gazeta telegram viti ii botimi 15

Tg1www.telegram.al

info.telegram.alE premte, 22 maj 2015

Gazeta Telegram

Telegrampër tyFaqe 21

* Drejtor/Editor. Brahim Shoshi

Viti II i botimit Nr. 15 E premte 29 maj 2015 Çmimi 50 Lekë, 1,00 €

SI SHFAQEN PROBLEMET E GJENDRËS TIROIDE TE FËMIJËT

RREZIKU SHQIPTARNGA MAFIET E MËRGIMITANALIZË/ Nga Dr.Hasan Luçi. Pse po largohen shqiptarët ngatrojet e tyre. Skenarët për shkatërrimin e ekonomisë dhe asgjësimine perspektivës. Roli i shërbimeve të huaja në vendin tonë.

Faqe 11

NJOFTIME PUNËSIMI/ Kërkohen arkitektë dhe inxhinierë Faqe nr 21

VARRET PRIVATETani “gropën” do tëna e bëjnë italianët

ELIZA DUSHKU:DI TË BËJ BYREK!

Faqe 13

VENDORE 2015

Do tëndihmojmëbiznesin endershëm

Faqe 6

LashëItalinë për

t’i shërbyerCërrikut

NJË

TEL

EGRA

M P

ËR T

Y ÇD

O T

Ë PR

EMTE

Tg

C M Y K

Redaksia: Rr. “3 Dëshmorët”, pall. Lorena TR2, Shkalla “C”, Hyrja 7/1, Yzberisht-Tiranër. tel/fax+35545200045 Marketing: Cel: +355673533435 e-mail: [email protected]

Miranda Rira

Altin Toska

NA

ND

IQN

I DH

E N

Ë RR

JETE

T SO

CIAL

E

Tg

KOMENTNga cili ekstremizëmkërcënohet Shqipëria?

��

FAQE 9

Kohët e fundit, shumë po flitet përterrorizmin. Një temë dite gati në të gjithëbotën dhe në qendër të negociatave...

PKD kërkonanëtarë në“Parlamentin”e Tiranës

Kristiandemokratët

STUDIMI/ Vlash Prendi

"Mulla" Enveri iKapllan Resulit

Faqe 18-19

INTERVISTA

Ministratpa mandatdeputetijanë më tëdobët

Faqe 11

FENOMENIDurrësi,qytetimodernme traditatë mohuara

Faqe 14-15

Si do të ndryshojnë çmimet e shërbimeve funerale pas dhënies së konçesionit

Faqe7

Faqe8

Faqe 5

Tg E premte, 22 maj 20152 www.telegram.al

info.telegram.alGazeta Telegram FOKUS

��

Kryeministri i Serbisë, Alexandar Vuçiç, gjatë një vizitë dyditorenë Tiranë, zhvilloi një takim me homologun shqiptar, EdiRama. Ata dolën në një konferencë për shtyp ku shprehën

qëndrimin e përbashkët për të zhvilluar lidhjet mes dy vendeve.Kryeministri Edi Rama tha se vullneti i qeverisë shqiptare është ipalëkundur për të çuar përpara axhendën e "një rajoni pa kufi, ku messhqiptarëve, serbëve, etj., të bien barrierat e trashëguara prej vitesh".Rama dhe Vuçiç, gjithsesi pohuan dhe qëndrimet e ndryshme që kanëpër Kosovën.Kryeministri i parë serb në TiranëVuçiç është i pari vizitor i këtij rangu nga Beogradi që viziton Shqipërinë.Ky fakt u theksua nga z.Rama. Gjatë konferencës së përbashkët përshtyp me Kryeministrin e Serbisë, Alexandar Vuçiç, z.Rama tha se"vizitat e ndërsjellta në rang kryeministrash u kryen në harkun e 6muajve, pas një kohe të stërgjatë akulli mes dy shteteve tona". "Për ne,ky fakt është shenjë e padyshimtë e dëshirës dhe vullnetit të përbashkëtpër të sjellë të dy kombet tona pranë njeri-tjetrit, pavarësisht se jemiende larg të qenit dakord për gjithçka", tha z.Rama. Sipas tij "sotshqiptarët dhe serbët kanë mundësi historike që ta kthejnë paqen që,mezi e arritëm në këtë rajon, në një paqe që ia vlen të jetohet"."Shqiptarët dhe serbët kanë sot mundësinë të bëjnë për të mirën tonëdhe të njëri- tjetrit atë që francezët dhe gjermanët bënë për veten dheEuropën pas Luftës së Dytë Botërore. Vullneti i qeverisë shqiptareështë i palëkundur për të çuar përpara axhendën e një rajoni pa kufi, kumes shqiptarëve, serbëve etj. të bien barrierat e trashëguara prej vitesh,të gjitha barrierat që na kanë penguar deri më sot, për ta projektuar tëardhmen si një destinacion të përbashkët në rrugën e integrimit", tha ai.Projektet e përbashkëtaNë fjalën e mbajtur për mediat, Kryeministri Vuçiç u shpreh krenarqë ishte i pari zyrtar i lartë serb që vinte në Shqipëri: "Jam krenarqë jam kryeministri i parë i qeverisë serbe që kam ardhur në Tiranë.Unë, kam ardhur në emër të qytetarëve serbë". Z.Vuçiç tha seSerbia dëshiron marrëdhënie të mira me Shqipërinë. Ai pohoi selidhjet mes dy vendeve janë shumë më të mira se më parë. "Jeminë rrugë të mirë për të bërë diçka më shumë", tha z.Vuçiç, dukeshtuar: "Dëshiroj të zgjas duart miqësore ndaj popullit shqiptar

pa marrë parasysh mendimet tona ndryshe".Në kuadrin e bashkëpunimit, Vuçiç theksoi angazhimin përzgjerimin e marrëdhënieve ekonomike dypalëshe. Ai kërkoibashkëpunim me palën shqiptare për të punuar mbi projekte tëpërbashkëta sidomos në infrastrukturë. Këtu kreu i qeverisë serbeiu referua ndërtimit të rrugës Durrës-Nish, e cila tha ai, do tabashkonte Serbinë me Shqipërinë dhe anasjelltas.Kosova në mesMenjëherë më pas, z.Vuçiç u ndal te Kosova. Fillimisht ai tha se "Kosovaështë Serbi": "Ne e shohim Kosovën si territor të Serbisë, ndërsaShqipëria beson se Kosova është e pavarur", - tha Vuçiç. Kurse shtoi:"Nuk pajtohemi për të gjitha çështjet, siç është Kosova lidhur mestatusin e saj. Ne jemi në bisedime mes dy vendeve", tha Vuçiç.Nga ana e tij Rama, tha se ashtu si në Beograd nuk provokohetlidhur me qëndrimin ndaj Kosovës, kurse shtoi se "qëndrimi i palësserbe është i papajtueshëm". "Në fakt zotimi im në Beograd ishteqë çfarëdo që të thoshte Kryeministri, ne nuk do të ndiheshim tëprovokuar. E, faktikisht nuk ndihemi të provokuar edhe pse siç etheksova, në çështjen e Kosovës ndajmë qëndrime absolutisht tëpapajtueshme", - tha z.Rama. Ai gjithsesi është i qartë se Kosovaështë hendek i madh mes dy shteteve kur tha: "Ka ende mes neshnjë mosdakordësi sa një mal lidhur me çështjen e Kosovës.Sidoqoftë, kjo mosdakordësi nuk e zbeh aspak vlerën e madhe tëdialogut mes Serbisë dhe Kosovës, që për ne është prologu kurajozi çeljes së një kapitulli të ri, jo vetëm në marrëdhëniet mes shqiptarëvedhe serbëve, por edhe në historinë e përbashkët të rajonit". Këtu,Rama, i bëri një sugjerim homologut serb: "Njohja e Kosovës dotë ishte një çlirim i madh dhe për ju, për Serbinë".Masat e sigurisëVizita dyditore e z.Vuçiç në Tiranë u zhvillua nën masa të forta sigurie.Disa e vlerësojnë këtë plan masash policore të njëjtë me të vizitës sëPapës vitin e kaluar në Shqipëri. Për herë të parë, për vizitën e z.Vuçiçpolicia përdori dronët për të siguruar lëvizjet e tij. Në mënyrë të veçantëu procedua me sigurinë e rrugës Rinas-Tiranë dhe Tiranë-Durrës, dukemarrë madje edhe masa ekstreme për pezullimin e punës në ndërmarrjetprodhuese që janë të vendosura përgjatë segmentit të autostradës Tiranë-Qafa e Kasharit dhe për mbylljen e tyre.

Deklarata e kryeministrit serb: Kosova është Serbi. Rama: Nuk provokohem.Masa të forta sigurie në kryeqytetin shqiptar dhe rrugët që e lidhin me të, dukepërfshirë edhe patrullimin nga ajri. Vuçiç pranon: Nuk jam ndjerë i provokuar

"KURIR":Vuçiç këndon himninserb në mes të ShqipërisëMediat serbe e kanë trajtuar gjerësisht vizitën ekryeministrit serb Aleksandar Vuçiç në Tiranë dhetakimin me homologun e tij shqiptar Edi Rama. Gazeta"Kurir", shkruan se "himni serb u luajt në mes tëShqipërisë" dhe fjalët e himnit, kryeministri i Serbisë ikëndoi krah për krah me homologun e tij shqiptar."Mbasi i përshëndeti Gardën e Republikës së Shqipërisë,….u luajt himni serb, "Perëndia i Drejtësisë", fjalët e tëcilit i këndoi Vuçiç teksa ai qëndronte pranë Ramës"?,-shkruan 'Kurir". "Kjo është hera e parë për 103 vjet, qëkur Shqipëria ekziston si shtet, që në këtë vend, atadëgjuan goditjen e himnit kombëtar serb, edhe pse nëlidhje me vizitën e zyrtarëve shtetërorë. "Perëndia idrejtësisë" është luajtur në Shqipëri vitin e kaluar, por nënjë garë sportive",- përfundon shkrimin "Kurir".

Vuçiç në Tiranë, ruhetnga "dronët" e policisëVuçiç në Tiranë, ruhetnga "dronët" e policisëVuçiç në Tiranë, ruhetnga "dronët" e policisëVuçiç në Tiranë, ruhetnga "dronët" e policisë

Tg3www.telegram.al


Gazeta TelegramFOKUS

Udhëheqja politikee Shqipërisë po zhvlerësohet

Qeveria greke është treguar shumë e ashpër me qeverinë shqiptare, pasdeklaratës së Kryeministrit shqiptar Edi Rama, se "ne nuk kemi ndërmendtë negociojmë interesin kombëtar për marrëdhëniet e mira fqinjësore". Nënjë deklaratë të posaçme, zëdhënësi i MPJ greke, Konstandinos Kutras kadhënë komentin për fjalët e Ramës. "Udhëheqja politike e vendit mik dhefqinj, zhvlerësohet gjithnjë e më shumë me vepra dhe fjalë, çdo ditë.Kthimi i arsyes dhe i respektimit të ligjshmërisë dhe të drejtësndërkombëtare është rruga më e sigurtë për perspektivën europiane tëShqipërisë. Asnjë koment më tej",- përfundon deklarata.

REAGON ATHINA:

Shqipëri-Greqi,thellohet konflikti

Kryeministri Ramaprononcohet për herë tëparë publikisht për çështjen

e nxehtë të kërkimit për naftë dhe gaznë ujërat detare të pretenduara nga tëdyja palët dhe nuk kursen kritikat dhemesazhet e forta ndaj qeverisë helene.Reagon Athina: Udhëheqja politike eShqipërisë po zhvlerësohet gjithnjë emë shumë me vepra dhe fjalëSikurse paralajmëroi javën e kaluar epërjavshmja "Telegram", kërkimet nëdet për naftë dhe gaz janë problematikëkryesore e ftohjes shqiptaro-greke.Kryeministri Rama pohon se qeveriashqiptare i ka kërkuar Athinësinformacion për kërkimet që Greqia kavendosur të bëjë në detin Jon. Përz.Rama, një kërkesë e tillë është më senormale. "Nuk shoh asnjë arsye nëbotë, që as Athina dhe as qarqemendimtarësh ose politikanësh nëTiranë të çuditen pse shteti shqiptarkërkon nga autoritetet greke, bazuar nëpraktikat rutinore të diplomacisë dhetë drejtës ndërkombëtare, informacionpër kërkimet në det", thotë z.Rama.Çështja çameKryeministri tregon se me qeverinë emëparshme greke, kishin nisurnegociatat për çështjen e çamëve: "Nukështë sekret dhe nuk ka filluar meqeverinë e re të Athinës, përpjekja jonëpër të gjetur gjuhën e përbashkët dhepër të zgjidhur një çështje që për neështë një çështje e interesit kombëtar,ashtu siç është një çështje besoj meinteres dypalësh, çështja e kufirit detar",pohon Rama.Ai thekson se ajo që ka nisur meqeverinë e kaluar dëshiron të vazhdojë:"Ne duam të vijojmë bashkëpunimin enisur edhe në të shkuarën, kemi pasurnjë bashkëpunim të mirë me qeverinë eKryeministrit Samaras, kemi zgjidhurproblemin e vjetër dhe shumë tëvështirë për shqiptarët të toponimevedhe kemi mbajtur hapur kanalin edialogut lidhur me çështjen e detit".Këtu, z.Rama lëshon një paralajmërimtë qartë: "Ne nuk kemi ndërmend tanegociojmë interesin kombëtar për tëkrijuar idenë e një fqinjësie të mirë. Nga

ana tjetër, ne jemi zotuar të bëjmë njëpolitikë të jashtme me zero problememe fqinjët, por ne nuk jemi zotuar tëmbyllim sytë kur shfaqet një problemqë nuk e kemi krijuar ne dhe nuk eushqejmë ne".Rokada Dule-IdriziNjë tjetër çështje për të cilën z.Ramaflet për herë të parë, është ajo edrejtuesve të Parlamentit. Pak ditë mëparë, mazhoranca e majtë votoi sinënkryetar Parlamenti, kryetarin epartisë së çamëve (PDIU), ShpëtimIdrizi. Pak orë më vonë, nënkryetaritjetër, Vangjel Dule i partisë sëminoritetit grek (PBDNJ), dhadorëheqjen duke folur për shpërblesadhe pazare të tregut politik, në rastin eIdrizit. Për z.Rama, zgjedhja e Idrizitështë çështje e brendshme që Greqisënuk i takon të ndërhyjë: "Ashtu siç nenuk e imagjinojmë që t'i tregojmëAthinës se kë duhet të zgjedhë në kryetë parlamentit apo në nënkrye tëparlamentit apo se kë duhet të përfshijënë qeverinë sovrane, ashtu dhe nuk eimagjinojmë dot që Athina apo kushdokryeqytet tjetër, të na tregojë ne, se siduhet të veprojë parlamenti i zgjedhurnga populli sovran. Kështu që, besojqë kjo është një çështje e qartë për ne,duhet të jetë e qartë për të gjithë dheështë një problem tërësisht artificial".

Anulimi i vizitaveNjë tjetër problem që ka përfshirëlidhjet shqiptaro -greke, është anulimii vazhdueshëm i vizitave dhe takimevemes drejtuesve të dy vendeve. Para disaditësh ministri i Jashtëm grek anuloivizitën në Tiranë, dje pritej mbërritja ekryeministrit Tsipras në samitin ekryeministrave të Ballkanit dhe ajo nukndodhi. Kryeministri Rama, edhe psekur radikalët e majtë të SYRIZA fituanzgjedhjet, nuk ishte fort entuziast asedhe në urimin kortezial, thotë semegjithatë e ka ftuar homologun e tijpër të vizituar Tiranë, por kjo nuk kandodhur. "Unë e kam uruarKryeministrin Tsipra dhe e kam ftuarpër një vizitë në Tiranë", - thotë Rama.Përballë kësaj situate, Rama pohon senuk ka një ftesë nga qeveria greke për tëshkuar në vendin fqinjë, kur thotë se"unë do të isha i lumtur të vizitojaAthinën". Por pavarësisht presionitnëpërmjet anulimit të vizitave, duketse Athinës pi o shtrëngohet "laku nëfyt" dhe nevoja ekstreme për të dalë ngakriza do ta shtyjë drejt negociatave.Muajin e ardhshëm pritet të mbërrijënë Tiranë ministri grek i Punëve tëJashtme, Nikos Kotzias, në vëmendjene të cilit në bisedat me autoritetet eTiranës nuk mund të jetë edhe çështja eshumëpërfolur e naftës në Jon.

Kryeministri Rama prononcohet për herë të parë publikisht për çështjen e nxehtë tëkërkimit për naftë dhe gaz në ujërat detare të pretenduara nga të dyja palët dhe nukkursen kritikat dhe mesazhet e forta ndaj qeverisë helene. Reagon Athina: Udhëheqjapolitike e Shqipërisë po zhvlerësohet gjithnjë e më shumë me vepra dhe fjalë

NIKOS KOTZIASTur vizitash, në qershor në Tiranë

Ministri i Punëve të Jashtme të GreqisëNikos Kotzias ka vendosur të zhvillojënjë tur vizitash në disa vende të Ballkanit.Burime zyrtare nga MPJ greke bëjnë tëditur se z.Kotzias do ta nisë turin nëfillim të muajit qershor 2015 me vizitëzyrtare në Beograd (Serbi). Menjëherë mëpas z.Kotzias do të vijë në Shqipëri ku do

të zhvillojë takime zyrtare me drejtuesit më të lartë të shtetit. Turi i MPJ grekvijon me Kosovën. Më tej. Z.Kotzias do të udhëtojë për në Malin e Zi dhe dotë vazhdojë me një tjetër vizitë në Bosnje dhe Hercegovinë. Mbyllja e turit dotë jetë në Shkup, ku z.Kotzias do të ketë vizitën e fundit zyrtare.Vizita e z.Kotzias në Shqipëri, pritet të ngjallë interes të lartë, pas anulimit që MPJgrek i bëri samitit të javës së kaluar në Tiranë të SECP, presidencën e të cilës e kaShqipëria deri në Qershor. Tirana dhe Athina përballen me probleme serioze sa ipërket kufijve detarë. Të dyja qeveritë kanë shpallur tenderë ndërkombëtarë përkërkime nafte dhe gazi në detin Jon, në të njëjtat hapësira ujore.Ndërkohë, z.Kotizas lajmëroi edhe një takim të nivelit të lartë në rangkryeministrash mes Bullgarisë dhe Greqisë që do të zhvillohet në Shtator,me gjasa në Athinë. Ministri i Punëve të Jashtme i referohet "diskutimitmjaft interesant" që ai pati me ambasadorin bullgar në Greqi dhe tha se nështator mund të zhvillohen takime të nivelit të lartë qeveritar mes dyvendeve. Sipas z.Kotzias, partneriteti mes Bullgarisë, Rumanisë dhe Greqisëdo të forcojnë zërin e tyre brenda Bashkimit Evropian në lidhje meBallkanin Perëndimor. Ai po ashtu vuri në dukje se Ballkani Perëndimorështë "një vatër paqëndrueshmërie" dhe theksoi se "paqëndrueshmëria çonnë lindjen e nacionalizmit dhe nacionalizmi çon në lindjen e problemeve".Z.Kotzias theksoi se Greqia "nuk do të jetë pjesë e problemit", por ajo doqë të mbrojë interesat e saj kombëtare.

Ministri i Punëve të Jashtmetë Greqisë Nikos Kotzias


info.telegram.alGazeta Telegram

Fischer: Shqipëri - Serbi tëndjekin modelin franko-gjerman!

Flet ish-ministri i Jashtëm i Gjermanisë, Joschka Fischer për situatën në Ballkan, raportet mes Tiranës dhe Beograditdhe problemet e BE-së për zgjerimin. Pse nuk duhet të lodhet Brukseli dhe paketa e Merkelit për rajonin

M a r r ë d h ë n i e tshqiptaro - serbeduhet të

ndërtohen mbi modelin franko- gjerman, duke harruar tëkaluarën për hir të interesave tëqytetarëve të dy vendeve dhe tëshohin përpara. Kështu shprehetJoschka Fischer, ish - ministër iJashtëm i Gjermanisë në njëintervistë që dha për DË teksamori pjesë në ForuminEkonomik të Vjenës, zhvilluar nëTiranë më 28 maj.Z. Fischer, ju dhepolitikanë të njohur tëvendeve anëtare të BE-Francë, Itali, Gjermani, qënë një mënyrë ose tjetërkeni luajtur një rol nëzhvillimet postkomunistenë Ballkan - bashkë mekryeministrat e gjithëvendeve të rajonit pomerrni pjesë në ForuminEkonomik të Vjenës, që pozhvillohet në Tiranë. Posynohet të arrihet njëkonsensus për projektetstrategjike, që rajoni si njëi tërë do të paraqesë nëTakimin e Vjenës, nëkuadër të Nismës së re tëBE-së për BallkaninPerëndimor, lançuargushtin e kaluar ngakancelarja Angela Merkel.Sa i rëndësishëm është përBE-në një Ballkan që po ithotë "JO" konfliktit dhe"PO"bashkëpunimit?Joschka Fischer: Ballkani dhesidomos Ballkani Perëndimorështë jashtëzakonisht irëndësishëm për paqen dhestabilitetin në Europë. Kjo nukështë thjeshtë një ide por një fakt.Nëse shikoni historinë, për t'iularguar traditave të konfliktit dheecur drejt një mënyre të rebashkëpunimi, që konsiston nëtë qenit bashkë në rrugëtimindrejt BE, kjo është shumë erëndësishme për gjithë tëEuropën.Në këtë përpjekje tërajonit për të lënë pas të

shkuarën e konf liktit,shkrirja e akujve nëmarrëdhëniet mesBeogradit dhe Tiranës poshihet si një tregues "parexcellence" për hapjen enjë faqeje të re nëmarrëdhëniet mesvendeve fqinjë nëBallkanin Perëndimor.Cila është dobia rajonalemadje europiane e kësajqë po ndodh nëmarrëdhëniet messhqiptarëve dhe serbëve?Joschka Fischer: Shqiptarët dheserbët, para së gjithash, janëpopuj fqinjë. Le t'i drejtohempërvojës sonë; të Gjermanisë meFrancën. Franca ka qenë armikjae Gjermanisë për gjyshin,stërgjyshin apo katragjyshin timdhe ne kemi qenë armiku iFrancës.Kësaj armiqësie i erdhifundi kur burra shteti mekurajo, vendosën që jokonflikti, porbashkëpunimi duhet tëishte faktori mbizotëruesnë marrëdhënier mefqinjët, sepse fqinjësia nukmund të ndryshohet, edhenëse ti e urren vendin tëndfqinj, apo e do fort, je iinteresuar për atë apo nuk

do t'ia dish, ai mbetet fqinjiyt.Prandaj , mendoj qëbashkëpunimi është e vetmjapërgjigje e arsyeshme, qëBeogradi dhe Tirana të ecinpërpara dhe të forcojnëmarrëdhëniet mes tyre. Mendojqë zhvillimi i marrëdhënievemes Shqipërisë dhe Serbisëështë shumë i rëndësishëm përgjithë rajonin. Ka ndikimpozitiv për Kosovën dheshumë pika të tjera të nxehta.Dhe kjo është e rëndësishmepër Europën gjithashtu.Europa duhet t'i japë njëmbështetje të plotë dhe tëfuqishme këtij zhvillimi.Z.Fischer, në mënyrëunanime të gjithëkryeministrat e vendeve tëBallkanit po i drejtojnë BEdhe Komisionit Europinantë njëjtin apel nga Tirana:Mbështesni me financimine projekteve rajonalestrategjike paqen eshumëpritur por të brishtënë Ballkanin Perëndimor,që ajo të mos rrezikohet. Ado ta dëgjojë BE këtë apelpa humbur?Joschka Fischer: E kuptoj shumëmirë pozicionin e BallkanitPerëndimor. Ky rajon po pyet:

Çfarë po bën konkretisht BE?Ok, konferencat dhe seminaret eBE janë të mira për rajonin po kuështë produkti, rezultati,substanca?Dhe për këto pyetje përgjigjenduhet ta japë Brukseli. Natyrisht,është një çështje e progresit tëvendeve të Ballkanit Perëndimornë procesin e tyre drejtanëtarësimit në BE, që lidhetngushtë me financimin eprojekteve të rëndësishmestrategjike për rajonin.Lidhja mes vendeve të rajonitshumë e rëndësishme, nësedëshiron të kesh bashkëpunimrajonal të duhet të kesh rrugë,autostrada, linja hekurudhore dhekjo është e rëndësishme tëkuptohet në Bruksel.Pastaj zbatimi bëhet këtu, nëterren, në vendet e rajonit.Shpresoj që konferenca eardhshme e Vjenës, që vijonkonferencën e Berlinit , që uzhvillua në gusht të vitit tëkaluar, do të sjellë progres nëkëtë drejtim.Nga perspektiva gjeo-politikekjo është shumë e rëndësishme.Europa është për momentin nënjë situatë jo shumë të mirë.Kemi krizën në EuropënLindore, në Ukrainë, kemikrizën financiare që vijon në

Greqi, por nuk duhen lënëmënjanë sfida të tjera.Duhet kohë, duhet angazhim.Nuk është një zbavitjeafatshkurtër, nuk është njëvrapim disa qindra metrash, porështë një maratonë. Kjo nukduhet harruar.Duhet një presion i vazhdueshëmndaj Brukselit duke mbrojturinteresat e rajonit. Dhe prandajkonferenca e Vjenës do të jetëshumë e rëndësishme.Kanë mbetur rreth dy muajnga zhvillim i kësajkonference. A do ta ketë roldrejtues Gjermania silançuese e Nismës së re tëBE për BallkaninPerëndimor?Joschka Fischer: Kjo nismë ishteiniciativë e kancelares AngelaMerkel. Kjo nuk duhet harruar.Mendoj, që personalisht, vetëkancelarja është shumë einteresuar për këtë proces. Edhepse nuk kam votuar kurrë për atë,mendoj që me Nismën përBallkanin Perëndimor, kancelarjaMerkel, bëri gjënë e duhur.Z. Fischer, BE ka "lodhjenga zgjerimi", BallkaniPerëndimor po thotë mekëmbëngulje se ka rrezikt'i mbarojë durimi i pritjessë gjatë për ditën kur do të

bëhet pjesë e BE. Kumund ta çojnë Europëndhe rajonin këto dy vektorë?Joschka Fischer: Nga njëra anëlodhja nga zgjerimi është fakt, ngaana tjetër, situata gjeopolitike nëEuropë nuk e lejon këtë lodhje.Në gjeo-politikë nuk kavakuume. Europa ka interesa.Ballkani Perëndimor është njërajon që i përket Europës. Nëseeuropianët nuk i kuptojnëinteresat e tyre, kjo do të krijojëproblem për të gjithë ne, jo vetëmpër rajonin e Ballkanit.Prandaj mendoj se është njëmundësi e mirë që kriza gjeo-politike përqark Europës, tëmprehë ndërgjegjësimin e liderëveeuropianë për rëndësinë gjeo-politike të rajonit, gjë që duhet tëpërdoret pa humbur kohë.Z. Fischer, ju keni qenë ilidhur me rajonin, më 1999ju mbështetëtpjesëmarrjen ushtarakegjermane në Luftën eKosovës, duke lënëmënjanë filozofinëpacifiste të të Gjelbërve,forcës politike ku ju bënitpjesë atëherë. Sot jeni nëTiranë mes gjithëkryeministrave të vendevetë rajonit. Çfarë ndjeninëse meditoni për atëherëdhe tani?Joschka Fischer: Jam sot nëTiranë shumë i emocionuar ngapjesëmarrja në ForuminEkonomik të Vjenës e gjithëkryeministrave të rajonit, dhenuk kam sesi të mos sjellndërmend kur isha ministër iJashtëm i Gjermanisë, në kohëne Luftës së Kosovës dhe paspërfundimit të saj. Tani rajonika ndryshuar në mënyrë tëjashtëzakonshme, jupërmendët në krye të kësajinterviste marrëdhëniet mesSerbisë dhe Shqipërisë.Këmbëngul ato janë faktori kyçpër paqen dhe stabilitetin nërajon. Kjo është fantastike dhejam vërtet i emocionuar.

