get creative for a brighter kid

1

เนอหาในการสงสรรคถอเปนลขสทธของผเขยน ใชส าหรบกระจายใหกลยาณมตรและผทสนใจไดอานเทานน หามนาไปใชเผยแพรเพอการคา กอนไดรบการอนญาต

ค ำบอกเลำจำกผอำน

“หนงสอเลมนยอดเยยมมาก ถาไมไดอานตอนน อาจเสยใจเมอสายไปเพราะ

ลกโตไปแลว”

“เปนหนงสอทจะเปลยนอนาคตของลกหลาน และอนาคตของชาต ใหคดเปน

... คดด... และคดตางไปจากเดม อนจะน าพาครอบครวของคณ สงคมและประเทศชาตไทย

ไปสสงทดกวาเดม”

“บนชนหนงสอทวางขายอยเปนรอยๆ เลม ทงรอยเลมตางมค านยมทดกน

ทงหมดเลย แตอาจมหนงสอทดจรงๆ อยเพยงสามสเลมเทานน ดงนน...อยาเชอค านยม!

(รวมทงค านยมขางบนน)”

2


บทบรรณำธกำร

เมอคดถงความคดสรางสรรค เรามกนกถงสญญลกษณรปหลอดไฟ

แตวนนอยากใหลองมอง “ความคดสรางสรรค” เปนเหมอนสวตชเปดปด

หลอดไฟ หมายความวาบางสถานการณกควรเปดหลอดไฟเพอใหมองเหนหนทางสวาง

ไสว และบางสถานการณกควรปดหลอดไฟเพราะอาจท าใหรอนเกนไป

อยางไรกตามขอใหเรามหลอดไฟแหงความคดสรางสรรคอยในตว

เตรยมพรอมทจะเปดปดสลบไปมาอยตลอดเวลากยอมดกวาไมมหลอดไฟ

หวงวาหนงสอเลมนซงเขยนโดยอาจารยศรณย จนทพลาบรณ วทยากรชอดง

ดานความคดสรางสรรคของไทย จะเปนบานประตทชวยใหคณพอคณแมทกทานรแนวคด

และวธการสรางลกใหเกงคด เกงสรางสรรค และสอนลกใหมหลอดไฟอยในตวและรจก

เปดปดสวตชความคดสรางสรรคไดอยางคลองแคลว

เชญพลกอานหนาตอไปไดเลยครบ

เฮ...เปาะแปะๆ

ตอทอง ทองหลอ

บรรณาธการ

[email protected]

3


สำรบญ

หนา

แรงบนดาลใจของความคดสรางสรรค

ผมกเปนพอคนครบ

สรรคสราง..อยาง...สรางสรรค

เลยงลกอยางไรใหสรางสรรค?

อะไรทส าคญตอการพฒนาความคดสรางสรรค?

ท าไมเราตองเลยงลกใหมความคดสรางสรรค ?

5 จตคดเพออนาคต (Five Minds for the Future)

เดกๆ เขามความคดสรางสรรคยงไงกนเหรอ

ถาลกหลานม IQ สงอยแลวจะท าใหไมมความคดสรางสรรคใชไหม?

มอะไรบางทท าใหเดกมความคดสรางสรรค?

พฒนาความคดสรางสรรคและทกษะการท างาน

วธพฒนาทกษะการคดสรางสรรคของเดกๆ

กระตนแรงจงใจใหสรางสรรค

แบบทดสอบแรงจงใจภายในและภายนอก

4


หยดตวการท าลายความคดสรางสรรค

วธหลบกระสน...เสรมเกราะใหความคดสรางสรรค

ขอรองคณพอคณแมอยาคดแบบน

อยากใหลกเปนเดกสรางสรรค...คณพอคณแมควรคดอยางไร?

วธแปลงบรรยากาศในบานใหสรางสรรค

มาเปลยนบรรยากาศในบานใหสรางสรรคกนเถอะ

บทสงทายกอนบายบาย

ประวตผเขยน

5


แรงบนดำลใจของควำมคด

สรำงสรรค

เรมตนตงแตผมไปเรยน MBA ทประเทศสหรฐอเมรกา ไปอยกบครอบครว

เชอรแมนเปนเวลา 3 ป ชอ ดร.มารค เชอรแมน (Dr.Mark Sherman) ซงเปนจตแพทย

ทจบปรญญาเอก กบนางฮาร เชอรแมน (Mrs.Hallis Sherman) ซงเปนนกการศกษา

สามภรรยาคนเปนคนทมความคดสรางสรรคมาก ทงสองคนมกท าอะไรแปลกๆ ใหผม

ประหลาดใจเสมอ ทส าคญมไอเดยแปลกๆ ในการด าเนนชวต ท าใหผมชอบและซมซบ

วธการคด เรยกวา ไดตนแบบมาแบบไมรตว

ระหวางทอยกบครอบครวเชอรแมน นางฮารไดมอบหนงสอใหผมมาอาน 2

เลม เขยนโดย Dr.Edward de Bono ซงเปนปรมาจารยดานความคดสรางสรรค เลม

แรกเรอง Lateral Thinking และเลมทสองเรอง Six Thinking Hat ทงสองเลมลวน

เปนหนงสอเกยวกบความคดสรางสรรค เมอผมไดอานจบแลว รสกตดใจ ประทบใจ จงได

ลองน าไปใช และนคอแรงบนดาลใจอนดบแรก

เมอเรยนจบผมกกลบมาเมองไทย เรมท างานดานการตลาด จงน าวธคด

สรางสรรคตางๆ มาสรางใหเกดไอเดยใหมๆ ในการท าการตลาด ชวยใหผลงานทางการ

ตลาดแปลก แตกตาง โดดเดนไมซ าใคร ลกคาตนตว แถมไดผลตอบรบดมากอกดวย นคอ

แรงบนดาลใจอนดบสอง

จากความไมหยดนง ผมจงศกษาหาความรเพมเตมอก และไดเจอแนวคดของ

ASTD (American Society of Training and Development) ในการแกะกรอบ

ทกกขงความคดสรางสรรคทง 9 กรอบ และวธการท าลายกรอบเหลานน ตลอดจนเทคนค

11 เทคนคในการปนความคดใหมๆ และนคอ เปนแรงบนดาลใจอนดบสาม

6


การเรยนรควรเปนไปอยางตอเนอง ผมจงไดเดนทางไปอเมรกาอกครง เพอไป

รวมงาน Creative Problem Solving ซงจดโดย CEF (Creative Education

Foundation) งานนไดพบปะและไดรบแรงบนดาลใจจากนกคดสรางสรรคทมารวม

จากทวโลกเลย และยงไดพบกระบวนการคดสรางสรรคทเปนขนตอนเปนรปธรรม จบ

ตองได คดไปตามขนตอนทวางไวกจะไดความคดใหมๆ ออกมา

ทงหมดนนเปนแรงบนดาลใจใหผมตดสนใจลาออกจากการเปนพนกงาน

ประจ ามาเปดบรษทสมมนาและฝกอบรม ชอวาบรษท 37.5 องศาเซลเซยส ทเนน

หลกสตรดานความคดสรางสรรค ดวยการผสมผสานแนวคดของนกคดสรางสรรคทาน

อนๆ เชน Leonado Da Vince รวมทงนกคดสรางสรรคคนไทยอกหลายทานเขาไป

เพมเตมกบหลกสตรตางๆ เชน หลกสตร Creative Thinking เพอใหพนกงานรวธการ

คดสรางสรรค และหลกสตร Creative Leadership เพอใหบคลากรระดบหวหนาม

แนวทางในการบรหารใหแผนกตนมความคดสรางสรรค รวมทง Creative

Organiztion Development เพอวางระบบใหองคกรเปนองคกรสรางสรรค

แรงบนดาลใจยงคงท าใหผมคนหาไอเดยใหมๆ ใหกบบรษท 37.5 องศา

เซลเซยสนตลอดเวลา ใหมความแปลกแตกตางจากทวๆ ไป ไมวาจะเปน การจดหองเรยน

ทบรรยากาศสบายๆ เชน ไมมโตะเรยน ใชเกาอสนาม เสอ เบาะ เกาอชายหาดแทน แถมม

ตกตาใหผเขาอบรมเอาไวกอด หรอเอาไวเลน แมแตถายรปกนสนกสนานได เพราะท าไม

หองเรยนตองเปนแบบเดมละ

ม Live Lecture ทท าใหผเรยนไมตองจด ใหความสนใจกบความคดของ

ตนเองไดเตมท โดยมเจาหนาทชวยจดค าบรรยายให และพมพออกมาแจกเลยเมอจบการ

อบรม

7


ม Reminding Card เปนสมดเลมเลกๆ ทรวบรวมเรองหลกๆ ของเนอหาท

ไดเรยนไปใหกบผเขาอบรม เมอกลบไปท างาน กสามารถพกตดตวและหยบมาเปดดได

สะดวก

นอกจากนน ในแงการตลาด ยงหาไอเดยแปลกๆ มาใช เชน มสวนลดฟน

น านม ใหกบลกคาใหม ครงแรกเพยงครงเดยว มสวนแถมฟนแท ใหกบลกคาตอเนอง เปน

ตน

และแรงบนดาลใจลาสดของผมกยอนกลบไปสจดเรมตนท Dr.Edward de

Bono ดวยการไปผานการฝกอบรมเพอเปนวทยากรอยางเปนทางการ (Certified

Instructor) ในหลกสตร The Power of Perception (TM) ซงเปนแนวคดลาสดของ

ปรมาจารยดานความคดสรางสรรคทานนอกครง

แรงบนดาลใจของผมอาจจะมาจากค าคมของไอนสไตนทกลาววา “การท าสง

เดมซ าแลวซ าเลา แลวคาดหวงวาผลลพธจะแตกตางไปจากเดม นนคอความฟนเฟอน” ซง

ผมมกมองหาผลลพธทตางไปจากเดมเสมอ แตไมอยากฟนเฟอน ผมจง “คดตาง” ไปจาก

เดม ซงเราเรยกมนวา “ความคดสรางสรรค”

8


ผมกเปนพอคนครบ ตวผมเองกมลกครบ ชายหนง หญงหนง

ผมกเหมอนผอานทอยากใหลกเตบโตขนมาอยางมความคดสรางสรรค

ผมจงพยายามประยกตเอาสงทไดเรยนรมาใชกบลกๆ

ทงการพยายามไมสรางกรอบความคดใหลก พยายามธ ารงรกษาความคดอสระ

และความอยากรอยากเหนทเดกๆมอยแลวตามธรรมชาตใหคงอย และพยายามเสรมเพมสง

ทเดกๆ มกขาด เชน ความอดทนในการอยในสภาวะไมรค าตอบ

พยายามท าดวยการการพดจากน การแนะน ากน และการท ากจกรรมรวมกน

………..

การตนของ ดช.ธรรมชาต จนทพลาบรณ ไดรบการตพมพในหนงสอ หมด

ภาพระบายสของ ดญ.น าใจ จนทพลาบรณ ถกพมพในหนงสอสอนภาษาไทย

ใหเดกตางชาต

บทความเรอง “ชาง” ของ ดช.ธรรมชาต ไดรบความสนใจจากนกวชาการทาง

การศกษา

..............

สวนหนงของผลลพธขางตนอาจมาจากการน าแนวคดทอยในหนงสอเลมนไปใช

ซงถาผมน าแนวคดในหนงสอเลมนไปใชไดจรง คณผอานกนาจะน าไปใชไดจรงเชนกน

ใชมยครบ

9


สรรคสรำง..อยำง...สรำงสรรค

เพราะคณพอแมผปกครองตระหนกวาการม “ความร” ในเรอง

ตางๆ จะท าใหลกหลานของเรามอนาคตสดใส เราจงสงพวกเขาใหไดเรยนใน

สถานศกษาทด

และเพราะคณพอแมผปกครองตระหนกวาการม “จตใจ” ทงดงาม

จะท าใหลกหลานของเราด าเนนชวตอยางมความสข เราจงอบรมสงสอน

คณธรรมและจรยธรรมแกพวกเขา

และถาหากคณพอแมผปกครองตระหนกวาการม “ความคด” ท

แปลกใหม จะเปนทกษะทจ าเปนส าหรบลกหลานในการท างานในอนาคต

เรากสามารถเตรยมความพรอมใหพวกเขามความคดสรางสรรคไดเชนกน

10


แลวจะเลยงลกหลานของเราอยางไร

ใหมความคดสรางสรรค?

ค าถามนเปนค าถามทเกดขนในระหวางฝกอบรมเรองการคด

สรางสรรคทผมจดสมมนาใหกบผบรหารขององคกรตางๆ

มหลายตอหลายครงในชวงพกเบรกทผรวมรบการฝกอบรมเดนมา

ถามค าถามเกยวกบลกๆ ของเขา เชน

จะท ายงไงใหลกหลานมความคดสรางสรรค ?

จะตอบลกยงไง..เมอลกถามค าถามอยางนนอยางน ?

จะท ายงไงไมใหลกมกรอบความคดมาครอบ...

เหมอนอยางทเราเคยโดนครอบ ?

ยงตอบ...ยงคยกน...ยงลงลก...ยงหมดเวลา...ยงเสยดายทไมไดชวย

อะไรไดมากอยางทใจอยากท า และคดวาเรองนมเนอหาทตองคยกนเยอะ จง

นาจะมเวลามาคยกน

11


จากทผมด าเนนการฝกอบรมเรองความคดสรางสรรคส าหรบผใหญ

มาเปนเวลาหลายป กมความสงสยเชนเดยวกบผเขารบการฝกอบรม

เหมอนกนครบ

ผมจงเรมศกษาหาขอมลเรองของความคดสรางสรรคส าหรบเดก

เพมเตม จนพบเรองราวและผลงานวจยดๆ จาก ดร.เทเรซา เอม มาบาล

อาจารยท Havard Business School ผซงศกษาวจยคนควาเรองความคด

สรางสรรคของเดกมาตงแตป ค.ศ. 1975 (โอโห...นานตง 30 กวาปเลยเหรอ

เนย)

เพราะเรองลกมความส าคญมากกวา

ทจะเปนแคเรองแทรกระหวางพกเบรกครบ

และนนจงเปนเหตท าใหเกดการจดสมมนาและหนงสอเลมนขนมา

แตตองออกตวกอนนะครบวา ผมไมใชนกวชาการ ไมใชแพทย

ผเชยวชาญ ไมใชนกจตวทยาดานพฒนาการเดก ไมใชนกการศกษา และ

ไมใชนกวจย แตผมเปนเพยงผชายคนหนงทสนใจเรอง “ความคด

สรางสรรค”

12


แหม..ชวนใหนกถงบทเพลง “ฉนไมใชผวเศษ” ขนมาทนทเลยละ...

