gazeta telegram viti ii botimi 16

Tg1www.telegram.al

info.telegram.alE premte, 5 qershor 2015

Gazeta Telegram

Telegrampër tyFaqe 21

* Drejtor/Editor. Brahim Shoshi

Viti II i botimit Nr. 16 E premte 5 qershor 2015 Çmimi 50 Lekë, 1,00 €

VAPA NË VERË, JA MASAT PËR DIABETIKËT

NEXHMIJA, TUTORJA E RAMIZALISË PAS VDEKJES SË ENVERITDOSSIER/ Nga David Binder - Gazeta e njohur amerikane, "The New York Times"raporton për zhvillimet e pritshme në Partinë Komuniste dhe në Shqipëri pas vdekjes sëEnver Hoxhës. Skenarët e pritshëm dhe mendimet e ekspertëve jugosllavë dhe ballkanas

Faqe 18

NJOFTIME PËR VENDE TË LIRA PUNE/Kërkohen arkitektë, inxhinierë dhe...

ANA OXAÇMENDET NË

SKENAT ITALIANE

Faqe 12

NJË

TEL

EGRA

M P

ËR T

Y ÇD

O T

Ë PR

EMTE

Tg

Redaksia: Rr. “3 Dëshmorët”, pall. Lorena TR2, Shkalla “C”, Hyrja 7/1, Yzberisht-Tiranër. tel/fax+35545200045 Marketing: Cel: +355673533435 e-mail: [email protected]

NA

ND

IQN

I DH

E N

Ë RR

JETE

T SO

CIAL

E

Tg

KOMENTKung Fu Panda dhedjajtë e pa-drejtësisë

��

FAQE 10

“Kung Fu Panda” është kompleksi i ngriturenkas për fëmijët në zonën e Don Boskos,i cili gjatë gjithë verës shërben si një oazqetësie, freskie dhe zbavitje për mijëra emijëra fëmijë të Tiranës.

Cili është “drejtimi iduhur” në Durrës?

Faqe 9

PROFIL/Grida Duma

Publikohet harta e zonave të nxehta ku pritet të ketë tensione dhepërplasje. Shkaqet që nxisin nivelin e lartë të rrezikut: Durrësi, Kamza,Himara, Kavaja, dhe 8 njësi të tjera vendore ku parashikohen probleme.Ja shkeljet e bëra nga partitë në fushatë të denoncuara te "ZA LART"

Faqe 5

ARSIMI I MESËM I ORIENTUAR, ja kriteret e pranimeve me dhe pa konkurs

MIRANDA RIRA

Më shumëpunësim,më pakvarfëri

Faqe 9

SKEMA MASHTRUESE

Si iu zhvati CEZ-i çekmiliona euro shqiptarëve

Faqe 14-15

GJEOPOLITIKËAutostradaNish-Durrës,a i shërbenmë shumëSerbisë?

Faqe 4-5

FOTOT&DOKUMENTET/ Ja mesazhi i shkruar në fasadën egodinën shtetërore në Athinë. Denoncimi i Dr. Hasan Lucit përskandalin. Letra që ish - diplomati iu bëri krerëve të shtetit shqiptardhe heshtja përballë një provokimi të rëndë ndaj Shqipërisë.

Faqe6-7

Faqe 20

Faqe 13

Faqe 2-3

Parrulla në Parlamentin grekqë kërkon jugun shqiptar

MEGALI IDEAMEGALI IDEA

Zgjedhjet vendore,ja vatrat e konflikteve

Tg E premte, 5 qershor 20152 www.telegram.al

info.telegram.alGazeta Telegram FOKUS

��

Pak njerëz e dinë të vërtetën e skalitur në muret ballorehyrëse të altarit të demokracisë helene, - Parlamentit tëAthinës, - atje ku bëjnë roje "palikarët", që kundrohen

nga vizitorët e shumtë, shumica e të cilëve nuk i lexojnë mevëmendje parullat e gdhendura në mur, pas shpinës së rojeveqë patrullojnë madhërishëm veshur me fustanellën shqiptaredhe këpucët me xhufka po shqiptare. Siç dëshmojnë këtofotografi të marra në vend, që po i botojmë këtu, duke ipërkthyer në shqip një pjesë të tyre. Sigurisht janë shkrimeshovene, me miratim të Kushtetutës helene, për t'ua nguliturnë tru çdo brezi të grekëve, por edhe të huajve që e vizitojnë atëParlament se "Vorio - Epiri" qenka grek 24 karatë dhe pjesë eperandorisë helene të Bizantit.Konkretisht, ja disa nga synimet reale helene:1. "Këlcyra - Përmet - Ostrovica - Pogradec - Rupeh - Perigori- Kreta - El Alamin - Rimini - Rubik - Dodekanezi - Korea -Qipro".2. "Pindi - Borova - Korça - Kallamas - Tomorri - Trebeshina- Himara - Gjirokastër - Bubësi - Kalibaqi".Mjafton kaq për të dhënë mendësinë helene të "Idesë së Madhe"(Megaliidheja), të shpikur në 1844 nga akademistët grekë, kurende në parlamentin e vendit fqinj flitej shqip nga luftëtarët qëmundësuan pavarësinë e Greqisë.Të njëjtin synim, po në të njëjtin vit, bënë edhe serbomëdhenjtë,me platformën akademike "Naçertania" e Grashaninit.Pra, këto janë platformat ortodokse, me synime gllabëruesetë trojeve shqiptare, që nuk hiqet dorë as sot e mot.Këto shkrime zyrtare në muret ballore të Parlamentit grekpropagandohen prej vitesh edhe në kartolinat për vendësit,edhe turistët, siç duken në dy fotot që po botojmë këtu.Një i mençur ka thënë se "ka disa marrëzi që bëhen sëmundjengjitëse" dhe një e tillë është kjo e stërmadhja e fabrikuar nga"Ideja e madhe " helene për "Vorio - Epirin ".Megjithëse zyrtarët grekë edhe kishën greke e kundërshtojnë

MEGALOJa prova e gjallë

që Greqia kërkongjysmën e

territorit shqiptarme fakte, historianë grekë që nga Antikiteti deri sot, atanuk kanë për të hequr dorë dhe këtë e dëshmojnë nëpërditshmërinë ende sot, me fushata. Sa mbaron njëra,fillon tjetra. Mendësia e hershme pushtuese e trojeve tonambete në veprim, ky është realiteti objektiv, që sllavët ejugut dhe grekët e vërtetojnë ende me bëmat e tyre edhe nëshekullin që jetojmë.Deri më sot nuk kam lexuar ndonjë denoncim a protestëkundër kësaj murtaje ortodokse shovene greke; as dje, as sotnga Akademia shqiptare, nga Ministria e Punëve të Jashtmedhe diplomatët tanë në Athinë apo qeverisjet, etj.Edhe pasi shkrova në gazetën "Ndryshe" datë 22. 04. 2008, kuu botua një faqe me shqetësimet përkatëse, kaloi heshtazi dhenuk i tërhoqi vëmendjen asnjë medie tjetër të shkruar apo pamore.Sigurisht, ishte koha e bisedimeve dhe e nënshkrimit tëmarrëveshjes së tradhtisë për faljen e territorit shqiptar në detinJon, që u bë me bujë të madhe, me partnerin strategjik e fqinjine mirë!!!Kjo ishte në vazhdën e nënshkrimit të Traktatit të Miqësisëmë parë, ku çështja kombëtare çame lihet për në kalendatgreke dhe demokratët shqiptarë s'i ha meraku as i copëtimittragjik të trojeve shqiptare, të paktën nga viti 1913. Por,përkundrazi, donin e bënin dhurata edhe detin tonë Jon në2008, sigurisht me një shpërblim, jo një aspër.Nuk mjaftoi më as uzurpimi i Kishës Autoqefale shqiptarenga Janullatosi; ngritja e kishave, shkollave e varreve grekenë trojet tona të Jugut etj. Veprimtari me pakicën greke qëvepron si qeveri greke, me kërkesa e propagandë helmuesenë synime pa i fshehur aspak, kur në fakt, pakica grekejeton e punon njëlloj si gjithë shqiptarët pa dallim, me tëdrejta të plota, por që partitë e shoqatat e pakicës grekekëmbëngulin me kokëfortësi se duan të jetojnë në "VorioEpirin" helen!?Siç kanë bërë të njohur mediat tona, po edhe ato greke, këtoditë u festua edhe 101 vjetori i "Vorio Epirit" në Jug tëvendit, ku morën pjesë zyrtarë, deputetë, shoqata "vorio-

epirotë", dhespotë, ushtarakë të lartë e paraushtarakë andartëdhe tradhtarë shqiptarë, të deklaruar hapur me një a dy shtetësi,që jetojnë në vend apo në Greqi a gjetkë, përfshirë "Agimine Artë". Padyshim, aty ishin edhe rrjetet agjenturore dheinformative, të ngritura në vite nga kisha dhe shërbimetsekrete greke.Për fat të keq, qeverisjet tona të tranzicionit, me përjashtimtë çështjes së detit Jon dhe Himarës, nuk bërë ndonjëprotestë për çështjet e ndryshme që janë hapur në rendin editës nga qeverisjet greke.Me sa duket, nuk e ndjekin dhe nuk e dinë mirë këtë veprimtaritejet armiqësore të vijueshme gjatë tranzicionit shkatërruesshqiptar.Me sa duket, në mos gaboj, as Shërbimi Informativ Kombëtar, apostrukturat e tjera të sigurisë, që kanë detyrën e përgjegjësinë tëmbrojnë rendin e qetësinë në vend dhe të mos cënohet sovraniteti,dinjiteti e nderi i shtetit dhe kombit tonë, nuk ndihen fare.Ka edhe dëshmi reale se grekët kanë lëvizur në brendësi tëkufirit tonë tokësor edhe piramida të ndryshme, ku janë përballurme fshatarë, se vendorët etj., flejnë gjumë demokrat me miqtëfqinjë.Pra, jemi realisht para një veprimtarie anti-shqiptare, tëhapur e të fshehur nën hullinë e marrëdhënieve dypalëshetë ndryshme dhe integruese mes dy vendeve sot.Greqia nuk lë rast për ta denoncuar Shqipërinë edhe në BE,jo vetëm në media, dhe me qëndrimet e ngërçit në veprimtaritëdiplomatike rajonale e ndërkombëtare. Zyrtarët tanë rrinë tëpërulur e të përkulur në mënyrë që të mos prishin miqësinëedhe kur grekët u shfryjnë në sy protestat bajate.Zyrtarët e diplomatët tanë harrojnë qëndrimet e ndërsjelladiplomatike kur grekët bëjnë veprime edhe përçmuese, racistee ofenduese, brenda e jashtë Greqisë ndaj shqiptarëve etnikë.Sot, pas lirisë e pavarësisë së Kosovës, Shqipëria e Kosovadhe gjithë shqiptarët në trojet e veta etnike apo kudo qofshin,duhet të jemi krenarë dhe t'u japin përgjigjen e merituarkujtdo që sillet me veprime rrugaçërie ndaj shqiptarëve kudo.

Për këto çështje të synimeve greke, me zyrtarizimin prej kohëshnë balloren e parlamentit grek, në mars të vitit 2014, iu drejtovame një letër presidentit Bujar Nishani, kryeministrit Edi Ramadhe ministrit të Jashtëm, z. Ditmir Bushati. Kryeministri patimirësinë dhe më njoftoi me shkresën Nr. Prot. 2300-17, datë29.05.2014, duke më vënë dijeni se e kishte marrë letrën timedhe më njoftoi se ministri i Jashtëm porositej prej tij: "Lutemi,nga ana e institucionit tuaj të shqyrtohet rasti dhe në përfundimtë veprimeve, për çfarë do të konkludoni, të informohemi" dhe"Njëkohësisht të sqarohet z. Luçi brenda afateve ligjore". (shihdokumentin)Jemi në muajin qershor 2015 dhe nuk ka ardhur asnjë njoftimdhe arsyen e dinë vetë institucionet, por ma merr mëndja seu kam hapur një telash në marrëdhëniet me miqtë, të cilëtkanë dekoruar herë pas here edhe disa nga diplomatët tanënë Athinë për veprimtari të shquar e fqinjësi të mirë mesnesh.Por, ndofta edhe sekretarët nuk i lodhin që t'u japin përgjigjeqytetarëve, që s'rrinë në hallet e tyre po u nxjerrin yçklainstitucioneve e qeveritarëve që janë të mbytur me punët e hallete tyre për integrim pa kushte drejtësie në BE etj., pa zgjidhurasnjë padrejtësi të bërë kombit shqiptar nga fqinjët e miqtë e tyreantishqiptarë në vite.Sigurisht, besoj se mua do më quajnë nacionalistin e funditfolklorik, ndoshta edhe ekstremist që shtroj problememadhore me Greqinë, e cila s'lë rast zyrtar, fetar a privat pandërhyrë në punët tona dhe dashkemi t'i themi "Amin", tëshkojë e dhespotit helen! Jo të fortë e të guximshmediktateve të fqinjëve ndaj shqiptarëve në trojet e veta.Jam për fqinjësi të mirë me këdo që na ka rënë në pjesë, por tëmbrojmë të drejtat dhe liritë tona etnike dhe të drejtat evetëvendosjes, e sipas të drejtës ndërkombëtare të njohurbotërisht. Jemi para rrugës së integrimit europian, por nukduhet të lejojmë si shqiptarë në trojet tona etnike, natyrore,historike, të kryhen veprime të çfarëdoshme nga askush nëdëm të kombit tonë. Duhet studiuar, analizuar e vendosur një

Tg3www.telegram.al


Gazeta TelegramFOKUS

IDHEJAMesazhi që është shkruar në fasadënballore të Parlamentit në Athinë. Heshtjae Tiranës zyr tare dhe dekorimi idiplomatëve shqiptarë. Letrat përpresidentin, kryeministrin dhe ministrine Jashtëm. Heshtja përballë kërkesaveashiqare të helenëve për aneksim

strategji e drejtë kombëtare, Shqipëria e Kosova, për të mbrojturinteresat jetike dhe siguruar mbijetesën në të ardhmen tëshqiptarëve që jetojnë ende në trojet e veta pas copëtimit tragjikqë nga Kongresi i Berlinit.Në mënyrë të veçantë duhen trajtuar marrëdhëniet me Greqinë, ecila nuk njeh as trojet shqiptare në Greqi, as pakicat e tjera, asdiasporën shqiptare, as toponime, as gjuhën shqipe të nënësshqiptarëve atje, të cilëve u helenizon edhe emrat dhe trojet, pronat.Është ende e domosdoshme që shqiptarët të jenë vigjilentë ndajfqinjëve dhe brenda mundësive të ngrenë herë pas here çështjete pazgjidhura me ta për të rivendosur padrejtësitë e mëdha etragjike të shkaktuara kombit tonë, i cili vetëm është mbrojtur nëshekuj prej vërshimit të tyre, pa i provokuar dhe pa i sulmuar

VEÇOJMËSigurisht janë shkrime shovene, memiratim të Kushtetutës helene, për t'uangulitur në tru çdo brezi të grekëve, poredhe të huajve që e vizitojnë atëParlament se "Vorio - Epiri" qenka grek24 karatë dhe pjesë e perandorisë helenetë Bizantit.Konkretisht, ja disa nga synimet realehelene:Foto 1: "Këlcyra - Përmet - Ostrovica -Pogradec - Rupeh - Perigori - Kreta - ElAlamin - Rimini - Rubik - Dodekanezi -Korea - Qipro".2. Pindi - Borova - Korça - Kallamas -Tomorri - Trebeshina - Himara -Gjirokastër 731 = Bubësi - Kalibaqi".

ndonjë herë.Historia është dëshmitare e madhe, por që duhet t'ia bëjmëtë njohur sot e në të ardhmen më mirë; si fqinjëve dheinstitucioneve ndërkombëtare dhe BE për t'i kuptuar nëthemel çështjet shqiptare dhe për të na dhënë të drejtë,nëse duan një Ballkan të qëndrueshëm dhe me fqinjësi tëmirë, ndryshe shqiptarët vihen para përplasjeve jo për faj tëtyre, por të atyre që s'duan të bashkëjetojnë me shqiptarët,pasi duan të na tkurrin ende, të na dëbojnë nga trojet tonaapo të na asimilojnë e të humbasim si sëpata pa bisht, siçndodhën edhe mërgimet e këtij viti.Kush është atdhetarë duhet të mos heshtë! Përkundrazi, tëmendojë, gjykojë dhe veprojë me drejtësi, urtësi e mençuri.

SHËNIM

A ka kush t'i shkruajë Gjeneralit?!Në Ballkan kastërgjimet bëhen haptazi. Simbolet të vrasin sytë, por në këto kohë, dikush edhe nuki sheh apo nuk do t'i sjellë para syve dhe mendjes. Nëse nuk ndodh kështu, tradita e ka dëshmuar setradhtitë apo vrasjet janë më se të zakonshme në një mjedis bizantin. Historia e vë përpara tëtashmen apo të ardhmen, sa herë flitet për raporte mes fqinjësh apo për të bërë rrugën integruesenë një familje vlerash dhe shtetesh. Këto pengesa po i shohim edhe sot, pas 25 vitesh përpjekjedhe pas agjendave agresive të aleancave të mëdha politike si NATO apo BE. Por, në këtë territorështë tejet e vështirë që gjaku blu, apo fuqia e paqes të gjallërohen përkundrejt, inateve, xhelozivedhe hileve ballkanike. Serbia edhe sot e kësaj dite nuk është e çliruar nga marrëzitë e Millosheviçitapo fiksionit të krisur sllav. Maqedonasit janë shembulli më i keq i nacionalizmit të sëmurë. Statujatnë mes të Shkupit janë modelet që justifikojnë sjelljet apo mënyra të menduari anti-njerëzore, si atoqë artikuloi ish-ministrja e Brendshme Jankullovska.Edhe ndër ne, e shkuara mikse dhe rrënjët e shkulura nganjëherë flasin përçartë për një shqiptarizëmqë nuk ka ekzistuar. Kombi dhe shoqëria sot janë në nevojat e mëdha të dëshmimit të vlerave mëtë mira të trashëguara ndër breza dhe integrimin e madh ndër shqiptarë, si pjesë e një familje tëmadhe europiane. Gjithsesi, politikisht, nacionalizmi i sëmurë është i shkurajuar dhe i pavotuar nëShqipërinë administrative.Ndërsa Greqia ka pasur një rikthim tek ethet e së shkuarës. Krizat e njëpasnjëshme ekonomike dhedështimi i modelit të zhvillimit ekonomik në vendin fqinj, kanë rikthyer rrymat e forta nacionaliste,të cilat kanë përfaqësim dhe ndjekin politikë deri në nivelet më të larta të Athinës apo kanëmbështetje edhe në mes të Brukselit.Teksa shqiptarët e shohin bashkimin mes tyre në Europë, ku bëjnë pjesë edhe maqedonasit, edhegrekët, edhe serbët, fqinjët tanë jugorë, nuk heqin dorë as ashiqare dhe as fshehurazi nga ëndrra që iujanë fikur llambushkat që në fillimin e shekullit të kaluar. Teksa ne mendojnë se "Shqipëria e Madhe","Nacertania", apo "Megaloidheja" janë armë që vrasin fqinjësinë e mirë, dhe kur i lëmë pas krahësh, atona dalin para sysh, jo në emra njerëzish, apo anonimësh, por në fytyrat e shteteve. E tillë është edheajo që sjellë ish - diplomati dhe ish drejtuesi i shërbimeve inteligjente shqiptare, Dr. Hasan Luci.Gazeta "Telegram" i hapi derën për të sjellë shqetësimin e madh këtij qytetari nderuar, por, edhe përtë ndarë faktin se këtë shqetësim e ka adresuar edhe tek krerët më të lartë të shtetit shqiptar.Dëshmitë e tyre po i ndajmë me lexuesit e gazetës tonë javore, bashkë me shënimin e përgatitur prejtij. Por, a do t'i shkruajë kush Gjeneralit?


info.telegram.alGazeta Telegram

Autostrada Beograd-Durrës,a i shërben më shumë Serbisë?

Qeveria shqiptare dhe ajo serbe kanë vendosur të ndërtojnë autostradën që lidh Beogradin me Durrësin me fondeqë do t'ia kërkojnë BE-së. Qeveria serbe thotë se kështu i sigurohet dalje e re në det serbëve kurse Tirana thotë sezhvillohet ekonomia e Shqipërisë. Opozita e sheh me skepticizëm dhe thotë se po i shërbehet "ekskluzivisht Beogradit"��

Serbia dhe Shqipëria kanëvendosur që të bien dakordpër ndërtimin e një

autostrade prej 1 miliardë eurosh qëdo të lidhë Nishin me portinAdriatik të Durrësit. Marrëveshjaështë arritur dhe pas disa ditësh palëtdo të nënshkruajnë një protokollpër realizimin e kësaj vepreinfrastrukturore. Ministrja serbe eNdërtimit, Transportit dheInfrastrukturës, ZoranaMihajlovic, citohet të ketë thënë sedokumenti do të nënshkruhetbrenda 15 ditësh nga kryeministriserb Aleksandar Vuçiç dhehomologu i tij shqiptar Edi Rama.Rama dhe Vuçiç diskutuan përndërtimin e autostradës gjatë vizitësdyditore që kryeministri serb kreujavën e kaluar në Shqipëri.Autostrada do të shtrihet në Serbinga Beogradi, Nishi në Merdarë, mëpas do të shkojë deri në Prishtinënë Kosovë, përpara se të mbërrijënë Tiranë dhe Durrës në pjesënshqiptare. Dy shtetet kanë disa kohëqë punojnë për këtë projekt. "Serbiadhe Shqipëria prej 6 muajsh janëduke punuar rreth kësaj dhe jemiduke i përgatitur projektet, të cilatdy kryeministrat do t'i prezantojnënë Vjenë, gjatë muajit gusht", kapohuar Mihajloviç. MinistrjaMihajloviç thotë se projekti ështëshumë i rëndësishëm sepse pritettë përforcojë integrimin dhestabilitetin politik të të gjithërajonit, të cilat janë parakushte përstabilitetin ekonomik. Për Serbinëqë rrethohet vetëm nga toka,autostrada do të garantojë aksesinte portet Adriatike të Shqipërisë, siai i Durrësit e Shëngjinit, por edhenë qytete të tjera bregdetare si Vloradhe Velipoja.Kush po përfiton realisht?Tashmë është duke u skicuar edheprojekti për ndërtimin e autostradës.Ai do të paraqitet në Vjenë në gushttë këtij viti. Distanca totale ështërreth 385 kilometra dhe vlera eparashikuar e investimit është njëmiliard euro.Fatmir Mediu, ish ministër iMbrojtjes dhe deputet aktual iParlamentit, e sheh jo vetëm meskepticizëm këtë marrëveshje, por

edhe si përfitim ekskluziv i palësserbe. "Projekti i autostradëBeograd-Nish-Prishtinë-Merdarë-Durrës, nuk i jep asnjë përfitimShqipërisë të paktën përmomentin", - thotë Mediu. Aiveçon faktin sipas tij se nësegmentin Prishtinë- Merdarë-Durrës autostrada është epërfunduar. Nisur nga ky fakt, Mediuvlerëson se qeveria shqiptare po ishërben asaj serbe, në rastin endërtimit të kësaj autostrade, pasisipas tij, praktikisht fondet e BEdo të derdheshin te autostrada nëterritorin serb dhe atë të Kosovës."As më shumë dhe as më pak, z.Rama me këtë projekt veçsembështet interesat e palës serbe përtë ndërtuar me fondet e BEinfrastrukturën e saj". Nga kjoautostradë, padyshim përfiton edheKosova e cila aktualisht e ka lidhjenme Shqipërinë përmes autostradësPrishtinë-Kukës.Për z. Mediu, ndërtimi i kësajautostrade do të thellonte lidhjetekonomike Kosovë-Serbi dukereduktuar shumë ato Kosovë-Shqipëri. "Në kushtet e një politiketërësisht diskriminuese tëShqipërisë për Kosovën nëshkëmbimet tregtare, sot Kosovaka fluks tregtar më të madh meSerbinë se sa me Shqipërinë. Kjorrugë do t'i jepte me shume hovmarrëdhënieve ekonomikeKosovë- Serbi sesa ndërmjet vetëshqiptarëve", - sugjeron z. Mediu.Një tjetër fakt që z. Mediu e sheh sitë pavlerë për argument të ndërtimi

të autostradës, është dalja në det eSerbisë që po vlerësohet si njëmundësi e vyer për serbët që tëafrohen në plazhet shqiptare.Mediu thotë se ky është pretendimi pabazuar i qeverisë shqiptare."Është absurde te mendosh që dotë rritet fluksi i turisteve serbë drejtShqipërisë duke i siguruar atyre njëdalje të re në det. Ata e kanë një daljeme Malin e Zi i cili ka një turizëmshumëfish më të organizuar dhe mëkualitativ se Shqipëria, kanë tënjëjtën gjuhë dhe zakone si serbëtdhe, për më tepër, gjysma epopullsisë së Malit të Zi, ështëserbe", - thotë Mediu.Nga ana tjetër, publicisti RexhepShahu sheh disa pikëpyetje të tjeralidhur me projektin Rama- Vuçiç.Shahu vlerëson se për vetë faktinqë autostrada nga kufiri i Kosovësderi në Tiranë është ndërtuarpothuajse e gjitha, kjo marrëveshjeështë më shumë mes Serbisë dheKosovës. "Po pse nënshkrues ikëtij projekti me Vuçiçin duhet tëjetë Rama e jo kryeministri iKosovës, Isa Mustafa?". Shahushkon më larg me kritikën e tij:"Nëse nënshkruan Edi Rama këtëprojekt që zbatohet në Kosovë, ainënshkruan para kryeministrit serbmosnjohjen e shtetit të Kosovës,shpërfilljen e liderëve të Kosovës".Polemikat në TiranëQeveria shqiptare nuk ka dhënëshumë komente lidhur me këtëautostradë që po bëhet objektpolemikash në Tiranë. Kurkryeministri Vucic vizitoi Tiranën, e

theksoi shumë rëndësinë e kësajautostrade. Homologu shqiptarRama, mbështet ndërtimin e kësajautostrade. Sipas tij, kjo do të rrisënumrin e turistëve. "Dëshira jonëështë që të kemi sa më shumë miq,vizitorë, turistë nga Serbia nëbregdetin shqiptar, dhe sigurisht qëkëto lidhje infrastrukturore do tëlehtësojnë jashtëzakonisht shumëedhe procesin e afrimit, dhe ne jemitë vendosur t'i mbështesim,bashkërisht".Projektet që do t'i dërgohen BE-sëJanë 11 projekte në listën epropozimeve për të cilat vendet erajonit kanë rënë dakord për t'ikërkuar financime BashkimitEuropian. Këto projekteshërbejnë për të lidhur vendetballkanike, po ashtu janë zgjatimeme korridore të BashkimitEuropian.Në konferencën e 27 gushtit që dotë mbahet në Vjenë vendet do tëçojnë së bashku propozimet e tyretë cilat duhet të mbarojnë brendavitit 2030. Veç këtyre 11 projekteveështë rënë dakord që të përfshihetrindërtimi i hekurudhës shqiptaresi pjesë e korridorit të VIII me kushtqë Shqipëria të bëjë një studimfizibiliteti dhe projekt financimi tëbesueshëm.Gjashtë nga 10 korridoret etransportit Paneuropiane pritet tëkalojnë në vendet e Ballkanit dukekrijuar një fushë të re konkurrimi.Projektet konkrete për të cilat ështërënë dakord nga dy kryeministratEdi Rama dhe Aleksandër Vuçiç

kanë dhënë mbështetjen e plotë nëBruksel. Ishin autostrada Nish -Prishtinë - Durrës, hekurudha qëdo të lidhë Beogradin meBudapestin dhe autostradaAdriatiko - Joniane që lidh

Shqipërinë me Malin e Zi dheKroacinë në veri dhe Greqinë nëjug të Shqipërisë. Një tjetërhekurudhë nga ku do të përfitojëShqipëria është ajo Tiranë - Durrës- Podgoricë.

