giÁ trỊ con ngƯỜi

142

Giaacute trị con người VOtilde HIẾU NGHĨA

28-04-2011

Ở đacircy chuacuteng tocirci khocircng đề cập tới caacutec giaacute trị trong toaacuten học (giaacute trị dương

acircm giaacute trị tuyệt đối tương đối) giaacute trị trong kinh tế học (giaacute trị gia tăng giaacute trị

thặng dư) vagrave caacutec thang giaacute trị trong luật học chuacuteng tocirci chỉ xin luận bagraven về caacutec giaacute

trị nhacircn bản tức lagrave caacutec giaacute trị đạo đức của con người trong xatilde hội magrave thocirci

Theo Baacutech khoa toagraven thư mở Wikipedia GIAacute TRỊ lagrave

Caacutei magrave người ta dugraveng lagravem cơ sở để xeacutet xem một vật coacute lợi iacutech tới

mức nagraveo đối với con người

Thịt trứng lagrave những thức ăn coacute giaacute trị

Giaacute trị của một phaacutet minh khoa học lagrave thuacutec đẩy kỹ thuật tiến lecircn

Giaacute trị của một taacutec phẩm văn học

Caacutei magrave người ta dựa vagraveo để xeacutet xem một người đaacuteng quiacute đến mức nagraveo về mặt đạo

đức triacute tuệ nghề nghiệp tagravei năng

Giaacute trị của người lao động lagrave năng suất lao động

Những quan niệm vagrave thực tại về caacutei đẹp sự thật điều thiện của một xatilde hội

Ta vẫn duy trigrave những giaacute trị đạo đức của con người qua caacutec thời đại

Tiacutenh chất qui ra được thagravenh tiền của một vật trong quan hệ mua baacuten đổi chaacutec

Caacutei xe đatilde dugraveng hai năm chỉ cograven bảy chục phần trăm giaacute trị ban đầu

Một chuyện được kể lại

Vị diễn giả nổi tiếng bắt đầu bagravei thuyết trigravenh của migravenh bằng caacutech giơ tờ giấy bạc

20 đocircla lecircn trong căn phograveng coacute tới 200 người ocircng hỏi Ai muốn tờ 20 đocircla nagravey

Mọi caacutenh tay đều giơ lecircn

Ocircng noacutei Tocirci sẽ cho một trong caacutec bạn tờ 20 đocircla nagravey nhưng trước khi cho để tocirci

lagravem điều nagravey đatilde Ocircng ta vograve nhagraveu tờ giấy bạc rồi hỏi Ai vẫn cograven muốn lấy tờ

giấy bạc 20 đocircla nagravey Tất cả mọi caacutenh tay vẫn giơ lecircn

PC HOME
Note
Click here to listen to song Roi Thanh pho -VHNghia

16886417

143

Thocirci được rồi ocircng noacutei ETHể xem thế nagraveo đacircy nếu tocirci lagravem điều nagravey Vagrave ocircng thả

tờ giấy bạc rơi xuống đất rồi dugraveng mũi giagravey diacute noacute trecircn nền nhagrave Ocircng nhặt lecircn trocircng

noacute dơ bẩn vagrave nhagraveu naacutet Sao cograven ai muốn tờ bạc nagravey Những caacutenh tay vẫn giơ

lecircn

Caacutec bạn thacircn mến tất cả caacutec bạn đatilde học một bagravei học rất quyacute giaacute Khocircng cần biết

tocirci đatilde lagravem gigrave với tờ bạc nagravey caacutec bạn vẫn muốn noacute bởi vigrave giaacute trị của noacute đatilde khocircng hề

giảm đi giaacute trị của noacute vẫn lagrave 20 đocircla

Rất nhiều lần trong cuộc sống của migravenh chuacuteng ta đatilde ngatilde gục bị tơi tả bị

giẫm đạp tơi bời do những quyết định sai lầm magrave chuacuteng ta đatilde gacircy ra vagrave những

trường hợp như vậy vẫn xảy ra trong cuộc sống chuacuteng ta Chuacuteng ta cứ ngỡ như

migravenh thật vocirc dụng chẳng ra gigrave Nhưng khocircng cần biết bất cứ chuyện gigrave đatilde xảy ra

vagrave sẽ xảy ra chuacuteng ta quyết định sẽ khocircng bao giờ đaacutenh mất giaacute trị của migravenh

ETHừng bao giờ để những thất vọng của ngagravey hocircm qua che mờ những giấc mơ

rực saacuteng của ngagravey mai

Đoacute lagrave GIAacute TRỊ NỘI TẠI HAY GIAacute TRỊ BEcircN TRONG CỦA CHIacuteNH

BẠN Chuacuteng tocirci sẽ noacutei nhiều về Giaacute trị nội tại trước khi bagraven đến caacutec giaacute trị ngoại

tại tức lagrave những giaacute trị khoaacutec becircn ngoagravei của bạn

GIAacute TRỊ NỘI TẠI

ĐỊNH NGHĨA Đối với một vật hay một người giaacute trị nội tại lagrave một phẩm chất

magrave vật hay người đoacute thật sự coacute được (hoặc được thừa nhận bởi người khaacutec) vagrave xaacutec

định giaacute trị kegravem với tỉnh từ theo sau noacute

CAacuteC GIAacute TRị NGOẠI TẠI (hay giaacute trị khoaacutec vagraveo từ becircn ngoagravei- Valeur extrinsegrave

que) như aacuteo mặc tiền bạc nhagrave cửa xe cộ danh giaacute gia đigravenh vị triacute xatilde hội Giaacute trị

becircn ngoagravei coacute thể luacutec coacute luacutec khocircng thật sự đoacute chỉ lagrave hư ảo magrave thocirci khocircng trường

tồn matildei với con người hay đối vật

CAacuteC NẤC THANG GIAacute TRỊ

Giaacute trị nội hay ngoại tại đều coacute kegravem theo với số lượng Thiacute dụ noacutei một người học

giỏi thigrave phải kể đến học giỏi ở lớp nagraveo cấp học nagraveo trigravenh độ nagraveo

144

A GIAacute TRỊ ĐẠO ĐỨC caacutei magrave người ta dựa vagraveo để xeacutet

xem một người đaacuteng quiacute đến mức nagraveo về mặt ĐẠO ĐỨC Trong Nho giaacuteo người ta thường noacutei đến Ngũ thường ngũ lagrave năm thường lagrave

hằng coacute Ngũ thường lagrave năm điều phải hằng coacute trong khi ở đời gồm nhacircn nghĩa

lễ triacute tiacuten

Nhacircn Lograveng yecircu thương đối với muocircn loagravei vạn vật

Nghĩa Cư xử với mọi người cocircng bigravenh theo lẽ phải

Lễ Sự tocircn trọng hogravea nhatilde trong khi cư xử với mọi người

Triacute Sự thocircng biết lyacute lẽ phacircn biệt thiện aacutec đuacuteng sai

Tiacuten Giữ đuacuteng lời đaacuteng tin cậy

Trong đời thường muốn tigravem một người coacute lograveng NHAcircN cũng khaacute dễ đoacute lagrave

caacutec tu sĩ thường tạm bỏ cuộc sống để đi tu để lagravem phước cho những người bị bệnh

nan y như cugravei phung ghẻ lở HIV

Thử tigravem những người trọng NGHĨA nước ta thigrave coacute Lưu Bigravenh Dương Lễ

becircn Trung Hoa thigrave coacute Baacute Nha Tử kỳ

Lưu Bigravenh vagrave Dương Lễ lagrave hai người bạn tacircm giao từ thuở thiếu

thời Dương Lễ nhagrave nghegraveo cograven Lưu Bigravenh giagraveu coacute đem bạn về nhagrave ở ăn

cugraveng macircm học cugraveng đegraven tigravenh bạn hữu rất lagrave tương đắc Dương Lễ biết

phận migravenh nhagrave nghegraveo necircn raacuteng học cograven Lưu Bigravenh cậy migravenh coacute của necircn

lười biếng ham chơi ETHến khoa thi Dương Lễ thi đậu được bổ ra

lagravem quan Lưu Bigravenh thi rớt necircn sinh ra chaacuten nản ăn chơi hơn trước thi

matildei khocircng đậu của tiền khaacutenh tận Sực nhớ đến bạn ngagravey xưa lagrave

Dương Lễ necircn tigravem đến để nhờ giuacutep đỡ Dương Lễ laacutenh mặt khocircng tiếp

dọn cơm hẩm với dĩa cagrave thacircm để đatildei coacute vẻ khinh bạc Lưu Bigravenh tức

giận tủi nhục ra về dọc đường gheacute lại quaacuten trọ lagravem quen với một thiếu

phụ tecircn lagrave Chacircu Long đang keacuten chồng Nghe Lưu Bigravenh thi hỏng luocircn hai

khoacutea Chacircu Long kiếm lời an ủi khuyecircn necircn bền chiacute nagraveng sẽ lo liệu mọi

việc để cho Lưu Bigravenh yecircn lograveng ăn học giao hẹn khi nagraveo thi đỗ mới tiacutenh

việc vợ chồng Trai tagravei gaacutei sắc cugraveng sống chung một nhagrave coacute khi Lưu

Bigravenh khocircng neacuten được lograveng muốn cugraveng acircn aacutei Chacircu Long cương quyết

từ chối nhắc lại lời giao hẹn luacutec mới gặp nhau

Nhờ sự khuyến khiacutech giuacutep đỡ của Chacircu Long necircn Lưu Bigravenh raacuteng sức

học hagravenh tiến bộ đến khoa thi năm đoacute thi đỗ cao Trở về nhagrave thigrave khocircng

thấy Chacircu Long đacircu nữa Hỏi thăm khắp nơi khocircng ai biết nagraveng ở đacircu

145

Lưu Bigravenh cũng khocircng hiểu vigrave sao Chacircu Long lại biến mất vagraveo luacutec migravenh

đatilde hiển đạt necircn đacircm ra lo lắng đau khổ nhớ thương Lưu Bigravenh tigravem đến

thăm Dương Lễ để mắng mỏ mấy cacircu cho hả giận Dương Lễ vui vẻ

đoacuten tiếp Lưu Bigravenh toan mở miệng mỉa mai traacutech moacutec thigrave bỗng thấy

Chacircu Long từ trong bước ra chagraveo Dương Lễ mới giới thiệu nagraveng lagrave

thiếp thứ ba của migravenh Lưu Bigravenh hiểu ngay rằng trước đacircy Dương Lễ sở

dĩ bạc đatildei lagrave để khiacutech khiacute migravenh sợ migravenh khocircng coacute nơi nương tựa magrave becirc

trễ việc học hagravenh rồi sai vợ lẽ lagrave Chacircu Long thay mặt đi giuacutep đỡ migravenh ăn

học cho thagravenh tagravei Từ đoacute Lưu Bigravenh vagrave Dương Lễ sống với nhau thacircn

tigravenh khắng khiacutet hơn xưa Việc ra mặt khiacutech khiacute bạn rồi ngầm giuacutep đỡ

cho trọn tigravenh thủy chung như thế cũng thường thấy ở đạo nghĩa

phương ETHocircng (WikiPedia)

Nghĩa bạn begrave cograven coacute một sự tiacutech cảm động khaacutec tocirci xin triacutech ra

đacircy bagravei thơ của Aacutei Linh trong trang web ldquoĐagraveo viecircn thi caacutecrdquo

