funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową
DESCRIPTION
łac. meningocele, myelomeningocele ang. meningocele pl. przepuklina oponowo - rdzeniowa,TRANSCRIPT
![Page 1: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/1.jpg)
FUNKCJONOWANIE DZIECKA
Z PRZEPUKLINĄ OPONOWO - RDZENIOWĄ
Izabela Drabik
Kolegium NauczycielskieII r. Oligofrenopedagogiki
2011/2012 r
![Page 2: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/2.jpg)
Jest wadą wrodzoną, którą cechuje
występowanie szczelin w kostnych częściach
kręgosłupa
oraz różnego stopnia niedorozwój rdzenia
kręgowego, jego korzeni, osłon oponowych
i skórnych.
PRZEPUKLINA OPONOWO-RDZENIOWA ( Meningomyelocele)
![Page 3: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/3.jpg)
Jest wadą rozwojową; powstaje przez ubytek
kostny łuków kręgowych, przez który
wydostają sie na zewnątrz opony.
Do powstałego w ten sposób worka wchodzi
tkanka centralnego układu nerwowego.
![Page 4: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/4.jpg)
Przepuklina oponowo-rdzeniowa jest zaburzeniem zamknięcia kanału kręgowego
powstałym w procesie tworzenia się struktur rdzenia kręgowego i kręgosłupa
w trzecim tygodniu życia zarodkowego dziecka.
Rozróżniamy przepukliny okolicy:
szyjnej
piersiowej
lędźwiowej
krzyżowej
![Page 5: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/5.jpg)
Jest to złożona, wada dotycząca rdzenia kręgowego, wychodzących z niego nerwów rdzeniowych i osłon kostnych rdzenia tj. kręgów kręgosłupa, może ona także łączyć się z ubytkami skóry.
Wadzie tej towarzyszą zaburzenia przewodzenia bodźców nerwowych od struktur centralnych na obwód ciała czyli do mięśni, skóry i narządów wewnętrznych takich jak pęcherz moczowy, ostatni odcinek jelita grubego i odbyt.
Zaburzona jest także droga nerwowa od zewnątrz do centralnego układu nerwowego.
![Page 6: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/6.jpg)
JAK POWSTAJE PRZEPUKLINA OPONOWO –
RDZENIOWA
![Page 7: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/7.jpg)
Zarodek ludzki powstały z połączonej męskiej i żeńskiej komórki rozrodczej szybko się rozwija.
Komórki dzielą się w postępie geometrycznym i namnażają tak, ze wkrótce z jednej powstają dwie, cztery, szesnaście, dwieście
pięćdziesiąt sześć a dalej miliony następnych
![Page 8: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/8.jpg)
Stopniowo komórki te różnicują się i powstają z nich trzy listki zarodkowe zwane ektodermą, endodermą i mezodermą. Z każdego listka powstają inne organy ludzkiego organizmu - układ nerwowy i
skóra powstają z ektodermy.
Ektoderma tworzy w końcu blaszkę struny grzbietowej, która w 17-18 dniu życia zarodka odgina się z obu stron dogrzbietowo, aby
zamknąć się w rynienkę nerwową.
Fałdy rynienki grubieją i wznoszą się zamieniając rynienkę nerwową w cewę nerwową. Z jej przedniej części powstaje potem mózg, a część tylna, wydłużona, powoli różnicuje się w rdzeń nerwowy z
odchodzącymi od niego nerwami rdzeniowymi.
![Page 9: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/9.jpg)
Z poszczególnych segmentów rdzenia nerwy te przewodzą bodźce do odpowiednich części mięśni, skóry i narządów
wewnętrznych.
Na zewnątrz rdzenia rozwijają się osłonki delikatnej substancji nerwowej. Są to opony rdzenia - sprężyste struktury włókniste i
osłony kostne - kręgi kręgosłupa.
![Page 10: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/10.jpg)
Jeśli w okresie zamykania się rynienki nerwowej dojdzie do zadziałania czynników szkodliwych takich jak infekcje, działanie promieni rentgenowskich, szkodliwe czynniki chemiczne itp., może dojść do zaburzeń tego procesu, a w konsekwencji do
niepełnego zamknięcia cewy i powstania wad wrodzonych kręgosłupa, kanału kręgowego i rdzenia.