“ฉนไมใชผวเศษ...ทจะเสกความคดสรางสรรคใหเธอ

ไมมฤทธเดช ไมมราชรถเลศเลอ...

แตฉนมใจพเศษ จะพาเธอผานคนนไป

ฉนเปน...เพยงผชาย (คณพอ)...

คนนทมใจมนรก...ความคดสรางสรรค”

ดวยความปรารถนาและเจตนารมณทผมตองการชวยคณพอแม

ผปกครองใหคลายความสงสย และอ านวยประโยชนแกผอนทสนใจให

สามารถน าวธการตางๆ ไปสรรคสรางลกหลานใหสรางสรรคได และเทานน

ยงไมเพยงพอครบ ผมยงมความหวงทไกลไปกวานนอกวา เมอเดกไทย

ทงหลายถกหลอหลอม ถกปลกฝง และถกพฒนาเรองการคดสรางสรรคดวย

หวใจกนอยางจรงจงแลว เดกจะเตบโตขนมาเปนผใหญทมความคด

สรางสรรค และน าสงเหลานนมาพฒนาประเทศชาตใหไปสเศรษฐกจและ

สงคมแหงความสรางสรรคไดตอไปในอนาคต

13


ถอยค าตางๆ ทรอยเรยงอยในหนงสอเลมน สวนหนงของเนอหา

น ามาจากการถอดเทปในการสมมนาหวขอ “เลยงลกหลานอยางไรใหม

ความคดสรางสรรค (Creative Parenting)” ทผมบรรยายในวนท 21

สงหาคม พ.ศ.2553

หนงสอเลมนอาจจะมการใชภาษาพดบาง อานแลวเหมอนไดนงคย

กนกบผมจรงๆ เลยนะครบ เพราะผมตงใจใหเปนภาษาทอานงาย เขาใจงาย

และปฏบตตามไดงายอกดวย

ขอใหอานหนงสอเลมนกนแบบสบายๆ อยาเครยด อยาซเรยส อาน

กนใหเพลดเพลนเจรญใจนะครบ

ขออวยพรใหทงคณผอานและคณพอแมผปกครองประสบ

ความส าเรจในการท าใหลกหลานเปนเดกทเตบโตเปนผใหญทมความคด

สรางสรรคกนทกคนเลยนะครบ

14


เลยงลกอยำงไรใหสรำงสรรค?

การเลยงลกใหสรางสรรค ผอานจะนกถงอะไรครบ?

ใชการปลอยใหลกไดมโอกาสขดเขยน วาดรปขางฝาบานไดหรอ

เปลานะ?

หรอใหเขามความคดเปนของตวเอง?

มอะไรอกบางครบ?

. . . . . . . . . .

ผมขอถามอกนดกอนทจะอานตอไปนะครบวา อานหนงสอเลมน

แลวจะน าไปใชประโยชนไดอยางไรบาง?

คาดวาสวนใหญทอานหนงสอเลมน คงมลกมหลานกนทงนน

แตส าหรบคนทไมมลกหรอไมมหลาน กสามารถอานไดเหมอนกน

เพราะอาจจะน าไปใชประโยชนกบลกหลานของคนรอบขาง ลกศษยหรอคน

ทคณรกกไดนะ ไมวาจะเปนลกหลานของพ นอง ลง ปา นา อา อาอ อาเจก

ลกของเพอน หลานของเพอน ฯลฯ ไดทงนน เรยกวาใชไดกบเดก

ทวราชอาณาจกรกนเลยทเดยว

เอาละ...งนเราเรมกนเลยดกวานะครบ

15


ผมลองเรมนกดวาคณพอแม ผปกครองสวนใหญ มกจะคดอะไรอย

ในใจแบบนหรอเปลานะ

เอะ...เราจะเลยงลกใหมความคดสรางสรรคกนไปท าไม?

เรากแคใหลกเขาเรยนคณตศาสตร วทยาศาสตร ประวตศาสตร

สงคมศาสตร เกงๆ กพอแลวนะ เดยวกสอบเขามหาวทยาลยได แลวจะใหเขา

คดสรางสรรคกนไปท าไมกนนกกนหนา

เอะ...ตอนทเรายงเปนเดกมความคดเปนยงไงบางนะ ?

แลวอะไรละ? ทมนเปนตวท าลายความคดสรางสรรคของ

เดก

ถาเราหาเจอ เราจะไดเตะโดงใหมนไปไกลๆ

ค าถามทส าคญตอไปคอ...

16


อะไรทส ำคญอกำรพนนำควำมคด

สรำงสรรค?

ผมไดพบวาม 2 ประเดนทส าคญ คอ

หนง ทศนคตของคณพอแมผปกครองกเปนเรองส ำคญ

พอแมควรจะมทศนคตอยางไรตอความคดสรางสรรค

เดยวเรามาดกนในบทถดๆ ไป

สอง บรรยำกำศในบำน

ท าอยางไรจงจะมบรรยากาศในบานทสงเสรมการมความสรางสรรคของเดก

บรรยากาศทวานผมไมไดหมายถง ตดวอลเปเปอรอะไร ใชแสงสสสนอะไรยงไง แตหมายถง “ปฏสมพนธทมตอกนในบาน” ครบ

17


เปนอยางไรบางครบ? เพยงแคเรมตนจากความคดและความสงสยของคณพอแมผปกครองอยางเราๆ เทานนนะครบ กพบวามมากมายหลายประเดนทนารและนาสนใจจรงๆ

ตอนนเราพรอมทจะคนหา ส ารวจ และทดสอบกนหรอยงละครบ?

ถาพรอมแลว...ผมขอใหสายตาทกคทไดอาน มารวมกนเพลดเพลนไปกบการคนหาค าตอบจากหนงสอเลมนดวยกนไดเลยครบ

18


ท ำไมเรำองเลยงลกใหมควำมคด

สรำงสรรค ?

มการวจยพบวา ในปจจบน 86% ของคนทประสบความส าเรจใน

การท างาน พบวา พวกเขาเหลานนมความสามารถ 2 อยางทโดดเดนกวาคน

อน

วาแตมนคออะไรกนนะ?

ลองเดาสครบ คออะไรบาง

มหลายคนสงสยวา เอะ..ท าไมคนบางคนท างานแลวประสบ

ความส าเรจด แตท าไมคนบางคนท างานแลวไมคอยประสบความส าเรจ

นกวจยกเลยไปรวบรวมคนท างานมาจ านวนหนง เปนพนเปนหมนคน คดมา

19


เฉพาะคนทประสบความส าเรจนะครบ จ านวน 100 คน แลวมาท าการ

สมภาษณทง 100 คน เรามาเจาะใจครบวา มอะไรดกนบาง?

นกวจยเขาคนพบวาตวแปรมเยอะแยะมากมายเลย เชน

IQ ดกม (IQ: ความฉลาดดานสตปญญา)

EQ สงกม (EQ: ความฉลาดดานอารมณ)

AQ เพยบกม (AQ: ความฉลาดดานฝนฝาอปสรรค)

ทศนคตดกม

โอโห! อะไรตางๆ เยอะแยะไปหมดเลย ดไปแลวเหมอนจะจบประเดนอะไรไมได

แตพอไปวเคราะหความสมพนธกนแลวพบวา คณสมบต 2 อยางท

ผประสบความส าเรจทง 86% มรวมกน กคอ...

ลองทายดไหมครบวา 2 อยางนคออะไร?

...ตกตอก...ตกตอก...

ค าตอบคอ...

20


มนษยสมพนธ

และ

ความคดสรางสรรค

สาเหตทน าผลวจยขนมากลาวกอน เพราะผมตองการสอใหรวา

เรองทเราจะอานนมนส าคญ ไมใชเรองเลนๆ เราก าลงมอบสงทจะท าให

ลกหลานประสบความส าเรจ เหมอนดงทคน 86% ประสบความส าเรจมาแลว

แลวท าไม 2 อยางนจงท าใหคนประสบความส าเรจ? เรามาเรมท

ความคดสรางสรรค ทกษะแรกกอนเลยนะครบ

21


ท าไมความคดสรางสรรค

จงเปนหนงในปจจยทท าใหคนประสบความส าเรจ

ความคดสรางสรรค (Creativity) คออะไร?

มนคอความคดเหมอนเดมหรอความคดทตางไปจากเดม

ครบ?

ค าตอบคอ “คดตางไปจากเดม”

ดงนน ความคดสรางสรรคจงเปนจดก าเนดของพฒนาการและการ

ปรบปรงอะไรตอมอะไรใหดขน

อกมตหนง นอกจากจะคดตางไปจากเดมแลว ความคดสรางสรรค

เปนความคดทเหมอนหรอตางจากคนอนครบ?

ค าตอบคอ คดตางจากคนอนครบ เพราะถาคดเหมอนกบคนอนแลว “โดดเดน

มย”

เอาละ ขอสรปงายๆ เกยวกบความคดสรางสรรคดงน...

22



คอ

การคดตางจากเดม

และ

การคดตางจากคนอน

ซงจะท าใหเกด

การพฒนา

และ

ความโดดเดน

23


แลว มนษยสมพนธ ละ มาเกยวอะไรดวยครบ.....

คนบางคนมความคดดนะ คดตางจากเดม คดตางจากคนอน แตครน

จะน าความคดไปสการปฏบต กลบไมประสบความส าเรจเทาทควร เนองจาก

มนษยสมพนธไมด ไมมใครใหความรวมมอ กเลยเปนความส าเรจทเลกแบบ

วา...จมจม...จมจม

ตางจากคนทมมนษยสมพนธด มเพอนรวมงานเหนดวย หวหนา

งานกสนบสนน ลกนองกลยดวย ลกคากเอาดวย จงประสบความส าเรจใน

ระดบขนเทพ...วาว!

สงทกลาวมานนเปนผลงานวจยของตางประเทศครบ

แตถาหนมามองถงเดกไทยบางละ

ระหวาง 2 ทกษะนสวนใหญเดกไทยเรามทกษะไหนกนบางแลว?

ค าตอบคอนาจะเปน มนษยสมพนธ ใชไหมครบ

เดกไทยสวนใหญบคลกยมแยมแจมใส ลกหลานเราอาจจะมมนษย

สมพนธดอยแลว

จากนไป...พรงนเปนตนไป...

ถาเราเลยงลกใหมความคดสรางสรรคมากขน ลกหลานเรากม

โอกาสทจะประสบความส าเรจไดมากขน

24


แตสงทผมกลาวไปนนคอ ทกษะของคนทสามารถประสบ

ความส าเรจไดในปจจบน

ผอานหลายทานอาจคดในใจวา กวาลกหลานจะโตขนมาท างาน

อนาคตอาจเปลยนไปแลวกได

สองสงนจะเปนความสามารถทท าใหคนประสบความส าเรจใน

อนาคตไดจรงหรอเปลา?

ถาอยางนน ผมจะขอชวนคดถงเรองอนาคตตงแตบดนเลยครบ

มาดกนวาคนทจะประสบความส าเรจในอนาคตจะตองมคณสมบตอะไรบาง?

ผอานพอจะคนๆ หรอเคยไดยนชอคณ โฮเวรด การดเนอร

(Howard Gardner) กนไหมครบ? ทานนเปนปรมาจารยอย Harvard

Business School นะครบ ซงทานไดกลาวไววา

“ในอนาคต...คนทจะประสบความส าเรจไดนน

จะตองมทกษะและสภาวะจตคดเพออนาคต

เปนคนทสามารถเผชญหนากบปญหาตางๆ ในอนาคตได”

ทงปญหาท "คาดวาจะเกด" และ "ปญหาทไมไดมการคาดคดวาจะเกดขน" ตลอดจนสามารถแกไขปญหาตางๆ ทจะเกดขนในอนาคตไดโดยใช

25


เหตและผล ควบคไปกบการคดสรางสรรคเชงบวก เพอน าไปสการตดสนใจอยางมประสทธภาพ

อะ อะ! คณพอคณแมผปกครองอยากรแลวใชไหมครบวา

เจาสภาวะจตคดเพออนาคต เนยมนคออะไรกนนะ?

เราไปท าความรจกกบเจาตวนกนเลยดกวาครบ!

26


5 จคดเพออนำค (Five Minds

for the Future)

จากหนงสอ “จต 5 ปนยอดมนษย" (Five Minds for the

Future) ซงแตงโดย Mr. Howard Gardner, Harvard Business

School พอจะอธบายสรปความหมายงายๆ ได ดงน

1. จตช านาญการ (The Disciplinary Mind)

หมายถง ความร ทกษะ และความสามารถทเรยนกนมาในโรงเรยน

เชน คณตศาสตร วทยาศาสตร ประวตศาสตร สงคมศาสตร เปนการฝกฝนจน

เกดความเชยวชาญในสาขาวทยาการตางๆ หรออยางนอยคอ ความช านาญใน

วชาชพ

2. จตสงเคราะห (The Synthesizing Mind)

หมายถง ความสามารถในการเชอมโยง ความคดเชงประมวล

ความคดในการบรณาการ เอาศาสตรตางๆ มาผสมผสานกน และสามารถ

ถายทอดไปยงผอน

27


3. จตสรางสรรค (The Creating Mind)

หมายถง ความสามารถในการจนตนาการ คนพบความคดตางไป

จากเดม

4. จตเคารพ (The Respectful Mind)

หมายถง จตใจทใหความเคารพนบถอ เพอนมนษยดวยกน แมวาจะ

มความ แตกตางกน

5. จตจรยธรรม (The Ethical Mind)

หมายถง การเตมเตมความรบผดชอบของบคคลในฐานะทเปนทง

คนท างานทด และประชากรทมคณคาของโลก

28


ผมขอขยายความเจา จตสรางสรรค (Creating mind)

หมายถง ความสามารถในการจนตนาการ ทคณพอแมผปกครองจะพฒนา สรรคสรางลกหลานใหเปนเดกหรอผใหญในอนาคตทมทกษะและ

ความสามารถในการคนพบ

มองปญหาใหมๆ ไดอยางชดเจน

เหนวธการแกปญหานนๆ

และสรางปรากฎการณใหมๆ ทตางไปจากเดม

จะเหนไดวาทงผลการวจยทบอกวาความคดสรางสรรคเปนหนงใน

สองของความส าเรจของคนในปจจบน และจากแนวคดใหมองไปสอนาคต

เมอลกหลานเราโตขน เจาตวจตคดสรางสรรค หรอ Creating Mind กยง

เปน 1 ใน 5 จตคดเพออนาคตตามทโฮเวรด การดเนอรไดกลาวไว

29


คณพอคณแมครบ...

ตอนนไดค าตอบแลวใชไหมวา

เราจะใหลกหลานคดสรางสรรคกนไปท าไม?

กเพราะวา...


เปนสงทท าใหลกหลานเรา

ประสบความส าเรจในการท างาน

ทงในปจจบนและในอนาคตไงละครบ

(ชม ชม)

30


เดกๆ เขำมควำมคดสรำงสรรคยงไง

กนเหรอ

เราคดวาความคดของเดกๆ เปนไงกนบางครบ?