THƠ ĐIỂN TIacuteCH BAacute NHA amp TỬ KỲ

Đecircm Trung Thu trời trong gioacute lặng

Cảnh hữu tigravenh ecircm vắng trecircn socircng

Haacuten Dương nước chảy xuocirci giograveng

Neo thuyền chacircn nuacutei gieo lograveng Nguyệt xa

Tay nacircng phiacutem Baacute Nha dạo khuacutec

Đưa cung đagraven reacuteo rắc hoagrave acircm

Gởi bao tacircm sự cung cầm

Theo lagraven khoacutei quyện hương trầm bay cao

Bổng đagraven lạc lao chao dacircy đứt

Nghĩ coacute người đang chực leacuten nghe

Necircn lograveng nghi ngại e degrave

Begraven sai tả hữu phacircn phe truy tầm

Từ trecircn bờ giọng trầm vang xuống

Tocirci tiều phu về muộn chiều nay

Thấy người tấu khuacutec đagraven hay

Tử Kỳ để goacutet lắng tai nghe cầm

146

Baacute Nha giận tragraven tacircm bộc phaacutet

Kẽ thảo dacircn khoaacutec laacutec ngocircng cuồng

Đagraven ta haacute dễ phocirc trương

Để cho những kẽ tầm thường thưởng ban

Tử Kỳ đến vội vagraveng thi lễ

Khuacutec tuyệt cầm chẳng dễ tấu ra

Nhưng nơi thocircn datilde non xa

Cũng cograven coacute kẽ hồn ca theo đagraven

Quaacute hối hận lời ngang khi trước

Baacute Nha mời gheacute bước xuống thuyền

Vui cacircu đagravem đạo cung huyền

Dao cầm được dịp lướt tuyền ngacircn vang

Kigravea cung bậc trecircn ngagraven lướt gioacute

Triacute thanh tao đatilde tỏ non bồng

Lại kigravea lướt soacuteng dọc ngang

Như giograveng nước chảy tuocircn tragraven biển khơi

Cacircu TRI AcircM trong đời khoacute gặp

Vội sụp migravenh baacutei lập kết minh

Baacute Nha tuổi lớn lagrave Huynh

Hai người vọng giữa khocircng thinh thệ nguyền

Phuacutet ly biệt cảnh huyền sầu natildeo

Giọt sương rơi đẫm aacuteo đăng trigravenh

Chia tay bịn rịn nghĩa tigravenh

Hẹn vagraveo năm tới đocirci migravenh gặp nhau

Nhưng định mệnh đặt vagraveo nghiệp số

Để cho người nhận khổ đau thecircm

Quen nhau chưa trọn tacircm nguyền

Đocirci bờ ngăn caacutech hai miền acircm dương

147

Ngagravey Trung Thu lecircn đường đuacuteng hẹn

Nuacutei Matilde Yecircn sương quyện macircy giăng

Baacute Nha dạo khuacutec đagraven trầm

Cung Thương ai oaacuten baacuteo ngầm hung tin

Lần vagraveo xoacutem mong tigravem thấy bạn

Gặp latildeo nhacircn thocircng cạn cho tường

Bagraveng hoagraveng lệ đổ sầu tuocircn

Tử Kỳ đatilde thaacutec hồn nương macircy trời

Lạy bốn lạy thay lời trước mộ

Sao hoaacute cocircng thaacutech đố chi đời

Hữu bằng chưa thỏa niềm vơi

Lại đagravenh ly biệt hoa rơi xuống cagravenh

Tay so phiacutem tấu thagravenh bể nhớ

Rừng chao dao hơi thở dập dồn

Macircy che tạo aacutenh hoagraveng hocircn

Gioacute rung chuyển mạnh gieo buồn ai mang

Vung tay đập chiếc đagraven tan vỡ

Cacircy Dao cầm hồn tợ khoacutei sương

Ngọc tan phiacutem lạc đưa thương

Khocircng người thưởng tấu cũng dường như cacircm

Đường trở bước tri acircm chẳng thấy

Đau cắt lograveng biết mấy ocircng xanh

Trời buồn cứ matildei vờn quanh

Bặt luocircn khuacutec nhạc xacircy thagravenh TỬ ndash NHA

Aacutei Linh

01 Dec 2006

148

Về caacutec nhacircn vật trọng LỄ TRIacute cũng khocircng khoacute tigravem lắm nhưng để tigravem một nhacircn

vật trọng chữ TIacuteN quả thật khocircng dễ

Do vậy chuacuteng tocirci mới triacutech một cacircu chuyện trọng lời hứa sau đacircy để trigravenh

cugraveng quiacute vị Đoacute lagrave chuyện về lời hứa của Bảo Thuacutec Nha vagrave Quản Di Ngocirc

Quản di-ngocirc cũng như Bảo thuacutec-nha được tiếng lagrave học rộng đều được Tề tương-cocircng chọn lagravem Sư-phoacute Nguyecircn Tề tương-cocircng coacute hai người con người lớn lagrave Cocircng-tử Cả mẹ người nước Lỗ người nhỏ lagrave Tiểu-bạch mẹ người nước Cư Hai vị Cocircng-tử nầy tuy khocircng phải con dograveng điacutech nhưng Tề tương-cocircng thấy đatilde khocircn lớn cần phải tigravem thầy dạy dỗ Quản di-ngocirc noacutei với Bảo thuacutec-nha - Tề-hầu coacute hai người con tuy lagrave dograveng thứ mặc lograveng song khocircng coacute dograveng điacutech thigrave ngagravey sau dograveng thứ phải được nối ngocirci Bacircy giờ chuacuteng ta latildenh mỗi đứa một người magrave dạy dỗ sau nầy nếu người nagraveo được nối ngocirci thigrave chuacuteng ta tiến cử lẫn nhau để được trọng dụng Sau đoacute thigrave mỗi người phograve một vị cocircng tử nhưng Quản Di Ngocirc thigrave phuacutec phận chưa tới phải bị tugrave đagravey vagrave Bảo Thuacutec Nha thigrave cocircng thagravenh danh toại hơn luocircn tigravem dịp để cứu bạn

Vừa thấy mặt Quản di-ngocirc Thuacutec-nha mừng rỡ chạy đến mở tugrave xa đưa Quản di-ngocirc ra Quản di-ngocirc noacutei - Chưa coacute quacircn-mạng sao lại mở tugrave xa Bảo thuacutec-nha noacutei - Khocircng hề chi tocirci sẽ tiến cử ocircng với Tề-hầu Ocircng đatilde quecircn lời hứa của chuacuteng ta ngagravey trước rồi sao Quản di-ngocirc noacutei - Lagravem sao magrave quecircn được Nhưng trước kia khaacutec nay khaacutec Tocirci với Thiệu-hốt phograve Cocircng-tử Củ magrave chẳng lagravem necircn việc lại khocircng trọn tiết lagravem tocirci cograven mặt mũi nagraveo daacutem chịu ơn kẻ địch Bảo thuacutec-nha noacutei - Cacircu chấp những việc nhỏ nhặt khocircng thể thagravenh danh được cũng như khocircng nhẫn nhục được những tiếng xấu nhỏ nhen chẳng bao giờ lagravem necircn đại sự Ocircng coacute tagravei trị thiecircn hạ nhưng chưa gặp thời cograven chuacutea tocirci lagrave một người đại-lượng nhưng thiếu người giuacutep Nếu ocircng khocircng tị-hiềm phograve chuacutea tocirci chẳng khaacutec nagraveo như cacircy nước gặp nhau dựng necircn nghiệp baacute oai danh lừng lẫy trong thiecircn hạ để tiếng muocircn đời thật lagrave quiacute hoacutea Bảo thuacutec- Nha mở troacutei dắt Quản di-ngocirc vagraveo nhagrave Cocircng-quaacuten đatildei đằng rồi cầm Quản di-ngocirc ở lại nơi Đường-phụ một migravenh trở về triều ra mắt Tề hoagraven-cocircng tacircu với vua vagrave đề cử khiến Vua Tề thu nhận

Quản di-ngocirc trở thagravenh tể tướng giuacutep nhiều mưu hay kế lạ nhờ đoacute nước Tề cagraveng

ngagravey cagraveng hugraveng mạnh Tề Hoagraven Cocircng trở necircn baacute chủ đứng trecircn caacutec nước

B GIAacute TRỊ TRIacute TUỆ caacutei magrave người ta dựa vagraveo để xeacutet xem

một người đaacuteng quiacute đến mức nagraveo về mặt TRIacute TUỆ

Noacutei về mặt triacute tuệ thigrave phải xem lại caacutec chỉ số thocircng migravenh IQ (Intelligence

Quotient) vagrave chỉ số cảm xuacutec EQ (Emotional Quotient) Bacircy giờ người ta sẽ khocircng

149

daacutem ldquonổrdquo tớ rất thocircng minh tớ rất giỏi dắn tớ coacute bằng Tiến sĩ Tốt thocirci ocircng coacute

can đatildem cho thử nghiệm [Test] IQ khocircng nếu daacutem thử thigrave sẽ logravei ra ngay anh chagraveng

thật sự hay laacuteo toeacutet tiến sĩ thật hay tiến sĩ giả ngay

Noacutei đến triacute tuệ hẵn phải nhắc đến bậc thầy Einstein ở nơi xa xocirci nhưng ở

gần thigrave phải cocircng nhận thầy của chuacuteng ta giaacuteo sư LEcirc VĂN THỚI cũng lagrave nhagrave triacute

thức thật sự đaacuteng kiacutenh trọng Chuacuteng tocirci xin kể sơ lược cuộc đời của ocircng Ocircng từng

được hai giải thưởng quốc tế

- Prix Preacutevost

- Prix de la Maison de lIndochine

Trong xatilde hội ocircng từng lagrave

Năm 1947-1956 Trưởng ban khảo cứu cacircy thocircng của Viện ETHại học Bordeaux

Phaacutep

Năm 1956-1958 Trưởng phograveng Khảo cứu Sinh học Sở khai thaacutec Thuốc laacute vagrave

Diecircm quẹt Paris Phaacutep

1958-1975 Khoa trưởng Khoa học Đại học đường Saigon Trưởng ban Hoacutea

học Viện trưởng Viện Đại học Saigon Tổng Cục Trưởng Nguyecircn tử lực Cuộc

Chủ tịch Uy ban Khảo cứu Khoa học Giaacutem đốc Tủ saacutech Khoa học Chủ tịch Uy

ban soạn thảo Danh từ Chuyecircn mocircn

1975- 1983 Đại biểu Quốc hội nước Cộng hogravea Xatilde hội Chủ nghĩa Việt Nam Giaacuteo

sư Đại học Tổng hợp Tp HCM (Đại học Khoa học Tự nhiecircn) Chủ tịch Hội Triacute

thức Yecircu nước (Liecircn hiệp caacutec Hội Khoa học Kỹ thuật Tp HCM để giuacutep đở caacutec triacute

thức khaacutec) Thagravenh viecircn Hội đồng Thuật ngữ Khoa học Bộ Giaacuteo dục

Giaacuteo sư Lecirc Văn Thới đatilde đagraveo tạo những Tiến sĩ

- Tại Phaacutep A Belloc 1954 J Ourgaud 1955 J Berard 1954 H Franccedilois 1957

- Tại Việt Nam Nguyễn Văn Hoagraveng 1963 Nguyễn Xuacircn Nguyecircn 1970 Nguyễn

Ngọc Sương 1965 Trần Kim Quy 1972 1974 Hagrave Ngọc Biacutech 1967 Lưu Trọng

Hagrave 1974 Nguyễn Thanh Khuyến 1969 Lecirc Ngọc Thạch 1987

Cocircng trigravenh Saacutech

- Giaacuteo trigravenh Hoacutea học Hữu cơ Cơ cấucấu

- Danh phaacutep Hoacutea học Hữu cơ

- Les Diterpenes Tricycliques (chưa in)

- Hoacutea học Lập thể Hữu cơ quyễn 1amp2

(quyễn 2 chưa in)

- Nguyecircn tắc soạn thảo danh từ chuyecircn khoa ndash

Tiến sĩ Lecirc Ngọc Thạch

Taacutec phẩm

Danh từ hoacutea học (1965)

150

Hoacutea học hữu cơ (1965)

Hoacutea học vocirc cơ (1966)

Vagrave một số chuyecircn đề hoacutea học lagrave giaacuteo trigravenh cử nhacircn cao học vagrave Tiến sĩ Hoacutea học tại

Đại học Khoa học Sagravei Gograven trước đacircy

Năm 1983 ocircng mất thọ 66 tuổi Giới khoa học văn hoacutea vagrave mọi người đều

coacute cảm tigravenh thacircn thiết vagrave thương tiếc ocircng

C GIAacute TRỊ NGHỀ NGHIỆP caacutei magrave người ta dựa vagraveo

để xeacutet xem một người

đaacuteng quiacute đến mức nagraveo về mặt NGHỀ NGHIỆP

Kiacutenh gởi đến tất cả đồng bagraveo trecircn khắp thế giới dograveng maacuteu Việt Nam chuacuteng

ta khocircng hề lugravei bước trước mọi hoagraven cảnh dugrave bi đaacutet dugrave tận cugraveng đaacutey xatilde hội tận

cugraveng ở đaacutey giếng chuacuteng ta vẫn hiecircn ngang ngoi lecircn Mới đoacute lagrave khocircng coacute cơm ăn aacuteo

mặc ăn bo bo trộn khoai nhưng một khi vươn lecircn thigrave xuất khẩu luacutea gạo hạng nhigrave

thế giới xuất khẩu caacute ba sa tocircm caacute thu về hagraveng tỷ đocirc la nhớ lại bagravei thơ tocirci đatilde viết

