g]kfn k|1f–k|lti7fg snfsf/ tyf sd{rf/l ;]jf;dagwl lgodfjnl @)^&...

30
1 g]kfn k|1f–k|lti7fg snfsf/ tyf sd{rf/L ;]jf;DaGwL lgodfjnL @)^& g]kfn k|1f–k|lti7fg P]g, @)^$ sf] bkmf (-5_ tyf bkmf #% n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L k|1f k|lti7fgn] b]xfosf lgodx¿ agfPsf] 5 . kl/R5]b –! k|f/lDes != ;+lIfKt gfd / k|f/De -!_ oL lgodx¿sf] gfd g]kfn k|1f–k|lti7fg, snfsf/ tyf sd{rf/L ;]jf;DaGwL lgodfjnL @)^& /x]sf] 5 . @= kl/efiff ljifo jf k|;Ën] csf]{ cy{ gnfu]df o; lgodfjnLdf M -s_ P]g eGgfn] g]kfn k|1f–k|lti7fg P]g, @)^$ ;Demg'k5{ . -v_ k|1f–k|lti7fg eGgfn] g]kfn k|1f–k|lti7fgnfO{ hgfpF5 . -u_ ;ef eGgfn] P]gsf] bkmf & adf]lhd k|f1;ef ;Demg'k5{ . -3_ k|f1–kl/ifb\ eGgfn] P]gsf] bkmf !! adf]lhdsf] k|f1kl/ifb\ ;Demg'k5{ . -ª_ cfof]u eGgfn] P]gsf] bkmf @% adf]lhdsf] ;]jf cfof]unfO{ ;Demg'k5{ . -r_ s'nklt eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] s'nkltnfO{ ;Demg'k5{ . -5_ pks'nklt eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] pks'nklt ;Demg'k5{ . -h_ ;lrj eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] ;lrj ;Demg'k5{ . -em_ kb eGgfn] g]kfn k|1fk|lti7fgsf] ;]jfdf l;h{gf ePsf] jf x'g] kb ;Demg'k5{ . -`_ snfsf/ eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] :yfoL jf c:yfoL ;]jfdf /xL sfd ug]{ ;ËLt, g[To / gf6ssf snfsf/ tyf lgb]{zs ;d]t ;Demg'k5{ . -6_ sd{rf/L eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] :yfoL jf c:yfoL ;]jfdf /xL sfd ug]{ sd{rf/L ;Demg'k5{ . -7_ :yfoL ;]jf eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] :yfoL ;]jf ;Demg'k5{ . -8_ c:yfoL ;]jf eGgfn] k|1f–k|lti7gsf] s'g} of]hgf cjlw;Ddsf nflu s'g} c:YffoL Pj+ DofbL kbdf u/]sf] ;]jf / :yfoL b/aGbLsf] l/Qm kbdf c:yfoL ¿kdf sfd u/]sf] ;]jf ;Dem'k5{ . -9_ k|lzIfs tyf lgb]{zs eGgfn] ;ËLt, g[To / gf6s ljifodf tflnd lbg] tyf To:tf sfo{qmdx¿sf] lgb]{zg lbg] snfsf/ ;Demg'k5{ . -0f_ sfo{qmd eGgfn] /Ëd~r tyf cGoq ul/g] ;f+:s[lts k|bz{g;DaGwL sfo{qmdnfO{ hgfpg]5 . -t_ kl/jf/ eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ jf sd{rf/L;Fu a:g] jf lghn] cfkm}+n] kfng–kf]if0f ug'{kg]{ klt, kTgL, 5f]/f, cljjflxtf 5f]/L, wd{k'q, cljjflxtf wd{k'qL, afa' cfdf jf ;f}t]gL cfdf ;Demg'k5{ / ;f] zAbn] k'?if / cljjflxtf dlxnf sd{rf/Lsf] xsdf lghsf afh]–aHo} tyf ljjflxtf dlxnf sd{rf/Lsf] xsdf lghsf] ;f;"–;;'/fnfO{ ;d]t hgfpF5 . -y_ tna eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] ;]jf k|bfg u/]afkt kbflwsf/ /x]sf] kbsf] k|rlnt :s]nadf]lhd kfpg] tnanfO{ ;Demg'k5{ . -b_ eQf eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ tyf sd{rf/Ln] lgodfg';f/ kfpg] eQf ;Demg'k5{ . -w_ tf]lsPsf] jf tf]lsPadf]lhd eGgfn] P]g, of] lgodfjnL / o; lgod–cGtu{tsf sfo{k|0ffnL adf]lhd tf]lsPsf] jf tf]lsPadf]lhd eGg] ;Demg'k5{ . #= lgodfjnLsf] JofVof -!_ s'g} clwsf/Ln] o; lgodfjnLsf] k|of]u ubf{ u/]sf] JofVofaf6 s'g} snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ dsf{ k/]df lghn] s'nkltdfkm{t k|f1–kl/ifb\;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd kg{ cfPsf] lgj]bgsf] ;DaGwdf k|f1–kl/ifb\n] u/]sf] JofVof To:tf] clwsf/Lsf] nflu dfu{bz{g x'g]5 . -#_ k|f1–kl/ifb\n] o; lgodfjnLsf] JofVof ubf{ sfg"g JofVof;DaGwL P]g, @)!) cg'¿k ug]{5 .

Upload: others

Post on 20-Oct-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 1

    g]kfn k|1f–k|lti7fg snfsf/ tyf sd{rf/L ;]jf;DaGwL lgodfjnL @)^&

    g]kfn k|1f–k|lti7fg P]g, @)^$ sf] bkmf (-5_ tyf bkmf #% n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L k|1f k|lti7fgn] b]xfosf lgodx¿ agfPsf] 5 .

    kl/R5]b –!

    k|f/lDes != ;+lIfKt gfd / k|f/De

    -!_ oL lgodx¿sf] gfd g]kfn k|1f–k|lti7fg, snfsf/ tyf sd{rf/L ;]jf;DaGwL lgodfjnL @)^& /x]sf] 5 . @= kl/efiff

    ljifo jf k|;Ën] csf]{ cy{ gnfu]df o; lgodfjnLdf M -s_ P]g eGgfn] g]kfn k|1f–k|lti7fg P]g, @)^$ ;Demg'k5{ . -v_ k|1f–k|lti7fg eGgfn] g]kfn k|1f–k|lti7fgnfO{ hgfpF5 . -u_ ;ef eGgfn] P]gsf] bkmf & adf]lhd k|f1;ef ;Demg'k5{ . -3_ k|f1–kl/ifb\ eGgfn] P]gsf] bkmf !! adf]lhdsf] k|f1kl/ifb\ ;Demg'k5{ . -ª_ cfof]u eGgfn] P]gsf] bkmf @% adf]lhdsf] ;]jf cfof]unfO{ ;Demg'k5{ . -r_ s'nklt eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] s'nkltnfO{ ;Demg'k5{ . -5_ pks'nklt eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] pks'nklt ;Demg'k5{ . -h_ ;lrj eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] ;lrj ;Demg'k5{ . -em_ kb eGgfn] g]kfn k|1fk|lti7fgsf] ;]jfdf l;h{gf ePsf] jf x'g] kb ;Demg'k5{ . -`_ snfsf/ eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] :yfoL jf c:yfoL ;]jfdf /xL sfd ug]{ ;ËLt, g[To / gf6ssf snfsf/

    tyf lgb]{zs ;d]t ;Demg'k5{ . -6_ sd{rf/L eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] :yfoL jf c:yfoL ;]jfdf /xL sfd ug]{ sd{rf/L ;Demg'k5{ . -7_ :yfoL ;]jf eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] :yfoL ;]jf ;Demg'k5{ . -8_ c:yfoL ;]jf eGgfn] k|1f–k|lti7gsf] s'g} of]hgf cjlw;Ddsf nflu s'g} c:YffoL Pj+ DofbL kbdf u/]sf]

    ;]jf / :yfoL b/aGbLsf] l/Qm kbdf c:yfoL ¿kdf sfd u/]sf] ;]jf ;Dem'k5{ . -9_ k|lzIfs tyf lgb]{zs eGgfn] ;ËLt, g[To / gf6s ljifodf tflnd lbg] tyf To:tf sfo{qmdx¿sf] lgb]{zg

    lbg] snfsf/ ;Demg'k5{ . -0f_ sfo{qmd eGgfn] /Ëd~r tyf cGoq ul/g] ;f+:s[lts k|bz{g;DaGwL sfo{qmdnfO{ hgfpg]5 . -t_ kl/jf/ eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ jf sd{rf/L;Fu a:g] jf lghn] cfkm}+n] kfng–kf]if0f ug'{kg]{ klt,

    kTgL, 5f]/f, cljjflxtf 5f]/L, wd{k'q, cljjflxtf wd{k'qL, afa' cfdf jf ;f}t]gL cfdf ;Demg'k5{ / ;f] zAbn] k'?if / cljjflxtf dlxnf sd{rf/Lsf] xsdf lghsf afh]–aHo} tyf ljjflxtf dlxnf sd{rf/Lsf] xsdf lghsf] ;f;"–;;'/fnfO{ ;d]t hgfpF5 .

    -y_ tna eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] ;]jf k|bfg u/]afkt kbflwsf/ /x]sf] kbsf] k|rlnt :s]nadf]lhd kfpg] tnanfO{ ;Demg'k5{ .

    -b_ eQf eGgfn] k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ tyf sd{rf/Ln] lgodfg';f/ kfpg] eQf ;Demg'k5{ . -w_ tf]lsPsf ] jf tf]lsPadf]lhd eGgfn] P]g, of] lgodfjnL / o; lgod–cGtu{tsf sfo{k|0ffnL adf]lhd

    tf]lsPsf] jf tf]lsPadf]lhd eGg] ;Demg'k5{ .

    #= lgodfjnLsf] JofVof -!_ s'g} clwsf/Ln] o; lgodfjnLsf] k|of]u ubf{ u/]sf] JofVofaf6 s'g} snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ dsf{ k/]df

    lghn] s'nkltdfkm{t k|f1–kl/ifb\;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd kg{ cfPsf] lgj]bgsf] ;DaGwdf k|f1–kl/ifb\n] u/]sf] JofVof To:tf] clwsf/Lsf]

    nflu dfu{bz{g x'g]5 . -#_ k|f1–kl/ifb\n] o; lgodfjnLsf] JofVof ubf{ sfg"g JofVof;DaGwL P]g, @)!) cg'¿k ug]{5 .

  • 2

    kl/R5]b @ kbsf] juL{s/0f

    $= b/aGbL ;DaGwL Joj:yf k|1f–k|lti7fgdf snfsf/ tyf sd{rf/Lx¿sf] b/aGbL k|f1–kl/ifb\n] tf]s]adf]lhd x'g]5 .

    %= kb tyf >]0fL -!_ k|1f–k|lti7fgdf b]xfosf kb tyf >]0fLx¿ /x]g5g\–

    -s_ sd{rf/Ltk{m clws[t :t/tk{m ;xfos :t/tkm{ k|yd >]0fL k|yd >]0fL låtLo >]0fL låtLo >]0fL t[tLo >]0fL t[tLo >]0fL

    rt'y{ >]0fL -v_ snfsf/tk{m

    clws[t :t/tk{m ;xfos :t/tk{m k|yd >]0fL k|yd >]0fL låtLo >]0fL låtLo >]0fL t[tLo >]0fL

    -@_ pklgod -!_ df h];'s} n]lvPsf] eP tfklg k|f1–kl/ifb\n] ljz]if kl/l:yltdf ljz]if lg0f{o u/L ljlzi6 >]0fLsf] kbsf] Joj:yf;d]t ug{ ;Sg]5 .

    -#_ pklgod -!_ df n]lvPb]lv afx]s k|f1–kl/ifb\n] tf]s]adf]lhdsf ;jf/L rfns tyf sfof{no ;xfos :t/sf >]0fLljxLg kbx¿ klg /xg ;Sg]5g\ .

    -$_ lgod %-#_ adf]lhd k|f1 kl/ifb\n] b/aGbL ;[hgf u/L tf]s]sf kbx? afx]s of] ;+zf]wg nfu" ePkl5 >]0fLljxLgsf gofF kbx? l;h{gf gu/L To:tf kbx?af6 ;Dkfbg ul/g] sfo{ Go"gtd kfl/>lds tf]sL JolQm jf ;+:yf;Fu s/f/ u/L ;Dkfbg u/fpg' kg]{ 5 . -@* cf}F k|f1;efaf6 ;+zf]lwt_

    ^= ;d"x tyf pk;d"x k|1f–k|lti7fg ;]jfdf k|f1–kl/ifb\n] tf]s]adf]lhd ljleGg ;d"x tyf pk;d"xx¿ /xg ;Sg]5g\ .

    kl/R5]b #

    kbk"lt{ { &= kbk"lt{ ug]{ tl/sf -!_ k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfdf l/Qm x'g cfPsf kbx¿dWo] ;xfos :t/sf k|yd / låtLo >]0fL ;/xsf Pj+ t[tLo >]0fL

    ;/xsf] clws[t :t/sf kbdf %) k|ltzt v'nf k|ltof]lutfåf/f ;]jf cfof]uaf6 l;kmfl/; eO{ cfPsf pDd]bjf/ / %) k|ltzt snfsf/ jf sd{rf/Lx¿ a9'jfåf/f k"lt{ ul/g]5 . -@_ låtLo >]0fL / ;f]eGbf dflysf clws[t :t/sf kbx¿df a9'jfåf/f dfq k"lt{ ul/g]5 . -#_ k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] kbdf kbk"lt{sf cGo tl/sf k|f1–kl/ifb\sf] l;kmfl/;df ;]jf cfof]un] lgwf{/0f

    u/]adf]lhd x'g]5g\ . -$_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg k|lti7fgsf ;]jfnfO{ ;dfj]zL agfpg v'Nnf

    k|ltof]lutfåf/f k"lt{ x'g] kbdWo] k}+tfnL; k|ltzt kb 5'6\ofO{{ ;f] k|ltztnfO{ ztk|ltzt dfgL b]xfo adf]lhd pDd]bjf/sf aLrdf dfq 5'§f5'§} k|lt:kwf{ u/fO{ kbk"lt{ ul/g]5 .

    -s_ dlxnf ## k|ltzt -v_ cflbjf;L hghflt @& k|ltzt -u_ dw];L @@ k|ltzt -3_ blnt ( k|ltzt -ª_ ckfË % k|ltzt -r_ lk5l8Psf] If]q $ k|ltzt

  • 3

    :ki6Ls/0f M o; pklgodsf] k|of]hgsf nflu lk5l8Psf] If]q eGgfn] c5fd, sflnsf]6, hfh/sf]6, h'Dnf, 8f]Nkf, aemfª, d'u' / x'Dnf lhNnf ;Demg'k5{ .

    o; pklgodsf] v08 -s_, -v_, -u_, -3_ sf] k|of]hgsf nflu dlxnf, cflbjf;L, dw];L / blnt eGgfn] cfly{s / ;fdflhs ¿kdf k5fl8 k/]sf dlxnf, cflbjf;L, hghflt, dw];L / blntnfO{ ;Demg'k5{ .

    -%_ pklgod -$_ adf]lhd 5'§ofPsf] kbdf h'g jif{sf nflu lj1fkg ePsf] xf] ;f] jif{ x'g] lj1fkgdf pko'Qm pDd]bjf/ pknAw x'g g;s]df To:tf] kb csf]{ jif{ x'g] lj1fkgdf ;dfj]z ug'{kg]{5 / To;/L lj1fkg ubf{ klg pko'Qm pDd]bjf/ pknAw x'g g;s]df To:tf] kb ;f]xL jif{ v'Nnf k|ltof]lutfåf/f k"lt{ x'g] kbdf ;dfj]z ug'{kg]{5 .

    -^_ k|1f–k|lti7fgdf l/Qm /x]sf s'g} kbdf lgo'lQm Pj+ a9'jf ug{ ;]jf cfof]usf] l;kmfl/; clgjfo{ x'g]5 . -&_ pklgod % -#_ adf]lhdsf >]0fLljxLg kbx¿df sfo{/t sd{rf/LnfO{ k|lti7fgdf l/Qm /x]sf] ;xfos

    :t/sf] låtLo >]0fLsf] l/Qm kbdWo] krf; k|ltzt kbdf ;f] kbsf] nflu cfjZos kg]{ Go"gtd z}lIfs of]Uotf b'O{ jif{ ;]jf cjlw k"/f u/]sf ;xfos t[tLo / >]0fLljxLg kbdf sfo{/t sd{rf/Laf6 cfGtl/s k|lt:kwf{ u/fO{ kbk"lt{ ug'{ kg]{5 .

    *= Go"gtd of]Uotf -!_ k|1f–k|lti7fg ;]jfsf] kbdf lgo'lQm / a9'jfsf nflu pDd]bjf/ x'g rflxg] Go"gtd of]Uotf k|1f–kl/ifb\n]

    tf]s]ad]flhd x'g]5 . -@_ k|1f–k|lti7fg ;]jfsf] clws[t :t/sf] kbsf] nflu rflxg] Go"gtd of]Uotf ;DalGwt ljifodf :gfts

    pkflw k|fKt u/]sf] x'g'kg]{5 . -#_ of] lgod nfu' x'g' cufj} sf= d'= d's// ePsfx¿sf] nflu a9'jfsf] nflu Go"gtd of]Uotf k|f1–kl/ifb\n]

    tf]s] adf]lhd x'g]5 . (= lgo'lQmsf] nflu cof]Uotf

    -!_ b]xfosf s'g} klg JolQm k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] s'g} klg kbdf lgo'Qm x'g ;Sg]5}gg\ . -s_ clws[t :t/sf] kbsf] xsdf @! jif{ pd]/ k'/f gePsf], -v_ ;xfos :t/ Pj+ >]0fLljxLg kbsf] xsdf !* jif{ pd]/ k'/f gePsf], -u_ k'?if pDd]bjf/sf] xsdf #% jif{ / dlxnf pDd]bjf/sf] xsdf $) jif{ pd]/ k'/f eO;s]sf], -3_ eljiodf k|1f–k|lti7fg;]jfsf] lgDt cof]Uo 7xg]{ u/L ;]jfaf6 avf{:t ePsf], -ª_ u}/g]kfnL gful/s, -r_ g}lts ktg b]lvg] kmf}hbf/L cleof]udf cbfntaf6 s;'/bf/ 7x/]sf], -5_ k|rlnt sfg'gn] cof]Uo 7x/fPsf] .

