gatunki drewna stosowane w budownictwie

5/11/2018 Gatunki Drewna Stosowane w Budownictwie - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/gatunki-drewna-stosowane-w-budownictwie 1/3

@mw® materiałoznawstwo str. 1

Wg „Budownictwo ogólne – materiały i wyroby budowlane” – tom 1 / 2005 r.

Drewno jako materiał budowlany

Gatunki drewna stosowane w budownictwie

Gatunki iglaste

Sosna pospolita (Pinius silvestris). Biel sosny pospolitej o kolorze jasnoółtym lub

ółtoszarym jest szeroki. Twardziel ma zabarwienie czerwonobrunatne i charakteryzuje się intensywnym zapachem ywicy. Słoje roczne sosny są wyraźne z szerok ą stref ą drewna późnego.

Najlepsze właściwości techniczne ma drewno sosny z drzew ściętych w wieku 80-120 lat. W

drzewach starszych drewno jest mniej spoiste. Drewno sosny jest średnio ciękie, ma dobre

właściwości wytrzymałościowe, a dzięki duej zawartości ywicy jest stosunkowo trwałe, odporne

na działanie umiarkowanej wilgoci i dobrze zachowuje się pod wodą . Biel daje się dobrze nasycać

impregnatami, podczas gdy twardziel jest praktycznie nieprzesią kliwa. Drewno sosnowe ma

uniwersalne zastosowanie w budownictwie. Wykonuje się z niego konstrukcje nośne (dachowe,

stropy, ściany, słupy, ramy, kratownice itp.), tarcicę jako surowiec do dalszego przerobu, stolark ę

budowlaną , podłogi, sklejki, okleiny, obłogi i wyroby drewnopochodne. Drewno sosnowe dobrze

przyjmuje farby i lakiery z wyją tkiem miejsc ywicznych.

Świerk (Picea excelsa). Drewno świerka jest słabo ywiczne, ma twardziel białą z ółtym

odcieniem u odmiany białej lub czerwonobiałą u odmiany czerwonej. Ma wyraźne słoje roczne

(odmiany północne i wysokogórskie są wą skosłoiste). Najlepsze właściwości techniczne ma

drewno z drzew ściętych w wieku 80-120 lat. Drewno świerka jest lekkie, miękkie, ma średnie

parametry wytrzymałościowe. Jest łupliwe i „trudne” w obróbce mechanicznej. Przewanie ma

wiele sęków rozmieszonych w regularnych okółkach oraz pęcherze ywiczne. Drewno świerkowe

jest materiałem trwałym, gdy jest stosowane w miejscach suchych i przewiewnych lub gdy stale

znajduje się pod wodą . Świerk wysokogórski i północny ma lepsze właściwości wytrzymałościowe

i jest trwalszy od świerka nizinnego. Drewno świerkowe nie nadaje się do nasycania ciśnieniowego,

natomiast mona go impregnować w k ą pielach lub innymi metodami. Nadaje się do malowania i

bejcowania, lecz nie do polerowania. Świerk ma zastosowanie podobne jak sosna, jest jednak materiałem od niej gorszym.

Jodła ( Abies pectinata). Drewno jodły zawiera najmniej ywicy spośród wszystkich drzew

iglastych. Ma twardziel jednolicie białą lub ółtawobiałą róowieją cą ku rdzeniowi, czasem z

odcieniem szarym lub zielonkawo-szarym. Drewno jodły ma kwaśny zapach garbników.

Wzrokowo trudno je odrónić od świerka. Najlepsze właściwości techniczne ma drewno z drzew

ściętych w wieku ok. 100 lat. Drewno jodłowe ma średnie parametry wytrzymałościowe. Jest

miękkie, łupliwe, ma wiele sęków wypadają cych z tarcicy, skłonność do pękania i paczenia. Jest

twardsze i trudniejsze w obróbce od świerka, bardzo trwałe w wodzie. Drewno jodłowe ma

zastosowanie w budownictwie wodnym, mostowym i budownictwie ogólnym.

Modrzew ( Larix europaea). W przekroju poprzecznym modrzewia wyrónia się wą ski,ółtawobiały biel, czerwonobrą zową twardziel oraz wyraźne słoje roczne z szerok ą stref ą drewna

późnego. Najlepsze właściwości techniczne ma drewno z drzew ściętych w wieku 100-120 lat.

Drewno modrzewiowe jest ciękie, ywiczne, twarde i łupliwe. Jest trudne w obróbce i skłonne do

pękania. Ma zapach silnie ywiczny i wyraźny połysk. Drewno modrzewiowe jest najlepszym i

najtrwalszym drewnem budowlanym.

