giáo trình Động cơ Đốt trong dùng cho spkt_tiến chỉ no2
TRANSCRIPT
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
1/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
60M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Chng IV: C CU PHN PHI KH
4.1. Nhim v, phn loi v yu cu c cu phn phi kh
Nhim v
C cu phn phi kh dng thc hin qu trnh trao i kh, thi kh chy (kh
thi) ra khi xylanh v np hn hp kh (ng c xng) hoc khng kh sch (ng c
diesel) vo xylanh ng c lm vic lin tc.
Phn loi.
* Phn loi c cu phn phi kh cn c vo cch thc ng mca np v ca x:
- C cu phn phi kh dng xupp (c cu phn phi kh dng xupp treo v xupp t).
- C cu phn phi kh dng van trt.
- C cu phn phi kh dng piston ng ca np v ca x(ng c hai k).Yu cu.
- m bo cht lng ca qu trnh trao i kh (thi sch sn vt chy, np y hn
hp t).
- ng mng thi im qui nh.
- m bo ng kn bung chy ca ng c trong cc k nn n v khng cho kh
thi quay li bung t.
- mn ca chi tit t nht v ting ku nh nht.
- Diu chnh v sa cha.
4.2. S tng qut v nguyn l chung ca c cu phn phi kh dng xupp
4.2.1. B tr xupp v dn ng c cu phn phi kh
S xupp.
Thng thng mi xylanh c 1 xupp thi v 1 xupp np. ng knh nm xupp np
thng ln hn ng knh nm xupp thi u tin np y cho ng c.
tng tit din lu thng qua cc dng kh np v kh thi, nht l i vi ng c
c ng knh xylanh ln, s xupp c th l 3 (2 xupp np v 1 xupp thi) hoc 4
xupp (2 np v 2 thi). Hin nay ngay cng knh xylanh nhnh t du lch ngi
ta cng thit k 4 xupp cho 1 xylanh. Ngoi vic tng tit din lu thng cho dng kh
lu ng, ngi ta cn to ra chuyn ng xoy do ng mcc xupp cng tn trong
xylanh lch nhau, do hon thin qu trnh hnh thnh kh hn hp v chy ci thin
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
2/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
61M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
tnh nng lm vic ca ng c. Hin nay mt sng c dng 5 xupp cho 1 xylanh,
trong c 3 xupp np v 2 xupp thi.
B tr xupp.
a. Xupp np v xupp thi nmcng mt pha
c. Xupp btr song song vi xylanh
b. Xupp np v xupp thi nmvhai pha
d. Xupp btr nghing so vi xylanh
tn dng kh thi sy nng kh np mi, tng cng qu trnh bay hi v ho
trn nhin liu vi khng kh trn ng ng np v thi nm cng mt pha ca ng c
(hnh 5.1a).
Nhng cng c trng hp, nhm hn chnh hng tng nhit ca kh np mi
lm gim h s np v ng thi c b tr v hai pha ca ng c (hnh 5.1b ). Hu
ht ng c Diesel c btr theo phng n ny. Xupp thng c b tr song song
vi xylanh (hnh 5.1c). Nhng c mt strng hp ph thuc vo kt cu bung chy,
xupp c btr nghing i cho bung chy c gn ( hnh 5.1d).
Dn ng xupp.
Xupp c dn ng gin tip thng qua cc chi tit trung gian nh: con i, a
y, n gnh, c m...(hnh 5.2). Ngoi ra gim bt cc chi tit dn ng trung gian,
xupp c dn ng trc tip t cam (hnh 5.2a) hoc qua mt chi tit trung gian l n
by khuch i hnh trnh xupp (hnh 5.2 b,c,d,e). Tuy vy phi gii quyt vn trc
cam vi khong cch xa.
Hnh 5.1: Btr xupp
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
3/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
62M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
a. Dn ng xupp kiu trc tip.
b. Dn ng xupp kiu gin tip thng qua c cu trung gian (c m).
c. Dn ng xupp kiu gin tip thng qua c cu trung gian
(con i, a y, c m).
d. Dn ng xupp kiu gin tip thng qua c cu trung gian (con i).
e. Dn ng xupp kiu gin tip thng qua c cu trung gian (con i c m).
Dn ng trc cam.
C nhiu phng php dn ng trc cam. Tu thuc vo tng loi ng c c thit k
v tr trc cam khc nhau m ngi ta chn cch dn ng trc cam thch hp. thc hin
ng cc pha phi kh th cc thi im mv ng ca xupp phi tng ng vi v tr
nht nh ca piston. m bo khng btrt tng i trong truyn ng t trc khuu
n trc cam phi m bo t s truyn 2:1 (ng c 4 k), 1:1 (ng c 2 k). p ng nhu
cu th c cc cch dn ng nh sau:
* Dn ng trc tip gia bnh rng c v bnh rng cam.
* Dn ng gin tip thng qua cc bnh rng trung gian.
* Dn ng bng xch.
Hnh 5.2:Dn ng xupp
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
4/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
63M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
* Dn ng bng ai (thng s dng bng ai rng ).
* Dn ng bng trc vt.
Dn ng trc tip. Kt cu b truyn
Dn ng bng bnh rng dng cho ng c c trc cam b tr trong thn my, hoc
hp trc khuu. Thng c dn ng bng bnh rng nn khong cch gia trc cam
v trc khuu nh.
Bnh rng cam c lp trn u trc cam bng then hoc vt cnh. Bnh rng cc lp vi trc khuu bng mi ghp then hoa. Trn bnh rng trc cam c srng gp
hai ln s rng trn bnh rng c (ng c 4 k) v bng nhau (ng c 2 k). cc
bnh rng c n khp m du th trn ng c thng dng bnh rng tr rng nghing.
Cc bnh rng ca trc cam c ch to bng vt liu tng hp trnh mn cho bnh
rng c v bnh rng cam n khp c m du. thun tin cho vic iu chnh sa
cha c cu phn phi kh, trn bnh rng trc cam v bnh rng trc c c khc du
t cam cho my s 1.
Nguyn l lm vic
Khi ng c lm vic trc khuu quay lm bnh rng trc khuu quay thng qua cp
bnh rng dn ng lm trc cam quay ngc chiu v khi trc cam quay c mt vng
th trc khuu quay c hai vng.
+. Dn ng bng bnh rng trung gian
Kt cu b truyn
1. Bnh rng cam
2. Bnh rng c;
3. Mt bch
4. Du ca bnh rng cam
v bnh rng c
Hnh 5.3:Dn ng bng bnh rng
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
5/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
64M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Kiu dn ng bng bnh
rng trung gian c th p dng cho trc khuu v trc cam c khong cch ln. Nhng
kiu dn ng ny lm cho thn my c kt cu phc tp (v phi lp nhiu trc trung gian
lp bnh rng trung gian). Do c cu dn ng trln cng knhkhi lm vic c
ting n.
Dn ng bng xch.Phng n ny dng kh ph bin trong nhng ng c c trc cam nm trn np
my. Phng n ny lm gim n mc ti a gii hn cc chi tit truyn ng t trc
cam n xupp thun tin cho vic tng tc ng c.
Kt cu b truyn
1. Trc khuu2. Bnh rng c3. Xch4. Guc cng xch5. C cu cng xch6. Bnh rng cam7. Trc cam8. n by xupp9. Xupp10.Bc ca bulng iu chnh11.
Bulng iu chnh
12.C cu xch13.Bnh rng dn ng bm du
Hnh 5.5. C cu dn ng bng xchDn ng bng xch c u im gn nh c th dn ng trc cam khon cch ln.
Tuy vy phng n ny c nhc im l gi thnh ca xch t hn gi thnh ch to
1.Bnh rng trc c
2. Bnh rng trung gian
3. Bnh rng trc cam
Hnh 5.4. Dn ng bng bnh rng trung gian
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
6/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
65M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
bnh rng nhiu. Khi ph ti ln v sau mt thi gian s dng, xch thng b ro, gy
nn ting n v lm sai lch phn phi kh. gicho xch lun c cng ngi ta dng
c cu cng xch c l xo hoc vt iu chnh cng ca xch. chng rung cho xch
ngi ta dng tm dn hng cho xch.
Nguyn l dn ng
Khi ng c lm vic trc khuu quay, bnh xch c gn trn trc khuu quay
thng qua di xch dn ng lm bnh rng xch trc cam quay. Chiu quay ca trc cam
cng chiu vi chiu quay ca trc khuu. Khi trc cam quay c mt vng th trc
khuu quay c hai vng.
Dn ng bng ai.+.Kt cu b truyn
Bnh rng cam c lp vi trc cam bng cc ai c hm, srng trn bnh rng
cam bng hai ln srng trn bnh rng c.
1. Bnh rng trc khuu
2. Bnh cng ai;
3. Bnh rng trc cam
4. ai rng
5. Trc cam
6. Xupp np
7. Xupp ht
8. Trc cam x
Hnh 5.6:Dn ng bng ai
Bnh rng trc khuu c lp trn trc khuu bng mi ghp then hoa c ai c hm.
Dy ai dt c rng ngang n khp vi cc rng ca bnh rng trc cam v bnh rng trc
khuu. mt sng c V6V8, c hai hoc 4 trc cam. Trong h thng truyn ng ai
rng c bcng ai c thiu chnh t ng cng ca ai sao cho dy ai khngtrng, trnh hin tng trt ai lm sai pha phi kh.
+ Nguyn l dn ng:
Khi ng c lm vic, trc khuu quay thng qua bnh rng trc khuu v di ai
rng, bnh rng trc cam quay lm trc quay. Chiu ca cc trc cam (ng c nhiu trc
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
7/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
66M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
cam) cng chiu quay ca trc khuu. Khi trc cam quay c mt vng th trc khuu
quay c hai vng (ng c 4 k) v mt vng (ng c 2 k).
- u nhc im:
S dng b truyn bng ai c u im l chy m khng gy ting n. iu chnh
cng ai d dng, kt cu n gin hn b truyn xch v khng cn thanh dn hng,
b gim chn, b truyn xch v b iu chnh cng ai n gin hn b iu chnh
cng ca xch. Dy c tnh cht mn do, c ng cao v vy c th dn ng trc tip
cho nhiu trc cam, nhiu b phn cn dn ng khc ca ng c nn gim c khi
lng chi tit. Nhng gi thnhcao phi thay mi thng xuyn v iu chnh phc tp.
4.2.2. Nguyn l lm vic cac cu phn phi kh dng xupp
C cu phn phi kh xupp t.
S nguyn l.
Nguyn l lm vic.
Bnh rng trc khuu c n khp vi bnh rng trc cam. Khi ng c lm vic trc
khuu quay thng qua cp bnh rng n khp lm trc cam quay theo. Lc cam cha tc
dng vo con i th do lc n hi ca l xo y xupp i xungng kn ca np v ca
x. Lc ny ng c ang qu trnh nn hoc chy gin n. Khi cc cam bt u tc ng
vo ui con i y con i i ln, m ca np hoc ca x thng vi xylanh thc hin
ht hn hp nhin liu hoc khng kh sch vo xylanh hay thi sn vt chy ra khi xylanh.
1. Trc cam
2. Con i
3. L xo xupp
4. Xupp
5. Np my
6. Thn my.
Hnh 5.8.S nguyn l c cu
phn phi kh dng xupp t
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
8/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
67M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
C cu phn phi kh xupp treo.
1.Bnh rng c 8. a y
2. Cam x 9. Trc n gnh3. Cam np 10. C m
4.Gi 11. L xo xupp
5.Con i 12. Vt iu chnh
6. Xupp 13. Bc gi .
7. ng dn hng
Hnh5.9.S cu to c cu phn phi kh dng xupp treo.
* S nguyn l.
1. Trc cam2. Con i3. L xo xupp4. Xupp5. Np my6. Thn my7. a y
8. n gnh9. C m
Nguyn l lm vic.
Hnh 5.10. S nguyn l c cu phn phi kh dng xupp treo
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
9/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
68M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Trng hp trc cam t trn thn my n nhn truyn ng trc tip t trc khuu qua
cp bnh rng c (bnh rng trc khuu) u trc khuu qua bnh rng trc cam. Do cp
bnh rng ny c t s truyn l i =1/2 nn tc quay ca trc cam ch bng 1/2 so vi trc
khuu. Khi cam phi kh cha tc ng vo con i th nh vo lc n hi ca l xo gin ra
ko xupp ng kn ca np, ca thi trong ng c. Lc ny cc chi tit : Con i, a y,
gin n gnh, c m v tr khng lm vic. Khi cam phi kh bt u tc ng con i lm
cho con i chuyn ng i ln y a y i ln tc ng vo n gnh lm n quay quanh
trc n gnh. u c m tc ng vo ui xupp thng c sc cng ca l xo lm cho
xupp m ca np hoc ca thi. cho ng c thc hin qu trnh np hoc thi kh l xo
xupp b nn li.
