gebruik en beheer van duurzame gebouwen · janv févr mars avr mai juin juil août sept oct nov...

THEORETISCHE PRESTATIES VS. WERKELIJKE PRESTATIES

Thomas LECLERCQ

Interface-Solutions

Waarom verschilt de werkelijkheid van de theorie?

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN

18 mei 2018

Seminarie Duurzame Gebouwen

• “Waarom heb ik toch niet hetzelfde gemeten

verbruik als dat vermeld in mijn

certificeringsdossier? ”

• Herinnering aan de betekenis van verschillende niet

te verwarren grootheden

• Illustratie van parameters die het gedrag van een

duurzaam gebouw beïnvloeden

• Dimensioneringsmethode vs. certificering

2

DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE

I. Het verbruik

II. Het comfort

3

PLAN VAN DE PRESENTATIE

EEN BEETJE THEORIE…

• Verbruik – voor welke toepassing? Brandstof:

–Verwarming

–Sanitair warm water

–Koken

Elektriciteit:

–Verwarming (inclusief de hulpapparatuur)

–Koeling

–Sanitair warm water

–Ventilatie

–Verlichting

–Koken

–Elektrische huishoudapparatuur

– Informaticamaterieel...

4


• Verbruik - voor welke toepassing?

Bekijken we bijv. de verwarming ...

5

Sourc

e/B

ron:

EP

B-g

ids, U

Lg-C

IFF

UL e

n S

PW

-DG

O4



Van behoefte tot verbruik

6

Sourc

e/B

ron:

EP

B-g

ids, U

Lg-C

IFF

UL e

n S

PW

-DG

O4



En wat met de primaire energie?

7

kWh kWh+ = ?

Totaal energieverbruik

?Verwarming

Koeling

SWW

Hulpapparatuur

Zelfopwekking van elektriciteit op de

site

Sourc

e/B

ron:

Ople

idin

g E

PB

Ecorc

e-S

PW

-DG

O4


• Verbruik – voor welke toepassing?

Certificering – herinnering

8Source/Bron: Leefmilieu BrusselSource/Bron: PMP Vade-mecum résidentiel - https://maisonpassive.be/IMG/pdf/vade-mecum-new__8_oct._2013-bd.pdf

https://maisonpassive.be/IMG/pdf/vade-mecum-new__8_oct._2013-bd.pdf

THEORETISCH VS. WERKELIJK VERBRUIK

• Is voorspellen zo moeilijk?

9

Sourc

e/B

ron:

Arc

hitectu

re e

t C

limat

–O

livie

r D

art

evelle

–Januari 2

017 (

ME

AS

UR

E)


• Buitentemperaturen en het belang van

‘normaliseren’

10

0

5

10

15

20

25

janvier février mars avril mai juin juillet août septembre octobre novembredécembre

Tem

pé

ratu

re e

xté

rie

ur

°C

T° extérieure PHPP T° extérieure PEB T° extérieur 2017 T° extérieure 2016


• Binnentemperatuur

EPB: 18 °C in woningen

PHPP: 20 °C

11

Source/Bron: Nest


• Binnentemperatuur

PHPP: bij 22,5 °C

Niet te verwaarlozen effect … +2,5 °C behoeften +45 %!

“Wat is comfort?” Sergio ALTOMONTE - UCL12

Source/Bron: Nest


• En wat als de bezonning de belangrijke parameter

is?

13

0

50

100

150

200

250

janv févr mars avr mai juin juil août sept oct nov déc

Du

rée

d’e

nso

leill

emen

t m

ensu

elle

à U

ccle

(s

ou

rce

IRM

)

2017 2016 2015

• Bezonning

PHPP: bij 10 % minder zon…

Niet te verwaarlozen effect … behoeften +80 %!


