giÁo trÌnh hệ thống máy tính[bookbooming.com]

BÀI 4: CÀI Đ T M T H TH NG MÁY TÍNHẶ Ộ Ệ Ố

GIÁO TRÌNHPH N C NG MÁY TÍNHẦ Ứ

L I NÓI Đ UỜ Ầ

{ S c p nh t khi in n}ẽ ậ ậ ấ

M C L CỤ Ụ

M C L CỤ Ụ .............................................................................................................1

BÀI 1: GI I THI U V MÁY TÍNHỚ Ệ Ề ...................................................................6

1.1. Gi i thi uớ ệ ......................................................................................61.1.1. Máy tính là gì ?...........................................................................61.1.2. Máy tính cá nhân gì ?.................................................................61.1.3. Các lo i máy tính khácạ ...............................................................81.2. Các kh i ph n c ng máy tínhố ầ ứ .....................................................111.3. Ph n m m máy tínhầ ề ....................................................................131.3.1 H đi u hành:ệ ề ...........................................................................131.3.2 Trình đi u khi n thi t b ( Driver) ề ể ế ị ...........................................141.3.3 Ph n m m ng d ng ( Application Software) ầ ề ứ ụ .........................151.3.4 Ph n m m l p trình ( Programing Software) ầ ề ậ ..........................151.4. Nguyên lý ho t đ ng c a máy tínhạ ộ ủ .............................................161.4.1 S đ kh i máy tính:ơ ồ ố ................................................................161.4.2 Đ n v c b n c a máy tínhơ ị ơ ả ủ .....................................................161.4.3. Nguyên lý ho t đ ngạ ộ ...............................................................171.4.4. X lý d li uử ữ ệ ...........................................................................181.4.5. Quá trình kh i đ ng c a máy tínhở ộ ủ ...........................................18

BÀI 2: LINH KI N C U THÀNH H TH NG MÁY TÍNHỆ Ấ Ệ Ố ............................22

2.1. Bo m ch chạ ủ...............................................................................222.1.1. Gi i thi uớ ệ .................................................................................222.1.2. Các thành ph n c a bo m ch chầ ủ ạ ủ...........................................23Các Chips trên bo m ch chạ ủ..............................................................23C ng k t n iổ ế ố ......................................................................................24

1


Khe c m trên bo m ch chắ ạ ủ...............................................................24B ng k t n iả ế ố ......................................................................................25 System Bus and Bandwidth...............................................................272.1.3. ROM BIOS...............................................................................272.1.4. Chipsets....................................................................................282.1.5. Các đ c tr ng c a nhà s n xu t bo m ch chặ ư ủ ả ấ ạ ủ.......................332.1.6. Ch n đoán và kh c ph c s c bo m ch chẩ ắ ụ ự ố ạ ủ.........................352.2.1. Gi i thi uớ ệ .................................................................................362.2.2. Đ c tính c a b vi x lýặ ủ ộ ử ..........................................................362.2.3. S c m nh c a b vi x lýứ ạ ủ ộ ử .......................................................38Các b vi x lý c a Intel, AMDộ ử ủ ........................................................382.2.5. Ch n đoán và kh c ph c s c b vi x lýẩ ắ ụ ự ố ộ ử ............................412.3. B nh chính - RAMộ ớ ..................................................................412.3.1. Gi i thi uớ ệ .................................................................................412.3.2. Đ c tính c a b nh RAMặ ủ ộ ớ ......................................................422.3.3. Phân lo i b nh RAMạ ộ ớ ............................................................422.3.4. Ch n đoán và kh c ph c s c b nh RAMẩ ắ ụ ự ố ộ ớ ........................442.4. B nh phộ ớ ụ.................................................................................452.4.1. Gi i thi uớ ệ .................................................................................452.4.2. đĩa c ngỔ ứ ................................................................................452.4.3. Đĩa quang và đĩa quangổ .........................................................512.5. B ngu n và thùng máyộ ồ ..............................................................552.5.1. Gi i thi uớ ệ .................................................................................552.5.2. B ngu nộ ồ .................................................................................562.5.4. Thùng máy................................................................................582.6. Màn hình máy tính.......................................................................582.6.1. Gi i thi uớ ệ .................................................................................592.6.2. Màn hình CRT..........................................................................592.6.3. Màn hình LCD..........................................................................612.6.4. S d ng các nút ch c năng c a màn hìnhử ụ ứ ủ ...............................652.7. Bàn phím.....................................................................................652.8. Chu tộ ...........................................................................................692.9. Card màn hình.............................................................................712.9.1. Gi i thi uớ ệ .................................................................................712.9.2. Thành ph n và thông s Card màn hìnhầ ố ..................................712.9.3. Ch n đoán và kh c ph c s c Card màn hìnhẩ ắ ụ ự ố .......................772.10. Card âm thanh...........................................................................782.11. Loa máy tính..............................................................................79

BÀI 3: L A CH N C U HÌNH VÀ L P RÁP MÁY TÍNHỰ Ọ Ấ Ắ .............................84

3.1. L a ch n c u hìnhự ọ ấ ......................................................................84

2


3.2. L p ráp máy tínhắ .........................................................................873.2.1. Chu n b l p rápẩ ị ắ ......................................................................873.2.2. Qui trình l p rápắ .......................................................................883.2.3. CMOS Setup Utility.................................................................973.2.4. M t s l u ý trong quá trình l p ráp máy tínhộ ố ư ắ .......................103

BÀI 4: CÀI Đ T M T H TH NG MÁY TÍNHẶ Ộ Ệ Ố ............................................106

4.1. DOS...........................................................................................1064.1.1. DOS........................................................................................1064.1.2. Các công c ti n ích trong đĩa c u h Hirent’s Bootụ ệ ứ ộ ............1074.2. Phân vùng c ngổ ứ .....................................................................1104.2.1. Gi i thi u:ớ ệ ..............................................................................1104.2.2. Các công c phân vùng c ngụ ổ ứ ..............................................1104.2.3. Ch n đoán và kh c ph c s c phân vùng c ngẩ ắ ụ ự ố ổ ứ ...............1154.3. Cài đ t h đi u hànhặ ệ ề ................................................................1154.3.1. L a ch n và các b c chu n bự ọ ướ ẩ ị............................................1154.3.2. Quá trình cài đ tặ .....................................................................1164.3.3. Chu n đoán và kh c ph c s c cài đ tẩ ắ ụ ự ố ặ ...............................1264.4. Ch ng trình GHOSTươ ...............................................................1274.4.1. Gi i thi u:ớ ệ ..............................................................................1274.4.2. Cài đ t h th ng máy tính v i GHOSTặ ệ ố ớ .................................1274.4.3. Sao l u và ph c h iư ụ ồ ...............................................................1294.5. Cài đ t trình đi u khi n thi t bặ ề ể ế ị...............................................1344.5.1. Xác đ nh thông s thi t b và trình đi u khi nị ố ế ị ề ể ......................1354.5.2. Cài đ t và nâng c p trình đi u khi n thi t bặ ấ ề ể ế ị.......................1354.5.3. Sao l u và ph c h i Driverư ụ ồ ....................................................1394.5.4. Ch n đoán và kh c ph c s c trình đi u khi n thi t bẩ ắ ụ ự ố ề ể ế ị.....1434.6. Cài đ t nhi u h đi u hànhặ ề ệ ề ......................................................1434.6.1. M c đích và gi i phápụ ả ...........................................................1444.6.2. Phân vùng đĩa cho vi c cài đ t nhi u HĐHổ ệ ặ ề .......................1444.6.3. Cài đ t HĐH có h tr Multi-Bootặ ỗ ợ ........................................1464.6.4. Cài đ t h đi u hành có h tr c a ch ng trình BootMagicặ ệ ề ỗ ợ ủ ươ 1484.6.5. Các v n đ c n l u ý khi cài đ t nhi u h đi u hànhấ ề ầ ư ặ ề ệ ề ..........1494.6.6. Ch n đoán và kh c ph c s cẩ ắ ụ ự ố.............................................149

BÀI 5: THI T B NGO I VI THÔNG D NGẾ Ị Ạ Ụ ..................................................153

5.1. Thi t b k thu t sế ị ỹ ậ ố..................................................................1535.1.1. Thi t b ghi hìnhế ị .....................................................................1535.1.2. Thi t b nghe nh c – ghi âmế ị ạ ..................................................1575.2. Thi t b văn phòngế ị ....................................................................159

3


5.2.1. Máy quét.................................................................................1595.2.2. Máy Fax..................................................................................1605.2.3. Máy chi uế ..............................................................................1615.3. Thi t b khácế ị .............................................................................1635.3.1. Flash Disk – USB Disk...........................................................1635.3.2. Modem...................................................................................1645.3.3. Card m ng – Switchạ ...............................................................1655.3.4. Card Tivi.................................................................................165

BÀI 6: MÁY IN.................................................................................................168

6.1. Gi i thi uớ ệ ..................................................................................1686.2. Phân lo i máy inạ .......................................................................1686.2.1. Máy in kim.............................................................................1686.2.2. Máy in phun............................................................................1706.2.3. Máy in Laser...........................................................................1706.2.4. Máy in đa ch c năngứ ..............................................................1726.3. Các v n đ v máy inấ ề ề ...............................................................1726.3.1. L a ch n máy inự ọ ....................................................................1726.3.2. Cài đ t và g b máy inặ ỡ ỏ .........................................................1736.3.3. N p m c máy inạ ự ....................................................................1796.3.4. Ch n đoán và kh c ph c s c máy inẩ ắ ụ ự ố .................................182

BÀI 7: B O TRÌ VÀ NÂNG C P MÁY TÍNHẢ Ấ ................................................185

7.1. B o trì máy tínhả ........................................................................1857.1.1. Nguyên nhân và m c đíchụ ......................................................1857.1.2. D ng c b o trìụ ụ ả .....................................................................1857.1.3. Th c hi n b o trìự ệ ả ...................................................................1867.1.4. Các l u ý v b o trì máy tínhư ề ả ................................................1927.2. Nâng c p máy tínhấ ....................................................................1947.2.1. Nh n bi t d u hi u nâng c pậ ế ấ ệ ấ ...............................................1947.2.2. Nâng c p thi t bấ ế ị...................................................................1947.2.3. Các l u ý v nâng c p máy tínhư ề ấ ............................................201

BÀI 8: MÁY TÍNH XÁCH TAY.......................................................................203

8.1 Gi i thi uớ ệ ...................................................................................2038.2. Phân lo i máy tính xách tayạ ......................................................2038.2.1. Máy Laptop............................................................................2038.2.2. Máy Desknote.........................................................................2048.2.3. Máy Palm/Pocket PC..............................................................205

4


8.3. Đ c tr ng c a máy Laptopặ ư ủ .......................................................2058.3.1. Các đ c tr ng v c u hình ph n c ngặ ư ề ấ ầ ứ ..................................2058.3.2. Ch n mua và s d ng đúng cáchọ ử ụ ...........................................2068.3.3. Công ngh Centrino ệ ..............................................................2178.4. B o d ng máy Laptopả ưỡ ............................................................2198.4.1. V sinh máy Laptopệ ...............................................................2198.4.2. Ch n đoán và kh c ph c s c máy Laptopẩ ắ ụ ự ố .........................220

BÀI 9: C U D LI UỨ Ữ Ệ ......................................................................................224

9.1. V n đ v d li u và l u tr d li uấ ề ề ữ ệ ư ữ ữ ệ ......................................2249.1.1. D li u và l u tr d li uữ ệ ư ữ ữ ệ .....................................................2249.1.2. Nguyên nhân m t d li uấ ữ ệ ......................................................2259.2. C u d li uứ ữ ệ ...............................................................................2269.2.1. C ch khôi ph c d li uơ ế ụ ữ ệ .....................................................2269.2.2. Ch ng trình c u d li uươ ứ ữ ệ ......................................................2279.2.3. S a l i d li u sau khi khôi ph cử ỗ ữ ệ ụ .........................................2379.3. Các l u ý v l u tr d li u và c u d li uư ề ư ữ ữ ệ ứ ữ ệ ...........................2379.3.1 L u tr d li u an toànư ữ ữ ệ ..........................................................2379.3.2. Các nguyên nhân không c u đ c d li uứ ượ ữ ệ ............................2409.3.3. Các l u ý trong quá trình c u d li uư ứ ữ ệ ....................................241

PH L CỤ Ụ ...........................................................................................................243

M C L C HÌNH MINH H AỤ Ụ Ọ .........................................................................244

5


BÀI 1: GI I THI U V MÁY TÍNHỚ Ệ Ề

M c tiêu: ụ

Sau khi k t thúc bài h c, h c viên s đ t đ c:ế ọ ọ ẽ ạ ượ

Ki n th c t ng quát v máy tínhế ứ ổ ề Hi u v ph n c ng và ph n m m máy tínhể ề ầ ứ ầ ề N m đ c các kh i c b n c a h th ng máy tínhắ ượ ố ơ ả ủ ệ ố Nguyên lý ho t đ ng c a máy tínhạ ộ ủ X lý d li u c a máy tínhử ữ ệ ủ Quá trình kh i đ ng máy tínhở ộ

1.1. Gi i thi uớ ệ1.1.1. Máy tính là gì ?

Máy tính là m t thi t b ti p nh n d li u mà con ng i đ a vào, th c thi cácộ ế ị ế ậ ữ ệ ườ ư ự phép tính toán ho c lu n lý đ có th thay đ i d li u và cho ra m t k t quặ ậ ể ể ổ ữ ệ ộ ế ả m i t d li u tr c đó đã đ a vào.ớ ừ ữ ệ ướ ư

Hình B 1.1: Máy tính và máy tính cá nhân

1.1.2. Máy tính cá nhân gì ?

Là m t máy tính đ c thi t k đ n gi n cho m t cá nhân riêng l v i kíchộ ượ ế ế ơ ả ộ ẻ ớ th c ph n c ng nh g n và ph n m m c n thi t cho nhu c u m t ng i làmướ ầ ứ ỏ ọ ầ ề ầ ế ầ ộ ườ vi c và h n n a là ng i có thu nh p bình th ng cũng có kh năng s h u nó.ệ ơ ữ ườ ậ ườ ả ở ữ

M t máy tính cá nhân hoàn ch nh đ c g i là m t h th ng ộ ỉ ượ ọ ộ ệ ố máy tính bao g mồ :

6


Ph n c ngầ ứ là nh ng linh ki n thi t b đ l p ráp hoàn ch nh thành m t máyữ ệ ế ị ể ắ ỉ ộ tính ho c các thi t b k t n i v i máy tính; chúng đ u có đi m chung là có thặ ế ị ế ố ớ ề ể ể nhìn th y, c m ho c đ ng ch m đ n.ấ ầ ặ ụ ạ ế

Ph n m mầ ề là m t ch ng trình đ c vi t ra b i con ng i b ng các ngônộ ươ ượ ế ở ườ ằ ng l p trình nh m đi u khi n máy tính ph c v các công vi c c a ng i sữ ậ ằ ề ể ụ ụ ệ ủ ườ ử d ng mà ng i l p trình mu n nh m đ n.ụ ườ ậ ố ắ ế

Hi n th tr ng có r t nhi u lo i máy tính cá nhân, d i đây là m t s lo iệ ị ườ ấ ề ạ ướ ộ ố ạ máy tính cá nhân tiêu bi u:ể

Máy tính Desktop th ng đ c g i là máy tính đ bàn có ngu n g c t máyườ ượ ọ ể ồ ố ừ tính IBM PC (Personal Computer), chi m h n 90% t ng s máy tính trên thế ơ ổ ố ế gi i. Đây là lo i máy tính thông d ng nh t hi n nay, v i kích th c có th đớ ạ ụ ấ ệ ớ ướ ể ể lên bàn làm vi c và c u hình đ m nh có th th c hi n g n nh m i yêu c uệ ấ ủ ạ ể ự ệ ầ ư ọ ầ c a ng i dùng bình th ng.ủ ườ ườ

Hình B 1.2: Máy tính đ bànể

Máy tính Machintosh là lo i máy tính cá nhân đ c phát tri n b i hãng Appleạ ượ ể ở bao g m c ph n c ng, h đi u hành và m t s ph n m m c a chính hãng,ồ ả ầ ứ ệ ề ộ ố ầ ề ủ th ng đ c s d ng trong các lĩnh v c giáo d c và thi t k . Th i gian g nườ ượ ử ụ ự ụ ế ế ờ ầ đây ng i dùng đã b t đ u quan tâm h n đ n lo i máy tính này vì th m m vàườ ắ ầ ơ ế ạ ẩ ỹ c năng l c tính toán, h n n a ngày càng có nhi u nhà vi t ph n m m h trả ự ơ ữ ề ế ầ ề ổ ợ cho lo i máy tính này.ạ

Máy Laptop hay Notebook cũng thu c th lo i máy tính cá nhân và th ngộ ể ạ ườ đ c g i là máy tính xách tay vì nó r t g n nh trong vi c di chuy n. V i xuượ ọ ấ ọ ẹ ệ ể ớ h ng th tr ng hi n nay thì có th nói máy tính xách tay s thay th v trí đ uướ ị ườ ệ ể ẽ ể ị ầ b n c a máy tính đ bàn trong nay mai.ả ủ ể

7


Hình B 1.3: MTXT và Macintosh

Máy tính PDA ( Personal Data Assistant) là lo i máy tính cá nhân, th ngạ ườ đ c g i là máy tr giúp cá nhân, r t nh g n có th c m trong tay, tr c đâyượ ọ ợ ấ ỏ ọ ể ầ ướ th ng dùng đ l u tr nh ng cu c h n, đ a ch . Nh ng hi n nay thì lo i máyườ ể ư ữ ữ ộ ẹ ị ỉ ư ệ ạ này cũng ti n g n t i vi c có th thay th ph n nào máy tính xách tay v i hế ầ ớ ệ ể ế ầ ớ ệ đi u hành và ph n m m đi kèm nh m ph c v m i nhu c u c a ng i dùng,ề ầ ề ằ ụ ụ ọ ầ ủ ườ đ c bi t là các doanh nhân trong công vi c hàng ngày và h n n a là m t s lo iặ ệ ệ ơ ữ ộ ố ạ máy đ c tích h p luôn ch c năng đi n tho i.ượ ợ ứ ệ ạ

Hình B 1.4: PDA

1.1.3. Các lo i máy tính khácạ

8


Workstation là máy tính có kích th c và c u hình ph n c ng l n và m nhướ ầ ầ ứ ớ ạ h n máy tính cá nhân, th ng đ c dùng làm máy tr m tơ ườ ượ ạ rong mang cuc bô v iớ h đi u hành riêng bi t nh m ph c v cùng lúc nhi u ng i truy c p và sệ ề ệ ằ ụ ụ ề ườ ậ ử d ng. Đôi lúc cũng đ c dùng trong lãnh v c thíêt k và đ h a.ụ ượ ự ế ồ ọ

Hình B 1.5: Workstation

Mini-Computer là may tinh manh h n may Workstation nh ng không manh ơ ư băng may tinh Mainframe, đ c thi t k đ ph c v cùng lúc cho nhi u ng i ượ ế ế ể ụ ụ ề ườ s d ng theo nhu c u riêng bi t c a m t công ty nh có kho ng 4 đ n 100ử ụ ầ ệ ủ ộ ỏ ả ế ng i.ườ

9


Hình B 1.6: Mini - Computer

Mainframe là máy tính l n r t m nh có th ph c v lên đ n hàng nghìn ng iớ ấ ạ ể ụ ụ ế ườ s d ng cùng lúc, đ c dùng trong c quan, t ch c ho c các doanh nghi pử ụ ượ ơ ổ ứ ặ ệ l n. Tuy nhiên kích th c c a lo i máy tính này r t l n và giá thành cũng r tớ ướ ủ ạ ấ ớ ấ đ t.ắ

Hình B 1.7: Mainframe

Ngoài ra cũng còn m t s lo i máy tính khác nh : Máy tính x lý xong xongộ ố ạ ư ử (Parallel Processing Computer), Siêu máy tính (Super Computer) là nh ng lo iữ ạ máy tính r t đ c bi t v i kích th c r t l n và s c m nh tính toán c c m nhấ ặ ệ ớ ướ ấ ớ ứ ạ ự ạ

10


đ c s d ng trong m t s lĩnh v c r t h n ch nh nghiên c u khoa h c,ượ ử ụ ộ ố ự ấ ạ ế ư ứ ọ quân s , …ự

1.2. Các kh i ph n c ng máy tínhố ầ ứ

Kh i thi t b nh pố ế ị ậ ( Input Unit): bao g m các thi t b dùng đ đ a các thôngồ ế ị ể ư tin vào trong máy tính nh : ư bàn phím, chu t, máy quét, micro, webcam, ộ

Hình B 1.9: Kh i thi t b nh pố ế ị ậ

Kh i x lýố ử ( Processing Unit): là đ u não trung tâm c a máy tính có ch c năngầ ủ ứ tính toán, x lý d li u, qu n lý ho c đi u khi n các ho t đ ng c a máy tínhử ữ ệ ả ặ ề ể ạ ộ ủ nh : CPU (Central Processing Unit).ư

Hình B 1.10: Kh i x lýố ử

Kh i thi t b xu tố ế ị ấ ( Output Unit): bao g m các thi t b dùng đ xu t thông tinồ ế ị ể ấ hay k t qu c a d li u đ c x lý t kh i nh p nh : máy in, máy fax, mànế ả ủ ữ ệ ượ ử ừ ố ậ ư hình, projector, …

11


Hình B 1.11: Kh i thi t b xu t ố ế ị ấ

Kh i b nh và thi t b l u trố ộ ớ ế ị ư ữ ( Memory – Storage Unit): là các thi t b l uế ị ư tr t m th i hay c đ nh nh ng thông tin, d li u trong máy tính nh : Ram,ữ ạ ờ ố ị ữ ữ ệ ư Rom, c ng, đĩa m m, đĩa CD/DVD, flash disk, …ổ ứ ề

Hình B 1.12: Kh i thi t b l u tr ố ế ị ư ữ

12


Kh i thi t b nh p và xu tố ế ị ậ ấ có th g i chung là các thi t b ngo i vi ể ọ ế ị ạ

Hình B 1.13: Các thi t b ngo i viế ị ạ

(Perihperals), ngoài ra đ k t n i các kh i thi t b l i hay m r ng thêm cácể ế ố ố ế ị ạ ở ộ ch c năng thì còn có các thi t b khác dùng đ k t n i, qu n lý, đi u khi n cácứ ế ị ể ế ố ả ề ể ho t đ ng riêng bi t c a ph n c ng máy tính nh : bo m ch ch , card mànạ ộ ệ ủ ầ ứ ư ạ ủ hình, card âm thanh, card m ng, card tivi …ạ

1.3. Ph n m m máy tínhầ ề1.3.1 H đi u hành:ệ ề

(Operating System, còn đ c g i là Hidden Software) là m t ph n m m đ cượ ọ ộ ầ ề ặ bi t đ c thi t k nh m m c đích qu n lý n n t ng ph n c ng máy tính ho tệ ượ ế ế ằ ụ ả ề ả ầ ứ ạ đ ng đ ph c v cho yêu c u c a ng i dùng b ng vi c cung c p m t cáchộ ể ụ ụ ầ ủ ườ ằ ệ ấ ộ th c t ng tác gi a ng i dùng v i ph n c ng qua chính nó ho c các ph nứ ươ ữ ườ ớ ầ ứ ặ ầ m m ng d ng đ c cài đ t thêm vào h đi u hành. Các h đi u hành thôngề ứ ụ ượ ặ ệ ề ệ ề d ng hi n này là WindowXP, Window Vista (Microsoft); Ubuntu Linux, RedHatụ ệ Linux (C ng đ ng mã ngu n m ).ộ ồ ồ ở

13


Hình B 1.14: H đi u hànhệ ề

1.3.2 Trình đi u khi n thi t b ( Driver) ề ể ế ị

Driver là m t ph n m m đ c bi t th ng đ c vi t ra b i chính nhà s n xu tộ ầ ề ặ ệ ườ ượ ế ở ả ấ thi t b ph n c ng nh m đ h tr h đi u hành ki m tra, qu n lý hay đi uế ị ầ ứ ằ ể ổ ợ ệ ề ể ả ề khi n các thi t b ph n c ng trong máy tính. Ví d nh trình đi u khi nể ế ị ầ ứ ụ ư ề ể Chipset c a bo m ch ch , card màn hình, card âm thanh, máy in, máy quét, …ủ ạ ủ

Hình B 1.15: Trình đi u khi n thi t bề ể ế ị

14


1.3.3 Ph n m m ng d ng ( Application Software) ầ ề ứ ụ

Là lo i ph n m m dùng đ ph c v cho con ng i v i các nhu c u công vi cạ ầ ề ể ụ ụ ườ ớ ầ ệ khác nhau trong r t nhi u các lãnh v c nh : ch ng trình x lý nh, x lý vănấ ề ự ư ươ ử ả ử b n, qu n lý d li u, xem phim nghe nh c, thi t k đ h a, truy c p internet,ả ả ữ ệ ạ ế ế ồ ọ ậ chat,

Hình B 1.16: Ph n m m dàn trang và office 2003ầ ề

+ Ph n m m l p trìnhầ ề ậ ( Programing Software) là lo i ph n m m dùng đ vi tạ ầ ề ể ế ra các h đi u hành, trình đi u khi n, ph n m m ng d ng hay t o ra m tệ ề ề ể ầ ề ứ ụ ạ ộ ph n m m l p trình khác. Ví d : Turbo Pascal, Visual Basic, Borland C++,ầ ề ậ ụ Delphi, Visual Studio.NET, ...

1.3.4 Ph n m m l p trình ( Programing Software) ầ ề ậ

Là lo i ph n m m dùng đ vi t ra các h đi u hành, trình đi u khi n, ph nạ ầ ề ể ế ệ ề ề ể ầ m m ng d ng hay t o ra m t ph n m m l p trình khác. Ví d : Turbo Pascal,ề ứ ụ ạ ộ ầ ề ậ ụ Visual Basic, Borland C++, Delphi, Visual Studio.NET, …

15


Hình B 1.17: Ph n m m l p trình ầ ề ậ

1.4. Nguyên lý ho t đ ng c a máy tínhạ ộ ủ1.4.1 S đ kh i máy tính:ơ ồ ố

Hình B 1.18: S đ kh i máy tính ơ ồ ố

1.4.2 Đ n v c b n c a máy tínhơ ị ơ ả ủ

Các máy tính hi n nay là các máy tính đi n t vì v y nó ch có th hi u đ c 2ệ ệ ử ậ ỉ ể ể ượ tr ng thái sau: ạ có đi n – không có đi nệ ệ -> đúng – sai.

16


Đ bi u di n 2 tr ng thái đó s h c thì ng i ta dùng ể ể ễ ạ ở ố ọ ườ h nh phânệ ị v i 2ớ ph n t là ầ ử 0 và 1. M i ph n t ỗ ầ ử 0 ho c ặ 1 này đ c qui c trong ngành máy tínhượ ướ là m tộ bit.

Kh i ngu n t đây, ng i ta đ nh nghĩa các đ n v đo l ng khác nh :ở ồ ừ ườ ị ơ ị ườ ư

1 Byte = 8 bit (t ng ng 1 ký t trong mã ASCII)ươ ứ ự1 KiloByte = 210 Byte = 1024 Byte1 MegaByte = 210 Kbyte = 1024 KByte1 GigaByte = 210 Mbyte = 1024 MByte1 TByte = 210 Gbyte = 1024 Gbyte

Và m t s thông s đo l ng nh : c ng 120GB, ATA 100MB/s; Card m ngộ ố ố ườ ư ổ ứ ạ 1Gb/s, …v i qui c ớ ướ b = bit, B = Byte.

1.4.3. Nguyên lý ho t đ ngạ ộ

B c 1:ướ đ u tiên d li u s đ c nh p vào qua thi t b nh p d ng s hayầ ữ ệ ẽ ượ ậ ế ị ậ ở ạ ố ch , đ c mã hóa thành d ng thông tin mà máy tính hi u đ c (bao g m thôngữ ượ ạ ể ượ ồ tin và l nh đi u khi n) và đ c chuy n vào vùng nh t m (b nh ) đ đ cệ ề ể ượ ể ớ ạ ộ ớ ể ượ x lý.ử

Hình B 1.19: Nguyên lý ho t đ ng ạ ộ

B c 2ướ : kh i x lý s gi i mã và th c hi n các phép tính s h c, logic đ xố ử ẽ ả ự ệ ố ọ ể ử lý thông tin nh n và l u tr k t qu vùng nh t m hay th c thi các l nh đi uậ ư ữ ế ả ở ớ ạ ự ệ ề khi n đ c yêu c u.ể ượ ầ

17


B c 3:ướ nh ng thi t b xu t có nhi m v gi i mã thông tin xu t ra phù h p v iữ ế ị ấ ệ ụ ả ấ ợ ớ thi t b xu t mà ng i dùng có th hi u đ c nh ch , hình nh, âm thanh, …ế ị ấ ườ ể ể ượ ư ữ ả

Hình B 1.20: Nguyên lý ho t đ ng 2ạ ộ

B c 4ướ : cu i cùng thông tin k t qu có th đ c chuy n vào kh i thi t b l uố ế ả ể ượ ể ố ế ị ư tr đ có th ti p t c s d ng.ữ ể ể ế ụ ử ụ

1.4.4. X lý d li uử ữ ệ

Máy tính có 2 ki u x lý d li u: m t b ng phép tính toán h c và hai là b ngể ử ữ ệ ộ ằ ọ ằ phép tính lu n lý.ậ

Các phép tính s h c đ c th c hi n b ng các phép tính + và -, còn phép tính *ố ọ ượ ự ệ ằ và / là vi c th c hi n nhi u l n c a 2 phép tính + và -. Ví d : máy tính s th cệ ự ệ ề ầ ủ ụ ẽ ự hi n 2+3=5, trong đó 2 và 3 đ c nh p vào t thi t b nh pệ ượ ậ ừ ế ị ậ

Các phép tính lu n lý trong máy tính đ c th c hi n b ng các toán t >, <, =,ậ ượ ự ệ ằ ử or, and, true, false. Ví d : n u 6>5 thì cho k t qu true (đúng), 8<7 thì cho k tụ ế ế ả ế qu false (sai). ả

1.4.5. Quá trình kh i đ ng c a máy tínhở ộ ủ

Đ i v i b ngu n ATX thì lúc ch a nh n nút Power kh i đ ng máy, b ngu nố ớ ộ ồ ư ấ ở ộ ộ ồ máy tính v n cung c p do bo m ch ch m t ngu n đi n ch +5 Stanby đ chẫ ấ ạ ủ ộ ồ ệ ờ ề ờ tín hi u b t ngu n.ệ ậ ồ

18


Sau khi nh n nút Power thì bo m ch ch s tín hi u cho ngu n đ kích ngu nấ ạ ủ ẽ ệ ồ ể ồ ho t đ ng, lúc này ngu n m i cung c p đi n cho đ y đ cho bo m ch ch vàạ ộ ồ ớ ấ ệ ầ ủ ạ ủ các thi t b khác trong máy tính và lúc này máy tính b t đ u kh i đ ng. ế ị ắ ầ ở ộ

Đ u tiên ROM BIOS s ho t đ ng, ki m tra l i vi c c p đi n c a b ngu nầ ẽ ạ ộ ể ạ ệ ấ ệ ủ ộ ồ (các ngu n đi n còn l i bao g m +3.3V, +5V, -5V, +12V, -12V), quá trình ki mồ ệ ạ ồ ể tra này ch di n ra trong vài giây. Sau khi công vi c ki m tra c p ngu n hoànỉ ễ ệ ể ấ ồ t t thì Card màn hình s đ c c p đi n và hi n th thông tin đ u tiên.ấ ẽ ượ ấ ệ ể ị ầ

Sau đó b vi x lý s đi u khi n ROM BIOS đ th c thi ch ng trinh POSTộ ử ẽ ề ể ể ự ươ (Power On Self Test).

Ch ng trình POST s ti n hành ki m tra t t c các thi t b k t n i trong máyươ ẽ ế ể ấ ả ế ị ế ố tính, đ u tiên ki m tra các thông s CPU, RAM, HDD và các thi t b k t n iầ ể ố ế ị ế ố khác và hi n th lên màn hình máy tính.ể ị

Khi ki m tra song, quá trình POST s chuy n cho thông tin cho BIOS và l u trể ẽ ể ư ữ trong CMOS và chuy n quy n đi u khi n qua thi t b kh i đ ng đã đ c quiể ề ề ể ế ị ở ộ ượ đ nh trong CMOS.ị

N u thi t b đ c ch n đ kh i đ ng là c ng thì CPU truy c p vào vùngế ế ị ượ ọ ể ở ộ ổ ứ ậ MBR (Master Boot Record) đ tìm ki m thông tin v phân vùng kh i đ ng. T iể ế ề ở ộ ạ phân vùng kh i đ ng (Boot Record) CPU s tìm th y thông tin các ở ộ ẽ ấ t p tin m iậ ồ (trong h đi u hành DOS, các t p tin này là ệ ề ậ io.sys, msdos.sys và command.com) c a h đi u hành và n p các t p tin này vào vùng nh t m th iủ ệ ề ạ ậ ớ ạ ờ (RAM).

Sau đó l i đ n phiên các t p tin m i này l i làm nhi m v c a nó là n p ti pạ ế ậ ồ ạ ệ ụ ủ ạ ế các t p tin ho t đ ng c a h đi u hành, trình đi u khi n, hàm th vi n, … vàậ ạ ộ ủ ệ ề ề ể ư ệ ti n hành kh i đ ng h đi u hành cho t i khi hoàn t t (vào t i màn hìnhế ở ộ ệ ề ớ ấ ớ Desktop trong tr ng h p s d ng Windows).ườ ợ ử ụ

19


BÀI T P L NẬ Ớ

1. Máy tính cá nhân khác v i nh ng lo i máy tính khác nh th nào? Nêu raớ ữ ạ ư ế nh ng đ c đi m c a chúng?ữ ặ ể ủ

2. Hãy v s đ các kh i c b n c a máy tính và li t kê chi ti t m i kh i ítẽ ơ ồ ố ơ ả ủ ệ ế ỗ ố nh t 3 thi t b .ấ ế ị

3. Ph n m m máy tính g m có m y lo i. Hãy nêu nh ng đ c đi m c a chúng.ầ ề ồ ấ ạ ữ ặ ể ủ

4. Hãy nêu c th quá trình x lý d li u và nguyên lý ho t đông c a máy tính.ụ ể ử ữ ệ ạ ủ

5. V s đ quá trình kh i đ ng máy tính và nêu chi ti t c a quá trình kh iẽ ơ ồ ở ộ ế ủ ở đ ng máy.ộ

BÀI T P ÔNẬ

1. Máy tính Machintosh thu c lo i máy tínhộ ạ

2. Máy Laptop hay Notebook thu c lo i máy tínhộ ạ

3. Máy tính PDA ( Personal Data Assistant) thu c lo i máy tính ộ ạ

4. Máy tính Workstation là máy tính cá nhân: đúng hay sai

5. Máy tính Mini-Computer là máy tính đ c thi t k đ ph c v cùng lúc choượ ế ế ể ụ ụ nhi u ng i: đúng hai sai.ề ườ

6. Bàn phím thu c thi t b nh p: đúng hay saiộ ế ị ậ

7. CPU thu c thi t b nh p: đúng hay saiộ ế ị ậ

8. Máy in thu c thi t b nàoộ ế ị

9. c ng thu c thi t b x lý: đúng hay saiổ ứ ộ ế ị ử

10. Bo m ch ch thu c kh i thi t b khác: đúng hay saiạ ủ ộ ố ế ị

11. Windows là h đi u hành máy tính: đúng hay saiệ ề

12. B Office thu c lo i ph n m m nào?ộ ộ ạ ầ ề

13. Visual C, C++ thu c lo i ph n m m gì? ộ ạ ầ ề

14. S đ h th ng máy tính g m m y kh i? ơ ồ ệ ố ồ ấ ố

15. 8 bit b ng m y byte?ằ ấ

16. 1 byte b ng bao nhiêu KiloByteằ

17. 1 MegaByte b ng: 1024 Kbyte hay 1024 Mbyteằ

18. 1024 Mbyte b ng bao nhiêu GigaByteằ

19. D li u nh p vào đ c gi i mã và đ a vào b nh t m: đúng hay saiữ ệ ậ ượ ả ư ộ ớ ạ

20


20. Khi máy tính b t đ u kh i đ ng thì nó đ c ch ng trình nào đ u tiên ắ ầ ở ộ ọ ườ ầ

21


BÀI 2: LINH KI N C U THÀNH H TH NG MÁYỆ Ấ Ệ Ố TÍNH

M c tiêu: ụ


Hi u đ c các thành ph n linh ki n l p ráp thành m t b máy tính:ể ượ ầ ệ ắ ộ ộ

Bo m ch chạ ủ B vi x lýộ ử B nh chínhộ ớ B nh phộ ớ ụ B ngu n và thùng máyộ ồ Màn hình máy tính

Bàn phím và chu tộ Card màn hình

Card âm thanh

Loa máy tính

Ki n th c ch n đoán và đi u tr các s c c a các thành ph n linh ki n này.ế ứ ẩ ề ị ự ố ủ ầ ệ

2.1. Bo m ch chạ ủ2.1.1. Gi i thi uớ ệ

Bo m ch ch là bo m ch chính (trung tâm) đ c t o thành t các thành ph nạ ủ ạ ượ ạ ừ ầ linh ki n đi n t và đ ng k t n i làm nhi m v cung c p các k t n i v t lýệ ệ ử ườ ế ố ệ ụ ấ ế ố ậ và lu n lý gi a các thi t b khác nhau trong m t h th ng máy tính.ậ ữ ế ị ộ ệ ố

Trên bo m ch ch th ng bao g m: ạ ủ ườ ồ

Socket đ g n CPUể ắ Slot dùng đ g n RAM h th ngể ắ ệ ố Chipsets cung c p đ ng truy n chính gi a CPU, RAM và các đ ngấ ườ ề ữ ườ

truy n k t n i t i các thành ph n còn l i.ề ế ố ớ ầ ạ Chip ROM (th ng g i là ROM BIOS) là n i l u tr ph n d oườ ọ ơ ư ữ ầ ẽ

(Firmware) c a h th ng máy tính.ủ ệ ố Xung nh p đ ng h (Clock) cung c p tín hi u đ ng b cho vi c ho tị ồ ồ ấ ệ ồ ộ ệ ạ

đ ng và giao ti p gi a các thi t b .ộ ế ữ ế ị

22


Khe c m m r ng dùng đ k t n i các thi t b ngo i vi khác vàoắ ở ộ ể ế ố ế ị ạ đ ng truy n chung c a Chipsets.ườ ề ủ

K t n i ngu n (Power Connector) nh n đi n t b ngu n đ cung c pế ố ồ ậ ệ ừ ộ ồ ể ấ cho các thi t b trên bo m ch ch ho t đ ng.ế ị ạ ủ ạ ộ

Hình B 2.1: Các thành ph n trên mainboardầ

2.1.2. Các thành ph n c a bo m ch chầ ủ ạ ủCác Chips trên bo m ch chạ ủ

Chip là m t vi m ch đi n t đ c tích h p lên các bo m ch dùng đ th c hi nộ ạ ệ ử ượ ợ ạ ể ự ệ m t nhi m v hay m t ch c năng nào đó.ộ ệ ụ ộ ứ

Các chip th ng th y trên m t bo m ch ch :ườ ấ ộ ạ ủ

B chip chính c a bo m ch ch (chipsets)ộ ủ ạ ủ Chip card màn hình, âm thanh, m ng ONBOARDạ Và m t s chip khác (controller) v i ch c năng h tr CPU và các chipộ ố ớ ứ ổ ợ

chính trong vi c qu n lý và trao đ i d li u gi a các thi t b .ệ ả ổ ữ ệ ữ ế ị

23


Hình B 2.2: Các chips trên mainboard

C ng k t n iổ ế ố

C ng k t n i là thi t b k t n i gi a bo m ch ch t i các thi t b ngo i vi.ổ ế ố ế ị ế ố ữ ạ ủ ớ ế ị ạ Thi t b ngo i vi đ c k t n i v i c ng b i nh ng dây cáp theo t ng thi t b .ế ị ạ ượ ế ố ớ ổ ở ữ ừ ế ị M t s thu t ng khác cho c ng k t n i là giao đi n k t n i dùng đ trao đ iộ ố ậ ữ ổ ế ố ệ ế ố ể ổ d li u qua l i gi a các thi t b bên ngoài v i máy tính.ữ ệ ạ ữ ế ị ớ

Hình B 2.3: Các c ng k t n i trên mainboardổ ế ố

Khe c m trên bo m ch chắ ạ ủ

24


Khe c m là m t dãy đ c g n dính vào phía d i bên trái c a bo m ch chắ ộ ượ ắ ướ ủ ạ ủ đ c g i là khe c m m r ng, các card m r ng đ c g n vào chúng. Card mượ ọ ắ ở ộ ở ộ ượ ắ ở r ng là m t d ng bo m ch in, nó th c hi n m t s ch c năng m r ng cho máyộ ộ ạ ạ ự ệ ộ ố ứ ở ộ tính nh : card màn hình, card m ng, card modem, card usb, …ư ạ

Hình B 2.4: Khe c m trên mainboardắ

B ng k t n iả ế ố

Là n i đ k t n i v i các dây tín hi u và đi u khi n c a thùng máy v i boơ ể ế ố ớ ệ ề ể ủ ớ m ch ch bao g m:ạ ủ ồ

Front Panel: k t n i các công t c m /t t máy (Power Switch), kh i đ ng l iế ố ắ ở ắ ở ộ ạ máy (Reset), đèn tín hi u ngu n (Power Led) - c ng (HDD Led), loa báo tínệ ồ ổ ứ hi u (Speaker).ệ

Hình B 2.5: Front Panel

25


Front USB Panel: k t n i v i dây n i c ng USB tr c thùng máy.ế ố ớ ố ổ ướ

Hình B 2.6: Front USB Panel

26


Front Audio Panel: k t n i v i dây n i c ng loa và micro c a thùng máyế ố ớ ố ổ ủ

Hình B 2.6: Front Audio Panel

System Bus and Bandwidth

Bus trong h th ng máy tính là kênh truy n k t n i gi a các thi t b v i nhauệ ố ề ế ố ữ ế ị ớ bao đ truy n d li u hay tín hi u đi u khi n.ể ề ữ ệ ệ ề ể

System Bus (còn g i l i Bus h th ng) hay ọ ạ ệ ố Front Side Bus (FSB: là kênh truy n - bus b t tay gi a 2 thi t b , khác v i bus n i b c a m i thi t b ) làề ắ ữ ế ị ớ ộ ộ ủ ỗ ế ị đ ng truy n tín hi u (d li u hay đi u khi n) gi a CPU và các thi t b khácườ ề ệ ữ ệ ề ể ữ ế ị trong h th ng máy tính nh b nh h th ng, c ng, card màn hình, BIOS,ệ ố ư ộ ớ ệ ố ổ ứ card m r ng, …ở ộ

Bandwidth đ c g i là băng thông là s l ng thông tin l u chuy n gi a 2ượ ọ ố ượ ư ể ữ thi t b trong m t đ n v th i gian. Theo lý thuy t thì băng thông đ c tính nhế ị ộ ơ ị ờ ế ượ ư sau:

Băng thông = đ r ng c a d li u x d li u truy n trongộ ộ ủ ữ ệ ữ ệ ề m t xung nh p x FSBộ ị

Ví d :ụ m t thi t b có đ r ng đ ng truy n d li u là 32bit, có th truy nộ ế ị ộ ộ ườ ề ữ ệ ể ề đ c 4 bit d li u trong m t xung nh p và có FSB là 100Mhz thì băng thông là:ượ ữ ệ ộ ị 32bit x 4 x 100Mhz = 1600MB/s

2.1.3. ROM BIOS

Là tên g i thông th ng c a ng i dùng khi mu n nói đ n con chip nhọ ườ ủ ườ ố ế ớ (ROM) n m trên bo m ch ch dùng đ l u tr ch ng trình BIOS (Basic Inputằ ạ ủ ể ư ữ ươ Output System: h th ng xu t nh p c b n c a máy tính), giao di n đi u khi nệ ố ấ ậ ơ ả ủ ệ ề ể c a ch ng trình CMOS Setup Utility, ch ng trình t kh i đ ng và ki m traủ ươ ươ ự ở ộ ể máy tính lúc kh i đ ng máy (POST – Power On Self Test).ở ộ

27


V i h th ng máy tính tr c đây thì ph n thông tin trong ROM BIOS là c đ nhớ ệ ố ướ ầ ố ị không th xóa đ c. Các h th ng m i s d ng lo i ROM đ c bi t (th ng làể ượ ệ ố ớ ử ụ ạ ặ ệ ườ EEPROM) là lo i ROM có th ghi xóa đ c vì th có th đ c dùng trongạ ể ượ ế ể ượ tr ng h p c n nâng c p BIOS.ườ ợ ầ ấ

Hình B 2.7: ROM BIOS

2.1.4. Chipsets

Chipsets là b chip chính c a bo m ch ch , làm c u n i chính cho t t c cácộ ủ ạ ủ ầ ố ấ ả thành ph n còn l i trên bo m ch, th ng đ c bán nguyên b cho các nhà s nầ ạ ạ ườ ượ ộ ả xu t Mainboard. ấ

B chipsets th ng bao g m 2 chip chính là chip c u b c và chip c u nam, đôiộ ườ ồ ầ ắ ầ lúc 2 chip này có th tích h p l i thành m t chip đ n nh t. ể ợ ạ ộ ơ ấ

Hình B 2.8: Chipset Intel

Chip c u b c:ầ ắ có nhi m v là kênh truy n k t n i t i CPU và giúp CPU k tệ ụ ề ế ố ớ ế n i t i b nh chính (RAM), card màn hình onboard ho c khe c m r i, kênhố ớ ộ ớ ặ ắ ờ truy n t i chip c u nam.ề ớ ầ

28


Chip c u nam:ầ làm nhi m v d n truy n tính hi u t các thi t b nh c ng,ệ ụ ẫ ề ệ ừ ế ị ư ổ ứ CD/DVD, m m, c ng USB, n i ti p, xong xong, khe c m PCI, chip Lan,ổ ổ ề ổ ố ế ắ

chip âm thanh, BIOS, … đ n chip c u b c và ng c l i.ế ầ ắ ượ ạ

Tên các b chipsets th ng đ c đ t tên theo chip c u b c.ộ ườ ượ ặ ầ ắ

Các nhà s n xu t chipset và s đ k thu t c a b chipset thông d ng:ả ấ ơ ồ ỹ ậ ủ ộ ụ

Hình B 2.9: Chipset Intel 975X

29


Hình B 2.10: Chipset Intel 915G

30


Hình B 2.11: Chipset VIA CX700

31


Hình B 2.12: Chipset SIS 761X

32


Hình B 2.13: Chipset NVIDIA

2.1.5. Các đ c tr ng c a nhà s n xu t bo m ch chặ ư ủ ả ấ ạ ủ

Nhà s n xu t bo m ch ch là n i đóng gói thành ph m bo m ch ch . Đ cóả ấ ạ ủ ơ ẩ ạ ủ ể m t bo m ch ch hoàn ch nh thì nhà s n xu t s ch n và mua b chipset chínhộ ạ ủ ỉ ả ấ ẽ ọ ộ t nhà s n xu t chipset, sau đó s t s n xu t ho c mua các chip đi u khi nừ ả ấ ẽ ự ả ấ ặ ề ể còn l i nh chip âm thanh, chip lan, chip đi u khi n c ng, bios, … t nhi uạ ư ề ể ổ ứ ừ ề nhà s n xu t khác nhau. ả ấ

Nhà s n xu t chip âm thanh: Cmedia, Realtek, Intel, Creative, …ả ấ Nhà s n xu t chip Lan: Realtek, Intel, Broadcom, …ả ấ Nhà s n xu t chip card màn hình: Intel, Via, Sis (đ c tích h p trongả ấ ượ ợ

chip c u b c), nVidia, S3, …ầ ắ BIOS: Phonix, Award, Ami, …

33


Sau khi tích h p các thành ph n chính lên bo m ch ch , nhà s n xu t có thợ ầ ạ ủ ả ấ ể thêm các thành ph n đ t tr ng c a chính mình đ b xung thêm các ch c năngầ ặ ư ủ ể ổ ứ c v ph n c ng và ph n m m đ c tr ng.ả ề ầ ứ ầ ề ặ ư

Nhà s n xu t Gigabyte:ả ấ ngoài m t s ch c năng chung nh các bo m ch chộ ố ứ ư ạ ủ khác thì hãng Gigabyte thêm vào m t s đ t tính riêng c a mình nh s d ngộ ố ặ ủ ư ử ụ t t c t r n nh m nâng cao tính n đ nh c a thíêt b , DualBIOS nh m b o vấ ả ụ ắ ằ ổ ị ủ ị ằ ả ệ s c n u b h ng chip ROMBIOS, C.O.M giúp ng i dùng có th ki m tra vàự ố ế ị ỏ ườ ể ể t i v các b n c p nh t BIOS, Driver tr c ti p t máy ch c a nhà s n xu t,ả ề ả ậ ậ ự ế ừ ủ ủ ả ấ M.I.T giúp máy tính t i u đ đ t đ c hi u su t ho t đ ng cao nh t, Silent-ố ư ể ạ ượ ệ ấ ạ ộ ấPipe giúp h th ng gi i nhi t hi u qu mà không gây ti ng n, …ệ ố ả ệ ệ ả ế ồ

Nhà s n xu t Intel:ả ấ là nhà s n xu t bo m ch ch có đ thành ph n chip tíchả ấ ạ ủ ủ ầ h p trên bo m ch ch đ y đ nh t bao g m b chipset, chip màn hình, âmợ ạ ủ ầ ủ ấ ồ ộ thanh, lan, … Đây là đ t tính m nh nh t c a Intel đem l i cho bo m ch ch c aặ ạ ấ ủ ạ ạ ủ ủ Intel tính đ nh và t ng thích t t nh t và r t hi u qu khi ho t đ ng v i CPUổ ị ươ ố ấ ấ ệ ả ạ ộ ớ c a chính Intel s n xu t. Tuy nhiên cũng là hãng s n xu t bo m ch ch ít tíchủ ả ấ ả ấ ạ ủ h p thêm các ch c năng ph tr thêm cho ng i dùng.ợ ứ ụ ợ ườ

Nhà s n xu t Asus:ả ấ cũng gi ng nh nhà s n xu t Gigabyte, hãng Asus cũngố ư ả ấ thêm nhi u tính năng cho bo m ch ch c a mình nh Quit Thermal nh m giúpề ạ ủ ủ ư ằ h th ng t n nhi t t t và êm h n qua thi t k cung c p ngu n 8 pha, theo dõiệ ố ả ệ ố ơ ế ế ấ ồ và qu n lý t c đ qu t thông minh, các phi n t n nhi t k t n i b ng các ngả ố ộ ạ ế ả ệ ế ố ằ ố gi i nhi t. Ngoài ra còn cung c p c ch t i u hóa ph n c ng nh m tăng hi uả ệ ấ ơ ế ố ư ầ ứ ằ ệ su t ho t đ ng c a tòan h th ng v i AI NOS, AI Gear, … ấ ạ ộ ủ ệ ố ớ

34


2.1.6. Ch n đoán và kh c ph c s c bo m ch chẩ ắ ụ ự ố ạ ủ

35


2.2. B vi x lýộ ử

2.2.1. Gi i thi uớ ệ

B vi x lý là thành ph n quan trong nh t trong máy tính có ch c năng đi uộ ử ầ ấ ứ ề khi n m i ho t đ ng c a máy tính, tính toán và x lý d li u.ể ọ ạ ộ ủ ử ữ ệ

Hình B 2.14: B vi x lý AMD và Intelộ ử

2.2.2. Đ c tính c a b vi x lýặ ủ ộ ử

T c đ xung nh p: ố ộ ị B vi x lý ch y nhanh hay ch m là do t c đ xung nh pộ ử ạ ậ ố ộ ị quy t đ nh. T c đ xung nh p đ c tính b ng Hz (là s l n thay đ i tr ng tháiế ị ố ộ ị ượ ằ ố ầ ổ ạ trong m t đ n v th i gian), các CPU hi n nay có t c đ lên t i hàng Ghz.ộ ơ ị ờ ệ ố ộ ớ

Bus ho t đ ng: ạ ộ BUS c a CPU đ c chia làm 2 lo i đó là FSB (Front Sideủ ượ ạ Bus), BSB ( Back Side Bus).