    !)= lgo'Qm ug]{ clwsf/L / lgo'Qm ug]]{ k|lqmof -!_ ;]jf cfo]fuaf6 l;kmfl/; eO{ cfPsf pDd]bjf/x¿dWo]af6 clws[t :t/sf kbx¿df s'nkltn] tyf

    ;xfos :t/ Pj+ >]0fLjxLg kbx¿df ;lrjn] lgo'Qm ug]{5 . o;/L ;]jf cfo]uaf6 l;kmfl/;kq bflvn ePsf] ldltn] !% lbgleq lgo'Qm ul/;Sg'kg]{5 .

    -@_ pklgod -!_ adf]lhd lgo'Qm pDd]bjf/nfO{ To:tf] lgo'lQmsf] ;"rgf lghx¿sf] :yfoL 7]ufgfdf l56f] x'g] ;+rf/sf] ;fwgåf/f lbg'kg]{5 . ;DalGwt pDd]bjf/n] lgo'lQmsf] ;"rgf gkfPdf jf ;"rgf tfd]n x'g g;sL lkmtf{ cfPdf ;fj{hlgs kqklqsfdf Ps dlxgfsf] Dofb lbO{ ;DalGwt pDd]bjf/nfO{ lgo'lQmkq a'‰g cfpg ;"rgf k|sflzt ul/g]5 .

    -#_ pklgod -@_ adf]lhd lgo'lQmkq a'‰g cfpgsf] nflu tf]lsPsf] cjlwleq klg ;DalGwt pDd]bjf/n] lgo'lQmkq a'‰g gcfPdf lgo'lQm ug]{ clwsf/Ln] To:tf] pDd]bjf/sf] lgo'lQmkq /2 u/L ;]jf cfof]usf] l;kmfl/;df k/]sf] j}slNks pDd]bjf/dWo] Ho]i7 of]Uotfqmd ePsf] pDd]bjf/nfO{ lgo'Qm ul/g]5 .

    -$_ o; lgodadf]lhd lgo'Qm ul/Psf] s'g} pDd]bjf/nfO{ lgo'lQmkq lbFbf lgo'Qm ug]{ clwsf/Ln] axfnL ug{'kg]{ cjlw / ldlt ;d]t tf]Sg ;Sg]5 . lgo'lQmkq axfnL ug{sf] nflu s'g} vf; cjlw tf]lsPsf] eP ;f] cjlwleq tyf s'g} cjlw gtf]lsPsf]df To:tf] lgo'lQmkq a'lemlnPsf] ldltaf6 af6f]sf] Dofbafx]s ;fdfGotof #% lbgleq xflh/ eO;Sg'kg]{5 .

    -%_ pklgod -#_ adf]lhdsf] lgo'lQmkq /2 eO{ j}slNks pDd]bjf/nfO{ lgo'lQm lbg'kbf{ j}slNks pDd]bjf/nfO{ lgo'lQm lbPsf] & lbgleq ;f] sf] ;"rgf ;]jf cfof]udf k7fpg'kg]{5 .

  • 4

    !!= lg/f]lutfsf] k|df0fkq k]; ug'{kg] { -!_ g]kfn ;/sf/åf/f :jLs[t lrlsT;saf6 lbOPsf] lg/f]lutfsf] k|df0fkq k]; gu/L s'g} klg pDd]bjf/nfO{

    lgo'Qm ul/g]5}g . !@= ;ky u|x0f

    -!_ k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfdf klxnf]k6s lgo'Qm eO{ cfkm\gf] sfo{ef/ ;DxfNg'cl3 k|To]s snfsf/ tyf sd{rf/Ln] cg';"rL–! adf]lhdsf] ;ky u|x0f ug'{kg]{5 .

    !#= k/LIf0f–sfn -!_ k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] :yfoL kbdf gofF lgo'lQm ubf{ ! jif{sf] k/LIf0f–sfndf /xg] u/L lgo'Qm ul/g]5 .

    t/ dlxnf sd{rf/Lsf] xsdf To:tf] k/LIf0fsfn ^ dlxgfsf] x'g]5 . -@_ k/LIf0f–sfndf /x]sf s'g} snfsf/ jf sd{rf/Lsf] sfd ;Gtf]ifhgs gb]lvPdf lgo'Qm ug]{ clwsf/Ln]

    lghsf] lgo'lQm ab/ u/L gf]s/Laf6 x6fpg ;Sg]5 . -#_ pklgod -@_ adf]lhd lgo'lQm ab/ gePsf] snfsf/ tyf sd{rf/Lsf] lgo'lQm k/LIf0f–sfnsf] cjlw

    ;dfKt ePkl5 :jtM :yfoL ePsf] dflgg]5 . -$_ k/LIf0f–sfndf /xL ;]jf u/]sf] cjlw klg lghsf] ;]jf cjlwdf hf]8L u0fgf ul/g]5 .

    !$= c:yfoL lgo'lQm

    -!_ k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] s'g} klg l/Qm :yfoL kbsf] s'g} sf/0fn] tTsfn k"lt{ ug'{ cfjZos b]lvPdf lgo'Qm ug]{ clwsf/Ln] a9Ldf ^ dlxgfsf] cjlw;Ddsf] nflu ;]jf cfof]usf] l;kmfl/;lagf klg c:yfoL lgo'lQm ug{ ;Sg]5 .

    -@_ pklgod -!_ adf]lhd l/Qm /x]sf] :yfoL kbdf :yfoL kbk"lt{sf nflu dfu ePsf]df :yfoL JolQm l;kmfl/; eO{ gcfP;Dd ;]jf cfof]usf] ;xdlt lnO{ ^ dlxgfeGbf a9LnfO{ klg Dofb yk u/L sfd nufpg ;lsg]5 .

    -#_ g]kfn k|1fk|lti7fgsf] lgwf{l/t b/aGbLdf /x]sf c:yfoL Pj+ s/f/ ;]jfdf c6'6 ¿kdf sfo{/t sd{rf/L jf snfsf/n] :yfoL ¿kdf lgo'Qm x'Fbf lghn] c:yfoL jf s/f/ ;]jfdf JotLt u/]sf] cjlw ;]jfcjlwdf u0fgf ul/g] 5 .

    !%= s/f/ Pj+ cfdGq0fåf/f sfd nufpg ;lsg] -!_ o; lgodfjnLdf cGoq h];'s} n]lvPsf] eP tfklg k|1f–k|lti7fgsf] nflu s'g} snfsf/ jf s'g} cg'ejL,

    bIf Pj+ Vofltk|fKt JolQmsf] ;]jfsf] cfjZostf k/]df ljz]if b/aGbLsf] l;h{gf u/L cf+lzs ;do jf s'g} lglZrt cjlwsf] nflu s/f/åf/f sfddf nufpg ;lsg]5 .

    -@_ s/f/ ;]jfdf lnFbf clws[t :t/ jf ;f]eGbf dflysf] snfsf/, ljz]if1 jf cGo sd{rf/LnfO{ s'nkltn] / clws[t:t/eGbf d'lgsf snfsf/ jf ljz]if1 jf sd{rf/LnfO{ ;lrjn] sfddf nufpg ;Sg]5 .

    -#_ pklgod -!_ tyf -@_ adf]lhd sfd ug]{ JolQmnfO{ sfdsf] k|s[lt cg';f/ k|f1–kl/ifb\n] tf]s]adf]lhdsf] kfl/>lds / cGo ;'ljwfx¿ k|bfg ug{ ;Sg]5 .

    -$_ o;/L s/f/åf/f sfddf nufOPsf JolQmn] ;Gtf]ifhgs sfd gu/]df lghnfO{ ! dlxgfsf] ;"rgf lbO{ s/f/ /2 ug{ ;lsg]5 .

    !^= kbflwsf/ sfod /xg] b]xfosf cj:yfdf snfsf/ tyf sd{rf/Lsf] cfˆgf] kbdflysf] kbflwsf/ sfod /xg]5 . -s_ To; kbdf sfdsfh ul//xFbf;Dd, -v_ csf]{ kbdf ;?jf eO{ sfo{ef/ ;XdfNg kfOg] Dofb;Dd, -u_ labfdf /x]sf] avt, -3_ lgnDag /x]sf] avt, -ª_ sfhdf v6fOPsf] avt, -r_ sfod d'sfod eO{ sfd u/]sf] avt .

  • 5

    kl/R5]b $

    ;?jf

    !&= ;dfg txdf ;?jF ug{ ;lsg] snfsf/ tyf sd{rf/LnfO{ cfjZostfg';f/ k|1f–k|lti7fgsf] s'g} lgsfo jf ljefuaf6 csf]{ lgsfo jf ljefusf] ;dfg txsf] kbdf ;?jf / ;]jf kl/j{tg ug{ ;lsg]5 .

    !*= ;?jf ug]{ clwsf/L ;?jfsf] cfb]z lbg] clwsf/ clws[t :t/sf] snfsf/ jf sd{rf/Lsf] xsdf ;lrjsf] /fodf s'nklt / clws[t :t/d'lgsf snfsf/ jf sd{rf/Lsf] xsdf k|zf;g k|d'vsf] /fodf ;lrjnfO{ x'g]5 .

    kl/R5]b %

    sfh, sfod–d'sfod / lgldQ;DaGwL Joj:yf !(= sfhdf k7fpg ;lsg]

    -!_ k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] s'g} snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ k|1f–k|lti7fgsf] ;]jf afx]ssf] ;/sf/L jf u}/;/sf/L sfof{nodf cfjZostfg';f/ lgo'Qm ug]{ clwsf/Ln] tnaL jf a]tnaL sfhdf k7fpg ;Sg]5 .

    -@_ pklgod -!_ adf]lhd s'g} snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ ^ dlxgfeGbf a9L cjlwsf] nflu sfhdf v6fpFbf k|f1–kl/ifb\sf] :jLs[lt lng'kg]{5 .

    @)= sfod–d'sfod;DaGwL Joj:yf

    -!_ k|1f–k|lti7fgsf] s'g} zfvf k|d'v, dxfzfvf k|d'v, ljefuLo k|d'v jf sfof{no k|d'vsf] kb s'g} sf/0fjz #) lbgeGbf a9L cjlwsf] nflu l/Qm x'g cfPdf ;f] l/Qm x'g cfPsf] kbeGbf Ps txd'lgsf] kbdf sfo{/t sd{rf/L dWo]af6 ;f] l/Qm /x]sf] kbsf] sfo{ef/ ;XdfNg ;Sg] JolQmnfO{ s'nkltn] sfod–d'sfod d's/{/ ug{ ;Sg]5 .

    -@_ pklgod -!_ df plNnlvt kbafx]s cGo kbdf ljz]if kl/l:ylt k/L sfod–d'sfod d's/{/ ug'{kg]{ ePdf pklgod -!_ df n]lvPsf] s'/fn] s'g} lsl;dsf] afwf k'¥ofPsf] dflgg]5}g .

    -#_ pklgod -!_ / -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s'g} klg l/Qm kbdf ^ dlxgfeGbf a9L sfod d'sfod lbOg]5}g .

    t/ of] lgod k|f/De x'g'eGbf cl3 sfod d'sfod kfO{ sfd sfh ul//x]sf snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ pklgod -#_ adf]lhdsf] cjlw of] lgod k|f/De ePsf] ldltaf6 nfu" x'g]5 .

    -$_ pklgod -#_ adf]lhdsf] cjlwleq ljz]if kl/l:ylt k/L kbk"lt{ x'g g;s]sf] cj:yfdf kl/ifb\n] ljz]if lg0f{o u/L pQm lgoddf pNn]lvt cjlweGbf a9L cjlwsf nflu klg sfod d'sfod ug{ ;Sg]5 .

    @!= lgldQ eO{ sfd ug]{ k|1f–k|lti7fgsf] s'g} ljefuLo k|d'v jf sfof{nok|d'v s'g} sf/0fjz #) lbgeGbf sd cjlwsf] nflu cg'kl:yt ePdf pQm ljefudf sfo{/t Ho]i7 sd{rf/Ln] lgldQ eO{ sfd ug'{kg]{5 .

    @@= sfod–d'sfod jf lgldQ eO{ sfd u/]sf] tna–eQf kfpg] -!_ o; kl/R5]badf]lhd s'g} kbdf sfod d'sfod eO{ sfd u/]sf]df To;/L sfd ug]{ sd{rf/Ln] h'g kbsf]

    sfd u/]sf] xf] ;f]xL kbsf] tnaeQf To;/L sfd u/]sf] ldltb]lv kfpg]5 . To;/L kfpg] tna–eQfsf] /sd lghn] vfO{kfO{ cfPsf] tnaeGbf 36L x'g] 5}g .

    -@_ o; kl/R5]badf]lhd s'g} kbdf lgldQ eO{ sfd u/]sf]df To:tf] sd{rf/Ln] !% lbgeGbf sd cjlwsf] nflu lgldQ eO{ sfd u/]sf]df s'g} k|sf/sf] tna eQf lbOg]5}g . !% lbgeGbf a9L cjlw lgldQ eO{ sfd u/]sf]df cfk"m axfn /x]sf] eGbf Ps txdflysf] tna–eQf To;/L sfd u/]sf] ldltb]lv kfpg]5 . To;/L kfpg] tna–eQfsf] /sd lghn] vfO{kfO{ cfPsf] tnaeGbf 36L x'g]5}g .

  • 6

    kl/R5]b – ^

    a9'jf @#= a9'jfsf] l;kmfl/;

    k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] kbx¿df a9'jfsf] nflu l;kmfl/; ;]jf cfof]un] ug]{5 . @$= a9'jfsf] pDd]bjf/ x'g rflxg] Go"gtd ;]jfcjlw

    k|1f–k|lti7fgsf b]xfoadf]lhdsf] kbdf a9'jfsf] nflu pDd]bjf/ x'g ;f] >]0fL jf txsf] kbeGbf Ps txd'lgsf] >]0fL jf txsf] kbdf b]xfoadf]lhd Go"gtd ;]jfcjlw k'u]sf] x'g'kg]{5 . -s_ ;xfos :t/sf kbx¿dWo] -!_ t[tLo / låtLo >]0fLsf] kbsf] lglDt @ jif{, -@_ k|yd >]0fL kbsf] lglDt # jif{ . -v_ clws[t :t/sf kbx¿dWo] -!_ t[tLo >]0fLsf] kbsf] lglDt $ jif{, -@_ låtLo >]0fLsf] kbsf] lglDt % jif{, -#_ k|yd >]0fLsf kbsf] lglDt $ jif{,

    @%= a9'jfsf] nflu ;DefJo pDd]bjf/ x'g aGb]h o; kl/R5]bdf cGoq h];'s} n]lvPsf] eP tfklg b]xfosf] cj:yfdf b]xfosf] cjlwe/ k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] snfsf/ jf sd{rf/L a9'jfsf] nflu ;DefJo pDd]bjf/ x'g kfpg]5}g . -s_ lgnDag ePsf]df lgnDag ePsf] cjlwe/, -v_ kbf]Gglt /f]Ssf ePsf]df /f]Ssf ePsf] cjlwe/, -u_ tNnf] txdf 3'6jf ePsf] eP 36'jf ePsf] ldltn] @ jif{ gk'u];Dd, -3_ tnaj[l4 /f]Ssf jf tNnf] 6fOd :s]n jf ;f]xL 6fOd :s]nsf] tNnf] :s]ndf 36'jf ePsf] eP ;f] ePsf]

    ldltn] ! jif{ gk'u];Dd, -ª_ sfo{/t /x]sf] kbdf # k6s;Dd gl;xt kfPsf] eP clGtdk6s gl;xt kfPsf] ldltn] ! jif{ gk'u];Dd,

    @^= Ho]ii7tfsf d"Nof°g snfsf/ jf sd{rf/Lx¿nfO{ a9'jf ubf{ o; lgdfojnL adf]lhd lghsf] sfo{ Ifdtfsf] d"Nofª\sg u/L ;a}eGbf a9L cª\s k|fKt ug]{ snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ ;a}eGbf klxn] a9'jf ul/g]5 . t/ sfo{Ifdtfsf] d"Nofª\sg ubf{ ;dfg cª\s k|fKt ePdf Ho]i7tfsf] cfwf/df a9'jf ul/g]5 . To:tf] sd{rf/Lsf] Ho]i7tfsf] lgwf{/0f ubf{ b]xfosf] cfwf/df x'g]5 . -s_ xfn axfn /x]sf] >]0fLsf] kbdf lgo'lQm jf a9'jf lg0f{o ePsf] ldltsf] cfwf/df, -v_ v08 -s_ adf]lhd Ho]i7tf g5'l§Pdf ;f]eGbf Ps txsf] d'lgsf] >]0fLdf lgo'lQm jf a9'jf lg0f{o ePsf]

    ldltsf cfwf/df -u_ v08 -s_ / -v_ df pNn]lvt s'g} klg cfwf/af6 Ho]i7tf g5'l§Pdf ;]jf cfof]usf] l;kmfl/;sf]

    of]Uotfqmdsf] cfwf/df . @&= a9''jfsf] d"Nofª\sgsf] cfwf/

    snfsf/ jf sd{rf/Lsf] a9'jfsf] nflu sfo{Ifdtfsf] d"Nofª\sg ubf{ b]xfoadf]lhd a9Ldf !)) cª\s lbOg]5 . -s_ Ho]i7tf afkt #) cª\s, -v_ sfo{;Dkfbg d"Nofª\sg afkt #) cª\s, -u_ z}lIfs of]Uotf / tflndafkt #) cª\s, -3_ ljz]if lgk'0ftf afkt !) cª\s,

    @*= ;]jf cjlwsf] d"Nofª\sg -!_ a9'jf x'g] k|of]hgsf] nflu ;]jfcjlw eGgfn] a9'jf x'g] kbeGbf 7Ls @ txd'lg ;Ddsf] kbdf sfd u/]sf]

    cjlwnfO{ hgfpg]5 . ;]jfcjlwsf] nAwfÍsf] u0fgf ubf{ #) cª\sdf ga9\g] u/L b]xfosf kbdf sfd u/]sf]df b]xfoadf]lhd cª\s lbOg]5 M -s_ a9'jf x'g] kbeGbf 7Ls Ps txd'lgsf] kbdf sfd u/]sf] k|To]s jif{sf] nflu # cª\s . -v_ v08 -s_ eGbf csf]{ Ps txd'lgsf] kbdf sfd u/]sf] k|To]s jif{sf] nflu @ cª\s .

