gazeta telegram viti ii botimi 9

C M Y K

Redaksia: Rr. “3 Dëshmorët”, pall. Lorena TR2, Shkalla “C”, Hyrja 7/1, Yzberisht-Tiranër. tel/fax+35545200045 Marketing: Cel: +355673533435 e-mail: [email protected]

Tg

NA

ND

IQN

I DH

E N

Ë RR

JETE

T SO

CIAL

EN

JË T

ELEG

RAM

PË

TY Ç

DO

TË

PREM

TE

Telegrampër ty

Viti II i botimit Nr. 9 E premte 17 prill 2015 Çmimi 50 Lekë, 1,00 € * Drejtor/Editor. Brahim Shoshi

VELIAJ, TEST PËR TË ARDHMEN

E RAMËSZYRTARE/ 61 përballjet e mëdha më 21 Qershor. Emrat dhe profilet e kandidatëve të maxhorancës dhe opozitës. Si po futen në filtër nga Prokuroria, Interpoli dhe Ambasadat, 125 figurat që do të garojnë në zgjedhje.

•Hipertensioni: 10 ushqimet që garantojnë shëndetin tuaj

Faqe 4-7

Faqe 2-3

PROVIMET: GABIMET QË DUHET TË SHMANGIN MATURANTËT

PD: NJË DOKTOR PËR KRYEQYTETIN

Faqe 13Faqe 20

MARKO CAKA

Nga gazetar në Athinë, partner i George ClooneyKOZETA KURTI

Si ma “vranë” imazhin mediat

RRUGA E ARBRIT

Dritë-hijet e koncesionit 260 milionë dollarëARKIVA SEKRETE

Anglezët: Abaz Kupi na shpëtoi, pagoinga xhepi

SKANDALIMetan nëMarinzë,

banorët nërrezik-vdekje!

INVESTIGIMI/ Dalin rezultatet e analizave. Ministri Gjiknuri dhe “Bankers Petrolium” dalin bllof. Nuk është dioksid karboni. Mbahen sekret analizat. Kontaminohen uji dhe ajri. Pse duhen larguar 64 familjet nga fushat e Patos-Marinzës. Investigimi i gazetës “Telegram.

Faqe 14-15

Faqe 11

DOKUMENTI I AMBASADËS GJERMANE/ Udhëzimi i Bashkimit Europian për personat nga vendet e treta, si Shqipëria, sesi mund të aplikojnë për Leje qëndrimi-pune, në vendet e zonës “Shengen”. Hapat që ndiqen për të marrë kartën europiane

Faqe 10

Skema e punësimitpër në Gjermani

Nga Brahim SHOSHI

300 mijë vende pune apo azilantë?

KOMENT

Faqe 8

, EKSKLUZIVE/ Flet drejtoresha e AKP

Faqe 18-19Faqe 7

2 www.telegram.al

[email protected]

TelegramGazeta e pamvarur Javore Drejtor. Brahim Shoshi

E premte, 17 prill 2015

Gazeta Telegram

Jeta e banorëve të Patos - Marinzës është në rrezik serioz pasi u konstatua prania e metanit,

por shqetësimi më i madh është tek re-duktimi i ndjeshëm i oksigjenit në zo-nat e banimit. Ndonëse ka më shumë se dy javë që ka ndodhur shpërthimi, ende nuk ka masa për zhvendosjen e të paktën 64 familjeve nga vatrat e shpërthimit, ku ka pasur një prani të madhe të garzave. Analizat e bëra në Patos - Marinzë kanë nxjerrë lakuriq edhe kompaninë Bankers, por mbi të gjitha edhe ministrin e Energjetikës, Damian Gjiknuri. Të dhënat e dala janë mbajtur “top-sekret” por tashmë u konfirmua prania e gazit metan në ajër. Ky gaz nuk përbën rrezik kur ndodhet në ajër në një prani të cak-tuar, por rezultatet flasin se ka pasur një ulje të oksigjenit përtej normave të lejuara. Në standardet normale, Oksig-jeni duhet të jetë në masën 21 përqind.Telegrami ka siguruar të dhënat që fla-sin për një rënie të masën 19 përqind të oksigjenit, dhe kjo është e ndikuar për shkak të pranisë së shtuar të gazit metan. Analizat janë bërë nga ekspertët e Drejtorisë së Higjienës pranë ISHP-së vetëm pak ditë më parë dhe ato janë vënë në dispozicion të autoriteteve.

MASHTRIMI PARË: METAN APO DIOKSID KARBONI!Që në fillim, autoritetet e ISHP-së në Fier pohuan jo-zyrtarisht faktin se gazi i çliruar gjatë shpërthimit të fontanave në pusin P 29 A në Marinez të Fierit ka qenë metan. Në zonë çlirohet erë nga rrjedhaj e tij. Banorët e zonës kanë vetëm simptomat e marrjes së mendëve, dhimbje fyti, inflamacion te syve e dhimbje barku. “Banker’s Petroleum” ka deklaruar se është çliruar vetëm dioksid karboni, gaz të cilin nuk e konsideron si të dëmshëm për shëndetin e banorëve. Madje, me anë të një komunikimi zyr-tar të dhënë në emër të “Banker’s, dre-jtori i kësaj kompanie, Leonidha Cobo, teksa u përgjigjej shqetësimeve të ngritura nga deputeti socialist, Erjon Braçe, ka theksuar se; “Nga matjet e menjëhershme u bë e mundur të iden-tifikohej që gazi i çliruar ishte CO2 (Dyoksid karboni). Dyoksidi i karbonit (CO2) është një gaz pa ngjyrë, pa erë, vital për jetën në tokë dhe pjesë për-bërëse e atmosferës 0.04%(400 ppm) dhe mund të blihet në supermarket

për ata qe e pëlqejnë në formën e “dry ice”, sqaronte Çobo në përgjigjen e tij.Të njëjtin qëndrim mbajti edhe minis-tri i Energjetikës, Damian Gjiknuri në raportimin e bërë para Komisionit të Veprimtarive Prodhuese rreth kësaj ngjarjeje: “Raporti del në konkluzi-onin se kemi të bëjmë me rrjedhje të pakontrolluara të gazit karbonik, gaz që është injektuar në vitet 89’-90’ nga Albpetrol në atë zonë për rritjen e presionit në nxjerrjen e hidrokarbu-reve”, - tha Gjiknuri para deputetëve. Edhe në pyetjet e bëra nga deputetët, ministri Gjiknuri hodhi poshtë pre-tendimet se ka prani të gazit meta: “Jo nga të dhënat e kompanisë por referuar ekspertëve të institucioneve tona që janë në terren, gazi i çliruar nuk ka qenë hidrokarbur por karbon-ik”, - tha Gjiknuri. Sipas tij, “Nën-toka mund të ketë përzierje të gazit karbonik me ndonjë element tjetër që mund të shkaktojë ndonjë ndot-je. Gjithsesi ajo fontanë e gazit nuk ishte metan apo gaz hidrokarbur”.

ANALIZAT E UJIT Njëherësh janë bërë edhe analizat e ujit të pijshëm në zonë, ku është konfimuar publikisht prani e lëndëve toksike. ISHP, por edhe media iu ka kërkuar banorëve që të mos kon-sumojnë as ujin e ujësjellësit dhe as të puseve, për një afat të pacaktuar. “Nga analizat që janë bërë të cilat janë kryer në Fakultetin e Shken-cave të Natyrës, ka rezultuar që janë konstatuar nënprodukte të naftës në ujë. Në atë zonë, banorët kanë edhe puse familjare, ndaj dhe ata janë lajmëruar të mos e përdorin as ujin e puseve për asnjë lloj përdorimi, as për pastrime ambientesh apo për aspekte higjie-no-sanitare”, - shprehet Valbona Bara, shefe e sektorit të Ujit dhe Sanitetit, pranë ISHP.Bara shpjegon se nënproduktet e naf-tës, që kanë rezultuar të pranishmë në ujë, si dhe përqendrimi i tyre shka-ktojnë dëme të konsiderueshme në shëndetin e konsumatorit , deri dhe leucemi apo tumore të ndryshme, nëse ky ujë do të për-doret për një kohë të gjatë.“Theksojmë se këto elemente, në rast konsumimi të ujit për një kohë të gjatë, mund të shkaktojnë edhe dëmtime të veshkave, irri-

Jeta e banorëve të Patos - Marinzës, në rrezik serioz

time të rrugëve respiratore, tumore të ndryshme përfshirë të lëkurës, sidomos pas kontaktit përmes ajrit, shqetësime këto që iu referohen lit-eraturave botërore bashkëkohore. Shkaktojnë gjithashtu edhe anemi, edhe nëse janë në ekspozim afatsh-kurtër”, tha me tej Valbona Bara.Instituti i Shëndetit Publik është duke bërë matje të vazhdueshme të ndotjes së ujit dhe, deri kur përqendrimi i lëndëve toksike të rezultojë zero, atëherë do të njof-tohen banorët për ta konsumuar

ujin. Deri atëherë, banorët duhet të përdorin vetëm ujin e autobotëve, që ofrohet nga pushteti vendor dhe është i kontrolluar. Në kohën e ko-munizmit zona e Patos - Marinzës është konsideruar e pabanueshme për shkak të rreziqeve që mund të vi-jnë nga shpërthime të pakontrolluara apo prania e elementeve të dëmshëm për shëndetin e njeriut. Kur Bankers nisi punimet në zonë nuk mori asnjë masë ndonëse ishte parashikuar një kosto sociale dhe mjedisore që duhej të përballonte kompania në këmbim

të marrjes së koncesionit. Mashtrimet e mëdha dolën nga kabllogramet e Ëikileaks, ku denoncohej praktika abuzive. Sikur të mos mjaftonte kjo, përdorimi i teknikave dhe mjeteve të ndaluara solli tërmete artificiale dhe dëmtimin e pronave të banorëve të zonës. Fontanat e shpërthyera në Pa-tos Marinzë nxorën lakuriq praktikën tej mase abuzive të këtij koncesionari, i cili ndonëse është kontributor i madh në buxhetin e shtetit, do të jetë shem-bull për sipërmarrjet e tjera në respek-timin e ligjit për ushtrimin e aktivitetit.

PËRTEJ FJALËS

Analizat zbulojnë praninë e metanit. Dalin bllof ministri Gjiknuri dhe Bankers Petrolium. “Telegram” zbulon shkaqet e rrezikut. Problem kritik për jetën e banorëve është reduktimi i ndjeshëm i oksigjenit në zonat e banuara

MATJET E THJESHTA

Matjet e thjeshta bëhen edhe me një qiri apo kandil të ndezur, të cilët futen në thellësi të pusit, shpellave apo në hapësirat e punimeve minerare të kontaminuara.

1- Nëqoftëseflakafillontëtymosëdhetëzvogëlohet,tregon se përmbajtja e oksigjenit është 15-17%.

2- Kurflakashuhet,përmbajtjaeoksigjenitështëposhtë12% dhe ambienti në pus është “mbytës”.

3- Nëqoftëseflakaqëndronendezurderinë fund tëpusit tregon se oksigjeni është në normën e lejuar dhe nuk ka rrezik; ambienti nuk është mbytës

!KUJDES!

Rastet kur gazi në shtëpi mund të sjellë katastrofë

Raste të tilla janë të shumta në linjat industriale, por kujdes i duhet kushtuar edhe mjediseve

shtëpiake kur gatuhet ose ngrohet me gaz. Mjediset e ndenjes duhet të ajrosen mirë. Një shfryrje sado e pakët gazi në mjediset e mbyllura të rrezikon. Shfryr-ja e gazit ul përmbajtjen e oksigjenit në përqindje vëllimore duke bërë të mundur kështu rrezikimin e jetës së njerëzve nga asfiksia. Por, mund të formo-het edhe raporti gaz-ajër që mjafton ndezja e një fije shkrepse ose e çakmakut dhe shtëpia të hidhet në erë nga eksplozioni. Jashtë përmbajtjes së përcak-tuar në tabelën e mësipërme mund të ndodhë ndez-ja e përzierjes me një flakë të qetë, por jo zhvillim i vrullshëm në formë eksplozioni. Që kur filluam të gatuajmë me gas dhe të krijojmë mjedise hermetike nëpër shtëpia, vdekje nga asfikësia apo nga ek-splozionet janë të shumta. Kujdes i duhet kushtuar dhe kolaudimit të bombulave të gazit. Ata janë enë nën presion, shpërthimi i tyre paraqet rrezik të madh. Mos e merr bombulën pa certifikatë kalibrimi! Firma e tregtimit është e detyruar të kolaudojë bombulën e gazit dhe të japë garanci përdorimi.

3E premte, 17 prill 2015www.telegram.al

[email protected]


Gazeta TelegramPËRTEJ FJALËS

Ka një raport gaz/ajër që rrezikon të shpërthe-jë në forme eksplozioni, në prani të një ndezësi. Disa komponente kimike në gjendje

të gaztë apo në gjendje avulli, të prodhuara në mje-dise të mbyllura, po të përzihen me ajrin, në raporte të caktuara, krijojnë eksplozione të fuqishme. Në tabelën e mëposhtme jepet raporti Gaz/Ajër që krijon mundësinë e eksplozionit ( shih të dhënat). SHPJEGIME TEKNIKEQë të mund të ndodhë eksplozioni, kushtëzohet nga disa tregues. Për shembull, në një përzierje ajër-metan, ku përmbajtja e oksigjenit është 18%, eksplozioni ndodh në përmbajtjen 5 - 15% metan. Ndërsa po të ulet përmbajtja e oksigjenit në mishelë në 17% ek-splozioni ndodh në përmbajtje metani nga 5,3-12,6%. Pra, poshtë 5,3% dhe sipër 12,6% metan, eksplozioni nuk mund të ndodhë. Kjo masë mund të ndizet me një reaksion kimik të qetë. Po të formojmë një mishelë me15%O2,kufiriieksplozionitështënga5,4-10%metan. E kështu mund të përmendim mishela të tjera që realisht formohen në jetën e përditshme, po nuk patëm vëmendjen e duhur. Eksperimentalisht, Covar-didheHartëllipërcaktuankufirineeksplozivitetittëpërzierjesajër-metandhendërtuangrafiqetpërkatëse.Në punimet minerare gjatë zhvillimit të reaksioneve të oksido-reduktimeve apo shfryrjeve gazore, lindin gazra si CH4, H2, H2S, CO, etan, etilen etj., që në raport me ajrin, sipas përqindjeve të shënuara në ta-belë, eksplodojnë. Ndaj këto mjedise pune duhen mbajtur gjithmonë nën kontroll. Duhet të zbatohet me rreptësi rregullorja e sigurimit teknik. Përveç përmbajtjes së oksigjenit që shënuam më sipër, tregues të tjerë që kushtëzojnë mundësinë e ndodhjes së një eksplozioni gazor janë:a.Të ndodhet në ajër sasia përkatëse e gazit. b.Të ndodhet në mishelë sasia e mjaftueshme e oksig-jenit dhe të ketë sa më pak gazra inerte në përzierje.c.Tëjetëpraniaeflakësosendonjëburimtjetërpërndezje në sasi dhe kohën e duhur për të realizuar qël-limin.d.Të jetë hapësira e duhur për lëvizjen e vrullshme të vo-lumit pas eksplozionit. Vala goditëse e eksplozionit nuk transmetohet në hapësira të ngushta.Këto tregues duhen mbajtur gjithnjë parasysh që të mos arrihet të ndodhin eksplozionet, ngaqë janë më shumë pasoja. Mbas eksplozionit, mjediset e pun-imeve mbushën me përzierje gazrash të nxehta si: CO2, N0X, CO pak ose aspak oksigjen, etj. si rrjed-hojë krijohet një gaz mbytës, duke bërë të mundur humbjen e jetës së njerëzve. Kërkohet monitorimi i mjediseve të punës në punimet minerare, para se te fillohetpuna.

Në linja industriale të mbyllura e deri në riparimin e cisternave ku ka patur hidrokarbure, duhet, paraprakisht të bëhet monitorimi i gazrave volantile, e të bëhet ven-tilimi i duhur që të shmanget shpërthimi. Pra, kërkohet intensifikimi i ajrimit për hollimin endotësve dhe eleminimin e lëndëve ndezëse gjatë pun-imeve. Punonjësit duhet të pajisen me mjetet e domos-doshme sinjalizuese dhe mbrojtëse, me aparatura vetësh-pëtuese me oksigjen për tu larguar nga zona e ndotur etj. RREZIKU NGA MOTORËT ME DJEGIENga përdorimi i motorpompave për nxjerrjen e ujit, gjatë procesit të hapjes së puseve, krijohet një përzierje gazore vdekjeprurëse. Në qoftë se nuk bëhet ventilimi i duhur, kushdoqëfutetnëkëtomjedisetëkufizuardotëgjejëvdekjen e menjëhershme. Në solidaritet për të shpëtuar njëri-tjetrin ka pasur dhe momente mjaft tragjike ku në një pus, brenda pak minutash kanë gjetur vdekjen deri 7 frymë njerëzore njëherësh.Po si ndodhi gjithë kjo fatkeqësi brenda pak sekondash në një proces të zakonshëm pune? Mungesa e ujit dety-ron banorët, kryesisht në zonat rurale, që të bëjnë pun-ime me mjete bashkëkohore, si motorrpompa me djegie të brendshme, makineri elektrike, përdorim dinamiti, etj., që të hapin puset. Siç dihet, benzina është përzierje e lëngët e hidrokarbureve të klasave të ndryshme, fraksioni i parë i distilimit të naftës. Reaksioni i djegies së tij në motorrat me djegie të brendshme shoqërohet me thithjen e oksigjenit të ajrit për të krijuar dj-egien, duke bërë të mundur varfërimin e tij në hapësirën e kufizuar të pusit dhe produkti i djegies është CO2 që mbush hapësirën e pusit për efekt të peshës specifike. CO2 është më i rëndë se ajri. Në qoftë se motorpompa punon brenda në pus, kemi shumë shfryrje gazore (produkte djegie), si rrjedhojë, mundësia e difuzionit të ajrit të pastër brenda hapë-sirës së pusit është mjaft e vogël. Kështuqëdotëkrijohetnjëambientpaoksigjen,asfik-sues për jetët njerëzore. Mjafton një frymëmarrje për personin që futet i pari në pus për të marrë vdekjen e menjëhershme dhe kështu do të vazhdojë për të gjithë të tjerët që futen për ndihmë. Kështu, mund të themi edhe për rastet e përdorimit të dinamit, për të shpejtuar veprimet e hapjes së një pusi. Vdekja do të ishte e sigurt, ngaqë gazrat NO2 dhe CO2,përefekttëpeshësspecifikeqëndrojnënëfundtë pusit duke krijuar një mjedis pa oksigjen, si rrjed-hojë vdekja vjen edhe me një frymëmarrje të vetme. Populli e ka quajtur me shprehjen: “E zuri ajri”, pa mundur të japë shpjegim të mëtejshme. Kujdes i duhet kushtuar edhe përdorimit të mjeteve që vihen në lëvizje me rrymë elektrike. Tëgjithagazethelmuesekanënjëkufitëlejuarnëmje-

disepunedhekufirinvdekjeprurës.Kujdes!Nëhapësirate minierave, shpellave apo të puseve, pa dyshim që mund të lindin gazra helmuese dhe të mbushen të gjitha hapësirat, duke qenë një potencial i madh aksidentesh vdekjeprurëse. Janë mundësitë që edhe me mjete rre-thanore të kontrollohet përmbajtja e oksigjenit në mjedise të kontaminuara. Për të kontrolluar cilësinë e ajrit të nëe pusi, të ndonjë miniere apo shpelle, më parë është për-dorur flaka e hapur. Për këtë ndizej një qiri apokandil dhe futej në thellësi të pusit, shpellave apo në hapësirat e punimeve minerare të kontaminuara. Nëqoftëseflakafillontëtymosëdhetëzvogëlo-het, tregon se përmbajtja e oksigjenit është 15-17%. Kur flaka shuhet, përmbajtja e oksigjenit ështëposhtë 12% dhe ambienti në pus është “mbytës”. Nëqoftëseflakaqëndronendezurderinëfundtëpusit tregon se oksigjeni është në normën e lejuar dhe nuk ka rrezik; ambienti nuk është mbytës. Edhe sot në disa miniera vendosen llamba speciale kontrolli me benzinë ku metani kontrollohet me rritjen e gjatësisë sëflakësndërsaoksigjeni,sipasfuqisësëdritës.Kurpërmbajtjaemetanitështë1-2%flakaellambësme benzinë zgjatet për disa milimetra, kur përmbajtja është3-4%flakazgjatet15-25mm,kurkemi4-5%metan,flaka zgjatet rreth30mmdhefillon tëbëjëtym,ndërsakurpërmbajtjaështë5-6%flakazgjatetshumë duke dalë mbi xhamin mbrojtës, përdridhet, bënshumëtymdhesëfundifiket.Ndonjëherëndodhqëedhepasfikjes së llambës,gazivazhdontëdigjetbrendarrjetës,menjëflakëbojë qielli të hapët. Ndërsa në vlerësimin e përmba-jtjes se oksigjenit, shikohet fuqia ndriçuese e dritës së llambës me benzinë dhe konkretisht:-Në 20,90% O2 fuqia e dritës së llampës është 100%-Në 20,30% “ “ “ “ 75%-Në 19,90% “ “ “ “ 70%-Në 19,30% “ “ “ “ 40%-Në 18,90% “ “ “ “ 28%Llambat me benzinë fiken kur përmbajtja eoksigjenit bie 16.5%. Me afërsi mund të themi se zvogëlimi i përmbajtjes së oksigjenit në ajër me 0.1% ul intensitetin e dritës së llambës me 3.5%. Llambat me acetilen në ajër me 16% oksigjen kanë flakëtëdobëtdhemetym,ndërsanëajërme12%oksigjen,llambatmeacetilenfiken.Në momentin e fikjes së llambës, njeriu është irrezikuar dhe duhet të largohet sa më shpejt nga ky mjedis. Këto matje janë orientuese sepse nuk kanë saktësi të madhe. Nëcilësinëeflakësinfluencojnëdhepërmbajtjae

Materiali është përgatitur nga një specialist, emrin e të cilit nuk e bëjmë të ditur për shkak të pozicionit publik të ekspertit. Gazeta “Telegram” falënderon specialistin për materialin e ofruar dhe mirëpret të gjithë ekspertët që të japin të dhëna, dokumente për skandalin e Bankers apo

abuzimet e tjera me koncesionet në Shqipëri

Ndotja e ajrit, ja rastet kur rrezikohet jeta

Flasin ekspertët për parametrat e lejuara të kontaminimit të mjedisit. Kur metani dhe substanca të tjera bëhen vdekjeprurëse

gazrave të tjerë si CO2, H2S, etj, influencon lagështira,shpejtësia e lëvizjes së ajrit, temperatura, cilësia e lëndës djegëse, etj. Në llampat e kontrollit mund të përdorim në vend të benzinës dhe acetilenit edhe vaj,alkool, hidrogjen etj, që pa dyshim kanë temperaturë dhe tregues të tjerë. Provoko mundësinë e eksplozionit në fillim, mëpas përdore flakën e hapurse nuk i lejon gazet volantile të rrisin përqendrimin në atë raport që të shpërthejnë. MATJA E AJRIT Për një përcaktim më të saktë të oksigjenit në minierat pa regjim gazi ka qenë përdorur dhe tubi i Haldanit, ku për-caktimi realizohej me anë të një qiriu të hollë, dhe saktësia ne matje ishte ± 0.2% O2. Prishja e ajrit ndodh edhe nga shpërdorimi i një sasie oksig-jeni ne oksidimin e lëndës së parë dhe mbetjeve të tjera në minierë. Sot, nëpër miniera dhe zona shfrytëzimi përdoren aparatu-ra moderne testimi për gazrat helmuese si “Indikator oksig-jeni,” “Metanometer”, “Drag-er,” “Trolex”, “Pasport”O-rionplus si dhe aparatura të ndryshme sinjalizuese. Për shembull, në minierën e serës në Selenicë të Vlorës, në të gjithë hapësirën e minierës janë montuar sinjalizues metani, duke bërë të mundur paralajmërimin e rrezikut.

