនេលើេគហទពររបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នង េន ទ រតវបនេធវើបចចបបននភពកនងែខមថន ឆន ២០១២ េហើយកត ក ងសថតសមបទនដេសដឋកចច មនបនបញច ល 164

រកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ, “ពតមន” សមបទនដេសដឋកចច មនែតជភ អងេគលស ចលេមើលចងេរកយ េនែថងទ១៥ ែខកកក ឆន ២០១២៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/news/122-2012-06-25-12-13-35.html

165 េយង ម ងសថតរបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ រកមហនចនមយេឈម ះ ឆយ េរហគត ខស (China great Cause) រតវបនផតលសមបទនដេសដឋកចច ទហ ៥.៩៨០ ហក សរមប េកស នងដ កស-ឧស ហកមម េនេខតតរពះវ រ េនៃថងទ៦ ែខមថន ឆន ២០១២។

166 អនរកតយ បនកណតដេនកនងតបនករពរធមមជត េទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលឲយរកមហនឯកជន។ សមបទនដែដលរតវ បនផតលទងេនះមនដចតេទ៖ រកមហន A2A េថន (A2A Town) ទហ ៧,៦៦៨ ហក សរមបេទសចរណធមមជត េនឧទយនជត គររមយ េនៃថងទ៧ ែខមថន ឆន ២០១២, រកមហន BSC អមផត អចផត ខអលធឌ (BSC Import Export Co., Ltd) ទហ ៤.៥៥៧ ហក សរមបដ កស-ឧស ហកមម េនែដនជរមកសតវៃរពរនមដនស េនៃថងទ១២ ែខមថន ឆន ២០១២, រកមហន ឃន េសៀ អមផត អចផត (Khun Sea Import Export) ទហ ៨.២០០ ហក សរមបដ េកស េនែដនជរមកសតវៃរពគែលនរពហមេទព េនៃថងទ៧ ែខមថន ឆន ២០១២, រកមហន េមរតភព កស-ឧស ហកមម ទហ ៨.៥២០ ហក សរមបដ េកស នងចញច មសតវ េនែដនជរមកសតវៃរពគែលន រពហមេទព េនៃថងទ១២ ែខមថន ឆន ២០១២, រកមហន រតន សខន អនខមេភើេរសន ទហ ៩.០០០ ហក សរមបដ េកស េនកនងែដន ជរមកសតវៃរពលផត េនៃថងទ០៧ ែខមថន ឆន ២០១២, នងរកមហន លម រ យល ជញ សតក (Lim Royal Joint Stock) ទហ ៩.០៦៨ ហក សរមបដ កស-ឧស ហកមម េនែដនជរមកសតវៃរពភនេរពច េនៃថងទ៧ ែខមថន ឆន ២០១២។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

45

ចននេរចើនរកសែរកលៃនសមបទនដកសកមម ែដលេគដងថមន ែដលកនងករណខលះសមបទនដទងេនះ រតវបនផតល ឲយរយៈេពលជេរចើនឆន មកេហើយ។ ភគេរចើនៃនករអភវឌ នទងេនះ បទងសមបទនដែដលបនផតល េនកនងតបន ករពរធមមជត គជគេរមង ឬ សមបទនដ ែដលរតវបនអនរកតយ េចញកណតតបនទងេនះ ជតបនេរបើរបស េ យចរភព សរមបករវនេយគេលើវសយកសកមម។ ចថ សមបទនទងេនះ រតវបនផតលឲយរកមហន េ យ ជញ ធរេផ ងេរកពរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ េ យេហតេនះេហើយេទើបសមបទនទងេនះ មនរតវ

បនបញច លេទកនង ងសថតសមបទនដេសដឋកចចរបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ បែនតរបករែដលជ កងវលខល ងេនះគ គេរមងទងេនះមនរតវបនចងរកងជឯក ររងមនងរសបគន ជផលវករេទ។

៨៤. ចេពះករផតលសមបទនដសងគមកចចវញ រកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង យករណថ បន ែបងែចកដធលដលរបជពលរដឋសវលផង នងអតតយទធជនផង។ ឧទហរណ កនងេពលបនម នឆន ថមៗេនះ េរកពករផតល ដជអេ យេនះ កមមវធសមបទនដសងគមកចច បនែបងែចកដធលជនរបជពលរដឋចនន ៥០ រគ រ កនងេខតត កពត, ២៨៨ រគ រ កនងេខតតឧតតរមនជយ, ១៧៤ រគ រ កនងេខតត វ យេរៀង នង ២២៥ រគ រ កនងេខតត កពងចម។ េ យសហករជមយៃដគអភវឌ ននន រគ ររបជពលរដឋជេរចើនេទៀតបនទទលដធល ែដលកនងេនះមន ២.២៨៥ រគ រ កនងេខតតរកេចះ េខតតកពងចម នងេខតតកពងធ (េ យមនករជយ ឧបតថមភគរទពអងគករ ជ យេហ ត (GIZ)), មន ៥១០ រគ រ កនងេខតតបតដបង (េ យមនករជយ ឧបតថមភគរទពទភន កងរអភវឌ នអនតរជតៃនរបេទសជបន (JICA)), នង ៤០៥ រគ រេទៀត កនងេខតតបតដបង (េ យមនករឧបតថមភពអងគករលេន ឋ នមនស ជត), ៥១០ រគ រ កនងេខតតកពងសព (េ យមនករជយ ឧបតថមភគរទពអងគករជវតៃថលថនរ) នង ៨៩៣ រគ រ កនងេខតតកពងឆន ង (េ យមនករជយ ឧបតថមភគរទពអងគករជវតៃថលថនរ)។ កនងទរមងៃនករេធវើនយតកមមដរដឋ កនងតបនៃរព មនៃផទដទហ ១១.៨២៨ ហក រតវបនែបងែចកឲយរបជពលរដឋចនន ៣.៧៩០ រគ រ កនងេខតត រកេចះ, ៃផទដទហ ៦.២៥៧ ហក ែបងែចកឲយរបជពលរដឋចនន ៤.២៣៩ រគ រ កនងេខតតបនទ យមនជយ, ៃផទដ ទហ ៤.៩២៩ ហក ឲយ របជពលរដឋចនន ២.១៥៣ រគ រ កនងេខតតកពងចម, ៃផទដទហ ២២២ ហក ឲយរបជ ពលរដឋចនន ២៧០ រគ រ កនងេខតតឧតតរមនជយ េហើយនងទហដេរចើនហក េទៀត ែដលគម នតេលខចបស ស រតវបនែបងែចកឲយរបជ ពលរដឋចនន ៣.៤៧៦ រគ រ កនងេខតតបតដបង។ មរបយករណរបសរកសងេនះ ៃផទដសរបែដលបនែបងែចក ឲយរគ ររបជពលរដឋរករក មរគបរបភព មនទហ ១៩៤.៨២០ ហក ឲយដលរបជពលរដឋចនន ៣០.៥៨៨

រគ រ បទងផទះសែមបងចនន ៣.៩៦៥ ខនងេទៀត។167 រកសងេនះ បន យករណផងែដរអពដេណើ រករៃនករ ផតលសមបទនដដលអតតយទធជន យទធជនពករ នងរគ រយទធជនពល។

៨៥. វសយឧស ហកមមនស រណកមមរបសកមពជ ( បទងករទញយកេរបងេឆ ឧសមនធមមជត នងែរ) នង វសយថមពល ែដលបចចបបននកពងដេណើ រករពរងក។ វសយែរ ែដលបចចបបនន មន បទងរបតបតតករទញយកែរ នង ករផលតសមភ រៈរទងរទយតច ជពេសសរបតបតតករទង យែដលទកទងនងឧស ហកមមសណង ឧទហរណ រគស ថមកេប នងខ ច កដចជកររករកែរបកសត នងែរមស។ េបើ មអងគករ អភវឌ ន នងភពជៃដគកនង សកមមភព (DPA) នងប ត ញផលបះពលបរ ថ ន នងសងគមេ យឧស ហកមមនស រណកមម (EISEI) មន

167

លខតពឯកឧតតម អម ឈនលម រដឋមរនតរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង ជនចេពះេ ក សរយ សែបឌ ចះៃថងទ២៣ ែខ ឧសភ ឆន ២០១២។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

46

រកមហនែរ ចនន ១៦៧ បនទទល ជញ បណណ ែសវងរករកធនធនែរ គតរតមែខឧសភ ឆន ២០១០។168 ចែណកវសយ េរបងវញ បចចបបននកមពជ កពងសថតកនងដ កកលែសវងរករក េហើយេគហទពររបស ជញ ធរេរបងកតជតកមពជ

យបញជ េឈម ះរបតបតតករេនកនងែដនទក នងែដនេគក ែដលកពងសថតកនងករសក ។169

៨៦. ចែណកឯវសយ រអគគនវញ នបចចបបននេនះ មនទនប រអគគសនចននប កពងែតរបតបតតករេនកមពជ គ រអគគសនគររមយ ១ (កមល ង១២ េមក ត) កនងេខតតកពងសព, រអគគសនអជ ២ (កមល ង១ េមក ត) កនងេខតតរតនគរ

នងទនប រអគគសនកចយ ែដលេទើបេបើកថមៗ េនះ (កមល ង១៩៣ េមក ត) កនងេខតតកពត។ មនគេរមងទនប រ អគគសនរទងរទយធចនន ៥ េទៀត កពងដេណើ រករបេងកើត បទង គររមយ ៣ (កមល ង១៨ េមក ត), ឫស រជេរកម (កមល ង៣៣៨ េមក ត), សទង ៃត (កមល ង២៤៦ េមក ត) ែដលទនប រអគគសនទងេនះសថតេនកនងេខតតេកះកង េហើយនងទនប រអគគសនសទង ៃត (កមល ង ១២០ េមក ត) កនងេខតតេពធ ត។ េលើសពេនះេទៀត យងេ ច

សកមនគេរមងចនន ៩ េទៀតែដរ ែដលជកមមវតថៃនកររពមេរព ងេធវើករសក អពសមទធលទធភព។ មនេសចកត

យករណថ មនេ ងចរកធយងថមមយកែនលងកពងែតដេណើ រករបេងកើត។170

ខ. លទធភពទទលបនពតមន នងឯក រ

៨៧. ដចបនពភក ខងេដើម េទះបជមនករខតខរបងែរបងកលពេពលថមៗេនះ របសរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ េដើមបេធវើបចចបបននភពេលើេគហទពររបសខលនកត កទនននយសតពសមបទនដេសដឋកចច េនែតមន បនេពញេលញែដរ បទងពតមនព ត រមយចននអពរកមហន េឈម ះ នងសញជ តរបសនយករកមហន បែនត មន

ែមនមច សភគហន នងសមពនធភពរបសរកមហន។171 មយងវញេទៀត ពតមនែដលបនផតលេនះ មនបនបញច ល សមបទនដែដលមនទហ ១.០០០ ហក ឬ ទហេរកម១.០០០ហក េទ។ ដចបនេរៀប បខងេលើ ទនងជថ សមបទនដ ឬ ករជលដរដឋរយៈេពលែវងមយចននរតវបនផតល ឬ បនអនមតយលរពមេ យរកសងដៃទេផ ងេទៀត ដចជរកសងេសដឋកចច នងហរញញ វតថ នងរកសងបរ ថ ន បែនតទនននយអពរបេភទសមបទនដទងេនះ មនរតវបនផ ពវ ផ យជ ធរណៈទងរសងេទ។ លទធភពទទលបនពតមនសតពសមបទនដ នងរកមហនទងេនះ ចេធវើបនែត មរយៈករពនតយេមើលទងរសងេលើអនរកតយពកពនធនមយៗ ែដលបនចះផ យកនងរពះ ជកចច េ យទសតករ

គណៈរដឋមរនតែតបេ ណ ះ េហើយពមនរបពនឋទនននយៃនសមបទនដទងេនះែដល ចឲយ ធរណៈជនងយរសលរក 168

DPA-EISEI៖ ផលបះពលបរ ថ ន នងសងគម ែដលេកើតេចញពកររកលត សៃនឧស ហកមមនស រណកមមេនកមពជ ឯក រេគលជហរ ឆន ២០១២។ ចននៃនរបតបតតកររករកែរ ែដលរតវបនចះបញជ េ យរកសងឧស ហកមម ែរ នងថមពល មន ចេទរកេមើលបនេទ េនេពល សរេសររបយករណេនះេទ។ េនេលើេគហទពរ Open Development Initiative បន យបញជ េឈម ះ នងពតមនរបសរកមហនសមបទន រករកែរ ចនន ៨៧។

169 ជញ ធរេរបងកតជតកមពជ (អ.ប.ជ.ក.) ឬ CNPA “កររករក នងករអភវឌ ន” មនេនេគហទពរ៖ http://www.cnpa.gov.kh/index.php?

option=com_content&view=article&id=50&Itemid=125. 170 រកសងរកសងឧស ហកមម ែរ នងថមពល (MIME), អគគនយក ឋ នថមពល, នយក ឋ ន រអគគសន បទបងហ ញអព “ករអភវឌ វសយ

ថមពលេនកមពជ” ចះៃថងទ១ ែខធន ឆន ២០១១ ចរកបនេនេគហទពរ Open Development website (មនែតជភ ែខមរបេ ណ ះ)។ 171

រកសងកសកមម រកខរបមញ នងេន ទ ថ នភពទេទៃនសមបទនដេសដឋកចចេនកមពជ េគហទពរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/ news/12-elc-status.html ចលេមើលចងេរកយេនៃថងទ១៥ ែខកកក ឆន ២០១២ ។ ពតមនខលះៗអព រកមហនទទលបនដសមបទន េសដឋកចច ក ចរ វរជវរកបនពេគហទពររបសរកសងពណជជកមម ផងែដរ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

47

ឬ រ វរជវរកបនេនះេទ។172 កនងចេ មអនរកតយទងេនះ មនេសចកតសេរមចសតពករេធវើអនបេយគតបនមយ ចននេទជដឯកជនរបសរដឋ ឬ ករចតថន កដេនកនងតបនករពរធមមជត េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព េដើមប សរមល នងេធវើឲយករអភវឌ េនតបនេនះរបរពតតេទេ យរសបចបប។ កងវះតមល ភព នងពតមនជវញសមបទនដ ែដលបនផតល េនកនងតបនករពរធមមជត េរកមកររគបរគងរបសរកសងបរ ថ ន គជកងវលយងខល ង េហើយ មន ចបស សេទថ េតើមនករបេពញរគបលកខខណឌ តរមវែផនកចបប នងនតវធសរមបករេធវើអនបេយគដ ធរណៈ របសរដឋ នងករផតលសមបទនដេហើយឬយង មនករចបេផតើមសកមមភពសមបទនដទងេនះ។

៨៨. េទះបជ ខវះនវពតមនែដល ចរកបនជ ធរណៈកត ក ជរ ឋ ភបល បនសនយេនកនងែផនករយទធ រសតអភវឌ នជត បចចបបននកមម ២០០៩-២០១៣ អព “ករចលរមរបស ធរណៈជនរបកបេ យសមធម នងភព

រតមរតវកនងរគបបញហ ទងអស មែបបរបជធបេតយយ នងសនតវធ េដើមបធនថ ឆនទៈេសរ នងករសេរមចចតត ែដល ែផអកេលើករទទលបនពតមនរគបរគនៃនរបជជនភគេរចើន រតវបនអនមតទទលយកមកអនវតត នងទនទមគន េនះ

ករពរសទធ នងសខមលភពរបសរកមរបជជនជនភគតច”។173 ពត សថ សមសធតសនលមយៃនយទធ រសត ចតេកណ គេដើមបកេណើ នករងរ សមធម នងរបសទធភព ”កររបកនខជ បនវវធនករចបប តមល ភព ភព ចដង

ជមនបន នងគណេនយយភពៃន ថ បន ធរណៈ” កនងរគបបញហ ទងអសរបសរ ឋ ភបល។174 ៨៩. េ យ រេគលបណងសខនមយកនងចេ មេគលបណងសខនៗ ដៃទេទៀតៃនរបយករណេនះ គេដើមប េលើកកមពសតមល ភព នងផតលករវភគែដលរមបញច លទស នទន នងពតមនរបសរកសង-មនទរពកពនធ េទើបេនៃថងទ ២៨ ែខមន ឆន ២០១២ ខញ បនេធវើសេណើ ជ យលកខណអក រសពតមនលមអត សតពករផតល នងកររគបរគងសមប-

ទនដេសដឋកចច នងសមបទនដដៃទេទៀតពរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ175 រកសងេរៀបចែដនដ នគរប

172

រពះ ជកចច មននង ចរកបន ែត មរយៈករជវបេ ណ ះ េ យផតលមកដលអនកជវជឯក រេបះពមភផ យ ពទសតករគណៈរដឋមរនត។ សមគមចបបែខមរ បនបេងកើតទនននយ មរបពនឋកពយទរ េ យចងរកងជបណត នវចបបចមលងៃនឯក ចបប នងអនរកតយេផ ងៗផង ែដល ច ទកទងរកជវបន។

173 ជរ ឋ ភបលកមពជ ែផនករអភវឌ នយទធ រសតជត បចចបបននកមម ឆន ២០០៩-២០១៣៖ កររកលត ស ឳកសករងរ សមភព នង របសទធភព េដើមបេទសេរមចបនបនេគលេ អភវឌ នសហវត ររបសកមពជ ៃថងទ៣០ ែខមថន ឆន ២០១០ (ដ កកលទ២ ៃនយតត

រសតចតេកណ សរមបកររកលត ស ឳកសករងរ សមភព នងរបសទធភព) ទពរទ១១ កថខណឌ ទ ២៩ ។ 174

ដចគន ខងេលើ។ 175

ជពេសស ខញ បនេសនើសនវពតមនែដលបនេធវើបចចបបននភពទកទងនង ថ នភពព នង របវតតរបសរកមហនននែដលទទលបនសមបទនដ េសដឋកចច េនកមពជ រហតមកទលែខេម ឆន ២០១២ នងវសយធរកចចែដលពកពនធ េ យ រពតមនទងអសេនះ មនមនេដើមបរកបន េនេលើេគហទពររបសរកសង។ ខញ បនេសនើសទនននយផងែដរ អពទហ នងករេរបើរបសដសមបទន, កចចសនយ នងពតមនលអតមយចននអព មច សរកមហន, ែផនទ នង ចណចទ ងភម រសត, នងពតមនែដលចបចេដើមបផតលដសមបទនេផ ងៗ ដចជ ករេធវើអតតសញញ ណកមមដ ករចះបញជ ដធល ករ យតៃលេហតបះពលបរ ថ ន នងសងគម នងកណតេហតៃនករពេរគះេយបលជ ធរណៈ រពមទងេសចកតព ត រ ទកទងនងដេ ះរ យចេពះទនសដធលពកពនឋនងសមបទនដេសដឋកចច។ ខញ បនេសនើសពតមនផងែដរ អពករវវឌ នរកចេរមើនៃន េសៀវេភកតរ សមបទនដេសដឋកចច នង ករងរៃនេលខធករ ឋ នបេចចកេទសសមបទនដេសដឋកចច។ ជចងេរកយ ខញ បនេសនើសពតមនអព កចចខតខរបងែរបងរបសរកសង កនងកចចករពរបរ ថ ន នងករេលើកកមពសករអនវតតសកមមភពអភវឌ របកបេ យនរនតរភព េនេពលផតល សមបទនដេសដឋកចច ឬសមបទនេផ ងៗេទៀត។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

48

នយកមម នងសណង176 នងរកសងបរ ថ ន។177 ខញ មនករេ ក ត យ ែដលខញ មនបនទទលករេឆលើយតបពរកសង

កសកមម រកខ របមញ នងេន ទ។178 រកសងបរ ថ ន បនផតលពតមនដមន រៈរបេយជន េនអឡងជនបរបជ របសខញ ជមយរដឋមរនតរកសងេនះេនកនងែខឧសភ ឆន ២០១២ បែនតពតមនទងេនះ មនបនេពញេលញេទ េហើយក មនបនទទលពតមនបែនថមែដរ េនេពលេរកយមកេទៀត។ េនៃថងទ១២ ែខមថន ឆន ២០១២ ខញ បនទទលករេឆលើយ តបពរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង សតពករចះបញជ ដធល នងសមបទនដសងគមកចច។

៩០. បចចបបននពតមនទកទងនងសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដដៃទេទៀត នងសហរគសពណជជកមមពក ពនធនន ែដល ចរកបនជ ធរណៈភគេរចើន េ យេទះបជទនននយទងេនះមនទនេពញេលញកត គរបភព ពតមនេបើកចហរ វបផតថលស(web portals) ែដលរគបរគងេ យអងគករមនែមនរ ឋ ភបល មនដចជ គេរមង ទនននយេបើកចហរកមពជ (គេ ងអភវឌ នកមពជេបើកចហរ Open Development Cambodia) នងគេរមងសទឋរបស មជឈមណឌ លសទធមនស កមពជ ជបែនថមពេលើករសក រ វរជវ នងករឃល េមើលលអតលអនេ យអងគករមនែមនរ ឋ

ភបលែផនកអភវឌ ន ែផនកបរ ថ ន នងែផនកសទធមនស ។179 ករកណតែផនទៃនទ ងសមបទនដេនកមពជ មរយៈ

176 េ យែឡក ខញ បនេសនើសពតមនទកទងនងតនទរបសរកសង កនងដេណើ រករផតលសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដេផ ងៗេទៀត ជ

ពេសសទកទងនងករចះបញជ ដសមបទន រសប មមរ ៥៣ ៃនចបបភមបល ឆន ២០០១។ ពេសសជងេនះេទៀត ខញ ចប រមមណេលើ ពតមនអព ករគសែផនទជរបពនធ ករេធវើអតតសញញ ណកមម នងករចះបញជ ដ ធរណៈរបសរដឋ នងដឯកជនរបសរដឋ េនកមពជ ករ បេងកើតនងកររក ទនននយដរដឋ ករែបងែចក កររគបរគង នងករវនេយគដធល រសប មអនរកតយសតពកររគបរគងដរដឋ ឆន ២០០៥។ ជង េនះេទេទៀត ខញ បនេសនើសពតមនទកទងនងសកមមភពករងររបសគណៈកមមករសរយដ នងភពរកចេរមើនៃនគណៈកមមករេនះែដលមន មកដលេពលបចចបបននកនងេបសកកមមេ ះរ យទនសដធល ទកទងនងដមនទនចះបញជ ែដលរបជពលរដឋអះ ងអពសទឋេភគៈេលើដ េនះ (មននយថ ទនសដធលែដលេកើតេឡើងេនេរកតបនវនចឆយ ឫទនសែដលេកើតេឡើងេនកនងតបនវនចឆយែដលមន ចេ ះរ យ េ យ គណៈកមមកររដឋបលបន) េហើយខញ កបនេសនើសផងែដរនវពតមនទកទងនងសមបទនដសងគមកចច។ ជចងេរកយ ខញ បនេសនើសពតមនអព កចចខតខរបងែរបងរបសរកសង កនងកចចករពរបរ ថ ន នង ករេលើកកពសករអនវតតសកមមភពអភវឌ របកបេ យនរនតរភព កនងបរបទៃន សមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដេផ ងៗេទៀត។

177 ជពេសស ខញ បនេសនើសពតអព ដសមបទននន ែដល ចរតវបនផតលឲយេទរកមហន េនកនងតបនករពរធមមជត នងពតមនអព ថ នភព នងរបវតតរបសសហរគសពណជជកមមនន ែដលទទលបនដសមបទនកនងតបនករពរធមមជត រហតមកដលែខ េម ឆន ២០១២ ។ ខញ បន េសនើសផងែដរនវពតមនទកទងនង េគលបណងៃនដសមបទន ទហដ នងករេរបើរបសដសមបទនទងេនះ, កចចសនយ នងពតមនលអត ពមច សកមមសទធ, ែផនទ នងចនចទ ងភម រសត នងពតមនរតវករចបចសរមបករផតលសមបទនដ (អតតសញញ ណកមម នងករចះបញជ ដធល ករ យតៃលអពេហតបះពលបរ ថ ន នងសងគម នងរបយករណសតពករពេរគះេយបលជ ធរណៈ)។ ចេពះ ថ នភពផលវចបបរៃន តបនករពរធមមជតនន ខញ បនេសនើសពតមនអពករវវតតនរកចេរមើន ងែតពករអនមតចបបសតព តបនករពរធមមជត ឆន ២០០៨ មក កនងេនះមន៖ ករបេងកើត នងករែកែរប តបនករពរ នងអនរកតយកណតតបនទងេនះ, ថ នភពៃនតបនរគបរគងកនងទមបនករពរ ឬ ករ ែកែរបរពរបទលតបនរគបរគង ែផនករយទធ រសតថន កជត នងែផនករសកមមភព សរមបកររគបរគងតបនករពរធមមជត សទធកនងករ ចលរម នងេរបើរបសរបសរបជពលរដឋកនងតបន នងជនជតេដើមភគតច ដចមនែចងកនងជពកទ ៦ ៃនចបប, ករបេងកើតគណៈកមមករេ ះ រ យទនសពកពនឋនងកររគបរគងតបនករពរ (NCRPAM) ដចមនែចងកនងមរ ២០ ៃនចបបេនះ េហើយខញ បន េសនើសពតមនអព ដេណើ រករៃនករេ ះរ យទនសពកពនធនងគេរមងវនេយគេនកនងតបនករពរ។ ជចងេរកយ ខញ បន កសរអពកចចខតខរបងែរបង របសរកសង កនងកចចករពរបរ ថ ន នងករេលើកមពសករអនវតតសកមមភពអភវឌ របកបេ យនរនតរភព កនងបរបទៃន សមបទនដេសដឋកចច នង សមបទនដេផ ងៗេទៀត។

178 ខញ មនរតវបនផតលឲយមនជនបជមយរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ េនកនងេពលៃនករបេពញេបសកមមរបសខញ កនងែខឧសភ ឆន ២០១២។

179 ជឧទហរណ អងគករមយចនន កនងចេនមអងគករជេរចើន ែដល មឃល េមើលសមបទនដ ដចជ៖ អងគករលកដ (LICADHO), ដហក

(ADHOC), អងគករេវទកៃនអងគករមនែមនរ ឋ ភបលសតពកមពជ (NGO Forum), ប ត ញផលបះពលបរ ថ ន នងសងគម េ យ ឧស ហកមមនស រណកមម/អងគករ អភវឌ ន នងៃដគកនងសកមមភព, អងគករអក វ ម (Oxfam), មជឈមណឌ លសទធមនស កមពជ (CCHR),

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

49

ទនននយៃនរបពនធកណតទ ងពភពេ ក (GPS) បនរកចេរមើនយងខល ងចប ងពរបយករណត ងពេសស (SRSG) ឆន ២០០៧ មក។ កនងចេ មអងគករជេរចើនេទៀត អងគករលកដ បនរមវភគទនយងេរចើនដលកណត ែផនទទ ងសមបទនដេនទទងរបេទស។ កនងែខមថន ឆន ២០១២ េគហទពរៃនគេរមងអភវឌ នកមពជេបើកចហរ (ODC) បន យបញជ េឈម ះសមបទនដេសដឋកចចសរបចនន ៣២០ េនកនងេខតតចនន ២១ បទង ជធនភនេពញផង ែដរ ែដលបនផតលេទឲយរកមហនបរេទស នងរកមហនកនងរសក, សមបទនែរចនន ៨៧ (ជពេសសសរមបករែសវង

រករក) កនងេខតតចនន ១៩ នង តបនេសដឋកចចពេសសចនន ២៣ េនកនងេខតតចនន ៨ ។180 គេរមងសទឋ (Sithi) បន េបះពមភផ យែផនទសតពទនសដធលេ យេរៀបចករណទនស មេខតតនមយៗ េហើយែដលសរេសរចងរកងជឯក រ នវករណចនន ២២៣ ែដលរតវបន យករណជ ធរណៈចបពឆន ២០០៧ ដល ឆន ២០១១ បទងទនសេលើ កមមសទធ ករដេណតើ មយកដធល នងករបេណត ញេចញពដធលផងែដរ បែនតមនបនបែបក េចញពគន នវករណទនសែដល

ទកទងនងសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដដៃទេទៀតេឡើយ។181

៩១. ករអនវតតបទបញជ សតពសមបទនដេសដឋកចច ែខឧសភ ឆន ២០១២ េលើករេចញបណណ កមមសទឋដធល សរមប សហគមនែដលគម នដ គមនបញហ ផងែដរ ជពេសសេលើបញហ ៃនករទទលបនពតមន។ េ យមនមនករផតល ពតមនលអតចបស សពដបងអពករអនវតតេគលនេយបយថមេនះដល រកសងពកពនឋ សហគមន ជញ ធរមល- ឋ ន ជញ ធរេខតត សមបទនកៃនរកមហនសមបទនដនន មច សជនយែដលពកពនឋកនងវសយដធល ឬ អងគករមនែមន

រ ឋ ភបល នងប ត ញសហគមនទង យ រ បែតមនករេរជើសេរ ើសរកមយវជនជេរចើន នងបនបញជ នពកេគ េទ សែវងដធលេនចងែខមថន ឆន ២០១២។ ឯក រេគលនេយបយេផ ងៗជេរចើន នងករែណនេផ ងៗ រតវ បនេចញ នងផ ពវផ យជបនតបនទ ប េនបនទ បករ សែវងដធលបនចបេផតើមេហើយ។182 េទះបជយង កេ យ ឯក រទងអសេនះ មនបនបញជ កចបសថ សមបទនដ ខលះែដលនងរតវជេគលេ ៃនករកតៃផទដ េដើមបេចញ បណណ កមមសទឋ ម “េគលនេយបយែសបកខល ”។ េរកពែផនករ សែវងដធល េដើមបេចញបណណ កមមសទឋដលរបជពលរដឋ កនងតបនសមបទនដេសដឋកចច មនេសចកត យករណថមនសមបទនកជេរចើនមនបនដងថ ដែដលខលនកពងេធវើ ករអភវឌ នេនះ គជែផនកមយៃនេគលេ របសគេរមងផតលបណណ កមមសទឋថមេនះេទ លះរ ែតដលេពលែដលរកម យវជនចះេទកនទ ងដសមបទនរបសពកេគ។

៩២. ទសតករគណៈរដឋមរនត បនេចញលខតមយចះៃថងទ២៦ ែខមថន ឆន ២០១២ េផញើជនរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង េ យជនដណងដលរកសងេនះអពករអនវតតបទបញជ សមបទនដេសដឋកចច ែខឧសភ ឆន

គណៈកមមកររបរពតតកមមៃនអងគករសមគមករពរសទធមនស (CHRAC), មជឈមណឌ លអបរចបបសរមបសហគមន (CLEC), វទយ ថ ន រគបរគងបព-បសចម (EWMI), រកមករពរធនធនធមមជត (Natural Resources Protection Group), អងគករសមធមកមពជ (Equitable Cambodia), អងគករគរទជនជតេដើមភគតច (ICSO), សមគមធងេ ន ត (STT), អងគករ Welthungerhilfe, អងគករ Flora and Fauna International, ប ត ញករពរសហគមន, នង អងគករសមពនធភពសរមបសតវៃរព (Wildlife Alliance) រមទងៃដគរសមពនធភពេផ ងៗ របសពកេគេនទទងរបេទស។

180 គេរមងOpen Data Cambodia Project (ODC), វ រកមហនេផ ងៗ៖ http://www.opendevelopmentcambodia.net/concessions/

181 េគហទពរសទធមនស កមពជ (Cambodia Human Rights Portal) របយករណសតពករណវ ទដធល ឆន ២០០៧ -២០១១៖ http://sithi.org/

temp.php?url=land_case.php&. ែដលរកបនេនៃថងទ១៦ ែខកកក ឆន ២០១២។ 182

គនតផតចេផតើមេនះ ែដលេគ យករណថ បនករឧបតថមភថវករពរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង នងករឧបតថមភបែនថមេទៀត ជថវករផទ លខលនពេ កនយករដឋមរនត ែផអក មកររបកសរបសេ កនយករដឋមរនតកនងេពលែដលេ កែថលងសនទរកថេនៃថងទ១៤ ែខមថន ឆន ២០១២។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

50

២០១២។183 េនៃថងទ៤ ែខកកក ឆន ២០១២ រកមរបក េគលនេយបយដធលបនេចញេសចកតែណនបែនថមេទៀត ដលរបធនគណៈកមម ធកររគបរគងដរដឋ េនរគបេខតតទងអស អពករអនវតតបទបញជ ពកពនធនងដជនជតេដើមភគ តច តបនៃរពេរ ង ៃរពពកក ត លេរ ង នងៃរពឡង កដចជមល ឋ នករពរជត នងតបនេបតកភណឌ វបបធម

នន។184 េនៃថងទ២០ ែខកកក ឆន ២០១២ រកមរបក េគលនេយបយ ដធល បនេចញេសចកតែណនបែនថមេទៀត សត ពករេធវើអតតសញញ ណកមមដធល អតតសញញ ណកមមរបជពលរដឋ នងករេចញបណណ កមមសទធបឋម េនកនងករអនវតតបទ

បញជ េនះ។185 ពត ស ករេចញេសចកតែណន នងករជនដណងជហរែហ បនទ បពករ កពរងយយវជនសមរគ ចតតេដើមប សែវងដធល ែសតងឲយេឃើញអពកងវះៃនករេរៀបចែផនករឲយបនរគបរជងេរជយ នងករេធវើសខដមនយកមម ជមយរកបខណឌ គតយតត នងរបពនធផតលកមមសទធដធលែដលមនរ ប។

គ. ចននសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនេផ ងេទៀត ែដលរតវបនផតល េនកនងតបនករពរធមមជត នង េនេលើដជនជតេដើមភគតច

៩៣. សមបទនជេរចើន រតវបនផតលេនកនងតបនករពរធមមជតនន នបនម នឆន កនលងមកេនះ។ ជរ ឋ ភបល បនផតលសមបទនដឲយេទរកមហនយងេ ច សចនន ១០៩ រកមហន េនកនងតបនករពរធមមជត ចនន ១៦ ៃនតបនករពរចនន ២៣ កែនលង ែដលរតវបនបេងកើតេឡើងេ យរពះ ជរកតយឆន ១៩៩៣ េហើយែដលភគេរចើនៃន សមបទនដទងេនះ រតវបនអនរកតយេចញផតលឲយសរមបេគលបណងកសឧស ហកមម នងេទសចរណធមមជត (សមេមើលឧបសមពនធទ I ងសតពសមបទនដ ែដលរតវបនផតលេនកនងតបនករពរធមមជត)។ រកសងបរ ថ ន បន បញជ កថ សមបទនដមយចនន រតវបនផតលឲយេនកនងតបនករពរែដលសថតេរកមរដឋបល នងកររគបរគងរបស

183

លខតរបសទសតករគណៈរដឋមរនត េលខ ៦៦៦ ចះៃថងទ២៦ ែខមថន ឆន ២០១២ ជនចេពះរដឋមរនតៃនរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នង សណងសតពករសេរចរបស ជរ ឋ ភបល េដើមបេធវើករចះបញជ ដធលឲយបនឆបរហស េនតបនេគលេ ៃនករអនវតតបទបញជ េលខ ០១ របសេ កនយករដឋមរនត។ បទបញជ េនះ បនបញជ កថ តបនែដលរតវអនវតត រមមន ដែដលបនកតេចញព តបនៃរពសមបទន សមបទនដ េសដឋកចច ដែដលរគបរគងេ យរកសងបរ ថ ន េហើយនងដរដឋែដលមនដករដកហតេ យ ជញ ធរេខតត-រកង។ បណណ កមមសទឋដ នងរតវេចញ ផតលឲយ អនកកនកបដែដលមនទហមនេលើសព ៥ ហក េនតបនទងអសេនះ េ យេធវើេឡើង មពរដ កកលគ ដ លទ ១ គរតវ ផតលបណណ កមមសទធបឋម នងដ កកលទ២ គករេចញបណណ កមមសទធ ថ ពរ។ ចេពះដែដលមនទហេលើសព ៥ ហក គ ចផតល កមមសទធបនែតេលើចែណកដែដលបនេធវើករ ដះជកែសតង ចេណកឯដែដលមនបន ដះ នងរតវចះបញជ ជដឯកជនរបសរដឋ េហើយបនទ ប មកផតលជសមបទនដេសដឋកចចខន តតចេទឲយអនកែដលកនកបសរមបរយៈេពល ៩៩ ឆន ។ ចេពះរបជពលរដឋែដលទទលបនដ មរយៈ កមមវធសមបទនដសងគមកចចរបស ជរ ឋ ភបល នងរតវេចញបណណ សមគ លសមបទនដសងគមកចចអឡងេពលអនតរកលេនះ។

184 រកមរបក េគលនេយបយដធល បនេចញេសចកតែណនេលខ ០១៥ ចះៃថងទ៤ ែខកកក ឆន ២០១២ ែណនពករអនវតតបទបញជ េលខ ០១ បប ចះៃថងទ៧ ែខឧសភ ឆន ២០១២ របសេ កនយករដឋមរនត សតពករពរងង នងករបេងកើនរបសទធភពៃនកររគបរគងសមបទនដេសដឋកចច ពកពនឋនងតបនសហគមនជនជតេដើមភគតច នងតបនៃរពេរ ង ពកក ត លេរ ង ៃរពឡង មល ឋ នករពររបេទស តបនេបតកភណឌ វបបធមរបវតត រសត ែដលបនចះហតថេលខេ យេទសរដឋមរនតៃនរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង។ េសចកតែណនេនះ ផតល ឲយជនជតេដើមភគតច េរជើសេរ ើសរសេនជឯកជន េ យមនចលជសមជកសហគមនជន េ យទទលបនដជកមមសទធឯកជនេលើ ចែណកដ ែដលពកេគបននងកពងកនកបនង ដះជកែសតង នងតរមវឲយគណៈកមមកររគបរគងដរដឋេខតត េលើកសេណើ សេធវើអនបេយគ េបើសនជដេនះជដ ធរណៈរបសរដឋ។ េសចកតែណនេនះ កបនរបបអព ដេណើ រករៃនករកណតអតតសញញ ណកមម របសនេបើមនរបជ ពលរដឋមកអះ ង នងឫេសនើសសទឋេលើចែណកដែដលសថតកនងតបនៃរពេរ ង ពកក ត លេរ ង ៃរពឡង មល ឋ នករពររបេទស តបន េបតកភណឌ វបបធមរបវតត រសត ករអះ ងនងទមទរទងេនះមនរតវយកមកពនតយេឡើយ។

185 េសចកតែណនរបសរកមរបក េគលនេយបយដធល េលខ ០១៨ ចះៃថងទ២០ ែខកកក ឆន ២០១២ សតពករេធវើអតតសញញ ណកមមដធល អតត សញញ ណកមមរបជពលរដឋ នងករេចញបណណ កមមសទធបឋម អនវតត មបទបញជ េលខ ០១ ចះៃថងទ៧ ែខឧសភ ឆន ២០១២ របសរ ឋ ភបល។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

51

រកសង បែនតមនែតេនកនងតបនរទនបៃនតបនករពរបេ ណ ះ (ឬេនកនងតបនេរបើរបសេ យចរភព) េដើមបទប ក ត ករបផលចបផល ញៃរព នងធនធនធមមជតជបនត េនកនងតបនសនល នងតបនអភរក ។ េយង មពតមនែដលផតល ឲយេ យរកសងបរ ថ ន ៃផទដសរបែដលរតវបនេធវើ ជវកមមេនកនងតបនករពរធមមជត មទនននយ ឆន ២០១១ បងហ ញថ កនងចេ មៃផទដតបនករពរធមមជតសរបទហ ៣.១៤៣.៧៦៣ ហក មនៃផទដទហ ៣២២.១១៣ ហក រតវបនេរបើរបសសរមបដ េកស, ៃផទដទហ ១៧២.៧៣១ ហក រតវបនេរបើរបសសរមបដ កសឧស ហកមមេផ ងៗ, ៃផទដទហ ៣៨.៨៣១ ហក រតវបនេរបើរបស សរមបករែសវងរករក នងជកយកែរ, ៃផទដ ទហ ៤.៥៩៣ ហក រតវបនេរបើរបសសរមបទនប រអគគសន នងៃផទដទហ ៨៩.៣៥៩ ហក រតវបនេរបើរបស

សរមបេទសចរណធមមជត។186 សរបៃផទដែដលរតវបនេរបើរបសេនះមនទហ ៦២៧.៦២៧ ហក ឬ ជត ២០ភគ រយៃនៃផទដតបនករពរធមមជតសរប។

៩៤. េ យ ររកសងបរ ថ ន នងរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ ពបនផតលពតមនលអតផលវករ ម ករេសនើស ពបកនងបញជ កពចននជកែសតងនបចចបបននៃនសមបទនដ នងគេរមងអភវឌ នេផ ងៗេទៀតេនកនង តបនករពរធមមជត។ េយង មរបយករណែដលរតវបនបេញចញកលពែខមន ឆន ២០១២ េ យអងគករ ដហក េនកនងឆន ២០១១ ជរ ឋ ភបលបនេចញអនរកតយចនន ១២៣ ផតលសមបទនដឲយដលរកមហនឯកជន

ែដលមនៃផទដទហ ៧៥១.៨៨២ ហក េហើយភគេរចើនៃនដេនះ រតវបនេខវ លេចញពតបនករពរធមមជត រមមន

ែដនជរមកសតវៃរព នង ឧទយនជតនន។187 សមបទននន ែដលរតវបនផតលឲយរកមហនឯកជន រគបដណត បេលើ ៃផទដទហ ៥០០.០០០ ហក េនកនងតបនករពរធមមជត។

៩៥. សមបទនដជេរចើន រតវបនផតលេនេលើដរបសជនជតេដើមភគតច េទះបជមនករករពរេរកមចបប ភមបល ឆន ២០០១ នងអនរកតយចះែខេម ឆន ២០០៩ សតពករចះបញជ ដជនជតេដើមភគតចកត។ របយករណ ត ងពេសស ឆន ២០០៧ បន យបញជ េឈម ះសមបទនដេសដឋកចចយងេ ច សចនន ២៥ ែដលរតវបនេគ ដងថ បនបះពលេលើដជនជតេដើមភគតច េនកនងេខតតកពងធ េខតតរកេចះ េខតតមណឌ លគរ េខតត ឧតតរមនជយ េខតតរតនៈគរ នងេខតតសទងែរតង នងសមបទនដសរមបេគលបណងដៃទេទៀត េនេលើដជនជតេដើម ភគតច េនេខតតកពងសព (រសកឱ ល) េខតតមណឌ លគរ (ឃបរ ) េខតតេពធ ត នងេខតតរពះវ រ។ អឡងេពល ៃនករេធវើរបយករណេនះ មនសមបទនដយងេ ច សចនន ៩៨ ែដលរតវបនផតលេនេលើដរបសជនជតេដើម ភគតច (សមេមើលឧបសមពនធ២ ងសតពសមបទនដ ែដលរតវបនផតលកនងតបនែដលរសេន នងេរបើរបសជ របៃពណេ យសហគមនជនជតេដើមភគតច)។

VI. ចបប នងករអនវតតជកែសតង៖ សមបទនដ នងករអនវតត មលកខខណឌ តរមវៃនចបប នងនតវធ

៩៦. េ យេហតថ រកបខណឌ ចបប នងេគលនេយបយរគបរគងេលើករផតល នងករចតែចងសមបទនដ េសដឋកចច មនលកខណៈលអរបេសើរេរចើន ដចែដលបនេលើកេឡើងេនកនងែផនកទ III បែនតករ កឲយអនវតតរតមរតវ ម រកបខណឌ ចបបទងេនះនេពលបចចបបនន គជបញហ ដលបកេទវញ។ ករេលើកកមពសករវនេយគវសយឯកជន ក

186

ទនននយែដលបនផតលឲយកនងជនបរបជរ ងឯកឧតតម មក មេរត រដឋមរនតរកសងបរ ថ ន នង េ ក សរយ សែបឌ ត ងពេសសរបស អងគករសហរបជជត េនៃថងទ១០ ែខឧសភ ឆន ២០១២។

187 របយករណសតព សទធដធល នងលេន ឋ ន របសអងគករ ដហក (ADHOC) ឆន ២០១១ ែខមន ឆន ២០១២។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

52

ដចជ យក មបទ ឋ នមយែដលេនពេលើករេគរព មលកខខណឌ តរមវរបសចបប េហើយជលទឋផល គករផតល សមបទនដដេរចើនសេមបើម េនកនងតបនករពរធមមជត េនេលើដរបសជនជតេដើមភគតច នងេនកនងតបនៃរព េរ ងនន។ េលើសពេនះេទៀតគ ករខវះតមល ភព ខវះកររតតពនតយេមើល នងករ ម នេមើលជ ធរណៈ នង ករេធវើរបយករណទកទននងសមបទនដ ែដលរតវបនផតល។ េ យ រែតពតមនមនតចតច នងទនននយេពញ េលញ ពបកនងទទលបនទកទងនងសមបទនែរ គេរមង រអគគសន នង របេភទេផ ងៗេទៀតៃនសមបទនដ ដេចនះ កនងែផនកេនះៃនរបយករណ គេផត តភគេរចើនែតេលើករេគរព មលកខខណឌ គតយតតៃនសមបទនដេសដឋកចច។

ក. ទហៃផទដសមបទន នងកមមសទធ

៩៧. មនភសត ងែដលចងអលបងហ ញថ សមបទនកជេរចើន រតវបនអនញញ តឲយទទលបនៃផទដេលើសពទហ កណត ១០.០០០ ហក សរមបបគគលមន ក ែដលមនែចងកនងមរ ៥៩ ៃនចបបភមបលឆន ២០០១ េ យទទល បនសមបទនដេផ ងៗគន បែនតសមបទនទងេនះេនជបៗ គន ឬ ែកបរៗគន នងករេរបើរបសសមបទនដទងេនះ

សរមបេគលបណងដចគន ៗ (សមេមើលែផនទេនកនងឧបសមពនធទ V)។188 េនកនងករណខលះ រកមហនដែដលបនចះ បញជ សមបទនដជបៗ គន របសខលន ចេ យែឡកពគន បែនតករចះបញជ សមបទនដទងេនះេ យេរបើរបសេឈម ះៃន សមជករគ រខលន ឬ អនកែដលជបសមពនធភពគន (ជរកមហនែដលនងរតវចតចលជ នតបគគលែដលរគបរគង េ យរបវនតបគគលដែដល)។ ខណៈែដលសមបទនដភគេរចើន ែដលរតវបនផតលចប ងពកររបកសឲយេរបើចបប ភមបល ឆន ២០០១ មក មនទហមនេលើសពទហករមត ១០.០០០ ហក បែនតរបយករណត ងពេសស ឆន

២០០៧ បនរសងសមបទនដេសដឋកចចចននរបបន ែដលមនទហេលើសពករកណតរបសចបប។189 េបើេយង ម សថតថមបផតរបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ េឃើញថ ពមនសមបទនដេសដឋកចចមនទហេលើសព ១០.០០០ ហក រតវបនផតលឲយេទចប ងពរបយករណត ងពេសស ឆន ២០០៧ មក។

៩៨. េទះបជពបកកនងករ ម នេមើលេលើបញហ េនះកត ែតេទះជយង កេ យ កមនករណរេ ភបពន ថមៗមយចននែដល ចេកើតមន។ ឧទហរណ សមបទនដពរកែនលង ែដលរតវបនអនមតយលរពមេ យរ ឋ ភបល កលពែខកមភៈ ឆន ២០១០ សរមបដ អេព រតវបនផតលឲយឧកញ ល យងផត សមជករពទធសភកមពជ នង ភរយរបសេ ក គេ ករស គម ង េនេខតតកពងសព។ សមបទនដទងេនះ រតវបនផតលឲយរកមហនសេហគើរ

188

ែផនទែដលបនផលតេ យអងគករលកដ (LICADHO) បងហ ញថ កនងេខតតកពងសព រកមហន ភនេពញសេហគើរ (៨.៥០៦ ហត) នង រកម ហនកពងសពសេហគើរ (៨.២៤៥ ហត) េ យបនពរងកយកៃផទដបែនថមផង, េហើយ រកមហន អងគរសេហគើរ (៦.៥២៣ ហត) រកមហន ទេនលសេហគើរ (៦.៦១៨ ហត) នង រកមហន េខន នងេវលសេហគើរ (៦.៥៩៥ ហត) រតវបនេគ យករណថ មនសមពនឋភពេទនង សមបទនកដចគន កនងេខតតឧតតរមនជយ។ េនកនងេខតតរពះវ រ រកមហន េហង ណង (េខមប ) អនធេណសនណល ខមេភន លមធត (៦.៤៨៨ ហត) រកមហន េហងយ (េខមប ) អនធេណសនណល ខមេភន លមធត (៨.៩៥៩ ហត), រកមហន េហង រយ (េខមប ) អនធេណសនណល ខមេភន លមធត (៩.១១៩ ហត), រកមហន ន េហវង (េខមប ) អនធេណសនណល ខមេភន លមធត (៩.០១៥ ហត) នងរកមហន រយ េហវង (េខមប ) អនធេណសនណល ខមេភន លមធត (៨.៨៤១ ហត)។ កនងេខតតមណឌ លគរ រកមហន េផសហវក េរហគន យញ-សតក ខមេភន លមធត (៩.៦៥៦ ហត), រកមហន េផសហវក េភើល យញ-សតក ខមេភន លមធត (៩.៦១៤ ហត), រកមហន េផសហវក ឡេធើស យញ-សតក ខមេភន លមធត (៩.០១៤ ហត), នងរកមហនេផសហវក របយដ យញ-សតក ខមេភន លមធត (៩.៧៧៣ ហត)។

189 របយករណរបសត ងពេសស ឆន ២០០៧ កថខណឌ ទ១១។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

53

ភនេពញ (ទហ ៨.៥០៦ ហក ) នងរកមហន សេហគើរកពងសព (ទហ ៨.២៤៥ ហក )។190 េលើសពេនះ សមបទនដ ចនន ៣ េទៀត រតវបនផតលេនកនងែខមក ឆន ២០០៨ សរមបដ អេពេនេខតតឧតតរមនជយ េទឲយរកមហន ចនន ៣ ែដលមនសមពនធភពជមយសមជករពទឋសភ ឧកញ ល យងផត គ រកមហន អងគរសេហគើរ (៦.៥២៣ ហក ) រកមហន ទេនលសេហគើរ (៦.៦១៨ ហក ) នងរកមហនេវលសេហគើរ (៦.៥៩៥ ហក )។ រកមហនទង ៣ េនះ រតវបនចះបញជ េរកមេឈម ះនយករបតបតតនន មកពរកមហនសករសរបសៃថដែដលៗ បែនត ជទេទសហគមន

មល ឋ នេជឿជកថ គេរមងទងេនះមនជបទកទននងសមជករពទឋសភ ឧកញ ល យងផត។191

៩៩. េនេខតតរពះវ រ មនសមបទនដេសដឋកចច ែដលរតវបនផតលេនៃថងទ៨ ែខវចឆក ឆន ២០១១ េនកនងរសក ែឆប រសកជយែសន នងរសកែតបងមនជយ ែដលជបរពរបទលគន សរមប កសយ នងអេព ឲយេទរកមហន ចននរប ែដលមនសមពនឋភពជមយគន គ រកមហន េហងណង (េខមប ) អនេធើេណសនណល ខមេភន លមធត (៦.៤៨៨ ហក ) រកមហនេហងយ (េខមប ) អនេធើេណសនណល ខមេភន លមធត (៨.៩៥៩ ហក ) រកមហន េហងរយ (េខមប ) អនេធើេណសនណល ខមេភន លមធត (៩.១១៩ ហក ) រកមហន នេហវង (េខមប ) អនេធើ េណសនណល ខមេភន លមធត (៩.០១៥ ហក ) នងរកមហនរយេហវង (េខមប ) អនេធើេណសនណល ខមេភន

លមធត (៨.៨៤១ ហក )។192

១០០. េនេខតតមណឌ លគរ សមបទនដេសដឋកចចជបរពរបទលគន រតវបនផតលេនកនងែខកញញ ឆន ២០១១ កនងឃ រយ រសកេកះែញក សរមបេធវើចករេកស ឲយេទរកមហនែដលមនសមពនឋភពជមយគន ចននបន គ រកមហនបសហវក េរហគន យញ-សតក ខមេភន លមធត (៩.៦៥៦ ហក ) រកមហន បសហវក េភើលយញ-សតក ខមេភន លមធត (៩.៦១៤ ហក ) រកមហនបសហវក ឡេធើស យញ-សតក ខមេភន លមធត (៩.០១៤ ហក ) នងរកមហនបសហវក

190

លខតេលខ ០០២/២០០៩ ករ របសរកមហនសេហគើររកពងសព ចះៃថងទ២២ ែខកញញ ឆន ២០០៩ ជនចេពះេ កនយករដឋមរនត េសនើសករ យលរពមផតលដទហ ១០.០០០ ហក េនរសកឳ ល េខតតកពងសព សរមប អេព នងដ េផ ងៗេទៀត នងេធវើេ ងចរកែកៃចន េ យ បនចះហតថេលខេសនើសេ យេ ករស គម ង ជនយករកមហន។ មលខតេលខ ០០២/២០០៩ ផស របសរកមហន សេហគើរ ភនេពញ ចះៃថងទ២២ ែខ កញញ ឆន ២០០៩ ជនចេពះេ កនយករដឋមរនត េសនើសករយលរពមផតលដទហ ១០.០០០ ហក េនរសកឳ ល េខតត កពងសព សរមប អេព នង ដ េផ ងៗេទៀត នងេធវើេ ងចរកែកៃចន េ យបនចះហតថេលខេសនើសេ យេ កឧកញ ល យងផត ជ នយករកមហន។ េសចកតជនដណងរបសទសតករគណៈរដឋមរនត េលខ ១៧៥ សជណ ចះៃថងទ៥ ែខកមភៈ ឆន ២០១០ េផញើជនរដឋមរនតរកសង កសកមម រកខ របមញ នងេន ទ េដើមបយលរពមផតលដសមបទនទហេលើសព ៩.០៥២ ហក ឲយេទរកមហនសេហគើរកពងសព។ លខតរបស រកសងកសកមម រកខ របមញ នង េន ទ េលខ ២២២៨ កសក/ណផផក ចះៃថងទ១២ ែខេម ឆន ២០១០ េផញើជននយករកមហនសេហគើរ ភនេពញ ទកទងនង ថ នភពៃនដសមបទន នងករអនញញតឲយរកមហន ដេណើ រករកនងករ ដះអេពេលើៃផទដទហ ៨.៣៤៣ ហក ។ (គរកត សគលថ រកមហនសមបទនទងពរេនះ មនបនចះេឈម ះេនកនងបញជ សមបទនដេសដឋកចច ែខមថន ឆន ២០១២ របសរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទេទ)។

191 អងគករ ព នេទកនសនតភពកមពជ (BABC) ែផអមជរចត, របយករណសេងខបអព ផលតកមមឧស ហកមមសករ, វសយជនញ នង សទធមនស េនកមពជ ែខកញញ ឆន ២០១០។ េគហទពរ៖ http://babcambodia.org/developmentwatch/cleansugarcampaign/bittersweet.pdf.

