GIZAKIEN UGALKETA

Otxartaga 6.B 11/12

Gizakien ugaltzearen ezaugarriak dira:• Sexuala da. • Barruko ernalketa da. • Zigoto eta enbrioiaren garapen

bibiparoa.

Gizonek ugaltze-aparatu arra dute eta emekumeek ugaltze-aparatu emea.

UGALTZE-APARATU ARRA

Osatuta dago:• Zakila: Zilindro formako organo

luzanga da. Barrutik uretra doa.      • Barrabilak:Intxaur neurrikoak dira,

Espermatozoideak bertan sortzen dira.

• Eskrotoa:Barrabilak estaltzen duen azala da.• Hodi deferenteak:barrabil bakoitzetatik irteten

     dira eta uretrarekin daude lotuta.• Guruin erantsiak:Prostata eta semen-besiku-

     lak 

UGALTZE-APARATU EMEAUgaltze aparatu emea obulutegiek, umetokiak, Falopioren tronpek, bagina eta bulba osatzen dute.  • OBULUTEGIAK: Intxaur formako bi

organo dira eta barruan obuluak sortzen dituzte.

• FALOPIOREN TRONPAK: Obuluak eta umetokia lotzen dituzten bi hodi dira.

• UMETOKIA: Madari forma du, horma gihartsuak ditu. Umea barruan garatzeko da.

• BAGINA: Horma gihartsukoa da eta umetokia eta kanpoaldea lotzen ditu.

• BULBA: Uretrako zuloak bildu eta babesten dituzte.

GIZONEZKOEN SEXU-HELDUTASUNA

• UGALTZE-APARATU ARRA: Barrabilak espermatozoideak sortzen hasten direnean aktibatzen da eta semena sortu eta kanpora dezake.

• SEXU EZAUGARRI SEKUNDARIOAK: muskuluak handitzen zaizkie, bizarra hasten zaizkie, ilea ateratzen zaie pubisean eta besapeetan, abotsa baxuago bihurtzen da...

 

EMAKUMEZKOEN SEXU-HELDUTASUNA

• UGALTZE-APARATU EMEA  Aktibatzen da obulutegiak eta obuluak heltzen hasten direnean. Obulu horietako bakoitza heltzeko hilekoaren zikloa deritzon prozesua dago.Hilerokoaren Zikloa: Hiru fase ditu:o Obulazioa: Obulu bat

obulutegitik askatzen da eta aurrera joaten da falopioren tronpatik.

o Obulazioa prestatzea: Umetokiko hormak lodia-gotzen dira eta umetokia prest dago obulua ernaltzeko.

o Hilekoa: Ernaldu ezean obulua kanporatzen da ere odol pitin batekin.

  • SEXU EZAUGARRI SEKUNDARIOAK 

Emakumeek ezugarri hauek dauzkate: Titiak handitzen zaizkie, pubisean eta bespetan ilea ateratzen zaie, aldaka zabaltzen da...

GIZAKIEN UGALKETAREN PROZESUA

Hiru fase daude: • ERNALTZEA:Falopioren tronpetan gertatzen

da.Orduan zigotoa enbrioa sortzen du.Embrioia umetokira iristen da eta bertarako horman itsatsen da;eta horrela hasten da haurdunaldia.

• HAURDUNALDIA: Haurdunaldia bederatzi bat hilabete irauten du. Lehenengo hiruhilekoan, enbrioiak Karen izenekoorganoa sortzen du umetokiko hormaren odol-hodietara lotuta. Zilbor-hesteak karena eta enbrioia lotzen du amaren odoletik elikagaiak eta oxigenoa ateratzen. Bigarren hiruhilekoan, fetua du izena eta organo guztiak garatzen dira. Hirugarrenhiruhilekoan, amarengandik kanpo bizitzeko moduan. Bederatzigarrenhilabetean prest dago erditzeko.

• ERDITZEA:Umea prest dagoenean, umetokiko hormaren muskuluetan uzkurdurak hasten dira.Zaku anmiotikoa apurtzen da eta umea baginaren zehar irteten da.Umeak kanpoan dagoenean negar egitean birikak ibiltzen hazten dira.Amarengandik bereizten zaio zilbor-heztea ebakita;umeari geratzen zaion zilbor-hezte zatiak orban bat  utziko dio sabelan: zilborra.