gamma knife qa -...

56
Gamma Knife QA Radyofizik Uzm. Dr. Öznur Şenkesen Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Stereotaktik Radyocerrahi ve Radyobiyoloji Kursu, İstanbul, 20 Haziran 2014

Upload: others

Post on 30-Nov-2019

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Gamma Knife QA

Radyofizik Uzm. Dr. Öznur Şenkesen Acıbadem Kozyatağı Hastanesi

Stereotaktik Radyocerrahi ve Radyobiyoloji Kursu, İstanbul, 20 Haziran 2014

Page 2: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Leksell Gamma Knife Modelleri

Manuel, Gamma Plan, Gamma Plan 4C, Gamma Plan TMR Classic, Gamma Plan TMR 10, Gamma Plan Convolution

Presenter
Presentation Notes
1968 yılında ilk kobalt kaynaklı gk cihaz üretildi ve 12 yıl kadar isveçte kullanıldı. farklı ülkelerde kullanıldı. 1986 da model u üretildi. Bu tarihe kadar olan gamma knife cihazlarında kaynak dizilimi yarı hemisferik idi. Daha sonra model B de dairesel dizilimli 201 kaynaklı cihaz üretildi.olarak kullanılmaya başlanan sistem model S adıyla üretildi.
Page 3: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Türkiye’de Gamma Knife

• 1996 Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi

• 2004 Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi

• 2005 Acıbadem Kozyatağı Hastanesi ( Perfexion )

• 2010 Adana Başkent Hastanesi

• 2012 F. Metropolitan Hastanesi ( Perfexion)

• 2013 Medikal Park Göztepe Hastanesi

• 2014 Medipol Üniversitesi Hastanesi ( Perfexion)

• 2014 Bezmialem Valide Sultan Vakıf Gureba Hast.

Page 4: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

1988 (FDA) Gamma Knife model B

•Kolimatörün açısı ve masa hareket sistemi •Trunion ile sabitleme •Bilgisayarlı planlama ve görüntüleme sistemelerinin kullanımı • Kaynakların dizilimi dairesel

Marmara Üniversitesi • 1996

Presenter
Presentation Notes
1980’li yılların ikinci yarısında üç boyutlu karmaşık planlar yapabilen bilgisayar destekli tedavi planlama sistemlerinin kullanıma girmesi ve görüntüleme tekniklerindeki gelişmeler kafa içi tümörlerin GK ile tedavisine olanak sağlamıştır. Bu gelişmeler sonucunda GK’nın B modeli tasarlanmıştır. B modeliyle artık farklı görüntüleme teknikleri kullanılarak tedaviler üç boyutlu olarak bilgisayar ortamında planlanabilmekteydi. 1988 yılında FDA tarafından onay alan GK, tüm dünyada kabul gören bir tedavi cihazı haline gelmiştir (27). These units presented challenging Cobalt-60 loading and reloading issues. To facilitate reloading, the unit was redesigned so that sources were arranged in a circular configuration
Page 5: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Model B, C, 4C

Leksell Gamma Knife

•Kobalt kaynaklarının kolimatör konfigürasyonu •201 Co60 kaynak 5 sıra dairesel kanal

Presenter
Presentation Notes
Model B,C,4C Cobalt sources circular colimatore configuration are same.
Page 6: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

1999 Gamma Knife model C

• Kolimatörlerde renk kodu

• Cihaza sabitlenmiş kolimatör değiştirici ve her bir kolimatöre ait taşıyıcı sistem

•Automatic Positioning System [APS]: TPS’ den gelen x-y-z koordinatları otomatik olarak ayarlanır

Presenter
Presentation Notes
Gamma Knife radiosurgery usually involves the use of single or multiple isocenters of different beam diameters The robot eliminates the time spent removing the patient from the helmet, setting the new coordinates for each isocenter and repositioning the patient in the helmet. This has significantly reduced the total time spent to complete the procedure and also increased accuracy and safety. The other features of the Model C unit include an integral helmet changer, dedicated helmet installation trolleys, and color-coded collimators. The other features of the Model C unit include an integral helmet changer, dedicated helmet installation trolleys, and color-coded collimators.
Page 7: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

