gentilhombre pablo sáinz villegas

Programma

R. Vaughan Williams (1872-1958)Fantasia on a theme by Thomas Tallis (1910)

J. Rodrigo (1901-1999)Fantasia para un gentilhombre (1954)Villano y ricercar - Españoleta y fanfarria de la Caballería de Nápoles - Danza de las hachas - Canario

L. Boccherini (1743-1805) Grave & Fandango uit gitaarkwintet G 448 (1771)(versie voor strijkers en gitaar)

A. Piazzolla (1921-1992)Libertango voor gitaar en strijkorkest (1974)(arr. P. Russ)

•••

N. Rota (1911-1979)Concerto per Archi (1965)I Preludio. Allegro ben moderato e cantabileII Scherzo. Allegretto con motoIII Aria. Andante quasi adagioIV Finale. Allegrissimo

J. Canteloube (1879-1957) Chants d’Auvergne, voor sopraan en orkest(arr. A. Williams)I Baïlèro (boek 1 nr. 2)II Trois Bourrees (boek 1 nr. 3 a-c)III Passo pel prat (boek 3 nr. 2)IV Malurous qu’o uno fenno (boek 3 nr. 5)V Uno jionto postouro (boek 5 nr. 7)•

Amsterdam SinfoniettaCandida Thompson leiding en vioolPablo Sáinz Villegas gitaarRenate Arends sopraan

Vrijdag 12 mei, 20.15 uur Amsterdam, Muziekgebouw aan ’t IJ(inleiding door Michiel Weidner, 19.15 uur)

Zaterdag 13 mei, 20.15 uur Utrecht, TivoliVredenburg

Zaterdag 20 mei, 20.15 uur Rotterdam, De Doelen•

Tournee door Europa Amsterdam Sinfonietta en Pablo Sáinz Villegas geven samen ook nog vier concerten in Duitsland, Italië en Zwitserland op 9, 14, 17 en 18 mei. In plaats van Chants d’Auvergne klinken extra werken voor gitaar van onder anderen Tárrega. www.sinfonietta.nl

de musici

viool 1Candida ThompsonIngrid van DingsteeArnieke EhrlichNicoline van SantenKaren SegalSarah Kapustin

viool 2 Jacobien RozemondFrances ThéDiet TilanusInki VargaJudith van DrielIlka van der Plas

altviool Michael GurevichAnne-Bartje FonteinRoeland JagersErnst GrapperhausEls Goossens

cello Kaori YamagamiMichiel WeidnerAlice GottÖrs Köszeghy

contrabas Danielis RubinasServaas Jessen

fluit Peter Verduyn LunelRob van Dord

hobo Hans Wolters

fagot Maximiano Vera Vera

trompet Cyrille van Poucke

harp Annemieke IJzerman *

staf Joost Westerveld zakelijk leiderWillem de Bordes artistiek coördinator/programmeurChris Meeuwissen marketingNoortje Zanen communicatieJoseline de Koning fondsenwerving en relatiebeheerWillemijn de Graaff assistent relatiebeheerStijn Verstraete productieleiderMing Khouw officemanagerAnnemiek de Bruin bibliothecarisGerard Boltje boekhouderChris Dessing vrijwilliger

bestuur Gert-Jan Kramer voorzitterAstrid Helstone secretarisMariëtte Doornekamp, penningmeesterLeni Boeren lidErnst Veen lidJoris Vos lidHans Langeveld lid

* alleen in Canteloube

biografie

Pablo Sáinz Villegas gitaar

De Spaanse gitarist Pablo Sáinz Villegas, geboren in La Rioja, heeft een solide reputatie opgebouwd. Op zijn vijftiende won hij de Andrés Segovia Award, waarna hij onder meer de Gouden Medaille verwierf van de Christopher Parkening International Guitar Competition. Ook won hij, als eerste gitarist in de geschiedenis ‘El Ojo Critico’, de meest prestigieuze Spaanse onderscheiding in de klassieke muziek.

Pablo Sáinz Villegas studeerde aan het Real Conservatorio Superior van Madrid, de Franz Liszt Hochschule für Musik in Weimar en de Manhattan School of Music in New York. Als jongste gitarist ooit debuteerde hij met de New York Philharmonic, en sindsdien trad hij op voor onder andere de Dalai Lama en de Spaanse koninklijke familie.