Trng hp trc cam t ti np my th dn ng cho trc cam thng qua xch, ai
rng, hoc h thng bnh rng n khp. trng hp cam c th tc ng trc tip vo
ui xupp hoc tc ng vo c m ca gin n gnh thc hin m xupp.
So snh u nhc im ca c cu phn phi kh dng xupp treo v xupp t. Khi dng c cu phn phi kh xupp t, chiu cao ca ng c gim xung kt
cu np xylanh n gin, dn ng xupp cng d dng hn. Nhng do bung chy khng
gn, din tch truyn nhit ln nn tnh kinh t ca ng c km: Tiu hao nhiu nhin
liu tc cao, h s np gim lm gim mc cng ho ca ng c. ng thi
kh tng t s nn nht l khi t s nn ca ng c ln hn 7, 5 rt kh b tr bung
chy. V vy c cu phnphi kh xupp t thng ch dng cho mt s ng c xng
c t s nn thp, s vng quay nh.
Khi dng c cu phn phi kh xupp treo, bung chy rt gn din tch mt truyn
nhit nh v vy gim c tn tht nhit.
i vi ng c xng khi dng c cu phn phi kh xupp treo, do bung chy nh gn,
kh kch n nn c th tng t s nn thm 0,5 2 so vi khi dng c cu phn phi kh
xupp t.
C cu phn phi kh xupp treo cn lm cho dng ng np thi thanh thot hn
khin sc cn kh ca ng c gim nh ng thi do c th b tr xupp hp l hn nn
c th tng c tit din lu thng ca dng kh. Nhng iu khin cho h s nptng ln 5 7%.
Do cc u im trn c cu phn phi kh xupp treo c dng rng ri trong cc
ng c cng ho (ng c c cng sut ln v s vng quay ln). ng c diesel ch
dng phng n b tr xupp treo.
Tuy vy c cu phn phi kh xupp treo tn ti mt s khuyt im. Khuyt im c
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
10/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
69M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
bn l dn ng xupp phc tp v lm tng chiu cao ca ngc. Ngoi ra b tr xupp
treo lm cho kt cu ca np my tr nn ht sc phc tp v rt kh c.
VVT-i (H thng iu khin phi kh).H thng VVT-i thay i gc phi kh ca trc cam np ti u theo cc ch hot
ng ca ng c nhm nng cao mmen xon, tnh kinh t nhin liu v gim kh x
nhim.
Hnh 5.11. S cu to VVTi
Hot ng ca VVT-i.
ECU ng c tnh ton thi im phi kh ti u da trn tn hiu t cc cm bin,
sau so snh vi thi im phi kh thc t (t tn hiu cm bin VVT) v iu khin
van du t n v tr cn chnh.
Hnh 5.12.S nguyn l hot ng ca VVT- i.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
11/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
70M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
B iu khin VVT-i.
Biu khin VVT-i lp u trc cam np bao gm bnh rng trong (n khp
vi trc cam np), bnh rng ngoi (n khp vi puly cam), piston ni bnh rng ngoi v
bnh rng trong qua cc then hoa xin.
Hnh 5.13. Kt cu biu khin VVT - I.
Van du iu khin phn phi kh.
Tu theo tn hiu t ECU van du iu khin dng chy du thu lc n biukhin VVT-i n pha msm hay mmun.
Hnh 5.14. Kt cu van duiu khin phn phi kh.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
12/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
71M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
VVT-I loi dng a quay.
Hnh 5.15. S cu to VVT-I loi dng a quay.
*Cu to
Hnh 5.16. Cu to biu khin VVT - I loi dng a quoay
* Hot ng ca biu khin (msm)
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
13/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
72M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Khi ECU ng c iu khin van du n vtr nh hnh v, du p lc c dn
vo bung pha msm, mmen xon do then hoa xon to ra lm cho trc cam xoay
theo hng msm.
Hnh 5.17. S nguyn l hot ng ca b iu khin (m sm).* Hot ng ca biu khin (mmun).
Khi ECU ng c iu khin van du n vtr nh hnh v, du p lc c dn
vo bung pha mmun, mmen xon do then hoa xon to ra lm cho trc cam xoay
theo hng mmun.
Hnh 5.18. S nguyn l hot ng ca b iu khin (m mun).
* Hot ng ca biu khin (ginguyn v tr).
Khi ECU ng c iu khin van du n v tr trung gian, du c gi nguyn
trong c hai bung v trc cam c gi nguyn ti v tr cn iu chnh.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
14/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
73M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Hnh 5.19.S nguyn l hot ng ca biu khin (Ginguyn v tr).
* iu khin ca ECU
Da trn cc tn hiu tc ng c, lng kh np, cm bin v tr bm ga v nhit n-
c lm mt, ECU iu khin thi im mxupp theo ch khc nhau.
Hnh 5.20.Biu c tnh iu khin ca ECU.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
15/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
74M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
4.3. Cc b phn v chi tit chnh trong c cu phn phi kh dng xupp
4.3.1. Xupp
Cng dng.Xupp lm nhim v ng m ng np v ng thi thc hin qu trnh trao
i kh.iu kin lm vic.
Trong qu trnh lm vic mt nm xupp chu ph ti ng v chu ph ti nhit ln,
xupp b n mn do cc tp cht ho hc gy nn... Lc kh th tc dng ln mt nm
xupp c th ln n 1000 20000N, trong ng c cng ho v tng p lc kh c th
tng n 30000N. Mt nm xupp lun lun va p mnh vi xupp nn rt d b bin
dng. Do xupp trc tip tip xc vi kh chy cn chu ng nhit cao, nhit ca
xupp thi trong ng c thng t 1073 1123o K (800 850oC). Trong ng c diesel
t 773 873o K (500 600oC) nht l trong thi k thi kh, nm v thn xupp phi tipxc vi nhit rt cao:
- i vi ng c xng nhit dng kh thi vo khong 1373 1473o K (1100 1200
oC).
- i vi ng c diesel nhit dng kh thi khong 973 1173o K (700 900oC).Hn na tc dng kh thi rt ln (khi mi bt u thi tc dng kh thi t 400 500
m/s) nn khin cho xupp nht l xupp thi d b qu nng v b dng kh n mn.
Vt liu ch to.Do iu kin lm vic ht sc khc nghit ca xupp khi thit k ch to xupp phi
m bo cc yu cu sau:
- Chu nhit tt.
- C sc bn c hc cao.
- Chng n mn ho hc, chng xm nhp ca dng kh thi.
Vt liu ch to xupp thng dng cc loi thp hp kim. Trong ng c cng ho vt
liu dng lm xupp thi thng l thp chu nhit.
tit kim thp chu nhit ngi ta thng ch dng thp hp kim chu nhit ch to phn nm xupp sau hn phn nm vi thn xupp lm bng thp 40X- 40XH.
nng cao tnh chng mn, chng g ca mt nm xupp thi ngi ta thng m
ln b mt lm vic ca nm xupp mt lp hp kim cng (hp kim c ban) dy khong
1,5 2,5 mm.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
16/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
75M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Xupp np do c dng kh np lm mt nn nhit thng thp hn nhit
ca xupp thi. V vy vt liu ch to xupp np thng dng cc loi thp hp kim
Crm, Mng gan 37XC, 40XH, 50XH.
Kt cuTheo kt cu ngi ta chia xupp ra thnh 3 phn l: nm, thn v ui xupp (hnh 5.21).
Hnh5.21. Kt cu xupp
Nm xupp
a. Nm bng c. Nm li
b. Nm lm d. Nm cha ntri (Na).
Hnh 5.22. Kt cu nm xupp
Mt lm vic quan trng ca phn nm xupp l mt cn c gc t 15o 45o , gc
cng nh tit din lu thng cng ln tuy nhin khi cng nh, mt nm cng mng,
cng vng ca mt nm cng km, do d b cong vnh, tip xc khng kn kht vixupp. i vi dng lu ng vo xylanh, khi nh qu (v d khi = 0 dng lu
ng b gp khc).
Ngc li khi ln, mt nm xupp dy v bn hn, dng kh thi ra cng dhn. Do
hu ht xupp thi c = 45ocn i vi xupp np thng thng 30 450.
Chiu rng ca mt cn trn nm xupp thng bng ( 0,05 0,12) dn
a b c d
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
17/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
76M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Trong : dn l ng knh nm xupp.
Chiu rng b ca mt cn ph thuc vo cng ca vt liu lm xupp v nm xupp.
Nu cng ca nm xupp ln hn cng ca xupp th chiu rng ca nm xupp
phi ln hn v ngc li.
Nh vy mi bo m xupp tip xc kn vi trong qu trnh lm vic v
xupp t b hao mn nn sa cha cng c ddng hn.
Kt cu xupp chng nhng nh hng quyt nh n gi thnh ch to, m cn nh
hng n bn trng lng v tnh trng lu ng ca dng kh qua hng, xupp
na. Kt cu ca nm xupp thng c 3 loi chnh :
-Nm bng.-Nm lm.-Nm li.* N
m b
ng
Kt cu ca loi nm bng l ch to n gin, c th dng cho xupp np. V vy
a scc ng c dng loi xupp ny (hnh 5.22a).
* Nm lm
Xupp c dng nm lm (hnh 5.22b) c c im l bn knh gc ln gia phn
thi xupp v phn nm rt ln. Kt cu ny c th ci thin tnh trng lu thng ca dng
kh np vo xylanh, ng thi c thtng c cng vng cho phn nm xupp.
gim trng lng ca xupp khi tng bn knh gc ln, mt di ca nm xupp lm
lm su vo to thnh hnh loa kn.Nhc im ca loi ny l khi ch to, mt chu nhit ln, xupp d b nng. Loi
xupp c dng nm lm thng dng cho xupp np trong ng c my bay.
* Nm li
Xupp c dng nm li (hnh 5.22c) loi ny ci thin c tnh trng lu ng ca
dng kh thi (v mt nm li, nn hn ch khu vc to thnh xoy lc khi thi kh). Chnh
v vy xupp thi ca ng c cng ho s loi dng nm li.
gim trng lng nm ngi ta khot lm pha trn phn nm.
Nhc im ca loi xupp ny tng t dng nm lm : kh ch to, b mt chu nhitln.
Do xupp truyn trong qu trnh lm vic phi chu ng nhit rt cao, nht l
trong ng c cng ho nhit cao. Vn tn nhit gp rt nhiu kh khn nn trong
mt s loi ng c cng ho ngi ta thng lm xupp thi rng (hnh 5.22d).
Phn th tch rng cha Natri (Na), lng Na khong 50 60% th tch l rng. Do Na
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
18/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
77M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
a b
nng chy nhit 970C. Khi ng c lm vic xupp nhn truyn nhit t nm ti thn
ca xupp lm cho Na nng chy thnh th lng, n to iu kin truyn nhit t nm ti
thn ca xupp c nhanh chng v tt hn, khin cho xupp thi ca cc loi ng c
cng ho ny khng b chy.
Thn xupp
a. Thn xupp; b. Thn xupp c cha Na.
Hnh 5.23.Kt cu thn xupp
Thn xupp c nhim v dn hng, tn nhit cho nm xupp v chu lc nghing
khi xupp ng m.
h thp nhit ca xupp, ngi ta c xu hng tng ng knh ca thn xupp v
ko di ng dn hng n gn mt nm. Nhng do phi m bo tit din lu thng ca
dng kh v m bo cho xupp c gn nhnn thn xupp thng c ng knh d =
(0,15 0,25)dn
Trong : d l ng knh thn xupp.
dnl ng knh ca nm xupp.
trnh hin tng xupp mc kt trong ng dn hng khi bt nng ng knh
ca thn xupp phn ni tip vi nm xupp thng lm nhi mt t hoc khot rng
ng dn hng.
Chiu di ca thn xupp tu thuc vo cch btr xupp, n thng thay i trongphm vi kh ln.
lt =( 2,5 3,5 )dn
Trong : lt l chiu di ca thn xupp
dn l ng knh ca nm xupp
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
19/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
78M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Thn xupp c th lm lin (khi dng chung mt loi vt liu), hoc c th lm ri hoc
c li.
truyn nhit tt cho xupp, thn xupp c th lm rng v cha Na nh phn trn
trnh by (hnh 5.22b).
ui xupp.
ui xupp phi c kt cu lp a l xo xupp. Thng thng ui xupp c mt
cn (hnh 5.24a) hoc rnh vng (hnh 5.24b) lp mng hm. ui xupp c kt cu
n gin l ui c l lp cht (hnh 5.24c) nhng to tp trung ng sut.
a. ui xupp c mt hnh cn c. ui xupp c llp cht
b. ui xupp c rnh vng d. ui xupp ch to bng thp ostenit
v c ti cng.