Hình B 2.15: Front Side Bus và Back Side Bus

36


FSB: (Front Side Bus) c a CPU là BUS tuy n tr c c a CPU khi k t n i v iủ ế ướ ủ ế ố ớ b Chipset trên bo m ch ch .ộ ạ ủ

BSB: (Back Side Bus) c a CPU là BUS tuy n sau là kênh truy n t cache L2,ủ ế ề ừ L3 đ n CPU.ế

Cache: Cache g m có 2 lo i cache đó là cache L1 và cache L2 m i cache đi uồ ạ ỗ ề có cách ho t đ ng khác nhau.ạ ộ

B nh cache L1 đ c tích h p trong chính b n thân CPU đ c g i là cacheộ ớ ượ ợ ả ượ ọ n i hay g i là cache chính. T c đ truy nh p cache x p x b ng t c đ làm vi cộ ọ ố ộ ậ ấ ỉ ằ ố ộ ệ c a CPU, nh ng dung l ng khá nh . Cache L1 đ c phân thành 2 b nh v iủ ư ượ ỏ ượ ộ ớ ớ hai ch c năng khác nhau đó là Data cache và Code cache.ứ

Data cache: đ l u tr d li uể ư ữ ữ ệ Code cache: đ l u tr mã l nhể ư ữ ệ

Cache L2 đ c n m bên ngoài CPU goi là external cache hay g i là cache ph .ượ ằ ọ ụ Cache L2 th ng có kích th c 256 KB đ n 4MB. Th i đi m hi n nay cacheườ ướ ế ờ ể ệ L2 đ c đ a vào trong cùng m t v b c c a CPU. Ch c năng c a cache L2ượ ư ộ ỏ ọ ủ ứ ủ ho t đ ng là d đoán tr c các l nh c a CPU s p th c thi, cache L2 s l yạ ộ ự ướ ệ ủ ắ ự ẽ ấ thông tin lên tr c đ khi c n CPU s l y t cache L2 nhanh h n ph i l y tướ ể ầ ẽ ấ ừ ơ ả ấ ừ RAM.

Hình B 2.16: Cache L1 và L2

37


T p l nhậ ệ

Là b l nh đ c đ nh nghĩa s n và l u tr ngày trong CPU nh m th c hi nộ ệ ượ ị ẵ ư ữ ằ ự ệ nh ng tác v đã đ c thi t k theo yêu c u nh t p l nh FPU dùng đ tínhữ ụ ượ ế ế ầ ư ậ ệ ể toán s th c d u ch m đ ng, t p l nh MMX dùng đ h tr x lý d li uố ự ấ ấ ộ ậ ệ ể ổ ợ ử ữ ệ MultiMedia, t p l nh SSE, SSE2, SSE3 dùng đ h tr truy c p Internet và xậ ệ ể ổ ợ ậ ử lý d li u MultiMedia (hình nh, âm thanh) chuyên bi t.ữ ệ ả ệ

Công ngh ch t oệ ế ạ

Khi nói đ n công ngh ch t o c a CPU là nói đ n toàn b quá trình t lúc b tế ệ ế ạ ủ ế ộ ừ ắ đ u thi t k cho t i khi có s n ph m thành ph m. Trong quá trình này s cóầ ế ế ớ ả ẩ ẩ ẽ nhi u y u t đ t o nên s khác bi t gi a các lo i CPU, dòng s n ph m, tínhề ế ố ể ạ ự ệ ữ ạ ả ẩ năng, s c m nh tính toán, …ứ ạ

M t s đ c đi m có th l u ý nh :ộ ố ặ ể ể ư ư

CPU ch t o b ng công ngh 130, 90 hay 65nm ?ế ạ ằ ệ Lo i CPU máy ch , đ bàn hay laptop ?ạ ủ ể CPU s d ng ki n trúc nào: NetBurst hay Core ?ử ụ ế Dòng CPU m t lõi hay đa lõi ?ộ CPU 32bit hay 64 bit ?

2.2.3. S c m nh c a b vi x lýứ ạ ủ ộ ử

V i các đ t tính trên c a CPU thì s c m nh c a m t b vi x lý không phớ ặ ủ ứ ạ ủ ộ ộ ử ụ thu c hoàn toàn vào m t đ c tính nào nh t c đ ho t đ ng, Front Side Bus,…ộ ộ ặ ư ố ộ ạ ộ mà ph i đ c xem xét t i toàn b các đ c tính trên. So sánh gi a 2 CPU Intelả ượ ớ ộ ặ ữ Core 2 Duo E6700 và Pentium D 960 c hai đ u là CPU 2 nhân ch t o trênả ề ế ạ công ngh 65nm, h tr tính tóan 64bit, cùng 4MB cache L2, ch khác là E6700ệ ổ ợ ỉ có t c đ xung nh p 2.66Ghz v i FSB là 1066Mhz, còn D960 có t c đ xungố ộ ị ớ ố ộ nh p là 3.6Ghz v i FSB là 800Mhz. N u không xét đ n các y u t khác thì cóị ớ ế ế ế ố th nói CPU D960 s m nh h n CPU E6700. Tuy nhiên n u xét đ n y u t vể ẽ ạ ơ ế ế ế ố ề ki n trúc s d ng thì E6700 s d ng ki n trúc Core v i nhi u tính năng u vi tế ử ụ ử ụ ế ớ ề ư ệ h n ki nt trúc Netburst cũ s d ng cho D960 thì r ràng lúc này CPU E6700ơ ế ử ụ ỏ m nh h n.ạ ơ

2.2.4. Các b vi x lý c a Intel, AMDộ ử ủ

Các dòng CPU Intel:

Tên Dòng T c đố ộ Socket FSB L2 CachePentium 8xx 2.66–3.73 775 533 2 × 1024 KB

38

http://en.wikipedia.org/wiki/Front_side_bus

http://en.wikipedia.org/wiki/Kibibyte

http://en.wikipedia.org/wiki/LGA_775

http://en.wikipedia.org/wiki/CPU_cache


D/EE 9xx GHz800

1066 MT/s2 × 2048 KB

Pentium 4

5xx6xx

1.3–3.8 GHz

478775423

400533

800/1066 MT/s

256–2048 KB

Intel Celeron2xx2.x

266 Mhz-3.3 Ghz

370478775

66-533 MT/s

0-1024 KB

Pentium M 7xx0.8–2.26

GHz479

400533 MT/s

1024–2048 KB

Intel CoreTxxxx LxxxxUxxxx

1.06–2.33 GHz

M533

667 MT/s

2048 KB

Intel Core 2

Exxxx3xxx

TxxxxXxxxxQxxxx

QXxxxx

1.6–3.0 GHz 775 M 667

1066 MT/s2048-8192 KB

Các dòng CPU AMD:

CPU AMD cũng có r t nhi u dòng s n ph m nh : Duron, Sempron, Athlon,ấ ề ả ẩ ư Athlon XP, Athlon 64, Athlon FX, Turion, … nh ng hi n nay thì ph bi t nh tư ệ ổ ế ấ ch có các dòng Athlon 64 và Sempron:ỉ

Tên T c đố ộ Cache HT Voltage TDP Socket

Sempron 3000+ 1600 MHz 256 KB 800 MHz1.20/1.25

V35 W Socket AM2


V35 W Socket AM2


V35 W Socket AM2


V35 W Socket AM2

39

http://en.wikipedia.org/wiki/Socket_AM2

http://en.wikipedia.org/wiki/Socket_M

http://en.wikipedia.org/wiki/LGA_775

http://en.wikipedia.org/wiki/Intel_Core_2

http://en.wikipedia.org/wiki/Socket_M

http://en.wikipedia.org/wiki/Intel_Core

http://en.wikipedia.org/wiki/Socket_479

http://en.wikipedia.org/wiki/Pentium_M

http://en.wikipedia.org/wiki/Intel_Celeron

http://en.wikipedia.org/wiki/Pentium_4

http://en.wikipedia.org/wiki/Megatransfer

http://en.wikipedia.org/wiki/Hertz

http://en.wikipedia.org/wiki/Pentium_Extreme_Edition


TênT c đố ộ

MHz

L2-Cache

KB

HTMHz

VoltageV

TDPW

Socket

Athlon 64 3000+

1800 MHz 512 10001.35-

1.40 V62 W Socket AM2

Athlon 64 3200+

2000 MHz 512 10001.35-


Athlon 64 3500+

2200 MHz 512 1000 MHz1.25-


Athlon 64 3500+ (F3)

2200 MHz 512 1000 MHz1.25-


Athlon 64 3800+

2400 MHz 512 1000 MHz1.25-


Athlon 64 3800+ (F3)

2400 MHz 512 1000 MHz1.25-


Athlon 64 4000+ (F3)

2600 MHz 512 1000 MHz1.25-


40

http://en.wikipedia.org/wiki/Socket_AM2


2.2.5. Ch n đoán và kh c ph c s c b vi x lýẩ ắ ụ ự ố ộ ử

2.3. B nh chính - RAMộ ớ2.3.1. Gi i thi uớ ệ

Ram (Random Access Memory) là b nh truy xu t ng u nhiên cung c p n iộ ớ ấ ẫ ấ ơ l u tr t m th i các thông tin trong quá trình x lý. Thông tin s b m t khiư ữ ạ ờ ử ẽ ị ấ không còn ngu n đi n cung c p. RAM còn đ c g i là b nh chính c a máyồ ệ ấ ượ ọ ộ ớ ủ tính, b nh càng l n thì máy tính ho t đ ng càng hi u qu là m t trong nh ngộ ớ ớ ạ ộ ệ ả ộ ữ thành ph n không th thi u c a máy tính.ầ ể ế ủ

Hình B 2.17: B nh RAMộ ớ

41


2.3.2. Đ c tính c a b nh RAMặ ủ ộ ớ

Bus và băng thông

Bus RAM là t c đ đ ng truy n d li u t RAM t i chip c u b c c a boố ộ ườ ề ữ ệ ừ ớ ầ ắ ủ m ch ch . Bus càng l n thì t c đ truy n d li u càng nhanh. Nói chung Busạ ủ ớ ố ộ ề ữ ệ c a RAM g n gi ng nh Bus CPU. Băng thông c a RAM th ng đ c ghi lênủ ầ ố ư ủ ườ ượ nhãn c a thanh RAM.ủ

Ví d : PC3200 có nghĩa là băng thông t RAM t i chip c u b c là 3200MB/s,ụ ừ ớ ầ ắ đ i v i DDRAM đi u này cũng có nghĩa là Bus t i đa c a thanh RAM làố ớ ề ố ủ 400Mhz.

Cách tính băng thông RAM nh sau:ư

Băng thông RAM = Bus RAM x đ r ng đ ng truy n (bit)ộ ộ ườ ề

Trong đó bit đ c đ i thành byte.ượ ổ

Ví d : s bus là 400Mhz, đ r ng đ ng truy n là 64 bit nh v y băng thôngụ ố ộ ộ ườ ề ư ậ là: 400 x 64/8 = 3200MB/s

2.3.3. Phân lo i b nh RAMạ ộ ớ

SRAM và DRAM

SRAM là lo i RAM l u gi d li u mà không c n c p nh t th ng xuyênạ ư ữ ữ ệ ầ ậ ậ ườ (Static). Ch t o SRAM t n kém h n h n DRAM và SRAM th ng có kích cế ạ ố ơ ơ ườ ỡ l n h n DRAM, nh ng t c đ nhanh h n DRAM vì không ph i t n th i gianớ ơ ư ố ộ ơ ả ố ờ refresh nhi u l n.ề ầ

DRAM là lo i RAM c n c p nh t d li u th ng xuyên (high refresh rate).ạ ầ ậ ậ ữ ệ ườ Thông th ng d li u trong DRAM s đ c refresh (làm t i) nhi u l n trongườ ữ ệ ẽ ượ ươ ề ầ m t giây đ l u gi l i nh ng thông tin đang l u tr , n u không refresh l iộ ể ư ữ ạ ữ ư ữ ế ạ DRAM thì dù ngu n đi n không ng t, thông tin trong DRAM cũng s b m t.ồ ệ ắ ẽ ị ấ S ra đ i c a DRAM ch là m t l i đi vòng đ h giá s n xu t c a SRAM.ự ờ ủ ỉ ộ ố ể ạ ả ấ ủ

Các ch ng lo i DRAM thông d ngủ ạ ụ

SDR SDRAM (Single Data Rate Synchronous Dynamic RAM) có Bus từ 66/100/133MHz, t ng s chân c a 2 m t là 168 chân Pin, s bit truy n d li uổ ố ủ ặ ố ề ữ ệ là 64 bit, đi n áp ho t đ ng là 3.3V.ệ ạ ộ

42


Hình B 2.18: SDR SDRAM

DDR SDRAM (Double Data Rate Synchronous Dynamic RAM) ng i ta cònườ g i là DDRam m t có Bus t 200/266/333/400MHz, s bit d li u là 64 bit,ọ ộ ừ ố ữ ệ t ng s chân Pin c a 2 m t là 184 Pin, đi n áp ho t đ ng là 2.5V.ổ ố ủ ặ ệ ạ ộ

Hình B 2.19: DDR SDRAM

DDRAM II (Double Data Rate II Synchronous Dynamic RAM) m i phát tri nớ ể sau này có Bus khá l n 533/667/800/1066MHz, s bit d li u là 64 bit, t ng sớ ố ữ ệ ổ ố chân Pin c a 2 m t là 240, đi n áp cung c p là 1.8V.ủ ặ ệ ấ

Hình B 2.20: DDR II SDRAM

43


2.3.4. Ch n đoán và kh c ph c s c b nh RAMẩ ắ ụ ự ố ộ ớ

B nh chínhộ ớ

- Oxy hóa.- Cháy do

g n sai.ắ- L i chipỗ

nh .ớ

- M t s Ram b oxy hóa do lâu ngày,ộ ố ị chúng ta v sinh cho thi t b .ệ ế ị

- Xác đ nh l i v Ram qua ti ng bip:ị ỗ ề ế th ng phát ra 3 ti ng bip dài liên t c.ườ ế ụ

- N u Ram l i, v n ch y đ c chúng taế ỗ ẫ ạ ượ ph i s d ng ch ng trình Test m i bi t đ c:ả ử ụ ươ ớ ế ượ Gold Memory, Memtest86, …

44


2.4. B nh phộ ớ ụ2.4.1. Gi i thi uớ ệ

B nh ph là b nh l u tr d li u dài lâu. Đ c đi m có dung l ng l u trộ ớ ụ ộ ớ ư ữ ữ ệ ặ ể ượ ư ữ l n, kích th c l n h n b nh chính, không m t thông tin khi không có đi n.ớ ướ ớ ơ ộ ớ ấ ệ Ví d : đĩa c ng, đĩa quang, …ụ ổ ứ

2.4.2. đĩa c ngỔ ứ

Là thi t b l u tr h đi u hành, các ng d ng, t p tin, cung c p b nh o choế ị ư ữ ệ ề ứ ụ ậ ấ ộ ớ ả h th ng.ệ ố

Kh năng v n hành c a đĩa c ng có nh h ng đ n t c đ chung c a c hả ậ ủ ổ ứ ả ưở ế ố ộ ủ ả ệ th ng. Các s c liên quan v đĩa c ng d dàng làm toàn b h th ng khôngố ự ố ề ổ ứ ễ ộ ệ ố ho t đ ng.ạ ộ

C u trúc c ngấ ổ ứ

Hình 2.21: C u t o đĩa c ng ấ ạ ổ ứ

M t đĩa c ng bao g m m t ho c nhi u đĩa ph ng đ t trên cùng m t tr cộ ổ ứ ồ ộ ặ ề ẳ ặ ộ ụ quay. Vi c truy xu t d li u t i các vùng trên đĩa đ c th c hi n b i nh ngệ ấ ữ ệ ớ ượ ự ệ ở ữ đ u đ c ghi trên m i m t đĩa thông qua s đi u khi n c a m ch đi u khi n.ầ ọ ỗ ặ ự ề ể ủ ạ ề ể

Khung s n:ườ đ m b o quá trình ho t đ ng c a đĩa, tính nguyên v n v c uả ả ạ ộ ủ ổ ẹ ề ấ trúc, nhi t và đi n cho đĩa. Là n n t ng n đ nh đ l p đ t các thành ph nệ ệ ổ ề ả ổ ị ể ắ ặ ầ khác trong đĩa. Các đĩa l n đ c ch t o t khung nhôm đúc.ổ ổ ớ ượ ế ạ ừ

Lá đĩa: ch t o b ng nhôm, thu tinh ho c h p ch t g m s , trên lá đĩa đ cế ạ ằ ỷ ặ ợ ấ ố ứ ượ ph m t l p t tính và l p b o v .ủ ộ ớ ừ ớ ả ệ

Đ u đ cầ ọ s đ c và ghi d li u t c ng.ẽ ọ ữ ệ ừ ổ ứ

45


B ph n đi u khi n đ u t , mô t tr c quay. Trên nguyên t c đĩa c ng cũngộ ậ ề ể ầ ừ ơ ụ ắ ứ t ng t nh đĩa m m là thi t b l u tr t tính.ươ ự ư ề ế ị ư ữ ừ

Ban đ u lá đĩa đ c ch t o t nhôm vì nhôm là m t ch t li u nh , d giaầ ượ ế ạ ừ ộ ấ ệ ẹ ễ công, ch u đ c l c ly tâm cao.ị ượ ự

Ngày nay, lá đĩa đ c làm b ng ch t li u gi ng nh thu tinh ho c h p ch tượ ằ ấ ệ ố ư ỷ ặ ợ ấ g m s vì ch t li u m nh nh có s to nhi t r t th p (d n đ n ít s c ), ch uố ứ ấ ệ ạ ẹ ự ả ệ ấ ấ ẫ ế ự ố ị đ c l c ly tâm cao h n nhôm.ượ ự ơ

T c đ quay vòng t kho ng 7,200 đ n 15,000 vòng trên giây, trong khi nh ngố ộ ừ ả ế ữ đĩa cũ trong kho ng 3200 đ n 5400.ổ ả ế

M t đĩa có th có: m t hai hay nhi u lá đĩa. Trên m t c a lá đĩa s đ c phânộ ổ ể ộ ề ặ ủ ẽ ượ chia thành nhi u vòng tròn g i là track. ề ọ

T p h p nh ng vòng tròn đ ng tâm g i là Cylinder. Trên vòng tròn đ c chia raậ ợ ữ ồ ọ ượ làm nhi u đo n nh g i là sector.ề ạ ỏ ọ

Hình 2.22: Track, sector, cluster

Bo m ch đi u khi nạ ề ể

Bo m ch đi u khi n đ c l p đ t bên d i khung s n, ch a toàn b m chạ ề ể ượ ắ ặ ướ ườ ứ ộ ạ c n thi t đ truy n tín hi u đi u khi n và d li u v i t i các thi t bên trong vàầ ế ể ề ệ ề ể ữ ệ ớ ớ ế bên ngoài.

Cung c p ngu n cho đĩa ho t đ ng, ngoài ra còn có Jump (m ch c u nh y)ấ ồ ổ ạ ộ ạ ầ ả đ xác l p thông tin cho h th ng v đĩa đó.ể ậ ệ ố ề ổ

T ch c lu n lý c a c ngổ ứ ậ ủ ổ ứ

Sector là gì: Sector là đ n v l u tr nh nh t trên đĩa c ng. Track đ c chiaơ ị ư ữ ỏ ấ ổ ứ ượ thành nh ng vùng nh h n g i là Sector, m t sector có dung l ng là 512 byteữ ỏ ơ ọ ộ ượ d li u.ữ ệ

46


Hình 2.23: Cylinder, tr c quayụ

Phân vùng:

Đ có th s đĩa c ng hay cài h đi u hành thì ph i phân vùng đĩa. Có thể ể ử ổ ứ ệ ề ả ổ ể hình dung đĩa c ng nh m t t h s l n, đ u tiên t h s này tr ng khôngổ ứ ư ộ ủ ồ ơ ớ ầ ủ ồ ơ ố có gì, không có vách ngăn, c p h s nh m t ch c qu n lí thông tin. Đ thu nặ ồ ơ ằ ổ ứ ả ể ậ l i cho vi c s d ng ph i đ nh d ng và phân vùng đĩa, bao g m đ nh d ngợ ệ ử ụ ả ị ạ ổ ồ ị ạ c p th p, phân vùng và đ nh d ng c p cao.ấ ấ ị ạ ấ

đĩa ph i đ c phân ho ch đ có th ghi h t p tin h đi u hành. Ngoài ra,Ổ ả ượ ạ ể ể ệ ậ ệ ề còn cho phép chia nh đĩa v t lý l n thành nhi u logic nh h n. ỏ ổ ậ ớ ề ổ ỏ ơ

Đ phân vùng đĩa ph i dùng ch ng trình ph n m m nh : fdisk, partitionể ổ ả ươ ầ ề ư magic, ontrack disk, …

Các 3 lo i phân vùng: ph n vùng s c p (Primary Partition) , phân vùng mạ ầ ơ ấ ở r ng (Extended Partition) và phân vùng logic (Logical Partition). M t đĩa c ngộ ộ ổ ứ có th ch a đ n 4 phân vùng s c p ho c 3 phân vùng s c p và 1 phân vùngể ứ ế ơ ấ ặ ơ ấ m r ng. Có th chia phân vùng m r ng thành nhi u ph n chia logic.ở ộ ể ở ộ ề ầ

47


B n ghi kh i đ ng (Boot Record)ả ở ộ

Hình 2.24: B ng ghi kh i đ ng chính trên đĩa c ngả ở ộ ổ ứ

Phân vùng m i s đ c gán làm phân vùng m i và Master Boot Record đ cớ ẽ ượ ồ ượ ghi lên Sector đ u tiên c a phân vùng s c p đ u tiên.ầ ủ ơ ấ ầ

Đ kh i đ ng h đi u hành: h th ng s đ c b n ghi kh i đ ng chính (masterể ở ộ ệ ề ệ ố ẽ ọ ả ở ộ boot record) t sector đ u tiên c a đĩa c ng v t lý th nh t, ch a ch ngừ ầ ủ ổ ứ ậ ứ ấ ứ ươ trình m i đ kh i đ ng. Ch ng trình này s tìm Boot Record trên sector đ uồ ể ở ộ ươ ẽ ầ tiên t phân vùng đã đ c active đ kh i đ ng.ừ ượ ể ở ộ

B ng đ nh v t p tin: ả ị ị ậ

B ng đ nh v là ph ng pháp mà h đi u hành s d ng đ t ch c các t p tinả ị ị ươ ệ ề ử ụ ể ổ ứ ậ trên đĩa. Nh ng h t p tin ph bi n là FAT32 và NTFS. M t h t p tin th ngữ ệ ậ ổ ế ộ ệ ậ ườ g m 3 ch c năng chính: ồ ứ

Theo dõi không gian đĩa đã c p phát và ch a s d ng, ấ ư ử ụ Duy trì các th m c và tên t p tin, ư ụ ậ Theo dõi v trí t p tin đ c l u tr v t lý trên đĩa.ị ậ ượ ư ữ ậ

FAT 32: h tr kích th c đĩa ho c phân vùng lên đ n 2 terabyte, có th sỗ ợ ướ ặ ế ể ử d ng đ c cho h đi u hành windows 95, 98, 2000, XP.ụ ượ ệ ề

NTFS: có tính b o m t cao, ch s d ng cho h đi u hành windows NT, 2000,ả ậ ỉ ử ụ ệ ề XP, 2003, Vista.

48


Th m c g c và đ nh d ng đĩaư ụ ố ị ạ

Ngay sau khi phân vùng, h đi u hành không th l u tr các t p tin lên đĩaệ ề ể ư ữ ậ ổ n u nh phân vùng đó ch a đ c đ nh d ng c p cao. ế ư ư ượ ị ạ ấ

C u trúc d li u đ c ghi lên m i phân vùng logic c a đĩa bao g m: m tấ ữ ệ ượ ỗ ủ ổ ồ ộ volume boot sector, hai b ng FAT và m t th m c g c. ả ộ ư ụ ố

Đ nh d ng c p cao cho phép ki m tra và xoá b các sector h ng và t o ra thị ạ ấ ể ỏ ỏ ạ ư m c g c (ví d th m c g c C:\) đ ch a các th m c con.ụ ố ụ ư ụ ố ể ứ ư ụ

Đ nh d ng c p th p cho phép chia c ng thành các ph n t v t lý: track,ị ạ ấ ấ ổ ứ ầ ử ậ sector, cylinder và đã đ c th c hi n b i nhà s n xu t, ng i s d ng khôngượ ự ệ ở ả ấ ườ ử ụ ph i th c hi n.ả ự ệ

Chu n giao ti p và thông s đ t tr ngẩ ế ố ặ ư

Chu n giao ti pẩ ế

IDE/ATA: v c b n IDE và ATA là m t, đây là s đ thi t k đ tích h p bề ơ ả ộ ơ ồ ế ế ể ợ ộ đi u khi n lên chính đĩa thay vì d a vào m t b đi u khi n đ c l p. ề ể ổ ự ộ ộ ề ể ộ ậ

IDE đã đ l i ti ng vang trong ngành công nghi p ch t o đĩa lúc b y gi vìể ạ ế ệ ế ạ ổ ấ ờ giá thành th p d c u hình. Tuy nhiên c n phân bi t ATA là chu n chính th cấ ễ ấ ầ ệ ẩ ứ đ nh nghĩa đĩa và cách ho t đ ng c a nó. Còn IDE là tên th ng m i ch ki nị ổ ạ ộ ủ ươ ạ ỉ ế trúc b đi u khi n đĩa và m ch giao ti p 40 kim đ c thi t k đ th c thiộ ề ể ổ ạ ế ượ ế ế ể ự chu n ATA.ẩ

ULTRA – ATA 66: là chu n đ c nâng c p t chu n ATA đ h tr t c đẩ ượ ấ ừ ẩ ể ỗ ợ ố ộ chuy n giao d li u DMA v n hành lên đ n 66 MB/giây. Dùng cáp 40 kim, 80ể ữ ệ ậ ế dây d n.ẫ

ULTA ATA 100, ULTRA ATA 133: là chu n c i ti n nh m tăng truy n dẩ ả ế ằ ề ữ li u c a đĩa c ng 100-133 MB/giây, đây là chu n r t ph bi n hi n nay.ệ ủ ổ ứ ẩ ấ ổ ế ệ

SATA (Serial ATA): là chu n giao ti p phát tri n vài năm tr l i đây, chu nẩ ế ể ở ạ ẩ này s d ng c p ngu n và cáp d li u không gi ng nh chu n ATA. SATA1ử ụ ấ ồ ữ ệ ố ư ẩ (có t c đ truy n d li u là 150 MB/giây) và SATA2 (có t c đ truy n d li uố ộ ề ữ ệ ố ộ ề ữ ệ là 300 MB/giây).

SCSI (sc -ri): đây là chu n cao c p chuyên dùng cho server có t c đ r t cao tơ ẩ ấ ố ộ ấ ừ 10,000 vòng trên phút tr lên.ở

49


Thông s đ c tr ngố ặ ư

Dung l ng: hi n nay t 40 GB tr lên.ượ ệ ừ ở

T c đ vòng quay: t 5400 đ n 7200 vòng trên phút.ố ộ ừ ế

Công ngh h tr : BARACUDA (Seagate), RAID, Plus…ệ ỗ ợ

Nhà s n xu t: Maxtor, Seagate, Samsung, Hitachi, Western, …ả ấ

Ch n đoán và kh c ph c s c đĩa c ngẩ ắ ụ ự ố ổ ứ

50


2.4.3. Đĩa quang và đĩa quangổ

Đĩa quang và đĩa quang là thi t b l u tr không th thi u trong máy tính vàổ ế ị ư ữ ể ế ng i s d ng. Ph c v cho nhu c u nghe nh c xem phim l u tr các d li uườ ử ụ ụ ụ ầ ạ ư ữ ữ ệ có dung l ng l n. Các ch ng trình ti n ích ph n m m đ u đ c l u tr trênượ ớ ươ ệ ầ ề ề ượ ư ữ đĩa quang. Ví d : ch ng trình cài đ t h đi u hành, driver, office…ụ ươ ặ ệ ề

Ngoài ra đĩa quang d s d ng, b o qu n đ c lâu, thu n ti n trong vi c diễ ử ụ ả ả ượ ậ ệ ệ chuy n.ể

L u tr d li u trên đĩa quangư ữ ữ ệĐĩa quang:

D li u trên đĩa quang đ c l u theo hình xo n c t trong ra ngoài.ữ ệ ượ ư ắ ố ừ

Đĩa quang không đ c phân chia thành các track đ ng tâm và các sector nh đĩaượ ồ ư t . Thay vào đó đĩa quang đ c ghi thành m t đ ng rãnh xo n c liên t c, duyừ ượ ộ ườ ắ ố ụ nh t, ch y t tâm quay ra vùng ngoài rìa. Thông tin này đ c ghi s n b ng côngấ ạ ừ ượ ẵ ằ ngh đ t cháy (burn – in) t i nhà s n xu t.ệ ố ạ ả ấ

Hình B 2.25: C u t o c a đĩa quangấ ạ ủ

Đĩa quang đ c s n xu t hàng lo t b ng cách d p m u lên m t đĩa ch t oượ ả ấ ạ ằ ậ ẫ ộ ế ạ b ng ch t d o poly-carbonate đúc và sau đó th c hi n vài công đo n gia côngằ ấ ẻ ự ệ ạ đ hoàn ch nh.ể ỉ

Đĩa quang c u t o g m 4 l p: n n nh a, l p tráng ph n chi u, l p b o v ,ấ ạ ồ ớ ề ự ớ ả ế ớ ả ệ nhãn (ph b c).ủ ạ

51


C u trúc đĩa quangấ ổ

Các đĩa quang là nh ng thi t b k thu t hi n đ i dùng đ đ c và ghi n iổ ữ ế ị ỹ ậ ệ ạ ể ọ ộ dung trên đĩa quang. đĩa quang c u t o g m 2 ph n: ph n c và ph n đi nỔ ấ ạ ồ ầ ầ ơ ầ ệ t . ử

đĩa quang th ng có 2 lo i đĩa ch đ c và đĩa v a có th đ c ghi.Ổ ườ ạ ổ ỉ ọ ổ ừ ể ọ

Các nhà s n xu t: Samsung, LG, Compact, Virbird, Combo, ASUS, … ả ấ

Hình B 2.26: đĩa quang và m t đ c laserỔ ắ ọ

Phân lo i đĩa quangạ

Đĩa quang có 2 lo i ph bi n hi n nay là CD và DVD.ạ ổ ế ệ

CD-ROM (compact disk): CD R (đĩa ch ghi m t l n và đ c nhi u l n). CD RWỉ ộ ầ ọ ề ầ (đĩa có th đ c và ghi nhi u l n). Có t c đ truy n d li u t 32 đ n 52X,ể ọ ề ầ ố ộ ề ữ ệ ừ ế dung l ng trung bình là 650 đ n 700MB.ượ ế

DVD-ROM (digital video disc): DVD R và DVD RW. Có t c đ truy n d li uố ộ ề ữ ệ g p 9 l n CD ROM, có th l u tr d li u dung l ng l n lên đ n hàngấ ầ ể ư ữ ữ ệ ượ ớ ế gigabyte.

DVD xu t hi n vào năm 2002, có tên ban đ u là ấ ệ ầ Digital Video Disc (đĩa phim k thu t s ) r i sau này chuy n thành ỹ ậ ố ồ ể Digital Versatile Disc (đĩa đa năng kỹ thu t s ) là đĩa quang đ l u d li u bao g m phim nh có ch t l ng hìnhậ ố ể ư ữ ệ ồ ả ấ ượ

nh và âm thanh cao. ả

52


Chu n giao ti p và thông s đ c tr ngẩ ế ố ặ ư

Chu n giao ti p: ẩ ế

Các đĩa quang đ c k t n i theo chu n ATAPI (ATA Packet Interface). M tượ ế ố ẩ ộ chu n đa năng trên m ch giao ti p ATA (IDE), đ c thi t k đ cho phép cácẩ ạ ế ượ ế ế ể thi t b không ph i đĩa c ng có th c m vào m t c ng ATA (IDE).ế ị ả ổ ứ ể ắ ộ ổ

Thông s đ c tr ng:ố ặ ư

T c đ c a đĩa quang đ c tính b ng X, 1X CD t ng đ ng v i 150KB/giây,ố ộ ủ ượ ằ ươ ươ ớ 1X DVD t ng đ ng 1.2MB/s.ươ ươ

Ch n đoán và kh c ph c s c đĩa quangẩ ắ ụ ự ố ổ

Không nh n đĩa quang: ki m tra cáp d li u và cáp ngu n, ki m tra trongậ ổ ể ữ ệ ồ ể CMOS Setup Utilities. Có th các linh ki n trên bo m ch đi u khi n b h ng.ể ệ ạ ề ể ị ỏ S a ch a t i các d ch v đi n t tin h c, b nh vi n máy tính qu c t .ử ữ ạ ị ụ ệ ử ọ ệ ệ ố ế

C không ho t đ ng: n nút nh ng n p đĩa không ho t đ ng, có th thay thơ ạ ộ ấ ư ắ ổ ạ ộ ể ế ho c s a c .ặ ử ơ

Không đ c đ c d li u: do h ng đ u đ c laser ho c đĩa h ng. Có th thayọ ượ ữ ệ ỏ ầ ọ ặ ỏ ể th nh ng nên mua m i vì chi phí thay th đ u đ c g n nh mua m i.ế ư ớ ế ầ ọ ầ ư ớ

53


54


2.5. B ngu n và thùng máyộ ồ

Hình B 2.27: B ngu n ATXộ ồ


B ngu n (Power Supply) là m t ph n r t quan tr ng trong máy tính có ch cộ ồ ộ ầ ấ ọ ứ năng c p ngu n đi n cho máy tính. N u ngu n đi n không n đ nh có th gâyấ ồ ệ ế ồ ệ ổ ị ể ra nhi u s c cho các thi t b bên trong máy tính. ề ự ố ế ị

Thùng máy (CASE) dùng đ ch a các thi t b g n bên trong m t máy tính nhể ứ ế ị ắ ộ ư bo m ch ch , c ng, card m r ng, … n u không có thùng máy s r t nguyạ ủ ổ ứ ở ộ ế ẽ ấ hi m cho các thi t b này trong quá trình h at đ ng vì không đ c b o v cáchể ế ị ọ ộ ượ ả ệ ly vì v y nó còn đ c g i là thùng b o v máy tính.ậ ượ ọ ả ệ

55


2.5.2. B ngu nộ ồ

Thành ph n và thông s b ngu nầ ố ộ ồ

Các thành ph n c b n c a b ngu n nh sau:ầ ơ ả ủ ộ ồ ư

Thông số

Hình B 2.28: Thành ph n c b n c a b ngu nầ ơ ả ủ ộ ồ

Ngu n ATX l y đi n th t ngu n vào (220/110V) sau đó bi n đ i và cung c pồ ấ ệ ế ừ ồ ế ổ ấ đi n áp m t chi u ệ ộ ề ± 12v, ± 5v, +3.3v cho các thíêt b máy tính. Công su t làmị ấ vi c c a ngu n có nhi u lo i nh 250W, 300W, 350W ho c 400W và cao h n.ệ ủ ồ ề ạ ư ặ ơ Ngu n ATX có c p ngu n chính cho bo m ch ch là 20 chân (hi n nay có lo iồ ấ ồ ạ ủ ệ ạ 24 chân, v i các ngu n +3.3V, +5V, +12v, -5V, -12V) và ngu n ph là 4 chân,ớ ồ ồ ụ còn các thi t b khác là lo i c p ngu n 4 chân (+5V và +12V).ế ị ạ ấ ồ

56


Ch n đoán và kh c ph c s c b ngu nẩ ắ ụ ự ố ộ ồ

57


2.5.4. Thùng máy

Thùng máy đ c chia làm r t nhi u lo i nh ATX Full size, Mini ATX, Microượ ấ ề ạ ư ATX. M i thùng đ u có ki u dáng riêng c a nó nh ng th ng s d ng 2 lo iỗ ề ể ủ ư ườ ử ụ ạ thùng đó là thùng đ ng (Micro ATX) và thùng n m (Mini ATX). Thùng máyứ ằ th ng có 2 m t: m t tr c và m t sauườ ặ ặ ướ ặ

M t tr c có các ch c năng nh nút công t t ngu n, nút kh i đ ng nóng và cácặ ướ ứ ư ắ ồ ở ộ đèn tín hi u ngu n, tín hi u c ng.ệ ồ ệ ổ ứ

Hình B 2.29: Thùng máy

M t sau c a thùng máy g m các lo i jack c m (th ng g i là c ng). Các thi tặ ủ ồ ạ ắ ườ ọ ổ ế b vào/ra và các thi t b ngo i vi thông qua dây n i vào các c ng đ giao ti pị ế ị ạ ố ổ ể ế v i các thành ph n bên trong c a kh i h th ng. ớ ầ ủ ố ệ ố

2.6. Màn hình máy tính

58



Màn hình là thi t b ngo i vi dùng hi n th thông tin t PC đ n ng i s d ng.ế ị ạ ể ị ừ ế ườ ử ụ Hi n nay màn hình ph bi n là các lo i dùng công ngh CRT (Cathode Rayệ ổ ế ạ ệ Tube), LED (Light-Emitting Diode), LCD (Liquid Crystal Display), PLASMA, … M t s hãng s n xu t màn hình nh : SAMSUNG, IBM, DELL, …ộ ố ả ấ ư

L ch s hình thành phát tri n ị ử ể

Năm 1981, IBM gi i thi u chu n CGA (Color Graphics Adapter) có kh năngớ ệ ẩ ả ph i h p 4 màu v i đ phân gi i t i đa là 320x200 pixels. ố ợ ớ ộ ả ố

Năm 1984 gi i thi u chu n EGA (Enhanced Graphics Adapter) có kh năngớ ệ ẩ ả hi n th đ n 16 màu và tăng đ phân gi i lên t i 640x350 pixels hoàn thi n h nể ị ế ộ ả ớ ệ ơ kh năng hi n th hình nh, văn b n.ả ệ ị ả ả

Năm 1987, IBM gi i thi u chu n VGA (Video Graphics Adapter) v i h th ngớ ệ ẩ ớ ệ ố màu chu n h n có kh năng hi n th nhi u màu và đ phân gi i cao h n.ẩ ơ ả ệ ị ề ộ ả ơNăm 1990, IBM gi i thi u chu n XGA (Extended Graphics Array) v i đ phânớ ệ ẩ ớ ộ gi i lên t i 800x600 pixels hi n th ch đ màu th c (16.8 tri u màu) vàả ớ ể ị ở ế ộ ự ệ 1024x768 pixels ch đ 65.536 màu.ở ế ộ

Hi n nay, chu n UXGA (Ultra Extended Graphics Array) có th h tr b ngệ ẩ ể ỗ ợ ả màu lên t i 16.8 tri u màu đ phân gi i r t cao 1600x1200 pixels, ph thu cớ ệ ở ộ ả ấ ụ ộ vào b nh c a card màn hình.ộ ớ ủ

2.6.2. Màn hình CRT

Thành ph n và thông s màn hình CRTầ ố

Hình B 2.30: Màn hình CRT

Đ c tính k thu t c a các ki u đ u n i:ặ ỹ ậ ủ ể ầ ố

59


Màn hình CRT: chu n k t n i VGA (D-Sub). Màn hình LCD: chu n k t n iẩ ế ố ẩ ế ố DVI (Digital Visual Interface), DFP (Digital Flat Panel).

Màn hình CRT

Kích th c màn hình: ướ Thông th ng kích th c màn hình 15,17, 19 ho c 21ườ ướ ặ inch. H u h t các l ai màn hình s d ng thông d ng nh t là 17inch.ầ ế ọ ử ụ ụ ấ

Dot pitch: Môt đai l ng đo theo chiêu ngang cho biêt sô ky t trong môi inch ượ ự tinh theo loai phông ch gian cach đ n, nh đa đ c dung trong may đanh ch , ữ ơ ư ượ ữ may in kim, va may in banh xe.

Dot pitch là kh ang cách gi a hai đi m pixel trên màn hình, tính b ng millimetỏ ữ ể ằ

Pixel: Phân t nho nhât (phân t anh) ma môt thiêt bi co thê hiên thi trên man ử ử hinh, va hinh anh trên man hinh đ c xây d ng nên t cac phân t đo. ượ ự ừ ử

Chu n k t n i VGA:ẩ ế ố Các chân này dùng đ truy n nh n các tín hi u t ng tể ề ậ ệ ươ ự Red, Green, Blue, … t VGA card lên màn hình.ừ Đ u n i VGA th ng đ cầ ố ườ ượ dùng trên các CRT thông d ng.ụ

Cách hi n th trên màn hình CRTể ị

Màn hình CRT (Cathode Ray Tube) là m t ng thu tinh hình ph u, đ c hútộ ố ỷ ể ượ chân không. Đ t đuôi ph u là 3 ng phóng tia đi n t đ i di n cho 3 tia màuặ ở ể ố ệ ử ạ ệ RGB. Màn hình g m các ch m phát quang RGB x p xen k . C 3 đi m RGBồ ấ ế ẽ ứ ể x p thành m t hình tam giác đ u đ c g i là m t đi m nh (pixel). ba tia đi nế ộ ề ượ ọ ộ ể ả ệ t t các ng phóng tia mang tin t c c a màu s đ c cao áp c a đèn hình hútử ừ ố ứ ủ ẽ ượ ủ t i tr c. Các tia này đ p đúng vào các đi m phát quang t ng ng RGB trongớ ướ ậ ể ươ ứ m t đi m nh. Đ đ m b o các tia không đ p ch ch ra ngoài, m t l i m ngộ ể ả ể ả ả ậ ệ ộ ướ ỏ (shadow mask) đ c đ t tr c l p phosphor. ượ ặ ướ ớ

Và c ngay tâm m t đi m nh, ng i ta l i khoét m t l có đ ng kính b ngứ ộ ể ả ườ ạ ộ ổ ườ ằ v i đ ng kính m t đi m phosphor, giúp 3 tia đi n t đi qua đ c l i và h iớ ườ ộ ể ệ ử ượ ướ ộ t đúng vào đi m nh. T i v trí c đèn hình, g n v trí ng phóng có các lá namụ ể ả ạ ị ổ ầ ị ố châm dùng đ hi u ch nh các tia này. Đ di chuy n tia đi n t , t i c đèn hìnhể ệ ỉ ể ể ệ ử ạ ổ có hai cu n dây t o ra t tr ng lái tia đi n t đi theo hai chi u ngang và d cộ ạ ừ ườ ệ ử ề ọ trên m t đèn hình. Do đi m nh có kích th c r t nh cho nên m t ng i nhìnặ ể ả ướ ấ ỏ ắ ườ 3 đi m RGB trong đi m nh b nh p vào v i nhau nh m t và t o c m giácể ể ả ị ậ ớ ư ộ ạ ả th y đ c m t màu duy nh t. Khi c ng đ c a 3 đi m RGB thay đ i, ta th yấ ượ ộ ấ ườ ộ ủ ể ổ ấ màu t i đi m nh thay đ i.ạ ể ả ổ

60


Ch n đoán và kh c ph c s cẩ ắ ụ ự ố màn hình CRT

Các s cự ố Cách kh c ph cắ ụ

Màn hình không lên Ki m tra ngu n cung c p màn hình.ể ồ ấ

Màn b thu h p kho ng cáchị ẹ ả trên khung hình

Đi u ch nh d a vào b ng đi u khi n trênề ỉ ự ả ề ể màn hình

Màn hình có màu s c khôngắ trung th cự

Ki m tra driver và đ phân gi i c a cardể ộ ả ủ màn hình

Màn hình xu t hi n màu tím ấ ệ ở các góc và ánh sang mờ

Ki m tra bóng đèn và Playback.ể

Màn hình rungKi m tra t n s quét (refresh) c a card mànể ầ ố ủ

hình.

2.6.3. Màn hình LCD

Hình B 2.31: Màn hình LCD

61


LCD là gì ? LCD là công ngh hi n th d a trên đ c tính c n sáng c a tinh thệ ể ị ự ặ ả ủ ể l ng khi b phân c c đi n áp. Tinh th l ng là m t d ng đ c bi t c a v t ch tỏ ị ự ệ ể ỏ ộ ạ ặ ệ ủ ậ ấ đ c c u t o t các phân t hình que.ượ ấ ạ ừ ử

u đi mƯ ể là ph ng, cho hình nh sáng, chân th t và ti t ki m năng l ng.ẳ ả ậ ế ệ ượ

LCD xu t hi n đ u tiên trong các máy tính c m tay, trò ch i đi n t c m tay,ấ ệ ầ ầ ơ ệ ử ầ đ ng h đi n t , … LCD ngày nay đ c thi t k nh g n, nh , chi m ít khôngồ ồ ệ ử ượ ế ế ỏ ọ ẹ ế gian, ch t l ng hình nh t t, tiêu th ít năng l ng và đang thay th d n mànấ ượ ả ố ụ ượ ế ầ hình CRT truy n th ng.ề ố

Thành ph n và thông s màn hình LCDầ ố

Màn hình tinh th l ng là lo i thi t b hi n th c u t o b i các t bào đi m nhể ỏ ạ ế ị ể ị ấ ạ ở ế ể ả ch a tinh th l ng có kh năng thay đ i tính phân c c c a ánh sáng. Do đó thayứ ể ỏ ả ổ ự ủ đ i c ng đ ánh sáng truy n qua khi k t h p v i các kính l c phân c c.ổ ườ ộ ề ế ợ ớ ọ ự

Bao g m m t l p ch t l ng n m gi a 2 l p ki ng phân c c ánh sáng.ồ ộ ớ ấ ỏ ằ ữ ớ ế ự

Màn hình tinh th l ng dùng ngu n sáng t c p (th ng dành cho màn hìnhể ỏ ồ ự ấ ườ màu c a máy tính hay TV).ủ

Hình B 2.32: C u t o c a màn hình LCDấ ạ ủ

C u t o:ấ ạ1. Kính l c phân c c th ng đ ng đ l c ánh sáng t nhiên đi vào.ọ ự ẳ ứ ể ọ ự2. L p kính có các đi n c c ITO. Hình dáng c a đi n c c là hình c n hi nớ ệ ự ủ ệ ự ầ ể th .ị3. L p tinh th l ng.ớ ể ỏ4. L p kính có đi n c c ITO chung.ớ ệ ự5. Kính l c phân c c n m ngang.ọ ự ằ6. G ng ph n x l i ánh sáng cho ng i quan sát.ươ ả ạ ạ ườ

Màu s c đ c t o ra b i s ph i màu phát x t ba lo i đi m nh đ , l c vàắ ượ ạ ở ự ố ạ ừ ạ ể ả ỏ ụ lam.

Thông s màn hìnhố

62


T i sao đ phân gi i, t n s quét là thông s quan tr ng khi ch n mua mànạ ộ ả ầ ố ố ọ ọ hình?

