Gmina miejska – miasto Kutno Położenie: Miasto i gmina - siedziba powiatu w województwie łódzkim, nad Ochnią (lewy dopływ Bzury), na Równinie Kutnowskiej należącej do makroregionu Niziny Środkowomazowieckiej. Kutno znajduje się w północnej części województwa łódzkiego i leży zaledwie o 20 km na północny zachód od geometrycznego środka Polski. Siedziba władz powiatu kutnowskiego oraz władz wiejskiej gminy Kutno. Kutno leży również na pograniczu czterech krain historycznych. W jego sąsiedztwie stykały się ziemie Wielkopolski, Kujaw, Mazowsza i Łęczyckiego. Miasto sąsiaduje z gminą Krzyżanów i gminą Kutno. Wyróżnia się następujące części miasta, które zostały ujęte w Krajowym Rejestrze Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju[: Antoniew, Azory, Bielawki, Dybów, Kościuszków, Kotliska Małe, Łąkoszyn, Puśniki, Sklęczki, Stara Wieś, Stodółki, Walentynów, Wiktoryn, Żwirownia. Zwyczajowy podział Kutna: Dybów, Piaski, Rejtana, Tarnowskiego, Kościuszków, Olimpijska, Sklęczki, Łąkoszyn (Łąkoszyn Stary – domki i Łąkoszyn Nowy – bloki), Wenecja, Majdany, Grunwald, Batorego, Rataje (pomiędzy Rondem Solidarności, Targowicą a Kutnowskim Domem Kultury), Belfast (od wiaduktu w stronę Azorów).

Kutno to miasto z tradycjami hodowli róż, to Bolesławowi Wituszyńskiemu zawdzięczamy różę Kutno oraz inne rdzennie kutnowskie odmiany. To w Kutnie od blisko 40 lat odbywa się największa impreza poświęcona królowej kwiatów - Święto Róży. Kutno.

Powierzchnia i ludność: Gmina miejska zajmuje powierzchnię 34 km2 i liczy 45,6 tys. mieszkańców (2013), w tym 24,2 tys. stanowią kobiety.

Historia miasta: Kutno to dawny gród położony przy średniowiecznym trakcie z Mazowsza do Wielkopolski. Najstarsza wzmianka historyczna o osadzie w tym miejscu pochodzi z 1301 r. - już wtedy istniał tu kościół rzymskokatolicki. Początek miejskiego charakteru Kutna wyznacza przywilej targowy księcia płockiego Siemowita IV z 1386 r., nadany Andrzejowi z Radzikowa za wierną służbę u boku księcia w okresie jego zabiegów o koronę polską. Książę pozwolił odbywać targi w poniedziałki, a jarmarki na dzień św. Wawrzyńca. Nadanie przywileju targowego miało zasadnicze znaczenie dla dalszego rozwoju Kutna, już wtedy będącego miejscowością o dużym stopniu zorganizowania, skoro znajdował się tutaj kościół parafialny. Powstanie parafii można przesunąć w czasie nawet na połowę XIII wieku. Na tak odległą jej metrykę wskazuje rozległy obszar obejmujący 14 miejscowości, jak również patron - kościoła św. Wawrzyniec, którego kult staje się popularny w Polsce na przełomie XII i XIII stulecia. O znaczeniu Kutna, jako ośrodka religijnego świadczy także wystawienie na początku XV w. murowanej świątyni, której budowę należy wiązać z mecenatem Andrzeja z Radzikowa. W przypadku Kutna nie jest znany dokument lokacyjny na prawie niemieckim. Jednak najnowsze badania nad genezą miasta skłaniają się do uznania za taki przywileju targowego, który w przypadku miast mazowieckich był równoznaczny z erygowaniem miasta. Należy, zatem przyjąć, że również około 1386 r. ukształtował się samorząd miejski. Jednak jednoznaczne określenie Kutna, jako miasta pochodzi dopiero z dokumentu wystawionego w 1444 r., natomiast już od trzydziestych lat XV wieku mieszkańców nazywa się oppidiani (mieszczanie) lub providi (opatrzni), określenia używane przy osobach stanu mieszczańskiego. Z tego najwcześniejszego okresu pochodzi najstarsza pieczęć miejska Kutna. Zawiera ona w polu pieczęci dwa dziki wspięte w układzie antytetycznym, pomiędzy którymi umieszczono ostrzew. W otoku biegnie napis teksturą gotycką: Sigillum Civitatis Kuthnensis. Andrzej z Radzikowa herbu Ogon był protoplastą rodziny Kucieńskich - właścicieli miasta do 1689 roku. Twórcą potęgi rodu był Mikołaj Kucieński (ok 1430- 1493), wojewoda łęczycki i starosta generalny Wielkopolski, który należał do najbliższego otoczenia króla Kazimierza Jagiellończyka. W 1462 roku po śmierci księcia mazowieckiego Władysława II opowiedział się jednoznacznie za włączeniem ziemi gostynińskiej do korony, wydając królowi trzymany przez siebie zamek w Gostyninie. Tym samym jego dobra kutnowskie znalazły się bezpośrednio pod berłem króla polskiego. Prawa miejskie otrzymało Kutno przed 1432 r., odnowiono je w roku 1504. Miasto rozwijało się jako lokalny ośrodek handlowy i rzemieślniczy.W XVI wieku odbywały się tutaj 2 jarmarki a część mieszczan trudniła się sukiennictwem. W 1753 r. wielki pożar zniszczył miasto niemal całkowicie. Ówczesny właściciel Kutna - A. Zamoyski w 1766 r. otrzymał od króla nowy przywilej lokacyjny, co pozwoliło na szybkie odrodzenie się miasteczka. W 1793 r. Kutno znalazło się w zaborze pruskim, wówczas było tu 187 domów, 11 pustych placów i 2003 mieszkańców. W mieście było 253 rzemieślników a 35 mieszkańców zajmowało się handlem. W 1807 r. Kutno znalazło się w granicach Księstwa