เขามองอะไรอยางมจนตนาการ...

เขามองอะไรเลกจวตางจากผใหญ…

เขามองอะไรอยางไรเดยงสามย...

เขามองอะไรอยางอยากรอยากเหน…

เขามองอะไรอยางตรงไปตรงมา ไมคดเคยวอยางผใหญเนอะ...

และเขามองอะไรสนกสนาน...

31


ทงหมดนคอความคดสรางสรรคของเดกแบบใสใส ซงคณพอแม

ผปกครองมหนาทรกษาสงนไว ในขณะเดยวกนกใสเพมหรอพฒนาสงทเขา

ยงขาดอยใหเตมเตม

เราอาจจะยงไมรจกความคดสรางสรรคของเดกใหดพอ ดงนนผม

ขอน าเสนอบทความของเดกคนหนง เรองนเปนความคดของเดกซงเกดขนใน

ขณะทเขาก าลงรอคณแมไปรบกลบบาน

เขานงอยหนาเครองคอมพวเตอรทโรงเรยน วนดคนดเขากเคาะไป

เคาะมา พมพไปพมพมา เสรจปปกพมพคาเครองไวอยางนน คณครมาเหนเขา

คณครกตกใจ

เอะ!! นใครพมพทงไวเนย

เดกกขวบคดเนย !!

กเลยน าบทความน ไปใหผอ านวยการโรงเรยน ผอ านวยการไดอาน

กองและทง จงน าบทความน ใหคณครทงโรงเรยนไดอานเพอทจะบอกวา

“อยาประเมนความคดของเดกต าไปนะ

เดกเขามศกยภาพเยอะ”

หลงจากนน กมนกการศกษาทานหนงมาเหนบทความน จงขอ

ส าเนาไปเผยแพรตอ

32


เรามาอานกนครบวาเขาเขยนไววาอยางไรบาง?

โรงชาง

โรงชาง

โรงชาง ในโรงเรยน

โรงชาง ในโรงเรยน ทนกเรยน อยากใหเปนโรงเลน

โรงชาง ในโรงเรยน ทนกเรยน อยากใหเปนโรงเลน แตมนกไมเปน

โรงชาง ในโรงเรยน ทนกเรยน อยากใหเปนโรงเลน แตมนกไมเปน เพราะมนเปนไปไมได

แตอาจเปนไปได ในอนาคต

ใครจะไปร

เพราะทกสงทกอยาง มโอกาสเกดขนได และทกสงทกอยาง เมอเกดมา ลวนหายไป

เพราะเราท าลายมน ดวยความทนสมย

33


นยามของความทนสมย ท าลายนยามของความลาสมยจนแทบไมเหลอ

และเมอความทนสมยเกดขนนานนบป นยามของความทนสมยยงกวากจะเดนทางมาขยความทนสมยซงลาสมยแลวจนแทบไมเหลอ

เปนอยางนเปนวงจร เหมอนปลาใหญกนปลาเลก ปลาใหญมากกนปลาใหญ ปลาเลกกนซากปลาใหญมาก และปลาใหญกนปลาเลก

อกท.....

มนประหลาด

ประหลาดราย

แยจรงๆ แตกดในแงหนง นนส ดในแงหนง

เพราะมดในเสย มเสยในด

แลวถาไมมด กไมมเสย ถาไมมเสย กไมมด

นอกเรอง

นยามของความนอกเรองคอ การพดอยางหนง แลวจๆ กพดเรองทมนคนละโลก แลวเรากบอกเรองนอกเรองจากมดในเสย มเสยในด เปนเรอง นอกเรอง

นอกเรองจรงๆ

นนนอออกกกเรองงง

34


แลวท าไมตองนอกเรอง

และเรากนอกเรองเรองนอกเรองเปนเรองนยามของ ท าไม

ท าไม คอค าถาม ทเปลยนทกสงเปนค าถาม.....

เชน

ท าไมนกตองบน

ท าไมเราม 2 ขา

ท าไม ท าไม ท าไม ท าไม ท าไม

แลวท าไม น ามาสค าตอบ

เชน

นกตองบน เพราะมนอยากบน

คนม 2 ขา เพราะพระเจาคดวาสตวประเสรฐม 4 หรอ 6 หรอ 8 หรอ 100 ขาแลวมนดอปมงคล

พระเจา ตลกนา_

35


เปนอยางไรบางครบ ความคดของเดกคนน

. . . . .

เดกคนนมชอจรงวา ด.ช.ธรรมชาต จนทพลาบรณ (เอะ เอะ นามสกลคนจง)

เปนบทความทเขยนเลนๆ ตอนอาย 9 ขวบ (โอพระเจาจอรด 9 ขวบ คดไดไงลกใครเนย)

36


ถำลกหลำนม IQ สงอยแลวจะท ำให

ไมมควำมคดสรำงสรรคใชไหม?

จรงหรอไม...ทลกเอาเซลลสมองทงหวไปคดเรองคณตศาสตร

วทยาศาสตร ตรรกะ เหตผล จนกระทงไมมเซลลสมองเหลอไปคดอะไร

แปลกๆ ใหมๆ

ถาคดแบบนแสดงวาเรามองวามนสมพนธแบบสวนทางกน แบบวา

อนหนงมมาก อกอนหนงมนอย ซงถาเปนอยางนนจรงเนย เรากอาจจะบอก

ไดวาการทลกม IQ สงอยแลว จะท าใหเขาไมมความคดสรางสรรค แคลด IQ

ลงหนอยไมตองไปทองต ารามาก เดยวไมมสมองเหลอไปคดสรางสรรค ...

มนใชอยางนนเหรอครบ?

เรามาดพรอมกนครบวา...

ความคดสรางสรรค (Creativity)

กบความฉลาด (IQ) นนเกยวกนมย?

. . . . .

37


ค ำตอบคอ ไมเกยวกนครบ จากผลการวจยพบวา ความคดสรางสรรค พบในเดกทฉลาดมาก

และฉลาดปานกลาง

ดงนน IQ เขาจะพฒนาอยางไรกปลอยไปไดเลยครบ ดนไดเตมท

ไมมาเบยดบงความคดสรางสรรคเลย เพราะสมองสองซกแบงกนท างาน

สมองซกซายท างานดาน IQ สวนสมองซกขวาท างานดานคดเชงสรางสรรค

ในทางตรงกนขาม หากจะเพมความคดสรางสรรคกไมตองกลววา

มนจะไปลด IQ ท าใหเกรดต าลง เพราะมนไมสมพนธกน และไมเกยวกน

ครบ

38


มอะไรบำงทท ำใหเดกมควำมคด

สรำงสรรค? นกวจยพบวาม 3 องคประกอบหลกๆ ครบ ถาประกอบกนไดปบ ก

จะออกมาเปนความคดสรางสรรคของเดก

องคประกอบแรก ทกษะหลก (Domain skills)

คอ ความรทเรยนในโรงเรยนนนละครบ

องคประกอบทสอง ความคดสรางสรรคและทกษะ

การท างาน (Creative thinking & working skills)

คอ ทกษะในการคด รวาคดยงไงมนถงจะออกมาแปลก รวา

ความคดทออกมาแปลกๆ แลว ท ายงไงมนถงจะไปใชได

และองคประกอบทสามครบ แรงจงใจจากภายใน

(Intrinsic Motivation)

39


คอ แรงจงใจทท าใหคดอะไรแตกตางไปจากเดม ในการทจะคด

สรางสรรค

องคประกอบแรกทกษะหลก (Domain Skills) ผมคดวาไมตอง

หวงนะ เพราะคณครทโรงเรยนชวยจดการใหคณพอแมผปกครองแลว

องคประกอบทสองความคดสรางสรรคและทกษะการท างาน

(Creative thinking & working skills) อนนตองชวยหนอยนะครบ ซงเรา

จะคยเรองนกนตอไปเยอะหนอย

และองคประกอบทสามส าคญทสดคอแรงจงใจภายใน (Intrinsic

Motivation) มคนบอกวาเรองนเปนจกซอวทหายไป (Missing Link) ใน

การทจะท าใหเดกมความคดสรางสรรค เราอาจจะใชเวลาเกยวกบเรองนเยอะ

เหมอนกนนะครบ

องคประกอบทงหมด ถาคณพอแมผปกครองอยากจะพฒนาทง 3

องคประกอบนตองพงกระท าดวยความสนใจและความตนเตนทจะ

เรยนรนะครบ

40


“อยายด...อยาเยยด...

อยาเครยด...อยาเอาจรงเอาจง....

แตท าแบบสนกสนก”

ท าจนกระทงลกหลานพดวา......

“สนกจงเลยคณแม สอนอกส”

“สอนอกสครบ..คณอา”

“เพลนจงเลยคะ...คณปา”

“ตนเตนจงเลย..คณลง”

“เอาอก เลนอกคะคณพอ” ฯลฯ

เอาละ ขอขยายความองคประกอบตางๆ ตอนะครบ ส าหรบทกษะ

หลก (Domain Skills) ผมไมตองพดถงนะ เรามาคยกนเรององคประกอบท

สองและสามกนเลยนะครบ

41


พนนำควำมคดสรำงสรรคและทกษะ

กำรท ำงำน

องคประกอบทสอง คอ ความคดสรางสรรคและทกษะการท างาน

(Creative thinking & working skills)

ความคดสรางสรรคและทกษะการท างาน

หมายถง ความทมเททจะคด มสมาธไดยาวนานและ

ตอเนอง

คดแลวเจาะลกลงไปเรอยๆ

ด าดงลงไปในความคด

คดเรอยๆ เปนนสยของการคดไมเลก

แมวาจะยาก กยงคดไมเลก

แมวาจะคดไมออก กยงไมเลกคด

ซงตรงนคณคณพอแมผปกครองชวยไดเยอะครบ

42


เพราะโดยนสยเดกเดกแลว คดไมออก...กจะเลกคด (ผใหญเวลาคด

ไมออก กจะเลกคดเหมอนกน หห)

เพราะวามนนาเบอ มนไมสนก

ดงนน เราจะท ายงไงใหเดกเขาคดไดนาน..นาน จะไดพฒนา


ถางนตามมาดวธการพฒนาทกษะการคดสรางสรรคของเดกๆ กน

ครบ วามวธไหนบาง?

43


วธพนนำทกษะกำรคดสรำงสรรค

ของเดกๆ

วธแรกนะครบ

1. ชวนคด ชวนคย สรางนสยการคดไมเลก

เชน ขบรถไปเจอขบวนรถแรลลรสกสงสยขนมาวา เอะ...ท าไมรถ

ทไปแรลลทกคน ตองตดสตกเกอรดวย?

แมถาม: “ลกรมยวา เขาตดสตกเกอรบนรถกนท าไม? แมเหน

สตกเกอรปตท.บาง บรดสโตนบาง?”

ลกตอบ: “ไมรเหมอนกนแม เขาตดกนท าไม คดไมออกอะ”

ขบไปอกสก 10 นาท.....

แมถาม: แลวเขาตดสตกเกอรกนท าไม? แขงแรลล ท าไม? ตอง

ตดรอบรถ ตดท าไม?

44


ลกตอบ: “เปนสสน ตดเปนโฆษณาใหสปอนเซอร หรอวาอาจจะท า

ใหไมหลงขบวนคะ”

แมถาม: เออ..กจรงเนอะ เอะ..ลกรมยสตกเกอรตดแลวไมดยงไง

ลกตอบ: ท าใหรถเปนรอยคะ

แมพดเสรม: ใชลก เพราะกาวเหนยวท าใหสรถเสยเนอะ แลวคน

ทรกรถ ท ายงไงลกรมย เขาฉกเฉพาะขอบแปะไว หรอเอาสกอตเทปมาแปะ

ใหม

แมถาม: เอะ..จะมใครมยทอยากแขงแรลล อยากรวมกจกรรม

อยากจายเงน อยากสนกดวย แตไมไปเพราะวารกรถ กลวสรถเสย สถลอก

มมย เอะ..แลวท าไงด นอกเหนอจากการตดสตกเกอร

ลกตอบ: ไมรเหมอนกนแม

45


แมคด: ….วนนไมร ไมเปนไร

วนรงขนแมยงถามตอ.........

แมถาม: เอะลก เมอวานเราคยกนคางไวเนอะ ตกลงวา นอกจาก

วธการตดสตกเกอร และมนมวธอนอกมยเอย ทจะท าใหสรถไมเลอะ

ใหชวนคดและคยกนตอ

ฝนธรรมชาตเดก

สรางนสยไมลมเลก

46


2. ถำมค ำถำมอะไรเอย?

วธชวนคด ชวนคย สรางนสยการคดไมเลกอกวธหนงคอ ถาม

ค าถามแบบเดกเดก มขฮาฮา พวกค าถามอะไรเอย? แบบข าข า สนกสนก

ดวยกน เชน

ค าถาม: ลกรมย ปลาอะไร สองตวยสบ?

ค าตอบ: ปลาตวละ 10 บาทครบ

หรอ

แมคดวา...ปลาตวหนง 5 บาท และอกตวหนง 15 บาท

หนคดวา...ปลาตวละ 20 บาทแถมหนงตวคะ

ผอานคดวามค าตอบอนๆ อกมยครบ ลองฝกคดตอยอดกบลกๆ

และทงครอบครวไดเลย

47


ตวอยางค าถามสนกๆ

รมยลก ขชางจบอะไร

(ตกตอกๆๆๆ คดไปเรอยๆ ฝกนสยการคดไมเลก)

…รมยลก งอะไรท าเหมอนหมา

(ไดค าตอบยง แมวาจะยาก อยาเพงไมเลกคด)

…ลกรมย สอะไรหวานทสด

(ยอมมย ยอมมย.....)

…รมยลก ปลาอะไรสภาพทสด

(ด าดงความคดไปเรอยๆ ยอไวๆ )

ถาลกคดไมออกละ จะท าอยางไร

หากคดไมออกอก คดใหมตอไป แตอยาเพงรบเฉลยค าตอบ ฝน

นสยเดก สรางนสยไมเลกคดแมจะยาก เพอฝกคดกนตอไป

48


เวลาถามวายอมมย...เดกจะบอกวา “ยอม ขอเฉลยหนอยคะ เฉลย

เลยครบพอ นะๆๆๆ” แตคณพอแมผปกครองตองบอกวา

“อยาเพงยอมนะลก คด... คด... คด...” เพอฝกเปนนสยตอไปเรอยๆ

หลายครอบครวทเลนกนแบบนเปนกจวตร ซงมนเปนธรรมชาต

ของคนถามค าถามทอยากจะบอกค าเฉลยแตตองฝนธรรมชาตไวหนอยครบ

เพอใหลกหลานฝก คด...คด... คด...