Hai thông s này nh h ng đ n ch t l ng hình nh và s c kh e c a ng iố ả ưở ế ấ ượ ả ứ ỏ ủ ườ dùng nên khi mua c n ch n màn hình h tr đ phân gi i, t n s quét cao.ầ ọ ỗ ợ ộ ả ầ ố

Các đ c tr ng c a màn hình LCDặ ư ủ

Đ phân gi i: 1024x768, 1280x1024, ...ộ ả

M t s nhà s n xu t: VIBIRD, IBM, ACER, VIEWSONIC, SAMSUNG, LG, ...ộ ố ả ấ

Kích th c: 15 inch, 17 inch, 19 inch, 20 inch, ...ướ

Giá thành: 4 tri u, 10 tri u, 24 tri u, ...ệ ệ ệ L u ý:ư

T ng lai màn hình LCD s thay th cho CRT vì nh ng lý do sau: có tr ngươ ẽ ế ữ ọ l ng và kích th c nh , tiêu th ít đi n năng, có đ sáng cao, không gây h iượ ướ ỏ ụ ệ ộ ạ m t vì không có s b c x đi n t , s d ng giao ti p s DVI cho ch t l ngắ ự ứ ạ ệ ừ ử ụ ế ố ấ ượ hình nh và đ nét cao… ả ộ

Nh ng vào th i đi m hi n nay, CRT v n chi m u th h n vì LCD còn t n t iư ờ ể ệ ẫ ế ư ế ơ ồ ạ m t s nh c đi m: giá thành cao, đ phân gi i và t n s làm t i ch t i u ộ ố ượ ể ộ ả ầ ố ươ ỉ ố ư ở m t t n s nh t đ nh, t n s đáp ng ch m (lo i có t n s đáp ng nhanh d iộ ầ ố ấ ị ầ ố ứ ậ ạ ầ ố ứ ướ 16 ms th ng giá khá cao), góc nhìn h p, các đ ng chéo th ng b răng c a doườ ẹ ườ ườ ị ư LCD có đi m nh là hình vuông, màu s c th hi n ch a phong phú b ng CRT.ể ả ắ ể ệ ư ằ

Ch n đoán và kh c ph c s c màn hình LCDẩ ắ ụ ự ố

M t s đi m trên màn hình không có tín hi u: Ch t đi m nh.ộ ố ể ệ ế ể ả

Màu s c hình nh có hi n t ng đ màu v i nh ng v t màu ch t loang l do:ắ ả ệ ượ ổ ớ ữ ệ ế ổ

Các ngón tay ch m tay vào b m t c a màn hình trong khi m ho c v sinhạ ề ặ ủ ở ặ ệ máy.

Ăn màu - cháy hình

Nghĩa là v trí nào khung hình đó đ c hi n th lâu nh t thì màu đó có kh năngị ượ ể ị ấ ả làm ch t các màu khác. Do v y, không nên đ màn hình trong tr ng thái hi n thế ậ ể ạ ể ị hình tĩnh liên t c mà c n ph i có s thay đ i. Ví nh , cài đ t màn hình chụ ầ ả ự ổ ư ặ ở ế đ b o v màn hình. G p máy xu ng và t t luôn máy khi không s d ng trongộ ả ệ ậ ố ắ ử ụ th i gian dài. V a ti t ki m th i gian s d ng v a đ m b o màn hình không bờ ừ ế ệ ờ ử ụ ừ ả ả ị cháy hình.

Hi n t ng bóng maệ ượ

Hi n t ng này xu t hi n khá nhi u trên màn hình laptop và LCD, trong lúcệ ượ ấ ệ ề xem nh ng hình nh đ ng do s chuy n đ i liên t c: xem phim hành đ ng,ữ ả ộ ự ể ổ ụ ộ ch i game… Nguyên nhân là do chu kỳ hi n th màu trên màn hình không theoơ ể ị k p chuy n đ i gi a các đi m màu v i nhau. ị ể ổ ữ ể ớ

63


Đi m ch tể ế

Đi m ch t đ c hi u là nh ng đi m ch có m t màu nh t đ nh (ho c đen ho cể ế ượ ể ữ ể ỉ ộ ấ ị ặ ặ tr ng) và không có kh năng hi n th các màu s c khác. N u s đi m ch t v tắ ả ể ị ắ ế ố ể ế ượ ng ng 4 thì t t nh t nên ch n máy khác. Cách th khá đ n gi n: cho máy kh iưỡ ố ấ ọ ử ơ ả ở đ ng, vào desktop ch n hình n n màu đen đ xem đi m ch t sáng và ng c l iộ ọ ề ể ể ế ượ ạ ch n hình n n tr ng đ tìm đi m ch t đen.ọ ề ắ ể ể ế

Màn hình g p s cặ ự ố

Riêng v i laptop thì không nên t s a ch a. Cách làm hi u qu nh t là nhanhớ ự ử ữ ệ ả ấ chóng đ n các trung tâm b o hành c a nhà s n xu t nh can thi p.ế ả ủ ả ấ ờ ệKhi màn hình c a máy nhi u nh ng nh ng ho c m h n không nhìn rõ, là lúcủ ễ ằ ằ ặ ờ ẳ ph i ki m tra v ph n hi n th c a máy. ả ể ề ầ ể ị ủ

Đi u ch nh đ phân gi i l n, t n s quét (Refresh rate) quá l n th ng làmề ỉ ộ ả ớ ầ ố ớ ườ h ng màn hình tinh th l ng ho c làm "ch t " cu n cao áp.ỏ ể ỏ ặ ế ộ

64


2.6.4. S d ng các nút ch c năng c a màn hìnhử ụ ứ ủ

Kí hi uệ Mô tả

Duy chuy n hình nh qua trái,qua ph iể ả ả

Duy chuy n hình nh lên, xu ngể ả ố

Căng hình nh ra trái, ph iả ả

Căng hình nh lên,xu ngả ố

Căng đ u các góc hình nh trên màn hìnhề ả

Tinh ch nh hình nh trên màn hìnhỉ ả

Ch nh sáng, t i c a đèn hình.ỉ ố ủ

Ch nh s t ng ph n sáng t i.ỉ ự ươ ả ố

Hình B 2.33: Các nút ch c năng c a màn hìnhứ ủ

2.7. Bàn phím

65


Bàn phím là thi t b nh p, dùng đ nh p d li u vào máy tính. Ngoài ra còn cóế ị ậ ể ậ ữ ệ th thay th chu t đi u khi n máy tính thông qua các t h p phím ch c năng.ể ế ộ ề ể ổ ợ ứ

Hình B 2.34: Bàn phím

Thành ph n c a bàn phímầ ủ

Bàn phím g m có c ng k t n i, dây tín hi u, các nút b m ch c năng m r ng,ồ ổ ế ố ệ ấ ứ ở ộ m ch đi u khi n. Bàn phím đ c k t n i v i máy tính thông qua c ng I/O trênạ ề ể ượ ế ố ớ ổ bo m ch ch nh PS/2, USB.ạ ủ ư

Cách b trí các phím trên bàn phím:ố

Hình B 2.35: Cách b trí bàn phímố

Bàn phím đ c chia là 4 khu v c chính đó là các phím ch c năng, các phím kíượ ự ứ t , các phím s , các phím đi u khi n.ự ố ề ể

Nhóm phím ch :ữ g m các phím ch , phím s và phím các ký t đ c bi t (~, !,ồ ữ ố ự ặ ệ @, #, $, %, ^,&, ?, ...).

66


Nhóm phím ch c năng (function key):ứ g m các phím t F1 đ n F12 và cácồ ừ ế

phím khác nh ư (phím di chuy n t ng đi m), phím PgUp (lên trang mànể ừ ể hình), PgDn (xu ng trang màn hình), Insert (chèn), Delete (xóa), Home (v đ u),ố ề ầ End (v cu i), ... ề ố

Nhóm phím s :ố n m bên ph i c a bàn phím t 0 ằ ả ủ ừ 9 và các phím +,- ,* ,/

Ngoài 3 vùng phím trên còn m t nhóm phím n a là các phím đi u khi n baoộ ữ ề ể g m:ồ

Phím Shift: kèm v i các phím ch s t o ra ch in hoa ho c th ng. ớ ữ ẽ ạ ữ ặ ườ

Phím BackSpace: lùi đi m nháy đ ng th i xóa ký t đ ng tr c nó. ể ồ ờ ự ứ ướ

Phím Enter: nút thi hành l nhệ

Phím Space: thanh dài nh t, t o ký t r ng. ấ ạ ự ỗ

Phím PrintScreen: nút in n i dung màn hình ra gi y. ộ ấ

Phím Pause: t m d ng thi hành ch ng trình. ạ ừ ươ

Phím Ctrl (Control) và Alt (Alternate): là phím dùng đ ph i h p các phímể ố ợ khác tùy ch ng trình s d ng. ươ ử ụ

67


Ch n đoán và kh c ph c s c ẩ ắ ụ ự ố bàn phím

68


2.8. Chu tộ

Chu t là thi t b nh p, dùng đ đi u khi n các đ i t ng trên màn hình. Đ cộ ế ị ậ ể ề ể ố ượ ượ k t n i vào bo m ch ch thông qua c ng I/O. Trong nhi u năm phát tri n,ế ố ạ ủ ổ ề ể chu t máy tính cũng có nhi u c i ti n và bi n đ i đáng k không ch v ki uộ ề ả ế ế ổ ể ỉ ề ể dáng mà còn c v công ngh . Chu t ngày nay có đ nh y và nhi u tính năngả ề ệ ộ ộ ạ ề t t h n r t nhi u so v i m t vài năm tr c đây. ố ơ ấ ề ớ ộ ướ

Hình B 2.36: Chu t cộ ơ

Thành ph n c a chu tầ ủ ộ

C ng k t n i:ổ ế ố

Chu t đ c k t n i v i máy tính thông qua c ng I/O trên bo m ch ch . Có haiộ ượ ế ố ớ ổ ạ ủ lo i k t n i chính là có dây (PS/2 và USB) và không dây (Wireles).ạ ế ố

C ng PS/2:ổ Đ c s d ng trong th i gian khá dài và bây gi v n còn, m i boượ ử ụ ờ ờ ẫ ỗ m ch ch v n có hai c ng PS/2 dành cho bàn phím và chu t. Tuy nhiên cũng bạ ủ ẫ ổ ộ ị

nh h ng c a chu n USB mà PS/2 d n b thay thả ưở ủ ẩ ầ ị ế

C ng USB:ổ là chu n giao ti p thông d ng nh t hi n nay. u đi m c a USBẩ ế ụ ấ ệ Ư ể ủ chính là băng thông r ng h n nhi u l n so v i c ng PS/2, vì th các lo i chu tộ ơ ề ầ ớ ổ ế ạ ộ PS/2 d n d n b thay th và tính chính xác cũng nh đ nh y s tăng đáng k .ầ ầ ị ế ư ộ ạ ẽ ể

Thông d ng nh t hi n nay chu t bi và chu t quang:ụ ấ ệ ộ ộ

+ Chu t biộ đ c k t n i thông qua c ng PS/2 ho c USB nh ng nó có vi bi bênượ ế ố ổ ặ ư trong dùng đ đi u khi n các ho t đ ng. ể ề ể ạ ộ

69


Hình B 2.37: C u t o c a chu t cấ ạ ủ ộ ơ

+ Chu t quangộ đ c thi t k đ t bi t h n chu t c , các c ng k t n i c a nóượ ế ế ặ ệ ơ ộ ơ ổ ế ố ủ cũng thông qua PS/2 và USB nh ng thành ph n đi u khi n chu t đ c s d ngư ầ ề ể ộ ượ ử ụ b ng k thu t ph n x ánh sáng.ằ ỹ ậ ả ạ

Hình B 2.38: Chu t quangộ

70


Ch n đoán và kh c ph c s c chu tẩ ắ ụ ự ố ộ

2.9. Card màn hình2.9.1. Gi i thi uớ ệ

Hình nh b n nhìn th y trên mànhình hi n th đ c làm thành b i nhi u đi mả ạ ấ ể ị ượ ở ề ể nh g i là Pixel . H u h t màn hình hi n nay đ c thi t l p có đ phan gi iỏ ọ ầ ế ệ ượ ế ậ ộ ả hàng tri u Pixel và máy tính ph i quy t đ nh làm gì đ t o nên đ c hình nh .ệ ả ế ị ể ạ ượ ả đ làm đ c đi u đó nó c n b ph n chuy n đ i - d li u d ng nh phân tể ượ ề ầ ộ ậ ể ổ ữ ệ ở ạ ị ừ CPU và bi n đ i thành hình nh b n có th nhìn đ c, b ph n chuy n đ iế ổ ả ạ ể ượ ộ ậ ể ổ g i là Card màn hình.ọ

Card màn hình có công vi c h t s c ph c t p , nh ng nguyên lí và nh ng thànhệ ế ứ ứ ạ ư ữ ph n c u thành nó r t d dàng đ hi u . Trong ph n này chúng ta ch nói t iầ ấ ấ ễ ể ể ầ ỉ ớ nh ng ph n c b n và nh ng nhân t tác đ ng t i t c đ và hi u qu c a Cardữ ầ ơ ả ữ ố ộ ớ ố ộ ệ ả ủ màn hình .

2.9.2. Thành ph n và thông s Card màn hìnhầ ốThành ph n c a Card màn hìnhầ ủ

71


Hình B 2.39: C u t o c a card màn hìnhấ ạ ủ

Trong Card màn hình có 4 ph n chính ầ

K t n i v i Mainboardế ố ớ K t n i v i màn hình hi n th đ xem k t qu cu i cùngế ố ớ ể ị ể ế ả ố B vi x lí (GPU) đ quy t đ nh làm nh th nào đ i v i m i Pixel trênộ ử ể ế ị ư ế ố ớ ỗ

màn hình

B nh , đ gi thông tin v m i m t Pixel và l u tr hình nh t mộ ớ ể ữ ề ỗ ộ ư ữ ả ạ th i nh ng b c hình hoàn ch nh.ờ ữ ứ ỉ

Hình B 2.40: Chip GPU

T ng t nh Mainboard, Card màn hình là b ng m ch in mà ch a b vi x líươ ự ư ả ạ ứ ộ ử (Graphics Processing Unit – GPU ) và b nh RAM. Nó cũng có Chip BIOSộ ớ (input/output system) mà l u tr nh ng thi t l p c a Card và th c hi n chu nư ữ ữ ế ậ ủ ự ệ ẩ đoán b nh Card màn hình cùng v i Input và Output b t đ u. ộ ớ ớ ắ ầ

GPU đ c thi t k đ c bi t đ th c hi n nh ng tính toán toán h c ph c t p vàượ ế ế ặ ệ ể ự ệ ữ ọ ứ ạ tính toán hình h c mà c n thi t cho trình di n đ ho . Quá trình làm vi c GPUọ ầ ế ễ ồ ạ ệ

72


cũng r t nóng nên thông th ng có b ph n t n nhi t ho c qu t bên trên đấ ườ ộ ậ ả ệ ặ ạ ể làm mát.

Hình B 2.41: Quá trình xu t hình nhấ ả

RAMDAC g i hình nh cu i cùng t i màn hình thông qua Cable.ử ả ố ớ

K t n i v i Maiboard thông th ng m t trong 03 giao di n sau:ế ố ớ ườ ộ ệ

Peripheral component interconnect (PCI)

Advanced graphics port (AGP)

PCI Express (PCIe)

Giao di n PCI Express là lo i m i nh t, cung c p t c đ truy n d li u nhanhệ ạ ớ ấ ấ ố ộ ề ữ ệ nh t gi a Card màn hình và Mainboard. PCIe cũng h tr đ dùng 02 Card mànấ ữ ỗ ợ ể hình n i cùng v i m t Mainboard.ố ớ ộ

Thông số

Nhà s n xu t chip: ATI, Matrox, Nvidia, S3, Intelả ấ Đi n áp: 1.5 vệ T c đ tính theo đ n v X, 1X t ng v i kho ng 266MB/giây đ i v iố ộ ơ ị ươ ớ ả ố ớ

lo i card màn hình khe c m AGP. Khe c m PCI Express là 250, 500ạ ắ ắ MB/giây.

73


Hình B 2.42: C ng k t n i VGAổ ế ố

Khe c m và c ng k t n iắ ổ ế ố

Khe c m AGP: AGP (Accelerated Graphics Port) Là m t khe c m dành riêngắ ộ ắ cho card màn hình đ c thi t k trên MainBoard, có các lo i 2x, 4x, 8x.ượ ế ế ạ

Khe c m PCI Express 16Xắ

Hình B 2.43: Khe c m card màn hìnhắ

C ng k t n i:ổ ế ố VGA, DVI (Digital Visual Interface)

Đ c tính k thu t c a các ki u đ u n i:ặ ỹ ậ ủ ể ầ ố

VGA: là chu n hi n th màn hình Analog đ c t o b i IBM-1987.ẩ ể ị ượ ạ ở

GPU: (Graphics Processing Unit): Là n i đi u khi n t t c các ho t đ ng c aơ ề ể ấ ả ạ ộ ủ Card màn hình. M t s nhà SX GPU: ATI, nViDIA, SIS.ộ ố

Video Adapter, Video Card, Video Controller… đ u đ c hi u là Card mànề ượ ể hình.

Các nhà s n xu t chip đ ho :ả ấ ồ ạ

74


Nói chung, hi n nay b n ch có th ch n m t trong hay nhà s n xu t chip x lýệ ạ ỉ ể ọ ộ ả ấ ử đ h a là NVIDIA và ATI. Chip Xabre c a SiS thì quá m i. C hai đ i giaồ ọ ủ ớ ả ạ NVIDIA và ATI đ u có các chip ph tr n t th p lên cao, ph c v t gi i bìnhề ủ ọ ừ ấ ụ ụ ừ ớ dân t i gi i th ng l u. NVIDIA có card TNT, TNT-2, GeForce 256, GeForce2,ớ ớ ượ ư GeForce3, GeForce4, và m i nh t là GeForceFX. ớ ấ

V i ATI thì hi n VN bét nh t ch còn card ATI (8 MB, AGP 2X). Còn l i đ uớ ệ ở ấ ỉ ạ ề là dòng ATI RADEON, t gia đình RADEON 7000, 7500 t i RADEON 9700ừ ớ Pro cao c p và m i nh t, m nh nh t là RADEON 9800 Pro. T th h GeForceấ ớ ấ ạ ấ ừ ế ệ (NVIDIA) và RADEON (ATI), b x lý đ h a đ c c i ti n m t b c nh yộ ử ồ ọ ượ ả ế ộ ướ ả v t v i ki n trúc m t b vi x lý đ h a (GPU) riêng (không ăn theo CPU n a).ọ ớ ế ộ ộ ử ồ ọ ữ

Chip NVIDIA v n có đ t ng thích cao, hình nh m n màng, rõ nét, nh ngố ộ ươ ả ị ư tông màu h i t i. Còn các chip c a ATI có đ c tr ng là hình nh sáng s a, màuơ ố ủ ặ ư ả ủ s c r c r , trong tr o. Trong khi dân đ h a “k t” NVIDIA, gi i ch i gameắ ự ỡ ẻ ồ ọ ế ớ ơ “chip” ATI.

M t s nhà SX Card Màn hình nh : Gigabyte, ASUS, ECS, … Mainboard có thộ ố ư ể có card màn hình tích h p s n g i là Onboard.ợ ẵ ọ

Các chân này dùng đ truy n nh n các tín hi u t ng t Red, Green, Blue, …ể ề ậ ệ ươ ự t VGA card lên màn hình. Màn hình chu n VGA không h tr nh n tín hi u sừ ẩ ỗ ợ ậ ệ ố t card màn hình. Vì v y m t chu n m i DVI xu t hi n dùng truy n tín hi uừ ậ ộ ẩ ớ ấ ệ ề ệ s gi a VGA card và màn hình k thu t s . Đ u n i VGA th ng đ c dùngố ữ ỹ ậ ố ầ ố ườ ượ trên các CRT thông d ng.ụ

Đ u n i chu n DVIầ ố ẩ :

DVI-connector: 24 chân, h tr chuy n tín hi u s và t ng t . DVI là m tỗ ợ ể ệ ố ươ ự ộ chu n đ c l p có nghĩa là nó ho t đ ng t i u v i màn hình và card màn hìnhẩ ộ ậ ạ ộ ố ư ớ h tr DVI. Các màn hình LCD cao c p th ng h tr chu n DVI, DFP, ...ỗ ợ ấ ườ ỗ ợ ẩ

Đa s nh ng Card màn hình có k t n i cho 02 màn hình hi n th . Thông th ngố ữ ế ố ể ị ườ 01 k t n i DVI đ n i h tr nh ng màn hình LCD và m t k t n i VGA khácế ố ể ố ỗ ợ ữ ộ ế ố đ n i v i màn hình ng phóng đi n t . Có m t s Card màn hình có 02 k tể ố ớ ố ệ ử ộ ố ế n i DVI. DVI không th n i tr c ti p v i màn hình ng phóng đi n t màố ể ố ự ế ớ ố ệ ử thông qua m t Adaptor đ chuy n đ i tín hi u .ộ ể ể ổ ệ

H u h t m i ng i ch dùng 01 ho c 02 k t n i màn hình hi n th . Nh ngầ ế ọ ườ ỉ ặ ế ố ể ị ữ ng i c n dùng 02 màn hình hi n th có th mua Card màn hình mà có 02 đ uườ ầ ể ị ể ầ ra mà chia mànhình gi a hai c a s khác . M t máy tính có th có 02 đ u raữ ử ổ ộ ể ầ màn hình , đ i v i nh ng Card PCIe theo lí thuy t có th h tr 04 màn hìnhố ớ ữ ế ể ỗ ợ hi n th .ể ị

75


Hình B 2.44: Các c ng k t n i trên card màn hìnhổ ế ố

Cũng có th trên Card màn hình cũng có thêm k t n i nh :ể ế ố ư Hi n th TV: TV-out ho c S-video ể ị ặ Camera t ng t : ViVo ho c Video In/Video Out ươ ự ặ Camera s : FireWire ho c USB ố ặ

Ngoài ra m t s Card màn hình tích h p TV Tuner đ n i TV và Videoộ ố ợ ể ố

Nh th nào thì g i là Card màn hình t t ?ư ế ọ ố

Nh ng Card màn hình t t nh t d dàng đ c tìm th y trên th tr ng. Nó cóữ ố ấ ễ ượ ấ ị ườ nhi u b nh đ ho và GPU có t c đ cao. Nhìn bên ngoài nh ng Card nàyề ộ ớ ồ ạ ố ộ ữ trông s c nét h n nh ng Card khác bên trong máy vi tính. Nhi u Card màn hìnhắ ơ ữ ề công su t cao th ng có nh ng b ph n làm mát, b ph n t i nhi t l n.ấ ườ ữ ộ ậ ộ ậ ả ệ ớ

S d ng máy tính cho m c đích email, x lí Word ho c l t Web, ... ch c nử ụ ụ ử ặ ướ ỉ ầ dùng Card đ ho tích h p s n trên Mainboard.ồ ạ ợ ẵ

V n đ l u ý khi s d ng card màn hình:ấ ề ư ử ụ

Mua card AGP t i các đ i lý chính th c hay các c a hàng tin c y.ạ ạ ứ ử ậ Ch n lo i card có th i gian b o hành lâu nh ASUS, MSI, Gigabyte, ...ọ ạ ờ ả ư

b o hành t i 3 năm.ả ớ N u có nhu c u s d ng màn hình tinh th l ng LCD công ngh digitalế ầ ử ụ ẻ ỏ ệ

nên mua card AGP có s n c ng DVI connector.ẵ ổ G n vào máy ch y th tr c khi mua xem card AGP có t ng thích v iắ ạ ử ướ ươ ớ

h th ng hay không. V i card m n đ ch y th , b n không nên v nệ ố ớ ượ ể ạ ử ạ ặ c đ u c m vào màn hình, vì s d đ l i d u h n trên c ng card.ố ầ ắ ẽ ễ ể ạ ấ ằ ổ

G n card vào slot AGP th t chính xác và th t ch t. Vi c g n card hắ ậ ậ ặ ệ ắ ở hay l ng có th gây cháy card.ỏ ể

76


Không nên tháo ra g n vào card AGP nhi u l n vì có th làm t n h i các m iắ ề ầ ể ổ ạ ố ti p xúc chân card và khe AGP.ế ở

2.9.3. Ch n đoán và kh c ph c s c Card màn hìnhẩ ắ ụ ự ố

77


2.10. Card âm thanh

Card âm thanh có nhi m v x lý tín hi u âm thanh nh n t CPU và chuy n raệ ụ ử ệ ậ ừ ể ngoài loa ho c nh n tín hi u âm thanh t micro và chuy n vào cho CPU x lý.ặ ậ ệ ừ ể ử Card âm thanh có hai lo i là card âm thanh onboard và card âm thanh r i.ạ ờ

Card âm thanh onboard là chip âm thanh đ c nhà s n xu t tích h p trên boượ ả ấ ợ m ch ch , th ng card âm thanh do chipset c u nam qu n lý còn chip âm thanhạ ủ ườ ầ ả ch u trách nhi m gi i mã hay mã hóa âm thanh vào hay ra.ị ệ ả

Card âm thanh r i là m t b n m ch đi n t đ c tích h p chip x lý âm thanh,ờ ộ ả ạ ệ ử ượ ợ ử nhi m v chính là x lý và chuy n tín hi u âm thanh đã đ c x lý vào ra c aệ ụ ử ể ệ ượ ử ủ máy tính. Card âm thanh r i đ c g n trên bo m ch ch thông qua khe c m mờ ượ ắ ạ ủ ắ ở r ng nh ISA, PCI, CNR. Hi n nay thông d ng nh t là card âm thanh onbardộ ư ệ ụ ấ đ c c m trên khe PCI.ượ ắ

Ch n đoán và kh c ph c s c Card âm thanhẩ ắ ụ ự ố

78


2.11. Loa máy tính

Là thi t b ng ai vi, dùng đ xu t âm thanh nh n t máy tính qua card âm thanh.ế ị ọ ể ấ ậ ừ Loa g m loa trong và loa ngòai. Loa trong đ c g n tr c ti p trên bo m ch chồ ượ ắ ự ế ạ ủ ho c trên thùng máy thông qua b ng đi u khi n trên bo m ch ch .ặ ả ề ể ạ ủ

Loa ngoài đ c g n vào máy tính thông qua card âm thanh , dùng đ khu ch đ iượ ắ ể ế ạ âm thanh.

Hình B 2.45: Loa máy tính

Loa trong đ c phát ra t trong thùng máy dùng vào vi c chu n đoán k t quượ ừ ệ ẩ ế ả ki m tra ph n c ng khi kh i đ ng.ể ầ ứ ở ộ

Thông s c a loa máy tínhố ủ

Các thông s v loa th ng quan tâm nh ng đ t đi m nh sau:ố ề ườ ữ ặ ể ư

Phiên b n c a loa g m 2.1. 4.1, 5.1, 7.1.ả ủ ồ Công su t c a loa th ng bi u đi n b ng W.ấ ủ ườ ể ễ ằ Các lo i c ng k t n iạ ổ ế ố Đ u k t n iầ ế ố

79


Hình B 2.46: Các Jack c m soundắ

80


A. BÀI T P L NẬ Ớ1. Bo m ch ch là gì?. Hãy tìm hi u v các dòng bo m ch ch t đ iạ ủ ề ề ạ ủ ừ ờ

chipset 845 đ n 945 có nh ng đ c đi m gì?.ế ữ ặ ể2. Hãy tìm hi u v các lo i khe c m có trên bo m ch ch t dòng Pentiumể ề ạ ắ ạ ủ ừ

IV và nêu ra các thông s k thu t c a các lo i khe c m đó.ố ỹ ậ ủ ạ ắ3. ROM BIOS là gì ? và s phát tri n c a ROM BIOS. Các công ngh c aự ể ủ ệ ủ

ROM BIOS.4. Chipset là gì ?. Chip câu b c có nhi m v gì. V s đ qu n lý c aắ ệ ụ ẽ ơ ồ ả ủ

chúng. Chip câu nam có nhi m v gì. V s đ qu n lý c a chúng.ệ ụ ẽ ơ ồ ả ủ5. CPU là gì ?. hãy nêu đ c tính c b n c a dòng cpu Core 2 Duo, quáặ ơ ả ủ

trình s lý d li u c a chúng.ử ữ ệ ủ6. Nêu đi m khác nhau và gi ng nhau c a 2 nhà s n xu t Intel và AMD.ể ố ủ ả ấ

Và m t s công ngh đ c tr ng c a 2 nhà s n xu t này.ộ ố ệ ặ ư ủ ả ấ7. RAM là gì?. Hãy nêu ra các đ c tính c a Ram g m BUS và băng thông.ặ ủ ồ

Quá trình ho t đ ng c a chúng trong máy tính.ạ ộ ủ8. Phân lo i b nh Ram và các ch ng lo i c a SDRam, DDRam, DDRamạ ộ ớ ủ ạ ủ

II. Nêu ra các lo i BUS, hi u đi n th , và s chân c a 3 lo i ram trên.ạ ệ ệ ế ố ủ ạ9. c ng là gì?. đĩa quang là gì?. Hãy nêu ra s khác nhau và giông nhauổ ứ ổ ự

c a 2 lo i đĩa đó.ủ ạ ổ10. Hãy nêu ra các c u trúc c a đĩa c ng và đĩa quang s gi ng nhau vàấ ủ ứ ự ố

khác nhau c a chúng. Các chu n giao ti p và thông s đ c tr ng c a ủ ẩ ế ố ặ ư ủ ổ c ng và quang.ứ ổ

11. B ngu n là gì?. Có m y lo i b ngu n ATX. Nêu các thành ph n vàộ ồ ấ ạ ộ ồ ầ thông s c a chúng.ố ủ

12. Màn hình là gì ?. hãy so sánh 2 lo i màn hình CRT, LCD và nêu ra thôngạ s đ c tr ng c a hai lo i màn hình này. Công ngh ch t o c a chúng.ố ặ ư ủ ạ ệ ế ạ ủ

13. Bàn phím là gì ?. cách c u t o c a bàn phím ngày nay và th i x a khácấ ạ ủ ờ ư nhau nh th nào. Bàn phím có m y lo i c ng k t n i nêu ra nh ng uư ế ấ ạ ổ ế ố ữ ư đi m c a chúng.ể ủ

14. chu t ộ15. Card màn hình là gì ?. Hãy tìm hi u v 2 lo i card màn hình có GPU vàể ề ạ

VPU. Nêu m t s lo i card màn hình có ch c năng x lý đ h a cao cóộ ố ạ ứ ử ồ ọ trên th tr ng.ị ườ

16. Nh ng khe c m c a card màn hình là nh ng lo i nào. Nêu ra m t thôngữ ắ ủ ữ ạ ộ s k thu t c a nh ng lo i card màn hình đó và công ngh Dual VGA.ố ỹ ậ ủ ữ ạ ệ

17. Card sound là gì ?. Nêu ra m t s công ngh v card sound và m t sộ ố ệ ề ộ ố đ c đi m c a chúng.ặ ể ủ

18. Loa là gì ?. Hãy nêu ra m t s công ngh c a loa và hi u ng âm thanhộ ố ệ ủ ệ ứ c a loa.ủ

81


B. BÀI T P ÔNẬ1. Bo m ch ch có ph i là thi t b chính trong máy tính đúng hay saiạ ủ ả ế ị2. Socket là đ c m Ram đúng hay saiế ắ3. PCI là đ c m CPU đúng hay saiế ắ4. B ng k t n i có ph i đùng đ đi u khi n quá trình x lý d li u đúngả ế ố ả ể ề ể ử ữ ệ

hay sai5. Chipset dùng đ qu n lý các thi t b đúng hay saiể ả ế ị6. Chip c u nam dùng đ qu n lý quá trình I/O đúng hay saiầ ể ả7. Chip c u b c qu n lý CPU, RAM, AGP,... đúng hay saiầ ắ ả8. ROM BIOS đ c g m trên bo m ch ch đúng hay sai.ượ ắ ạ ủ9. Thông tin trên Rom xóa đ c đúng hay sai.ượ10. B vi x lý dùng đ ………………………..ộ ử ể11. Bus là kênh chuy n …………………ề12. Cache là b nh chính đúng hay saiộ ớ13. Các t p l nh SSE, SSE2, SSE3, MMX c a Ram đúng hay saiậ ệ ủ14. Dòng Athlon FX là c a …………………….ủ15. Ram là b nh …………………….ộ ớ16. Khi đang sài máy thì b cúp đi n d li u trên Ram s m t đi đúng hayị ệ ữ ệ ẽ ấ

sai17. DDRAM có s chân ……………………...ố18. SDRAM có 184 chân đúng hay sai19. DDRAM II có s Bus là…………………………..ố20. SDRAM có s Bus là…………………………..ố21. DDRAM có 240 chân đúng hay sai22. Hi u đi n th c a DDRAM II là 2.5V đúng hay saiệ ệ ế ủ23. Hi u đi n th c a DDRAM là 1.8V đúng hay saiệ ệ ế ủ24. T c đ quây c a c ng là 7200 trên m t giây đúng hay saiố ộ ủ ổ ứ ộ25. S chân truy n d li u c a c ng là 34 chân đúng hay saiố ề ữ ệ ủ ổ ứ26. S chân c ng IDE là ……………ố ổ27. S chân c ng SATA là ……………ố ổ28. Dung l ng hi n th i c a c ng đ c tính b ng Gigabyte đúng hayượ ệ ờ ủ ổ ứ ượ ằ

sai29. T c đ quây c a SATA 150 Mb/giây đúng hay sai ố ộ ủ ổ30. T c đ quây c a PATA 300 Mb/giây đúng hay sai ố ộ ủ ổ31. Dùng ch ng trình HDAT2 đ ki m tra sector h ng đúng hay saiươ ể ể ỏ32. C u t o c a đĩa quang đ c chia làm 4 l p đúng hay saiấ ạ ủ ượ ớ33. đĩa CD-Rom là ………………………………..ổ34. đĩa CD-R v a có th đ c ghi đúng hay saiổ ừ ể ọ35. B ngu n dùng đ c p đi n năng cho các thi t b trong máy tính đúngộ ồ ể ấ ệ ế ị

hay sai36. B ngu n th ng có 20 chân và 24 chân đúng hay saiộ ồ ườ37. Thùng case đùng đ ch a các thi t b máy tính đúng hay saiể ứ ế ị

82


38. Màn hình LCD s d ng bóng đèn hình đúng hay saiử ụ39. Màn hình CRT không s d ng bóng đèn hình đúng hay saiử ụ40. Chu n k t n i c a CRT là ………………………ẩ ế ố ủ41. Chu n k t n i c a LCD là ………………………ẩ ế ố ủ42. Bàn phím là thi t b nh p đúng hay saiế ị ậ43. Bàn phím đ c k t n i t c ng …………………………….ượ ế ố ừ ổ44. Chu t là thi t b nh p đúng hay saiộ ế ị ậ45. Chu t đ c k t n i t c ng …………………………….ộ ượ ế ố ừ ổ46. Card màn hình dùng đ xu t ra âm thanh đúng hay saiể ấ47. B x lý GPU là c a …………………………………ộ ử ủ48. Card màn hình có 2 lo i AGP và PCI Express đúng hay saiạ49. Chu n DVI có bao nhiêu chân ……………………….ẩ50. Chu n VGA có bao nhiêu chân …………………………ẩ51. Card âm thanh dùng đ xu t ra …………………………..ể ấ52. Card âm thanh đ c g n lên c ng ………………………….ượ ắ ổ53. Loa là thi t b dùng đ phát âm thanh đúng hay saiế ị ể

83


BÀI 3: L A CH N C U HÌNH VÀ L P RÁP MÁY TÍNHỰ Ọ Ấ Ắ

M c tiêu:ụ


Bi t cách l a ch n c u hình máy tính theo nhu c uế ự ọ ấ ầ T l p ráp hoàn ch nh m t h th ng máy tínhự ắ ỉ ộ ệ ố Hi u đ c s đ ng b t ng thích thi t bể ượ ự ồ ộ ươ ế ị S d ng ch ng trình CMOS Setup Utilityử ụ ươ

3.1. L a ch n c u hìnhự ọ ấ

1. C u hình phù h pấ ợ : Khi l a ch n mua máy tính nên l a ch n lo i máy cóự ọ ự ọ ạ c u hình phù h p v i yêu c u s . N u quá coi tr ng v n đ giá c thì có thấ ợ ớ ầ ử ế ọ ấ ề ả ể nhi u khi s ch mua đ c nh ng chi c máy không có kh năng gi i quy t đ yề ẽ ỉ ượ ữ ế ả ả ế ầ đ yêu c u áp l c công vi c. T ng t , cũng không nên quá phung phí ti n vàoủ ầ ự ệ ươ ự ề các tính năng mà có l s không bao gi đ ng đ n.ẽ ẽ ờ ụ ế

2. Có th nâng c pể ấ : Khi mua máy tính nên ch n các lo i máy có đ không gianọ ạ ủ ph c v cho vi c nâng c p sau này. Có th bây gi không c n thêm b nh hayụ ụ ệ ấ ể ờ ầ ộ ớ

ghi đĩa nh ng có th sau này c n đ n. Vì th hãy đ ch a không gian dànhổ ư ể ầ ế ế ể ừ cho công vi c này.ệ

3. c ng l nỔ ứ ớ : Các lo i c ng có dung l ng càng l n thì càng t t. Trên thạ ổ ứ ượ ớ ố ị tr ng hi n gi giá thành các lo i c ng không chênh l ch nhau nhi u l m vìườ ệ ờ ạ ổ ứ ệ ề ắ th nên l a ch n c ng có dung l ng l n. Có th ph i tr thêm ti n ngayế ự ọ ổ ứ ượ ớ ể ả ả ề bây gi nh ng v sau khi nhu c u l u tr tăng lên s th y l i ích c a vi c này.ờ ư ề ầ ư ữ ẽ ấ ợ ủ ệ Còn n u ti t ki m đ c đôi chút thì sau này s có th ph i tr kho n đ u tế ế ệ ượ ẽ ể ả ả ả ầ ư l n h n.ớ ơ 4. Ph n m m mi n phíầ ề ễ : Khi l a ch n mua máy tính đ c đ ngh s d ngự ọ ượ ề ị ử ụ ph n m m mi n phí thì đ ng quá coi tr ng nó. Đó có th ch l n phiên b nầ ề ễ ừ ọ ể ỉ ầ ả dùng th c a ph n m m và ch có 60 ngày s d ng mà thôi. ử ủ ầ ề ỉ ử ụ

5. Màn hình: Khi mua, l a ch n mua m t h th ng máy tính nên ki m tra xemự ọ ộ ệ ố ể có bao g m màn hình không. N u không thì s ph i t n ít nh t là 100USD đ uồ ế ẽ ả ố ấ ầ t cho màn hình.ư

6. Th ng hi uươ ệ : T t nh t nên mua máy tính t các công ty có ti ng, có th ngố ấ ừ ế ươ hi u. Có th ph i tr thêm chút chi phí cho vi c này nh ng bù l i n u g p tr cệ ể ả ả ệ ư ạ ế ặ ụ tr c gì đó v i s n ph m c a h thì không c n ph i lo l ng nhi u.ặ ớ ả ẩ ủ ọ ầ ả ắ ề

84


7. B o hànhả : Nên xem xét đ n kh năng đ u t cho vi c b o hành t i chế ả ầ ư ệ ả ạ ỗ nh t là đ i v i các doanh nghi p. N u các ngu n l c h tr v kĩ thu t chấ ố ớ ệ ế ồ ự ỗ ợ ề ậ ỉ d ng l i m c h n ch hay không có thì có th ph i tr giá b ng năng su từ ạ ở ứ ạ ế ể ả ả ằ ấ công vi c và th i gian ti n đ công vi c.ệ ờ ế ộ ệ

8. Mua theo gói: N u kho n tài chính đ u t b h n ch b n nên mua máy tínhế ả ầ ư ị ạ ế ạ theo gói s n ph m. H u h t các nhà kinh doanh máy tính đ u có nh ng h pả ẩ ầ ế ề ữ ợ đ ng mua bán cung c p s n ph m theo gói nguyên chi c hay nhi u chi c dànhồ ấ ả ẩ ế ề ế cho các khách hàng có ngu n đ u t h n ch .ồ ầ ư ạ ế

9. Không gian: B n nên xem xét l i không gian n i đ t máy tính. N u là doanhạ ạ ơ ặ ế nghi p hay m t văn phòng thì v n đ này càng quan tr ng h n vì đôi khi cácệ ộ ấ ề ọ ơ lo i máy tính có nh ng hình dáng khác nhau không phù h p v i không gian hi nạ ữ ợ ớ ệ có.

10. D ch v t v n chuyên nghi pị ụ ư ấ ệ : H u h t các nhà kinh doanh máy tính đ uầ ế ề có cung c p d ch v t v n và h tr công ngh thông tin vì th cũng có thấ ị ụ ư ấ ỗ ợ ệ ế ể nh t i d ch v này đ có đ c s l a ch n hoàn h o cho mình.ờ ớ ị ụ ể ượ ự ự ọ ả

Máy b hàng hi u: ộ ệ Ng i dùng nào cũng c ao trang b cho mình m t giànườ ướ ị ộ máy vi tính mang nhãn hi u c a các hãng s n xu t tên tu i. Đành r ng ch tệ ủ ả ấ ổ ằ ấ l ng c a các lo i máy này thu c hàng "top", nh ng chi phí ph i tr quá m c.ượ ủ ạ ộ ư ả ả ắ Ta có th hình dung công th c tính ti n c a các máy hàng hi u này nh sau:ể ứ ề ủ ệ ư "giá thành ph m + th ng hi u + d ch v thêm". Cho nên, m t b máy này giáẩ ươ ệ ị ụ ộ ộ th ng kho ng 11-15 tri u đ ng, khá chênh l ch v i giá thành ph m th c sườ ả ệ ồ ệ ớ ẩ ự ự ch dao đ ng t 6-9 tri u đ ng. ỉ ộ ừ ệ ồ

Hình B 3.1: Máy b Acerộ

85


Máy tính l p ráp trong n c: ắ ướ Đây là m t th tr ng r t r ng v i s tham giaộ ị ườ ấ ộ ớ ự c a các đ i gia hàng đ u Vi t Nam nh FPT, CMS, Mekong, Vibird…, các c aủ ạ ầ ệ ư ử hàng chuyên bán thi t b máy tính nh Nguy n Hoàng, Phong Vũ, Titan… l nế ị ư ễ ẫ nh ng c a hàng ch ho t đ ng v i tính ch t d ch v . Nh ng th tr ng này chữ ử ỉ ạ ộ ớ ấ ị ụ ư ị ườ ỉ dành cho nh ng ng i tiêu dùng có thu nh p t ng đ i.ữ ườ ậ ươ ố

Hình B 3.2: Máy b Vibirdộ

V ch t l ng, có th nói th tr ng này có s t n t i c a m nh đ “ti n nàoề ấ ượ ể ị ườ ự ồ ạ ủ ệ ề ề c a n y”. Ví d m t chi c máy s d ng Pentium 4 có giá r t chênh l ch, n uủ ấ ụ ộ ế ử ụ ấ ệ ế s d ng các thi t b thu c lo i t t thì t n hàng 7-8 tri u đ ng là chuy n bìnhử ụ ế ị ộ ạ ố ố ệ ồ ệ th ng, nh ng n u ch n các s n ph m cùng lo i khác, có th ch v i 5-6 tri uườ ư ế ọ ả ẩ ạ ể ỉ ớ ệ đ ng là cũng có th mua đ c m t chi c v i c u hình t ng đ ng.ồ ể ượ ộ ế ớ ấ ươ ươ

Máy đã qua s d ng: ử ụ N u hi u bi t m t chút, hay nh ng i giúp đ , cũngế ể ế ộ ờ ườ ỡ có th ch n đ c cho mình m t chi c máy tính phù h p nhu c u s d ng v iể ọ ượ ộ ế ợ ầ ử ụ ớ giá r t r . Cái khó khi ch n mua th tr ng này chính là ch t l ng. Có quáấ ẻ ọ ở ị ườ ấ ượ đông các c a hàng trên th tr ng này nh ng r t ít c a hàng th t s ph c vử ị ườ ư ấ ử ậ ự ụ ụ v i ph ng châm “khách hàng là th ng đ ”.ớ ươ ượ ế

Hình B 3.3: Máy second hand

86


N u nh đã ch n th tr ng này, t t nh t là nên tìm hi u giá c nhi u n iế ư ọ ị ườ ố ấ ể ả ở ề ơ khác nhau, tham kh o ý ki n nh ng ng i đi tr c, th m chí vi c truy l cả ế ữ ườ ướ ậ ệ ụ thông tin v s n ph m mình mu n mua cũng là vi c không th a.ề ả ẩ ố ệ ừ

V i m t chút may m n c ng v i s khéo léo khi l a ch n, có kh năng muaớ ộ ắ ộ ớ ự ự ọ ả chi c máy có ch t l ng khá t t và h p xu th th i đ i n a. L ng s n ph mế ấ ượ ố ợ ế ờ ạ ữ ượ ả ẩ góp m t trên th tr ng này khá l n, đa ch ng lo i, đ th h .ặ ị ườ ớ ủ ạ ủ ế ệ

Th tr ng máy tính đã qua s d ng nh n đ c s tán thành c a r t nhi uị ườ ử ụ ậ ượ ự ủ ấ ề ng i tiêu dùng b i giá c nh tranh và phù h p v i thu nh p c a h . Tuy nhiên,ườ ở ạ ợ ớ ậ ủ ọ th tr ng này cũng mang đ n không ít r c r i. Cho nên, hãy c n th n v i thị ườ ế ắ ố ẩ ậ ớ ị tr ng này.ườ

3.2. L p ráp máy tínhắ3.2.1. Chu n b l p rápẩ ị ắ

D ng c :ụ ụ tr c khi ti n hành l p ráp máy tính, c n chu n b m t s thi t bướ ế ắ ầ ẩ ị ộ ố ế ị nh sau: k m m nh n; tu t-n -vít bake dài, d p nh ; dây đeo ch ng tĩnh đi n.ư ề ỏ ọ ố ơ ẹ ỏ ố ệ

Hình B 3.4: D ng l p ráp máy tínhụ ắ

Sách h ng d n kèm theo thi t b :ướ ẫ ế ị đ c k các h ng d n và l u ý c a thi tọ ỹ ướ ẫ ư ủ ế b , đ i v i bo m ch ch thì xem h ng d n v hi u đi n th , khe c m,… c aị ố ớ ạ ủ ướ ẫ ề ệ ệ ế ắ ủ

87


CPU, RAM, Card màn hình, …; các c ng k t n i trên bo m ch (ổ ế ố ạ Front Panel: n i k t n i các dây tín hi u đèn ngu n, c ng và nút đi u khi n kh i đ ngơ ế ố ệ ồ ổ ứ ề ể ở ộ máy v i thùng máy - CASE, Front USB, Front Audio) tr c khi l p ráp.ớ ướ ắ

Hình B 3.5: Ki m tra thi t b tr c khi l p rápể ế ị ướ ắ

Nh n di n chính xác các linh ki n thi t b tr c khi l p ráp.ậ ệ ệ ế ị ướ ắ

Ki m tra s t ng thích và đ ng b c a các thi t b .ể ự ươ ồ ộ ủ ế ị

L u ý an toàn v đi n.ư ề ệ

3.2.2. Qui trình l p rápắ

B c 1:ướ chu n b Mainboard và l p CPU vào mainboard. L p CPU và h th ngẩ ị ắ ắ ệ ố t n nhi t CPU vào Socket .ả ệ

Đ i v i Socket 478:ố ớ

Xác đ nh v trí góc c t trên socket và tam giác vàng m t trên c a CPU. B tị ị ắ ở ặ ủ ậ ch t Socket m t góc 90ố ộ 0, đ t CPU vào đúng v trí góc c t trên Socket. Khi CPUặ ị ắ đã l p vào chính xác trên Socket, b n dùng ngón tay gi CPU và khóa ch tắ ạ ữ ố CPU.

88


Hình B 3.6: Socket 478

Đ i v i Socket 775:ố ớ

B t ch t Socket và sau đó m n p thi t b t n nhi t trên Socket, xác đ nh 2 vậ ố ở ắ ế ị ả ệ ị ị trí khuy t trên CPU và kh c trên Socket.ế ấ

Đ t CPU vào sao cho v trí khuy t trùng v i kh c trên Socket. Ti p theo đ yặ ị ế ớ ấ ế ậ n p t n nhi t và khóa ch t Socket.ắ ả ệ ố

Hình B 3.7: Socket 775

89


L p keo t n nhi t: ắ ả ệ

Keo t n nhi t đ c l p trên b m t CPU, l p qu t CPU và g n ngu n choả ệ ượ ắ ề ặ ắ ạ ắ ồ qu t t n nhi t. Hi n nay keo t n nhi t đã đ c nhà s n xu t dán s n lên bạ ả ệ ệ ả ệ ượ ả ấ ẵ ề m t b t n nhi t, b n ch c n g l p dán tr c khi s d ng.ặ ộ ả ệ ạ ỉ ầ ỡ ớ ướ ử ụ

Hình B 3.8: Keo t n nhi t CPUả ệ

90


Hình B 3.9: L p đ t CPU và FANắ ặ

B c 2:ướ L p b nh vào mainboard. ắ ộ ớ

B t ch t hai đ u c a khe c m b nh .ậ ố ở ầ ủ ắ ộ ớ

Đ t b nh vào đúng v trí và dùng tay n nh b nh vào khe c m. N u b nặ ộ ớ ị ấ ẹ ộ ớ ắ ế ạ l p đúng v trí thì khi đó hai ch t c a khe c m s t đ ng b t vào và gi bắ ị ố ủ ắ ẽ ự ộ ậ ữ ộ nh l i. ớ ạ

91


Hình B 3.10: L p đ t b nh RAMắ ặ ộ ớ

B c 3:ướ Chu n b thùng máy, l p b ngu n vào thùng máy và g n c đ .ẩ ị ắ ộ ồ ắ ố ế

L p b ngu n vào thùng máy, l u ý b ngu n đ c đ t vào đúng v trí v n cắ ộ ồ ư ộ ồ ượ ặ ị ặ ố trên thùng máy, sau đó g n c cho b ngu n.ắ ố ộ ồ

Hình B 3.11: L p đ t b ngu nắ ặ ộ ồ

92


Hình B 3.12: L p đ t c đ mainboardắ ặ ố ế

B c 4:ướ L p HDD và CD,DVD.ắ

L p đĩa CD và DVD: Tháo m t n tr c thùng máy , đ t thi t b vào đúng vắ ổ ặ ạ ướ ặ ế ị ị trí và b t c cho các đĩa. ắ ố ổ

L p đ t đĩa c ng IDE ho c SATA vào đúng v trí t i khay c ng trong thùngắ ặ ổ ứ ặ ị ạ ổ ứ máy, b t c cho đĩa c ng. ắ ố ổ ứ

Hình B 3.13: L p đ t đĩa c ngắ ặ ổ ứ

B c 5:ướ L p đ t Mainboard vào thùng máy.ắ ặ

93


Tháo m t n h th ng I/O.ặ ạ ệ ố

Đ t mainboard vào đúng v trí và v n c cho mainboard.ặ ị ặ ố

Hình B 3.14: L p mainboard vào caseắ

L u ý: s d ng đúng lo i c dành cho thi t b đó.ư ử ụ ạ ố ế ị

B c 6:ướ L p đ t b ng đi u khi n, cáp tín hi u và cáp ngu n cho các thi t bắ ặ ả ề ể ệ ồ ế ị trong thùng máy.