Pablo Sáinz Villegas was te beluisteren in meer dan dertig landen en trad op met tal van belangrijke orkesten, waaronder de Los Angeles Philharmonic, het Boston Symphony Orchestra, het Orchestre National de Lyon en de Israel Philharmonic. Hij verzorgde ook de wereldpremière van Rounds, de eerste gitaarcompositie van de gelauwerde filmcomponist John Williams. Zijn credo? ‘Muziek is een sociaal instrument, en het is mijn missie de harten van mensen te openen en hen te helpen aansluiting te vinden in het innerlijke leven van de emoties.’

Pablo Sáinz Villegas heeft een contract met Harmonia Mundi. Op dat label verscheen recentelijk de cd Americano met muziek van John Williams, Leonard Bernstein en Villa-Lobos.•

‘Master of the guitar’ Plácido Domingo

‘Virtuosic playing… irresistible exuberance…’ The New York Times

biografie

Renate Arendssopraan

Renate Arends studeerde aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag, het Internationale Opera Centrum in Amsterdam en het Steans Institute in Chicago. Tot haar meest recente engagement behoren de rol van Eerste Dame in Mozarts Die Zauberflöte bij Opéra Nice, de Requiems van Mozart en Brahms, en Porgy & Bess met het Residentie Orkest, een opname en concert van Benoits Lucifer met het De Filharmonie, het Requiem van Fauré met Sinfonia Rotterdam, de rol van Donna Elvira in Mozarts Don Giovanni met Het Symfonieorkest, Haydns Die Schöpfung met het Residentieorkest en de Matthäus Passion met het Brabants Orkest en met het Concert-gebouworkest.

Eerder zong zij onder meer de rollen van La Bergère, La Chauve-souris en La Chouette in Ravels L’Enfant et les Sortilèges met het Rotterdams Philharmonisch Orkest, Eerste maagd in Daphne, Gianetta in L’Elisir d’Amore en Frasquita in Carmen bij De Nationale Opera, Elisetta in The Secret Marriage bij de Scottish Opera, Virtù in Monteverdi’s L’Incoronazione di Poppea in Theater an der Wien, Bachs Magnificat in de NTR Zaterdagmatinee, Rossini’s Petite messe solennelle, het Magnificat van John Rutter, het Stabat Mater van Rossini en Zerlina in Don Giovanni met het Combattimento Consort.

Renate Arends werkte samen met dirigenten als Peter Dijkstra, Christopher Moulds, Edo de Waart, Paul McCreesh, Marc Albrecht, Alexander Rahbari, Jan Willem de Vriend, Rudolf Werthen,

Ed Spanjaard, Kenneth Montgomery en Yannick Nézet-Séguin. Zij was te horen op vele nationale en internationale opera- en concertpodia zoals Opéra National de Lyon, Opéra de Lille, het Oklahoma Festival, het San Antonio Early Music Festival en de concertzalen van Tel Aviv en Jeruzalem.•

Thomas Tallis Toen Ralph Vaughan Williams in 1910 zijn Fantasía schreef putte hij uit een hele oude bron. Hij nam als startpunt een melodie uit Third Mode Melody, een hymne van de componist Thomas Tallis, die driehonderd jaar eerder leefde. De renaissance-componisten Tallis en William Byrd domineerden het eerste hoogtepunt van de Engelse muziek-geschiedenis. Beide componisten waren verbonden aan de Chapel Royal van koningin Elisabeth waar ze vernieuwende werken voor koor schreven. Tallis schreef een aantal groot opgezette koor-werken waarvan het motet Spem in alium, gezet voor maar liefst veertig stemmen, nog steeds met regelmaat over de hele wereld wordt uitgevoerd.

Fantasía on a theme by Thomas Tallis was het eerste belangrijke werk van Vaughan Williams en is geschreven voor drie groepen, een groot ‘strijkerskoor’, een kleiner strijkorkest bestaande uit negen spelers en een strijkkwartet. In oude koormuziek werd de techniek om zangers op te delen in kleinere groepen - en het spel van stemmen in vraag en antwoord te versterken - veel toegepast. Vaughan Williams past deze techniek prachtig toe in zijn Fantasía. Door het langzaam voortschrijdende tempo, de modale harmoniek en het ouderwetse contrapunt ademt het werk een kerkelijke en grootse sfeer uit lang vervlogen tijden.