  • 7

    -@_ Ps jif{eGbf sd t/ ^ dlxgf jf ;f]eGbf a9Lsf] ;]jf cjlwsf] d"Nofª\sg ubf{ ! jif{s} nflu tf]lsPsf] cª\ssf] bfdf;fxLsf] lx;faaf6 cª\s lbOg]5 .

    @(= sfo{ ;Dkfbgsf] d"Nofª\sg -!_ k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ jf sd{rf/Lx¿sf] sfo{–;Dkfbgsf] d"Nofª\sgsf] nflu nAwfÍ u0fgf ubf{

    snfsf/ jf sd{rf/Lsf] JolQmut u'0f, cfr/0f tyf sfo{Ifdtfsf] d"Nofª\sg u/L To;sf] cfwf/df u0fgf ul/g]5 .

    -@_ sfo{–;Dkfbgsf] d"Nofª\sgsf] nflu k|of]u ul/g] sfo{;Dkfbgsf] d"Nofª\sg kmf/fd cg';"rL–@ adf]lhd x'g]5 .

    -#_ ;xfos :t/sf] snfsf/ jf sd{rf/Lsf] xsdf d"Nofª\sg ul/g] snfsf/ jf sd{rf/L sfo{/t zfvfsf] zfvf k|d'v ;'kl/j]Ifs x'g]5 / ;'kl/j]IfseGbf Ps >]0fLdflysf] sd{rf/L k'g/fjnf]sgstf{ x'g]5 .

    -$_ clws[t :t/sf] snfsf/ jf sd{rf/Lsf] xsdf d"Nofª\sg ul/g] snfsf/ jf sd{rf/LeGbf Ps >]0fLdflysf] ;DalGwt ljefu jf zfvfsf] snfsf/ jf sd{rf/L ;'kl/j]Ifs x'g]5 / ;'kl/j]IfseGbf Ps >]0fLdflysf] sd{rf/L jf snfsf/ k'g/fjnf]sgstf{ x'g]5 .

    #)= z}lIfs of]Uotf / tflndsf] d"Nofª\sg -!_ z}lIfs of]Uotfsf] cfwf/df nAwfÍ u0fgf ubf{ b]xfosf] of]Uotfsf] nflu b]xfoadf]lhd cª\s lbOg]5M

    -s_ clws[t kbsf] nflu z}lIfs of]Uotf cª\s

    k|yd >]0fL låtLo >]0fL t[tLo >]0fL -!_ :gftsf]kflw jf ;f] ;/x * & ^ -@_ df:6/ l8u|L jf ;f] ;/x * & ^ -#_ kLPr=8L jf ;f] ;/x Psd':6 * cª\s

    -v_ clws[teGbf d'lgsf] kbsf] nflu z}lIfs of]Uotf cª\s k|yd >]0fL låtLo >]0fL t[tLo >]0fL -!_ P;=Pn=;L= jf ;f] ;/x * & ^ -@_ OG6/ldl8o6 jf ;f] ;/x * & ^ -#_ :gftsf]kflw jf ;f] ;/x * & ^

    -@_ z}lIfs of]Uotfsf] cª\s lbFbf k|1f–k|lti7fsf] ;]jfsf] s'g} klg kbdf k|j]z ug{ cfjZos kg]{ Go"gtd z}lIfs of]Uotf / ;f]eGbf dflysf] ;DalGwt ljifosf] Ps cltl/Qm z}lIfs pkflwafktsf] dfq cª\s lbOg]5 .

    -#_ ;]jfsfnLg tflnd k|fKt u/]afkt k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf ;a} lsl;dsf >]0fL / txsf kbsf] nflu

    cfGtl/s tflndsf] xsdf ! dlxgf jf ;f]eGbf a9L cjlwsf] Pj+ j}b]lzs tflndsf] xsdf !@ xKtf jf ;f]eGbf a9L cjlwsf] ;]jf;Fu ;DalGwt ljifosf] ;]jfsfnLg tflndafkt b]xfoadf]lhd cª\s lbOg]5 .

    cª\s k|yd >]0fL låtLo >]0fL t[tLo >]0fL -s_ cfGtl/s tflnd # @ ! -v_ j}b]lzs tflnd # @ !

    :ki6Ls/0f tflndsf] cª\s u0fgf ubf{ h'g >]0fLdf 5Fbf tflndsf] nflu dgf]gog ePsf] xf] ;f] cª\s ;f]xL >]0fLsf]

    nflu dfq u0fgf ul/g]5 . -$_ >]0fL gv'n]sf] z}lIfs of]Uotf jf tflndsf] nflu låtLo >]0fL;/xsf] cª\s lbOg]5 . -%_ z}lIfs of]Uotf / tflndafkt lbOg] clwstd cª\s #) x'g]5 .

    #!= ljz]if lgk'0ftfsf] d"Nofª\sg -!_ lgDglnlvt ljz]if Ifdtf jf lgk'0ftfsf] nflu b]xfo adf]lhd a9Ldf !) cª\s lbOg]5 .

    -s_ efiff, ;flxTo, bz{g, ;fdflhs zf:q / ;+:s[ltdWo] s'g} ljifodf ljz]if bvn ePsf]df # cª\s,

  • 8

    -v_ g]kfnL efiff z'4 / /fd|f];Fu n]Vg] Ifdtf ePsf]df # cª\s, -u_ cg';Gwfg, k|sfzg jf ;j]{If0f cflb sfo{df ljz]if Ifdtf ePsf]df $ cª\s,

    :ki6Ls/0f pklgod -!_ sf] v08 -u_ sf] k|of]hgsf] nflu kLPr=8L sf] l;nl;nfdf u/]sf] cg';Gwfgafkt jf

    cg';Gwfg, k|sfzg jf ;j]{If0fs} sfdsf] nflu lgo'Qm ul/Psf] sd{rf/Ln] cfˆgf] kbsf] sfd st{Josf] l;nl;nfdf u/]sf] cg';Gwfg, k|sfzg jf ;j]{If0f u0fgf ul/g]5}g .

    -@_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/Ldf dfly pklgod -!_ sf] v08 -s_ / -v_ df pNn]v ul/Psf] bvn jf Ifdtf ePdf ;xfos :t/sf] sd{rf/Lsf] xsdf ;lrjn] / clws[t :t/sf s'g} snfsf/ jf sd{rf/Lsf] xsdf s'nkltn] lghnfO{ ;f] s'/fsf] pNn]v u/L l;kmfl/;–kq lbg]5 . ;f] l;kmfl/;–kq ;]jf cfof]udf a9'jfsf] b/vf:t lbFbf ;fy} k]; ug'{ ;DalGwt pDd]bjf/sf] st{Jo x'g]5, ;f] gu/]df To;afkt cª\s lbOg]5}g .

    -#_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/Lsf] cg';Gwfg, k|sfzg jf ;j]{If0f;DaGwL s[lt ePdf ;f]sf] d"Nofª\sgsf] nflu b/vf:t;fy ;]jf cfof]udf k]; ug'{kg]{5 . o;/L k|fKt ePsf] s[lt ;]jf cfof]un] plrt 7fg]df tLghgf nAwk|lti7 ljåfg\ ljz]if1sf] ;ldlt u7g u/L ;f] ;ldltåf/f dfly pklgod ! sf] v08 -u_ sf] k|of]hgsf] nflu d"Nofª\sg ug{ nufO{ cfof]u /]s8{df /fVg'kg]{5 . a9'jf x'g] cj:yfdf pko'Qm s[ltsf] nflu pQm d"Nofª\sgsf] cfwf/df c+s k|bfg ul/g]5 .

    -$_ s'g} pDd]bjf/sf] ;DaGwdf lgod ## sf] pklgod -#_ / lgod #! sf] pklgod -!_ sf] v08 -u_ afkt k|fKt cª\ssf] cfwf/df Ifdtfsf] d"Nofª\sg u/L lghsf] a9'jf eO ;s]kl5 klg k'gM ;f]xL cª\s csf]{ k6s a9'jfdf u0fgf ul/g]5}g . t/ a9'jf eO;s]kZrft\ k|sflzt u/]sf] gofF s[lt jf k|fKt u/]sf] gofF tflndafkt k'gM lgwf{l/t cË kfpgdf o; lgoddf n]lvPsf] s'g} s'/fn] afwf k'¥ofPsf] dflgg]5}g .

    #@= a9'jf gfdfjnLsf] k|sfzg, ph'/L -!_ a9'jfsf] nflu 5gf]6 eO{ l;kmfl/; ePsf pDd]bjf/x¿sf] gfdfjnL ;]jf cfo]fun] k|1fk|lti7fgsf]

    ;"rgfkf6Ldf 6fF;L k|sflzt ug]{5 . o;/L gfdfjnL k|sflzt ubf{ pDd]bjf/x¿n] k|fKt u/]sf] cª\s ;d]t pNn]v ug'{kb{5 .

    -@_ pklgod -!_ adf]lhd k|sflzt a9'jf gfdfjnLdf s'g} pDd]bjf/sf] lrQ ga'em] lghn] ;f] a9'jf–lg0f{opk/ ph'/L lbg rfx]df ;f] a9'jf–gfdfjnL k|sflzt ePsf] ldltn] #% lbgleq k|f1–kl/ifb\ jf k|f1–kl/ifb\n] tf]s]sf] kbflwsf/L ;dIf ph'/L lbg ;Sg]5 .

    -#_ pklgod -@_ ad]flhd ph'/L kg{ cfPsf]df k|f1–kl/ifb\n] To:tf ph'/Lpk/ cfjZos sf/jfxL u/L a9'jfsf] nflu k|sflzt gfdfjnLdf s'g} ;+zf]wg ug'{kg]{ plrt / kof{Kt sf/0f ePdf ;+zf]wg u/L ;+zf]lwt gfdfjnL ;]jf cfof]unfO{ lbg'kg]{5 . o;/L k|f1–kl/ifb\n] a9'jfsf] nflu ;+zf]lwt pQm gfdfjnL] ;]jf cfof]un] k'gM k|sflzt ug]{5 .

    -$_ pklgod -@_ adf]lhd kg{ cfPsf] ph'/L k|f1–kl/ifb\n] cfwf/xLg 7x¥ofPdf ;f]sf] dgfl;adflkmssf] sf/0f ;dt hfgsf/Lsf] nflu ;DalGwt ph'/jfnfnfO{ lbg]5 .

    -%_ pklgod -!_ adf]lhd ;]jf cfo]fuaf6 k|sflzt gfdfjnLpk/ s'g} ph'/L gk/]df pQm gfdfjnL k|sflzt ePsf] ldltn] #^ cf}+ lbgdf pQm k|sflzt gfdfjnL a9'jfsf] nflu l;kmfl/; ug]{5 .

    ##= a9'jf lgo'lQm lbg] lgod #@ adf]lhd a9'jfsf] nflu ;]jf cfof]usf] l;kmfl/; k|fKt ePkl5 ;DalGwt snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ lgo'lQm ug]{ clwsf/Ln] a9'jfsf] lgo'lQm lbg'kg]{5 .

    #$= pd]/sf] xb gnfUg] k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] kbdf a9'jf x'gsf] nflu snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ pd]/sf] xb nfUg]5}g .

    #%= sfo{;Dkfbg tyf cg'ejsf] d'Nofª\sgåf/f ul/g] a9'jf;DaGwL ljz]if Joj:yf -!_ o; lgodfjnLdf cGoq h];'s} n]lvPsf] eP tfklg b]xfosf] >]0fLsf] kbdf sDtLdf b]xfo adf]lhdsf]

    ;]jfcjlw k'/f u/]sf snfsf/ jf sd{rf/Lsf] xsdf ;DalGwt kbdf ;]jf k|j]z ubf{ rflxg] Go"gtd z}lIfs of]UotfeGbf Ps txdflysf] z}lIfs of]Uotf k|fKt u/]sf] eP Ps >]0fL dflysf] kbdf a9'jf ul/g]5 . -s_ ;xfos :t/sf] låtLo >]0fL * jif{ -v_ ;xfos :t/ k|yd >]0fL !) jif{

  • 9

    -u_ clws[t t[tLo >]0fL !! jif{ -3_ clws[t låtLo >]0fL !@ jif{

    -@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg clws[t t[tLo >]0fL, ;xfos k|yd >]0fL, ;xfos låtLo >]0fLdf ;]jf k|j]z ubf{ rflxg] z}lIfs of]Uotf k|fKt u/]sf] eP/ Pp6} >]0fLsf] :yfoL kbdf qmdzM t]x| jif{, afx|| jif{ / bz jif{ sfd u/]sf] eP To:tf snfsf/ Pj+ sd{rf/LnfO{ Ps >]0fL dflysf] kbdf a9'jf ul/g]5 .

    -#_ To:tf] a9'jf ePsf sd{rf/Lsf] dflyNnf] kb :jtM ;[hgf x'g]5 . -$_ To;/L a9'jf ePsf sd{rf/L ;]jfaf6 cjsfz ePdf To:tf] kb :jtM ;dfKt x'g]5 . -%_ o;/L ljz]if kbdf a9'jf ePsf sd{rf/Ln] To;/L a9'jf x'g'eGbf cufl8sf] kbdf axfn /xFbf ;Dkfbg

    u/]sf] sfd g} ;Dkfbg ug'{kg]{5 . -^_ o;/L ljz]if a9'jf ePsf sd{rf/LnfO{ k|f1–kl/ifb\n] cfjZostf / cf}lrTo x]/L To:tf] kbdf ;dfof]hg

    ug{ ;Sg]5 . #^= >]0fL ljxLg kbsf sd{rf/Lsf] :t/j[l4 ;DaGwL Joj:yf

    >]0fLljxLg kbsf sd{rf/Lsf] :t/j[l4 ;DaGwL Joj:yf b]xfo adf]lhd x'g]5 M -s_ k|yd :t/ -v_ låtLo :t/ -u_ t[tLo :t/ -3_ rt'y{ :t/ -ª_ kfrf}F :t/ -$_ >]0fLljxLg kbdf ;'? lgo'lQm x'g] sd{rf/Lsf] k|yd :t/ sfod x'g]5 . -%_ k|lti7fgdf ;hfosf] clen]v gePsf >]0fLljxLg sd{rf/Lsf] clVtof/jfnfn] b]xfoadf]lhd :t/j[l4 ug]{5 M

    -s_ kfFr jif{ jf ;f]eGbf a9L t/ bz jif{eGbf sd ;]jf cjlw ePsfnfO{ låtLo :t/ -v_ b; jif{ jf ;f]eGbf a9L t/ kGw| jif{eGbf sd ;]jf cjlw ePsfnfO{ t[tLo :t/ -u_ kGw| jif{ jf ;f]eGbf a9L ;]jf cjlw t/ aL; jif{eGbf sd ;]jf cjlw ePsfnfO{ rt'y{ :t/ -3_ aL; jif{ jf ;f]eGbf a9L ;]jf cjlw ePsfnfO{ kfrf}F :t/

    -^_ :t/ j[l4 ePsf sd{rf/Lsf] tnadfg lghfdtL sd{rf/L ;/x x'g]5 . -&_ :t/j[l4 ;DaGwL cGo Joj:yf k|1f–k|lti7fgn] tf]s] adf]lhd x'g]5 .

    #&= a9'jf ;DaGwL ljz]if Joj:yf -!_ o; lgodfjnLdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg Pp6} >]0fLdf sDtLdf !% jif{;Dd axfn

    /lx/x]sf clws[t :t/ k|yd >]0fL jf ;f]eGbf d'lgsf snfsf/ sd{rf/Ln] cjsfz x'g Ps dlxgf afFsL ePdf lghx¿nfO{ Ps >]0fL dflysf] kbdf a9'jf ul/g]5 .

    -@_ o; lgodfjnLdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg Pp6} kbdf sDtLdf !% jif{;Dd axfn /lx/x]sf clws[t k|yd >]0fL jf ;f] eGbf d'lgsf s'g} snfsf/ sd{rf/Ln] :j]lR5s cjsfz lng rflx lgj]bg lbPdf lghnfO{ Ps >]0fLdflysf] kbdf a9'jf u/L cjsfz lbOg]5 .

    -#_ pklgod -!_ -@_ adf]lhd a9'jfsf] nflu :jtM ljz]if kb ;[hgf x'g]5 / To:tf sd{rf/L ;]jfaf6 cjsfz ePkl5 ;f] kb :jtM vf/]h x'g]5 .

    -$_ o; lgodfjnLdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg Pp6} kbdf o; lgod adf]lhdsf] cjlw k"/f ePsf] s'g} sd{rf/Lsf] d[To' ePdf To:tf] sd{rf/Lsf] kl/jf/nfO{ Ps >]0fLdflysf] kbsf] lgj[lQe/0f nufot cGo ;'ljwf k|bfg ul/g]5 .

