göstergeden ariza teshisi (obd-ii)

Servis.

Kendi Kendine Çal›flma Program› 175

Göstergeden Ar›za Teflihisi (OBD-II)

New Beetle (USA)'da

Yap›s› ve Fonksiyonu

2

DikkatUyar›YEN‹

Kontrol, ayar ve onar›mlarla ilgili tali-matlar için lütfen Müflteri Hizmetleri(MH) literatürünü dikkate al›n›z.

Kendi kendine çal›flma program›,atölye onar›mlar› ile ilgili de¤ildir!

Atmosfer üzerinde insanlar taraf›ndan iz b›rakanetkiler ve bunun sonucu olarak biosfer "Dünya"üzerindeki a¤›r etkileri, motorlu tafl›tlar›n zararl›at›k gazlar›n›n masif olarak düflürülmesini vekontrol edilmesini zorunlu k›lmaktad›r.

Bunu yapabilmek için Göstergeden Ar›za Teflhisiortaya ç›kart›lm›flt›r (K›s.OBD).Bu, arac›n motor yönetimine entegre edilen veat›k gaz bak›m›ndan önemli olan bileflenleri sü-rekli kontrol alt›nda tutan bir teflhis sistemidir.E¤er bir hata ortaya ç›karsa tan›n›r, haf›zaya al›-n›r ve Ar›za ‹kaz Lambas› (MIL) üzerinden göste-rilir.

OBD II, teflhis yetene¤i olan motor yönetim sis-temlerinde ikinci jenerasyonu temsil etmektedir.Araçlarda periyodik olarak yap›lan kontrollerinaksine OBD II afla¤›daki avantajlar› sa¤lamakta-d›r:

� At›k gaz ç›k›fl›n› devaml› olarak kontrol eder,

� Hatal› fonksiyonlar› zaman›nda gösterir,

� Servis üzerinden yap›lan teflhis imkanlar›n›, ha-ta aramas›n› ve hatalar›n kald›r›lmas›n› kolay-laflt›r›r.

Uzun vadede ise, at›k gaz sistemindeki hatalar vebuna ba¤l› kötü at›k gaz davran›fl›, trafik kontrol-lerinde bile basit bir OBD-Okuma cihaz› yard›-m›yla tespit edilebilecek ve yakalanabilecek.

! Kendi kendine çal›flma program› No. 175 zaman›nda özellikle Amerikan pazar› için ge-lifltirilmifl ve piyasaya ç›kar›lm›flt›r.Güncel nedenlerle (US-Beetle Avrupa pazar›nda) bu KKÇ'yi güncellefltirdik ve No.175 al-t›nda program›m›za ald›k.

3

OBD-Uygulamalar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4

OBD-II (Benzinli) Genel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6

Sisteme genel bak›fl (Benzinli) . . . . . . . . . . . . . . .20

Sistem Parçalar› (Benzinli) . . . . . . . . . . . . . . . . .22

OBD-II (Dizel) Genel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60

Sisteme genel bak›fl (Dizel) . . . . . . . . . . . . . . . . .64

Sistem Parçalar› (Dizel) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66

Kendi kendine teflhis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78OBD II (Benzinli) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78OBD II (Dizel) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83

Ak›m fieemalar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .842,0 l Benzinli-Motor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .841,9 l TDI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86

Bilginizi kontrol edin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88

Bir Bak›flta

3

4

Güç ve Tork

OBD-Uygulamalar›

New Beetle (USA)'n›n at›k gaz bak›m›ndan önemli olan bileflenlerinin kontrolü Benzin-Motoru ve Dizel-Motorda gerçekleflmektedir. Yanma ve at›k gaz›n temizlenmesi gibi konularda sisteme farkl› ihtiyaçlaryöneltilmesi nedeniyle teflhisin bu sistemlere uydurulmas› ve ayr›lmas› gerekiyordu. Buradan benzinli içinOBD-II ve dizel için OBD-II ortaya ç›km›flt›r. Her iki uygulama bu KKÇ'de ayr› ayr› tan›t›lacakt›r.

New Beetle (USA)'daki motor varyasyonlar›

New Beetle'in ABD-Modelleri iki motor seçene¤iyle sunulmufltur:

� Otto-Motor: 2,0 l dört silindirli (AEG)

Benzinli için OBD-II ile

� Dizel-Motor: 1,9 l dört silindirli TDI

(ALH/90 PS) dizel için OBD-II ile

175_025

5

Hava Beslemesi

Otto-Motor'da denetim fonksiyonlar›

– Katalizör fonksiyon denetimi– Lambda sondas› eskime teflhisi– Lambda sondas› gerilim kontrolü– Sekonder hava sistemi– Yak›t buhar›n› geride tutma sistemi– Kaçak teflhisi kontrolü– Yak›t besleme sistemi– Kötü yanma– CAN-Veriyolu– Motronic için kumanda ünitesi– Kumanda ünitesi ile ba¤lant›l› olan ve at›k

gaz bak›m›ndan önemli bütün sensörler veaktörler

Dizel-Motor'da denetim fonksiyonlar›

– Egzost gaz› geri dönüflümü– Kötü yanma– Püskürtme bafllang›c› ayarlamas›– Yükleme bas›nc› ayarlamas›– Otomatik flanz›man– CAN-Veriyolu– Dizel do¤rudan püskürtme tertibat› için ku-

manda ünitesi– Kumanda ünitesi ile ba¤lant›l› olan ve at›k

gaz bak›m›ndan önemli bütün sensörler veaktörler

02J 01M175_022

175_023

1,9 l TDI (90 bhp)

175_021

2.0-liter four-cylinder

02J 01M175_021

175_020

175_022

2,0 lDört silindirli

1,9 I TDI(90 PS)

02J

02J 01M

01M

175_020

175_021

175_023

175_021 175_022

175_022

Ana Taslak OBD-II

Kaliforniya eyaletinin havas›n› temiz tutma kuru-mu (CARB) 1970 y›l›ndan beri yasal düzenleme-ler ile havan›n zararl› maddeler taraf›ndan kirle-tilme oran›n› masif olarak düflürmeyi amaçlamak-tad›r.Burada ortaya ç›kan OBD-I (1985) gibi taslaklarbugün bile motorlu tafl›tlar›n emisyon de¤erlerin-de sevindirici bir düflüfle yol açm›flt›r.

Motor yönetimindeki hatal› fonksiyonlar ve ar›-zal› yap› sistem parçalar› otomobil taraf›ndan at›-lan zararl› gazlar›n çok artmas›na yol açabilir.

Teknik olarak zorlu¤undan dolay› afla¤›daki kon-santrasyonlar:

CO-KarbonmonoksitHC-Hidrokarbonlar veNOx-Azot oksitler

do¤rudan ölçülemezler. Bunlar at›k gaz bak›m›n-dan önemli bileflenlerin motor yönetimi taraf›n-dan kontrol edilmesiyle iletilir.Bunun bir avantaj› da, ar›zalar›n bir Scan-Tooltaraf›ndan ölçülebilmesidir.

6

OBD II (Benzinli) Genel Bak›fl

Year

Emission limits

175_002

175_003

HCCONOx

History of pollutant emissions in California:

100%

80%

60%

40%

20%

0%

1975 1980 1985 1990 1995 2000

Kaliforniya’daki at›k gaz emisyonlar›n›ngeyiflimi:

At›k gaz s›n›r de¤eri

Y›l

175_002

175_003

7

Gereklilikler:

� Sürücü bölgesinde standart bir teflhis-soket ba¤-lant›s›

� Bütün üreticiler için standardize edilmifl hatakodlar›

� Piyasada bulunabilen Ar›za Teflhis cihazlar›ylahata tespiti

Hedef:

� At›k gaz kalitesi bak›m›ndan önemli olan bütünparçalar›n denetlenmesi

� Katalizörün tehlikelerden korunmas›

� At›k gaz bak›m›ndan önemli parçalar fonksiyonbozuklu¤u gösterdi¤inde Görsel ikaz uyar›r.

� Hatalar›n haf›zaya al›nmas›

� Teflhis yetene¤i

� Hatan›n ortaya ç›kt›¤› çal›flma koflullar›n›n gös-terimi

� At›k gaz bak›m›ndan önemli hatalar›n ne za-man ve nas›l gösterilece¤i ile ilgili tespitler

� Sistem parçalar› ve sistemlerin standardize edil-mifl tan›mlamalar›/k›saltmalar›

Bu hedeflere ulaflmak için afla¤›dakiparçalar ve sistemler , motronic ku-manda ünitesi taraf›ndan denetim alt›n-da tutulur:

� Katalizör

� Lambda-sondalar›

� Kötü tan›mlamas›

� ‹kinci hava sistemi

� Egzost gaz› geri dönüflümü

� Kaçak kontrolüyle birlikte yak›t deposunun ha-valand›r›lmas›

� Yak›t da¤›t›m sistemi

� Kumanda ünitesiyle ba¤lant›l›, at›k gaz bak›-m›ndan önemli bütün sensörler ve aktörler

� Otomatik flanz›man

fianz›man›n fonksiyonu at›k gaz kalitesini de etkiledi¤inden, teflhis s›ras›nda flanz›man ku-manda ünitesi de okunmal›d›r.

OBD II, OBD-I 'in geliflmifl fleklidir.

OBD-I denetim alan›

Sensör ve aktörlerin, parçalardaki gerilim düflüfl-leri ›fl›¤›nda, fonksiyon yetene¤inin kontrol edil-mesi

OBD-II denetim alan›

– OBD-I'deki gibi bütün girifl ve ç›k›fl fonksiyon-lar›, örne¤in:Art›ya göre k›sadevre,fiaseye göre k›sadevre,Hat kesilmesi

– At›k gaz bak›m›ndan önemli fonksiyonlar›nsinyal ve parçalardaki makul olmas› (Örne¤inkatalizör, lambda-son das›)

– Sistem fonksiyonlar› (Örne¤in ikinci hava siste-mi)

– Bütün tahrik sistemi (Örne¤in Otomatik flanz›-man acil hareket)

8

OBD-II (Benzinli) Genel Bak›fl

175_004

OBD II

HC

CO

NOx

OBD II

175_004

9

Kavram Tan›mlamalar›:

CARB(California Air Resources Board)(Kaliforniya Hava Kaynaklar› Enstitüsü)Kaliforniya havay› temiz tutma kurumu

SAE (Society of Automotive Engineers)(Otomotiv Mühendisleri Odas›)Yasal zorunluluklar›n aktar›labilmesi konusundatavsiyeler/yönergeler oluflturan kurulufl (Örne¤innormlar).

NLEV (Non-Low Emission Vehicles)(Düflük Olmayan Emisyonlu Araçlar)Günümüzde geçerli olan zorunluluklar› yerinegetiren araçlar›n müsaade kademesi (0,25 g/miHC).

TLEV (Transitional Low Emission Vehicles)(Geçiflli Düflük Emisyonlu Araçlar)Düflük at›k gaz de¤erlerine sahip araçlar›n mü-saade kademesi (0,125 g/mi HC).

LEV (Low Emission Vehicles)(Düflük Emisyonlu Araçlar)Yeni ve daha s›k› tan›mlamalara uymas› gerekenaraçlar için müsaade kademesi (0,075 g/miHC).

ULEV (Ultra Low Emission Vehicles)(Çok Düflük Emisyonlu Araçlar)At›k gaz de¤erlerinin tekrar düflürüldü¤ü araçlariçin müsaade kademesi (0,04 g/mi HC).

SULEV (Supra Ultra Low Emission Vehicles)(Süper Düflük Emisyonlu Araçlar)ULEV müssade kademesinin yeni bir düzeltmesi.

EZEV (Equivalent Zero Emission Vehicles)(S›f›ra Yak›n Emisyonlu Araçlar)Pratik olarak zararl› gaz atmayan araçlar içinmüsaade kademesi.

ZEV (Zero Emission Vehicles)(S›f›r Emisyonlu Araçlar)Zararl› gaz atmayan araçlar için müsaade kade-mesi.

Generic Scan Tool(Jenerik Tarama Ekipman›)Hata haf›zas›ndan hata bildirimlerini okuyabilençok amaçl› test cihaz›.

ISO 9141-CARBOkuma cihaz›na veri aktar›m› standard›

Comprehensive Components Monito-ring(Karfl›laflt›rmal› Parça ‹zleme)(veya: Comprehensive Components Diagnose)Bütün elektrikli yap› parçalar›n›n ve son kademe-lerin, ilgili yap› parças›nda gerilim düflmesi tespitedilerek, fonksiyon kontrolü.

Driving Cycle(Devir Döngüsü)Motorun çal›flt›r›lmas›, ilgili bir teflhis fonksiyonu-nun uygulanmas› ve motorun kapat›lmas›ndanoluflan sürüfl periyodu.

10


FTP72 (Federal Test Procedure)(Federal Test Yöntemi)ABD için tespit edilmifl, uzunlu¤u 7,5 Mil ve sü-resi 1372 s olan sürüfl periyodu. H›z maksimum91,2 km/sa.'tir.

MIL (Malfunction Indicator Light)(Ar›za ‹kaz Lambas›)At›k gaz uyar› lambas› K83 için amerikan tan›m-lamas›Motronic kumanda ünitesinin, at›k gaz içinönemli yap› parçalar›nda hata tespit etti¤ini gös-terir.Hata gösteriminin sürekli veya sinyal fleklindeyap›lmas›, kumanda ünitesinin hata bulmas›ndansonra:

– hemen veya– 2 sürüfl-periyodundan sonra,hangi hatan›n bulundu¤una ve bunun için hangigösterim koflullar›n›n geçerli oldu¤una ba¤l›d›r.Ayr›ca haf›zada yer alan fakat at›k gaz uyar› ›fl›-¤›n›n (MIL) yanmas›na yol açmayan hatalar dabulunmaktad›r.

NOx (Azot oksitler)Azotun oksijen bileflkeleri. Motorlu araçlar›n at›kgazlar›ndaki NOx-Oran› o anda havada bulu-nan azotun, motorda yüksek bas›nç alt›nda veyüksek ›s›da yanmas›na ba¤l›d›r.

CO (Karbonmonoksit)Karbonun oksijen yetersizli¤i alt›nda yanmas›ylaoluflur.HC (Hidrokarbonlar)At›k gaz sistemleriyle birlikte geçti¤inde, HC-Oran› denince, at›k gazda bulunan yanmam›flyak›t anlafl›l›r.

Stöchiometrik (Stokyometrik)Araç yap›m›nda, stöchiömetrik yak›t-hava-kar›fl›-m› dendi¤inde, yak›t›n tam olarak yand›¤›, tamyanmam›fl parça art›klar› (Örne¤in Karbonmo-noksit) üretmeyen, emilen hava ve yak›t›n idealkar›fl›m› anlafl›l›r.