2004 Leksell Gamma Knife Model 4C

• Görüntüleme sistemleri ile entegrasyonu •Leksell GammaPlan, imaj füzyon özelliği • Planlama bilgilerinin monitörden izlenmesi • Kolimatör ve APS sistemi daha hızlı •Tedavi zamanı kısa

4C GK Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Ekim2005

Presenter
Presentation Notes
. In 2005 the fourth generation Leksell Gamma Knife® model 4C was introduced. The first unit was installed at the University of Pittsburgh in January of 2005. The model 4C is equipped with enhancements designed to improve workflow and provide integrated imaging capabilities. The imaging enhancements available with the Leksell GammaPlan®, offers image fusion capability. These images can also be exported to a CD-ROM, so the referring physician can receive pre- or post-operative images for reference and follow-up. The planning information can be viewed on both sides of the treatment couch. The helmet changer and robotic Automatic Positioning System® are faster and reduce total treatment time. ��1999 yılında teknolojik gelişmelere paralel olarak GK 4C modeli üretilmiştir. 4C modelindeki en önemli özellik kullandığı otomatik pozisyonlama sistemi (OPS) ile tedavi süresini azaltması ve kullanıcı tarafından yapılabilecek muhtemel pozisyonlamadaki hataları ortadan kaldırmasıydı. Otomatik pozisyonlama olmayan sistemlerde trunnion kullanılır. Her bir isocenter için hastanın çıkarılıp yeniden ayarlanarak tekrar ışınlanması çok fazla vakit harcanmasına neden oluyordu. Otomatik sistem bu zaman kaybını ortadan kaldırarak hem daha hızlı hemde hasta açısından daha kolay tolore edilebilir hale getirildi.
Page 8: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

2006 Leksell Gamma Knife Perfexion™

5 yeni özellik: • Daha iyi dozimetrik performans (doğruluk, kesinlik, güvenilirlik)

• Işınlama bölgesinin genişlemesi (kafanın tamamı tedavi alanına dahil) • Kesintisiz tedavi (shot ların tamamı tek bir shot gibi ışınlanır) • Daha konforlu ve hızlı tedavi • Hasta ve çalışanlar için daha iyi proteksiyon

Acıbadem Kozyatağı Hastanesi GK 4C GK Perfexion, Ağustos 2012

Presenter
Presentation Notes
Sağlamlık, güvenilirlik ve tutarlılık aynı tutularak a new Leksell Gamma Knife system Best dosimetry performance (accuracy, precision, reliability) Best radiation protection for patients and staff Unlimited cranial reach Full automatization (with the maximum of commercial parts) Outstanding patient and staff comfort Keeping the unique robustness of the Gamma Knife Consistency with previous Gamma Knife systems
Page 9: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Gamma Knife Radyocerrahi Süreci 1. Çerçeve sabitlenmesi 2. Görüntüleme

3. Tedavi planlama 4. Tedavi

Presenter
Presentation Notes
Radyocerrahi süreci çerçeve takılması ile başlar ve görüntüleme, planlama sonrasında tedaviye alınır. Ancak tüm bu işlemlerin öncesinde tedavi cihazının tüm fonksiyonlarının tam olarak çalıştığından emin olmak gereklidir.
Page 10: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Güvenlik ve Acil durum testleri :

•Açma, Isınma

• Kapı güvenlik anahtarı

• Acil Düğmesi

• Sesli ve görüntülü iletişim

• Radyasyon alanı monitorü

•Test Run

Gamma Knife Radyocerrahi Süreci

Presenter
Presentation Notes
Tedavinin yapılacağı her gün cihaz açıldıktan sonra güvenlik ve acil durum testlerinin yapılması önerilmektedir.
Page 11: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Gamma Knife -Test Run

