gazeta e janarit 2011

7/31/2019 Gazeta e Janarit 2011

1/12

1JANAR 2011 NGJALLJA

NGJALLJANr. 1 (216) Viti XIX i botimit JANAR 2011 mimi 20 lek

N ashprsin q mbizotron n bot,Shptimtari vjen si fmij, duke theksuarq n astin e par dlirsin, q ka n vet-vete dinamik mistike dhe mundsi t pa-

numrta. Me kt pafajsi t qet dhe pafrik, Fjala e mishruar e Perndis e shi-kon realitetin njerzor t korruptuar e tmbushur me djallzi dhe intrig. Sepsefmija i sapolindur sht simboli i palig-sis - meq fmija sht krijes e re, thek-son shn Kirilli i Aleksandris. Fmija kanj bukuri me fuqi sa origjinale, aq edhet brisht.

Shptimtari i bots krkoi nga t Tijtdlirsin e zemrs - atje ku lindin dshirat

dhe predispozitat. Ai nuk krkoi nj shpre-stari siprfaqsore, por pastrtin e the-llsis s qenies. M von, n mosh t pje-kur, kur Krishti u prball me polemikn e

Mesazhi i KrishtlindjeveDLIRSI - KORRUPSION

AnastasiKryepiskop i Tirans, Durrsit dhe i gjith Shqipris

Klerit dhe besimt arve shprestar Orthodhoks,

Bij t sht renjt m Zot in , Fmij na lindi ne(Is. 9:6)

farisenjve, t cilt gjoja kishin frik Per-ndie, dhe t saducenjve skeptik, para-lajmroi: Nse nuk ktheheni dhe nuklindni si fmijt, nuk do t hyni n Mbre-

trin e qiejve. Dhe i bekoi e i prqafoifmijt, e tha: Sepse e ktyre sht mbre-tria e Perndis (Mark. 10:14), e gjithatyre q jan si fmij n thjeshtsi, nmirsi. E tyrja sht, pra e gjith atyre q

kan ndrtuar, prej natyrs, paligsin eshpirtit dhe prulsin me an t vullnetit,gj q fmijt e kan nga vet natyra etyre, shpjegon kryepiskopi Theofilakt.

Dhe Krishti kmbngul: Me t vrtet, poju them juve, ai q nuk e pranon mbre-trin e Perndis si fmij, nuk ka pr thyr n at (Mark. 10:15, Lluk. 18:17).

N nj rast tjetr, duke prshkruarmoralin, qndrimin ndaj jets s atyre qi njeh si t Tijt, siguron: lum ata q kanzemr t pastr, se ata do t shikojnPerndin (Matth. 5:8). Pra, sa kanzemr t pastr, do t shikojn Perndin

ball pr ball dhe do t ken marrdhnie

t vrtet kungimi me At. Kta jan met vrtet t lumur.

Historia e Krishtlindjes zbulon

fare qart konfliktin: Korrup-

sioni kundr dlirsis dhe, d-

lirsia e mendimeve, predispozi-

tave, shtysave kundr korrupsio-nit - t do lloj pushteti, t madh

apo t vogl. (vijon n faqen 6)

Nga ana e Kishs Orthodhokse Autoqefalet Shqipris u shqyrtua me kujdes projektligjiPr sistemin arsimor parauniversitar n Repu-blikn e Shqipris dhe n prgjigjen drejtuar

Ministris s Arsimit u shprehim mendimet dheshqetsimet n lidhje me shtjet fetare qtrajtohen n t.

Mendimi i shprehur nga organet prkatset Kishs, sht se neni 36, paragrafi 4, mbindalimin e simboleve fetare pr nxnsit e shko-llave, prbn cenim t s drejts s mendimit, bi-ndjeve dhe ushtrimit t fes, t drejta kto t ga-rantuara pr t gjith qytetart e Shqipris ngaKushtetuta e Republiks s Shqipris, si edhenga konventat dhe rezolutat ndrkombtare, tnjohura dhe ratifikuara nga shteti shqiptar.

E drejta e besimit dhe e bindjeve fetare e

pr rrjedhoj e mbajtjes s simboleve fetare ngaana e nxnsve sht n harmoni t plot me

kto t drejta dhe pr m tepr ato kurrsesi nukmund t prbjn penges apo krcnim prnxnsit dhe shkollat tona, pasi shoqria shqip-tare edhe pse multifetare sht e njohur pr har-

monin dhe bashkjetesn paqsore ndrfetare.Pr m tepr, n Shqipri ne nuk kemi konflikterreth simboleve fetare, kshtu q mendojm sendalimi me ligj i tyre mund t jap efektin e ku-ndrt, duke cenuar tolerancn dhe bashkjetesnpaqsore.

Pr kto arsye, n prgjigjen drejtuar Mini-stris s Arsimit sugjerohet heqja e paragrafit 4t nenit 36, mbi ndalimin e ekspozimit t simbo-leve fetare.

Tiran, 11 janar 2011

Zyra e Shtypit

e Kishs Orthodhokse Autoqefalet Shqipris

Pozicioni i Kishsmbi projektligjin pr arsimin parauniversitar

Fillon restaurimi

i shumpritur

i kishs s Shn

e Premtes n fshatin

et t Kavajs - Faqe 3 -

Viti i Ri

shnohet

me masakra

t t krishterve

- Faqe 11 -

Dshmia

e Tre

Hierarkve pr

ndryshimin

e mir

- Faqe 5 -


2/12

2 NGJALLJA JANAR 2011

Uji i Bekuar u festua edhe nMitropolin e Kors me bukurindhe madhshtin e ceremonive qshoqrojn kt dit. Me qindra be-simtar morn pjes m 6 Janar.Shrbesa e Mngjesores filloi n

orn 730, duke vazhduar me LiturgjinHyjnore dhe m tej me Shrbesn eUjit t Bekuar. Shrbesat u krye-suan nga Mitropoliti i Kors, HirsiJoani. Pas prfundimit t shrbesa-ve, sipas nj tradite t vjetr t ksajzone, u zhvillua ankandi i ikonave.do besimtar, n mnyr simbolikemerr nj ikon pr nj periudh 40-

Tradit e veant e Ujit t Bekuar

n Mitropolin e Kors

M 6 Janar, Mitropoliti i Gjiro-kastrs Imzot Dhimitri kreu Litur-gjin Hyjnore n qytetin bregdetart Sarands. Besimtart ishin tshumt gjat gjith Liturgjis Hyj-nore, ku ndr t tjer ishin edhe z-vendskonsulli i qytetit t Gjirokas-trs, nnprefekti i qytetit t Sara-nds, kryebashkiaku i ktij qyteti,si dhe prfaqsues t ndryshmnga zonat prqark. Gjithashtu n li-turgji merrnin pjes edhe nxnsite shkolls Kryqi i Nderuar, nx-nsit e shkolls profesionale Apo-stull Pavli, Mesopotam dhe vajzate konviktit kishtar, Bularat.

Kremtohet Uji i Bekuar n Mitropolin e Gjirokastrs

E kremtja e Theofanis n Berat

Pas prfundimit t LiturgjisHyjnore, Mitropoliti i Gjirokastrss bashku me popullin besimtar udrejtuan drejt detit ku u krye dheceremonia e bekimit te ujrave mehedhjen e kryqit n det. T shumtishin t rinjt q u hodhn n det,

Hert n mngjes, n Kishnkatedrale filloi Shrbesa e Mngje-sit dhe m pas Liturgjia Hyjnore edrejtuar nga Mitropoliti i Beratit,Hirsia e Tij Ignati. N fund t me-shs u krye Shrbesa e Bekimitt madh t Ujit. Pas saj qindra be-

simtar, me n krye Mitropolitindhe klerikt, u drejtuan pr tek urae Gorics. Aty ishin mbledhur mij-ra vet edhe t besimeve t tjera,si sht br tradit tashm, t ciltishin vendosur prgjat dy anvet lumit.