Rozległość wady i jej nasilenie może być zróżnicowane, ale można wykryć ją w badaniu ultrasonograficznym ciężarnej kobiety pod
koniec trzeciego miesiąca ciąży i później.
![Page 11: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/11.jpg)
W zależności od wysokości i rozległości uszkodzenia
komórek i dróg nerwowych dochodzi do
niedowładów lub porażeń mięśni
kończyn i tułowia.
![Page 12: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/12.jpg)
Stopniowo powstają wtórne zaburzenia układu kostnego - nieprawidłowe ustawienie stóp i ich
zniekształcenie, brak centrowania kości w stawach biodrowych i zwichnięcia w tych stawach, przykurcze ścięgien i struktur
okołostawowych.
Ruch czynny odcinków kończyn jest niemożliwy lub znacznie
ograniczony.
![Page 13: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/13.jpg)
Nieprawidłowa, zbyt słabo wyrażona praca mięśni kończyn
i obniżone ich napięcie prowadzi do zastoju wody w tkankach, do obrzęków, gorszego krążenia krwi i
płynów ustrojowych, kończyny dotknięte niedowładem są zimne.
Dziecko nie ma także czucia głębokiego i w związku z tym nie wie jak leży kończyna.
Łatwo może dojść do złamań. które mogą być niezauważone w okresie początkowym.
Przy niewystarczającej pielęgnacji skóry mogą też pojawić się odleżyny.
![Page 14: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/14.jpg)
Zaburzona droga nerwowa prowadzi również
do pęcherza moczowego, odbytu i ostatniego odcinka jelita grubego,
Dziecko początkowo oddaje mocz bez przerwy, kroplami, ponieważ zwieracze cewki moczowej i pęcherza nie
funkcjonują. Stopniowo może dojść do wytworzenia się automatyzmu opróżniania pęcherza i dziecko jest wtedy przez godzinę czy dwie suche i oddaje mocz porcjami.
Jednak opróżnianie pęcherza nie jest całkowite, a zalegający mocz jest pożywką dla bakterii.
Stąd dzieci z przepuklinami oponowo-rdzeniowymi dotknięte są licznymi infekcjami dróg moczowych, matki
tych dzieci uczone są opróżniania pęcherza masażem brzuszka lub przy pomocy zakładania cewnika
do pęcherza moczowego.
![Page 15: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/15.jpg)
Inaczej wygląda zaburzenie oddawania kału.
Ruchy porażonego jelita są zbyt mało intensywne aby przesuwać kał w kierunku odbytu.
Zwieracz odbytu jest wiotki i otwarty, odbyt zieje, a w poszerzonym otworze widoczne są twarde
masy kałowe.
Często wymagają one zabiegu usuwania poprzez uciski w okolicy odbytu
i masaże powłok brzucha.
![Page 16: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/16.jpg)
W 80% przypadków wadzie rdzenia towarzyszy też wodogłowie związane z zaburzonym
krążeniem płynu mózgowo-rdzeniowego.
Płyn ten wytwarzany jest w splotach naczyniastych komór mózgu
i poprzez układ komorowy przemieszcza się do kanału środkowego rdzenia kręgowego, następnie opływa rdzeń na zewnątrz i wraca na powierzchnię mózgu gdzie wchłaniany
jest do naczyń opony pajęczej i poprzez, zatoki tylne opon mózgu - do układu
krwionośnego.
Jeżeli w związku z istniejącą wadą tworzony stale płyn nie płynie swobodnie, ale gromadzi się w komorach mózgu – uciska je, co prowadzi do ich poszerzenia.
![Page 17: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/17.jpg)
Grozi to śmiercią dziecka - do 1960 roku komplikacje związane z wodogłowiem były przyczyną aż 95% zgonów dzieci z
przepuklinami.
Od początku lat sześćdziesiątych zakłada się do komór mózgu zastawki. których długi przewód doprowadzany jest do otrzewnej w
jamie brzusznej lub do naczyń przedsercowych.