K t n i cáp tín hi u và cáp ngu n cho đĩa c ng và đĩa CD, DVD.ế ố ệ ồ ổ ứ ổ

K t n i cáp vào b ng đi u khi n.ế ố ả ề ể

Hình B 3.15: L p k t n i ngu nắ ế ố ồ

L u ý: B ng đi u khi n - Front Panel.ư ả ề ể

94


Power Button – nút Power (PWR)

Reset Button – nút Reset (RST)

Power Led – đèn ngu n (PWR LED)ồ HDD Led – đèn đĩa c ng (HDD/ HDD LED)ứ Speaker – Loa trên Mainboard/ Case

Hình B 3.16: L p b ng đi u khi n Front Panelắ ả ề ể

B c 7:ướ L p đ t bo m ch m r ng. ắ ặ ạ ở ộ

Tháo m t n phía sau thùng máy.ặ ạ

L p card m r ng chính xác vào khe c m m r ng trên Mainboard và b t cắ ở ộ ắ ở ộ ắ ố vào.

L u ý: các ch t c đ nh c a khe AGP và PCI Express.ư ố ố ị ủ

95


Hình B 3.17: L p đ t card m r ngắ ặ ở ộ

B c 8:ướ k t n i thi t b ngo i vi và ngu n vào máy tính.ế ố ế ị ạ ồ

L p dây cung c p ngu n cho b ngu n.ắ ấ ồ ộ ồ

L p bàn phím, chu t và các thi t b ngo i vi vào máy tính.ắ ộ ế ị ạ

L u ý: v trí góc c t và chân c m. ư ị ắ ắ

Hình B 3.18: K t n i thi t b ngo i viế ố ế ị ạ

B c 9:ướ Ki m tra máy.ể

Ki m tra tr c khi cung c p ngu n cho máy tính: b o đ m không có b t kỳ v tể ướ ấ ồ ả ả ấ ậ gì còn xót l i trên Mainboard, thùng máy. Các lo i dây cáp tránh va ch m vàoạ ạ ạ h th ng t n nhi t, qu t c a máy tính.ệ ố ả ệ ạ ủ

Ki m tra các thi t b , b o đ m các thi t b t ng thích và ho t đ ng t t tr cể ế ị ả ả ế ị ươ ạ ộ ố ướ khi cài đ t ph n m m. D a vào ch ng trình POST và CMOS ki m tra thi t bặ ầ ề ự ươ ể ế ị ph n c ng đ c nh n hay ch a? ầ ứ ượ ậ ư

Chú ý: các b c l p ráp có th thay đ i theo c u trúc c a thùng máy.ướ ắ ể ổ ấ ủ

96


L p rápắ

- Dùng không đúng đinh cố- Đánh r i các thi t b lênơ ế ị

main- G n các thi t b khôngắ ế ị

đúng- K t n i không đúng: USB,ế ố

audio, cáp ngu n, d li u.ồ ữ ệ

Dùng đinh c không đúng có thố ể d n đ n h các thi t b chúng ta nênẫ ế ư ế ị xem k các c khi g n. Trong quáỹ ố ắ trình l p ráp b n nên chú ý đ ng đắ ạ ừ ể đánh r i các thi t b ho c g nơ ế ị ặ ắ không đúng có th d n đ n cháy,ể ẫ ế h các thi t b .ư ế ị

K t n i USB, audio, cáp ngu n, dế ố ồ ữ li u không đúng có th d n đ nệ ể ẫ ế cháy các thi t b .ế ị

3.2.3. CMOS Setup Utility

Khi l p ráp hoàn ch nh máy tính, vào ch ng trình CMOS Setup Utility đ xácắ ỉ ươ ể l p c u hình h th ng.ậ ấ ệ ố

Hi n nay có nhi u nhà s n xu t BIOS nh Award, Phonix, AMI,.., m i nhà s nệ ề ả ấ ư ỗ ả xu t có m t b c c và cách xác l p c u hình khác nhau. Vì th , các thao tác đấ ộ ố ụ ậ ấ ế ể c u hình trong CMOS Setup cũng khác nhau.ấ

Khi máy tính kh i đ ng d a vào câu thông báo sau đ vào ch ng trình CMOS:ở ộ ự ể ươ Press DEL to enter SETUP ho c m t s tr ng h p khác d a vào b ng minhặ ộ ố ườ ợ ự ả h a sau.ọ

Vào ch ng trình CMOS b ng các phím sau:ươ ằ

BIOS KEYS

PHOENIX BIOS F1 ho c F2ặ

AWARD BIOS Del ho c Ctrl +Alt + Delặ

IBM APTIVA BIOS F1

AMI BIOS Del

COMPAQ F10

97


H ng d n c u hình CMOS trong Phoenix-Award Bios.ướ ẫ ấ

Hình B 3.19: CMOS Phoenix và Award

Standard CMOS features.

Xác l p ngày gi h th ng.ậ ờ ệ ố Khai báo đĩa m m.ổ ề Dò tìm các thi t b IDE.ế ị Xác đ nh dung l ng b nh chính.ị ượ ộ ớ L u ý: thay đ i giá tr thông s ch n +/-/PU/PD.ư ổ ị ố ọ

98


Hình B 3.20: C u hình Standard CMOS Featuresấ

Advanced Bios features

Ch n thi t b Boot ( first boot, second boot, third boot).ọ ế ị Đ t m t kh u cho h th ng (Security option).ặ ậ ẩ ệ ố Thi t l p t c đ POST.ế ậ ố ộ

Hình B 3.21: C u hình Advanced CMOS Featuresấ

99


Advance chipset feature.

Thi t l p dung l ng b nh chia s cho card màn hình.ế ậ ượ ộ ớ ẽ Thi t l p c u hình cho chipset.ế ậ ấ

Hình B 3.22: Thi t l p Chipsetế ậ

Integrated Peripherals.

C u hình I/O.ấ Khai báo c u hình cho thi t b onboard.ấ ế ị

100


Hình B 3.23: C u hình thi t b ngo i viấ ế ị ạ

Power management setup.

Qu n lý ngu n năng l ng máy tính, h tr t t ngu n t đ ng khi t tả ồ ượ ỗ ợ ắ ồ ự ộ ắ máy.

Đi u khi n t t m ngu n b ng bàn phím ho c chu t máy tính.ề ể ắ ở ồ ằ ặ ộ

Hình B 3.24: Qu n lý ngu n đi nả ồ ệ

101


PnP/PCI configurations.

Thi t l p c u hình c ng IRQ cho các thi t b ngo i vi.ế ậ ấ ổ ế ị ạ

Hình B 3.25: C u hình khe c m m r ngấ ắ ở ộ

PC health status

Theo dõi tr ng thái ho t đ ng c a h th ng nh : nhi t đ c a CPU và hạ ạ ộ ủ ệ ố ư ệ ộ ủ ệ th ng, s vòng quay c a qu t và đi n th c a b nh .ố ố ủ ạ ệ ế ủ ộ ớ

102

BÀI 4: CÀI Đ T M T H TH NG MÁY TÍNHẶ Ộ Ệ ỐHình B 3.26: Theo dõi nhi t đ và đi n áp máy tínhệ ộ ệ

Frequence/ Voltage control

Đi u ch nh xung nh p CPU và t n s b nh ( Mhz).ề ỉ ị ầ ố ộ ớ

Hình B 3.27: Thi t l p xung nh p cho CPU và b nhế ậ ị ộ ớ

Load fail- safe default và Load optimize default

Tr v c u hình m c đ nh c a nhà s n xu tở ề ấ ặ ị ủ ả ấ

Set supervisor/user password

Ch đ t m t kh u cho ch ng trình CMOS.ế ặ ậ ẩ ươ

Save and exit.

L u và thoát kh i ch ng trình CMOS.ư ỏ ươ

Exit without save

Thoát kh i ch ng trình CMOS nh ng không l u c u hình đã thay đ i.ỏ ươ ư ư ấ ổ

3.2.4. M t s l u ý trong quá trình l p ráp máy tínhộ ố ư ắ Các thi t b b h ho c gãy chân do l p vào không đúng v trí.ế ị ị ư ặ ắ ị Thi t b ph n c ng có th b cháy do g n không đúng chi u ho cế ị ầ ứ ể ị ắ ề ặ

không t ng thích v i v trí trên mainboard.ươ ớ ị Thi t b ch t, không ho t đ ng do tay b n d ng c ti p xúc tr c ti pế ị ế ạ ộ ạ ụ ụ ế ự ế

vào chip trên thi t b .ế ị

103


Thi t b có th b h do b n làm r t ho c va ch m m nh trong quáế ị ể ị ư ạ ớ ặ ạ ạ trình l p ráp.ắ

Cháy thi t b do ngu n đi n cung c p không chính xác.ế ị ồ ệ ấ Tránh ti p xúc b ng tay, vít trên các thi t b có g p chíp.ế ằ ế ị ắ Ch n v trí và n i làm vi c thích h p cho vi c l p ráp máy tính.ọ ị ơ ệ ợ ệ ắ Ki m tra công t c b ngu n, b o đ m b ngu n t ng thích v i ngu nể ắ ộ ồ ả ả ộ ồ ươ ớ ồ

đi n bên ngoài.ệ

104


BÀI T P L NẬ Ớ

1. Là ng i k thu t đ mua m t b máy b n c n quan tâm nh t là cái gì ?.ườ ỹ ậ ể ộ ộ ạ ầ ấ Nêu ra s khác nhau gi a máy b và máy t l p ráp trên th tr ng.ự ữ ộ ự ắ ị ườ

2. B n hay v s đ quá trình p ráp và gi i thích rõ quá trình l p ráp đó.ạ ẽ ơ ồ ắ ả ắ

3. Quá trình CMOS Setup Utility là gì?. Nêu chi ti t quá trình setup utility d ngế ụ trong CMOS và đ c đi m công d ng.ặ ể ụ

BÀI T P ÔNẬ

1. Đ g n m t CPU socket 478 vào bo m ch ch ta cân chú tr ng đi m nào ể ắ ộ ạ ủ ọ ể

2. Đ g n m t CPU socket 775 vào bo m ch ch ta cân chú tr ng đi m nào ể ắ ộ ạ ủ ọ ể

3. Tr c tiên g n Ram vào bo m ch ch ta ph i làm gì ? ướ ắ ạ ủ ả

4. Nút Power có ch c năng gì ? ứ

5. Nút Reset có ch c năng gì ? ứ

6. Câu thông báo Press DEL to enter SETUP dùng đ làm gì ? ể

7. Standard CMOS features có ch c năng gì ? ứ

8. Advance Bios features có ch c năng gì ? ứ

9. Advance chipset feature có ch c năng gì ? ứ

10. Integrated Peripherals có ch c năng gì ? ứ

11. Power management setup có ch c năng gì ? ứ

12. PnP/PCI configurations có ch c năng gì ? ứ

13. PC health status có ch c năng gì ? ứ

14. Frequence/ Voltage control có ch c năng gì ? ứ

15. Load fail- safe default và Load optimize default có ch c năng gì ? ứ

16. Save and exit có ch c năng gì ? ứ

17. Exit without save có ch c năng gì ?ứ

105



M c tiêu: ụ


S d ng các ch ng trình trong DOSử ụ ươ Hi u và s d ng m t s ch ng trình ti n ích c n thi t trong đĩa c uể ử ụ ộ ố ươ ệ ầ ế ứ

h Hiren’s Bootộ Phân vùng c ngổ ứ Cài đ t h đi u hànhặ ệ ề S d ng ch ng trình Ghost đ sao l u và ph c h i h th ng máy tínhử ụ ươ ể ư ụ ồ ệ ố Cài đ t trình đi u khi n thi t b máy tínhặ ề ể ế ị

4.1. DOS4.1.1. DOS

H đi u hành MS-DOS (MicroSoft - Disk Operating System) là h đi u hànhệ ề ệ ề dòng l nh n i ti ng c a hãng Microsoft đ c cài đ t h u h t trên các máy tínhệ ổ ế ủ ượ ặ ầ ế cũ tr c đây. Phiên b n cu i cùng c a DOS hi n nay là version 7.0. Tuy nhiên,ướ ả ố ủ ệ h đi u hành MS-DOS version 6.0 - 6.22 v n còn đ c nhi u ng i ti p t c sệ ề ẫ ượ ề ườ ế ụ ử d ng.ụ Sau khi th c thi các l nh kh i đ ng, trên màn hình máy tính s xu t hi nự ệ ở ộ ẽ ấ ệ d u đ i l nh (prompt) có d ng: ấ ợ ệ ạ

C:\>_ ho c A:\>_ ặ

C ho c A là tên c a đĩa làm vi c: C khi kh i đ ng t đĩa c ng và A là tặ ủ ổ ệ ở ộ ừ ứ ừ đĩa m m. B ký t :\> là qui c d u đ i l nh c a DOS, qui c này có thề ộ ự ướ ấ ợ ệ ủ ướ ể thay đ i. Ði m nháy sáng _ g i là con tr (cursor) cho ta bi t đi m làm vi cổ ể ọ ỏ ế ể ệ hi n t i trên màn hình. Các ký t gõ trên bàn phím s hi n ra t i v trí con tr . ệ ạ ự ẽ ệ ạ ị ỏ

M t s qui c g i l nh trong DOSộ ố ướ ọ ệ

drive: đĩa ổ

path: đ ng d n bao g m th m c cha, các th m c con k ti p ườ ẫ ồ ư ụ ư ụ ế ế

filename: tên t p tin bao g m ph n tên và ph n m r ng ậ ồ ầ ầ ở ộ

directory: th m c ư ụ

sub-dir: th m c con (sub directory) ư ụ

<tên>: n i dung câu l nh b t bu c c n có ộ ệ ắ ộ ầ

106


[<tên>]: n i dung câu l nh trong d u [ ] có th có ho c không ộ ệ ấ ể ặ

: D u Enter, ra l nh th c hi n l nh c a DOS ấ ệ ự ệ ệ ủ

Ghi chú: Có th đánh tên l nh và d u /? đ nh n đ c h ng d n (HELP) cácể ệ ấ ể ậ ượ ướ ẫ chi ti t sau l nh. Ví d C:\>DIR /? ế ệ ụ , DOS s ch d n v l nh DIR trên mànẽ ỉ ẫ ề ệ hình.

4.1.2. Các công c ti n ích trong đĩa c u h Hirent’s Bootụ ệ ứ ộ

Đây là m t đĩa CD uy tín c a ng i chuyên nghi p s a ch a máy tính. Nó giúpộ ủ ườ ệ ử ữ ng i dùng kh i đ ng ườ ở ộ DOS t đĩa CD và kèm theo 1 b công c đ y đ đ xừ ộ ụ ầ ủ ể ử lý m t máy tính b h ng c u hình, h đi u hành và đĩa c ng cũng nh nh ngộ ị ỏ ấ ệ ề ứ ư ữ công c ki m tra c u hình máy tính.ụ ể ấ

Sau khi kh i đ ng, m t menu d ng text s đ c trình bày và ng i dùng ch nở ộ ộ ạ ẽ ượ ườ ọ m c c n thi t. Có r t nhi u công c h tr NTFS phù h p v i tình hình sụ ầ ế ấ ề ụ ỗ ợ ợ ớ ử d ng WinXP hi n t i.ụ ệ ạ

Hình B 4.1: Danh m c các tuỳ ch n c a Hiren’s Bootụ ọ ủ

Danh m c các ti n ích c a Hiren's BootCDụ ệ ủ

• Partition Tools – Công c qu n lý phân vùng c ngụ ả ổ ứ Partition Magic Pro 8.05

Là công c v i giao di n d s d ng cho ng i m i làm quen v i máy tính,ụ ớ ệ ễ ử ụ ườ ớ ớ bao g m chia đĩa, đ nh d ng, thay đ i kích th c, ồ ị ạ ổ ướ

M t s ch ng trình khác cùng ch c năng:ộ ố ươ ứAcronis Disk Director Suite 9.0.554Paragon Partition Manager 7.0.1274

• Disk Clone Tools – Công c sao l u và ph c h i phân vùng, c ngụ ư ụ ồ ổ ứ

107


Norton Ghost 8.3 Là ti n ích thông d ng nh t trong vi c sao l u ph c h i phân vùng, c ng hệ ụ ấ ệ ư ụ ồ ổ ứ ổ tr thi t b giao ti p USB và SCSIợ ế ị ế

M t s ch ng trình khác cùng ch c năng:ộ ố ươ ứImageCenter 5.6 (Drive Image 2002)

• Antivirus Tools – Công c tìm và di t virusụ ệF-Prot Antivirus 3.16f (0811) McAfee Antivirus 4.40 (0811)

M t phiên b n tìm di t virus c a hãng McAfee danh ti ng ch y trên n n DOS,ộ ả ệ ủ ế ạ ề h u ích khi toàn b máy tính b nghi là nhi m virusữ ộ ị ễ

• Recovery Tools – Công c ph c h i và c u d li uụ ụ ồ ứ ữ ệActive Partition Recovery 3.0

Ontrack Easy Recovery Pro 6.10 Là công c m nh và d s d ng trong vi c tìm và ph c h i d li u b m t.ụ ạ ễ ử ụ ệ ụ ồ ữ ệ ị ấ

Lost & Found 1.06 Prosoft Media Tools 5.0 v1.1.2.64

M t công c r t m nh trong vi c c u d li u khi đã s d ng các ch ng trìnhộ ụ ấ ạ ệ ứ ữ ệ ử ụ ươ khác không thành công

PhotoRec 6.6bCông c tìm và c u các t p tin hình nhụ ứ ậ ả

• Testing Tools – Công c ki m tra h th ngụ ể ệ ốSystem Speed Test 4.78 PC-Check 6.0 PC Doctor 3.0 Test Cpu/Video/Disk 5.6 Test Hard Disk Drive 1.0

• RAM (Memory) Testing Tools – Công c ki m tra RAM h th ngụ ể ệ ốDocMemory 3.1b GoldMemory 5.07 Memtest86+ 1.65

• Hard Disk Tools – Công c ki m tra c ngụ ể ổ ứHard Disk Diagnostic Utilities

Seagate Seatools Desktop Edition 3.02Western Digital Diagnostics (DLGDIAG) 5.04f

HDD Regenerator 1.51 Công c ki m tra và ph c h i Bad Sectorụ ể ụ ồ

108


Ontrack Disk Manager 9.57

Công c chia đĩa nhanh và hi u qu cho máy tính m i.ụ ệ ả ớ

HDAT2 4.5.2

• System Information Tools – Công c xem thông tin h th ngụ ệ ố Aida16 2.14

Là ch ng trình xem thông tin h th ng khá u vi t nên k t h p v i HwInfo vàươ ệ ố ư ệ ế ợ ớ các ti n ích MBR, CMOS, c ng.ệ ổ ứCác công c khácụHwInfo 5.0.3 CPU Identification utility 1.12MBR (Master Boot Record) Tools

• MultiMedia Tools – Công c xem phim nghe nh c trên DOSụ ạPicture Viewer 1.94 QuickView Pro 2.57 MpxPlay 1.54

• Password Tools – Công c b khóa m t kh uụ ẻ ậ ẩActive Password Changer 3.0 Offline NT/2K/XP Password Changer

• NTFS (FileSystems) Tools – Công c s d ng v i ph n vùng NTFSụ ử ụ ớ ầNTFS Dos Pro 5.0 Paragon Mount Everything 3.0

Volkov Commander 4.99

• Mini Windows 98 Có th ch y tr c ti p trên RAM v i m t s công c ti n ích đ c tích h pể ạ ự ế ớ ộ ố ụ ệ ượ ợ trong h đi u hành Windows 98ệ ề

• Other Tools – Các công c khácụDrive Temperature 1.0 Unknown Devices 1.2 (0811)Công c xem thông tin ph n c ng không hi u đ c b i h đi u hành, r t h uụ ầ ứ ể ượ ở ệ ề ấ ữ ích trong vi c ki m tra và cài đ t Driverệ ể ặ CCleaner 1.34.407 Công c d n d p rác h th ng và t i u h th ngụ ọ ẹ ệ ố ố ư ệ ố

109


Ad-Aware SE Personal 1.06 (0811) Công c tìm và di t Spyware ch y trên n n DOSụ ệ ạ ề

4.2. Phân vùng c ngổ ứ4.2.1. Gi i thi u:ớ ệ

Hi n nay dung l ng c ng r t l n, d li u l u tr cũng đa d ng nên nhu c uệ ượ ổ ứ ấ ớ ữ ệ ư ữ ạ ầ qu n lý hi u qu kh i l ng l n d li u này là r t c n thi t. Th ng thì cácả ệ ả ố ượ ớ ữ ệ ấ ầ ế ườ d li u c a h đi u hành, ph n m m đ c s p x p riêng m t n i, các d li uữ ệ ủ ệ ề ầ ề ượ ắ ế ộ ơ ữ ệ còn l i tùy thu c đ c tính cũng đ c b trí nh ng n i h p lý. Vì v y c n ph iạ ộ ặ ượ ố ữ ơ ợ ậ ầ ả phân vùng đĩa c ng theo nh ng vùng khác nhau nh m đáp ng nhu c u trên.ổ ứ ữ ằ ứ ầ

4.2.2. Các công c phân vùng c ngụ ổ ứ

Ch ng trình phân vùng đĩa c ng có th ch y trong h đi u hành DOS (giaoươ ổ ứ ể ạ ệ ề di n dòng l nh), h đi u hành Windows (giao di n đ h a) ho c c hai.ệ ệ ệ ề ệ ồ ọ ặ ả

Các ch ng trình ch y trong h đi u hành DOS: Fdisk, Partition Magic, Ontrackươ ạ ệ ề Disk Manager, Paragon Partition, …

Các ch ng trình trong Windows: Disk Management, Partition Magic, …ươ

Ngoài ra b n thân ch ng trình cài đ t h đi u hành cũng có ch ng trình phânả ươ ặ ệ ề ươ vùng đĩa c a chính nó.ổ ủ

Ch ng trình Partition Magic:ươ

B c 1:ướ vào ch ng trình CMOS, ch n thi t b Boot đ u tiên là CDROM (th cươ ọ ế ị ầ ự hi n trong DOS), b đĩa c u h Hirent’s Boot vào khay đĩa, sau đó kh i đ ngệ ỏ ứ ộ ở ộ l i máy tính.ạ

Hình B 4.2: Kh i đ ng vào Hiren's Bootở ộ

B c 2:ướ ch n Disk Partition Tool-> Partion Magic -> vào ch ng trình Partitionọ ươ Magic.

110


Hình B 4.3: Ti n ích phân vùng đĩa c ngệ ổ ứ

B c 3:ướ t o phân vùng m i.ạ ớ

Ch n Operations-> Create.ọ Create as: ch n ki u phân vùng chính ho c ph .ọ ể ặ ụ Partion type: ch n ki u file h th ng FAT32 ho c NTFS.ọ ể ệ ố ặ Label: đ t tên phân vùng.ặ Size: ch n kích th c phân vùng.ọ ướ Cluste size: ch n kích th c cluster.ọ ướ Ch n Apply -> Yes.ọ

111


Hình B 4.4: T o phân vùng primary m i cho đĩa c ngạ ớ ổ ứ

112


B c 4:ướ b n th c hi n các b c t ng t nh trên cho các phân vùng còn l iạ ự ệ ướ ươ ự ư ạ c a đĩa c ng.ủ ổ ứ

L u ý: phân vùng chính (Primary dùng đ cài đ t h đi u hành, logical dùngư ể ặ ệ ề cho đĩa l u d li u)ổ ư ữ ệ

Hình B 4.5: T o phân vùng logical m i cho đĩa c ngạ ớ ổ ứ

B c 5:ướ Format và ki m tra l i toàn b các phân vùng.ể ạ ộ

Đ nh d ng phân vùng: ch n phân vùng c n đ nh d ng và ch n Format -> Ok.ị ạ ọ ầ ị ạ ọ

L u ý: trong quá trình t o m i phân vùng, phân vùng đ c t o th ng s đ cư ạ ớ ượ ạ ườ ẽ ượ đ nh d ng s n.ị ạ ẵ

Ki m tra phân vùng: ch n phân vùng c n ki m tra và ch n Check for errors,ể ọ ầ ể ọ ch n Yes.ọ

113


B c 6:ướ Active phân vùng chính.

Ch n phân vùng chính (dùng đ cài đ t h đi u hành) và ch n Advanced-> Setọ ể ặ ệ ề ọ Active-> Apply-> Restart l i máy. ạ

Hình B 4.6: Set Active cho phân vùng kh i đ ngở ộ

K t thúc vi c phân chia đĩa, ngoài ra ch ng trình Partition Magic còn có cácế ệ ươ ch c năng nâng cao khác nh chuy n đ i đ nh d ng phân vùng (Convert), thayứ ư ể ổ ị ạ đ i kích th c ph n vùng (Resize), di chuy n ho c ghép n i phân vùngổ ướ ầ ể ặ ố (Merge /Move) mà không làm m t d li u s n có trên các phân vùng này.ấ ữ ệ ẵ

114


4.2.3. Ch n đoán và kh c ph c s c phân vùng c ngẩ ắ ụ ự ố ổ ứCác s cự ố Cách kh c ph cắ ụ

Không nh n c ngậ ổ ứ Vào Cmos ki m tra đĩa c ngể ổ ứ

c ng b bad sectorổ ứ ị Dùng ch ng trình s a Bad sector nhươ ử ư HDD regenerator

c ng lúc nh n lúc khôngổ ứ ậ Ki m tra cáp ngu n và cáp d li uể ồ ữ ệ

Trong quá trình Boot t đĩaừ CDROM máy báo l i không tìmỗ th y đĩa kh i đ ngấ ở ộ

Vào Cmos ki m tra thi t b boot.ho cể ế ị ặ ki m tra l i điã CDROM.ể ạ ổ

Máy tính kh i đ ng l i khi chiaở ộ ạ đĩa.

Ki m tra b ngu n và thi t b t n nhi tể ộ ồ ế ị ả ệ c a CPU.ủ

4.3. Cài đ t h đi u hànhặ ệ ề4.3.1. L a ch n và các b c chu n bự ọ ướ ẩ ị

Xem xét c u hình ph n c ng có đúng v i yêu c u c a h đi u hành?ấ ầ ứ ớ ầ ủ ệ ề

Ví d : C u hình t i thi u c a Windows XP (theo Microsoft) nh sau:ụ ấ ố ể ủ ưCPU : 233 Mhz.RAM : 64 MB.Card màn hình (video card) : Super-VGA v i đ phân gi i t i thi uớ ộ ả ố ể

800 x 600. đĩa c ng (Hard drive)Ổ ứ : 1,5 GB tr ng tr lên (ch a s d ng).ố ở ư ử ụ đĩa quang.Ổ

Chu t và bàn phím.ộMàn hình.

+ Chu n b Product Key (b mã cài đ t) n m trên đĩa CD cài đ t ho c trên gi yẩ ị ộ ặ ằ ặ ặ ấ c p phép b n quy n c a nhà s n xu t đ dùng trong quá trình cài đ t.ấ ả ề ủ ả ấ ể ặ

+ Có th th c hi n vi c chia đĩa trong quá trình cài đ t, ho c dùng các ch ngể ự ệ ệ ặ ặ ươ trình chia đĩa nh Partition Magic, Fdisk, …ư

L u ý: Backup d u li u trên c ng tr c khi cài đ t h đi u hành.ư ữ ệ ổ ứ ướ ặ ệ ề

115


4.3.2. Quá trình cài đ tặCài đ t m i h đi u hành XP b ng đĩa CD – ROM.ặ ớ ệ ề ằ

Tr c khi ti n hành cài đ t b n c n th c hi n các th t c sau:ướ ế ặ ạ ầ ự ệ ủ ụ

Vào CMOS ch n c u hình máy tính kh i đ ng (BOOT) t đĩa đĩa CD . Kh iọ ấ ở ộ ừ ổ ở đ ng máy tính b ng đĩa CD có ch a h đi u hành, ho c đĩa CD có ch c năngộ ằ ứ ệ ề ặ ứ BOOT.

Ti n hành cài đ t windows XP t đĩa CDROM theo các b c sau:ế ặ ừ ướ

B c 1:ướ Kh i đ ng máy tính, vào CMOS Setup Utility c a máy tính b ng vi cở ộ ủ ằ ệ nh n DEL , F1 ho c F2 ( tuỳ theo phiên b n c a t ng lo i máy).ấ ặ ả ủ ừ ạ

Hình B 4.7: Vào ti n ích CMOSệ

116


B c 2:ướ Ch n ch đ First Boot Device [ CDROM ] u tiên kh i đ ng tr c.ọ ế ộ ư ở ộ ướ

Hình B 4.8: L a ch n thi t b kh i đ ngự ọ ế ị ở ộ

B c 3:ướ Nh n F10, sau đó ch n YES đ l u l i xác l p c u hình CMOS, sauấ ọ ể ư ạ ậ ấ đó máy s t kh i đ ng l i.ẽ ự ở ộ ạ

B c 4:ướ Chúng ta cho đĩa cài đ t Windows XP vào CD. Khi kh i đ ng, mànặ ổ ở ộ hình có dòng ch : ữ

Boot From CD…Press Any Key to Continous . . .

B m b t kỳ phím nào trên bàn phím đ kh i đ ng đĩa CD cài đ tấ ấ ể ở ộ ặ

B c 5:ướ Sau khi máy tính n p các t p tin c n thi t đ cài đ t h đi u hành thìạ ậ ầ ế ể ặ ệ ề màn hình l a ch n đ u tiên s xu t hi n:ự ọ ầ ẽ ấ ệ

Enter : đ ti p t c vi c cài đ tể ế ụ ệ ặR : s a l i h đi u hành.ử ỗ ệ ềF3 : đ thoát ra.ể

117


Ch n Enter.ọ

Hình B 4.9: Nh n Enter đ ti p t c cài đ tấ ể ế ụ ặ

B c 6:ướ Th a thu n v b n quy n (đây là văn b n th a thu n v quy n vàỏ ậ ề ả ề ả ỏ ậ ề ề trách nhi m s d ng s n ph m gi a nhà s n xu t và ng i dùng)ệ ử ụ ả ẩ ữ ả ấ ườ

Ch n F8ọ : đ ng ý v i quy đ nh s d ng ph n m mồ ớ ị ử ụ ầ ề h p pháp.ợESC : thoát kh i ch ng trình cài đ t.ỏ ươ ặB n ch n F8 và qua b c ti p theo.ạ ọ ướ ế

118


Hình B 4.10: Nh n F8 đ ti p t c cài đ tấ ể ế ụ ặ

B c 7:ướ Ch n phân vùng c n cài đ t h đi u hành, có các s ch n l a nhọ ầ ặ ệ ề ự ọ ự ư sau:

ENTER : cài đ t vào phân vùng b n ch n.ặ ạ ọCreate : t o m i phân vùng.ạ ớDel : xoá phân vùng .B n ch n ENTER đ ti p t c cài đ t.ạ ọ ể ế ụ ặ

L u ý: N u cài máy m i hoàn toàn, b n có th t o m i phân vùng và ch nư ế ớ ạ ể ạ ớ ọ dung l ng phù h p cho phân vùng đã ch n và sau đó ch n ENTER đ ti p t cượ ợ ọ ọ ể ế ụ cài đ t.ặ

N u máy tính cài l i h đi u hành thì b n c n quan tâm đ n vi c backup dế ạ ệ ề ạ ầ ế ệ ữ li u ra bên ngoài tr c khi ti n hành cài đ t.ệ ướ ế ặ

119


Hình B 4.11: L a ch n phân vùng cài đ t h đi u hànhự ọ ặ ệ ề

B c 8:ướ B n c n ph i đ nh d ng (format) c ng:ạ ầ ả ị ạ ổ ứ

Ch n b ng FAT32 ho c NTFS.( nên ch n đ nh d ng NTFS) v iọ ả ặ ọ ị ạ ớ vi c đ nh d ng nhanh (Quick) ho c bình th ng (th i gian đ nhệ ị ạ ặ ườ ờ ị d ng s lâu h n, nh ng nên ch n cách th c này)ạ ẽ ơ ư ọ ứTi p theo ch n ENTER đ ti p t c. ế ọ ể ế ụ

120


Hình B 4.12: Đ nh d ng phân vùng cài đ t h đi u hànhị ạ ặ ệ ề

B c 9:ướ Các t p tin c a h đi u hành đ c chép vào đĩa c ng, máy s tậ ủ ệ ề ượ ổ ứ ẽ ự kh i đ ng l i đ máy ti p t c cài đ t.ở ộ ạ ể ế ụ ặ

Hình B 4.13: Quá trình sao chép t p tin h th ngậ ệ ố

B c 10:ướ L a ch n ngôn ng và khu v c đ a lý.ự ọ ữ ự ị

121


Vào "CUSTOMIZE" ch n ngôn ng và các ki u ngày gi họ ữ ể ờ ệ th ng, đ n v ti n t , ki u bàn phím…..sau đó ch n Next đ ti pố ơ ị ề ệ ể ọ ể ế t c.ụ

B c 11:ướ Đi n thông tin ng i s d ng, t ch c ho c đ n v đăng ký b nề ườ ử ụ ổ ứ ặ ơ ị ả quy n c a h đi u hành. Sau đó ch n Next.ề ủ ệ ề ọ

Hình B 4.14: Đi n tên và t ch c ng i s d ngề ổ ứ ườ ử ụ

B c 12:ướ Đi n đ y đ thông tin Product Key đăng ký b n quy n do Microsoftề ầ ủ ả ề cung c p theo m i s n ph m. sau đó ch n Next .ấ ỗ ả ẩ ọ

122


Hình B 4.15: Nh p Key s n ph m kèm theo đĩa cài đ tậ ả ẩ ặ

B c 13:ướ Đ t tên máy tính và m t kh u cho tài kho n qu n tr máy tính. Sauặ ậ ẩ ả ả ị đó ch n Nextọ

123


B c 14:ướ Cài đ t ngày gi h th ng và múi gi qu c t , sau đó ch n Next.ặ ờ ệ ố ờ ố ế ọ

Hình B 4.17: Xác l p ngày tháng và múi gi hi n t iậ ờ ệ ạ

B c 15:ướ Cài đ t các d ch v m ng.có hai s l a ch n:ặ ị ụ ạ ự ự ọ

Typical setting : cài m c đ nh m t s d ch v m ng c n thi tặ ị ộ ố ị ụ ạ ầ ế ( TCP/IP,network adapter…)Custom settings: cho phép b n b m t s thành ph n d ch vạ ỏ ộ ố ầ ị ụ m ng .ạSau đó ch n Next.ọ

124


Hình B 4.18: Tuỳ ch n v m ng nh n Enter đ ti p t cọ ề ạ ấ ể ế ụ

B c 16:ướ Ch n l a gia nh p vào Domain ho c Workgroup? B n ch nọ ự ậ ặ ạ ọ Workgroup và ch n Next .ọ

B c 17:ướ Windows s ti n hành cài đ t, sau khi cài đ t xong máy tính s kh iẽ ế ặ ặ ẽ ở đ ng l i và hoàn t t quá trình cài đ t.ộ ạ ấ ặ

Hình B 4.19: Windows t đi u ch nh đ phân gi i c a màn hình n okự ề ỉ ộ ả ủ ấ

125


Hình B 4.20: Quá trình cài đ t HĐH hoàn t tặ ấ

4.3.3. Chu n đoán và kh c ph c s c cài đ tẩ ắ ụ ự ố ặ

Các s c có th x y raự ố ể ả Cách kh c ph cắ ụ

Máy tính không BOOT đ c t điã CDROMượ ừ

Vào CMOS ki m tra đĩa CDROM.ể ổ

Ki m tra chu n k t n i và cáp ngu n cungể ẩ ế ố ồ c p cho CDROMấ

Ki m tra đĩa CDROM.ể ổ

Trong quá trình cài đ t máyặ báo không đ c đ c fileọ ượ trên đĩa CDROM

L i đĩa CDROM, b n c n thay đĩa khác t tỗ ạ ầ ố h n.ơ

Ho c đĩa CDROM b h trong quá trìnhặ ổ ị ư s d ng.ử ụ

Trong quá trình cài đ t máyặ C n ph i nâng c p b nh RAM.ầ ả ấ ộ ớ

126


báo không đ b nh .ủ ộ ớ

Trong quá trình cài đ t máyặ báo không tìm th y đĩaấ ổ c ngứ

B n c n ki m tra cáp ngu n và cáp dạ ầ ể ồ ữ li u c a c ng.ệ ủ ổ ứ

Vào CMOS ki m tra HDD có nh n ch a?ể ậ ư

khi đang cài đ t máy tặ ự đ ng t t ộ ắ

Có th do qu t CPU không đ t n nhi tể ạ ủ ả ệ nên máy t t t. b n c n ki m tra b ph nự ắ ạ ầ ể ộ ậ t n nhi t c a CPU.ả ệ ủ

Ki m tra l i ngu n cung c p cho máy tính.ể ạ ồ ấ

4.4. Ch ng trình GHOSTươ4.4.1. Gi i thi u:ớ ệ

Ch c năng ch ng trình Norton Ghost là sao l u và ph c h i d li u toàn bứ ươ ư ụ ồ ữ ệ ộ h th ng hay t ng phân vùng riêng bi t trên các c ng khác nhau hay trên cùngệ ố ừ ệ ổ ứ m t c ng. Ngòai ra Norton Ghost còn đ c dùng nh là m t cách th c có thộ ổ ứ ượ ư ộ ứ ể khôi ph c nhanh tòan b h th ng máy tính bao g m h đi u hành, trình đi uụ ộ ệ ố ồ ệ ề ề khi n, ph n m m máy tính có s n t t p tin nh mà không c n ph i cài đ t l iể ầ ề ẵ ừ ậ ả ầ ả ặ ạ t ng ph n. Norton Ghost có các phiên b n khác nhau có th ch y trên n n hừ ầ ả ể ạ ề ệ đi u hành Windows ho c DOS.ề ặ

4.4.2. Cài đ t h th ng máy tính v i GHOSTặ ệ ố ớCài đ t b ng ch ng trình Ghost:ặ ằ ươ

Đ ti t ki m th i gian trong quá trình cài đ t h đi u hành, b n có th ch nể ế ệ ờ ặ ệ ề ạ ể ọ gi i pháp dùng b n Ghost t đĩa CDROM ho c t t p tin nh có s n trên đĩaả ả ừ ặ ừ ậ ả ẵ c ng.ứ

Các b c th c hi n ph c h i toàn b h th ng t đĩa CDROM có s n t p tinướ ự ệ ụ ồ ộ ệ ố ừ ẵ ậ nh: ả

Cách 1: Các b đĩa Ghost h đi u hành đ c làm ra bao g m luôn ph n tộ ệ ề ượ ồ ầ ự đ ng kh i đ ng vào DOS v i ph n ch n l a ph c h i toàn b phân vùng đ uộ ở ộ ớ ầ ọ ự ụ ồ ộ ầ tiên v i t p tin nh có s n trên b đĩa CDs.ớ ậ ả ẵ ộ

B c 1:ướ Vào trong CMOS Setup Utility ch n thi t b kh i đ ng đ u tiên làọ ế ị ở ộ ầ CDROM

127


Hình B 4.21: Ch n kh i đ ng t đĩa CD-ROMọ ở ộ ừ ổ

B c 2:ướ Ch n s 1 nh n Enter đ ph c h i toàn b t p tin nh lên ph n vùngọ ố ấ ể ụ ồ ộ ậ ả ầ C đ u tiên, ho c ch n s 2 đ ph c h i cho toàn c ng.ổ ầ ặ ọ ố ể ụ ồ ổ ứ

Hình B 4.22: L a ch n ph ng th c Ghostự ọ ươ ứ

128


Cách này ch s d ng cho các máy tính m i l n đ u tiên cài đ t. V i máy tínhỉ ử ụ ớ ầ ầ ặ ớ cài đ t l i thì nên s d ng cách 2.ặ ạ ử ụ

Cách 2: Tham kh o các b c ph c h i l i phân vùng t t p tin nh ph n –ả ướ ụ ồ ạ ừ ậ ả ở ầ Ph c h i phân vùng t t p tin nh, ch thay th phân vùng c n ph c h i là phânụ ồ ừ ậ ả ỉ ể ầ ụ ồ vùng Primary Active và ch đ ng d n đ n t p tin nh n m trên đĩa CD Ghost.ỉ ườ ẫ ế ậ ả ằ

L u ý: B n ch n đúng phân vùng c n bung t p tin nh, n u máy tính m i hoànư ạ ọ ầ ậ ả ế ớ toàn thì b n ch c n t o phân vùng m i và bung t p tin nh ra. ạ ỉ ầ ạ ớ ậ ả

Ng c l i n u máy tính có ch a d li u, c n sao l u d li u ra bên ngoài vàượ ạ ế ứ ữ ệ ầ ư ữ ệ ch n đúng phân vùng c n bung t p tin nh vì ọ ầ ậ ả khi bung t p tin nh ra phânậ ả ở vùng nào thì d li u trên phân vùng đó s b xóaữ ệ ẽ ị .

4.4.3. Sao l u và ph c h iư ụ ồ

+ Cách t o t p tin nh cho phân vùngạ ậ ả

B c 1:ướ Boot t điã CDROM (Hiren’s Boot), ch n Disk Clone Tools, ch nừ ọ ọ Norton Ghost 11.0, ch n ch đ bình th ng (Normal)ọ ế ộ ườ

B c 2:ướ ch n Local-> Partition-> To Image.ọ

Hình B 4.23: Các tuỳ ch n c a Ghostọ ủ

B c 3:ướ ch n đĩa ngu n có ch a phân vùng c n t o nh và ch n phân vùngọ ổ ồ ứ ầ ạ ả ọ c n t o t p tin nh ( ví d : C ).ầ ạ ậ ả ụ ổ

129


B c 4:ướ ch n v trí l u t p tin nhọ ị ư ậ ả

Look in: ch n đĩa đ l u t p tin nh .ọ ổ ể ư ậ ả

File name: đ t tên cho t p tin nh.ặ ậ ả

Cu i cùng ch n Save.ố ọ

Hình B 4.24: L a ch n n i l u tr t p tin nh Ghostự ọ ơ ư ữ ậ ả

B c 5:ướ ch n c p đ nén cho nh ghostọ ấ ộ ả

NO: không nén

Fast: nén trung bình

Hight: nén t i đa.ố

Ch n Fast.ọ

130


Hình B 4.25: L a ch n đĩa ngu n c n sao l uự ọ ổ ồ ầ ư

B c 6:ướ quá trình ghost s b t đ u th c hi n t o t p tin nh.ẽ ắ ầ ự ệ ạ ậ ả

No: không đ ng ý th c hi nồ ự ệ

Yes: đ ng ý th c hi n.ồ ự ệ

Sau đó kh i đ ng l i máy tính.ở ộ ạ

131


Hình B 4.26: Quá trình sao l u hoàn t t, kh i đ ng l i máyư ấ ở ộ ạ

+ Cách ph c h i phân vùng t t p tin nhụ ồ ừ ậ ả

B c 1:ướ Boot t đĩa CDROM ( Hiren’s boot), vào Dos và gõ vào X:\ghost.exe vàừ b m Enter.ấ

B c 2:ướ ch n Local->Partition -> From Image.ọ

132


Hình B 4.27: Ch n From Image đ ph c h i h đi u hànhọ ể ụ ồ ệ ề

B c 3:ướ ch n t p tin nh c n ph c h i và ch n open.ọ ậ ả ầ ụ ồ ọ

Hình B 4.28: Ch n t p tin nh ghost c n ph c h iọ ậ ả ầ ụ ồ

B c 4:ướ ch n c ng và phân vùng s ph c h i file nh c a h đi u hành (víọ ổ ứ ẽ ụ ồ ả ủ ệ ề d ch n Primary) và ch n ok.ụ ọ ọ

133


Hình B 4.29: Ch n phân vùng đích đ ph c h iọ ể ụ ồ

B c 6:ướ ch ng trình Ghost thông báo s ph c h i file nh, ch n YES. Sau đóươ ẽ ụ ồ ả ọ kh i đ ng l i máy tính.ở ộ ạ

Hình B 4.30: Ch n Yes đ th c hi n quá trình khôi ph cọ ể ự ệ ụ

4.5. Cài đ t trình đi u khi n thi t bặ ề ể ế ị

134


Hi n nay, m t s h đi u hành có tích h p s n m t s các trình đi u khi nệ ộ ố ệ ề ợ ẵ ộ ố ề ể thông d ng c a các thi t b máy tính và trong quá trình cài đ t các trình đi uụ ủ ế ị ặ ề khi n này đã đ c cài đ t s n. Tuy nhiên m t s thi t b không có s n Dirverể ượ ặ ẵ ộ ố ế ị ẵ tích h p trong h đi u hành thì b t bu c ph i tìm ki m Driver cho thi t b tợ ệ ề ắ ộ ả ế ế ị ừ đĩa CD Driver kèm theo thi t b ho c t i t trang web c a nhà s n xu t thi t bế ị ặ ả ừ ủ ả ấ ế ị v máy đ cài vào h th ng cho phù h p. Thi t b s không ho t đ ng ho cề ể ệ ố ợ ế ị ẽ ạ ộ ặ ho t đ ng không đúng n u thi u Driver ho c cài Driver sai.ạ ộ ế ế ặ

4.5.1. Xác đ nh thông s thi t b và trình đi u khi nị ố ế ị ề ể

Thông th ng khi m i cài đ t xong h đi u hành ho c g n thêm vào máy tínhườ ớ ặ ệ ề ặ ắ b t kỳ thi t b nào thì h đi u hành s t đ ng c p nh t và tìm ki m Driverấ ế ị ệ ề ẽ ự ộ ậ ậ ế cho thi t b , n u h đi u hành không có thì s thông báo yêu c u ch đ ngế ị ế ệ ề ẽ ầ ỉ ườ d n đ n v trí có ch a Driver.ẫ ế ị ứ

M t cách khác là vào m c Device Manager đ ki m tra thi t b , các thi t bộ ụ ể ể ế ị ế ị ch a có Driver s đ c li t kê trong ph n other device ho c thông tin chungư ẽ ượ ệ ầ ặ c a thi t b v i màu vàng c nh báo. ủ ế ị ớ ả

Các thi t b c n cài đ t Driver ph bi n trong máy tính:ế ị ầ ặ ổ ế

Chipsets c a bo m ch ch .ủ ạ ủ Các card màn hình, âm thanh, m ng r i ho c ONBOARD.ạ ờ ặ Các card m r ng khác: card tivi, modem, card k x o, …ở ộ ỹ ả Các thi t b ngo i vi nh : máy in, máy scanner, webcam, …ế ị ạ ư

4.5.2. Cài đ t và nâng c p trình đi u khi n thi t bặ ấ ề ể ế ị

Thông th ng khi cài Driver cho thi t b thì ch c n m t p tin Setup.exe trênườ ế ị ỉ ầ ở ậ đĩa CD Driver ho c trên trang Web c a nhà s n xu t, ch ng trình s cài đ t tặ ủ ả ấ ươ ẽ ặ ự đ ng Dirver thi t b vào máy tính.ộ ế ị

Ví d : Cài Driver Chipsets, th ng là cài đ t t đĩa CDROM do nhà cung c pụ ườ ặ ừ ấ s n ph m kèm theo. Ho c b n có th ti n hành theo các b c sau. ả ẩ ặ ạ ể ế ướ

B c 1:ướ Vào Device Manager.

Trên màn hình Desktop, click ph i bi u t ng My Computer, ch n Manageả ể ượ ọ

Trong h p tho i Computer Management , ch n Device Manager. Bên ph i làộ ạ ọ ả danh sách các thi t b có trong máy tính.ế ị

B c 2:ướ Tìm và ch n thi t b c n cài đ t Driver (l u ý: các thi t b ch a đ cọ ế ị ầ ặ ư ế ị ư ượ cài drivers có hình d u ch m h i màu vàng), ch n Install Driver ho c Updateấ ấ ỏ ọ ặ Driver.