TABELA E PROJEKTEVERrjeti i rrugëve që do t'i

propozohet BE për financimeKorridori 5C

Bosanski Samac ( Bosnja )- Doboj -Sarajevo -Mostar-Bijaca (Kroaci)Korridori 8

Tirane/ Durrës -Elbasan-Strugë -Tetovë -Shkup -Deve Bair(Bullgari)Korridor 10

Batrovci (Kroaci)- Beograd (Serbi)- Nish (Serbi)-Shkup (Mqedoni)-Bogorodica(Greqi )

Korridori 10BSubotica (kufiri hungarez)-Novi Sad (Serbia ) - Beograd

Korridori 10CNish (Serbia )- Gradibna Bullgari

Segmenti 1Debeli Brijeg (Border Croossing)-Bar(Mal I Zi )

Segmenti 2Podgorica (Mal i Zi ) -Durrës -Fier -Tepelenë-Qaf Botë

Segmenti 2 aGradiska (Kroaci)-Banja Luka (Bosnjë) -Lasva-Travnik

Segmenti 4Vrsac (Rumani)- Beograd (Serbi)- Podgorica (Mal i Zi ) -Bar (Mal i Zi )

Segmenti 6Prishtinë -Shkup

Segmenti 7Lezhë-Prishtinë-Dojlevac/Nis (Serbi)

korridoret paneuropiane

GJEOPOLITIKË

Tg5www.telegram.al


Gazeta Telegram

��

Debati i sapo filluar rreth projektit përautostradës Nish-Merdare-Prishtinë-Tiranë-Durrës, për profesorin Arben

Malaj ka theks "patriotik" nën proteksionizminekonomik. Malaj vlerëson se këto debate meprirje nacionaliste vijnë ndoshta edhe përshkak të fushatës elektorale që po zhvillohetnë Shqipëri, por edhe nga mungesa e vizionit,analizave dhe argumenteve konkreteekonomike. "Duhet reduktuar çdo debat imbingarkuar politik brenda vendit tonë dhemidis vendeve, pasi vonojnë procesin ebashkëpunimit ekonomik dhe pengojnëprojektet e financuara nga BE. Çdo kërkesë përstudim të plotë të fizibilitetit, shumës totaledhe kostos së financimit duhet vlerësuar", -thotë ish-ministri i Ekonomisë.Pavarësisht skepticizmit të disave, ekonomiashqiptare përfiton nga projekte që e integrojnëme ekonominë rajonale dhe nga projekte qëintegrojnë ekonominë rajonale me ekonominëeuropiane dhe atë globale. Në këtë pikë,z.Malaj thotë se investimi në korridoret ezhvillimit është i domosdoshëm, por jo imjaftueshëm. Sipas tij, vendet e BE-së qëaktualisht janë në krizë e kanë infrastrukturëneuropiane por kane dëmtuar aftësinëkonkurruese.Por a do të përfitojë Shqipëria direktnga korridori i ri ballkanik?Z. Malaj është optimist dhe ndalet më shumënë këtë argument. "Infrastruktura jonëportuale, hekurudhore, ajrore dhe rrugore do

të përfitojë nga çdo projekt që rrit fluksettregtare. Dhe ky është një element irëndësishëm për të rritur investimet private,vendase dhe të huaja në ekonominë eShqipërisë". Prof. Malaj pranon se "përfitimetnga përfshirja në korridoret e zhvillimit nukjanë vetëm direkte por edhe indirekte" dhepërforcon: "Këto përfitime, nuk prekin vetëm

një port, hekurudhë, apo një rrugë, por edheshërbimet dhe sektorët e tjerë të ekonomisë".Ndaj, përfundimi i kësaj rrugë qoftë edhe nëpjesën e mbetur të Serbisë mund të rritëvolumet tregtare të cilët ulin kostot eshërbimeve portuale dhe të transporteve, ngatë cilat përfitojnë pjesa më e madhe e vendevetë rajonit të Ballkanit.

Megjithatë, shumë njerëz besojnë se nëprojektin aktual përfituese kryesore ështëSerbia. Z.Malaj thotë se hezitimi për përfitiminvetëm nga Serbia, mund të zgjidhet duke rriturlistën e projekteve prioritare të unifikuara midistë gjitha vendeve të rajonit. Ai ka edhe njësugjerim: "Shqipëria mund të përzgjedhëprojekte me efekt rajonal që fil lojnëmaksimizimin e efektit rajonal nga vendi ynë".Një ndër problemet kryesore që përballet rajoniështë transporti që kthehet në një barrierëtregtare e cila dëmton si gjithnjë, direktkonsumatorët duke mos u dhënë më shumëmundësi zgjedhjeje, cilësie dhe çmimekonkurruese. Ndaj reduktimi i barrieravetregtare, është shumë i rëndësishëm dhendërtimi i kësaj autostrade luan rol pikërishtpër të thyer barriera të tilla.Z.Malaj thotë se "rritja e mundësisë për tregtidhe investime, nuk duhet të shikohet si njëmundësi për të plotpjestuar pjesën e vogël tëbashkëpunimit aktual midis vendeve tona"."Ky bashkëpunim zgjeron efektin pozitiv, rrittotalin e volumeve tregtare dhe investimevedhe nga kjo rritje përfitojnë më shumë vendetë rajonit, biznese dhe individë", - shton ai.Bashkimi Evropian po e rrit mbështetjet përprojekte në infrastrukturën fizike të BallkanitPerëndimore. Por një koncepti i ri lidhur merritjen e barazisë së mundësive që duhet të kenëvendet e Ballkanit Perëndimore përparaanëtarësimit të plotë në BE, është bërë imediat,si për të mbështetur më mirë zhvillimin eShqipër isë , por edhe për të ndalur'eksportimin" e krizave sociale drejtë BE-së.

Përfitimet nga korridoret ezhvillimit nuk janë vetëm direkte

ANALIZË/ Eksperti i njohur i ekononisë dhe financave në Shqipëri, Arben Malaj,analizon projektin e autostradës që pritet të lidhë Serbinë me Kosovën dheShqipërinë. Dr. Malaj vlerëson se ka disa arsye pse duhet mbështetur ky investim.

GJEOPOLITIKË


info.telegram.alGazeta Telegram VENDORE 2015

HARTA E RREZIQEVE POTENCIALE

Zgjedhjet, zonat më tëPublikohet harta e vatrave të nxehta në zgjedhjet e 21qershorit. Incidente priten në Durrës, Kamzë, Himarë,Tepelenë, Pogradec, Kavajë, Krujë, Kurbin, Lezhë,Malësi të Madhe, Fier, Gjirokastër, Sarandë, Berat,Kukës. Shkaqet që nxisin nivelin e lartë të riskut

��

Një studim i fundit iInstitutit të StudimevePolitike ka evidentuar

edhe zonat me rrezik më të madhkonfliktesh për zgjedhjet vendoretë 21 qershorit. Në studim janëmarrë për bazë disa faktorë qëmund të ndikojnë në një klimëkonfliktuale. Të tillë janë e shkuarae kandidatëve, formimi politik dheprofesional, si dhe CV e sjelljes sëtyre politike, shanset për votëklienteliste, kapaciteti i trafikut tëvotave, burimet financiare tëkandidatit dhe fushatës, diferencae ngushtë e pritshme në rezultat,tradita e votimit, përbërja fetaredhe e komuniteteve në zonë,ekzistenca e një kandidati të tretënë garë ose e përçarjeve lokalebrenda të njëjtit formacion politik,etj. Dy javë më parë e përjavshmja"Telegram" botoi një listë tëincidenteve të para elektorale, dukeparalajmëruar edhe për rrezikun nërritje të klimës konfliktuale. Siç dotë vërehet, në përgjithësi incidentete shënuara në zona të ndryshmepërkojnë edhe me zonat estudiuara si me faktor më të lartëtë rrezikut.Pikëzimi i rrezikutBazuar në treguesit qëpërmendëm më sipër, ISP kaformuar tabelën e risqeveelektorale dhe hartën ku mund tëketë probleme gjatë procesitzgjedhor, dhe sidomos, në fazënpërmbyllëse dhe atë tëadministrimit të rezultatit tëvotimit. Renditja e pikëve ështësipas parimit: vlerësimi 1 ështëme risk minimal, vlerësimi 10

është me risk maksimal.Referuar të dhënave të mbledhuradhe përpunuara nga ISP rezultonse ekzistojnë disa zona elektoraleku koeficienti i lartë i riskutparalajmëron probleme dhe kuvëmendja e aktorëve monitoruesduhet të jetë më e madhe.Konkretisht, mbi koeficientin 6(shtatë) që është relativisht i lartë,është renditur gara për zgjedhjene kryetarit të ri të bashkisë nëHimarë, Tepelenë, Pogradec,Kavajë, Krujë, Kurbin, Lezhë,Malësi e Madhe, Fier dhe sidomosKamëz. Nga bashkitë e mëdhaprobleme pritet të shfaqen nëDurrës (konkurrim i ashpërelektoral dhe mundësi e madhe epërdorimit të kapitalit informalfinanciar në fushatë), në dybashkitë e jugut, Gjirokastër eSarandë, në Berat dhe Kukës,kryesisht për të njëjtat motive.Në bashki të rëndësishme siTirana, Shkodra, Korça,Elbasani, Lushnje, etj, nuk pritettë ketë shqetësime të mëdha,pavarësisht rëndësisë së garëselektorale dhe numrit të madh tëkandidatëve në garë, sidomos nëkryeqytet. Koeficient minimalkanë zonat e minoritetit, si dhebashki periferike, si Dibra apobashkitë e tjera në qarkun eBeratit.Incidentet e paraNjë pjesë e informacioneveparalajmëruese në këtë hartëështë provuar e saktë në këtëperiudhë pritjeje nga hartimi derinë publikim. Për shembull, janëshënuar incidente elektorale nëzona të riskut të lartë e të

moderuar si në Durrës, Kamëzapo Malësi e Madhe, - kryesishtincidente midis militantëve apoankesa për ndërhyrje abuzuese

në listat e zgjedhësve. Problemejanë konstatuar edhe në rrethetë tjera me risk, si për shembull,në Fier, Kurbin, Krujë,

Gjirokastër, Kukës, etj, kryesishtnë përpjekjet e partive tëcaktuara për të krijuar favoreelektorale ose përmes presionit

ndaj kandidatëve të tretë, partivejashtë koalicionit apo vetëkomuniteteve kritike lokale mepartitë respektive.

Tg7www.telegram.al


Gazeta Telegram

rrezikuara nga konfliktet

VENDORE 2015

NE ZGJEDHJET LOKALE

Instituti i Studimeve Politike ka analizuar disa tregues thelbësor mbi barometrin erreziqeve të mundshme potenciale për zgjedhjet dhe ka përzgjedhur katër komponentë:" cilësinë e kandidatëve (e shkuara e tyre, formimi politik dhe profesional, si dheCV e sjelljes politike)," financimin elektoral (shanset për votë klienteliste, kapaciteti i trafikut tëvotave, burimet financiare të kandidatit dhe fushatës, etj)," diferencën në rezultat (sa më e ngushtë është diferenca aq më i madh ështërisku i përdorimit nga kandidatët ose shtabet e tyre politike të mekanizmave informalepër sigurimin e mandatit)," problematika lokale (tradita e votimit, përbërja fetare dhe e komuniteteve nëzonë, ekzistenca e një kandidati të tretë në garë ose e përçarjeve lokale brenda të njëjtitformacion politik).

KOMPONENTËT

Faktorët që ndikojnë në rrezikun e zgjedhjeve

Rreziku i lartë Himarë Tepelenë Pogradec Kavajë Krujë Kurbin Lezhë Malësi e Madhe Fier Kamëz

Rrezik i moderuar Durrës Gjirokastër Sarandë Berat Kukës

QEVERISJA LOKALEKush ka dominuarpolitikën në 25 vjetNë 25 vjet qeverisja vendore është dominuar nga dy partitë emëdha. Referuar 12 qendrave të prefekturave/qarqeve vetëmnë një rast (Lezhë 2007-2011) kemi pasur fitues një kandidattë një partie të tretë, të mbështetur fuqishëm një herë nga PSdhe herën tjetër nga PD. Në total gjenden raste kur njëkryebashkiak ka konsumuar katër mandate, por midis viteve1992-2000 secila palë nuk lejonte rikandidimin në krye tëbashkisë, praktikë që ndryshoi tërësisht vitet e fundit,sidomos më 2011 dhe pritet të vijojë edhe më 2015. Kaliminga faza kur votohej kandidati dhe partia sipas programevedhe diferencave tek zonat bastion të dominuara nga njëindivid dhe partia e tij, - si tregues i kalimit nga demokracia evotës tek oligarkia kontrolluese mbi votën dhe pushtetin.Referuar drejtimit politik të njësive kryesore vendore, rekordmbetet Shkodra me 6 mandate të djathta drejtimi, ndjekurnga Gjirokastra me nga katër mandate të majta drejtimi. Prejvitit 2000 nuk fiton asnjë kandidat i djathtë në Durrës, Beratapo Vlorë, siç nuk fiton asnjë majtë në Peshkopi. Tri nga 12qytete kryesore, kryeqyteti Tirana dhe dy qytetet e tjeraElbasani dhe Korça kanë përfaqësim të balancuar, nga tremandate drejtimi për të majtën/të djathtën. Në një bashki,siç është Kukësi, fituesi i zgjedhjeve ka ndryshuar partipolitike gjatë ushtrimit të mandatit të dytë, kurse në raste si iKorçës, kryetari i bashkisë dha dorëheqje nga posti, dukekaluar qytetin në zgjedhje të parakohshme.



ZA LARTShkeljet e fushatës, "Telegram"

bashkëpunim me "Za Lart"Prej disa numrash gazeta "Tele

gram" ka përcjellë për lexuesit edherastet e shkeljeve të fushatës për

zgjedhjet e 21 qershorit. Por tashmë, nëjavoren tonë do të gjeni edhe rastet edenoncuara nga "Za LArt", një projekt iInstitutit Shqiptar të Shkencave. Përmesnjë sistemi on line qytetarët përcjellinrastet e shkeljeve ligjore të aktivitetit tëpartive politike gjatë fushatës."Telegram" është fokusuar kryesisht nërastet e verifikuara nga stafi i "Za Lart",por edhe në denoncimet të cilatverifikohen abuzime me informacionet edhëna në gazetën "Telegram", ne jemi tëhapur për të përcjellë sqarimin apopërgënjeshtrimin. Këtë praktikë do tandjekim pasi ankimimi të ketë kaluarprocedurat e verifikimit nga ekipi i Za Lart.Në numrin e sotëm kemi përzgjedhur disaprej rasteve të denoncuara në platformën"Za Lart", ku teksti i përgatitur nga stafi itij, në shumicën e rasteve shoqërohet edheme fotografi. Ne besojmë se kjoplatformë on line, e provuar edhe nëzgjedhjet e vitit 2013, ka krijuar njëhapësirë lirie që qytetarët dhe votuesit, nëçdo cep të vendit të paraqesin faktet dhedenoncojnë rastet kur shkelet ligji dheKodi Zgjedhor.

VENDORE 2015

1OSHEE në shërbim të

fushatës në Durrës (fotot)

Në Durrës mjetet e OSHEE-së janë vënë në shërbim të fushatës sëkandidatit të majtë. Fotot flasin qartë.

2Programi për Fierin, 2 nga 3 kandidatët

i shmangen debatit me të rinjtë

Në Fier debati i hapur mes tre kandidatëve për kryetar bashkie dhe të rinjveorganizuar nga 'Observatori për të drejtat e fëmijëve' u braktis nga dykandidatë për kryetar bashkie. Çuditërisht vetëm z. Enkelejd Alibeaj moripjesë në këtë debat ndërsa karriget e dy kandidatëve të tjerë mbeten bosh.Pretendimet e mospjesëmarrjes nga ana e kandidatit Subashi ishin se "nukdo bëjmë debate sa herë i teket një OJF për hesap të projekteve që atomarrin nga ambasadat e huaja". E pashpjegueshme është dhe mosprezencae kandidatit të PSD për Bashkinë e Fierit, z. Albert Çaçi, i cili, për ironi tëfatit, vetëm një ditë më parë deklaroi se dy kandidatët iu shmangen njëdebati publik me të. Debatet mes kandidateve bëhen për të njohurqytetarët me programet. Nëse kandidatet "përtojnë" dhe nuk e shohin mevend përballjen mes njëri-tjetrit, a do të kenë durim dëgjojnë hallet tonamë vonë? Kjo nuk lë shije të mirë për cilësinë e fushatës dhe nivelin edemokracisë që kandidatët shpalosin përpara qytetarëve fierakë, të cilët janëata që humbasin në këtë lojë ping-pongu mes kandidatësh.

3Bazhdari dhe Ademi

fushate me institucionetDy kandidatët për bashkinë Shkodër, Voltana Ademi dhe Keti Bazhdari nuk po kursejnë administratën publike për fushatë elektorale. Njëra meforcën e qeverisë dhe tjetra me forcën e bashkisë, ku në oraret e punës marrin punonjës dhe zbarkojnë në terren. Kështu ka ndodhur edhe metakimet e fundit, ku Ademi nga muzeu "Oso Kuka", ndali punën dhe bllokoi oborrin e Muzeut për prezantimin e programit të saj për turizmin,ndërsa ra në sy prezenca punonjësve të institucionit dhe zyrës së turizmit të bashkisë. Të njëjtën gjë bëri edhe kandidatja Bazhdari ku ndali punën ekomunës Gur i Zi dhe gjithë administrata zbarkoi në takimin për prezantimin e programit.

4Të majtët fushatë

në pavionine Pediatrisë

më 1 qershor

Në Berat, 1 Qershori ështëpërdorur nga të majtët përfushatë elektorale. Kandidatimajtë për bashkinë e Beratit,Petrit Sinaj ka zhvilluar një takimme mjekët pediatër në kuadër tëditës së fëmijëve. Sinaj kambledhur pranë të gjithë mjekët,duke i shpalosur programin e tij.

7Ministri Beqjafushatë për dykandidatët emajtë në Jug

GJIROKASTËR - Ministri iShëndetësisë, Ilir Beqja, ka bërë fushatëtë hapur elektoral në favor të dykandidatëve të majtë. Gjatë prezantimitë rikonstruksion të maternitetit tëGjirokastrës, Beqja, ka ofruar shërbimfalas për dy kandidatet e majta. Beqjagjatë konferencës së shtypi që uorganizuar ka qenë i "rrethuar" ngakandidatet për kryebashkiak, ZamiraRami dhe Luiza Mandi, përkatësishtGjirokastra dhe Libohova.

5Ministrja Nikolla me kandidaten

Koka pezullojnë mësimin në SarandëMësues nga gjithë rrethi i Sarandës, janë detyruar të mërkurën që në orën 12.30 të jenë të gjithë tek sheshi i Limanit të qytetit. Mësimi nëtë gjitha shkollat është pezulluar për shkak të këtij takimi ku merrte pjesë dhe ministrja e Arsimit, Lindita Nikolla. Maturantë tëgjimnazeve gjithashtu ishin njoftuar për takimin dhe ata ishin aty me idenë se do flitej për provimet e Maturës. Por takimi ishte krejtndryshe. Nën sloganin "Drejtimi i duhur", aty ishte dhe kandidatja për Bashkinë e Sarandës, Florjana Koka dhe deputeti KoçoKokëdhima. Mësuesit dhe nxënësit nuk dëgjuan asgjë më shumë sesa premtime për infrastrukturë më të mirë shkollore, hapjen e njëkampusi në Sarandë, rihapjen e filialit universitar të Sarandës apo premtimin për të qenë më pranë nxënësve dhe mësuesve. MinistrjaNikolla gjithashtu u shpreh e kënaqur që ishte në takim elektoral me kandidaten Koka dhe kërkoi votën për atë më 21 qershor.

6Digjet lokali i simpatizantit

të LSI-së në LezhëFushata elektorale ka nxehur gjakrat edhe në Lezhe tek kampet politike kundërshtare. Një lokal është shkrumbuar nga flakët e zjarrit mbrëmjen e sëmërkurës në lagjen "Nënë Tereza" dhe dyshohet se ka qene zjarrvënie e qëllimshme. Pronari i lokalit thotë se ky gjest ka prapavijë politike pasi prejditësh ai është angazhuar në fushatën elektorale të Lëvizjes Socialiste për Integrim. Pronari Mark Perkola tregon se nuk ka pasur konflikte apokërcënime, ndërsa sulmin e quan të ulët dhe me qëllim pengimin e aktivitetit të tij politik. Zjarri është zbuluar vetëm në orët e para të mëngjesit të kësajtë enjte dhe policia lokale ka nisur hetimet për zbardhjen e kësaj ngjarje, si dhe identifikimin e autorëve. Pritet që për zbardhjen e ngjarjes të ndihmojnëedhe pamjet filmike të subjekteve përreth lokalit, që mund të kenë filmuar gjatë lëvizjeve autorët.