Gaspar Sanz Net als Vaughan Williams nam Joaquín Rodrigo bestaand materiaal als startpunt voor zijn Fantasía.

Zijn beginpunt was een handvol dansen van de zeventiende-eeuwse Spanjaard Gaspar Sanz (1640-1710). Deze componist, theoloog, priester en gitarist was afkomstig uit Aragón en studeerde behalve in Salamanca ook in Napels. Zijn naam is verbonden aan een invloedrijk pedagogisch werk over de barokgitaar maar ook aan een beroemde verzameling oude dansen en liederen. Rodrigo componeerde zijn Fantasía in opdracht van de ‘gentilhombre’ Andrés Segovia, de grootste Spaanse gitarist van de vorige eeuw. De solist van vanavond Pablo Villegas wordt beschouwd als de opvolger van Segovia.

De Fantasía start met een nostalgisch boerenliedje, waarin solist en orkest elkaar afwisselen. In het Ricercare zet de solist een statig thema van Gaspar Sanz in dat fugatisch verwerkt wordt. Het tweede deel – geschreven in de ABA vorm - begint met een lyrische oude Spaanse dans, die wordt opgevolgd door een fanfare voor de Napolitaanse ruiterij. In deze fanfare citeert Rodrigo een aantal liedjes uit de collectie van Sanz. De verwijzing naar Napels grijpt terug op het verblijf van Sanz in Napels en de verwevenheid van de Spaanse geschiedenis met die van Napels. Het korte derde deel Danza de las Hachas vormt een brug naar de slotdans, de Canario. Dit is een populaire renaissancedans waar zelfs Shakespeare ver-melding van maakte. Deze dans kreeg de bijnaam ‘kikkerpoten’ vanwege de hoge sprongen en wild gestamp. Een andere bron vertelt dat deze dans canario afkomstig is van de Canarische eilanden. Rodrigo zou hier in het einde van dit

toelichting

deel ook naar verwijzen met imitaties van vogel-geluiden. Het is een verwarrende zaak want de oorspronkelijke naamgeving ‘Canarisch’ zou duiden op de aanwezigheid van de vele wilde honden (canis) en niets te maken hebben met vogels, laat staan kanaries. Fandango De uit Lucca afkomstige Luigi Boccherini was componist en een buitengewoon virtuoos cellist. Als jong musicus maakte hij uitgebreide tournees door Italië, Oostenrijk en Frankrijk. Rond zijn dertigste verhuisde hij op uitnodiging van de Spaanse ambassadeur in Parijs om zich in Madrid te vestigen. Daar trad hij in dienst van de broer van de koning. Dertig jaar later zou Boccherini daar ook sterven en tot de dag van vandaag leven zijn nazaten daar nog voort. Net als Haydn schreef Boccherini een enorme hoeveelheid kamermuziek, waaronder ruim honderd strijkkwintetten (vaak met de ongebruikelijke inzet van 2 cello’s), ruim honderd strijkkwartetten maar ook dertig symfonieën en twaalf soloconcerten. Boccherini schreef ook een dozijn kwintetten voor gitaar en strijkkwartet. Opvallend aan Boccherini’s kamer-muziek is hij de rol van de cello als simpele bas aan de kant schuift. Bij Boccherini speelt cello niet zelden de mooie melodieën. Boccherini laat cellisten ook druk op de toets van hun instrument heen en weer snellen. Uit het beroemdste gitaar-kwintet wordt het slotdeel gespeeld, met als bijnaam ‘Fandango’, een typisch Spaanse dans. Marijn van Prooijen schreef speciaal voor deze gelegenheid een baspartij.

Libertad Libertango is een compositie van de Italiaans-Argentijnse componist Astor Piazzolla. De titel is een verbastering van de woorden Libertad (Spaans voor ‘vrijheid) en Tango en symboliseert Piazzolla’s breuk met de traditionele tangomuziek. Piazzolla schreef samen met vele generatiegenoten de Tango Nuevo, de muziekstijl die voortbouwde op de klassieke Argentijnse tangomuziek. Piazzolla voegde ‘nieuwe’ instrumenten toe zoals de saxo-foon en elektrische gitaar. Maar door zijn rijke kennis van zowel de Europese klassieke muziek als de Amerikaanse jazzmuziek bracht hij ook harmonische en ritmische vernieuwing. Libertango is een van zijn meest gespeelde werken. De Amerikaanse arrangeur en componist Patrick Russ schreef de versie voor gitaar en strijkorkest voor deze gelegenheid.

