günay badoğan - gidamuhendisligikongresi.org · amp-n1 asetilkolin oxide* hormonlar polifenoller...

KOVANDAN GELEN GIDA TAKVİYELERİ 1

Günay Başdoğan Ar-ge ve Kalite Güvence Müdürü

Altıparmak Gıda San.ve Tic. A.Ş

Kovandan Gelen Gıda Takviyeleri

ARI SÜTÜ PROPOLİS

POLEN

Arı sütü

3

Arı sütü; kovan

içerisindeki genç işçi arıların bol miktarda

polen ve bal tüketerek yutak üstü salgı

bezlerinden salgıladıkları değerli bir besindir.

Arı Sütü Üretimi

• Ana arıları ve yavru işçi arıları

beslemek için işçi arılar tarafından

üretilir.

• Arısütü üretimi için kovan içinde ana

arı yuvaları ve ana arı ihtiyacı

oluşturulur.

• Ana arı gözlerindeki arısütü spatula

yardımı ile alınır

• Besin değerini kaybetmemesi için -18

°C de saklanması gerekir.

Ana Arı İşçi Arı Erkek Arı

Oluşum Döllenmiş yumurta Döllenmiş

yumurta

Döllenmemiş

yumurta

Olgunlaşma

Süresi

16 21 24

Ömür 7-8 yıl 40-50 gün(yaz)

4-5 ay(kış)

55-60 gün

Yapısı

Beslenme Sadece arısütü 3 gün arısütü sonrasıda bal ve

polen

Fonksiyonları Kovan düzeni,

Populasyonun

arttırılması

Bal, bal mumu

üretimi, polen

propolis toplanması,

yavru bakımı, düzen

Populasyonun

arttırılması

Arı Sütünün Kimyasal Yapısı

Ham Liyofilize

Su İçeriği % 60 - 70 < 5

Yağ % 3 - 8 8 - 19

10-hidroksi-2-dekonoik asit > %1.4 > %3.5

Protein % 9 - 18 27 - 41

Fruktoz, Glikoz, Sakkaroz % 7 - 18 -

Kül % 0.8 – 3.0 2 - 5

pH 3.4 - 4.5 3.4 – 4.5

Asitlik( ml 0.1N NaOH/g ) 3-6.0 -


Vitaminler Mineral

g/100g

Referans

Beslenme

Değeri g/100g

Referans

Beslenme

Değeri

Niasin (B3) 4.5-19 15 Potasyum (K) 200-1000 2000

Piridoksin (B6) 0.2-5.5 1.4 Kalsiyum (Ca) 25-85 1000

Thiamin (B1) 0.1-1.7 1.1

Magnezyum

(Mg) 20-100 350

Riboflavin (B2) 0.5-2.5 1.3 Çinko (Zn) 0.7-8 8.5

Pantotenik asit 3.6-23 6 Demir (Fe) 1-11 12.5

Folik asit 0.01-0.06 0.4 Bakır (Cu) 0.33-1.6 1.2

Biotin (H) 0.15-0.55 0.045

Diğer Birleşikler

Nükleotitler Adenozin, uridin, guanosin, iridin,cytidine

Fosfotlar AMP, ADP, ATP, Asetilkolin, Glukonik

asit(%1,4 ),

Asitler Malik asit, Laktik asit, Sitrik asit,


SCOPUS taraması: Apiterapi ve kovan ürünleri

üzerinde bilimsel çalışmalar

Arı Sütü

804

Arı Sütünün Sağlık Üzerine Etkileri

10-HDA ve diğer yağ asitleri*

Proteinler ve peptitler

AMP-N1 Oxide* Asetilkolin

Hormonlar Polifenoller

* Sadece arısütünde bulunan maddeler

Arısütünün Sağlık Üzerine Etkileri

• Antibakteriyel, antiviral,

fungisidal etkileri

- Gram negatif ve gram pozitif

bakterilerin gelişimini engeller.

- Pek çok patojen bakteri üzerine

yapılmış çalışmalarda

antibakteriyel etki gösterdiği

tespit edilmiştir.