Dacircn miền Nam tagravei giỏi nhất trecircn đời

Từ nghegraveo đoacutei trồng luacutea quaacute tuyệt vời

Đem xuất khẩu hạng nhigrave trecircn thế giới

Thu lợi nhuận hagraveng tỷ đocirc la lời

Caacute ba sa cũng xuất đi bạc tỷ

Tocircm suacute kia cũng khocircng chịu nhường ai

Dầu hỏa từ miền nam đatilde triển khai

Đem về cho dacircn nước hagraveng tỷ tỷ

(Thơ VOtilde HIẾU NGHĨA)

Trong hoagraven cảnh phấn đấu để xoacutea bỏ nghegraveo đoacutei chuacuteng tocirci xin kể một cacircu chuyện

về một người đatilde đi lecircn từ nghegraveo đoacutei

Đặng Lecirc Nguyecircn Vũ - Cagrave phecirc Trung Nguyecircn

Ra đời vagraveo giữa năm 1996 -Trung Nguyecircn lagrave 1 nhatilden hiệu cagrave phecirc non trẻ của Việt Nam nhưng đatilde nhanh choacuteng tạo

dựng được uy tiacuten vagrave trở thagravenh thương hiệu cagrave phecirc quen thuộc nhất đối với người tiecircu dugraveng cả trong vagrave ngoagravei nước

151

Giấc mơ từ lagraveng quecirc nghegraveo

Hồi ức về những ngagravey thaacuteng khởi nghiệp đầy lận đận vagrave gian

khoacute của ocircng Đặng Lecirc Nguyecircn Vũ Giaacutem đốc Cocircng ty Cagrave phecirc

Trung Nguyecircn Tocirci coacute thể noacutei khocircng sợ quaacute lời rằng sự xuất

hiện của Trung Nguyecircn đatilde mang lại một khocircng khiacute thưởng thức

cagrave phecirc mới tại Việt Nam vagrave ở nhiều nơi trecircn thế giới giờ đacircy noacutei

đến cagrave phecirc Việt Nam lagrave người ta đều biết tới thương hiệu Trung

Nguyecircn

Tuổi thơ thời đi học của tocirci lagrave cảnh lội bộ trecircn con đường đất đỏ

dagravei 15km trong suốt chiacuten năm ngagravey nắng cũng như mưa Niềm

vui trecircn con đường dagravei đến trường vagrave về nhagrave lagrave khi đi ngang qua

trạm thuế vụ thỉnh thoảng coacute được quả chuối chiacuten hoặc vagravei củ khoai lang ăn sống của những người buocircn baacuten tốt

bụng cho

Vui nhất lagrave khi coacute thể quaacute giang phiacutea sau chiếc xe chở gạch về nhagrave khi đocirci chacircn đatilde muốn quị vigrave lội bộ Năm tocirci vagraveo

lớp 10 gia đigravenh mua cho chiếc xe đạp cũ để lecircn Buocircn Ma Thuột đi học

Năm 1990 tocirci thi đậu Đại học Y khoa Tacircy nguyecircn từ xatilde Madrăk hẻo laacutenh mẹ tocirci phải baacuten đi nhiều tạ luacutea vagrave nhiều

thứ khaacutec trong nhagrave để tocirci lecircn Buocircn Ma Thuột nhập học Những ngagravey học ở trường y luacutec nagraveo tocirci cũng trăn trở về

cocircng việc vagrave cuộc sống của người thầy thuốc Cagraveng học lecircn điều đoacute cagraveng bứt rứt trong lograveng tocirci Muốn coacute cuộc sống

khấm khaacute hơn phần nhiều những người học y chuacuteng tocirci đatilde quecircn lời thề Hippocrate Xoacutet xa quaacute Vagrave với tocirci caacutech tốt

nhất khocircng vi phạm lời thề lagrave bỏ noacute luocircn lagravem việc khaacutec Nhưng lagravem gigrave đacircy

Lagravem gigrave ở tuổi 22 tocirci chưa biết được Nhưng luocircn thiecircu đốt tocirci lagrave phải lagravem được điều gigrave đoacute để đổi đời khocircng thể

nghegraveo matildei được Mẹ tocirci lam lũ quanh năm đầu tắt mặt tối suốt ngagravey mặt người lẫn trong ruộng rau lang chiếc noacuten

cũ hiếm khi rời khỏi đầu Tocirci luocircn higravenh dung lại được cảnh mẹ tocirci nặng nhọc bưng từng chồng gạch hay tất tả chạy

ra ruộng rau lang haacutei đọt non đem baacuten kiếm miếng ăn cho cả nhagrave

Mẹ tocirci nghĩ cuộc sống nghegraveo khổ của gia đigravenh chuacuteng tocirci lagrave số mệnh ở trời Mỗi lần tocirci về thăm nhagrave thigrave mẹ tocirci vừa vui

vừa lo Vui vigrave coacute con trai về thăm nhagrave vagrave lo vigrave khi tocirci rời nhagrave bagrave cụ phải chạy vạy một hai trăm ngagraven cho tocirci lagravem lộ phiacute

đến trường Tocirci khocircng bao giờ quecircn được caacutei ngagravey tăm tối đoacute khi bố tocirci đổ bệnh nặng magrave chạy vạy khắp trong dograveng

tộc khocircng lagravem sao kiếm đủ 2 triệu đồng cho ocircng chữa bệnh

Tocirci ở trọ tại Buocircn Ma Thuột vagrave lagravem cocircng luocircn cho nhagrave trọ nagravey lagravem cỏ haacutei cagrave phecirc đem cơm nước cho nhacircn cocircng ở

rẫy Ngagravey cograven beacute ở lagraveng tocirci đatilde thạo hết những việc nagravey

ldquoĐạp tung giường chiếu hẹprdquo

Tocirci luocircn nghĩ về những người trồng cagrave phecirc lagravem vườn lam lũ như bố mẹ tocirci Tocirci biết cagrave phecirc rất coacute giaacute nhưng khocircng

biết vigrave sao người trồng cagrave phecirc lại rất nghegraveo Nhưng người trồng cagrave phecirc vẫn nhẫn nại mỗi ngagravey chaacutey da trecircn nương

rẫy như mẹ tocirci khocircng lời thở than Tocirci khocircng chịu được vậy Nghĩ tới sự cam chịu lagrave huyết quản tocirci socirci sugraveng sục

Miếng ăn luacutec đoacute đối với tocirci khocircng quan trọng bằng suy nghĩ phải sống như thế nagraveo

Mẹ tocirci đatilde khoacutec gần như hết nước mắt khi tocirci quyết định dứt aacuteo ra đi Nhiều bạn trong lớp bảo tocirci khocircng bigravenh

thường chỉ coacute ba người bạn coacute thể hiểu vagrave chia sẻ được những điều tocirci nghĩ ndash đoacute lagrave khocircng chấp nhận ldquongủ trong

giường chiếu hẹp mơ những giấc mơ conrdquo Đaacutem bạn veacutet hết tiền trong tuacutei nheacutet cho tocirci được gần 100000 đồng

152

Tocirci ra bến xe đi vagraveo Sagravei Gograven với một mảnh giấy nhỏ ba tocirci ghi tecircn người chuacute vagrave địa chỉ nhagrave ở khu vực Tạ Thu Thacircu

6 giờ saacuteng đến bến xe miền Đocircng trong tuacutei tocirci cograven đuacuteng 20000 đồng Gọi một ly cagrave phecirc vỉa hegrave 2000 đồng tocirci ngồi

nhacircm nhi vagrave mở to mắt nhigraven Sagravei Gograven cho biết Thagravenh phố to quaacute ngoagravei sự tưởng tượng của tocirci Tocirci coacute cảm giaacutec

migravenh đatilde bước sang một thế giới hoagraven toagraven khaacutec

Quay lại giảng đường Đại học

Chuacute tocirci người Đagrave Nẵng vagraveo sống ở Sagravei Gograven đatilde lacircu Tocirci chưa từng gặp mặt ocircng vagrave dĩ nhiecircn ocircng cũng khocircng thể biết

coacute một đứa chaacuteu lagrave tocirci Matildei đến trưa chuacute tocirci vẫn chưa về Mệt đoacutei vagrave buồn ngủ khủng khiếp Tocirci chỉ cograven hơn 10000

đồng khocircng thể phung phiacute được Sau nagravey thỉnh thoảng tocirci vẫn tigravem lại caacutei goacutec nhagrave nơi migravenh đatilde ngồi lần đầu tiecircn khi

đặt chacircn đến Sagravei Gograven

May sao quaacute trưa thigrave coacute người bagrave con từ Đagrave Nẵng vagraveo Thiacutem tocirci baacuteo vụ việc với người bagrave con vagrave tocirci được gọi vagraveo

nhagrave Việc đầu tiecircn lagrave đaacutenh một giấc tới xế chiều Mở mắt ra đatilde thấy chuacute tocirci đợi sẵn Hai chuacute chaacuteu hagraven huyecircn tacircm sự

Tocirci bagravey tỏ nỗi lograveng của migravenh một quyết đi khocircng trở lại hai việc gigrave cũng lagravem ba phải đổi đời Tocirci kể với chuacute những

điều tocirci nung nấu Về chuyện nghegraveo lagrave nhục Về chuyện ba tocirci bệnh magrave cả dograveng tộc khocircng thể đagraveo đacircu ra đủ 2 triệu

đồnghellip

Chuacute tocirci nghe tất cả nhưng rồi ldquoguacutetrdquo ldquoTất cả những điều chaacuteu nung nấu đều đuacuteng nhưng khocircng phải luacutec nagravey Việc luacutec

nagravey lagrave học cho xong caacutei đatilderdquo Cuối cugraveng ocircng hứa học cho xong đi rồi xuống Sagravei Gograven ocircng giuacutep cho lagravem ăn Cograven trước

mắt cứ ở chơi chừng nagraveo chaacuten thigrave về Tocirci ở đuacuteng 10 ngagravey thigrave đầu oacutec dịu lại nghĩ đến việc phải về tiếp tục học

Hocircm về chuacute mua cho veacute maacutey bay Lần đầu tiecircn bay lecircn bầu trời tocirci đatilde sớm coacute mơ ước được bay đi khắp thế giới

Từ trecircn cao nhigraven xuống mới thấy chuyện trần gian khổ nhọc sao magrave nhỏ beacute tocirci thấy bigravenh tacircm hơn trước dugrave những

khao khaacutet vẫn đang sugraveng sục trong huyết quản Tocirci trở lại giảng đường đại học để bắt đầu con đường riecircng

Lận đận trong khởi nghiệp

Tocirci coacute ba đứa bạn rất thacircn cugraveng phograveng trọ Coacute lẽ lagrave đứa nghegraveo nhất trong đaacutem necircn tocirci cũng lagrave người sugraveng sục trước

nhất về chuyện phải lagravem ra tiền phải lagravem giagraveu Tocirci nghĩ Tại sao nocircng dacircn trồng cagrave phecirc vẫn nghegraveo trong khi trecircn thế

giới coacute Quốc Gia khocircng trồng được cacircy cagrave phecirc nagraveo vẫn giagraveu vigrave cagrave phecirc Tại sao cagrave phecirc migravenh chỉ để xuất hạt thocirc magrave

khocircng chế biến để xuất khẩu Bốn thằng chuacuteng tocirci cugraveng chia sẻ suy nghĩ nagravey vagrave hugraven tiền lại mua một lograve rang cagrave phecirc