192 រកមហនទងរប បនចះហតថេលខ េនកនងៃថងែតមយ (ៃថងទ៨ ែខវចឆក ឆន ២០១១) េយង ម ងសថតដសមបទនរបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នង េន ទ ែខមថន ឆន ២០១២។ េបើេយង មេគហទពររបសរកសងពណជជកមម រកមហនទងេនះ បនចះបញជ េ យ ក សយ ឋ នរកមហនដចគន េនកនងរបេទសកមពជ នងេនរបេទសចន េទះបជមនេឈម ះនយករកមហនខសគន កេ យ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

54

របយដ យញ-សតក ខមេភន លមធត (៩.៧៧៣ ហក )។193

ខ. ករពនតយេមើលេឡើងវញ ករ ម នរតតពនតយ នងករលបេចលសមបទនដ

១០១. បតភតមយេទៀតគ ករេរបើរបសេ យខសចបប ឬករមនេធវើ ជវកមមេលើដធល បនទ បពរកមហនទទលបន សមបទនដ។ ជពកទ២ ៃនែផនករយទធ រសតអភវឌ នជតបចចបបននកមម ែថលងថ “កររបមលផត ដធល នង របជជនែដល គម នដ គសថតកនងននន ករមយ ែដលកពងមនករេកើនេឡើង េ យបេងកើតជផលបះពលអវជជមនមកេលើ សមធម នង របសទធភព ៃនករេរបើរបសដធល។ ជមយគន េនះ ៃផទដដធៃនតបនដសមបទនេសដឋកចច ពទនរតវបនេរបើរបសឲយមន

របសទធភពេទ មេគលេ េ យតរមវឲយមនវធនករដតងរងរបសរ ឋ ភបលេដើមបេ ះរ យបញហ ទងេនះ។”194 េទះជមរនតមយចននេនកនងជររ ឋ ភបល បនដងអពបញហ ទងអសេនះ នងបនខតខរបងែរបងេ ះរ យេ យ បននេទដលកររ យកចចសនយសមបទនដេនកនងករណមយចននកេ យ កេនមនបញហ មនរបរកតៃនករ ម នរតតពនតយេលើករេរបើរបសដែដលបនផតលឲយ មរយៈសមបទន េ យរមមនទង ករខវះរបសទឋភពខងករ

រគបរគង នងករឃល េមើល ។

១០២. របយករណត ងពេសស ឆន ២០០៧ សរេសរថ េនកនងែខធន ឆន ២០០៥ រកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទបនផតលពតមនថ មនសមបទនដែដលមនសកមមភពចនន ១០ រតវបនទទលករពនតយេមើលេឡើង វញ េហើយថ េរកពករលបេចលនវសមបទនដមយចនន េគមនដងរបកដេទថ េតើមនករចបេផតើមពនតយេមើល េឡើងវញជទេទេលើសមបទនដែដលមនរ បទងអសឬេទ។ សមបទនដទហធៗរមមន សមបទនដរបសរកមហន ភពមច េនកនងេខតតេពធ ត នងេខតតកពងឆន ង នងសមបទនដរបសរកមហន រហគនស (Green Sea) ែដលរគប ដណត បេលើៃផទដទហ ១០០.៨៥២ ហក កនងេខតតសទងែរតង មនរតវបនកតបនថយៃផទដេទ។ ពតមនថមៗ ែដលេនែត ជពតមនមនទនេធវើបចចបបននភព ែដលរកបនេនេលើេគហទពររបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នង េន ទ បន យករណថ ចបពែខឧសភ ដលែខមថន ឆន ២០០៩ រកសងកសកមម រកខ របមញ នង េន ទ បនេរៀបចេឡើង

នវរកមករងរចនន ៥ សរមបឲយេធវើករពនតយេមើលេឡើងវញ នង យតៃលេលើរគបសមបទនដេសដឋកចច ែដលមន

រ បទងអស។ ជលទធផល មនសមបទនដេសដឋកចចចនន ៥ រតវបនលបេចល។195

193

េយង មរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ រកមហនទងអស ែដលបនចះកចចសនយ េនៃថងទ៩ ែខកញញ ឆន ២០១១ នងេយង ម េគហទពររបសរកសងពណជជកមម រកមហនទងេនះ បនចះេឈម ះ នងបន ក សយ ឋ នរកមហនដចគន កនងរបេទសកមពជ នង សយ ឋ នេផ ងគន កនងរបេទសេវៀត ម។

194 ែផនករអភវឌ នយទធ រសតជត បចចបបននកមម ទពរទ ១០។

195 េយង ម ពតមនទេទសតពសមបទនដេសដឋកចច ចះផ យេនេលើេគហទពររបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ គតមកទល ែខ េម ឆន ២០១០ មនរកមហនសមបទនដេសដឋកចចចនន ៩ ែដលបនទទលដសមបទនេលើៃផទដទហធជង១០.០០០ ហក ែតរតវបន ចរច េដើមបកតបនថយទហៃផទដទងេនះឲយមកេនរតម ១០.០០០ ហក វញ។ រ ងពែខឧសភ ដលែខមថន ឆន ២០០៩ រកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ បនបេងកើតរកមករងរ ៥ េដើមប ពនតយេមើលេឡើងវញ នង យតៃលេលើរកមហនសមបទនដេសដឋកចចទងអស េន ១៦ េខតត ។ េនែខកកក ឆន ២០០៩ រកមករងរេនះបន ករបយករណរបសខលនេទរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ េហើយបនទ ប មករកសងកបនេធវើករ យតៃមល នងេចញេសចកតែណនេទដលរកមហនសមបទនដេសដឋកចចចនន ៣៨ រកមហន ែដលអភវឌ នេ យភព យតយវ ឬ មនចបេផតើមដេណើ រករសកមមភពេលើដសមបទនរបសខលន។ រកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ កបនេសនើសផងែដរឲយ រ ឋ ភបលលបេចលសមបទនដមយចនន ែដលជយថេហត មនករលបេចលសមបទនេសដឋកចចចនន ៥ ែដលមនែផទដេសមើនង ៤០.១៧១ ហក ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

55

១០៣. ថមៗេនះ េយង មរបយករណមយរបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ រកសងេនះបនបេងកើត រកមករងរចរមះមយ ែដលរមមនេលខធករ ឋ នបេចចកេទសសមបទនដេសដឋកចច សរមបេធវើករពនតយេមើលេឡើង

វញ នង យតៃលេលើសមបទនដេនទទងរបេទស េនកនងែខមក ឆន ២០១១។196 ជលទឋផលៃនករងរេនះ រកសង កសកមម រកខ របមញ នងេន ទ បន កសេណើ មយជននយករដឋមរនត េដើមបសេគលករណលបេចលកចចសនយ សមបទនដេសដឋកចចរបសរកមហនចនន ១២ េ យ រែតរកមហនទងេនះមនមនសកមមភព នងមនេគរព ម កតពវកចចៃនកចចសនយសមបទន នងែផនករេមរបសខលន នងេ យអនញញ តឲយមនករកបេឈើខសចបប នងករ

បពនកនកបដធលកនងតបនសមបទនដ។197 ករពនតយេមើលេឡើងវញេនះ កបនរកេឃើញផងែដរថ មនរកមហន ចនន ៥១ បនេធវើសកមមភពរសប មលកខខណឌ ៃនកចចសនយ នងែផនករេមរបសពកេគ េហើយរកមហន ចនន ៧៥

េផ ងេទៀត រតវបនទទលកររពមន ឬ ែណនឲយែកតរមវភពមនរបរកតនន។198

១០៤. េយង ម ងសថតរបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ ចះៃថងទ៨ ែខមថន ឆន ២០១២ សមបទ នកៃនសមបទនដេសដឋកចចធបផតគ រកមហនភពមច ែដលជកមមសទឋរបសឧកញ េ េមងឃន បនបនតកនកបដ សមបទនទហ ៣១៥.០២៨ ហក ដែដល ខណៈែដលរកមហន រហគន ស (Green Sea) ែដលជកមមសទធរបស សមជករពទធសភ ឧកញ មង ឫទធ េនកនងេខតតសទងែរតង េនែតមនេឈម ះកនងបញជ កនកបដសមបទនេសដឋកចចទហ

១០០.៨៥២ ហក ឬ “របមណជ” ៧០.០០០ ហក បែនតទហៃផទដបចចបបននពចបស ស។199 េលើសពេនះេទៀត រកមហនមនសមពនធភពជមយគន ចនន ២ គ រកមហន ហវស បយអ-តច រហគខលេឆើរល (េខមប ) (First Bio-Tech Agricultural (Cambodia)) នងរកមហនេវ ើល រទ ត េអនធេថនមន (េខមប ) (World Tristar Entertainment

196

លខតរបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ េលខ ២៤៨៣ ចះៃថងទ៤ ែខេម ឆន ២០១១ ពេ ករដឋមរនតរកសងេនះេផញើជន េ កនយករដឋមរនត ទកទងនងសេណើ សលបេចល េគលករណសមបទន នងកចចសនយសមបទនរបសរកមហនចនន ១២ ែដលមនដ សមបទន េនកនងរសកឈក េខតតកពត េនរសកែកវសម នងរសកេពរជ េខតតមណឌ លគរ េនរសកអណត ងមស នងរសក អយ វ េខតត មណឌ លគរ េនរសកសនទក េខតតកពងធ េនរសកសនល នងរសកសបរ េខតតរកេចះ។

197 មន ១២ រកមហន ដចជ៖ េវ ើល រទ ត េអនធេថនមន (េខមប ) នវៃផទដទហ ៩.៨០០ ហក កនងរសកឈក េខតតកពត, រកមហន ហវស បយអ-តច រហគខលេឆើរល (េខមប ) ទហ ១.០០០ ហក កនងរសកឈក េខតតកពត, េរ គ ហវេរសរទ រសច (Agro Forestry Research Co., Ltd) ទហ ៧០០០ ហក កនងឃចងភល ស រសកែកវសម នងឃពរជ រសកេពរជ េខតតមណឌ លគរ, េហង អភវឌ ន (Heng Development Co.,Ltd) ទហដ ៨.៦៥៥ ហក កនងរសកអណត ងមស េខតតរតនៈគរ, រកមហន េហង ប (Heng Heap Investment Co.,Ltd) ទហដ ៧.០០០ ហក កនងរសកអយ េខតតរតនៈគរ, រកមហន េហង មន (Heng Mean Investment Co.,Ltd) ទហដ ៩១៧ ហក េនរសកសនទក ឃរកយ េខតតកពងធ; រកមហន រកេចះ សធ េផវ (Kratie City Power Ltd) ទហដ ៨០០ ហក េនរសកសបរ េខតតរកេចះ; រកមហន េ គ ល េមនថល (Gold Menthol II Co., Ltd) ទហដ ៨២៤ ហក េនរសករកេចះ េខតតរកេចះ; រកមហន េមគងគ េអស ស ឌេវឡបមន (Mekong S.C Development Co.,Ltd) ទហដ ៨៣៤ ហក េនេខតតរកេចះ; រកមហន ភេអស យ (PSY Co.,Ltd) ទហ ៩៥០ ហក េនរសកសបរ េខតតរកេចះ; រកមហន សល ឌេវឡបមន (Seal Development Co.,Ltd) ទហដ ៩៥០ ហក េនរសកសបរ េខតតរកេចះ; រកមហន ធធ យ (TTY Cooperation Co.,Ltd) ទហដ ៩២៨ ហក េនរសកសនល េខតតរកេចះ។

198 េឆលើយតបនងសេណើ របសរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ ទសតករគណៈរដឋមរនត បនរបបេទរកសងវញថ រ ឋ ភបលបន យល រពម មសេណើ របសរកសងកសកមម រកខរបមញ នងេន ទ េដើមបលបេចល េគលករណសមបទន នងកចចសនយសមបទនដេសដឋកចច របសរកមហន ចនន ១២ នងរតវេផទរដេនះេទជរទពយសមបតតរបសរដឋវញ។ សមេមើលលខតជនដណងរបសទសតករគណៈរដឋមរនត េលខ ៤៣៧ សជណ កស ចះៃថងទ៨ ែខេម ឆន ២០១១ ពឧបនយករដឋមរនតទទលបនទកទសតករគណៈរដឋមរនត ជនចេពះ រកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ។

199 ងសថតរកមហន ែដលបនចះកចចសនយសមបទដេសដឋកចច ជមយរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ េនៃថងទ៨ ែខមថន ឆន ២០១២ ែដលមនបេងហ ះេនេលើេគហទពររបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ (មនែតជភ ែខមរបេ ណ ះ)។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

56

(Cambodia)) េនកនងរសកឈក េខតតកពត កដចជរកមហនេហង របឌរ (Heng Brother) នង រកមហន េហង ប (Heng Heap) ែដលមនទ ងកនងេខតតរតនគរ ែដលរកមហនទងអសេនះ រតវបនេគគតថ កចចសនយសមបទនដ រតវ បនលបេចលេហើយេនះ បែនតផទយេទវញេឈម ះរកមហនទងអសេនះ េនែតេឃើញមនកតរ េនកនងសថតសមបទន ដេសដឋកចចរបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ ចះៃថងទ៨ ែខមថន ឆន ២០១២។

១០៥. េទះបជរ ឋ ភបល បនរបងែរបងេ ះរ យបញហ អសកមម ឬ ករអភវឌ នមនរតមរតវេ យរកមហន សមបទនដនន សថតបងហ ញថករពនតយេមើលេឡើងវញ ករ ម នរតតពនតយ នងករលបេចលកចចសនយសមប- ទនដ ែដលបនេធវើកនលងមក ពមនភពសសងវ កគន េទ។ បទបញជ ចះៃថងទ៧ ែខឧសភ ឆន ២០១២ សតព សមបទនដ េសដឋកចច មនេគលេ ចបស សេដើមបេ ះរ យបញហ របឈមទងេនះ។ ចេពះរកមហន ែដលទទលបនសទធ េរបើរបសដេរកមលកខខណឌ សមបទនដេសដឋកចចរចេហើយ បែនតខកខនកនងករអនវតត មនតវធជធរមន នង មកចច សនយសមបទន រ ឋ ភបល បនសនយដកហតសមបទនដេសដឋកចចេនះមកវញ នងទកដទងេនះ េរកមកររគបរគង របសរដឋេ យផទ ល។ េទះបជពមនករសក ជ ធរណៈ បនែសតងេចញឲយេឃើញកេ យ កេនអឡងេពល សរេសររបយករណេនះ មនពតមនថ មនកចចខតខរបងែរបងពនតយេមើលេឡើងវញជលកខណៈបេ ត ះ សនន កពងែតដេណើ រករេនថន កេខតត កដចជមន រពតមនមយចននបន យករណថ សមបទនដមយចនន រតវបន លបេចល មរយៈករករអនវតតបទបញជ េនះ។

គ. ករអនវតតនរសប មរកបខណឌ ៃនករអភរក ចេពះតបនករពរធមមជត នងៃរពេឈើ

១០៦. េរកមចបបសតពតបនករពរធមមជតឆន ២០០៨ រកសងបរ ថ នរតវបនផតលអ ចឲយបេងកើត ឬ េរៀបចែកែរប តបនករពរធមមជត េ យែផអក មលកខណៈវនចឆយជក ក នងេគរព មករពនតយយងហមតចតនវករេរបើរបស

ធនធនធមមជត នងដធល។ ករចតថន ក ឬ ករេធវើអនបេយគៃនតបនករពរ រតវែតេធវើេឡើងេ យអនរកតយ។200 អឡង េពលៃនករសរេសររបយករណេនះ មនពតមនអពករបេងកើត ឬ ែកែរបរពរបទលជផលវករនវតបនករពរ មយ េ យរកសងបរ ថ ន រតវបនផ ពវផ យជ ធរណៈេនះេទ បែនតចននសមបទនដមនករេកើនេឡើង រមមនទង សមបទនដេសដឋកចច ជញ បណណ ែសវងរករក នងជកយកែរ នងគេរមងអភវឌ នខន តធៗ ែដលរតវបនផតលេនកនង តបនករពរនន។

១០៧. េទះបជយង កេ យ េគសេងកតេឃើញថ មករជកែសតង ករកណតជរបពនធនវតបនរគបរគង សរមបតបនករពរធមមជតភគេរចើន ែតងែតមនរតវបនកណតជផលវករេទ េនមនេពលែដលៃផទដ រតវបន ពចរ សរមបសមបទន ឬ គេរមងអភវឌ ន ។ បែនត បនបងហ ញឲយេឃើញថ កនងករណជេរចើន ករកណតតបន រគបរគងកនងតបនករពរធមមជត រតវបនសេរមច បនទ បពមនករផតលសមបទនដ ឬ គេរមងអភវឌ ន។ េនកនង ករណមយចនន ដេណើ រករៃនករកណតតបនមយេទជតបនេរបើរបសេ យចរភព រតវបនសេរមច បនទ បព រកមហនឯកជន កសេណើ េទរកសងពកពនធសសមបទនដ ឬ គេរមងអភវឌ នែតបេ ណ ះ េហើយែដលបនទ បមក េទៀត េធវើករេសនើសេទរកសងបរ ថ ន េដើមបេរៀបចឯក រចបចនន េដើមបេធវើច តថន កដេនះេទជតបនេរបើ

200

រពះ ជរកតយសតព តបនករពរធមមជត ចះៃថងទ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣ មរ ៣ អនញញ តឲយេធវើករែកែរបរពរបទលតបនករពរធមមជត ែដល ចេធវើេទបនេ យ “ែផនកេលើមល ឋ នពតមនវទយ រសត ពកពនធនងករអភរក េអកឡស នងករែថរក ៃផទដតបនទងេនះ េន រពះ ជ ចរកកមពជ”។ ចបបសតពតបនករពរធមមជត ឆន ២០០៨ មរ ៨ នង មរ ១៣ កបនអនញញ តនវករែកសរមលរពរបទល តបនករពរ បនទ បពមនករសក យតៃមលេពញេលញេលើសេណើ សែកែរបរពរបទលទងេនះ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

57

របសេ យចរភព នង េធវើអនបេយគតបនេរបើរបសេ យចរភពេនះេទជដឯកជនរបសរដឋ។ ជឧទហរណ គ សមបទនដែដលផតលឲយរកមហន ជងហ ងរ (Jing Zhong Ri) េនកនងែដនជរមកសតវៃរពលផត (សមេមើល ឧបសមពនធ ទ IV សរមបករវភគបែនថម)។

១០៨. អនរកតយរបសរ ឋ ភបលភគេរចើន ែដលេរបើរបសសរមបេធវើច តថន កដៃនតបន ែដលេសនើសសរមប សមបទនេនកនងតបនករពរធមមជត រគនែតែចងថ “ៃផទដរតវបនកណតជតបនេរបើរបសេ យចរភព” បែនត ព បនែចងអពរបេភទៃនតបនរគបរគងេនះ មនករកណតេនះេទ (សមេមើលឧបសមពនធ I)។ ដេចន ះេហើយ ពមនភព ចបស សេទថ េតើតបនសនល ឬ កតបនអភរក ែដលរតវបនេធវើច តថន កែបបេនះ ឬ ថេតើតបនែដលេចទ ជសណរេនះ មនរតវបនេគ សែវងកណតពមនមកេទ មរបពនធរគបរគង ៃនតបនករពរធមមជត។

១០៩. េទះបជ មនពតមនតចតចែដល ចរកបនជ ធរណៈអព តបនរគបរគងៃនតបនករពរធមមជត េគយលេឃើញថ មនតបនសនល នងតបនអភរក ចននតចតចបេ ណ ះ ែដលរតវបន សែវង កណតរពរបទល ជផលវករ។ ដចែដលកតសគលពខងេដើមេនកនងរបយករណេនះ ចបប មឃតករឈសឆយ ឬ ងសង កនង តបនសនល ឬ តបនអភរក េហើយករអភវឌ ន មយេនកនងតបនេរបើរបសេ យចរភព ឬ តបនសហគមន ែដល ចេធវើេទបន លះរ ែតមនករឯកភពយលរពមដរតមរតវពរ ឋ ភបល មសេណើ របសរកសងបរ ថ នែត

បេ ណ ះ។ ករអភវឌ ន មយេនកនងតបនទងេនះ ឬ េនតបនជបគន នងតបនករពរធមមជត ដបងបផតរតវែត កឲយមនករ យតៃមលអពផលបះពលបរ ថ ន នងសងគមជមនសន។ ខណៈែដល មនេសចកតរតវករនវករបក

រ យបែនថមេទៀតពរកសងបរ ថ ន ទកទងនងករកណតតបនរគបរគងជរបពនធ មនរបយករណថ សមបទនដ ជេរចើនកពងែតដេណើ រករយងសកមមេនកនងតបនភគក ត លៗៃនតបនករពរ ជទកែនលងែដលមនៃរពេឈើរកស ៗ។ ឧទហរណ អងគករលកដ បនេបះពមភផ យទនននយ ែដលបងហ ញថ ២២ ភគរយ ៃនែដនជរមកសតវៃរពបង

ែពរ រតវបនរគបដណត បេ យចករេកស។201

១១០. រកសងបរ ថ ន ែដលបនផតលកចចសហករយងលអ េនអឡងេពលៃនទស នកចចរបសខញ កលព ែខឧសភ ឆន ២០១២ បនពនយលខញ អពេគលនេយបយរបសរ ឋ ភបល កនងករផតលសមបទនដេនតបនេរបើរបសេ យចរភព ៃនតបនករពរធមមជត សរមបេធវើទនប រអគគសន គេរមងេទសចរណធមមជត ែសវងរករកនងជកយកែរ នងផលត កមមកស-ឧស ហកមម ថជករចបចកនងករបេងកើតជែខ រក តករពរ មយេដើមបបងក រ នងទប ក តករចលទរនន កនកបេ យបពនជបនតេទៀតេលើដៃរពកនងតបនករពរធមមជត ជពេសសតបនសនល នងតបនអភរក េហើយ រកសងេនះ កបនតអះ ងផងែដរថ ខលនអនវតត “េគលនេយបយែសបកខល ” កនងេគលបណងបេញជ ស ករបះពលដ សហគមន។

១១១. េ យ រែតករអនវតតទងអសេនះ នឲយមនកងវលថ អនរកតយកពងរតវបនេរបើរបសែបប ឱកសនយម ជមេធយបយមយសរមបរ ឋ ភបលេធវើករកណតៃផទដកនងតបនករពរធមមជត នងផតលសមបទនដេនះឲយេទរកម ហននន។ បនទ បពករពនតយេមើលេលើអនរកតយនន ែដលរតវបនេបះពមភផ យ មរពះ ជកចច ែសតងឲយេឃើញ ថ អនរកតយទងអសេនះ រតវបនេរបើរបសជទេទេដើមបកណតៃផទដេនកនងតបនករពរធមមជត េទជតបនេរបើ

201

ែផនទរបសអងគករលកដ (LICADHO) បនចះផ យកនងកែសត េខមប េដល (េលខ ៧៣០ េនៃថងេ រ នងៃថង ទតយ ទ១០ នងទ១១ ែខមន ឆន ២០១២)។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

58

របសេ យចរភព េ យពមនផតលពតមនថ េតើមនករេធវើេឡើងជមន នងយងេពញេលញនវ ករ យតៃមល នង ករពេរគះេយបលេនះេទ។

១១២. េលើសពេនះេទៀត េ យ រេឈម ះរបសរកមហនជនចចកល រតវបនសរេសរេនកនងអនរកតយ (ជញកញប មននយយេយងដលលខតេឆលើយឆលងជ យលក ណអក រពមនៗផង) អនកសេងកតករណរបកបេ យេហតផល មន ក ចសនន ឋ នបនថ មនករេរៀបចទកមនរចជេរសចេហើយជមយរកមហនែដលទនងជ ទទលបនសមបទន ដ េដើមបនងដេណើ រករេទមខជមយនងករអភវឌ េនកនងតបនេនះ។ មនករណមយចនន ែដលកនងរយៈេពលែត បនម នសបត ហ ឬ បនម នែខ បនទ បពករេចញនវអនរកតយេលើកដបងមយរចមក មនករេចញនវអនរកតយបនទ បមយ េទៀត េដើមបេធវើអនបេយគេទជដឯកជនរបសរដឋ នវៃផទដែដលបនកណតជតបនេរបើរបសេ យចរភពេនះ ដេចនះ េដើមបធនបនអពភពរសបចបបៃនដេនះកនងករផតលសមបទនដេសដឋកចច ឬ សមបទនដេផ ងៗេទៀត។ ករណេនះ បនេចទេឡើងជសណរថ េតើករអនវតតែបបេនះ រសប មរកបខណឌ គតយតតជធរមនយងេពញេលញ សរមបរ ឋ ភបល កនងករេធវើអនបេយគដ ធរណៈរបសរដឋ េ យពឆលងកតករពនតយរបសរដឋសភ។

១១៣. ឧទហរណបែនថមេទៀតរតវបនផតល កនងករណៃនតបនអភវឌ នពណជជកមម នងគេរមងរមណយ ឋ ន េទសចរណ ែដលកពងរតវបនអភវឌ នេនេខតតេកះកង េ យរកមហន យេញ ន ឌេវឡបមន រគប (Union Development Group) (សមេមើលឧបសមពនធ៣)។ មនេពលរ ឋ ភបលចះកចចសនយជលរយៈេពលែវង ៩៩ឆន េដើមប ផតលដទហ ៣៦.០០០ ហក េនកនងឧទយនជតបទម គរឲយេទរកមហន មនរពះ ជរកតយមយ រតវបនេចញ េនៃថងទ៩ ែខេម ឆន ២០០៨ េដើមបេធវើវេ ធនកមមរពះ ជរកតយ ចះៃថងទ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣ ែដលបនទទល គ លតបនេនះ ជឧទយនជតែដលរតវករពរ។ រពះ ជរកតយថមេនះ បនកតៃផទដទហ ៣៦.០០០ ហក េចញព

ឧទយនជតបទម គរែដលមនៃផទដ ទហសរប ១៧១.២៥០ ហក នងបនេធវើអនបេយគជដឯកជនរបសរដឋនវ ៃផទដែដលរតវបនកតេចញេនះ។ ករណេនះ ចអនញញ តឲយរ ឋ ភបល ចះកចចសនយជលរយៈេពលែវង ជមយរកម ហន េនែខឧសភ ឆន ២០០៨ េ យពបនឆលងកតករពនតយពរដឋសភ។ គររលកថ េរកមចបបភមបលឆន ២០០១ ដ ធរណៈរបសរដឋ ចរតវបនេធវើអនបេយគជដឯកជនរបសរដឋបន ែត មរយៈករេធវើអនបេយគ េ យចបប

ែដលអនមតេ យរដឋសភបេ ណ ះ។202

ឃ. ករពេរគះេយបលជ ធរណៈ នងករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន នងសងគម

១១៤. ដចបនពពណនយងលអតេនកនងែផនកទ III េរកមរកបខណឌ ចបបកមពជ លកខខណឌ តរមវចបចសរមប ករផតលសមបទនដននគ ករពេរគះេយបលជ ធរណៈ នងករ យតៃមលេហតបះពលបរ ថ ន នងសងគម។ ករ យតៃមលទងអស រតវែតបនរបរពតតេទ នងរតវបនពនតយេមើលេឡើងវញ នងលទឋផលៃនករ យតៃមល រតវបនែចក

ផ យមនេពលៃនករផតលសមបទនដ។

១១៥. ដចបនេលើកេឡើងេនកនងរបយករណត ងពេសស ឆន ២០០៧ េនកនងករណភគេរចើន មនភសត ង តចតច ស ៃនករពេរគះេយបលជ ធរណៈរគបរជងេរជយ (ែដលមននវកចចខតខរបងែរបងេ យសទធចតត េដើមបរបរសយទកទងជមយអនករងករបះពលទងអស នងេដើមបសេរមចយកដេ ះរ យនន ែដលមនករ រពមេរព ងេទវញេទមក) រតវបនេធវើេឡើងមនករផតលសមបទនដ។ ផទយេទវញ េសចកតសេរមចចតតនន ែដលបះ

202

ចបបភមបល ឆន ២០០១ មរ ១៦ នង មរ ១៧។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

59

ពលដលដធលែដលសហគមនកពងរសេន ជនចចកលរតវបនេធវើេឡើង េ យពមនករចលរមរបសពកេគេទ។ ដចគន ផងែដរ េនកនងករណភគេរចើន ករ យតៃមលដពតរបកដអពករបះពលខងបរ ថ ន នងសងគម ជទេទ ពរតវបនេធវើ េនមនេពលៃនករផតលសមបទនដសរមបករវនេយគេឡើយ ឬ ករតវបនេធវើេឡើងេនកនងករណមយចនន បែនតពមន

ករផ ពវផ យដល ឬ ែចករែលកកររកេឃើញអពករបះពលេនះ ជមយសហគមនែដលរងផលបះពលេនះេទ។

១១៦. សមបទនននែដលរតវបនផតលចប ងពឆន ២០០៧មក កដចជឆលះបញច ងអពននន ករេនះ។ សថតចង េរកយៃនសមបទនដេសដឋកចច ែដលបនបេងហ ះេលើេគហទពររបសរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ បងហ ញថ ករ យតៃមលអពផលបះពល រតវបនេធវើេឡើងចេពះសមបទនដចនន ៣ កនងចេ មសមបទនដចនន១១៧ ែដល រតវបនផតល បនទ បពមនករឯកភពជផលវករេលើគេរមងវនេយគរបសរកមហន (បនទ បពរកមហនទងេនះ បនចះ

កចចសនយសមបទនរច លេហើយជមយរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ)។203 ក ត េនះ បន លមកនវភពមន

ចបស ស ថេតើមនករ យតៃមលអពផលបះពលរតវបនេធវើេឡើងឬេទ ចេពះសមបទនដេសដឋកចចនន ែដលបន ផតលេ យរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ ចបពឆន ២០០៦ ដលឆន ២០១២ េហើយ េបើសនជបនេធវើេឡើង ថេតើលទធផលៃនករ យតៃលទងេនះ រតវបនឯកភពយលរពមេ យរកសងពកពនធ មនេពលែដលរកមហនចប េផតើមសកមមភពរបសពកេគឬយង ។

១១៧. េយងែផនករយទធ រសតអភវឌ នជតបចចបបននភព េនកនងឆន ២០០៨ រកសងបរ ថ ន បនពនតយេឡើងវញ នងផតលអន សនេលើរបយករណៃនករ យតៃលផលបះពលបរ ថ ន នងសងគម សរមបគេរមង ធរណៈ នងឯកជនចនន ៣៧ ែដលជចននដតចតចសតចេសតើង ៃនចននសមបទនដសរបែដលរតវបនផតល។ មនរបយករណ យតៃមលចនន ១៥ បេ ណ ះ េលើវសយកសកមម ឧស ហកមម ថមពល េទសចរណ នងេហ ឋ រចនសមពនធ ែដលរតវ

បនអនមត េហើយពមនរបយករណ មយៃនរបយករណទងេនះ ចរកបនជ ធរណៈេនះេទ។ រកសង បរ ថ ន កបនចះកចចរពមេរព ងសតពករករពរបរ ថ ន ជមយវនេយគនចនន ៦១ ផងែដរ បែនត ពមនពតមនអព

ករអនវតតកចចរពមេរព ងទងេនះ ែដល ចរកបនេទ។204

ង. ករអនវតត មរកបខណឌ ករពរ មផលវចបប សរមបដធលរបសជនជតេដើមភគតច

203

ងសថតរកមហនសមបទនដេសដឋកចច ៃនរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ គតរតមៃថងទ៨ ែខមថន ឆន ២០១២ មនេនេគហទពរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf. សថតេនះបងហ ញថ រកមហន Asia World Agricultural Development (Cambodia) Co. Ltd) នងរកមហន Green Island Agricultural Development (Cambodia) Co. Ltd សថត េនរសកសបរ េខតតរកេចះ បនចះកចចសនយសមបទន ជមយរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ េនៃថងទ១៥ ែខមន ឆន ២០០៦ េលើៃផទដទហ ១០.០០០ ហក នង ដទហ ៩.៥៨៣ ហក េរៀងៗខលន។ រកមហនទងេនះ មនឯកភពយលរពមអពករ យតៃលេហត បះពលបរ ថ នរចេហើយ មរយៈលខតចះៃថងទ១៦ ែខមក ឆន ២០០៧ ចេពះ Asia World Agricultural Development (Cambodia) Co. Ltd នងលខតចះៃថងទ៣១ ែខមក ឆន ២០០៧ ចេពះរកមហន Green Island Agricultural Development (Cambodia) Co. Ltd ។ រកមហន (េខមប ) តងមនរគប អនជនរង ((Cambodia) Tong Min Group Engineering) េនរសករកេចះ េខតតរកេចះ បនចះកចចសនយសមបទនដេសដឋកចច ជមយ រកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ េនៃថងទ៨ ែខធន ឆន ២០០៨ េលើៃផទដទហ ៧.៤៦៥ ហក នងបនេរៀបចេធវើករសក យតៃលេហតបះពលបរ ថ ន (EIA) បែនតមនទនមនករឯកភពេនេឡើយ។

204 ែផនករអភវឌ នយទធ រសតជត បចចបបននកមម ទពរ ៣៨ កថខណឌ ទ១២៥ ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

60

១១៨. ចបបភមបល ឆន ២០០១ ែចងអព សទធរបសជនជតេដើមភគតចេលើដធល េហើយករអនមតអនរកតយ សតព ករចះបញជ ដជនជតេដើមភគតចេនែខេម ឆន ២០០៩ បនបេងកើតឲយមនេឡើងនវករផតចេផតើមេផ ងៗ េ យរកសង ម ៃផទ រកសងអភវឌ នជនបទ រកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង មច សជនយេទវភគ អងគករសហ របជជត នងអងគករមនែមនរ ឋ ភបលនន េដើមបជយ ដលសហគមនជនជតេដើមភគតច ចះបញជ ជនតបគគល នង កពកយសបណណ កមមសទធដសមហភព។ គេរមង កលបងមយ រតវបន កឲយដេណើ រករ េនឆន ២០០៩ េដើមបផតល

បណណ កមមសទធដសមហភព ដលសហគមនជនជតភគតចចនន ៣ សហគមន េនកនងេខតតរតនៈគរ នងេខតតមណឌ ល គរ។ េនកនងែខធន ឆន ២០១១ សហគមនទងេនះបន ទទលកមមសទធដសមហភពដបងេគបផតេនកមពជ ែដលជ

សមមទធផលដសខនមយ។205

១១៩. េនអឡងេពលសរេសររបយករណេនះ េយង មអងគករពលកមមអនតរជត (ILO) មនជនជតេដើមភគ តចចនន ៦០ សហគមន េនកនងេខតតចនន ៤ (មណឌ លគរ រតនៈគរ រកេចះ នងកពងសព) រតវបនទទល គ លេ យ រកសងអភវឌ នជនបទ ថជជនជតេដើមភគតច ែដលែផអកេលើករេធវើសវយអតតសញញ ណរបសខលន, មនសហគមន ជនជតេដើមភគតចចនន ៤៣ រតវបនទទល គ លថជនតបគគល េ យរកសងម ៃផទ នងមនសហគមនជនជត េដើមភគតចយង សចនន ២៤ បន កែតងបេងកើតបទបញជ ៃផទកនង ឬ កពងដេណើ រករ កពកយសបណណ កមមសទធ

ដសមហភព េនរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង។206

១២០. េទះបជតេលខេនះត ងឲយជ នវជជមន សរមបករករពរដធល វបបធម ភ នងរបៃពណ ៃន សហគមនទងេនះ កេនមនជនជតេដើមភគតចជេរចើនសហគមនេទៀត េនកនងេខតតចនន ១៥ ែដលកពងែតរតវករ កចចគរទ េដើមបករករពរដធលែដលបនកនកបជរបៃពណរបសពកេគ េនចេពះមខៃនករអភវឌ នរបកបេ យ ភពខវះកររគបរគងរតមរតវ មចបប។ ករផតលសមបទនដេនេលើដរបសជនជតេដើមភគតច បះពលដលភពរប រមគន របសសហគមន េហើយេហតេនះ កមនករបះពលដលលទធភពរបសពកេគកនងករ កពកយសបណណ កមមសទធដ សមហភព ែដលជលទធផលេធវើឲយបះពលដលជវភពរសេនរបសពកេគ នងលទធភពរបសពកេគកនងកររក រ ទទលទន នងអនផលៃរពេឈើ នងកនងករអនវតតសទធខងវបបធមរបសពកេគ។ ជឧទហរណមយគ រកមហនចករ េកស ជង ហ ងរ ែដលទទលបនសមបទនដេនេលើដរបសជនជតេដើមភគតចទពន េនកនងរសកលផត េខតត រតនៈគរ ែដលខញ បនេទេធវើទស នៈកចច (សមេមើលឧបសមពនធ IV)។

១២១. េលើសពេនះេទៀត េទះបជមនចបប នងេគលនេយបយននមនលកខណៈរងមជទេទេនថន កជត ក ដេណើ រករទងអសេនះ រតវពងែផអកទងរសងេលើជនយមកពេរកៃនរបេទសអនកផតលជនយ នង ឆនទៈនេយបយមន របកដរបជែដលបនអនវតត មមយករណៗ។ កតរមវឲយមននវអងគករសងគមសវល េន មមល ឋ នកនងប ត 205

សហគមនទងប មន៖ ១)-ភម អន ឃតន រសកកនម េខតតរតនៈគរ មន ១២១ រគ រ (៤៩១នក) ជជតេដើមភគតចរគង នង ទពន ែដលបនទទលបណណ កមមសទធសមហភពេលើៃផទដទហ ១.៤៥៤ ហក ២)-ភម អនែរកន ឃអជ រសកអជ េខតតរតនៈគរ មន ៩៤ រគ រ (៤៥៦នក) ជជនជតេដើមភគតចទពន ែដលបនទទលបណណ កមមសទធសមហភពេលើៃផទដទហ ៩២០ ហក នង ៣)-ភមអណត ងរកឡង ឃ ែសនមេនរមយ រសកអរ ង េខតត មណឌ លគរ មន ១១៤ រគ រ (៤៦៦ នក) ជជនជតេដើមភគតចពនង បនទទលបណណ កមមសទធសមហភព េលើៃផទដទហ ១.៤២៥ ហក ។ សមេមើលផងែដរ េសចកតែថលងករណរមរបសករយលយ OHCHR/ILO “សហគមន ៣ ទទលបន បណណ កមមសទធសមហភព” េនេគហទពរ http://cambodia.ohchr.org/WebDOCs/DocNewsIndex/ 2011/122011/3_indigenous_ communities_to_receive_communal_land_titles_Eng.pdf

206 អងគករ ILO “ ថ នភពៃនករចះបញជ ដសហគមនជនជតេដើមភគតចេនកមពជ” ឯក របចចបបននភព បន កជនៃដគរអភវឌ ន ៃថងទ១ ែខ ស ឆន ២០១២។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

61

េខតតនន សរមបអនវតតផងែដរ។ េយង មពតមនអពគេរមងនន ែដលកពងែតមនដេណើ រករែដលផតលេ យ អងគករ ILO ែដលជអនកសរមបសរមលករផតចេផតើមទងេនះថ ខណៈតបនែដលមនចននរបជជនជនជតេដើមភគ តចេរចើន ដចជេខតតមណឌ លគរ េខតតរតនៈគរ នងេខតតរពះវ រ បនទទលករយកចតតទក កបផត នង ទទលបន ជនយហរញញ វតថេទវភគ នងពហភគ ពអងគករ GIZ អងគករ Danida អងគករ CIDA ករយលយ OHCHR កដចជ អងគករសងគមសវលនន ែដលទទលមលនធពសហភពអរ ប ករផតចេផតើមែបបេនះ មនភពយតយវកនងករពរងក

េទកនេខតតេផ ងៗ េទៀត េ យ រែតក ត សមតថភព នងធនធនមនករមត។207

១២២. មនបញហ របឈមជេរចើនរតវបន យករណ ជមយនងលកខខណឌ តរមវខងនតវធ សរមបករចះបញជ សហគមនជនជតេដើមភគតចជនតបគគល នងករ កពកយសបណណ កមមសទធដសមហភព ែដលរតវករេពលេវ យរ នងជដេណើ រករែដលេពរេពញេ យបនទកករយធបេតយយ។ ខណៈែដលេគលនេយបយពកពនធ មនេទ

េ យដេណើ រករមយែដល “ មញញ ទងេលើ ទដឋភពរដឋបល នង បេចចកេទស”208 ករអនវតតជកែសតងនេពល បចចបបនន មននតវធចនន ១១ ជ ន សរមបចះបញជ ជនតបគគល នងករ កពកយសបណណ កមមសទធដសមហភព។ េនះរមមន នតវធេផ ងៗពកពនធនង ជញ ធរជត ជញ ធរេខតត នង ជញ េធមល ឋ ន កនងករទទល គ លសហគមន ជផលវករថ ជជនជតេដើមភគតចេ យែផអកេលើសវយអតតសញញ ណកមម នងករ យតៃលផលវករ រពមទងករបេងកើត លកខនតកៈសហគមន នងករចះបញជ ជនតបគគល។ កចចករេនះ រតវបនតេ យករបេងកើតបទបញជ ៃផទកនង ករ សែវងដធល ករគសែផនទ នងករបងហ ញលទធផលេនះជ ធរណៈ។ មយងវញេទៀត ទដឋភពវជជមនមយៃនដេណើ រករទងេនះ គថ នតវធទងេនះកពងរបរពតតេទជមយនងករចលរមៃនអនកពកពនធនន នងជមយនងករចលរមយងេពញ េលញពសហគមននន ែដលេនះជកចចករែដលសមចលរមេកតសរេសើរ។

១២៣. េ យ រែតនតវធដអសបនល យៃនករចះបញជ ដសហគមនជនជតេដើមភគតច ដេចនះ ចរអនតររកសង េចញកនងែខឧសភ ឆន ២០១១ ែដលផតលនវវធនករករពរជបេ ត ះ សននដលជនជតេដើមភគតច ែដលបនចះ បញជ ជមយរកសងម ៃផទ គជករេបះជ នគរជទ វ គមនមយ ។ ជលទធផល គរែតបនបញឈបនវករផតល សមបទនដននេលើដែដលកនកបជរបៃពណេ យជនជតេដើមភគតច ។ ឧទហរណ យងេ ច ស មន ជនជតពនង មកពភមចនន ២ េនកនងរសកែកវសម េខតតមណឌ លគរ រតវបនផតលនវករករពរ េ យអភបលេខតត មណឌ លគរ េនកនងឆន ២០១១ នង ២០១២ េនខណៈេពលែដលពកេគកពងែតដេណើ ករ កពកយសបណណ កមមសទធដ សមហភព ។ េទះបជលកខខណឌ តរមវសរមបករទទល គ លដលជនជតេដើមភគតច េ យរកសងម ៃផទ មន ែតចេពះសហគមនែដលទទលបនអតថរបេយជនពករជយ ឧបតថមភរបសៃដគអភវឌ នកេ យ ែតេទះជដេចនះកត ក បចចបបននេនះមនសហគមន ចនន ៣៥ ែដលមនសទធនងទទលបនករករពរេនះ។ មនែតបេ ណ ះ មនករកណត តរមវឲយសហគមន ផតលែផនទលអតៃនដសមហភពែដលេសនើស កជនេទរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នង សណង េហើយេបើសនជមនមនែផនទលអតេទ េនះគជមល ឋ នៃនករបដេសធផងែដរ។ ក រសយេលើឆនទៈ របសអភបលេខតតនមយៗផងែដរ ។ មនែតសហគមនមយចននតចបេ ណ ះ ែដលរតវបនផតលឲយនវករករពរែបប េនះ។

១២៤. េលើសពេនះេទៀត មនបញហ ចេនល ះរបេ ងជអកសលមយកនង ចរេនះ ែដលជយ បែនថមមនឲយ ចរ េនះអនវតតបនទលទ យ េនកនងករអនវតតជកែសតង។ វធនករករពរជបេ ត ះ សនន មន បបញច លៃផទដែដល 207

គេរមងមយចននតច មនេនកនងេខតតកពងសព េខតតសទងែរតង នងេខតតរកេចះ េ យមនសេណើ សពរងកគេរមងែបបេនះបែនថមេទៀត។ 208

េគលនេយបយសតព ករចះបញជ នងសទធកនងករេរបើរបសដ របសសហគមនជនជតេដើមភគតច េនកមពជ មរ ៤ ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

62

រ ឋ ភបលបនរពមេរព ងជេគលករណ សរមបករវនេយគ ឬ ករអភវឌ ន មនេពលែដល ចរេនះ ចលជ ធរមនេនែខឧសភ ឆន ២០១១ (េយង ម ចរេនះ េដើមបបេញជ សផលបះពលពល មយេលើកមមសទធដ ឯកជន នង ធរណៈរសបចបប ែដលរតវបនកនកបេ យរសបចបប នងមនករឯកភព រសប មបទបបញញតត ចបបជធរមន)។ េ យ រភពមនរបរកតៃនករផតលសមបទនដ នងកររបងែរបងេ យេជគជយកនងករេកង ចេណញពេលើរកបខណឌ ចបប ដេចនះ េធវើឲយ ចរេនះ មនរបសទធភពតចតចបេ ណ ះ។

១២៥. ចេពះករគរទែដលកពងែតរបរពតតេទពស កមច សជនយ នងអងគករសងគមសវលនន េដើមបជយ ចង រកងសហគមនជនជតេដើមភគតចវញ គករផតចេផតើមទងេនះជេរចើន កពងរបឈមនង នភយៃនករខចខត េទះ បជមនរតវបនេបះបងេចលទងរសងកត េ យ រករអនវតតមនសសងវ កគន ពកពនឋនងគេរមងករណថមៃនករ ផតលបណណ កមមសទធដធល មបទបញជ សតពសមបទនដេសដឋកចច ចះៃថងទ៧ ែខឧសភ ឆន ២០១២។

១២៦. េសចកតែណនជបនតបនទ បមយរតវបនេចញេន ៃថងទ៤ ែខកកក ឆន ២០១២ េ យរកមរបក េគលនេយ

បយដធល េ យបភលថ ដេណើ រករែដលកពងែតអនវតតទងអស រតវជេធវើបនត ។209 េសចកតែណនជបនតេទៀត ែដល បនេចញេនៃថងទ២៦ ែខកកក ឆន ២០១២ បងគ បដល ជញ ធរេខតតននថ ជែផនកមយៃនគេរមងករណផតលបណណ

កមមសទធដធល សមកឲយ សែវងដសមហភពរបសសហគមនជនជតេដើមភគតច ។210 េលើសពេនះេទៀត ជនជតេដើម ភគតច ែដលពកេគភគេរចើនពបនយលដងអពសទធេលើដសហគមនរបសខលន េហើយែដលេនកនងករណមយចនន មនេសចកត យករណថ ពកេគរតវបនេលើកទកចតតឲយទទលយកដឯកជន េ យ ជញ ធរែដលពកពនធ េនកនង គេរមងករណថមេនះ។ ពតរបកដ ស បគគលឯកជនទងអស រមទងជនជតេដើមភគតចផង មនសទធទទល បនដឯកជន េយង មមរ ៥ ៃនចបបភមបល (េហើយមនសទធទទលបនភគខលះៃនដសហគមន េនេពលចក េចញពសហគមនេនះ េយង មមរ ២៧) បែនតបញហ នេពលបចចបបននេនះ គករខវះពតមនេពញេលញ េដើមបេធវើ ករសេរមចចតត ែផអកេលើពតមនរគបរគន។ ចេពះសហគមនែដលមនទនបនចងរកង ករផតលពតមនអពសទធ របសពកេគេលើកមមសទធដសមហភព នងករទទលបនជនយពអងគករមនែមនរ ឋ ភបល មច សជនយ នង ជញ ធរ េខតត/មល ឋ ន េដើមប កពកយសបណណ កមមសទធដសមហភពវញ េនះគេរមងករណថមៃនករផតលបណណ កមមសទធដធល ចនងមនដេណើ រករេទេលឿនលបេលើដេណើ រករៃនកមមវធចះបញជ ដសហគមនជនជតេដើមភគតច។ ករពះែចកដ

ែដលេរបើរបសជរបៃពណេ យជនជតេដើមភគតច េទជបែណកៃនដឯកជន ចនងេធវើឲយអនត យដលករបេងកើត នងករែថរក ៃនដសហគមន (ែដលជករចបចសរមបករករពរតបនដសមហភព ដចជទបញច ះសព នងៃរព រក ជេដើម) េហើយក ចនងប ត លឲយមនករលកដជនជតេដើមភគតច ជដឡតតចៗផងែដរ។

VII. ផលរបេយជន នងផលបះពលអវជជមនៃនសមបទនដនន

209

រកមរបក េគលនេយបយដធល េសចកតែណនេលខ ១៥ ចះៃថងទ ៤ ែខកកក ឆន ២០១២ សតព ករអនវតតបទបញជ របស ជរ ឋ ភបល េលខ ០១ បប ចះៃថងទ៧ ែខឧសភ ឆន ២០១២ សតពករពរងង នងករបេងកើនរបសទធភពៃនកររគបរគងសមបទនដេសដឋកចច ពកពនឋនងតបន សហគមនជនជតេដើមភគតច តបនៃរពេរ ង នងពកក ត លេរ ង ៃរពឡង មល ឋ នករពររបេទស នងតបនេបតកភណឌ វបបធម របវតត

រសត។ 210

រកមរបក េគលនេយបយដធល េសចកតែណន េលខ ២០ ចះៃថងទ២៦ កកក ឆន ២០១២ សតព ករអនវតតបទបញជ របស ជរ ឋ ភបល េលខ ០១ បប ចះៃថងទ៧ ែខឧសភ ឆន ២០១២ សតពករពរងង នងករបេងកើនរបសទធភពៃនកររគបរគងសមបទនដេសដឋកចច ពកពនឋនងតបន សហគមនជនជតេដើមភគតច។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

63

១២៧. កនង នៈជទផ រែដលកពងេងើបេឡើង របេទសកមពជមនវតថបណងចបស ស កនងករបេងកើនករនេចញ នងេធវើ ជវកមមេលើធនធនធមមជតរបសខលន េដើមបេគលបណងៃនករអភវឌ ជត។ ជពេសស ចេពះសមបទនដ េសដឋកចច ែផនករយទធ រសតអភវឌ នជតបចចបបននភព ក ទភពេលើករបេងកើនផលតភព នង ពពធកមមវសយ

កសកមម។211 គេរមង រអគគសនរបសកមពជ នងមនរគនែតផលតអគគសនបេ ណ ះេទ បែនតនងជយ រកចណលផងែដរ េហើយថមពលែដលផលតបនេនះនងរតវបនផគតផគងសរមបករេរបើរបសកនងរសក នងកដចជ ចសរមបករន េចញផងែដរ។ សមបទនដ បននមកឲយកមពជ ទងអតថរបេយជនខងេសដឋកចច នងខងសងគម ដចជ ករបេងកើត ករងរេធវើ (េហតដេចនះ មនករេកើនេឡើងទផ រកនងរសក ែដលកនែតមនសកត នពល) ចណលពនធ ផលវថមៗ នងករេធវើ ឲយរបេសើរេឡើងដលេហ ឋ រចនសមពនធេផ ងៗ។ រកមហនសមបទនដមយចនន បនចលរមកនងកមមវធអបរអពករ អភរក នងែថរក បរ ថ ន។ អតថរបេយជនពកពនឋេផ ងេទៀតសរមបសហគមននន េនកនងតបនសមបទនដ រម មន មណឌ លសខភព នង េរៀន។

១២៨. េទះជដេចន ះកត កពមនរបយករណែដលែផអកេលើភសត ងទលទ យ រតវបនេបះផ យជផលវករ អព អតថរបេយជនៃនសមបទនដេនះែដរ។ ចននៃនអនកមនករងរេធវើថម នងករវនេយគរបវនត ជទេទ ចទបជង កររពងទក។ េលើសពេនះេទៀត ពមនភសត ងបងហ ញថ ចណលែដលបនមកពសមបទនដ រតវបនេរបើរបស េ យរ ឋ ភបល សរមបករអភវឌ ែផនកសងគមកចច នងេសដឋកចច េនកនងតបនមនដសមបទន ដចជេលើ វសយ សខភបល នងវសយអបរ ឬកកនងករអភវឌ េហ ឋ រចនសមពនធេនះេទ។ ដចគន េនះផងែដរ ពបកនងេធវើករ យ តៃលថ េតើសមបទនដនន បនរមចែណកកតបនថយភពរករកែដរឬេទ។ ផទយេទវញ រ ឋ ភបល េនែតបនតពង ែផអកយងខល ងេលើជនយបរេទស។ ទនននយ នងករវភគេលើចណលែដលបនមកពសមបទនដ នង អតថរបេយជន សរមបរបជពលរដឋ គជអវែដលរតវករជបនតេទៀតនវករសក នងករបងហ ញជ ធរណៈ ។ ផទយេទវញ ផលបះពលអវជជមន រតវបនចងរកងជឯក រយងចបស ស។

ក. ផលបះពលទេទេលើសទធមនស

១២៩. គរឲយេ ក ត យ ផលបះពលៃនសមបទនដ ជពេសស សមបទនដេសដឋកចចេលើសទធមនស េនែតបនត េកើតមនដចននន ករែដលបនេលើកេឡើងេនកនងរបយករណត ងពេសស ឆន ២០០៤ នងឆន ២០០៧ ។ ផលបះ ពលមនេរចើន កនងេនះផលបះពលភគេរចើនែដលខញ បនេឃើញេ យខលនឯង កនងដេណើ រេបសកកមមរបសខញ េនកមពជ មនដចជ ករបផល ញបរ ថ ន េ យ រករឈសរញដេ យេរគ ងចរក ករកបឆក រៃរពយកដ នងករ ដ នង េដើមេឈើែដលមនែមនជពជកនងរសក កងវះករពេរគះេយបលជមយសហគមនមល ឋ ន ែដលរមចែណកេធវើឲយ សហគមនទងេនះ យលថខលនរសេន ចឆង យែតឯង នងគម ន រៈសខនចេពះសងគម នងបងកឲយមនទនស ជមយនងរកមហន នង ជញ ធរែដនដ ករេធវើឲយអនត យដលកចចខតខរបងែរបងចះបញជ អរ នកល ឋ ន ជនជតេដើម ភគតចជនតបគគល េដើមបឲយពកេគមនលទធភពករពរវបបធម ភ នងរេបៀបរបបេធវើកសកមម ែបប ប ណរបសខលន នង កពកយសបណណ កមមសទធដសមហភព កររេ ភយកដែរសចករ នងតបនដែដលមន រៈ សខនែផនកវបបធម នងករេគរពបជ ករបតបងរបរចញច មជវតជរបៃពណ នងករករពរកឲយមនភពខសគន ៃន ចណលសរប (ជនរក រកេនជនបទ េ យេរប បេធៀបេទនងសមបទនកជអនកមន នងអនកែដលទទលបនផលរបេយជនែផនកហរញញ វតថព សមបទនដ) កងវះលទធភពទទលបនទក អ ត នងមល ឋ នសមភ រៈអនមយ ករបេណត ញេចញេ យបពន ករផល ស

211

ែផនករអភវឌ នយទធ រសតជត បចចបបននកមម កថខណឌ ទ ៤ ទពរ ១២១។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

64

ទកែនលង នងករផល សបតរទលេន េ យរបជជនរតវចកេចញពផទះ នងដែរសចកររបសពកេគ ករបងកឲយមនករ លបកកនងករែសវងរក ឬ រក សថរភពករងរ/កររករបកចណល នងលទធភពទទលបន េស កមមជមល ឋ ន លកខខណឌ ករងរមនករមតតសតង រទប ករេធវើេយធនយកមមដសមបទន ែដលរមចែណក េធវើឲយមនករបភតបភយ នងអេពើហង ែដលបងកេឡើងេ យកមល ងសនតសខរប បេ យ វធ ជនកល ទ នៃនកងេយធពលេខមរភមនទ នង េពលខលះេទៀត កងកមល ងសនតសខឯកជន នងកងវះដេ ះរ យ មឧបរសយ ឬ បណត ងេសើេរ ើរបកបេ យ របសទធភពសរមបសហគមនរងេរគះ ។ បញហ ខលះ រតវបនពភក សជេរមជងេនះ េនខងេរកម ។