Teorikisht, ajri i minierës shpjegohet se është ajër at-mosferik” gaze aktive” jër i vdekur: Me gaze aktive kup-tojmë të gjitha llojet e gazrave helmuese ose shpërthyese që lirohen ose formohen në pun-imet nëntokësore, ndërsa ajri i vdekur është ajri që ka hum-bur plotësisht oksigjenin. Në botë njihen raste të shum-ta të lirimit të ajrit të vdekur në punimet minerare. Në një ra-jon të Kalifornisë, në një nga shtresat e qymyrit, ndodhi një shpërthim gazi, me përmbajt-je 13.9% CO2 dhe 86.1%N2, dhe pa oksigjen, duke shkak-tuar vdekjen e shumë punëtor-evengaasfiksia.Kështu që në punimet nën-tokësore rëndësi të veçantë i kushtohet ndërrimit të ajrit, për të holluar gazrat toksike që mund të jenë formuar dhe për të stabilizuar përmbajt-jen e oksigjenit. Sot punimet sipërfaqësore apo nëntokësore qofshin këto, edhe puse uji, janë përfshirë në rregullat dhe ligjet shtetërore të punimeve minerare. Çdo punim miner-ar duhet të hapët në bazë të një projekti teknik. Këtu janë përcaktuar masat e sigurisë si në punimet ndërtimore dhe në shfrytëzim. Pa dyshim, që edhe puset e ujit që në dukje vijnë si të thjeshta duhet të hapen nga persona të spe-cializuar dhe nën mbikëqyr-jen e personelit teknik.

4 www.telegram.al

[email protected]



Gazeta Telegram

Veliaj, test për të ardhmen e RamësKryetari i PS-së propozon në emrin e 40 partive të koalicionit “Aleanca për Shqipërinë Europiane”, Erion Veliajn. Lista pa surpriza e së majtës.

C.V - ERION VELIAJ Z. Erion Veliaj lindi në Tiranë, më 17 Dhjetor 1979.Studimet Bachelor i ka kryer për Shkenca Politike në Grand Valley State University në Miçigan të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Më pas ai përfundoi studi met Master në Mbretërinë e Bashkuar pranë University of Sussex, me fokus tek Integrimi Europian.Ai hyri në politikë pas një angazhimi të gjatë në sho qërinë civile, organizata ndërkombëtare dhe media. Në vitin 2003, z. Veliaj themeloilëvizjen“MJAFT”,njëorganizatëqëunifikoifrymënaktiviste e protestuese të rinisë shqiptare e që në vitin 2004 mori dhe çmimin e Kombeve të Bashkuara për shoqërinë civile. Z. Erion Veliaj drejtoi lëvizjen “MJAFT” deri në nëntor të vitit 2007. Më pas Veliaj iu bashkua Iniciativës për Stabi litetin Evropian, një orga-nizëm kyç në promovimin e zgjerimit të BE-së.Në vitin 2011, z. Veliaj iu bashkua kryesisë së Partisë Socialiste së Shqipërisë si Sekretar për Rininë dhe Em igracionin. Në zgjedhjet parlamentare të vitit 2013 ai u zgjodh deputet i Qarkut Gjirokastër.

Tashmë Edi Rama e ka dëshmuar qartësisht projektimin e të ardhmes së tij dhe të forcës politike që drejton, por ai pritet që të testohet më 21 qershor. Autori që i ka besuar idetë

dhe platformën e ka emrin Erion Velia, i cili do të garojë në emër të mazhorancës përballë Dr. Halim Kosovës në zgjedhjet vendore.Shumëkush mund të mos e ketë dashur djaloshin e suksesshëm që ka qenë aleat i hapur i Ramës në momente kritike por edhe në pushtet. Ndoshta Veliaj mund të mos ketë gëzuar as mbështetjen e aleatëve strategjikë të Ramës në qeverisje. Por, Rama ka lënë peng të ardhmen e tij duke u investuar tek 36-vjeçari që ka vetëm 4 vjet karrierë në Partinë Socialiste. Këtu u lexua edhe deklarata tej mase e shkurtër e kryeministrit Edi Rama, i cili, krejt ndryshe nga kundër-shtari i tij, Lulzim Basha, i cili dha edhe buzëqeshje me shumicë për kandidatin e tij që kishte në krah para medieve, - pra kryesocialisti tha vetëm tri fjalë për kandidaturën që po propozohej në emrin e 40 partive të koalicionit “Aleanca për Shqipërinë Europiane”.

PAK FJALË PËR ERION VELIAJNBesimi e ka çuar gjithmonë përpara Erion Veliajn teksa jeta e tij, sidomos hapat e para, nuk kanë qenë të lehta. Ka lindur në Ti-ranë dhe është edukuar me kulturën e kishës anglikane. Thuhet se ka mbaruar për shkenca politike në Grand Valley State University në Miçigan të ShHBA-ve. Më pas ai përfundoi studimet Master në Mbretërinë e Bashkuar pranë University of Sussex, me fokus tek Integrimi Europian. Por kjo do të harrohej nëse nuk do të shkëlqente gjatë viteve 2003-05 në drejtimin e lëvizjes Mjaft, e cila ngjalli simpatinë dhe mbështetjen e të gjithëve. Kjo pati edhe anën e kundërt të medaljes; Donatorët, kryesisht të huaj i besuan shumë para, për të cilat ai u akuzua se ka shpërdoruar dhe u përball me akuza të shumta, të cilat vijojnë edhe sot e kësaj dite. Por, afrimi me kryebashkiakun Edi Rama u pa me xhelozi dhe me kritika nga politika; qoftë brenda së majtës, por edhe tek e djathta.Tashmë, Erion Veliaj e ka lidhur aleancën përjetësisht me Edi Ramën, dhe të dy bashkarisht përcaktojnë suksesin ose dështimin e tyre. Dhe kjo nis që më 21 qershor të këtij viti.

MODELI I RI PËR PS-NËEdi Rama ka nisur ta ndryshojë Partinë Socialiste që kur erdhi në krye të saj në vitin 2005, por tashmë, kjo parti ka fytyrën e të rin-jve si Erion Veliaj. Por jeta politike brenda së majtës ka vetëm 4 vjet. Momenti i marrjes së kartës së anëtarësisë dhe fillimit të aktivitetit politik në bazë dhanë shenjat se Rama po trazonte strukturat e vjetra brenda së majtës dhe se po paracaktonte el-itat e reja. Edhe në zgjedhjet parlamentare të vitit 2013 Veliaj dëshmoi sukses edhe në zonën ku drejtoi ekipet politike. Por, beteja që ka me kundërshtarin nuk është e lehtë. Gjithsesi, Veliaj ka nga pas gjithë infrastrukturën qeveritare, një mega-koalicion me 40 parti politike dhe gëzon deri-diku simpatinë e të rinjve të cilët me siguri do të kërkojë që ti joshë në përfaqësim.E rëndësishme është se gara mes rioshit Erion Veliaj dhe dr. Halim Kosova nuk do të jetë luftë, paçka se as platforma të detajuara për qytetin nuk pritet të kenë për shkak të vonesave në laçimin e tyre. Veliaj do të shpresojë nga rrjedhjet që pritet të vijnë nga kandidatët e pavarur, si Bojaxhiu, ndërsa Kosova do ta sulmojë në modelin Rama, i cili pas dy vitesh qeverisje nuk ka justifikuar shpresat e pritshme për të cilat u votua kjo mazhorancë në zgjedhjet parlamentare.

Rama ka lënë peng të ardhmen e tij duke u in-vestuar tek 36-vjeçari që ka vetëm 4 vjet karrierë në Partinë Socialiste. Këtu u lexua edhe deklarata

tej mase e shkurtër e kryeministrit Edi Rama, i cili, krejt ndryshe nga kundërshtari i tij, Lulzim Basha, i cili dha edhe buzëqeshje me shumicë për kandida-

tin e tij që kishte në krah para medieve

VENDORE 2015


[email protected]


Gazeta Telegram

PD: Një doktor për kryeqytetin

PD garon në Tiranë më Dr. Halim Kosovën. Basha prezanton edhe Dumën për Durrësin. Ja lista e opozitës në zgjedhjet e 21 qershorit 2015

PartiaDemokratikekavendosurqëtësfidojëmë21qershor2015meemrineDoktorHalimKosovës,njëfigurëepër-folur në qarqet e PD-së edhe në garat e tjera elektorale për

kryeqytetin. Mjeku i njohur u kryeqytetit nuk e ka dëshiruar më parë këtë post, apo të paktën nuk e kanë çuar rrethanat, por tashmë ai kërkon të jetë edhe administrator i banorëve të qytetit më të madh të vendit. Halim Kosova ka një karrierë të suk-sesshme si mjek gjinekolog dhe drejtues në Spitalin Obstetrik – Gjinekologjik “Mbretëresha Gjeraldinë” në kryeqytet. Në vitin 2012 për pak muaj miku i tij i dikurshëm, Sali Beri-sha e thirri në kabinetin e tij, duke e vënë ministër Shënde-tësie. Kjo periudhë e shkurtër kohe shërbeu që ai të futej më shumë në politikë. Zgjedhjet parlamentare të 23 qershorit 2013 shënuan momentin e hyrjes së tij në Kuvend dhe tani ai futet në një prej betejave më të forta të jetës së tij; njëherësh Halim Kosova provon për herë të parë përzgjedhjen dhe politikën e Bashës në drejtimin e PD-së.

PAK BIOGRAFIHalim Kosova ka lindur në më 28 tetor 1954 dhe në vitin 1973 është diplomuar në Fakultetin e Mjekësisë në Univer-sitetin e Tiranës. Kujdesi për nënën dhe fëmijën duket të ketë qenë një pasion i madh sepse karriera e mëtejshme dhe studimet që bëri janë të përqendruar në fushën e Obstetri – Gjinekologjisë. Me aftësitë dhe zellin e tij, futi teknika in-ovative në mjekësinë shqiptare dhe dhe përkushtimin e tij të vazhdueshëm ndikoi në përmirësimin e standardeve të ku-jdesit të nënës dhe fëmijës. Që nga viti 2004 deri në vitin 2013 drejtoi Maternitetin “Mbretëresha Gjeraldinë”, duke

dëshmuar aftësi edhe si administrator i insti-tucioneve shëndetësore. Një vend të veçantë në karrierën e Dr. Halim Kosovës zë edhe më-simdhënia dhe përvoja akademike. Ai ka dhënë leksione në universitetin publik, në universitete private brenda dhe jashtë Shqipërisë.

SFIDA PËR TIRANËNËshtë mëse e vërtetë se Dr. Halim Kosova iu ka dhuruar shumë gëzime familjeve të kryeqytet-it, duke u përkujdesur për nënat që të lindin në mënyrë të shëndetshëm. Por, kjo mirënjohje do të testohet në një mjedis të ashpër politik si ai që pritet të jetë më 21 qershor. Në anën tjetër, Kosova do të tregojë edhe vlerat e shtuara për-ballë forcës politike që militon prej pak vitesh. PD ka një histori të trishtë në garat zgjedhore të Tiranës: Në betejat elektorale kanë humbur personalitete të spikatura si Besnik Mustafaraj, Spartak Ngjela dhe Sokol Olldashi. Gjithsesi, Doktori do ta zbusë luftën e Tiranës, jo thjeshtë se përballë ka një kandidat me moshë dhe men-talitet të ri, por edhe për shkak të misionit dhe filozofisë së tij. Kjo u duk edhe në deklaratat e para të tij. Nëse fiton PD më 21 qershor, pady-shim që kjo do të jetë fitorja e Halim Kosovës, por nëse humb, më shumë kjo do të jetë humbja e Partisë Demokratike.

C.V - Dr. HALIM KOSOVA Datëlindja: 28.10.19541973-1977: Diplomuar në Fakultetin e Mjekësisë, Universiteti i Tiranës.1980-1982: Kurs tre vjeçar specializimi në Obstetri-Gjinekologji.1980-1985: Provime pasuniversitare në Obstetri-Gjinekologji, Filozofi dhe GjenetikëMjekësore.1985: Specializim në fushën e përdorimit të ultratingujve në Obstetri-Gjinekologji, pranë Qendrës së Diagnozës së Paralindjes në Universitetin “La Sapienza”, Romë.1985: Realizimi për herë të parë në Shqipëri i marrjes së gjakut në fetusin In-utero, në periudha të hershme të shtatzanisë, për diagnostikime të ndryshme.1988: Specializim në trajnimin e problemeve fetale In-utero, kur ato diagnostikoheshin paraprakisht.1990: Mbron gradën shkencore “Doktor i Shkencave Mjekësore”, Fakulteti i Mjekësisë, Universiteti i Tiranës.VEPRIMTARIA PROFESIONALE:1998-në vazhdim: Pedagog në Departamentin e Obstetri-Gjinekologjisë në Fakultetin e Mjekësisë, Universiteti i Tiranës.2004-2013: Drejtor i Përgjithshëm i SUOGJ-së, “ Mbretëresha Geraldinë”, Tiranë.2009-2011: Lektor në Universitetin Kalolik “Sacro Cuore”, Fakulteti i Mjekësisë dhe Kiru-rgjisë, “Agostino Gemelli”, Romë.2001-2013: Shef i Shërbimit në Repartin e Obstetrikës në SUOGJ “Mbretëresha Gerald-inë”, Tiranë.1998-2003: Shef ikabinetit tëekografisëdhe trajtimit të fetusit in-uteromendihmëneultratingujve.Mjek ordinator në Spitalin Universitar Obstetrik Gjinekologjik Nr. 1, Tiranë. Ka qenë pjesë e nje sërë angazhimesh të tjera në Fakultetin e Mjekësisë dhe në universitete të tjera në Itali dhe SHBA.Zgjedhur në: Legjislaturën VIII në Kuvendin e Shqipërisë

VENDORE 2015

6 www.telegram.al

[email protected]



Gazeta Telegram PROMOCION

Italia dhe Shqipëria: Të ndërtosh së bashku

Pranimi i Shqipërisë në Bashkimin Europian nuk mund të realizohet pa një rritje të qëndrueshme ekonomike, çka përbën edhe një objektiv strategjik të qeverisë shqiptare, në përmbushje të kritereve të Kopenhagenit. Në këtë kuadër, qeveria shqiptare ka parashikuar 5 projekte të mëdha që e kalojnë shumën e 2 miliardë eurove, kryesisht në infrastrukturë por edhe në energjitikë, për të përmirë-suar eficiencën dhe për të përmirësuar teknologjinë. Realizimi i projekteve në përmasa të tilla, bën të domosdoshme ndërhyrjen e firmave të tilla

Aktiviteti i rëndësishëm me pjesëmarrjen e firmave ndër më të fuqishmet në Europë,

do të zhvillohet në kryeqytetin shqip-tar në datat 13-14 maj. Ndër firmat që mbërrijnë nga vendi fqinj, të pranishme do të jenë edhe bizneset e mëdha të ngritura nga emigrantët shqiptarë në Itali

Biznesi shqiptar dhe ai italian do të mblidhet së bashku për dy ditë në kryeqytet. Në eventin e titulluar : “Italia dhe Shqipëria: të ndërtosh së bashku” (Italia ed Albania: costruire insiemme) e organizuar në datat 13 dhe 14 majin e ardhshëm në Hotel “Rogner”, qëllimi i dy delegacione-ve do të jetë vlerësimi i mundësive nga bizneset e huaja për të hyrë në Shqipëri me projekte të rëndësishme. Në këtë takim të madh do të jenë të pranishëm përfaqësues ndër më të lartët të politikës, të Ekzekutivit dhe qeverisjes vendore, ambasada italiane në Tiranë si dhe të ftuar të tjerë. Aktiviteti i organizuar nga organizmat italianë të biznesit dhe i mbështetur nga ambasada italiane në Tiranë, syn-on të evidentojë hapësirën ku mund të ndërtohen ura bashkëpunimi dhe interesash të përbashkëta mes palëve shqiptare dhe atyre italiane. Krye-sisht bëhet fjalë për ndërtime infra-strukturore me kapacitete të mëdha në fushën e transportit si rrugë, hek-urudha, porte e aeroporte, në fush-ën e infrastrukturës turistike, në atë energjetike si naftësjellës dhe gazs-jellës, në fushën e ambientit, kanal-

izim-ujësjellësve, impiante të trajti-mit të ujërave të zeza por edhe në fushën sociale si spitale, shkolla etj.Edhe shqiptarët ndër të fuqishmitPjesë e delegacionit italian do të jenë firma të fuqishme italiane, zyra të rëndësishme projektimi, biznes-menë, ndërtues, arkitektë dhe inxhin-ierë. Por ajo që spikat në këtë event është fakti se, përkrah firmave ndër më të fuqishme në Europë, në këtë aktivitet do të marrin pjesë edhe fir-ma shqiptare që operojnë në Itali si studio “A.I.D., Shërbime arkitekture inxhenierie design”, firma e ndërti-mit “Shoshi”, agjencia immobiliare “Elliott group estates”, të cilët për-faqësohen nga biznesmenët Kujtim dhe Brahim Shoshi. Të nisur rreth 20 vjet më parë në Itali si emigrantë të thjeshtë, ende fëmijë, këta djem kthehen sot me tjetër potencial, atë të njerëzve që ju dhimbset ky vend dhe të gatshëm të investojnë. Orga-

nizatorët thonë se pjesëmarrja e fir-mave nuk do të jetë me pagesë, por kriteret e selektimit do të jenë tepër rigoroze.

PROGRAMITë mërkurën, në datë 13 maj, para-shikohet mbërritja e delegacionit italian në hotel “Rogner”. Po atë pasdite ata do të marrin pjesë në një takim përmbledhës për t’u njohur me objektivat e misionit. Zyrtarisht punimet do të fillojnë në orën 09.30 të datës 14 maj, me përshëndetjen e autoriteteve shqiptare dhe prezan-timet që do të bëjnë përfaqësues të pushtetit qendror e vendor mbi sek-torët ku ata janë të interesuar. Në pasdite do të zhvillohen takime in-dividuale apo në grupe të vogla. Të nesërmen, përfaqësuesit e biznesit italian do të largohen nga Shqipëria.Kriteret evropianeOrganizatorët e këtij eventi tërheqin

vëmendjen për faktin se pranimi i Shqipërisë në Bashkimin Europian nuk mund të realizohet pa një rrit-je të qëndrueshme ekonomike, çka përbën edhe një objektiv strategjik të qeverisë shqiptare, në përmbush-je të kritereve të Kopenhagenit. Në këtë kuadër, qeveria shqiptare ka parashikuar 5 projekte të mëdha që e kalojnë shumën e 2 miliardë eurove,

kryesisht në infrastrukturë por edhe në energjitikë, për të përmirësuar eficiencën dhe për të përmirësuar teknologjinë. Realizimi i projekteve në përmasa të tilla, bën të domos-doshme ndërhyrjen e firmave të tilla, jo vetëm të specializuara, por edhe që japin garancitë e nevojshme për punime specifike.

PËRGATITI: ALKET ALIU


[email protected]


Gazeta TelegramVENDORE 2015

Kur je pranë detit, jep e merr edhe prej tij. Kështu ka ngjarë edhe me elektoratin e Sarandës, si nga e majta

dhe e djathta, si të qendrës dhe aleatët. Pra, ditë të tëra nën ethe, ankth, kurthe, prapaskena deri hamletiane, testime, provokime, qëndrime dhe përfundime. Elektorati i Sarandës i ngjante një deti me tallaze e dallgë shumëballshe në prag të daljes së kandidaturave, por dita e mërkurë i ka ngjarë një deti të qetë, transparent e me valëzim të dobët thjesht sa për të kuptuar se ka lëvizje. E majta i ka dhënë mandat për të garuar për kreun e bashkisë së Sarandës, znj. Floriana Koka, me profesion gazetare dhe aktualisht shefe e Drejtorisë së Burimeve Njerëzore pranë Bashkisë së Sarandës. Një kandi-daturë e tillë nuk është pritur mirë nga kreu aktual i bashkisë dhe pretenduesi kryesor për mandatin e dytë, z. Stefan Çipa, i cili më parë pat deklaruar se do të dalë i pavarur nëse nuk merr mandatin politik të PS-së. Por kjo nuk ka ndodhur dhe tanimë e majta është në front për të mbështetur kandida-

turën e saj. Zonja Koka është përballur me shumë presione nëpër rrjetet sociale gjatë lançimit të kandidaturës, por si një gazetare profesioniste dhe intelektuale e formuar, ka arrit-urnëheshtjetipërballojëdhetësfidojë.Mëherët,nëtes-timin që bëri kreu i PSSH-së dhe kryeministër i Shqipërisë, Edi Rama në prani të deputetit të Qarkut të Vlorës, Koço Kokëdhima, në asamblenë e degës së PS-së së Sarandës, Floriana Koka në platformën e saj i ka mëshuar fort per-formancës së re të Bashkisë me fytyrë sociale dhe kthimit të turizmit si promotor dhe qëllim në vetvete i kësaj bashkie për rritjen e të ardhurave ekonomike. Ajo ka dalë kundër praktikës së betonizimeve. Florjana Koka shihet në Sarandë si një përzgjedhje që do të bashkojë shumë zëra të paan-gazhuar në politikë dhe jetën publike të qytetit, por priten zhvillime dhe qëndrime të tjera pas shpalljes së kandidatëve të politikës së kampeve të tjera.

