Giriş

Maddeyi Oluşturan Tanecikler

Element Ve Bileşikler

Fiziksel Ve Kimyasal Değişim

Maddenin Hallerinin Tanecikli

Yapısı

1.MADDENİN YAPI TAŞLARI-ATOMLAR

Atom:Maddeyi oluşturan en küçük yapı taşıdır.

Maddenin Sınıflandırılması

1.Katı

2.Sıvı

3.Gaz

1.Katı

Tanecikler arasında boşluk yoktur.

Genleşir.

Sıkıştırılamaz

2.SıvıTanecikler arasında boşluk azdır.

Konulduğu kabın şeklini alır.

Azda olsa sıkıştırılabilir

Genleşir

3.Gaz

Tanecikler arasında büyük boşluklar vardır.

Yayılır.

Genleşir.

Konulduğu kabın şeklini alır.

Sıkıştırılabilir.

İki yada daha çok atomun oluşturduğu kümelere

molekül denir.

Molekül:

Atomun Tarihçesi

John Dalton:Atomlar maddenin en küçük yapı taşıdır ve bölünemez.J.J.Thomson:Atomun yapısında atomdan daha küçük parçacıklarda

vardır.Ernest Rutherford:Atomun yapısında bulunan Küçük parçacıklar

atomun merkezinin etrafında dolaşır.

Katı,Sıvı ve Gazların Genleşme-Sıkışma Özellikleri Katı,sıvı gazlar genleşebilir.

Gazlar katı ve sıvılara göre daha fazla genleşir.

Sıvılar ve gazlar sıkıştırılabilir,katılar sıkıştırılamaz.

Gazlar sıvılara göre daha fazla sıkıştırılabilir.

Maddenin Sıkışma-Genleşme Özellikleri ile Tanecikli

Yapıları Arasındaki İlişkiMaddelerin sıkışma ve genleşme özellikleri maddeyi oluşturan

taneciklerin arasındaki boşluk miktarına bağlıdır.Tanecikleri arasındaki boşluk miktarı en fazla olan gazlar,sıvılar ve katılara göre daha fazla sıkıştırılabilir ve

genleşebilir.

SAF MADDE: Kendisinden başka madde bulundur-mayan maddelere

denir.

ELEMENT: İçerisinde tek cins atom bulunduran maddelere denir. Yani

elementlerin yapı yaşı atom-lardır.

BİLEŞİK: En az iki farklı cins elementin belirli oranlarda bir araya

gelerek, oluşturdukları yeni özellikteki maddeye denir. Yani bileşiklerin

yapı taşı moleküldür.

MOLEKÜL: İki veya daha çok atomun bir araya gelerek oluşturduğu atom

gruplarıdır

Elementlerin Özellikleri :

1- En küçük yapı birimleri atomlardır.

2- Aynı cins atomlardan oluşurlar.

3- Kendinden daha basit ve farklı maddelere

ayrılamazlar.

4- Saf maddelerdir.

5- Sembollerle gösterilirler

Elementler :Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla

kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf

maddelere element denir.

Bir elementi oluşturan bütün atomların büyüklükleri ve

atomların arasındaki uzaklık aynıdır. Fakat bir elementin

atomları ile başka bir elementin atomlarının büyüklükleri ve

atomların arasındaki uzaklıkları farklıdır. Aynı elementten

yapılan farklı maddeler de aynı cins atomlardan oluşurlar.

Elementi oluşturan atomların birbirine olan uzaklığı elementin

katı, sıvı ve gaz haline göre değişebilir.

Canlı ve cansız varlıkların tamamı elementlerden oluşur

Element Çeşitleri :

Atomik Yapıdaki Elementler :Bazı elementleri oluşturan aynı cins atomlar doğada tek başlarına bulunurlar. Böyle atomlara sahip elementlere

atomik yapılı elementler denir. Atomik yapılı elementlerin en küçük taneciği atomlardır.

Demir, bakır, alüminyum, çinko, kurşun, altın gibi elementler atomik yapılıdır

Moleküler Yapıdaki Elementler :Bazı elementleri oluşturan aynı cins atomlar doğada ikili (veya daha fazla sayıda atomdan oluşan karmaşık yapılı) gruplar halinde bulunurlar. Böyle atomlara sahip elementlere moleküler yapılı elementler denir. Moleküler yapılı elementlerin en küçük taneciği moleküllerdir.

ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ:

Günümüzde bilinen 118 element vardır. Bu elementlerin 92

tanesi doğada bulunurken geri kalanı da laboratuarlarda elde

edilen yapay elementlerdir.

Elementler sembollerle gösterilir ve her elementin kendine özgü

sembolü vardır. Element sembolü yazılırken;

• Sembol tek harfli ise büyük harfle yazılır.

• Sembol iki veya üç harfli ise ilk harf daima büyük, diğer

harfler küçük yazılır. (Sembollerin iki veya üç harften

oluşmasının nedeni, bazı elementlerin baş harflerinin aynı

olmasıdır

Karışım: Birden çok element veya bileşiğin kimyasal özelliklerini

kaybetmeden bir araya getirilmesiyle oluşan madde topluluğuna karışım denir.