ខ. បញហ អសថរភព នងកររគបរគងទនេខ យ

១៣០. េសចកតសនន ឋ នដេលើសលបែដលរតវបនេធវើេឡើងេ យែផអកេលើ ញតតនន លខតេផ ងៗ ករសក រ វ រជវ ករត េ យសនតវធ បតកមមេ យហង បណត ង មផលវចបប សថតទនសដធល212 នងករសេងកត ផទ លរបសខញ គថ សមបទនដ ផតលផលរបេយជនដលែតជនមយរកមតចបេ ណ ះ ។ បរយកសវនេយគេនកមពជ នេពល បចចបបននេនះ មនលកខណៈខវះតមល ភព េ យេហតេនះ មនមនបញជ ផលវករេពញេលញសតពសមបទនដ នងរបតបតតករ របសសហរគសពណជជកមម េហើយករ យតៃមលេលើផលបះពលេទៀតេ ត កមនរតវបនេគេធវើេឡើង នងមនមនករ ផ ពវផ យជ ធរណៈែដរ ឬ រតវបនេធវើេឡើងែដរែតេនេពលបនទ បពសមបទនដរតវបនផតល ឬ កបនទ បពេពល ែដលរកមហន បនចបេផតើមដេណើ រករសកមមភពករងររចេហើយបេ ណ ះ ។ មយងេទៀត ជេរឿយៗ មនមនករ បញជ កចបស សថ នរ ជអនកទទលបនផលរបេយជនែផនកហរញញ វតថពដ ែដលបនេរបើរបស សរមបករ អភវឌ រកង សមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដដៃទេទៀត នងគេរមងអភវឌ នរទងរទយធេនះេទ ។

១៣១. ថ នភពេនះ ផតលនវមល ឋ នដងយរសលបផតមយសរមបសហរគសពណជជកមម េគចេវះព “ករយក ចតតទក ករតមរតវ” េលើសទធមនស ឬ ករបងក រ-ទប ក ត នងករេ ះរ យផលបះពលេលើសទធមនស ។ លទធផលដ រកកៃនកងវះតមល ភព នងកងវះករេធវើេសចកតសេរមចចតតេ យមនករចលរមពសហគមនែដលរសេន កនង ឬ េនជតតបនសមបទនដ ជេរឿយៗ គករេរបើរបសមនមនលកខណៈចរភពនវធនធនធមមជត នងករត នង ករេធវើបតកមមជបនតឥតរ លរ នត ។

១៣២. មករពត ផលបះពលដធងនធងរបផតៃន ករផតលសមបទនដមនរបរកត នងកររគបរគងមនបនលអនវ សមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដេផ ងេទៀត េទេលើរបេទសជត គរបែហលជបញហ សថរភពរបសរបេទសេនះ ។ េទះបជបតកមមជេរចើន រតវបនេធវើេឡើងេ យសនតវធ នង ចរតវបនចតទកថ ជកររមចែណកជវជជមនដល សងគមដរសរេវ ើកេនះកេ យ កននន ករៃនករត នងទនសដធលេ យហង បងហ ញឲយេឃើញពរបជជន ែដលមនករ អសសងឈម នង មនសបបយចតតកនែតេរចើនេឡើងៗ នងសហគមនែដលបនបតបងជេនឿេទេលើរ ឋ ភបលរបស ពកេគ កនងកររគបរគង នងករពនតយ ម នរតមរតវេលើករចបយកដធល នងធនធនរបសខលន ។ មយងេទៀត ករេធវើ ជវកមមែដលមនមនកចចករពរ មផលវចបប នងនតវធសមរសបជេរសចេនះ រតវរបឈមមខនង នភយចមបងៗ

ែដល ចបះពលដលេករ តេឈម ះ នៈផលវចបប នងផលចេណញ នងចងេរកយបងអស ច ងដលកេណើ ន េសដឋកចចរបសកមពជេទៀតផង ។

212

េយង មរបយករណរបសេវទកៃនអងគករមនែមនរ ឋ ភបលស បកមពជ (NGO Forum) ទនននយឆន ២០១០ បនបងហ ញថ េនកនង ករណៃនវ ទដធលចនន ២៨២ ករណ មន ១៤ ភគរយ ឬ ៣៩ ករណ គបញហ ចមបងេកើតេចញមកពគេរមងអភវឌ ន ជពេសស បញហ ៃន ករផតលសមបទនដេសដឋកចច។ NGO Forum របយករណករវភគសតតៃនករផតលដសមបទនេសដឋកចច ឆន ២០១០។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

65

១៣៣. ចមនតៃមលខងផលចេណញ ចេពះករអភវឌ នរបកបេ យែផនករេពញេលញ សរមបទងអសគន នងករបងក រ-ទប ក តជេមល ះ។213 រ ឋ ភបល មនគរសនមតជមនថ ខលនកពងែតជយ ដលធរកចចនន េ យករមន កឲយពកេគទទលខសរតវេនះេទ។ ផទយេទវញ ធរកចចែដលមនេគរពសទធមនស ឬ ផតលឲយមននវដេ ះរ យ

របកបេ យរបសទធភព េនេពលែដលធរកចចទងេនះ រមចែណកេធវើឲយមនផលបះពលជអវជជមនេនះ រតវរបឈម មខនង នភយកនែតេរចើនេឡើង ដចជ កររបឈមមខនងបណត ងវ ទែផនកសទធមនស ករបងអ កដេណើ រកររបត បតតករ េ យ រជេមល ះ ឬ ករផ ពវផ យពតមនអវជជមនជ ធរណៈ េ យ រែតករជបពកពនឋជមយនង កររេ ភបពន។ កលៈេទសៈែបបេនះ ចបះពលដលផលចេណញ នងគរមមកែហងដលចរភពៃន ជវកមម េហើយអរ ចណលវនេយគកនែតទប នឲយចណលពនធរបសរ ឋ ភបលថយចះ។

១៣៤. ងែតពេពលចបេផតើម ណតតរបសខញ េនឆន ២០០៩ មក ខញ ទទលបនរបយករណេរចើន បមនអស សតព ករត ែដលរតវបនេធវើេឡើងេ យសហគមនេនមល ឋ ន ជពេសស របឆងេទនងសកមមភពរបសរកមហន សមបទនដ។ រកមហនជេរចើន កដចជេធវើរបតបតតករ េនកនងសភពបទបងេសទើរែតទងរសង េហើយមន ច ម នបនេលើរបតបតតកររបសរកមហនទងេនះេទ េ យ ររកមហនទងេនះ មនមនករយលយែដល ច

ទកទងបន។ សមបែតរកមហនែដល ចទកទងបន កមនបនេឆលើយតបេទនងលខតរបសខញ ែដលបនេសនើស ពតមនពខងរកមហនេនះែដរ។ កររបរសយទកទងជមយនងរកមហន ជវកមមបរេទស ែដលមនទកចតតកនងករ ទកទងេនះ បនបងហ ញឲយេឃើញថ សមបទនកជេរចើន មនបនចតទកតនទរបសខលនេនកមពជ ថមនលកខណៈ ចបចែដលរតវពេរគះេយបល ឬ ចលរមពកពនធេរចើនជមយនងសហគមនេទ េ យពកេគចលចតតេរបើរបស ជញ ធរមល ឋ ន នងកងកមល ងរប ប វធ េធវើជអនកក ត លជង េដើមបេ ះរ យបញហ ៃនករេចញសណង នងករ

ផល សបតរទលេន ។ ជលទធផលៃនសកមមភពទងេនះ គករមនទកចតតេលើនេយជតរបសរកមហន នងករមន រមមណេទមនស កនែតេរចើនេឡើងជបជរបច ចេពះរកមហន ជវកមមបរេទស ។

១៣៥. ជេរឿយៗ កមនករពនយរេពលដេណើ រករៃនរបតបតតកររបសរកមហន ែដលប ត លមកពទនសផងែដរ ។ ឧទហរណ៖ ចេពះទនសែដលកពងែតេកើតមនេឡើងរ ង ជធនភនេពញ រកមហនសកគអន (ជមយនង រកមហនវនេយគ Inner Mongolia Erdos Hungjun Investment Company, Ltd.) នង សហគមនបងកក ែដលគតមក រតមៃថងសរេសររបយករណេនះ េរកែតពករចកដបេពញបងេនះ ករអភវឌ មនទនបនដេណើ រករេនេឡើយេទ ចប ងពកចចសនយរតវបនេធវើេឡើងេនកនងឆន ២០០៧ មក េពលគរយៈេពល ៥ ឆន មន។ គម នអវែដលគរឲយសង យ េទ ករបងអ កដេណើ រករេនះ គមនទនកទនងេទនងទនសែដលមនបនតឥតឈបឈរ ែដលរមចែណកេធវើឲយមន ពនយេពលដលករទទលបនផលវញៃនករេធវើវនេយគេនះ នងភព មសចេពះ ជធន។ មនឧទហរណ េផ ងេទៀតសតពករពនយរេពល ឬ ករខតបង េ យ រកងវះករេធវើែផនករ នងករពេរគះេយបល ែដលជេហត ប ត លឲយចណលពនធថយចះ នងករខចេករ តេឈម ះរកមហន នង ជញ ធរ ។ តៃមលៃនករខតបង ែផនកហរញញ វតថ នង ែផនករបតបតតករ េ យ រទនសេនកមពជ តរមវឲយមនករពនតយេមើល នងករវភគបែនថមេទៀត ។

១៣៦. េលើសពេនះេទៀត មន នភយទកទងនងករេធវើឲយខចេករ តេឈម ះកនែតខល ងកល ែថមេទៀត ែដលទផ រ ែដលកពងែតេងើបេឡើង ដចជ របេទសកមពជេនះរតវរបឈមមខ េពលគ ករងកេចញរបសអនកវនេយគទន

213

សមេមើល ឧទហរណ ឯក រ Rachel Davis នង David M. Franks“ តៃមលខតបងពកពនឋនងទនសជមយរបជពលរដឋមល ឋ ន កនង វសយឧស ហកមមនស រណកមម”។ េនកចចរបជសកខ អនតរជតេលើកទមយ សតពករទទលខសរតវខងសងគម កនងវសយែរ េនទរកង

យហគ របេទសឈល ែខត ឆន ២០១១។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

66

េ យ ររកមហនបរេទស ែសវងរកបរយកស ជវកមមែដលមនសថរភព នង ចពយករណបនេ យែផអកេលើ “ នភយសងគម” ែដល ចដងបន។ មពត អេពើហង ទកទងនងទនសដធលេនកមពជ រតវបនចងរកងជ ឯក រផ ពវផ យយងទលទ យ។ លទធភពទទលបនពតមនសតពឧបបតតេហតបញរប រ នងករបេណត ញ េចញេ យបពន មរយៈវេដអកនងរបពនធអនេធើណត មនករេកើនេឡើង ចប ងពេពលេចញផ យរបយករណឆន ២០០៧ របសត ងពេសស េ យ រករេរបើរបសរបពនឋផ ពវផ យសងគម នងសមតថភពចងរកងឯក រ សតព ឧបបតតេហតនន នងករផ ពវផ យអពឧបបតតេហតទងេនះេនេលើរបពនធអនេធើណតបនទនេពលេវ មនភពរក ចេរមើនេឡើង ។214 មរប សនរបសរបធនរបតបតតជនខពសៃនសមបទនដេសដឋកចចមយេនកមពជ បនឲយដងថ “មនដច នភយ ជវកមមជរបៃពណេទ ែដលដ ប នភយកនែតខពស អរ ចណលែដលជ េសចកតរតវករ ចបចកកនែតខពសែដរ ចែណកឯ នភយសងគមវញ មនទេនរេទរកផលបះពលពរយង ែដលកនងេនះរកមហន រគនែតចតទកថ ទផ រមន នភយខពសេពក រហតដលមន ចេធវើវនេយគបន េទះបអរ ចណលែផនក ហរញញ វតថមនករមតខពសកេ យ។ ករេធវើវនេយគ នងរបតបតតករេនកនងទផ រែដលកពងែតេងើបេឡើង មន នភយ

បះពលេករ តេឈម ះកនែតខពស ចេពះរកមហន នងេឈម ះរបសរកមហន” ។215 ១៣៧. េលើសពេនះេទៀត ករផតលសមបទនដេ យគម នករពយករណទកជមនបន េនទកែនលងែដលមនគេរមង ននែដលកពងែតអនវតតេ យ អងគករសងគមសវល រកមសហគមនមល ឋ ន នងមច សជនយបរេទសេនះ បន ង ដលកតសងឃមកនងករអភវឌ នងភពរកចេរមើន។ អងគករខលះ យករណអព ករបងអ កសកមមភពករងរ ែដលមន យរ សមកេហើយទកទងនងកររបកបរបរចញច មជវត នងសនតសខេសប ង ជឧទហរណ កដចជ ករចះបញជ ដ សហគមនជនជតេដើមភគតចជេដើម។ េ យេហតថ បរយកសសហរបតបតតករជមយរ ឋ ភបល មនលកខណៈ មនលអរបេសើរដេចនះ មច សជនយខលះកពងែតពចរ អពករបែងវរមលនធរបសខលនេចញពកមពជ។

គ. ករបេណត ញេចញេ យបពន នងករផល សបតរទលេនថម

១៣៨. កនងរគែដលមនករផតលសមបទនដ សហគមនែដលរសេនេលើដេនះ ជេរឿយៗ ចរបឈមមខនងករ បេណត ញេចញេ យបពន ករ ងទលេនថមេ យមនសមរគចតត ឬ ករផល សបតរទលេនថមែដលមនមនករេរៀបចរតម រតវ ឬ មនមនករេធវើែផនករជមនេ ះ ។ ករបេណត ញេចញ នងករផល សបតរទលេន េទះបជ េ យបពន ឬ មន បពនកេ យ ជេរឿយៗ ចេធវើឲយភពរករកេកើនេឡើងកនែតខពស នងេធវើឲយមនលទធភពតចតចកនងកររករបក ចណល នងជបជពកបណលេគ, កងវះលទធភពទទលបនទក អ ត អនមយ អគគសន េស សខភព នងករអបរ, បញហ សខភពផលវកយ នងផលវចតត, ឧបសគគកនងករទទលបនេពញេលញសទធពលរដឋ នងសទឋនេយបយ (ដចជ

214

សមេមើលនវឧទហរណៃនករេរបើរបសក ង ែដលបនចងរកងេឡើងទកទងនងករបេណត ញេចញេ យហង ៃនសហគមនបរក (សមប ទនដសងគមកចច) នងសហគមនបងកក (ករអភវឌ នអចលនៈរទពយ) េ យបនថតជឯក រេ យវទយ សេសរ នងេ យអនកឃល េមើល ករបេណត ញេចញមកព ថ បនេរករ ឋ ភបល នងបនបេងហ ះផ ពវផ យេលើរបពនធអនធែណត YouTube (មនករពនយលលអត បែនថមេទៀត េនែផនក VII (គ))។ ចរកតសគលផងែដរ ករណទកទងនង រកមហន ធធ យ (TTY) (សមបទនដេសដឋកចច) ែដលេនៃថងទ ១៨ ែខមក ឆន ២០១២ មនកងកមល ងសនតសខរបសរកមហនបញរះមកេលើ រកមអនកភម ែដលបនរបមលផត គន ត របឆងនងករឈសឆយរបសរកមហន េលើដែរសចកររបសពកេគ េនរសកសនល េខតតរកេចះ។ សមេមើល វេដអឃលបរបសអងគកលកដ (LICADHO) “ទ នបញរះមកេលើអនក ត ដធលេនភគឥ នតៃនរបេទសកមពជ” េនៃថងទ១៨ ែខមក ឆន ២០១២ http://licadho-cambodia.org/video.php? perm=29.

215 កែសតភនេពញបសត Daniel Mitchell នយករបតបតតៃនរកមហន Grandis Timber, Ltd. សមបទនដេសដឋកចច សរមបចករេឈើៃម កេន កនងេខតតកពងសព “ករទទលខសរតវរបស ជវកមមេនកមពជ” ៃថងទ១១ ែខឧសភ ឆន ២០១២ េគហទពរ៖ http://www.phnompenhpost.com/ index.php/2012051156099/Business/corporate-social-responsibility-in-cambodia.html.

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

67

ករេបះេឆន ត លទធភពទទលបនដេ ះរ យ) ករទទលករមកងយពសងគម នងករបងអ កដលភពចះសរមង គន របសសហគមន នងរគ រ ។ េគលនេយបយ នតវធ នងកចចករពរ ែដលបងក រ-ទប ក តករបេណត ញេចញ េ យបពនេនះ េនមនករខវះខត ឬ មនរតវបនអនវតត ចែណកឯគេរមងករណ ផតលសណង គមនកររគបរគង មនបនរតមរតវលអ ឬ មនភពរគបរគន េហើយករខតខរបងែរបងកនងករផល សបតរទលេនវញ ករមនងេរគងេឡើង េពញេលញេ យមនធនធនរគបរគន នងកររតតពនតយេមើល ស ។

១៣៩. ចបបកនងរសក នងចបបអនតរជត កករមតេទេលើករផល សបតរទកែនលង នងករផល សបតរទលេន េហើយផតល នវករែណន របសនេបើករផល សបតរទលេនមន ចេចៀស ងបន។216 េទះជយង កេ យ ករបេណត ញេចញ េ យបពន នងករ ងទលេនថមរបសសហគមនេនមល ឋ ន េ យ រសមបទនដ ឬ គេរមងអភវឌ ន នងេហ ឋ រចនសមពនធរទងរទយធ ជេរឿយៗ រតវបនអនវតត េ យគម ននតវធរតមរតវ មចបប នងកចចករពរសទធទទលបន ដធល នងជរមក ន កេនរបសរបជជនមល ឋ ន។ កនងករណខលះ ករេរបើរបសកមល ង រតវបនេធវើេឡើងេដើមបបេណត ញ េចញ ឬ ផល សបតរទលេនរបសរបជជន េ យមនករបញជ ពរកមហនកនងរសក នងរកមហនបរេទស។ មយងេទៀត ជេរឿយៗ មនមនភពចបស សថ នរ ជអនកផតលហរញញបបទនដលករបេណត ញរបជជនេចញេនះេទ ។

១៤០. ករណែដលទកទញករេផត តករយកចតតទក កខល ងបផតពស កសហគមនជត នងអនតរជត កនងរយៈ េពលបនម នឆន កនលងេទថមៗេនះ គករអភវឌ បងកកេន ជធនភនេពញ ែដល ជធនភនេពញ បនចះកចចសនយ រយៈេពល ៩៩ ឆន ជលដទហ ១៣៣ ហក ឲយេទរកមហនសកគអន ែដលមនទនកទនងជមយនងរកមហន វនេយគ Inner Mongolia Erdos Hungjun Investment Company សរមប ងសងលេន ឋ ន។217 រកមហន សកគអន រតវបនដកនេ យសមជករពទធសភកមពជ េ េមងឃន ែដលជអនកដកនរកមហន ភពមច រគប (Pheapimex Group) នង រកមហន អជ ន អលេអស រគប (Wuzhishan LS Group) ផងែដរ។218 គេរមងេនះ បះពលដលរបជជនចននជង ៤.០០០ រគ រ ែដលភគេរចើន រតវបនបេណត ញេ យបពន ផល សបតរទលេន េ យមនមនករសមរគចតត ឬ ទទលបនេគលនេយបយេ ះដរែដលមនករមតសតង រទប េ យមនករបងខត បងខ។ េនែខ ស ឆន ២០១១ អនរកតយមយ រតវបន កេចញឲយអនវតត េដើមបែកសរមលៃផទរក ដតបនអភវឌ បងកក219 េ យកតៃផទដទហ ១២,៤៤ ហក នង េដើមបផតលបណណ កមមសទធដធលជនដលសហគមនែដលរសេនេលើដ េនះ េហើយេនះគជករវវឌ ជវជជមនចេពះទនសែដលមនជយរមកេហើយេនះ។ េទះជយង កេ យ ករណ 216

រដឋធមមនញញ (មរ ៤៤) ចបបភមបល (មរ ៤ នងមរ ៥) នងចបបអស មករណ ឆន ២០១០ (មរ ១-៧) កណតពករេធវើ អស មករណដ នងកររគបរគងលកខខណឌ របស ។ ស មករណដ/អស មករណ ចេធវើេទបនសរមបបេរ ើផលរបេយជន ធរណៈ េហើយកតរមវឲយមនករផតលសណងសមរមយ នងយតតធមជមន។ សរមបបទ ឋ នអនតរជតវញ សមេមើលេគលករណែណនជមល ឋ ន សរមប ករបេណត ញេចញ នងករ ងទលេនថមេ យគេរមងអភវឌ ន ឧបសមពនធ ១ ៃនរបយករណរបសត ងពេសសសតព សទធមន លេន ឋ នសមរមយ ែដលជែផនកមយៃនសទធមនករមតជវភពសមរមយ(A/HRC/4/18) នងគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នងវបបធម េសចកតពនយលទេទេលខ ៧ សតពសទធមនលេន ឋ នសមរមយ (ករបេណត ញេចញេ យបពន) ឆន ១៩៩៧។

217 កចចសនយជលដបងកកកនងសងក តរសះចក ខណឌ ដនេពញ ជធនភនេពញ េដើមបអភវឌ នជតបនពណជជកមម វបបធម េទសចរណ លេន ឋ ន នង មជឈមណឌ លក នត ែដលបនចះហតថេលខេ យេ កឧកញ េ េមងឃន សមជករពទធសភកមពជ នង េ ក ែកប ជតម អភបល

ជធនភនេពញ េនៃថងទ៦ ែខកមភៈ ឆន ២០០៧។ 218

កចចរពមេរព ងវនេយគរ ងរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ នងរកមហន ភពមច ែដលបនចះហតថេលខេ យ េ ក ឧកញ េ េមងឃន សមជករពទធសភកមពជ េនៃថងទ៨ ែខមក ឆន ២០០០ សរមបសមបទនដទហ ១៧៦.០៦៥ ហក កនងេខតតកពងឆន ង នង ១៣៨.៩៦៣ ហក កនងេខតតេពធ ត។ េយងលខតេលខ ៧២១ ពរកសងពណជជកមម ចះៃថងទ២៤ ែខឧសភ ឆន ២០០៤ េ កឧកញ េ េមងឃន រតវបនចះបញជ ជនយកមយរប ៃនរកមហន Wuzhishan LS Group ។

219 អនរកតយ េលខ ១៨៣ ចះៃថងទ១១ ែខស ឆន ២០១១ ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

68

េនះ មនមនលកខណៈទលទ យ សរមបរបជជនទងអសេនកនងតបនបងកកេនះេទ េហើយរគ រខលះ រតវបន បេណត ញេចញជបនតបនទ ប នងពកេគបនតេធវើករត ជទសនងករបេណត ញេចញ នងករផល សបតរទលេន។ ឧទហរណ ករបេណត ញេចញេ យហង រតវបនេធវើេឡើងេនៃថងទ ១៧ ែខ កញញ ឆន ២០១១ េនេលើដែដលមនរពរបទល ជបនងបងេនះ េហើយែដលរតវបនកតេចញពៃផទដទហ ១២,៤៤ ហក េនះ ។220

១៤១. មែដលខញ បនដង នេពលថមៗេនះ ករណពរ (២) េទៀត ែដលកនងេនះ របជជន បពនរគ រ កពងែត រតវបនេគផល សបតរទលេន េ យ រសមបទនដេនះ គគេរមងអភវឌ នេហ ឋ រចនសមពនធរបសរកមហន យេនៀន េដវលបេមន រគប (Union Development Group) េនកនងេខតតេកះកង នងគេរមង ងសងទនប រអគគសនេស ន េរកមទ ២ (Lower Sesan 2)221 ែដលបនេសនើេឡើងេនកនងរសកេស ន េខតតសទងែរតង ែដលមនរបែវង ១,៥ គឡ ែមរត េនែផនកខងេដើមទកែដលហរចកចលកនងទេនលែរសពក នងទេនលេស ន។ សមបទនដរបសរកមហន យេនៀន េដវលបបេមនរគប បនបេណត ញរបជជនចននជង ១.០០០ រគ រពភមចសរបសខលន េហើយរគ រែដលេនេសស សល រតវសថតេនេរកមករគ មកែហងៃនករផល សបតរទលេន (សមេមើលឧបសមពនធ ៣)។ មលទធផលៃនករ យ តៃមលផលបះពលបរ ថ ន គេរមង ងសងទនប រអគគសនេស នេរកមទ ២ ែដលបនេសនើេឡើង បះពលដល របជជនចនន ៤.៧៨៥ នក (រតវជ ១.០៥៩ រគ រ) េនកនងភមចននរបពរ ែដលសថតេនកនងឃចននបន េ យ

រករក ង ងសតកទក េហើយតបន ងទលេនថមចននរបមយកែនលង រតវបនេសនើេឡើងសរមបរបជជន ែដល នងរតវផល សបតរទលេន េ យ រែតករ ងសង ងសតកទក នងករ ងសងទនប រអគគសនេនះ។222 ទនននយ របសរ ឋ ភបល បងហ ញថ មនផលបះពលទបបនតច េពលគ របជជនែដលទទលរងផលបះពល មនចននែត ៤.៦២០ នកបេ ណ ះ េហើយរបេមើលទកជមនថ ទកនងរតវរក ទកកនង ងសតក ែដលមនទហជង ៣៤.៣០៧

220

េនៃថងទ១៦ ែខកញញ ឆន ២០១១ េនភម ២២ តបនបងកក ជធនភនេពញ មនផទះចនន ៥ ខនង (មនបឬជពលរដឋចនន ៨ រគ រ) ែដលរតវ បនេគផតេចញពៃផទដទហ ១២,៤៤ ហក ែដលផទះទង ៥ ខនងេនះ រតវបនឈសបផល ញេចលេ យេរគ ងចរក ( អច)។ ករចរច សណង មនរតវបនេគេលើកេឡើងេទ។ ករបេណត ញេចញេនះ បនេធវើេឡើងេ យមរនតនគរបលជង ១០០ នក ែដលបន យមកេលើ របជពលរដឋ។ ករ យតបមកេលើរបជពលរដឋ នងករបណត ញេចញេនះ រតវបនអងគករលកដ(LICADHO) ថតជែខ វេដអ េ យ ក ចណងេជើងថ សកមមជនបងកករងករ យរប រធងនធងរពហវងនគរបល កនងអឡងេពលបេណត ញេចញ ៃថងទ១៦ ែខកញញ ឆន ២០១១ មនេន េគហទពរ៖ http://licadho-cambodia.org/ video. php?perm=28.

221 គេរមងទនប រអគគសនែដលបនយលរពមកនងែខមក ឆន ២០១១ េរគងនងចបេផតើមកនងឆន ២០១២ េហើយេរគងនងបញចបេនកនងឆន ២០១៦។ គេរមងទនប រអគគសនេនះនង កឲយដេណើ រករេនឆន ២០១៧។ ទនប រអគគសនេនះមនសមតថភពផគតផគងអគគសន ៤០០ េម គ ត ែដលមនកពស ៧៥ ែមរត នងមនបេ ត យ ៦ គឡែមរត នងមនទហ ងរគបដណត បេលើៃផទដទហ ៣៤០ គឡែមរតកេរ។ តៃល បន ម នសរមបគេរមងេនះ គ ៨១៦ នដ ល រសហរដឋ េមរក នង ចផគតផគងអគគសនកនងរបេទសកមពជ នងលកេចញេទរបេទស េវៀត ម។ េយង មករសក រ វរជវរបស Mark Grimsditch េលើរបយករណ ទេនលទងបសថតេរកមករគរមមកែហង៖ ករយលដងព ករគរមមកែហងថម នងបញហ របឈម ប ត លមកពករអភវឌ នទនប រអគគសន េទេលើជវចរះ នងសទធរបសសហគមនរស េន ម ងទេនលទង៣៖ ប ត ញករពរទេនល ៣ នងប ត ញទេនលអនតរជត ែខេម ឆន ២០១២។

222 ដចខងេលើ ទពរ ២៨-២៩ របយករណៃនករសក យតៃលេហតបះពលបរ ថ ន(EIA) ែដលបនេធវើេឡើងេ យរកមហន Key

Consultants Cambodia (KCC) បនបញជ កថ តបនៃនករ ងទលេនថមជេរចើនែដលបនេសនើេឡើង សថតេនកនងតបនសមបទនៃរព/ សមបទនដែដលមនករអនញញ តរចេហើយ េហើយេហតដេចនះ ចជរបធនបទៃនកររខនដខល ងបផតមយ ទងេនេពលបចចបបនន នងេន ៃថងអនគត។ េយង មកណតរ ែដលេរៀបចេ យ KCC ៃផទដសរបទហជង ៤.០០០ ហក ែដលរតវេសនើេឡើងសរមបករអភវឌ ន កែនលង ងលេនថម គមនទ ងសថតេនកនងរពរបទលៃនៃរពសមបទន នងដអភរក ។ ងសតកទក នងេធវើឲយលចលងេលើៃផទដទហ ១.២០០ ហក ែដលជដកសកមម ែដលេសមើនង២៤% ៃនៃផទដកសកមមសរប េនរសកេស ន េហើយេទះបជដែដលរងករលចលងេនះ នងរតវ ផតលជនសមកវញនវដ េនកែនលង ងទលេនថមកេ យ កមនករទទល គ លថ ករណេនះនងរតវតរមវនវករឈសឆយ នដៃរព។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

69

ហក ។223 ខញ បនជបទនកទនងផទ លជមយនងសហគមន ែដល ចទទលរងផលបះពល េហើយសហគមនទង េនះ បន យករណថ េគមនបនពេរគះេយបលជមយនងសហគមនពកគតឲយបនេពញេលញ អពផលបះពល ៃនគេរមងេនះ នងអពែផនករ ងទលេនថមេនះេទ េទះបជសហគមនពកគត ពតជបនដងថ ករ ងសងទនប េនះនងរតវដេណើ រករេទមខ េហើយសហគមនពកគតនងរតវេគផល សបតរទលេនេទកនកែនលងមយ ែដលមនចងយ ១០ គឡែមរត ពភមែដលសហគមនពកគតកពងែតរសេននេពលបចចបបននេនះកេ យ។

១៤២. ករបេណត ញេចញពលេន ឋ ន នងករផល សបតរទលេន ដគរឲយរពយបរមភមយេទៀតេនះ គទកទងនង សហគមនបរក ជសហគមនែដលរតវបនផតលសមបទនដសងគមកចច េន ជធនភនេពញ។224 ករបេណត ញេចញ ពលេន ឋ ន ែដលរតវបនេធវើេឡើងេនៃថងទ ៣ ែខ មក ឆន ២០១២ មនករេរបើរបសកមល ង នងមនករ ងទ លេនថមែដលមនមនែផនករលអរតមរតវ េហើយជលទឋផលប ត លឲយមន ថ នភពមយ ែដលរតវករជនយមនស ធមជបនទ ន។225 បនទ បពករបផល ញលេន ឋ នទងេនះ ែដល មេសចកត យករណថ រតវបនេធវើេឡើងេ យមន ករេរបើរបសកមល ងដេរចើនហសរបមណេនះ សហគមនែដលរតវបនបេណត ញេចញ រតវបនបញជ នេទកនតបន ងទលេនថម ែដលមនចងយឆង យគរសមព ជធនភនេពញ េ យមនមនករេរៀបចេរត មលកខណៈឲយបនេពញ

េលញជមនសរមបករមកដលរបសរគ រ ែដលរតវបេណត ញេចញេនះេទ។ មករ យករណបនឲយដងថ េន កែនលង ងទលេនថមកនងភមរសះេពធ នងភមទលសបរ មនករខវះខតទកសរមបបរេភគ (េរកពអណត ងទងពរ) ខវះេស អនមយ នងមនមនជរក ន កេនរគបរគន។ ករបេណត ញេចញ នងករ ងទលេនថមេនះ ជមលេហត ប ត លឲយរគ រែដលទទលរងផលបះពល កនែតរករកែថមេទៀត។

១៤៣. កចចខតខរបងែរបងដសខនរបសមច សជនយបរេទស កនងករគរទដលរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង នង ជញ ធរេផ ងេទៀត េនកនងកមមវធផតលបណណ កមមសទធ មករចះបញជ ដធលមនលកខណៈជរបពនឋ នង ចេ យដ ជកមមវធ ែដលមនេគលបណងផតលនវសវតថភពខងករកនកបដ នងសរមបរយៈេពលែវង គករ

បងក រទប ក តករបេណត ញេចញ។ េទះជយង កេ យ មនកររះគនចេពះរបសទធភពៃនកមមវធទងេនះ េ យ 223

ដចខងេលើ ទពរ ៣១ កនងែខមថន ឆន ២០១១ រ ឋ ភបល បនបញជ កចបសថ ទនប រអគគសននងេធវើឲយៃផទដទហ ៣៤.៣០៧ ហក រងករលចលង ែដលដទហ ៨៣ ហក ជដលេន ឋ ន ៩១០ ហក ជដែរស ៣០៧ ហក ជដ ល នង ១៧.៨០៦ ហក ជដៃរពរបសរដឋ នង ១០.៥៦៤ ហក ជដែដលបនផតលសមបទនេទឲយរកមហនឯកជន នង ដទហ ៤.៦៣៨ ហក ជបង នងទេនល។ គេរមងេនះនងបះពលដលរបជពលរដឋ ៤.៦២០ នក េហើយកែនលង ងទលេនថម នងមនករផគតផគងេភលើងអគគសន នងករ ត រជវភព របសពកេគ េបើេធៀបេទនងកររសេនរបសពកេគពេពលមន។

224 េនេដើម ឆន ២០០៣ ករេរៀបចមយសតពករែចកដគន រតវបនេសនើេឡើងសរមបសហគមនបរក ែដលបនអនញញ តឲយរកមហន ផនអមច េធវើករអភវឌ នេលើែផនកខលះៃនដសរមបេគលេ ពណជជកមម ទនទមនងេនះរកមហន រតវ ងសងផទះ ឲយរបជពលរដឋរសេនេលើចែណកដ ែដលេនេសសសល។ កចចសនយ ងសង តរមវឲយរកមហនផនអមច ងសងផទះចនន ១០ គរ សរមបផតលឲយរបជពលរដឋចនន ១.៧៧៦ រគ រ េនេលើៃផទដ ទហ ២ ហក ជករតបសនងចេពះករែដលរកមហនទទលបនកមមសទធេលើដទហ ២.៦ ហក សរមបករ អភវឌ នលកខណៈពណជជកមម។ បនទ បព ងសងបន គរចនន ៨ ខនង រច ល េនែខេម ឆន ២០១០ រកមហន ផនអមច បនែកែរប កចចសនយរបសខលន េ យមនករយលរពមព ជរ ឋ ភបលផង ប ត លឲយមនករផតេចលរគ ររបជពលរដឋសហគមន បរក ចនន ៣៨៤ រគ រ ពគេរមងេដើម។ េហើយរកមរបជពលរដឋទងេនះ កពងរសេនមនផលវករេលើតបនេនះ នងសថតេរកមករគ មកែហងៃនករ បេណត ញេចញ ខណៈេនះែដរ ពកេគទងេនះេសនើសករជយ អនត គមនពភន កងរននរបសរ ឋ ភបលផងែដរ។

225 កនងេពលមនឧបបតតេហត មនកងក ងចរមះជង ២០០ នក (នគរបល ទ ន នង ជញ ធរខណឌ ) បន យកេទចលេន ឋ នរបសរបជ ពលរដឋ នងបនដកជញជ នពកេគេទកនកែនលង ងទលេនថម។ ករបេណត ញេចញេនះ រតវបនេគថតជវេដអ។ សមេមើលវេដអរបសអងគករ លកដ “បរក ៈ រេ ភកចចសនយេនកមពជ” ៃថងទ៣ ែខមក ឆន ២០១២ មនេនេគហទពរ៖ http://licadho-cambodia.org/video.php? perm=28.។ មនរបជពលរដឋជង ១០០ រគ រ ែដលមនរពមេធវើករករផល សបតរេទកែនលង ងទលេនថមរតវបនេគ យករណថ កពងែតបនតរសេនយងលបកេនេលើទ ងេដើមរបសពកេគ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

70

ររគ រមយចនន មនរតវបន កបញច លេទកនងកមមវធេនះ។ ឧទហរណ៖ ចេពះគេរមងេរៀបចែដនដ នង រដឋបលដធល (LMAP) អងគករសងគមសវលែដលបនពនតយ ម នកមមវធផតលបណណ កមមសទធេនះ អះ ងថ ថវេបើកមមវធ េនះ ទទលបនេជគជយដសខនេន មតបនខលះកេ យ កកមមវធេនះ មនបនពរងងសវតថភពខងករកនកបដធល ដលរបជជនមយែផនកែដលងយរងេរគះេ យករបេណត ញេចញេនះេទ ពេរពះថ តបនជេរចើនែដលេគចងបន រមមនទងដរបសជនជតេដើមភគតចផង មនរតវបន កបញច លជរបពនធេទកនងកមមវធេនះេទ។

226 អងគករទង េនះចងអលបងហ ញថ បញហ គនលះទកទងនងករេរៀបចកមមវធ LMAP េនះ គ តបន “ែដលទនងជមនទនស” នងតបន “ែដលមន ថ នភពមនចបស ស” មនរតវបនកណតជេគលេ សរមបរបពនធផតលបណណ កមមសទធេនះេទ ែដល មករអនវតតជកែសតង ប ត លឲយមន ចេទេរបើរបសបន នវរបពនធផតលកមមសទធេនះៃនរកមរគ រ នងសហគមន

ែដលរសេនកនងតបនែដលបនេរគងទកសរមបករអភវឌ ន (ជពេសស េនកនង ជធនភនេពញ) តបនដសមបទន ឬ ដែដលអនកមនអ ច ឬ រកមហនែដលមនខនងបែងអកបនកណតទកជេគលេ ។227

១៤៤. មនកងវលរប ករបែហលគន េនះ ចេពះករផតលបណណ កមមសទធ មកមមវធចះបញជ ដធលមនលកខណៈ ច េ យដ ែដលអនញញ តឲយអនកកនកបដមនសទឋេភគៈ កពកយសបណណ កមមសទធ ថ ពរ មករណពេសស។ មន េសចកត យករណថ ករផតលបណណ កមមសទធ មកមមវធចះបញជ ដធលមនលកខណៈ ច េ យដរតវបនញញេ យអេពើ ពករលយ េហើយជេរឿយៗ ពបកនងេទេរបើរបសបន េ យ រែតកៃរមេស ផលវករ នងមនផលវករ ែដលតរមវឲយ បងេនះ គខពសគរសម។ េហតដេចនះេហើយេទើបមនកងវលថ រគ រ នងសហគមន ែដលមនសទធរសបចបបេលើដធល រតវបនបដេសធ “មតងេហើយមតងេទៀត នងេ យបពន មនឲយទទលបនលទធភពេរបើរបសយនតករផតលបណណ កមមសទធ ដធលេនះ នងយនតករេ ះរ យជេមល ះ” ែដលជករេធវើឲយអនត យដលេគលបណងៃនកមមវធផតលបណណ កមមសទធដធល េដើមបករកតបនថយភពរករក នងេលើកកមពសសវតថភពខងករកនកបដធល ។228

១៤៥. គ តដធ ែដលបនបន លទកពកមមវធផតលបណណ កមមសទធ មករចះបញជ ដធលមនលកខណៈជរបពនធ នង ចេ យដេនះ229 គករបេងកើនករផតលសមបទនដ េលើដែដលមនទនចះបញជ ឬ ដមនទនស េហើយជមយនង

រគ រ ែដលភគេរចើនមន ចេទេរបើរបសបននវយនតករេ ះរ យជេមល ះ ( មរបពនធត ករ នងេរករបពនឋ ត ករ) បនបេងកើតឲយមនបរយកសមយ ែដលអេ យផលដលករបេណត ញេចញជបនត។ ជញកញប ករ បេណត ញេចញេ យបពន រតវបនផតលេហតផលស ង មរយៈករអះ ងរបសរ ឋ ភបលថ រគ រែដលរតវបន បេណត ញេចញេនះ ខវះឯក រ ឬ បណណ កមមសទធ នងកពងែតកនកបដធលេ យខសចបប ឬ “ករ ងទលេនេ យ មនេរៀបរយ” ឬ កេទើបែតមករសេនេលើដនេពលថមៗ (រតវបនចតទកជ “អនកចណលថម” ឬ “ជនឱកសនយម”)។ មពត េទះបជករេចញបណណ កមមសទធដធល មនភពរកចេរមើនកនងរយៈេពលបនម នឆន កនលងេទថមៗេនះកេ យ េ យ រេករ តដែណលៃនរបវតត រសតរបសកមពជ កេនែតមនរបជពលរដឋជេរចើន េនខវះឯក រ នងបណណ កមមសទធដធល

េនេឡើយ។ ច ករសកកនងរបេទស បនេធវើឲយមនភពសមរគ ម ញដលដេណើ រករៃនករេផទ ងផទ តបញជ កអពអនក

226

Mark Grimsditch & Nicholas Henderson, គម នកមមសទឋ៖ សវតថភពដធល នងវសមភពកនងវសយដធលេនកមពជ អងគករ ព នេទកន សនតភព (BABC) នងមជឈមណឌ លសទឋលេន ឋ ន នងករបេណត ញេចញ (COHRE), អងគករ Jesuit Refugee Service ឆន ២០០៩។

227 ដចគន ខងេលើ ទពរ ៣។

228 "បញហ សទឋដធល នងផទះសែមបង” របយករណរបសអងគករមនែមនរ ឋ ភបលមយចននេនកមពជ េ យមនករពេរគះេយបលជមយ ប ត ញសហគមន បន កជន ជរបយករណឧបសមពនធៃនរបយករណរសបសតពបញហ សទឋដធល នងលេន ឋ ន េទគណៈកមម ធករ សទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម (CESCR) របសអងគករសហរបជជត កនងករពនតយេលើរបយករណរបសកមពជ េនសមយរបជ េលើកទ៤២ ពៃថងទ៤ ដលៃថងទ២២ ែខឧសភ ឆន ២០០៩។

229 ដចគន ខងេលើ ទពរ ១។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

71

ែដលមនសទធទទលបនបណណ កមមសទធដធល នងដេណើ រករៃនករផតលសណងសរមបសហគមន ែដលពតជទទលរង ករបះពល ឬ ែដលរតវបនផល សបតរទលេន េ យ រែតសកមមភពសមបទនដ។ យង កេ យ ករបនតនវករ បេណត ញេចញ ែដលភគេរចើនមនអេពើហង ផងេនះ មនរតវបនយកភពសមរគ ម ញទងេនះ មកេធវើជេហតផល ស ងេទ ។

ឃ. ករបផល ញបរ ថ ន នងផលបះពលេលើេលើជវភពរសេន

១៤៦. ករបផល ញបរ ថ ន គជបញហ ល លទេទេនកមពជ េហើយមនែមនមនែតេនេលើតបនដសមបទនេនះ េទ។ ករកណតបេងកើតតបនករពរធមមជតរតវបនផតចេផតើមេឡើង េដើមបរបយទធទបទលនងបញហ េនះ ជពេសស េ យ

រតបនដៃរព រតវបនេគទទល គ លថមនជវៈចរមះរបស នងជែផនកដសខនមយ េនកនងយទធ រសតកត បនថយករែរបរបល កសធត។ បែនត េនកនងករអភវឌ កស-ឧស ហកមម ផលបះពលែផនកបរ ថ នចមបងបផតេន ចេពះមខ នងែដល ចេមើលេឃើញ គករកបបផល ញៃរពេឈើេលើៃផទដធៗ ដចជ ករកបឆក រៃរពសតក េដើមបេធវើជចករ េកស ចករអេព ចករ កសយ ចករដឡងម នងចករ វ យចនទ។

១៤៧. មនផលបះពលធងនធងរេលើជវៈចរមះៃនតបនដៃរព។ ៃរពសតកទកទញទកេភល ងតបនរតពច ផតលនវផល របេយជនយងេរចើនទកទងនងរបពនធេអកឡស ែដលរបពនឋេនះនងែរបរបលទងរសង េ យ រករកបបផល ញ ៃរពេឈើ ។ តបនែដលរតវបនកបឆក រៃរព មនផតលនវឱកសខងកររសេន ដចជៃរពសតកេនះេទ នងែសតងឲយេឃើញ ពករបផលចបផល ញយងខល ងដលលកខខណឌ ជរមកសរមបពពកសតវៃរព។ ឧទហរណៈ តបនៃរពឡង (ៃរពេរ ង-សតក ធជងេគបផតកនងតបនទនបក ត ល ែដលេនេសសសលេនកមពជ) ឥឡវេនះរតវបនចតចលជតបនៃរព ែដល កពងទទលរងេរគះថន ក។ តៃមលខងជវៈចរមះរបសៃរពឡង រតវបនេគ យករណថ មនករមតខពសេ យមន របេភទេឈើជតផតពជចននជង ២០ របេភទ នងមនសតវៃរពករមចននដលេទ ២៧ របេភទ ។230

១៤៨. ករកបេឈើខសចបបេនែតបនត មនរតមែតេ យ រែតករផតលសមបទនដបេ ណ ះេទ បែនតែថមទងេ យ រករែរបរបលលនៃនេទសនតររបេវសន េថវើេបើមនចបប នងករខតខរបងែរបងរបសរ ឋ ភបល រកមលបតរបស

សហគមន នងៃដគអភវឌ ន កនងករ ម នឃល េមើល នងេធវើនយតកមមេលើករកបេឈើខសចបបេនះកេ យ។231 េនកនងតបនៃរពឡង ករក ងផលវថនលថមៗ បនបផល ញដលៃផទដៃរពេឈើ េហើយផលវថនលេនះ កសរមលដលករហរចល នវអនកកបេឈើខសចបប នងជនអេនត របេវសនកនងរសក ែដលកពងែតកបេឈើខសចបប កបឆក រៃរពយកដ នង បរបញសតវៃរពផងែដរ។ េឈើែដលមនតៃមលខពសៗ ភគេរចើនេឈើែដលជរបេភទជតផតពជ ដចជ របេភទេឈើ រកញង បនបតបងផតពជពតបនខលះេទេហើយ។

១៤៩. សមបែតកមមវធជក កសរមបរបយទធទបទលនងករកបេឈើ មរយៈករេលើកកមពសគេរមងឥណទន កបន ដចជ កមមវធកតបនថយករបភយេចញឧសមនពករកបបផល ញៃរពេឈើ នងករថយចះៃរពេឈើេរកម ជនយ របសអងគករសហរបជជត (កមមវធ REDD) ករតវរបឈមមខនងករកបេឈើេនកនងតបន ែដលបនេរជើសេរ ើស សរមបករអភរក េនះែដរ។ ែផនកមយៃនបញហ េនះ ទកទងេទនងវតតមនកងកមល ងេយធេន មតបនៃរពសហគមន 230

ៃរពឡង “ករគ មកែហង” េគហទពរ៖ http://preylang.com/threats/. 231

មនករេចទរបកនផងែដរថ ៃដគអភវឌ នអនតរជតមយ ែដលបនេធវើករអសរយៈេពលជយរេនកមពជ ជបពកពនធនងសកមមភពកប េឈើខសចបប េនតបនជរភនរក ញក ត ល ែដលជតបនៃរពករពរ។ សមេមើល David Boyle and May Tittihara, “េមើលមនេឃើញព បញហ ៃរពេឈើ (Blind Eye to Forest’s Plight)” កែសតភនេពញ បសត េនៃថងទ២៦ ែខមន ឆន ២០១២ ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

72

េ យេហតេនះ ករបេងកើនមល ឋ នេយធ នឲយមនករកបឆក រៃរពយកដសរមប ងសងរចនសមពនធថមៗ ែដលកនង ករណខលះ បនេធវើឲយមនករកបេឈើខសចបបកនែតេរចើនេឡើងែថមេទៀត ពស កទ នទចចរត នងជនសវល ែដលភគេរចើនរប បេ យ វធ នង បភតបភយដលរកមលបតសហគមន។

១៥០. ករអភវឌ ទនប រអគគសនធៗ សថតេនកនងដ កកលចបេផតើមេនេឡើយ បែនត ចបស សថ តបន ទងេនះនងមនផលបះពលធងនធងរេលើបរ ថ ន។ ដចេនកនងករណសមបទនដេផ ងេទៀតែដរ ដេណើ រករ យតៃមល ផលបះពលបរ ថ ន (EIA) សរមបសេណើ រគេរមងទនប រអគគសន នងករ ងសងទនប រអគគសនធៗ ជកែសតង មនបនរបរពតតេទេ យរគបរគនេពញេលញេទ។ េ យែផអកេលើករ យតៃមលដបងៗ ចបស សថ គេរមង រ អគគសនធៗជេរចើន នងេធវើឲយៃផទដដធរតវលចទក ែដល នងបះពលដលដកសកមម នងដលេន ឋ ន េហើយភគេរចើន ៃនទ ងែដលបនេសនើេឡើងសរមបគេរមងេនះ សថតេនកនងតបនដៃរពែដលងយរងេរគះ ែដលជតបនេពរេពញេទ េ យជវៈចរះសមបណែបប នងរបពនធេអកឡសដសខន។ ផលបះពលេលើករផល សទកែនលងរបសរត នងលទធភព េទេរបើរបសផលនងអនផលៃរពេឈើ គ មកែហងេធវើឲយអនត យដលរបរចញច មជវតរបសសហគមនមល ឋ ន។ ម ពត រ ឋ ភបលកមពជ បនអពវនវឲយមនករផអ កជបេ ត ះ សនននវករអភវឌ ទនបកតទេនល យបរ (Xayaburi) េនរបេទស វ េ យ រផលបះពលជសកត នពលៃនទនបេនះេទេលើរបពនធទេនលេមគងគ ។232

១៥១. ទកជនន កជកងវលដខល ងមយេនតបនទរកង ដចជ ជធនភនេពញ ជេដើម ែដលមនមនែផនករទរកង បនលអ ករអភវឌ សណង គរននែដលមនបនគតគរេ យរបយតនរបែយង នងរបពនធលទកសអយមនរគបរគន បនរមចែណកេធវើឲយរបពនឋបងហរទកកនទរកង មនភពរ ករអលជខល ង។ ឧទហរណ បនទ បពមនករអនមតេលើ គេរមង ងសងអចលនរទពយរបសរកមហនសកគអន េនឆន ២០០៧ (ែដលេរកយមក កទនរមគន ជមយនង រកមហនអភវឌ អចលនរទពយ េអដស ហងជន (Erdos Hongjun)) េដើមបអភវឌ បងកកឲយកល យេទជតបនមយ ែដល មនអគរលេន ឋ ន អគរពណជជកមម នងមជឈមណឌ លេទសចរណែដលមនលកខណៈេជឿនេលឿនបផត រកមហន េ យមនកចចសហករព ជធនភនេពញ បនចបេផតើមចកដខ ចបេពញបងេនះ េនែខស ឆន ២០០៨។ ករចកដបេពញបងេនះ េធវើឲយបះពលដលរបពនឋបងហរទក នងប ត លឲយមនទកជននធងនធងរេន មភម ែដលសថត េនជវញតបនអភវឌ េនះ េ យេគហ ឋ នរតវលចេទកនងទកភក នងទកសអយ នងេធវើឲយរគ រជេរចើនរតវបងខចតត ចកេចញ េ យ រេគហ ឋ នរបសពកេគរសេនែលងបនតេទេទៀត។ កមពសទកដកែដលមនករមតខពស បនទ បព មនេភល ងធ កជកងវលចេពះសខភព ធរណៈ នង ចរមចែណកេធវើឲយមនកររក ល លៃនជងននែដលេកើត េឡើងេ យ រទក ជងរគនចញ នងជងរគនឈម។

១៥២. ផលរបេយជនពកពនធមយៃនសមបទនដ គករក ងផលវថនលេ យសមបទនកបរេទស ែដលជយ សរមល ដលករេធវើដេណើ រ ជពេសស េនតបន ចរសយលមយចនន។ េទះជយង កេ យ ករក ងផលវ ថនល ជ េរឿយៗ តរមវឲយមនករកបឆក រៃរពយកដ នងករកបរលេដើមេឈើ។ ជបែនថមេទៀត ករេរបើរបសេហ ឋ រចនសមពនធ េនះ មនមនលកខណៈសមធមេទ េ យ រសហគមនជេរចើនរសេនកនង ឬ ែកបរដសមបទន បន យករណថ មន ករបដេសធមនឲយេរបើរបសផលវថនលេនកនងដសមបទន នងបងខឲយេរបើរបសផលវេផ ងេទៀត។

232

ទស នវដតេសដឋកចច(The Economist) “ទេនលេមគងគ៖ ករភតកហក អពទនប រអគគសន នងសថត” ៃថងទ២៦ ែខកកក ឆន ២០១២ មនេន េគហទពរ៖ http://www.economist.com/blogs/banyan/2012/07/mekong-river

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

73

១៥៣. កងវលអពករបតបងគរបៃរពេឈើ េ យ រករចលទរនទ នយកដ មរយៈសមបទនដ េនកនងៃរពករពរ នងជលទឋផលនឲយមនករបតបងលទធភពេទ រសយផល នងអនផលៃរពេឈើរបសសហគមន ែដលេនះគជ កងវល ែដលមនជបនតឥត ច។ របយករណឆន ២០០៧ របសត ងពេសស SRSG បនេលើកេឡើងថ ករ ទរនទ នចលយកដកនងតបនៃរពេឈើពស កសមបទន នងករបតបងលទធភពេទ រសយផល នងអនផលៃរពេឈើ របសសហគមន មនពកពនឋនងរកមហនសមបទនដចននជង ២២ េនកនងេខតតចននរបប។ ចប ងពឆន ២០០៧ មក សមបទនដកនែតេរចើនែថមេទៀត រតវបនផតលជនេទរកមហនឯកជន េនកនងតបនែដលសហគមនជនបទ បន េរបើរបស នងរបមលជរបៃពណនវផលនង នផលៃរពេឈើ។ ឧទហរណ រកមហនអភវឌ នចករេកស CRCK (៦.១៥៥ ហក ) រកមហន PNT (៧.៩០០ ហក ) នងរកមហនអភវឌ ន នងវនេយគ ធ ង (៦.០៦០ ហក ) បនទទលបនសមបទនដ េដើមបអភវឌ ចករេកសេនកនងតបនៃរពឡង នងេបើ មករ យករណថ រកមហនទង េនះបនកបឆក រៃរពេឈើយកដេនកនងតបនែដលជនជតេដើមភគតច បនរបមលជរេឈើសរមបេរបើរបស មទេនៀម ទ ប។ េហតដេចនះេហើយ សហគមនែដលទទលរងផលបះពលពសមបទនដ កពងែតខតខយងលបកបផត េដើមប ចញច មជវត នងរកេសប ងឲយបនរគបរគន ។

ង. បញហ ជវញលទធភពទទលបនទក អ តេរបើរបស

១៥៤. កនងរយៈេពលបនម នឆន កនលងេទថមៗេនះ មនកងវលកនែតេកើនេរចើនេឡើងៗ ទកទងនងលទធភពទទលបន ទក អ តរគបរគន សរមបេរបើរបសផទ លខលន នងរគ រ (ែដលមននយថ ទកសរមប បរេភគ អនមយ

ធរណៈ េបកគកសេលៀកបពក ដ ត សល នង អនមយផទ លខលន នងរគ រ) កនងចេ មសហគមនែដលទទល ផលបះពលេ យ រសមបទនដ អនកករពរបរ ថ ន ត ងរ ឋ ភបល អនកករពរសទធមនស នងៃដគអភវឌ ន ដៃទេទៀត។233 កងវលេនះមនទងេលើបញហ កងវះទក នងភពកខវកៃនទក នងមនកងវលេផ ងេទៀតថ បញហ ទងេនះ នងកល យជកមមវតថៃនជេមល ះេនកនង នងេនជវញតបនសមបទនដ ែដលរតវបនផតលេនកនងតបនករពរធមមជត េន េលើដរបសជនជតេដើមភគតច នងេនកនងតបនៃរពសតក េដើមបេរបើរបសសរមបដ កស-ឧស ហកមម ករជកយក ែរ ទនប រអគគសន នង ចេពះគេរមងអភវឌ នរទងរទយធេផ ងៗេទៀត ។

១៥៥. ចបបភមបលឆន ២០០១ ែចងថ សមបទនដ មន ចបះពលផលវគមនគមន រមមនផលវទក នង ែដនទក បរមងែដលរតវបនេរបើរបសេ យរបជពលរដឋសរមបជវភពរសេនរបចៃថងរបសពកេគេឡើយ។234 របយករណ ត ងពេសសឆន ២០០៧ បនកតសគលអពដសមបទនមយចននែដលបទរចកផលវ នង ផលវថនលេផ ងេទៀតៗែដល អនកភមេរបើរបសសរមបេធវើដេណើ រេចញចលតបនៃរព នងេទកនរបភពទក ។ កររេ ភបពនែបបេនះ បនបនតេកើត មនជរហតមក េហើយមនករេកើនេឡើងនវកររពយបរមភណកនែតេរចើនេឡើងៗកនងចេ មសហគមនែដលរងករ បះពល អពកងវះទកនេពលបចចបបនន នងេទអនគត នងករបពលទក ែដលប ត ល មកពសកមមភពសមបទនដ។

១៥៦. កងវលអពទកេនតបនមនដសមបទនេសដឋកចច ែដលបនចងរកងជឯក រ រមមន ចករអេពរបសរកម ហនេកះកងេផលនេថសន ខមេភន (Koh Kong Plantation Company) នងរកមហនេកះកងសេហគើរខមេភន (Koh Kong

233

សទធទទលបនទក អ ត រតវបនកណតថជ សទធរបសមនស រគបរប កនងករទទលបនទករគបរគន មនសវតថភព ចទទលយកបន នង ចេទយកមកេរបើរបសបន ចៃលលករកបន សរមបេរបើរបសផទ លខលន នងរកមរគ រ មនែចងេរៀប ប េនកនងេសចកតពនយទេទ េលខ ១៥ របសគណៈកមម ធករសទធ េសដឋកចច សងគមកចច នងវបបធម េនែខវចឆក ឆន ២០០២។

234 ចបបភមបល ឆន ២០០១ មរ ៥៨។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

74

Sugar Company) េនរសកែរសអបល នងរសកបទម គរ េខតតេកះកង។235 ឧទហរណ ទកទងនងរកមហនេកះ កងសេហគើរ ខមេភន សហគមនែដលរងករបះពល បនអះ ងថ កកសណលគមពចករអេព បនបពលរបភពទក េនកនងមល ឋ ន នងសមល បរតែដលជរបភពសខនៃនរបេតអន សរមបសហគមនរសេនេនជវញតបនេនះ េហើយ របជជនរសេនកនងមល ឋ នេនះ បនេឆលើយតបចេពះបញហ េនះ េ យករ កពកយបណត ង មផលវចបប។ កងវល បែនថមេទៀតអពបញហ កងវះទក បនែសតងឲយេឃើញទកទងនងសកមមភពរបសរកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប (Union Development Group) សថតកនងឧទយនជតបទម គរ ៃនេខតតេកះកង នងចករអេពរបសរកមហន ភនេពញ សេហគើរ ខមេភន នងរកមហនកពងសពសេហគើរ ខមេភន។

១៥៧. េលើសពេនះេទៀត េនែខ មក ឆន ២០១០ េនេលើដសមបទនទហ ៩.៩៨៥ ហក របសរកមហន HLH

េនកនងែដនជរកសតវៃរពភនឱ ល រសកឱ ល េខតតកពងសព ែដលផលត នងែកៃចន េពតបងក តពជថមេនះ រកមហនេនះ បនបែងវរទក េដើមប ងសងរបពនធេរ ចរសពរបសខលន។ តបនេនះ គជទកដកេណើ តរបសជនជតេដើមភគតច សយ ែដលេនេសសសលេនកមពជ។ ជនជតេដើមភគតចសយ អះ ងថ រកមហន HLH បនបនតបែងវរទក េ យ ករចកដទបអរេនកនងមល ឋ ន ែដលបនប ត លឲយជនលចដែរសចករ។ បនទ បពមនករេធវើបតកមមត របស សហគមន រកមហន HLH បនេធវើករែកែរបករអនវតតេនះរបសខលនវញ បែនតជនជតេដើមភគតចសយភគេរចើន បន ឈបេរបើរបសទកេនះ េ យមនករភយខល ចថ ជតគមពលែដលហរមកពចកររបសរកមហន HLH េនះេធវើឲយ បពលទក េ យ រពកេគបនេឃើញទកែរបេទជមនពណេផ ងៗ។ ពកេគកបន យករណថ បសសតវខលះ បន ឈ េហើយងប ែដលពកេគេជឿថ មនជបទកទងេទនងករបពលទកេនះ។

ច. កងវលអពសនតសខ៖ ករ កពរងយកងកមល ងរប ប វធរបសរដឋ នងបគគលកសនតសខឯកជន

១៥៨. ករ កពរងយកងកមល ងរប ប វធរបសរដឋ េដើមបករពរផលរបេយជនរបសរកមហនសមបទនដ រតវ បនេគ យករណថ មនេរចើនករណ។ េនេពលចបេផតើមដេណើ រករ ជេរឿយៗ រកមហន បន កពរងយកងកមល ង េយធរបសជត ឬ កងកមល ងសនតសខឯកជន េដើមបករពរតបនេនះ ែដលកងកមល ងទងេនះភគេរចើន បនេធវើករ បភតបភយដលសហគមនេនមល ឋ ន េហើយពកេគមយចននៃនកងកមល ងទងេនះ គជអនកទទលខសរតវចេពះអេពើ ហង ែដលពកេគបនរបរពតតេលើសហគមន ករជរមតទររបក ឬ បទផលវេ យ កកែនលងរតតពនតយ ។

១៥៩. មនករណកនែតេរចើនេឡើងៗ ែដលកងកមល ងរប ប វធ បនេរបើរបស វធជតផទះ េនេពលមនករ របឈមមខ កគន ជមយនងអនកភម ែដលត របឆងនងសកមមភពរបសរកមហនសមបទនដ ែដលរេ ភយកដ ែរសចករ ៃរព ឬ តបនែដលមន រៈសខនែផនកវបបធម ឬ ជេនឿរបសពកេគ។ ករណមយចននពកពនធនងករេរបើ របស វធជតផទះ រតវបនចងរកងជឯក រ កនងេនះមនករណខលះ ប ត លឲយ ល បបតបងជវត ឬ េរគះថន កធងន ធងរ មនដចជ ករណរកមហន ធធ យ េនេខតតរកេចះ, រកមហន ជងហ ងរ នងរកមហនចករេកស េហង របឌរ េនេខតតរតនគរ, រកមហន ភនេពញសេហគើរ នងរកមហន កពងសពសេហគើរ េនេខតតកពងសព, រកមហន ជតអភវឌ ន េន េខតតបនទ យមនជយ នងេខតតឧតតរមនជយ, នងរកមហន មនសមបតត េនេខតតបតដបង។236 េលើសពេនះេទៀត កង កមល ងរប ប វធចរមះ រមមនទង កង ជ វធហតថផង រតវបនេរបើរបស េនេខតតមណឌ លគរ េនែខឧសភ ឆន 235

APRODEV លចដធល លចអនគត របយករណរេ ភដធលេនកមពជ ែខធន ឆន ២០១១។ 236

សមេមើល ជឧទហរណ វេដអខលបរបសអងគករលកដ(LICADHO) “ឧបបតតេហតៃនករបញ ៥ រគប មកេលើអនកត កនងទនសដធល កលព ពរែខមន បងហ ញពករេកើនេឡើងគរឲយបរមភៃនករេរបើរបសក ងែដលបងកឲយមនរបស នង ល ប” ៃថងទ២៦ ែខមក ឆន ២០១២។ េគហទពរ៖ http://www.licadho-cambodia.org/pressrelease.php?perm=269.

