giáo trình Đường lối cách mạng
DESCRIPTION
hồ chí minhTRANSCRIPT
GIO TRNH NG LI CCH MNG CA NG CNG SN VIT NAM
CHNG I:
S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U TIN CA NG
I. Hon cnh lch s ra i ng cng sn Vit Nam
1.Hon cnh quc t cui th k XIX u th k XX
a. S chuyn bin ca ch ngha t bn v hu qu ca n
T cui th k XIX, ch ngha t bn chuyn t t do cnh tranh sang giai on c quyn. Cc nc t bn quc, bn trong th tng cng bc lt nhn dn lao ng, bn ngoi th xm lc v p bc nhn dn cc dn tc thuc a. S thng tr tn bo ca ch ngha quc lm cho i sng nhn dn lao ng cc nc tr nn cng cc. Mu thun gia cc dn tc thuc a vi ch ngha thc dn ngy cng gay gt, phong tro u tranh gii phng dn tc din ra mnh m cc nc thuc a.
b. nh hng ca ch ngha Mc -Lnin
Vo gia th k XIX, phong tro u tranh ca giai cp cng nhn pht trin mnh, t ra yu cu bc thit phi c h thng l lun khoa hc vi t cch l v kh t tng ca giai cp cng nhn trong cuc u tranh chng ch ngha t bn. Trong hon cnh , ch ngha Mc ra i, v sau c Lnin pht trin tr thnh ch ngha Mc - L nin.
Ch ngha Mc - L nin ch r, mun ginh c thng li trong cuc u tranh thc hin s mnh lch s ca mnh, giai cp cng nhn phi lp ra ng cng sn. S ra i ng cng sn l yu cu khch quan p ng cuc u tranh ca giai cp cng nhn chng p bc, bc lt. Tuyn ngn ca ng cng sn (1848) xc nh: nhng ngi cng sn lun lun i biu cho li ch ca ton b phong tro; l b phn kin quyt nht trong cc ng cng nhn cc nc; h hiu r nhng iu kin, tin trnh v kt qu ca phong tro v sn. Nhng nhim v ch yu c tnh quy lut m chnh ng ca giai cp cng nhn thc hin mc ch ginh ly chnh quyn v xy dng x hi mi. ng phi lun ng trn lp trng ca giai cp cng nhn, mi chin lc, sch lc ca ng u lun xut pht t li ch ca giai cp cng nhn. Nhng, ng phi i biu cho quyn li ca ton th nhn dn lao ng. Bi v giai cp cng nhn ch c th gii phng c giai cp mnh nu ng thi gii phng cho cc tng lp nhn dn lao ng khc trong x hi. Ch ngha Mc - Lnin li cun qun chng nhn dn v c nhng phn t u t, tch cc cc nc thuc a vo phong tro cng sn.
K t khi ch ngha Mc - Lnin c truyn b vo Vit Nam, phong tro yu nc v phong tro cng nhn pht trin mnh m theo khuynh hng cch mng v sn, dn ti s ra i ca cc t chc cng sn Vit Nam. Nguyn i Quc vn dng sng to v pht trin ch ngha Mc - Lnin vo thc tin cch mang Vit Nam, sng lp ra ng cng sn Vit Nam. Ch ngha Mc - Lnin l nn tng t tng ca ng Cng sn Vit Nam.
c. Tc ng ca Cch mng Thng Mi Nga v Quc t Cng sn
Nm 1917, cch mng thng Mi Nga ginh c thng li. Nh nc Xvit da trn nn tng lin minh cng - nng di s lnh o ca ng Bonsvich Nga ra i. Vi thng li ca Cch mng Thng Mi, ch ngha Mc - Lnin t l lun tr thnh hin thc, ng thi m u mt thi i mi thi i cch mng chng quc, thi i gii phng dn tc. Cuc cch mng ny c v mnh m phong tro u tranh ca giai cp cng nhn, nhn dn cc nc v l mt trong nhng ng lc thc y s ra i nhiu ng cng sn: ng Cng sn c, ng cng sn Hungari (nm 1918), ng Cng sn Php (nm 1919)
i vi cc dn tc thuc a, Cch mng Thng Mi nu tm gng sng trong vic gii phng cc dn tc b p bc. V ngha ca Cch mng Thng Mi, Nguyn i Quc khng nh: Cch mng Thng Mi nh ting st nh thc nhn dn chu tnh gic m hng th k nay. V Cch mnh Nga dy cho chng ta rng mun cch mnh thnh cng th phi dn chng lm gc, phi c ng vng bn, phi bn gan, phi hy sinh, phi thng nht. Ni tm li l phi theo ch ngha M Khc T v Lnin.
Thng 3- 1919, Quc t Cng sn c thnh lp. S ra i ca Quc t Cng sn c ngha thc y s pht trin mnh m phong tro cng sn v cng nhn quc t. S tho ln th nht nhng Lun cng v vn dn tc v vn thuc a ca Lnin c cng b ti i hi II Quc t cng sn vo nm 1920 ch ra phng hng u tranh gii phng cc dn tc thuc a, m ra con ng gii phng cc dn tc b p bc trn lp trng cch mng v sn.
i vi Vit Nam, Quc t Cng sn c vai tr quan trng trong vic truyn b ch ngha Mc - Lnin v thnh lp ng Cng sn Vit Nam, Nguyn i Quc khng nhng nh gi cao s kin ra i Quc t Cng sn i vi phong tro cch mng th gii, m cn nhn mnh vai tr ca t chc ny i vi cch mng Vit Nam An Nam mun cch mnh thnh cng, th tt phi nh tam quc t.
2. Hon cnh trong nc
a. X hi Vit Nam di s thng tr ca thc dn Php
- Chnh sch cai tr ca thc dn Php
Nm 1858, thc dn Php n sng tn cng xm lc Vit Nam. Sau khi tm thi dp tt c cc phong tro u tranh ca nhn dn ta, thc dn Php tng bc thit lp b my thng tr Vit Nam.
V chnh tr, thc dn Php p t chnh sch cai tr thc dn, tc b quyn lc i ni v i ngoi ca chnh quyn phong kin nh Nguyn; chia Vit Nam ra thnh ba x: Bc K, Trung K, Nam K v thc hin mi k mt ch cai tr ring. ng thi vi chnh sch nham him ny, thc dn Php cu kt vi giai cp a ch trong vic bc lt kinh t v p bc chnh tr i vi nhn dn Vit Nam.
V kinh t, thc dn Php thc hin chnh sch bc lt v kinh t: tin hnh cp ot rung t lp n in; u t khai thc ti nguyn; xy dng mt s c s cng nghip; xy dng h thng ng giao thng, bn cng phc v cho chnh sch khai thc thuc a ca thc dn Php. Chnh sch khai thc thuc a ca thc dn Php to nn s chuyn bin ca nn kinh t Vit Nam (hnh thnh mt s ngnh kinh t mi...) nhng cng dn n hu qu l nn kinh t Vit Nam b l thuc vo t bn Php, b km hm trong vng lc hu.
V vn ha, thc dn Php thc hin chnh sch vn ha, gio dc thc dn; dung tng, duy tr cc h tc lc hu... Nguyn i Quc vch r ti c ca ch cai tr thc dn ng Dng: Chng ti khng nhng b p bc v bc lt mt cch nhc nh, m cn b hnh h v u c mt cch th thm... bng thuc phin, bng ru... chng ti phi sng trong cnh ngu dt ti tm v chng ti khng c quyn t do hc tp.
- Tnh hnh giai cp v mu thun c bn trong x hi Vit Nam.
Di tc ng ca chnh sch cai tr v chnh sch kinh t, vn ha, gio dc thc dn, x hi Vit Nam din ra qu trnh phn ha su sc.
Giai cp a ch: Giai cp a ch cu kt vi thc dn Php tng cng bc lt, p bc nng dn. Tuy nhin, trong ni b a ch Vit Nam lc ny c s phn ha, mt b phn a ch c lng yu nc, cm ght ch thc dn tham gia u tranh chng Php di cc hnh thc v mc khc nhau.
Giai cp nng dn: giai cp nng dn l lc lng ng o nht trong x hi Vit Nam, b thc dn v phong kin p bc bc lt nng n. Tnh cnh khn kh, bn cng ca giai cp nng dn Vit Nam lm tng thm lng cm th quc v phong kin tay sai, lm tng thm ch cch mng ca h trong cuc u tranh ginh li rung t v quyn sng t do.