• Kolimatör sistemi veya sektörlerin

• Masa hareketlerinin

• Tedavi başlatma ve durdurma butonları

• Kapı ve konsol ışıklı göstergelerin

çalışır durumda olduğunun kontrolünü sağlar

Presenter
Presentation Notes
Kolimatör sistemnin, masa hareketlerinin fonksiyonel olduğundan , durdurma ve başlatma düğmelerinin, kapı ışıklarının kontrolünü sağlar. Fizikçi tarafından hasta tedavisinin yapılacağı her gün test run yapılması önerilmektedir.
Page 12: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Tedavi Sürecinde QA

•Kalibrasyon ve dozimetrik data •Mekanik doğruluk •Sistem fonksiyonları •Güvenlik ve acil sistemler •Hastaya özel QA

Çerçeve ve görüntüleme

Tedavi Planlama

Tedavi •Stereotaktik Çerçeve •MRI, CT, DSA görüntüleme •Görüntü çakıştırma •Kalibrasyon ve dozimetrik

data •Hesaplama Algoritması •Hastaya özel QA

Presenter
Presentation Notes
Günlük QA ve Test run dışında, tüm tedavi süreci içinde kontrol edilmesi gereken parametreler vardır. Acceptance sırasında yapılan testlerin belli aralıklarla tekrar edilmesi cihazın daha sonraki performansından emin olunmasını sağlar. BU testlere kısaca bakacak olursak: Çerçeve ve görüntüleme sistemlerinin kontrol edilmesi gerekiyor. Tedavi planlama sistemi ile ölçülen absorbe dozun karşılaştırılması ile ilgili testler, ve hastanın pozisyonlanması ile ilgili mekanik testlerin belli aralıklarla yapılması önerilmektedir.
Page 13: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Stereotaktik Çerçeve Doğruluğu

Presenter
Presentation Notes
Çerçeve hastanın kafa kemiğine 2mm kadar geçen vida ile sabitlenir. Bütün tedavi bu çerçeveye ait koordinatlara göre planlanacağı için zamanla hasar görmesi ihtimaline karşı kontrolü önerilmektedir.
Page 14: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Stereotaktik Çerçeve

Presenter
Presentation Notes
Zamanla eğilip bükülmesi veya yere düşerek ezilmesi ihtimali gözönüne alınarak çerçeve kontrol edilmelidir. Çerçevenin boyutları hassas metal bir cetvelle ölçülür. Bu amaçla üretimiş olan metal plaka üzerinde olması gereken mesafeler fikse edilmiş bir sistem yardımı ile de çerçevenin kontrolü mümkündür.
Page 15: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Görüntüleme Sistemlerinin Doğruluğu

MR indicator box

Presenter
Presentation Notes
MR için kullanılan indicator box çerçeveye takılmış olarak resimde görülmektedir. Görüntüleme yapılırken box ın tam olarak çerçeveye oturduğundan emin olunmalıdır. indikatör box içindeki radyo opak sıvı sayesinde koordinat sistemi planlama sistemine tanımlanır. Görüntüde bu işaretler arasındaki mesafeler bilinmektedir. GP da bu boyutlar kontrol edilerek görüntülemedeki distorsiyon nedeni ile oluşacak olan bozukluklar ölçülebilir.
Page 16: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü

Presenter
Presentation Notes
fidücial markerlar arasındaki mesafenin kontrolü yapılarak imaj distorsiyonu nedeni ile mesafelerde değişiklik olup olmadığı kontrol edilir. Planlama sistemi otomatik olarak füdücialleri tanımlar bu tanımlamada eğer uyumsuzluk varsa sistem uyarır ve ne kadarlık bir sapma olduğunu bildirir. Hangi noktanınlimitler dışında olduğu kontrol edilerek manuel modifiye edilir. TPS markerların görüntülenmesinde problem olduğunda uyarı verir ve tanımlanmış limitin dışına çıkıldığında plan yapılmasına izin vermez.
Page 17: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

MR indicator box CT indicator box

DSA indicator box

Stereotaktik lokalization

CT, MR ve Anjio görüntülerinin kullanılabilmesi için, TPS’ de radyo opak markerlar işaretlenir