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

75

២០១២ របឆងនងអនកភម ែដល ជញ ធរបនអះ ងថ បនចបយកដែដលជរបសរកមហន ចករេកស គរកមហន បសហវក េរហគន យញ-សតក នង រកមហន បសហវក េភើលយញ-សតក។ កនងករណសមបទនដេនេខតតឧតតរមនជយ រកមហន អងគរសេហគើរ រកមហន ទេនល សេហគើរេខន នងរកមហន េខន នងសេហគើរ ែវល បន កពរងយកមល ងៃនកង

វរេសនតចេលខ ៤២ េដើមប ករបងបទផលវ នងបនជយ ដលករដតបផល ញ នងឈសឆយកេមទចភម។

១៦០. មនករណបញរប រសមល បផងែដរ ជករណែដលទទលនវករចប រមមណយងខល ង ែដលេកើតេឡើងន េពលថមៗេនះ ដចជ ករបញរប រ េនៃថងទ ២៦ ែខ េម ឆន ២០១២ េទេលើេ ក ឈត វទធ ជសកមមជនករពរ បរ ថ នែដលនយយឥតសៃច នងែដលជអនកករពរសទធមនស េនខណៈេពលែដលេ ករបមលភសត ង សតពករ កបេឈើខសចបបេនកនងៃរពៃនតបនភនរក ញភគក ត ល េនេខតតេកះកង នងករបញរប រេទេលើ កមរ យ ១៤ ឆន អឡងេពលៃនករបេណត ញេចញេ យបងខ នងបរងក បេលើរកម របជពលរដឋែដលរតវបនេចទរបកនថ ជ “ចលនអបគមន” េនៃថងទ ១៦ ែខ ឧសភ ឆន ២០១២ េនភមរបម កនងរសកឆលង េខតតរកេចះ។

១៦១. េលើសពេនះេទៀត ដចែដលបនេលើកេឡើងពខងេដើម រកមហនសមបទនដ កបនជលកងកមល ងរប ប វធ នងបគគលកសនតសខ េដើមបបេងកើតកែនលងរតតពនតយ នង កករមតេលើករេរបើរបសផលវថនល។ ឧទហរណ កលពឆន េទ ឆម ករពរបេរមើករឲយរកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប េនេខតតេកះកង បន មឃតករេធវើដេណើ រចល េទកនភមចននពរ សថតេនកនងតបនដសមបទនទហ ៣៦.០០០ ហក េនឧទយនជតបទម គរ េ យសមជក សហគមន នងត ងអងគករសងគមសវល។ េលើសពេនះេទៀត េទះបជសកមមភពសវលកត កករអនវតតគេរមងផតល បណណ កមមសទធដធលថម បនទ បពករេចញបទបញជ សតពសមបទនដេសដឋកចច េនៃថងទ ៧ ែខ ឧសភ ឆន ២០១២ រតវបន របតបតតេ យរកមយវជនេសល កពកឯកស ឋ នេយធ ែដលជធមម េសល កពកេ យកងកមល ងរប ប វធ(េ យ គម ន ល កសញញ សគលកងកមល ងរប ប វធ) នង យនយនតេយធ រតវបនផតលជនសរមប ដកជញជ នអនកែដលរតវ បនេរជើសេរ ើសេទេធវើករ សែវងដធល។ េយង មរបយករណែដលទទលបនពសហគមន េន មតបនជនបទ ករ របតបតតេនះបនបេងកើនឲយមននវករយលរចឡ នង នឲយមនករយលេឃើញថ យវជនែដល បនេរជើសេរ ើសយកមក សែវងដធល គជែផនកមយៃនកងកមល ងេយធ។ ករបភតបភយេនកនងករណមយចននរតវ បនេគ យករណ។ មន

កងវលផងែដរថ រកមយវជនទទលបនករបណត ះប ត លដមនករមតនងតចតច គកនងករណខលះ ករបណត ះប ត ល េនះមនរយៈេពលែតពរៃថងបេ ណ ះ។

ឆ. ផលបះពលេលើជនជតេដើមភគតច

១៦២. សមបទនដ នងគេរមងអភវឌ នរទងរទយធ មនផលបះពលធងនធងរដចគន េទេលើ សហគមនមនែមនជ ជនជតេដើមភគតច នងសហគមនជនជតេដើមភគតច បែនតេ យែឡកសហគមនជនជតេដើមភគតច ែដលសទធ កមមសទឋសមហភពរបសពកេគេលើដធល រតវបនករពរេ យចបបកនងរសក នងចបបអនតរជតេនះ ងយនងទទលរង េរគះ ស។ កររេ ភយកដរបសពកេគ កពងែតេធវើឲយអនត យដលលទធភពរបសសហគមនជនជតេដើមភគតច កនងករចះបញជ ដសមហភពជដជរបៃពណរបសពកេគ នងករអនវតតសទធរបសពកេគេដើមបទទលបនបណណ កមមសទធដ សមហភព េ យអនេ ម មចបបភមបលឆន ២០០១។

១៦៣. ខណៈែដល មនេសចកត យករណថ មនជនជតេដើមភគតចរសេនកនងេខតតចនន ១៥ កេ យ កពរភគ បៃនរបជពលរដឋជនជតេដើមភគតចទងអសេនកនងរបេទសកមពជ រតវបនេគរបទះេឃើញេនកនងេខតតភគឦ ន គ េខតតរតនគរ នង េខតតមណឌ លគរ ែដលជនជតេដើមភគតច គជចននរបជពលរដឋភគេរចើន េនកនងេខតតទងពរេនះ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

76

មនករណជេរចើនេហើយែដលសមបទនដបនអភវឌ េ យផទ លេនេលើដរបសជនជតេដើម ភគតច េហើយជេរឿយៗ ដជនជតេដើមភគតចមនេនសលតចតច ឬ មនមនេនេសសសលេ ះ សរមបពកេគ ចចះ បញជ ដបន។237 ករអភវឌ កស-ឧស ហកមម កពងែតគរមមកែហងដលរបពនធកសកមមជរបៃពណរបសជនជតេដើមភគតច េហើយ េហតដេចនះ គរមមកែហងដលសនតសខេសប ងរបសពកេគផងែដរ។ បេចចកេទសខងកសកមមថម រតវបនយកមកអនវតត េនេលើដរបសជនជតេដើមភគតច េ យគម នករពេរគះេយបលជមយនងសហគមន ែដលជអនក គ លតបនទង េនះចបស។ ខណៈែដល ចករថមៗែតងែតផតលឲយមននវករងរេធវើ ែដល មពតេទ នងជញកញប គមនបញហ ខវះ កមល ងពលកមមេន មតបន ចរសយល េ យសហគមនជនជតេដើមភគតចជេរចើន រតវបន យករណថ មន ចបន ខលនជមយនងបេចចកេទសខងកសកមមថមេនះបនេទ េហើយមន ចរបរសយទកទងជភ ែខមរ ឬជភ

េរបើរបសេ យរកមហនបរេទសេនះបន េហើយភព នតងេនកនងមល ឋ ន បនេកើតមនេឡើងទកទងនងករចប យកដេធវើជរបសខលន នងកររគបរគងចតែចងចកររបសរកមហន។ លកខខណឌ ករងរ មនរតវបនពនតយ ម ន េមើលយងរតមរតវេទ នងរតវបន យករណថ មនករមតទបេរកមសតង រជត នងអនតរជត ។

១៦៤. ដចែដលបនេលើកេឡើងពខងេដើម ករផតលសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដេផ ងេទៀត កបនេធវើឲយបះ ពលដលករងររបសៃដគអភវឌឃន មនរតមែតៃដគែដលកពងែតេធវើករងរជយ សហគមនកនងករចះបញជ ដធល នង ទទលបនបណណ កមមសទធដសមហភពបេ ណ ះេនះេទ បែនតែថមទងអងគករអភវឌ ន នងអងគករមនែមនរ ឋ ភបលជ េរចើនេទៀត ែដលបននងកពងែតពយយមជយ េលើកកមពសរបរចញច មជវតរបសសហគមនេនទជនបទ នងសហគមន ជនជតេដើមភគតចផងែដរ។238

ជ. ផលបះពលេលើតបនែដលមន រៈសខនខងែផនកវបបធម នងខងជេនឿ

១៦៥. របយករណឆន ២០០៤ របសត ងពេសស បនេរៀប បអព រៈសខនរបសដេនតបនជនបទ ៃន របេទសកមពជ េ យ រដ គជមល ឋ នរគះសរមបករេរៀបចសងគម នងវបបធម នងរបរចញច មជវត239 េហើយ របយករណឆន ២០០៧ របសត ងពេសស បនេលើកេឡើងនវកងវលអពកររេ ភយកដេរបើរបសជរបៃពណ ឬ ដជទកែនលងេគរពសកក រៈបជ ែដលបនបះពលទងសហគមនមនែមនជនជតេដើមភគតច នង សហគមនជនជត េដើមភគតច។ េ យែឡក របយករណឆន ២០០៧ របសត ងពេសស បនកតសគលអពផលបះពល ែដល 237

ឧទហរណ កនងករណសហគមនជនជតេដើមភគតចភនង កនងឃបរ េខតតមណឌ លគរ ែដលរងផលបះពលេ យករផតលសមបទនដ េសដឋកចចឲយរកមហន Socfin-KCD (លចសបរ-កមពជ) នងរកមហន េកស ក ក (របេទសេវៀត ម)។ សមេមើលរបយករណ អងគករ FIDH ែផនក ៣.៣.២. ។ េនេខតតរតនគរផងែដរ េបើេយង មរបយករណែដលេផត តេលើសមបទនដេនកនងរសក ែវង (រកមហន រកង បក) នងកនងរសក អណត ងមស (រកមហន េហង របឌរ រកមហន ស អ ឌ C.R.D នង រកមហន សន អនេវសេមន េនែផនក ខងលចៃនទេនល នងរកមហន ហង នអយ វ នងរកមហន ៧ មក បរស េនែផនកខងេកើតៃនទេនល) ។ សហគមនភមចន យករណថ ដែរសចកររបសរបជពលរដឋ ៤៧ រគ រ សថតេនកនងតបនសមបទន េហើយសហគមនក តធ យករណថ មនរបជពលរដឋ ៣០ រគ រ នងសហគមនញង បន យករណថ មនរបជពលរដឋ ១៦ រគ រ ែដលរងផលបះពល។ សហគមន ល លេលង បនបញជ ក ថ ដភគេរចើនរបសសហគមនខលនសថតេនកនងតបនដសមបទនមនទហ ១.៩០០ ហក ។ អនកភម បន យករណថ ករ សែវងដ សមបទនជទេទ គរគបដណត បេលើដែរសចកររបសពកេគ នងដៃរព រមទង ដសរមប ដ ចរមះ មន រសវ បែនល នងេដើម វ យចនទ។ សមេមើលរបយករណ Andrea Bues, ករេកើនេឡើងសមព ធៃនេសចកតរតវករសរមបដធល– ភពសមរគ ម ញចេពះជវភពរសេន របសអនក ភមជនបទេនកនងរបេទសកពងអភវឌ ៈ ករណរបេទសកមពជ ែខត ឆន ២០១១ ែដល ច រកបន មរយៈេគហទពរ៖ http://www.welthungerhilfe.de/fileadmin/media/pdf/Studien/Cambodia_Increasing_Pressure_final_Nov11.pdf.

238 ដចគន ខងេលើ។ ករសក បនបងហ ញថ អសនតសខេសប ង នងករបតបងរបៃពណ គជលទឋផលែដលប ត លមកពសមបទនទងេនះ។

239 របយករណត ងពេសស ឆន ២០០៤ ទពរ ២៧។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

77

សមបទនដរបសរកមហនអជ ន (Wuzhishan) េនេខតតមណឌ លគរ េទេលើដរបៃពណរបសសហគមនជនជតេដើម ភគតចពនង, ផលបះពលៃនសមបទនដសរមបេទសចរណធមមជត ែដលរតវបនផតលជន រកមហន ញវ កសម ឌេវ ឡបេមន (New Cosmos Development (Cambodia)) េទេលើដជរបៃពណ នងេលើតបនែដលមន រៈសខនខង ែផនកវបបធម នងករេគរពបជរបសសហគមនជនជតេដើមភគតចសយ េនរសក ឱ ល េខតតកពងសព, នងករ ក កហតេលើរពះសងឃ កនងករេរៀបចពធ សន មែបបរបៃពណ េ យ រសកមមភពរបសរកមហន ភពមច េនេខតត េពធ ត។240 សមបទនដទងេនះ េនមនសកមមភពេនេឡើយ (េលើកែលងែតសមបទនដរបសរកមហន ញវ កសម ឌេវឡបេមន េនរសកឱ លែដលបនបញឈបដេណើ រករ)។

១៦៦. េនែខ ឧសភ ឆន ២០១១ សមបទនដ រតវបនផតលជនរកមហន យះេចៀ ធរហ ម ឌេវឡបេមន (េខមប ) (Yeejia Tourism Development (Cambodia)) សរមបកស-េទសចរណ នងតបនេទសចរណធមមជត េតទកពះ េន េលើដរបសជនជតេដើមភគតចសយ េនរសកឱ ល េខតតកពងសព ែដលជនគន ជមយនងសមបទនដរបសរកមហន ញវ កសម ឌេវឡបេមន។241 េតទកពះ មន រៈសខនែផនកវបបធម នងជេនឿរបសជនជតេដើមភគតចសយ។ របយករណែខ ត ឆន ២០១១ របសសហពនធអនតរជតេដើមបសទធមនស (FIDH) បនសរេសរចងរកងជឯក រ អពករបផលចបផល ញៃរព រក នងទកែនលងបញច ះសពរបសជនជតេដើមភគតចពនង េនបរ េ យរថយនតបលដហ រ កនកបេ យជនជតែខមរ ែដលបនចះកចចសនយបនតពរកមហន សហវន េខសឌ (Socfin-KCD) (ជរកមហនប ត ក ទនរមគន រ ង រកមហនែដលចះបញជ េនរបេទសលចសបរ (Luxembourg-registered Socfinasia) នងរកមហនកនង រសកេឈម ះ ខវ ជល សរមបដសមបទនចករេកស)។242 រកមហន ជង ហ ងរ េនេខតតរតនគរ កបនឈសឆយ ែផនកខលះៃនៃរព រក របសសហគមនជនជតេដើមភគតចទពន េនរសកលផត។ រកមហនេនះបនបញឈបសកមមភព របសខលន បនទ បពមនបតកមមត ចនន ប ឬ បនេលើក ពស កសហគមនជនជតេដើមភគតច ែដលទទលរងករ បះពល ។

១៦៧. េលើសពេនះេទៀត ដសមបទនទហ ៦.០០០ ហក ែដលរតវបនផតលជនេទរកមហនជតអភវឌ ន េនកនង តបនករពរេទសភពបនទ យឆម ករគបដណត បេលើទលរប ទប ណចននរបមយ243 េហើយដសមបទនេនះ បនេធវើ ឲយបះពល នងរេ ភចលដែរសចករែដលជរបសរបជជនចននជង ៩០០ រគ រ េនកនងភមចនន រប កនងឃ បនទ យឆម រសកថមពក េខតតបនទ យមនជយ នងភមចននប េនកនងឃអពល រសកបនទ យអពល េខតតឧតតរមនជយ។ ទលចននពរ កនងចេ មទលរប ទចននរបមយ េឈម ះ នមង នង អនលងរពច រតវបនរកមហនឈសឆយអស េហើយ ថវេបើមនករត ពសហគមនេនមល ឋ នកេ យ។ ទល នមង គជទកែនលងែដលសហគមនមល ន ន េទបន រសនសេសចកតសខ ភពរកចេរមើនរងេរឿង នងសទកេភល ង ដលភមរបសពកេគជេរៀង លឆន ជពេសស េនេពល ចលឆន របៃពណែខមរ ។

ឈ. ផលបះពលេលើរសត នងេកមងរស

240

របយករណត ងពេសស ឆន ២០០៤ ទពរ ១៤។ 241

អនរកតយ េលខ ៧៧ ចះៃថងទ៣ ែខឧសភ ឆន ២០១១។ 242

FIDH ដធលេនកមពជ រតវបនេគកបឆក រស បសទធ ដ េកស ៖ ផលវបកៃនករ ដ េកសេ យ Socfin-KCD មកេលើសហគមន ជនជតេដើមភគតច េនរសកបរ េខតតមណឌ លគរ ែខត ឆន ២០១១ ែផនក ៥.៤.៣។

243 ទលប ណទងេនះគ ១) ទលេគកវតត ២) ទលែរសរង ៣) ទល ក ៤) ទលរគះមមង ៥) ទលពរង ៦) ទលដរសកេនទល។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

78

១៦៨. ករផតលសមបទនដ បនេធវើឲយបះពលជពេសសេទេលើរសត នងេកមងរស ឧទហរណ េនកនងែផនកទកទង នងករងរ ជវភពរសេន សនតសខ នង រចនសមពនធនងតនទរបសរគ រ។ សមបទនដ រមចែណកេធវើឲយមនករ ថយចះដ នង ៃរពេឈើសរមបកររសេន េ យប ត លឲយមនករផល សបតរចេពះឱកសសរមបរបរចញច មជវត នង ករែរបរបលដលលនៃនកមល ងពលកមម នងករេធវើអេនត របេវសន។ កងវះធនធន បនេធវើឲយសហគមន របឈមមខនង បញហ ទកទងនងសនតសខេសប ង េហើយសហគមនជេរចើនរតវបងខចតតចកេចញពតបនែដលពកេគរសេន េដើមបេទ ែសវងរកករងរេធវើ ឬ េសប ង រ។ ឧទហរណ េនេខតតរកេចះ ជេខតតែដលសមបទនដេសដឋកចច ភគេរចើនរតវ បនផតលេនះ មនេសចកត យករណថ បរស បនចកេចញេទកនេខតតេផ ងៗ េដើមបែសវងរកផលអនផលៃរពេឈើ ែដលែលងមនេនកនងតបនរបសខលន។ រសត រតវបន យករណថ បនចកេចញេទតបនជតៗេនះ កដចជេធវើ ដេណើ រេទេរករបេទសកមពជ េដើមបេធវើករងរេន មចករ ឬ េធវើជអនកេធវើករ មផទះ។244 ជញកញប មនែត សហគមនរបសៗបេ ណ ះ ែដលនងទទលបនឱកសករងរជកមមករេន មចករ េ យ រេហតផលខងវបបធម ែដលនេទដលករេធវើឲយមនករផតរសតេចញកនែតខល ងេឡើងែថមេទៀត ែដលរសត ជទេទរបឈមខល ងរចេទេហើយ េទនងភពរករក នងកងវះ រែដលមនជវជតរគបរគន។

១៦៩. ចេពះរសត នងេកមងរសទងជជនជតេដើមភគតច នងមនែមនជនជតេដើមភគតច េន មតបនជនបទ ចរសយល វតតមនថមៃន “អនកមកពខងេរក” (ជនជតែខមរែដលមនែមនជអនកេនតបនេនះ នងជនបរេទស ែដល

កពងបេរមើករងរឲយរកមហនសមបទនដ) គកងវលបែនថមេទៀតទកទងនងសវតថភពែដល ចេកើតេឡើង ដចជ អេពើ បលន េចរកមម នងអេពើហង េលើរប ងកយ រមទង កររេ ភេសពសនធវៈផងែដរ។ ករណេនះមន រៈសខន ជ ពេសសចេពះរសត ែដលជរបៃពណ រតវេធវើដេណើ រេទៃរពេដើមបេទរកេសប ង រ នង ផលអនផលៃរពេឈើ។ មន េសចកត យករណថ ឥឡវេនះ រសតមយចននេរជើសេរ ើសេធវើដេណើ រជរកម។ កងវលចេពះសនតសខ កមនចេពះរសត ែដលរតវបនបេណត ញេចញ នងផល សបតរទលេនេទកែនលងថម ែដលជេរឿយៗ សថតេនឆង យពទរកង ែដលនមកនវ ភពអវតតមនរបស បត នង ចញត ែដលពកេគរតវវលរតឡបេទេធវើករេនកនងទរកងវញ

១៧០. រសត នងមនស ចស កដចជ កមរ ជេរឿយៗ សថតេនជរមខ េនេពលេធវើបតកមម។ រសតែដលពកពនធនង ទនសដធល េនតបនបងកក មនសកមមភពេកល វកល ស។245 កលពមន សហគមន បនសនមតថ រសត នងកមរ មន សវចជទសេ ៃនករ យរប ររបសអជញ ធរេទ េហើយេហតដេចនះ ពកេគ ជអនកដកនបតកមម បែនតជកែសតង មន ករណអេពើហង េលើរសត េនកនងបរបទបតកមមកនែតេរចើនេឡើងៗ េហើយមនករឃខលនេ យបពនចេពះបតករជ រសតេភទ។ កនងរយៈេពលបនម នែខកនលងេទថមៗ េនះ រសតបនអនវតតសកមមភព ធរណៈកនែតខល ងកល េឡើង កនងករ ករពរខលនទបទលនង ករេរបើរបសកមល ងែដលេធវើេឡើងេ យកងកមល ងរប ប វធ។ េនកនងឧបបតតេហតមយ កល ពែខ មន ឆន ២០១២ ត ងរសត ៃនសហគមនបងកក បនេ ះ វបងហ ញសដនរបសខលនជ ធរណៈ េដើមប

244

Margherita Maffii ឧបតថមភេ យ Heinrich Böll Foundation ភពជអនកដកនរបសរសត ៖ ករណសក មយេនកមពជ ែខកកក ឆន ២០១១ ែដល ចរកបនេលើេគហទពរ៖ http://www.kh.boell.org/ downloads/Women_leadership_case_study_report_July_2011_1_ FINAL. pdf

245 អងគករេលើកែលងេទសអនតរជត (Amnesty International) ករបេណត ញេចញ នងករតសតទលេនកមពជ៖ រសត ៥ រប នយយពេរឿង វ របសខលន ែខវចឆក ឆន ២០១១។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

79

េចៀស ងករចបខលនពស កនគរបល ែដលេនះជករបងហ ញឲយេឃើញពភពអសសងឃម ែដលមនធល បមនពមន មក។246

១៧១. សកមមជនជរសតែដលពកពនធនងជេមល ះដធល បន យករណអព ករគរមមគែហង នងករបភតបភយេលើ ខលនពកេគ នងរកមរគ ររបសពកេគ ែដលជករេធវើឲយខចខតដលទនកទនងរគ ររបសពកេគ នងសខភពផលវ ចតត។ រសតជេរចើន យករណអព រមមណអសសងឃម នងករធល កទកចតត រមមណចងេធវើអតតឃត នងជបរបទះ ថ នភពៃនករែលងលះគន នងកររសេនែបកគន ទកទងេទនងទនសដធលរបសពកេគ នងករពកពនធកនងបណត ង

ត អពដធល។

១៧២. រសត បនតករឈចបរបកបេ យភពមនសមមរត េនកនងដេណើ រករបេណត ញេចញ នងករផល សបតរទលេន េ យ រពកេគមនករទទលខសរតវទងចេពះកររករបកចណល នងកដចជករែថទរគ រ នង េគហ ឋ នផង ែដរ។247 េនេពលមនបញហ េកើតេឡើងទកទងនងករេរបើរបសេស ជមល ឋ នេនតបន ងទលេនថម ដចជ ទក នងអនមយ រសត នង កមរ ជេរឿយៗ ទទលរងផលបះពលរបកបេ យភពវសមមរត េ យ រពកេគ គជ អនកែដលមនវតតមនេរចើនេនេលើតបន ងទលេនថម។ កនងករណសមបទនដេនកនងតបនទរកង ែដលនមកនវករ បេណត ញេចញ រសតបនបតបងករងរ នងរបភពរបរចញច មជវត កនងករណខលះ មរបយករណបនឲយដងថ រសត បតបងេរចើនជងបរស ជពេសស របសនេបើពកែករតវបនផល សបតរេទទកែនលង ងទលេនថមសថតេនឆង យពទរកង។ ករងរដចគន ែដលមនេន មតបន ងទលេនថម ជេរឿយៗ មន ចជយ ឲយពកេគរក ករមតជវភពរសេនេសមើគន នងករមតជវភពេនកនងទរកងែដលមនដងសេតរបជជនខពសេនះេទ។ េ យមនករបតបងរបកចណល នងករ លបកទកទងនងករផល សបតរទលេន េនះករទទលទនរ រតវបនេគ យករណថ បនេកើតមនជទេទ េហើយ ែដល ទកទងេទនងភព នតងេនកនងរគ រកនែតេរចើនេឡើងៗ នងអេពើហង េនកនងករណជេរចើន។ ករមន ៃផទេពះេ យមនបនេរគងទកជមនៃនរសត េន មតបន ងទលេនថម រតវបនេគ យករណថ មនលកខណៈរក ល ល េ យ រកងវះលទធភពទទលបនេស ខងករេធវើែផនកររគ រ (េស ពនយរកេណើ ត)។

១៧៣. រសត ករបឈមមខនងករលបកទកទងនងករចះបញជ រទពយសមបតត នងបណណ កមមសទធដធល ែដលជករេធវើឲយ ចះេខ យដលសវតថភពខងករកនកបរបសពកេគ នងេធវើឲយពកេគងយទទលរងេរគះ ពសមបទនដ ែដលរតវបន ផតលេនេលើដែដលពកេគកពងរសេន។ កនងចេ មបណណ កមមសទធដធលសរប ែដលរតវបនេចញរហតមកដល រតមែខ មថន ឆន ២០១០ មនបណណ កមមសទធដរបមណជ ៧០ ភគរយ រតវបន យករណថ ជរទពយសមបតតរមរបស គ វ មភរយ មន ២០ ភគរយ ជកមមសទធរបសរសត មន ៥ ភគរយ ជកមមសទធរបសបរស នង ៥ ភគរយេទៀត ជ កមមសទធរបសវតត។248 មរបយករណបនឲយដងថ េ យករេធវើសហរបតបតតករជមយនង រកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង មនកចចខតខរបងែរបងនន េដើមបេធវើឲយរបេសើរេឡើងដលករចះបញជ រទពយសមបតត ែដល មនរសតជមច សកមមសទធ ែដលកចចករេនះ ចទទលរងផលបះពល ពករមតទបៃនករចះបញជ ពហពពហជផលវ

246

អងគករេលើកែលងេទសអនតរជត កមពជ៖ កពនឋនគរេ យ រែតករបេញចញមត បចចបបននភពៃនតបនបងកករបសទរកងភនេពញ ឆន ២០១២ ែផនក ៣.៤ ចរកបនេលើេគហទពរ៖ https://doc.es.amnesty.org/cgi-bin/ai/BRSCGI/asa230102012en? CMD= VEROBJ&MLKOB=31770732121

247 សមេមើលរបយករណរបស COHRE ករ ទ បសទងពផលបះពលៃនករបេណត ញេចញេទេលើរសត េន ជធនភនេពញ ែខវចឆក ឆន ២០១១។

248 ែផនករអភវឌ នយទធ រសតជត បចចបបននកមម ែផនកទ២ ទពរ ៣៤ កថខណឌ ទ១១១។ សមេមើលផងែដរ នវគេរមង រគបរគងរដឋបល នង ដធល េនកមពជ ៖ សមភពេយនឌរ កនងករចះបញជ ដធលជរបពនធ របយករណ ទ បសទងមត ែខេម ឆន ២០១០។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

80

ករ។249 េទះបជបណណ កមមសទឋ កនែតេរចើនេឡើងៗ រតវបនចះបញជ េ យ កេឈម ះរបសរសតកេ យ ករសតែដលជ សហកមមសទធរទពយរម យករណថ ពកេគមនបញហ ទកទងនងសទធេលើរទពយសមបតតេនះ េនេពលសថតកនង ថ នភព ៃនករែបកបកគន ករេបះបងេចល អេពើហង កនងរគ រ ករេរៀប ពហពពហេរចើន ដង នងករែលងលះគន ។250 េនកនងទដឋភព មយ ៃនទដឋភពែដលបនេលើកេឡើងខងេលើេនះ រសតែដលមនចណលទប (នងកនៗរបសពក េគ) រតវសថតេនកនង ថ នភពមនេទៀងទតទកទងនងសទធេលើរទពយសមបតត។

ញ. ផលបះពលេលើកមរ

១៧៤. ផលបះពលដេរចើនេលើសលបេលើកមរ គទកទងេទនងភពយបយនៃនជវភពរសេន ែដល ពកពនធ ជមយនងសវតថភពខងករកនកបដធល ករបផល ញបរ ថ ន នងកររេ ភយកដ រពមទងករបេណត ញេចញេ យ បពន នង ករ ងទលេនថម។ បញហ របឈមទងេនះ បះពលដលលទធភពរបសពកេគេដើមបទទលបនេស ជ មល ឋ នដចជ សខភព នង ទក អ ត នងអនមយ រគបរគន កដចជឱកសទទលបនករអបររបសពកេគ។ កនង ករណមនករផល សបតរទលេន កមរ េនេពលេនះ រតវេបះបងេចលករសក ឬ ករកមរគ ររតវរសេនែបកគន េ យទកកនឲយរសេនជតទ ងែដលរតវបនបេណត ញេចញ េដើមបឲយពកេគបនេរៀនបញចបឆន សក ។ កនងករណខលះ រគ រ រតវបងកៃរមមនផលវករ េដើមបផល សបតរកនរបសខលនព េរៀនមយ េទ េរៀនមយេទៀត េហើយកៃរមមន ផលវកររបចៃថង ែដលរតវបនទរេ យេ ករគ-អនករគ គជក កបនទកបែនថមេលើចណលដតចតចរបសរគ រ។

១៧៥. មនបញហ ទកទងនងពលកមមកមរផងែដរ។ ឧទហរណ ករសក រ វរជវមយ បនរកេឃើញថ កមររតវ បនបនឲយឈបេទ េរៀន េដើមបមកជយ េធវើករ នងរករបកចណលរទរទងរគ ររបសពកេគ ែដលកពងែតខ របងតសពះពរ េ យ រែតផលបះពលែដលប ត លមកពសមបទនដ។251 ដចគន នងផលបះពលេលើរសត នង េកមងរសដចែដលបនេរៀប បខងេលើែដរ តរមវករខងមខរបរចញច មជវត ចប ត លឲយមនករបះពលដលរចន សមពនធរគ រ េ យ រឳពក-មត យ រតវចកេចញេដើមបេទរកករងរេធវើ ែដល ចបេងកើនឧបបតតេហតៃនអេពើហង កនងរគ រ។ ករមនៃផទេពះែដលមនបនេរគងទកជមន ប ត លឲយរគ រជេរចើន មនកនេរចើន ែដលមន ច មនលទធភពចញច ម ឬ ឲយចលេរៀនបន។ ជរម ផលបះពលៃនករផល សបតរទកែនលង នងករផល សបតរទលេនថម ចន ឲយមនករបះទងគចខល ង សចេពះកមរ។

១៧៦. រកមហនសមបទនដខលះ បនចលរមកនងកចចផតចេផតើមពេសស នងេ យសមរគចតត ជកយវករមយែដលចល េទកនងរកបខណឌ ៃនករទទលខសរតវចេពះសងគមរបស ជវកមម េហើយែដល ចមនឥទធពលវជជមនេលើសខមល ភពរបសកមរ ដចជ ករបេងកើតមណឌ លសខភព នងថន កេរៀន េន មតបនជនបទ ចរសយល។ ឧទហរណៈ រកមហន Socfin-KCD បនវនេយគេទេលើគេរមងខងសងគម េ យករេរៀបចែកលអរជថមនវ បឋមសក ចននពរខនង េនបរ ែដលផតលករអបរជភ ែខមរ (បែនតមនែមនជភ េរបើរបសេនកនងមល ឋ នេទ -ភ ជន

249

គ វ មភរយែដលេទើបេរៀបករថមៗ ជធមម មនបនចះលខត ពហពពហឲយបនរតមរតវេទ។ ចេពះ វ មភរយ ែដលបនចះលខត ពហពពហរតមរតវវញ េនេពលមនករែលងលះ គែតងជបនវនតវធលបកសមរគ ម ញ (ច យថវក) ខណៈែដលគ វ មភរយ

ែដលមនបនចះលខត ពហពពហរតមរតវ ករែលងលះគរគនែតេទករយលយឃ-សងក ត េដើមបរបកសពករែលងលះជករេរសច។ 250

Mehrak Mehrvar, ឆយ គមសរ នង ម សមបតត ទស នៈទនរបសរសត ៖ករណសក ពករចះបញជ ដធលជរបពនធេនកមពជ ែខកកក ឆន ២០០៨ គរទេ យអងគករ េយនឌរ នងអភវឌ នេនកមពជ នងអងគករ Heinrich Böll Stiftung Cambodia។

251 ឧទហរណ ករណៃនករ ដ អេព េនេខតតេកះកង សមេមើល APRODEV របយករណរេ ភដធលេនកមពជ៖ លចដធល លចអនគត េចញ េនែខធន ឆន ២០១១។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

81

ជតពនង) នងេ យបនផតលរបកែខជនេ ករគ-អនករគ នងកររមវភគទនចេពះេហ ឋ រចនសមពនធ នងសមភ រៈ េរៀន។252 រកមហន េរហគនឌស ធមប (Grandis Timber) េនេខតតកពងសព បនបេងកើតគ ន ឋ នសរមប

ពលករ នងមជឈមណឌ លែថទកមរសរមបកនរបសពលករ។

VIII. លទធភពទទលបនដេ ះរ យរបកបេ យរបសទធភព

ក. ភពមន នងលទធភពេរបើរបស ៃនយនតករេរករបពនធត ករែដលមនរ ប

១៧៧. ដចែដលបនេរៀប បខងេលើ មនយនតករេរករបពនធត ករមយចនន សរមប េ ះរ យទនស រមទង យនតករៃនរបពនធសរេយដេន មករមតេផ ងៗផងែដរ។ េទះជយង កេ យ កបនទកខងរដឋបល នង ខង នតវធ ែដលរតវករនវេពលេវ យរ ករច យខងហរញញ វតថពកពនធនងករ កពកយបណត ង (មនមនករបង កៃរមផលវករ ដចជករណែដល កេទត ករកពតែមន បែនតច យេលើករេធវើដេណើ រ ករខតបងរបកឈនល នង ករែសវងរកជនយែផនកចបប ពតជមនតៃមលខពសសរមបបគគលនន) នងកងវះជេនឿេលើរបពនធេនះ បនេធវើឲយយនតករ ទងេនះ រតវបនេរបើរបសេ យមនមនលកខណៈសសងវ កគន ។ អនក កពកយបណត ងត យករណថ េសចកត សេរមចរបស ថ បនទងេនះ មនមនភពរសបគន មនរបរកត នងរងករេរជ តែរជកខងនេយបយ។

១៧៨. មនករខតខរបងែរបងខលះ កនងករកតបនថយចននេរឿងកតែដលកពងែតរងចនវករេ ះរ យ។ រកសងេរៀបច ែដនដ នគរបនយកមម នងសណង បន យករណថ ចបពឆន ២០០៣ រហតដលែខ េម ឆន ២០១២ គណៈ កមមករសរេយដ បនេ ះរ យទនសដធលមនៃផទដទហដ ៣.៦០៨ ហក (ទកទងនង ១០.៨៨១ រគ រ) េហើយ បនពយយមេ ះរ យករណទនសដធលដេរចើនែដលទទលជយរមកេហើយ េ យរកមចលត ែដលរកមេនះ បន េ ះរ យេរឿងកតចនន ៤.៦២៣ ករណ េនកនងអឡងេពលេនះ។253 រកសងេនះ កបន យករណថ ខលនបនេបើក វគគបណត ះប ត លអព ចបបភមបលឆន ២០០១ នងនតវធសរមបេ ះរ យទនសដធល នងករសរមះសរមល ដល មរនតសរេយដ នងមរនតឃ/សងក ត នងៃដគមកពអងគករសងគមសវល។ េទះជយង កេ យ កគេរមងផតលបណណ កមមសទធដធលថមេនេលើតបនសមបទនដេសដឋកចច សមបទនៃរពេឈើ នងដរដឋ កពងែតេជៀស ងករ សែវងដធល ែដល មនទនស រសយេហតេនះ មន ចេ ះរ យចណចសខនៃនបញហ េនះេទ។ េទះបជគម នកបលដ មយ ចរតវបនចះបញជ របសនេបើដេនះមនករត ទកទងនងមច សកមមសទធ េនះករេជៀស ងទកែនលងមនបញហ ទង

េនះ មននយថ ទនសដធលេនែតមនបនត េហើយភគទនេខ យជង រតវចញជនចច។

១៧៩. របេទសកមពជ មនមន ថ បនសទធមនស ឯក ជយេនថន កជតេទ េទះបជមនគណៈកមម ធករអនតររកសង មយ ែដលទទលបនទកសរមបសរមលសកមមភពសទធមនស សរមបរ ឋ ភបលកត េពលគគណៈកមម ធករសទធមនស កមពជ។ ណតតរបសគណៈកមម ធករេនះ កនងករពនតយ ម ន នងេសើបអេងកតបណត ងជលកខណៈបគគល នង បណត ងជរកម ែដលទកទងនងកររេ ភសទធមនស រមទង កររេ ភសទធមនស ទកទងនងសមបទនដផង េន កពងរងចករសេរមចេនេឡើយ។254 សមតថភពរបសគណៈកមម ធករេនះ េនមនករមត េហើយេនេពលែដលគណៈ 252

របយករណរបស FIDH ែផនក ៥.៤.៤។ 253

លខតពឯកឧតតម អម ឈនលម រដឋមរនតរកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង េផញើជន េ ក សរយ សែបឌ េនៃថងទ២៣ ែខឧសភ ឆន ២០១២។

254 អនរកតយ កណតព ណតតរបសគណកមម ធករេនះ សថតេនកនងកររងចេនេឡើយ េហើយនេពលបចចបបននេនះ ភគេរចើនៃនសកមមភពរបស គណៈកមម ធករេនះ គេលើករក ងសមតថភពខងវសយសទធមនស ទេទេនថន កេខតត។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

82

កមម ធករេនះ រតតពនតយេលើេរឿងកត ជញកញបគ មនេធវើករេសើបអេងកតេរឿងកតទនសដធលដលកែនលងេកើតេហតេទ ។ ករវភគេរឿងកតដលទកែនលងេកើតេហត េលើករណទនសដធល េ យេធវើករសហករជមយ ជញ ធររ ឋ ភបល នង

អងគករផតលជនយែផនកចបប រតវបនកណតជែផនកមយៃនេគលេ ៃនករអភវឌ ជបនត ។255

១៨០. ជជេរមើសេផ ង អនកបតងត ជេរឿយៗ ែសវងរកជនយពបគគល ឧទហរណ បគគលជ ជញ ធរមល ឋ ន នង ជញ ធរេខតត (ដចជ េមឃ នងអភបលរសក) ឧកញ (ឬ អនកជនញ) នងអនកមនអ ច នង ជញ ធរជត ែដល

រតវបនេគចតទកថ ជអនកមនឥទធពល។ ជញកញប សហគមនែតងែតបនេធវើករសអងវរករជ ធរណៈចេពះ រពះម ក រត នងនយករដឋមរនត នង ភរយរបសេ ក ឲយជយ េ ះរ យទនសរបសពកេគ កនងេនះរមមន ករ កជននវញញតតនន នងករេធវើបតកមមេនខងមខរពះបរម ជ ង រដឋសភ រពទធសភ ទសតករគណៈរដឋមរនត នង

លេន ឋ នឯកជនរបសនយកដឋមរនត។ បនទ បពេរបើអសវធ រសតេផ ងៗ េ យគម នទទលនវករេឆលើយតប ឬ មនករ េឆលើយតបែដរមនគរជទេពញចតត កមននវននន ករៃនករចលរមកនងពធែបបរបៃពណ នងករេធវើពធបនរសន។ របជ ជនជេរចើនែដលរងករបះពល កបន កជនខញ នវ លខត ឬ ញញតតជឯកជន នងជរកម ឬ មកជបខញ ផទ ល េនអឡង េពលែដលខញ មកបេពញទស នកចចេនកនងរបេទសេនះ េ យសឲយខញ ជយ េធវើអនត គមន។

ខ. ករេរបើរបសរបពនធត ករ នងករេចទរបកនបទរពហមទណឌ ចេពះ បគគលែដលបតងត ទមទរដរបសខលន នងសកមមជនខងដធល

១៨១. របពនឋត ករ គជរបធនបទៃនរបយករណឆន ២០១០ របសខញ ែដលបន កជនរកមរបក សទធមនស ៃនអងគករសហរបជជត េហើយខញ បនបញជ កអពបញហ របឈមចមបងៗមយចនន ទកទងនងឯក ជយភពរបស ត ករ នង កងវះសមតថភពកនងករេ ះរ យចេពះបនទកេរឿងកត ជពេសស ចេពះទនសដធល។ ខញ បនកតសគល េឃើញថ េទះបជ រដឋធមមនញញ ៃនរពះ ជ ចរកកមពជ ផតលឲយមននវករែបងែចកអ ច ចពគន រ ង ថ បន សខនៗ ទងបរបសរដឋ បែនតជកែសតង ករែបងែចកអ ចរ ង ថ បនទងេនះ មនភពរសពចរសពល េហើយ ថ បនអងគនតរបតបតត រគបសងកតេលើ ថ បនត ករ មនរតមែត មរយៈករផតលធនធនដលត ករ ឬ ករែតង ងនវមខតែណងនន មត ករេនះេទ ែតក មមេធយបយេផ ងៗេទៀតផងែដរ។256 ក ត េនះេនែត ជបញហ

របឈមជចមបងសរមបរបេទសេនះកនងករអនវតតនតរដឋ នង ករេលើកកមពស នង ករករពរសទធរបសរបជជន។ េ យ រែតផលរបេយជនែដលរ ឋ ភបលទទលបន ទកទងនងករផតល នងកររគបរគងសមបទនដ េសដឋកចច នងសមបទនដេផ ងេទៀត ត កររតវរងនវ ងជពេសសពករកតេសចកតេលើករណទនសដធល។ េលើសពេនះ េទៀត េនេពលែដលរបឈមមខទលនង បគគល ឬ រកមហនមនអ ចែដលកនកបដសហគមន យករណអព រមមណែដលរតវបនរបពនឋេនះផតពកេគេចញ េ យ រែតមនករសសណក នងករេរជ តែរជកែផនកនេយបយ

េហើយែដលករណេនះប ត លឲយសហគមនបតបងជេនឿទងរសងេលើរបពនធេនះ។

១៨២. របពនធត ករ រតវបនេរបើរបសកនែតេរចើនេឡើង េដើមបេចទរបកនពបទរពហមទណឌ េទេលើបគគល នង សហគមន ែដលអនវតតសទធរបសខលន េដើមបបតងត ទមទរដរបសខលនមកវញ។ អនកករពរសទធមនស រតវបនកណត

255

ចរកតសគលថ េនកនងជនបរបជមយនែខមថន ឆន ២០១២ េ ករបធនគណៈកមម ធករសទធមនស កមពជ បនេសនើសបេងកើតឲយមន រកមករងរពេសសេរកផលវករមយ េដើមបពនតយករណទនសដធលមយចននែដលេនមនទនេ ះរ យ សមេមើល A/HRC/15/46, ក ខណឌ ៣២។

256 របយករណត ងពេសសសតព ថ នភពសទធមនស េនកមពជ A/HRC/15/46 ែខកញញ ឆន ២០១០ កថខណឌ ទ ៤១។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

83

ជេគលេ រសេដៀងគន េនះផងែដរ ែដល គជកររេ ភេលើសទធេសរភពកនងករបេញចញមត នងករជបរបជគន ។ កនងករណមយចនន ករេចទរបកនបទរពហមទណឌ រតវបនេធវើេឡើងចេពះសមជកសហគមន នងបគគលេផ ងេទៀត ែដលរតវបនេគសង យថ ជបពកពនធនងករបតងត របឆងនងសមបទនដ។ អងគករ ដហក ែដលជអងគករមន ែមនរ ឋ ភបល បន យករណអពេរឿងកតរបឆងនងសហគមនចនន ៤២៧ ករណ េនឆន ២០១១ ជករណពកពនធ នងជេមល ះដធល ែដលមនករេកើនេឡើងខពសជងឆន ២០១០ ែដលមនេរឿងកតចននែត ៣១៩ បេ ណ ះ។ កនងចេ ម បគគលទងេនះ មនអនកករពរសទឋមនស ឬ សកមមជនករពរសទធមនស ត ង រសត អនក រពតមន េមធវ សមជករកមរបក ឃ/សងក ត នងអនរបធនភម។257 េនកនងរបយករណរបចឆន ជ ធរណៈរបសខលន ទកទង នងសកមមភពពែខ មថន ឆន ២០១១ ដលែខ មថន ឆន ២០១២ ករយលយ OHCHR បនកតសគលអពករណ ទកទងនងរបជជនចនន១៨២ នក ែដលរតវបនេចទសរេ យត ករ អពបណត ងទមទរពកពនធនងដធល (ករណ ខលះ គជបញហ ទនសដធលែដលេកើតមនជយរ សមកេហើយ) េហើយែដលពកេគភគេរចើន រងនវករេចទរបកនព បទផ ពវផ យពតមនមនពត ងមរនត ធរណៈេ យមន ថ នទមងនេទស កនកបអចលនរទពយ (ដ) ែដលជ របសនតបគគល ធរណៈ (រដឋ) េ យខសចបប បផល ញរទពយសមបតត នងទរនទ នកនកបដៃរព។ កនងករណមយចនន បទេចទរបកនេនះ េនបងអងទកកនងត ករ េហើយសណេរឿងនងរតវ កឲយដេណើ រករេឡើងវញ េនរគបេពលេវ បន ខណៈែដរអនកេផ ងេទៀតរតវបនជបឃឃង។258

១៨៣. ឧទហរណ៖ កនងអឡងេពលៃនករបេពញទស នកចចរបសខញ កលពែខ ឧសភ ឆន ២០១២ េទកនឃ វ យរជះ រសកសនល េខតតរកេចះ ខញ បនទទលពតមនថ សមជកសហគមនចននបន (៤) នក ែដលរងករបះពល

ពសមបទនដរបសរកមហនអភវឌ នចករេកស ដវេទៀងកមពជ (Dau Thieng (Cambodia) Rubber Development

Company) នងរកមហនអភវឌ នចករេកស ដវេទៀងរកេចះ (Dau Thieng (Kratie) Rubber Development Company) រតវបនេកះេ ឲយចលខលនេទកនត ករេខតតរកេចះ កលពែខ កញញ ឆន ២០១១។ ពកេគរតវបនេកះេ េដើមប េទ កសរទកទងេទនងករណៃនករបផលចបផល ញេ យេចតនែដលរបរពតតេឡើងកលពៃថងទ ២៨ ែខ េម ឆន ២០១១ ជកលបរចឆទែដលសមជកសហគមន បនបទផលវថនល េដើមបេធវើករត របឆងនងករឈសឆយដ ែរស ចកររបសពកេគ។259

១៨៤. ទកទងនងទនសដធល ៃរ រ ង សហគមនបងកក នងរកមហនសកគអន ដបង ជធនភនេពញ េន កនងអឡងេពលសវនកររយៈេពលបេមងកនលះ េនៃថងទ ២៤ ែខ ឧសភ ឆន ២០១២ បនរកេឃើញថ រសតចនន ១៣ នក មកពសហគមនបងកកែដលរតវបនចបខលនកលពៃថងទ ២២ ែខ ឧសភ ឆន ២០១២ េនេពលរបមលផត គន េ យសនតវធ មនពរទធភពទកទងនងករ ងមរនត ធរណៈេ យមន ថ នទមងនេទស នងករកនកបេ យ ខសចបបនវអចលនរទពយរបសនតបគគល ធរណៈ។260 ពកេគ រតវបនផតនទ េទស កពនធនគររយៈេពលពរ (២) 257

អងគករ ដហក(ADHOC)៖ របយករណសតព សទធដធល នងលេន ឋ ន ឆន ២០១១ េសចកតសេងខប ែខមន ឆន ២០១២។ 258

របយករណរបចឆន របសករយលយ OHCHR កជនរកមរបក សទធមនស េនែខកញញ ឆន ២០១២ កមមវធសទឋដធល នងលេន ឋ ន។ របយករណទងេនះមនេនេលើេគហទពរ http://cambodia.ohchr.org/EN/PagesFiles/Reports/SG-RA-Reports.htm.