Warszawskiego a od 1815 r. - Królestwa Polskiego. Do miasta przeniesiono stolicę powiatu orłowskiego. W 1816 r. Kutno stało się siedzibą obwodu gostynińskiego. Powiat kutnowski utworzono w 1867 r. Wiek XIX był okresem stopniowego rozwoju gospodarczego miasta. Znacznym impulsem do wzrostu znaczenia Kutna było uzyskanie połączeń kolejowych - z Łowiczem (1861), Toruniem (1862) i - już w czasach II-giej Rzeczypospolitej - z Łodzią, Koninem i Poznaniem (1921-22). Pomyślnie rozwijały się handel i rzemiosło. Podjęto produkcję sukna, powstały drobne zakłady wytwórcze, pod koniec XIX stulecia otwarto cukrownię "Konstancja", fabrykę narzędzi i maszyn rolniczych. W ciągu stu lat (1810-1910) liczba mieszkańców wzrosła z 2.7 do 13.5 tys. Podczas I wojny światowej, w dniach 15-16 listopada 1915 r. pod Kutnem miała miejsce wielka bitwa, która otworzyła wojskom niemieckim drogę do Łodzi. Miasto w trakcie działań wojennych poniosło dotkliwe straty. Z kolei w dniach 9-20 września 1939 r. w okolicy Kutna miała miejsce wielka bitwa nad Bzurą. Wskutek bombardowań lotnictwa niemieckiego miasto znów poniosło poważne straty w zabudowie. Liczba mieszkańców, wynosząca w 1939 r. ponad 24 tys. zmniejszyła się w trakcie II wojny światowej niemal o jedną czwartą. Legenda o powstaniu miasta: Według szeroko rozpowszechnionej, aczkolwiek nieprawdziwej legendy, Kutno założyć miał hrabia Piotr z Kutnej Hory, który w 997 uciekł wraz z bratem biskupa Wojciecha z Czech do Polski. Na pamiątkę rodzinnej posiadłości założył on miasto zwane Kutnem. J. Łukawski, wydawca Liber beneficiorum J. Łaskiego, w przypisie na s. 478 zanotował następujący przekaz: Piotr z Kutna, przybywszy do Polski w roku 997, założył Kutno na pamiątkę swojej posiadłości w Czechach. Razem z osadą uposażył tamże kościół parafialny. Potomkowie jego pisali się hrabiami z Kutna, później przybrali nazwisko Kucieńscy.1 Podobnie czytamy w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego: „Według podania Czech Piotr z Kutna miał założyć tu siedzibę swą w 997 roku i nadać jej nazwę rodzinnego gniazda” Przekaz budzi zasadnicze wątpliwości faktograficzne i jest odrzucany przez naukowców piszących o Kutnie jako legenda pochodząca z XVIII wieku oraz jako próba upiększania początków niektórych rodzin szlacheckich. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego podaje również: Często trafiająca się w tych stronach nazwa „Kąty” pozwala przypuszczać, że i Kutno mogło zwać się „Kątno” pierwotnie. Tę hipotezę popierają współcześni językoznawcy, między innymi prof. Jan Miodek: wariantem słowa „kąt” mógł być „kut”. Kąty to w staropolszczyźnie liche, ubogie zabudowania zagrodników leśnych, zakładanych z reguły na uboczu, przy lesie. W wielu gwarach znana jest do dziś „kuca” – licha szopa sklecona z desek, uwiarygodniająca rodowód naszej nazwy2. Źródłem opowieści jest prawdopodobnie podobieństwo nazw Kutno i Kutna Hora. Pierwsze wzmianki o Kutnej Horze pochodzą dopiero z 1289, o Kutnie – z 1301. Na dodatek w X w.

