good transportation practicespirun.ku.ac.th/~fagiptp/files/coldchain/3.2-gtp... ·...

หลกปฏบตท ดส าหรบการขนสง

Good Transportation Practices

1/9/2016

GTP Canada & Codex 1

เอกสารอางอง

• Transportation and Distribution

of Perishable Foods, Denyse LeBlanc Atlantic Food and Horticulture

Research Centre Kentville, Nova Scotia

• Canadian Food Inspection System, Good Transportation Practices

Code

• Codex Alimentarius: Code of Practice for the Processing and Handling

of Quick Frozen Foods

9/13/2016 Suwimol Surareungchai 2

1/9/2016 GTP Canada & Codex 2

9/13/2016 Suwimol Surareungchai

การกระจายสนคา

ผผลต

ผด าเนนการ

ผคาสง

ผคาปลก- รานขายของขนาดใหญ (ซปเปอรมารเกต)- รานขายของช า

ผบรโภค

ผจดจ าหนาย

ธรกจอาหาร- รานอาหาร- อาหารส าเรจรป


Canadian Food Inspection Agency (CFIA) RegulationsRelated to the Food Distribution Sector

A. การขนสง:

• พาหนะทใชในการขนสงสนคาประเภทอาหาร (เรอ, เครองบน, รถไฟ, รถบรรทก, ตคอนเทนเนอร, รถพวง) และบรรจภณฑทใชเพอการขนสงและจดเกบอาหารนน ควรจะไดรบการออกแบบทดและสะอาด เพอรกษาสภาพอาหารใหคงเดมและปองกนการปนเปอนของอาหาร

• อาหารควรจะไดรบการแชเยน ระหวางการขนสงและการจดเกบ เพอลดการเจรญเตบโตของเชอจลนทรย

• อณหภมทเหมาะสมทใชในการขนสงและจดเกบสนคาประเภทอาหาร:

• อาหารสก ควรเกบท 4°C

• อาหารสด ควรเกบท -1°C and 4°C.

• อาหารแชแขง ควรเกบท -18°C หรอตากวานน

• เพอเปนการรกษาคณภาพของปลาแชแขงใหคงอยนน ควรเกบท -26°C

• พาหนะทใชในการขนสงและสถานทเกบรกษาอาหารนน ควรจะมอปกรณวดอณหภม เชน เทอรโมมเตอร



B. ความรบผดชอบของผผลตในการจดเกบและกระจายสนคา: สนคาทผลตเสรจนน ควรจะถกจดเกบ

และดแลใหถกวธ เพอลดการเนาเสยและการเสอมของสนคา และยงเปนการปองกนความเสยหายและ

การปนเปอนทอาจเกดขนอกดวย (เชน การระบายสนคา ใหระบายสวนทเขามากอนนนออกไปกอน)

• ขนตอนการสอบกลบและการเรยกคนสนคาอยางมประสทธภาพนน จาเปนตองมเพอรองรบในกรณทเกดการปนเปอนในอาหาร

• สวนขนตอนการเรยกคนสนคานน ควรจะมการทดสอบเปนระยะ

• การบนทกขอมลเปนลายลกษณอกษร เกยวกบสนคา, แผนงาน และ แผนการควบคมทสามารถใชงานไดจรง

• บนทกคณภาพนาและสนคาทจดเตรยม

• บนทกการควบคมอณหภม

• บนทกการบารงรกษาเครองมออปกรณ

• การระบรปพรรณสนคาอยางถกตองนน จาเปนอยางมากในกรณทมการเรยกคนสนคา

• สนคาทผลตเสรจแลวนน ตองถกระบ “วนใชของสนคา” และฉลาก “เกบในทเยน”

• บนทกการเทยบมาตรฐาน

• บนทกสขอนามย

• บนทกการกาจดแมลง

• บนทกการกระจายสนคา


Canadian Food Inspection Agency (CFIA) RegulationsRelated to the Food Distribution Sector


หลกปฏบตทดส าหรบการขนสงสนคา(Canadian Food Inspection System Implementation Group)

•เราตองแนใจวาสนคาอาหารทสงถงผบรโภค

นน จะตองไมไดรบการปนเปอนและสงเจอปน

ระหวางการขนสง



A. ความรบผดชอบของทกฝายในการกระจายสนคา:

• ผผลตอาหาร:

• แจงผขนสงใหทราบถงขนตอนทจาเปนในการดแลอาหารใหปลอดภยอยเสมอระหวางการขนสง

• แนใจวาอาหารนนสะอาดและปลอดภย

• แนใจวาอาหารถกจดเกบทอณหภมทเหมาะสม กอนทาการขนสง

• ผขนสง หรอ ผกระจายสนคา:

• ปฏบตตามขนตอนสขอนามย

• แนใจถงความปลอดภยในการโหลดสนคาแยก

• ควบคมอณหภมใหเหมาะสมระหวางการขนสงสนคา

• แนใจถงการจดการสนคาทเกดจากความเสยหายระหวางการขนสง

• ผรบสนคา (ผดาเนนการ, ผคาสง, ผกระจายสนคา, ผคาปลก):

• จะตองแนใจวาอาหารนนปลอดภยและไดรบการควบคมอณหภมทเหมาะสมระหวางการขนสง


หลกปฏบตทดส าหรบการขนสงสนคา (Canadian Food Inspection System Implementation Group)



B. การออกแบบ, การสราง และ การเลอกใชรถ

ในการขนสงอาหาร:

จะปองกนการปนเปอนของอาหาร และ

สงเจอปนในอาหารไดอยางไร

เพอลดความเสยงทางกายภาพ, เคม และ

ชวภาพใหนอยลง

9/13/2016 Suwimol Surareungchai8



C. การควบคมอณหภมในรถขนสง:

• อาหารทสามารถเนาเสยไดนน ตองการการควบคมอณหภมทแมนยา เพอ

• ปองกนไมใหอาหารเกดความเสยหาย

• ระบบทาความเยน:

• เครองทาความเยน VS การใชนาแขง


C. การควบคมอณหภมในรถขนสง : (ตอ)

• ฉนวนของพาหนะ :




• การดแลและตรวจสอบอณหภมเครองปรบอากาศ:


ตวตรวจสอบอณหภม

อาหารแชแขงตวตรวจสอบอณหภม

อาหารแชเยน




• การบรรทกสนคาขนสงนน จะตองแนใจวาระบบหมนเวยนของเครองปรบอากาศ จะสามารถ

หมนเวยนไปไดทวต:

Grooved floorBulkhead

Air spaceRefrigeration unit




• อณหภมกอนการโหลดสนคา




D. บรรจภณฑ:

• การรบ, การดแลและการจดเกบอาหาร รวมทงวสดบรรจภณฑ ควรจะไดรบการควบคม

• และตองแนใจวา การตงอณหภมทไมถกตอง และการปนเปอนของอาหารนน จะไมเกดขนกอนทจะ

ไดรบสนคาหรอบรรจภณฑ ทงนเพอปองกนความเสยหาย, การปนเปอน และการเจอปน ระหวางการ

ขนถายและจดเกบสนคา

• การวดอณหภม:




D. บรรจภณฑ: (ตอ)

• การวดอณหภม:




D. บรรจภณฑ: (ตอ)

• การตรวจสอบและจดเกบอาหาร




E. บนทกรายการสนคาทไดขนสงมากอนหนานและการทาความสะอาด:

• บนทกนตองถกเกบโดยผขนสงอาหาร

• ผขนสงตองมบนทกสาหรบทกๆพาหนะทใชในการขนสงอาหาร

• โดยจะบนทก 3 สง ดงตอไปน:

• สนคาทไดขนสงมากอนหนาน

• จานวนสนคาทขนสง

• วธทาความสะอาด

• บนทกทงหมดของการขนสงสนคากอนหนาน ควรจะถกเกบไว 6 เดอน




F. สนคาทกอบกมาไดจากการหกคะเมน, ลนทะลก, กระเดน, กระจดกระจายระหวางการขนสง:

• สงทผขนสงตองทา ในกรณทเกดการหกคะเมน, ลนทะลก, กระเดน, กระจดกระจายระหวางการ

ขนสงอาหาร

• อาหารทสามารถทาใหเกดอนตรายไดนน จะถกกนออกจากการนาไปบรโภค

• อาหารตางๆทกอบกมาไดและมการเตรยมนาออกสผบรโภคนน ควรจะลงบนทกรายการไว และเกบ

ในสถานททปลอดภย จนกวาจะไดรบการอนมตใหนาไปขายได จากหนวยงานทเกยวของ




G. เอกสารควบคมระหวางการขนสงสนคา:

• ผขนสงสนคาและผรบสนคา จาเปนจะตองมเอกสารควบคมการขนสงสนคา

• การจดทาเอกสารนน ถอเปนสงสาคญสาหรบการใหเหตผลของการประเมนความเสยง และเปนการ

ทวนสอบกฏความปลอดภยของอาหารดวย

• สงทควรจะมในเอกสาร:

• หมายเลขหนวยการขนสงอาหาร

• ขอมลของการขนสงสนคากอนหนาน

• บนทกอณหภมและเวลา

• ใบรบรองความสะอาด

• เอกสารเหลานควรจะเกบไวทหนวยงานเปนเวลา 6 เดอนหลงจากทาการขนสงสนคาไปแลว




H. การฝกอบรม:

• ความสาคญของการทาใหผดาเนนกจการขนสงอาหารรบรถงความรบผดชอบของตนเอง




A. คณภาพสนคา:

• หามมการเปลยนแปลงของคณภาพอาหาร อนเนองมาจากการบรรทก, การขนสง และการขนยาย

สนคา ซงในขนตอนตางๆเหลานนน จะตองถกรกษาอณหภมใหพอเหมาะ

• เมอสนคามาถง หากอณหภมสงกวาทกาหนดไว เราไมควรจะปฏเสธการรบสนคานนๆ แตรอให

อณหภมลดลงโดยเรวทสดเทาทจะเปนได จนถงระดบทตองการ ถงแมวาอายของสนคาอาจจะถก

ลดลงบาง แตสนคาเหลานไมถอวาเปนสนคาดอยคณภาพ

• ในการจดการขนตอไปสาหรบสนคาเหลาน ควรจะถกกาหนดโดยการปรกษาหารอกบหนวยงานทม

อานวจดแลควบคม


ขอควรปฏบตส าหรบการด าเนนการและการจดการอาหารแชแขง (Codex Alimentarius)