Presenter
Presentation Notes
Farklı görüntüleme modaliteleri için ona özel indikatör box lar kullanılır. TPS bu markerlar sayesinde koordinatları belirler ve cihaza aktarır o nedenle doğru ve uygun şekilde kullanılması önemlidir. Mm nin altında doğruluk için görüntülemeden gelecek hatanın 0,1mm den daha az olması gereklidir.
Page 18: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Görüntüleme QA Hedef Koordinatları Bilinen Fantom

• 3 boyutlu hacimde koordinatları bilinen, 21 Tane kontrast madde ile doldurulmuş hedef için ● doğruluk < 0.1 mm ölçülmeli

Presenter
Presentation Notes
Doğruluğun testi için Hedefleri bilinen fantom kullanılır, çerçevenin içine yerleştirilmiş fantomda , Noktalar arasındaki mesafeler görüntü üzerinde ölçülerek karşılaştırılır. 0,1mm den daha az olmalıdır.
Page 19: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Görüntüleme QA

3D objeler AXIAL CORONAL

Presenter
Presentation Notes
MR için 3 ayrı düzlemde görüntüde distorsiyon ortaya çıkmasının kontrolünde kullanılan fantomlar üretilmiştir. ak 3 boyutta imaj kontrolü yapmak mümkün olmaktadır.
Page 20: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

CT ve MR Görüntüleme QA

3D objeler AXIAL CORONAL

Presenter
Presentation Notes
Objelerin 3D kontrolü ve axial ve koronal düzlemlerde mesafelerin doğruluğu kontrol edilebilmektedir. İmaj distorsiyonu mr da planlama yapıldığı için önemli bir sorundur. MR ile ilgili bakım onarım sonrası fantom kontrolü ile milimetrik hassaiyette yapılan işlerin doğruluğundan emin olunur.
Page 21: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

CT ve MR Görüntüleme QA

Presenter
Presentation Notes
Kliniğimizde bulunan görüntüleme fantomu içindeki dik yerleşimli sistem çıkarılarak yatay yerleşimli sistem takılılarak her üç düzlem için kontrol olanağı sağlanır..
Page 22: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

DSA Görüntüleme QA

Presenter
Presentation Notes
Anjio için geliştirilmiş olan qa fantomu görüntü bozukluklarının kontrolünde kullanılır.
Page 23: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

• GK B/ C/ 4C (Perfexion öncesi )

• Perfexion

Mekanik Doğruluk

Page 24: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Perfexion Öncesi GK B / C/ 4C

Presenter
Presentation Notes
B C ve 4C modellerde gerekli testler benzerdir. Kaynak dizilimi aynı olduğu için fokus noktasının doğruluğu aynı şekilde test edilir. Otomatik pozisyonlama sistemi C de opsiyonel 4C de standart donanıma dahil edilmiştir. Trunnion adı verilen çerçeveyi taşıyan sistmin kontrolüne ilave olarak APS nin testi eklenmiştir. , taşıyıcı kollar B den sonraki modellerde kolimatörün sisteme taşınmasında kullanılan taşıyıcı sistem B den sonra yerini otomatik asansör sistemine bırakmıştır.
Page 25: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Kolimatörde X-Koordinatları ( Trunnion Çifti ) Kontrolleri

Leksell Gamma Knife B/C/4C

(Haftalık)

Presenter
Presentation Notes
Hastanın tedavi pozisyonunu belirlemek için kafa kemiğine fikse edilen çerçevenin yerleştiği taşıyıcı kol aynı zamanda hastanın uygulama koordinatlarından X eksenidir. Test X ekseninin doğruluğunu kontrol eder.
Page 26: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

APS Parametrelerinin Kontrolü

( Haftalık: <0.1mm toleransla )