14

Source/Bron: www.bien-etre-au-naturel.fr/le-soleil-moral-et-vitamine-d/


• Naast de invloed van het klimaat is er ook de

kwaliteit van de uitvoering

van de isolatie:

– continuïteit (bouwknopen)

– bevestiging

– vochtigheid

– …

“Beheer van collectieve huisvesting” Roland RIXEN -

Comensia

15


16Sourc

e/B

ron:

Inte

rface

-Solu

tio

ns

• Naast de invloed van het klimaat is er ook de

kwaliteit van de uitvoering

van de luchtdichtheid (lekken):

– precisie en betrouwbaarheid van de meting

– representativiteit van de rekenkundige modellen

Coefficient de protection au vent e et f selon EN 832

plusieurs une

Coefficient e de classe d'exposition façades façade

exposées exposée

aucune protection 0,10 0,03

protection moyenne 0,07 0,02

forte protection 0,04 0,01

Coefficient f 15 20

• Luchtdichtheid

PHPP:

–tweemaal meer lekken…

–100 m³/h meer bij 50 Pa, d.w.z. 50 cm²

Gematigd effect behoeften +5 %


17

Source/Bron: WTCB


• Het gebruik van de ventilatie heeft eveneens invloed

op het verwarmingsverbruik:

Theoretisch model:

– EPB / PHPP: gemiddeld ventilatiepercentage

– debieten gebaseerd op de NBN D 50-001

Werkelijk gebruik:

– regeling en gebruik van de ventilatiesystemen (of niet...

comfortkwestie)

– opening van de vensters

18

• Ventilatie

PHPP: tweemaal groter debiet…

Effect behoeften +20 %


19

• Ventilatie

PHPP: tweemaal kleiner debiet…

Effect behoeften -10%

Opgelet op het comfort; we komen er nog op terug met:

Didier DARIMONT (ICEDD) / Julie NEUWELS (ULB) / Lorella

PAZIENZA-Yannik RIHOUX (vzw CLTB)


20


• Idem voor de interne

warmtewinsten:

elektrische /elektronische uitrusting

beperkte grootte van de woningen,

bewoningsdichtheid

• Belangrijk effect:

daling van het verwarmingsverbruik

stijging van het elektriciteitsverbruik

daling van het comfort in de zomer

(oververhitting)

21

So

urc

e/B

ron

: In

terf

ace

-So

lutio

ns


• Zonder de regeling van de installaties te vergeten

Regeling van de temperatuurregimes (verwarmingscurve)

– condensatie verwarmingsketel

– rendement warmtepomp

Regeling werkingsuren

Regeling gewoonweg ... door de gebruikers

22


• Een week in november in een gang van een school …

23


• De voordeligste energie is degene die we niet

verbruiken … tijdens het weekend!

24


• Regeling van de installaties Het is niet zo gek audits uit te voeren voor HQE-gebouwen!

De naam maakt niets uit:

– Audit

– Monitoring

– Commissionning

– Controle / onderhoud

– Energieboekhouding

De combinatie van opvolging en bewustmaking is onontbeerlijk

➔ Julie NEUWELS (ULB)

➔ Didier DARIMONT (ICEDD)

➔ Roland RIXEN (Comensia)

➔ Lorella PAZIENZA-Yannik RIHOUX (vzw CLTB)25

PLAN VAN DE UITEENZETTING

I. Het verbruik

II. Het comfort

26

HET COMFORT

• Welk comfort?

Luchtkwaliteit?

Thermisch comfort en in het bijzonder oververhitting?

Geluid?

Natuurlijk licht?

…

• En welk theoretisch model?

Normen

Rekenmodellen en tools/simulaties

27

LUCHTKWALITEIT

• De theorie: Gebruik van normen om de debieten te dimensioneren

(voorschrift betreffende debiet per ruimte en van een

ventilatiegroep)

– NBN D 50-001 (1991)

– NBN EN 13779

– NBN EN 15251

– Codex over het welzijn op het werk

– …

Gebruik van normen en rekenregels om de verdeelnemetten te

ontwerpen (drukverlies, luchtsnelheid)

Regels van goede praktijk

28

LUCHTKWALITEIT

• De werkelijkheid: Nominaal vs. ingesteld debiet

Effectief gebruik van de ventilatie?