AGRON MEMA

Gazeta “Telegram” ka apli-kuar pranë kuesturës dhe au-

toriteteve të drejtësisë në zonën e Varezes për të marrë një provuar pastërtinëefigurëssëArturBushit,kandidati i mazhorancës për Bash-kinë e Krujës në zgjedhjet vendore të 21 qershorit të vitit 2015. Policia e zonës u tregua e rezervuar duke dhënë përgjigje se kjo çështje ka kalu-ar në kompentecë të drejtësisë italiane prandaj të dhënat zyrtare merren pranë Gjykatës së rajonit. Aktualisht gazeta ndodhet në pritje të përgjigjes

për kërkesën e bërë tek Gjykata e Vareses. Menjëherë sapo të marrim përg-jigje, edhe nëse nuk ka pasur asnjë vendim për shtetasin Artur Bushi që kur ka shkuar në Itali, ne do ta publikojmë atë në gazetën Telegram. Tashmë, e kaluara e kandidatëve që garojnë për zgjedhjet vendore nuk është një çështje vetëm e partive apo drejtësisë. Media ka luajtur një rol të veçantë për të bërë transparencënefiguravepolitikeqëmarrinpjesënëprocesetzgjedhore.

Kandidatët, në filtrat shqiptarë dhe të huajInterpoli, ambasadat e vendeve mike dhe institucionet shqiptare do të kontrollojnë të kaluarën e personave që do të hyjnë në garë. Rama dhe Basha kanë kërkuar ndihmën nga jashtë për propozimet e tyre

“Telegram” kërkesë për “Bushin” tek autoritetet italiane

Nuk ka ndodhur asnjëherë si këto zgjedhje që kandidatët ti nënshtrohen procedurave

dyfishe të kontrollit të të kaluarës sëtyre. Nuk do të jetë vetëm drejtësia shqiptareqëdotëkalojënëfiltërper-sonat që do të hyjnë në garë, por janë edhe organizatat policore ndërkom-bëtare dhe ambasadat e vendeve mike. Hapat e para në këtë drejtim i ka marrë PS, e cila kur u akuzua për Artur Bush-in, kandidatin e së majtës për Bashkinë e Krujës, ajo nxori një dokument të firmosurngaMinistriaeDrejtësisësëItalisë. Por, këtë gjë duket ta ketë bërë me të gjitha kandidaturat, paçka se për të dy palët nuk ka implikime direkte të kandidatëve. Ndonëse nuk kanë mun-guar akuzat për lidhjet familjare të tyre me botën e krimit. ProkurorianisiverifikimetDitën e mërkurë kryeprokurori Adria-tik Llalla deklaroi se institucioni që ai drejton ka nisur një hetim të shpejtë dhe të thellë për të gjithë kandidatët për kryetar Bashkie të propozuar nga krahët politik në vend. Gjatë një pro-

PROMOCION

Floriana Koka Një dallgë që po qetëson Sarandën

noncimi për mediat, ai shtoi se organi akuzës ka nisur hetimet për kandidatët e zgjedhjeve lokale dhe së shpejti do të dalin edhe rezultatet e hetimit.“Së shpejti do të kemi rezultate për hetimin e kandidatëve,”, tha krye-

prokurori Adriatik Llalla, duke ju referuar edhe akuzave të ndërsjella që kanë hedhur mediatikisht palët politike në garë.Edhe ILDKP por edhe institucione të tjera janë të përfshira në këtë pro-

ces. Që prej muajsh kanë nisur hetime ndaj disa drejtuesve vendorë në detyrë, ndërsa disa të tjerë, si Shpëtim Gjika, Xhelal Mziu, etj., ose janë në proces hetimi, ose në gjykim. Disa drejtues vendore që pritet të hyjnë në garë edhe gjatë 21 qershorit kanë përmbyllur proceset. I tillë është kryebashkiaku i Shëngjinit. Edhe ambasada amerikane ka kërkuar që të mos futen elementë të kriminal-izuar në garën për zgjedhjet vendore. Ambasadori Lu u shpreh se po e nd-jekin me vëmendje përzgjedhjen dhe derimëtanijanëidentifikuartëpaktëndy kandidatura të cilat duket se nuk do të kalojnë klasën nga përfaqësitë diplo-matike. Pikërisht në kohën që po dis-kutohet kjo çështje, Komisioni Heti-mor Parlamentar për Dekriminalizimin nuk arriti që të mbyllë në kohë paketën e ndryshimeve ligjore në mënyrë që të shmangeshin precedentet e ndodhu-ra deri më tani, ku kanë hyrë deri në nivelet më të larta të strukturave të shtetit persona me rekorde kriminale.Rasti “Artur Bushi”

Menjëherë sapo e majta shpalli kandi-daturën e Artur Bushit për Bashkinë e Krujës, reagoi edhe Partia Demokra-tike në opozitë. Sipas saj, Bushi dysho-het të jetë përfshirë në veprimtari krim-inale gjatë kohës së qëndrimit në Itali. Varese Neës, një media lokale shkruan rreth një operacioni për asgjësimin e një grupi kriminal, ku shfaqet edhe fotografia e Artur Bushit. Por, men-jëherë pas akuzave, ka reaguar edhe se-lia rozë. Përmes deputetit Ulsi Manja, PS u përgjigj se deputeti Artur Bushi ka paraqitur para drejtuesve të lartë të partisë një dëshmi penaliteti të lëshuar nga autoritetet italiane, e cila rezulton të jetë e pastër. Gjithësesi, kjo nuk e çliron Bushin ka akuzat apo e kaluara e tij nëse ka një vendim të formës së pre-rë. Një vepër penale fshihet nga sistemi nëse kalojnë më shumë se 5 apo 10 vjet. Nëse media nxjerr një dokument që provon një vepër penale të kryer në Shqipëri apo jashtë vendit, Bushi apo çdo kandidat tjetër do të kenë përball-jen me zgjedhësit më së pari, sikur ta kapërcejnë pengesën ligjore.

8 www.telegram.al

[email protected]



Gazeta Telegram TELEGRAMI YNË

REDAKSIA Botues: Brahim Shoshi; Drejtor: Albert Gjoka Kryeredaktor: Alket Aliu Redaktore: Era ÇelaRedaksia: Rruga “3 Dëshmorët, Pallati Lorena TR2; Hyrja 7/1, Yzberisht - Tiranë; Tel/Fax: +35545200045; Shpërndarja dhe Shitjet: 0693933301; Web: www.telegram.al; E-mail: [email protected]; E-mail: [email protected]; Gazeta “Telegram”, është e rregjistruar në QKR me NIPT L42026006N

Klienti ___________________, abonohet me gazetën javore “Telegram”, botim i kompanisë “Telegram”, me NIPT: L42026006N, me adresë: Rruga “3 Dëshmorët, Pallati Lorena TR2, Hyrja 7/1, Yzberisht - Ti-ranë.Çmimi i një gazete është 50 (pesëdhjetë ) lekëKohëzgjatja e abonimit: 12 muaj (1 vit) Numri në total i ekzemplarëve të abonuara: 50

Pagesa bëhet CASH, tek menaxheri i gazetës, ose në numrin e llogarisë së mëposhtmeAdresa ku do të dërgohen gazetat:Emër/Mbiemër____________________Rr. ________________________________________________Qyteti_____________________________________Nr. Tel. ___________________________________E-mai: _____________________________________________(Ju lutem, shënoni saktë të dhënat tuaja në mënyrë që të mos ketë probleme në dërgimin e gazetës në adresën e kërkuar)

Gazeta vjen në adresën e shtëpisë ( ose zyrës tuaj) brenda 48 orësh nga dalja e botimit, përmes Posta Shqiptare: Klientët mund zgjedhë abonim on-line dhe merr përmes e-mail-it formatin elektronik të gazetës. Shuma për t’u paguar 2500 (dymijepesëqind) lekë

PËR INFORMACIONE, APO SQARIME, MUND TË NA KONTAKTONI NË:

Gazeta “Telegram”E-mail: [email protected] interneti: www.telegram.alCel:0693933301NIPT-i i “Telegram”: NIPT L42026006N Redaksia: Rruga “3 Dëshmorët, Pallati Lorena TR2, Hyrja 7/1, Yzberisht - Tiranë. Tel/Fax: +35545200045Banka Tirana, Nr. Llogarisë, 0180 – 548888 – 001 EuroIBAN: AL87 2061 1080 0000 0180 – 548888 – 001

FORMULAR ABONIMINjë telegram - PËR TY

Gjithnjë e më shumë shqiptarët po marrin rrugët e botës. Gjithnjë e më pak po e gjejnë veten në këtë vend të

shkretuar. Një plagë që dukej e mbyllur vite më parë e që po rikthehet tragjikisht në vendin e shqipeve.Varfëria nuk thuhet, por ndjehet. Përtej imazhit të njerëzve të lumtur që mundohet të përcjellë propaganda qeveritare, njerëzit kon-sumojnë gjithnjë e më pak dhe ankohen gjith-një e më shumë.Asnjë shenjë përmirësimi nga reformat e shumëpërfolura të qeverisë. Njerëzit bur-gosen nëse nuk paguajnë faturat, por askush nuk u garanton bukën e përditshme. Këtë javë pashë se kryeparlamentari Meta iu përgjigj me lehtësinë e frikshme të përgjegjësisë pyetjes që i bëri një gjimnazist kur i tha se të afërmve të tij të papunë, nga Kukësi, paguajnë fatura aforfe për energjinë elektrike 80 mijë lekë në muaj, ndërsa asistenca që i jep shteti është vetëm 35 mijë lekë. Akoma më shumë, ai gjeti kurajën që t’iu thoshte kuksianëve dhe shqip-tarëve që të mos e braktisin vendin. Dhe këtë e thotë një njeri që shpenzon për ditëlindjen e vet aq sa në një qytet të tërë paguhen pensio-net dhe ndihmat sociale.Askush nuk mban përgjegjësi. Rilindasit kanë harruar të bërtasin se “gjithë fajin e ka Saliu”. Pasi shkaktuan gjithë atë gjullurdi me prish-je ndërtimesh, burgosje familjarësh, aksione pa rezultate dhe fotografi propagandistike,tashmë po e kuptojnë se mjerimi nuk luftohet me postime në Twitter.

E ardhur në pushtet në emër të idealit të ma-jtë, qeveria Rama nuk ka bërë gjë tjetër veçse i ka shtrënguar miletit lakun në qafë. Në emër të ligjit fut në burg edhe nëna edhe fëmijë përfaturatepapaguaratëenergjisë!Nëemërtë progresit shkatërron me tritol e fadroma gjakun dhe djersën e njerëzve! Në emër tëreformave përdor kamxhikun e taksave ndaj biznesit!Në emër të qeverisjes së ndershmeharxhon miliona euro për palma dhe bojëra fasadash!Nëemërtëpolitikavesociale,mar-tohennëpërkështjella!Nëemërtëndëshkim-ittëkrimitisollikriminelëtnëparlament!300 mijë vende pune premtoi dy vjet më parë Edi Rama, por deri tani 300 mijë shqiptarë po ia mbathin nga sytë këmbët. Po ikin nga “parajsa” mavi. Po ikin sepse sjellja toleruese dhe informale e shtetit pas-ka qenë e vetmja gjë që shteti kishte dhe ka bërë këto 24 vjet. Shteti i ka toleruar në pag-esat e faturave të ujit dhe dritave, iu ka bërë amnistira të shpeshta për taksat, iu ka dhënë ndonjë kafshatë asistence. Nuk kishte t’u jepte, por mbyllte sytë për të mos u marrë.Kjo është arratia më dramatike që po sheh Europa sot; kjo është sprova më e keqe që ne shqiptarët as në shekullin e XXI nuk jemi në gjendje që të bëjmë shtet dhe të zhvillo-jmë një shoqëri normale. Kjo është kostoja më e rëndë që po paguajmë secili prej nesh për atë që nuk kemi bërë në ndërtimin e një shteti ligjor dhe demokratik.Ky është haraçi që po e paguajmë sot, duke ikur nga sytë-këmbët dhe lënë këtu në këtë

vend një pari të korruptuar dhe ca pak skl-levër. Tashmë nuk ka më rëndësi se kush e ka fajin, Saliu apo Edi. Askush në politikë nuk mund të jetë i pafajshëm, kur populli vuan. Thirrjet e opozitës ndaj shqiptarëve për të qëndruar në këtë vend vështirë të merren seriozisht pasi ajo është pjesë e fajit; është bashkë-autore në krim dhe shkaktare e kësaj drame. Nuk ka vend për lot dhe as për akuza nga opozita kur ajo nuk mbron kauzën e opozitarizmit me të gjitha mjetet dhe të gjitha format. Kjo opozitë ka shanset që të shpëtojë vetëm nëse reflekton thellë-sisht jo vetëm për gabimet e bëra në 8 vitet e qeverisjes së saj, por edhe në rrënimin e madh që politika i ka shkaktuar Shqipërisë përmes korrupsionit, paaftësisë dhe përm-bysjes së madhe të vlerave. Vetëm në këtë rrugë një opozitë e madhe mund t’iu flasë qytetarëve të vet dhe t’i ftojë ata dhe part-nerët ndërkombëtarë që të çlirojnë shqip-tarët nga ngulçimi i kafshatës dhe shkatër-rimit të sistemit. Kjo varfëri dhe ky mjerim nuk nis të zhduket përmes mashtrimit. Nëse kjo opozitë zgjedh të komunikojë me qytet-arët përmes premtimeve boshe, nuk do të bëjë asgjë tjetër veçse do të rëndojë sëmundjen në trupin e dergjur të kësaj Shqipërie.Gjithnjë e më shumë dëshpërimi zë vend në tryezat e shqiptarëve. Tashmë edhe shpresa po vdes. Nëse nuk do të jemi të zotët të ndër-tojmë një shoqëri të re, një shtet të ri, një klasë të re drejtuese, të gjithë do të marrim rrugën e kurbetit. Ose do të jetojmë si skllevër...

300 mijë vende pune apo azilantë

Nga Brahim Shoshi

E ardhur në pushtet në emër të idealit të majtë, qeveria Rama nuk ka bërë gjë tjetër veçse i

ka shtrënguar miletit lakun në qafë. Në emër të ligjit fut në

burg edhe nëna edhe fëmijë për faturat e papaguara të energjisë! Në emër të progresit shkatërron me tritol e fadroma gjakun dhe djersën e njerëzve! Në emër të reformave përdor kamxhikun e taksave ndaj biznesit! Në emër të qeverisjes së ndershme harx-

hon miliona euro për palma dhe bojëra fasadash! Në emër të politikave sociale, martohen nëpër kështjella! Në emër të ndëshkimit të krimit i solli kriminelët në parlament!


[email protected]


Gazeta TelegramOPINION

I etur për famë, i etur për të qenë një lloj “babai i shqiptarëve në Ballkan” (ndonëse Kosova e ka të vulosur atësinë në Kushtetutën e saj, në

projektin për pavarësi dhe përmes liderëve të saj historikë) – Edi Rama po bëhet gjithnjë e më

shumë një figurë e zakonshme në llafazanërinë politike shqiptare. Kosova po keqpërdoret prej tij dhe qarqeve të tjera politike e kuazipublicis-tike në Tiranë si temë komerciale – për dehje patriotike dhe për mbushje të xhepave të ak-

sionarëve të Digitalbit

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, e ka zbuluar nacionalizmin për dëfrim popullor. Thirrjet e tij për bashkim të

Shqipërisë me Kosovën janë përpjekje për t’i ikur ballafaqimit me problemet e vërteta që shqiptarët kanë sot në BallkanPër Edi Ramën gjërat janë shumë të thjeshta. Nëse Bashkimi Evropian nuk i pranon në radhët e veta, Shqipërinë dhe Kosovën për të mundësu-ar kështu bashkimin e kombit shqiptar, atëherë kjo do të ndodhë, sipas tij, jashtë BE-së.QëngarrëzimiikomunizmitnëShqipërinëfil-lim të viteve 90 dhe që nga nisja e lëvizjes koso-vare për pavarësi në po atë kohë si në mesin e politikanëve në Tiranë, ashtu edhe në Prishtinë, por edhe në Tetovë ka ekzistuar një konsensus: synim parësor i shqiptarëve në Ballkan është in-tegrimi në Bashkimin Europian. Edi Rama me deklaratën e tij se bashkimi mund të ndodhë edhe jashtë BE-së bëhet kështu politikani i parë që e vë në dyshim procesin e integrimeve evropiane dhe përmend alternativa karshi tij.Derisa deklarata të tilla absurde Ramës do të mund t’i lejoheshin si publicist e piktor që kalon ditët në sallonet e Parisit apo në kaf-enetë e Tiranës, si kryeministër i Shqipërisë ai me këso prononci-mesh vetëm shkakton skandale.Nuk është këtu çështja se si do të reagojë bashkësia ndërkombëtare ndaj deklaratave të Ramës: ata, në Bruksel e Uashington, kanë qëndrimet e tyre të bazuara në investimet mbi njëzetvjeçare në arkitekturën e paqes në Ballkan. Skandaloze këtu janë deklaratat e Ramës për shkak se përmes tyre po bëhet aleat i nacionalistëve serbomëdhenj, të cilët po ashtu kontestojnëkufijtënëBallkandhembitëgjithapavarësinë e Kosovës.Por, ka një dallim të madh në këtë mes: nacio-nalistët serbë në përpjekje për të ndarë Bosnjën nuk kanë ngurruar të kryejnë edhe gjenocid, ndërsa shqiptarët e Kosovës i ka bërë të pavarur Perëndimi për t’i shpëtuar nga rreziku i gjenocid-it serb. Deklaratat ambivalente të Ramës janë të rrezikshme sidomos në këtë moment kur BE-ja dhe SHBA-ja po përballen me hegjemoninë ruse, me Vladimir Putinin, i cili vë në dyshim sovran-itetin e shteteve të ish-Paktit të Varshavës.Paradoksi është ky: tani janë Putini, Edi Rama, ndonjë budalla nacionalist në Prishtinë dhe na-cionalistët radikalë serbë që kërkojnë ndryshim kufijshnëEvropë!Nëtënjëjtënkohëkrejtpoli-tikanët shqiptarë në Ballkan pohojnë me kokë në shenjë miratimi kur ministra të jashtëm të ven-deve të rëndësishme perëndimore thonë: “Me pavarësinë e Kosovës kufijtë në Evropën Jug-lindore janë skicuar tashmë”.I etur për famë, i etur për të qenë një lloj “babai i shqiptarëve në Ballkan” (ndonëse Kosova e ka të vulosur atësinë në Kushtetutën e saj, në projektin

për pavarësi dhe përmes liderëve të saj historikë) –EdiRamapobëhetgjithnjëemëshumënjëfig-urë e zakonshme në llafazanërinë politike shqip-tare. Kosova po keqpërdoret prej tij dhe qarqeve të tjera politike e kuazi-publicistike në Tiranë si temë komerciale – për dehje patriotike dhe për mbushje të xhepave të aksionarëve të Digitalbit.Është lehtë të bërtasësh nga plazhi i Ulqinit për bashkim, është zor – ose së paku kërkohet shumë guxim të ballafaqohesh me tema të nxehta, me deputetë me njolla krimi që rrinë në kolltukët e KuvendittëShqipërisë,metrafiqetëpaligjshme,me drogën që shkarkohet e ngarkohet në vijën bregdetare, me korrupsionin e madh, me diplo-matë shqiptarë që kryeqyteteve të Evropës ecin me raki Skrapari në qese, me fajtorët për sh-katërrimin e ambientit. Të gjitha këto çështje të ndjeshme po mbulohen duke e kontestuar me apo pa dashje shtetësinë e Kosovës dhe duke

i çuar peshë zemrat e nacionalistëve që gërval-len gjatë ndeshjeve të futbollit. Nacionalizmi si afrodiziak për dëfrim popullor.Kosova nuk është shtet në pazar. Ajo ka identite-tin e vet shtetëror. Shtetësia e Kosovës e forcon faktorin shqiptar në Ballkan. Edi Rama nuk duhet ta njollosë edhe më tutje orën e fatit që nisi të matë kohën e lirisë në qershor 1999, pas inter-venimit të NATO-s. Këtë orë Edi Rama mund të përpiqet ta shkatërrojë nga dëshira për të qenë i duartrokitur si nacionalist dhe i manipuluar nga qarqet komerciale që patriotizmin e shohin vetëm me syze të lekut. Por, si Sali Berisha edhe Rama nuk do të ketë sukses në këtë mbrapshti populliste.Ka shumë zhurmë rreth bashkimit dhe nuk ka asnjë projekt konkret, as analiza serioze të mundësive reale, as vlerësim të saktë të rretha-nave gjeostrategjike. Përpjekjet e Ramës për të shantazhuar BE-në askush nga faktorët ven-dimmarrës në botën perëndimore nuk i merr seriozisht. Por, deklaratat e Ramës për bashkim janë një rast i mirë për diplomacinë serbe të bëjë zhurmë kudo në forume ndërkombëtare mbi rrezikun e krijimit të së ashtuquajturës “Shqipëri e Madhe”.

Edi Rama mund t’i ndihmojë Kosovës nëse punon për shtetin e tij – Shqipërinë. Puna më e mirë për Shqipërinë është kur politikanët në Ti-ranë e kuptojnë se gjatë çerekshekullit të fundit janë humbur plot shanse të mëdha për integrim-in e Shqipërisë në Evropë, për shkak të zënkave mesjetare mes klasës politike shqiptare. Nga pë-simet e deritanishme duhet urgjentisht të nxirren mësime. Pjesë jo përherë e lavdishme e klasës politike shqiptare ka qenë dhe vazhdon të jetë edhe Edi Rama – herë me karakterin e tij arro-gant e shpërthyes, herë me aksione me bojëra sa për të prodhuar ndonjë titull për ndonjë gazetë perëndimore.Tash këtij kokteji i është shtuar edhe nacional-izmi zhurmëmadh. Më mirë do të ishte sikur Shqipëria të prodhonte tituj të tjerë për mediet perëndimore: për shembull me dhjetë prokurorë të rinj, të arsimuar në Perëndim, të cilët pa asn-

jë kompromis godasin krimin e organizuar dhe korrupsionin nga Vermoshi në Konispol. Meqë bal-lafaqimi me krimin në Shqipëri në shumë raste domethënë të presh degën ku rrinë segmente të partisë në pushtet apo të opozitës, jo pak politikanë të Tiranës e shfrytëzojnë Kosovën si arenë për pehlivanllëk patriotik. E njëjta vlen edhe për jo pak politikanë të Kosovës: pasi e kanë bërë punën pis me vite, duke u bërë pjesë të krimit e korrupsion-it, paradat bajate patriotike i shohin si mundësi për të dalë më të pastër para popullit.Edi Rama po shfaq njëfarë ner-vozizmi në opinion kundër Bash-kimit Evropian, i cili, sipas tij, po e mban Kosovën të izoluar, duke mos

ia hequr regjimin e vizave. Natyrisht që karantina kosovare e Shengenit është e padurueshme, por Rama do të duhej ta dinte përse gjendja është e tillë: policia e Kosovës nuk ka arritur të zbulojë asnjë krim serioz, në dhomën e dëshmive të pol-icisë janë vjedhur 50 kilogramë drogë, shtypja e pasaportave biometrike është shoqëruar me një aferë të madhe korrupsioni, segmente të rëndë-sishme të policisë së Kosovës janë degë të nën-tokës politike brenda institucioneve, Agjencia Kosovare e Inteligjencës ende mbetet një trupë për spiunazh kafehanesh dhe larg synimit për të qenë garantuese e sigurisë së shtetit të Kosovës.Në këto rrethana është iluzion të presësh liber-alizim vizash dhe ta mallkosh Evropën “plakë e kurvë” për politika antishqiptare. Nëse prej një vendi si Kosova brenda pak muajsh ikin 50 mijë njerëz, atëherë nuk duhet pritur që vendet e Shengenit do t’i hapin dyert gjerë e gjatë për kosovarët. Liberalizimi i vizave domethënë qën-drim në hapësirën e Shengenit për një kohë të caktuar, por pa të drejtë pune.Edi Rama duhet të mësojë shumë për Kosovën dhe të flasë sa më pak për të. Kësh-tu i ndihmon shumë Shqipërisë. Dhe shqip-tarëve kudo në Ballkan.