  • 10

    kl/R5]b & labf

    #*= labfsf] k|sf/ -!_ k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ tyf sd{rf/Lx¿n] ;fj{hlgs labfafx]s b]xfosf labfsf] ;'ljwf kfpg] ;Sg]5g\ M

    -s_ e}k/L cfpg] labf, -v_ kj{ labf -u_ 3/ labf -3_ la/fdL labf -ª_ lsl/of labf -r_ k|;"lt labf -5_ ljz]if labf -h_ cWoog labf -em_ c;fwf/0f labf

    #(= e}k/L cfpg] labf -!_ k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] jif{sf] ^ lbg e}k/L cfpg] labf kfpg ;Sg]5 . -@_ e}k/L cfpg] labf a:bf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] k'/f tna kfpg]5 . -#_ ;fwf/0ftof Psk6sdf # lbgeGbf a9Lsf] e}k/L cfpg] labf lng kfOg]5}g . -$_ e}k/L cfpg] labf cfwf lbg klg lng ;lsg]5 . -%_ Ps jif{sf] e}k/L cfpg] labf ;l~rt u/L csf]{ jif{df lng kfOg]5}g . -^_ labf lbg] clwsf/Ln] df}lvs cg'/f]wsf] cfwf/df klg e}k/L cfpg] labfsf] :jLs[lt lbg ;Sg]5 . t/ To;/L e}k/L cfpg] labfsf] :jLs[lt lbPsf]df lghn] labf lbPsf] s'/fsf] clen]v /fVg nufpg'

    kg]{5 . $)= kj{ labf

    -!_ k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] k|To]s jif{ ^ lbg kj{ labf kfpg ;Sg]5g\ . -@_ kj{labfdf a:bf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] k"/f tna kfpg]5 . -#_ ;fwf/0ftof Ps k6sdf # lbgeGbf a9Lsf] ka{labf lng kfOg]5}g . -$_ kj{ labf cfwf lbg klg lng ;lsg]5 . -%_ Ps jif{sf] kj{labf ;l~rt u/L csf]{ jif{df lng kfOg]5}g . -^_ labf lbg] clwsf/Ln] df}lvs cg'/f]wsf] cfwf/df klg kj{ labfsf] :jLs[lt lbg ;Sg]5 . t/ To;/L kj{

    labfsf] :jLs[lt lbPsf]df lghn] labf lbPsf] s'/fsf] clen]v /fVg nufpg' kg]{5 . $!= 3/labf

    -!_ k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] k|To]s jif{ #) lbgdf ga9fO{ sfd u/]sf] cjlwsf] !@ lbgsf] Ps lbgsf] b/n] 3/labf kfpg]5 .

    -@_ o; lgodsf] k|of]hgsf] nflu sfd u/]sf] cjlw eGgfn] ;f] cjlwleq lnPsf] e}kl/cfpg] labf, kj{ labf, la/fdL labf, ;'Ts]/L labf, lsl/of labf / ;fj{hlgs labfnfO{ ;d]t hgfpF5 .

    -#_ 3/ labfdf a:bf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] k'/f tna kfpg]5 . -$_ snfsf/ jf sd{rf/Ln] cfk"mn] ksfPsf] 3/ labf Ps ;o krf; lbg;Dd ;l~rt u/L /fVg kfpg]5 .

    o;/L Ps ;o aL; lbgeGbf a9L 3/ labf ;l~rt x'g] snfsf/ jf sd{rf/Ln] ;f] a9L ;l~rt /x]sf] labf afkt Ps jif{df #) lbgdf ga9fO{ 3/ labf afktsf] /sd lghsf] kbflwsf/ /x]sf] kbaf6 vfO{kfO{ cfPsf] tnasf] b/n] x'g cfpg] /sd cfly{s jif{sf] cGtdf Psd'i6 kfpg]5 .

    -%_ s'g} snfsf/ tyf sd{rf/L h'g;'s} a]xf]/fn] ;]jfaf6 cnUu ePdf lghsf] ;l~rt /x]sf] 3/ labfdWo] a9Ldf Ps ;o aL; lbgsf] 3/labf afkt lghsf] kbflwsf/ /x]sf] kbaf6 vfO{kfO{ cfPsf] tnasf] b/n] x'g cfpg] /sd Psd'i6 lng kfpg]5 .

    -^_ ;]jfcjlwleq s'g} snfsf/ jf sd{rf/Lsf] d[To' ePdf lghsf] ;l~rt /x]sf] 3/labf jfktsf] /sd d[To' x'Fbfsf] cj:yfsf] tnasf] b/n] x'g] /sd lghsf] glhssf] xsjfnfnfO{ lbOg]5 .

  • 11

    -&_ ljz]if labf, cWoog labf, c;fwf/0f labfdf a;]sf] / lgnDagdf /x]sf] snfsf/ jf sd{rf/Ln] ;f] cjlwe/sf] 3/ labf kfpg] 5}g .

    -*_ snfsf/ tyf sd{rf/Ln] jif{df Psk6s sDtLdf ;ft lbg 3/ labf lnO{ 3/ hfFbf / 3/labf e'Qmfg u/L 3/af6 cfkm\gf] sfof{nodf cfpFbf k}bn af6f]nfO{ cf7 sf];sf] lglDt Ps lbgsf] b/n] tyf df]6/, /]n, xjfO{hxfhsf] af6f]nfO{ hlt lbg nfUg] xf] Tof] lbg af6f]sf] Dofb kfpg]5 .

    $@= la/fdL labf -!_ k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] k|To]s jif{ !@ lbg la/fdL labf kfpg]5 . -@_ la/fdL labf a:bf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] k"/f tna kfpg]5 . -#_ ;ft lbgeGbf a9L cjlwsf] la/fdL labfsf] cg'/f]w ug]{ snfsf/ jf sd{rf/Ln] :jLs[t lrlsT;ssf]

    k|df0fkq k]; ug'{kg]{5 . t/ labf :jLs[t ug{] clwsf/Ln] dgfl;a 7x¥ofPdf To:tf] k|df0fkq lagf g} pQm labf :jLs[t ug{ ;Sg]5 .

    -$_ snfsf/ tyf sd{rf/Ln] cfkm"n] kfPsf] la/fdL labf ;l~rt u/L /fVg kfpg]5 . -%_ pklgod -$_ adf]lhd ;l~rt la/fdL labfafkt s'g} snfsf/ jf sd{rf/L h'g;'s} lsl;dn] ;]jfaf6

    cnu ePdf lghsf] kbflwsf/L /x]sf] kbaf6 vfO{kfO{ cfPsf] tnasf] b/n] x'g cfpg] /sd Psd'i6 lng kfpg]5 .

    -^_ ;]jfcjlwleq s'g} snfsf/ jf sd{rf/Lsf] d[To' ePdf lghsf] ;l~rt /x]sf] la/fdL labfafktsf] /sd lghsf] glhssf] xsjfnfnfO{ lbOg]5 .

    -&_ snfsf/ tyf sd{rf/Ln] c;fwf/0f labf lnO{ a;]df jf lgnDagdf /x]s]f cjlwe/ la/fdL labf kfpg 5}g .

    -*_ s'g} 7"nf] jf s8f /f]u nfuL pkrf/ ug{ la/fdL labf / 3/ labfaf6 gk'u x'g] ePdf :jLs[t lrlsT;ssf] k|df0fkq k]; u/L sd{rf/Ln] kl5 kfpg] labf / 3/labfaf6 s§f x'g]u/L $% lbg;Dd yk la/fdL labf k]:sLsf] ¿kdf lng ;Sg]5 . o;/L k];sLsf] ¿kdf la/fdL labf lnPsf] snfsf/ jf sd{rf/Lsf] d[To' x'g uPdf To:tf] k]:sL lnPsf] labf :jtM ldgfxf x'g]5 .

    -(_ pklgod -*_ adf]lhdsf] labfn] gk'u eO{ yk labf lng k/]df :jLs[t lrlsT;ssf] k|df0fkq k]; u/L To:tf] snfsf/ jf sd{rf/Ln] kfpg] c;fwf/0f labfaf6 s§f x'g]u/L ;]jfcjlwdf Ps jif{df ga9\g] u/L c;fwf/0f labf lng ;Sg]5 . o;/L c;fwf/0f labfdf a:bf To:tf sd{rf/Ln] kfpg] kbflwsf/ /x]sf] kbsf] ;'? tna :s]nsf] b/n] tna kfpg]5 .

    $#= lsl/of labf -!_ s'g} snfsf/ sd{rf/Ln] s'nwd{cg';f/ cfkm}+ lsl/of a:g'k/]df a9Ldf !% lbg;Dd lsl/of labf kfpg]5 .

    dlxnf snfsf/ jf sd{rf/Lsf] kltn] lsl/of a:g'k/]df lghnfO{ klg ;f]xL cg';f/ lsl/of labf lbOg]5 . -@_ lsl/of labfdf a:bf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] k"/f tna kfpF5 .

    $$= k|;"lt labf -!_ dlxnf snfsf/ jf sd{rf/L ue{jtL ePdf lghn] ;'Ts]/Lsf] cl3 kl5 u/L ^) lbg k|;"lt labf kfpg]5 . -@_ k|;"lt labfdf a:bf dlxnf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] k"/f tna kfpg]5 . -#_ k|;"lt labf ;]jfcjlwe/ b'O{k6s dfq lbOg]5 . ;f]eGbf a9L ue{jtL x'g] dlxnf snfsf/ jf sd{rf/Ln]

    ;'Ts]/L x'Fbf cfjZos kg]{ labf lghn] kfPsf] h'g;'s} labfaf6 s§L x'g] u/L lng ;Sg]5 . -$_ k|;"lt labf lnPsf] clen]v labf :jLs[t ug]{ clwsf/Ln] cBfjlws agfO{ /fVg'kg]{5 . -%_ k|;"lt labf jf k|;"lt :ofxf/df a;]sf snfsf/ jf sd{rf/Ln] lzz' :ofxf/ eQf afkt kl/ifb\n] tf]s]

    adf]lhdsf] eQf kfpg]5g\ . $%= k|;"lt :ofxf/ labf

    s'g} k'?if sd{rf/LsL kTgL ;'Ts]/L x'g] ePdf To:tf] sd{rf/Ln] ;'Ts]/Lsf] cl3kl5 u/L kGw| lbg k|;"lt :ofxf/ labf lng kfpg]5 . k|;"lt :ofxf/ labfdf a:g] sd{rf/Ln] k"/f tna kfpg]5 . k|;"lt :ofxf/ labf ;]jf cjlwe/ b'O{ k6s kfOG5 . k|;"lt :ofxf/ labf lnPsf sd{rf/Ln] labf lnPsf] ldltn] # dlxgfleqdf aRrfsf] hGd btf{ k|df0f sfof{nodf k]; ug'{kg]{5 .

  • 12

    $^= ljz]if labf -!_ # jif{ :yfoL ;]jfcjlw k"/f u/]sf] snfsf/ tyf sd{rf/Ln] ljz]if sf/0f b]vfPdf k|To]s jif{df a9Ldf !

    dlxgfdf ga9fO{ ljz]if labf kfpg ;Sg]5 . -@_ ljz]if labf lnO{ a;]sf] snfsf/ tyf sd{rf/Ln] ;f] cjlwsf] cfwf tna kfpg]5 . -#_ Ps jif{sf] ljz]if labf ;l~rt u/L csf]{ jif{df lng kfpg]5}g .

    $&= cWoog labf -!_ # jif{ :yfoL ;]jf k"/f u/]sf] snfsf/ tyf sd{rf/Ln] k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfnfO{ pkof]uL / cfjZos kg]{

    ljifodf k|1f–k|lti7fgsf] :jLs[lt lnO{ jf k|1f–k|lti7fgaf6 dgf]gLt eO{ cWoog ug{ hfFbf cWoog cjlwe/ cWoog labf kfpg]5 .

    -@_ cWoog labf cfˆgf] ;]jf jlwe/df Ps jf PseGbf a9L k6s u/L hDdf % jif{;Dd kfpg ;Sg]5 . -#_ cWoog labfdf a:bf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] k"/f tna kfpg]5 . -$_ cWoog–labf kfpg] snfsf/ jf sd{rf/Ln] cfˆgf] cWoogdf ;Gtf]ifhgs k|ult u/]sf] 5}g eGg] k|1f–

    k|lti7fgnfO{ nfu]df s'g} klg avt To:tf] snfsf/ tyf sd{rf/LnfO{ lghsf] labf /2 u/L lkmtf{ af]nfpg ;Sg]5 .

    -%_ cWoog labfdf a:g] snfsf/ jf sd{rf/Lsf] cWoog labfsf] cjlwdf la/fdL labf ;l~rt eO/xg]5 . $*= c;fwf/0f labf

    -!_ s'g} labf afFsL g/x]df jf cGo sf/0fn] ubf{ s'g} snfsf/ jf sd{rf/Ln] c;fwf/0f labf kfpgsf] nflu lgj]bg u/]df Ps k6sdf ! jif{df ga9fO{ ;]jfcjlwe/df # jif{df ga9fO{ c;fwf/0f labf lbg ;Sg]5 .

    -@_ c;fwf/0f labfdf a:g] snfsf/ tyf sd{rf/Ln] ;f] cjlwe/ tna kfpg]5}g . t/ lgod $@ sf] pklgod -(_ ad]flhd c;fwf/0f labfdf a;]sf] snfsf/ jf sd{rf/Lsf] xsdf ;f]df n]lvP adf]lhd tna kfOg]5 .

    -#_ kfFr jif{sf] :yfoL ;]jfcjlw gk'u]sf] s'g} klg snfsf/ jf sd{rf/Ln] c;fwf/0f labf kfpg]5}gg\ . t/ lgod $@ sf] pklgod -(_ adf]lhd yk la/fdL labfafkt c;fwf/0f labfdf a:g o; pklgodn] s'g} lsl;dsf] afwf k'¥ofPsf] dflgg]5}g .

    -$_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/Ln] lnPsf] c;fwf/0f labfsf] cjlw lghsf] ;]jfcjlwdf u0fgf ul/g]5}g . $(= labf :jLs[t ug]{ clwsf/L

    -!_ k|1f–k|lti7fgsf clws[t :t/ k|yd >]0fLsf] sd{rf/Lsf] labf s'nkltn] / ;f]eGbf d'lgsf clws[t sd{rf/Lsf] labf ;lrj jf lghn] clwsf/–k|Tofof]hg u/]sf clwsf/Ln] labf :jLs[t ug{ ;Sg]5 . t/ cWoog labf / c;fwf/0f labf k|f1–kl/ifb\sf] :jLs[ltaf6 dfq lbOg]5 .

    %)= labfsf] clen]v -!_ labf lbg] clwsf/Ln] cfkm\gf] dftxtdf sfd ug]{ snfsf/ jf sd{rf/Lx¿sf] labfsf] clen]v /fVg

    nufpg'kg]{5 . %!= labf clwsf/sf] ¿kdf gx'g]

    -!_ labf clws/fsf] s'/f xf]Og, k|1f–k|lti7fgsf] sfddf afwf gkg]{ u/L lbOg] ;x'lnot dfq xf] . s'g} klg snfsf/ jf sd{rf/Ln] xssf] ¿kdf labf a:g bfaL ug{ kfpg]5}g .

    -@_ sfdsf] cg's'ntf x]/L labf lbg] clwsf/Ln] cfˆgf] thlahaf6 labf lbg cyjf glbg klg ;Sg]5 . ;fy} cfjZostf k/]df labfdf a;]sf] snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ af]nfO{ sfd nufpg ;Sg]5 .

    -#_ la/fdL labf, lsl/of labf Pj+ k|;"lt labfafx]ssf cGo labfx¿ k"j{:jLs[lta]u/ a:g kfOg]5}g . o; lgodfjnLadf]lhd labf :jLs[t gu/fO{ s'g} snfsf/ jf sd{rf/L cfˆgf] sfof{noaf6 uon x'g kfpg]5}g . labf :jLs[t gu/fO{ uon x'g] snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ tna s§L ug{ jf ;hfo ug{ ;lsg]5 .

    t/ lgsf;f gx'Fb} labf a;]kl5 ;f] cg'kl:yt ePsf] cjlwsf] nflu labfsf] lgj]bg u/]sf] labf :jLs[t ePdf of] lgodsf] pnª\3g u/]sf] dflgg]5}g .

    -$_ pklgod -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg uon x'g] snfsf/ jf sd{rf/Lsf] uon ePsf] cjlw !% lbgeGbf a9L /x]5 eg] To:tf] cjlwnfO{ lghn] kfpg] c;fwf/0f labfaf6 s§f x'g] u/L c;fwf/0f labf hgfOg]5 .

  • 13

    kl/R5]b –*

    tna, eQf, rf8kj{ vr{ tyf cGo ;'ljwfx¿

    %@= kfPsf] tna–eQf kfpg] -!_ k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ tyf sd{rf/Ln] cfkm\gf] kbdf axfnL u/]sf] lbgb]lv g]kfn ;/sf/sf] lghfdtL

    sd{rf/Ln] kfpg] k|rlnt tna ;/x tna eQf kfpg]5g\ . -@_ k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfdf axfn /x]sf] snfsf/ tyf sd{rf/Ln] kfs]sf] tna–eQf dlxgf e'QmfgL ePkl5

    kfpg]5 . -#_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/Ln] ksfPsf] tna eQf lgh h'g;'s} a]xf]/faf6 k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfdf g/x]df

    klg kfpg]5 . t/ lghaf6 k|1f–k|lti7fgn] s'g} /sd c;'/ pk/ ug'{kg]{ ePdf To:tf] /sd lghsf] tna–eQfaf6 c;'n

    pk/ ug{ o; pklgodn] afwf k'¥ofPsf] dflgg]5}g . -$_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/Ln] lgodfg';f/ kfpg] tna–eQf lgh sfd ul//x]sf] jf :jLs[t labfdf a;]sf]

    avt /f]lsg]5}g . -%_ dflyNnf] tnadfgsf] s'g} kbdf a9'jf kfpg] s'g} snfsf/ jf sd{rf/Lsf] ;flassf] tan–eQf a9'jf x'g]

    kbsf] Go"gtd tna–eQfeGbf a9L ePdf lghsf] a9'jf ePsf] kbsf] :s]ndf lghn] vfO{kfO{ cfPsf] tna–eQfeGbf Ps :s]n j[l4 x'g] u/L tf]lsg]5 . lghsf] :s]ncg';f/sf] tnaj[l4 ;f]xL cª\saf6 j[l4 x'Fb} hfg]5 .

