مشاهيرمدفوندرحرمرضوي

دوم> <جلد

شعرا,هنرمندان,دانشوران

»§À] Bƒo«À“ :oŠ¯ o½p

پژوهشگران:هوشيار محمدجواد

سعيديزاده رسولزنگنه ابراهيم

سكندري عليجانحسيني سيدحسن

يحيايي رجبعلي

مطالب فهرست

هنرمندان و شعرا اول: بخش

١٩ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٥٨ ـ ١٢٨٠7 ضا غ9مر ـ حقيقي آذر ١٢٠ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٦٠ ـ ١٣٠٣7 حسين ـ پرست آستانه ٢٢١ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٥٠ ـ ١٢٩٢7 محمد ـ گاهي آ ٣٢٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق// / ه ١٣٣٤ ـ ١٢٦٨7 عباسعلي ـ طوسي ر اخت ٤

ل او جلد Ñ حسين سيد ـ ي بجنورد اديبل او جلد Ñ حسن ـ ي خاور اديب

ل او جلد Ñ الجواد عبد ـ ي نيشابور اديبل او جلد Ñ تقي محمد ـ ي نيشابور اديب

ل او جلد Ñ حسن محمد ـ ي هرو اديب٢٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٧٢ ـ ١٣٠٦7 قاسم ـ ي استاد ٥٢٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٤ ن 7قر K اسدا ـ ي آباد اسد ٦٢٧ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٢ ن 7قر تقي محمد ـ اسفرايني ٧٢٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠١٢ ـ ٩٨٠ 7ح باباشاه ـ صفهاني ا ٨٢٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٧٤ ح ـ 7 K عبدا ـ صفهاني ا ٩٢٩ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٧٣ ـ 7 علي محمد ـ صفهاني ا ١٠٣٠ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣٤٢ ـ 7 احمد ـ ي هد مش اQس9م اعتماد ١١٣٢ / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٨٧ از بعد ـ 7 ضا محمدر ـ صفهاني ا امامي ١٢

ل او جلد Ñب ابوترا ـ قاييني ـ انوار

مطالب فهرست ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٦

٣٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٤١ - 7 ابراهيم ـ خراساني امتي ١٣٣٥ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٥١ ـ 7 محمد ـ اوبهي ١٤٣٥ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩١٤ ـ 7 الدين عماد ـ ي هد مش ي اوحد ١٥

ل او جلد Ñ علي الدين ف شر ـ بافقي٣٧ / / / / / / / / / / / / / / / ق// / ه ١٢٦٢ از بعد ـ 7 ميرزا حاجي ـ براتعلي ١٦٣٧ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٧٠ ـ 7 محمد الدين قطب ـ ي بغداد ١٧

ل او جلد Ñ علي ـ قايني ي بمرودل او جلد Ñ گ سيدآقابزر ـ كردكوهي هاشمي بني

٣٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق// / ه ١٣٠٤ ـ ١٢٥٢7 K ا ر نص ـ شيرواني بهار ١٨ل او جلد داود, ميرزا Ñ بينوا

٣٩ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣ ن 7قر ميرزا ـ ي بيدواز ١٩٤١ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٢٥٤ ـ 7 احمد ـ پارسي ٢٠٤٢ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق// / ه ١٣٧٤ ـ ١٢٨٦7 اسماعيل ـ ي تبريز تائب ٢١

محمد ـ ي نهاوند Ñ تجلي٤٣ / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٨٣ از پيش ـ ١٠٥٣ 7ح ضا محمدر ـ ي تبريز ٢٢٤٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣١٩ ـ ١٢٦٠7 علي رجب ـ ي سبزوار تجلي ٢٣٤٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠ ن 7قر محمد سلطان ـ تربتي ٢٤

ل او جلد ÑK را نص ميرزا ـ تربتي٤٧ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق// / ه ١٣٦٠ ـ ١٢٧٦7 خان ضا غ9مر ـ تفضلي ٢٥٤٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٦٤ ـ 7 ي هد مش ي تقيا ٢٦٤٩ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٥٥ ـ 7 تقي محمد ـ ي توحيد ٢٧٤٩ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣٣٧ ـ 7 حسين محمد ـ تهراني ٢٨

ل او جلد Ñ محمدكاظم ـ تهرانيان٥١ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠ و ٩ ن 7قر شاه يوسف ـ ي هرو گر تير ٢٩

چهارم جلد Ñ بابر ابوالقاسم ـ ي تيمور

٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير مطالب فهرست

ل او جلد Ñ محمد ـ ثقفي٥٢ / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٩٦ يا ٩٩٥ ـ 7 حسين خواجه ـ ي هد مش ثنايي ٣٠

چهارم جلد Ñ سلمان ـ صفهاني ا ي جابر٥٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٢٣ ـ 7 كبر ا علي ـ زاده جعفر ٣١٥٤ / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣٠٢ يا ١٣٠١ ـ ١١٧٥ 7ح عبدالجواد ـ خراساني ي جود ٣٢٥٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣٣٣ ـ 7 موسي ـ ي حائر ٣٣

ل او جلد Ñ سيدابوالحسن ـ حافظيان٥٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٥٩ ـ ١٢٨١7 ابوالقاسم ـ اللهي حبيب ٣٤٥٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٧١ ـ 7 صفهاني ا حرفي ٣٥٥٨ / / / / / / / / / / / / / / / / ق// / ه ١١٥٣ زنده ـ 7 محمد ـ ي هد مش ت حسر ٣٦٥٩ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٨١ ـ 7 شفيع محمد ـ حسيني ٣٧

سديد قمي Ñ هد مش يم حك٦٢ / / / / / / / / / / / / / / / / /٣٩7 ق/ / ه ١٣٠٩ ـ 7 ي مهد ـ گي9ني خديو ٣٨٦٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١١ ن 7قر جعفر خواجه ٣٩٦٥ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق// / ه ١٣٦٦ ـ ١٢٨٦7 احمد سيد ـ ي جواهر ي دانا ٤٠٦٥ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق// / ه ١٣٣٠ ـ ١٢٥٠7 خان اسماعيل ـ السلطنه دبير ٤١٦٧ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٥٧ ـ ١٢٩٥7 علي احمد ـ بخارايي رجايي ٤٢٧٢ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٥٦ ـ ١٢٩٠7 قاسم ـ رسا ٤٣

ل او جلد Ñ علي ـ ي ضو رل او جلد Ñ علي محمد ـ ي ضو ر

٧٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٦٦ زنده ـ 7 الدين ضي ميرر ـ ي ضو ر ٤٤٧٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٦٦ ـ 7 ب نوا ـ كرماني ي ضو ر ٤٥

ل او جلد Ñ سيدمحمد ـ الدين رفيعل او جلد Ñ صالح سيدمحمد ـ روغني

٧٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٢٨٠ ـ 7 حسن محمد ـ صفهاني ا زرگر ٤٦

مطالب فهرست ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٨

٧٧ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٣٠ ـ 7 ضا ر محمد ـ خواجه سارو ٤٧ل او Ñجلد باقر محمد ـ خراساني ساعد

٧٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق// / ه ١٣٦٧ ـ ١٣٠٧7 حسينعلي ـ ي نير ساعد ٤٨٨٠ / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣٦٠ از بعد ـ ١٢٦٥7 حسن محمد ـ ي سبزوار سالك ٤٩٨١ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠ ن 7قر ي هد مش ساير ٥٠

ل او جلد Ñ مصطفي سيد ـ سرابي٨١ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٢٨٠ ـ 7 هراتي سرخوش ٥١٨٢ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٢١ ـ 7 محمد ـ سمناني ٥٢٨٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٢٨١ ـ 7 علي يوسف ـ سيرجاني ٥٣٨٥ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٢٦٤ ـ 7 احمد ـ شاملو ٥٤٨٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٥٠ ـ 7 حسن ـ شاملو ٥٥٨٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٦٤ ـ 7 بيگ علي سلطان ـ شاملو ٥٦٨٩ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٢٣ ـ ٩٥٠ 7ح وجيهالدين ـ تكلو شاني ٥٧

ل او جلد Ñ مرتضي ـ ي شيراز شريفي٩٠ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٩٧ ـ 7 ي نيشابور ي شعور ٥٨٩١ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣٠٣ ـ 7 ابوالحسن ـ شفايي ٥٩

ل او جلد Ñ باقر محمد ميرزا ـ شفتي٩٢ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٤٧ ـ 7 K ا هدايت ـ فردوسي ب شها ٦٠

ل او جلد ـ K عبدا ـ ي يزد Ñي شهود٩٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٣٧ ـ 7 الدين نظام ـ ي شهيد ٦١

ل او جلد Ñ جواد محمد ـ زاده شيخ٩٥ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١١ ن 7قر حسين ـ ي شيراز ٦٢٩٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق// / ه ١٢٨٦ ـ ١٢٠٢7 ابوالقاسم سيد ـ ي شيراز ٦٣٩٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٨٤ زنده ـ 7 K عبدا ـ ي شيراز ٦٤٩٧ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١١٣٥ ـ 7 محمد ـ ي شيراز ٦٥٩٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق// / ه ١٣٤٤ ـ ١٢٧٠7 عليشاه معصوم ـ ي شيراز ٦٦

٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير مطالب فهرست

١٠٠ / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣٠١ ـ ١٢٢١7 ضا غ9مر ـ ي شيراز گر شيشه ٦٧١٠١ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣٥٥ ـ 7 حسن سيد ـ الزماني صاحب ٦٨١٠٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٩٧ ـ 7 ك محمدمير ـ خراساني صالحي ٦٩١٠٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣٢٢ ـ ١٢٥٩7 كاظم محمد ـ ي صبور ٧٠١٠٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣٢٢ ـ ١٢٦٩7 محمد ـ صفهاني ا ي صفا ٧١

چهارم جلد Ñ ميرزا ابراهيم ـ ي صفو١٠٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٦٩ ـ 7 علي سيد ـ تهراني ي صيد ٧٢١١١ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣٥٣ ـ 7 ي مهد محمد ـ اQدباء ضياء ٧٣١١٢ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٤٧ ـ ١٢٧٩7 محمد سيد ـ طباطبايي ٧٤١١٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣١٠ ـ ١٢٥٠7 ضاخان ر ـ نائيني طباطبايي ٧٥١١٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣٣٢ ـ 7 محمد علي ـ صفهاني ا ل طغر ٧٦١١٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٧٤ ـ 7 محمود ـ ي طنبورها ٧٧١١٩ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٢٢٩ ـ 7 العابدين زين ـ صفهاني ا عابد ٧٨

ل او جلد Ñ الدين بدر ـ عامليل او جلد Ñ حسين ـ عاملي

ل او جلد Ñ ابراهيم ـ ي بازور عاملي١٢٠ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٤٢٩ ـ 7 ابوالحسن ـ عراقي ٧٩١٢٢ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١١ ن 7قر جاني ميرزا ـ ي شيراز عزتي ٨٠١٢٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١١ ن 7قر علي ـ صفهاني ا فروشاني رتي عش ٨١

ل او جلد Ñ سيدمحمد ـ عصار١٢٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٧٢ ـ ١٢٨٨7 علي محمد ـ ي هرو عطار ٨٢١٢٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش// / ه ١٣٣٠ ـ 7 ضا ر سيد ـ عقيلي ٨٣١٢٧ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٨٠ ـ 7 ي شيراز عيشي ٨٤

ل او جلد Ñ سيدمحمد ـ عينائي١٣٠ / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣١٢ ـ ١٢٢٧7 K عبدا ـ ي قندهار ضل فا ٨٥

ل او جلد ,K را نص ميرزا ـ تربتي Ñ فاني

مطالب فهرست ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٠

١٣١ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٦٠ ـ ١٢٧٤7 محمود ـ خراساني فرخ ٨٦محمد ـ ي نهاوند Ñ فريد

١٣٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٥٠ ـ ١٢٧٧7 كبر ا علي ـ فياض ٨٧١٣٨ / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٢٩٦ از پيش ـ 7 علي ـ ي شيراز ي فيروز ٨٨١٣٩ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠ ن 7قر علي ـ تربتي فيضي ٨٩١٤١ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١١ و ١٠ ن 7قر علي ندر ـ خشاني بد قاطع ٩٠

ل او جلد Ñب ابوترا ـ قاييني١٤١ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق// / ه ١٠٥٥ ـ ٩٩٥7 ضا ر محمد ـ قايني ٩١١٤٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٢٧٠ ـ 7 خراساني قدسي ٩٢١٤٣ / / / / / / / / / / / / ق// / ه ١٠٥٦ ـ ٩٩٠ يا ٩٨٩7 جان محمد ـ ي هد مش قدسي ٩٣١٤٧ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٦٨ ـ ١٣٠٤7 ضا غ9مر ـ نژاد قدسي ٩٤

ل او جلد , حسين محمد ـ گاني گر Ñقريب١٥٢ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠ ن 7قر الفقرا سلطان ـ قزويني ٩٥١٥٣ / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١١٦٤ از پيش ـ 7 سعيد ـ كاشاني ب قصا ٩٦١٥٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١١ ن 7قر سديد ـ قمي ٩٧١٥٥ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٢٥٠ ـ 7 سليم ـ قوچاني ٩٨١٥٧ / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٨١ از پيش ـ 7 باقرا ـ كاشاني ٩٩١٥٨ / / / / / / / / / / / / / / / / ق// / ه ١٠١٤ ـ ٩٧٥ 7ح ي سبزوار كامي ١٠٠١٥٩ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش// / ه ١٣١٤ ـ 7 رمضانعلي ـ خراساني كفاش ١٠١١٦١ / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣١٤ ـ ١٢٥٦7 ريم عبدالك ـ قمي كوثر ١٠٢١٦٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٧١ ـ 7 مظفر ـ كرماني بناني كوه ١٠٣١٦٤ / / / / / / / / / / / ش// / ه ١٣١٠ ـ ١٢٥٠ 7حدود عصمت ١٠٤١٦٥ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٧٩ ـ ١٢٩٥7 احمد ـ معاني گلچين ١٠٥

ل او جلد Ñ علي محمد سيد ـ گلستانه١٦٩ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٥٣ ـ ١٢٨٠7 كبر ا علي ـ ي آزاد گلشن ١٠٦

ل او جلد Ñ صالح محمد ـ مازندراني

١١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير مطالب فهرست

١٧٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩١٣ ـ 7 ي هد مش ماني ١٠٧١٧٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٧٤ ـ ١٣٠١7 ضا غ9مر ـ ي هرو مايل ١٠٨

ل او جلد ÑK حبيبا ميرزا ـ خراساني هد مجت١٧٧ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٧٢ ـ ١٣٠١7 ضا علير سيد ـ زاده هد مجت ١٠٩

ل او جلد Ñ عبدالرحمن ـ مدرسل او جلد Ñ محمدتقي ميرزا ـ مدرس

ل او جلد Ñ ل ج9 سيد ـ ي يزد مدرس١٧٩ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٤٢ ـ 7 محمد الدين غياث ـ مشهدي مذهب ١١٠

ل او جلد Ñ كبر ا علي ـ خراساني مروج١٨٠ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٣٤ ـ ١٢٥٥7 حسن محمد ـ خراساني ي مسعود ١١١١٨٢ / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١١٤٥ از بعد ـ 7 ابوالمعالي ـ ي هد مش ١١٢١٨٢ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٧٠ ـ 7 باقر ـ ي هد مش ١١٣

ل او جلد Ñ برهانالدين ـ ي هد مش١٨٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٧٠ ـ 7 علي رستم ـ ي هد مش ١١٤١٨٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٢٦ ـ ٨٤١7 سلطانعلي ـ ي هد مش ١١٥

ل او جلد Ñ سيدبرهانالدين ـ ي هد مش١٨٥ / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٤٤ زنده ـ 7 عطار طاهر ـ ي هد مش ١١٦١٨٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩ ن 7قر ب عبدالوها ـ ي هد مش ١١٧١٨٧ / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٨٦ از پيش ـ 7 ضا علير ـ ي هد مش ١١٨١٨٧ / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٠٦ زنده ـ 7 امين محمد ـ ي هد مش ١١٩١٨٨ / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١١٤١ زنده ـ 7 ي مهد ميرزا ـ ي هد مش ١٢٠١٨٩ / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠١٥ زنده ـ 7 K ا نعمت ـ ي هد مش ١٢١١٨٩ / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٢٩٤ از بعد ـ ١٢٢٧7 عليقلي ـ ي هد مش مصور ١٢٢

ل او جلد , علي محمد ـ كرمانشاهي واعظ Ñ مظلوم١٩٠ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٠٠٢ ـ 7 ملك آقا ـ صفهاني ا ف معر ١٢٣١٩١ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣ و ١٢ ن 7قر گلپايگاني مقبل ١٢٤

مطالب فهرست ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٢

ل او جلد Ñ علي محمد ـ موذنل او جلد Ñ علي محمد ـ ي گرمارود ي موسو

١٩٢ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٥١ ـ 7 خيالي موQنا ١٢٥ل او جلد Ñ حسن محمد ـ ي قندهار ي مولو

١٩٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٧٢ ـ 7 صغر ا علي ـ ي خديو مير ١٢٦١٩٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٣٣ ـ ١٣٠٠7 ضا محمدر ـ سدهي ي ميرداماد ١٢٧

ل او جلد Ñ داود ميرزال او جلد Ñي ر عسك ميرزا

١٩٥ / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٨٩٦ از قبل ـ 7 ي هد مش مفلسي مير ١٢٨سوم جلد Ñ حسين محمد ـ ي نادر

سوم جلد Ñي مهد محمد ـ ناظر١٩٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٧٣ ـ 7 علي محب ـ ي هرو نايي ١٢٩

ل او جلد Ñ اسماعيل ـ نجوميان١٩٧ / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١١٤٥ از پيش ـ 7 قاسم محمد ـ اروساني ص نصا ١٣٠١٩٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٣٤ ـ ١٢٥١7 عبدالحسين ـ خراساني ت ر نص ١٣١٢٠١ / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣٠٢ ـ ١٢٣٨7 احمد ـ ي شيراز الممالك نقيب ١٣٢

ل او جلد Ñ كبر ا علي ـ نوقانيل او جلد Ñ محمد ـ ي نهاوندل او جلد Ñ محمد ـ ي نهاوند

٢٠٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٩٠ ـ 7 كاتب سليم ـ ي نيشابور ١٣٣٢٠٤ / / / / / / / / / / / / / / / ق// / ه ٩٧٦ از بعد ـ 7 محمود شاه ـ ي نيشابور ١٣٤٢٠٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩١٩ ـ 7 K ا عطاء ـ ي نيشابور ١٣٥٢٠٩ / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٢٨٤ ـ ١١٩٤ 7ح رجبعلي ـ نيلي ١٣٦

ل او جلد Ñ واعظ به خلص مت ي مهد ـ واعظل او جلد Ñ علي محمد ـ كرمانشاهي واعظ

ل او جلد , اسماعيل محمد ـ ي ازغد Ñ اسماعيل محمد ـ خراساني ي وجد

١٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير مطالب فهرست

٢١١ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ٩٧٤ ـ 7 حسين الدين ل كما ـ هراتي ١٣٧٢١٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١١ ن 7قر محمود ـ همداني يم يت ١٣٨

ل او جلد ÑK عبدا ـ ي يزددوم بخش Ñ غ9محسين ـ يوسفي

دانشوران : دوم بخش

٢١٧ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٧٦ ـ ١٢٩٦7 اسماعيل سيد ـ آموزگار ١٣٩٢١٩ / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٤٩ ـ ١٢٨٥ 7ح K ا ماشاء ـ كاويانيان احتشام ١٤٠٢٢٠ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٥١ ـ ١٢٩١7 حسين ـ ي اسد ١٤١٢٢٢ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٦٠ ـ ١٣٢٨7 ي مهد ـ زاده امين ١٤٢٢٢٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٥١ ـ ١٢٧٦7 علي ـ نيا گ بزر ١٤٣٢٢٥ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٧٢ ـ ١٣١٤7 ي عبدالهاد ـ ي حائر ١٤٤٢٣٢ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٨٠ ـ ١٣٢٩7 احمد ـ م مقد حامد ١٤٥

ل او جلد Ñ اسماعيل ـ ي بجنورد حسيني٢٣٤ / / / / / / / / / / / / / / / / // ـ ش / ه ١٢٢٣ 7ح محمد شير ـ ك حكا ١٤٦٢٣٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٧٢ ـ ١٣١٧7 كاظم محمد ـ خواجويان ١٤٧

ل او بخش Ñعلي احمد ـ بخارايي رجايي٢٣٩ / / / / / / / / / / / / / / / / / /ش/ ه ١٣٦٩ ـ ١٣٠٠7 عباس سيداطهر ـ ي ضو ر ١٤٨٢٤١ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٥٩ ـ ١٢٧٥7 حسين ـ زوار ١٤٩٢٤٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٣٥ ـ ١٢٨٢7 احمد ـ ي ساQر ١٥٠٢٤٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٢١ ـ ١٢٣٤7 حسين ـ ي ساQر ١٥١٢٤٥ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٣١ ـ ١٢٧٥7 ضا ر ـ ي ساQر ١٥٢٢٤٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٥٢ ـ ١٢٨٩7 علي ـ ي ساQر ١٥٣٢٤٧ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٦٧ ـ ١٢٧٧7 محمود ـ ي ساQر ١٥٤٢٤٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٦٨ ـ ١٢٨٤7 حسين ـ راد سامي ١٥٥

مطالب فهرست ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٤

٢٥١ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٧٦ ـ ١٢٨٤7 علي ـ شاملو ١٥٦٢٥٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٠٢ ـ ١٢١٢7 غ9معلي ميرزا ـ شاملو ١٥٧٢٥٥ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٦٦ ـ ١٢٨٦7 محمدتقي ـ مزيناني شريعتي ١٥٨٢٥٧ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٨١ ـ ١٣٠٣7 ابراهيم ـ ي بلور شكورزاده ١٥٩٢٦١ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٧٨ ـ ١٢٨٣7 حسن ـ ي شهيد ١٦٠٢٦٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٥٥ ـ ١٢٨٦7 مرتضي ـ شيخ ١٦١٢٦٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٧٦ ـ ١٣٥٦7 ضا ر ـ صادقي ١٦٢٢٧٢ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١١٣٤ ـ 7 احمد سيد ـ صه خا سركار طبيب ١٦٣٢٧٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٨٣ ـ ١٣٢٤7 تقي محمد ـ ف با شعر عدالتي ١٦٤٢٧٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٧٤ ـ ١٢٨٣7 تقي محمد سيد ـ فاطمي ١٦٥٢٧٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٢٨٢ ـ 7 بيگم ماه تاج ـ فراهاني ١٦٦

ل او بخش Ñ كبر ا علي ـ فياض٢٨٠ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٥٨ ـ ١٣٠١7 حسين ـ ي شهيد قوامي ١٦٧٢٨٢ / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٣٨٤ ـ ١٣٠٩7 سيدابوالفضائل ـ ي هد مجت ١٦٨

ل او جلد Ñ عبدالحسين ـ منجمباشي٢٨٥ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ق/ / ه ١٢٨٧ ـ 7 محمداسماعيل ـ خراساني منجم ١٦٩٢٨٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٤٥ ـ ١٢٩٣7 محمود ـ قرشي مؤيد ١٧٠٢٨٨ / / / / / / / / / / / / / / / / / / ش// / ه ١٣٤٥ ـ 7 K ا ذبيح ـ صح نا ١٧١٢٨٩ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٨١ ـ ١٣١٦7 ابوالفضل ـ نبئي ١٧٢٢٩٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٨٠ ـ ١٣١٣7 حسن سيد ـ هاشميان ١٧٣

ل او جلد Ñ علي سيد ـ ي يزد٢٩٧ / / / / / / / / / / / / / / / / / ش/ / ه ١٣٦٩ ـ ١٣٠٦7 غ9محسين ـ يوسفي ١٧٤٣٠٣ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / منابع فهرست٣١٤ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ت/ Qمقا٣١٦ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / اسناد فهرست٣١٧ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / روزنامهها فهرست

الفتاح هو

جانمايه جامعه, در آنها تكاپوي انعكاس و موثر, و كارآمد انسانهاي حيات كاو و كندو تراجم گروه ميشود/ شمرده اصلي اركان از علم اين شكلگيري در و است تاريخ علمعامل مدير مشفقانه راهنماييهاي با شمسي, ١٣٨٠ سال در آن تاسيس بدو از انساب,شـيخ حـاج اسـتاد حـضرت رضـوي, قدس آستان اس9مي پژوهشهاي بنياد محترماز يكي عنوان به را رضوي حرم در مدفون مشاهير شناسايي خراساني, الهي كبر عليابا زمان اين طي و نشست ثمر به سال ٥ از پس كه پژوهشي كرد/ دنبال خود, فعاليتهايعـلمي, ديـني, شـخصيت ١٢٠٠ ترجمه توانفرسا, پيگيريهاي و سختيها, تحمليا cdefg رضا امام مطهر حرم در كه رضوي قدس آستان صاحبمنصبان و هنري سياسي,تدوين زير شرح به جلد پنج در شدهاند, دفن حاضر عصر تا چهارم سده از حرم حريم

گرديد:ديني عالمان اول: جلد

دانشوران و هنرمندان شعرا, دوم: جلدرضوي قدس آستان صاحبمنصبان سوم: جلد

تجاري و سياسي چهرههاي چهارم: جلدنمايهها و اسناد پنجم: جلد

الفتاح هو ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٦

سـامان به نيز ديگر پروژه دو رضوي حرم در مدفون مشاهير درباره پژوهش كنار دررسيد:

و سياسي علمي, چهره ١٩٠ نزديك معرفي كه مشهد> شهرستان در مدفون <مشاهيرامامزاده چهارده مزار شناسايي به كه مشهد> شهرستان <مزارات و دارد/ عهده به را ديني

ميپردازد/ سادات بزرگان و حكيم و عارف شصت وحرم در مدفون علمي و هنري ادبي, چهره ١٧٤ زندگينامه به اختصاص حاضر كتابحضور حاضر عصر تا پنجم قرن از زماني كندگي پرا لحاظ به نامآوران اين دارد, مطهر

داشتهاند/استفاده مورد مج9ت و روزنامهها اسناد, زيادي تعداد و منبع ١٦٢ اثر اين نگارش در

است/ گرفته قراردانشـور همكار از است, شده اشاره آنها نام به كتاب اول صفحه در كه همكاراني بجزكتاب اسنادي و استنادي كنترل و نمونهخواني كه كرد تقدير بايد رضايي اسماعيل آقايصفحهآرايي و حروفچيني كه رسولي محمود و ج9لي حميد آقايان و گرفت عهده به را

كرد/ تشكر بودهاند, عهدهدار را آن

انساب و تراجم گروه مديرج9لي غ9مرضا

١٣٨٥ آذر مشهد

وهنرمندان اول:شعرا بخش

آ

(1)غ�مرضا ـ حقيقي آذر(x / µ 1358 Ç 1280)

فـرزند حـقيقي آذر غ9مرضا حاجسـال در <آذر> به متخلص ولي محمدكوهپايه دهات از يكي در ش / ه ١٢٨٠از پس شد/ متولد كاهو> > نام به مشهدسرودن به نوشتن و خواندن با آشناييمداحان, تربيت و تعليم و مرثيه و شعرمـرثيه سـنت تـا كـوشيد و آورد رويرا السـ9م عليهم بيت اهل براي سرايياز نـمونهاي زيـر غـزل دهد/ گسترش

اوست: اشعاراست مـن سـ�م آخـرين ايـن و تيغم بزير

است مـن پـيام ايـن تو سوي فاطمه عزيز

مـنم تـو فـدايـي نـخستين عشق كوي به

است مـن مـرام سـربازيت كـه شكـر هزار

دارم تـوان تـا گـوياست تـو كـر ذ بـه لبــم

است من الدوام علي كار تو روي عشق كه

غـم چـه شـهيد شوم گر دين ياري جرم به

است مـن قـيام ايـن و عـقيده ايــن كــه

شـادم ولي مـيدهم جـان تـو عشق راه به

است مـن بـنام باختن جان قرعه اينكه از

مردم زبانزد آذر اخ9ص و فروتنيدر وي نوحههاي و اشعار مجموعه بود/چـاپ تجديد بارها و منتشر جلد پنجارادت عرض عمري از پس آذر گرديد/سـال در طهارت و عصمت خاندان بهحرم نو صحن در و فوت ش / ه ١٣٥٨

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ١

/٤٣ ـ ٤١. خراسان

شد/١ سپرده ك خا به رضويزاده سعيدي رسول

حسين ـ پرست آستانه ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٠

(2)حسين ـ پرست آستانه(x / µ 1360 Ç 1303)

بـه مـتخلص پرست آستانه حسينشهر در ش / ه ١٣٠٣ سال در <شاهد>دوران طي از پس وي آمد/ دنيا به مشهدنـظام خـدمت بـه ابتدايـي تحصي9تش / ه ١٣٢٧ سـال در و درآمـد وظيفهسالي چند و شد پرورش و آموزش وارددر واقـع تـدين, دولتي غير مدرسه دردر نـمود/ تدريس خامنهاي كوچه اولمهديه در حوزوي علوم با معلمي, كنارو اخـ9ق و متدين, مردي او شد/ آشنااز بـود, خـاص و عام زبانزد رفتارش

و شـعر سـرودن بـه جـوانـي اوايــلآورد: روي مذهبي سرودهاي

تــو روي هــجران ز گشت تــمام عــــمرم

تــو آرزوي بــرم ك خــا بــه شــها تــرسم

نـهان شـد ديـده از تـو مـاه روي آنكـه بــا

تـو سـوي ديــده بــود هــميشه را عشــاق

خلق زچشم شد نهان چون چهرهات خورشيد

تـو مـوي چـو غـم ايـن از سياه روزشان شد

چشـم اشك ز شب كـنم سـتاره از پـر دامن

تـو روي يـاد كـنم و مـاه بـه بــنگرم چــون

بــود گــل تــماشاي بــهر بــباغ گـــردش

تــو بــوي و رنگ نــبرد را بــاغ گــلهاي

دهـد مـردگان تـن بـه جـان مسيح همچون

تـو كـوي ز گـه سـحر نســيم بگــذرد گــر

شـمع هـمچو سـوزيم تـو روي هجر ز كي تا

تــو گــفتگوي و تــو روي بــياد شبهــــا

كـن افـتاده پـا از <شـاهد> حـال بـه رحمي

تـو؟ جسـتجوي كـند ديـار هـر بـه كـي تــا

پـيروزي هـنگام در پرست آستانهاز پس و بود انق9بيون شمار در انق9ب١٣٦٠ سال در اس9مي, انق9ب پيروزيمـجلس نـمايندگي كــانديداي ش / هدر بـعد ماه چند و شد اس9مي شوراي

٢١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمد ـ آگاهي

تـرور مـنافقين دست به شهريور اوايلصـحن در و رسـيد شـهادت بـه و شد

بازارچه پرست, آستانه شهيد شهادت از پس ـ ١

خـيابان فاصل حد در واقع رضوي حرم جنب

<آسـتانه مناسبت همين به شيرازي و طبرسي

شد/ نامگذاري پرست>

آثـار از شـد/١ دفن هفتم بلوك آزاديحقيقت>, <طوفان به ميتوان وي منثوراز اقتباس و ترجمه كه توكل> و <توحيداQحـياء> تـهذيب في البيضاء <محجةسـرودههاي از بـرخـي بـرد/ نام استو <غـمها سـوم جلد در پرست آستانهبه وي منظوم آثار است/ آمده شاديها>

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ٢

/٣١٣. خراسان

است/٢ نرسيده چاپ به مستقل صورتزاده سعيدي رسول

(3)محمد ـ گاهي آ

(x / µ 1350 Ç 1292)

عـبدالحسـين فرزند گاهي آ محمدمعاصر سراي غزل شاعران از م9باشي

شـاعران فـرهنگ حقيقت: عبدالرفيع همان; ـ ٣

پارسي.١٩/ زبان

آل عبدالحسين پدرش است/٣ خراسان7مـتوفي دان مـوسيقي و شــاعر داودروزنامه انتشار علت به هجري/ ١٣٢٦

در نگـاري روزنـامه و روزنامه الهي: حسين ـ ٤

/١٠٢. خراسان

مـيشد/٤ خوانـده نام همين به گاهي آمشـهد در ش / ه ١٢٩٢ سال در محمد

/١٩. پيشين حقيقت: عبدالرفيع ـ ٥ پس و تحصيل مشهد در وي شد/٥ متولد

دفـتري كـارهاي بــه ســالها آن ازاينكه تا داشت اشتغال مشهد دادگستريشـد/ بـازنشسته ش / ه ١٣٥٠ سال دربه و مهربان و مؤدب مردي گاهي آ محمد

محمد ـ آگاهي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٢

پيشين.٥٠/ آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ١

بود/١ قوا ضعف دچار اعتياد, دليلتـخلص گــاهي> <آ شــعر در وي

همانجا/ ـ ٢

شـعر در او اصلي تخصص و ميكرد/٢و غـزل در هرچند است, غزل سرودنبر حتي و داشت وسواس بسيار قصيده

, مـعاصر نـامي سخنوران برقعي: محمدباقر ـ ٣

/٢٦٨.١

از ميكرد/٣ كار ماه چند غزل يك روي<نـواي نـام به شعري مجموعه گاهي آوسيله به ش / ه ١٣٤٨ سال در گاهي> آ

/٢٦٧.١ پيشين برقعي: باقر محمد ـ ٤

وي شـد/٤ چـاپ <زوار> كـتابفروشيش / ه ١٣٥٠ ديـماه هشتم در سرانجامدر و فروبست جهان از چشم مشهد در

همان/ ـ ٥

اوست: از گرديد/٥ مدفون آنجا

گـذشت آرزو در ســره يك عــمر دوران

گـذشت مـاهرو اي تـو وصـل آرزوي در

نــظر از مــقصود گــوهر نــبود پــنهان

گـذشت جسـتجو پـي ز من عمر بيهوده

شد خوب چه جواني, نبود هو و هاي جز

گذشت هو هايو اين زودتر و رسيد پيري

بگـذرد عشـق بــا تــو روزگــار بگــذار

گـذشت نكـو يـا بد كه مباش آن بند در

بـدر شـود كـي سر ز آبروست, تو عشق

گـذشت آبـرو ســر ز نــميتوان هــرگز

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ٦

/٥٢ ـ ٥١. خراسان

غمت از گاهي آ شد خميده كمان همچون

گـذشت٦ او قـلب بر تو نگاه كز تير زان

زاده سعيدي رسول

ا

(4)عباسعلي ـ طوسي اختر

(˜ / µ 1334 Ç 1268)

طـوسي اخـتر عباسعلي 7م9/ ميرزادر <اختر>, به متخلص و شاعر و عارفبـه كـودكي از آمـد/ دنـيا بـه خراسانو فـارسي در و پرداخت علوم تحصيليـافت/ مـهارت خـوشنويسي و عربينـيك را بـديع فـن و قـافيه و عروضاشـعار سرودن به جواني از ميدانست/

تـذكرههاي تـاريخ مـعاني: گــلچين احــمد ـ ١

/١٣.٢ تشيع المعارف دايرة ,٣٤٨.٢ فارسي

عـليشاه مـعصوم گـفته بـه پرداخت/١و بود دهان> ك پا و دامن ك پا <شاعريرا مـملكت اركـان و اعـيان گـاه هيچسـفر تـهران اصفهان, شيراز, به نستود/عـتبات در رفت/ حج زيارت به و كرداواخر در نمود/ زيارت را ائمه: مشاهدخـدمت بـه و بـازگشت مشهد به عمر

الحـقايق طـرائـق شـيرازي: مـعصوم مـحمد ـ ٢

/٥٤٨.٣

معاصر شعراي از درآمد/٢ قدس آستانبـيگي ديـوان احـمد سيد ميتوان وي

/٢١٦.١ آفرينان اثر ـ ٣

نـصرت, دانـا, الشـعرا,٣ حديقة مؤلفرا افشار محرم و مقدم گوهري, طلوعي,

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ٤

/٥٨ ـ ٥٦ خراسان

برد/٤ نامقـناعت در را عـمرش طوسي اختراصحاب با جز و زيست مجرد و برد بسر

/١٣.٢ تشيع المعارف دايرة ـ ٥

نكرد/٥ مصاحبت كمال و فضلفـارسي تـذكرههاي تاريخ صاحب

قاسم ـ استادي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٤

/٣٤٧.٢ پيشين معاني: گلچين احمد ـ ١

است/١ آورده غـ9محسين را وي نــامشـاعر نيز <راقم> به متخلص وي برادر

/٥٨ ـ ٥٦ پيشين. آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٢

است/٢ بودهنـام به اثري در را خود اشعار اختركـه است آورده گـرد حسيني> گلزار >مـعصومين: مـراثـي و مـدايـح شـاملشـهداي و cdefg عـلي حضرت خصوصا

/٦١.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ٣

شهر بيت هزار هشت وي است/٣ كرب9بـيشتر كه دارد قصيده و غزل قالب درسـروده خـراسـان و اصفهان در را آنها

/٥٨ ـ ٥٦ پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٤

است/٤نـظير كـتبي در طوسي اختر اشعارنـامه الحـقايق, طرائـق الشعرا, حديقةفـرخ سـفينه و رضـوي قـدس آستاناز زيـر قـطعات است/ يـافته بـازتاب

اوست:

آسـتان نـامه طـوسي>, <اخـتر بـينش: تـقي ـ ٥

/٢٥٠ ـ ٢٤٩ ٣٦,ص شماره قدس,

مــوسي بــن عــلي ضــامن و ثـــامن امــــام

را او حب كمال٥ فيض درياي ز است قطرهاي كه

/٥٤٩.٣ پيشين شيرازي: معصوم محمد ـ ٦

كــن انــــديشه او بــــغض از كــــن پــــيشه

بشـنوي٦ جـاودانـي بـهشت بـوي ار خــواهــي

حـديقة شـيرازي: بـيگي ديـوان احـمد سيد ـ ٧

/٩٤.١ الشعرا

مــرا تــن ســيمين دلدار آن بــر در نــيامد تــا

مــرا٧ شــيون از آنــي آرام ســينه در نشــد دل

هوشيار جواد محمد

جلد Ñ حسين سيد ـ بجنوردي اديباول

اول حسنÑجلد ـ خاوري اديب

جلد Ñ الجواد عبد ـ نيشابوري اديباول

جـلد Ñ تقي محمد ـ نيشابوري اديباول

اول جلد Ñمحمدحسن ـ هروي اديب

(5)قاسم ـ استادي

(x / µ 1372 Ç 1306)

از <ثابت> به متخلص استادي قاسمخراسـان, معاصر سرايان نوحه و شعرا

٢٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير قاسم ـ استادي

rstuv بيت اهل فضايل و مناقب در سالهادر ش / ه ١٣٠٦ سـال مـيسرود/ شعركـودكي اوان در و شـد مـتولد مشـهدتــــحت و داد دست از را پــــدرشگرفت/ قرار مادرش مستقيم سرپرستيعهده به را خانواده معيشت امور چون اودر را خــويش تــــحصي9ت داشت,جواني ابتداي از و گذراند شبانه مدارسمـظلومان سيد مصيبت كر ذ مجالس باشـوق بـه تـوجه بـا او گشت/ مأنوساشـعار سـرودن بـه داشت كـه فراوانيبـيت: اهـل مـصائب كـر ذ در مـذهبيتـعاليم از زمـينه ايـن در و پــرداختگرفت/ مدد خراساني شاعر آذر, مرحوم

بـود/ عـ9قهمندان مـحفل او خـانهصفات از را ورزي طمع و آز و حرص

ميگويد: خود او ميشمرد/ زشتزفـقر دهـد جـان گـر ا خـداشـناس مرد

نيست دراز كس هركسونا دستشبسوي

رثاي در را اشعارش از بعضي ثابتفـراوان اشك هـمراه به rstuv اطهار ائمه

است/ سرودهرنج قلبي بيماري از چند سالياني اوبهار ششمين و شصت در عاقبت ميبرد/از قلبش ش / ه ١٣٧٢ سال به زندگيشصـحن در جـنازهاش و ايسـتاد تپشبـه cdefg رضـا حضرت مطهر حرم عتيق

شد/ سپرده ك خاذيل شعر ماند/ جاي بر وي از ديوانيمـدح در تـوحيد شـرط عـنوان تحتانتخاب ديوان اين از cdefg رضا حضرت

است: شدهصـفات بـه احـديت ثــبوت تــو وجــود اي

حـركات را فـلك چـرخ بـود تــو بــود ز وي

رضـاست تو از جهان خداوند كه رضايي اي

ذات مظهر شدي تو حق بر و تو از رضا حق

اسدا3 ـ آبادي اسد ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٦

رمـيم عـظم كـن زنـده وفــا ز نگــاهت اي

نـجات بـاب بشـر ابـناي بـه تـو حـريم وي

خـاموش نــيران آتش شــود تــو و^ي بــا

صـ�ت و صـوم هـمه گناهست تو و^ي بي

^ل آمـده فـصحا زبـان تــو مــدح بــه اي

مـات آمـده عـق� عـقول تـو وصـف بـه وي

خورشيد كويت به ساي جبين صبح هر به اي

ذرات عـالم بـه كـنده پـرا تـو شـوق بـه وي

صـفا و صـدق از تو درگاه به سود سر كه هر

حسـنات جـنابت لطـف از شــود ســيئاتش

درت و خــداونـد ز مــ�ئك آرنــد تــو بــر

صـلوات و سـ�م روز هـمه بـه نــوبت پــنج

بـهشت سـوي نـرود كس تويي توحيد شرط

بـرات تـو از حسـاب روز كـفش بـه نباشد تا

است گـمراه هـر هــدايــتگر تــو ســخنان

حـيات داده دلي مـرده هـر بـه تو حديث هر

را سـخندانـان تـو حـضور بـه بــاشد عــجز

كـلمات در خـدا بـه نگـنجد تـو ثـناي كــه

ايـن از غـير سـخني نـتوانـم مــديحت بــه

مـرآت را خـدا و امـامي خـلق بــر تــو كــه

قـربانت پـدرم اي شـرف و جـاه چـنين بــا

طـغات اهـل از تـو بـه نـيامد كه جفايي چه

گشـتي غـربت گــوشه جــفا هــر ز كشــته

عـرصات تـا ^ و اهـل دل بـه داغت مــاند

امـا سـياهم نـامه جــهان بــه گــر ثــابتم

مـمات وقت سـرم بـه آيـي كــه امــيد دارم

زنگنه ابراهيم

(6)اسدا8 ـ آبادي اسد

(˜ / µ 14¬o›)

بـه متخلص اسدآبادي Kا اسد سيدسيزده قرن دوم نيمه شعراي از <حيرت>قـمري هـجري چهاردهم قرن اوايل و

بود/ همدان آباد اسد از او اصل است/اردبـيل در جــوانــي اوايــل دررا جـانش قـصد گـروهي مـيزيست/و كـرد فـرار تـبريز به سيد اما كردند,شد/ وليعهد ميرزاي مظفرالدين پيشكاركـرد, زنداني را وي سيد حفظ براي اورا وي محرمانه و داد او به مبلغي سپسكسب به مشهد در سيد فرستاد/ مشهد بهچـرم و كـفاشي دكان و پرداخت كار ومـعاصر شـعراي بـا و كـرد باز فروشي

داشت/ جلساتي خويشبـر سـيد از مانده جاي بر اشعار از

٢٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير تقي محمد ـ اسفرايني

طبع و بود توانا شاعري وي كه ميآيدسالهاي در حيرت فوت داشت, خوبمشـروطيت انـق9ب پـيروزي از قـبلمشـهد در ق/ / ه ١٣٢٤. ش / ه ١٢٨٥7

اوست: غزليات از شد/ واقعاست شـراب جـام اثر از خواب تو چشمان

است خواب به فتنه اين كه بيدار شده بختم

پـيما بـاده خـدا, سـر مـا بـه كشـف شـد

است شراب ميناي باطن از رتبهام اين كه

حـيران مـن ديـن و دل انــدر زدي آتش

است ثـواب كـه آتش سـر بـر بفشان آبي

آب سير كه آب اين سر از گذشت به زاهد

است سـراب كـه غافل و كوثر مي ز گردد

بـوس يك انـدر كـه عـيش مرا است تلخ

است شكـراب لعـلت و مـن مـيان امــروز

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ١

/٢٢١ ـ خراسان.٢٢٠

خواهي چه شعر از تو خسته دل حيرت اي

است١ خـراب بغداد كه بخيه بزن موزه بر

زاده سعيدي رسول

(7)تقي محمد ـ اسفرايني

(˜ / µ 12¬o›)

شاعر قاسم محمد فرزند تقي محمد

دوازدهـم قـرن عارف و rstuv بيت اهلشد/ زاده اسفراين در وي است/ هجريشهر همين در و يافت سكونت مشهد در

درگذشت/نـام بـه ارزنـده بسـيار كتابي او ازمـانده يـادگار بـه العارفين> <مقاماتدر آن خــطي نســخههاي كــه است

الذريعه١٢.٢٢/ تهراني: بزرگ آقا ـ ٢

و ٢٧٤٥٥ شماره به سپهساQر كتابخانهبـه رضـوي قـدس آستان كتابخانه در

رجــال مشــاهير فســــنقري: غــــ`مرضا ـ ٣

اسفراين.١٤٠/

ميشود/٣ نگهداري ٩١٢٧ شمارهاوست: از اشعار اين

بـينش مــرآت صــيقل مــحمد,

آفـرينش چشــم ســيماي نــظر

هسـتي آبـاد جـرم سـنج شفاعت

تـنگدستي مـلك گــنج قــناعت

همان/ ـ ٤

گـرفته پـيشي انـبيا ز خـلقت بـهگـرفته٤ خـويشي خدا با سبقت ز

هوشيار جواد محمد

باباشاه ـ اصفهاني ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٨

(8)باباشاه ـ اصفهاني(˜ / µ 1012 Ç 980b)

رئـيس بـه مـلقب اصفهاني باباشاهسـن در شـاعر/ و خوشنويس الرؤسا,فرا هراتي علي نزد را خط سالگي هشتصـاحب شد/ استاد فن آن در و گرفتسال در <من است: آورده قطبيه رسالهباباشاه خدمت به اصفهان در ق / ه ٩٩٥حسن و جواني عنفوان در را او و رسيدماز و ديـدم كمال با و العاده فوق جمالو رفتم فرو حيرت بحر در او خط حسندر خط نيكويي در وقت آن در را كسي

و خط پيدايش ايراني: اصفهاني عبدالمحمد ـ ١

/١٤١ ـ خطاطان.١٤٠

نيافتم>/١ او پايه به اصفهانبـيشتر بـود, سـال جـوان اينكه باخـط بـر را او خـط هـنران صــاحباو ميدادند/ ترجيح ديگر خوشنويسانداشت, طوQني عمري گر ا ترديد بدونسـلطانعلي و هـروي مـيرعلي از كمتر

و خـط تــذكره اصــفهاني: حــبيب مــيرزا ـ ٢

خطاطان.١١٩/نبود/٢

مـيرعلي مـيتوان وي معاصرين ازبرد/ نام را هراتي

١٠١٢ سـال در اصـفهاني بـاباشاه

ك خـا بـه مشهد در و درگذشت ق / ه

ـ پـيشين.١٤٠ ايراني: اصفهاني عبدالمحمد ـ ٣

/١٤١

را او دفـن مـحل بعضي و شد/٣ سپرده

پيشين.١١٩/ اصفهاني: حبيب ميرزا ـ ٤

نوشتهاند/٤ بغدادبـه مــيتوان آثــارش جــمله ازاشاره خط> تعليم در منظوم <رسالهاي

همان/ ـ ٥

كرد/٥هوشيار جواد محمد

(9)عبدا8 ـ اصفهاني(˜ / µ 1074b Ç )

مـحمد مـيرزا فـرزند Kعـبدا ميرزااز و <عشق> به متخلص مستوفي شفيع

الذريعه٧٢٢.٩/ تهراني: بزرگ آقا ـ ٦

اصـفهان در اصفهان,٦ حسيني ساداتعـلوم تحصيل به همانجا در و شد زاده

٢٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير علي محمد ـ اصفهاني

ـ ١٠٤.٢ الخـاقاني قصص شاملو: قلي ولي ـ ١

/١٠٥

پرداخت/١صر ـن ـاهر ط مـيرزا معاصرين از ويدوم عـباس شاه و ه/ق/ ١٠٩٩7 آبادي

روز تـذكره صــبا: حســين مــظفر مــحمد ـ ٢

/٧٢٢.٩ پيشين تهراني: بزرگ آقا روشن.٥٤٧;

ميباشد/٢ ه/ق/ ١٠٧٧ ـ ١٠٥٢7 صفويتـهران در ق / ه ١٠٧٤ سال در ويمنتقل مشهد به را او جسد يافت/ وفات

/١٠٥ ـ ١٠٤.٢ پيشين شاملو: قلي ولي ـ ٣

نمودند/٣ دفن جا همين در وده بر بالغ شعر ديوان داراي اصفهاني

/٧٢٢.٩ پيشين تهراني: بزرگ آقا ـ ٤

اوست: از اشعار اين است/٤ بيت هزار

العـارفين ريـاض تـذكره لكهنوي: راي آفتاب ـ ٥

/٣٤.٢

پـرواز كـند دلم از رنگ چــندين بــه آرزو

دارم٥ من كه دلي اين است طاووس آشيان

ـ ١٠٦٥7 اصفهاني داوود وي فرزندبود/ شاعر نيز ق/ / ه ١١٣٣

هوشيار جواد محمد

(10)علي محمد ـ اصفهاني

(˜ / µ 1073 Ç )

شـاعر اصـفهاني عـلي محمد ميرزامـهاباد روستاي در تصوف/ به متمايل

آبـادي نـصر تـذكره نصرآبـادي: طاهر محمد ـ ٦

/١٣٨.