B c 3:ướ ch n ph ng th c cài đ t.ọ ươ ứ ặ

135


Install the software automatically: đ Windows t dò tìm và cài đ tể ự ặ Driver cho thi t b .ế ị

Cho đĩa CD Driver c a thi t b vào đĩa CD, ch n cài t đ ngủ ế ị ổ ọ ự ộ và ch n Next.ọ

Hình B 4.31: Ch n Next đ cài đ t driverọ ể ặ

136


Hình B 4.32: Ch n ph ng th c cài đ tọ ươ ứ ặ

Hình B 4.33: Quá trình cài đ t t đ ngặ ự ộ

137


Install from a list or specific location: cài đ t Driver cho thi t b t v trí nào doặ ế ị ừ ị b n ch đ nh.ạ ỉ ị

Ch d n n i l u tr các t p tin Driver trên đĩa CD Driver ho cỉ ẫ ơ ư ữ ậ ặ th m c l u tr trên c ng và ch n Next.ư ụ ư ữ ổ ứ ọ

Hình B 4.34: Cài đ t b ng tayặ ằ

138


Hình B 4.35: Xác đ nh v trí driver c n cài đ tị ị ầ ặ

B c 4:ướ K t thúcế

Click Finish đ k t thúc vi c cài đ t Driver.ể ế ệ ặ

4.5.3. Sao l u và ph c h i Driverư ụ ồ

Sao l u Driver cho máy tínhư

B c 1:ướ Ch n thi t b c n sao l u.ọ ế ị ầ ư

139


Hình B 4.37: Ch n thi t b c n sao l u driverọ ế ị ầ ư

B c 2:ướ ch n v trí l u t p tin Driver c n sao l u, m c đ nh là th m cọ ị ư ậ ầ ư ặ ị ư ụ DriverBackup l u trong đĩa D. Có th đ t tên và l u vào v trí khác.ư ổ ể ặ ư ị

B c 3:ướ ch n Start đ ti n hành sao l uọ ể ế ư

140


Hình B 4.38: Quá trình sao l u b t đ uư ắ ầ

B c 4:ướ Sao l u hoàn thành. Ch n Okư ọ

+ Ph c h i Driver cho máy tính.ụ ồ

B c 1:ướ ch n Restore và b ng thông báo xu t hi n, yêu c u b n ch đ ngọ ả ấ ệ ầ ạ ỉ ườ d n đ n v trí l u t p tin Driver sao l u và ch n Ok.ẫ ế ị ư ậ ư ọ

141


Hình B 4.39: Ch n t p tin ch a driver c n ph c h i driverọ ậ ứ ầ ụ ồ

B c 2:ướ ch n Driver c n ph c h i và ch n Start Restore.ọ ầ ụ ồ ọ

142


Hình B 4.40: Ch n thi t b c n ph c h i driverọ ế ị ầ ụ ồ

B c 3:ướ k t thúc ph c h i Driver, kh i đ ng l i máy tính.ế ụ ồ ở ộ ạ

4.5.4. Ch n đoán và kh c ph c s c trình đi u khi n thi t bẩ ắ ụ ự ố ề ể ế ị

Các s c có th x y ra trong quáự ố ể ả trình cài đ t driverặ

Cách kh c ph cắ ụ

Sau khi cài driver, máy b “Dump”ị Do dirver không phù h p v i thi t b ,ợ ớ ế ị b n c n uninstall driver và cài driverạ ầ khác phù h p v i thi t b .ợ ớ ế ị

Máy báo l i sau khi cài driverỗ Ki m tra đĩa CDROM ho c DVD.ể ổ ặ

L i không tìm th y driver trongỗ ấ su t quá trình cài đ t.ố ặ

B n ch đúng đ ng d n đ n v trí l uạ ỉ ườ ẫ ế ị ư driver c a thi t b .ủ ế ị

4.6. Cài đ t nhi u h đi u hànhặ ề ệ ề

143


4.6.1. M c đích và gi i phápụ ảCài nhi u h đi u hành nh m m c đích gì?ề ệ ề ằ ụH c t p, nghiên c uọ ậ ứ : nhu c u s d ng nhi u h đi u hành trên m t máy choầ ử ụ ề ệ ề ộ m c đích h c t p, th c hành cài đ t, nghiên c u cách th c cài đ t nhi u hụ ọ ậ ự ặ ứ ứ ặ ề ệ đi u hành, ph ng pháp t o đĩa A kh i đ ng trong windows 98, ...ề ươ ạ ở ộGi i tríả : m t s ch ng trình game ch ch y đ c trên nh ng h đi u hành cóộ ố ươ ỉ ạ ượ ữ ệ ề h tr Dos th c nh windows 98.ỗ ợ ự ưB o m t d phòngả ậ ự : khi m t trong các h đi u hành có s c thì v n có thộ ệ ề ự ố ẫ ể kh i đ ng vào các h đi u hành khác.ở ộ ệ ềGi m chi phíả : thay vì ph i mua hai máy tính đ cài 2 h đi u hành (ví d :ả ể ệ ề ụ windows 2000 và windows XP). Vi c này khá t n kém và không thi t th c vì cóệ ố ế ự th th c hi n ch trên m t máy tính.ể ự ệ ỉ ộGi i pháp th c hi n là gì?ả ự ệ

Ti n hành cài đ t hai hay nhi u h đi u hành khác nhau trên cùng m tế ặ ề ệ ề ộ máy có menu l a ch n khi kh i đ ng.ự ọ ở ộ

Khi kh i đ ng vào h đi u hành này v n có th nhìn th y t p tin c aở ộ ệ ề ẫ ể ấ ậ ủ phân vùng ch a h đi u hành còn l i (Multi-Boot).ứ ệ ề ạ

Không th nhìn th y các phân vùng ch a nh ng h đi u hành còn l iể ấ ứ ữ ệ ề ạ (BootMagic).

4.6.2. Phân vùng đĩa cho vi c cài đ t nhi u HĐHổ ệ ặ ềLàm gì đ cài đ t nhi u h đi u hành?ể ặ ề ệ ề

Đ có th cài nhi u h đi u hành trên m t máy tính thì ph i phân chia phânể ể ề ệ ề ộ ả vùng cho đĩa c ng.ổ ứ

Phân vùng đ cài hai h đi u hành có h tr Multi-Bootể ệ ề ỗ ợ :

T o C lo i phân vùng là primary (15GB), phân vùng extended có dungạ ổ ạ l ng còn l i, trong phân vùng extended ti n hành phân chia làm haiượ ạ ế phân vùng logical (D 15GB, E có dung l ng còn l i). ượ ạ

Đ nh d ng (format) phân vùng theo h t p tin FAT32 hay NTFS, n uị ạ ệ ậ ế mu n cài h đi u hành windows 98 thì phân vùng đó ph i đ nh d ngố ệ ề ả ị ạ FAT32.

144


Hình B 4.41: Chia phân vùng đ cài hai HĐH d ng MultiBootể ạ

145


Phân vùng đ cài hai h đi u hành có h tr Boot-Magicể ệ ề ỗ ợ :

Phân chia c ng thành hai phân vùng chính (primary) bao g m Cổ ứ ồ ổ 15GB đ cài đ t windows 2000, D 20GB đ cài đ t windows XP.ể ặ ổ ể ặ

Phân vùng m r ng có dung l ng còn l i, trong phân vùng này có thở ộ ượ ạ ể phân chia nhi u đĩa logical tuỳ dung l ng và m c đích c a ng i sề ượ ụ ủ ườ ử d ng. Đ nh d ng (format) C và D theo h t p tin FAT32 vì Boot-ụ ị ạ ổ ệ ậMagic không h tr n phân vùng NTFS.ỗ ợ ẩ

Hình B 4.42: Chia phân vùng đ cài hai HĐH d ng BootMagicể ạ

4.6.3. Cài đ t HĐH có h tr Multi-Bootặ ỗ ợNguyên t c cài đ t:ắ ặ

H đi u hành có phiên b n tr c thì ph i đ c cài đ t tr c, ví d : 1.ệ ề ả ướ ả ượ ặ ướ ụ Windows 2000, 2. Windows XP, ...

H đi u hành th nh t cài đ t lên phân vùng primary đã đ c kích ho tệ ề ứ ấ ặ ượ ạ (Active) đ kh i đ ng ( đây là C).ể ở ộ ở ổ

H đi u hành th hai cài lên phân vùng logical k ti p ( đây là D),ệ ề ứ ế ế ở ổ h đi u hành này ph i h tr Multi-Boot (t windows 2000 Professionalệ ề ả ỗ ợ ừ tr v sau).ở ề

146


Nh c đi m:ượ ể

Do hai h đi u hành này s d ng chung m t boot sector trên phân vùngệ ề ử ụ ộ chính đ kh i đ ng nên khi C b đ nh d ng hay l i phân vùng này thìể ở ộ ổ ị ị ạ ỗ h đi u hành còn l i s không th kh i đ ng đ c.ệ ề ạ ẽ ể ở ộ ượ

h đi u hành này v n có th nhìn th y phân vùng ch a h đi u hànhỞ ệ ề ẫ ể ấ ứ ệ ề còn l i, do đó có th xoá nh m t p tin h th ng c a h đi u hành cònạ ể ầ ậ ệ ố ủ ệ ề l i ( đây là D).ạ ở ổ

Cài đ t nh th nào?ặ ư ế

Các b c cài đ t t ng t nh cài đ t m t h đi u hành, tuy nhiên ph i ch nướ ặ ươ ự ư ặ ộ ệ ề ả ọ phân vùng cài đ t là D cho h đi u hành th hai.ặ ổ ệ ề ứ

Hình B 4.43: Menu l a ch n h đi u hành d ng MultiBootự ọ ệ ề ạ

N u cài đ t thành công khi kh i đ ng máy tính s hi n menu 2 h đi u hànhế ặ ở ộ ẽ ệ ệ ề cho phép ng i s d ng l a ch n.ườ ử ụ ự ọ

147


4.6.4. Cài đ t h đi u hành có h tr c a ch ng trình BootMagicặ ệ ề ỗ ợ ủ ươ

Sau khi cài h đi u hành th nh t lên phân vùng đĩa C. Ti n hành n (hidden)ệ ề ứ ấ ổ ế ẩ phân vùng C b ng ch ng trình Partition Magic, lúc này D s đ c hi n thổ ằ ươ ổ ẽ ượ ể ị (Unhidden), ph i kích ho t (Active) D đ có th kh i đ ng khi cài h đi uả ạ ổ ể ể ở ộ ệ ề hành th hai trên này.ứ ổ

Máy tính s t kh i đ ng vào h đi u hành th hai sau khi quá trình cài đ t hẽ ự ở ộ ệ ề ứ ặ ệ đi u hành th hai trên D hoàn t t.ề ứ ổ ấ

Lúc này không có menu đ l a ch n h đi u hành nên ph i cài đ t ch ngể ự ọ ệ ề ả ặ ươ trình h tr Boot-Magic.ỗ ợ

Hình B 4.44: C u hình Menu l a ch n h đi u hành d ng BootMagicấ ự ọ ệ ề ạ

Ti n hành cài đ t: ế ặ ch y t p tin Setup đ cài đ t, sau khi hoàn t t có th vàoạ ậ ể ặ ấ ể ch ng trình này đ xác l p menu kh i đ ng, l u và kh i đ ng l i máy.ươ ể ậ ở ộ ư ở ộ ạ

u đi m:Ư ể có th cài nhi u h đi u hành khác nhau, đ c l p hoàn toàn v i nhauể ề ệ ề ộ ậ ớ do đó khi phân vùng đ u tiên b đ nh d ng l i thì không nh h ng gì đ n cácầ ị ị ạ ạ ả ưở ế h đi u hành khác.ệ ề

148


4.6.5. Các v n đ c n l u ý khi cài đ t nhi u h đi u hànhấ ề ầ ư ặ ề ệ ề

Ch nên cài h đi u hành t đĩa CD – ROM không s d ng ch ng trình Ghost.ỉ ệ ề ừ ử ụ ươ

Không xoá ho c s a m t s thông tin trong Boot.ini n u không menu Multi-ặ ử ộ ố ếBoot s không hi n th khi kh i đ ng.ẽ ể ị ở ộ

Ph i đ nh d ng các phân vùng ch a h đi u hành là FAT32 đ đ c h trả ị ạ ứ ệ ề ể ượ ỗ ợ Boot-Magic.

Do Boot-Magic đ c ghi vào Master Boot Record nên trong m t s tr ng h pượ ộ ố ườ ợ ph i s a Master Boot Record. Ví d : phân chia cài l i h đi u hành m i.ả ử ụ ạ ệ ề ớ

4.6.6. Ch n đoán và kh c ph c s cẩ ắ ụ ự ố

Phân vùng c ngổ ứ- L i phân vùngỗ- Không phân vùng

đ cượ

- Dùng ch ng trình s a l i ươ ử ỗ ổ c ngứ

- Th dùng m t ch ng trìnhử ộ ươ ph n vùng khácầ

Cài h đi u hànhệ ề- M t t p tin cài đ tấ ậ ặ- Treo máy

- Đ i đĩa cài đ t, ki m tra m tổ ặ ể ắ đ c quangọ ổ

- Ki m tra RAM, c ng,ể ổ ứ ngu nồ

Ghost- L i t p tin ghostỗ ậ- Ch ng trình và t pươ ậ

tin không t ng thíchươ- Không th ghostể

đ cượ- Không th kh i đ ngể ở ộ

vào h đi u hànhệ ề- Ghost vào b dumpị

- Đ i đĩa Ghost, ki m tra m tỗ ể ắ đ c quangọ ổ

- Ki m tra RAM, c ng,ể ổ ứ Repair l i HĐH b ng đĩa cài đ tạ ằ ặ

Cài đ t trình đi u khi nặ ề ể- Cài đ t không đúngặ

Driver- Không th cài đ tể ặ

driver b ng ph ng phápằ ươ thông th ngườ

- Ki m tra đĩa Driverể- Vào Device Manager cài

Install

Cài đ t nhi u HĐHặ ề- Cài đ t không đúngặ - Ki m tra l i các phân vùngể ạ

149


nguyên t cắ- Cài đ t lên phân vùngặ

ch a ư

- S a l i phân vùngử ỗ

150


BÀI T P L NẬ Ớ

1. S d ng Dos đ làm gì ?. Nêu chi ti t các công c trong đĩa Hiren's BootCDử ụ ể ế ụ và nh ng công c đó có ch c năng gì trong quá trình làm k thu t.ữ ụ ứ ỹ ậ

2. Nh ng công c nào dùng đ phân vùng c ng và khi phân vùng cúng b nữ ụ ể ổ ứ ổ ạ c n quan tâm nh t là nh ng đi m nào. Trên m t đĩa b n có th phân đ cầ ấ ữ ể ộ ổ ạ ể ượ bao nhiêu vùng chính trên đĩa đó.ổ

3. Đ cài đ c đ c m t Windows b n c n quan tâm nh t là nh ng đi m nào.ể ặ ượ ộ ạ ầ ấ ữ ể Trình bày ng n g n quá trình cài đ c Windows.ắ ọ ặ

4. B n hãy nghiên c u k quá trình t t o đĩa Ghost trên nhi u c u hình trênạ ứ ỹ ự ạ ề ấ máy tính. Trình bày ng n g n quá trình bun Ghost và Ghost.ắ ọ

5. Đ cài đ c Driver cho máy tính b n c n quan tâm nh t là đ u gì?. Trình bàiể ặ ạ ầ ấ ề ng n g n quá trình cài đ c Driver và Backup Driver.ắ ọ ặ

6. T i sau ph i cài đ c nhi u HĐH ?. Nêu ng n g n quá trình cài đ c nhi uạ ả ặ ề ắ ọ ặ ề HĐH và s d ng ch ng trình nào có th qu n lý 2 HĐH đó. ử ụ ươ ể ả

BÀI T P ÔNẬ

1. Disk Clone Tools dùng đ làm gì ?ể

.................................................................................................................................

2. Norton Ghost 8.3 dùng đ làm gì ?ể

.................................................................................................................................

3. Ch ng trìnhươ Partition Magic dùng đ chia đĩa đúng hay saiể

4. Format dùng đ : ể ..................................................................................................

5. Set Active dùng đ : ể ............................................................................................

6. Create as dùng đ : ể .............................................................................................

7. Đ cài đ t Windows t Boot CD tr c tiên làm gì ?ể ặ ừ ướ

.................................................................................................................................

8. Ch n Local-> Partition-> To Image làm gì ?ọ

.................................................................................................................................

9. Ch n Local->Partition -> From Image làm gì ?ọ

.................................................................................................................................

10. Vào Device Manager đ cài đ t và ki m tra Driver đúng hay saiể ặ ể

11. Sau l u và ph c h i Driver b ng ch ng trìnhư ụ ồ ằ ươ

151


.................................................................................................................................

12. Cài đ t nhi u h đi u hành dùng đ làm gì ?ặ ề ệ ề ể

.................................................................................................................................

13. Cài đ t nhi u h đi u hành có m y cáchặ ề ệ ề ấ

.................................................................................................................................

14. Cài 2 h đi u hành c n m y vùng Partition Primaryệ ề ầ ấ

.................................................................................................................................

15. Cài đ t v i HĐH có h tr Multi-Boot có nh c đi m gì ?ặ ớ ỗ ợ ượ ể

.................................................................................................................................

16. Cài đ t v i s h tr c a ch ng trình BootMagic có u đi m gì ?ặ ớ ự ỗ ợ ủ ươ ư ể

.................................................................................................................................

152


BÀI 5: THI T B NGO I VI THÔNG D NGẾ Ị Ạ Ụ

M c tiêu: ụ


Ki n th c t ng quát v các thi t b k thu t s :ế ứ ổ ề ế ị ỹ ậ ố

Thi t b ghi hìnhế ị Thi t b nghe nh c – ghi âmế ị ạ

Ki n th c t ng quát v các thi t b văn phòng:ế ứ ổ ề ế ị

Máy quét

Máy Fax

Máy chi uế

Các thi t b ngo i vi khác nh :ế ị ạ ư

Flash Disk

Modem

Card m ng /Card Tiviạ

5.1. Thi t b k thu t sế ị ỹ ậ ố5.1.1. Thi t b ghi hìnhế ị

Máy quay phim

Máy quay phim hi n nay r t thông d ng và đ c ng d ng r ng rãi vào m iệ ấ ụ ượ ứ ụ ộ ọ lĩnh v c trong đ i s ng. M t s hãng s n xu t máy quay phim trên th tr ngự ờ ố ộ ố ả ấ ị ườ nh SONY, JVC, …ư

Máy quay phim giúp ghi l i nh ng hình nh ho c nh ng c nh quý giá c n l uạ ữ ả ặ ữ ả ầ ư gi trong đ i s ng h ng ngày ho c nh ng t li u,h tr th nh ngoài. Mànữ ờ ố ằ ặ ữ ư ệ ỗ ợ ẻ ớ hình LCD đ phân gi i cao. ộ ả

153


Hình B 5.1: Máy quay phim c a hãng Sonyủ

Các đ c tính c a máy quay phim ặ ủ Sony DCR-DVD705E DVD Handycam CCD 1/5.5 1.0 Mega Pixels

T ng 1,07 MP, nh tĩnh 1.0Mpổ ả CZ Vario Tessar Ð ng kính 25ườ Zoom quang 12X/ KTS 800X

Kính ng m màuắ LCD WIDE hybrid 2.7 inch

Màn hình c m ng/ ACTIVE Menuả ứ Pin Stamina series P

DVD+RW/-RW/-R

Start/Stop trên LCD / Easy Handycam

Super NightShot Plus / Super SteadyShot

Máy ch p nhụ ả

Xu h ng phát tri n s n ph m là thi t k th i trang, v b ng kim lo i vàướ ể ả ẩ ế ế ờ ỏ ằ ạ h ng đ n ng i dùng ph thông v i các ch đ ch p t i u , hoàn toàn tướ ế ườ ổ ớ ế ộ ụ ố ư ự đ ng. Đ phân gi i cao.ộ ộ ả

S n ph m dành cho ng i dùng ph thông th ng có ng kính zoom quang 3xả ẩ ườ ổ ườ ố (t ng đ ng kho ng 38-114mm).ươ ươ ả

Đa s máy nh đ u dùng pin s c riêng (lithium ion) th ng dùng pin s c AAố ả ề ạ ườ ạ v i kh năng ch p trung bình kho ng 100-200 nh/l n s c. có ng ng m quangớ ả ụ ả ả ầ ạ ố ắ ngoài LCD, có kh năng tinh ch nh.ả ỉ

Kh năng quay phim ch p hình và quay phim cũng đ c nâng cao v ch tả ụ ượ ề ấ l ng v i đ phân gi i VGA (640x480), có âm thanh và đ dài tùy thu c bượ ớ ộ ả ộ ộ ộ

154


nh . ớNgòai ra m t s hãng s n xu t nh Nikon tích h p k t n i không dây.ộ ố ả ấ ư ợ ế ố

Ch c năng chính là ch p hình và quay phim. Nh m ph c v vào các nhu c u vàứ ụ ằ ụ ụ ầ m c đích khác nhau c a ng i tiêu dùng.ụ ủ ườ

Công ngh h tr : màn hình LCD, h tr th nh , đèn flash và zoom t đ ngệ ỗ ợ ỗ ợ ẻ ớ ự ộ

Các tính năng c a máy ch p nh ủ ụ ả Sony CyberShot DSC-H2

Hình B 5.2: Máy ch p nh c a hãng Sonyụ ả ủ

6.0 MegaPixels

ng kính Carl-Zeiss Vario-TessarỐ Zoom quang h c 12xọ Ð nh y sáng cao ISO 1000ộ ạ Màn hình LCD 2.0”

32Mb b nh trongộ ớ Quay phim chu n Movie VXẩ Ch ng rung hình nh b ng Super Steady Shotố ả ằ 7 ch đ ch p ch n c nhế ộ ụ ọ ả Hi u ng nh phong phú (Tr ng & Ðen, Nâu đ , S ng đ ng, Thiênệ ứ ả ắ ỏ ố ộ

nhiên)

S d ng th Memory Stick Duo/Memory Stick Duo Proử ụ ẻ S d ng pin NiMH AAử ụ Kích th c: 113.2 x 83.0 x 94.0mmướ Tr ng l ng: 389grọ ượ

Webcam

155


WEBCAM là thi t b ngo i vi, dùng đ đ a hình nh vào máy tính. Webcamế ị ạ ể ư ả đ c n i vào máy tính thông qua c ng USB có trên mainboard. Webcam h atượ ố ổ ọ đ ng đ c thì máy tính c n ph i đ c cài đ t đúng driver.Webcam đ c cungộ ượ ầ ả ượ ặ ượ c p ngu n tr c ti p t c ng USB.ấ ồ ự ế ừ ổ

Ngày nay có m t s webcam có thêm ch c năng quay phim và ch p l i hìnhộ ố ứ ụ ạ nh theo yêu c u c a ng i s d ng.ả ầ ủ ườ ử ụ hi n nay Webcam vệ i đ phân gi i 100Kớ ộ ả

pixels, ki u dáng nh g n và h p th i trang, t c đ truy n nh 30 hình/giây,ể ỏ ọ ợ ờ ố ộ ề ả góc nhìn c a th u kính là 52°, có kh năng convert file video t AVI sangủ ấ ả ừ MPEG1.

Hình B 5.3: Webcam

156


5.1.2. Thi t b nghe nh c – ghi âmế ị ạPocket MP3

Hình B 5.4: Thi t b nghe nh c MP3ế ị ạ

Thi t b c m tay, dùng nghe nh c MP3, kích th c nh g n thu n ti n khi duyế ị ằ ạ ướ ỏ ọ ậ ệ chuy n.ể

K t n i v i máy tính thông qua c ng USB ho c IEEE 1394.có kh năng l u trế ố ớ ổ ặ ả ư ữ d li u. h tr màn hình LCD và đ c cung c p ngu n b i pin ho c tr c ti pữ ệ ỗ ợ ượ ấ ồ ở ặ ự ế t c ng USB.ừ ổ

Các đ c tính c a máy MP3 CREATIVE:ặ ủ

Dung l ng: 1GBượ Nghe nh c MP3, WMAạ Ghi âm

L u tr d li u (flash drive)ư ữ ữ ệ Màn hình LCD with blue backlight, reversible for left/right handed

operation and Lyrics Display Support

L u tr : 500 bài hátư ữ Kích th c: 74.5 x 36.5 x 15mmướ Ngu n: pin AAAồ Th i gian dùng pin: lên t i 18 giờ ớ ờ Giao ti p máy tính: USBế

157


Pocket MP4

Hình B 5.5: Thi t b nghe nh c MP4ế ị ạ

Khác v i pocket MP3, pocket MP4 có h tr ch c năng xem phim và radio,ớ ỗ ợ ứ ngoài ra có ch c năng ghi âm và l u tr d li u. Màn hình LCD có đ phân gi iứ ư ữ ữ ệ ộ ả cao, th i gian s d ng pin lâu h n máy MP3 và có b nh cao h n.ờ ử ụ ơ ộ ớ ơ

Các đ c tính c a MP4 Creative MuVo VIDZ 1GBặ ủ

Dung l ng: 1GBượ Nghe nh c MP3, WMAạ Xem phim MP4

Nghe và thu FM

Ghi âm

L u trư ữ d li u (flash drive)ữ ệ Màn hình LCD 1.18 inche OLED widescreen, 65.536 màu

L u tr :ư ữ 8 gi Video/500 bài hát/hàng trăm b c nhờ ứ ả Kích th c: 32 x 66 x 15.7mmướ Ngu n:ồ Li-ion Polymer

Th i gian dùng pin: lên t i 10 giờ ớ ờ Giao ti p máy tính: USB 2.0ế

Máy ghi âm

Thi t b dùng đ l u âm thanh, ghi l i gi ng nói ho c bài hát, …ế ị ể ư ạ ọ ặ

K t n i v i máy tính thông qua c ng USB ho c IEEE 1394. thi t b đ c cungế ố ớ ổ ặ ế ị ượ c p ngu n b i c ng USB trên mainboard ho c tr c ti p t pin g n kèm trongấ ồ ở ổ ặ ự ế ừ ắ thi t b .H tr tay nghe ngoài và màn hình LCD , kích th c nh g n thu nế ị ỗ ợ ướ ỏ ọ ậ ti n duy chuy n và giao di n d s d ng.ệ ể ệ ễ ử ụ

158


Các đ c đi m c a máy ghi âm Sony ICD-P320 Digital Voice Recorder w/ặ ể ủ PC conectivity

Hình B 5.6: Máy ghi âm c a hãng Sonyủ

Th i gian ghi âm h n 32 gi (ch đ LP)ờ ơ ờ ế ộ K t n i USB v i t c đ truy n d li u caoế ố ớ ố ộ ề ữ ệ Ph n m m "Digital Voice Editor 2" - x lý t p tin trên PCầ ề ử ậ T đ ng ghi âm theo gi ng nói – VORự ộ ọ Cho phép ghi ch ng lên các t p tinồ ậ Ch c năng ng t đo n, chèn t p tin, phát liên t c, cài đ t gi phát,...ứ ắ ạ ậ ụ ặ ờ B nh trong 64MBộ ớ Tu i th pin: 22 gi ghi ho c 20 gi phát (LP mode).ổ ọ ờ ặ ờ

5.2. Thi t b văn phòngế ị5.2.1. Máy quét

Máy quét là thi t b phân tích hình nh, đo n văn b n ho c hình nh và chuy nế ị ả ạ ả ặ ả ể đ i sang nh k thu t s .ổ ả ỹ ậ ố

Khi quy t đ nh trang b may quét c n d a vào các tiêu chí sau:ế ị ị ầ ự

Đ phân gi i:ộ ả quét văn b n c n ch n đ phân gi i 300 dpi, quét hình nh ch nả ầ ọ ộ ả ả ọ ch đ 1200 dpi s thu n ti n cho vi c tinh ch nh hình nh sau này. L u ý khiế ộ ẽ ậ ệ ệ ỉ ả ư ch n đ phân gi i càng cao thi th i gian quét s lâu và dung l ng hình s l nọ ộ ả ờ ẽ ượ ẽ ớ và chi m nhi u dung l ng trên đĩa c ng.ế ề ượ ỗ ứ

Giao ti p:ế các máy quét sau này th ng dùng c ng USB 2.0. Ngoài ra máy quétườ ổ có s d ng c ng giao ti p FireWire có t c đ nhanh h n không nhi u so v iử ụ ổ ế ố ộ ơ ề ớ c ng USB.ổ

159


Đ sâu màuộ : Là s d ki n màu (và s c xám) mà máy quét có th ghi nh n vàố ữ ệ ắ ể ậ l u l i trên máy, đ sâu màu đ c đo b ng s bit trên m i đi m nh. Thôngư ạ ộ ượ ằ ố ỗ ể ả th ng card đ h a ch c n 24-bit màu th c là đ đáp ng nhu c u công vi c.ườ ồ ọ ỉ ầ ự ủ ứ ầ ệ

Công ngh c m bi nệ ả ế : hi n nay máy quét th ng s d ng m t trong hai côngệ ườ ử ụ ộ ngh c m bi n: charge-couple device (CCD) và contact image sensor (CIS).ệ ả ế Công ngh CCD có tr c, giúp phát hi n các m c đ chuy n màu t t h n vàệ ướ ệ ứ ộ ể ố ơ làm tăng đ nét c a nh quét. Công ngh c m bi n CIS đ c c i ti n trongộ ủ ả ệ ả ế ượ ả ế máy quét giúp làm tăng t c đ quét, tuy nhiên công ngh CIS l i làm gi m đố ộ ệ ạ ả ộ nét so v i CCD.ớ

Ph n m m đi u khi n và driver:ầ ề ề ể T t c máy quét đ c bán đi kèm v i ph nấ ả ượ ớ ầ m m đ đi u khi n quét hình và chuy n d li u vào máy tính.ph n m m dùngề ể ề ể ể ữ ệ ầ ề đ thay đ i màu s c ho c dung l ng hình nh theo yêu c u c a khách hàng.ể ổ ắ ặ ượ ả ầ ủ

Hình B 5.7: Máy quét (scanner)

Ngoài ra máy quét còn h tr các tính năng nh : FAX, photocopy, Email, in, …ỗ ợ ư

5.2.2. Máy Fax

Máy fax , thi t b xu t dùng đ chuy n hình nh ho c văn b n qua đ ng lineế ị ấ ể ể ả ặ ả ườ đi n tho i chuy n cho ng i nh n, g i đi n tho i, photocopy, … Máy faxệ ạ ể ườ ậ ọ ệ ạ đ c k t n i v i đ ng dây đi n tho i.ượ ế ố ớ ườ ệ ạ

160


Hình B 5.8: Máy Fax

Các tính năng c a máy fax Panasonic KX-FM 386 Plain Paper Fax Machineủ

Máy fax gi y th ng, in phimấ ườ B nh l u 110 s , l u đ c 28 trang tài li u khi h t gi y/film m cộ ớ ư ố ư ượ ệ ế ấ ự Ghi âm hai chi u b ng IC, th i gian ghi âm t i đaề ằ ờ ố 16 phút

Phóng to 200%, thu nh 72%ỏ Copy 50 b n 1 l nả ầ Hi n th s g i đi, đ n (h FSK và DTMF)ể ị ố ọ ế ệ L u đ c 30 s g i đ nư ượ ố ọ ế Có thể g i cùng m t n i dung đ n 20 đ a ch khác nhauở ộ ộ ế ị ỉ S d ng film m c KX-FA57E (dài 70m), in đ c 245-260 trang tài li uử ụ ự ượ ệ

5.2.3. Máy chi uế

Máy chi u có th phân lo i theo hai công ngh , DLP (Digital Light Processing)ế ể ạ ệ hay LCD (Liquid Crystal Display). Công ngh này liên quan đ n c ch ho tệ ế ơ ế ạ đ ng bên trong mà máy chi u s d ng đ hi n th hình nh. Máy chi u dùngộ ế ử ụ ể ể ị ả ế đ trình di n hình nh, tài li u film nh lên màn nh t i các bu i h i th o, …ể ễ ả ệ ả ả ạ ổ ộ ả

Các đ c đi m c b n c a máy chi u Sony VPL-CX63 Compact LCD Projector.ặ ể ơ ả ủ ế

Ð phân gi i: XGA chu n (1024 x 768), t i đa SXGA (1280 x 1024).ộ ả ẩ ố Ð sáng cao 3000 ANSI Lumens và ch t l ng hình nh tuy t v i v iộ ấ ượ ả ệ ờ ớ

m ch x lý s và m ch s a Gamma 10-biạ ử ố ạ ử Qu t gi i nhi t ho t đ ng êm: 28 dBạ ả ệ ạ ộ Kh i l ng: 3.7 kgố ượ Linh ho t trong cài đ t: chi u sàn, tr n, sauạ ặ ế ầ

161


ng kính chi u tiêu c ng n (80 inch @2.4m), đi u ch nh zoom, focusỐ ế ự ắ ề ỉ b ng remoteằ

B t t t ngu n tr c ti p (On/Off)ậ ắ ồ ự ế

Giao di n k t n i đa năng: 2 RGB input, 1 RGB output, Audio out (có th đi uệ ế ố ể ề khi n b ng remote), RS-232Cể ằ

D dàng thi t l p: t đ ng ch nh vuông hình theo chi u đ ng, Smart APA, tễ ế ậ ự ộ ỉ ề ứ ự đ ng dò tìm đ u vào.ộ ầ

Ch c năng “T t và mang đi” (Off & Go): không c n qu t làm mát, d ng sứ ắ ầ ạ ừ ử d ng th i gian m t cách hi u quụ ờ ộ ệ ả

Hình B 5.9: Máy chi uế

Ch c năng an ninh: B o v h th ng b ng m t mã, khoá bàn phím đi u khi n,ứ ả ệ ệ ố ằ ậ ề ể cáp an ninh Kensington

Công c trình bày hi u qu : Zoom s 4 l n, ch c năng d ng hình, t t hình vàụ ệ ả ố ầ ứ ừ ắ âm thanh t đi u khi n t xa.ừ ề ể ừ

K t n i vào c ng VGA c a máy tính ho c k t n i không dây.ế ố ổ ủ ặ ế ố

162


S đ k t n i:ơ ồ ế ố

Hình B 5.10: S đ k t n i VGA và thi t b ngo i viơ ồ ế ố ế ị ạ

5.3. Thi t b khácế ị5.3.1. Flash Disk – USB Disk

Memory Stick: Là m t lo i th nh do SONY thi t k cho các thi t b d ng cộ ạ ẻ ớ ế ế ế ị ụ ụ k thu t s c m tay nh máy ch p hình ho c máy quay phim, …ỹ ậ ố ầ ư ụ ặ

Th nh dùng l u tr d li u và đ truy n d li u vào máy tính, ng i ta sẻ ớ ư ữ ữ ệ ể ề ữ ệ ườ ử d ng m t b chuy n d ng PC Card, đ c th nh . Đ n v là Megabytes ho cụ ộ ộ ể ạ ổ ọ ẻ ớ ơ ị ặ Gigabytes.

Giao di n USB, u đi m dung l ng l n h n đĩa m m, d dàng duy chuy n vàệ ư ể ượ ớ ơ ề ễ ể c m nóng. Th nh đ c cung c p ngu n tr c ti p t c ng USB trên máy tính.ắ ẻ ớ ượ ấ ồ ự ế ừ ổ

163


Hình B 5.11: Thi t b nh và USBế ị ớ

Đ c đi m c a USB Data Traveler USB 2.0 Flash Driveặ ể ủ

Dung l ng: 2GB ượ Giao ti p: USB 2.0 ế T c đ :ố ộ Ð cọ 6 MB/giây, Ghi 1.5 MB/giây (t i đa) ố Ngu n: l y ngu n tr c ti p t c ng USB, không c n ngu n ngoàiồ ấ ồ ự ế ừ ổ ầ ồ

5.3.2. Modem

Modem là thiêt bi biên đôi cac tin hiêu sô thanh cac tin hiêu dang t ng t đ c ươ ự ượ điêu biên, cân thiêt đê truyên qua đ ng điên thoai, va ng c lai no cung biên ườ ượ nh ng tin hiêu t ng t nhân đ c thanh ra cac tin hiêu sô t ng đ ng. ữ ươ ự ượ ươ ươ

M c đích s d ng: truy n t i d li u qua l i gi các máy tính v i nhau thôngụ ử ụ ề ả ữ ệ ạ ữ ớ qua đ ng line đi n tho i, truy c p internet, …ườ ệ ạ ậ

Modem la danh t rut gon cua modulator/demodulator (điêu biên/giai điêu biên). ừ Viêc điêu biên nay la cân thiêt vi cac đ ng dây điên thoai đ c thiêt kêt đê x ườ ượ ử ly tiêng noi con ng i, co tân sô thay đôi trong khoang t 300 Hz đên 3000 Hz ườ ừ trong nh ng cuôc noi chuyên điên thoai binh th ng. Tôc đô truyên d liêu cuaữ ườ ữ môt modem đ c tinh băng đ n vi bit môi giây hay la bps. ượ ơ

Chon dung modem t ng đôi đ n gian: chon loai tôc đô châm ( 300 hoăc 1200 ươ ơ bps) hoăc loai tôc đô nhanh 2400 bps và 5600 bps.

Có hai lo i: modem g n trong (internal) và modem g n ngoài (external) ạ ắ ắ

Các modem g n trong đ c g n vào khe c m m r ng, ch y u và thông d ngắ ượ ắ ắ ở ộ ủ ế ụ nh t là khe PCI.ấ

164


Các modem g n ngoài đ c g n vào c ng COM.ắ ượ ắ ổ

Ngoài ra còn có cung co dang card PC danh cho cac may tinh xach tay, ho c ặ đ c tích h p trên board m ch ch c a máy tính.ượ ợ ạ ủ ủ

Hình B 5.12: Modem g n trong và g n ngoàiắ ắ

5.3.3. Card m ng – Switchạ

Switch - B chuy n m chộ ể ạ : Là m t thi t b đ c dùng đ chuy n dòng các tínộ ế ị ượ ể ể hi u t m t đi m này qua đi m kia. B chuy n m ch dùng k t n i các máyệ ừ ộ ể ể ộ ể ạ ế ố tính và thi t b ngo i vi t o thành m ng c c b nh m chia s d li u và tàiế ị ạ ạ ạ ụ ộ ằ ẽ ữ ệ nguyên ph n c ng, internet. C ng giao ti p RJ45.T c đ truy n tính b ngầ ứ ổ ế ố ộ ề ằ Mbps.

Hình B 5.13: Switch

5.3.4. Card Tivi

Tivi hay Tivi Box thi t b dùng đ thu sóng truy n hình, k t n i v i máy tínhế ị ể ề ế ố ớ thông qua khe c m m r ng trên mainboard hay c ng USB.ắ ở ộ ổ

Card tivi là s n ph m gi i trí gia đình. Card tivi h tr công ngh De-Interlaceả ẩ ả ỗ ợ ệ cho phép ch p nh n b t c ngu n tín hi u video vào nào,tivi Box cho hình nhấ ậ ấ ứ ồ ệ ả ch t l ng cao và s c nét. ấ ượ ắ

Tivi Box t ng thích v i nhi u lo i màn hình khác nhau. Ngoài ra, c ng tínươ ớ ề ạ ổ hi u DVD Y, PB, PR cho phép k t n i v i đ u đ c DVD đ xem phim DVDệ ế ố ớ ầ ọ ể trên màn hình máy tính. Công ngh 3D Stereo Surround Sound cho b n c m giácệ ạ ả

165


nh trong r p hát. Thu truy n hình cáp t ng thích v i máy chi u, h tr nhi uư ạ ề ươ ớ ế ỗ ợ ề ngõ âm thanh ra vào.

Các đ c tính c a tivi box ặ ủ AVerMedia AverTV Box 7

TV tuner Box

H : PAL-N, PAL-M, NTSCệ Xem TV hay Truy n hình cáp, Videoề trên màn hình vi tính

H tr hình trong hình (Picture-in-Picture PiP)ỗ ợ T ng thích v i LCD/CRT/Plasma/Projection Displaysươ ớ v i ngõớ

vào VGA

Ð phân gi i t i đa: 1280x1024ộ ả ố Remote đi u khi n, ngõ Vào: S-Video,ề ể VGA, PC Audio, Audio (L/R),

75 Ohm Coaxial TV RF

Ngõ ra: Audio Headphone, Audio Speaker, VGA

166


BÀI T P L NẬ Ớ

1. Nh ng đi m nào b n c n quan tâm nh t khi mua máy quay phim, ch p hình,ữ ể ạ ầ ấ ụ Webcam.

2. Hãy nêu các ch c năng và đ c đi m c a Pocket MP3, MP4, máy ghi âm.ứ ặ ể ủ

3. Hãy nêu các đi m và u đi m c a các lo i máy Scanner, Fax, máy chi u.ể ư ể ủ ạ ế Nêu cách ng d ng c a chúng trong môi tr ng làm vi c.ứ ụ ủ ườ ệ

4. Hãy nghiên c u m t s thi t b Modem, Flash USB, USB Disk, Card m ng,ứ ộ ố ế ị ạ Switch và các ch c năng c a chúng, các ng d ng c a nó trong môi tr ng.ứ ủ ứ ụ ủ ườ

BÀI T P ÔNẬ

1. T c đ truy n hình nh c a Webcam là:ố ộ ề ả ủ ............................................................

2. Pocket MP4 dùng đ :ể ...........................................................................................

3. Máy quét dùng đ quét hình nh và văn b n đúng hay saiể ả ả

4. Modem dùng đ k t n i Internet đúng hay saiể ế ố

5. Máy in dùng đ xu t văn b n đúng hay saiể ấ ả

167


BÀI 6: MÁY IN

M c tiêu: ụ


Ki n th c t ng quát v :ế ứ ổ ề

Máy in kim

Máy in phun

Máy in Laser

Máy in đa ch c năngứ

Cài đ t máy in,ặ

N p m c máy in,ạ ự

Ch n đoán và kh c ph c s c máy in.ẩ ắ ụ ự ố

6.1. Gi i thi uớ ệ

Máy in là thi t b xu t, cho phép in văn b n, hình nh ra gi y thông qua máyế ị ấ ả ả ấ tính. Máy in đ c chia ra làm nhi u lo i nh ng th ng s d ng nh t là máy inượ ề ạ ư ườ ử ụ ấ kim, máy in phun và máy in laser.

6.2. Phân lo i máy inạ6.2.1. Máy in kim

Hình B 6.1: Máy in kim

May in kim tao hinh ky t băng cach go cac đâu kim vao băng m c đê hinh thanh ự ự dâu m c trên giây. T c đ trên 100 ky t môi giây nh ng châm khi chon chê đô ự ố ộ ự ư phân giai cao.

168


May in kim co tôc đô t ng đôi nhanh nh ng hinh in ra chât l ng kem vi hinh ươ ư ượ dang ky t không liên net. May in kim s dung th ng là 9 ự ử ườ và 24 kim. May in kim không co kha năng in đ c nhiêu phông ch ượ ữ. Môt s may in kim đa đ c ố ượ cai săn phông ch nh ng tât ca đêu không in đ c cac hinh ve. ữ ư ượ Cac may in loai này th ngườ gây tiêng ôn l n. ớ

169


6.2.2. Máy in phun

Hình B 6.2: Máy in phun

May in phun tao hinh anh băng cach phun m c tr c tiêp lên giây nên hinh nh ự ự ả đ p và m n. May in phun th ng in đ c 4 đên 6 trang môi phut, châm h n mayẹ ị ườ ượ ơ in laser. Ch t l ng văn ban va hinh ve co thê t ng đ ng v i may in laserấ ượ ươ ươ ớ nh ng giá r it gây ôn h n. Hâu hêt may in phun đêu đ c cai săn nhiêu phôngư ẻ ơ ượ ch . Là lo i máy in ph bi n nh t và r nh t. ữ ạ ổ ế ấ ẻ ấ

N u dùng nhà thì nên mua lo i này. Máy in InkJet t o ra hình nh b ng cáchế ở ạ ạ ả ằ phun m c lên gi y. Máy in lo i này r nh ng h p m c c a nó khá đ t. Ph nự ấ ạ ẻ ư ộ ự ủ ắ ầ l n máy in InkJet là màu và t c đ thay đ i t 2 đ n 16 trang m i phút (ppm).ớ ố ộ ổ ừ ế ỗ

6.2.3. Máy in Laser

Hình B 6.3: Máy in Laser

May in laser g m máy in tr ng đen và in màu. Máy in Laser màu làm vi c gi ngồ ắ ệ ố nh máy in laser th ng, ch khác là nó có th in màu. Máy in Laser màu r t đ tư ườ ỉ ể ấ ắ và h p m c c a nó cũng khá đ t.ộ ự ủ ắ

T o b n in ạ ả chât l ng cao v i tôc đô t ng đôi nhanh, co thê dung giây loai t ượ ớ ươ ờ r i hoăc giây co tiêu đê săn, không gây ôn. Hâu hêt cac may laser đêu co cacờ phông ch cai săn, đông th i co thê s dung cartridge phông va phông tai xuông.ữ ờ ử

170


Đây là môt loai may in co đô phân giai cao . Măc du la loai may in ph c tap,ứ nh ng cach ư th c ứ hoat đông khá đ n gi nơ ả . Máy in Laser có t c đ t 4 đ n 20ố ộ ừ ế ppm, đ phân gi i l n t 300 đ n 1.200 dpi, và hi n nay thì giá c t ng đ iộ ả ớ ừ ế ệ ả ươ ố r . Máy in laser r t c n thi t cho th ng m i và nh ng ng i c n in s l ngẻ ấ ầ ế ươ ạ ữ ườ ầ ố ượ l n.ớ

Máy in laser dùng k thu t t ng t nh máy Photocopy đ t o ra hình nhỹ ậ ươ ự ư ể ạ ả tr ng đen trên gi y. Máy in Laser dùng m c đen g i là Toner gi ng nh máyắ ấ ự ọ ố ư Photocopy. Khi h p m c h t b n ph i thay th b ng h p m c m i. H p tonerộ ự ế ạ ả ế ằ ộ ự ớ ộ đ t h n h p m c máy InkJet nh ng cũng lâu h t h n.ắ ơ ộ ự ư ế ơ

Hình B 6.4: C u t o và cách th c ho t đ ng c a máy in Laserấ ạ ứ ạ ộ ủ

Cách th c ho t đ ng c a máy in laserứ ạ ộ ủ : mach điêu khiên cua may in nhân cac lênh in t may tinh va ừ l pậ ban đô bit ng v i t ng trang. Mach điêu khiên nay ứ ớ ừ bao đam tia laser chuyên ban sao chinh xac cua ban đô bit cho bô phân trông (Drum) hoăc đai det nhây cam quang tinh điên. Băng cach biên đôi tăt-m rât ở nhanh chum tia quet qua trông, khi chum tia đi khoi, măt trông se tich điên ở nh ng n i đ c chum tia chiêu đên. Vung tich điên nay se hâp thu ữ ơ ượ h t m cạ ự (toner) đ c tich điên khi măt trông quay l t qua hôp đ ng ượ ướ ự m cự .

171


6.2.4. Máy in đa ch c năngứ

Hình B 6.5: Máy in đa năng

Là máy in đ c tích h p đ y đ các ch c năng nh : Fax,ượ ợ ầ ủ ứ ư Scan, Photocopy, ...

May in LED va LCD rât giông may in laser, nh ng không dùng tia laser đê tao ư hinh anh.

May in nhiêt hoat đông không gây ôn , đ c dung môt it trong cac may calculator,ượ cac may fax va cac hê may tinh xach tay.

Máy v (plotter): Môt may in tao ra cac hinh chât l ng cao băng cach di chuyênẽ ượ cac but m c trên măt giây. May in di chuyên but theo s điêu khiên cua may tinh ự ự nên viêc in th c hiên t đông. Cac may ve đ c dung rông rai trong công tac ự ự ượ thiêt kê băng may tinh va đô hoa biêu diên.

6.3. Các v n đ v máy inấ ề ề

T c đố ộ in mà máy in có th in trên m t trang gi y. ể ộ ấ T c đ in th ng th hi nố ộ ườ ể ệ theo hai d ng là s ký t trên m i inch và s trang in trên m t phút.ạ ố ự ỗ ố ộ

M c in laser th ng đ c dùng m c in d ng b t (toner), trong khi đó máy inự ườ ượ ự ạ ộ màu m c in là d ng nu c.ự ạ ớ

Máy in có b nh t ng t b nh máy tính (RAM). B nh dùng đ l u trộ ớ ươ ự ộ ớ ộ ớ ể ư ữ t m th i các trang in tr c khi in ra trang gi y.ạ ờ ướ ấ B nh th ng đ c các nhàộ ớ ườ ượ s n xu t tích h p trên main máy in, dung l ng kh ang 2MB đ n 8MB. Ngoàiả ấ ợ ượ ỏ ế ra có m t s máy in có th g n RAM r i nh máy tính.ộ ố ể ắ ờ ư

Bô đêm, bô nh trung gian: Môt đ n vi cua bô nh đ c giao nhiêm vu tam th i ớ ơ ớ ượ ờ l u gi cac thông tin, đăc biêt la trong tr ng h p phai đ i cho cac bô phân coư ữ ườ ợ ợ tôc đô châm đuôi theo kip .

Spooler: môt ch ng trinh th ng năm trong sô nh ng trinh tiên ich cua hê điêu ươ ườ ữ hanh, dung đê h ng cac lênh in cât tam vao môt têp trên đia hoăc trong RAM ướ thay vi vao may in, va sau đo se phat cac lênh in nay ra khoi bô x ly trung tâm ử CPU.

6.3.1. L a ch n máy inự ọ

172


M c đích s d ngụ ử ụ

S d ng in n văn phòng hay kinh doanh, đ ho hình nh chuyên nghi p màử ụ ấ ồ ạ ả ệ l a ch n lo i máy in cho phù h p.ự ọ ạ ợ

Máy in màu ph c v cho công vi c kinh doanh in n hình nh và các bi u đ .ụ ụ ệ ấ ả ể ồ

Máy in tr ng đen còn g i là máy in đ n s c dùng cho vi c in văn b ng và cácắ ọ ơ ắ ệ ả b ng tính. Máy in tr ng đen th ng đ c s d ng nhi u h n máy in màuả ắ ườ ượ ử ụ ề ơ .

Đ xác đ nh ch t l ng máy in ng i ta d a vào đ phân gi i. Đ phân gi iể ị ấ ượ ườ ự ộ ả ộ ả cao thì ch t l ng hình nh cao. ấ ượ ả

Đ phân giộ ải (dots per inch) , thông th ng in văn b ng thì đ phân gi i là 600ườ ả ộ ả dpi và in hình nh thì đ phân gi i th ng là 1200 dpi ho c t t h n.ả ộ ả ườ ặ ố ơ

Nhà s n xu tả ấ : Espon, HP, Canon

Thông s k thu tố ỹ ậ : Máy in s d ng các c ng (port) sau: Parallel (c ng songử ụ ổ ổ song), USB (Universal serial Bus).