B. การบรรทก, การขนยาย และการขนสงสนคา:

• การจดการอาหารแชแขงระหวางทาการบรรทกและขนยายสนคาเขาออกตนน ควรจะถกทาใหเสรจ

โดยเรวเทาทจะทาได พดลมในตบรรทกสนคาควรจะหยดทางานในระหวางขนตอนการทาการขน

ยาย

• การคดเลอกและจดกลมอาหารแชแขงเพอสงตามจดหมายปลายทางตางๆนน ควรจะจดการลวงหนา

ใหเรยบรอย กอนทจะนาสนคาออกจากหองเยน

• การจดระเบยบในการบรรทกสนคานน ควรเตรยมการลวงหนามาอยางด เมอมการขนยายสนคาไป

ยงจดหมายปลายทางมากกวา 1 จด




B. การบรรทก, การขนยาย และการขนสงสนคา (ตอ):

อาหารแชแขงควรจะถกบรรทกอยในตหองเยนทมระบบการหมนเวยนอากาศ สวนหนา สวนหลง ดานบน

ขางลาง รวมทงฝงซายและขวา




C. อณหภมสนคา:

• การแชเยนในตขนสง โดยทวไปจะถกออกแบบใหสามารถรกษาอณหภมไดตลอดการบรรทกสนคา

• หากความสามารถในการทาความเยนนนไมเพยงพอทจะลดอณหภมของสนคาทบรรทกใหตาลงใน

เวลาทสมเหตสมผล

• อยางไรกตามอณหภมทสงขนมานนสามารถถกแกไขภายในเวลาทสมเหตสมผล ความรอนจาก

ภายนอกกไมมากเกนกวาจะยอมรบได

• ระบบไหลเวยนของอากาศไมถกยบยง และการทาความเยนนนกระจายอยางถกตอง

• ในการดาเนนการและจดการอาหารแชแขง อาจทาใหอณหภมของสนคานนสงขน ดงนน จงขอ

แนะนาใหลดอณหภมสนคากอนทาการขนยายหรอบรรทก

• การวดอณหภมตอนบรรทกและขนยาย ควรจะทาการวดอณหภมขณะทาการขนสงทงขาออกและขา

เขา ทตาแหนงเดยวกนของบรรจภณฑททาการตรวจสอบ




C. อณหภมสนคา (ตอ):

• การตรวจอณหภมสนคา ไมควรลาชากวาการขนยายหรอการบรรทกสนคา

• การตรวจอณหภมสนคา ควรจะทาโดยผขนสงและผรบอยางสมาเสมอ โดยทาในเวลาเดยวกน

ตวอยางเดยวกน และในสภาพแวดลอมของคลงสนคาหองเยน ซงเปนทเกบสนคานนๆ

• หากไดรบการยนยอมจากหนวยงานทเกยวของ อาจใชวธวดอณหภมทผวหนาของบรรจภณฑ แทน

การวดอณหภมทสนคาได แตในกรณทไมไดรบการยนยอม จะตองวดอณหภมทสนคาเทานน




D. ตบรรทกของ:

• ตทใชบรรทกของควรจะหอหมดวยฉนวนทสามารถรกษาอณหภมระหวางการขนสงได

• ตทใชบรรทกของควรจะทาใหเยนกอนทาการบรรทกของ และระบบละลายนาแขงควรจะไดรบการ

ตรวจเชค

• พาหนะทใชในการขนสงควรจะมอปกรณวดอณหภมทสมบรณ เพอทาการบนทกอณหภมภายในต

หนาปดและอปกรณการอานคา

• ควรจะตดตงอยนอกตในตาแหนงทเหนไดชด




E. สงอานวยความสะดวกในการบรรทกและขนยายสนคา:

• คลงสนคาหองเยนควรจะมการเชอมตอ(ประตทาขนของ, ทกาบงทาขน

ของ และอนๆ) กบตขนสงทมระบบทความเยน ทงนการขนยาย

สนคาเขาตสนคา อยางนอยจะตองมความรอนทถกถายเทมาดวย

ดงนนการเพมขนของอณหภมสนคานน จะถกควบคมมากสดเทาทจะ

เปนไปได

• เมอไมมประตหรอทกาบงตรงทาขนของ แนะนาใหใชมานพลาสตก

แทน เพอปองกนความรอนและความชนผานเขาไป

• เมอมการหยดชวคราวระหวางขนยายสนคา ประตตสนคาควรปดไว

เสมอ




F. อณหภมอาหารแชแขงระหวางขนสงสนคาจากคลงหองเยนหนงไปสคลงหองเยนอกแหง

กอนทาการขนสงสนคา พาหนะขนสงควรถกทาใหเยนทอณหภม 10 องศาเซลเซยสหรอตากวานน

อณหภมทสงขนของสนคาท – 15 องศาเซลเซยสยงถอวายอมรบได

แตหากอณหภมสนคาสงกวา – 18 องศาเซลเซยสนน ควรจะทาใหลดลงมาท – 18 องศาเซลเซยสโดยเรว

ทสด

เทาทจะทาไดระหวางการขนสงหรอหลงจากสงสนคาเสรจแลว

ระหวางการขนสงนน ควรตรวจเชคอณหภมบอยๆ โดยใชวธการบนทกอณหภมทสามารถมองเหนได

จากภายนอกตขนสง




G. อณหภมอาหารแชแขงระหวางขนสงสนคาจากคลงผคาสงไปยงรานคาปลก:

ในการขนสงอาหารแชแขง อณหภมสนคาอาจเพมสงกวา – 18 องศาเซลเซยส

แตไมควรปลอยใหเกน – 12 องศาเซลเซยส

การเพมขนของอณภมสนคาระหวางการขนสงนน หลงจากสงสนคาเสรจแลว

ควรจะรบทาใหลดลงมาท – 18 องศาเซลเซยสโดยเรว หรอใหรบขายสนคานน โดยเรวเทาทจะทาได




H. อณหภมอาหารแชแขงระหวางการจดการในรานคาปลก:

• อาหารแชแขงควรจะวางขายในตแชแขงทสามารถรกษาอณหภมไวท -18 องศาเซลเซยสได และควร

มเทอรโมมเตอรสาหรบตรวจสอบอณหภมดวย

• การเพมขนของอณหภมสนคาในชวงเวลาสนๆนนสามารถยอมรบได แตไมควรเกน 12 องศา

เซลเซยส

• ตแชสนคาควรจะตงในบรเวณทไมมลมรอนหรอความรอนแผถงไดโดยงาย(เชน ไดรบแสงแดด

โดยตรง, ภายใตแสงไฟแรง หรอตงตรงกบแนวเครองทาความรอน)




H. อณหภมอาหารแชแขงระหวางการจดการในรานคาปลก (ตอ) :

• ตแชสนคาควรจะมฝาปดทงตอนกลางคนและชวงวนหยด และควรจะละลายนาแขงบาง โดยใหทา

นอกเวลาชวงทไมมลกคา

• สนคาทเกบไว ควรจะนาออกมาหมนเวยนเพอใหแนใจวา สนคาทเขามากอน ไดถกนาออกไปขาย

กอน




ข นตอนการจดการส าหรบหองจดเกบ(ผผลต, ผด าเนนการ, ผคาสง หรอ ผกระจายสนคา)

•กอนการขนยายสนคาออกจากหองเยน ควร

จะแนใจวาสนคาอยทอณหภมทกาหนด

•ในการขนยายสนคาตรงทาเทยบนน ใหลด

เวลาใหนอยลงทสด



ข นตอนการจดการส าหรบการขนสง

•การทาตขนสงสนคาใหเยนกอนทจะทาการบรรทก;