گرديد/٦ متولد اصفهانبـه ايـران از تــجارت قــصد بــه

/١٣٩. پيشين نصرآبادي: ـ ٧

در چـندي از پس و رفت٧ هندوستان

سال به شهر همين در و شد كن سا مشهد

/١١٩.٢ الخاقاني, قصص شاملو: قلي ولي ـ ٨

نمود/٨ فوت ق / ه ١٠٧٣هشـتاد در را مـولوي غـزليات وي

پيشين.١٣٨/ آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٩

از تـقليد بـه و نـمود/٩ جمع بيت هزارميسرود/ شعر مولوي

اوست: از بيت دو اينمـيكنم ك پـا جـان دامـن بـه گل ز شبنم

مــيكنم ك عــرقنا روي خــيال را گـــل

/١١٩ ـ پيشين١١٨.٢ شاملو: قلي ولي ـ ١٠

دهـد؟ كـي خـرابـات كـوي بـه ره تسـبيح,

مـيكنم١٠ ك تـا گــره از اســتخاره مــن

هوشيار جواد محمد

احمد ـ مشهدي ا?س<م اعتماد ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٣٠

(11)احمد ـ مشهدي ا=س�م اعتماد

(˜ / µ 1342 Ç )

مشـهدي اQس9م اعتماد احمد سيدمـيرزا فـرزند <اعـتماد> بـه مـتخلصسـده شـعراي از طـبيب ابــوالقــاسم

مشهد/ چهاردهمعـصر علوم و مقدماتي تحصي9تنـيز و بـيان و معاني اصول, فقه, مانندرساند/ اتمام به زادگاهش در را حكمتجمله از بزرگاني با مجالست و معاشرتمـوجب مـجتهد حـبيب مـيرزا حـاجشـعر سـرودن بـه او ترغيب و تشويقمشـروطه از اQسـ9م اعـتماد گرديد/آن اوايل و مشروطه از قبل بود/ خواهانمـجتهد العـابدين زيـن سـيد حـاج بابـود مشروطه پيشروان از كه سبزواريشـاهزاده بـا داشت/ صــميمي رابــطهشـيخ و الرئـيس شيخ ميرزا ابوالحسنآشنايي نيز خراساني فاضل علي محمد

داشت/ الفت وخـوش خـط داراي اQس9م اعتمادنسخ خط به مجيد Kا ك9م جلد يك بود,

بر وي از عربي نثر و نظم متون مقداري وقـرآن, آيات تفسير در است/ مانده جااطـ9عات و مـخصوص سليقه و ذوقخـود طـبي مـطالعات با داشت/ كافيبـه و ميكرد معالجه را رفقا و خويشانبود/ مسلط نيز دادگستري و شرع قوانينبـه خـانواده بـا مشروطه اوايل درمــيامي در رفت/ عــتبات زيـــارتمدتي گفت/ وداع را فاني دار همسرشقـبلي هـمسر بسـتگان از يكـي با بعدزن كـه جديدش همسر اما كرد ازدواجرويـداد ايـن كرد/ فوت نيز بود جوانيگي حوصله بي و خويي تند موجب تلخرنجش بر ع9وه او اخ9ق اين شد/ ويگرديد وي ترقي و پيشرفت مانع مردم,چـه هـر حـيات زمان در كه جايي تاخـانه يك بـجز و كـرد مصرف داشت

نگذاشت/ جاي بر خود از چيزيبـر مشـتمل شـعري ديـوان اعتمادلبريز اشعارش دارد/ بيت هزار چهاردهو التـزام مـثل صنايعي است/ صنعت ازديـده فـراوان شــعرش در تــجنيسغزل قالب در وي اشعار بيشتر ميشود/

٣١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير احمد ـ مشهدي ا?س<م اعتماد

نـيز مـثنوي و ربـاعي قــصيده, است/از مختلفي موضوعات او است/ سرودهائمه مدح توحيد, طبيعت, وصف قبيلمـورد را روز مـضامين و rstuv اطــهارمـثنوي يك است/ داده قـرار اسـتفادهبحر به كه دارد نامه> <طرماح به موسوم

است: چنين آغازش و است متقاربكـردگار زهــي ربــي kهــوا

زرنگـار را نامه كنم نامش به

جـدير ســپاس و ثــنا نــثار

قـدير پــروردگار درگــاه بــه

<حكـمت نـام بـه ديگري مثنوي وشـروع بـيت ايـن بـا كـه دارد بـالغه>

ميشود:رنگ رنگ گـاو سه ستم شنيد آن

پلنگ چون ابلق و زرد و سياه يك

كــوهسار انــدر بــودند چـــرا در

دچار ايشان با گشت شيري شرزه

عـلم رسـالههاي اQس9م اعتماد ازدستورات تطبيق ادويه, شيمي حروف,جـاي بر جديد و قديم طب بهداشتي,كتاب به ميتوان وي چاپي آثار از ماند/در كه كرد اشاره اعتماد> اشعار <منتخب

بينش تقي كوشش به ش / ه ١٣٣٥ سالنبي الدين ج9ل سيد فرزندش سرمايه وبـه مـمتاز نشر و چاپ بنگاه مدير پور

رسيد/ چاپ١٣٤٢ سال در مشهدي اعتماد فوتاشـعار از افـتاد/ اتـفاق مشهد در ق / ه

اوست: جالبمـثال ايـن صـديقي از دارم يــاد

خـردسال كـ�ب از چـند تني كه

آمـيخته خـوش لعب انـدر هـم با

بگسـيخته هـم ز ضـديت سالك

تك و تاز در هم به آميزش كرده

يك بـه يك باختندي هم با لعب

تـمام الفت بـا سـرگرم و سرخوش

شـادكام و رئـوف هـم بـا مـختلط

احـوالشـان چـون ديد بزرگي يك

افــعالشان نــيكي از بــرد رشك

قـبول حسـن از كـه انساني گفت

نـزول شـد شانس به لقدكرم خود

چنين مشفق هم به بودندي كاش

نـازنين و فسـاد و شــر از خــالي

محمدرضا ـ اصفهاني امامي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٣٢

/١١٢ مقدمه.٧٢, اعتماد, اشعار منتخب ـ ١

مـتاب رو خـوش آميزش چنين از

ك�ب١ زاناين آمد آموزش خور در

زاده سعيدي رسول

(12)محمدرضا ـ اصفهاني امامي

(˜ / µ 1087 pA kíM Ç )

و نـويس كـتيبه امـامي محمدرضاهجري يازدهم قرن نويس جلي خطاط

مـدينة تـذكره نـائيني: مصباحي علي محمد ـ ٢

/٧٢٩.٢ اjدب

ثاني/٢ عباس شاه معاصر واز را كـارش و اصـفهان از اصـلششـروع شهر همين از ق / ه ١٠٣٩ سال

/٢٤٣.١ ايران آثار گدار: ا/ ـ ٣

شاهي, عمارات بيشتر در خطش كرد/٣ديده مساجد و مدرسهها متبركه, كن اما

و خـط تــذكره اصــفهاني: حــبيب مــيرزا ـ ٤

/٧٤. خطاطان

ميشود/٤است, اصفهان در او كتيبههاي بيشترنـيز مشـهد و قـزوين قم, شهرهاي دربـا كـارهايش ديد/ را آثارش ميتواناصـفهاني>, رضـاي <مـحمد امـضايرضا <محمد يا و اQمامي> رضا <محمداست/ اQدهـمي> اQصـفهاني اQمـامينقي علي نوهاش و محسن محمد پسرشدر كـه بـودند خــوشنويسان از نــيز

بـراي ق / ه ١١٢٧ تـا ١٠٩٠ سالهايكـردهانـد/ نـويسي كـتيبه ايران بناهايسـال بـه اصفهان در امامي كتيبه اولين١٠٨١ تاريخ آن آخرين و ق / ه ١٠٣٩ديگـر كتيبههاي ميدهد/ نشان را ق / هو ق / ه ١٠٨٤ ســالهاي در كــه ويمشــهد در است نــوشته ق / ه ١٠٨٧

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خان حسن محمد ـ ٥

٢٤٤.١ پيشين گدار: آ/ ;٥٤٧ ـ ٤٣٦.١ الشمس

/٢٤٥ ـ

ميباشد/٥رضـوي مـطهر حرم در وي آثار ازعـباسي ايـوان سوره كتيبه به: ميتوانكهيعص سوره كتيبه كهنه, صحن در واقعالحق/, ل قو مريم بن عيسي 7ذلك آيه تا

پـيشين السـلطنه: اعتماد خان حسن محمد ـ ٦

/٤١١.١

كـتيبه كـهنه/٦ صـحن ط9ي ايوان دور

٣٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمدرضا ـ اصفهاني امامي

عباسي جديد مسجد مشرق به رو صفه

السـنين وقـايع آبـادي: خـاتون عبدالحسين ـ ١

/٥١٠.

رسيد/١ اتمام به ق / ه ١٠٤٠ سال به كهسمت از مقصوره ايوان گنبد دور كتيبه7حـتي تا <يس> مباركه سوره محدب,كـه ثلث خط به القديم/ كالعرجون عادشـده نـوشته ق / ه ١٠٧٧ تــاريخ در

پـيشين السـلطنة: اعتماد خان حسن محمد ـ ٢

/٤٢٧.١

ايـوان جلوي در كتيبه دو نيز و است/٢يكـي گوهرشاد: جامع مسجد مقصورها=عـمي علي <ليس تا فتحنا> انا > سورهكوچك <تبارك> سوره ديگري و ج> حر

رضا محمد رقم به نفور> و عتو <في تا

/٤٢٩.١ همان ـ ٣/٤٣٢.١ همان ـ ٤

است/٣ اماميايـوان دهـنه پـايه در سوم طاق درمـحمد خط به معرق كاشي بر مقصورهشـده نوشته رقم بدون ولي امامي رضالم ي الذ 8 الحمد قل تعالي ا8 ل 7قا است:

تكبيرا//٤ له/// يكن لم و يتخذولدا

ايوان جلوي خروجي ديوار پايه درتـعمير گـويا كه است كتيبهاي مقصورهKا <والي تـا <نـور> آيـه و گــرديدهامـامي رضـاي محمد خط به المصير>

/٤٣٤.١ همان ـ ٥/٤٣٦.١ همان ـ ٦ايـن پـيشاني در است/٥ شده منعكسشـده رقم معرق زرد ثلث خط به ايوان

و ة بـالعز و الكـبرياء و بــالعطيه است:اQمـامي رضـا مـحمد كـتبه البــقاء///

ق/٦ / ه ١٠٨٧ سنة في اQصفهانيدر جـنوبي ايوان دور دهنه پايه درتا ا8/ ليكم و انما 7 آيه عبور, محل باQي١٠٨٤ تاريخ به نستعليق خط به آخرشدور كـتيبه و است/ شـده نـوشته ق / هاست امامي رضاي محمد خط به مسجدكـاري كاشي با آن جاهاي خيلي وليسه و است وسطي خط به و شده تعمير

/٤٤٠ ـ ٤٣٩.١ همان ـ ٧

است/٧ شده نگاشته سورهاصفهاني رضا محمد آثار از فهرستيگـنبد تـرنج كـتيبه از عكس دو با همراهكتاب اول جلد در را رضوي حرم ط9ييز ـن و گـدار دره آـن وشته ـن ايران> <آثارالشمس مطلع كتاب دوم و اول جلدهايـالهاي س آخـرين ـامي ام ديد/ ميتوان

ابراهيم ـ خراساني امتي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٣٤

پنجاه از بعد و گذراند مشهد در را عمرش

/٢٤٥.١ پيشين گدار: ا/ ـ ١

درگذشت/١ مشهد در هنري كار سالزاده سعيدي رسول

اول جلد Ñابوتراب ـ قاييني ـ انوار

(13)ابراهيم ـ خراساني امتي

(˜ / µ 941- )

شـعراي مشـاهير از امـتي ابراهـيمسـلطان خـدمه از اوايـل در خراسان,

نـتايج تـذكره گـوپاموي: lا قـدرت مــحمد ـ ٢

/٣٩ ـ ٣٨. اjفكار

بود/٢ بايقرا حسينتربتي سلطان قاضي م9زم نيز مدتيآستان توليت عباس شاه زمان در و بوددر و داشت عـهده بـه را رضوي قدس

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٣

/٢٦١.

است/٣ سروده قصيده مدحشسرايي سخن و انشاءپردازي در وينغز اشعار داراي و برتر خود معاصران از

است:ماندم هوس بستان به خامي كز ميوه آن منم

ماندم رس نيم سردي كرد من با ايام بس ز

آزادي ميل عشقم كرد هرگه كه مرغم آن من

مـاندم قـفس در تـا پـرداخـتم تـازه نــواي

كـنند نـظر اسـيران سـوي بـه بـتان هــرگه

كــنند خــبر را دل مــژه كــاوش بــــه اول

مـيزنند دسـتار گـوشه بـه گــل كــه آنــان

كـنند سـر بـه كـي خـا كـه مباد شان توفيق

شـود جـدا حسـرت به تو از كه خستهاي دل

شـود آشــنا دگــر كــه بــا كــه حــيرتم در

همان/ ـ ٤

آه سـينه ز كشـيدم تـو غــم در كــه بس از

شـود٤ دعـا صـرف كـه نـماند اثـر چــندان

دست بـه ق / ه ٩٤١ سـال در امتي

ـ ٣٨. پـيشين گـوپاموي: lا قـدرت مـحمد ـ ٥

اjدب ريحانة تبريزي: مدرس علي محمد ;٣٩

/١٧٥.١

شد/٥ كشته ازبكانمـانده جاي بر شعري ديوان وي از

/٩٥.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ٦

است/٦زاده سعيدي رسول

٣٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمد ـ اوبهي

(14)محمد ـ اوبهي(˜ / µ 951 Ç )

در خــوشنويس, اوبــهي مــحمددر وي شد/ متولد هرات <اوبه> روستاينستعليق مشهور استادان از خود عصرگـويا اوبـهي مـحمد ميرفت/ شمار بهابـوالفـضل كه است اوبهي احمد همانكـرده يـاد او از كبري ا آيين در ع9مي

/٨٨٦.٣ فارسي ادب دانشنامه ـ ١

است/١از نـيز انشاء و نثر نوشتن در اوبهيقـطعه يك بود/ برخوردار خاصي تبحربـيگ غـيب امـير مـرقع در خطش ازدو قـلم بـه اسـتانبول اوقـاف خزانهياQوبهي محمد <الفقير رقم به عالي دانگ

آثــار و احــوال بــياني: مــهدي هــــمان; ـ ٢

/٦٥٢.٢ خوشنويسان

ميشود/٢ نگهداري ذنوبه> غفردر ق / ه ٩٥١ سـال بـه وي فــوت

/٦٥٢.٢ پيشين بياني: مهدي ـ ٣است/٣ شده گزارش مشهد

زاده سعيدي رسول

(15)الدين عماد ـ مشهدي اوحدي

(˜ / µ 914 Ç )

شـاعر اوحدي الدين عماد خواجهحاجي گرد شا و هجري دهم قرن اوايل

مـدينة تـذكره نـائيني: مصباحي علي محمد ـ ٤

صـبا: حسـين مـظفر مــحمد ;٢٠٩.٣ اjدب

/٩٢ ـ ٩١. روشن روز تذكره

است/٤ خبوشاني محمد<اوحـدي> وي شــعري تــخلص

/٩٢ ـ ٩١. پيشين صبا: حسين مظفر محمد ـ ٥

در زيـر ربـاعي خــواجــه از است/٥است: شده آورده تذكرهها

نبريم جان جز تحفه دوست مشهد در

نـبريم درمـان نـام دهـند چــو دردش

پـيشين نــائيني: مــصباحي عــلي مــحمد ـ ٦

/٢٠٩.٣

گشـتيم نـا^ن عشــق درد ز درد بــي

نـبريم٦ دردمـندان نـام كـه خــاموش

الدين عماد ـ مشهدي اوحدي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٣٦

محمد وسيله به الدين عماد خواجهق / ه ٩١٤ سـال در ازبك شيباني خان

دفـن شـهر همين در و كشته مشهد در

٩٢. پيشين صبا: حسين مظفر محمد همان; ـ ١

/٩١ ـ

گرديد/١زاده سعيدي رسول

ب

اول جلد Ñعلي الدين شرف ـ بافقي

(16)ميرزا حاجي ـ براتعلي(˜ / µ 1262 pA kíM Ç )

عارف و شاعر براتعلي ميرزا حاجينـعمت فـقراي از هـجري سيزدهم قرناول بود/ الطبع كريم و آرام افتاده, اللهي,سپس و رسيد عليشاه حسين خدمت بهمست عليشاه, مجذوب به ارادت دستسـال در داد/ عليشاه رحمت و عليشاهمـقدس مشـهد قـصد بـه ق / ه ١٢٦٢و درگذشت شهر اين در و كرد حركت

حـديقة شـيرازي: بـيگي ديـوان احـمد سيد ـ ٢

/٢٤٢.٢ آفرينان اثر ;١٠٥٨.٢ الشعرا

شد/٢ دفن جا همين درزاده سعيدي رسول

(17)محمد الدين قطب ـ بغدادي

(˜ / µ 970 Ç )

بـغدادي مـحمد الدين قطب موQناقـاضي به مشهور و <جلنجو> به ملقبصفوي, دوره اوايل دانشمندان از اوغليفـارسي و عـربي ترسل و انشاء فن درسـخنوري شـيوه در و مـنشيان سرآمدعلوم جامعيت در بود/ سايرين مقتداياز و برتر خود معاصران بر نقلي و عقلي

بود/ برخوردار نقاد و قوي ذهنغـياث امير از ميتوان او اساتيد از<جلنجو> لقب كه برد, نام منصور الديندانشمندان از بايد را موQنا داد/ وي به راتـصريح طـبق دانست/ صـفويه دربـار

ا3 نصر ـ شيرواني بهار ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٣٨

شاه نزد در واQيي مقام ايشان مورخان,داشت/ اول طهماسب

و بيست دوشنبه روز در موQنا فوتدر ق / ه ٩٧٠ سـال رجب مـاه هــفتمبه قزوين از را جسدش شد/ واقع قزوينبـه شـهر اين در و انتقال مقدس مشهد

;٤٤٠. التواريـخ خ`صة قمي: احمد قاضي ـ ١

;٥٣٨. التـواريـخ احسـن رومـلو: بيگ حسن

آرا جـهان تـاريخ قزويني: غفاري احمد قاضي

/٣٠٨.

سپردند/١ ك خازاده سعيدي رسول

اول عليÑجلد ـ قايني بمرودي

سـيدآقابزرگ ـ كردكوهي بنيهاشمياول Ñجلد

(18)ا8 نصر ـ شيرواني بهار

(˜ / µ 1304 Ç 1252)

بـهار بـه مـعروف Kا نـصر مــيرزادوم نـيمه دانشوران و شعرا از شيروانيسـال در است/ هـجري سـيزدهم قرنبه قفقاز توابع از شيروان در ق / ه ١٢٥٢ناحيه آن بزرگان از خاندانش آمد/ دنياو عـلم كسب براي جواني در او بودند/در چندي و شد هندوستان عازم دانش,

وطـن بـه سـپس و مـاند سـرزمين آنايراني دانشمندان محضر از و بازگشتآنجا در و رفت اصفهان به بهار برد/ بهرهالشعراء صدر ميرزا غ9محسين ديدار بهاقامت اصفهان در او كه زماني تا رفت/يكـديگر همدم و مونس دو آن داشت,رفتند/ تبريز به دو هر بعد مدتي بودند/از پـرداخت/ تدريس به بهار تبريز دراز المـلك جـ9ل مـيرزا ايـرج جـمله

شد/ بهرهمند وي خدمتآشنا ديلمي ناصر اديب با تبريز دربه او با همراه ق / ه ١٢٧٥ سال در و شد,با مشهد در آمد/ مشهد به سپس و تهرانقـدس آسـتان الشعراي ملك صبوريزيـاد مشهد در بهار توقف گرديد/ آشنابازگشت تبريز به ديگر بار نكشيد, طولرا فـرانسـه كـنسولگري گري منشي وبه فرانسه نامه لغت گويند شد/ دار عهدهرا آن كنسول و نوشت را <نيك9> فارسي

٣٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير ميرزا ـ بيدوازي

و خريداري وي از جزيي بسيار مبلغ بهرساند/ چاپ به خودش نام به

كه حالي در شيرواني بهار سرانجامبود, نگذشته عمرش از سال ٥٢ از بيشرا حـق دعـوت ق / ه ١٣٠٤ سـال دربنابه شتافت/ باقي سراي به و گفت لبيك

كردند/ دفن مشهد در را پيكرش قوليبـه مـيتوان شيروانـي بهار آثار ازو <نرگس العراقين>, <تحفة كتابهايملك دست به كه اشعار> <ديوان گل>,فرانسـه نامه لغت و رسيد بهار الشعراي

مـدينة تـذكره نـائيني: مصباحي علي محمد ـ ١

الذريـعه تـهرانـي: بـزرگ آقــا ;٤٧٦.١ اjدب

/١٤٦ ـ ١٤٤.٩

كرد/١ اشاره جلد دو در نيك9 فارسي بهزاده سعيدي رسول

اول جلد داود, ميرزا Ñ بينوا

(19)ميرزا ـ بيدوازي(˜ / µ 13¬o›)

الرضـا موسي فرزند بيدوازي ميرزاقـرن در وي قـرآن/ كاتبان از بيدوازياز يكـي ـ بـيدواز در هـجري سيزدهمنزد و گرديد متولد ـ اسفراين روستاهاي

اس9مي علوم تحصيل به بيدواز علمايمردم بين در پرداخت/ قرآني علوم بويژهشهرت ميرزا> <م9 به بيدواز و اسفراينحداقل با خود روستاي در وي داشت/حـال ايـن با ميكرد, زندگي امكاناتقـوچان, اسفراين, شهرهاي به او آوازهع9وه ميرزا م9 رسيد/ مشهد و شيروانتـذهيب, صحافي, كار قرآن, كتابت بررا مركب و جوهر تهيه شيرازه, و تجليدبـه عـمر پـايان تـا ميداد/ انجام خودايـن از و داشت اشـتغال قرآن تدريسضـمن مـينمود/ مـعاش امـرار طـريقكتابت به طلاب سفارش بر بنا تدريس

بود/ مشغول قرآندر نـموده كتابت وي كه هايي قرآندر كوچك قرآن از است, مختلف ابعاددر بـزرگ قرآنهاي تا ٧*١٠ اندازهيوي است/ كرده كتابت ٢٣*٣٥ اندازهياز مخصوص جوهر با را قرآن جلد ١٩٩را آنها همه و نوشته زيبا خط به گياهان

ميرزا ـ بيدوازي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٤٠

نـموده شـيرازه و تذهيب صحافي, نيزدر مـحققين از يكـي فســنقري است/قـرآن مـينويسد: قـرآن كـتابت زينتديده ميرزا م9 خط به كنون تا كه هايي

از: عبارتند است شدهكتابت ق / ه ١٢٥٦ سال ٣٤ جلد ـ ١

است/ شدهق / ه ١٢٦٨ سال به كه ٨٠ جلد ـ ٢تهيه Kا فرج نام به شخصي سفارش به

است/ شدهآن كـتابت تـاريخ ١٢٨ جـلد ـ ٣

است/ ق / ه ١٣٣١ صفر سوم جمعهق / ه ١٢٨٦ سال به كه ١٣٢ جلد ـ ٤در قـزاقـي روسـتاي در و شده كتابتعـلي پـير حاج مرحوم خانواده دست

است/ ايماني١٣٥٠ سـال در كـه ١٧١ جلد ـ ٥

است/ شده تحرير ق / هدر كسـي كنون تا گفت بتوان شايد

مـ9 انـدازه بـه اسـ9م دنـياي و ايراناست/ نكرده قرآن كتابت بيدوازي ميرزابزرگ عالم اين شدهي نوشته قرآنهايبـه آن يكـم و هشتاد و يكصد جلد تاشـرح و بـياض نـيز است/ آمده دستبيدواز در او خط به سجاديهاي صحيفه

هژبري جعفر محمد آقاي منزل درميشود/ نگهداري

١٢٠ سن در سرانجام بيدوازي ميرزاپـيوست/ ايـزدي رحـمت بـه سـالگيانتقال مقدس مشهد به شتر با جنازهاشموسي بن علي مطهر صحن در و يافت

شد/ سپرده ك خا به cdefg الرضاماند باقي دختر چهار و پسر دو او ازاز قـاضي محمد جمله از او پسران كههـم از و نـجف بــرجســته عــلمايخـراسـاني آخوند مرحوم دورهايهاي

اسـفرايـن رجـال مشاهير فسنقري: غ`مرضا ـ ١

/١٣٧٧ مرداد ١٦. رسالت روزنامه ;٩٣ ـ ٩١.

است/١ بودهسكندري جان علي

پ

(20)احمد ـ پارسي(x / µ 1254 Ç )

مـحمد شـيخ فـرزند پارسي احمدشــيخ جــدش شــيرازي حســـينصاحب اصطهباناتي مجتهد عبدالحسينو المسـتقيم> <قسـطاس كــتابهاياصـول و اسـتدQلي فقه در <مصابيح>خوشنويس و اديب و شاعر پارسي بود/مشـهد در وي هـجري/ سـيزدهم قرناز و زيست/ شهر همين در و شده متولدعـلوم تـدريس در كه ـ پدرش محضر<مـدرسه مدرس و استاد ديني و ادبيخـطوط تـعليم در هـمچنين و بود نو>ـ است داشته دستي نستعليق و شكستهوارد جـوانـي در و نـمود/ عـلم كسباو گرديد/ رضوي قدس آستان خدمات

شـاعري و توانا اديبي كه اين بر ع9وهمهارت شكسته خط در بوده گفتار نغزخويش عصر خوشنويسان از و داشت

ميرفت/ شمار بهاوست: سرودههاي از بيت دو اين

كـن پـيدا جـان صـفاي رهـي مرد گر

كـن پــيدا آســمان درون بــه راهــي

شـوي بــدبيني حس غــبار ز را تــن

كـن پـيدا شــبان مــوسي دل وانگــه

مرض به ش / ه ١٢٥٤ تيرماه در ويجـنازهاش و درگذشت تهران در سكتهقـدس آسـتان در و حـمل مشهد به را

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ١

/١٦١. خراسان

گرديد/١ مدفون رضويزنگنه ابراهيم

ت

(21)اسماعيل ـ تبريزي تائب

(˜ / µ 1374 Ç 1286)

تـائب حسـين فـرزند اســماعيلو شاعر گو> <مسأله به معروف تبريزيشـهر در ق / ه ١٢٨٦ سـال نـويسنده,درس زادگـاهش در آمد/ دنيا به تبريز

/٦٣.٤ تشيع المعارف دايرة ـ ١

يافت/١ مهارت ادبي علوم در و خواندسـفر مشهد به ق / ه ١٣٢٩ سال دربسر شهر اين در زندگي پايان تا و نمود

آذربـايجان سـخنوران آبــادي: دولت عــزيز ـ ٢

/٢٧١ ـ ٢٧٠.١

برد/٢حسـينقلي مـ9 بهاري, محمد شيخاز تـهرانـي مـوسوي ابراهيم و همداني

عـلماي تـاريخ ضميمه ساعدي: باقر محمد ـ ٣

/٦٣.٤ تشيع المعارف دايرة ;٢٦٦. خراسان

٢٧ در وي مـيباشند/٣ وي مـعاصرينو هشتاد سن در ق / ه ١٣٧٤ الثاني ربيعبـاغ در و يـافت وفـات سالگي هشت

/٢٦٦. پيشين ساعدي: باقر محمد ـ ٤

گرديد/٤ مدفون رضوان

باقي نثر و نظم به فراواني آثار وي ازآقـا شـيخ گـزارش به بنا و است ماندهبـر بالغ ايشان آثار تعداد تهراني بزرگفارسي به المبين الب9غ است: اثر چهلاQسـ9م, عقايد مسيحيت, آيين رد درو اخـ9ق در فـارسي بـه المتقين مرآةمـج9ة را آن خــ9صه كــه مــعارفريـحان و روح است/ ناميده المحققينجلد, سه در نثر و نظم به است كشكوليقصص, عرفاني, اخ9قي, مطالب حاويمنشار و الفهم معيار تاريخ/ و حكاياتمسـيحيت رد در و فارسي به نيز الوهم

٤٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمدرضا ـ تبريزي

در فـارسي بـه المـتقين تـذكرة است/

/١٦٥.١ البشر نقباء تهراني: بزرگ آقا ـ ١

ميباشد/١ معاشرت آداب و اخ9قهشت در شـعر ديوان داراي ايشانغـزل, قـصيده, بـر مشـتمل بيت هزارقـصايد جمله از و است قطعه و رباعيمـعصوم: چـهارده مـدايـح و مراثي آن

/٦٣.٤ تشيع المعارف دايرة ـ ٢

١٣٦٥ سـال در ديـوان اين ميباشد/٢

/٢٧١ ـ ٢٧٠.١ پيشين آبادي: دولت عزيز ـ ٣

است/٣ رسيده چاپ به تبريز در ق / هاوست: از بيت اين

/١٦٣.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ٤

است مـن يـار يـار كـه دل اي مژدهاست٤ مـن سـازگار دهــر گــردش

هوشيار جواد محمد

محمد ـ نهاوندي Ñ تجلي

(22)محمدرضا ـ تبريزي

(˜ / µ 1083 pA y¼Q Ç 1053b)

صالح حاج فرزند رضا محمد ميرزابه متخلص و <چلبي> به مشهور تبريزياست/ تبريزي عنوان به معروف <عنوان>را او وQدت مــحل اشــتباه بـــه

;١٠٥.٢ الخـاقاني قـصص شاملو: قلي ولي ـ ٥

/٧٧٤.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا

كـه آنـچه طـبق دانستهاند/٥ قسطنطنيه

١٠٨٣ 7زنـده شـيرازي عـارف محمدالخـيال لطـايف تـذكره مــؤلف ق/ / هسـال حدود در وي است داده گزارشدر و شـد زاده مشــهد در ق / ه ١٠٥٣

تـبريزي> <عـنوان مـعاني; گــلچين احــمد ـ ٦

س١١,ص٤٠٤/ ش٤, تبريز, ادبيات دانشكده

قندهار به سپس نمود/٦ رشد شهر همين

مـحمد ,١٠٥.٢ پـيشين شـاملو: قــلي ولي ـ ٧

/٢١٧.٤ اjدب ريحانة تبريزي: مدرس علي

رفت/٧محمد آبادي, نصر طاهر محمد ميرزاتـبريزي صائب ميرزا و شيرازي عارف<عـنوان بـا مشــهد در ق/ / ه ١٠٨٧7در او از و داشـتهانـد مـ9قات چلبي>نـقل را اشـعاري خـود بياض و تذكره

كردهاند/است: صائب بياض از بيت دو اين

علي رجب ـ سبزواري تجلي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٤٤

دارد وطـن يكـتا گوهر كدامين دريا اين در

ساحلها آوردند سر بر سر صدف مانند كه

آذربـايجان دانشـمندان تـربيت: علي محمد ـ ١

/١٠٨.

كردهاند عقبي ترك دنيا بهر چشمان تنك

است١ گـوهر از بيش مور پيش دانه اعتبار

ارادت تـبريزي صائب ميرزا به ويكرده پيروي او سبك از و داشته كامل

گويد: خود چنانكه استعـنوان مـعني گـوهر هـوس گـر بـاشدت

مـيبايد سـخن كـيزه پـا صـائب از نظر

/٤٠٤.٥ پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٢

صـائب فكر معراج بلندست بسي عنوان

رسيد٢ او كه جايي رسيدن ميتوان كي

قندهار در ق/ / ه ١٠٨٣ از 7قبل ويفرمان به درگذشت/ سالگي سي سن دررا جسدش قندهار, كم حا خان ذوالفقاردفـن السـياده دار در و انتقال مشهد به

مـحمد ,١٠٥.٢ پـيشين شـاملو: قــلي ولي ـ ٣

/٣٩٧. پيشين آبادي: نصر طاهر

نمودند/٣ديـوان صـاحب تـبريزي, عــنوان

/٧٧٤.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ٤

سال به آن از نسخهاي كه است/٤ شعريكـتابت رفيع محمد توسط ق / ه ١٠٧٨١٢٦٩ سال به آن ديگر نسخهي و .٤٠٢/يافته پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٥را او شـعر ديوان نويسان تذكره ق/٥ / بـزرگه آقـا ;١٠٥.٢ پيشين شاملو: قلي ولي ـ ٦

/٧٧٤.٩ پيشين تهراني: در اما كردهاند/٦ گزارش بيت هزار پنجايشان شعر ديوان شده, ياد نسخهي .٤٠٢/دو پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٧

است/٧ بيت هزار دو بر مشتملهوشيار جواد محمد

(23)علي رجب ـ سبزواري تجلي

(x / µ 1319 Ç 1260)

شاعر, و اديب سبزواري علي رجبمـ9 فـرزند وي <تـجلي>/ به متخلص١٢٦٠ سال به و است سبزواري حسناز پس و شـد مـتولد سبزوار در ش / همشـروطه صف به مقدماتي تحصي9تمـبارزه اسـتبداد بـا و پيوست خواهان

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ٨

كرد/٨

٤٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير علي رجب ـ سبزواري تجلي

/١٧٣. خراسان

فـراوانـي سـختيهاي راه ايــن دركـم حـا دستور به اينكه تا نمود تحملتـحت يارانش از تن چند و او سبزواراز شـبانه گـزير نـا گرفتند/ قرار پيگرد

مـجله سـبزواري, <تـجلي امين: حسن سيد ـ ١

كتب مؤلفين مشار: خانبابا ;٢١٨ شماره وحيد,

/١٠٥ ـ ١٠٤.٣ عربي فارسي چاپي

آمد/١ مشهد به و گريخت سبزوارطـلبان مشـروطه مبارزات شرح اورشـته بـه منظومه يك طي را خراسان

كشيد: تحريرمـرا است حكـايتي يك دوسـتان

مـرا است روايــتي خــراســان وز

خــويش ديــدم آنــچه از روايت

بيش و كم بي نظم به گفتم جمله

ايـران شــه عــلي مــحمد شــه

يــزدان رانــده و دنـــيا مــــرتد

نـادان آن جــفاي كــز آن از پس

بـهارستان مـجلس خــزان شــد

و بود خراسان دارايي كارمند تجليگـناباد اللــهي نــعمت ســلسله بــهگويد: نامه تجدد در داشت/ سرسپردگي

دلخواه به طالب شدم را طريقت

عـليشاه سـلطان خدمت گزيده

همان/ ـ ٢

بسـتم فـخر صد با فقر از ميان

نشسـتم٢ بـر kا نعمة خوان به

كار پر شعراي جمله از گرچه ا تجليشـمرده مـتوسط شــاعري ولي است,شـعري قـالبهاي انـواع در مـيشود/

/١٧٣. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٣

در هرچند بود/٣ متمايل مثنوي به بيشتر

و رجـال نـامه زنــدگي مــرسلوند: حســن ـ ٤

/٢٥٨.٢ ايران مشاهير

داشت/٤ مهارت نيز غزل سرودن<تجلي> بعد و <مومن> اوايل در او

/١٧٣. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٥

زنـدگيش سـراسـر مـيكرد/٥ تـخلصسرانـجام وي بود/ تكلفي بي و سادگيبنا و ق / ه ١٣٦٠. ش / ه ١٣١٩ سال درو درگـذشت ق / ه ١٣٦٨ قــولي بــررضـوي حـرم نـو صحن در را پيكرش

آسـتان كتابخانه فهرست اوكتايي: عبدالعلي ـ ٦

/٣٦٣.٦ قدسرضوي

كردند/٦ دفناز: است عـبارت تجلي مثنويهاي

محمد سلطان ـ تربتي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٤٦

تـجلي, نـياز نـامه, تـجلي تجلي, رازذم و تـجلي نـامه طالب تجلي, ارمغانسرود ق / ه ١٣٢٦ سال در كه اQستبدادق / ه ١٣٢٨ سال در كه خراسان انق9بآن ق / ه ١٣٤٧ سال در كه نامه تجدد و

/١٧٣. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ١

سرود/١ را

/٢٥٨.٢ پيشين مرسلوند: حسن ـ ٢

و گـنكاشنامه٢ و الخــيال مــعراجدر ايشان ثمالي حمزه ابو دعاي منظومه

/٣٦٣.٦ پيشين اوكتايي: عبدالعلي ـ ٣

است/٣ رسيده چاپ به تهراناوست: سرودههاي از

بـند ريـا و تـزوير در خـود رخ بــه زاهــد,

بـند خـدا بـه را دل و بگـذر ريـا و شـيد از

نـيست سـلطنتي ايـن از بـه رو خدا راه بر

بـند هـوا درهـاي و دولت ايــن در بگشــا

كس هـر نه دوست اي منم زلفت زنجيري

بـند مـرا و بگشـاي هـمه پـاي ز بـند اين

نـيست قـضا حكم بي آيد هرچ تو و ما بر

بـند قـضا دست بـرو نـيست گـرت ا قدرت

/١٧٣ ـ ١٧٤. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٤

نـيست مـا و من تجلي معشوق حضرت در

بند٤ ما و من از لب و درگه آن در ك خا شو

زاده سعيدي رسول

(24)محمد سلطان ـ تربتي

(˜ / µ 10¬o›)

خـطاطان از تـربتي مـحمد سلطانمحمود شاه گرد شا و هجري دهم سدهدوري بـه او هـنري مـرتبه نيشابوري,مشـهد در وي است/ نـزديك هــروي

و خـط تــذكره اصــفهاني: حــبيب مــيرزا ـ ٥

دانشـنامه سـرمدي: عـباس ;١٢٩. خـطاطان

/٢٥٨.٣ آفرينان اثر ;٢٨٢. ايران هنرمندان

ميباشد/٥ مدفونسـلطان وي نـام هنروران كتاب در

/٢٥٨.٣ آفرينان اثر ـ ٦

است/٦ شده ثبت تربتي محمودزاده سعيدي رسول

اول نصراÑ8جلد ميرزا ـ تربتي

٤٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير خان غ<مرضا ـ تفضلي

(25)خان غ�مرضا ـ تفضلي

(˜ / µ 1360 Ç 1276)

مـيرزا بـه معروف تفضلي غ9مرضاتفضلي السلطان مصدق خان غ9مرضااز يكـــي در وي اديب/ و عــــارفبـه ق / ه ١٢٧٦ در شاهرود روستاهاي

الآثـار مكارم آبادي: حبيب علي محمد ميرزا ـ ١

/٢١٢٥.٦

تـفضلي ابـوالقـاسم پـدر او آمد/١ دنيابـيستم دوره در كـاشمر مـردم نماينده

/٢٠٣.٦ ايران معاصر تاريخ ـ ٢

تـقي دكـتر و مـلي٢ شـوراي مـجلسشوراي مجلس كتابخانه رئيس تفضلي

;٤٧٥.٣ خراسان فرهنگ عطاردي: lا عزيز ـ ٣

خراسان شعر سال صد آزادي, گلشن كبر ا علي

/١٨٠.

تـفضلي جـهانگير و شـاعر٣ و مــلياز مـجلس وكـيل و نـويس روزنــامه

/١٨٠. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٤

ـ ١٢٩٧7 تـفضلي مـحمود سـيستان,٤

/٥٥٢. كاران نادره افشار: ايرج ـ ٥

نگار٥ روزنامه و نويسنده ش/ / ه ١٣٦٣مشهد شاعره بانوان از سليماني نزهت و

/٥٠٨.٧ پيشين عطاردي: lعزيزا ـ ٦

ميباشد/٦و مريدان از و عرفان و علم اهل ويسـلطانعلي مـ9 حـاج يافتگان تربيتفارسي ادب و عرفان در و بود گنابادي

و سياسي رجال حال شرح عاقلي: باقر دكتر ـ ٧

/٤٩٩.١ ايران نظامياداره در مشهد در داشت/٧ شامخ مقامي

پـيشين آبـادي: حـبيب عـلي مـحمد مـيرزا ـ ٨

/٢١٢٥.٦

است شده نقل داشت/٨ اشتغال گمركبـا تـفضلي تقي دكتر دوستي علت كه

كه است بوده روابطي دليل به اقبال, دكترداشتهاند/ هم با دو آن پدران

در اقـبال, دكـتر پدر السلطنه مقبلغـ9مرضا بـا و داشت كـي ام9 كاشمرمـقبل و او داد/ بـرادري دست تفضليحـضرت حـرم بـه قـالي يك السلطنهمـقبرهاي دو هر و كردند هديه cdefg رضاصـحن غـربي شـمال گوشه در متصلشدند/ مدفون آنجا در و خريداري عتيقذيـحجه را او فـوت منابع از برخينـظر بـه ولي نــوشتهانـد, ق / ه ١٣٥٩مـحرم ايشـان فـوت تـاريخ مـيرسد

مشهدي تقياي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٤٨

همان/ ـ ١

باشد/١ ق / ه ١٣٦٠سكندري جان علي

(26)مشهدي تقياي(˜ / µ 1064 Ç )

از <الفت> به متخلص مشهدي تقيايدر دوم, عـباس شـاه مـعاصر شـعرايسال به و يافت نما و نشو و متولد مشهد

مـدينة تـذكره ناييني: مصباحي علي محمد ـ ٢

/٢٠٩.٣ اjدب

هر درگذشت/٢ شهر اين در ق / ه ١٠٦٤مـحققين از بـعضي گفته اساس بر چندمهاجرت مازندران به عمر اواخر در وي

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خان حسن محمد ـ ٣

ناييني: مصباحي علي محمد ;٧١٤.٢ الشمس

/٢٠٩.٣ پيشين

كرد/٣ فوت جا همان در وفردي از خود تذكره در آبادي نصركرده ياد مشهدي تقي محمد م9 نام بهمشهدي تقياي با زيادي تشابه كه استمتولد تقي محمد م9 او گفته به بنا دارد/بـه عـلم گـيري فـرا براي كه بود مشهدمـدتي شــهر آن در و رفت اصــفهانابوالقـاسم ميرزا رباني عارف گردي شاانـدك از پس نـمود/ را فندرسكي ميرو الهـي علوم در تقي محمد م9 زمانيبدون خود و گشت عصر سرآمد نظري

مـيكرد/ ارشاد را مردم تكلفي هرگونهدوم عـباس شـاه سـلطنت مــيانه درروانـه مـادر ديدن براي ق/ / ه ١٠٦٤7كرد فوت راه بين در اما شد, زادگاهشدر را خـود دوسـتان تمام و پير پدر و

سوزاند/ فراق آتشدر كـه اوست قـصايد از زيـر بيتاست: گفته سنايي حكيم قصيده جواب

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٤

/١٦٠.

زد مـعلق طـاس ايـن بـر اول وجـود انگشت كه

بيني٤ آسمان هفت در پيچيده صدا اين دايم كه

ديـوان مشـهدي تـقي محمد م9 از

/١٧٥.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ٥

اشـعار از است/٥ مانده جاي بر شعرياوست:

٤٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير تقي محمد ـ توحيدي

پـيشين السـلطنه: اعتماد خان حسن محمد ـ ١

/٧١٤.٢

ديـد بـايد يـار جـور و فـلك رنگي دو

ديـد١ بـايد روزگار مكش كش ز چها,

زاده سعيدي رسول

(27)تقي محمد ـ توحيدي(x / µ 1355 Ç )

و شعرا از توحيدي تقي محمد شيخطاهرين بيت اهل كسوت پيش مداحانو مـناقب كـر ذ به را عمري وي مشهد/از كـرد/ سـپري وحي خاندان مصائبقصايد و بود برخوردار قوي حافظهايكه حالي در توحيدي ميسرود/ طوQنيسـپري عـمرش از سال پنجاه از بيشدر ش / ه ١٣٥٥ مـاه آبان در بود نشدهك خا به شهر همين در و كرد فوت مشهد

شد/ سپردهبـا كـوچكي مـجموعه توحيدي ازدست در تـوحيدي> <عـصاره عـنوانآورده مجموعه اين در ذيل ابيات است/

است: شدهمـرا خـود, بــهر از گــزيدهام مــونسي مــن

نـيست تـاب و صبر مفارقتش بر لحظه يك

دان نكـته و ادبآمـوز گــو, نــغز و خــوشرو

نـيست صـواب كـان سـخني نـياورد هــرگز

صـدا بـي آيـنده سـر و زبــان بــي گــويند

نيست جواب و سئوال و قال و قيل به ميلش

ولي ـ الفــتي نــبود كــلفتي هــــيچ بــــي

نيست باب هيچ از من به كلفتي دوست زين

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ٢

/١٨٢ ـ ١٨١. خراسان

بـيان او وصـف شـد كـه عـزيز هـمدم ايـن

نـيست٢ كتاب از غير به گفت شنيد كس هر

زاده سعيدي رسول

(28)حسين محمد ـ تهراني

(˜ / µ 1337 Ç )

بـه مـلقب تـهرانـي حسـين محمددربار خوشنويسان از السلطان> كاتب >١٢٦٤ ـ ١٢٥٠7 قـاجار شـاه مــحمد

و مـلي هـنرهاي تـاريخ حقيقت: عبدالرفيع ـ ٣

/١٠٣٧. ايران هنرمندان

غ9مرضاي ميرزا گردان شا از و ق/٣ / ه

حسين محمد ـ تهراني ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٥٠

مـيرزا و ق/ / ه ١٣٤٤ 7متوفي اصفهاني

ايـران رجـال حـال شــرح بــامداد: مــهدي ـ ١

آثــار و احــوال بــــياني: مــــهدي ;٢٣٧.٥

/١٦٣.١ خوشنويسان

است/١ ق/ / ه ١٢٩٩ 7متوفي صفا عليتا دانگ شش از را نستعليق خط او

بـياني: مهدي ;٢٣٧.٥ پيشين بامداد: مهدي ـ ٢

/١٦٣.١ پيشين

نـوشتن در و مينوشت/٢ استادانه غبارمـخصوص شـيوههاي جـلي نستعليق

مـعاصر خـوشنويسان تذكره راهجيري: علي ـ ٣

/٧٩ ـ ٧٨.١

داشت/٣وزارت كــه ق / ه ١٢٩٥ ســال درالسلطنه> <نايب ميرزا كامران به تجارتسـوم فـرزند ـ ق/ / ه ١٢٧٢ ـ ١٣٤٧7از نامبرده شد/ گذار وا ـ شاه ناصرالدينو شـده مـزبور وزارتـخانه كـارمندانحسين محمد <ميرزا بود: چنين عنوانشبـدين و نويس> احكام السلطان كاتبمـيرزا كـامران دسـتگاه وارد تــرتيب

/٢٣٧.٥ پيشين بامداد: مهدي ـ ٤

گشت/٤در مـدتي و آمـد خراسان به سپسكـم حـا ـ الدوله ركـن ديواني دستگاهرفتاري بد علت به كرد/ كار ـ خراسانو كرد رها را ديواني كار او با الدوله ركنايـن در او ولي درآمد صوفيه شمار درو تعليم به را خود اوقات باز حال تغيير

/٧٩ ـ ٧٨.١ پيشين راهجيري: علي ـ ٥

داشت/٥ مصروف خط نوآموزان تربيتسـال در عـاقبت السـلطان كـاتبدر و درگـذشت مشهد در ق / ه ١٣٣٧

/٢٣٧.٥ پيشين بامداد: مهدي ـ ٦

فرزندش شد/٦ سپرده ك خا به جا همينمـهدي خـط استادان از الخاقان كاتب

/١٦٣.١ پيشين بياني: مهدي ـ ٧

ميباشد/٧ بيانيو ليلة <الف ترجمه او هنري آثار ازو مـرقعات و ديگـر نسخههاي و ليلة>

فـهرست ,١٠٣٧ پـيشين حقيقت: عبدالرفيع ـ ٨

ـ ١٤٥٠ شـماره سـلطنتي كـتابخانه مــرقعات

/١٥٦٤ ـ ١٤٥٦ ـ ١٤٥٤

و سلطنتي٨ كتابخانه در موجود قطعاتو متوسط دانگ سه قلم به قطعه چند نيزدر دانگ دو نـيم قـلم به مكتوب يك

/١٦٣.١ پيشين بياني: مهدي ـ ٩

است/٩ موجود بياني مهدي مجموعههوشيار جواد محمد

٥١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير شاه يوسف ـ هروي گر تير

اول جلد Ñ محمدكاظم ـ تهرانيان

(29)شاه يوسف ـ هروي گر تير

(˜ / µ 10 ° 9¬o›)

درويش بـه مـعروف شـاه يـوسفاز <مقصود>/ به متخلص و شاعر مقصود

آذر آتشكـده بــيگدلي: آذر بــيگ لطــفعلي ـ ١

گـوپاموي: lا قــدرت مــحمد ;١٥٥ ـ ١٥٤.