Poprzez wentyl nadmiar produkowanego płynu odprowadzany jest do naczyń krwionośnych i nie może cofać się do ośrodkowego
układu nerwowego.
![Page 18: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/18.jpg)
Otwarta przepuklina oponowo-rdzeniowa, z którą rodzi się dziecko,
wymaga zabiegu operacyjnego prowadzącego do zamknięcia kanału kręgowego, tak aby płyn mózgowo-
rdzeniowy nie mógł się z niego wydostać.
Należy zakryć ranę skórą, której na ogół jest za mało - czasem pobiera się więc przeszczep z pośladka lub
uda dziecka.
Zabieg należy wykonać tak, aby w jak największym stopniu oszczędzić i pozostawić ciągłość tkanki
nerwowej.
Operacje te wykonują neurochirurdzy, coraz częściej używając mikroskopów aby ratować tkankę nerwową w obrębie rany przepuklinowej i nie dopuścić do jej
jeszcze większego uszkodzenia.
![Page 19: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/19.jpg)
Jest to bardzo poważny zabieg, który zwykle przeprowadza się
w pierwszych godzinach życia dziecka.
Jeżeli okaże się, ze krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego jest zaburzone i pojawiają się cechy
wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego, konieczne jest założenie zastawki do komór
mózgu.
Ten zabieg wykonuje się na ogół w pierwszym miesiącu życia dziecka.
![Page 20: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/20.jpg)
Po wykonanych zabiegach operacyjnych należy od razu rozpocząć rehabilitację.
Polega ona początkowo na zmianie pozycji dziecka co godzinę, na masażach niedowładnych kończyn i
prawidłowym układaniu nóżek i stóp, aby zapobiec zniekształceniom.
![Page 21: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/21.jpg)
Od 10 dnia po zabiegu można i należy wprowadzać czynne ćwiczenia, które będą aktywizować ocalałe drogi nerwowe i zaopatrywane przez nie mięśnie.
Jeżeli bowiem istnieje chociaż ślad ruchu, to musi też istnieć włókno nerwowe.
Poprzez wielokrotne pobudzanie małej wiązki włókien mięśnia możemy z czasem poprawić jego siłę,
pobudzić włókna sąsiednie, zmobilizować najlepiej jak można, aby choć trochę zmniejszyć kalectwo i
ograniczenia ruchowe, choć trochę poprawić jakość przyszłego funkcjonowania dziecka.
![Page 22: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/22.jpg)
Rokowanie co do możliwości uzyskania pozycji pionowej zależy od umiejscowienia wady.
Przepukliny piersiowego odcinka kręgosłupa i rdzenia wiążą się niestety z wózkiem inwalidzkim.
Im niżej wystąpiła wada, tym większa jest szansa na samodzielne poruszanie się w aparatach lub nawet bez nich.
Jak widać, dziecko z przepukliną oponowo-rdzeniową
od pierwszych chwil po urodzeniu wymaga wielospecjalistycznej opieki medycznej.
![Page 23: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/23.jpg)
Urodzenie dziecka z tym schorzeniem jest szokiem dla rodziców, jednak bardzo szybko muszą oni podjąć walkę o zmniejszenie rozmiarów kalectwa, o wczesną rehabilitację
ruchową, dobrą opiekę urologiczną i zmniejszenie częstotliwości zakażeń układu moczowego.
Od początku prowadzenie takiego dziecka jest trudne i ideałem byłoby, gdyby jeden z lekarzy przejął rolę kierowania
rodzicami na drodze wiodącej poprzez liczne specjalistyczne problemy,
które muszą być rozwiązywane w kolejności ich pojawiania się.
Takim wiodącym lekarzem powinien być neurolog wraz ze współpracującym z nim rehabilitantem.
Im lepsza jest bowiem opieka neurologiczno-rehabilitacyjna, tym mniej interwencji ortopedycznych czeka dziecko w kolejnych latach życia.