“ยอมมย ยอมมย” ถาลกบอกวา ยอม คณพอแมผปกครองกตอบ

แบบข าข าไปอกวา

“อยายอมลก อยายอม..คด..คด..คด..” (คด คด เทาไหร คดไมออก

สกท ออ)

แลวตอมาลกของเราจะมนสยทไมยอมเลกคดเอง

มการคนพบวา คนทคดสรางสรรคไมใชคนทฉลาดกวา

คนอนนะครบ

แตเปนคนทมนสยในการยอมากกวาคนอน

เปนคนทหาไอเดยใหมๆ ไมออก แลวจะ...ไมอยากเลกคด คดไม

ยอมเลก

49


สกพกเดยวไอเดยดๆ กจะแวบขนมาเอง วธการนใชไดกบทกๆ

ไอเดยเลยครบ

ผมเนนใหความส าคญวา

คณพอแมผปกครองตองฝนนสยเดก

เพราะธรรมชาตของเขา ถาคดไมออกกจะเลกคด ฉะนน พยายามยอ

ชวงนขอใหผอาน คณพอแมผปกครองอดไวกอนนะครบ

ค าเฉลยผมจะไปหยอดไวตามบทตางๆ ให

เปนไง...ยอมมย ยอมมย...

"อยาเพงยอมครบ"

50


3. คดแหวกรปแบบเดม

ของเดมคดยงไง ลองคดใหแปลก แหวกรปแบบเดม

อนนผมวาไมนาเปนหวง เพราะเดกมธรรมชาตชอบคดตางจากรป

แบบเดมๆ อยแลว

เหนดวยมยครบ?

แตผใหญมกจะไปหามใหเขาอยาคดแหวกแนวจากรปแบบเดม

ดงนน ขอใหดงตวเองนดนง

ลกหลานเราอาจจะคดอะไรแตกตาง แปลกประหลาดในบางครง

ปลอยใหเขาคดและพยายามดงตวเองไววาอยาไป

หามเดกคดแตกตาง

อยาพยายามใหเดกคดเหมอนเรา

51


4. เปดโอกำสใหมทำงเลอกไวไหเยอะๆ นำนๆ

พยายามตงค าถามใหเดกตอบ เชน

พอถาม: เสาร อาทตยนลกๆ อยากไปเทยวไหนกนด?

ลกตอบ: ไมอยากไปไหนอะพอ

(โอเค นนเปนแคหนงทางเลอก เราอยาเพงปดประเดน)

ลกตอบ: ไปทะเล

(เราอยาเพงตดสนใจวาจะไมไป หรอไปทะเล)

พอถาม: เอะ...นอกจากไมไปไหนเลย กบไปทะเล แลวไปไหน

อกดละ?

ลกตอบ: ไปสวนสนก Dream World คะ

(เรายงไมตองปดประเดน)

52


พอถาม: นอกจากไมไปไหนเลยอยบานสบายสบาย พกผอนนะ

หรอไปทะเล หรอไป Dream World แลวไปไหนอกด?

ลกตอบ: ไป Central

พอถาม: นอกจากไป Central แลวไปไหนอกด

(คณพอแมผปกครองตองพยายามถามเยอะๆ วา ไปไหนอกด เพอใหได

ค าตอบเยอะๆ)

ลกตอบ: ไปสวนสตว ไปปลกตนไม ไปขจกรยาน ไปวายน า ไป

พพธภณฑเดก ไปปคนคทสวนสาธารณในหมบาน ไปเปนอาสาสมคร ฯลฯ

การเปดทางเลอกเยอะๆ ใหไดมากทสดเทาไหรยงด

เพราะวา ลองสงเกตดนะครบ ความคดแรกๆ หรอหลงๆ ทมนแปลก

ค าตอบคอความคดหลงๆ ใชมยครบ?

53


เพราะวาโดยธรรมชาตความคดแรกๆ จะเปนความคด

ใกลตว เคยเหนมา เคยฟงมา เคยท าบอยๆ

ถาเราหยดอยแคนน 2 ไอเดย หรอ 3 ไอเดยแรก แลวปดประเดน

ทนท ความคดกจะเดมๆ ซ าไปซ ามา แตถาเราชวนเปดประเดนไปเรอยๆ

ความคดหลงๆ ทออกมาจะซ าความคดแรกๆ ไมได

ไอเดยท 4 ท 5,6,7,8… กจะเรมแตกตางจากไอเดยท 1, 2, 3

และยงมากขนมากขน

ไอเดยกจะยงฉกกรอบ

ยงแปลก และ

แหวกแนวจากรปแบบเดมครบ

54


5. ยงกำรตดสน ไมตดสนวำผดหรอถก

จ าบทความของเดกชายธรรมชาต ไดมยครบ? (ถาจ าไมไดให

กลบไปดหนา xx-xx นะจะ) เรอง “มดในเสย มเสยในด”

พยายามใหความคดนน มนเปนสเปคตรม (Spectrum) อยาใหมน

มแตมมขาว หรอมมด า

ขาวหมายถงความถกตองสดๆ และด าหมายถงผดสดๆ

ลองมความคดใหมนอยตรงสเทาๆ ใหได เพราะมนอาจจะถกกได

หรออาจจะผดกได อยาเพงไปตดสนมน

และเพราะวา มมขาวและมมด า มนจะเปนความคดเดมทคนอนเขา

คดมาแลว ความคดใหมคอบรเวณความคดสเทาๆ

55


ยงคนมความยดหยนทางความคดมาก ยงท าใหมความคด

สรางสรรคเยอะ

ตวอยางของการไมตดสนวาผดหรอถก ตวอยางท 1

พอถามวา: นายเคน(วาว ใชเคน ธรเดช หรอเปลา) ไปตหวนาย

โตโน ลกคดวา นายเคน ท าผดหรอท าถก

ลกตอบวา นายเคนท าผดครบ

(ผดเปนสด า)

พอชวนคย: เออลก...นายเคน เขาอาจจะถกมากขนบางมยทไป

ตหวนายโตโนนะ

(ท าใหเปนสเทาๆ หนอย...)

ถานายโตโนไปเตะนายเคนกอน กเลยโดนตหวกลบ เจากนไป

นายเคนกบนายโตโนเลนเกมสตหวกนอย

56


(อยาเพงปดประเดน)

แลวมนจะมอะไรอก ทท าใหถกมากขนอกมย?

นายโตโนของรองนายเคนใหชวยตหวใหหนอย เพราะปวดหวมาก

เลย

ถาขอเทจจรงเปนเชนน ตกลงตอนนนายเคนกเปลยนกลายจากด า

เปนขาวไปแลว เพราะนายเคนตหวเพราะชวยเหลอนายโตโน

ตวอยางของการไมตดสนวาผดหรอถก ตวอยางท 2

พอแมอยางเราคงเคยเจอเหตการณทลกนอนตนสายโดง

แลวคณป คณยา คณยาย คณตา หรอทกคนในบาน กจะคดวา ลกเรา

ขเกยจ ขเซา ไมมวนย เพราะการทเดกนอนตนสายดเหมอนเปนสงทไมด เปน

สงทผด แตมนอาจจะถกตองมากขนมย? ....ถาหากวา

ลกอาจก าลงนอนคดถงสงทเรยนมาเมอวาน ก าลงประมวลความคด

ลกอาจจะก าลงเชอมโยงวชาคณตศาสตรคกบวทยาศาสตร

ลกอาจจะก าลงจนตนาการถงการบานทก าลงจะท าสงคณคร หรอ

57


รางกายของลกอาจจะก าลงหลงฮอรโมนท าใหรางกายสงใหญ

เพราะฉะนน สงทอาจจะดวาผด อาจจะเปนสงทถกกได

นอกจากชวยใหลกคดไดแลว เรากตองเปนแบบอยางดวย

ทงหมดนคอตวอยางความคดทมความยดหยน เปนความแบบม

สเปคตรมสด า เทาแก เทาออน ขาวจวะ... จากด าเปลยนเปนขาว

ลองเปลยนจากขาวเปนด าดบาง

แตในทางตรงกนขาม เชนเดยวกนครบ ลองมาดกลบดานจากมม

ขาวไปเปนมมด ากนบางมย?

อะไรทดเหมอนเปนสงทถกตองส าหรบเดก

เชน ลกเหนพอขยนลางรถทกวน ลกจงเหนวาเปนสงทถกตอง

เอาละ...ลองเปลยนจากมมขาวท าใหเปนมมด า

การทพอลางรถทกวน มนอาจจะเปนสงทไมดกได ถาหากวา...

ท าใหพอไมมเวลาเลนกบหน หรอ

58


ถาพอเอาเวลาลางรถไปท าอยางอนทพอถนด และไดเงนมากกวา

แลวไปเสยเงนจายคาลางรถแค 60 บาท (ราคานรถเกงหรอมอเตอร

ไซดเนย)

เราควรลองฝกใหคดจากความคดขาวๆ ใหกลายเปนสเทา ใหได

เหมอนกนครบ เพอใหมความคดทยดหยน มสมมตฐานทหลากหลายและไม

ยดตดอยกบความคดใดเพยงความคดหนง

หลงจากทชวนเดกใหมความคดหลากหลาย ทงนเพอใหเดกม

ความรผดชอบชวด คณพอแมผปกครองควรสอนสงทถกและผดตามความ

เปนจรง เปนการสรปความเขาใจระหวางกนเหมอนสอนลกท ากบขาวหลายๆ

วธ แลวสดทายจงมขอสรปวาวธไหน เปนวธทท ากบขาวไดอรอยทสด

59


ขออนญาตทบทวนวธพฒนาทกษะการคดสรางสรรคของเดกๆ กนอกครง

(กลวลม)

1. ชวนคด ชวนคย สรางนสยการคดไมเลก

2. ถามค าถามอะไรเอย?

3. คดแหวกรปแบบเดม

4. เปดโอกาสใหมทางเลอกไวไหเยอะๆ นานๆ

5. ยงการตดสน ไมตดสนวาผดหรอถก

วธสดทายทจะน าเสนอ คอ

6. มองกวางเหนความสมพนธ

เคยไดยนประโยคทพดวา “เดดดอกไมสะเทอนถงดวงดาว” มยครบ

ถามลกสวา การเดดดอกไมมนจะท าใหสะเทอนถงดวงดาวไดยงไง

ใหชวนคด...ชวนลกคด...คด...คด

ลองมองภาพกวางๆ มองหาความสมพนธกนตอส

60


คณแมถาม: ลกจะ...ท าไมเดดดอกไมจงตองสะเทอนถงดวงดาว

ลกตอบ: ตนไมอาจตายนะแม พอตนไมตายกเลยท าใหน าทวม

(อมม…เปนไปไดแฮะ)

คณแมถามวา:..น าทวมแลวเปนไงตอ?!

ลกตอบ: น าอาจจะทวมสงไปถงดวงดาวเลย ดงนน ดาวกเลยเปยกคะ

(จะถกจะผดไมเปนไรนะครบ)

ถงลกจะตอบมาแบบไหนกตาม กอยาไปวจารณวาถกหรอผด

เพราะเราก าลงจะฝกเขาใหมองอะไรแบบกวางๆ เหนความสมพนธ

เอาละ... อานมาถงตอนนแลว หวงวาคณพอแมผปกครองจะไดวธการพฒนา

ความคดสรางสรรคส าหรบลกหลานไปใชกนแลวนะครบ

ไมวาจะเปนการไมยอมหยดคด คดแหวกรปแบบเดม เปดทางเลอก

ไมมผดหรอถก และมองเหนความสมพนธกวางๆ

61


ลองน าไปปฏบตด และผมขอย าอกครงวา

อยายด... อยาเยยด...

อยาเครยด...

แตสนกสนก...ข าข าไวนะครบ

62


กระนแรงจงใจใหสรำงสรรค

ยงจ า 3 องคประกอบของความคดสรางสรรคไดไหมครบ

บททแลว ผมพาทกทานไปเรยนรวาเราจะท าอยางไรเพอพฒนา

องคประกอบดานความคดสรางสรรคและทกษะการท างานไปแลวเรยบรอย

องคประกอบตวตอไปคอ แรงรงใจภายใน (Intrinsic

motivation)

แรงจงใจภายใน (Intrinsic Motivation) ฟงแลวดงงๆ ภายใน

อะไร ใชก าลงภายในเหมอนในหนงจนหรอเปลา…ไมใชนะครบ

แรงจงใจภายใน หมายถง แรงขบดนทมาจากภายในตว

บคคล และเปนแรงขบทท าใหบคคลนนแสดงพฤตกรรม โดยไมหวง

รางวลหรอแรงจงใจภายนอก

พดงายๆ กหมายถง มความสขทไดคด สนกกบโอกาสทไดแสดงออก เกดมมมองใหมในสงทคด รสกผอนคลาย เหมอนไดเลนกบ

ความคดใหมๆ และสดทายสนกดทไดคด

63


แรงพวกนเปนแรงจงใจทจะท าใหคนคดสรางสรรค เปนการท าเพอ

ตวเอง คดเพอตนเอง เพราะสนใจ คดแลวมนส คดแลวสนก เพอ

ความพอใจของตนเอง และเพอเอาชนะความทาทายของตนเอง

ส าหรบเดกเมอไดคดอะไรใหมแลวกมความสข รกษาความสขท

เดกไดคด ใหสนกกบการทเดกไดแสดงออก อยากคดอะไรใหมๆ มมมมอง

ใหม รสกสบาย พอไดคดอะไรใหมกเหมอนไดเลน แตไดเลนกบ

ความคดนนเอง

นคอแรงจงใจทมพลงมาก ทจะท าใหคนมความคดสรางสรรค

รกษาสงนไวครบ แรงจงใจภายในมอยในตวเดกอยแลว อยาไปเปลยน เพราะมนเปนธรรมชาตของความคดสรางสรรค และเปนธรรมชาต

ของวยเดก

โปรดอยาไปท าลายหรอลดมนดวยการใสแรงจงใจภายนอกเขาไป

แลวแรงจงใจภายนอกหมายถงอะไร ?

แรงจงใจภายนอก (Extrinsic Motivation)

หมายถง แรงจงใจทมาจากภายนอก เปนตนวา ค าชม หรอรางวล

64


เชน อยาบอกกบลกหลานวา

...การทคดสรางสรรคของลกจะท าใหไดรบความนยมมากขน

...ความคดของลกจะสรางความประทบใจใหผ อน

...ท าแลวจะมรายไดพเศษ และท าแลวจะเปนทรจกมากขน

...ลกคดอกส คนอนๆ เขาชอบไอเดยลกกนทงนนเลยนะ

...คดอะไรใหอาหนอยส เดยวใหเงน

...คดเพอทจะเกงขนในอนาคต

ท าไมพอแมถงไมตองชมละ? ไมตองใหแรงจงใจภายนอกเหรอ?