Tg9www.telegram.al


Gazeta TelegramVENDORE 2015 PROMOCION

MIRANDA RIRA

Kandidatja për Shqipërinë Europiane,Miranda Rira e shoqëruar nga ministri iTransporteve dhe Punëve Publike,

Edmond Haxhinasto dhe kryeregjistruesi i Zyrëssë Regjistrimit të Pasurive të paluajtshme, IlirjanMuho, ka vijuar takimet me banorët e komunës sëRrajcës në fshatin Katjel. Drejtori Muho tha se kaardhur në këtë zonë posaçërisht për t'u njohur meshqetësimet e banorëve në lidhje me problemin etyre të regjistrimit të tokave. "Unë jam shumë ihapur të dëgjoj çdo shqetësim tuajin dhe me tënjëjtën dëshirë do t'ju kthej dhe përgjigje tha Muho.Komuna Rrajcë është një nga komunat më meprobleme për sa i përket regjistrimit të tapive tëtokave dhe unë jam në dijeni për këtë. Por ajo qëunë dua të bëj me dije është se qeveria shqiptareregjistrimin e tokave e ka një ndër prioritetet për tërealizuar procesin për të gjitha rrethet, pasi ky nukështë një problem vetëm këtu në Rrajcë, kjo ndoshtapër arsye të mbivendosjeve apo të matjeve të gabuara.Ne sapo kemi bërë një marrëveshje me Bankën

Botërore pikërisht për financimin e kësaj çështjeje, ecila do të ndjekë këtë proces." Ndër të tjera, Muhotha se nëse nuk zgjidhet procesi i regjistrimit tëtokave, nuk mund të zhvillohet ekonomia, pasinuk mund të vijë një investitor i huaj nëse toka nukështë e regjistruar. "Kjo ka ndodhur për shume arsye,tha kryeregjistruesi, ndoshta nga mungesa einformacionit, ndoshta nga pakujdesia, ndoshta ngamungesa e profesionalizimit, por unë jam sot këtupër të marrë gjithë angazhimin tim dhe t'ju premtojse ky proces do të realizohet dhe do të marrë parasyshtë gjitha problematikat tuaja. Sot publikisht premtojse me ardhjen e Miranda Rirës si kryetare e bashkisë,do të hapim zyrën e regjistrimit në bashkinë e Përrenjasit,në mënyrë që kjo zyrë të merret seriozisht me këtëproblem të mbartur prej gati 25 vjetësh. Nuk keni pselodheni sa nga Elbasani apo Librazhdi për të bërë njëkërkesë për regjistrim, duke humbur ditën e punës,duke u rropatur e duke shpenzuar rrugëve, kur mundta keni shërbimin fare pranë bashkisë."Gjatë këtij takimi Muho u njoh edhe me

shqetësimet e banorëve të zonës, ku më kryesoreishte rishikimi i hartës për të evituar mbivendosjetdhe pajisjen me certifikata regjistrimi për tokat eshpërndara me ligjin 7501.Ndërsa ministri Haxhinasto, duke u shprehur ibindur në fitoren e kandidates Miranda Rira, tha seterritori i ri i bashkisë së Përrenjasit do të thotë qëkjo njësi vendore të ketë më shumë kompetenca, sinë infrastrukturë, arsim, shëndetësi, zhvillimekonomik e bujqësor. Qeveria do të mbështesëfermerët me grante e subvencione, ndërsa si objektivkryesor mbetet ai i punësimit dhe përmirësimit tënivelit të jetesës. "Miranda Rira e njeh shumë mirëkëtë zonë dhe e ka të qartë se çfarë duhet bërë përbanorët e saj, tha Haxhinasto. Përrenjasi është njëstacion i rëndësishëm i korridorit të tete dhe si i tillëne do të ndërtojmë një pikë logjistike." Ai theksoinevojën e mbështetjes edhe për zhvillimin bujqësore blegtoral. "Miranda është një njeri këmbëngulës,një njeri që bën sakrifica, një njeri punëtor, ndaj më21 qershor Katjeli duhet ta votojë atë për të nisur

Më shumë punësim, më pak varfëridrejtimi i duhur edhe këtu tek ju", përfundoiHaxhinasto. Në fjalën e saj, kandidatja MirandaRira theksoi se programi i saj është i qartë dhe mepika konkrete, duke synuar rritjen e punësimit dheuljen e varfërisë. "Katjeli është një zonë kodrinoreqë do të thotë se bujqësia është kryesorja, tha Rira.Ne do të të mbështesim bujqësinë me grante falaspër të gjithë ata që duan të investojnë në vreshtarie blegtori si dhe për ata që duan të ndërtojnë baxhoe pika për grumbullimin e produkteve bujqësore eblegtorale." Rira theksoi se në programin e saj janëpërfshirë jo vetëm investimet në infrastrukturë,arsim e shëndetësi, por edhe investime konkrete qëdo të punësojnë direkt gratë e zonës në biznesefasone dhe do të përgatitin të rinjtë në shkollatprofesionale për të qenë të aftë në tregun e punës."Do të më takoni në zyrë dhe jo në kafenetë eqytetit", përfundoi kandidatja Rira, duke u kujtuaredhe një herë banorëve se është bijë e kësaj zonedhe do të impenjohet 24 orë për problemet dheshqetësimet e tyre.

Haxhinasto dhe Muho premtojnë zgjidhjen e problemeve të banorëve të Përrenjasit

Cili është drejtimi i duhur në Durrës?

Nëse durrsakët nuk do të votojnë alternativën që do të na shpëtojë nga betonizimi dhe varrosja eidentitetit, nëse qytetarët do të thyhen nga pushteti i parasë dhe nuk do të votojnë Grida Dumën, nukdo t'u mbetet veçse t'ua dorëzojnë qytetin Haxhi Qamilëve dhe vetë të marrin rrugën e kurbetit...

Nëse ka të drejtë për diçka Kryeministri Rama, ështëfakti se qytetarët e Shqipërisë duhet të zgjedhin drejtimine duhur. Drejtim që, për hir të së vërtetës, jo gjithmonë

përputhet me zgjedhjet personale të tij. Duke i ofruar qyteteve tëndryshme “kandidatura fituese”, ai po mundohet të paraqesëedhe modelet e qeverisjes vendore. Modele që bazohen jo tepuna, por te imazhi, jo te arritjet individuale, por te paratë eqeverisë apo pasuria e kandidatëve që zhvatet nga lekët etaksapaguesve shqiptarë. Dhe kundërthëniet nuk kanë të sosur.Mjafton të shikojmë bashkinë më të rëndësishme pas kryeqytetit,atë të Durrësit. Në sloganin zyrtar, promovohet kryebashkiakuqë kërkon mandatin e tretë, Vangjush Dako, si “drejtimi i duhur”.Por, a është vërtet kështu?Bashkia e Durrësit qeveriset prej 16 vjetësh nga socialistët. Qëkur Miri Hoti zëvendësoi demokratin Arqile Goreja, “stafeta” kakaluar te Lefter Koka e më pas, për dy mandate, në duart ekryetarit aktual, Vangjush Dako. Po si ka qenë drejtimi i qytetit nëkëto katër mandate?Duke filluar nga “epoka” e Miri Hotit, qyteti bregdetar i Durrësitnuk mund ta shohë më detin. Betonizimi për të cilin akuzohetkryebashkiaku aktual nuk është shpikje e tij. E filluan dy paraardhësite tij “të shquar” dhe Dako nuk bëri gjë tjetër veçse vijoi “nëdrejtimin e duhur”. Pemët dhe lulishtet zhduken njëra pas tjetrës,a thua se në qytet ka rënë ndonjë epidemi, ndërsa ndërtimetshumëkatëshe kanë mbirë si kërpudha në çdo vend ku mund tëndërtohet dhe jashtë gjithë kritereve. Mjafton të shikosh plazhine Durrësit për të kuptuar se cili është vizioni i katër mandateve të“drejtimit të duhur” në një qytet që llogarit turizmin si një ngaburimet më të rëndësishme të të ardhurave. Tashmë ka mbeturshumë pak për t’u shpëtuar, por edhe ajo pak rrezikon të zhduketnëse vazhdohet në “drejtimin e duhur”. E njëjta gjë po thuhetpër arkeologjinë. Thesaret e varrosura nga koha tashmë janëbetonuar në themele pallatesh dhe askush nuk është në gjendje tëndalë revanshin e qytet-shkatërruesve që po shkojnë në “drejtimine duhur”. Investimet janë edhe më skandaloze. Rrugë që ndërtohen

pa asnjë vizion e që shndërrohen në faktor bllokimi dhe joshfryrje të trafikut, pemë që zhduken duke i marrë frymën qytetit,ndriçim dhe asfalt elektoral dhe errësirë për katër vite të tjera. Eplot të tjera...Përballë “drejtimit të duhur” në të cilin qyteti po shkon prej 16vjetësh, është një drejtim ndryshe. Një alternativë e përfaqësuarnga Grida Duma, që nuk vjen nga firmat e ndërtimit, por ngabota akademike. Një alternativë që premton ta ndryshojë rrjedhëne rrënimit në të cilën po zhytet ky qytet me tradita 3 mijëvjeçare e që po qeveriset si në kohën e Haxhi Qamilit. Ato qëajo premton për zhvillimin urban, turistik, ekonomik e kulturorjanë gjëra të thjeshta, por që vijnë nga mendja e një njeriu tëshkolluar që e dashuron qytetin e saj, traditat dhe kulturën e tij,nga mendja e një njeriu që është formuar duke lexuar libra e joduke shkatërruar biblioteka. Kjo vajzë durrsake i ka idetë eqarta dhe është në drejtimin e duhur, edhe pse në pllakatin e sajështë deti blu dhe jo fasada mavi. Grida i përket brezit që taniduhet të marrë përgjegjësitë për ato që nuk janë bërë deri mëtani. Është intelektualja dhe pedagogia që duhet të bëjëmaksimumin në emrin e brezit të saj dhe ëndrrave që patën.Kjo sfidë dhe drejtimi i qytetit është përgjegjësia e madhe tëcilës Grida nuk duhet ti shmanget kurrsesi. Ajo nuk ështëpengu i interesave të vogla, por produkti i politikës dhe formimittë saj liberal.Përballë kësaj vajze që premton të na kthejë shpresën dhe dinjitetin,janë paratë e biznesmenëve të ndërtimit që janë mbledhur rreth“drejtimit të duhur” si alternativën për të groposur edhe atë pakgjelbërim, edhe atë pak arkeologji, edhe atë pak breg deti që i kambetur qytetit. Nuk është koha e interesave të vogla, por eshanseve të fundit. Nëse ky qytet nuk do ta mbështetë fort këtëprinceshë të kaltër që vjen për të na shpëtuar nga “drejtimi i ipaditur” i Gjushëve, gjithë durrsakët duhet të braktisin këtë qytetdhe të marrim një tjetër drejtim: Atë të largimit në kurbet pa ekthyer kokën pas. Dhe kjo do të jetë hera e fundit që do të marrin“drejtimin e duhur”...

BIOGRAFIKush është Grida DumaMinistri i Punëve të Jashtme të Greqisë NikosKotzias ka vendosur të zhvillojë një tur vizitash nëdisa vende të Ballkanit. Burime zyrtare nga MPJgreke bëjnë të ditur se z.Kotzias do ta nisë turin nëfillim të muajit qershor 2015 me vizitë zyrtare nëBeograd (Serbi). Menjëherë më pas z.Kotzias do tëvijë në Shqipëri ku do të zhvillojë takime zyrtare medrejtuesit më të lartë të shtetit. Turi i MPJ grekvijon me Kosovën. Më tej. Z.Kotzias do tëudhëtojë për në Malin e Zi dhe do të vazhdojë menjë tjetër vizitë në Bosnje dhe Hercegovinë. Mbyllja

e turit do të jetë në Shkup, ku z.Kotzias do të ketë vizitën e fundit zyrtare.Vizita e z.Kotzias në Shqipëri, pritet të ngjallë interes të lartë, pas anulimit që MPJ grek i bëri samitittë javës së kaluar në Tiranë të SECP, presidencën e të cilës e ka Shqipëria deri në Qershor. Tirana dheAthina përballen me probleme serioze sa i përket kufijve detarë. Të dyja qeveritë kanë shpallurtenderë ndërkombëtarë për kërkime nafte dhe gazi në detin Jon, në të njëjtat hapësira ujore.Ndërkohë, z.Kotizas lajmëroi edhe një takim të nivelit të lartë në rang kryeministrash mesBullgarisë dhe Greqisë që do të zhvillohet në Shtator, me gjasa në Athinë. Ministri i Punëve tëJashtme i referohet "diskutimit mjaft interesant" që ai pati me ambasadorin bullgar në Greqi dhetha se në shtator mund të zhvillohen takime të nivelit të lartë qeveritar mes dy vendeve. Sipasz.Kotzias, partneriteti mes Bullgarisë, Rumanisë dhe Greqisë do të forcojnë zërin e tyre brendaBashkimit Evropian në lidhje me Ballkanin Perëndimor. Ai po ashtu vuri në dukje se BallkaniPerëndimor është "një vatër paqëndrueshmërie" dhe theksoi se "paqëndrueshmëria çon në lindjene nacionalizmit dhe nacionalizmi çon në lindjen e problemeve". Z.Kotzias theksoi se Greqia"nuk do të jetë pjesë e problemit", por ajo do që të mbrojë interesat e saj kombëtare.



Akti më i fundit idrejtësisë për t'i zhvatur15000 m2 tokë qendrës

"Don Bosko" ështëvazhdimi i sfidës që

betoni bën ndajgjelbërimit, që kaosi i bënqytetit, që getot i bëjnë

komuniteteve qytetare, qëvdekja i bën jetës.

Kung Fu Pandadhe djajtë e pa-drejtësisë

�� Kung Fu Panda" është kompleksi i ngriturenkas për fëmijët në zonën e Don Boskos, icili gjatë gjithë verës shërben si një oaz qetësie,

freskie dhe zbavitje për mijëra e mijëra fëmijë të Tiranës.Kjo është sot e vetmja qendër, me përjashtim të LiqenitArtificial, ku të vegjlit mund të kalojnë kohën e lirë papaguar asgjë, duke përdorur infrastrukturën, investimetdhe personelin e qendrës.E gjithë zona e mjediseve sportive, e këndit të lojërave,etj., është pjesë shtesë e gjithë kompleksit që ofronkurse të formimit profesional, shkolla dhe kolegji.Këto radhë nuk do t'i kisha peshuar nëse nuk do tëkisha pasur edhe përvoja personale, dhe nëse nuk dotë gjeja në atë qendër një copëz qytet, i cili mungon nëthuajse 95 përqind të territorit të Tiranës.Mjedisi çoroditës ku jetojmë që të gjithë ne nëkryeqytet është kthyer në një ferr të madh. Veç kullavetë betonit, rrugëve të ngushta, gjelbërimit të kufizuar,gazit dhe ajrit mbytës në çdo lagje, plehrave, tregut tëgabit dhe erës së qofteve, e ke shumë të vështirë që tëgjesh një vend ku ti të kullotësh sytë, të relaksoheshapo t'i lësh fëmijët pa merakun se do ti shtypin turmatapo gomat e makinave. Çdo qoshe është zënë ngalokale dhe pika bastesh sportive. Këmbësorët eTiranës mund të rehatohesh vetëm në krevatin edhomës së gjumit, në katër muret e shtëpisë së tyre.Ne të gjithë kemi ndërtuar ferrin e madh, ndërsaKisha Katolike ka treguar se di të ndërtojë "qytezëne vogël", me durimin, përkushtimin dhe dashurinëe madhe përmes ngritjes së një qendre të tillë.Akti më i fundit i drejtësisë për t'i zhvatur 15000m2 tokë qendrës "Don Bosko" është vazhdimi isfidës që betoni bën ndaj gjelbërimit, që kaosi i

bën qytetit, që getot i bëjnë komuniteteveqytetare, që vdekja i bën jetës.Padyshim që ai është një vendim dhe çdo komentnuk ka vlerë juridike derisa t'i japin zgjidhje shkallëtsipërore të drejtësisë, por, është po kjo drejtësi që kadhënë shembuj krejt të kundërt me vendimet e saja.A nuk u prish një pallat 5-katësh para FakultetitEkonomik në Universitetin e Tiranës, i cili ishtendërtuar mbi një pronë private dhe kishte një lejetë ligjshme për ndërtimin e një objektipolifunksional. Kështu qeveria e pa të udhës që tëkompensojë me të drejtë pronarët e truallit, dhe tijapë liri dhe hapësirë komunitetit të studentëvedhe pedagogëve, duke cënuar rëndë interesat eligjshme të pronarëve të tokës dhe investitorit.Në rastin e qendrës Don Bosko kjo as përqeverinë dhe as për drejtësinë nuk vleka!? Pse? Anuk është e ligjshme kontrata 49-vjeçare qëQendra e drejtuar nga salezianët ka lidhur meshtetin shqiptar? A ka ndryshuar destinacioni ikësaj qendre dhe pse drejtësia i mbyll sytë përballëdhjetëra e qindra rasteve të uzurpimit të mjediseveshkollore nga grataçiela apo katakombe betoni?!Padyshim që çdo individ ka të drejtën e njohjes,kthimit dhe kompensimit të pronës dhe këtëgjë nuk ia mohon askush as familjes Petrela përrastin në fjalë, teksa pretendon pronësinë mbi15 mijë m2 tokë.Por, mekanizmat janë dhe ligji parashikon zgjidhjekur nuk është i mundur kthimi i pronës fizike në njëmoment të dhënë. Kontrata ligjore e qeverisë meKishën Katolike, ashtu si edhe me çdo subjekt tjetërduhet të jetë e pacenueshme. Përplasja që ka ndodhur

TELEGRAMI YNË

mes qendrës së Formimit Profesional "Don Bosko"dhe pronarëve të pretenduar të truallit, është një tjetërrrënim i besimit, seriozitetit dhe përgjegjshmërisë sëinstitucioneve qeverisëse, jo thjeshtë përballë njëinstitucioni kulti, një organizate apo institucioni, poredhe para botës dhe sipërmarrjes private. Qeveria duhettë ndërhyjë sa nuk është vonë që të ofrojë zgjidhjet përpronarin e pretenduar të truallit, deri në përfundimafatit të përdorimit të truallit, pas 26 vitesh të tjera.Të gjithë banorët e kryeqytetit, komuniteti i DonBoskos, nxënës dhe ish - nxënës të qendrës sëFormimit Profesional, besimtarë apo njerëz të sëdrejtës, individë që duan qytetin dhe jetën, duhettë jenë në krah të Kishës Katolike në kauzën edrejtë të saj.Ne të gjithë duhet të luftojmë fort, jo thjeshtë për tëkundërshtar një turp të drejtësisë shqiptare, por përtë mbrojtur vlerat dhe mjediset e qyteteve tona.Ne duhet të mbrojmë buzëqeshjen dhe jetët efëmijëve tanë. Ne duhet të mbrojmë të tashmendhe të ardhmen e edukimit të fëmijëve tanë.Ne duhet të mbrojmë qytetin ku jetojmë përballëbatërdisë urbane. Do të ishte dramatike që fëmijët,përfshirë edhe fëmijët e mi, pas pak ditësh, kur tëfillojë vera, në vend të Kung Fu Pandës, do të gjejnëmaestër Alaudin Malajn; ku në vend të tokës sëpërrallave dhe legjendave të gjejnë djallin e zi që nukbëhet kurrë mjeshtër i Kung Fu-së, kur në vendin eharesë dhe gëzimit që krijon streha e Zotit, të gjejnëferrin që krijon çdo ditë pa-drejtësia shqiptare dhetmerrin që shoqëria sjell duke përtërirë kaosin dherrënimin, në vend të harmonisë dhe paqes nëshoqërinë dhe qytetin ku jetojmë.

Tg11www.telegram.al


Gazeta TelegramOPINION

Në gjashtë muajt e funditnga Winterthuri kanë

shkuar në Siri tre djem dhenjë vajzë. Në dhjetor njëprind shqiptar alarmoi

opinionin se dy fëmijë tëtij, 15 dhe 16 vjeçar, me

gjasë kishin ikur në Siri, përt'iu bashkangjitur tëashtuquajturit "Shtet

Islamik".Që nga atëherë nuk dihetasgjë për vendndodhjen efëmijëve. Mediat zvicerane

kanë njoftuar se fëmijëtkanë ndjekur mësim fetar

në organizatën "el-Furkan",e cila ka një xhami nëfshatin Embrach afër

Winterthurit dhe Zürichuht.Kjo xhami është përmendur

disa herë si pikëtakim iradikalëve islamikë meorigjinë nga Ballkani.

Winterthur, udhëkryqishqiptar drejt ISIS

�� Mbi 100 mijë banorë numëron qyteti iWinterthurit, i cili gjendet pak kilometralarg metropolit zviceran, Zürichut. E

kaluara e këtij qyteti mund të përshkruhet me tri fjalë:Industri, industri, industri. Dhe shumë punëtorë qëprodhonin makina të cilat eksportoheshin pothuajsenë mbarë botën.Në kuadër të de-industrializimit dhe globalizimit,mijëra vende pune janë zhdukur, Winterthur sot ështënjë qytet më shumë i orientuar nga industria eshërbimeve. Rreth 25 për qind e banorëve të qytetitjanë të huaj; gjermanë, spanjollë, italianë, arabë,shqiptarë, serbë dhe të tjerë.Autoritetet e qytetit janë treguar tolerante nërespektimin e kulturave dhe feve të ndryshme. NëWinterthur janë hapur disa xhami, pothuaj secilikomunitet ka faltoren e vet, të vdekurit mund tëvarrosen në varreza myslimane.Mijëra shqiptarë jetojnë në Winterthur. Ata qëbesojnë në fenë islame kanë dy xhami për t'u lutur;njëra madje mbi kulm mban një lloj minareje prejteneqes, e konstruktuar vite më parë, kur në Zvicërnuk ishte e ndaluar ngritja e minareve. Në vitin2009 qytetarët zviceranë kanë vendosur me refer-endum që në Kushtetutë të futet një nen, i cilindalon ndërtimin e minareve.Komuniteti shqiptar në këtë qytet një kohë të gjatë kaqenë imun ndaj tendencave për radikalizim islamik.Sidomos gjenerata e parë e punëtorëve të ardhur nëvitet 60-të dhe 70-të nga Kosova, Maqedonia, Luginae Preshevës e gjetiu ka qenë e orientuar në mbajtjen efamiljeve në atdhe dhe në dhënien e kontributeve përfondet e ndryshme për, siç thuhej, "çlirimin e Kosovës".Ndërkohë, rrethanat kanë ndryshuar. Pjesëtarë tëgjeneratës së dytë dhe të tretë të komunitetit shqiptarjo vetëm në Winterthur gjithnjë e më shumë bien pree ideologjisë radikale islamike.Në dy dekadat e fundit shqiptarë nga Winterthuri kanërënë në sy herë si thai-boksierë të shkathtë, herë si tipatë dhunshëm që nuk ngurrojnë të rrahin edhe policë.Njëri prej tyre i quajtur Bashkim Berisha, edhe ky thai-boksier, pasi ka sulmuar policët dhe ka vrarë një

shqiptar, ka bërë burg shumëvjeçar në Zvicër dhe sëfundi është dëbuar në Kosovë.Viteve të fundit në Winterthur vërehet një tendencëmes të rinjve që t'i kthehen fesë islame, por jo siç epraktikonin prindërit, pra një islam tolerant ishkollës hanefite.Përkundrazi: jo pak të rinj, kryesisht me biografiproblematike, të papunë dhe me arsimim të dobët,përqafojnë ideologjinë radikale të islamit vahabist (aposelafist, siç kanë qejf ta quajnë veten këta ushtarë tëvetëshpallur të Allahut). Nëse imamët shqiptarë nëkëtë qytet nuk i lejojnë të hyjnë në xhami të rinjtë eradikalizuar, ata gjejnë strehë të reja, për shembull nëxhamitë e besimtarëve nga bota arabe.Në gjashtë muajt e fundit nga Winterthuri kanë shkuarnë Siri tre djem dhe një vajzë. Në dhjetor një prindshqiptar alarmoi opinionin se dy fëmijë të tij, 15 dhe16 vjeçar, me gjasë kishin ikur në Siri, për t'iubashkangjitur të ashtuquajturit "Shtet Islamik".Që nga atëherë nuk dihet asgjë për vendndodhjen efëmijëve. Mediat zvicerane kanë njoftuar se fëmijëtkanë ndjekur mësim fetar në organizatën "el-Furkan", e cila ka një xhami në fshatin Embrachafër Winterthurit dhe Zürichuht. Kjo xhami ështëpërmendur disa herë si pikëtakim i radikalëveislamikë me origjinë nga Ballkani.Në Gjermani "el-Furkan" është nën vëzhgim tëshërbimit sekret për shkak të dyshimeve mbiaktivitete të paligjshme.Në xhaminë e Embrachut thuhet se predikon(te)imami Selman Ramadani, për të cilin dihet shumë paknë opinion. Organizata "el-Furkan" ka shtrirë aktivitetete veta në Zvicër para më shumë se një viti, duke upërqendruar sidomos në joshjen e të rinjve shqiptarëdhe indoktrinimin e tyre përmes interpretimit radikaltë fesë islame. Autoritetet lokale janë shprehur tëshqetësuara për praninë e kësaj organizate në Embrach.Tani emisioni "Rundschau" i televizionit publik tëZvicrës ka zbuluar se tre djemtë që kanë shkuar tashmënë Siri më parë kanë ushtruar në një qendër fitnesi nëWinterthur, e cila drejtohej nga 28-vjeçari ValdetGashi, i cili rrjedh nga Singeni i Gjermanisë, një qytet