Okuma koduAt›k gaz aç›s›ndan önemli teflhislerin motor yö-netiminden geçip geçmedi¤ini gösteren 8-hanelibineer-kod.Okuma kodu afla¤›daki durumlarda üretilir:

– bütün teflhisler hatas›z olarak geçti¤inde veat›k gaz-uyar› ›fl›¤› (MIL) yanmad›¤›nda,

– bütün teflhisler geçti¤inde ve tan›mlanan hata-lar›n hata haf›zas›na aktar›ld›¤› at›k gaz-uyar››fl›¤› (MIL) taraf›ndan gösterildi¤inde.

v [kph]

175_005

t [s]

FTP72

100

80

60

40

20

0200 400 600 800 1000 1200 1372

11

175_006

175_007

175_010

OBD-II

Teflhis

Haf›zaya al›nan hatal› fonksiyonlar,sürücü koltu-¤undan ulafl›labilen teflhis-ba¤lant› yuvas›ndanba¤lanan scan-tool ile okunabilirler.

VAG 1551 ile yap›lan teflhis yeni program duru-munda afla¤›daki imkanlar› sunmaktad›r:

� Hata haf›zas›n›n okunmas›/silinmesi

� Hata aramay› desteklemek için, yap› grubu ba-k›m›ndan önemli verilerin gösterimi

� Okuma kodunun okunmas›

� K›sa bir hareketin uygulanmas› (Okuma kodu-nu oluflturmak için)

� Teflhis verilerinin bas›lmas›

Yasal düzenlemeler, araç üreticisi taraf›ndan dü-zenlenen teflhis sistemi, OBD-Verilerinin herhangibir OBD-Okuma cihaz› (Ar›za Teflhis Cihaz›) ileokunabilmelerini flart koflmaktad›r.

Bu Ar›za Teflhis Cihaz› VAG 1551 (5.0'dan büyük software durumu)VAG 1552 (2.0'dan büyük software durumu)VAS 5051 Adres kelimesi "33" taraf›ndan oku-nabilirler.Ancak cihazlar Adres kelimesi "01" üzerindende bu modu aflan ve hata arama, tamirat veokuma kodunun okunmas› ve üretilmesi için kul-lan›lmaktad›r.

175_006

175_007

175_010

12


Hata gösterimi

Sistem taraf›ndan at›k gaz bak›m›ndan önemlibir hata fonksiyonu tan›n›rsa, dikkati çekmesiiçin gösterge tablosuna entegre edilmifl olan birikaz lambas› arac›l›¤›yla sürücü uyar›l›r.

Teflhis ba¤lant› yuvas›

Yolcu kabinine entegre edilmifltir ve sürücü koltu-¤undan kolayca ulafl›labilir.

175_009

Self-diagnosis fault warninglamp (MIL) in the

New Beetle (U.S.A.)

Self-diagnosis fault warning lamp (MIL) in dash panel insert

Diagnosisinterface175_008

175_912

175_902

MIL (Ar›za ‹kaz Lambas›) çal›flt›rma ifllemi s›ras›nda sürücü veya mekaniker taraf›ndan kontroledilmelidir. Motor çal›flt›r›ld›ktan sonra yakl.2 saniye boyunca yanmal›d›r.

Kombi göstergedeki ar›zaikaz lambas›

Teflhis ba¤lant›yuvas›

New Beetle (USA)’daAr›za ikaz lambas› (MIL)

175_902

175_912

175_009

175_008

13

Katalizöre zarar veren teklemeler meydana gelir-se, Ar›za ‹kaz Lambas› (MIL) bunu yan›p-sönerekhemen göstermelidir. Art›k araç sadece düflükdevirde sürülmelidir. Bu s›rada Ar›za ‹kaz Lam-bas› ›fl›¤› (MIL) devaml› yanacakt›r.

Hata at›k gaz kalitesini kötülefltiriyorsa, at›k gaz-uyar› ›fl›¤› (MIL), ilgili haf›za ve devreye sokmakoflulunu (hemen, 2 sürüfl-periyodu) yerine getir-dikten sonra, sürekli ›fl›kla göstermelidir.

Örnek:Yanma teklemesi

Sistem bütün sürüfl koflullar› alt›nda afla¤›dakilerikontrol etmektedir:

1.Teklemelerin say›s›n›n katalizöre zarar verecekkadar çok olup olmad›¤›n›,

2.Teklemelerin say›s›n›n, at›k gaz de¤erlerini1,5-kat kötülefltirip kötülefltirmedi¤ini.

E¤er 1.Koflul oluflmuflsa, at›k gaz-uyar› ›fl›¤› (MIL)saniyede bir kez yanmal›d›r.

2.Koflul durumu bulunuyorsa, birinci sürüfl peri-yodunun sonunda bir hata haf›zaya al›n›r, ancakat›k gaz-uyar› ›fl›¤› (MIL) yanmaz.

Hata ikinci sürüfl periyodunun sonuna kadar bu-lunuyorsa, hata ›fl›¤› sürekli yanmal›d›r.OBD II (Benzinli) Genel Bak›fl

Flashing rate1/sec

175_014

175_016

175_015

Steady light

Ar›za ‹kaz Lambas› (MIL) K83 üzerinden hata gösterimleri

175_014Yanma frekans›

1/san.

Sürekli yanma

175_015

175_016

14


Araç-Üzerinde-Teflhis

Teflhis-Hata kodlar› SAE'ye göre standart olmufl-tur ve bütün üreticiler taraf›ndan ayn› flekilde kul-lan›lmal›d›r.Hata kodu her zaman befl haneli alfanümerik birde¤erden oluflur, Örne¤in P0112.

‹lk hane bir harf ile verilir.Sistem türünü tan›mlar:

Pxxxx Tahrik içinBxxxx Kaporta içinCxxxx Yürüyen aksam içinUxxxx ilerideki sistemler içinOBD II için sadece P-Kodlar› talep edilmektedir.

‹kinci hane norm-kodunu tan›mlamaktad›r.

P0xxx SAE'ye göre tan›mlanm›fl, teflhis sistemitaraf›ndan kullan›labilen ve tespit edilmiflhata metinleri bulunan serbest olarak seçilebilen hata kodu.(2000 modelden sonra:P0xxx ve P2xxx)

P1xxx Üretici taraf›ndan ek olarak sunulan, tes-pit edilmifl hata metinleri bulunmayan,ancak yasal olarak bildi rilmesi gereken,at›k gaz aç›s›ndan önemli hata kodlar›.(2000 modelden sonra:P1xxx ve P3xxx)

Üçüncü hane hatan›n ortaya ç›kt›¤› yap› grubuhakk›nda bilgi vermektedir:

Px1xx Yak›t ve hava ölçümüPx2xx Yak›t ve hava ölçümüPx3xx Ateflleme sistemiPx4xx Ek at›k gaz ayarlamas›Px5xx H›z ve rölanti ayarlamas›Px6xx Bilgisayar ve ç›k›fl sinyalleriPx7xx fianz›man

Dördüncü ve beflinci hane yap› parçalar›/Sistem-ler tan›mlanmas›n› içermektedir.

Bir teflhisin uygulanmas› s›ras›nda, de¤iflik adreskelimeleri girerek, farkl› teflhis fonksiyonlar›n› ha-rekete geçirmek mümkündür.

"33" anahtar›n›n girilmesi ile Scan-Tool-Modubafllat›l›r.OBD çerçevesinde genel bir scan-tool yap›lmas›için yasal olarak istenen bütün fonksiyonlar› içer-mektedir. Burada tek tek fiziksel veriler (Örne¤inLambda-Sonda-Verileri) okunabilir.

Servisler, VAG 1551/1552 gibi çok amaçl› tefl-his cihazlar›nda "01" anahtar›n›n girilmesiyle,hata aramas›n› bütün önemli motor verilerinemüdahale ederek optimize etme imkan›na sahip-tir. Bosch-Motronic'te Okuma-kodu k›sa trip ilede üretilebilir.

Hata haf›zas›nda hata bulunmuyorsa, hata haf›zas› gereksiz yere silinmemelidir,çünki okuma ko-du geriye al›n›r.

15

Emme Borusunun De¤iflmesi

Self-diagnosis fault warning lamp (MIL) indicates faults.

The fault messages stored in the fault memory are printed in alphanumeric text.

Entry "01".Address word forengine electronics.

Entry "Q".Acknowledge entry.

Entry "Print".Switches printing mechanism on.

Entry "02"for Interrogate Fault Memory


Entry "06"forEnd of Output.

Remedy fault.


After fault correction, erase fault memory and generate Readiness Code by short trip. (Motronic M5.9.2).

Connect diagnosis system to diagnosis interface.Switch on unit.

Ignition "On".

Entry "1"for rapid data transfer.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

175_903-

175_910

Teflhis cihaz›n› teflhisba¤lant› yuvas›na ba¤la-y›n›z.Cihaz› aç›n›z.

Girifl "Q", girifli onaylama.

Hata haf›zas›nda bulu-nan hata bildirimleridüz metin olarak bas›l›r.

Girifl "06", Ç›k›fl

Girifl "Q", girifli onayla-ma.

.Hatay› gidermek.

Hatay› ortadangiderdikten sonra hatahaf›zas›n›n silinmesi vek›sa tripli okuma kodu-nun oluflturulmas› (Motronic M5.9.2).

Kontak "aç›k".

Ar›za ‹kaz lambas›(MIL) hata gösteri-yor.

Girifl "1", h›zl› bilgitransferi için.

Girifl "01", motorelektroni¤i için adreskelimesi.

Girifl "Q", girifli onay-lama.

Girifl "Print", bask›mekanizmas›n› hare-kete geçirir.

Girifl "02", hata haf›-zas›n› sorgulama.

175_903

175_910

16


Teflhis cihaz›nda OBD II Test Cihaz› Modunda gösterim-ekran›

Bu ekran, "1" girifli yap›ld›ktan sonra h›zl› veri aktar›m› için ç›kar ve daha sonra "33" ile cihaz Scan-To-ol-Fonksiyonuna getirilir.

Örne¤in Mod 1 seçiminden sonra aflag›daki ekran ç›kar.Teflhis için datalar› gösteren çeflitli gösterim alanlar›na sahiptir.Buradan de¤iflik PID'leri seçmek mümkündür (Örne¤in PID 5 = Motor ›s›s›, PID 16 = Hava kütlesi geçifli).

1.. 2.. 3.. 4.. 5.. 6.. 7.. 8..Select Mode

OBD II Scan Tool

000000000 1 1 0 1 1 0 1000001 1 100000000

Mode 41 PID1 Module 10

Display field 1 N b f d

Display field 2 d

Display field 3 D l h h

Display field 4 I d h h h R

Mode-gösterimi 7 mode seçilebilir (41-47)= Teflhis verilerini aktarma

Gösterim ekran›1Ar›zaya al›nanhatalar›n say›s›; at›kgaz uyar› lambas›(MIL) aç›k/kapal›

Gösterim ekran›2Sürekli geçilen tefl-hisler (örn. teklemetan›mas›)

Gösterim ekran›3Bileflenlerin teflhistaraf›ndan destekle-nip desteklenme-di¤ini gösterir.

Gösterim ekran›4Rediness kodununyerlefltirilip yerleflti-rilmedi¤ini gösterir

Parametre tan›mlamas›PID 1= THata kodu

POxxx/P1xxx

Modül verisiModül 10 = Motronik kumanda ünitesi

Okuma kodu "00000000" at›k gaz bak›m›ndan önemli olan bütün teflhislerin kurallara uygunolarak yürütülece¤ini belirtir. Bir "0" bitirilmifl bir teflhis için hata tan›mlanmad›¤›nda ve haf›zayaal›nmad›¤›nda da konulur.

17

Servis

01 101 101000001 1 11 0000010

Mode 47 PID2 Module 10

01 101101

The number of faults is indicated by a 7-digit binary code. e.g.: 0000010 denotes: 2 fault detected.

If the 8th digit is a “1”, it denotes: Self-diagnosis fault warning lamp (MIL) switched on

Erasing the fault memory cadiagnoses which the system to be reset to "1".This means that they still havchecked. The displays in fields 3 and 4therefore identical. If all diaghave been conducted and cin accordance with the reguthe display will read "00000

Catalytic converter Cat heating Fuel tank purging system Secondary air Air conditioning system λ probe λ probe heater Exhaust gas recirculation

ComprehensiveComponents

Diagnosis

Fuel system monitor

Misfire detection issupported by thediagnosis system

Bir Örnek

Motronic kumanda ünitesi aküden ayr›lm›flt›r ve Ar›za ‹kaz Lambas› ›fl›¤› (MIL) yanm›yor.

Hata haf›zas›n›n silinmesi,sistemin destekledi¤i bütünteflhislerin, "1" e oturtul-mas›n› sa¤lar. Bunun an-lam›, hala kontrol edilme-leri gerekmektedir.Bu nedenle alan 3 ve 4'te-ki gösterimler birbirinebenzer.Bütün teflhisler ku-rallara uygun olarak ge-çildi¤inde ve bitirildi¤in-de, "00000000" gösteri-mi ç›kar.

8.Rakam›n 1 olmas›n›n anlam›:At›k gaz-uyar› lambas› (MIL)devrede.Bizim örne¤imizdeki anlam›:At›k gaz-uyar› lambas› (MIL)

yanmad›¤›ndan,ancak sistemtaraf›ndan devreye sokuldu¤un-dan, burada bir ar›za bulun-mal›d›r.

Hatalar›n say›s› 7-Haneli bine-er kod ile verilir.Örne¤in:0000010Anlam›: 2 hata tan›nm›flt›r.

Tekleme tan›mlama-lar› teflhis taraf›ndandesteklenmektedir.