Concerto per Archi In het Italië van 1964 groeide Nino Rota uit tot de koning van de Italiaanse filmmuziek. Hij schreef de soundtracks voor de films van Fellini, en componeerde ook regelmatig voor de beelden van Luchino Visconti, Franco Zeffirelli en Francis Ford Coppola. Voor de muziek bij Coppola’s The Godfather part II ontving hij zelfs een Oscar. Door al deze filmactiviteiten vergeten we vaak dat Rota ook een gewaardeerd componist was van ‘normale’ werken en dat hij een gigantisch oeuvre achter zijn naam heeft staan. De omvang van zijn oeuvre is niet zo gek als we bedenken dat hij zijn eerste succesvolle oratorium op 12-jarige leeftijd schreef. Zijn eerste grote

...

lyrische komedie, Il principe Porcaro, schreef hij op 15-jarige leeftijd. En vele opera’s en balletten volgden.

Rota doorliep het conservatorium en studeerde vervolgens in de Verenigde Staten onder andere orkestdirectie bij Fritz Reiner en kwam in het midden van de jaren dertig terug naar Italië. Hij werd uiteindelijk directeur van het Conservatorium van Bari en hij werd een van de meest gespeelde componisten van Italië. Hij schreef, naast muziek voor zo’n honderdvijftig films, zo’n tweehonderd werken in alle genres. In 1965 voltooide hij zijn Concerto per archi. Het werk bestaat uit vier beknopte, contrasterende delen die zowel melodisch als harmonisch een zeker cyclisch principe herbergen. De sfeer van zijn filmmuziek is nooit ver weg terwijl ook invloeden van Bach, Bartók en Prokofiev om de hoek lijken te kijken.

Liederen uit de provincie Marie Joseph Canteloube de Malaret werd in 1879 geboren in Annonay in de Ardèche, midden in de Zuid-Franse provincie, Auvergne. Later zou hij compositie studeren bij Vincent d’Indy aan de beroemde Schola Cantorum in Parijs. Na zijn studie schreef hij diverse opera’s, orkestwerken, liederen en kamermuziek. In 1925 richtte hij samen met enkele studenten die uit Auvergne afkomstig waren de groep La Bourée op. Het doel van La Bourée was om de muziek en literatuur van hun moedergrond te publiceren en verspreiden. Canteloube geloofde dat eenvoudige boeren-liederen soms de hoogste kunst konden evenaren

als het om gevoel, expressie of vorm ging. Canteloube baseerde zijn nieuwe composities vaker op oude volksmuziek, maar publiceerde ook enkele anthologieën van volksliederen voor solostem of koor. Hij zette zich als entomusicoloog ook in voor de exacte registratie van traditionele muziek uit verschillende Franse regio’s. Deze belangstelling voor traditionele, regionale volks-muziek leefde bij vele klassieke componisten in Europa en de Verenigde Staten. Vaughan Williams, Holst en Cecil Sharp onderzochten de wortels van hun volksmuziek op de Britse eilanden, Bartók en Kodály dwaalden met opname apparatuur, pen en papier door Midden-Europa langs boerenfeesten en plattelands-café’s, Szymanowski pende de Poolse volksmuziek op en Manuel de Falla legde de oude Spaanse muziekgeschiedenis vast. De componist Joaquín Rodrigo past ook in dit rijtje.

Tussen 1924 en 1955 schreef Canteloube aan de compilatie traditionele Franse liederen die hem later wereldberoemd zouden maken. Hij presenteerde zijn Chants d’Auvergne voor stem en orkest uiteindelijk in 5 afzonderlijke boeken. In zijn originele en grote orkestraties trachtte hij de kleurrijkheid en de reliëfverschillen van de verschillende landschappen weer te geven. In opdracht van Sinfonietta bewerkte de Britse componist Adrian Williams een kleine selectie van Canteloube’s liederen voor de huidige concertreeks.