Thuận lợi của chuacuteng tocirci luacutec đoacute lagrave trong trường coacute đocircng sinh viecircn tứ xứ necircn qua họ chuacuteng tocirci biết được nơi nagraveo coacute cagrave

phecirc ngon Ở Tuy Hogravea coacute một quaacuten cagrave phecirc rất ngon necircn ngagravey nghỉ chuacuteng tocirci đi xe đến để hỏi dograve biacute quyết nơi bagrave chủ

quaacuten Khi chuacuteng tocirci trigravenh bagravey lyacute do vagrave nguyện vọng của migravenh bagrave chủ quaacuten thật sự cảm thocircng với mấy thằng sinh

viecircn khố raacutech aacuteo ocircm Đecircm đến trở về Buocircn Ma Thuột trong chuyến xe khuya chuacuteng tocirci coacute trong tay biacute quyết rang

xay cagrave phecirc ngon của bagrave chủ quaacuten tốt bụng

153

Ngagravey khai trương lograve rang cagrave phecirc chuacuteng tocirci cũng tổ chức cuacuteng để lấy hecircn nhưng khi vừa cuacuteng xong thigrave người bagrave con

của ocircng chủ nhagrave về đatilde hất đổ mọi thứ cắt bỏ hết dacircy điện Chuacuteng tocirci đagravenh phải chuyển lograve rang đi nơi khaacutec Lograve quay

bằng tay đốt bằng củi hocircm nagraveo rang cagrave phecirc becircn dưới lagrave mấy thằng ngồi học bagravei trecircn caacutei gaacutec gỗ như bị nướng trong

lograve baacutet quaacutei Coacute vagravei vị hagraveng xoacutem sợ coacute ngagravey chuacuteng tocirci sẽ thiecircu rụi nhagrave họ necircn đi baacuteo cocircng an Thế lagrave một lần nữa lograve

rang của chuacuteng tocirci đagravenh phải dẹp

Nhưng cũng coacute người giang tay với chuacuteng tocirci Chuacuteng tocirci nhận về mỗi lần vagravei ba kyacute rang xay đoacuteng goacutei vagrave chia nhau

đi bỏ mối ở caacutec quaacuten Sau đoacute thu tiền lại trả vagrave mượn tiếp vagravei kyacute khaacutec Logo của những bịch cagrave phecirc Trung Nguyecircn

luacutec đoacute lagrave một mũi tecircn chĩa thẳng lecircn trời Higravenh ảnh đơn giản ấy đatilde chứa trong đoacute biết bao khaacutet vọng của tocirci

Thế rồi thương hiệu cagrave phecirc Trung Nguyecircn của nhoacutem ldquomấy thằng sinh viecircn khugraveng khugravengrdquo chuacuteng tocirci bắt đầu được chuacute

yacute vagrave đatilde coacute khaacutech uống cagrave phecirc ưa chuộng Chuacuteng tocirci biết tuyển những hạt ngon để lagravem ra những phin cagrave phecirc đậm

đagrave thơm lừng Năm 1996 chuacuteng tocirci quyết định ldquobung rardquo Khi ldquohatildengrdquo cagrave phecirc Trung Nguyecircn khai trương bảng hiệu ở

cacircy số 3 (thagravenh phố Buocircn Ma Thuột) thigrave dacircn cư ở đacircy ai cũng phigrave cười trước caacutei ldquotổng hagravenh dinhrdquo ọp ẹp phaacutet khiếp

ấy Toagraven bộ bảng hiệu của ldquohatildengrdquo đều do chuacuteng tocirci bograve ra tự vẽ tự sơn phết cả đecircm để kịp saacuteng mai khai trương Magrave

khaacutech hagraveng ngagravey khai trương khocircng ai khaacutec chiacutenh lagrave những người bạn sinh viecircn học cugraveng trường cugraveng lớp đến

uống chung vui với chuacuteng tocirci

Đoacute lagrave một sự kiện trọng đại trong đời tocirci vagrave lịch sử phaacutet triển của thương hiệu cagrave phecirc Trung Nguyecircn Ngồi trong caacutei

hatildeng nhỏ beacute đaacuteng tự hagraveo của migravenh ở phố nuacutei tocirci căng mắt nhigraven về hướng Sagravei Gograven

Trận đầu trong chuyến ldquoviễn chinhrdquo của chuacuteng tocirci đến TpHCM thảm bại hoagraven toagraven Ngồi trecircn đống đổ naacutet magrave migravenh

dagravey cocircng gầy dựng vagrave qua đecircm ở cocircng viecircn với những người bạn tocirci cố gắng để khocircng bị sụp đổ lograveng tin vagrave vẫn

matildenh liệt nghĩ về ngagravey mai

Chuacuteng tocirci biết Sagravei Gograven lagrave mảnh đất đầy tiềm năng để kinh doanh cagrave phecirc nhưng hiểu rằng migravenh chưa đủ sức Kế

hoạch mới của chuacuteng tocirci lagrave sẽ mở caacutec điểm kinh doanh ở miền Tacircy lấy vugraveng nocircng thocircn rộng lớn nagravey lagravem hậu thuẫn

cho việc kinh doanh của migravenh để từ đoacute lagravem ldquobagraven đạp bao vacircyrdquo tiến về Sagravei Gograven

Chuacuteng tocirci tigravem được một đối taacutec ở Long Xuyecircn để mở lograve rang xay chế biến phacircn phối cagrave phecirc tại miền Tacircy Nhưng chỉ

sau một vagravei thaacuteng cuộc ldquohocircn phốirdquo vụng về nagravey thất bại hoagraven toagraven Tocirci cograven nhớ rất rotilde cảm giaacutec thất trận ecirc chề khi lục

tục cuốn goacutei với lỉnh kỉnh những lograve cagrave phecirc quay tay cũ kỹ ly taacutech phin muỗng Sự thất bại nagravey giuacutep tocirci ruacutet ra được

một bagravei học hợp taacutec lagravem ăn phải đồng thuận về tư tưởng về phương thức kinh doanh vagrave quan trọng nhất lagrave phải

chọn đuacuteng đối taacutec

Tocirci cograven nhớ sau khi dọn hết đồ đạc ở Long Xuyecircn về Sagravei Gograven một người bạn chạy chiếc Honda Dame giagrave cỗi đến

đoacuten tocirci Chạy đến cocircng viecircn Baacutech Tugraveng Diệp (ngatilde ba Nam Kỳ Khởi Nghĩa - Lyacute Tự Trọng Q1) thigrave chiếc xe giagrave gatildey

lagravem đocirci Tocirci khocircng bao giờ quecircn higravenh ảnh chuacuteng tocirci qua đecircm ở cocircng viecircn Mỗi lần đi ngang nơi nagravey tocirci vẫn nhớ như

in những cảm xuacutec của sự thất bại ở Long Xuyecircn vagrave tigravenh bạn ấm aacutep dưới gốc đa của buổi tối ngagravey nagraveo

154

Thất bại ở Long Xuyecircn lagravem chuacuteng tocirci cạn kiệt hoagraven toagraven về vốn liếng cocircng việc kinh doanh cagrave phecirc ở Buocircn Ma Thuột

cũng gặp nhiều bế tắc chỉ cầm cự từng ngagravey Vốn liếng đacircu để tiếp tục duy trigrave cocircng việc kinh doanh Luacutec đoacute chuacuteng

tocirci coacute một người bạn thacircn đatilde đi lagravem vagrave dagravenh dụm mua được một chiếc xe Dream Thời điểm đoacute chiếc xe lagrave cả một tagravei

sản lớn của anh Vậy magrave chuacuteng tocirci daacutem ngỏ yacute mượn xe đem baacuten lagravem vốn kinh doanh Chuacuteng tocirci đặt vấn đề cho

mượn thigrave coi như đatilde mất vagrave nếu thagravenh cocircng thigrave chuacuteng tocirci trả lại Người bạn đồng yacute

Bacircy giờ tocirci coacute thể đủ sức mua cả ngagraven chiếc xe Dream nhưng vẫn khocircng coacute chiếc xe nagraveo quiacute giaacute bằng chiếc xe tigravenh

bạn của chuacuteng tocirci ngagravey đoacute Coacute tigravenh bạn vocirc giaacute đoacute tocirci mới coacute được ngagravey hocircm nay

Từ một quaacuten cagrave phecirc miễn phiacute

Tại thời điểm chuacuteng tocirci bắt đầu thăm dograve thị trường Sagravei Gograven mỗi hatildeng cagrave phecirc đều tagravei trợ cho một quaacuten kha khaacute

khoảng 5 triệu đồngthaacuteng - quaacute hớp đối với tagravei sản chuacuteng tocirci đang coacute chỉ lagrave chiếc xe maacutey Chuacuteng tocirci đi tigravem những

điểm baacuten cagrave phecirc nổi tiếng để học hỏi tigravem hiểu biacute quyết chế biến rang xay cagrave phecirc ngon vagrave được họ ldquotrải logravengrdquo rất đơn

giản - biacute quyết chỉ coacute mấy chữ 10 triệu đồng

Ngagravey 2081998 đi vagraveo lịch sử của cagrave phecirc Trung Nguyecircn khi chuacuteng tocirci khai trương quaacuten cagrave phecirc đầu tiecircn tại 587

Nguyễn Kiệm (quận Phuacute Nhuận) với higravenh thức phục vụ uống cagrave phecirc miễn phiacute trong vograveng 10 ngagravey Vagrave đoacute lagrave cuacute đột

phaacute lịch sử với dacircn khoaacutei uống cagrave phecirc Sagravei Gograven khi lần đầu tiecircn coacute một quaacuten cagrave phecirc miễn phiacute Coacute một ocircng khaacutech

khoảng 60 tuổi đến uống vagrave noacutei với tocirci ldquoTui uống cagrave phecirc ở Sagravei Gograven đến từng nagravey tuổi nhưng đacircy lagrave lần đầu tiecircn

được uống cagrave phecirc khocircng phải trả tiềnrdquo

Quaacuten đocircng nghịt suốt ngagravey đecircm vigrave người ta truyền miệng nhau Chuacuteng tocirci vagrave mấy người bạn phục vụ suốt ngagravey đecircm

đến nỗi noacutei khocircng ra tiếng magrave trong lograveng thigrave vui khocircng thể tả Chuacuteng tocirci đatilde định higravenh Trung Nguyecircn lagrave quaacuten cagrave phecirc

magrave khaacutech hagraveng coacute thể mua hagraveng uống cagrave phecirc đối chứng bằng caacutech đưa ra rất nhiều loại cagrave phecirc để khaacutech chọn lựa

vagrave hướng dẫn caacutech thưởng thức cagrave phecirc ldquotheo kiểu Trung Nguyecircnrdquo

Điều khaacutec biệt nhất của Trung Nguyecircn đối với tất cả caacutec quaacuten cagrave phecirc tại thời điểm đoacute lagrave chuacuteng tocirci giuacutep cho khaacutech

hagraveng thấy được ldquochấtrdquo của cagrave phecirc thấy được sự khaacutec biệt đặc trưng giữa cagrave phecirc Robusta vagrave Arabica giữa Culi

Robusta vagrave cagrave phecirc Sẻ cagrave phecirc Chồn

Quaacuten cagrave phecirc nagravey vẫn duy trigrave hoạt động ở địa điểm cũ nhưng chắc iacutet ai biết chiacutenh từ quaacuten cagrave phecirc đầu tiecircn nagravey chuacuteng

tocirci đatilde phaacutet triển lecircn đến con số 500 quaacuten cagrave phecirc tại Việt Nam như hiện nay vagrave tiếp tục mở những quaacuten cagrave phecirc Trung

Nguyecircn khaacutec tại nước ngoagravei

Tặng cagrave phecirc cho Thủ tướng Votilde Văn Kiệt

Khi cograven đi vay cagrave phecirc để rang chuacuteng tocirci đatilde daacutem bỏ tiền ra đăng kyacute tham gia một hội chợ ở Nha Trang Bao nhiecircu

tiền lời chuacuteng tocirci lagravem ăn được đều dồn hết cho cuacute tiếp thị đầu đời nagravey Hễ coacute cơ hội lagrave chuacuteng tocirci tigravem caacutech giới thiệu

cagrave phecirc của migravenh Năm 1995 nghe tin Thủ tướng Votilde Văn Kiệt về thăm vagrave lagravem việc với tỉnh Đắc Lắc tocirci nghĩ ngay

phải giới thiệu cho được cagrave phecirc Trung Nguyecircn của migravenh với Thủ tướng

Nhưng tiếp cận thủ tướng để tặng một bịch cagrave phecirc lagrave điều khocircng tưởng Lần nagraveo mon men tiếp cận cũng bị bật ra