1 Zobacz J. Łaski, Liber beneficiorum archidyecezyi gnieźnieńskiej, wyd. J. Łukawski, Gniezno 1881, t. II, s. 478. 2 Zobacz J. Ziemacki Skąd się wzięła nazwa Kutno? w: 700 lat parafii św Wawrzyńca w Kutnie, rd. tenże, Kutno 2001, s. 80.

nie zakładano jeszcze w państwie Polan miast, ich funkcję pełnił system grodów, co zmieniło się dopiero w XIII w. Tytułów hrabiowskich używa się w Czechach od 1627.

Lata 1970-1972 , Kutno. "Ratusz - siedziba Urzędu Miejskiego. Plac 19 Stycznia. Płyta pamiątkowa ku czci żołnierzy polskich poległych w bitwie pod Kutnem w 1939 r.". Fot. K. Jabłoński, K. Kaczyński. Pocztówka Biura Wydawniczo-Propagandowego. Komunikacja Drogi Przez miasto przebiegają dwie drogi krajowe: droga krajowa nr 92, będąca bezpłatną alternatywą dla autostrady A2, łącząca Rzepin z Warszawą oraz droga krajowa nr 60 łącząca Kutno z Płockiem i Ostrowią Mazowiecką. Obydwie drogi krajowe przebiegające przez miasto są poprowadzone obwodnicami, co ułatwia transport tranzytem i sprawia, że w centrum miasta panuje mniejszy ruch kołowy. Dwa kilometry od Kutna zlokalizowana jest autostrada A1. Kutno obsługiwane jest przez zjazdy z A1 w miejscowościach Kotliska - węzeł Kutno Wschód (2 km od granic miasta) oraz Sójki Kutno Północ (7 km od miasta).

Poza drogami krajowymi przez Kutno przebiega sieć dróg wojewódzkich i powiatowych, łączących miasto z Łodzią i innymi pobliskimi miastami. Lista dróg krajowych i wojewódzkich w Kutnie: 60 – Łęczyca – Kutno – Płock – Ostrów Mazowiecka 92 – Rzepin – Poznań – Konin – Kutno –Warszawa 702 – Kutno – Piątek – Zgierz

Kolej Kutno już w XIX wieku stało się ośrodkiem kolejowym w Polsce. Największy rozwój przypadł na lata dwudzieste i trzydzieste XX wieku. Historia kolejnictwa w Kutnie rozpoczęła się w 1861 roku. Powstała wtedy istniejąca do dzisiaj i dalej spełniająca swoje funkcje stacja kolejowa na linii Kolei Warszawsko-bydgoskiej. Dalszy, intensywny rozwój kolei nastąpił w czasie dwudziestolecia międzywojennego. W latach 1922–1926 powstały połączenia Kutna z Poznaniem (zakończono tym samym budowę trasy kolejowej Warszawa – Poznań), Łodzią i Płockiem. Wybudowano również zakłady naprawcze i parowozownię. W okresie powojennym powstały obecnie istniejące perony i przejście podziemne. Szlak kolejowy prowadzący przez miasto łączy Berlin z Moskwą, Gdańsk z Katowicami, Poznań z Warszawą, Bydgoszcz z Lublinem. W Kutnie oprócz dworca znajdują się jeszcze dwa przystanki kolejowe na Azorach i na Sklęczkach. Lista linii kolejowych w Kutnie: 3 – Warszawa Zachodnia- Kunowice 16 – Łódź Widzew – Kutno (stacja kolejowa) 18 – Kutno (stacja kolejowa) – Piła Główna 33 – Kutno (stacja kolejowa) – Brodnica (stacja kolejowa) Transport autobusowy W Kutnie funkcjonują dwa przedsiębiorstwa komunikacji zbiorowej. Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o.o. należy do gminy miejskiej Kutno, zaś Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o..

PKS Kutno zapewnia połączenia z sąsiednimi ośrodkami i miejscowościami, dla których Kutno jest centrum administracyjnym i regionalnym. Obsługiwane są również połączenia regionalne do Łodzi i Płocka. Miejski Zakład Komunikacji zapewnia transport

mieszkańców w obrębie miasta i w jego najbliższej okolicy. Po Kutnie jeździ 13 linii autobusowych dziennych i jedna nocna o oznaczeniu „N”. Pozostałe linie o numerach od 5 do 16 oprócz obsługi obszaru miejskiego obsługują ludność sąsiadujących z Kutnem miejscowości. Istnieją również przewoźnicy prywatni obsługujący linię Kutno – Piątek – Zgierz – Łódź.