/٦٥١ ـ ٦٥٠. اjفكار نتايج تذكره

روشـن روز تذكره صبا: حسين مظفر محمد ـ ٢

/٧٥٩.

در است/٢ بـخارا از يـا هـرات١ مـردمتـير بـه و آمـد مشهد به زندگي اوايلو فـقر كمال در و داشت اشتغال سازي

ـ ١٥٤. پـيشين بـيگدلي: آذر بـيك لطفعلي ـ ٣

اقـليم هـفت تـذكره رازي: احـمد امـين ,١٥٥

/١٦٤.١

بود/٣ حق طريق سالك تنگدستيبـه بيشتر شعر اقسام از شاه يوسف

ـ ١٥٤. پـيشين بـيگدلي: آذر بـيك لطفعلي ـ ٤

//١٥٥

دليل همين به و داشت/٤ تمايل رباعيربـاعي شـيخ بـه خـراسـانيان نزد در

همان/ ـ ٥

بود/٥ معروفاست: خوبي نهايت در او رباعيات

خـوشست زار نــالهي و يــار غــم دل اي

خـوشست خــونبار ديــده و جگــر خــون

/١٦٤.١ پيشين رازي: احمد امين ـ ٦ كـردي حـاصل چـه هـر يـار غـم از غــيرخـوشست٦ يار غم است هيچ همه حاصل

بــويت عــــنبر زلف دو شــــدن زاهــــد

رويت خــود گـــل شــــود هــــمي آزرده

ـ ١٥٤. پـيشين بـيگدلي: آذر بـيك لطفعلي ـ ٧

/١٥٥

كــويت در مــــردمان نــــماي انگشت زرويت٧ انـدر بــماند نشــان كــه تــرسم

داشت, شعر ديوان مقصود درويشخـط بـه را او ديـوان سـنگ9خ مـيرزا

/٢٧٢.٥ آفرينان اثر ـ ٨

است/٨ ديده نورا محمد سلطاناحتمال به نودسالگي سن در درويشديار به و وداع, را فاني دار مشهد در زياد

ـ ١٥٤. پـيشين بـيگدلي: آذر بـيك لطفعلي ـ ٩

نـتايج تذكره گوپاموي: lا قدرت محمد ,١٥٥

/٦٥١ ـ ٦٥٠. اjفكار

شد/٩ دفن همانجا در و شتافت باقيزاده سعيدي رسول

چهارم جلد Ñ بابر ابوالقاسم ـ تيموري

ث

اول Ñجلد محمد ـ ثقفي

(30)حسين خواجه ـ مشهدي ثنايي

(˜ / µ 996 B½ 995 Ç )

غياث خواجه فرزند حسين خواجهو شـاعر خطاط, مشهدي محمد الدين

ايـران در ادبــيات تــاريخ صــفا: lا ذبــيح ـ ١

/٧٧٧.٢

بـه معروف و ثنايي١ به متخلص مداح

نـتايج تـذكره گـوپاموي: lا قـدرت مــحمد ـ ٢

/١٣٣. اjفكار

نزد و شد زاده مشهد در مشهدي/٢ ثناييابراهيم <ابوالفتح معروف كم حا و شاعر٩٨٣7 جاهي به متخلص صفوي> ميرزا

/١١١. هنر گلستان قمي: احمد قاضي ـ ٣

سـال در ثـنايي كرد/٣ گردي شا ق/ / هدر قـصيدهاي نــيشابور در ق / ه ٩٧٢

/٧٨٥.٢ پيشين صفا: lا ذبيح ـ ٤در و سرود٤ ميرزا ابراهيم سلطان مدحقـزوين بـه خراسان از ق / ه ٩٨٣ سالاسـماعيل شاه قصيدهاي ضمن و رفت

تـذكره قـزويني: الزمـان فـخر عبدالنـبي م` ـ ٥

/٢٠٤. ميخانهگفت٥ مدح را ق/ / ه ٩٨٥ ـ ٩٨٤7 دوم

واقـع شاه قبول مورد ثنايي قصيده وليرفت هندوستان به جان بيم از او و نشدـ ٩٦٣7 شاه كبر ا دربار شاعران جزو و

/١٣٣. پيشين گوپاموي: lا قدرت محمد ـ ٦

گرفت/٦ قرار ق/ / ه ١٠١٤شـيرازي لسـاني چـون شـاعرانـي٩٨٠7 مشــهدي غــزالي ق/, / ه ٩٤٢7ق/, / ه ٩٨٥7 هــروي مـــيلي ق/, / هعـرفي ق/, / ه ٩٦٦7 كـاشاني مـحتشمولي محمد ميرزا ق/, / ه ٩٩٩7 شيرازي

٥٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير حسين خواجه ـ مشهدي ثنايي

دكني فيضي ق/, / ه ٩٩٩7 بياضي دشت١٠١٥7 گـي9ني حياتي ق/, / ه ١٠٠٤7

الخـواص مـجمع تــذكره كــتابدار: صــادق ـ ١

;٧٨٠ ـ ٧٧٩.٢ پـيشين صفا: lا ذبيح ;١٤٩.

زبـان شـاعران فـرهنگ حـقيقت: عـبدالرفـيع

/١٣٧. پارسي

بودند/١ او معاصر ق/ / ه

پـيشين قـزويني: الزمـاني فخر عبدالنبي م` ـ ٢

/٢٠٥.

٩٩٦ يـا ق٢ / ه ٩٩٥ سال به ثنايي

/٢٥٩.١ پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٣

بعد سالها و درگذشت Qهور در ق٣ / هبـاقر مـحمد <مـير زادهاش خواهرو منتقل مشهد به را جسدش مشهدي>

/٧٣٥.٢ اقليم هفت تذكره رازي: احمد امين ـ ٤

كرد/٤ دفن شهر اين در

/٧٨١.١ الظنون كشف خليفه: حاجي ـ ٥

غزليات, قصايد, شامل شعر٥ ديوانبيت هزار پنج بر بالغ رباعيات, قطعات,<مـثنوي يك كه نامه>, <اسكندر نيز و

/٢٦١ ـ ٢٥٩.١ پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٦

در بـيت٦ پنجاه و هفتصد در حماسي>صـفوي مـيرزاي ابراهـيم ابوالفتح مدح

الخـواص مـجمع تــذكره كــتابدار: صــادق ـ ٧

/١٤٩.

مـانده بـرجـاي آثار از است,٧ سرودهميباشد/ مشهدي ثنايي

هوشيار جواد محمد

ج

Ñجلدچهارم سلمان ـ اصفهاني جابري

(31)كبر ا علي ـ زاده جعفر(x / µ 1323 Ç )

به متخلص جعفرزاده كبر ا علي ميرزااز يـزدي> <طـي بـه معروف و <طي>مشـهد بـه جواني در يزد, نامي شعرايخراسان استانداري حسابداري به و آمدروان و شيوا طبعي وي ورزيد/ اشتغالبـه بزرگان از فارسي ادب در و داشتو ميسرود نيكو را شعر و ميرفت شمارمـانده بـاقي او از بـيت هزار دو قريبمشـهد در سـالها يـزدي طــي است/ادب و علم جوامع نزد در و كرد زندگي٧٠ در كه اين تا داشت خاصي احترامش / ه ١٣٢٣ سـال تابستان در سالگي

در جـنازهاش و گفت وداع را فاني دارشد/ سپرده ك خا به عتيق صحن

اوست: از ابيات ايننـي چـون نـالهام بـه من غمت از

كـي تـا تـو هـجر نــار از ســوزم

نـيست دوايـي را عشــق مــرض

طـي رويت هـجر ز شـد من عمر

/٩٣. ادب و شعر در مقاله ده ـ ١

بــخشم جــرعهاي لعـــل, لب ازحـي١ شـييء كـل المــاء مــن و

زنگنه ابراهيم

(32)عبدالجواد ـ خراساني جودي(˜ / µ 1302 B½ 1301 Ç 1175b)

بـه مـتخلص خراسـاني عبدالجواددوم نيمه در بيت: اهل شاعر <جودي>

٥٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير عبدالجواد ـ خراساني جودي

/٥١٧.٥ تشيع المعارف دايرة ـ ١

ـ عـنبران در هـجري١ دوازدهـم قـرنمشهد شهرستان طرقبه مركزي دهستان

/٢٣٨ ـ ٢٣٦.٣٦ شماره قدس, آستان نامه ـ ٢

از و داشت قنادي مغازه او شد/٢ متولد ـفـراهـم را اش زندگي هزينه طريق اين

همان/ ـ ٣

روي بـه او مـغازه و خـانه مـيآورد/٣

/٥١٨ ـ ٥١٧.٥ تشيع المعارف دايرة ـ ٤

است/٤ بوده باز خوانان نوحه و مداحان١٣٢٢ 7متوفي صبوري كاظم محمد7مـتوفي بـهار الشـعراي مـلك ق/, / ه7مـتوفي تـربتي مـيناي ق/, / ه ١٣٧٠بودند/ او معاصر شعراي از ق/ / ه ١٢٨٤

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ٥

/١٩١. خراسان

يـا ق٥ / ه ١٣٠١ سـال در جـودي

/٧٠٦. التواريخ منتخب خراساني: هاشم ـ ٦

در و يافت وفات مشهد در ق٦ / ه ١٣٠٢شيخ مقبره با مجاور اتاقي در نو صحن

/١٩١. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٧

شد/٧ سپرده ك خا به بهاييبـر مشتمل شعري ديوان داراي وي

همان/ ـ ٨

مـحتواي كـه است بـيت٨ هـزار ســهبـيت: اهـل مـرثيه و مـدح اشـعارشمراثي> <ديوان را او ديوان لذا ميباشد/

/٢٩٧.٤ الشيعه اعيان امين: محسن سيد ـ ٩

ناميدند/٩ نيزسـال در جودي ديوان بار نخستينسـعيد <مـيرزا دسـتور به ق / ه ١٢٩٩<مـيرزا خـط بـه و التوليه نايب خان>در قـدس> آستان التوليه اعتماد ٢٣٨/شفيع ـ ٢٣٦.٣٦ شماره قدس, آستان نامه ـ ١٠

ايـن شد/١٠ چاپ آستانه سنگي مطبعهآن در كـه بوده كتابي اولين گويا كتاب

/١٩١. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ١١

سـال در است/١١ شـده طـبع چاپخانهبــه اشــعارش كــليات ش / ه ١٣٧٢از شـد/ چـاپ آصـفي مهدي كوششآيات, كاربرد جودي ديوان ويژگيهايدر روايـات و احـاديث قرآني, قصصو اقـتباس تـلميح, صـورت بـه اشعار

است/ ترجمههوشيار جواد محمد

ح

(33)موسي ـ حائري(˜ / µ 1333 Ç )

بـه مـعروف مـوسي شـيخ حــاجمـراد بـن عـلي محمد فرزند <حائري>به پا ادب و علم خانواده در خراساني,تـحصيل از پس و نهاد وجود عرصهيو شد/ مشغول دين ترويج به الهي علومبـدرود را زنـدگي ق / ه ١٣٣٣ سال بهشـيخ حـاج شـد/ دفن حرم در و گفتديـوان صاحب و ميسرود شعر موسيالدرر بحر كتاب و غوثيه رسالهي است/

ضـميمهي خـراسـاني: سـاعدي بـاقر محمد ـ ١

مـحسن سـيد ;٢٦٨. خـراسـان علماي تاريخ

/١٩٥.١٠ الشيعه اعيان امين:

اوست/١ آثار ازج�لي غ�مرضا

اول جلد Ñسيدابوالحسن ـ حافظيان

(34)ابوالقاسم ـ اللهي حبيب(x / µ 1359 Ç 1281)

آقـا فـرزند اللـهي حبيب ابوالقاسمKا حبيب سيد <حاج نوه و محمد ميرزا<نـويد> بـه متخلص خراساني> مجتهدنـويسنده, و دانشگـاه اسـتاد شــاعر,فـردي و تـوانـا و ذوق خوش شاعري

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ٢

/٥٧٩. خراسان

١٢٨١ سـال در بـود/٢ فروتن و فاضلتـحصي9ت شـد/ زاده مشهد در ش / هبـه <رحـيميه> مـدرسه در را مقدماتيچون اساتيدي نزد در آنگاه برد/ پايان

٥٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير ابوالقاسم ـ اللهي حبيب

ش/ / ه ١٣٠٤ 7متوفي نيشابوري اديب7مـتوفي طـبسي مشكان حسن سيد وو صرف علوم تحصيل به ش/ / ه ١٣٢٧فقه و حكمت منطق, بيان, و معاني نحو,

زبـان شـاعران فـرهنگ حـقيقت: عبدالرفيع ـ ١

/٥٨١. پارسي

پرداخت/١ اصول وپـدر هـمراه ش / ه ١٣٠١ سـال درمسافرت لبنان و سوريه عراق, به خود

همان/ ـ ٢

اوايل در بازگشت/٢ مشهد به سپس كردبـه مـنقول و مـعقول دانشكده تأسيسدر سـپس و دانشكـده آن استاد عنواناسـتاد عنوان به عمرش آخر سالهايبـه ادبـيات دانشكده در عرب ادبيات

/٥٧٩. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٣

پرداخت/٣ تدريسآذر ٢٨ جـمعه روز سـرانـجام ويسرطان مرض به مشهد در ش / ه ١٣٥٩

/٧٢٠. معاني گلزار معاني: گلچين احمد ـ ٤

استاد فرهنگي خدمات از درگذشت/٤خراسان ادبي انجمن تأسيس به ميتوان

مشـاهير و رجال زندگينامه مرسلوند: حسن ـ ٥

/٧٧ ـ ٧٦.٣ ايران

كرد/٥ اشارهاست: نويد قلمي آثار از ذيل مقاQتدر <ابوتمام سيستان>, در مفرغ <ابنفـارسي>, قـديم <امــثال نــيشابور>,بـيشتر اسـ9م در عـلوم <بـنيانگذارانادبـيات و زبان <تأثير بودهاند>, ايرانيمشايخ از تن <چند عربي>, در فارسي

پـنجم>, و چـهارم قــرون در طــوسدر <متنبي ابواسحاق>, و رضي <شريفو عـربي در مشترك <مضامين شيراز>,از بـعضي بـين <مـقايسهاي فـارسي>,حـافظ>, و سـعدي افكـار و حـاQتشعر به شعر ترجمه از چند <نمونههايي

انساني علوم و ادبيات دانشكده مجله ك: ر/ ـ ٦

/١٢ سال مشهد,

آن بـر ع9وه پنجم>/٦ و چهارم قرن در

/٧٢٠. پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٧

دارد/٧ بيت هزار سه بر بالغ شعري ديواناشعاري فارسي, اشعار بر ع9وه استاداشـعار است/ سروده عربي زبان به نيزو ك9م لطف و لفظ انسجام لحاظ از نويد

دارد/ كافي بهره معنياوست: از اشعار اين

عـمر زمـان كـاندر آدمـي چيست ز رب يا

بست پاي حال يك به است نگشته هرگز

اصفهاني حرفي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٥٨

/٧٧ ـ ٧٦. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ١

رسـد آرزو يك بـه كـه مـيكند جـهد صددست١ بـه فتد چو آن از گردد ملول آنگه و

هوشيار جواد محمد

(35)اصفهاني حرفي(˜ / µ 971 Ç )

شـاعر, اديب, مـردي حـرفي مـ9بـه گـاه آ و عـالم پرداز, انشاء خطاط,

/٥٢٩.١ اقليم هفت تذكره رازي: احمد امين ـ ٢

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خان حسن محمد ـ ٣

/٩٧١. الشمس

در مدتي شد/٣ متولد مشهد در تاريخ٢سفر قزوين به سپس نمود زندگي آنجاكاشاني محتشم معروف بند هفت و كردجـواب آنجا در را ق/ / ه ٩٩٦ 7متوفيصـفوي اول طـهماسب شاه از و گفت

نـتايج تـذكره گـوپاموي: lا قـدرت مــحمد ـ ٤

/١٨٢ ـ ١٨١. اjفكار

نمود/٤ دريافت صله ق/ / ه ٩٨٤ ـ ٩٣٠7مذهب طعن به و داشت گي9ن به سفري

پـيشين السـلطنه: اعتماد خان حسن محمد ـ ٥

/٩٧١.

را ـانش زب گي9نيها و پرداخت/٥ زيديه٩٧١ سال در و آمد مشهد به وي بريدند/

نـائيني: مصباحي علي محمد ;٩٧١. همان ـ ٦

/٢١٠.٣ اjدب مدينة تذكرهخواهر اصفهاني درگذشت/٦حرفي ه/ق

/٩٩٤.٢ پيشين رازي: احمد امين ـ ٧بود/٧ شاعر ه/ق/ ١٠٠٠7 م9نيكي زاده

اوست: از رباعي اينمــيآيد بــ� ســرم بــــر زتــــو جــــانا

مــيآيد جــفا تــــير دلم بــــه تــــو وز

/١٨٢. پيشين گوپاموي: lا قدرت محمد ـ ٨

را حـرفي خـوانـدهام خـويش سگ گـفتيمـيآيد٨ وفــا بــوي و كــز است حــرفي

هوشيار جواد محمد

(36)محمد ـ مشهدي حسرت(˜ / µ 1153 ²k¯p Ç )

مـيرزا فـرزند حسـرت محمد سيد

روشـن روز تذكره صبا: حسين مظفر محمد ـ ٩

/٢٠١.

شـيعي سـخنوران و شاعران از صدرا,٩

/١٥٨. سخنوران فرهنگ پور: ع/خيام ـ ١٠

سـادات از هـجري/١٠ دوازدهـم قـرن

٥٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير شفيع محمد ـ حسيني

المـعاصرين تذكرة تعليقات سالك: معصومه ـ ١

/٣٨٩.

قـدس آسـتان خادم و مشهد١ موسوي

;٥٩٤. المحمود سفينة قاجار: ميرزا محمود ـ ٢

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خـان حسـن محمد

/٧١٦. الشمس

/٢٢٣. پيشين jهيجي: حزين ـ ٣

شد/٣ متولد هند در كه بود/٢ رضويه ـب پدرش همراه كودكي در حسرتـالي ع مـهدي <مـيرزا زد ـن و آمد مشهدفــن ه/ق/ ١١٤١ ـده 7زـن مشـــهدي>

همان/ ـ ٤

7متوفي بيگدلي آذر آموخت/٤ سخنوريه/ق ١١٥٣ سال حدود در ه/ق/ ١١٩٥

آذر آتشكـده بــيگدلي: آذر بــيك لطــفعلي ـ ٥

/٤٨٩.٢

است/٥ داشته ديدار وي با مشهد دراو مـعاصران از نـيز Qهيجي حزين

/٢٠١. پيشين صبا: حسين مظفر محمد ـ ٦

سـال تا حسرت محمد سيد ميباشد/٦است/ بوده حيات قيد در ق / ه ١١٤٤

/٢٣٨.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ٧

هـزار نـه بر مشتمل او٧ شعر ديواناست/ مثنوي رباعي, غزل, قالب در بيتآثار از هند> به <سفر و سراپا> <منظومه

خـطي نسـخههاي فـهرست مـنزوي: احمد ـ ٨

/٢٩١١ ,٢٩٠٥.٤ ,٢٢٩٥.٣

اوست: از ميباشد/٨ او ديگر

/٣٩٠. پيشين سالك: معصومه ـ ٩

ديـوانهـا بـزم فـروزان اوصـافت شـمع از زهيعنوانها٩ مهر مهرت ز روشن مردمك رنگ به

نـيست دشـمن از خـطر را حق به پيوسته جان

نـيست بسـتن خـدا به خود دل چو حرزي هيچ

/٣٨٩. همان ـ ١٠

مـا مـيدانـيم خـار گـلستان در را گـل تـو بـيمـا١٠ مـيدانـيم نـار ز تـو كـر ذ بـي را سـبحه

ديگر تذكرههاي در اشعارش نمونهپـيشين بـيگدلي: آذر بـيك لطـفعلي ك: ر/ ـ ١١

المـحمود سفينة قاجار: ميرزا محمود ;٤٨٩.٢

/٢٠١. پيشين صبا: حسين مظفر محمد ;٥٩٤.

است/١١ آمده نيزهوشيار جواد محمد

(37)شفيع محمد ـ حسيني

(˜ / µ 1081 Ç )

معروف حسيني هروي شفيع محمدشـاعران, خـطاطان, از <شـفيعا> بــهدوره اواخـر كـاران مـذهب نــقاشان,جـان حسـن مير او پدر است/ صفويهسـادات از پـيشوا بـه مـلقب و اوبهي

شفيع محمد ـ حسيني ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٦٠

آثار و احوال تبريزي: زاده كريم علي محمد ـ ١

/٣٥٠.٣ آفرينان اثر ;٨٩٠.٢ ايران قديم نقاشان

نصر يا باخزر قولي به و هرات١ حسيني

روشـن روز تذكره صبا: حسين مظفر محمد ـ ٢

/٤٢٥.

بود/٢ آبادشاملو> خان قلي <مرتضي از را خط<فـصيحي يـا و ق/ / ه ١١٠٠ 7مـتوفي١٠٤٧ حـدود 7مـتوفي شـاعر> هرويخان قلي مرتضي دستگاه در كه ق/ / ه

/٦١٣. اطلسخط فضايلي: lا حبيب ـ ٣

<مـنشي منصب مدتي گرفت/٣ فرا بود,

پـيشين تـبريزي: زاده كــريم عــلي مــحمد ـ ٤

/٢٢٨.٣

داشت/٤ را خان قلي مرتضي باشي>شكسته و نستعليق نسخ, خط شفيعابه را شكسته خط و مينوشت خوش را<شـفيعا> وي نـام بـه كه رساند جايي

/٦١٣. پيشين فضايلي: lا حبيب ـ ٥

<عـبدالمـجيد بـعدها شـد/٥ خـوانـدهخط اين ق/ / ه ١١٨٥ 7متوفي طالقاني>

اjدب ريـحانة تـبريزي: مدرس علي محمد ـ ٦

/٢٢٨.٣

رسـاند/٦ كـمال حد به و كرد تكميل راو نـقاشي و ادب شـعر در همچنين ويو كرد هند به سفري بود/ استاد تذهيببرد/ بسر اصفهان در مدتي بازگشت دردوم عـباس شـاه دربار خوشنويس اودر چـنانكه بود ق/ / ه ١٠٧٧ ـ ١٠٥٢7

/٦١٣. پيشين فضايلي: lا حبيب ـ ٧

است/٧ كرده رقم عباسي قطعات, بعضيسـالگي ٨٥ ســن در مشــهد در وي

پـيشين تـبريزي: زاده كــريم عــلي مــحمد ـ ٨

و خـط تذكره اصفهاني: حبيب ميرزا ;٨٩١.٢

/١٣١. خطاطان

درگذشت/٨شـفيع مـحمد دو بياني دكتر نظر از

قـرن دوم 7نيمه عصر, يك در حسينيبـا دوازدهـم/ قرن اول نيمه و يازدهمو ميزيستهاند يكديگر از تأخير كميخـط در شكسـته جـز دو آن از يكـيدر ديگري و است داشته دست نستعليقخـوشنويس هـمچنين و نسـخ خــطعـهد در شفيع محمد نام به هم ديگريشفيعاي دو معاصر يعني دوم عباس شاهرقـم عـباسي كـه مـيزيسته مــذكوردر خـوشنويسي بـر عـ9وه و ميكرده

٦١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير شفيع محمد ـ حسيني

خـوشنويسان آثـار و احـوال بـياني: مـهدي ـ ١

/٧٦٤ ـ ٧٦٣.

است/١ داشته دست نيز تذهيب و نقاشيهـر كه نصرآبادي و داغستاني والهسـال بـودهانـد, شـفيعا معاصران از دو

تـحول سـير و پـيدايش ثاني: يساولي جواد ـ ٢

/٢٦٩ ـ ٢٦٨. خط هنر

او نوشتهانـد/٢ ق / ه ١٠٨١ را او وفاتبود/ شعر ديوان داراي

است: هروي شفيع محمد اشعار ازامـروز نگـار آن كـوي از مــيرسد نســيم

امـروز غـبار مــيدهد نــظر نــور بــديده

طـپم هـد ز بـخون نشـينم تـو مـرگ بــه

امـروز خـمار نشكـنم گـر ا ســاقي دست ز

نـصر تـذكره آبـادي: نصر طاهر محمد ميرزا ـ ٣

پيشين صبا: حسين مظفر محمد ;٤٠٦. آبادي

/٤٢٦.

لب غـنچه و زلف ريـحان و خــط بــنفشه

امـروز٣ نـوبهار است شكـفته يـار روي بـه

بـه مـتخلص كـرماني حسـن ميرزااو گردان شا از ق/ / ه ١٠٨٦ 7زنده غيور

/٦١٥ ـ ٦١٤. پيشين فضايلي: lا حبيب ـ ٤

ميباشد/٤رقـم بـا نسـتعليق خطوط از آنچهبه است شده ديده حسيني شفيع محمد

است: ذيل شرحو دانگ سه قلم به مرقع از قطعه يكبـا خـوش جلي كتابت و دانگ دو نيمشفيع>, محمد المذنب العبد كتبه > رقم:با متوسط كتابت و دانگ پنج قطعه يكالهروي>, شفيع محمد الحقير كتبه > رقم:

با خوش دانگ دو نيم قلم به قطعه, يكدر شـفيع> مـحمد العـبد <مشـقه رقم:دو است/ مـوجود تـهران ملي كتابخانهدانگ دو نـيم و دانگ دو قـلم به قطعهشفيع محمد العبد <مشقه رقم: با خوشمـحمد العـبد <مشـقه و ذنـوبه> غــفر

پـيشين تـبريزي: زاده كــريم عــلي مــحمد ـ ٥

/٧٦٤ ـ ٧٦٣.٢

رقـم: بـا نستعليق به قطعهاي شفيع>/٥شفيع محمد كين المسا خادم العبد كتبه >

/٣٥٠.٣ آفرينان اثر ـ ٦

١٠٤٢>/٦ حسيني حسن مير ابنهوشيار جواد محمد

سديد Ñقمي مشهد حكيم

خ

(38)مهدي ـ گي�ني خديو

(˜ / µ 1309 Ç )

بـه مـتخلص گـي9ني مـهدي ميرزاخـديو, مـيرزاي بـه مـعروف <خديو>

الحـقايق طـرائـق شـيرازي: مـعصوم مـحمد ـ ١

/٥٥٠.٣

/٥٥٢.٣ همان ـ ٢

هيئت, در متخصص و شاعر٢ خطاط,١رياضيات الهيات, تشريح, طب, نجوم,

ايـران رجـال حـال شــرح بــامداد: مــهدي ـ ٣

/٢٧١ ـ ٢٧٠.٦

قديم/٣ طبيعيات ودر نـخست شـد, متولد كاظمين درتـحصيل بـه نجف در سپس زادگاهش

/٢٧١.٦ همان ـ ٤

با آنجا در گرديد/٤ مشغول اصول و فقهـ ١٢٤٥7 العـابدين زيـن ميرزا حاجيابـراهـيم مـيرزا بــرادر ـ ق/ / ه ١٣٣٥بود حجره هم ـ سبزواري شريعتمداريبـه او هـمراه بـه گـي9ني خديو سپس<غـ9معلي به آنجا در و رفت كاظمين

و داده ارادت دست عارف هندي> خانبسته دل او صحبت به اقامتشان مدت در

;٥٥١.٣ پـيشين شـيرازي: مـعصوم مــحمد ـ ٥

حـبيب ديـوان خـراسـاني: lا حـبيب مــيرزا

/٢٣. خراساني

گرديد/٥ وي مريد وخــان غــ9معلي چــندي از پسسـرپرست بـي او پسر و زن درگذشتخويش همسري به را زن خديو شدند/عهده به هم را پسر كفالت و نمود اختيارزيـن ميرزا حاجي اتفاق به بعد گرفتحاج بعد اندكي و آمد مشهد به العابدين

٦٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير مهدي ـ گي<ني خديو

مـدت در خـود كه مجتهد حبيب ميرزا<غـ9معلي مريدان از عراق در اقامتشحـاج اتـفاق بـه بـود, هـندي> خـانـ ١٢٤٦7 اQسـ9م شـيخ غـ9محسين

/٢٥. پيشين خراساني: lا حبيب ميرزا ـ ١

شد/١ مشهد وارد ق/ / ه ١٣١٩در مشـهد بـه ورود از پس خـديوميرزا حاج سفارش بر بنا كه سراچهايبودند, كرده تهيه او براي مجتهد حبيب

/٢٧١ ,١١٢ ,٧٦.٦ پيشين بامداد: مهدي ـ ٢

از مشـهد بزرگان از جمعي كرد/٢ منزلحـاجي بـه مـعروف عـلي محمد قبيلوي به مجتهد حبيب ميرزا حاج و فاضل

/١١٢.٦ همان: ـ همان/٣ ـ ٤

حـبيب مـيرزا حـاج چون گرويدند/٣وي بـه هم ديگران شد او مريد مجتهدو كـردند پـيدا مـراوده وي بـا و تأسيداشت/ رونق مدتي و گرفت Qبا كارشجـمع سـراچـه در خديو مريدان چونمشـهور سراچه> <اصحاب به ميشدند

شدند/٤آنان عليه چون بعد و گذشت چنديصدد در هم جمعي و شد, برپا غوغاييبـدين بـرآمـدند خـديو ميرزاي كشتناز عدهاي و شدند متفرق اصحاب جهت

/٢٧١.٦ همان ـ ٥/١١٢.٦ همان ـ ٦

كرد/٥ تبعيد خراسان والي را آناناصـحاب از كه العابدين زين ميرزابا كلي به را خودش روابط بود, سراچهخـديو مـيرزاي و نـمود/٦ قـطع خديودوباره چندي از پس و كرد سفر ناچاردر خـود خانه در و بازگشت/ مشهد بهسـال در ايـنكه تـا برد بسر انزوا حال

/٢٧١.٦ همان ـ ٧

معصوم محمد درگذشت/٧ ق / ه ١٣٠٩با مشهد در كه است كساني از شيرازي

/٥٥١.٣ پيشين شيرازي: معصوم محمد ـ ٨

گـردان شـا از است/٨ داشـته ديدار اوعـلي <صـيد به ميتوان گي9ني خديوخراسان معروف نسابه گزي> دره خانهندي> خان <غ9معلي فرزند <ج9ل> و

مـيرزا ,٢٧١ ,١٢٣.٦ پـيشين بـامداد: مهدي ـ ٩

/٢٩ ,٢٢ پيشين خراساني: lا حبيب

و ربـانية> <بـارقة كـرد/٩ اشاره طبيب

/٥٥٢.٣ پيشين شيرازي: معصوم محمد ـ ١٠

ميباشد/١٠ او قصايد از الهية> <بازغة

جعفر خواجه ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٦٤

اوست: از ابيات اينبود ماه و مهر انوار فلك كاندر ازين پيش

بــود kا ا^ ســبحات دلم ســويداي در

عيان شد منشق گشت تا تن پندار پرده

بـود مـاه حجاب در جانم خورشيد چهره

فــنا مــقامات تــا تــبتل مـــقامات از

بود همراه نفس هر در دلم خوبان همه با

همان/ ـ ١

خـديو بـرروي بـاز شـد مـغان پير در تا

بود١ درگاه خاصه خود گدا كين عيانم شد

هوشيار جواد محمد

(39)جعفر خواجه(˜ / µ 11¬o›)

جـعفر مـحمد مـير يا جعفر خواجه

اقــليم هــفت تــذكره رازي: احــمد امــين ـ ٢

/١٢٢٧.٢

در خـطاط٢ و طـبيب شـاعر, تهرانـييـازدهم قـرن اوايل و دهم قرن اواخرطـبق مـيزيست/ اصـفهان در هجري7زنده خان> حسن علي <سيد گزارشو نمود تهران به سفري وي ق/ / ه ١٢٩٥

/٣٠٣.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ٣ديـدار اصـفهاني٣ خليل م9 با آنجا دردر مدتي و آمد مشهد به تهراني ١٢٢٧.٢/داشت/ پيشين رازي: احمد امين ـ ٤

درگذشت/٤ اينكه تا بود شهر ايناوست: از رباعي اين

كـي تـا مـن بـا عـناد را تو چرخ اي

كـي تـا دشــمن كــام بــه دلم آزار

همان/ ـ ٥

بــادا شــرمت بــلند مــرتبه زيــن

كي٥ تا كردن ستيزه مني همچون با

هوشيار جواد محمد

د

(40)احمد سيد ـ جواهري داناي

(˜ / µ 1366 Ç 1286)

استاد پدر جواهري داناي احمد سيد١٣٦٠ سـال 7مـتوفاي فـرخ مــحمودسـال در شـناس/ لغت و حكيم ش/ / هبـه و شـد متولد مشهد در ق / ه ١٢٨٦گـردان شـا از او پـرداخت/ تــحصيلميرفت/ شمار به فاضل حاجي معروفعـرب لغت و اشــراق حكــمت در واو بهار الشعراي ملك داشت/ تخصصدر جواهـري ميدانست/ خود استاد راسـال مـحرم ٢٨ در سـالگي ٨٠ سـنمطهر حرم در و درگذشت ق / ه چـاپي١٣٦٦ كـتب مـؤلفين فهرست مشار: خانبابا ـ ١

دريافت اط`عات نيز و ٧١.٦ عربي و فارسي

فرخ/ فروزان آقاي از شده

گرديد/١ دفن cdefg الحجج ثامن حضرتزنگنه ابراهيم

(41)خان اسماعيل ـ السلطنه دبير

(˜ / µ 1330 Ç 1250)

بـه مـلقب مستوفي اسماعيل ميرزاو ادباء از باقر محمد فرزند اQدباء مجدحكمرانـي زمان در خراسان كارگزارانوQيت و قـاجار شـاه الديــن مــظفربـر مـيرزا علينقي الدوله ركن شاهزاده

مشهد/وارد ادبـي عـلوم تـحصيل از پس

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ٢

/٥٠٦. خراسان

در اQدبـاء مـجد شد/٢ دولتي خدماترمـوز و عــربي و فــارسي ادبــيات

خان اسماعيل ـ السلطنه دبير ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٦٦

هنر صاحب و داشت شهرت نويسندگي

و المآثـر السلطنه: اعتماد خان حسن محمد ـ ١

/٢٢٤. الآثار

از غـير بـود/١ خوشنويسي و خطاطيهـزار بر بالغ كه خطياش اشعار ديواناست نوشته خودش خط به و بوده بيتبـه را حلي تاليف الكرامة منهاج كتابامير وQيت اثبات در المنهاج كرامت نام

/٥٠٧ ـ ٥٠٦. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٢

الفؤاد مسكن كتاب نيز و ٢cdefg المؤمنيناز العباد تسلية عنوان تحت ثاني شهيدنـخستين نمود/ ترجمه فارسي به عربيبه ش / ه ١٣٧٤ سال در العباد تسلية بارچـاپ انـصاري رضـا مـحمد كوشش

/١٠. العباد تسلية اjدباء: مجد اسماعيل ـ ٣

گرديد/٣خـود قــصايد در اQدبــاء مــجد

اتـفاق خـراسـان در كه را جنگهايياست/ درآورده نظم به افتاده

است: وي قصايد جمله ازسـالها بـودي شـاه تختگاه خراسان, اي

فـالها سـعادت و فـر از بــود را كــوكبت

بـود آمـاده شب و روز بسيطت فراخاي در

افــضالها و نــعمت و اقـــبالها و دولت

شد زار كارت و برگشت گر ا حال چندگاهت

حـالها آري آري بگـردد گــاهي روش از

شـد اقـبال نـوبت و گـذشت ادبــارت دور

اقــبالها بســي مــيآيد ادبــار پــي از

/٥٠٧. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٤

است داشـته مقرر ايزد را عسر از بعد يسر

احـوالهـا٤ گـردش در را خـويش بندگان

سكندري جان علي

ر

(42)علي احمد ـ بخارايي رجايي

(x / µ 1357 Ç 1295)

فـرزند بخارايـي رجايي علي احمدمـحققان و نـويسندگان از عـلي غ9ممشهد در ش / ه ١٢٩٥ سال در زبـانمعاصر/ شـاعران فـرهنگ حـقيقت: عبدالرفيع ـ ١

/٢٢٤. فارسي واقع پاژ ده از همه كانش نيا شد/١ متولد7تـوس/ مشهد شمال كيلومتري ١٨ در

داشتند آب و زمين خويش از كه بودندجدش ميگذرانيدند/ روزگار رفاه به وبـيش كـودكي كه حالي در علي محمدخـراسـان بـه تركمانان يورش در نبودبـه و شـد/ بـرده بـخارا به و شد ربودهاز وي يــافت/ دست بـــخارا وزارتفرزنداني او از و گرفت همسري همانجاعـلي غ9م آنها بزرگترين كه آمد پديدزناشويي پيوند عمويش دختر با كه بودازدواج آن حاصل رجايي دكتر و بست

بخارايـي, لهجه بخارايي: رجايي علي احمد ـ ٢

/٤ ـ ٣. مقدمه

ميباشد/٢را ابتدايـي دوره تحصي9ت رجاييدر را مـتوسطه و عــلميه مــدرسه در

علي احمد ـ بخارايي رجايي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٦٨

مـعاصر نـامي سـخنوران برقعي: باقر محمد ـ ١

صـد آزادي: گـلشن كبر ا علي ;١٤٨٥.٣ ايران

/٢٥٤. خراسان شعر سال

از پس گذراند/١ مشهد دانش دبيرستانآورد روي معلمي شغل به ديپلم گرفتنتـدريس بـه خـراسـان فـرهنگ در وبـه ش / ه ١٣٢٢ سـال در شد/ مشغولادبـيات و زبان رشته در و رفت تهراندر نمود/ تحصيل تهران دانشگاه فارسيو گرفت دكترا مدرك ش / ه ١٣٣٤ سالفرهنگ وزير سنجابي دكتر كه زماني در

/٢٥٤. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٢

شـد/٢ دار عهده را او دفتر رياست بود,به تدريس منظور به ش / ه ١٣٣٦ سال١٣٣٩ سـال در و رفت تبريز دانشگاهدر و مـنتقل مشـهد دانشگـاه به ش / همـتون تـدريس بـه ادبـيات دانشكـدهگرديد مشغول حماسي و ادبي عرفاني,نيز را ادبيات دانشكده رياست سمت و

دو شـمار از فـرامـرزي: گـرد سـلطاني علي ـ ٣

ـ ٣٨. ١٣٥٧ مرداد ٣١ نگين كم, تن يك چشم

/٤١

شد/٣ دار عهدهبه وادار را او ش / ه ١٣٤٨ سال درهـمان تابستان در كردند/ بازنشستگيوقت استاندار پيرنيا باقر دعوت به سالآسـتان فرهنگي امور رياست خراسان,سـال در ايـنكه تـا كرد/ قبول را قدسدر و رفت تــهران بـــه ش / ه ١٣٥١فـوق دروس از بـعضي تهران دانشگاه

در مينمود/ تدريس را دكترا و ليسانستهران ادبيات دانشكده در تدريس كنارو ايـران فـرهنگ بـنياد لغت بـخش باقسمت نيز و تلويزيون و راديو سازمانهمكاري راه وزارت در حقوقي مشاورهاز نو <شناختي راديويي برنامه مينمود/جمله از عمرش آخر سال در شاهنامه>

لغـات فـرهنگ بخارايي: رجايي علي احمد ـ ٤

مـحمد ;٨. مـقدمه قـدس, آستان خطي قرآن

رجـايي, دكـتر آثـار و حال شرح ركني: مهدي

سـال ,٢ شماره مشهد, ادبيات دانشكده مجله

/٢٤٧. ١٤

بود/٤ او كوششهايبـه رجـايي دكـتر رسـمي مشاغلمــعلم از: بــودند عــبارت تــرتيبمـدرسه, ريـاست دبيري, كشاورزي,رياست مشهد, فرهنگ بازرسي رياستفرهنگ, وزارت برنامه و انتخابات اداره

٦٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير علي احمد ـ بخارايي رجايي

كـل ابـتدايـي تـعليمات اداره رياستوزارت دفـتر اداره ريــاست كشــور,

/٢٤٦. پيشين ركني: مهدي محمد ـ ١

فرهنگ/١١٣٤٥ ـ ١٣٤٤ سال در رجايي دكتراروپـا بـه عـلمي مـطالعه بـراي ش / هپاريس ملي كتابخانه در و كرد مسافرتبـريتانيا مـوزه كـتابخانه و بروكسل ونفيس خطي نسخههاي از زيادي تعدادفـيلم ميكرو تهيه در و گذراند نظر از رادانشگـاه كـتابخانه بـراي آنها از برخي

/٢٤٧. همان ـ ٢

١٣٤٩ تـابستان نـمود/٢ اقـدام مشـهدشوروي دولت دعوت به رجايي ش / هكنفرانسهايي و نمود سفر كشور آن بهمسكـو, خـاورشناسي انـجمنهاي درداد, بخارا و سمرقند تاشكند, لنينگراد,خـطي كـتابهاي از فيلمهايي ميكروشـوروي كـتابخانههاي در كـه ايرانـي

/٢٥٤ پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٣

كه ديگر بار آورد/٣ خود با بود موجودرفته خارج به خود بيماري درمان برايخطي نسخه از بازگشت هنگام در بود,تـاج المكان> دراية في اQمكان <غايةتـا گـرفت سـراغ اشنهي محمود الدينمناسب فرصتي در و تهيه آن از عكسي

لغـات فـرهنگ بخارايي: رجايي علي احمد ـ ٤

/٨. مقدمه قدس, آستان خطي قرآنهاي

كند/٤ چاپ و تصحيحسـخنرانـان, شعرا, از بايد را رجاييادب مـعاصر اســتادان از و مــحققانفـردي خصوصيات از دانست/ فارسيشكـار و راهپيمايي به مفرط شوق وي

/٢٥٤. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٥

تـوهين مـعتقداتش به كسي گر ا بود/٥پـاسخ محابا بي و ميآشفت بر ميكردتـا گرديد موجب اخ9قش اين ميداد/در كـند, فـراهـم خـود براي دشمنانياصولي قاطع, دانشكده, رياست هنگامنـاديده را قـانوني بـي بود/ سختگير وشكـنان قـانون بـرابـر در و نميگرفتمـمكن حـال عين در ميكرد, مقاومتدانشـجويان دل درد بـه ساعتها بودحتي را دانشجويان مسايل دهد/ گوشQزم تا ميكرد حل دانشكده در اQمكانرا آنها دانشكده از خارج در كسي نشود

علي احمد ـ بخارايي رجايي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٧٠

دستوري گر ا كند/ فصل و حل يا و اظهارضـرر بـه و مـيشد صـادر مـافوق ازجانب نميكرد/ عمل آن به بود دانشجورا تـنگدست دانشـجويان از بسـياريآنها به گون گونا راههاي از و ميگرفتدر عـمرش آخر تا وي ميكرد/ كمك

ـ ٣٨. پـيشين فـرامـرزي: گرد سلطاني علي ـ ١

/٤١

زيست/١ استيجاري خانه يكآسـتان كتابخانه در كه هنگامي درتا گاهي و دو تا اوقات بيشتر بود قدسآسـتانه خـارجـي امـور بـه بامداد سهغـذاي شبها از بسياري ميپرداخت,به تا ميداد اتاقش مستخدم به را خودو نميخورد چيزي يا خود و ببرد خانهكار ميكرد/ كتفا ا پنير و نان اندكي به يادو تا شد موجب استراحت كمي و زيادرجايي دكتر رود/ فرو اغما حالت به بارحـوزه در خـدمت سـال دو مـدت درحرم داخل وضع قدس آستان فرهنگيمـعرفي براي را نشرياتي و كرد منظم رابـعدها كـه كرد منتشر كتابخانه نفايسدزدي فقره دو توانست وي شد/ متوقفچند كند/ كشف حرم حوزه در را ك9نبه را يزد وزيري جمله از كتابخانه شعبه

داير شهرستانها در محلي بزرگان همت

همان/ ـ ٢

كرد/٢از و توانابود شعر سرودن در رجايي

/٢٢٤. پيشين حقيقت: عبدالرفيع ـ ٣

او مـيشد/٣ مـحسوب مـعاصر شعراياستوار و استادانه قدماء شيوه به را شعر

/٢٤٧. پيشين ركني: مهدي محمد ـ ٤

انتقاد و تعريض اشعارش در ميسرود/٤

/٢٥٥. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٥

اين دارد/٥ وجود روزگار از شكايت وو داشت زنـدگي در كـه بـدبيني حسدر ميكرد شكوه و گ9يه آن از همواره

/١٤٨٦.٣ پيشين برقعي: باقر محمد ـ ٦

است/٦ نمايانگر خوبي به شعرهايشاوست: قطعات از

تـرا كــه دان وقت قــدر جــوان اي

نـيست جــوانـي از بــهتر فــرصتي

گــويند: ديگــران كــه است غــلط

yنـيست دانـي كار به دولت و zبخت

اقـبال كـه آن و ايـن از شـنيدي يـا

yنـيست آسـماني تأيــيد بــه zجــز

٧١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير علي احمد ـ بخارايي رجايي

است مـخلوقي تـو چـون نيز آسمان

نــيست شــادماني و رنــج ســـبب

تـوست و من كوشش اقبال, و بخت

نــيست رايگــاني بــــخت و دولت

هست گـر عـزتي كــرده نــا ســعي

نـيست جـاودانـي كـه دان يـقين به

/٢٥٥. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ١

تــرا و است خــلقت قــانون كــار,

نـيست١ زنـدگاني راه ايـن, از غـير

سـه از پس رجـايي دكـتر سرانجامتـابستان در سـرطان, بـا مـبارزه سالدو و شــصت ســـن در ش / ه ١٣٥٧صحن در و شتافت باقي ديار به سالگي

ـ ٣٨. پـيشين فـرامـرزي: گرد سلطاني علي ـ ٢

/٢٥٤. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ;٤١

گرديد/٢ دفن رضوي حرم عتيقزير آثار به ميتوان وي كتابهاي از

كرد: اشارهفـارسي> ام9ي آموختن <راهنمايمـتون <ترجمه بهمنيار, احمد مقدمه بامـقدمه بـا دبـيرستان> دوم سال عربيدرس تحشيه و <تصحيح بهمنيار, احمددكـتر تـرجـمه تـوسيديد> از عــبرتكـه حـافظ> اشعار <فرهنگ كاوياني,<يادداشـتي اوست, دكتراي نامه پايانانـتشارات از بـخارايـي> لهـجه درباره

قـرن از پـارسي <متني مشهد, دانشگاهآسـتان انـتشارات از هـجري> چهارماساس بر تعرف> شرح <خ9صه قدس,ق, / ه ٧١٣ مورخ فرد به منحصر نسخهبا ثلث خط به مجيد> قرآن از <نمونهاياز مـائده <سـوره كهن, پارسي ترجمهاسـتوار تـرجـمه بـا كهن> كوفي قرآنو المـجالس رونـق <مـنتخب پارسي,المـريدين>, تـحفه و العـارفين بستانعـروض و هـجايي شـعر مـيان <پليخـطي قـرآن لغات <فرهنگ فارسي>,شاهنامه گزيده > رضوي>, قدس آستانبـا كه قرآني> نامه <فرهنگ فردوسي>,پنج در ياحقي جعفر محمد دكتر نظارت

احـمد ;٢٤٧. پـيشين ركـني: مـهدي محمد ـ ٣

قـرآن لغـات فـرهنگ بـخارايـي: رجـايي علي

/١٠. مقدمه قدس, آستان خطي

شد/٣ چاپ جلدنيز بسياري مقاQت رجايي دكتر ازيـغما, مـج9ت در كـه مـانده جاي بر

قاسم ـ رسا ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٧٢

دانشكـده تـبريز, ادبـيات دانشكــدهنـامه و خراسان فرهنگ مشهد, ادبيات

/٢٥١ ـ ٢٤٩. پيشين ركني: مهدي محمد ـ ١

است/١ رسيده چاپ به قدس آستانزاده سعيدي رسول

(43)قاسم ـ رسا

(x / µ 1356 Ç 1290)

پزشك حسن, فرزند رسا قاسم دكتررضـوي/ قدس آستان الشعراي ملك ومشهد شهر در ش / ه ١٢٩٠ سال در شـعروي سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ٢

/٢٦٣. خراسان و دبسـتان طـي از پس شـد/٢ مــتولدتـهران پـزشكي دانشكده به دبيرستانبـه دكـترا گـرفتن از بعد و گرديد وارد

رئـيس سـالي چـند بـازگشت/ مشهدبود/ كاشمر بهداري

و مشهد ادبي انجمن عضو رسا دكتراز وي بـود/ مـعاصر شعراي مشاهير ازدر و آورد روي شـعر به عمرش اوايلقدس آستان در جشنها و مذهبي اعيادمي9ني هادي محمد سيد Kا آيت بيت واشـعارش غـالب مـيخوانـد/ قـصيدهائـمه مـناقب و انـدرز و پـند و نصايحكـلمات بـعضي وي است/ : معصومينالشعراي ملك و كشيد/ نظم به را قصار

يافت/ عنوان رضوي قدس آستانو بـيست در رسـا دكـتر درگذشتداد/ رخ ش / ه ١٣٥٦ سـال آذر پـنجمجـلوي عـتيق صـحن در را جسـدش

زبـان شـاعران فـرهنگ حـقيقت: عبدالرفيع ـ ٣

پـيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ;٢٢٧. پارسي

/٢٦٣.