INTERVISTA

Tg5www.telegram.al


Gazeta TelegramLUPË

Për herë të parë në Shqipëri do të ketë varreza private. Nëkulmin e problemeve që përballen sidomos kryeqytetidhe qytetet e tjera të mëdha, qeveria tenton të zgjidhë

çështjen e banesës së fundit, duke licencuar varreza private. Nëmbledhjen e fundit të qeverisë, u shpall ngritja e të parësvarrezë private, ajo në njësinë administrative Paskuqan në daljetë Tiranës. Sipas vendimit të qeverisë, një kompani privateitalo-shqiptare, lejohet të ngrejë varrezën private e cila pritet qëbrenda vitit të jetë e hapur për njerëzit që ikin nga kjo botë.Por vendimi i qeverisë nuk është vetëm licencim varreze pri-vate, por i siguron kompanisë edhe tokën për të ngritur këtëvarrezë. Për të mundësuar këtë, qeveria ka vendosur që njëtokë shtetërore me sipërfaqe 881 375 m2, t’i kalojë në përgjegjësiadministrimi Ministrisë së Zhvillimit Urban. Dhe i njëjti vendim,sanksionon se kjo ministri, këtë truall do t’ia kalojë në përdorimsubjektit privat që dëshiron të ngrejë varrezë private. “Pasurianr.1378, me sipërfaqe 881 375 (tetëqind e tetëdhjetë e një mijëe treqind e shtatëdhjetë e pesë) m2, e ndodhur në zonënkadastrale nr.8284, në pronësi shtet, i kalon në përgjegjësiadministrimi Ministrisë së Zhvillimit Urban. Ministria eZhvillimit Urban, nga momenti i nënshkrimit tëaktmarrëveshjes, sipas pikës 2, të këtij vendimi, të kryejë kaliminnë përdorim të subjektit privat “VEBO Invest”, sh.p.k. tëtruallit”, thuhet në vendimin e Këshillit të Ministrave.Pronarët e varrezaveBëhet fjalë për firmën “Vebo Invest”, e cila është themeluarvetëm një vit më parë, më 05.03.2014 me një kapital prej20 mijë eurosh. Firma rezulton në pronësi të dy vëllezërvenga Isola della Scala (Verona, Itali), Filippo Rossi dheMichele Rossi si edhe një shqiptari, 37-vjeçarit nga KavajaBesim Cara, i cili aktualisht rezulton banues në Bondeno(Ferrara, Itali). Duket si rastësi fakti që bashkëpronarishqiptar që zotëron 40% të aksioneve, Besim Cara, ka tënjëjtin mbiemër me atë të deputetit socialist, Parid Cara.Duket si rastësi që të dy janë nga Kavaja. Por një rastësiedhe më e madhe është se të dy jetonin në të njëjtën qytezëtë Italisë, në Bondeno, atje ku Parid Cara ka edhe biznesine tij që aktualisht vazhdon ta ketë në pronësi, së bashkume familjarë të tij. Kaq shumë rastësi nuk mund të mos tëtë çojnë në dyshimin se pas këtyre dy vendimeve të shpejtatë qeverisë shqiptare që i dhurojnë 881 mijë metra katrorenjë firme të themeluar vetëm një vit më parë, qëndron njënga deputetët më të rëndësishëm të mazhorancës.“Liberalizimi” i varreveQeveria shqiptare kishte shpallur para disa javësh vendiminpër të lejuar ngritjen e varrezave private. Në këtë mënyrë, pasprivatizimit të plotë të shërbimeve funerale, tani hapet rrugaedhe për ndërtimin e varrezave jopublike. Por ajo që dihet nëpraktikë nga njerëzit është se tani, më shumë se po

lejohen varrezat private, po legjitimohet biznesi me varret.Sipas vendimit, varrezat private mund të ngrihen jo vetëmmbi troje në pronësi individësh por edhe në troje në pronësishtetërore. Varrimi në varrezat private do të bëhetpavarësisht nga besimi fetar i të vdekurit, duke garantuarkryerjen e riteve fetare, sa herë kjo kërkohet.Hapja e varrezave private u mendua nga Ministria eZhvillimit Urban si zgjidhje e vetme, pasi kapacitetetnë varrezat publike kryesisht ne qytetet e mëdha janëreduktuar ndjeshëm. Në qytete si Tirana, masatemergjente të zgjerimit të varrezave kanë rezultuar tëpaefektshme. Vendimi sanksionon se varreza private mund të ngrihen

vetëm në zona me të paktën 100 mijë banorë dhe nukmund të jetë më e vogël se dhjetë hektarë.Por varreza private do të lejohen edhe në zona të izoluara,duke bashkëpunuar me bashkitë ose komunat përkatëse.Biznesi me varret po legjitimohetKriza që ka përfshirë prej vitesh qytetet e mëdha tëvendit, ka nxitur qeverinë që të mendojë rrugë alterna-tive për prehjen e të ndjerëve. Shpesh herë, sidomos nëTiranë, ka pasur vështirësi të mëdha për zgjerim tëvarrezave, pasi pronarë të tokave pranë varrezaveekzistuese kërkonin çmim të lartë, ose qeveria apo pushtetivendor nuk kishte fonde për shpronësim. Nisur nga situatae vazhdueshme, biznesi i varreve u bë faktik. Shumë

njerëz paguajnë për një copë tokë për t’u prehur ata osetë afërm të tyre.Kristo është 69 vjeç dhe jeton në Tiranë. Ai tregon se kakatër vjet që ka dalë në pension dhe gjëja e parë që bëri ishtetë siguronte një varr për vete. “Mblodha ca lekë dhe shkovanë varreza. Atje fola me ca njerëz dhe vendosa kujt duhet t’iajap lekët që të më sigurojë një vend ku të prehem pasi tëndërro jetë”. I pyetur se sa pagoi për atë vend, Kristo hezitontë flasë: “Nuk ka rëndësi, mjaft që kryeva punë”.Si Kristo, janë shumë njerëz të tjerë që veprojnë kështu.Natasha është 62 vjeçe dhe jeton në Tiranë. Ajo thotë se ishoqi kishte këmbëngulur që ta kishte pranë kur të iktenga kjo botë. “U interesua në varreza dhe i thanë se po tëdonte të ishte afër gruas, duhet të siguronte vend në njëparcelë larg të afërmve të tij. Ishte një zgjedhje e rëndë pasigjithkush do të donte t kishte afër edhe prindër e familjarëtë tjerë”, - tregon Natasha. Ajo thotë se kanë paguar rreth700 euro për të siguruar një vend për varr.Një burrë rreth 45 vjeç që prej 10 vjetësh punon në varrezat eSharrës në Tiranë, pohon se janë të shumta rastet kur njerëzitvijnë dhe kërkojnë të sigurojnë një vend për t’u prehur. “Ataduan kryesisht që të jenë pranë të afërmve të tyre. Por shpeshkjo nuk është e mundur pasi vendet janë zënë. Atëherë përpiqentë jenë diku në parcelat afër njerëzve të tyre”.Varrmihësi nuk tregon se sa paguajnë njerëzit për të siguruarnjë vend, por thotë se “japin diçka”. Në bisedë me të, mësonse biznesi i varreve nuk është kaq i thjeshtë. Disa kompanifuneralesh janë shndërruar në biznese të shtrenjta që qarkullojnëmiliona. ”Janë pikërisht këto, të parat që do tëhapin varreza private”, - pohon varrmihësi, i cili qëndron ngamëngjesi në darkë në varreza, duke u kujdesur për riparim dhepastrim varresh, sa herë që njerëzit i japin ndonjë lek.Në një nga kompanitë private që bëjnë funerale në Tiranë,pyetëm sa kushton një proces i plotë. Shifra fillonte nga 350mijë lekë ose 2500 euro, ku përfshihen përgatitja e trupit,arkivoli, transporti, shoqërimi me autobusë, dekorimi, si dhedreka mortore. “Sigurisht që çmimi shkon deri dhjetë herëmë shumë, nëse zgjedh opsione cilësore apo luksi, si njëarkivol cilësie më të lartë, drekë në restorant të njohur, menutë plotë dhe cilësore ushqimi, etj”, - pohon një përfaqësuesfunerali në kryeqytet.Qeveria shqiptare e ka parë se të frenosh dukurinë e blerjes“nën dorë” të vendvarrimeve është problematike, ndaj në ligjka vendosur që të lejojë prenotim varri. Sipas ligjit, kontrata epërdorimit lidhet nga vetë personi përpara vdekjes (prenotimvarri) ose nga familjarët para ose pas vdekjes së personit.Gjithsesi kontrata e përdorimit të varrit nuk sjell pronësinë mbitë. Dhe në ligj, përcaktohet se “koha e prehjes për tëgjitha varrezat publike, fetare ose private, është 15 vjet”.

“Liberalizimi”i varreve, tani “gropën”do të na e bëjnë italianët

Hije dyshimi mbi koncensionin e fundit të ndërtimit të varrezave private. Një kompani private italo-shqiptarelicencohet për ngritjen e varrezave të para private në vend. Rreth 900 mijë m2 tokë shtetërore i kalon ministrisësë Zhvillimit Urban dhe në të njëjtin vendim kjo tokë i jepet kompanisë private “Vebo Invest”. E gjitha kjo, nëkushtet kur për varrezat shtetërore nuk gjendet dot asnjë pëllëmbë tokë. Kush fshihet pas biznesit të varreve?

Varreza edhe nga religjionetSipas vendimit të qeverisë, varrimi tani e tutje, mund të mos jetë më vetëm nën tokë, por edhe memënyra të tjera, si me djegie në krematoriume, varrim mbitokësor në godina ku vendosen eshtrat etë vdekurve, etj. Sipas ligjit, një njeri i vdekur mund të digjet, vetëm nëse njihet identiteti i tij.Me ligjin e ri, edhe komunitetet fetare kanë të drejtë të ngrenë varreza private. Ato mund të çelennë troje që janë në pronësi të tyre. Dhe dihet se komunitetet fetare në Shqipëri kanë shumëprona, troje dhe objekte, një pjesë e mirë e të cilave në proces kthimi dhe kompensimi. Ndaj mëtë thjeshtë duket se e kanë religjionet që të hapin varreza private. Troje kanë më së shumtikomuniteti mysliman dhe ai ortodoks, por edhe ai katolik. Administrimi i varrezave fetare bëhetnga bashkësia përkatëse fetare ose nga subjekte private, me të cilat organet drejtuese të komunitetitfetar lidhin kontratë për administrimin e varrezës. Por pyetja që shtrohet është: A do të lejohetpër shembull që në një varrezë kristiane të prehen myslimanë dhe anasjelltas? Ligji i ri shqiptare lë të hapur këtë: “Varrimi i personave që nuk i përkasin të njëjtit besim në varrezat fetare ështënë tagrin e bashkësisë fetare që administron varrezën”. Ndërsa për varrezat publike, ligji përcakton:“Varrimi në varrezat publike bëhet pavarësisht nga besimi fetar i të vdekurit, duke garantuarkushtet për kryerjen e riteve fetare, sa herë kjo kërkohet”.

VENDIMI

Qeveria jep 1 miliard lekë për “Lutjen e Paqes 2015”Plot 100 milionë lekë të rinj ose 1 miliardë lekë të vjetra, janë paratë që qeveria shqiptare ka vendosurtë japë për “Lutjen e Paqes 2015”. Vendimi është miratuar në mbledhjen e fundit të qeverisë që udrejtua nga zëvendëskryeministri Nio Peleshi.Sipas vendimit të firmosur nga Peleshi në mungesë dhe me porosi të Ramës, me propozimin eministrit të Mirëqenies Sociale dhe Rinisë, Këshilli i Ministrave vendosi që të jepen 100 milionëlekë të rinj për organizimin e aktiviteteve në kuadër të nismës “Lutja e Paqes 2015”, në bashkëpunimme Komunitetin Sant’Egidio. Ky fond do të përballohet nga fondi rezervë i buxhetit të shtetit,miratuar për vitin 2015. Sipas vendimit, këto fonde do të menaxhohen nga ministria e MirëqeniesSociale dhe Rinisë e cila pas kandidimit të Erion Veliajt për kryetar bashkie në Tiranë, drejtohet ngasocialisti tjetër Blendi Klosi.



MIRANDA RIRA:Do të ndihmojmë

biznesin e ndershëm,luftë informalitetit

Kandidatja e koalicionit përShqipërinë Europiane përbashkinë e Përrenjasit,

Miranda Rira, vijoi takimet elektorale mepërfaqësues të biznesit në territorin ebashkisë së re. Në këto takime,kandidatja Rira ishte e shoqëruar ngadeputetët Taulant Balla e Bujar Kllogjerisi dhe nga zv/ministrja e Ekonomisë,Brunilda Paskali. Prezantimin e bërikoordinatori i fushatës. Pasipërfaqësuesit e biznesit u njohën ngaafër me kandidaten Rira dhe platformëne saj për zhvillimin ekonomik të kësajzone, fjalën e mori deputeti i zonës,Taulant Balla. Ai tha se jo vetëmqytetarëve të Përrenjasit, por edhekoalicionit për Shqipërinë Europiane i"trokiti fati në derë" me kandidaturën eMiranda Rirës. "Është një kandidate mepotencial të fortë dhe intelektuale eshquar, për të cilën Përrenjasi ka paturnevojë vite më parë, tha Balla. Çdoprojekt që do të paraqitet në qeveri ngaMiranda Rira do të miratohet dhe do tëgjejë zbatim, ju siguroj." Balla shtoi sePërrenjasi tashmë duhet të marrë njëtjetër drejtim, drejtimin e duhur. "Tëgjithë bashkë duhet ta kthejmëPërrenjasin në një qendër të rëndësishme,pasi është turp të mendosh se kemi tëbëjmë më një qytet që është nyje lidhëseedhe për qytete të tjera dhe në të vërtetëaskush nuk e di se ku bie." Gjithashtudeputeti socialist garantoi se qyteti do tëketë së shpejti një plan urbanistik tëpërshtatshëm. Duke përfunduar, ai ukërkoi përfaqësuesve të biznesit tëvotojnë për Miranda Rirën, duketheksuar se ajo është drejtimi i duhur përkëtë qytet që deri më sot është lënë nëharresë.Në fjalën e tij, deputeti Bujar Kllogjeritheksoi se Miranda është njeriu i duhurpër qytetin e Përrenjasit dhe garantoibiznesmenët se për katër vitet eardhshme ajo do të jetë një partnere etyre në mbështetje të çdo iniciative tëdobishme për zhvillimin ekonomik tëzonës. Ndërsa kandidatja Miranda Rirae filloi fjalën e saj duke falënderuar gjithëtë pranishmit në këtë bashkëbisedim."Jam shumë e privilegjuar të jemkandidate e koalicionit për ShqipërinëEuropiane për bashkinë e Përrenjasit dhedëshiroj që në këtë bisedë të dëgjoj gjithë

problemet që ka biznesi në këtë zonë.Jam shumë e ndërgjegjshme përvështirësitë e panumërta me të cilat jupo përballeni me qëllim që të mbani nëkëmbë investimet tuaja. Në platformëntime, që ju së shpejti do ta keni në dorë,është parashikuar një plan masashmbështetëse për të gjithë bizneset nëterritorin e bashkisë së Përrenjasit."Kandidatja Rira gjithashtu garantoi sekjo bashki do të ketë një plan të riurbanistik që do të garantojë zhvillimekonomik të qëndrueshëm dhe që edheky qytet të ketë një fytyrë të denjë, pasiështë lënë pas dore prej vitesh. Ajogjithashtu garantoi se të gjitha taksat embledhura do të shkojnë në favor të njëshërbimeve sociale për banorët. "Nukmund t'ju lija jashtë vëmendjes në këtëfushatë zgjedhore. E di që secili prej jushështë përballur me sfida të mëdha për tëarritur të ngrejë në këmbë një biznes sadotë vogël dhe ju premtoj se do t'ju trajtojtë gjithëve në mënyrë të drejtë e tëbarabartë dhe jo ca "si të nënës" e ca tëtjerë "si të njerkës". Në këtë mënyrë, edheju do të ndjeheni të vlerësuar për punënqë bëni dhe kontributin që jepni në këtëqytet." Kandidatja Rira në përfundim iftoi përfaqësuesit e biznesit të shprehingjithë shqetësimet që ata kanë, në mënyrëqë ato të jenë pjesë e zgjidhjes së gjithëproblemeve të qytetit pas fitores së 21qershorit. "Ftoj të më votoni dhe jugarantoj se do të jem në shërbimin tuajdhe të çdo qytetari 24 orë", përfundoiRira.Ndër problemet më të rëndësishme që ungritën në këtë takim ishte ai i

mospagimit të taksave nga disa prejbizneseve. Probleme të tjera ishinmungesa e vendqëndrimit për taksitë elicencuara, por edhe konkurrenca epandershme nga taksistët e palicencuar.Tregtarët e pakicës ngritën shqetësiminse ka nga ata që vijnë të shesin pa paguardetyrimet ndaj bashkisë, edhe ky njëfaktor që ushqen konkurrencën epandershme ndërmjet bizneseve.Shqetësues për tregtarët e fruta-perimeveishte edhe konkurrenca e mallit të huaj, icili i le pa shitur produktet vendase, përshkak të çmimeve të tyre më të ulëta.Tregtarët ishin në një zë për faktin se tëgjithë duhet t'i paguajnë detyrimet ndajshtetit dhe ata që bëjnë konkurrencë tëpandershme apo shmangie nga taksat,duhet të ndëshkohenShqetësimin për konkurrencën e mallravetë importit e mbështeti edhe zv/ministrja e Ekonomisë, Brunilda Paskali.Ajo theksoi se janë përgatitur paketakonkrete ne ndihmë të bujqësisë,ndërkohë që të tjera paketa janë në kuadërtë përgatitjeve në dikasterin përkatës.Ajo tha se sektori i bujqësisë duhetmbështetur fort, madje të nxitet për tëeksportuar, duke i grumbulluar fillimishtkëto produkte në pika të tregtimit meshumicë. Paskali shtoi se me reformën ere territoriale, do të ketë njëbashkëpunim më të ngushtë ndërmjetpushtetit qendror dhe atij vendor. Ajogarantoi se konkurrenca e pandershmedo të jetë një nga prioritetet e goditjesnga ana e strukturave shtetërore, sikurseedhe ato biznese që nuk paguajnërregullisht taksat.

VENDORE 2015

“"Jam shumë e privilegjuar të jem kandidate e

koalicionit për Shqipërinë Europiane përbashkinë e Përrenjasit dhe dëshiroj që në

këtë bisedë të dëgjoj gjithë problemet që kabiznesi në këtë zonë. Jam shumë e

ndërgjegjshme për vështirësitë e panumërtame të cilat ju po përballeni me qëllim që të

mbani në këmbë investimet tuaja.

TAKIMI NË SKROSKË:Hallet tuaja do të jenë prioriteti imNë vazhdën e takimeve elektorale, kandidatja për bashkinë ePërrenjasit, Miranda Rira, së bashku me shtabin e saj elektoral,është ndalur me banorët e fshatit Skroskë të komunës së Qukësit.Kandidatja Rira falenderoi të pranishmit, duke theksuar se ndjehet emirë që vjen sërish pranë banorëve të Skroskës, këtë herë për tëdëgjuar çdo shqetësim të tyre. Kandidatja nga Aleanca përShqipërinë Europiane ka gjetur mbështetje të fortë nga banorët ekësaj zone. Më pas kandidatja Miranda Rira tha se së bashku megrupin e punës është duke hartuar programin qeverisës të pas 21qershorit për katër vjet në bashkinë e Përrenjasit dhe së shpejtivotuesit do ta kenë në dorë. "Por doja të dëgjoja edhe sugjerimettuaja përpara se të mbyllja përfundimisht këtë program, sugjerime qëdo të ndihmojnë në përmirësimin e tij", tha ajo. Me pas banorëtngritën të gjitha shqetësimet e tyre, duke filluar nga asfaltimi i rrugësnga qendra e Pishkashit deri në Skroskë, kanalizimet e ujit vaditës,papunësinë dhe gjendjen e vështirë ekonomike. Pasi kandidatjadëgjoi të gjitha shqetësimet e banorëve, tha se padyshim që do tëjetë një qeverisje lokale me shumë sfida dhe me shumë probleme."Por unë ju garantoj se do të jem një person në shërbim tuaj për tëzgjidhur të gjitha këto halle dhe probleme tuajat që diskutuam nëkëtë takim. Të gjithë bashkë do të punojmë për të ndryshuarPërrenjasin, për t'i dhënë atij atë që meriton, duke ulur varfërinë,duke bërë shumë investime në bujqësi e infrastrukturë. Unë kambesim se ky vend do të bëhet, ndaj do të doja që edhe ju të mëbesoni votën tuaj mua, për ta çuar në drejtimin e duhur. Do të dojat'ju ftoj që të më besoni mua edhe për një arsye tjetër: Do të jem meju dhe nuk do t'ju harroj edhe pas 21 qershorit".