Giai cp cng nhn Vit Nam: Ra i t cuc khai thc thuc a ln th nht ca thc dn Php. a s cng nhn Vit Nam, trc tip xut thn t giai cp nng dn, nn nhn ca chnh sch chim ot rung t m thc dn Php thi hnh Vit Nam. V vy, giai cp cng nhn c quan h trc tip v cht ch vi giai cp nng dn. Giai cp cng nhn Vit Nam b quc, phong kin p bc, bc lt. c im ni bt ca giai cp cng nhn Vit Nam l ra i trc giai cp t sn dn tc Vit Nam, v va ln ln n sm tip th nh sng cch mng ca ch ngha Mc - Lnin, nhanh chng tr thnh mt lc lng chnh tr t gic, thng nht khp Bc Trung Nam
Giai cp t sn Vit Nam: Bao gm t sn cng nghip, t sn thng nghip Trong giai cp t sn c mt b phn kim a ch.
Ngay t khi ra i, giai cp t sn Vit Nam b t sn Php v t sn ngi Hoa cnh tranh, chn p, do , th lc kinh t v a v chnh tr ca giai cp t sn Vit Nam nh b v yu t. V vy, giai cp t sn Vit Nam khng iu kin lnh o cuc cch mng dn tc, dn ch i n thnh cng.
Tng lp tiu t sn Vit Nam: bao gm hc sinh, tr thc, vin chc v nhng ngi lm ngh t do Trong , gii tr thc v hc sinh l b phn quan trng ca tng lp tiu t sn. i sng ca tiu t sn Vit Nam bp bnh v d b ph sn tr thnh nhng ngi v sn. Tiu t sn Vit Nam c lng yu nc, cm th quc, thc dn, li chu nh hng ca nhng t tng tin b t bn ngoi truyn vo. V vy, y l lc lng c tinh thn cch mng cao v nhy cm chnh tr. c phong tro cch mng rm r ca cng nng thc tnh v c v, h bc vo hng ng cch mng ngy cng ng v ng mt vai tr quan trng trong phong tro u tranh ca nhn dn, nht l thnh th.
Tm li, chnh sch thng tr ca thc dn Php tc ng mnh m n x hi Vit Nam trn cc lnh vc chnh tr, kinh t, x hi. Trong c bit l s ra i hai giai cp mi l cng nhn v t sn Vit Nam. Cc giai cp, tng lp trong x hi Vit Nam lc ny u mang thn phn ngi b mt nc v nhng mc khc nhau, u b thc dn Php p bc, bc lt. V vy, trong x hi Vit Nam, ngoi mu thun c bn gia nhn dn, ch yu l nng dn vi giai cp a ch phong kin, ny sinh mu thun va c bn, va ch yu v ngy cng gay gt trong i sng dn tc, l: mu thun gia ton th nhn dn Vit Nam vi thc dn Php xm lc, ginh c lp cho nhn dn, t do cho nhn dn; hai l, xa b ch phong kin, ginh li dn ch cho nhn dn, ch yu l rung t cho nng dn. Trong , chng quc, gii phng dn tc l nhim v hng u.
b. Phong tro yu nc theo khuynh hng phong kin cui th k XIX, u th k XX
Trc s xm lc ca thc dn Php, phong tro u tranh gii phng dn tc theo khuynh hng phong kin v t sn din ra mnh m. Nhng phong tro tiu biu din ra trong thi k ny l:
Phong tro Cn Vng (1885 1896): Ngy13/7/1885, Vua Hm Nghi xung chiu Cn Vng. Phong tro Cn Vng pht trin mnh ra nhiu a phng Bc K, Trung K v Nam K. Ngy 01/11/1888, vua Hm Nghi b Php bt nhng phong tro Cn Vng vn tip tc n nm 1896.
Cuc khi ngha Yn Th (Bc Giang) din ra t nm 1884, ngha qun Yn Th nh thng Php nhiu trn v gy cho chng nhiu kh khn, thit hi. Cuc chin u ca ngha qun Yn Th ko di n nm 1913 th b dp tt.
Trong cuc chin tranh th gii ln th nht (1914 1918): cc cuc khi ngha v trang chng Php ca nhn dn Vit Nam vn tip din, nhng u khng thnh cng.
Tht bi ca cc phong tro trn chng t giai cp phong kin v h t tng phong kin khng iu kin lnh o phong tro yu nc, gii quyt thnh cng nhim v dn tc Vit Nam.
Bn cnh cc cuc khi ngha nu trn, u th k XX, phong tro yu nc di s lnh o ca tng lp s phu tin b chu nh hng ca t tng dn ch t sn din ra si ni. V mt phng php, tng lp s phu lnh o phong tro gii phng dn tc u th k XX c s phn ha thnh hai xu hng. Mt b phn ch trng nh i thc dn Php ginh c lp dn tc, khi phc ch quyn quc gia bng bin php bo ng; mt b phn khc li coi ci cch l gii php tin ti khi phc c lp.
i din ca xu hng bo ng l Phan Bi Chu ( 1867-1941)-qu Ngh An vi ch trng dng bin php bo ng nh ui thc dn Php khi phc nn c lp cho dn tc.
S nghip cch mng ca Phan Bi Chu tri qua nhiu bc thng trm, i t lp trng qun ch lp hin n lp trng dn ch t sn, nhng u b tht bi. Vo na u ca th k XX, Phan Bi Chu chu nh hng ca Cch mng Thng Mi Nga. Nguyn i Quc nh gi Phan Bi Chu l tiu biu cho ch ngha quc gia.Vic c da vo Nht nh Php chng khc no ui h ca trc rc beo ca sau.
i din cho khuynh hng ci cch l Phan Chu Trinh, vi ch trng vn ng ci cch vn ha, x hi; ng vin lng yu nc cho nhn dn; kch bn vua quan phong kin thi nt, xng t tng dn ch t sn; thc hin khai dn tr, chn dn tr, hu dn sinh, m mang dn quyn; phn i u tranh v trang cu vin nc ngoi.
Hot ng cch mng ca Phan Chu Trinh gp phn lm thc tnh lng yu nc ca nhn dn Vit Nam. Tuy nhin, v phng php, C Phan Chu Trinh ch yu cu ngi Php thc hin ci lng iu l sai lm, chng khc g n xin gic r lng thng.
Ngoi ra, trong thi k ny Vit nam cn nhiu phong tro u tranh khc nh: Phong tro ng Kinh ngha thc(1907); Phong tro ty chay Khch tr(1919); Phong tro chng c quyn xut nhp cng Si Gn (1923); u tranh trong cc hi ng qun ht, hi ng thnh ph i ci cch t do dn ch
T trong phong tro u tranh, cc t chc ng phi ra i: ng lp hin (nm1923); ng Thanh nin ( thng 3 1926); ng thanh nin cao vng (nm 1926); Vit Nam ngha on (nm 1925), sau nhiu ln i tn, thng 7 -1928 ly tn l Tn Vit cch mng ng; Vit Nam quc dn ng (thng 12-1927). Cc ng phi chnh tr t sn v tiu t sn trn y gp phn thc y phong tro yu nc chng Php, c bit l Tn Vit cch mng ng v Vit Nam quc dn ng.
Tn Vit cch mng ng ra i v hot ng trong bi cnh Hi Vit Nam cch mng thanh nin pht trin mnh, tc ng mnh m n ng ny. Trong ni b ng din ra cuc u tranh gia hai khuynh hng: t tng cch mng v sn v t tng ci lng. Cui cng khuynh hng cch mng theo quan im v sn thng th. Mt s ng vin ca Tn Vit chuyn sang Hi Vit Nam cch mng thanh nin. S ng vin tin tin cn li trong Tn Vit tch cc chun b tin ti thnh lp mt chnh ng theo ch ngha Mc-Lnin.
Vit Nam quc dn ng l mt ng chnh tr theo xu hng dn ch t sn. iu l ng ghi mc tiu hot ng l: trc lm dn tc cch mng, sau lm th gii cch mng; nh ui gic Php, nh ngi vua, thit lp nn dn quyn. Sau v m st Ba Danh, trm m phu n in cao su ca Php (thng 2-1929), ng b khng b d di, t chc ng b v nhiu ni. Trc tnh th nguy cp, lnh o Vit Nam quc dn ng quyt nh dc ht lc lng vo trn u tranh sng mi vi k th. Cuc khi ngha ca Vit Nam quc dn ng bt u t m ngy 9- 2 1930 Yn Bi, Ph Th, Hi Dng, Thi Bnh trong tnh th hon ton b ng nn b thc dn Php nhanh chng dp tt.