Nacionalizmi si dëfrim popullor

Nga Enver Robelli

E ardhur në pushtet në emër të idealit të majtë, qeveria Rama nuk ka

bërë gjë tjetër veçse i ka shtrënguar miletit lakun në qafë. Në emër të lig-jit fut në burg edhe nëna edhe fëmijë për faturat e papaguara të energjisë! Në emër të progresit sh-

katërron me tritol e fadro-ma gjakun dhe djersën e njerëzve! Në emër të

reformave përdor kamxhi-kun e taksave ndaj bizne-sit! Në emër të qeverisjes

së ndershme harxhon miliona euro për palma dhe bojëra fasadash! Në

emër të politikave sociale, martohen nëpër kështjel-la! Në emër të ndëshkimit

të krimit i solli kriminelët në parlament!

10 www.telegram.al

[email protected]



Gazeta Telegram SHËRBIME

Karta Blu, mjeti që ju punëson në Gjermani

Si një leje qëndrimi qendrore për kuadrot akademikë, Karta Blu BE mundëson në mënyrë të thjeshtë dhe jo burokratike zhvendosjen në Gjermani të qytetarëve të shteteve të treta, të

cilët kanë një diplomë të njohur shkollës së lartë dhe kërkojnë të punësohennëpërputhjemekualifikiminetyrenëGjermani.Kushtështë vetëm që aplikuesi të dëshmojë një diplomë studimesh të lartatëpërfunduaradhetëruhetnjëkufiminimalpageprej48.400Euro (për profesione të munguara duke nisur prej 37.752 Euro (2015)).Nësearrihetkufiriminimalprej48.400,nukkërkohetmiratimi iAgjencisë Federale të Punës. Kjo vlen edhe për ata aplikues me diplomë gjermane të shkollës së lartë, të cilët punësohen në një profesion të munguar dhe marrin të paktën 37.752 euro në vit (2015). Karta Blu e BE-së ofron privilegje të shumta për imigran-tin dhe familjen e tij, në mënyrë të veçantë përsa i përket të drejtës së hershme të një qëndrimi afatgjatë. Në këtë mënyrë aplikuesit potencialëkanëmundësitëplanifikojnëtëardhmenetyrenëGjer-mani në terma afatgjatë: pas një qëndrimi 33-mujor zotëruesi i një KarteBlutëBE-sëmundtëmarrënjëlejetëpakufizuarqëndrimi.Dhe nëse ky i fundit arrin të dëshmojë njohuri të gjermanishtes në nivelin B1, atëherë leja e qëndrimit jepet që pas 21 muajsh qëndrim. Bashkëshortët/et e të huajve, që zotërojnë një Kartë Blu të BE-së, kanë të drejtë të marrin lejen e qëndrimit edhe pa dëshmuar njo-huritë e gjermanishtes përpara hyrjes në Gjermani, dhe familjarët marrinmenjëherëaksestëpakufizuarnëtregunepunës(përpunë-sim apo vetëpunësim).

Vizë për kërkim të një vendi puneVizapërkërkiminenjëvendipuneumundësontëkualifikuarvetë interesuar nga shtete të treta, që të vinë në Gjermani për një periudhë maksimalisht 6-mujore në kërkim të një vendi pune, në mënyrë që të gjejnënjë vendpuneqë i përgjigjet kualifikimit tëtyre. Kusht për këtë është një diplomë e njohur e shkollës së lartë dhe garantimi i vetëfinancimit të shpenzimeve të jetesës.Nëse ihuaji arrin të gjejë një punëdhënës brenda gjashtë muajve, atij nuk i duhet të largohet nga Gjermania, por mund të aplikojë për lejen përkatëse të qëndrimit apo për Kartën Blu të BE-së drejt për së drejti në Gjermani. Viza për kërkimin e një vendi pune mendohet të ndihmojë sipërmarrjet e vogla e të mesme, që fuqinë punëtore e kanë të orientuar më së shumti në dimension rajonal.

Sipërmarrës / Të vetëpunësuarNjerëz me ide inovative nga jashtë vendit mund të ngrenë sipër-marrjen e tyre në Gjermani në kushte të lehtësuara duke krijuar kështu vende të reja pune. Rregullat e reja të vlefshme prej gushtit 2012, përsa i përket të drejtës së qëndrimit, stimulojnë themeluesit e sipërmarrjeve të investojnë në Gjermani dhe të krijojnë kësisoj më shumë hapësirë përsa i përket perspektivës së suksesit të mod-eleve të biznesit të llojeve nga më të ndryshmet. Kushtet e përg-jithshme, niveli minimal i shumës që duhet të investohet si dhe kushti i numrit minimal të vendeve të punës që duhet të hapen, janë hequr tërësisht.

Migrimi i specialistëve të nivelit jo-akademikPrej datës 1 korrik 2013 ka hyrë në fuqi një rregullore e re e punë-simit, përmes së cilës përcaktohet edhe lista e profesioneve, në kuadër të të cilave ata, që kanë një diplomë të formimit në këto profesione nga shtete jashtë Bashkimit Evropian, kanë akses në tre-gun gjerman të punës. Pas Kartës Blu të BE-së për të shumë-kual-ifikuarit, pas përmirësimit të shkallës së njohjes së diplomave tëformimit profesional jashtë vendit si dhe lehtësimit të shanseve për hyrjen në treg të studentëve nga vende që nuk janë anëtare të BE-së, ky është një hap tjetër i rëndësishëm, që të punësuarve nga shtete të treta t‘u mundësohet aksesi në tregun gjerman të punës, nëmënyrëqëpërmesimigrimittëkualifikuartëveprohetnëplotë-sim të nevojës urgjente të ekonomisë gjermane për specialistë të profesioneve të ndryshme.Kushtet për lejimin e specialistëve janë:-Kualifikimiprofesional ifituarnëvendin e tyreduhet të jetë ibarazvlefshëm me atë që përftohet në arsimin gjerman- Në atë profesion duhet të ketë mungesa të tilla, që në tregun gjerman tëpunëstëketënevojëtëforcëspunëtoremenjëkualifikimtëcaktuar.Agjencia Federale e Punës, duke marrë në konsideratë analizën 6-mujoretëprofesionevetëmunguara,kamodifikuartëashtuqua-jturën Listë Pozitive, të cilën mund ta gjeni në version aktual në faqen zyrtare të internetit të Zyrës Qendrore për Ndërmjetësimin me Jashtëwww.zav.de/positivliste.Hollësitëmëtejshmerrethproceduravetënjohjessëkualifikimeveprofesionaletëfituarajashtëvenditmundtëgjeninëwww.anerken-nung-in-deutschland.de

Shembulli i kërkesave sipas agjencive

PUNËSIM NË GJERMANI

Pozicioni: Ndërtim (Murator, Saldator, Elektrecist, Hekurkthyes, su-pervizor) Bojaxhi, MagazinierVendndodhja: GjermaniPagesa: 1500 Euro Neto/MuajPërshkrimi i Punës:SipasprofilittëpunësBenefite: Kontratë 1 vjeçare me të drejtë rinovimi. Pagesë 1500 Euro NETO mujore sipas kontratës. Akomodimi të mbuluar gjatë periudhës së kontratës.Ushqimi i hequr sipas kontratës. Sigurime shëndetësore të plota të mbuluara nga punëdhënësi në rast sëmundje apo aksidenti në pune sipas kontratës.Kosto për mësimin e gjuhës gjermane (një muaj kurs i gjuhës gjermane në Shqipëri para nisjes). Mundësi pro-movimi brenda korporatës.

Në program nuk përfshihet:Bileta e avionit: Kosto e aplikimit për vizë në ambasadën gjermane:

Kritere:• Të jetë i/e moshës 20 deri 40 vjeç:• Të jetë i pastër penalisht;• Të ketë kryer shkollën e mesme:

Penalitete të kontratës :Në rast se ju ndërprisni kontratën pa e përfunduar atë, jeni të detyruar të paguani të gjithë shumat e rekrutimit, vizës, siguracionet, koston e kursit të gjuhës, etj., që punëdhënësi ka paguar për ju për t’ju marrë në punë sipas kontratës.

Procedura e aplikimit:Aplikimi për këtë kontratë pune kalon në disa faza si më poshtë:1. Aplikimi pranë agjencisë dhe firmosja e terma dhe

kushteve (kontratë) për programin për të cilin aplikoni.2. Pas aplikimi, agjencia përgatit dosjen tuaj për marrjen e

“Job offer”3. Firmosja e “Job Offer”/kontratës së punës ndërmjet

punëdhënësit dhe aplikantit.4. Aplikimi për vizë pune. (Dokumentacioni i nevojshëm

për tu pajisur me vizë pune, lëshohet nga punëdhënë-sivetëmpaspërzgjedhjesdhefirmosjessëkontratëssëpunës ndërmjet aplikantit dhe punëdhënësit)

5. Pas marrjes së vizës së punës, punëdhënësi siguron kushtet që të gjithë të përzgjedhurit për këtë kontratë pune, të kalojnë një kurs intensiv të gjuhës gjermane. Kosto e këtij kursi mbulohet prej punëdhënësit.

6. Në përfundim të kursit, punëdhënësi ju cakton një datë të përafërt për tu paraqitur në punë në Gjermani e cila është dhe “start date”

Si të aplikoni:Për të aplikuar dërgoni një CV pranë agjencisë.

Procedura dhe kostoja e aplikimit për punësim në shtetet brenda BE-së


[email protected]


Gazeta TelegramKAPITAL

“Rruga e Arbrit”, vulosen kinezët me ligj

Kuvendi i Shqipërisë miratoi paketën ligjore me gjigandin kinez “China State Construction Company”. Rruga do të ndërtohet në partneritetin publik - privat dhe do të financohetngaExim Bank Kina

Nuk do të jetë një kompani amerikane, por një kineze që do të ndërtojë Rrugën e

Arbrit, një prej projekteve më të rëndë-sishme të infrastrukturës në Shqipëri. Kuvendifinalizoidjemarrëveshjenme“China State Construction Company” pas negociatave më shumë se 1-vjeçare meautoritetetePekinitpërfinancimine rrugës. Sipas marrëveshjes, firma aziatike do të nisë punimet në seg-mentin më të vështirë, 26.9 kilome-tra, nga Ura e Tujanit dhe do të kalojë në një terren tejet të thyer malor, për të dalë në zonën e Matit. Vlera e këtij segmenti është përllogaritur në rreth 10 milionë dollarë kilometri. E gjithë shuma e parashikuar për tu kredituar është mbi 28.7 miliardë lekë, të cilat do të financohen nga banka kineze. Por, ndryshe nga praktika e mëparshme, kjo rrugë do të bëhet

përmes një partneriteti publik - pri-vat, duke shënuar të parin rast të ap-likimit të praktikës në vendin tonë. Me miratimin e kësaj marrëveshje i hapet rruga nisjes së punimeve në pjesën më të vështirë të kësaj rruge që lidh Tiranën me pikën kufitare të Maqedonisë, me një gjatësi prej 72.6 kilometra. Mazhoranca dhe opozita kanë shpre-hur darkordësinë për ndërtimin e kësaj rruge, si aks me përfitime të mëdha ekonomike brenda vendit por edhe në tregjet e Europës Juglindore. Ish kryeministri Berisha paralajmëroi se kjo rrugë ka kosto 1 miliardë dol-larë. Ai kërkoi transparencë por në anën tjetër lëshoi kritika për mënyrën e negocimit dhe transparencën e nd-jekur.Ndërtimi i rrugës ka nisur që në vitin 2007 por për shkak të krizës dhe foku-

simit në projekte të tjera strategjike, Rruga e Arbrit kaloi në një nivel dytë-sor. Për realizimin e këtij projekti janë ndërmarrë disa nisma dhe janë bërë edhe peticione. Që nga viti 1992 ka pasur shumë premtime nëpër fushata, por sipas deputetit Ulsi Manja, ka qenë kryeministri Rama që i dha përgjigje përmesfinalizimittëkësajmarrëvesh-je. Sipas tij, nga ndërtimi i rrugës përfi-tojnë 200 mijë banorët e qarkut të Dibrës, dhe 400 mijë matanë kufirit,kontrollohet lugina e Drinit të Zi dhe krijohen mundësitë për shfrytëzimin e burimeve minerare të kromit në Bul-qizë apo resurset turistike në Lurë. Me autostradën e re, distanca Tiranë - Shkup bëhet 100 kilometra dhe rruga nga Shqipëria deri në Bullgari bëhet për rreth 3 orë, kur sot nevojiten 7 orë. Pala kineze ka shprehur interesin për

të financiar këtë rrugë pasi ajo kambështetur të ashtuquajturin Korri-dori i mëndafshtë që nis në Adriatik dhe përfundon në Pekin. Madje, ka

ngritur edhe fonde dhe ka thirrur në ndihmë të gjithë shtetet e Europës Lindore që janë gati për tu bërë pjesë e këtij makro-projekti transkontinental.

QËNDRIMET

Shehu: Përgjimet maqedonse zbuluan aferën 25 milionë usd

Sherefedin Shehu, deputeti i opozitës deklaroi se paketa ligjore që po kalon në parlament nuk është transparente pasi në përgjimet e zbuluara në Ma-

qedoni ka dalë se një deputet shqiptarë ka marrë ryshfet 25 milionë euro. Në fjalën e tij në Kuvend, deputeti dibran lëshoi akuza të forta edhe ndaj qeverisë dhe ministrit të Transporteve. Sipas tij, nuk është futur në listën e projekteve prioritare dhe nuk ka asnjë lek të miratuar për rrugën e Arbrit. Ai u shpreh se Qeveria po përdor Kuvendin për të anashkaluar ligjin e koncesioneve. “Ne do të mbështesim rrugën e Arbrit, por jo kostot apo taksat mbi rrugën”, - tha She-hu. Në diskutimin e tij, ai tha se këtu ka një kredi të fshehtë, të modelit grek, në mënyrë që të mos raportohet në buxhetin e shtetit si kredi. Për deputetin e opozitës, kryenegociatori i kësaj marrëveshje me palën kineze është Koço Kokëdhima. Sipas ish-zëvendësministrit të Financave, Shehu, përgjimet në Maqedoni thonë se koncesionari ka paguar 25 milionë euro ryshfet. Ai shtoi se për këtë nuk duhet të heshtë as FMN, as Banka Botërore dhe as BE, sido-mos për marrëveshjet e fshehta të tilla që lidhen me stabilitetin ekonomik”. “Merreni kredinë dhe ndërtoni rrugën për një vit, por, mos harroni se një ditë do të jepni llogari nëse do ta shkilni ligjin”, - tha Shehu në fjalën e tij.

AHMETAJ:

Me këtë rrugë, Sofje - Durrës bëhet për 3 orë

Ministri i Ekonomisë, Arben Ahmetaj ka deklaruar se me realizimin e këtij projekti rruga Durrës - Sofje do të bëhet për tre orë. Në seacën

e miratimit të paketës ligjore të projektit, Ahmetaj dha argumentet e tij përsa i përket aspektit teknik, financiar dhe politik. Më poshtë gjen-det fjala e tij: Ky projekt ka rëndësi kombëtare dhe rajonal. Projekti që ka sjellë kompania kineze do të negociohet. ajo që sjellim këtu është kërkesa për të diskutuar dhe miratuar një formë të veçantë të kësaj marrëveshje. Sot qeveria kërkon leje nga ky parlament që të nisë pro-cedurat për ndërtimin e një pjese të aksit, 28 kilometra, në një zonë të vështirë. Ky projekt është përmes partneritetit publik - privat. Nga ana financiare dhe teknike duhet mbështetur. Sofje - Shkup - Durrës sot bëhet për 7 orë dhe me ndërtimin e plotë të projektit bëhen për tri orë. Njëherësh është detyrë e qeverisë shqiptare që të afrojë me njëra - tjetrën edhe njësitë ekonomike të trevave të Dibrës me ato të Tiranës dhe të Durrësit. Kjo rrugë është alternativa më e mirë, më e drejtë e korridorit VIII, i cili sot nuk ka mbështetje ndërkombëtare.

Në 2016 ndërtojmë rrugën deri në kufi me Shqipërinë

Me nënshkrimin e mar-rëveshjes për kredi me Kinën

nga Shqipëria, pra me sigurimin e parave për ndërtimin e kilometrave të fundit të Rrugës së Arbrit deri në kufirin me Maqedoninë, ka nxitur edhe autoritetet e Shkupit. Atje ka filluar të diskutohet përfundimi në një kohë të shpejtë të Korridorit VIII, respektivisht autostrada Kërçovë-Ohër dhe Gostivar- Shkup. Sipas drejtorit të Rrugëve të Maqedo-nisë, Lubço Georgievski, deri ën vitin 2016 do të përfundojnë për-gatitjet për ndërtimin e Rrugës së Arbrit, respektivisht nga Dibra deri në kufirin me Shqipërinë.

C M Y K

12 www.telegram.al

[email protected]



Gazeta Telegram REKLAMË

Telegram, edhe aktivitet botimesh librash Ftojmë shkrimtarët që të sjellin librat e tyre për botim

NËSE DONI TË BOTONI NJË LIBËR, “TELEGRAM” ËSHTË SHTËPIA QË REALIZON PROJEKTIN TUAJ.

Këshillojmë çdo të enjteTg

telegram.alPortali më i ri informativ

C M Y K


[email protected]


Gazeta TelegramPERGAMEN

E rritur pothuajse me ekranin, mod-eratorja e njohur Kozeta Kurti tre-gon jetën e saj në një intervistë ek-

skluzive për gazetën “Telegram”. Përse e do Shqipërinë dhe përse e do Tiranën. Momenti më i keq në jetën e saj? “Një ngjarje e ditëve të para të këtij viti kur emri im u përlye pa të drejtë në një kundravajtje në Itali ku isha me pushime me familjen. E pashë veten në faqet e para të mediave online dhe titra televizionesh si të arrestuar për vjedhje, por falë Zotit, ai moment u sqarua brenda pak minutash”

Kush është Kozeta Kurti jashtë ekranit televiziv? Thjeshtenjëjta!Kushdoqëmënjehnga afër e kupton më së miri që jam po e njëjta. Unë e reflektoj dëshirën time për të jetuar e për të bërë gjërat që dua edhe në fashën orare kur kam drejtuar apo drejtoj programe tele-vizive. Ndoshta aty nuk mundem të flas me detaje, por më pëlqen ta shi-joj jetën, por mos I merrni seriozisht chek-in-et në facebook. Ato I kam si shprehje ironie për ata që vetëm në tualet nuk checkojnë me krenari. Më pëlqejnë librat, muzika, shoqëria e mirë…më pëlqen mësimdhënia; besoj se në auditorët ku jap mësim, kam mundur të jap diçka nga vetja.

Si ndiheni në “Paralel”? Ideja e kujt ishte për këtë emision? “Paralel” dhe ftesa për ta drejtuar unë erdhi nga bashkëautorja Alda Bida, të cilën nuk e falënderoj sot, (qesh), por dhjetë vjet më parë që besoi tek unë duke më bërë pjesë stafit të “Miss Globe 2005”. Kur besoi atëherë, sot e ka më të thjeshtë! Ideja fillestareka qenë e saj, pastaj bashkëpuno-jmë për tematikat, të cilat nuk është se i shpikim ne, thjesht mundohemi

që t’i paraqesim e t’i moderojmë në mënyrë origjinale.

A ka Kozeta ndonjë plan të ri së shpejti? Sigurisht! Njerëzit që e dinë çfarëduan dhe e duan atë që bëjnë, kanë gjithmonë plane, por ata nuk bëhen vetëm. Kam një ide për një format të mbrojtur dhe të patentuar, por do t’i shohim kushtet dhe mundësitë për sezonin e ardhshëm.

Cila është arma më e fortë e fem-rës në jetë?Unë nuk para kam qejf të bëj dal-lime gjinore dhe nuk i bëj thuajse kurrë. Unë besoj që njerëzit lindin të barabartë dhe pozitat e tyre superio-re duhet të vijnë në varësi të inves-timit që ata bëjnë në jetë, vlerave që krijojnë, modeleve që japin, por nëse do t’i referohesha natyrës, ndoshta do të veçoja faktin që krijojnë vazh-dimësinë e jetës, pavarësisht se edhe atë, nuk mund ta bëjnë dot të vetme, pa burrat.

Sa e vështirë është të mbijetosh në gazetari sot?Unë besoj se po të pozicionohesh (dhe këtu vetëm për politikë që nuk e kam fjalën), nuk është e vështirë. Flas për gazetarët këtu, jo për mercenarët në gazetari; as për ata që i kanë rënë kot më qafë këtij profesioni, as për ata që nuk lënë kompromis pa bërë për të qenë pjesë e tij. E kuptoj që ka shumë vështirësi në kushtet e punës, vonesat e pagave, por nëse secili nga ne do ta dinte fuqinë e vet, unë be-soj se gjërat do të ishin ndryshe. Një rebel është një i papunë më shumë ndërsa nëse ka bashkim për të njëjtën kauzë nga shumë zëra, situata do të

Si më “vrau” imazhin media për një incident banal

Kozeta Kurti:

qe krejt ndryshe. Konkurrenca me median online ka bërë të vetën, pa-varësisht mënyrës aspak profesionale se si shkruhet, por sot me sa duket njerëzit nuk kërkojnë cilësi, por sasi. Është bërë jeta numër “lajkesh” dhe nëse buka e përditshme vjen nga “la-jke” të papunësh, performanca është lehtësisht e kuptueshme.