Tg7www.telegram.al


Gazeta TelegramVENDORE 2015

ALTIN TOSKA:

Altin Toska është kandidati i“Aleancës për ShqipërinëEuropiane” për të garuar në zgjedhjet

lokale në Cërrik. Altini është një histori tipikesuksesi i një emigranti që nisi nga zero dhe qësot eksperiencën e tij dhe “tortën” e suksesitkërkon ta ndajë me një sfidë të re.Djali nga Shtërmeni është diplomuar përjuridik me titullin avokat, është i martuar dheka dy vajza. Ai u bë në Itali një sipërmarrës isuksesshëm në fushën e ndërtimit dhe me lidhjetë forta me drejtuesit e lartë të njërës prej zonavemë të fuqishme ekonomike në Itali, Brescia,ose siç e quajnë vetë italianët, “Luaneshën”,por tashmë është kthyer në vendlindje. Ai kavendosur të kandidojë për kreun e bashkisë sëCërrikut për ta çuar në drejtimin e duhur dhepër t’i dhënë atij atë çfarë meriton. Toska kanisur tashmë fushatën dhe ka një ëndërr përvendlindjen e tij, që mund të fillojë të bëhetrealitet në 21 qershor. Ndoshta edhe ka nisurtashmë kanë mbetur edhe fare pak ditë…Altin kush ju bindi të lini një jetë tëngritur me mund e djersë dhe pikërishtkur ishit duke shijuar frytet e lodhjestuaj të ktheheni për t’ia nisur sërishnga e para?Nuk ishte e vështirë aq sa mund tëduket. Në pamje të parë të lind pyetjadhe në fakt ma kanë bërë të shumtë këtokohë: Po ti ç’do more burrë qëkthehesh?! Këtu nuk ka më shpresë.Nuk bëhet ky vend joooo…!Nuk jam dakord. Jo se unë jamoptimisti më i madh, por besoj që kanjë shpresë.Ju keni një histori suksesi në Itali. Ngapunëtor i thjeshtë në ndërtim ushndërruat në një menaxher e më paskrijuat edhe biznesin tuaj në këtësektor. Si ishte trampolina?Në Itali kam emigruar në vitin ‘98. Nukkisha alternativa shumë dhe ndërtimiishte sektori me më shumë hapësirë përtë punuar. Kanë qenë vite të vështira,sepse në atë kohë m’u desh të lija edhestudimet në mes në Tiranë. Isha stu-dent në fakultetin Juridik dhe papritur egjeta veten punëtor llaçi në Itali. Pornuk u dekurajova. Në pak kohëdrejtuesit dalluan tek unë tipareorganizative dhe më zgjodhën sikoordinator të punimeve në kantier. Nëvitin 2001 arrita të krijoj aktivitetin timnë fushën e ndërtimit. Një iniciativëmodeste me pak punëtorë, por qëgradualisht eci me hapa të sigurt.Pikërisht në këtë kohë vendosa edhe tëkthehesha në Shqipëri dhe me paksakrificë arrita të mbyll edhe studimetpër të cilat kisha një peng që s’i çova nëfund, dhe u ktheva me diplomën nëxhep në Brescia.Ju erdhët për t’u bërë kryetar Bashkie.Pasi ia dolët në biznes, kërkuat tëprovonit pak pushtet?

Jo, jo. Nuk erdha për t’u bërë kryetarbashkie në atë kuptim si po më pyesniju. Erdha për Cërrikun dhe për vendintim. Të bëj diçka të mirë që të ndihemmirë me zemrën time dhe të shohnjerëzit e mi të afërt ose jo,bashkatdhetarët e mi që popërmirësojnë jetën dhe të ardhmen etyre. Kur je larg, e kupton sa të mungonvendi yt dhe sa më lart të shkosh, aqmë shumë do të kthehesh aty ku ja nise.Dua të bëj diçka për Cërrikun.Cilat ishin shtysat që ju çuan në garënpër bashkinë e Cërrikut?Në fakt, kur mu propozua që të jemkandidat për Cërrikun nuk e bëramëdysh, por e pranova më kënaqësi pasidëshira për t’i dhënë Cërrikut atëmeriton më përshkoi direkt në mendje.Ishte shtysa për t’i dhënë Cërrikut dhebanorëve të tij shpresë që edhe ky qytetmund të bëhet. Ishte arsyeja që të bëjdiçka të mirë për bashkëqytetarët e miqë prej vitesh janë lënë në harresë. Përtë hapur vende të reja pune, për të rriturekonominë, për të ndryshuar gjithëfytyrën e qytetit dhe për një jetë më tëmirë për të gjithë ne; këto ishin disanga arsyet më kryesore që më çuan tëmarr këtë vendim.

Si ju duket nga përshtypja e parë?Çfarë konstatoni kur udhëtoni nëpërfshatrat e Cërrikut dhe në qytetbrenda?Jam i keqardhur të them se varfëria kakapluar këtë zonë të Shqipërisë dhendoshta më shumë sesa çdo pjesëtjetër të vendit. Është pikërisht kjopamje mjerimi që më ka tundur ngathemelet dhe më bëri të pranojpropozimin e Aleancës për ShqipërinëEuropiane për të garuar për bashkinëe Cërrikut. Nuk e gjeta shumë ndryshenga sa e mendoja, por e gjetapadyshim më të mjeruar. Unë jam op-timist nga natyra dhe nuk më pëlqentë pranoj klishenë e këtyre kohëve tëfundit “ky vend nuk bëhet më”.Absolutisht nuk e pranoj. Shqiptarëtja kanë dalë në dhè të huaj e të mos jadalin në vendin e tyre?! Mendoj që nëCërrik ka munguar drejtimi i duhur dhehistoria të jep gjithmonë shanse përtë bërë korrigjime. Unë jam i sigurt se,pas 21 qershorit, Cërriku do të marrëpamje tjetër dhe do të ketë një kornizëtë re.Cila mendoni se do të jetë pika juaj efortë për t’i fituar këto zgjedhje? Kudo e nisni korrigjimin?

Puna dhe shembulli im personal. Unënuk kam ardhur të bëj premtime. Nukjam as ndonjë orator i madh. Do tëbazohem në vepra. Kam shumë planenë kokë dhe në letër për Cërrikun dhekam bindjen e plotë se do t’i realizojbashkë me patriotët e mi. Pas pakditësh do të udhëtoj drejt Brescias, kukam një takim me kryetarin e bashkisëatje. Kam disa projekte bashkëpunimimë Brescian dhe jam me zemër të mirëqë shumë drejtues të lartë të asaj zoneindustriale janë të interesuar që tëmbështesin me projekte afatgjata.Kryesisht në fasoneri. Njerëzit duanpunë dhe jo premtime. Pika ime e fortëështë mbështetja që kam nga koalicioniqeverisës dhe nga vizioni i qartë që kampër Cërrikun.Po thoni që do të krijoni binjakëzimemes dy bashkive? Çfarë interesi mundtë kenë italianët në Cërrik, z.Toska?Pa fund interes. Taksat në Itali përbiznesin janë shumë të larta. Pa hyrëshumë në terma teknikë, por mund t’juthem që 56 për qind i shkojnë shtetit.Shumë prej bizneseve të fuqishme atjepo shikojnë nga vendet e tjera për tëshmangur pagesat tepër të larta ndajshtetit. Bullgaria dhe Rumania kanë

Lashë Italinë për t’i shërbyer Cërrikutkohë që janë destinacion i tyre. Pse jotë mos vijnë në Shqipëri, në Cërrik?Kam disa kontakte dhe jam në bisedimeme disa prej tyre që të vendosin degë tëaktiviteteve të tyre në Shqipëri. Atapaguajnë më pak taksa shtetit, ndërsane punësojmë qindra qytetarë. Interesiështë i dyanshëm.Si e vlerësoni kundërshtarin që kenipërballë?Një bashkëqytetar i mirë, besoj semjafton.Cilat janë problemet më emergjenteqë keni identifikuar për zgjidhje nëkëtë zonë?Problemet janë nga më të shumtat, porajo që është më kryesorja ështëpapunësia dhe fukarallëku i madh qe ika zënë “për fyti” qytetarët e Cërrikut.Synimi im kryesor është që të hap samë shumë vende pune me biznesefasone, duke vënë në punë uzinat dheduke mbështetur fort fermerët, qoftënë bujqësi, qoftë në blegtori. Dhe,sigurisht, duke përmirësuarinfrastrukturën në rrugët rurale,ndërtime, kanalizime, ujësjellës e të tjeramënyra për të luftuar papunësinë dhevarfërinë. Problemet janë të shumta,por duhet të jetë drejtimi i duhur dheduhet të mendosh për qytetarët, pasika vite që bashkëqytetarët e mi janë lënënë harresë.A i ndiqni zhvillimet politike nëShqipër i? Këtu ka shumëpakënaqësi dhe e shkuara i ka bërëtë jenë mosbesues. Pse duhet tëbesojnë tek ju?Nuk ju kërkoj besim brenda një dite.Besimi fitohet dhe as e pretendoj qëtani. Jam besimplotë që gjatë kësajfushate do të njihemi dhe unë ju kërkojnjë shans të gjithë bashkëqytetarëve tëmi. Le të më provojnë dhe koha do tëvërtetojë se çfarë do të bëj për Cërrikundhe se si do ta ndryshoj atë.A e njihni zotin Meta nga afër?Jemi takuar rrallë tani gjatë kohës sëfushatës; jemi frekuentuar dhe mëshumë. Por mendoj që e njoh atë mirë,personalitetin e tij dhe jetën e tijpolitike. Tek zoti Meta kam vlerësuargjithmonë thjeshtësinë dhe kujdesin qëka për qytetarët. Një politikan që nukështë shkëputur kurrë nga realiteti dheqë gjithmonë e kam parë pranënjerëzve. Sigurisht, nëse do flisnim përtë si personalitet politik, ka shumë anëdhe nuk do na mjaftonte vetëm njëpyetje. Por jam me fat që kammbështetjen e tij në këtë fushatë, gjë qëmë ka shtyrë të marr një vendim për t’ukthyer në Shqipëri me një sfidë që pome jep shumë adrenalinë dhe besim sepër vendin tënd ja vlen çdo sakrificë.

Bisedoi: Era Çela

“Unë nuk kam ardhur tëbëj premtime. Nuk jamas ndonjë orator i madh.

Do të bazohem nëvepra. Kam shumë planenë kokë dhe në letër për

Cërrikun dhe kambindjen e plotë se do t’i

realizoj bashkë mepatriotët e mi. Pas pak

ditësh do të udhëtoj drejtBrescias, ku kam njëtakim me kryetarin e

bashkisë atje. Kam disaprojekte bashkëpunimimë Brescian dhe jam mezemër të mirë që shumëdrejtues të lartë të asaj

zone industriale ...



Kristiandemokratët, përfaqësimnë "Kuvendin" e kryeqytetit

PKD vjen me një listë kandidatësh për Këshillin Bashkiak të Tiranës, me ambicje për të marrë disa mandate. Emrat eekipit kristian-demokrat që mbajnë numrin 1 në zgjedhjet e 21 qershorit dhe profilet e tyre. Pikat kryesore ku është epërqendruar fushata e tyre. Slogani "Shpresë për zhvillim" synon për të përcjellë një frymë të re në kryeqytetin e vendit

Kristian-demokratët kërkojnëpërfaqësim në KëshillinBashkiak të Tiranës në zgjedhjet

vendore të 21 qershorit 2015. Ky ështësynimi i listës së kandidatëve, të cilët siekip kanë nisur fushatën me moton"Shpresë për zhvillim". PKD garon menumrin 1 në betejën zgjedhore prandajkërkon të sfidojë si formacion më vete,pa koalicion me partitë e mëdha.Propozimet e bëra nga PKD sjellin parazgjedhësve emra që vijnë nga bota ebiznesit, arsimit, profesioneve tëndryshme, me kandidatë të rinj, plotenergji. Mes tyre ka njerëz të suksesshëmqë kanë çfarë të ofrojnë për qytetin e madh.Petrit Nikolli është i pari në listën ekandidaturave, i cili sjell përvojën e gjatësi biznesmen në këtë garë. Drejtuesi ikompanisë së njohur "Albaskela" thotëse është shtyrë nga filozofia kristian-demokrate që të futet në garë. Ne jetojmënë kohë të vështira sot prandaj duhet njëekonomi sociale tregu. Sipas tij, e kushmë mirë se një alternativë e tillë mund tëndikojë në shërimin e plagëve sociale.Petriti, por edhe sipërmarrja shpreson qëTirana të mos jetë kryeqendra eShqipërisë, por të kthehet në zemrën ezhvillimit ekonomik në të gjithëBallkanin. Tashmë ka ardhur koha qëkryeqyteti shqiptar të kthehet jo thjeshtënë vendin e pasionit por edhe të

gërshetimit të interesave, jo vetëm përshqiptarët, por edhe për maqedonasit,malazezët, pse jo serbët apo grekët. Njëambicie e tillë nuk varet vetëm ngaqeverisja qendrore por edhe nga drejtuesite rinj të Tiranës që do të dalin pas 21qershorit.Komunikim me njerëzitLiria, drejtësia, besimi dhe vlerat janësfidat e vërteta sot. Të njëjtat vlera ndanedhe Mrika Leka, e cila për 18 vjet kapunuar arsimtare në Laprakë. Njerëzit irrokin programet sepse duan që ta vënëpolitikën në shërbim të njerëzve.Prandaj edhe Mrika nuk resht sëkomunikuari me njerëzit. Ajo e pohonse qytetarët janë lodhur me politikën, porfajin e kanë ata që kanë qeverisur keqndër vite. "Nuk është vonë asnjëherë përtë dalë një alternativë e re prandaj edheunë besoj se ka vend për ndryshim", -thotë Mrika Leka. Asaj i pëlqen të flasëme njerëzit, të komunikojë, të debatojëdhe të kërkojë zgjidhje për gjërat që ishqetësojnë banorët e Tiranës.Ndarja e re administrativo - territorialeshtron më shumë se asnjëherë tjetërnevojë për integrimin e qytetit. Të gjithëkërkojnë një Tiranë me kohezion socialdhe me jetë komunitare aktive. Ne ndajmëbashkë një hapësirë, një mjedis prandajsecili duhet të bëj diçka për qytetin tonë.Këtë frymë përcjell edhe Mikel Muslia,studenti i Juridikut, i cili është i treti nëlistën kristian-demokrate për KëshillinBashkiak të Tiranës. Ai është i angazhuarnë Forumin Rinor të PKD-së dhe miqtë

e tij, shokët e shkollës apo të lagjes, fqinjët,nuk hezitojnë që ta mbështesin Mikelinnë angazhimin e tij politik.Sonela Boci i është bashkuar ekipitkristian-demokrat që garon për KëshillinBashkiak të Tiranës më 21 qershor 2015.Sonela banon dhe punon në Greqi porka ëndrra dhe shpresa për tu rikthyer dhepër të zhvilluar kryeqytetin por edheShqipërinë. Këtu është energjia dhe forcaqë e nxiti atë për tu bërë pjesë e listës sëPKD-së. Prandaj, ajo iu bën apel të gjithëmiqve dhe shqiptarëve që jetojnë në Greqi,Itali apo në çdo vend tjetër të botës që tambështesin atë në nismën e saj, por edheekipin kristian-demokrat që garon nëKëshillin Bashkiak.Disa pika të programit të PKD-sëLista është e gjatë, por secili prej tyreshpreson për një Tiranë më të mirë.PKDSH ka paraqitur një platformë përkryeqytetin. Asistencë për familjet me 4apo më shumë fëmijë, ulje të taksave tëparkimit të mjeteve, mbështetjen enismave për një qytet të kulturuar,shtimin e sigurisë dhe kontrollin mbitregjet ushqimore, rritjen e masës sëshpërblimit për bebet dhe nënat e reja,menaxhimin e këndeve të lojërave dheshtimin e mjediseve sportive në Tiranë.Një tjetër fushë ku janë përqendruar idetëdhe energjitë për zhvillimin e Tiranësështë formimi profesional i të rinjve.Tregu i punës ndryshon vazhdimisht,prandaj duhet një rini aktive, që është eaftë për tu përballur me kërkesat esipërmarrjes private.

Tirana sot është me 757 361 banorë, kumbi 600 mijë janë votues. Ajo shtrihet nënjë sipërfaqe 1110.03 km2 dhe është zoname dendësinë më të madhe të popullatëspër metër katror.Me ndarjen e re territoriale pritet të ketënjë reduktim të shpenzimeve administra-tive (paga dhe të tjera operative) me rreth294 milionë lekë (ose 4% e shpenzimevetotale të kryera nga të gjitha njësitë).Ulje e shpenzimeve të pagave, nga 2miliardë lekë në 1,8 miliardë lekë në vit.Shpenzimet për paga për banor ulen, nga3613 në 3183 lekë për banor në njësinë ere. Rritje e buxhetit vjetor të investimeveme 20% në vit, nga 1,7 miliardë lekë në 2miliardë lekë. Një tjetër tregues është ai i

rritjes së investimeve për frymë, nga 2976në 3489 lekë në njësinë e re.Prandaj Partia Kristian-demokrate nëprogramin e saj thotë se është epërqendruar tek zhvillimi i ndërmarrjevetë vogla dhe të mesme.PKD, suksesi në tri vjetPKDSH është parti parlamentare dhe nëzgjedhjet vendore garon e vetme bashkëme disa parti të tjera, si PSD, etj. Nëzgjedhjet parlamentare të 23 qershorit tëvitit 2013 PKD mori mbi 8700 votandërsa objektivat e saja në zgjedhjet e 21qershorit janë për 4-5 fishim të votuesvetë saj. Krerët e saj janë deklaruar se do tëmarrin 40-50 mijë vota në zgjedhjetvendore të këtij viti.

LISTA E TIRANËS1. PETRIT NIKOLLI2. MRIKA LEKA3. MIKEL MUSLIA4. GENTA ZALLUMI5. TAULANT NUKAJ6. ARIANA LEKAJ7. ARSIDON HASANI8. VASILIKA PRENDI9. REDJAN LLABANI10. XHULJANA TOPALLI11. FABIO DERVISHAJ12. KLAUDIA GJYZELI13. ARJAN JAHJA14. VERA PRENDI15. VILSON GJIKA16. VERA DODAJ17. JONUS NUKAJ18. GJYSTINA BALA19. ARTUR CUMRAKU

Petrit Nikolli është i pari në listën ekandidaturave, i cili sjell përvojën egjatë si biznesmen në këtë garë. Sipastij, e kush më mirë sesa një alternativë etillë si ajo kristiandemokrate mund tëndikojë në shërimin e plagëve sociale.Petriti, por edhe sipërmarrja shqiptareshpreson që Tirana të mos jetë thjeshtëkryeqendra e Shqipërisë, por të kthehetnë zemrën e zhvillimit ekonomik në tëgjithë Ballkanin

VEÇOJMË

Mrika Leka nuk resht sëkomunikuari me njerëzit. Ajo epohon se qytetarët janë lodhur mepolitikën, por fajin e kanë ata qëkanë qeverisur keq ndër vite. “Nukështë vonë asnjëherë për të dalë njëalternativë e re prandaj edhe unëbesoj se ka vend për ndryshim”, -thotë Mrika Leka

Sonela Boci i është bashkuar ekipitkristian-demokrat që garon përKëshillin Bashkiak të Tiranës më 21qershor 2015 me ide të qarta dhe meshpresa të shumta. Ajo banon dhepunon në Greqi por ka ëndrra dheshpresa për tu rikthyer dhe për tëdhënë kontributin e saj nëzhvillimin e kryeqytetit, por edhe tëgjithë Shqipërisë

VENDORE 2015

Tg9www.telegram.al


Gazeta Telegram

Terrorizmi sot nuk mund tëpërfaqësohet vetëm ngafundamentalizmi islamik,

sikurse mundohen të bëjnëshumë analistë. Kudo ku ka

vatra lufte apo vatra konflikti,rreziku është real. Qofshinkëta fondamentalistë islamë,

ortodoksë apo katolikë.Terrorizmi nuk mund të jetë

karakteristikë e një feje tëcaktuar apo qoftë edhe i një

segmenti ekstrem të saj.

Nga cili ekstremizëmkërcënohet Shqipëria?

�� Kohët e fundit, shumë po flitet përterrorizmin. Një temë dite gati në tëgjithë botën dhe në qendër të

negociatave dhe diskutimeve nga krerë shtetesh,kryesisht atyre të zhvilluara.Në këtë vorbull ka hyrë edhe Shqipëria, madjekohët e fundit organizoi edhe Ministerialin rajonalkundër ekstremizmit të dhunshëm. Një samit kumorën pjesë ministra të Brendshëm të disashteteve ballkanike dhe evropiane.Gjithnjë e më shumë, autoritetet shqiptare po flasinpër rrezikun që përballet vendi nga fryma terroristedhe dukuritë ekstremiste. Por shumë njerëzmendojnë të kundërtën. Një vox-pop i shkurtër iIBNA me qytetarë në Tiranë, evidenton bindjen qëshqiptarët kanë se pjesa më e madhe e ekstremizmitvjen nga probleme fetare dhe theksojnë se Shqipëriaështë djepi i bashkëjetesës fetare.Në fakt Shqipëria përmendet në të gjithë botën sinjë vend ku fetë kryesore të botës rrinë shumëmirë me njëra-tjetrën, pa pasur problemekonfliktesh që në disa vende të botës edhe sotjanë vazhdimisht në përgjakje. Atëherë, nga çfarëlloj ekstremizmi kërcënohet realisht sotShqipëria?Ministri i Punëve të Brendshme, Saimir Tahiri,këmbëngul se Shqipëria përballet me të njëjtatsfida që përballet çdo vend në botë lidhur meekstremizmin. “Asnjë vend nuk është i parrezikuarnga rreziku i terrorizmit dhe ekstremizmit tëdhunshëm, ashtu sikundër nga ana tjetër asnjë

vend i vetëm nuk arrin dot, të korrë suksese tëqëndrueshme në kohë, në rast se nuk bashkonforcat me shoqërinë civile dhe me pushtetin ven-dor”, - thotë z.Tahiri. Sipas tij, “veçanërisht nërastin specifik për Shqipërinë, por jo vetëm, forcatduhen bashkuar edhe me komunitetet fetare, tëcilat në vendin tonë luajnë një rol kyç, sa i përketjo vetëm harmonisë ndërfetare dhe shoqërore, poredhe edukimit të modeleve pozitive lidhur mepraktikimin e fesë dhe mënjanimin e shembujveradikalë të praktikimit të fesë”.Nga ana tjetër, z.Tahiri thotë se ekstremizmi idhunshëm nuk duhet veshur patjetër me një besimfetar, apo me një kombësi. “Shoqëria shqiptareka rreziqe ndaj të cilave jemi të ekspozuar. Atovijnë nga njëra anë nga mungesa e integrimit so-cial apo përjashtimit social, por edhe ekstremizmiekonomik”, - thotë Tahiri.Një mori me probleme ka sa i takon kriminalitetit,ka sigurisht probleme edhe sa i takonkorrupsionit. Z.Tahiri është koshient për këto.Ai thotë se qeveria shqiptare ka bërë hapa tëvendosur, qoftë në reforma, qoftë në rezultatelidhur me goditjen e kriminalitetit, korrupsionit,reformimin e sistemit. “Por të gjitha këto, - pohonai, - nuk mjaftojnë për të bërë atë që duhet tëbëjmë të gjithë bashkë, përfshirë shoqërinë,përfshirë komunitetet vendore, përfshirë median,përfshirë komunitetet fetare për të luftuarekstremizmin e dhunshëm.”Pavarësisht faktit se Shqipëria duket sikur nuk ka

probleme lidhur me çështjet e ekstremizmit tëdhunshëm, pavarësisht se rajoni duket se sot përsot vetëm eksporton luftëtarë të huaj, premisatqë problemi të kthehet në një problem edhe përShqipërinë e Ballkanin, ekzistojnë dhe janë aty.Kjo problematikë ka detyruar bashkësinëndërkombëtare që të mos kualifikojë si luftues nëvatra terrorizmi vetëm ata që shkojnë në Siri.Edhe në ministerialin e Tiranës, u përcaktua kjogjë. Z.Tahiri detajon: “Luftëtarë të huaj kemi rënëdakord që nuk quajmë vetëm, marr shembull,shqiptarët që nisen në Siri, por edhe qytetarët serbëqë nisen në Ukrainë për të luftuar. Pra nuk ka njëkostum për atë që quhet ekstremizëm i dhunshëm,për sa kohë, ne biem dakord që në të tillë kategorifuten të gjithë ata, ose gjithë ajo praktikë qërrezikon në themel vlerat e qytetërimit tonë, vlerate shoqërive tona”.Pra, terrorizmi sot nuk mund të përfaqësohetvetëm nga fundamentalizmi islamik, sikursemundohen të bëjnë shumë analistë. Kudo ku kavatra lufte apo vatra konflikti, rreziku është real.Qofshin këta fondamentalistë islamë, ortodoksëapo katolikë. Terrorizmi nuk mund të jetëkarakteristikë e një feje të caktuar apo qoftë edhei një segmenti ekstrem të saj. Fondamentalizëmka atje ku nuk ka tolerancë. Atje ka edheekstremizëm. Atje ka edhe terrorizëm. Dhe nëBallkan shembujt i kemi të qartë që nga shpërbërjae ish-Jugosllavisë. As kroatët, as serbët, madje asmaqedonasit, nuk janë myslimanë...