Leksell Gamma Knife C/ 4C

Presenter
Presentation Notes
Otomatik pozisyonlama sisteminin koordinatlarının doğruluğu tedavi pozisyonunu doğrudan etkiler. Tedavi planlama sisteminde ışınlama geometrisi hastaya uygulanan çerçeve üzerindeki koordinatlar göz önüne alınarak yapılır. Belirlenen koordinattaki hedefi <0.1mm toleransla ışınlayabilmek için APS koordinatlarının tam doğruluğu gereklidir.
Page 27: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Kolimatör Sensörlerinin Test Çemberiyle Kontrolü

Leksell Gamma Knife B/C/4C

Tedavi pozisyonuna 0,1mm plaka eklenerek gönderildiğinde hatalı pozisyon nedeni ile geri dönmeli.

Presenter
Presentation Notes
Kolimatörün, cihaz içine yerleşmesinde 0,1mm hata olduğunda, sistemin uyarı verip vermediğinin kontrolünü yapmak masanın otomatik olarak dışarı çıkmasını sağlayan sistemin çalışıp çalışmadığının kontrolünü yapmak.
Page 28: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Leksell Gamma Knife B/C/4C Mekanik Eşmerkez İle Radyolojik Eşmerkez Uyumunun Kontrolü

TRUNNİON kullanılarak eşmerkezin kontrolü

Presenter
Presentation Notes
Trunn,on kullanılarak radyolojik isocenter ile fokal point in çakışmasının testi bu özel metal bar yardımı ile yapılır. Rijit metal çubuk ortasında film koynak için bölüm ve filmin tam orasında bir iğne ile isocenter noktasının olduğunu işaretleyeceğimiz bir araçtır. Burada görüldüğü gibi kolimatöre trunnion yardımı ile yerleştirilir ve x koordinatı merkeze gelecek şekilde sabitlenir. Test B C ve 4C de aynı şekilde yapılır perfexion için biraz daha emniyetli bir araç geliştirlmiştir.
Page 29: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Mekanik Eşmerkez İle Radyolojik Eşmerkez Uyumunun Kontrolü

APS kullanılarak eşmerkezin kontrolü

Leksell Gamma Knife C/4C

Presenter
Presentation Notes
Trunnion değilde aps ile bu testi yapmak istediğimizde aynı şekilde aps ye sabitlenir ve merkez noktası işaretlenir.
Page 30: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Kontrol aralığı yıllık ; Tolerans <0.4mm

4mm Kolimatör x-y ve x-z eksenlerinde doğruluk, hassasiyet

(Accuracy, Precision)

Presenter
Presentation Notes
Üç düzlem için iki yönde döndürülerek çekilen filmlerde isodozun %50’ ye düştüğü mesafeler simetrik olmalı.
Page 31: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Leksell Gamma Knife Perfexion

HPS Kolimatör Gövdesi

60Co kaynakları Zırhlı kapı Zırh

Page 32: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Kolimatör ve Sektör Sistemleri

•8 Sektör, her sektör 24 kaynak • 3 farklı ( 4,8,16mm) kolimatör içerir •Her sektörde Toplam 24x3: 72 colimatör • 8x24:192 Kobalt 60 Kaynağı (toplam aktivite max 6300Ci)

Page 33: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Hasta Pozisyonlama Sistemi Patient Positioning System (PPS)

Masa belirlenen koordinatlarda Hareket ederek tedavinin kesintisiz tamamlanmasını sağlar.

Çerçeve sabitleme sistemi

Presenter
Presentation Notes
• The GK Perfexion positions the patient by moving the couch rather than moving the patient’s head within an APS.• The transition between shot locations is typically under 3 seconds• No helmet changes.• The patient no longer needs to moved out of the unit between shots because the beams can be moved to the off position.
Page 34: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

İzomerkezin Doğruluğu (Accuracy) PFX için Elekta Film tutucu

Focus Pin Prick Film Test

192 (201) kobalt kaynağının kesiştiği ışın merkezi ile tedavi merkezinin (isocenter) çakışması Film x ve y koordinatlarında olarak tekrarlanır