A të pëlqen Tirana dhe a do ta ndërroje me një qytet tjetër? Po, Tirana është kryeqyteti që kam zgjedhur të jetoj dhe për rrjedho-jë më pëlqen. Pra, unë dua të jetoj në kryeqytet e nëse ai do ishte një qytet tjetër, unë do të isha sistemuar atje, sepse puna ma do kështu. Por më pëlqen shumë Durrësi, vendlind-ja ime, si edhe Korça, për natyrën, njerëzit, traditat, kulturën, qytetar-inë!

Çfarë nuk të pëlqen në Shqipëri dhe për çfarë e do Shqipërinë? Shqipërinë e dua, sepse nuk mund të jetoj dot pa të e larg e saj! Unëjam përpjekur të integrohem që në vitet e para të shkollës së mesme dhe nuk di të them si do kishte qenë jeta ime diku tjetër. Mund të them vetëm se këtë që bëj këtu e kam dashur që në vitet e para të jetës, që atëherë kur as nuk e dija tamam çfarë ishte. Nuk e dua atëherë kur iki diku jashtë dhe shoh gjelbërim, ndërtesa

të sistemuara mirë, fëmijë që luajnë në parqe, shoferë që të respektojnë në vijat e bardha dhe nuk të trauma-tizojnë me bori që s’pushojnë kurrë, njerëzqëflasinmezëtëulëtnëbareapo vende të tjera publike. Tamam tamam nuk është se nuk e dua, por më vjen keq dhe mbi të gjitha inat pse ky vend kaq i vogël nuk bëhet dot. Vendet e tjera ish-komuniste thuajse një herë me ne i pësuan ndryshimet e sistemit, por provoni të bëni një krahasim dhe shihni ku janë ata e ku jemi ne.

Si është një burrë ideal në mendjen tënde? Është mbi të gjitha një shok i mirë, i gatshëm të tëdëgjojë, të tëflasë, tëketëbesimnëty!

A ka trokitur dikush në portën e zemrës së Kozeta Kurtit?Unë nuk e kam të vështirë të gjej një shok, të gatshëm të më dëgjojë, të më flasë, të ketë besim tek unë.

Kozeta dhe familja? Ata janë të shtrenjtit e mi, pa të cilët as nga dera e shtëpisë nuk do të dilja dot; sepse të bësh këtë punë që bëjmë ne, do suport të jashtëza-konshëm në shtëpi. Jam e gatshme të sakrifikoj gjithçka për ta, për lum-turinë e tyre, sepse pa ata jam asgjë; pa prindërit, pa motrën, pa vëllain dhe nipin e mbesën që i kanë dhënë aq dritë fundjavave të mia.

Preferon det apo mal?Pa det, nuk e kuptoj dot veten fare fare. Më qëllon edhe që të shkoj sa ta shoh e të kthehem prapë. Më çon pas në kohë, më sjell në mendje kuj-time të bukura, më qetëson para ven-dimmarrjeve të mëdha apo edhe pas trishtimit që mund të më përfshijë ndonjëherë. Në mal shkoj më rrallë, sepse do më shumë planifikim, por edhe atje ndjehem mirë.

Cila është cilësia jote më e fortë?

Nuk është mirë që njeriu të flasë për gjërat e veta të mira, pavarësisht se unë ja njoh të dyja vetes; edhe të mirat, edhe të këqijat. Ndoshta ven-dosmëria është një prej atyre gjërave të mira. Mendohem shumë përpara se të bëj diçka, por pastaj nuk ka më kthim pas.

Si i ke marrëdhëniet me kuzhinën? Unë gatuaj rrallë, sepse për këtë në përditshmërinë tonë kujdeset nëna ime, ose për shkak të orëve të gjata jashtë, mund të më qëlloj të konsumoj diçka diku afër punës me miqtë e ko-legët, por kjo nuk do të thotë se nuk di. Gjatë pushimeve, shpesh ftoj në shtëpi miq e të afërm dhe ata sapo shohin tryezën, pa u ulur ende thonë: kur do vimë prapë. Thonë që i qaj ga-timetedetitdhejamefiksuarpaslu-kut të tryezës. Vdes për servise, enë, aksesorë kuzhine dhe kam shumë. Blej gjithmonë, sepse edhe syri do të shohë gjëra të bukura.

Cilën do të quaje si ngjarjen më të keqe ne jetën tënde deri tani? Oh, as nuk dua ta kujtoj. Është për mua, për familjen time dhe për çdo njeri që më njeh mirë, një ngjarje e ditëve të para të këtij viti kur emri im u përlye pa të drejtë në një kundrava-jtje në Itali ku isha me pushime me familjen. E pashë veten në faqet e para të mediave online dhe titra televizio-nesh si të arrestuar për vjedhje, por falë Zotit, ai moment u sqarua bren-da pak minutash. Nuk jam mësuar me skandale, as nuk i shoh ato si mënyrë për të tërhequr vëmendjen, ndaj edhe më bëri përshtypje dhe e kam përjetu-ar shumë keq.

Çfarë ngjyrash preferon më shumë?Të zezën, prej shumë vitesh tashmë dhe kohët e fundit edhe kontrastet e forta, sidomos tek aksesorët, çantat, këpucët, shallet

Një mesazh për lexuesit e gazetës “Telegram”Dikur, në mungesë të mjeteve të tjera të komunikimit, telegrami konsiderohej si forma më e shpejtë e përcjelljes së një lajmi, siç ishin vakitë për shembull. Sot lexuesve të Telegramit tuaj, u uroj t’u shtohet dëshira për të lexuar e për të parë modele njerëzish të suksesshëm, që kanëarriturvetëçdofitoretëtyre,dhejo kërshëri e etje për të parë çdokënd që shet me të prapme e të përparme.

Bisedoi: Era Çela

14 www.telegram.al

[email protected]



Gazeta Telegram SOCIALE

Mungesa e vëmendjes në leximin e testeve është problemi që shfaqin një pjesë e madhe e maturantëve,

konstaton drejtoresha e Agjencisë Kom-bëtare të Provimeve, Rezana Vrapi. Në një intervistë ekskluzive për të përjavshmen “Telegram” ajo tregon edhe problematikat që shfaqen në testet e maturantëve si dhe procedu-rat që ndiqen nga kjo agjenci si për hartimin e testeve, ashtu edhe për korrigjimin e tyre. Shkollat po i aftësojnë nxënësit vetëm në të mësuarit riprodhues, ndërkohë që ata dësh-tojnë në test kur është fjala për të arsyetuar. Janë shumë të varfër në fjalor dhe mënyrat e shprehjes. “Maturantët në përgjithësi dalin mirë në pyetjet të cilat janë pyetje riprodhuese , por vetëm një përqindje e vogël dalin me sukses në përgjigjet e pyetjeve të nivelit të lartë, që janë pyetje në të cilat nxënësit duhet të arsyetojnë, gjykojnë në mënyrë ta pavarur, të hyjnë në nivel interpretimi apo vlerësimi”, thotë zon-ja Vrapi, duke ngritur njëkohësisht edhe një problem shqetësues të përgatitjes së nxënësve në shkollat tona.

Jemi sërish në prag të maturës shtetërore. Cilat janë ato probleme që ju keni konstatuar në vite dhe që maturantët i mbartin dhe i re-flektojnë në provimin e maturës shtetërore?Ka disa probleme që ata mbartin dhe veçanërisht lidhen me mënyrën se si ata mësojnë dhe janë mësuar në shkollë. Po flasim për procesin e dhënies sëpërgjigjeve në test. Maturantët në përg-jithësi dalin mirë në pyetjet të cilat janë pyetje riprodhuese , por vetëm një përqindje e vogël dalin me sukses në përgjigjet e pyetjeve të nivelit të lartë, që janë pyetje në të cilat nxënësit duhet të arsyetojnë, gjykojnë në mënyrë ta pavarur, të hyjnë në nivel interpretimi apo vlerësimi. Kjo do të thotë që qoftë për faj të nxënësit, qoftë të mësuesit, atyre u jepet riprodhimi i mësimit të koncepteve,tëpërkufizimeve,porpaikaluar ata në një nivele të përpunimit të këtyre njohurive dhe të dhënies së gjy-kimit personal. Kjo bënë që ata realisht të humbasin pikë në test, sepse rreth 20 për qind e testit i takon nivelit të lartë, pra në një total prej 50 pikësh, 10 pikë

janë të nivelit të lartë ku kjo bën dhe diferencën e notave 10 midis të tjerave. Nëse maturantët dëshirojnë të marrin më shumë pikë, duhet të aftësohen jo vetëm në nivele riprodhimi, por në të gjitha nivelet pasi, në fund të fundit, kjo i bën më të aftë për të ardhmen, qoftë për të vazhduar studimet e lar-ta, qoftë për tregun e punës. Pra për-shtatshmëria me temat, me situatën që jepet, zgjidhja e tyre në mënyrë shpesh herë shumë personale, i bën ata më të aftë. Problem i dytë që në e vëmë re është mësimi në mënyrë globale. Kjo duket në përgjigjet shabllone që ata japin, shumë standarde, por në përgjithësi është një brez që shumë pak investon në atë që quhet “kulturë gjuhe”. Janë shumë të varfër në fjalor, janë shumë të varfër në mënyrën e të shprehurit. Ndoshta është dhe një lloj trendi që për t’i kushtuar më shumë vëmëndje kulturës sipërfaqësore dhe kjo shfaqet veçanërisht në punët me esse, ku ka një varfëri të theksuar. Sigurisht që kjo nuk është një punë që duhet të bëhet në muajin e fundit por një punë që duhet të ishte bërë prej vitesh dhe kjo jep pa-sojat e veta. Kjo shfaqet veçanërisht në lëndët shoqërore, pasi në matematikë kanë numra, shifra dhe ne nuk mund të gjykojmë cilësinë e tyre gjuhësore. Por në lëndët shoqërore dhe aq më tepër që te gjuha, ku japin përgjigje të gjithë popullata e maturantëve, ka ndodhur shumë shpesh që maturantët kanë humbur pikë pikërisht në ato raste që kanë të bëjnë me lirinë e të shprehurit. Një tjetër difekt që ne vëmë re është mos leximi i pyetjes me vëmend-je. Ndodh shpesh që pyetja mund të duket e shkurtër, por mund të ketë disa elementë që ata duhet të japin përg-jigje të zgjeruar. Sigurisht që testet i lehtësojnë këto gjëra, sepse ne pas py-etjes vendosim disa pika ku ata duhet të përqendrohen. Por megjithatë vihet re se maturantët në përgjithësi janë sipërfaqësorë kur e lexojnë pyetjen. Ndoshta ndikon edhe ankthi, presioni psikologjik, se, në fund të fundit, ata janë në një provim mature, por ajo që

Maturantët në përgjithësi dalin mirë në pyetjet të cilat janë

pyetje riprodhuese , por vetëm një përqindje e vogël dalin me sukses në përgjigjet e pyetjeve

të nivelit të lartë, që janë pyetje në të cilat nxënësit duhet të

arsyetojnë, gjykojnë në mënyrë ta pavarur, të

hyjnë në nivel interpre-timi apo vlerësimi. Kjo do të thotë që qoftë për faj të nxënësit, qoftë të mësuesit, atyre u jepet riprodhimi i mësimit të

koncepteve, të përkufizimeve, por pa i kaluar ata në një nivele të përpunimit të këtyre

njohurive dhe të dhënies së gjykimit personal.

Kjo bënë që ata realisht të humbasin pikë në test, sepse rreth 20 për qind e testit i takon nivelit

të lartë, pra në një total prej 50 pikësh, 10 pikë

janë të nivelit të lartë ku kjo bën dhe diferencën

e notave 10 midis të tjerave. Nëse

maturantët dëshirojnë të marrin më shumë

pikë, duhet të aftësohen jo vetëm në nivele riprodhimi, por

në të gjitha nivelet pasi, në fund të fundit, kjo i bën më të aftë për të ardhmen, qoftë për të vazhduar studimet e

larta, qoftë për tregun e punës

Provimet, ja gabimet që duhet të evitojnë maturantët

ne i sugjerojmë është që të jenë të qetë pasi nga ky provim varen studimet e larta dhe në të ardhmen tregu i punës. Marrja e testit me seriozitet dhe shumë qetësi ditën e provimit është një el-ement që ata do t’i ndihmonte për të arritur shumë rezultate të larta. Nga ana tjetër, duhet të lexojnë më shumë kujdes rregulloren për provi-min e maturës, qoftë dhe për marrjen e stilolapsit. Shpesh herë shikojmë që shkruajnë me bojë tjetër dhe kjo tre-gon një shenjë mungese të seriozitetit. Gjithashtu nga mënyra se si shkrua-jnë, duket se janë nervozë, por mbi të gjitha duhet të ruhet qetësia, pasi për shkak të nervozizmit apo ankthit ata mund të humbasin pjesë të përgjigjes dhe kjo i penalizon. Një tjetër element është edhe çështja e komunikimit me njeri-tjetrin. Megjithëse ka një ad-ministrim të fortë dhe kjo u tregua vjet, madje këtë vit do të jetë dhe më i fortë, gjithsesi vihet re kjo tendenca për të qenë “i mirë” me shokët apo shoqet. Duhet të kuptohet se matura shtetërore nuk është një proces për të qenë “i mirë” me shokët apo shoqet, është një proces individual. Secili merr pikët e veta dhe konkurron pastaj, ata duhen të fokusohen te teza, te përg-

jigjet që duhet të japin, pasi nëse ata shpërndajnë vëmendje kjo ka sërish pasoja. Nëse ata merren me shokët apo shoqet rreth e qark, kjo do t’u shkëpusë vëmendje nga përgjigja që duhet të japin dhe pastaj do të kenë humbje pikësh. Prandaj ne e themi gjithmonë se, përveçse është një shkel-je rregulloreje dhe do të ketë penal-izimet e vetë maturantëve, por në të til-la raste ata realisht duhet të mendojnë për veten, pasi është dita e tyre, ku ata duhet të tregojnë gjithçka kanë grum-bulluar për dymbëdhjetë vite shkollim, nga klasa e parë deri në klasë të 12-të, është dita e kurorëzimit të këtyre dijeve dhe është që ata realisht duhet të japin më të mirën e tyre dhe ne sigurisht që i vlerësojmë. Një tjetër problem që ka të bëjë me vëmendjen në leximin e testit, është fakti se në disa raste maturantët përg-jigjen shumë shkurt. Ka pyetje që iu kërkohet shkurt përgjigjja, por ka dhe pyetje që iu kërkohet të shtjello-jnë përgjigjen e tyre, qoftë në shkenca natyrore, qoftë në lëndët shoqërore. Ka pyetje që iu kërkojnë që të bëjnë një analizë, të bëjnë një përshkrim dhe ata duhet të bëjnë një gjë të tillë, por jo të përgjigjen me një fjalë dhe më pas


[email protected]


Gazeta TelegramSOCIALE

thonë:“Kështuekuptuam!”

Për sa i përket essesë, ky është një ndër momentet më të mira ku shfaqet kultura gjuhësore dhe kul-tura e përgjithshme që maturantët akumulojnë gjatë viteve të tyre të shkollimit. Nga konstatimi juaj, si është niveli i shprehjes së kësaj kul-ture në këtë fushë?Natyrshëm esseja konsiderohet si një ndër pyetjet më të vështira për mat-urantët, sepse nuk është e destinuar vetëm vër nxënësit e nivelit të lartë pra, jo vetëm për notat 8 apo 9, por është një pyetje që marrin pikë nxënësit nga të gjithë nivelet, pra si nxënësit që vlerësohen me 5 apo 6, ashtu edhe ata me 10. Fakti që esseja ka 8 pikë, do të thotë se ka nxënës që marrin edhe 1 pikë por dhe 3 pikë por dhe 8 pikë, pra ka një hapësirë ku përfshihen të gjitha kategoritë e nxënësve. Pra men-dimi sikur është një pyetje vetëm për nxënës shumë të mirë, është tërësisht i gabuar. Në esse vlersimi bazohet në disa kritere, të cilët janë saktësisht të saktësuar në skemat tona të vlerësimit. E para është ideja që ata shprehin që do të thotë që ata e kanë kuptuar py-etjen. Dhe këtu i rikthehem prapë atij problemi, që maturantët nuk e lexojnë mirë pyetjen. Kështu na ka ndodhur vjet kur gjysma e maturantëve e lexu-an gabim pyetjen dhe fjalën “vetëm” e morën për fjalë “vetmi”. Dhe kanë gabuar gjatë shtjellimit të sajë dhe sig-urisht ata u penalizuan për këtë.. E dyta ka të bëjë me ata që ata kanë mësuar që në hapat e para të mësimit të tyre, që shkrimi i tyre ka një strukturë, ka një mënyrë organizimi. Që unë të kuptoj një shkrim, do të thotë që unë të ndjek një rrjet logjike të tekstit, pra ai duhet ta prezantojë atë nëse është esse apo koment, duhet ta mbrojë atë me dy-tre argumente dhe në fund fare duhet të bëjë mbylljen. Të gjitha këto lidhen në mënyrë shumë logjike dhe sigurisht që duhet të jetë e dukshme në ese. El-ementi i tretë që ne vlerësojmë është stili i maturantit, që lidhet me atë që unë thashë më lart, me kulturën gjuhësore. Një fjalor i pasur nuk vjen vetvetiu, sado talent që të kesh, nëse nuk e pasuron gjatë viteve. Në esse shfaqet ajo që maturanti ka lexuar gjatë shumë viteve, ajo që ai ka arrit-ur të akumulojë dhe të përpunojë në “laboratorin” e tij mendor. Të shkru-arit është një proces i cili edukohet përmes viteve, pra është një proces që duhet të ushtrohet, përndryshe nuk mësohet. Dhe e fundit është saktë-sia. Ne shkruajmë në gjuhën shqipe dhe duhet një shqipe standarde . Ata duhet të shkruajnë në normë, pa ga-bime drejtshkrimore dhe, sigurisht, me një sintaksë të pastër. Ne jemi të ndërgjegjshëm se një esse kërkon të paktën 45 minuta dhe nuk presim mrekullia, por të paktën të shkruhet sipas këtyre kërkesave që thashë më lart, pra të ketë përgjigje brenda një logjike të caktuar, të shprehin kulturë dhe të jenë të saktë.

Institucioni juaj në një farë mase mund të realizojë edhe një lloj kon-trolli indirekt për punën që bëjnë arsimtarët me breza të ndryshëm dhe kjo mund të shfaqet edhe në diferenca që mund të karakterizo-jnë nxënës të caktuar të një shkolle, të një zone apo të një klase. Ju i keni kapacitetet që të bëni analiza të tilla dhe të shikoni ecurinë?Ne botojmë në fund të vitit një analizë të maturës shtetërore, ku ne analizojmë shumë faktorë. Ne shprehemi në nivel të përgjithshëm. Çdo shkollë merr re-zultatet e veta, çdo zyrë arsimore, çdo drejtori arsimor. Pastaj është detyra e shkollave që,në bazë të rezultateve, të ndërmarrin veprimet e tyre. Detyra e AKP është që të t’i bëj publike të dhënat. Ne ti bëjmë që t’i bëjmë ato sa më të besueshme dhe një administrim shumë i fortë na krijon kushte që të marrim sa më shumë të dhëna të be-sueshme. Ne bëjmë një analizë të tes-tit ku tregojmë atë që arrihet më mirë, atë që arrihet më pak dha atë që nuk arrihet fare dhe kjo iu vendoset ne dis-pozicion të gjithëve, si mësuesve ashtu edhe zyrave arsimore. Por ata mund ta bëjnë edhe vetë një vlerësim të tillë duke njohur testet dhe skemat e vlerë-simit, le të mos presin gjithshka vetëm nga AKP.

Në lidhje me këtë kulturën gjuhësore që realisht konstatojmë që është e mangët, qoftë në media, qoftë në libra që botohen me ga-bime ortografike. Ka vite që është

folur si një mundësi për ta futur gjuhën shqipe si lëndë në të gjitha fakultetet. Ju si e shikoni si inicia-tivë të dobishme? Çështja nuk është nëse duhet apo jo gjuha shqipe, por problemi është se si duhet vënë kjo lëndë. Do të jepet kjo gjuhë thjesht si gramatikë apo si një formim i përgjithshëm, ku janë të inte-gruara të gjitha kompetencat gjuhësore. Shpesh herë është keqkuptuar gjuha, jepet vetëm si gramatikë, ndërkohë që është edhe pjesa e njohurive gjuhësore, pra edhe sintaksa e morfologjia. Nëse do të gjykohet në variantin e paplotë, nuk ka për t’u arritur ndonjë gjë e mad-he dhe do të ngelet formale, siç është katandisur në shkollat 9-vjeçare.Ndërkohë, gjithë arsimtarët, por edhe punonjësit e administratës shtetërore, duhet të japin provimin e gjuhës, siç e kanë shumë vende të zhvilluar, me nivele. Nivelet janë A2 B2 C2, ku C2 është gjuhë akademike. Këtu nuk ka C,2 këtu nuk ka një provim të shqipes në B2, siç e kanë të gjitha gjuhët e hua-ja nëpër botë. Pra në cilin nivel do ta japim provim gjuhën shqipe? Duhet caktuar niveli dhe pastaj bëhet vlerësi-mi për këtë nivel.

Cila është procedura nga AKP e përgatitjes së testeve që maturantët do të kenë përpara ditën e provim-it?AKP për përgatitjen e testit punon gjatë gjithë vitit. Krijimi i fondit nuk është një punë që bëhet për një muaj. Fondi i pyetjeve është shumë i madh dhe në bazë të rregullores që ne kemi,

zgjedhim 20 për qind të pyetjeve që bien në test. Pra, nëse janë 25 pyetje, fondi duhet të ketë 500. Ne punojmë me grupe pune, me mësues shumë të mirë që zgjidhen në bazë të kritereve të përcaktuar në rregullore, mësues më shumë provojë dhe që kanë marrë maksimumin në kualifikim dhe sigur-isht kanë kaluar dhe procesin tonë të trajnimit dhe testimit dhe me pas janë tëcertifikuarngane.Atajanëvazhdi-misht në provë. Përzgjedhja e pyetjeve bëhet rastësisht, me anë të një proce-dure kompjuterike që ne kemi. pyetjet vendosen në një format dhe matricë të caktuar. Janë disa specifikime metë cilat punon AKP. Procedura është standarde dhe tepër bashkëkohore. Pyetjet vendosen në bazë të nivelit të vështirësisë të fushave që ato mbulo-jnëdhespecifikimete tjeraqë janëtënevojshme t’i kemi. Dhe në fund fare bëhet një përzgjedhje ne mënyrë krejt tërastësishmengafilantemëdotëzg-jidhjet për këtë nivel nga kjo temë do zgjidhjet për atë nivel. Një javë përpa-ra, AKP mbyllet komplet, qëndrojmë rreth një jave të izoluar dhe godina ruhet nga policia dhe bashkë me një bashkëpunëtor të jashtëm, i cili nuk ka dijeni se çfarë fondi kemi ne, bëhet përzgjedhja finale e tezës dhe shiko-het dhe njëherë gjithshka edhe nga pikëpamja gjuhësore. Atëherë bëhet finalizimiitestit.