![Page 24: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/24.jpg)
PROBLEMY W FUNKCJONOWANIU
DZIECKA Z PRZEPUKLINĄ OPONOWO – RDZENIOWĄ
ORAZ WODOGŁOWIEM
![Page 25: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/25.jpg)
OCENA STANU DZIECKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO
![Page 26: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/26.jpg)
Niepełnosprawność dzieci z wadami cewy nerwowej wynika z wielu powodów.
Objawy neurologiczne stwierdzane u większości tych dzieci spowodowane są przez
współistniejące wodogłowie i deformację odcinka rdzenia kręgowego.
![Page 27: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/27.jpg)
NASTĘPSTWEM WODOGŁOWIA SĄ:
niedowłady kończyn często z różnym nasileniem niedowładu spastycznego w kończynach górnych i dolnych, z objawem Babińskiego,
upośledzenie precyzyjnych ruchów dłoni, zaburzenia koordynacji wzrokowo - ruchowej, zaburzenie spojrzenia ku górze, nazywane objawem zachodzącego
słońca zez zbieżny, trudności połykania i tworzenia dźwięków (fonacji,) uszkodzenia wzroku z powodu zaniku nerwów wzrokowych,
uszkodzenia słuchu ,
Procesy zapalne spowodowane zakażeniem przez wrota wady lub zakażeniem układu zastawkowego pogłębiają
neurologiczne objawy ubytkowe.
Założenie układu zastawkowego najczęściej pozwala uzyskać
częściowe cofnięcie się powyższych objawów.
![Page 28: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/28.jpg)
Niedowłady ruchowe i zaburzenia czucia spowodowane przez wadę rdzenia kręgowego.
Poziom niedowładów mięśni kończyn dolnych ocenia się badaniem neurologicznym, powtarzanym co 6 miesięcy, gdyż ich zakres może się zmieniać.
Od sprawności określonych grup mięśni zależą możliwości poruszania się dziecka, odgrywające bardzo ważną rolę w funkcjach poznawczych.
![Page 29: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/29.jpg)
Zaburzenia czynności pęcherza moczowego w pewnym tylko stopniu ograniczają aktywność życiową dziecka.
Właściwa organizacja zabiegów i innych zajęć nie utrudnia uczestniczenia w życiu szkolnym
i rodzinnym.
![Page 30: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/30.jpg)
NA PODSTAWIE TESTÓW PSYCHOLOGICZNYCH U DZIECI
Z WODOGŁOWIEM MOŻNA WYKAZAĆ:
różny stopień opóźnienia w rozwoju intelektualnym,
U połowy dzieci z wodogłowiem wskaźnik inteligencji (II ) jest poniżej 85 pkt w skali słownej i u około 45% poniżej 85
pkt
w skali bezsłownej.
Jedna czwarta dzieci nie potrafi rozwiązać żadnych zadań testowych.
nadpobudliwość, zaburzenia koncentracji uwagi, zaburzenia zachowania.
Zespół powyższych cech ujawnia się z różną częstością i nasileniem,
w różny sposób zaburzając funkcje poznawcze, powodując trudności
w integracji środowiskowej: rodzinnej, rówieśniczej i szkolnej tych
osób. Tylko w skrajnych przypadkach dzieci nigdy nie będą zdolne
do samodzielnego życia.
![Page 31: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/31.jpg)
ZESPOŁOWA REHABILITACJA DZIECI Z WADAMI CEWY
NERWOWEJ
![Page 32: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/32.jpg)
CELEM REHABILITACJI JEST:
usprawnianie ruchowe, stymulację rozwoju intelektualnego,
naukę mowy, integrację środowiskową, zarówno we własnym domu
dziecka, jak i w środowisku rówieśniczym, przysposobienie jednostki do możliwie samodzielnego
życia.
![Page 33: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/33.jpg)
Zasadnicze znaczenie
ma akceptacja dziecka
przez rodziców i rodzeństwo.
![Page 34: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/34.jpg)
Diagnostyka śródciążowa, rozpoznanie wady przed urodzeniem pozwala wcześniej
wprowadzić rodziców w przyszłe problemy związane z wychowaniem dziecka
niepełnosprawnego.