Tm li, trc yu cu lch s ca x hi Vit Nam, cc phong tro u tranh chng Php din ra si ni. Mc tiu ca cc cuc u tranh thi k ny u hng ti ginh c lp cho dn tc, nhng trn cc lp trng giai cp khc nhau nhm khi phc ch phong kin, hoc thit lp ch qun ch lp hin, hoc cao hn l thit lp ch cng ha t sn. Cc phong tro u tranh din ra vi cc phng thc v bin php khc nhau: bo ng hoc ci cch; vi quan im tp hp lc lng bn ngoi khc nhau; da vo Php thc hin ci cch, hoc da vo ngoi vin nh Php nhng cui cng cc cuc u tranh u tht bi.
Mt s t chc chnh tr theo lp trng quc gia t sn ra i v th hin vai tr ca mnh trong cuc u tranh ginh c lp dn tc v dn ch. Nhng cc phong tro v t chc trn, do nhng hn ch v giai cp, v ng li chnh tr, h thng t chc thiu cht ch; cha tp hp c rng ri lc lng x hi c bn (cng nhn v nng dn), nn cui cng khng thnh cng. S tht bi ca cc phng tro yu nc theo lp trng quc gia t sn Vit Nam u th k XX phn nh a v kinh t v chnh tr yu km ca giai cp ny trong tin trnh cch mng dn tc, phn nh s bt lc ca h trc nhng nhim v do lch s dn tc Vit Nam t ra.
Mc d b tht bi, nhng s pht trin mnh m ca phong tro yu nc cui th k XIX u th k XX c ngha rt quan trng. N l s tip ni truyn thng yu nc, kin cng bt khut v c lp t do ca dn tc Vit Nam v chnh s pht trin ca phong tro yu nc to c s x hi thun li cho vic tip nhn ch ngha Mc - Lnin, quan im cch mng H Ch Minh. Phong tro yu nc tr thnh mt trong ba nhn t dn n s ra i ca ng Cng sn Vit Nam.
S tht bi ca cc phong tro yu nc chng thc dn Php cui th k XIX u th k XX chng t con ng cu nc theo h t tng phong kin v h t tng t sn b tc. Cch mng Vit Nam lm vo tnh trng khng hong su sc v ng li, v giai cp lnh o. Nhim v lch s t ra l phi tm mt con ng cch mng mi, vi mt giai cp c t cch i biu cho quyn li ca dn tc, ca nhn dn c uy tn v nng lc lnh o cuc cch mng dn tc dn ch i n thnh cng.
c. Phong tro yu nc theo khuynh hng v sn
Nguyn i Quc chun b cc iu kin v chnh tr, t tng v t chc cho vic thnh lp ng Cng sn Vit Nam.
Nm 1911, Nguyn Tt Thnh ra i tm ng cu nc. Trong qu trnh tm ng cu nc, Ngi tm hiu k cc cuc cch mng in hnh trn th gii. Ngi nh gi cao t tng t do, bnh ng, bc i v quyn con ngi ca cc cuc cch mng t sn tiu biu nh Cch mng M (1776), Cch mng Php (1789) nhng cng nhn thc r nhng hn ch ca cc cuc cch mng t sn. T , Nguyn i Quc khng nh con ng cch mng t sn khng th a li c lp v hnh phc cho nhn dn cc nc ni chung, nhn dn Vit Nam ni ring.
Nguyn i Quc c bit quan tm tm hiu Cch mng Thng Mi Nga nm 1917. Ngi rt ra kt lun: Trong th gii by gi ch c cch mnh Nga l thnh cng, v thnh cng n ni, ngha l dn chng c hng ci hnh phc t do, bnh ng tht.
Thng 7 1920, Nguyn i Quc c bn S tho ln th nht nhng lun cng v vn dn tc v vn thuc a ca Lnin ng trn bo Nhn o. Ngi tm thy trong Lun cng ca Lnin li gii p v con ng gii phng cho nhn dn Vit Nam: v vn thuc a trong mi quan h vi phong tro cch mng th gii Nguyn i Quc n vi ch ngha Mc Lnin.
Ti i hi ng X hi Php (12/1920) Nguyn i Quc b phiu tn thnh vic gia nhp Quc t Cng sn v tham gia thnh lp ng Cng sn Php. S kin ny nh du bc ngot trong cuc i hot ng cch mng ca Ngi - t ngi yu nc tr thnh ngi cng sn v tm thy con ng cu nc ng n Mun cu nc phi gii phng dn tc khng c con ng no khc con ng cch mng v sn.
T y cng vi vic thc hin nhim v i vi phong tro cng sn quc t, Nguyn i Quc xc tin truyn b ch ngha Mc - Lnin, vch phng hng chin lc cch mng Vit Nam v chun b iu kin thnh lp ng Cng sn Vit Nam.
Qu trnh Nguyn i Quc chun b cc iu kin thnh lp ng c nh du bng vic Ngi tch cc truyn b ch ngha Mc - LNin vo Vit Nam thng qua nhng bi ng trn cc bo Ngi cng kh, Nhn o, i sng cng nhn v c bit l tc phm Bn n ch thc dn Php (nm 1925). Tc phm ny vch r nhng m mu v th on ca ch ngha quc che du ti c di ci v bc khai ha vn minh, t khi dy mnh m tinh thn yu nc, thc tnh tinh thn dn tc nhm nh ui thc dn Php xm lc. Ma h 1923 t Php sang Lin X, Ngi tham gia nhiu i hi quc t v hc tp nghin cu ch ngha Mc- L nin.
Vi t cch l i din ca quc t cng sn, thng 11-1924, Nguyn i Quc n Qung Chu (Trung Quc). Thng 6-1925, ngi thnh lp Hi Vit Nam cch mng thanh nin. Chng trnh v iu l ca Hi nu r mc ch l: lm cch mng dn tc v cch mng th gii. Sau khi cch mng thnh cng. Hi ch trng thnh lp Chnh ph nhn dn; mu cu hnh phc cho nhn dn; tin ln xy dng x hi cng sn ch ngha; thc hin on kt vi giai cp v sn cc nc, vi phong tro cch mng th gii.
T nm 1925 - 1927, Hi Vit Nam cch mng thanh nin m cc lp hun luyn chnh tr cho cn b cch mng Vit Nam. Hi xy dng c nhiu c s cc trung tm kinh t, chnh tr trong nc. Nm 1928, Hi thc hin ch trng v sn ha, a hi vin vo nh my, hm m, n in rn luyn lp trng, quan im giai cp cng nhn; truyn b ch ngha Mc - Lnin v l lun gii phng dn tc nhm thc y s pht trin ca phong tro cch mng Vit Nam.
Ngoi vic trc tip hun luyn cn b ca Hi Vit Nam cch mng thanh nin Nguyn i Quc cn la chn nhng thanh nin Vit Nam u t gi i hc ti trng i hc Phng ng v trng Lc qun Hong Ph nhm o to cn b cho cch mng Vit Nam.
Cng vi vic o to cn b, Nguyn i Quc t chc ra cc t bo Thanh nin, Cng nng, lnh cch mnh, Tin phong nhm truyn b ch ngha Mc - Lnin vo Vit Nam. Quan im cch mng ca Nguyn i Quc thc tnh v gic ng qun chng, thc y phong tro u tranh yu nc ca nhn dn pht trin theo con ng cch mng v sn.
Nm 1927, B Tuyn truyn ca Hi lin hip cc dn tc b p bc xut bn tc phm ng cch mnh .
Ni dung tc phm ng cch mnh:
- ng cch mnh ch r: tnh cht v nhim v ca cch mng Vit Nam l cch mng dn tc m ng tin ln ch ngha x hi. Hai cuc cch mng ny c quan h mt thit vi nhau; cch mng l s nghip ca qun chng ch khng phi vic mt hai ngi, do phi on kt ton dn. Nhng ci ct ca n l cng- nng v phi lun ghi nh rng cng nng l ngi ch cch mnh, cng nng l gc cch mnh.