    %#= tnaj[l4 -!_ 6fOd :s]ncg';f/ tna kfpg] kbdf lgo'lQm kfpg] snfsf/ tyf sd{rf/Ln] ;fdfGotM :s]ndf n]lvPsf]

    Go"gtd tna kfpg]5 . -@_ k|To]s snfsf/ tyf sd{rf/Ln] Ps jif{sf] ;]jf k"/f u/]kl5 Pp6f tnaj[l4 kfpg]5 . t/ s/f/ jf ;Demf}tf cGtu{t lgo'lQm ePsf snfsf/ jf sd{rf/Lsf] tna j[l4 ;t{gfdfdf n]lvP

    adf]lhd x'g]5 . -#_ :yfoL snfsf/ tyf sd{rf/Lsf] sfo{Ifdtf, k|lti7fgk|ltsf] cf:yf, cg'zf;g cflbsf] d'Nofª\sg u/L

    lgo'Qm ug]{ clwsf/Ln] a9Ldf tLg u|]8;Dd tnaj[l4 ug{ ;Sg]5 . t/ o:tf] tna j[l4 ubf{ To:tf] sd{rf/Ln] sDtLdf ;f] kbdf # jif{ sfd u/]sf] x'g'kg]{5 .

    %$= lgnDag ePdf kfpg] tna s'g} snfsf/ jf sd{rf/L o; lgodfjnLadf]lhd sf/jfxLsf] l;nl;nfdf lgnDagdf k/]df ;f] lgnDagsf] cjlwe/ lghn] cfkm\gf] tnasf] cfwf tna dfq kfpg]5 . t/ nfu]sf] cleof]u k|dfl0ft geO{ lghn] ;kmfO kfPdf lgnDagdf /x]sf] cjlwdf cfwf tna lnO;s]sf] eP ;f] s§f u/L afFsL /x]sf] / glnPsf] eP k'/} tna -tnaj[l4 x'g] ePdf ;f] ;d]t_ kfpg]5 . s;'/bf/ 7x/L ;]jfaf6 x6fOPdf lgnDag ePsf] ldltb]lv x6fOPsf] ldlt;Ddsf] afFsL tna kfpg]5}g .

    %%= cltl/Qm kfl/>lds -!_ labfsf] lbgdf sDtLdf k"/f lbg *-cf7_ 306f sfd u/]df ! lbgsf] tnaa/fa/sf] /sd lbOg]5 . t/ *

    306feGbf sd @ 306feGbf a9L sfd u/]df tf]lsPsf] vfhf vr{ afktsf] /sd lbOg]5 . -@_ sfof{no v'n]sf] c¿ lbgdf laxfg cyjf a]n'sf @ 306feGbf a9L ;do sfd ug{ vl6g k/]sf] v08df

    clws[t Pj+ ;xfos :t/sf sd{rf/LnfO{ k|f1–kl/ifb\jf6 tf]lsPsf] vfhf vr{ /sd pknAw u/fOg]5 . %^= b}lgs tyf e|d0f eQf

    k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] k|1f–k|lti7fgsf] sfdsf] l;nl;ndf e|d0f ug'{kbf{ kfpg] b}lgs tyf e|d0feQf g]kfn k|1f–k|lti7fg cfly{s k|zf;g ;DaGwL lgodfjnLdf tf]lsPadf]lhd x'g]5 .

    %&= rf8kj{ vr{ -!_ k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ tyf sd{rf/Ln] cfkm\gf] wd{;+:s[lt k/Dk/fcg';f/ dgfOg] rf8kj{sf nflu

    vfO{kfO{ cfPsf] Ps dlxgfsf] tna a/fa/sf] /sd k|To]s jif{ rf8kj{ vr{sf] ¿kdf kfpg]5g\ . o:tf] rf8kj{ vr{ To:tf] rf8kj{ x'g'eGbf !% lbg cl3 kfpg]5g\ .

  • 14

    t/ rf8kj{ labfeGbf cl3 sDtLdf ^ dlxgfsf] ;]jfcjlw k'/f gePsf] snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ k]:sLsf] ¿kdf rf8kj{ vr{ lbOg]5 . To:tf] snfsf/ jf sd{rf/Ln] ^ dlxgfsf] cjlw k'/f gu/L ;]jfaf6 cnUu ePdf ;f] /sd ;DalGwt snfsf/ jf sd{rf/Laf6 c;'/ pk/ ul/g]5 .

    -@_ o:tf] /sd sd{rf/Ln] Ps cfly{s jif{df Ps k6s cfˆgf] wd{, ;+:s[lt, k/Dk/f cg';f/ dgfOg] d'Vo rf8 kj{sf] cj;/df e'QmfgL lng ;lsg]5 .

    %*= cf}iflwpkrf/ vr{ -!_ k|1f–k|lti7fgsf] :yfoL snfsf/ tyf sd{rf/Ln] ;]jfcjlwe/df b]xfoadf]lhd cf}iflw–pkrf/ vr{

    kfpg]5 . -s_ clws[t :t/sf] snfsf/ tyf sd{rf/Ln] !@ dlxgf a/fa/sf] vfO{kfO{ cfPsf] tna a/fa/sf] /sd . -v_ ;xfos :t/ k|yd >]0fL / ;f] ;/xsf] snfsf/ tyf sd{rf/Ln] !* dlxgf a/fa/sf] vfO{kfO{ cfPsf]

    tnaa/fa/sf] /sd . -u_ ;xfos :t/ lålto >]0fL / ;f] d'lgsf]] snfsf/ tyf sd{rf/L / >]0fL ljxLg sd{rf/Ln] @! dlxgf

    a/fa/sf] vfO{kfO{ cfPsf] tna a/fa/sf] /sd . -@_ s'g} snfsf/ / sd{rf/L jf lghsf] kl/jf/sf] ;b:o la/fdL ePdf pklgod -!_ adf]lhd kfpg] /sddf

    ga9\g] u/L :jf:Yo ;+:yfdf egf{ x'Fbf dfGotfk|fKt lrlsT;saf6 pkrf/ u/fpFbf nfu]sf] lanadf]lhd pkrf/ vr{ lbOg]5 .

    -#_ cfˆgf] 3/ jf lhNnf 5f8L csf]{ lhNnf jf ljb]zdf uO{ pkrf/ u/fpFbf pklgod -!_ ad]flhd kfpg] /sddf ga9\g] u/L To:tf] :yfg;Dd k'Ubfsf] / kms{+bfsf] la/fdLsf] / s'?jf rflxg] cj:yf eP Pshgf s'\?jf;Ddsf] oftfoft vr{sf] k'/} /sd / vfgfvr{afkt ;DalGwt snfsf/ jf sd{rf/Ln] kfpg] b}lgs eQfsf] krxQ/ k|ltzt /sd lbOg]5 .

    -$_ o; lgodadf]lhd kfpg] pkrf/vr{ s'g} snfsf/ jf sd{rf/Ln] k]:sLsf] ¿kdf lng rfx]sf] dgfl;a sf/0f ePdf o; lgodsf] cwLgdf /xL kl5 lx;fa a'emfpg] u/L Psd':6 vr{ k];sLsf] ¿kdf lng ;Sg]5 .

    t/ To;/L k]:sLsf] ¿kdf lnPsf] /sd kl5 lx;fa ubf{ pkrf/ vr{ afkt kfpg] /sdeGbf a9L x'g cfPdf a9L ePhlt /sd ;DalGwt snfsf/ jf sd{rf/Lsf] tnaaf6 s§f u/L c;'/ pk/ ul/g]5 . To;/L s§f ug'{kg]{ /sd e'QmfgL gx'Fb} ;DalGwt snfsf/ jf sd{rf/L jf lghsf] kl/jf/sf] ;b:osf] d[To' ePdf c;'n pk/ ug{ afFsL /x]sf] /sd ldGxf x'g]5 .

    -%_ s'g} c:yfoL snfsf/ jf sd{rf/L la/fdL ePsf] cf}iflw pkrf/ vr{ lbFbf @) jif{sf] cjlwnfO{ ;]jfsf] k'/f cjlw dfgL To;sf] cg'kftdf lghn] u/]sf] ;]jfcjlwsf lx;fa u/L o; lgodadf]lhd cf}iflw pkrf/ vr{ lbOg]5 .

    -^_ o; lgodad]flhd s'g} snfsf/ jf sd{rf/Ln] ;]jfcjlwe/ kfpg] cf}iflw–pkrf/ vr{dWo] s]xL lnO{ jf glnO{ pkrf/–vr{ lng afFsL /x]sf] eP lgh eljiodf k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] lgldQ cof]Uo 7xg]{ u/L ;]jfaf6 avf{:t ul/Psf] cj:yfdf afx]s cGo h'g;'s} a]xf]/faf6 ;]jfaf6 cnUu ePdf To:tf] afFsL cf}iflw pkrf/ vr{ afktsf] /sd lghn] Psd'i6 kfpg]5 .

    -&_ lgj[lQe/0f kfpg] u/L ;]jfaf6 cnu ePsf] snfsf/ jf sd{rf/Ln] pklgod -^_ adf]lhdsf] pkrf/ vr{afkt lng afFsL /sddf aL; jif{, kRrL; jif{ jf ;f]eGbf a9L ;]jfjlw ePsf] snfsf/ jf sd{rf/Ln] qmdzM bz, kGw| / aL; k|ltzt yk u/L x'g] cfpg] /sd Psd'i6 kfpg]5g\ .

    -*_ !) jif{ ;]jfcjlw gk'u]sf] s'g} snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ cf}iflw pkrf/ vr{ lbFbf o; lgoddf tf]lsPsf] /sdnfO{ !) jif{ ;]jf u/]afkt kfpg] /sd dfgL ;f]sf] cg'kftdf x'g cfpg] /sd dfq lbOg]5 .

    %(= sfh lsl/of vr{ k|1f–k|lti7fgsf ;]jfdf axfn /x]sf] cj:yfdf s'g} :yfoL snfsf/ jf sd{rf/Lsf] d[To' x'g uPdf lghsf] sfhlsl/ofafkt ;xof]u ug'{kg]{ b]lvPdf k|f1–kl/ifb\n] lghsf] b'O{ dlxgf a/fa/sf] tna /sd pknAw u/fpg' kg]{5 .

  • 15

    ^)= aLdf;DaGwL Joj:yf k|1f–k|lti7fgsf ;Dk"0f{ snfsf/ Pj+ sd{rf/LnfO{ k|lti7fgsf] tkm{af6 cfly{s ;'/Iff Pj+ sNof0fsf] p2]Zo /fvL

    Pp6f sf]ifsf] :yfkgf ul/g]5 . pQm sf]ifaf6 cfly{s k|zf;g ;DaGwL lgodfjnLdf pNn]v eP adf]lhd aLdf /sd k|fKt ug{ ;Sg]5g\ .

    ^!= czQmj[lQ Pjd\ cfly{s ;xof]u k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfdf /x]sf] s'g} snfsf/ jf sd{rf/L k|1f–k|lti7fgsf] sfdsf] l;nl;nfdf b'3{6gfdf k/L cËeË ePdf jf rf]6k6s nfu]df b]xfo adf]lhd czQm jf cfly{s ;xof]u lbg ;lsg]5 .

    -s_ b'3{6gf k/L zf/Ll/s jf dfgl;s ¿kdf ;]jfsf] nflu czQm ePdf k|f1–kl/ifb\n] tf]s]ad]flhdsf] czQm j[lQsf] /sd lgh afFr'Gh]n kfpg]5 .

    -v_ rf]6k6s nflu ;]jfaf6 cjsfz lng'kg]{ geP tfklg ;f] rf]6k6ssf sf/0faf6 lghsf] Ifdtfj[l4nfO{ c;/ kg]{ ePdf To:tf] rf]6k6ssf] cj:yfsf] ljrf/ u/L cfly{s ;xfotf Pj+ cfjZostf cg';f/ s'g} klg ;l~rt labfaf6 s§f gx'g] u/L k'/f tna;lxtsf] yk la/fdL labf k|f1–kl/ifb\n] lbg ;Sg]5 .

    ^@= ljif]z eQf tyf cGo ;'ljwf;DaGwL Joj:yf k|lti7fgdf sfo{/t snfsf/ / sd{rf/LnfO{ oftfoft, 3/ef8f cflb afkt dfl;s ¿kdf ?= b'O{ xhf/ ?k}ofF

    ljz]if eQf k|bfg ul/g]5 / of] lgod nfu" ePkl5 xfn k|rngdf /x]sf] b}lgs vfhf vr{ ;f]xL ljz]if eQfdf ;+dfof]hg x'g]5 . k|1f–k|lti7fgsf] cfo–cfh{gdf x'g] j[l4nfO{ dWogh/ /fvL k|f1–kl/ifb\n] o:tf] ljz]if eQfdf oyf]lrt j[l4 klg ug{ ;Sg]5 .

    ^#= lgj[lQe/0f sf]if kl/rfng ;DaGwL Joj:yf k|lti7fgn] lgj[lQe/0f sf]if /sdnfO{ cfjZos sfo{ljlw agfO{ k|lti7fgsf] :yfoL ;]jfdf sfo{/t sd{rf/LnfO{ 3/ ;fk6L, ;jf/L ;fwg vl/b nufot cGo xfo/ kr]{h ;fk6L;DaGwL of]hgf ;~rfng ug{ ;Sg]5 .

    kl/R5]b – ( ;fk6L / k]:sL

    ^$= ;fk6L / k]:sL kfpg ;Sg] -!_ k|1f–k|lti7fgsf :yfoL snfsf/ tyf sd{rf/Ln] k|f1–kl/ifb\n] tf]s]adf]lhd 3/ ;fk6L tyf cGo k]:sLsf]

    ;'ljwf kfpg ;Sg]5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd lbOg] 3/;fk6L tyf k]:sLsf] Joj:yf ubf{ k|f1–kl/ifb\n] ljlgod agfO{ nfu"

    ug]{5 . -#_ snfsf/ tyf sd{rf/LnfO{ ;k6L tyf k]:sL ;lrjsf] :jLs[ltn] lbOg]5 .

    kl/R5]b !) cjsfz, pkbfg / lgj[lQe/0f

    ^%= clgjfo{ cjsfz -!_ k|1f–k|lti7fgsf] s'g} snfsf/ tyf sd{rf/Lsf] pd]/ cG7fpGg jif{ k"/f ePkl5 lghnfO{ k|1f–k|lti7fgsf]

    ;]jfaf6 cjsfz lbOg]5 . -@_ o; lgodsf] k|of]hgsf] nflu snfsf/ jf sd{rf/Lsf] pd]/ b]xfoadf]lhd u0fgf ul/g]5 M

    -s_ ;]jfdf k|j]z u/]sf] a]nfdf lghn] k]; u/]sf] lzIf0f;+:yfsf] k|df0fkq lsl6Psf] hGdlbg jf jif{af6 x'g cfPsf] pd]/,

    -v_ v08 -s_ ad]flhdsf] clen]v gePdf lghn] gf]s/Ldf k|j]z u/]sf] a]nfdf gf]s/L ljj/0f -l;6/f]n_ df n]lvPsf] hGdlbg jf jif{af6 x'g cfPsf] pd]/ .

    ^^= :j]lR5s cjsfz -!_ @) jif{;Dd :yfoL ;]jf cjlw k'/f u/]sf / %) jif{ pd]/ k'/f ul/;s]sf k|lti7fgsf snfsf/ jf

    sd{rf/LnfO{ k|lti7fgn] ;"rgf u/L tf]s]sf] ;doleq pNn]lvt ;t{df :j]lR5s cjsfz lng rfx]df :j]lR5s cjsfz lng ;Sg]5g\ .

  • 16

    -@_ pklgod -!_ adf]lhd :j]lR5s cjsfz lng] snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ k|1f–k|lti7fgsf] ljQLo cj:yfnfO{ ljrf/ u/L k|f1–kl/ifb\n] a9Ldf & jif{;Ddsf] lgj[lQe/0fsf] /sd Psd'i6 k]ZsLsf] ¿kdf lbg ;Sg]5 . o;/L Psd':6 lgj[lQe/0f kfPsf] k]:sL /sdsf] cjlw e'Qmfg ePkl5 dfq lghnfO{ lgoldt ¿kn] kfpg] lgj[lQe/0f lbOg]5 .

    ^&= cjsfz lbg ;Sg] k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfdf aL; jif{ :yfoL ;]jfjlw k'u]sf] snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ k|f1–kl/ifb\n] b]xfosf] s'g} cfwf/df ;]jfaf6 cjsfz lbg ;Sg]5 .