Gatunki liś ciaste

Dą b (Quercus robur, Quercus petraea). Biel u dębu jest wą ski, ółtawobiały, twardziel zaś ółtobrunatna z odcieniem zielonkawym lub zielonkawo-szarym. Na przekroju poprzecznym

widoczne są jasno połyskują ce promienie rdzeniowe, które na przekroju promieniowym przyjmują postać wysokich błyszczą cych smug (błyszcz). Najlepsze właściwości techniczne ma drewno z

drzew ściętych w wieku ok. 180 lat. Drewno szerokosłoiste jest twarde, trudne w obróbce, ma duą wytrzymałość i odporność na ścieranie. Drewno wą skosłoiste jest miękkie i łatwe w obróbce. Biel



Str. 2 Rodzaje drewna budowlanego

Data utworzenia 2005-12-20 17:33 Data ostatniego wydruku 2006-06-06 14:29

jest nietrwały i nieuyteczny, gdy łatwo moe być zaatakowany przez owady. Drewno dębowe ma

silny i trwały kwaśny zapach garbników, w wodzie twardnieje i z czasem czernieje, w wyniku

reakcji chemicznych między garbnikami znajdują cymi się w drewnie, a zwią zkami elaza

znajdują cymi się w wodzie. Elementy z drewna dębowego łatwo ulegają pękaniu i paczeniu,

dlatego materiał przed uyciem powinien być dobrze wysuszony. Drewno dębowe ma zastosowanie

w budownictwie lą dowym i wodnym. Wykonuje się z niego podkłady kolejowe, podwaliny ścian,

stolark ę budowlaną , posadzki, uywa się go w szkutnictwie, kołodziejstwie i bednarstwie.

Jesion (Fraximus excelsior ). Jesion ma wą ski biel i twardziel o jednolitej barwie

cytrynowobiałej u drzew młodych i brunatnoółtej u drzew starszych, wyraźne słoje. Drewno

szerokosłoiste jest ciękie, twarde, o duej wytrzymałości, trudne w obróbce, natomiast

wą skosłoiste jest lejsze, miękkie, o mniejszej wytrzymałości i łatwe w obróbce. Drewno jesionu

jest elastyczne. Świee drewno pod wpływem parzenia łatwo się wygina, dobrze się poleruje. W

warunkach suchych drewno jesionu jest trwałe, a w zmiennych wilgotnych szybko ulega

zniszczeniu. Stosuje się je do wyrobu stolarki budowlanej, boazerii, robót posadzkarskich itp.

Buk (Fagus silvatica). Drewno buka jest bez-twardzielowe, jasno-zielonkawoółte z

róowym odcieniem, a słoje wyraźne. W drewnie buka często występuje szarobrunatna fałszywa

twardziel. W przekrojach są wyraźnie widoczne błyszczą ce promienie rdzeniowe. Buki wycina się w wieku ok. 110 lat. Drewno buka jest ciękie, łupliwe, o duej kurczliwości, skłonne do pękania i

paczenia. Trudno je konserwować; jest trwałe w warunkach suchych, tak e wówczas gdy stale

znajduje się pod wodą . Pod wpływem wilgoci i zmiennych warunków atmosferycznych drewno to

staje się nietrwałe. Trwałość i właściwości mechaniczne buka są lepsze ni dębu. Drewno buka

łatwo ulega zniszczeniu przez owady. Daje się łatwo nasycać pod ciśnieniem. Wykonuje się z niego

stolark ę budowlaną , posadzki, schody i balustrady.

Wią z (Ulmus campestris, Ulmus montana). Biel wią zu jest jasnoółty, twardziel od jasno-

do ciemnobrunatnej z ółtymi, fioletowymi lub zielonkawymi odcieniami. Naczynia i promienie

rdzeniowe są widoczne gołym okiem. Drewno wią zu jest ciękie, trudno łupliwe, trudne w obróbce,

trwałe na powietrzu i pod wodą , twarde i charakteryzuje się dobrymi parametramiwytrzymałościowymi. Dobrze się toczy, trudno poleruje, parzone dobrze – dobrze się wygina. Z

drewna wią zu wykonuje się stolark ą budowlaną , boazerię, posadzki.

Olcha ( Alnus glutinosa). Drewno olchy jest beztwardzielowe o zabarwieniu

pomarańczowobiałym w stanie świeym i róowobrunatnym po wysuszeniu. Czasem w drewnie

olchy występuje szaro zabarwiona fałszywa twardziel. Słoje są niewyraźne. Są widoczne liczne

brunatne plamki rdzeniowe. Drewno olchy jest lekkie, miękkie i łupliwe, łatwo się obrabia i

poleruje. Ma przeciętne właściwości mechaniczne. Dzięki duej zawartości garbników drewno

olchy znajdują ce się stale pod wodą jest bardzo trwałe, zaś w zmiennych warunkach

atmosferycznych mało odporne. Łatwo ulega zniszczeniu przez owady. Ma zastosowanie do

produkcji sklejek, płyt pilśniowych, wiórowych itp.

Brzoza ( Betula verrucosa, Betula pubescens). Beztwardzielowe drewno brzozy jest białe z

ółtawym lub czerwonym odcieniem. Słoje są niewyraźne. Widoczne są liczne plamki rdzeniowe.

Ma średnią gęstość, jest średnio twarde i łupliwe. Właściwości mechaniczne brzozy są dobre. Jej

trwałość i odporność na grzyby domowe jest mała. Drewno brzozy jest stosowane do produkcji

sklejek, oklein, narzędzi itp.