-V vai tr ca ng, Nguyn i Quc khng nh: Cch mng mun thng li th phi c mt ng lnh o. ng c vng, cch mng mi thnh cng cng nh ngi cm li c vng th thuyn mi chy. ng mun vng th phi c ch ngha lm ct. Ch ngha chn chnh nht, chc chn nht, cch mnh nht l ch ngha Lnin.
-V vn on kt quc t, Ngi ni: Cch mnh An Nam cng l mt b phn trong cch mnh th gii. Ai lm cch mnh trong th gii u l ng ch ca dn An Nam c.
-V phng php cch mng, Ngi nhn mnh n vic phi gic ng v t chc qun chng cch mng, phi lm cho qun chng hiu r mc ch cch mng, bit ng tm hip lc nh giai cp p bc mnh, lm cch mng phi bit cch lm, phi c mu chc, c nh th mi bo m thnh cng cho cuc khi ngha vi s ni dy ca ton dn
Nh vy: Tc phm ng cch mnh cp nhng vn c bn ca mt cng lnh chnh tr, chun b v t tng chnh tr cho vic thnh lp ng Cng sn Vit Nam, ng cch mnh c gi tr l lun v thc tin to ln i vi cch mng Vit Nam.
S pht trin phong tro yu nc theo khuynh hng v sn.
T u th k XX, cng vi s pht trin ca phong tro dn tc trn lp trng t sn, phong tro cng nhn chng li s p bc bc lt ca t sn thc dn cng din ra di cc hnh thc nh cng, bi cng, tiu biu nh cc cuc bi cng ca cng nhn Ba Son (Si Gn) do Tn c Thng t chc (1925) v cuc bi cng ca cng nhn nh my si Nam nh ngy 30/4/1925, i ch t bn phi tng lng, phi b nh p, gim ui th
Nhn chung, phong tro cng nhn nhng nm 1919- 1925 c bc pht trin mi so vi trc chin tranh th gii ln th nht. Hnh thc bi cng tr nn ph bin, din ra trn quy m ln hn v thi gian di hn.
Trong nhng nm 1926 - 1929, phong tro cng nhn c s lnh o ca cc t chc nh Hi Vit Nam cch mng thanh nin, Cng hi v cc t chc cng sn ra i t nm 1929. T nm 1928 n nm 1929, c khong 40 cuc u tranh ca cng nhn din ra trong ton quc.
Cc cuc u tranh ca cng nhn Vit Nam trong nhng nm 1926 - 1929 mang tnh cht chnh tr r rt. Mi cuc u tranh c s lin kt gia cc nh my, cc ngnh v cc a phng. Phong tro cng nhn c sc li cun phong tro dn tc theo con ng cch mng v sn.
Cng vo thi gian ny, phong tro yu nc pht trin mnh m, c bit l phong tro nng dn din ra nhiu ni trong c nc, dn cy cng tnh dy, chng quc v a ch rt kch lit. Nm 1927, nng dn lng Ninh Thanh Li ( Rch Gi) u tranh chng bn thc dn v a ch cp t, i chia rung cng Phong tro nng dn v cng nhn h tr ln nhau trong cuc u tranh chng thc dn, phong kin.
S ra i cc t chc cng sn Vit Nam.
Trc s pht trin ca phong tro cng nhn v phong tro yu nc, cui thng 3- 1929, ti 5D Hm Long- H Ni, mt s hi vin tin tin ca t chc Thanh nin Bc K lp ra Chi b Cng sn u tin Vit Nam gm 7 ng ch do ng ch Trn Vn Cung lm B th Chi b.
Ti i hi ln th nht ca Hi Vit Nam cch mng thanh nin (5/1929) xy ra bt ng gia cc on i biu v vn thnh lp ng Cng sn, m thc cht l s khc nhau gia nhng i biu mun thnh lp ngay mt ng cng sn v gii th t chc Hi Vit Nam cch mng thanh nin, vi nhng i biu cng mun thnh lp ng cng sn, nhng khng mun t chc ng gia i hi thanh nin v cng khng mun ph thanh nin trc khi lp c ng. Trong bi cnh , cc t chc cng sn Vit Nam ra i.
ng Dng Cng sn ng: Ngy 17-6-1929, ti 312 Khm Thin- H Ni, i biu cc t chc cng sn Bc K hp i hi quyt nh thnh lp ng Dng Cng sn ng. Tuyn ngn ca ng nu r: ng Cng sn ng dng t chc i a s v thc hnh cng nng lin hip mc ch nh quc ch ngha; nh t bn ch ngha; dit tr ch phong kin; gii phng cng nng; thc hin x hi bnh ng, t do, bc i, tc l hi cng sn.
An Nam Cng sn ng: Trc s ra i ca ng Dng Cng sn ng v p ng yu cu ca phong tro cch mng, ma thu nm 1929, cc ng ch trong Hi Vit Nam cch mng thanh nin hot ng Trung Quc v Nam K thnh lp An Nam Cng sn ng v iu kin kt np ng vin, iu l ca ng vit Ai tin theo chng trnh ca Quc t Cng sn, hng hi phn u trong mt b phn ng, phc tng mnh lnh ng v gp nguyt ph, c th cho vo ng c.
ng Dng Cng sn Lin on: Vic ra i ca ng Dng Cng sn ng v An Nam Cng sn ng lm cho ni b ng Tn Vit phn ha mnh m, nhng ng vin tin tin ca Tn Vit thnh lp ng Dng Cng sn Lin on. Tuyn t ca ng Dng Cng sn Lin on( 9/1929), nu r: ng Dng Cng sn Lin on ly ch ngha Cng sn lm nn mng, ly cng, nng, binh lin hip lm i tng vn ng cch mnh cng sn trong x ng Dng, lm cho x s ca chng ta hon ton c lp, xa nn bc lt p bc ngi, xy dng ch cng sn ch ngha trong ton x ng Dng.
Mc d ging cao ngn c chng quc, phong kin, xy dng ch ngha cng sn Vit Nam, nhng ba t chc cng sn trn y hot ng phn tn, chia r nh hng xu n phong tro cch mng Vit Nam lc ny. V vy, vic khc phc s chia r, phn tn gia cc t chc cng sn l yu cu khn thit ca cch mng nc ta, l nhim v cp bch trc mt ca tt c nhng ngi cng sn Vit Nam.
II. Hi ngh thnh lp ng v Cng lnh chnh tr u tin ca ng
1. Hi ngh thnh lp ng
n cui nm 1929, nhng ngi cch mng Vit Nam trong cc t chc cng sn nhn thc c s cn thit v cp bch phi thnh lp mt ng cng sn thng nht, chm dt s chia r trong phong tro cng sn Vit Nam. iu ny phn nh qu trnh t thc ca nhng ngi cng sn Vit Nam v nhu cu phi thng nht cc t chc cng sn thnh mt ng cng sn duy nht.
Ngy 27-10-1929, Quc t Cng sn gi nhng ngi Cng sn ng Dng ti liu V vic thnh lp mt ng Cng sn ng Dng, yu cu nhng ngi cng sn ng Dng phi khc phc ngay s chia r gia cc nhm cng sn v thnh lp mt ng giai cp v sn. Quc t Cng sn ch r phng thc tin ti thnh lp ng l phi bt u t vic xy dng cc chi b trong cc nh my, x nghip: ch r mi quan h gia ng Cng sn ng Dng vi phong tro cng sn quc t.
Nhn c tin v s chia r ca nhng ngi cng sn ng Dng, Nguyn i Quc ri Xim n Trung Quc. Ngi ch tr Hi ngh hp nht ng, ti Hng Cng, Trung Quc. Trong Bo co gi Quc t Cng sn (18/2/1930). Nguyn i Quc vit: Chng ti hp vo ngy 6-1 Cc i biu tr v An Nam ngy 8-2. Ngh quyt i hi i biu ton quc ln th III ng Lao ng Vit Nam (10/9/1960) quyt nh ly ngy 3-2 dng lch hng nm lm ngy k nim thnh lp ng.