![Page 35: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/35.jpg)
Fakt urodzenia takiego dziecka nie jest dla nich już zaskoczeniem. Odrzucenie przez rodziców dzieci z wadami
cewy nerwowej zdarzają się dość rzadko, głównie, jak twierdzą rodzice, z powodów ekonomicznych.
Maksymalnie skuteczne warunki do rozwoju osobniczego dziecka niepełnosprawnego może stworzyć tylko rodzina.
![Page 36: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/36.jpg)
Rehabilitacja ruchowa
Usprawnianie ruchowe rozpoczynające się przed leczeniem ortopedycznym w wieku noworodkowym, musi być
kontynuowane bardzo intensywnie i nieprzerwanie przez wykwalifikowanych rehabilitantów i rodziców.
Czasami, dopiero po dłuższym okresie czasu, przynosi efekty terapeutyczne.
Uzyskanie przez rodziców pomocy ze strony rehabilitanta i psychologa jest w tej sytuacji konieczne.
Osamotnieni w swoich wysiłkach mogą się zniechęcić i zaprzepaścić już uzyskany postęp w rozwoju dziecka.
![Page 37: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/37.jpg)
Metoda Vojty
Ta metoda rehabilitacji nie dopuszcza do utrwalenia się patologicznych ruchów i pobudza reakcje fizjologiczne. Poprzez ucisk na ściśle określone strefy tułowia i kończyn wywoływane są pożądane bodźce. Są one związane z dokładnie określoną pozycją wyjściową.
![Page 38: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/38.jpg)
Działanie metody Vojty :
stabilizuje napięcie w poszczególnych grupach mięśni oddech staje się głębszy i bardziej regularny skóra jest lepiej ukrwiona regulacja funkcji działania jelit pobudza automatyzm opróżniania pęcherza moczowego odczucia ciepła, zimna i dotyku są silniejsze
![Page 39: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/39.jpg)
Metoda NDT-Bobath
Metoda ta zapobiega utrwalaniu się patologicznych ruchów i stymuluje reakcje o charakterze fizjologicznym. Opiera się na dążeniu do opanowania kolejnych etapów
rozwoju naśladujących fizjologiczny proces dojrzewania ruchowego dziecka.
W terapii metodą NDT-BOBATH chodzi o sensomotoryczne czuciowo-ruchowe)
uczenie się ruchu i spostrzegania.
![Page 40: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/40.jpg)
Spostrzeganie czuciowo-ruchowe realizowane jest przez:
skórę - przekazuje czucie bólu, ucisku, temperatury
aparat ruchowy-przekazuje informacje dotyczące poczucia równowagi
prioprioreceptory stawów i mięśni (przekazują informacje o położeniu ciała)
![Page 41: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/41.jpg)
Najbardziej charakterystyczne dla tej metody jest stosowanie dużej liczby odruchów, specyficznej formy ułatwiania ruchów oraz prawidłowego następstwa rozwojowego prowadzonych ćwiczeń.
Usprawnianie ma na celu rozwijać odruchy na danym etapie fizjologiczne, a hamować odruchy patologicznie przetrwałe.
Technika ułatwiania wykonywanych ruchów rękami terapeuty pozwala na jednoczesne torowanie pożądanych i hamowanie niepożądanych elementów ruchowych.
Ruchy w ten sposób torowane są zbliżone do normalnych ruchów wykonywanych spontanicznie przez zdrowo rozwijające się dziecko, będące w analogicznym wieku rozwojowym.
![Page 42: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/42.jpg)
Hamowanie patologicznych odruchów i prawidłowy rozkład napięcia mięśniowego osiąga się przez odpowiednie ułożenie dziecka w przestrzeni i odpowiednie ułożenie punktów kluczowych, czyli głowy, szyi, obręczy barkowej i biodrowej.
Ułatwianie oparte jest na poruszaniu okolicami ciała dziecka, co wywołuje ruchy kończyn i umożliwia przejście dziecka z jednej pozycji do drugiej. Wpływa to na wykształcenie się prawidłowych odruchów postawy i uczy dziecko samodzielnego ich osiągania, kontrolowania i wykorzystywania.