Si gjithmon, pavarsisht ngatemperaturat e ulta, nj grup trinjsh u hodhn n ujrat e ftohta t

Osumit, pr t kapur kryqin. Pastajata, sipas tradits, shkuan shtpim shtpi n pjesn m t madhet qytetit, duke uar kryqin dhe be-kimin e ksaj dite dhe duke kndu-ar prlshoren e fests N Jordankur pagzoheshe, o Zot.

Korresp. i Ngjallja

Mijra qytetar kan marrpjes n festimet e 6 Janarit, nkt dit kur e gjith natyra shenj-trohet me Pagzimin e Zotit JisuKrisht. Dita e Ujit t Bekuar sh-t festuar n disa qytete t vendit.Pas ceremonis n kish e m pasecjes n rrugt e qytetit, kryqisht hedhur n uj, pr tu ka-

bientet ku jetojn, si shpres prt sotmen dhe t ardhmen.

Q besimtart ta merrnin mleht ujin e bekuar, rreth kishsishin vendosur mbi 50 rubineta, q

funksionuan deri n ort e vonat pasdites.

Ndrkoh n Elbasan, kryqisht hedhur n kompleksin e

pur nga bes imtart n Durrs,Berat, Vlor, Pogradec, Kor,Gjirokastr etj.

N Tiran shrbesa sht kryernga Kryepiskopi Anastas, i ciliiu krkoi besimtarve t shumtt pranishm, q t mbajn Dri-tn e Trinis s Shenjt n zemrate tyre dhe ta shprndajn n am-

pishinave AJEK dhe shrbesau krye nga Episkopi i Krujs, Hir-si Andoni. Kryqin e kapi, pr t ka-trtin vit radhazi, i riu, Julian Juli.

Ndrsa n Durrs shrbesa ukrye n nj nga kalatat e portit de-tar, ku kryqi u hodh n uj nga Epi-skopi i Apolonis, Hirsi Nikolla.

Korresp. i Ngjallja

Kremtim madhshtor i Ujit t Bekuar n t gjith vendin

ditore dhe m pas e rikthen at nkish. Hedhja e Kryqit n uj ishtenj bekim pr t gjith besimtart,disa prej t cilve sfiduan edhe uj-rat e ftohta pr ta kapur at. Pas k-saj ceremonie, klerikt e Kors u

shprndan npr fshatrat pr tkryer kt ceremoni edhe te banorte ktyre zonave.

Rreth ors 1200, n KatedralenNgjallja e Krishtit mbrriti Mitro-politi i Kors, Imzot Joani. I gjithpopulli orthodhoks, me ikona nduar, kishte dal n breg t liqenit.Imzot Joani hodhi kryqin nga lindjae liqenit dhe disa djem, pavarsishttemperaturs s ult u krodhn nuj pr t kapur kryqin. I riu 18 vjear,Nikolla Petrit Gjika, kapi kryqin dhe

u pasi e puthi u drejtua pr tekMitropoliti pr t marr bekimin,ndrsa i gjith populli kndoi tropa-rin: Sa u pagzuam me Krishtin,me Krishtin u veshm.

Besimtart uruan njri-tjetrinpr kt dit kaq t bekuar, q Pe-rndia i ka falur popullit t tij. Sibekim t ksaj dite besimtart mo-rn me vete me shum shprestaridhuratn e veant t ksaj dite,ujin e bekuar pr bekim n familjete tyre.

At Ilia Kotnani,

Vasil Jovan

por si prfundim kryqi u kap nganxnsi i Liceut Kishtar, VasilSkuka.

Menjher pas kryerjes s Shr-bess s Ujit t Bekuar, Mitropolitii Gjirokastrs, klerikt, nxnsit dhenxnset e shkollave kishtare s ba-shku me besimtar t tjer kryenShrbesn e kekut (Vasillopita) tShn Vasilit.

Ndrkoh, n qytetin e Gjiro-kastrs ceremonia, pas meshs tra-dicionale n kishn e Kryeengjj-ve, sht pasuar me hedhjen e kryqit

n ujrat e lumit Drino.

Emiliano Lito


3/12


Fillon restaurimi i shumpritur i kishs s Shn e Premtesn fshatin et t Kavajs

VLERAT E MONUMENTIT

Kisha e Shn e Premtes n fshatin et tKavajs sht nj nga monumentet m trndsishme t Shqipris s Mesme. Shumbesimtar orthodhoks n Kavaj, Durrs dhem gjer e njohin kt kish me rndsi tmadhe shpirtrore, si dhe vend pelegrinazhi.

Por ndrsa pr rindrtimin e kishs kemi tdhna t sakta, pr ndrtimin fillestar t saj nukekziston ndonj e dhn dokumentare. A. Meksi,

duke u bazuar n tiparet arkitektonike t kishsdhe n analogji me monumente t tjera, e datonkishn e Shn e Premtes n et t Kavajs nfundin e shekullit XIII (A. Meksi, Kishat e Shqi-pris s Mesme e t Veriut,Monumentet1,1984, fq. 105-107).

Piktura murale, e cila vesh gjith interierin ekishs, e realizuar nga faza t hershme deri nfaza t vona, ruan vlera t larta artistike, ndrsaikonostasi me dru t gdhendur cekt dhe mengjyr ari e ngjyra t tjera, dhe n trsi me njpamje q krijon harmoni me pjesn tjetr tinterierit, prmbante ikona t mjeshtrit t njohur

t shekullit XVIII, Konstandin Shpatarakut.Gjat viteve 1977-1988 jan kryer disa ndr-hyrje restauruese nga Instituti i Monumentevet Kulturs, si n arkitektur, ashtu dhe npikturn murale. Por si rezultat i nj periudhet gjat kohore, q nga ndrhyrjet e fundit ederi m sot, pa mirmbajtjet e nevojshme, mo-numenti ka psuar dmtime, t cilat kan prekurelementet konstruktive t tij dhe, si pasoj, edhepikturn murale.

Duke konsideruar n mnyr t veantvlerat e monumentit dhe gjendjen e tij, Kryepi-skopi Anastas krkoi nga Brthama e Trashgi-mis Kulturore realizimin e nj projekti restauri-mi dhe shptimi. Kt projekt e prshpejtoi dhenj zjarr i rn n mnyr t pashpjegueshme, i

cili m shum se t tjerat dmtoi atin dhe afres-kun n pjesn veriperndimore t kishs.

NDRHYRJET KONSOLIDUESE

Ndrhyrje pr shndoshjen ekonstruksionit ekzistues.

Gjendja statike relativisht e mir e ndrtesst imponon ndrmarrjen e ndrhyrjeve t pr-mbajtura, pr t shmangur dmtimet e shkaktua-

ra deri m sot. Kto ndrhyrje do t konsistojnkryesisht n ndrhyrje lokale, tashm t njohuradhe t zbatuara gjersisht n praktikn restauru-ese, si jan qepjet, injektimet, fugatimet dhe ri-ndrtimet e pjesve t degraduara.

Qepjet.Qepjet e arjeve t mdha, mbi 2 cm,do t realizohen me material t njjt me at ek-zistues, duke hequr gurt e dmtuar dhe duke izvendsuar ata me gur t rinj

Fugatimet.Fugatimet do t jen t kufizua-ra dhe vetm n ato pjes t muraturs, ku llaisht krejtsisht i degraduar.

Injektimet.Injektimet do t shoqrojn krye-

sisht qepjet e muraturs, n mnyr q t kri-johet nj lidhje e qndrueshme e materialit t ri,gurve dhe llait, me materialet ekzistuese.

Ndrhyrje prforcuese.Vendosja e tiranta-ve t reja elik inoksidabl nikelkrom.

Rikonstruksioni i atis. Mbulesa e ati-s me tjegulla vendi sht krejtsisht e dmtuar.Si rrjedhim reshjet e shiut deprtojn n interie-rin e kishs, duke shkaktuar dmtime serioze nkonstruksionin e atis, si dhe lagien e piktursmurale.

Rikonstruksioni i atis do t konsistoj n:Zbulimin nga tjegullat dhe pastrimin e ha-

psirs nn to. Mbas zbulimit nga tjegullat dhembeturinat do t bhet kontrolli i gjendjes s

konstruksionit t atis, petavrave dhe kapria-tave.