Kapsaml› parçateflhisi

Yak›t sistemininkontrolü

Katalizör - evetKat-›s›tmas› - hay›rDepo havaland›rmas› - evetSekonder hava - evetKlima tesisat› - hay›rλ sondas› - hay›rλ sonda ›s›tmas› - hay›rEgzost gaz geri dönüflümü - hay›r

18

OBD II (Benzinli) genel bak›fl

01

03

02

04

05

06

07

08

10

11

12

13

23

19

Legend

01 Motronic control unit J22002 Self-diagnosis fault warning lamp K83 (MIL)03 Diagnosis interface04 Air-mass flow meter G7005 Fuel system diagnosis pump V14406 Activated charcoal canister07 Activated charcoal filter system N80 solenoid

valve 108 Throttle valve control unit J33809 Speedometer sender G2210 Injector, cylinders 1-4 N30-3311 Fuel filter12 Knock sensors I+II G61, G6613 Engine speed sender G2814 Hall sender G4015 Static high-voltage distributor16 Coolant temperature sender G6217 Secondary air inlet valve N11218 Secondary air pump motor V10119 Secondary air pump relay J29920 Combination secondary air valve21 Lambda probe I G39 (primary catalytic

converter probe)22 Lambda probe II G108 (secondary catalytic

converter probe)23 CAN bus9

14

15

16

20

19

2221

18

17

175_914

(AG4/SG)

2,0l Benzinli Motorun Sistem bileflenleri

Aç›klamalar

01 Motronic J 220 kumanda ünitesi02 Ar›za ‹kaz Lambas› K83 (MIL)03 Teflhis ba¤lant› yuvas›04 Hava kütlesi ölçer G7005 Yak›t sistemi için teflhis pompas› V14406 Aktif karbon filtresi07 Aktif karbon selenoid valfi N80 08 Gaz kelebe¤i kumanda birimi J33809 H›zölçer için sensör G2210 Enjektörler, Silindirler 1-4 N30-3311 Yak›t filtresi12 Vuruntu sensörleri I+II G61,G6613 Motor devri sensörü G2814 Hall sensörü G4015 kapal› konumdaki yüksek gerilim da¤›t›c›s›16 So¤utma suyu s›cakl›k sensörü G6217 Sekonder hava subab› N11218 Sekonder hava pompas› V10119 Sekonder hava pompas› rölesi J 29920 Sekonder hava için çok amaçl› subap21 Lambda-sondas› I G39 (Kat-öncesi-sonda)22 Lambda-sondas› II G108 (Kat-sonras›-sonda)23 CAN-Veriyolu

robe I G39atalytic converter probe)

robe II G108catalytic converter probe)

ow meter G70

ors I+II G61, G66

ed sender G28

r G40position sensor)

ter sender G22

mperature sender G62

ve control unit J338

ve potentiometer G69ve positioner potentiometer G88d switch F60

Diagnosis interface

20

Sisteme Genel Bak›fl (Benzinli)

Sensörler

Lambda-sondas› I G39(Kat-öncesi-sonda)

Lambda-sondas› II G108(Kat-sonras›-sonda)

Hava kütlesi ölçer G70

Vuruntu sensörleri I+IIG61,G66

Motor devri sensörü G28

Hall sensörü G40(Eksantrik mili konum sensörü)

H›zölçer için sensör G22

So¤utucu madde sensörü G62

Gaz kelebe¤i kumanda birimi J338Entegrasyonlar›:Gaz kelebe¤i potansiyometresi G69Gaz kelebe¤i ayarlay›c›s›-potansiyometresi G88Rölanti flalteri F60

Teflhis ba¤lant›yuvas›

21

Secondary air pump mMotronic control unit J220

Secondary air inlet val

Secondary air pump re

Activated charcoal filtesolenoid valve 1 N80

Fuel system diagnosis pump V144

Throttle valve control uintegr.:Throttle valve positione

Ignition transformer N1integr.:Output stage N122Ignition coil N, N128

Injector, cylinders 1-4N30, N31, N32, N33

Self-diagnosis fault waK83 (MIL)

175_915

Actuators

CAN busCan-Veriyolu

Motronic kumandaünitesi J220

Aktörler

Sekonder hava pompas› V101

Sekonder hava pom-pas› rölesi J 299

Sekonder hava subab›N112

Aktif karbon haznesi-tertibat›N80 için manyetik subap 1

Yak›t sistemi için teflhis pompas›V144

Gaz kelebe¤i kumanda birimi J338Entegrasyonu:Gaz kelebe¤i ayarlay›c›s› V60

Ateflleme trafosu N152Entegrasyonlar›:Güç son kademesi N122Ateflleme bobinleri N,N128

Enjeksiyon subaplar› Silindirler 1-4N30,N31,N32,N33

At›k gaz-uyar› lambas› K83 (MIL)175_915

Katalitik Konvertör

Katalitik konvertör at›k gaz temizlenmesinin temel yap› par-ças›d›r.Geliflimin ilk safhas›nda ayars›z sistem bulunurken,günümüzde otomobil endüstrisinde sadece lambda-sondas›üzerinden ayarlanabilen sistem kullan›lmaktad›r.

Kimyasal anlamda katalizör, bir kimyasal reaksiyonu sa¤la-yan, h›zland›ran hatta imkan tan›yan maddedir. Maddeninkendisi, durumumuzda platin, rodyum ve/veya palladyumgibi soy metaller, reaksiyona girmemektedir, yani tükenme-mektedir.

Katalizörün etkinli¤i için, yüzeyinin mümkün oldu¤u kadarbüyük olmas› önemlidir.Bu nedenle soy metal, yüzeyi Wash-Coat olarak adland›r›-lan yöntemle ayr›ca büyültülen ve say›s›z boylamas›na ka-nallar› olan bir seramik veya metal gövdeye yerlefltirilmifltir.Ancak bu sayede yüksek etkinli¤i olan at›k gaz temizlenme-si mümkün olabilmektedir.

22

Sistem Bileflenleri (Benzinli)

175_037

Lambda probe I(primary catalytic converter probe)

Lambda probe II(secondary catalytic

converter probe)

Lambda sondas› I(Kat-önü-sonda)

Lambda sondas› II‘Kat-sonras›-sonda)

175_915

Katalitik At›k Gaz Temizlenmesi

Katalizörde birbirine z›t iki kimyasal reaksiyon meydanagelmektedir:Karbonmonksit ve hidrokarbonlar, karbondioksit ve suyaokside olurlar, ve azot oksitler azot ve suya redükte olurlar.Redüksiyon düflük oksijen miktar›yla, oksidasyon yüksek ok-sijen miktar›yla sa¤lanmaktad›r.

Oksijenden at›k gaz kar›fl›m›na olan oran›n de¤ifltirilmesiylesistem kendisini her iki reaksiyonun da optimal alanda(λ=0,99...1) gerçekleflmesine olanak tan›yacak flekildeayarlar. Bu alana Lambda-penceresi denilir. Ayarlama-de-¤erleri lambda-sondalar› taraf›ndan iletilir. (λ=Lambda)

23

HCCONOxLambda probe voltage

175_038

Catalyst layer

Wash coat

Metallic substrate

175_039

Exha

ust e

mis

sion

,

pro

be

volta

ge

λ

λ window

N2 CO2 H2O CO2

COHCNOx

0.9 0.95 1.0 1.05 1.1

Katalizör tabakas›

Su tabakas›

Metal tafl›y›c›lar

Lambda-sonda gerilimi

175_038

λ Penceresi175_039

Katalitik konvertör-Teflhisi

Teflhis s›ras›nda, kat-önü-sonda ve kat-sonras›-sonda motro-nic kumanda ünitesi taraf›ndan karfl›laflt›r›l›r. Burada kat-önü-sonda ve kat-sonras›-sonda aras›ndaki oran büyüklü-¤ünden bahsedilir (Lambda-sondas› I+II).

Bu oran büyüklü¤ü nominal-alan›ndan sap›yorsa, motor yö-netimi taraf›ndan katalizörün hatal› bir fonksiyonu olarakde¤erlendirilir.Hatal› koflullar›n yerine getirilmesinden sonra ilgili hata ko-du, hata haf›zas›na kaydedilir.Hata at›k gaz-uyar› lambas› taraf›ndan da (MIL) gösterilir.

24


OBD II neyi kontrol ediyor?

Eskimifl veya hatal› bir katalizör düflük oksijen depolama özelli¤ine ve böylece kötü konversiyon kapasitesine sahip-tir. Yasal olarak geçerli olan bir at›k gaz testi s›ras›nda, at›k gazdaki hidrokarbonlar›n miktar› için geçerli s›n›r de-¤erleri 1,5-kat afl›l›rsa, bu on-line olarak tan›nmal›d›r.

175_042

Catalytic converter

OK

Primary catalytic

converter

Secondary

catalytic converter

Catalytic converter

NOK

Primary catalytic

converter

Secondary

catalytic converter

175_041

U

t

U

t

U

t

U

t

V = voltage, t = time

Kat önü Kat önü Kat arkas›

U=gerilim, t= zaman

Kat arkas›

175_041

Katalizör tamam Katalizör tamam de¤il

175_042

Katalizör için Tehlikeler

Katalizörler ›s› oranlar› nedeniyle, konvertasyon davran›flla-r›n› etkileyen eskime sürecine yenik düflmektedirler.Bu termik eskimenin yan› s›ra, konvertasyon davran›fl› ze-hirlenme nedeniyle de kötüye gidebilir (kimyasal eskime).

� En fazla 12kifli tafl›ma müsaadesi olan otomobiller içinolan s›n›r de¤erler, ABD-Eyaleti Kaliforniya'da, 1999 mo-del y›l›ndan sonra.

Bu s›n›r de¤erleri LEV-Müsaade kademesine uygundur.

.

Çal›flma s›ras›nda ateflleme teklemesine ba¤l› olarak kattayüksek ›s›lar meydana gelirse, aktif katalizör yüzeyi zarargörebilir.Koflullara ba¤l› olarak mekanik hasar da oluflabilmektedir.

� fiu anda Federal Almanya'daki mevcut s›n›r de¤erleri D3-Normuna uygundur.

25

Benzinli Araçlar için Emisyon S›n›r De¤erleri

fiu anda geçerli olan s›n›r de¤erlere ba¤l› olarak iki örnek verilmifltir. Ancak farkl› test ifllemleri nedeniyle bu de¤erler birbirle-riyle karfl›laflt›r›lamazlar.Benzinli Araçlar için Emisyon S›n›r De¤erleri flu anda geçerli olan s›n›r de¤erlere ba¤l› olarak iki örnekverilmifltir. Ancak farkl› test ifllemleri nedeniyle bu de¤erler birbirleriyle karfl›laflt›r›lamazlar.

Pollutant

NMOG

CO

NOx

Durability[mi]

Limit valueMY ‘99[g/mi]

175_043

50,000

100,000

50,000

100,000

50,000

0.075

0.09

3.4

4.2

0.2

100,000 0.30.2

0.4

0.6

0.8

1.0

1.2

1.4

1.6

1.8

2.0

2.2

2.4

CO NOxHC

1.50

0.17 0.14

g/km

NMOG (Non-Methane Organic Gases) is the sum of all oxygen-containing and oxygen-free

NMOG (Non-Methane-Organic-Gasses) at›k gazdaki oksi-jen içerikli veya oksijensiz hidrokarbonlar›n toplam›d›r

175_041

Lambda-Sondas›

Lambda-sondas› at›k gaz kar›fl›m›ndaki oksijen oran›n› ölç-mektedir. Lambda-sondas›, hava-yak›t kar›fl›m›n›n do¤ru bi-leflimini sürekli olarak sa¤layan bir ayarlama-döngüsününparças›d›r.

Hava-oksijenin yak›ta olan kar›fl›m oran›, ki zararl› madde-lerin maksimal dönüflümüne katalizörde ulafl›l›r, ???=1 civa-r›ndad›r (stöchiometrik kar›fl›m oran›).

At›k gaz bileflimindeki de¤ifliklikler, birçok fonksiyonun ku-manda edilmesi s›ras›nda motor yönetimi taraf›ndan dikkateal›n›r ve ço¤u zaman olas› hatalar›n ilk belirtisi say›l›rlar.

26


175_045

175_046

Motronic control unit enriches mixture

Injection quantity increased

Enrichedmixture

Little O2 in exhaust gas

Lambda probe signal change

Lambda probevoltage low

Lambda probe signal change

Motronic control unit enleans the mixture

Lean mixture

Injection quantity reduced

High O2 concentration in exhaust gas

Lambda probevoltage high

Disturbances

� Electrical faults

U

t

Rich mixture λ≈1 (lambda window) Lean mixture

� Mechanical faults � Aging

� Driving influences

175_045

Motronik kumandaünitesi kar›fl›m› zengin-lefltirir

Mekanik ar›zas›

Elektrik ar›zas›

Zengin kar›fl›m Fakir kar›fl›mλ=1 (lambda projesi)

Eskime

Sürüfl etkileri

Ar›za büyüklü¤ü

Lambda sondas› sinyalde¤iflimi

Lambda sondas› gerili-mi düflük

At›k gazda O2 fazla Fakir kar›fl›m Endeksiyon miktar›redükte edildi

Motronik kumandaünitesi kar›fl›m› fakir-lefltirir

Lambda sondas› sinyalde¤iflimi

Enjeksiyon miktar›büyütülür

Zengin kar›fl›m

At›k gazda O2 az

Lambda sondas› gerili-mi yüksek

Talep

Eskimifl veya ar›zal› kat-önü-sondas›, hava-yak›t kar›fl›m›n›noptimal olarak ayarlanmas›n› engeller ve arac›n at›k gaz vegüç de¤erlerinin kötüleflmesine yol açar.

Fonksiyon fiekli

At›k gaz ve çevre havas›nda bulunan oksijen oran›n›n fark-l›l›¤›, sondada elektrik geriliminin de¤iflmesine yol açar.

Yak›t-Hava kar›fl›m›n›n bilefliminin de¤iflmesi, λ=1 olarak ta-n›mlanabildi¤i s›çrama fleklinde bir gerilim de¤iflimine yolaçar.

OBD II ' de Lambda-Ayarlamas›

OBD II çerçevesinde, kat arkas›nda bulunan ek bir lambda-sondas› G108 sisteme entegre edilmifltir (Kat-arkas›-Sonda).Katalizörün fonksiyonunun kontrolüne hizmet etmektedir. Ekolarak Motronic M5.9.2'de Lambda-Sondas› G39'un (Kat-önü-Sonda) adaptasyonu gerçekleflir.

Soket ba¤lant›lar›n›n kar›flt›r›lmas›n› farkl› yap›daki soketba¤lant›lar› ve farkl› soket ucu renkleri önlemektedir.

Bu nedenle motor yönetimi taraf›ndan, hata koflullar›n›n ye-rine getirilmesinden sonra, tan›nmal› ve hata olarak haf›za-ya al›nmal› ve gösterilmelidir.

27

G39 G108

175_056

Ambient air Exhaust gas

175_047

175_054

175_048

1.0175_047

175_048G39 G108

175_056

175_054

D›fl hava

At›k gaz

Lambda-Ayarlamas›

OBD II Lambda-Ayarlamas›na ba¤l› olarak flunlar› kontroleder:

� Tepki-/Eskime davran›fl›� Lambda sondalar›nda gerilim� Sonda ›s›tmas›

Lambda sondas› eskimesi-Teflhisi

Bir lambda-sondas›n›n tepki davran›fl›, eskime veya zehir-lenmeden dolay› etkilenebilir. Kötüye gidifl, reaksiyon süresi-nin uzamas› (Periyot süresi) veya sondan›n gerilim e¤risininkaymas›yla (Sonda shifti) ortaya ç›kar. Her ikisi de pencere-sinin küçülmesine ve böylece katalizörün at›k gaz konver-tasyonunun kötüleflmesine yol açar.

Kat-Önü-Sondas›n›n reaksiyon süresinin kontrolü

Gerçi reaksiyon süresinin de¤iflmesi yakalanabilir, haf›zayaal›nabilir ve gösterilebilir ancak karfl›lanamaz.

Motronic M5.9.2 ' de ikinci bir ayarlama döngüsünün yar-d›m›yla, gerilim e¤risinin kayd›r›lmas›, tan›mlanm›fl biralanda düzeltilir (Adaptasyon).