10 HDA

Protein ve

peptidler


• Bio-uyarıcı

- Arı sütünün arı kolonisindeki görevi,

larvanın yani yavru arıların metabolik

işlevlerini artırarak büyümelerini

sağlamaktır.

- Yapılan araştırmalar, arısütünün

hayvan denemelerinde dokularda

oksijen metabolizmasını ve kandaki

glikozdan yararlanma düzeyini

artırdığını ortaya koymuştur.


• Bağışıklık Sistemi Üzerine Etkileri

-Tüm kan hücrelerinin ve -1 ve -2

globulinlerin sayısını arttırdığı,

- Arısütünde bulunan yağ asitlerinin(10-

HDA), enflamasyona karşı etkili olan,

virüslere ve kanser hücrelerine karşı

bağışıklık cevabını sağlayan T-

lenfositlerin oluşumunu tetiklediği,

-Arısütünde bulunan proteinlerin, vücutta

enflamasyona karşı sitokinlerin üretimini

teşvik ederek, bağışıklık sistemini

uyardığı yapılan araştırmalarda tespit

edilmiştir.


• Kalp ve Damar Sistemi Üzerine

Etkileri

- Arı sütü kalp damar sağlığı üzerine

olumlu etkileri yapılan çalışmalarda

tespit edilmiştir.

– Serum kolestrol ve trigliserit seviyesini

düşürdüğü,

– Yüksek yoğunluklu lipoproteinleri arttırdığı,

– Damar tıkanıklığı olasılığını düşürdüğü,

– ATP’nin kalp kasında sentezini artırdığı


• Üreme üzerine etkileri - Yapılan bilimsel çalışmalarda, arı sütü

tüketiminin, fare ve koyunlarda üreme

kapasitesini artırdığı ve erkek

farelerde kısırlığa karşı olumlu etki

gösterdiği ortaya konmuştur.

- Günümüzde infertilite merkezlerinde

arı sütü kullandırılmaktadır.

Taze Arısütündeki Hormon

Miktarı

nmoles /100 g

Testosterone 0.20 ± 0.03

Progesterone 4.61 ± 0.26

Prolactine 70.8 ± 20,0

Estradiol 52.0 ± 6,0


• Yaşlanma belirtileri üzerine

etkileri

- Arı sütünün yaşlılık belirtileri üzerine

olumlu etkilerinin, arısütünde bulunan

gamma globulin ve jelatin kolojenden ileri

geldiği belirtilmektedir.

- Kavrama ile ilgili problem olan 32 kadın ve

28 erkek hasta üzerinde yapılan bir

çalışmada arı sütü alan grupta hafızanın

geliştiği, yorgunluğun ve heyecanın

azaldığı, uykunun geliştiği tespit edilirken,

diğer grupta hiç bir değişim

gözlenmemiştir.

Arısütünün Sağlık Üzerine Etkileri • Arı sütü aynı zamanda;

• Karaciğer koruyucu

• Radyasyona karşı koruyucu

• Hiper glisemik

• Kemik oluşumunu ve sağlığını uyarıcı

• Hücrede kollajen yapımını teşvik edici

• Diyabetiklerde kan şekeri seviyesini

düzenleyici olduğunu belirten

çalışmalar bulunmaktadır.

Gıda Güvenliği Sorunları

• Hile sorunu(Larva ilavesi,

yapay maddeler ilavesi)

• Kalıntı sorunu

– Pestisit

– Antibiyotik

• Uygun olmayan koşullarda

stoklama nedeniyle besin

değerlerini kaybetmesi

• Bulaşanlar

– Ağır metaller

Gıda Güvenliği

Birincil Üretim

Depolama

İşleme

Dağıtım

Polen

Polen; bitkilerin üreme

organlarının başlıklarında bulunan üreme hücreleridir.

Arılar tarafından polen, yavru beslemesinde ve arı sütü

salgılayan genç işçi arıların beslenmesinde yüksek

miktarda kullanılır.

Polen Üretimi

• Arıların çiçekleri ziyareti

sırasında polen taneleri

vücutlarına yapışır.

• Arılar tarafından polenler

toplanır, polen kesesinde kovana

taşınır.