259 រកមហន ដវេទៀងកមពជ (Dau Thieng (Cambodia) Rubber Development Co., Ltd) បនទទលសមបទនដទហ ៧.៩៧២ ហក នង រកមហន ដវេទៀងរកេចះ (Dau Thieng (Kratie) Rubber Development Co., Ltd.) បនទទលដសមបទនទហ ៦.៥៩២ ហក ។ សមបទនដេសដឋកចចទងេនះ បនផតលសរមបេគលេ វនេយគេលើដ េកស េហើយដទងេនះរតវបនកណតជដឯកជនរបសរដឋ ម រយៈអនរកតយរបស ជរ ឋ ភបល ចះៃថងទ ៣០ ែខធន ឆន ២០១០។

260 េរកមមរ ៥០៤ ៃនរកមរពហមទណឌ នងមរ ៣៤ នងមរ ២៥៩ ៃនចបបភមបល ឆន ២០០១។ មនសកមមជនពរនក រតវបនចបខលន កនងវ ទដធលេនះែដរ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

84

ឆន កនលះ ែដលេរកយមក គេនៃថងទ ២៧ ែខ មថន ឆន ២០១២ រតវបន ឧទធរណកតេសចកតេ យបនថយ មកេនរតមមយែខ នងបៃថងវញ (េពលគជរយៈេពល ែដលពកេគបនជបឃឃងរចេហើយ)។

គ. បរយកសសរមបសងគមសវល នងសកមមភពរបសសហគមន

១៨៥. េ យេហតថ ករអនវតតមនបនរតមរតវ នវរកបខណឌ ចបបលអៗែដលរគបរគងេលើសទធដធល ករេរជ តែរជក ែផនកនេយបយ នងលទធភពមនេពញេលញកនងករទទលបនដេ ះរ យ សហគមនមន រមមណខងសមបរ នងរសងកចតតកនែតខល ងេឡើងៗ ចេពះដេណើ រករនតវធត ករ នងរដឋបល។ ករេធវើបតកមម នង ករត របស សហគមនែដលទទលរងករបះពល េន ជធន នងប ត េខតតេផ ងៗ កពងែតមនករេកើនេឡើង នងមនអេពើ ហង កនែតេរចើនេឡើង។ សហគមនែដលរងករបះពលពសមបទនដ បនបេញចញេយបលឥតសៃចកនែតេរចើន េឡើងៗទកទងនងករបតងត របសពកេគ បន កញញតត នងបនែសវងរកដេ ះរ យ មផលវត ករ េនថន កេខតត នងថន កជត មនករេរៀបចបតកមមេន មេខតត/រកង នង ជធនភនេពញ មនករបទផលវជត នងេពលខលះមនករ ចលរមពកពនធនងអេពើហង ។ ឧទហរណ េ យ រែត ដសមបទនមនចននេរចើនេឡើងៗរតវបនផតលឲយរកមហន េនកនងរសកសនល េខតតរកេចះ េនះនមកនវករត ជបនតឥត ច ជពេសស េន មដងផលវជតេលខ ៧៦ ។261 មនករត មយចននផងែដរ ពកពនធនងចករអេពេនកនងេខតតេកះកង។

១៨៦. កលពឆន មន កដចជមនកេណើ នសហគមនជនជតេដើមភគតច េកណឌ គន មកេធវើបតកមមរបឆងនង សកមមភពរបសធរកចច។ ឧទហរណ៖ ចលនប ត ញៃរពឡង បននងកពងែតេធវើយទធនករ េដើមបករពរៃរពេឈើ ែដលមនេនេសសសល ែដល ជរបភពេសប ង រសរមបអនករសក បពននករសេនកនងប ត េខតតមយចនន (ដចជ េខតតរពះវ រ កពងធ រកេចះ នងសទងែរតង)។ ករខតខរបងែរបងរបសពកេគ រមមន ករលបតៃរព េ យ សមជកសហគមន ករេធវើដេណើ រេ យេថមើរេជើង ឬ មត កតតបនៃរពដ ចរសយលធលវងេលវើយ េដើមបរកេមើល នង ទប ក តសកមមភពកបេឈើខសចបបជបនតេទៀត។ ពកេគ កចលពកពនធេនកនងករេលើកកមពសករយលដង េន ជធនភនេពញ នងេនេខតតេសៀម ប រមទង ករេរៀបចករេដើរដែងហរកបនេ យសនតភព ពធបងសង (ឧទហរណ៖

េនរពះអងគដងេកើ ទលមខរពះបរម ជ ង) ករេធវើបតកមម នងករែចកខតតបណណ នន េដើមបេលើក កមពសករយលដង អពករគរមមកែហងចេពះធនធនធមមជតៃរពេឈើ នងរបរចញច មជវតរបសសហគមន។ ឧទហរណមយេទៀត េនែខ កមភៈ ឆន ២០១២ សហគមនជនជតេដើមភគតចទពន េនកនងែដនជរកសតវៃរពលផត បនចបអនកបេរមើកររកម ហនេធវើជច បខម ងអសរយៈេពលបនរបេមង ជករត របឆងនងករឈសឆយ ដែរសចកររបសពកេគ (សម េមើលឧបសមពនធទ IV)។

១៨៧. កនងករណខលះ ករេឆលើយតបរបស ជញ ធរ គជករចតវធនករបរងក បេទេលើបតកមមេ យសនតវធ ភព សកមមរបសសហគមន នងបរងក បេលើកចចផតចេផតើមខងករអបររបសសងគមសវល។ បែនថមពេនះ េរកពករ ង បងអ ក ដលកររបមលផត េ យអហង ករេធវើបតកមម ករេរៀបចពធ នងករេលើកកមពសករយលដង នងសកមមភពផ ពវ ផ យេផ ងេទៀត ែដល ជកររេ ភេលើសទធេសរភពកនងករបេញចញមត នងករជបរបជ េហើយអវែដលជននន ករដ គររខនចតតមយេទៀតេនះ គកររខន នងករបទសកខ របសសងគមសវល នងកចចរបជរបសសហគមន ែដល

261

ពតមនេរជើសសរមងមយចនន ទកទងនងករត កនងបញហ ទនសដធល េនរសកសនល ែដល ចរកបនេលើេគហទពរ៖ http://www.opendevelopmentcambodia.net/tag/snuol-district/.

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

85

េពលខលះ េ យមនករគរមមេរបើអេពើហង ផង។262 ជញកញប កចចរបជ នងសកខ ទងេនះ គជករអបរ ែដលរតវករចបចជខល ង សតពរកបខណឌ ចបបកនងរសករបសកមពជែដលរគបរគងេលើសទធដធល នងពតមនសតពរេបៀប កពកយទមទរ មផលវចបបសបណណ កមមសទធដធល។ ជេរឿយៗ ពកេគចលរមពកពនធនងករសហករ ជមយនង ជញ ធរថន កជត ថន កមល ឋ ន នងថន កេខតត នងបេពញគ តៃនករក ងសមតថភព ែដលរ ឋ ភបលមនបនផតល

ជន។ មយងវញេទៀត រ ឋ ភបល បនែណនដលអងគករមនែមនរ ឋ ភបល មនឲយចលពកពនឋេនកនងករអនវតត គេរមងផតលបណណ កមមសទធដធលថម េលើសមបទនដេសដឋកចច សមបទនៃរពេឈើ នងដរដឋេនះេទ។ មនេសចកត យករណ យងទលទ យអព ករបភតបភយ នងករគរមមកែហងដលបគគលែដលពកពនធ។ អវតតមនរបសអងគករសងគម សវល បនទកឲយសហគមន រគ រ នងបគគលជេរចើន មនបនយលដងអពសទធរបសខលន ជពេសស របសនេបើពកេគ ពកពនធកនងទនសដធលែដលកពងែតេកើតមនេឡើង ឬ បន កពកយបណត ងពកពនឋ មយនតករត ករ ឬ រដឋបល ពមនមក។

ឃ. យនតករេ ះរ យវ ទករមតរបតបតតករ

១៨៨. ករេកើនេឡើងនវករបងហ ញពភពេទមនស េនជវញរបេទស ទកទងនងទនសដធល សបញជ កឲយេឃើញព ភពខវះខតៃនករពេរគះេយបល នងករចរចរជមយនងអនកែដលទទលរងករបះពល។ ជករពត សថ ករ ពេរគះេយបលជមយ នង ករ កបញច លអនកែដលនងរងផលបះពល ងពដ កកលដបងៗ ចេ ះរ យ ភព នតងនន មនេពលែដល រក ល ល នង ចចលរមចែណកបងក រ-ទប ក តទនស។ េគលករណែណន របសអងគករសហរបជជតសតពធរកចច នងសទធមនស េលើកកមពសករេរបើរបសយនតករេ ះរ យវ ទ “ករមត របតបតតករ” េដើមបសរមបសរមលដលករេ ះរ យវ ទឲយបនទនេពលេវ នងេ យផទ ល។263 យនតករែបប េនះជធមម រតវបនរគបរគងេ យសហរគសពណជជកមមែតឯង ឬ េ យមនករសហករ ជមយ ជញ ធរមល ឋ ន នងអងគករសងគមសវល។ យនតករេនះ គរែតផតលឲយបគគល នងសហគមន ែដល ចទទលរងផលបះពលជអវជជមន ពសកមមភពធរកចច នវលទឋភពេទេរបើរបស បន នងគរេធវើឲយមនករេជឿទកចតត ពរកមអនកពកពនធែដលយនតករ េនះមនេគលបណងឲយពកេគេរបើរបស។264 ករយកចតតទក កជពេសស គរែតរតវបនេធវើេឡើង េដើមបេ ះរ យ ឧបសគគខងភ ទនកទនង (ជពេសស ជមយនងវ លភពៃនរកមហនសមបទនដ ែដលរគបរគងេ យ បរេទស នងេ យពចរ េលើទមល បែដលជនជតេដើមភគតចមយចនន មនរបរសយទកទងគន េ យេរបើរបស ភ ែខមរេទ)។

១៨៩. រកមហនសមបទនដខលះ បនកណតនតវធេ ះរ យទនស នងបណត ងេនថន កមល ឋ ន ែដល ចជ វធ មយរបកបេ យរបសទធភព សរមបរ យបភលករយលខស នងពតមនមនរតមរតវ នងេ ះរ យភព នតង មនេពលែដល រក ល លខល ងេឡើង។ ឧទហរណៈ រកមហន រហគនឌស ធមប (Grandis Timber) យករណថ

262

ឧទហរណថមៗទកទងនងកចចរបជែដលេរៀបចេឡើងេ យអងគករ ដហក(ADHOC) នងមជឈមណឌ លសទធមនស កមពជ (CCHR) សមេមើល អតដបទែដលមនចណងេជើងថ “នគរបលបរងក បកររបជរបសសកមមជនសទធដធល” េ យ គច ែរន ៃនកែសតឌែខមប េដល ៃថងទ២៨ ែខ កកក ឆន ២០១២។

263 សមេមើលេគលករណែណនេលខ ៣១ សរមបបញជ ៃនលកខខណឌ អពរបសទធភពៃនយនតករេ ះរ យវ ទេរករបពនធត ករ។ េយង េគលករណេលខ ២១ េដើមបធនឲយមនរបសទធភព យនតករេ ះរ យវ ទករមតរបតបតតករនន គរែតរសបចបប ចេទេរបើរបស បន ចរបេមើលេមើលបន សមធម តមល ភព រសបនងសទធដៃទេទៀត ជរបភពៃនករសក រ វរជវជបនត នងេ យែផអកេលើករចលរម នង ករសនទន។

264 េគលករណែណនសតពសទធមនស នងធរកចច ទពរ ២៨-៣១ ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

86

បនេធវើែផនទៃផទដែដលកនកបេ យសហគមន ងែតពេពលចបេផតើមសកមមភពសមបទនដ រពមទងបនេរជើស េរ ើសបគគលកឲយេធវើជអនករគបរគងខងទនកទនងសហគមន េដើមបេ ះរ យទនសដធល នងទនសែផនកករងរ។265 េទះជយង កេ យ របសនេបើមនភពយតយវកនងករេរៀបចវធនករសរមបេ ះរ យទនសេនះ វធនករ េនះ ចនងបតបងរបសទធភពរបស ជពេសសខណៈ ែដលករមនទកចតតបនេកើតេឡើងជមនរចេទេហើយ។ ឧទហរណៈ គណៈកមម ធកររតភគ រតវបនបេងកើតេឡើងេនចងឆន ២០០៩ េ យ រកមហន សហវន េខសឌ (Socfin-

KCD) េនកនងឃបរ េខតតមណឌ លគរ។ កចចផតចេផតើមែដលជេគលករណ គរតវទទលបននវករ វ គមនេនះ រតវ បនេគរះគនេទវញថ យនតកររបរសយទកទងគម នរបសទធភព កនងករេ ះរ យទនសែដលបនេកើតមនេឡើង ជយរមកេហើយ េហើយខណៈែដលភព នតងបនរក ល លខល ងរចេហើយេនះ។266

១៩០. េលើសពេនះេទៀត ករខតខរបងែរបងេដើមបសនទនគន េនថន កមល ឋ ន ែដលមនមនករចលរមេ យផទ លព ត ងរកមហន ច ងមនឲយទទលបនេជគជយែដលទនងនងទទលបនេនះ។ រកមហនបរេទសមយចនន បន យករណអព ករពងពកេទេលើ ជញ ធរមល ឋ ន េ យជញកញប មនវតតមនរបសកងកមល ងរប ប វធ ផង េដើមបសនទនចរចរេលើករេ ះដរ នងករ ងទលេនថម។ វតតមនរបសកងកមល ងរប ប វធ អឡងេពលចរចរ ចជករបភតបភយចេពះសហគមន េហើយករជរមតយករបកពស ក ជញ ធរមល ឋ ន នងកងកមល ងរប ប វធករតវបនេគ យករណផងែដរ។ ករចតែចងមនលកខណៈទនេខ យេលើកចចចរចរ ចនឲយមនករមនទក

ចតតពស កសហគមន ែដលេមើលេឃើញរកមហនបរេទស ថជរកមហនរបកបេ យករេកងរបវញច នងមនមន ឆនទៈកនងរបរសយទកទងគន េ ះរ យបញហ េឡើយ ឧទហរណៈ រកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប េនកនងេខតត េកះកង ជេដើម ។

ង. ភពមន នងលទឋភពេទេរបើរបស យនតករេ ះរ យវ ទករមតអនតរជត

១៩១. កនងរយៈេពលបនម នឆន ថមៗេនះ មនករណបតងត មយចនន ែដលដកនេធវើេឡើងេ យអងគករមនែមនរ ឋ ភបល កនងនមសហគមនជមយនងយនតករេ ះរ យវ ទរបសរដឋជលកខណៈអនតរជត រមទង ថ បនសនធសញញ សទធមនស នងយនតករនតវធពេសសៃនអងគករសហរបជជត។267 មនមនយនតករេ ះរ យវ ទថន កតបន សរមបេ ះរ យបណត ងសទធមនស ជលកខណៈបគគល ឬ ជរកម ែដលជែផនកមយៃន នេទ េ យ រគណៈ កមមករអនតររ ឋ ភបល នសតពសទធមនស (ASEAN Inter-governmental Commission on Human Rights)

265

រកមហន េរហគនឌស ធមប (Grandis Timber) េសៀវេភែណនៃនបទវនយននសរមបករបេងកើតចករ, “ករចះបញជ អនករសេនអចៃរនតយ នងករកណតែផនទដធលែដលបនកនកប” ៃថងទ២១ ែខធន ឆន ២០០៩។

266 របយករណរបស FIDH ចណច ៥.៦ ។

267 ចេពះបញជ ៃន ថ នកពៃនករេធវើរបយករណរបសរបេទសកមពជ ជន ថ បនសនធសញញ សទឋមនស អនតរជត សមេមើល OHCHR ថ បន សនឋសញញ “ ថ នភពៃនករេធវើរបយករណ កជន ថ បនសនឋសញញ សទឋមនស ” មនេនេគហទពរ៖ http://www.ohchr.org/EN/ HRBodies/Pages/HumanRightsBodies.aspx.។ ករ កបណត ងជបគគល ឬជរកម េទ ថ បនសនធសញញ សទឋមនស គជករសងត។ បណត ងជបគគល ឬ ជរកម េទជនេទយនតករនតវធពេសសរបសអងគករសហរបជជត រតវបន កឲយ ធរណៈជន ចរកបន េនកនង របយកណរបរសយទកទងរបចឆន េបើសនជ អនកជនញករឯក ជយ/អនក យករណពេសស បនេធវើកចចអនត គមនជ យលកខអក រ។ ឧទហរណ មនលខតេឆលើយឆលងជ យលកខអក រ េហើយែដលមនជ ធរណៈ ទកទងនងជនជតេដើមភគតចរសេន កនងតបនៃរពឡង នងេលើបញហ ជេ ះេនបងកក បរក កនងចេនមជេ ះេផ ងៗេទៀត។ សមេមើលេគហទពរ ៖

http://www.ohchr.org/EN/HRBodies/SP/Pages/Communications.aspx.

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

87

មនមន ណតតចបស ស េដើមបពនតយេលើបណត ងជលកខណៈបគគល ទកទងនងកររេ ភសទធមនស 268 េហើយ វធននតវធរបសគណៈកមមករេនះេទៀតេ ធន មនរតវបនពរងងេលើទដឋភពេនះេទ។

១៩២. អងគករមនែមនរ ឋ ភបល នងសហគមនេនកមពជ មនចេណះដងេនមនករមតអពករេទេរបើរបស នង កររបរសយទកទងជមយយនតករទទលបណត ងែដលជនតវធពនតយ ម នឃល េមើលសកមមភពធរកចចជពេសស។ េនះគជែផនកមយ ែដលតរមវឲយមនករអភវឌ បែនថមេទៀត។ បណត ងែដលេចទរបកនេទេលើករអនវតតេ យខវះ ករទទលខសរតវរបសធរកចច ចរតវេធវើេឡើជ ធរណៈទកទងេទនងរកមហនរបេភទ កបន េនកនងរបេទស

កបន។269 ថ បនពហភគមយចនន (ដចជ ធនគរពភពេ ក គណៈកមមករសហគមនអរ ប ជវកមម ហរញញ វតថអនតរជត នងអងគករសហរបតបតតករេសដឋកចច នង ករអភវឌ ន270) មននតវធេ ះរ យវ ទជលកខណៈ ថ បន សរមបករណែដលពកពនធនងគេរមង ែដលសថតេនេរកមមលនធរបស ថ បនទងេនះ បែនតជេរមើសមន

ករមត។ ខណៈែដលអវតតមនយនតករជផលវករសរមបេ ះរ យបណត ងេនកនងតបន271 សហគមនពយយម ចល

េទរកករជយ អនត គមនព េបសកកមមករទត នងអងគករអនតរជតនន េន ជធនភនេពញ ដចជ គណៈរបតភៃន សហភពអរ ប នងករយលយឧតតមសនងករអងគករសហរបជជតទទលបនទកសទធមនស របចកមពជ កដចជ ថ ន ឯកអគគរដឋទត/ ថ នឯកអគគ ជទតបរេទស េដើមប កញញ ត នងេរៀបចឲយមនជកបនបតកមមជេដើម។

១៩៣. យង កេ យ មនឧទហរណគរឲយកតសគលខលះ ទកទងនងករតសមតជលកខណៈអនតរជត េ យ េរបើនតវធែដលមនជផលវករ។ បនទ បពមនបណត ងត េនែខ ស ឆន ២០០៩ ែដលរតវបនេរៀបចេឡើងេ យ មជឈមណឌ លសទធលេន ឋ ន នងករបេណត ញេចញ (COHRE) ជនសមខឲយរបជជនរបមណជ ៤.២៥០ រគ រ ែដលរបឈមមខនងករបេណត ញេចញេ យបពនពេគហ ឋ នរបសពកេគ េនជវញបងកក គណៈកមមករអធករកចច ៃនធនគរពភពេ ក បនរកេឃើញថ ធនគរេនះ បនរបរពតតេលមើសនងេគលនេយបយរបតបតតរបសខលន េ យ

268

គណៈកមមករអនតររ ឋ ភបល នសតពសទធមនស (AICHR) លកខខណឌ េយងសរមបកចចករងរ មនេនេគហទពរ៖ http://www.asean.org/DOC-TOR-AHRB.pdf.

269 រកម ឬ បគគល ច កជន ពតមនអពផលបះពលសទធមនស ពសកមមភពរបសធរកចច (វជជមន នង អវជជមន) េនទទងេលើពភពេ ក េទកនេគហទពរៃនមជឈមណឌ លធនធនធរកចច នងសទធមនស េហើយករេឆលើយតបរបសរកមហន ករតវបនេគ កេនេលើេគហទពរេនះ ផងែដរ។ សមេមើលេគហទពរ៖ http://www.business-humanrights.org/Home។ ជឧទហរណ ទកទងនងអងគករសងគមសវលែដល ដកន “ករេធវើយទធនករសករស អ តសអ” េនេខតតេកះកង េនះមនករេឆលើយតបព រកមហន Mitr Phol នង Ve Wong ែដល ចរកបនជ

ធរណៈ មេគហទពរ៖ http://www.business-humanrights.org/Documents/CambodiaCleanSugar2012។ ចេពះបញជ ៃន យនតករសរមប កពកយបណត ង សមេមើល BASES Wiki, ធរកចច នង សងគម រះរកដេ ះរ យ, សហគមនេ ះរ យជេ ះ “យនតករ នន” មនេនេគហទពរ៖ http://baseswiki.org/en/Category: Mechanism.

270 េនកនងឆន ២០០០ កនងដេណើ រករពនតយេឡើងវញ ៃន រកមរបក អងគករ OECD រ ឋ ភបលបនេបតជញ ចតត បេងកើត ថ បនទនកទនងថន កជត េដើមបេលើកកពសេគលករណែណនរបស OECD សតព រកមហនសហរគសពហជត េដើមប េ ះរ យចេពះ ករេចទសរ នងពកយ បណត ងេផ ងៗ (រតវបន គ លថ ជ "ជ នពេសស”) េហើយ ចជេវទកសរមបពភក េលើរគបបញហ ទងអស ទកទងនងេគលករណ ែណនទងេនះ។ រ ឋ ភបល មនភពបតែបនកនងេរៀបច ថ បនទនកទនងថន កជតរបសខលន នងអពវធែដល ថ បនេនះដេណើ រករ។ មនមន ថ បនទនកទនងថន កជតរបចកមពជេនេឡើយេទ បែនតមន ថ បនទនកទនងថន កជតសរមបរបេទសេផ ងៗ ែដលមនរកមហន របសខលនមកេធវើសកមមភពធរកចចេនកមពជ (ឧទហរណ របេទសប ង ធរណៈរដឋកេរ អរ ត ល ែបលសក ក ជបន សហរដឋ េមរក ចរកភពអងេគលស នងប ត របេទសដៃទេទៀត)។ សរមបពតមនបែនថម សមេមើលេគហទពរ៖ BASES Wiki, OECD national

contact points general information, http://baseswiki.org/en/OECD_National_Contact_Points,_General_Information. 271

គរកតសគលថ ធនគរអភវឌ ន ស មន យនតករទទលខសរតវរបសខលន បែនតយនតករេនះ អនវតតបនែតចេពះ បណត ងទង យ ែដលពកពនធនងបញហ ដសមបទនេនកមពជ េហើយែដលបណត ងេនះពកពនធនងគេរមងជនយរបសធនគរអភវឌ ន សបេ ណ ះ។ យនតករ េនះមន បបញច លបណត ងទង យ ែដលមនទកទងនងសកមមភព ឬកហសឆគងរបសធនគរអភវឌ ន ស េឡើយ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

88

ខកខនមនបនេរៀបច នងរតតពនតយេមើលឲយបនរតមរតវេលើគេរមងេរៀបចែដនដ នងរដឋបលដធល េនកនងរបេទស កមពជ (LMAP)។ គណៈកមមករអធករកចចេនះ បនរកេឃើញថ ករខកខនទងេនះ បនរមចែណកេធវើឲយមនករ បេណត ញេចញេ យបពននវរបជជនរសេនកនងតបនបងកក ែដលពកេគរតវបនបដេសធសទធចះបញជ កមមសទធដធល របសខលនេ យភពអយតតធម មរយៈគេរមង LMAP មនេពលែដលរ ឋ ភបល ជលតបនេនះឲយេទរកមហន អភវឌ នឯកជន េហើយេ យេនទបផត នេទដលករ ងទលេនថមេ យគម នករសមរគចតត នង ករបេណត ញេចញ េ យបពន។272 បនទ បពរកេឃើញបញហ ទងេនះ មរបយករណបនឲយដងថ ធនគរពភពេ ក បនពយយម ែកតរមវជសជលបញហ ែដលជកហសឆគងេរកមគេរមង LMAP េនះេឡើងវញ បែនតរ ឋ ភបល បនបញចបគេរមងរបស ខលនេរកមកចចរពមេរព មកចេនះ។ េរកយមក ធនគរពភពេ ក បនបញឈបជបេ ត ះ សនននវករផតលមលនធ ដលគេរមងថមទងអសេនកមពជ (ករផអ កេនះេនកពងអនវតតេនេឡើយ រហតមកដលេពលសរេសររបយករណ េនះ)។273

១៩៤. េលើសពេនះេទៀត ជែផនកមយៃនយទធនករសករស អ តសអេនកមពជ មនបណត ងត មយ កជនគណៈ កមមករទទលបនទកពណជជកមមរបសសហគមនអរ ប ទកទងនងបញហ ជពកជពនខងសទឋមនស ៃនកចចផតចេផតើម សតព “អវៗទងអស េលើកែលងែតសពវ វធ” (EBA) របសគណៈកមមករេនះ េពលគជគេរមងពណជជកមមអនេរគះពនធរបស អរ ប ែដលអនញញ តឲយរកមហនែដលមនមល ឋ នេនកមពជ នេចញសករ នង ផលតផលេផ ងេទៀតេទសហភពអរ ប េ យគម នបងពនធនចល នងកនងតៃមលធនអបបបរមមយ។ េនកនងចេ មអនកទទលផលរបេយជន ពគេរមង អនេរគះពនធពណជជកមមទងេនះ មនរកមហនែដលជបពកពនធកនងករចបយកដធល នងកររេ ភបពនសទធមនស េផ ងេទៀត។ មរបយករណបនឲយដងថ បណត ងេនះពកពនធនងករអពវនវដលគណៈកមមករទទលបនទក ពណជជកមមរបសសហគមនអរ ប ឲយចតវធនករេ យអនេ មេទ មកតពវកចចរបសខលនេរកមមរ ១៧ ៃន របពនធជទេទសរមបបទបបញញតតអនេរគះពនធ (Generalized System of Preference regulation)

274 េ យេសនើសឲយ មនករេសើបអេងកតឲយបនលអតលអនេលើកររេ ភបពនសទធមនស ែដលបនេចទរបកន ពកពនធនង ឧស ហកមម េនះ នងរបសនេបើចបច បញឈបជបេ ត ះ សនននវផលរបេយជនខង “អវៗទងអស េលើកែលងែត សពវ វធ” (EBA)។ ករអនេរគះពនធ ចរតវដកេចញជបេ ត ះ សនន េដើមបេហតផលមយចនន រមទង “កររេ ភធងនធងរ នងជរបពនធ” េលើសទធមនស ែដលមនែចងេនកនងអនសញញ សខនៗ សតព សទធមនស នង អនសញញ សតករងររបស អងគករសហរបជជត ដចជ កតកសញញ អនតរជតសតព សទធពលរដឋ នងសទធនេយបយ នងកតកសញញ អនតរជត សតពសទធេសដឋកចច សងគម នង វបបធម។ ករសេរមចចតតេនះ រតវេធវើេឡើងេ យគណៈកមមករេនះ េ យឈរេលើ មល ឋ នៃនេសចកតសនន ឋ នរបស “ ថ បនពកពនឋមនសមតថកចចខងករពនតយ ម ន”។275

272

សមេមើល COHRE ពកយបណត ងចេពះ គេរមងេរៀបចែដនដ នងរដឋបល, រកមអធករកចចរបសធនគរពភពេ ក ឆន ២០១២ មនេន េគហទពរ៖ http://babcambodia.org/developmentwatch/lmap/ and Natalie Bugalski and David Pred, “Land Titling in Cambodia: Formalizing Inequality,” 2009.

273 េសចកតែថលងករណរបស Annette Dixon នយករបចរបេទសៃនធនគរពភពេ ក ៃថងទ៩ ែខស ឆន ២០១១ (កមចចងេរកយ រតវបនេគ

យករណថ មនេនែខធន ឆន ២០១០) យករណេ យកែសតរយទ (Reuters) មនេនេគហទពរ៖ http://www.reuters.com/article/ 2011/08/09/cambodia-worldbank-idUSL3E7J920D20110809.

274 មរ ១៧ (១) ៃនរបពនធជទេទសរមបករអនេរគះពនធ ែថលងថ “េនេពលែដល គណៈកមម ករ ឬរដឋជសមជក មយ ទទលពតមន ែដល ចេធវើជេហតផលស ងសរមបករដកជបេ ត ះ សនន េហើយែដល គណៈកមម ករ ឬ រដឋជសមជក មយ យលេឃើញថ មន េហតផលរគបរគនសរមបករេសើបអេងកត េនះគណៈកមមករ ឬ រដឋជសមជកេនះ រតវ យករណរបបេទ គណៈកមមករៃនរបពនធជទេទ សរមបករអនេរគះពនឋ នងេសនើសេធវើករពេរគះេយបល។ ករពេរគះេយបលនងេធវើេឡើង កនងរយៈេពលមយែខ ។

275 បទបញជ ៃនរកមរបក េលខ ៧៣២/២០០៨ មរ ១៥ ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

89

១៩៥. កមនករេរបើរបស ថ បនសទធមនស ថន កជតេនបរេទស ែដលរតវបនទទល គ លជផលវករ (NHRI)276 េទះបជ ថ បនទងេនះខលះេនមនករមតេនេឡើយកេ យ េដើមប កពកយបណត ងពកពនធនងកររេ ភសទធមនស ែដលេកើតមនេឡើងេនកមពជ។ ឧទហរណ៖ មជឈមណឌ លអបរចបបសរមបសហគមន (CLEC) បន កពកយ បណត ងជន គណៈកមមករសទធមនស ថន កជតរបសរបេទសៃថ (NHRC) កលពៃថងទ ៦ ែខ មក ឆន ២០១០ ពកពនធ នងទនសអសរយៈពលដយរ រ ងរបជជនេនភមរតពងក ត ល ភមឈក នងភមជខ កនងឃជខេលើ រសកែរស អបល េខតតេកះកង ជមយនងរកមហនឧស ហកមមសករឃនែខន (Khon Kaen Sugar Industry (រកមហនរបសៃថ)) ែដលជមច សភគហនដធ ៃនរកមហនេកះកងសេហគើរអន រសទ (Koh Kong Sugar Industry (KKS)) នងរកមហន េកះកងសេហគើររេផលនេថសន (Koh Kong Sugar Plantation (KKP))។277 ពកយបណត ងេនះ បនេចទរបកនថ រកម ហន KSL មរយៈ ខរកមហនេនកមពជ KKP នង KKS បនទទលដសមបទនេនេខតតេកះកង េ យរេ ភ េលើចបបរបសកមពជ។ ភគអនកបតង បនែផអកអណះអ ងរបសខលនអពយ ត ធករ ៃនគណៈកមមករសទធមនស ថន ក ជតរបសរបេទសៃថេនះ េនេលើភពជមច សរបស KSL ៃន KKP នង KKS កររតតរ របស KSL េលើរបតបតតករ េនកមពជ នងភរកចចរបស KSL កនងករេគរពសទធមនស េនទកែនលង កេ យែដលខលនមនរបតបតតករ។ ត ងឲយភពេជគជយៃនករេលើកកមពស នងករករពរសទធមនស ឆលងែដន គណៈកមមករសទធមនស ថន កជតរបស របេទសៃថ បនទទលយកពកយបណត ងមកពចរ េហើយថមៗេនះ បនបេញចញនវលទធផលៃនកររកេឃើញដបងៗ របសខលន។

278 េនះគជេរឿងកត ដគរឲយកតសគលកនងរបវតត រសត សរមប ករតសមតជលកខណៈអនតរជតេនកមពជ េហើយនងករេរបើរបស ថ បនសទធមនស ថន កជត NHRI ែដល ចរតវបនេធវើកររ វរជវជបែនថមេទៀត សរមប េរឿងកតសមបទនដ។

IX. េសចកតសនន ឋ ន នងអន សន

១៩៦. ជបឋម េគគរកតសគលថ កលៈេទសៈរបវតត រសត រមមនេគលនេយបយៃនរបបែខមររកហម រពមទង វនសកមម នងករផល សទលេនទទងរបេទស ែដលបនបន លទកពសរងគ មសវល ដ ៃរេនរបេទសកមពជ បននឲយ េកើនេឡើងទនសដធលដ ល ល ែដលរ ឋ ភបលកពងែតពយយមរគបរគង។ េលើសពេនះេទៀត កគរកតសគលផង ែដរថ កនងនមជរបេទសកពងអភវឌ ន របេទសកមពជ របថន យកករេរបើរបសដធល នងធនធនធមមជតរបសខលនេធវើ ជ ទភព េដើមបអភវឌ របេទសឲយបនកនែតរងេរឿង។ េទះបជដេចន ះកេ យ ខញ យលេឃើញថ សមបទនដ គររតវ បនផតល នងរគបរគងេនកនងរកបខណឌ ចបប នងេគលនេយបយដសមរបកបមយ រមមនករគតគដល នងពេរគះ េយបលជមយអនកែដលនងរងករបះពល នងគតគដលករេរបើរបសធនធនធមមជតរបកបេ យចរភពផង។

276

សរមប បញជ េឈម ះៃនរបេទសែដលមន ថ បនសទធមនស ជត (NHRIs) ែដលមនករទទល គ លេ យ គណៈកមម ករសរមបសរមល អនតរជត សមេមើលេសៀវេភបញជ ថ បនសទធមនស ជតនន េនេគហទពរ៖ http://www.nhri.net/default.asp_PID=237_AFD=0.html.

277 រកមហន KSL មនភគហន ៧០ភគរយ ជមយៃដគពណជជកមមរបសខលនែដលជជនជតកមពជ ែដលរគបរគងទងរសងេលើដេណើ រករ របតបតតកររបសរកមហនេនកមពជ នងទទលបន ១០០ភគរយៃនសករសែដលចរមញរច េចញមកពដសមបទនកមពជទងពរកែនលង។ សម នេសចកតែថលងករណរបសមជឈមណឌ លអបរចបបសរមបសហគមន “រកមហនសករសអនតរជត ជបពកពនឋនងករដេណតើ មយកដធល េន

របេទសកមពជ” ៃថងទ២៤ ែខកកក ឆន ២០១២។ 278

សមេមើល “របយករណរបសអនគណៈកមម ធករសទធពលរដឋ នងនេយបយ ៃនគណៈកមម ធករជតសទធមនស ៃថឡងដ សតពករណ រកមហនេកះកងសហគរេផលនេថសន េនរបេទសកមពជ” េនៃថងទ២៥ ែខកកក ឆន ២០១២ (ទកទងនងសណេរឿង េលខ ៥៨/២៥៥៣) េន េគហទពរ http://www.nhrc.or.th/2012/wb/en/news_detail.php?nid=662&parent_id=1&type=hot.

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

90

១៩៧. ភគេរចើនៃនកររបឈម ែដលខញ បនរកេឃើញេនកនងរបយករណេនះ (បនវភគេនកនងែផនកទ V ដល VIII) េកើតេចញមកពករខកខនមនអនវតតរកបខណឌ គតយតតកនងរសក មនជ ទ ចបប េគលនេយបយ នង បទបញជ នន ែដលរ ឋ ភបលខលនឯងបនបេងកើត (បនពនយលេនកនងែផនកទ III)។ ករផតល នងកររគបរគងសមបទនដ េសដឋកចច នងសមបទនដេផ ងៗេទៀតេនកមពជ ខវះខតយងខល ងនវតមល ភព នងករេគរពចបបែដលមនរ ប។ ភគេរចើនៃនរកបខណឌ គតយតតេលើវសយេនះ មនករ កែតងេឡើងបនយងលអរបេសើរេនេលើរក ស បែនតបញហ េចទ គេនេលើករអនវតតជកែសតង។

១៩៨. េលើសពេនះេទៀត បញហ ដធងនធងរែដលខញ បនជបរបទះ គភពមនរបរកតៃនករទទលបនពតមន ែដលបន រមចែណកេធវើឲយសមបទនននផតលផលរបេយជនដលែតរកមមនស ភគតចបេ ណ ះ នងកេណើ នៃនទនស ែដល ទកទងនងដធល ែដលមនសកក នពលរមចែណកដលអេសថរភពជត។ រ ឋ ភបល គរែតមនភពមងមត នងមន តមល ភព កនងករផតល នងរគបរគងសមបទនដ (ែផនកទ II នង VI) ជពេសស េនេពលចរចកចចសនយសមបទន ជមយរកមហនបរេទស នងកនងរសកនន េ យបេញជ សឲយបននវទនសខងផលរបេយជន រពមទង ក រកមហនែដលទទលបនសមបទនដ ឲយមនគណេនយយភព េ យអនវតតកររតតពនតយេលើសកមមភពននរបស ពកេគ នងេ ះរ យចេពះទនសដធល។ ករខវះតមល ភពេនកនងបញហ ទងេនះ បងកឲយមនករសង យអព អេពើពក រលយ េនរគបករមតទងអសៃនរ ឋ ភបល នងេធវើឲយរបជពលរដឋកមពជជេរចើនមនករថន ងថន ក។ េទះបជខញ បន េធវើទស នៈកចចេនកមពជ ងពឆន ២០០៩ នងទទលបនកចចសហរបតបតតករលអរបេសើរពរ ឋ ភបល េនកនងវសយ ជេរចើន កនងរងវង ណតតរបសខញ កត កខញ េនមនករលបកកនងករទទលបនពតមនផលវករចបចនន កដចជកនង ករចលេទជបរកមហននន ែដលទទលបនសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដេផ ងៗេទៀត។ កងវះករទទលបន ពតមនសខនៗ ទងេនះ េធវើឲយមនករលបកជខល ង េដើមបសរេសររបយករណដរគបរជង េរជយមយសតពបញហ ទងអសេនះ។

១៩៩. ជទផ រែដលកពងេងើបេឡើង របេទសកមពជមន នភយកនងករក ងេករ តេឈម ះេលើឆក អនតរជត ចេពះ សវតថភពៃនករេធវើវនេយគេនកនងវសយដធល នងវសយទេទេផ ងេទៀត។ បរយកសៃនករអភវឌ បចចបបនន រតវបន កណតចរតលកខណៈេ យតមល ភពែដលមនករមតទប នងករទទលបនពតមនមនសមមរតគន ករពេរគះ េយបលមនរគបរគន នងករចលរមែដលមនមនភពេពញេលញ េហើយ មករយលេឃើញរបសខញ េនះ គជករព មនចរភព នងទនងជេធវើឲយ ងសទះដលកររកចេរ ើនៃនេសដឋកចចជតនេពលអនគត។ ពត សថ មនករណ សមបទនដខលះ កដចជមនផលបះពលវជជមនសរមបរបជជនកមពជ ទកទននងករបេងកើតករងរេធវើ បេងកើន េសដឋកចចពលរដឋមល ឋ ន ផតលចណលសរមបជយ ែផនកហរញញ វតថដលេស ធរណៈ នងេលើកកពសដលករអភវឌ ជតទងមល។ េទះជដេចន ះកេ យ តៃមលៃនករខចខតចេពះមនស េ យសមបទនដជេរចើនមនករមតខពស េហើយសទធមនស គរែតជក ត សនលែដលរតវយកចតតទក កខពសេនចេពះមខៃនករផតល នង កររគបរគងៃន សមបទនដនន េដើមបេធវើឲយសមបទនទងេនះមនផលបះពលវជជមន។ មនកររេ ភសទធមនស ដធងនធងរ នង ធេធង ែដលរតវបនកតរ ទកយងចបស ស ពកពនធនងសមបទនដ ែដលរតវករេលើកយកមកេ ះរ យ នង ែកតរមវវញ។ ករេចទរបកនសកមមជនដធល នងអនកករពរ សទធមនស ពបទរពហមទណឌ គជបញហ កងវលដធងនធងរ ខណៈែដលេសរភពខងករបេញចញមត នងខងកររបមលផត ជក ត តរមវចបចសរមបសងគម ែដលរបកនលទធ របជធបេតយយពតរបកដ។

២០០. េលើសពេនះេទៀត កនងករវភគរបសខញ ខញ បនមនករលបកកនងករយលចបសទងរសង នវអតថរបេយជន ៃនសមបទនដជេរចើន ែដលរ ឋ ភបលបនផតល។ ជទេទ មនចបស សេទថ េតើទហៃនអតថរបេយជនែដល

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

91

របជជនកមពជទទលបនពសមបទនដមនយង ។ ខញមនកតបរមភថ ថវេបើរ ឋ ភបលកមពជ មនឆនទៈកនងកររបយទធរបឆងនងអេពើពករលយកេ យ កមនសមបទនកជេរចើន បននងកពងេធវើរបតបតតកររបសខលនេ យ កកបង។ ចណលពសមបទនដែដលមនរ បែដលរកបន រតវគនគរពករមតចណលទងអស នង េធវើឲយកនែត ចបស សេឡើង។ របសនេបើផលរបេយជន ដចជចណលែបបេនះ មនបនែសតងេចញឲយេឃើញេទ េនះេគល នេយបយ នងករអនវតតននជវញករផតលសមបទនដ រតវករែកតរមវ។ ផលបះពលននៃនសមបទនដ គរែត រតវបនវភគ ទងសរមបកមមវបករយៈេពលខល នង រយៈេពលែវង។ របកដ សថ ផលចណលគរែតជកែសតង នងផតលអតថរបេយជនដលមនស ភគេរចើន េដើមប ចចតទកថមន រៈរបេយជន ។ ខញ យលេឃើញថ ករអភវឌ វសយដធល នងធនធនធមមជតរបសរបេទសកមពជ ចនងមនផលបះពលវជជមនេលើជវតរបសរបជពលរដឋកមពជ ទងអស របសនេបើ រតវបនអនវតតេនកនងលកខណៈែដលមនេចរភព នងសមធម នងេនកនងរកបខណឌ ៃន កតពវកចច ខងសទធមនស របសរ ឋ ភបលកមពជ។ េនកនង ម រត ថ បនេនះ ែដលខញ សម កជននវអន សនទងអសេនះ។

ក. ករទទលបនពតមន នងតមល ភព

២០១. រ ឋ ភបលកមពជ គរែតបងហ ញពតមនអពករវនេយគននេលើដធល របតតបតតករដធល នងដេណើ រករេដញៃថល ករពនតយេលើសេណើ រសសមបទនដ (នងលកខណៈវនចឆយៃនករសេរមចចតត ចេពះករយលរពម ឬបដេសធសេណើ ) នងែផនករអនគត (រមមនករចបេផតើមដេណើ រករសកមមភពសមបទនដ) ដល ធរណជន រមមន មរយៈ ករបងហ ញជ ធរណៈេនថន កេខតត នងបេងហ ះពតមនទងអសេនះេនេលើេគហទពរផលវករននរបសរ ឋ ភបល។

២០២. រកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ គរែតេធវើបចចបបននភព នងបេពញបញជ សមបទនដេសដឋកចច នង សមបទនៃរពែដលមនរ បរបសខលន នវពតមនដេពញេលញ រមមន ករវវតតនរកចេរមើនៃនរបតបតតករសមបទន ដទងេនះ នងបងហ ញពតមនេនះជ ធរណៈឲយបនទនេពលេវ ។ បញជ េនះ គររមបញច លពតមនអព រកមហន ថន កដកន មច សភគហន រកមហនេម នងពតមនទនកទនង ៃនករយលយមល ឋ នរបសរកមហន (រម ទងករយលយននេនកនងរបេទស មេបើមន) ៃថលឈនលដ សមបទនែដលបនបង នងចណលនន ែដលបន មកពសមបទនដទងអសេនះ។ ពតមនេនះគរែត មនជភ អងេគលស នងភ ែខមរ។

២០៣. រកសងេរៀបចែដនដ នគរបនយកមម នងសណង គរផ ពវផ យពតមនសតព ករកណតេលើែផនទ ករេធវើ ច តថន ក នងករចះបញជ ដ ធរណៈ នងដឯកជនរបសរដឋ រពមទងបេងកើត នងរក របពនឋទនននយដធលរដឋ។ ពតមនសតពករៃលបរមង កររគបរគង នងករេធវើអនបេយគដរដឋ គរែតផ ពវផ យជ ធរណៈ រសប មអនរកតយ សតពកររគបរគងដរដឋឆន ២០០៥។ រកសងេសដឋកចច នងហរញញ វតថ គរែតេធវើសហរបតបតតករេនកនងដេណើ រករេនះ នង ែចករែលកពតមនទកទងនង ករេធវើអនបេយគរទពយសមបតតរបសរដឋ។

២០៤. រកសងបរ ថ ន គរែតបងហ ញឲយ ធរណជនបនដងពបញជ េឈម ះបចចបបនន នងែដលបនេធវើបចចបបននភពៃន រគបតបនករពរទងអស រមមនឧទយនជត ែដនជរមកសតវៃរព តបនករពរេទសភព តបនេរបើរបសេរចើន យង តបន ម រ តបនសនលៃនឋបនយជវមណឌ ល តបនេបតកភណឌ ធមមជត នងតបនឧទយនជតសមរទ ែដលរមមន ពតមនព ត រអពទហ រពរបទល តបនរគបរគង នងករេរបើរបសៃនតបនទងេនះ រពមទងអពដេណើ រករៃនករេធវើ េសចកតសេរមចចតតចេពះករែកែរប ឬករេធវើអនបេយគនវតបនករពរនន។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

92

២០៥. ដេណើ រករៃនករេធវើអនបេយគដរដឋ េទជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ នងករចតថន កតបនរគបរគងកនង តបនករពរនន េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព គររតវបនេធវើេនកនងបរយកសមយ របកបេ យតមល ភព នង េបើកចហ េ យមនតអងគពកពនធទងអស រមមនរកសងបរ ថ ន នងរកសង េសដឋកចច នងហរញញ វតថ។

ខ. ករផតលសមបទនដ - ករពេរគះេយបល នងកររតតពនតយ

២០៦. របពនធែដលកនែតមនករសរមបសរមល នងករចលរមពអនកពកពនធ កនងករផតលសមបទនដនន គរែត រតវបនយកេទពចរ េ យរ ឋ ភបល នងអនវតតេ យ ជញ ធរពកពនឋ រមមន ករពចរ េលើដេណើ រករេធវើ ែផនករេនថន កជត នងេខតត។ វធ រសតេនះគរែតេបើកឲយមនករចលរម នងដេណើ រករអភវឌ នរបកបេ យករ ចលរម េ យអនេ ម មែផនករអភវឌ នយទធ រសតជត បចចបបននកមម ឆន ២០០៩ - ២០១៣។

២០៧. ថ បនរ ឋ ភបល នងសហរគសពណជជកមមែដលពកពនធទងអស គរែតរបកន មលកខខណឌ ែដលចបប តរមវ សរមបករពេរគះេយបលជ ធរណៈ ឧទហរណ អនរកតយឆន ២០០៥ សតពសមបទនដេសដឋកចច។ ករ ពេរគះេយបលែបបេនះ គរែតរបកបេ យអតថនយ មនករចលរមពអនកពកពនធ នងេបើកចហដលអនករងករបះពល នន។ សហគមនននែដលសថតេនេលើដ ែដលនងរងករបះពលេ យករផតលសមបទនដ គរែតរតវបនពេរគះ េយបលេនដ កកលដបងបផតៃន ែផនករេរបើរបសដ នងគររតវបនរមបញច ល េនកនងដេណើ រករេធវើេសចកត សេរមចចតត។ គរមនករពចរ យងហមតចតដលសកមមភពចញច មជវតរបចៃថងរបសសហគមនេនះ នងគតគអព កចចខតខរបងែរបងទងអស ែដលរតវេធវើេឡើងេដើមបបេញជ សឲយបនកររខនដលពកគត។ សតង រៃនករយលរពម េ យេសរ ជមន នងមនករជនដណងរគបរគន គរែតរតវបនអនវតតយងមងមត េនេពលពេរគះេយបល ជមយជនជតេដើមភគតចទងអស។

២០៨. ករពនតយពចយកនែតហមតចតេឡើងេលើរបវតត នង វ របសសហរគសពណជជកមម នង សមតថភពេធវើ របតបតតករៃនសេណើ វនេយគរបសពកេគ គរែតរតវបនេធវើេឡើងេ យ ជញ ធរពកពនធនន េដើមបរតតពនតយេមើល វនេយគននន មនេពលផតលសមបទនដ មយ។ ករពនតយេលើសេណើ វនេយគ គរែតរតវបនរបរពតតេទកនង លកខណៈតមល ភពមយ េ យថលងែថលងរ ងករចងរក ករសមង តៃនពតមនរេសើបរបសរកមហន នង តរវករ សរមប ករពនតយជ ធរណៈ។ កចចករេនះរមមន ករផ ពវផ យពតមន សតពដេណើ រករេដញៃថលជ ធរណៈ នងបនទ ត េពលេវ អពសកមមភពសមបទនននែដលបនរពមេរព ង។

២០៩. ករេធវើអនបេយគដ ធរណៈរបសរដឋេទជដឯកជនរបសរដឋ គរេធវើ មនតវធែដលមនែចងកនងរដឋធមមនញញ នងេរកមចបបភមបលឆន ២០០១ នងនតវធែដលតរវឲយមនករអនមតចបបេ យរដឋសភ។ រហតដលចបបែបប េនះ រតវបនអនមតអនបេយគ មយែដលបនកណត គរែតរតវបនេធវើេឡើងកនងលកខណៈេបើកចហ នងតមល ភព មយ េ យពចរ យងលអតលអនអព ផលបះពលជសកត នពលននៃនករេធវើអនបេយគតបនជក ក មយ រពមទងមនករពេរគះេយបលរតមរតវជមយទភន កងរបេចចកេទសែដលពកពនធនន នង របជពលរដឋែដលរង ករបះពល។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

93

២១០. រកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ រពមទង ថ បនពកពនធេផ ងៗេទៀត គរែតធនថ ដេណើ រករ េដញៃថលរបកបេ យកររបកតរបែជងមយ សរមបករផតលសមបទនដ រតវបនអនវតតកនែត មងមត នង តមល ភព ឧទហរណ មអនរកតយសតពសមបទនដេសដឋកចចឆន ២០០៥។

២១១. បទបញជ ទកទងនងករផអ កសមបទនដេសដឋកចច (ចះៃថងទ៧ ែខឧសភ ឆន ២០១២) ែដលផអ កករផតល សមបទនដេសដឋកចចថម គជច តករគរជទ វ គមន បែនតគររតវបនអនវតតយងេពញេលញ នងរក សពលភព រហតដលរបពនធពនតយករផតលសមបទនមយរតវបនបេងកើតចបសពវរគប។ សមបទន ននែដលរតវបនរកេឃើញថ មនករេកងរបវញច អសកមម ឬ មយងវញេទៀតរេ ភេលើលកខខណឌ ននៃនកចចរពមេរព ងសមបទន គររតវបន េមឃភព េយង មចបបពកពនធនន។ ករពនតយេមើលេលើសមបទននេពលបចចបបននេឡើងវញ រមទង ករងរ របសេលខធករ ឋ នបេចចកេទសសតពសមបទនដេសដឋកចច គរែតរតវបនផ ពវផ យជ ធរណៈឲយបនទនេពល េវ ។ បនទ បពពនតយរចេហើយ ពតមនលអតៃនសមបទនទង យែដលរតវបនេមឃភព មរយៈដេណើ រករ េនះ ឬ រតវបនេមឃភពនេពលកនលងមក គរែតរតវបនផ ពវផ យជ ធរណៈ រមទងពតមនអពកររគបរគង សមបទនដែដលរតវបនេមឃភពផងែដរ។

គ. ករផតលសមបទនដ - ករករពរបរ ថ ន នងសងគម

២១២. រ ឋ ភបល គរែតរតវបនេធវើឲយរបេសើរេឡើង នវ លកចចខតខរបងែរបងទងអស េដើមបអនវតតចបប េគល នេយបយ នងបទបញជ នន ែដលតរវឲយេធវើករ យតៃលផលបះពលបរ ថ ន នងសងគម មនេពល ផតលសមបទនដ រមមន ចបបសតពករករពរបរ ថ ន នងកររគបរគងធនធនធមមជត ឆន ១៩៩៦ េហើយកររកេឃើញបនមកពករ យតៃមលទងេនះរតវផ ពវផ យជ ធរណៈ។

២១៣. វធន នងនតវធននទកទងនងករេធវើច តថន ក នងករេធវើអនេយគដកនងតបនករពរនន ជពេសស តបនេរបើរបសេ យចរភព គរែតរតវបនរបកនខជ ប (រមមន េ យេធវើករសក ែបបវទយ រសត ដចមនែចងកនង ចបបសតពតបនករពរឆន ២០០៨)។ លទធផលននៃនករ យតៃលេនះ នងនតវធែដលទកទងនងករចតថន ក នង ករេធវើអនរបេយគ គររតវបនផ ពវផ យជ ធរណៈ។

២១៤. លកខខណឌ ននែដលរតវបនកណតស បករផតលសមបទនដេនកនងតបនករពរនន េយង មចបបសតព តបនករពរឆន ២០០៨ គររតវបនរបកនខជ បយងមងមត។ េលើសពេនះេទៀត ករពនតយេឡើងវញយងហមតចតនវ សមបទនដ ែដលរតវបនផតលេនកនងតបនករពរននរតវែតេធវើេឡើង េហើយករេធវើេមឃភពសមបទនដ គររតវបន អនវតតឲយបនទនេពលេវ ។ គរេធវើឲយ ធរណៈជនបន ដងចបស សផងែដរអពមល ឋ នគតយតតអវខលះ ែដល មនសរមប ថ បននន េរកពរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ កនងករផតលសមបទន នងករេធវើកចចសនយ រយៈេពលែវងេផ ងៗេទៀត សរមបករអភវឌ េលើដរដឋ។

២១៥. ដែដលរតវបនកនកប នងេរបើរបសជរបៃពណេ យរបជជនជនជតេដើមភគតច គររតវបនកណត នង សែវងឲយបនឆបរហសបផត។ ពមនសមបទនដ គររតវបនផតលេលើ ឬ ែកបរដរបសរបជជនជនជតេដើមភគ

តចេនះេទ រហតដលដេណើ រករទទល គ ល នងចះបញជ កមមសទធដសមហភពបនចបសពវរគប។ ចរអនតររកសង ឆន ២០១១ សតពវធនករករពរជបេ ត ះ សនន គររតវបនអនវតតយងមងមត សរមបសហគមនទង យ ែដលរតវបនទទល គ លេ យរកសងអភវឌ នជនបទ នងរកសងម ៃផទ េហើយដេណើ រករចះបញជ ដផតលកមមសទធដ សមហភពេនះ គរេធវើឲយបនរស ន េដើមបបេញជ សវ ទនេពលខងមខ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