Khi mua máy in c n quan tâm các v n đ :ầ ấ ề

Công ngh in: In phun màu/tr ng đen, In kim, In Laserệ ắ T c đ trang in, S trang inố ộ ố B nh trong c a máy inộ ớ ủ

6.3.2. Cài đ t và g b máy inặ ỡ ỏ

Có 2 cách th c đ cài đ t máy in:ứ ể ặ

Cách 1: cài đ t b ng ch ng trình cài đ t c a nhà s n xu t máy inặ ằ ươ ặ ủ ả ấ

B c 1: ướ đ u tiên b đĩa CD Driver máy in vào khay đĩa, sau đó th c thi t p tinầ ỏ ự ậ cài đ t Setup.exe. (cũng có th th c thi t p tin này t th m c n i l u tr t iặ ể ự ậ ừ ư ụ ơ ư ữ ả v t Internet).ề ừ

B c 2:ướ ch n cài đ t (Install) t c a s ch n l a c a ch ng trìnhọ ặ ừ ử ở ọ ự ủ ươ

173


Hình B 6.6: Cài đ t driver cho máy in cách 1ặ

B c 3:ướ ch ng trình s t đ ng ki m tra c ng k t n i và yêu c u xác nh nươ ẽ ự ộ ể ổ ế ố ầ ậ đ ti p t c cài đ t.ể ế ụ ặ

B c 4:ướ quá trình cài đ t s b t đ u cài đ t Driver cho máy in vào máy tínhặ ẽ ắ ầ ặ

174


B c 5:ướ hoàn t t quá trình cài đ t và in thấ ặ ử

Cách 2: cài đ t b ng ch ng trình s n có trong Windowsặ ằ ươ ẵ

175


B c 1: ướ đ u tiên b đĩa CD Driver máy in vào khay đĩa, sau đó vào Start ->ầ ỏ Printer and Fax ho c vào Control Panel -> Printer and Fax.ặ

Hình B 6.7: Cài đ t driver cho máy in cách 2ặ

176


B c 2:ướ ti p theo là ch n Add Printer và c a s hi n ra, b d u ki m tra t iế ọ ở ử ổ ệ ỏ ấ ể ạ dòng Automatically … và ch n Nextọ

B c 3:ướ ch n c ng máy in k t n i đ ti p t c cài đ t.ọ ổ ế ố ể ế ụ ặ

177


B c 4:ướ ch n máy in mu n thêm vào máy tính hay ch n Have Disk đ chọ ố ọ ể ỉ đ ng d n n i ch a Driver máy in (trên CD ho c c ng)ườ ẫ ơ ứ ặ ổ ứ

B c 5:ướ ch n Next ti p t c đ ch n l a máy in m c đ nh và in th , ch nọ ế ụ ể ọ ự ặ ị ử ọ Finish đ hoàn thành vi c cài đ t.ể ệ ặ

G b máy in:ỡ ỏ vào trong ph n Printer and Fax, ch n máy in nào c n g b ,ầ ọ ầ ỡ ỏ click chu t ph i và ch n Delete. Ngoài ra có th dùng ch ng trình g b máyộ ả ọ ể ươ ỡ ỏ in c a nhà s n xu t nh hình minh h a:ủ ả ấ ư ọ

Hình B 6.8: G b driver máy inỡ ỏ

178


6.3.3. N p m c máy inạ ự

Qui trình c a vi c n p m c g m các thao tác sau:ủ ệ ạ ự ồ

Hình B 6.9: N p m c cho máy inạ ự

179


1. Tháo rã các b ph n c a h p m cộ ậ ủ ộ ự

2. Làm v sinh m c, hút s ch b i, dò các h h ng hao mòn c a các b ph n.ệ ố ự ạ ụ ư ỏ ủ ộ ậ

3. Hút s ch m c th aạ ự ừ

180


4. L p ráp các chi ti t đã làm s chắ ế ạ

5. N p m c m iạ ự ớ

6. In trang đ u tiên đ ki m tra thầ ể ể ử

181


6.3.4. Ch n đoán và kh c ph c s c máy inẩ ắ ụ ự ố

S cự ố Hi n t ngệ ượ Cách kh c ph cắ ụ

Ph nầ c ngứ

- Trên trang in xu tấ hi n các đ ng s c.ệ ườ ọ

- Khi ra l nh in, máy inệ d ng đ t ng t.ừ ộ ộ

- Máy in k t gi y khiẹ ấ gi y đ n giàn s y.ấ ế ấ

- Máy in không ho tạ đ ng khi b t ngu nộ ậ ồ máy in.

- Trên trang in có xu tấ hi n các “đ m” tr ng,ệ ố ắ đen.

- Máy in ch in m t bênỉ ộ c a trang gi y.ủ ấ

- Các ký t xu t hi nự ấ ệ trên trang in b m .ị ờ

- Trang in màu không đ t ch t l ng.ạ ấ ượ

- ki m tra “Drum và t ”. cóể ừ th thay “Drum”ể

- ki m tra h p m c.ể ộ ự

- ki m tra bao l a c a máy inể ụ ủ và b o trì bao l a, giàn s y.ả ụ ấ

- ki m tra cáp ngu n vàể ồ ngu n đi n ngoài, c u chìồ ệ ầ cu máy in.ả

- ki m tra “t ” và v sinhể ừ ệ h p m c.ộ ự

- ki m tra h p m c.ể ộ ự

- ki m tra m c in trong h pể ự ộ m c ho c trên ruy băng.ự ặ

- Ki m tra h p m c màu vàể ộ ự gi y in.ấ

Driver và ph nầ m m.ề

- Máy in không in đ cượ sau khi cài đ t driver.ặ

- Máy báo “Paper out”.

- Máy in không in.

- Ki m tra driver, yêu c uể ầ dirver phù h p v i máy inợ ớ và phù h p v i h đi uợ ớ ệ ề hành đang s d ng.ử ụ

- Ki m tra gi y in và yêu c uể ấ ầ đ a đúng kh gi y vào khaiư ổ ấ gi y.ấ

- Có th do “offline”ể

- Máy in test bình th ng nh ng khi raườ ư

- Ki m tra cáp k t n i.( USBể ế ố ho c Parallel).ặ

182


K t n iế ố gi a máyữ

in v iớ máy tính.

l nh in t máy tính thìệ ừ không nh n đ c tínậ ượ hi u.ệ

- Máy in không “load” gi y.ấ

- Máy in b l i khi chị ỗ ỉ đ nh sai c ng k t n i.ị ổ ế ố

- Ki m tra khây gi y và bể ấ ộ ph n “load” gi y.ậ ấ

183


BÀI T P L NẬ Ớ

1. Nêu công ngh ch t o và nguyên t c ho t đ ng c a máy in kim. Chúng sệ ế ạ ắ ạ ộ ủ ử d ng lo i m c nào và cách n p m c.ụ ạ ự ạ ự

2. Nêu công ngh ch t o và nguyên t c ho t đ ng c a máy in phun. Chúng sệ ế ạ ắ ạ ộ ủ ử d ng lo i m c nào và cách n p m c.ụ ạ ự ạ ự

3. Nêu công ngh ch t o và nguyên t c ho t đ ng c a máy in laser. Chúng sệ ế ạ ắ ạ ộ ủ ử d ng lo i m c nào và cách n p m c.ụ ạ ự ạ ự

184


BÀI 7: B O TRÌ VÀ NÂNG C P MÁY TÍNHẢ Ấ

M c tiêu:ụ


Các v n đ v b o trì máy tínhấ ề ề ả Th c hành b o trì máy tínhự ả Nâng c p h th ng máy tínhấ ệ ố

7.1. B o trì máy tínhả7.1.1. Nguyên nhân và m c đíchụ

T i sao c n ph i b o trì máy tính?ạ ầ ả ả

Sau m t th i gian s d ng, máy tính b bám nhi u b i, đi m ti p xúc gi a cácộ ờ ử ụ ị ề ụ ể ế ữ thi t b không t t do b oxy hoá nên c n ti n hành v sinh máy.ế ị ố ị ầ ế ệ

M t s thi t b ho t đ ng không t t nh tr c ví d nh ngu n y u t i khôngộ ố ế ị ạ ộ ố ư ướ ụ ư ồ ế ả n đ nh, h th ng phát ra nhi u ti ng n khi ho t đ ng.ổ ị ệ ố ề ế ồ ạ ộ

K p th i phát hi n l i các thi t b ph n c ng.ị ờ ệ ỗ ế ị ầ ứ

M c đích c a b o trì: ụ ủ ả

Khi s d ng máy tính m t trong nh ng v n đ quan tâm hàng đ u chính là tu iử ụ ộ ữ ấ ề ầ ổ th c a máy tính. Làm th nào đ các thi t b máy tính s d ng đ c lâu dàiọ ủ ế ể ế ị ử ụ ượ nh mong mu n và ho t đ ng hi u qu .ư ố ạ ộ ệ ả

V phía ng i s d ng thì công tác b o trì th ng vì m c đích th m mĩ: làmề ườ ử ụ ả ườ ụ ẩ cho máy tính tr nên m i, sáng và đ p h n.ở ớ ẹ ơ

V m t k thu t thì ph ng pháp b o trì c b n là đ kéo dài tu i th c a máyề ặ ỹ ậ ươ ả ơ ả ể ổ ọ ủ tính và b o đ m cho máy ho t đ ng t t, n đ nh h n. Đ ng th i kh c ph c cácả ả ạ ộ ố ổ ị ơ ồ ờ ắ ụ nguyên nhân nói trên nh m c i thi n t c đ và hi u qu làm vi c c a máy.ằ ả ệ ố ộ ệ ả ệ ủ

7.1.2. D ng c b o trìụ ụ ả

Khi b o trì c n nh ng d ng gì ?ả ầ ữ ụ

C lông m m đ c s d ng đ quét s ch b i b n bám trên các thi t b máyọ ề ượ ử ụ ể ạ ụ ẩ ế ị tính.

185


Hinh B 7.1: D ng c b o trì máy tính ụ ụ ả

B d ng c tháo l p máy tính, bình bóp khí nén, n c t y (sumo), khăn lauộ ụ ụ ắ ướ ẩ

Bàn ch y đánh răng, xăng th m, bình x t kh oxy hoá RP7, gôm t yả ơ ị ử ẩ

B đĩa CD – ROM có ch a ch ng trình và ti n ích h tr khác. Ch t t y vàộ ứ ươ ệ ỗ ợ ấ ẩ đĩa CD – ROM làm s ch cho đĩa CD – ROM. ạ ổ

7.1.3. Th c hi n b o trìự ệ ả+ Cách kh c ph c v n đ b i b n cho máyắ ụ ấ ề ụ ẩ

B i b n th ng là nguyên nhân gây tác h i đ i v i các thi t b đi n t c a hụ ẩ ườ ạ ố ớ ế ị ệ ử ủ ệ th ng máy tính. Có th áp d ng m t s thao tác c b n d i đây đ kh c ph cố ể ụ ộ ố ơ ả ướ ể ắ ụ v n đ này:ấ ề

B ngu nộ ồ

186


Hình B 7.2: V sinh b ngu nệ ộ ồ

Qu t c a b ngu n ho t đ ng th ng xuyên và hút nhi u b i b n. Trong m tạ ủ ộ ồ ạ ộ ườ ề ụ ẩ ộ s tr ng h p vi c tích lu b i b n làm cho qu t quay không đ c êm gây raố ườ ợ ệ ỹ ụ ẩ ạ ượ ti ng n. ế ồ

Đ kh c ph c v n đ này ph i th ng xuyên quét b i bám sau b ngu nể ắ ụ ấ ề ả ườ ụ ở ộ ồ b ng c quét có lông m m ho c dùng v i th m m lau bên ngoài.ằ ọ ề ặ ả ấ ẩ

Có th tháo b ngu n ra đ quét s ch b i b n bám bên trong, tuy nhiên ph iể ộ ồ ể ạ ụ ẩ ả c n th n và ch c r ng b ngu n này đã h t b o hành.ẩ ậ ắ ằ ộ ồ ế ả

Bo m ch ch và bo m ch m r ngạ ủ ạ ở ộ

Sau m t th i gian s d ng, tháo thùng máy s th y b i tích t trên bo h th ngộ ờ ử ụ ẽ ấ ụ ụ ệ ố và bo m r ng. Trong tr ng h p này, có th tháo ra ngoài làm v sinh. Chú ý,ở ộ ườ ợ ể ệ không làm tr y và nh h ng đ n các thi t b đi n t khác, tránh không dùngầ ả ưở ế ế ị ệ ử v i t đ lau.ả ướ ể

Qu t CPUạ

Gi ng nh qu t c a b ngu n, qu t CPU th ng không ho t đ ng t t khi b iố ư ạ ủ ộ ồ ạ ườ ạ ộ ố ụ b n tích t . H n n a làm cho qu t quay ch m và gi i nhi t kém hi u qu , doẩ ụ ơ ữ ạ ậ ả ệ ệ ả đó làm cho CPU quá nóng. Làm v sinh qu t CPU nh cách c a b ngu n,ệ ạ ư ủ ộ ồ ngoài ra có th tra d u bôi tr n cho qu t; đ i v i nh ng n i khó ti p c n có thể ầ ơ ạ ố ớ ữ ơ ế ậ ể s d ng bình th i t o khí nén. ử ụ ổ ạ

187


Hình B 7.3: V sinh và tra d u cho qu tệ ầ ạ

đĩa quangỔ

Thi t b đĩa CD – DVD ROM là nh ng thi t b l u tr tinh vi. Dù có niêm kínế ị ổ ữ ế ị ư ữ bên trong, nh ng cũng c n đ c làm s ch th ng xuyên. Không th s d ngư ầ ượ ạ ườ ể ử ụ c quét đ ti p c n bên trong nh ng b ph n này. ọ ể ế ậ ữ ộ ậ

Đ duy trì cho các b ph n này tình tr ng t t, có th s d ng ch t làm s chể ộ ậ ở ạ ố ể ử ụ ấ ạ đĩa chuyên dùng cho đ u t và đ u quang h c. ầ ừ ầ ọ

Ch t làm s ch đĩa có bán h u h t các c a hàng máy tính. Đĩa làm s ch CD –ấ ạ ở ầ ế ử ạ ROM có g n m t s mi ng nh có lông m m làm s ch đ u quang h c c a CDắ ộ ố ế ỏ ề ạ ầ ọ ủ – DVD ROM khi nó quay qua đ u quang h c.ầ ọ

Hình B 7.4: D ng c v sinh m t đ c đĩa quangụ ụ ệ ắ ọ ổ

Bàn phím và chu tộ

Bàn phím và chu t là thi t b th ng xuyên ti p xúc tr c ti p v i ng i sộ ế ị ườ ế ự ế ớ ườ ử d ng nên nhi u b i b n và vi khu n. Dùng c quét s ch các khe bàn phím vàụ ề ụ ẩ ẩ ọ ạ dùng v i th m c n hay n c s ch đ lau. Không ngâm c bàn phím vào n cả ấ ồ ướ ạ ể ả ướ ho c tháo r i đ làm s ch, đi u này d làm h ng bàn phím.ặ ờ ể ạ ề ễ ỏ

188


Tháo vòng n p d i chu t, l y bi trong chu t ra đ làm s ch. Th ng thì b iắ ở ướ ộ ấ ộ ể ạ ườ ụ bám vào chung quanh bánh xe c m ng, có th làm s ch bánh xe c m ng b ngả ứ ể ạ ả ứ ằ m t que tâm.ộ

Hình B 7.5: V sinh bàn phímệ

Màn hình – Monitor

S d ng v i m m đ lau màn hình: h u h t màn hình đ c ph m t l p ch ngử ụ ả ề ể ầ ế ượ ủ ộ ớ ố ph n quang và b c x . Do đó v sinh không thích h p có th làm m t l p b oả ứ ạ ệ ợ ể ấ ớ ả v này và gây nh h ng th giác c a ng i s d ng, làm màn hình hi n th bệ ả ưở ị ủ ườ ử ụ ể ị ị m . ờ

S d ng v i m m và các v t li u thích h p đ lau màn. Tránh các ch t li uử ụ ả ề ậ ệ ợ ể ấ ệ làm tr y x c, không dùng c n đ lau màn hình.ầ ướ ồ ể

189


Hình B 7.6: V sinh màn hìnhệ

+ Cách kh c ph c v n đ oxy hoáắ ụ ấ ề

Máy tính g m nhi u b ph n khác nhau đ c k t n i b ng các chân c m. Bồ ề ộ ậ ượ ế ố ằ ắ ề m t ti p xúc gi a các thi t b b ng kim lo i th ng b oxy hoá do th ngặ ế ữ ế ị ằ ạ ườ ị ườ xuyên truy n dòng đi n. ề ệ

Khi đ ti p xúc c a nh ng thi t b này kém, khó s d ng đ c các thi t b nàyộ ế ủ ữ ế ị ử ụ ượ ế ị và đôi khi d n đ n h thi t b , đây là v n đ th ng g p trong vi c b o trì.ẫ ế ư ế ị ấ ề ườ ặ ệ ả

Các thi t b m r ng nh card màn hình, card âm thanh, RAM có th v sinhế ị ở ộ ư ể ệ b ng c c gôm t y chuyên dùng cho bút chì. Các khe c m trên bo m ch ch thìằ ụ ẩ ắ ạ ủ dùng bàn ch i đánh răng th m m t ít c n, xăng th m ch t làm s ch oxy hoá –ả ấ ộ ồ ơ ấ ạ RP7.

+ Làm th nào đ kéo dài tu i th máy tínhế ể ổ ọ

Đi n ápệ

Đi n áp không n đ nh th ng là nguyên nhân chính làm h h ng máy tính.ệ ổ ị ườ ư ỏ Dùng đ ng h đo vôn /ampe, ti n ích trong CMOS (Hardware Monitor) đ ki mồ ồ ệ ể ể tra. T t nh t là s d ng m t b tích đi n UPS đ c p ngu n n đ nh cho máyố ấ ử ụ ộ ộ ệ ể ấ ồ ổ ị tính và tránh b s c cúp đi n.ị ự ố ệ

190


Hình B 7.7: UPS

Tĩnh đi nệ

N u tĩnh đi n không đ c quan tâm đúng m c, h th ng máy tính có th bế ệ ượ ứ ệ ố ể ị h ng do s gia tăng dòng đi n đ t xu t.C n ph i s d ng dây d n n i đ t choỏ ự ệ ộ ấ ầ ả ử ụ ẫ ố ấ máy tính.

Nhi t đệ ộ

Nhi t đ có nh h ng l n đ n tu i th và công su t làm vi c c a các thi t bệ ộ ả ưở ớ ế ổ ọ ấ ệ ủ ế ị đi n t , c n ph i quan tâm và theo dõi th ng xuyên đ tránh các s c đángệ ử ầ ả ườ ể ự ố ti c nh : cháy n ‘chay’ CPU, d d n đ n h h ng, có th g n thêm qu t t nế ư ổ ễ ẫ ế ư ỏ ể ắ ạ ả nhi t cho h th ng.ệ ệ ố

B o qu n Monitorả ả

Th ng màn hình b xu ng màu sau m t th i gian s d ng. Đi u này x y ra vìườ ị ố ộ ờ ử ụ ề ả các đi m photpho màn hình huỳnh quang có tu i th c đ nh. Th i gian sể ở ổ ọ ướ ị ờ ử d ng ho c hi n th liên t c m t trang màn hình có th làm h màn hình. ụ ặ ể ị ụ ộ ể ư

Đ b o v màn hình, t t nh t luôn t t màn hình khi không s d ng. B l uể ả ệ ố ấ ắ ử ụ ộ ư màn hình làm gi m ho t đ ng hi n th c a màn hình cho phép t m ngh khi máyả ạ ộ ể ị ủ ạ ỉ tính không ho t đ ng trong m t kho ng th i gian qui đ nh. B l u màn hình làạ ộ ộ ả ờ ị ộ ư cách đ n gi n nh t đ b o v màn hình khi nó hoàn toàn không ho t đ ng.ơ ả ấ ể ả ệ ạ ộ

Cách th c hi n:ự ệ

B c 1:ướ Click ph i chu t vào màn hình “Desktop” ch n “Properties”ả ộ ọ

191


B c 2:ướ Click vào th “Screen Saver”ẻ

B c 3:ướ L a ch n giao di n t i tuỳ ch n “Screen Saver”, ch n th i gian t iự ọ ệ ạ ọ ọ ờ ạ m c “Wait”ụ

B c 4:ướ Ch n “Apply” và “OK”.ọ

7.1.4. Các l u ý v b o trì máy tínhư ề ả

+ Làm th nào đ không x y s các s c k thu t trong quá trình b o trì?ế ể ả ự ự ố ỹ ậ ả

Trong quá trình b o trì c n l u ý dòng tĩnh đi n trong c th , đây là nguyênả ầ ư ệ ơ ể nhân có kh năng làm h ng thi t b linh ki n đi n t . Do đó c n ph i kh tĩnhả ỏ ế ị ệ ệ ử ầ ả ử đi n trong c th tr c khi thao tác bên trong máy.ệ ơ ể ướ

Hình B 7.8: Vòng đeo kh tĩnh đi nử ệ

Th c hi n: ch c n ch m hai tay vào thùng máy là đ c, đeo vòng dây kh tĩnhự ệ ỉ ầ ạ ượ ử đi n ho c n i đ t c th .ệ ặ ố ấ ơ ể

C n l u ý không làm nh đ n các thi t b khác, các thao tác ph i th t c nầ ư ả ế ế ị ả ậ ẩ tr ng, dùng l c v a ph i và c n quan sát các ch t đ nh v .ọ ự ừ ả ầ ố ị ị

192


Hình B 7.9: Ch t c đ nh card màn hìnhố ố ị

Không đánh r i, ph i s p x p các thi t b theo th t nh t đ nh: N u không sơ ả ắ ế ế ị ứ ự ấ ị ế ẽ d d n đ n b th t l c đ v do chúng ta s ý hay nh ng ng i xung quanhễ ẫ ế ị ấ ạ ỗ ỡ ơ ữ ườ ch m ph i.ạ ả

Ki m tra t ng th tr c khi c p ngu n kh i đ ng máy nh m tránh các s cể ổ ể ướ ấ ồ ở ộ ằ ự ố đáng ti c nh : cháy, n , đ , v do không c n tr ng trong thao tác k thu t.ế ư ổ ỗ ỡ ẩ ọ ỹ ậ

+ Nên làm gì tr c khi giao máy cho khách hàng?ướ

Sau khi v sinh máy tính xong, ki m tra tr c khi đóng n p thùng máyệ ể ướ ắ

Hình B 7.10: V sinh thùng máyệ

Dùng n c t y sumo v sinh bên ngoài các thi t b l n cu i nh m đem l i c mướ ẩ ệ ế ị ầ ố ằ ạ ả giác nh đ c s d ng máy m i cho khách hàng.ư ượ ử ụ ớ

Ki m tra l n cu i nh m đ m b o máy ho t đ ng t t và n đ nh, m i kháchể ầ ố ằ ả ả ạ ộ ố ổ ị ờ hàng nh n di n c u hình, d li u, mai tr c khi bàn giao máy cho khách hàng.ậ ệ ấ ữ ệ ướ

193


H ng d n chu đáo n u khách hàng có yêu c u, ân c n l ch s nh m t o nướ ẫ ế ầ ầ ị ự ằ ạ ấ t ng t t cho khách hàng v sau.ượ ố ề

7.2. Nâng c p máy tínhấ

Khi nào thì nâng c p máy tính, nâng c p máy tính nh m m c đích gì ?ấ ấ ằ ụ

Đ s d ng đ c m t s ph n m m chuyên ngành m i hi n nay nh : ch iể ử ụ ượ ộ ố ầ ề ớ ệ ư ơ game, đ ho , … ồ ạ

Nâng c p ph n c ng đ máy ho t đ ng nhanh và hi u qu h n.ấ ầ ứ ể ạ ộ ệ ả ơ

7.2.1. Nh n bi t d u hi u nâng c pậ ế ấ ệ ấ

Máy ho t đ ng ch m, không s d ng đ c m t s ch ng trình đòi h i c uạ ộ ậ ử ụ ượ ộ ố ươ ỏ ấ hình cao.

Thông qua dung l ng đĩa c ng, card màn hình; công su t làm vi c c aượ ổ ứ ấ ệ ủ RAM, CPU; b ngu n ch p ch n có d u hi u y u t i.ộ ồ ậ ờ ấ ệ ế ả

7.2.2. Nâng c p thi t bấ ế ị

+ Các thi t b nào có th nâng c p cho máy tính?ế ị ể ấ

B nh RAMộ ớ

Nâng c p RAM là ph ng pháp đ n gi n d th c hi n. Khi công su t làm vi cấ ươ ơ ả ễ ự ệ ấ ệ c a RAM trên 80% thì ph i nâng c p ho c thay th .ủ ả ấ ặ ế

Theo dõi công su t làm vi c c a b nh RAM nh n t h p phímấ ệ ủ ộ ớ ấ ổ ợ “Ctr+Alt+Del”, ch n th Performance (hình minh ho ).ọ ẻ ạ

194


Hình B 7.11: Theo dõi công su t làm vi c c a b nh RAMấ ệ ủ ộ ớ

Nâng c p RAM có 2 d ng: ấ ạ

B sung thêm: nh n di n RAM hi n có v tên, bus, lo i ram, dung l ng, nênổ ậ ệ ệ ề ạ ượ mua RAM cùng lo i, bus, (n u đ c thì cùng tên chip và nhà s n xu t).ạ ế ượ ả ấ

Thay th : nguyên nhân th ng ph i thay th RAM m i là RAM hi n có b l iế ườ ả ế ớ ệ ị ỗ ho c không có dòng s n ph m RAM trên th tr ng t ng t đ g n thêm.ặ ả ẩ ị ườ ươ ự ể ắ Nh n bi t RAM hi n có, mua RAM m i ph i cùng lo i v i RAM cũ. ậ ế ệ ớ ả ạ ớ

Vi c này ph thu c vào mainboard h tr t i đa bao nhiêu thanh RAM, cácệ ụ ộ ỗ ợ ố thông s k thu t nh th nào, tham kh o mainboard đ có các thông s kố ỹ ậ ư ế ả ể ố ỹ thu t chính xác.ậ

đĩa c ngỔ ứ

Là thi t b l u tr thông tin chính trên máy tính, chính vì v y dung l ng đĩaế ị ư ữ ậ ượ ổ c ng càng l n thì l u tr càng nhi u. Khi dung l ng đĩa c ng không cònứ ớ ư ữ ề ượ ổ ứ không gian l u tr thêm s làm cho máy tính ch y ch m và chúng ta không thư ữ ẽ ạ ậ ể sao l u d li u đ c. Đ bi t đĩa c ng s d ng bao nhiêu và có c n nângư ữ ệ ượ ể ế ổ ứ ử ụ ầ c p hay không ta m Local Disk Properties đ xem. Trong windows explorer,ấ ở ể click ph i chu t vào đĩa c n xem, ch n properties.ả ộ ổ ầ ọ

195


Hình B 7.12: Theo dõi dung l ng c a đĩa c ngượ ủ ổ ứ

C n quan sát xem còn v trí đ g n thêm HDD m i không, mainboard h trầ ị ể ắ ớ ỗ ợ chu n k t n i nào cho đĩa c ng (ATA hay SATA). Trong quá trình l p đ tẩ ế ố ổ ứ ắ ặ ph i đ m b o an toàn v đi n và tính chính xác tuy t đ i.ả ả ả ề ệ ệ ố

Card màn hình

Làm vi c có liên quan đ n hình nh nh : game, corel draw, photoshop,ệ ế ả ư autocad, ... Ta c m th y hình nh hi n th không đ c rõ hay m , đôi khi bả ấ ả ể ị ượ ờ ị gi t ho c t thoát ra không ch y đ c. Khi đó c n nâng c p card màn hình đậ ặ ự ạ ượ ầ ấ ể kh c ph c tình tr ng trên. C n l u m t s đi m sau: card màn hình hi n t iắ ụ ạ ầ ư ộ ố ể ệ ạ thu c lo i nào: onboard, PCI, AGP, …ộ ạ

N u là card màn hình onboard: chúng ta xem trên mainboard còn tr ng khe c m:ế ố ắ PCI, hay AGP nào không. N u tr ng c hai thì t t nh t chúng ta nên mua cardế ố ả ố ấ màn hình lo i khe c m AGP lo i này h tr hình t t h n. Xem khe c m trênạ ắ ạ ỗ ợ ố ơ ắ mainboard h tr card màn hình bao nhiêu X.ỗ ợ

L p card màn hình m i và ti n hành ch y th , l u ý các ch t khoá m c a kheắ ớ ế ạ ử ư ố ở ủ c m card màn hình.ắ

Th c hi n: ự ệ

B c 1:ướ Click chu t vào Start, Run, đánh l nh: dxdiag và nh n Enter.ộ ệ ấ

B c 2:ướ Ch n th Display, quan sát hình v .ọ ẻ ẽ

196


Hình B 7.13: Theo dõi dung l ng c a card màn hìnhượ ủ

B ngu nộ ồ

B ngu n là thành ph n quan tr ng b c nh t đ i v i toàn b h th ng máyộ ồ ầ ọ ậ ấ ố ớ ộ ệ ố tính, nh h ng r t l n đ n hi u su t làm vi c và tu i th c a c h th ng.ả ưở ấ ớ ế ệ ấ ệ ổ ọ ủ ả ệ ố Tuy nhiên đây là thi t b mà ít ng i s d ng quan tâm đ n vì th ng bế ị ườ ử ụ ế ườ ộ ngu n đ c bán kèm theo case. Trong khi đó ng i s d ng ch quan tâm đ nồ ượ ườ ử ụ ỉ ế ki u dáng bên ngoài và giá thành c a thùng máy mà thôi.ể ủ

Sau m t th i gian s d ng b ngu n không còn đ m b o đ c m c đi n ápộ ờ ử ụ ộ ồ ả ả ượ ứ ệ nh tr c; b sung thêm nhi u thi t b khác làm cho b ngu n hi n t i tr nênư ướ ổ ề ế ị ộ ồ ệ ạ ở quá t i, máy tính hay b ch p ch n và làm vi c kém hi u qu , lúc này c n ph iả ị ậ ờ ệ ệ ả ầ ả thay th b ngu n m i có công su t l n h n.ế ộ ồ ớ ấ ớ ơ

L u ý: Mainboard h tr ngu n nàoư ỗ ợ ồ .

B vi x lý – CPUộ ử

CPU là b não c a máy tính, x lý t t c các quá trình di n ra trong lúc máyộ ủ ử ấ ả ễ tính ho t đ ng. quy t đ nh t c đ nhanh hay ch m c a máy tính, vì th c nạ ộ ế ị ố ộ ậ ủ ế ầ nâng c p CPU khi nh n th y CPU ho t đ ng v t quá công su t.ấ ậ ấ ạ ộ ượ ấ

Hình minh ho : theo dõi công su t làm vi c c a CPUạ ấ ệ ủ

197


Hình B 7.14: Theo dõi công su t làm vi c c a CPUấ ệ ủ

L u ý:ư Vi c nâng c p CPU ch y u là thay th b vi x lý hi n t i b i b việ ấ ủ ế ế ộ ử ệ ạ ở ộ x lý m i có t c đ làm vi c cao h n. Tuy nhiên vi c nâng c p này chi phí kháử ớ ố ộ ệ ơ ệ ấ cao, ph thu c hoàn toàn vào mainboard đang s d ng, cách làm này th ng ítụ ộ ử ụ ườ đ c th c hi n.ượ ự ệ

Nh n di n CPU hi n có v : tên, t c đ , socket, bus. Mua CPU m i cùng lo iậ ệ ệ ề ố ộ ớ ạ nh ng có t c đ cao h n, có bus b ng v i bus t i đa mà mainboard h tr .ư ố ộ ơ ằ ớ ố ỗ ợ Trong quá trình l p đ t ph i c n th n và đ m b o an toàn v đi n.ắ ặ ả ẩ ậ ả ả ề ệ

Bo m ch ch – Mainboardạ ủ

Không th c hi n nâng c p v i bo m ch ch , vì khi mua bo m ch ch m i thìự ệ ấ ớ ạ ủ ạ ủ ớ ph i thay th các thi t b khác nh CPU, RAM, ... N u mu n s d ng m t sả ế ế ị ư ế ố ử ụ ộ ố công ngh m i mà mainboard c a chúng ta không h tr thì t t nh t là muaệ ớ ủ ỗ ợ ố ấ máy m i. Ví d : dual channel, dual VGA, dual core, … , ngoài ra trong m t sớ ụ ộ ố tr ng h p có th mua các thi t b chuy n đ i nh m h n ch chi phí nâng c pườ ợ ể ế ị ể ổ ằ ạ ế ấ và cũng không ph i mua máy m i.ả ớ

198


Hình B 7.15: Bo m ch ch và card m r ngạ ủ ở ộ

Nâng c p BIOSấ

Đôi khi c n ph i nâng c p BIOS đ h tr nh ng thi t b h đi u hành m i.ầ ả ấ ể ỗ ợ ữ ế ị ệ ề ớ Lý do ph bi n nh t đ nâng c p BIOS là h tr các đĩa c ng l n h n ph mổ ế ấ ể ấ ỗ ợ ổ ứ ớ ơ ạ vi ph c v c a phiên b n BIOS hi n t i.ụ ụ ủ ả ệ ạ

Có hai cách đ nâng c p BIOS:ể ấ

Thay th chip BIOS m i, là cách đ n gi n nh t, nh ng ph i c n th n n uế ớ ơ ả ấ ư ả ẩ ậ ế không s làm cong ho c gãy các k t n i trên chip BIOS.ẽ ặ ế ố

Dùng ph n m m: Ph ng pháp này nguy hi m h n vì n u không chính xácầ ề ươ ể ơ ế trong quá trình cài đ t ho c b m t đi n thì máy tính không th kh i đ ngặ ặ ị ấ ệ ể ở ộ đ c.ượ

Hình B 7.16: BIOS

199


Các b c th c hi n:ướ ự ệ

B c 1:ướ Xác đ nh phiên b n hi n hành c a BIOSị ả ệ ủ

B c 2:ướ T i phiên b n m i nh t t nhà s n xu t bo m ch chính, ví d :ả ả ớ ấ ừ ả ấ ạ ụ www.BIOSCentral.com, www.Phoenix.com, www.Ami.com

B c 3:ướ S d ng ti n ích c p nh t BIOS nh aflash.exe, có th tìm th y trênử ụ ệ ậ ậ ư ể ấ đĩa CD – ROM kèm theo trong mainboard khi mua.

B c 4:ướ T o đĩa m m kh i đ ng, gi i nén th m c BIOS c p nh t và ti n íchạ ề ở ộ ả ư ụ ậ ậ ệ c p nh t vào đĩa m m này.ậ ậ ề

B c 5:ướ Kh i đ ng t đĩa m m vào trong giao di n c a DOS, màn hình hi nở ộ ừ ề ệ ủ ể th d u nh c A:>_ đánh tên ti n ích (ví d : aflash.exe) và nh n enter đ b tị ấ ắ ệ ụ ấ ể ắ đ u. Ti n ích s yêu c u chúng ta l u l i phiên b n hi n t i ta nên l u l i,ầ ệ ẽ ầ ư ạ ả ệ ạ ư ạ trong tr ng h p BIOS m i không t ng thích v i ph n c ng m i, có th ph cườ ợ ớ ươ ớ ầ ứ ớ ể ụ h i l i phiên b n cũ.ồ ạ ả

Quá trình c p nh t BIOS di n ra trong vài phút, đ ng t t máy trong su t quáậ ậ ễ ừ ắ ố trình này. N u có sai sót trong quá trình này s làm máy không th kh i đ ngế ẽ ể ở ộ l i đ c. Ch có cách là g i mainboard đ n nhà s n xu t đ thay th chip BIOSạ ượ ỉ ử ế ả ấ ể ế khác.

Hình minh ho c p nh t mainboard ASUS:ạ ậ ậ

Hình B 7.17: Ti n ích nâng c p BIOS trong DOSệ ấ

200


7.2.3. Các l u ý v nâng c p máy tínhư ề ấ

+ Đ ng b , t ng thích và hi u qu kinh t :ồ ộ ươ ệ ả ế

Khi nâng c p các thi t b máy tính c n quan tâm đ n tính t ng thích, tính đ ngấ ế ị ầ ế ươ ồ b và hi u qu kinh t cho ng i s d ng. Tính t ng thích nghĩa là thay thộ ệ ả ế ườ ử ụ ươ ế và k t n i có phù h p có đ c hay không. Tính đ ng b nghĩa là khi thay thế ố ợ ượ ồ ộ ế thi t b m i thì có đ ng b v i các thi t b đã có nh m phát huy hi u su t làmế ị ớ ồ ộ ớ ế ị ằ ệ ấ vi c t i u nh t cho c h th ng. N u đ m b o tính t ng thích và đ ng bệ ố ư ấ ả ệ ố ế ả ả ươ ồ ộ thì vi c nâng c p v a làm c i thi n t c đ c a máy tính, đ ng th i ti t ki mệ ấ ừ ả ệ ố ộ ủ ồ ờ ế ệ kinh t cho ng i s d ng.ế ườ ử ụ

N u vi c nâng c p ph n c ng không c i thi n đ c t c đ c a máy tính nhế ệ ấ ầ ứ ả ệ ượ ố ộ ủ ư mong đ i thì t t nh t nên nghĩ đ n ph ng án mua máy m i, khi đó s đ mợ ố ấ ế ươ ớ ẽ ả b o hi u qu kinh t lâu dài v sau. N u nh máy tính hi n quá cũ ho c khôngả ệ ả ế ề ế ư ệ ặ có thi t b thay th thì ph i mua máy m i.ế ị ế ả ớ

201


BÀI T P L NẬ Ớ

1. M c đích b o trì và nâng c p máy tính là gì ? Nh ng nguyên nhân nào ph iụ ả ấ ữ ả nâng c p b o trì máy tính. Nêu các b c b o trì máy tính.ấ ả ướ ả

2. Khi nào c n nâng c p máy tính. Các v n đ c n chú ý khi nâng c p b o trìầ ấ ấ ề ầ ấ ả máy.

BÀI T P ÔNẬ

1. M c đích b o trì máy tính dùng đ làm gìụ ả ể

.................................................................................................................................

2. Ng i b o trì th ng ph i làm gì khi đi b o máy tínhườ ả ườ ả ả

.................................................................................................................................

3. Đ nâng c p Card màn hình ta c n quan tâm đi m nàoể ấ ầ ể

.................................................................................................................................

4. Đ nâng c p CPU ta c n quan tâm đi m nàoể ấ ầ ể

.................................................................................................................................

5. Đ nâng c p Ram ta c n quan tâm đi m nàoể ấ ầ ể

.................................................................................................................................

6. Đ nâng c p BIOS ta c n quan tâm đi m nàoể ấ ầ ể

.................................................................................................................................

202


BÀI 8: MÁY TÍNH XÁCH TAY

M c tiêu:ụ


Các ki n th c t ng quát v máy tính xách tayế ứ ổ ề Ch n mua và s d ng máy tính xách tayọ ử ụ Công ngh Centrino dành cho máy tính xách tayệ B o d ng, ch n đoán và kh c ph c s c máy tính xách tayả ưỡ ẩ ắ ụ ự ố

8.1 Gi i thi uớ ệ

Máy tính xách tay (ti ng Anh: ế laptop computer hay notebook computer) là m tộ máy tính cá nhân nh ỏ g n ọ có th mang xách đ c. Nó th ng ch n ng t 1-ể ượ ườ ỉ ặ ừ 6 kg, tùy thu c vào kích c , v t li u và các nhân t khác. Chi c máy tính xách tayộ ỡ ậ ệ ố ế đ u tiên trên th gi i là m t chi c Osborne 1 ra đ i năm 1981.ầ ế ớ ộ ế ờ

Hình B 8.1: Máy tính xách tay

8.2. Phân lo i máy tính xách tayạ8.2.1. Máy Laptop

Cũng gi ng máy tính đ bàn (Desktop) v ch c năng, thành ph n c u t oố ể ề ứ ầ ấ ạ nh ng n u cùng m t m c giá thì s c m nh tính toán c a nó có ph n kém h nư ế ộ ứ ứ ạ ủ ầ ơ và các thành ph n linh ki n đ c thu nh l i và đ c t i u cho công vi c diầ ệ ượ ỏ ạ ượ ố ư ệ đ ng và ti t ki m đi n năng.ộ ế ệ ệ

203


Máy Laptop cũng đ c phân chia thành 4 ch ng lo i khác nhau:ượ ủ ạ

Hình B 8.2: Thin anh Light, Ultraportables

+ Ultraportables: màn hình nh h n 12” và tr ng l ng d i 1.7kg, bàn phímở ơ ọ ượ ướ th ng ch có các phím c b n (ch , s và m t s phím ch c năng c b n).ườ ỉ ơ ả ữ ố ộ ố ứ ơ ả Thích h p cho nh ng doanh nhân ph i công tác th ng xuyên c n m t máy tínhợ ữ ả ườ ầ ộ nh và nh . Giá thành th ng r t m c, có th i gian s d ng Pin r t lâu (t 8hỏ ẹ ườ ấ ắ ờ ử ụ ấ ừ tr lên), s d ng lo i CPU c c kỳ ti t ki m đi n năng (ULV CPU: Ultra Lowerở ử ụ ạ ự ế ệ ệ Voltage CPU), tích h p card màn hình onboard và đôi lúc s d ng lo i màn hìnhợ ử ụ ạ c m ng.ả ứ

+ Thin and Light: màn hình t 12-14”, tr ng l ng t 1.8-2.8k, có th th aừ ọ ượ ừ ể ỏ mãn ph n nào nhu c u tính toán c a ng i s d ng bình th ng và th i gianầ ầ ủ ườ ử ụ ườ ờ dùng Pin cũng t ng đ i ch p nh n đ c (2-6h). Th ng kích c c a máy phươ ố ấ ậ ượ ườ ỡ ủ ụ thu c vào kích c c a màn hình.ộ ỡ ủ

+ Medium Size Laptops: màn hình t 14-15.4”, có tr ng l ng t 3-3.5kg, s cừ ọ ượ ừ ứ m nh tính toán và th i gian dùng Pin c a máy này h n lo i máy Thin and Light.ạ ờ ủ ơ ạ

+Desktop Replacemetn Computer: là lo i máy có s c m nh nh m t máy tínhạ ứ ạ ư ộ đ bàn, tuy nhiên v i tr ng l ng và kích th c l n nên vi c di chuy n cũngể ớ ọ ượ ướ ớ ệ ể không đ c thu n ti n l m. Kích c màn hình có th t 17-20”, s d ng cácượ ậ ệ ắ ỡ ể ừ ử ụ thành ph n linh ki n khá m nh đ có hi u su t cao trong ho t đ ng vì v y th iầ ệ ạ ể ệ ấ ạ ộ ậ ờ gian dùng Pin cũng b h n ch (th ng không quá 3h).ị ạ ế ườ

8.2.2. Máy Desknote

Là lo i máy tính đ c thi t k v i đ y đ tính năng nh m t máy đ bànạ ượ ế ế ớ ầ ủ ư ộ ể nh ng có kích th c và tr ng l ng g n nh máy tính Laptop. Đ c thíêt kư ướ ọ ượ ầ ư ượ ế đ ti t ki m không gian s d ng nh ng v n có kích th c l n h n máy Laptopể ế ệ ử ụ ư ẫ ướ ớ ơ c v màn hình và bàn phím s d ng cho nên không ph c v cho m c đích tínhả ề ử ụ ụ ụ ụ tóan di đ ng, nó cũng không có Pin nuôi nh máy Laptop.ộ ư

204


8.2.3. Máy Palm/Pocket PC

Là lo i máy đ c thíêt k r t nh g n (có th n m g n trong lòng bàn tay)ạ ượ ế ấ ỏ ọ ể ắ ọ nh ng v n có m t s kh năng c a m t máy tính. Có h đi u hành riêng bi tư ẫ ộ ố ả ủ ộ ệ ề ệ cho thi t b nh Window CE, Windows Mobile, Symbian, Linux, … Các ph nế ị ư ầ m m ch y trên thi t b cũng đã đ c thi t k l i cho phù h p v i ph n c ngề ạ ế ị ượ ế ế ạ ợ ớ ầ ứ thi t b nh Word, Excel, Internet Explorer, Windows Media Player, …ế ị ư

Máy s d ng lo i CPU dành cho thi t b di đ ng nh , có ROM và RAM đ l uử ụ ạ ế ị ộ ỏ ể ư tr ph n m m c a máy, th nh m r ng đ l u tr d li u ng i dùng, mànữ ầ ề ủ ẻ ớ ở ộ ể ư ữ ữ ệ ườ hình c m ng, thi t b tr , và các phím đi u khi n ch c năng ph n c ng.ả ứ ế ị ỏ ề ể ứ ầ ứ

Đ c tính quan tr ng là các máy Pocket PC hi n nay còn tích h p thêm ch cặ ọ ệ ợ ứ năng đi n tho i. Đi u này d n đ n vi c thu n ti n cho ng i dùng di đ ng vìệ ạ ề ẫ ế ệ ậ ệ ườ ộ có m t thi t b đ y đ ch c năng cho công vi c hàng ngày.ộ ế ị ầ ủ ứ ệ

Hình B 8.3: Máy Palm/Pocket PC, desknote

8.3. Đ c tr ng c a máy Laptopặ ư ủ8.3.1. Các đ c tr ng v c u hình ph n c ngặ ư ề ấ ầ ứ

H u h t các máy tính xách tay s d ng màn hình LCD kích th c t 12” v i đầ ế ử ụ ướ ừ ớ ộ phân gi i 1024x768 tr lên. V i s phát tri n c a công ngh hi n nay thì mànả ở ớ ự ể ủ ệ ệ hình LCD c a máy tính xách tay đã t t h n trong vi c trình bày hình nh, đủ ố ơ ệ ả ộ sáng cao h n và góc nhìn cũng r ng h n.ơ ộ ơ

T t c máy tính xách tay đ u dùng lo i c ng 2.5” nh h n so v i lo i c ngấ ả ề ạ ổ ứ ỏ ơ ớ ạ ổ ứ dành cho máy tính đ bàn 3.5” vì v y th ng có hi u su t ho t đ ng th p h nể ậ ườ ệ ấ ạ ộ ấ ơ nh ng l i tiêu th ít đi n năng h n.ư ạ ụ ệ ơ

Đa s các dòng máy tính xách tay tích h p card màn hình và âm thanh theo máyố ợ vì v y h n ch c a máy tính xách tay là kém trong vi c x lý đ h a và ch iậ ạ ế ủ ệ ử ồ ọ ơ game. Tuy nhiên hi n nay ngày càng có nhi u máy tính xách tay s d ng cardệ ề ử ụ màn hình r i đ đáp ng nhu c u gi i trí trên.ờ ể ứ ầ ả

205


Máy tính xách tay h u nh có đ y đ các c ng k t n i nh m t máy tính đầ ư ầ ủ ổ ế ố ư ộ ể bàn, ngoài ra còn có thêm c ng PCMCI hay Express Card c n thi t cho vi c mổ ầ ế ệ ở r ng thêm ch c năng cho máy.ộ ứ

CPU dành cho máy tính xách tay cũng r t đa d ng; c a hãng Intel có Pentium M,ấ ạ ủ Core Duo, Core2 Duo; c a hãng AMD có Athlon Mobile, Turion 64, Sempronủ Mobile; và m t s hãng khác nh VIA, Apple, IBM, Motorola, …ộ ố ư

H u h t hi n nay máy tính xách tay s d ng lo i Pin Lithium Ion và m i h n làầ ế ệ ử ụ ạ ớ ơ Lithium Polymer thay th cho lo i Pin Nickel Metal Hydrid v i th i gian sế ạ ớ ờ ử d ng lâu h n, s c nhanh h n và b n h n.ụ ơ ạ ơ ề ơ

H u h t máy tính xách tay có thêm m t Adapter ngoài dùng đ s c Pin, thíêt bầ ế ộ ể ạ ị ToudPad ho c Pointer Stick thay th v trí c a chu t trên máy tính đ bàn. M tặ ế ị ủ ộ ể ộ s máy có thêm Docking Station (đ m r ng) đ có th b sung nh ng thànhố ế ở ộ ể ể ổ ữ ph n mà máy tính xách tay thi u so v i máy tính đ bàn.ầ ế ớ ể

Tuy nhiên y u đi m hi n nay là máy tính xách tay ch a có chu n chung hayế ể ệ ư ẩ tính t ng thích các thi t b gi a các nhà s n xu t gây khó khăn cho ng i sươ ế ị ữ ả ấ ườ ử d ng khi thay th , nâng c p, s a ch a. Chu n máy tính xách tay Centrino c aụ ế ấ ử ữ ẩ ủ Intel đã ph n nào gi i quy t bài toán này.ầ ả ế

8.3.2. Ch n mua và s d ng đúng cáchọ ử ụMua máy tính xách tay lo i nào cho t t ?ạ ố

M c đích s d ng chínhụ ử ụ

M c đích s d ng chính s nh h ng đ n t t c quy t đ nh c a vi c l aụ ử ụ ẽ ả ưở ế ấ ả ế ị ủ ệ ự ch n c u hình chi c MTXT t ng lai cũng nh kho n ngân sách s đ u t .ọ ấ ế ươ ư ả ẽ ầ ư

N u ch đ n thu n l t web, đ c, so n th o văn b n thì không c n c u hìnhế ỉ ơ ầ ướ ọ ạ ả ả ầ ấ cao nh ng n u mu n s d ng t t các ng d ng n ng nh : đ h a, ch i game,ư ế ố ử ụ ố ứ ụ ặ ư ồ ọ ơ nghe nh c, xem phim, ... Thì kho n ti n ph i b ra là khá l n. Do đó hãy suyạ ả ề ả ỏ ớ nghĩ k tr c khi quy t đ nh mua đ không ph i h i ti c sau này.ỹ ướ ế ị ể ả ố ế

Tính “xách tay”

Mang ti ng là MTXT nh ng không ph i máy tính nào cũng d dàng “xách tay”ế ư ả ễ nh tên g i c a nó (có l MTXT ch là đ phân bi t v i máy tính đ bàn). Tínhư ọ ủ ẽ ỉ ể ệ ớ ể “xách tay” ph thu c vào hai y u t : kích th c và tr ng l ng c a máy.ụ ộ ế ố ướ ọ ượ ủ

N u là ng i năng đ ng hay công vi c yêu c u ph i luôn di chuy n thì tr ngế ườ ộ ệ ầ ả ể ọ l ng chi c MTXT mang theo là đi u c n đ c l u ý. Còn n u luôn ph i dànhượ ế ề ầ ượ ư ế ả ph n l n th i gian c a mình đ làm vi c v i máy tính thì m t chi c MTXT v iầ ớ ờ ủ ể ệ ớ ộ ế ớ màn hình l n h n s t t h n.ớ ẳ ẽ ố ơ

206


T t nh t nên ch n lo i có tr ng l ng càng nh càng t t, màn hình v a ph iố ấ ọ ạ ọ ượ ẹ ố ừ ả (kho ng 12-15 inch) đ đ m b o tính g n nh , di đ ng c a MTXT.ả ể ả ả ọ ẹ ộ ủ

Kh năng k t n iả ế ố

Các tính năng u vi t c a MTXT không ch n m trong b n thân nó mà còn ư ệ ủ ỉ ằ ả ở nh ng thi t b mà nó có th k t n i. Do đó, c n xem xét các kh năng k t n iữ ế ị ể ế ố ầ ả ế ố m ng không dây, s l ng c ng USB, c ng Bluetooth, đ u đ c th nh ... Máyạ ố ượ ổ ổ ầ ọ ẻ ớ tính càng hi n đ i thì kh năng giao ti p, k t n i c a nó càng t t và t t nhiênệ ạ ả ế ế ố ủ ố ấ giá thành cũng cao.