كردند/٣ دفن رضوي حرم فوQد پنجره١٣٤٠ سـال در رسـا كـامل ديوان

٧٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير الدين ميررضي ـ رضوي

آثـار از شـد/ چـاپ تــهران در ش / هو <اشكهـا بــه مــيتوان ديگــرشكـليات > و شعر> <مجموعه شاديها>,

كرد/ اشاره رسا> قاسم دكتر اشعاراوست: از

الحسـين بـن عـلي مـطلق رحـمت حـق, حجت

عــرب شــاه عــجم مــاه شـــرف التــــاج درة

شـام وليـعهدي عــهد در كــه ســتم شــنيد آن

حـلب و شــام مــردم بــا شــد كــعبه رهســپار

ازدحـام مـانع گشت را حـجر بـوسد تـا خــواست

تـعب و رنـج از كـاسايد بـرون جــمعيت ز شــد

پديد شد ماهي و بشكست هم ز صف گه نا ديد

عــجب در جــمالش صــبح پــرتو از كـــافتاب

مـاه گـرد خـلقي و مــيگرديد كــعبه گــرد مــاه

لب لعـل از كـرد سـيراب بـوسهاي بــا را ســنگ

ديـد جـاه و جـ�ل و قـدر و عزت آن هشام چون

مــلتهب شــد حســد و كـــين آتش شــــرار از

كـيست؟ آزاده كاين پرسيد ازو تن يك ميان زان

طـلب؟ دست زد مـطلوب دامـن بـر چـنين كاين

كـيست كـه نشـناسم گفت تجاهل پاسخ در كرد

لهب بـو احــمد اعــجاز در كــه تــجاهلها زان

هشـام از گـرامـي ســخندان آن فــرزدق چــون

غـضب و خشـم از آشـفته شـد بشنيد سخن اين

او نـام گـويد تـو بـا نـدانـي نـامش گــر گــفت

وجب انـدر وجب را بـطحا ك خــا بــپرسي گــر

مشــتري و آفــــتاب و آســــمان و زمــــين از

ذنب ذو و مشــتري و مــاه و پــروين و زهــــره

مـقام و ركـن و زمــزم و صــفا و بــيت و مــروه

حسب و اصـل نسب, و نكـونام مــيشناسندش

ـ ٨٤. رسا قاسم دكتر كامل ديوان رسا: قاسم ـ ١

/٨٣

بـهاست و قـدر در آنكـه فـصاحت مـلك خسروخــطب١ التــاج درة فــريبش دل خـــطبههاي

زاده سعيدي رسول

اول عليÑجلد ـ رضوي

اول محمدعليÑجلد ـ رضوي

(44)الدين ميررضي ـ رضوي(x / µ 1076 ²k¯p Ç )

رضـوي مـحمد الديـن رضـي ميرمتخلص شاعر و حكيم , عارف , اديبابـوتراب مـير فـرزند او <دانش>/ بــهسال كه است فطرت به متخلص مشهدي

نواب ـ ماني كر رضوي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٧٤

دكــن حـــيدرآبــاد در /ق ه ١٠٦٠درگذشت/

و شد زاده مشهد در الدين رضي مير

نـصرآبـادي. تـذكرة نصرآبادي: طاهر محمد ـ ١

١٦٣.٢ الخاقاني قصص قليشاملو: ولي ;٢٥٣

/١٦٤ ـ

راهي /ق ه ١٠٦٠ سال در نمود/١ رشددر شد/ هندوستان به آنجا از و حج سفرـ ١٠٣٧7 جـهان شـاه حكـومت زمانبه و رسيد سرزمين آن به /ق/ ه ١٠٦٨در قـصيدهاي و يـافت راه دهلي دربار7متوفي جهان شاه فرزند داراشكوه مدح

. ;١٦٤ ـ ١٦٣.٢ پـيشين شـاملو: قلي ولي ـ ٢

;٢٥٣ . پيشين نصرآبادي: طاهر محمد , ٢٥٣

/١٤٧ . الخيال مرآة لودي: خان شيرعلي

يا داراشكوه از و سرود/٢ /ق/ ه ١٠٦٩

, ٨٩ ـ ٨٧ . آزاد سـرو تـذكره بلگرامي: آزاد ـ ٣

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خـان مــحمدحسن

/٧١٨.٢ الشمس

گرفت/٣ صله جهان شاهشـجاع مـحمد نزد بنگاله در مدتيجهان شاه فرزند /ق/ ه ١٠٧٠ ـ ١٠٦٨7دكـن حـيدرآبـاد به آنجا از و برد بسر

/٧٩ ـ ٧٨ . پيشين بلگرامي: آزاد ـ ٤

رفت/٤قـطب Kعـبدا /ق ه ١٠٧٢ سال درمامور را او /ق/ ه ١٠٨٣ ـ ١٠٢٠7 شاهمـراسـم مشهد در وي نيابت به كه كرد

/٣٩٤.١ هند كاروان معاني: گلچين احمد ـ ٥دوازده٥ ساليانه و آورد جا به را زيارت

/٢٥٣ . پيشين نصرآبادي: طاهر محمد ـ ٦ بـرايش تبريزي٦ تومان سي قولي به واينكه تا بود مشهد در دانش كرد/ نـتايجمعين تـذكره گـوپاموي: lا قـدرت مــحمد ـ ٧

/٢٤٧ اjفكار. درگذشت/٧ /ق ه ١٠٧٦ سال دربـر مشـتمل شعري ديوان داراي آفـريناناو اثـر ;٤٢٨.٧ تشـيع دايـرةالمـعارف ـ ٨

/١٣.٣

ميباشد/٨ مثنوي يك و كنده پرا غزلياتهوشيار محمدجواد

(45)نواب ـ كرماني رضوي

(x / µ 1366 Ç )

پـژوه, قـرآن كـرماني رضوي نواببـه مـتخلص و شـاعر اديب, عـارف,صاحب ديني معارف در وي <راضي>/

٧٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير نواب ـ ماني كر رضوي

قوي, حافظه اخ9قي, آراستگي از و نظربود/ برخوردار دنيا به دلبستگي عدم

بـيت هـزار ده بر بالغ او شعر ديوانمـاه دي در كـرماني راضـي مـيباشد/و درگـذشت كــرمان در ش / ه ١٣٦٦

جوار در و حمل مشهد به را جسدش

شـاعران تـذكره اندوهجردي: بهزادي حسين ـ ١

/٤٢٩ ـ ٤٢٨. كرمان

سپردند/١ ك خا به cdefg رضا امامهوشيار جواد محمد

اول جلد Ñ سيدمحمد ـ الدين رفيع

اول جلد Ñصالح سيدمحمد ـ روغني

ز

(46)حسن محمد ـ اصفهاني زرگر

(˜ / µ 1280 Ç )

بـه مشـهور زرگـر حسن محمد آقامـقيم و خـراسـان اهـل اص� اصفهانياشـتغال زرگـري شـغل به و بود مشهدمتداوله علوم كسب از پس وي داشت/و گـرفت كـر ذ شاه مستعلي خدمت ازصدق سر از مرتضوي طريقت در سالها

بـه و نمود سلوك سير راستي و صفا وگشت/ مشــغول شــاقي ريــاضتهاياجـازهي عـليشاه رحـمت از باQخرهو يـافت اقـدس ارض در دســتگيريكه اين تا شد/ سپرده او به خراسان فقرايو درگذشت ه/ق ١٢٨٠ سال حدود درcdefg ـا رض حضرت حرم جديد صحن در

الحـقايق طـرائـق شـيرازي: مـعصوم مـحمد ـ ١

/٤٠١ ـ ٤٠٠.٣

گرديد/١ مدفونزاده سعيدي رسول

س

(47)رضا محمد ـ خواجه سارو

(˜ / µ 1030 Ç )

مـلك خـواجـه فـرزند محمدرضاوQيت دودمان <فدوي به ملقب قزوينيـ ٩٩٦7 عباس شاه كارگزاران از نشان>يازدهم قرن شاعران از و ق/ / ه ١٠٣٨توابع از جوين روستاي در وي هجري/ملك خواجه پدرش شد, متولد قزوينسـياق و نويسندگي كار به خراسان در

آراي عـالم تـاريخ مــنشي: بــيگ اسكــندر ـ ١

/١٢٤٤.٢ عباسي

داشت/١ اشتغالو آمد قزوين به رضا محمد خواجهكـه سـخنوري و شـعري استعداد به بنابـرقرار ارتباط قزوين بزرگان با داشتمورد و رفت آذربايجان به آنگاه نمود,كـم حـا قرامانلو> خان <ذوالفقار توجه

/١٢٤٥ ـ ١٢٤٤.٢ همان ـ ٢

١٠١٥ سـال در وي گرفت/٢ قرار آنجاو وزارت بـه عباس شاه سوي از ق / ه

/١٢٤٨.٢ همان ـ ٣

شـد/٣ بـرگزيده آذربايجان كل مميزيو رفت گرجسـتان به ق / ه ١٠٢٢ سالاز تدبير حسن و كفايت سفر آن در چوناز و كـاري فـدا پاس به داد نشان خودو احكام در گرديد مقرر گذشتگي خودوQيت دودمـان <فـدوي لقب فرامـين

بيگ ميرزا ;١٦٣.٣ ,١٢٧١ ,١٢٤٥.٢ همان ـ ٤

الصـفويه روضـة جـنابدي: حسيني بن حسن

/٨٤٩.

بيفزايند/٤ وي القاب بر را نشان>

حسينعلي ـ نيري ساعد ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٧٨

وزارت سـال ده مـدت خــواجــه

/١٥٧٥. پيشين منشي: بيگ اسكندر ـ ١

سال در داشت/١ عهده به را آذربايجانكنيزكان از يكي عباس شاه ق / ه ١٠٢٦

/٤٦١.٢ در مينو گريز: علي محمد سيد ـ ٢

در او درآورد/٢ وي ازدواج بـه را خودنـامه بـخشش, ايـن از سـپاس تقديممنظوم قطعهاي پيوست به تشكرآميزي

نمود: شاه تقديم زير مضمون باپــرور ديــن شــاه كــه kا شكـــر

مـهمان تـازهام خـوان بــر ســاخت

شـاه دولت بـه شــدم كــدخدايــي

كــيوان از گــذشت فـــخرم ســــر

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٣

/٧٤.

گــفتم عــطا ايــن تــاريخ بــــهر

٣yق / ه ١٠٢٦z آبـادان باد شاه خانه

١٠٣١ سـال در محمدرضا خواجه

/٢٠٣.١ الخاقاني قصص شاملو: قلي ولي ـ ٤

اثـر در ق / ه ١٠٣٠ قـولي بـه و ق٤ / هدر كنوني/ 7فردوس تون شهر در بيماريجـنازه درگذشت/ محمد امامزاده محلك خـا بـه و آوردنـد مشـهد بــه را او

;١٦٤٣.٣ پـيشين مـنشي: بــيگ اسكــندر ـ ٥

وقـايع سـالشمار رضـوي: مدرس تقي محمد

/٩٨ مشهد

شـعري ديـوان داراي وي ســپردند/٥

/٣٦٤.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ٦

است/٦اوست: رباعيات از

مـيآيم تـن خسـته و حـزين كـه آنم

مـيآيم پـيرهن تـار بـه بسـته جــانسيد خواجه, سارو كلمه ذيل دهخدا لغتنامه ـ ٧

/٤٦٢.٢ پيشين گريز: علي محمد

بـاد بـر پـيچد بـه كـه غـباري مــانند

مـيآيم٧ خــويشتن آه بــه پــيچيده

هوشيار جواد محمد

اول Ñجلد باقر محمد ـ خراساني ساعد

(48)ـحسينعلي نيري ساعد(˜ / µ 1367 Ç 1307)

حسـنعلي فـرزند مـيرزا حسينعليق/ / ه ١٣٢٤ 7متوفي السلطنه فتح ميرزابه متخلص نيرالدوله ميرزا حسين نواده

٧٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير حسينعلي ـ نيري ساعد

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ١

/٢٧٥. خراسان

نـيري> <سـاعد بـه معروف <ساعد>١در وي شـاعر/ و كشور وزارت كارمندش / ه ١٢٦٩ . ق / ه ١٣٠٧ رمضان ١٦

وحـيد, نـيري>, <ساعد ساعدي: پوراندخت ـ ٢

٤,ص١٠١٦/ سال ,٤٧ شماره

گرديد/٢ متولد نيشابور دركـم حـا مدتي السلطنه فتح پدرش

/٧٣.٥ ايران رجال حال شرح بامداد: مهدي ـ ٣

7مـتوفي نـيرالدوله جـدش و نيشابور٣

/٣٤٠. قدس آستان تاريخ مؤتمن: علي ـ ٤

بود/٤ خراسان والي چندي ق/ / ه ١٣٣٣از يـعني سـالگي هجده از نيري ساعدبـه ق / ه ١٣٢٥ . ش / ه ١٢٨٦ ســالو گـرديد مـنصوب نيشابور فرمانداري

/١٠١٦. پيشين ساعدي: پوراندخت ـ ٥

بعد و شد٥ ساعد سردار به ملقب بعدهاتــربت ســبزوار, فــرمانداري آن ازو بـجنورد قـوچان, شاهرود, حيدريه,بـه را مشـهد بخشداري عمرش اواخر

/٢٧٥. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٦

داشت/٦ عهدهشاعر و مهربان و شريف مردي وي

پـيشين سـاعدي: پـورانـدخت ,٢٧٥. همان ـ ٧

/١٠١٦.

/١٠١٦. پيشين ساعدي: پوراندخت ـ ٨

به و ق٨ / ه ١٣٦٧ سال در عاقبت بود/٧١٣٧٠ . ش / ه ١٣٣٠ ديـماه ٢١ قولي

/٢٧٥. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٩

زاويـه در و درگذشت مشهد در ق٩ / هصحن خانه كشيك ايوان شرقي شمالمـدفون رضـوي قـدس آسـتان .١٠١٦/عتيق پيشين ساعدي: پوراندخت ـ ١٠

گرديد/١٠جـلد دو در است ديواني او آثار از

هزار دو تنها كه ـ بيت هزار بيست شامل

/٢٧٥. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ١١

شده گفته ـ١١ است مانده باقي آن بيتدارد كتاب جلد دو شعر ديوان بر ع9وه

/١٠١٦. پيشين ساعدي: پوراندخت ـ ١٢

نيست/١٢ مشخص آنها نام كهسه كه داشت بزرگي كتابخانه ايشانتـعدادي جـمله از كـتاب نسـخه هزارحـادثه در و بـوده آن در خطي ديوان

/٢٧٥. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ١٣

رفت/١٣ بين از ش / ه ١٣٢٧ سال سيلاوست: از

حسن محمد ـ سبزواري سالك ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٨٠

بـار تـو كـوي از بستم آخر حسرت هزاران با

قرار بي دل و دل در خونم و چشم اندر اشكم

هوشيار جواد محمد

(49)حسن محمد ـ سبزواري سالك

(˜ / µ 1360 pA kíM Ç 1265)

به معروف بيهقي حسن محمد شيخسـالك قـولي بـه و سـبزواري سالك١٢٦٥ سـال حـدود در شـاعر/ بيهقي,مـتولد سبزوار در ش / ه ١٢٢٨ . ق / هآخـر تـا و آمد مشهد به جواني در شدبرخـي هرچند ماند شهر همين در عمر١٣٤٧ سـال در را سـالك فـوت منابع

وحيد, سبزواري>, <سالك امين: حسن سيد ـ ١

,٥٠ ـ ٤٩. ١٣٥٧ سـال ,٢٥١ ـ ٢٥٠ شـماره

خراسان شعر سال صد آزادي: گلشن كبر ا علي

/٢٧٩ ـ ٢٧٨.

ماده به توجه با اما كردهاند/١ كر ذ ق / هش / ه ١٣٢٠ سال در سالك كه تاريخيعـباس شيخ فوت براي ق / ه ١٣٦٠ .

عـلماي تـاريخ ضميمه ساعدي: باقر محمد ـ ٢

/٢٦٩. خراسان

وي زياد احتمال به است٢ سروده تربتياست/ بوده زنده سال اين تا

و بيت هزار بيست به نزديك او اشعاراست/ وده ـب ـاعي رب ـالب قـ در ـيشتر ـبو نشـده آوري گـرد جايي در اشعارشاهل نزد پراكنده بهصورت زيادي قسمت

/٤٩. پيشين امين: حسن سيد ـ ٣

اشـعار از بخشي فقط است/٣ مانده ذوقدر و گـردآوري الشـريعه امين را سالكاست/ آورده اميني اخ9ق كتاب ملحقاتناي ـب ـاريخ ت در او اشعار ديگر قسمتيخانوادگي مقبرههاي و متعدد حجرههايرضوي قدس آستان صحن رواقهاي بر

/٢٦ ـ ٢٥.٩ تشيع المعارف دايرة ـ ٤

است/٤ يافته بازتاب مشهد دريكي بود, استاد نوعشعر دو در سالكه/ق ١٢٨٩ ـال س به چنانكه تاريخ مادهحاج فوت تاريخ ماده و درمرثيه قطعهاي

است: سروده سبزواري هادي م9اصول فقهو حاوي حكمت اصل هاديدين

برين خلد سوي روحش طاير شد روان تا

رقـم زد بـيرون و آورد نـياز پـاي بــيهقي

دفـين اينك سبزوار در آمده حكمت گنج

بـعد سـال چـند ذم/ و مـدح ديگر

٨١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير مشهدي ساير

بـراي نيرالدوله كه هنگامي ق / ه ١٣٣٢مردم بر گوهرشاد مسجد آب كشي لوله

گفت: بست ماليات مشهد

/٥٠ ـ ٤٩. پيشين امين: حسن سيد ـ ١

يتيم دست كز رواست كجا شهزاده

آري١ مسـجد بهر آب و نانگيري

نگاران وقايع كه است حالي در اينسـاختمان نـيرالدوله نوشتهاند خراسانســرمايه بــا را كشــي لوله و مــنبع

/٥٠. همان ـ ٢

سالك اشعار انداخته/٢ راه شخصياشو زندگي از روشني نماي ارائه جهت ازاز اخـير سـال صـد در مردم فكر طرز

/٢٥.٩ تشيع المعارف دايرة ـ ٣

قـصيدهاي او است/٣ برخوردار اهميتبستن توپ به تاريخ ضبط براي مفصلدست به ق / ه ١٣٣٠ سال در مطهر حرم

همان/ ـ ٤

است/٤ سروده روسهاهوشيار جواد محمد

(50)مشهدي ساير(˜ / µ 10¬o›)

شاه معاصر شعراي از مشهدي سايرق/ / ه ٩٣٠ ـ ٩٠٧7 صـفوي اسـماعيلهمين در آمد/ مشهد به اصفهان از كه بود

مـدينة تـذكره ناييني: مصباحي علي محمد ـ ٥

/٢١٦.٣ اjدب

شد/٥ سپرده ك خا به و درگذشت شهراوست: اشعار از

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خان حسن محمد ـ ٦

/٧٢٠. الشمس

وجـود بـزم در كـه است چـراغـي عشق پرتو

است٦ خـاموش زدنـي هـم بـر مژه نسيم به

هوشيار جواد محمد

اول مصطفيÑجلد سيد ـ سرابي

(51)هراتي سرخوش(˜ / µ 1280 Ç )

بـاذوق شـعراي از هراتي سرخوشبـه كه بود هرات از اصل در وي مشهد/در و افكـند اقـامت رحل و آمد مشهدشـاعران مـقدم و رئـيس خـود عـصر

محمد ـ سمناني ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٨٢

اشـعار مـيرفت/ شـمار بـه خراسـانسـر از و خوب همگي كه گفت فراوانيمـدح در زيـر بـند تركيب است/ ذوقفتح و الدوله آصف و قاجار شاه محمد

اوست: از ك9تزنگ شـاه چـون هـزيمت گرفت چين شاه از

شـنگ و شـوخ مـاه آن آمـده در در ز گـه نــا

عـيش نـواي لب بـر و عشـرت هـواي سر در

چـنگ و نـاي چـنگ در و باده جام دست در

شـتاب مرا عمرت چو نيست گفت و بنشست

درنگ مرا صبرت چو نيست و گفت و برجست

بـود چـه سـبب رفـتي نـامده هــنوز گــفتم

رنگ تـيره بـخت رخت فـروغ از روشــن اي

كـردگار فــضل از كــه مــژده رســيد گــفتا

آدرنگ و آزيـر و زحــمت گــونه هــيچ بــي

را كــ�ت مــظفر شــاه بــــخت بگــــرفت

را كــــاينات هــــمه عــــجب در افكــــند

در قـمري ١٢٨٠ سـال در فـوتش

حـديقة شـيرازي: بـيگي ديـوان احـمد سيد ـ ١

/٧٥٦ ـ ٧٥٥.١ الشعرا

شد/١ واقع مشهدزاده سعيدي رسول

(52)محمد ـ سمناني(x / µ 1321 Ç )

بـه مـتخلص سـمناني مـحمد عليوي ساز/ دارو و عارف و شاعر <خرم>بـه جـوانـي در شـد مـتولد سمنان درو صرف و فارسي زبان ادبيات گيري فراكسب از بـعد و پـرداخت عـربي نـحوقديم طب مطالعه به مقدماتي تحصي9تاز بعد آورد/ روي داروسازي رشته درسـال در داروسـازي گـواهـينامه اخذ

٨٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير علي يوسف ـ سيرجاني

دامـغان در داروخانهاي ش, / ه ١٢٩٧

سـمنان شـعراي تـذكره نـوحيان: lا نصرت ـ ١

شاعران فرهنگ حقيقت: عبدالرفيع ;٥٣ ـ ٥٢.

/١٨٨. پارسي زبان

كرد/١ افتتاحاللـهي نـعمت طريقه پيروان از وي7مـتوفي سمناني فاني با و بود گنابادي

/١٨٨. پيشين حقيقت: عبدالرفيع ـ ٢

در و داشت/٢ مـعاشرت ش/ / ه ١٣٢١سال در و نمود سفر مشهد به عمر اواخر

/٥٣ ـ ٥٢. پيشين نوحيان: lا نصرت ـ ٣

درگذشت/٣ شهر اين در ش / ه ١٣٢١بـه هـنوز كـه دارد شعري ديوان اواوست: از اشعار اين است/ نرسيده چاپنيايد آيد؟ باز دست از ببرد دلدارش كه دل

نيايد آيد؟ ناز تير نشان خوشتر اين از صيد

پـرستي خسـرو عـادت كشتن فرهاد شيوه

نـيايد آيد؟ طراز شيرين لب لعل آن از غير

/٥٣ ـ ٥٢. همان ـ ٤

نـدارد دارد؟ جـلوهاي گل عارضش وجود با

نـيايد٤ آيـد؟ فـراز سر او قامت پيش سرو

هوشيار جواد محمد

(53)علي يوسف ـ سيرجاني

(˜ / µ 1281 Ç )

كرماني سيرجاني يوسفعلي درويشـ ١٢٦٤7 شاه ناصرالدين عهد عرفاي ازوي علي>/ <مظهر به ملقب ق/ / ه ١٣١٣

رسـولي و شـهابي خـاندان بزرگ جدعـليشاه رحـمت پيروان از و سيرجانآبـاد> <زيـد در ق/ / ه ١٢٧٨ 7مـتوفي

پـيغمبر پـاريزي: بـاستاني ابـراهـيم مــحمد ـ ٥

/١٧٣. دزدان

درويش حـاجي شـد/٥ متولد سيرجاندنيا حال عين در و خصلت نيكو فردي

الحـقايق طـرائـق شـيرازي: مـعصوم مـحمد ـ ٦

/٤١٢.٣

به معروف حسن محمد شيخ بود/٦ گراوكـيل خـان اسماعيل و دزدان پيغمبركـرمان كـم حا مازندراني نوري الملكاو مــعاصران از ق / ه ١٢٨٤ مــتوفي

بـاستاني ابـراهـيم مــحمد ,٤١٢.٣ هــمان ـ ٧

/١٧٣. پيشين پاريزي:

ميباشند/٧ق / ه ١٢٨١ سال در درويش حاجيبـه را جسـدش درگذشت سيرجان درك خـا به شهر همين در و حمل مشهد

علي يوسف ـ سيرجاني ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٨٤

كبر ا بود: پسر شش داراي وي سپردند/بـه مـعروف ابـراهـيم مـحمد حـاجي١٣٠٤7 نـجفعلي آقـا مــنور, درويشق/, / ه ١٢٨٨7 خطاط ابوالحسن ق/, / هق/, / ه ١٣١٢7 هادي محمد ,Kا نصر آقامحمد درويش حاجي نواده موسي/ آقافـرزند ق/ / ه ١٣٤٠7 سيرجـاني حسنو عـلمي شـخصيتهاي از نجفعلي آقا

طـرائـق صـاحب كـه است فــرهنگيدربــارهاش و ديــده را او الحــقايقو شـرقي كـماQت <///جـامع ميگويد:فـرانسـوي زبان تعليم است///در غربي

/٤١٢.٣ پيشين شيرازي: معصوم محمد ـ ١

مـحمد شيخ است>/١ ايراني معلم اولينداشته ايران تاريخ در مهمي نقش حسندرويش حـاجي به معروف قلعه است/

پـيشين پـاريزي: بـاستاني ابـراهـيم مــحمد ـ ٢

/١٧٣.

است/٢ سيرجاني به منسوب آباد زيد درهوشيار جواد محمد

ش

(54)احمد ـ شاملو(˜ / µ 1264 Ç )

مـحمد فـرزند شـاملو احـمد ميرزاخط در متخصص و خوشنويس حسين

مـعاصر خـوشنويسان تذكره راهجيري: علي ـ ١

هـنرمندان دانشـنامه سـرمدي: عـباس ;٥١.١

التـواريـخ ناسخ سپهر: تقي محمد ;٦٠. ايران

/٩٩٨.٣

مـيرزا علي محمد كاتبان از وي نسخ/١اسـتاد نـيز و قاجار عليشاه فتح فرزند

عــباس ,٥١.١ پــيشين راهــجيري: عــلي ـ ٢

/٦٠. پيشين سرمدي:

بود/٢ خوشنويسي در ويارزشـي پـر مـخطوطات شـاملو ازوي آثـار جمله از است, مانده برجايسجاديه صحيفه از نسخهاي به ميتوانمـهدي مـجموعه در نسـتعليق خط به<ذخـيرة رسـاله از نسـخه يك بياني,در ق / ه ١٢١٧ تـاريخ بــه ا�Qخــره>كه بزرگ مرقعي گلستان, كاخ كتابخانهآن در كوفي جمله از خطوط اق9م همهمـجموعه يك در است, شـده نــوشته

يك ق, / ه ١٢٢٢ تـاريخ به خصوصيق, / ه ١٣١٨ تاريخ به مذهب نسخ قطعهتاريخ به خوش نسخ كتابت قطعه يكآسـتان مـرقع در مـوجود ق / ه ١٢٢٢در رقـاع مـرقع از قـطعه يك قـدس,دو بـا جـانمازي قرآن ملك, كتابخانهنسخ خط به و مذهب آخر و اول صفحهدر مـوجود ق / ه ١٢٢٧ تاريخ به عاليقلم به قطعه يك گلستان, كاخ كتابخانه١٢٢٠ الثاني جمادي تاريخ به شكستهتـهران, الكـتاب امير مجموعه در ق / ه

حسن ـ شاملو ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٨٦

به كتابت مختلف قلمهاي به قطعه چهار,١٢١٨ تـاريخهاي بـه نسـتعليق خطدر ق / ه ١٢٤٩ و ١٢٤٥ ,١٢١٩ابـو دعـاي نسخه يك بياني, مجموعهو نسـخ خط به آن متن كه ثمالي حمزهبـه شكسته حواشي و نستعليق ترجمهحـال در كـه ق / ه ١٢٣٢ محرم تاريخموزه كاخ كتابخانه در و نوشته بيماريسـي شـامل مـرقع يك است, گلستانشكسته جمله از مختلف اق9م به قطعهق / ه ١٢٣٢ تاريخ به غبار خفي كتابتدو تهران, طيفوري سرهنگ مجموعه دربـه ديگري و چليپا نسخ به يكي قطعهموزه در ق / ه ١٢٢٢ تاريخ به رقاع خط

/٦٠ ـ ٥٩. پيشين سرمدي: عباس ـ ١تزييني/١ هنرهاي

١٢٦٤ سال به مشهد در شاملو مرگسـلطنت سـال اوليـن با مصادف ق / ه<قد كلمه داد/ رخ قاجار شاه ناصرالدين

مـحمد ;٩٩٨.٣ پـيشين سـپهر: تقي محمد ـ ٢

الآثـار و المآثـر السـلطنه: اعـتماد خـان حسن

/٢٠٢.

اوست/٢ وفات تاريخ < الخط بعده مات

زاده سعيدي رسول

(55)حسن ـ شاملو(˜ / µ 1050 Ç )

خـان حسـين فـرزند خـان حسنو شـاعر دولتـمرد, شـاملو, عــبدلوي

خوشنويس/ـ ٩٩٦7 عباس شاه عهد در پدرش

آراي عـالم تـاريخ مــنشي: بــيگ اسكــندر ـ ٣

در ادبيات تاريخ صفا: lا ذبيح ;٩٤٢. عباسي

/١١١٢.٥ ايران

از بعد بود/٣ خراسان حاكم ه/ق/ ١٠٣٨ه/ق ١٠٢٧ سال يعني پدرش درگذشتشـد/ خراسان بيگي بيگلر و هرات والي

/١٨٠. هنرمندان دانشنامه سرمدي: عباس ـ ٤

مينوشت/٤ عماد مير شيوه به خان حسن

;١٣. آذر آتشكده بيگدلي: آذر بيك لطفعلي ـ ٥

اjفكار نتايج تذكره گوپاموي: lا قدرت محمد

/١٩٠.

شـعر او داشت/٥ شـهرت نستعليق در وميكرد: تخلص نامخود به و ميگفت

٨٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير حسن ـ شاملو

رضـا درگـاه بـه سـري حسـن چــو دارد

رضــا راه از قــدم يك نــرود بــــيرون

رسـد تـوفيق عرش به سرت كه خواهي

رضــا شـــاه آســــتانه بــــر بگــــذار

گـذشت زار ^له گشت و گـل سير ز توان

گـذشت يـار روي تـماشاي ز نـميتوان

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ١

/٢٢ ـ ٢١.

نـوشم مـي كـه خواستم گل و ^له بروي

گذشت١ بهار ريختم قدح به تا شيشه ز

اوجـي چـون خود عصر شعراي بامشـرقي هـروي, فــصيحي نــطنزي,

گـوپاموي: lا قـدرت مــحمد ;٢٠. هــمان ـ ٢

تذكره صبا: حسين مظفر محمد ;١٩٠. پيشين

/٢٠٣. روشن روز

بود/٢ همدم مشهديدر ق / ه ١٠٥٠ سال در خان حسن

/١٣. پيشين بيگدلي: بيكآذر لطفعلي ـ ٣

در را پــيكرش درگــذشت/٣ هــراتبه پدرش كنار در مطهر حرم دارالسياده

گـوپاموي: lا قـدرت مــحمد ;١٣. هــمان ـ ٤

/٣١٠.٦ تشيع المعارف دايرة ;١٩٠. پيشين

سپردند/٤ ك خاوي از بعد خان قلي عباس فرزندش

/٢٢. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٥ ديگـرش پسران گرديد/٥ خراسان واليخـان, قـلي مرتضي خان, قلي زادهحسين كـريم عـلي مـحمد ;٢٤ ـ ٢٢. هــمان ـ ٦

ايـران قـديم نـقاشان آثـار و احـوال تــبريزي:

/١١٤٤.٣بودند/٦ خان قلي علي

شامل است شعري ديوان او آثار محمداز ;٢٠. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٧

/٢٠٣. پيشين صبا: حسين مظفر نسخهاي غزل/٧ قالب در و بيت هزار سهپـاريس ملي كتابخانه در ديوان اين ١١١٣.٥/از پيشين صفا: lا ذبيح ـ ٨

گذشته خان حسن ميشود/٨ نگهداري

<منشآت> از مجموعهاي شعر ديوان ازكوشش به مي9دي ١٩٧١ در كه دارد نيزچـاپ كراچي در اQس9م رياض دكتر

ادب دانشنامه ;٣١٠.٦ تشيع المعارف دايرة ـ ٩

/٣٣٣.٣ فارسي

است/٩ شده عكسيتأسـيس وي خــدمات جــمله ازاز گــروهي كــه بــود كــتابخانهايو كـتابت بـه هنرمندان و خوشنويساناشتغال آن در تصوير و تجليد و تذهيب

بيگ علي سلطان ـ شاملو ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٨٨

/٣١٠.٦ تشيع المعارف دايرة ـ ١

داشتند/١هوشيار جواد محمد

(56)بيگ علي سلطان ـ شاملو

(˜ / µ 1064 Ç )

نوادگان از و شاعر بيگ علي سلطان٩٩٧ 7مـتوفي شـاملو خـان قلي ٩٥.٢/علي الخاقاني قصص شاملو: قلي ولي ـ ٢

بـيگي ديـوان مـقام متصدي و ق/٢ / هباشي آقاسي ايشيك و قضايي/ 7ديوان

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٣

آراي عـالم تـاريخ مـنشي: بيگ اسكندر ;٢٧.

/١٣٦٨.٢ عباسيمـهردار و دربـار//٣ تشريفات .7/٢٧رئيس پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٤

صفوي/٤ شاه نفاذ/ شرف 7مهرو نـامهها از قسـمتي كـردن مهر او

اول عـباس شـاه زنـدگي فـلسفي: lا نـصر ـ ٥

يكـي بـودند: تـن سـه شـاه داران مهر ;٨٢١.

شرف مهر مهردار ديگري همايون, مهر مهردار

مهر دومي و اولي كه قشون دار مهر سومي نفاذ

را شاهي فرمانهاي و نامهها از قسمتي كردن

به مربوط احكام فقط سومي و داشتند عهده بر

مـهر را جـنگي وسـايل و سپاهيان و سرداران

ميكرد/

و داشت/٥ عهده بر را شاهي فرمانهايتـن نـه يـا هشت از يكـي هــمچنين

/٢٧. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٦

در كـه بـود٦ شـاه صحبت> <يساوQنايشـيك جـاي بـه خصوصي مجالس

/٨٢١. پيشين فلسفي: lا نصر ـ ٧

ميكردند/٧ خدمت شاه به باشي آقاسيمـثنوي شـاعري بيگ علي سلطانتبحر شعر انواع در و پرداز خيال طاهرگوي, محمد ;٩٦.٢ پيشين شاملو: قلي ولي ـ ٨

/٢٧. پيشين آبادي: نصر دوران در و ق / ه ١٠٦٤ سـال داشت/٨امـام جـوار در و درگـذشت جـوانـي

/٩٦.٢ پيشين شاملو: قلي ولي ـ ٩

شد/٩ سپرده ك خا به cdefg رضا

بـيت هزار پنج بر بالغ او شعر ديوان<تـحفة بحر در مثنوي همچنين و استق / ه ٥٨٢ مـتوفي خـاقاني> العراقـينكـه ـ الصـباحين> <تـحفة بـه مـوسوم

;٢٨. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد همان, ـ ١٠

/٣٩٥.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا

دارد/١٠ ـ است بيت هزار سه به نزديك

٨٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير الدين وجيه ـ تكلو شاني

اوست: اشعار ازبـهار دارد سـر زيـر در فـتنهها نگــاهش از

بــهار دارد دگــر شــور او شــــيرين لب از

ديـدنش آرزوي رويش, عـزم كـويش, شوق

بــهار دارد پــيشتر از بـــيشتر از بــــيشتر

/٩٦.٢ پيشين شاملو: قلي ولي ـ ١

ابــر طــوفان از ابــر هــجوم از ابــر رگ از

بـهار١ دارد دامـانتر مــژگانتر, چشــمتر,

هوشيار جواد محمد

(57)وجيهالدين ـ شانيتكلو

(˜ / µ 1023 Ç 950b)

دربار شاعر تكلو نسف الدين وجيه

الشـعراي مـجمع تـذكره هروي: قاطعي م` ـ ٢

/٢١٤ ـ ٢١٣. شاهي جهانگير

در وي <شاني>/٢ به متخلص و صفوي

٩٤٣.٢ ايران در ادبيات تاريخ صفا: lا ذبيح ـ ٣

/٩٤٤ ـ

و تهران٣ در هجري دهم سده دوم نيمه/٤٥. پيشين هروي: قاطعي م` ـ ٤

از شـاني شد/ متولد هرات٤ در قولي بهآراي عـالم تـاريخ مــنشي: بــيگ اسكــندر ـ ٥

عـلي احـمد مـولوي ;٨١٩ ـ ٨١٨.٢ عباسي

/١٣٢. هفتآسمان تذكره احمد: و بود٥ صفوي عباس شاه دربار شاعراننمود سفر ري و تهران همدان, اصفهان, ٩٤٤.٢/به پيشين صفا: lا ذبيح ـ ٦

گذراند/٦ اصفهان در را عمرش بيشتر اماقصيده اين ه/ق سال١٠٠٠ قزوين در او

الخـواص مـجمع تـذكره كـتابدار: صــادقي ـ ٧

ـ ٨١٨.٢ پـيشين منشي: بيگ اسكندر ;١١٣.

آذر آتشكـده بـيگدلي: آذر بيك لطفعلي ;٨١٩

/٦٦. علي٧سرود:٧ امام منقبت در رادوست گر و ساغر كشد دشمن گر ا

اوست مسـتانهي ابـروي طـاق به

آوردند ترازو داد دستور عباس شاهدر و گذاشتند ترازو كفه يك در را او واو بـا تا ريختند زر قدر آن ديگر, كفه

محمد ,٨١٨.٢ پيشين منشي: بيگ اسكندر ـ ٨

/٩. آبادي نصر تذكره آبادي: نصر طاهر

بخشيد/٨ او به را آنها و شد برابربـه اصـفهان از عمر پايان در شانيبـيست سـالي شد/ مجاور و آمد مشهددريـافت وظيفه صفوي دربار از تومان

/٢٩ ـ ٢٨. آزاد سرو تذكره بلگرامي: آزاد ـ ٩

كـه ق / ه ٩٩٧ سـال در او مــيكرد/٩زنـده كـردند, حـمله مشهد به ازبكها

نيشابوري شعوري ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٩٠

و ديـده نـزديك از را واقعه اين و بودهآن وصـف در زيـر مـطلع با قصيدهاي

است: سروده واقعه

/٦٦٤ ـ ٦٦٣.٢ پيشين منشي: بيگ اسكندر ـ ١

را مشـهد ك خـا بـفشارند گر ا هنوز

برود١ كرب� به تا خون شط از سفينه

مشهد در ق / ه ١٠٢٣ سال در شاني

نـتايج تـذكره گـوپاموي: lا قـدرت مــحمد ـ ٢

/٣٧١ ـ ٣٧٠. اjفكار

درگذشت/٢

/١١٣ ـ ١١٢. پيشين كتابدار: صادقي ـ ٣

هـزار نه بر مشتمل دارد ديواني٣ اوسـتايش در آن اشـعار بـيشتر كه بيتو عـباس شـاه مدح و شيعه پيشواياننسخهاي اوست/ دربار بزرگان از بعضينگهداري بريتانيا موزه در ديوان اين از

/٩٤٥.٢ پيشين صفا: lا ذبيح ـ ٤

معروف بيگ حسن فرزندش ميشود/٤ق/ / ه ١٠٦٧ 7متوفي ثاني حسن م9 به

;٢٩٥. پـيشين آبـادي: نـصر طـاهر مــحمد ـ ٥

ـ ٢٥٦.١ هـند كـاروان مـعاني: گـلچين احمد

/٢٥٧

بود/٥ شاعر نيزهوشيار جواد محمد

اول جلد Ñمرتضي ـ شيرازي شريفي

(58)نيشابوري شعوري(˜ / µ 997 Ç )

و خـوشنويس نـيشابوري شعوري

عمرش بيشتر او هجري/ دهم قرن شاعر

ايـران در نـثر و نـظم تـاريخ نـفيسي: سعيد ـ ٦

/٥٢٧.١

مورد شهر اين در و گذراند٦ مشهد در راق/ / ه ٩٨٣7 صفوي ميرزا ابراهيم توجهخـوش را نسـتعليق خـط گرفت/ قرار

;١١١. هـنر گـلستان قـمي: احـمد قــاضي ـ ٧

خـوشنويسان آثـار و احـوال بــياني: مــهدي

/٣٠٩.٢

اغلب ميسرود/ نيكو شعر و مينوشت/٧

/٥٢٧.١ پيشين نفيسي: سعيد ـ ٨

است/٨ غزل قالب در اشعارشمشهد در ق / ه ٩٩٧ سال در شعوري

صـادقي ;١١١. پـيشين قـمي: احمد قاضي ـ ٩

دايـرة ;٢٦٩. الخـواص مجمع تذكره كتابدار:

/٥٩٦.٩ تشيع المعارف

شـد/٩ كشـته ازبك سـپاهيان دست بهشعوري و هروي شعوري با را او برخي

٩١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير ابوالحسن ـ شفايي

هـجري يـازدهم قرن در كه ـ مشهدي

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خان حسن محمد ـ ١

الذريـعه تـهرانـي: بـزرگ آقـا ;٧٢٣. الشـمس

/٥٢٩.٩

دانستهاند/١ يكي ـ ميزيستهاند قمرياوست: از شعر اين

روشـن روز تذكره صبا: حسين مظفر محمد ـ ٢

تـذكره نـائيني: مـصباحي علي محمد ;٤٢٤.

/٥٦.١ اjدب مدينة

كني باز نيم چشم كزان كرشمه يك به

كـني٢ نـاز كشت نـيم مرا همچو هزار

(59)ابوالحسن ـ شفايي(˜ / µ 1303 Ç )

بـه مـتخلص ابوالحسـن سيد حاجدر او بـود/ خراسـان سادات از شفاييحيات قيد در هنوز كه ق / ه ١٢٨٨ سالنسب و كـرد تـهيه را مزارش لوح بود,بـن مـوسي امام حضرت تا را خويشسال رمضان در نگاشت/ آن cdefgبر جعفرحــجره در و درگــذشت ق / ه ١٣٠٣معروف شاعر جودي مقبره چپ سمتحـرم جـديد صحن در واقع : بيت اهلمـدفون cdefg الحجج ثامن حضرت مطهربـه صفه ازاره بر ايشان ابيات و گرديد

است: يافته نگارش زير شرحكـردم گـذر جـان از سرفراز اين بر كه kبحمدا

كـردم سـر به دل كام به عمري عجب ايزد بنام

رفــتم مــژه جــاروب بــه را آســتانش غــبار

كـردم بـصر كـحل ديـدگان ضـياء بـهر از پس

جـانانه بـه جان سپردم تا هجران به تن ندادم

كـردم سـفر او سـوي بـه تـا نـرفتم او كــوي ز

خـفتم كـفن صـبح در شكـر صد پيرهن شام ز

كردم سحر آخر وصل به هجران شب kا تعالي

بستم عالمي از چشم چشم, رويش به تا گشودم

كـردم نـظر قـطع جهان از ديد تا ديده جمالش

فـاني تـن و جـان آن مـر شـد باقي يار فداي

كـردم اثـر تـرك و ره ديـدم مــدعا عــين بــه

سـفرنامه السـلطنه: سـديد خان علي محمد ـ ٣

/٢٣٩ ـ ٢٣٨.

بـاسط كـلبهم چون خفتهام در بدين تا شفايي

كـردم٣ سـمر وفـاداري در را خـويشتن عالم به

زنگنه ابراهيم

اول جلد Ñ باقر محمد ميرزا ـ شفتي

ا3 هدايت ـ فردوسي شهاب ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٩٢

(60)ا8 هدايت ـ فردوسي شهاب

(x / µ 1347 Ç )

<شهاب> به متخلص Kا هدايت سيدمـيرزا حـاج نوه عبدالكريم سيد فرزندسـر و شـاعر فـقيه, فـردوسي محمودخــاندانهــاي از يكــي ســلسلهي

پـايان فـردوسي: شـهاب lا هـدايت ســيد ـ ١

سـال صد آزادي: گلشن كبر ا علي ;٤. حيرت

/٣٣٦. خراسان شعر

و بـود فردوس مردم از وي خراسان/١cdefg الكـاظم موسي بن حمزة به نسبشبـه ورود آغـاز در وي اجداد ميرسد/مشهد در سپس و ري در را مدتي ايران,

/٥. پيشين فردوسي: شهاب lا هدايت سيد ـ ٢گذرانيدند/٢ قاين آفريز در عاقبت و

از پس جـوانـي آغـاز در شــهاب

حوزه به نحو و صرف مقدمات تحصيل

/٦. همان ـ ٣

وي يافت/٣ راه نيشابوري اديب درسروي شعر سرودن به تحصيل ضمن درقـصايدي خـراسـاني سبك به و آوردداشت رسا و شيوا بياني چون و ساختدر وي اشعار از مبلغان و مداحان اغلب

/٣٣٦. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٤

ميجستند/٤ بهره محافل و منابركـتاب در خـودش كـه طور همانبر نيز كتابش اسم از و مينويسد حيرتبوده مدتيحيرانوسرگردان وي ميآيد,سرانجام و است ميگشته چيزي دنبال ونام به عارفي و بهصحبتشاعر كرمان دراز رسيده فؤاد به متخلص <Kا فتح <ميرزاهمين در يافت/ نجات عميق سرگشتگيمحبوس و دستگير كرمان در كه بود دورهه ـب و آزاد دوسـتانش كـمك به ولي شد

بـه ١٢٣. پـيشين شـهاب: lا هـدايت سـيد ـ ٥

گرديد/٥ تبعيد خراسان

٩٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير ا3 هدايت ـ فردوسي شهاب

بعد/

بـه ش / ه ١٢٠٦ سـال در شــهابنـماينده كـ9لي تـيمور امير مساعدتوارد مـلي شـوراي مجلس در فردوس١٣١٢ سـال در و شد فرهنگ خدمتحكمت اصغر علي مساعدت به ش / هبه ادبيات دبيري سمت به فرهنگ وزيرمعلمي به آنجا در مدتي و رفت كرمان

/١٣٨. همان ـ ١/١٤٠. همان ـ ٢

موجب كرمان در وي حضور پرداخت/١مـخالفت بـه وي عـليه گـروهي شــدروز آن والي تـاش تـيمور بـرخـيزند/و ترك را كرمان خواست وي از كرمان

برود/٢ تهران بهخـراسـان, فرهنگ رياست شهابدر بـهار الشـعرا مـلك دفـتري رئيسنامه لغت در عضويت و فرهنگ وزارت

/٣٣٢. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٣

است/٣ بوده دار عهده را دهخدا١٣٤٠ ـ ١٣٣٧ سـالهاي طـي دررنـج عصبي و روحي بيماري از ش / ه

/١٥٢. پيشين شهاب: lا هدايت سيد ـ ٤

سال اواخر تا ١٣٤١ سال از او ميبرد/٤قدس آستان دفتر رياست ش / ه ١٣٤٢در تـدريس بـا هــمزمان را .١٥٣/رضــوي همان ـ ٥

داشت/٥ عهده بر مشهد ادبيات دانشكدهرا خود عمر كه بود فرهنگياني از شهاباو كرد/ صرف فرهنگ به خدمت راه در

<بسـوي عـنوان تحت مفصلي مقاQتروز>, دنــياي در <ســيري خـــدا>,در كـجاست> سـازي آدم كـارخـانه >نـموده چـاپ و منتشر آزادي روزنامه

/٣٣٧. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٦

سال ماه خرداد در ايشان وفات است/٦منزلي بام از سقوط اثر بر ش / ه ١٣٤٧

همان/ ـ ٧

شـهاب افتاد/٧ اتفاق مشهد كوهپايه درابتكاراتي فارسي الفباي سازي روان دربه زمينه اين در مقاQتي و آورد بوجودبراي طرحي همچنين وي رسانيد/ چاپفـارسي زبـان آسـان و سريع آموزشطـي ش / ه ١٣٠٨ در را آن كـه داشتاوقـاف مـعارف ايالتي كفيل به نامهاي

,١٠ شـماره ,١٣٤٨ آذر خـراسـان, فـرهنگ ـ ٨

/٥٦ ـ ٥١. ٧ سال

كرد/٨ ارايه خراساناوست: از بيت چند اين

الدين نظام ـ شهيدي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٩٤

يــــزدانـــم درگــــاه بــــنده مــــن

كــــيهانم نــــاشناس خــــوانــــنده

اصـل در ولي انـدرم در ري بـه كنون ا

خــــراســــانم خــــطه مــــــردم از

گـيتي شــدايــد از كــه است ديــري

پــــژمانم و مســــتمند و افســــرده

آمــوزم بــد تــهمت خســـته گــــه

نـــادانــم افــــتراي بســــته گــــه

سكندري جان علي

اول جلد ـ عبدا8 ـ يزدي Ñشهودي

(61)الدين نظام ـ شهيدي(x / µ 1337 Ç )

مـيرزا فـرزند شـهيدي الديـن نظامفـرزند بـاقر محمد ميرزا فرزند هاشم,ادباي و فض9 از مجتهد Kا هدايت ميرزاآستان دار خزانه سالها و است معاصراز دقيقي حال شرح بود/ رضوي قدسميدانيم قدر همين نيست/ دست در اوبـوده ادبي انجمن اعضاي از ايشان كههفتم و ش / ه ١٣٢٩ خرداد ٢٩ و است

مرحوم به هايي نامه ش / ه ١٣٣٠ ديماهمـؤسس وزيـري, مـحمد عـلي سـيدنامهها اين نوشت/ يزد وزيري كتابخانهكـتابخانه يـادبود دفـتر در كـنون ا هم

است/ موجود وزيرياوست: اشعار از

جــوئيم تــــو از تــــوفيق راه الهــــي

بــپوييم بــنمودي كــه راهــي هـــران

كــردي مــوجود عــدم از را مـــا تــــو

كــردي بــود عــالم بــــه را نــــبودي

نــايي ك ادرا در و فــهم انــــدر تــــو

ســزايــي را خــدايــي خــــداونــــدا

ك ادرا و است هوش صاحب كس آن هر

ك پــا ايــزد از غــير هــــيچ نــــبيند

٩٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير حسين ـ شيرازي

دانـا اسـتاد است فــرموده خــوش چــه

تــوانــا ســــخنگوي مــــرد هــــمان

پـرگار چـو ســرگردان و حــيران هــمه

طــلبكار را خـــود آرنــــدهي پــــديد

١٣٣٧ سـال بـه الدين نظام مرحوم

يـزد وزيـري كـتابخانه خـطي يـادبود دفــتر ـ ١

/٦١.١

گفت/١ وداع را فاني دار مشهد در ش / هج�لي غ�مرضا

اول جلد Ñ جواد محمد ـ زاده شيخ

(62)حسين ـ شيرازي(˜ / µ 11¬o›)

جاني ميرزا فرزند خان حسين ميرزا

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٢

/٩٠.

