goede mondzorg ook mijn zorg?
DESCRIPTION
Goede mondzorg ook mijn zorg?Sprekers: Vanessa Hollaar en Dorien FreriksTRANSCRIPT
10/05/2012
1
Goede Mondzorg:
Ook mijn zorg!j g
UKON Symposium 17 april 2012
Welkom
Drs. Vanessa HollaarD t O d k M dh ië i tDocent en Onderzoeker, Mondhygiënist
Dorien Freriks, BhsDocent en Mondhygiënistyg
Opleiding Mondzorgkunde Hogeschool van Arnhem & Nijmegen
10/05/2012
2
Programma
Actieve WorkshopK i iKennisquizTheorie mondverzorgingSpoelen maar: Ervaren en Oefenen!
Richtlijn Mondzorg
Richtlijn Mondzorg voor zorgafhankelijke cliënten in een verpleeghuis (2007)cliënten in een verpleeghuis (2007)VerensoOok te downloaden via: http://www.venvn.nl/
10/05/2012
3
Definitie Mondgezondheid“Mondgezondheid betekent de afwezigheid/het
vrij zijn van een chronische mond envrij zijn van een chronische mond -en
aangezichtspijn, mond -en keelkanker, orale
zweren, aangeboren afwijkingen zoals een
hazenlip en een open gehemelte, parodontale
(tandvlees) aandoeningen, tandbederf en(tandvlees) aandoeningen, tandbederf en
tandverlies en andere ziekten en
aandoeningen die van invloed zijn de mond
en de mondholte.”Bron: WHO (2007)
Mondgezondheid beïnvloedt mensen o.a. fysiek en psychischfysiek en psychisch
Invloed op praten, kauwen, voedsel proeven en gedrag in het sociale leven gedraagt. (denk bijvoorbeeld aan stank uit de mond)
Een goede mondgezondheid verhoogt de kwaliteit van leven.
10/05/2012
4
Belangrijkste conclusiesMondverzorging wordt uitgevoerd om complicaties te voorkomenp
Mondverzorging- en inspectie zijn complex bij ouderen!
Mondverzorging wordt frequent uitgevoerd, maar op verschillende manieren/technieken door verschillende kennis
Eigen handelen wordt als voldoende beschouwd
KennisquizKennisquiz
Mondverzorging & Mondgezondheid
10/05/2012
5
Eigen kennis testen
Vraag 1:
Slechte mondverzorging kan bij ouderen
leiden tot ondervoeding, pneumonieën
(longontsteking) en vermindering van
kwaliteit van levenkwaliteit van leven
Waar / Niet Waar
Vraag 2
Al h t t d l bl dt tijd h tAls het tandvlees bloedt tijdens het poetsen, heb ik te hard gepoetst ?
W / Ni tWaar / Niet waar
10/05/2012
6
Vraag 3
De prothese van de cliënt moet met elke dag met tandpasta gepoetst worden ?
Waar / Niet waar
Vraag 4
De prothese van de cliënt moet ‘s nachts niet worden gedragen en droog worden bewaard
Waar / Niet waar
10/05/2012
7
Vraag 5
De tong moet dagelijks g g jgereinigd / gepoetst worden met tandpasta
Waar / Niet waar
Vraag 6
Wanneer tandenpoetsen bij een patiënt niet
meer mogelijk is, moet de mondholte van
de patiënt met water worden gereinigd.
Waar / Niet waar
10/05/2012
8
Klaar voor de antwoorden ?
Vraag 1
Slechte mondverzorging kan bij ouderen
leiden tot ondervoeding, pneumonieën
(longontsteking) en vermindering van
kwaliteit van leven
WAAR
10/05/2012
9
Waarom mondverzorging bij ouderen?
Dagelijkse zorg : Tandplak wegpoetsen
Preventie: Ontstekingen aan tandvlees, kaakbot en gaatjes (cariës) voorkomen
Schone tong en mondholte
Geur uit de mond voorkomen
Waarom mondverzorging ? -2-
Verbanden aangetoond met:
Bacteriën tandplaque & endocarditis
Parodontitis & hartinfarct
Parodontitis & vroeggeboorte
Aspiratie plaque bacteriën &
longontsteking
10/05/2012
10
Sterftepercentage van nosocomiale
bacteriële pneumonie tussen 19 – 50 %
Hoe langer verblijf in ziekenhuis, hoe
groter de kans op oropharyngalegroter de kans op oropharyngale
kolonisatie van respiratoire pathogene
organismen!