เหตผลทพอแมผปกครองไมควรชม เพราะเราไมอยากสราง

แรงจงใจภายนอกใหเกดขนมาก จนอาจจะมาทดแทนแซงหนาแรงจงใจ

ภายใน ทงนเพอรกษาใหแรงจงใจภายในใหเขมแขงกวาแรงจงใจภายนอก

อนจะน ามาสความคดทสรางสรรคกวา และเปนอสระกวาครบ

65


เราควรพยายามท าให “แรงจงใจภายใน” ยงเปน "แรงจงใจตวแม"

ตอไป

เพราะเดกทคดจากแรงจงใจภายนอก (Extrinsic Motivation) จะ

ท าใหความคดทออกมามความสรางสรรคนอยกวาเดกทคดจากแรงจงใจ

ภายใน (Intrinsic Motivation)

เชน ถาเดกคดเพอใหคณครพงพอใจ เขาจะคดอะไรออกมาเพอเอา

ใจคณคร และคดเพอใหเขาทางคณคร ผลงานทออกมากจะงนๆ แหละครบ

ในทางตรงกนขาม หากเดกคดออกมาจากแรงจงใจภายใน

(Intrinsic Motivation) เขามนส เขาอยากคด เขาอยากท า ท าแลวสนก

ความคดจะออกมาแบบสรางสรรคมาก จะแปลกมาก

นอกจากนอยาใชแรงจงใจภายนอก (Extrinsic

Motivation) เปนตวลอ แตถามนจะเกดกใหมนเกดขนเองได ใหเปนผลพวงหรอผลพลอยไดจากการไดคดแลว

เชน ท าไปแลวบงเอญดง ผลงานเสรจแลวบงเอญรวย ไมใชท า

เพราะเงอนไขในขณะทก าลงคดหรอกอนคดสรางสรรค

ตวอยางหนง คอ คนเขยนเรอง Harry Porter งานเขยนของเขาเกด

จากแรงจงใจภายใน (Intrinsic Motivation) แตแรงจงใจภายนอก

66


(Extrinsic Motivation) เกดขนเองหลงจากทออกหนงสอไปแลว ขายดบ

ขายด และดงระเบดระเบอ ถลมทลาย กลายเปนเศรษฐคนใหมไปเลย

67


ขอเนนครบขอเนน:

ถาจะจงใจใหลกคดสรางสรรค ขอใหใชเรองแรงจงใจภายใน

(Intrinsic Motivation) เพราะมนจะ สงผลตอเดกในระยะยาว ซงคมคา

กวาครบ

คณพอแมผปกครองสนบสนนลกหลานไดเตมทในการใหพวกเขา

ไดคดแปลก หรอคดตาง

ส าหรบแรงจงใจภายนอก (Extrinsic Motivation) ใชไดในการ

จงใจทวๆ ไปกบทกๆ เรอง ยกเวนเรองการคดสรางสรรคนะครบ

เรองทวไปกอยางเชน ถาลกหลานสอบไดท 1 จะใหรางวล

ถาวงแขงชนะจะพาไปเทยว เปนตน

68


มาสนกกน!

ค าถามเพมความคดสรางสรรค

ขชางจบอะไร…?

...ตกตอกๆๆๆ

คดไปเรอยๆ ...ฝกนสยการคดไมเลก

. . . . . . .

ยอมยง ยอมยง

ตอบ: จบแนนๆ เดยวตก จบแนนๆ นะนองนะ

????????????????????????????????

???????????????????

?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ??

??

?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ??

??

????????????????????????????????

???????????????????

69


เปลยนบรรยากาศกนบางดกวาครบ

ผมมแบบทดสอบมาฝากใหกบลกหลานไดลองท า

ขอใหคณพอแมผปกครองน าแบบทดสอบนไปนงพดคยกนกบพวก

เขา

แลวจะไดค าตอบวา สงทลกหลานท าอยทกวนนนน เกด

จากแรงจงใจภายในหรอแรงจงใจภายนอก เมอรแลว ทานจะไดปรบปรงและแกไขโดยการลดแรงจงใจภายนอกลง ...จนกระทงไมใชเลย

ควรพยายามอยางทสดถงทสดเพอใหแรงจงใจภายในเปนตวแม ตอไป

70


แบบทดสอบแรงจงใจภำยในและ

ภำยนอก (ส าหรบลกหลานตอบ)

กรณาใหลกหลานตอบวา “ใช” เฉพาะขอทเหนดวยครบ แตหากไม

แนใจ กไมตองตอบ ใหขามขอนนๆ ไปเลยครบ

คณพอคณแมอยาลมบนทกดวยครบวาขอไหนตอบวาอะไรบาง

ขอ ใช ไม

แนใจ

ค าถาม

1 หนไมตองคอยระวงวาคณพอแมผปกครองจะด

เมอหนจะขออนญาตท าในสงทหนอยากท า

2 หนคดมากวา คณพอแมผปกครองหรอครจะพด

อยางไรในสงทหนท า

3 หนท าสงตางๆ เพอทหนจะไดเรยนรในสงนนๆ

4 เมอหนมทางเลอกทจะท าอะไร หนมกจะเลอกท า

ในสงทหนอยากจะท า

5 หนตองการทจะใหคณพอแมผปกครองและคณคร

รวา หนสามารถท าสงนไดด

71


6 หนท าสงตางๆ ดวยความอยากรอยากเหนดวยตว

ของหนเอง

7 หนหวงวาสกวนหนง หนจะสามารถหาเงนไดมาก

จากการท าสงทหนอยากท า

8 หนชอบท าสงน เพราะมบางคนก าลงจองมองหน

อย

9 ยงสงทหนท ามความทาทายมากเทาไร กยงสนก

กบมนมากขนเทานน

10 หนท าสงน เพราะคณพอแมผปกครองหรอครบอก

วา หนมพรสวรรคในเรองน

11 หนรสกสนกทจะเหนในสงทหนท าได

12 หนท าสงน เพราะคณพอแมผปกครองหรอคณคร

ตองการใหท า

13 หนชอบท าสงนเพอตวหนเอง

14 เมอหนท าสงนส าเรจ หนอยากรวาคนอนจะพด

อยางไร

72


15 หนชอบทจะเลนมากกวาท าเปนการเปนงาน

16 บางครง เวลาทหนท าสงน หนกมกจะลมเรองอนๆ

17 หนไมรจะท าไปท าไม ถาไมมใครรเหนในสงทท า

ลงไป

18 หนรสกดมาก เมอรวาตวเองก าลงท าอะไรอย

19 สวนใหญหนท าสงนโดยทไมรวาหนรสกอยางไร

กบมน

20 เมอหนท าสงน หนชอบทจะตดสนใจดวยตวเองวา

จะท ามนอยางไร

21 หนชอบเมอมบางคนใหค าแนะน าวาจะท ามน

อยางไร

22 หนรสกผดหวงจรงๆ ถาไมสามารถจะท าสงนได

อกตอไป

23 หนท าสงนเพราะคนอนๆ บอกวา หนเกงในเรองน

24 หนมความสนกสนานมาก เมอไดท าสงน

25 หนชอบท าสงนมากทสด เมอหนท ามนไดงาย

73


26 บางครง หนเหมอนลมเวลา เมอไดท าสงน

27 หนมความสนกสนานในการท าสงน เพราะหนท า

มนไดดกวาเดกคนอนๆ

28 หนท าสงนเพราะจ าเปนตองท า

29 หนหวงวาสกวนหนง หนจะมชอเสยงจากการท า

สงน

30 หนคนพบสงใหมๆ ภายในตวเอง เมอไดท าสงน

31 หนตองการทจะไดรบรางวลหรอของขวญจากการ

ท าสงน

32 สงทท ามความส าคญตอหนมาก

สงทอาจเกดขนระหวางการท าแบบสอบถาม

ผมเคยใหคณปาคนหนงน าแบบทดสอบนไปใชกบหลานสาว และ

กลบมาเลาใหผมฟงวา หลานชอบมากเลย แตชวงแรกๆ ทท าแบบทดสอบ

หลานจะงงๆ วา “สงนน” หลานกงงวาสงนนคออะไร...?

คณปาจงใชวธยกตวอยาง แทนค าวา “สงนน” เชน จากประโยคทวา

หนชอบท าสงนน เรากลองเปลยนเปนยกตวอยางใหเดกฟงวา

74


สงนนทเราพดถงกคออยางเชน...หนชอบรองเพลง ชอบเลนเปยโน

ชอบขจกรยานดวยความอยากรอยากเหนจากตวของหนเอง ไมใชเปนเพราะ

คณแมบงคบหรอคณครสงใหท า ใชมยคะ

ปรากฎวา บรรยากาศในการท าแบบทดสอบระหวางคณปากบคณ

หลานสนกสนานมาก

เราลองท าแบบทคณปาเลาใหฟงกไดนะครบ นนคอ การยกตวอยาง

ประกอบเพอความเขาใจยงขนครบ

. . . . .

ถาท าเสรจแลว จะเฉลยแลวครบ

Extrinsic Motivation คอ ขอ 2, 5, 7, 8, 10, 12, 14, 17, 19, 21, 23,

25, 27, 28, 29, 31 ค าแนะน า เปนแรงจงใจภายนอก ผปกครองควรหาวธการลดลง

Intrinsic Motivation คอ ขอ 1, 3, 4, 6, 9, 11, 13, 15, 16, 18, 20,

22, 24, 26, 30, 32

ค าแนะน า เปนแรงจงใจภายใน ควรรกษาการจงใจภายในนไวตอไป

75


หยดวกำรท ำลำยควำมคด


ค าวา “อยา” อยาท าอยางนน อยาท าอยางน

หยดพดค าวา “อยา” เถอะครบ

อยาหามอะไรทมนไมเปนอนตรายถงชวต และ

รางกาย ไมเดอดรอนผอน ปลอยใหเขาท าเถอะ ผดพลาดบางก

ใหเกดการเรยนรไปเอง

ความคดสรางสรรคของเดกๆ เขาเปนยงไงกนบาง? เขาคดไป

เรอยๆ ใชมยครบ?

76


เราเรยกการคดอยางนวา

คดดน หรอ Divergent Thinking

แตพอเรมโตมาเปนผใหญมกจะดนไมคอยออกเนอะ เพราะวนดคน

ด มคนไปบอกเขาวา

"นเธอ...หยดคดไดแลว"

"นเธอ....หยดเพอเจอไดแลว"

"นเธอ....คดใหมนเหมอนคนอนเขาหนอยส"

ดงนน จากความคดทเปนอสระ ทคดไปเรอยๆ กเลย

มกรอบมาครอบหวเขาไว ซงหนาทของคณพอแมผปกครองอกอยางหนงกคอ

77


พยายามอยาเอากรอบไปใสเดก เพอใหเดกยงคงความคดแบบ “คดดน" (Divergent Thinking) เอาไวไดตลอดไปนะครบ

จากประสบการณทผมจดอบรมเรองความคดสรางสรรคใหกบ

ผใหญมาเปนหมนๆ คน และผมถามค าถามวา

อะไรคอกรอบทขงความคดของผใหญไว ?

ค าตอบอนดบหนงทออกมาคอเรอง ความกลว

และใครเปนคนทใสความกลวใหพวกเขา?

พอมความกลวเยอะ มนกขงความคดของเราไว ไมใชคดไม

ออกหรอก แตคดแลวไมยอมใหความคดนนออกมา

ดงนนถาเราท าลายความกลวแลว ความคดนนกจะออกมา

ผมย านะครบวา ไมใชคดไมออก แตคดแลว ไมยอมใหความคดนน

ออกมา

เพราะเรามกตดกรอบ และกรอบนนกคอ “ความกลว”

78


เมอเรารทนแลว จากนไปอยาไปใส "ความกลว" ใหกบ

ลกหลาน ขอใหใสเฉพาะทมนจ าเปนจรงๆ เชน ใสความกลวเฉพาะเรองท

ถาเดกท าแลวเปนอนตรายตอรางกายหรอท าใหผอนเดอดรอน

นอกนนแลว อยาไปกลวเลยนะครบ

นอกจากนความกลวแลว มเรองอะไรอกบางครบ? ทท าลาย

ความคดสรางสรรคของเดก

แทบไมนาเชอวา ยงมกระสนท าลายความคดสรางสรรค

ของเดกอกหลายอยาง

มอะไรบาง? มาดกนครบ…

79


กระสนท าลายความคดสรางสรรคลกทหนง

คอ การประเมน

การต าหนจะท าลายความคดสรางสรรคของเดก

เปนตนวา "ไมสวย ไมด ไมเขาทาเลย"

แตทนาแปลกไปกวานนคอ การชมเชยกท าลายและลด

ความคดสรางสรรคลงได

ท าไมมนเปนแบบนนไดละครบ!?

เพราะเมอไดรบค าชมแลวกจะไมพฒนาตอ หยดแลว จบแคนน เลย

ไดผลงานแบบเปนความคดเดม

ดงนน ไมวาจะต าหนวาไมด หรอชมเชยวาด กคอ การประเมนทงค

ซงจะท าใหความคดสรางสรรคลดลง และท าลายความคดสรางสรรคของเดก

ลง

ปง!

80


ถาเราท าใหลกหลานรสกวาก าลงถกเฝามองอยกท าลาย

ความคดสรางสรรคครบ

เคยมนกวจยสงสยวา “ระหวางปลอยใหเดกท าอะไรตอมอะไรตางๆ

ไดเอง กบ คอยมองดอย แลวผลลพธของความคดสรางสรรคจะเปนอยางไร?

จากการวจยศกษาพบวา พอแมทมลกคดสรางสรรคเขาจะ

ปลอยลกใหท ากจกรรมตางๆ เตมท มอสระ แตกมกฎ

กตกามารยาททตกลงรวมกน เชน อยาท าเลอะเทอะนะลก

ลองมาจบเขาคยกนใหมหนอยนะครบคณพอคณแมวา เราประเมน

ไอเดยของลกบางมย เราไปประเมนลกมากนอยแคไหน

"อนนดนะลก" "อนนหวยนะลก"

บางทเราอาจเผลอเนอะ เผลอไปประเมนไอเดยเขา

แนะน าแนวทางขจดกระสนลกท 1

พยายามหยดตวเอง ปดปากตวเอง กดลนตวเอง (ลอเลนครบ) เมอ

รสกอยากจะประเมน เพราะการประเมนความคดจะไปท าลายความคด

สรางสรรคของลกเรานนเองครบ

81


กระสนท าลายความคดสรางสรรคลกทสอง

คอ การใหรางวล

เดกคดสรางสรรคเพราะเขาอยากท า เกดจากแรงจงใจภายใน (Intrinsic Motivation)

ถาเราไปใหของรางวลจะเปนการเพมแรงจงใจภายนอก (Extrinsic

Motivation)

แทนทแรงจงใจภายในจะแขงแรง กลบกลายท าใหยงออนแอลง

การใหรางวลเปนการท าลายแรงจงใจภายใน (Intrinsic

Motivation) อาว...ท าไมละครบ?