Willem de Bordes, artistiek coordinator & programmeur•

Fazil Say Typhoon

Christianne StotijnLucas en Arthur Jussen

sinfonietta.nl

met o.a.

liedteksten

J. Canteloube Chants d’Auvergne voor sopraan en orkest

Teksten: volksliederenvertalingen: Bert Nieuwenhuizewww.liederennederlandsvertaald.nl

Boek 1 nr. 2

Baïlèro Pastré, dè dèlaï l’aïoa gaïré dè boun ten,dio lou baïlèro lèrô.È n’aï pas gaïré, è dio, tubaïlèro lèrô.

Pastré, lou prat faï flour,li cal gorda toun troupèl,dio lou baïlèro lèrô.L’èrb ès pu fin’ ol prat d’oïçi,baïlèro lèrô. Pastré, couçi foraï,èn obal io lou bèl rîoudio lou baïlèro lèrô.Espèromè, tè, baô çirca,baïlèro lèrô.•

Baïlèro Herder, aan de overkant van de rivier,je bent niet bang,je zingt de baïlèro lèro.Ik ben niet bang, en jij zingtbaïlèro lèro. Herder, het veld staat in bloei,breng je kudde hierheen,zing de baïlèro lèro.Het gras is fijner op deze weide,baïlèro lèro. Herder, de rivier stroomt tussen ons,Ik kan niet oversteken,zing de baïlèro lèro.Wacht, ik zal je stroomafwaarts leiden,baïlèro lèro.•

...

Boek 1 nr. 3a

L’aïo dè rotso Laïo dè rotso té foro mourir, filhotol’aïo dè rotso té foro mourir! Nè té cal pas bëir’ oquèl aïo, quèl’ aïomès cal prèndr’ un couot d’oquèl aïo dè bi! S’uno filhoto sè bouol morida, pitchouno,s’uno filhoto sè bouol morida,li cal pas douna d’oquèl aïo dè rotso,aïmao miliour oquèl’ aïo dè bi!•

Boek 1 nr. 3b

Ound’ onorèn gorda? Ound’ onorèn gorda, pitchouno drooulèto?Ound’ onorèn gorda lou troupèl pèl moti?Onorèn obal din lo ribèïrètodin lou pradèl l’érb’ è fresquèto;païsserèn loï fèdoï pèl loï flours,al louón dèl tsour nous forèn l’amour! Ogatso louï moutous, pitchouno drooulèto,Ogatso louï moutous, lèïs obilhé maï nous!Ogatso loï fèdoï què païssou l’èrbo,è lèïs obilhé què païssou loï flours;naôtrès, pitchouno, què soun d’aïma,pèr viouvr’ obon lou plosé d’omour.•

Bronwater Aan bronwater zul je sterven, kind,aan bronwater zul je sterven!Drink geen water, geen water,maar neem een slokje wijn! Als een meisje trouwt, kleintje,Als een meisje trouwt,zou zij geen water moeten drinken,ze kan de liefde beter bedrijven met een slokje wijn op!•

Waar zullen we onze kudde vinden? Waar zullen we onze kudde vinden, meisje?Waar zullen we onze kudde in de ochtend vinden?Wij zullen hem vinden bij de oever van de rivierwaar het gras is fris;ze zullen er grazen tussen de bloemen,en de hele dag zullen we er de liefde bedrijven! Zie de schapen, meisje,zie de schapen, de bijen, en ons!Zie de schapen grazen op het gras,en de bijen op de bloemen;wij, kleintje, bedrijven de liefde,we leven voor het genot van de liefde.•

Boek 1 nr. 3c

Obal din lou Limouzi Obal din lou Limouzi, pitchoun’,sé l’io dè dzèntoï drolloï, o bé, o bé!sé l’io dè dzèntoï drolloï, oïçi to bé!

‘Golon, ton bèlo què siascou lèï drolloï dè toun poïs,lous nostrès fringaïrès èn Limouzi,saboun miliour counta flourèt’ o bé!’

‘Obal, din lou Limouzi, pitchouno, sé soun golons;oïçi èn Aoubèrgno, din moun poïs,lous omès bous aïmoun è soun fidèls!’•

Ginds in Limousin Ginds in Limousin, kleintje,zijn de jonge meisjes mooi, ah ja!Hier zijn ook mooie meisjes!