Kh năng k t n i m ng không dây đ c cho là không th thi u đ i v i cácả ế ố ạ ượ ể ế ố ớ MTXT hi n đ i. Bên c nh đó, s l ng các thi t b ngo i vi k t n i v i máyệ ạ ạ ố ượ ế ị ạ ế ố ớ tính thông qua c ng USB ngày càng nhi u nh : camera k thu t s , máy ngheổ ề ư ỹ ậ ố nh c MP3, máy xem phim MP4, các lo i đĩa l u tr , chu t quang... d n đ n đòiạ ạ ư ữ ộ ẫ ế h i ph i có nhi u c ng USB trên MTXT đ đáp ng. ỏ ả ề ổ ể ứ

Có th dùng thi t b chuy n đ i (t m t thành nhi u c ng USB) đ gia tăng sể ế ị ể ổ ừ ộ ề ổ ể ố l ng c ng USB. Tuy nhiên cũng không nên ch n lo i MTXT có ít h n haiượ ổ ọ ạ ơ c ng USB.ổ

Mua lo i t t nh tạ ố ấ

Khi quy t đ nh mua MTXT, n u có th đ c, hãy mua lo i t t nh t có th soế ị ế ể ượ ạ ố ấ ể v i kh năng tài chính c a mình và cũng không nên nghĩ đ n chuy n s nângớ ả ủ ế ệ ẽ c p t t . M t nh c đi m l n c a MTXT so v i máy tính đ bàn là kh năngấ ừ ừ ộ ượ ể ớ ủ ớ ể ả nâng c p.ấ

N u nh máy tính đ bàn, có th d dàng nâng c p t ng b ph n thì đi u đóế ư ở ể ể ễ ấ ừ ộ ậ ề l i r t khó đ i v i MTXT b i nh ng thi t k c b n c a nó. Đó là ch a kạ ấ ố ớ ở ữ ế ế ơ ả ủ ư ể đ n chi phí nâng c p là khá l n, th m chí n u mua m t cái máy tính m i có khiế ấ ớ ậ ế ộ ớ l i t t h n.ạ ố ơ

Do đó, c n ph i cân nh c k tr c các l a ch n v bo m ch ch , dung l ngầ ả ắ ỹ ướ ự ọ ề ạ ủ ượ c ng, t c đ b vi x lý, h th ng video, b nh ... Sau đây là m t s th ngổ ứ ố ộ ộ ử ệ ố ộ ớ ộ ố ươ

hi u MTXT co th tham kh o: ệ ể ả

Máy tính xách tay Acer: có nhi u ch ng lo i, ki u dáng t ng đ i phù h pề ủ ạ ể ươ ố ợ cho nhi u lo i ng i s d ng (doanh nhân, sinh viên, ng i dùng gia đình,ề ạ ườ ử ụ ườ nam, n ). Có b dày kinh nghi m trong vi c s n xu t máy tính xách tay vàữ ề ệ ệ ả ấ nhi u ti n ích công ngh b sung, giá thành t ng đ i d dàng ch p nh n h nề ệ ệ ổ ươ ố ễ ấ ậ ẵ đây là th ng hi u d dàng l a ch n nh t. Đánh giá chung là các máy tính xáchươ ệ ễ ự ọ ấ tay c a Acer có s đi m trung bình v ki u dáng, m c đ gi i trí là trung bìnhủ ố ể ề ể ứ ộ ả vì thi u vi c k t h p các thi t b cao c p, hi u su t v a ph i, tuy nhiên r t đaế ệ ế ợ ế ị ấ ệ ấ ừ ả ấ

207


d ng s n ph m và r t nhanh chóng trong vi c thay đ i công ngh m i và giáạ ả ẩ ấ ệ ổ ệ ớ c cho các s n ph m c a mình.ả ả ẩ ủ

Máy tính xách tay HP: đây là nhà s n xu t l n và đã có ch đ ng nh t đ nh, cóả ấ ớ ổ ứ ấ ị nhi u l a ch n trong vi c h tr nâng c p thi t b , đâu là dòng máy tính b n cóề ự ọ ệ ổ ợ ấ ế ị ạ th d dàng tìm ki m thi t b đ nâng c p cũng nh s a ch a trên th tr ngể ễ ế ế ị ể ấ ư ử ữ ị ườ hi n nay. Máy tính xách tay c a HP có ki u dáng cũng r t d thu hút kháchệ ủ ể ấ ễ hang, thích h p cho vi c gi i trí, hi u su t làm vi c khá, giá thành t ng đ iợ ệ ả ệ ấ ệ ươ ố nh nh h n so v i các dòng máy Acer. Phù h p cho sinh viên, h c sinh, ng iỉ ơ ớ ợ ọ ườ dùng gia đình và văn phòng.

Máy tính xách tay Toshiba: là dòng máy mang tính gi i trí cao, giá thành cũngả t ng đ i d ch p nh n, ki u dáng có th g i là có chút phá cách nên phù h pươ ố ễ ấ ậ ể ể ọ ợ v i các ng i dùng th h tr 8X.ớ ườ ế ệ ẻ

Máy tính xách tay IBM: là dòng máy mang đ m phong cách c đi n, ki u dángậ ổ ể ể góc c nh d t khoát, có tính đ n đ nh cao nh ng r t khó cho vi c nâng c p.ạ ứ ộ ổ ị ư ấ ệ ấ Đây là lo i máy thích h p cho ng i dùng có tính cách c ng r n, phù h p choạ ợ ườ ứ ắ ợ nh ng ng i nh l p trình viên, lu t s ,… Giá thành cao h n các dòng máyữ ườ ư ậ ậ ư ơ ph thông khác.ổ

Máy tính xách tay SONY: đây là dòng máy mang đ m s n tính, r t phù h pậ ự ữ ấ ợ v i n doanh nhân, k t h p gi a s hài hòa tinh t c a ki u dáng và s c m nhớ ữ ế ợ ữ ự ế ủ ể ứ ạ c a h th ng nên giá thành c a dòng máy này th ng là cao h n t t c s nủ ệ ố ủ ườ ơ ấ ả ả ph m cùng c u hình so v i các nhà s n xu t khác.ẩ ấ ớ ả ấ

Máy tính xách tay DELL: th ng có kích c l n, tích h p nhi u s c m nhườ ỡ ớ ợ ề ứ ạ trong nó. Phù h p v i ng i dùng đ h a hay ch i game gi i trí.ợ ớ ườ ồ ọ ơ ả

Các dòng máy n i đ a và khácộ ị : đ a cho ng i dùng gi i pháp d dàng ch nư ườ ả ễ ọ l a cho mình m t c u hình phù h p v i m t giá h p lý, tuy nhiên ch a có nhi uự ộ ầ ợ ớ ộ ợ ư ề ti n ích và s h tr cho ng i s d ng.ệ ự ổ ợ ườ ử ụ

Thông tin chi ti t v ph n c ng trong ch n mua MTXT:ế ề ầ ứ ọ

B x lý (CPU) ộ ử

B x lý (BXL) Pentium M v n là s l a ch n t t. Pentium M đem l i khộ ử ẫ ự ự ọ ố ạ ả năng ho t đ ng nhanh và th i gian dùng pin lâu. M t s laptop dùng BXLạ ộ ờ ộ ố Althon XP-M ho c các BXL khác c a Intel s d ng đi n th th p (ặ ủ ử ụ ệ ế ấ ultra-low voltage) cũng đem l i hi u năng cao và c i thi n th i gian dùng pin. M t sạ ệ ả ệ ờ ộ ố model cho laptop tăng thêm kh năng x lý m nh m h n nh s d ng cácả ử ạ ẽ ơ ờ ử ụ BXL Intel P4 và AMD Althon 64 cho máy tính đ bàn. Tuy nhiên, gi i pháp nàyể ả đem l i hi u su t cao nh ng nhi t l ng s t a ra nhi u h n và th i gian dùngạ ệ ấ ư ệ ượ ẽ ỏ ề ơ ờ pin th p h n.ấ ơ

B nh h th ng (RAM)ộ ớ ệ ố

208


Hi n nay, h u h t laptop đ u s d ng dung l ng b nh khá l n, t i thi u làệ ầ ế ề ử ụ ượ ộ ớ ớ ố ể 256 MB RAM cho t i 512 MB. Trên m t s model đ t ti n thì 1 GB RAM ho cớ ộ ố ắ ề ặ cao h n. Đ s d ng các ch ng trình đ n gi n nh :Word, Excel, hay Email thìơ ể ử ụ ươ ơ ả ư dung l ng 256 MB RAM là đáp ng t t. Nh ng khi cài đ t và n p nhi u ngượ ứ ố ư ặ ạ ề ứ d ng h n thì s c n nhi u b nh h n, t i thi u nên trang b 512 MB RAM.ụ ơ ẽ ầ ề ộ ớ ơ ố ể ị N u không quan tâm đ n chi phí và có d đ nh cài đ t m t s ng d ng m nh,ế ế ự ị ặ ộ ố ứ ụ ạ hay ch i games... hãy c g ng mua 1 GB RAM ho c h n. ơ ố ắ ặ ơ

Hình B 8.4: RAM Laptop

Kh năng x lý đ hoả ử ồ ạ

Đ ch y t t các ph n m m trình di n trên màn hình và nh ng tác v đòi h iể ạ ố ầ ề ễ ữ ụ ỏ kh năng x lý đ ho , thì l ng b nh đ ho c n t i thi u t 32 MB đ nả ử ồ ạ ượ ộ ớ ồ ạ ầ ố ể ừ ế 64 MB RAM. Hãy đ m b o r ng l ng b nh này ch s d ng cho đ hoả ả ằ ượ ộ ớ ỉ ử ụ ồ ạ ch không ph i l y t b nh h th ng. Các laptop s d ng b nh h th ngứ ả ấ ừ ộ ớ ệ ố ử ụ ộ ớ ệ ố làm b nh đ ho giúp ti t ki m chi phí, nh ng kh năng x lý đ ho ch mộ ớ ồ ạ ế ệ ư ả ử ồ ạ ậ ch p. N u hay ch i games hay s d ng v i m c đích gi i trí, nên trang bạ ế ơ ử ụ ớ ụ ả ị l ng b nh t 64 MB cho đ n 128 MB. Tuy nhiên, kh năng x lý đ hoượ ộ ớ ừ ế ả ử ồ ạ không nh ng ph thu c vào l ng b nh mà còn ph thu c r t l n vào b xữ ụ ộ ượ ộ ớ ụ ộ ấ ớ ộ ử lý đ ho . Nh ng laptop s d ng b x lý đ ho c a ATI và Nvidia nh :ồ ạ ữ ử ụ ộ ử ồ ạ ủ ư Mobility Radeon và GeForce2Go... luôn là l a ch n t t nh t. ự ọ ố ấ

Màn hình

Màn hình cho laptop ngày càng l n h n, đ p h n, có góc nhìn r ng và th i gianớ ơ ẹ ơ ộ ờ đáp ng t t h n. Hi n nay, kích th c màn hình cho laptop có th lên t i 14.1ứ ố ơ ệ ướ ể ớ "ho c 15". M t s hãng còn tung ra nh ng s n ph m lên t i 16" ho c 17",ặ ộ ố ữ ả ẩ ớ ặ nh ng giá c có ph n h i đ t Khi l a ch n cũng c n l u ý, nh c đi m c aư ả ầ ơ ắ ự ọ ầ ư ượ ể ủ màn hình to và l n h n là: tr ng l ng c a laptop cũng s n ng h n và tiêu thớ ơ ọ ượ ủ ẽ ặ ơ ụ nhi u đi n năng h n. Chính vì l đó, m t s ng i s d ng a thích l a ch nề ệ ơ ẽ ộ ố ườ ử ụ ư ự ọ lo i màn hình 12.1" ho c 13.3". ạ ặ

Tr ng l ng c a máyọ ượ ủ

209


Tr ng l ng là y u t r t quan tr ng và cũng là lý do đ các hãng s n xu tọ ượ ế ố ấ ọ ể ả ấ tăng giá thành s n ph m. Nh ng chi c laptop nào có tr ng l ng càng nh , vàả ẩ ữ ế ọ ượ ẹ càng m ng thì giá càng cao. Nh ng s n ph m thông th ng có đ y đ các tínhỏ ữ ả ẩ ườ ầ ủ năng th ng có tr ng l ng kho ng t 3kg đ n 4kg. Nh ng s n ph m đ cườ ọ ượ ả ừ ế ữ ả ẩ ượ x p vào lo i m ng và nh th ng trong kho ng t 1,5kg t i 2,5kg. Tuy nhiên,ế ạ ỏ ẹ ườ ả ừ ớ cũng c n cân nh c gi a tr ng l ng và tính năng. Th ng đ gi m b t tr ngầ ắ ữ ọ ượ ườ ể ả ớ ọ l ng có th nh ng tính năng nào đó s b c t gi m nh : màn hình nh h n,ượ ể ữ ẽ ị ắ ả ư ỏ ơ không có đĩa quang... Cũng nên cân nh c kĩ v tr ng l ng c a laptop, b i bổ ắ ề ọ ượ ủ ở ộ đ i ngu n AC, chu t quang, các thi t b ngo i vi khác và cáp... s làm choổ ồ ộ ế ị ạ ẽ tr ng l ng tăng lên r t nhi u.ọ ượ ấ ề

Th i gian dùng pinờ

Th i gian dùng pin cho laptop là m t y u t vô cùng quan tr ng. T khi Intelờ ộ ế ố ọ ừ gi i thi u BXL Pentium M và công ngh Centrino thì kh năng s d ng pin c aớ ệ ệ ả ử ụ ủ laptop đã tăng g p đôi. Tr c đây, th i gian dùng pin ch có 3,5 gi cho nh ngấ ướ ờ ỉ ờ ữ tác v thông th ng thì nay th i gian đã tăng g p đôi v i 7 gi . Cũng nên muaụ ườ ờ ấ ớ ờ lo i pin lithium thay vì nickel. B i pin lithium có th s c l i nhanh và cho th iạ ở ể ạ ạ ờ gian s d ng lâu h n. ử ụ ơ

Đĩa c ngứ

Đĩa c ng cho laptop khác bi t r t nhi u so v i đĩa c ng trên máy tính đ bàn.ứ ệ ấ ề ớ ứ ể Nh ng đĩa c ng này đòi h i ph i m ng, g n nh , ho t đ ng êm, và đ c bi tữ ổ ứ ỏ ả ỏ ọ ẹ ạ ộ ặ ệ là kh năng ch ng s c... Vì v y, đĩa c ng cho laptop th ng có giá cao h n r tả ố ố ậ ứ ườ ơ ấ nhi u so v i đĩa c ng cho máy tính đ bàn cùng dung l ng và t c đ . Dungề ớ ứ ể ượ ố ộ l ng đĩa c ng cho laptop ph bi n dung l ng là 40 GB ho c 60 GB, m tượ ứ ổ ế ở ượ ặ ộ s s n ph m cao c p cũng có dung l ng đ t t i 120GB ho c l n h n. Đĩaố ả ẩ ấ ượ ạ ớ ặ ớ ơ c ng có dung l ng cao h n nh ng giá cũng không đ t h n bao nhiêu, chứ ượ ơ ư ắ ơ ỉ kho ng t 15USD cho t i 20USD. C n nhi u không gian l u tr h n, hãy trangả ừ ớ ầ ề ư ữ ơ b m t đĩa c ng l n ngay t đ u. Đó là s đ u t h p lý. ị ộ ổ ứ ớ ừ ầ ự ầ ư ợ

Hình B 8.5: đĩa c ng LaptopỔ ứ

210


Bàn phím và thi t b trế ị ỏ

M c dù đã quen thu c v i bàn phím c a b t kỳ lo i laptop nào, ng i muaặ ộ ớ ủ ấ ạ ườ hàng cũng nên thao tác, th gõ phím tr c khi mua. Nh ng lo i laptop m ng vàử ướ ữ ạ ỏ nh th ng có kích th c các phím nh và kho ng cách gi a các phím b rútẹ ườ ướ ỏ ả ữ ị ng n, và cách thi t k cũng khác v i bàn phím thông th ng. Do đó, l a ch nắ ế ế ớ ườ ự ọ lo i bàn phím phù h p là đi u r t quan tr ng. Cũng c n l u ý t i s tích h pạ ợ ề ấ ọ ầ ư ớ ự ợ m t s thi t b tr tích h p trên laptop, m t s s n ph m c p th p có th cóộ ố ế ị ỏ ợ ộ ố ả ẩ ấ ấ ể không h tr . M c dù, nh ng thi t b tr này có th không quen khi s d ng,ỗ ợ ặ ữ ế ị ỏ ể ử ụ ho c trang b thêm chu t quang qua c ng USB không ph i là quá khó khănặ ị ộ ổ ả nh ng tích h p s n thi t b tr cũng r t h u ích trong m t s tr ng h p. ư ợ ẵ ế ị ỏ ấ ữ ộ ố ườ ợ

đĩa quang Ổ

đĩa m m cho laptop h u nh đã bi n m t. Chúng v a n ng n , ch m ch pỔ ề ầ ư ế ấ ừ ặ ề ậ ạ mà dung l ng l u tr l i th p. H u h t nh ng s n ph m cho laptop th ngượ ư ữ ạ ấ ầ ế ữ ả ẩ ườ trang b CD-RW ho c DVD có th ghi l i đ c. Nh ng máy c u hình trungị ổ ặ ể ạ ượ ữ ấ bình th nườ g s d ng CD-RW. Nh ng s n ph m cao c p th ng cung c p ử ụ ữ ả ẩ ấ ườ ấ ổ ghi DVD ho c s k t h p hoàn h o gi a kh năng ghi DVD-ROM và CD-RW.ặ ự ế ợ ả ữ ả

H tr m ng và c ng k t n i thi t b ngo i vi ỗ ợ ạ ổ ế ố ế ị ạ

Tính năng h tr m ng Ethernet đã tr thành chu n cho laptop, nh ng s nỗ ợ ạ ở ẩ ữ ả ph m cao c p còn h tr Gigabits Ethernet. V i nh ng laptop s d ng BXLẩ ấ ỗ ợ ớ ữ ử ụ Centrino c a Intel đã h tr s n m ng không dây theo chu n 802.11/b/g. Nh ngủ ỗ ợ ẵ ạ ẩ ữ laptop s d ng BXL Pentium M ho c AMD cũng đ u có kh năng h trử ụ ặ ề ả ỗ ợ 802.11b/g. K t n i không dây Bluetooth cũng đ c s d ng nh ng v n ch aế ố ượ ử ụ ư ẫ ư ph bi n. ổ ế

Nh ng c ng giao ti p truy n th ng nh : C ng n i ti p (ữ ổ ế ề ố ư ổ ố ế Serial port) và c ngổ PS/2 (s d ng cho chu t và bàn phím) h u nh ít xu t hi n v i các dòngử ụ ộ ầ ư ấ ệ ớ MTXT hi n nay. Giao ti p USB 2.0 và FireWire là nh ng giao ti p thay thệ ế ữ ế ế hoàn h o và đ c s d ng ph bi n. Ngoài ra, m t s giao ti p khác nh c ngả ượ ử ụ ổ ế ộ ố ế ư ổ song song (Parallel port) và khe PC card v n đ c s d ng trên m t s dòng.ẫ ượ ử ụ ộ ố Các c ng FireWire (IEEE 1394) cho các g n ngoài, thi t b ch i nh c MP3 vàổ ổ ắ ế ị ơ ạ máy quay video s . ố

Không nh ng th , các laptop hi n đ i th ng trang b các đ c th nh , hữ ế ệ ạ ườ ị ổ ọ ẻ ớ ỗ tr các lo i th nh thông d ng nh : CompactFlash, Secure Digital,ợ ạ ẻ ớ ụ ư MultiMediaCard, Memory Stick, ho c Smart Media. Nh ng lo i th nh nàyặ ữ ạ ẻ ớ ngày càng thông d ng b i các thi t b nh PDA, máy nh s , đi n tho i diụ ở ế ị ư ả ố ệ ạ đ ng... đ u h tr và s d ng các th nh . Nên tích h p đ c th nh trênộ ề ỗ ợ ử ụ ẻ ớ ợ ổ ọ ẻ ớ laptop là tính năng r t h p d n, kh năng trao đ i d li u gi a laptop và cácấ ấ ẫ ả ổ ữ ệ ữ thi t b kĩ thu t s này s nhanh chóng và đ n gi n.ế ị ậ ố ẽ ơ ả

Tr c khi mua hãy cân nh c b n s d ng laptop nh th nào. N u m c đíchướ ắ ạ ử ụ ư ế ế ụ ch là so n th o văn b n, b ng tính Excel và đ c email thì nh ng máy tính c pỉ ạ ả ả ả ọ ữ ấ

211


th p nh Pentium M t c đ th p v i màn hình 12.1", đĩa c ng 20GB v i giáấ ư ố ộ ấ ớ ứ ớ d i 1000USD là r t thích h p. D i đây là b ng phân lo i laptop đ thamướ ấ ợ ướ ả ạ ể kh o:ả

Tính năng

C p th pấ ấ (1000 USD tr xu ng)ở ố

Khuyên dùng (từ 1000 USD t i 1500ớ

USD)

Cao c pấ (1500 USD ho cặ cao h n)ơ

B nhộ ớ cài đ t ặ

128MB 256MB to 512MB 512MB to 1GB

Cân nh c kĩ:ắ Càng nhi u b nh , thì càng ch y đ c nhi u ngề ộ ớ ạ ượ ề ứ d ng đ ng th i và đem l i hi u năng t t h n cho laptop. Nângụ ồ ờ ạ ệ ố ơ c p b nh cho laptop cũng không đ n gi n nh trên PC, vì v yấ ộ ớ ơ ả ư ậ hãy c g ng mua s n ph m có dung l ng cao nh t có th .ố ắ ả ẩ ượ ấ ể

B x lý ộ ử

1.4-GHz Pentium-M

1.3- to 1.7-GHz Pentium-M, 2.0-GHz

Mobile Pentium 4, ho c 1.6-GHzặ Athlon XP-M

1.6- to 1.7-GHz Pentium M, 3.0-GHz Mobile Pentium 4, ho c 2.0-GHz AMD Mobileặ

Athlon 64

Cân nh c kĩ:ắ CPU là y u t quan tr ng t c đ c a laptop khiế ố ọ ố ộ ủ ch y và th c thi các ng d ng. N u kh năng cho phép, hãy l aạ ự ứ ụ ế ả ự ch n CPU có t c đ cao đ đáp ng t t nh ng ng d ng sau này.ọ ố ộ ể ứ ố ữ ứ ụ

Kích th cướ

màn hình

12.1" 14.1" 15" đ n 17"ế

Cân nh c kĩ:ắ Màn hình LCD to h n thì s cóơ ẽ khung nhìn r ngộ h n và th ng h tr đ phân gi i cao h n, nh ng tr ng l ngơ ườ ỗ ợ ộ ả ơ ư ọ ượ c a laptop cũng tăng theo và th i gian dùng pin cũng gi m.ủ ờ ả

Dung l ngượ

đĩa c ng ứ

20GB đ n 40ế GB

40GB đ n 60GBế 60GB to 120GB

Cân nh c kĩ:ắ Đĩa c ng càng l n thì b n càng l u đ c nhi u dứ ớ ạ ư ượ ề ữ li u. đĩa 40 GB là đ dùng cho h u h t nhu c u c b n c aệ Ổ ủ ầ ế ầ ơ ả ủ ng i s d ng.ườ ử ụ

đĩaỔ quang CD-ROM

8X DVD-ROM ho cặ 24X/10X/24X CD-

RW

8X DVD-ROM ho cặ 24X/10X/24X CD-RW k tế

h p c đ c ghi DVDợ ả ọ

Cân nh c kĩ: ắ CD-RW có giá r , là thi t b l u tr quang m mẻ ế ị ư ữ ề

212


d o và linh ho t. DVD đã ph bi n trên th tr ng, do đó trang bẻ ạ ổ ế ị ườ ị đ c ghi DVD cho laptop cũng là l a ch n thông minh. ổ ọ ự ọ

D i đây là nh ng l i khuyên dành cho ng i s d ng l a ch n laptop phù h pướ ữ ờ ườ ử ụ ự ọ ợ v i kinh phí có ph n eo h p:ớ ầ ẹ

B x lý Pentium M 1,7 GHzộ ử : B x lý này có t c đ và giá c là t iộ ử ố ộ ả ố u nh t. V a đ t đ c hi u qu trong công vi c mà chi phí đ u tư ấ ừ ạ ượ ệ ả ệ ầ ư

không quá l n.ớ B nh 512 MB ho c nhi u h n càng t t:ộ ớ ặ ề ơ ố Càng nhi u RAM máy tínhề

ho t đ ng càng hi u qu mà chi phí đ u t không quá l n.ạ ộ ệ ả ầ ư ớ Pin Lithium: Nh ng pin lithium có th i gian s d ng lâu h n và s c pinữ ờ ử ụ ơ ạ

nhanh h n lo i nickel. N u th ng xuyên ph i đi ra ngoài thì hãy trangơ ạ ế ườ ả b pin ph d phòng. Pin ph cũng có giá t 99USD t i 200USD.ị ụ ự ụ ừ ớ

Màn hình LCD 14.1": Màn hình l n có nghĩa là s r ng h n, s có m tớ ẽ ộ ơ ẽ ộ không gian làm vi c r ng rãi h n và h tr đ phân gi i cao h n.ệ ộ ơ ỗ ợ ộ ả ơ

c ng 40 GB:Ổ ứ Tr khi s u t p các bài hát, ho c các c s d li u l n,ừ ư ậ ặ ơ ở ữ ệ ớ cài đ t nhi u ph n m m... n u không 40GB cũng đã là đ .ặ ề ầ ề ế ủ

H tr nhi u c ng USB:ỗ ợ ề ổ R t nhi u laptop h tr 2 c ng USB ho cấ ề ỗ ợ ổ ặ nhi u h n, chúng r t h u ích và ti n d ng cho nh ng k t n i thi t bề ơ ấ ữ ệ ụ ữ ế ố ế ị ngo i vi.ạ

213


S d ng đúng cách:ử ụ

B t kỳ s n ph m nào cũng có nh ng nguyên t c r t riêng c a nó và các máyấ ả ẩ ữ ắ ấ ủ tính xách tay cũng v y. S d ng sai quy trình có th khi n máy g p m t s l iậ ử ụ ể ế ặ ộ ố ỗ gây t n kém trong khâu s a ch a, ch a k đ n s c kho con ng i cũng ch uố ử ữ ư ể ế ứ ẻ ườ ị

nh h ng.ả ưở

Không đ máy lên ng i:ể ườ m t s ng i dùng có thói quen đ máy lên đùi làmộ ố ườ ể vi c trong các chuy n công tác ho c ngoài tr i hay trên gi ng. Do t t c cácệ ế ặ ở ờ ườ ấ ả b ph n đi u khi n, pin… đ u n m m t d i nên trong quá trình ho t đ ngộ ậ ề ể ề ằ ở ặ ướ ạ ộ máy s to ra m t l ng nhi t r t l n xu ng phía d i vì v y khi ng i dùngẽ ả ộ ượ ệ ấ ớ ố ướ ậ ườ th ng xuyên đ t máy trên đùi thì l ng nhi t này s tác đ ng x u vào c th .ườ ặ ượ ệ ẽ ộ ấ ơ ể

Đ t máy trong túi đ ng đúng quy cách:ặ ự Ti n ích c a laptop là kh năng diệ ủ ả đ ng. N u đ ý s th y nh ng chi c túi đ ng laptop luôn đ c thi t k theoộ ế ể ẽ ấ ữ ế ự ượ ế ế đúng tiêu chu n: ph i có kh năng gi máy m t v trí r t ch t, không có b tẩ ả ả ữ ở ộ ị ấ ặ ấ kỳ s xê d ch nào trong quá trình di chuy n. Khi b chèn ép, màn hình tinh thự ị ể ị ể l ng (LCD) c a laptop r t nh y c m nên s ch u nh h ng đ u tiên. Có r tỏ ủ ấ ạ ả ẽ ị ả ưở ầ ấ nhi u tr ng h p máy b h ng (xu t hi n nh ng đ m màu, còn g i là n mànề ườ ợ ị ỏ ấ ệ ữ ố ọ ổ hình) ho c v c màn hình do nguyên nhân này.ặ ỡ ả

Hình B 8.6: Túi đ ng Laptopự

M đóng laptop nh nhàng:ở ẹ V i ki n trúc v sò, laptop có nh ng đòi h iớ ế ỏ ữ ỏ riêng khi đóng m máy. Đ u tiên là cáp n i b ph n máy ch v i màn hình.ở ầ ố ộ ậ ủ ớ Trong nhi u tr ng h p đ a máy đ n s a các trung tâm k thu t, s máy bề ườ ợ ư ế ử ở ỹ ậ ố ị r n cáp n i do đóng m liên t c và l c đóng m quá m nh chi m m t l ngạ ố ở ụ ự ở ạ ế ộ ượ đáng k . Ngoài ra, b n l đ đi u ch nh màn hình ng a ra theo t ng góc đ phùể ả ề ể ề ỉ ử ừ ộ h p cũng c n đ c quan tâm k . Ch nên m màn hình góc đ t 90-120ợ ầ ượ ỹ ỉ ở ở ộ ừ 0. V t quá góc đ này s d n đ n tình tr ng gãy màn hình. Đáng nói là c hai sượ ộ ẽ ẫ ế ạ ả ự c này l i r t khó kh c ph c do linh ki n cáp n i và b n l laptop r t đ t vàố ạ ấ ắ ụ ệ ố ả ề ấ ắ c c kỳ hi m.ự ế

214


B o đ m tu i th máy:ả ả ổ ọ N u mu n chi c máy tính xách tay c a mình nhi uế ố ế ủ ề năm v n ch y t t thì không nên cho máy đ c nh ng chi c đĩa CD đã cũ và tr yẫ ạ ố ọ ữ ế ầ x c nhi u. Khi cho nh ng chi c đĩa này vào, m i khi b v p đĩa, máy s ph iướ ề ữ ế ỗ ị ấ ẽ ả tăng công su t và các m t đ c cũng ph i v n hành t i đa, r t d b ng t gi aấ ắ ọ ả ậ ố ấ ễ ị ắ ữ ch ng trong khi truy xu t vùng d li u. Đó chính là lý do khi n tu i th c a nóừ ấ ữ ệ ế ổ ọ ủ chóng thu ng n l i. Sau cùng, cũng l u ý h n cho b ph n bàn phím. Đ c c uắ ạ ư ơ ộ ậ ượ ấ t o b i ma tr n hàng và c t, nên ch c n m t nút bàn phím h ng thì d kéo theoạ ở ậ ộ ỉ ầ ộ ỏ ễ m t t h p phím cũng “đi đ i”. Theo khuy n cáo c a các nhà s n xu t, trongộ ổ ợ ờ ế ủ ả ấ đi u ki n làm vi c t i ch , nên s d ng thêm bàn phím và chu t ngoài. M iề ệ ệ ạ ỗ ử ụ ộ ỗ đ i máy đ u có m t b bàn phím và chu t riêng nên không d dàng thay thờ ề ộ ộ ộ ễ ế m i khi có s c .ỗ ự ố

Pin: N u không s d ng đúng cách, tu i th pin dành cho máy tính xách tay sế ử ụ ổ ọ ẽ gi m và máy ch có th ch y trong th i gian ng n h n so v i năng l c th t c aả ỉ ể ạ ờ ắ ơ ớ ự ậ ủ nó. Khi mua, toàn b laptop đ c b o hành 3 năm nh ng pin ch có th i h nộ ượ ả ư ỉ ờ ạ m t năm. M t b pin máy tính xách tay hi n nay trên th tr ng Vi t Nam giáộ ộ ộ ệ ị ườ ệ kho ng 150 USD. Khi còn nguyên đai nguyên ki n, pin m i ch a đ c n pả ệ ớ ư ượ ạ đi n. Tài li u h ng d n c a các hãng đ u khuyên ng i dùng c p ngu n đi nệ ệ ướ ẫ ủ ề ườ ấ ồ ệ đ s c pin liên t c cho đ n khi đ y (có th c n đ n 12 gi , nh n bi t nh đènể ạ ụ ế ầ ể ầ ế ờ ậ ế ờ báo hi u) sau đó rút đi n và s d ng cho đ n khi pin x h t hoàn toàn. Vi c đóệ ệ ử ụ ế ả ế ệ c n l p l i 3 l n liên ti p. N u sau vài tháng không s d ng pin, đ ng tác trênầ ặ ạ ầ ế ế ử ụ ộ cũng c n đ c th c hi n l i. L u ý là ch s c l i pin khi đã s d ng h t và đãầ ượ ự ệ ạ ư ỉ ạ ạ ử ụ ế s c pin thì nên n p liên t c cho đ n khi pin đ y, tránh s d ng máy khi pinạ ạ ụ ế ầ ử ụ ch a đ y. Đ i v i pin lo i Ni-MH (Niken-Metal Hydride), đ t i u hi u su tư ầ ố ớ ạ ể ố ư ệ ấ thì c vài tháng m t l n, c n th c hi n vi c x hoàn toàn b ng cách s d ngứ ộ ầ ầ ự ệ ệ ả ằ ử ụ cho đ n m c c n ki t (0%, thông th ng máy s t đ ng chuy n sang ch đế ứ ạ ệ ườ ẽ ự ộ ể ế ộ ng đông), r i c p ngu n đi n đ s c đ y (100%). ủ ồ ấ ồ ệ ể ạ ầ

Tuy nhiên, v i pin lo i Li-ion (Lithium Ion) thì không nên x hoàn toàn vì pin cóớ ạ ả th b ng n m ch, làm gi m tu i th c a nó và th m chí gây nguy hi m choể ị ắ ạ ả ổ ọ ủ ậ ể ng i s d ng. M t s lo i máy tính xách tay có s n ti n ích refresh pin ch yườ ử ụ ộ ố ạ ẵ ệ ạ ngay trong môi tr ng Windows r t thu n ti n. Ti n ích này s n p đ y r iườ ấ ậ ệ ệ ẽ ạ ầ ồ x ... mà không c n ph i rút cáp ngu n. N u máy tính xách tay không có s nả ầ ả ồ ế ẵ ti n ích này thì bu c ng i s d ng ph i rút cáp ngu n th công đ máy tínhệ ộ ườ ử ụ ả ồ ủ ể x h t, r i c m l i cáp ngu n laptop. Nhìn chung, s c pin là vi c n p l i năngả ế ồ ắ ạ ồ ạ ệ ạ ạ l ng cho đ đi n t thông qua ph n ng hóa h c. Vì v y, các y u t nh sượ ồ ệ ử ả ứ ọ ậ ế ố ư ự thay đ i nhi t đ , vi c không s d ng pin trong m t th i gian dài, đi u khi nổ ệ ộ ệ ử ụ ộ ờ ề ể t i và s l n s c l i đ u nh h ng đ n tu i th c a pin. H u h t các hi uả ố ầ ạ ạ ề ả ưở ế ổ ọ ủ ầ ế ệ máy đ u có ph n m m đ ki m tra tình tr ng pin. Ch ng h n ti n ích Batteryề ầ ề ể ể ạ ẳ ạ ệ MaxiMiser and Power Management Features đ c cài m c đ nh trên máy tínhượ ặ ị xách tay c a hãng IBM. Đ s d ng ch ng trình này, c n th c hi n theo cácủ ể ử ụ ươ ầ ự ệ b c sau:ướ

215


B c 1ướ : Sau khi cài đ t, ch n bi u t ng Battery MixiMiser Gauge trênặ ọ ể ượ taskbar. Ch n Battery Information đ hi n th c a s Battery Information.ọ ể ể ị ử ổ

B c 2ướ : Ch n Battery Health đ xem các thông tin v tình tr ng c a pin. M cọ ể ề ạ ủ ụ Battery Health màu xanh là tình tr ng pin t t. N u đ là c n thay pin m i.ạ ố ế ỏ ầ ớ

Vi c tính toán th i gian s d ng còn l i d a vào công su t s d ng hi n t i.ệ ờ ử ụ ạ ự ấ ử ụ ệ ạ Đi u này có nghĩa là th i gian dùng pin còn l i có th thay đ i. Ví d , n u hề ờ ạ ể ổ ụ ế ệ th ng ho t đ ng t i đa, năng l ng tiêu th s nhi u thì th i gian s d ng pinố ạ ộ ố ượ ụ ẽ ề ờ ử ụ còn l i s ng n h n.ạ ẽ ắ ơ

Màn hình: C n chăm chút nhi u đ n màn hình tinh th l ng (LCD) vì màn hìnhầ ề ế ể ỏ này r t đ t giá, khó s a ch a và tìm mua. M t đ c đi m c a màn hình lo i nàyấ ắ ử ữ ộ ặ ể ủ ạ là d hút b i và đ bám b i r t ch t. N u ch lau b ng gi y m m thì khi lauễ ụ ộ ụ ấ ặ ế ỉ ằ ấ ề xong, v t b n v n không đi h t. Đ làm s ch, nhi u ng i dùng nh ng dungế ẩ ẫ ế ể ạ ề ườ ữ d ch nh n c lau kính đ lau màn hình. Đ ng bao gi b n làm đi u y vìị ư ướ ể ừ ờ ạ ề ấ đ ng nghĩa v i vi c b n t tay gi t ch t màn hình c a mình. Cách t t nh t làồ ớ ệ ạ ự ế ế ủ ố ấ dùng v i m m th m m t ít n c s ch và lau theo chi u t trên h ng xu ngả ề ấ ộ ướ ạ ề ừ ướ ố d i, không lau theo đ ng vòng tròn hay t trái sang ph i hay ng c l i. H tướ ườ ừ ả ượ ạ ế s c c n th n, c n tránh không cho n c ch y vào các vành c a màn hình, sauứ ẩ ậ ầ ướ ả ủ đó dùng khăn khô m m đ làm s ch l n cu i. T t nhiên, tr c khi lau nên t tề ể ạ ầ ố ấ ướ ắ máy.

Gi m đ sáng màn hìnhả ộ

M t máy tính xách tay có màn hình LCD l n s tiêu t n nhi u năng l ng.ộ ớ ẽ ố ề ượ Gi m đ sáng c a màn hình s ti t ki m đ c nhi u năng l ng pin. Ví d :ả ộ ủ ẽ ế ệ ượ ề ượ ụ b ng cách gi m b t đ sáng màn hình trên máy tính xách tay Sony VAIO s kéoằ ả ớ ộ ẽ dài th i gian s d ng pin thêm đ c 45 phút. H u h t các máy tính xách tayờ ử ụ ượ ầ ế đ u có nút đi u khi n, các phím ch c năng ho c các ti n ích ph n m m giúpề ề ể ứ ặ ệ ầ ề gi m b t đ sáng. N u màn hình t i h n s ti t ki m năng l ng thì t t mànả ớ ộ ế ố ơ ẽ ế ệ ượ ắ hình khi không s d ng t i luôn là ph ng pháp ti t ki m nh t. ử ụ ớ ươ ế ệ ấ

T t các thi t b không c n thi t ắ ế ị ầ ế

Hãy lo i b các PC card và các k t n i USB ho c FireWire th c s ch a c nạ ỏ ế ố ặ ự ự ư ầ thi t. Máy tính xách tay th ng tích h p s n card m ng không dây, nh ng thi tế ườ ợ ẵ ạ ữ ế b này tiêu t n năng l ng đ dò tìm các đi m truy c p (access point), do đó đị ố ượ ể ể ậ ể ti t ki m năng l ng khi không c n dùng đ n hãy t t thi t b này. ế ệ ượ ầ ế ắ ế ị

T i u hi u năng h th ng ố ư ệ ệ ố

T i u hi u năng h th ng s gi m đáng k s tiêu hao năng l ng. Đ giố ư ệ ệ ố ẽ ả ể ự ượ ể ữ cho máy tính xách tay s d ng tài nguyên CPU và b nh t t nh t cho các ngử ụ ộ ớ ố ấ ứ d ng khác, hãy t t b t c các ph n c ng và ph n m m nào không c n thi t.ụ ắ ấ ứ ầ ứ ầ ề ầ ế Ki m tra các bi u t ng trong khay h th ng (system tray). B n có th sể ể ượ ệ ố ạ ể ử

216


d ng ti n ích có s n trong Windows là msconfig đ l a ch n các ch ng trìnhụ ệ ẵ ể ự ọ ươ mu n t đ ng n p trong khi kh i đ ng. ố ự ộ ạ ở ộ

Đ ki m tra l ng tài nguyên, trong h đi u hànhể ể ượ ệ ề Windows 2000 và Windows XP hãy m ở Ctrl-Alt-Del và m ở Task Manager, ch n ọ Performance đ xem l ngể ượ tài nguyên đã s d ng. Trong ử ụ Windows 98 và Windows Me hãy m ti n íchở ệ System Monitor b ng cách ằ Start, Programs, Accessories, System Tools, System Monitor

Vô hi u hoá các thi t b , ph n m m không s d ngệ ế ị ầ ề ử ụ

T m th i vô hi u hoá (disable) các thi t b không s d ng s ti t ki m đ cạ ờ ệ ế ị ử ụ ẽ ế ệ ượ khá nhi u năng l ng m c dù các thi t b này th c t v n tiêu th m t ít năngề ượ ặ ế ị ự ế ẫ ụ ộ l ng. Nh ng thi t b này có th là modem, card m ng, c ng song songượ ữ ế ị ể ạ ổ (parallel), c ng n i ti p (serial), đĩa CD-ROM, DVD... ổ ố ế ổ

Trong Windows 98/Me, nh n phím ph i vào ấ ả My Computer và ch nọ Properties -> Device Manager. Trong Windows 2000/XP nh n phím ph i vàoấ ả My Computer và ch n ọ Properties->Hardware -> Device Manager. Ti p đó, hãy nh n phímế ấ ph i vào thi t b mu n vô hi u hoá ch n ả ế ị ố ệ ọ Disable.

Lau s ch đi m ti p xúc ạ ể ế

Đi m ti p xúc gi a pin và máy có th làm gi m hi u su t s d ng c a pin.ể ế ữ ể ả ệ ấ ử ụ ủ Hãy lau s ch đi m ti p xúc b ng kim lo i gi a pin và máy hàng tháng b ng v iạ ể ế ằ ạ ữ ằ ả m m có t m c n. Đi u này s gi m thi u th t thoát năng l ng do ti p xúcề ẩ ồ ề ẽ ả ể ấ ượ ế kém.

Hãy mua thêm pin ph n u có th ụ ế ể

Đang s d ng máy tính đ so n th o m t văn b n quan tr ng thì h t pin. Th tử ụ ể ạ ả ộ ả ọ ế ậ b c mình! Do đó, luôn mang theo pin ph s r t h u ích cho b n. N u khự ụ ẽ ấ ữ ạ ế ả năng tài chính cho phép, hãy mua thêm pin ph . Tuỳ thu c vào ch t l ng c aụ ộ ấ ượ ủ pin giá c có th t 85 USD cho t i 235 USD. ả ể ừ ớ

Hãy th ng xuyên s c pinườ ạ

Hãy mang theo b s c/chuy n đ i AC khi ph i đi ra ngoài, và hãy s d ng bộ ạ ể ổ ả ử ụ ộ s c này b t c lúc nào có th . N u b s c đi kèm theo máy không t t và có vạ ấ ứ ể ế ộ ạ ố ẻ n ng n và phi n ph c, hãy s d ng b s c pin h p th i trang c a Belkin vàặ ề ề ứ ử ụ ộ ạ ợ ờ ủ Targus. Nh ng b s c này nh và m ng. Không nh ng th , m t s model c aữ ộ ạ ẹ ỏ ữ ế ộ ố ủ Targus còn có th s c pin cho đi n tho i di đ ng n a. ể ạ ệ ạ ộ ữ

8.3.3. Công ngh Centrino ệ

Là công ngh c a Intel thíêt k dành cho máy tính xách tay v i s k t h p c aệ ủ ế ớ ự ế ợ ủ b ba: CPU Mobiel, Chipset Mobile, và card không dây c a Intel. V i công nghộ ủ ớ ệ

217


này máy tính s ho t đ ng v i hi u su t cao h n, s d ng đi n năng hi u quẽ ạ ộ ớ ệ ấ ơ ử ụ ệ ệ ả h n và k t n i di đ ng thu n ti n h n. Các máy có c u hình đ t đ c các yêuơ ế ố ộ ậ ệ ơ ấ ạ ượ c u c a chu n Centrino thì s đ c Intel c p ch ng nh n đ t chu n và trênầ ủ ẩ ẽ ượ ấ ứ ậ ạ ẩ thân máy s dán logo Centrino c a Intel.ẽ ủ

Hình B 8.7: Công ngh Centrinoệ

Các dòng đ i Centrino c a Intel:ờ ủ

Carmel:

Pentium M: mã Banias ho c Dothan, có FSB là 400MT/sặ Chipsets 855PM/GM/GMS: tích h p đ h a Intel Extreme Graphic 2,ợ ồ ọ

h tr lo i b nh DDRAM, c ng chu n k t n i IDE.ỗ ợ ạ ộ ớ ổ ứ ẩ ế ố Intel PRO/Wirelss 2100/2200: chu n k t n i không dây 802.11b v iẩ ế ố ớ

t c đ lên đ n 11Mb/số ộ ế

Sonoma:

Pentium M: mã Dothan, có FSB là 533MT/s

Chipsets 915PM/GM/GMS: tích h p đ h a Graphic Mediaợ ồ ọ Accelerator (GMA) 900, h tr lo i b nh DDRAM2, c ng SATA,ổ ợ ạ ộ ớ ổ ứ âm thanh ch t l ng cao và card m r ng PCI-Express.ấ ượ ở ộ

Intel PRO/Wirelss 2200/2915: chu n k t n i không dây 802.11abg v iẩ ế ố ớ t c đ lên đ n 54Mb/số ộ ế

218


Napa:

Core Duo /Core 2 Duo: mã Yonah ho c Merom, có FSB là 667MT/sặ Chipsets 945PM/GM/GMS: tích h p đ h a Graphic Mediaợ ồ ọ

Accelerator (GMA) 950, h tr lo i b nh DDRAM2, c ng SATA,ổ ợ ạ ộ ớ ổ ứ âm thanh ch t l ng cao và card m r ng PCI-Express.ấ ượ ở ộ

Intel PRO/Wirelss 3945: chu n k t n i không dây 802.11abg v i t cẩ ế ố ớ ố đ 54Mb/sộ

Santa (Centrino Pro):

Core 2 Duo: mã Merom-2, có FSB là 800MT/s

Chipsets 965PM/GM/GMS: tích h p đ h a Graphic Mediaợ ồ ọ Accelerator (GMA) X3100, h tr lo i b nh DDRAM2, c ngổ ợ ạ ộ ớ ổ ứ SATA, âm thanh ch t l ng cao và card m r ng PCI-Express.ấ ượ ở ộ

Intel PRO/Wirelss 4965: chu n k t n i không dây 802.11abgn v i t cẩ ế ố ớ ố đ 108Mb/sộ

8.4. B o d ng máy Laptopả ưỡ8.4.1. V sinh máy Laptopệ

Vi c v sinh máy tính xách tay có ph n khác bi t so v i máy tính đ bàn, v iệ ệ ầ ệ ớ ể ớ ng i s d ng thông th ng thì ch c n l u ý đ n v sinh v máy, màn hình,ườ ử ụ ườ ỉ ầ ư ế ệ ỏ bàn phím v i v i m m và n c v sinh máy tính xách tay. V i bàn phím thì cóớ ả ề ướ ệ ớ th dùng bình x t đ th i b i trong các khe c a bàn phím.ể ị ể ổ ụ ủ

Vi c v sinh trong thân máy thì ph i c n đ n s khéo léo và c n th n, nh làệ ệ ả ầ ế ự ẩ ậ ớ tr c khi tháo v máy ra ph i đ m b o là máy đã h t h n b o hành. Trong thânướ ỏ ả ả ả ế ạ ả máy, b ph n c n v sinh th ng là ph n t n nhi t cho CPU.ộ ậ ầ ệ ườ ầ ả ệ

219


8.4.2. Ch n đoán và kh c ph c s c máy Laptopẩ ắ ụ ự ố

S c cu máy tính xách tay COMPAQự ố ả

S c x y ra.ự ố ảNguyên nhân xác đ nh l iị ỗ

Cách kh c ph c.ắ ụ

1 dài, 1 ng nắL i ki m traỗ ể toàn b BIOSộ ROM

Ki m tra ROM, có thể ể update l i BIOS.ạ

7 ti ng bao g m: 1 dài, 1 ng n,ế ồ ắ 1 dài , ng ng, 1 dài, 1 ng n, 1ừ ắ ng n.ắ

L i video AGPỗCard video AGP b l i. Hãyị ỗ ki m tra l i card ho c thayể ạ ặ th .ế

1 ti ng dài.ếL i b nhỗ ộ ớ RAM

Hãy ki m tra RAM ho cể ặ thay th .ế

1 dài, 2 ng nắ L i videoỗKi m tra b đi u h pể ộ ề ợ video .Có th thay thể ế adapter.