Khocircng bỏ cuộc tocirci chuyển sanghellip tặng những goacutei cagrave phecirc nagravey cho caacutec anh cảnh vệ với lời nhắn lagrave ldquoquagrave của nhoacutem

sinh viecircn Đại học Tacircy Nguyecircn kiacutenh tặng Thủ tướngrdquo Sau nagravey coacute dịp ngồi tiếp chuyện baacutec Saacuteu Dacircn (nguyecircn Thủ

tướng Votilde Văn Kiệt) tocirci nhắc lại kỷ niệm đoacute vagrave hỏi lagrave baacutec coacute nhận được quagrave khocircng ocircng chỉ cười

Trung Nguyecircn cograven coacute thể mở rộng diện ra hơn nữa nhưng luacutec nagravey chuacuteng tocirci sẽ tập trung vagraveo việc kiểm soaacutet vagrave nacircng

cao chất lượng sản phẩm Mặc dugrave nhượng quyền nhưng mục tiecircu của Trung Nguyecircn vẫn lagrave khẳng định tiacutenh đồng

nhất mỗi ly cagrave phecirc Trung Nguyecircn dugrave bạn thưởng thức tại Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh hay ở thị trấn socircng nước Năm

Căn hoặc trecircn phố nuacutei Sa Pa đều coacute chất lượng hương vị như nhau (INTERNET)

155

D GIAacute TRỊ TAgraveI NĂNG caacutei magrave người ta dựa vagraveo để xeacutet xem

một người đaacuteng quiacute đến mức nagraveo về mặt TAgraveI NĂNG

Tagravei năng của Tử Hải đatilde được Thuacutey Kiều nhận biết do vậy Từ Hải cagraveng quyacute

trọng Kiều hơn Khen cho con mắt tinh đời

Anh hugraveng đoaacuten giữa trần ai mới giagrave

Một lời đatilde biết đến ta

Muocircn chung nghigraven tứ cũng lagrave coacute nhaurdquo

Tagravei năng đatilde được chứng minh trong vai trograve Rodrigue của tập thơ lừng danh Le

Cid của Corneille)

Je suis jeune il est vrai mais aux acircmes bien neacutees La valeur nattend point le nombre des anneacutees ldquo

Vagrave Rodrigue đatilde thể hiện được tagravei năng của migravenh bằng caacutech chiến thắng Don

Gormas Điều nagravey cũng giống như votilde sư đệ nhất đẳng đấu thắng một votilde sư đệ ngũ

đẳng vậy

Ngoagravei ra caacutec tagravei năng cograven lagrave của ai ai nữa Bill Gates Lam Phương Trịnh

Cocircng Sơn Beethoven Mozart Van Gogh Picasso kể sao cho hết

NHỮNG NGƯỜI CON VIỆT NAM RẤT COacute GIAacute TRỊ VAgrave XA XỨ

Trecircn đacircy chuacuteng tocirci đatilde liệt kecirc caacutec NGƯỜI CON VIỆT NAM RẤT COacute GIAacute

TRỊ ở trong nước như GS Lecirc Văn Thới vagrave một người từ dưới đaacutey giếng sacircu

thẳm đatilde trồi lecircn như Đặng Lecirc Nguyecircn Vũ giờ đacircy chuacuteng tocirci xin kể lại chuyện

của một vagravei NGƯỜI CON VIỆT NAM RẤT COacute GIAacute TRỊ VAgrave XA XỨ

Nhagrave khoa học thế giới DƯƠNG NGUYỆT AacuteNH Dương Nguyệt Aacutenh chỉ huy một nhoacutem khoa học gia chỉ trong 67 ngagravey đatilde

chế tạo ra traacutei bom nhiệt-bối (thermobaric) đầu tiecircn của Hoa Kỳ loại bom magrave khi

nổ sẽ tạo ra một vầng macircy hoacutea chất vagrave một lagraven soacuteng chấn động coacute khả năng hủy

diệt tất cả những gigrave ở trong tầm saacutet hại của noacute Được gọi lagrave ldquobom diệt hầm ngầmrdquo

đacircy lagrave loại vũ khiacute dugraveng để hủy diệt caacutec hang động địa đạo được dugraveng lagravem căn cứ

chỉ huy của đối phương trong cuộc chiến A Phuacute Hatilden sau vụ khủng bố 11 thaacuteng 9

Hiện nay lagrave một khoa học gia cố vấn cho Ngũ Giaacutec Đagravei bagrave Dương Nguyệt Aacutenh

156

đang traacutech nhiệm về việc phaacutet minh ra caacutec phương tiện kỹ thuật dugraveng vagraveo cuộc

chiến chống khủng bố

Bagrave Dương Nguyệt Aacutenh đatilde đagraveo thoaacutet khỏi Việt Nam năm 1975 cugraveng với gia

đigravenh hồi 15 tuổi hiện lagrave một người khaacute bận rộn Bagrave lagrave

nhacircn vật được đề cao trong cuốn saacutech vừa mới xuất

bản ldquoThay đổi Thế Giới Chuacuteng Ta Những Chuyện

Thật Về Những Người Nữ Kỹ Sưrdquo (American Society

of Civil Engineers 2006) cũng như trong cuốn phim

đoạt giải thưởng phim ảnh năm 2005 ldquoTại Sao Chuacuteng

Ta Chiến Đấurdquo noacutei về chiacutenh saacutech ngoại giao vagrave quacircn

sự Hoa Kỳ trong đoacute bagrave đatilde thảo luận về việc chế tạo

bom cũng như những viễn tượng của bagrave về chiến

tranh Vagrave luacutec 10 giờ tối thứ Tư mới đacircy trong loạt

phim tagravei liệu ldquoNhững Vũ Khiacute Tương Lairdquo chương

trigravenh truyền higravenh Discovery đatilde bật miacute về caacutei thế giới

biacute mật của những vũ khiacute kỹ thuật cao vagrave những người

saacuteng tạo ra chuacuteng trong đoacute coacute bagrave Dương Nguyệt Aacutenh

Bagrave theo học ngagravenh kỹ sư hoaacute học tại Đại

học Maryland vagrave sau đoacute tốt nghiệp cao học về ngagravenh quản trị cocircng quyền

tại American University Lagravem thế nagraveo magrave bagrave lại trở thagravenh một chuyecircn gia về vũ

khiacute

Khi mới tốt nghiệp năm 1983 cocircng việc đầu tiecircn của tocirci lagrave chuyecircn viecircn bagraveo chế

cocircng thức về thuốc đẩy cho Trung Tacircm Vũ Khiacute Diện Địa của Hải Quacircn Hoa Kỳ tại

Idian Head Tocirci đatilde bagraveo chế loại thuốc đẩy dugraveng để phoacuteng hoả tiển từ nograveng suacuteng đi

đến mục tiecircu Đacircy khocircng phải lagrave loại suacuteng cầm tay

đacircu nheacute magrave lagrave những đại baacutec trecircn chiến hạm Năm

1986 tocirci trở thagravenh nhagrave bagraveo chế cocircng thức tạo ra chất

liệu cho việc phoacuteng hỏa tiển từ những dagraven phoacuteng

trecircn caacutec chiến hạm vagrave phi cơ ndashtức lagrave caacutec loại hoả tiễn

khocircng khocircng vagrave địa khocircng Ocircng xatilde của tocirci đatilde trecircu

chọc rằng tocirci đuacuteng lagrave một nhagrave tecircn lửa

Vagraveo năm 1991 thigrave tocirci trở thagravenh một chuyecircn gia về

phaacutet triển chất nổ vagrave hai năm sau đoacute tocirci quản lyacute toagraven

bộ chương trigravenh chất nổ của Hải quacircn

Bagrave lagrave người đatilde latildenh đạo dự aacuten ldquobom diệt hầm

ngầmrdquo Đoacute lagrave cocircng việc gigrave vậy

Thaacuteng 8 năm 2001 khi đang lagravem việc cho Cơ Quan

157

Giảm Trừ Đe Doạ của Bộ Quốc Phograveng nghiecircn cứu về một loại vũ khiacute coacute khả năng

diệt trừ caacutec địa đạo thigrave vụ 911 xảy ra tocirci được bảo lagrave necircn ldquothử thời vậnrdquo trong việc

nghiecircn cứu về kỹ thuật chất nổ nhiệt-bối (thermobaric) vagrave biến noacute thagravenh vũ khiacute

ngay lập tức để hỗ trợ cho chiến dịch Operation Enduring Freedom Nhoacutem chuyecircn

gia của tocirci -gồm khoảng 100 khoa học gia kỹ sư vagrave caacuten sự- chỉ trong vograveng 67

ngagravey đatilde đi từ yacute niệm sơ khởi đến việc chế tạo ra 11 traacutei bom nhiệt-bối (thermo-

baric) đầu tiecircn

Bằng caacutech nagraveo magrave bagrave đatilde thuacutec đẩy nhoacutem chuyecircn gia của migravenh đạt đến thời hạn kỷ

lục như thế

Đacircu coacute đocircng cơ nagraveo thuacutec đẩy bạn hơn lagrave vụ 911 những higravenh ảnh của Ngũ Giaacutec

Đagravei toagrave Thaacutep Đocirci vagrave những người vocirc tội bị giết

Đacircy hẵn lagrave một cocircng việc đầy rủi ro nguy hiểm

Nếu bạn phạm một lỗi lầm khiếm khuyết nagraveo đoacute nhiều người sẽ phải mất mạng

Mọi người đều phải được huấn luyện chu đaacuteo vagrave luocircn luocircn lagravem việc từng đocirci Bagraveo

chế chất nổ cũng giống như lagrave bạn lagravem baacutenh Trước hết bạn phải đổ caacutec thagravenh phần

chất lỏng pha chế vagraveo một caacutei bigravenh trộn lớn rồi thecircm vagraveo đoacute những đặc chất

khaacutechellip ba caacutei thanh trộn to tướng khocircng ngừng quay trong khi bạn tiếp tục cho vagraveo

caacutec hợp chất pha chế Pha trộn lagrave mocirct khacircu vocirc cugraveng nguy hiểm bạn phải dugraveng đến

hệ thống viễn khiển ở một phograveng khaacutec Rồi thigrave caacutei cục nhatildeo nagravey được đổ vagraveo đầu

đạn giữ chặt trong một caacutei lograve hấp khổng lồ để nung lecircn

Lagrave một nhagrave bagraveo chế cocircng việc thực sự của bagrave lagrave gigrave

Trước tiecircn lagrave tocirci phải nghĩ ra một caacutei cocircng thức Sau đoacute bạn phải ở ngay tại chỗ khi

thử nghiệm caacutei cocircng thức nagravey (bắt đầu bằng một số lượng nhỏ) để đaacutenh giaacute độ

nhạy của chất liệu xem cứ như lagrave noacute sẽ nổ tung ra trước mặt bạn Rồi thigrave caacutec kỹ sư

sẽ thực hiện tiếp tiến trigravenh tinh luyện Đocirci khi nếu chuacuteng tocirci sử dụng đến hagraveng trăm

hay hagraveng ngagraven pounds (lbs) chất liệu cocircng thức thường sẽ phải được thay đổi

BAacuteC SĨ PHILIPP ROESLER PHOacute THỦ TƯỚNG

ĐỨC GỐC VIỆT Chacircn dung bộ trưởng gốc Việt đầu tiecircn của Đức

Tacircn bộ trưởng Y tế của Đức sinh ra ở Việt Nam lagrave người coacute năng khiếu

chiacutenh trị ứng khẩu tagravei tigravenh đầu oacutec thực tiễn hagravenh xử khocircn ngoan

Philipp Roesler bộ trưởng gốc Việt ở Đức Ảnh News

Philipp Roesler chiacutenh trị gia Đức gốc Việt sẽ trở thagravenh người Aacute chacircu đầu

tiecircn coacute chacircn trong nội caacutec Đức khi chiacutenh phủ mới nhậm chức ngagravey 2810 tới