94

២១៦. គរែតពចរ េលើសេណើ វនេយគរបសសមបទនក ែដលមនេទេ យលកខខណឌ តរវ មចបប នង បញញ តចបបរងម ភជ បជមយគេរមងវនេយគរបសពកេគ (ដចជ េរគងករណមនករទទល គ លេ យភគទប នងរកមរបតបតតដមងមត) ែដលរមបញច ល សតង រអនតរជតសតពចរភព បរ ថ ន នងសងគម។

ឃ. សកមមភពៃនសមបទនដ

២១៧. រកមហនរគបទហ រចនសមពនធ នងរបេភទរបតបតតករទងអស ទងកនងរសក នងបរេទស នង េបើេទះបជ

រគបរគងទងរសង ឬ មយែផនកេ យរដឋ គរែតេ ះរ យករបះពលសទធមនស របសពកេគ េ យអនវតតករយក ចតតទក កដរតមរតវ រមមនករអនវតតវធនករកណត បងក រនងកតបនថយផល បះពលអវជជមនេលើសទធមនស នង មនគណេនយយភពចេពះសកមមភពពណជជកមមរបសពកេគ។

២១៨. េនកនងករណៃនរកមហនបរេទស រដឋ មគរែតធនថ ត ងននៃនសហរគសពណជជកមមឯកជនែដល សថតេនេរកមសមតថកចចរបសខលន នងពរមចែណកេធវើឲយមនករបះពលអវជជមនេលើសទធមនស េឡើយ េ យេធវើករ ឃល េមើល នងរតតពនតយជេទៀងទត។

២១៩. ករបេណត ញេចញ នងករផល សបតរទលេន គរែតរតវបនេរបើរបសជដេ ះរ យចងេរកយបេ ណ ះ េហើយគរែតរតវអនវតតករផអ កករបេណត ញេចញេ យបពន ែដលទកទងនងសកមមភពសមបទននន។ េនកនង ករណៃនកររេ ភកនលងមក កចចខតខរបងែរបងននគររតវបនេធវើ េដើមបធនដលករែកតរមវេហតករណ រកក។ េនេពលែដលនតវធរតមរតវរតវបនេគរព េហើយករបេណត ញេចញ រតវបនចតទកថរសបចបប នង បេរមើផល របេយជន ធរណៈ រគ រែដលរងបះពលនន គររតវបនពេរគះេយបលអពរេបៀប នងេពលេវ ែដលរតវេធវើ ករផល សបតរលេនថម រពមទងកចចខតខរបងែរបងទង យែដលរតវេធវើ េដើមបធនថ ករផល សបតរលេនថមេនះ នង របរពតតេទេរកមលកខខណឌ ននែដលរបកនខជ ប មសតង រសទធមនស អនតរជត ទកទងនងលេន ឋ នសមរមយ នង សណងែដលរតមរតវ នងយតតធម។ កចចខតខរបងែរបងជបែនថមនន គររតវបនេធវើេដើមបបេងកើតេឡើងវញនវក នវតតភពៃនករចញច មជវត។

២២០. កងេយធពលេខមរភមនទ ពគររតវបនេរបើរបសេដើមបករពរផលរបេយជនឯកជន នងពគររតវបន ក ពរងយ ឬ ជលេ យរកមហនសមបទនដននេនះេទ េទះបជមនករឯកភព ឬ មនឯកភពពរ ឋ ភបលក េ យ។ កងនគរបល កង ជ វធហតថ នង ជញ ធរពកពនធេផ ងៗេទៀត គរអតធមតមនេរបើរបសក ងេលើសលប របឆងនងសហគមន នងអនកត ននែដលរងករបះពលេ យសមបទនដ។

២២១. រ ឋ ភបលគរធនថ រកមហនសមបទនដននពេរបើរបស ឬ េលើកទកចតតឲយភន កងរសនតសខឯកជន ចល របឡក ឬ េរបើរបសក ងរបឆងនងសហគមន នងអនកត ែដលរងករបះពលេ យសមបទនេនះេឡើយ។

២២២. រកមហនសមបទនដនន គរចតវធនករទងអស េដើមបបេញជ សករបផលចបផល ញបរ ថ ន េនកនងរបតបតត កររបសពកេគ រមមន ករបងក រករបពលទក ករេធវើឲយខចគណភពដ នងករឆក រដេ យមនចបច ឬ ករកបេឈើ េ យខសចបប។ ពកេគគរធនថ េហ ឋ រចនសមពនធ ដចជផលវថមៗេនេលើសមបទនរបសពកេគ ចេរបើរបសបន េ យសហគមនេនជវញេនះទងអស នងគរេជៀស ងករបទផលវច ចរណេនកនងបរេវណតបនសមបទនេនះ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

95

២២៣. លកចចខតខរបងែរបងទងអស គររតវបនេធវើេ យ ជញ ធរនន ែដលចបបរបគលសទធឲយផតលសមបទន េដើមបបងក រសកមមភពននេនេលើតបនែដលមនតៃលខងវបបធម នងខង សន កដចជេ ះរ យ ( មរយៈ ករែកតរមវេហតករណ រកក) ផលបះពលអវជជមនែដលបនេកើតេឡើងរចេហើយ។ រកសងននរបសរ ឋ ភបល ែដលពកពនធ ដចជរកសងវបបធម នងវចរតសលបៈ ចេធវើអនតរគមនេដើមបែកតរមវផលបះពលទងេនះ។

២២៤. រកមហនសមបទនដនន ជមយករេរបើរបសចណលពសកមមភពសមបទន គរបេងកើនកររមចែណកនន របសពកេគេទដលសហគមនមល ឋ ននន រមមន ករផតលអតថរបេយជនខងសងគមកចច ដចជេស សខភព ឱកសទទលបនករអបរ នងវធនករករពរបរ ថ ន។

ង. ករឃល េមើល កររ វរជវ នងករវភគ

២២៥. រកសងេសដឋកចច នងហរញញ វតថ នងៃដគពកពនធេផ ងៗេទៀត គរសវះែសវងរបមលទនននយ នងេធវើករវភគេលើ ចណលែដលបនមកពសមបទនដនន នងែបងែចងអតថរបេយជនដលរបជពលរដឋ ែដលមនដចជ ករងរែដល បេងកើតេ យរកមហនសមបទនដនន នងកររមចែណកដលទផ រមល ឋ ន ែដលេកើតេចញមកពកេណើ នចណល ជ ែផនកមយៃនករសក េលើបរមណែផអកេលើភសត ង េទកនងរបពនធសមបទន។ ទនននយេនះ កគររតវបនផ ពវផ យជ

ធរណៈផងែដរ។

២២៦. ក នវតតភពកនងករចញច មជវត នងរកចណលរបសរគ រនន ែដលរងផលបះពលេ យសមបទន នន គរែតរតវបនពនតយ នងកណតជែផនកមយៃនករសក េលើបរមណ នងគណភព េ យេលើកសេណើ េ ះ រ យផលបះពលខងហរញញ វតថអវជជមននន េនកនងករមតរគ រ នងសហគមន។

២២៧. អនករ យរជវនន គរពនតយបែនថមេលើករេរៀបចែផនករ នងករពេរគះេយបលមនរគបរគន ែដលកពង រមចែណកេធវើឲយមនវ ទទកទងនងសមបទនដនន កនងេគលេ យតៃលជបរមណៃន (កនងនយហរញញ វតថ) ករបតបងចណលេនករមតថន កជត។

២២៨. ករឃល េមើលកនែតហមតចតេលើករេរបើរបសដធល គររតវបនេធវើ េហើយករេមឃភពសមបទនដ គររតវបន អនវតតឲយបនទនេពលេវ េហើយរបសនេបើ ចេធវើេទរច របគលដេនះឲយអនកេរបើរបសេផ ងៗេទៀត។ សមបទនដ ែដលរតវបនេមឃភព គររតវបនចះបញជ េ យរកមហន ឬ ជញ ធរេខតត នងផ ពវផ យជ ធរណៈ េនេលើេគហ ទពររបសរកសងពកពនធនន េ យភជ បជមយមលេហតៃនេមឃភព។

២២៩. កនងករណែដលសមបទនដរតវបនផតលេលើដែដលកនកប នងេរបើរបសជរបៃពណេ យជនជតេដើមភគ តច ដេនះគររតវរបគល នង ត រ ថ នភពសរមបឲយពកេគេឡើងវញ រមទងផតលក នវតតភពដលសហគមនទង េនះ កនងករចះបញជ ជនតបគគល នង កពកយសចះបញជ ដកមមសទធសមហភពផងែដរ។

២៣០. បនទ បពសមបទនននរតវបនផតល នង កឲយដេណើ រកររចេហើយ ករឃល េមើលគរបនតេធវើ នង យតៃលេលើ ករបះពលបរ ថ ន ករអនវតតចបបករងរ នងកររបរពតតជទេទរបសសមបទនកជេទៀងទត េដើមបធនថ ករ អនវតតនមនេពញេលញ ចរតវបនេ ះរ យ ឬ កទណឌ កមម។

២៣១. រ ឋ ភបល គរពនតយេឡើងវញេលើកររេ ភលកខខណឌ តរមវ ែដលករមតតទហដសមបទន មនឲយេលើសពទហ ១០.០០០ ហក សរមបបគគលែតមយ នង ករអនវតតនៃនករផតលដជបៗ គន ឲយេទរកមហនឬអនកមនសមពនធភព

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

96

ជមយគន ឬ សមជករគ ររបសសមបទនក។ រ ឋ ភបល គរអះ ងបញជ ក នងអនវតតករ កកហត មលកខណឌ តរមវែដលែចងកនងចបបភមបលឆន ២០០១ ែដលថ សមបទនដែដលមនទហេរចើនជង ១០.០០០ ហក មន ច រតវបនផតលជនបគគលែតមន ក ឬ ឲយនតបគគលេរចើនែដលរគបរគងេ យរបវនតបគគល ឬ នតបគគលដែដលៗេនះេទ។ របសនជ ចអនវតតេទរច សមបទនដែដលេលមើសនងបទបបញញតតេនះ គរែតរតវបនេមឃភពេចល។

ច. ករេ ះរ យទនស

២៣២. រសយេ យ ថ នករណែដល កដចជមនរ ករ នៃនទនសដធលដ ៃរ នង កេណើ នៃនទនសថមៗ កចចខតខរបងែរបងនន គរែតរតវបនេធវើេឡើង េដើមបបេងកើនរបសទធភព នងធមម នរបៃនយនតករេ ះរ យបណត ងត េនករមតរបតបតតករនន េ យផតលឲយសហគមន នងត ងរបសពកេគ (សហគមន ចេធវើករសេរមចថ េតើគរ ឲយអងគករសងគមសវលចលពកពនធឬយង ) ចលរម ងពេនត កកលដបងបផត ៃនករផតលសមបទនដ រពម ទងរមបញច លពកេគេនកនងដេណើ រករេធវើែផនករផងែដរ។

២៣៣. ត ងរកមហនននគរមនវតតមន នងចលរមយងេពញេលញេនកនងយនតករេ ះរ យវ ទថន កមល ឋ ននន េដើមបបនធរបនថយសត រមមណរបឆងរកមហន នងេលើកទកចតតដលសហគមនវនេយគឲយេលើកយកមក

េ ះរ យេ យផទ លនវផលបះពលខងបរ ថ ន នងសងគម ែដលប ត លមកពសកមមភពវនេយគរបសពកេគ។ កចចខតខរបងែរបងជក កននគររតវបនេធវើ េដើមបេ ះរ យបញហ រនងខងភ ជពេសសចេពះរកមហន បរេទសនន នងេនេពលែដលពកពនធនងសហគមនជនជតេដើមភគតច។ ជវធនទេទ កងកមល ងរប ប វធ ព គរមនវតតមនេនអឡងេពលៃនករចរចេនថន កមល ឋ នេនះេទ។ កងកមល ងរប ប វធ នង ជញ ធរ រ ឋ ភបល នន ( បបញច លទងមរនតថន កេខតត នងថន កឃ) កដចជសហគមននន គរេជៀស ងករេរបើរបសអេពើហង ។

២៣៤. កចចខតខរបងែរបងទងអស គររតវបនេធវើ េដើមបពរងងសមតថភពរដឋបលៃនយនតករេ ះរ យវ ទរបស គណៈកមមករសរេយដ នងត ករ េដើមបបេងកើនលទធភពដលសហគមននន កនងករទទលបនដេ ះរ យទក ទងនងវ ទដធល។ សមតថភព នងឯក ជភពរបស ថ បនត ករ គររតវបនពរងង េដើមបឲយ ថ បនេនះ ចទទល បននវករេគរព នងទនកចតតពពលរដឋមល ឋ នរបសខលន។ របពនធត ករ មនគររតវបនេរបើរបសសរមបជ យនតករមយេដើមបេធវើករេចទរបកនសកមមជនដធល បគគលទង យែដលបនេធវើករទមទរដធលរបសពកេគ អនក ករពរសទធមនស នង ជញ ធរមល ឋ ន េនះេទ។

២៣៥. កចចខតខរបងែរបងទងអសគររតវបនេរបើរបសេដើមបឃល េមើលករណទនសដធល េនកនងយនតករេ ះរ យ វ ទរបសគណៈកមមករសរេយដ នង ថ បនត ករ ជកែសតងដចជ បញហ ទនសផលរបេយជន អនត គមន ខង នេយបយ ឬ អេពើពករលយ ែដលមនពកពនធនងរកមហនសមបទននន។ មរនតរដឋបល ឬ មរនតត ករែដល េធវើករសេរមចចតត េ យែផអកេលើបពវេហតផទ លខលន គររតវបន មឃតមនឲយបេពញតនទ េនកនងករវនចឆយ េសចកត។

ឆ. ករពនតយេឡើងវញេ យ ថ បនសទធមនស នន នងយនតករបណត ងអនតរជតេផ ងៗ

២៣៦. ករេរបើរបសនតវធ នងយនតករបណត ងត អនតរជត កដចជ ថ បនសទធមនស ជតនន េនេរករបេទស គររតវបនពនតយគតគបែនថមេទៀត េ យតអងគសងគមសវលនន េដើមបនយកបណត ងត ៃនកររេ ភសទធមនស ែដលរបរពតតេ យសហរគសពណជជកមមបរេទស ឬ េធវើរបតបតតករេ យបរេទស ែដលជបពកពនធនងកររេ ភ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

97

សទធមនស េនកមពជ (េទះជមច សភគហនធ ឬ តចកេ យ)។ តនទែដល ចមន ៃនគណៈកមមករអនតររ ឋ ភបល ន សតពសទធមនស ចរតវបនពនតយេមើលជបែនថមេទៀត។

២៣៧. គណៈកមម ធករសទធមនស កមពជ ចពរងងសមតថភពរបសខលនកនងករឃល េមើល េសើបអេងកត នងេធវើរបយ ករណសតពកររេ ភសទធមនស េនកនងបរបទៃនសមបទនដនន។ របយករណទងេនះគររមបញច លអន សន ជនដល ថ បនរដឋពកពនធនន រពមទងសហរគសពណជជកមមនន នងគរែតេធវើករផ ពវផ យជ ធរណៈ។

២៣៨. េដើមបផតលលទធភពរតតពនតយបែនថមេទៀតេលើផលបះពលសទធមនស ៃនសមបទនដេសដឋកចច នងសមបទនដ េផ ងៗេទៀត រ ឋ ភបលគរែតបែនថមេសចកតអេញជ ើញរបសខលនេទកនយនតករនតវធពេសសៃនអងគករសហរបជជត ឬ យងេ ច ស េចញេសចកតអេញជ ើញេទអនកមន ណតតពកពនធនន ែដលមនលទធភពផតលករវភគបនលអត លអនជនរ ឋ ភបល។ អនកមន ណតតពកពនធជពេសសេនះ គរមមន អនក យករណពេសសសតពជនជតេដើមភគ តច រកមករងរសតពធរកចច នងសទធមនស នងអនក យករណពេសសសតពសទធទទលបនមហប រ សទឋមនលេន ឋ នសមរមយ នងសទឋទទលបនករអបរ អនក យករណពេសសសតពភពរករកបផត នងអនក យករណពេសសសតព

សទធទទលបនទកព រមនសវតថភព នងអនមយ នងអនក យករណពេសសសតពសទធខងវបបធម។

២៣៩. េ យពចរ េលើកេណើ នៃនកររេ ភបពននន ទកទននងេសរភពបេញចញមត នងកររបមលផត េន កនងបរបទៃនទនសដធល ករគតគពចរ បែនថមគររតវបនផតលឲយេ យ ថ បនសទធមនស នន រមមនអនក យ ករណពេសស នង ថ បនសនធសញញ នន េដើមបរះរកបែនថមេទៀត នងចងរកងជឯក រនវករណៃនករផតនទ េទសព បទរពហមទណឌ េលើសកមមជនដធល បគគលទង យែដលទមទរសទធេលើដធលរបសពកេគ នងអនកករពរសទធមនស េផ ងេទៀត ែដលេធវើករេនកនងវសយដធល កនងេគលេ ផតលករគរទ នងករករពរជបែនថមដលពកេគ។

ជ. ករតសមតេលើសទធដធល នងករអបរ

២៤០. រសយេ យកេណើ នៃនកររេ ភសទធេសរភពបេញចញមត នងកររបមលផត រ ឋ ភបលគរចតវធនករ នន េដើមបអនវតតជបនតនវចបបសតពករេធវើបតកមមេ យសនតវធ រមមនករផ ពវផ យ នងករបណត ះប ត លសតព វធនែណនករអនវតតនចបបេនះ។ រកសងម ៃផទ គរបនតផតលករែណន នងេលើកកពសករយល ដងកនងចេ ម ជញ ធរថន កេខតត នង ជធន រមទងមរនតអនវតតចបបននអព រេបៀបអនវតតចបបសតពករេធវើបតកមមេ យសនតវធ

េនកនងលកខណៈមយែដលអនេ ម មកតពវកចចសទធមនស អនតរជតរបសកមពជ។

២៤១. រ ឋ ភបលទងេនថន កជត នងថន កេខតត គរធនថអងគករសងគមសវល សហគមន នងប ត ញសហគមន ទង យ មនេសរភពកនងករចលរមកនងសកមមភពនន ែដលទកទងនងករអបរសទធដធល េ យពគតពកមមវធ ដ លគន ឧទហរណ កមមវធទកទងនងករេរៀបចសរមបករេបះេឆន ត នង ម នករេបះេឆន ត នតវធផតល កមមសទធដធល នងសកមមភពៃនគណៈបក នេយបយនន។

២៤២. រ ឋ ភបលគរចលរមកនងករគរទសហគមននន េដើមបឲយពកេគកនែតយលដងចបស សអព សទធនន របសពកេគ េរកមរកបខណឌ ចបបជត ែដលរគបរគងដធល នងរបពនធសទធមនស អនតរជត។ កចចករេនះ រមបញច លទង រេបៀប កបណត ងត មផលវចបប នងករេធវើបណត ងទមទរ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

98

ឧបសមពនឋ I៖

សមបទនដែដលរតវបនផតលេនកនងតបនករពរធមមជត ែដលបនបេងកើតេឡើងេ យរពះ ជរកតយ (ចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣) - ៃថងទ៣០ ែខកកក ឆន ២០១២ -

១. ឧទយនជត/ឧទយនធមមជត េឈម ះតបនករពរធមមជត

េឈម ះរកមហន ឬ គេរមង, ទហដ នង ថ នភពគតយតតៃនដ, នងេគលបណងៃនដសមបទន

កលបរេចឆទៃន ករអនញញ ត/ ផតល ដសមបទន

ឯក រែដលមនពកពនឋដសមបទនករកណត ឬ ករេធវើអនបបេយគដ សថតកនង តបនករពរធមមជត ឬ កចចសនយ សមបទនដ ឬ កចចសនយជលដ

េឈម ះ ទហដ (ហក )

ករកណត ៃផទដ

េគលបណង

១. ឧទយនជត រពះស រមត-កសមៈ “គររមយ”

បេងកើតេឡើងេ យៈ

១.គររមយ េអកទរសម អនេវសេមន (Kirirom Eco-Tourism Investment)

៦០៩ តបនេរបើរបសេ យចរភព

េទសចរណ ធមមជត

១ ត ២០០៩ អនរកតយេលខ ១៧៣ ចះៃថងទ ១ ត ២០០៩ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

99

រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ៣៥.០០០ ហក

ទ ងៈ សថតកនងេខតត កពងសព នង េកះកង

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសង បរ ថ ន

២. យន ឃងមេនើរល (េខមប ) (Yun Khean Minerals (Cambodia) Co., Ltd)

២៩០ +១០

តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម

២១ មន ២០១១ អនរកតយេលខ៥១ ចះៃថងទ២១ មន ២០១១ េ យេយងអនរកតយ១៥៦ ចះៃថងទ ៧ធន ២០១០ ផង ចតបញច ល ៃផទដែដលបនកណតេនះជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ។

៣. ជន ខង (េខមប ) អនេធើ សយ ល អនេវសេមន (Jian King (Cambodia) International Investment Co., Ltd)

៨.៥៦៨ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ រសល េចៀរជររសល នង បេងកើត េ ងចរកែកៃចនផលតផលជររសល

៤ មក ២០១២ - អនរកតយេលខ ០៣ ចះៃថងទ ៤ មក ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ - អនរកតយេលខ៤៣ ចះៃថងទ១៦ មន ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ផង ចតបញច ល ៃផទដែដលបនកណត េនះជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ។

៤. ខង េឆង (េខមប ) អនេធើ សយ ល អនេវសេមន (King Cheng (Cambodia) International Investment Co., Ltd)

៧.៦៦៨ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ រសល េចៀរជររសល នង បេងកើត េ ងចរកែកៃចនផលតផលជររសល

៤ មក ២០១២ - អនរកតយេលខ ០៤ ចះៃថងទ ៤ មក ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ - អនរកតយេលខ៤៤ ចះៃថងទ១៦ មន ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ផង ចតបញច លៃផទដែដលបនកណត េនះជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

100

៥. A2A េថន (េខមប )

(A2A TOWN (Cambodia) Co., Ltd)

២.០០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

េទសចរណ ធមមជត

៤ មក ២០១២ - អនរកតយេលខ ០៥ ចះៃថងទ ៤ មក ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ - អនរកតយេលខ៤៥ ចះៃថងទ១៦ មន ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ផង ចតបញច លៃផទដែដលបនកណត េនះជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ។

៦. A2A េថន (េខមប )* (A2A Town (Cambodia) Co., Ltd)

៧.៦៦៨ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ទរកងេទសចរណធមមជត ទ ល យកនេ គ លដ រសល របមលជរ រសល នង បេងកើតេ ងចរកច ញជររសល

៧ មថន ២០១២ អនរកតយេលខ ៨១ ចះៃថងទ ៧ មថន ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

២. ឧទយនជតរពះមនវង

១. េខមេលន (Camland Co., Ltd)

១៦.០០០ (៥.៤៣៩ ហត សថតកនង ឧទយនជត បកេគ)

តបនករពរ ដ ដងេរបង ២៦ ត ២០០០ កចចសនយសមបទនដេសដឋកចច ៃថងទ២៦ ត ២០០០។ េយងេគហទពរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/15-kpt/42-kp-camland.html

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

101

“ភនបកេគ”

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ១៤០.០០០ ហក

ទ ងៈ សថតកនងេខតតកពត នង រពះសហន

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសង បរ ថ ន

២. អ េសង ខ អលធឌ (Y Seng Co., Ltd)

២.៤៣២ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម

១៣ ស ២០០៩

អនរកតយេលខ ១២៨ ចះៃថងទ ១៣ ស ២០០៩ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៣. មង ឫទធរគប (Mong Reththy Group Co., Ltd)

៤.០៥៧,៧៥ តបនេរបើរបសេ យចរភព

េទសចរណ ធមមជត នង កសេទសចរណ

២០ ស ២០០៩

អនរកតយេលខ ១៣៣ (ចណច “ក”) ចះៃថងទ ២០ ស ២០០៩ សតពករ កណតៃផទដេទជតបនេរបើរបសេ យ ចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៤. វទស រហគន េផលនេថសន (េខមប ) (Virtus Green Plantation (Cambodia) PTE., Ltd)

៦.៧១៨ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ ដងេរបង េកស រសវ កេហវ

២២ កមភៈ ២០១១ - អនរកតយេលខ ៣១ ចះៃថងទ ២២ កមភៈ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ - អនរកតយេលខ៨៨ ចះៃថងទ២០ ឧសភ ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ផង ចតបញច លៃផទដែដលបនកណត េនះជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ។

៥. សខ អែតល (Sokha Hotel)

(Kampot and Preah Sihanouk)

១៨.៩៨៧ តបនេរបើរបសេ យចរភព

អភវឌ តបន េទសចរណ ធមមជត

៣០ មន ២០១១ - អនរកតយេលខ ៥៩ ចះៃថងទ ៣០ មន ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ - អនរកតយេលខ១៨៤ ចះៃថងទ១២ ស ២០១១ ចតបញច លៃផទដែដលបន

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

102

កណតជតបនេរបើរបសេ យចរភព ៃនតបនឧទយនជតរពះមនវង “បកេគ” េនះជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ។

៣. ឧទយនជតែកប

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ៥.០០០ ហត

ទ ងៈ សថតកនងេខតតែកប

ទហៃផទដបចចបបននៈ ១.១៥២ ហត (ទហៃផទដឧទយនជត រតវបន កតបនថយ មរយៈ អនរកតយរ ឋ ភបលេលខ១៣៨ អនរក.បក ចះៃថងទ២៥ ែខត ឆន ២០១០)

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសង បរ ថ ន

(មនមនពតមន)

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

103

៤. ឧទយនជត ម

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ១៥០.000 ហក

ទ ងៈ សថតកនងេខតត រពះសហន

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសង បរ ថ ន

១. េអេវ ើររហគន កេសស ែអន ស

រសត ឌេវលបបែមន ខអលធឌ (Evergreen Success and Asia Resort Co., Ltd)

២.៣៧៧ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

អភវឌ នវសយេទសចរណ

២៣ មថន ២០០៨

- អនរកតយេលខ ៧១ ចះៃថងទ២៣ មថន ២០០៨ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភព នង េធវើអនប េយគ ៃផទដេនះេទជរទពយសមបតតឯកជន របសរដឋ សរមបផតលជនរកមហន។

២. រយលរហគប (Royal Group)

១.៤០៨ តបនេរបើរបសេ យចរភព

េទសចរណ ធមមជត

១៣ ស ២០០៩

- អនរកតយេលខ១២៨ ចះៃថងទ ១៣ ស ២០០៩ សតពករកណតៃផទដេទជ តបន េរបើរបសេ យចរភពសរមប ផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ១៨៦ ចះៃថងទ៣០ ត ២០០៩ សតពករចតបញច លៃផទដែដល បនកណត េនះជរទពយសមបតតឯកជន របសរដឋ។

៣. វមន ស អលធឌ (Vimean Seila Ltd) (Preah Sihanouk)

៩៨៧ តបនេរបើរបសេ យចរភព

េទសចរណ ធមមជត

១៨ មន ២០១០ អនរកតយេលខ ៣៤ ចះៃថងទ ១៨ មន ២០១០ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

104

៥. ឧទយនជតបទម គរ

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ១៧១.២៥០ ហក

ទ ងៈ សថតកនងេខតត េកះកង

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសង បរ ថ ន

ទហៃផទដបចចបបននៈ ១៣៥.២៥០ ហក (ទហៃផទដឧទយនជតរតវបន កតបនថយ មរយៈរពះ ជ រកតយចះៃថងទ ៩ ែខេម ឆន ២០០៨ ែដលរពះ ជរកតយ

១. ឌ រហគន រច ខ អលធឌ (The Green Rich Co., Ltd)

៦០.២០០ តបនករពរ ដ ដងេរបងេឈើហបែផល នង កសយ

២៥ វចឆក ១៩៩៨ ចះកចចសនយជមយរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ េនៃថងទ ២៥ វចឆក ១៩៩៨។ េយងេគហទពរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/17-kkg/58-kk-greenrich.html

២. យេនៀន េដវលបបេមន រគប (Union Development Group Co., Ltd)

៣៦.០០០ ដឯកជនរបសរដឋ តបនអភវឌ នពណជជកមម នង រមណយ ឋ នេទសចរណ

៩ ឧសភ ២០០៨ រពះ ជរកតយៃថងទ ៩ េម ២០០៨ េធវើវេ ធនកមមរពះ ជរកតយៃថងទ១ វចឆក ១៩៩៣ េ យកតៃផទដទហ ៣៦.០០០ ហក េចញពៃផទដ ១៧១.២៥០ ហក របសឧទយនជតបទម គរ នងចត បញច លៃផទដទហ ៣៦.០០០ហក េនះ ជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ។ - កចចសនយជលទ ងចះៃថងទ ៩ ឧសភ ២០០៨ រ ងរ ឋ ភបលកមពជ នង រកមហន។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

105

េនះេធវើវេ ធនកមម រពះ ជ រកតយចះៃថងទ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣ េ យ កតៃផទដទហ ៣.៦០០០ ហក េចញព ឧទយនជត)

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

៣. JW េខមប េអក ហលេដ (JW Cambodia Eco Holidays)

៥.០០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

េទសចរ ធមមជត

២០ ស ២០០៩

អនរកតយេលខ ១៣៣ (ចណច “ខ”) ចះៃថងទ ២០ ស ២០០៩ សតពករ កណតៃផទដេទជតបនេរបើរបសេ យ ចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៤. េកះកង េអស អ ហ ត ខ អលធឌ (Koh Kong SEZ Co., Ltd)

៩.៩៧៧ តបនេរបើរបសេ យចរភព

កសកមម នងដ កស-ឧស ហកមម

២០ ស ២០០៩

អនរកតយេលខ ១៣៣ (ចណច “គ”) ចះៃថងទ ២០ ស ២០០៩ សតពករ កណតៃផទដេទជតបនេរបើរបសេ យ ចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៥. អល. យ.ភ. រគប (L.Y.P Group Co., Ltd)

៤.១០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

កសកមម នងដ កស-ឧស ហកមម

១២ មន ២០១០ - អនរកតយេលខ ៣១ ចះៃថងទ ១២ មន ២០១០ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ - អនរកតយេលខ៣៨ ចះៃថងទ ១៣ េម ២០១០ សតពករចតបញច លៃផទដែដល បនកណត ៤.១០០ ហក េនះ ជរទពយ សមបតតឯកជនរបសរដឋ េដើមបផតលជន រកមហនេរកមលកខខណឌ ជល ឬសមបទន។

៦. នសគ ចកត (Paradise Investment Co., Ltd)

៩.១៣៧ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម

១ េម ២០១១ អនរកតយេលខ ៦០ ចះៃថងទ ១េម ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

106

៧. សណមចសម អនេវសមន ខ អលធឌ (Sinomexim Investment Co., Ltd)

៤.២៨០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

កសកមម-េទសចរណ

២២ កកក ២០១១

-អនរកតយេលខ១៧១ ចះៃថងទ ២២ កកក ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ២៣៩ ចះៃថងទ ២៨ ត ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ផង ចតបញច លៃផទដែដលបនកណត េនះជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ។

៨. យេនៀន េដវលបបេមន រគប (Union Development Group Co., Ltd)

៩.១០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ងសតកទក នង រអគគសន

៣ ស ២០១១ អនរកតយេលខ ១៧៨ ចះៃថងទ ៣ ស ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៦. ឧទយនជតភនគេលន

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

(មនមនពតមន)

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

107

ទហៃផទដៈ ៣៧.៥00 ហក

ទ ងៈ សថតកនងេខតត េសៀម ប

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

៧. ឧទយនជតវរៈជយ

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ៣៣២.៥00ហក

ទ ងៈ សថតកនងេខតតសទងែរតង នងរតនគរ

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

១. រទ ភព អមផត អចផត (Try Pheap Import Export Co., Ltd) (រសក ែវង េខតតរតនគរ)

៩.៧០៩ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

៩ កមភៈ ២០១១ - អនរកតយេលខ ២៥ ចះៃថងទ ៩ កមភៈ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៩២ ចះៃថងទ ២០ ឧសភ ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ផង ចតបញច លៃផទដែដលបនកណត េនះជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ។

២. រសន សវណណ ភម អនេវសេមន (Srun Sovannaphoum Investment Co., Ltd)

(រសក ែវង េខតតរតនគរ)

៨.៩៩៨ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

េកស នងេទសចរណធមមជតនងតបនេសដឋកចចពេសស

១៥ កមភៈ ២០១១ - អនរកតយេលខ ២៨ ចះៃថងទ ១៥ កមភៈ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ - អនរកតយេលខ ៩០ ចះៃថងទ ២០ ឧសភ ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ផង ចតបញច លៃផទដែដលបនកណត េនះជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

108

៣. នភព សភ អនេវសេមន (Noupheap Sophy Investment Co., Ltd)

៩.០០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

េកស ១៥ កមភៈ ២០១១ - អនរកតយេលខ ២៩ ចះៃថងទ ១៥ កមភៈ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ - អនរកតយេលខ ៨៩ ចះៃថងទ ២០ ឧសភ ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ផង ចតបញច លៃផទដែដលបនកណត េនះជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ។

៤. ហង ញ អណត ងមស ខ អលធឌ (Hong Anh Andong Meas Co., Ltd)

៩.៧៨៥ តបនេរបើរបសេ យចរភព

េកស ១៤ មន ២០១១ អនរកតយេលខ ៤១ ចះៃថងទ ១៤ មន ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៥. អម ឌ េអស ថម េអស អហ ត (MDS Thmorda SEZ Co., Ltd)

៩.១៤៦ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

៩ កមភៈ ២០១១ - អនរកតយេលខ ២៦ ចះៃថងទ ៩ កមភៈ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ - អនរកតយេលខ ៩១ ចះៃថងទ ២០ ឧសភ ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ផង ចតបញច លៃផទដែដលបនកណត េនះជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ។

៦. ហវ េឆង ៃហ (េខមប ) ខ អលធឌ

៧.០៧៩ តបនេរបើរបសេ យចរភព–

ដ កស-ឧស ហកមម

១៩ ឧសភ ២០១១

- អនរកតយេលខ ៨៣ ចះៃថងទ ១៩ ឧសភ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

109

(Fu Sheng Hai (Cambodia) Co., Ltd.)

ដឯកជនរបសរដឋ តបនេទសចរណធមមជត តបនេសដឋកចចពេសស នងមជឈមណឌ លក នត

េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ២៤៥ ចះៃថងទ ២៨ ត ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ផង ចតបញច លៃផទដែដលបនកណត េនះជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ។

៧. ជង ចង េតៀន ខ អល ធឌ (Jing Zhong Tian Co., Ltd)

៩.៩៣៦ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម តបនេទសចរណធមមជត តបនេសដឋកចច ពេសស នងមជឈមណឌ ល ក នត។

១៩ ឧសភ ២០១១

- អនរកតយេលខ ៨៤ ចះៃថងទ ១៩ ឧសភ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ២៤៤ ចះៃថងទ ២៨ ត ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ផង ចតបញច លៃផទដែដលបនកណត េនះជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋ។

២. ែដនជរកសតវៃរព េឈម ះតបនករពរធមមជត

េឈម ះរកមហន ឬ គេរមង, ទហដ នង ថ នភពគតយតតៃនដ, នងេគលបណងៃនដសមបទន

កលបរេចឆទៃនករអនញញ ត/ផតលដ សមបទន

ឯក រែដលមនពកពនឋដសមបទន, ករកណត ឬ ករេធវើអនបបេយគដ សថត កនងតបនករពរធមមជត ឬ កចចសនយ សមបទនដ ឬ កចចសនយជលដ

េឈម ះ ទហដ (ហក )

ករកណតៃផទដ េគលបណង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

110

១. ភនឱ ល

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ២៥៣.៧៥០ហក

ទ ងៈ សថតកនងេខតត េពធ ត កពងឆន ង នងកពងសព

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

១. ញវ កសម ឌេវឡបេមន ខ អលធឌ (New Cosmos Development Co., Ltd)

១.៩០០ តបនករពរ េទសចរណធមមជត (េហ ថ រចនសមពនឋេទសចរណ នងលែហកយ មនទង ភម សរមបងតទកេកត ធមមជត)

ឧសភ ២០០៤ លខតទនកទនងរ ងរកមហន នង រកមរបក អភវឌ នកមពជ នង ទសតករ គណៈរដឋមរនត កនងអឡងឆន ២០០៣ នងកណតេហតសតពករចះកណតរព របទលដ (េតទកពះ) ែដលេសនើសេ យ រកមហន ចះៃថងទ១២ ឧសភ ២០០៤ (សមេមើលផងែដររបយករណឆន ២០០៧ របសត ងពេសស ទពរ១៤)

២. HLH េអរហគខល េឈើរ េខមប (HLH Agriculture Cambodia Co., Ltd.)

៩.៩៨៥ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម

៣០ មន ២០០៩ អនរកតយេលខ ៤៨ ចះៃថងទ ៣០ មន ២០០៩ សតពករចតបញច លជរទពយ សមបតតឯកជនរបសរដឋ នវៃផទដទហ ៩.៩៨៥ ហក ែដលបនកណតជ តបនេរបើរបសេ យចរភព សរមប ផតលជនរកមហន។

៣. េរហគត េហវ ល (េខមប ) អនធ សយ ល លមធត

(Great Field (Cambodia)

៩.០៥៩ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម

៨ មក ២០១០ - អនរកតយេលខ ០៩ ចះៃថងទ៨ មក ២០១០ សតពករកណតៃផទដ ចនន ២ កែនលង សថតកនងែដនជរកសតវៃរពភនឱ ល េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព សរមបផតលជនរកមហន (េរហគត េហវ ល នង េយឡ េហវ ល)។ - អនរកតយេលខ ១៩ ចះៃថងទ ២៩ មក ២០១០ េធវើអនបេយគៃផទដ ៩.០៥៩

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

111

International Ltd)

ហក នងចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបសរដឋ សរមបផតលជន រកមហន េរកមលកខខណជល ឬសមបទន។

៤. េរហគតេហវ ល (េខមប ) អនធ សយ ល លមធត

(Yellow Field (Cambodia) International Limited)

៨.៥៩១ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម

៨ មក ២០១០ - អនរកតយេលខ ០៩ ចះៃថងទ ៨ មក ២០១០ សតពករកណតៃផទដ ២កែនលង េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព កនង ែដនជរកសតវៃរពភនឱ ល សរមបផតល ជនរកមហន (េរហគតេហវ ល នង េយឡ េហវ ល)។ - អនរកតយេលខ ២១ ចះៃថងទ ២៩ មក ២០១០ េធវើអនបេយគៃផទដ ៨.៥៩១ ហក នងចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបសរដឋ សរមបផតលជន រកមហន េរកមលកខខណជល ឬសមបទន េដើមប វនេយគអភវឌ នេលើវសយកស-ឧស ហកមម។

៥. កពងសព សេហគើរ (Kampong Speu Sugar Co., Ltd.)

៤.៧០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ អេព ២១ មន ២០១១ - អនរកតយេលខ ១៧ ចះៃថងទ ២១ មន ២០១១ (ចណចទ៤) សតពករកណត ៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព សរមបផតលជនរកមហន។ - អនរកតយេលខ ៤៧ ចះៃថងទ ២១ មន ២០១១ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបសរដឋនវៃផទដទហ ៤.៧០០ ហត

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

112

សរមបផតលជនរកមហន។ ៦.ឫទឋ គរ គរ (Reththy Kiri Sakor Co., Ltd)

១.៤០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម

៦ េម ២០១១ - អនរកតយេលខ ៦៤ ចះៃថងទ ៦ េម ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។279 - អនរកតយេលខ ៩៥ ចះៃថងទ ២៤ ឧសភ ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណតេនះ សរមប ផតលជនរកមហន។280

៧.យះេចៀ ធរហ ម ឌេវឡបេមន (េខមប ) ខមេភន281 (YEEJIA Tourism Development (Cambodia) Company)

១.០០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

កស-េទសចរណ នងតបនេទសចរណធមមជត េតទកពះ

៣ ឧសភ ២០១១ អនរកតយេលខ ៧៧ ចះៃថងទ ៣ ឧសភ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៨. ៩៩ អភវឌ ន កសកមម ខអលធឌ (99 Aphivath Kasekam

១.៤០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម

២៦ មក ២០១២ អនរកតយេលខ ១៦ ចះៃថងទ ២៦ មក ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជន

២៧៩ កនងអនរកតយេលខ ១៦ ចះៃថងទ ២៦ ែខមក ឆន ២០១២ មនែចងថ អនរកតយេនះរតវន ករណ។ ២៨០ កនងអនរកតយេលខ ២២ ចះៃថងទ ៦ ែខកមភៈ ឆន ២០១២ មនែចងថ អនរកតយេនះរតវន ករណ។ ២៨១ សមបទនដែដលបនផតលឲយរកមហនេនះេមើលេទមនភពរតតេលើែផនកខលះៃនសមបទនដទហ ១.៩០០ ហត ែដលផតលឲយរកមហន New Cosmos Development Co.Ltd កនងែខឧសភ ឆន ២០០៤ ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

113

Co., Ltd) រកមហន។ អនរកតយេនះកបនែចងថ “ន ករណអនរកតយេលខ ៦៤ ចះៃថងទ៦ ឧមក ២០១១”។282

- អនរកតយេលខ ២២ ចះៃថងទ ០៦ កមភៈ ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណតេនះ។

២. ពមរកេ ប

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ២៣.៧៥០ ហក

ទ ងៈ សថតកនងេខតតេកះកង

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

(មនមនពតមន)

២៨២ អនរកតយេលខ ៦៤ ចះៃថងទ ៦ េម ឆន ២០១១ សតពករកណតៃផទដទហ ១.៤០០ហត កនងតបនែដនជរមកសតវៃរពភនឱ ល េទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន ឫទធ គរ គរ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

114

៣. ភនសកស

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ៣៣៣.៧៥០ ហក

ទ ងៈ សថតកនងេខតតេកះកង េពធ ត នងបតដបង

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

១. គន អភវឌ ន ខ អលធឌ (Kin Sa Apivath Co., Ltd)

(េខតតេពធ ត)

១.៩៥០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ េកស ៩ កកក ២០១០ អនរកតយេលខ ៦៥ ចះៃថងទ ៩ កកក ២០១០ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

២.អម ឌេអស ហរណ នហរណ (MDS Import Export Co., Ltd)

(េខតតេពធ ត)

៤.៤០២ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ េកស ៥ ស ២០១០ - អនរកតយេលខ ៩២ ចះៃថងទ ៥ ស ២០១០ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៣. អម ឌេអស ហរណ នហរណ

(MDS Import Export Co., Ltd)

(េខតតេពធ ត)

១.៩៥០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ េកស ៣០ ធន ២០១០ - អនរកតយេលខ ១៧៦ ចះៃថងទ ៣០ ធន ២០១០ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ - អនរកតយេលខ ១០ ចះៃថងទ ១២ មក ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណតេនះ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

115

៤. រនមដនស

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ១៧៨.៧៥០ ហ.ត

ទហៃផទដបចចបបននៈ ៤០.០២១ ហ.ត (ទហៃផទដរតវបនកត បនថយ មរយៈរពះ ជ រកតយចះៃថងទ ២៩ ែខកញញ ឆន ២០០៣)

ទ ងៈ សថតកនងេខតតបតដបង នងបនទ យមនជយ

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

១. ង ហរហង (Leang Hour Hong Import and Export, Agro Industry Development and Processing)

៨.០០០ តបនករពរ ដ អេព នងដឡងម

៧ មថន ២០០០ - រកសងបរ ថ ន លខតេលខ ៣៣៤បស ចះៃថងទ ១០ ស ១៩៩៩ សតពករ យល រពម នងអនញញ តចេពះករ វនេយគ ដ កស-ឧស ហកមម េលើៃផទ ដ ៥.០០០ហត កនងែដនជរកសតវៃរព រនមដនស កនងេខតតបតដបង។

-ចះកចចសនយជមយរកសងកសកមម រកខ របមញ នងេន ទ េនៃថងទ ៧ មថន ២០០០។ េយងេគហទពរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/9-btb/21-btb-leang.html

២. សន មនសមបតត ខអលធឌ (Soun Mean Sambath Co.; Ltd)

៤.០៩៥

តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម

៦ េម ២០១១ អនរកតយេលខ ៦៣ ចះៃថងទ ៦ េម ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ - អនរកតយេលខ ៩៤ ចះៃថងទ ២៤ ឧសភ ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណតេនះ។

៣. BSC អមផត អចផត ខអលធឌ* (BSC Import Export Co.,

៤.៥៥៧ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម

១២ មថន ២០១២

អនរកតយេលខ ៩០ ចះៃថងទ ១២ មថន ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជន

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

116

Ltd) រកមហន។

៥. គេលនរពហមេទព

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ៤០២.៥០០ ហ.ត

ទ ងៈ សថតកនងេខតតេសៀម ប រពះវ រ នងឧតតមនជយ

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

១.ទមរង បេបើរ ខអលធឌ (Toming Rubber Co., Ltd.)

៧.៧៥០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម

១៤ មថន ២០១១

អនរកតយេលខ ១១២ ចះៃថងទ ១៤ មថន ២០១១ សតពករកណតៃផទដ ២ កែនលង កនងតបនករពរ េទជតបនេរបើរបស េ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន (ទមរង បេបើរ ខអលធឌ នង

បេបើរ (េខមប ) ខអលធ )។

២. បេបើរ (េខមប ) ខអលធ (Data Rubber (Cambodia) Co., Ltd.)

៧.៧០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម

១៤ មថន ២០១១

អនរកតយេលខ ១១២ ចះៃថងទ ១៤ មថន ២០១១ សតពករកណតៃផទដ ២ កែនលង កនងតបនករពរ េទជតបនេរបើរបស េ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន (ទមរង បេបើរ ខអលធឌ នង

បេបើរ (េខមប ) ខអលធ )។

៣. ល ឈង សណង & ហរណ នហរណ (Ly

Chhoung Construction Import Export)

៦.០០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

៣ មថន ២០១១ -អនរកតយេលខ ១០៦ ចះៃថងទ ៣ មថន ២០១១ សតពករកណតៃផទដទហ ៦.០០០ ហត េទជតបនេរបើរបស េ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៦៣ ចះៃថងទ ២៣ េម ២០១២ សតពករកណតៃផទដទហ ៦.០០០ ហត េទជតបនេរបើរបស

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

117

េ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ អនរកតយេនះែចងផងែដរថ “ន ករណ លខតរបសទសតករគណរដឋមរនតចះៃថងទ ៣១ ឧសភ ២០១១ នងន ករណ អនរកតយេលខ ១០៦ ចះៃថងទ ៣ មថន ២០១១។

៤. សរ មន េរតនសពរេថសន & ខនរ ត កសន (Serey Mony Transportation & Construction Co., Ltd)

៦.៨៧០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

១៥ មថន ២០១១

អនរកតយេលខ ១១៤ ចះៃថងទ ១៥ មថន ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៥. ហត េមង រ ខអលធឌ (Hout Meng Rita Co., Ltd)

៣.០០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

១១ ស ២០១១

អនរកតយេលខ ១៨២ ចះៃថងទ ១១ ស ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

118

៦. េខមប េ ន េផលនថសន អលធឌ (Cambodia Dawn Plantation Co., Ltd)

៩.២៣៧ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម

៧ កញញ ២០១១ -អនរកតយេលខ ២០៦ ចះៃថងទ ៧ កញញ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ២៨១ ចះៃថងទ ១៣ ធន ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណតេនះ។

៧. អកែសល ខសេធើរ េផលនេថសន ខអលធឌ (Excel Caster Plantation Co., Ltd)

៧.៤៧២ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

៨ វចឆក ២០១១ អនរកតយេលខ ២៥៨ ចះៃថងទ ៨ វចឆក ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៨. េបស រ យល (េខ) ខអលធឌ (Best Royal (K) Co., Ltd)

៦.៥០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

២៣ វចឆក ២០១១ -អនរកតយេលខ២៦៣ ចះៃថងទ ២៣ វចឆក ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ០៧ ចះៃថងទ ១៨ មក ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណតេនះ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

119

៩. ៃតនញ េសៀម បអភវឌ នេកស (Tay Ninh Siem Reap Aphivath Caoutchouch Co., Ltd)

៧.៦០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

២៣ វចឆក ២០១១ អនរកតយេលខ ២៦៤ ចះៃថងទ ២៣ វចឆក ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ០៦ ចះៃថងទ ១៨ មក ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណតេនះ។

១០. េនតេឈើរ េផលនេថសន (េខ េអឆ) ខ អលធឌ (Nature Plantation (K.H) Co., Ltd)

៩.០២០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

១ ធន ២០១១ អនរកតយេលខ ២៧១ ចះៃថងទ ១ ធន ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ០៨ ចះៃថងទ ១៨ មក ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណតេនះ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

120

១១. ប.វ.ប (េខមប ) េអរហគខលេឈើរ ឌេវឡបេមន (B.V.B (Cambodia) Agriculture Development Co.,Ltd)

៣.១៣៤ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

Agro-industrial crop and rubber

២០ មក ២០១២ -អនរកតយេលខ ១៤ ចះៃថងទ ២០ មក ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៤៨ ចះៃថងទ ១៦ មន ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណតេនះ។

១២. សខ ស ង ឌេវឡបេមន (Sok Samnang Development)

១.៨៦៥ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

១៣ មន ២០១២ -អនរកតយេលខ ៣៩ ចះៃថងទ ១៣ មន ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៨៣ ចះៃថងទ ៧ មថន ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណតេនះ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

121

១៣. េខមប បល េហវន លមតធត (Cambodian Blue Haven Limited)

៩.១២៩ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម

១៣ មន ២០១២ -អនរកតយេលខ ៤០ ចះៃថងទ ១៣ មន ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៨២ ចះៃថងទ ៧ មថន ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណតេនះ។

១៤. ហត េមងរ ខអលធឌ (Hout Mengrita Co.,Ltd)

១.១៩៥ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

១៣ មន ២០១២ -អនរកតយេលខ ៤១ ចះៃថងទ ១៣ មន ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៨៤ ចះៃថងទ ៧ មថន ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណតេនះ។

១៥. លន េអរហគេថក អនេវសេមន ខមេភន (Lon Agritec Investment Company)

៤.០៩៥ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

២៨ មន ២០១២ -អនរកតយេលខ ៥២ ចះៃថងទ ២៨ មន ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៨៦ ចះៃថងទ ៧ មថន ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

122

រដឋនវៃផទដែដលបនកណតេនះ។

១៦. េស ហង េផលនេថសន ខមេភន លមធត (Se Hong Plantation Co., Ltd)

៩.៧០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម

១១ េម ២០១២

-អនរកតយេលខ ៥៥ ចះៃថងទ ១១ េម ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៨៧ ចះៃថងទ ៧ មថន ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណតេនះ។

១៧. ឃន េសៀ អមផត អចផត* (Khun Sea Import Export)

៨.២០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

៧ មថន ២០១២ អនរកតយេលខ ៧៨ ចះៃថងទ ៧ មថន ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

១៨. េមរតភព កស-ឧស ហកមម* (Metrey Pheap Agro-Industry)

៨.៥២០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស នងចញច មសតវ

១២ មថន ២០១២

អនរកតយេលខ ៩២ ចះៃថងទ ១២ មថន ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

123

៦. បងែពរ

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ២៤២.៥០០ ហ.ត

ទ ងៈ សថតកនងេខតតកពងធ នងរពះវ រ

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

១. ស.អ.ស.េខ ២ អភវឌ នេកស(C.R.C.K.2 Aphivath Caout Chouc Co., Ltd.)

៧.២៨៩ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ េកស ២៤ វចឆក ២០០៩ -អនរកតយេលខ ១៩៩ ចះៃថងទ ២៤ វចឆក ២០០៩ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ០4 ចះៃថងទ ៨ មក ២០១0 ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបសរដឋនវៃផទដែដលបនកណត េនះ សរមបផតលជនរកមហនេរកម លកខខណឌ សមបទន ឬជល។

២. េបៀន េហៀក អនេវសេមន ខអលធឌ (Bean Heak Investment Co., Ltd)

៤.៣៨៥ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

១៦ ធន ២០០៩ -អនរកតយេលខ ២២៣ ចះៃថងទ ១៦ ធន ២០០៩ សតព ករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភព -អនរកតយេលខ ២០ ចះៃថងទ ២៩ មក ២០១0 ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបសរដឋនវៃផទដែដលបនកណត េនះ សរមបផតលជនរកមហនេរកម លកខខណឌ សមបទន ឬជល។

៣. េកស េមគងគ ខអលធឌ (Caoutchouc Mekong Co., Ltd)

៨.០០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ េកស ៦ ឧសភ ២០១០ -អនរកតយេលខ ៤៦ ចះៃថងទ ៦ ឧសភ ២០១០ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

124

៤.ស.អ.ស.េខ.២ អភវឌ នេកស (C R C K 2 Rubber Developement Co., Ltd.)

១.៩៤៦ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ េកស ២៥ មក ២០១១ អនរកតយេលខ ១៧ ចះៃថងទ ២៥ មក ២០១១ (ចណច ២) សតពករកណត ៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព សរមបផតលជនរកមហន។

៥. េបៀន េហៀក អនេវសេមន ខអលធឌ (Bean Heak Investment Co., Ltd)

៥.០៩៥ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ េកស ២១ មន ២០១១ -អនរកតយេលខ ១៧ ចះៃថងទ ២១ មន ២០១១ (ចណច ១) សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព សរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៥០ ចះៃថងទ ២១ មន ២០១១ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបសរដឋនវៃផទដែដលបនកណត េនះ។

៦. ឫទធ រកនត (េខមប ) ខអលធឌ (Rethy Granite (Cambodia) Co.Ltd)

១.៦៤៦ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ េកស ២១ មន ២០១១ -អនរកតយេលខ ១៧ ចះៃថងទ ២១ មន ២០១១ (ចណច ៣) សតពករកណត ៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព សរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៥២ ចះៃថងទ ២៥ មក ២០១១ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបសរដឋនវៃផទដែដលបនកណត ១,៦៤៦ ហត កនងែដនជរកសតវៃរព បងែពរ

៧. សវណណ ភម វនេយគ ៩.៩១៣ តបនេរបើរបស ដ េកស ៣ ឧសភ ២០១១ អនរកតយេលខ ៧៦ ចះៃថងទ ៣ ឧសភ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

125

កស-ឧស ហកមម (Sovannaphum Viniyok Kase-Usahakam)

េ យចរភព នងចញច មសតវ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន

៨. រទ ភព អមផត អចផត (Try Pheap Import & Export Co., Ltd.)