Do t zvendsohen elementet e degraduarat konstruksionit t atis, si dhe mbulesa metjegulla. Mbi petavra do t shtrohet letr katra-mat 3 mm dhe mbi t do t shtrohen tjegullat tfiksuara me lla n t gjith siprfaqen e atis,si ullukt, ashtu dhe kapakt.

Drenazhimi. Eliminimi i lagshtis ngakapilariteti do t arrihet me ndrtimin e drenazhit

gjat gjith gjatsis s mureve perimetral, icili do t ket kuotn fundore 30-50 cm nnkuotn e dyshemes s kishs.

Ndrhyrje t karakterit morfologjik. Plo-tsimi dhe, vende-vende, riprtritja e kornizsekzistuese do t realizohet me pllaka guri gjatgjith perimetrit t muraturs.

Punime pastrimi. Muraturat, sidomos ajoperndimore, do t pastrohen nga llai dhebojrat e mbetura nga ndrtimet e mvonshme.Pastrimi do t bhet n mnyr mekanike medor.

Vendosje dyersh e dritaresh. Dyert e dri-

taret ekzistuese jan dmtuar me kalimin e ko-hs. Ato do t zvendsohen me t reja.

Punime rindrtimi. Hajati do t rindrtohetdhe do t prsris pak a shum formulimin edikurshm, d.m.th. do t ndrtohet me lnddruri, kolonat dhe trart dhe do t mbulohet metjegulla.

Fondi i akorduar nga Kryepiskopi Anastaspr kto ndrhyrje sht 4,250,000 lek.

Me kt ndrhyrje t plot restauruese ky mo-nument shptohet nga degradimi dhe i shtohetlists s gjat t monumenteve t restauruara ngaKisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipris.

Prgatiti Ark. Rest.

Gentian Stratobrdha


4/12


N datn 26 dhjetor ve atmo-sfers s bukur t krijuar nga festae Krishtlindjeve, t rinjt ortho-dhoks nga t 4 dioqezat e venditmorn pjes n Festivalin Ko-mbtar t Rinis Orthodhokse, torganizuar nga Zyra Qendrore eRinis, nn kujdesin e KryepiskopitAnastas.

N kt aktivitet, q u zhvilluan salln pran kishs s Ungjill-zimit, n Tiran, grupet u prezan-tuan me valle tradicionale, kngpopullore me motive nga vendet qvinin, si dhe me krijimtari t reja.

Ishin t pranishm KryepiskopiAnastas, Mitropoliti i Beratit, Imzot

Ignati, episkopt ndihms HirsiNikolla dhe Hirsi Andoni, klerik,

Festivali i Rinis Orthodhokse Bij t Drits

t rinj dhe besimtar nga zona tndryshme t Shqipris.

Entuziazmi rinor nuk mungoipr asnj ast gjat gjith aktivitetit.

Vendin e par e zuri grupi i Lice-ut Kishtar Kryqi i Nderuar t Su-

kthit, por ashtu si tha edhe kryetarii juris, prof. Milto Vako t gjith

T rinj orthodhoks kryejn vizita te njerzit n nevojN kuadr t festave t fundvitit, t rinj ortho-

dhoks n bashkpunim me organizator t Lidhjess Grave Orthodhokse t Tirans, organizuan vizita n-pr azile, n shtpi besimtarsh q jetojn t vetmuardhe n burgje.

M 18 dhjetor, vizitat e para u bn n 2 azile, tgrave dhe t burrave.

M 24 dhjetor n mbrmje disa student ortho-

dhoks, n vazhdim t vizitave dhe prhapjes smesazhit t ardhjes s Krishtlindjes (kolendrave) qkishin organizuar m 23 dhjetor, vizituan edhe disa fa-milje t krishtera q ndodheshin n vshtirsi dhe tvetmuar. Me kngt e Krishtlindjes ata prcolln dhendan me ta dashuri, momente gzimi dhe shprese.

M 29 dhjetor organizuan vizita n Institutin eRiedukimit (n burgun 325) n Tiran. N kt burgvuajn dnimin rreth 90 burra e 60 gra. Nn drejtimine at Viktor Brdufit u kryen vizita n burgun e burravedhe t grave. Gjat ksaj vizite u organizua kokteildhe kng me mesazhin e Krishtlindjes.

ishin fitues n kt festival t trinjve orthodhoks.

N fund prshndeti Fortlu-mturia e Tij Anastasi, i cili ndr ttjera rikujtoi edhe nj her t rinjtpr 4 shtyllat, ku duhet t mb-shtetet rinia orthodhokse: 1. Studi-mi, rritja n dije me Krishtin 2. Miq-sia 3. Dshmia 4. Shrbimi.

Festivali Kombtar i Rinis Or-thodhokse sht nj aktivitet qzhvillohet do vit n kryeqytet, du-ke u dhn kshtu mundsi t rinj-ve t afrohen dhe t njihen me nj-ri-tjetrin n emr t Krishtit dhe tshfaqin talentet e tyre artistike ngjini t ndryshme muzikore.

Joan Meni

sht br tashm tradit q nn kujdesin ImzotAnastasit t organizohen vizita t tilla npr burgje,azile, familje n nevoj, pr t ndar me ta dhe leht-suar disi momentet e vshtira q kalojn, duke u dhnatyre kuraj dhe shpres pr nj rehabilitim sa m tshpejt.

Joan Meni

Edhe sivjet, si do prag Krishtli-ndjeje, me bekimin e Mitropolitit tGjirokastrs, Imzot Dhimitrit, nx-nsit e Liceut Kishtar Kryqi iNderuar, s bashku me stafin etyre, vizituan azilin e pleqve t ktijqyteti. N azil strehohen rreth 50t moshuar.

Mitropolia e Gjirokastrs me ra-stin e festave t fundvitit ofroi disadhurata simbolike pr ta. Ndrkoh

nxnsit e ksaj shkolle prgatitnnj program t veant gjat ksaj

Vizit n azilin e Gjirokastrsbot jan t rinj apo t moshuar, tvarfr apo t pasur, prpara syve tPerndis jemi t gjith t bara-bart, t gjith jemi Bij t Zotit.

Pak prpara se programi t pr-fundonte, njri prej t moshuarveu shpreh: Ju falnderojm nga ze-mra q mort iniciativn t vini tekta njerz t vetmuar, q kan ne-voj pr nj fjal t ngroht dhemos harroni asnjher prindrit tuaj

q ju kan sjell n jet.Emiliano Lito

vizite baritore. Ndr t tjera, drejto-ri i konviktit t shkolls Kryqi i

Nderuar, at Joan Mrkuri tha:Pavarsisht se njerzit n kt

T shtunn 18 dhjetor n tea-

trin Petro Marko t qytetit tVlors u zhvillua Festivali i RinisOrthodhokse t Mitropolis s Be-ratit. N t morn pjes grupe nga

Berati, Vlora, Divjaka, Lushnjadhe Fieri.

Festivali u prshndet nga grupi

rinor i Novosels, t cilt interpre-tuan valle tradicionale. I. Bulikarecitoi vargje t shkruara nga indjeri Episkopi Kozma, si dhe nx-

ns t shkolls s mesme artistiket qytetit t Vlors intepretuanpjes n violin. Shum emocio-nuese ishte edhe prshndetja q

i bn festivalit fmijt e prkuj-desjes ditore t Vlors, t cilt re-cituan dhe knduan vjersha e kn-

g q kishin si tematik festn emadhe t Krishtlindjes.

Imzot Ignati iu drejtua t prani-shmve duke iu folur pr Lindjen

e Krishtit dhe rolin q ky fakt patin ndryshimin e rrugtimit t nje-rzimit. M pas juria bri przgje-dhjen e grupeve q morn pjes n

Festivalin Kombtar t RinisOrthodhokse Bij t Drits.

Grupet q u przgjodhn ishin:Berati, Vlora dhe Divjaka. Aktivi-

teti u mbyll me nj kokteil n ambi-entet e hotel Vlora International.