Ontvankelijke gebruiker … of niet

Opening van de vensters

Kanalen en drukverlies

Onderhoud en drukverlies (filters)

Geluidshinder en/of gebrek aan comfort door

tocht

➔ Julie NEUWELS (ULB)

➔ Didier DARIMONT (ICEDD)

➔ Lorella PAZIENZA-Yannik RIHOUX (vzw

CLTB)29

So

urc

e/B

ron

: U

LB

Ju

lie N

eu

we

ls

THERMISCH COMFORT

• Theorie Dynamisch rekenmodel met talrijke hypotheses, met name m.b.t.:

– gebruik van de ruimten (tijdschema’s, aantal personen)

– interne warmtelasten

– ventilatiepercentage

– beschaduwing

Studie van de passieve strategieën en van de oplossingen om het

comfort in de zomer te verzekeren

– opening venster / zonnewering

– night-cooling

– verbruik van eventuele klimaatregeling

Aanbevelingen opgetekend in een rapport (eventueel

haalbaarheidsstudie) in het voorontwerpstadium

30

THERMISCH COMFORT

• Werkelijkheid… Dynamische simulatie… of gewoon PHPP/EPB?

Aanbevelingen van de studies opgenomen in de betreffende

rapporten?

Validatie van de hypotheses van de modellen?

Interne warmtewinsten? Is alles in aanmerking genomen

(keuken)?

Opleiding / bewustmaking van de gebruikers: de gebruiker is

geen rekenkundig model!

• En als de uitdaging van een duurzaam en

comfortabel gebouw uit de coördinatie van het

projectteam zou bestaan?

Julie NEUWELS (ULB)

➔ Roland RIXEN (Comensia)31

THERMISCH COMFORT

• We mogen nooit het volgende vergeten m.b.t. de

methodes voor de EPB /PHPP-certificeringen:

het zijn geen methodes voor de dimensionering of voor de

beoordeling van het comfort

ze laten toe de naleving van reglementaire eisen op basis van

normen te controleren

• We zouden kunnen zeggen dat het methodes voor de

berekening van de kWh zijn, terwijl er bij het

dimensioneren over kW wordt gesproken…

32

• Verschillende parameters hebben een grotere of

kleinere invloed op het verbruik van een duurzaam

gebouw

• Het comfort van een duurzaam gebouw vereist

een voorafgaande studiefase, het delen van

informatie binnen het ontwerpteam, het

informeren/opleiden van de gebruikers in een zo

vroeg mogelijk stadium van het project, en een

continue opvolging van de installaties

• Een gebouw certificeren betekent niet dat het

verbruik wordt voorspeld of dat een bepaald

comfortniveau wordt gegarandeerd.33

TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE

• Le Guide PEB, https://energie.wallonie.be/fr/guide-peb-

2015.html?IDC=9491, Ulg/CIFFUL/RW-DGO4

• Vade-mecum résidentiel PHPP,

https://maisonpassive.be/IMG/pdf/vade-mecum-

new__8_oct._2013-bd.pdf, PMP

• Infofiche EPB-certificatie, https://environnement.brussels/,

Leefmilieu Brussel

• Voorstelling van het project MEASURE, Architecture et Climat -

Olivier Dartevelle, januari 2017

• Meteorologische gegevens Ukkel, KMI

• Rekentool PHPP

34

TOOLS, WEBSITES, BRONNEN

https://energie.wallonie.be/fr/guide-peb-2015.html?IDC=9491

https://maisonpassive.be/IMG/pdf/vade-mecum-new__8_oct._2013-bd.pdf

https://environnement.brussels/

CONTACT

Thomas LECLERCQ

Raadgevend ingenieur

: 0478/21.30.42

E-mail: [email protected]

mailto:[email protected]

gebruik en beheer van duurzame gebouwen · janv févr mars avr mai juin juil août sept oct nov...

Documents