Hnh 5.24. Kt cu ui xupp.
bo m an ton, cht phi c ch to bng vt liu c sc bn cao.
tng khnng chu mn, b mt ui xupp mt sng c c ch to bng
thp ostenit v c ti cng.i vi xupp t c cam dn ng trc tip khng qua cc chi tit trung gian
nh : n gnh, c m,... ui xupp c ren lp a l xo xupp (hnh 5.24d). Khe h
gia ui xupp v cam c iu chnh bng cch xoay a xupp pha trn. Sau khi
iu chnh do kt cu rng hm nn a pha trn c ghp thnh mt khi vi a pha
di.
i vi c cu phn phi kh dn ng gin tip, trnh hin tng cc chi tit
gin nlm knh xupp nn phi c khe hnhit. Khe hdo nh ch to qui nh.
tng tui thv m bao kn kht cho xupp khi ng, mt sng c xuppc thit k sao cho c thxoay quanh ng tm khi lm vic.
a b c d
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
20/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
79M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
S cu to xupp txoay
Khi xupp m, l xo xupp b nn li. Lc ca
l xo xupp thng qua v bc p vnh ngoi ca l xo a 4 xung pha di. Sau khi l
xo a t ln cc vin bi 5, mt u bn trong ca l xo dn dn thot khi mt ttrn
8. Khi cc vin bi strt trn rnh 10. Do ma st gia cc b mt tip xc ca bi 5 v
l xo a 4 nn a cng vi v bc 6, l xo xupp 1 v xupp xoay i mt gc. ng thi
cc l xo hi v9 (c cng rt nh) b nn li. Khi xupp ng dn lc p ca l xo 1
gim, l xo a dn dn c gii phng trv trng thi ban u. u tin, mt u bn
trong t trli ln 8. Sau mt thi gian lm vic xupp c xoay quanh tm. Do
thn xupp s lu mn v nm xupp tip xc kht vi hn, nn xupp t b cong, mn
lch.
xupp.- xupp nm trong khi xylanh (thn my) hoc np my cng vi xupp thc
hin nhim vng mca np, ca x.
- xupp chu va p ca nm xupp trong qu trnh ng mca np , ca x.
Ngoi ra xupp x tip xc vi kh t nn chu nhit cao v p sut ln.
- xupp thng c ch to bng thp hp kim hoc gang trng v lp c di
vo thn my hc np xylanh (hnh 2.26).
1. L xo xupp 6. V bc
2. Thn xupp 7. Np xylanh
3. ng dn hng
xupp
8.
4.L xo a 9. L xo
5. Bi trt 10. Rnh trt.
Hnh 5.25.Kt cu xupp txoay
Hnh 5.26.Kt cu xupp.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
21/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
80M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Kt cu.xupp c hm trong thn my hoc np xylanh nhcc rnh vng v kim loi
bin dng khi p (hnh 5.26a) nhtnh t hm ca b mt cn (hnh 5.26b) v kt cu
kho do nng ng (hnh 5.26c). B mt tip xc ca b mt nm xupp thng c 3 gc
khc nhau (hnh 5.26d), v nm xupp tip xc tt, th gc ca nm xupp phi
chn bng 45o.
ng dn hng xupp.
Cng dng.ng dn hng xupp dng dn hng cho thn xupp chuyn ng ln xung v
to iu kin bi trn cho thn xupp.
iu kin lm vic.ng dn hng chu mi mn (do tip xc vi thn xupp) v bn mn ca cc tp
cht ha hc. Ngoi ra ng dn hng ca xupp x cn chu nhit cao, p sut ln v
cc tp cht n mn ha hc.
Vt liu ch to.Ngi ta thng dng gang hp kim, gang do nhit luyn ch to kt cu ng dn
hng xupp cho ng c thng thng. i vi ng c cao tc, vt liu ch to c dng
l ng thanh hoc kim loi c tm du nhm tng khnng chu nhit v khnng thch
ng vi iu kin bi trn kh khn.
Kt cu.V mt kt cu ca ng dn hng xupp c kt cu n gin hnh tr rng c vt
mt u lp (hnh 5.27a). ng dn hng lp vi thn my hoc np xylanh c di.
ng knh trong ca ng dn hng c gia cng chnh xc sau khi lp ghp vo
thn my hoc np xylanh. Khe hgia thn xupp v ng dn hng xupp thi ln
hn xupp np do xupp thi tip xc trc tip vi kh chy.
a. ng dn hng hnh tr c mt vt u;
b. Bmt ngoi ca ng dn hng c cn;
c. Bmt ngoi ca ng dn hng c vai v c.
a b c
Hnh 5.27:Kt cu ng dn hng xupp
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
22/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
81M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
a b
Vn bi trn ng dn hng xupp.
a. ui xu ppp c m che bng thp
b. ui xupp c m che bng cao su
Phng php bi trn bng vung t du tdn n gnh l n gin nht. bi trn ng
dn hng xupp. Trong trng hp an ton nht, ng dn hng c bi trn cng bc bng
ng du c p sut cao t h thng bi trn. Tuy nhin c trng hp, ui xupp c m che
bng thp (hnh 5.28a) hay m che bng cao su (hnh 5.28b).
4.3.2. L xo xupp
Cng dng.L xo xupp c tc dng gi cho xupp p kn vi mt xupp v cng cc c cu
ca phn phi kh thc hin qu trnh ng mca np, ca x.
iu kin lm vic.L xo xupp ngoi sc cng ban u cn chu ti trng thay i t ngt v tun hon trong
qu trnh xupp ng m.
Vt liu ch to. nng cao sc chng mi v chng g ca l xo ngi ta thng dng bin php
cng nghnh phanh ht thp lm chai cng b mt nhum n l xo, sn l xo bng lp
sn c bit, m km hoc m ct mn.
Kt cu.L xo xupp thng l l xo tr, hai u
mi phng lp rp vi a xupp v
l xo. Svng l xo thng l 4 10.
Hnh 5.28 :Kt cu ngn du ui xupp.
Hnh 5.29 :Kt cu l xo xupp
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
23/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
82M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
21
Vn trnh cng hng trong c cu phn phi kh.
a, b, c, d,
Hnh 5.30. Cc bin php trnh cng hng l xo xupp
L xo xupp c tnh n hi cao, cng vi cc yu t khc to thnh hdao ng.
Khi bin ca xupp qu ln c bit ch cng hng s gy ra cc hu qu
nghim trng nh sai lch quy lut lm vic ca c cu phn phi kh, va p, gy l xo
xupp ... V th vn trnh cng hng c quan tm khi thit k l xo xupp niring hay c cu phn phi kh ni chung.
Nhng bin php tc ng n c cu ca hdao ng tc l lm cho hdao ng
c nhiu tn s ring khc nhau bng cc bin php sau:
* Dng l xo bc xon khc nhau (hnh 5.30a).
* Dng l xo cn. Bn thn l xo cn c tn s ring khc nhau (hnh 5.30b).
* Dng nhiu l xo c bc xon khc nhau lp lng vo nhau (hnh 5.30c), l xo 1
c lp lng trong l xo 2. Trong thc tc ng c dng ti 3 l xo ng thi cho 1
xupp. Chiu xon khc nhau cc l xo khng b kt trong qu trnh lm vic. Phng
php ny c u im l ng sut trn cc l xo nh. Ngoi ra khi 1 l xo b hng, cc l
xo cn li vn lm vic trnh tnh trng xupp bi vo trong xylanh (i vi c cu phn
phi kh xupp treo) gy hng hc ln cho ng c.
* Ngoi cc bin php trn ngi ta cn dng cc bin php gim chn nh dng
cc trt (hnh5.30a) v dng vnh gim dung (hnh 5.30b).
Bn cht ca phng php ny l dng ma st ca l xo v vnh gim rung hoc mast gia cc trt vi ltrt v sc cn khng kh i vi cc trt tiu hao nng
lng dao ng. Dng cc trt cn c u im l trnh cho ui xupp chu lc ngang l
lc c xu hng un thn xupp.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
24/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
83M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
a. Gim chn dng cc trt; b. Gim chn dng vnh gim rung.
Hnh 5.31. Cc bin php trnh cng hng l xo xupp bng gim chn
Mng hm.
Cng dng.Mng hm cng vi a chn gi cho l xo trnh b bt khi xupp, m bo an ton
trong qu trnh ng mca np, ca thi.
iu kin lm vic.a chn, l xo khi b bt ra khi xupp nn chu mi mn, chu va p v nhit cao.
Vt liu ch to.Vt liu ch to mng hm thng l thp cc bon.
Kt cu.
1. Mng cn c vu; 2. Mng cn; 3. Mng nga; 4. Cht dt.
Hnh 5.32. Cc loi mng hm
Tu thuc vo kt cu ca ui xupp ngi ta thit k mng hm ph hp nhm
ng mca np, ca thi. Cc loi mng hm thng s dng nh hnh (hnh 5.32).
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
25/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
84M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
a chn.
Cng dng.a chn cng mng hm gi cho l xo trnh bt ra khi xupp v m bo an ton
trong qu trnh ng mca np ca thi
iu kin lm vic.a chn gn vi l xo xupp nn chu ti trng ng, chu va p v chu mi mn
nhit cao.
Vt liu ch to.a chn thng c lm bng thp v tu thuc vo sc cng ca l xo xupp
ngi ta c th ch to a chn dy mng khc nhau m bo ng mca np, ca
thi ng thi im.
Kt cu.
l xo c dng hnh vnh khuyn mt
mt phng, mt tip xc vi l xo c g gi
l xo xupp. l xo c gi vi ui xupp
bng cht hoc mng hm.
4.3.3. Trc cam
a. Cng dng.
Trc cam lm nhim viu khin s phn phi, ng mxupp, ng thi dn
ng cho bm dn du bi trn, b chia in v bm xng.
1. Cc trc; 2. Cc vu cam; 3.Bnh rng; 4. Bnh lch tm.
Hnh 5.34. Cu to trc cam
b. iu kin lm vic.
Trong qu trnh lm vic trc cam chu un v xon. V mt ti trng trc
cam khng phi lm vic nng. Cc b mt ca cam tip xc thng dng trt
Hnh 5.33.a chn l xo xupp
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
26/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
85M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
nn b ma st v mi mn b mt. Hn na cn chu va p v iu kin bi trn
kh khn.
c.Vt liu ch to.
ch to trc cam ngi ta s dng thp t cc bon nh thp 30, thp cc bon
trung bnh nh thp 40, 45 hoc thp hp kim nh thp 15 Cr, 15Mn...
Cc b mt lm vic ca cam v cc c trc c thm cc bon v ti cng vi
thm ti khong 0,7 2 mm t cng 52 65 HRC. Nhng b mt cn li c cng
t t 30 40 HRC.
d. Kt cu.
1. u trc cam 4. Cam lch tm bm xng
2. Ctrc cam 5. Cam bnh rng dn ng bm
du bi trn.3. Cam np v cam thi
Hnh 5.35. Trc cam* Cam np v cam thi
Trong ng c cnhv trung bnh cam thng lm lin vi trc (hnh5.36). Mt
vi ng c cln c cam ri c lp trn trc bng then v c kp cht bng ai c.
a,b. Cam li; c. Cam tip tuyn; d. Cam lm.
Hnh 5.36. Cc dng cam thng gp
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
27/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
86M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
+ Cam tip tuyn: Hai mt phng tip tuyn hai ng trn (hnh 5.36c).
- u im: Ch to n gin, lm vic m du v c gia tc dng b (gia tc thay i b).-Nhc im: Do tr s gia tc dng nh, nn tr s thi gian, tit din nh. Do
khnng np thi km.
+ Cam li cung trn (hnh 5.35 a,b)
- u im: C tr s thi gian, tit din ln cho nn khnng np thi tt hn camtip tuyn.
-Nhc im: Do gia tc dng ln gy ra va p lm lc qun tnh chuyn ng ccchi tit ln nn lm vic khng c m du.
* Ctrc vtrc
C trc v trc c dng hnh trn c gia cng chnh xc, kch thc ng knh
ca trc l ln nht. Trn c trc c cha du bi trn. Nhng trong mt vi kt cu
lp trc cam cc c trc cam c ng knh nh dn k tu n cui trc cam. Tuy vy
do kch thc ca cc c trc khc nhau nn c trc cng khc nhau khin cho sa cha
ch to v thay th trc cam, c trc phc tp.
* Bnh rng cam
Mt sbnh rng c dng hnh cn (dn ng trc vt). Srng ca bnh rng cam
gp hai ln srng ca bnh rng c.
Bnh rng c lp vi trc cam thng qua then bn nguyt v trn bnh rng
thng c du ca nh ch to thun tin khi lp rp.