Festivali i RinisOrthodhokse t Beratit


5/12


Dshmia e Tre Hierarkve pr ndryshimin e mir

Fragment i marr nga libri Globalizmi

dhe Orthodhoksia, iKryepiskopit Anastas,Tiran, 2004.

Ndrmjet pikpamjeve fetare dhe filozo-fike, t cilat ndikojn mbi jetn e njerzve, disae pranojn botn, disa prpiqen ti shmangen,kurse disa t tjera krkojn ta transformojn.

Pikpamjet e krishtera bjn pjes n ato mdinamiket t grupit t fundit.

Natyrisht, brenda hapsirs s krishterjan zhvilluar tendenca dhe forma t ndryshmespiritualiteti. Por, prcaktues pr idealin ortho-dhoks mbeti ai vizion q trajton t trn, q-ndrimi dhe dshmia q prqafon t gjitha, trjetn, n t gjitha prmasat dhe kuptimin e saj.Kt vizion t prgjithshm e kan prpunuarfuqishm dhe n mnyr origjinale MsuesitEkumenik: Vasili i Madh (330?-379), Grigor

Theologu (329-390), Joan Gojarti (354-407).Duke e jetuar me tr qenien e tyre mesazhinbiblik pr prmbushjen e t gjithave m Krishtin,ata meditojn, analizojn dhe luftojn pr njndryshim t prgjithshm t gjrave njerzore,me perspektiv idealin ungjillor. Ata prjetojndinamikn e ndryshimit t mir, t transformi-mit t t gjithave q pruron Krishti n hapsi-rn e jashtme e t brendshme.

N fjalimin e tij N t dieln e Re, q u that dieln e par pas Ngjalljes t vitit 383, Grigor

Theologu ndrthur mjeshtrisht thirrjen pr njprtritje rrnjsore t t gjithave, e cila kryhetme Ngjalljen e Krishtit, dhe detyrn e pandr-prer t t krishterit pr nj prpjekje prtri-tse. Mesazhi baz i tij arrin kulmin me mohi-min T vjetrat shkuan, ja tek u bn t rejat gjitha... ndryshohu me ndryshimin e mir.Esht fjala pr nj ndryshim shum t rnd-sishm dhe shumdimensional, pr nj ndry-shim t thell, t vazhdueshm, i cili kryhet mengjarjen paskale dhe ka rrjedhoja t drejtpr-drejta si n fushn personale, edhe n at sho-

qrore.Sigurisht, nuk e injoroj faktin se ka shum

njerz, t cilt nuk jan t nj mendimi meshpresn ton dhe nuk preken dhe aq nganj dshmi e till. Pikpamje t ndryshme filo-zofike kan plasaritur unitetin e kuptimit t tra-dits son, dhe teori t ndryshme kan vnn hije vizionin e Tre Hierarkve. Mirpo kjonuk e mohon faktin q mesazhet e tyre prndryshimin e mir prbjn zemrn e trash-gimis s krishter kulturore, filozofike dhe mo-

rale, nga e cila ndrgjegjja e popullit ortho-dhoks ka marr frymzim dhe fuqi n kthesa

kritike. Tradita e qndrueshme paskale prejshekujsh po formon moralin e tij. Aksiomat ebesimit dhe t jets s krishter prbjn shtre-sa baz t subkoshiencs s Kombit; dhe neq prqafojm sigurit e t Tre Hierarkve,jemi t detyruar tia transmetojm ndrgjegjess popullit.

* * *Dshmia e Tre Msuesve Ekumenik pr

ndryshimin e mir krkon kuptimin dinamik,pakrahasueshmrisht m t guximshm dhe mmadhshtor se do vizion tjetr, t mundsivedhe perspektivave t njeriut. Vizion fetar shtai, mund t thot dikush. Jo thjesht fetar! Edhepersonal dhe shoqror - kjo u duk, shpresoj-m, n fazat e ndryshme t trajtimit t tems.Ve ksaj, kontributi i fes konsiston n thyerjene guasks izoluese t mendjes, duke fuqizuarvullnetin, duke u dhn prpjekjeve perspekti-v dhe shpres, pr kaprcimin e asaj q n

pamje t par duket e pamundur.Vet t Tre Hierarkt kan qen faktor

t nj ndryshimi t thell shoqror dhe ripr-trits, me ide rrnjsisht reformuese, q edhesot mbeten t guximshme dhe aktuale. T li-ruar nga kompromiset e kohve, me mirkup-tim t thell ndaj s kaluars dhe me vizionprofetik ndaj s ardhmes, ata jetojn n prje-tsi. Kan harmonizuar veprimtarin shoqroreme monakizmin krijues, mjegulln hyjnore tdogms me kthjelltsin e moralit, urtsin e

bots me tejkalimin e saj, me pranimin e Kryqitdhe me gzimin e Pashks. Ata lvizn me

origjinalitet dhe dinamizm. U munduan prshenjtrimin e tyre personal, duke mbetur nharmoni me mbar njerzimin dhe me mbarnatyrn njerzore. T gjitha i prfshin brenda

vetes, duke i mbshtjell me dritn e Ngjalljes.Kshtu, ata jan aktual tek e ktushmja

dhe e tanishmja, duke treguar qart me men-djen e tyre t shndetshme dhe jetn autentike,se njeriu ftohet pr t lvizur drejt metamor-fozs dhe ndryshimit rrnjsor; drejt transfor-mimit t krijess. Me vetdijen e thell t unitetitt bots - me qllimin final, hyjnizimin.

Nuk i takojn s kaluars Tre Hierarkt.Ata vazhdojn t marrin pjes n jetn e Kishs.Shprehin n mnyr konstante mendimin e saj.

Ata prbjn nj realitet modern, n do koh.S bashku me t gjith shenjtort, ata formojnnj pjes t gjall t Kishs. N jetn e mis-tershme dhe n kohn e liturgjis, shenjtortvazhdojn t jetojn dhe t veprojn. Prania etyre e mistershme, fryma e tyre, kontribuon papushim n nj pastrim biologjik - nse do tm lejohej krahasimi i guximshm - t mbetu-rinave t dobsis dhe mjerimit njerzor, qgrumbullojn gabimet tona, mangsit dhemoskorrektsia jon.

Orthodhoksia e ka jetuar dhe e jeton ktdshmi pr riprtritje dinamike dhe t vazh-dueshme. E jeton kt rrug drejt ndryshimitt mir jo si nj detyrim ligjor, plot rreptsimoralo-centrike, por si nj t kremte, si njpanair t nj Eksodi t ndritshm nga Egjipti irnd dhe i errt i jets, me udhrrfyesKrishtin e Kryqzuar dhe t Ngjallur.

Nse mendon dhe vepron kshtu, do tithoshte edhe sot Grigor Theologu secilit prejnesh, Kishs son, tr popullit, pr ty do t

jen qielli i ri dhe toka e re, si edhe t gjithat tjerat q vetkuptohen. Pra, n rast se me-ndon dhe vepron kshtu, dhe e kupton shkakune ktyre gjrave, pr hirin tnd do t bhen treja, qielli dhe toka, dhe t gjitha t tjerat.

Kjo drit e Ngjalljes deprton n mendjen,n ndjesin, n ndrgjegjen e Orthodhoksve.Ky himn triumfal i Ngjalljes na e forcon vull-netin. Kjo teori e Ngjalljes i mbush ndrrat dhevizionet tona me pafundsin e thirrjes son.


6/12


* * *

F mij na lindi ne. Pafajsia dhe d-lirsia e fmijs, e Fjals s mishruar tPerndis, e Adamit t ri, shpejt do tprballej me zemrashprsin dhe djall-zin e Adamit t vjetr dhe t rn, t cilatdalin n pah me t gjith intensitetin e tyren personin e Herodit. Shkoni e vzhgonimir pr djalin, u krkoi mbreti djallzor

guximshme dhe e palkundur. Jisu Krishtigodet hipokrizin, padrejtsit, korrupti-

min. Kritika e Tij kumbon n mnyr pr-caktuese n vazhdn e historis s bots,duke prmbysur sisteme t fuqishme e tkorruptuara.