Transport lotniczy W 2014 przy ul. Kościuszki oddano do użytku sanitarne lądowisko dla śmigłowców. Co warto zobaczyć?

Stare Miasto w Kutnie to dwa rynki: Stary Rynek - obecnie Plac Wolności i Rynek Zduński znajdujący się pomiędzy ulicami Teatralną i Zduńską, oraz plac im. Józefa Piłsudskiego.

Zespół urbanistyczny starego miasta stanowi: Plac Piłsudskiego i Plac Wolności z arterią przelotową - ul. Królewską. Ulica Królewska to reprezentacyjny deptak w centrum miasta, wzdłuż którego dostrzegamy liczne stare kamienice, a w nich handlowe i usługowe. Kamienice mieszczańskie pochodzą z XVIII i z czasów Królestwa Kongresowego. W XVIII przebiegał tędy szlak królewski, prowadzący z Warszawy do Drezna. fot. www.kutno.vtour.pl

Plac Piłsudskiego wraz z okalającą go zabudową. Sam plac zaprojektowano na wzór Starego Rynku. Wędrując wokół placu, tuż obok pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego zobaczymy powstały z połączenia dwóch kamienic gmach Urzędu Miasta. Przy pl. Piłsudskiego znajduje się też dawny Ratusz Miejski.

Dawny Ratusz Miejski przy placu Piłsudskiego - klasycystyczny, dwukondygnacyjny budynek pochodzący z połowy XIX stulecia, z czworoboczną wieżą i ścianami fasad zdobionymi lizenami. Środkowa, nieco wysunięta część mieści bramę przejazdową i zwieńczona jest tympanonem spoczywającym na lizenach. W XIX w. była tu miejska kasa, biura i kancelaria burmistrza, a także więzienie.

fot. J. Sawicki Dawny ratusz kutnowski jest dziś siedzibą Muzeum Regionalnego, w którym na stałej ekspozycji „Kutno- dzieje miasta” można obejrzeć pamiątki i dokumenty obrazujące historie Kutna. Obok Muzeum mieści się siedziba naczelnika powiatu sprzed 1826 roku. Teraz jest to Urząd Gminy Kutno. Pałac Saski -dawny zajazd (dom) podróżny wzniesiony dla króla Augusta III, w latach 1750-53, według projektu architekta Johanna Martina Waltera. To parterowa, trójskrzydłowa budowla konstrukcji szachulcowej została wzniesiona z tzw. muru pruskiego, później wielokrotnie ją przebudowywano. Ostatni raz August III nocował tu 21 kwietnia 1763 r. Potem obiekt stał się siedzibą kutnowskich dziedziców. W grudniu 1812 r. podjęto w jego murach obiadem cesarza Napoleona. Z biegiem lat zatracił rezydencjonalny charakter, jego wnętrza zamieniono na mieszkania, sklepy i warsztaty. Dziś jest najstarszym zabytkiem architektury na terenie Kutna. Po pożarze w 2003 r. obiektem zajęła się Fundacja Odbudowy Pałacu Saskiego. Społecznikom udało się uporządkować

zgliszcza i wyremontować część pomieszczeń. Działa już sala koncertowa, sale wystawowe i Galeria "Szarej Godziny" w odnowionych piwnicach.

Po drugiej idąc w kierunku ulicy 29 Listopada, pod numerem 4 znajdziemy willę Troczewskiego. Zabytkowa willa należała pierwotnie do dr Antoniego Troczewskiego (1861-1928). Był on znanym polskim lekarzem, politykiem i społecznikiem. Za jego sprawą szpital św. Walentego w Kutnie stał się jedną z najlepszych placówek w Królestwie Polskim. Był inicjatorem budowy m.in. Strażackiego Domu Dochodowego, a także Szkoły Realnej Polskiej Macierzy Szkolnej.

Willa dr Troczewskiego została wzniesiona w XIX w. na planie litery L z uskokiem. Obecnie w budynku funkcjonuje Urząd Stanu Cywilnego. Na elewacji willi znajduje się stosowna tablica upamiętniająca postać doktora. Obiekt jest wpisany do rejestru zabytków. Ściana poetów. Kutno bywa inspiracją dla poetów może świadczyć o tym piosenka O Kutno! z Kabaretu Starszych Panów, napisana przez niezrównanego Jeremiego Przyborę. Nic zatem dziwnego, że akurat w Kutnie od kilku lat w czerwcu odbywa się Festiwal "Złoty Środek Poezji". Jest to ogólnopolski konkurs na najlepszy tomik poezji, debiut roku. Festiwalowi towarzyszą Otwarty Konkurs Jednego Wiersza, spektakle teatralne, spotkania ze znanymi poetami, koncerty, recitale, biesiada poetycka oraz kiermasz książek. Dla turysty, który nie interesuje się poezją, nie jest to być może wielka atrakcja. Ale do Kutna warto się jednak wybrać, ponieważ pokłosiem poetyckich festiwali są murale. Co roku z tomiku laureata konkursu fragment tekstu zostaje w sposób plastyczny utrwalony na jednym z przęseł muru starego więzienia przy ul. Poniatowskiego. Ponury więzienny mur stopniowo zamienia się bajeczną, kolorową budowlę - swoisty "pomnik poezji".