* C cu hn chdi chuyn dc trc ca phn phi
1. Ctrc trc phn phi;
2. Mt bin;
3. Bc ca bnh rng phn phi;
4. Vng hm;
5. Mt trc khi xylanh;
Hnh 5.37. C cu hn chdi chuyn dc trc
ca trc cam phn phi
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
28/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
87M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
gi cho trc cam khng b dch chuyn theo chiu dc trc (khi trc cam, thn
my hoc np xylanh gin n) khin cho khe hn khp ca bnh rng cam v bnh rng
c thay i lm nh hng n pha phn phi kh, ngi ta phi dng chn dc trc.
Thng thng bnh rng trc cam l bnh rng nghing n khp c m du.
Khi , chn dc trc phi btr ngay sau bnh rng cam d trnh hin tng cong vnh
do gin nv nhit (hnh 5.37). Khe hdc trc c thiu chnh bng cch thay i
chiu dy bc chn gia bnh rng v c trc. Ni chung, do dng bnh rng nghing nn
lun c lc dc trc v mt pha. gim ma st do lc dc trc sinh ra, b mt tc
bi trn bng du dn t li trc cam.
Con i
Cng dng.L chi tit trung gian truyn chuyn ng tcam n xupp hoc tcam qua a
y, c m thc hin qu trnh phn phi kh.iu kin lm vic.Cng nh trc cam, con i lm vic trong iu kin ti trng bnh thng nn dng
hng ch yu l cc b mt lm vic.
Vt liu ch to.Con i thng c lm bng thp t cacbon nh thp 15, 30 hoc thp hp kim
nh 15 Cr, 20 Cr, 12 CrNi...
B mt lm vic ca con i c thm than v ti cng 52 65 HRC. Mt sng
c c con i lm bng gang trng hoc b mt lm vic ca con lm i bng gang trng
hn vi thn con i bng thp.
Kt cu.Con i thng phn ra lm hai loi l: Con i c kh v con i thu lc.
* Con i c kh thng c: con i hnh nm, con i hnh tr, con i con ln.
* Con i hnh nm v con i hnh tr:
Khi s dng loi con i ny, dng cam phn phi kh phi l dng cam li. ng
knh ca mt nm tip xc vi cam phi ln trnh hin tng kt.
a. Con i hnh nm;
b. Con i hnh tr.
Hnh 5.38. Con i hnh
nm v con i hnh tr
a, b
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
29/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
88M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Con i hnh nm (hnh 5.38a)
B mt lm vic ca con i hnh nm c kch thc ln hn thn (b mt c th
phng, li) tm con i lch so vi tm cam. Trong qu trnh lm vic to ra mmen quay.
Do con i thng b mi mn t.
Con i hnh tr (hnh 5.38b)
B mt lm vic ca con i hnh tr l mt phng. Nn ch to rt n gin. Nhng
do din tch tip xc ca b mt lm vic ca con i vi vu cam l ln v chuyn ng
tng i gia b mt lm vic ca vu cam v con i nn s b mi mn ln.
Con i con ln.
gim ma st gia cam v con i, ngi ta dng con i con ln (hnh 5.39).
Do con i tip xc vi mt cam bng con ln nn ma st gia con i vi cam l
ma st ln nn ma st sinh ra gia con i v cam l rt nh. V vy con i con ln c th
dng cho dng cam li, cam lm v cam tip tuyn.
Nhc im ca loi con i ny l kt cu
phc tp. Con ln c lp trn trc phn
di ca con i, i khi dng c bi
gim hao mn cho cht con ln.
Tri vi con i hnh nm v hnh tr,
trong qu trnh lm vic con i con ln
khng c quay quanh trc ca n
trnh hin tng kt con ln. V vy con icon ln thng c nh v bng then,
bng rnh phay trn trc lp con i hoc
bng bn chng quay.
Con i thu lc.
+ Cu to:
1. Pis ton
2. Lng dn hng
3. L xo;4. Van bi
5. Thn con i
6. ng du vo
7. L xo van bi.
Hnh 5.39. Con i con ln
B
A
Hnh 5.40. Con i thu lc.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
30/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
89M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
+ Nguyn l lm vic:
Khi cam tc ng vo con i mxupp th con i si xung pha di, cho
n khi l du 6 c bt kn bi piston s 1 th du bung a v b bt u b nn. Lc
ny ta coi hai bung du nh l mt khi cng. Con i tc ng vo ui xupp y
xupp lm l xo xupp nn, lc ny van bi 4 ng ngn cch gi a bung a v bung b
trong qu trnh lm vic du trong bung b nn, do lp ghp s r r mt phn du qua
khe hgia piston v xylanh.
Khi cam thi tc ng l xo xupp y cho xupp trli trng thi ng kn, l xo 3
gin ra y cho phn thn ca con i i ln, phn thn lun t vo xupp. Khi l du 6
thot ra khi piston1 th mt lng du t mch bi trn qua l 6 b xung vo bung a v
bung b ca con i.
u im: Khng c khe hnhit v vy qu trnh lm vic rt m khng phi iu
chnh khe hnhit, tng iu chnh tr s thi gian tit din.
Nhc im: - Kt cu phc tp, yu cu tr schnh xc cao ng thi gi thnh
cng cao.
- i hi du bi trn rt sch, nht du bi trn n nh.
a y.
Cng dng.L chi tit trung gian truyn lc tcon i ln c m.
iu kin lm vic.
Mt u a tip xc vi con i, mt u tip xc vi u tay n gnh nnthng b mn hai u, b cong do lc phn btrn thanh khng u.
Vt liu.a y thng lm bng thp cacbon thnh phn trung bnh. u tip xc thng
lm bng thp cacbon c thnh phn thp cacbon thp, hn gn vi a y ri ti t
cng HRC 5060.
Kt cu.L chi tit hnh tr rng hoc c. Hai u a
y c dng li hoc lm
(hnh 5.41).
a. u a y dng li;
b. u a y dng lm.
n gnh (c m).
Cng dng.
Hnh 5.41.u a y.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
31/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
90M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Dn n gnh l chi tit trung gian truyn chuyn ng ti xupp thc hin qu
trnh phn phi kh.
iu kin lm vic.
Trong c cu phi kh xupp treo n gnh l chi tit trung gian truyn chuyn ng
ta y n xupp.
Vt liu.
n gnh thng dp bng thp cacbon trung bnh nh cc loi thp C30, C35,
C40, C45.
Trong mt vi loi ng c xng cnh. n gnh dp thp trn ri hn hai na li
vi nhau.
Kt cu:
a. V tr lp t
b. Kt cu c m
c. V tr tc dng c m.
Hnh 5.42.Kt cu n gnh trong c cu xupp treo.
Mt u n gnh tip xc vi a y, mt u tip xc vi ui xupp. Khi trccam nng con i ln, a y y mt u ca n gnh i ln cn u kia ca n gnh
tc ng vo ui xupp lm l xo xupp b nn li v mxupp. Do c n gnh nn
xupp ng, mtheo ng pha phn phi kh.
u tip xc vi a thng c vt iu chnh, sau khi iu chnh khe hnhit, vt
ny c hm cht bng ai c, u tip xc vi ui xupp thng c mt tip xc hnh
tr.
n gnh c lp trn trc thng qua bc lt trn n gnh v n c bi trn
bng du nhn cha trong phn rng ca trc. Ngoi ra trn n gnh ngi ta cn khoan
l dn du bi trn n mt tip xc vi ui xupp v mt tip xc ca vt iu chnh.
n gnh c cu to bi hai cnh tay n, hai cnh tay n ny thng c di
khc nhau. Cnh tay n pha trn trc cam lT thng ngn hn pha bn xupp lK.
T s: 6,12,1 T
K
l
l
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
32/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
91M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Sd nh vy l gim hnh trnh ca con i. Do c th gim gia tc v lc
qun tnh ca c cu phn phi kh.
Khi lm vic mt trphn u n gnh va ln va trt trn ui xupp, khin
cho xupp bnghing i v do mt nm xu pp chm sm hn thi gian quy nh.
iu chnh gc phi kh ca ng c cao tc.
Vic cn thit ca vic m sm ng mun xupp.Nu ng c chy vi tc cao thi gian ng mca xupp skhng cho qu
trnh np hoc qu trnh thi c thc hin tt.
V vy phi ko di thi gian np v thi gian thi bng cch msm ng mun
ca xupp.
Tu thuc vo loi ng c sng vi gc msm ng mun ca xupp.
* Xupp np c msm khi piston cch im cht trn (CT) t 5 30o theo gc
quay ca trc khuu.Xupp np: - ng mun sau im cht di (CD).
Xupp x: - Msm khi piston i sau im cht di (CD).
- ng mun khi piston i sau CT.
5.7.2. C cu iu chnh t ng ng m xupp theo tc ca ng c.
Khi tc ng c cng cao th thi
gian k np, k thi c rt ngn. Do
cn phi c c cu t ng iu chnhng mxupp.
1.S cu to.
Trc cam c kt cu tng i c bit gm: ba vu cam, hai vu cam ngoi cng c
cng gc v hnh dng nh nhau. Bn trong cc chi tit l cc khoang rng c b tr cc
piston, cc l xo hi v v cc mch du bi trn.
2. Nguyn l lm vic.
1. Trc cam;
2. C m.
Hnh 5.43.Dng trc cam tiu chnh
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
33/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
92M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Khi ng c lm vic ch thp: p lc ca du bi trn cha thng c sc
cng ca l xo nn v tr ca cc piston vn nh ban u.
Khi ng c lm vic tc cao: p lc du bi trn ln thng c sc cng ca
l xo sy cho cc piston trv pha phi thc hin ni cng 3 n gnh li vi nhau.
V vy khi cam phtc ng vo n gnh trung gian i xung th cng lm hai n gnh
hai bn cng btc ng v thc hin msm xupp.
a b
1. ng du vo 3. piston
2. piston 4. Lxo.
Hnh 5.44.Dng trc cam tiu chnh.
a. Khi ng c lm vic tc thp; b. Khi ng c lm vic tc cao
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
34/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
93M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Chng V: H THNG CUNG CP NHIN LIU NG C XNG
5.1. Nhim v, phn loi v yu cu
Chc nng:
Cung cp hn hp cng tgc cho ng c mt cch hiu qu nht trong mi
iu kin lm vic.Phn loi: Theo cung cp nhin liu: - Cung cp t chy.
- Cung cp cng bc.
Theo kt cu: - Ch ho kh mt cp.
- Ch ho kh hai cp.
- Chho kh iu khin bng in t.
- Dng phun xng in t.
Yu cu:
- Yu cu c bn ca h thng cung cp, hn hp cng tc cho ng c kp thi vng thi im quy nh. m bo thnh phn hn hp c vnh tnh v nh lng ph
hp tng ch vng quay v ch ph ti ca ng c.
5.2. H thng cung cp nhin liu dng ch ha kh
S cu to chung:
1. Thng xng 7. Phao 13. Vi phun
2. ng dn xng 8. Bu phao 14. Bm ga
3. Bu lc 9. ng thng hi 15. ng ht
4. Bm xng 10. Bu lc kh 16. ng x
5. Gcl chnh 11. Bm gi 17. ng tiu m
6. Van kim ba cnh 12. Hng khuych tn
hnh 8.1. s h thng cung cp nhin liu ng c xng.
1
2
4
167
3
14
13
15
12
11
6 9
8 5
10
17
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
35/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
94M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Nguyn l lm vic chung ca h thng:
Khi ng c lm vic, bm xng ht xng t thng cha theo ng dn ln bu lc.
Bu lc, lc cc cn bn v nc ri theo ng dn ln bung phao ca b chho kh. C
cu van kim - Phao gi cho mc xng trong bung phao c n nh trong qu trnh
ng c lm vic. hnh trnh ht, piston i xung lm cho p sut trong xylanh gimgy chnh lch vi p sut bn ngoi, ht khng kh t ngoi bu lc, khng kh c ht
vo ng c phi lu ng qua hng khuch tn c tit din b thu hp. Ti y do tc
dng ca chn khng xng c ht ra t bung phao qua gicl chnh. Thc cht gicl
l mt chi tit c ch to chnh xc, c th tit lu nh lng lu lng xng ht ra
ng nh thit k. Sau khi ra hng khuch tn, xng c dng khng kh x nhdi
dng sng m, to thnh hn hp np vo ng c. Lng hn hp i vo ng c ph
thuc vo m ca bm ga. cui k nn bugi bt tia la in t chy hn hp
khng kh trong bung t ca xi lanh ng c. Sau qu trnh chy gin n, sinh cng,kh chy trong ng c c thi ra ngoi.
Cu to cc chi tit trong h thng.
5.2.1. Thng xng.
Thng xng dng cha mt lng xng cn thit cho ng c lm vic. Thng
xng c dp bng tm thp mng. tng cng v trnh hin tng xng b dao
ng, bn trong thng c np cc tm ngn. pha trn ca thng c ng xng, li
lc, np v b bo mc nhin liu. Ming thng xng c y kn bng np, np c
van khng kh c khnng khng cho hi xng bay ra ngoi tdo, ng thi cng ngn
c stng qua mc hoc s gim p trong thng. Pha trn thng c lp kho, li lc
v b truyn nhin liu. x cn nhin liu y thng c l x cng vi c x vn.