TELEGRAMI YNË



Vitet ̀ 90, që filluan me plagënbiblike të eksodit masiv, si

fillim i "mbarë" i demokracisëshkatërruese shqiptare deri

sot, me fjalën tranzicion, janëende një komplot i ndërthururbukur nga brenda vendit ngaklanet e mbjella në vite, që

krijuan milionerët emiliarderët shqiptarë, në lidhje

të ngushtë me miqtë e tyrendërkombëtarë, përfshirë

shovenët fqinjë, agjenturat etë cilave, siç janë bërë tënjohura me kohë faktet e

pakundërshtueshme, sidomostë shërbimeve sekrete serbe ehelene dhe mafies së këtyre

vendeve e asajndërkombëtare. Këto forca uduken në eksodet masive tëkorrikut 1990, të vitit 1997

dhe trafiqeve të klandestinëvederi sot nga deti, kufijtë

tokësore dhe ajror

Rreziku shqiptarnga mafiet e mërgimit

�� Mërgimi i shqiptarëve nga trojet etnikeështë një plagë e vjetër, një nga plagëtshekullore. Arsyet e mërgimit,

pothuajse pa kthim në vendlindje janë tëndryshme, por kryesisht kanë mërguar gjatëluftërave me pushtuesit e ndryshëm, pas dështimittë kryengritjeve të ndryshme kundër pushtuesve,por edhe gjatë konflikteve të brendshme.Mërgime ka patur edhe gjatë zive për bukë apoepidemive të ndryshme vdekjeprurëse. Por, edheshpërnguljet me dhunë nga pushtuesit e ndryshëmqë kanë qenë katastrofike, si gjatë pushtimit tëgjatë otoman, ashtu edhe nga genocidetserbomëdhenj e helenë pas copëtimit tragjik tëtrojeve shqiptare pas vitit 1913, në veçanti, meqëllim spastrimi etnik të shqiptarëve nga trojet eveta, asimilimin e shqiptarëve dhe krijimin eshteteve etnik të njësuara të tyre, pa njohur etni tëtjera apo pakica etnike.Koha kur shqiptarët kanë mërguar me pak ngaShqipëria, shteti amë, sidomos të arratisur, ka qenëkoha 1944-1990.Por, të vijmë tek momentet e sotme, tek plaga emadhe apo "varri i hapur", ndonëse jo vetëm përshqiptarët. Siç dihet, vitet ̀ 90, që filluan me plagënbiblike të eksodit masiv, si fillim i "mbarë" idemokracisë shkatërruese shqiptare deri sot, mefjalën tranzicion, janë ende një komplot indërthurur bukur nga brenda vendit nga klanet embjella në vite, që krijuan milionerët e miliarderëtshqiptarë, në lidhje të ngushtë me miqtë e tyrendërkombëtarë, përfshirë shovenët fqinjë,agjenturat e të cilave, siç janë bërë të njohura mekohë faktet e pakundërshtueshme, sidomos tëshërbimeve sekrete serbe e helene dhe mafies sëkëtyre vendeve e asaj ndërkombëtare. Këto forcau duken në eksodet masive të korrikut 1990, tëvitit 1997 dhe trafiqeve të klandestinëve deri sotnga deti, kufijtë tokësore dhe ajror.Kështu, që sot nuk ka vend në botë ku të moskenë arritur mërgimtarë shqiptarë. Ithtarët edemokracisë që në vitet `90 e propaganduanmërgimin si mundësinë e shkëlqyer për t'i dhënëfund varfërisë dhe nuk u morën masa nga asnjëqeverisje për ta ndaluar këtë plagë të rëndë përshqiptarët, e rrudhur në një territor malor, ngapushtuesit shekullore. Trafiqet e çdo lloji, porsidomos ai i mërgimtarëve lulëzoi, i shoqëruaredhe me prostituimin e femrave dhe shitjen efëmijëve, veç birësimeve dhe martesave të femraveme të huaj. Çdo vit Shqipëria u boshatis nganjerëzit në fshatra e qytete, veç mërgimit brendavendit nga zonat e thella. Ende nuk dihet sashqiptarë kanë mërguar dhe sa jemi ende në vend,pasi statistikat janë jo vetëm gjysmake, por edhetë pa qëndrueshme, pasi firoja e popullsisë ngaçdo ditë - natë është e madhe, përfshirë bashkimetfamiljare. Mërgimi me dokumente false është njëtragjedi më vete, ku njerëzit kanë shitur edhe shtëpie pasuri të paluajtshme për të ikur nga vendi, qëqeverisjet e bënë të pabanueshëm dhe të mallkuarpër shqiptarët. Varfëria dhe papunësia të shtruarakëmbëkryq në vend, mos kthimi i pronës privatetek i zoti, mos pasja e mundësive reale për tëpunuar tokën edhe pas reformës tragjike të tokësarë me ligjin 7501, largimi i krahut të punës sëspecializuar në çdo fushë, shkatërrimi i fabrikave

e uzinave në vend, shkatërrimi i shkollave dhe iinstitucioneve të shëndetësisë kudo, bënë qëpopullsia të braktisë fshatin, të shpërngulet nëqytetet në bathoret e demokracisë, prej nga uorganizua dhe vijon mërgimi pa fund nën hundëne qeverisjes dhe me bekimin e qeverisjes.Kjo gjendje katastrofe u përsërit këtë vit (2015),ku sërish me shkakun e varfërisë e papunësisë, uvunë në zbatim skenarë biblikë si në korrikun evitit 1990 nga trafikantët e pangopur të mërgimit,të mafieve dhe të agjenturave brenda e jashtëvendit, kryesisht kudo në trojet shqiptare për t'idëbuar shqiptarët me "dashje" nga vendlindja meshpresën e madhe se në Gjermani do të hanë melugë të florinjtë. Aq të besueshme u bënë këtaskenarë sa qeveritë dhe partitë shqiptare në pushtetapo opozitë e morën vesh të fundit, kur panëlukunitë e të mërguarve në porte, aeroporte, pa lemë të zbulonin ata që rrjetet kriminale po imërgonin me pasaporta të çfarëdoshme përmesvendeve fqinje.U deshën protestat e BE-së, megjithëse edhe këtokanë vijuar edhe më parë pa pushim, por sidomostë Gjermanisë, që të merren disa masa gjysmakedhe më tepër propagandë për t'i bindur njerëzitqë të mos gabojnë të mërgojnë jo vetëm nëGjermani, por edhe gjetkë, se nuk jepet as azilpolitike e jo më ekonomike, sidomos në BE.Jo vetëm kaq, por edhe kërcënohemi përndërprerjen e regjimit të vizave Shengen. Shumëtë mërguar të parregullt janë kthyer dhe do tëkthehen pa mëdyshje, duke shkaktuar kështuhumbje të mëdha financiare për të ikurit, por edherritjen e vështirësive më tej pas rikthimit në vend.Ende qeveria është në letargji, pasi nuk duket sepo merren masa normale për shërimin e kësajplage të rëndë, që po shkakton ende tragjedinjerëzore dhe hemoragji të banoreve në vend, tëcilët gjatë këtij tranzicioni po përballen më gjendjemë të rënda se nën pushtime të huaja.Si rrjedhojë, qeveria duhet të marrë masa urgjenteduke analizuar dhe hartuar një plan taktik estrategjik për të ndërprerë në kohë sa më të shkurtrapërpjekjet për mërgim jo vetëm nga Shqipëria,por edhe në bashkëpunim me Kosovën dhefaktorët shqiptarë në pesë shtetet, ku jetojnë sotshqiptarët, duke bërë përpjekjet e domosdoshmepër të punësuar njerëzit dhe ulur nivelin e varfërisëekstreme kudo në vend.Për këtë duhen marrë masa të shpejta për të bërështet ligjor dhe masa normale për punësim. Nukduhet propaganduar vetëm se investimet e huajado të bëjnë rritjen e punësimit apo se kontratat epunës për jashtë shtetit do ta zgjidhin problemin,drejtime që s'kanë siguri e shpejtësi. Duhen marremasa për punësim në biznesin vendas, sidomosnë nxitjen e punëve në bujqësi, blegtori, bletari,bimë mjekësore, turizëm, dhe në hapjen më tej tëfabrikave e uzinave, ndryshe vetëm me industrinëe fasoneve nuk arrihet atje ku duhet.Nismat e qeverisë Rama për shtet ligjor duhenmbështetur prej biznesit e qytetarëve dhe qeveria t'ithellojë ato kohë pas kohë, duke goditur e ndëshkuarrëndë korrupsionin e organizuar, informalitetin dhemangësitë e rënda të drejtësisë në vend, trafiqet,etj., që bëjnë që populli të lëngojë ende.Qeverisjet shqiptare duhet të marrin masa urgjente

për të trajtuar me seriozitet interesimin për tëmërguarit kudo të viteve të tranzicionit, por edhetë diasporës shqiptare nëpër botë. Duhenmbrojtur të drejtat e liritë e tyre me përkushtimatdhetar, të ndjekin arsimimin në gjuhën amtaredhe në kohë të përshtatshme të mundësojnëkthimin e bizneseve të shqiptarëve jashtë në atdhe,duke u krijuar kushte lehtësuese për të rriturpunësimin në vend. Duhet kujdesur me masa realeqë shqiptarët e mërguar të mos marrin shtetësi tëhuaja dhe të mos asimilohen, sidomos fëmijët ebrezit të dytë, siç po ndodh deri sot.Konsullatat shqiptare duhet të kryejnë detyrat eveta ndaj shqiptarëve të mërguar dhe qeverisjet tëmarrin masa që të mërguarit të organizohen nëshoqata, të marrin pjesë në zgjedhjet në Atdhe, tëhapen shkolla të gjuhës shqipe dhe të krijohenmundësi reale për kthimin e tyre në vend, ndryshefuqia punëtore në trojet shqiptare do të mbetetnjë problem i madh, sikurse deri sot dhe qëfatkeqësisht nxit mbërritjen e punëtorëve të huaj,gjë që lehtësohet edhe nga shumëkombëshet qëtashmë kanë vite dhe që do të shtohen në trojetshqiptare. Pra, duhet menduar jo vetëm për sot,por edhe për të ardhmen e shqiptarëve në trojet eveta, që të mos detyrohen të mërgojnë ngarrjedhojat e varfërisë e papunësisë në vend, poredhe nga trysnia e investuesve të huaj në to, dukepunuar në të zezë apo duke mos i punësuar senuk kanë specialitetet e duhura etj., shkaqe tënjohura tashmë të sistemit kapitalist në krizërajonale e globale në vite.Qeverisjet shqiptare duhet të mendojnë mirë përtë mos u rënduar nga mbërritja apo edhe kalimitranzit i refugjatëve nga zonat e Mesdheu Lindore Jugor, ku mafiet e agjenturat e huaja, veç mërgimitnga vatrat e luftërave rajonale, kanë plane realepër t'i rënduar më tej trojet shqiptare, duke marrëparasysh gjendjen e përçarjen e faktorit politikshqiptar kudo në trojet tona, një fatkeqësi qënxitet edhe nga vetë faktorët e krimit politik eordiner të organizuar të klaneve shqiptare, tëlidhura ose jo me ata të huaj armiq të shqiptarëve.Vetë shqiptarët në tërësi, si popull e komb, duhettë veprojnë në bashkëpunim e bashkëveprim menjëri-tjetrin për t'u bërë pengesë e fortë kundërtërë faktorëve shkatërrues që brejnë trojetshqiptare, duke u ngritur në protesta masive dheduke paralizuar me mençuri faktorët negative që ukundërvihen nga brenda e jashtë.Intelektualët atdhetarë duhet të dalin ngaindiferentizmi e plogështia dhe të ngrihen dukemarrë veprime konkrete që ta udhëheqin populline vet drejt shëndoshjes së vlerave atdhetaretradicionale dhe për ta drejtuar në rrugë përparuesee jo rrënuese, siç po ndodh deri më sot. Për këtëështë urgjente për t'u ndërgjegjësuar dhe vepruarpasi e keqja po përparon me ritme galopante. Ështëreale thirrja për rilindjen shqiptare kudo në trojettona, por kjo të mos mbetet vetëm një stolipropagande dhe etiketë boshe e politikanëve tëpa aftë, të klaneve të brendshme e të jashtme, tëcilat janë të interesuara që shqiptarët të mbeten tëpa bashkuar si komb, të mbeten qytetarë të dorëssë dytë apo të asimilohen nga qeverisjetkolonializuese ende të mjaft trojeve tona etnik,natyrore, historike.

ANALIZË

Tg11www.telegram.al


Gazeta Telegram

Ministrat pamandat deputetijanë më të dobët

SY MË SY

Flet Kathleen Imholz, ekspertja ligjore dhekonsulentja e reformave më të rëndësishme ligjoreqë janë kryer në Shqipëri, përfshirë edhe përgatitjene Kushtetutës. Raporti i shqiptarëve me të drejtëndhe ligjin. Roli i grave në politikë dhe qeverisje

Kathleen Imholz është një emër i njohur në botën e ekspertëve dhekonsulentëve ligjorë. Ajo ka marrë pjesë si këshilltare pranë disa qeverive,por edhe konsulente në disa projekte ndërkombëtare për realizimin e reformave

në vend. Por, ajo është tejet kritike për raportin që politika dhe institucionet kanë meshtetin ligjor. "Më vjen keq, por duhet të them që politikanët nuk e kanë kuptuar mirëdrejtësinë. As Ministria e Drejtësisë nuk ka marrë rolin që duhet në një vend europian",- thotë zonja Imholz në një intervistë dhënë për gazetarin dhe publicistin Ahmet Dursun.Ajo ka komentuar zhvillimet politike, përfshirjen e grave në politikë dhe qeverisje si dheperspektivën e zhvillimit të vendit. Prej 24 vitesh, Kathleen Imholz punon dhe jeton nëShqipëri dhe me energjitë e saj ka mbështetur shumë nga hapat drejt reformave ligjorenë vend, por nuk i ka munguar asnjëherë kurajoja dhe iniciativa për t'i thënë gjërat kurjanë bërë keq në Shqipëri. E tillë është edhe kjo intervistë.

Cili është raporti i gruas shqiptare medrejtësinë?Raporti i të gjithëve është i njëjtë; edhe pse gratëkanë çështje të veçanta, por raporti është i njëjtë.Qeveritarët e 25 viteve të fundit tëpluralizmit, çfarë raporti kanë me drejtësinë?A e njohin atë?Më vjen keq, por duhet të them që politikanëtnuk e kanë kuptuar mirë drejtësinë. As Ministriae Drejtësisë nuk ka marrë rolin që duhet në njëvend europian.90% e shqiptarëve mendojnë se sistemi idrejtësisë është i korruptuar, ndërkohë 55%e gjykatësve janë gra. Mos vallë dhe gratë janëpjesë e korrupsionit sikundër dhe burrat?Korrupsioni në gjyqësor është problem i madh,por më duhet të pohoj që është pjesë ekorrupsionit në tërësi. Janë bërë përpjekje përta forcuar gjyqësorin, por nuk kanë pasur suksesdhe nuk do të kenë. Sigurisht emrat më tëpërfolur për korrupsionin në drejtësi lidhen mëshumë burrat sesa me gratë dhe për këtë mëvjen keq. Nisur nga përvoja ime, mund të themqë nuk ka ndryshime mes burrave dhe grave

gjykatëse.Drejtësia, duhet të anojë më shumë nga etika,apo logjika?Drejtësia është një fjalë shumë e gjerë qëpërfshin etikën, logjikën dhe vlerat. Drejtësiaështë shprehja e gjërave që janë të drejta.Sigurisht, ka më shumë etikë sesa logjikë.Dëgjohet shpesh që shteti shqiptar është njështet ligjor. Çfarë e dallon nga shteti i sëdrejtës?Edhe më keq, përdoret shprehja sundimi i ligjitdhe ka n jë gab im në këtë mes , sepsepërkthehet termi nga gjuha angleze. Si jurist,unë nuk jam kundër ligjeve. Ligjet e një vendijanë si themelet që duhet të ekzistojnë, porbrenda rregullave ka shumë vend për vendimeqë nuk mbulohen nga ligjet.E drejtë është tërësia e këtyre gjërave. Problemiburon nga fakti se në Angli ka vetëm një fjalëpër ligj dhe e drejtë, të cilat ndryshojnëthelbësisht nga njëra-tjetra. Kur flasim përshtetin ligjor, kjo nënkupton vetëm një shtetqë zbaton ligje, por mund të mos jetë e drejtë,sepse drejtësia është diçka shumë e gjerë sesa

zbatimi i ligjeve të veçanta. Sigurisht drejtësiafillon më ligjin, por nuk mbaron me të.Sepse shpesh dëgjojmë që shteti shqiptar nëkohën e monizmit ishte një shtet ligjor, pornuk ishte shtet i së drejtës.Po. Madje ka dhe një libër që titullohet"Drejtësia e Hitlerit", në kohën kur ai vrau 12milionë njerëz. Kur je student në Fakultetin eDrejtësisë, sigurisht do të studiosh ligjet, kodet.Ky është vetëm fillimi, pastaj duhet të merreshme botën siç ekziston dhe me drejtësinë siçduhet të jetë.A është mirë të flasë çdo qytetar rrethdrejtësisë, apo këtë punë duhet t'ia lemëspecialistëve të kësaj fushe?Absolutisht që çdokush duhet të merret medrejtësinë. Të ketë kujdes, të ketë njohuri.Analizimi i ligjeve është puna e juristëve.Në 21 qershor do të zhvillohen zgjedhjetlokale në Shqipëri. Çfarë pritet të ndodhë përshumë kandidate gra për kryetare bashkie?Nuk e di! Varet sigurisht nga individi. Ishashumë e gëzuar për faktin që në zgjedhjetvendore të fundit, janë zgjedhur diku tek 4 - 5

gra si kryetare bashkie. Në përgjithësi, gratëdhe burrat janë të njëjtë edhe shoqëria më emirë është një shoqëri e balancuar. Por, realitetiështë që gratë kanë më shumë përgjegjësi përfamiljen dhe fëmijët dhe çështjet vendore janëme shumë rëndësi për to. Nëse janë kryetare,ndoshta do të bëjnë ndonjë punë më të mirë.Shpresojmë që do të kemi ende shumë fituesegra.Sot, 31 gra deputete ndodhen në parlamentdhe kjo është një përqindje e lartë përparlamentin shqiptar. Mendoni që këto zonjajanë aty me meritën e tyre, apo janë vendosurnga kryetarët e partive?E vlerësoj faktin që ka aq shumë gra nëparlament dhe i lavdëroj për angazhimin e tyre.Unë nuk mendoj që sistemi zgjedhor nëShqipëri është i mirë. Në fakt, të gjithë janëemëruar në lista nga kryetarët e partive, dhe nëkëtë sens edhe kryetarët kanë një meritë. Tëhuajt kanë insistuar për një përfaqësim më tëmadh të grave në politikë dhe në hartimin eKodit Zgjedhor dhe të gjithë faktorët ubashkuan.Çfarë menduat kur qeveria Rama, u kërkoiministrave të dorëzonin mandatin edeputeti t? A i shërben demokracisëshqiptare?Sigurisht, kjo nuk është çështje për një jurist,sepse Kodi Zgjedhor nuk e kërkon edhe nuk endalon këtë gjë. Kjo zgjedhje është interesante,sepse ministrat janë pak më të dobët duke mosqenë deputetë.Kam vënë re që të huajt kanë bërë shumëgabime me politikat e tyre rreth Shqipërisë.Cili mund të jetë gabimi më i madh?Lista është aq e gjatë saqë pothuajse nukmbaron. Kam punuar për shumë projekte tëhuaja të Bashkimit Europian, OSBE… etj.Gabimi më i madh është mospranimi i faktitqë Shqipër ia ka ndryshuar . Duhet njëbashkëpunim më i mirë dhe të huajt të mosjenë vetëm disa turistë që shkojnë nëpërrestorante.Si e shikoni rolin e shoqërisë civile dhe të me-dias për barazinë gjinore? Sa e ndjeshmeështë për padrejtësitë që i ndodhin gruas?Shoqëria civile si dhe gjyqësori nuk kanë njëreputacion të lartë në Shqipëri dhe kjo përshumë arsye. Megjithatë ka shembuj suksesi,por jo shumë.

C.V.KUSH ËSHTË

KATHLEEN IMHOLZKathleen Imholz ka ndjekur studimetuniversitare në Universitetin Cernell(SHBA) për Gjuhë Ruse dhe në Uni-versitetin e Harwardit në Linguistikëdhe më pas për Drejtësi. Nga viti1996, jep mësim pranë Shkollës sëMagjistraturës, Fakultetit të Drejtë-sisë, Gazetarisë dhe Ekonomisë.Ajo ka qenë këshilltare e qeverisë sh-qiptare përmes misionit të OSCE;këshilltare e Bankës Botërore në Sh-qipëri; eksperte ndërkombëtare përMinistrinë e Drejtësisë; eksperte spe-ciale e OSCE për reformën e Kodit tëProcedurës Penale. Publikime dhepërkthime të shumta dhe në fushëne historisë, arkeologjisë, letërsisë.



EXPO Milano 2015, tipikja shqiptareSi është paraqitur Shqipëria në Panairin më të madh të Europësë Pavionet e shteteve të ndryshme dhe armët e fortaqë ka stenda e përgatitur nga delegacioni ynë: Ushqimi "Bio" dhe natyra e pastër. Detajet që vijnë nga Milano

Krahas 145 vendeve të ndryshmetë botës pjesëmarrëse në Expo,apo të quajtur ndryshe

ekspozim merr pjesë edhe vendi ynë.Vendet pjesëmarrëse sjellin të veçantëne tyre, realitetin e ndryshëm, kulturën endryshme për t’u bashkuar në një qytettë vetëm që u hapi dyert, Milano.Ekspozimi do të qëndrojë i hapur derinë Tetor të këtij viti dhe pritet një flukskureshtarësh të vizitojnë pavionet apondërtesat e krijuara me gjithçka qëpërbën të veçantën apo karakteristikëndhe tipiken e një vendi.Ideja e Expo Milano-sQë në vitin 2011 qeveria italiane hartoinjë program për ftesën zyrtare të vendevetë ndryshme të botës për të sjellë tëveçantën, tradicionalen dhe një sfidëkonkrete mbi të ushqyerit dhe ushqimet.

Këtë vit tema kryesore janë: “Tëushqejmë Planetin”; “Energji për jetën”.Qëllimi i këtij ekspozimi është që vizitoritë jetë një protagonist i një përvoje unikedhe, e ushqyera me prodhime "Bio"përbën tematikën kryesore. Të ushqyeritapo ushqimi është burim i jetës dhe edrejtë e çdo inividi.Si të gjitha vendet e tjera edhe vendiynë ka pavionin e tij dhe ekspozonkrahas ushqimeve tipike dhekarakteristike edhe pjesë ngatradicionalja, kostumet kombëtare dukeparaqitur pamje të ndryshme ngabregdeti, zonat malore dhe brezaret evendit tonë.

Pavioni shqiptarNë hyrje të çdo pavioni qëndronflamuri i shtetit përkatës. Shqipëria bën

pjesë në Cluster Bio Mediterraneo, nëkëtë grup bëjnë pjesë krahas vendit tonëedhe vende të tjera si: Algjeri, Serbi, Malii Zi, Malta, e Tunizia me të veçantën qënë këto vende ende ushqimet janë biodhe kjo është një nga karakteristikatkryesore që mendohet të tejçojëzhvillimin e turizmit në vendin tonë.Konsumatori është ai që tregon nëmënyrë të detajuar për ushqimin esotëm dhe të nesërm. Krahas manisëdhe ideve të ndryshme të të ushqyerit,paraqitet edhe arkitektura moderne,krijimet e veçanta që sjellin ide dhe risisi një frut bashkëpunimi.Gjatë mbrëmjeve organizohen sfilatamode me veshje të ndryshme, koncertepër të paraqitur të veçantën dhe tëpërbashktën e muzikës mes vendevepjesëmarrëse, pjesë muzikale e

orkestrale ku Milano-ja ka marrëpërmasa të mëdha me fluksin evizitorëve e kureshtarëve për t’u njohursa më shumë nga afër me karakteristikate vendeve të ndryshme.Qëllimi kryesor është ushqimi, baza etë ushqyerit dhe për të ditur më shumëse çfarë ofrojnë vendet e ndryshme nëtryezën e tyre tradicionale. Italia, dukeqënë një vend shumë i njohur përkuzhinën e saj dhe të apasionuar ndajkuzhinës fton edhe vendet e tjera tëparaqesin kuzhinën e tyre, rëndësinëe të gatuarit në shëndetin e njeriut, sika ndryshuar tryeza sot në kohëtmoderne dhe tematika të tjera, por ajoqë mbetet kryesore është ushqimi bioe që vendi ynë është një nga vendet qëe ofron ende këtë mundësi përkonsumatorin.