៩.៩១៦ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

១៩ ឧសភ ២០១១

អនរកតយេលខ ៨២ ចះៃថងទ ១៩ ឧសភ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន

៩. េទព រក វនេយគ (Tepi Agro Investment Co., Ltd)

១.០០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

២ ស ២០១១ អនរកតយេលខ ១៧៧ ចះៃថងទ ២ ស ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

១០. សមបតត េផលធណម (Sambath Platinum Co., Ltd)

២.៤៩៦ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

១២ ស ២០១១

អនរកតយេលខ ១៨៦ ចះៃថងទ ១២ ស ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន

១១. ន មឌ រគប (An Mady Group Co., Ltd)

៩.៩៩៣ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ េកស នងរបេភទេឈើដៃទេទៀត

១៣ ស ២០១១

អនរកតយេលខ ១២៨ ចះៃថងទ ១៣ ស ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

126

១២. សល សភ ពណជជ រគប (Sal Sophea Peanich Group Co., Ltd)

២.៩៩៥ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស នងចញច មសតវ

២៥ ស ២០១១

អនរកតយេលខ ១៩៥ ចះៃថងទ ២៥ ស ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន

១៣. េប ខច អភវឌ ន រគប ខអលធឌ (Poa Khouch Development Group Co., Ltd)

៣៥០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស នងចញច មសតវ

៧ កញញ ២០១១ អនរកតយេលខ ២០៤ ចះៃថងទ ៧ កញញ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន

១៤. រស បញញ អភវឌ ន ខអលធឌ (Srey Panha Development Co., Ltd)

៥៨៨ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

២៣ កញញ ២០១១ អនរកតយេលខ ២១៧ ចះៃថងទ ២៣ កញញ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន

១៥. ម វនេយគ ខអលធឌ (Ram Na Investment Co., Ltd)

៤១០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស នងចញច មសតវ

៤ ត ២០១១ អនរកតយេលខ ២២៥ ចះៃថងទ ៤ ត ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

127

៧. លផត

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ២៥០.០០០ ហ.ត

ទ ងៈ សថតកនងេខតតរតនគរ នងមណឌ លគរ

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

១. ដនេពញ រហគក (Daun Penh Agrico Co.,Ltd)

៨.៨២៥ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម

១៤ មន ២០១១ -អនរកតយេលខ ៤៣ ចះៃថងទ ១៤ មន ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៨៦ ចះៃថងទ ២០ ឧសភ ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណត។

២. មកដ េពរជ អភវឌ ន កស-ឧស ហកមម (Mkod Pich Development Agro-Industry)

១.៩៥០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ េកស ១៤ មន ២០១១ -អនរកតយេលខ ៤២ ចះៃថងទ ១៤ មន ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៨៧ ចះៃថងទ ២០ ឧសភ ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតតឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណត។

៣. ហង ញ អណត ងមស ខអលធឌ (Hoang Ang Andong Meas Co., Ltd)

៩.៤៧០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

២០ េម ២០១១

-អនរកតយេលខ ៦៨ ចះៃថងទ ២០ េម ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ១៥៩ ចះៃថងទ ១៨ កកក ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

128

រដឋនវៃផទដែដលបនកណត។ ៤. ជង ហ ងរ ខអលធឌ (Jing Zhong Ri Co.Ltd)

៩.២២៤ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ េកស ៣០ ឧសភ ២០១១

-អនរកតយេលខ ៩៨ ចះៃថងទ ៣០ ឧសភ ២០១១ (ចណច ១) សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព សរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ១៦២ ចះៃថងទ ២២ កកក ២០១១ េ យេយងអនរកតយខង េលើ ចតបញច លជរទពយសមបតតឯកជន របសរដឋនវៃផទដែដលបនកណត។

៥. ហង ញ លផត ខអលធឌ (Hoang Anh Lumphat Co., Ltd)

៩.១៧៣ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

៨ វចឆក ២០១១ -អនរកតយេលខ ២៥៩ ចះៃថងទ ៨ វចឆក ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ០៩ ចះៃថងទ ១៨ មក ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណត។

៦. រតន សខន អនខមេភើេរសន* (Roath Sokhon Incorporation)

៩.០០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

៧ មថន ២០១២ អនរកតយេលខ ៨០ ចះៃថងទ ៧ មថន ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

១. វ ឌេវឡបេមន ៧២៨ តបនេរបើរបស ដ កស- ១ េម ២០១១ -អនរកតយេលខ ៦១ ចះៃថងទ ១ េម

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

129

៨. ភនេរពច

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ២២២.៥០០ ហ.ត

ទ ងៈ សថតកនងេខតតមណឌ លគរ

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

(Villa Development Co., Ltd)

េ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ឧស ហកមម ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៩៣ ចះៃថងទ ២៤ ឧសភ ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណត។

២. កសកមមែខមរ អងគរ ខអលធឌ (Kasekam Khmer Angkor Co., Ltd.)

៩.១៦០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

៧ កញញ ២០១១ -អនរកតយេលខ ២០៥ ចះៃថងទ ៧ កញញ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៣. អនេវសេមន េអន ឌេវឡបេមន យ ថញ (េខមប ) (Investment and Development DAI THANH (Cambodia) J.S.C LTD)

៨.៧០៨ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម

៣០ ឧសភ ២០១១

អនរកតយេលខ ៩៨ ចះៃថងទ ៣០ ឧសភ ២០១១ (ចណច ២) សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៤. អនេវសេមន េអន ឌេវឡបេមន យ

ម (េខមប ) (Investment and Development DAI NAMF (Cambodia)

៨.៦៨៥ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម

៣០ ឧសភ ២០១១

-អនរកតយេលខ ៩៨ ចះៃថងទ ៣០ ឧសភ ២០១១ (ចណច ៣) សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ១៦៥ ចះៃថងទ ២២ កកក ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

130

J.S.C LTD) ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណត។

៥. មសទរ េខ ន ខអលធឌ (Master K Son Co., Ltd)

៦.៨៩២ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ េកស នងអភវឌ នកររបមញសតវៃរពកក នត របកបេ យ នរនតរភព

២០ មក ២០១២ -អនរកតយេលខ ១២ ចះៃថងទ ២០ មក ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៤៦ ចះៃថងទ ១៦ មន ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណត។

៦. ឌ ែវលផល ស ខអលធឌ (DO WELL PLUS Co., Ltd)

៣.១១០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

៦ កមភៈ ២០១២ -អនរកតយេលខ ២១ ចះៃថងទ ៦ កមភៈ ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៤៧ ចះៃថងទ ១៦ មន ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណត។

៧. លម រ យល ជញ សតក* (Lim Royal Joint Stock)

៩.០៦៨ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម

៧ មថន ២០១២ អនរកតយេលខ ៧៩ ចះៃថងទ ៧ មថន ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

131

៩. ភន មេលៀរ

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ៤៧.៥០០ ហ.ត

ទ ងៈ សថតកនងេខតតមណឌ លគរ

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

១. កវផម កអលធឌ (Covyphama Co., Ltd)

៥.៣៤៥ តបនករពរ ដ េកស ១៧ កមភៈ ២០០៨ កចចសនយសមបទនដេសដឋកចច ជមយរកសងកសកមម ៃថងទ១៧ កមភៈ ២០០៨ (សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយរកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២)

២. ស (Varanasi)

(បតរេឈម ះមកពរកមហន ខវជល អភវឌ ន (េខ ស ឌ)

២.៣៤៦ តបនករពរ ដ េកស ៨ ត ២០០៨ -កចចសនយសមបទនដេសដឋកចច ជមយ រកសងកសកមម ៃថងទ៨ ត ២០០៨ (សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយរកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២)

៣. េសដឋក (Sethikula Co., Ltd.)

៤.២៧៣ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ េកស ១៧ កមភៈ ២០០៩ អនរកតយេលខ ៣៣ ចះៃថងទ ១៧ មន ២០១០ ែកសរមល អនរកតយេលខ ៣៧ ចះៃថងទ ១៧ កមភៈ ២០០៩៖ “ែកសរមល ពពកយ “ជល” មកជ “សមបទន” វញ នងែចងថ កណតៃផទដទហ ៤.២៧៣ ហត កនងែដនជរមកសតវៃរពភន មេលៀរ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព សរមបផតលជនរកមហន។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

132

៤. សទធ េអរខគខលឈរ េផលនេថសន 283 (Sithi Agriculture Plantation Co., Ltd

៥០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស នងខលមចន

៩ កមភៈ ២០១១ -អនរកតយេលខ ២៤ ចះៃថងទ ៩ កមភៈ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៨៥ ចះៃថងទ ២០ ឧសភ ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតតឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណត។ បែនត អនរកតយេនះរតវបនន ករណេ យ អនរកតយេលខ២៨ ចះៃថងទ២០ កមភៈ ២០១២។

៥. េខ ភស អនេវសេមន (េខមប ) (K Peace Investment Cambodia Co., Ltd)

(ជនស រកមហន សទធ េអរខគខលឈរ េផលនេថសន)

៥០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

២០ មក ២០១២ -អនរកតយេលខ ១៣ ចះៃថងទ ២០ មក ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ២៨ ចះៃថងទ ២០ កមភៈ ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណត។ អនរកតយ

២៨៣ អនរកតយេលខ ២៨ ចះៃថងទ ២០ ែខកមភៈ ឆន ២០១២ ន ករណអនរកតយែដលបនេចញផតលសមបទនដឲយរកមហនេនះ។ េហើយដសមបទនេនះរតវបនផតលេទឲយរកមហន េខ ភស អនេវសេមន (េខមប ) វញ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

133

េនះកែចងផងែដរថ “ន ករណអនរកតយ េលខ ៨៥ ចះៃថងទ២០ ឧសភ ២០១១”

៦. េម គ ហវស ខភេរសន ែបរ ដ (MFCB) (Mega First Corporation Berhard (MFCB))

៩.៤៧៧ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម េទសចរណ ធមមជត នង តបនេសដឋកចច ពេសស

១៨ េម ២០១២

-អនរកតយេលខ ៦១ ចះៃថងទ ១៨ េម ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៨៥ ចះៃថងទ ៧ មថន ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតតឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណត។

៧. អល េខ អល ខនរ ត កសន ខអលធឌ* (LKL Construction Co.,Ltd)

៥.៥៥៩ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម

១២ មថន ២០១២

អនរកតយេលខ ៩១ ចះៃថងទ ១២ មថន ២០១២ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

១០. សនល

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

១. ឫទឋ គរសម (Rethy Kiri Seyma Co., Ltd

៥.០០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

១៣ ស ២០០៩

អនរកតយេលខ ១២៨ ចះៃថងទ ១៣ ស ២០០៩ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

២. ហត សមបត (Hout Sambath Co., Ltd)

៦.៤៣២ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

១៣ ស ២០០៩

អនរកតយេលខ ១២៨ ចះៃថងទ ១៣ ស ២០០៩ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

134

ទហៃផទដៈ ៧៥.០០០ ហ.ត

ទ ងៈ សថតកនងេខតតរកេចះ នងមណឌ លគរ

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

៣. អ-អនេវសែមន ខអលធឌ (E-Investment Co., Ltd)

៦.៤៥០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ េកស ១៣ ស ២០០៩

អនរកតយេលខ ១២៨ ចះៃថងទ ១៣ ស ២០០៩ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៤. ស ងអងគរ ឌេវឡបេមន អលធឌ (Samnang Angkor Development LTD)

១.២២៥ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម

១៣ ស ២០០៩

អនរកតយេលខ ១២៨ ចះៃថងទ ១៣ ស ២០០៩ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៥. េវៀត ម កមពជ េអកណម េរធត េអន អន រសទ ខមេភន លមធត (Viet Nam Kampuchia Economy, Trade And Industry Company Limited(VKETI) Co.,Ltd)

៥.០៥៩ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

១ ត ២០០៩ -អនរកតយេលខ ១៧៣ ចះៃថងទ ១ ត ២០០៩ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ០៧ ចះៃថងទ ៨ មក ២០១០ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតតឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណតសរមបករ វនេយគករអភវឌ នដ កស-ឧស ហកមម េរកមលកខខណឌ ជលឬសមបទន។

៦. សវណណ ជសហ (Reachsey Co.,Ltd)

៦.៥២៥ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម (េកស)

១ ត ២០០៩ -អនរកតយេលខ ១៧៣ ចះៃថងទ ១ ត ២០០៩ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

135

-អនរកតយេលខ ០៥ ចះៃថងទ ៨ មក ២០១១ ចតបញច លជរទពយសមបតត ឯកជនរបសរដឋនវៃផទដែដលបនកណត េដើមបផតលសមបទនជនជនរកមហន។

៧. រ ញ េញ ម ហ ន ដវទ-វ តេរទ ត ម

កមពជ (Trach Niem Han Dau Tu-Phat Trien Dai Nam (Cambodia) Co.,Ltd)

៤.៤៦៨ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស នងខលមចន

១ ត ២០០៩ -អនរកតយេលខ ១៧៣ ចះៃថងទ ១ ត ២០០៩ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ០៦ ចះៃថងទ ៨ មក ២០១០ េធវើអនបបេយគៃផទដទហ ៤.៤៦៨ហតកនងតបនែដនជរមកសតវៃរព ជរទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋេដើមបករ វនេយគអភវឌ នដេរកមលកខខណឌ ជល ឬសមបទន។

៨. ចករេកស េមមត ខ អលធឌ (Memot rubber plantation Co., Ltd)

៩.៨៥៥ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ េកស នងដ កស កមមដៃទេទៀត

១ ត ២០០៩ អនរកតយេលខ ១៧៣ ចះៃថងទ ១ ត ២០០៩ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

៩. ធធ យ អភវឌ ន ដ កសកមម ខ អលធឌ (TTY Agricultural Development Co.,

៩.៧៨០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ េកស នងដ កស កមមដៃទេទៀត

១ ត ២០០៩ អនរកតយេលខ ១៧៣ ចះៃថងទ ១ ត ២០០៩ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

136

Ltd) ១០. សវណណ ជសហ (Sovann Vuthy Co., Ltd)

៥.០០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ េកស ៦ ធន ២០១០ អនរកតយេលខ ១៥៤ ចះៃថងទ ៦ ធន ២០១០ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៤៩ ចះៃថងទ ២១ មន ២០១១ េធវើអនបេយគៃផទដ ៥០០ហត នង ចតបញច លជរទពយសមបតតឯកជន របសរដឋនវៃផទដែដលបនេធវើអនបេយគ។

៣. តបនករពរេទសភព

េឈម ះតបនករពរធមមជត េឈម ះរកមហន ឬ គេរមង, ទហដ នង ថ នភពគតយតតៃនដ,

នងេគលបណងៃនដសមបទន កលបរេចឆទៃនករអនញញ ត/ ផតលដសមប ទន

ឯក រែដលមនពកពនឋដសមបទន, ករ កណត ឬ ករេធវើអនបបេយគដ សថតកនង តបនករពរធមមជត ឬ កចចសនយសមបទនដ ឬ កចចសនយជលដ

េឈម ះ ទហដ (ហក )

ករកណតៃផទដ េគលបណង

១. អងគរវតត

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ១០.៨០០ ហ.ត

(មនមនពតមន)

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

137

ទ ងៈ សថតកនងេខតតេសៀម ប

សមតថកចចរគបរគងៈ អជញ ធរអប

២. បនទ យឆម រ

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ៨១.២០០ ហ.ត

ទ ងៈ សថតកនងេខតត បនទ យមនជយ នងឧតតរមនជយ

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

១. ជត អភវឌ ន ខអលធឌ (Cheat Akphiwat Co., Ltd) (េខតតបនទ យមនជយនងេខតត ឧតតរមនជយ)

៦.០០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម

១ កមភៈ ២០១១

-អនរកតយេលខ ២២ ចះៃថងទ ១ កមភៈ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបនេរបើ របសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន -អនរកតយេលខ ៤៨ ចះៃថងទ ២១ មន ២០១១ ចតបញច លជរទពយសមបតតឯកជន របសរដឋនវៃផទដែដលបនកណតជតបនេរបើ របសេ យចរភពៃនតបនករពរេទសភពបនទ យឆម រ។ -លខតេផ ងេទៀតរ ងរកមហន នងទសតករ គណៈរដឋមរនត។

២. ឈន លម រគប ខអលធឌ (Chhun Lim Group Co.,Ltd)

៣.០០០ តបនេរបើរបសេ យចរភព

ដ កស-ឧស ហកមម

៨ វចឆក ២០១១

អនរកតយេលខ ២៥៧ ចះៃថងទ ៨ វចឆក ២០១១ សតពករកណតៃផទដទហ ៣.០០០ ហត េទជតបនេរបើរបសេ យ ចរភព។ -អនរកតយេលខ ២៨២ ចះៃថងទ ១៣ ធន ២០១១ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតតឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណត។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

138

៣. តបនរប ទរពះវ រ

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ៥.០០០ ហ.ត

ទ ងៈ សថតកនងេខតតរពះវ រ

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

(មនមនពតមន)

៤. តបនេរបើរបសេរចើនយង

េឈម ះតបនករពរធមមជត េឈម ះរកមហន ឬ គេរមង, ទហដ នង ថ នភពគតយតតៃនដ,

នងេគលបណងៃនដសមបទន កលបរេចឆទៃនករអនញញត/ផតលដ សមបទន

ឯក រែដលមនពកពនឋដសមបទន, ករកណត ឬ ករេធវើអនបបេយគដ សថត កនងតបនករពរធមមជត ឬកចចសនយ សមបទនដ ឬ កចចសនយជលដ

េឈម ះ ទហដ (ហក )

ករកណតៃផទដ េគលបណង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

139

១. ដងែពង

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ២៧.៧០០ ហ.ត

ទ ងៈ សថតកនងេខតតេកះកង

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

១. ចនទ រតន រគប (Chan Roath Group)

៦៣ តបនេរបើរបសេ យចរភព

កស ឋ ន ចញច មរត បងកង នងកត ម

២២ កមភៈ ២០១១

អនរកតយេលខ ៣២ ចះៃថងទ ២២ កមភៈ ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

២. លម លង ខអលធឌ (Lim Lung Co., Ltd)

៣២១ តបនេរបើរបសេ យចរភព–ដឯកជនរបសរដឋ

ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

១៣ ធន ២០១១ -អនរកតយេលខ ២៧៨ ចះៃថងទ ១៣ ធន ២០១១ សតពករកណតៃផទដេទជតបនេរបើ របសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន -អនរកតយេលខ ៤២ ចះៃថងទ ១៦ មន ២០១២ េ យេយងអនរកតយខងេលើ ចតបញច លជរទពយសមបតតឯកជនរបស រដឋនវៃផទដែដលបនកណត។

២. សឡត

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ៦០.០០០ ហ.ត

ទ ងៈ សថតកនងេខតតបតដបង

សមតថកចចរគបរគងៈ

(មនមនពតមន)

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

140

រកសងបរ ថ ន ៣. ទនល ប

បេងកើតេឡើងេ យៈ រពះ ជរកតយចះៃថងទ ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣

ទហៃផទដៈ ៣១៦.២៥០ ហ.ត

ទ ងៈ សថតកនងេខតតកពងឆន ង កពងធ េសៀម ប បតដបង នងេពធ ត

សមតថកចចរគបរគងៈ រកសងបរ ថ ន

(មនមនពតមន)

(*) រកមហនែដលទទលបនសមបទនដេសដឋកចចពរ ឋ ភបល មរយៈករេចញអនរកតយេរកយបទបញជ របសរ ឋ ភបលចះៃថងទ ៧ ឧសភ ២០១២ សតពករផអ កករផតលដសមបទនថម។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

141

ឧបសមពនឋ II៖ សមបទនដែដលរតវបនផតលេនកនងតបន ែដលមនសហគមនជនជតេដើមភគតចរសេន នង/ឬ េរបើរបសជរបៃពណ

-ៃថងទ៣០ ែខកកក ឆន ២០១២-

ល.រ ទ ង េឈម ះរកមហន ទហ

(ហក ) េគលបណង

កលបរេចឆទៃនករអនញញ ត/ យលរពម

របេភទឯក រៃនករអនញញ ត/ករយលរពមផតលសមបទនដ

សហគមនជនជតេដើមភគតចែដល រងករបះពល

េខតតបតដបង ១ រសកសឡត រតនសមបតត ៥.២០០ េកស

៣ េម ២០០៩ កចចសនយសមបទនដេសដឋកចច

ជមយរកសងកសកមម (សមេមើល ផងែដរេគហទពរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/9-btb/22-btb-rath.html)

ពរ

េខតតកពងសព ១ រសកឱ ល ញវ កសម ឌេវឡបេមន

ខ អលធឌ (New Cosmos Development Co., Ltd)

១.៩០០ េទសចរណ ធមមជត (េហ ថ រចនសមពនឋេទសចរណ នងលែហកយ មនទង ភម សរមបងតទកេកតធមមជត)

ឧសភ ២០០៤ លខតទនកទនងរ ងរកមហន នង រកមរបក អភវឌ នកមពជ នង ទសតករ គណៈរដឋមរនត កនងអឡង ឆន ២០០៣ នងកណតេហតសតព ករចះកណតរពរបទលដ (េតទកពះ) ែដលេសនើសេ យ រកមហន ចះៃថងទ១២ ឧសភ ២០០៤

សយ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

142

(សមេមើលផងែដររបយករណឆន ២០០៧ របសត ងពេសស ទពរ១៤)

២ រសកឱ ល HLH េអរហគខលេឈើរ េខមប (HLH Agriculture Cambodia Co., Ltd.)

៩.៩៨៥ ដ កស-ឧស ហកមម

៣០ មន ២០០៩ អនរកតយេលខ ៤៨ ចះៃថងទ ៣០ មន ២០០៩ សតពករចតបញច ល ជរទពយ សមបតតឯកជនរបសរដឋ នវ ៃផទដទហ ៩.៩៨៥ហក ែដល បនកណតជ តបនេរបើរបស េ យចរភព សរមបផតលជន រកមហន។

សយ

៣ រសកឱ ល យះេចៀ ធរហ ម ឌេវឡបេមន (េខមប ) ខមេភន284 (YEEJIA Tourism Development (Cambodia)

១.០០០ កស-េទសចរណ នងតបនេទសចរណធមមជត េតទកពះ

៣ ឧសភ ២០១១ អនរកតយេលខ ៧៧ ចះៃថងទ ៣ ឧសភ ២០១១ សតពករកណត ៃផទដេទជតបន េរបើរបសេ យ ចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

សយ

េខតតកពងធ ១ រសករប ទបលលងគ កល សន អនេវសេមន

ខអលធឌ (Kol Veasna Investment Co., Ltd) (បតរមកព រកមហន ន

៩.៨៦៣ កសយ

៩ ឧសភ ២០០៥ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨

គយ

284

សមបទនដែដលបនផតលឲយរកមហន យះេចៀ ធរហ ម ឌេវឡបេមន (េខមប ) មនភពរតតេលើែផនកខលះៃនសមបទនដទហ ១.៩០០ ហត ែដលផតលឲយរកមហន New Cosmos Development Co.Ltd កនងែខឧសភ ឆន ២០០៤។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

143

មឌ រគប)

មថន ២០១២ េនេគហទពរេនះ http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf ។ ឬេមើល http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/14-ktm/35-kpt-an-mardy.html)

២ រសកស ត ន ស.អ.ស.េខ អភវឌ នេកស (C R C K Rubber Development Co., Ltd)

៦.១៥៥ េកស ៥ ឧសភ ២០១០ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/14-ktm/103-ktm-crck.html)

គយ

េខតតរកេចះ ១ រសកសបរ គលបល េអរហគខលេឈើរ

េឌវឡបេមន (េខមប ) ខអលធឌ (Global Agricultural Development (Cambodia) Co., Ltd)

៩.៨០០

ៃម ក នងបេងកើត េ ងចរកែកៃឆន

១៥ ឧសភ ២០០៦

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/16-krt/46-kratie-global.html)

ពនង នង មល

២ រសកសបរ េអស វល េអរហគខលេឈើរ េឌវឡបេមន (េខមប ) ខអលធឌ (Asia World Agricultural Development

១០.០០០ ៃម ក នងបេងកើត េ ងចរកែកៃឆន

១៥ ឧសភ ២០០៦

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/16-krt/47-kratie-asiaworld.html)

ពនង នង មល

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

144

(Cambodia) Co., Ltd) ៣ រសកសបរ រហគន អសែលន

េអរហគខលេឈើរ េឌវឡបេមន (េខមប ) ខអលធឌ (Green Island Agricultural Development (Cambodia) Co., Ltd)

៩.៥៨៣ ៃម ក នងបេងកើត េ ងចរកែកៃឆន

១៥ ឧសភ ២០០៦

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/16-krt/45-kratie-greenisland.html)

ពនង នង មល

៤ រសកសបរ េផលនេថសន េអរហគខលេឈើរ េឌវឡបេមន (េខមប ) លមតធត (Plantation Agricultural Development (Cambodia) Limited)

៩.២១៤ េឈើ វ ង ន នងរបេភទេឈើ េផ ងេទៀត

១១ ស ២០០៦

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ របយករណត ងពេសស ឆន ២០០៧ ទពរ ២៥)

ពនង នង មល

៥ រសកសបរ េរហគត សត េអរហគខលេឈើរ េឌវឡបេមន (េខមប ) លមតធត (Great Asset Agricultural Development (Cambodia) Limited)

៨.៩៨៥ េឈើ វ ង ន នងរបេភទេឈើ េផ ងេទៀត

១១ ស ២០០៦

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/16-krt/48-kratie-greatasset.html)

ពនង នង មល

៦ រសកសបរ េរហគត វនឌ េអរហគខលេឈើរ េឌវឡបេមន (េខមប )

៩.២៣១ េឈើ វ ង ន នងរបេភទេឈើ េផ ងេទៀត

១១ ស ២០០៦

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/

ពនង នង មល

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

145

លមតធត (Great Wonder Agricultural Development (Cambodia) Limited)

profile/16-krt/49-kratie-greatwonder.html)

៧ រសកសបរ ឃ អេរគ ង េសនរតល ហវស ខមេភន (Central First Company Ltd)

៧.០០០ េកស ២៥ កញញ ២០០៩ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/16-krt/55-kratie-central.html)

ពនង

៨ រសកសបរ ឃរលសមនជយ នងឃែរសជ

ឆយ យ មក អនេវសេមន (China Dynamic Investment)

៦.៦០០ េកស នង កសយ

២៩ មក ២០១០ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

ពនង នង មល

៩ រសកសនល ឃែរសចរ ស យ វ (CIV) ៧៦៩ េកស ២៧ ឧសភ ២០០៨

ចះកចចសនយសមបទនជមយ េខតតរកេចះ

េសទ ង (២៥០ រគ រ)

១០ រសកសនល ឃសនល ឃែរសចរ នងឃខ ម

េរ គ េវស បលឌង េរតឌង (Growth West Building Trading)

៩.៩៩៦ េកស ៃម ក នង កសយ

១៧ កកក ២០០៨

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ

េសទ ង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

146

រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf))

១១ រសកសនល សវណណ ជសហ (Sovann Reachsey Co., Ltd)

៦.៥២៥ េកស

១ ត ២០០៩ -អនរកតយេលខ ១៧៣ ចះៃថងទ ១ ត ២០០៩ សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព សរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ០៥ ចះៃថងទ ៨ មក ២០១១ ចតបញច លជ រទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋនវ ៃផទដែដលបនកណតេដើមបផតល សមបទនជនជនរកមហន។

ពនង

េខតតមណឌ លគរ

១ រសកេកះែញក ឃរយ យនរហគន រសសស ខអលធឌ (Unigreen Resource Co., Ltd)

៨.០០០ េកស

៣ េម ២០០៩

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Compa

ពនង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

147

ny%20Name.pdf) ២ រសកេកះែញក ឃរយ េផសហវក េរហគន យញ-

សតក ខមេភន លមធត (Pacific Grand Joint-Stock Company Ltd)

៩.៦៥៦ េកស ៩ កញញ ២០១១ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

ពនង

៣ រសកេកះែញក ឃរយ េផសហវក េភើល យញ-សតក ខមេភន លមធត (Pacific Pearl Joint-Stock Company Ltd)

៩.៦១៤ េកស ៩ កញញ ២០១១ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

ពនង

៤ រសកេកះែញក ឃរយ េផសហវក ឡេធើស យញ-សតក ខមេភន លមធត (Pacific Lotus Yory Stock Company Ltd)

៩.០១៤ េកស នងដ ឧស ហកមមដៃទេទៀត

៩ កញញ ២០១១ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ

ពនង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

148

រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

៥ រសកេកះែញក ឃរយ េផសហវក របយដ យញ-សតក ខមេភន លមធត (Pacific Pride Joint-Stock Company Ltd)

៩.៧៧៣ េកស ៩ កញញ ២០១១ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

ពនង

៦ រសកេកះែញក ឃរយ មណឌ ល េអរហគ រសក ខអលធឌ (Mondul Agri-Resource Co., Ltd)

៩.១០០ េកស ២៥ កញញ ២០០៩ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/18-mdk/68-mkiri-mondul.html

ពនង

៧ រសកែកវសម យ ម ប ភ េអម អលធឌ (Tai Nam BPM Ltd)

៧.៦០០ ដឡងម េកស វ យចនទ នង

បេងកើតេ ងចរក ែកៃចន

១៨ កញញ ២០០៦ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ របយករណត ងពេសស ឆន ២០០៧ ទពរ ២៧)

ពនង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

149

៨ រសកែកវសម ឃែរសខទម

ឫទឋ គរសម (Rithy Kiriseima)

៥.០០០ េកស ១៣ស ២០០៩ អនរកតយេលខ ១២៨ ចះៃថងទ ១៣ ស ២០០៩ សតពករកណតៃផទដ កនងតបនែដនជរមកសតវៃរពសនល េទជតបន េរបើរបសេ យចរភព សរមបផតលជនរកមហន។

ពនង

៩ រសកែកវសម ឃចងផល ស

មហប មសអន កមពជ េជវ ចកត (Mo Hy Pa Masu Orn Kampuchea Co., Ltd)

៧.៨០០ េកស ២៩ មក ២០១០ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/18-mdk/105-mkiri-mohipa.html)

ពនង នងេសទ ង

១០ រសកែកវសម ឃចងផល ស នងរសកេពរជ ឃពរជ

ែលន & ឌេវឡបភង(េខមប ) (Land and Developing (Cambodia))

៧.០០០ េកស នង កសយ

៨ ធន ២០០៨ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/18-mdk/62-mkiri-land.html)

ពនង នងេសទ ង

១១ រសកែកវសម ឃចងផល ស នងរសកេពរជ ឃពរជ

េសៀង ឡង រហគនែលន អនេវសេមន (េខមប ) ខអលធឌ (Seang Long Green Land Investment (Cambodia))

៧.០០០ េកស នង កសយ

៨ ធន ២០០៨ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/18-mdk/64-mkiri-seanglong.html)

ពនង នងេសទ ង

១២ រសកែកវសម ឃចងផល ស នងរសកេពរជ

េអេរ គ ហវេររសទ រេសើច (Agro Forestry Research)

៧.០០០ េកស នង កសយ

៨ ធន ២០០៩ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/

ពនង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

150

ឃពរជ profile/18-mdk/63-mkiri-agroforestry.html)

១៣ រសកែកវសម កសកមមែខមរ អងគរ ខអលធឌ (Kasekam Khmer Angkor Co., Ltd)

៩.១៦០ េកស នងដ កស-ឧស ហកមម ដៃទេទៀត

៧ កញញ ២០១១ អនរកតយេលខ ២០៥ ចះៃថងទ ៧ កញញ ២០១១ សតពករកណតៃផទដ កនងែដនជរមកសតវៃរពភនេរពចេទជតបនេរបើរបសេ យចរភព សរមបផតលជនរកមហន។

ពនង

១៤ រសកែកវសម នងរសកេពរជ

អនេវសេមន េអន ឌេវឡបេមន យ ថញ (េខមប ) (Investment and Development DAI THANH (Cambodia) J.S.C Ltd)

៨.៧០៨ ដ កស-ឧស ហកមម

៣០ ឧសភ ២០១១

អនរកតយេលខ ៩៨ ចះៃថងទ ៣០ ឧសភ ២០១១ (ចណច ២) សតព ករកណតៃផទដកនងែដនជរមកសតវៃរពភនេរពច េទជតបនេរបើរបស េ យចរភព សរមបផតលជន រកមហន។

ពនង នងគយ

១៥ រសកែកវសម នងរសកេពរជ

អនេវសេមន េអន ឌេវឡបេមន យ ម (េខមប ) (Investment and Development DAI NAM (Cambodia) J.S.C Ltd)

៨.៦៨៥ ដ កស-ឧស ហកមម

៣០ ឧសភ ២០១១

-អនរកតយេលខ ៩៨ ចះៃថងទ ៣០ ឧសភ ២០១១ (ចណច ៣) សតព ករកណតៃផទដកនងែដនជរមកសតវៃរពភនេរពចេទជតបនេរបើរបស េ យចរភពសរមបផតលជន រកមហន។ -អនរកតយេលខ១៦៥ ចះៃថងទ ២២ កកក ២០១១ េ យេយង អនរកតយខងេលើ ចតបញច លជ រទពយសមបតត ឯកជនរបសរដឋនវ

ពនង នងគយ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

151

ៃផទដែដលបនកណត។ ១៦ រសកអ ង

នងរសកែសនមេនរមយ ឃពរទ នងឃព ង

វ ជ ន (Wuzishan LS Group Co., Ltd)

១០.០០០ រសល

៣០ ធន ២០០៥ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/18-mdk/61-mkiri-wuzishan.html)

ពនង

១៧ រសកអ ង ៦. េម គ ហវស ខភេរសន ែបរ ដ (Mega First Corporation Berhard (MFCB))

៩.៤៧៧ ដ កសឧសហកមម ទសចរណ ធមមជត នងតបនេសដឋកចចពេសស

១៨ េម ២០១២

-អនរកតយេលខ ៦១ ចះៃថងទ ១៨ េម ២០១២ សតពករកណតៃផទដ កនងតបនែដនជរមកសតវៃរពភន មេលៀរេទជតបនេរបើរបសេ យ ចរភព សរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៨៥ ចះៃថងទ ៧ មថន ២០១២ េ យេយង អនរកតយខងេលើ ចតបញច លជ រទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋនវ ៃផទដែដលបនកណត។

ពនង

១៨ រសកអ ង នងរសកែសនមេនរមយ

ហរ លង (េខមប ) អនេធើេណសនណល អនសេរន (Huor Ling (Cambodia) International Insurance)

៨.៤០០ រសល ៥ ឧសភ ២០១០ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/18-mdk/106-mkiri-huoling.html)

ពនង

១៩ រសកេពរជ ឃរកងេតស

ឌ ធ ស រគប ( D.T.C (Group))

៤.០០០ េកស ១៨ មន ២០០៩ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖

ពនង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

152

នងឃែរសអពម http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/18-mdk/65-mkiri-dtc.html)

២០ រសកេពរជ ឃបរ ស (Varanasi)

(បតរេឈម ះមកព រកមហន ខវជល អភវឌ ន (េខ ស ឌ) ែដលបនចះកចចសនយ សមបទនដ ៃថងទ ៨ ត ២០០៨)

២.៣៤៦ េកស ៣ េម ២០០៩ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

ពនង

២១ រសកេពរជ ឃបរ េសដឋក (Sethikula Co., Ltd)

៤២.៧៣ េកស ១៧ កមភៈ ២០០៩ អនរកតយេលខ ៣៣ ចះៃថងទ ១៧ មន ២០១០ ែកសរមល អនរកតយ េលខ ៣៧ ចះៃថងទ ១៧ កមភៈ ២០០៩៖ “ែកសរមល ពពកយ “ជល” មកជ “សមបទន” វញ នងែចងថ កណតៃផទដទហ ៤.២៧៣ ហត កនងែដនជរមកសតវ ៃរពភន មេលៀរ េទជតបនេរបើ របសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

ពនង

២២ រសកេពរជ កវផម កអលធឌ ៥.៣៤៥ េកស ១៧ កមភៈ ២០០៨ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ ពនង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

153

(Covyphama Co., Ltd) រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/18-mdk/67-mkiri-covyphama.html)

២៣ រសកេពរជ វ ឌេវឡបេមន (Villa Development Co., Ltd)

៧២៨ ដ កស-ឧស ហកមម

១ េម ២០១១ -អនរកតយេលខ ៦១ ចះៃថងទ ១ េម ២០១១ សតពករកណតៃផទដ កនងតបនែដនជរមកសតវភនេរពចេទជតបនេរបើរបសេ យចរភព សរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៩៣ ចះៃថងទ ២៤ ឧសភ ២០១១ ចតបញច លជ រទពយសមបតតឯកជនរបសរដឋនវ ៃផទដែដលបនកណត។

ពនង

២៤ រសកេពរជ ឃបរ េខ ភស អនេវសេមន (េខមប ) (K Peace Investment Cambodia Co., Ltd)

(ជនស រកមហន សទធ េអរខគខលឈរ េផលនេថសន)

៥០០ េកស ២០ មក ២០១២ -អនរកតយេលខ ១៣ ចះៃថងទ ២០ មក ២០១២ សតពករកណតៃផទដ កនងតបនែដនជរមកសតវភន មេលៀរេទជតបនេរបើរបសេ យ ចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ២៨ ចះៃថងទ ២០ កមភៈ ២០១២ ចតបញច លជរទពយ សមបតត ឯកជនរបសរដឋនវៃផទដ ែដលបនកណត។ អនរកតយ េនះកែចងផងែដរថ “ន ករណ

ពនង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

154

អនរកតយ េលខ ៨៥ ចះៃថងទ២០ ឧសភ ២០១១”។

២៥ រសកេពរជ រសកអ ង នងរសកេកះែញក

ក ក មណឌ លគរ អភវឌ នេកស (Dak Lak Mondulkiri Rubber Development)

៤.១៦២ េកស

៤ កកក ២០០៨ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

ពនង

២៦ ែដនជរមកសតវៃរព ភន មេលៀរ

អល េខ អល ខនរ ត កសន ខអលធឌ (LKL Construction Co.,Ltd)

៥.៥៥៩ ដ កស-ឧស ហកមម

១២ មថន ២០១២

អនរកតយេលខ ៩១ ចះៃថងទ ១២ មថន ២០១២ សតពករកណតៃផទដ កនងតបនែដនជរមកសតវៃរពភន មេលៀរេទជតបនេរបើរបសេ យ ចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

ពនង

២៧ ែដនជរមកសតវៃរព ភនេរពច

លម រ យល ជញ សតក (Lim Royal Joint Stock)

៩.០៦៨ ដ កស-ឧស ហកមម

៧ មថន ២០១២ អនរកតយេលខ ៧៩ ចះៃថងទ ៧ មថន ២០១២ សតពករកណតៃផទដ កនងតបនែដនជរមកសតវៃរពភនេរពចេទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

ពនង

២៨ ែដនជរមកសតវៃរព ភនេរពច

មសទរ េខ ន ខអលធឌ (Master K Son Co., Ltd)

៦.៨៩២ ដ េកស នងអភវឌ នកររប

២០ មក ២០១២ អនរកតយេលខ ១២ ចះៃថងទ ២០ មក ២០១២ សតពករកណតៃផទដ

ពនង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

155

មញសតវៃរពកកនត របកបេ យ

នរនតរភព

កនងតបនែដនជរមកសតវៃរពភនេរពចេទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៤៦ ចះៃថងទ ១៦ មន ២០១២ ចតបញច លជរទពយ សមបតតឯកជនរបសរដឋនវៃផទដ ែដលបនកណត

េខតតឧតតរមនជយ ១ រសកសេ ង េរៀល រហគន (Real Green

Co., Ltd) ៨.០០០ ដឡងម នងដ

កស-ឧស ហកមម ដៃទេទៀត នង បេងកើតេ ងចរក ែកៃចន

៦ កញញ ២០០៦ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ របយករណត ងពេសស ឆន ២០០៧ ទពរ ៣០)

គយ

២ រសកសេ ង រគ ត ល េអរហគ ខមេភន លមធត (Crystal Agro Company Limited)

៨.០០០ ដឡងម នងដ កស-ឧស ហកមម ដៃទេទៀត នង បេងកើតេ ងចរក ែកៃចន

១៧ កកក ២០០៦

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ របយករណត ងពេសស ឆន ២០០៧ ទពរ ១០ នង ៣០)

គយ

៣ គេលនរពហមេទព េបស រ យល (េខ) ខអលធឌ (Best Royal (K) Co., Ltd)

៦.៥០០ េកស ២៣ វចឆក ២០១១ -អនរកតយេលខ ២៦៣ ចះៃថងទ ២៣ វចឆក ២០១១ សតពករកណតៃផទដ កនងតបនែដនជរមកសតវៃរពគេលនរពហមេទពេទជតបនេរបើរបស េ យចរភពសរមបផតលជន

គយ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

156

រកមហន។ -អនរកតយេលខ ០៧ ចះៃថងទ ១៨ មក ២០១២ េ យេយង អនរកតយខងេលើ ចតបញច លជ រទពយសមបតត ឯកជនរបសរដឋនវ ៃផទដែដលបនកណតេនះ។

េខតតរពះវ រ ១ ែដនជរមកសតវៃរព

បងែពរ សវណណ ភម វនេយគ កស-ឧស ហកមម (Sovannaphum Viniyok Kase-Usahakam)

៩.៩១៣ ដ េកស នងចញច មសតវ

៣ ឧសភ ២០១១ អនរកតយេលខ ៧៦ ចះៃថងទ ៣ ឧសភ ២០១១ សតពករកណត ៃផទដកនងតបនែដនជរមកសតវបងែពរ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព សរមបផតលជនរកមហន។

គយ

២ ែដនជរមកសតវៃរព បងែពរ

រទ ភព អមផត អចផត (Try Pheap Import & Export Co., Ltd.)

៩.៩១៦ ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

១៩ ឧសភ ២០១១

អនរកតយេលខ ៨២ ចះៃថងទ ១៩ ឧសភ ២០១១ សតពករកណត ៃផទដកនងតបនែដនជរមកសតវបងែពរ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព សរមបផតលជនរកមហន

គយ

៣ ែដនជរមកសតវៃរព បងែពរ

ឫទធ រកនត (េខមប ) ខអលធឌ (Rethy Granite (Cambodia) Co.Ltd)

១.៦៤៦ េកស

២១ មន ២០១១ -អនរកតយេលខ ១៧ ចះៃថងទ ២១ មន ២០១១ សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៥២ ចះៃថងទ ២៥ មក ២០១១ ចតបញច លជរទពយ

គយ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

157

សមបតតឯកជនរបសរដឋនវៃផទដែដលបនកណត

៤ ែដនជរមកសតវៃរព បងែពរ

ន មឌ រគប (An Mady Group Co., Ltd)

៩.៩៩៣ េកស នងរបេភទ េឈើដៃទេទៀត

១៣ ស ២០១១

អនរកតយេលខ ១២៨ ចះៃថងទ ១៣ ស ២០១១ សតពករកណត ៃផទដេទជតបនេរបើរបសេ យ ចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

គយ

៥ ែដនជរមកសតវៃរព បងែពរ

េប ខច អភវឌ ន រគប ខអលធឌ (Poa Khouch Development Group Co., Ltd)

៣៥០ ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស នងចញច មសតវ

៧ កញញ ២០១១ អនរកតយេលខ ២០៤ ចះៃថងទ ៧ កញញ ២០១១ សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន

គយ

៦ ែដនជរមកសតវៃរព បងែពរ

ម វនេយគ ខអលធឌ (Ram Na Investment Co., Ltd)

៤១០ ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស នងចញច មសតវ

៤ ត ២០១១ អនរកតយេលខ ២២៥ ចះៃថងទ ៤ ត ២០១១ សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន

គយ

៧ ែដនជរមកសតវៃរព បងែពរ

រស បញញ អភវឌ ន ខអលធឌ (Srey Panha Development Co., Ltd)

៥៨៨ ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

២៣ កញញ ២០១១ អនរកតយេលខ ២១៧ ចះៃថងទ ២៣ កញញ ២០១១ សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន

គយ

៨ រសកែឆប េហង ណង (េខមប អនេធើេណសនណល ខមេភន លមធត (Heng Nong (Cambodia) International Co., Ltd)

6,488 កសយ នងអេព

៨ វចឆក ២០១១ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨

គយ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

158

មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

៩ រសកែឆប េហង រយ (េខមប អនេធើេណសនណល ខមេភន លមធត (Heng Rui (Cambodia) International Co., Ltd)

៩.១១៩ កសយ នងអេព

៨ វចឆក ២០១១ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

គយ

១០ រសកែឆប េហង យ (េខមប អនេធើេណសនណល ខមេភន លមធត (Heng Yue (Cambodia) International Co., Ltd)

៨.៩៥៩ កសយ នងអេព

៨ វចឆក ២០១១ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

គយ

១១ រសកែឆប រយ េហវង (េខមប ៨.៨៤១ កសយ ៨ វចឆក ២០១១ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ គយ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

159

អនេធើេណសនណល ខមេភន លមធត (Rui Feng (Cambodia) International Co., Ltd)

នងអេព រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

១២ រសកគែលន េមរតភព កស-ឧស ហកមម) (Metrey Pheap Agro-Industry)

៨.៥២០ ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស នងចញច មសតវ

១២ មថន ២០១២

អនរកតយេលខ ៩២ ចះៃថងទ ១២ មថន ២០១២ សតពករកណតៃផទដ កនងតបនែដនជរមកសតវៃរពគែលនរពហមេទពេទជតបនេរបើរបស េ យចរភពសរមបផតលជន រកមហន។

គយ

១៣ គែលនរពហមេទព ល ឈង សណង & ហរណ នហរណ

(Ly Chhoung Construction Import Export)

៦.០០០ េកស ២៣ េម ២០១២

អនរកតយេលខ ៦៣ ចះៃថងទ ២៣ េម ២០១២ សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព សរមបផតលជនរកមហន។

គយ

១៤ គែលនរពហមេទព េខមប េ ន េផលនថសន អលធឌ (Cambodia Dawn Plantation Co., Ltd)

៩.២៣៧ ដ កស-ឧស ហកមម

៧ កញញ ២០១១ អនរកតយេលខ ២០៦ ចះៃថងទ ៧ កញញ ២០១១ សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

គយ

១៥ គែលនរពហមេទព សរ មន េរតនសពរេថសន ៦.៨៧០ េកស ១៥ មថន អនរកតយេលខ ១១៤ ចះៃថងទ ១៥ គយ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

160

& ខនរ ត កសន (Serey Mony Transportation & Construction Co., Ltd)

២០១១ មថន ២០១១ សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។

១៦ រសករេវៀង ធ ង ឌេវឡបេមន & អនេវសេមន ខ អលធឌ (Thy Nga Development and Investment Co., Ltd)

៦.០៦០ េកស ២៥ កញញ ២០០៩ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/19-pvh/69-pvihea-thynga.html)

គយ

១៧ រសករេវៀង ភ េអន ធ ខ អលធឌ (PNT Co., Ltd)

៧.៩០០ េកស ៥ ឧសភ ២០១០ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/19-pvh/110-pvihea-pnt.html)

គយ

១៨ រសករេវៀង (ឃរមទម ឃរេ ះ ឃរេបៀប នងឃរសម)

គម ជ ទន រគប (Kim Chea Toun Group)

៨.៨៤៦ ដ កស-ឧស ហកមម (េកស នង កសយ) នង ដ ដៃទេទៀត

៦ កកក ២០១១ អនរកតយេលខ ១៤៦ ចះៃថងទ ៦ កកក ២០១១ សតពករកណតៃផទដ េទជដឯកជនរបសរដឋសរមបេធវើវ នេយគ ដ នងកណតឲយ រកសងកសកមម នងរកសង បរ ថ ន កដចជអជញ ធរពកពនឋដៃទេទៀត មននតវធជបនតសរមប ករវនេយគេនះ។

គយ

១៩ រសករេវៀង ឆយ េរហគត េខស (China Great Cause)

៥.៩៨០ េកស នងដ កស-ឧស ហកមម

៦ មថន ២០១២ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖

គយ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

161

ដៃទេទៀត សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

២០ រសកសងគមថម េអហវ ភ មេឡស (េខមប ) េផលនេថសន ខអលធឌ (FP Malaysia (Cambodia) Plantation Co., Ltd)

៨.២០០ េកស នងដ កស-ឧស ហកមម ដៃទេទៀត

៣០ េម ២០១២

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

គយ

២១ រសកសងគមថម ែអមផល ហវកខស (េខមប ) (Ample Focus (Cambodia))

៨.០០០ េកស ២៤ កមភៈ ២០១២ អនរកតយេលខ ៣២ ចះៃថងទ ២៤ កមភៈ ២០១២ សតពករកណតៃផទដ េទជដឯកជនរបសរដឋ សរមប វនេយគ ដ នងកណតឲយ រកសងកសកមម នងរកសង បរ ថ ន កដចជអជញ ធរពកពនឋដៃទេទៀត មននតវធជបនតសរមប

គយ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

162

ករវនេយគេនះ។ ២២ រសកែតបងមនជយ

នងរសកជយែសន ន េហវង (េខមប )

អនេធើ សយ ល ខ អលធឌ (Lan Feng (Cambodia) International Co., Ltd)

៩.០១៥ កសយ នងអេព

៨ វចឆក ២០១១ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

គយ

េខតតរតនគរ

១ រសកអណត ងមស អរយង ខនរ ត កសន (េអសអម) ខ អលធឌ (Oryong Construction (ACM) Co., Ltd)

៦.៨៦៦ េកស ៤ េម ២០០៦ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/21-rtk/74-rkiri-oryung.html)

កចក

២ រសកអណត ងមស េហង អភវឌ ន (Heng Development)

៨.៦៥៤ ដ កស-ឧស ហកមម នងដ ដៃទេទៀត

២៥ ឧសភ ២០០៦

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/21-rtk/73-rkiti-heng.html)

ច យ

៣ រសកអណត ងមស េហង អភវឌ ន (Heng Brother)

២.៣៦១ ចករេកស នង កសយ

៣១ កកក ២០០៩

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖

ច យ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

163

http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/21-rtk/76-rkiri-hengbrother.html)

៤ រសកអណត ងមស ឃ វ នងឃមលក

ស អនេវសេមន (Veasna Investment)

៥.០៨០ ចករេកស ២៥ មន ២០១១ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/21-rtk/114-rkiri-vi.html)

កចក នងទពន

៥ រសកអណត ងមស ឃ វ នងឃមលក នងឃញង

ឈងល អនេវសេមន ខ អលធឌ (Chaing Ly Investment Co., Ltd)

១.៩០០ ចករេកស ២៩ មន ២០១១ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/21-rtk/115-rkiri-chaingly.html)

ទពន

៦ រសកអណត ងមស ឃ វ នងឃមលក នងឃញង

ហង ន អយ វ ខ អលធឌ (Horng An Oyadav Co., Ltd)

៩.០០០ េកស នងដ កស-ឧស ហកមម ដៃទេទៀត

២២ កញញ ២០១១ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/21-rtk/117-rtkiri-horng-an.html)

កចក

៧ រសកអណត ងមស ឃញង

ឌ អម រគប (DM Group)

៧៤៩ េកស ២៦ មក ២០១២ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន

ទពន

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

164

http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

៨ រសកបែកវ នងរសកអយ វ

ជ ចនទរទឋ អភវឌ ន (Chea Chan Rith Development)

៥.១២៤ េកស

១២ វចឆក ២០០៧

ចះកចចសនយសមបទនដបេ ត ះ សននជមយរកសងកសកមម (សម

េមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវន េយគដសមបទនែដលបនចះ កចចសនយជមយរកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េនេគហទពរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

ច យ

៩ រសកលផត ឃេស ជង ហ ងរ ខអលធឌ (Jing Zhong Ri Co., Ltd)

៩.២២៤ េកស នងដ កស-ឧស ហកមម ដៃទេទៀត

៣០ ឧសភ ២០១១

-អនរកតយេលខ ៩៨ ចះៃថងទ ៣០ ឧសភ ២០១១ (ចណច ១) សតព ករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើ របសេ យចរភពសរមបផតល ជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ១៦២ ចះៃថងទ ២២ កកក ២០១១ ចតបញច លជរទពយ សមបតតឯកជនរបសរដឋនវៃផទដែដលបនកណត។

ទពន

១០ រសកលផត ឃេស េកស េអែលវ បអម យយ ៨.៤០០ េកស ៥ ត ២០១១ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ ច យ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

165

សតក (Kao Su Ea Lev Bm Yoy Stock)

រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf)

១១ រសកអយ វ គលបល តច េអសឌអន បេអចឌ ម ែខមរ អនេធើ សយ ល & មតតភព ែមន រន (ៃផទដ ៧.០០០ ហត រតវ បនកតេចញេដើមបផតលឲយ រកមហន េហង ប)

២០.០០០ ដងេរបង

២១ ធន ១៩៩៩ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/21-rtk/72-rkiri-globaltech.html

ច យ

១២ រសកអយ វ ៣០/៤ យៃឡ ខមេភន លមធត (30/4 Gialai Company Limited)

៩.៣៨០ ដ កស-ឧស ហកមម បងក តពជ សតវ នងេ ងចរក ែកៃចន

២៦ េម ២០០៥

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/21-rtk/71-rkiri-gialani.html)

ច យ

១៣ រសកអយ វ យ ដង េយឿង ខមសល យញ សតក ខ អលធឌ

៤.៨៨៩ ដ កស-ឧស ហកមម បងក តពជ

២៩ មក ២០១០ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖

ច យ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

166

(Dai Dong Yoeurng Commercial Yornh Stock Co., Ltd ) (បតរមកពរកមហន ៣០/៤ យៃឡ ខមេភន លមធត)

សតវ នងេ ងចរក ែកៃចន

http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/21-rtk/99-rkiri-daidong.html)

១៤ រសកអយ វ េហង ប អនេវសេមន (Heng Heap Investment) (ដសមបទន កតេចញព រកមហន គលបល តច េអសឌអន បេអចឌ ម ែខមរ អនេធើ សយ ល & មតតភព ែមន រន)

៧.០០០ េកស ចករJatropha

៣១ កកក ២០០៩

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/21-rtk/75-rkiri-heangheab.html)

ច យ

១៥ រសកអជ រសកបែកវ នងរសកអណត ងមស

ស អ ឌ (CRD)

៧.៥៩១ េកស ២៥ មន ២០១១ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/21-rtk/113-rkiri-crd.html)

រគង

១៦ រសក ែវង រទភព អមផត អចផត (Try Pheap Import Export Co., Ltd)

៩.៧០៩ ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស

៩ កមភៈ ២០១១ -អនរកតយេលខ ២៥ ចះៃថងទ ៩ កមភៈ ២០១១ សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៩២ ចះៃថងទ ២០ ឧសភ ២០១១ េ យេយង

ទពន នង រគង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

167

អនរកតយខងេលើ ចតបញច លៃផទដ ែដលបនកណតេនះជរទពយ សមបតតឯកជនរបសរដឋ។

១៧ រសក ែវង

រសន សវណណ ភម អនេវសេមន (Srun Sovannaphoum Investment Co., Ltd)

៨.៩៩៨ ដ េកស េទសចរណ ធមមជត នង តបន េសដឋកចចពេសស

១៥ កមភៈ ២០១១ -អនរកតយេលខ ២៨ ចះៃថងទ ១៥ កមភៈ ២០១១ សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៩០ ចះៃថងទ ២០ ឧសភ ២០១១ េ យេយង អនរកតយខងេលើចតបញច លៃផទដ ែដលបនកណតេនះជរទពយ សមបតតឯកជនរបសរដឋ។

ទពន នង រគង

១៨ រសក ែវង ឃ ែវងេលើ

អម ឌ េអស ថម េអស អហ ត (MDS Thmorda SEZ Co., Ltd)

៩.១៤៦ ដ កស-ឧស ហកមម េកស

៩ កមភៈ ២០១១ -អនរកតយេលខ ២៦ ចះៃថងទ ៩ កមភៈ ២០១១ សតពករកណតៃផទដ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហន។ -អនរកតយេលខ ៩១ ចះៃថងទ ២០ ឧសភ ២០១១ េ យេយង អនរកតយខងេលើចតបញច លៃផទដ ែដលបនកណតេនះជរទពយ សមបតតឯកជនរបសរដឋ។

ទពន នង រគង

១៩ រសក ែវង ឃ ែវងេលើ នងរសកអណត ងមស

នភព សភ អនេវសេមន (Noupheap Sophy Investment Co., Ltd)

៩.០០០ េកស

១៥ កមភៈ ២០១១ -អនរកតយេលខ ២៩ ចះៃថងទ ១៥ កមភៈ ២០១១ សតពករកណតៃផទដ

រគង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

168

ឃញង

េទជតបនេរបើរបសេ យចរភពសរមបផតលជនរកមហ។ -អនរកតយេលខ ៨៩ ចះៃថងទ ២០ ឧសភ ២០១១ េ យេយង អនរកតយខងេលើចតបញច លៃផទដ ែដលបនកណតេនះជរទពយ សមបតតឯកជនរបសរដឋ។

២០ រសក ែវង នងរសកអណត ងមស

រកង បក រតនគរ អភវឌ នេកស (Krong Pok Ratanakiri Rubber Development Co., Ltd)