Hnh 8.2. Cu to thng xng
1. Thng xng.2. Tm ngn
3.ng nhin liu
4. Nt x
5. ng kho
6. Li lc.
7.Np ca ng xng.
8.Cm bin bo bc xng.
9. Bu lc xng
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
36/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
95M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
5.2.2. Bu lc kh.
Cng dng:
Bu lc khng kh dng lc sch khng kh trc khi a vo ho trn vi nhin
liu. Nhm ngn chn nhng ht tp cht hoc nhng bi bn trong khng kh nng
cao tui th lm vic ca ng c, gim mi mn cc chi tit trong ng c v gip cho
ng c lm vic bnh thng.
Phn loi:Trn t hay thng s dng cc loi bu lc: loi bu lc kh, loi bu lc t,
loi c bnh lc du, loi mt cp, loi hai cp, loi qun tnh, loi hn hp.
Ngoi ra ngi ta cn chia bu lc ra thnh hai nhm: Loi phn t lc c thm du
(loi t), loi phn t lc khng thm du (loi kh).
Cu to v nguyn l lm vic:
*Cu to:- Bu lc khng kh c bt vi thn trn ca b ch ho kh bng cc vt. V bu
lc c dp bng thp tm pha di c chu cha du.
- Trong v bu lc ngi ta ch to cc vch ngn, lm thay i hng chuyn
ng ca khng kh.
- Li lc lm bng cc si dy kim loi nh xp cht vi nhau, to thnh dng li lc
nhiu lp. Li lc c t trn chu du, gia v v ng khng kh ca b ch ho kh.
- Np bu lc c bt vi v bng vt tai hng, trn np c ng khng kh vo
ng thng hi.
. 1. ng chuyn tip.
2. Np.
3. Chu du.
4. Li lc.
5. ng khng ti.
6. Tm ngn.
7. Ngn ngoi.8. ng thu khng kh.
9. Bulng.
10. c tai hng
Hnh 8.3: Bu lc khng kh
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
37/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
96M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
*. Nguyn l lm vic:
- Khi ng clm vic, do sc ht ca dng ng np khng kh c ht qua b
lc, qua ng dn vo trn np ri theo ng dn i xung pha di, gp du i ln
theo li lc vo ng khng kh lc ca ng c. Do sthay i hng t ngt ca dng
khng kh, nn cc ht bi tng i nng s nhtc dng ca lc qun tnh tip tc i
xung, ri xung y du v c y du gi li, lu ngy sri xung bu du m bo
cho li lc lm vic tt v tui thc nng cao.
Cu to v nguyn l lm vic ca bu lc khng kh kiu kh lp trn xeTOYOTA.
+ Cu to hnh a:
- Bu lc c ch to bng tn dp hnh trn, pha trn c lp gi phn
t lc
trong thn ca bu lc. Pha di c lp vo phn trn ca b chho kh, v c gi
bng bulng ca b ch ho kh v c tai hng trn np.
- Phn t lc l c lm bng giy xp vng trn kn v c to nhiu np gp
lc c tt, ng kh vo c ni di t bu lc v c b tr vo khng gian
thong nht trong khoang cha ng c.
Hnh 8.4. Cu to bu lc khng kh kiu kh
H.bH.a
H.b. Phn tlc kiu tmH.a. Phn tlc kiu vng
H.b
1. Np bu lc2. Phn tlc3. ng khng kh vo4. ng khuch tn.5. ng khng kh ra.6. Di kp.7. Thn
H.a
1. Np bu lc2. Thn bu lc.3. Phn tlc4. ng khng kh vo5. B chho kh.6. Bulng.
7. c tai hng
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
38/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
97M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
+ Cu to hnh b:
- Bu lc thng c ch to bng nha cng v chu c nhit tng i cao.
- Bu lc hnh vung hoc hnh ch nht, pha trn c np y gi phn t lc
trong thn bu lc bng kp s 6.
- ng khng kh vo ngi ta ch to c dng nh hng khuch tn, lm
tng vn tc dng kh np .
- Phn t lc c lm bng cc tm thp cc mng v qua rt nhiu l nh, trn
mt ca phn t lc c lm nh dng tong. gia tng dng kh np, thng loi bu
lc ny hay c c lp trn ng c phun xng in t.
* Nguyn l lm vic:
- Nguyn l lm vic ca loi bu lc ny n gin hn nhiu so vi loi bu lc t
- Khi ng lm vc, khng kh c np vo qua ng 4 vo ton b phn ngoi
ca phn t lc trong bu lc. Ti y, khng kh c thm thu qua cc phn t 3 bng
giy xp c nhiu np gp.
5.2.3. Bu lc xng.
Cng dng:
Bu lc xng c nhim v lc nc v cc tp cht trong xng trc khi a ti b
chho kh. Do trnh c tnh trng tc b chho kh khi ng c lm vic.
Phn loi: Gm cc loi bu lc nh: bu lc th, lc tinh, bu lc ton phn.Cu to, nguyn l lm vic ca bu lc.
* Cu to, nguyn l lm vic ca bu lc th.
+. Cu to
+. Nguyn l lm vic:
1. Lra 6. Tm lc2. V. 7. Li lc3. Lvo. 8. L xo4. Cc. 9. Nhin
liu5. Nt x cn. 10. Quai bt
Hnh 8.5: Bu lc nhin liu
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
39/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
98M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Xng t thng cha c ht vo khu vc ngoi ca phn t lc thng qua ng
cha xng vo.y cc tp cht c hc c kch thc ln s lng ng xung y ca
cc lng cn cn cc tp cht c hc c kch thc nhhn nhng vt qu 0,05mm th
b gi li bn ngoi phn t lc hoc gia cc tm lc. Xng c lc sc i qua
cc l lc trn phn t lc v tm i ra ngoi lxng ra. cn xung di y phu
ngi ta s dng Bulng v lkhoan ngang pha di trca phn t lc.
*. Cu to v nguyn l lm vic ca bu lc tinh.
- Trong cc ng c xng hin i, giai on lc xng nu c thng c thc hin
mt ln trong bu lc tinh. Bu lc tinh c b tr sau bm xng v trc b ch ho
kh. Trong qu trnh dn xng n bung phao n c tc dng lc cc tp cht nh c kch
thc nhdi ( 6 17 )10-3 m.
+. Cu to.
.
Bu lc tinh gm cc chi tit: V bu lc, ng lng cn, li lc, l xo v bu lc
tinh c bt cht bng cu. Li lc c lm bng gm hay li mn cun thnh ng.
Pha di c lm hnh cn y cha cn bn v c nt x cn bn.
+. Nguyn l lm vic.
Khi xng c bm vo bu lc vi mt p sut nht nh, xng s thm thu quacc phn t li lc i vo pha trong li lc v vo ng ng xng ra, ti cc phn
t cht bn sc gi li pha ngoi li lc (lc c cc tp cht rt nh). Do kt cu
ca li lc mn nn cc tp cht c gi li cc lc v li lc.
*. Bu lc ton phn.
1. V.
2. ng vo.
3. Tm ngn.
4. B phn lc.
5. Cc tho.
6. L xo.
7. Vt.
8. ng ra.
a. Dng li lc.
b. Dng gm Hnh 8. 6: Bu lc tinh.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
40/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
99M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Hin nay trn t thay ch v s dng hai loi bu lc th v tinh ngi ta s dng
bu lc ton phn ch do mt bu lc m nhn. Loi bu lc ny cng ging nh bu lc
tinh, ch khc bu lc ny li lc c lm bng giy, pha di y ca li lc c
mt cc cha cn bn v nc. Khi nhin liu i qua bu lc hu ht tt c cc tp cht
hc v nc c gi li m bo cho nhin liu vo chho kh c lc sch.
5.2.4. Bm xng.
Cng dng:
Bm xng dng ht xng t thng cha cung cp cho ng c mt cch lin tc
gip ng c lm vic lu di v n nh.
Phn loi: Trn t hin nay thng s dng cc loi bm xng: - Bm xng kiu mng.
- Bm xng in kiu mng.
- Bm xng in kiu rto.Bm xng c kh kiu mng:
*. Cu to:
Bm nhin liu cu tao gm cc phn chnh: Thn
bm, np bm v mng bm.
1. Van xng vo.
2. Mng bm.
3. Np bm.
4. a mng.
5. Cn bm tay.
6. L xo hi.
7. Cn bm.
8. Trc bm.
9. n dn hng.
10. L xo.
11. Van xng ra.
12. m cao su.
13. Cn y.14. L xo mng bm.
15. Thn bm.
16. Li lc.
17. L xo.
Hnh 8.7 Bm xng dn ng bng c kh.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
41/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
100M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Mng ng gia thn bm v np bm, thn bm v np bm ng c lp vi
nhau bng vt.
Thn bm c lp vi thn my bng Bulng, trn thn bm c cht cn bm, cn
bm, l xo hi v cn bm v cn bm tay.
Cn bm khng nhng chu stc ng ca bnh lch tm trn trc cam m cn lp
cht vi vbm. np bm c ng xng vo, ng xng ra, van xng vo, van xng
ra v li lc. Mt sbm cn c b tr lp thm cc lng cn bng thu tinh v
mng rung trnh sdao ng ca xng.
Van xng vo v van xng ra c kt cu ging ht nhau c lp ngc nhau trong
np bm. Kt cu bao gm l xo, van, ng dn hng, m cao su.
Mng bm do nhiu lp vi tm sn cao xu chu xng to thnh v c lp trn cn y,
cn y c hai a.
Pha di mng bm c l xo mng bm iu khin hot ng ca mng bm kt hpvi cn bm.
* . Nguyn l lm vic:
+. Hnh trnh ht:
Khi ng clm vic, bnh lch tm ca trc cam s tc ng vo cn bm v tr
cao ca bnh lch tm l xo hi v, cn bm b nn li. Nhcc trc cn bm s lm cho
cn bm ko cn y v mng bm i xung v p l xo li. Th tch pha trn mng bm
s tng ln, p sut gim xung do sinh ra chn khng ht cho van xng li van
np mra ng thi xng t thng cha ht qua van np i vo bung bm.+. Hnh trnh cung cp:
Khi cam lch tm thi tc ng vo cn bm l xo hi v ca cn bm sy cn
bm tr li. Cn bm khng cn tc dng gi cn y ca mng bm. Lc ny l xo
mng bm s y cho mng bm i ln, xng t trong bung phao b p li, th tch
bung trn gim, p sut tng sy cho van xng vo (van np) ng li, van xng ra
(van x) mra. Xng sc y qua van i ln bu phao ca ch ho kh.
* Hnh trnh tdo(treo bm):
Khi mc xng trong bung phao ca b chho kh ln n mc quy nh, phaoxng sy van kim ba cnh ln ng kn lxng vo bu phao ca ch ho kh. p sut
trn bu phao ca mng bm v ng dn tng dn dn ln cho ti khi thng c sc
cng ca l xo ca mng bm slm cho mng bm v cn ko by xung v tr thp
nht. V vy mc d cam vn tc ng vo cn bm nhng mng bm khng lm vic
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
42/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
101M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
cho n khi mc xng trong bung phao h thp, phao si xung lm cho van kim ba
cnh mra, bm li tip tc lm vic bnh thng.
Bm xng kiu mng.a. Cu to:
Bm xng din kiu mng c cu to bi cc b phn l thn bm, mng
bm, cun dy in t cp tip im.
Thn bm gm hai na c bt cht vi nhau bng vt, gia hai na l mng
bm. Na di c ng xng vo, van np, ng xng ra, van x. Na trn l v bao
kn cun dy in tmng bm. Mng bm c cu to bi nhiu lp cao su mm, vi
chu xng. gia mng bm c lp mng bm. Cun dy in tc cun trn li
thp v c cnh trong bm. Cun dy in t cung cp in t cho c quy. Cp tip
im dng ng ct dng in i vo cun dy t ho. Tip im tnh c cnh
trong v my, tip im ng c lp vi cn ca mng bm.
b. Nguyn l lm vic:
Khi cha lm vic l xo mng bm y cho mng bm i xung pha di ko cn
tip im ng tip im. Khi bt kho in, do tip im ng c dng in tc quy ti
kho, ti tip im i vo cun dy t ho quanh li thp. Do vy li thp b t ho tr
thnh nam chm in ht cho mng bm cng cn tip im i ln nn l xo li. Lc
1. Tip im
2. Cn iu khin tip im
3. L xo
4. Ming st
5. Mng bm
6. Ca x7. Ca ht
8. in c quy ti
9. Cun dy
Hnh 8.8: Bm xngin kiu
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
43/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
102M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
th tch trong bung bm tng ln, van np mra v van xng li. Xng c ht t
thng cha qua bu lc, qua van np i vo bungbm. khi mng bm i ln s lm cho
cn tip im i ln, lm cho tip im m, cun dy t ho b mt in, li thp mt t
tnh, l xo mng bm y cho mng bm i xung thc hin hnh trnh y. Xng s
c nn li, lc ny trong bung bm th tch gim xung, p sut tng ln y cho van
np ng li van x mra, xng c y ra ngoi a ln bung phao ca ch ho kh.