Tipikja shqiptareNë pavionin shqiptar paraqitet Rivierashqiptare, bregdeti, gjelbërimi që të ofronnatyrshëm të vizitosh Shqipërinë, vendine pasurive natyrore. Fakti që tashmë nëbotën moderne e të industrializuar vendetqë kanë prodhimet e para bio janë për t’uvlerësuar. Ne krenohemi se në vendin tonëdhe në tryezën shqiptare nuk mungon. Kyekspozim mendohet të kontribuojëpozitivisht në prurjen e turistëve në Shqipëridhe në rritjen ekonomike të vendit duketreguar në mënyrë të hapur e konkrete përpasuritë natyrore, traditat dhe virtytet qëkemi, janë këto disa nga cilësitë që na bëjnëtë ndihemi krenarë, të rreshtuar me vendete tjera të botës.

Përgatiti: Valentina Gjoni,gazetare e "Telegram" në Itali

KAPITAL

Tg13www.telegram.al


Gazeta TelegramSPECIALE

ELIZA DUSHKU:Kam mësuar

të bëj edhe byrekPërshëndetje Eliza! Mirëserdhe në

shtëpi! Është një klishe, por andjehesh vërtetë si në shtëpi kur vjen

në Shqipëri?Ndjehem sikur Shqipëria është shtëpia ime largshtëpisë. Kam dy shtëpi tani.Fakti që tashmë ke edhe shtetësinë shqiptarea të obligon që të bësh pak më tepër për këtëvendin tënd të vogël?Mendoj se detyrimi dhe pasioni filloi shumëkohë më parë se sa të kisha në duar pasaportënshqiptare. Ndërsa pasaporta shqiptare vetëmsa e certifikoi faktin që jam nominuar siambasadore e Shqipërisë për kulturë dheturizëm. Kam punuar 4 vjet për këtë projektdhe kjo është dhurata ime e parë për këtë vend,por një nga të shumtat që do ta ndjekin.Ti sapo ke sjellë këtu versionin final tëdokumentarit “Dear Albania”. A ishte kydokumentar jo thjesht një mënyrë për tënjohur një vend të vogël por edhe një rrugëtimnë gjenet e tua?Po është, pak nga të dyja gjërat, thuajse dy tëtretat është kështu. E kam përshkruar këtëgjithnjë si një letër dashurie qe unë i shkruajakëtij vendi “Dear Albania” që ngërthen dykuptime. Në fillim ishte diçka si gjetja eparaardhësve të mi dhe eksplorimi i rrënjëve tëmia. Vëllai im dhe unë kemi dashur gjithmonëtë vinim këtu dhe së bashku me babain tonëerdhëm gati 10 vjet me parë. E me pas FadilBerisha që është një mik i mirë dhe një artist injohur na ftoi dhe na tha ok, koha është tanipër të bërë diçka. Ne nuk kishim një skenar kure nisëm punën por, ndërsa filmi vijonte, u bëkombinimi i shumë gjërave.Ti dhe vëllai yt keni punuar shumë dhe përnjë kohë të gjatë për këtë dokumentar! A ishtee vështirë të bënit përtej pjesës turistikegjithashtu një rrugëtim nëpër histori! Nukështë e lehtë të njohësh Puzzle-in ballkanik!Oh po, ka qenë një sfidë e vërtetë, e do ta themnga sot e deri ditën që do vdes se vëllai im,Nejt, ka qenë në një kuptim, heroi i këtijprojekti se puna që ai ka bërë është e pamatë.Njohjet dhe lidhjet që ai ka krijuar si dhe jemikaq mirënjohës ndaj njerëzve dheinstitucioneve që na kanë ndihmuar, si ArkiviKombëtar i Filmit. Ai e nisi këtë histori kaqthellë sa edhe unë kam mësuar shumë gjëra përvendin ndërkohë që ai mësonte. Dhe si regjisoriynë ishte ai që e mblodhi çdo detaj bashkë dukee bërë të duket si një histori por jo si një leksioni rëndë dhe i mërzitshëm historie. Ne lundruamnë disa gjetje kinematografike dhe besoj se kjoështë pjesa më e bukur për t’u celebruar nga kyfilm, pra talenti i tij në këtë drejtim.“Dear Albania” fillon si një letër dashurie,nuk është një qëndrim politik, por mendoj seështë një libër i hapur për një komb te vogël.Fakti qe keni tashme një kontrate transmetimime një nga televizionet publike amerikane, a

hap kjo një derë të re dhe jo vetëm në termaturistikë?Po, më duhet ta theksoj edhe një here, ështëdiçka qe kemi bërë që nuk është realizuar mëparë dhe e dinim që shumë njerëz në Shtetet eBashkuara do të thoshin- Shqipëria….pseShqipëria… pse te blejmë një film një ore tegjate për një vend i cili është interesant por natrego me tepër se për cfare behet fjale.Ne ia dolëm qe t’ua tregonim këtë produkt,versionin final te t i j televizionit PBS,Televizionit publik Amerikan ata ishin kaq temahnitur dhe menjëherë e morën dhe tashmene kemi një kontratë me ta dhe filmi do të shfaqetkëtë shtator ne me tepër se 270 milionë shtëpiamerikane. Ne mendojmë se kushdo që do eshohë filmin e kupton menjëherë pse Shqipëria.Është interesant fakti që ti ke aktruar përkrahthuajse yjve me te njohur te Hollivudit dheke folur hapur për rrënjët e tua shqiptare! ?Me kujtohet një dalje jotja ne DavidLetterman Show i cili edhe këtu është shumei njohur. Faktikisht kush e ka ndezur atë zjarrbrenda teje, ishte babai yt, deklarata e Rob-ert De Niro që ai ishte gjysmë shqiptar apoNënë Tereza?Që të jem e sinqerte, babai ynë. Ai është rritur

si brezi i parë i emigrantëve shqiptarë nëAmerikë dhe ai gjithnjë na ka thënë fraza tëvogla, fjalë të shkëputura (te cilat janë edhe nëfilm) si psh: rroftë Shqipëria. Ne e përsërisnimpor nuk e kuptonim krejtësisht se çfarëdomethënie kishte pas saj. Babai ynë ishte dheështë krenar që ishte shqiptar por ka qenëshumë e vështirë për të të rritet, ishte shumë ivarfër, prindërit e tij ishin emigrantë, pastajata lëvizën në Jug, në Boston një qytet i ciliishte i pushtuar nga irlandezët dhe italianet dheai thoshte gjithnjë se nuk mund të ishe

minoritet më i vogël se sa të rriteshe si shqiptarnë lagjen në të cilën jam rritur. E ato kohë kaneqenë, unë imagjinoj se kur ka qenë i vogël ainuk është ndjere shumë krenar sepse shqiptarëtishin shumë të margjinalizuar. Por sot kur bijae tij dhe djali i tij kanë qenë të aftë të bëjnë këtëfilm me të cilin shpreson po ashtu që shqiptarëttë ndjehen krenarë për atë që janë. Kjo ka qenenjë dhurate e vërtetë për të. Sigurisht nuk mundtë mos them që Nene Tereza ka patur njëndikim të jashtëzakonshëm, Ajo ështëabsolutisht një nga modelet e mia në jetë sepsepërtej të qenit një aktore, ajo ka ndikuar jetënt ime shumë dhe përte j të qenuri t njëfilantropiste dhe bamirëse, ajo për mua ështënjë Mbretëreshë.Të kam dëgjuar te thuash se si në familjentënde ke mësuar si të bësh byrekun shqiptar?Po, nëna ime kishte mësuar të bënte byrekunnga gjyshja jonë, Vilermini, dhe ua mësoi gjithëfëmijëve si ta bënin, sidomos në prag të Vititte Ri. Ajo i kishte mësuar si ta shtronin dhe tëfshihnin monedha të vogla nëpër to, dhe ishteshumë argëtuese, e prisnim dhe gjithnjë vinimshenja kur kishim miq, kujdes kur ha, se mundtë thyesh një dhemb. Dhe pastaj kishte shumëgëzim kur e gjenim atë monedhën e fshehur,duke uruar të kishim fat të mbarë përgjatë vitit.A mendon se jeta përbëhet nga gjerat e voglase ato bëjnë diferencën, sepse ajo që mëtregove është i njëjti tregim që Jim Belushime ka thënë mua disa vite me pare se ajo çkaai kujtonte nga paraardhësit e tij ishte byreku!Mendoj se tradita dhe kultura janë gjithçka kurvjen tek pyetja se kush jemi.Bisedoi Mira Tuci. Marrë me shkurtime nga

Zhurnal.mk


info.telegram.alGazeta Telegram QYTETI IM

"Kaligrafia e dritës"��

Veprat monumentale të artistit durrsakIlirjan Xhixha, i cili u largua nga qytetii tij i lindjes drejt Italisë dy dekada më

parë, hijeshojnë sheshe dhe koleksione privatenga Tokio në Nju Jork. Megjithatë, tanimëXhixha është rikthyer me një krijim të ri tëtitulluar 'Kaligrafia e dritës së qytetit tëDurrës i t , ' i vendosur në sheshin erikonstruktuar "Liria", që shtrihet midisbashkisë dhe teatrit Aleksandër Moisiu."Gjarpri" prej inoksiVepra e Xhixhës është një instalacion gjigantinoksi që gjarpëron horizontalisht në shesh,duke thithur dritën dhe reflektuar imazhet estrukturave ekzistuese përqark tij, si imazhet fiksedhe ato në lëvizje. Pasqyrimi i imazheve në tëgjithë shtrirjen kohore të ditës, në ecje ose tëpalëvizshme, si dhe përzierja e ngjyrave tëobjekteve e kthen sheshin e ri në një pikture tëmadhe abstrakte, informale. "Ideja fillestare përkëtë vepër lind me pyetjen se si mund tëekuilibrohet kjo hapësirë, ky shesh në funksionme të gjithë arkitekturën rreth e përqarkekzistuese, ku kemi disa lloj kulturash, një

mishelë që vështirë të ekuilibrohej me njëskulpturë të vetme, sado mrekulli vepër arti tëishte," shpjegon Xhixha. "Lindi ideja e potencësnevralgjike të qytetit të Durrësit, të potencës sëdritës, të dritës marramendëse të këtij qytetit dhekërkova t'i jap një tingull këtij sheshi," - shtonai. Sipas Xhixhës, qyteti i Durrësit ka një dritë tëpastër, që është njohur që nga kohërat antike kuai shpesh përshkruhej si një qytet me dritë dhesi taverna e Adriatikut.Rama: Ma ka kaluar edhe muaSheshi dhe monumenti i ri u përurua të enjtennga kryeministri Edi Rama, i cili nuk i kurseuvlerësimit për ish - studentin e tij. "Unë dua t'jufalënderoj edhe një herë nga zemra, ish-studentintim dhe jam shumë krenar sepse, në qoftë se njëprofesor apo një mësues nuk e lënë mbrapastudentët, ai nuk është as profesor dhe asmësues," - u shpreh Rama."Kështu që jam shumë krenar që Iliri është njënga ata, dhe nuk është i vetmi, që ma kanëkaluar dhe kanë arritur të kthejnë atë që kanëmarrë nga unë, por edhe atë që kanë ushqyerme pasionin e tyre, në një rrugë artistike tëvlerësuar në arenën ndërkombëtare, të vlerësuarnga kritika, por sigurisht, edhe të vlerësuar nga

Projekti i miratuar për sheshin "Liria"

SHËNIMDurrësi, qyteti "kozmopolitan"

me tradita të mohuaraAtje ku kryebashkiakët investojnë të fshijnë gjurmët e pasardhësve, ku pallatet moderne varrosinrrënojat antike, ku gjelbërimi tradicional zëvendësohet me palma, ku nderojmë Tina Tërnerin eXhon Lenonin dhe jo Fan Nolin apo Dom Nikollë Kaçorrin. Atje ku rrugët ngushtohen dhetrotuaret lihen në pikë të diellit, ku stolat e drunjtë zëvendësohen me "sedilje" betoni. Atje ku...

Në mjediset publike të qytetit të Durrësit gjen figura të njohura kozmopolitane, por e ke të vështirëqë të hasësh në ndonjë personazh të traditës apo historisë të përjetësuar në monument. Mbase do tëketë mbetur ndonjë nga bustet e ngritura gjatë kohës së komunizmit për personazhet e luftëspartizane. Por, aty tashmë gjen Xhon Lenon, Tina Tërnër apo Mik Xhekerin. I sheh këta artistë tëmëdhenj ndanë mureve të lashta të qytetit antik, të cilat janë të varrosura nga qiejgërvishtës si njëmallkim për historinë. Jo se ka ndonjë problem prania e tyre, pasi ata janë yje në historinë e muzikësbotërore, por vlerësimi dhe nderimi ndaj tyre do të ishte më se i denjë nëse autoritetet vendore do tëishin kujtuar edhe për historinë e qytetit dhe njerëzve të mëdhenj të Durrësit ndër shekuj.Nëse emrat e njohur të traditës, si Aleksandër Moisiu, Vangjel Toçe, apo edhe personazhe të historivetë mëhershme si Dom Nikollë Kaçorri, deri në kohët e Jan Kukuzelit, do të ishin gdhendur nëmermer apo bronz, padyshim që do të kishin vlerë gjithë këto simbole të artit universal. Por, nëDurrës historia e largët dhe e afërt nuk jeton përmes monumenteve në përditshmërinë e njerëzve qëbanojnë aty. Edhe ajo copë që ka qenë e gjallë apo që gjendet e fshehur në dheun e qytetit të lashtë, pozhbëhet dita - ditës. Mendja djallëzore dhe dora e mbrapshtë e drejtuesve vendorë ndër vite e kanëkthyer në një qytet betoni, Dyrrahun e largët. Dhe sikur të mos mjaftonte kjo heshtje, "Taverna eAdriatikut" është kthyer në zonën e batërdisë urbane ku gjen gjithnjë e shumë arsye për t'u arratisurprej tij. Këto radhë nuk morën shkas nga inaugurimi i veprës së artistit durrsak, Ilirjan Xhixha, pornga refuzimi që i ka bërë traditës ndër vite qeverisja vendore; mungesa e respektit ndaj historisë dhenjerëzve të mëdhenj të qytetit. Ky rast shërbeu si një kujtesë e faktit se universalja bashkëjeton dhe kavlerë bashkë me traditën, individualja me universalen, unikja bashkë me tërësinë, dhe kështu me radhë.Qyteti ka nevojë për emrat konkret, ka nevojë për shembujt, ka nevojë për modelet e mëdha qëfrymëzojnë dhe ushqejnë përditshmërinë. Akoma më shumë në kushtet dhe kohën kur historinë e sajtë madhe po e varrosin të gjallë ata që duan ta fillojnë në momentin kur nis jeta e tyre. Prandaj, kyështë një rast për ta kthyer kokën pas dhe gjetur shembuj konkretë, personazhe të spikatura, të cilëtduhet të lartësohen në bronz, edhe në respekt të brezave, por edhe si shenjë që në Durrës nuk kavetëm artistë kozmopolitë, apo politikanë të ditëve tona, por edhe personalitete historike që i kanëdhënë qytetit shumëçka që na mungon sot.Padyshim që çdo investim në rregullimin e imazhit të qytetit është i mirëpritur nga banorët e tij, por

ata presin një vizion të ri të bazuar në traditën tremijëvjeçare të qytetit të lashtë. Ata presin që tëringjallet kjo traditë pasi kjo do të jetë edhe një mënyrë për t'i siguruar atij mbijetesën. Turizmi ështënjë nga burimet më të mëdha të të ardhurave në qytetin port dhe nuk ka asnjë dyshim që të huajt nukvijnë as për të parë grataçielat, as për statujat e Xhon Lenonit e Tina Tërnerit dhe as për të parë njëqytet që tenton të marrë pamjen e një pikture abstrakte. Të tilla gjëra i kanë edhe më të mira, edhe mëtë bukura andej nga vijnë. Turistët më së pari vijnë për antikitetin.Sheshi qendror i Durrësit ndodhet vetëm pak metra larg amfiteatrit antik të këtij qyteti, i dyti për ngamadhësia në Gadishullin Ballkanik. Për fat të keq, kompleksi arkitektonik i qendrës së qytetit nukofron asgjë që të mund të ftojë turistët që të ndalen edhe në këtë shesh. Mungesë gjelbërimi, stola prejbetoni, dysheme hekuri apo inoksi që të shtojnë sensin e vapës në pikun e sezonit turistik. Godina qërrethojnë këtë shesh të periudhave të ndryshme dhe pa asnjë lidhje me njëra-tjetrën dhe një pallatshumëkatësh që i merr frymën bashkisë dhe gjithë sheshit. Nga fotot duket qartë se projekti i miratuar"me konsensus" kohë më parë, ka devijuar dukshëm në fazën e aplikimit, por askush nuk ka dhënëshpjegime për këtë e aq më pak llogari. Qyteti që prej vitesh kremton "festën e ullirit" po simbolizohetme palmat, një pemë dekorative që nuk ka asnjë lidhje me traditën e tij historike. Por as me atëfunksionale.Ndërsa rikualifikimi i fasadave në rrugën kryesore të qytetit, që fillon te Pallati i Sportit dhe përfundonte torra veneciane, mund të konsiderohet si një nga investimet që ka ndryshuar pamjen e qytetit, prerjae drurëve dekorativë tradicionalë dhe zëvendësimi i tyre me palma përbën një atentat ndaj historisë dhe

Tg15www.telegram.al


Gazeta TelegramQYTETI IM

në sheshin e Durrësitkoleksionistët," - shtoi ai.Debatet për shatërvaninMegjithatë, rijetëzimi i sheshit Liria dhe sidomoszhvendosja nga ky shesh i shatërvanit të viteve'20 nuk kaluar pa debate. Xhixha thotë që sishumë durrsakë të tjerë ai mbart gjithashtushumë nostalgji për shatërvanin, por nënvizonqë sheshi i mëparshëm ishte konceptuar për njëqytet me 18.000 banorë një shekull më parë dhenuk i përgjigjej evoluimit të tij. "Në fizionominëdhe evoluimin e përditshëm, bota ecën me hapagjigantë, ndaj dhe nëse ne kërkojmë të lëvizimky është një fakt pozitiv", - thotë ai. I diplomuarpër pikturë dhe skulpturë në Akademinë e Artevetë Bukura në Tiranë dhe atë të Brerës në Milano,Xhixha ka studiuar me disa nga figurat më në zëtë rrymës informale në artit në Itali, si GottardoOrtelli, Davide Benati dhe Paolo Minolli, të cilëttashmë janë kthyer në simbole të kësaj lëvizjeje.Veprat e tij avangarde dhe informale nukkërkojnë të modelojnë strukturën nëpërmjetdritës, por dritën nëpërmjet strukturës, kumateriali i tij i preferuar mbetet inoksi.Pse kjo zgjedhje?Artisti durrsak shpjegon se e ka titulluar veprëne tij "Kaligrafia e dritës së qytetit të Durrësit",

sepse "të gjithë përfaqësohemi nga një kaligrafi,të gjithë e kemi bërë një spontanitet kaligrafik."Frekuenca e dritës, - shpjegon ai, - i ka të gjithangjyrat brenda, të cilat krijojnë një tingull tëveçantë kur modelohen në një vepër arti. Artistishpjegon që gërvishtjet që do të lënë qytetarëtduke shkelur mbi pasqyrat e inoksit do tarimodelojnë përjetësisht këtë vepër. "Gërvishtjabanale është një alterim që ndikon në ndërrimine frekuencës së dritës dhe kjo rimodelon përsërikëtë vepër me gjurmën e qytetarit që kalon", -thotë Xhixha. "Është një vepër që ripërtërihetnë vazhdimësi si me qytetarët ashtu dhe medritën në pafundësi," - shton artisti durrsak.Pa dashur ta kategorizojë veprën e tij, ai epërshkruan atë si një vepër arti ku përplasenshumë faktorë, në një shesh që ka disnivelet e tijnga pikat e vështrimit nga më të ndryshmet,duke shtuar që sheshi ekzistues kishte nevojëpër një tingull drite. "Ishte imponimi i hapësirësekzistuese që unë ta zgjidhja në këtë mënyrë, tëdominonte ky tingull drite që i mungonte, dhenuk mund të ekuilibrohej, sipas meje, në drejtimtjetër. Kjo u bë duke modeluar diçka autoktone,jo provinciale , jo bal lkanike, porbashkëkohore",- tha ai.

Sheshi i qytetit pas përfundimit të rikonstruksionit

Durrësi i vjetër

Lagjia “Romake”

traditës durrsake. Ku do të dallojë rruga kryesore e Durrësit nga ajo e Kavajës, Lushnjës, Fierit, Vlorësapo nga segmenti autostradal Kthesa e Kamzës-Qafa e Kasharit? Por edhe një investim ipadobishëm. Tashmë në trotuaret ku autoveturat mund të kalojnë më lirshëm se në rrugë, dielli të pjekgjithë verën dhe nuk gjendet një metër katror hije. Ku do të ecin këta turistë që pretendojmë të vijnëpër të vizituar qytetin? Po vetë banorët e tij?Aspekti funksional është një ndër gjërat që çalojnë më shumë në investimet që mbajnë firmën ekryebashkiakut aktual, Vangjush Dako. Rruga në fjalë është ngushtuar ndjeshëm dhe tashmë poshndërrohet në ngërç të madh për qarkullimin në qytet, sheshi i rikonstruktuar ka ndërprerëkomunikimin ndërmjet dy segmenteve pallati i sportit-sheshi dhe sheshi-torra, ndërsa reduktimi indjeshëm i vendparkimeve po zhyt në krizë tregtarët e rrugës historike që edhe emrin e ka të tillë,"Rruga tregtare". Për të mos folur pastaj për paratë e qytetarëve durrsakë që po shpërdorohen për herëtë tretë.kjo është edhe një nga ironitë e qytetit bregdetar. Ndërkohë që nevoja për investime është e ndjeshmenë çdo rrugë dhe lagje të qytetit, bulevardi i Durrësit u rikonstruktua për herë të tretë në këto 18 vjetët efundit. Rikonstruksioni i parë mban firmën e kryebashkiakut demokrat, Arqile Gorea, i dyti atë të LSI-stit Lefter Koka dhe i fundit atë të socialistit Vangjush Dako. Duket sikur i vetmi qëllim ikryebashkiakëve, teksa shpenzojnë paratë e taksapaguesve durrsakë, është të fshijnë gjurmët epasardhësve.Nuk është ky Durrësi që duam...