Wspomaganie w jednej ze stref pozostawia swobodę ruchów czynnych w obrębie stref pozostałych. Ruchy więc nigdy nie są całkiem bierne. Zmieniając strefy sterowania uzyskuje się czynne ruchy w coraz innych częściach ciała, zależnie od potrzeby.
![Page 43: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/43.jpg)
Ćwiczeniom powinno towarzyszyć słowne określanie wykonywanych czynności, będące poglądową nauką
mowy.
Usprawnianie powinien prowadzić terapeuta razem z rodzicami dziecka już przed 6 miesiącem jego życia.
![Page 44: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/44.jpg)
Metoda kierowanego nauczania Peto
Metoda ta służy usprawnianiu dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym.
Jej cechą charakterystyczną jest połączenie w jedną całość usprawniania psychopedagogicznego, leczniczego
oraz społecznego.
![Page 45: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/45.jpg)
kontroli postawy i ruchów lokomocyjnych, koordynacji wzrokowo- ruchowo- czuciowo-
słuchowej orientacji w czasie i przestrzeni oraz odczuwania
własnego ciała życia emocjonalnego, rozwoju osobowości i
kontaktów społecznych rozwoju mowy, porozumienia się gestem, rysowania, czytania, pisania oraz rozwijania pojęć o
otaczającym świecie.
Metoda kierowanego nauczania PetoUsprawnianie polega na systematycznym
pobudzaniu psychoruchowego rozwoju dziecka zakresie:
![Page 46: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/46.jpg)
Współczesne metody wczesnego usprawniania opierają się na przekonaniu o dużej plastyczności mózgu dziecka, im
młodszego tym większej.
Czynność uszkodzonej części mózgu może być przejęta przez inną, zdrową.
Odpowiednio dobrane ćwiczenia pobudzające zmysły dziecka i jego aparat ruchu, a powstające bodźce nerwowe torują sobie drogę czynnymi włóknami nerwowymi i stymulują do rozwoju
określone obszary mózgu.
![Page 47: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/47.jpg)
Opieka psychologiczna ma kluczowe znaczenie dla rozwoju intelektualnego
dzieci z przepuklinami oponowo - rdzeniowymi i wodogłowiem.
Badania wzroku i słuchu powinny poprzedzić okresową ocenę rozwoju psychoruchowego testami odpowiednimi do wieku,
prowadzoną przez psychologa i dobór odpowiednich ćwiczeń rozwojowych.
Ubytki w zakresie tych zmysłów bywają rozpoznawane późno, a mają przecież istotny wpływ na możliwości rozwoju dziecka
i wykształcenie mowy.
![Page 48: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/48.jpg)
Dziecko i jego rodzina powinni być objęci opieką psychologiczną w jak najkrótszym czasie po zabiegu operacyjnym.
W dłuższym okresie czasu psycholog opiera swoje działania na ustalonej rozległości i rozmiarach zaburzeń rozwojowych
wywołanych chorobą.
Przedmiotem jego zainteresowania jest ocena sprawności intelektualnej i dojrzałości emocjonalno - społecznej dziecka. Z tej
oceny wynikają przesłanki do prowadzenia terapii sensomotorycznej, stymulującej zaburzony rozwój dziecka.
![Page 49: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/49.jpg)
Możliwości rozwoju intelektualnego
Prognozowanie dynamiki rozwoju psychoruchowego dzieci z przepukliną oponowo - rdzeniowa i wodogłowiem opiera się
na badaniach testowych.
Do 3 roku życia stosuje się skalę Brunet - Lezine oceniającą poziom rozwoju mowy, motoryki małej i dużej, rozwoju
społecznego.
Kierowana obserwacja umożliwia ocenę rozwoju emocjonalnego.
Dzieci do 3 roku życia oceniane są co 6 miesięcy.
Wynik opracowywany jest w formie orzeczenia
z podaniem oceny ilościowej i jakościowej.
![Page 50: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/50.jpg)
Powyżej 3 roku życia ocenia się rozwój intelektualny stosując odpowiedni test: Termana - Merrill, WISC-R, WAIS-R, uzyskując
wskaźnik liczbowy (II lub IQ).
Ostateczny wynik podaje się w formie orzeczenia.