afër kufirit me Zvicrën.Ndërkohë edhe vetë Gashi ka udhëtuar në Siri dhe iuka bashkuar luftës së "Shtetit Islamik". Në një bisedëme televizionin zviceran ai nga Siria kërcënon se njëditë feja islame do të trokas në kufirin zviceran dhe dotë kërkojë që zviceranët ta pranojnë islamin. Nëse nuke pranojnë, atëherë lufta bëhet e pashmangshme, -thotë Gashi. Shkuarjen e tij në Siri ai e arsyeton meretorikën tipike ultrareligjioze të vahabistëve: Ai thotëse të gjithë myslimanët janë "të një gjaku" dhe vlera egjakut të tyre është po aq e madhe sa vlera e gjakut të tij.Gashi kishte themeluar në Winterthur qendrën e fit-ness-it dhe sporteve luftarake "MMA Sunna", kur tërinjtë mund të ushtronin pa i shkelur rregullat e islamit.Për shembull aty nuk kishin vend gratë dhe nuk lejohejtë dëgjohej muzika. Gashi, i cili është i martuar dhe kady vajza të vogla, kishte rënë në sy të opinionit nëfillim të marsit, kur kishte postuar në Facebook njëfotografi me flamurin e "Shtetit Islamik".Në bisedë me televizionin zviceran ai thotë se nëSiri po ndihmon në ndërtimin e Kalifatit, dukepatrulluar përgjatë lumit Eufrat në kërkim të"kontrabandistëve dhe spiunëve".Gashi tregon se kryesisht qëndron në qytetinMembij. Njëri nga djemtë që kishte ushtruar nëqendrën e Valdet Gashit tashmë është vrarë në Siri.Edhe Gashi ëndërron që së shpejti t'i bashkohetshokut të tij. Babai i Valdet Gashit dhe vëllai i tijValoni nuk e miratojnë shkuarjen e tij në Siri.Madje Valon Gashi ka këtë porosi për vëllanë etij: "Mos bë budallallëqe dhe kthehu në shtëpi".Në mediat zvicerane supozohet se të rinjtë mund tëjenë radikalizuar në xhamitë si "el-Furkan" nëEmbrach dhe "An'Nur" në Winterthur. Shumica eradikalëve, mes tyre edhe Valdet Gashi, kanë marrëpjesë apo janë simpatizantë të aksionit "Lies!"("Lexo!"), përmes të cilit aktivistë selafistëshpërndajnë falas Kuranë në qytete gjermane dhezvicerane. Aksioni "Lies!" ("Lexo!") është themeluarnga Ibrahim Abou-Nagie nga Kölni i Gjermanisë.Para dy vitesh atij i është ndaluar hyrja në Zvicër. NëGjermani ai quhet "predikues i urrejtjes".Në radikalizmin fetar të të rinjve shqiptarë në diasporëviteve të fundit kanë luajtur rol negativ edhepredikimet shpeshherë absurde dhe të rrezikshme tëimamëve radikalë si Shefqet Krasniqi, MazllamMazllami dhe hoxhallarëve të njohur për qëndrimetejet problematike sa i përket feve dhe etnive të tjera.Disa prej këtyre imamëve para se të arrestoheshindhe pastaj liroheshin vitin e kaluar në Kosovë kanëvizituar rregullisht komunitetin shqiptar në Zvicër.Vizitat e tyre janë organizuar prej shoqatave fetare qëdrejtohen nga njerëz lehtë të manipulueshëm dhepothuaj të paintegruar në Zvicër. Përkundër njohurivese bëhet fjalë për imamë kundërthënës, ata ngaambasadat perëndimore në Prishtinë janë pajisurrregullisht me viza Schengen. Imami ShefqetKrasniqi është ftuar dhe ka marrë pjesë në takimetvjetore të të ashtuquajturit Këshill Qendror Islamiki Zvicrës, që drejtohet nga Nicholas Blancho, njëkonvertit agresiv zviceran, i cili po ashtu është nënvëzhgim të autoriteteve.Blancho është i martuar me një grua nga Jemeni dheka dy fëmijë. Sipas një raporti të gazetës"SonntagsZeitung" të Zürichut, Blancho ka braktisurfamiljen dhe bashkëjeton në Bernë me gruan e tij tëdytë - një shqiptare të re me shtetësi zvicerane.



Ana Oxa, çmendetnë skenat italiane

Këngëtarjae mirënjohur italiane meorigjinë shqiptare, Ana Hoxhaapo siç e njeh publiku dhe fansat

e saj, Anna Oxa, këto ditë ka organizuarkoncerte në qytete të ndryshme si Padova,Milano e Romë nën titullin "VoceAcustica". Në skenën dhe ekranin italianajo është e mirëpritur dhe mjaft e dashurnga publiku, edhe pse kohët e fundit vihetre dukshëm një ndryshim i saj si në tem-perament ashtu edhe në aspektin fizik.Suksesi i saj i bujshëm ishte në vitet '90. Nëvitin '94 prezanton Sanremon në teatrin"Ariston" krahas ikonës së gazetarisëitaliane, Pippo Baudo. Si këngëtare ajo merrpjesë 14 herë në Sanremo, ku në vitin '89fiton çmim të parë në duetin me FaustoLealin me këngën "Ti lascero". Sukses ipërsëritur dhjetë vjet më vonë me këngën"Senza pieta". Ajo ka folur gjithnjë përorigjinën e saj, nënën italiane dhe babain,Qazimin, nga Kruja. E lindur dhe e rriturnë Bari spikat që e vogël për zërin dhe

KULTURE

�� vokalin e saj madhështor. Në vitin 2010mediat italiane e kanë klasifikuar sishqiptaren e tretë më të famshme dhe mëtë dashur për publikun në botë, pas NënëTerezës dhe James Belushit. Debuton përtë parën herë në skenë në moshën 16-vjeçare ku krahas bukurisë dhe vokalit bëntë dashurohen pas saj mijëra fansa duke ulinçuar më pas në skena të ndryshme si"Festival bar" e në shumë koncerte të tjerabrenda dhe jashtë Italisë. Pjesëmarrja e sajdinjitoze në Sanremo në vitin '99 i sjellsërish çmim të parë. Me martesën e saj tëdytë bëhet nëna e dy fëmijëve, FrançeskaBelleno e Qazim Belleno. Dëshira e saj emadhe dhe lidhja e fortë shpirtërore me tëatin bën që të birit t'i vendosë emrin etij.Vitet 1999 - 2001 do të jenë vite tësuksesshme për të, në jetën sentimentaledhe natyrisht në karrierën artistike.Kurorëzimi i martesës së saj mebiznesmenin shqiptar me origjinë ngaKosova, Behgjet Pacolli, do t'i sjellëentuziazëm por, as kjo dashuri nuk është edestinuar të zgjatë. Në vitin 2002 ndodh

divorci. Pacolli thuhet se është shqiptarimë i pasur në botë, kompania e tij"Mabetex" me qendër në Zvicër është enjohur në gjithë botën për arkitekturënmoderne dhe klasike. Ai që themeloipartinë politike në Kosovë, "AleancaKosova e Re"(AKR), njeriu që ka punuardhe mbështetur lobin e shteteve që tënjohin zyrtarisht Kosovën si shtet tëpavarur. Ana, pas divorcit me Behgjetin dotë kurorëzojë dashurinë me bodygardin esaj, djaloshin që e kishte shoqëruar për viteme radhë, 22-vjet më të ri. Ana ka spikaturgjithnjë për karakterin e saj të fortë, për lukune saj të zgjedhur dhe dëshirën e saj për tëqënë e ndryshme, e lirë dhe për të bërë gjithnjëgjëra të reja dhe të veçanta. Në vitin 2006vendosin të kurorëzojnë dashurinë e tyre memartesë por edhe kësaj here martesa duketse nuk ka afat të gjatë. Suksesi i saj në karrierënuk ka të njëjtën rrjedhë me anënsentimentale. Divorci i saj i katërt duket nënjë farë mënyre se e ka ndryshuar karakterine Anës, por gjithsesi zëri dhe vokali i sajkanë bërë që pak ditë më parë në Romë të

jenë të pranishëm në koncertin e saj mijërafansa. Pasi ajo ka interpretuar disa këngë meradhë i është drejtuar publikut me një mono-log, duke u shprehur: "Shoqëria sot po kalonnjë periudhë tepër të vështirë, e them këtëduke pasur parasysh të rinjtë e papunë, krizënekonomike që është e ndjeshme, roli i zbehuri individit në shoqëri, kjo shoqëri që vetëmmbart e nuk ë shtë aktive të kundërshtojë,duhet një revolucion", - ka vazhduar ajo.Publiku në sallë ka brohoritur: "Kemi ardhurpër të dëgjuar të këndosh e jo të predikosh!Këndo, këndo! Ajo ka vazhduar: - dua tëthem hapur idetë e mia për shoqërinë sot,

nuk kam frikë t'i them gjërat hapur, vërtetky vend ka nevojë për ndryshim! Nëse nuku pëlqej, jeni të lirë të lini sallën! Polemikatkanë vazhduar për disa minuta dhe shumënga publiku në sallë janë larguar. Koncertika vazhduar vetëm me polemika ndërsaajo sillej e zbathur në skenë. Kaq kamjaftuar dhe drejt saj kanë vërshuarkomentet dhe kritikat si nga media ashtuedhe nga publiku dukshëm edhe në rrjetetsociale. Me apo pa kritika Ana, këngëtarjae magjishme italo - shqiptare, të cilën e kacilësuar dhe shprehur vetë ajo,mbetet njënga ikonat e muzikës.

Tg13www.telegram.al


Gazeta TelegramSHËRBIME

NJOFTIM PUNËSIMIKërkohet inxhinier ndërtimi dhe arkitekt

Një kompani private kërkon të punësojë dypersona në pozicionet e mëposhtme:-Inxhinier ndërtimi-ArkitektKushtet për kandidatët janë si më poshtë:

-Të jenë të diplomuar në profesionetpërkatëse, dhe të jenë në moshënmaksimale 28 vjeç (Preferohen të rinj qëjanë diplomuar vitet e fundit).-Të njohin gjuhën italiane. Janë të avantazhuarkandidatët që njohin edhe gjuhën angleze.Personat e interesuar të dërgojnë C.V. e tyre nëadresën e e-mailit: [email protected]


info.telegram.alGazeta Telegram LUPË

CEZ, ja skemat mashtruese që uNdërsa po u merr shpirtin shqiptarëve për disa qindramijë lekë borxhe ndaj kompanisë CEZ, njëkohësishtqeveria shqiptare ka përgjegjësinë e qindra miliardave tëshpërdoruara nga drejtuesit e kësaj kompanie. Skandalete njëpasnjëshme po provojnë se skemat mashtruese tëçekëve janë bërë më dijeninë dhe miratimin në heshtje sitë qeverisë së Partisë Demokratike, si të segmentëve të LSI-së në pushtet dje dhe sot, ashtu edhe të qeverisë Rama, e cilapagoi 95 milionë euro nga paratë e taksapaguesve shqiptarëpër të mbyllur skandalin e çekëve

��

Historitë e Shvejkëve çekë të CEZ-it në Shqipëri nukkanë fund. Skandalet i mbivendosen njëri-tjetrit. Nëkohën kur kompania çeke "CEZ GROUP" mori në

menaxhim ndërmarrjen shtetërore të shpërndarjes së energjisëelektrike OSSHE, u përfol për abuzime të mëdha financiare.Shpenzime luksi dhe rroga të tejfryra të drejtuesve çekë tëkompanisë, ryshfete për zyrtarë shqiptarë, keqpërdorim fondesh.Por një tjetër skandal po del në dritë, ai që ka të bëjë me mënyrënabuzive të mbledhjes së borxheve të kompanisë.Skema mashtrueseDokumente të siguruara nga BIRN tregojnë se ish kreu i bordit tëdrejtorëve të CEZ Shpërndarje, dega e grupit CEZ në Shqipëri,Josef Hejsek, dhe biznesmeni shqiptar, Kastriot Ismailaj, janëorganizatorët e një skeme mashtruese të mbledhjes së borxheve ecila i kushtoi kompanisë miliona euro. Skema u shfaq pasi grupiCEZ bleu një paketë dominuese aksionesh të kompanisë shqiptaretë shpërndarjes së energjisë elektrike OSSH, më 2009, dhe duketse kjo skemë synonte të ndikonte politikanët shqiptarë dhe EntinRregullator të Energjisë, ERE, përmes ryshfeteve. Gjithsesi, skemashkoi keq pasi Ismailaj, pronari i Debt International Advisory(DIA), partneri i CEZ për mbledhjen e borxheve në Shqipëri, futinë xhep paratë e kontratës pa bërë asnjë punë reale.Skemat e Ismailajt besohet se kanë shkatërruar marrëdhënietmes CEZ dhe qeverisë shqiptare, e cila në janar 2013 i hoqiCEZ Shpërndarje licencën, duke praktikisht e shtetëzuaratë. CEZ për rrjedhojë nisi proces arbitrazhi kundër Shqipërisëpër dëmet. Mosmarrëveshja u zgjidh më vonë pasi Tirana,nën presion nga Republika e Çeke lidhur me statusin evendit kandidat për anëtar në BE, i pagoi CEZ-it 95 milionëeuro për të rimarrë pronësinë e kompanisë.Ismailaj, i cili ndërkohë është arrestuar i akuzuar për pastrimparash dhe mashtrime të rënda, ka hedhur gjithashtu në arbitrazhCEZ Shpërndarje, tashmë nën pronësinë e qeverisë dhe eemërtuar OSHEE. Ai po kërkon 130 milionë euro dëmshpërblimpër prishje të njëanshme të kontratës në një çështje që mbetetpezull në Qendrën Ndërkombëtare të Arbitrazhit në Vjenë.Dokumente të siguruara nga BIRN tregojnë se kur CEZnënshkroi kontratën me DIA, Ismailaj sakaq qe nën hetim nëShqipëri për pastrim parash. Biznesmeni akuzohet se përdoridokumente false për të fituar kontratën me CEZ Shpërndarje,ndërsa drejtuesit e CEZ bënin një sy qorr. "Ky është mashtrimimë i madh në historinë e Shqipërisë," tha një ish-punonjës i DIApër BIRN, i cili foli në kushtet e anonimatit.BIRN mësoi gjithashtu se DIA nuk qe kompania e vetme embledhjes së borxheve që fitoi kontrata të dyshimta për mbledhjeborxhesh nga CEZ. Në vitin 2012, së paku katër kompani tëtjera patën kontrata të tilla, po kaq të dyshimta dhe me rezultatengjashëm shumë të dobëta. Hejsek nuk iu përgjigj kërkesës tëBIRN për koment. Ismailaj, i cili është nën arrest, ka mohuarakuzat gjatë marrjes së masës së arrestit. Ndërkohë, CEZ Grupgjithashtu nuk iu përgjigj kërkesave të BIRN për komente mbiakuzat.Partneri i gabuar i biznesitCEZ Grup bleu kompaninë shtetërore të shpërndarjes sëenergjisë elektrike në Shqipëri më 2009 duke paguar 102milionë euro për 76 për qind të aksioneve ndërsa premtoi tëinvestonte 200 milionë euro brenda katër viteve. Pasi CEZmori kontrollin e kompanisë, e riemërtoi atë CEZ Shpërndarje.Gjiganti çek i energjisë filloi të kërkojë për partnerë në Shqipëripër të lehtësuar biznesin me autoritetet shqiptare.Dëshmia që Hejsek ka dhënë për autoritetet shqiptare thotëse kompania fillimisht kontaktoi një ish-ambasador shqiptarnë Pragë dhe, përmes tij, ish ministrin e jashtëm dhe njeriun qësot është kryetar i parlamentit, Ilir Meta. Hejsek thotë se Metai referoi ata te Ismailaj si dikush që gëzonte mbështetjen eqeverisë së Shqipërisë. Meta veproi si garantues i marrëveshjes.Një akuzë e ngjashme ndikimi të tillë të paligjshëm ndaj Metësu bë më 2011 nga ish ministri i ekonomisë Dritan Prifti. Priftii tha Top Channel se Meta pati udhëtuar në Çeki për tënegociuar kontratën për Ismailajn, "një person me dosje".Ideja ishte që CEZ kishte 200 milionë euro borxhe tëpambledhura dhe, nëse ai i mblidhte ato, "merrte gjysmën,"shtoi ai.Zëdhënësi i Metës nuk iu përgjigj kërkesave të BIRN përkomente mbi akuzat. Përmes zyrës së tij ligjore në Tiranë,Haxhiaj & Hajdari, Ismailaj regjistroi kompaninë Debt Inter-national Advisory, DIA, në Ishujt Virgjin Britanikë në 7 korrik2010. Drejtorja e vetme qe Juliana Muço, mbesa e avokatitArtan Hajdari në Tiranë. Kompania më pas, më 4 gusht 2010,regjistroi degën e saj në Tiranë, Debt International Advisory-

Albania, administrator i të cilit u emërua Ismailaj. Më 1 shtator2010, DIA nënshkroi një kontratë me OSSH për të mbledhurborxhet që institucionet publike dhe konsumatorët privatë idetyroheshin shpërndarësit të energjisë dhe që ishin më shumëse 90 ditë të mbartura. Sipas provave të mbledhura nga prokurorëtshqiptarë, bazuar në e-mailet mes CEZ Albania dhe CEZ a.s nëPragë, marrëveshja mes DIA dhe OSSH e nënshkruar më 1shtator 2010 bazohej në "gënjeshtra" dhe "dokumente false".Pesë muaj para se të firmosej kontrata mes DIA dhe OSSH,Ismailaj i dërgoi Hejsek një email përmes kunatit të tij i cilipërmbante detaje të kompanisë së tij si dhe një prezantim se si dotë funksiononte skema e mbledhjes së borxheve. Sipas dokumentit,të cilin Hejsek ia dërgoi më vonë bordit të CEZ a.s në Pragë,Ismailaj pretendonte se DIA kishte 22 të punësuar në Tiranë sidhe departamente në qytetet e Elbasanit, Shkodrës dhe Fierit. Nëkëtë email, ai pretendoi gjithashtu se prezantimi i skemës sëmbledhjes së borxheve qe përgatitur nga kompania austriakePasut & Partners sa.Gjithsesi, investigimi nga prokurorët shqiptarë më vonë zbuloi seinformacioni që Ismailaj i pati dërguar OSSH për DIA dhe përskemën e mbledhjes së borxhit, të cilën më pas Hejsek ia dërgoibordit të CEZ në Pragë, qe i pavërtetë. Në periudhën në të cilënprezantimi ishte përgatitur, kur Ismailaj pretendonte të kishtedhjetëra punonjës dhe shumë departamente, DIA ltd nuk qe endee regjistruar në Ishujt Virgjin Britanikë. Kompania Pasut & Part-ners, për të cilën Ismailaj pretendonte se kishte përgatiturprezantimin e DIA, as që nuk ekzistonte në kohën kur prezantimiqe përgatitur. Sipas regjistrit të biznesit të qytetit Villach në AustriPasut & Partners ndryshoi emrin në International CorporateConsultants AG në 4 nëntor 2009. Ndryshe nga pretendimet eIsmailajt, raporti qe përgatitur përgjatë një periudhe dyjavore nëprill 2010 nga dy ekspertë shqiptarë të energjisë. Sipas dëshmisëqë Elvis Mataj, ish drejtor ekzekutiv i DIA dha për prokurorët,Kastriot Ismailaj, Sokol Hysenaj dhe Petrit Ahmeti përgatitënraportin. Hysenaj ishte një punonjës i OSSH në atë kohë dhe mëvonë u bë drejtor ekzekutiv i DIA pasi Mataj dha dorëheqjen.Ahmeti qe këshilltar i Entit Rregullator të Energjisë, ERE, dhe nëtetor 2013 u bë kryetar i saj. "Ismailaj ka kërkuar ndihmën eAhmetit dhe Hysenajt për të përgatitur një prezantim i cili do tëbindte drejtuesit çekë për të nënshkruar kontratën për mbledhjene borxheve," shkruajnë prokurorët në aktakuzën ndaj Ismailajt."Manipulimi dhe përfshirja e emrit të një kompanie austriake nëpropozim synonte të bindte zyrtarët e lartë çekë të CEZ se kyprezantim ishte përgatitur nga DIA ltd," shtuan ata.Raport i rremë për identifikimin e borxheveMegjithëse DIA dhe OSSH nënshkruan kontratën për mbledhjene borxheve më 1 shtator 2010, kontrata kishte gjithashtu nevojëpër miratim nga bordi i kompanisë së shpërndarjes që të bëhej evlefshme.Më 25 nëntor 2010, bordi mbikëqyrës i kompanisë, tashmë iriemërtuar CEZ Shpërndarje, mbajti një takim ku pika e parë erendit të ditës qe kontrata për mbledhjen e borxheve me DIA.Gjithsesi, për shkak se kontrata e dërguar te bordi i drejtorëvenë takim nuk kishte shtojcat bashkangjitur, bordi refuzoi tavotojë atë. Megjithëse kontrata nuk qe miratuar nga bordi, në tënjëjtën ditë DIA i faturoi CEZ Shpërndarje 1 milionë euro dhe

më pas 500 mijë euro, fatura të cilat kompania e shpërndarjesi pagoi.Në dëshminë për prokurorët shqiptarë, Hejsek thotë se pagesa ubë te DIA për të ashtuquajturin Raport për Identifikimin eBorxhit. Gjithsesi, sipas prokurorëve ky raport u dërgua ngaDIA te CEZ Shpërndarje me shumë vonesë. Provat e mbledhuragjatë hetimit tregojnë se i ashtuquajturi Raport i Identifikimit tëBorxheve i dërguar nga DIA te CEZ qe një dokument i rremë.E-maile të shkëmbyera mes Hejsek dhe Ismailaj, të marra ngaprokurorët, tregojnë se ai kërkoi që DIA të kryejë procesin eidentifikimit të borxheve shumë herë "për të justifikuar faturat elëshuara."Në një email që i është dërguar Ismailajt më 13 dhjetor 2010,me titullin fatura e DIA për pastrimin e databazës së klientëve,Hejsek shkruan se ata kishin nevojë për raportet për të justifikuarfaturat që CEZ pati paguar. "I dashur Kastriot. Për periudhëne parë 3 mujorë të bashkëpunimit ndërmjet CEZ, Periudha eIdentifikimit të Debitorëve, na nevojiten dhe raportet për tëmbështetur faturat e lëshuara së fundmi," shkroi Hejsek.Gjithsesi, të dhëna të mbledhura nga prokurorët tregojnë se DIAnuk e kreu kurrë procesin e identifikimit të borxhit. Në dokumentete prodhuara si Raporti i Identifikimit të Borxheve, DIA pretendonse e nisi procesin më 1 shtator 2010 duke angazhuar 360 njerëznë 40 agjenci për të identifikuar debitorët derë më derë. Gjithsesi,të dhënat e siguruara nga prokurorët nga administrata tatimoretregojnë se DIA pati maksimalisht 122 punëmarrës. "Kjo shoqërinuk ka pasur asnjëherë 40 agjenci dhe gjithashtu nuk ka pasurasnjëherë kapacitetet e duhura njerëzore apo materiale për të kryerverifikimin e më shumë se 318,000 konsumatorëve të shpërndarënë të gjithë Shqipërinë sikurse pretendohet në DIR," shkruajnëprokurorët në aktakuzën kundër Ismailajt. "Kjo punë pretendohetse filloi më 1 shtator 2010 kur i vetmi i punësuar në këtë shoqërinë këtë periudhë ka qenë shtetasi Kastriot Ismailaj," thonë ata.Prokurorët zbuluan gjithashtu se në nëntor 2010, CEZShpërndarje nisi një Projekt të Përgjithshëm për Pastrimine të Dhënave, i cili kishte të njëjtin synim me Raportin eIdentifikimit të Borxheve. Konkluzioni i tyre qe që asnjënga faturat e lëshuara nga DIA dhe të paguara nga CEZShpërndarje nuk kishte "asnjë bazë ligjore apo kontraktualedhe janë thjesht vjedhje përmes mashtrimit të llogarive tëkompanisë".Një ish i punësuar i DIA, i cili foli në kushtet e anonimatit, i thaBIRN se CEZ nuk kishte nevojë për procesin e identifikimit tëborxheve të DIA. "Paratë që ata i paguan Ismailajt kishin përsynim të korruptonin zyrtarët shqiptarë për llogari të CEZ," tha ishpunonjësi.Shfaqen dyshime për DIAPasi bordi i CEZ Shpërndarje refuzoi të miratojë marrëveshjen e 1shtatorit 2010 me DIA, anëtarët e bordit kërkuan informacion ngaHejsek në lidhje me eksperiencën e DIA. Ata kërkuan të dinin secilët qenë pronarët e DIA dhe cila qe situata financiare e kompanisësi dhe çfarë eksperience të mëparshme kishte në mbledhjen eborxheve.Pasi Hejsek ia kaloi kërkesën Ismailajt më 10 dhjetor 2010, DIAdërgoi një email te CEZ duke pretenduar se ajo ishte e vetmjakompani në Shqipëri me eksperiencë në mbledhjen e borxheve.