28


Primary catalytic converter probe

OK

Primary catalytic

converter

Secondary

catalytic converter

Primary catalytic converter probe

NOK

Primary catalytic

converter

Secondary

catalytic converter

175_049 175_050

U

t

U

t

U

t

U

t

Kat önü sondaTAMAM

Kat önü sondaTAMAM de¤il

Kat önü Kat arkas›Kat önü Kat önü Kat arkas›

175_049 175_050

29

Adaption Primary cat-alytic converter probe

OK

Primary catalytic

converter

Secondary catalytic

converter

Signal Primary cata-lytic converter probe

NOK

Primary catalytic

converter

Secondary

catalytic converter

175_051 175_052

Closed control loop, lambda probe adaption

G39G108

Composition

exhaust gas

Composition

air-fuel mixture

Actual value

prim. cat. converterClosed control loop

primary catalytic

converter

Setpoint primary

catalytic converter

Setpoint secondary

catalytic converter

Engine managementActual value

sec. cat. converter

Adaption value

primary catalytic converter

probe

175_053

U

t

U

t

U

t

U

t

Kat-önü-sondas›n›n gerilim e¤risi kayd›rmas›n›n kontrolü ve adaptasyonu

Lambda-sondas› adaptasyonunun ayarlama-döngüsü

Sinyal kat önü sondas› TAMAM de¤il

Marjinal de¤erkat sonras›

Gerçek de¤er kat sonras›

Motor yönetimi Adapdasyon de¤eri kat önü sondas›

Adaptasyon kat önüsondas›

TAMAM

Kat önü Kat önüKat arkas› Kat arkas›

175_051 175_052

Gerçek de¤er kat önü

G39BileflimAt›k gaz

BileflimHava - yak›t kar›fl›m›

G108

Ayarlama kat önü

Marjinal de¤er kat önü

175_053

Lambda-Sondas›-Gerilim kontrolü

Lambda-Sondas›-Gerilim kontrolü, sondan›n elektriksel fonksiyonunu test etmektedir.Art›ya ve flaseye göre k›sa devre ve örne¤in kablo k›r›lmas› sonucu tesisat kesilmesi tespit ve ay›rt edilir.Hatan›n tespit edilmesi, bir sinyalin çok büyük veya çok küçük olarak tan›nmas›ndan sonra gerçekleflir.

Lambda-Sondas› G39

Kat-Önü-Sondas›d›r.

Sinyal kesilmesi durumunda etkisi

Lambda-Sondas›n›n sinyalinin kesilmesi durumunda, lamb-da-ayarlamas› yap›lmaz ve lambda-adaptasyonu kilitlenir. Yak›t deposu havaland›rma sistemi acil durumda çal›fl›r.Motronic kumanda ünitesi acil durum fonksiyonu olarak birtan›mlama alan› kumandas›n› kullan›r.

Lambda-Sondas› G108

Kat-Arkas›-Sondas›d›r.

Sinyal kesilmesi durumunda etkisi

Kat-arkas›-sondas›n›n devred›fl› kalmas› durumunda da mo-torun lambda-ayarlamas› gerçekleflir. Ancak sondan›n dev-red›fl› kalmas›yla, katalizörün fonksiyonu art›k kontrol edile-mez.Motronic M5.9.2 'de kat-önü-sondas›n›n fonksiyon kontrolüde devred›fl› kal›r.

30


175_054

Electrical circuit

175_055

175_056

Electrical circuit

G39

175_055

G108

175_054

Electrical circuit

175_055

175_056

Electrical circuit

G39

175_055

G108

Elektrik devresi

Elektrik devresi

175_054

175_055G39

G108

175_056

175_055

s›tmal› Lambda-Sondalar›

Avantajlar›:

Lambda-sondalar›n›n davran›fllar› ›s›ya ba¤l› oldu¤undan,›s›tma yard›m›yla düflük motor ve at›k gaz s›cakl›klar›ndabile at›k gaz ayarlamas› mümkün olmaktad›r.

Lambda sondas› ›s›tmas›-Teflhisi

Sonda ›s›tmas› direncinin ölçümüyle, sistem do¤ru ›s›tmagücünü tan›r.

Özellikle so¤uk çal›flt›rmalarda ve olumsuz koflullar alt›nda,buhar oluflumu meydana gelirse ›s›tmal› sonda hasar göre-bilir. Bu nedenle, kat-arkas›-sonda ancak yakl. 308 ºC ola-rak hesaplanan bir ›s›n›n afl›lmas›ndan sonra katalizörde›s›t›lmas›na ra¤men, kat-önü-sondas›n›n ›s›tmas› motor çal›fl-t›ktan hemen sonra gerçekleflir.

31

Elektrik devreleri

175_058 175_058

G39

+

G108

+

175_058 175_058

G39 G108

Is›tmal› Lambda-Sondalar›

Aç›klamalar:1 Motronic kumanda ünitesi2 Sekonder hava pompas› rölesi3 Sekonder hava subab›

So¤uk çal›flt›rma s›ras›nda kar›fl›m›n zenginlefltirilmesi sebe-biyle at›k gazdaki yanmam›fl hidrokarbon oran› yükselmek-tedir. Sekonder hava üflemesi ile katalizördeki art-oksidas-yon düzeltilir ve zararl› madde emisyonu düflürülür.

4 Çok amaçl› subap5 Sekonder hava pompas›6 Kat-önü-sonda7 Katalizör

Art-oksidasyon ile aç›¤a ç›kan s›cakl›k katalizörün devreyegirme süresini oldukça k›saltmaktad›r ve böylece at›k gazkalitesi de yüksek oranda düzelmektedir.

32


175_067

1

2

3

4

7

5

6

175_067

OBD II flunlar› kontrol eder:

� Kombi sübab›n ak›fl›� Sekonder hava pompas›n›n ak›fl›� Comprehensive-Components-Teflhisi'ne göre de¤ifltirme

sübab›n›n elektriksel fonksiyonu� Sekonder hava pompas› rölesinin elektriksel fonksiyonu

‹fllem:

Aktive edilen sekonder hava sistemi, sekonder hava pompa-s›n›n hava aktarmas› ile lambda-sondalar›na giden oksijenoran›n›n yükselmesine yol açar ve bunlar taraf›ndan alg›la-narak (düflürülmüfl lambda sondas› gerilimi) motronic ku-manda ünitesine aktar›l›r.

Motor yönetimi sekonder hava subab›na aç›lma-sinyali ve-rip pompay› açt›¤› zaman, sekonder hava sistemi düzgünçal›fl›yorsa, lambda-sondalar›nda ekstrem fakir kar›fl›m tes-pit edilmelidir.Bunun üzerine lambda-ayarlay›c›s› gözle görülür bir ayar-lama kaymas›n› gösterir.

33

Primary catalytic

converter175_068 175_069

Primary catalytic

converter

Secondary air system

NOKSecondary air system

OK

m

t

m

t

Sekonder hava sistemiTAMAM

Sekonder hava sistemiTAMAM de¤il

175_068Kat önü

m= Lambda ayarlay›c›s›n›n ayar de¤eri

175_069Kat önü

Sekonder hava subab› N112

Bu elektro-de¤ifltirici subab› ön duvarda bulunmaktad›r.Kombi subaba bir vakum tesisat› ile kumanda eder ve mot-ronic kumanda ünitesi taraf›ndan kumanda edilir.

Sinyal kesilmesi durumunda etkiler

Kumanda cihaz›n›n ritim sinyal› devred›fl› kal›rsa, kombi sü-bap art›k aç›lamaz. Sekonder hava pompas› hava üfleye-mez.

Sekonder hava pompas› rölesi J299

Motronic kumanda ünitesi taraf›ndan sekonder hava pom-pas›n›n idaresi için kumanda edilir.

Sekonder hava pompas› V101'e

34


Bir röle üzerinden kumanda edilir.Sekonder hava pompas›, sekonder hava sisteminin hava kütlesini sa¤lar.

175_071

Elektrik devresi

175_072

N112

+

V101

+

J299

+

175_072

175_074

Elektrik devresi

Electrical circuit

175_075175_076

J299

V101

Elektrik devresi

175_076175_075

Yak›t Deposu Havaland›rma Sistemi

Aç›klamalar:1 Motronic kumanda ünitesi2 Aktif karbon haznesi için manyetik subap 13 Aktif karbon haznesi

Yak›t deposu havaland›rma sistemi hidrokarbonlar›n do¤a-ya ulaflmas›n› engellemek amac›yla yap›lm›flt›r. Depoda, ya-k›t yüzeyinin üstünde biriken benzin buharlar›, bir aktif kar-bon haznesinde depolan›r ve çal›flt›rma s›ras›nda bir man-yetik subap üzerinden emme borusuna aktar›l›rlar.

Yak›t deposu havaland›rmas› delik kontrolü amac›yla takvi-ye edilebilir.

35

1

2

3

175_077175_077

Yak›t Deposu Havaland›rma Sistemi üç farkl› durumu içere-bilir:

1. Aktif karbon haznesi bofl.Yak›t deposu havaland›rmas›n›n aktive edilmesiyle Yak›t-Hava-Kar›fl›m› fakirlefltirilir.

2. Aktif karbon haznesi dolu.Yak›t deposu havaland›rmas›n›n aktive edilmesiyle Yak›t-Hava-Kar›fl›m› zenginlefltirilir.

3. Aktif karbon haznesinin doldurulmas› stöchiometrik birkar›fl›m oran›na tekabül etmektedir.Yak›t-Hava-Kar›fl›m› ne zenginlefltirilir ne de fakirlefltirilir.Bu durum rölanti ayarlay›c›s› taraf›ndan tespit edilir,Lambda-ayarlamas› sayesinde durum 1+2.

36


Yerleflim Yeri

Yak›t deposu havaland›rma sisteminin di¤er VW-Modellerinde oldu¤u gibi ön sa¤ tekerlek bofllu¤unda de¤il, arka sa¤ çamurlu¤untekerlek bofllu¤unda bulunmaktad›r.

175_082175_082

‹fllem

Yak›t deposu havaland›rma sistemi aktive edilirse ve aktifkarbon haznesi buharla doluysa, ek gaz ak›m›yla yak›t-ha-va kar›fl›m› zenginlefltirilir ve hazne bofl ise fakirlefltirilir. Ya-k›t-hava kar›fl›m›n›n bu de¤iflikli¤i lambda-sondalar› taraf›n-dan alg›lanabilir ve böylece yak›t deposu havaland›rma sis-teminin fonksiyon kontrolü için bir kriterdir.

Problem:

Teflhis ak›fl› s›ras›nda teflhis di¤er sistemlerin aç›lmas›na(Örne¤in hidrolik direksiyon, frenler veya AC aç›k) karfl›hassas reaksiyon gösteriyor.

37

OBD II flunlar› kontrol eder:

� Aktif karbon haznesi-tertibat› manyetik subab› 1'in fonksiyonu (ak›fl›)� Comprehensive Components çerçevesindeki elektrikli yap› parçalar›n›n fonksiyonu

Tank ventilation systemOK

4

1

3

2

175_078 175_079

Tank ventilation systemNOK

U

t

U

t


Yak›t deposu hava sistemiTAMAM

Yak›t deposu hava sistemiTAMAM de¤il

Aç›klamalar1 Aktif karbon filtresi2 Emme borusu

3 Yak›t deposu4 Kat önü sondas›

175_078 175_079

Aktif karbon haznesi-tertibat› manyetik subab›1 N80

Yerleflim durumu: Hava filtresi kutusu/amortisör ba¤lant›s›bölgesi. Aktif karbon haznesinin emme borusuna do¤ru ha-valand›r›lmas›n› kumanda eder ve siyah renklidir.Elektriksiz durumda kapal›d›r.

38


175_080

175_081

N80

+

175_080175_080

175_081

Elektrik sistemi

Delik Teflhisi

Aç›klamalar:1 Motronic kumanda ünitesi2 Aktif karbon haznesi tertibat› manyetik sübab› 1 3 Aktif karbon haznesi4 Yak›t sistemi için teflhis pompas›5 Teflhis pompas› için filtre

OBD II çerçevesinde New Beetle (USA)'da uygulanan delikteflhisinin temeli bas›nç ifllemine dayan›r ve çap› 1 mm'denbüyük olan delikleri göstermektedir.

Teflhis ifllemi için yak›t sistemi, aktif karbon haznesi tertibat›manyetik sübab› 1 ile emme borusu vakumundan ayr›l›r.

Akabinde yak›t sistemi teflhis pompas› taraf›ndan belirli birbas›nç sa¤lan›r. Motor yöneticisi, yak›t sistemindeki bas›nc›nne kadar çabuk düfltü¤ünü kontrol eder ve buradan sistemins›zd›rmazl›¤›n› tespit eder.

39

1

3

2

4

175_085

5

175_085

Küçük bir delik yerinin teflhisi

Teflhis pompas› taraf›ndan yak›t sisteminde bir bas›nç olufl-turulduktan sonra, ölçüm safhas› bafllar. Bu s›rada bas›nc›ndüflüflü kontrol edilir.

Teflhis pompas›nda, yak›t sistemi için bir diyaframla ba¤lan-t›l› reed flalteri bulunmaktad›r. Bas›nç, belirli bir de¤erin alt›-na düflerse, reed flalteri kapan›r ve pompa, reed flalteri di-yafram taraf›ndan tekrar aç›lana kadar bas›nc› yenidenyükseltir.

Teflhis pompas›n›n bu besleme periyotlar›, deli¤in büyüklü-¤üne göre peflpefle daha h›zl› gerçekleflir ve olas› bir delikyerinin ve büyüklü¤ünün tespit edilmesi için bir ölçü olufltu-rur.

40


Tank systemtight

Leak

175_086 175_087

Tank systemminor leak

P

t

1

P

t

1

P = pressure t = time

Yak›t deposu sistemi sa¤lam

Yak›t deposu sistemi küçük delik

P= Bas›nç, t= zaman

175_086 175_087

Delik yeri

Büyük bir delik yerinin teflhisi

Besleme periyotlar›n›n frekans› belirli bir de¤erin üzerine ç›-karsa, gerekli besleme bas›nc›n› sa¤lamak bile mümkünolamaz ve motor yönetimi taraf›ndan büyük bir delik bulun-du¤u karar› verilir.

41

! Bu hata uyar›s›, örne¤in unutulmufl bir depo kapa¤› taraf›ndan da oluflturulabilir.

Leak

175_086 175_089

Tank systemtight

Tank systemmajor leak

P

t

1

P

t

1

Yak›t deposu sistemi sa¤lam

Yak›t deposu sistemi büyük delik

175_086 175_089

Delik yeri

Yak›t Sistemi ‹çin Teflhis Pompas› V144

Yak›t sistemi için teflhis pompas›, diyafram pompas› olarakyap›lm›flt›r. Aktif karbon haznesinin (AKH) havaland›rmaba¤lant›s›nda bulunur ve entegre edilmifl bir AKH-kapatmasubab›na sahiptir. Yak›t sistemi teflhis pompas›n›n tahriki, iç-te bulunan bir vakum flalteri üzerinden emme borusu ilegerçekleflir.