Thnh phn Hi ngh hp nht gm: 1 i biu ca Quc t Cng sn; 2 i biu ca ng Dng Cng sn ng; 2 i biu An Nam Cng sn ng. Hi ngh tho lun ngh ca Nguyn i Quc gm Nm im ln, vi ni dung:
1. B mi thnh kin xung t c, thnh tht hp tc thng nht cc nhm cng sn ng Dng;
2. nh tn ng l ng Cng sn Vit Nam;
3. Tho Chnh cng v iu l s lc ca ng;
4. nh k honh thc hin vic thng nht trong nc;
5. C mt Ban Trung ng lm thi gm chn ngi, trong c hai i biu chi b cng sn Trung Quc ng Dng. Hi ngh nht tr vi Nm im ln theo ngh ca Nguyn i Quc v quyt nh hp nht cc t chc cng sn, ly tn l ng Cng sn Vit Nam.
Hi ngh tho lun v thng qua cc vn kin: Chnh cng vn tt, Sch lc vn tt, Chng trnh tm tt v iu l vn tt ca ng Cng sn Vit Nam.
Ngy 24-2-1930, theo yu cu ca ng Dng Cng sn Lin on. Ban Chp hnh Trung ng Lm thi hp v ra Ngh quyt chp nhn ng Dng Cng sn Lin on gia nhp ng Cng sn Vit Nam. Nh vy, n ngy 24-2-1930, ng Cng sn Vit Nam hon tt vic hp nht ba t chc cng sn Vit Nam.
S kin ng Cng sn Vit Nam ra i th hin bc pht trin bin chng qu trnh vn ng cch mng Vit Nam - s pht trin v cht t Hi Vit Nam cch mng thanh nin n ba t chc cng sn, n ng Cng sn Vit Nam trn nn tng ch ngha Mc - Lnin v quan im cch mng Nguyn i Quc.
2. Cng lnh chnh tr u tin ca ng
- Phng hng chin lc ca cch mng Vit Nam l: T sn dn quyn cch mng v th a cch mng i ti x hi cng sn.
- Nhim v ca cch mng t sn dn quyn v th a cch mng.
V chnh tr: nh quc ch ngha Php v bn phong kin; lm cho nc Vit Nam c hon ton c lp; lp chnh ph cng nng binh, t chc qun i cng nng.
V kinh t: th tiu ht cc th Quc tri; tch thu ton b sn nghip ln (nh cng nghip, vn ti, ngn hng,) ca t bn quc ch ngha Php giao cho chnh ph cng nng binh qun l; tch thu ton b rung t ca bn quc ch ngha lm ca cng chia cho dn cy ngho; b su thu cho dn cy ngho; m mang cng nghip v nng nghip; thi hnh lut ngy lm 8gi.
V vn ha - x hi: dn chng c t do t chc, nam n bnh quyn; ph thng gio dc theo cng nng ha.
V lc lng cch mng: ng phi thu phc cho c i b phn dn cy v phi da vo hng dn cy ngho lm th a cch mng, nh bn i a ch v phong kin; phi lm cho cc on th, th thuyn v dn cy khi di quyn lc v nh hng ca bn t bn quc gia; phi ht sc lin lc vi tiu t sn, tr thc, trung nng, Thanh nin, Tn Vit ko h i vo phe v sn giai cp. i vi ph nng, trung, tiu a ch v t bn An Nam m cha r mt phn cch mng th phi li dng, t lu mi lm cho h ng trung lp. B phn no ra mt phn cch mng th phi nh .
V lnh o cch mng: giai cp v sn l lc lng lnh o Vit Nam. ng l i tin phong ca giai cp v sn, phi thu phc cho c i b phn giai cp mnh, phi lm cho giai cp mnh lnh o c dn chng, trong khi lin lc vi cc giai cp phi rt cn thn, khng khi no nhng b mt cht li ch g ca cng nng m i vo con ng tha hip.
V quan h ca cch mng Vit Nam vi phong tro cch mng th gii: cch mng Vit Nam l mt b phn ca cch mng th gii, phi thc hnh lin lc vi cc dn tc b p bc v giai cp v sn th gii, nht l giai cp v sn Php.
Thc tin qu trnh vn ng ca cch mng Vit Nam trong gn 80 nm qua chng minh r tnh khoa hc v tnh cch mng, tnh ng n v tin b ca Cng lnh chnh tr u tin ca ng.
3. ngha lch s - s ra i ng Cng sn Vit Nam v Cng lnh chnh tr u tin ca ng
Hi ngh hp nht cc t chc cng sn Vit Nam qui t 3 t chc cng sn thnh mt ng cng sn duy nht- ng Cng sn Vit Nam - theo mt ng li chnh tr ng n, to nn s thng nht v t tng, chnh tr v hnh ng ca phong tro cch mng c nc, hng ti mc tiu c lp dn tc v ch ngha x hi.
ng Cng sn Vit Nam ra i l kt qu tt yu ca cuc u tranh dn tc v u tranh giai cp, l s khng nh vai tr lnh o ca giai cp cng nhn Vit Nam v h t tng Mc - Lnin i vi cch mng Vit Nam. S kin ng Cng sn Vit Nam ra i l mt bc ngot v cng quan trng trong lch s cch mng Vit Nam ta . N chng t rng giai cp v sn ta trng thnh v sc lnh o cch mng.
V qu trnh ra i ca ng Cng sn Vit Nam. Ch tch H Ch Minh khi qut: Ch ngha Mc - Lnin kt hp vi phong tro cng nhn v phong tro yu nc dn ti vic thnh lp ng Cng sn ng Dng vo u nm 1930.
Thc t lch s cho thy, trong qu trnh chun b v chnh tr, t tng v t chc cho vic thnh lp ng Cng sn Vit Nam, Nguyn i Quc khng ch vn dng sng to m cn b sung, pht trin hc thuyt Mc - Lnin v ng Cng sn. i hi VII ca ng (nm 1991) ch r: ng Cng sn Vit Nam l sn phm ca s kt hp ch ngha Mc - Lnin vi phong tro cng nhn v phong tro yu nc ca nhn dn Vit Nam. Ch tch H Ch Minh l hin thn trn vn nht cho s kt hp , l tiu biu sng ngi cho s kt hp giai cp v dn tc, dn tc v quc t, c lp dn tc vi ch ngha x hi.
S kin thnh lp ng Cng sn Vit Nam v vic ngay t khi ra i, ng c cng lnh chnh tr xc nh ng n con ng cch mng l gii phng dn tc theo phng hng cch mng v sn, chnh l c s ng Cng sn Vit Nam va ra i nm bt c ngn c lnh o phong tro cch mng Vit Nam; gii quyt c tnh trng khng khong v ng li cch mng, v giai cp lnh o cch mng din ra u th k XX; m ra con ng v phng hng pht trin mi ca t nc Vit Nam.
ng Cng sn Vit Nam ra i v vic ng ch trng cch mng Vit Nam l mt b phn ca phong tro cch mng th gii, tranh th c s ng h to ln ca cch mng th gii, kt hp sc mnh dn tc vi sc mnh ca thi i lm nn nhng thng li v vang. ng thi cch mng Vit Nam cng gp phn tch cc vo s nghip u tranh chung ca nhn dn th gii v ha bnh, c lp, dn tc, dn ch v tin b x hi.
CHNG II:NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930 1945)
I. Ch trng u tranh t nm 1930 n nm 1939
1. Trong nhng nm 1930-1935
a. Lun cng chnh tr thng 10-1930
Hon cnh:
- Thng 4-1930, Trn Ph v nc hot ng, c b sung vo Ban Chp hnh Trung ng lm thi, cng Ban Thng v chun b cho Hi ngh ln th nht Ban Chp hnh Trung ng.
- T ngy 14 n 31-10-1930, Ban Chp hnh Trung ng hp Hi ngh ln th nht ti Hng Cng, Trung Quc do Trn Ph ch tr. Hi ngh thng nht:
+ i tn ng Cng sn Vit Nam thnh ng Cng sn ng Dng.
+ Thng qua Lun cng chnh tr ca ng Cng sn ng Dng do Trn Ph son tho.
+ C Trn Ph lm Tng B th.
Ni dung Lun cng chnh tr:
- Phng hng chin lc ca cch mng ng Dng: lc u l cuc cch mng t sn dn quyn, c tnh cht th a v phn . Sau khi cch mng t sn dn quyn thng li s tip tc pht trin b qua thi k t bn m u tranh thng ln con ng x hi ch ngha.
- Nhim v cch mng:
Xo b tn tch phong kin v nh quc ch ngha Php, lm cho ng Dng hon ton c lp. Hai nhim v c quan h khng kht vi nhau. Trong vn th a cch mng l ci ct ca cch mng t sn dn quyn.