سـده شـاعر و دربـار مـنشي عزتي,٢جـاني مـيرزا وي پدر هجري/ يازدهماول عباس شاه انشاء ديوان منشي مدتي

العـارفين ريـاض تـذكره لكهنوي: راي آفتاب ـ ٣

/٢٩.٢

منشي همچنين و ق/٣ / ه ١٠٣٨ ـ ٩٩٦7بـوده ـ فـارس كم حا ـ خان وردي Kا

/٧١٥.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ٤

هـمانند نـيز خان حسين ميرزا است/٤عـباس شاه انشاء ديوان منشي پدرشمدتي بود/ ق/ / ه ١٠٧٧ ـ ١٠٥٢7 دومآن از پس و نـمود خدمت شغل آن دردنـيوي تـعلقات از و گرفت كناره كار

روي صوفيان شيوه به و داشت بر دستو آمد مشهد به اصفهان از عاقبت آوردتـا بـود شـهر ايـن در عـمر آخـر تـا

/٩١ ـ ٩٠. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٥

درگذشت/٥اشعار از است/ شعر ديوان داراي او

اوست:

/٢٥٢.٩ پيشين تهراني: بزرگ آقا ـ ٦

شـود سـاز خـدا افتاد چو كار خدا به

شود٦ باز رسد چو دريا به قطره گره

متخلص علي محمد ميرزا او فرزندديـوان صاحب شاعري نيز <جامع> به

محمد ;٩١. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٧

/٢٠٩. روشن روز تذكره صبا: حسين مظفر

بود/٧هوشيار جواد محمد

ابوالقاسم سيد ـ شيرازي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٩٦

(63)ابوالقاسم سيد ـ شيرازي

(˜ / µ 1286 Ç 1202)

بـه معروف شيرازي ابوالقاسم ميرزافـرزند <راز> بـه مـتخلص و بابا ميرزاسادات از پدر ناحيه از عبدالنبي ميرزاناحيه از و شريف سيد مير اوQد و شيرازو خطاط ذهبي هاشم محمد آقا نوه مادرذهبيه طريقه عرفاي از و شاه نادر منشي

حـديقة شـيرازي: بـيگي ديـوان احـمد سيد ـ ١

/٦٥٠.١ الشعراء

است/١ائمه و قضات از شيراز در اجدادش

/٥٣٥.١ همان ـ ٢

و ادب اهـل وي خـود بودهاند/٢ جمعهدر و مـيزيست شـيراز در بود, عرفاندر و آمـد مشـهد بـه ق / ه ١٢٨٦ سالاصفهان خورت مورچه راه در مراجعتمشـهد بـه را ايشـان جنازه درگذشت/نـاصري طـ9ي ايوان در و برگرداندند

زبـان شـاعران فـرهنگ حـقيقت: عبدالرفيع ـ ٣

/٢١٩. پارسي

اوست: تأليفات از شد/٣ دفن مطهر حرمالعـرفان, و الحكمة في الحكمة تباشيرو الأنوار قوائم جلد, دو در الوQية ٤١٦.٢/آيات الشيعه اعيان امين: محسن سيد ـ ٤

در الأوهـام٤ قـواطـع الأسـرار, طوامعحرام/ و ح9ل مسائل از پارهاي

ج�لي غ�مرضا

(64)عبدا8 ـ شيرازي(˜ / µ 984 ²k¯p Ç )

مذهب نقاش, شيرازي Kعبدا موQنامـيرزا ابراهيم سلطان م9زمان از و كارو مقام از او ق// / ه ٩٨٤ 7متوفي صفوي

آراي عـالم تـاريخ مــنشي: بــيگ اسكــندر ـ ٥

گـلستان قـمي: احـمد قاضي ;٢٧٦.١ عباسي

/١٤٨. هنر

احتما� بود/٥ برخوردار ويژهاي منزلتو آمـد مشـهد به و شد متولد شيراز درابـراهـيم كتابخانه در سال بيست مدت

/١٤٨. پيشين قمي: احمد قاضي ـ ٦

به ق / ه ٩٨٢ سال نمود/٦ خدمت ميرزاكشته از پس و رفت قزوين به او همراهكـتابخانه در مـدتي ميرزا ابراهيم شدنق/ / ه ٩٨٥ 7مـتوفي مـيرزا اســماعيل

٩٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمد ـ شيرازي

محمد ;٢٧٦.١ پيشين منشي: بيگ اسكندر ـ ١

/٤٧٢. برين خلد اصفهاني: واله يوسف

و آمد مشهد به آن از بعد و شد/١ مشغولخـدمت بـه رضـوي قـدس آستان در

/١٤٨. پيشين قمي: احمد قاضي ـ ٢

درگذشت/٢ شهر اين در و مشغولديـوان <تـذهيب آثـارش جمله ازتصويرپردازي و ميرزا> ابراهيم سلطانمزين آQچيق در كه است شاهزادهاي ازانواع با آن پارچهاي پوشش كه الواني وبـود گشـته آراسـته كـاري ط9 نقوشاشـتغال ميهمانان پذيرايي به و نشسته

آثار و احوال تبريزي: زاده كريم علي محمد ـ ٣

/٣١٤ ـ ٣١٣.١ ايران قديم نقاشان

كـ9ه كه رهگذري مرد تصوير و دارد٣و لبـاس و كـرد سـر بـه نـمدي سـادهبه صفوي دوران شيوه بسان كفشهايي

ايـران هـنرمندان دانشـنامه سـرمدي: عباس ـ ٤

/٣٧٤ ـ ٣٧٣.

بـلند جـوانك تـصوير نيز داشت/٤ تناست پوشيده رنگي قرمز لباس كه قدي

پـيشين تـبريزي: زاده كــريم عــلي مــحمد ـ ٥

/٣١٤.١

ميباشد/٥ ساز نواختن حال در وهوشيار جواد محمد

(65)محمد ـ شيرازي(˜ / µ 1135 Ç )

و شـاعر شـيرازي مــحمد مــيرزااز و مـختار بـني سادات از او خطاط/عـ9ء ابـو بن مختار عمر علي ابو ذريه

بن اعرج Kعبيدا احفاد از احول مسلمcdefg العـابدين زين امام بن اصغر حسيندر و مـينوشت خـوش را خطوط بود/و ديـده را عـلمي مراتب و ماهر سياق

/٤٨٨.٣ تشيع المعارف دايرة ـ ٦

داشت/٦ روان طبع7مـتوفي حـزين علي محمد با وياو با اصفهان در و معاصر ق/ / ه ١١٨٠

ـ ٢٢٧. المـعاصرين تـذكرة jهيجي: حزين ـ ٧

/٩٩٨.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ;٢٢٨

بـه عـمر پايان در است/٧ داشته ديدار١١٣٥ سال به شهر اين در و آمد مشهد

خيامپور: ـ ع ;٣٩٨. پيشين jهيجي: حزين ـ ٨

/٥٢١. سخنوران فرهنگ

شعر ديوان صاحب او درگذشت/٨ ق / ه

عليشاه معصوم ـ شيرازي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٩٨

/٩٩٨.٩ پيشين تهراني: بزرگ آقا ـ ١

است/١اوست: از شعر اين

نــيست صــدايــي را افــتاده مــن

نــيست نــوايــي بــوريا نــــي در

مـفروش مـا بـه بـوالهـوس جلوهاي

نــيست وفــايي را تــو بــاغ گــل

مـحراب و مســجد ز گشــايد چــه

نــيست دلگشــايي ابــروي طــاق

كــند چــه شــفا مــن رنــجور دل

نــيست شــفايي را بــيمار چشــم

مـن كـف در كـه پا و دست زنم چه

نـيست پايي شكسته هم قلم چون

/٢٢٨ ـ ٢٢٧. پيشين jهيجي: حزين ـ ٢

يـار جــلوه گــرفت صــحرا و كــوه

نيست٢ روستايي و است عشق شهر

الي الذريـعه چــون مــنابعي در وآقـا مرحوم جاويد اثر الشيعه, تصانيفو ٩٩٨ صفحه ٣. ٩ جلد تهراني بزرگنـوشتهي سـخنوران فـرهنگ كــتاباز نيز ٥٢١ صفحه خيامپور عبدالرسولاست/ آمده ميان به سخن ايشان زندگيهوشيار جواد محمد

(66)معصومعليشاه ـ شيرازي

(˜ / µ 1344 Ç 1270)

ميرزا حاج فرزند معصوم ميرزا حاجآقـا> <مـيرزا بـه معروف العابدين زينبـه مشـهور و الصـدر> <نايب به ملقبو شـاعر عــارف, عــليشاه مــعصوم

ايـران رجـال حـال شــرح بــامداد: مــهدي ـ ٣

/٢٦٥.٦

١٢٧٠ اQول ربـيع ١٤ در سياستمدار٣

اjدب ريـحانة تـبريزي: مدرس علي محمد ـ ٤

,٤٢٧.٣ الذريـعه تـهرانـي: بـزرگ آقا ;٣٤٣.٥

او يــافت/٤ تــولد شــــيراز در ق / ه

٩٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير عليشاه معصوم ـ شيرازي

طـرائـق شـيرازي: عـليشاه معصوم ;١٠٧١.٩

الحقايق/

شـيراز در را خود مقدماتي تحصي9تحسـين سـيد آقـا چـون بزرگاني نزدو نـوري علي محمد ميرزا آقا جهرمي,آتشـي العـيني واحد علي محمد ميرزا

/٤٧٧ ـ ٤٧٦.٣ پيشين عليشاه: معصوم ـ ١

به ق / ه ١٢٨٨ سال محرم در گذراند/١عراق به تحصي9ت ادامه و زيارت عزمشيخ نزد كرب9 در سال چهار مدت رفت,ـاضل <ف ه ـب مـعروف حســين مــحمدمـيرزا و ه/ق/ ١٣٠٥ 7متوفي اردكاني>١٣٥٥ 7مـتوفي شـيرازي حسـن محمد

;٣٤٤.٥ پيشين تبريزي: مدرس علي محمد ـ ٢

/٥٠٠ ـ ٤٩٧.٣ پيشين عليشاه: معصوم

جلوه> ابوالحسن <ميرزا نزد در و ه/ق/٢ـال س در د/ خــواـن درس ه/ق/ ١٣١٤7مـيرزا برادرش فوت از پس ه/ق ١٢٩٣

/٢٦٤.٦ پيشين بامداد: مهدي ـ ٣

در ـازگشت/٣ ب شـيراز ه ـب حسين محمدـان آزاديخواه زمره در مشروطيت آغازاز بعد داشت, مجلس در سمتي و درآمد١٣٢٦ ـال س در مـجلس بسـتن توپ بهپناهنده عبدالعظيم حضرت به ابتدا ه/ق

/٢٦٥ ـ ٢٦٤.٦ همان ـ ٤

١٣٠٣ ـال س آمـد/٤در مشهد به بعد شدمـحمد سـلطان مـ9 زد ـن گناباد به ه/قپس رفت, عـليشاه> <سلطان به معروفعليشاه> <منور جانشيني ادعاي مدتي ازخواند/ عليشاه> <معصوم را خود و نمودـاف اوق يس رـئ مـدتي عمر اواخر در او

گناباد اوقاف چنديرياست و بود گرگان

/٢٦٥.٦ همان ـ ٥

١١ روز و آمد٥ مشهد به سپس داشت رادر سالگي ٧٤ سن در ه/ق ١٣٤٤ شعبان

;٣٤٤.٥ پيشين تبريزي: مدرس علي محمد ـ ٦

/١٥٧.١٥ پيشين تهراني: بزرگ آقا

درگذشت/٦ شهر همينالحرمين; <تحفة به ميتوان او آثار ازو است فارسي به كه الدارين> سعادة وKا بـيت از او زيارت گزارشات حاوي

/٤٢٧.٣ پيشين تهراني: بزرگ آقا ـ ٧

الحقايق> <طرائق نيز و ميباشد٧ الحرامسـه حاوي شعرا و عرفا حال شرح در

/١٥٦.١٥ همان ـ ٨/١٠٧١.٩ همان ـ ٩

مولي> <جنگل و شعر> <ديوان و جلد٨كرد/٩ اشاره

هوشيار جواد محمد

غ<مرضا ـ شيرازي گر شيشه ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٠٠

(67)غ�مرضا ـ شيرازي گر شيشه

(˜ / µ 1301 Ç 1221)

/٢٩٤ ,١٤٠. ديوان قمي: عبدالكريم ميرزا ـ ١مرشدي گر١ شيشه غ9مرضا استادنعمت سلسله بزرگان از و كامل و معتبر

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خان حسن محمد ـ ٢

اعـتماد خـان حسـن محمد ;٥٢٢.٢ الشمس

/١٩٨. الآثار و المآثر السلطنه: به عليشاه> <فيض به معروف و اللهي٢مـتولد شــيراز در ق / ه ١٢٢١ ســال

/١٧ ـ ١٦.٣ ايران رجال حال شرح بامداد: مهدي ـ ٣

مـازندران سـاري از اصـل شــد/٣دراز و كرد هندوستان به سفري ميباشد/

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خان حسن محمد ـ ٤

/٦٩٢.٢ الشمس

قم و ساري در مدتي آمد,٤ ايران به آنجا

/١٧ ـ ١٦.٣ پيشين بامداد: مهدي ـ ٥

١٢٨٩ سـال در داشت٥سـپس اقـامت

/٤١٥.٣ آفرينان اثر ـ ٦

رفت/٦ حج به ق / هجمع شد/ تهران كن سا عمر اواخر درچـون تـهران خواص و عوام از كثيري

مشـار مـحمودي خـان محمود <ميرزااو بـه ق/ / ه ١٣٣٨ ـ ١٢٥٠7 المـلك>مـاه در غ9مرضا استاد داشتند/ ارادت

/١٧ ـ ١٦.٣ پيشين بامداد: مهدي ـ ٧

تــــهران در ق٧ / ه ١٣٠١ شــــعبان

پـيشين السـلطنه: اعتماد خان حسن محمد ـ ٨

/٦٩٢ ,٥٢٢.٢

و حمل٨ مشهد به را جسدش درگذشت/

/٦٣٠. التواريخ منتخب خراساني: هاشم محمد ـ ٩

نــمودند/٩ دفـــن الســــعاده دار درگر شيشه به انتساب كه رساله<فيضيه>

شـاه مشتاقعلي آن از دارد شيرازي

و فارسي چاپي كتب مؤلفين مشار: خانبابا ـ ١٠

/٣٨٥٠.٤ عربي

است/١٠ عليشاه ظهور به ملقبهوشيار جواد محمد

ص

(68)حسن سيد ـ الزماني صاحب

(˜ / µ 1355 Ç )

به آشنا الزماني صاحب حسن سيداز تـفسير/ و حـديث و فـقه و فـلسفهابوالحسـن ميرزا مرحوم مبرز گردان شامـيرزا و نـوري Kا فـضل شيخ و جلوه

مــعاصرين, وفــيات قــــزويني: مــــحمد ـ ١

عـباس يـادگار, مـجله تاريخي, يادداشتهاي

ص٧/ ,٣ سال ,٤ شماره آشتياني, اقبال

مـحمد عـ9مه است/١ آشـتياني حسناو درباره خود يادداشتهاي در قزوينيالعـاده فـوق بـود <مـردي مـينويسد:بـا اQنـتقال سريع و فهم تند و باهوشبسـيار و نـقاد خـاطري و وقـاد ذهنيدر ولي محضر خوش و مشرب خوشالغضب سريع و جدلي بسيار حال عيناقوال در متناقض و ك هوسنا و متلون ومـردي مانند گاه مث� عقايد, و افعال ومواظب و دين در متصلب بلكه متدين

از اجـتناب و عبادات وظايف اداي برنشـان را خـود مـحظورات و محرماتمـظهر بـه ظـاهر عكس بر گاه ميداد/زنديق و ملحد بلكه اعتقاد سست مرديو شـرعي تكـاليف تـارك آشكــارا وو مـيگشت مـناهي و معاصي مرتكببه كرده تجاوز نيز معدود اين از گاه بلكهو نـبوت و شـرايـع و اديان منكر كليچندان و ميگرديد نشور و بعث و امامتپاي مباحثات مقوله اين در مجالس دركه ميكرد نزاعي و جدالي و ميفشاردميكشيد جايي به كار ميشد ديده مكررجـواب عـهده از چـون او مخالفين كهبـر نــميآمدند بــر او اعــتراضــات

حسن سيد ـ ماني الز صاحب ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٠٢

بـا ميتوانسـتند تا را او و ميخواستندتـمام و مـيزدند چوب و لگد و مشتو كـبود ضـرب شـدت از را او اعضايايـن مـجموع باري ميكردند/ مجروحمـتناقض عـجيب حـاQت و صــفاتفضل با مصحوب او شخص در مجتمععـلوم از او وسـيع اطـ9ع و ســرشارك9م و فلسفه و حكمت از وقت متداولهمقاQت و آراء و تفسير و حديث و فقه وحافظه و او فروزان تند ذهن و غيرها وبـه او ولع شـدت و العـادهاش خـارقو كـ9مي و حكـمي مباحث در خوضگونه اين امثال در نزاع و جدال و مذهبيمجالست و صحبت اندازهي به مسايلهـيچ شـخص كه بود كرده مطبوع را اوجـدا او از نميخواست اختيار به وقتارباب و كمال و فضل دوستداران و شوددل و جان به را او صحبت حال و ذوقباب اين در يكديگر با و بودند خريدارتندي و خلقيها بد و مينمودند مسابقهبـا او مجالست از تمتع براي را او لهجه

همان/ ـ همان/١ ـ ٢

ميكردند>/١ تحمل تسليم كمالالزماني> <صاحب به او شهرت وجه

اوايل در وي كه است بوده دليل اين بهتحريك به سفرهايش از يكي در جوانييا همدان حدود در كرماني احمد شيخصـاحب كـه بـود كرده ادعا كرمانشاهچـون و اوست شـيعه, مـوعود الزمانو تـيپ خوش بود سيد اينكه بر ع9وهو رنگ سـياه ريش و صـورت خوشرفـته هـم روي كه سياه ژوليده عمامهنقاشان كه خيالي شمايل به شبيه بسياراز بـود/ نمودهاند, ترسيم ائمه بعضي ازو قصبات اهالي از زياد گروهي رو اينگـرويده او به نواحي آن الوات و كراد او خـبر ايـن انـتشار مـجرد به و بودندبا وي وقت, كمان حا گوش به آن وصولكـمان حا دستور به كرماني احمد شيخشـدند/ داده انـتقال تـهران به و توقيفو شكـنجه دليـل به كرماني احمد شيخسيد ولي درگذشت/٢ زندان در بيماريتجربه بي جواني اينكه خاطر به حسناحمد ميرزا با كه قرابتي بر ع9وه و بوداو وساطت با داشت السلطنه مشير خان

١٠٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير ميرك محمد ـ خراساني صالحي

ايـران رجـال حـال شــرح بــامداد: مــهدي ـ ١

/٣٣٩.١

كـه ايـن از پس گرديد/١ آزاد زندان ازاز پس و نمود توبه شد آزاد حسن سيدنـاپسند اخـ9ق و خـرافـي عـقايد آنصـاحب عـاقبت نمود/ ترك را گذشتهمشـهد در ق / ه ١٣٥٠ سال در الزماني

پيشين/ قزويني: محمد ـ ٢

يافت/٢ وفاتپسـيان خـان تـقي مـحمد كــلنلشـخص <ايـن مـيگويد: او دربـارهيخودم روز يك حتي ميكشيد, ك ترياتـرك بـه و كـردم م9مت را او حضوراگر ا داد جواب نمودم, دعوتش ك تريااعتياد با را شما من گفتم ميميرم, نكشمامـوات جـزو كش انسـان سـم اين به

پسـيان تـقي مـحمد كـلنل قـيام آذري: علي ـ ٣

/٤٠٩.

نيامد>/٣ خوشش ميدارم محسوبسكندري جان علي

(69)مـحمد ـ خـراسـاني صـالحي

ميرك(˜ / µ 997 Ç )

مشـهدي صـالحي مـيرك مــحمدخـطاط, خراساني, صالحي به معروف

/٦٨٩.١ هند كاروان معاني: گلچين احمد ـ ٤

وي جـد ـالحي>٤ <ص به متخلص شاعر

الذريـعه تـهرانـي: بـزرگ آقـا ;٦٨٩.١ همان ـ ٥

/٥٩٠.٩

7متوفي كرماني٥ مرواريد Kعبدا خواجهـاريخ ت مـثل ـاري آث ـاحب ص ق// ٩٩٢خسـرو غـزليات, قصايد, ديوان شاهي,

بـرين خـلد اصـفهاني: واله يـوسف مـحمد ـ ٦

/٣١٧ ـ ٣١٦.

بود/٦ منشآت و منظوم تاريخ شيرين,و آمد دنيا به مشهد در ميرك محمدو شعر فن در وي يافت/ پرورش همانجامنشيان از و داشت كامل مهارت انشاءشاه و ق/ / ه ٩٨٤ ـ ٩٣٠7 طهماسب شاه

/٤٨. الخواص مجمع تذكره كتابدار: صادقي ـ ٧

باني بود/٧ ق/ / ه ١٠٣٨ ـ ٩٩٦7 عباسالدوله <ركن را او ترقي باعث و تربيت

/٦٨٩.١ پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٨

در دانستهاند/٨ استاجلو> قليخان مرشدبه ق/ / ه ١٠١٤ ـ ٩٦٣7 شاه كبر ا زمانبسـيار اشـعار او مـدح در و رفت هند

كاظم محمد ـ صبوري ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٠٤

/٦٨٨.١ همان ـ همان/١ ـ ٢

مجمع صاحب كتابدار صادقي سرود/١اوحـدي مـحمد الديـن تقي الخواص,ق/ / ه ١٠٢٢ زنـده ـ ٩٧٣7 اصــفهانيالدوله ع9ء العاشقين, عرفات صاحبصـاحب ق/ / ه ٩٧٩ 7زنـده قــزوينيحسـين شـاه مـلك و المآثـر نـفايسصـاحب ق/ / ه ١٠١٩ 7زنده سيستاني

ميباشند/ او معاصران از البيان خيردست به ق / ه ٩٩٧ سال در صالحيبه و مشهد٢ در ازبك خان Kعبدا سپاه

خـوشنويسان آثـار و احـوال بـياني: مـهدي ـ ٣

/٣٢٧.

آثـارش از شـد/٣ كشته هرات در قولي

/٥٩٠.٩ پيشين تهراني: بزرگ آقا ـ ٤

است/٤ شعر ديواناوست: از رباعي اين

پـري رشك اي تـو پيش شدم ديوار نقش

نگـري بسـويم و فـرق نكـني صـورت تاز

/٦٩٤.١ پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٥

رشك از جـهاني بــميرد كــه داري مــيل

ميگذري٥ ما تربت بر كه است اين غرض

هوشيار جواد محمد

(70)كاظم محمد ـ صبوري(˜ / µ 1322 Ç 1259)

<صـبوري> به متخلص كاظم محمد

رضـوي, قـدس آستان الشعراي ملكبـافان حـرير رئـيس باقر محمد فرزندخارابـاف عبدالقدير حاج فرزند مشهد

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ٦

/٣٤٦. خراسان

ملك سخن بزرگ استاد پدر و كاشاني٦بلند سخندانان و شعرا از بهار, الشعرايهـجري چـهارده و سـيزده قرن پايهي

است/در ق / ه ١٢٥٩ ســـال بــــه وي

١٠٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير كاظم محمد ـ صبوري

مشـهد در فـاضل و كـاسب خانوادهي

زبـان شـاعران فـرهنگ حـقيقت: عبدالرفيع ـ ١

/٣٤٣. پارسي

عـلوم بـا جواني دوران در شد/١ متولدچون و شد آشنا فلسفه و فقه نيز و ادبدرخشـاني اسـتعداد شـعر زمينهي دركه آنجا از و كرد پيشه شاعري داشت,كـاشاني صـبوري احـمد بـه نســبشبـه و كرد تخلص <صبوري> ميرسيد,شـيباني خـان Kا فـتح ابونصر تشويق<درج و گهر> گنج > كتابهاي صاحبو پرداخت شعري فنون تكميل به درر>انـتخاب شـعر در را خـراسـاني سبك

/٣٤٧. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٢

نمود/٢سـال در تربتي ميناي مرگ از پسپـيشكار السـلطنه, مؤتمن ق / ه ١٢٨٤جـ9ل اسـتانداري زمـان در دارايـي,بـه ق / ه ١٢٩٤ سـال در را وي الدوله,التـوليه نايب خان سعيد ميرزا پيشنهادنـاصر طـرف از رضـوي, قدس آستانالشـعرايـي مـلك به قاجار شاه الدين

/٣٤٤. پيشين حقيقت: عبدالرفيع ـ ٣

برگزيد/٣ قدس آستانصـبوري الشـعراي مـلك ديــوان١٣٤٢ سـال و است بـيت هزار دوازدهمـحمد كوچكش فرزند همت به ش / ه

/٣٤٨. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٤

رسيد/٤ چاپ به ملكزادهاز پشـيماني از بعد صبوري مرحوماين دنيوي, مقام و جاه ارباب گويي ثنا

است: سروده را ابياتغـزل ز و مدحت ز گفتم هرچه

بـود ديـوان بــراي ســياهي رو

پــيغمبر آل مــــدح از بــــجز

بـود هـذيان تـمام گفتم هرچه

گـفتم كسـي نـا مـدح گر ا شب

بـود پـريشان آن از طـبعم روز,

بـود فـرشته اين گفتم را كه هر

بـود شـيطان ز بتر بديدم چون

جـم خـاتم ربـوده ديـوي بــود

بـود سـليمان پـنداشـتم كه هر

مــطلق كــافر بــود ســيرتش

بـود مسـلمان صـورت را كه هر

ديــدم را شكــوه آن بــا كــوه

بود دامان به ارزشش بي سنگ

حسين محمد ـ اصفهاني صفاي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٠٦

بـردم مـهتران كــاخ وز آنــچه

بـود گـلستان خـرمي از گرچـه

همان/ ـ ١

خـ�ص نـيافت دلم kا عــلمبـود١ زنـدان و بود بند همه كه

ق / ه ١٣٢٢ سال در صبوري مرحوممشـهد در وبـا بــيماري عــلت بــه

ايـران رجـال حـال شــرح بــامداد: مــهدي ـ ٢

/٣٤٦. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ;٢٥٩.٥

7انق9ب/ عتيق صحن در و درگذشت٢شد/ سپرده ك خا به رضوي حرم

ج�لي غ�مرضا

(71)مـحمد ـ اصــفهاني صــفاي

حسين(˜ / µ 1322 Ç 1269)

اصـفهاني صـفاي حسـين مــحمدوي شاعر/ و فقيه متكلم, حكيم, عارف,اصفهان فريدن در ق / ه ١٢٦٩ سال در

الآثـار مكارم آبادي: حبيب علي محمد ميرزا ـ ٣

تاريخ صفا: lا ذبيح ;١٩٤١.٦ رجال احوال در

/٢٢٥ ـ ٢٢٤.٢ ايران در ادبيات

در را دانش و علم مقدمات آمد/٣ دنيا بهتحصيل ادامه براي و گذراند زادگاهشتـهران بـه محمد علي ميرزا برادرش باكسب به اندك معيشت با تهران در رفت/و حكـمت در آنكـه تا پرداخت علوماسـتادي مـقام بـه فقه و ك9م و فلسفه

پـيشين آبـادي: حـبيب عـلي مـحمد مـيرزا ـ ٤

/١٩٤١.٦

و عـرفان به سالگي بيست در رسيد/٤

/٢٢٥ ـ ٢٢٤.٢ پيشين صفا: lا ذبيح ـ ٥

ذوق اربـاب و يافت/٥ گرايش تصوف

پـيشين آبـادي: حـبيب عـلي مـحمد مـيرزا ـ ٦

/١٩٤١.٦

گرفتند/٦ را دورشرضـا مـحمد بـا آشــنايي از پس<مـؤتمن بـه مـعروف الملك مستشارمشهد به وي با خراسان وزير السلطنه>و ميبرد بسر او خانه در همواره و آمدگويند نكرد/ زندگي مدارس در گاه هيچاز را پـذيرايـي نـهايت السلطنه مؤتمنفـوت از پس مـيآورد/ عـمل به صفاق, / ه ١٣٠٩ سـال در السـلطنه مؤتمنعلي ميرزا فرزندش به خراسان وزارتنـيز وي رسـيد/ السلطنه مؤتمن محمد

١٠٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير حسين محمد ـ اصفهاني صفاي

سـال در خانهاي داشت, گرامي را صفاپشت كـوچه در صفا براي ق / ه ١٣١٣و خـريد خـانهاش نزديك نادري باغساخت/ آماده برايش را راحتي وسايلوزارت, از السلطنه مؤتمن عزل از پسمـيرزا خـود عموي پسر به را صفا ويتـا سپرد آباخان به معروف خان حسن

همان/ ـ ١

مشـهد در صفا باشد/١ او احوال مراقبمعدودي با جز به و گرفت عزلت گوشهاديب عــبدالجـواد مــيرزا جــمله ازتـا و نكرد معاشرت كسي با نيشابوري

زبـان شـاعران فـرهنگ حـقيقت: عبدالرفيع ـ ٢

پـيشين صـفا: lا ذبـيح ;٣٥١ ـ ٣٥٠. پارسي

/٢٢٥ ـ ٢٢٤.٢

زيست/٢ مجرد عمر آخرشـعر ذوق اصـفهاني حسين محمددر مـيكرد/ تـخلص <صـفا> و داشتمدايح نكرد, مدح را كس هيچ ديوانشمناره جنب گوهرشاد مسجد در را خود

پـيشين آبـادي: حـبيب عـلي مـحمد مـيرزا ـ ٣

/١٩٤٢.٦

ميخواند/٣ خاص خشوع و خضوع بادر كه مانده برجاي شعري ديوان صفا از<احـمد وسـيله بـه ش / ه ١٣٦٢ سالچـاپ به تهران در خوانساري> سهيلي

/٢٢٦ ـ ٢٢٥.٢ پيشين صفا: lا ذبيح ـ ٤

رسيد/٤مـريض ق / ه ١٣١٤ سـال در صفاقواي اجتماع براي بهبودي از پس شد,

ميكرد/ استعمال حشيش گاهي دماغيو گرديد مختل حواسش اعتياد اثر بر اماو كـوچه بـه سـر لباس پوشيدن بدونكـه مستمري بر ع9وه مينهاد/ خيابانديـوان از ميداد وي به السلطنه مؤتمنآنكـه تـا مـيگرفت, مبلغي نيز دولتيقـطع را آن الدوله بنان خان كريم ميرزا

پـيشين آبـادي: حـبيب عـلي مـحمد مـيرزا ـ ٥

/١٩٤٢.٦

عمر, سال پنجاه از پس سرانجام كرد/٥بعد سال چند ق / ه ١٣٢٢ سال در صفاو مـرد وبـا مـرض به آباخان مرگ ازدر واقع تاج م9 مدرسه در را جسدشمتصل مناره پاي در عتيق صحن شمالزمـان در كـه عـباسي ايـوان بـناي بهدفـن بـود شـده ساخته افشار نادرشاه

علي سيد ـ تهراني صيدي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٠٨

همان/ ـ ١

كردند/١اوست: اشعار از

كـند؟ چه را جاه است عشق بنده كه كسي

كـند؟ چـه را مـاه خـورشيد, خـلوت مــقيم

قـدم زير چرخ و است ك خا سر بر نشسته

كـند؟ چـه را شـاه اورنگ مــيكده گــداي

او سـر بـر سـايه عـرش فكـند ار سر كشد

كـند؟ چـه را كـ�ه هسـتي, ز بـرهنه ســر

طـلب راه بـاش بــيش گــو بــاديه هــزار

كـند؟ چـه را راه مـقصود, بـه است رسـيده

دل تـي ذا حـد ذاتست حــد بــي شــئون

كــند؟ چــه را خــانقاه و مــدرسه رســوم

فــقر دولت گــداي نــجويد پـــناه كس ز

كــند؟ چــه را پــناه او, ســلطنت پــــناه

فــناست و فــقر بــارگاه مــملكت امـــير

كــند؟ چــه را بــارگاه او, مــملكت فــقير

دوست به دوست زلف دست از ميبرم پناه

كـند؟ چـه را دادخـواه دهـد داد آنكـه جــز

بـلند و پست يـار غـير مـدد بــي گــرفت

كـند؟ چـه را سـپاه حـقيقت شــاه شكــوه

/٢٢٦ ـ ٢٢٥.٢ پيشين صفا: lا ذبيح ـ ٢

<صـفا> پـوش عـيب شـاه بـود, عيب گناه

كـند؟٢ چـه را گـناه بـپوشد آنكـه غـير بـه

زاده سعيدي رسول

جـلد Ñ مـيرزا ابراهـيم ـ صفويچهارم

(72)علي سيد ـ تهراني صيدي

(˜ / µ 1069 Ç )

قرن فكر خوش شاعر علي, سيد ميردر و متولد تهران در وي هجري/ يازدهمبه شهر آن در و يافت نما و نشو اصفهان

/٦٥.٤ آفرينان اثر ـ ٣

پـرداخت/٣ شـاعري و دانش تحصيلو همدان و عراق سياحت و سير از پسهندوستان به ق / ه ١٠٦٤ سال در تهراناخـتيار را جـهان شاه م9زمت و رفتعـطاي دريافت به قصيده يك با نمود/

گرديد/ مفتخر روپيه هزارشـاه دخـتر بـيگم آرا جهان روزيشاه در خود كه باغي تماشاي به جهانصـيدي آمد, بر بود ساخته آباد جهانبـيروني حـجرههاي از يكي در تهرانيهـمراهـان از يكي كمك با او بود, باغ

١٠٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير علي سيد ـ تهراني صيدي

سواري فيل چون و شد پنهان شاهزادهبـاQي از مـير رسـيد نزديك شاهزاده

گفت: و آورد بر سر حجرهباغش به ناز و بر افكنده رخ به برقع

دماغش به آيد بيخته گل نكهت تا

را او كـيست؟ ايـن گــفت بــيگمكشـان را مـير سرايان خواجه بياوريد/مـيخوانـدي چه گفتند آوردند/ كشاندوباره را بيت همان مير بخوان/ دوبارهامر و شد خوشحال بسيار بيگم خواند,او و بدهند مير به روپيه هزار پنج تا كرد

نـتايج تـذكره گـوپاموي: lا قـدرت مــحمد ـ ١

/٤١٩ ـ ٤١٨. اjفكار

كنند/١ بيرون شهر از را١٠٦٩ سـال در سالگي سي در مير

ـ ٨٩.٢ الخـاقاني قـصص شـاملو: قلي ولي ـ ٢

/٩٠

١١٠٠ سال در ديگر قولي بر بنا و ق٢ / هدنـيا از هـند آبـاد جـهان شاه در ق / ه

/٤١٩. پيشين گوپاموي: lا قدرت محمد ـ ٣

در و نقل مشهد به را جنازهاش رفت/٣

/٩٠ ـ ٨٩.٢ پيشين شاملو: قلي ولي ـ ٤

ساختند/٤ مدفون رضوي حرمبـر مشتمل شعري ديوان صيدي ازدر قصايدي ماند, جاي بر بيت هزار سهكشمير تعريف در و دارد جهان شاه مدحدربـاره بـيت اين كه سرود مثنوي يك

است: آنجا راه دشواري

زياده جا صد و در جان بيم ز

پـياده گـل بـوي بـاد, از شود

مـحمد كـوشش بـه صـيدي ديوانسال در مفصل مقدمهاي با همراه قهرمانزير ابيات رسيد/ چاپ به ش / ه ١٣٦٤

است: ديوان اين ازرا زنـدگاني تـو بـر كـند شكـفته جـهان

را جـوانـي دادهاي دگـر بـوي و رنگ كـه

بـرخـيزم گـرد چـو گـاهي تـو آســتان ز

را توانـي نـا شكـر كـنم تـازه سـجده كه

مـيترسم و رفت كـار از دلم پـرسشت ز

را زبـاني بـي حـمل, كـني غـرور بـر كه

چرخ دولت سلك به را گهران بد كشيده

را كـاردانـي رشـته, سـر شـدست گم كه

مـيگيرد كـام خويش شكر از خود همين

را كـامرانـي كـرده خـود خـاصهي تو لب

علي سيد ـ تهراني صيدي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١١٠

يـابد جـان تـو شـيوه از كـه هست امـيد

را مـاني نـقش دارنـد تـو روي بـه گــر ا

گـذشت يار هجر به عمرم كه حيف هزار

را فشـاني جـان خسـته دل مـن از نديد

شـبي كـه ده اعــتبار قــدر آن لطــف ز

را پـاسباني تـو كـوي سگ دهـد من به

صـيدي ديـوان تـهرانـي: صـيدي علي سيد ـ ١

/٧٨ ـ ٧٧. تهراني

صـيدي مـن ز خـواسـتي دلت درد ع�ج

را١ نـهاني غــم نــهاني لطــف دواست

زاده سعيدي رسول

ض

(73)مهدي محمد ـ ا=دباء ضياء

(˜ / µ 1353 Ç )

به ملقب تنكابني مهدي محمد ميرزااز <ذوقـي> به متخلص و اQدباء ضياءقرن ذوق با شعراي و نويسندگان و ادباعـمر اواخر در است/ هجري چهاردهمپرداخت تأليف و تحقيق به و شد مجاور

ذخـيرة جـمله از چــند كــتبي ورا اللـئالي بـحر كشكـول و المـصائب/ق ه ١٣١٨ سال در را دومي و نوشت/الثـاني ربيع ١٣ در او رسانيد/ چاپ بههشـتاد حـدود در ق / ه ١٣٥٣ ســالصـحن ايـوان در و درگـذشت سالگي

عـلماي تـاريخ مـدرس: عـبدالرحـمن ميرزا ـ ١

/٢٨٧. خراسان

گرديد/١ دفن حرم عتيقج�لي غ�مرضا

ط

(74)محمد سيد ـ طباطبايي(x / µ 1347 Ç 1279)

سـيد فـرزند طباطبايي محمد سيدروزنامه و نويسنده طباطبايي باقر محمددنيا به ش / ه ١٢٧٩ سال در وي نگار/سـيد بودند/ تبريز از ايشان اجداد آمد/در و يـافت نـما و نشو تهران در محمدتحصيل به مشهد و تهران علميه مدارسايران بزرگ نويسندگان از وي پرداخت/بـه كـه است پـهلوي دوره اوايــل درو داشت آشـنايي خـارجـي زبانهايالديـن ضـياء سـيد ســبك و شــيوهدنـبال اش نـويسندگي در را طباطبايي

در نگـاري روزنـامه و روزنامه الهي: حسين ـ ١

/١٣٠. ١٣٢٠ شهريور تا آغاز از خراسان

ميكرد/١بـيش سـال ٢١ كـه حـالي در ويدر را خــراسـان روزنــامه نــداشت,

مشهد در ش / ه ١٣٠٠ سال ارديبهشتدر وي كرد/ منتشر سال چهار مدت بهاشـخاص از انـتقاد بــه روزنــامهاشنـخستين در و مـيپرداخت مــختلفمـاليه امـور از انتقاد به آن شمارههايمـاليه پـيشكار <دوبـوا> و خـراسـانبود وي همكار قبل چندي كه خراسانشكـايت بـاعث امـر ايـن و كرد اقدامعـدليه و مـعارف وزارت از <دوبــوا>روزنـامه تـوقيف آن از پس و گـرديد

محمد كلنل جنبش صالح: ميرزا غ`محسين ـ ٢

/٥٢. پسيان خان تقي

داشت/٢ پي در مدتي براي را خراسانتـقي محمد كلنل قيام خصوص درمـحمد سيد با وي رابطه و پسيان خان

١١٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمد سيد ـ طباطبايي

از وي كه معتقدند منابع برخي طباطبايي

و سـياسي رجـال حـال شـرح عـاقلي: بـاقر ـ ١

/٩٦٩.٢ ايران معاصر نظامي

برخـي ولي ميكرد/١ حمايت قيام اينمـخالفين جبهه در او كه معتقدند ديگربـا و بوده او اقدامات و ياران و پسيانو است داشته ارتباط وي مخالف گروهنبود چنين گر ا كه است اين نيز آنان دليلمجلس بعدي ادوار در نميتوانست وينـمايندگي كرسي صاحب ملي شورايساعد كابينه پارلماني معاونت به و شدهدليـل نيز روزنامهاش مقاQت و درآيد

مدعاست/ اين بر ديگريبار يك محمد سيد خراسان روزنامهبه ش / ه ١٣٠٢ سال بهمن ٢٣ در ديگرو التـجار> <صدر از شديد انتقاد علتطباطبايي و شد توقيف الرئيس>, <شيخمنطقهاي به ولي تبعيد ك9ت به ظاهر به

/١٣٤. پيشين الهي: حسين ـ ٢

شـد/٢ فـرستاده مشهد فرسنگي دو درو گرفتاري بار چند از پس محمد سيدتـهران در ش / ه ١٣٠٤ سـال در تبعيد

و جـرايـد تـاريخ هــاشمي: صــدر مــحمد ـ ٣

/٢٤٥.٢ ايران مج`ت ٧ در و كرد/٣ منتشر را <فرياد> روزنامهروزنـامه ش / ه ١٣٠٦ سال ارديبهشتهـفتگي صورت به كه را ايران> <تجددكـه داد انـتشار مـيشد, منتشر نامنظم

و تـوقيف ش / ه ١٣٢١ سال در دوبارانـتشار ش / ه ١٣٣٦ سـال در مـجددا

از ايـران مــطبوعات ابــوترابــيان: حســين ـ ٤

/٦٦. ١٣٦٦ تا ١٣٢٠ شهريور

يافت/٤١٣٢٢ سـال مـرداد در محمد سيدمـديران از كـه آزادي> <جبهه به ش / هبـود, شـده تشكـيل مـطبوعات برخي

/٩١. سياست و قلم سفري: علي محمد ـ ٥

حـزب افـراد جـمله از وي پـيوست/٥دوره در و مـيشد مـحسوب <تجدد>شهريور از بعد و ساوه از دوبار رضاخانبـه سـبزوار از بــار يك ش / ه ١٣٢٠انـتخاب ملي شوراي مجلس نمايندگي

/١٣٠. پيشين الهي: حسين ـ ٦

رئـيس ش / ه ١٣٢٧ سـال در او شد/٦نـخست معاون و تبليغات و انتشاراتدر كه نگذشت ديري ولي گرديد وزيرتـاب دوستان جاي بي توقعات مقابل

رضاخان ـ نائيني طباطبايي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١١٤

بـراي و داد اسـتعفا و نـياورد مقاومتخـصوص در رفت/ كنار كار از هميشهثابتي عقيده وي كه شده گفته محمد سيدهـر بـه مقصود پيشبرد جهت و نداشتهزرنگ, فـردي او مـيزد/ دست كاريو خـراج اللهجه, صريح ناطق, سياس,ش / ه ١٣٤٧ سـال در و بود/ خونسرددار در روايـتي بـه بـنا و درگــذشت/

مـؤتمن: عـلي ;٩٦٩.٢ پـيشين عاقلي: باقر ـ ١

/٣٤٣. قدس آستان تاريخ

شد/١ سپرده ك خا به مطهر حرم السيادهحسيني حسن سيد

(75)رضاخان ـ نائيني طباطبايي

(x / µ 1310 Ç 1250)

نـائيني طـباطبايي خان رضا ميرزاسياستمدار, مستوفي خان حسن فرزندايران ادبي انجمن رئيس و نگار روزنامهمـطهر حرم به كتاب عمده واقفين از و. ق / ه ١٢٩٠ سـال در وي رضــوي/واقـع حصار روستاي در ش / ه ١٢٥٠شـد/ متولد اصفهان و بروجرد ميان دركم حا زند, خان كريم جانب از پدرشخانم> <شاهزاده مادرش و نائين و يزد

الدوله, احـتشام مـيرزاي خـانلر دختر

شـماره٢, ارمـغان, نـائيني: خـان رضا ميرزا ـ ٢

سال١٣,ص٩٧/

بود/٢ السلطنه نايب ميرزاي عباس پسرو قرآن تحصيل به سالگي پنج از ويفارسي و عربي زبان مقدمات شرعيات,ادبـيات تـحصيل براي آنگاه پرداختبه نجوم و ك9م رياضيات, فلسفه, عرب,پايان از پس رفت/ اصفهان علميه حوزهبـراي و كـرد سـفر تهران به تحصي9تاروپـا, فـلسفه جديد, علوم با آشناييمـدرسه در را فرانسـه و انگليسي زبان

١١٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير رضاخان ـ نائيني طباطبايي

سـيد بـا تـهران در گذرانـد/ آمريكاييتحت و شد آشنا آبادي اسد الدين جمالزمـره در و گرفت قرار وي افكار تأثيرمدارس در مدتي آمد/ در خواهان آزاديتـدريس ه ـب اصـفهان و تـهران عــلميه

مشـاهير و رجال زندگينامه مرسلوند: حسن ـ ١

/٢٧٣ ـ ٢٧٢.٤ ايران

پرداخت/١ عرفان و فلسفه حكمت,صـادر مشروطيت فرمان كه زمانيبـه اصـفهان در رضـاخان مـيرزا شد,و انـتخاب وQيـتي انـجمن عـضويت١٣٢٤ سـال در را انـجمن> <روزنـامهو رفت تهران به سپس داد, انتشار ق / ه

/٩٧. پيشين نائيني: خان رضا ميرزا ـ ٢

سـاخت/٢ مـنتشر را <تـياتر> روزنامهمعاونت روزنامه اين انتشار با همزمانعـهده بـه نيز را وطن> <نداي روزنامه

طـيبه بـلده نـائين نـائيني: سـجادي مـهدي ـ ٣

/١١٢ ـ ١١١.