Powyższe badania testowe są ważne rok, w uzasadnionych przypadkach wykonuje się je częściej.
Psychologowie starają się bardzo dokładnie ustalić stopień opóźnienia u dzieci ze stwierdzonym upośledzeniem
umysłowym.
Uwzględniając udział wielu czynników zaburzających prawidłowe funkcjonowanie chorego dziecka wybiera się
metody psychoterapeutyczne stymulujące zaburzone sfery rozwoju.
![Page 51: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/51.jpg)
Problemy szkolne
Fiński lekarz Kokkonen opublikował w 1994 roku swoje badania przeprowadzone na dużej grupie dzieci z wadami
cewy nerwowej, na podstawie których stwierdził,
że 70 % dzieci z przepukliną oponowo - rdzeniową uczęszcza do szkół podstawowych,
a 20 % kontynuuje naukę w szkołach wyższego stopnia, w tym również na wyższych uczelniach.
![Page 52: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/52.jpg)
Przed rodzicami i psychologiem staje problem dokonania bilansu możliwości intelektualnych
dziecka i podjęcia decyzji do jakiej szkoły,
o jakim poziomie nauczania powinno uczęszczać.
![Page 53: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/53.jpg)
Do wyboru w polskim systemie kształcenia dzieci niepełnosprawne mają:
o przedszkole z grupą integracyjną,o szkoła masowa z klasami integracyjnymi,
o szkoła specjalna,o nauczanie indywidualne w domu lub szkole.
Szkoły, do których uczęszczają dzieci niepełnosprawne muszą być przystosowane do poruszania się dzieci na wózkach,
wyposażone w podjazdy, windy, odpowiednie sanitariaty.
![Page 54: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/54.jpg)
W procesie nauczania stosuje się indywidualne podejście do możliwości ucznia z uwzględnieniem jego aktualnego stanu zdrowia, stopnia męczliwości, wydajności odbioru bodźców z
otoczenia (percepcji).
Ważne są działania pobudzające jego aktywność i zachęcanie do samodzielności. Stosuje się wzmocnienia pozytywne
motywujące do osiągnięć.
Dzieci niepełnosprawne są włączane w aktywne życie klasy i szkoły
np. uczestniczą w wycieczkach ucząc całą grupę solidarności, udzielania pomocy i wzajemnej przyjaźni.
W szkole dzieci zdrowe pomagają chorym w przemieszczaniu się z klasy do klasy, pokonywaniu przeszkód.
![Page 55: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/55.jpg)
Dziecko w środowisku rówieśniczym
Celem działania psychologiczno – pedagogicznego jest osiągnięcie akceptacji dziecka, jego odmienności i konsekwencji z
tego płynących w jego otoczeniu.
Podstawą skutecznej rehabilitacji rozwojowej jest wytworzenie prawidłowej więzi uczuciowej między matką i dzieckiem ze
szczególnym zwróceniem uwagi na fakt urodzenia pierwszego dziecka z wadą układu nerwowego.
Stymulację rozwoju dziecka przez terapię zabawową prowadzi się
od pierwszych tygodni życia i kontynuuje w oparciu o dokonywane
przez dziecko postępy.
![Page 56: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/56.jpg)
Przygotowanie środowiska dziecka do możliwie pomyślnej adaptacji społecznej polega na następujących działaniach:
o wytworzeniu prawidłowej więzi uczuciowej dziecka z ojcem i
matką,
o wytworzenie i utrzymanie więzi uczuciowej dziecka z
rodzeństwem,
o stopniowe przygotowywanie dziecka do pobytu wśród
rówieśników,
o zapobieganie sytuacjom trudnym, silnie stresogennym dla
psychiki dziecka poprzez włączenie różnych oddziaływań
terapeutycznych.
![Page 57: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/57.jpg)
JAK DBAĆ O ROZWÓJ DZIECKA
Celem ćwiczeń rozwojowych jest
oddziaływanie stymulujące rozwój,
korygujące zaburzenia jak i prewencyjne,
zapobiegające powstaniu wtórnych
zaburzeń emocjonalno - motywacyjnych.