Grab (Carpinus betulus). Drewno grabu jest beztwardzielowe o zabarwieniu białym z

szarym odcieniem. Czasem występuje szarobrunatna fałszywa twardziel. Słoje są niewyraźne, o

falistym zarysie. Na przekroju poprzecznym są widoczne szerokie promienie rdzeniowe. Drewno

grabu ma duą gęstość, jest trudno łupliwe, bardzo twarde. Charakteryzuje się korzystnymi

właściwościami mechanicznymi. Jest trudno ścieralne. Stosuje się je na deszczułki posadzkowe i jako drewno narzędziowe.



@mw® materiałoznawstwo str. 3

Wg „Budownictwo ogólne – materiały i wyroby budowlane” – tom 1 / 2005 r.

Materiały drzewne (ogólnie)

Podział drewna budowlanegoDrewno budowlane najogólniej mona podzielić na dwie podstawowe grupy: drewno okrą głe i tarcicę

(iglastą i liściastą ). Oprócz tych materiałów wyodrębnić naley jeszcze grupę obejmują cą wyroby z drewna i

z materiałów drewnopochodnych.

Drewno okrą głe

Z części pnia, po odcięciu wierzchołka, usunięciu kory oraz odcięciu gałęzi i sęków równo z

obwodem drzewa, otrzymuje się drewno okrą głe. W zaleności od średnicy i długości drewno

okrą głe dzieli się na następują ce sortymenty: grubiznę, dłuyce, kłody, wyrzynki, erdzie, szczapy i

wałki. Drewno okrą głe ma zastosowanie do wyrobu takich elementów jak: pale słupy, podpory i

belki mostowe, słupy do rusztowań, stemple oraz stanowi surowiec tartaczny.

Średnice drewna okrą głego nie moe być mniejsza ni 7 cm. Długość dłuyc z drzew iglastych

wynosi minimum 9 m, z drzew liściastych zaś minimum 6 m. Długość kłód z drzew iglastych wynosi 2,5 ÷

8,9 m, a z drzew liściastych 2,5 ÷ 5,9 m. Długość wyrzynków nie przekracza 2,5 m. erdzie mają długość do

6 m, a średnicę 7 ÷ 14 cm.

W przypadku elementów z drewna okrą głego lepiej wykorzystuje się przekrój oraz zachowuje się

części tkanki łyka chronią cej biel przed wpływami atmosferycznymi i zakaeniami. Wadą drewna okrą głego

stosowanego do budowy konstrukcji moe być trudniejsze wykonywanie połą czeń lub jego zbieystość. W

belkach złoonych mona wyrównać rónice w grubości elementów i uzyskać jednakową wysokość

przekroju przez naprzemianległy układ dłuyc. Wymagania w zakresie wymiarów i jakości drewna

okrą głego są podane w BN-75/9220-01.

Drewno okrą głe przeciera się w tartakach na elementy o rónych wymiarach. Zalenie od kształtów i

wymiarów przekroju poprzecznego uzyskuje się poszczególne rodzaje sortymentów tarcicy, np. deski, bale.

Tarcica

Materiał przetarty z drewna okrą głego nazywa się tarcicą . Przecieranie drewna odbywa się wtartakach. Drewno zwykłe miękkie lub mniej wartościowe przeciera się na trakach pionowych

jedno- lub wielopiłowych. Cenniejsze rodzaje drewna twardego przeciera się piłami taśmowymi

blokowymi na trakach poziomych. W zaleności od sposobu przetarcia, tarcicę dzieli się na grupy,

a w grupach na sortymenty. Drewno okrą głe moe być przecierane jednokrotnie – na ostro, lub

dwukrotnie – z pryzmowaniem. Materiał uzyskany z przetarcia na ostro nosi nazwę tarcicy

nieobrzynanej. Przecieranie dwukrotne polega na uformowaniu pryzmy przez odcięcie materiału

bocznego, a następnie na przetarciu pryzmy obróconej o k ą t 90º . Materiał uzyskany z przetarcia

dwukrotnego z pryzmowaniem lub z przetarcia na ostro i następnie obrzynania równoległego do osi

wzdłunej nosi nazwę tarcicy obrzynanej. Materiał przetarty na ostro i następnie obrzynany

nierównolegle do osi wzdłunej nosi nazwę tarcicy zbieyście obrzynanej. Jeśli na naroach

przekrojów poprzecznych tarcicy pozostają części obwodu okrą glaka, tzw. obliny lub oflisy, to

materiał drzewny określa się jako obliniasty.

Rys. 1-1. Tarcica: a) nieobrzynana; b) obrzynana.

Podział tarcicy oraz nazwy i określenia są podane w PN-75/D-01001. Sortymenty tarcicy obejmują deski, bale, łaty, krawędziaki i belki. Podział tarcicy iglastej, wymiary poszczególnych sortymentów oraz

charakterystyk ę klas jakości wg wad drewna podane są w PN-75/D-96000, a tarcicy liściastej w PN-72/D-

96002. Podział wg długości obejmuje tarcicę: długą (2,4 ÷ 6,3 m) i tarcicę średniej długości (0,9 ÷ 2,3 m).

gatunki drewna stosowane w budownictwie

Documents