158

Ở tuổi 36 nhagrave lập phaacutep của đảng Dacircn chủ Tự do (FDP) cũng lagrave thagravenh viecircn trẻ nhất

trong nội caacutec Đức Với tư caacutech Bộ trưởng Y tế Roesler sẽ giaacutem saacutet chương trigravenh

cải caacutech hệ thống y tế với goacutei ngacircn quỹ trị giaacute tới 66 tỷ

USD

Monsters and Critics cho biết Roesler sinh ra ở

Việt Nam vagraveo thaacuteng 21973 Ocircng sống trong một trại

trẻ mồ cocirci ở Soacutec Trăng vagrave được một cặp vợ chồng

người Đức nhận nuocirci Roesler được đưa tới Đức khi

mới 9 thaacuteng tuổi

Khi lecircn 4 cha mẹ nuocirci của Roesler ly dị ocircng

sống cugraveng cha một quacircn nhacircn chuyecircn nghiệp Cả thời trẻ ocircng sống quanh caacutec trại

liacutenh vagrave cuối cugraveng trở thagravenh một baacutec sĩ quacircn y

Roesler theo học ngagravenh y tế tại đại học Y ở thagravenh phố Hannover năm 19

tuổi Đến năm 1992 ocircng gia nhập đảng FDP Lagrave ngocirci sao mới nổi trong đảng vị

baacutec sĩ phẫu thuật tim vagrave lồng ngực nagravey được bầu lagravem latildenh đạo đảng ở bang Lower

Saxony năm 2005 Một năm sau ocircng trở thagravenh bộ trưởng kinh tế lao động giao

thocircng của bang vagrave giữ vị triacute phoacute thủ hiến bang Lower Saxony

Những đồng minh trong chiacutenh trị ca ngợi ocircng lagrave người thocircng thaacutei Trang

tin BBC tiếng Việt dẫn lời những người biết Roesler nhận xeacutet ocircng lagrave người coacute năng

khiếu chiacutenh trị ứng khẩu tagravei tigravenh đầu oacutec thực tiễn với lối hagravenh xử khocircn ngoan

Roesler cho hay từ nhỏ ocircng đatilde nhận thức được bản thacircn khaacutec những đứa trẻ

khaacutec vigrave lagrave người gốc chacircu Aacute Tuy nhiecircn cha ocircng luocircn khuyến khiacutech ocircng khocircng để

tacircm tới vấn đề đoacute Roesler cũng khocircng bị bạn begrave bắt nạt do người ta luocircn nghĩ

rằng người chacircu Aacute lagrave caacutec chuyecircn gia karate như lời Roesler noacutei

Roesler kết hocircn với một baacutec sĩ được 6 năm vagrave coacute hai cocirc con gaacutei sinh đocirci mới

1 tuổi Năm 2006 Roesler đatilde trở về Việt Nam thăm nơi ocircng sinh ra

Vai trograve quan trọng của tagravei năng vagrave cơ may trong chiacutenh trị

Trong chiacutenh trị tagravei triacute hay khả năng lagrave một yếu tố quan trọng nhưng sự may

mắn vagrave cơ duyecircn cũng đoacuteng vai trograve rất lớn Điển higravenh như trong chiacutenh trường Đức

hiện nay bagrave Tiến sĩ Merkel lagrave một biểu tượng của cả tagravei năng riecircng cũng như cơ may

Bởi vigrave nếu khocircng coacute cơ may lagrave nước Đức thống nhất từ hơn hai chục năm thigrave bagrave

Merkel tuy lagrave người coacute tagravei nhưng coacute lẽ chỉ lagrave một chuyecircn viecircn vật lyacute trong đại học hay

viện nghiecircn cứu của chế độ Cộng sản Đocircng Đức trước đacircy magrave thocirci

Riecircng với baacutec sĩ Roumlsler người ta cũng thấy tagravei năng giuacutep ocircng đatilde sớm thagravenh đạt

trong việc học tập lẫn sự nghiệp chiacutenh trị khiến cho ocircng đatilde trở thagravenh bộ trưởng của

một tiểu bang khi mới giữa 30 tuổi Từ gần hai năm nay nhờ coacute đảng Tự Do thắng cử

lớn vagrave tham chiacutenh necircn ocircng Roumlsler đatilde trở thagravenh Bộ trưởng Y tế Vagrave nay do những sai

159

lầm của cựu đảng trưởng Westerwelle necircn BS Roumlsler đatilde được đề cử lagrave Chủ tịch đảng

vagrave Phoacute Thủ tướng Ocircng cograven được may mắn nữa lagrave bagrave Thủ tướng Merkel rất coacute thiện

cảm với ocircng vagrave đặt nhiều hi vọng lagrave ocircng Roumlsler sẽ giải quyết được caacutec khoacute khăn nội

bộ của đảng Tự Do

Nhưng may mắn nhất trong đời của BS Roumlsler lagrave khi mới vagravei thaacuteng tuổi từ một trẻ mồ

cocirci ở Việt Nam ocircng đatilde được một gia đigravenh trung lưu Đức nhận lagravem con nuocirci vagrave được

hướng dẫn tốt Nếu cograven ở Việt Nam thigrave cuộc đời của ocircng coacute lẽ cũng như nhiều trẻ em

mồ cocirci phải sống lang thang trong xatilde hội XHCN

Cộng đồng người Việt ở Đức cũng khaacute đocircng ocircng Roumlsler coacute quan tacircm đến cộng đồng

nagravey khocircng vagrave ngược lại người Việt ở Đức coacute trocircng đợi gigrave ở ocircng khocircng

Chuacuteng tocirci thấy lagrave ocircng Roumlsler rất coacute cảm tigravenh với cộng đồng người Việt Nam ở Đức vagrave

người Việt Nam ở Đức cũng rất coacute cảm tigravenh với ocircng Cụ thể lagrave trong nhiều dịp cộng

đồng người Việt Nam tổ chức những cuộc họp lớn thigrave ocircng Roumlsler cũng đatilde tới tham

dự vagrave nhiều khi ocircng cũng phaacutet biểu yacute kiến Điều đoacute chứng minh lagrave giữa cộng đồng

người Việt ở Đức vagrave ocircng Roumlsler coacute những tigravenh cảm gắn boacute với nhau

Jacqueline Nguyễn Thẩm phaacuten Liecircn bang người Việt đầu tiecircn ở Mỹ

Chaacutenh Aacuten Jacqueline Nguyễn (Higravenh US Court Central District of California cung cấp)

Chaacutenh Aacuten Jacqueline Nguyễn được Tổng

Thống Barack Obama đề cử vagraveo togravea liecircn bang

hồi Thaacuteng Bảy 2009 Năm thaacuteng sau bagrave

được Thượng Viện chuẩn thuận với số phiếu

tuyệt đối 97-0 trở thagravenh chaacutenh aacuten gốc Việt

đầu tiecircn trong hệ thống togravea liecircn bang Hoa

Kỳ

Trước đoacute bagrave lagrave chaacutenh aacuten Togravea Thượng Thẩm

California ở Los Angeles County

Sinh ra tại miền Nam Việt Nam Chaacutenh Aacuten

Jacqueline Nguyễn đến Mỹ năm 1975 sau khi

160

cuộc chiến Việt Nam kết thuacutec Bagrave tốt nghiệp cử nhacircn đại học Occidental College

năm 1987 tốt nghiệp luật tại đại học UCLA năm 1991 vagrave hagravenh nghề luật cho tới

năm 1995 trước khi trở thagravenh cocircng tố viecircn tại togravea liecircn bang Central District of

California

Jacqueline Nguyễn Thẩm phaacuten Liecircn bang người Việt đầu tiecircn ở Mỹ Với 97 phiếu thuận 0 phiếu chống ngagravey 1122009 Thượng Viện Mỹ đatilde đồng loạt bỏ phiếu thocircng qua việc bổ nhiệm bagrave Jacqueline Nguyễn lagravem Thẩm phaacuten Liecircn bang của Tổng Thống Barack Obama Với quyết định nagravey lần đầu tiecircn một người gốc Việt đatilde trở thagravenh Thẩm phaacuten Liecircn bang Mỹ

Cocirc gaacutei Việt lam lũ học cugraveng trường với Obama

Thẩm phaacuten Jacqueline Nguyễn lagrave người sinh ra ở ETHagrave Lạt Việt Nam Năm 1975

khi lecircn 10 tuổi Jacqueline Nguyễn cugraveng gia đigravenh sang Mỹ vagrave đến sống tại Camp

Pendleton San Diego rồi chuyển đến thagravenh phố La Crescenta ngoại ocirc của Los

Angeles Tại đacircy cocirc beacute Jacqueline Nguyễn đatilde từng trải qua một tuổi thơ cơ cực

khi hằng ngagravey phải giuacutep mẹ kiếm sống Sang Mỹ với hai bagraven tay trắng cha mẹ bagrave

phải lagravem đủ mọi cocircng việc một luacutec để nuocirci gia đigravenh Tuy cograven beacute nhưng Jacqueline

Nguyễn vagrave caacutec anh chị em đều goacutep tay phụ giuacutep bố mẹ sau giờ học vagrave trong khi

nghỉ hegrave những cocircng việc như lao cocircng lau chugravei queacutet dọn văn phograveng nha sĩ gọt vỏ

vagrave cắt taacuteo cho một cocircng ty lagravem nhacircn baacutenh vagrave sau cugraveng lagrave baacuten hagraveng tại hiệu baacutenh

donut magrave cha mẹ bagrave đatilde mua lại ở North Hollywood ldquoTocirci lagravem rất nhiều việc tại cửa

hagraveng baacutenh Trong những năm tocirci học đại học mẹ tocirci cagraveng phải lagravem việc vất vả Vigrave

vậy vagraveo những ngagravey cuối tuần tocirci thường về nhagrave để giuacutep mẹrdquo Thẩm phaacuten

Jacqueline Nguyễn nhớ lại

Vượt qua mọi khoacute khăn Jacqueline Nguyễn vẫn vagraveo được trường Occidental College ở Los Angeles nơi magrave Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng từng theo học trước bagrave mấy khoacutea Tại đacircy với sự chăm chỉ vagrave học lực xuất sắc Jacqueline Nguyễn đatilde được nhận học bổng trong cả bốn năm học Ngoagravei ra vốn lagrave người coacute khả năng về văn học Jacqueline Nguyễn cograven lagravem biecircn tập cho tạp chiacute văn học của trường Occidental College Jacqueline Nguyễn cho biết bagrave rất yecircu thiacutech hai taacutec phẩm ldquoThe Sound and the Furyrdquo (ldquoAcircm thanh vagrave Cuồng nộrdquo) của William Faulkner vagrave ldquoThe Joy Luck Clubrdquo (ldquoPhuacutec Lạc Hộirdquo) của Amy Tan

Vị Chaacutenh aacuten Togravea Thượng thẩm Los Angeles tận tụy vagrave tagravei năng

Sau khi tốt nghiệp cử nhacircn Đại học Occidental College năm 1987 Jacqueline Nguyễn theo học Luật tại Đại học California ở Los Angeles

161

(UCLA) vagrave tốt nghiệp luật ở UCLA năm 1991 Ra trường Jacqueline Nguyễn gia nhập Musick Peeler amp Garrett một trong những tổ hợp luật sư hagraveng đầu ở Los Angeles Bagrave bắt đầu sự nghiệp phaacutep lyacute với cocircng việc xử lyacute caacutec hồ sơ kiện tụng cho cocircng ty luật nagravey Năm 1995 sau bốn năm lagravem việc tại đacircy Luật sư Jacqueline Nguyễn chuyển sang lagravem việc tại văn phograveng Biện Lyacute Liecircn Bang thuộc quận Trung tacircm California (Central District of California) nơi bagrave trở thagravenh Trưởng Ban Higravenh Sự (General Crimes Section) vagrave thăng tiến lecircn chức Giaacutem saacutet tư phaacutep của Bộ Tư phaacutep

Những người cugraveng lagravem việc với Jacqueline Nguyễn đều rất ấn tượng với taacutec phong luocircn bigravenh tĩnh khi gặp sức eacutep vagrave luocircn sẵn sagraveng lắng nghe cả hai phiacutea trong cuộc tranh tụng của Luật sư người Việt nagravey Mỗi khi xử aacuten Jacqueline Nguyễn khocircng ngại tigravem hiểu thật kỹ vụ việc để phiecircn togravea coacute thể đi tới quyết định hợp tigravenh hợp lyacute nhất Lagrave một người di dacircn gốc Việt bagrave cũng hiểu được sự rắc rối của hệ thống phaacutep luật đối với dacircn nhập cư vagraveo Mỹ vagrave cố gắng giải thiacutech để những người đồng hương khi vagraveo chốn cocircng đường hiểu rotilde những gigrave họ sẽ trải qua