* * *Lindja e fmijs Jisu na el syt pr tprqendruar vmendjen ton n pafa-

jsin dhe pastrtin e syve fmijror, ndo qoshe t planetit ton ku ata pandritn pr her t par. Ti shikojm me

respekt e dhembshuri dhe t shprehim prsa m shum fmij q mundemi inte-resim johipokrit dhe me vepra.

Por m kryesorja, t krkojm prbre-nda nesh, n thellsin e shpirtit ton, f-mijn, dlirsin, e cila e ndjekur nga anaegoiste e vetes son - gj q t kujton njHerod t korruptuar - sht mrguar nndonj cep t subkoshiencs son. Megjith ndryshimet q sjell jeta, do njerifsheh n ndonj an t shpirtit t tij dika

nga pafajsia e tij fillestare fmijrore. Leti japim pastrtis dhe dlirsis - s me-ndimeve, predispozitave, shtysave - vendine duhur n jetn ton.

Sigurisht, jan t mira shpalljet dhe tdobishme vendimet pr t luftuar korrup-sionin. sht i nevojshm krkimi i meto-dave dhe sistemeve pr ta mundur at.Por, nga sa dalin n drit do dit, shttreguar qartazi, se mnyrat dhe metodate shmangies s masave ligjore jan m t

shumta. Korrupsioni buron nga mendjadhe zemra. Dhe pikrisht atje duhet, n

DLIRSI - KORRUPSION

mnyr afatgjat, bashk me mjetet tek-nike t drejtprdrejta, t drejtohet trajtimi

kurues i shoqris son. Duke filluar ngaedukimi i drejt i fmijve, i t vegjlvedhe t mdhenjve, duke i br ata t duan

bukurin e dlirsis dhe t ndershmris.T msojn t urrejn mashtrimin dhe jot mburren pr t. T ndrgjegjsohen sesinqeriteti, karakteri i palkundur dhe

N ashprsin q mbizotron

n bot, Shptimtari vjen si

fmij, duke theksuar q n

astin e par dlirsin, q ka

n vetvete dinamik mistike dhe

mundsi t panumrta.

t diturve t Lindjes, Magve. Edhe si tagjeni, t m lajmroni, q t vij edhe une ti falem atij (Matth.2:8). Pushtetari ikorruptuar dhe i pandalshm para asgjje,

bn plane pr t mbaruar pun sa m

shpejt me krcnimin q mbart Jisui isapolindur, dlirsia e mishruar. Historiae Krishtlindjes zbulon fare qart konflik-tin: Korrupsioni kundr dlirsis dhe,dlirsia e mendimeve, predispozitave,shtysave kundr korrupsionit - t do llojpushteti, t madh apo t vogl.

N pamje t par, prfundimi i kon-fliktit duket se sht i paracaktuar. Shka-trrimi i dlirsis, mbizotrimi i korrup-sionit duken t pashmangshme. Por, n

kndvshtrimin afatgjat, n ndrgjegjenmbarbotrore imponohet pastrtia e kri-stalt e Jisuit, ndrsa figura e korruptuare Herodit zhytet n prbuzje. Sepse kyfmij q lind sht n t vrtet Biri iPerndis q ka pushtetin e vrtet: .... edo t quhet emri i tij engjlli i kshills smadhe, kshilltar i mrekullueshm, Per-ndi i fuqishm, pushtetar, princ i paqes,at i jets s ardhshme (Is.9:6).

Pastrtia e Jisuit, shenjtria e shpirtitt Tij, nuk ka asnj lidhje me naivitetindhe pafuqin. Prkundrazi, ajo shfaqet e

N kt t kremte t madhe t

Krishtlindjeve, le t lutemi me

prgjrat, q Fjala e mish-ruar e Perndis t na ndrioj

me fuqin e s vrtets dhe t

dashuris s Tij, t rezistojm

fort ndaj do forme korrupsioni

- t jashtm apo t brendshm.

Mesazhi i Krishtlindjeve

(vijon ng a faqja 1)

Pastrtia e Jisuit, shenjtria

e shpirtit t Tij, nuk ka asnj li-

dhje me naivitetin dhe pafuqin.

Prkundrazi, ajo shfaqet e gu-

ximshme dhe e palkundur.

Jisu Krishti godet hipokrizin,

padrejtsit, korruptimin.

drejtsia, t gjitha kto forma t dlirsisedhe kur dikush sht n mosh t pjekur,nuk jan dobsi, por cilsit e karakterit

fisnik dhe t paepur- q si prfundimmbetet gjja m e vyer pr familjen,shoqrin dhe qytetrimin.

* * *F mij na lindi ne. N kt t kremtet madhe t Krishtlindjeve, le t lutemi meprgjrat, q Fjala e mishruar e Per-ndis t na fal dika nga pafajsia e urtdhe dlirsia e Tij e patrembur. Le t nadhuroj pastrti n qllimet, n ndjenjat,

n shtysat dhe veprimet tona. Dhe t nandrioj me fuqin e s vrtets dhe tdashuris s Tij, t rezistojm fort ndaj doforme korrupsioni- t jashtm apo t

brendshm.Krishtlindje t bekuara! Viti i Ri qoft i

mbushur me drit dhe shpres!

Me dashuri t thell m Krishtin,

An asta si

Dhjetor 20 10


7/12


8/12


Festohen me madhshti Krishtlindjet n t gjitha Mitropolit

Qyteti n prag t Krishtlindjeve

ishte kudo i zbukuruar me drita

shumngjyrshe. Lindja e Shptim-tarit ton Jisu Krisht, n qytetin e

Kors pritej me padurim dhe me

veprimtari t shumta. T rinjt e

qytetit, m 18 dhjetor , n mjediset e

Katedrales Ngjallja e Krishtit,

zhvilluan festivalin rinor. N t mo-

rn pjes grupe rinore nga Pogra-

deci, Prespa, Progri, Erseka dhe

Kora, e cila u prfaqsua nga shko-

lla: Tefta Tashko, pallati i kulturs

Mihal Grameno dhe nga disa t

rinj pjestar t korit t Katedra-les.

Festimet nuk mbaruan ktu. N

pasditen e dats 23, fmij e t rinj

u mblodhn pr t festuar kolendrat.

Kjo ishte nj mbasdite mjaft e bukur

Atmosfera e Krishtlindjeve

u prjetua dhe u ndje gjersisht

n Beratin e traditave t shum-

ta. Zbukurimet, gatimet tradicio-nale, grupet e shumta rinore me

yllin e Bethlehemit n duar, t ci-

lt shpallnin Lindjen e Shptim-

tarit, solln nj atmosfer nga-

zlluese t Krishtlindjes.

Nuk mungoi n kto dit t

shenjta prania e besimtarve n shrbesat kishtare. Mijra besimtar

ishin t pranishm n Katedralen e Shn Dhimitrit, si dhe n kishn e

Shn Spiridhonit pr t ndjekur Liturgjin e Krishtlindjes, si edhe pr tu

kunguar me Trupin dhe Gjakun e Zotit Krisht.

Besimtart dgjuan n kt dit dhe mesazhin e Mitropolitit t Beratit,

Imzot Ignatit. N t ai u u prqendrua pikrisht tek nj nga simbolet eKrishtlindjes, tek oferta e magve, pra te dhuratat.

Kjo dit e bukur, vazhdoi me vizitat n mjediset e Mitropolis s Shenjt

nga besimtar, krer t komuniteteve fetare, pushtetar vendor, prfaq-

sues t partive politike etj.

Joan Qako

Edhe kt vit me bekimin e Perndis, n

Mitropolin e Shenjt t Gjirokastrs u festua

me lutje, prdllim dhe besim Dita e Lindjes s

Shptimtarit ton, Zotit Jisu Krisht. T gjithbesimtart orthodhoks ishin mbledhur pr t

kremtuar n kishn Metamorfoza e Shp-

timtarit, ku meshoi dhe Hirsia e Tij Dhimitri.

