George C. Homans

„Zachowania społeczne jako wymiana dóbr”

Idąc za Simmlem..

… wielkie struktury takie jak „klasy”, „instytucje” składają się z małych grup wzajemnie na siebie oddziałujących, które zajmują się elementarnymi zachowaniami społecznymi

Przyjmuje pogląd…

„Stwierdziłem, że to i to jest korzystne”

„Uzyskałem od niego bardzo wiele”

„Rozmowa z nim wiele mnie kosztowała”

Interpretuje zachowanie społeczne w teoriach wymiany dóbr.

INTERAKCJE LUDZKIE SĄ WYMIANĄ DÓBR MATERIALNYCH I NIEMATERIALNYCH – posługujemy się tą teorią na co dzień, gdy interpretujemy nasze własne zachowania

Zastosowanie teorii wymiany przybliża socjologię do ekonomii.

PARADYGMAT WYMIANY

1. Odwołanie się do badań nad warunkiem instrumentalnym - gołąb

2. Przeniesienie modelu na zachowania ludzi

a) wzmocnienie

b) koszty zachowania

c) nasycenie

d) wygaszenie

PARADYGMAT WYMIANYWszystkie zachowania społeczne są wymianą działań materialną lub niematerialną, mniej lub

bardziej nagradzającą lub kosztowną, zachodzącą między co najmniej dwiema

osobami.

Ważne jest dla człowieka w jakim stopniu uzyskuje daną wartość poprzez obecne zachowanie. Im więcej otrzymuje, tym mniej ceni sobie każdą dalszą „jednostkę” owej wartości i tym rzadziej będzie przejawiał zachowania wzmacniane w ten sposób.

PROCES WYWIERANIA WPŁYWU

Spójność grupy- wszystko, co sprawia, że uczestnictwo w grupie jest dla ludzi atrakcyjne (powołując się na prace Festingera, Schachtera, Backa)

Spójność- rozumie jako zmienną wartości, która nawiązuje do stopnia wzmocnienia, jakie otrzymują członkowie grupy uczestnicząc w jej działaniach.

2 rodzaje aktywności wzmacniającej:a) zachowania symboliczne, nazywane „aprobatą

społeczną” (uczucia)b) działania (o innym wymiarze wartości), jak robienie

czegoś interesującego

Komunikacja (Integracja)- zmienna częstotliwości, częstość wartościowanych i kosztownych zachowań werbalnych

- częstość interakcji, a sympatia- im bardziej spójna jest grupa, większą wartość mają działania, uczucia, jakie członkowie grupy wymieniają między sobą, tym większa jest średnia częstość interakcji członków grupy

- im spójniejsza grupa, tym większe zmiany w zachowaniu jej członków (mogą wywoływać inni jej członkowie odwzajemniając aktywność bardziej cenioną)

- bardziej wartościowe są zachowania, które członkowie dają sami, niż te, które otrzymują (uczucia nie nagradzane- zanikają)

- przykład konformisty i dewianta

RÓWNOWAGA PRAKTYCZNAStan równowagi- przebywając w danej grupie możemy obserwować (najczęściej

krótko), brak większych zmian w wartościach zmiennych (stan w jakim dokonały się już wszystkie zmiany, na jakie stać było system w danych warunkach i nie obserwuje się już żadnych dalszych zmian)

Jeżeli np. osoba A wchodzi w interakcje z osoba B częściej niż z osoba C to w oparciu o ten przybliżony pomiar możemy powiedzieć, że grupa znajduje się w stanie równowagi.

- im spójniejsza jest grupa, tym większe zmiany w zachowaniu jej członków mogą powodować inni jej członkowie- im grupa jest spójniejsza, tym większa liczba jej członków postępuje zgodnie z normami grupowymi

- im bardziej działalność członka grupy odpowiada jej normom, tym częściej pozostali jej członkowie wchodzą z nim w interakcję i tym więcej otrzymuje on wyborów świadczących o sympatii

- wyjątek: jeśli człowiek ściśle przestrzegający norm posiada również pewien autorytet w grupie, pozostali członkowie mogą mu się odpłacać nieco mniejszą sympatią, niż miałoby to miejsce w innym przypadku

ZYSK A KONTROLA SPOŁECZNA

- aktywność wiąże się z ponoszeniem kosztów, więc obniżenie wartości tego, co dany osobnik daje z siebie, obniża również jego koszty- powinno to więc skompensować stratę pozytywnych uczuć innych

- dlaczego ludzie stabilizują swoje zachowanie?