S c cu máy tính xách tay IBM.ự ố ả

S c máy phát ti ng kêu cuự ố ế ả máy IBM

Nguyên nhân Kh c ph c.ắ ụ

Kêu liên t cụ H ng mainboard.ỏ Thay mainboard.

1 ti ng bíp, màn hình LCD tr ngế ắ xóa, nh p nháy ho c không đ cấ ặ ọ

đ cượ

H ng k t n i v i mànỏ ế ố ớ hình, l i b đi u h pỗ ộ ề ợ

video.

Ki m tra ngu nể ồ đi n và cáp k t n iệ ế ố

v i màn hình.ớ

1 ti ng bíp kèm theo thông báoế "Unable to access boot source"

H ng ho c sai thi t bỏ ặ ế ị boot

Vào CMOS ki m traể c u hình thi t bấ ế ị boot và ki m traể

HDD trong CMOS.

1 dài, 2 ng nắ

H ng mainboard; tr cỏ ụ tr c v i b đi u h pặ ớ ộ ề ợ

video; l i đ ng bỗ ồ ộ LCD.

Xóa CMOS, có thể thay mainboard.

1 dài, 4 ng nắ Pin y u.ế N p ngu n cho pin.ạ ồ

220


M i giây m t ti ngỗ ộ ế Pin y u.ếN p ngu n cho Pin,ạ ồ ho c ki m tra dâyặ ể ngu n cung c p.ồ ấ

2 ti ng ng nế ắ Mainboard tr c tr c.ụ ặ

221


BÀI T P L NẬ Ớ

1. Hãy nêu ra các tính năng u vi t c a dòng CPU dành cho máy Laptop so v iư ệ ủ ớ máy Desktop?

2. Nêu rõ các u đi m c a các dòng máy có ch ng nh n Centrino?ư ể ủ ứ ậ

3. Th i gian s d ng máy Laptop ph thu c vào nh ng y u t nào v ph nờ ử ụ ụ ộ ữ ế ố ề ầ c ng?ứ

4. Nâng c p máy Laptop có nh ng khó khăn nào?ấ ữ

5. N u là nhà thi t k máy Laptop thì b n s thêm các đ c tính nào so v i hi nế ế ế ạ ẽ ặ ớ ệ nay?

BÀI T P ÔNẬ

1. Máy Laptop cũng đ c phân chia thành m y ch ng lo i ượ ấ ủ ạ

2. Các dòng đ i Centrino c a Intel có m y dòng ờ ủ ấ

3. Công ngh Intel PRO/Wirelss 2100/2200 là công ngh ệ ệ

4. Công ngh Pentium M là công ngh Laptop ệ ệ đúng hay sai

5. Gi i thích t i sao máy Laptop thu c th lo i máy tính cá nhân?ả ạ ộ ể ạ

6. Có th phân chia máy Laptop thành bao nhiêu ch ng lo i d a trên các tiêu chíể ủ ạ ự kích th c, tr ng l ng, hi u năng c a máy?ướ ọ ượ ệ ủ

7. Máy Desknote có nh ng khác bi t c b n nào so v i máy Laptop?ữ ệ ơ ả ớ

8. Ch c năng nào mà máy Pocket PC th ng có mà các máy Desknote và Laptopứ ườ không có?

9. Các đ c tr ng c b n c a máy Laptop?ặ ư ơ ả ủ

10. Thi t b ph n c ng c a máy Laptop có th s d ng cho máy Desktop đ cế ị ầ ứ ủ ể ử ụ ượ không? T i sao?ạ

11. Các l u ý c n quan tâm khi ch n mua m t máy Laptop là gì?ư ầ ọ ộ

12. Máy tính Centrino là gì? Các y u t c n có đ m t máy tính có th nh nế ố ầ ể ộ ể ậ ch ng nh n h p chu n Centrino?ứ ậ ợ ẩ

13. Nh ng đi u nào c n ph i quan tâm n u mu n s d ng máy Laptop đúngữ ề ầ ả ế ố ử ụ cách và hi u qu ?ệ ả

222


223


BÀI 9: C U D LI UỨ Ữ Ệ

M c tiêu: ụ


Các v n đ v d li u và l u tr d li uấ ề ề ữ ệ ư ữ ữ ệ Cách th c khôi ph c d li uứ ụ ữ ệ S d ng các ch ng trình c u d li uử ụ ươ ứ ữ ệ L u tr d li u an toànư ữ ữ ệ

9.1. V n đ v d li u và l u tr d li uấ ề ề ữ ệ ư ữ ữ ệ9.1.1. D li u và l u tr d li uữ ệ ư ữ ữ ệ

D li u: bao g m các t p tin, th m c hình nh, văn b n, c s d li u, làữ ệ ồ ậ ư ụ ả ả ơ ở ữ ệ ngu n tài li u quan tr ng c a ng i s d ng. Thông th ng d li u đ c l uồ ệ ọ ủ ườ ử ụ ườ ữ ệ ượ ư tr trên đĩa c ng và đĩa quang.ữ ổ ứ

D li u l u tr trên đĩa c ng nh th nào?ữ ệ ư ữ ổ ứ ư ế

V i phân vùng đ c đ nh d ng theo h th ng t p tin FATớ ượ ị ạ ệ ố ậ

D li u trên đĩa c ng đ c l u tr t i 3 n i, bao g m:ữ ệ ứ ượ ư ữ ạ ơ ồ

Directory Entry: ch a thông tin v t p tin g m tên, dung l ng, th i gian t oứ ề ậ ồ ượ ờ ạ và s hi u cluster đ u tiên ch a d li u c a t p tinố ệ ầ ứ ữ ệ ủ ậ

FAT: ch a s hi u các cluster đ c s d ng cho t p tinứ ố ệ ượ ử ụ ậ

Các cluster: ch a d li u c a t p tin (vùng Allocation).ứ ữ ệ ủ ậ

Phân vùng FAT

Allocation Directory Entry FAT

ok ok ok T p tin đ c l u tr toàn v nậ ượ ư ữ ẹ

ok ok -T p tin có n i dung không đ y đậ ộ ầ ủ

ho c không th đ c đ cặ ể ọ ượok - ok

T p tin không đ y đ thông tinậ ầ ủok -- ok ok Không xác đ nh n i dung nh ng cóị ộ ư

th nhìn th y tên t p tinể ấ ậ- ok -- - ok

Không còn d u hi u c a t p tinấ ệ ủ ậ- - -

V i phân vùng đ c đ nh d ng theo h th ng t p tin NTFSớ ượ ị ạ ệ ố ậ

224


D li u trên đĩa c ng đ c l u tr t i 2 n i g m:ữ ệ ứ ượ ư ữ ạ ơ ồ

D li u đ c l u tr trong MFT Entry (Master File Table Entry)ữ ệ ượ ư ữ

Vùng Allocation.

Phân vùng NTFS

Allocation MFT

ok ok T p tin đ c l u tr toàn v nậ ượ ư ữ ẹok - T p tin có th không đ y đ thông tinậ ể ầ ủ

- okN i dung không xác đ nh m c dù v n có thộ ị ặ ẫ ể

nhìn th y tên t p tinấ ậ- - Không tìm th y d u v t c a t p tinấ ấ ế ủ ậ

9.1.2. Nguyên nhân m t d li uấ ữ ệ

Các nguyên nhân m t d li u th ng g p là gì?ấ ữ ệ ườ ặ

L i ph n c ngỗ ầ ứ

L i ph n c ng th ng là nguyên nhân d n đ n vi c h h ng và m tỗ ầ ứ ườ ẫ ế ệ ư ỏ ấ mác d li u. ữ ệ

L i k thu t t phía nhà s n xu tỗ ỹ ậ ừ ả ấ Đ u đ c ghi c a đĩa không ho t đ ngầ ọ ủ ổ ạ ộ H ng các linh ki n đi n t trên bo m ch qu n lí.ỏ ệ ệ ử ạ ả

L i ph n m mỗ ầ ề

Trong nhi u tr ng h p, l i ph n m m th ng xu t hi n d i d ng nh ngề ườ ợ ỗ ầ ề ườ ấ ệ ướ ạ ữ thông báo l i cho bi t d li u không th truy xu t đ c ho c b h , không nhìnỗ ế ữ ệ ể ấ ượ ặ ị ư th y d li u. Ph n m m cho dùng th ho c đang trong quá trình th nghi m.ấ ữ ệ ầ ề ử ặ ử ệ

L i do virus máy tínhỗ

T l này càng gia tăng khi nhu c u t i d li u v t internet đang tr nên phỉ ệ ầ ả ữ ệ ề ừ ở ổ bi n.ế

Cách t t nh t đ phòng tránh virus máy tính là s d ng các trình di t virus, chúố ấ ể ử ụ ệ ý đ n các t p tin đính kèm trên th đi n t . Không nên đ nh d ng l i đĩa m mế ậ ư ệ ử ị ạ ạ ề ho c đĩa c ng nh là m t ph ng th c đ lo i b virus.ặ ứ ư ộ ươ ứ ể ạ ỏ

L i do ng i s d ngỗ ườ ử ụ

Nguyên nhân làm h ng máy tính, gây m t d li u do nhân t con ng i chi mỏ ấ ữ ệ ố ườ ế kho ng 30%, th ng là do ng i s d ng:ả ườ ườ ử ụ

225


Xoá nh m t p tin ho c th m cầ ậ ặ ư ụ Đ nh d ng – Format sai đĩa ho c phân vùngị ạ ổ ặ Phân chia phân vùng đĩa c ng không đúngổ ứ S d ng ch ng trình Ghost sai đĩa ho c phân vùng: th ng x y raử ụ ươ ổ ặ ườ ả

do ng i s d ng thi u kinh nghi m trong quá trình s d ng hay l nườ ử ụ ế ệ ử ụ ầ đ u dùng ch ng trình này.ầ ươ

S d ng các thi t b l u tr không đúng cách ử ụ ế ị ư ữ Không sao l u th ng xuyên trong quá trình thao tác trên t p tin: khiư ườ ậ

so n th o văn b n mà ng i dùng không có thói quen sao l u th ngạ ả ả ườ ư ườ xuyên thì nguy c m t d li u r t cao, tr ng h p th ng g p ph i làơ ấ ữ ệ ấ ườ ợ ườ ặ ả b m t đi n.ị ấ ệ

Do b t c n trong quá trình di chuy n và s d ng các thi t b l u tr : doấ ẩ ể ử ụ ế ị ư ữ di chuy n không đúng cách, tháo nóng, đ ngã va đ p m nh, đ quên, bể ỗ ậ ạ ể ị th m n c, …ấ ướ

9.2. C u d li uứ ữ ệ9.2.1. C ch khôi ph c d li uơ ế ụ ữ ệ

T i sao v n có th khôi ph c d li u b m t?ạ ẫ ể ụ ữ ệ ị ấ

Khi xoá m t t p tin hay th m c nào đó thì th c ch t l nh này ch đánh d uộ ậ ư ụ ự ấ ệ ỉ ấ "đã xóa" trong Directory Entry và nh ng thông tin có liên quan trong FAT ho cữ ặ MFT Entry. Các vùng ch a d li u c a t p tin này trong Allocation xem nhứ ữ ệ ủ ậ ư tr ng và đ c xem là ch a dùng đ n m c dù d li u v n t n t i.ố ượ ư ế ặ ữ ệ ẫ ồ ạ

D li u m i đ c ghi vào thì nó đ c ghi đè lên d li u cũ b đánh d u ữ ệ ớ ượ ượ ữ ệ ị ấ “đã xóa” tr c đó, lúc này d li u cũ m i th c s b xóa đi. Các ch ng trình c uướ ữ ệ ớ ự ự ị ươ ứ d li u v n nhìn th y đ c nh ng d li u b đánh d u xóa khi quét qua b m tữ ệ ẫ ấ ượ ữ ữ ệ ị ấ ề ặ đĩa, m c dù h đi u hành và chúng ta đ u không th nhìn th y chúng.ặ ệ ề ề ể ấ

B t kỳ ch ng trình c u d li u nào cũng c g ng tìm l i nh ng thông tin t 3ấ ươ ứ ữ ệ ố ắ ạ ữ ừ n i: Allocation, Directory Entry, FAT (hay MFT Entry) b ng cách đ c n i dungơ ằ ọ ộ t ng sector trên đĩa đ có th khôi ph c đ y đ n i dung c a m t t p tin, n uừ ể ể ụ ầ ủ ộ ủ ộ ậ ế thi u (ho c m t) m t trong nh ng thông tin này, d li u không toàn v n ho cế ặ ấ ộ ữ ữ ệ ẹ ặ không th khôi ph c.ể ụ

Nh v y, xem xét các tr ng h p trên thì kh năng khôi ph c d li u th ngư ậ ườ ợ ả ụ ữ ệ ườ khá th p. Tr ng h p các cluster c a Allocation b h ng ho c b chép đè, h uấ ườ ợ ủ ị ỏ ặ ị ầ nh không th khôi ph c đ c vì d li u đã b xóa và chép đè b i d li u m i.ư ể ụ ượ ữ ệ ị ở ữ ệ ớ

226


Các ch ng trình c u d li u đ u có nh ng đi m m nh riêng, nh ng nhìnươ ứ ữ ệ ề ữ ể ạ ư chung, kh năng ph c h i d li u ph thu c r t nhi u vào c u trúc d li uả ụ ồ ữ ệ ụ ộ ấ ề ấ ữ ệ trên đĩa c ng và nh ng thao tác có nh h ng đ n các vùng d li u.ổ ứ ữ ả ưở ế ữ ệ

9.2.2. Ch ng trình c u d li uươ ứ ữ ệ

Có 2 cách th c đ c u d li u: c u d li u trong windows và trong MS-ứ ể ứ ữ ệ ứ ữ ệDOS

C u d li u trong Windowsứ ữ ệ

Vi c s d ng các ch ng trình c u d li u trong h đi u hành windowsệ ử ụ ươ ứ ữ ệ ệ ề th ng đ c nhi u ng i s d ng vì d th c hi n và có th th y ngay nh ngườ ượ ề ườ ử ụ ễ ự ệ ể ấ ữ t p tin th m c c n tìm nên thu n l i cho vi c sao l u. Có r t nhi u ch ngậ ư ụ ầ ậ ợ ệ ư ấ ề ươ trình c u d li u ch y trên h đi u hành windows, tuỳ theo tính năng và uứ ữ ệ ạ ệ ề ư đi m c a t ng ch ng trình mà có th l a ch n hay th nghi m m t sể ủ ừ ươ ể ự ọ ử ệ ộ ố ch ng trình nào đó. H u h t các ch ng trình này n u mu n s d ng thì ph iươ ầ ế ươ ế ố ử ụ ả tr phí đ mua b n quy n.ả ể ả ề

Đ i v i thi t b l u tr là đĩa c ng có th s d ng m t s ch ng trình sau:ố ớ ế ị ư ữ ổ ứ ể ử ụ ộ ố ươ GetDataBack FAT – NTFS, Ontrack Easy Recovery, ...

Ontrack Easy Recovery: là ch ng trình khôi ph c d li u r t m nh, có nhi uươ ụ ữ ệ ấ ạ ề ch đ c u d li u khác nhau. Đ c bi t ch ng trình kèm theo ti n ích s a l iế ộ ứ ữ ệ ặ ệ ươ ệ ử ỗ t p tin, emailậ

Hình B 9.1: Ch ng trình Ontrack Easy Recoveryươ

227


Hình B 9.2: L a ch n phân vùng c n khôi ph cự ọ ầ ụ

228


Hình B 9.3: L a ch n th m c c n khôi ph cự ọ ư ụ ầ ụ

Hình B 9.4: L a ch n n i l u tr d li u khôi ph cự ọ ơ ư ữ ữ ệ ụ

229


Hình B 9.5: Quá trình khôi ph c hoàn t tụ ấ

N u d li u trên đĩa quang b l i thì có cách nào khôi ph cế ữ ệ ổ ị ỗ ụ

Đ i v i thi t b l u tr là đĩa quang CD – DVD có th s d ng m t số ớ ế ị ư ữ ổ ể ử ụ ộ ố ch ng trình sau: AnyReader, Copy It Any, CD – DVD Data Recover, ...ươ

CD – DVD Data Recover

230


Hình B 9.6: Thi t l p tuỳ ch nế ậ ọ

Hình B 9.7: Quá trình khôi ph c b t đ uụ ắ ầ

231


Có cách nào khôi ph c d li u trên USB?ụ ữ ệ

Đ i v i thi t b l u tr là USB có th s d ng m t s ch ng trình sau:ố ớ ế ị ư ữ ể ử ụ ộ ố ươ GetDataBack FAT – NTFS, Data Doctor Recovery – Pen, ...

Data Doctor Recovery – Pen: là ch ng trình chuyên dùng cho thi t b nhươ ế ị ớ USB

Hình B 9.8: L a ch n phân vùng khôi ph cự ọ ụ

232


Hình B 9.9: Quá trình khôi ph c b t đ uụ ắ ầ

Hình B 9.10: L a ch n t p tin c n khôi ph cự ọ ậ ầ ụ

233


Hình B 9.11: L a ch n n i đ l u t p tin đ c khôi ph cự ọ ơ ể ư ậ ượ ụ

C U D LI U TRONGỨ Ữ Ệ MS-DOS

T i sao ph i c u d li u trong MS-DOS?ạ ả ứ ữ ệ

Các ch ng trình c u d li u trong MS – DOS th ng đ c tích h p trong đĩaươ ứ ữ ệ ườ ượ ợ CD Hiren’s boot hay LHT, chúng ta có th mua t i các ti m vi tính hay t iể ạ ệ ả xu ng t internet. Đ s d ng chúng ta vào trong CMOS Setup Utility và ch nố ừ ể ử ụ ọ boot t CD – ROM và làm theo h ng d n.ừ ướ ẫ

Vi c c u d li u trong MS – DOS th ng ph c t p h n vì t n nhi u th i gianệ ứ ữ ệ ườ ứ ạ ơ ố ề ờ và cách s d ng s làm cho chúng ta có th ch a quen, nh ng trong m t sử ụ ử ể ư ư ộ ố tr ng h p ph i s d ng cách c u d li u trong MS – DOS m i cho hi u quườ ợ ả ử ụ ứ ữ ệ ớ ệ ả nh mong mu n. Ví d : Lost and Found, ProsoftMedia, Test Disk,ư ố ụ DiyDataRecoveryDiskpath, ActiveUneraser, ...

Làm th nào s d ng các ch ng trình này?ế ử ụ ươ

Kh i đ ng máy vào CMOS và thi t l p boot t CD – ROM. Ch n s 2 đ vàoở ộ ế ậ ừ ọ ố ể menu c a Hiren’s boot.ủ

Ch ng trình c u d li u Prosoft Media trong MS – DOS: là m t ch ng trìnhươ ứ ữ ệ ộ ươ m nh đ c nhi u ng i s d ng, c u đ c d li .u khi b ghost h đi u hànhạ ượ ề ườ ử ụ ứ ượ ữ ệ ị ệ ề sai phân vùng.

234


Hình B 9.12: Ch ng trình Prosoft Mediaươ

235


Hình B 9.13: L a ch n n i l u d li u sau khi khôi ph cự ọ ơ ư ữ ệ ụ

đĩa c ng b cháy, n thi t b đi n t trên bo m ch đi u khi n làm saoỔ ứ ị ổ ế ị ệ ử ạ ề ể c u đ c d li u ?ứ ượ ữ ệ

Vi c cháy n th ng ít g p ph i, có nhi u nguyên nhân gây cháy n đĩa nh :ệ ổ ườ ặ ả ề ổ ổ ư do b t c n c a ng i s d ng gây ch m hay l i k thu t c a nhà s n xu t màấ ẩ ủ ườ ử ụ ạ ỗ ỹ ậ ủ ả ấ ng i s d ng không bi t cũng gây ra cháy n ; đó là hi n t ng máy ho t bìnhườ ử ụ ế ổ ệ ượ ạ th ng khi ch a c p ngu n cho đĩa c ng nh ng khi c p ngu n cho đĩaườ ư ấ ồ ổ ứ ư ấ ồ ổ c ng thì máy kh i đ ng r i t ng t ngu n.ứ ở ộ ồ ự ắ ồ

236


Tr ng h p này th ng không đ c b o hành, chúng ta có th c u d li uườ ợ ườ ượ ả ể ứ ữ ệ b ng cách thay th bo m ch đi u khi n khác t ng t , ngoài ra có th thay thằ ế ạ ề ể ươ ự ể ế m t s linh ki n b cháy n trên bo m ch đó.ộ ố ệ ị ổ ạ

9.2.3. S a l i d li u sau khi khôi ph cử ỗ ữ ệ ụ

T i sao ph i s a l i d li u sau khi khôi ph c?ạ ả ử ỗ ữ ệ ụ

Nhi u tr ng h p sau khi d li u đ c ph c h i nh ng n i dung bên trong đãề ườ ợ ữ ệ ượ ụ ồ ư ộ b mã hoá và không th đ c đ c. Do đó, chúng ta c n s d ng ph n m mị ể ọ ượ ầ ử ụ ầ ề khác đ s a t p tin b l i. Tuy nhiên vi c s a ch a nh ng t p tin này g pể ử ậ ị ỗ ệ ử ử ữ ậ ặ nhi u khó khăn và h u nh là không th .ề ầ ư ể

9.3. Các l u ý v l u tr d li u và c u d li uư ề ư ữ ữ ệ ứ ữ ệ9.3.1 L u tr d li u an toànư ữ ữ ệ

Có cách nào h n ch nguy c m t d li u?ạ ế ơ ấ ữ ệ

Nguy c m t d li u có th đ n b t ng không báo tr c tuy nhiên cũng cóơ ấ ữ ệ ể ế ấ ờ ướ m t s tr ng h p có th d đoán tr c nguy c m t d li u và có th dộ ố ườ ợ ể ự ướ ơ ấ ữ ệ ể ễ dàng sao chép d li u k p th i khi có nh ng d u hi u nghi ng sau:ữ ệ ị ờ ữ ấ ệ ờ

Nghe âm thanh l phát ra t đĩa c ng m i l n kh i đ ng, ch p ch n lúc nh nạ ừ ổ ứ ỗ ầ ở ộ ậ ờ ậ lúc không. Có th là đĩa c ng c a chúng ta có v n đ v các thi t b c h cể ổ ứ ủ ấ ề ề ế ị ơ ọ bên trong hay thi t b đi n t trên bo m ch qu n lí không ho t đ ng.ế ị ệ ử ạ ả ạ ộ

Vi c truy xu t d li u tr nên ch m h n bình th ng, đôi khi b treo, th ngệ ấ ữ ệ ở ậ ơ ườ ị ườ hay báo l i hay không th sao chép đ c d li u.ỗ ể ượ ữ ệ

L p đ t thi t b l u tr không đúng cách hay do b t c n trong quá trình diắ ặ ế ị ư ữ ấ ẩ chuy n mà đánh r i đĩa c ng thì nguy c m t d li u là không th tránh kh i,ể ơ ổ ứ ơ ấ ữ ệ ể ỏ kh năng ph c h i d li u là r t khó và không th . Tr ng h p này th ngả ụ ồ ữ ệ ấ ể ườ ợ ườ g p ph i đ i v i đĩa c ng ho c s d ng các b nh đ ng USB không đúngặ ả ố ớ ổ ứ ặ ử ụ ộ ớ ộ cách.

T t máy không đúng cách ho c th ng xuyên m t đi n đ t ng t, đi n áp khôngắ ặ ườ ấ ệ ộ ộ ệ n đ nh r t d làm h ng ph n c bên trong và t tính trên b m t lá đĩa.ổ ị ấ ễ ỏ ầ ơ ừ ề ặ

N u đ t đĩa c ng g n các thi t b sinh t tính m nh s làm thay đ i ho cế ặ ổ ứ ầ ế ị ừ ạ ẽ ổ ặ m t d li u toàn b d li u c a chúng ta do làm thay đ i l p t tính trên đĩa.ấ ữ ệ ộ ữ ệ ủ ổ ớ ừ ổ

L u tr d li u an toànư ữ ữ ệ

Không l u d li u quan tr ng trên đĩa C hay đĩa ch a h đi u hành, thư ữ ệ ọ ổ ổ ứ ệ ề ư m c “Mydocument” hay “Desktop” vì th ng nh ng d li u này s b m t khiụ ườ ữ ữ ệ ẽ ị ấ cài l i h đi u hành m i.ạ ệ ề ớ

237


Hình B 9.14: Không l u tr d li u trên Cư ữ ữ ệ ổ

Sao l u d phòng theo đ nh kỳ, b ng cách sao l u trên phân vùng khác hay chépư ự ị ằ ư ra CD – ROM, USB th m chí ph i l u trên m t máy tính khác phòng tr ngậ ả ư ộ ườ h p cháy n .ợ ổ

H u h t các đĩa c ng hi n nay có tu i th trung bình t 150,000 – 300,000ầ ế ổ ứ ệ ổ ọ ừ gi . Nh v y đĩa c ng không s m thì mu n cũng s b h . Không tin t ngờ ư ậ ổ ứ ớ ộ ẽ ị ư ưở tuy t đ i vào đĩa c ng hay b t kỳ thi t b l u tr nào.ệ ố ổ ứ ấ ế ị ư ữ

238


Hình B 9.15: Ti n ích sệ ửa l i h th ngỗ ệ ố

Các v n đ khácấ ề

Nên ki m tra và s a l i đ nh kỳ cho đĩa c ng và USB b ng công c c aể ử ỗ ị ổ ứ ằ ụ ủ Windows và m t s ph n m m chuyên d ng. vi c làm này s giúp chúng taộ ố ầ ề ụ ệ ẽ kh c ph c và h n ch các l i có th x y ra nh m h n ch nguy c m t dắ ụ ạ ế ỗ ể ả ằ ạ ế ơ ấ ữ li u.ệ

C p nh t và quét virus đ nh kỳ: t t các ch ng trình di t virus đ u ph i đ cậ ậ ị ấ ươ ệ ề ả ượ c p nh t th ng xuyên thì m i có th phát hi n và di t đ c nh ng lo i virusậ ậ ườ ớ ể ệ ệ ượ ữ ạ m i; th ng ph i k t h p v i m t s ch ng trình ch ng virus khác vì cóớ ườ ả ế ợ ớ ộ ố ươ ố ph n m m có th phát hi n virus này nh ng không th nh n di n đ c lo iầ ề ể ệ ư ể ậ ệ ượ ạ virus khác.

Trong ch ng trình CMOS có ch c năng t ki m tra và phát hi n đĩa c ng bươ ứ ự ể ệ ổ ứ ị l i, b ng cách b t ch c năng này thì n u phát hi n l i thì BIOS s hi n thỗ ằ ậ ứ ế ệ ỗ ẽ ể ị thông báo trong quá trình POST c a máy tính. Ch c năng này th ng tìm th yủ ứ ườ ấ t i m c ‘Advanced Feature CMOS’, t i dòng ‘S.M.A.R.T for Hard Disk’, taạ ụ ạ ch n tr ng thái là ‘Enable’.ọ ạ

B o qu n thi t b l u tr đúng cách góp ph n r t quan tr ng trong vi c h nả ả ế ị ư ữ ầ ấ ọ ệ ạ ch m t và h h ng d li u, đ ng th i kéo dài tu i th s d ng c a thi t bế ấ ư ỏ ữ ệ ồ ờ ổ ọ ử ụ ủ ế ị l u tr đó.ư ữ

239


Hình B 9.16: Ch ng trình di t virusươ ệ

9.3.2. Các nguyên nhân không c u đ c d li uứ ượ ữ ệ

Do thi t b ph n c ng b l i quá n ng và hay h h ng v m t v t lí quá nhi u,ế ị ầ ứ ị ỗ ặ ư ỏ ề ặ ậ ề th ng là r t c do th i gian s d ng đã quá lâu.ườ ớ ơ ờ ử ụ

Do ch ng trình c u d li u ph n l n đang dùng là các ph n m m mi n phíươ ứ ữ ệ ầ ớ ầ ề ễ nên b h n ch m t s ch c năng nh t đ nh ho c đã tìm th y t p tin c n xoáị ạ ế ộ ố ứ ấ ị ặ ấ ậ ầ nh ng khi sao l u thì l i yêu c u nh p s CD Key, …ư ư ạ ầ ậ ố

240


Do ng i s d ng ch a có kinh nghi m trong vi c s d ng các ch ng trìnhườ ử ụ ư ệ ệ ử ụ ươ c u d li u, ho c d li u đã b ghi đè quá nhi u, nguyên nhân n a là do t p tinứ ữ ệ ặ ữ ệ ị ề ữ ậ th m c đã xoá có kích th c quá l n.ư ụ ướ ớ

9.3.3. Các l u ý trong quá trình c u d li uư ứ ữ ệ

Trong quá trình c u d li u ph i đ m b o ngu n đi n liên t c, n u nh quáứ ữ ệ ả ả ả ồ ệ ụ ế ư trình c u d li u mà đ t nhiên m t đi n thì ph i th c hi n l i t đ u. Vi cứ ữ ệ ộ ấ ệ ả ự ệ ạ ừ ầ ệ này th t là phi n và m t nhi u th i gian do đó ph i có b ngu n đi n khôngậ ề ấ ề ờ ả ộ ồ ệ ng t UPS – Uninterruptible Power Supply.ắ

Có thi t b sao l u d phòng, đi u này ph thu c vào dung l ng c a đĩa,ế ị ư ự ề ụ ộ ượ ủ ổ t p tin hay th m c s c u d li u. Có th là b nh đ ng USB hay đĩa c ngậ ư ụ ẽ ứ ữ ệ ể ộ ớ ộ ổ ứ khác có dung l ng l n đ có th sao chép ngay sau khi quá trình c u d li uượ ớ ể ể ứ ữ ệ hoàn t t.ấ

Không ch y các ch ng trình khác trong quá trình c u d li u. Đi u này sạ ươ ứ ữ ệ ề ẽ giúp cho vi c c u d li u đ t đ c hi u qu h n, vi c ch y các ch ng trìnhệ ứ ữ ệ ạ ượ ệ ả ơ ệ ạ ươ khác s làm cho th i gian c u d li u lâu h n đôi khi còn nh h ng đ n quáẽ ờ ứ ữ ệ ơ ả ươ ế trình c u d li u.ứ ữ ệ

241


BÀI T P L NẬ Ớ

1. Phân vùng (Partition) nào có th l u tr d li u t t nh t.ể ư ữ ữ ệ ố ấ

2. Nguyên nhân có th m t d li u trong máy tính.ể ấ ữ ệ

3. Hãy nêu 1 ch ng trình có th c u d li u trong Dos, Windows và trình bàyươ ể ứ ữ ệ ng n g n quá trình ph c h i d li u trong Window, Dos.ắ ọ ụ ồ ữ ệ

BÀI T P ÔNẬ

1. D li u trên c ng v i phân vùng FAT đ c l u tr 3 n i đúng hay sai?ữ ệ ổ ứ ớ ượ ư ữ ơ

.................................................................................................................................

2. D li u trên c ng v i phân vùng NTFS đ c l u tr 2 n i đúng hay sai?ữ ệ ổ ứ ớ ượ ư ữ ơ

.................................................................................................................................

3. L i v ph n m m có th m t d li u đúng hay sai?ỗ ề ầ ề ể ấ ữ ệ

.................................................................................................................................

4. L i do ng i s d ng có th m t d li u đúng hay sai?ỗ ườ ử ụ ể ấ ữ ệ

.................................................................................................................................

5. Có th c u d li u đ c trong Windows b ng ch ng trình nào ?ể ứ ữ ệ ượ ằ ươ

.................................................................................................................................

6. Ch ng trình Ontrack Easy Recovery có th c u d li u trong Windows đúngươ ể ứ ữ ệ hay sai?

7. Dùng ch ng trình nào có th c u d li u trên đĩa CD và DVD?ườ ể ứ ữ ệ

.................................................................................................................................

8. Ch ng trình Data Doctor Recovery – Pen có th c u d li u trên đĩa USBươ ể ứ ữ ệ đúng hay sai?

.................................................................................................................................

9. Có th c u d li u trong MS - DOS đúng hay sai?ể ứ ữ ệ

10. Ch ng trình nào có th c u d li u ngoài Dos?ươ ể ứ ữ ệ

.................................................................................................................................

11. N u b cháy bo m ch trên đĩa c ng có th c u d li u đ c đúng hay sai?ế ị ạ ứ ể ứ ữ ệ ượ

12. Ch ng trình nào dùng đ s a l i d li u?ươ ể ữ ỗ ữ ệ

.................................................................................................................................

242


PH L CỤ Ụ

T VI T T T VÀ CHÚ THÍCH NGHĨAỪ Ế Ắ{ S c p nh t khi in n}ẽ ậ ậ ấ

243


M C L C HÌNH MINH H AỤ Ụ Ọ

Hình B 1.1: Máy tính và máy tính cá nhân.............................................................6

Hình B 1.2: Máy tính đ bànể .................................................................................7

Hình B 1.3: MTXT và Macintosh..........................................................................8

Hình B 1.4: PDA....................................................................................................8

Hình B 1.5: Workstation........................................................................................9

Hình B 1.6: Mini - Computer...............................................................................10

Hình B 1.7: Mainframe........................................................................................10

Hình B 1.9: Kh i thi t b nh pố ế ị ậ ............................................................................11

Hình B 1.10: Kh i x lýố ử ......................................................................................11

Hình B 1.11: Kh i thi t b xu t ố ế ị ấ ..........................................................................12

Hình B 1.12: Kh i thi t b l u tr ố ế ị ư ữ ......................................................................12

Hình B 1.13: Các thi t b ngo i viế ị ạ .......................................................................13

Hình B 1.14: H đi u hànhệ ề ..................................................................................14

Hình B 1.15: Trình đi u khi n thi t bề ể ế ị................................................................14

Hình B 1.16: Ph n m m dàn trang và office 2003ầ ề ..............................................15

Hình B 1.17: Ph n m m l p trình ầ ề ậ ......................................................................16

Hình B 1.18: S đ kh i máy tính ơ ồ ố ......................................................................16

Hình B 1.19: Nguyên lý ho t đ ng ạ ộ .....................................................................17

Hình B 1.20: Nguyên lý ho t đ ng 2ạ ộ ...................................................................18

244


Hình B 2.1: Các thành ph n trên mainboardầ ........................................................23

Hình B 2.2: Các chips trên mainboard..................................................................24

Hình B 2.3: Các c ng k t n i trên mainboardổ ế ố .....................................................24

Hình B 2.4: Khe c m trên mainboardắ ..................................................................25

Hình B 2.5: Front Panel........................................................................................25

Hình B 2.6: Front USB Panel...............................................................................26

Hình B 2.6: Front Audio Panel.............................................................................27

Hình B 2.7: ROM BIOS.......................................................................................28

Hình B 2.8: Chipset Intel......................................................................................28

Hình B 2.9: Chipset Intel 975X............................................................................29

Hình B 2.10: Chipset Intel 915G..........................................................................30

Hình B 2.11: Chipset VIA CX700........................................................................31

Hình B 2.12: Chipset SIS 761X............................................................................32

Hình B 2.13: Chipset NVIDIA.............................................................................33

Hình B 2.14: B vi x lý AMD và Intelộ ử ..............................................................36

Hình B 2.15: Front Side Bus và Back Side Bus....................................................36

Hình B 2.16: Cache L1 và L2...............................................................................37

Hình B 2.17: B nh RAMộ ớ ..................................................................................41

Hình B 2.18: SDR SDRAM.................................................................................43

Hình B 2.19: DDR SDRAM.................................................................................43

245


Hình B 2.20: DDR II SDRAM.............................................................................43

Hình 2.21: C u t o đĩa c ng ấ ạ ổ ứ ...........................................................................45

Hình 2.22: Track, sector, cluster...........................................................................46

Hình 2.23: Cylinder, tr c quayụ .............................................................................47

Hình 2.24: B ng ghi kh i đ ng chính trên đĩa c ngả ở ộ ổ ứ ........................................48

Hình B 2.25: C u t o c a đĩa quangấ ạ ủ ...................................................................51

Hình B 2.26: đĩa quang và m t đ c laserỔ ắ ọ .........................................................52

Hình B 2.27: B ngu n ATXộ ồ ...............................................................................55

Hình B 2.28: Thành ph n c b n c a b ngu nầ ơ ả ủ ộ ồ .................................................56

Hình B 2.29: Thùng máy......................................................................................58

Hình B 2.30: Màn hình CRT................................................................................59

Hình B 2.31: Màn hình LCD................................................................................61

Hình B 2.32: C u t o c a màn hình LCDấ ạ ủ ...........................................................62

Hình B 2.34: Bàn phím........................................................................................66

Hình B 2.35: Cách b trí bàn phímố ......................................................................66

Hình B 2.36: Chu t cộ ơ.........................................................................................69

Hình B 2.37: C u t o c a chu t cấ ạ ủ ộ ơ....................................................................70

Hình B 2.38: Chu t quangộ ...................................................................................70

Hình B 2.39: C u t o c a card màn hìnhấ ạ ủ ............................................................72

Hình B 2.40: Chip GPU.......................................................................................72

246


Hình B 2.41: Quá trình xu t hình nhấ ả .................................................................73

Hình B 2.42: C ng k t n i VGAổ ế ố .........................................................................74

Hình B 2.43: Khe c m card màn hìnhắ ..................................................................74

Hình B 2.44: Các c ng k t n i trên card màn hìnhổ ế ố .............................................76

Hình B 2.45: Loa máy tính...................................................................................79

Hình B 2.46: Các Jack c m soundắ .......................................................................80

Hình B 3.1: Máy b Acerộ .....................................................................................85

Hình B 3.2: Máy b Vibirdộ ..................................................................................86

Hình B 3.3: Máy second hand..............................................................................86

Hình B 3.4: D ng l p ráp máy tínhụ ắ .....................................................................87

Hình B 3.5: Ki m tra thi t b tr c khi l p rápể ế ị ướ ắ ..................................................88

Hình B 3.6: Socket 478........................................................................................89

Hình B 3.7: Socket 775........................................................................................89

Hình B 3.8: Keo t n nhi t CPUả ệ ...........................................................................90

Hình B 3.9: L p đ t CPU và FANắ ặ ......................................................................91

Hình B 3.10: L p đ t b nh RAMắ ặ ộ ớ ....................................................................92

Hình B 3.11: L p đ t b ngu nắ ặ ộ ồ ..........................................................................92

Hình B 3.12: L p đ t c đ mainboardắ ặ ố ế ..............................................................93

Hình B 3.13: L p đ t đĩa c ngắ ặ ổ ứ ........................................................................93

Hình B 3.14: L p mainboard vào caseắ .................................................................94

247


Hình B 3.15: L p k t n i ngu nắ ế ố ồ .........................................................................94

Hình B 3.16: L p b ng đi u khi n Front Panelắ ả ề ể ..................................................95

Hình B 3.17: L p đ t card m r ngắ ặ ở ộ ....................................................................96

Hình B 3.18: K t n i thi t b ngo i viế ố ế ị ạ ................................................................96

Hình B 3.19: CMOS Phoenix và Award...............................................................98

Hình B 3.20: C u hình Standard CMOS Featuresấ ................................................99

Hình B 3.21: C u hình Advanced CMOS Featuresấ ..............................................99

Hình B 3.22: Thi t l p Chipsetế ậ ..........................................................................100

Hình B 3.23: C u hình thi t b ngo i viấ ế ị ạ ............................................................101

Hình B 3.24: Qu n lý ngu n đi nả ồ ệ .....................................................................101

Hình B 3.25: C u hình khe c m m r ngấ ắ ở ộ .........................................................102

Hình B 3.26: Theo dõi nhi t đ và đi n áp máy tínhệ ộ ệ ........................................103

Hình B 3.27: Thi t l p xung nh p cho CPU và b nhế ậ ị ộ ớ.....................................103

Hình B 4.1: Danh m c các tuỳ ch n c a Hiren’s Bootụ ọ ủ .....................................107

Hình B 4.2: Kh i đ ng vào Hiren's Bootở ộ ...........................................................110

Hình B 4.3: Ti n ích phân vùng đĩa c ngệ ổ ứ ......................................................111

Hình B 4.4: T o phân vùng primary m i cho đĩa c ngạ ớ ổ ứ ..................................112

Hình B 4.5: T o phân vùng logical m i cho đĩa c ngạ ớ ổ ứ ...................................113

Hình B 4.6: Set Active cho phân vùng kh i đ ngở ộ ..............................................114

Hình B 4.7: Vào ti n ích CMOSệ ........................................................................116

248


Hình B 4.8: L a ch n thi t b kh i đ ngự ọ ế ị ở ộ ..........................................................117

Hình B 4.9: Nh n Enter đ ti p t c cài đ tấ ể ế ụ ặ ......................................................118

Hình B 4.10: Nh n F8 đ ti p t c cài đ tấ ể ế ụ ặ ........................................................119

Hình B 4.11: L a ch n phân vùng cài đ t h đi u hànhự ọ ặ ệ ề ..................................120

Hình B 4.12: Đ nh d ng phân vùng cài đ t h đi u hànhị ạ ặ ệ ề .................................121

Hình B 4.13: Quá trình sao chép t p tin h th ngậ ệ ố .............................................121

Hình B 4.14: Đi n tên và t ch c ng i s d ngề ổ ứ ườ ử ụ ............................................122

Hình B 4.15: Nh p Key s n ph m kèm theo đĩa cài đ tậ ả ẩ ặ ...................................123

Hình B 4.17: Xác l p ngày tháng và múi gi hi n t iậ ờ ệ ạ .......................................124

Hình B 4.18: Tuỳ ch n v m ng nh n Enter đ ti p t cọ ề ạ ấ ể ế ụ .................................125

Hình B 4.19: Windows t đi u ch nh đ phân gi i c a màn hình n okự ề ỉ ộ ả ủ ấ ..........125

Hình B 4.20: Quá trình cài đ t HĐH hoàn t tặ ấ ...................................................126

Hình B 4.21: Ch n kh i đ ng t đĩa CD-ROMọ ở ộ ừ ổ .............................................128

Hình B 4.22: L a ch n ph ng th c Ghostự ọ ươ ứ ......................................................128

Hình B 4.23: Các tuỳ ch n c a Ghostọ ủ ...............................................................129

Hình B 4.24: L a ch n n i l u tr t p tin nh Ghostự ọ ơ ư ữ ậ ả ......................................130

Hình B 4.25: L a ch n đĩa ngu n c n sao l uự ọ ổ ồ ầ ư ..............................................131

Hình B 4.26: Quá trình sao l u hoàn t t, kh i đ ng l i máyư ấ ở ộ ạ ............................132

Hình B 4.27: Ch n From Image đ ph c h i h đi u hànhọ ể ụ ồ ệ ề .............................133

Hình B 4.28: Ch n t p tin nh ghost c n ph c h iọ ậ ả ầ ụ ồ ..........................................133

249


Hình B 4.29: Ch n phân vùng đích đ ph c h iọ ể ụ ồ ...............................................134

Hình B 4.30: Ch n Yes đ th c hi n quá trình khôi ph cọ ể ự ệ ụ ................................134

Hình B 4.31: Ch n Next đ cài đ t driverọ ể ặ .........................................................136

Hình B 4.32: Ch n ph ng th c cài đ tọ ươ ứ ặ ...........................................................137

Hình B 4.33: Quá trình cài đ t t đ ngặ ự ộ .............................................................137

Hình B 4.34: Cài đ t b ng tayặ ằ ...........................................................................138

Hình B 4.35: Xác đ nh v trí driver c n cài đ tị ị ầ ặ ..................................................139

Hình B 4.37: Ch n thi t b c n sao l u driverọ ế ị ầ ư ..................................................140

Hình B 4.38: Quá trình sao l u b t đ uư ắ ầ ............................................................141

Hình B 4.39: Ch n t p tin ch a driver c n ph c h i driverọ ậ ứ ầ ụ ồ .............................142

Hình B 4.40: Ch n thi t b c n ph c h i driverọ ế ị ầ ụ ồ ...............................................143

Hình B 4.41: Chia phân vùng đ cài hai HĐH d ng MultiBootể ạ ........................145

Hình B 4.42: Chia phân vùng đ cài hai HĐH d ng BootMagicể ạ .......................146

Hình B 4.43: Menu l a ch n h đi u hành d ng MultiBootự ọ ệ ề ạ ............................147

Hình B 4.44: C u hình Menu l a ch n h đi u hành d ng BootMagicấ ự ọ ệ ề ạ ...........148

Hình B 5.1: Máy quay phim c a hãng Sonyủ ......................................................154

Hình B 5.2: Máy ch p nh c a hãng Sonyụ ả ủ ........................................................155

Hình B 5.3: Webcam..........................................................................................156

Hình B 5.4: Thi t b nghe nh c MP3ế ị ạ .................................................................157

Hình B 5.5: Thi t b nghe nh c MP4ế ị ạ .................................................................158

250


Hình B 5.6: Máy ghi âm c a hãng Sonyủ ............................................................159

Hình B 5.7: Máy quét (scanner).........................................................................160

Hình B 5.8: Máy Fax..........................................................................................161

Hình B 5.9: Máy chi uế .......................................................................................162

Hình B 5.10: S đ k t n i VGA và thi t b ngo i viơ ồ ế ố ế ị ạ ......................................163

Hình B 5.11: Thi t b nh và USBế ị ớ ....................................................................164

Hình B 5.12: Modem g n trong và g n ngoàiắ ắ ...................................................165

Hình B 5.13: Switch...........................................................................................165

Hình B 6.1: Máy in kim......................................................................................168

Hình B 6.2: Máy in phun....................................................................................170

Hình B 6.3: Máy in Laser...................................................................................170

Hình B 6.4: C u t o và cách th c ho t đ ng c a máy in Laserấ ạ ứ ạ ộ ủ .......................171

Hình B 6.5: Máy in đa năng...............................................................................172

Hình B 6.6: Cài đ t driver cho máy in cách 1ặ ....................................................174

Hình B 6.7: Cài đ t driver cho máy in cách 2ặ ....................................................176

Hình B 6.8: G b driver máy inỡ ỏ .......................................................................178

Hình B 6.9: N p m c cho máy inạ ự ......................................................................179

Hinh B 7.1: D ng c b o trì máy tính ụ ụ ả ..............................................................186

Hình B 7.2: V sinh b ngu nệ ộ ồ ...........................................................................187

Hình B 7.3: V sinh và tra d u cho qu tệ ầ ạ ...........................................................188

251


Hình B 7.4: D ng c v sinh m t đ c đĩa quangụ ụ ệ ắ ọ ổ ..........................................188

Hình B 7.5: V sinh bàn phímệ ...........................................................................189

Hình B 7.6: V sinh màn hìnhệ ...........................................................................190

Hình B 7.7: UPS.................................................................................................191

Hình B 7.8: Vòng đeo kh tĩnh đi nử ệ ..................................................................192

Hình B 7.9: Ch t c đ nh card màn hìnhố ố ị ...........................................................193

Hình B 7.10: V sinh thùng máyệ .......................................................................193

Hình B 7.11: Theo dõi công su t làm vi c c a b nh RAMấ ệ ủ ộ ớ ...........................195

Hình B 7.12: Theo dõi dung l ng c a đĩa c ngượ ủ ổ ứ ...........................................196

Hình B 7.13: Theo dõi dung l ng c a card màn hìnhượ ủ ......................................197

Hình B 7.14: Theo dõi công su t làm vi c c a CPUấ ệ ủ .........................................198

Hình B 7.15: Bo m ch ch và card m r ngạ ủ ở ộ ....................................................199

Hình B 7.16: BIOS.............................................................................................199

Hình B 7.17: Ti n ích nâng c p BIOS trong DOSệ ấ .............................................200

Hình B 8.1: Máy tính xách tay...........................................................................203

Hình B 8.2: Thin anh Light, Ultraportables........................................................204

Hình B 8.3: Máy Palm/Pocket PC, desknote......................................................205

Hình B 8.4: RAM Laptop...................................................................................209

Hình B 8.5: đĩa c ng LaptopỔ ứ ..........................................................................210

Hình B 8.6: Túi đ ng Laptopự .............................................................................214

252


Hình B 8.7: Công ngh Centrinoệ .......................................................................218

Hình B 9.1: Ch ng trình Ontrack Easy Recoveryươ ............................................227

Hình B 9.2: L a ch n phân vùng c n khôi ph cự ọ ầ ụ ...............................................228

Hình B 9.3: L a ch n th m c c n khôi ph cự ọ ư ụ ầ ụ .................................................229

Hình B 9.4: L a ch n n i l u tr d li u khôi ph cự ọ ơ ư ữ ữ ệ ụ .......................................229

Hình B 9.5: Quá trình khôi ph c hoàn t tụ ấ ..........................................................230

Hình B 9.6: Thi t l p tuỳ ch nế ậ ọ .........................................................................231

Hình B 9.7: Quá trình khôi ph c b t đ uụ ắ ầ ..........................................................231

Hình B 9.8: L a ch n phân vùng khôi ph cự ọ ụ ......................................................232

Hình B 9.9: Quá trình khôi ph c b t đ uụ ắ ầ ..........................................................233

Hình B 9.10: L a ch n t p tin c n khôi ph cự ọ ậ ầ ụ ..................................................233

Hình B 9.11: L a ch n n i đ l u t p tin đ c khôi ph cự ọ ơ ể ư ậ ượ ụ ..............................234

Hình B 9.12: Ch ng trình Prosoft Mediaươ .........................................................235

Hình B 9.13: L a ch n n i l u d li u sau khi khôi ph cự ọ ơ ư ữ ệ ụ ...............................236

Hình B 9.14: Không l u tr d li u trên Cư ữ ữ ệ ổ ....................................................238

Hình B 9.15: Ti n ích s a l i h th ngệ ử ỗ ệ ố ............................................................239

Hình B 9.16: Ch ng trình di t virusươ ệ ................................................................240

{ S c p nh t khi in n}ẽ ậ ậ ấ

TÀI LI U THAM KH OỆ Ả{ S c p nh t khi in n}ẽ ậ ậ ấ

253

giÁo trÌnh hệ thống máy tính[bookbooming.com]

Documents