Gjallria dhe gzimi i besimtarve reflektoheshin

qart n fytyrat e tyre. T gjith iu lutn Fo-

shnjs s Porsalindur Hyjnore pr sa m shum

Gjirokastr

KorBerat n qytetin e Kors. Zrat e gzu-ar t tyre dgjoheshin kudo npr

qytet.

N datn 25 Dhjetor, q n ort

e para t mngjesit dgjoheshinfishekzjarrt dhe zhurma e njerz-

ve npr rrug, t cilt t drejtuar

pr n kish, pr t marr pjes n

Liturgjin Hyjnore, uronin njri-tje-

trin. N Katedralen Ngjallja e

Krishtit meshoi Mitropoliti i Kor-

s, Imzot Joani, i cili sipas tradits,

n fund t Liturgjis dha dhe mesa-

zhin e Krishtlindjeve.

Mbas Liturgjis Hyjnore, n mje-

diset e Mitropolis s Shenjt, Imzot

Joani priti urimet e rastit. Nderuanme pjesmarrjen e tyre prfaqsu-

esit e komuniteteve t tjera fetare,

prefekti, deputet t ktij qyteti,

kryebashkiaku i Kors, personali-

tete t njohura etj.

Kisha jon Orthodhokse me faqen e saj zyrtare prpiqet

t prcjell mesazhin dhe informacionin e saj edhe ninternet.

Ajo i njeh vizitort e saj me:- besimin e krishter orthodhoks,- organizimin dhe veprimtarin e strukturaveinstitucionale,

- lajmet m t fundit,- arsimin, edukimin dhe shrbimin social e kulturor

q ofron n shoqri,- ndrtimin dhe restaurimin e kishave dhemanastireve,

- botimet kishtare etj.Teksti ktu ndrthuret me fotografi, mesazh zanor,

muzikor e filmik.Kt informacion do ta gjeni n tri gjuh: shqip,

anglisht e greqisht.

Me www.orthodoxalbania.org

do t gjeni n internet Kishn Orthodhokse Autoqefale t Shqipris

Shihemi, lexohemi e dgjohemi n momentdhe kudo n t gjith globin me

www.orthodoxalbania.org

NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajs, Nr. 151Tiran

Tel: (04) 2234 117, 2235 095.Fax: 2232 109

Shtypurn shtypshkronjn Ngjallja

Organ i Kishs Orthodhokse

Autoqefale t Shqipris

Del nn kujdesin

e Kshillit Botues

Themelues:Kryepiskopi Anastas

paqe, dashuri, gzim, shpres e besim dhe uruan

njri - tjetrin pr Krishtlindje t lumtura. Pas

meshs n mjediset e kishs pati nj pritje.

Tashm, n Mitropolin ton sht br

tradit q ditn e dyt t Krishtlindjeve, pra n

datn 26, me mbshtetjen dhe bekimin eHirsis s Tij, t organizohet takimi i prvitshm

studentor. Pas Liturgjis Hyjnore t s Diels

student t Mitropolis u mblodhn n salln e

veprimtarive t Liceut Kryqi i Nderuar ku u

mbajt nj referat nga z. Pavlos Kyriakidis, profesor

n Fakultetin e Psikologjis, Pedagogjis dhe

Filozofis t Universitetit t Janins. Ai kishte

si tem problemet dhe vshtirsit q hasin t

rinjt orthodhoks n shoqrin e sotme dhe si

mund ti prballojm ato.

N fund t takimit, pr t pranishmit u shtrua

nj drek, ku mori pjes Hirsia e Tij Dhimitri

dhe klerik t tjer. Gjat dreks u dhan

mendime t ndryshme pr organizimin e rinis

s Mitropolis son. N fund u shprndan dhe

disa dhurata simbolike shpirtrore pr studentt

pjesmarrs.

M. Nai


9/12


Lum ai njeri q duron ngasje;sepse pasi t provohet, do t marrkurorn e jets, t ciln ua ka prem-tuar Zoti atyre q e duan (Jak. 1:12).Mes provash t mundimshme jetoiDhimitr Beduli, t cilit sot i themilamtumir. Duroi ngasje, u provua,mori kurorn e jets, t ciln Per-ndia u premtoi atyre q e duan.

Para s gjithash, ishte njeri mebesim t patundur dhe prkushtimt thell te Krishti. Q nga moshae tij rinore vendosi ti prkushtohej

Kishs. N vitet e provs s madhe,t persekutimit t frikshm, besimi

Bir i zgjedhur dhe i prkushtuar i Kishs...

N datn 16 janar u bn 15 vjet q u nda nga ne i paharruari

profesor Beduli. sht nj boshllk q ndiejm n zemrat tona, por

n radh t par q ndien Kisha jon, pr t ciln ai dha nj

Nga fjala prkujtimore e Kryepiskopit Anastas n ceremonin e prmortshme

i tij jo vetm q rezistoi, por u bedhe m i ndritshm, porsi floririn fonderi. Sapo lindi liria e besimit,

kontribut t shquar gjat gjith jets s tij. N kt prvjetor duam

ta kujtojm me fjalt e Kryepiskopit Anastas, q eprshkruajn

m s miri figurn dhe ndihmesn e tij t palodhur.

shpalli me gjith fuqin e shpirtit ttij sigurin, se Krishti sht shpresaedhe pr Shqiprin. Edhe n ec-

sha n luginn e hijes s vdekjes,nga asnj e keqe sdo t kem frik,se ti me mua je (Ps. 22:4).

Kto vargje, t cilat ai psalten mnyr melodioze n Kish,prcaktonin sjelljen e tij dhe embshtesnin n udhn e tij tvshtir. Besimin e tij t thell, tkthjellt dhe t fort e prcillte,gjithashtu, me predikimin e tij nkt kish, me fjaln e shkruar,por edhe kur heshtte, me shembu-llin e tij. Me gjith jetn e tij, rreza-

tonte besimin e mirfillt q ekarakterizonte ...

N moshn 96-vjeare,m 12 dhjetor 2010, ditn eshn Spiridhonit, fjeti atGaqi Petri. T shumt janbesimtart q e kan njohurdhe kan marr bekimet ektij prifti t urt e t prulurgjat gjith shrbimit t prif-tris s tij. Veanrisht gjatktyre viteve pas ardhjes sdemokracis shklqeu edhenj her m fuqishm da-shuria dhe zelli priftror i atGaqit pr ti shrbyer Per-ndis dhe besimtarve t Tij.

At Gaqi lindi n fshatinBellovod t rrethit t Korsn nj familje me tradita tlashta orthodhokse, m 13maj 1914. U rrit n gjirin efamiljes e t kishs me dashu-rin ndaj t afrmve dhe Pe-

rndis. Ne rini jetoi koht vshtira ekonomike e sho-qrore, por kjo jet e kalitidhe e burrroi shpejt duke

e br m t dashur e m tdhembshur. U njoh me tshoqen m von priftre-sh dhe n vitin 1946 vu-n kuror n kish. N fshat

kreu punt e bujkut, por gjith-nj ndenji pran kishs ePerndis dhe Zotit ton JisuKrisht. Shtat vjet m vone thirri shrbimi i priftrisdhe ai e pranoi me knaqsi.

M 8 mars 1953 u dor-zua prift nga episkop Filo-theu, n kishn e Shn Gjer-gjit n Kor dhe u caktuat shrbej n enorin q pr-mblidhte fshatrat Bellovod,Gjan e Floq t vendlindjes.N kt enori shrbeu vetmtre vjet, se u thirr prej epi-skopit e u drgua n mana-stirin e Shn Kollit n Ka-menic. Aty shrbeu afrodhjet vjet, deri n mbylljet tij. N kt koh erdhndy urdhresa njra pas tje-trs. N t parn thuhej qklerikt duhej t linin rrobnpriftrore me urdhr t qeve-ris dhe e dyta, t drejtohe-shin n zyrn e puns pr tkrkuar pun. N kt ko-

h ishin lindur e po rriteshine po shkolloheshin tre fmi-

jt e at Gaqit.At Gaqi u detyrua t

dal n pun. Pr kleriktt cilt shikoheshin si ma-shtrues t popullit, sipaspropagands komunisteateiste ishte e vshtir edhe

gjetja e puns s prshtat-shme. E drguan puntor nndrmarrjen e mirmbajtjesRruga-Ura n Kor dhe pa-ra pensionit edhe roje. Be-simtart, por edhe njerzit etjer tregonin respekt e nde-rim t veant.