Ismailaj pretendoi se DIA ishte degë e Debt Advisory InternationalLLC, një shumëkombëshe me seli në Uashinton D.C, e cila menaxhonportofole të mbledhjes së borxheve nëpër vendet në zhvillim. SipasIsmailajt, aksionerët e DIA më 2010 patën investuar më shumë se2.5 miliardë euro në vendet në zhvillim dhe se kompania kishtekontrata për mbledhje borxhesh me dy bashki në Shqipëri - Shkodërdhe Lezhë - dhe shumë banka, mes të cilave, Raiffeisen, EmporikiBank, Credit Agricole dhe banka Veneto. Ismailaj pretendoi gjithashtuse Banka Qendrore e Shqipërisë pati audituar këtë kompani dhe i patidhënë një vlerësim të pastër financiar dhe ligjor. Gjithsesi, prokurorëtqë nga ajo kohë e kanë cilësuar të gjithë informacionin e dhënë ngaDIA te CEZ si "tërësisht të falsifikuar". Rezultoi se DIA nuk kishtelidhje me Debt Advisory International LLC, nuk kishte kontratambledhjesh borxhesh me bankat shqiptare dhe se Banka e Shqipërisënuk e pati audituar kurrë atë. Megjithatë, ky informacion fals, përfshirëdhe informacionin e dërguar më herët nga DIA, bindi bordinmbikëqyrës së CEZ për të miratuar kontratën në takimin e saj nëPragë më 14 shkurt 2011.Kompania ekzistonte vetëm në letërPas miratimit nga bordi i CEZ Shpërndarje, kontrata e firmosur mesDIA dhe kompanisë së energjisë elektrike u pajis me anekse. Aneksi8, një kopje e të cilit disponohet nga BIRN, ndan pagesën për DIAnë dy tarifa, një tarifë fikse dhe një tarifë suksesi. Tarifa fikse që CEZduhej t'i paguante DIA ishte 512 mijë euro në muaj, ndërsa tarifa esuksesit bazohej në një numër koeficentësh të lidhur me rezultatetmujore të mbledhjes së borxheve. Bazuar në këtë marrëveshje, 210punonjës të CEZ Shpërndarje të cilët qenë përfshirë në mbledhjen eborxheve u transferuan nga CEZ për te DIA. Punëmarrësit të cilëtnuk ranë dakord me transferimin u pushuan nga puna.Marrëveshja dyvjeçare u nda në tri periudha mbledhjeje borxhinga tetë muaj secila. Objektivi i periudhës së parë të mbledhjes sëborxheve qe 18 milionë euro. Sipas kontratës, DIA merrte 512mijë euro si kosto fikse, nëse mblidhte së paku 33.4 për qind tëobjektivit të 18 milionë eurove borxhe gjatë një periudhe 8mujore. Pagesa fikse mujore e 512 mijë eurove synonte tëmbulonte të gjitha shpenzimet e brendshme dhe të jashtme tëDIA-s, përfshirë stafin, zyrat, makinat, teknologjinë e informacionit,sigurimet, taksat - praktikisht të gjitha kostot që kompania kishtenevojë për të operuar. Megjithëse DIA punësoi disa nga punëtorëte pushuar nga CEZ, ajo nuk kreu asnjë nga investimet e premtuaradhe nuk siguroi materialet bazë për të cilat kishte nevojë për tëkryer punën që kishte marrë përsipër. Ish drejtori ekzekutiv iDIA, Elvis Mataj, tha në dëshminë e tij para prokurorëve se nëdy muajt e parë, disa nga punëtorët përdorën makinat personale,paguan vetë për karburantin dhe pajisjet me idenë se do tëkompensoheshin më vonë por kjo nuk ndodhi kurrë. "Numrisimbolik i punonjësve, mungesa totale e logjistikës, mungesa eurdhrave dhe udhëzimeve dhe metodologjisë së punës nga drejtoriaqendrore të DIA, nuk justifikonin në asnjë mënyrë… detyriminqë ishte marrë përsipër," shtoi Mataj. Mataj i tha prokurorëve seIsmailaj nuk shfaqi ndonjë interes në mbledhjen e borxheve porvetëm në prodhimin e dokumenteve që justifikonin punën eidentifikimit të debitorëve. "Shumë herë ai më tha mua, 'ti prodholetra dhe për pjesën tjetër merrem unë,'" rikujton ai. Një ishpunonjës i kompanisë i cili foli për BIRN në kushtet e anonimatittha se kostot e kompanisë qenë "maksimumi 50 mijë euro në

Biznesmeni Kastriot Ismailaj

Tg15www.telegram.al


Gazeta TelegramLUPË

PROBLEMETCEZ, një

privatizim idështuar

Një vit pas privatizimit të OSSH, EntiRregullator i Energjisë bën raportin vjetor kuishte e shkruar e zezë mbi të bardhë se"privatizimi i OSSH kishte rezultuar njëdështim". Sipas raportit të ERE-s për vitin2009 mësohet se humbjet e energjisë elektrikenë shpërndarje kanë nivele të papranueshme,çka reflektohet në nivelin e ulët të faturimevetë energjisë elektrike ndaj konsumit tëpërgjithshëm. Konkretisht, humbjet epërgjithshme në shpërndarje gjatë vitit 2009,sipas raportimit vjetor të OSSH-së janë nënivelin 33.98 për qind të energjisë sëpërgjithshme që hidhet në rrjetin eshpërndarjes, kurse niveli i arkëtimeve ështëraportuar me 76.4 për qind të energjisëelektrike të faturuar. "Koeficienti vjetor iefektivitetit për sistemin e shpërndarjes, i cilimerr parasysh nivelin vjetor të humbjeve dhetë arkëtimeve rezulton me 50.4 për qind.Vërehet qarta se niveli i eficiencës nëshpërndarje është shumë i ulët çka do të thotëse nga 100 këh të futur në rrjetin elektrik tëshpërndarjes, arkëtohet vlera e vetëm 49,6këh", shpjegohet nga ERE në raport. Më tejinstitucioni rregullator i energjisë shpjegon seeficienca e ulët në konsumin e energjisëelektrike vjen si pasojë e një menaxhimi tëdobët të sektorit të shpërndarjes nga OSSH."Privatizimi i OSSH-së nuk ka reflektuarakoma ndonjë kthesë në mirëmenaxhim,përkundrazi niveli i arkëtimeve për vitin 2009është përkeqësuar në mënyrë të ndjeshmenë krahasim me një vit më parë", thuhet nëraport. Në sistemin e transmetimit humbjet eenergjisë elektrike janë në vlerën e 211 Gwhdhe përbëjnë 3 për qind të energjisë sëinjektuar në sistemin e shpërndarjes.Ndërkaq Enti Rregullator i Energjisë kaevidentuar si zonat me arkëtim më të ulëtqytetin e Kukësit, ku arkëtohet vetëm 9.5 përqind e energjisë së faturuar, pas tij ështëShkodra ku niveli i arkëtimeve është 31.2 përqind dhe qyteti i Burrelit ku niveli i energjisësë faturuar është 39.6 për qind.

kushtuan miliona euro shqiptarëve

muaj - Ismailaj futi në xhep pjesën tjetër". Sipas dëshmisë dhënëpara prokurorëve nga Elvis Gjergji, mbikëqyrës i borxheve ngapalët e treta në CEZ Shpërndarje, DIA nuk qe e interesuar nëmbledhjen e borxheve për shkak se marrëveshja siguronte qëkompania të paguhej gjithsesi. Ai ka deklaruar se nuk ka pasurrakordim për punën e kryer nga DIA. Sipas aktakuzës kompaniaraportonte si punë të gjitha pagesat e borxheve më të vjetra se 90ditë nga institucionet shtetërore dhe shkollat, të cilat CEZShpërndarje po i mblidhte vetë.Histori pastrimi parashKur prokurorët nisën një hetim mbi çështjen DIA më 2012,Ismailaj qe sakaq i njohur për ta.Biznesmeni me bazë në Tiranë pati qenë në hetim që nga viti2008 për pastrim parash në një numër transaksionesh të dyshimtaqë përhapeshin nga Ballkani në Malajzi, Ishujt Virgjin të Britanisë,Shtetet e Bashkuara dhe vende të tjera. Një nga kompanitë e tijtë regjistruara në Tiranë, Adriatic Development Corporation LTD,pati marrë miliona euro transaksione të dyshimta nga kompaninga e gjithë bota nga viti 2007 deri më 2010. Megjithëse kompanianuk kishte aktivitet të dukshëm, një padi penale e marrë ngaBIRN thotë se gjatë një periudhe trevjeçare ajo mori 9.7 milionëdollarë dhe 800 mijë euro nga shumë kompani ndërsa transferoijashtë vendit 4.13 milionë dollarë dhe 10,973 euro.Një urdhër i Gjykatës së Tiranës më maj 2015 sekuestroi AdriaticDevelopment Corporation Ltd dhe llogaritë e pesë kompanive tëtjera të regjistruara nga Ismailaj në Shqipëri, përfshirë Debt Ad-visory International. Prokurorët shqiptarë thonë se aktivitetet epastrimit të parave të Ismailajt shtriheshin nga Ballkani në Britaninëe Madhe, Francë, Gjermani, Zvicër dhe Gjibraltar, RepublikënDemokratike të Kongos, Pakistan, Kurdistan dhe Shtetet eBashkuara - si dhe vende të tjera. Ismailaj bashkëpunoi nëpastrimin e parave me një bankiere amerikane me bazë në Afrikë,Rebecca Gaskin Gain. "Rebecca Gaskin Gain siguron fondenëpër botë dhe kërkon t'i pastrojë ato në Ballkan para se këtovende të rajonit të anëtarësohen në BE," shkruajnë prokurorëtshqiptarë në parashtrimin e hetimit, një kopje e të cilit u siguruanga BIRN. Gaskin Gain qe një ish menaxhere për Standard Banknë Kongo, një nga bankat më të mëdha të Afrikës së Jugut,besohet se e ka lidhur Ismailajn me operacionet ndërkombëtaretë pastrimit të parave.Një lajm i publikuar më 2009 te Neue Zürcher Zeitung, gazetëzvicerane, thotë se Ismailaj dhe Gaskin qenë përfshirë nëprivatizimin e errët të minierës Kipushi në Kongo përmes njëkompanie guackë të regjistruar në Zvicër, United ResourcesAG. United Resource AG dhe Gaskin Gain, shfaqen në tëdhënat për transaksionet e Adriatic Development Corporation,të cilën prokurorët shqiptarë e sekuestruan. Një burim në Tiranë,i cili zgjodhi të mbetet anonim, i tha BIRN se Ismailaj dhe

Gaskin Gain u takuan në Ohër të Maqedonisë në vitin 2006,kur ai veproi si ndërmjetës në një marrëveshje privatizimi. Tëdy pastaj ranë në dashuri. "Ismailaj madje i premtoi asaj se atado të kishin një fëmijë së bashku," tha burimi. I njëjti burim thase Gaskin Gain transferoi një pjesë të parave të fituara nëmarrëveshjen e Kipushit te Ismailaj pasi ky i fundit e bindi seinteresat bankare në Shqipëri qenë më të larta. "Paratë që usekuestruan qenë paratë e Rebecca-s," shtoi ai.Si shumë nga njerëzit me të cilët Ismailaj bëri biznes, GaskinGain përfundoi e bindur se biznesmeni shqiptar e pati mashtruaratë. BIRN mësoi se ajo tashmë po bashkëpunon me autoritetetshqiptare, duke i ndihmuar për të çmontuar çështjen 130 milionëeurove që Ismailaj ka ngritur në arbitrazh kundër CEZShpërndarje.Kontrata në fund është zgjidhurMegjithëse drejtuesit e CEZ qenë të vetëdijshëm se puna eDIA në termat e mbledhjes së borxheve qe tërësisht fiktive,Ismailaj u bë gjithnjë e më i vështirë për t'u kontaktuar nëperiudhën e parë të kontratës së mbledhjes së borxheve. Njënga arsyet e sugjeruara për pakënaqësitë e CEZ me Ismailaj qese ai nuk po i transferonte ryshfetet që pati premtuar zyrtarëvevendas por po i mbante paratë për vete. "Në një rast, ai premtoinjë ryshfet prej 500 mijë eurosh te komisionerët e EntitRregullator të Energjisë për një vendim të favorshëm ndajCEZ, por nuk e pagoi kurrë ryshfetin," tha një ish punonjës ikompanisë për BIRN. Ismailaj shpesh nuk u shfaq në takimeme drejtorët e CEZ dhe i shtyu ato duke përdorur justifikimetë dobëta. BIRN mësoi se nga fundi i vitit 2011, pas një takiminë Vienë me Ismailajn dhe Gaskin Gain, CEZ kërkoi ta rristeobjektivin e mbledhjes së borxheve nga DIA nga 18 në 45milionë euro. DIA e pranoi objektivin e ri por vendosi kushteshtesë për CEZ, të cilat bindën gjigantin e energjisë se tashmëqe koha për t'i dhënë fund bashkëpunimit me biznesmenin.Më 28 nëntor 2011, CEZ Shpërndarje zyrtarisht njoftoi degëne DIA në Shqipëri se po e ndërpriste kontratën e mbledhjes sëborxheve. Pasi kontrata u ndërpre, Ismailaj ngriti padi dukekërkuar 130 milionë euro në Qendrën Ndërkombëtare tëArbitrazhit në Vjenë. Hejsek dhe Gaskin Gain i kthyen kurrizinIsmailajt dhe tashmë po bashkëpunojnë me autoritetet shqiptarenë çështjen e Shqipërisë kundër tij. Gaskin Gain përdori njëprokurë përfaqësimi për të marrë pronësinë e DIA-s në IshujtVirgjin të Britanisë, duke i hapur rrugën një beteje të re ligjoremes saj dhe Ismailajt në ishujt në Karaibe. Ajo i ka dërguargjithashtu një kërkesë Qendrës Ndërkombëtare të Arbitrazhitpër të tërhequr çështjen kundër CEZ Shpërndarje. Gjithsesi,dhoma e arbitrazhit po pret rezultatet e gjyqit në Ishujt Virgjinmes Gaskin Gain dhe Ismailajt para se të vendosë nëse çështjado të çohet përpara apo do të arkivohet. Të dhënat gjyqësorenë Ishujt Virgjin Britanikë tregojnë se një vendim mbimosmarrëveshjen mbi pronësinë e DIA mes Gaskin Gain dheIsmailajt pritet në korrik 2015. Më 12 maj, bazuar në urdhrine gjykatës së Tiranës, policia e arrestoi Ismailaj në Tiranë. Ai u

Josef Hejsek, ish-kreui Bordit të Drejtorëve në CEZ

akuzua për një listë të gjatë krimesh financiare që varionin ngamashtrimet e rënda te pastrimi i parave. Ai raportohet se uarrestua në apartamentin e nënës së tij në Tiranë, duke ufshehur në ballkonin e banesës. Kur policia hyri në banesë përta arrestuar atë, ata zbuluan një numër dokumentesh false që aipo i përgatiste për çështjen e arbitrazhit në Vjenë.Nuk qe i vetmi mbledhës borxhesh mashtruesDIA e Ismailajt nuk qe kompania e vetme që u angazhua nëskemën e mbledhjes së borxheve të CEZ në Shqipëri. Njëraport konfidencial i përgatitur nga kompania e kontabilitetitBDO, një kopje e të cilës u sigurua nga BIRN, thotë se CEZShpërndarje hyri në marrëveshje për mbledhjen e borxhevemë 2012 me së paku katër kompani të tjera, përfshirë MerclConsulting Sh.p.k, CE2 Services Sh.p.k, CE2 Debt Man-agement Sh.p.k dhe CE2 Debt Management Sh.p.k. Raportii BDO vëren se për nëntë muajt e parë, deri në shtator 2012,kompanive iu paguan në total 421,476,564 lekë [3 milioneuro] dhe totali për vitin 2012 pritej të ishte 4.4 milionë euro.Sipas BDO, këto kompani merrnin një pagesë "suksesi" prej28 deri në 50 për qind të borxhit të mbledhur, gjë që duketse ishte "tepër e lartë". "Ne jemi gjithashtu të shqetësuar sekëto kompani mbledhjesh borxhesh duket se janë punësuarpa asnjë proces konkurrues tenderimi," vërejti BDO.BDO vërejti edhe një seri problemesh të tjera me kontratat eCEZ Shpërndarje për mbledhjen e borxheve. Kompaniaaudituese vërejti se kontratat me MERCL dhe DIA qenënënshkruar nga administratorët e CEZ Sh.a, konkretishtHejsek dhe Ian Ivan, dhe jo nga bordi mbikëqyrës. Pavarësishtse deklaronte se kishte mbledhur sasi të stërmëdha parash,MERCL pati vetëm një punonjës të regjistruar, gjë që e bëntë pagjasë që të qe në gjendje të ofronte shërbime kontraktualete CEZ Sh.a. Asnjë dokument nuk është parë në lidhje mendonjë shërbim të ofruar nga MERCL. Ne nuk kemi qenë nëgjendje të gjejmë asnjë dokument që të tregojë sasinë eparave të mbledhura si pasojë e aktivitetit të saj.CEZ Sh.a nuk qe në gjendje të jepte asnjë provë se çfarëborxhesh qenë mbledhur nga kompanitë e mbledhjes sëborxheve. Në vend të kësaj, ajo mblodhi informacion ngasistemi i faturimit, duke supozuar se të gjitha të ardhurat qëfitonte pas pagesave të faturave qenë rezultat i punës sëkompanisë së mbledhjes. "Qeveria e Shqipërisë dyshon se këtoMarrëveshje Mbledhjesh Borxhesh qenë një skemë e organizuarpër të zhvatur CEZ Sh.a nga punonjës brenda saj," shkruanBDO. "Dyshimi bazohet te fakti se CEZ Sh.a e deklaroi vetennë vështirësi financiare, gjë që e vuri atë në pamundësi për tërealizuar planin e vet të investimeve, megjithatë ajo vijoi tëpaguajë 50 për qind të borxhit të mbledhur te kompanitë embledhjes së borxheve," shton ajo.Sipas BDO, menaxhimi i çek i kompanisë së shpërndarjes qekatastrofik, ndoshta kriminal. Ndërsa vlera e kompanisë nëmomentin e privatizimit qe 102 milionë euro, në fund të vitit2012 ajo qe praktikisht e pavlerë.

GAZETA "TEMA", 9 DHJETOR 2010Ilir Meta, mysafir privat i CEZ në Pragë

Pasi bëri presion që CEZ të marr 40 milionëdollarë nga KESH ka shkuar privatisht në Çeki

dhe ka qenë mysafir i zyrtarëve të CEZ. Gjithë detajete vizitës dhe axhenda e tij në ÇekiZëvendëskryeministri dhe Ministri i Ekonomisë, Ilir Meta,ka qenë për një vizitë private në Pragë, i ftuar i drejtuesvetë kompanisë CEZ, nga data 29 nëntor deri më 1 dhjetor.Protokolli i shtetit konfirmon se vizita e Ilir Metës kaqenë private. Kjo reflektohet dhe tek mungesa e njoftimevepublike nga Ministria e Ekonomisë për këtë vizitë.Burime nga përfaqësia jonë në Pragë i thanë jo-zyrtarishtgazetës Tema se zoti Meta ka ardhur i ftuar privatisht nëPragë nga kompania CEZ. Ai ka fjetur në një nga hoteletmë të shtrenjtë në Prage, në hotel "MANDARIN". Përherë të parë gjatë një vizite jashtë shtetit, Ilir Meta kaqëndruar larg "syve" të shqiptarëve, përfshi këtu dhe drejtuestë ambasadës në Pragë. I vetmi që e ka shoqëruar deri tekministri i Ekonomisë çeke dhe zv/ministri i Jashtëm nëtakime të shkurtra kortezie ka qenë ambasadori QazimTepshi, i cili në përpjekje për të ruajtur diskrecionin e vizitëssë zëvendëskryeministrit, i ka dhënë vetë makinës së

ambasadës me flamur shqiptar duke e dëmtuar atë. Aksidenti kandodhur nga përpjekjet e ambasadorit për të ndjekur pas makinëne Ilir Metës. Pas kësaj zoti Meta është shoqëruar ngazëvendësdrejtori i përgjithshëm i kompanisë CEZ në selinë eCEZ-it, në Pragë. Ai ka vizituar një nga centralet bërthamore nëÇeki, dhe ka darkuar vetëm për vetëm me zv/drejtorin e CEZ.Dyshimet e bazuar mbi këtë takim gjysmë-sekret kanë të bëjnëme rritjen e re të çmimit të energjisë elektrike në Shqipëri me15 përqind. Ilir Meta dhe njerëzit e tij në qeveri organizuan "njëlloj presioni publik" kundër CEZ, e cila në fakt drejtohej mbikryeministrin Berisha, me qëllim që çmimi i rritur për CEZ tëkompensohej nga qeveria. Kjo shifër shkon në rreth 40 milionëeuro në vit. CEZ fitoi 15% rritje çmimi sipas kontratës që kame qeverinë tonë, jo përmes rritjes së çmimit të shitjes, porpërmes uljes së çmimit të blerjes nga KESH. Sipas "zakoneve"të kontratave të tilla mes një zëvendëskryeministri dhe një

zyrtari të lartë të një shoqërie private "sy më sy" ka gjithmonënjë shpërblim për ndere të tilla që minimumi fillojnë me 5 përqind të shumës.Nuk është e sigurt se çfarë pazari ka arritur Ilir Meta medrejtuesit e CEZ privatisht, por e sigurt është se efekti i vizitëssë tij dhe presionit publik mbi CEZ e transferoi gjobën e CEZnga qytetarët tek KESH, dhe e la zëvendëskryeministrin dheministrin e Ekonomisë tri ditë në Çeki për vizitë private,ndërkohë që Shkodra po mbytej nën ujë.Opozita ka ngritur disa dyshime për këtë vizitë private dhemungesë të zëvendëskryeministrit në krye të detyrës, por derimë sot nuk ka asnjë shpjegim. Është hera e parë që një ministëri kabinetit Berisha faktohet të ketë pasur vizitë të paguar ngabiznesi privat në një vend tjetër dhe të ketë bërë takime "kokëmë kokë" me menaxherët e tij, pasi ka përfunduar një kontratërreth 40 milionë euro në favor të tyre.