    -s_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/Ln] cfkm\gf] lhDdfdf /x]sf] jf cfkm'n] k|fKt u/]sf] k|1f–k|lti7fg;DaGwL uf]Ko sfuhft jf lnvt jf hfgsf/L s'g} cglws[t JolQm jf lgsfonfO{ lbPdf jf lbg] k|of; u/]df,

    -v_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/Ln] k|1f–k|lti7fg jf /fli6«o lxtsf] ljk/Lt s'g ljb]zL /fi6« jf ;+:yf jf gful/s;Fu cjfl~5t ;Dks{ sfod u/L cfkm\gf] cf]xf]bfsf] dof{bf ljk/Lt u}/ lhDd]jf/Lk"0f{ Jojxf/ u/]df,

    -u_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/L zf/Ll/s jf dfgl;s czQmtfsf] sf/0f sfo{ ;Dkfbg ug{ cIfd ePdf, -3_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ ;]jfdf /flv/xFbf sfof{nosf] sfd ug]{ jftfj/0fdf cjfl~5t jf

    k|lts"n c;/ kg{ ;Sg] b]lvPdf . ^*= pkbfg

    -!_ kfFr jif{ jf ;f]eGbf a9L :yfoL ;]jf u/]sf] t/ lgj[lQe/0f kfpg] cjlw gk'u]sf] snfsf/ jf sd{rf/Ln] cjsfz kfPdf jf /fhLgfdf :jLs[t u/fO{ ;]jfaf6 cnUu ePdf jf eljiodf k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] lgldQ cof]Uo g7xg]{ u/L ;]jfaf6 x6fOPdf b]xfosf b/n] pkbfg kfpg]5g\ . -s_ kfFr jif{b]lv bz jif{;Dd ;]jf u/]sf] snfsf/ jf sd{rf/Ln] cfk"mn] sfd u/]sf] k|To]s jif{sf] lglDt

    cflv/L cfwf dlxgfsf] tna, -v_ bz jif{eGbf a9L kGw| jif{;Dd ;]jf u/]sf] snfsf/ jf sd{rf/Ln] cfkm'n] sfd u/]sf] k|To]s jif{sf]

    lglDt cflv/L Ps dlxgfsf] tna, -u_ kGw| jif{eGbf a9L aL; jif{;Dd eGbf sd ;]jf u/]sf] snfsf/ jf sd{rf/Ln] cfkm'n] sfd u/]sf]

    k|To]s jif{sf] lglDt cflv/L 8]9 dlxgfsf] tna, t/ pklgod -!_ sf] v08 -s_, -v_ jf -u_ cg';f/ kfpg] pkbfgsf] /sd lgh cjsfz lnFbfsf]

    cj:yfdf sfo{/t ljlzi6 >]0fLsf] k|rlnt tna :s]nsf] ;'? tna cª\ssf] lx;fan] x'g] qmdzM ^ dlxgf, !@ dlxgf / !* dlxgfsf] tnaeGbf a9L x'g]5}g .

    -@_ k|1f–k|lti7fgnfO{ s'g} zfvf jf kb g} grflxg] eO{ vf/]hLdf k/]sf] sDtLdf # jif{ :yfoL gf]s/L k"/f ul/;s]sf] s'g} snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ lghn] u/]sf] ;]jfcjlwdf % jif{ yk]df lgj[lQe/0f kfpg] cjlw k'Ub}g eg] To:tf] snfsf/ jf sd{rf/Lsf] ;]jfcjlwdf % jif{ yk u/L x'g cfpg] cjlwsf] lx;fan] lgodadf]lhd pkbfg lbOg]5 . t/ o:tf] pkbfg lng grfxg] snfsf/ tyf sd{rf/Lsf] xsdf ;dfg kbdf cGo zfvfdf k|f1 kl/ifb\sf] lg0f{o cg';f/ kb ldnfg ug{ ;lsg] 5 .

    -#_ pklgod -!_ / -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg k|1f–k|lti7fgsf] ;]jf kfpg] jf ;f] ;]jfdf axfn /xg] p2]Zon] lzIff;DaGwL s'g} of]Uotf, tLgk':t], gfd,y/, jtg, pd]/ jf gful/stf 9fF6]sf] k|dfl0ft x'g cfPdf To:tf] snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ o; lgodadf]lhd pkbfg lbOg]5}g .

    ^(= lgj[lQe/0f -!_ aL; jif{ jf ;f]eGbf a9L ;do;Dd k|1f–k|lti7fgsf] ;]jf u/]sf] snfsf/ jf sd{rf/Ln] cjsfz k|fKt

    u/]sf] ldltb]lv b]xfo adf]lhd lgj[lQe/0f kfpg]5 . hDdf ;]jfjif{ x cflv/L tnasf] /sd

    %) t/, -s_ eljiodf k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] lglDt cof]Uo 7xg]{ u/L ;]jfaf6 avf{:t ul/Psf] snfsf/ jf

    sd{rf/Ln] o; lgodadf]lhd lgj[lQe/0f kfpg]5}g .

  • 17

    -v_ k|1f–k|lti7fgsf] ;]jf kfpg] jf ;f] ;]jfdf axfn /xg] p2]Zon] lzIff;DaGwL s'g} of]Uotf, tLgk':t], gfd,y/, jtg pd]/ jf gful/stf 9fF6]sf] k|dfl0ft x'g cfPdf To:tf] snfsf/nfO{ o; lgodadf]lhd lgj[lQe/0f lbOg]5}g .

    -@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg lgj[lQe/0fsf] dfl;s /sd ;DalGwt snfsf/ jf sd{rf/Ln] vfO{kfO{ cfPsf] dfl;s tnasf] cfwf /sdeGbf sd x'g]5}g .

    -#_ pklgod -!_ df h'g;'s} n]lvPsf] eP tfklg k|1f–k|lti7fgnfO{ s'g} zfvf jf kb g} grflxg] eO{ vf/]hLdf k/]sf] jf zf/Ll/s jf dfgl;s c:j:ytfsf] sf/0fn] k|1f–k|lti7fgsf] ;]jf ug{ c;dy{ ePsf] s'g} snfsf/ jf sd{rf/Lsf] ;]jfsf] hDdf cjlwsf] kfFr jif{;Dd yKbf lgj[lQe/0f kfpg ;Sg] /x]5 eg] lgj[lQe/0f kfpg] cjlw k'¥ofpg To:tf] snfsf/ jf sd{rf/Lsf] ;]jfjlwdf a9Ldf kfFr jif{;Dd ylkg]5 .

    -$_ k|1f–k|lti7fgsf] s'g} kbdf cl3 u/]sf] ;]jfafkt lgj[lQe/0f kfO/x]sf] JolQm kl5 k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ jf sd{rf/L kbdf lgo'Qm ePdf lghn] kl5 u/]sf] ;]jfafkt o; lgodadf]lhd lgj[lQe/0f kfpg]5}g .

    -%_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg ;]jf k|j]zsf] nflu clwstd pd]/ $) jif{ tf]lsPsf] ju{ / kbdf lgo'Qm ePsf sd{rf/Lx¿nfO{ pd]/sf] sf/0faf6 clgjfo{ cjsfz x'Fbf lghsf] ;]jf cjlw lgj[lQe/0f kfpg ;Sg] cj:yf /x]g5 eg] To:tf sd{rf/LnfO{ a9Ldf @ jif{ ;Dd ;]jf cjlw yk u/L lgj[lQe/t k|bfg ug{ ;lsg]5 .

    &)= lgj[lQe/0fdf j[l4 axfnjfnf snfsf/ sd{rf/Lsf] tnaa[l4 x'Fbf tna:s]nsf] ;'? cª\s hlt k|ltztn] j[l4 ePsf] 5, To;sf] b'O{ ltxfO{ /sd ;dfg kbsf lgj[lQe/0f kfO/x]sf snfsf/ jf sd{rf/Lsf] lgj[lQe/0fsf] /sddf klg j[l4 ul/g]5 .

    &!= kfl/jfl/s lgj[lQe/0f / pkbfg -!_ k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] s'g} snfsf/ jf sd{rf/Lsf] ;]jfdf 5Fb} jf lgj[lQe/0f kfpg yfn]sf] ;ft jif{

    gk'Ub} d[To' ePdf lghsf] kl/jf/nfO{ jf lghsf] gfafns efO jf cljjflxtf lbbL, alxgLnfO{ lgod ^$ / ^% df n]lvPadf]lhd pkbfg jf lgj[lQe/0f k|fKt x'g]5 .

    t/ lgj[lQe/0fsf] xsdf To:tf] lgj[lQe/0f ;ft jif{eGbf a9L ;do k|fKt x'g]5}g . lgj[lQe/0f kfpg yfn]sf] ;ft jif{ gk'Ub}df d[To' ePsf] snfsf/ jf sd{rf/Lsf] kl/jf/nfO{ ;ft jif{ k'u]kl5 lgj[lQe/0f k|fKt x'g]5}g .

    -@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg lgj[lQe/0f kfpg] JolQm gfafns /x]5 eg] lgh aflnu geP;Dd To:tf] lgj[lQe/0f kfpg]5 .

    -#_ k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ jf sd{rf/Lsf] ljw'/ klt jf ljwjf kTgLn] lghsf] klt jf kTgL ;]jfdf 5Fb} jf lgj[lQe/0f kfpg yfn]sf] ;ft jif{ gk'Ub} d[To' ePdf pklgod -!_ adf]lhd kfl/jfl/s lgj[lQe/0f kfpg] ePdf ;f] lgj[lQe/0f kfpg] cjlw e'Qmfg ePsf] ldltb]lv To:tf] lgj[lQe/0f gkfpg] ePdf jf lghsf]

    klt jf kTgLn] lgj[lQe/0f kfpg yfn]sf] ;ft jif{ JotLt eO;s]kl5 d[To' ePsf]df lgh snfsf/ jf

    sd{rf/Lsf] d[To' ePsf] ldltb]lv lghn] kfpg] lgj[lQe/0fsf] cfwf /sd hLjge/ kfpg]5 . t/, To:tf] lgj[lQe/0f kfpg] ljw'/ klt jf kTgLn] k'gM j}jflxs ;DaGw sfod u/]df ;f] ldltaf6 of]

    ;'ljwf kfpg]5}g . -$_ axfnjfnf snfsf/ jf sd{rf/Lsf] tnasf] j[l4 x'Fbf tna:s]nsf] ;'? cª\sdf hlt k|ltztn] j[l4 ePsf]

    5, To;sf] b'O{ltxfO{ /sd pklgod -!_, -@_ / -#_ cg';f/ kfl/jfl/s lgj[lQe/0f kfO/x]sf] JolQmn] vfO{kfO{ cfPsf] kfl/jfl/s lgj[lQe/0f /sddf klg yk ul/g]5 .

    -%_ pkbfg jf lgj[lQe/0f lbFbf d[t snfsf/ jf sd{rf/Ln] cfkm\gf] kl/jf/sf] ;b:odWo]df jf cfkm\gf] gfafns efO jf cljjflxtf lbbL, alxgL s;}nfO{ OR5fPsf] /x]5 eg] ;f] JolQmnfO{ / s'g} sf/0fn] ;f] JolQmn] kfpg g;Sg] cj:yf ePdf jf s;}nfO{ klg OR5fPsf] /x]g5 eg] ;f] snfsf/ jf sd{rf/Lsf] ;b:odWo] k|f1–kl/ifb\n] plrt 7x¥ofPsf] sfg'gL xsjfnfnfO{ lbOg]5 .

  • 18

    &@= lgj[lQe/0f;DaGwL sfo{ljlw -!_ pd]/ jf ;]jf cjlwsf] sf/0faf6 clgjfo{ cjsfz kfpg] snfsf/ jf sd{rf/Ln] cjsfz x'g] ldlteGbf ^

    dlxgf cufj} k|f1–kl/ifb\åf/f tf]s]sf] kmf/fd e/L cfk"m axfn /x]sf] lgsfo jf ljefudfkm{t ;lrj;dIf k7fpg'kg]{5 .

    -@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] kmf/fd eg{ gkfpFb} s'g} snfsf/ jf sd{rf/Lsf] d[To' ePdf To:tf] d[t snfsf/ jf sd{rf/Ln] OR5fPsf] JolQmn] / s;}nfO{ gOR5fPsf] eP lghsf] kl/jf/sf] ;b:odWo] b]xfosf] qmdfg';f/ hf] hLljt 5 p;n] ;lrj;dIf ^ dlxgf leq kmf/fd e/L k7fpg'kg]{5 . -s_ ;uf]nsf] klt jf kTgL -v_ ;uf]nsf] 5f]/f jf wd{k'q -u_ ;uf]nsf] cljjflxtf 5f]/L jf wd{k'qL -3_ ;uf]nsf] afa'–cfdf -ª_ cfkm}+n] kfng–kf]if0f ug'{kg]{ k'?if sd{rf/Lsf] xsdf afh], aHo} / dlxnf sd{rf/Lsf xsdf ;f;',

    ;;'/f / 5f]/fkl§sf] gflt, -r_ leGg a;]sf] klt jf kTgL -5_ leGg a;]sf] 5f]/f -h_ leGg a;]sf] cljjflxt 5f]/L, afa' / cfdf -em_ ;uf]nsf] bfh', efO{, ljwjf 5f]/fa'xf/L / 5f]/fkl§sf] gflt, cljjflxtf gfltgL -`_ ;uf]nsf] cljjflxtf lbbL, alxgL -6_ ;uf]nsf] elthf, elthL, ;f}t]gL cfdf, leGg a;]sf] 5f]/fkl§sf] cljjflxtf gfltgL, -7_ ;uf]nsf] sfsf, ljwjf sfsL, efpHo", efO{a'xf/L, gfltgLa'xf/L, -8_ leGg a;]sf] bfh', efO -9_ ljjlfxtf lbbL, alxgL, leGg a;]sf] afh], aHo} ljwjf 5f]/fa'xf/L, gfltgLa'xf/L, elthf . :ki6Ls/0f M o;} qmddf PseGbf a9L gft]bf/x¿ tf]lsPsf] eP ;f] qmddf tf]lsPsf] ;a}

    gft]bf/x¿n] a/fa/ lx:;fdf d[t snfsf/ jf sd{rf/Lsf] lgj[lQe/0f kfpg ;Sg]5g\ .

    kl/R5]b – !! cfr/0f

    = ;do–kfng / lgoldttf -!_ k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ Pj+ sd{rf/Ln] k|1f–k|lti7fgaf6 tf]lsPsf] ;dodf lgoldt ¿kn] cfkm' sfo{/t

    lgsfo jf ljefudf xflh/ x'g'kb{5 / o; lgodsf] cwLgdf /xL tf]lsPsf] labfsf] nflu tf]lsPad]flhd :jLs[lt glnO{ sfdaf6 cg'kl:yt x'g x'Fb}g .

    &$= cg'zf;g / cf1fkfng -!_ k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ / sd{rf/Ln] cg'zf;gdf /xL cfˆgf] st{Jo Odfgbf/L / tTk/tfsf ;fy kfng

    ug'{kb{5 . -@_ snfsf/ Pj+ sd{rf/Ln] cfˆgf] sfof{no;DaGwL sfddf cfk"meGbf dflysf] clws[tn] lbPsf] cf1f zL3|tf

    / kl/>d;fy k"/f ug'{kb{5 . -#_ snfsf/ Pj+ sd{rf/Ln] cfkm'eGbf dflysf ;a} kbflwsf/L, snfsf/ jf sd{rf/Lx¿k|lt plrt cfb/

    b]vfpg'kg]{5 / cfk"md'lgsf sd{rf/Ldfly k|efj kfg'{ jf k|efj kfg]{ k|oTg ug'{ x'Fb}g . &%= /fhg}lts jf cjf~5gLo k|efj kfg{ gx'g]

    k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ Pj+ sd{rf/Ln] cfˆgf] ;]jf ;DaGwL s'/fdf dtna ;fWo ug]{ dg;fon] cGo sd{rf/Ldfly s'g} /fhgLlts jf cjf~5gLo k|efj kfg]{ jf k|efj kfg]{ k|oTg ug'{x'Fb}g .

    &^= /fhgLltdf efu lng gx'g] -!_ k|lti7fgsf sd{rf/Ln] /fhgLltdf efu lng x'Fb}g .

    t/ k|rlnt sfg'g adf]lhd cfkm"n] kfPsf] dtbfgsf] clwsf/ k|of]u ug{ o; lgoddf n]lvPsf] s'/fn] s'g} lsl;dsf] afwf kg]{5}g .

  • 19

    &&= cGo :yfgdf sfd ug'{ gx'g] -!_ snfsf/ Pj+ sd{rf/Ln] k|1f–k|lti7fg;DaGwL sfd afx]s k|f1–kl/ifb\ jf tf]lsPsf] clwsf/Lsf] k"j{

    :jLs[lta]u/ cGo s'g} k|sf/sf] /f]huf/L tyf Jofkf/ Joj;fo ug'{ x'Fb}g . -@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s''/f n]lvPsf] eP tfklg snfsf/ jf sd{rf/Ln] k|1f –k|lti7fgsf] gLlt ljk/Lt

    gx'g] u/L ;flxlTos, ;fËLlts cflb l;h{gfd"ns snfTds sfo{ ug{ ;Sg]5 . &*= bfg, pkxf/, rGbf cflb k|fKt ug{ gx'g]

    snfsf/ Pj+ sd{rf/Ln] k|1f–k|lti7fgsf] sfdsf] l;nl;nfdf lgodfg';f/ kfpg] kfl/>lds tyf eQf afx]s k|f1–kl/ifb\sf] k"j{ :jLs[ltlagf cfkm'n] jf cfkm\gf] kl/jf/sf] s'g} ;b:oaf6 s;}af6 s'g} k|sf/sf] bfg, bftJo, pkxf/, sf];]nL :jLsf/ ug{ rGbf dfUg' x'Fb}g .

    &(= sfdsfh;DaGwL ;dfrf/–k|sfzg ug{df k|ltaGw s'g} klg snfsf/ Pj+ sd{rf/Ln] cfkm\gf] st{Jokfngf ubf{ hfgsf/Ldf cfPsf] s'g} uf]Ko jf sfg'gåf/f lglif4 ljifo jf cfk"mn] n]v]sf] jf ;Íng u/]sf] s'g} sfuhkq k|ToIf jf ck|ToIf ¿kdaf6 c¿ cglws[t JolQm jf k|];nfO{ lbg' jf atfpg' x'Fb}g .