Shqipëria, zona të lira me tatim të reduktuarQeveria shqiptare shpall zona të lira ekonomike me tatim fitimi zero për vitet e para dhe më tej në masën7 për qind nga 15 për qind që është aktualisht. Qeveria Rama në vazhdën e nisur nga paraardhësi Berisha

Ministria e ZhvillimitEkonomik, ka shpallurtenderin që zhvillohet

muajin e ardhshëm, duke nisur mezonën e Spitallës, pranë bregdetit tëDurrësit. Bëhet fjalë për një hapësirë mëse 200 hektarë. Ministri i ZhvillimitEkonomik, Arben Ahmetaj, flet përlehtësitë fiskale dhe kriteret që do të kenëzonat e lira ekonomike. "Pesë vitet e parëdo të jenë pa tatimfitim për sipërmarrjenbrenda zonës ekonomike. Pesë vitet edyta do të jenë me gjysmën e tatim-fitimit,që është një lehtësi shumë e madhe. Njëelement interesant që e kemi përfshirëkohët e fundit, për çdo shpenzim nëtrajnim të punonjësve, ai do të njihetdyfish për sa i përket fiskut, duke lehtësuarngarkesën mbi tatim-fitimin dhe mbishpenzimet e kompanisë", thotëministri. Ai është optimist përfunksionimin e zonave të lira. "Jemishumë të bindur që nëpërmjet këtyreinstrumenteve dhe nëpërmjet kësajoferte, kemi mundësi që të realizojmënjë nga zonat e lira ekonomike më tëmira në Evropë". Paralelisht, çdo malljo shqiptar që tregtohet apo përpunohetnë këto ambiente do të jetë i përjashtuarnga TVSH-ja dhe taksat e tjera indirekte.Kategoria e dytë, ajo e zonavezhvillimore të biznesit, dikur të njohurasi parqe industriale, nuk do t'i ketë këtolehtësira, pasi ndryshe nga zonat e lira,ndërtohen nga vetë shteti. Por, për këtëkategori do të ketë të tjera lehtësira, siajo e përjashtimit të TVSH-së për lëndëte para, heqja e taksës së infrastrukturës,por edhe ajo e pasurive të paluajtshmepër 5 vitet e para.Zonat e lira ekonomike i nisi "Berisha"Qeveria e kryeministrit të djathtë SaliBerisha, shpalli e para çeljen e zonave tëlira ekonomike në vend. Agjencia eZhvillimit të Investimeve thotë seqeveria miratoi në vitin 2008, 9 zona

ekonomike, prej të cilave 8 parqeindustriale dhe një zonë të lirë. Por, njësërë problemesh, nga pronësia mbitokën e deri të infrastruktura, bëri qëasnjëra prej tyre të mos ndërtohej.Opozita është skeptikeIsh ministri i Financave dhe deputetiaktual i PD-së, Ridvan Bode, thotë senjë ligj i tillë ka ekzistuar edhe më parë,por nuk ka nxitur investitorët të vijnënë Shqipëri. Bode vlerëson se qeveria popërdor zonat e lira si një mundësi për tëthithur investitorët, për shkak të taksave

më të larta në rajonin e Ballkanit që poaplikon. "Viti i kaluar dëshmoi seinvestimet ranë pothuajse në nivelinzero. Rreth 60% më pak në krahasimme vitin 2013 që po ashtu ishte një vitjo i mirë. Ka nivelin e taksave më të lartanë rajon. 50 % më të lartë se taksat esecilit prej vendeve të rajonit. Si TVSHdhe dividenti është në nivelin më të lartëmë rajon. Në një ambient ku niveli ipërgjithshëm i taksave është më i lartidisa karamele që i jepen një klientele tëlimituar nuk mund të krijojnë bindje tek

investitorët e huaj që të krijojnë bindjepër të investuar", thotë z. Bode.Infrastruktura dhe hipotekaShqipëria mbetet një nga vendet e paktanë Ballkan, që nuk ka zona tëprivilegjuara biznesi që njihen ndryshesi zonat e lira ekononike. Mali i Zi, FYRMacedonia, Sllovenia, Kroacia, Turqia,etj., kanë disa zona të lira. Ato kanëfunksionuar dhe zhvillimi është idukshëm. Në Shqipëri, deri tanipërpjekjet kanë qenë pa sukses. Por kuqëndron problemi?

Është shumë e thjeshtë. Në Shqipëri, pjesamë e madhe e trojeve shtetërore janë të zëna.Ata që i shfrytëzojnë, nuk kanëdokumentacion të nevojshëm. Troje që janëprivate, po ashtu kanë probleme mehipotekimin e tyre. Këto janë element kyçpër nisjen e shfrytëzimit të zonave të lira dheardhjen pa telashe të investitorëve. Nga anatjetër, mungesa e infrastrukturës shërben sifrenim i investimeve të huaja për të ardhurnë Shqipëri. Nëse këto dy probleme kryesorenuk marrin zgjidhje, rrezikon që sërish zonate lira të mbeten në letër.

Koplik:Zona ekonomike me statusin e "Parkut Industrial"në Koplik, Shkodër, miratuar më 4 janar 2008.Shtrihet në 61 hektarë. Leja u dha për aktiviteteprodhuese industriale, agropërpunimi, tregtare etj.Deri tani nuk është kryer asnjë investim.Shëngjin:"Parku Industrial" ka sipërfaqe 3.2 hektarë.Elbasan: "Parku Industrial" shtrihet në sipërfaqe 254.7hektarë në rajonin e ish-Kombinatit Metalurgjik.Durrës:"Parku Industrial" në Spitallë, Durrës ka sipërfaqe850 hektarë, pronësi shtetërore dhe private si dhe"Parku Industrial" në Rrashbull.Vlorë:"Parku Industrial" Vlorë. Qeveria ka miratuarkontratën koncesionare më 26 nëntor 2008 me një

kompani për projektimin, financimin, ndërtimin,operimin, mirëmbajtjen dhe transferimin e parkutindustrial në Vlorë. Në këtë sipërfaqe 125 hektarë,investimi duhet ishte në shumën 21 milionë eurodhe do të krijoheshin 18. 586 vende pune.Shkodër:"Parku Industrial" përfshin ish-qendrën industriale,me sipërfaqe 137 hektarësh.Lezhë:Zona ekonomike me statusin e "Parkut Industrial"në Lezhë, u propozua nga Bashkia e Lezhës dhe umiratua më 27 janar 2009.Tiranë:"Parku Industrial" Tiranë u miratua më 22 korrik2009. Nuk ka të dhëna për destinacionin.Vlorë: Zona ekonomike me statusin e "Zonës sëLirë" në një territor në Vlorë, e miratuar me vendiminnr. 628, 11 qershor 2009.

KU JANË ?9 zonat e lira ekonomike të miratuara që në 2008

Turizmi, sa mbrapa botës! Autoritetet shqiptare thonë se janë duke punuar fort që të rrisin turizmin në Shqipëri dhe tashndërrojnë në një nga sektorët më fitimprurës. Ministri i Ekonomisë dhe Turizmit, ArbenAhmetaj analizon situatën aktuale të turizmit dhe përpjekje që po bëhen për ta shndërruar atë��Turizmi është sektor strategjik dhe këtë duket se qeveria e ka shumë të qartë. Ahmetajshprehet i sigurt se viti 2015 do të jetë më i miri për sektorin e turizmit dhe do të shënojënjë moment kthese për këtë sektor.Industria turistike në Shqipëri ka 200 mijë të punësuar. Por në statistikat e zyrave të punësshifrat janë shumë herë më të ulëta, pasi ata janë të paregjistruar. Kjo, duket sikur dëmtonvetëm shtetin, por në fakt dëmton edhe vetë industrinë e sidomos të punësuarit që nukpërfitojnë sigurime shoqërore dhe shëndetësore dhe nuk u njihen vitet e punës.Ministri Ahmetaj thotë se me ndryshimet ligjore që janë përgatitur, synohet që turizmit t'ijepet një hov i ri me masa lehtësuese. "Një nga elementet është vënia në dispozicion eterreneve publike me konkurrim ndërtuesve, zhvilluesve, resorteve, hoteleve apostrukturave akomoduese me 99 vjet dhe me 1 euro". Për të nisur këtë proces, ministriaqë drejton Ahmetaj ka filluar prej tre muajsh të bëjë skanimin e pronësisë publike nëterritorin e vendit, në bregdet kryesisht, në mënyrë që të dinë se çfarë do të vënë nëdispozicion të investimeve strategjike për turizëm. Këtu ofrohet një tjetër masë lehtësuesepër bizneset turistike. "Me ligjin e ri, shteti merr përsipër ta furnizojë biznesin turistik meinfrastrukturë mbështetëse, me rrugën, me energjinë, apo me ujin".Aktualisht, turizmi jep vetëm 4.6 % të Prodhimit të Brendshëm Bruto. Kroacia e ka 20%.Qeveria shqiptare thotë se përqindja duhet të rritet. Ahmetaj tregohet i kujdesshëm në shifrat qësugjeron. "Ne mendojmë dhe ne besojmë që me këto që po bëjmë, industria do të kërcejë në6.5% në tre-katër vitet që vijnë".Sfida e turizmit shqiptar është shërbimi. Sivjet sezoni ka nisur që në mars. Por kapacitetetturistike janë të vogla. Kështu Gjirokastra ka 1200 shtretër dhe i ka të shpërndara në strukturaturistike të vogla. Ndaj e ka të pamundur të presë grupe të mëdha turistike. Dhe nëse ndalemite Gjirokastra, 37 % e turistëve në botë janë turistë kulturorë. Ata janë të interesuar për të parëvlerat historike të qyteteve që vizitojnë.Në këto kushte, sfida e shtrimit të strukturave mikpritëse është e para. Ministri Ahmetaj e kaparasysh këtë situatë dhe mendon se sektori i ndërtimit tani duhet të fokusohet në këtë industriduke përmirësuar, apo ndërtuar më shumë struktura mikpritëse të harmonizuara meagroindustrinë. Një tjetër çështje e rëndësishme është transporti. Nuk mund të mendohetturizëm me numra të mëdhenj dhe në pretendime cilësie nëse ne nuk ka aeroporte në qytete tëtjera të vendit. Qeveria shqiptare e ka kuptuar këtë handikap, ndaj është duke negociuar heqjene ekskluzivitetit të aeroportit të Rinasit për fluturimet ndërkombëtare. Ahmetaj thotë se pritet tëhapen aeroporti i Vlorës, Sarandës dhe ai i Kukësit.

KAPITAL

Tg17www.telegram.al


Gazeta TelegramKAPITAL

BANKA BOTËRORE:Ulni borxhin,

merrni prapë borxh!!!Institucioni i lartë financiar kërkon reduktimin e borxhit publik nga 71 në 65 për qind,ndërkohë që ka bërë gati paketën e re prej 1,2 miliardë dollarësh që do t'i japë sërish borxhShqipërisë. Problemet që nxjer r raporti : Korrupsioni, informaliteti dhe burokracia

Shqipëria mbetet një ndërvendet më të varfra nëEuropë, vlerësohet në

Raportin që Banka Botërorepublikoi në kuadër tëpartneritetit me Shqipërinë për5 vitet e fundit. Rezultatet janëbërë publike në dokumentinshoqërues të programit 5-vjeçartë bashkëpunimit që BB do tëketë me Shqipërinë për vitet2015-2019.Sipas raportit, dhe ekonomiashqiptare përballet me një sërëdobësish. Raporti vë theksin nënevojën e uljes së borxhitpublik si dhe në forcimin eshtetit ligjor.Institucioni ndërkombëtarfinanciar pohon se korrupsionimbetet një ndër problemet mëtë prekshme për bizneset. Kykorrupsion gjerësisht ipërhapur inkurajoninformalitet masiv në ekonomi.Në dokument thuhet se 36 përqind e ekonomisë ështëinformale. Kjo, sipas vrojtimitbën që gati gjysma e punësimitnë vend të jetë në të zezë osegri. Kurse vëren se në degë tëcaktuara si ndërtimi, mbiinformaliteti i punonjës arrinderi në 75 për qind.Klima e biznesitNga një vrojtim i bërë për klimëne biznesit gjatë 2013, BankaBotërore nxjerr në pah se 85.9për qind ndërmjet ndërmarrjevetë mesme dhe 100 për qindndërmjet ndërmarrjeve të mëdhapaguajnë para nën dorë për tësiguruar kontrata qeveritare. SipasBankës Botërore, vendi ka bërëpërmirësime përsa i përketvlerësimit të fundit të raportitDoing Business, ku u rendit nëvendin e 68-të në nivelin global,nga vendi i 90-të që ka qenë mëparë. Megjithatë, sondazhi përMjedisin e Biznesit dheSipërmarrjen e Ndërmarrjeve(2013) tregon se në Shqipërindryshe nga fqinjët e saj, ende

është vështirë që të merresh melejet e ndërtimit, logjistikëntregtare, inspektimet, regjistrimine pronave dhe të tokës.Niveli i lartë i borxhitBB sugjeron se niveli i lartë iborxhit publik shoqërohet merrezikun e ndryshimit tëshpenzimeve me interes, dukepërfaqësuar kështu njëvulnerabilitet të madh përbuxhetin dhe duke rrezikuarpërjashtimin e shpenzimeve të

tjera më produktive. Sondazhetqë BB thotë se ka kryer,sugjerojnë stanjacion deri nëpërkeqësim përkundër treguesvepërkatës të qeverisjes gjatë dyviteve të fundit që thotë seekonomia po lëviz në drejtimine duhur.Pak ditë më parë bordi idrejtorëve të Bankës miratoiprogramin 5- vjeçar tëbashkëpunimit me Shqipërinë.Programi parashikon

financimin nga Banka të 1.2miliardë dollarëve borxh për 5vitet e ardhshme, të cilat do tëpërdoren në disa sektorë kyç përrimëkëmbjen e ekonomisë dhezhvillimin e vendit.Dokumenti vlerëson qeverinëshqiptare për reformat e nisuranë disa fusha si energjia,pensionet apo ndarja adminis-trative. BB sugjeron se këtoreforma kanë nisur të japinefektet e para pozitive në

stabilizimin e ekonomisë dherimëkëmbjen e saj.Në dokumentin e saj , BBvendos disa objektiva konkretederi në vitin 2018. Kështukërkohet ulja e borxhit publiknë 65 për qind nga mbi 71 përqind që ka arritur dy vitet efundit. Po ashtu BB kërkonedhe uljen në 16 për qind tënivelit të humbjeve në energji,nga rreth 40 për qind që ka qenëderi dy vjet më parë.

Plot 100 milionë lekë tërinj ose 1 miliardë lekë tëvjetra, janë paratë qëqeveria shqiptare kavendosur të japë për"Lutjen e Paqes 2015".Vendimi është miratuarnë mbledhjen e fundit tëqeverisë që u drejtua ngazëvendëskryeministriNio Peleshi. Sipasvendimit të firmosur ngaPeleshi në mungesë dheme porosi të Ramës, mepropozimin e ministrittë Mirëqenies Socialedhe Rinisë, Këshilli iMinistrave vendosi që tëjepen 100 milionë lekëtë rinj për organizimin eaktiviteteve në kuadër tënismës "Lutja e Paqes2015", në bashkëpunimme KomunitetinSant'Egidio. Ky fond dotë përballohet nga fondirezervë i buxhetit tështetit, miratuar përvitin 2015. Sipasvendimit, këto fonde dotë menaxhohen ngaministria e MirëqeniesSociale dhe Rinisë e cilapas kandidimit të ErionVeliajt për kryetarbashkie në Tiranë,drejtohet nga socialistitjetër Blendi Klosi.

Qeveria jep1 miliardlekë për"Lutjen ePaqes 2015"

Disa nga gjetjet kryesore të raportit- Pas 2008 Shqipëria e shmangu recesionin kryesisht për shkak tënivelit të lartë të shpenzimeve qeveritare, ndërsa borxhi publik ikonsiderueshëm dhe në rritje është bërë burimi kryesor ivulnerabilitetit makroekonomik që prej krizës.- Me uljen e rritjes ekonomike në 2008-ën, u rritën deficitetfiskale dhe borxhi publik. Paaftësia për të rritur të ardhuratfiskale për shkak të nivelit të ulët të mbledhjes së të ardhuravetatimore dhe evazionit të lartë tatimor, dhe barrat strukturorembi shpenzimet publike çuan në rritjen e deficitit fiskal.Borxhi publik u rrit nga 55 për qind e PBB -së në vitin 2008në rreth 71 për qind në vitin 2014.- Trysnitë fiskale të lidhura me mangësitë në sektorin e energjisëelektrike u mbuluan nga transfertat nga buxheti, ose garancitë eshtetit për borxhin e kompanisë shtetërore të prodhimit tëenergjisë. Politika e dobët fiskale edhe kontrolli i pakët mbimenaxhimin e financave publike çoi në akumulimin nga qeveriatë shumë pagesave të prapambetura për bizneset, të vlerësuara në5,3 për qind të PBB-së në vitin 2013.-Në vitin 2014, Qeveria e Shqipërisë filloi të zbatonte një planambicioz masash për politika që synonin realizimin ekonsolidimit fiskal. Masat e kombinuara nga të ardhuratvlerësohen në 2.1 për qind të PBB-së.

- Nga ana e shpenzimeve, rritja e pagave publike është ngrirë nëvitin 2014, përveç policisë, ndërsa rritja e pensioneve ështëindeksuar me inflacionin.-Masat vijuese të konsolidimit si nga ana e të ardhurave dhe eshpenzimeve pritet që të rrisin në mënyrë domethënëse bilancetfiskale në kuadrin afatmesëm. Rritja e të ardhurave të qeverisë(përkatësisht rritja e taksës së akcizës mbi cigaret, taksa eqarkullimit, mbajtja e tatimit për të ardhurat nga interesat, qiratë,dividendët dhe përfitimeve kapitale) në buxhetin e ri të 2015-ës,së bashku me përmirësimet në administratën tatimore pritet tërrisin të ardhurat në raport me PBB-në.-Kriza në Eurozonë nxori në pah pikat e dobëta të ekonomisëshqiptare-Pavarësisht periudhës së gjatë të rritjes së qëndrueshme që çoiPBB-në për frymë në nivelin 8,123 dollarë amerikanë, Shqipëriaështë ende një ndër vendet më të varfra në Evropë-Ndërmjet të 12 prefekturave, Kukësi është prefektura më evarfër me 22 përqind të popullsisë që jeton nën nivelin evarfërisë, e pasuar nga Fieri dhe Lezha, të dyja me 18 përqind të tëvarfërve-Sfida kyçe zhvillimore për Shqipërinë është kthimi i balancësmakro-fiskale dhe ruajtja e stabilitetit financiar.



��

(Vijon nga numri i kaluar)

Konflikti në romanin"Tradhtija" është tepër iashpër. Ai zhvillohet në dy

faza. Në fazën e okupimit fashist italiantë Kosovës dhe faza e dytë vijon meokupimin nazist gjerman. Është kohae fillimit të krijimit të zonave të lira dhetë çliruara nga forcat partizane, qëpërbëheshin nga elementë të të gjithakombeve e minoritarëve të Kosovës.Është periudha e fillimit të luftësfrontale të popullit kosovar për liri, kurnacionalizmi ekstrem i të gjithë forcavepolitike nxjerr krye, me gjithë përpjekjete ethshme që bënte për t'u fshehur nën"puplat e pëllumbit", duke trumbetuarmarrëdhëniet vëllazërore mes popujvetë Kosovës e të gjithë Balkanit. Kësisojvepra ka jo vetëm nivel të lartë artistik,por edhe bazë reale dhe historike.Ngjarjet në roman janë vendosur jo paqëllim në trevat me popullsi mikse tëKosovës dhe Maqedonisë. Në zonatKaçanik-Gjilan-Preshevë-Kumanovëqë përfshijnë brigjet e lumit të njohurMorava. Përshkrimi i botës sëbrendshme shpirtërore të shovinistëvenga autori është bërë në nivelin më tëlartë artistik. Ai pati studiuar për njëkohë të gjatë mentalitetin e tyre dhe mëtej përshkroi taktikat armiqësore tëkëtyre qenieve antinjerëzore. Meveprimet tradhtare dhe vrasjet në pabesiata përdornin dhunën dhe terrorin,duke mos kursyer në këto ekzekutimebarbare as femrat dhe as fëmijët. Përballëkëtyre armiqve të betuar të popullitshqiptar tashmë është pozicionuarheroi kryesor dhe më i dashur përlexuesin e veprës Arben Presheva, i cilimegjithëse dështon në zbulimin e

"Mulla" Enveri iKapllan Resulit

Përmbajtja e njërës prej veprave më të rëndësishme të disidencësshqiptare. Përplasjet në gjirin e intelektualëve dhe përpjekjet eSigurimit të Shtetit për denigrimin e autorit. Legjenda e autorësisësë Adem Demaçit dhe përplasja e madhe Resuli-Kadare

KUJTESË

vrasësve pas shpine, lufton më mebesim dhe trimëri kundër armiqve dhepadrejtësive shoqërore qe bëhen.Vullneti nuk i mungon djaloshit patriotnga Kosova, energjia nuk i shteron,dhimbja dhe vuajtja për humbjen eshokëve të luftës dhe motrës së tij tëdashur nuk e mposht. Drama e thellë edyshimeve për tradhti nuk e thyen,derisa në krye të luftës për liri bie edhe

vetë viktimë e pabesisë së nacionalizmitekstrem, të shovinistëve serbë. Kjotradhti qëndron në majat e tragjizmittë popujve të Ballkanit në përgjithësi etë Kosovës martire në veçanti.Përshtypje të veçantë të bën përshkrimi

real që u bëhet personazheve të tjeraepisodike. Secili përfaqëson njëpersonazh tipik që rëndom takohejshpesh në jetë. Secili ka fatin e vet tëpërcaktuar që përputhet natyrshëm merrjedhën e ngjarjeve. Disa prej tyre janëpersonazhe reale që autori i ka njohurnë jetë, si Vukmanoviç Tempo, SinanHasani, Hasan Remniku etj, të cilëtpërshkruhen me realizëm dhe vishenme art. Personazhet e romanit janë aqreale sa, kur doli romani, shumë lexuesgjetën veten tek kjo vepër, madje kanëprotestuar për ndërrimin e emrit.Kështu, në Elbasan, shqiptari ngaKosova Azis Zhilivoda deklaroipublikisht se ishte Hasan Remniku iromanit "Tradhëtia". Kështu ndodhiedhe me kosovarë të tjerë si XhavitPodina në Durrës, Ismet Fejzullai nëLushnje etj. të cilët shihnin përputhjemes tyre dhe personazheve të romanit.Ndërsa mësuesi Hasan Dylgjeri nga

Elbasani e kishte gjetur veten tekpersonazhi i Pjetër Munellës, duke ubërë kështu kryepersonazh i një satiretë Kapllan Resulit, tashmë të botuar etë përkthyer edhe në gjuhë të huaja..Arben Presheva, personazhi kryesor i

veprës dhe heroi i rezistencës kosovaremishëron cilësi dhe veti morale dheartistike që përputheshin me figurën enjohur të Fadil Hoxhës. Edhe QemalAgolli shihte gjëra të përbashkëta mepersonazhin e Skënder Preshevës etj.Vetë Skënder Preshevën AkademikuResuli e pati takuar e njohurpersonalisht, si dhe disa personazhe tëtjera të romanit. Aktiviteti patriotik iAbdullah Preshevës e nxiti autorin përtë krijuar një figurë legjendare, një herotë padiskutueshëm, nga më të spikaturitnë letërsinë tonë, vlera që iu dhanë kësajfigure edhe nga raporti kryesor imbajtur në Kongresin e Dytë të Lidhjessë Shkrimtarëve dhe Artistëve tëShqipërisë, në të cilin qe ftuar ndoshtaaksidentalisht edhe vetë autori KapllanResuli.Heroi ynë është i riu tipik kosovar iushqyer sa nga ndjenja patriotike, aqedhe nga parimet ideo-politike dhe

morale të kohës. Me vizionin e botëssë re ai lufton heroikisht kundërnazifashistëve për çlirimin e vendit,përkrah serbëve, por i tradhtuar prejtyre, bëhet simbol i tragjizmit tëpopullit shqiptar në kohët moderne.