Altertekstet mund të krijojnë prob-leme te maturantët për faktin se ndoshta klasa të ndryshme kanë përdorur tekste të ndryshme ?

Ne vazhdimisht punojmë me program-in, pra specialistët nuk punojnë me al-tertekste. Baza për ne është programi i kurrikulës dhe mësuesit duhet ta kenë të qartë qe teksti është mjet ndihmës. Nëse teksti nuk i përmbush detyrimet e kurrikulës, pra mund të ketë tema që nuk i mbulon por mbulon disa të tjetra, minimum që duhet të japë çdo mësues është të përmbushë detyrime t e pro-gramit.

Ne kemi konstatuar që po qarkullo-jnë disa libra komentesh të pa cer-tifikuar, pa vula nga MAS... Ka vite që në Shqipëri po qarkullojnë tekste të botuara nga të interesuar nga fusha e gjuhës shqipe, matematika etj. Çdokush është i lirë që sot të bëjë e të botojë komentet e veta dhe t’i çojë në librari. Çështja është që asnjë nga këto libratëpacertifikuarnukduhettëhyjënë shkollë dhe mësuesi nuk ka të drejtë t’i sugjerojë.

Një hallkë shumë e rëndësishme është edhe korrigjuesi. Çfarë është bërë nga ana e institucionit tuaj për evitimin e gabimeve të mundshme dhe rritjen e nivelit profesional të korrigjuesve?Mbi dyzet mijë teste kërkojnë një numër të madh mësuesish për t’i korri-gjuar, aq më tepër që jemi në një limit kohortëkufizuarmerregullore.Bren-ga 12 ditësh duhet të shpallim rezulta-tet. Brenda tetë ditëve duhet të përfun-dojmë korrigjimet, ndërsa katër ditët e tjera duhen që të dhënat të hidhen në sistem. Është krijuar një përvojë e gjatë që nga viti 2006 dhe korrigjuesit e kanë përsosur mënyrën e tyre të të punuarit vit pas viti. Prandaj sot e them me bind-je se kemi korrigjues shumë të mirë, si-kurse ka edhe korrigjues që kanë gabi-metetyre.Nekemibërëcertifikiminetyre, duke llogaritur t’i kalojmë përmes filtrave të fortë qëmarrin në konsid-eratë jo vetëm dëshmitë e profesion-alizmit që tregojnë nëpër shkolla, por edhe nivelin e korrigjimeve që kanë bërë në AKP. Korrigjuesit e rinj u janë nënshtruar testeve përpara se të marrin në dorë korrigjimin e provimeve. Edhe këtë vit, procedurat nuk do të ndrysho-jnë. Nga ana tjetër, dua të theksoj se me gjithë numrin e madh të ankesave, pasi gjithmonë ka dyshime kur rezul-tati nuk është ai i pritshëm, ne i kemi shqyrtuar të gjitha një nga një.

Jemi në momentin kur hapet teza e provimit. Cila do të ishin shkurti-misht këshillat që do t’u jepnit atij maturantit që ka marrë stilolapsin dhe është gati të shkruajë? Të marrë frymë thellë, ta lexojë tekstin me kujdes jo një herë, por dy-tre herë. Të zgjedhë atje ku ndihet më mirë dhe gradualisht të kalojë te pyetjet e tjera. Të shmangë panikun; nëse e ndjen që është në ankth, ta lerë veten të qetëso-het për 3-4 minuta. Ta marrë me qetësi, t’i japë zemër vetes duke i thënë: “Unë ebëj!”dherealishtkapërtabërë.

Bisedoi: Alket Aliu

16 www.telegram.al

[email protected]



Gazeta Telegram QYTETI IM

Shkumbini, magjia e një dreke pranë ujit të ftohtë

Lugina e Shkumbinit ka një buku-ri të rrallë me katarakte, shpella, plazhe të vogla të cilët i përdorin

banorët e zonës gjatë stinës së verës, etj. Lumi kalon nëpër krahinën e Mokrës në rrethin e Pogradecit. Përgjatë lumit në krahinën e Mokrës ka edhe mjaft vende të përshtatshme për peshkim dhe vende të tjera piktoreske që mund

të vizitohen si Selca e Poshtme në Krahinën e Mokrës me një vend-banim Ilir të lashtë, ura e Golikut në fshatin Golik atje ku bashkohen tre degë të lumit Shkumbin, etj. Më pas Lumi kalon nëpër rrethin e Li-brazhdit dhe bukuria e luginës nuk përfundon në Librazhd i bashkohet Lumi Rrapun dhe në Mirakë Lumi i Gostimës i cili buron nga malet e Sopotit. Rrjedha e lumit vazhdon në Rrethin e Elbasanit ku kalon shumë pranë qytetit të Elbasanit dhe më pas vazhdon në Peqin e Rrogozhinë deri sa derdhet në Detin Adriatik.

LUMI I JETËSLumi Shkumbin luan një rol të madh në jetën e banoreve të luginës së tij. Përgjatë lumit janë ngritur shume vend-banime që i kanë përdorur burimet e lumit në jetën e përditshme.

Një luginë lumi që shquhet për bimësi, që mban vendin e parë për speciet e rralla, është pikërisht Lugina e Shkumbinit që shënon rekordin shumël-lojshmërisë së jetës së tokës së ujit ku rriten më qindra bimë gjatë gjithë luginës dhe peshku më i mirë i këtyre lumenjve, trofta dhe mustaku. Sapo futesh në Luginë e Shkumbinit shikon edhe urat antike që janë ndërtuar shekuj më parë që janë dhe monumente kulture siç kemi “Urën e Kamares” në Mirakë e cila është një objekt i vizitave të turistëve të huaj dhe vendas. Në qoftë do të bësh një udhë-tim turistik gjatë gjithë luginës së Shkumbinit, do të shikosh rrjedhën e tij përgjatë rrugës automobilistike që gjarpëron paralelisht me luginën, sikur rend për ta arritur. Në ngjitjet dhe zbritjet shikon dhe shumëllo-jshmërinë e ngjyrave të llojeve të luleve.

MJEDISI NË RREZIKLumi i Shkumbinit është një nga lumenjtë më të rëndësishëm në vend, me një bimësi të pasur, e cila ka ndikim nga kushtet e klimës, veçoritë gjeografike, komponentët fiziko-gjeografik dhe veprimtarinë e njeriut.Flora dhe vegjetacioni i basenit ujëmbledhës i Shkumbinit karakterizo-hen nga një diversitet i lartë bimësh dhe shkurresh të përbëra nga lloje të ndryshme të tyre. Specialisti i mjedisit Fatmir Brazhda, thotë për gazetën “Telegram” se problemi i njohjes, mbrojtjes, ruajtjes e administrimit të përshtatshëm të korridoreve ekologjike është pak i trajtuar, pasi duhet një mbrojtje edhe më e mirë. Flora dhe fauna e egër ndihmon në vendosjen e lidhjeve për krijimin e një rrjeti ekologjik,ku ndërthuret dhe me pamje dhe fragmentet të rrugës “Egnatia” të cilat shtrihen gjatë gjithë gjatësisë.

Por nga ana tjetër biodiversiteti i pasur i luginës së Shkumbinit është një faktor i rëndësishëm për zh-villimin e ekoturizmit ne vend. Në gjithë gjatësinë e kësaj lugine rriten mbi 1867 lloje bimësh spontane të cilat janë zbuluar nga botanistët shqiptarë, ose sipas tyrepërfaqësojnërreth58përqindtëflorësshqiptaredhe 16 për qind të asaj europiane. Më e rëndësishme është Ylli i Alpeve, një bimë e rrallë që rritet vetëm në rrethin e Librazhdit dhe kryesisht në Sopot, bimë e cila tashmë nuk gjendet as në Ballkan dhe as në botë.

TURIZMINjë risi tjetër e Shkumbinit është dhe shfrytëzimi i tij për plazh gjatë verës nga banorët e rrethit të Librazhdit. Turizmi mjedisor i aventurës, i cili zhvillohet në terrene të vështira natyrore, ka hedhur hapat e para të ekzistencës së tij në vendin tonë përmes një bashkëpunimi të Ministrisë së Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve dhe Ministrisë së Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit te Ujerave, të cilat i kanë dhënë një rëndësi kësaj lugine. Megjithatë, problemet me ndotjen janë të vazhdueshme në pjesën më të madhe të Shkumbinit dhe sidomos gjatë sezonit të verës, ndërsa vazhdojnë gërryerjet nga subjekte të paligjshme për marrjen e zhavorreve. Gjithsesi, turistët e huaj dhe vendas qëndrojnë në këtë luginë ku natyra ka dhënë një bukuri përrallore, të joshur edhe nga kuzhina tradicionale. Mënyra e gatimit të mishit, ku veçohet mishi i hellit, mishi i pjekur në furrë etj, peshku, vera e Librazhdit që është një nga më te preferuarat si Tokai, Riesling, Kabërnet, Sheshi i Zi por dhe gjella tradi-cionale e qullit me arra që nuk mungon pothuajse në asnjë lokal dhe shumë të tjera të detyrojnë një ndalesë pranë lumit që gjarpëron.

ERA CELA

bimësh spontane janë zbuluar nga botanistët shqiptarë në luginën e Shkumbinit. Sipas tyre, ato përfaqësojnë rreth 58 për qind të florës shqiptare dhe 16 për qind të asaj europiane

1867 LLOJE

Lumi që e ndan Shqipërinë

“më dysh”

Lumi Shkumbin buron nga mali i Valamares dhe duke rrjedh

nëpër një luginë të ngushtë e reliev të thyer derisa derdhet në Detin Adriatik. Gjatësia e këtij lumi është 181 km ndërsa prurja e ujit arrin vlerën mesatare vjeto-re prej 61 m³/s. Shkumbini është një ndër lumenjtë më të rëndë-sishëm për ekonominë shqiptare dhe që ndan pothuajse në dy pjesë të barabarta Shqipërinë. Ai është i pasur në florë dhe faunë, por është edhe një ndër resurset më të rëndësishëm ekonomikë të zonës, si për bujqësinë, blegtorinë dhe industrinë, ashtu edhe për turizmin.


[email protected]


Gazeta TelegramLIDER

Jeta ka plot surpriza, por për ata që besojnë, çdo gjë që ndodh, ndodh për mirë. Kështu ka ndod-

hur edhe me Marko Cakën, gazetarin shqiptar që raportonte për mediat e Tiranës nga Athina, ndërsa sot, aftësitë e tij dhe fati e kanë çuar në Nju Jork. I pasionuar pas kinemasë, ai sot është bërëpjesëexhirimevenëfilminhol-livudian të regjisores dhe aktores së famshme, Xhudi Foster (Jodie Foster), “Money Monster “. Marko interpreton nëkëtëfilmrolinenjëspecialistitësig-urisë në “Wall Street” dhe është pjesë e një aksioni kriminal të Kyle-t, i in-

terpretuar nga talenti i ri holluvudian, Jack O’Connell, i njohur në filmin eAngelina Jolie, “Unbroken”. Kyle pasi ka humbur pasurinë e familjes së tij nga një informacion i keq i bursës, merr peng Lee, një per-sonalitet televizioni, që e ka interpre-tuar Xhorxh Kluni (George Clooney), duke e kërcënuar se do ta vrasë dhe do të hedhë në erë Bursën Wall Street.Gjatë kësaj skene, regjisorja Foster i ka besuar aktorit shqiptar një nga dy rolet e dy policëve që punojnë për të mbro-jtur godinën e bursës së madhe Wall Street, bursë që ka peshën e të gjithë

Marko Caka

Nga reporter në Athinë, në xhirime me George Clooney

Rruga e shqiptarit nga veriu që emigroi në Greqi dhe pasi u bë gazetar kërkoi një tjetër aventurë drejt Hollivudit. 25 rolet e vogla që shënojnë suksesin e

madh të Markut që punon me yjet e kinemasë botërorefinancësbotërore.“Ishte një eksperiencë e veçantë të ishe në shesh-xhirim me George Clooney i cili përveç thjeshtësisë ishte edhe shumë miqësor me koleget e tij ak-torë”, thotë Caka. Ai tregoi se sheshx-hirimi ishte rrethuar nga mijëra fansa të Clooney dhe se ai ishte ndjerë i privilegjuar kur e thërrisnin për të bërë foto apo për të dhënë autografe.Për rolin Wall Street Security në këtë filmkapasurmemijëraaplikime,poraudicioni zgjodhi vetëm dy aktorë; Cakën dhe rusin Leonid Apelsinov. “Ndihem i privilegjuar që si shqip-tar interpretoj në një film të madh të produksionit holluvudian, “Warner Bros Pictures” dhe që luaj pranë yl-lit, George Clooney, film i cili pritet të ketë bujë në kinematë botërore”, - tha Caka i cili kur iku nga Shqipëria ne vitin 1991, i ngjante një zogu të mbyllur në kafaz që kërkonte vetëm të gjente lirinë e humbur.Djaloshi nga veriu emigroi fillimisht në Greqi dhe pas shumë përpjekjesh vazhdoi studimet për gazetari pranë TV ANT1, ku e mësoi zanatin e raportimit nga pedagogët më të mire të gazetarisë greke. Realizoi një kar-rierë brilante mediatike që shënoi momente të bukura në jetën e tij në nivelin profesional.Marko Caka sot mban mbi supe me

qindra evenimente të rëndësishme të jetës politike, sociale, kulturore dhe sportive të Greqisë. Këto sfida e shoqëruan gjithnjë teksa me vete mbajti ikonat legjendë të gazetarisë shqiptare dhe botërore.Ai thotë se për një gazetar shqip-tar këto sfida në shtetin helen ishin shumë të vështira, por asnjëherë të pa realizueshme. Kriza ekonomike greke ishte një nga faktorët e largimit të tij në Shtetet e Bashkuara të Amer-ikës. Atje, bashkë me gazetarinë i duhej të punonte si kamerier në restorante, e pastaj edhe në një Hotel në departa-mentin e menaxhimit të shërbimeve të klientëve. Por kjo do te zgjaste pak se ndryshimi do vinte papritur thuajse një vit më parë.Çdo gjë lindi kur Marko Caka, gjatë intervistave me aktorë hollivudianë, i flisninpërpamjenetijtëpëlqyeshmeqë për publikun do të kishte me in-teres. Dhe këtu nisën rolet e para të vogla duke vazhduar paralelisht dhe me kurse aktrimi.Për momentin përkushtimi i tij është në mësimet akademike të Kolegjit të Bronksit, sepse sipas tij ky studim do ta ndihmojë të marrë role kryesore, dukefituarnjëaksenttëkënaqshëmtëgjuhës angleze, shumë i rëndësishëm për hyrjen në karakter të rolit.Tashmë jeta e tij tani është lidhur

me kinematografinë amerikane. Cakandihet krenar që si shqiptar brenda 9 muajsh është afër Top 10000 i starme-ter IMDB, enti matës i vlerësimit të artistëve, aktorëve, këngëtarë, dhefil-mave në rang botërore. Këtë vit merr pjesë në dy filma tëmëdhenj si “Batman Superman: Daën of Justice” në rolin e reporterit pranë,BenAffleck,AmyAdamsdhenë filmin “MoneyMonster” si i për-zgjedhur special i aktorës së famshme, producentes Jodie Foster ku do të luajë një rol suportues pranë yjeve George Clooney e Julia Roberts. Ai thotë se gjatë muajit maj do të dalë premiera e filmit memetrazh të shkurtër prom-ovues i Martin Scorseses “The audition ”kunëkastinekëtijfilmikaprivilegjintë radhitet pranë emrave Leonardo Di Caprio, Robeert De Niro e Brad Pitt. Kjo i ka shtuar shpresat për të qenë një nga aktorët e preferuar të Scorseses në filmate tij të ardhshëm.Rezumeja etijbrendanjëviti,shënon25filma,njërekord i veçantë për një aktor të ri me role të vogla.Caka thotë se është me fat që gjeti njerëzit e duhur dhe që është shumë i lumtur që punon me regjisorët më të famshëm të botës, si Steven Spielberg, Martin Scorsese, Zach Snyder, Chris-topher Nolan.

PËRGATITI FLORA NIKOLLA

18 www.telegram.al

[email protected]



Gazeta Telegram KUJTESË

DETAJET E BASHKËPUNIMIT ME LËVIZJEN ZOGISTE

I. OPERACIONET

Përvoja me FNÇ-në në vitin 1943 na çoi në konkluzionin që komunikatat shqiptare shpeshherë janë tërësisht të pabaza dhe në të vërtetë është i dyshimtë fakti nëse u duhet kushtuar rëndësi raporteve të operacioneve të kryera nga shqiptarët për sa kohë që nuk gjenden dëshmitarë okularë për këtë. Si rrjedhojë, ishte politikë e këtij misioni të bënte të gjitha përpjekjet për të siguruar që BLO-të dhe BNCO-të kanë qenë të pranishëm sa herë që e lypte nevoja gjatë operacioneve. Vinin gjithashtu raporte për aksione të kryera nga forcat zogiste si në rastin e Musa Picarit, Nik Sokolit e të tjerëve, gjatë të cilave nuk kishte patur vëzhgues britan-ikë. Këto njoftime mund të kenë qenë të sakta, por meqenëse ato nuk mund tëverifikoheshin,atëherëatonukpërf-shiheshin në listën e operacioneve të dhëna si më poshtë, në secilën prej të cilave kishin qenë dëshmitarë okularë BLO-të dhe BNCO-të.1. 23 Qershor. Shkatërrimi i Urës në Gjoles përgjatë rrugës Shkodër-Ti-ranë nga çeta zogiste. Kjo urë ishte ura e tretë më e madhe në Shqipëri dhe

ndodhej në një zonë që mbrohej nga gjermanët. Kjo ndodhi më shumë se një muaj përpara se gjermanët të ngri-nin një urë të përkohshme që ruhej nga 60 ushtarë dhe në këtë periudhë, rruga kryesore Shkodër-Tiranë-Durrës ishte mbyllur dhe transporti gjerman (afro 200-300 automjete në natë) ishte de-tyruar në mënyrë të konsiderueshme të merrte një rrugë të tërthortë. Majori Smiley dhe rreshteri Jenkins ishin të pranishëm.2. 6 shtator. Çeta zogiste sulmoi dhe mori nën kontroll një pozicion gjer-man duke vrarë 10 gjermanë përfshirë kapitenin e tyre dhe duke sekuestruar material luftarak si dhe duke kapur rob 12 të burgosur italianë. Urës prej druri iuvuzjarri.Kypozicion identifikohejsi shtabi 3 Bty i Regjimentit të Artil-erisë 297. Kolonel-Lejtnant McLean, majori Smiley dhe kapiteni Amery ishin të pranishëm.

3. 9/10 shtator (mbrëmje). Një çetë e përzier zogiste dhe balliste sulmoi një autokolonë që udhëtonte në rrugën Shkodër për të mbërritur pranë Prezës. Rezultati: 1 kamion me municione u hodh në erë, 2 kamionë u dogjën, afro 15 kamionë u plaçkitën dhe u dëmtu-an, 8 motoçikleta u shkatërruan, 35 ushtarë gjermanë u vranë, 2 mitralozë

të lehtë, 30 pushkë dhe materiale të tjera ushtarake. Lejtënanti Merrrett, rreshteri Jones and Corsentino ishin të pranishëm.

4. 10/11 shtator (mbrëmje). Çeta zo-giste dhe rreshteri Jenkins minuan rrugën kryesore të Shkodrës. 3 kami-onë u hodhën në erë.

5. 11/12 shtator (mbrëmje). Çeta zo-giste me majorin Smiley dhe rreshterin Jenkins hodhën në erë urën prej beto-ni në rrugën kryesore të Shkodrës në G.2558 duke bllokuar rrugën për tri netë me radhë.

6. 12/13 shtator (mbrëmje). Çeta zo-giste sulmoi autokolonën gjermane në Kulakumit G.21 një autokolonë plot me 9 automjete e shkatërruar plotë-sisht nga zjarri dhe të gjithë ushtarët gjermanë u vranë apo u shpërndanë, përfshirë dy oficerë feltegendarmerie.U sekuestruan mitralozë të lehtë, pushkë dhe material tjetër ushtarak. Një çantë e divizionit 181 të Trupave Alpine 21 gjendej mes dokumenteve të sekuestruara. Kolonel-lejtnant Mc-Lean, kapiteni Amery dhe rreshteri Jenkins ishin të pranishëm.

7. 14/15 shtator (mbrëmje). Pritë e

Anglezët: Kupi na shpëtoi nderin, pagoi nga xhepi

ARKIVAT BRITANIKE:

çetës zogiste në rrugën Tiranë-Durrës, dy milje në veri të Tiranës. Vendosen mina. 1 kamion që transportonte ush-tarë gjermanë u shkatërrua plotësisht, 1 kamion u dëmtua dhe 3 ushtarë gjer-manë u vranë. Aksioni u prish ndërsa FNÇ-ja nisi të sulmonte çetën zogiste pas shpine. Majori Smiley ishte i pran-ishëm.

8. 15 shtator (mbrëmje). Forca zo-giste dhe të Turkestanit sulmuan dhe sprapsën një autoblindë gjermane që udhëtonte drejt Shkodrës. Kolonel-le-jtënant McLean, kapiteni Amery dhe rreshteri Jenkins ishin të pranishëm.

9. 20 shtator. Një çetë e përbashkët zogiste dhe balliste sulmoi një auto-kolonë dhe në të njëjtën kohë hodhi në erë urën që gjendet në rrugën që të çon në Shkodër pranë Laçit. 1 kamion u shkatërrua. Rreshteri Jenkins ishte i pranishëm.

10. 21 shtator. E njëjta çetë sulmoi një kolonë gjermane në rrugën e Shko-drës duke e detyruar atë të tërhiqej. Rreshteri Jenkins dhe rreshteri Schoe-maker ishin të pranishëm.

11. 24 shtator. Ura tek Hani i Teqes në rrugën kryesore të Shkodrës u hodh në erë dhe kolona gjermane u sulmua dhe u detyrua të tërhiqej nga çeta zogiste. Majori Smiley ishte i pranishëm.