    *)= k|bz{g / x8tfn ug{ k|ltaGw -!_ k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ Pj+ sd{rf/Ln] g]kfn /fHosf] ;fj{ef}d ;Qf, cv08tf, zflGt–;'/Iff, j}b]lzs

    ;DaGw, ;fj{hlgs dof{bf cflb cbfntsf] lg0f{osf] cjx]ngf ug'{, s'g} ck/fwnfO{ k|>o x'g] u/L k|bz{g ug'{ / x8\tfndf efu lng' jf ;f] sfo{ ug]{ p2]Zon] c¿nfO{ pS;fpg' ;d]t x'Fb}g .

    -@_ k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ Pj+ sd{rf/L, sfof{no jf clws[tnfO{ lgod–sfg'gåf/f lgwf{l/t st{Jo k'/f ug{df afwf–lj/f]w x'g] u/L x8\tfn, sndaGb, y'g5]s jf 3]/fp ug'{ jf zf/Ll/s jf dfgl;s pTkL8gaf6 bafa lbg' jf ;f] ug]{ p2]Zon] c¿nfO{ pS;fpg' ;d]t x'Fb}g .

    *!= k|ltlglwTj ug{df k|ltaGw k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ Pj+ sd{rf/Ln] cfk"mnfO{ dsf{ k/]sf] ljifodf cfkm}n] jf jf/];åf/f ;Da4 lgsfo jf clwsf/L;dIf lgj]bg lbg' afx]s c¿ JolQm jf ;d"xsf] tkm{af6 k|ltlglwTj ug'{ x'Fb}g . t/, k|f1–kl/ifb\åf/f dfGotf k|fKt snfsf/ jf sd{rf/L ;ª\3sf] tkm{af6 ul/g] k|ltlglwTj / snfsf/ jf sd{rf/Lsf] kbLo bfloTjsf] cfwf/df ug'{kg]{ s'g} sfo{ ug{df o; lgodn] s'g} lsl;dsf] afwf k'¥ofPsf] dflgg]5}g .

    *@= xflg–gf]S;fgL ug'{ gx'g] k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ Pj+ sd{rf/Ln] k|1f–k|lti7fgsf] s'g} ;DklQsf] xflg gf]S;fgL ug'{ x'Fb}g .

    *#= cfkm\gf] ;]jf / kbcg';f/ cfr/0fsf] kfng ug'{kg]{ k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ Pj+ sd{rf/Ln] cfkm\gf] ;]jf / kbcg's"n cfr/0fsf] kfng ug'{kg]{5 .

    *$= P]g–sfg'gsf] kfng ug{'kg]{ k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ Pj+ sd{rf/Ln] k|1f–k|lti7fg;Fu ;DalGwt P]g–lgodx¿sf] kfngf ug'{kg]{5 .

    *%= k|1f–k|lti7fgsf] cfnf]rgf ug{ gx'g] k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ Pj+ sd{rf/Ln] k|1f–k|lti7fgsf] gLltljk/Lt x'g] u/L cfkm\gf] jf:tljs jf sfNklgs gfdaf6 jf a]gfdL tj/af6 s'g} n]v k|sflzt ug'{ jf /]l8of], 6]lnlehg cflbåf/f jQmJo k|;fl/t ug'{ jf ;fj{hlgs efif0f lbg' x'Fb}g .

    *^= 6 «]8 o'lgog ;DaGwL Joj:yf -!_ sfof{no k|d'v eO{ sfd ug'{kg]{ clws[t sd{rf/L afx]s t[tLo >]0fL jf ;f]eGbf d'lgsf sd{rf/Ln] cfkm\gf]

    k];fut xs lxtsf nflu 6«]8 o'lgog u7g u/L ;b:otf lng ;Sg]5g\ . -@_ 6«]8 o'lgogsf] btf{ >d tyf /f]huf/ k|j4{g ljefudf x'g]5 . -#_ k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ jf sd{rf/Ln] cfkm\gf] k];fut xslxt;Fu ;DalGwt 6«]8 o'lgog / cGo

    ;fdflhs ;+:yf -h:t} M efiff, ;flxTo, ;+:s[lt;DaGwL jf d]l8sn P;f]l;o;g, OlGhlgol/Ë P;f]l;P;g cflb_ sf] ;b:o aGg o; lgoddf n]lvPsf] s'g} s'/fn] afwf k'¥ofPsf] dflgg]5}g . -$_ o; lgod adf]lhd ul7t 6«]8 o'lgogn] k|rlnt 6«]8 o'lgog;DaGwL sfg'gn] k|bfg u/]sf] ;'ljwf k|fKt ug{

    ;Sg]5g\ .

  • 20

    kl/R5]b !@

    ;]jfsf] ;'/Iff

    *&= snfsf/ jf sd{rf/Lsf] ;]jfsf] ;'/Iff b]xfosf cj:yfdf afx]s cGo s'g} klg cj:yfdf k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ Pj+ sd{rf/LnfO{ dgfl;j dflkmssf] ;kmfOsf] df}sf glbO{ k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfaf6 x6fOg] jf avf{:t ul/g] 5}g .

    -s_ g}lts ktg b]lvg] kmf}hbf/L cleof]udf cbfntaf6 s;'/bf/ 7x/]sf], -v_ efuL kQf gnfusf] jf c¿ s'g} sf/0fn] ;Dks{ :yflkt ug{ ;Dej gePsf] kof{Kt cfwf/ ePsf] .

    **= ;]jf–;t{sf] ;'/Iff k|1f–k|lti7fgsf] s'g} klg snfsf/ tyf sd{rf/LnfO{ lghsf] lgo'lQm x'Fbf tTsfn nfu' /x]sf] tna, pkbfg, lgj[lQe/0f / cGo ;'ljwf;DaGwL ;]jfsf ;t{x¿df lghnfO{ k|lts"n c;/ kg]{ u/L kl/jt{g ul/g]5}g .

    kl/R5]b !#

    ;hfo / k'g/fj]bg *(= ;hfo

    plrt / kof{Kt sf/0f ePdf k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ tyf sd{rf/LnfO{ b]xfoad]flhd ;fdfGo jf ljz]if ;hfo ug{ ;lsg]5 M -s_ ;fdfGo ;hfo -!_ gl;xt lbg], -@_ a9Ldf b'O{ k6s;Dd tnaj[l4 /f]Ssf ug]{, -#_ a9Ldf b'O{ jif{;Dd a9'jf /f]Ssf ug]{, -$_ tNnf] kf]:6 jf tNnf] :s]ndf 36'jf ug]{ . -v_ ljz]if ;hfo -!_ eljiodf k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] lgldQ cof]Uo g7xg]{ u/L ;]jfaf6 x6fpg] . -@_ eljiodf k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] lgldQ cof]Uo 7xg]{ u/L ;]jfaf6 avf{:t ug]{ .

    ()= gl;xt lbg] jf tnaj[l4 jf a9'jf /f]Sg] b]xfosf] s'g} cj:yfdf k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ tyf sd{rf/LnfO{ gl;xt lbg jf lghsf] tnaj[l4 jf a9'jf /f]Ssf ug{ ;lsg]5 .

    -s_ sfd ;Gtf]ifhgs gePdf, -v_ k|1f–k|lti7fgsf] ;?jf ul/Psf] ljefu jf lgsfodf Dofbleq xflh/ gePdf, -u_ k"j{ :jLs[lt glnO{ a/fa/ sfof{nodf cg'kl:yt /x]df, -3_ cg'zf;gxLg sfd u/]df, -ª_ cfr/0f;DaGwL lgod pNnª\3g u/]df, -r_ lgod !)) adf]lhd a'em a'emf/y gu/]df,

    (!= ;]jfaf6 x6fpg] jf avf{:t ug]{ -!_ b]xfosf] s'g} cj:yfdf k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ tyf sd{rf/LnfO{ eljiodf k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf]

    lglDt cof]Uo g7xg]{ u/L ;]jfaf6 x6fpg ;lsg]5 M -s_ sfo{Ifdtfsf] cefjdf cfˆgf] kbsf] sfd jf lhDd]jf/L k"/f ug{ g;s]df . -v_ cfkm\gf] kbsf] lhDd]jf/L a/fa/ a]jf:tf u/]df . -u_ cfr/0f;DaGwL s'/fsf] a/fa/ pNnª\3g u/]df . -3_ sfof{nosf] ;dodf a/fa/ dfbs kbfy{ ;]jg u/]df . -ª_ a/fa/ cg'zf;gxLg sfd u/]df . -r_ labf :jLs[t gu/fO{ nuftf/ gAa] lbg;Dd cfkm\gf] sfof{nodf cg'kl:yt /x]df . -5_ /fhgLltdf efu lnPdf .

  • 21

    -@_ b]xfosf] s'g} cj:yfdf k|1f–k|lti7fgsf] snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ eljiodf k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] lglDt cof]Uo 7xg]{ u/L ;]jfaf6 avf{:t ug{ ;lsg]5 M -s_ g}lts ktg b]lvg] km}fhbf/L cleof]udf cbfntaf6 s;'/bf/ 7x/]df . -v_ e|i6frf/ u/]df .

    (@= lgnDagdf /fvL sf/afxL ug]{ -!_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/Lsf] ;DaGwdf lgod (# df n]lvPsf] cleof]usf] hfFra'em ug'{k/]df hfFra'em

    ;dfKt gx'Gh]n;Dd To:tf] snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ ;hfosf] cfb]z lbg kfpg] clwsf/Ln] lgnDag ug{ ;Sg]5 .

    t/ b]xfosf] cj:yf geO{ ;fwf/0ftof lgnDag ul/g]5}g M -s_ lgnDag gu/L cf]xf]bfsf] sfd ug{ lbFbf e'm§f ;a't k|df0fsf] ;Íng ug{;Sg] jf cfˆgf] lj?4sf]

    ;a't k|df0f ufoa ug{ ;Sg] ;Defjgf b]lvPdf, jf -v_ lgnDag gu/L cf]xbfsf] sfd ug{ lbFbf k|1f–k|lti7fgsf] xflg–gf]S;fgL x'g] ;Defjgf b]lvPdf .

    -@_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ lgnDag ug'{k/]df ;hfosf] cfb]z lbg kfpg] clwsf/Ln] ;DalGwt snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ lgnDag–kq lbg'kg]{5 .

    -#_ pklgod -!_ adf]lhd s'g} snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ lgnDagdf /fVbf ;fwf/0ftof tLg dlxgfeGbf a9L /fVg' x'Fb}g . ;f] cjlwleq snfsf/ jf sd{rf/L pk/sf] sf/afxL lsgf/f nufpg'kg]{5 . s'g} c;fwf/0f cj:yf k/L pQm cjlwleq lsgf/f nufpg g;lsg] eO{ lgnDagsf] cjlw a9fpg'k/]df k|f1–kl/ifb\sf] k"j{:jLs[lt lnO{ Ps dlxgf;Dd lgnDagsf] cjlw a9fpg ;lsg]5 .

    -$_ g}lts ktg b]lvg] kmf}hbf/L cleof]udf lu/ˆtf/ eO{ y'lgPsf] snfsf/ jf sd{rf/L To;/L y'lgPsf] cjlwe/ :jtM lgnlDat ePsf] dflgg]5 .

    -%_ lgnDagdf /x]s]f s'g} snfsf/ jf sd{rf/L cfkm\gf] kbdf k'gM :yflkt ePdf jf ;]jfaf6 x6fOPdf jf avf{:t ul/Pdf lghsf] lgnDag ;dfKt ePsf] dflgg]5 .

    (#= ;hfo;DaGwL sfo{ljlw -!_ ;hfo lbg kfpg] clwsf/Ln] s'g} snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ ;hfo lbg'eGbf cl3 sf/afxL ug{ nfluPsf]

    sf/0fsf] pNn]v u/L ;f] snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ plrt Dofb lbO{ cfˆgf] ;kmfO k]; ug]{ df}sf lbg'kg]{5 .

    -@_ pklgod -!_ adf]lhd ;"rgf lbFbf lghdfly nufOPsf] cf/f]k :ki6 ¿kdf lsl6Psf] x'g'kb{5 / k|To]s cf/f]k s'g s'/f / sf/0fdf cfwfl/t 5 ;f] ;d]t v'nfPsf] x'g'kb{5 . tf]lsPsf] Dofbleq ;kmfO k]; ug'{ ;DalGwt snfsf/ jf sd{rf/Lsf] st{Jo x'g]5 .

    -#_ cf/f]k nfu]sf] snfsf/ jf sd{rf/Lsf] ;kmfO k|fKt ePkl5 ;hfo lbg] clwsf/Ln] cfjZos 7fg]df :jo+ jf s'g} cGo clws[tåf/f ;f] ;DaGwdf hfFra'em u/fpg ;Sg]5 .

    ($= ;hfo k|:tfj ug]{ -!_ lgod (# ad]flhd ;kmfO k]; ug{ lbOPsf] Dofbleq ;kmfO k]; gu/]df jf k]; x'g cfPsf] ;kmfOsf]

    hfFra'em ubf{ ;Gtf]ifhgs gePdf ;hfo lbg] clwsf/Ln] ;hfosf] cfb]z lbg'eGbf klxn] To:tf] snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ hfFra'emsf] glthf tyf lghnfO{ lbg nfluPsf] ;hfosf] ;d]t pNn]v u/L k|:tfljt ;hfo lsg glbg] egL To; ;DaGwdf plrt Dofb lbO{ lgh;Fu :ki6Ls/0f dfUg]5 .

    -@_ ;hfosf] cfb]z lbg] clwsf/Ln] s'g} snfsf/ jf sd{rf/L;Fu pklgod -!_ adf]lhd :ki6Ls/0fsf] dfu ubf{ To;cl3 lgod (# ad]flhd k]; x'g cfPsf] ;kmfO ;Gtf]ifhgs gePdf To;sf] sf/0f ;d]t v'nfpg'kg]{5 .

    (%= ;]jf cfof]usf] k/fdz{ lng'kg]{ -!_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/Ln] lgod (# adf]lhd lbPsf] ;kmfO jf lgod ($ ad]flhd lbPsf] :kli6s/0f

    ;Gtf]ifhgs geO{ To:tf] snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ ;hfo ug'{kg]{ b]lvPdf ;hfosf] cfb]z lbg] clwsf/Ln] ;hfosf] cfb]z lbg'eGbf klxn] To:tf] snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ lbg nfluPsf] ;hfo k|:tfj u/L ;]jf cfof]usf] k/fdz{ lng'kg]{5 .

  • 22

    -@_ pklgod -!_ ad]flhd ;]jf cof]usf] k/fdz{sf] lglDt n]vL k7fpFbf tT;DaGwdf k|:t't ePsf ;kmfO, :ki6Ls/0f tyf ;a'b k|df0f;d]tsf] d"Nofª\sg u/L ;f] cfwf/df 7x/ ug{ vf]lhPsf] ;hfo ;d]t k|:tfljt u/L ;DalGwt ;a} ;Ssn sfuh;lxtsf] kmfon ;+nUg /fvL k7fpg'kg]{5 .

    (^= ;hfo lbg] / k'g/fj]bg ;'Gg] clwsf/L -!_ k|1f–k|lti7fgsf b]xfosf kbdf axfn /x]sf snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ o; lgodfjnLadf]lhd ;hfosf]

    cfb]z lbg] clwsf/L / ;f] ;hfosf] cfb]zpk/ k'g/fj]bg ;'Gg] clwsf/L b]xfoadf]lhd x'g]5 .

    bhf{ gl;xt lbg], tnaj[l4 jf a9'jf /f]Ssf ug]{, hfgfhfgL nfk/jfxL ugf{n] jf lgod–cfb]zsf] kfngf gugf{n] k|1f–k|lti7fgnfO{ x'g cfPsf] gf]S;fgLsf] ;Dk"0f{ jf cf+lzs ¿kdf tna s§f u/L tNnf] :s]n jf ToxL :s]nsf] tNnf] :s]ndf 36'jf ug]{ ;hfo lbg] clwsf/L

    ;f] pk/ k'g/fj]bg ;'Gg] clwsf/L

    eljiodf k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] lglDt cof]Uo g7xg]{ u/L ;]jfaf6 x6fpg jf eljiodf k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] lglDt cof]Uo 7xg]{ u/L ;]jfaf6 avf{:t ug]{ ;hfo lbg] clwsf/L

    ;f] pk/ k'g/fj]bg ;'Gg] clwsf/L

    !_ ;xfos :t/ jf ;f]eGbf d'lgsf sfnsf/ jf sd{rf/L

    ;DalGwt zfvfk|d'v ;lrj ;lrj pks'nklt

    @_ clws[t låtLo tyf t[tLo :t/sf snfsf/ jf sd{rf/L

    ;lrj pks'nklt s'nklt k|f1–kl/ifb\

    #_ k|yd :t/ jf ;f]eGbf dflysf sd{rf/L

    ;lrj s'nklt s'nklt k|f1–kl/ifb\

    (&= k'g/fj]bg sfo{ljlw -!_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ o; lgodfjnL adf]lhd lbOPsf] ;hfodf lrQ ga'emL ;f] ;hfopk/

    k'g/fj]bg lbg'k/]df ;f] ;hfopk/ lsg lrQ ga'em]sf] xf] oyfy{ sf/0f vf]nL ;kmfO kfpg'kg]{ eP ;f] ;d]t pNn]v u/L ;hfosf] ;"rgf kfPsf] jf cfb]zsf] gSsn ;f/]sf] ldltb]lv #% lbgleq k'g/fj]bg ;'Gg] clwsf/Lsf] sfof{nodf k'g/fj]bg btf{ u/fpg'kg]{5 .

    -@_ k'g/fj]bg ubf{ k'g/fj]bg–kq;fy h'g cfb]zsf] lj?4 k'g/fj]bg ul/Psf] xf] ;f] cfb]zsf] gSsn ;d]t ;+nUg ug'{kg]{5 .

    (*= k'g/fj]bgpk/ ljrf/ tyf lg0f{o lgod (& adf]lhd kg{ cfPsf] k'g/fj]bgdf k'g/fj]bg ;'Gg] clwsf/Ln] hf] a'em\g'kg]{ a'emL ljrf/ u/L k'g/fj]bg btf{ ePsf] ldltn] ;fwf/0ftof #% lbgleq k'g/fj]bsnfO{ lbOPsf] ;hfo ;b/ jf ab/ ug]{ jf To:tf] ;hfonfO{ 36fpg] clGtd cfb]z lbg ;Sg]5 .