ـ ١٢٨٦7 صغير استبداد از بعد داشت/٣و يزد مردم سوي از وي ش/ / ه ١٢٨٧شـوراي مـجلس در نمايندگي به نائين

/٩٧. پيشين نائيني: خان رضا ميرزا ـ ٤

گرديد/٤ انتخاب مليرضـا مـيرزا مجلس تعطيلي از بعدبـه ق / ه ١٣٢٩ سـال در نـائيني خاندر ـ عدليه وزير ـ الدوله مشير دعوتسـال در يـافت/ اشتغال عدليه وزارتمعاونت به سال پنج مدت به ق / ه ١٣٠٠

١٣٠٥ سال در سپس و معارف وزارتو شد منصوب عدليه وزير عنوان به ق / هداور كبر ا علي دعوت به سال يك از بعدكشـور كل دادستان قضايي يازده رتبهمـدتي پذيرفت, را كل/ العموم 7مدعيمسـتشار چندي و استيناف رئيس نيز

/٢٧٤ ـ ٢٧٣.٤ پيشين مرسلوند: حسن ـ ٥

بود/٥ تميز عالي ديواناحمد كمه محا نائيني مهم كارهاي ازگندم احتكار دليل به كه بود قاجار شاهرضا ميرزا گرفت/ صورت آن فروش ودادگستري در كار از مدتي از پس خانبـه بيشتر را خود اوقات و گرفت كناره

/٩. تياتر روزنامه نائيني: خان رضا ميرزا ـ ٦

وي داد/٦ اخـتصاص تـحقيقاتي كـارخطي كتب آوري جمع به مفرطي عشقاز پس كــتابخانهاش و داشت قــديممـلك> آقـا حسـين <حاجي كتابخانه

محمد علي ـ اصفهاني طغرل ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١١٦

حسـاب بـه تـهران كـتابخانه دومـين

شـماره٢, ارمـغان نـائيني: خـان رضـا ميرزا ـ ١

تـاريخ هاشمي: صدر محمد ص٩٧; سال١٣,

/١٥٠.٢ ايران مج`ت و جرايد

بـه او دخـتر مـرگش از بـعد ميآيد/١همه خان, قلي مرتضي عمويش توصيهتـاريخ در را پـدر خـطي كــتابهايرضا٧ امام وقف ش / ه ١٣١١. ٥. ١١

بـه كـتاب عمده واقفين كري: شا رمضانعلي ـ ٢

/٢١ ـ ٢٠. قدس آستان كتابخانههاي

نمود/٢ريـاست مـدتي خـان رضـا ميرزا

/٩٩ ـ ٩٨. پيشين نائيني: خان رضا ميرزا ـ ٣

بـود٣ دار عـهده را ايـران ادبـي انجمن١٣٥٠ سـال رمـضان ١٨ در عــاقبتتـهران در ش / ه ١٣١٠ بهمن ٦ . ق / ه

روزنـامه نـائيني: طـباطبايي خان رضا ميرزا ـ ٤

/١٠. تياتر

و حمل٤ مشهد به را جسدش درگذشت,بـرادرش مـقبره كنار انق9ب صحن در

الشـموس شـمس كاويانيان: احتشام محمد ـ ٥

/٣٢٦.

نمودند/٥ دفناست: گفته او رثاي در نائيني عبرت

كشـيد پـا ملك اين از كه حسرتا و دردا

مـا افــتخار مــلك ســعادت ســرمايه

جـ`ل ;٩٩. پـيشين نائيني: خان رضا ميرزا ـ ٦

/٥٤ ـ ٥٣. نائين سخنوران تذكره بقايي:

فـضل جـهان از برفت كه حسرتا و دردا

مقتدا٦ و مير جهان به را فضل اهل آن

تياتر, روزنامه به ميتوان آثارش ازمقالهاي عرب, شاعر متنبي حال شرحانتقادي همچنين و نحو علم موضوع در

/١١٣. پيشين نائيني: سجادي مهدي ـ ٧

نمود/٧ اشاره الفنون نفايس كتاب بهاوست: اشعار از

امكـان عـالم كاندر بود احمد نور از حسين

نـورانـي مـوجودات ذرات بـر كــرد تــجلي

/٥٤. پيشين بقايي: ج`ل ـ ٨

گردان سر ك اف� عزا در م�يك ماتم اين از

پـريشاني٨ در پيغمبرانش عزا صاحب خدا

هوشيار جواد محمد

(76)محمد علي ـ اصفهاني طغرل

(˜ / µ 1332 Ç )

مـيرزا فـرزند مـحمد عـلي مــيرزااحمد ملك م9 بن محمد م9 بن محمود

١١٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمد علي ـ اصفهاني طغرل

و <شـهاب> بـه مـتخلص محالي چهارچهاردهم قرن سرشناس شاعر <طغرل>نـيز و مـحمود مـيرزا پـدرش اصفهان/شـمرده اصـفهان عـلماي از اجدادشمـنصب بـه آنـان از برخـي و ميشدندوي داشتند/ اشتغال ارتش در قضاوتدر كـه بـود عليا سميرم Qو, قريه اهلفراوان ع9قه چون و شد متولد اصفهانعـمويش با غالبا داشت ادب و شعر بهو ميكرد معاشرت اصفهاني الشعراء تاجطـغرل آن از بعد و شهاب ابتدا شعر در

مينمود/ تخلصهمان در عمويش و پدر مرگ از بعدسپس و شيراز به اصفهان از عمر اوايلسفر ديگر شهرهاي به آنجا از و تهران بهدر و بازگشت اصفهان به باQخره و نمودگـرديد/ مشـغول خدمت به دادگستريسـال رجب ١٣ دوشــنبه روز در ويشهر در اما شد مشهد راهي ق / ه ١٣٣٢و گــفت وداع را فــاني دار ســـمنانخـان قلي مرتضي دستور به جنازهاشبـه رضـوي قـدس آستان التوليه نايبحرم فوQد پنجره پاي در و حمل مشهد

اjثار مكارم آبادي: حبيب علي محمد ميرزا ـ ١

ديـوان احـمد سيد ;٢٠٧٢.٦ رجال احوال در

ـ ١١٢١.٢ الشـعراء حـديقة شـيرازي: بــيگي

/١١٢٢

گرديد/١ دفن cdefg رضا حضرت مطهرشـاه حـضرت مولوديه مسمط ايننـوروز آن از بعد روز سه كه را وQيت

است: سروده بوده, سلطانيافـراخت جـاه عـلم جـ�لي مـاه فـروردين

سـاخت نـو جـوانـي بـه را كهن و پير عالم

بـتاخت گشـن سـپه بـا دي و بهمن سر بر

آخت شـمشير عـدو بـه كشـور گـرفتن بهر

نشناخت كس آن از سپندار چشم شد تيره

گشـتاسب پسـر دسـتان رسـتم از هــمچو

نـعم و بخشيد مائده جهان به يزدان دست

مـريم چون زمين و گشت قدس روح ناميه

دم از مسـيحا هـمچو صــبا بــخشيد روح

خم خم چين چين تو چليپاي زلف اي بتم

حـرم ز نـوازد نـاقوس كـه بــخش بــادهام

راهب سـان بـه مـرغ چــمن كــليساي در

آيـين خـلد زمـين روي عـلي مـولود ز شد

مـعين مـاء هـمه بـار از و شـد طـوبي سرو

محمود ـ طنبورهاي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١١٨

چـين سـنبله تو خرمن از غلمان اي ساقي

زمـين كـه آور مـي قلب از بيشتر هم قلب

پـيشين شـيرازي: بـيگي ديـوان احـمد سيد ـ ١

/١١٢٢ ـ ١١٢١.٢

بـرين فـردوس چـو شاداب من قلب ز شد

قـالب١ از قـلب چو تو بهشتي حوران ز اي

زنگنه ابراهيم

(77)محمود ـ طنبورهاي(˜ / µ 974 Ç )

طـنبورهاي مـحمود سـلطان استادهجري/ دهم قرن برجسته دان موسيقيمـورد كـه بـود هنرمندانـي جمله از اوكـم حـا صفوي ابراهيم ميرزا پشتيبانيقـرار ق/ / ه ٩٧٤ ـ ٩٦٣7 خــراســانهمين در و ميزيست مشهد در گرفت/

آراي عـالم تـاريخ مــنشي: بــيگ اسكــندر ـ ٢

اس`مي بزرگ المعارف دايرة ;٢٩٥.١ عباسي

/٥٤٦.٢

درگذشت/٢ شهرهوشيار جواد محمد

ع

(78)العابدين زين ـ اصفهاني عابد

(˜ / µ 1229 Ç )

و شـاعر اصـفهاني العـابدين زيـناصـفهاني اصـل در <عابد> به متخلص

حـديقة شـيرازي: بـيگي ديـوان احـمد سيد ـ ١

/١١٣٩.٢ الشعراء

دلگشـا تـذكره شـيرازي: نـواب كـبر ا عــلي ـ ٢

/٤٢٧.

گرديد/٢ مشهد مجاور بعدها وي است/١

المـحمود ســفينة قــاجار: مــيرزا مــحمود ـ ٣

/٤٠٧.٢

او رفت/٣ خدا خانه زيارت به سفر يكعبادت و بود عابد كلمه واقعي معني به

/٤٢٧. پيشين شيرازي: نواب كبر ا علي ـ ٤

مشهد در چه گر ا ميگذارد/٤ تعالي حقمـقصودش امـا بـود, تـجارت مشغول

پـيشين شـيرازي: بـيگي ديـوان احـمد سيد ـ ٥

/١١٣٩.٢

بود/٥ زيارت بيشترخود تخلص و داشت شعر طبع عابدحـال ايـن با گرفت/ هاتف موQنا از رااست/ Qزم سـ9ست فـاقد اشــعارشاسـتماع قـابل امـا دارد بسـيار قصايد

/٤٠٧.٢ پيشين قاجار: ميرزا محمود ـ ٦مجلسي ع9مه العيون> <ج9ء نيست/٦

اخـتر تـذكره تـبريزي: نـژاد گـرجـي احــمد ـ ٧

/٤٠٧.٢ پيشين قاجار: ميرزا محمود ,١٤١.آورد/٧ در نظم به متقارب بحر به را

اوست: ازاست پـرور روح صـبا بـاد و است گـل فـصل

است كـوثر و است بـهشت جـويبار و صــحرا

چـمن در زانكـه زمـين سـپهر غــيرت شــد

است اخـتر پـر سـپهري شكوفه از شاخي هر

بــاغ گــلرخــان رخ رشك بــاغ گـــلهاي

است اخــضر چـــرخ دل داغ راغ خــــضراي

ابوالحسن ـ عراقي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٢٠

است بسـد ز پـر طـبقي چـون ^له ز تل هر

است گـوهر ز پـر صـدفي چون ژاله ز گل هر

عــندليب آواز و قــمري ســرود ســو هــــر

است صـنوبر سـماع و سـرو رقـص گوشه هر

/١٤٢. پيشين تبريزي: نژاد گرجي احمد ـ ١

هـند شـان و طـوطي غـيرت بذله به آن هم

است١ كشمر نكويان رشك جلوه به اين هم

ق / ه ١٢٢٩ سال در اصفهاني عابد

سيد ;٤٢٧. پيشين شيرازي: نواب كبر ا علي ـ ٢

;١١٣٩.٢ پـيشين شيرازي: بيگي ديوان احمد

احـمد ;٤٠٧.٢ پـيشين قـاجار: مـيرزا محمود

/١٤١. پيشين تبريزي: نژاد گرجي

تاريخ در پسرش كرد/٢ فوت مشهد درجهان شد جهان ملك <ز گفت: فوتش

/١٤١. پيشين تبريزي: نژاد گرجي احمد ـ ٣

اقـدس ارض در را جسـدش سخن>/٣

پـيشين شـيرازي: بـيگي ديـوان احـمد سيد ـ ٤

/١١٣٩.٢

كردند/٤ دفنزاده سعيدي رسول

اول الدينÑجلد ـبدر عاملي

اول حسينÑجلد ـ عاملي

اول جلد Ñ ابراهيم ـ عامليبازوري

(79)ابوالحسن ـ عراقي(˜ / µ 429 Ç )

/٥٠١. ديوان بي شاعران مدبري: محمود ـ ٥

دبـير و شـاعر٥ عـراقـي ابوالحسن

تـاريخ بـيهقي: حسـين بـن محمد ابوالفضل ـ ٦

/٦٤. بيهقي

او غـزنوي/٦ مسعود سلطان مخصوص

ولي بـين بـاريك و اخـ9ق بـد مردي

پـيشين بـيهقي: حسـين بن محمد ابوالفضل ـ ٧

پژوهشي كازروني: حسيني احمد سيد ;٧١٢.

/٥٠٤. جغرافيايي و تاريخي اع`م در

نزد وي بود/٧ نيكوكار و باهوش بسيارو داشت ويـژه مـقامي مسـعود سلطانوظـيفه و بـود كنارش در اوقات بيشتربـه وي از را خصوصي اخبار تا داشتق / ه ٤٢١ سـال در كـند/ مـنتقل امراءزيادي سهم و شد قهستان بريد صاحبداشت/ تركمانان با مسعود رويارويي دربـه مسـعود سـلطان عراقي, تشويق به

پـيشين بـيهقي: حسـين بن محمد ابوالفضل ـ ٨

و٨ كـرد كشـي لشكـر خراسـان شمال

١٢١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير ابوالحسن ـ عراقي

/٥٧٨ ,٥٢٢ ,٥٢١ ,١٧٧ ,١٧٥.

بـه يـورش در مسـعود اصـلي مشوقاين در اما بود, او هم گرگان و مازندرانسلطان و نبود درست عراقي رأي حملهعراقي پيوسته امرايش و وزير و غزنوينكـوهش تـدبير عـدم خــاطر بــه را

پـيشين بـيهقي: حسـين بن محمد ابوالفضل ـ ١

/٦١٣ ,٦١٢ ,٦١٠ ,٦٠٨ ,٥٩٣ ,٥٩٢.

ميكردند/١سـلطان دوبـاره كشـي لشكــر دركـنار در آنكـه بـا خراسـان به غزنوينـظر اظـهار جـرأت ولي بـود سـلطان

/٦٢٠. همان ـ ٢/٦٤٩. همان ـ ٣

٤٢٧ اQول ربيع شنبه سه در نداشت/٢سپاه در عربان و كردان ساQري به ق / هقائم نيز ابوسعيد برادرش و رسيد غزنهبي علت به بعد سال ولي شد/٣ او مقاميـورش بـا نـوش و عـيش و كـفايتياين در كه شد مواجه هرات در تركماناندستگير و كشته مردم از بسياري مياناز را وي غــزنوي ســلطان و شــدند

/٦٨٣ ـ ٦٧٩. همان ـ ٤

كرد/٤ بركنار عربان و كردان ساQريو تدبير عدم جهت به عمر اواخر دروزير, ابونصر ويژه به درباريان حسادتعـمر آخر تا و بركنار مسعود دستور .٥٧٣/به همان ـ ٥

روز در عراقي فوت شد/٥ نشين گوشهاتفاق ق / ه ٤٢٩ سال شعبان ششم شنبه

كـازروني: حسـيني احمد سيد ;٧١٢. همان ـ ٦

/٥٠٤. پيشين

افتاد/٦زن بـا كـه شد شايع مرگش از پسدارو را او زنان و داشت معاشرت مطربه

/٧١٣ ـ ٧١٢. همان ـ ٧

جسـد وصـيتش حسب بر خوراندند/٧در و بـردند cdefg الرضـا مشهد به را ويبود آن باني خود كه بارگاه كنار مسجدسـال <در مـيگويد: بيهقي كردند/ دفنه ـب مسعود سلطان سپاه با كه ه/ق ٤٣١cdefg رضا امام تربت رفتم, نوقان و طوسعراقـي ابوالحسن قبر و كردم زيارت راطاقي در مشهد كنار مسجد در كه نيز رازيارت بود, طاق تا زمين از گز پنج كهدر كه فريبنده دنياي اين حال از و كردمو كشيد Qبا را او سال نه و هشت عرضمـتعجب انـداخت روز اين به سرانجام

جاني ميرزا ـ شيرازي عزتي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٢٢

حـرم, مـتبركه ابـنيه تـاريخچه ,٧١٣. همان ـ ١

حـرم متبركه كن اما جامع راهنماي ويژه حرم,

/٩ ـ ٨. رضوي

كرد, بسياري موقوفات عراقي شدم>/١يك احـداث او مــوقوفات جــمله ازو مشـهد كـاريز احـياي و سرا كارواندو آن مـخارج تأمـين براي دهي وقف

/٧١٣. همان ـ ٢

بود/٢اوست: اشعار از

مـاند تـو عـاشق بـه تـو زلفين

سازي نگون و نگون در كرده خو

از نـقل به ٢٣ ـ ٢٢.٣ فارسي ادب دانشنامه ـ ٣

/٤٧. الب`غه ترجمان

فـراقسـتي روز كــه يــا پــندار

تـاري٣ و شـده سـيه و آشـفته

زاده سعيدي رسول

(80)جاني ميرزا ـ شيرازي عزتي

(˜ / µ 11¬o›)

<عـزتي> بـه مـتخلص جاني ميرزااصل صفويه/ عصر دان موسيقي و شاعربـه آراسـتگي و بـود شـيراز از ايشـان

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٤

تـذكره نـائيني: مـصباحي علي محمد ;٢٥٦.

/٥٧٢.١ اjدب مدينةداشت/٤ مـعنوي و صـوري كــماQتقـرار پـادشاهان خـدمت در كانش نياخانه دفتر در مدتي نيز خودش و داشتنددر و اشـتغال نويسندگي به صفوي شاهنـهايت و Qزم شـايستگي كـار ايــن

امين ;٢٥٦. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٥

/٤٦٨.١ اقليم هفت تذكره رازي: احمد

نواختن در داد/٥ نشان خود از صداقتزندگي و داشت فراوان مهارت موسيقياز هرچـه ميدانست/ حرام را آن بدوندست بـه درك و فـهم اهـل مصاحبت

/٤٦٨.١ پيشين رازي: احمد امين ـ ٦

ميشمرد/٦ عمر از بخشي را آن ميآوردكارهايش از حيات اواخر در عزتيبـيشتر و آمـد رضوي مشهد به و توبهو زيـارت و عـبادت صـرف را اوقات

/٢٥٧. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٧

سرانـجام و گذراند/٧ ادعيه بر مداومت

پـيشين نائيني: مصباحي علي محمد همان; ـ ٨

/٥٧٢.١

طبع داراي عزتي كرد/٨ فوت همانجا در

١٢٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير علي ـ اصفهاني فروشاني عشرتي

بود/ لطيفاوست: اشعار از

بـود غـمخوارم عشـق كـه وقـتي آن خوش

بـــود كــــارم ســــحر گــــريه و شب آه

/٤٦٨.١ پيشين رازي: احمد امين ـ ١

نگـذاشت مـن بـا كـه بـين چرخ كردي بد

بــود١ بــازارم زيب كــه غــمي كـــا^ي

سـوخت دمـادم گـريهي از هسـتيم مــتاع

سـوخت شبنم قطرههاي از چمن اين بهار

/٢٥٦. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٢

لطـف يـا مـدعا بـود غـضب كــه نــيافتم

سـوخت٢ هـم در دو هر دشنام و تبسم مرا

دارد دمــاغم آشــفته گــلي بـــوي بــــاز

دارد چـراغـم بــه الفت ســر بــادي تــند

پـيشين نــائيني: مــصباحي عــلي مــحمد ـ ٣

/٥٧٢.١

بـتان زلف كس بـردن بـدل جــمع نشــود

دارد٣ داغـم سـلسله ايـن سـرانـجامي بي

زاده سعيدي رسول

(81)ـ اصـفهاني فروشاني عشرتي

علي(˜ / µ 11¬o›)

عـلي, عين فرزند عشرتي علي آقاهجري يازدهم قرن اواخر معروف شاعرورنـو روسـتاي فروشان محله مردم از

مـحمد بـرادر وي اصـفهان/ سـفادران7فـارغ/ <فـارغا> بـه متخلص ابراهيمهندوستان به عمرش اواخر در كه است

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٤

/٣٣٩ ـ ٣٣٨.

نيز و شد/٤ كن سا Qهور شهر در و رفت

/٧٢١.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا شيخ ـ ٥

بزرگ٥ عرفاي از اسماعيل محمد برادرطـاهر مـحمد مـيرزا مــعاصرين از و

اjدب ريـحانة تـبريزي: مدرس علي محمد ـ ٦

/١٣٩.٤

مـيباشد/٦ آبـادي نصر تذكره صاحبفرزند علي حسن م9 خدمت در مدتيگيري فرا به مشغول شوشتري Kعبدا م9را پـزشكي كتب از تعدادي و بود علومق/ / ه ١٠٣٧ 7متوفي شفايي حكيم نزد

/٣٣٨. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٧

خواند/٧پيشكش محمد آقا با همراه عشرتيكشهـاي پـيش حسـاب كـه نـويس

علي محمد ـ هروي عطار ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٢٤

بـراي ميداشت نگه را غيره و نوروزيدر ميرفت, هند به داري پرده و درباني7فدايي رستم ميرزا نواب خدمت به هند

همان/ ـ ١

اقامت مدتي از پس يافت/١ راه صفوي/سوي به روي مالي, توانمندي و هند درحاجي خدمت به مشهد در و نهاد وطنشهر همين در و رسيد قدسي جان محمد

;٣٣٨. پـيشين آبـادي: نـصر طـاهر مــحمد ـ ٢

;١٨٧. آذر آتشكده بيگدلي: آذر بيك لطفعلي

روشـن روز تـذكره صـبا: حسين مظفر محمد

/٥٤٦.

كرد/٢ فوتوي از و نيست لطف از خالي طبعشدر كه است مانده برجاي شعري ديوانو ربـاعي است/ شده سنگي چاپ هند

اوست: از زير قطعهكند حيا كسب تو مست چشم ز نرگس

كـند ادا رويت طـراوت زمـان هـر گل

را دام مـرغان كـه بگـوي لب خـال بـا

كـند رهـا يــا بــدهد دانــه و آب يــا

مـيبندد رهگــذرم ســو هــر از غــم

مـيبندد جگـرم بــر زخــمي دم هــر

ـ ٣٣٨. پـيشين آبـادي: نـصر طـاهر مـحمد ـ ٣

/٣٣٩

دهـدم گـلستان پـرواز رخــصت كــي

مـيبندد٣ پـرم قـفس در كه طفل آن

زاده سعيدي رسول

اول Ñجلد سيدمحمد ـ عصار

(82)علي محمد ـ هروي عطار

(x / µ 1372 Ç 1288)

فـرزند هـروي عـطار عـلي محمدخوشنويس/ و نويسنده اسماعيل محمدهرات شهر در ش / ه ١٢٨٨ سال به ويعالمان از همه كانش نيا و پدر شد/ متولد

١٢٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير علي محمد ـ هروي عطار

بـه و تـرك را مـنبر پدرش بودند/ ديندروس علي محمد آورد/ روي عطاريفرا هرات خانههاي مكتب در را ابتداييخوشنويسي گيري فرا به سپس و گرفتكهن خطوط مدتي پرداخت/ پدر نزد در<مـ9 نـامي خوشنويس نزد را عربي ومرگ با آموخت/ نيازي> صديق محمداز تعليم به شروع تنهايي به خود استاد,قـطعههاي از مـانده برجاي آثار رويعباسي, اموي, دوره مسكوكات نفيسقـطعات و تاريخي اسناد نيز و غزنويعلي سلطان چون معروفي خوشنويسانعـماد, مـير مـيرزا, بـايسنقر مشهدي,عماد مير به معروف حسيني عبدالرحمنكوفي خط نيز و هروي علي ميرزا ثاني,ديواره سنگي الواح هرات, جامع مسجدبـلخ, گنبدان نه مسجد غزنه, منارههايبـازار و مـدرسه غور, جام زيباي منارپس آنكه تا كرد/ شريف چشت و بستهـنرمند بـه مـداوم كـوشش سالها ازكهن خطوط زمينه در فردي به منحصر

شد/ تبديل كوفي ويژه به

از مـتأثر هـروي عـطار شـيوههايو هـرات يـعني ايـران شـرق مكــتبرا شيوه اين نمونه است/ قديم خراساندر مـيرزا بـايسنقر خطوط در ميتواننيز و بايسنقري قرآن و گوهرشاد مسجدشـيوههاي ديـد/ صـيرفي Kعبدا قرآنبـه شـباهتي نيز وي تعليق و نستعليقو نـدارد افـغانستان در رايج شيوههايهم خوارزمي عبدالرحمن شيوه با بيشتر

دارد/ خوانيميتوان هروي عطار چاپي آثار ازنبشتههاي <سنگ خط>, <نمونههاي بهKعـبدا خـواجـه نـامه <الهي هرات>,در خــطوط گــنجينه > انـــصاري>,به وي احوال شرح با همراه افغانستان>١٣٤٦ سـال در كـه هـروي مـايل قلمقـرآن كـتابهاي > شـد, چـاپ ش / هآيـه <هنر ش, / ه ١٣٦٦ تهران محلي>به ش / ه ١٣٧٥ تهران قرآن> در نگاريكـرد/ اشاره هراتي مهدي محمد اهتمامكـتيبههاي از: عـبارتند آثـارش ديگراندرون و مسجد اندرون هرات, مسجد

رضا سيد ـ عقيلي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٢٦

كـتيبههاي الديـن, غـياث مـلك گنبدگـازرگاه, و گـاه لشكـر جـامع مسجددر چشتي مودود خواجه مزار كتيبههاييعقوب جامع مسجد كتيبههاي چشت,در شـريف خـرقه كـتيبههاي كابل, دردر المـعلمين دار كــتيبههاي هــرات,زيـارت مسجد ايوان كتيبههاي هرات,كـتيبههاي هـرات, جـامي عبدالرحمنهـرات, وQيت ك پـا مسـجد مـحرابكـتيبههاي آباد, بكر مسجد كتيبههايبه سوره سه مشهد, در گوهرشاد مسجدش, / ه ١٣٤٩ ســال در ثــلث خــطقديم شهر خان سكندر مسجد كتيبههايحسين كر ذا دكتر براي قطعه چند هرات,هـندوستان, وقت جـمهوري رئــيسهرات, موزه در آثار و مرقعات مجموعهبه آلمان هامبورگ مسجد براي كتيبهاي

غـ`مرضا ;٧٠٢.٣ فـارسي ادب دانشــنامه ـ ١

امـروز, افـغانستان خـطاطي هنر هروي: مايل

١٣٤٩,ص٢٠/ سال ,٩٥ شماره مردم, و هنر

متر/١ چهل درازيش / ه ١٣٧٢ سـال در هروي عطاردر را او و گفت حيات بدرود مشهد در

/٧٠٢.٣ فارسي: ادب دانشنامه ـ ٢

سپردند/٢ ك خا به جا همينزاده سعيدي رسول

(83)رضا سيد ـ عقيلي(x / µ 1330 Ç )

سـيد فـرزند عقيلي خان رضا سيداسـترآبـاد <عقيلي> سادات از مصطفياز پس وي دان/ مــوسيقي و شـــاعربـه عربي و فارسي ادب علوم تحصيلسالهاي در و وارد پست اداره خدمتخـراسـان بـه كه بود مشروطيت اوايلو كـرد اخـتيار سكونت مشهد در آمد/در رفت/ گـي9ن بـه سالي چند از پسخـان> كـوچك <مـيرزا نهضت با آنجازنـدگاني وسـايل تـمام كـرد/ همراهيآن از پس و گرديد غارت ديوانش حتيمنتقل دارايي وزارت به و رفت تهران بهرئيس و برگشت خراسان به سپس شدسال در شد/ خراسان انحصار اداره دفترناظر دارايي اداره طرف از ش / ه ١٣٠٤گرديد/ خراسان ادارهي اعتبارات هزينه

١٢٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير شيرازي عيشي

اداره دفتر رئيس ش / ه ١٣٠٧ سال دررئـيس عـمر آخر تا و شد خراسان راهكه اين تا بود اداره آن كفيل گاهي و دفتررحمت به ه/ش ١٣٣٠ ماه اسفند درسوم

شد/ دفن مشهد در و پيوست ايزديدر مـطالعاتش كـه آن بـا عــقيليو انـدك بسـيار سخن استادان دواوينقـوي شاعري در بود, كم محفوظاتشو مشكـل قوافـي پروراندن در و دستمـلك داشت, قـدرت مـضامين ابداعزاي گوهر طبع و عقيلي به بهار الشعرايانسـاني او مـينهاد/ خاص احترامي اونـا مشـاهده از و بـود ك پـا و شريفآخـر سالهاي در ميبرد/ رنج كيها پاسخت را او احساسات فساد ديدن عمراين در قصايدي او ميكرد/ دار جريحهكمتر را آنها نظاير كه است سروده رابطهدر ديـد/ ميتوان سخنوران دواوين دردر بود/ باز دوستان روي به عقيلي خانهانـواع بـوده, اطـ9ع صـاحب موسيقي

مينواخت/ را سازهانكوهش در كه وي اشعار از نمونهاياست: سروده /١٣٢٣7 آلمان ديكتاتوري

سفيد موي بدين كه ندانم است جنوني چه

سـفيد روي از نـظر بــبندم كــه نــتوانــم

ضعيف چشم اين ره در همه است دام و بند

سـفيد ابـروي خـم در سـيه مـوي آن موي

اثـر يـافت نـتوان زو دگـر و رفت خوشدلي

سـفيد راسوي ز برف, از پر دشت در همچو

نـنهند را سـيه آثـار كـه ايـنجاست عـجب

سـفيد تـرازوي بـه جـز عـمل اعـ�م گـاه

كجاست روز, سيه انسان سر از گذشت خون

سـفيد؟ نـيروي نـوبت زمـين تـطهير پــي

است سـخن گــيتي آزادي ز تــو مــرام در

سـفيد هـندوي ز اوهـام پــرده در هــمچو

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ١

/٣٩٩ ـ ٣٩٤. خراسان

زمـين خـونين كوكب اين فتد بيرون كاشسـفيد١ گـوي ايـن مـنظومه ز تـو مـرام با

سكندري جان علي

(84)شيرازي عيشي(˜ / µ 980 Ç )

ـاتب ك و خــطاط عــيشي مــوQناتـبريزي را او برخـي هرات/ دارالسلطنه

شيرازي عيشي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٢٨

ـاسم ق مـحمد گـرد ـا ش او د/ دانسـتهاـن

/٤١٠. پيشين تربيت: علي محمد ـ ١

سلطان روش كتابت در و بود/١ شاديشاهه ـب هرات از ميكرد/ پيروي را نور محمدابوالفتح شاهزاده كتابخانه در و آمد مشهددرآمـد با صفوي ميرزاي ابراهيم سلطان

/١٠٥. پيشين قمي: احمد قاضي ـ ٢

شد/٢ بهخوشنويسي مشغول عاليداراي نويسي رنگه در عيشي موQنا

خـوشنويسان آثـار و احـوال بـياني: مـهدي ـ ٣

/٥٤٥.٢

/١٠٥. پيشين قمي: احمد قاضي ـ ٤

تخلص ميگفت/٤ نيز بود/٣وشعر مهارتبه بعد ولي <محنتي> ابتدا در وي شعري

ايـران در ادبــيات تــاريخ صــفا: lا ذبــيح ـ ٥

/٤٦١.٤

به ميرانشاه٥ پسر تيموري خليل پيشنهاد

/٩٤.١ اقليم هفت تذكره رازي: احمد امين ـ ٦

گـفته ه ـب وي ـافت/٦ ي تـغيير <عيشي>و هـزال مردي النفايس مجالس صاحب

/٤٦١.٤ پيشين صفا: lا ذبيح ـ ٧

بود/٧ شوخطبع و پيشه هجواز صـفحهاي به ميتوان وي آثار ازبـا جامي زليخا> و <يوسف نسخه يكمرقع از قطعه شش و <٩٤٤ <عيشي رقمو دانگ دو نـيم قلم به بيك غيب اميررقمهاي با خوش و عالي غبار و كتابت<قائله و عيشي> كتبه > و عيشي> <العبددر <٩٦٥ <لمـحرره///سـنه و عـيشي>دو و اسـتانبول اوقاف خزينه كتابخانهبـه مشـهدي احـمد سيد مرقع از قطعهرقم با خوش كتابت و دانگ دو قلمهاي

مـرقع از قـطعه يك و عـيشي> <العبدبا خوش دانگ دو قلم به محسن محمدمرقع از قطعه يك و عيشي> <مشقه رقمبـه عـالي دانگ دو نـيم قـلم به مالكرقـم بـا رنگ سـبز كاغذ روي سرخيديگر مرقع از قطعه يك و عيشي> كتبه >العبد كتبه > رقم با خوش كتابت قلم به

/٥٤٦.٢ پيشين بياني: مهدي ـ ٨

كرد/٨ اشاره كتابخانه همان در عيشي>عيشي فوق, خوشنويسي آثار جز بهبحر در نامه> <عشرت به موسوم نامه دهخـليل مـمدوحش نام به مسدس هزجنـامه ده بـه آن در كه ساخت تيموريعـصار مشتري و مهر و مراغي اوحدي

١٢٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير شيرازي عيشي

مـنظومههاي لو: دار خـزانـه عــلي مــحمد ـ ١

/٤٤٥. فارسي

است/١ كرده اشاره تبريزي

/٩٤.١ پيشين رازي: احمد امين ـ ٢

تـا و يافت٢ طوQني عمري عيشيزنده بايقرا حسين سلطان سلطنت زمان

/٤٦١.٤ پيشين صفا: lا ذبيح ـ ٣

مشـهد در ق / ه ٩٨٠ سـال در و بود/٣

مـهدي ,١٠٥. پـيشين قـمي: احـمد قاضي ـ ٤

/٥٤٥.٢ پيشين بياني:

ك خا به آنجا در و كرد/٤ فوت مقدس

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خان حسن محمد ـ ٥

مصباحي علي محمد ;٧٢٧ ـ ٧٢٦.٢ الشمس

/٢٢٥.٣ اjدب مدينة تذكره نائيني:

شد/٥ سپردهاوست: از اشعار اين

ميچكد كزوخواب است نرگس تو چشم در

مــيچكد آب كــزو است آتش تــو روي

ابـروت بـهر خـون قـطره هــزار دم هــر

مــيچكد مــحراب بــه امــام ديــده از

غـمزهات رنگـين كـرشمه صد لحظه هر

مـيچكد قـصاب خـنجر ز خـون مــانند

روشـن روز تذكره صبا: حسين مظفر محمد ـ ٦

/٥٨١.

تـو روي مـوي هوس در است من اشك

ميچكد٦ مهتاب شب در كه شبنمي هر

زاده سعيدي رسول

اول Ñجلد سيدمحمد ـ عينائي

ف

(85)عبدا8 ـ قندهاري فاضل

(˜ / µ 1312 Ç 1227)

الديـن نـجم فرزند Kعبدا م9 حاجمتخلص و قندهاري> <فاضل به معروف

اjدب ريـحانة تـبريزي: مدرس علي محمد ـ ١

/٣٢٠.٦

نـامداران از <مـهجور>١ و <وصال> بهعرفان, و حكمت و اصول و فقه عرصه

بود/ ادب و شعر و رياضيات و حديثقــندهار در ق / ه ١٢٢٧ ســال در

عـلماي تـاريخ مـدرس: عـبدالرحـمن ميرزا ـ ٢

رجال حال شرح بامداد: مهدي ;١٢٥. خراسان

/١٤٦.٦ ايران

از الدين نجم موQنا پدرش شد/٢ متولدبرخي و پدر نزد او بود/ ديار آن علماياصـول و فـقه سـنت اهـل عـلماي از

/١٢٥. پيشين مدرس: عبدالرحمن ميرزا ـ ٣

شـيخ محضر از عتبات در و آموخت٣برد/ بهره باقر محمد سيد حاج و انصاريسپاهيان توسط افغانستان اشغال از پسآنجا در مدتي و رفت كابل به انگليس,و پـرداخت تـبليغ بـه انگـليس عـليه

شيعه وحدت راستاي در مثبتي قدمهاي

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خان حسن محمد ـ ٤

مـدرس: عـبدالرحـمن مـيرزا ;٦٨٩. الشـمس

/١٢٦. پيشين

برداشت/٤ سنت اهل ودولت و انگـليس مـصالحه از پسگـونه تبعيد ايشان افغانستان: بر كم حاسـال اQول ربـيع و شـد مشـهد عازم

/١٢٧. پيشين مدرس: عبدالرحمن ميرزا ـ ٥

و گرديد٥ وارد شهر اين به ق / ه ١٢٧١بـن عـلي امـام بـارگاه زيارت از پسسياحت به سالي چند ,cdefg الرضا موسي

١٣١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمود ـ خراساني فرخ

كـرد, سپري عربستان و ايران شهرهايق / ه ١٣١٢ سال و شد مشهد مجاور بعدگفت وداع را فاني جهان سالگي ٨٥ درك خـا بـه حـرم دارالضيافه محل در و

/١٤٧.٦ پيشين بامداد: مهدي ـ ١

شد/١ سپردهشبهة قطع في البرهان اوست: آثار ازاQصول تحرير القرآن, تجويد الشيطان,اQلوان, خـوان العـلماء, تذكرة فقه, درعـارفين, قـواعـد در السـالكين دQلةشـيخ عـقايد شـرح در البـهية, الفرائدالحـرف, عـلم فـي الطرف كحل بهائي,مصارع البداء, مسئلة عن الغطاء كشفمـتفلسفين, و صوفيه رد در الملحدينحل وQيت, آيه تفسير در الهداية رسالةالمقاQت كتاب اQعمال, خلق در العقالدر مـطالع شـرح حواشي ك9م, علم در

;٣٢٠.٦ پيشين تبريزي: مدرس علي محمد ـ ٢

;١٢٧. پـيشين مـدرس: عــبدالرحـمن مــيرزا

پـيشين السـلطنه: اعـتماد خـان حسـن محمد

/١٢٧.

حكمت/٢اوايل در او ميسرود/ نيز شعر فاضلتـخلص <وصـال> بـعدها و <مهجور>

ميكرد/اوست: اشعار از

الخــلوات فــي كــنت و حــــبيبي كــــرت ذ اذا

فــرات مــاء بــمثل عــيوني دمــــوع جــــرت

چشـمم مـنظر بـه نـهي پـا ار بـود نما خوش چه

الغــرفات فــي الكــمال اهــل مـــنزل فــــان

زاهــد فســردهي دل نــدارد عشـــق ز خــــبر

الهــضبات شــامخ العشــق مــــرحــلة فــــان

/٣٢٠. پيشين تبريزي: مدرس علي محمد ـ ٣

نـخواهـم هست كـه مقصدي هر تو وصال از جز

الحســــنات٣ افــــضل kا و قـــــــربك ^ن

ج�لي غ�مرضا

اول جلد نصرا8, ميرزا ـ فانيÑتربتي

(86)محمود ـ خراساني فرخ(x / µ 1360 Ç 1274)

فـرزند خراسـاني فرخ محمود سيد<فرخ> به متخلص جواهري احمد سيدخـراسـان/ معاصر شاعر و سياستمدارمشـهد در ش / ه ١٢٧٤ ســال در وي

محمود ـ خراساني فرخ ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٣٢

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ١

/٤١٨. خراسان

را عربي و فارسي مقدمات شد/١ متولد

زبـان شـاعران فـرهنگ حـقيقت: عبدالرفيع ـ ٢

/٤٢٨. پارسي

اتمام از بعد آموخت/٢ قديمه مدارس درعلميه حوزه وارد مقدماتي تحصي9تزمان آن مشهور علماي نزد و شد مشهد١٣٩٦ 7متوفي نيشابوري اديب جمله ازسـبزواري حسين محمد شيخ و ق/ / هكـمال حد به را عربي و فارسي شـعرايادبيات تـذكره خـلخالي: عـبدالحـميد سيد ـ ٣

حـال شـرح عاقلي: باقر ;٣٠٨.١ ايران معاصر

;١٠٨٥.٢ ايران معاصر نظامي و سياسي رجال

/١٨٨. مشاهير گلزار محمد: شيخ آقا مريم

رسانيد/٣را ادب و ذوق اهـل شـعراي فـرخو قـلم صراحت خود و ميكرد تشويق

/٤٢٠ ـ ٤١٩. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٤انجمنهاي تشكيل در او داشت/٤ بيانمطبوعات با همكاري و مشهد در ادبي

/١٠٨٥.٢ پيشين عاقلي: باقر ـ ٥

قدس آستان توليت مدتي بود/٥ پيشقدمعهده به را خراسان استانداري و رضوي

و دوازدهــم دورههـــاي در و داشتبـه مـلي شـوراي مــجلس ســيزدهمراه مـجلس بـه قوچان مردم نمايندگي

سـيد ;٤١٨. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٦

/٣٠٨.١ پيشين خلخالي: عبدالحميد

ش / ه ١٣٢٦ تا ١٣٢٢ سال از يافت/٦قـدس آسـتان تـوليت نـيابت مـعاونريـاست نـيز سـال چند و بود رضويشـركت عـامل مـدير و مـديره هيأتخسـروي بـرق نسـاجي و نــخريسي

/٤١٨. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٧

داشت/٧ عهده به را خراسانادبي كارهاي به بيشتر عمر پايان در

/٣٠٨.١ پيشين خلخالي: عبدالحميد سيد ـ ٨

چنانكه پرداخت/٨ نگارش و مطالعه و

١٣٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمود ـ خراساني فرخ

دانشگاه طرف از ش / ه ١٣٥٣ سال دردانشكـده افـتخاري استاد مقام مشهد

/١٨٨. پيشين محمد: شيخ آقا مريم ـ ١

شد/١ اعطا او به انساني علوم و ادبياتكشورهاي به زيادي مسافرتهاي فرخ

;٣٠٨.١ پـيشين خـلخالي: عبدالحميد سيد ـ ٢

/٤٢٠. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي

با او داشت/٢ آسيايي و اروپايي و عربياصغر علي فلسفي, Kا نصر چون كسانيمعاشرت بهار الشعراي ملك و حكمت

;٣١٣.١ پـيشين خلخالي: الحميد عبد سيد ـ ٣

/٤٢٦ ,٤١٩. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي

مينمود/٣١٣٦٠ مـاه فـروردين سوم در فرخدر و درگذشت سالگي ٨٦ سن در ش / هشد/ سپرده ك خا به مطهر حرم الذكر دارفرخ گردان شا از آزادي گلشن كبر ا علي

/٤١٩. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٤

ذيل شرح به فرخ استاد آثار است/٤ بودهميباشد:

خـوافـي مجد خلد روضه تصحيحو تـصحيح ش, / ه ١٣٤٥ ق/ / ه ٧٣٣7٨٤٥7 فـصيحي التواريـخ مجمل چاپش, / ه ١٣٣٩ مــجلد ســـه در ق/ / هاوحـدي آثار منتخب و احوال خ9صه٧٣٨7 مـراغـهاي بـه معروف اصفهانيهـزار چـهار شامل اشعار ديوان ق/, / ه,/١٣٣٢7 مجلد دو در فرخ سفينه بيت,يا العشاق منطق مثنوي فروزنده, مثنوي

ش, / ه ١٣٣٥ اصفهاني اوحدي نامه دهو آثـار مـنتخب اخوانيات, و مناظراتنصرت باشي منشي استاد احوال شرح

ك: ر/ ;١٨٨. پـيشين مـحمد: شيخ آقا مريم ـ ٥

كـبر ا علي ;٤٢٨. پيشين حقيقت: الرفيع عبد

/٤١٩. پيشين آزادي: گلشن

تحقيقي مقاله چند البته ش/٥ / ه ١٣٣١آينده, مجلههاي در نيز استاد از ادبي وچاپ به يغما و يادگار خراسان, فرهنگ

/١٨٨. پيشين محمد: شيخ آقا مريم ـ ٦

است/٦ رسيدهفـرخ مـرحـوم فرهنگي اقدامات ازو خطي كتب نسخه ١٤ وقف به ميتوانقـدس آستان به چاپي كتب نسخه ٨٨

شـمس كـاويانيان: احـتشام مــحمد حــاج ـ ٧

واقـفين كـري: شا رمضانعلي ;٣٢٧. الشموس

/٢٢. كتاب عمده

كرد/٧ اشاره رضوياوست: اشعار از

اكبر علي ـ فياض ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٣٤

هـواست گـرت عـالي رتـبه و بـزرگ كــار

خطاست هوا اين دون همت و پست فكر با

بــبايدش عــالي هــمت و بــزرگ فكـــر

اعــت�ست و بــــزرگي آرزوي در آنكــــو

كسـي نـا كـه شـنيده و ديــدهايـم بســيار

سـزاست را رتـبه آن نـه كـه رتبهاي بربود

ليك و او از عــالي رتــبه گــرفت پســتي

كـاست نـيز بـلكه او بـر هـيچ رتـبه نـفزود

شـعراي تـذكره خـلخالي: عـبدالحـميد سيد ـ ١

آزادي: گـلشن كبر ا علي ;٣٠٨.١ ايران معاصر

/٤٢١. خراسان شعر سال صد

حــقير عــامل كــند پست خــطير امــــر

دهـاست١ را مـرد ار شـود بـها پر كار آن و

هوشيار جواد محمد

محمد ـ Ñنهاوندي فريد

(87)كبر ا علي ـ فياض(x / µ 1350 Ç 1277)

فياض مجيدي كبر ا علي سيد دكترمـجلس نماينده عبدالمجيد سيد فرزندادبـيات دانشكده مؤسس ملي, شورايبـاشي خـادم و دانشگـاه استاد مشهد,در ش / ه ١٢٧٧ سال به وي مطهر/ حرمدنـيا بـه مشهد در روحاني خانوادهاي

از بـود/ مشهد مجتهدين از پدرش آمد/و قـرآن آمـوختن بـه كـودكي هــمانسـپس پـرداخت عـربي زبان مقدماتمشـهد مـدارس در را قــديمه عــلومابـوالقـاسم سـيد مـحضر از و آموختاديب عـبدالجـواد مــيرزا ازغــندي,آقا فاضل, علي محمد حاج نيشابوري,بـاقر مـحمد مـيرزا و شـهيدي بـزرگدر و نـمود فيض كسب رضوي مدرسو فارسي ادبيات و منقول و معقول علومبـه پـدر جـاي بـه و يافت تبحر عربي

١٣٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير اكبر علي ـ فياض

در اول> كشـيك بـاشي <خادم عنوان

اسـتاد از <تـصويري يـوسفي: غــ`محسين ـ ١

مشـهد, ادبـيات دانشكــده مــجله فــياض>,

��١٣٥٠,ص٧١٧/ ٧ سال شماره٤,

گرديد/١ منصوب رضوي قدس آستانريــاست ش / ه ١٣٠٧ ســـال درهمچنين و مشهد شاهرضاي دبيرستانمشـهد در مقدماتي دانشسراي رياستسـال و شد دار عهده را ش/ / ه ١٣١٤7در و رفت تــهران بـــه ش / ه ١٣١٦بـه چـندي ادبـيات دانشكده كتابخانهاز پس داشت/ اشــتغال كــــتابداري١٣٢٢ سال در ليسانس دوره گذراندنزبان در دكترا درجه اخذ به موفق ش / هملل تدريس به بعد شد فارسي ادبيات ومنقول و معقول علوم دانشكده در نحل وو دوازدهـم دورههـاي در پــرداخت/در را مشهد مردم نمايندگي نيز سيزدهموي گرفت/ عهده بر ملي شوراي مجلسو مـطالعه به يكسره اخير دوره از پسسـال در پـرداخت/ تدريس و تحقيقفاروق دانشگاه دعوت به ش / ه ١٣٢٧ادبـيات دانشكده در رفت مصر به اولزبـان بـه هـايي سخنراني دانشگاه ايندر سـخنرانـيها ايـن كرد/ ايراد عربي

همان/ ـ ٢/٧١٧. همان ـ ٣است/٢ رسيده چاپ به اسكندريه

از ش / ه ١٣٣٤ سال در فياض دكتريـافت مأموريت فرهنگ وزارت طرفو كند تأسيس را مشهد ادبيات دانشكدهدانشكده اين رياست سال نه مدت خودپـايه در ضـمن در داشت/ عـهده بر رادانشكـده كـتابخانه تكـميل و گذاريدر سـالها ايـن از بـرخـي در كوشيدادبـيات تاريخ مشهد ادبيات دانشكدهبعد ايران تاريخ و تمدن تاريخ فارسي,نيز سال چند ميكرد, تدريس اس9م ازو مـعقول عـلوم دانشكـده سـرپرستيآن تأسـيس در خـود كــه را مــنقولاو بود/ دار عهده داشت, مؤثر همكاريتهران دانشگاه به ش / ه ١٣٤٣ سال ازو اديـان گـروه مـديريت به و برگشتمـعارف و الهيات دانشكده در مذاهبسـال در ايـنكه تا شد انتخاب اس9ميمشهد در و شد بازنشسته ش / ه ١٣٤٦

گزيد/٣ اقامت

اكبر علي ـ فياض ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٣٦

ش / ه ١٣٤٧ سـال در فياض دكترمـدتي و رفت سوئيس به معالجه براي١٣٤٩ ماه بهمن از ماند/ آنجا در كوتاهرا مشهد ادبيات دانشكده دعوت ش / هو زبان ليسانس فوق رشته در و پذيرفتآراء و عـقايد سـير فـارسي, ادبــياتتـدريس را فارسي نثر متون و اس9ميادبـي انـجمن در فـياض دكتر ميكرد/داشت شركت ايران ادبي انجمن مشهد,و بـهار ادبـي انـجمن رياست چندي وآسـتان مـجله تحريريه هيأت رياستانجمن رئيس نيابت نيز و رضوي قدسدر و داشت عهده بر را خراسان در قلمكـنگره ش/, / ه ١٣٣٣7 سينا ابن هزاره١٣٣٥7 طـوسي الديـن نـصير خواجه١٣٤٨7 طـوسي شـيخ هــزاره ش/, / هبـيهقي ابوالفـضل بزرگداشت و ش/ / هبرخي در و نمود شركت ش/ / ه ١٣٤٩7

كرد/ عرضه تحقيقي مقاQتي آنها ازچون خويش دوستان از بعضي با اوتـاريخ تـصحيح در غني قاسم مرحومحـافظ عـصر تـاريخ تأليـف و بيهقيدوره در نـــيز و داشت مشــــاركت

خراسـان در بهرامي Kا فرج استانداريبـه وقت فض9ي از تن چند همراهي بابه كه گماشت همت مشهد تاريخ تأليفپنج روز در فياض استاد نرسيد/ چاپدر ش / ه ١٣٥٠ شـهريور چهارم شنبه

/٧١٩. همان ـ ١

دار رواق در و درگــذشت/١ مشـــهد

/٣٤٣. قدس آستان تاريخ مؤتمن: علي ـ ٢

به شد/٢ سپرده ك خا به مباركه السيادهكـتابخانه وي فـرهنگي خدمات پاسمشهد انساني علوم و ادبيات دانشكدهبه و گشت موسوم <فياض> كتابخانه بهيكي گرديد مقرر دانشكده اين پيشنهادخيابانهاي از يكي نيز و دبيرستانها ازفـياض> كـبر ا علي <دكتر نام به مشهد

/٧٢٠ ـ ٧١٩. پيشين يوسفي: غ`محسين ـ ٣

شود/٣ خواندهكـه اسـتاد عـلمي ويــژگيهاي ازوي آنكـه نـمود اشـاره آن به ميتوانزبـانهاي بـه آشنا و حقيقت دوستدارروسـي, فـرانسـوي, چـون مــختلفدر و بـود/ چـيني و آلمـاني انگليسي,داشت/ گاهي آ علمي مختلف زمينههاي

١٣٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير اكبر علي ـ فياض

تعبد و تقليد به دانش كسب و مطالعه درصاحب و اجتهاد اهل او نداشت/ اعتقادارزيـابي و نـقد را نكـته هـر بـود/ نظرخوش انديش, نو و نوگرا فردي ميكرد,گـفتن سـخن در بـود فـصيح و سخن

/٧١٥ ـ ٧٠٨. همان ـ ١

داشت/١ هنرمندانه ايجازيفـياض اسـتاد شـده چـاپ آثار ازكـرد: اشـاره مـوارد ايـن بـه مـيتواناس9م, تاريخ تاريخ, و بيهقي كتابها:تـلويحات تـصحيح بــيهقي, تــاريخمـنطق, كـتب فــهرست ســهروردي,و الفـارسي الشـعر عــن مــحاضراتبر مقدمه ايران, في اQس9ميه الحضارةرسـاله بـر مقدمه فاريابي, ظهير ديوانمقدمه غني, قاسم دكتر تصوف در بحثيبـر مـقدمه زوزنـي, المـصادر كتاب برالمـظاهر بـر مـقدمه خراسـان, مزاراتمقدمه شيرازي, محمد الدين صدر اللهيه

آزادي: گلشن كبر ا علي ;٧٢٢ ـ ٧٢٠. همان ـ ٢

/٤٤٤. پيشين

مسـلم ابو مقاQت: و گاهي/٢ آ نواي برو ادبـيات شـوروي, ادب خـراسـاني,پوشكين, اثر ساز تابوت ترجمه زندگي,مشهد از خبري فارسي, شعر در تصوفادبـي, نـقد دورنـماي پيش, سال هزار

فـارسي, شـعر خـراسـان, امـروز شعرآسـتان كتابخانه در كتاب قديميترينبـازگشت, در گـزنفن رضـوي, قـدس

/٧٢٢ ـ ٧٢٠. همان ـ ٣

بيهقي/٣ تاريخ خطي نسخههاياوست: اشعار از

نـيست كــار خــرد بــا دگــر را جــهان

نـــيست بــــازار روز دگــــر را خــــرد

پـاي بـه تـا سـر كـه گـيتي بـه نــبيني

نـيست هـنجار بـه كـنون ا كـارش يكي

پــيكران آدمــي ايــن در گــويي تـــو

نــيست هشــيار مـــغز و روشــــن دل

/٤٤٤. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٤

است شده شب گون قير يكي چون جهان

نـيست٤ پـديدار سـتاره هـيچش كــه

هوشيار جواد محمد

علي ـ شيرازي فيروزي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٣٨

(88)علي ـ شيرازي فيروزي(˜ / µ 1296 pA y¼Q Ç )

مـيرزا فـرزند شـيرازي عـلي ميرزابـه مــتخلص الدوله> <فــخر رحــيممعروف <فخري> قولي به و <فيروزي>غـزلسراي شـاعر شيرازي, فيروزي به

حـديقة شـيرازي: بـيگي ديـوان احـمد سيد ـ ١

مـرآت تـذكره مـفيد: شـيخ ;١٣٩٥.٢ الشـعرا

/٤٨٦. الفصاحة

ميزيسته/١ شيراز در وي قاجار/ دوره١٢٥٨ 7مـتوفي رحـيم مـيرزا پـدرش

سـيد ;٩٦. سـخنوران فرهنگ پور: خيام ع/ ـ ٢

ـ ٢٧.١ پـيشين شـيرازي: بـيگي ديوان احمد

المـحمود سـفينة قـاجار: مـيرزا مـحمود ;٢٨

/٥٠٥.