Teflhis pompas›n›n ölçüm ak›fl›, reed flalteri taraf›ndan kont-rol alt›nda tutulur. Yak›t deposu sistemindeki bas›nç, tan›mlanm›fl bir de¤erinalt›na düflerse, bunun sonucunda reed flalteri kapat›l›r vepompa diyafram› tekrar kald›r›l›r ve flalter aç›l›r.

Teflhis pompas›n›n aktiflefltirilmesi so¤uk çal›flt›rmadan sonragerçekleflir, delik teflhisinin sonuna kadar depo havaland›r-ma fonksiyonu kapal› tutulur.

42


175_171175_171

!Yak›t deposu doluluk durumunun teflhis sonucu üzerinde etkisi yoktur.

Fonksiyon

Normal ve havaland›rma pozisyonu

Diyafram›n mümkün olan en afla¤›daki pozisyonunda AKH-Kapatma subab› aç›kt›r. Vakum flalteri kapal›d›r ve buna ba¤l› ola-rak diyafram›n alt ve üst bölmesinde atmosferik bas›nç bulunmaktad›r. Reed flalteri kapal›d›r.

43

Reed switch

Membrane

Intake valve

Filter

Upperpump chamber

Lowerpump chamber

Exhaust valve

ACF shutoff valve

Activated charcoalcanister

Vacuum switch

175_172

Vakum flalteri Reed flalteri

Diyafram

Girifl supab›

Filtre

Ç›k›fl supab›

AKF-Kapatma supab›

Üst pompa bölümü

Alt pompa bölümü

Aktif karbon filtresi

175_172

44


Üst Diyafram Pozisyonu

Vakum flalterinin aç›lmas›yla, diyafram›n üst bölmesinde vakum oluflur. Girifl subab› sayesinde alt pompa bölmesine d›fl ortamhavas› dolar. Diyafram, d›fl ortam hava bas›nc› ile kald›r›l›r. Reed flalteri aç›l›r.

Pompa çal›fl›rken alt diyafram pozisyonu

Vakum flalterinin kapatmas›yla d›fl ortam havas› üst pompa bölmesine dolar. Diyafram yay taraf›ndan afla¤›ya bast›r›l›r ve böy-lece alt pompa bölmesinin havas›n› ç›k›fl subab› ile yak›t deposu sistemine basar.Diyafram en alt pozisyonuna ulaflmadan önce, ki bu AKH-Kapatma subab›n› açard›, reed flalteri kapan›r ve diyafram tekrarkalkar.

175_174

175_173

175_174

Yak›t sistemi teflhis pompas› V144 OBD II:

� Yak›t sistemi teflhis pompas›n›n mekanik ve elektrik fonksi-yonunu;

� Pompan›n yak›t buhar› önleme sistemine ba¤lant›s›n›;� Yak›t buhar› önleme sisteminin tamam›n›n s›zd›rmazl›¤›n›

kontrol eder.

Sinyal kesilmesi durumunda etkileri

Motronic komanda ünitesi, reed flalteri olmadan pompan›nçal›fl›p çal›flmad›¤›n› tespit edemez. Kontrol süreci bafllat›la-maz.

45

175_090

Electrical circuit

175_091

V144

+

175_090

175_091

Elektrik devresi

Yak›t buhar› önleme sistemine, yak›t dolum seviyesinin üst taraf›nda kalan bütün yap› parçalar› girmektedir. Bunlar ya-k›t buharlar›n›n atmosfere ulaflmas›n› engellemektedir.

Yanma Teklemesi Tan›nmas›

Aç›klamalar:1 Motronic kumanda ünitesi2 Hall sensörü3 Motor devri sensörü

Yanma teklemesinde, hava-yak›t kar›fl›m› at›k gaz ak›m›nayanmam›fl olarak verilir. Motorda güç düflüflü olmas›na veat›k gaz kalitesinin düflmesinin yan›s›ra, katalizörün yükse-len katalitik yanma sebebiyle, afl›r› ›s›nmas› ve zarar gör-mesi tehlikesi de bulunmaktad›r.

Teklemenin tan›nmas›n›n temel prensibi, motorun çal›flmadüzensizli¤inin silindir seçilerek bildirilmesidir.

Yolun zemininin bozuk olmas› yanma teklemesinin yanl›flolarak tan›t›lmas›na yol açabilir. Bu nedenle yanma tekle-mesini tan›ma, çok bozuk yollarda motor yönetimi taraf›n-dan kapat›l›r.

46


175_095

B

A 3 4

1 2

1

2

3

175_095

Silindir seçici tekleme tan›nmas›

Örnek: 4 silindirde tekleme

A Krank mili sinyali:1 veya 4 silindirlerde olas› tekleme

B Eksantrik mili sinyali:Tan›mlama pozisyonu 1. silindir

Sinyal A+B= 4. silindirde tekleme

4-Silindirli motorda krank iflaret difllisinin iki 180 º 'lik par-çaya bölünmesi (60-2 difl) ve eksantrik mili pozisyonu sin-yalinin al›nmas›yla, ateflleme teklemesinin silindir seçilerektan›n›p gösterilebilmesi mümkündür.

Difl çerçevesindeki küçük hatalar›/toleranslar› dengelemekiçin, sürüfl ifllemi s›ras›nda çekifl durumundayken sensöradaptasyonu yap›l›r.

47

Cylinder 1 (4) Cylinder 2 (3)

G28

Crank disk

175_098

180°

Direction of rotation

Silindir 1 (4)

Silindir 2 (3)

Dönüfl yönü

175_098

Krank iflaretdifllisi

G28

OBD II :

� 1000 krank mili-dönüflü olarak tespit edilen ölçüm aral›k-lar›yla tekleme oran›n› kontrol eder. HC-içeri¤inin 1,5-katafl›m›, %2'den büyük tekleme oran›na denktir.

‹fllem:

Ateflleme teklemelerinde krank›n dönüfl davran›fl›na ek ola-rak sars›nt›lar meydana gelir. Motor yönetimi MotronicM5.9.2, krank iflaret difllisi ve motor devri sensörü G28arac›l›¤›yla, krank milinin davran›fl›n› kontrol alt›nda tutar.

� 200 krank mili dönüfl aral›¤›nda tekleme oran›n›, s›n›rkoflullar›n›n (Motor devri/Yük) da dikkate al›nmas›yla,katalizör hasarlar›n›n önlenmesi aç›s›ndan kontrol eder.

Teklemeler meydana gelirse, krank iflaret difllisinin dönüfl h›-z›nda de¤ifliklikler meydana gelir.

48


G28

MisfiringNo

misfiring

G28

175_096 175_097

v

t

v

t

v = engine speed, t = time

Tekleme yok Tekleme var

175_096

G28G28

175_097

v= motor devri, t= zaman

Motor devri sensörü G 28

Bu indüktif sensör, krank›n devir say›s›n› alg›lar ve bu flekil-de motorun çal›flma davran›fl›n›n kontrol alt›nda tutulmas›naolanak tan›r.

Sensörün sinyali flu hesaplamalarda kullan›l›r:

- Yak›t püskürtme miktar› ve zamanlamas›,- Ateflleme zamanlamas› ve- Motor devri.

Sinyal kesilmesinin etkileri

Motor devri sinyalinin devred›fl› kalmas› durumunda motorçal›flmaz. E¤er ar›za motor çal›fl›rken meydana gelirse, mo-tor durur.

Hall sensörü G40

Hall sensörünün sinyali 1.Silindirin tan›nmas›n› sa¤lar.New Beetle (USA)'da eksantrik mili sensörü olarak konul-mufltur.


Ateflleme teklemesinin tan›nmas› sensör G40'›n devre d›fl›kalmas›yla da sa¤lanabilir. Motorun çal›flmas› için sisteminateflleme aç›s› acil fonksiyon olarak geri al›n›r.

49

175_099

175_100G28

175_101

175_103

G40

+

175_099

175_100

175_101

175_103

Elektrik devresi

Elektrik devresi

Gaz kelebe¤i kumanda birimi J 338

Gaz kelebe¤i kumanda birimi, sürücü taraf›ndaki gaz kele-be¤ine hareket vermesinin yan›nda rölanti ayarlamas› veh›z ayarlama tertibat›n›n (HAT) fonksiyonunu kapsamakta-d›r.

Bu kompakt yap› parças›n›n devreye sokulmas›yla, rölantisabitleme subab› ve HAT'›n elektropnömatik kumandas› dev-re d›fl› kalm›flt›r.

Motorun rölanti davran›fl›nda eskime, afl›nma veya ek havanoktalar› oluflmas› sistem taraf›ndan tan›n›r ve belirlenmifls›n›rlar dahilinde ö¤renme (Adaptasyon) ile dengelenir.

OBD II :

� Yap› parçalar›n›n elekriksel fonksiyonlar›n› ve� Rölanti adaptayonunun fonksiyonu ve s›n›r›n› kontrol

eder.

‹fllem:

Gaz kelebe¤i kumanda birimi, Comprehensive-Compo-nents-Teflhisi çerçevesinde, sistem taraf›ndan denetlenir. Ekolarak bileflenlerin de¤erleri plausibilite aç›s›ndan kontroledilir.

50


175_110

175_111

Gaz kelebe¤i kumanda birimi yap› parçala-r›ndaki ar›zalar tek tek onar›lamaz.Fonksiyon ar›zalar›nda bütün birim de¤iflti-rilmelidir.

175_110

175_111

Gaz kelebe¤i potansiyometresi G69

Bu potansiyometre motronic kumanda ünitesine, bütünayarlama bölgesinde, gaz kelebe¤inin o andaki pozisyonu-nu aktar›r.

Sinyal kesilmesinin etkisi

Motronic kumanda ünitesi bu potansiyometreden sinyal al-m›yorsa, motor devrinden ve hava kütle ölçerin sinyalindenyedek bir de¤er hesaplar.

Gaz kelebe¤i ayarlay›c›-potansiyometresi G88

Motronic kumanda ünitesine, gaz kelebe¤i ayarlay›c›s›n›n oandaki pozisyonunu gösterir.


Sinyal olmazsa, rölanti ayarlamas› acil duruma geçer. Buyükseltilmifl rölanti devrinden anlafl›labilir. HAT devred›fl› ka-l›r.

51

G69

J338

175_113

175_176

175_114

175_177

Elektrik devresi

G88

J338

Elektrik devresi

Rölanti flalteri F60

Motornic kumanda ünitesi kapal› rölanti flalterinden, moto-run rölantide çal›flt›¤›n› anlar.


Sinyal kesildi¤i zaman, rölanti çal›flmas›n› tan›mak için, heriki potansiyometrenin de¤erleri kumanda ünitesi taraf›ndankullan›l›r.

Gaz kelebe¤i ayarlay›c›s› V 60

Gaz kelebe¤i ayarlay›c›s›, gaz kelebe¤ini bütün ayarlamabölgesinde hareket ettirebilen bir elektromotordur.

Devred›fl› kalmas› halinde etkisi

Acil çal›flma yay›, gaz kelebe¤ini acil çal›flma pozisyonunaçeker (yükseltilmifl rölanti devri).HAT devred›fl› kal›r.

52


175_113

al circuit

175_178

175_116

al circuit

F60

J338

V60

J338

175_113

175_116

175_175

175_178

Elektrik devresi

Elektrik devresi

OBD II:� Sensörün elektrik sinyalini ve� De¤erleri plausibilite aç›s›ndan kontrol eder.

‹fllem:

Hava kütle ölçeri Comprehensive-Components-Teflhisi çerçe-vesinde sistem taraf›ndan denetim alt›nda tutulur. Hatal› birgerilim fazla büyük veya fazla küçük olarak teflhis edilir. Ekolarak de¤erler, gaz kelebe¤i ayar› ve motor devrinden al›-nan bir yedek de¤er ile karfl›laflt›r›l›r.


Hava kütle ölçerinin devred›fl› kalmas› durumunda kumandaünitesi yedek bir de¤eri hesaplar. Bu "Acil fonksiyon" o ka-dar iyi ayarlanm›flt›r ki, motorun de¤ifltirilen çal›flma davra-n›fl›n›n de¤ifltirilmesinden anlafl›lamaz.

Hava kütle ölçeri G70

Motronic kumanda ünitesine, motor taraf›ndan ne kadarhava emildi¤i bilgisini aktar›r. Kumanda ünitesi bu verilerioptimal kar›fl›m bileflimini oluflturmak ve yak›t tüketimini bu-na uygun bir yanma ile düflürmek için kullan›r.Emilen hava ile ilgili bilgilerin mümkün oldu¤u kadar do¤ruolmas› için hava kütle ölçeri, subaplar›n aç›l›p kapanmas›s›ras›nda oluflan geri dönüfl ak›mlar›n› tan›r ve emilen ha-vayla birlikte hesaplar.Hava kütle ölçerinin ölçülen de¤erleri, motor devri ve yükeba¤l› bütün fonksiyonlar›n hesaplanmas›nda kullan›l›r, örne-¤in enjeksiyon zaman›, ateflleme zamanlamas› veya yak›tdeposu havaland›rma sistemi.

53

175_121

175_126

G70

+

175_121

175_126

Elektrik devresi

Pasif yüksek gerilim da¤›t›m› PYG

Pasif yüksek gerilim da¤›t›m›, ateflleme zamanlamas›n› veateflleme gerilimini elektronik olarak ayarlayan, statik birateflleme sistemidir. 4 Silindirli motorda her iki buji birbirin-den ba¤›ms›z iki ateflleme bobini üzerinden kumanda edilir.

Do¤ru ateflleme zamanlamas›n›n aktar›lmas› için, örne¤invuruntu sensörlerinin sinyalleri, yük sinyali, so¤utucu madde›s›s› ve motor devri sinyali motronic kumanda ünitesi tara-f›ndan ifllenir. Bu verilerin yard›m›yla kumanda ünitesi, atefl-leme zamanlamas›n› motorun her çal›flma durumuna uydu-rur ve böylece etki derecesini, yak›t tüketimini ve at›k gazdavran›fl›n› iyilefltirir.

Bu sistem yard›m›yla da vuruntulu yanma silindir seçilerektespit edilip düzeltilebilir.

54


Engine speed sender

SHVD

Knock sensor I

Syst

em in

terf

ace

Knock sensor II

Motor devirsensörü

Vuruntu sensörü I

Vuruntu sensörü II

Ba¤l

ant›

Bütü

n se

nsör

175_131

OBD II:

� Vuruntu sensörlerinin elektrik sinyalini ve� Tekleme tan›mlamas›yla ateflleme sisteminin fonksiyonunu

da kontrol eder.

‹fllem:

Ateflleme teklemelerinin artan bir flekilde ortaya ç›kmas›,ar›zal› bir ateflleme tertibat›n›n belirtisi olabilir.