Park miejski im. R. Traugutta. Park powstał w okresie międzywojennym, w latach dwudziestych XX wieku; posiada powierzchnię 4,2 hektara, a zlokalizowany jest w centrum Kutna. W parku tym, który mieści się na terenie o zróżnicowanych wysokościach, znajduje się Kutnowski Dom Kultury, Biblioteka Miejska im. Stefana Żeromskiego, staw (niegdyś przemysłowy, natomiast obecnie planuje się zmienić jego zastosowanie na rekreacyjne),

pomnik poświęcony żołnierzom poległym w Bitwie pod Kutnem w 1939 roku, a także scena, na której często goszczą różne zespoły muzyczne.

Kościół pw. Św. Wawrzyńca. Najwyższa świątynia rzymskokatolicka w Kutnie. Neogotycka świątynia wzniesiona w latach 1882-85, zaprojektowana przez Konstantego Wojciechowskiego, bazylikowa z dwiema strzelistymi wieżami. Pierwsza drewniana budowla spłonęła w `1476 roku W zewnętrznej ścianie prezbiterium - renesansowe epitafium plebana kutnowskiego Stanisława Suchodolskiego zmarłego w 1536 roku, pochodzące ze starszej XV - wiecznej świątyni, rozebranej w 1883 r. Obok kościoła - plebania w stylu staropolskiego dworu z alkierzami.

Fot. archiwum ROTWŁ

Rynek Zduński z dawnym budynkiem Domu Dochodowego Ochotniczej Straży Pożarnej i teatru amatorskiego. Historia Towarzystwa Ochotniczej Straży Ogniowej w Kutnie sięga przełomu lat 1899 - 1900. Powstało ono z inicjatywy dr Antoniego Troczewskiego i inż. Kazimierza Stebelskiego. W tych samych latach przy boku straży

powstał amatorski zespół teatralny. W roku 1900, dzięki zawiązanemu komitetowi, niedaleko Zduńskiego Rynku oddano do użytku budynek, w którym właśnie swoją siedzibę znalazła staż oraz teatr. Został on wzniesiony dość szybko, dzięki dużym środkom finansowym. Pieczę nad budową sprawował inż. architekt Kazimierz Stebelski. W okresie I wojny światowej w budynku stacjonowało wojsko niemieckie. Majątek "Domu Strażackiego" został rozkradziony przez najeźdźcę. Zniszczono doszczętnie garderoby, rekwizyty, dekorację, a w samej sali teatru zlokalizowano stajnię dla koni. W 1919 r. do Kutna przybył Batalion 3 Pułku Instrukcyjnego gen. Józefa Hallera i to dzięki tej formacji teatr pomału zaczął powracać do swojej dawnej świetności. W 1933 r. placówce nadano imię Aleksandra Fredry. Wówczas zespół składał się przede wszystkim z oficerów, żołnierzy oraz mieszkańców Kutna. Podczas II wojny światowej budynek ponownie znalazł się w rękach okupanta, który po zmianach wewnątrz, utworzył w nim kino. Po zakończeniu działań wojennych w "Domu Dochodowym" funkcjonowało do 1992 r. kino-teatr "Polonia". Obecnie w przywróconych do pierwotnego stanu wnętrzach funkcjonuje Centrum Teatru, Muzyki i Tańca. Najstarszą zabudowę na Rynku Zduńskim datuje się na XV i XVII wiek jest to Stara Oberża – dawny zajazd przy pl. Wolności 14. W pierwszej połowie XIX stulecia urządzono tam koszary dla 4. Pułku Strzelców Konnych. Później z budynku korzystały wojska rosyjskie. Znalazło się tam też kasyno 37. Łęczyckiego Pułku Piechoty im. ks. Józefa Poniatowskiego.

Zespół pałacowo - parkowy Gierałty to podmiejska siedziba dawnych właścicieli Kutna mieszcząca się w parku Wiosny Ludów. Zespół wzniesiony w stylu rokokowym w latach 1775-91. Murowany, parterowy pałac składa się z części środkowej i dwóch części bocznych, a ponadto - z dwóch wolnostojących pawilonów. Centralna część pałacu z gankiem i balkonem, od strony podjazdu zwieńczona jest tympanonem i nakryta dachem mansardowym. W kutnowskim pałacu gościli m.in. cesarz Napoleon Bonaparte, król pruski Fryderyk August i przebywający z misją wojskową generał i późniejszy prezydent Francji Charles de Gaulle (1920). Dziś swoją siedzibę w Pałacu Gierałty znalazła Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Karola Kurpińskiego.