Fëmijët e humbur shqiptarë��

Kur kalon kufijtë tokësorë tëShqipërisë me Greqinë, në njëcep të sportelit, pas xhamit do

të gjesh një copë letër dhe një foto. Nëto përshkruhet një fëmijë i humbur dhekontakti për të ndihmuar në gjetjen e tij.Për muaj të tërë ky njoftim mbetet aty,pa sukses.Si ky rast janë edhe 48 të tjera në Shqipëri,me fëmijë të zhdukur për të cilët asgjënuk dihet prej vitesh.Në Ditën Ndërkombëtare për Fëmijët eHumbur, Linja Kombëtare për Fëmijëte Humbur evidenton se në vitet 2009-2014 është rritur me shtatë herë, numri irasteve të fëmijëve të humbur apo larguarnga mjedisi familjar. Mirgit Vataj,koordinator i CRCA (The Children'sHuman Rights Centre of Albania),thotë se fëmijët vajza dhe fëmijët nën 14vjeç janë më të ekspozuar ndaj fenomenittë humbjes, rrëmbimit dhe trafikimit.Statistikat globale, thonë se çdo ditë nëbotë humbasin rreth 22.000 fëmijë apo8 milionë fëmijë në vit. Një në 7 fëmijë

të humbur ka më tepër gjasa që të bëhetviktimë e trafikimit dhe shfrytëzimit.Fakt tjetër është se 30% e viktimave tëtrafikut ndërkombëtar të fëmijëve janëme origjinë nga ve ndet e EuropësJuglindore.Z.Vataj ndalet në problematikat eShqipërisë. Kërkimet në terren dhebashkëpunimi me policinë kanëkonkluduar se çdo ditë një fëmijë mendontë largohet apo është larguar nga shtëpianë Shqipëri. "Arratisja apo largimi nga

shtëpia e fëmijëve dhe adoleshentëvenga disa orë në disa ditë është forma mëe përhapur e manifestimit të refuzimitqë fëmijët në Shqipëri i bëjnë situatavefamiljare, dhunës, abuzimit dheneglizhimit", - thotë z.Vataj.Historia e ArturitMë 9 korrik 2004, Artur Carja, atëherë 9vjeç, si çdo ditë kishte dalë në tregun eqytetit, ku shiste qese për të ndihmuarfamiljen. Atë pasdite ai nuk u kthye nështëpi. Familja nisi ta kërkonte, por pa

sukses. Shumë u fol për zhdukjen e tij.Dyshimet më të forta ishin se ndodhejnë Greqi.Në ato vite, ishte kthyer në dukuri,rrëmbimi i fëmijëve për qëllime trafikimi.Dy ishin arsyet pse trafikoheshin tëmiturit. Një kategori, i shfrytëzonte përtë lypur rrugëve të Greqisë, duke fituarkështu diçka, por në nivel tëqëndrueshëm. Një tjetër palë, u folshumë se shfrytëzonte fëmijët errëmbyer për shitblerje organesh. Njëklinikë në provincë greke u vu në qendërtë hetimit policor dhe vëmendjesmediatike, nën dyshimet se bënte trafiktë paligjshëm organesh.Familja e Arturit, përballej pikërisht mekëto dy dyshime të forta. Ajo u përpoqqë të mësojë se çfarë ndodhi me 9-vjeçarin, pasi një makinë e futi brendasaj dhe u zhduk nga tregu i Elbasanit,për të mos e kthyer më kurrë deri sotfëmijën e pambrojtur.Policia lokale asnjëherë nuk arriti të bjerënë gjurmë të tij. Interpoli e ka regjistruarsi rast në kërkim, por ende asgjë. Arturi

SOCIALE

Përdhunimi i fëmijës,reagon shteti dhe qytetarët

Një fëmijë raportohet të jetëpërdhunuar rregullisht ngamësuesi i saj. Ngjarja ka

shkaktuar reagime të forta nga qytetarëtdhe autoritetet shtetërore. Ministria eArsimit dhe Sportit urdhëroi njëkomision të posaçëm investigues dheshkarkoi të gjithë piramidën drejtuese tëshkollës nëntëvjeçare publike në fshatinKryekuq të rrethit Lushnjë.Denoncimi tronditësDy ditë më parë, Demir Hoxha, 62 vjeç,banues në zonën turistike të Divjakës nëLushnje, u ndalua nga policia lokale.Akuzat ndaj tij, marrëdhënie seksuale medhunë me të mitur dhe shpërdorim idetyrës. Ngjarja, tejet rrënqethëse. Sipasdenoncimit, provave hetimore dheekspertizës mjekësore, Demir Hoxhapërdhunonte rregullisht, brenda nëambientet e shkollës, vajzën 12 vjeçareA.K. banuese në Divjakë. Për herë tëfundit, Hoxha e kishte përdhunuarfëmijën më 29 maj 2015.Nga hetimet e policisë doli se DemirHoxha, me përvojë dhjetëra vjeçare simësues, ka kryer marrëdhënie seksuale medhunë në mënyrë të përsëritur meshtetasen e mitur A.K, duke shfrytëzuardetyrën si mësues kujdestar i saj nëshkollën 9-vjeçare. Autoritetet policore ushtangën edhe nga fakti kur mësuan sepërdhunimi i fëmijës bëhej rregullisht nëklasat e shkollës apo zyrën e këtij mësuesi.Mësuesi: Pse tregove?Skandali me mësuesin 62 vjeçar nuk ndaletkëtu. Ai ka qenë i vetëdijshëm për atë qëbënte, përderisa i sugjeroi të voglës që tëmos tregonte askund dhe nëse mbetejshtatzënë do ta ndihmonte ai që tadështonte fëmijën. Sipas të dhënave nëkomisariatin e Lushnjës, e mitura fillimishtka treguar në familje, atë që po i ndodhte

për të disatën herë. Bashkë me vajzën,prindërit kanë shkuar në polici ku kryendenoncimin. Më tej, u kryen veprimet etjera hetimore, përfshirë ekspertizën qëprovoi se vajza ishte abuzuar seksualisht.

që, nëse sot jeton është plot 20 vjeç,është vetëm një nga shumë djem e vajzashqiptarë që janë zhdukur në vite. Ataishin fëmijë dhe nëse sot jetojnë ende,janë bërë adultë.Por a ka shanse që disa prej tyre të jenëgjallë?Fondacioni Njerëzit e Humbur kasensibilizuar rregullisht për gjetjen e tëzhdukurve. Në morinë e të humburveishin edhe disa të cilët nuk donin kurrsesiqë të mësohej ekzistenca e tyre. Por psekjo zhdukje e vullnetshme?Aida Shtino, ka drejtuar për shumë viteemisionin "Njerëz të humbur". Ajoështë përballur me raste të tilla. Arsyetlidhen me Kanunin e Lek Dukagjinit dhefrikën nga hakmarrja dhe gjakmarrja. Kapasur raste, kur fëmijë të zhdukur në vitet'90 jashtë Shqipërisë, pas kërkimeve janëgjetur në vende të BE. Ata nuk donin tëmësohej se ishin gjallë, pasi ifrikësoheshin eliminimit fizik. Më idhimbshëm bëhet fakti, kur mëson sekëta të zhdukur të zbuluar, nuk kishinkontakt me asnjë familjar.

Menjëherë më pas, u prangos mësuesi idyshuar për pedofili.Në ambientet e policisë në Komisariatine Lushnjës ka pasur një ballafaqim mesmësuesit të ndaluar dhe nxënëses së

abuzuar. "Pse u tregove prindërve? Nësedo të kishte mbetur shtatzënë do tëdërgoja në spital të abortoje", i ështëdrejtuar 62-vjeçari, nxënëses së mitur.Jetmira K., një e afërme e të miturës së

abuzuar tregon se nga rrëfimi që 12-vjeçarja ka bërë para nënës së saj, ka treguarse abuzimi ndodhte në mëngjes në orën7:30, ndërsa rasti më i fundit kishte ndodhurpara 5 ditësh, në datë 29 maj 2015. "A. itregoi mamasë për abuzimin. Abuzimindodhte në mëngjes në orën 07:30.Abuzimi i fundit ndodhi këtë të premte nëklasë. Gjithçka ndodhte në klasën ku bëhejmësim", ka treguar e afërmja.Ministria e Arsimit flet për masa të ashpraMinistria e Arsimit dhe Sportit (MAS)reagoi dhe tha se dënon me forcë aktin erëndë të ndodhur në shkollën 9-vjeçare"Hysen Malko", në Kryekuq, Lushnje."Pseudo-mësuesi do të marrë dënimin emerituar nga drejtësia, por gjithashtu MASnuk do të ndalet vetëm me shkarkimin edrejtuesve të shkollës, - thotë ministria edrejtuar nga Lindita Nikolla. Ministria eArsimit dhe Sportit njofton se ka ngriturmenjëherë komisionin e investigimit tëplotë të ngjarjes. "Shërbimi psiko-socialqë ndodhet pranë kësaj shkolle, që prej ditëssë sotme, ka ofruar asistencën e nevojshme,jo vetëm për nxënësen në fjalë, por edhepër nxënësit e tjerë të kësaj shkolle", thotëMAS. Ministria e Nikollës paralajmëronse "toleranca jonë do të jetë zero, në mënyrëqë të shkulim me rrënjë fenomene të tillakriminale, duke shpërbërë edhe stafinpedagogjik që ka mbyllur sytë dhe ka lejuarngjarje të tilla".

Tg17www.telegram.al


Gazeta TelegramQYTETI IM

SHIJONI1000 vjet mrekullimbi një tragjedi

Festa lokale në komunën Bradashesh dhe ritualet qëzhvillohen çdo vit, më 4 qershor. Historia e ShënGjon Vladimirit dhe aventura e gjatë derisa përfundoinë një fshat të Elbasanit. Nga historia te tradita....��

Në fshatin Shijon tëkomunës Bradashesh nëElbasan është festuar dita

e "Mirëkuptimit dhe harmonisë",festë e kthyer në traditë 25 vjet mëparë. Kjo ditë është shënuar si e tillëpasi 1000 vjet më parë, Shën Joanimendohet të ketë nisur predikimin efesë ortodokse në këto vise.Ndaj dhe çdo vit në 4 qershor,besimtarët ortodokse nga Elbasani,por dhe nga qytete të tjera të vendit,mblidhen për të kremtuar këtë festënë manastirin që mban emrin eshenjtit Joan Vladimiri.CeremoniaEdhe këtë vit besimtarët kanëndezur qirinj dhe janë lutur për njëjetë më të mirë duke dhënë urimepaqeje dhe mirësie.Drejtuesit e manastirit kanëorganizuar pritje për personalitetetë qytetit të Elbasanit, por dhebesimtarë të shumte. Të pranishëmpër të uruar krerët ortodokse të këtijmanastiri kane qenë kryetari iBashkisë, Qazim Sejdini, prefektiArben Kamami, kryetari i Këshillittë Qarkut, Eugen Isaj, të cilët u kanëpërcjellë urimet e tyre drejtuesve tëmanastirit. Në fjalën e tij EpiskopNikolla ka uruar gjithë besimtarëtortodokse për më shumë paqe dhemirësi në jetën e tyre.Festa ka vijuar gjatë gjithë ditës nëManastirin e Shën Joan Vladimirit,ku besimtarët dhe pelegrinët eardhur, përveç riteve fetare kanëpasur mundësi të argëtohen edhenga një koncert i organizuar ngakomuna Bradashesh. Në fjalën e tijpërpara të pranishmëve, kryetari iKomunës Bradashesh, SabriSollaku, ka uruar gjithë besimtarët.Festa e Shën Joan Vladimirit kaqenë një mundësi e mirë edhe përdisa biznese ambulante, të cilatofronin shërbime për besimtarëtnë këtë ditë. Një numër ikonsiderueshëm i këtyrebizneseve ishin ato që ofronin

libra dhe objekte me karakter fetar.Shenjti që i vuri emrin një fshatiNë komunën Bradashesh, rreth 4kilometra larg Elbasanit, ndodhetnjë fshat me emrin Shijon, i cilishihet teksa zbret të tatëpjetën eQafë Krrabës. Historia evendbanimit në fshatin Shijondaton rreth viteve 1010 - 1020, qënga Mali i Zi, ku prifti Shën JoanVladimiri do të predikonte ritet efesë ortodokse e më pas ky fshatdo të mbante emrin e tij.I përbërë nga 200 familje, tëtërë të fesë ortodokse. Banorëte këtij fshati e quajnë veten mefat që mbajnë emrin e shenjtitShën Joan Vladimir.Gjatë Luftës së Dytë BotëroreManastiri u dogj,dhe ishin banorëte fshatit Shijon ata që e rindërtuansërish Manastirin. Shën JoanVladimiri ka lindur në fshatin

Vladimir të Krajës në Malin e Zi.Ka jetuar që në shekullin e XI .Oborrin e tij e ka pasur në Krajë kundodhet edhe një kryq druri i madhi këtij shenjti dhe ku bëhet njëpanair i madhështor më 4 qershor,në të njëjtën kohë kur bëhet edhenë manastirin afër Elbasanit, nëShijon. Ati i tij Neemani, ishte mbreti Ilirisë dhe veç Ilirisë sundonte edheMalin e Zi, Dalmacinë, Bosnjën edhedisa krahina të Greqisë pranëPrevezës. Pas vdekjes së të atit, morisundimin ai vetë.Duke u djegur nga dëshira për tëbashkuar të gjithë shtetasit e tij meKishën e Shenjtë, dërgoi në të gjithëmbretërinë predikues për të hapurbesimin e vërtetë dhe për të kthyerjo besimtarët në të krishterë.Më pas, ai themeloi manastire,kisha dhe institucione bamirësie.Ka disa legjenda mbi fatin tragjik

të këtij princi dhe të gjitha e lidhinatë me carin bullgar, Samuelin dhetë bijën e tij, Kozarën.Në një pankartë që shpërndahet nëkëtë ditë shpjegohet edhe në detajehistoria e shenjtit dhe se si mbërritiai në fshatin Shijon. Në fillim tëshekullit të X-të Perandoria Bullgarearriti kulmin e zgjerimit të saj,Samueli pushtoi dhe Durrësin dhenisi të shtrinte zotërimet e tij edhemë në veri, rreth Shkodrës. Pikërishtnë këtë kohë duket se ka lindurlegjenda e Gjon Vladimirit, i cili mëvonë do të shpallej "Shenjt". ShënGjon Vladimiri do të binte rob ibullgarëve dhe do të burgosej dikunë një vend afër Ohrit apo Prespës.Jeta e Shën Gjon VladimiritPikërisht këtu është njohur meKozaren e cila marroset pas tij,duke qenë se Samueli e kishtedobësi të bijën, vendos ta martojë

me Gjon Vladimirin. Por dyvëllezërit e Kozarës, të etur përpushtet, e shihnin me zili pajënqë përfitoi i kunati, pasi GjonVladimiri befas e kishte parë veten"Zot" të një pjese të mirë tëShqipërisë së Mesme.Nuk dihet nëse ishte vetë Kozaraqë e nxiti vrasjen e të shoqit apovëllezërit e saj, por sido që të jetë,pas një ftese të zakonshme përnjë gosti tinëzare, GjonVladimirit iu pre koka.Sipas legjendës, thuhet se shpatanuk i bindej vrasësve, atëherë GjonVladimiri i ka dhënë shpatën e vet.Legjenda thotë se Gjon Vladimiriudhëtoi me kalë me kokën e prerënë prehër deri në vendlindjen e tijnë anë të Liqenit të Shkodrës.Por, ka më shumë gjasa që Kozara,e cila përfundoi murgeshë, ta ketëmarrë trupin e të shoqit e ta ketë

çuar në një kishë të vjetër nëkrahinën e Krajës.Eshtrat e Gjon Vladimirit uruajtën deri në vitin 1215 nëkishën "E papërlyera e Krajës" nëMalin e Zi të sotëm. Në këtë vitdespoti Mihal Komneni itransferoi në Durrës ku mbetënderi në vitin 1381, kur Karl Topia,princi katolik shqiptar, rindërtoinjë kishë të vogël rreth së cilës ungrit më pas manastiri i sotëm.Sipas legjendës, u zgjodh ky vend,pasi Shën Gjon Vladimirit i kishtebërë përshtypje të madhe njëshqiponjë e bardhë që fluturontembi kryet e tij. Ajo mbante në sqepnjë kryq të drunjtë, shenjti e kandjekur shqiponjën gjatë. Pikërishtnë vendin ku është manastiri sotshqiponja e bardhë lëshoi kryqin.Në këtë vend shenjti ndërtoi njëkishë të vogël, pikërisht atje ku lutej.Karl Topia solli në kishën e ndërtuarrishtas prej tij eshtrat e shenjtit. Kurmbërriti në atë ven trupi i tij u dëgjuanfjalët: "Në duart e tua, o Zot po japshpirtin tim". Atëherë u dëgjuanpsalme prej qiellit dhe gjithë vendi umbush me erë të këndshme. Që nëatë moment në këtë manastir u bënëshumë mrekullira me të sëmurët qëpreknin lipsanin e tij të shenjtë, mebesim e shpresëtari.Rëndësia e Manastirit ështëbashkimi i njerëzve për të marrëmirësi dhe ngrohtësi nga shenjtori,që në histori është quajtur Shenjt iDritës". 4 qershori dita që u vra ShënGjon Vladimiri, është shpallur festënë komunën e Bradasheshit. Ecelebruar si "Dita e Mirëkuptimitdhe e Harmonisë", me qindrabesimtarë të feve të ndryshme jovetëm nga rrethi i Elbasanit, poredhe qytete të tjera të vendit, marrinpjesë në pelegrinazhin e organizuarçdo vit në manastirin e Shën JoanVladimirit. Dita e 4 Qershorit, ecilësuar si festë pagane për banorëte fshatit, festohet çdo vit kubesimtarët nderojnë figurën e ShënJoan Vladimirit.

Në komunën Bradashesh, rreth 4kilometra larg Elbasanit, ndodhet një

fshat me emrin Shijon, i cili shihet teksazbret të tatëpjetën e Qafë Krrabës.

Historia e vendbanimit në fshatin Shijondaton rreth viteve 1010 - 1020, që nga

Mali i Zi, ku prifti Shën Joan Vladimiri dotë predikonte ritet e fesë ortodokse e më

pas ky fshat do të mbante emrin e tij

Karl Topia solli në kishën e ndërtuar rishtasprej tij eshtrat e shenjtit. Kur mbërriti në atëven trupi i tij u dëgjuan fjalët: "Në duart e tua,o Zot po jap shpirtin tim". Atëherë u dëgjuanpsalme prej qiellit dhe gjithë vendi u mbushme erë të këndshme. Që në atë moment nëkëtë manastir u bënë shumë mrekullira me

të sëmurët që preknin lipsanin e tij tëshenjtë, me besim e shpresëtari



Gazeta e njohur amerikane, "The New York Times" raporton për zhvillimet epritshme në Partinë Komuniste dhe në Shqipëri pas vdekjes së Enver Hoxhës.Skenarët e pritshëm dhe mendimet e ekspertëve jugosllavë dhe ballkanikë

DOSSIER

THE NEW YORK TIMES

��

Në Bukuresht, Beograd dhekryeqytete të tjera ballkanikeështë shtruar çështja nga një

grup i vogël specialistësh, të cilët po imbajnë sytë hapur ndaj Shqipërisë sekur dhe nëse Ramiz Alia, udhëheqësikomunist në Tiranë, mund tëzhvillojë stilin e tij të udhëheqjes, përtë dalluar veten e tij nga paraardhësi,Enver Hoxha. Ekspertët, zyrtarët eqeverisë, gazetarët dhe pedagogët,disa prej të cilëve kanë punuar nëShqipëri, janë duke pritur zhvillimetqë do të dalin nga Kongresi i PartisëKomuniste Shqiptare, i cili do tëhapet në javën e parë të nëntorit tëkëtij viti në Tiranë.Nga bisedimet me pesë nga këtaekspertë në Bukuresht dhe Beograd,po duket sheshit se ka një konsensusqë çështja kyçe e standardit të lirisëtë Zotit Alia, Sekretar i Përgjithshëmi Partisë Komuniste, varet ngavejusha e zotit Enver Hoxha,Nexhmija, e cila aktualisht është 71vjeçe. Zoti Hoxha e sundoiShqipërinë me dorë të hekurt për 40vjet derisa vdiq në prill të vitit 1985.Në atë kohë, zonja Hoxha ishteanëtare e Komitetit Qendror tëPartisë dhe drejtoreshë e Institutit tëStudimeve Marksiste-Leniniste.Në fillimet e këtij viti ajo ishteemëruar kryetare e Front i tDemokratik Shqiptar, një post qëdikur mbahej nga bashkëshorti i saj.Fronti ka për detyrë mbledhjen enjerëzve që nuk janë anëtarë partieme të drejta të plota, që të mbështesinqëllimet e partisë."Fronti Demokratik, praktikisht nukkishte ndikim", - thotë një specialistjugosllav për Shqipërinë, - "por postii titullarit është me influencë. Ajoështë e vetmja detyrë që Ramiz Alianuk e mori dot"."Tri vende në Byronë Politike janë

bosh, dhe padyshim do të plotësohenme enveristë", - thotë ky ekspert."Nëse Nexhmija do të zgjidhet anëtaree Byrosë, kjo të lë të kuptosh se ambiciae saj është më e madhe dhe kjo do tësjellë edhe forcimin e enverizmit."Nëse jo", - thotë ai, - "Ramiz Aliado të jetë më i inkurajuar që të jetëvetvetja"."Unë jam i sigurt se Ramiz Alia ështënjë enverist", - shton eksperti. "Por,ai është më tepër pragmatik dhe mëmodern sesa Enver Hoxha".Si specialistët jugosllavë, edhe të tjerët,e shohin se zoti Alia po përballet menjë situatë të vështirë, pasi ndodhetnën presionin në rritje për hapjen eekonomisë, por kundërshtimi për tëndryshuar është shumë i fortë. Aiështë siç e formulon një specialist:"Situata nuk mund të vazhdojë mëkështu, por ajo është thuajse epamundur që të ndryshojë".Verën e kaluar, specialistët vunë re sezoti Alia thirri një takim të KomitetitQendror për problemet e bujqësisë,me qëllimin që të dekretojë rregullate reja për lejimin e fermave private,

pjesëtarët e të cilave do të mbajnëngastrat e vogla, siç ka qenëpraktikuar dikur në vendet e bllokutsovjetik.Komiteti Qendror urdhëroi që disangastra toke mund të kalojnë ngakooperativat shtetërore tek fermeriprivat, por ata duhet të ndajnëprodhimet që merren mes anëtarëvetë brigadave fshatare, me fjalë të tjera,pronë e përbashkët.Diplomatët e huaj në Tiranë arrijnënë përfundimin se nga zbatimipraktik i këtij urdhri, zoti Alia nukka për t'u forcuar.Edhe në orientimin e politikës sëjashtme, specialistët theksojnëpërpjekjet e bëra nga zoti Alia për tëpërmirësuar marrëdhëniet me Italinë,Greqinë, Gjermaninë Perëndimoredhe vendet e tjera perëndimore.Në të njëjtën kohë, zoti Alia povazhdon linjën sarkastike të sulmevetë zotit Hoxha kundër Jugosllavisë,duke akuzuar jugosllavët për dhunimine rreth 2 milionë shqiptarëve etnikëme banim në Jugosllavi.Për këtë, një specialist arrin në

Nexhmija, tutorjae Ramiz Alisë



përfundimin se "mbase Alia do tëtregojë se është një enverist". Aithotë se akoma "ne besojmë seRamiz Alia është ndjekës i politikësevolucionare, për zhvillimin engadaltë, por ai duhet të jetë nëkohën e duhur".Ekspertët për çështjet e Shqipërisënë Jugosllavi dhe Rumani besojnë seNexhmije Hoxha mbetet në radhëne atyre që kufizojnë zotin Alia nëvazhdimin e politikave më novatore.Në këtë vit, pak kohë më parë, njëekspert jugosllav shkroi në tëpërditshmen e Zagrebit, "Vjesnik" semegjithëse zonja Hoxha ndikoi tekbashkëshorti i saj për zgjedhjen ezotit Alia si pasardhës, që në vitin1981, - a jo mbetet "agjentjashpirtërore e linjës së ashpër qëSekretari i Parë i Partisë së Shqipërisëshpalli dhe nënshkroi".

Shkrimi është publikuar më21 tetor 1986 në "The New

York Times"Titulli është redaksional. Titulli origjinal është:

"Party parley due, Albania clues are sought"

“"Tri vende në Byronë Politikejanë bosh, dhe padyshim do

të plotësohen me enveristë", -thotë ky ekspert.

"Nëse Nexhmija do tëzgjidhet anëtare e Byrosë, kjotë lë të kuptosh se ambicia e

saj është më e madhe dhe kjodo të sjellë edhe forcimin e

enverizmit."Nëse jo", - thotë ai, - "RamizAlia do të jetë më i inkurajuar

që të jetë vetvetja"."Unë jam i sigurt se RamizAlia është një enverist", -

shton eksperti. "Por, ai ështëmë tepër pragmatik dhe mëmodern sesa Enver Hoxha".