ผมขอถามวาเดกคดสรางสรรคเพอความมนส หรอท าเพอใหได

รางวล …เดกท าเพราะเขาสนก มนส

การมงใหไดรางวลจะลดการส ารวจไอเดยอนๆ เพมเตมอก

เพราะแคไอเดยมาสองสามไอเดยกไดรบรางวลแลว

กจะจบแคนน ไมมไอเดยท 4,5,6… อกตอไป

ปง! โปง!

82


แนะน าแนวทางครบ

ลองเปลยนจากการใหรางวล เปน “การใหโบนส” แทน

เพราะ การทลกคดอะไรดๆ แปลกๆ ออกมาเทากบวาเขาไดรางวล

จากความมนสทไดคดไปแลว

สวน “การใหโบนส” เปนเหมอนผลพลอยไดทเรามอบใหเขาจาก

การทเขาไดคดโดยไมไดคาดหวงมากอนวาจะไดรบ แปลไทยเปนไทยให

เขาใจมากขนระหวางความแตกตางของค าวา “รางวล” กบ “โบนส” วา

การใหรางวลเปนตวลอเพอใหเดกคดสรางสรรคออกมา

สวนการใหโบนสเปนของขวญพเศษทใหหลงจากทเดกคดสรางสรรคออกมาแลวโดยไมมเงอนไขนนเอง

83


กระสนท าลายความคดสรางสรรคลกทสาม

คอ การแขงขน

เราจดใหมการแขงขนกนในบานบางมยครบ?

แขงอยางอนโอเคนะ แขงวงเรวได ยงแขงเทาไหรยงวงเรวเทานน

แขงความร แขงทองจ า ดครบ ยงแขงเทาไหรยงจ าได ยงแมนย า ยง

จ าไดมากขนเทานน

ยกเวนในเรองความคดสรางสรรค ยงแขงเทาไหร ยงลดลงเทานน

มการทดลองใหเดกแบงเปน 2 กลมเหมอนๆ กน แลวปลอยให

ท างานศลปะ โดยแบงทมเปน 2 กลม ไดแก ทมทมการแขงขน กบอกทมทไม

มการแขงขน ไมมการประเมน แถมไมใหรางวลดวยนะ

ถามวา...ทมไหนจะคดสรางสรรคมากกวากน

หลงจากสงผลงานใหผเชยวชาญดานความคดสรางสรรคพจารณา

ผลปรากฎวา ทมทไมมการแขงขน ไมมการประเมน ไมใหรางวล มผลงาน

ออกมาสรางสรรคมากกวา มไอเดยเจงล าเลศกวาทมทมการแขงขน มการ

ประเมน และมการใหรางวลอกนะครบ

ปง! โปง! ปง!

84


กระสนลกทสามเปนลกผสมของการประเมน และการใหรางวล

การประเมนวาคนนดกวาคนโนน ประเมนวาไอเดยน ดกวาไอเดย

โนน ซงตองผานการประเมนใชมยครบ? ถงจะไดผชนะเลศ แลวจงใหรางวล

เรองการแขงขนเนยสองเดงเลยครบ เจอเขาไปสองลกกระสน โปง

โปง สลบ...

ยงใหมการแขงขนมากเทาไหรกยงลดความคดสรางสรรคลงเทานน

แนะน าแนวทางครบ

ถาอยากใหรางวล อาจท าดวยการจบสลาก คนทไดรางวลไปก

เพราะวาโชคด หรอจะใหรางวลกบทกคนเลยกได ไมวากน

ขอย านะครบวา ไมควรใชการแขงขนกบเรองความคดสรางสรรค

สวนการแขงขนดานอนๆ เชน แขงเรยน แขงเกรด แขงเปากบ แขง

วายน า แขงกนเกง แขงลางจาน แขงสวดมนต แขงฯลฯ...นน ยงแขง ยงเกง

ครบ

85


กระสนท าลายความคดสรางสรรคลกทสาม

คอ การจ ากดทางเลอก

การจ ากดทางเลอก หมายความวา การปดโอกาสไมใหมไอเดยท

หลากหลายครบ

ท าใหลดความนาสนใจในการคดสรางสรรค

อลเบรต ไอนสไตน กลาวในตอนทเรยนหนงสอวา....

“การถกจ ากดวาจะตองเรยนอะไร เรยนอยางไร

เปนความเจบปวดในการคดสรางสรรคของไอนสไตน”

ลองเปลยนมาคดเยอะๆ หาทางเลอกเยอะๆ

จ าไดมยครบวา ไอเดยหลงๆ จะสรางสรรคมากกวาไอเดยแรกๆ

ถาเราไปจ ากดทางเลอก เราจะไดแคไอเดยทใกลตว ซ าเดม

ปง! โปง!

ปง! ปาง!

86


แตถามทางเลอกเยอะๆ กจะยงฉกกรอบ และแปลกแหวกแนวไป

จากรปแบบเดมๆ

วธหลบกระสน...เสรมเกรำะให

ควำมคดสรำงสรรค

เปลยนจากการเสนอรางวลกอนคดสรางสรรค เปนการใหโบนสใน

ภายหลงคดไปแลว เรยกวาเปนผลพลอยได ลกของเราจะไมรวาถา

คดแลวจะไดรางวล เราควรใหรางวลโดยท าใหลกประหลาดใจ ไม

คาดคดวาจะไดรางวล

ไมควรมเงอนไขในการใหรางวลกอนใหลกคดสรางสรรค

ถาจะมการประกวดแขงขน ควรท าเพอใหเกดบรรยากาศของความ

ตนเตน สนกสนาน ไมไดท าเพอทจะเอาชนะ

ไมมขอจ ากดในการคดสรางสรรคเพอความสนกในการคดและท า

แตตองจ ากดพฤตกรรมทอาจสงผลเสยตอตนเองและผอน

ขอหามดงกลาวน เราไมไดหามเขาคด ไมไดหามใหเขา

สนก และ ไมไดหามแรงจงใจภายใน (Intrinsic Motivation)

87


แตจ ากดพฤตกรรมทอาจสงผลเสยตอตนเองและผอน แยกระหวาง

ความคด อารมณ ความสนก และพฤตกรรม

โปรดใหเดกเปนผเลอกดวยตวเองทจะประพฤตตวอยางเหมาะสม



งอะไรท าเหมอนหมา? ...ตกตอกๆๆๆ

ไดค าตอบยงครบ แมวาจะยาก แตไมเลกคด

. . . . . . .


????????????????????????????????

???????????????????

?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ??

?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ??

88


ตอบ: งเหาไงครบ (โฮง โฮง)

????????????????????????????????

???????????????????

89


ขอรองคณพอคณแมอยำคดแบบน

มความคดบางอยางทคณพอแมผปกครองอาจมโดยทไมรตววามน

เผลอไปท าลายความคดสรางสรรคของเดกเขา ซงถาเราร เราคงเปลยน

ความคดใชมยครบ

มทศนคตอะไรบางครบทคณพอแมผปกครองควรปรบ

ตวอยางเชน

อยาคดวาเดกท าไมได

รมยครบวา? เดกเขามอะไรมากกวาทเราคดนะ

ขอใหเราไดปลดปลอยเขาออกมาเถอะ รบรอง "ไมธรรมดา"

90


มาดสครบวา ทศนคตของเดกเดกเปนอยางไรบาง?

โดยผานบทเพลงน “The Wall” ของ Pink Floyd

We don’t need no education

"เดกเขามทศนคตวา เขาไมตองการการศกษาหรอก" We don’t need no thought control

"เดกเขาไมตองการอะไรมาควบคมความคดเขาหรอก" No dark sarcasm in the class room

“เดกเขาบอกวา อยามการเสยดสในหองเรยนนะ”

Teacher, leave them kids alone

“คณคร ปลอยเดกๆ อยาไปยงกบเขามากเลย” Hey! Teacher, leave them kids alone

“คณคร ปลอยเดกๆ อยาไปยงกบเขามากเลย” You’re just another brick in the wall

91


“คณคออฐอกกอนหนงในก าแพง

ทไปกอเปนก าแพงลอมกรอบความคด

กกกนความคดของเดก”

92


เพลงขางตนน อาจจะพดถงคณคร

แตผมกอยากจะฝากถงคณพอแมผปกครองดวยวา

เราอยาเปนอฐอกกอนหนงในก าแพงทลอมกรอบ

ความคดของเดกนะครบ

93


อยำกใหลกเปนเดกสรำงสรรค...คณ

พอคณแมควรคดอยำงไร?

1. ใหเสรภาพแกลกหลาน

โดยลองน า “หลกการ 4 ไม” ไปใช

พอแมไมควรวางอ านาจ เชน นฉนเปนแมเธอนะ! (ประโยคน

...โดนใจหลายคน)

ไมกลวจนเกนไป เมอเดกท าอะไรเสยงๆ ถาไมถงกบบาดเจบ ไมเลอดตกยางออก ไมถงแกชวต ปลอยเขาเสยงเถอะครบ ให

เสรภาพกบเขา

ท าไมเราถงเนนการกลาเสยง? จ าไดมยวา? กรอบทครอบความคด

ของผใหญคออะไรครบ? ความกลวใชมย?

ความกลวกบความกลามนตรงขามกน คนทขกลวมกจะไมกลาเสยง

ท าอะไรกกลวไปหมด

ดงนน จงพยายามเนนวาใหเดกเขาท าอะไรเสยงๆ บาง

94


พอเขากลาเสยง "ท าแลวไมเจบหรอก ไมเลอดตกยางออกหรอก ไม

ถงตายหรอก ท าไปเถอะลก" อกหนอยพอโตขน เขาจะไมมกรอบความกลว

และพอไมมกรอบความกลว กไมมอะไรไปสกดกนความคดเขา เขากจะไมม

อาการคดแลว ไมยอมใหความคดมนออกมา แตเขาจะคดแลวใหความคดนน

ออกมาได

ไมหามเดกท ากจกรรมตางๆ เราไมควรหามตรงๆ...แตควรถามค าถาม และชวนใหเดกฝกคด เชน

“เอะ...ลกท าแบบน จะท าใหพอแมเดอดรอนมยคะ?”

“เอะ...ถาลกท าแบบนจะท าใหคณอาเดอดรอนมยเอย?”

ถาตอบวา ไมเดอดรอนกท าเถอะลก

ไมควบคมจนเกนไป ควรปลอยใหท ากจกรรม หรอให

ลกเลนตามล าพง

ปนอะไรกได คดเอาเองลกเอย แตไมใชบอกวา แมอยากไดโดเร

มอนลกปนโดเรมอนใหแมหนอยนะ ลองปลอยใหเขาคดเองวาอยากปนอะไร

รางวลทไดคอความสนก แตผลทไดยงใหญกวานนครบ นนคอ การ

พฒนาอสรภาพทางความคดของเดกใหเกดขนและตดตวเขาตลอดไป

95


96


2. ยอมรบนบถอในตวลกของเรา

ยอมรบนบถอลก

เชน ไมเขาหองเดกโดยไมไดเคาะประตกอน นคอ การแสดงออก

ในเรองการใหความเคารพ

แมวาเขาจะเปนลกเรา แมวาเขาจะอายนอยกวา ไมไดหมายความวา

เขามความเปนคนนอยกวาเรานะ เพยงแตเขาเกดหลงเราเทานนเอง

ฉะนน ความเปนคนเทากน ถาเราขออนญาตเขา เวลาเขาอยากได

อะไรเขากจะขออนญาตเราเหมอนกน

นนคอ ความเทาเทยม เปนหนงสงทท าใหเกดความคดสรางสรรค

หากเราเรมปฏบตใหเขาดเปนตวอยางกอน เดกกจะซมซบและปฏบตตามโดย

ผปกครองไมตองพยายามสอนในภายหลง

มนใจในความสามารถและความเปนเอกลกษณของ

เขาอยางทเขาเปน

พอแมหลายคนชอบพดกบลกวา ไมเหนเปนเหมอนลกขางบานเลย

“หามเปรยบเทยบเดดขาด” นะครบ

97


ชนชมในความเปนความเปนดงเดม

(Originality) ความเปนตนฉบบอยางทเขาเปน

เขาวาดอะไรมา เขาคดอะไรมา เขาประกอบอะไรมา เขาประดษฐ

อะไรมา เขาปะปะแปะแปะอะไรมา มนอาจจะดไมสวยเหมอนอยางงานฝมอ

รปการตนเขาอาจจะไมมลายเสนเหมอนอยางคนวาดโดเรมอน เสน

อาจจะขะหยกขะหยกขะหยกขะหยย

ใหชนชมในความขะหยกขะหยกขะหยกขะหยยทไมเหมอนใคร

ประเดนส าคญคอ เราก าลงใหเขามความเชอมนในฝมอ ในความคด

และในทกษะของตวเขาเอง

ยงถาเดกมความเชอมนมากเทาไหร ยงท าใหมความคดสรางสรรค

มากยงขนเทานน

98


3. ความใกลชดทางอารมณ…แคไหนถงจะสรางสรรค

ปกตแลว เราใหความอบอนกบลกหลานแบบเตมทเลยมยครบ?

ความอบอนเปนเรองส าคญ... แตส าหรบการฝกทกษะความคด

ความใกลชดของคนในครอบครวอาจจะไมจ าเปนตองมมาก

การวจยพบวา ครอบครวทเดกมความคดสรางสรรคสง จะไมม

ความเปนเอกภาพ (Unity) มากนก

ออกแนวแบบครอบครวทไมคอยคดคลอยตามกนเทาไหรนก

สมาชกอาจจะคดตางกน ถกเถยงกนในบางเวลา

ถาคดเหมอนกนแลวเปนไงครบ? ...กจะคดตามๆ กนไปใน

ความคดทมอยเดมเดม ไมมสงแปลกใหม

การวจยพบวา ครอบครวทสรางสรรคจะมความสมพนธอบอนไม

มากนก เปนประมาณปานกลาง (แตกไมถงกบตองท าใหครอบครวทอบอนด

อยแลวตองแตกแยกนะครบ)

เพราะอะไรครบ? ใหความอบอนมากแลวมนไมดเหรอ

พออบอนมากมนมเยอใยตอกนมาก มสงทเรยกวา Dependendcy

มการพงพงกนมาก กเลยขาดความเปนตวตน

ฉะนน พยายามท าใหเดกไมตองมาองพอแมมากเกนไปนก

99


แตตองใหรวา “รกนะ จบ จบ”

และยอมรบในความเปนตวเขานะครบ

100


4. เนนทคณคา...มใชกฎ

พบวาบานทเดกมความคดสรางสรรคสง มกมกฎในบานไมมากนก

มาลองทายกนเลนๆ ครบวา ครอบครวเดกทมความคดสรางสรรค

ปานกลาง เฉลยแลวบานหนงมกฎในบานสกกขอ? และบานของเดกทม

ความคดสรางสรรคมาก มกฎในบานเฉลยสกกขอ?