- osobnik stabilizuje swoje zachowanie (przynajmniej na jakiś czas), w momencie, kiedy to, co robi, jest dla niego w danych warunkach najkorzystniejsze

Silniejsza jest tendencja do zmian w kierunku zgodności z opinią grupy niż z opinią osoby podstawionej = podzielamy głos większości w grupie (cecha wyraźniejsza w grupach o wysokiej atrakcyjności, niż o atrakcyjności niskiej)

= jeżeli ktoś uważa, że od członków grupy może dostać dużo np. sympatii, jest skłonny dawać im dużo (zmienić opinie na zgodną z ich poglądami), inaczej nie otrzyma owej sympatii.

Jeżeli grupa niewiele jest w stanie dać, on także nie będzie jej dawał dużo.

ZACHOWANIA, jakie przejawiają osoby

WYRAŻANIE OPINII ZMIANA OPINII

2 RODZAJE WZMOCNIEŃ TYCH ZACHOWAŃ: 1) zgadzanie się z grupą pozwala uzyskać od niej pozytywne uczucia (akceptację)-

wzmocnienie to ma większą wartość w grupie o wysokiej atrakcyjności

2) „zachowanie osobistej integralności”, co pozwala podtrzymać własna opinię, mimo, że jest ona niezgodna z np. poglądami grupy

NASUWA SIĘ STWIERDZENIE (z ekonomii), IŻ: koszt danej akcji równy jest wartości utraconej alternatywy, czyli:

ZYSK= NAGRODA – KOSZTY

Atrakcyjność grupy jest wypadkową zysków i strat. Decyduje bilans pomiędzy korzyściami, a stratami które ponosi jednostka aby stać się członkiem grupy.

Zmiana w zachowaniu jest tym większa, im mniejszy zysk przynosi to zachowanie.

Jeśli zachowania człowieka doprowadzają go do sytuacji, gdy wartość nagrody i kosztu wyrówna się, postara się on zmienić swoje zachowanie tak, aby w danych warunkach otrzymać większy zysk.

DYSTRYBUTYWNA SPRAWIEDLIWOŚĆ – odnosi się do

subiektywnego postrzegania sprawiedliwości(jeden z warunków determinujący podział nagród i kosztów)

Jeżeli koszty ponoszone przez członków jednej grupy są wyższe od kosztów ponoszonych przez członków innej, DYSTRYBUTYWNA SPRAWIEDLIWOŚĆ wymaga, aby ich nagrody były również wyższe.

Jeśli nagrody są wyższe, koszty również muszą być wyższe.

SPRAWIEDLIWOŚĆ DYSTRYBUTYWNA: stosunekwynagrodzenia do kosztów określonego pracownika powinien być proporcjonalny do wszystkichpozostałych zatrudnionych. Pracownik porównuje swój wynik do wyniku pozostałychpracowników i w przypadku wystąpienia odchyleń powstaje napięcie i w efekcie niezadowoleniejednostki.

WYMIANA, A STRUKTURA SPOŁECZNA

Powołując się na Blau: człowiek, który nie uczestniczy w wymianie, który nie daje drugiemu tego, czego tamten potrzebuje, nie otrzyma od tego drugiego jedynej rzeczy, jaką ten może mu dać- wdzięczności.

Udzielanie porad u osób bardziej kompetentnych- zwiększa ich prestiż.

Udzielanie sobie porad w grupach na tym samym poziomie kompetencji opiera się na sympatii i pomocy- na mniej więcej równych prawach.

Blau wykazuje, więc, że struktura społeczna znajdująca się w stanie równowagi może być rezultatem procesu wymiany zachowań w różnym stopniu nagradzających i kosztownych, w którym wzrost nagród i kosztów zmienia się wraz z częstotliwością zachowań, tj. wraz z częstością interakcji.

TRAKTUJEMY ZACHOWANIA SPOŁECZNE JAKO

WYMIANĘ

- zachowania społeczne są wymianą dóbr zarówno materialnych, jak niematerialnych, takich jak symbole aprobaty czy prestiżu-osoby, które dają innym, starają się też wiele od nich otrzymywać, a ci którzy otrzymują wiele od innych, są zmuszeni wiele im dawać- ten proces oddziaływania kończy się STANEM RÓWNOWAGI, wyrównaniem warunków wymiany- to co daje osoba zaangażowana w proces wymiany, może być dla niej kosztem, to co otrzymuje- nagrodą, jej zachowanie zmienia się w mniejszym stopniu wówczas, gdy zysk, to jest różnica miedzy nagrodą i kosztem, zbliża się do maksimum - jednostka, nie tylko szuka maksymalnego zysku dla siebie samej, ale stara się o to, aby nikt w jej grupie nie miał większych od niej zysków- koszt i wartość tego, co daje i co otrzymuje, zmienia się wraz z ilością wkładów i zysków