៦.៦៩៥ េកស ៩ េម ២០១០ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/21-rtk/102-rkiri-krong.html)

រគង

២១ រសកវនៃស ហង ញ មង យង េខ អភវឌ ន េកស (Hong An Mang Yang K Rubber Development)

៦.៨៩១ េកស ២៥ កញញ ២០០៩ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/21-rtk/78-rkiri-hongan.html)

រគង

២២ រសកវនៃស គរ អភវឌ ន (Kiri Development)

៨០៧ េកស

៣១ កកក ២០០៩

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/21-rtk/77-rkiri-kiri.html

រគង

េខតតសទងែរតង ១ រសកេស ន សភកត នក វនេយគ ១០.០០០ កសយ ៃម ក ៨ ស ២០០៥ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ ពនង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

169

ដ កស-ឧស ហកមម (Sopheak Nika Investment Agro-Industrial Plants Co., Ltd)

នង របេភទេឈើ េផ ងេទៀត

រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/24-stg/91-st-sopheaknika.html)

២ រសកេស ន សល សភពណជជ (Sal Sophea Peanich Co., Ltd)

៩.៩១៧ កសយ ៃម ក នង របេភទេឈើ េផ ងេទៀត

៨ ស ២០០៥ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/24-stg/89-st-salsophea.html)

ពនង

៣ រសកេស ន ែរហគនែលន េអរហគខលឆ ឌេវឡបេមន (េខមប ) ខ អលធឌ (Grand Land Agriculture Development (Cambodia) Co., Ltd)

៩.៨៥៤ ដ កស-ឧស ហកមម

២៣ មក ២០០៦ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/24-stg/86-st-grandland.html)

ពនង

៤ រសកេស ន សវ េហគក អនេវសេមន (Siv Guek Investment)

១.០០០០ កសយ ៃម ក នង របេភទេឈើ េផ ងេទៀត

២៤ មក ២០០៦ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/24-stg/90-st-sivguek.html)

ពនង

៥ រសកេស ន ភ មឌ អនេវសេមន រគប (Phou Mady Investment Group)

៩.៨៥៤ កសយ ៃម ក នង របេភទេឈើ េផ ងេទៀត

២៤ មក ២០០៦ ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ សថតរកមហនវនេយគដសមបទនែដលបនចះកចចសនយជមយ

ពនង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

170

រកសងកសកមម គតរតមៃថងទ ៨ មថន ២០១២ េន http://www.elc.maff.gov.kh/en/attachments/article/122/Company%20Name.pdf; and http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/24-stg/88-st-phoumady.html)

៦ រសកេសៀមបង េសកង អភវឌ ន ខអលធឌ (Sekong Aphivath Co. Ltd)

៩.៨៥០ ដ កស-ឧស ហកមម នងចញច មសតវ

១២ េម ២០០៦

ចះកចចសនយសមបទនដជមយ រកសងកសកមម (សមេមើលផងែដរ៖ http://www.elc.maff.gov.kh/en/profile/24-stg/92-st-sekong.html)

ពនង

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

171

ឧបសមពនធ III រកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប (Union Development Group Co., Ltd)

ឧទយនជតបទម គរ េខតត េកះកង

I. សមបទនដផតលេនកនងតបនឧទយនជតបទម គរ

ឧទយនជតបទម គរ មនៃផទដទហ ១៧១.២៥០ ហក សថតកនងេខតតេកះកង រតវបនបេងកើតេឡើងេ យ

រពះ ជរកតយឆន ១៩៩៣285 នងរតវបនចតថន កជឧទយនធមមជត (ែដនធមមជត នងទស នយភពេទសភព ែដល រតវករពរ សរមបបេរមើឲយេគលបណងវទយ រសត ករអបរ នងករក នត)។ ឧទយនធមមជតេនះ េរកយមកេទៀត រតវបន កណតជតបនករពរធមមជត េរកមចបបសតពតបនករពរធមមជត ឆន ២០០៨ (សមេមើលែផនក ៣ នងែផនក ៤) ។ េទះជដេចនះកេ យ ចបពេពលេនះមក ជរ ឋ ភបលបនផតលសមបទនដ េនកនងតបនឧទយនជតេនះ ឲយដលរកមហនចនន ៩ យងតច សរមបករ ដ កស-ឧស ហកមម (មនដចជ កសយ ដងេរបង នងេកស)

នងសរមបេទសចរណធមមជត នងករអភវឌ នលកខណៈពណជជកមម ងសតកទក នងទនប រអគគសនជេដើម286។ ករផតលសមបទនដទងេនះ គេធវើេឡើង មរយៈករេចញអនរកតយសតពករកណតតបនរគបរគងកនងតបនករពរ ធមមជត េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព ែដលេធវើឲយេលចេឡើងនវបញហ ៃនករេគរព មរកបខណឌ ចបប អពករ អភរក នងែថរក តបនករពរធមមជត (សមេមើលករវភគកនង ែផនក IV ដលែផនក VI)។

េនៃថងទ៩ ែខឧសភ ឆន ២០០៨ ជរ ឋ ភបលែដលត ងេ យរដឋមរនតរកសងបរ ថ ន បនចះហតថេលខ េលើកចចសនយជលសរមបរយៈេពល ៩៩ ឆន ជមយរកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប សរមបករ ងសងតបន អភវឌ នពណជជកមម នងរមណយ ឋ នេទសចរណ េដើមបទកទញេភញ វេទសចរណ នងករវនេយគបែនថមេទៀត េលើៃផទដ ទហ ៣៦.០០០ ហក កនងរសកគរ គរ នងរសកបទម គរ ។ កចចសនយជលេនះ រតវបនចះហតថេលខ េ យរដឋមរនត រកសងបរ ថ ន នងមនករយលរពមពរដឋមរនតរកសងេសដឋកចច នងហរញញ វតថ នងេធវើជ ក េ យ

រដឋមរនតរកសងពណជជកមម287 ។ ៃផទដេនះ តសនធងេលើតបនេឆនរកនងរសកគរ គរ នងបទម គរ នងរមមនទង តបនែដលសខន ចបចសរមបករអភរក នងករពរបរ ថ ន កដចជរគបដណត បេលើភម ឋ នចនន ១២ ភម កនងឃ ចនន ៥ ។

២៨៥ រពះ ជរកតយ សតពករបេងកើត នងកណតតបនករពរធមមជត ៃថងទ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣ ២៨៦ រមមនរកមហន៖ ១- សណមចសម អនេវសមន ខ អលធឌ (Sinomexim Investment Co., Ltd) េខតតេកះកង(៤.២៨០ហក ), ២-

យេនៀន េដវលបបេមន រគប (Union Development Group Co., Ltd) (៩.១០០ ហក ), ៣- យេនៀន េដវលបបេមន រគប (Union Development Group Co., Ltd) (៣៦.០០០ហក ), ៤- នសគ ចកត (Paradise Investment Co., Ltd) (៩.១៣៧ហក ) ៥- អល. យ.ភ. រគប (L.Y.P Group Co., Ltd) (៤.១០០ហក ) ៦- ឌ រហគន រច ខ អលធឌ (The Green Rich Co., Ltd) (៦០.២០០ហក ) ៧- គរ គរ េកះកង េអស អ ហ ត២ (Kiri Sakor Koh Kong SEZ 2) (២.២៦០ហក ) ៨- េកះកង េអស អ ហ ត ខ អលធឌ (Koh Kong SEZ Co., Ltd) (៩.៩៧៧ ហក ) ៩- JW េខមប េអក ហលេដ (JW Cambodia Eco Holidays) (៥.០០០ហក )

២៨៧ កចចសនយសតពករជលទ ង កនងភម រសតរសកគរ គរ នងរសកបទម គរ េខតតេកះកង រ ង ជរ ឋ ភបលកមពជ នងរកមហន Union Development Group Co.,LTD ឆន ២០០៨។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

172

េនៃថងទ៩ ែខេម ឆន ២០០៨ មយែខមនករចះកចចសនយជល រពះម ក រតបន យរពះហសតេលខេលើ

រពះ ជរកតយ288 េធវើវេ ធនកមមរពះ ជរកតយឆន ១៩៩៣ េដើមបកតៃផទដទហ ៣៦.០០០ ហក េចញពៃផទដទហ ១៧១.២៥០ ហក របសឧទយនជតបទម គរ នងេធវើអនបេយគៃផទដទហ ៣៦.០០០ហក េទជដឯកជនរបស រដឋ ដេចនះេធវើឲយមនភពរសបចបបកនងករជលដរយៈេពលែវងឲយរកមហន ។ េនកនងែខដែដលេនះែដរ ជរ ឋ ភបល

បនេចញអនរកតយ289មយេផ ងេទៀត េដើមបេធវើអនបេយគៃផទដសមបតតរបសរដឋទហ ៣៦.០០០ហក េចញពឧទយន ជតបទម គរ មកជសមបតតឯកជនរបសរដឋ ។ ជបែនថមេទៀត កនងែខស ឆន ២០១១ ជរ ឋ ភបលបនេចញ អនរកតយសតពករកណតៃផទដទហ ៩.១០០ ហក េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព នងបនផតលសមបទនដ េលើក

ទ ២ ឲយរកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប េដើមបេធវើ ងសតកទក នង រអគគសន290 ។

II. រកមហន នង កចចសនយជលទ ង

កនងកចចសនយជល រកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប រតវបនអនញញ តឲយេធវើករអភវឌ នេហ ឋ រចន សមពនធែដលគរទដលែផនកេទសចរណ មនដចជ កសណ ខនដ ផតេមន នងរមណយ ឋ ន ។ កចចសនយបន អនញញ តឲយរកមហន កបឆក ៃរពេឈើ េដើមបអភវឌ ទ ងវនេយគេនះ មបលងេម បែនតតរមវឲយរកមហនបងសយ រ នងបពវ ភ ចេពះេឈើែដលមនតៃមលេសដឋកចច ែដលខលនកបេរបើរបស ឬ លក ។

កចចសនយជលេនះ េយងអនរកតយ291 នងចបបមយចននទកទងនងករផតលសមបទនដ292 នងេសចកត សេរមចមយចននេចញមកពកចចរបជរបសរកមរបក អភវឌ នកមពជ (CDC) កដចជេចតនអនវតត “េគលនេយបយ ែសបកខល ” េដើមបេជៀស ងករអភវឌ េនេលើដែដលសហគមនកនកប ។ លកខខណឌ ៃនកចចសនយជលរយៈេពល ៩៩ឆន

អនញញ តឲយមនករបនតកចចសនយកនងរយៈេពលកណតមយបនតេទៀត293។ កចចសនយជលេនះអនញញ តឲយរកមហន ច េផទរសទឋបនត ឬេផទរសទឋកនកបេលើសទឋនងផលរបេយជន ( មយ ឬទងរសង) េលើែផនក មយៃនគេរមង ២៨៨ រពះ ជរកតយេលខ នស/រកត/០៤០៨/៣៩២ /ចះៃថងទ៩ ែខេម ឆន ២០០៨ សតពករេធវើវេ ធនកមម មរ ២, ចណច១,េលខេរៀងទ៥ ៃន

រពះ ជរកតយ ចះៃថងទ១ វចឆក ឆន ១៩៩៣។ ២៨៩ អនរកតយេលខ ៣៨ អនរក.បក ចះៃថងទ២៤ ែខេម ឆន ២០០៨ សតពករេធវើអនបេយគដឧទយនជតបទម គរ ទហ ៣៦.០០០ ហក េទ

ជដឯកជនរបសរដឋ ។ ២៩០ អនរកតយរបស ជរ ឋ ភបល េលខ ១៧៨ ចះៃថងទ៣ ែខស ឆន ២០១១ ២៩១ អនរកតយមនដចតេទ៖ អនរកតយ េលខ១២៩ អនក/បក សតពវធននងនតវធៃនករេធវើអនបេយគរទពយសមបតត ធណៈរបសរដឋ នងរបសនត

បគគល ធរណៈ ចះៃថងទ២៧ ែខវចឆក ឆន ២០០៦ , អនរកតយ េលខ១១៤ អនក/បក សតពករ កបញច នងករេផទរសទធេលើករជលរយៈេពល ែវង ឬ សទធេលើដសមបទនេសដឋកចច ចះៃថងទ២៩ ែខស ឆន ២០០៧, អនរកតយ េលខ៣៨ អនក/បក ចះៃថងទ២៤ ែខេម ឆន ២០០៨ សតពករេធវើ អនបបេយគដទហ ៣៦.០០០ហក របសឧទយនជតបទម គរ េទជដឯកជនរបសរដឋ។

២៩២ រមមន ចបបរបសរបេទសកមពជ សតពករវនេយគ ឆន ១៩៩៤ (េ យរតវបនេធវើវេ ធនកមម ឆន ២០០៣), ចបបភមបលឆន ២០០១, ចបបសត ពតបនករពរធមមជត ឆន ២០០៨, រពះ ជរកតយេលខ នស/រកត/០៤០៨/៣៩២ ចះៃថងទ៩ ែខឧសភ ឆន ២០០៨ សត ពករេធវើវេ ធនកមម មរ ២, ចណច១ េលខេរៀងទ៥ ៃនរពះ ជរកតយ ចះៃថងទ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣។

២៩៣ េយង មមរ ១.៤ ៃនកចចសនយជល ជរ ឋ ភបលនងរបគលទ ងជលជន រកមហន មរយៈលខតជផលវករកនងរយៈេពលមនេលើសព ១០ ៃថង បនទ បពគេរមងបលងេម នងកមមវធអភវឌ នរតវបនទទលករឯកភព។ កលបរេចឆទៃនលខតរបគលទ ងេនះ នងរតវចតទកថ ជៃថង របគល នង ករចបេផតើមកលបរេចឆទជលទ ងជនរកមហន។ កចចសនយជល ចរតវពនយេពលកនងរយៈេពលមយបនតេទៀតបន មករ ឯកភពគន រ ងភគទងពរ នង មលកខខណឌ ថម។ េចតនៃនករបនតកចចសនយ រតវេលើកសេណើ រសឲយបនយងតចមយឆន មនេពលចប ណតតកចចសនយ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

173

វនេយគ ឬ កលក វ សលធេទឲយតតយបគគលបន។ កចចសនយជលេនះកអនញញ តឲយរ ឋ ភបល ចលកទ ងជល េនះទងមល ឬ មយែផនកបន េ យផតល ទភពជន រកមហន ឬ អនកទទលសទឋបនតពរកមហន ។

ដចជគេរមងវនេយគធៗទង យ ករ យតៃមលផលបះពលបរ ថ ន នងសងគម រតវបនតរមវឲយេធវើេឡើង នង េ យរតវបញច លនវករចលរមរបសសហគមនែដលរងករបះពលផង (សមេមើលែផនកទ III ចណច “ឃ” ១.១ នង ១.៣ អពចបបសតពតបន ករពរធមមជត នងចបបសតពករករពរបរ ថ ន េហើយនងអនរកតយពកពនធ) េហើយកនងរគ ែដលមន េសចកត យករណថ មនករ យតៃមលផលបះពលរតវបនេធវើេឡើង ករពេរគះេយបលជមយសហគមន

កដចជ មនរតវបនេគេធវើេឡើងេទ េហើយករ យតៃមលេនះេទៀតេ តកមនមនករពនតយេមើលបនព ធរណ ជនេនះែដរ ។

ថវេបើមនករកណតថ សមបទនេនះនងអនវតត (េគលនេយបយរបមនតែសបកខល ) កេ យ កកររខនដល ភម ឋ នននរតវបនេគគតេឃើញថនងេកើតមន េហើយេបើេមើលេលើកចចសនយជលវញ គ ជរ ឋ ភបលកមពជ ទទល បនទកេលើករងររដឋបលពកពនធនងករផល សទលេនថម នងករផតលសណង េ យសហករជមយរកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប ែដលជអនកទទលបនទកផតលសណង នងករ ងសងតបន ងទលេនថម ។ កនងករណែដលព ច រកដេ ះរ យឲយអនភម ឬ អនកកនកបរសបចបបេន មទ ងមយចននេចញបន េនះសកមមភពេនេលើទ ង ទងេនះ រតវបនពយរទក។

III. សហគមនកពងរសេនកនងតបនសមបទនដ

ភមែដលរងករបះពលេ យគេរមងេនះ បនចបបដសនឋេឡើង នងមនវតតមន ជេរចើនជននមកេហើយ។ សមជកៃនសហគមន គជរកមរគ រែដលបនចលមករសេនកនងភមទងេនះ មកលៈេទសៈេពលេវ ខសៗគន រគ រខលះបនមករសេនតបនេនះមនសមយសងគម រសតនយមរបសសេមតចរពះសហន កនងទសវត ឆន ១៩៦០ េហើយ រគ រខលះេទៀតបនជេនល សមករសេនកនងរបបែខមររកហម ឬ េរកយរបបែខមររកហម កនងអឡងទសវត ឆន ១៩៨០ (េរកយពរបបែខមររកហមដលរល)។ រគ រជេរចើនបនមករសេនកនងតបនេនះេរកយមកេទៀត មរយៈករទញដ ឯកជន។រ ឋ ភបលបនទទល គ លភមទងេនះជផលវករកនងឆន ទសវត ឆន ១៩៩០ បនទ បពសរងគ មសវលបនបញចប។ េយង មមរនតរសកែដលបនចលរមេធវើអេងកតេលើករកនកបដេនទេនះ បនឲយដងថ គេរមងេនះ ចបះពល របជពលរដឋចនន ១.១៦៣ រគ រ ែដលកពងរសេនកនងតបនេនះ ទងដលេន ឋ ន នងដចករ កនងឃចនន ៣ របស រសកគរ គរ (គឃេកះេសតច, ភញមស នងែរពកខ ច) នងពរឃេទៀត របសរសកបទម គរ (ឃថមស នង ន)។

មនេសចកត យករណថ សហគមនែដលរងផលបះពល មនរតវបនេគពេរគះេយបលជមយ អពគេរមង េនះ នងអពផលបះពលជសកត នពលរបសគេរមងេនះេឡើយ បែនតេគបនសគលេឃើញ មនត ងរកមហន នង មរនតរ ឋ ភបល បនេធវើដេណើ រមកកនឃននរបសពកេគ នង សែវងដធល េនមនករចះហតថេលខេលើកចចសនយជល កនងឆន ២០០៨។ មនេសចកត យករណថ សហគមនរតវបនេគជនដណងជផលវករអពគេរមងេនះ រមទងករ សនយអពសណងជេលើកទមយ កនងអឡងៃនទស នកចចមកកនរសកគរ គរ េនកនងែខវចឆក ឆន ២០០៩ េ យមរនត មកពរកសងបរ ថ ន កងេយធពលេខមរភមនទ េខតតេកះកង នងត ងរបសរកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

174

IV. ករអនវតតគេរមង - សណង នងករផល សបតរទលេនថម

ជសរប មនរបជពលរដឋចនន ១.១៦៣ រគ រ នងយងេ ច សមន បឋមសក មយ នង វតត មចននប នងរតវផល សបតរទ ងេចញពតបនេនះ។ ថវេបើមនេសចកតសេរមចឲយអនវតត“េគលនេយបយរបមនត

ែសបកខល ” ែដល ចេធវើឲយមនតរមវករតចតចបផតករៃនករផល សបតរទលេនថម នងកររខនដលជវភពរសេនរបស អនកភមកេ យ កមនេសចកត យករណថ ែផនករ មរបមនតែសបកខល េនះ រតវបនេបះបងេចល េហើយករសេរមច ផទយពេនះ រតវបនយកមកអនវតត េដើមបផល សបតរទ ងសហគមនេចញឆង យពតបនេឆនរសមរទ ែដលសហគមនទង េនះ ភគេរចើនពង រសយេលើករេន ទ នងេរបើរបសឈងសមរទៃថ សរមបមហប រ នងរបកចណលរបចៃថង របសពកេគ។ មរនតរ ឋ ភបល នងត ងរកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប បនបញជ កថ ករអនវតត “េគល នេយបយរបមនតែសបកខល ” មន ចអនវតតបនេឡើយ េ យមលេហតែដល ពកពនធនងបញហ ទក នង អនមយ េហត ដេចនះ បញហ េនះគជអវែដលេគលនេយបយេនះ មន ចអនវតតបនេឡើយ ពេរពះែតសហគមនកពងរសេន ម បេ ត យេឆនរេធវើឲយរកខវកដលទក មរទ េហើយេបើអនញញ តតឲយពកេគបនតរសេនកនងភមបចចបបននដែដល េនះនងេធវើឲយ បះពលជអវជជមនដលករវនេយគរបសរកមហន។

េសចកតសេរមចចតតននែដលបនេធវើេនឯរកសងបរ ថ ន អពករផល សបតរទ ងថម នងសណង រតវបនេគ យករណថ បនេផតើមេឡើងចបពេដើមឆន រហតដលពកក ត លឆន ២០០៩ េហើយេ ករដឋមរនត បន កេចញនវ

េគលករណេ ះរ យសរមបសហគមន េនកនងលខតចះៃថងទ២៧ ែខឧសភ ឆន ២០០៩ កជននយករដឋមរនត ែដលេគលករណទងេនះ រសយេលើ ថ នភពៃនករកនកបដ េហើយនងរបេភទឯក រែដលអនកកនកបដ

មន។294 សណងែដល ចផតលឲយបនរមមន ករសងជថវក (េគបនដងថចបព ២៥០ ដល ៨.០០០ ដ ល រ េមរក កនងដកសកមមមយហក ), ផទះមយខនងសរមបរគ រនមយៗែដលសងរចេនេលើទ ងថមែដលមនចមង យ

របមណជ ២០ គឡែមរត ពេឆនរសមរទ, នងែបងែចកឲយនវដលេន ឋ ន នង/ឬ ដកសកមមផង ។ េគលករណសណង

មនសរមបករកនកបដ ៤ របេភទ រតវនង ៩ ករណ295 ។ របេភទទ១ (រតវនង ២ ករណ)296 គរគ រែដលមន

២៩៤ លខតរបសរកសងបរ ថ ន េលខ ១៥២៩ ចះៃថងទ២៧ ែខឧសភ ឆន ២០០៩។ ២៩៥ លខតរបសរកសងបរ ថ ន េលខ ៤៩៦ ចះៃថងទ២០ ែខត ឆន ២០០៩ ជរមបអភបលៃនគណៈអភបលេខតតេកះកង អពេសចកតសេរមច

សតពេគលករណតៃមលែដលរតវទទតសណង នងេគលនេយបយសណង៖ សតង សណង ក ៖ អតបរមៃនសណងជថវក ៨.០០០ ដ ល រ េមរក កនងមយហក សរមបដែរស នងដ ដ សតង សណង ខ ៖ ផទះ ១-រកមហនរតវេរៀបចទ ងថមមយេនកនងទ ងជល េនេពល

ែដលរកមហនរតវេធវើកររះេរ ើ មតរមវករ ងសង េហើយមនកររពមេរព ងពរបជពលរដឋទងេនះ, ២-រកមហននងេធវើករទទតសណង ែដលសមរសប ឬ ងសងជថម មសតង ែដលមនទបជងសតង មន នង ៣-ភមែដល ងសងេនតបន ងទលេនថម រតវមនេហ ឋ រចនសមពនធែដលសមរមយ សតង សណង គ ៖ ៧៥% ៃនសតង សណង ក ចេពះរបជពលរដឋមល ឋ ន េហើយ ៥០% ៃនសតង សណង ក ចេពះរបជពលរដឋេរកមល ឋ ន (ជអតបរម ៦.០០០ ដ ល រ េមរក កនងមយហក , សតង សណង ឃ៖ ផទះមយខនង (ដចសតង សណង ខ)។

២៩៦ ករណទ១ អនកែដលមនបណណ សគលសទធកនកបអចលនវតថេចញឲយមនៃថងទ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣ េហើយបនកនកបេរបើរបសដេនះ (េធវើផទះ ឬ ក ដះេលើដេនះ) េ យមនគតថ អនកេនះជអនកមល ឋ ន ឬ កេរកមល ឋ នេឡើយ គសណងសរមបដែរស ឬ ដចករ រតវអនវតត មសតង សណង ក េហើយសរមបផទះ រតវអនវតត មសតង សណង ខ។ គណៈកមម ករអនតររកសង មនទទតសណងេលើទហដ អះ ង

េ យរបជពលរដឋែដលមនេលើសពទហកណតកនងបណណ សគលសទធកនកបេឡើយ។ ករណទ២៖ ទងរបជពលរដឋមល ឋ ន ឬ េរក មល ឋ នែដលមនបណណ សគលសទធកន កបដ េចញឲយមនៃថងទ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣ បែនតពកគតមនបនេរបើរបសដេនះេទ គទទតសង ២៥% ៃនសតង សណង ក (ែដលេសមើនង ២.០០០ ដ ល រ េមរក កនងមយហក ) ទហដែដលបនអះ ងេលើសពទហែដលមនកណត កនងបណណ សគលសទធកនកបដ គមនពចរ ផតលសណងេឡើយ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

175

បណណ សមគ លសទឋកនកបអចលនវតថ េចញឲយមនៃថងទ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣។ របេភទទ២ (រតវនង ២ ករណ)297 គរគ រទង យ ែដលមនបណណ សមគ លសទឋកនកបអចលនវតថ េចញឲយេរកយៃថងទ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣។ របេភទទ ៣ (រតវនង ៣ ករណ) គរគ រទង យ ែដលេគគតថ ជរបជជន”មល ឋ ន” ែដលគម នបណណ សមគ ល សទឋកនកបអចលនវតថ បែនតបនកនកប ឬ េរបើរបសដ។ របេភទទ ៤ (រតវនង ២ ករណ) គរគ រទង យ ែដលគម នបណណ សមគ លសទឋកនកបអចលនវតថ បែនតមនលខត ឬ ឯក រែដលេចញេ យេមភម នងេមឃ។

រកមករងរៃនគណៈកមមករអនតររកសង រតវបនេគ យករណថ បនបេងកើត ន កករ េនកនងរសកគរ គរ នងេនឃថមស កនងរសកបទម គរ ពៃថងទ១០ ែខស ឆន ២០០៩ ដលៃថងទ១០ ែខត ឆន ២០០៩ េដើមបអេញជ ើញ អនកភមែដលរងផលបះពល ឲយនយកនវឯក រជភសត ងពកពនធ (អតតសញញ ណបណណ , េសៀវេភរគ រ នង ឯក រទកទងនងករេផទរ នងករទញលកដ) មកេធវើករេផទ ងផទ តេ យគណៈកមម ធករេ ះរ យសណង។ ករ ចរចរអពសណង រតវបនេគ យករណថ បនេធវើេឡើងេនបនទ បេពលៃនករចះបញជ ដែដលមន េ យបនចបេផតើម ជមយនងសហគមនរសេនភមែរពក ម ច ឃេកះេសតច រសកគរ គរ (៦៧៨ ហក )។

បនទ បមកេទៀត េគបនរបបដលសហគមនថ ពកគតកពងែតរសេនេលើដរដឋ ដេចនះរតវែតេរ ើេចញ។ ករ ចរចរអពករផតលសណង រតវបនេគ យករណថ បនរបរពតតេទកនងឆន ២០១០ េហើយមនរបជពលរដឋរបែហលជ ១.០០០ រគ រ រតវបនផល សបតរទលេនេទកែនលង ងទលេនថមកនងឆន ២០១១ ។ រកមរគ រខលះ បនត យងសវត វ ញ ចេពះករឲយផល សបតរេទ ងទលេនេនកែនលងថមេនះ េហើយកពងែតបនតករត េនះ េហើយរគ រខលះ បនឲយ

ដងថ ពកេគទទលយកសណងេ យ រែតករបងខតបងខ ឬ េ យមនករបភតបភយ ឬ េ យខវះពតមន ឬ ខវះ ជេរមើសេផ ងៗ។ រកមរគ រខលះេទៀត សមរគចតតទទលយកករផតលសណង េ យ រែតដរបសពកេគេនកនងភម ចសេនះមនទហតច ។

V. ថ នភពេនកែនលង ងទលេនថម

កែនលង ងទលេនថមេនះ តសនធងេលើៃផទដទហ ៤.០០០ ហក សថតេនខងេរកៃផទដៃនគេរមងវនេយគ របសរកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប គចលយងេរជេទកនងៃផទដៃនឧទយនជតបទម គរ នងសថតេនឆង យ ពេឆនរសមរទ។ មករបញជ ករបសមរនតរសកថ សរមបេគលេ េនះ រ ឋ ភបលបនេចញអនរកតយមយ កតៃផទដ ទហ ៤.០០០ ហក េចញពតបនឧទយនជត។ ករណេនះ ចរតវបនរបេមើលេឃើញថ នងមនផលបះពល ែផនកបរ ថ នកនែតខល ងែថមេទៀត េ យ រែតៃរពេឈើ នងរតវេគករកបឆក េដើមបេរៀបចេធវើជតបន ងទលេនថម េហើយគម នមនទលេទថ លហរៃនរបជពលរដឋ នងបេងកើនដលបញហ ៃនករកបៃរពេឈើ ករបរបញសតវ នងករបពល បរ ថ នេនកនងតបនដសខនេនះ។ ថវេបើមនរបជពលរដឋរបែហលជ ១.០០០ រគ រ បនបតរទ ងមកេនកែនលង ថមេនះ បែនតេ យតបនេនះ សថតេនឆង យពេឆនរសមរទ ដេចនះមនរគ រជេរចើន ែដលបនទទលយកសណងរចេហើយ េនះ មនបន ន កេនជប បេននងកែនលងថមេនះេទ េ យ រែតជេរមើសកនងកររករបកចណលមនតចតចេពក។

២៩៧ ករណទ៣៖ ទងរបជពលរដឋមល ឋ ន ឬ េរកមល ឋ នែដលមនបណណ សគលសទធេចញឲយេរកយៃថងទ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣ បែនតពកគត

សងផទះ ឬ បន ដ េនេលើដេនះ គទទតសណង មសតង សណង គ សរមប ដែរស ឬ ដចករ េហើយចេពះលេន ឋ ន គសង ម សតង សណង ឃ។ ករណទ៤៖ ទងរបជពលរដឋមល ឋ ន ឬ េរកមល ឋ ន ែដលមនបណណ សគលសទធកនកបដ េចញឲយេរកយៃថងទ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣ បែនតពកគតមនបនេរបើរបសដេនះេទ គទទតសណង ២៥% ៃនសតង សណង ក (ែដលេសមើនង ២.០០០ ដ ល រ េមរក កនងមយហក សរមបដកសកមម) ទហដែដលបនអះ ងេលើសពទហកណតកនងបណណ សគលសទធកនកបដ គមនពចរ ផតល

សណងេឡើយ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

176

រគ រភគេរចើន ែដលជវភពរសេនរបសខលន ពងែផអកេលើករេន ទរត បនវលរតឡបេទរសេនកនងភមចសរបស ខលនវញ េ យករ ន កេនជមយអនកភមែដលជមតតភកត ែដលជសមជកសហគមនមនរពមេរ ើេទេនកែនលង ងទ លេនថម ឬ កេធវើជរមក ន កេនជបេ ត ះ សនន េដើមប ចេទរបកបរបរេន ទរតបន។

ខណៈែដរកញចបសណងេផ ងៗគន ជទេទ រកមរគ រែដលបនផល សបតរេទកែនលង ងទលេនថម រតវបនេគ ផតលឲយដលេន ឋ នទហ ទទង ៥០ ែមរត បេ ត យ ១០០ ែមរត នងផទះេឈើសងរចមយែដលមនទទង ៦,៥០ ែមរត បេ ត យ ៧,៥០ ែមរត នងដកសកមមមយកែនលងទហ ២ ហក ។ ដកសកមមែដលេគផតលឲយេនះ គជដៃរព ែដលភគ េរចើន សថតេនជបនងដលេន ឋ ន បែនតេនចងែខធន ឆន ២០១១ រគ ររបជពលរដឋភគេរចើនែដលបនផល សបតរេទ កែនលង ងទលេនថម រតវបនេគ យករណថ ពទនបនទទលដកសកមមទហ ២ ហក ដចែដលមនករសនយ េនះេឡើយ។

ចេពះេហ ឋ រចនសមពនធវញ គតមករតមែខកមភៈ ឆន ២០១២ រកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប បនឈស ឆយដេធវើផលវ កនងតបន ងទលេនថម បន ងសង េរៀនមយខនង នងផតលអណត ងចនន ៦។ រកមហន រតវបន េគ យករណថ បនជលបគគលកសនតសខរប ប វធ (ឯកជន នងកង ជ វធហតថ) េហើយបន កបសតរតត ពនតយជរបច េដើមបរតបនតងករេធវើដេណើ រចលេទកនភមមយចនន (ជ ទ ភមពមកយ នងភមែរពក ម ច) គជ ភមែដលរបជពលរដឋ មនរពមរះេរ ើេទរសេនកែនលង ងទលេនថម។ មនេសចកត យករណថ ត ងមកពអងគករ មនែមនរ ឋ ភបល រតវបនេគបដេសធមនឲយេរបើរបសផលវេនះ េដើមបចលេទកនភម កនងតបនមយចននៃនឧទយន េនះេឡើយ ។ រកមហន បនេលើកេឡើងអពបញហ េរគះថន កច ចរ នងកររពយបរមភអពសវតថភពៃនរទពយសមបតតរបស រកមហនថ ជមលេហតៃនកររតបនតងែបបេនះ បែនតបនទ បពមនករចះផ យអវជជមនពករណេនះ មរបពនធ ពតមន កនងេដើមឆន ២០១២ មក កររតបនតងេនះ រតវបនេគ យករណថបនធររ លេឡើងវញ។

VI. ករេធវើបតកមម នង ភពមនចះសរមងគន

សហគមនែដលរងផលបះពលជេរចើន បនេធវើបតកមមចប ងពឆន ២០១០ មក េដើមបបងហ ញពករជទស នងករផល សបតរេទរសេនឯកែនលង ងទលេនថម។ កនងែខឧសភ ឆន ២០១០ មនរបជពលរដឋរបមណជ ២០០ រគ រ បនេធវើដេណើ រមកកន ជធនភនេពញ េដើមប កពកយបណត ង នងអពវនវសឲយេ កនយករដឋមរនត ជយ េធវើ អនត គមនេលើបញហ ទនសដធលេនះ នង ជយ រកដេ ះរ យចេពះបញហ កញចបសណងែដលផតលឲយមនសមរមយ។ ករេធវើបតកមមត នេពលចងេរកយបផតេនះ គេនៃថងទ៦ ែខធន ឆន ២០១១ េ យរគ រែដលបនបតរទ ងេទរស េនកែនលង ងទលេនថម េ យបនបទផលវជតេលខ ៤៨ អសរយៈេពល ៨ េមង ែដលរគ រទងេនះ អពវនវ ដល ជញ ធរ នងរកមហន រក ករសនយផតលដកសកមម ២ ហក ដលរគ រែដលបនយលរពមផល សបតរេទរសេន កែនលង ងទលេនថមេនះ។

មកដលែខកមភៈ ឆន ២០១២ មនរបជពលរដឋចននជង ១០០ រគ រ បនបនតជទសនងករផល សបតរលេន ឋ នេទកែនលង ងទលេនថម នងករផតលសណង េហើយពកេគបនតរសេនកនងភមរបសខលន េនកនងឃេកះេសតច រមមន

(ភមពមកយ នងែរពក ម ច) ឃភញមស មន (ភម ន េគៀនរក ញ នងភមភញមស) េនឃថមស មន (ភម ចមលង េគ) នងឃែរពកខ ច មន (ភមសេរមងែកវ នង ភមយយែសន)។

អនកភមែដលបនតជទសនងករផល សបតរេទរសេនកែនលង ងទលេនថម បនបនតករខរបងែរបងរបសខលនេ យ កតសងឃមថ រ ឋ ភបល នងមនផល សបតរទ ងពកគតេឡើយ បែនតករខរបងែរបងរបសពកគត មនទនបនលទធផល

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

177

ជែផលផក េនេឡើយេទ នងបនទទលរងករ ងជរបចផងែដរ។ េនៃថងទ២៨ ែខកមភៈ ឆន ២០១២ េ យមនកចច សហករជមយអងគករមនែមនរ ឋ ភបលរបចេនទរកងភនេពញ សហគមនមយចនន បនេធវើសននសទ រពតមន េដើមបឲយបញហ ទកខរពយ នងករឈចបរបសពកគតបនដងលសះ យេរចើនេឡើង។ កនងែខមន ឆន ២០១២ សមជក សហគមនមយចនន បនេធវើដេណើ រមកកន ជធនភនេពញ េដើមបចលរមកនងកចចរបជេវទកពលរដឋ ន នង េដើមប កពកយបណត ងេន ថ នទត ធរណៈរដឋរបជមនតចន េហើយពកគតរតវបនេគឃខលនអសមយរយៈ េនសនងករ

នគរបល ជធនភនេពញ េនៃថងទ៣១ ែខមន ឆន ២០១២ នងេរកយមក ពកគតរតវបនអមដេណើ របញជ នរតឡប េទភមវញ។

ជមយនងបទបញជ ថមសតពដសមបទនដេសដឋកចច ែដលបនេចញេនៃថងទ៧ ែខឧសភ ឆន ២០១២ រកមរគ រ មយចននបនគតថ អនកែដលមនរពមទទលយកករផល សបតរេទរសេនកែនលង ងទលេនថម នងមនសទធទទលបន បណណ កមមសទធ ែដលជចែណកមយៃនករអនវតត ”េគលនេយបយរបមនតែសបកខល ” (សមេមើលែផនក III (ជ))។ េទះជ យង កេ យ មនេសចកត យករណថ រកមយវជនែដលចះេទតបនេនះ បនទទលបទបញជ មនឲយ សែវងៃផទដ អនកភម ែដលបនកណតផតលឲយរកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប េឡើយ។

កនងអឡងេពលេធវើរបយករណេនះ ទនសដធលរ ងរបជពលរដឋជង ១០០ រគ រ ជមយរកមហន យេនៀន េដវលបបេមន រគប េនែតមនទនបនេ ះរ យេនេឡើយ ខណៈែដលរកមហន េនែតបនតករ ងសង មែផនករ េរគងទក។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

178

ឧបសមពនធ IV រកមហន ជង ហ ងរ េខមប ខអលលធឌ (Jing Zhong Ri Cambodia Company, Ltd) សមបទនដេសដឋកចចេនេលើដជនជតេដើមភគតចទពន កនងរសកលផត េខតតរតនៈគរ

I. ជនជតេដើមភគតចទពន

សហគមនជនជតេដើមភគតចទពន កនងឃេស (ជង៥០០ រគ រ រសេនកនងភមសមរទេលើ ភមសមរទ េរកម ភមថម នងភម តត) កនងរសកលផត េខតតរតនៈគរ បនរងផលបះពលេ យសមបទនដេសដឋកចច ែដលបន

ផតលឲយរកមហន ជង ហ ងរ េខមប ខអលធឌ នងរកមហនេផ ងេទៀត។ សថតេនកនងែដនជរមកសតវៃរពលផត298 សមជកសហគមនេនកនងភមទងេនះ ពងែផអកេលើករេធវើែរសចករ យកជរេឈើ នង អនផលៃរពេឈើ រពមទងករ ចញច មេគរកប សរមបជវភពរសេនរបចៃថងរបសពកគត។ ជែផនកមយៃនវបបធម នងរបៃពណរបសពកគត ពកគត េធវើកសកមមពេនចរ នងែថរក ដៃរព រក នងដៃរពកបេខម ច។

ដចគន នងជនជតេដើមភគតចដៃទៗេទៀតែដរេនកមពជ េដើមបករពរដសហគមនរបសខលន សហគមនជន ជតេដើមភគតចទពន កពងែតដេណើ រករ កពកយសចះបញជ ដជកមមសទធសមហភព េ យមនករជយ ឧបតថមភ គរទពៃដគអភវឌ ន នងរ ឋ ភបល (សមេមើលែផនក III (ច))។ បនទ បពករេធវើសវយអតតសញញ ណកមមរចមក សហគមន ជនជតេដើមភគតចទពន េនភមសមរទេលើ ភមសមរទេរកម ភមថម នងភម តត រតវបនរកសងអភវឌ នជនបទ ទទល គ លពកគតថជ ជនជតេដើមភគតចទពន កនងែខឧសភ ឆន ២០១០។ េនអឡងេពលសរេសររបយ- ករណេនះ រកសងម ៃផទ បនទទលពកយសរបសពកគត នងបនទទល គ លសហគមនពកគត ជនតបគគល ែដល ចអនញញ តឲយពកគត ចបនតដេណើ រករជមយនងជ នននែដលចបច េដើមបបេងកើតបទបញជ ៃផទកនងរបស សហគមន នងករ សែវងរពរបទលដរបសពកគត។ ដេណើ រករទងេនះ មន រៈសខន ស េរពះ នងផតលឲយ មននវករទទល គ លជផលវករចេពះរបៃពណ វបបធម នងកររបតបតតខងជេនឿរបសជនជតេដើមភគតចទពន ក ដចជសទឋេលើករអភវឌ នដរបសពកគត។

II. សមបទនដេសដឋកចចផតលេនកនងែដនជរមកសតវៃរពលផត

ែដនជរមកសតវៃរពលផត រតវបនបេងកើតេឡើង នងកណតជែដនជរមកសតវៃរព េ យរពះ ជរកតយ299។ ែដន ជរមកសតវៃរពេនះ តសនធងេលើៃផទដ ២៥០.០០០ ហក សថតេនកនងេខតតរតនៈគរ នងមណឌ លគរ។ កនងរយៈេពល ចបពែខមន ឆន ២០១១ ដល ែខមថន ឆន ២០១២ រ ឋ ភបល បនចះហតថេលខេលើអនរកតយយងតចចនន ៦ កណតតបនរគបរគងមយចននេនេលើៃផទដែដនជរមកសតវៃរពលផតេនះ េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព េដើមប 298

ែដនជរមកសតវៃរពលផត រតវបនទទល គ លថជ តបនករពរធមមជតមយកនងចេ មតបនករពរឯេទៀតៗ ែដលរតវបនទទល គ ល េ យរពះ ជរកតយ ចះៃថងទ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣ សតពករបេងកើតតបនករពរធមមជត។ តបនករពរេនះ សថតេរកមកររគបរគងរបសរកសង បរ ថ ន។

299 រពះ ជរកតយ ចះៃថងទ១ ែខវចឆក ឆន ១៩៩៣ បនែចងថ ែដនជរមកសតវៃរព គជែដនធមមជតែដលធននវលកខខណឌ ធមមជតចបច កនងករ ករពររបេភទសតវៃរព នងរកខជតសខនៗ េធវើឲយមនសថរភពដលជវចរមះ នងរបពនធេអកឡស ។ ចបបសតពតបនករពរេទសភព ឆន ២០០៨ បនឲយនយមនយ ែដនជរមកសតវៃរព ថជ ”តបនកនងែដនដ នង/ឬែដនទក ែដលតរមវឲយមនករេធវើអនត គមនយងសកមម សរមបបេពញ េគលបណងរគបរគង េដើមបធនឲយមនករែថទទជរមក នង/ឬ េដើមបបេពញលកខខណឌ ចបចសរមបរបេភទ មយៃនសតវ ឬ រកខជត។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

179

ចផតលដេនះឲយដលរកមហនឯកជន សរមបអភវឌ ដ កស-ឧស ហកមម។ រកមហនពកពនធទងេនះ រមមន៖ ១- ដនេពញ រហគក (Daun Penh Agrico Co.,Ltd) (៨.៨២៥ ហក ), ២- មកដ េពរជ អភវឌ ន កស-ឧស ហកមម (Mkod Pich Development Agro-Industry) (១.៩៥០ហក ), ៣- ហង ញ លផត ខអលធឌ (Hoang Anh Lumphat Co., Ltd) (៩.១៧៣ ហក ), ៤- ហង ញ អណត ងមស ខអលធឌ (Hoang Ang Andong Meas Co., Ltd) (៩.៤៧០ ហក ), ៥- រតន សខន អនខមេភើេរសន* (Roath Sokhon Incorporation) (៩.០០០ ហក ), នង ៦- រកមហន ជង ហ ងរ េខមប ខអលធឌ (Jing Zhong Ri Cambodia Company, Ltd) (៩.២២៤ ហក )។ េរកយពបនេចញអនរកតយទងេនះមក រ ឋ ភបល បនេចញអនរកតយបែនថមេទៀត េដើមបេធវើអនបេយគៃផទដែដលបន កណតថជ “តបនេរបើរបសេ យចរភព” េទជដឯកជនរបសរដឋ ។ ករផតលសមបទនដទងេនះ នឲយមនករេលើក េឡើងអពបញហ ៃនករអនវតត មរកបខណឌ ចបប សរមបករករពរ នងអភរក តបនករពរធមមជត (សមេមើលករវភគ កនងែផនក V (គ) នង VI) ។

រកមហន ជង ហ ងរ េខមប ខអលធឌ បនទទលករយលរពមពគណៈរដឋមរនត េនកនងែខឧសភ ឆន ២០១១ អនញញ តឲយេធវើករវនេយគ នងអភវឌ ដ កស-ឧស ហកមម នងេកស េនកនងតបនែដនជរមកសតវៃរពេនះ

សរមបរយៈេពល ៧០ ឆន 300។ ករអនញញ តេនះ តរមវឲយមនករេរៀបចបលងេម េរកមករសហករ េរជមែរជងព រកសងបរ ថ ន នងែចងថ រតវគតគររបងរបយតន េ យរតវេចៀស ងមនឲយបះពលដលដលេន ឋ ន នងដែរសចករ រសបចបប ៃផទដៃរពេឈើ នងផលវទកផងែដរ។ កនងរយៈេពលែត ១៨ ៃថង បេ ណ ះ បនទ បពលខតរបសទសតករគណៈ រដឋមរនតរតវបនចះហតថេលខ រ ឋ ភបល បនេចញអនរកតយកណតដតបនេនះេទជតបនេរបើរបសេ យចរភព

េដើមបផតលឲយរកមហន ជង ហ ងរ េខមប ខអលធឌ301។ រយៈេពល ៧ សបត ហ េរកយពករេចញអនរកតយេនះ រ ឋ ភបល បនេចញអនរកតយមយេផ ងេទៀត េដើមបេធវើអនបេយគៃផទដែដលកណតថជតបនេរបើរបសេ យចរភព

េទជដឯកជនរបសរដឋ សរមបឲយរកមហន ជង ហ ងរ េខមប ខអលធឌ េធវើករអភវឌ 302។

េនអឡងេពលេធវើទស នៈកចចរបសខញ េនកនងេខតតរតនៈគរ ជញ ធរេខតត បនរបបខញ ថ ករ យតៃមលផលបះ ពល រតវបនេគេធវើរចេហើយ មននងរកមហន ជង ហ ងរ ចបេផតើមសកមមភពរបសខលន បែនត មនរតវបនែចកផ យ ជ ធរណៈេទ។ ករពេរគះេយបលជមយសហគមនែដលរងផលបះពល រតវបន យករណថ មនលកខណៈ ខវះខត ឬ មនបនទលទ យ (ែដលផទយេទនងរកបខណឌ ចបបតរមវ សមេមើលែផនក VI (ឃ))។ មនេសចកត យ ករណថ ជនជតទពនមយចនន បនដងអពករផតលសមបទនដេនះ ែតេនេពលែដល រកមហន ជង ហ ងរ បនចះ មកដលមល ឋ នរបសពកគត េនកនងែខវចឆក ឆន ២០១១ បេ ណ ះ ជមយនងែផនករចបេផតើមអភវឌ ចករេកស េន េលើដែដលពកគតកពងរសេន នងេធវើកសកមមជរបៃពណ (ដែរសចករ នងដៃរព រក )។ ករផតលសមបទនដេនះ

300

លខត ចះៃថងទ១២ ែខឧសភ ឆន ២០១១ របសឧបនយករដឋមរនត រដឋមរនតទទលបនទកទសតករគណៈរដឋមរនត ជន េទសរដឋមរនត រដឋមរនតរកសង បរ ថ ន។ លខតេនះ េ យេយងលខតចះៃថងទ៤ ែខឧសភ ឆន ២០១១ របសរកសងបរ ថ ន នងេយងច ររបសនយករដឋមរនត ចះៃថង ទ១២ ែខ ឧសភ ឆន ២០១១ បនសរេសរថ រ ឋ ភបលបនយលរពម មសេណើ របសរកសងបរ ថ ន េ យអនញញ តឲយរកមហន ជង ហ ងរ ខអល ធឌ េធវើករវនេយគអភវឌ នរបសខលន។

301 អនរកតយ េលខ ៩៨ ចះៃថងទ៣០ ែខឧសភ ឆន ២០១១ (ចណច១) កណតតបនរគបរគង េទជតបនេរបើរបសេ យចរភព កនងតបនករពរ ែដនជរមកសតវៃរពលផត សរមបផតលជនរកមហន ជង ហ ងរ េខមប ខអលធឌ។

302 អនរកតយ េលខ ១៦២ ចះៃថងទ២២ ែខកកក ឆន ២០១១ េ យេយងអនរកតយ េលខ ៩៨ ចះៃថងទ៣០ ែខឧសភ ឆន ២០១១ េដើមបេធវើ អនបេយគៃផទដ ែដលកណតថជតបនេរបើរបសេ យចរភព េទជដឯកជនរបសរដឋ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

180

ដលរកមហន ជង ហ ងរ កដចជមនដេណើ រផទយគន ទងរសងេទនងសទធសរមបជនជតេដើមភគតច ែដលមន ែចងេនកនងចបបភមបល ឆន ២០០១ នងេធវើឲយចះេខ យដលដេណើ រករកណតកនងអនរកតយ ឆន ២០០៩ សតពករចះ បញជ ដជនជតភគតច (សមេមើលែផនក VI (ង) នង VII (ឆ) នង (ជ))។ កចចខតខរបងែរបងរបសខញ កនងករទនកទនង ជមយរកមហន គមនបនសេរមចេឡើយ។

III. ករេធវើសកមមភពរបសសហគមនជនជតេដើមភគតចទពន

បនទ បពទទលបនលខតអនញញ តពរកសងបរ ថ នទកទងនងសមបទនដេនះ រកមហន ជង ហ ងរ បន កលខតមយជនអភបលៃនគណៈអភបលេខតត េនៃថងទ៨ ែខធន ឆន ២០១១ េដើមបសករអនញញ តចបេផតើមអនវតត

គេរមងរបសខលន េ យេធវើករអភវឌ ដសមបទន នងករេរបើរបសេរគ ងចរកធនធងនផងែដរ។ េនៃថងទ១៣ ែខធន ឆន ២០១១ របធនមនទរបរ ថ នេខតត េនកនងលខតមយបនសរេសរថ រកមហន ច កេរគ ងចរកេរបើរបសបន បែនត េដើមបបេញជ សករបះពលជយថេហតេលើដសហគមនជនជតេដើមភគតចទពន មនគរេធវើករឈសឆយេន មរព របទលដសមបទន លះរ ែតរពរបទលដសមបទន បន សែវង នងកណតរពរច លជមនសន។ េទះជយង កេ យ កសកមមភពករងររបសរកមហន បនចបេផតើម េ យប ត លឲយមនភព នតងរ ងសហគមនែដលរង ផលបះពលមយចនន ជមយនង ជញ ធរមល ឋ ន នងត ងរកមហន។

េនៃថងទ២៥ ែខធន ឆន ២០១១ សហគមនជនជតេដើមភគតចទពនមយរកម បនេទកនករ ឋ នរកមហន ជង ហ ងរ េដើមបបនបងបញឈបរកមហនពករឈសឆយដៃរព នងករជករប យេធវើរពរបទលដសមបទន ។ េនៃថង ទ៩ ែខកមភៈ ឆន ២០១២ អនកភម បនពយយមបញឈបរកមហនពករឈសឆយដ ៃរព រក របសពកគត (ែដលេគដង ថ េនកនងេពលេនះ រកមហនបនឈសឆយអសចនន ២ ហក េទេហើយ) េហើយរកមអនកភមរបែហលជជង ១០០ នក ែដលត េនះ រតវបន ងេ យសនតសខរបសរកមហន (េ យមនករបញពសនតសខរកមហនមយ រគបផងែដរ)។ សមជកសហគមន មនករខងសមបយងខល ង េហើយកបន យរប រេលើរ កទររបសរកមហន នងបនចបបគគលករកមហនចនន ៤ នក យកមកឃទកេន ឃ ។ មនេសចកត យករណថ ទលែតដល េពលេនះ េទើបអភបលេខតត នង ជញ ធរពកពនធនន ចះមកជបសហគមនែដលរងផលបះពលេន ឃ េដើមប េធវើករចរចសឲយេ ះែលងបគគលករកមហនែដលបនចបខលនេនះ នងសនយថ រកដេ ះរ យជនសហគមន។ បនទ បពឧបបតតេហតេនះមក នងជករេឆលើយតបេទនងសកមមភពដខល ងកល េនះរបសសហគមនែដលរតវបនផ ពវផ យ ជ ធរណៈេនះ មរនត ជញ ធរមល ឋ ន នងសមជកសហគមនជេរចើននក រតវបនេកះេ េទ កសរ េដើមបរក អនកទទលខសរតវចេពះបតកមមេនះ។

ជបនតបនទ បមកេទៀត សមជកសហគមនែដលរងផលបះពល រតវបនេគរបបថ រកមហន ជង ហ ងរ នង រកមហនេផ ងេទៀត ែដលរបតបតតករករងរេលើដសមបទនេនកនងតបនេនះ នងមនេធវើឲយបះពលដលដែរសចករ របសសហគមនេឡើយ េ យរកមហនអភវឌ ដេនជវញដរបសសហគមន ជករអនវតត ម “េគលនេយបយរបមនត ែសបកខល ”។ ចប ងពឧបបតតេហតកនងែខកមភៈ ឆន ២០១២ មក នងមករតមេពលសរេសររបយករណេនះ រកមហន បនផអ កសកមមភពរបសខលន។ ខញ រតវបនរបបឲយដងថ ត ងរកមហន បនរបបអនកភមថ រកមហននងចប ដេណើ រករសកមមភពរបសខលនេឡើងវញ បនទ បពករេបះេឆន តឃ-សងក តេនែខមថន ឆន ២០១២ រច។ ថវេបើមនករ ផអ កសកមមភពរបសរកមហនកេ យ កជនជតេដើមភគតចទពន មនរតវបន ជញ ធរេចញនវវធនករករពរជ បេ ណ ះ សននជនដលពកគតេឡើយ េហើយែដលខណៈេពលេនះែដរ ពកគតកពងែតដេណើ រករ កពកយសបណណ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

181

កនកបដសមហភព (សមេមើល ែផនក VI (ង)) េហើយេគមនបនដងរបកដេទថ េតើេនេពល រកមហន នងដេណើ រ ករករអភវឌ េឡើងវញេនះេឡើយ។

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

182

ឧបសមពនធ V ែផនទៃនដសមបទនែដលមនទ ងជបៗ គន ឬ ែកបរៗគន ដសមបទនែដលមនទ ងជបៗ គន ឬ ែកបរៗគន សរមបដ េកស ែដលបនផតលឲយរកមហនសមពនធភពចនន ៤ េនេខតតមណឌ លគរ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

183

ដសមបទនែដលមនទ ងជបៗ គន ឬ ែកបរៗគន សរមបដ អេព ែដលបនផតលឲយរកមហនសមពនធភពចនន ៣ េនេខតតឧតតរមនជយ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

184

ដសមបទនែដលមនទ ងជបៗ គន ឬ ែកបរៗគន សរមបដ កសយ នង ដ អេព ែដលបនផតលឲយរកមហន សមពនធភពចនន ៥ េនេខតតរពះវ រ

A/HRC/21/63/Add1.Rev.1

185

ដសមបទនែដលមនទ ងជបៗ គន ឬ ែកបរៗគន សរមបដ អេព ែដលបនផតលឲយរកមហន សមពនធភពចនន ២ េនេខតតកពងសព