•ออกแบบตขนสงสนคาใหสามารถรกษาไวซงอณหภมสนคาตามทตองการ;


ประตทผนก

แนนไมให

อากาศเขา

ปรมาณความเยนและ

ความรอนสงสดทจะรบไดของตฉนวนบนพน, เพดาน,

กาแพง และประต


•พาหนะทใชบรรทก ควรแนใจวาการไหลเวยนของความเยนนนกระจายไปทว;

•ในการขนยายสนคานน จาเปนตองลดเวลาใหนอยลงทสด

ข นตอนการจดการส าหรบการขนสง (ตอ)


ฝากน:

8 ซ.ม. จากผนงดานหนา,

15 ซ.ม. จากพน

และชองเปดใกลกบดานบน

200 ถง 325 ตร.ซ.ม. พนสงทอากาศไหลผานได:

1,550 ตร.ซ.ม.

ประตหลง:

ลก 10 ซ.ม.

อากาศ

ยอนกลบ

ชองวางบนผนงดานขาง:

ลก 2.5 ซ.ม.

ชองเพดาน:

1,550 ตร.ซม.การระบาย

อากาศ


•การขนยายสนคาอยางรวดเรวจากตขนสงสนคาไปยงหองเยน;

•สนคาแชเยนตองควบคมอณหภมกอนจะเคลอนยายไปทตโชวสนคาแชเยน;

•การขนยายสนคาอยางรวดเรวจากหองเยนไปยงตโชวสนคาแชเยน;

•การจดสนคาในตแชเยนใหอากาศสามารถไหลเวยนไดอยางทวถง

ข นตอนการจดการส าหรบผคาปลก


versus

ตแชสนคาทจสนคาในปรมาณ

ทมากเกนไป

ตแชสนคาทจสนคาในปรมาณ

ทพอเหมาะ


การเทยบมาตรฐานของเทอรโมมเตอร

• เทอรโมมเตอรควรไดรบการตรวจสอบในชวงเวลาปกต

• การทวนสอบสามารถทาไดโดยจมเทอรโมมเตอรลงใน

สารทดสอบทมอณหภมตางกน:

•นาแขง (0°C)

•สวนผสมทมนาเกลอ (-18°C to -21°C)

•โลหะผสมทประกอบดวยโซเดยมคลอไรดและ

นาแขง (-21.4°C)

• เทอรโมมเตอรควรถกทงไวในสารทดสอบดงกลาวอยาง

นอย 3 นาทกอนทาการอานคา



การวดอณหภมภายในสนคา

•ตววดอณหภมตองถกสอดลกลงไปอยางนอย 2.5 ซ.ม. หรอ

10 เทาของเสนผาศนยกลางของตววด

•ตววดอณหภมควรจะถกทาใหเยนกอนนามาวด 3 นาท

•ในอาหารแชแขง จาเปนตองเจาะรเพอสอดตววดอณหภมลง

ไป ตวทเจาะลงไปนน ตองถกทาใหเยนกอนจะนามาใช



การวดอณหภมท พ นผวบรรจภณฑ•อณหภมทพนผวของบรรจภณฑนนจะใกลเคยงกบอณหภม

ภายในผลตภณฑ ตราบเทาทมการสมผสทดระหวางตววด

อณหภมและพนผวของผลตภณฑ

•ตววดอณหภมควรจะถกทาใหเยนกอนนามาวด 3 นาท

•ใชแรงกดบนผลตภณฑ เพอใหแนใจวามการสมผสทดระหวาง

ตววดอณหภมและพนผวของผลตภณฑ



http://www.all-wels.com/en/logistics/temperature-control.html


BRC Food Product Categories

1/9/2016GTP Canada & Codex40

• Ambient (Above 4 C)

• Chill (0-4 C)

• Frozen (-18) C

http://www.krautz.org/cold_chain_food.htm

1/9/2016 GTP Canada & Codex41

•ตวอยางการแยก

อณหภมตาม

ผลตภณฑ

http://www.krautz.org/cold_chain_pharmaceuticals.htm


http://www.krautz.org/home_delivery_frozen_food.htmตวอยางการขนสงยาแบบปรมาณนอย

1/9/2016GTP Canada & Codex43

http://www.krautz.org/home_delivery_frozen_food.htm

http://www.krautz.org/home_delivery_frozen_food.htm

good transportation practicespirun.ku.ac.th/~fagiptp/files/coldchain/3.2-gtp... ·...

Documents