เดาครบ...เดาเลนๆ

มขอมลจากประเทศสหรฐอเมรกาพบวา บานของเดกทม

ความคดสรางสรรคปานกลางจะมกฎในบานเฉลย 6 กฎ

ตางจากบานของเดกทมความคดสรางสรรคสงเฉลย

นอยกวา 1 กฎ

สงสยมยครบวา? ท าไมนอยกวา 1 กฎ

เพราะบางบานอาจจะไมมกฎเลย คาเฉลยจงออกมานอยกวา 1 กฎ

101


บานทเดกมความคดสรางสรรคสง มกฎนอยครบ แต

มการตงคณคา (Value) วา บานเราใหคณคา (Value) กบอะไร? แลวให

เดกตดสนใจเองวาจะประพฤตอยางไร? เพอใหไดตามคณคานน

เชน บานเรานะใหคณคาเรองความกตญญ ดงนน ไมมกฎวา วนแม

วนพอของทกปลกจะตองเอาพวงมาลยมาไหวมากราบพอแมนะ คณคาบาน

เราคอความกตญญ พฤตกรรมอะไรทท าแลวจะบรรลเรองความกตญญให

ตดสนใจเอาเอง ไมไดเปนกฎเปนกตกาครบ

ตวอยางคณคาภายในบาน เชน บานเราใหคณคาเรองการเรยนเปน

ส าคญ หรอใหคณคาเรองสขภาพแขงแรง อารมณแจมใส ดงนน ตองเขานอน

เรวจะไดไมปวย สมองปลอดโปรง สงผลใหสขภาพแขงแรง

อาจมขอสงสยอกวา ถามกฎนอย ระเบยบวนยจะไมหยอนยาน

เหรอ?

การวจยพบอกวา เดกๆ ในบานทมกฎนอย แตมการตง

คณคา จะมปญหาดานระเบยบวนยนอยกวาบานทมกฎ

มากมาย แตไรคณคา

ทนถาหากจ าเปนตองมกฎละครบ?

102


สามารถท าไดดวยการเชอมโยงกฎเขากบแรงจงใจภายใน

(Intrinsic motivation)

เชน พอแมอยากจะมกฎเหลอเกนวา เลนแลวตองเกบของเลนนะ

หามทงไวเลอะเทอะ ชวยเตมเขาไปในแรงจงใจภายใน (Intrinsic motivation)

ดวยครบ

ตวอยางการเชอมโยงกฎเขากบแรงจงใจภายใน เชน

การเกบของเลนใหเขาท “เลนแลวเกบของเลนเขาทดวยนะลก” (น

คอกฎนะ) ครงตอไปจะไดหยบมาเลนไดเลย สนกตอไดเลย ไมตอง

มานงหา ไมตองมาถามวาของเลนหนอยทไหน เกบใหเขาทเขาทาง

นะ (นคอ แรงจงใจ... ชม)”

ระวงอยาใหแตกฎเพยงอยางเดยว เชน อยาบอกเพยงแตวา “หาม

เปดฝากลองดนน ามนทงไวนะ” (นคอ กฎลวนๆ) แตนาจะพดวา

“กอนทจะเลนปนดนน ามนกน แมขอคยเรองทนาเบอๆ นดหนอย

กอนนะวาจะท ายงไงดละเวลาเราปน หากดนเหลอแลวเราสามารถ

น ามาปนครงตอไปไดอก” แตถาลกเปดฝาทงไวมนจะแหงนะ ถา

งนเราควรดงเฉพาะดนทเราจะปน ดงออกมา แลวทเหลอกปดไว

คราวหนาเราจะไดมาสนกกบมนอก โดยทมนไมแขงตว (นคอ

แรงจงใจ)

103


สรปวา ควรบอกกฎ แจงกตกาซะกอน และพยายาม

หาทางเชอมโยงเขาไปทแรงจงใจภายใน (Intrinsic Motivation)

ดวยนะครบ

104


5. ความส าเรจ ไมใช เกรด

พอแมทมทศนคตเอออ านวยตอความคดสรางสรรคของเดกจะไม

คอยคดค านงถงเกรดผลการเรยนเทาไหรครบ แตจะค านงถงความส าเรจ

มากกวา

พอแมกลมนจะสนบสนนใหเดกท าดทสดเพอบรรลสงทยอดเยยม

พอแมกลมนจะบอกวา เกรดสง หรอไอควสงมความส าคญนอยกวา

การทลกมจนตนาการ และความซอสตย

พอแมกลมนจะเชอมโยงเกรดเขากบแรงจงใจภายใน (Intrinsic

motivation)

เชน การเรยนใหไดเกรดด จะชวยท าใหลกเลอกเขาเรยนคณะทลก

ชอบไดตามอธยาศย

ซงวธการนจะท าใหเดกรจกคดเชอมโยงและรจกกระตนตวเองให

ประสบความส าเรจ โดยอาศย แรงจงใจภายใน (Intrinsic motivation)

นนเอง

105


6. พอแมทเลยงลกใหสรางสรรค มกมทศนคตทเปนอสระ และแอค

ทฟ (Active)

พอแมมกรสกมนคงในตนเอง มความเชอมน ไมตองพงแบรนด

เนม

ไมคอยค านงถงสถานภาพทางสงคม ไมตามกระแสสงคม ใครจะ

ขบรถเบนซเรองของเขา ฉนอยากขบนสสนมารช

มความสามารถสง และมความสนใจในสงทหลากหลาย ชอบอะไร

หลายๆ อยาง ชอบดหนงหลายประเภท ชอบไปดโชวดวย ชอบไป

งานวดดวย ชอบไปงานอเวนทดวย ชอบอะไรทหลากหลาย

106


7. เปนพอแมทเหนคณคาของความคดสรางสรรค

ใหเดกรสกมนใจวา พอแมใหการสนบสนน

ไมใชเปนเงอนไขนะ ไมไดท าเพราะพอแมสนบสนนนะ แตมนใจ

วา ไมวาจะท าอะไรกแลวแต พอแมจะใหการสนบสนน

ปลมปตทเหนลกแสดงออกถงความคดสรางสรรค

เปนคหบดดกบลกท ากจกรรมสรางสรรคตางๆ รวมกน

107


8. เปนพอแมทมวสยทศน

เราควรเปนพอแมทมความเปนตวของตวเอง

ควรตระหนกอยเสมอวาคณธรรมและความรบผดชอบทเดกพงมตอ

สถานการณตางๆ ในอนาคตเปนเรองส าคญมากส าหรบเดกๆ ดงนนจงควร

สอดแทรกคณธรรมและความรบผดชอบควบคไปกบพรสวรรคดานความคด

สรางสรรคทเดกมอย เพอใหมความคดทสรางสรรค (Creative) แบบ

สรางสรรค (Constructive) ไมใชแบบท าลาย (Destructive)

มองวาเดกสามารถท าสงสรางสรรคทยงใหญไดตามพรสวรรคและ

ทกษะตามทเดกม พอแมพวกนจะมองวาเดกแตละคนจะมพรสวรรคท

แตกตางกน และพอแมจะเขาใจลกตนเองวามพรสวรรคดานใด ใหเขาเปน

แบบทเขาเปน

9. ข าข า ฮา ฮา กรากๆ

พบวาบานทเดกมความคดสรางสรรคเนย จะมมกฮาตรม คยกนทง

วน มกเพยบ ปลอยมกกนปาปๆๆ

อ ากนแหลก หยอกลอ เพอกระตนความคดใหมๆ

มภาษาและค าศพททรกนและใชกนเฉพาะในครอบครว ตรงน

นาสนใจมาก ผมอยากชวน ใหลองท าดนะครบ ลองตงภาษา

เลนๆ กนในบานดมย? ข าข า

108


อาจจะเปนภาษาทมความหมายใกลเคยง หรอมเสยงพอง

เสยงเลยนแบบ ตวอยางเชน

เรามาหาค าใหมทใชแทนค าวา "สวสด" กนในบานดกวา

เอาแบบความหมายเหมอนนะ เชน ...ปตพบ "เจอกนแลว

ดใจไง"

หรอใชเสยงใกลเคยง "สวดด"

หรอตางภาษา เชน ธรโคลกด "Three Cold Good = ซาหวด

ด*

*ซา ภาษาจนแปลวาสาม = Three

หวด ภาษาองกฤษ = Cold

ด ภาษาองกฤษ = Good

109




ปลาอะไรสภาพทสด? ...ตกตอกๆๆๆ


. . . . . . .


ตอบ: ปลาคราฟฟฟ (ครบผม...สภาพทซด)

????????????????????????????????

???????????????????

?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ??

??

?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ??

??

????????????????????????????????

???????????????????

110


วธแปลงบรรยำกำศในบำนให


ผมอยากชวนทกทานท าแบบประเมนวดบรรยากาศความคด

สรางสรรคภายในบาน ซงมทงหมด 50 ขอ กรณาเลอกในสงทบานเราเปน

จรงๆ จะไดรวาบรรยากาศในบานเออตอความคดสรางสรรคของลกหลาน

มากนอยแคไหน เชญสนกสนานกบการท าแบบทดสอบไดเลยครบ

111


แบบประเมนบรรยากาศความคดสรางสรรคในบาน

หมายเหต ใหสอบถามคณพอแมผปกครองและลก..ชวยกนตอบนะครบ เพยง

ตอบวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในขอตางๆ

ขอ ค าถาม

1

หนสามารถทจะถามค าถาม โดยไมตองกงวลวามน

จะท าใหหนดโง

2

หนมทางเลอกมากมายในการท าสงใดสงหนงให

ส าเรจ

3 หนมกจะรวาจะไดอะไร ถาหนท าสงนนไดด

4 มนมกฎเกณฑมากมายในบานน

5

หนมกจะถกถามวา หนมความคดอยางไรในเรอง

ตางๆ ทเกดขน

6 ไมคอยมการเปลยนแปลงสงตางๆ ในบานน

7 หนตองไดรบอนญาตกอนทจะท าอะไรใหมๆ

8 คณพอแมผปกครองใหความสนใจในสงทหนพด

112


9 สงทส าคญทสดในบานนคอ การเปนคนทดทสด

10

คณพอแมผปกครองสนบสนนหนใหมความคด

สรางสรรค

11 มกจะมคนบอกหนวา ควรจะท าสงตางๆ อยางไร

12

คณพอแมผปกครองมกจะจบตามองหนวา หนจะ

ท าอะไร และจะท าอยางไร

13

คณพอแมผปกครองสนบสนนใหหนคนหาวธการ

ท าสงตางๆ ดวยตวเอง

14 มการแขงขนมากมายในบานหน

15 หนแสดงความเหนไดวา หนจะท าอะไรในบาน

16 หนรเหตผลเบองหลงของกฎตางๆ ทมขนในบาน

17 หนไดรบอนญาตใหท าในสงทหน พอใจทจะท า

18

ความคดของหนมสวนส าคญในการตดสนใจใน

บานน

19

คณพอแมผปกครองใหสนบน เพอใหหนท าในสงท

เขาตองการ

113


20 คณพอแมผปกครองชอบท าในสงทสรางสรรค

21 หนถกลงโทษเมอท าผดพลาดในบาน

22 คณพอแมผปกครองชอบในสงทเขาท า

23 คณพอแมผปกครองมความอดทนกบหน

24 หนตองไมมปากเสยงในบาน

25

คณพอแมผปกครองสนบสนนใหหนคดหาทาง

ใหมๆ ในการท าสงตางๆ

26 การท างานเปนสงทสนกสนานในบานน

27

สงทท าสวนใหญกเพอทจะใหคณพอแมผปกครอง

ของหนพอใจ

28

หนไดพบผใหญทมความแตกตางหลากหลายและ

นาสนใจในบานน

29 คณพอแมผปกครองรสกละอายในตวหน

30 คณพอแมผปกครองชอบใหหนถามค าถามมากๆ

31 หนรสกถกกดดนในการท าสงทด

114


32 การรกษาความเรยบรอยในบานเปนสงทส าคญ

33 หนมอสรภาพทจะท าอะไรกไดในบานน

34 คณพอแมผปกครองชอบหนจรงๆ

35

ผลการเรยนทดของหนเปนสงทส าคญส าหรบคณ

พอแมผปกครอง

36 มเรองสนกสนานและเสยงหวเราะมากในบานน

37

คณพอแมผปกครองใหความเคารพยอมรบนบถอ

ในตวหน

38

มนเปนเรองโอเคทหนจะบอกความรสกของหนให

คณพอแมผปกครองร

39

คณพอแมผปกครองพยายามคนหาวา หนสนใจใน

เรองอะไรบาง

40 คณพอแมผปกครองมกจะหาสงใหมๆ ท า

41

หนถกสอนวา คณพอแมผปกครองเปนผถกตอง

เสมอ

42 หนเหนสงทนาสนใจมากมายในบานน

115


43

คณพอแมผปกครองมกจะบอกรายละเอยดในสงท

จะตองท าใหหนร

44 หนรสกวาเปนคนพเศษในบานน

45 คณพอแมผปกครองมกจะเสนอแนะกจกรรมใหมๆ

46 หนมอสระทจะท าสงทตองการในบานน

47

เหตผลหลกทหนท างานในบาน กเพอทจะใหได

รางวล ไดเงน และไดรบการปฏบตทด

48

คณพอแมผปกครองสนบสนนหนใหใชจนตนาการ

ตอนทหนเลนอยคนเดยวหรอเลนกบเพอน

49 หนถกวพากษวจารณมากจากคนในบาน

50 คณพอแมผปกครองชอบใชเวลาอยกบหน

116


เฉลย

ส าหรบขอ 1,2,5,8,10,13,15,16,17,18,20,22,23,25,26,28,30,33,34,36,37,38

,39,40,42,44,45,46,48,50

ในแตละขอ ถาตอบใช ใหไฟเขยว 1 ดวง ถาตอบไมใชใหไฟแดง 1 ดวง

ส าหรบขอ 3,4,6,7,9,11,12,14,19,21,24,27,29,31,32,35,41,43,47,49

ในแตละขอ ถาตอบใช ใหไฟแดง 1 ดวง ถาตอบไมใชใหไฟเขยว 1 ดวง

คณผอานอาจจะเขยนบนทกเปนค ายอกไดครบ

ข คอ ไฟเขยว = บรรยากาศเปด

ด คอ ไฟแดง = บรรยากาศปด

ไฟเขยวกขอ ไฟแดงกขอ น าผลรวมของไฟเขยว ลบ ผลรวมของไฟ

แดง

ถาไฟเขยวมากกวา ขอแสดงความยนดดวยกบบรรยากาศ

ในบานทเอออ านวยตอความคดสรางสรรคของเดก

117


ดในแตละขอวา อะไรทเปนไฟเขยวอย แลวรกษาไวนะครบ

สวนอะไรทเปนไฟแดง ลองเปลยนใหเปนตรงกนขามกบประโยคนนดนะครบ

คณพอแมผปกครองจะไดรบประโยชนจากแบบทดสอบนมากขน

หากเราเปลยนขอทเปนไฟแดงใหเปนตรงกนขามได

ไมมอะไรตองดทสด “บรรยากาศทดทสดและสงส าคญ

ทสดในบานคอ การเปนคนทดเทาทจะดได ไมมลมต”

ดทสดอาจจะม Scale เตมรอยคะแนน

แตดเทาทจะดได เตมทแลวได 90 หรอ 120 คะแนนกได

"ไมมลมตครบ"

118




สอะไรหวานทสด? ...ตกตอกๆๆๆ


. . . . . . .