Ky tragjizëm, kjo tradhti e pashoqeështë boshti qendror i romanit, qëpërbën edhe patosin e tij, qëkonkretizohet tragjikisht edhe nëtitullin kapital të veprës.Ky roman u shkrua në kushtet e njëterrori të plotë, kështu që autori nukkishte mundësi për t'u shprehur lirishtdhe për ta thënë gjithë të vërtetën ashtusiç do të duhej ta thoshte po të kishteqenë i lirë, ashtu siç edhe e tha jo vetëmpasi doli nga burgu shqiptar, por edhenga qelitë e burgut më monstruoz tëparagjykimit politik dhe moral, duke edetyruar edhe vetë diktatorin që tapranonte se ata që aktualisht drejtoninpartinë dhe shtetin shqiptar, s'ishinasgjë tjetër, veçse një bandë e zezë,kriminale dhe e urryer nga i gjithëpopulli. Është Akademiku KapllanResuli ai që mori guxim, i kalitur nëhekurat dhe betonin e burgut tëBurrelit, t'ia përplaste në fytyrë EnverHoxhës, bile edhe me shkrim gjithçkaqë mendonte për konceptin e gjerë tëlirisë dhe demokracisë. ËshtëAkademiku Resuli ai që i bëri të ditur sejo vetëm që nuk ishin komunistë, porishin një kartë kriminelësh, që nuknjihnin e zbatonin kurrfarë ligjesh,rregullash e parimesh njerëzore. E, nëkëtë kontekst, lexoni përshkriminpezhorativ të portretit të personazhittë romanit në fjalë mulla hoxhë Mameridhe krahasojeni me portretin ediktatorit Enver Hoxha! A nuk keminjë përputhje të plotë mes dypersonazheve?! Thonë se spiunët eEnver Hoxhës, sapo e kanë lexuarRomaní dhe identifikuar personazhin,ia kanë denoncuar këtë gjë. Mes tyrepërmendet edhe emri i Ismail Kadaresë,që aso kohe do të dilte edhe në shtyp jovetëm kundër autorit, por edhe kundërromanit. Dhe jo vetëm përshkrimifizik, por edhe emri Mulla Mameri ukthye në Mulla Enveri. Qysh ngabotimi i romanit "Tradhtija", armiqtë epushtetit në Shqipëri nuk e quaninndryshe Enverin, veçse Mulla.Poeti Vehbi Skënderi, përmes RTVSH,pasi u vendos "demokracia", duke folurpër këtë vepër të Kapllan Resulit, patithënë:"…Megjithëse ngjarjet e romanit"Tradhëtia" janë vendosur në Kosovëdhe në të bëhet fjalë për tradhtinë eklikës Tito-Rankoviq,…morëm vesh se

Është Akademiku Kapllan Resuli ai që mori guxim, i kalitur në hekurat dhebetonin e burgut të Burrelit, t'ia përplaste në fytyrë Enver Hoxhës, bile edhe me

shkrim gjithçka që mendonte për konceptin e gjerë të lirisë dhe demokracisë.Është Akademiku Resuli ai që i bëri të ditur se jo vetëm që nuk ishin komunistë,

por ishin një kartë kriminelësh, që nuk njihnin e zbatonin kurrfarë ligjesh,rregullash e parimesh njerëzore. E, në këtë kontekst, lexoni përshkrimin

pezhorativ të portretit të personazhit të romanit në fjalë mulla hoxhë Mameri dhekrahasojeni me portretin e diktatorit Enver Hoxha! A nuk kemi një përputhje tëplotë mes dy personazheve?! Thonë se spiunët e Enver Hoxhës, sapo e kanë

lexuar Romaní dhe identifikuar personazhin, ia kanë denoncuar këtë gjë. Mes tyrepërmendet edhe emri i Ismail Kadaresë, që aso kohe do të dilte edhe në shtyp jovetëm kundër autorit, por edhe kundër romanit. Dhe jo vetëm përshkrimi fizik,por edhe emri Mulla Mameri u kthye në Mulla Enveri. Qysh nga botimi i romanit"Tradhtija", armiqtë e pushtetit në Shqipëri nuk e quanin ndryshe Enverin, veçse Mulla

Tg19www.telegram.al


Gazeta TelegramKUJTESË

BIOGRAFIA

aty bëhej fjalë edhe për ne, përShqipërinë, sepse e njëjta tradhti kishndodhur edhe këtu, mes nesh…".Është kjo arsyeja që romani "Tradhtija",qysh se doli në dritë për herë të parë me1965, u përqafua nga populli shqiptarnë Shqipëri dhe anë e kënd diasporës sinjë Ungjill i patriotizmit shqiptar, ushpall si një kryevepër në prozën eletërsisë shqiptare, kurse gjuha e këtijromani u kërkua nga specialistët egjuhëtarët edhe si gjuhë zyrtarekombëtare të të gjithë shqiptarëve.Myslimanë e të krishterë e përqafuandhe e mbanin veprën në vend tëKur'anit dhe të Biblës, që aso koheishin të ndaluara. Është kjo arsyeja qëautori i romanit "Tradhëtia", në vendqë të përgëzohej dhe të falenderohejpër atë vepër sui generis, menjëherë ufut në listën e zezë të personaliteteveqë duheshin persekutuar e ndoshtazhdukur fizikisht.Enver Hoxha dhe Ramiz Alia, duke

dhënë miratimin që të botohej romani,por si novelë, ndoshta kishin menduarse vepra në fjalë nuk do të kishte ndonjëjehonë të madhe në Shqipëri, e jo mënë diasporë apo në trojetmbarëshqiptare, sepse kjo vepër do t'ushërbente vetëm atyre, klikës nëpushtet, për t'ia mbyllur rrugën ekthimit në Jugosllavi autorit, për t'imbyllur edhe rrugën e arratisjes për nëGreqi, madje ndoshta do t'u shërbentepër të përgënjeshtruar e maskuar tëvërtetën e ndjekjes dhe persekutimitkriminal të klerikëve në Shqipëri e aqmë tepër, të shembjes së kishave e tëxhamive, të manastireve e të teqeve,sepse në romanin "Tradhtija", për herëtë parë pas Luftës së Dytë Botërore poparaqiteshin klerikët si personazhepozitive, si hoxha ashtu edhe prifti, sibabai i teqesë, ashtu edhe murgu mekamilavkë. Romani u vlerësua shumëgjatë gjithë periudhës qe kur u realizuabotimi i parë e deri në ditët tona. Kanë

kaluar 50 vjet që nga botimi i parë iromanit, por edhe sot kërkohet shumë,shkruhet me nostalgji për të dhelexohet me endje. Jehona e papritur qëpati ky roman në Shqipëri e në diasporëe pati habitur klikën në pushtet,sidomos deklarata përmes Radio-Londrës e shkrimtarit të njohur TajarZavalani se "…Romani "Tradhëtia"është e vetmja vepër letrare me dinjitetartistik, që është botuar në Shqipëri pasLuftës së Dytë Botërore…", që do tëthoshte se Kapllan Resuli e kishteeklipsuar edhe veprën e sapo dalë tëKadaresë në atë kohë "Gjenerali iushtrisë së vdekur". Kështu mendonteme të drejtë Zavalani.Po s'qe vetëm Tajar Zavalani që evlerësoi aq lart këtë roman. PjetërGjoka, Artist i Popullit, pohoimenjëherë pas T. Zavalanit: "…Ç'asht"Lahuta e Malsisë" për poezinë shqipe,asht dhe romani "Tradhëtia" për prozëntonë,një kryevepër. Edhe sikur KapllanResuli të mos shkruajë ma asgja, emni itij do të mbetet në letërsinë shqiptaresi nji ndër shkrimtarët ma tëmëdhenj…Me atë roman ai e ka meritueme i ngritë në mes të Shqipnisë njilapidar mbi çdo lapidar tjetër…". KurseTomë Paloka - shkrimtar, ka shkruar:"…Nuk njoh hero më të madh të lirisëe të demokracisë si Kapllan Resuli, tëgozhduar dy herë, në Jugosllavi dhe nëShqipëri. Dhe kjo është dëshmia më emirë e madhështisë së tij morale,intelektuale dhe nacionale…"Akademia e Shkencave dhe e Arteve eIntelektualëve Shqiptarë, me seli nëStamboll, për këtë roman e ka shpallurshkrimtarin Kapllan Resulin AnëtarNderi të asaj Akademie, gjë që deri mësot nuk ka ndodhur me asnjë shkrimtartjetër të njohur shqiptar. Në Gilan,vendlindjen e Abdullah Preshevës, sapou mor vesh për botimin e romanit"Tradhtija", i ngritën bustin mes tëqytetit heroit e martirit AbdullahPresheva, personazh kryesor i veprës.Hartuesit e HISTORISË SËKOSOVËS, të botuar në mënyrëklandestine në Turqi në vitin 1991, ngalista e gjatë e shkrimtarëve të Kosovëstë persekutuar nga UDB-ja, përmendinvetëm emrin e akademikut KapllanResuli dhe romanin e tij "Tradhtija".Absolutisht askend tjetër, madje asAdem Demaçin, sepse romani"Tradhtija" sot e kësaj dite vazhdon tëkonsiderohet si vepër e paarritshmedhe pa konkurrencë.Ndërsa I. Kadare, rivali i KapllanResulit, aso kohe pati deklaruar:"…Romani "Tradhtia" është një vepërdogmatike, e dërmuar staliniste…Pandonjë ide për lirinë"! Me këto fjalëKadareja nuk shprehte vetëm xhelozinëe tij, por në një farë mase edhe urrejtjene shfrenuar ndaj autorit të veprës. Rritjae jehonës së Kapllan Resulit sishkrimtar dhe vlerave të romanit të tij"Tradhtija", që dita-ditës vinin duke ushtuar, tregon se kjo vepër ka zënëvendin e merituar në memorienkombëtare dhe shoqërore.Prandaj klika në pushtet jo vetëm që e

1-Revista "Nëntori",Tiranë nr. 6/19622-Prof.K.Resuli:"Shembja eidhujve",SHB"Ballkani",Ulqin 2012.3-Prof.K.Resuli:"Autopsia e një morali",SHB"Ballkani",Ulqin 1999.4-Revista "Kuvendi",Michigan nr 5/20035-Revista "Ylberi",Gjenevë nr 2/19976-Revista "Ylli",Tiranë nr 3/19657-Gazeta "Bota e re",Prishtinë nr. 22, dt.15.12.19908-Gazeta "Drita",Tiranë dt. 24.10.19949-Gazeta "Tirana",Tiranë dt. 07.04.19910-Gazeta "Alternativa SD",Tiranë dt.12.08.1994

futi Kapllan Resulin në listën e zezë tëtë parashikuarve për t'u eliminuarfizikisht, por edhe ndërmori masadenigrimi kundër romanit dhe autorit.Në fillim u trumbetua se romani"Tradhtija", nuk ishte ndonjë vepër mevlera dhe për këtë i pari foli Kadareja.Kur e panë se populli nuk po e gënjehej,atëherë shpifën se Kapllan Resuli ishteagjent i UDB-së, madje se ai nuk ishteautori i veprës në fjalë, Kapllan Resuli,por një agjent i fshehur pas këtij emriqe kishte shkruar librin dhe se nga ditanë ditë pritej arrestimi i tij. Pas kësajlançuan edhe shpifjen se romanin"Tradhtija" nuk e kishte shkruar ai, poria kishte vjedhur veprën shkrimtaritAdem Demaçi, që ishte i dënuar nëburgun jugosllav.Enver Hoxha priste që Titoja tazhdukte Ademin fizikisht, siç kishte nëplan edhe ai për ta zhdukur Kapllanin.Pas kësaj ishte planifikuar të ribotohejromani "Tradhtija", me autorësinë eAdemit. Në këtë mënyrë, jo vetëm qëdo të shpëtonin veprën, por edhe vleratideo-artistike të veçanta të cilit kishinfilluar të konsolidoheshin. Kishinvendosur që ta kishin në shërbim tëqëllimeve të tyre politike atë roman, poredhe Ademin do ta paraqisnin sikomunist, sepse patën luftuar qysh mekohë përmes agjenturës së tyre nëKosovë, pasi e dinin se Ademi deriditën e arrestimit nuk e quante EnverHoxhën ndryshe, veçse diktator.Pasi doli i gjallë Ademi nga burgujugosllav, shpejt e shpejt i organizuantakim me Ismail Kadarenë, i cili enjofton se Kapllan Resuli kishtevdekur në burgun e Burrelit si agjent iUDB-së dhe se ai duhej të deklarontese romani "Tradhtija" ishte vepër e tijadhe Kapllani ia kishte vjedhur. DheAdemi u detyrua të bënte deklaratën eparë për këtë qëllim, me ndihmën eagjentit të UDB-së FahrudinRadonçiq, që i botoi një intervistë tëgjatë në Zagreb, në një nga revistatkryesore qe botohej në Kroaci, të cilënmenjëherë ia botuan edhe si libër mëvete. Është e vërtetë se aty as qëpërmendet romani "Tradhtija", porajo deklaratë e Ademit kundër KapllanResulit ishte hyrja për të deklaruar seedhe romanin "Tradhtija" ia kishtevjedhur atij. Ndërkohë u mor vesh seKapllani jo vetëm që ishte gjallë, poredhe se ishte liruar nga burgu. AtëherëAdem Demaçi u tërhoq. Ky fakt eshtyu Sigurimin e Shtetit Shqiptar tëkërkonte nëpër varreza personin tëcilit do t'ia veshte autorësinë e romanit"Tradhtija". Kjo aventurë e çmendur eSigurimit në një farë mënyre vazhdonedhe sot e kësaj dite, duke përdoruremra dhe pseudonime të ndryshme qëkanë shkruar artikuj të ndryshëmkundër profesorit dhe kanë hedhurlumë akuzash dhe shpifjesh kundër tijsi Bahri Brisku, Nafi Çegrani, SkënderShkupi, Fehmi Ajvazi, Salih Kabashi,Agim Gjakova, Sadik Elshani e të tjerë.Kjo farsë vazhdon edhe pasiAkademia e Shkencave dhe e Arteve eKosovës deklaroi përfundimisht se

romani "Tradhtija" është vepër eKapllan Resulit. Por, si UDB-ajugosllave, ashtu edhe organet eSigurimit të Shtetit, nuk duan të dinëjo për fjalën e akademikëve, por as përtë vërtetat shkencore, të konsakruarabotërisht. Ata duan të arrijë vetëmqëllimet e tyre, sepse qëllimi uajustifikon mjetin. Me gjithë shpifjet, gënjeshtrat efalsifikimet e vazhdueshme të Sigurimitdhe të UDB-së kundër akademikut,prof. dr. Kapllan Resuli, e vërteta përte dhe krijimtarinë e tij ka depërtuar dhepo depërton në venat dhe kapilarët elexuesit mbarëkombëtarë dhe më gjerë.Për rrjedhojë, Kapllan Resuli, siç kaqenë, është dhe do të mbetet një krijuesshumë i kërkuar, i lexuar i dashur, dhe içmuar në Shqipëri dhe anë e kënddiasporës shqiptare. Siç mund të shihniedhe përmes internetit, romani i tij"Tradhtija" vazhdon të kërkohet e tëlexohet, për këtë arsye në këtë 50 vjetorështë dashur të ribotohet në mijërakopje, po forcat e errëta të shoqërisësonë nuk mund ta lejojnë këtë gjë, sepsedhe vetë emri i Kapllan Resulit, që ukujton krimet makabre të bëra kundërtij e familjes së tij, kundër fëmijëve tëmitur, Arbenit dhe Arbanës, i bën qëtë tërbohen.Është momenti më i përshtatshëm qëtë pushohet me ndjekjet e persekutimete Kapllan Resulit, me denigrimin epersonalitetit, figurës dhe të veprës sëtij. Është koha më e përshtatshme qëai dhe vepra e tij të kthehen në gjirin elexuesit shqiptar, të planifikohet nëprogramet e literaturës shkollore,e jovetëm në Kosovë, por edhe nëShqipëri, dhe të publikohet fjala evërtetë për figurën e tij dhe përaktivitetin e tij politiko-shoqërore, përçështjen e lirisë e të demokracisë, nëShqipëri, në Ballkan, Evropë e botë,ku ka luftuar stalinizmin, ku e ka luftuaredhe shovinizmin e racizmin me njëvetëmohim dhe vetëdije kombëtare.Është momenti fatlum që sinqerisht epublikisht t'i kërkohet ndjesë, t'ikërkohet të falur profesorit për të gjithakrimet që i janë bërë madje edhevazhdojnë t'i bëhen atij dhe familjes sëtij, fëmijëve të tij të mitur, në Shqipëridhe në diasporë, ku vazhdon të ndiqet,të persekutohet, madje edhe tëdenigrohet figura e tij.Qëndrimi i deritanishëm që është mbajturndaj Kapllan Resulit dhe veprës së tij nëpërgjithësi, jo vetëm që nuk ka qenë nëfavor të së vërtetës, të lirisë e tëdemokracisë dhe të popullit shqiptar, nëasnjërën anë të kufirit, po përkundrazi,ka qenë në favor të forcave më të errëta tëshoqërisë shqiptare, në favor të UDB-sëe të të gjithë armiqve të brendshëm e tëjashtëm të popullit shqiptar. Persekutimii Kapllan Resulit ka qenë dhe mbetetpersekutimi i së vërtetës, persekutimi ikulturës dhe të artit shqiptar, prandaj le t'ikërkojnë falje profesorit të gjithë ata qe endjejnë qe kanë ndikuar në persekutimindhe dënimin e tij. Ne kemi shumë nevojëpër akademikun Kapllan Resuli dheveprën e tij.


info.telegram.alGazeta Telegram SI TA BËJ

APLIKIMI, si mund tëpërfitojmë nga grantet e BE-sëProcedurat sesi mund të aplikohet dhe kategoritë që përfitojnë ngadonacionet e Bashkimit Europian. Udhërrëfyesi i ri që ka nxjerrëKomisioni Europian muajin e fundit për OJF-të, individët aposipërmarrjet private dhe publike. Kriteret dhe procedurat e aplikimit

Mendoni të aplikoni për financim ngaBashkimi Europian? Zbuloni"Udhërrëfyesin mbi financimet e BE-së",

në të cilin kompanitë e vogla, shoqatat joqeveritare,të rinjtë, kërkuesit, fermerët, organet publike dhekategori të tjera do të gjejnë informacione tëdobishme dhe këshilla se si të përgatisin një aplikimpër financimet nga BE-ja. Financimet e BE-së qësynojnë dhënien e ndihmës në vendet në nevojë,vijnë nga dy burime: Fondi Europian i Zhvillimit(EDF) dhe buxheti i BE-së. Me një financim prej82 miliardë eurosh për periudhën 2014-2020,institucionet europiane së bashku me vendetanëtare të BE-së, dhanë më shumë se gjysmën endihmës zyrtare në shkallë globale.Ky përbën një prezantim fillestar për mundësitë emëdha që ofrohen për të përfituar nga financimet eBE-së. Ai ofron udhëzimet bazë mbi procedurat eaplikimit dhe tregon se ku mund të gjeni detaje tëmëtejshme. Ky udhëzues përmban informacionetmë të fundit mbi programet aktuale të BE-së përperiudhën 2014-2020.Ky udhëzues shënjestron gjashtë kategoritëkryesore të aplikantëve të mundshëm: ndërmarrjete vogla e të mesme (SME), organizatatjoqeveritare, të rinjtë, kërkuesit shkencorë,fermerët dhe institucionet publike. Megjithatë, ajomund të shërbejë si një burim i vlefshëminformacioni dhe për aplikantët nga fusha të tjera.Llojet kryesore të financimeveGrantet e dhëna për zbatimin e projekteve specifike,që zakonisht vijnë pas një njoftimi publik i njohursi propozim ("call for proposals"), janë një financimi drejtpërdrejtë që iu jepet organizatave oseprojekteve të ndërmarra nga ato.Granti shërben për një qëllim të caktuar, i cilipërshkruhet në detaje në propozim. Në shumëvende, kontributi i BE-së përmban kushtekundrejt përfituesit, në mënyrë që ky i fundit tëjetë bashkëfinancues.Kontratat publike, të cilat jepen nëpërmjetprocedurave të tenderimit (prokurimit publik). Atombulojnë një sërë fushash që kryesishtkontribuojnë për zhvillimin ku përfshihenstudimet, ndihma teknike dhe trajnimet,konsulenca, organizimi i konferencave, pajisjetIT si dhe shumë të tjera. Qëllimi i kontratave ështëblerja e shërbimeve, të mirave/mallrave apopunimeve për të garantuar funksionimin eprogrameve apo institucioneve të BE-së.Procedura e prokurimit për çdo kategori kontratëështë e ndryshme. Brenda çdo kategorie, proceduragjithashtu varijon në bazë të vlerës së kontratës.Rregullimet e procedurat e kontratës gjithashtuvaren nga burimi i financimit (buxheti i BE-së oseFondi Europian i Zhvillimit) si dhe nga viti.Rregullat për përfitimin e fondeveHuat, garancitë dhe çmimet janë ndërmjet llojevetë tjera të mundshme të financimeve. Për marrjen evendimeve për dhënien e granteve apo kontratave,ndiqen rregulla strikte që garantojnë se të gjithëpërfituesit e mundshëm trajtohen në mënyrë tëbarabartë dhe transparentë.Përfituesit e granteve dhe kontratorët duhet t'iupërmbahen e të veprojnë në përputhje me rregulla tëqarta financiare, të cilat i japin mundësi KomisionitEuropian dhe autoriteteve të tjera audituese, tëkontrollojnë përdorimin e financimeve të BE-së.8Para se të aplikoni për financime të BE-së, duhettë identifikoni programin dhe organin qëadministron atë. Departamentet e KomisionitEuropian, agjencitë, si dhe autoritetet administrueserajonale apo kombëtare publikojnë rregullishtinformacion mbi mundësitë e financimit që ofrojnë.Dy janë format e administrimit të financimeve tëBE-së: administrimi i drejtpërdrejtë dheadministrimi i përbashkët.

Administrimi i drejtpërdrejtë do të thotë që një fondapo program të administrohet në mënyrë tëdrejtpërdrejtë nga Komisioni Europian apodelegacionet e BE-së ashtu dhe nga ndonjë ngaagjencitë e tij. Administrimi përfshin përzgjedhjene kontraktorëve, dhënien e granteve, transferimine fondeve, monitorimin e veprimtarive, etj.Administrimi i përbashkët do të thotë qëadministrimi i financimeve apo programeve të BE-së u delegohet Vendeve Anëtare të BE-së. Pjesa mëe madhe e projekteve të financuara nga BE-ja, e qëpërbëjnë rreth 80% të buxhetit të BE-së, janë nënadministrimin e përbashkët. Kjo procedurëzbatohet për programet e përbashkëta operacionalepër bashkëpunimin ndërkufitar të zbatuar nga njëautoritet i përbashkët (p.sh. IPA II, ENI, Ndihmae para-anëtarësimit)Administrimi i tërthortë/jo i drejtpërdrejtë: nënadministrimin jo të drejtpërdrejtë, KomisioniEuropian ia beson detyrën e implementimit tëfinancimit: (i) vendeve partnere (apoinstitucioneve të përcaktuara nga to), (ii)organizatave ndërkombëtare, (iii) agjencive tëzhvillimit të Vendeve Anëtare të BE-së dhe (iv)institucioneve të tjera.Çdo vend i BE-së, në bashkëpunim me Komisionin,vendos për një apo më shumë programe operacionalepër të përcaktuar prioritetet e tij të financimit.Çdo thirrje për tender apo për paraqitje propozimeshpërcakton kushtet për pjesëmarrje që duhet tëplotësojnë aplikantët. Autoritetet drejtuese vlerësojnëpropozimet për projekte të paraqitura dhe vendosinnëse duhet dhënë financimi.Grantet për financimet direkte janë të disponueshmenga Komisioni Europian apo agjencitë e tjera

ekzekutive për projekte me objektiva specifike(mjedisi, kërkimi, trajnimi, etj.). Këshillohet që përtenderët dhe grantet të menaxhuara në mënyrëqendrore nga departamentet dhe agjencitë eKomisionit, këshillohet të vizitohet Websiti iKomisionit Europian (http://ec.europa.eu/budget/funding/information/how-apply_en).Po kush i administron paratë?Komisioni Europian ka përgjegjësinë politike për tësiguruar që të gjitha paratë nga buxheti i BE-së janëshpenzuar në mënyrë të drejtë e korrekte. Megjithatë,qeveritë kombëtare janë përgjegjëse për të kryerkontrolle dhe audite vjetore, duke qenë se rreth 80%e financimeve të BE-së administrohet në nivelkombëtar.Gjithashtu, vendet jo-anëtare të BE-së dheorganizatat ndërkombëtare janë përgjegjëse përadministrimin e një pjese të vogël të buxhetit tëBE-së, i cili akordohet për programet e zbatuarap.sh., nga Kryqi i Kuq dhe Kombet e Bashkuara.Organizatat që kërkojnë grante apo kontrata tëBE-së kanë nevojë të kontrollojnë paraprakishtme kujdes se në cilat duhet të paraqesin kërkesatapo propozimet e tyre.Komisioni Europian administron buxhetinnëpërmjet departamenteve të tij të përgjithshmedhe agjencive drejtuese. Vendet e BE-së ia kalojnëmenaxhimin e financimeve të BE-së, kryesishtautoriteteve drejtuese si ministrive apo organizmavetë tjerë publike. Këto institucione janë përgjegjësepër organizimin e thirrjeve për paraqitjepropozimesh apo procedurave për tender.Komisioni ka publikuar Buxhetin e BE-së sipasnjë serie me 28 fakte që evidentojnë disa ngaprojektet e financuara nga buxheti i BE-së në të

gjitha vendet e BE-së. Projektet shtrihen në njësërë fushash, duke filluar që nga punësimi,zhvillimi rajonal, kërkimi dhe edukimi e deri temjedisi, ndihma humanitare si dhe shumë të tjera.Projektet mund të nxisin kandidatët potencialë,të cilët mund të gjejnë më shumë mbi vlerat eshtuara që BE-ja ka sjellë në projekte.Fondet e disponueshmeGrantet direkte nga Komisioni Europian oseagjencitë e tij zbatuese për projekte specifike siambienti, kërkimet, trajnimet. Fondet indirektenga qeveritë e vendeve anëtare të BE dheautoritetet lokaleÇfarë kushtesh duhet të plotësohen?Grantet që jepen direkt nga BE:-Shërbejnë si financues komplementarë, BE nuk financon 100%të projekteve-Ndihmojnë projekte efektive nga ana financiare dhe nuk duhettë rezultojnë në përfitime për dhënësin e grantit-Nuk mund të financohen projekte të kompletuara-Janë akorduar një grant për projektKush mund të përfitojë?-Biznesi ose organizata të lidhura (shoqata biznesi, ofrues tëmbështetjes për biznesin, konsulentë etj.) të cilët zhvillojnëprojekte që janë në interes të kontributit për financim nga BEdhe zbatimin e programeve të BE-së.-Projektet duhet të kenë një karakter rajonal (me më shumëvende) dhe duhet të kenë vlerë të shtuar. Kriteret e detajuarajanë specifikuar në ftesën për propozim.Si të aplikoni?Thirrjet për propozime janë përgjithësisht tëpublikuara në faqen e internetit të KomisionitEuropian, drejtoria e përgjithshme për agjencitëekzekutuese. Gjithashtu ato mund të publikohenedhe në revistën zyrtare të BE-së, seritë C.