W parku otaczającym pałac – parku Wiosny Ludów, stoi również murowana klasycystyczna kaplica w kształcie rotundy - niegdyś mauzoleum dawnych właścicieli Kutna - Walentyny i Feliksa Mniewskich, z połowy XIX wieku, obecnie siedziba Muzeum Bitwy nad Bzurą. Muzeum Bitwy nad Bzurą. Od 9 września 1939 r. przez dwa tygodnie między Kutnem, Łęczycą, Łowiczem i Sochaczewem rozgrywała się największa bitwa kampanii wrześniowej. Wiele pozostałości po bitwie do dzisiaj zalega

mazowieckie pola i zagajniki, ale ich odkrycie nie jest łatwe. Część z tych znalezisk jest eksponowana w Muzeum Bitwy nad Bzurą, które jest oddziałem Muzeum Regionalnego w Kutnie. Od 1969 r. siedzibą oddziału jest budynek, który ma wartość symbolu. Jest to, bowiem wybudowane w 1840 r. klasycystyczne mauzoleum rodziny Mniewskich, ówczesnych właścicieli Kutna, które w skromnej formie powtarza genialny wzorzec rzymskiego Panteonu. Nowa Oberża - okazały gmach wybudowany przez Feliksa Mniewskiego, dziedzica Kutna w 1843 r., Mieści się przy ul. Sienkiewicza 2, to dwuskrzydłowy, piętrowy budynek wzorowany na założeniach pałacowych, z elewacjami zdobionymi boniowaniem i bogatymi dekoracjami rzeźbiarskimi otworów okiennych. Wnętrza budynku mieściły zajazd, szynk, sklepy i sale redutowe.

Getto Kutnowskie. Na terenie dawnej Cukrowni "Konstancja", przy ul. A. Mickiewicza w Kutnie, 15 czerwca 1940 roku naziści utworzyli getto. Teren getta ogrodzony drutem kolczastym obejmował pięć budynków mieszkalnych i fabrykę.

Likwidację getta rozpoczęto 19 marca 1942 roku- mordując starszyznę. Pozostałych Żydów wywożono do Chełmna nad Nerem (za przejazd musieli zapłacić po 12 - 20 marek), gdzie zostali zamordowani w obozie zagłady. Na budynku cukrowni można zobaczyć tablicę upamiętniającą tragiczne losy Żydów kutnowskich. Na ulicy Barlickiego w miejscu osiemnastowiecznej synagogi zniszczonej podczas II wojny światowej stoi duży pomnik (kamień) z tablicą upamiętniającą to miejsce.

Pomnik poległym kolejarzom. "Pomnik poległym w walce o wyzwolenie społeczne i narodowe w latach 1939-1945". Pomnik powstał 1.09.1963 r. Pomnik znajduje się naprzeciwko dworca kolejowego w Kutnie, na parkingu.

Pomnik Pamięci. Na terenie Placu Wolności w Kutnie stoi kamień, na którym mieści się tablica z napisem: "Bohaterom Września 1939 - Mieszkańcy Kutna 1982".

Pomnik poświęcony pamięci Żydów. Na cmentarnym wzgórzu, w miejscu dawnego kirkutu, stoi pomnik poświęcony pamięci Żydów z Kutna. Umieszczono na nim napis w językach polskim i hebrajskim o treści - "Jest to miejsce spoczynku Żydów kutnowskich, osiadłych w mieście od początku XV wieku. Cmentarz zlokalizowany na pagórku powstał w 1793 roku. Żydzi byli tu chowani do marca 1943 roku. Prosimy o zachowanie powagi". Na terenie nekropolii zachowały się jedynie fragmenty nagrobków.

Kirkut (cmentarz żydowski) w Kutnie mieści się przy ulicy Spokojnej. Został otwarty w 1793 roku. Ma powierzchnię 2.8 hektara. Otaczają go resztki ogrodzenia. Na cmentarzu przetrwały do dzisiaj tylko fragmenty porozbijanych macew. Stoją tu również tablice upamiętniające cmentarz. Widnieją na nich napisy po hebrajsku i polsku, mówiące iż "Jest to miejsce spoczynku Żydów kutnowskich, osiadłych w

mieście od początku XV wieku. Cmentarz zlokalizowany na pagórku powstał w 1793 r. Żydzi byli tu chowani do marca 1943 r. Prosimy o zachowanie powagi". Kilkadziesiąt nagrobków uratowanych z tego właśnie cmentarza przechowywanych jest w miejscowym Muzeum Miasta Kutna.