Tg19www.telegram.al


Gazeta TelegramPERGAMEN

Festivalvlerash apovlera tëmunguaraReflektime rreth disa dukurive të Festivalit Folklorik Kombëtar të Gjirokastrës

��

Më në fund edhe evenimenti më irëndësishëm folklorik mbarëkombëtarëpërfundoi. Përfundoi aktiviteti më i madhqë promovon ritmikisht në çdo 5-vjetkërkimet dhe vlerat e këngës dhe vallesburimore mbarëkombëtare shqiptare, përtë cilin pak u interesuam, pak kontribuuamdhe akoma më pak punuam. Ishte një fes-tival vlerash, gjetjesh, përsëritjesh,mungesash dhe prapaskenash për të cilinorganet përkatëse sidomos Ministria eKulturës apo Instituti i Antropologjisëduhej të ishin menduar më mirë.Mirë duheshin programuar edhe paraqitjetdhe komisionet përzgjedhëse në rrethe,pasi për të organizuar një festival si ky yniqë e ka zanafillën që nga periudha e hershmee komunizmit në vitin 1968, mbetur nëtrashëgiminë tonë popullore si atavizëm iasaj kohe, kërkonte më shumë vlerësim,seriozitet, organizim dhe mobilizim tëgjithë strukturave të fushave të kërkimitfolklorik, sidomos bartësve, krijuesve,interpretuesve dhe specialistëve të folkloritdhe, ajo çka është më e rëndësishme, t’ibashkëngjitej kësaj pune përgatitore… njëfaturë financiare.Duhet thënë që në fillim se festivali pativlera; askush nuk ka të drejtë të mohojë vlerate tij, sado modeste qofshin ato, por, ngaana tjetër, duhet theksuar se puna përpërgatitjen dhe organizimin e tij mund tëishte bërë më e kujdesshme, më me seriozitetdhe përkushtim nga forcat krijuese.E them këtë sepse e kam ndjekur punënpër përgatitjen e tij për disa ditë me radhë,madje, si njohës dhe mbledhës folklori,kam qenë edhe në një grup pune përpërgatitjen e tij.Më duhet ta them se puna çaloi që nëmbledhjen e materialit në terren. Munguanekspeditat e kërkimeve folklorike,mbledhjet e kualifikuara të materialeve,këngë dhe valle, interpretimi real dheautokton i riteve etj.Për disa arsye në disa qarqe u shfrytëzuanmateriale ekzistuese dhe u kontrolluandosje të arkivuara vite më parë, dukepenalizuar në një farë mënyre kërkimet dhezbulimet e reja folklorike. Kjo u pa qartaziedhe në interpretimin e 12 qarqeve, kushumica e këngëve ishin të njohura, disaprej tyre tëinterpretuara më parë, aq më keq kishteedhe këngë të krijuara nga dora efolkloristëve ose tekste të përshtatura.Ministria e Kulturës kohë më parë patinxjerrë një udhëzim, ku shpreheshinqartazi kriteret e mbledhjes, përzgjedhjes,konkurrimit dhe interpretimit të këngëvedhe valleve, por që në fakt nga specialistëte qarqeve pak u patën parasysh.U vu re që në fazën përzgjedhëse në qarqetendenca e eleminimit, madje e bartësvemë në zë të folklorit tonë, të vetmes pasurikombëtare folklorike që na ka mbetur sotnë ditët tona.Tradita jonë folklorike, bartësit e saj,krijuesit dhe interpretuesit e kanë tëpamundur të promovojnë vlerat e tyre nëskena të tjera.I vetmi ka mbetur Azgan Haklaj që herëpas here organizon veprimtari të tillafolklorike, pa harruar edhe Shoqatën e

Miqësisë “Shqipëri-Itali” me qendër nëKurbin, që përpiqet të japë maksimuminnë një front të tillë. Vite më parë pati nisurnjë iniciativë mjaft frutdhënëse siç ishteorganizimi i sofrave folklorike në disa trevatë ndryshme sidomos në zonat e Veriutdhe Shqipërisë së Mesme. Për pak kohë udalluan rrethe si Tropoja, Dibra, Mati dheTirana, por edhe kjo iniciativë shpejt u shua.Me iniciativën e të mirënjohurit Esat Ruka,rapsod i njohur, qe organizuar festivali irapsodëve në Lezhë më pjesëmarrje ngashumë treva të Shqipërisë, por edhe kyaktivitet i pati ditët e numëruara. Kështu qëmbeti vetëm Festivali Kombëtar iGjirokastrës vendi i parashtrimit të vleravefolklorike të kombit tonë.Parë në këtë këndvështrim, ky festival duhejvlerësuar në nivelin e duhur nga autoritetetpërkatëse. Është e pafalshme që grupet erretheve të mblidheshin për herë të parë nëfillim të muajit prill, për të konkurruar nëpërqarqe në fillim të prillit dhe për të interpretuarnë Gjirokastër nga data 10-16 maj.Në fakt grupet u mblodhën pa menduarpër pagesat, pa infrastrukturën e duhur,vetëm me mjetet e aktorëve. Komisionetorganizatore të festivalit u vunë në shumëvështirësi, pasi nuk mund të kërkonin asgjënga artistët pa u plotësuar atyre kushtet, tëpaktën minimale. Nga ana tjetër, shumëbartës të kulturës sonë folklorike nuk uaktivizuan as në mbledhje materialesh dheas në përpunimin apo interpretimin e tyre.Ndoshta kjo ishte arsyeja që festivali nuk ungjit dot në lartësinë e vlerave që ka folkloriynë kombëtar. Duke qenë shpirti i kombit,folklori duhet vlerësuar shumë, sepse dihetfakti se përmes folklorit është ndërtuarhistoria e vendit, historia e kombit. Parë nëkëtë këndvështrim, në evenimente të tilladuhen evidentuar, aktivizuar, përzgjedhurdhe angazhuar specialistët, njohësit,krijuesit dhe interpretuesit më të mirë nëpërqarqe dhe jo t’i lihet rastësisë organizimi ikësaj ngjarje me shumë vlera, sidomos përtrevat tona shqipfolëse.I munguan festivalit shumë krijues,mbledhës të folklorit, interpretues me vlerakombëtare, artistë të njohur, instrumentistë,mjeshtër të këngës etj.Thuhet se shumë prej tyre u eliminuan ngakonkurrimet në qarqe, pasi në përgjithësinga informacionet që kam edhe

konkurrimet në bazë qarqesh nuk uzhvilluan me seriozitetin e duhur.Thënë ndryshe, këngët u përzgjodhënsipas influencës, pasi pati qarqe me tre rretheku nga njëri rreth u përzgjodhën dy numra,tjetri tre dhe rrethi qendër pesë apo gjashtë.Në një farë mënyre, kjo formë vlerësimiimponoi klasifikimin për në festival edhetë disa materialeve me vlera të munguara.Si njohës i folklorit dhe mbledhës përshumë vite me radhë, madje edhe si krijuesi materialeve folklorike besoj se ruaj tagrintë jap mendime të lira, pa paragjykuaraskënd, vetëm me qëllimin e mirë për tëpërmirësuar punën në këtë fushë në tëardhmen.Më ka bërë përshtypje puna me tekstet,pasi disa prej tyre dalin jashtë kornizës sëudhëzimit të Ministrisë së Kulturës dhedyshoj se janë thjesht krijime të autorëve tëndryshëm, jo mbledhje ngagoja e popullit. Lënë për të dëshiruar përmungesë të vlerave folklorike tekste të tillasi: “Vene dorën n’at flamur” -Dukagjin,“Për liri e për flamur” –Dibër, “Katërvilajete, shpejt do t’jenë nji shtet” – Kukës,“Për mejdan asht shqiptaria” apo kënga“Djali e plaku kan shti short” një variant ipërpunuar i këngës së njohur folklorike“Del syzeza n’arë me korrë”.Përpunime dhe ndërhyrje të tilla nukmunguan në tekstet e këngëve të këtijfestivali. Madje për disa këngë tëinterpretuara në festival u zbulua edheautorësia. Rast unik mbeti momenti kur ufalënderua poeti i ndjerë Gjok Beci një ngakrijuesit më brilant në fushën e folklorit, sikrijues dhe jo si mbledhës folklori. Mendojse fakte të tilla bien ndesh me udhëzimet einstitucioneve përkatëse.Askush nuk dyshon në zbulimin dheautenticitetin e këngëve të mbledhura ngagoja e popullit që për hir të së vërtetës ishintë pakta. Burimin në popull mendoj se epatën këngët: “Binin brirët e argjendta”,“O çoban”, “Kanga e drithit”, “Kesh nënjë kodër, rash në një vnesht”, “Mjeri unënji gjel i shqeptë”, “Llazoret”, -rit paganetj, apo ritet e festave dhe të dasmave qëishin të shumta dhe që flasin për zbulimetë reja të mënyrës së festimit në të kaluarën.Tërhoqën vëmendjen ritet pak të njohurasidomos nga masa e të rinjve, “Endja epëlhurës”, “Përgatitja e dhëndërrit për

dasëm” –Dibër, “O Zot na jep bukë, ujë,djathë” –Tropojë, “Kënga e drithit”, “Ritii dasmës mirditore”, “Llazoret”, “Blujmulli, bluj” etj, por në shumë prej tyre këtarite nuk u zbatuan plotësisht. Vend merëndësi këtë radhë zinin edhe orkestralet tëcilat u dalluan për larmi veglash dheinstrumentesh, por kishte pak krijimtaridhe gjetje të reja artistike.E nderoi festivalin pjesëmarrja e veteranëveMyfterim Kupa, Nikollë Preçi, Qerim Sula,Terezina Shtjefni, Azgan Haklaj, mjeshtrite polifonisë së Jugut, Muharrem Mezani,Sadik Zeqiri, Pal Dedgjonaj, GjovalinNdreca, por nuk ishte në nderin e festivalitapo të jurive përzgjedhëse përjashtimi osemospjesëmarrja në festival e bartësve viganëtë folklorit tonë, artistëve që kanë ngriturdhe transmetuar vlerat e tij si Roland Cenkadhe grupi i tij, Gjok Nonaj, lahutari 105vjeçar, usta Josif Shakollari nga Përmeti,mungoi zëri brilant i lahutarit PjetërMatusha, grupi polifonik i fëmijëve tëGjirokastrës, rapsodi tashmë i njohur KurtLika, grupi i njohur “Argjiro”, si dheemblema e trashëgimisë sonë kulturore, imirënjohuri Mark Gjoka.Qe skualifikuar edhe mjeshtri iinstrumenteve frymore Pal Dedgjonaj, pormë pas u thirr urgjent nga juria…dhe mirëu bë, sepse në kontekstin artistik ai ështëvlerë e shtuar e këtij festivali. Vlerë e këtijfestivali ishin të ftuarit nga trevat shqiptare,sidomos grupi “Drita e Dervenit” dhe“Trojani” të cilët sollën rite dhe vallë mevlera tërësisht burimore dhe autoktone.Unë mendoj se organizimi i festivalit sipaskësaj skeme nuk funksionon. Ështëtërësisht e pamundur që një rreth tëpasqyrojë në skenë vlerat e tij folklorike përdhjetë minuta, ose një qark për 30 minuta.Është tërësisht e padrejtë që përzgjedhjene materialeve folklorike ta komandojnë tëardhurit nga qendra, kur nëpër rreth ka forcakërkuese, krijuese, organizuese dheinterpretuese të mirëfillta të veprimtarive tëtilla. Pra, për të ardhmen duhet të mendohetmë mirë, të diskutohet më shtruar, dhe tëaktivizohen njerëzit më të përshtatshëmtë cilët as Ministria e Kulturës dhe asInstituti i Trashëgimisë nuk i njeh ose nukdëshiron t’i njohë.Kjo është totalisht e papranueshme, pasijanë ata që sjellin gjithnjë në aktivitete të

tilla frymë të re, vlera të reja e të mos ndodhësi me disa qytete të njohura që nuk kërkojnëdhe as gjejnë dot trashëgimi folklorike,prandaj paraqiten në festival me këngë tënjohura si “Moj e vogla si florini’,“Marshalla bukurisë sate”, “Valizakja”, “Tëçezmja e Sharrës” etj, madje këto këngëkanë vlera të padiskutueshme sepse ipërkasin fondit të artë të këngës sonë, porjo për festivale të këtij niveli.Për të mos diskutuar për dhënien e çmimeveapo vlerësimet e rretheve, e sidomosvlerësimet e disa prej artistëve të veçantë,duhet theksuar se festivale të tilla janë tri-buna të promovimit të vlerave kulturoredhe folklorike, prandaj duhen vlerësuar,përgatitur dhe organizuar në mënyrëperfekte,madje edhe vlerësimet duhen dhënë nëmënyrë perfekte. E them këtë sepse kamvënë re se interesimi masës ka qenë i pakët,aq më shumë i medias, e cila nuk denjoi t’indiqte dhe pasqyronte vlerat e këtij festivalinë lartësinë dhe hapësirën e duhur.Mandej edhe puna për përgatitjen e njëfestivali të tillë të përmasavembarëkombëtare duhet të fillohet dhevlerësohet me kohë. Mendoj se aktivitetetë tilla folklorike kombëtare mund dheduhet të organizohen më shpesh edhe nëkuadrin e trevave shqipfolëse, pasi nuk ështëe mjaftueshme shpalosja e vleravefolklorike të një treve të lashtë si Shqipëria,vetëm një herë në pesë vjet.

“Mendoj se organizimi i

festivalit sipas kësaj skemenuk funksionon. Është

tërësisht e pamundur që njërreth të pasqyrojë në skenë

vlerat e tij folklorike përdhjetë minuta, ose një qark

për 30 minuta. Ështëtërësisht e padrejtë që

përzgjedhjen e materialevefolklorike ta komandojnë të

ardhurit nga qendra...



Arsimi i mesëm i orientuar,pranimet me dhe pa konkursArsimi i mesëm i orientuar,

pranimet me dhe pa konkursArsimi i mesëm i orientuar,

pranimet me dhe pa konkursMinistria e Arsimit dhe Sportit nxjerr udhëzimin për përcaktimin e kritereve dheprocedurave për pranimet në shkollat e mesme të orientuara. Si bëhet pranimi te shkollatartistike, sportive dhe gjuhët e huaja. Afatet e regjistrimit. Dokumenti i plotë

SI TA BËJ

Shkolla 9-vjeçare është në fundin e saj dhetashmë të gjithë nxënësit që duan njëshkollë të të mesme profesionale, të

orientuar, për vitin shkollor 2015 - 16 do të ketëkritere të reja pranimi. Ministria e Arsimit nxoriudhëzimin për procedurat dhe kriteret e pranimitpër të gjithë ata që kërkojnë të arsimohen përgjuhë të huaja, sport apo edhe degën e arteve.Më poshtë gjendet i plotë udhëzimi, në ndihmëtë komunitetit të prindërve dhe nxënësve që dotë ndjekin këto degë:1. Shkollat e arsimit të orientuar (artistike, sport-ive apo për gjuhë të huaja) (në vijim shkollat)afishojnë në një vend të dukshëm të shkollësdhe publikojnë në faqen e tyre të internetit, njëmuaj para datës së regjistrimit:a) kuotat e pranimeve të reja të nxënësve;b) afatet e aplikimit;c) datat e regjistrimit.2. Njësia arsimore vendore (drejtoria arsimorerajonale (DAR)/zyra arsimore (ZA) publikonnë faqen e saj zyrtare të internetit dhe në vendetë dukshme të DAR/ZA të dhënat e parashikuaranë pikën 1 të këtij kreu, për ato shkolla që janënë juridiksionin e saj.3. Shkollat pranojnë nxënës jo vetëm nga njësitëarsimore vendore në juridiksionin e të cilëve janëshkollat, por edhe nga njësitë arsimore vendoretë tjera që nuk kanë shkolla të profileve tësipërpërmendura.PRANIMET PA KONKURS1. Pranohen me përzgjedhje, nxënësit qëaplikojnë në shkollat për gjuhë të huaja.2. Kur në shkollat për gjuhë të huaja ka kërkesamë të mëdha se numri i nxënësve të planifikuar,nxënësit përzgjidhen sipas mesatares së notavetë provimeve të lirimit, të rrumbullakosur menjë shifër pas presjes.Kur një vlerë e mesatares përfshin më shumë

nxënës nga sa mund të pranohen, drejtori ishkollës, pas këshillimit me këshillin emësuesve:a) shpall kriter shtesë duke marrë në konsideratë edheraportin gjinor; oseb) organizon me transparencë shortin, ku shpallen nxënësitqë do të pranohen.Procedura e shortit përshkruhet në rregullorene brendshme të shkollës.PRANIMET ME KONKURS1. Në shkollat artistike dhe sportive, nxënësitpranohen me konkurs.2. Shkollat artistike dhe ato sportive afishojnënë një vend të dukshëm të shkollës dhepublikojnë në faqen e tyre të internetit datat ekonkursit, kriteret e pranimit dhe dokumentetpër konkurrim përcaktuar në pikën 4 të kreut 1,një muaj para fillimit të konkursit.3. Kriteret e pranimeve të reja dhedokumentacioni për konkurrim, përcaktohennga shkollat përkatëse dhe miratohen nganjësitë arsimore vendore.4. Komisionet e konkurrimit përcaktohen me

short para fillimit të konkurrimit dhe përbëhennga 3-5 anëtarë nga të cilët 2 janë të stafit tëshkollës dhe 1 anëtar të DAZ/ZA, duke marrënë konsideratë numrin e nxënësve.5. Konkurset zhvillohen sipas datave dheprocedurave të përcaktuara nga shkollatpërkatëse, të cilat nuk zgjasin më shumë se 1javë.6. Komisioni afishon në shkollë dhe në faqen esaj të internetit listën e fituesve, jo më vonë se12 orë pas zhvillimit të konkursit.Lista firmoset nga të gjithë anëtarët e komisionit.Procesi i konkurrimit monitorohet nga Ministriae Arsimit dhe Sportit.7. Nxënësit fitues kryejnë regjistrimin sipasdatave të përcaktuara në udhëzimin për vitinshkollor respektiv dhe jo më vonë se dy javë paszhvillimit të konkursit.8. Në shkollën koreografike nxënësit pranohenmbi bazën e përzgjedhjes së bërë në klasatparapërgatitore (dy klasa të katërta). Përzgjedhjae nxënësve bëhen nga komisioni i ngritur përkëtë qëllim. Kriteret e përzgjedhjes së nxënësve

përcaktohen nga shkolla dhe miratohen ngadrejtoria arsimore rajonale. Procesi i konkurrimitmonitorohet nga Ministria e Arsimit dheSportit.9. Në përfundim të procesit, komisioni hartonprocesverbalet të cilët janë të veçantë për secilinspecialitet. Në procesverbal përfshihet lista ekandidatëve të renditur sipas rezultateve.10. Procesverbalet e komisioneve dhe çdo ma-terial i konkursit ruhen në shkollë për 2 vjet.11. Konkurset dhe përzgjedhja e nxënësve nëshkollat artistike, sportive dhe në shkollënkoreografike janë objekt i inspektimit ngaInspektorati Shtetëror i Arsimit.TË TJERA1. Nxënësi fitues në shkollat pa konkurs oseme konkurs që nuk paraqitet në shkollë për tëkryer procedurën e regjistrimit sipas afateve tëpërcaktuara, nuk regjistrohet.2. Kur një nxënës fitues nuk regjistrohet brenda15 ditëve nga fillimi i vitit mësimor, pa arsyeobjektive, nxënësi tjetër sipas radhës në listë,gëzon të drejtën e pranimit në shkollë.3. Nxënësit të cilët nuk rezultojnë fitues, kanëtë drejtë të regjistrohen në shkolla të tjera kuregjistrimi nuk parashikon konkurs apo kriteretë tjera të veçanta.4. Nxënësit kanë të drejtën e ankimit ndajrezultatit të konkursit jo me vonë se tre ditë ngashpallja rezultateve të tij. Ankimimi bëhet meshkrim dhe dorëzohet në DAR. Një përfaqësuesi DAR dhe komisioni i konkurrimit shqyrtojnëankimimin dhe njoftojnë me shkrim ankimuesinpër vendimin.5. Për zbatimin e këtij udhëzimi ngarkohenSekretari i Përgjithshëm, Drejtoria e ArsimitParauniversitar në Ministrinë e Arsimit dheSportit, Njësitë Arsimore Vendore dheInspektorati Shtetëror i Arsimit.

DOSJA E APLIKANTITAplikuesi duhet të dorëzojë dosjen individuale medokumentet për aplikim si më poshtë:a) Kërkesa për regjistrim;b) Kopje e dëftesës së lirimit të nxënësit, e njehsuar meorigjinalin;c) Kopje e kartës së identitetit të nxënësit;d) Raport mjekësor të lëshuar nga qendra shëndetësore(vetëm për aplikantët në shkollat sportive).

Tg21www.telegram.al


Gazeta TelegramTOP SHÉNDET

Vapa, kujdesi i diabetikëveRritja e temperaturave kërkon rregulla të tjera për personat me diabet. Ushqyerja,veshja, sporti, plazhi, nxehtësia dhe përdorimi i barnave në këtë kohë

��

Në prag të fillimit të sezonit veror ekonsiderojmë të drejtë të trajtojmë në tërësikujdesin që duhet ushtruar në trajtimin e

sëmundjes së diabetit. Stina e verës, nga pikpamjaklimaterike, dihet që shoqërohet me temperatura tëlarta, ditë të zgjatura, shtim të produkteve ushqimore,kryesisht fruta, perime, etj., dhe shumë gjëra të tjeraqë në një formë a në një tjetër ndikojnë në jetën epërditshme të diabetikëve. Kujdesi i parë që duhet tëtregojnë diabetikët gjatë kësaj stine është të përshtatenme temperaturat e larta, - domethënë ta menaxhojnëmirë këtë stinë me të mirat dhe të këqijat e saj.Qëndrimi në diellTë sëmurët diabetikë nuk duhet të ekspozohen gjatënën rrezet e diellit; kryesisht, duhet të mënjanojnëdaljen në diell nga ora 10 paradite deri në 16 pasdite,në orët e para të mëngjesit dhe në orët e vona tëdarkës. Atyre iu sugjerohet të bëjnë lëvizje në natyrë.Përsa i përket të veshurit, duhet të mbajnë veshje tëlehta, kryesisht veshje të pambukta që të thithindjersën dhe që sigurojnë ajrosje të mirë të lëkurës.Të sëmurët gjatë kësaj periudhe duhet të veshin këpucëapo sandale të hapura, me gomë jo të fortë,mundësisht pa çorape, në mënyrë që të kemi njëajrosje të mirë të këmbëve dhe të mbrohen ngadëmtimet e jashtme si plagë, kallo, etj. Kujdes tëveçantë duhet të bëjnë kur ecin mbi rërën e detitsidomos gjatë pikut të nxehtësisë, sepse mund tëdigjen pa e kuptuar për shkak të dëmtimeve tënervave që shpesh diabetikët manifestojnë dëmtimetë ndjeshmërisë. Sërish, për tu pershtatur metemperatura të larta, diabetikët duhet të qëndrojnë nëmjedise të ajrosura mirë, të freskta dhe duhet të kryejnënjë aktivitet fizik relativisht të moderuar; qënënkupton një ulje të intensitetit të ushtrimeve fizikedhe programimin e e këtij aktiviteti fizik në orare tëpërshtatshme; kryesisht jo gjatë mesditës. Klimamalore është më e këshillueshme se sa ajo bregdetare.Temperaturat konsiderohen si të rrezikshme kurkalojnë vlerën 38 C ndaj kur termometri shënonvlera të tilla, të sëmurët diabetikë duhet të gjenden nëbanesë apo në ambjente të mbyllura pushimi.Ekspozimi në diell është i domosdoshëm për jetën egjithësecilit sepse nëpërmjet këtij ekspozimi, nesigurojmë vlera të mjaftueshme të vitaminës D. Kashumë studime që tregojnë se vitamina D gjendet nëvlera shumë të ulura te diabetikët; madje, ndikondrejtëpërdrejt në ndjekjen e diabetikëve, mjekimin etyre, ndaj këta të semue duhet të shfrytëzojne orarete pranueshme të ekspozimit në diell; që siç etheksuam dhe më lart, do të preferoheshin 20-30minuta ekspozim në mëngjes dhe 10-20 minutaekspozim pas dreke, vonë.Të ushqyeritTjetër kujdes që duhet të kenë diabetikët në këtëstinë është dieta, e cila nënkupton që kufizimet qëdetyrohen të zbatojnë nga kjo sëmundje për disaushqime duhet të jenë sa më strikte dhe duhet tëorientohet regjimi ushqimor sa më shumë drejtpërdorimit të produkteve të stinës. Kujdes këtusepse stina e verës mbart me vete pjekjen e shumëfrutave që përmbajnë shumë sheqer, ndaj sasitë ekëtyre produkteve si përshembull, fiqtë, pjepri,shalqiri, qershia, etj., duhet të konsumohen nëmënyrë të moderuar. Në këtë stinë diabetikëve jukëshillohet të marrin ushqime sa më të lëngshme;kjo për dy arsyje: E para, për shkak të përpunimitmë të lehtë të këtyre produkteve në raport meushqimet e thata dhe; E dyta, për të mos thelluardehidratimin që ndodh shumë në këtë sezon tek tëgjithë njerëzit, sidomos tek diabetikët në veçanti.Duke qëndruar në këtë pikë për shumicën ediabetikëve rekomandoj marrjen e 2-3 litrave ujënë ditë, dhe duhet të ulin sasinë e kripës sëkonsumuar gjatë ditës