12. 12 tetor. Zogistët sprapsën sulmin gjerman kundër shtabit të misionit bri-tanik në Velsh. 3 viktima në radhët e gjermanëve e ndoshta më tepër. Kol-onel-lejtënant McLean dhe kapiteni Amery ishin të pranishëm. Përveç këtyre aksioneve, më shumë se 200 shpues gomash u vendosën nga zogistët, BLO-të dhe BNCO-të dhe rezultuan të suksesshme. Duhet theksuar se të gjitha këto operacione u kryen nga forca të vogla në një kohë kur ofensiva e FNÇ-së kundër zo-gistëve ishte në kulmin e saj dhe kur letra që morëm nuk inkurajonte në asnjë aspekt ndihmën me furnizime dhe propagandë nga britanikët. Rezu-ltat e siguruara si rrjedhojë mund të konsiderohen vetëm si një shprehje e pjesshme e potencialeve ushtarake të forcave të Abaz Kupit. Ata të misionit që e kishin përjetuar shërbimin nga të dyja krahët ishin të mendimit se meg-jithëse si njësi ushtarake partizanët e FNÇ-së padyshim që ishin superiorë në raport me organizimin, disiplinën dhe pajisjet e tyre, malësorët gegë të cilët formonin trungun kryesor të forcave të Kupit ishin luftëtarë më të mirë nga pikëpamja individuale. Ndoshta është gjithashtu me vlerë të kujtojmë se kolonel-lejtnant McLean, majori Smiley dhe rreshterët Jenkins and Jones të cilët kishin patur gjithash-tu përvojë me FNÇ-në të gjithë binin dakord se secili prej tyre pa më shumë kamionë gjermanë të shkatërruar dhe

Dokumentet që tregojnë qëndrimin e zogistëve gjatë Luftës së Dytë Botërore. Aksionet kundër gjermanëve të dokumentuarangaoficerëtbritanikë.NdihmaeAbazKupitpër të shpëtuar 8 pilotët britanikë, ndërkohë që 11 pilotë amerikanë iu dorëzuan gjermanëve nga Gjon Markagjoni

Gjatë muajit të fundit, misionit i mbaruan fondet dhe hyri në borxhe dhe, kur Forca 399 nuk pranoi të dërgonte para të tjera, u duk se nuk kishte më asnjë mënyrë për zgjidhjen e kësaj çësht-jeje. Për të shmangur një njollë të keqe në reputacionin britanik për mospagim të borxheve te fshatarët shqiptarë, Kupi na dha hua një shumë të konsiderueshme për zgjidhjen e borxhit, meg-jithëse ai në atë kohë ishte i vetëdijshëm se për pak kohë ne pritej

të largoheshim nga Shqipëria dhe se ai nuk do udhëtonte me ne, e për pasojë kishte pak gjasa të merrte sërish paratë e tij...Misionit iu siguruan të gjitha lehtësitë për njohjen e terrenit dhe kryerjen e evakuimit edhe pse largimi ynë nënkuptonte një goditje vdek-jeprurëse për kauzën e Abaz Kupit. Duhet gjithashtu të theksohet se në një kohë kur nuk kishte mënyra të tjera të pranueshme për evakuimin tonë, Kupi bëri përpjekje për gjetjen e një varke për ne


[email protected]


Gazeta TelegramKUJTESË

e mallrave.

11. Shqipëria është një vend prodhues i naftës dhe italianët kishin bërë shumë për shfrytëzimin e kësaj pasurie naty-rore;rafineritënëBariishinngriturmeqëllimin e vetëm për të përpunuar naf-tën shqiptare. Puset e naftës ruheshin mirë dhe një dyshim sado i vogël shqyrtohej men-jëherë në rast se tentohej të diskuto-hej kjo çështje. Si rrjedhojë, ky raport duhet të përfshinte një deklaratë të shkurtër lidhur me qëndrimin e gjener-al-kolonel Enver Hoxhës ndaj Petsec-it gjatë periudhës së luftës në Shqipëri. Petsec-u dëshironte të dërgonte një përfaqësues në Shqipëri në fazat fillestare.Kyveprimukundërshtuangaforcat ushtarake shqiptare pasi konsid-erohej se çdo çështje që kishte të bënte me shfrytëzimin e naftës në atë periud-hëdotësilltepasojakatastrofike. Tema në fjalë iu përmend au-toriteteve shqiptare kohë pas kohe por pa sukses. Në të vërtetë, Shqipëria nuk mori asnjë deklaratë të qartë lidhur me objektin e saktë të vizitës së Petsec-ut. Më 2 qershor 1945, AFHQ-ja in-formoi Shqipërinë se asnjë nënprodukt nafte nuk do të dërgohej si ndihmë hu-manitare deri sa të pranohej Petsec-u. Ky vendim iu komunikua zyrtarëve shqip-tarë të cilët u përgjigjën se nuk arrinin të dallonin asnjë lidhje mes ndalimit të ndihmës humanitare dhe pranimit të përfaqësuesit Petsec në vend. Çështja u parashtrua në mënyrë të vazhdueshme dhe më në fund, më 4 korrik 1945, në një konferencë me pjesëmarrjen e gjeneral-kolonel Enver Hoxhës, Comd-i dhe D/Comd-i ishin në gjendje të sqaronin me detaje ob-jektin e vizitës së Petsec-ut. Nëse kjo ishte hera e parë që gjeneral-koloneli e kishte marrë personalisht në konsid-eratë çështjen apo nëse kjo ishte ndër-prerja e aktivitetit ushtarak në Shqipëri dhe bashkë me të fundi i të gjitha mundësive për furnizime në ndihma, kjo nuk do të bëhej asnjëherë e ditur, por gjeneral-koloneli i kërkoi atëherë përfaqësuesit të hynte dhe të inspek-tonte të gjitha pajisjet dhe të jepte këshilla lidhur me prodhimin. Kapiteni Rudd i Petsec-ut hyri në

Shqipëri më 18 korrik 1945.

12. Një raport i përkohshëm i kol-onel-lejtënant John B Breckinridge, USA D/Comd ML (Albania) që u shkrua nga ai lidhur me riemërimin e tij jepet në shtesën N.

13. Si konkluzion, kjo histori do të ishte e paplotë pa një mendim lidhur me Shqipërinë. Gjatë gjithë muajve rraskapitës të planifikimit dhe gjatëgjithë periudhës së shkurtër operacio-nale në Shqipëri, të gjithë aktorët u sollën në mënyrë ekzemplare. Shumë ishin të destinuar të mos e vizitonin Shqipërinë, por të ruanin linjën e fur-nizimit në Itali, por pavarësisht se ku ishte fronti i punës, ajo u krye me besnikëri dhe mirë. Shembulli dhe sjellja e atyre anëtarëve të ML-së në Shqipëri të cilët punuan atje nuk mund të bënin tjetër veçse të çimentonin miqësinë ekzistuese për aleatët që ishte e dukshme në mbarë Shqipërinë. Kështu, pas 18 muajsh, detyra që iu caktua ML-së në Shqipëri përfundoi dhe të gjithë aktorët mund të hidh-nin një vështrim pas në këtë periud-hë (duke cituar Sir ËS Gilbert) “me ndjesinë e kënaqësisë se detyra e tyre ishte përmbushur”.

III. SUBVERSIONET Kupi na siguroi të gjitha mundësitë për të kontaktuar personelin e armi-kut, si trupat turkistane dhe italiane që ne donim t’i shkatërronim, dhe me të vërtetë na ndihmoi dhe i rigrupoi ata pasi kishin dezertuar një herë. Duhet gjithashtu të thuhet që se në shumë raste Kupi u orvat t’i shkatërronte vetë trupat turkistane edhe pse në asnjë rast nuk pati ndonjë sukses të madh.

IV. SHPËTIMI I PILOTËVETetë amerikanë dhe një pilot i forcës ajrore britanike u shpëtuan nga forcat zogiste. Kapiteni Tai-lor (TAYLOR), i marinës ameri-kane, dhe togeri Bullok (BULL-OCK) u ndihmuan gjithashtu nga zogistët kur ata ishin bllokuar në Kepin e Rodonit.

Këtu duhet të theksohet gjithash-tu se për të 11 pilotët amerikanë të parashutuar në Mirditë ishte raportu-ar se u ishin dorëzuar gjermanëve nga Gjon Markagjoni.

NDIHMA KRYESORE(a) Shtabi dhe personeli i misionit prej afro 200 personash ishin nën mbrojt-jen e forcave zogiste prej 17 prillit deri më 27 tetor. Strehimi, ushqimi, rojat, udhërrëfyesit, përkthyesit ishin siguru-ar nga Abaz Kupi së bashku me gjithë ndihmën tjetër të mundshme gjatë kësaj periudhe, si për shembull bërja a pazarit për blerjen e kafshëve të trans-portit (mushka), tagjisë, drithit, naftës dhe gjetjes së korrierëve për t’u lidhur me Tiranën.

(b) Të gjitha masat ishin marrë për Lejtnant Hands dhe grupin e tij të cilët, të sigurt, u shoqëruan për te partizanët në Jug të ven-dit, dhe për Nënkolonelin Seymour dhe një grup amerikanësh, të cilët u shoqëruan për nëkufirinjugosllavnëVeritëvenditdukeiu dorëzuar partizanëve.

(c) Gjatë muajit të fundit, misionit i mba-ruan fondet dhe hyri në borxhe dhe, kur Forca 399 nuk pranoi të dërgonte para të tjera, u duk se nuk kishte më asnjë mënyrë për zgjidhjen e kësaj çështjeje. Për të shmangur një njollë të keqe në reputacionin britanik për mospagim të borxheve te fshatarët shqiptarë, Kupi na dha hua një shumë të konsiderueshme për zgjidhjen e borxhit, megjithëse ai në atë kohë ishte i vetëdijshëm se për pak kohë ne pritej të largoheshim nga Shqipëria dhe se ai nuk do udhëtonte me ne, e për pasojë kishte pak gjasa të merrte sërish paratë e tij.

(d) Evakuimi. Misionit iu siguruan të gjitha lehtësitë për njohjen e terrenit dhe kryerjen e evakuimit edhe pse largimi ynë nënkuptonte një goditje vdekjepru-rëse për kauzën e Abaz Kupit. Duhet gjithashtu të theksohet se në një kohë kur nuk kishte mënyra të tjera të pranueshme për evakuimin tonë, Kupi bëri përpjekje për gjetjen e një varke për ne.

MARRË NGA ARKIVA MBRETËRORE BRITANIKE

gjermanë të vrarë brenda tri javësh (6-24 shtator), kohë gjatë të cilës qën-druan më shumë me Kupin sesa me pjesën tjetër të 14 muajve të qëndrimit të tyre në Shqipëri.

II. Inteligjenca Ushtarake(a). Misionet Ushtarake të Zbulimit

Personeli i misionit kreu tërheqjen e detajuar nga e gjithë zona e Durrësit, Shijakut, Vorës, Tiranës deri tek San Giovani De Medua, përfshirë mbro-jtjen bregdetare, depot e municionit, urat, instalimet dhe postkomandat gjermane dhe gjithashtu aerodromin dhe qytetin e Tiranës. Kjo u bë e mun-dur nga bashkëpunimi i plotë i Kupit, veçanërisht për sa u përket eskortave, guidave etj.

(b). AgjentëtKupi ishte gjithmonë i gatshëm t’i vinte oficerët dhe agjentët e tij nëdispozicionin tonë për të siguruar in-formacion specifik dhe në përgjithësivihej në vështirësi ta kalonte në duart tona një informacion të tillë ushtarak, ndërsa e siguronte përmes kanaleve të tij. Pjesa më e madhe e këtij informa-cioni sigurohej nga Franz Linder, një NCO në Byronë Operacionale Geka-dos të trupave alpine 21 të shkatërru-ara nga zogistët që përfshinin detaje të urdhrit luftarak gjerman dhe urdhrit

operacional për tërheqjen e trupave alpine 21 dhe 22 që besohet se ishin e vetmja njësi operacionale gjermane e sigurt përpara ekzekutimit.

(c). DokumentetKupi bëri përpjekje të mundimshme që të sigurohej se librat e pagesave, dokumentet e sekuestruara dhe trak-tet propagandistike të binin në duart tona. Veçanërisht një çantë e divizion-it 181 të shtabit të trupave malore 21 që përmbante informacione të rëndë-sishme përfshirë vlerësime lidhur me situatën ushtarake dhe politike në zonën ku operonte divizioni 181.

(d). Inteligjenca PolitikeKupi na mbajti të informuar për zhvil-limet politike dhe shpeshherë bëri ver-ifikimespecifikemekërkesëntonë.Aitentoi të dekurajonte shqiptarët e tjerë të viheshin në kontakt me ne, por asn-jëherë nuk u përpoq të na pengonte të vendosnim çdolloj kontakti politik që dëshironim.Zyrtarët shqiptarë mbajtën një qën-drim të paarsyeshëm dhe irritues. Sidoqoftë, pavarësisht nga vështirësitë apo burokracitë e imponuara, ital-ianët mbetën bashkëpunues dhe të mirë-disiplinuar. Në shumë raste ata ndihmuan Shqipërinë në ngarkimin dhe shkarkimin e anijeve dhe si rrjed-hojë, shmangën vonesat në transportin

Periudha e Luftës së Dytë Botërore padyshim është ndër më të rëndë-

sishmet në historinë e Shqipërisë, por njëkohësisht edhe ndër më të debatu-arat. Arsyet e kundërshtive dhe opin-ioneve të kundërta nuk lidhen shumë më luftën kundër pushtuesve italianë e gjermanë, por kryesisht me konf-liktet mes vetë shqiptarëve që kishin për synim sigurimin e pushtetit pas luftës si dhe me pasojat e drejtpërdre-jta që solli në historinë e Shqipërisë kjo periudhë. Ashtu sikurse 70 vjet më parë, komunistët, ballistët e zo-gistët vijojnë të kenë pikëpamje të ndryshme mbi periudhën e luftës, por pikëpamje të ndryshme ndesh-en edhe nga raportimet e bëra nga të huajt e pranishëm apo jo në Shqipëri. Ndryshe raportohej edhe nga secili prej misioneve anglo-amerikane të pranishëm në vend dhe aq më tepër dukej se edhe Uashingtoni e Londra

nuk ishin të qartë për atë çfarë po ndodhte në Shqipëri dhe për forcat që duheshin mbështetur.

Gazeta “Telegram” po hap kësh-tu një cikël dossierësh të bazuar mbi raportime të ndryshme në lidhje me Shqipërinë e Luftës së Dytë Botërore dhe forcave ndërluftuese, pa dashur të pozicionohet në atë se kush ka të drejtë prej raportuesve. Gjithashtu ftojmë lexuesit të marrin pjesë ak-tivisht në këtë debat dhe të shprehin mendimet dhe opinionet e tyre, por edhe të sjellin mbresa apo fakte për të cilat janë në dijeni.

Në disa numra, po botojmë raporte të Ministrisë së Jashtme të Britanisë së Madhe (Foreign Office) të cilatkanë bërë përmbledhje të situatës në Shqipëri duke iu referuar raportimeve të misioneve britanike të atashuar pranë palëve të ndryshme ndërluftuese. Titujt janë të “Telegram”-it

Për lexuesin

20 www.telegram.al

[email protected]



Gazeta Telegram

TOP SHËNDET

Numri i personave me sëmund-jet kardiovaskulare është në rritje nga vitet e fundit, duke

vënë në dukje lidhjen e fortë midis mënyrës së jetesës, por edhe të ush-qyerit. Sëmundjet kardiovaskulare kanë një vdekshmëri shumë të lartë, saqë po konsiderohet si “murtaja” e shekullit XXI . Fatmirësisht, parandalimi mund të jetë vërtetë shpëtimi i vetëm; pra, nëse ne bëjmë kontrolle të shpeshta, kujdesemi për mënyrën e të ushqyerit dhe të jetesës, atëhere ato nuk mund të jenë dhe kaq të rrezikshme. Një nga rreziqet më të shpeshta që lidhen me sëmundjet kardiovaskulare janë arteri-et e bllokuara. Arteriet e bllokuara nuk janë rezultati i një abuzimi sporadik, por i një abuzimi prej kohësh; qoftë në tëushqyer,pordhenëaktivitetinfizik.

ÇFARË JANË ARTERIETArteriet janë enët e gjakut që shpërn-

dajnë nga zemra në gjithë pjesët e trupit oksigjen dhe lëndë ushqyese. Arteriet e shëndetshme duhet të jenë elastike dhe të pastra. Me kalimin e kohës (pra me moshën) ato humbasin elasticitetin e tyre, por dhe nga mënyra e jetësës tonë, (duhan pirja, abuzimi me ushqimin dhe aktivitetin fizik) formohen pllaka arte-riosklerotike. Pllakat arteriosklerotike bëjnë arteriet të ngurta, pra humbasin elasticitetin, gjithashtu mund të mbiven-dosen dhe mbetje të qelizave, kalcium, kolesterol dhe substanca yndyrore, të cilat do të ngushtojnë rrjedhjen e gjakut ose mund edhe ta bllokojnë tërësisht. Ar-teriet e bllokuara mund të rrezikojnë dhe jetën, ndaj është shumë e rëndësishme të mos neglizhohet. Arsyeja kryesore që bllokohen arteriet ështe e lidhur me konsumimin e ushqimeve të përpunuara, të pasura me yndyrë shtazore dhe të var-fra në antioksidues.Më poshtë janë disa ushqime që nuk duhet të mungojnë nga tryeza juaj nëse vuani nga yndyrat e lar-ta në gjak, hipertensioni, arterioskleroze, por dhe për të parandaluar sëmundjet kardiovaskulare.

1. HUDHËR:Është përdorur që në lashtësi për

kurimin e hipertensionit. Sipas studi-meve të fundit, duket se hudhra është multifuksionale dhe se, përveç uljes së tensionit, mund të parandalojë dhe vendosjen e kalciumit dhe të yndyrës në arteriet koronare. Gjithashtu, ka

Hipertensioni dhe sëmundjet e zemrës, 10 ushqimet që iu mbrojnë

dhe efekte kurative përsa i përket ar-teriosklerozes; pra, mund të ulë masën e mbetjeve në arterie deri në 20%. Këtë fakt e dëshmon një studimi të bërë në Gjermani. Përdorimi i hudhrës këshillohet e pa gatuar për të marrë vlerat maksimale ose, të paktën të mos gatuhet më shumë se 3 minuta.

2. RRUSHI I KUQBëhet fjalë për rrush të kuq ose të

zi, me fara, pasi vetitë kuruese janë pikërisht të fara dhe lëkura e rrushit dhe jo te pjesa e ‘tulit” që përmban një sasi të lartë glukoze. Flavonoidet që përmbajnë prandalojnë oksidimin e kolesterolit të kuq, e cila vetëm e ok-siduar mund të ngjitet të arteriet tona. Vlerat antioksiduese të rrushit të kuq parandalojnë mpiksjen e gjakut që përbën vetvetiu faktor rreziku të ar-teriosklerozes. Por, kujdes nuk duhet të konsumohet sasi të madhe, por të shpeshta dhe të moderuar.

3.BORONICA DHE MANAFERRAËshtë folur shpesh për vetitë e for-

ta antioksiduese, janë shumë të do-bishme në sistemin kardiovaskular pasi parandalojnë forcimin e arterieve dhe ndihmojnë në pastrimin e pllakave ar-teriokslerotike.

4. MOLLANjë frut që mund të gjendet gjithë

vitin.Molla është e pasur në fibra tëpatretshmeqëquhetpektine,njëfibërqë ul përthithjen e kolesrolit, e cila ndihmon në uljen e kolesterolit në gjak dhe është shumë e pasur në vlera an-tioksiduese që ndihmon në prandalim-in formimin e plakave arteriosklero-tike. Kot nuk thonë një mollë në ditë

bëjnëdoktorintëikë!

5. SPINAQ:Spinaqi është i pasur me karoto-

noide luteinen, që mund të luajë rol shumë të rëndësishëm pasi na mbron nga degradimi molekular; që është e lidhur me moshën. Personat që janë të predispozuar për probleme kardio-vaskulare mund të parandalojnë ose të ngadalësojnë zhvillimin e sëmundjeve kardiovaskulare. Përmbajtja në kalium dhe acid folik ndihmojnë në mbrojtjen kundër presionit të lartë të gjakut.

6. PESHKUAcidet yndyrore të peshkut (sar-

delet, salmon, ngjalat) janë shumë të dobishme për të parandaluar mpiksjen e gjakut që përshpejton bllokimin e ar-terieve, por dhe oksidimin e kolester-olit që e nuk e lejon atë të ngjitet në muret e arterieve.

7. VAJ ULLIRINëse përziejmë yndyren shtazore

me vaj ulliri (yndyra mono-te pangopu-ra) atëherë oksidimi i kolesterolit bëhet më i vështirë. Ndaj, rekomandohet që të gatuhet me vaj ulliri dhe kryesisht pro-duktet shtazore si mishin e viçit, pulës, qingjit, vezën, etj., pasi do të jenë më pak të dëmshme për arteriet tona.

8. DOMATJANjë burim shumë i njohur i liko-

penit, një antioksidant që redukton deri në 50 përqind rrezikun ndaj arteri-osklerozës duke parandaluar forcimin e arterieve.

9. ÇAJI JESHILMesa duket vetitë antioksiduese të

Vetitë kurative të farës së zezë

Ndonëse rritet vetëm në vendet arabe fara e zezë, vlerat dhe për-

dorimi i saj janë rritur gjatë viteve të fundit për shkak se ajo përmban fuqi kuruese shumë të mira. Fara e zezë është një bimë e zakonshme, me ngjyrë të zezë, kërcelli i së cilës rritet 40 deri 60 cm. Ka gjethe të ndara dhe lule të kaltra, nga të cilat dalin fara të zeza, të vogla, kënd-drejta. Fara e zezë përm-ban vaj acidik të pangopur, vaj me eter, vitamina dhe një sërë substancash të tjera të domosdoshme për organizmin. Tashmë është vërtetuar se vaji acidik i pangopur qe përmban fara e zezë nd-ikon pozitivisht mbi metabolizmen e trupit, rrit imunitetin dhe ndalon alerg-jinë. Fara përmban përafërsisht 38% karbohidrate, 35% vajra të ndryshëm, 21% albumin dhe pjesa tjetër përbëhet prej më shumë se një qind substanca të ndryshme. Për t’u përmendur janë: va-jrat acidike të pangopura, acidi Linole-in, acidi alfa-Linolein, vajrat me eter (ni-gellon, alfa-pi nën etj.), vitaminat (B1, B2, B6, Acidi Folik, Niacina), mineralet (hekur, kalcium, magnez, zink, etj.) dhe amino acidet. Veçoritë e vajrave acidik të pangopur janë: Ndihmojnë metabo-lizmin e trupit ; nevojiten për rritjen, zhvillimin dhe rinovimin e qelizave; Ndihmojnë në zhvillimin e hormoneve dhe në formimin e një sistemi nervor dhe hormonal-mbrojtës të shëndet-shëm; Pengojnë shtimin e substancave që dërgojnë sinjale alergjike; Ndalojnë qelizat mbrojtëse (imunitare) të puno-jnë më shumë se ç’duhet; Kolesterolin në gjak e kthejnë në nivele normale; Pengojnë bllokimin e damareve duke rregulluar strukturën e tyre dhe një-kohësisht shpejtësinë e qarkullimit të gjakut; Ulin tensionin dhe reduktojnë rrezikun e ashpërsimit të damarëve dhe infraktit në zemër; Ndihmojnë në përmirësimin e shpejtë të plagëve. Trupi i njeriut nuk i prodhon këto va-jra dhe është i detyruar t’i marrë nga

jashtë, 1 gram vaji i Farës së zezë është i mjaftueshëm për nevojat ditore.