Khi mng bm i xung s ko cn tip im ng i xung lm ng tip im, cun
dy t ho li c in, li thp li c t tnh ht mng bm i ln. Qu trnh ko di nh
vy tip din lin tc. Trong trng hp bu phao ca b ch ho kh y xng, phao
xng s ni ln y cho van kim ba cnh ng li p sut ng xng ra v bung bm
tng ln. Cho n khi thng c sc cng ca l xo y cho mng bm treo l lng, bm
ngng lm vic. Khi lng xng trong bung phao vi i van kim ba cnh mra, xng i
vo bung phao, p sut trong bung bm v ng ra gim, l xo y cho mng bm
ng li, tip im bm lm vic bnh thng.
Bm xng in kiu ro to:a. Cu to:
1.ng xng vo
2. Van p lc cao
3. Stato.
4. Rto
5. Van mt chiu
6. ng xng ra
7. Bm xng
8.Rto bm.
9. Thn bm
Cu to ca bm xng in kiu rto thc cht l ng c in lp thmbm nhin
liu kiu con ln. ng c in l loi ng c in mt chiu hot ng l nhngunin cung cp tc quy. vng c in btr ng xng ra v ng xng vo,
np di ng vo c van iu chnh p sut. Pha ng nhin liu ra c van mt chiu
gicho xng khng b hi v thng cha khi bm ngng hot ng. Bm xng kiu
con ln c lp ng nhin liu vo bao gm: rto bm c lp lch tm so vi
stato bm c bung nhin liu vo, ng nhin liu ra.
Hnh 8.9: Bm xng in kiu rto.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
44/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
103M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
b. Nguyn l lm vic:
Khi bt kho in cung cp cho ng c in th ng c quay ko theo rto ca
bm nhin liu cng quay theo. Khi cc con ln c vng ra do lc ly tm p st vo
stato ca bm. Do rto v stato c lp lch tm vi nhau nn khi rto bm quay ti v
tr bung ht, thtch tng dn ln, p sut gim. Do s chnh lch p sut, xng sc
ht ra t thng cha qua bu lc vo bung ht ca bm. Tay xng sc cc con
ln vn chuyn sang bung y. Ti v tr bung y th tch s gim dn, p sut tng ln
(46 bar) cho n khi no thng c sc cng ca l xo van mt chiu sy cho van
mt chiu mra t xng c a n bu phao ca b ch ho kh.
Khi bu phao y xng van kim ba cnh ng li hoc v mt l do no p sut
ng ra ca bm tng ln vt qu tr scho php. Lc van iu p s m, xng t
ng xng ra c ht quay ngc trli bung ht to thnh mt vng tun hon khp
kn trong bn thn ca bm cho ti khi p sut trong bm gim,l xo y cho van mtchiu ng li ngn khng cho xng tbm quay trv thng cha lm lt kh vo bung
bm gy mt an ton khi bm bt u lm vic.
5.2.5. ng ht.
1. Van sy
2. M c
3. Tm m
4. Nhnh chnh ca ng ht5. Nhnh chnh ca ng x.
Hnh 8.10: ng x - ng ht
ng ht : v C nhim dn hn hp kh b chho kh a vo xylanh.
ng x : C nhim v thu gp kh tha sau hnh trnh na ra ngoi ng gim m.
ng ht, ng x c thc c lin thnh mt khi hoc c ri bng gang bt cht
vi thn my. Nhnh chnh ca ng ht thng vi ng hn hp ca ch ho kh. Nhnh
chnh ca ng x thng vi ng gim m.
ng x thng c hnh dng khc khuu bao quanh ng ht hoc lm st nhau
nhit lng ca kh x c th sy nng ng ht lm cho hn hp kh c sy nng phn
no trc khi a vo xylanh cho ho kh tt hn.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
45/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
104M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
5.2.6. B ch ho kh.
Cng dng.
m bo cung cp cho ng c mt hn hp nhin liu theo nhiu thnh phn v
slng
cn thit ph hp vi tng ch lm vic ca ng c gip cho ng c c tnh nng k
thut tt nht.
m bo cho hn hp nhin liu c cht lng tt nht ( xng phi c x nh v
bc hi hon ton trong dng khng kh).
m bo cho ng c c khi ng d dng mi iu kin cn thit, lm vic n
nh ch khng ti vi s vng quay thp cho php ca trc khuu.
Ddng iu chnh cc thng s ca ch ho kh v cc thng sny c duy tr
trong mt thi gian di.
Phn loi:* Da vo kt cu ca b chhokh ta c:
Loi mt cp.
Loi hai cp.
Loi chiu khin bng in t.
Cu to, nguyn l lm vic ca b ch ho kh mt cp.
a. Cu to:
1.ng vo2.Lc gi.3.Hng ht4.Vi np5.Bm ga6.ng np
Hnh 8.11 S cu to ca b chho kh n gin
b. Nguyn l lm vic:
2 1
3
6
4
5
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
46/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
105M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Khi ng c lm vic, mc xng trong bung phao ca b ch ho kh lun lun
c iu chnh thp hn ming phun t 2 5mm, do xng khng tphun ra c.
Khi ng c lm vic, hnh trnh ht piston i tim cht trn (CT) xung
im cht di (CD). Xupp np m, xupp xng, khng kh c ht t ngoi qua
bu lc, khng kh i vo ch ho kh. Do cu to ca ch ho kh hp li thm tc
khng kh i qua ln, to nn chn khng ln c ht gy ra s chnh p sut vi bu
phao. Xng c ht t bu phao qua gicl chnh vo hng ht, ti y xng gp khng
kh di chuyn vi tc ln c x thnh ht nh ho trn vi khng kh bung hn
hp, thnh ho kh theo ng ng ht i vo trong xylanh ca ng c theo th t lm
vic.
Khi mc xng trong bung phao gim, phao chm xung ko cho van kim ba cnh i
xung mcho ng xng vo b xung cho chho kh khi xng n mc quy nhphao ni ln v van kim ba cnh ng lxng vo. Nu bm ga mcng ln khng kh
i vo cng nhiu tc khng kh cng tng, chn khng c ht cng ln xng
phun ra cng nhiu.
5.2.2. Cc tuyn xng chnh trong b ch ha kh
a. H thng nh lng chnh (Mch xng chnh).
H thng nh lng chnh ca b ch ho kh c nhim v: Cung cp thnh phn
ch yu hoc ton blng xng cho cc ch ti ca ng c.
Trong cc b ch ho kh hin nay, h thng nh lng cng rt a dng v mt kt
cu v nguyn l lm vic.
Thc tchng ta thng gp loi sau:
H thng gicl b xung.
H thng iu chnh b chn khng hng khuych tn.
H thng iu chnh tit din lu thng ca gicl chnh.
H thng iu chnh chn khng sau gicl chnh.
b. Cc h thng xng:
*. H thng khi ng.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
47/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
106M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Khi khi ng ng c, tc thp ,s vng quay ca trc khuu nh ,sc ht ca
ng c yu, nhit ca ng c thp, s bay ca xng km. Do nhim v ca h
thng khi ng l cung cp mt hn hp nhin liu ph hp ng c khi ng d
dng.
C hai hnh thc khi ng l dng bm gi v dng b khi ng ring yta ch tm hiu v b khi ng dng bm gi .
+. S h thng khi ng dng bm gi.
Trong h khi ng dng bm gi xng c phun ra t l phun khng ti v l
phun chnh . trn bm gi c lp thm van kh ph
.
Nguyn l lm vic.
Khi khi ng ng c, ngi li kho tay bm gi thng qua cn linh ng, bm
gi ng li, bm ga h m. Do sc ht ca ng c di bm gi c chn khng
ln , xng c ht ra c vi phun chnh v l phun khng ti to ra hn hp m c
ng c d khi ng.
Khi ng c bt u lm vic, svng quay tng, sc ht ca ng c ln. Nubm gi mth lc ny van kh ph s lm vic cung cp thm khng kh vo ng c
trnh tnh trng ng c b cht my do thiu khng kh. Khi khi ng xong bm
gi li mhon ton.
*. H thng khng ti.
Hnh 8.12: H thng khi ng.
1. Bm gi.
2. Van kh ph
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
48/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
107M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
L h thng khng kh c nhim v cung cp hn hp nhin liu cho ng c lm
vic n nh ch chy cm chng.
+. S cu to.
+ Nguyn l lm vic.
H thng chy khng ti bao gm c gicl chy khng ti lp sau gicl chnh, gicl
khng kh rnh khng ti, l phun khng ti v vt iu chnh khng ti.
Khi ng c lm vic ch chy cm chng, khng c ph ti, lc ny bm ga
ng gn kn, lng khng kh i vo ng c t. Ti hng khuych tn ca b ch ho
kh chn khng nh, vi phun chnh khng lm vic. pha di bm ga chn
khng rt l
n do s
c ht c
a ng c. Xng sc ht t bu phao qua gicl chnh, quagicl khng ti i vo rnh khng ti. Ti y xng sc ho trn vi khng kh i t
ngoi vo qua gicl khng kh to thnh hn hp nh tng v c phun ra l phun
khng ti pha di bm ga cung cp hn hp cho ng c chy ch khng ti.
ch khng ti khi s vng quay thp ch c ming phun pha di thc hin phun nhin
liu cn l pha trn c tc dng cung cp thm khng kh vo ho trn vi xng trnh
hn hp qu m.
Khi ng c chuyn t ch lm vic khng ti sang c ti, bm ga h mvt
qua l phun chuyn tip. chn khng pha di bm ga vn ln nn c hai l phunu phun hn hp lm cho nhin liu cung cp cho ng c tng ln, ng c t ttng
tc v khng b cht my.
Ti lphun pha di ca h thng khng ti c mt vt iu chnh l phun. Khi
vn ra slm tng lng hn hp khng ti.
*. H thng lm m (b tit kim).
1. Gicl khng kh
2. Mch xng khng ti.
3. Lphun khng ti
4. Vt iu chnh.
5. Gcl khng t
Hnh 8.13: H thng khng ti.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
49/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
108M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Khi ng c chy ton ti, b tit kim c nhim v bxung thm lng xng
lm m thm hn hp, m bo cho ng c pht ra cng sut cc ai.
Vic dn ng h thng lm m c thc hin bng hai cch: Dn ng bng
chn khng v dn ng bng c kh.
+. H thng lm m bng c kh:
- S cu to:
1.Tm ni.2.Gicl chnh.3.Gicl tit kim.4.L xo.5.Cn ni.6.Van.7.Cn ko.8.Cn y; 9. Vi phun.
Cu to h thng dn ng
bng c kh bao gm h thng cn iu khin, cn ni, cn ko, cn y c lp lin
ng vi trc bm ga pha y bung phao c b tr van tit kim, l xo van v gicl
b tit kim. Gicl b tit kim c thc lp song song hoc ni tip vi gicl chnh.
+ Nguyn l lm vic:
Khi ng c lm vic ch ti trung bnh bm ga mna chng, lc ny van b
tit kim ng, xng c cung cp vo ch ho kh qua gicl chnh qua ng xng
chnh m bo cho ng c lm vic ch ti trung bnh.
Khi ng c lm vic ch ton ti, bm ga mtrn 80% qua h thng cn lin
ng y cho van blm m b xung thm hn hp nhin liu phun vo ng c m
bo cho ng c lm vic ch ton ti, pht huy c cng sut cc i.
+. H thng lm m dn ng bng chn khng:
- S cu to:
Hnh 8.14: H thng lm m dn ng c kh.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
50/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
109M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Hnh 8.15: H thng lm m dn ng chn khng.
1. Vi phun chnh 6. ngng chn khng 11. Piston
2. Hng khuych tn 7. Kim van lm m 12. Bung phao
3. Bm ga 8. Gcl chnh 13. ng chn khng
4. Gcl lm m 9. L xo cn lm m5. Van an ton 10. Xylanh
Bao gm: Piston, xylanh, cn y, piston v cn y c ni vi nhau. piston
chuyn ng ln xung trong xylanh. Trn xylanh c hai lnh xylanh thng vi di
bm ga, ldi bm ga thng vi bu lc kh.