Nuk duhet të harrojmë që në këtë periudhë kërkohetnjë kufizim maksimal i përdorimit të pijeve alkolike,pasi alkoli i tepërt ndikon në ekuilibrin e ujit,kripërave minerale dhe sheqerit.Tek individët me vlera të ekuilibruara, rekomandohetjo më shumë se 330 ml birrë në ditë..Kujdes për ushqimin duhet tregohet dhe në aspektine mirë-gatimit dhe mirë- ruajtjen e tyre sepse produktetushqimore kontaminohen më shumë në këtë sezondhe mund të sjellin helmime apo çrregullime të tjeratë traktit tretës. Tek diabetikët, krijojnë përshtjellimefizike si dhe çekulibrim të nivelit të sheqerit në gjak;për pasojë, rëndim të sëmundjes.Diabetikët duhet të konsumojnë produkte të freskta,të mbajtura vetëm pak kohë në kushte frigoriferikeapo në mjedise me temperatura të ulta, duhet t'i lajnëshpesh përpara se ti gatuajnë, sidomos produktetvegjetariane.Duhet të kufiizojnë shumë përdorimin e ëmbëlsirave,e sidomos të akulloreve. Nuk rekomandohet marrjae sasive të mëdha ushqimore në një vakt, duhet tëmbajmë gjithmonë parasysh ruajtjen e një orari tëmirë-përcaktuar ditor të të ngrënit; - po ashtu edheaktiviteti fizik do të ushtrohet në varësi të një plani tëpërcaktuar mirë.Duhet të përdorin sa më shumë perime dhe zarzavatetë freskta, duhet të reduktojmë produktet ekonservuara si dhe ato me përmbajtje të lartëyndyrore.Përdorimi i barnaveNjë tjetër fushë që kërkon kujdes të veçantë tediabetikët është mbajtja si duhet e barnave sidomose insulinave. Ato duhet të mbahen në ambiente tëfreskëta dhe larg rrezeve të diellit; duhet të përdorenme shumë kujdes dhe dozat e tyre duhen axhustuarnë varësi të vlerave të sheqerit dhe problematikavetë tjera. Nuk duhet harruar marrja e barnave si dheoraret e marrjes së tyre duhet të jenë të precizuarasaktë. Nëse në këtë sezon te diabetikët ndodh tëkenë probleme të tjera, ato menjëherë duhet tëkonsultohen me mjekun kurues për përdorimin ebarnave të tjera që të mos kenë interferencë nega-tive për diabetin. Gjatë gjithë kohës diabetiku duhetta kontrollojë nivelin e sheqerit në gjak sidomosnë këteë periudhë kontrolli duhet të jetë më i shpejtë.Kjo nënkupton një regjim monitorues më tërreptë, me matje çdo ditë të vlerave të sheqerit nëgjak, e sidomos kur nuk kanë mbajtur si duhetdietën apo edhe kur kanë harruar apo marrë mëpak mjekim; Po ashtu, kur, për arsye të ndryshme,siç mund të jenë djegjet në lëkurë; përshembull,kanë sjellë çekuilibrim të kësaj sëmundjeje.Komplikacione të tjeraVera është stina më e vështirë e përshtatshmërisesë organizmit tonë e në veçanti kur termometrishënon rreth 40 gradë; ndaj në këto momenteedhe komplikacionet e diabetit rëndohen shumëe mund të përshkallëzojnë në ngjarje të rënda tërrezikshme për jetën.Komplikacionet e zemrës dhe enëve të gjakut janëato që hasen më shpesh në këtë periudhë ndaj ështëshumë e rëndësishme që çdo diabetik të marrëkonsultimet përkatëse me mjekun që e kuron poredhe me kardiologun për të marrë këshillat dhemjekimet e duhura për sëmundjet e zemrës, etj.Hipertensioni apo shtypja e lartë e gjakut është

sëmundja më shpeshtë që haset te diabetikët apoështë konsideruar si binjaku në hije i diabetit, dhe aikërkon trajtim të veçantë gjatë kësaj periudhe; sirregull, duhet të ulen pak dozat e mjekimit përhipertensionin për shkak të enëzgjerimit dhe uljessë volumit qarkullues të gjakut.Rëndësi të madhe në mbajtjen normal të presionitarterial ka marrja në vlera normale të kripës.Djegiet dhe infeksionet e lëkurësLëkura, organi që eksopozohet në diell, mbetetorgani më delikat dhe më vulnerabël gjatë kësaj stinë.Dëmtimet e lëkurës mund të variojnë nga irritimetë lehta, djegje të shkallëve të ndryshme, plagë dheinfeksione të ndryshme të saj.Infeksionet dhe plagët duhet të mjekohen meurgjencë te diabetikët sepse mund tëkomplikohen me sëmundje më të rënda dhestimulojnë zhbalancim të shumë sistemeve dhembi të gjitha përkeqësojnë diabetin.Për të parandaluar këto dëmtime të lëkurës tësëmuret duhet të përdorin çdo ditë kremërambrojtës të saj, me faktor të lartë mbi 30, duhettë qëndrojnë në hije, duhet të lahen në pishina,liqene apo ujra të deteve të pastra.Gjithsesi, një deri dy herë në ditë duhet të bëjnëbanjo të rregullt me ujë të ëmbël dhe metempratura jo të larta.Kujdes të veçantë duhet të bëjnë diabetikët për tëmbrojtur sytë, meqënëse këta të fundit janë objekteshumë të preferuara për tu dëmtuar nga diabeti. Tëgjithë diabetikët duhet të përdorin gjithmonë gjatëgjithë verës syze dielli cilësore, duhet të mbrojnësyte nga pluhurat, dhe substancat e tjera irrituesepër sytë.Asnjëherë nuk duhet të aplikojnë zhytje në ujë pa upajisur me mjetet përkatëse mbrojtëse të syve.Nëse kanë alergji ndaj diellit dhe tharje të pjesëssë përparme të syve, duhet të përdorin disa herënë ditë lot artificial.Këshilla të tjeraTe çdo diabetik që mjekohet me barna eveçanërisht me insulinë mund të ndodhë që tëkemi edhe rënie të vlerave të sheqerit nën vleratnormale dhe këta të sëmurë duhet të bëjnë kujdesqë ky episod të mos ndodhë duke modifikuardhe duke i paraprirë kësaj situate me veprimekonkrete parandaluese dhe trajtuese.Këto gjendje rrallë janë të rënda e mund të ndodhëqë diabetiku të mos jetë koshient, të paraqitet pandjenja në ambiente plazhi, hoteli apo në rrugë,me këtë situatë klinike, ndihma duhet të jetë eshpejtë me lëngje frutash, fruta, sheqer, etj..Normalisht, çdo diabetik duhet të mbajë me vetekartën e diabetikut; dhe mundësisht të ketëshkruar se çduhet t'i bëjnë për t'i ardhur nëndihmë në rast të vlerave shumë të ulura apo tëlarta të sheqerit në gjak.Diabetikët duhet ta konsiderojnë këtë sezon sikohë çlodhjeje, pushimi dhe të mbushur me plotemocione pozitive ndaj nuk duhet të stresohen, nukduhet ta ngarkojnë veten me shumë aktivitet fizikdhe mendor gjatë kësaj periudhe. Pra, është koha tëndihen më të qetë dhe të lumtur.

*Autori është mjek endokrinolog pranëPoliklinikës Qëndore në Tiranë

Të shmanget qëndrimi në diell ngaora 10.00 - 16.00 Kur temperatura është 38 gradë elartë, të futen në shtëpi Ekspozimi në diell: 20-30 min nëmëngjes, 10-20 min pasdite Veshjet të jenë të lehta, tëpambukta që thithin djersën Të përdorin këpucë të hapura, paçorape dhe sandale Të qëndrohet në mjedise të ajrosuramirë Të kryejnë aktivitete fizikerelativisht të moderuara Ushqimi të jetë me produkte stine.Kujdes frutave me shumë sheqer Duhet të konsumojnë të paktën 2-3litra ujë në ditë Duhet ulur sasia e konsumimit tëkripës gjatë ditës Kufizim maksimal i alkoolitv(birrë jo më shumë se 330 ml në ditë) Kufizim në konsumimin eëmbëlsirave dhe veçanërisht akulloreve Barnat e diabetikëve duhenmbajtur në vende të pastra dhe largnxehtësisë Çdo ditë duhen matur vlerat esheqerit në gjak Të mbahet në parametra normalpresioni arterial Infeksionet dhe plagët duhet tëmjekohen me urgjencë Të përdoren kremëra mbrojtjes mefaktor të lartë mbi 30 Duhet bërë banjo me ujë të ëmbël1-2 herë në ditë Duhen përdor syze dielli dhe syzepër zhytje në ujë Kur kanë alergji apo tharje të syrit,të përdorin lot artificial Çdo diabetik duhet të mbajë mevete kartën e diabetikut

FAKTOID


info.telegram.alGazeta TelegramFu

ndjav

aBALETFedraData: 05-06/06/2015Orari: 20:00-22:00Vendndodhja: Sheshi SkënderbejNë skenën e Teatrit të Operës dhe Baletit do tëshfaqet më 5 e 6 qershor, ora 20:00, baleti “Fedra –pasioni që çmend”. Ky është balet me një akt iinterpretuar nga Enada dhe Gerd Vaso nëbashkëpunim me Kompaninë “Balleto del Sud”.Koreograf është Fredy Franzutti dhe muzika ngaIldebrando Pizzetti. Skenografia e shfaqjes ështëpërgatitur nga Francesco Palma. Baleti “Fedra” ukrijua në vitin 2012 për kompaninë “Balleto del Sud”(kompania që menaxhon Franzutti që nga viti 1995 ),me rastin e ditëlindjes së 150-të Gabriele D’Annunzio dhe kjo shfaqje është frymëzuar ngatragjedia e shkruar prej tij.

KINEMA“Catharsis“ dhe “Elena Quiere”Data: 05/06/2015Orari: 19:00 -21:00Vendndodhja: Rr. Aleksandër MoisiuAmbasada e Spanjës në Tiranë nëbashkëpunim me Akademinë e Multimedias“Marubi” ju ftojnë ditën e premte, 5qershor, ora 19:00, të shihni filmat memetrazh të shkurtër “Catharsis” i regjisoritDaniel Chamorro, i vitit 2007, 10 min, nëspanjisht me sub-titrat anglisht dhe “ElenaQuiere” i regjisorit Lino Escalera, 2007, 19min, në spanjisht me sub-titrat anglisht.Hyrja e lirë.

KOMEDITë gjithë burrat e AnalizësData: 06-07/06/2015Orari: 20:00 - 21:30Vendndodhja: Teatri KombëtarNë skenën e Teatrit Kombëtar do të shfaqet më 6-7qershor 2015, ora: 19:00, komedia “Të gjithëburrat e Analizës” e autorit Luigi Lunari me regjinga Roland Minga. Kjo është një vepër me dy aktekushtuar lirisë së individit, çlirimit nga rregullat engurta e të “trashëguara”, nga mënyra jetesës qëkthehen në korniza të pacenueshme, ku dhe vetëm“krisja” mund të përbëjë revolucion më vete. Përmë tepër, kur protagoniste e kësaj “krisjeje” bëhetnjë femër, ajo shndërrohet në një të “çare”, atëherëliria kthehet në një kauzë, jo thjesht për gjininë,por për secilin pjesëtar të shoqërisë. Liria egjithsecilit e bën shoqërinë evolucionare dhe tëndërgjegjshme për zhvillim.

FUNDJAVA

FJALEKRYQ

Tg23www.telegram.al


Gazeta Telegram

Fund

java

CIRKSurprizat e PranverësData: 06-07/06/2015Orari: 11:00 - 12:00Vendndodhja: Rr. Maliq MuçoCirku Kombëtar sjell çdo fundjavë, ora 11:00, shfaqjenme titull “Surprizat e Pranverës”. Programi i shfaqjesdo të ketë një fill lidhës të numrave, që do të realizohetnga prezantuesi dhe klouni i shfaqjes. Në shportat embushura me lule do të jenë të fshehur zarfe, mbi tëcilët do të shkruhet emri i kombinimit dhe brenda tyredo të jetë teksti i kombinimit. Ato do të hapen një enga një, duke zbuluar gradualisht edhe të gjithasurprizat e pranverës së këtij viti. Në këtë shfaqje do tëjenë të gjithë profilet e cirkut, të ftuar specialë në çdoshfaqje, këngëtarë nga programi “Gjeniu i vogël” dhenga projekti “Guide” konkurrimi i 60 shkollave tëciklit 9-vjeçar të Tiranës dhe grupi i valles Trad FolkTirana. “Surprizat e Pranverës” vjen me libret dhetekst të Kujtim Dumit, drejtimi artistik ng AlketaHaxhiu dhe formulimi muzikor nga Sajmir Çili.

KUKULLANjë maçok për ditëlindjeData: 06/06/2015Orari: 11:00 - 12:00Vendndodhja: TiranaTeatri për fëmijë "Një maçok për ditëlindje",do të shfaqet në orën 11:00 të shtunë në sallënnë sallën “Shekspir” tek Teatri Metropol. Kjopjesë e shkruar nga Anilda Kaçaçi, me regji tëSuela Xhonuzit është një përrallë plotmesazhe edukative për fëmijët e vegjël, mjaftargëtuese, ku ndërthuren lojëra të ndryshmedhe muzikë. Shfaqja flet për Ponkën, njëvajzë të vogël dhe shokët e saj të cilët janëqenushi dhe maçoku. Interpretojnë: LidiaJahollari, Andërrjon Hafizi dhe AleksandërNikolla. Drejtor artistik: Suela Konjari

MUZIKËWeber MozartData: 07/06/2015Orari: 20:00 - 22:00Vendndodhja: Pallati i Kulturës, TiranëDatë 07 Qershor 2015, ora 20.00, pranë Teatri Kombëtar tëOperas dhe Baletit Tiranë jepet koncert për fagot op. 75:"Simfonia Nr. 41 “Jupiter”, ku interpretojnë Solisti OrgesMalaj (fagot), me dirigjent Edmond Doko, ndërsa luanOrkestra Simfonike e TKOB. Kjo është një operaromantike në 3 akte në gjuhën angleze nga Carl Maria vonWeber. Edhe pse në gjendje jo të mirë shëndetësore, Webere ndërmori këtë projekt për arsye financiare. Ai udhëtoi nëLondër për të përfunduar muzikën dhe mësoi edhe anglishtpër të ndjekur më mirë libretin. Presioni i provave,angazhimet e shumta dhe puna e gjatë për kompozimin eveprës e shkatërroi përfundimisht shëndetin e tij dhe ai vdiqnë Londër në 5 Qershor 1826.

DashiJave e begate do jete kjo për te gjithë ata qe janë ne një lidhje. Do merrni vesh me se miri me partnerindhe do jeni gati te bëni se bashku çdo lloj çmendurie. Beqaret ka mundësi te bien ne dashuri me njëperson qe me pare e kane tallur dhe e kane ofenduar. Ne planin financiar do jete një periudhe efavorshme dhe gjendja do konsolidohet tej mase. Do e hidhni çdo hap me shume maturi. Gjendjashëndetësore nuk do jete e keqe ne përgjithësi vetëm se ata qe punojnë ne pune krahu mund te kenëdëmtime neper duar. Ne pune do keni ndryshime te menjëhershme dhe do afroheni pranë objektivavekryesore. Jeta familjare do jete mjaft e kënaqshme dhe e mbushur me gëzim.

DemiPerspektivat janë goxha te mira këtë jave për gjithë te dashuruarit. Do ja kaloni mire me partnerin dhe do i lini pakrahëve te gjitha pengesat qe keni hasur ne te shkuarën. Beqaret do kenë një periudhe te mbushur me takimeimpresionuese dhe do jete ne anën e tyre përzgjedhja e personin te duhur. Financat do jene prioritare ne çdo moment.Do e frenoni veten kur te kryeni shpenzime dhe buxheti nuk do jete i keq. Shëndeti do jete me i qëndrueshëm se njëjave me pare. Do kujdeseni për veten dhe do ushqeheni si duhet. Edhe gjendja psikologjike do jete e shkëlqyer. Nepune do ketë ndryshime te mëdha sidomos për ata qe kane qene te papune deri me sot. Shfrytëzojini te gjithamundësitë qe do iu jepen. Me familjaret do keni konflikte te njëpasnjëshme dhe nuk do i pranoni gabimet.

BinjaketPasioni ne çift do shumëfishohet gjate kësaj jave dhe kënaqësitë do jene te paimagjinueshme. Do ja kalonimjaft mire dhe do merrni edhe vendime me rëndësi. Beqaret do kenë një periudhe te favorshme dhe te mbushurme takime impresionuese. Shfrytëzojini sepse rralle jepen mundësi te tilla. Ne planin financiar do jeni me fatdhe do mund te kryeni investime me tepër se me pare. Disa persona do ua shlyejnë edhe borxhet dhe do jenime te qete. Për shëndet te mire duhet te shmangni ushqimet e fast food-it dhe pijet me gaz. Privilegjoni perimetdhe frutat. Ne pune do jeni te zotet dhe do arrini me shpejt nga sa mendonit atje ku keni dëshiruar. Po vazhduatne këtë mënyrë shume shpejt do ngriheni edhe ne detyre. Ne familje do keni një dite te zakonshme.

GaforrjaJeta juaj ne çift ka rrezik te jete mjaft e trazuar këtë jave. Do jeni me tepër xheloze nga sa duhet dhe do debatonipër gjene me te vogël me partnerin. Beqaret do preferojnë aventurat me shume sesa një lidhje serioze.Mundësitë për to do jene te mëdha dhe ne çdo moment te ditës. Me shpenzimet do jeni impulsive dhe gjendjafinanciare nuk do jete ne gjendjen me te mire. Ndryshoni sa me pare strategji. Shëndeti nuk do ketë problemepër pjesën me te madhe. Shmangni edhe kafene, çajin, alkoolin, duhanin dhe salcat pikante për t’u ndier me neforme. Ne pune vështirësitë do jene goxha te mëdha. Vetëm duke bashkëpunuar me koleget do arrini atje kudoni, ne te kundërt do vazhdoni gjate te qëndroni atje ku jeni. Jeta familjare do lere për te dëshiruar.

LuaniNdikimi i Merkurit do jete goxha pozitiv për jetën sentimentale te çifteve këtë jave. Secili do shprehelirisht mendimin e tij dhe toleranca do mbizotërojë ne çdo moment. Ditët me te bukura do jete e enjtja dhee shtuna. Beqaret do kenë shume kërkesa dhe nuk do kënaqen me personat qe do takojnë. Ne planinfinanciar do jeni me te kthjellet se me pare dhe nuk do hidhni hapa te nxituara. Shëndeti mund te kenëprobleme vetëm nëse nuk kujdeseni për ato qe do hani. Sporti gjithashtu do jete i rëndësishëm për t’iumbajtur ne forme. Ne pune do jeni shume te motivuar dhe askush nuk do ju ndaloje te arrini atje ku kenidëshiruar. Do merrni edhe vlerësime nga shefat. Jeta familjare mund te ketë probleme.

VirgjereshaAta qe janë ne një lidhje afatgjate do merren vesh për bukuri me partnerin e tyre dhe gjithçka do ju ece sie kane planifikuar. Edhe ata qe kane pasur probleme do ndihen me te qete. Beqaret duhet te tregohen tematur me hapat qe do hedhin sepse disa persona mund t’i lëndojnë pa mase. Financat do varen ngamënyra sesi ju do i menaxhoni. Po u nxituat për shpenzimet do keni probleme serioze. Gjendja shëndetësoredo ketë probleme. Nuk do ndiheni te fuqishmet dhe shpesh do keni dhimbje koke. Ne pune do jeniambicioze me shume se kurrë me pare dhe askush nuk do ju ndaloje te arrini atje ku keni dashur. Jetafamiljare do jete here pas here e paqëndrueshme. Kujdes!

HOROSKOPI JAVORPeshorja

Pas një periudhe te gjate se bashku me partnerin, këtë jave do mendoni t’i bëni gjerat me serioze. Dondiheni edhe vete me te rritur e me te pjekur. Beqaret do kenë mundësi veçse për aventura kalimtare,asgjë me tepër sesa aq. Financat nuk do jene te këqija megjithatë nuk duhen kryer shpenzime për gjeraqejfi ndërkohë qe do keni nevoja te tjera. Gjendja shëndetësore do jete e mire, madje nuk ka për t’iumunguar as energjia. Edhe ata qe kane pasur shqetësime do ndihen disi me te qete. Ne pune do keniprogres te madh nga një jave me pare. Do ndiheni mjaft krenare për veten tuaj. Marrëdhënia mafamiljaret do ketë disa probleme te vogla.

AkrepiLidhja juaj ne çift do përforcohet edhe me shume gjate kësaj jave. Me maturi dhe mençuri do arrinit’i zgjidhni problemet dhe do ndiheni te qete. Beqaret nuk duhet te bëjnë sakrifica ekstreme vetëmpër te bere për vete dike. Nuk është vetëm dashurie e rëndësishme ne këtë jete. Financat nuk dojene ne një gjendje te qëndrueshme kështu qe duhet te bëni kujdes me çdo lloj shpenzimi qe dokryeni. Shëndeti do ketë disa tronditje te vogla. Merrni masa pa qene shume vone. Ne pune do jeniguximtare dhe këmbëngulës. Me pak mund do arrini atë qe keni menduar. Disa kolege te vjetër do iujapin mbështetjen e tyre. Ne familje do mbizotërojë gjithë kohës tensioni.

ShigjetariTregohuni sa me te arsyeshëm këtë jave ne jetën tuaj ne çift ne mënyrë qe te mos bëni gabimet e seshkuarës. Duhet here pas here te toleroni dhe te hapni rruge. Beqaret nuk duhet te mbyllen ne vetvetenëse duan te ndryshojnë status. Shprehini pëlqimet apo ndjenjat qe keni për dike. Financat do jene pakme te mira, por jo ne gjendjen e dëshiruar. Me pak kujdes mund te arrini te zgjidhni disa probleme tevogla. Shëndeti nuk do jete i mire. Qe ditët e para mund te keni dhimbje stomaku. Shmangni sa temundni dietat strikte. Ne pune do jete periudhe plot risi e te mira. Mund t’iu bëhen propozime edhe përnjë pune te re. Mendohuni mire para se te vendosni. Familja pa probleme.

BricjapiÇiftet do marrin bekimin e yjeve gjate gjithë kësaj jave. Do kaloni çaste te këndshme pranë partnerintuaj dhe emocione do jene te njëpasnjëshme. Çdo dite do jete e veçante. Beqaret jo vetëm qe dorealizojnë takime, por do mundte fillojnë edhe histori dashurie te zjarrta dhe pasionante. Financat dojene te qëndrueshme. Kjo do ju shtyje te bëni edhe ndonjë shpenzim me tepër se zakonisht. Marsi doju mbështesë fort ne sektorin shëndetësor. Do jeni te kujdesshëm me ushqimin dhe nuk do e tepronime lodhjen. Kujdes edhe me te ftohtin. Ne pune do nënshkruani kontrata te reja dhe mjaft afatgjata efitimprurëse. Jeta ne çift do ketë plot konflikte.

UjoriDo keni dyshime te shumta këtë jave për partnerin tuaj dhe ne çdo moment qe te mundeni do ekontrolloni. Kjo ne fakt është gjë e gabuar. Me mire flisni haur dhe vendosini sa me pare pikat mbi “i”.Beqaret as vete nuk do e dine çfarë do duan. Here do kërkojnë dashurinë e here do preferojnë teqëndrojnë vetëm duke refuzuar ftesat. Financat do i menaxhoni me më shume mençuri se kurrë mepare. Situata do ketë edhe përmirësime. Shëndeti do kaloje disa momente delikate, megjithatë faleperkujdesit te familjareve do e rimerrni veten. Ne pune do ndërmerrni sfida, do rrezikoni, do kalonivështirësi, por ne fund do arrini atje ku e kishit planifikuar. Marrëdhënia ne çift do jete e ngrohte.

PeshqitKëtë jave do merreni vesh me se miri me partnerin tuaj dhe gjerat do ju ecin për mrekulli. Edhe ataqe kane pasur mosmarrëveshje do i sqarojnë dhe do i kuptojnë gabimet e kryera. Beqaret do lodhenpaksa se kërkuari princin e kaltër, por ne fund do marrin atë qe duan. Financat do jene delikate. Benikujdes nga Hëna e cila do ju nxite te shpenzoni shuma marramendëse. Për një shëndet sa me temire, mos harroni te konsumoni perime dje mish. Do ju duhen ne këtë periudhe. Ditën e mërkurë dojeni paksa nervoze dhe do ju duhet qetësi. Ne pune do ndërmerrni iniciativa dhe do keni arritje temëdha. Jeni mjaft këmbëngulës. Familja pa probleme.

FUNDJAVA


info.telegram.alGazeta Telegram REKLAME

gazeta telegram viti ii botimi 16

Documents