- Lc lng cch mng: V sn v nng dn l lc lng chnh, trong v sn lnh o cch mng. B qua, ph nhn vai tr ca t sn, tiu t sn, a ch v ph nng.
- Vai tr ca ng: iu kin ct yu cho s thng li ca cuc cch mng ng Dng l cn phi c mt ng Cng sn. ng phi c k lut tp trung, mt thit lin lc vi qun chng v c v trang bi ch ngha Mc-Lnin.
- Phng php cch mng: V trang bo ng, theo khun php nh binh.
- Quan h quc t: Cch mng Vit Nam l mt b phn ca cch mng th gii v th giai cp v sn ng Dng phi gn b vi giai cp v sn th gii, trc ht l v sn Php. Lin h vi phong tro cch mng cc nc thuc a, na thuc a.
ngha ca Lun cng:
Lun cng vch ra c nhiu vn cn bn ca cch mng Vit Nam m Chnh cng vn tt v Sch lc vn tt nu ra, tuy nhin vn cn tn ti mt s hn ch:
- Lun cng khng nu ra c mu thun ch yu ca x hi Vit Nam l mu thun gia dn tc Vit Nam v quc Php.
- Khng t nhim v chng quc, gii phng dn tc ln hng u.
- Cha nh gi ng vai tr cch mng ca giai cp tiu t sn, t sn dn tc m cng iu ho nhng hn ch ca h.
T ph nhn quan im ng n trong Chnh cng vn tt, sch lc vn tt v hn ch ny tn ti ti Hi ngh Trung ng 8 (5-1941) mi c khc phc hon ton.
Nguyn nhn ca hn ch:
- Do nhng ngi lnh o nhn thc my mc, gio iu v mi quan h gia vn dn tc v giai cp trong x hi thuc a na phong kin Vit Nam.
- Khng nm c y c im tnh hnh x hi v giai cp Vit Nam.
- Chu nh hng trc tip bi khuynh hng t trong Quc t Cng sn.
b) Ch trng khi phc t chc ng v phong tro cch mng
Va mi ra i, ng tr thnh i tin phong lnh o cch mng, pht ng c mt phong tro cch mng rng ln, m nh cao l Xvit Ngh Tnh. quc Php v tay sai thng tay n p, khng b. Lc lng ca ta b tn tht ln: nhiu c s ng tan v, nhiu cn b cch mng, ng vin u t b ch bt, git, t y. Phong tro u tranh lng xung.
Thnh qu ln nht ca phong tro cch mng 1930-1931 m qun th khng th xo b c l: Khng nh trong thc t vai tr v kh nng lnh o cch mng ca giai cp v sn, ca ng; Hnh thnh mt cch t nhin khi lin minh cng-nng trong u tranh cch mng; em li cho nhn dn nim tin vng chc vo ng, vo cch mng.
B ch khng b nhng mt s ni t chc c s ng vn c duy tr: H Ni, Sn Ty, Hi Phng, Ngh Tnh. Cc ng vin cha b bt n lc ln tm li c s lp li t chc.
Cng vic khi phc ng phi k n vai tr to ln ca Quc t Cng sn: La chn nhng thanh nin tt nghip ti i hc Phng ng, c v Hng Kng (Trung Quc) thnh lp Ban ch huy hi ngoi-hot ng vi t cch l Ban Chp hnh Lm thi (thay cho Ban Chp hnh c tan v): L Hng Phong, H Huy Tp, Phng Ch Kin.Ban lnh o hi ngoi do L Hng Phong ng u cng b Chng trnh hot ng ca ng Cng sn ng Dng (thng 6-1932).
Cuc u tranh i n x chnh tr phm dn ti nm 1934 ton quyn ng Dng k lnh n x t chnh tr ng Dng. y l ln u tin Php k lnh n x t chnh tr.
Nh vy, nh s c gng phi thng ca ng, c s gip ca Quc t Cng sn, n cui 1934 u 1935 h thng t chc ca ng c khi phc v phong tro qun chng dn c nhen nhm li.
Khi h thng t chc ca ng c khi phc t c s ti Trung ng, Ban ch huy ngoi ca ng quyt nh triu tp i hi ng. Thng 3-1935, i hi ln th nht ca ng hp ti Ma Cao (Trung Quc). i hi ra cc nhim v trc mt: Cng c v pht trin ng c v lng v cht; y mnh cuc vn ng v thu phc qun chng; Tuyn truyn chng quc, chng chin tranh, ng h Lin X v cch mng Trung Quc
H Ch Minh ni: Chnh sch i hi Ma Cao vch ra khng st vi phong tro cch mng th gii v trong nc by gi.
2. Trong nhng nm 1936-1939
a) Hon cnh lch s
Tnh hnh th gii:
- Hu qu ca cuc khng hong kinh t th gii 1929-1933 lm cho mu thun ni ti ca ch ngha t bn thm gay gt v phong tro cch mng ca qun chng dng cao.
- Mt s nc i vo con ng pht xt ho: dng bo lc n p phong tro u tranh trong nc v ro rit chy ua v trang pht ng chin tranh th gii mi. Ch ngha pht xt thng th c, , Nht, chng lin kt vi nhau lp ra phe Trc, tuyn b chng Quc t Cng sn v pht ng chin tranh chia li th gii. Nguy c pht xt v chin tranh th gii e do nghim trng nn ho bnh v an ninh quc t.
- i hi VII Quc t Cng sn hp ti Matxcva (7-1935) xc nh:
+ K th nguy him trc mt ca nhn dn th gii cha phi l ch ngha quc ni chung m l ch ngha pht xt.
+ Nhim v trc mt ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng th gii cha phi l u tranh lt ch ngha t bn, ginh chnh quyn m l chng pht xt v chin tranh, i t do, dn ch, ho bnh v ci thin i sng.
+ i vi cc nc thuc a v na thuc a, vn lp Mt trn thng nht chng quc c tm quan trng c bit.
Tnh hnh trong nc:
Cuc khng hong kinh t th gii c nhiu bin ng nh hng su sc ti i sng ca mi giai cp, tng lp trong x hi. Trong khi , bn cm quyn phn ng ng Dng ra sc v vt, bc lt v khng b phong tro u tranh ca nhn dn lm cho bu khng kh chnh tr tr nn ngt ngt, yu cu c nhng ci cch dn ch.
b) Ch trng v nhn thc mi ca ng
- Thng 7-1936, Ban Chp hnh Trung ng hp Hi ngh ln th hai ti Thng Hi. Xut pht t tnh hnh thc t Hi ngh xc nh:
+ Mc tiu chin lc: khng thay i so vi Hi ngh ln th nht- cch mng t sn dn quyn - phn v in a - lp chnh quyn cng nng bng hnh thc X vit, d b iu kin i ti cch mng x hi ch ngha.
+ K th trc mt v nguy hi nht l bn phn ng thuc a v b l tay sai ca chng.
+ Nhim v trc mt ca cch mng: chng pht xt, chng chin tranh quc, chng bn phn ng thuc a v tay sai, i t do, dn ch, cm o v ha bnh. thc hin c nhim v ny, BCH T quyt nh lp Mt trn nhn dn phn gm cc giai cp, ng phi cc on th chnh tr v cc tn gio khc nhau, cc dn tc x ng Dng cng u tranh i nhng quyn dn ch n s.
+ V on kt quc t: on kt vi giai cp cng nhn v ng Cng sn Php, ng h Mt trn Nhn dn Php, ng h Chnh ph Mt trn Nhn dn Php cng chng k th chung l pht xt v phn ng thuc a ng Dng.
+ V hnh thc t chc v bin php u tranh: Hi ngh ch trng chuyn hnh thc t chc b mt khng hp php sang hnh thc t chc v u tranh cng khai, na cng khai, hp php v na hp php. Mc ch m rng quan h ca ng vi qun chng.
- Thng 10-1936, Trung ng ng c t chc li do ng ch H Huy Tp lm Tng B th, trong vn kin Chung quanh vn chin sch mi Ban Chp hnh Trung ng cng t ra vn nhn thc li mi quan h gia hai nhim v dn tc v dn ch, phn v in a trong cch mng ng Dng: cch mng gii phng dn tc khng nht thit phi gn kt cht vi cuc cch mng in a. Nu pht trin cuc u tranh chia t m ngn tr cuc u tranh phn th phi chn vn no quan trng hn m gii quyt trc. l nhn thc mi ph hp vi tinh thn Cng lnh cch mng u tin ca ng, bc u khc phc hn ch ca Lun cng chnh tr thng 10-1930.