Tg21www.telegram.al


Gazeta TelegramSHËRBIME

NJOFTIM PUNËSIMIKërkohet inxhinier ndërtimi dhe arkitekt

Një kompani private kërkon të punësojë dypersona në pozicionet e mëposhtme:-Inxhinier ndërtimi-ArkitektKushtet për kandidatët janë si më poshtë:

-Të jenë të diplomuar në profesionetpërkatëse, dhe të jenë në moshënmaksimale 28 vjeç (Preferohen të rinj qëjanë diplomuar vitet e fundit).-Të njohin gjuhën italiane. Janë të avantazhuarkandidatët që njohin edhe gjuhën angleze.Personat e interesuar të dërgojnë C.V. e tyre nëadresën e e-mailit: [email protected]


info.telegram.alGazeta TelegramFu

ndjav

aKOMEDISeks vetëm për festaData: 29-31/05/2015Orari: 21:00 - 22:30Vendndodhja: Teatri Kombëtar Eksperimental SpahivogliNë datat 29, 30 dhe 31 Maj, ora 21:00, Teatri “Bylis” Fier do tëshfaq ne skenën e Teatrit Kombëtar Eksperimental“K.Spahivogli” komedinë “Seks vetëm për festa”, autor dheregjisor i së cilës është “Mjeshtri i madh” Leka Bungo. Në roletkryesore interpretojnë Miola Sitaj dhe Astrit Hasani. Vlen për tutheksuar edhe rikthimi në skenë, pas një mungese të gjatë i“Mjeshtres së madhe” Hajrie Rondo, në këtë shfaqje.Ngjarjet e komedisë ndodhin në një familje emigrantësh shqiptarë,e cila jeton prej vitesh në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.Protagonistja, mis Keth dhe familja e saj, jetojnë në saj të njëbiznesi “të veçantë”. Duke shfrytëzuar nënshtetësinë amerikane,Keth është martuar dhjetëra herë me emigrantë ilegalë, të cilëtkanë paguar shuma të majme për të fituar dokumentet amerikane.“Viktimat” e fundit; dhëndrri nga Kina, Afrika dhe ai nga Lazaratii Shqipërisë janë protagonistët e ngjarjeve të komedisë “Seksvetëm për festa”.

KINEMAPaisitoData: 29/05/2015Orari: 19:00 to 21:00Vendndodhja: Rr. Aleksandër MoisiuAmbasada e Spanjës në Tiranë ju fton të shihni filmin“Paisito” i regjisores Ana Diez, i vitit 2008, 88 minuta,ditën e premte, në datën 29 Maj, në orën 19:00, pranëAkademisë së Filmit dhe Multimedias Marubi. Drejtorartistik: Adelaida Rodriguez, Leho de Sosa.Xavi, do të nënshkruajë një kontratë si futbollist i ClubAtlético-s të Osasuna, Pamplona. Aty do të takohet meRosanën, nje uruguaiane të larguar nga vëndi i saj, të cilëne kishte njohur para 20 vjetësh në Montevideo kur ishintë vegjël. Babai i saj ishte shefi i policisë së Uruguajit,ndërsa babai i tij ishte një këpucar navarr me rrënjërepublikane i emigruar në Uruguaj në periudhën epasluftës së dytë. Pa ditur që fati do i ndante fëmijët iishin betuar njëri-tjetrit për një dashuri të përjetshme.Tashmë ribashkimi nxjerr në pah, pyetësorë, zbulime tëreja si dhe ripërsëritë disa përgjigje.

ARTE FIGURATIVETym. Biomekanika e PushtetitData: 30 maj – 5 qershor 2015Orari: 9:00 - 19:00Vendndodhja: Tirana Art LabArtisti i dytë në rezidencë për vitin 2015, Nico Angiulido të prezantoj rezultatin e kërkimit të tij artistik tëcilin e ka zhvilluar për mëse një vit, që prej qëndrimitsi rezident në Tirana Art Lab vitin e kaluar. Projekti“Vallja e mjeteve. Duhani” është rezultat i një punekërkimore një vjeçare në Shqipëri dhe specifikisht nërrethin e Shkodrës. Hulumtimi dhe puna e prodhuargjatë qëndrimit të tij në Tirana Art Lab është pjesë enjë projekti afatgjatë mbi teknikat dhe teknologjitë eshoqërive rurale, industriale dhe post-industriale nëzonën e Mesdheut, në bashkëpunim me komunitetetlokale, fermerë, artistë, valltarë, historianë dheekspertë të industrisë agrikulturore. Qëllimipërfundimtar është krijimi i një video-arkivi përdokumentimin e gjesteve kryesore të përdorura nëfushën e agrikulturës në shoqëritë perëndimore.

Gjendrra tiroide është organi që prodhon hormonet e tiroides,që kanë për detyrë qysh te embrionin e njeriut të marrinpërsipër zhvillimin e qelizave të sistemit nervor. Ekspertët

e Diabetologjisë në Pediatrinë e QSUT-së tregojnë sesi shfaqenproblemet me gjendrën tiroide te fëmijët, çfarë pasojash sjell nëshëndetin dhe si mund të trajtohen këto probleme:Funksioni i gjendrës së tiroidesGjendra tiroide është organi që prodhon hormonet e tiroides, qëkanë për detyrë qysh te embrionin e njeriut të marrin përsipërzhvillimin e qelizave të sistemit nervor ose e shprehur ndryshe tëzhvillojnë intelektin, fizikun dhe sistemin nervor në tërësi tënjeriut. Kjo është arsyeja që gjëndrat tiroide fillojnë të prodhojnëhormone që nga java e 10-të e embrionit. Natyra e ka krijuar mëshpejtë këtë funksion, sepse zhvillimi i qelizave të trurit në këtëperiudhë, është më intensiv se gjatë gjithë jetës intrauterine, dhevazhdon me këtë intensitet deri në moshën 3-vjeçare, për tëpërfunduar rreth moshës 23-24 vjeç.Realizimi i prodhimit të hormonit të tiroidesRealizohet ekskluzivisht nga jodi që vjen nëpërmjet gjakut tënënës, pra origjina është gjaku i nënës. Kjo do të thotë se duhettë merret jod te gratë shtatzëna dhe gratë në periudhën e ushqyerjesme gji, në mënyrë që të lindin dhe rriten fëmijë pa probleme tëtilla. Në këtë fazë nëna ka më shumë nevojë për jod, sepse i

nevojitet për fetusin dhe për veten.Hormoni i tiroides dhe jodi i nënës, marrin pjesë në krijimin ereceptorëve të trurit të organizuar për kapjen e informacionit që vjen.Kjo fillimisht realizohet nga hormonet e nënës, dhe më tej atoprodhohen nga vetë fëmija. Nëse nënës gjatë barrës nuk i jepet sasiae duhur e jodit, mungesa e jodit shfaq disa pasoja të mëdha, e para:nëse nëna ka mungesë të rëndë të jodit te fëmija shfaqet kreteinizmi,që është zhvillimi i pakët mendor dhe fizik i fëmijës. Nësepamjaftueshmëria e jodit është më e lehtë, kjo çon në ulje të koifiçentitintelektual të fëmijës. Është parë se këta fëmija shfaqin 15 pikë mëpak nga 100 të mundshmet të zhvillimit intelektual, në krahasim mefëmijët e tjerë, që nuk shfaqin një mungesë të tillë jodi. Kjo do tëthotë se brezat që jetojnë në zona me deficiencë jodike mund të kenëpakësim të koeficientit intelektual, që më pas shfaq pakësim intelektual,që shprehet me lëvizje të pakontrolluara, ulje të përqendrimit, ulje tërendimentit shkollor.Problematika e mungesës së jodit në vendin tonëStudime kanë treguar se mbi 90% e popullsisë sonë ka shfaqurdeficiencë jodike, të shkallëve të ndryshme. Gjithsesi vitet e funditështë kërkuar të ndalohet hyrja e kripës pa përmbajtje jodi. Në masënmë të madhe kjo ka zgjidhur problemet e mungesë së jodit. Rezultatete 2007 kanë treguar se gjendja sot është përmirësuar në mënyrë tëndjeshme, dhe kjo për shkak të përdorimit të kripës së jodizuar.

Pasojat e mungesës së joditNjë nga problemet që shfaqet më shpesh ështëzmadhimi i gushës, që në vitet ’93 prekte gati 28-30% të fëmijëve në Shqipëri, si pasojë e mungesëSsë jodit, Ndërsa sot ky problem është në përmasamë të vogla. Veç kësaj pasoje, e përhapur është dhesëmundja e hypotirozës, e karakterizuar ngamungesa e zhvillimit të gjendrës tiroide deri nëmungesën e saj. Kjo ndodh në 1 të porsalindur në3500 RASTE. pasojat janë mungesa e zhvillimitmendor dhe fizik. I porsalinduri do të ketë të pambyllurpjesën kockore pas kokës, defekon me vështirësi,ka kërthizë të dal, ikteri zgjat në kohë dhe është ishprehur. Më vonë tek këta fëmijë, lëkura është eashpër e thatë, e zbehtë, është e mermertë, barkuzmadhohet, gjuha zmadhohet dhe del jashtë gojës,fëmija qan me zë të trashë, ka gjumësi të tepruar,zhvillim mendor të pakët. Kur mbush një vit fëmijanuk flet, nuk ecën, barku vazhdon të jetë i madh, kakapsllëk, lëkura është e ashpër, mbetetshtatshkurtër. Meqë diagnoza bëhet me vështirësijanë krijuar programe të zbulimit të sëmundjes qëditën e tretë të lindjes. Kur bëhet matja e hormonittë tiroides. Nëse nuk diagnostikohet që në këtëmoment dhe nuk nis trajtimi, ky fëmijë do të ketëpasoja në zhvillimin mendor dhe fizik. Nëse trajtohetnë kohë, ky fëmijë ka ecuri të mirë.

PROFILAKSIAËshtë krijuar ideja se vendet bregdetare janë tëmbrojtura nga këto probleme.Nuk është e vërtetë që personat që jetojnë në zonabregdetare janë të mbrojtur, sepse ajri që thithet nukarrin të mbrojë apo të sigurojë marrjen e nevojshmeme jod, duhet që ai të merretdhe nga ushqimet.

SHËNDET

Si shfaqen problemet egjendrës tiroide te fëmijët

FUNDJAVA

Tg23www.telegram.al


Gazeta Telegram

Fund

java

TEATËRTartufiData: 30-31/05/2015Orari: 19:00 to 20:30Vendndodhja: Teatri KombëtarTartufi është personifikimi i hipokrizisë. Shpesh nëjetën e përditshme, kur kemi të bëjmë me njerëzgënjeshtarë e hipokritë themi “Ai është një Tartuf ”.Tartufi është personifikimi i hipokrizisë. Shpesh nëjetën e përditshme, kur kemi të bëjmë me njerëzgënjeshtarë e hipokritë themi “Ai është një Tartuf ”.Hipokrizia është edhe problemi kryesor që trajtohetnë këtë vepër. Te “Tartufi” historia është e thjeshtë.Orgoni, një aristokrat me emër dhe me reputacion tëlartë në shoqëri, gënjehet nga Tartufi, një hipokrit esharlatan, i cili shtiret si shenjt e njeri fetar. Por, aështë problem “Hipokrizia” në këtë vend? Ka njerëztë tillë këtu? Vepra na bën thirrje të jemi të përmbajturdhe të hapur. Të dëgjojmë e të shohim të tjerët, poredhe thellë brenda vetes sonë. Aty i gjejmë të gjithapërgjigjet. Ambjenti është i “infektuar” dhe askushnuk është imun. Është e mira të jemi të moderuar.

CIRKUSurprizat e PranverësData: 30-31/05/2015Orari: 11:00 - 12:00Vendndodhja: Rr. Maliq MuçoCirku Kombëtar sjell çdo fundjavë, ora 11:00, shfaqjenme titull "Surprizat e Pranverës". Programi i shfaqjes dotë ketë një fill lidhës të numrave, që do të realizohet ngaprezantuesi dhe klouni i shfaqjes. Në shportat embushura me lule do të jenë të fshehur zarfe, mbi tëcilët do të shkruhet emri i kombinimit dhe brenda tyredo të jetë teksti i kombinimit. Ato do të hapen një e nganjë, duke zbuluar gradualisht edhe të gjitha surprizat epranverës së këtij viti. Në këtë shfaqje do të jenë tëgjithë profilet e cirkut, të ftuar specialë në çdo shfaqje,këngëtarë nga programi "Gjeniu i vogël" dhe ngaprojekti "Guide" konkurrimi i 60 shkollave të ciklit 9-vjeçar të Tiranës dhe grupi i valles Trad Folk Tirana."Surprizat e Pranverës" vjen me libret dhe tekst tëKujtim Dumit, drejtimi artistik ng Alketa Haxhiu dheformulimi muzikor nga Sajmir Çili.

KUKULLATNjë dhëndër për miushenData: 30-31/05/2015Orari: 10:30 - 11:30Vendndodhja: Teatri Kombëtar Eksperimental KujtimSpahivogliKëtë të shtunë vjen shfaqja për fëmijë "Një dhëndër përmiushen" në ora 10:30. Dramatizuar mbi tregimin me tënjëjtin titull të autorit Andrë Lang, kjo pjesë tregon njëaventurë fantastike të një çifti miushësh jo te zakonshëm,por të një race fisnike, të cilët vihen ne kërkim të dhëndritideal për të bijën. Duke qenë se e bija është miushja më ehijshme në botë, më e shpejta në vrapim, kërcimtarja më emirë, këngëtarja me vokalin më të bukur, pra një artiste evërtetë, e meriton të martohet me burrin më tëmadhërishëm në botë. Por cili është i madhërishmi? Plotaventura të mrekullueshme i presin tre miushët ndërsavihen në kërkim të këtij dhëndri. Një përrallë plot fantazidhe një shfaqje mjaft argëtuese, me situata dhepersonazhe nga më të çuditshmet, ju presin t`i shikoni në"Një dhëndër për miushen".

DashiJave mjaft romantike kjo e sotmja për te gjithë ata qe janë ne një lidhje. Do flisni hapur për gjithçka dhedo i zgjidhni te gjitha mosmarrëveshjet. Beqaret do lodhen pak se kërkuari, por ne fund do e gjejnëprincin e tyre te kaltër. Me financat tregohuni sa me te arsyeshëm qe te mundni sepse përndryshe mundte keni vështirësi te mëdha. Gjendja shëndetësore do jete mjaft delikate dhe nuk do jeni aspak te qete.Merrni masa sa pa qene vone. Ne pune nuk do keni aspak ndryshime dhe situata do filloje te konsolidohettej mase. Disa kolege do mundohen t’iu prishin pune dhe do ju ndalojnë ne çdo gjë qe do bëni. Jetafamiljare nuk do jete e qete për te gjithë.

DemiJu qe jeni ne një lidhje do i vendosni gjerat ne rregull dhe do jeni me te qete. Periudha me e mire do jetepas ditës se mërkure kur do merrni edhe një propozim mbresëlënës. Beqaret do jene te vendosur ta bëjnëpër vete dike dhe nuk do ndalen derisa t’ia arrijnë qëllimit. Ne planin financiar gjendja nuk do jete ashtusi keni dashur, por te paktën shpenzimet me te nevojshme do arrini t’i kryeni. Nga shëndeti do kenishqetësime. Mund te ndieni dhimbje muskujsh, dhimbje barku, por edhe do jeni te stresuar. Ne pune dogjeni drejtimin e duhur dhe do afroheni me tepër me objektivat qe i kishit vene vetes. Bravo për guximindhe kurajën. Jeta familjare nuk do jete aspak e keqe.

BinjaketDuhet vetëm te bëni pak kujdes me xhelozinë gjate kësaj jave sepse ne tërësi lidhja juaj do shkoje mese miri. Do shkëmbeni çdo mendim dhe do i shprehni pa fund ndjenjat. Beqaret do kenë mundësi pafund për takime impresionuese nga te cilat do nisin histori dashurie interesante. Financat do jene mete paqëndrueshme se kurrë. Nëse nuk doni te rrënoheni bëni vetëm shpenzimet me te domosdoshme.Me shëndetit fatmirësisht nuk priten shqetësime, përkundrazi do keni gjithë energjie qe ju duhet. Nepune do ju vlerësojnë pa mase për arritjet dhe kjo do ju shtyje te ecni edhe me tej. me familjaret duhette tregoheni paksa me te hapur.

GaforrjaKjo jave do jete e jashtëzakonshme për te gjithë ata qe janë ne një lidhje. Pranë partnerit do përjetoniçaste te paimagjinuara ndonjëherë. Shfrytëzojeni çdo çast sikur te ishte i fundit. Beqaret do marrin plotftesa, por nuk do preferojnë te ndryshojnë status. Edhe ashtu si janë ndihen mire. Financat do fillojnë tekonsolidohen dite pas dite. Do kryeni pa frike edhe ndonjë shpenzim me shume. Shëndeti do jete me imire. Marsi do jete ai qe do iu japë mbrojtje imunitare me te mire. Ne pune do bashkëpunoni fort mepersona te tjerë dhe ne këtë mënyrë do arrini ta përfundoni projektin e nisur. Do merrni jo vetëm përgëzime,por edhe shpërblime. Me familjaret do vendosni goxha distance.

LuaniDo kontribuoni mjaft gjate kësaj jave vetëm për te krijuar një klime sa me harmonike dhe te paqte ne jetënsentimentale. Do bëni lëshime dhe do toleroni here pas here. Beqaret do realizojnë takime impresionuesedhe nuk do mund ta shmangin dot krijimin e një lidhjeje. Financat do i menaxhoni me shume përkujdesdhe maturi, kështu qe gjendja nuk do jete aspak delikate. Shëndeti do lere për te dëshiruar. Mund te keniprobleme me tretjen e ushqimit dhe mund te shtoni ne peshe ne mënyrë te habitshme. Ne planin profesionalpriten ndryshime rrënjësore te cilat do ju çojnë me shpejt drejt suksesit. Jeta familjare do kërkojë metepër përkushtimin tuaj.

VirgjereshaJave shume e qete dhe pa problemin me te vogël. Çdo dite do jete e bukur dhe plot harmoni prandajshfrytëzojeni çdo moment kur te jeni pranë partnerit. Beqaret do përkujdesen gjithë kohës për veten dhedo tërheqin gjithë kohës vëmendjen e personave. Me siguri qe këtë jave do e gjejnë edhe personin me tepërshtatshëm. Ne planin financiar do keni goxha pune për te bere. Gjendja do jete e mire, por do duhet temerreni me një trashëgimi. Gjendja shëndetësore do jete goxha e mire. edhe ata qe kane pasur problemedo jene me te qete. Ne pune do jeni ambicioze dhe do i konkretizoni te gjitha planet. Jeta familjare nuk doketë as problemin me te vogël. Do jeni te qete.

HOROSKOPI JAVORPeshorja

Pas një periudhe disi delikate për jetën tuaj ne çift, me ne fund do rikthehet paqja. Do i kuptoni gabimet ebëra dhe do i kërkoni falje partnerit tuaj. Fundjava do jete e mrekullueshme. Beqaret do marrin propozimenëpërmjet telefonit dhe do kenë frike t’i pranojnë. Ne fakt personat ne fjale janë te njohur, por kane druajtjet’ua thonë gjerat ne sy. Ne planin financiar yjet nuk ndikojnë shume pozitivisht dhe ka rrezik te shpenzonipa menduar. Për një shëndet te mire duhet te kujdeseni me tepër për higjienën. Ne pune do i kaloni një nganjë te gjitha pengesat qe do ju dalin dhe do ndiheni me te qete. Mund t’iu behet edhe një propozim përndryshim pozicioni. Familja mjaft e qete.

AkrepiDo kaloni plot çaste te lumtura gjate kësaj jave juve qe jeni ne një lidhje dhe do ndiheni shpeshherë sineper ëndrra. Ditët me te mira do jene e mërkura, e enjtja dhe e shtuna. Ne pune duhet te reflektoni mekujdes para se te pranoni te dilni me dike. Nga hapat qe do hidhni do varet e ardhmja juaj. Me financat dojeni inteligjente dhe nuk do hidhni aspak hapa te gabuara. Çdo gjë do e bëni me plan. Shëndeti do jete imire ditët e para, por me kalimin e kohës stresi mund te sjelle disa vështirësi. Ne pune do lodheni pak, porne fund do arrini objektivin qe i kishit vene vetes. Do keni edhe me tepër besim tek vetja. Jeta familjare dopërballet me disa te papritura te pakëndshme.

ShigjetariJave fantastike do jete kjo e sotmja për ata qe janë ne një lidhje. Do ja shprehni partneri çdo gjë qe do kenine zemër dhe emocionet do jene te njëpasnjëshme. Shume do ju kenë zili dhe inat, por nuk do kenë çfarëte bëjnë. Beqaret duhet te tregohen sa me te arsyeshëm qe te mundin sepse vetëm ne këtë mënyrë nuk doe lëndojnë veten. Dielli do jete planeti qe do ua ndriçoje mendimet dhe nuk do ju lejoje te bëni gabime neplanin financiar. Gjendja do jete goxha e qëndrueshme. Shëndeti do jete mjaft delikat ditët e para, por mekalimin e kohës gjithçka do stabilizohet. Ne pune nuk do ketë ndonjë gjë te jashtëzakonshme, por dovazhdoni qetësisht atë qe keni nisur.

BricjapiJave e mbushur me emocione dhe kënaqësi kjo për te gjithë ata qe janë ne një lidhje. Marrëdhënia mepartnerin do jete e kënaqshme dhe kjo do ju beje t’i shihni gjerat me një sy tjetër. Beqaret do realizojnëtakime pa te ardhme dhe me shume gjase do vazhdojnë te mbeten vetëm. Ne planin financiar do ju duhette tregoheni te kujdesshëm dhe ne disa raste do ju duhet ndihma e te afërmve për t’ia dale. Gjendjashëndetësore do lere për te dëshiruar. Do ndiheni me te brishte dhe pa fuqi. ne pune do ju dalin plotvështirësi e pengesa. Merrini gjerat shtruar dhe mundohuni t’iu gjeni fillin e t’i zgjidhni me kujdes. Jetafamiljare do ketë shume prioritet këtë jave.

UjoriJave edhe me pozitive sesa mendohej kjo e sotmja për te dashuruarit. Do merreni vesh me partnerindhe se bashku do hidhni hapat e duhura. Beqaret do kenë një takim shume te papritur ne momentin qedo jene edhe te zënë me pune. Gjithsesi ajo qe është e shkruar do ndodhe dhe shume gjera dondryshojnë për ta. Yjet gjithashtu do iu mbështesin ne planin financiar dhe do iu shtyjnë te tregoheni mekursimtare. Shëndeti nuk do ketë probleme serioze, përveç lodhjes qe here pas here mund te shkaktojedhimbje muskujsh apo dhimbje koke. Ne pune do jeni ambicioze dhe nuk do kënaqeni me pak. Jetafamiljare pritet te jete me e ngrohte.

PeshqitKontrollojini fjalët qe do i thoni partnerit tuaj gjate gjithë kësaj jave sepse mund te bëni gabime te cilatmund ta prishin harmoninë qe ka mbizotëruar. Beqaret do pëlqejnë një person qe sapo është divorcuar.Mos hidhni hapa te nxituara kur e dini qe ai ende nuk e ka harruar personin qe ka pasur ne krah. Buxhetido jete shume me mire nga sa ju keni menduar dhe kjo fale një shpërblimi qe do merrni ne pune. As meshëndetin nuk priten probleme. Do çlodheni here pas herët dhe do jeni energjike. Edhe me ushqimet dojeni te matur. Ne pune vërtet do ngriheni ne detyre, por do ju rriten edhe përgjegjësitë. Jeta familjare doketë goxha përmirësime. Do i zgjidhni te gjitha mosmarrëveshjet.

FUNDJAVA


info.telegram.alGazeta Telegram REKLAME

gazeta telegram viti ii botimi 15

Documents