Presenter
Presentation Notes
distance between the point where the axes of it’s 192 (Perfexion) or 201 beams hypothetically intersect and a second point which is a center of radiation field at the isocenter of a phantom. Elekta film holder tool is positioned in the machine for each collimator opening in 2 perpendicular directions; - a small piece of Gafchromic film is placed inside of that tool and pierced by the tip of a needle - optical density profiles are scanned in three mutually perpendicular directions. measure the asymmetry of the position of the hole in relation to the density distribution at FWHM (tolerance 0.3 – 0.4 mm). - the independent measurements were done by Elekta and were sent to their physics lab in Sweden for analysis (you’ll get a copy of that report) �
Page 35: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

X

Z

• İzomerkezin yeri GCF üzerinde iğne izi olarak İşaretlenir • Kolimatörler için, iki yönde film • İsocenter noktasından optik densitenin %50 ye düştüğü mesafenin

asimetrisi için tolerans 0,3 - 0,4mm

Hasta Pozisyonlama sistemi (PPS) Radiolojik Fokus Noktası

İzomerkezin Doğruluğu (Accuracy)

Page 36: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

4mm Kolimatör , X Ekseninde Ölçüm Sonuçları

Presenter
Presentation Notes
3 kez tekrarlandığı için 3 ayrı sonuç bildirilir.
Page 37: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

4mm Kolimatör , y Ekseninde Ölçüm Sonuçları

Page 38: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar
Page 39: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Leksell Gamma Knife Perfexion Eşmerkez Doğruluğu

1-Central Diode X=100, Y=100, Z=100

1

Presenter
Presentation Notes
Günlük qa için kullanılan diod test sistemi
Page 40: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Diod Test Sistemi

Presenter
Presentation Notes
Klinik kullanım için ayrı servis için ayrı sistem kullanılır.
Page 41: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Diod test QA Mekanik Doğruluk

PPS günlük QA, Focus Precision Test 4 mm collimator

Page 42: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

PPS Diod Test Günlük QA sonuçları

Page 43: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Elekta Servis için Diod Test Sistemi

1 2

3

1-Central Diode X=100,Y=100, Z=100 2 -Short DiodeX=100, Y=50,Z=115 3 -Long Diode X=160, Y=100, Z=22 Yılda 2 kez servis mühendisi tarafından yapılır.

Page 44: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

•Gafchromic film • Her bir kolimatör x-y ve x-z

Işın Demeti profillerinin kontrolü - Yıllık Perfexion ve öncesindeki modellerde

Presenter
Presentation Notes
-Film measurements are made for each collimator in two planes; �(x,y) and (x,z) using the dosimetry phantom. Film measurements are compared with profiles stored in LGP. At the 50% level the accepted deviation from the Leksell GammaPlan is 1 mm
Page 45: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Kalibrasyon eğrisi için en büyük kolimatör ile 0,0.5,1,2,3,4,6,8Gy dozlar

Film Kalibrasyonu

Presenter
Presentation Notes
compare measured dose profiles with the reference calculated dose profiles (tolerance 1 mm at 50% isodose level). - the independent measurements were done by Elekta and were sent to their physics lab in Sweden for analysis (you’ll get a copy of that report)
Page 46: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

16mm, 8mm 4mm

Tüm kolimatör boyutları için film ile elde edilen ölçümler LGP a yüklenen profillerle karşılaştırılır.

x

y

x

z

Doz Profillerinin Ölçümü

Presenter
Presentation Notes
(x,y) and (x,z) using the dosimetry phantom. Film measurements are compared with profiles stored in LGP. At the 50% level the accepted deviation from the Leksell GammaPlan is 1 mm
Page 47: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

X-Y-Z Düzlemlerinde 16mm,8mm,4mm için Profil Eğrileri Profilde dozun %50 ye düştüğü mesafe < 1mm

Page 48: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

İzomerkezde; IAEA 398 absorbe doz protokolü 16cm çapında küresel fantom (polystyrene/solid water) küçük hacimli iyon odası ( 0.125 cc, pin point, diod vs. )