Solduğumuz hava; içtiğimiz gazoz, süt, çorba, şerbet, karışık meyve suları, çay; yeraltındaki petrol; deniz suyu; kireçli su, zeytinyağlı su, böcek ilaçları, deodorant, lehim, sel suyu, kolonya, çelik… günlük hayatta karşılaştığımız birkaç karışımdır.Karışımlarda birden çok element olabilir örneğin; hava(oksijen, karbondioksit, azot… gazları)

KARIŞIMLAR

Karışımlarda birden çok bileşik bulunabilir örneğin; Deniz suyu(su ve tuz)Karışımlarda birden çok element ve bileşik olabilir örneğin;sel(su ve toprak)

1) Karışımı oluşturan maddeler kendi özelliklerini

kaybetmezler. Tuzlu suda su ve tuz tadı algılanır 2) Karışımı oluşturan maddelerin miktarları arasında

belirli bir oran yoktur. İstenildiği oranda karıştırılabilirler. Az şekerli veya çok şekerli çay olur

Karışımlar görünümlerine göre iki çeşittir1.Heterojen (Adi) karışım: Karışımı oluşturanMaddeler karışımın her yerine eşit olarak dağılmadıysa Heterojen (Adi) karışım denirHer yerinde aynı özellikleri göstermeyen karışımlardır

Katı katı karışımı; toprakkatı-sıvı karışımı; su-kum,su-tebeşir tozusıvı-sıvı karışımı: su-zeytin yağı,su-benzin karışımı,süt içindeki yağ damlacıkları örnek verilir.

4) Karışımların belirli bir kimyasal formülleri yoktur.

Oksijen elementi: O ile su bileşiği H2O ile gösterilir fakat karışımlarda madde isimleri hepsi birden söylenir

5)Karışımlar fiziksel yollarla oluşur ve bileşenlerine fiziksel yollarla ayrılırlar.

3) Karışımların erime ve kaynama

noktaları sabit değildir.Tuzlu su bazen 103 bazen 110 derecede

kaynar,donma noktası ise -5 veya -10 derece olabilir.

Homojen karışımlar:Her tarafında aynı özelliği gösteren,tek bir madde gibi olan karışımlara denir.Homojen karışımlara genel olarak çözeltiler

de denir.Tuzlu su,hava,kolonya,24 ayar altın örnektir.Metallerin eritilip

karıştırılmasıyla oluşan homojen karışımlara ise alaşım denir. Pirinç, lehim, tunç, bilezik, çelik

Heterojen karışımda, - Karışan maddeler gözle görülür ve kolayca ayırt

edilebilir, - Karışımın üst tarafı ile alt tarafı arasında yoğunluk farkı görülür

örneğin ayranını dibi daha yoğun olur, Sel suyunun dibi daha çamurludur.

Çözeltiler(homojen karışım) ;- Genellikle saydam ve akışkan olur,- Çözeltiler katı,sıvı ve gaz halde olabilir- Tek madde gibi görülür karışan maddeleri dışarıdan fark edemeyiz.Örneğin çayın içindeki çözünmüş şekeri fark

edemeyiz.- Bekletilse dahi çökelti oluşmaz,- Süzgeç kağıdından geçerler,

Çözeltiler genellikle sıvı halde bulunur,

çözücü madde su, yağ, tiner, alkol

olmaktadır gaz çözücü azot, katıSıvı – katı çözeltileri:çözücü kurşun ve

gümüş olabiliyor.

Çözücü(sıvı) + çözünen(katı) = çözelti

Saf su + tuz = burun damlasıSu+şeker= şerbetSu+İçecek tozu=meyve suyu

Sıvı-sıvı çözeltileriSu+etil alkol= kolonyaSu+asetik asit = sirke

Sıvı-gaz çözeltileriSu+karbondioksit gazı = Gazozlu içecek

Su+oksijen = Deniz suyuSu+gaz =bulutMoleküllü ÇözeltilerAlkol ve şeker gibi maddeler suda çözündüklerinde tamamen parçalanma gerçekleşmez, iyonize olmazlar.

Şeker molekülleri birbirinden ayrılır,her şeker molekülünün etrafına su molekülleri kuşatmış olarak fiziksel değişimi görülür

Alkollü su ve şekerli su çözeltileri moleküler çözünme

yapar.İyot alkolde çözünür, çözünen madde moleküllerine

ayrılır İyonlu Çözeltiler

Asit,baz ve tuzlar suda çözündüklerinde (+) ve ( – )

iyonlarına yani katyon ve anyonlarına ayrılarak suyun her tarafına eşit dağılırlar.Örneğin yemek tuzu su içine dökülürse tuzu oluşturan

sodyum(Na) ve klor(Cl) iyonlaşır.Na+ ve Cl– halini alarak su içinde homojen dağılırlarTuzlusu, asitli su ve bazlı su iyonlu çözeltilerdir.

4.FİZİKSEL DEĞİŞİM-KİMYASAL DEĞİŞİM

Fiziksel değişim:Maddelerin kimlik değiştirmeden,başka bir maddeye dönüşmeden,sadece görünümlerinin değişmesine fiziksel değişim denir.Kimyasal değişim:Maddelerin kimliklerini kaybettikleri,başka madde yada maddelere dönüştükleri değişimlere kimyasal değişim denir.