Vraag 2
Als het tandvlees bloedt tijdens het poetsen, heb ik te hard gepoetst ?
NIET WAAR
10/05/2012
11
Bloedend tandvlees is ontstoken tandvlees!
Ontstoken tandvlees ontstaat door tandplak
Binnen 3 dagen ontstaan / genezen bij optimale plakverwijdering
Ontstoken tandvlees = gingivitis
Tandplak is de boosdoener vanTandplak is de boosdoener van
de veel problemen m.b.t.
mondgezondheidmondgezondheid
10/05/2012
12
Wat is tandplak ?
Wit/gele aanslag
Hecht overal in de mond
Klinische definitie =
“h t t ht blijft d t d d“hetgeen wat achterblijft op de tand en de
zachte weefsels na krachtig spoelen”
Samenstelling tandplak
70% bacteriën
Overige 30 %, o.a.:
- speekseleiwitten
- voedingsdelen
l h id- polysacchariden
- electrolyten
- water
10/05/2012
13
Orale processen tandplakTandplak
zuurproductie toxinen/eiwitten baseproductie
demineralisatie Mineralisatie
cariës gingivitis tandsteen
Bron: Boek- Preventieve tandheelkunde – C. van Loveren
Ontstoken tandvlees (gingivitis) – klinisch beeld
Gezond Gingivitis
10/05/2012
14
Gingivitis / ontstoken tandvleesSymptomen gingivitis
Rood tandvleesGezwollenBloedt ! bij poetsen / etenGeneest binnen 3 dagen bij optimale plakverwijderingp p j g
Kan al binnen 3 dagen ontstaan bij slechte plaqueverwijdering
Overige oorzaken gingivitis
Onder andere door:
Slechte mondhygiëne / aanwezigheid van
plaque
MedicatieMedicatie
Droge mond
10/05/2012
15
Orale processen tandplakTandplak
zuurproductie toxinen/eiwitten baseproductie
demineralisatie Mineralisatie
cariës gingivitis tandsteen
Bron: Boek- Preventieve tandheelkunde – C. van Loveren
Tandsteen – klinisch beeld
10/05/2012
16
Behandelen Tandsteen
Optimaliseren zelfzorg !!D lijk l ijdDagelijkse plaque verwijderenPoetsenStoker/rager
Tandsteen laten verwijderen door jmondhygiënist of tandarts
Orale processen tandplakTandplak
zuurproductie toxinen/eiwitten baseproductie
demineralisatie Mineralisatie
cariës gingivitis tandsteen
Bron: Boek- Preventieve tandheelkunde – C. van Loveren
10/05/2012
17
Cariës – klinisch beeld
Cariës
Vraag 3
De prothese van de cliënt moet met elke dag met tandpasta gepoetst worden
NIET WAAR
10/05/2012
18
Vraag 4
De prothese van de cliënt moet ‘s nachts niet worden gedragen en droog worden bewaard
WAAR
Prothese verzorgingKunsthars, kunststof met metaalOverkappingsprotheseOverkappingsprotheseHeb aandacht voor plak en tandsteenPast de prothese nog goed ?Raadpleeg mondhygiënist of tandarts
10/05/2012
19
Reinigen ProtheseReinigen met vloeibare zeep !
Niet poetsen met tandpasta (te schurend) !!!
Geen bruistabletten (Steradent)
‘s nachts niet dragen om mondslijmvlies te g jlaten rusten & speeksel reiniging
In afsluitbaar bakje droog bewaren!