Gjat ktyre viteve atGaqi kreu fshehurazi tekbesnik t shumt shrbe-sa t ndryshme si pagzi-me, kurorzime e prshpir-tje. Kora vazhdimisht kaqen shquar pr tradita tshklqyera n besimin e kri-shter. N Kor at Gaqivazhdoi t mbaj kontakteme besimtaret e njohura,motrat Cico. Bisedat q zhvi-llonin n mes tyre forconingjithnj e m shum besimindhe shtonin dashurin ndajPerndis n kushte t tillasi ato q po jetonin. N vitin1974 doli n pension me njrrog minimale qesharake.

Vitet e puns si klerik nukkishte si t njiheshin, se sis-temi komunist deshi tazhdukte me rrnj edhe fja-

lt fe e institucion fetar.Meq fmijt u shkollu-

an e morn rrug t mbarfal edhe edukats s dh-n prej prindrve u caktuan

me pun n Elbasan e Tira-n u detyruan q edhe pri-ndrit t shkonin pas tyre.N Tiran at Gaqi tanimra n kontakt me Koo Fe-shtin, Dhimitr Bedulin,Spiro Findikun e t tjer.At Kozma Qirjo vinte nTiran tek ai dhe fshehurazizhvillonin Liturgjin Hyjno-re, kryenin Shrbesn eNgjalljes e kndonin me zt ult Krishti u ngjall svdekurish.

Fillimi i demokracisdhe m pas ardhja e Krye-piskopit Anastas si eksarke m pas pranimi tij prej Pa-triarkans e besimtarveorthodhoks, e rilindn atGaqin. Edhe pse i moshuarshrbeu me prkushtim edevocion n kish, duke fi-lluar edhe nj her jetn ngae para. Qe kryetar i kshillitt par kishtar t kishs sTirans dhe pjestar i grupit

prfaqsues t besimtarveorthodhoks shqiptar nPatriarkann Ekumenike,pr t krkuar emrimin e Ek-

N

njsin

bashkiake

nr.10

nj rruge

i sht

vn emri

i teologut

DhimitrBeduli.

Fjeti at Gaqi Thanas Petrisarkut, prof. dr. Anastasit siKryepiskop t Kishs Or-thodhokse Autoqefale tShqipris.

Vitet e demokracis qe-

n t vshtira, por q i dha-n jet at Gaqit t moshu-ar. Pr afro dhjet vjet tokme priftreshn shkuan e

jetuan prsri n manastirine Shn Kollit n Kamenic.Atje gjeti kujtimet e para e

jetoi me to. U afrua m pra-n Perndis e Zotit Krisht.Fjetja e priftreshs e trish-toi shpirtin e bukur t atGaqit. Ai u detyrua t vij nElbasan te vajza e madhe.

Nuk e harroi kurr Kor-n e tij t dashur. N as-tet e fundit para fjetjes laamanet: Trupin tim shpjer-mani n fshatin tim t lin-djes Bellovod, se pr shpir-tin do t kujdeset Perndiai Trlart. Dhe kshtu ub. Shrbesa e Prshpirtjesu krye n Kishn KatedraleNgjallja e Krishtit t Kor-s dhe u drejtua nga HirsiJoani. At Gaqi Petri shkoit prehet tok me gjith shrb-

tort e zgjedhur nga Perndiasi besnik t dashur t Tij.

At Stavri ipi


10/12


11/12


Kalendarii Liturgjive Hyjnore,

SHKURT 20112 E Mrkur Paraqitja eZotit Krisht n Tempull (Ipa-

pandia). (Vaj, ver e peshk)3 E Enjte Simeon Hyjpritsi.Profetesha Ana. Nikolla i Japo-nis.5 E Shtun Dshg. Agathia.Poliefkti i Kon/pojs.

6 E diel 17 MATEUT. Fotii Madh i Kon/pojs. Vukoli iSmirns.9 E mrkurMbyllja e Ipa-

pandis. Dsh. Niqifori. Mar-keli i Sicilis.

10 E Enjte Hierod. Haralla-mbi. Osh. Zinon postieri. Anasuedezja.11 E Premte Hierod. Vlashie 7 dshg. me t. Mbr/sha Theo-dhora. (Vaj e ver)12 E Shtun Meleti i Antio-kis. Dsh. i ri Kristo kopshtari,shqiptar.

13 E diel E TAGRAMBLE-DHSIT, E FARISEUT.Ap.Akila, Priskila. (Triodhi)16 E mrkur Dsh. Pamfili.Flaviani i Kon/pojs. (Hahen tgjitha.)

17 E Enjte Dshm. Theo-dhor tironi. Mbretrit Markianie Pulkeria.18 E Premte Leoni i Madh iRoms. Omol. Agapiti i Sinaut.(Hahen t gjitha.)

19 E shtun Ap. Arkipi ngat 70-t. Dsh. e rinj Filothea eNikita.

20 E Diel E PLANGPRI-

SHSIT. Leoni i Katanias.Osh. Visarioni.24 E Enjte Gjetja I & II ekoks s Joan Pagzorit. Dsh.Montani.26 E Shtun E Shpirtrave.Dshg. Fotinia samaritane.Porfiri i Gazs.

27 E Diel T LIDHURITE MISHIT. Prokop deka-politi. Dsh. Gjelasi.E hn Omol. Vasili. Dshg. e

re Kirana. (Omol. Kasiani.)(Bulmet e peshk)

Viti i Ri shnohet me masakra t t krishterve

Shenjtri,

Dua tju shpreh keqardhjen ton m t thell,

si dhe mbshtetjen me gjith zemrn ton, pas mizo-

rive t tmerrshme q ndodhn n Kishn tuaj nAleksandri.

Pamjet e besimtarve viktima t pafajshme t

terroristve gjakftoht tronditn thell shpirtrat e

njerzve n t gjith botn. Marrim pjes plotsisht

n dhimbjen tuaj atrore, dhe n dhimbjen e madhe

t popullit t dashur t Kishs Orthodhokse Kopte.

Me gjith zemrn ton lutemi q Perndia ti

dhuroj Shenjtris Suaj dritn dhe fuqin e Shpirtitt Shenjt, Ngushlluesit, q t fuqizoheni n ktmoment kritik, q t ngushlloni dhe t lehtsoni

popullin tuaj shprestar, dhe t bekoj prpjekjettuaja pr nj shoqri t sigurt e paqsore.

Me dashuri t sinqert m Krishtin,

AnastasiKryepiskop i Tirans, Durrsit dhe i gjith

Shqipris

Tiran, 2 janar 2011

Letr ngushllimi e Kryepiskopit Anastasdrejtuar Patriarkut Kopt Shenuda III

Krishtlindjet dhe Viti i Ri u skuqn sivjet nga gjaku i t krishterve t martirizuar

nga ekstremistt fetar. Ato pasojn masakrat dhe persekutimet e bra m parndaj tyre gjat gjith vitit q shkoi n vende si Iraku, Nigeria, India, Pakistani etj.Ja disa prej tyre, te ditve t fundit.

Aleksandri, Egjipt - 22 besimtar t krishter kopt u vran m 1 janar nga njbomb, kur ishin mbledhur n mesnat pr nj Liturgji Hyjnore. Dhjetra t tjeru plagosn rnd.

Nigeri - M shum se 500 t krishter u masakruan nga ekstremistt, n disa zonat vendit. Mes tyre kishte shum gra dhe fmij. Nj pjes e tyre u dogjn t gjall.

Pakistan - Si ka ndodhur shpesh kto vitet e fundit, dikush hodhi nj aku-z, q m pas u vrtetua se ishte plotsisht e gnjeshtrt, se t krishtert kishin pr-dhosur nj Kuran. N reagimin e dhunshm dhe t verbr q pasoi 6 t krishter,mes t cilve 4 ishin gra, u dogjn t gjall nga turma, n zonn qendrore t vendit.