Ateflleme trafosu N152

Ateflleme trafosu N152'de güç son kademesi N122 ve atefl-leme bobinleri N, N128 birarada bulunmaktad›r. Yani atefl-leme trafosu, pasif yüksek gerilim da¤›t›m›n›n odak nokta-s›d›r.

Sekonder hava pompas›n›n alt›nda bir tutucuya ba¤lant›l›-d›r.

Yüksek gerilim kablolar›n›n s›ralamas› bobin gövdesindebelirtilmifltir.

55

175_133

Electrical circuit

175_134

J220

Cylinder:

PQ

1 4 2 3

175_133

175_134Silindir

Elektrik devresi

Vuruntu sensörleri G61 ve G 66

Ateflleme zamanlamas›n›n elektronik kumandas› silindir se-çici vuruntu ayarlamas›na ba¤l›d›r. Vuruntu sensörlerinin si-lindir seçici düzenlemesi, ilk silindiri ve böylece krank mili-nin pozisyonunu tan›yan bir hall sensörünün yard›m›yla ya-p›l›r.

Vuruntu yapan bir silindirin tan›nmas›ndan sonra ilgili silin-dirin ateflleme aç›s›, vuruntulu yanma gerçekleflmeyene ka-dar, kademeli olarak geri al›n›r.


G61'in kesilmesinin tan›nmas›yla bütün silindirler için atefl-leme aç›s› geriye al›n›r ve kar›fl›m zenginlefltirilir.

Enjeksiyon subaplar› N30, N31, N32, N33

Dikey yak›t giriflleri olan enjeksiyon subaplar›, ba¤lant› k›s-kaçlar›yla ortak bir yak›t da¤›t›c› boruya tutturulmufltur.

Ak›m beslemesi bir termo sigorta üzerinden yap›l›r.

56


Electrical circuit

G61

175_138

Electrical circuit

175_143

175_144

N30 N31 N32 N33

S

175_137

G66

+

175_138

175_137

Elektrik devresi

175_144

175_143

Elektrik devresi

Motronic kumanda ünitesi, motor bölümünün ön k›sm›ndakibölüme yerlefltirilmifltir ve motor yönetiminin bütün fonksi-yonlar›n› kumanda eder.

Versiyon M5.9.2 üniteleri, araç üstünde teflhis II 'nin bütünfonksiyonlar›n› kapsar ve böylece CARB'›n yasal gereklilik-lerini yerine getirir.

Kumanda cihaz›, ar›zal› fonksiyonlar› at›k gaz uyar› lamba-s› (MIL) üzerinden gösterir.

57

Motronic kumanda ünitesi J 220 (M5.9.2)

175_151175_151

Denetim alt›ndaki di¤er sensörler

H›z ölçer sensörü G22

fianz›man yuvas›nda bulunmaktad›r. Arac›n h›z›n› alg›la-maktad›r.


Sinyalin kesilmesi durumunda motor devri s›n›rland›r›c›s›daha erken devreye girer.Araç davran›fl sorunlar› ortaya ç›kabilir.

So¤utucu madde ›s›s› sensörü G62

So¤utucu madde ç›k›fl borusunda, silindir kafas›nda bulu-nur.Bunun sinyali de atefllemenin ve enjeksiyonun çok de¤iflikfonksiyonlar›n› etkiler.


G62'nin tan›nan sinyal kesilmesi durumunda, sistem taraf›n-dan emme borusu ›s›s› ve di¤er motor çal›flma koflullar›n-dan, yedek de¤er hesaplan›r.

58


Electrical circuit

175_145

175_146

J220

G22

175_149

Electrical circuit

175_150

G62

J285

+

175_146

175_149

175_150

175_145

J220

J285

G22

Elektrik devresi

Elektrik devresi

G62

59

Notlar

OBD-II Temel konsept (Dizel)

OBD-II (Benzinli)'yle aras›ndaki farklar

Otto-motor'da zararl› maddelerin azalt›lmas› ve denetleme-ye paralel olarak dizel motor da zararl› maddelerin azalt›c›bileflenlerle donat›lm›flt›r. Bu bileflenlerin denetimi de OBD-IIüzerinden gerçeklefltirilmektedir.

OBD-II (Dizel)'in hedefleri ve talepleri, OBD II (Benzinli) ilebenzerdir, sadece denetlenen bileflenler de¤iflik yanma iflle-mi nedeniyle farkl›d›r.

OBD-II (Dizel) afla¤›daki bileflenleri ve sistemleridenetler:

� Yanma teklemesinin tan›nmas›� At›k gaz geri dönüflümü� Püskürtme bafllang›c›n›n ayarlanmas›� Yükleme bas›nc›n›n ayarlanmas›� CAN-Veriyolu� Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi� Kumanda ünitesiyle ba¤lant›l› at›k gaz bak›m›ndan

önemli sensör ve aktörlerin tamam›� Otomatik flanz›man

60

OBD-II (Dizel) Genel Bak›fl

HC

CO

NOx

OBD II

Soot particulates

175_152

OBD II

175_152

Kurumpartiküllari

Dizel araçlar için emisyon s›n›r de¤erleri

Benzinli araçlarda bahsedilen zararl› maddelere ek olarak, dizel araçlarda baflka bir s›n›r de¤ere dikkat edilmelidir- kurumpartiküllerinin (PM) miktar›.

Burada da somut anlat›m› sa¤lamak amac›yla emisyon s›n›r de¤erleri iki örnek ile anlat›lacakt›r. Farkl› ölüm ifllemleri sebebiylede¤erler birbirleriyle karfl›laflt›r›lamaz.

� Azami 12 kifli tafl›ma izni olan araçlar için s›n›r de¤erler,Kaliforniya eyaleti model y›l› 1999'dan itibaren.

Bu s›n›r de¤erleri TIER 1-‹zin kademesine uygundur.

� Günümüzde Federal Almanya'da uygulanan s›n›r de¤er-leri D3-Normuna uygundur.

61

Pollutant

NMHC

CO

NOx

Durability[mi]

Limit valueMY ‘99[g/mi]

Particulates

175_044

100,000

100,000

100,000

50,000

0.31

4.2

1.0

0.08 0.2

0.4

0.6

0.8

1.0

1.2

1.4

1.6

1.8

2.0

2.2

2.4

CO NOxHC +

NOx

0.600.50

0.05

175_156

PM

0.56

g/km

50,000

50,000 3.4

0.25

175_156175_044NMHC (Non-Methane-Hydrocarbon) Metan içeri¤i olmayanhidrokarbonlard›r.

Zararl› maddeS›n›r de¤er

MJ ‘99[g/mil]

Sistem Bileflenleri

1,9l TDI

Aç›klamalar

01 Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesiJ248

02 At›k gaz-uyar› ›fl›¤› K83 (MIL)

(2000 model y›l›ndan itibaren iletiflim CAN-Veriyoluüzerinden)

03 Ön ›s›tma süresi kontrol lambas› K 29

(2000 model y›l›ndan itibaren iletiflim CAN-Veriyoluüzerinden)

04 Hava kütle ölçeri G70

05 Yükleme bas›nc› ayar sübapl› at›k gaz turbo yükleyicisi

06 Yükleme bas›nc› s›n›rland›rmas› için manyetik sübapN75

07 Emme borusu bas›nc› için sensör G71; emme borusu›s› sensörü ile G72 birlikte

08 AGD-Subab›

09 At›k gaz geri dönüflüm sübab› N18

10 Enjeksiyon memesi; i¤ne sias› sensörü G 80 ile birlikte

11 Is›t›c› bujiler (Motor) Q6

12 Is›t›c› bujiler için röle J52

13 Motor devri sensörü G28

14 So¤utucu madde ›s› sensörü G62

15 Distirbütör enjeksiyon pompas›;

Ayar itici yol sensörü G149

Yak›t ›s›s› sensörü G81

Miktar ayarlay›c› N146

Enjeksiyon bafllatma subab› N108 ile birlikte

16 Gaz pedal konum sensörü G79;

Kick-Down-fialteri F8

Rölanti flalteri F60 ile birlikte

17 CAN-Veriyolu

(fianz›man kontrol ünitesiyle iletiflim, model y›l›2000'den sonra kombi gösterge ile)

18 Teflhis ba¤lant›s›

62


0405

06

01

18

02

03

17

0915

10

11

1214

13

16

0708

175_159

63

175_159

Sensörler

Hava kütle ölçeri G70

Gaz pedal konum sensörü G79Kick-Down-fialteri F8Rölanti flalteri F60 ile birlikte


‹¤ne sias› sensörü G80

So¤utucu madde ›s› sensörü G62

Emme borusu bas›nc› sensörü G71Emme borusu ›s› sensörü G72

Ayar itici yol sensörü G149Yak›t ›s›s› sensörü G81

Is›t›c› bujiler için röle J52

64


Diagnosis interface

65

Glow plugs (engine

Actuators

Glow plug relay J5

EGR valve N18

Charge pressure covalve N75

Quantity adjuCommenceminjection valv

Glow period warnin(communication viafrom model year 20

Self-diagnosis fault lamp K83 (MIL)(communication viafrom model year 20175_181

Diesel direct injection system control unit J248

CAN bus

Dizel do¤rudan enjek-siyon tertibat› kumandaünitesi J248

Aktörler

Is›t›c› bujiler (Motor) Q6

Is›t›c› bujiler için röle J52

At›k gaz geri dönüflüm sübab› N18

Yükleme bas›nc› s›n›rland›rmas› içinmanyetik sübap N75

Miktar ayarlay›c›N146Enjeksiyon bafllat-ma subab› N108

Ön ›s›tma süresi kontrol lambas› K 29(2000 model y›l›ndan itiba-ren iletiflim CAN-Veriyoluüzerinden)

At›k gaz-uyar› ›fl›¤› K83 (MIL)(2000 model y›l›ndan itibaren iletiflimCAN-Veriyolu üzerinden)

175_181

CAN-veri hatt›

Oksidasyon katalizörü

Otto motordaki gibi 3 Yollu bir katalizörün dizel motorlardakullan›lmas› mümkün de¤ildir. Aç›klamas› ise, dizel yak›t›nyanmas› için gerekli olan hava takviyesidir. At›k gazlar buyüzden, 3 yollu katalizörün kullan›m›n› engelleyen yüksekoksijen oran›na sahiptir.

‹sminden de anlafl›laca¤› gibi, oksidasyon katalizörü at›kgazda bulunan zararl› maddeleri sadece oksidasyon ile dö-nüfltürebilir. Yani azot oksitler (NOx), Otto-motordaki gibiredüksiyon ile dönüfltürülemez. Azot oksitlerin emisyonununbuna ra¤men s›n›rland›r›lmas› için, at›k gaz geri dönüflümüuygulanm›flt›r.

66

Sistem Bileflenleri (Dizel)

175_180

Catalyst layer

CO2 H2OCO2

PMHCCO

175_182

Katalizörtabakas›

175_180

175_182

Oksidasyon katalizörünün yap›s›, 3 Yollu bir katalizörün yap›s›na çok benzemektedir. Sadece lambda sondalar› bulunmaz.At›k gaz burada da küçük kanallardan geçer ve bu s›rada aktif katalizatör tabakas›ndan geçirilir.

Enjeksiyon Bafllang›c› Ayarlamas›

Optimal motor gücü ve çal›flma sakinli¤ini bütün sürüfl po-zisyonlar›nda düflük miktarda zararl› madde at›l›m› ile sa¤-lamak için, yak›t enjeksiyonunun zamanlamas› sürekli ayar-lanmal›d›r.Motor veya dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumandaünitesi, farkl› durumlarda optimal yanma için daha erkenbir enjeksiyon zamanlamas›na ihtiyaç duyarlar:

- So¤uk çal›flt›rma- Motor devrinin yükseltilmesi- Enjeksiyon miktar›n›n yükseltilmesi

OBD II:

� ‹¤ne sias› sensörü yard›m›yla gerçek enjeksiyon bafllang›-c›n›,

� Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kontrol ünitesi elekt-riksel fonksiyonunu ve sinyal plausibiletisini,

� Enjeksiyon bafllatma sübab›n›n elektriksel fonksiyonunukontrol eder.

Aç›klama:1 dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi2 Motor devri sensörü3 Sensör tekerle¤i4 So¤utucu madde sensörü5 ‹¤ne sias› sensörü6 Enjeksiyon bafllatma sübab›7 hesaplanm›fl enjeksiyon miktar›

Nominal-Enjeksiyon zamanlamas›n›n hesaplanmas› için, di-zel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi motordevrini, so¤utucu madde ›s›s›n› ve hesaplanan enjeksiyonmiktar›n› kullan›r. Hesaplanan bu nominal de¤erin ve i¤nesias› sensöründe ölçülen gerçek de¤er gözönünde bulundu-rulmas›yla, enjeksiyon zamanlamas› enjeksiyon bafllatmasubab› üzerinden ayarlan›r.

‹fllem:

Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi i¤ne si-as› sensörünün sinyalini (Gerçek enjeksiyon bafllang›c›) sa-bit de¤erlerle karfl›laflt›r›r. Bu de¤erler kumanda ünitesininkapsam›ndaki bütün sürüfl durumlar›n›n hesaplanmas› içinbir tan›mlama alan›nda depolanm›flt›r.

67

175_187

1

2

4

5

6

7

3

175_187


Krank milindeki sensör tekerle¤iyle koordiineli olarak çal›-flan sensör motor devrini alg›lar. Bu, kumanda ünitesininiçindeki birçok hesaplama için kullan›lmaktad›r.

Örne¤in:

- Enjeksiyon miktar› ve bafllang›c›n›n hesaplanmas›- Silindir seçici tekleme tan›nmas›- Yükleme bas›nc› ayarlamas›

Devred›fl› kal›rsa etkisi

Devred›fl› kal›rsa motor kapat›l›r ve tekrar çal›flt›r›lamaz.

‹¤ne sias› sensörü G80

Sensör sinyal› afla¤›daki sistemler taraf›ndan kullan›l›r:

- Enjeksiyon bafllang›c› ayarlamas›- Silindir seçici tekleme tan›nmas›


Devred›fl› kalmas› halinde enjeksiyon bafllang›c› sadece ha-f›zaya al›nan tan›mlama alan› ile kumanda edilir. Enjeksi-yon miktar› indirgenir.

68


Electrical circuit

Electrical circuit

175_193

175_192

175_200

G28

175_201

G80

175_192

175_200

175_193

175_201

G28

G28

Elektrik devresi

Elektrik devresi

Enjeksiyon bafllang›c› subab› N108

Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi isteni-len enjeksiyon bafllang›c›n› hesaplar ve bununla enjeksiyonbafllang›c› subab›na kumanda eder. Subap girifl sinyalini,da¤›t›c› enjeksiyon pompas›n›n içindeki enjeksiyon ayarla-ma pistonuna etki eden, kumanda bas›nc›na çevirir.


Enjeksiyon bafllang›c› ayarlamas› devred›fl› kal›r. Enjeksiyonbafllang›c›na, kumanda ünitesinde haf›zaya al›nan tan›mla-ma alan›ndan kumanda edilir.