پدرش چون بود/٢ شاعر و طبيب ق/ / همـيرزا> <فـيروز شاهزاده مجلس نديم١٣٠٣ ـ ١٢٣٣7 الدوله> <نصرة به ملقب

ايـران رجـال حـال شــرح بــامداد: مــهدي ـ ٣

/١١٠.٣

جـهت بـدان بود٣ فارس كم حا ق/ / ه

پـيشين شـيرازي: بـيگي ديـوان احـمد سيد ـ ٤

/١٣٩٦ ـ ١٣٩٥.٢

فـيروزي است/٤ كرده تخلص فيروزيهـر تـحصيل به زادگاهش در شيرازيو پـرداخت خـود زمـان علوم از يك

/١٣٩٥.٢ همان ـ همان/٥ ـ ٦

و رفت حج به آنگاه شد٥ علوم آن جامعمشهد به عمر اواخر در و شيراز به سپس١٢٩٦ از 7قـبل شـهر هـمين در و آمدسـپرده ك خـا بـه و نمود وفات ق/ / هفضل به ميتوان او خصوصيات از شد/٦

/٤٨٦. پيشين مفيد: شيخ ـ ٧نمود/٧ اشاره او اخ9قي آراستگي و

بـيگي ديـوان احـمد گزارش به بنا

عـلي مـيرزا ق/, / ه ١٢٩٦7 شــيرازيبـوده شـعري ديـوان صاحب شيرازي

اوست: اشعار از و استاست جـان ز بـيم تـوام عشـق غم ز گفتم

است چـنان عشـق ره كـرد تـوان چه گفتا

بـازي بـه بـرد مـا دل پـيري بـه كــه آوخ

است جوان و پير همه محبوب كه طفل آن

/١٣٩٦.٢ پيشين بيگي: ديوان احمد سيد ـ ٨

بـينند چــه نــبينند دوست رخ كــه آنــاناست٨ گذران غفلت به كه عمري ز افسوس

هوشيار جواد محمد

١٣٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير علي ـ تربتي فيضي

(89)علي ـ تربتي فيضي

(˜ / µ 10¬o›)

به متخلص تربتي فيضي علي موQنااوايـل و نهم قرن اواخر شاعر <فيضي>از اصـلش قـمري/ هـجري دهـم قرناو بعضي و بود حيدريه تربت شهرستان

تـذكره نـوايـي: عـليشير الديـن نــظام مــير ـ ١

مـعاني: گلچين احمد ;١٤٥. النفايس مجالس

تـاريخ صـفا: lا ذبـيح ;١٥٧١.٢ هند كاروان

/٢٩٣.٤ ايران در ادبيات

حـيات آغـاز در ميدانند/١ گنابادي راو رفت هرات شهر به دانش كسب برايو پـرداخت تـحصيل به آنجا در مدتيآذربـايجان و عـراق بـه آنجا از سپستـبريز در نيز گاهي چند كرد/ مسافرت

/٢٩٣.٤ پيشين صفا: lا ذبيح ـ ٢

داشت/٢ اقامتشاه كبر ا عهد در تربتي علي موQنارفت هندوستان به ق/ / ه ١٠١٤ ـ ٩٦٣7و سرود اشعاري شاه كبر ا ستايش در وهند شهرهاي به و گرفت زيادي ريـاضهداياي تـذكره هـدايت: خــان قــلي رضــا ـ ٣

الذريـعة تـهرانـي: بـزرگ آقـا ;٣٨٥. العـارفين

ريـحانة تـبريزي: مدرس علي محمد ;٨٥٤.٩

نثر و نظم تاريخ نفيسي: سعيد ;٣٨٤.٤ اjدب

/٦٥٦.١ ايران در

كرد/٣ مسافرتخـوب غـايت بـه را شـعر مـوQنااستادي به دكني فيضي شيخ و ميگفتقـطعهاي در را ايشـان و داد گواهي اواو ستايش در اوحدي تقي گفت/ مدحاز وجودش تربت گل و <آب است: گفته

كـعبه و گشـته, فيض سحاب رشحاتگشته, فيض انوار محبط بيبودش نموداز قبل آمده, فطرت عالي طبيعت خوشتـخلص ايـن بـه [دكـني] فيضي شيخسـبك پـيرو غـزل در شده> مستفيضخسـرو, نـاصر خاصه پيشين شاعرانآنـان سـبك بـر و بود حافظ و سعدي

;١٤٥. پيشين عليشيرنوايي: الدين نظام مير ـ ٤

احـمد ;٣٨٥. پـيشين هدايت: خان قلي رضا

صفا: lا ذبيح ;١٥٧١.٢ پيشين معاني: گلچين

/٢٩٣.٤ پيشين

ميسرود/٤ دلپذير و روان ك9ميآمد مشهد به فيضي موQنا سرانجامدر ايـنكه تـا ماند شهر اين در مدتي وقـولي بـه بـنا و هجري دهم قرن اوايل

علي ـ تربتي فيضي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٤٠

حيات بدرود ق / ه ٨٤٧ سال در ديگر

نفيسي: سعيد ;٢٩٣.٤ پيشين صفا: lا ذبيح ـ ١

پـيشين مـعاني: گلچين احمد ;٦٥٦.١ پيشين

/١٥٧١.٢

شـعري ديـوان فيضي موQنا از گفت/١هزار پنج در قصايد و غزليات بر مشتمل

سـامي تـحفه تـذكره صـفوي: مــيرزا ســام ـ ٢

/٨٥٩.٩ پيشين تهراني: بزرگ آقا ;٢١١.

است/٢ مانده باقي بيتاوست: از اشعار اين

مـا پسـتي مـنگر مستي ز تو زاهد

مـا هسـتي شـده نيستي ره صرف

,١٤٥. پيشين نوايي: عليشير الدين نظام مير ـ ٣

عـلي محمد ,٢١١. پيشين صفوي: ميرزا سام

/٣٨٤.٤ پيشين تبريزي: مدرس

غـرور مست تو و محبتيم مست ماما٣ مستي تا تو مستي ز است فرق

اوست: اشعار از نيز وشدهام آستان ك خا زين مرتبه بلند

شـدهام آسمان بر گر توام كوي غبار

تـنم گـداخت چـنان مـيانت مـوي زشوق

شـدهام ميان از غايب شدهاي, خبر تا كه

نسيم همچو كه گل شاخ اي زمن سر مپيچ

شـدهام جـهان گشـتة سـر تو وصل ببوي

حسرت آن در من و خورشيد چو روي نمود

شـدهام روان او پـيش از مـنفعل سايه چو

رفت نـميتوانـم هـم عـدم راه كـه فـغان

شـدهام نـاتوان هـجر مـرض در كه زبس

/ ٢٩٣.٤ پيشين صفا: lا ذبيح ـ ٤

او غـم شـود برون فيضي دل از كه عجبشـدهام٤ آن بـر بـارها چكـنم؟ نميشود,

زاده سعيدي رسول

ق

(90)علي ندر ـ بدخشاني قاطع

(˜ / µ 11 ° 10¬o›)

عـلي/ ـادر 7ن عــلي ـدر ـن مــوQنااوايل و دهم قرن نامي هنرمند بدخشاني,

خـوشنويسان آثـار و احـوال بـياني: مـهدي ـ ١

هـنرهاي تـاريخ حقيقت: عبدالرفيع ;١٣٨٣.٣

آفـرينان اثـر ;٨٦٣. ايـرانـي هـنرمندان و ملي

/٧٢.٦

مردم از وي قمري/١ هجري يازدهم قرنو كرد مهاجرت مشهد به كه بود بدخشانلباس در زيست/ شهر اين در عمر آخر تاـايت غ ه ـب پـيري و مـيگشت درويشي

ـ ١٥٥. هـنر گـلستان قـمي: احـمد قـاضي ـ ٢

/١٥٦

علي مير بود/٢خطموQنا باصفا و نورانيمزيتي و فرق هيچ كه ميبريد چنان آن را

اثر ,١٥٦ ـ ١٥٥. پيشين قمي: احمد قاضي ـ ٣

/٧٢.٦ آفرينان

ميشد/٣ ـن ديـده قـطعه و ريده ـب آن بينداشت,وليهيچ بسياري گردان موQناشارسند/ ـب او مهارت حد به نتوانستند يكهجري يازدهم قرن اوايل در موQنا فوت

اثر ,١٥٦ ـ ١٥٥. پيشين قمي: احمد قاضي ـ ٤

/٧٢.٦ آفرينان

شد/٤ واقع مشهد در قمريزاده سعيدي رسول

اول ابوترابÑجلد ـ قاييني

(91)رضا محمد ـ قايني(˜ / µ 1055 Ç 995)

حـاج فـرزند قـايني رضـا مـحمدقـرآن, حافظ قاري, سبزواري محبعليق / ه ٩٩٥ سـال در وي شاعر/ و اديب

رضا محمد ـ قايني ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٤٢

/١١٨.٧ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ١

شـاه عصر دانشمندان از و شد/١ متولدصفي شاه و ق/ / ه ١٠٣٨ ـ ٩٩٦7 عباسنخست ميباشد/ ق/ / ه ١٠٥٢ ـ ١٠٣٨7روضـه در سـپس پدرش نزد را قرائتفـرا امـين> <مـحمد نـزد در رضــويه

همان/ ـ ٢

قاريان از و قرآن حافظان از او گرفت/٢در خواني زيبا معلم و cdefg رضا امام حرمق / ه ١٠٥٥ سال در عاقبت بود/ مشهدرواق در و درگـذشت شـهر هـمين در

قرن الشيعه اjع`م طبقات تهراني: بزرگ آقا ـ ٣

/٢١٩.١١

از گرديد/٣ دفن cdefg رضا امام حرم پايين<مصطفي قرائت در وي گردان شا جمله

سـيد ;١١٨.٧ الذريـعه تـهرانـي: بـزرگ آقـا ـ ٤

/٣٣٤.٩ الشيعه اعيان امين: محسن

از است/٤ تـبريزي> قـاري ابراهـيم بناين به ميتوان قرآن تجويد در وي آثار

/١١٨.٧ پيشين تهراني: بزرگ آقا ـ ٥

المحسنين>٥ <تحفة نمود: اشاره موارديك و رائـحه دوازده و شمامه يك درمـدرسه در آن از نسـخهاي كه شريطهKا آيت كـتابخانه و يـزد بـزرگ خان

سـيد ;٤٤٦.٣ پـيشين تـهرانـي: بـزرگ آقــا ـ ٦

/٣٣٤.٩ پيشين امين: محسن

است/٦ موجود ٣٩٧ شماره به مرعشي

/٥٢٣.١ قاين بزرگان سعيدزاده: محسن سيد ـ ٧

مـنظوم شرحي كه جاوداني>٧ <حياتو اQماني <حرز كتاب بر پارسي به استالمثاني> السبع القرائات في التهاني وجهابـو نوشته شاطبيه> <قصيده به مشهورق / ه ٥٩٠ متوفي ـ شاطبي قاسم محمد

/١١٨.٧ پيشين تهراني: بزرگ آقا ـ ٨

شـاه حـيات اواخـر در را آن قايني ـ٨نـظم بـه ق/ / ه ١٠٥٢ ـ ١٠٥٠7 صـفي٢٣٥٠ از بيش كه كرده گزارش پارسي

;٦٤٦.١ الظـنون كشــف خــليفه: حــاجي ـ ٩

/٨٢٨.١ العارفين هدية بغدادي: پاشا اسماعيل

جان> راحت <منظومه و ميباشد٩ بيتشماره به آن از نسخهاي كه بيت ٤١٤ درآستان در ق / ه ١٠٧٥ سال كتابت و ٦١

/٥٢٣.١ پيشين زاده: سعيد محسن سيد ـ ١٠

ميباشد/١٠ موجود رضوي قدسهوشيار جواد محمد

١٤٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير خراساني قدسي

(92)خراساني قدسي(˜ / µ 1270 Ç )

خـوشنويس و فقيه خراساني قدسيگرد وشا قدسيخواهرزاده قرنسيزدهم/در او مـيباشد/ خبوشاني سنگ9خ ميرزامقدمات ازطي پس و آمد دنيا به اسفرايندر و رفت مشـهد به تحصيل ادامه برايبه اصول و فقه علوم در سالگي سه و سيرا او ميرزاسنگ9خ رسيد/ استادي كرسيخـط وي ه ـب و د خـواـن فرا استانبول بهاز پس آمـوخت, را شكسته و نستعليقمشـهد ه ـب اسـتانبول در ـامت اق مـدتيرفت/ اسـفرايـن ه ـب جا آـن از و برگشتدر و فوتكرد درسال١٢٧٠ه/ق قدسي

ايـران رجـال حـال شــرح بــامداد: مــهدي ـ ١

هـنرمندان دانشـنامه سرمدي: عباس ;١٩٩.٦

/٥٤٣. ايرانشد/١ سپرده خاك به مشهد

زاده سعيدي رسول

(93)جان محمد ـ مشهدي قدسي

(˜ / µ 1056 Ç 990 B½ 989)

متخلص مشهدي جان محمد حاجيآسـتان دار خـزانـه و سقا <قدسي> به

او مشـهد/ يـازدهم قرن شاعر و قدسمشـهد از اصلش و طينت ك پا انساني

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٢

نتايج تذكره گوپاموي: lا قدرت محمد ;٢٢٦.

بـيگدلي: آذر بـيك لطـفعلي ;٥٦٢. اjفكــار

كاروان معاني: گلچين احمد ;٩٦. آذر آتشكده

/١٠٩٦.٢ هند

مشـهد بقاQن رئيس وي بود/٢ مقدسراه اين از و داشت اشتغال بقالي به و بودو يافت دست بسياري ثروت و مال بههـمنشيني مشهد حكام با اوقات بيشترحـاضر بـزرگان مـجالس در مـيكرد/سقايي و داري خزانه مرتبه به و ميشد,

تـذكره قـزويني: الزمـاني فخر عبدالنبي م` ـ ٣

لو: دار خزانه علي محمد ;٨٢٢ ـ ٨٢١. ميخانه

تاريخ مؤتمن: علي ;٤٨٠. فارسي منظومههاي

/٢٥٨. قدس آستان

بود ناچار او رسيد/٣ cdefg رضا امام زوارو پـاسداري حضرت آن تهي خزانه ازحرم موقوفات از صيانت گرفتاريهاي

شـعراي تـذكره راشـدي: الديـن حسـام سيد ـ ٤

بخرد/٤ دل جان به را

جان محمد ـ مشهدي قدسي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٤٤

ادبيات تاريخ صفا: lا ذبيح ;١٢٦٠.٣ كشمير

/١١٤٨.٥ ايران در

كـرد بـايد پاره كه خيزد چه وظيفه آن از

ديـنار صـد بـرات بــراي كــفش هــزار

زرست جـاي به زرش رنگ كه دار خزانه

ديـوار صـورت حـيران شـده خـود كار به

است مسـمايي بي اسم من داري خزانه

كـبار و صـغار رخ از خـجلم چـون وگـرنه

طـلب كـنند گـر ا نـقدي وظــيفه زمــن

اخـيار زمـره بـه ايـنم جـز نـيست جواب

است بس خـزينه در مـهر ديـدن وظيفه

ديـنار و درهـم تصديع به حاجتست چه

را خـود مـيان از كي تا طلب اهل شرم ز

كـنار بـه كشـد كسـي دفتر باطل فرد چو

شـدهام فـرو بـركتي بي چو وقف مال به

دسـتار گل چو سرم بر بود وقف كه چنان

پـوش مــرقع روم عــزيزان زرقــعههاي

بـازار و كـوچه بـه عماري پيش نخل چو

مـحمد حـاجي ديـوان قـدسي: جان محمد ـ ١

/١١٢ ـ ١١١. مشهدي قدسي جان

نـيست كـي بـا نقد ز شد تهي خزانه گر ا

شـهوار١ گـوهر ز طـبعم مـخزن پـرست

خانه زيارت به جواني ايام در قدسيمشـهد بـه دوبـاره سـپس رفت, خـدا

پـيشين قـزويني: الزمـاني فخر عبدالنبي م` ـ ٢

/٨٢٢ ـ ٨٢١.

و تـورانـيان تسلط زمان در برگشت/٢و عـجم عـراق بـه خراسـان بر ازبكانمـورد و رفت اول عـباس شـاه ديدار

فـتح از پس گرفت/ قرار شاهي مراحمبه دوباره ق / ه ١٠٠٦ سال در خراسان

/١٠٩٧.٢ پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٣

و خـونريزي وجـود بـرگشت/٣ مشهدوي دلتنگي موجب وطن در غارتگرياز مانع دلتنگي ولي نمود سفر قصد و شد

/١١٠٠.٢ همان ـ ٤

گرديد/٤ كار ايننـنگ ز نـميگيرد جـا مـن كـلبه در هم جغد

خـراب جـاي چـنين عـالم در ياد ندارد كس

روز بـه تـا شبها است خام انديشه من كار

صـواب نـا فكـر بـه شب تـا افـتادهام روزهـا

حـذر بـر بـاشد كـه دوران امـني نا اين از داد

انــق�ب از انــق�ب و حــادثات از حــادثات

شب و روز مـدارم ديدن و گفتن بر شد صرف

خـواب تـعبير گـفتنم پـريشان, خـواب ديدنم

گـروه ايـن ميان ساعت هر ك خا مشتي بهر

افـراسـياب و رســتم نــزاع مــيگردد تــازه

١٤٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير جان محمد ـ مشهدي قدسي

/٨٠ ـ ٧٩. پيشين قدسي: جان محمد ـ ١

وطـن حب و غـربت خـار خـار كـز مـنم اين

ركاب١ در پا يك و دامان در پاي يك ماندهام

خراسان كم حا دعوت به بعد چنديهرات سوي به روي شاملو خان حسنفرزند مرگ از برگشت كه وقتي اما نهادو شـد/ گاه آ باقر محمد سالهاش بيست

/١٣٥ ـ ١٢٥. همان ـ ٢

سرود/٢ قصيدهاي او سوگ در

/١٠٩٨.٢ پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٣

مشـهد از سالگي٣ پنجاه در قدسي

;٩٦. پـيشين بـيگدلي: آذر بــيك لطــفعلي ـ ٤

/٢٢٦. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد

مكـه زيـارت بـه دوباره و شد٤ دلگيررفت: معظمه

مباش كشور اين قيد در اين از بيش قدسي خيز

مـباش ديگـر وطــن, گــرفتار بــودي مــدتي

را ديـوانـه مـيدهد جـا چـون ويـرانـه در جـغد

مـباش سـر بـر گـو چـند يك هـما بـال سـايه

اخـتيار كـن سـفر جايت, شد تنگ گر حضر در

مـباش گـوهر در آب چـون گــره, دريــا دل در;٢٥٩ ـ ٢٥٨. پـيشين قـدسي: جـان محمد ـ ٥

/١١٠٦ ـ ١١٠٥.٢ پيشين معاني: گلچين احمدآورد بـار بســتگي دل بســتگي, پــا عــاقبت

مـباش٥ لنگـر تـابع طـوفان, به كشتي رود گر

به بنا و ق / ه ١٠٤٢ سال در قدسيبـا مـصادف كه ق / ه ١٠٤١ سال قولي

بـه مـوسوم صـالح عمل كنبو: صالح محمد ـ ٦

الديـن حسـام سـيد ;٣٠٥.٣ نـامه جـهان شاه

/١٢٥٦.٣ پيشين راشدي:

در بـود٦ جهان شاه جلوس پنجم سالراه شـاهي درگاه به هند آباد> <وسعت<مـلك لقب وي بـه جـهان شاه يافت/

الخـيال مـرآة تـذكره لودي: خـان عـلي شير ـ ٧

/٦٣ ـ ٦١. آزاد سرو تذكره بلگرامي: آزاد ;٦٩.

ورود بـدو در قـدسي داد/٧ الشعرايي>خواند: زير مطلع به قصيدهاي

زبان بگشا و شادي از ببال خود بر قلم اي

صـاحبقران ثـاني ديـن قـبله ثــناي در

هـزار دو تـا داد دسـتور جهان شاهكه خودش وزن هم قولي بر بنا و روپيهاو به ط9 ميشد روپيه پانصد و هزار پنجمـعين بـرايش مـاهانه مقرري و بدهند

حسام سيد ;٦٣ ـ ٦١. پيشين بلگرامي: آزاد ـ ٨

صفا: lا ذبيح ;١٢٣٧.٣ پيشين راشدي: الدين

و ايـران نوايـي: عبدالحسين ;١١٤٩.٥ پيشين

/٥٢٠.١ جهان

مـناسبتهاي در دربار مقامات كنند/٨

جان محمد ـ مشهدي قدسي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٤٦

در مـيدادنـد/ انعام وي به نيز مختلفشاه دختر بيگم آرا جهان بهبودي جشن

١٢٤٥.٣ پـيشين راشدي: الدين حسام سيد ـ ١

پـيشين معاني: گلچين احمد ;١٢٥٠ ,١٢٤٦ ـ

/١١١٠.٢

گرفت/١ روپيه هزار دو و خلعت جهانميرسيد دستش به كه زيادي اموال ازسـاير و پسـر دو بـراي را كـ9ني مبلغمـيفرستاد/ مشـهد در بــازماندگانشمـنزلت و عـزت كـمال هند در قدسيو پـادشاه خـدمت در هـميشه و يافتكـه گـونهاي بـه بـود شـعرا و بـزرگانمـلك مـرتبه داراي كـه آملي ابوطالبقدسي حال مراعات براي بود, الشعراييقـرار وي دست پـايين پادشاه, نزد در

/٢٢٦. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٢

ميگرفت/٢جهان شاه دستور به كه است معروفنگاشته خام زمرد ميناي به را وي اشعار

/١٢٣٤.٣ پيشين راشدي: الدين حسام سيد ـ ٣

نمودند/٣ آويزان پادشاهي سراپرده بر ومـديحه آمـدان سر جمله از قدسي

/٦٩. پيشين لودي: خان علي شير ـ ٤ لطـافت در بـود/٤ خويش عصر سرايسـخن تازگي و معاني عذوبت و ١٠٩٧.٢;الفاظ پـيشين مـعاني: گــلچين احــمد ـ ٥

/٣٠٥.٣ پيشين كنبو: صالح محمدطبع داراي شعر پرداختن در و مانند٥ بيرنگـين مـضامين كردن اداء در و متينبـر كـاوت ذ و هوش جهت از و يگانهبـرتر خـراسـان و عـراق شعراي ديگر

/٥٦٢. پيشين گوپاموي: lا قدرت محمد ـ ٦

ولي داشت, زياد مثنوي و قصيده بود/٦پر هست آنچه و بود مختصر غزلياتش

شـبلي ;٦٣ ـ ٦١. پـيشين بــلگرامــي: آزاد ـ ٧

/٢٣.٥ العجم شعر نعماني:

قدسي شعر مشخصات از ميباشد/٧ مغزكه است المثل ارسال صنعت از استفادهاست: برآمده آن عهده از خوبي به اغلب

,٢٤. مـقدمه پـيشين, قـدسي: جـان محمد ـ ٨

/٢٩ ,٢٨

نـبريد مـن از زيسـتن در و مردن در عشق

جـدا٨ خانه جدا, گور بود كه اين است غلط

سـتايش در وي قصيدههاي بيشترمشـهد كـم حا مدح در بعضي و امامانشـاه بـيگي, بـيگلر شاملو خان حسنسـاقي در ترجيعهاي و تركيب جهان,ديگـر تـن چـند و پسرش مرثيه نامه,

١٤٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير غ<مرضا ـ نژاد قدسي

/١١٥١.٥ پيشين صفا: lا ذبيح ـ ١

ميباشد/١در مـتقارب بحر به نامه ظفر مثنوياتمام در عمرش كه جهان شاه فتوحاتبـه را آن كاشاني كليم و نداد كفاف آن

ذبيح ;٢٢٦. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٢

/٣٣٤.٤ آفرينان اثر ,١١٥٢.٥ پيشين صفا: lا

رساند/٢ اتمام

ذبيح ;٢٢٦. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٣

/١١٥٢.٥ پيشين صفا: lا

در مـثنوي بـهار,٣ مـدح در مثنوياز ديگـر شـاعران كـه ناتواني و ضعفآن از كاشاني مسيح و آملي طالب جمله

زبـان شـاعران فـرهنگ حـقيقت: عبدالرفيع ـ ٤

/٤٥٨. پارسي

بـاغ وصف در مثنوي كردند,٤ استقبالبـه نامه ساقي و آباد آصف يا آباد كبر ا

;١٢٩٧.٣ پيشين راشدي: الدين حسام سيد ـ ٥

/٣٣٤.٤ آفرينان اثر

متقارب/٥ بحرالثاني ربيع هشتم در را قدسي مرگ

حسام سيد ;٦٣ ـ ٦١. پيشين بلگرامي: آزاد ـ ٦

ـ ١٢٦١ ,١٢٤٦.٣ پــيشين راشــدي: الديــن

;١١١٠.٢ پيشين معاني: گلچين احمد ;١٢٦٩

فارسي منظومههاي لو: دار خزانه علي محمد

/٤٨٠.

كردند/٦ ثبت Qهور در ق / ه ١٠٥٦ سالفـوت ق / ه ١٠٥٥ سـال به قولي به بنا

/٦٩. پيشين لودي: خان علي شير ـ ٧

قدسي استخوانهاي بعد سالها كرد/٧اين در و آوردند مشهد به و كرده جمع را

سيد ;٦٩. پيشين بيگدلي: آذر بيك لطفعلي ـ ٨

محمد ;١٢٦١.٣ پيشين راشدي: الدين حسام

/٤٨٠. پيشين لو: دار خزانه علي

ساختند/٨ مدفون شهرزاده سعيدي رسول

(94)غ�مرضا ـ نژاد قدسي(x / µ 1368 Ç 1304)

مـيرزا فـرزند جاني ميرزا غ9مرضا

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ٩

/٤٥٠. خراسان

و مشـهد مـبارز شاعر مشهدي٩ مهديبـه مـعروف و <قـدسي> بـه مـتخلصسـال در وي مشهدي/ قدسي غ9مرضادر مشـــهد شــــهر در ش / ه ١٣٠٤

/١٩٣. مشاهير گلزار محمد: شيخ آقا مريم ـ ١٠

پدرش شد/١٠ متولد متدين خانوادهاي

غ<مرضا ـ نژاد قدسي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٤٨

جان محمد ميرزا به نسبش و بود بازاريبه كه ميرسد صفوي عصر شاعر قدسيبه جهان شاه عهد در ق / ه ١٠٤٢ سال

مـقدمه قـدسي, نغمههاي قدسي: غ`مرضا ـ ١

/٣٩.

رفت/١ هندرســاندن پــايان بــه از پس ويعـلوم تـحصيل بـه ابتدايي تحصي9تنـزد در را ادبـيات پـرداخت, حوزويو فقه نيشابوري, اديب تقي محمد شيخفلسفه و قزويني هاشم سيد نزد را اصولفرا منقول و معقول دانشكده در را ك9م ومدرسي گواهينامه كسب از پس گرفت/تـدريس به عابدزاده مرحوم مهديه دراز سـياسي علل به ولي گرديد مشغول

;١٩٣. پـيشين مــحمد: شــيخ آقــا مــريم ـ ٢

/٣٩. مقدمه پيشين, قدسي: غ`مرضا

كـانون در وي شد/٢ جلوگيري كارش

به و داشت فعاليت اس9مي حقايق نشرارادت شريعتي تقي محمد استاد مرحوم

/٣٩. مقدمه پيشين, قدسي: غ`مرضا ـ ٣

ميورزيد/٣بـه سـالگي شـانزده سن از قدسيانجمنهاي در آورد, روي شعر سرودنبا مدتي از پس ميجست/ شركت ادبيانـجمن دوستانش از گروهي همكاريريـزي پايه مشهد در را فردوسي ادبي

;١٩٣. پـيشين مــحمد: شــيخ آقــا مــريم ـ ٤

/٣٩. پيشين قدسي: غ`مرضا

ش / ه ١٣٢٨ سال از انجمن اين نمود/٤سـرگرد مرحـوم خانه در ثابت طور بهدر نـيز مـدتي او شـد/ مستقر نگارندهاز و مـيكرد شركت فرخ محمود محفلبـازار در كـار بـه ش / ه ١٣٢٩ ســال

/٣٩. پيشين قدسي: غ`مرضا ـ ٥

فـعاليتهاي قـدسي گـرديد/٥ مشغولمـلي نـهضت زمـان از را خود سياسينهضت اين از خود شعر با و كرد شروع

١٤٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير غ<مرضا ـ نژاد قدسي

روستائيان جلب براي مينمود/ حمايتمـجلس انـتخابات در حــضورشان وكانديداهاي به دادن رأي و ملي شورايمشـهدي لهـجه بـه اشـعاري مــردمي

/١٩٣. پيشين محمد: شيخ آقا مريم همان; ـ ١

ميخواند/١ برايشان و ميسرودمرداد هشتم و بيست كودتاي از پسمـبارزه قــدسي ش, / ه ١٣٣٢ ســالدر داد/ ادامـه را خود مذهبي و سياسيبـه ١٣٤٢ خرداد پانزده نهضت جريانمنجر امر اين و پيوست مبارزين صفوفمدت به وي شدن زنداني و دستگيري به

همان/ ـ ٢

گرديد/٢ سال يكفـرخ مـحمود سـيد ١٣٤٣ سال درشـركت كـارپردازي مشـهدي شــاعراو بـه را خسـروي نخريسي و نساجيكـارهاي كـنار در قـدسي كرد/ گذار واسـياسي مسـايل بـه هــمچنان اداريچـون طـاغوت حكومت ميپرداخت/زور بـه كـند نـرم پول با را او نتوانست

/٤٠. پيشين قدسي: غ`مرضا ـ ٣

١٣٥١ يا ١٣٥٠ سال در شد/٣ متوسلو افـتاد زنـدان بـه دوم بار براي ش / هدر را خـود عـمر از سـال چـهار مدتاوين و قلعه قزل قصر, مشهد, زندانهاي

همان/ ـ همان/٤ ـ ٥از آزادي از پس نـمود/٤ سـپري تهران

نشر دفتر در ش / ه ١٣٥٥ سال در زندانو ترجـمه كار به تهران اس9مي فرهنگهمرزمان از وي پرداخت/ كتب تصحيحاسـتاد و خـامنهاي Kا آيت حــضرتنـزديك ياران از و شريعتي تقي محمد

بود/٥ شريعتي علي دكتريك اس9مي انق9ب پيروزي از پسنيز سال يك و اوقاف كل مديريت سالارشـاد و فـرهنگ اداره كـل مـديريتبعد داشت/ عهده به را خراسان اس9ميبه و كشيد دست اداري مشاغل از آن ازو عـربي ادبـيات بـر كه تسلطي خاطرزبان و ادبيات تدريس به داشت فارسيو مشـهد ادبـيات دانشكـده در فارسي

/٤٥٠. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي همان; ـ ٦

آورد/٦ روي دانشكدهها سايركشورهاي به چندي سفرهاي قدسيهـندوستان و عـراق سوريه, عربستان,انـجام هـند بـه سـفرش انگـيزه كـرد/اشعار ديوان يافتن و فرهنگي خدمات

غ<مرضا ـ نژاد قدسي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٥٠

شيخ آقا مريم ,٤٠. پيشين قدسي: غ`مرضا ـ ١

/١٩٣. پيشين محمد:

در بـود/١ قـدسي> جان <محمد جدشكنگرههاي و مجالس در اخير سالهاي

/٤٣. پيشين قدسي: غ`مرضا ـ ٢

ميكرد/٢ شركت خواني شعر و ادبيتوانـا و ذوق خوش شاعري قدسيادا شيرين و نيكو را شعري مضامين بود/بود/ ع9قهمند ك9سيك شعر به و ميكردشـيوههاي آزمودن به عمرش طول درشعري قالبهاي بين از نزد, دست ديگربـه بـيشتر سـبكها ميان از و غزل بهرا اجتماعي اشعار داشت/ تمايل هندي

عـلي ;١٩٣. پـيشين مـحمد: شيخ آقا مريم ـ ٣

/٤٥٠. پيشين آزادي: گلشن كبر ا

از بسـياري در مـيسرود/٣ اسـتادانـهميداد قرار خطاب را جوانان اشعارش,به و ميدميد/ آنان در اميدواري روح ودر شعر بالبداهه گون گونا مناسبتهايمـاده سرودن در ميگفت/ رباعي قالبو فـارسي اشـعار او بـود/ استاد تاريخهـيچ امـا بـود, حفظ از بسياري عربيحـافظه بـه را خــود شــعرهاي وقت

/٤٣ ـ ٤٢. پيشين قدسي: غ`مرضا ـ ٤

نميسپرد/٤و مـتدين و آزاده شـاعري قـدسيو گرم خون گاه, آ دل و وارسته عارفيشـجاع و مـحضر خوش و جوش زودو بسـيار اسـتغناي و طـبع مناعت بود/يكروي دوستي در داشت/ گشاده دستي

داشت حاجتي كسي گر ا بود/ يكرنگ وآن آوردن بـر در تــوانـايي حــد درموارد گونه اين در ميگفت و ميكوشيدمنصف گذاشت/ مايه خود آبروي از بايددو در امـا مـيكرد قبول را انتقاد و بودپـارهاي سـبب بـه عـمرش آخـر سالشده رنج زود و حساس بسيار تألمات,خـود شعر بر را ايراد كوچكترين و بود

/٤١ ـ ٤٠. همان ـ ٥

نميپذيرفت/٥در قــدسي نــوشتههاي و آثـــاراز منزلش به ك ساوا مكرر دستبردهاي

پـيشين آزادي: گـلشن كبر ا علي ,٤٢. همان ـ ٦

/٤٥٠.

در كـه مـيگفت خـودش رفت/٦ بـينولي سـاختم دفــتري اويــن زنــدانمن از را آن فريب و نيرنگ با زندانبانانمـثنوي ندادند/ پس باز ديگر و گرفتند

١٥١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير غ<مرضا ـ نژاد قدسي

گـلهاي بوي مطلع: با غزلي حق, مرغو فرزندان براي شعر چند ميآيد, چيدهآن اشـعار جـمله از رباعي تعدادي نيزقـدسي اشـعار از آنچه است/ مجموعهبـه مـربوط بـيشتر است, مانده برجاي

/٤٢. پيشين قدسي: غ`مرضا ـ ١

ميباشد/١ ش / ه ١٣٥٥ از بعد سالهاي<يـاران بـه مـيتوان وي آثــار ازسـال در بعثت انتشارات چاپ پيامبر>نـام بــه شــعر ديــوان ش, / ه ١٣٥٦كل اداره طرف از كه قدسي> <نغمههايبـا خـراسـان اس9مي ارشاد و فرهنگمحمد كوشش به و اوستا مهرداد مقدمهشد, چاپ ش / ه ١٣٧٠ سال در قهرمانمـحمد>, الديـن شمس خواجه <ديوانكـتاب دو نـيز و بزرگ> آن سوگ <درمـعاصر <غزل و خراسان> امروز <شعر

/١٩٣. پيشين محمد: شيخ آقا مريم ـ ٢

كرد/٢ اشاره ايران>در زندگاني سال ٦٤ از پس قدسيروز عصر در سرانجام فاني, جهان اينبـه ش / ه ١٣٦٨ آذرمـاه ٢١ شنبه سهجسدش بعد روز درگذشت/ قلبي سكتهحرم در نو صحن غرفههاي از يكي درمخلص شاعر <جودي> كنار در رضوي

شيخ آقا مريم ;٤٣. پيشين قدسي: غ`مرضا ـ ٣

آزادي: گلشن كبر ا علي ;١٩٣. پيشين محمد:

/٤٥٠. پيشينشد/٣ سپرده ك خا به rstuv بيت اهل

است: مشهدي قدسي غزليات ازبــاشيم هــم قــرار بــي دل قــــرار بــــيا

بـاشيم هـم يـار و غـمخوار حـادثه روز بــه

را مــا دل كــند شكــوفا لطـــف, نســــيم

بـاشيم هـم كـنار گـر گـلي بــرگهاي چــو

است روشـني ز تـهي عالم محفل كه كنون

بــاشيم هــم تــار شــام انــجمن چــــراغ

وفــا و مــهر ز جـــ� دل آيــــنه دهــــيم

بـاشيم هـم دوسـتدار صـفا و صـدق روي ز

يـاد هـم از پـيري بـه جـوانـي چو هم كنيم

بــاشيم هــم بــهار و خــزان فــزاي فــرح

دهر ساقي نريخت خون جز به چو ما جام به

بـاشيم هـم داغــدار صــفت ^له كــه بــيا

دهـد فـروغ هـم مـرگ از پس مـهر, چــراغ

بـاشيم هـم مــزار شــمع شــعله كــه گــر ا

/٨٥. پيشين قدسي: غ`مرضا ـ ٤

نـيست <قـدسي> قرار دلها به زمانه در چوبــاشيم٤ هــم قــرار بــي دل قــرار بــــيا

زاده سعيدي رسول

الفقرا سلطان ـ قزويني ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٥٢

جـلد محمدحسين, ـ گرگاني Ñ قريباول

(95)الفقرا سلطان ـ قزويني

(˜ / µ 10¬o›)

قزوين غزلسراي شاعر الفقرا سلطانـ ٩٣٠7 صـفوي طهماسب شاه عهد درو ميكرد صرافي نخست او ق// / ه ٩٨٤بـه سـفري بود/ مشرب درويش مرديوارد ايـران به بازگشت در و رفت هنداو توجه مورد و شد طهماسب شاه درباراز و آمـد مشـهد به سپس گرفت, قرارشـد, تـعيين مقرري او براي شاه سويشعر در درگذشت/ تا بود مشهد در ويق/ / ه ٧٩١ 7مـتوفي حـافظ سـبك ازرا او ابـيات از بـرخـي و كـرده عـباسيپيروي آراي عـالم مـنشي: بـيك اسكــندر ـ ١

/٢٩٢.١ است/١ گفته جوابحافظ: بيت اين جواب در او

انـجوي ابـوالقـاسم اهـتمام بـه حافظ ديوان ـ ٢

/١١٧.سـوزم عـافيت رنـد آن هـمت غ�م

دانـد٢ گري كيميا صفتي گدا در كه

گويد:

/٢٩٢.١ پيشين منشي: بيك اسكندر ـ ٣

بـقاست كـيمياي كسـير ا مـطلقم فـنايدانـد٣ گـري كيميا چنين كه كسي خوشا

حافظ: بيت اين پاسخ در نيز و

/٧٧. حافظ ديوان ـ ٤

زدنـد مـيخانه در مـ�يك كـه ديـدم دوش

زدنـد٤ پـيمانه بـه و بســرشتند آدم گــل

ميگويد:

/٢٩٢.١ پيشين منشي: بيك اسكندر ـ ٥

نشـد بسـته كسـي روي بـر كه خانه اين در

زدنـد٥ مـيخانه در مـ�يك گـفت توان چه

منبعي نخستين كه است كر ذ به Qزم البتهآورده, را الفـقرا سـلطان حال شرح كهچـون ديگران است/ عباسي آراي عالماحمد و نثر و نظم تاريخ در نفيسي سعيدبـا هـند كـاروان در مـعاني گــلچينرا او حال شرح منبع همين از گيري بهره

ايران در نثر و نظم تاريخ نفيسي: سعيد ك: ر/ ـ ٦

هـند كـاروان مـعاني: گـلچين احـمد ;٤٦١.١

/٥٦٥.١

نوشتهاند/٦هوشيار جواد محمد

١٥٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير سعيد ـ كاشاني قصاب

(96)سعيد ـ كاشاني قصاب(˜ / µ 1164 pA y¼Q Ç )

بـه مـتخلص كاشاني قصاب سعيد

;٣٨٣. المـعاصرين تـذكرة jهـيجي: حزين ـ ١

زبـان شـاعران فـرهنگ حـقيقت: عـبدالرفـيع

/٤٦٠. پارسي

هجري/١ دوازدهم قرن شاعر <قصاب>

كـتابخانه فـهرست شـيرازي: يــوسف ابــن ـ ٢

/٤٧٤.٣ ملي شوراي مجلس

ك خـا زير به كاشان ز است آمده قصاب

است٢ شكسته آمل گوهر نرخ كه سنگي

صائب گردان شا و معاصرين از وي

نسـخههاي فـهرست مـنزوي: احـمد همان; ـ ٣

فرهنگ خيامپور: ـ ع ;٢٤٨٤.٣ فارسي خطي

/٢٧٠. سخنوران

ميآيد بر اشعارش از و است/ تبريزي٣است: داشته قصابي شغل كه

انــتظار ايــن در قــصاب مــــنم او گــــوسپند

چــرا نــميدانــم قـــربانم ديــــر مــــينمايد

را قــــصاب قــــربانيان گــــله از مكـــــن رو

/٣٨٣. پيشين jهيجي: حزين ـ ٤

است٤ مشكـل شـباني صـحرا ايـن در سگ بي من جان

بود/ هندوستان در چندي قصابرا هـند گلرخان دل در رحم اص� نيست

انداخته عذاب در را خود قصاب سبب بي

بـا و بـود احساس پر شاعري ويدلنشيني اشعار نداشت, كافي سواد آنكه

عبدالرفيع ;٤٥١.٩ الذريعة تهراني: بزرگ آقا ـ ٥

/٤٦٠. پيشين حقيقت:

است/٥ مانده يادگار به او موزون طبع ازبه و داشت خود حافظه در زيادي شعرميسرود/ غزل و ميرفت شعرا مجالسصـايبا مـيرزا نـزد در را شــعرهايش

رعـايت و لفـظ استعمال در ميخواند/ك9م ربط عهده از و مينمود دقت قافيهاو سخن و شعر ميآمد/ بر سخن رواني وو كـ9م مـيان و بـود يكـديگر همانند

عـبدالرفـيع ;٢٢١. پـيشين jهـيجي: حزين ـ ٦

/٤٦٠. پيشين حقيقت:

شـاعري او نبود/٦ فرقي چندان شعرشگـفتار خوش سخنوري و خيال رنگين

/٣٨٣. پيشين jهيجي: حزين ـ ٧

بود/٧١١٧٦ سـال در وي اشـعار كلياتدر بـيت پانصد و هزار بر مشتمل ق / هدهلي پادشاه شاه احمد كتابخانه اختيار

سديد ـ قمي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٥٤

همان/ ـ ١

قـصاب اشـعار ديـوان شـد/١ گذاشتهدر بيضايي پرتو حسين همت به كاشانيچـاپ بـه تهران در ش / ه ١٣٣٨ سالعـمرش آخر در كاشاني قصاب رسيد/شعر سرودن از و شد مقدس مشهد مقيمفوت آنجا در كهنسالي در و كشيد دست

پـيشين تـهرانـي: بـزرگ آقــا ;٢٢١. هــمان ـ ٢

/٤٥١.٩

١١٦٤ سـال از قبل را وي مرگ كرد/٢

/٤٦٠. پيشين حقيقت: عبدالرفيع ـ ٣

كردند/٣ كر ذ ق / هاوست: از

صـحرا ايـن مـوي مـيگذارد دل بر بند سنبل ز

صـحرا ايـن بـوي از ميشود پريشان جان دماغ

وادي ايـن انـداز بـار گـرد لب شكـرين كدامين

صحرا اين جوي از شير آب جاي به ميجوشد كه

گـل فـرش افتاده كار چشم تا ميكند سو هر به

صـحرا ايـن بـروي رو مـاليد مـيتوان شبنم چو

ده خسرو به را شيرين و بخش بلبل به را گلستان

صـحرا اين سوي كن رو و گير مجنون دنبال برو

تماشايي چشم طرف هر از باز است مانده بس ز

صـحرا ايـن آهوي ميچرد مژگان سبزه جاي به

كـاشاني, قـصاب كـاشاني: شـيباني نصر ابو ـ ٤

/٢٢١ ـ ١٨,ص٢٢٠ سال ,٣ شماره ارمغان,

زن برپا تيشه را غم و قصاب كن پيشه را جنون

صحرا٤ اين پهلوي در كرد ميتواني عشرت كه

زاده سعيدي رسول

(97)سديد ـ قمي(˜ / µ 11¬o›)

الدين ركن حكيم فرزند قمي سديدوي ديوان/ صاحب شاعر و طبيب قمي

/٢٦٣. سخنوران فرهنگ خيامپور: ـ ع ـ ٥

مـيزيست/٥ هـجري يـازده قــرن در<نجم كتاب صاحب و شاعر نيز پدرشقــم در كــه است طب در اللـــئالي>از پـدرش مانند قمي سديد درگذشت/سال تا و بود صفوي شاهان دربار اطباينصر تذكره تأليف آغاز كه ق / ه ١٠٨٣

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٦

/٥٠.