Filipine - Nj bomb shprtheu gjat meshs se mesnats s Krishtlindjeven ishullin e Jolos, ndrsa besimtar t krishter ishin mbledhur pr t festuar.Pati 11 t plagosur dhe dme t rnda materiale.

Egjipt

Nigeri

Pakistan Filipine


12/12


Pas suksesit q pati elja prher t par n kryeqytet e ekspo-zits Dorshkrime Bizantine dhe

Pasbizantine n Shqipri, nisi ciklii hapjes s saj n qytetet kryesoret vendit, pr t njohur publikun egjer me kto thesare.

M 7 janar, n Kor, u b eljae ekspozits n mjediset e QendrsKulturore Vangjush Miho. Ajo uorganizua nga Mitropolia e Hirshmee Kors, Drejtoria e Prgjithshmee Arkivave, Fakulteti i Historis dhei Filologjis-Departamenti i Histo-ris, i Universitetit t Tirans, Bashkia

dhe Prefektura e Qarkut, Kor.Mbikqyrja shkencore e ksaj ve-primtarie u krye nga Andrea R-mbeci dhe Sokol Cunga.

T pranishm n hapjen e sajishin Mitropoliti i Kors, Hirsiae Tij Joani, prof. dr. Nevila Nika,Drejtore e Drejtoris s Prgjith-shme t Arkivave, prof. dr. Valenti-na Duka, zv/dekane e Fakultetit tHistoris dhe Filologjis, z. AndreaMano, prefekt i qarkut Kor, z.

Sotiraq Filo, nnkryetar i bashkis,prfaqsues t komuniteteve feta-re, prfaqsues t pushtetit vendor,historian, intelektual t njohur,klerik etj.

E para i prshndeti t pranish-mit drejtorja e Arkivit, Nevila Nika,e cila e cilsoi kt ekspozit sidritare njohjeje me paraardhsit ta-n. Sipas saj, Pafundsia e materi-aleve dokumentare q flasin prKorn, ku renditen edhe kodikt eMitropolis s Kors, jan nj pa-suri kulturore q mbrrin tek ne brezpas brezi. Kta libra jan dshmi egjall e nivelit arsimor dhe kulturort paraardhsve, dikur e prdorur ndo dit t jets s tyre. Le ti soditim,ti mojm dhe le tua lm merespekt trashgimi pasardhsve ta-n, ashtu si i morm nga paraardhsit.

N vijim, fjaln prshndetsee mbajti zv/dekanja e Fakultetit tHistoris dhe Filologjis t Univer-sitetit t Tirans, Valentina Duka, e

cila theksoi rndsin q kishte e-lja e nj ekspozite t till n Kor.

Ndr t tjera ajo shtoi: Kjo ekspo-zit shfaq vlern e jashtzakon-

shme q mbartin kto dshmi shu-mshekullore pr historin e po-pullit ton, q nga perandort epar bizantin e deri te patriarkte fuqishm q ushtronin veprim-tarin e tyre brenda PerandorisOsmane; el nj dritare njohjeje met shkuarn kulturore t trevavemesjetare t Shqipris dhe depo-ziton nj dshmi shum t vyer prkontributin dhe rolin aktiv tShqipris n zhvillimin kulturor.

M pas t pranishmit i prsh-ndeti Mitropoliti i Kors, Hirsiae Tij Joani, i cili ndr t tjera the-ksoi: Nj ekspozit mbi historine s kaluars bhet si n funksiont s tashmes, ashtu edhe n at ts ardhmes, sepse vetm duke unjohur mir me t kaluarn nemund t kuptojm t tashmen dhemund t ndrtojm t ardhmen...Studimi i ktyre dorshkrimeve,ashtu si i do aspekti t historis,duhet t paraqes realitetin ashtu

si sht, me tr bukurin, madh-shtin dhe dobsit q ato mund tken...Kam prshtypjen q shpesh-her, kur flitet rreth ktyre dor-shkrimeve nuk sht dhn njinformacion i plot... sht folurshum pak pr autort, qofshinedhe anonim, akoma edhe m pakpr frymn q i frymzonte ata siedhe pr ambientin fetaro-kulturorku ata jetonin. Kisha Orthodhokse,e cila ishte krijuesja e ktyre, prarsye t ndryshme, prmendet fare

pak ose aspak, duke ln pothuajsen hije... Jam i gzuar, sepse koht

N t u paraqitn n panele fo-tografike 54 kodik, q i prkasin

periudhs historike nga shek. VIderi n shek. XVIII. Ndr to spikat-

nin dhe dy kodikt e njohur,Berati-nus Purpureus 1 dhe BeratinusPurpureus 2, pjes t Regjistrit tKujtess Botrore t UNESKO-s,

t cilt shoqroheshin edhe ngamaketet e faksimilet e tyre.

Pasditen e ksaj dite, n ambie-

ntet e Universitetit Fan S. Noli tKors u zhvillua nj takim shken-cor mbi t njjtn tem. N kt

takim t pranishm ishin Rektori iUniversitetit t Kors, z. GjergjiMero, Imzot Joani, profesor ngavendi dhe t huaj, studiues, inte-lektual, prfaqsues t komunite-

teve fetare, t pushtetit vendor, kle-

rik dhe student. Gjat zhvillimitt ktij takimi shkencor u mbajtnreferate t ndryshme, q hodhn

drit mbi nj pjes t vyer t histo-ris dhe tradits s pasur kulturoret krishter n vendin ton, kon-

kretisht me historin dhe traditn edorshkrimeve bizantine dhe pas-bizantine, vlern e tyre shumdi-mensionale si burime historike dheveantit artistike q ato mbartin.

Veprimtari t ksaj natyre kanpr qllim njohjen e studiuesve dhet publikut t gjer me nj pjes t

vyer t historis dhe tradits s pa-sur kulturore n vendin ton, e cilasht krijuar, kultivuar dhe sjellprgjat shekujve nga t krishtert

orthodhoks dhe q sot ruhet nArkivin Qendror t Shtetit.

Nis turi i ekspozits Dorshkrime Bizantine dhe Pasbizantinen Shqipri, ndalesa e par n Kor

e fundit shihet nj qasje m realistedhe m shkencore ndaj tyre.

Fjala e prshndetjes s radhsiu dha Prefektit t Kors, z. AndreaMano, i cili i prshndeti t pranish-mit duke nnvizuar se pr publi-kun e gjer ekspozita e dorshkri-meve bizantine dhe pasbizantinesht nj pjes e asaj vetdije tprekshme t shqiptarve q na bnt ndihemi krenar pr t shkua-rn. Korart, n veanti, me plott drejt mund t krenohen pr ko-ntributin q kan dhn paraar-dhsit e tyre n zhvillimin shoqror,kulturor dhe historik t Shqipris.

N emr t Kryetarit t Bashki-s s Kors, z. Niko Peleshit, el-

jen e ekspozits e prshndeti nn-kryetari i bashkis s Kors, z.Sotiraq Filo, i cili shprehu rndsine ksaj veprimtarie kushtuar vlera-ve t besimit dhe dijes. Ai shtoi: Sienciklopedi t vrteta t mendimitt krishter, kodikt e Shqipris

jan prmendore t kulturs dheqytetrimit n trevat tona dhe mbaj-

n vuln e hapsirs, ku kan jetuarshqiptart dhe t part e tyre.... K-ta libra t vjetr, ofrojn nj modelt rrugs, npr t ciln eci Krishte-rimi n vendin ton dhe tregojnsesi u transmetua besimi dhe dijanga njra gjenerat n tjetrn. Rolii Kishs Orthodhokse n Shqipripr kt proces sht i pazvend-sueshm.

M pas, t pranishmit vizituanekspozitn, e cila do t qndroj e

hapur pr t gjith ata q duan tavizitojn deri m 15 janar.

aste nga veprimtaria n mjediset e Universitetit t Kors.

gazeta e janarit 2011

Documents