- S pht trin mnh m ca phong tro qun chng t gia nm 1936 tr i khng nh s chuyn hng ch o cch mng ng n ca ng. Hi ngh ln th ba (3-1937), ln th t (9-1937), tip l Hi ngh ln th nm (3-1938) i su v cng tc t chc ca ng, quyt nh chuyn mnh hn na v phng php t chc v hot ng tp hp c ng o qun chng trong mt trn chng phn ng thuc a, chng pht xt, i t do, cm o, ha bnh.
- Ti Hi ngh thng 7-1939 Tng B th Nguyn Vn C cho xut bn tc phm T ch trch, nhm rt kinh nghim v nhng sai lm, thiu st ca ng vin, hot ng cng khai trong cuc vn ng tranh c Hi ng qun ht Nam k (4-1939). Tc phm phn tch nhng vn c bn v xy dng ng, tng kt kinh nghim cuc vn ng dn ch ca ng, nht l v ng li xy dng Mt trn dn ch ng Dng. Tc phm khng ch c tc dng ln trong cuc u tranh khc phc nhng lch lc, sai lm trong phong tro vn ng dn ch, tng cng on kt, thng nht trong ni b ng, m cn l mt vn kin l lun quan trng v cng tc xy dng ng, vn ng qun chng.
Tm li, trong nhng nm 1936-1939, bm st tnh hnh thc tin, ng pht ng c mt cao tro cch mng rng ln trn tt c cc mt trn: chnh tr, kinh t, vn ha t tng vi cc hnh thc u tranh phong ph v linh hot. Qua cuc vn ng dn ch rng ln, uy tn v nh hng ca ng c m rng v nng cao trong qun chng, ch ngha Mc-Lnin v ng li ca ng c tuyn truyn rng ri trong khp mi tng lp nhn dn, t chc ng c cng c v m rng.
II. Ch trng u tranh t nm 1939 n nm 1945
1. Hon cnh lch s v s chuyn hng ch o chin lc ca ng
a. Tnh hnh th gii v trong nc
Chin tranh th gii th hai bng n:
Ngy 1-9-1939, chin tranh th gii th II bng n, trong Php l nc tham chin. Chnh ph Php thi hnh mt lot cc bin php n p lc lng dn ch trong nc v phong tro cch mng thuc a.
Thng 6-1940, c tn cng Php v Chnh ph Php u hng. Ngy 22-6-1941, qun pht xt c tn cng Lin X. T khi pht xt c tn cng Lin X, tnh cht chin tranh quc chuyn thnh cuc chin tranh gia cc lc lng dn ch do Lin X lm tr ct vi cc lc lng pht xt do c cm u.
Tnh hnh trong nc:
ng Dng, thc dn Php thi hnh chnh sch thi chin rt phn ng: thng tay n p phong tro cch mng ca nhn dn ta, tp trung lc lng nh vo ng Cng sn ng Dng. Thc hin chnh sch kinh t ch huy tng cng v vt sc ngi, sc ca phc v chin tranh, bt lnh sang Php lm bia n.
Li dng s tht th ca Php ng Dng, thng 9-1940 Nht Bn cho qun xm lc ng Dng, Php nhanh chng u hng v dng ng Dng cho Nht. Chu cnh mt c hai trng i sng ca nhn dn Vit Nam lm vo cnh ngt ngt v chnh tr, bn cng v kinh t. Mu thun gia dn tc Vit Nam vi Php, Nht v tay sai phn ng ngy cng tr nn gay gt hn bao gi ht.
b) Ni dung ch trng chuyn hng ch o chin lc
Th hin qua:
+ Hi ngh Trung ng ln th 6 (11-1939)
+ Hi ngh Trung ng ln th 7 (11-1940)
+ Hi ngh Trung ng ln th 8 (5-1941) - quan trng nht
Trn c s nhn nh kh nng din bin ca Chin tranh th gii ln th hai v cn c vo tnh hnh c th trong nc, BCH Trung ng quyt nh chuyn hng ch o chin lc nh sau:
Mt l, t nhim v gii phng dn tc ln hng u
Tm gc khu hiu nh a ch, chia rung t cho dn cy thay bng khu hiu tch thu rung t ca quc v Vit gian chia cho dn cy ngho chia li rung t cho cng bng, gim t, gim tc.
Hai l, gii quyt vn dn tc trong khun kh tng nc ng Dng
Vit Nam, Trung ng ng quyt nh thnh lp Mt trn Vit Nam c lp ng minh (Vit Minh) thu ht mi ngi dn yu nc khng phn bit thnh phn, la tui, on kt bn nhau ng cu T quc, cu ging ni.
Ba l, quyt nh phi xc tin ngay cng tc khi ngha v trang, coi y l nhim v trng tm ca ng trong giai on hin ti. khi ngha v trang i n thng li cn phi pht trin lc lng cch mng, tin hnh xy dng cn c a cch mng.
Hi ngh cng ch trng cng tc o to cn b, nng cao nng lc t chc v lnh o ca ng, y mnh cng tc vn ng qun chng.
c. ngha ca s chuyn hng ch o chin lc
`Vi tinh thn c lp, t ch, sng to BCH Trung ng ng gii quyt mc tiu s mt ca cch mng l c lp dn tc v ra nhiu ch trng ng n thc hin mc tiu y.
ng li ng n gng cao ngn c gii phng dn tc dn ng cho nhn dn ta tin ln ginh thng li trong s nghip nh Php ui Nht, ginh c lp cho dn tc v t do cho nhn dn. Ch trng ng n ca Hi ngh thc s l kim ch nam i vi hot ng ca ng cho ti thng li cui cng nm 1945.
Ngy 25-10-1941, Mt trn Vit Minh tuyn b ra i. Chng trnh cu nc ca Vit Minh gm 44 iu c th thc hin 2 iu c bn l lm cho nc Vit Nam hon ton c lp, dn Vit Nam c sung sng, t do. Thng qua Mt trn Vit Minh, ng m rng cc t chc qun chng v lnh o phong tro u tranh ca cc giai cp, tng lp trong x hi. Phong tro Vit Minh pht trin mnh nht Bc K sau lan rng ti Trung k v Nam k.
Chun b v lc lng v trang v cn c a cch mng: Sau khi ngha Bc Sn (27-9-1940), i du kch Bc Sn c duy tr v i tn thnh Cu Quc qun. Ngy 22-12-1944 i Vit Nam Tuyn truyn Gii phng qun c thnh lp Nguyn Bnh (Cao Bng) do ng ch V Nguyn Gip lnh o. Vit Nam Tuyn truyn Gii phng qun pht trin mau chng, y mnh cng tc tuyn truyn v trang, xy dng c s cch mng, thc y v c v phong tro u tranh cch mng trong c nc.
ng v H Ch Minh ch o vic thnh lp cc chin khu v cn c a cch mng, tiu biu l cn c Bc Sn-V Nhai v cn c Cao Bng
Nm 1943, ng cng b cng Vn ha Vit Nam - khng nh Vn ha l mt trong ba mt trn cch mng do ng lnh o, tin ti xy dng nn vn ha mang 3 tnh cht: dn tc, khoa hc v i chng.
Song song vi vic lnh o qun chng u tranh chng Php - Nht. ng dy cng chun b lc lng trn c ba phng din lc lng chnh tr, lc lng v trang v cn c a cch mng, vn ha t tng tin ti gii phng dn tc khi thi c n.
2. Ch trng pht ng Tng khi ngha ginh chnh quyn
a) Pht ng Cao tro khng Nht, cu nc v y mnh khi ngha tng phn
Pht ng Cao tro khng Nht cu nc:
u nm 1945, Chin tranh th gii II i vo giai on kt thc. Qun ng minh chun b tin vo ng Nam . Pht xt Nht lm vo tnh trng nguy khn. Ngy 9-3-1945, Nht n sng lt Php trn ton ci ng Dng, Php chng c rt yu t v nhanh chng u hng.
Ngy 12-3-1945, Ban Thng v Trung ng ra Ch th Nht Php bn nhau v hnh ng ca chng ta. Ni dung:
- Ch th nhn nh: Nht o chnh Php s to ra mt cuc khng hong chnh tr su sc, nhng iu kin khi ngha cha thc s chn mui, tuy nhin n s lm cho nhng iu kin tng khi ngha mau chng chn mui.