Với uy tiacuten cao trong cocircng việc năm 2002 sự nghiệp của Luật sư Jacqueline Nguyễn coacute bước thăng tiến quan trọng khi Thống đốc California Gray Davis bổ nhiệm bagrave vagraveo chức Chaacutenh aacuten Togravea Thượng thẩm Los Angeles (Superior Court) chuyecircn lagravem việc trong lĩnh vực bagravei trừ tham nhũng vagrave gian lận ở cocircng quyền Vagrave Luật sư Jacqueline Nguyễn trở thagravenh người phụ nữ gốc Việt đầu tiecircn giữ chức vụ nagravey ở California Luật sư Jacqueline Nguyễn cograven giữ chức Phoacute Sở Bagravei Trừ Tội Aacutec Trecircn cương vị Thẩm phaacuten Togravea thượng thẩm Los Angeles Luật sư Jacqueline Nguyễn rất nổi tiếng qua những phiecircn togravea xeacutet xử caacutec vụ aacuten higravenh sự nhất lagrave những nghi phạm khủng bố

Trở thagravenh Thẩm phaacuten liecircn bang gốc Việt đầu tiecircn

Thaacuteng 72009 Tổng thống Barack Obama đatilde điacutech thacircn đề cử Luật sư Jacqueline Nguyễn lagravem Thẩm phaacuten Togravea aacuten Liecircn bang khu vực Trung California sau khi nhận được đề nghị của Thượng Nghị sĩ Dianne FeinsteinTrước phiecircn bỏ phiếu của toagraven thể caacutec Thượng Nghị sĩ ngagravey 112 vừa qua Ủy ban Tư phaacutep Thượng viện cũng đatilde thocircng qua người được ocircng Obama tiến cử với 100 số phiếu

Với sự phecirc chuẩn của cơ quan lập phaacutep cao nhất nước Mỹ nữ Luật sư 44 tuổi Jacqueline Nguyễn đatilde chiacutenh thức trở thagravenh Thẩm phaacuten Liecircn bang khu vực Trung California gồm caacutec quận hạt Los Angeles Orange Riverside San Bernardino San Luis Obispo Santa Barbara vagrave Ventura Khu vực 17 triệu

162

người nagravey được coi lagrave quận tư phaacutep liecircn bang lớn nhất tiacutenh theo dacircn số Mặc dugrave từ trước đến nay đatilde từng coacute khocircng iacutet người gốc Việt lagravem việc trong Hệ thống tư phaacutep liecircn bang Mỹ nhưng Jacqueline Nguyễn lagrave Thẩm phaacuten liecircn bang gốc Việt đầu tiecircn được tổng thống bổ nhiệm vagrave Thượng Viện phecirc chuẩn Bagrave Jacqueline Nguyễn cũng lagrave người phụ nữ gốc chacircu Aacute-Thaacutei Bigravenh Dương thứ 3 giữ chức vụ nagravey

Niềm hatildenh diện cho cộng đồng

Phaacutet biểu sau cuộc bỏ phiếu tại Thượng Viện Nghị Sĩ Diane Feinstein đại diện cho Californiaphaacutet biểu ldquoThẩm Phaacuten Nguyễn lagrave vị thẩm phaacuten đatilde từng kinh qua thử thaacutech vagrave coacute thagravenh tiacutech vững chắc trong vai trograve một thẩm phaacuten vagrave một cocircng tố liecircn bangrdquo Theo Hiệp hội Luật gia Mỹ đaacutenh giaacute bagrave Nguyễn lagrave người coacute đầy đủ tư caacutech vagrave năng lực để đảm nhận chức vụ Thẩm phaacuten của Togravea aacuten Liecircn bang khu vực Trung California

Thượng Nghị Sĩ Tiểu Bang Correa lagrave một luật sư tốt nghiệp cugraveng trường luật UCLA với Thẩm Phaacuten Jacqueline Nguyễn đatilde phaacutet biểu ldquoTocirci rất vui khi nghe tin nagravey vagrave xin chuacutec mừng Thẩm Phaacuten Nguyễn cugraveng gia đigravenh vagrave toagraven thể cộng đồng người Việt tại Mỹ đatilde coacute một người con lagravem cộng đồng Việt Nam vocirc cugraveng hatildenh diện Lagrave một thẩm phaacuten Togravea Aacuten Liecircn Bang tocirci tin chắc Thẩm Phaacuten Nguyễn sẽ đem theo những kinh nghiệm đời của bagrave đoacute lagrave sự tocircn trọng thagravenh tiacutech sự bảo vệ quyền tự do của tất cả chuacuteng ta vagrave một sự quyết tacircm matildenh liệt để duy trigrave cocircng bằng trong togravea aacuten của bagraverdquo

Việc lần đầu tiecircn một người gốc Việt trở thagravenh Thẩm phaacuten Liecircn bang đatilde gacircy xocircn xao trong dư luận baacuteo chiacute Mỹ Baacuteo Daily Journal tờ baacuteo chuyecircn về phaacutep luật lớn nhất ở California đatilde đăng một bagravei dagravei đến ba trang về sự kiện nagravey Theo Daily Journal Jacqueline Nguyễn lagrave người được caacutec đồng nghiệp coi lagrave Thẩm phaacuten coacute ldquosự kết hợp độc đaacuteo của một tiacutenh caacutech tuyệt vời vagrave đầu oacutec sắc beacutenrdquo

Phaacutet biểu với baacuteo chiacute tacircn Thẩm phaacuten Liecircn bang Jacqueline Nguyễn cho biết ldquoViệc trở thagravenh Thẩm phaacuten Liecircn bang vừa lagrave vinh dự vừa lagrave traacutech nhiệm Tocirci coacute traacutech nhiệm với tất cả những người đang dotildei theo từng bước chacircn của tocircirdquo

Được biết ngoagravei cocircng việc của một Thẩm phaacuten Liecircn bang bagrave Jacqueline Nguyễn cũng lagrave người saacuteng lập vagrave giữ chức Chủ tịch Hiệp hội Luật sư Mỹ ndash chacircu Aacute ndash Thaacutei Bigravenh Dương Về đời tư Thẩm phaacuten Jacqueline Nguyễn coacute

163

chồng cũng lagrave một trợ lyacute cocircng tố viecircn trưởng Họ đatilde coacute một con trai 10 tuổi vagrave con gaacutei 8 tuổi

Nữ Baacutec sĩ Đại Taacute Khocircng Quacircn HK

MYLENE TRẦN HUỲNH

HOA KỲ ndash Trung Taacute Baacutec Sĩ Khocircng Quacircn Mylene Trần Huỳnh 44 tuổi giaacutem đốc của Air Force Medical

Service (AFMS) thuộc chương trigravenh Chuyecircn Viecircn Y Tế Quốc Tế (International Health Specialist ndash IHS)

trực thuộc văn phograveng ldquoOffice of the Air Force Surgeon Generalrdquo vừa được vinh thăng ETHại Taacute trong một

buổi lễ được tổ chức hocircm 14 thaacuteng 5 vừa qua

Ở chức vụ Giaacutem ETHốc AFMS nữ baacutec sĩ gốc Việt Trần Huỳnh coacute traacutech nhiệm thiết lập caacutec qui định hướng

dẫn vagrave giaacutem saacutet cho 65 nhacircn viecircn thuộc quyền ở 15 địa điểm khaacutec nhau trecircn thế giới vagrave cho cả 150

nhacircn viecircn quacircn y của Khocircng Lực Hoa Kỳ thuộc chương trigravenh IHS

ETHại Taacute Huỳnh hoagraven tất văn bằng cử nhacircn vagrave baacutec sĩ y khoa tại đại học University of Virginia Bagrave phục vụ

trong Khocircng Lực Hoa Kỳ suốt 18 năm vagrave hướng dẫn 25 cuộc trao đổi hợp taacutec về y tế ở 15 quốc gia

trong đoacute coacute hai lần ở Việt Nam

Baacutec Sĩ Mylene Trần Huỳnh trograven chiacuten tuổi khi Sagravei Gograven thất thủ Gia đigravenh bagrave tigravem caacutech ra khỏi Việt Nam

nhưng bất thagravenh necircn quay về quecirc ở Nha Trang nơi cha bagrave bị đưa đi ldquocải tạordquo một năm

Sau đoacute mẹ bagrave chung với ba gia đigravenh khaacutec mua một chiếc thuyền đaacutenh caacute để vượt biecircn Sau saacuteu ngagravey

đecircm vượt qua chặng đường dagravei 703 dặm họ cập bến Manila

164

31 năm sau ETHại Taacute Huỳnh tổ chức cocircng taacutec nhacircn đạo giuacutep đỡ Việt Nam lần thứ hai Bagrave triệu tập 45 baacutec

sĩ y taacute nha sĩ nhagrave vệ sinh học kỹ sư cocircng chaacutenh cugraveng những chuyecircn viecircn tiếp liệu từ bảy tổ chức

khaacutec nhau gồm cả Khocircng Quacircn vagrave Lục Quacircn Hoa Kỳ vagrave caacutec nhoacutem nhacircn sự vụ Mỹ lẫn Việt

Từ 11 đến 17 thaacuteng 3 toaacuten cocircng taacutec đatilde thực hiện những cuộc giải phẫu vagrave săn soacutec y tế cho hơn 3000

người ở tại Huế vagrave vugraveng phụ cận kể cả xacircy dựng lại hạ tầng cơ sở cho caacutec trường ốc Trong saacuteu ngagravey

lagravem việc 10 giờ mỗi ngagravey ban đecircm phải họp ban để trao đổi về cocircng việc trong ngagravey toaacuten y tế của ETHại

Taacute Huỳnh đatilde mang lại aacutenh saacuteng cho 63 bệnh nhacircn nhờ mỗ cataract dạy về tiến trigravenh của toagraven nhoacutem

cho taacutem baacutec sĩ nhatilden khoa cugraveng với 160 sinh viecircn y khoa giải phẫu tim cho một em beacute bốn thaacuteng

khaacutem cấp thuốc vagrave giaacuteo dục cho 2000 bệnh nhacircn coacute bệnh tim vagrave huyết aacutep cao khaacutem chữa răng cho

2711 người khaacutem chữa mắt cho 1000 người khaacutec cấp phaacutet 900 kiacutenh đọc saacutech vagrave biecircn toa thuốc cho

hơn 10000 bệnh nhacircn

Toaacuten chuyecircn viecircn y tế Hoa Kỳ trao đổi về những kỹ thuật lacircm sagraveng cũng như giải phẫu với đối taacutec Việt

Nam vagrave thuyết trigravenh kiến thức y khoa ở trường ETHại Học Huế Ngược lại họ cũng học được của đồng

nghiệp Việt Nam một số phương caacutech chữa bệnh như chữa mồ hocirci tay bằng phương thức đocircng y cổ

truyền

Trong buổi lễ thăng chức ETHại Taacute của Baacutec Sĩ Mylene Trần Huỳnh lời nhắn nhủ của một bậc trưởng bồi

ldquoLuocircn ghi nhớ cocirc đatilde mang lại niềm hacircn hoan cho gia đigravenh vagrave cũng lagrave niềm vinh dự của cả cộng đồng

Bất kể đạt được thagravenh tựu đến đacircu cũng đừng quecircn di sản truyền thống của dacircn tộc vagrave hatildenh diện rằng

migravenh lagrave người Mỹ gốc Việtrdquo

Ocircng LEcirc THAgraveNH AcircN Tacircn Tổng Lảnh Sự Hoa Kỳ tại Saigon

Năm 1965 cậu beacute 10 tuổi Lecirc Thagravenh Acircn rời Sagravei Gograven theo người thacircn

sang Mỹ Vagrave 45 năm sau ocircng trở lại quecirc nhagrave trong vai trograve tổng latildenh sự với nhiệm kỳ 3 năm bắt đầu từ cuối thaacuteng 8-2010 ldquoLagrave tổng latildenh sự Mỹ người Việt đầu tiecircn ở TPHCM đối với tocirci đoacute vừa lagrave vinh dự

vừa lagrave thaacutech thứcrdquo - ocircng Acircn bagravey tỏ

Cơ duyecircn trecircn đất khaacutech

Lecirc Thagravenh Acircn lagrave người con thứ bảy trong gia đigravenh gồm coacute 9 người con ở Gograve Cocircng

(thuộc tỉnh Tiền Giang ngagravey nay) khi lecircn 10 tuổi được người thacircn đưa sang

Washington DC (Mỹ) ở với người cocirc vagrave mẹ của cocirc Khi miền Nam Việt Nam