+ Nguyn l lm vic:
Khi bm ga mcha ht, chn khng di bm ga ln thng qua ng ng
chn khng ni vi xylanh blm m lm cho bung trn chn khng ln. piston i
ln thng sc cng ca l xo lm cho l xo b p li, cn y i ln khng tc ng vo
van lm m, l xo van y cho van ng l i. Do vy khng c lng xng b xung vo
ng xng chnh. Khi bm ga mht chn khng di bm ga nhlm cho
chn khng bung trn piston nh khng thng c sc cng ca l xo khng y cn
piston. Lc l xo cn piston y cho piston i xung tc ng vo di van lm m
qua gicl lm m i vo vi phun chnh cung cp thm mt lng xng ng c pht
huy cng sut.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
51/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
110M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
*. H thng tng tc.
+ S cu to:
Cu to h thng tng tc bao gm 1 piston xylanh. Van xng vo c tc dng cung
cp xng cho cp piston xylanh. Trn xylanh c mt ln thng vi bung phao thot
nng lng. B phn dn ng bao gm cn ni, cn ko thanh ngang, van trng lng
dng to p sut v ng mng xng ra.
+. Nguyn l lm vic:
Khi ng c tng tc bm ga mt ngt qua h thng cn lin ng ko cn p i
xung tc dng mt lc vo l xo y piston i xung nhanh to ra p sut ln trong
xylanh lm ng van xng vo, y van trng lng mra, p xng theo ng xng tng
tc phun vo hng ht to hn hp m c ng c tng tc thun li khng b cht
my, khi ng c tng tc bm ga mt t, piston bm tng tc i xung t tdo
khng to ra p sut t ngt trong xylanh nn van xng vo ng khng kn, xng trongxylanh qua van xng vo quay trli bu phao.
* H thng iu chnh chn khng sau gcl chnh.
*. Dng cung cp khng kh t gia ng phun chnh.
+. S cu to:
1. Vi phun
2. Van trng lng
3. Piston.
4. Cn ni
5. Cn ko
6. Van xng vo.
7. L xo.
8. Tm ko.
9. Cn y.
10. Xylanh bm tng tc.
Hnh 8.16: H thng tng tc
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
52/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
111M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
+. Nguyn l lm vic:
Khi ng c, mc xng trong ng phun chnh, trong ng khng kh, v trong bung
phao bng nhau, mc xng ny u thp hn ming ng phun chnh mt lng. Khi
ng c lm vic ch ti nh, bm ga c m nh nn xng c ra khi ng
phun chnh theo quy lut tng t nh trong ch ho kh n gin . Khi mc xng trong
ng khng kh gim, khng kh bn ngoi lp tc i qua gicl khng kh thay th ch
trng. Trong giai on ny lu lng khng kh qua gicl khng kh cn nh, nn p suttrn b mt xng trong ng khng kh lun cn bng vi p sut kh tri. V vy lu lng
xng i qua gicl chnh ch ph thuc chnh lch gia mc xng trong bung phao v
ng khng kh. Khi chn khng trong hng khuych tn tng ln n mt gi tr no ,
xng trong ng khng kh c h n mc thp nht, khng kh t bn ngoi vo qua
gicl khng kh v chng s trn ln vi xng to thnh bt xng phun vo trong ng
khuych tn. S hnh thnh bt xng trong ng phun khu vc sau gicl chnh s lm
gim chn khng y dn n lu lng xng qua gicl chnh gim v hn hp
nhin liu cung cp ngho i.*. Dng cung cp khng kh t bn trong ng to bt:
+. Cu to.
Cu to tng t nh phn trn ch khc ch ng khng kh c thay bi ng to bt.
1. Gicl chnh
2. Hng khuych tn
3. Bm ga
4. Gicl khng kh5. ng phun
Hnh 8.17. S cu to h thngnh lng chnh
iu chnh chn khng sau gicl chnh.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
53/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
112M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
1. Gicl chnh
2. Gicl khng kh
3. Bu phao
4. ng to bt
5. Bm ga
6. vi phun chnh
* Nguyn l lm vic:
Tng t nh loi cung cp khng kh t gia ngphun chnh. Khi ng c cha
lm vic mc xng trong bung phao, trong ng to bt v trong vi phun chnh bng
nhau.
Khi ng c lm vic ch ti nh, bm ga m nh, chn khng hng ht
thp, xng c ht ra t vi phun chnh m bo giai on u hn hp nhin liu c
t l m.
Khi ng c chy tc ln hn, chn khng hng khuych tn tng, lng
xng c ht ra nhiu. Do vy xng trong ng to bt s c ht ra v gim dn. Khimc xng trong ng to bt gim lm cho cc l trn ng to bt h ra, khng kh t
ngoi vo qua gicl, khng kh trn vo qua ng to bt thng qua l trn ng to bt trn
vi xng to thnh bt xng phun vo hng khuych tn, ng thi lm gim chn
khng khu vc ng to bt nh vy lng xng i qua vi phun chnh gim hn hp b
ngho i nhiu hn.
*. Dng cung cp khng kh t bn ngoi ng to bt.+. S cu to (hnh 8.19).
+. Nguyn l lm vic(tng t nh dng cung cp khng kh t trong ng to bt).
Hnh 8.18: S cu to h thng nh lng chnh iuchnh chn khng trong ng to bt
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
54/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
113M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
1.Gicl chnh2.Giclkhng kh3.Bu phao4.ng to bt5.Bm ga6.Vi phun chnh
Hnh 8.19. S cu to h thng nh lng chnh iu chnh
chn khng sau gicl chnh dng cung cp khng kh bn ngoi ng to bt.
* H thng kt hp.
- S cu to.
1.Bung phao2.Gicl chnh3.Ging to bt4.ng phun vi cc l5.ng dn khng kh6.Kim ga7.
Tr ga
8.Hng khuych tn9.ng dn hng10.Dy ga
Hnh 8.20:H thng nh lng chnh dng kt hp.
-Nguyn l lm vic.
Khi ng c lm vic ch ti nh tr ga h m, Lng bt hnh thnh trong ngto bt 3 t do lng khng kh i qua t nn chn khng sau qua gicl 2 b nh
hng khng ng k, lc ny lu lng xng i qua ng phun ln to nn hn hp
nhin liu c thnh phn m.
Khi ng c chuyn sang lm vic ch ti trng trung bnh, tr ga c nng
ln cng vi kim ga 6 nn tit din lu thng trong ng phun chnh tng. Nh vy lu
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
55/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
114M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
lng i qua ng phun c xu hng tng rt nhanh dn n vic hnh thnh hn hp nhin
liu m. Mt khc tc lu thng ca dng kh trong ng tng, mc xng trong ging 3
h xung thp hn lm h cc l thng hi, lm cho khng kh t ngoi vo ng to bt
qua cc l b h ho trn vi xng to thnh bt xng phun vo hng khuych tn. Kt
qu l lng bt xng hnh thnh trong ng nhiu hn dn n chn khng sau gicl
chnh 2 gim, lng xng ht qua gicl chnh 2 gim t hn so vi bnh thng lm cho
hn hp ngho i.
* Cc c cu v b phn ph trong b ch ho kh hin i
- C cu hn ch tc :
mi loi ng c u c mt tc gii hn. Nu ng c vt qu mc gii hn
, mc tiu hao nhin liu tng, cc chi tit b hao mn nhanh chng thm ch cn gy
n cc s c nghim trng cho ng c. Do m bo an ton cho ng c lun
lun gi c tc quy nh, mi b ch ho kh hin i, ngi ta cn trang b thm
mt b hn ch tc . Trong thc t c cu hn ch tc thng gp 3 dng:
C cu hn ch tc kiu ly tm.
C cu hn ch tc kiu kh p.
C cu hn ch tc kiu ly tm kh p.
+. C cu hn ch tc kiu kh p
- Cu to:
C cu hn ch tc ny lm thnh mt khi vi bm ga. Trn bm ga ngi ta
ch to mt mt vt ch ng vi bung hn hp i vo, ph di c mt l xo lun giv tr hon ton m, sc cng ca l xo c iu chnh bng m c, iu chnh thn
di ca b ch ho kh.
-Nguyn l lm vic:
Hnh 8.21: B hn chtc kiu kh p
1. Bm ga.
2. inh chng.
3. Trc bm ga.
4. Thanh ni.
5. L xo.
6. M c iu chnh.
7. Np m c iu
chnh.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
56/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
115M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
v tr ng c chy tc ton ti, bm ga m ln, tc ng c tng cao.
Khi tc ng c vt qu tc quy nh, sc ht ca ng c tng cao, lu lng
khng kh np vo ng c rt ln. To ra mt p lc tc ng vo mt bm ga, p lc
ny gy ra mmen quay thng c lc cng l xo ca b hn ch tc lm cho bm
ga quay quanh trc ca n v ng bt li. Do bm ga ng nn lu lng khng kh
vo ng c t i. Tc ng c gim, p lc tc dng ln b mt vt ca bm ga gim,
l xo b hn ch tc ko cho bm ga tr li v tr cn bng, tc ng c c tng
ln. C th iu chnh c sc cng ca l xo thng qua vic iu chnh ai c 6.
+. C cu hn ch tc kiu ly tm kh p.
- Cu tao:
Cu to gm hai phn chnh: B phn truyn dn ly tm v b phn kh p.
+ B phn kh p gm c mng 9 nm trong thn hp mng 16 v c bt cht vi
cn y 11, tay ni 12 , mt u ni vi bm ga 14.
+ B phn truyn dn ly tm gm c: Thn (v), b truyn dn hay bt ui trc
cam trong c rto rng 1. Trong rto c qu vng 5, l van 6, Qu vng c gi bng
l xo 4 v vt iu chnh 3 dng diu chnh cng c l xo.
B truyn dn ly tm c ni thng vi ng np v bm ga.
Hnh 8.22: B hn ch tc kiu li tm kh p.
1. Rto 7. Bung hn hp 13. Gcl khng khca b hn ch tc 2. V b truyn dn li tm 8. ng ht khng kh
3. Vt iu chnh 9. C cu mng 14. Trc bm ga
4. L xo 10. Bung chn khng 15. Rnh
5. Qu vng 11. Cn y
6. L 12. Cn ni
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
57/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
116M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
- Nguyn l lm vic.
Khi s vng quay ca ng c nm trong gii han quy nh th lc cng ly tm
khng thng c sc cng ca l xo. Do l van 6 trn b truyn dn ly tm c m,
bung chn khng ca b kh p ni thng vi pha di bu lc gi qua ng ng dn.
Do bung chn khng ca b phn kh p khng c chn khng, l xo ko bm ga
m ln.
Khi s vng quay ca trc khuu vt qu gii hn cho php th lc ly tm ca qu
vng tng ln thng c sc cng ca l xo 4 ra ng kn l van 6 lm ngt ng khng
kh t di bu lc gi n bung chn khng 10 ch cn thng vi pha di bm ga
thng qua 2 gicl nh lng 13 cho nn bung chn khng c s gim p ln. Do
chnh lch p sut 2, bung mng 9 c y ln thng c sc cng ca l xo ca
bm ga qua h thng cn y, cn ni lm cho bm ga ng nt li, lng hn hp vo
xylanh t, tc ng c gim xung gii hn quy nh.
Khi s vng quay ca ng c gim, lc ly tm ca qu vng gim,l xo 4 ko qu
vng m van 6. Bung chnkhng ca b phn kh p li thng vi khong khng pha
bu lc do mng 9 tr li v tr cn bng l xo 17 ko cho bm ga m ln.
Gii thiu mt s ch ho kh thng dng.
a. B ch ho kh K22G.
*. Cu to.
Phn t np bung phao tr ln bao gm ng thng kh 1 vi bung phao 8, trong
c phao 7,van kim 3 cnh 6 v h thng cung cp nhin liu chnh, ph nh vi phun
chnh 16, ph 15, bm gia tc 12, b tit kim 13. Cc rnh ca h thng chy cm chng,
ng khuych tn 28 thuc loi kp vi 4 l thp thay i vi 4 l thp n hi 24, u tin
vi ng khuych tn bng vt u di t vo ng khuch tn va.
ng khuych tn t gia bn trong c vi phun chnh 16 vi phun ph 15 t vo
ng khuych tn, phn trn v gia c c bng hp kim Antimon.Phn di l phn ca bung ho kh trong c bm ga 18, ng thi l np b
hn ch tc v ming phun ca h thng khng ti, phn ny c c bng gang.
Bulng lp vi nhau bng bng vt gia c lt m.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
58/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
117M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Hnh 8.23: S cu to ch ho kh K22G.
1. ng thng kh. 17. Gicl chnh.
2. Gicl khng kh bm tng tc. 18. Bm ga.
3. Vi phun chnh. 19. Vu hnh chc.
4.Van trng lng. 20. L xo b hn ch tc .