• Kovan girişindeki tuzak ile

toplanır.

• Kurutma veya soğukta bekletme

işlemine tabi tutulur.

Protein %10-40 Temel aminoasitlerin tamamını

içerir. 1/10 serbest aminoasitlerdir.

Karbonhidrat %13-55 Ağırlıklı nisaşta ve glikoz, fruktoz,

sakkaroz gibi basit şekerlerden

oluşur.

Ham lif %0.3-20

Yağ %1-13 Doymuş asitler ;miristik palmitik

and stearik asitler, ana doymamış

yağlar C18 : oleik, linoleik and

alpha-linoleik asit(Omega 3)

Sterol, Terpenler %0.1 – 0.4

%0.1-0.2

Polifenoller ve

Flavanoidler

4,5-12,5

mg/kg

Çilek ve en yüksek polifenol içerikli

meyvelerde bulunan miktarın 2-5

katı daha fazladır.

Polenin Kimyasal Yapısı


Rev.00

22

Vitaminler mg/100g Referans

Beslenme

Değeri(mg)

Mineraller mg/100g Referans

Beslenme

Değeri(mg)

Askorbik asit(C) 7 – 56 80 Potasyum (K) 400 – 2000 2000

-Carotin

(provitamin A)

1 – 20 0.8 Fosfor(P) 80 – 600 700

Tokofenol

(vitamin E)

4 – 32 12 Kalsiyum (Ca) 20 – 300 800

Niacin (B3) 4 – 11 16 Magnezyum(Mg) 20 – 300 375

Piridoksin (B6) 0.2 – 0.7 1.4 Çinko (Zn) 3 – 25 10

Tiamin (B1) 0.6 – 1.3 1.1 Manganez(Mn) 2 – 11 2

Riboflavin (B2) 0.6 – 2 1.4 Demir (Fe) 1.1 – 17 14

Pantotenik asit 0.5 – 2 6 Bakır(Cu) 0.2 – 1.6 1

Folik asit 0.3 – 1 0.2

Biotin (H) 0.05 –

0.07

0.05

Aminoasit Profili % %

Lysine 0.67-0.84 Alanine 0.46-1.18

Methionine 0.34-0.40 Valine 0.64-0.79

Cystine 0.15-0.35 Isoleucine 0.57-0.81

Aspartik asit 1.66-2.37 Leucine 1.04-1.35

Threonine 0.59-0.97 Thyrosine 0.5-0.75

Serine 0.83-1.09 Phenylalanine 0.53-0.77

Glutamic

acid 1.3-2.15 Histidine 0.32-0.51

Proline 0.57-3.03 Arginine 0.68-1.0

Glycine 0.43-0.96 Tryptophane 0.13-0.3



Ürün

Protein İçeriği

g/100g

Polen 25

Et( Biftek) 20

Tavuk (Gögüs) 23.5

Tuna Balığı 25

Yumurta 12.5

Yoğurt 4.5

Tam Yağlı Süt 3.3



Polen

3.346

Polenin Sağlık Üzerine Etkileri

• Enerji Kaynağı - Arı poleni sporcular için iyi bir gıdadır.

Protein, vitamin ve demir içeriğinin diğer besin ve vücut geliştirici ürünlerden daha zengin olması kas kütlesi gelişimini arttırır ve güç artışı sağlar.

- Sporcular üzerinde yapılan bir çalışmada, üst solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı olarak kaçırılan çalışma günü sayısının polen takviyesi alan grupta 4 gün olmasına karşın, almayan grupta 27 gün olduğu tespit edilmiş.

• İçeriğindeki flavanoidler nedeniyle;

– Antioksidan,

– Anti-aging,

– Antikanserojen,

– Antienflamatuar,

– Damar tıkanıklığını önleyici,

– Kalp ve damar sistemini koruyucu

etkisi olduğu yapılan çalışmalarda

tespit edilmiştir.


Polenin Sağlık Üzerine Etkileri • Fitosterollerin Etkisiyle,

– Kan kolestrol seviyelerini düşürdüğü,

– Damar içi duvar daralması probleminde etkin olduğu

– Bağışıklığı uyarıcı ve antienflamatuar aktivite gösterdiği yapılan

çalışmalarda belirlenmiştir.