‘Beste man, wat dan nog als de meisjes mooi zijn in uw land,onze mannen in Limousinweten hoe ze ons moeten behagen!

‘Ginds in Limousin, kleintje, zijn het kranige kerels;hier in de Auvergne, in mijn land,houden de mannen van ons en zijn trouw.’•

Boek 3 nr. 2

Passo pel prat Lo lo lo lo lo ...

Passo pel prat, bèloto,lèu possorai pel bouos;Quon li sèras, pouloto,Mesperoras se vouos!

Lo lo lo lo lo ...

Nous porlorèn, filhoto,Nous porlorèn toui dous;Qu’os toun amour, drouloto,Qué mé foro hurous!

Lo lo lo lo lo ...•

Boek 3 nr. 5

Malurous qu’o uno fenno Malurous qu’o uno fenno,Malurous qué n’o cat!Que n’o cat n’en bou uno,Que n’o uno n’en bou pasTradèra, ladèri, dèrèro, ladèra, ladèri dèra!

Urouzo lo fennoQu’o l’omé qué li cau!Urouz’ inquèro maitoO quèlo qué n’o catTradèra, ladèri, dèrèro, ladèra, ladèri dèra!•

Ga over de weide Lo lo lo lo lo ...

Ga over de weide, mijn schone,ik ga door het bos;Als je er bent, mijn knapperd,wacht dan op mij, alsjeblieft!

Lo lo lo lo lo ...

We zullen praten, meisje,we zullen samen praten;dat je van me houdt, schoonheid,maakt me blij!

Lo lo lo lo lo ..•

Ongelukkig hij die een vrouw heeft Ongelukkig hij die een vrouw heeft,Ongelukkig hij die er geen heeftHij die er geen heeft wil er een,Hij die er een heeft nietTradera, ladèri, dèrèro, Ladera, ladèri dèra! Gelukkig de vrouwDie de man heeft die ze wil!Gelukkiger zijDie er geen heeftTradera, ladèri, dèrèro, Ladera, ladèri dèra!•

...

Boek 5 nr. 7

Uno jionto postouro Uno jionto postouro,Un d’oquècé motis,Ossitado su l’erbèto,Plouro soun bel omi!

‘Garo, sário bè ouroQué fougesso tournat!Cáuco postouro maytoSoun cur auro dounat!

‘Ah! pauro postourèlo!Délayssado soui yènCoumo to tourtourèloQu’o perdu soun porîou!•

Een mooie herderin Een mooie herderinzat op een ochtendop het graste huilen om haar liefje!

“Dit is de tijdwaarop hij thuis moest komen!Een of andere andere herderinheeft hij zijn hart geschonken!

Ach! Ik arme herderin!Ik zit hier verlatenals een tortelduifdie haar partner kwijt is!”•

Word nu Vriend van Amsterdam Sinfonietta vanaf 40,- en profiteer van vele voordelen zoals een gratis cd en speciale activiteiten.Meld u aan bij de Vriendenbalie of via www.sinfonietta.nl

volgende concerten

Zomertournee met Martin Fröst Amsterdam SinfoniettaCandida Thompson leiding en vioolMartin Fröst klarinetHarriet Krijgh cello (alleen 2 juli)Baiba Skride viool (alleen 2 juli)

Werken van o.a. Mozart, Brahms, Fröst en Bartók(wisselend programma tijdens verschillende festivals in Nederland en Duitsland)

Wo 28 juni, Kloster Eberbach www.rheingau-musik-festival.de

Do 29 juni, Residenz Würzburg www.mozartfest.de

Zo 2 juli, TivoliVredenburg Utrecht www.kamermuziekfestival.nl

Ma 3 juli, Het Concertgebouw Amsterdam www.concertgebouw.nl/robeco-summernights-2017 •

Extra concerten met Wende Amsterdam SinfoniettaCandida Thompson leiding en vioolWende zang en piano

Zaterdag 27 mei, Heeswijk-Dinther www.kersouwe.nl

Zo 28 t/m di 30 mei, Amsterdam www.carre.nl•

sponsors

begunstigers

design & branding partner

bedrijfsvrienden

Maurice Amado Foundation