globalizacja. przyczyny i skutki - niezbędnik geografa · 2020. 4. 23. · rozwój transportu...
TRANSCRIPT
Globalizacja.
Przyczyny i skutkiPIOTR SIŁKA
Globalna wioska
Rozwój nowoczesnych technologii, zwłaszcza w dziedzinie telekomunikacji i
transportu spowodował, że świat zaczął się
„kurczyć”.
Globalna wioska (ang. global village) – termin wprowadzony w 1962 przez Herberta Marshalla McLuhana
opisujący trend, w którym masowe media elektroniczne obalają bariery czasowe i przestrzenne,
umożliwiając ludziom komunikację na masową skalę.
Sześć stopni oddalenia
W 1967 roku, gdy psycholog Stanley
Milgram wysłał losowo wybranym
osobom listy z prośbą, by
dostarczyły je do jego przyjaciela.
Jeśli przyjaciel Milgrama był im
nieznany, mieli przekazać list
komuś, kto – w ich opinii – miał być
bliżej niego w sieci znajomości.
W praktyce okazało się, że aby list
został przekazany od kompletnie
przypadkowej osoby do określonego
odbiorcy, wystarczyło przekazać go
sześć razy.
Definicje
Globalizacja to postępujący proces integrowania się krajowych i
regionalnych rynków w jeden globalny rynek towarów, usługi
kapitału
Barbara Liberska
Globalizacja to ściślejsza integracja państw oraz ludzi na świecie,
spowodowana ogromną redukcją kosztów transportu i
telekomunikacji oraz zniesieniem sztucznych barier w przepływach
dóbr, usług, kapitału, wiedzy i ludzi z kraju do kraju
J.E.Stiglitz
Termin „globalizacja” w powszechnym użyciu znalazł się w połowie lat 80. XX w., aby określić
głębokie przeobrażenia w gospodarce światowej będące wynikiem liberalizacji stosunków
gospodarczych, zmniejszenia roli państw w gospodarce, internacjonalizacji kapitału, rewolucji
informatycznej i wzrostu znaczenia międzynarodowych korporacji.
Początek globalizacji
Płaszczyzny globalizacji -
gospodarcza
Wymiar ekonomiczny:
➢ ujednolicenie rynków
(działalność WTO)
➢ standaryzacja produktów,
➢ swobodny przepływ
towarów i usług,
➢ ujednolicenie sposobów
organizowania,
wytwarzania oraz zarządzania produkcji i
sprzedaży dóbr.
38 tys. restauracji w 120 krajach
69 milionów klientów dziennie
Polska – 422 restauracje w 150 miastach
Płaszczyzny globalizacji
- gospodarcza
Wymiar finansowy
➢ Dominacja korporacji międzynarodowych
➢ Swobodny przepływ kapitału – globalizacja
rynków finansowych
http://next.gazeta.pl/next/7,151003,24144057,rozmowy-sroczynskiego-kapitalizm-sie-chwieje-kolejny-kryzys.html
Wielkie korporacje
Są to ponadnarodowe przedsiębiorstwa, których filie
są zlokalizowane w różnych częściach świata. Według
szacunków wytwarzają ok. 25% światowego PKB.
Najważniejsze cechy
➢ często operują ogromnymi środkami finansowymi (poza
kontrolą państw)
➢ zmniejszają koszty usług i produkcji poprzez korzystanie z
zagranicznych podwykonawców pochodzących
najczęściej z krajów słabo i średnio rozwiniętych
➢ nastawione na maksymalizację zysku
https://www.tygodnikprzeglad.pl/globalne-korporacje-urzadzaja-swiat/
https://www.visualcapitalist.com/how-tech-giants-make-billions/
Płaszczyzna globalizacji -
techniczna➢ Upowszechnianie nowoczesnych form
telekomunikacji, głównie sieci
komórkowych, bezprzewodowych,
łączności satelitarnej i Internetu
➢ Rozwój transportu głównie lotnictwa, flot
handlowych i przewozów kontenerowych.
Star Link od Tesli czy Projekt Krupier od
Amazona to tylko dwa z kilku projektów
konkurencyjnych dla 5GFirma Faradair i jej Bio-Electric-Hybrid-
Aircraft, w sprzedaży od 2025 roku
Płaszczyzna globalizacji – społeczno-
kulturowa
➢ Rozpowszechnienie jednolitego stylu
w kulturze masowej
➢ Kształtowanie norm i poglądów
przez środki masowego przekazu
➢ Międzynarodowe środowiska pracy
➢ Swobodny przepływ osób
Płaszczyzna globalizacji –
polityczna➢ Procesy integracyjne prowadzące do wzrostu znaczenie
organizacji międzynarodowych
➢ Zawieranie koalicji międzynarodowych
➢ Porozumienie o ruchu bezwizowym
➢ Działania Interpolu
https://en.wikipedia.org/wiki/Schengen_Areahttps://www.interpol.int/
Płaszczyzna globalizacji –
ekologiczna
➢ Międzynarodowe działania na rzeczy ochrony środowiska
➢ Globalne zagrożenie klimatu (dziura ozonowa, ocieplenie klimatu)
https://www.wwf.pl/http://www.greenpeace.org/poland/pl/ https://www.cites.org/
Otwartość
polityczna➢ Polega ona na współpracy
międzynarodowej, znoszeniu barier handlowych i tworzeniu międzynarodowych regulacji prawnych.