- Xc nh k th l Nht, khu hiu nh ui pht xt Nht. ng thi ch trng pht ng cao tro khng Nht cu nc lm tin cho khi ngha.
- Phng chm u tranh: pht ng chin tranh du kch, gii phng tng vng, m rng cn c a
- D bo thi c:
+ Qun ng minh vo ng Dng nh Nht, qun Nht ko ra mt trn ngn cn qun ng minh pha sau s h.
+ Cch mng Nht bng n, chnh quyn cch mng ca nhn dn Nht c thnh lp hoc Nht b mt nc nh Php nm 1940 v qun i vin chinh Nht mt tinh thn.
Cao tro khng Nht cu nc thu c nhng kt qu quan trng, l tin trc tip a ti thng li ca tng khi ngha ginh chnh quyn thng 8-1945.
y mnh khi ngha tng phn, ginh chnh quyn b phn:
- T gia thng 3-1945 tr i, Cao tro khng Nht cu nc din ra rt sI ni, mnh m v phong ph v ni dung, hnh thc.
- Thng 3/1945 t chnh tr nh giam Ba T khi ngha, i du kch Ba T ra i. y l lc lng v trang cch mng u tin do ng t chc v lnh o min Trung.
- ch o phong tro, Hi ngh qun s cch mng Bc K c triu tp (5/1945) quy nh thng nht cc lc lng v trang, pht trin lc lng bn v trang. ng thi, y mnh chin tranh du kch, xy dng 7 chin khu trong c nc: Trn Hng o, L Li, Hong Hoa Thm, Quang Trung Bc K; Trng Trc, Phan nh Phng Trung K; Nguyn Tri Phng Nam K.
- Thng 5/1945, H Ch Minh v Tn Tro, Tuyn Quang. Ngy 4/6/1945 theo ch th ca Ngi Khu gii phng c thnh lp gm Cao-Bc-Lng-Thi-Tuyn-H v mt s vng ph cn. Khu gii phng tr thnh cn c a chnh ca cch mng c nc v l hnh nh thu nh ca nc Vit Nam mi.
- ng Bng Bc B v Bc Trung B, phong tro ph kho thc gii quyt nn i li cun hng triu qun chng tham gia bin thnh cuc khi ngha tng phn din ra nhiu a phng. Trong thi gian ngn, ng ng vin c hng triu qun chng tin ln trn tuyn cch mng.
b) ng pht ng Tng khi ngha ginh chnh quyn trong c nc
- iu kin pht ng tng khi ngha (thi c tng khi ngha):
Chin tranh th gii II kt thc, thng li thuc v phe ng minh, pht xt c u hng ng minh khng iu kin (9-5-1945), pht xt Nht i gn n ch tht bi hon ton, chnh ph thn Nht Trn Trng Kim hoang mang cc . Tnh th cch mng trc tip xut hin.
Qun i cc nc quc vi danh ngha ng minh chun b vo ng Dng tc v kh qun Nht.
Vn ginh chnh quyn c t ra nh mt cuc chy ua nc rt vi qun ng minh.
- Ngy 13-8-1945 Hi ngh ton quc ca ng Cng sn ng Dng hp ti Tn Tro quyt nh tng khi ngha ginh chnh quyn trong c nc t tay pht xt Nht, trc khi qun ng minh vo ng Dng.
Hi ngh cng quyt nh nhng vn quan trng v chnh sch i ni, i ngoi sau khi ginh chnh quyn.
- Ngy 16-8-1945, i hi Quc dn hp ti Tn Tro, tn thnh quyt nh tng khi ngha ca ng Cng sn ng Dng, lp U ban dn tc gii phng do H ch Minh lm Ch tch. Ngay sau i hi Quc dn, H Ch Minh gi th ku gi ng bo c nc: gi quyt nh vn mnh dn tc ta n. Ton quc ng bo hy ng ln em sc ta m t gii phng cho ta.
Di s lnh o ca ng, hn 20 triu nhn dn ta nht t vng dy khi ngha ginh chnh quyn. T ngy 14-8: Gii phng qun tin cng cc n Nht Cao Bng, Bc Cn, Thi Nguyn, Tuyn Quang, Yn Bi. Ngy 14 n ngy 18: Ginh chnh quyn Bc Giang, Hi Dng, H Tnh, Qung Nam, Phc Yn, Thanh Ho, Thi Bnh.
Ngy 19-8: Ginh chnh quyn Th H Ni. Ngy 23-8: Khi ngha ginh chnh quyn Hu. Ngy 25-8: Qun Nht Si Gn tht th. Ngy 28-8: Ta ginh chnh quyn trong c nc. U ban dn tc gii phng tuyn b t ci t thnh Chnh ph Lm thi nc Vit Nam dn ch cng ho. Ch trong vng 15 ngy (14 n 28-8) cuc Tng khi ngha thnh cng trn c nc, chnh quyn v tay nhn dn.
Ngy 30-8: vua Bo i thoi v v giao np n, kim, o bo cho i din Chnh ph Lm thi nc Vit Nam dn ch cng ho.
Ngy 2-9: Ti qung trng Ba nh, H Ch Minh thay mt Chnh ph Lm thi c Tuyn ngn c lp, tuyn b vi quc dn ng bo: Nc Vit Nam dn ch cng ha ra i.
c) Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca Cch mng Thng Tm
Kt qu v ngha:
- Thng li ca cch mng thng Tm p tan xin xch n l ca ch ngha quc trong hn 80 nm, chm dt s tn ti ca ch qun ch chuyn ch sut 1000 nm v ch thng tr ca pht xt Nht.
- Ra i nh nc Vit Nam Dn ch Cng ho, nhn dn Vit Nam t thn phn n l tr thnh ngi t do, ngi lm ch vn mnh ca mnh.
- ng Cng sn ng Dng t ch phi hot ng b mt khng hp php tr thnh mt ng cm quyn v hot ng cng khai.
- Nng cao lng t ho dn tc, li nhng bi hc kinh nghim qu cho phong tro u tranh ginh c lp v ch quyn.
- Cch mng thng Tm thng li chc thng mt khu quan trng trong h thng thuc a ca ch ngha quc, m u thi k sp v tan r ca ch ngha thc dn c.
- Chng minh cho tnh ng n ca ch ngha Mc-Lnin v nhng sng to ca H Ch Minh v cch mng gii phng dn tc thuc a.
Ch tch H Ch Minh ni: Chng nhng giai cp lao ng v nhn dn Vit Nam ta c th t ho, m giai cp lao ng v nhng dn tc b p bc ni khc cng c th t ho rng: ln ny l ln u tin trong lch s cch mng ca cc dn tc thuc a v na thuc a, mt ng mi 15 tui lnh o cch mng thnh cng, nm chnh quyn ton quc.
Nguyn nhn thng li:
- K th trc tip ca nhn dn ta l pht xt Nht b Lin X v qun ng minh nh bi, qun i Nht ng Dng mt ht tinh thn chin u, Chnh ph Trn Trng Kim ru r. ng Cng sn ng Dng chp thi c pht ng tng khi ngha ginh thng li mau chng, t mu.
- C s lnh o sng sut v ng n ca ng ta, ca H Ch Minh vi ng li cch mng ng n, dy kinh nghim, on kt, thng nht, nm bt ng thi c, kin quyt, khn kho.
- Dn tc ta c truyn thng yu nc, anh hng bt khut, on kt v thng nht trong Mt trn Vit Minh.
- Qun chng c qu trnh chun b u tranh lu di (15 nm), c tp dt qua ba cao tro cch mng rng ln, to thnh lc lng chnh tr hng hu c lc lng v trang lm nng ct.
Bi hc kinh nghim:
Mt l, ging cao ngn c c lp dn tc, kt hp ng n hai nhim v chng quc v chng phong kin.
Hai l, ton dn ni dy trn nn tng khi lin minh cng-nng.
Ba l, li dng mu thun trong hng ng k th.
Bn l, kin quyt dng bo lc cch mng p tan b my Nh nc c, lp ra b my Nh nc ca nhn dn.
Nm l, nm vng ngh thut khi ngha, ngh thut chn ng thi c
Su l, xy dng mt ng Mc-Lnin sc lnh o tng khi ngha ginh chnh quyn.