165

hoagraven toagraven giải phoacuteng thống nhất đất nước vagraveo thaacuteng 4-1975 Lecirc Thagravenh Acircn đang lagrave

sinh viecircn năm thứ ba ngagravenh kỹ sư điện tử tại Đại học George Washington

ldquoTocirci gia nhập ngagravenh ngoại giao vagraveo năm 1991 sau 15 năm lagravem cocircng chức ở

Bộ Hải quacircn Mỹrdquo - ocircng Acircn kể Cũng vagraveo năm ấy ocircng đưa cả gia đigravenh sang Bắc

Kinh (Trung Quốc) để nhận nhiệm sở với cương vị viecircn chức ngoại giao

Lần lượt những năm sau đoacute lagrave Tokyo (Nhật Bản) Kuala Lumpur (Malaysia)

Singapore Seoul (Hagraven Quốc) Paris (Phaacutep) vagrave bacircy giờ lagrave TPHCM Lần nagravey Lecirc Thị

Mỹ Liecircn - 26 tuổi con gaacutei đầu của ocircng bagrave - vagrave con trai kế lagrave Lecirc Thagravenh Nghiecircm 25

tuổi khocircng theo gia đigravenh sang Việt Nam vigrave đang học tiến sĩ vagrave lagravem cho cocircng ty tại

Mỹ cograven cocirc con gaacutei uacutet Lecirc Thị Mỹ Anh 17 tuổi cugraveng ba mẹ về lại quecirc cha đất tổ

Văn hoacutea cội nguồn khocircng phai

Sống ở nhiều nơi vagrave tiếp xuacutec với nhiều nền văn hoacutea khaacutec nhau nhưng chất Việt

Nam trong ocircng Acircn vagrave những thagravenh viecircn gia đigravenh hầu như vẫn cograven nguyecircn vẹn

Ocircng Acircn vagrave bagrave Tacircm thường trograve chuyện bằng tiếng Việt vagrave luocircn nhắc caacutec con noacutei

tiếng mẹ đẻ trong nhagrave

Mong cho thế giới luocircn hogravea bigravenh vagrave mối quan hệ Việt - Mỹ ngagravey cagraveng phaacutet triển

Bagrave Tacircm khi nghe chồng nhắc đến văn hoacutea nguồn cội đatilde kể say sưa về những ngagravey

Tết cổ truyền của gia đigravenh trecircn đất khaacutech ldquoTừ 23 thaacuteng Chạp chuacuteng tocirci bagraven soạn

macircm cuacuteng ocircng Taacuteo Cũng xocirci chegrave hoa quả hương đegraven cugraveng lời khấn cầu mong

bếp nhagrave ấm cuacuteng quanh năm rồi tiễn ocircng Taacuteo về trờirdquo - bagrave Tacircm kể

166

Đặc acircn vagrave traacutech nhiệm

Trở lại TPHCM sau 45 năm ocircng Lecirc Thagravenh Acircn cảm thấy thiacutech thuacute vagrave bất

ngờ trước vẻ đổi thay của thagravenh phố ldquoNeacutet Sagravei Gograven cũ vẫn cograven hiện hữu ở nhiều

con đường khu dacircn cư biệt thự cổ phố Tacircy Nhịp sống thật socirci động vagrave hối hả

Những cocircng trigravenh mới hiện đại đang mọc lecircn khắp nơirdquo - ocircng Acircn nhận xeacutet

Ocircng noacutei ldquoĐacircy lagrave vinh dự lớn của tocirci khi được Tổng thống Barack Obama bổ

nhiệm lagravem đại diện cho Chiacutenh phủ Mỹ tại TPHCM đại diện cho caacutec giaacute trị Mỹ

lagravem cầu nối trong việc phaacutet triển mối quan hệ của hai nước

Tocirci nhận thức rotilde sự kỳ vọng của nhiều người Mỹ bao gồm cả cộng đồng

Việt kiều đối với tocirci necircn sẽ nỗ lực hết migravenhrdquo Một trong những ưu tiecircn của Tổng

Latildenh sự Lecirc Thagravenh Acircn trong nhiệm kỳ của migravenh lagrave tập trung phaacutet triển hợp taacutec giaacuteo

dục giuacutep sinh viecircn triacute thức Việt Nam coacute cơ hội vagrave điều kiện học tập tại Mỹ Gia

đigravenh ocircng cograven dự định tham gia cocircng taacutec xatilde hội gacircy quỹ từ thiện để giuacutep đỡ trẻ

em vagrave người nghegraveo ở Việt Nam

Để kết luận bagravei viết nagravey Nghĩa tocirci coacute mấy vần thơ sau

GIAacute TRỊ VIỆT NAM

Phagravem lagrave người ai cũng coacute giaacute trị

Người triacute oacutec kẻ lại giỏi chacircn tay

Anh giaacuteo sư cử nhacircn tocirci baacutec sĩ

Mỗi người một vẻ tocircn kiacutenh lẫn nhau

Anh thấy đoacute tờ giấy hai mươi đồng

Dugrave giẩm đạp cugraveng dagravey xeacuteo chất chồng

Luocircn giữ vững được giaacute trị nội tại

vagrave mọi người vẫn hể hả đoacuten trocircng

Người cũng vậy với bao bước thăng trầm

Khocircng nghiecircng ngatilde vẫn matildenh tiến acircm thầm

Luocircn hiecircn ngang với Giaacute trị nội tại

Khocircng tagraven theo becircn ngoagravei chiếc aacuteo thacircm

167

Người Việt ra nước ngoagravei đatilde lagravem thầy

Tạo bao vị tiến sĩ trong ngoagravei nước

Chức vị cao nhưng lograveng luocircn tragraven đầy

Tigravenh yecircu thương đến mọi người cần giuacutep đở

Đoacute chiacutenh lagrave giaacuteo sư Lecirc Văn Thới

Cugraveng với bao anh hagraveo của nước ta

Người thẩm phaacuten kẻ kia khoa học gia

Phoacute thủ tướng một đất nước lừng lẫy

Vagrave cograven biết bao người Việt khaacutec nữa

Những đứa con ưu tuacute của nước Nam

Luocircn nacircng cao tầm voacutec cugraveng giaacute trị

Người Việt Nam Giaacute trị VIỆT NAM

VOtilde HIẾU NGHĨA 26-05-2011

143

Thocirci được rồi ocircng noacutei ETHể xem thế nagraveo đacircy nếu tocirci lagravem điều nagravey Vagrave ocircng thả

tờ giấy bạc rơi xuống đất rồi dugraveng mũi giagravey diacute noacute trecircn nền nhagrave Ocircng nhặt lecircn trocircng

noacute dơ bẩn vagrave nhagraveu naacutet Sao cograven ai muốn tờ bạc nagravey Những caacutenh tay vẫn giơ

lecircn

Caacutec bạn thacircn mến tất cả caacutec bạn đatilde học một bagravei học rất quyacute giaacute Khocircng cần biết

tocirci đatilde lagravem gigrave với tờ bạc nagravey caacutec bạn vẫn muốn noacute bởi vigrave giaacute trị của noacute đatilde khocircng hề

giảm đi giaacute trị của noacute vẫn lagrave 20 đocircla

Rất nhiều lần trong cuộc sống của migravenh chuacuteng ta đatilde ngatilde gục bị tơi tả bị

giẫm đạp tơi bời do những quyết định sai lầm magrave chuacuteng ta đatilde gacircy ra vagrave những

trường hợp như vậy vẫn xảy ra trong cuộc sống chuacuteng ta Chuacuteng ta cứ ngỡ như

migravenh thật vocirc dụng chẳng ra gigrave Nhưng khocircng cần biết bất cứ chuyện gigrave đatilde xảy ra

vagrave sẽ xảy ra chuacuteng ta quyết định sẽ khocircng bao giờ đaacutenh mất giaacute trị của migravenh

ETHừng bao giờ để những thất vọng của ngagravey hocircm qua che mờ những giấc mơ

rực saacuteng của ngagravey mai

Đoacute lagrave GIAacute TRỊ NỘI TẠI HAY GIAacute TRỊ BEcircN TRONG CỦA CHIacuteNH

BẠN Chuacuteng tocirci sẽ noacutei nhiều về Giaacute trị nội tại trước khi bagraven đến caacutec giaacute trị ngoại

tại tức lagrave những giaacute trị khoaacutec becircn ngoagravei của bạn

GIAacute TRỊ NỘI TẠI

ĐỊNH NGHĨA Đối với một vật hay một người giaacute trị nội tại lagrave một phẩm chất

magrave vật hay người đoacute thật sự coacute được (hoặc được thừa nhận bởi người khaacutec) vagrave xaacutec

định giaacute trị kegravem với tỉnh từ theo sau noacute

CAacuteC GIAacute TRị NGOẠI TẠI (hay giaacute trị khoaacutec vagraveo từ becircn ngoagravei- Valeur extrinsegrave

que) như aacuteo mặc tiền bạc nhagrave cửa xe cộ danh giaacute gia đigravenh vị triacute xatilde hội Giaacute trị

becircn ngoagravei coacute thể luacutec coacute luacutec khocircng thật sự đoacute chỉ lagrave hư ảo magrave thocirci khocircng trường

tồn matildei với con người hay đối vật

CAacuteC NẤC THANG GIAacute TRỊ

Giaacute trị nội hay ngoại tại đều coacute kegravem theo với số lượng Thiacute dụ noacutei một người học

giỏi thigrave phải kể đến học giỏi ở lớp nagraveo cấp học nagraveo trigravenh độ nagraveo

144


































145
































146





























147

























Aacutei Linh

01 Dec 2006

148













149








- Prix Preacutevost




Phaacutep
























Taacutec phẩm


150





























151








Nguyecircn





bụng cho


























152














đồnghellip

















153

































154









































155













đẳng vậy















156





















khiacute

















157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














144


































145
































146





























147

























Aacutei Linh

01 Dec 2006

148













149








- Prix Preacutevost




Phaacutep
























Taacutec phẩm


150





























151








Nguyecircn





bụng cho


























152














đồnghellip

















153

































154









































155













đẳng vậy















156





















khiacute

















157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














145
































146





























147

























Aacutei Linh

01 Dec 2006

148













149








- Prix Preacutevost




Phaacutep
























Taacutec phẩm


150





























151








Nguyecircn





bụng cho


























152














đồnghellip

















153

































154









































155













đẳng vậy















156





















khiacute

















157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














146





























147

























Aacutei Linh

01 Dec 2006

148













149








- Prix Preacutevost




Phaacutep
























Taacutec phẩm


150





























151








Nguyecircn





bụng cho


























152














đồnghellip

















153

































154









































155













đẳng vậy















156





















khiacute

















157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














147

























Aacutei Linh

01 Dec 2006

148













149








- Prix Preacutevost




Phaacutep
























Taacutec phẩm


150





























151








Nguyecircn





bụng cho


























152














đồnghellip

















153

































154









































155













đẳng vậy















156





















khiacute

















157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














148













149








- Prix Preacutevost




Phaacutep
























Taacutec phẩm


150





























151








Nguyecircn





bụng cho


























152














đồnghellip

















153

































154









































155













đẳng vậy















156





















khiacute

















157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














149








- Prix Preacutevost




Phaacutep
























Taacutec phẩm


150





























151








Nguyecircn





bụng cho


























152














đồnghellip

















153

































154









































155













đẳng vậy















156





















khiacute

















157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














150





























151








Nguyecircn





bụng cho


























152














đồnghellip

















153

































154









































155













đẳng vậy















156





















khiacute

















157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














151








Nguyecircn





bụng cho


























152














đồnghellip

















153

































154









































155













đẳng vậy















156





















khiacute

















157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














152














đồnghellip

















153

































154









































155













đẳng vậy















156





















khiacute

















157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














153

































154









































155













đẳng vậy















156





















khiacute

















157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














154









































155













đẳng vậy















156





















khiacute

















157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














155













đẳng vậy















156





















khiacute

















157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














156





















khiacute

















157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














157









lục như thế

























158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














158




USD


































159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














159
























Kỳ





160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














160




California



















161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














161







162








163


















164















truyền













165





















166





























167














162








163


















164















truyền













165





















166





























167














163


















164















truyền













165





















166





























167














164















truyền













165





















166





























167














165





















166





























167














166





























167














167














giÁ trỊ con ngƯỜi

Education