Eventueel naam op prothese
Vraag 5
De tong moet dagelijks gereinigd / gepoetst worden met tandpasta
NIET WAAR
10/05/2012
20
Tong reinigen
Op voorschrift mondhygiënist of tandarts
Met tongschraper (of voorzichtig met zijkant borstelharen)
Voedselresten en tongbeslag verwijderen
Voorkom een ‘vieze’ tong
Tongschraper
Reinigen tongbeslag O t d i h ltj l dd k tOpstaand richeltje, gladde kantTong kan ook met tandenborstel gereinigd worden!
10/05/2012
21
Tongbeslag en voedselresten
NaCl 0,9 %
Bevochtigen mondholte ter voorkoming van uitdroging en wegspoelen voedselresten
Losweken tongbeslag
Oplossen taai speeksel en slijm
Let op: zoute smaak!!
Vraag 6
Wanneer tandenpoetsen bij een patiënt
niet meer mogelijk is, moet de mondholte
van de patiënt met water worden gereinigd.
NIET WAAR
10/05/2012
22
Indicatie chloorhexidine 0,12%
Voor algemene mondhygiëne indien deVoor algemene mondhygiëne indien de tanden niet meer gepoetst kunnen worden
2 x per dag spoelen / gazen
Op voorschrift mondhygiënist of tandarts
Chloorhexidine Chloorhexidine digluconaat
De volgende mondspoelmiddelen bevatten o.a. chloorhexidine:- Corsodyl- Perio-aid
Verkrijgbaar in verschillende concentraties en vormen
10/05/2012
23
Bijwerkingen Chloorhexidine
Tijdelijk smaakverlies/verandering
Geelbruine verkleuringen vd tanden,
kiezen, tong en prothese (verwijderbaar)
Kan irritatie van het tandvlees enKan irritatie van het tandvlees en
mondslijmvlies veroorzaken
Reiniging mondholte; EdentaatVoorkomen aspiratiepneumonie, stomatitisstomatitis
10/05/2012
24
Voor starten mondverzorging
MondinspectieObservatie: structuur, kleurBelangrijk voor de juiste mondverzorging
Voor het starten van mondverzorging
Mondinspectie – zie / ruik je iets ongewoons ?ongewoons ?
Droge lippen, gescheurde mondhoeken ?
Heeft de cliënt pijn in de mond ?
Eventueel mondhygiënist of tandarts raadplegen
10/05/2012
25
Oefening
Poetsen en spoelen maar!
Zelf ervaren
Doen bij elkaar
Proeven spoelmiddel
10/05/2012
26
Tandenborstel
Zachte tandenborstelSchoon droog bewarenHandtandenborsel vs elektrischSlijtage borstelharen
Poetsmethode
Bass-methodeH k 45 d t t d l dHoek van 45 graden tegen tandvleesrandLichte drukKorte circulaire bewegingen
10/05/2012
27
Opdracht: Spoelen en poetsen maar!Spoelen:
Spoel 30 seconden met chloorhexidine- Spoel 30 seconden met chloorhexidine, daarna uitspugen
- Wat proef je ? Wat gebeurt er met je smaak ?
- Poets je tanden erna
Tandenpoetsen:- Probeer bij elkaar de tanden te poetsen
- Wat ervaar je ? Wat vind je prettig / minder prettig ?
Mondzorg – Multidisciplinaire zorg
Mondzorg is een multidisciplinaire zorg!
Vergt oefening en training en doorzetting
Verzorgend personeel kan het verschil maken!
10/05/2012
28
Mondgezondheid behouden!
Problemen mbt mondgezondheidProblemen mbt mondgezondheid
kunnen dus voorkomen worden door
goede mondverzorging door jullie!g g g j
Afsluitend
Goede mondzorg verhoogt kwaliteit van
leven en algehele gezondheid van ouderen
en voorkomt complicaties!!!
MAAK GOEDE MONDZORG, OOK JOUW ZORG!
10/05/2012
29
Meer informatie
Richtlijn Mondzorg voor zorgafhankelijke clienten in verpleeghuizenclienten in verpleeghuizenNederlandse Vereniging van Gerodontologie. www.gerodontologie.nl
Bij vragen, stuur een mail:[email protected]@denthy.umcn.nl
Vragen / opmerkingen / reacties ?
Bedankt voor uw aandacht!Bedankt voor uw aandacht!