Drewniany dwór Chlewickich, Dworek Modrzewiowy (ul.Narutowicza 20) należy do najstarszych obiektów zabytkowych tego miasta. Został wzniesiony prawdopodobnie na przełomie XVIII i XIX stulecia, a po pożarze w I połowie XIX w. został odbudowany. Jest to budowla dwutraktowa wzniesiona na planie prostokąta. Front dworku zdobi niewielki ganek kryty trójkątnym dachem naczółkowym. Dziś jest siedzibą Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej ( www.tpzk.eu )

Drewniany dwór Szomańskich z XIX wieku (ul. Kościuszki 9) - budowla, przeniesiona w roku 1888 z folwarku Gnojno. Dwór Szomańskich to budynek parterowy z mieszkalnym poddaszem, pierwotnie kryty gontem. Fasadę dworku zdobi portyk na kolumnach podtrzymujących profilowany frontonik. W okresie okupacji dwór został otynkowany i pokryty dachówką. Dziś dwór jest własnością prywatną i mieści hotel "Dworek".

Po drugiej stronie przy ulicy Kościuszki 16 znajdziemy Starostwo Powiatowe. Budynek, w którym mieści się siedziba władz powiatu datuje się na rok 1930.

Przy ul. Kościuszki znajdziemy też budynek dawnej rosyjskiej szkoły elementarnej wzniesionej w 1881 roku. Dziś jest on siedzibą Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Warszawie – Centrum Kształcenia Ustawicznego w Kutnie. Dawny Szpital Powiatowy pw. Św. Walentego z 1843 r. mieści się przy ul. Wyszyńskiego . W ostatnich latach zaborów był tam przytułek a następnie szpital zakaźny. Współcześnie z obiektu korzysta Agencja Rozwoju Regionu Kutnowskiego.

Kościół św. Stanisława Biskupa Męczennika w Kutnie-Łąkoszynie Parafia pochodzi z ok. połowy XIV w. Kościół murowany, neogotycki, bazylikowy, zbudowany w latach 1909 - 1911, wg projektu architekta S. Bowbelskiego. Zaledwie 200 metrów dalej znajdziemy jeden najstarszych cmentarzy w Kutnie, z nagrobkami tutejszego ziemiaństwa.

Dziś Kutno to ważny ośrodek przemysłu maszynowego, spożywczego, farmaceutycznego i metalowego oraz duży węzeł kolejowy i drogowy. Miasto usytuowane jest niemal dokładnie w centrum Polski (21 kilometrów od jej geometrycznego środka), leży na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych - dróg międzynarodowych E-30 (Moskwa - Berlin) i E-75 (Gdańsk - Wiedeń) oraz linii kolejowej Moskwa - Warszawa - Berlin. Jak spędzać wolny czas? W Kutnie znajduje się Europejskie Centrum Małej Ligi Baseballowej. Tu rozgrywane są każdego roku mistrzostwa małej ligi, w których uczestniczą zawodnicy z Europy, Afryki i Azji.

W roku 1984 mieszkający w Kutnie Kubańczyk Juan Echevarria rozpoczął treningi z grupą uczniów. Dziś w Kutnie tę dyscyplinę sportu uprawia ok. 200 młodych ludzi. Kutnowscy baseballiści są wielokrotnym mistrzem Polski i zdobywcą pucharu Polski. Godnie reprezentują Polskę w zawodach międzynarodowych (IV miejsce w światowej serii małej ligi baseballa - Taylor w USA, 2002 r.). Centrum Małej Ligi to kompleks sportowy wybudowany na powierzchni 17 hektarów, składający się z dwóch stadionów z trybunami łącznie na 4.000 widzów oraz boisk, internatów dla 200 osób i budynku administracyjnego. Jedną z gwiazd wszech czasów tej dyscypliny jest Stanisław Musiał, wprawdzie Polak z pochodzenia, ale urodzony na amerykańskiej ziemi (1920). Właśnie imieniem Stana Musiala nazwano jeden ze stadionów największego w Europie zespołu obiektów do gry w baseball