EFEKTETVajrat me eter si Nigëllon dhe al-fa-Pi zgjerojnë rrugët e frymëmar-rjes, lehtësojnë kollitjen, pengojnë qelbëzimin dhe ndalojnë dhimbjen. Nëse përdoren rregullisht ulin sheqer-in në gjak. Vitaminat B1, B2 dhe B6 luaj në rol në prodhimin e enzimave dhe forcojnë sistemin mbrojtës. Acidi Folik rredukton rrezikun e tensionit dhe sëmundjeve të zemrës, gjithash-tu është i nevojshëm në rinovimin e qelizave. Antioksidantet si vitaminat A, E, C dhe Beta-Karetin forcojnë sistemin mbrojtës të trupit.Përveç efektit qe jep Fara e zezë në sistemin imunitarë, metabolizëm dhe zhvillimin e hormoneve, njëkohë-sisht pastron trupin nga substancat e dëmshme siç janë toksinat, për-forcon qarkullimin e gjakut, ndih-mon në funksionin e zorrëve dhe rritshkëlqimineflokëvedhelëkurës.Ul tensionin dhe temperaturën dhe kryen funksionin e antibiotikëve. Është mjaft efektiv ndaj sëmund-jeve alergjike si Asthma dhe alerg-jia ndaj polenave. Ajo gjithashtu stimulon energjinë trupore dhe ndih-mon rehabilitimin pas lodhjes dhe plogështisë. Në të vërtetë kokrra e zezë është shumë e dobishme për të gjitha sëmundjet e ftohta dhe të lagështa. Lëngu i zier i farës së zezë ndihmon në shërimin e çrregullimeve abnormale të mestruacioneve dhe vështirësive menstruale. I mbyt skara-jat e zeza (parazitët intenstinalë). Fara e zezë në formën e saj të kompletuar, formën natyrale, vepron në mbështetje të procesit shërues të vetë trupit në tejkaliminm e sëmundjes ose përm-bajtjen e shëndetit. Vepron mbi pjesë ose sistemin e trupit pa e shqetësuar në vende të tjera.

MJEKËSIA ALTERNATIVE

SHËNDET

çajit jeshil nuk ndalin. Flavonoidet që përmban përmirësojnë shëndetin e qelizave epiteliale që ndikojnë në elasticitetin e arterieve. Ndaj, reko-mandohettëkonsumojmëdyfilxhaneçaj jeshil për të patur efektet paranda-luese të sëmundjeve kardiovaskulare.

10. SHEGAAntioksidantët e shegës ndihmojnë

kundër forcimit të arterieve, por dhe duke ndihmuar në pastrimin e arter-ieve. Studimet treguan se shega lufton dëmin që shkakton stresi te qelizat e arterieve.


[email protected]


Gazeta TelegramTELLALLI

Telegram, edhe aktivitet botimesh librash Ftojmë shkrimtarët që të sjellin librat e tyre për botim

NËSE DONI TË BOTONI NJË LIBËR, “TELEGRAM” ËSHTË SHTËPIA QË REALIZON PROJEKTIN TUAJ.

NjoftimeKeni një biznes dhe keni vendosur të bëni ulje çmimesh të kon-siderushme?Gazeta “Telegram”, për të inauguruar rubrikat e shtojcës të saj Tellal-li dhe në veçanti rubrikën “SKONTO”, Mundëson pa pagesë njoft-imin tuaj të parë tek gazeta jonë.“NJOFTIM PA PAGESË”Na dërgoni njoftimin tuaj me këto të dhëna.Emri i BiznesitNIPT i regjistrimit në QKR.Lloji i artikujve që trajtoni. Adresa e saktë se ku mund t’ju gjejnë lexuesit Telefon - EmailEmri dhe mbiemri i përfaqësuesit ligjor.% Përqindja e uljeve të çmimit.(Mund të shkruani edhe 10% deri në 90% atëherë kur përqindja ndërronnëbazëtëartikujve)“Shënim!uljeteçmimeveduhettëjenëreale, përndryshe nuk do t’i publikojmë”Në pritje të njoftimeve. Duke shpresuar që njoftimet tuaja tek rubrikat tona, të jenë çelësi i suksesit tonë të përbashkët.

Gazeta TelegramNjë telegram për ty dhe jo vetëm kaq, por shumë më shumë mundësi për të gjithë.Rruga 3 Dëshmorët, Pallati Lorena TR2, Shkalla C, Hyrja 7/1, Yzberisht Tiranë. Tel. [email protected]

KONKURS FOTO LAJM Gazeta Telegram ofron mundësinë e kandidimit të gjithë atyreqëjanëtëapasionuarpasfotografisëdheartittëtëbërit “fotolajm”Fotoja nuk duhet të jetë e publikuar në media apo social network por ekskluzive për gazetën “Telegram”.Të gjitha fotot do të publikohen dhe votohen në sajtin zyrtar: www.telegram.al Fotoja më e mirë do të përzgjidhet nga një juri profe-sionistësh dhe do të publikohet në gazetë, shoqëruar me një artikull mbi autorin e saj.Gazeta “Telegram”, e lirë e pavarur dhe interaktive me [email protected]

Konkurs pikturë për fëmijëBëhu fitues i çmimit “Piktor i gazetës Telegram”Rregullat e lojës janë të thjeshta: Mjafton të kesh tal-ent, dhe pse të tjerët nuk e shikojnë talentin tënd ne do ta vlerësojmë atë. Tema do të jetë e lirë dhe duhet të ketë në të mesazhin “Telegram” Telegram për tyTelegram për neTelegram për të gjithëFituesit,pasidotë jeni tëgjithëfitues,duhettëmosjenë më të mëdhenj se 12 vjeç.Veprat të cilat do t’i realizoni do të bëhen pjesë e për-ditshmërisë të lexuesve tanë në faqen e internetit www.telegram.alPiktura ose vizatimi më kuptimplotë dhe më i votuar

do të botohet si artikull në gazetën tonë, duke mos anashkaluar përfshirjen në një intervistë të pjesëtarëve të familjes tënde.Punimet mund t’i dërgoni në redaksi:Rruga 3 Dëshmorët, pallati Lorena TR2, Shkalla “C” Hyrja 7/1 Yzberisht - Tiranë[email protected] në inbox të faqes facebook.Certifikataefalenderimitmetitullin“PiktorigazetësTelegram” mund të tërhiqet në redaksi pas depozitimit të vizatimit origjinal.

https://www.facebook.com/pages/Gazeta-Tele-gram/873244949387290Mirsevjen në gazetën “Telegram”!Suksesi jonë është suksesi juaj!

NJOFTIM: “MARKETING MANAGEMENT”

Gazeta Telegram kërkon disa figura profesionale meeksperiencë në fushën e marketingut:Roli: Lidhës kontratash në terren.Kriteret:Aftësi të larta komunikimi.Aftësi socializimi me të tjerëtKusht: Kandidatët duhet të jen në gjendje të lidhin kon-trata me të gjithë. Të jenë të hapur për të dialoguar me klientët, pavarësisht seksit të tyre, duke ofruar disponibi-litetin e tij/saj për takime në ambientet e çdo ndërmarr-jeje apo biznesi.Të ketë patentë të paktën Klas “B” dhe të disponojë mjetet e nevojshme të transportit personal.Preferohen persona që kanë kryer punë të ngjashme.Koha: Nuk kërkohet kohë e plotë pasi ata/ato do të jenë tërësisht të lirë për të lidhur kontratat e mundshme sipas kërkesave tona.Pagesa:Përqindje e lartfitiminëbazë tëkontratave tëlidhura.

NJOFTIM: “NXIRR NË DUKJE TALENTIN TËND”

GazetaTelegramkërkonnjëfigurëprofesionale:GrafikDesign-WebDesign.Kandidati ose kandidatja duhet të ketë aftësi në për-dorimin eprogramevegrafikedhe sistemeveoperativemë të njohur siç janë:Njohje e sistemeve operative: Windows, Linuks, OX.Njohje e programeve bazë:PaketaOfficeProgrameGrafike:Adobe PagmakerAdobe Photoshop Adobe IllustretorAdobe IndesignProgramim Web: Programim HTMLNjohje të : Wordpress; Joomla.Nuk është kusht arsimi i lartë.Kushte të rëndësishme janë aftësitë e tij dhe disponibi-liteti me kohë të plotë.Mos hezitoni të kontaktoni në email : [email protected]ë faqen tonë facebookTel: 045200045

22 www.telegram.al

[email protected]



Gazeta Telegram

FUNDJAVA

AK

TIV

ITE

TE

TEATËRARTURO UIData: 10-12/04/2015 Orari: 11:00 - 12:00Vendndodhja: Rr. Ded Gjo Luli

Teatri i Metropolit (Qendra Kulturore Tirana) do të shfaqë premierën e dramës “Arturo Ui”, ditën e premte, më 10 prill, ora 20:00, duke vijuar dhe në datat, 11 e 12 prill, në të një-jtën orë. Kjo dramë i kujton qytetarit detyrën e tij ndaj kombit, me autor Bertolt Breht dhe regji nga Armando Bora. Interpretojnë aktorët: Alfred Trebicka, Suela Konjari, Rozi Kostani, Violeta Trebicka, Kastriot Ramollari, Armela Demaj, Laura Nezha, Shyqyri Caushaj, Bruna Borova Çlirim Denaj, Aleksander Nikolli dhe Erin Kujofsa.Skena dhe kostumet janë të Laedia Hajdarit; Mjeshter ko-reograf është Arjan Sukniqi; kurse Mjeshtër i lëvizjes skenike dhe arteve marciale është Enver Cakiqi. Drejtues muzikor i shfaqjes është Oleg Arapi.Drama vjen në skenën e Metro-polit në formën e një shfaqje ku muzika e kabaresë, kërcimi dhe teknikat e arteve marciale ndërthuren me interpretimin mjeshtëror të kësaj satire politike. “Arturo Ui” e shkruar nga Breht në vitin 1941 flet për shkëlqimin e Ui, një kriminel i njo-hur i Çikagos. Breht i takon asaj kategorie të dramaturgëve të cilët në themel të artit të tyre kishin të mbërthyer fort bindjen se çdo krijim artistik duhet të arrijë të transformojë shoqërinë, jetën, mendjen e njeriut, dhe t’i bëjë ideologjitë mbizotëruese të kohës subjekt të një analize racionale.

CIRK SURPRIZAT E PRANVERËS

Data: 11-12/04/2015Orari: 11:00 - 12:00Vendndodhja: Rr. Maliq Muço

Cirku Kombëtar sjell çdo fundjavë, ora 11:00, shfaqjen me titull “Surprizat e Pranverës”. Programi i shfaqjes do të ketë një fill lidhës të numrave, që do të realizohet nga prezantuesi dhe kllouni i shfaqjes. Në shportat e mbushura me lule do të jenë të fshehur zarfe, mbi të cilët do të shkruhet emri i kombinimit dhe brenda tyre do të jetë teksti i kombinimit. Ato do të hapen një e nga një, duke zbuluar gradualisht edhe të gjitha surprizat e pranverës së këtij viti.Në këtë shfaqje do të jenë të gjithë profilet e cirkut, të ftuar specialë në çdo shfaqje, këngëtarë nga programi “Gjeniu i vogël” dhe nga projekti “Guide” konkurrimi i 60 shkollave të ciklit 9-vjeçar të Tiranës dhe grupi i valles Trad Folk Tirana. “Surprizat e Pranverës” vjen me libret dhe tekst të Kujtim Dumit, drejtimi artistik nga Alketa Haxhiu dhe formulimi muzikor nga Sajmir Çili.

BALET BALLOJA E DIPLOMËS

Data: 16/04/2015Orari: 12:00 - 13:30Vendndodhja: Sheshi Skënderbej, Tirana 1001, Albania

Balloja e Diplomës është balet me një akt, që zgjat rreth 50 minuta. Një përmbledhje e pjesëve muzikore të Johan Strauss (valse, marshe, mazurka, galop, etj.) të cilat së bashku krijojnë tërësinë e një vepre. Kjo shfaqje është pjesë e projektit të Edukimit përmes artit që po realizohet si një bashkëpunim me Ministrinë e Kulturës dhe që ka qëllim për të realizuar promovi-min e muzikës klasike, baletit klasik dhe kontemporan, për edukimin i shijeve të shëndetshme artistike e muzikore, afrimin e publikut të ri përmes shfaqjeve tërheqëse për moshat e tyre dhe nivelin e njohurive muzikore që ata kanë marrë, njohjen e artistëve me të shquar të skenës kryesore artistike të vendit si dhe njohjen e veprave te kompozitorëve të mëdhenj botërorë Verdi, Vagner, Puçini, Mozart etj.

“Dell” lançon tabletin e ri Venue 8 7000

TEKNOLOGJI

“Bing” konkurron “Google”

Kompania Dell lançon pasardhësin e linjës Venue 8 7000. Bëhet fjalë për

një tablet me ekran 10 inç duke shënjestru-ar bizneset. Ky tablet do të jetë i disponue-shëm për t’u blerë gjatë këtij muaji dhe modeli bazë do të kushtojë 499$ ndërsa së bashku me tastierën do të kushtojë 629$. Ashtu siç bëri dhe me Venue 8 7000 dhe kësaj here Dell ka luajtur me format tradi-cionale të tabletave. Në pjesën më të madhe të saj, Venue 10 7000 është e përbërë prej alumini. Në krye të tabletit ka një cilindër i cili ofron disa funksione; ai shërben për të bërë lidhjen e tastierës me tabletën, mbron baterinë dhe pjesën e brendshme dhe jep qëndrueshmëri gjatë mbajtjes në dorë të tabletit. Ky tablet është më i rehatshëm për t’u mbajtur se sa Venue 8 7000. Tableti ka një ekran 2560 x 1600 OLED dhe të një-jtin çip katër bërthamësh Atom që u përdor dhe në Venue 8 7000. Përsa i përket trashë-sisë, Venue 10 7000 është 6.2 mm i hollë. Në pjesët anësore të saj janë vendosur një

portë USB-je, një portë ku vendosen kufjet dhe një tjetër ku vendoset karta e memories që mund të ketë kapacitet deri në 512GB. Por si një disavantazh mund të cilësohet fakti se Venue 10 është pothuajse 2 herë më e rëndë se Venue 8, ajo peshon 598 gram dhe kjo peshë i detyrohet më së shumti cilin-drit të vendosur në të. Kamera Intel Real-Sense rikthehet përsëri por mund të themi se eksperienca që ajo të ofron nuk është aq cilësore sa prisnim. Një tjetër ndry-shim në Venue 10 është bateria e saj me kapacitet 7000mAh, gjithsesi ky kapacitet jo gjithmonë mund të nënkuptojë një per-formancë apo kohëzgjatje të mirë baterie. Muajin që shkoi Dell deklaroi se përdoruesi do mund ta përdorë tabletën për 15 orë të njëpasnjëshme. Dhe ky parametër lë vend për të dëshiruar krahasuar me kohëzgjat-jen e baterisë që ofron Venue 8 7000. Dell duhet të kishte punuar më shumë në këtë pjesë, aq më tepër që pretendon se ky tab-let është e fokusuar tek bizneset.

Vazhdon Microsoft të përmirësojë shërbimet e tij, me gjithë dështimet e

njëpasnjëshme. Pas dështimit me Internet Explorer, Microsoft po përpiqet të bëjë hapa përpara në luftën e motorëve të kërkimit. Megjithëse vështirë të thyhet supremacia e Google në këtë fushë, BING vazhdon ta sfidojë.Microsoft ka përditësuar së fundmi motorin e kërkimit Bing me disa veçori të reja të do-bishme, të cilat rrisin më tepër kualitetin e rezultateve të kërkimit. Siç mund ta shihni edhe nga imazhet e mësipërme, tani shfaqen edhe detaje tek imazhet. Nëse do të klikoni tek një imazh, ju mund të zbuloni informa-cione të tilla si:Vendin ku mund të blini produktin në imazh: Nëse do të kërkoni pro-

dukte në internet, ju do të merrni sugjerime se ku mund ta blini artikullin për të cilin kërkoni.Rezultate të ngjashme bazuar tek imazhi: Kjo veçori ju ndihmon të gjeni imazhe të ngjashme me atë që sapo keni gjetur.Koleksionet në Pinterest në të cilat bën pjesë imazhi: Kjo mbështetje për Pinter-est është cilësuar si një kopje e subjek-teve të sugjeruara që shfaq Google në krye të imazhit. Madhësi të ndryshme të imazhit: Kjo veçori ju ndihmon të gjeni versione më të vogla ose më të mëdha të

imazhit.Faqet me imazhe: Kjo është një ndër veçoritë më krye-sore, pasi i lidh imazhet me një ueb-sajt të caktuar, kësh-tu do të zbuloni më shumë informaci-one mbi këtë imazh.

ZBAVITJE

Tregu i reklamimit mobil po arrin një objektiv të ri këtë vit: Të ardhura prej

100 miliard dollarësh. Sipas një raporti të ri nga firma kërkimore, eMarketer, rekla-muesit parashikohet të shpenzojnë 101.37 miliardë dollar duke krijuar reklama nga telefonët dhe tabletët në 2016. Reklamat mobile zënë më shumë se 50 % të tregut dixhital të reklamave. Për periudhën nga 2013 në 2016, tregut global i reklamave mobile është zgjeruar me 430 %””, - tha eMarketer. Për 2016, kjo firmë kërki-more parashikon që reklamat mobile të numërojnë 16.5 % të shpenzimeve totale

në reklamim. Rritja e reklamimit nga pajis-jet mobile sipas eMarketer ka kontribuar përhapja në masë e smartfonëve. Vitin e ardhshëm do të kemi më shumë se 2 mil-iardë përdorues smartfonësh parashikon firma kërkimore. Ekspansioni i këtij sek-tori do të drejtohet nga Shtetet e Bashkura dhe Kina, shtete të cilat do të shpenzojnë 40.2 miliardë dhe 22.1 miliardë dollarë, re-spektivisht në reklamimin nga pajisje mo-bile vitin e ardhshëm. Shpenzuesi tjetër i tretë në listë do të jetë Britania me 7.2 miliardë dollarë ndërsa do të ndiqet nga Japonia me 5 miliardë dollarë.

Reklamimi nga pajisjet mobile, arrin në 100 miliardë USD


[email protected]


Gazeta Telegram

KUKULLANJË MAÇOK PËR DITËLINDJE

Data: 11/04/2015Orari: 11:00 - 12:00Vendndodhja: Teatri Metropol Tiranë

Teatri për fëmijë Një maçok për ditëlindje, do të shfaqet në orën 11:00 të shtunë në sallën në sallën “Shekspir” tek Te-atri Metropol. Kjo pjesë e shkruar nga Anilda Kaçaçi, me regji të Suela Xhonuzit është një për-rallë plot mesazhe eduka-tive për fëmijët e vegjël, mjaft argëtuese, ku ndërthuren lojëra të ndryshme dhe muzikë. Shfaqja flet për Ponkën, një vajzë të vogël dhe shokët e saj të cilët janë qenushi dhe maçoku.Interpretojnë: Lidia Jahollari, Andërrjon Hafizi dhe Alek-sandër Nikolla. Drejtor artistik: Suela Konjari

AK

TIVITE

TE

MUZIKAL PËR FËMIJËHIRUSHJA

HirushjaData: 20/04/2015Orari: 12:00 - 13:00Vendndodhja: Sheshi Skenderbej, Pallati i Kultures

Përralla e njohur Hirushja, për herë të parë në një version të ri muzikor dhe skenik ku gërshetohen magjia e tingujve të instrumenteve të ndryshëm muzikor me pantomimë, balet dhe lojë aktoriale dedikuar publikut më të ri. Muzika: Ernesto Merlini. Fëmijët që do ta ndjekin këtë shfaqje do të mund të prezantohen fillimisht me instrumentet muzikore dhe tingujt e tyre. Më pas një narrator do të tregojë përrallën e cila do të interpretohet më pas nga Orkestra e TKOB dhe nga solistët. Aktorët e Teatrit te Kukullave do e shoqërojnë muzikën me lëvizje që do të tregojnë përrallën. Në rolin e Hirushes do të jetë Soprano Dorina Selimaj dhe në rolin e Princit do të jetë balerini Erald Zela. Orkestra do të drejtohet nga Edmond Doko. Aktorët e ftuar janë: Marilda Furrxhi, Ermonela Alikaj, Klesta Shero, Kliti Roshi, Florinda Mazreku. Regjisore: Auro-ra Qazimi

KINEMATOGRAFI80 EGUNEAN (EN 80 DÍAS)

Data: 17/04/2015Orari: 19:00 -21:00Vendndodhja: Rr. Aleksandër Moisiu

Akademia e Film-it & Multimedias Marubi, në bash-këpunimin me Am-basadën e Spanjës në Shqipëri, shfaq ditën e premte, 17 prill, ora 19:00, film-in “80 Egunean (en 80 días)“ (For 80 days) i regjizorëve Jon Garaño dhe Jose Mari Goenaga, i vitit 2010, 104 minuta, në Basque, me sub-titrat anglisht. Hyrja është e lirë/falas.

ZBAVITJE

24 www.telegram.al

[email protected]



Gazeta Telegram

C M Y K

Filozofia jonë në projektim është thjeshtësia

www.studio-aid.it Mos hezitoni të kontaktoni në e-mail [email protected]

Arkitektura? ...Nuk është një luks, por një nevojë e cila do të ekonomizojë proceset e ndërtimit tuaj

...ëndrrat janë të bukura, por me ne do t’i transformoni ato në projekte konkrete!

Mjaft keni shpenzuar! ...transformoni shpenzimet tuaja në investime

Studio projektimi A.I.D Shërbime arkitekture Inxhinierie Design

gazeta telegram viti ii botimi 9

Documents