➢ Miernikiem tego procesu jest indeks globalizacji, który ukazuje stopień społecznej i gospodarczej integracji danego kraju ze światem (przyjmuje wartości od 0 do 100).
➢ Liczony dla 122 krajów od 2002 roku, choć na podstawie danych historycznych sięgnięto do 1970 roku.
Wskaźniki indeksu globalizacjiOblicza się go na podstawie 12 składowych,
m.in.:
▪ udziału handlu zagranicznego w tworzeniu PKB,
▪ udziału inwestycji zagranicznych,
▪ ograniczeń dla firm (ukrytych barier importowych i
podatków od handlu międzynarodowego),
▪ liczby międzynarodowych połączeń zagranicznych,
▪ wskaźnika dostępu do internetu,
▪ telefonii komórkowej oraz telewizji (w tym cyfrowej),
▪ szczegółowych statystyk dotyczących wybranych
użytkowników dużych firm (np. ilość restauracji
McDonald’s, liczba sklepów Ikea)
▪ członkostw w międzynarodowych organizacjach,
▪ liczby ambasad w danym państwie,
▪ udziału turystyki międzynarodowe
https://www.kof.ethz.ch/en/forecasts-and-indicators/indicators/kof-globalisation-index.html
2018 KOF Globalisation IndexRank Country
GlobalisationIndex, overall
1Switzerland 91,17
2Netherlands 90,97
3Belgium 90,50
4Sweden 89,88
5United Kingdom 89,35
6Denmark 89,14
7Austria 88,95
8Germany 88,17
9France 87,20
10Finland 86,99
11Norway 86,40
12Spain 85,30
13Czech Republic 85,19
14Hungary 85,13
15Ireland 84,64
Rank CountryGlobalisationIndex, overall
16Canada 84,38
17Luxembourg 83,73
18Estonia 83,60
19Portugal 83,52
20Singapore 83,38
21Slovak Republic 82,89
22Italy 82,59
23United States 82,10
24Australia 81,58
25Slovenia 81,28
26Poland 81,20
27Malaysia 81,14
28Croatia 80,90
29Lithuania 80,84
30Greece 80,75
Ocena globalizacji
Globaliści - dostrzegają korzyści płynące z globalnego myślenia o gospodarce,
finansach i społeczeństwach poszczególnych krajów. Uznają oni proces globalizacji za nieunikniony etap rozwoju cywilizacyjnego. Dostrzegają oni
niektóre negatywne skutki globalizacji –jednak je marginalizują.
Antyglobaliści - twierdzą, że proces ten sprzyja jedynie krajom wysoko rozwiniętym i prowadzi do powiększania dysproporcji pomiędzy bogatymi a biednymi (antyglobaliści dużą uwagę poświęcają krytyce obecnego świata).
Alterglobaliści–doceniają pozytywne strony i możliwości globalizacji wynikające z
rozwoju cywilizacji.
https://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/991744,protesty-alterglobalistow-nie-wroca-nie-ma-komu-atakowac
Mozaika skutków
POZYTYWNE NEGATYWNEGospodarcze- Ułatwienie wymiany handlowej pomiędzy krajami
- Miejsca pracy stworzone przez korporacje
- Spadek cen przez globalną konkurencję
- Możliwość prowadzenia działalności w krajach gdzie jest
to bardziej opłacalne
Gospodarcze- zmonopolizowanie rynków przez międzynarodowe
koncerny
- lokalne produkty zastępowane przez globalne
- Niewielka konkurencyjność małych i średnich
przedsiębiorstw
- zyski odprowadzane za granicę
Społeczno-kulturowe- wzrost tolerancyjności
- ułatwianie kontaktu między ludźmi
- podnoszenie kwalifikacji pracowników korporacji
- łatwiejszy dostęp do wiedzy i informacji
- dostęp do dóbr masowo produkowanych na cały świat
Społeczno-kulturowe- zacieranie różnorodności kulturowej świata
- ujednolicenie zachowań konsumenckich
- ubożenie języków lokalnych
Technologiczne
- transfer nowoczesnych technologii- szybszy przepływ informacji i wiedzy
- rozwój infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej
Technologiczne- Transfer przestarzałych technologii
- Ryzyko utraty poufności
Polityczne- Integracja polityczna, współpraca międzynarodowa
Polityczne- Ograniczenie swobody podejmowania decyzji przez kraje
członkowskie
Powtórzenie
❑ Co to jest globalizacja?
❑ Podstawowe płaszczyzny globalizacji?
❑ Najważniejsze cechy poszczególnych płaszczyzn globalizacji
❑ Otwartość polityczna a indeks globalizacji
❑ Jakie są pozytywne i negatywne skutki globalizacji?
„Lepiej zapalić świeczkę niż przeklinać ciemność”Konfucjusz
DZIĘKUJE I DOBREGO DNIA ŻYCZĘ!