    ((= ;]jfdf k'gM sfod ePdf tna–eQf kfpg] -!_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfaf6 x6fpg] jf avf{:t ug]{ cfb]z ab/ eO{ lgh k'gM

    ;]jfdf sfod ePdf lghfnfO{ ;]jfaf6 x6fOPsf] jf avf{:t ul/Psf] ldltb]lv k'gM ;]jfdf sfod ePsf] ldlt;Ddsf] k"/f tna–eQf / lgodfg';f/ kfpg] tnaj[l4 ;d]t lbOg]5 .

  • 23

    -@_ k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfaf6 x6fOPsf jf avf{:t ul/Psf snfsf/ jf sd{rf/L k'g/fj]bg ;'Gg] clwsf/Lsf] cfb]zaf6 k'gM ;]jfdf axfn ePdf lghn] ;f]sf] ;"rgf kfPsf] ldltn] #% lbgleq ;DalGwt lgsfo jf ljefudf xflh/ x'g hfg'kg]{5 .

    -#_ pklgod -@_ sf] Dofbleq xflh/ x'g gcfpg] snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ k'gM ;]jfdf axfn ug{ k|1f–k|lti7fgnfO{ s/ nfUg]5}g .

    kl/R5]b !$

    !))= a'ema'emf/y ug'{kg]{ -!_ s'g} snfsf/ jf sd{rf/Ln] k|1f–k|lti7fgsf] ;]jf 5f8\bf clVtof/jfnfn] tf]s]sf] snfsf/ jf sd{rf/LnfO{

    cfk"mn] a'emfpg'kg]{ lhG;L, gubL jf sfuhkq h]–hlt cfˆgf] lhDdfdf 5 ;f] ;a} ;]jf 5f8]sf] Ps dlxgfleq a'ema'emf/y ul/;Sg'kg]{5 . Ps dlxgfeGbf a9L ;do nfUg] ePdf ;lrjsf] :jLs[lt lng'kg]{5 .

    -@_ gofF lgo'lQm jf axfnL lng] snfsf/ jf sd{rf/Ln] cfkm' axfn ug{ rfx]sf] lbgsf] ;"rgf ;flasjfnfnfO{

    ;s];Dd rfF8f] lbg'kg]{5 . -#_ lgo'lQm, ;?jf jf cjsfz ePkl5 ;flasjfnf / xfn axfnjfnf snfsf/ jf sd{rf/L a'ema'emf/y gu/L

    a;]df lgod *( sf] v08 -s_ adf]lhd ;hfosf] efuL aGg]5 . To; cjlwdf s'g} gf]S;fgL, lxgfldgf cflbdf cf}lrTo x]/L Ps jf b'j} snfsf/ jf sd{rf/L ;hfosf] efuL x'g]5 .

    -$_ k|1f–k|lti7fgsf] Ps ;ª\7g jf lgsfo jf ljefuaf6 csf]{ ;ª\u7g jf lgsfo jf ljefudf ;?jf x'g] snfsf/ jf sd{rf/Ln] klg o; lgod ad]flhd a'ema'emf/y ug'kg]{5 .

    -%_ s'g} klg snfsf/ jf sd{rf/Ln] a'ema'emf/y ubf{ cfkm\gf] gft]bf/ / kTof/sf dflg; v8f u/L a'‰g] jf a'emfpg] aGbf]a:t ug{ ;Sg]5 .

    -^_ ;]jflgj[Q s'g} snfsf/ jf sd{rf/Ln] a'ema'emf/y ug'{kg]{ gubL, lhG;L jf sfuhkq o; lgodcg';f/ ga'emfPdf To;/L ga'emfPsf] cjlw;Ddsf] nflu lghn] kfpg] pkbfg jf lgj[lQe/0f /f]Ssf ug{ ;lsg]5 .

    !)!= sfo{;Dkfbg d"Nofª\sg kmf/fd;DaGwL Joj:yf -!_ x/]s jif{sf] c;f/ dlxgfsf] kGw| ut]b]lv ;f] dlxgfsf] d;fGt;Dd clws[t / ;xfos :t/sf snfsf/ Pj+

    sd{rf/Lx¿sf] sfo{;Dkfbg d"Nofª\sg kmf/d btf{ ug'{kg]{5 . -@_ o;/L ;DalGwt sd{rf/Laf6 k|fKt sfo{;Dkfbg d"Nofª\sg tf]lsPsf] ;'kl/j]Ifs / k'g/fjnf]sgstf{ af6

    e/L e/fO{ k|zf;g zfvfn] uf]Ko ¿kdf /fVg'kg]{ 5 . !)@= ;]jf;DaGwL ljj/0f cBfjlws /fVg'kg]{

    k|1f–k|lti7fgsf] ;lrjn] cg';"rL # adf]lhdsf] 9fFrfdf snfsf/ Pj+ sd{rf/Lsf] gf]s/Lsf] ljj/0f e/fO{ k|zf;g zfvfdf ;'/Iffk"j{s /fVg nufpg'kg]{5 .

    !)#= sfof{no ;do / labf k|1f–k|lti7fgsf] sfof{no ;do / ;fj{hlgs labf tyf snfsf/x¿sf] sfo{;do k|f1–kl/ifb\n] lgwf{/0f u/]adf]lhd x'g]5 .

    !)$= ;]jfaf6 avf{:t x'g]x¿sf] clen]v /fVg] eljiodf k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] lglDt cof]Uo 7xg]{ u/L ;]jfaf6 avf{:t ePsf snfsf/ Pj+ sd{rf/Lsf] ljj/0f ;lrjn] /fVg nufpg' kg]{5 .

    !)%= ;]jfkbs k|1f–k|lti7fgsf] :yfoL ;]jfdf cljlR5Gg kGw| jif{;Dd /xL sfd ug]{ snfsf/ tyf sd{rf/LnfO{ k|f1–kl/ifb\n] tf]s] adf]lhd gub k'/:sf/ ;lxt ;]jfkbs Pj+ kRrL; jif{;Dd /xL sfd ug]{ snfsf/ tyf sd{rf/LnfO{ gub k'/:sf/ ;lxt g]kfn k|1f–k|lti7fg bL3{ ;]jf kbs k|bfg ul/g]5 .

    !)^= snfsf/ tyf sd{rf/L ;xfotf sf]if k|1f–k|lti7fgsf snfsf/ tyf sd{rf/Lx?sf] lxt Pj+ ;xfotfsf] nflu Pp6f snfsf/ tyf sd{rf/L ;xfotf

    sf]ifsf] :yfkgf ul/g]5 . o; sf]ifsf] ;~rfngsf] sfo{ljlw k|f1 kl/ifb\n] tf]s] adf]lhd x'g]5 .

  • 24

    !)&= c;n lgotn] u/]sf] arfp P]g / lgodfjnL adf]lhd c;n lgot lnO{ u/]sf] jf ug{ vf]h]sf] s'g} sfdsf] ;DaGwdf k|1fk|lti7fgsf] s'g}

    snfsf/ jf sd{rf/Lpk/ d'2f rnfpg] jf cGo s'g} sfg'gL sf/afxL ul/g] 5}g . !)*= sfo{k|0ffnL jf Joj:yfkg k|0ffnL o; lgodfjnLsf] p2]Zok"lt{sf nflu k|f1 kl/ifb\n] sfo{Joj:yfkg k|0ffnL agfO{ nfu" ug]{5 . !)(= afwf c8\sfp k'msfpg] clwsf/ o; lgodfjnLsf] sfof{Gjog ubf{ s'g} afwf c8\sfp cfOk/]df To:tf] afwf c8\sfp k'msfpg] clwsf/ k|f1

    kl/ifb\nfO{ x'g]5 . !!)= o; lgodfjnL cg';f/ sfof{Gjog ubf{ s'g} ljifodf cK7\of/f] kg{ uPdf k|f1 kl/ifb\n] ljz]if lg0f{o u/L

    sfof{Gjog ug{ ;Sg]5 .

  • 25

    cg';"rL –! -lgod !@ ;Fu ;DalGwt_

    ;ky–u|x0fsf] gd'gf

    d==================================================== O{Zj/sf] gfddf ;ky lnG5'– g]kfn k|1f–k|lti7fgsf] snsf/÷sd{rf/Lsf]

    x}l;otn] dnfO{ tf]lsPsf] sfd d]/f 1fg / ljj]sn] hfg]–a'em];Dd O{dfg–wd{ ;DemL /fi6« / k|1f–k|lti7fgk|lt akmfbf/

    /xL, eo, kIfkft jf å]if g/fvL, nf]e, nfnr / df]nflxhf gu/L Odfgbf/L;fy ug]{5' / dnfO{ 1ft x'g cfPsf] g]kfn

    k|1f–k|lti7fgsf] sf/f]af/;DaGwL s'g} uf]Ko s'/f clws[t JolQmnfO{ afx]s c¿ s;}nfO{ d gf]s/Ldf axfn /x] jf g/x]sf]

    h'g;'s} cj:yfdf klg k|ToIf jf ck|ToIf ¿kn] eGg] jf ;ª\s]t ug]{5}g .

  • 26

    cg';"rL –@ -lgod @( / !)! ;Fu ;DalGwt_

    sfo{–;Dkfbg;DaGwL d"Nofª\sg–kmf/d kmf/fd lgb]{lzsf

    c_ sfo{–;Dkfbg;DaGwL d"Nofª\sg ubf{ ;DalGwt snfsf/ jf sd{rf/Lsf] JolQmTj Pj+ sfo{tTk/tf cflb u'0fx¿df Wofg lbOg]5 . clws[tx¿sf] d"Nofª\sg v08 -s_ kmf/fddf / clws[td'lgsf snfsf/ jf sd{rf/Lx¿sf] d"Nofª\sg v08 -v_ kmf/fddf ug'{kg]{5 .

    cf_ jif{e/L dfu ul/Psf] k|ultsf] ljj/0fx¿sf] cfwf/df sfo{–;Dkfbg;DaGwL d"Nofª\sg–kmf/fd k|To]s cfly{s

    jif{sf] cfiff9 !%ut]b]lv P]= d;fGt;Dd ;'kl/j]Ifsn] of] lrGx -�_ hgfO{ sf/0f ;d]t v'nfO{ cfjZos ljj/0f eg'{kg]{5 . …c;fwf/0fÚ lrGx nufpg ;lrjsf] ;Ddlt lng'kg{]5 . cf7eGbf sd cª\s lbg'k/]df ;DalGwt snfsf/ jf sd{rf/LnfO{ To;sf] hfgsf/L lbg'kg]{5 / lghsf] :ki6Ls/0f eP ;f] ;d]t kmf/fd;fy /fVg' kg]{5 .

    O_ To;/L ;'kl/j]Ifsn] e/L k]; u/]sf] kmf/fddf k'g/fjnf]sg–stf{n] cfˆgf] /fo–7x/ hgfO{ x:tfIf/ ug'{kg]{5 . sfo{–;Dkfbg;DaGwL d"Nofª\sg–kmf/fd

    -v08 –s_ -clws[tx¿sf] nflu_

    cjlw=============================== b]lv=============================== ;Dd================================= gfd=============================== bhf{ ========================================================================= zfvf÷kmfF6=============================== ljefu ==========================================================

    qm=;+= JolQmut u'0f tyf rl/q d'Nofª\sg -of] � åf/f hgfpg]_

    dGtJo -sf/0f pbfx/0f ;d]t_

    c;Gtf]ifhgs ;fdfGo pQd cTo'Qd c;fwf/0f ) ! @ $ %

    != sfdk|ltsf] pT;fx dgf]efj

    @= l;h{gfTds k|ltef #= cfr/0f $= lg0f{o lbg ;Sg] Ifdtf %= dftxtsf

    sd{rf/Lx¿nfO{ sfddf nufpg] Ifdtf

    ^= dftxtsf sd{rf/Lx¿sf] d"Nofª\sg ug]{ Ifdtf

    k|fKtfÍ ================

    ;'kl/j]Ifssf] b:tvt ================ ldltM============================= k'g/fjnf]sgstf{sf] /fo –7x/M ============================ k'g/fjnf]sg–stf{sf] b:tvt ================ ldlt ====================================

  • 27

    sfo{–;Dkfbg ;DaGwL d"Nofª\sg–kmf/fd -v08 –v_

    -clws[td'lgsf sd{rf/L÷snfsf/x¿sf] nflu_ cjlw============================================ b]lv=========================================================;Dd gfd============================================ bhf{ ============================================================== zfvf÷kmfF6=============================== ljefu ==========================================================

    qm=;+= JolQmut u'0f tyf rl/q d"Nofª\sg -of] � åf/f hgfpg]_

    dGtJo -sf/0f pbfx/0f ;d]t_

    c;Gtf]ifhgs ;fdfGo pQd cTo'Qd c;fwf/0f ) ! @ $ %

    != sfdk|ltsf] pT;fx dgf]efj

    @= lgb]{zgcg';f/ sfd ug]{ Ifdtf

    #= cfr/0f $= e/ kg{ ;lsg] u'0f %= ?h' xflh/L ^= sfddf zL3|tf

    k|fKtfÍ ================ ;'kl/j]Ifssf] b:tvt ================ ldltM============================= k'g/jnf]sgstf{sf] /fo –7x/M ============================ k'g/jnf]sg–stf{sf] b:tvt ================ ldlt ====================================

  • 28

    cg';"rL –# -lgod !)@ ;Fu ;DalGwt_

    gf]s/L ljj/0f kmf/fd kmf/fd eg]{ lgb]{lzsf !_ k|To]s snfsf/ tyf sd{rf/Lsf] gf]s/L–ljj/0f k|1f–k|lti7fgdf /xg'kb{5 . @_ ;]jf ;'? k|j]z ug]{ snfsf/ jf sd{rf/Ln] v08 -s_ e/L k]; ug'{kb{5 . k|j]z ul/;s]sfx¿n] v08 -s_ / -v_ b'j} e/L k]; ug'{kb{5 . #_ kmf/d e/L k]; ul/;s]kl5 ePsf] kl/jt{g jf yk–36sf] ;"rgf ;DalGwt snfsf/ jf sd{rf/Ln] k|1f–

    k|lti7fgdf lbg'kb{5 / To;sf] cfwf/df ;DalGwt clws[tn] cfjZos ljj/0f e/L s}lkmot dxndf b:tvt ug'{kg]{5 .

    $_ labfsf] ljj/0f xflh/L /]s8{sf] lhDdf lng] clws[tn] k|dfl0ft u/L lbg'kb{5 .

  • 29

    JolQmut–ljj/0f

    gf]s/L–ljj/0f–kmf/fd -v08 s_

    gfd,y/ ====================== 7]ufgf ===================================== ljjflxt eP klt÷kTgLsf] gfd ==================================== x'lnof===================================== afa'sf] gfd=============================================================== hGdldlt ================================== afh]sf] gfd ============================================================= gful/stf ================================= OR5fOPsf] JolQmsf] gfdy/ ====================================== dbf{gf÷hgfgf ============================= 7]ufgf ==================================================================== cGo s'g} sfof{nodf gf]s/L u/]sf] eP ;f] gf]s/Lsf] ljj/0f sfof{nosf] gfd

    bhf{ ldlt tnaeQf s}lkmot lgo'lQm ;?jf a9'jf 5f8]sf]

    z}lIfs of]Uotf ;l6lkms]6 jf pkflw

    cWoogsf ljifo

    cWoogsf] cjlw >]0fL lzIf0f;+:yfsf] gfd / 7]ufgf

    s}lkmot b]lv ;Dd

    dfly el/Psf] a]xf]/f 7Ls ;fFrf] xf] . k|1f–k|lti7fgsf] ;]jfsf] lglDt cof]Uo x'g] u/L dnfO{ s'g} afts;'/ nfu]sf] 5}g . s'g} s'/f em'6f] n]lvPsf] jf hfgfhfgL ;fFrf] bafpg] p2]Zon] n]lvPsf] 7x/] sfg'gadf]lhd ;hfo :jLsf/ ug]{5' egL ;xL 5fk ug]{ . ==================== bfofF a"9L cf}nfsf] 5fk ================================= ldlt======================= afFof a"9L cf}+nfsf] 5fk================================== dfly n]lvPsf] a]xf]/f 7Ls 5 egL k|dfl0ft ug]{ g]kfn ;/sf/sf] /fhkqflÍt clws[t jf k|1f–k|lti7fgsf clws[tsf] ;xL ==================== sfof{no ======================== ldlt=================================

  • 30

    xfnsf] gf]s/L ljj/0f cfb]zsf] lgo'lQm, ;?jf, a9'jf, sf=d'= sfh / ljefuLo ;hfo cflb

    s}lkmot k=;= ldlt k|sf/ kb / >]0fL tna–eQf zfvf

    tflndsf] ljj/0f

    tflndsf] gfd tflndsf] k|sf/

    cjlw tflnd lnOPsf d'Vo ljifox¿

    >]0fL tflnd lbg] ;+:yfsf]

    gfd / 7]ufgf s}lkmot

    b]lv ;Dd ljz]if lgk'0ftf

    ljif]z bvn ePsf] g]kfnL efiff z'4 / /fd|f] n]Vg]

    Ifdtfsf] ;kmfl/; cg';Gwfg, k|sfzg / ;j]{If0f

    s}lkmot ljifo l;kmfl/z ljifo k|sfzg

    d"Nofª\sg–;ldltsf] l;kmfl/;

    ldlt ldlt lje"if0f

    lje"if0fsf] gfd k|flKt ldlt lje"if0f kfPsf] ljj/0f -sf/0f_ ;x'lnot s}lkmot k|dfl0ft ug]{

    -;gt /]UdL_ ;b:o–;lrj, k|f1–;ef