Doz Hızı ölçümleri

PFX öncesi modellerde Kolimatör: 18mm

PFX Kolimatör: 16mm

Presenter
Presentation Notes
- compared with Elekta independent measurements (with their dosimetry system). - tolerance level of dose rate was set for electrometer (to take care of leakage and scattered dose). - TG-21 protocol was used. - compared with Gamma Plan anticipated output (should be within 3%). - Pay attention to the updated NIST air kerma standards for Co-60 (1.3 % up)
Page 49: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar
Page 50: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Output faktörleri

• Kolimatör boyutu ile değişir

• En büyük kolimatör boyutundaki doz hızına

normalize edilir

• 4mm ve 8mm kolimatör için ölçüm zorluğu

• TLD, diodlar, Gafchromic filmler, ve MC hesaplamaları kullanılır

• GK merkezlerinin çoğu için bu datayı Elekta sağlar

Page 51: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Tedavi Planlama Sİsteminin Doz Hesaplamasının Doğrulanması

LGK4C

LGK Perfexion

Presenter
Presentation Notes
LEKSELL GAMMA KNIFE QUALITY ASSURANCEJosef Novotny, Ph.D. Department of Radiation Oncology University of Pittsburgh Medical Center, Pittsburgh PA
Page 52: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Tedavi Planı planı QA

Presenter
Presentation Notes
LEKSELL GAMMA KNIFE QUALITY ASSURANCEJosef Novotny, Ph.D. Department of Radiation Oncology University of Pittsburgh Medical Center, Pittsburgh PA
Page 53: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Gamma Knife QA (C ve 4C model için)

Günlük QA • Warm up • Kapı güvenlik anahtarı • Acil Düğmesi • Sesli ve görüntülü iletişim • Radyasyon alanı monitorü Haftalık QA • Masa serbest bırakma kolu • Helmet microswich leri • trunnion merkezi • Otomatik pozisyonlama sistemi

Aylık QA • Out put • Hesaplanan output vs. ölçülen • Acil durum kontrolleri • UPS akü kontrolü • Zamanlayıcı doğruluğu, lineeritesi, Yıllık QA • Rölatif out put faktörleri • Isocenter çakışması • Profil kontrolleri

Page 54: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Perfexion QA Testleri

• PPS mekanik isocenter - radyasyonun focal noktası (RFP) çakışması ( sistem daha max bir aylık periyot için izin verir)

• En büyük kolimatör ile doz hızı kontrolü

Yıllık QA • Tüm kolimatör boyutları için XY, YZ ve XZ

düzlemlerinde profillerin kontrolü • Output faktörlerin doğrulanması

Aylık QA

Page 55: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

QA Rapor ve Öneriler

1-ACR–ASTRO Practice Guıdeline For The Performance Of Stereotactic Radiosurgery (Revised 2011) 2. AAPM TG 42(report 54) SRS, 1995 3. European Quality Assurance Program on Stereotactic Radiosurgery, 1995 4. DIN 6875-1 (Germany) Quality Assurance in Stereotactic

Radiosurgery/ Radiotherapy 5. AAPM Task Group 68 on Intracranial stereotactic positioning systems, 2005

Presenter
Presentation Notes
Gamma Knife cihazını doğru performans ile kullanabilmek için Günlük, Haftalık, Aylık ve Yıllık cihaz QA programı uygulanmalıdır GK küçük alanların ölçümünde dedektör seçiminin doğru yapılması çok önemlidir. GK nın out put faktör ölçümleri ve kalibrasyonu; mikro ion odaları, srereotaktik diodlar veya film dozimetre (tercihen gafcromic film) ile yapılmalıdır. MonteCarlo hesaplamaları dozimetrinin verifikasyonunda oldukça efektiftir.
Page 56: Gamma Knife QA - medikalfizik.orgmedikalfizik.org/uploads/files/20_setereotaksi_kursu/Gama_Knife_Kalite... · Görüntüleme QA –fiducial marker ölçümü. fidücial markerlar

Teşekkürler…