69

Electrical circuit

175_202

N108

+ 175_202

Enjeksiyon bafllatma valfi N108

N108

Elektrik devresi

At›k gaz geri dönüflümü

Dizel do¤rudan enjeksiyon ifllemi, azot oksitlerin (NOx) ge-liflimine yolaçan, yüksek yanma ›s›s›yla ve yüksek oksijenoran›yla çal›fl›r. Ancak oluflan azotoksitler oksidasyon kata-lizörü taraf›ndan redükte edilemez, bu nedenle oluflumu bileat›k gaz geri dönüflümünün (AGD) devreye sokulmas›yla s›-n›rland›r›lmal›d›r.

Belirli bir miktarda at›k gaz›n yak›t hava kar›fl›m›na aktar›l-mas›yla yanma ›s›s› düflürülür, yanma odas›ndaki oksijenoran› düflürülür ve NOx ç›k›fl› azalt›l›r. At›k gaz›n ayarlan-m›fl bir flekilde kar›flt›r›lmas› ile at›k gaz davran›fl›, yük ko-flullar›na ba¤l› olarak de¤ifltirilebilir.

Ancak hidrokarbonlar›n (HC), karbonmonoksitin (CO), vepartikül emisyonunun yükselmesi sebebiyle, at›k gaz geridönüflümü s›n›rland›r›lm›flt›r.

70


175_060

Legend:1 Diesel direct

injection system control unit(with integrated altitude sender)

2 Exhaust gas recirculation valve3 EGR valve4 Air-mass flow meter5 Catalytic converter

1

2

3

4

5

Aç›klamalar:1 Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› ku-

manda ünitesi (Entegre edilmifl yüksekliksensörlü)

2 At›k gaz geri dönüflüm subab›3 AGD-Subab›4 Hava kütle ölçeri5 Katalizör

175_060

OBD II :

� AGD-Subab›n›n hava kütle ölçeri taraf›ndan aç›lma vekapanma fonksiyonunu ve

� At›k gaz geri dönüflümü, yükseklik sensörü ve hava kütleölçerinin elektrik fonksiyonunu kontrol eder.

‹fllem:

At›k gaz geri dönüflümünün fonksiyonu, dizel do¤rudan en-jeksiyon tertibat› kumanda ünitesi (EDC 15V) taraf›ndan,hava kütle ölçeri yard›m›yla kontrol edilir. Bu s›rada havakütlesi ak›m›, bir at›k gaz beslemesi an›nda denetlenir vekumanda ünitesinde, yükseklik sinyali dikkate al›narak, no-minal de¤erlerle karfl›laflt›r›l›r.

Fonksiyon kontrolünün temel prensibi, hava kütlesi ak›m›n›n(D›fl hava) bir at›k gaz beslemesi s›ras›nda, kapat›lm›fl at›kgaz beslemesindekinden daha küçük olmas›na dayanmak-tad›r.

71

Exhaust gas recirculation inactive

Ambient air

Ambient air

Exhaust gas

Exhaust gas recirculation active

175_185

EGR

OK

QLM

t

QLM = air mass flow, t = time1 = signal from integrated altitude sender

EGR

NOK

QLM

t

175_183 175_184

1 1

a = Vacuumb = Atmospheric pressure

AB

At›k gaz geri dönüflümü aktif de¤il

At›k gaz geri dönüflümü aktif

At›k gaz

D›fl hava

D›fl hava175_185

QLM= Hava kütesi ak›m›, t= zaman1= Entegre edilmifl yükseklik sensörünün ak›m›

a= Vak›mb= Atmosfer bas›nc›

AGRTAMAM

AGRTAMAM

de¤il

175_183 175_184

At›k gaz geri dönüflüm subab› N18

Bu subap dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda üni-tesinin sinyallerini bir kumanda ba›nc›na çevirir. Buna kar-fl›n motor taraf›ndan vakumla beslenir ve kumanda ünitesiilgili bir sinyal verirse, bunu AGD'ye iletir. Kumanda sinyal-lerinin oran›, at›k gaz geri dönüflüm oran›n›n büyüklü¤ünüayarlar.


Subap devred›fl› kal›rsa at›k gaz geri dönüflümü kapat›l›r.

AGD Subab›

AGD subab› emme borusu kapa¤›yla birlikte emme borusu-na entegre edilmifltir.At›k gaz geri dönüflümü subab› taraf›ndan vakuma maruzb›rak›l›rsa aç›l›r ve at›k gaz›n emme borusuna ulaflmas›n›sa¤lar.

AGD Subab› elektrik kumandal› de¤ildir ve bu nedenlefonksiyonu araç üstünde teflhis taraf›ndan do¤rudan kontroledilemez.

72


Electrical circuit

175_186

175_188

175_202

N18

+ 175_202

175_188

175_186

N18

Elektrik devresi

Aç›klamalar:1 Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi 2 ‹¤ne sias› sensörü3 Motor devri sensörü4 Sensör tekerle¤i

Silindir seçici tekleme tan›mas›, otto motordaki gibi, at›kgaz kalitesinin ve motor gücünün düzeltilmesine yarar. Sü-rüfl konforunun ve sürüfl güvenli¤inin teklemeler taraf›ndanolumsuz etkilenmesi ve yak›t hava kar›fl›m›n›n at›k gaz ak›-m›na yanmadan gönderilmesi engellenir.

Otto ve dizel motor sistemlerinin ifllemleri, ayn› hedefe sa-hip olmalar›ndan dolay›, çok az farkl›l›k gösterir.

‹ki temel farkl›l›k:

- Motor devri sinyal› ve motor devri dalgalanmalar› 4 ka-nall› bir sensör tekerle¤i taraf›ndan alg›lan›r. Her kanalbir silindirin üst ölü noktas›na göre ayarlanm›flt›r.

- Silindirin tan›nmas› i¤ne sias› sensörü üzerinden gerçek-leflmektedir. Sürekli 3.Silindirin pozisyonunu verir ve di-¤er silindirlerin pozisyonu buradan hesaplan›r.

73

The misfire detection system

B

A3 4

1 2

12

3

4

Yanma tehlikesi tan›mas›

Silindir seçici tekleme tan›mas›

Örnek: Silindir 2’de tekleme

A Krank mili sinyaliTekleme tan›mas›Üst ölü sinyali silindir 1-4 için

B ‹¤ne sias› sinyali:Tan›mlama pozisyonu 3. silindir

Sinyal A+B= Silindir 2’de tekleme

Yükleme Bas›nc› Ayarlamas›

At›k gaz emisyonlar› gözetilerek optimal güç art›fl› sa¤lan-mas› için, yükleme bas›nc› da sürekli ayarlanmal› ve kontroledilmelidir. Bu s›rada yükleme bas›nc›, yanma için daimahesaplanan bir hava kütlesi bulunmas› için, sürekli olarakde¤iflik sürüfl pozisyonlar›na uydurulmal›d›r.

OBD II:

� Emme borusu bas›nç sensörü vas›tas›yla yükleme bas›nc›s›n›rland›r›c›s› manyetik subab›n›n açma ve kapatmafonksiyonunu ve

� Sensör ve yükleme bas›nc› s›n›rland›r›c›s› manyetik suba-b›n›n elektrik fonksiyonu ve sinyal plausibilitesini kontroleder.

Aç›klamalar:1 Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› ku-

manda ünitesi2 Emme borusu bas›nc› ve emme borusu ›s›-

s› sensörü3 So¤utucu madde sensörü4 Motor devri sensörü5 Gaz pedal konumu sensörü6 Yükleme bas›nc› s›n›rland›r›c›s› manyetik

subab›7 Yükseklik sensörü8 Yükleme bas›nc› ayarlama subapl› at›k

gaz turbo yükleyicisi

Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi yükle-me bas›nc›n›n ayarlanmas› için motor devri, emme borusu›s›s›, emme borusu bas›nc›, gaz pedal› konumu ve yükseklikvericilerinin sinyallerine ihtiyaç duyar, yükseklik sensörü ku-manda ünitesine entegre edilmifltir. Bu sinyallerin yard›m›ylakumanda ünitesi gerekli olan nominal yükleme bas›nc›n› veböylece yükleme bas›nc› s›n›rland›r›c›s› manyetik subab›n›ndokunma oran›n› ayarlar.

‹fllem:

Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi emmeborusu bas›nc› sensörünün sinyalini hesaplanan nominalde¤erlerle karfl›laflt›r›r. Bu nominal de¤erler bir tan›ma ala-n›n›n ve girifl sinyallerinin yard›m›yla belirlenir.

74


175_199

7

12

6

5

4

3

8

A B

175_199

Yükleme bas›nc› s›n›rland›r›c›s› manyetik subab›N 75

Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi, yükle-me bas›nc› s›narland›r›c›s› manyetik subab›na, yükleme ba-s›nc› için hesaplanan sinyalleri gönderir. Sinyallerin temasoran›na göre, at›k gaz turbo yükleyicisindeki yükleme ba-s›nc› ayarlama subab›na, manyetik subap taraf›ndan birkumanda bas›nc› iletilir.


Yükleme bas›nc› ayarlamas› devred›fl› kal›r ve motorun gücüazal›r.

Emme borusu ›s›s› sensörü G72 ile birlikte em-me borusu bas›nc› sensörü G71

Bu yap› parças›nda iki sensör birleflmifltir. Böylece kumandaünitesi bu kombine sensörden emme borusu bas›nc› ve ›s›s›hakk›nda bilgiler al›r.


G 71 Yükleme bas›nc› devred›fl› kal›r ve motor gücü düfler.G 72 Ayarlama bir yedek de¤er ile gerçekleflir.

75

Electrical circuit

175_189

Electrical circuit

175_190

175_202

N75

175_203

G72G71

+ 175_202

175_190

175_203

175_189

N75

G72G71

Elektrik devresi

Elektrik devresi

N75

Denetlenen di¤er sensörler ve aktörler

Ayar sürgü yolu sensörü G149Yak›t ›s›s› sensörü G81Miktar ayarlay›c› N146

Bu bileflenler da¤›t›c› enjeksiyon pompas›n›n içerisindebulunur.

OBD II:� Ayar sürgü yolu ve yak›t ›s›s› sensörünün elektrik fonk-

siyonunu;� Miktar ayarlay›c›s›n›n alt ve üst dayanma noktas›n› kont-

rol eder.

76


Electrical circuit

175_204

N146

G81 G149+

Modulating piston movement sender

l temperature sender

Quantity adjuste

175_195

175_196

lating piston movement sender

Miktar ayarlay›c›

Ayar sürgü yolu sensörü

Ayar sürgü yolu sensörü

Yak›t ›s›s› sensörü

Elektrik devresi

N146

G149G81

175_204

175_195

175_196

Gaz pedal› konumu sensörü G79

Bu sensör dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumandaünitesine sürücü iste¤ini sinyalize eder ve ad› geçen bütünsistemleri etkiler. Yani, bütün sistemlerin bu sinyale do¤-rudan veya dolays›z olarak ihtiyac› vard›r.

OBD II:

� Sensörün elektrik fonksiyonunu ve� Sinyalin plausibilitesini kontrol eder.

Is›t›c› bujiler (Motor) Q6Is›t›c› buji rölesi J52

Motor çal›flt›rmas› s›ras›ndaki ön ›s›tma ve 2500Dev/Dak.ya kadar art ›s›tma sayesinde ilk çal›flt›rma veçal›flma davran›fl› düzeltilir ve zararl› madde ç›k›fl› azalt›l›r.

OBD II:

� Rölenin elektrik fonksiyonunu ve;� Çiftli karfl›laflt›rarak ›s›t›c› bujilerin fonksiyonunu kontrol

eder.

77

Electrical circuit

Electrical circuit

175_197

175_198

+ + +

175_205

G79

175_206

J52

Q6

175_197

175_205

175_198

175_206

G79

J52

Q6

Elektrik devresi

Elektrik devresi

OBD II (Benzinli)

VAG 1551, VAG 1552 ve VAS 5051 ile teflhis

Adres kelimesi01- Motor kumanda ünitesi

Fonksiyonlar:02- Hata haf›zas›n› sorgulama03- Aktörlerin teflhisi04- Temel ayarlamalar ve k›sa trip05- Hata haf›zas›n› silme06- Ç›k›fl› sonland›rma07- Kumanda ünitesini kodlama08- Ölçüm de¤erleri blo¤unu okuma15- Okuma kodu

Adres kelimesi33- Scan-tool-fonksiyonuna getirme

Fonksiyonlar:Mode 1- Teflhis verilerini aktarmaMode 2- Çal›flma koflullar›n› aktarmaMode 3- At›k gaz uyar› lambas› (MIL) yanarken hata

haf›zas›n› sorgulamaMode 4- Hata haf›zas›n› silmeMode 5- Lambda sondas› sinyallerinin ç›k›fl›Mode 6- Ölçüm de¤erlerini sorgulamaMode 7- At›k gaz uyar› lambas› (MIL) sönükken hata

haf›zas›n› sorgulama

78

Kendi Kendine Teflhis

175_006

175_007

175_010

175_006

175_007

175_010

VAS 5051 teflhis test cihaz›, "Araç Kendinden Teflhis" kullan›m türünde iflletilebilir. Bu Hata arama cihaz› VAG1551'deki ifllem flekline denktir.

Okuma kodunun okunmas›

Okuma kodu, gerekli bütün teflhislerin sistem taraf›ndan uygulan›p uygulanmad›¤›n› gösterir.

Okuma kodu, teflhis cihazlar›yla "01" adres kelimesindeki "15" fonksiyonuyla veya "33" adrs kelimesindeki Mode"1" ile okun-abilir.

Okuma kodunun üretilmesi

Reaadiness kodu do¤rudan mekaniker taraf›ndan, örne¤inbir anahtar›n verilmesiyle üretilemez.Okuma kodunun oluflturulmas›, bütün gerekli teflhislerin sis-tem taraf›ndan geçilip bitirildi¤ini gösteren, sistemin birreaksiyonudur.

fiu flekilde gerçekleflir:

- Teflhis araçlar›yla "01" adres kelimesi kullan›larak birk›sa tripin uygulanmas›ndan sonra

- FTP72-benzeri bir sürüfl peiyodunun geçilmesinden sonrae¤er sadece bir Generic-Scan-Tool bulunuyorsa.

79

WSC XXXX

037906259 X engine MOTR AT D01 ⇒

Code 0003

Rapid data transfer

01-Engine electronics

Q

Procedure:1. Enter “01” Engine electronics with ignition on

2. Acknowledge with “Q”.

3. Press “-“ button.

4. Enter “15” for Readiness Code.

5. Acknowledge with “Q”.

Diagnoses have been fulfilled.

Diagnoses marked “1” have still not been fulfilled or carried out.