5. Ty y piston bm tng tc. 21. Vt khng ti.
6. Van kim ba cnh. 22. vt hn hp khng ti.
7. Phao. 23. L phun khng ti.
8. Bu phao. 24. L thp n hi.
9. Van np bm gim tc. 25. Gcl khng ti.
10. Thanh y bm tng tc. 26,27. Gcl khng kh khng ti.
11. C cu dn ng bm xng . 28. Hng khuych tn.
12. Piston bm tng tc. 29. Van kh ph.
13. B tit kim. 30. Bm gi.
14. Vt iu chnh vi phun chnh. 31. Vi phun bm tng tc
15. Vi phun ph. 32. Vt iu chnh sc cng l xo ca b hn ch tc .
16. Vi phun chnh. 33. Np ca vt iu chnh.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
59/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
118M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
*. Nguyn l lm vic.
- Ch khi ng lnh: H thng khi ng ca loi ny thuc loi dng bm
gi, khi khi ngta ko nt trong bung li cho bm gi ng li ng thi do c cu
lin ng lm bm ga m nh. Do chn khng trong ng np ln, xng c phun ra
t h thng cung cp chnh v h thng chy cm chng lm ho kh rt m c. Khing c n do sc ht ln m van t ng cung cp cho khng kh vo lm cho hn hp
khng b c qu gy cht my. Khi khi ng xong ngi li n nt a bm gi tr
li trng thi ban u.
Nu ng c nng khi khi ng khng cn ng bm gi m khi ng bng
h thng chy khng ti.
Ch chy khng ti :
H thng chay cm chng ca b ch ho kh ny iu chnh nh tng. Khi ng
c chy cm chng bm ga gn nh ng kn, xng c ht t bung phao qua l tiachnh 16, theo rnh i ln qua l tia chy cm chng 23 ln gp khng kh qua gicl
khng kh 26 v to thnh nh tng ln 2, ri theo rnh xung ri phun ra mt hoc
hai ming phun khng ti 22 v sau bm ga tu theo m ca bm ga. Vt 21 iu
chnh lng nh tng phun vo lm thay i s vng quay khng ti ca ng c.
-Chy ti trung bnh:Khi bm ga m dn dn ng c chuyn t ch chy cm chng sang ch c
ti, lc ny h thng phun nhin liu chnh s lm vic, h thng phun nhin liu chnh
ca b ch ho kh K22G thuc loi iu chnh chn khng trong hng khuch tn vu vi phun ph 15.
Khi tc ng c cn thp,cc l thp kn nn ch c chn khng ng khuych
tn nh v va l cao, nhin liu ch yu do vi phun chinh cung cp cn vi phun ph
ch cung cp t. Khi tc ng c tng ln cc l thp b khng kh y y rong ra
cho khng kh chy qua l khuych tn ln. Do chn khng khuych tn ln tng
ln lm cho vi phun ph cung cp nhiu xng hn, lc ny vi phun chnh vi phun ph
cng cung cp. Nhng do khng kh vo nhanh hn nn nhin liu b xung vo ch ho
kh hi long bo m tnh kinh t cho ng c.- ng c chy vi trng ti ti a: Khi ng c l vic vi ti ti a lc ny
bm ga m hon ton v yu cu ho kh m c nn c b tit kim cn lm vic. B
tit kim ca ch ho kh K22G thuc b tit kim dn ng bng c kh.
Khi bm ga m rng trc bm ga quay qua h thng cn lin ng 11,10 y cho
cn piston5, y cho piston12 i xung, cht u ptt tng n vin bi 13 m ra cho
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
60/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
119M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
nhin liu t bung phao qua van bi 13 m cho nhin liu t bung phao qua van bi vo
b xung cho van ph phun vo ng khuych tn lm m ho kh ng c pht huy
c cng sut ti a.
- H thng tng tc :
Khi mun tng tc ngi li xe tng ga t ngt ng ngha vi vic bm ga m
t ngt. trnh ho kh b long khi bm ga m t ngt v cung cp y nhin
liu tng tc b ch ho kh K22G c trang b mt bm gia tc iu khin bng c
kh lm lin vi b tit kim.
Khi bm ga m rng t ngt cn bt cht vi trc bm ga 11 xoay, ko cn 10 i
xung v n l xo 5 y piston 12 i xung nhanh. p sut nhin liu trong xylanh bm
tng lm van 9 ng li van trng lng 4 m ra cho nhin liu qua l tia 2 phun vo
hng khuych tn lm m ho kh cho ng c tng cng sut nhanh. Bm ga ng li
cn 19 ko piston12 i ln van 9 m cho nhin liu i vo xylanh bm gia tc.
-B hn ch tc ti a ca ng c:
B hn ch tc ti a ca b ch ho kh K22G thuc loi kh p m n c cu
to chnh l bm ga. B hn ch tc gm c bm ga na trn to thnh gc vt,
bm ga lp trn trc bng bi kim v c l xo 20 lun ko rng ra sc cng l iu
chnh s b bng ng c cht 32 v iu chnh chnh xc c ren vi 33. Khi p chn
ga bm ga quay ti nhng ch cho l xo 20 ko bm ga m ra.
Khi tc ng c tng, tc lung kh vo b ch ho kh tng ln p lc ca
dng kh tng ln dn cho n khi mmen dng kh tc ng n bm ga ln hnmmen do sc ko ca l xo 20 gy ra th bm ga b ng bt li, do lng ho kh
vo xylanh t i v tc ng c gim xung, ng lc ca dng kh gim bm ga li
m rng ra. Do vy m ca bm ga l kt qu ca dng kh tc ng ln bm ga.
iu chnh sc cng ca l xo 20 b hn ch tc lm vic khi ng c c tc ln
hn 2000 v/ph.
Cu to, nguyn l lm vic ca b ch ho kh hai cp.
u nhc im ca ch hai cp so vi ch thng.
Chho kh thng, ng c pht ra cng sut cao thi ch ti nh s vngquay thp skhng m bo tit kim nhin liu. Ch ho kh hai cp khi xe c ti nh, xe
tc thp, hn hp chc ho trn trong mt hng cung cp cho mt lng
nhin liu nhcho ng c, m bo mc tit kim nhin liu thp nht. Khi xe chy
tc cao, c ti ln hn hp sc cung cp cho ng c ng c pht ra cng xut
cao nht. Vy thng qua ch ho kh hai cp cng xut ng c tng ln ng k. Tuy
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
61/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
120M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
nhin ch ho kh hai cp cng c nhng nhc im nht nh l c cu to c cu
to phc tp, kh ch to. V vy m kh trong vic sa cha v khc phc.
* S cu to:
Cc mch xng cbn.
Mch khing.
a. S nguyn l (hnh 8.26)
b. Nguyn l lm vic:
Hnh 8.25:S chho kh hai cp.
11. Bm tng tc ph.12. Gicl chnh th cp.
13. Hp chn khng bm ga.
14. Bm ga thcp.
15. Bm ga s cp.
16. Vt iu chnh hn hp
khng ti.
17. Gicl chy chm.
18. Gcl chnh.19. Van lm m.
1. Van thng hi bung phao.
2. Piston bm tng tc.
3. Gicl chm.
4. Vi phun chnh thcp.
5. Vi phun tngtc.
6. Bm gi.
7. Vi phun chnh s cp.
8. Van in t.
9. Piston lm m.
10. Van kim(van kh)
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
62/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
121M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Khi khi ng, bm gi ng kn, bm ga scp h m, bm ga th cp ng.
Di bm gi c mt sc ht rt ln, hng scp xng c ht ra t vi phun chnh
scp, l chuyn tip v l khng ti. hng th cp xng chc ht ra l khng ti,
hn hp thu c l rt m m bo cho ng ckhi ng d dng
Mch khng ti .a. S nguyn l:
b. Nguyn l lm vic.
Khi ng cchy cm chng khng c ph ti, bm ga scp v th cp
ng kn, chn khng di bm ga rt ln. hng scp xng c ht ra t gicl
chnh scp, ho trn vi khng kh ht vo t giclkhng kh cbn to thnh nh
Hnh 8.26:S mch khi ng.7. Hn hp nhin liu c bn
ca ch khng ti.
8. Hn hp nhin liu phca ch khng ti.
9. Vt iu chnh nng CO
10. Vt iu chnh s vng
quay khng ti.
11. Gicl chnh.
1. Giclkhng kh.
2. Gicl khngkh ph.3. Gicl hiu chnh khng kh
khng ti hng thcp.
4. Gicl chnh hng thcp.
5. Hn hp khng ti hng
thcp.
6. Lchuyn tip.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
63/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
122M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
tng theo mch khng ti v c ht ra t l khng ti mt khc cn mt lng hn
hp phc ht ra t giclchnh scp, ho trn vi khng kh t giclkhng kh ph
to thnh nh tng b xung
cho hn hp nhin liu cbn.
hng th cp xng c ht
ra t gicl chnh th cp, ho
trn vi khng kh t gicl
hiu chnh khng kh khng ti
to thnh nh tng theo machj
khng ti hng th cp v c
ht ra t l khng ti hng th
cp.
Ch ti trung bnh.
a. Mc ti trung bnh thp:
*. S nguyn l:
*. Nguyn l hotng.
Bm ga scp h m, bm ga th cp ng, chn khng trng h thng np
vn ln gi cho piston lm m v tr trn, van lm m ng, xng chc ht ra
vi phun chnh scph trn vi khng kh i vo h thng np.
b. Mc ti trung bnh cao.* S nguyn l:
* Nguyn l lm vic:
Bm ga s cp m rng,
bm ga th cp vn ng,
chn khng trong hng scp yu
i, piston lm m b y xung
nhl xo piston lm m mvan
lm m. Xng c ht ra t vanlm m scp b sung thm
cho vi phun chnh s cp,
cung cp hn hp ln v lm
m hn mt cht.
Hnh 8.27:S mch khng ti.
Hnh 8.28:S ch trung bnh.Van lm
m (m)
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
64/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
123M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
Ch chuyn tip.
a. S nguyn l(hnh 8.29)
b. Nguyn l lm vic:
Khi bm ga scp mt 60% trln, bm ga th cp bt u m. hng s
cp do chn khng yu ln piston lm m b l xo piston lm m y xung mvan
lm m cung cp hn hp nhin liu b sung cho vi pun chnh v mt phn nhin liu
c ht ra t vi phun b sung do chn khng trn hng khuych tn. hng th cp
bm ga bt u mnn chn khng trn bm ga vn cn yu, vi phun chnh th
cp bt u cung cp nhin liu nhng vi mt lng t, phn ln nhin liu c ht ra
t l chuyn tip v l khng ti do chn khng sau bm ga th cp vn ln.
Mch ton ti .a. S nguyn l:
b. Nguyn l lm vic
Bm ga s cp v
th cp m ht c. hng
scp chn khng h
thng np yu, piston lm
m ton ti vn ph di
nh sc y ca l xo m
van ton ti, ht xng b
sung cho vi phun chnh s
cp. Mt khc do bm ga
s cp m ht c nn
chn khng ph trn hng
1. L thng hi cho h
thng chuyn tip.
2. Gicl khng kh l
chuyn tip hang th cp.
3. Gicl khng kh khng
ti hng th cp.
Hnh 8.29:Ch chuyn tip.
Hnh 8.30:Ch ton ti.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t Trong Dng Cho Spkt_tin Ch No2
65/111
cng bi ging: ng c t trong_i hc chnh qui ngnh S phm kthut
124M.Sc. Nguyn Mnh Cng Khoa c kh ng lc_UTEHY_2011
khuych tn tng ln, ht xng t vi phun b sung, cung cp cho ng c. hng th
cp do bm ga th cp mrng to ra chn khng ht xng t vi phun chnh th cp v
vi phun lm m ton ti hng th cp. Mt lng hn hp ln sc cung cp cho
ng chot ng ch ti nng hoc tc cao.
Mch tng tc:
a. S nguyn l:
b. Nguyn l hotng:
Khi nhn chn ga t ngt, xng trong xy lanh bm tng tc by di p sut
ca bm tng tc, y van trng lng ln v xng c phun ra t vi phun tng tc b
sung thm cho ng c. Khi nh chn ga, nhsc cng ca l xo bm tng tc y piston
ln, lc ny van trng lng chn li ra, van np mxng c ht vo trong xylanh bm
t bung phao.
Cc ccu b phn ph.
4.3.1. H thng bm gi tng.
a. S nguyn l.(Hnh 8.32)
b. Nguyn l lm vic:
*. Khi ng ckhi ng trng thi lnh:
Bm gi ng, chn khng to ra di bm gi ln dn n mt lng xngln c ht ra ti vi phun chnh scp, l chuyn tip scp v vi phun khng ti
hng scp. hng th cp bm ga ng kn nn xng chc ht ra vi phun
khng ti hng th cp.
*. Khi ng ct khi ng:
Hnh 8.31. Mch tng tc
1. ng phun.
2. Cn bm.
3. Ciu chnh bm
ga
4. n by bm ga.
5. n by iu khin
bm.
6. C.
-
7/29/2019 Gio Trnh ng C t