Informacji o terminach meczów baseballowych rozgrywanych na stadionach Centrum można zasięgnąć pod numerem telefonu 0242544569 lub na stronie internetowej http://www.eteamz.com/llbeurope1 Aquapark Kutno. Wybudowany w maju 2012 roku. Obiekt przyjął kształt ćwiartki koła na wzór pobliskich boisk baseballowych – obiektów Centrum Szkolenia Małej Ligi Baseballowej. Powierzchnia użytkowa aquaparku wynosi 3815 metrów kwadratowych, a łączna powierzchnia zabudowy 4531 metrów kwadratowych. Wysokość budynku to prawie dwanaście metrów. Na wyposażeniu Aquaparku znajdują się basen sportowy (o wymiarach 25x16m o głębokości od 1,6m do 2m), basen rekreacyjny, dwa masaże karku, gejzery powietrzne, dwie zewnętrzne zjeżdżalnie. Obiekt wyposażony jest również w zespół odnowy biologicznej, siłownię, salę fitness czy salę do gry w squasha. Obiekt przystosowany dla osób niepełnosprawnych. Informacji o dostępnych atrakcjach i ich cenniku można zasięgnąć na stronie internetowej http://www.aquaparkkutno.com Kutno słynie również ze Święta Róży – wrześniowej imprezy posiadającej bogatą i wieloletnią tradycję. Historia organizacji wystawy sięga 1975 roku, kiedy to Bolesław Wituszyński – kutnowski hodowca róż oraz Kazimierz Jóźwiak – dyrektor Kutnowskiego Domu Kultury zorganizowali ją po raz pierwszy. Od tamtego momentu ta niepowtarzalna impreza na trwale wpisała się do kalendarza imprez kulturalnych miasta. W ciągu tych formułę Święta Róży systematycznie wzbogacano o nowe elementy. Zaczęto organizować m.in.: wystawy krzewów iglastych, oraz pokazy układania bukietów kwiatowych. W czasie trwania Święta Róży plantatorzy i hodowcy we wnętrzach Kutnowskiego Domu Kultury prezentują najpiękniejsze okazy tych pięknych, pachnących kwiatów w wyszukanych aranżacjach plastycznych. Wystawom towarzyszy konkurs na najpiękniejszą różę oraz liczne imprezy o charakterze kulturalnym i rozrywkowym.

Muzeum Regionalne w Kutnie. Jesteśmy po to by poznawać, chronić oraz przybliżać współczesnym i przekazać następnym pokoleniom dziedzictwo przeszłości Kutna i regionu. Nasza praca to służba na polu kształtowania człowieka świadomego swej tożsamości. Nasz cel to nowoczesne Muzeum XXI wieku. Dnia 19 października 2009 r., w 28 rocznicę powstania Muzeum otwarto długo oczekiwaną wystawę stałą „Miasto w czasie i przestrzeni”. Jest to zarówno krótka charakterystyka pradziejów Kutnowskiego, jak i eksponaty właściwe dla danej epoki archeologicznej, począwszy od tych związanych z epoką kamienia poprzez epoki metali, średniowiecze, na nowożytnych skończywszy. Wystawa stała „Rzeźba po kutnowsku” prezentuje muzealną kolekcję rzeźb współczesnych twórców ludowych i nieprofesjonalnych z terenu Kutna i powiatu. Muzeum realizuje również wystawy czasowe, wystawy w Dworku Modrzewiowym oraz wystawy plenerowe. Plac Marsz. J. Piłsudskiego 20 99-300 Kutno Telefon: +48 24 254 79 64 Tel. kom.: +48 505 01 98 90 Email: ratusz@muzeumkutno.com Czynne od poniedziałku do piątku w godz. 10 -18, w niedziele w godz. 10-16 Muzeum Bitwy nad Bzurą. Ekspozycja muzealna ukazuje przebieg dramatycznych walk, jakie toczyły nad Bzurą oddziały polskie dowodzone przez generała dywizji Tadeusza Kutrzebę. Zebrane pamiątki, zdjęcia, elementy uzbrojenia, umundurowania dokumentują największą bitwę Kampanii Wrześniowej 1939 roku. Do ciekawszych eksponatów możemy zaliczyć: kurtkę mundurową wz. 1936 pułkownika dyplomowanego Mieczysława Mozdyniewicza, ciężki karabin maszynowy systemu Browning wz. 1930 oraz granatnik wz. 1936 kaliber 46 mm. Większość prezentowanych na wystawie zbiorów przekazali sami uczestnicy bądź rodziny uczestników Bitwy nad Bzurą. Duża część pamiątek pochodzi ze znalezisk na terenie walk Park Wiosny Ludów Telefon: (24) 253-31-41 Email: mbb@muzeumkutno.com Czynne od wtorku do niedzieli w godz. 10-16 Informacje o aktualnych wystawach, godzinach otwarcia, cennikach znajdziecie :http://www.muzeumkutno.com

Wszelkie informacje dotyczące wydarzeń i informacji z miasta Kutno również : http://umkutno.pl

INFORMACJA TURYSTYCZNA

Punkt Informacji Turystycznej przy Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej

Wojska Polskiego 5 99-340 Krośniewice

tel. 24 355 10 12 wew 15

mipbp-kutno@wp.pl www.bibliokutno.pl