• Anti-osteoporoz (Kemik Erimesine Karşı) Etki

– Kemik oluşumunu teşvik ettiği

– Kemik bileşenleri üzerine yapıcı olumlu etkileri olduğu tespit

edilmiştir.


• Anemiye Karşı Etki

– Yapılan çeşitli

araştırmalar, düzenli polen

tüketiminin hemoglobin ve

kırmızı kan hücrelerinin

sayısını artığını ortaya

koymuştur.


• Diğer etkiler; – Astım ve alerji semptomlarını hafiflettiği,

– Kısırlık sorunlarında yararlı olduğu,

– Hücre oluşumu ve onarımını kolaylaştırdığı

– Yağların ve kalorinin yanma oranını artırarak kilo

kontrolüne yardımcı olduğu,

– Saç dökülmesi ve tırnak kırılmasında destek olduğu,

yapılan çalışmalarda belirlenmiştir.

Gıda Güvenliği

Birincil Üretim

Depolama

İşleme

Dağıtım

• Mikrobiyolojik kirlilik

• Fiziksel kirlilikler


– Pestisit

– Antibiyotik

• Bulaşanlar

– Ağır metaller

• Uygun olmayan koşullarda

stoklama nedeniyle besin

değerlerini kaybetmesi

Gıda Güvenliği Sorunları-Polen

Propolis

Propolis; dezenfeksiyon,

izolâsyon, korunma ve

peteklerin güçlendirilmesi için

belli bitkilerin ve ağaçların

tomurcuklarından,

yapraklarından, dallarından vb.

kısımlarından tarlacı işçi arılar

tarafından toplanır.

Propolis Üretimi

• Arıların bitkilerin tomurcuk, yaprak

vb. kısımdan topladıkları

maddeleri maddelerden oluşan

reçinemsi bir maddedir.

• Elde edildiği bitkiye göre sarı,

yeşil, kırmızı, transparan

olabilir. – <15 °C’ sert, kırılıcı

– 25-45 °C yumuşak, yapışkan

– 60-70 °C’de sıvı (120 °C’ ısıya dayanıklı)

• Kovandan alındıktan sonra

yabancı maddeleri uzaklaştırmak

için ekstraksiyon işlemine tabi

tutulur. 33

İçerik %

Reçine % 45-55

Bal mumu ve yağ asitleri %25-35

Esansiyel yağlar %10

Polen %5

Diğer organik maddeler, mineraller ve

vitaminler

%5

Polifenoller ve Flavonoidler

-CAPE: kafeik asit fenetilester

-Pinosembrin, galangin, pinobanksin, kempferol, krizin,

kersetin

%10-20

Propolisin Kimyasal Yapısı



Propolis

3.179

Propolisin Sağlık Üzerine Etkileri

• Propolisten izole edilen bileşenlerin en geniş grubunu oluşturan flavanoidler propolisin biyolojik aktivitesinin önemli bir kısmından sorumludur.

• Antimikrobiyal Etki - Bu konuda yapılmış yaklaşık 700 çalışma

mevcuttur.

-Sentetik antibiyotiklerin aksine, uzun süre propolis kullanımı zararlı bakterilere direnç oluşturmamaktadır.

Gram-pozitif bakteriler Bacillus cereus, Bacillus mesentericus, Corynebacterium spp., Corynebacterium diphtheriae, Diplococcus pneumonae, Enterococcus spp., Mycobacteria sp., Mycobacterium tuberculosis, Staphylococcus aureus, Streptococcus: critecus epidermis faecalis mutans, pyogenes, viridans, sobrinus,

Gram negatif bakteriler Branhamella catarrhalis, E. coli, Helicobacter pylori, Klebsiella ozaemae, Proteus vulgaris, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella: choleraesuis, dublin, enteritidis, exneri, gallinarum, pullorum, , paratyphi-A, paratyphi-B, typh;i Shigella: dysinteriae, sonnei