ตอบ: สน าตาล (555 หวานมาก)

????????????????????????????????

???????????????????

?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ??

??

?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ??

??

????????????????????????????????

???????????????????

119


มำเปลยนบรรยำกำศในบำนให

สรำงสรรคกนเถอะ

เคยสงสยไหมครบวาบานทเดกมความคดสรางสรรคเยอะ กบบาน

ทเดกไมคอยคดสรางสรรคนนมความแตกตางกนอยางไร?

ลองไปดผลการวจยกนครบ

120


1. ใหบานมสงของอะไรแปลกๆ บาง

งานวจยพบวา บานทมเดกคดสรางสรรคนนสภาพแวดลอมภายใน

บานจะ “ไมธรรมดา”

ค าวาไมธรรมดาน ไมไดหมายถงวาบานนนจะตองออกแบบให

หรหราอลงการแปลกตาเหมอนถอดแบบมาจากบานทอยในนตยสารตกแตง

บานนะครบ[U1]

ไมไดเปนแบบนนครบ

แตมนจะมบางอยางทแตกตาง “เปนเอกลกษณ”

ในบานไมมอะไรทเหมอนคนอน ปนเอง วาดเอง ท าเอง

ไมจ าเปนตองเหมอนคนอน มความหลากหลายครบ

กระปก กระปอง แปลกๆ

เพราะความหลากหลายมนขนอยกบสงทเดกคด สงทเดกส ารวจ

คนหา

ยงมสงตางๆ เหลานหลากหลายเทาไหร

ยงมแรงบนดาลใจหลากหลายมากขนเทานน

121


2. เลนกบเดกๆ ...ไมตองบอกวธการเลน

ลองปลอยใหเขาเลนเอง ไหลลนไปกบวธเลนของเดกแมวาจะเปน

การเลนทผด

ผมเคยเหนนะครบ พอแมบางคนแกะของเลน พรอมเปดคมอ เลน

ตามขนตอนของคมอ

แตบานทสรางสรรค เขาจะซอของเลนมา "อาวลกเลนนะ" แตไม

บอกวธเลน และกเหนแลวละวาเลนผดวธ "ลองดส ลองเลนดส" เขาอาจจะหา

วธเลนใหมกได

ใครเคยซอเลโกใหลกเลนบาง? และมตนแบบมาให

ลกกนงตอใหเหมอนตนแบบ

พยายามหลกเลยงครบ แบบนนจะไมคอยสรางสรรค

การสรางสรรคคอ ใหลกตอเอง เปนตวอะไรกได ใหคดเอง

ออกแบบเองจะดกวา

122


3. ใหการสนบสนนการน าความคดไปท าจรง

มตวอยางอยากเลาใหฟงวา แมของสตเฟน สปลเบรกหรอผก ากบ

ภาพยนตรชอดงซงถอวาเปนคนทมความคดสรางสรรคสงมากคนหนง แม

ของเขาสนบสนนเดกชายสตเฟนทนกเลนๆ ขนมาวาอยากจะท าหนงนากลว

และเขาบอกแมวา "มอยฉากหนงนะเปนฉากทมเลอดสาดเตมครว"

จากนนแมจงออกไปหางสรรพสนคาเพอไปหาซอเชอรมา

ตมเชอรในหมอความดน พอสกพกแลวมนจะเดอด

ความดนจะท าใหน าเชอรปดปดปดพงขนมาเลอะเทอะกระจายไป

ทวหองครว

แมรบบอกกบสตเฟนวา

"ถายไวเลยลก ถายเลยลก...เลอดเตมครวเลย"

นเปนตวอยางของการสนบสนนใหน าความคดไปสการลงมอ

กระท า

แตกรณนไมแนใจวา บานเราจะโดนเซนเซอรหรอเปลานะครบ....

ฮ ฮ ฮ

123


4. เดกทสรางสรรค มกจะเจอการยายบานบอย

ตอไปนเปนตวอยางในประเทศสหรฐฯ เพราะคนอเมรกนไมคอย

ซอบานกน จะอยอพารทเมนท

วาแต...ท าไมยายบานบอยท าใหเกดความคดสรางสรรคละ?

เพราะไดเปลยนสถานท เจอสงคมใหม เจอความหลากหลายของ

คน เจอความหลากหลายของสงแวดลอม ตองปรบตวเขากบคนอน ดงนน จะ

มความยดหยนสง

ทงหมดนเปนคณสมบตของการคดสรางสรรค

แตเราคงยายบานไดไมคอยบอยเหมอนคนอเมรกน

คนไทยถาซอบานแลวซอเลยไมคอยยายบานบอยนก

แลวท าไงดละทจะประยกตไอเดยนได?

อาจจะพาลกไปนอนบานเพอนของลกบาง

ผลดกนใหเพอนลกมานอนบานเราบาง

เราพาลกไปนอนบานเพอนเราบาง

……ดเหมอนกนนะครบ........

124


5. บานทสรางสรรคนะเสยงดงกนจง (Noisy

Home)

เลนกนจงเลย สวนใหญเวลาลกหลานเสยงดง มกโดนดใชมยครบ?

“อยาเสยงดง หนวกห”

ซงคณพอแมผปกครองก าลงท าตวเปนเพชรฆาตความคดนะ

เพราะการเสยงดง การพดคยกนเยอะ การถกเถยงกนเยอะ

เปนการแสดงออกถงความคดนะครบ

ดงนน ยงดง ยงด อยาไปร าคาญเลยครบ แตอยาใหดงไปรบกวน

ชาวบานละ (อาว เดกเดก เจยวจาวกนไดเลย เยยย)

125


6. ม “2 ช” มาฝากทจะชวยเพมบรรยากาศความคด

สรางสรรคภายในบาน

ลองเดาสครบ “ช” อะไรกบ “ช” อะไร

2 ช ทผมก าลงจะพดถงน ใชในกรณทลกเขาประดษฐอะไรมา วาด

รปอะไรมา เพนทโนนน เอากระดาษมาแปะ แปะ เอาดนมาปนเปนกระปก

กระปอง ท าอะไรทสรางสรรค

“2 ช” ทน ามาฝากน ไดแก

หนงคอ โชว

ใหคณพอแมผปกครอง น าสงทลกหลานคด ลกหลานท ามาแปะขาง

ฝา มาตงในชนโชว มาประดบภายในบรเวณบาน หรอบรเวณสวนรอบบาน

สองคอ ใช

เอาสงประดษฐทลกหลานท าเอามาใชจรง ในบานมผลงานท

ลกหลานคดสรางสรรคเตมไปหมดเลย ดนะครบ

126


บทสงทำยกอนบำยบำย

เอาละครบ ตอนนเรากมาถงสวนทายของหนงสอเลมนกนแลว

กอนสดทายและทายสด ผมขอเชญชวนใหทงคณผอาน และคณพอ

แมผปกครองทงหลาย น าวธการพฒนาความคดสรางสรรคทผมไดกลาวไว

ไปใชกบลกลกหลานหลานกนนะครบ เมอเหนความส าคญแลววา "ท าไมจง

ตองเลยงลกหลานใหมความคดสรางสรรค?"

เพราะเดกทสรางสรรคในวนน

จะเตบโตเปนผใหญทสรางสรรคในวนหนา

เรมตนจากการปรบทศนคตกอนกดนะครบ

อยาท าลายความคดสรางสรรคของเดกๆ หยดหามโนนน

นน หามคดนอกกรอบ

127


ปลอยใหเดกมอสระทางความคด และใหเขาเปนตวของ

ตวเอง แบบท าดเทาทจะดได ไมมลมต

จากนไป ลองน าวทยายทธทไดอานจากเลมนไปประลองฝมอกบ

ลกหลานกนดกวา

ท าไปเถอะครบ ท าแบบสนกสนก สรางความตนเตน ข าๆ

ใหบรรยากาศในบานเออตอการคดสรางสรรคของเดกเดก

ไมวาจะเปนการ

ชวนคด ชวนคย ชวนคดแหวกรปแบบเดมเพอจะไดไอเดย

แปลกๆ ใหมๆ และ

พยายามเปดทางเลอกไวนานนานอยาเพงรบปดประเดน

ไมย งการตดสน

128


ไมตดสนวาผดหรอถก

ชวนมองกวางเหนความสมพนธ

ทงหมดน ขอเนนครบวาอยาน าแรงจงใจภายนอก

(Extrinsic Motivation) ซงไดแก ของรางวล หรอค าชมตางๆ มาเปน

เงอนไขในการใหเดกเขาคดสรางสรรค

129


หากผอาน คณพอแมผปกครองมขอมล

อยากน ามาแบงปน หรอมขอกงวลใจ มค าถาม

สงสยเกยวกบการคดสรางสรรคของลกหลาน

ทกทายกนงายๆ กบผมไดท

[email protected] หรอ

เฟสบคท https://th-th.facebook.com/sarun.chantapalaboon

สามารถตดตามอานเรองราวดๆ แบบนไดอกในหนงสอเลมตอไป

ของผมนะครบ

มาลนกนตอวาในอนาคตเวลาลกหลานโตขนมา เขาควรจะม

ความคดสรางสรรคกนยงไง?

มนจะเหมอนกนหรอมนจะตางกนกบตอนทเขาเปนเดกมย?

ถามนเหมอนกน อะไรทเราควรจะรกษาไว?

ถามนตางกน อะไรทเราควรจะเพมเตมเขาไป? เปนการเตมชองวาง

ระหวางวยเดก เตรยมใหเขาเตบโตเปนผใหญทคดสรางสรรคในอนาคต

จะท ากจกรรมอะไรทชวยใหลกมความคดสรางสรรค?

mailto:[email protected]

https://th-th.facebook.com/sarun.chantapalaboon

130


และยงมเรองอนๆ ทนาสนใจอกมากมายใหตดตามภาคสอง

แลวพบกนใหมครบ

. . . . .

“Three Cold Good” คดออกมยวาคออะไร

ยอมมย ยอมมย...."อยาเพงยอมนะครบ"

131


ประวผเขยน

ชอ ศรณย จนทพลาบรณ

เกด มนาคม พ.ศ. 2505

สง 173 ซ.ม.

น าหนก 80 ก.ก.

การศกษา

MBA (with distinction) De Paul University, Chicago,

Illinois, USA

บรหารธรกจ (เกยรตนยมอนดบ2) มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ผานการรบรองการเปนวทยากร (Certified Instructor)ใน

หลกสตร The Power of Perception ของ Dr. Edward de

Bono จาก Edward de Bono International Network อยาง

เปนทางการ

132


รวมฝกอบรมและรบประกาศนยบตรในหลกสตรตางๆ อาทเชน

การพฒนาประสทธภาพบคลากร (Human Performance

Improvement: HPI) จากสมาพนธการฝกอบรมและพฒนา

บคคลากรแหงสหรฐอเมรกา (American Society of Training

and Development: ASTD)

Leadership and Team Development for Managerial

Success โดย American Management Association :

AMA

การปลดปลอยศกยภาพภายในบคคล (Unleash the Power

within) บรรยายโดย Anthony Robbins ณ. ประเทศสงคโปร

เขารวมสมมนางาน ASTD 2004 International Conference

& Exposition, จดโดย สมาพนธการฝกอบรมและพฒนาบคลากร

แหงสหรฐอเมรกา (American Society of Training &

Development: ASTD) ณ.กรงวอชงตนดซ

รวมรบฟงการบรรยายจาก Dr. Edward de Bono เรอง ความคด

สรางสรรค กรงเทพฯ

รวมสมมนาในงาน 2006 International Creative Problem

Solving Institute ณ มลรฐอลนอยส สหรฐอเมรกา

133


ประสบการณอนๆ

แสดงภาพยนตรโฆษณา ผลตภณท เปปซ ฮานาม และ เดอะมอลล

ตวประกอบละครโทรทศน ออกอากาศทางชอง 7 ส ในโครงการ

โทรทศนทองค า

พธกรรายการโทรทศนรายการ “ลกคนดง” ผลตโดย บ.เรด

โอสปอต

หนาปก นตยสาร G.M. และนตยสาร Go Training

พธกรรายการโทรทศนรายการ “โลกสวยดวยมอเรา” ผลตโดย บ.

แกรมมเอนเทอรเทนเมนท

ด.เจ. เฉพาะกจรายการวทย F.M. 94.5 LOVE FM.

พธกรรายการโทรทศนรายการ “Shopping @ Channel 10”

ผลตโดย ยบซ (สอบผานรบใบอนญาตผประกาศฯ จากกรม

ประชาสมพนธ)

การท างาน

ปจจบน

CLO (Chief Learning Officer) บ.37.5 องศาเซลเซยส จ ากด

134


วทยากรรบเชญใหแกสมาคมและองคกรตางๆ อาทเชน สมาคมการ

จดการงานบคคลแหงประเทศไทย (PMAT) สมาคมการจดการ

ธรกจแหงประเทศไทย(TMA) สมาคมสงเสรมเทคโนโลยไทย-

ญปน(TPA) AIS, Shin Corp, NECTEC, Unilever, Toyota

ธนาคารกรงเทพ ปนซเมนตไทย เปนตน

อดต

ผอ านวยการฝาย บ. ยไนเตด บรอดคาสตง คอรปอเรชน จ ากด

(ยบซ)

Vice President บ. สยามทว แอนด คอมมวนเคชน จ ากด

ผจดการทวไป บ.มเดยพลส จ ากด

ผจดการฝายการตลาด และผจดการฝายขาย บ.ฟจโฟโตฟลม

(ประเทศไทย) จ ากด

ผชวยผจดการผลตภณฑ บ.เนสทเล โปรดกส (ประเทศไทย) จ ากด

ผบรหารงานวจย บ.โอกลวแอนดเมเธอร แอดเวอรไทซง (ประเทศ

ไทย) จ ากด

get creative for a brighter kid

Documents