Ćwiczenia rozwojowe powinny być prowadzone systematycznie od najwcześniejszych lat życia, obejmując wszystkie aspekty rozwoju. Dziecko nie powinno dłużej pozostawać samo, lecz być stale aktywizowane, nawet w sposób bierny.
![Page 58: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/58.jpg)
JAK DBAĆ O ROZWÓJ DZIECKA
Poszczególne umiejętności dziecko opanowuje etapami
( np. nie można uczyć jedzenia, dopóki dziecko nie umie
sprawnie chwytać przedmiotów).
Nie wolno dziecku pozwolić na przyswojenie niewłaściwych nawyków.
![Page 59: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/59.jpg)
JAK DBAĆ O ROZWÓJ DZIECKA
Należy je od początku uczyć zachowania
zgodnego z normami społecznego
współżycia, wdrażać do obowiązków
domowych, systematycznie
przypominać i powtarzać czynności,
co jest warunkiem utrwalenia nawyków.
Wskazówki i pouczenia kierowane do dzieci powinny mieć charakter pozytywny i konkretny.
![Page 60: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/60.jpg)
JAK DBAĆ O ROZWÓJ DZIECKA
Za osiągnięcia i dobre zachowanie dzieci
otrzymują nagrody i pochwały.
Rozwijaniu podstawowych funkcji poznawczych i ruchowych służą różne formy zajęć: gry ruchowe i sportowe, zajęcia plastyczne, muzyczne i rytmiczne. Aktywność ruchowa, w tym amatorskie uprawianie odpowiednio dobranych sportów nie jest przeciwwskazane, a nawet bardzo korzystne z punktu widzenia rehabilitacji.
![Page 61: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/61.jpg)
JAK DBAĆ O ROZWÓJ DZIECKA
Ograniczenia powinny być zredukowane do
niezbędnego minimum, a ich zakres
zależny od wieku dziecka, rodzaju
zaburzeń ruchowych i współistniejących
schorzeń np. padaczki.
Poruszanie się na wózku, konieczność wykonywania przerywanego cewnikowania pęcherza nie wyklucza różnych form aktywności fizycznej, w grupach z dziećmi zdrowymi lub niepełnosprawnymi rówieśnikami.
![Page 62: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/62.jpg)
JAK DBAĆ O ROZWÓJ DZIECKA
Wodogłowie w pełni kontrolowane układem
zastawkowym nie stanowi tu również
żadnego przeciwwskazania.
Systematyczne ćwiczenia mowy prowadzone przez logopedę stymulują zachwiany rozwój mowy.
![Page 63: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/63.jpg)
JAK DBAĆ O ROZWÓJ DZIECKA
Możliwie pełne uczestniczenie w życiu
rówieśników jest dla dzieci
niepełnosprawnych bardzo ważnym
czynnikiem podnoszącym ich
samoocenę. Oczywiście bez akceptacji swoich
niepełnosprawnych kolegów przez zdrowe
dzieci integracja nie byłaby możliwa.
Wiele znaczy budzenie w dzieciach humanitarnych cech współdziałania i pomocy dla słabszych, ma olbrzymie znaczenie wychowawcze w formalnych, szkolnych i nieformalnych rówieśniczych grupach dzieci.
![Page 64: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/64.jpg)
BIBLIOGRAFIA
Łosiowski Z., Dziecko niepełnosprawne ruchowo, cz. 1., WSiP, Warszawa 1997.
Obuchowska I., Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, WSiP, Warszawa 1997.
Strzyżewska Renata, Problemy w rodzinie dziecka z przepukliną oponowo-rdzeniową i wodogłowiem [online]. Stowarzyszenie Pomocy
Dzieciom Wymagającym Leczenia Chirurgicznego; [dostęp 4 grudnia 2010]. Dostępny w Internecie: http://www.chirurgia.poznet.pl/
![Page 65: Funkcjonowanie dzieci z przepukliną oponowo rdzeniową](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061218/54b7e9854a7959a2088b4589/html5/thumbnails/65.jpg)
Dziękuję za uwagę !
Izabela DrabikKolegium Nauczycielskie
II r. Oligofrenopedagogiki2011/2012