Küf ve mantarlar Aspergilus sp., Candida: albicans, guiliermondi, parapsilosis, tropicalis; Cryptococcus sp., Cryptococcus neoformans, Histoplasma encapsulatum, Madurella mycetomi, Microsporum: audoinini, canis, cepleo, distortum, ferrugeneum, gypseum; Piedra hortae, Phialophora jeanselmei, Saccharomyces sp. , Trichophyton: sp., mentagrophytes, rubrum, Trichosporon cutaneum

Virusler Adenovirus, Coronavirus, Herpes symplex, Influenca A and B, Newcastle disease, Polio virus, Vaccinia, Rotavirus; Vesicular Stomatitis Virus, Coronar virus

Parazitler Cholomonas paramecium, Eimeria: magna, media, perforans;

Giardia lambia, Trichomonas vaginalis, Trypanosoma cruzi

Propolisin Sağlık Üzerine Etkileri Yapılan çalışmalarda propolisin etkin olduğu belirlenen mikroorganizmalar


• Antiviral Etki -Propoliste bulunan flavanoidlerin

birkaç herpes virüsü, adenovirüsler ve bir rotavirüsünün replikasyonunu kuvvetli bir şekilde önlediği saptanmıştır.

Propolisin Sağlık Üzerine Etkileri • Radyasyona Karşı Koruyucu Etki

- Tümör hücreleri ve hayvanlar üzerinde

yapılmış çalışmalarda propolisteki

flavanoidlerin güçlü anti radyasyon

etkileri olduğu tespit edilmiştir.

• Bağışıklık Sistemi Üzerine Etki

-Tüm propolis türlerinin, B ve T

lenfositleri aktive ederek ve vücutta

antibadi üretimini artırarak bağışıklığı

geliştirici etkisi olduğu yapılan çeşitli

çalışmalar ile gösterilmiştir.


• Antioksidan Etki - En fazla antioksidan etkiyi gösteren arı

ürünüdür.

- Fareler üzerine yapılmış bir çalışmada, propolisteki antioksidanların enzimler üzerine etki ederek, plazmada, akciğerde, karaciğerde ve beyinde yağ peroksidasyonunu belirgin şekilde azalttığı belirlenmiştir.

• Anti-Enflamatuar Etki -Propoliste bulunan aktif flavonoid ve

sinnamik asit türevlerinin anti enflamatuar etkisi belirlenmiştir.

Propolisin Sağlık Üzerine Etkileri • Mide ve Bağırsak Hastalıklarına Karşı Etki

- Propolis, gastrit ve oniki parmak bağırsağı ülserinin

etkeni olan Helikobakter piroli’nin güçlü bir

inhibitörüdür.

- Antienflamatuar ve antimikrobiyal etkisi nedeniyle

propolis mide ve bağırsak iltihaplarının ve

enflamasyonunun önlenmesinde kullanılmaktadır.

• Kansere Karşı Etki

- Propolisin farklı kanser türlerinde antitümor etki

gösterdiği, pek çok hücre kültürü ve hayvan

denemelerinde gösterilmiştir.


• Cilt Hastalıkları ve Yaralara Karşı Etki - Yapılan çalışmalar cilt lezyonları, yaraları ve yanıklar

üzerinde propolis uygulamasının, yara iyileşmesini

kolaylaştırdığı, hastanın hissettiği acıyı ve yaradaki

mikroorganizma sayısını azalttığını ortaya koymuştur.

- Propolis uçuk ve siğil tedavisinde, Herpes Simpleks

lezyonlarında, zona lezyonlarında ve ayrıca jenital

uçuklarda başarı ile kullanılmıştır.

Gıda Güvenliği

Birincil Üretim

Depolama

İşleme

Dağıtım

• Hile sorunu(Yapay

maddeler ilave edilmesi)

• Yüksek bal mumu içeriği


– Pestisit

– Antibiyotik

Gıda Güvenliği Sorunları-Propolis

TEŞEKKÜR EDERİM Kovandan Gelen Sağlık

günay badoğan - gidamuhendisligikongresi.org · amp-n1 asetilkolin oxide* hormonlar polifenoller...

Documents