HelpRapid data transfer

Choose function XX

QRapid data transfer

15 - Readiness code

⇒Readiness code

00000000 Test complete

⇒Readiness code

00010011 Test not complete

175_157

‹fllem1. Kontak aç›kken “01” Motor elektroni¤inin giderilmesi. 4. Okuma kodu için “15” girilmesi

2. “Q” ile onaylanmas›. 5. “Q” ile onaylanmas›.

Teflhisler yerine getirilmifltir

“1” ile tan›mlanan teflhisler yerine getiril-memifltir veya uygulanmam›flt›r.

3. “-”- Tufluna bas›n›z.

H›zl› veri aktar›m› YARDIM‹fllev secin XX

H›zl› veri aktar›m› Q01-Motor elektroni¤i

H›zl› veri aktar›m› Q15-Okuma kodu

Okuma kodu Q00000000 tamam

Okuma kodu Q00010011 tamam de¤il

037906259 X MOTOR MOTR AT D01→Kodlama 0003 WSC XXXX

175_157

K›sa trip

Genel olarak tamirat yap›ld›ktan sonra bütün sistemlerin kontrol edilmesi için sistemin gerektirdi¤i tüm FTP72-Periyodunu uy-gulamak mümkün olmad›¤›ndan, serviste bir k›sa trip uygulanmal›d›r. Bu k›sa trip örne¤in FTP72-Periyodu gibi normland›r›lm›flbir sürüfl periyodu de¤ildir, bilakis okuma kodunun belirlenen k›sa fonksiyon kontrolleriyle üretildi¤i intern bir ifllemdir.

Okuma kodu belirlenen bir k›sa trip ile sadece teflhis cihazlar› VAG 1551/VAG 1552/VAS 5051 ile üretilebilir.

K›sa tripte fonksiyon kontrolü:

� Katalizör� Sekonder hava sistemi� Lambda sondalar›� Lambda sonda ›s›tmas›� Lambda sonda eskimesi� Yak›t besleme sistemi� Vuruntu sensörleri� Yak›t deposu havaland›rma sistemi� Delik teflhisi� H›z sinyali

K›sa trip için koflullar

K›sa tripten önce hata haf›zas›n›n okunmas› ve gösterilenhatalar›n kald›r›lmas›ndan sonra silinmesi gerekmektedir.

Fonksiyon kontrollerinin ardarda bafllat›lmas›.

Gaz kelebe¤i kumanda ünitesi de¤ifltirildikten sonra, testtenönce adapte edilmelidir.

K›sa trip s›ras›nda sistem taraf›ndan bir hata tan›mlan›rsa,haf›zaya al›n›r, ve/veya at›k gaz uyar› lambas› (MIL) ilegösterilir ve böylece testi yar›da kesme imkan› bulunmak-tadd›r.

80


Fonksiyon kontrollerinin uygulama koflullar›n› dikkate al›n›z.

Örne¤in:Delik teflhisi motorun ›s›t›lmas›ndan önce gerçeklefltirilmelidir.Motor ›s›t›ld›ktan sonra kapat›lmamal›d›r.

K›sa Tripte teflhis cihazlar› görüntü ekranlar› için örnek

K›sa tripte, mekaniker için k›sa tripte gerekli gösterge gru-bunun listesi bulunmaktad›r. Burada teflhis ad›mlar›n›n enuygun s›ralamas› da bulunmaktad›r.

Girifl "1" ile ve "motor kumanda ünitesi" anahtar› "1"in se-çimi,"Q" ile onaylama, fonksiyon "04-Temel ayarlamalar vek›sa trip bafllatma" seçilmesi ve "Q" ile onaylanmas›.

Bu teflhis için afla¤›daki gösterim ekrana gelir:

fiimdi gösterge grubu teflhis s›ralamas›na göre girilebilir.

Örnek:Gösterge grubu 046-Katalizör teflhisi.

81

1.10 ms

System in basic setting 046

360 °C 0.0 (alphanumeric text)Amplitude ratioLambda probe Primary catalytic converter/secondary catalytic converter

Possible “alphanumeric text“: T OFF

Engine load

Catalytic converter tempera-ture (calculated according to temperature model)

Sistem temel ayarda 046

1,10 ms 360 °C (Aç›k text)Amplitüt oran›

Lambda sondas›

Kat önü/Kat arkas›

Katalizör ›s›s›

(Is› modeline göre hesaplan›r)

Motor yükü

Olas› “Aç›k textler”

- Test KAPALI- Test AÇIK- Tamam (Teflhis hatas›z olarak tamamlanm›flt›r)

- Tamam de¤il (Teflhis hatas›z olarak tamamlanmam›flt›r)

Özet: Okuma kodu/K›sa trip

Okuma kodu sistemde hata bulunmas› ile ilgili bilgi vermez.Belirli teflhislerin bitirildi¤ini (Bit 0'da) veya henüz uygulan-mad›¤›n› ya da yar›da kesildi¤ini (Bit 1'de) aç›klar.

Sürücü veya kontrol yapan görevli bir memur için bir veyabirden fazla haf›zaya kaydedilmiflhatan›n yegane optikgösterimi, at›k gaz uyar› lambas›n›n (MIL) yanmas›d›r.

Motor yönetimi bir hata tespit etmifl ve haf›zaya kaydetmekaidelerine uygun olarak hatay› hata haf›zas›nda saklam›fl-sa, hata sadece hata haf›zas›n›n bir Scan-Tool veya VAG-Test cihaz› ile okunmas›yla de¤erlendirilebilir.

Hatan›n kald›r›lmas›ndan sonra hata haf›zas› mekanikertaraf›ndan silinir. Bu sayede okuma kodu da geriye al›n›r.Bu, motor yönetimi için bütün teflhislerin tekrar silbafltanyap›lmas› gerekti¤i anlam›n› tafl›r.

K›sa trip servisler için yarat›lm›flt›r, çünki baz› teflhis koflul-lar›na normal sürüfl kullan›m› s›ras›nda zor ulafl›l›r. Servis-lere teflhisleri hedeflenen koflullar alt›nda harfiyen uygulamave okuma kodunu uzun süre gerektirmeden tekrar oluflturmaimkan›n› sa¤lar.

82


Hata haf›zas›n› gereksiz yere silmemeye veya motronic kumanda ünitesini gerilim beslemesinden ay›rmamaya dikkatediniz, çünki bu flekilde okuma kodu silinir ve yeniden üretilmelidir.

OBD II (Dizel) Dizel araçlarda teflhis (TDI)

Dizel do¤rudan püskürtme tertibat› kumanda ünitesi (EDC15V) de bir hata haf›zas›yla donat›lm›flt›r. Bir ar›zan›n kay-dedilmesinden sonra bu iki flekilde gösterilebilir:

- At›k gaz kalitesini etkileyen hatalar, at›k gaz uyar› lam-bas› (MIL) ile gösterilir. Bu hatalar OBD II teflhisi s›ras›n-da ele al›n›rlar.

- Sürüfl davran›fl›n› ve sürüfl güvenli¤ini etkileyen hatalarkontrol lambas›n›n ön ›s›tma süresi için yan›p sönmesi ilegösterilir.

Bir hata haf›zaya al›nm›flsa, teflhis cihazlar› VAG1551/1552 ve VAS 5051 ile okunabilir.

Okuma kodunu okuma ve üretme

OBD II (dizel) li New Beetle (USA)'da okuma kodununokunmas› ve üretilmesi, otto motora göre farkl›d›r.

Okunmas›

- Adres kelimesi "01" motor elektroni¤i,- Fonksiyon"08" ölçüm de¤er blo¤unu okuma ve- Gösterge grubu "17" okuma kodu üzerinden gerçek-

leflir.

Okuma kodunun üretilmesi bir teflhis arac› üzerinden yap›l-mak zorunda de¤ildir. Okuma kodu test yerinde tespit edil-mifl bir kontrol rutini ile üretilir.

83

Dizel motorda okuma kodunun çözülmesi ve okuma kodunun üretilmesi için yap›lan ifllemleri ilgili servis el kitab›ndabulabilirsiniz.

Self-diagnosis fault warning lamp (MIL)

175_165

Glow period warning lampÖn ›s›tma süresi kontrol lambas›

At›kgaz uyar› ›fl›¤› (MIL)

175_165

Yap› parçalar›

F60 Rölanti flalteri

G28 Motor devri sensörüG39 Lambda sondas› 1G40 Hall sensörüG61 Vuruntu sensörü IG62 So¤utucu madde sensörüG66 Vuruntu sensörü IIG69 Gaz kelebe¤i-Potansiyometresi

G70 Hava kütle ölçeriG88 Gaz kelebe¤i ayarlay›c›s›-PotansiyometresiG108 Lambda sondas› II

J220 Motronic kumanda ünitesiJ299 Sekonder hava pompas› rölesiJ338 Gaz kelebe¤i kumanda birimi

84

Fonksiyon Plan› (2,0l Otto-Motoru)

175_169a

N112

S

V144

N30

S

N31 N32 N33

J338

G88 G69 F60 V60

J220

J299

V101

G39 G108G70N80

+

175_169a

N30 Enjeksiyon subab› silindir 1N31 Enjeksiyon subab› silindir 2N32 Enjeksiyon subab› silindir 3N33 Enjeksiyon subab› silindir 4N80 Aktif karbon haznesi tertibat› manyetik subab› 1N112Sekonder hava pompas›N152Ateflleme trafosu

S Sigorta

V60 Gaz kelebe¤i ayarlay›c›s›V101 Sekonder hava pompas›V144 Yak›t sistemi için teflhis pompas›

A At›k gaz uyar› lambas› K83'e do¤ru sinyal(Model y›l› 2000'den sonra CAN-Veriyolu üzerinden)

B Kumanda ünitesinden h›z sinyali, kumanda tablosuüzerinde gösterge birimli J285

C CAN-Veriyolu

85

175_169b

Input signal

Output signal

Positive

Ground

Data line

N152

B

J220

G61 G66

G28

G62 G40 K83

A

+

+

C

175_169b

Girifl sinyali

Ç›k›fl sinyaliArt›

fiasi

Veri hatt›

86

Fonksiyon Plan› (1,9l TDI)

Yap› parçalar›

F8 Kick-down flalteriF60 G79'da rölanti flalteri

G28 Motor devri sensörüG62 So¤utucu madde ›s›s› sensörüG70 Hava kütle ölçeriG71 Emme borusu bas›nc› sensörüG72 Emme borusu ›s›s› sensörüG79 Gaz pedal konumu sensörü

G80 ‹¤ne sias› sensörüG81 Yak›t ›s›s› sensörüG149 Ayar sürgü yolu sensörü

J52 Is›t›c› bujiler için röleJ248 Dizel do¤rudan enjeksiyon tertibat› kumanda ünitesi

175_170a

S S

N18 N75 N108 G70

N146

G149G81

J52

Q6

J248

+

175_170a

87

N18 At›k gaz geri dönüflüm sübab›N75 Yükleme bas›nc› s›n›rland›r›c›s› manyetik subab›N108 Enjeksiyon bafllatma subab›N146 Miktar ayarlay›c›s›

Q6 Is›t›c› bujiler (Motor)

S Sigortalar

A CAN-VeriyoluB Kumanda ünitesi h›z sinyali, kumanda tablosunda gösterge

birimli J285C Ön ›s›tma süresi kontrol lambas› için sinyal K29

(Model y›l› 2000'den itibaren CAN-Veriyolu üzerinden)D At›k gaz uyar› lambas›na sinyal K83

(Model y›l› 2000'den itibaren CAN-Veriyolu üzerinden)

175_170b

G28 G80

J248

G62 G71 G72 F60 F8 G79

A DC

Input signal

Output signal

Positive

Ground

Data line

B

Ç›k›fl sinyali

Girifl sinyali

Art›

fiasi

Veri hatt›

175_170b

1. OBD nedir?

a) At›k gaz aç›s›ndan önemli motor fonksiyonlar› ve yap› parçalar›n›n denetlenmesi için bir araç-üzerinde-teflhis-sistemi.

b) Örne¤in fren veya kavrama gibi afl›nan parçalar› denetleyen araç-üzerinde-teflhis sistemi.

c) Motoru sadece zarar verici ateflleme teklemelerinden koruyan araç-üzerinde-teflhis sistemi.

2. Okuma kodu nedir?

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

3 .Otto-motorda okuma kodu nas›l üretilir?

a) Rakam anahtar› "15-Okuma kodu"nun teflhis cihazlar› VAG 1551/1552'Yedek sigorta ve röle tafl›y›c›s› girilmesiyle.

b) FTP72-benzeri bir sürüfl periyodunun sürülmesiyle.

c) Bir k›satripin teflhis cihazlar› VAG 1551/1552 ile uygulanmas›yla.

4. Benzinli araçlarda, katalizörün do¤ru çal›fl›p çal›flmad›¤›n›n kontrolü nas›l yap›l›r?

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

88

Bilginizi Kontrol edin

5. Bir k›sa tripin uygulanmas› için hangi söylemler do¤rudur?

a) Araç bir kabloyla VAG 17058 ile topraklanmal›d›r.

b) Uygulama esnas›nda teflhis s›ralamas› ve koflullar› dikkate al›nmal›d›r.

c) Tamamlanm›fl bir k›sa tripten sonra akü mutlaka ayr›lmal›d›r.

d) Hata haf›zs› her k›sa tripten sonra mutlaka silinmelidir.

e) Adres kelimesi "01" ve fonksiyon "04" alt›nda teflhis cihazlar› VAG 1551/1552 ile k›sa trip bafllat›l›r.

f) Adres kelimesi "33" ve mod "4" alt›nda teflhis cihazlar› VAG 1551/1552 ile k›sa trip bafllat›l›r.

6. Yak›t deposu havaland›rma bileflenlerinin yerleflim yeri nerededir?Yerleflim yerini iflaretleyiniz.

7. Oksidasyon katalizörü ayarl› m›d›r, ayarl› ise nas›l ayarland›¤›n› tarif ediniz.

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

89

Çözümler:

1) a

2) Bütün gerekli teflhislerin sistem taraf›ndan uyguland›¤›n› ve bitirildi¤ini gösteren bir rakam kodu.

3) b,c

4) Kumanda ünitesi, ön ve arka-kat-sondas›n›n sinyallerini de¤erlendirir ve buradan katalizörün fonksiyonunu tespit edebilir.

5)b,e

6)

7) Oksidasyon katalizörü ayarlanmamaktad›r çünki lambda sondalar› kullan›lamamaktad›r.

90

Notlar

91

Notlar

For internal use only © VOLKSWAGEN AG, Wolfsburg

All rights reserved. Technical specifications subject to change without notice.

940.2809.93.20 Technical status: 03/99

❀ This paper is produced from

non-chlorine-bleached pulp.

175

Sadece © VOLKSWAGEN AG, Wolfsburg dahili kullan›m› içindir

Tüm haklar› ve teknik de¤ifliklikler sakl›d›r

Teknik Durum 09/99 940.2810.49.77

❀ Bu ka¤›t, klorsuz beyazlat›lm›fl hammadeden yap›lm›flt›r.

göstergeden ariza teshisi (obd-ii)

Documents