بود/٦ زنده است آبادياست داشته آرزو خودش گفته به بنا

گردد/ مدفون مقدس مشهد در

١٥٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير سليم ـ قوچاني

همان/ ـ ١/٥٠. همان ـ ٢

جسـمم يكـدگر سـديد ريزد آسمان از گر ا

را١ استخوانم خراسان ك خا از چيند بر هما

در را شـعر ايـن ايـنكه بـه توجه بادر وي دارد احتمال است, سروده مشهدمستندي خبر اما باشد مدفون شهر ايندست در وي دفن محل و فوت سال از

اوست: از رباعي اين نيست/گـمست آشـيان گـلش شـاخ بـه گـر ا بلبل

گـمست بـتان زلف خـم در كـه دل به نازم

هـمتش نـبض حركت در نيست كه دستي

گمست٢ استخوان ك خا ته در كه كن انگار

هوشيار جواد محمد

(98)سليم ـ قوچاني(˜ / µ 1250 Ç )

خطاط و شاعر قوچاني سليم خـوشنويسانميرزا آثـار و احـوال بـياني: مـهدي ـ ٣

/٢٨٢.١چشم قوچان در هجري/٣ سيزدهم قرن

قـوچان مشـاهير و رجـال حــيدري: عــلي ـ ٤

/٢٤٦. و تند غايت به را خط كرد/٤ باز جهان بهنستعليق خط مينوشت/ ظرافت با و تيزدر جهت اين از و مينگاشت استوار راذوق از بـود/ نـقصان بـي روزگـارششـعر و بـود بـرخـوردار نـيز شــعري

حـيدري: علي ;٢٨٢.١ پيشين بياني: مهدي ـ ٥

/٢٤٦. پيشين

ميگفت/٥هـنرش وقـف را خـود سليم ميرزااز نـداشت/ ديگري انديشه و بود كردهدر بود/ خوشنويسي كارش شب تا صبح

/٢٤٦. پيشين حيدري: علي ـ ٦

بود/٦ خردمند و ناصح فردي اندرز و پندبـه شمار بي زحمات عمري از پس اودر سرانجام و شد گرفتار سخت مرضيدرگذشت, قوچان در ق / ه ١٢٥٥ سالدر و منتقل مقدس مشهد به را جسدش

حـيدري: علي ;٢٨٢.١ پيشين بياني: مهدي ـ ٧

/٢٤٧ ـ ٢٤٦. پيشين

كردند/٧ دفن شهر اينسليم ميرزا وصف در سنگ9خ ميرزا

گويد:

سليم ـ قوچاني ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٥٦

خطي خوش خرگاه به عماد صد تو از اي

هـزار صـد تـو خـط بنده عماد چون وي

گـرفت زمـين و چـرخ تـو بـلند همت از

يـادگار بـه سـخارا رســم بــحر مــانند

/٢٤٧ ـ ٢٤٦. پيشين حيدري: علي ـ ١

وهم و خيال از برون نيست قدر تو علم

كردگار١ الطاف ز است صنعتي تو حلم

زاده سعيدي رسول

ك

(99)باقرا ـ كاشاني

(˜ / µ 1081 pA y¼Q Ç )

<خـليل> بـه متخلص كاشاني باقراشاه معاصر و هجري يازدهم قرن شاعرمـتولد كاشان شهر در وي دوم/ عباسدر و داشت را صـ9حيت كـمال شـد/به ق / ه ١٠٦٠ سال در بود/ تقوي نهايتآخـر تـا و كرد مهاجرت مقدس مشهدو عبادت به و زيست شهر اين در عمر

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ١

الخـاقاني قـصص شــاملو: قــلي ولي ;٣٣٢.

تـذكره نـائيني: مصباحي علي محمد ;١٠٨.٢

/٢٠٩.٣ اjدب مدينة

گرديد/١ مشغول رياضتعام مقبوليت خلقي كج دليل به باقراو بود توانا شاعري حال اين با نداشت,شـعر دارد, يكـدست و مـوزون اشعارمشتمل شعرش ديوان و ميگفت بسيار

/٣٣٢. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٢

بيش باقرا ميباشد/٢ بيت هزار چهار بر

پـيشين شـاملو: قــلي داود بــن قــلي ولي ـ ٣

/١٠٨.٢

دو بايقرا فوت كرد/٣ عمر سال هفتاد از

نـصر تـذكره تأليف تاريخ از قبل سال

/٣٣٢. پيشين آبادي: نصر ـ ٤

در زياد احتمال به كه است٤ بوده آبادياست/ افتاده اتفاق ق / ه ١٠٨١

اوست: رباعيات ازآمــد جــام و مــي حــاصلت كــه چــند هــــر

آمــد عـــام خــــدا لطــــف مشــــو نــــوميد

/٣٣٢. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٥

كــفر ره در دويــــدهاي گــــر ا ســــال صــــد

آمــد٥ گــام يك بــــه تــــوان بــــرگشتن در

سبزواري كامي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٥٨

چــند چــند بـــاشم, چــــند بــــاشم, چــــند

ســــپند آتش در و آب در شكـــــر چــــــــون

پـيشين نــائيني: مــصباحي عــلي مــحمد ـ ١

/٢٠٩.٣

بگـــو صــــيادي بــــه مشــــهوري كــــه اي

كــــمند١ يــــا تر رســــا عــــاشق نــــــــاله

آرايــي پـــيمانه ســــر دارد ديــــوانــــهام دل

آرايـي ديـوانـه مـيكند رنگـين بسـيار مـي كـه

/١٠٩ ـ ١٠٨.٢ پيشين شاملو: قلي ولي ـ ٢

ميبينم كه را كس هر است سامان و كار فكر به

آرايـي٢ خـانه از است افـتاده پسـند مـهمان مرا

زاده سعيدي رسول

(100)سبزواري كامي(˜ / µ 1014 Ç 975b)

يحيي خواجه فرزند سبزواري كاميو دهـم قـرن دوم نيمه سخنور و شاعردر وي هـجري/ يـازدهم قـرن اوايـلشد, متولد سبزوار در ق / ه ٩٧٥ حدودو بود سبزوار شهر ميدان محله از پدرشهـنگام داشت/ اشـتغال بـقالي شغل بهبـه پدرش خراسان بر ازبكان استي9ي

/١١٥٢.٢ هند كاروان معاني: گلچين احمد ـ ٣

آن در كه كامي موQنا رفت/٣ هندوستاناز يكي نزد در داشت, سال دوازده زمان

رشد سن به اينكه تا برد بسر خود اقوامو آموخت ادب و شعر سبزوار در رسيد/دست شـعري خـاص توانـاييهاي بهخـود عـصر هـم شاعران با وي يافت/مـتوفي ـ خـياط> كمالي <موQنا چوندر زنـده ـ <شــهودي> ـ ق, / ه ١٠٢٠بـه كـله> مقصود <مير و ـ ق / ه ١٠٠٠

/١١٥٣.٢ همان ـ ٤/١١٥٣.٢ همان ـ ٥

سبزوار در مدتي ميپرداخت/٤ مشاعرهبـه ق / ه ٩٩٣ سـال در ايـنكه تـا ماند<ملك تربيت ضمن در و رفت سيستانگرفت/ قرار سيستان والي خان> محمودبـراي ق/ / ه ٩٩٥ 7سال سال دو از بعدو كـرد سفر هندوستان به پدرش ديدارمـيرزا عـاليشان خـان <احسان نزد درآموخت/٥ شعر خانان> خان عبدالرحيمخانان خان سوي از كه رنجشي سبب بهخراسان قصد به را هندوستان شد, او بهگـرامـي را او مـقدم مردم و گفت ترك

١٥٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير رمضانعلي ـ خراساني كفاش

جـمله از نـهاوندي> <بـاقي داشــتند/با ق / ه ١٠١٤ سال در كه است كساني

/١١٥٤.٢ همان ـ همان/١ ـ ٢

سال همان در است/١ داشته م9قات ويبـه مــراجـعت هــنگام ق/ / ه ١٠١٤7مشهد در قولي به و شد/٢ كشته سبزوار

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٣

/٢٨١.

نمود/٣ وفاتكـم رنـج, زود بـاهوش, فـردي او

/٨٢٢.٢ اقليم هفت تذكره رازي: احمد امين ـ ٤

فطرتي عالي, طبيعت داراي و حوصله٤

/١١٥٥.٢ پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٥

از بـعضي بود/٥ دلپسند خاطري و بلندكه سبزواري كامي با را او نويسان تذكره٨٩٨ 7مـتوفي جـامي مـوQنا با معاصر

;٦٩. آذر آتشكده بيگدلي: آذر بيك لطفعلي ـ ٦

اjدب ريـحانة تـبريزي: مـدرس عـلي محمد

/٤٨٣. سخنوران فرهنگ خيامپور: ـ ع ;٣٧.٥

دانستهاند/٦ يكي بوده, ق/ / هديـوان نهاوندي, باقي گزارش طبقدر ديـوان, صـاحب خـط بـه او شـعر

/١١٥٤.٢ پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٧

است/٧ بوده موجود خانخانان كتابخانهدر بسياري شعري بدايع و غريب معاني

/٨٢٢.٢ پيشين رازي: احمد امين ـ ٨

ميخورد/٨ چشم به اشعارشاوست: از

;٢٨١. پـيشين آبـادي: نـصر طـاهر مــحمد ـ ٩

/١١٥٧.٢ پيشين معاني: گلچين احمد

قدرت دارد كه سوز جهان و مست ميرسد

گـيرد٩ آتش شـعله آن بـه راه ســر كــه

هوشيار جواد محمد

(101)رمضانعلي ـ خراساني كفاش

(x / µ 1314 Ç )

كـفاش> > بـه مـتخلص رمضانعليشـهر در وي خـراسـان/ نـامدار شاعرQزم سـواد گـرچـه ا ميزيست, مشهد

/٤٢.٥ آفرينان اثر ـ ١٠

مـيگفت/١٠ نـيكو را شعر ولي نداشتبـه نبرد را ديگران منت اينكه براي ويشعري تخلص و آورد روي كفاشي شغل

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا علي ـ ١١

/٤٦٧. خراسان

گرفت/١١ شغلش از را خود

رمضانعلي ـ خراساني كفاش ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٦٠

كـفش بـخيه هـر سـر بـر گـر ا كفاش

درفش نيش خورد تو چشم به بار صد

كـبود چـرخ كسـي نـا نـزد بـه كه بهتر

بـنفش تـو سـفيد روي طـمع ز سـازد

ولي بـود, دوز فـرنگي كـفاش آنكه بابـه عـمرش و نـداشت رونـقي كارشاز مـيتوان را اين و شد/ سپري قناعت

آورد: دست به سرود كه اشعاري

همان/ ـ همان/١ ـ ٢

كـند خـراب بر, نسيه اي خانهات, خداي

خراب١ خانه تو از خانه مرا خراب شد كه

نـظام تشكـيل دوره در مـيگويندسال هشت و رفت سربازخانه به جديد,را سـربازان دوزي كـفش آنجا در مدامو كرد سبزوار به سفر يك وي داد/ انجامهـادي مـ9 حاجي قبر سر بيتوته برايدر رفت/ اسـرار بـه متخلص سبزواريالحق ضياء ديدار به شد ع9قهمند آنجاالحق ضياء برود, هادي م9 مرحوم نوهراهنمايي را او تا داد دستور خادمان بهوي نـزد را ربـاعي ايـن كـفاش كنند,

فرستاد:لقـم تـخم چـرخ هماي زير در

كـغم عـالم رسـيدگان جـمع در

ناشور لباس و خسته تن اين با

الحـقم ضـياء ديـدار ^يـق كي

دست يك تا داد دستور الحق ضياءاستحمام از بعد تا ببرند برايش نو لباسمـ9زمت بـرود/ نـزدش و بپوشد را آنو كشـيد طول به سال يك الحق ضياءكه كساني بازگشت/ مشهد به دوباره ويمردي وي ميگويند ديدهاند, را كفاشنداشت خانهاي چون و بود كثيف و فقير

ميبرد/ بسر كاروانسراها دردر ش / ه ١٣١٤ سـال در كــفاشدر كـه است مـعروف كرد/ فوت مشهدگـفت: پسـرش به خود درگذشت شبطرف به مرا پاي تا باش مواظب امشببـه بـيشتر كفاش شهرت بگرداني/ قبلهخـرابـي در قـصيدهاي سـرودن خاطر<يا رديف با قدس آستان داخلي اوضاعوي ديگـر آثـار از است/٢ رضـا> اماممــخمس مــنظومه دو بــه مــيتوان

/٤٢.٥ آفرينان اثر ـ ٣

كرد/٣ اشاره نامه> <نفرين و <دعانامه>امـام <يـا مـعروف قصيده از قطعه اين

١٦١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير عبدالكريم ـ قمي كوثر

اوست: رضا>يرضــا امــام يــا اوبــاش حســابي بـــي ز

رضـا امـام يـا فـاش نـهان بـود آنـچه شــد

تـراست كـه مـفتخور ايـنقدر ديگـر سال دو

رضـا امــام يــا بــاش خــود گــنبد بــفكر

بشـنو من حرف است قرض همه اين كه ترا

رضـا امـام يــا فــراش هــمه ايــن مگــير

خـوليست از بـدتر كــه مــطبخ در يســاول

رضـا امـام يـا جـاش بــنشان دگــر يكــي

ايـنست خـادمان حـرف پـلو صـرف بــوقت

رضـا امـام يـا ^ش چـرا نـيست جـوجه كه

شالي من دو يك و ماش من سه دو و يك به

رضـا امــام يــا مــاش پــلو جــاي كــنند

پيشين/ آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ١

ولي گـوشت كـنند سـبزي قــرمه ديگ بــه

رضـا١ امـام يـا خشـخاش دانـهي قـدر بـه

زاده سعيدي رسول

(102)ـعبدالكريم قمي كوثر

(˜ / µ 1314 Ç 1256)

قـمي عـبدالكـريم مـيرزا مــوQناقمي> كوثر > به معروف كوثر به متخلصگـرد شا و ناصري دوره شاعر و عارف

/٢٩٤ ,١٤٠. ديوان قمي: عبدالكريم ميرزا ـ ٢

١٢٥٦ سال به او گر/٢ شيشه غ9مرضامـتولد قم شهر در ش / ه ١٢١٩ . ق / هتـحصيل بـه زادگــاهش در گــرديد/آنگـاه پـرداخت/ ديـني علوم مقدماتبـه حـوزه آن در و شـد نجف رهسپارمشـغول فـلسفه اصـول, فقه, گيري فرا

/٦ ـ ٥. همان ـ ٣/١٠ ـ ٩. همان ـ ٤

و بازگشت ايران به مدتي از بعد گرديد/٣حـج به سپس گرديد كن سا همدان درمشهد شهر در آمد/٤ مشهد به بعد رفت,شـيرازي الدوله آصـف چـون افـراديق/, / ه ١٣٠٤ 7مـتوفي خراسـان كم حا7مـتوفي خـراسـاني حبيب ميرزا حاجنـائب عرب حسين سيد ق/, / ه ١٣٢٧7مـتوفي رضـوي قـدس آستان التوليهاو با ترك باشي م9 حاج و ق/ / ه ١٣٣٥

/١١ ـ ١٠. همان ـ ٥

بودند/٥ ارتباط درسـالگي پنجاه در عبدالكريم موQنادر ش / ه ١٢٧٦ . ق / ه ١٣١٤ سال بهحرم الضيافه دار در و درگذشت مشهد

عبدالكريم ـ قمي كوثر ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٦٢

/١٢ ـ ١١. همان ـ ١

شد/١ سپرده ك خا به cdefg رضا امام<حـاشيه بـه مـيتوان آثــارش ازقـاطع>, بـرهان <حـاشيه قــاموس>,تحت شعر ديوان و السالكين> <مراحلنسـخه كرد/ اشاره كوثر> <ديوان عنواندر ٢٨٩٤٤ شـماره بـه شده ياد خطيمـوجود رضوي قدس آستان كتابخانهمـيرزا كـوشش بـه ديـوان ايـن است/فردي كه ـ ايشان فرزند كوثر غ9مرضادارو به ع9قهمند و تجربي علوم به گاه آ

اوقـات حـاصل سـجادي: مـحمد علي سيد ـ ٢

/٧٣٤.

ش / ه ١٣٤٤ ماه دي در و بود,٢ سازيدر ش / ه ١٣٤٠ سـال بـه ـ درگذشت,بر مشتمل او اشعار گرديد/ چاپ مشهدربـاعي غـزل, قـصيده, بــيت ٦٥٠٠در قـصيدهاي بـا كوثر ديوان ميباشد/آغـاز cdefg عـلي و mnopq پــيامبر مــدح

ميگردد/اوست: از اشعار اين

مـحبت چشـمه از آبـي, خـوردم كـه آنـدم ز

مـحنت زهـر پـيوسته بكـامم, فـلك ريــزد

عشـق ره خـور انــدر نــباشد, نــظر كــوته

هــمت بــلند رنــدي بــبايد, را راه ايــــن

يوسف چو رهان را خود نفس, دستشهوت از

عـصمت بـپاي ا^ رفت, نـميتوان ره كاين

جـان اي دريـد بـايد جـانان, عشــق راه در

تـهمت ز پـيراهـني كـنعان, مـاه چـو دم هر

گـدازم جـان شــمع اي نــوازم, دل يــار اي

ظــلمت ز بـــبر بــــيرون را, دل و درآ در از

دهـر مـصحف اوراق كـردم, چــو زبــر زيــر

رحـمت ز آيهاش صد بود, صفحهاي تو روي

تـنگت دهـان بـيند خـطيبي, المـثل في گر

لكـنت شگـفت بس از افـتد, زبـانش انــدر

ميگفت كه آمدم خوش فقيري, از نكته اين

دولت به رسي روزي فقر, از كه كوش فقر در

نـاز بسـتر بـه خـفتي غـفلت, ز گـر ا امــروز

غـفلت خـواب ز فـردا مـرگ, سـازدت بـيدار

/١١٣ ـ ١١٢. پيشين قمي: عبدالكريم ميرزا ـ ٣

نــديدم و نشــنيدم كــوثر مــلك هــيچ در

مـحبت٣ بـي درويش خـراسـان, در كــه ا^

هوشيار جواد محمد

١٦٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير مظفر ـ ماني كر بناني كوه

(103)مظفر ـ كرماني بناني كوه

(˜ / µ 1071 Ç )

الدين شهاب م9 فرزند مظفر موQناگـوي, مـثنوي شاعر كرماني بناني كوهبه متخلص ديوان, صاحب پرداز, خيال

ق / ه ١٠٧١ سـال بـه وي <قانعي>/سـپرده ك خا به مشهد در و درگذشت<يوسف كتاب به ميتوان آثارش از شد/بـر بـالغ كه ـ نامه> <ساقي و زليخا> و

ـ ١٥٥.٢ الخـاقاني قصص شاملو: قلي ولي ـ ١

/١٥٦

نمود/١ اشاره ـ است بيت هزار پانزدههوشيار جواد محمد

گ

(104)عصمت

(x / µ 1310 Ç 1250 j°ke)

قـرن اول نـيمه شــاعر عــصمتاز يكــي در هـــجري/ چــــهاردهمشـد/ متولد مشهد متوسط خانوادههايعراق به خود خانواده همراه كودكي دردر گـرديد/ كـن سـا كـرب9 در و رفتگـرايـلي خـاندان از مردي با نوجوانينمود/ ازدواج بود كرب9 مقيم كه نيشابوربـود, اديب و شـاعر مـردي شـوهرشو نمود آغاز او كنار در را شعر سرودنشـاعري بـه مشـهد بـه بــازگشت در١٣١٠ از قـبل وي وفـات پــرداخت/در و سـالگي شـصت حدود در ش / هگـرايـلي عصمت از افتاد/ اتفاق مشهدقـطعه, غـزليات, شامل شعر دفتر يك

باقي بيت هزار حدود در رباعي و مثنوي

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ١

/٣٨٧. خراسان

است/١ ماندهاوست: از اشعار اين

است نــظر در مــــرا يــــار تــــارخ

است مــختصر نــظرم در جـــهان دو

عشــق ره انــدر مــرو تــوانــي تـــا

است خــطر پــــر د^ عشــــق وادي

روز و شب فــراقش ز گــريم بسكــه

است تـــر اشك از دامــــنم دائــــما

عشـق از هست جگـر خـون قســمتم

است حـضر مـا قـضا خــوان از ايــنم

نگــار روي نــظر ز غــايب نـــيست

است گـر جـلوه مــينگرم كــجا هــر

مست مـن بــر مــزن طــعنه زاهــدا

است بسـر شـورم كـه دانـي چــه تــو

١٦٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير احمد ـ معاني گلچين

دهـر شـادي و غـم نــيست جــاودان

است گـذر در جـهان آنكـه ز خوشدلم

/٣٨٨ ـ ٣٨٧. همان ـ ١

هـنر ز نـمايي چــه عــصمت شكــوه

است١ ثـمر بـي هـنر و فـضل شــجر

هوشيار جواد محمد

(105)احمد ـ معاني گلچين(x / µ 1379 Ç 1295)

كبر, ا علي فرزند معاني گلچين احمددانشگـاه, استاد گلچين> > به متخلصهيجدهم در وي معاصر/ شاعر و محققوQدت تـهران در ش / ه ١٢٩٥ ماه دياز پس ش / ه ١٣١٣ سـال در يــافت/

كـل اداره در مقدماتي تحصي9ت اتمامشـد خـدمت وارد ك ام9 و اسناد ثبتاز و نكـرد رهـا را انـدوزي دانش وليمـيرزا عـنقا, خـان محمد ميرزا محضردهـخدا, عـ9مه قـزويني, خـان محمدبـاقر محمد شيخ آشتياني, اقبال عباسغـمام مـحمد ســيد اصــفهاني, الفتمـلك همدانـي, فياض محمد همداني,سـميعي, السـلطنه اديب بهار, الشعرايمحمد شيخ و قمشهاي الهي مهدي شيخ

اسـتاد�: بـا �گـفتگو مـعاني گـلچين احـمد ـ ٢

وقـف مـرا, كن حيرت غرق پا سرا آينه همچو

,�١٣٧٣� ,٢ سـال ,١ شماره جاويدان, ميراث

/١٢١ ـ ص١١٧

برد/٢ بهره يزداني توفيق رضاخطي نسخ با گلچين آشنايي شروعدر او شـد/ شروع ش / ه ١٣١٤ سال ازنسـخه ١٥ تـعداد ش / ه ١٣٤٣ ســالوقف را خود چاپي نسخه ١٣٠ و خطي

/٩٧. ساله هزار گنج كري: شا رمضانعلي ـ ٣

آن در كـرد/٣ قـدس آسـتان كتابخانهبه حكيم> ادبي <انجمن عضو وي هنگام

احمد ـ معاني گلچين ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٦٦

گلچين بود/ دستگردي وحيد سرپرستيشعر سرودن به شروع سالگي سيزده ازدنياي وارد رسما سالگي پانزده در كرد/روزنـامههاي در را آثـارش و شد شعربا كرد/ منتشر <توفيق> و شمال> <نسيممـعيري رهـي و فـيروزكوهي امــيري

/٧٥ ـ ٧٤.٥ آفرينان اثر ـ ١

با مدتي داشت/١ مصاحبت و معاشرتاشـتري, خان احمد ميرزا مانند افراديبـهمنيار, احـمد بامداد, عليخان محمداز تن چند معيت در همايي الدين ج9لسـيار هـفتگي جـلسات فض9 و شعرادسـتگردي وحيد فوت از پس داشت/پـيشنهاد به ناصح علي محمد منزل دررا ايـران> ادبـي <انجمن معاني گلچينسـال در رسـانيد/ ثـبت بـه و تأسيسرئــيس دعــوت بــــه ش / ه ١٣٢٥اديب سـميعي حسـين فــرهنگستان,از تن بيست و يكصد با همراه السلطنه,ادبـي <انــجمن دانشــمندان و ادبــازمـان تـا و تشكـيل را فـرهنگستان>اديب مـرگ بـا مـصادف كـه تـعطيليدبيرخانه رياست اول دبير بود السلطنه

اسـتاد�: بـا �گـفتگو مـعاني گـلچين احـمد ـ ٢

/١١٧. پيشينداشت/٢ را

شش و بيست از پس معاني گلچيناحـراز و ثبت كل اداره در خدمت سالداران, دفتر سر انتظامي دادستاني پستو بدوي دادگاههاي در اصلي عضويتاسفند اول از اQجارهها, مال نظر تجديدمـجلس كــتابخانه بــه ش / ه ١٣٣٨سـال پـايان در و انـتقال ملي شورايبازنشسته خود تقاضاي به ش / ه ١٣٤٢١٣٣٨ تـا ١٣٣٠ سـال از وي گرديد/مـلي كـتابخانه در ظهرها از بعد ش / ه١٣٤٣ مـرداد در داشت/ اشتغال ملكوقت التـوليه نـايب دعـوت بـه ش / هتـدوين و تـنظيم بـراي قـدس آستانآسـتان كـتابخانه خـطي كتب فهرستو مـهاجرت مشـهد بـه رضـوي قدسخـدمت كـتابخانه اين در سال دوازدهمشـاور سمت مدت اين از نيمي نمود/در داشت/ را التـوليه نايب دو فرهنگيشـوراي پـيشنهاد به ش / ه ١٣٦٥ سالانسـاني عـلوم و ادبــيات دانشكــده

١٦٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير احمد ـ معاني گلچين

شـوراهـاي تأيـيد و فردوسي دانشگاهفـوق دورههـاي تـدريس بـه ديگــرادبـيات و زبـان دكـتراي و ليســانسدرسهـاي: و شـد دعــوت فــارسيخـطي نسخههاي از استفاده چگونگيعـصر در فـارسي شـعر تطور فارسي,وي به نويسيفارسي فرهنگ و صفوي

اسـتاد�: بـا �گـفتگو مـعاني گـلچين احـمد ـ ١

/١١٧. پيشين

گرديد/١ محولبـا سـال, چـهل مدت طي گلچينتـوانست فـراوان, كـوشش و تــ9شفـارسي تــذكرههاي از مــجموعهايو كند آوري جمع جلد ٣٥٠ بر مشتملمفصلي حواشي آنها از زيادي تعداد بربـي مجموعه آن نياز, اثر بر اما نوشت/قيمت به ش / ه ١٣٥٢ ماه مهر در را نظير

فروخت/ تومان هزار پنج و چهلسـال در سـرانـجام مـعاني گلچينو گـفت حـيات بــدرود ش / ه ١٣٧٩مـدفون رضـوي حـرم در را جسـدشپنج به ميتوان را گلچين آثار ساختند/تـحشيه, و تـصحيح تأليــف, دســتهتـقسيم مـقاله و تصنيف نسخهشناسي,

كرد/

از: عبارتند وي تأليفاتحـاوي مجموعهاي معاني> گلزار >و ايـران ادب و علم مشاهير آثار نخبهدوم جهاني جنگ دوره در خوشنويسانعكس بـا هــمراه مــؤلف خــط بــهآنـان, از بـرخـي تراجـم و نويسندگانشـروح و راز گـلشن تـحقيقي <رسالهشـعر در آشـوب <شـهر آن>, مـختلفسرايان آشوب شهر بر مشتمل فارسي>به آشوب شهر ـ آنان/ آشوبهاي شهر ومخاطب كه ميشود گفته اشعاري دستهخـياط, مـانند حرفهها صاحبان شاعرمضامين اغلب و است و/// زرگر كفاش,تـوسط جـامعه اقـتصادي و اجتماعيـ مـيشود/ بـيان استعاره زبان با شاعردر كـتاب بـهترين عنوان به كتاب اين<مكتب شد, شناخته ش / ه ١٣٤٨ سالانيس <ديباچه فارسي>, شعر در وقوعمنظوم, شواهد با موسيقي در اQرواح>تذكره بر است ذيلي كه پيمانه> <تذكرهساقي دو و شصت بر مشتمل و ميخانه

احمد ـ معاني گلچين ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٦٨

شـعراي آثار و دقيق احوال كر ذ با نامهمسافرت هندوستان به كه صفوي عصرمشترك <مضامين كردند, مهاجرت يا ومـي سـاقيان <بـا فـارسي>, شــعر درساقي نابترين از مجموعهاي الست>,از نيز صفحه ٣١٠ در عرفاني نامههاي

ميباشند/ ايشان ديگر آثارتـحشيههاي و تـصحيحي كارهاييـخچاليه> <تذكره از: عبارتند گلچيناصفهاني مذهب علي محمد ميرزا تأليفالطوائف> <لطائف ق/, / ه ١٢٧٣ 7متوفيبـيهقي صـفي عـلي الديـن فخر نوشتهمـ9زاده> <تاريخ ق/, / ه ٩٣٩ 7متوفيميخانه> <تذكره بخارا, مزارات كر ذ درقـزويني الزمـاني فـخر عـبدالنـبي م9بـيان در رسـاله ق/, / ه ١٠٢٨ 7متوفياز كه الوان> رنگهاي و مركب و كاغذ >ادبـيات نشـريه در و است كـهن متونرشحه> منظوم <تذكره شد, چاپ تبريزاصـفهاني, رشـحه بـاقر مـحمد سرودهشـرح اQحرار <رموز اQسرار>, كنوز >العشـق> مـعاني في <السوانح منظوم>,احوال در <رساله طوسي, غزالي احمد

مـعروف خـانوادههـاي از بـنجير> آل

ايـران در نـثر و نـظم تـاريخ نـفيسي: سعيد ـ ١

/٧٤٥.٢

صـادق آثار و <احوال شيراز,١ ساداتآتشكـده, مـنظومه بـا هـمراه تفرشي>آثـار و <احـوال عضد>, ج9ل <ديوانآثـار مشـهدي>/ غزالي الشعراي ملكمـعاني گـلچين اسـتاد نســخهشناسيشش و دويست <فـهرست از: عبارتندمـجلس>, كـتابخانه خـطي مـجموعهشادروان كتابهاي از بخشي <فهرستگـنجينه <راهنماي بيات>, عبدالحسينمـعرفي در رضوي> قدس آستان قرآنسوم قرن از خطي قرآن پانزده و دويستو هـفتم <جـلد هـجري, چـهارم قرن تاقدس>, آستان خطي كتب فهرست هشتمآستان خطي نامههاي فرهنگ <فهرستاز: عـبارتند ـان ايش تـصنيفات قـدس/سـياسي, ـاهي, فك اشــعار <مــجموعهمستعار امضاي با كه اجتماعي> انتقاديو<ديوان رسيد, چاپ به مختلف جرايد درحكـم>, و امـثال <تكــمله گــلچين>,

پراكنده>/ يادداشتهاي <مجموعه

١٦٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير اكبر علي ـ آزادي گلشن

ادبـي, مقاله يكصد از بيش گلچينمج9ت در كتابشناسي تاريخي, فني,مـنتشر كشـور از خارج و داخل معتبرعـنوان تـماشا, و گلگشت است: كردهمصور> <تهران مجله در ادبي صفحهايداشت, معاني گلچين را آن مسئوليت كهو احوال ترجمه شيرازي, گمنام شاعرانشـاعر يك و پـنجاه اشـعار مــنتخبپارس روزنامه در كه فارسي و شيرازيچاپ به ١٣٦١ تا ١٣٤٦ سال از شيرازتـذكرههاي بـر مفصلي حواشي رسيد,تـذكره اشـتباهات تـصحيح و فارسي

اسـتاد�: بـا �گـفتگو مـعاني گـلچين احـمد ـ ١

/١١٧. پيشين

/// و ژاپني/١ تراش سنگ نويسان,زاده سعيدي رسول

اول جلد Ñعلي محمد سيد ـ گلستانه

(106)كبر ا علي ـ آزادي گلشن

(x / µ 1353 Ç 1280)

بـه مـتخلص آزادي كــبر ا عــليمحقق نگار, روزنامه نويسنده, گلشن> >بـه مـعروف محمد فرزند وي شاعر/ و

زبـان شـاعران فـرهنگ حـقيقت: عبدالرفيع ـ ٢

/٤٨٦. پارسي

و خـراسـان معروف بازرگان بمانعلي٢مشـهد در پـدرش است/ اQصل يزديسن در و رشد حيدريه تربت در و متولدش/ / ه ١٣٢٦7 سـالگي هفت و بيستسـال در آزادي گـلشن و كـرد/ فـوتتـربت در /ش ه ١٢٨٠ . ق / ه ١٣١٩پنج در و گشود جهان به چشم حيدريهبه عربي و فارسي گيري فرا براي سالگيرفت/ <مشلول> نام به پير سيدي مكتبداد دست از را خود پدر سالگي هفت در

اكبر علي ـ آزادي گلشن ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٧٠

چـهارده در آورد/ روي تـجارت بـه وو شعر به ذاتي گرايش حسب بر سالگيمـحمد محضر از و آورد روي شاعريمكاتبه با و بهمنيار احمد سهيلي, حسينجنگ وقوع برد/ استفاده فرخ محمود ازو حـيدريه تـربت اشغال و اول جهانيموجب ايران و خراسان از هايي قسمتوي پرستي وطن احساسات برانگيختنخـبر بـه سـالگي شـانزده در و گرديدو سياست دنياي به و آورد روي نگاريشد/ كشيده دموكرات حزب در عضويتكـه حالي در ش / ه ١٢٩٨ سال درمشـهد بـه نـداشت بيشتر سال هيجدهداخلي مديريت ابتدا در كرد, مهاجرتحـزب ارگـان مـنير> <مـهر روزنـامهمـنير اسـماعيل مسئوليت به دموكراتشـرق <روزنـامه مديريت و مازندرانيالتـوليه رفـعت مسـئوليت به را ايران>آسـتان مـنصبان صاحب از كه شهيدي١٣٠١ سال در گرفت/ عهده به بود قدسصـاحب به آزاد> <فكر روزنامه ش / هاحـمد 7يـا كـرماني بـهمنيار امـتيازيچاپ سال دو تا و نهاد بنيان را دهقان/

روزنامه تعطيلي از پس داد/ ادامه را آنروزنــامه مـــتصدي آزاد> <فكــــرمـيرزا مرتضي مسئوليت به <خورشيد>در شـد/ <شكسته> به متخلص قهرمانفشـار و اصرار با ش / ه ١٣٠٤ شهريورروزنـامه امـتياز شـرق لشكـر فرماندهبه را آن سال پنجاه و گرفت را <آزادي>اول سال در ساخت/ منتشر مرتب طورك9ت به مدتي <آزادي> روزنامه انتشاربـا و عفو زودي به اما شد تبعيد نادري

كرد/ مراجعت مشهد به احترامبـيشتر گلشن داخلي مسافرتهايو كــنفرانسهــا در شــركت بـــرايبـه بـار يك بـود/ مختلف سمينارهايدولت طرف از نمايندگي به آباد> <عشقعـمل براي آلمان كلن> > به ديگر بار و

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ١

/٤٨١. خراسان

سـرانـجام رفت/١ فرزند ديدار و چشمش / ه ١٣٥٢ سـال در آزادي گــلشنبـاغ در و فـروبست جـهان از چشــم

/٦١٥. معاني گلزار معاني: گلچين احمد ـ ٢

شد/٢ سپرده ك خا به مشهد رضوان

١٧١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير اكبر علي ـ آزادي گلشن

مقاله هزاران نوشتن بر ع9وه گلشنتذكرهاي كه ادب> گلشن > بلند, و كوتاهقرن دوازده طول در خراسان شعراي ازشامل كه مجموعه اين سوم جلد است,قـرن در خـراسـان شاعران حال شرح<صـد عنوان با است هجري چهاردهمتصحيح و تكلمه با خراسان> شعر سالتـوسط ١٣٢٣ سـال در كمالپور احمدقـدس آستان هنري آفرينشهاي مركزگـلشن > او ديگر اثر است/ شده چاپو اجـتماعي مـقاله سي شامل آزادي>فردوسي شهاب كوشش به كه است ادبيرسـيد/ چـاپ به ش / ه ١٣٢٠ سال دركه بيت هزار پنج شامل اشعار> <ديواناست/ شده چاپ ش / ه ١٣٣٢ سال درو حال شرح در دستانها> و <داستانهاامـيران/ و خلفا شاهان, زندگي قصصشـده ساخته خلفا خون به كه <شهريچـه و ديـدم چـه تــهران <در است>,سـال نـامه سـفر بـه مـربوط شـنيدم>نظم به نيز و تهران, به مؤلف ش / ١٣٤١هفارسي زبان دستور از قسمتي آوردن درگم از پس كه متعلمان كار تسهيل براي

تـبريز, سـفر در آن عمده قسمت شدنوارون <شـاهان مـثنوي مـاند/ نـاتمامحكـيم اQسـرار مـخزن وزن بر بخت>

مطلع: با نظاميافتخار سر تاج كرمت اي

امـيدوار دل امــيد مــرز

گـلشن > نـام بـه ديگـري مثنوي والياس حكيم پيكر هفت وزن بر شوق>از <داســتانها و گــنجوي نـــظاميخـاطرات از قسـمتي شامل باستانها>ديگـر كـارهاي شمار در وي, سياسيو خــدمات از است/ آزادي گـــلشنبه ميتوان ايشان اجتماعي فعاليتهايخـورشيد و شـير جمعيت در عضويتعـالي شوراي دبيري و عضويت ايران,خراسان, پرورش/ و 7آموزش فرهنگاشاره خورشيد تئاتر هيأت در عضويت

/٤٨١. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ١

كرد/١اوست: اشعار از

بود شاد جوانان وصل از دل پيري در كاش

بـود آزاد غـم بـند از دل مـيبود چـنين گر

اكبر علي ـ آزادي گلشن ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٧٢

بـنگريد مـا ويـرانـهي در تـحقير بـا چـند

بـود آبـاد هـم ويـرانـه كـاين بود روزگاري

بسوخت را خسرو هستي خرمن آخر ديدي

بـود فــرهاد ســينه كــاندر آهــي شــعله

زنـد جـان بـر آتشـم جــوانـي ايــام يــاد

بـود ياد در مرا كمتر صفحهها, آن كاشكي

را عشـق افـتادگان پـا ز كــن دســتگيري

بـود بـيداد كشـته دانـي كه بدبختي خاصه

سود كه خواهي بقا گنج گر ا كن دل خدمت

بـود اسـتاد خـدمتگر او كـه گـردي شـا بود

/٦١٦ ـ ٦١٥. پيشين معاني: گلچين احمد ـ ١

بخت ز گر ميشد چو بندم از محروم حاليه

بـود؟١ صـياد مـعبر انـدر گــلشن آشــيانم

زاده سعيدي رسول

م

اول جلد Ñصالح محمد ـ مازندراني

(107)مشهدي ماني(˜ / µ 913 Ç )

خـطاط, نـقاش, مشــهدي مــاني

مجالس تذكره عليشيرنوايي: الدين نظام مير ـ ١

/٦٧. النفايس

مازندران مردم از وي شاعر/١ و صنعتگر٨٤٤7 عليشيرنوايي امير عهد در كه بودهـــرات و مشــــهد در ق/ / ه ٩٠٦ ـكـاسه كارخانه پدرش است, ميزيسته

ايـران در نـثر و نـظم تـاريخ نـفيسي: سعيد ـ ٢

/٣١٣ ـ ٣١٢.١

داشت/٢ گريمشـغول گري كاسه به نخست ماني

;٦٧. پـيشين عليشيرنوايـي: الدين نظام مير ـ ٣

/٢٠١. سامي تحفه تذكره صفوي: ميرزاي سام

و كاسه روي بر تصاوير نقش در و بود/٣آثار و احوال تبريزي: زاده كريم علي محمد ـ ٤

/٥٨٥.٢ ايران قديم نقاشانبـود/٤ بـرخـوردار تبحر از لعابي ظرفخـدمت به و آورد روي شعر به سپسكـپك > بـه مشهور ميرزا> <ابوالمحسنبايقرا ميرزا حسين سلطان فرزند ميرزا>

مداحان از و آمد در ق/, / ه ٩١٢ ـ ٨٧٥7

آفـتاب ;٢٠١. پـيشين صـفوي: ميرزاي سام ـ ٥

/١٦٣.٢ العارفين تذكرهرياض لكهنوي: راي

شد/٥ او نزديكان وابـوالمـحسن هـمراه به وي عاقبتدست به مشهد در ق / ه ٩١٣ سال ميرزا

;٢٠٢ ـ ٢٠١. پـيشين صـفوي: ميرزاي سام ـ ٦

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خـان حسـن محمد

/٧٣٠. الشمس

اشـعارش ديـوان شـد/٦ كشته ازبكان

غ<مرضا ـ هروي مايل ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٧٤

/٩٥٣.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ١

است/١ غزل قالب در بيشتراوست: از شعر اين

مـحمد ;٢٠١. پـيشين صفوي: ميرزاي سام ـ ٢

/٧٠٥. روشن روز تذكره صبا: حسين مظفر

نباشد پسر اي تو چو صورت و حسن به بشر ز

نـباشد٢ خـوبتر تو ز رضوان حور كه بشر چه

هوشيار جواد محمد

(108)غ�مرضا ـ هروي مايل(x / µ 1374 Ç 1301)

قـاسم, فـرزند هروي غ9مرضا ميرو كـتابشناس مترجم, نويسنده, شاعر,فـروردين در وي افـغاني/ نگار تاريخافـغانستان هرات شهر در ش / ه ١٣٠١

�يـادنامه بـرگي بي برگ هروي: مايل نجيب ـ ٣

ادب دانشـنامه ;١٣. هـروي� مايل رضا استاد

/٨٥٧.٣ فارسي

از وي خانواده گشود/٣ جهان به چشم

شمار به شهر آن سادات ميرزايان جمله

/١٣. پيشين هروي: مايل نجيب ـ ٤

و دبســتان دورههــاي مـــيرفت/٤گـذرانـد, زادگـاهش در را دبـيرستاندانشسراي به تحصيل ادامه براي سپسراه ميشد, ناميده دارالمعلمين كه كابلنـامهي شـهادت دريـافت بـا و يافتهـرات بــه ســرا دانش از تــحصيليمعلمي و آموزگاري شغل به و بازگشتفـراه شــهر در نــيز و زادگــاهش در

دانشـنامه ;١٣. پـيشين هروي: مايل نجيب ـ ٥

از �يـادي پهلوان چنگيز ;٨٥٧.٣ فارسي ادب

آبـان ,٧٠ ـ ٦٨ ش كلك, هروي�: مايل استاد

/٤١٨. ١٣٧٤

كابل به ش / ه ١٣٣١ سال در پرداخت/٥در و مـنتقل فرهنگ وزارت به و رفتتحقيق سرگرم افغانستان تاريخ انجمن

/٤١٨. پيشين پهلوان: چنگيز ـ ٦

همين در شد/٦ تيموريان عصر تاريخ در

١٧٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير غ<مرضا ـ هروي مايل

لحـاظ بـه بـار چند سالي كه بود دورهعـصر آثـار بررسي و ميداني مطالعاتهمراهي با او ميرفت/ هرات به تيموريعـلي مـحمد آخـوند سلجوقي, فكريقـلمي هـفت خوشنويس هروي عطارتـوفيق غـواس, مـعاصر, نويس كوفينقاش مشعل و شبير اصغر علي هروي,هرات تاريخي هويت توانست معاصر,

/١٤. پيشين هروي: مايل نجيب ـ ١

برجسته متخصصان از وي كند/١ احيا راسال در و بود تيموريان تاريخ نامدار وشـهري مـدارس بازرس ش / ه ١٣٣٣

شد/ كابلكتاب, خراسان, مجلههاي مديريت

/٨٥٧.٣ فارسي ادب دانشنامه ـ ٢

و انـيس٢ نشـر و چاپ بنياد و حجتمـجله مـديريت مـدتي براي همچنينسـال از و داشت/ عـهده بـه را آريـاناعلوم كادمي آ عضويت به ش / ه ١٣٥٣

درآمد/ افغانستانانجمن گذاران بنيان از هروي مايلطريق اين از توانست و بود, هرات ادبيدر فـارسي ادب و زبـان اشاعه راه درانـجام چشـمگيري خدمات .٤١٨/افغانستان پيشين پهلوان: چنگيز ـ ٣

در اقامتش مدت در هروي مايل دهد/٣

بـا آثـارش نشـر پي در توانست كابلتـركيه, ايـران, دانشـمندان و مـحققانشـوروي, و تـاجيكستان هـندوستان,سـازد/ بـرقرار فرهنگي پيوستگيهايبـا خـصوصا او فـرهنگي پــيوندهايدكـتر يـاد زنده مانند ايران دانشمندانتقي محمد مينوي, مجتبي خانلري, ناتلدكـتر و زاده مـجتهد دكتر پژوه, دانشبـه بار چندين شد سبب شهابي محمودو تـحقيقات از برخـي و كند سفر ايرانمـنتشر ايـران در را خود پژوهشهاي

/١٧. پيشين هروي: مايل نجيب ـ ٤

سازد/٤عـدم اثـر بر ١٣٦٦ سال در هرويرا افغانستان اجتماعي, و سياسي امنيتفـرزندانش نزد آمريكا به و نمود ترك

/٤١٩. پيشين پهلوان: چنگيز ـ ٥

زيست/ آنـجا در سـال چـند و رفت٥در وي كـه هـايي قـصيده و مـثنويهانـظم بـه آمـريكا در اقـامت سالهاي

غ<مرضا ـ هروي مايل ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٧٦

با هرگز او كه است آن از كي حا درآورد,الفت و انس سامان آن زندگي رسم و راه<قـفس را آمـريكا هـمواره او نـيافت/بشـر خـداي را سـرمايه كـه طـ9يي>

/١٧. پيشين هروي: مايل نجيب ـ ١

فـاصله در است/١ خـوانـده ســاخته,او بر بيماري ١٣٧٤ تا ١٣٧٠ سالهايخود, تمايل به بنا سرانجام و شد چيرهنـزد مشـهد بــه ١٣٧٤ تــابستان درجمله از كه هروي مايل نجيب فرزندشدانش, عرصه در وي پروردگان دستمـيباشد, تـصحيح و تأليـف و تحقيق

/٤٨. پيشين پهلوان: چنگيز ـ ٢

آمد/٢سـالها از پس هـروي مايل استادو فرهنگ اعت9ي براي زحمت و ت9شهفتم تاريخ در سرانجام كشورش دانشدر و درگذشت مشهد در ١٣٧٤ ماه ديك خا به cdefg رضا امام مطهر حرم جوار

آقـا مـريم ;١٨. پـيشين هروي: مايل نجيب ـ ٣

/٦١٤. مشاهير گلزار شيخ:

حـياتش طـول در هروي شد/٣ سپردهكه نگاشت بسيار مقالههاي و كتابهاشـبه ايـران, افـغانستان, كشورهاي دربرخي رسيد, چاپ به تركيه و هند قارههريوا امواج است: قرار بدين او آثار ازو كــ9سيك شــعر از 7ســـرودهايي

ـ ١٣٢٨ سالهاي ميانه در كه سينمايي,١٣٤٢ كـابل است/, شده گفته ١٣٤٢تـا ١٣٤٢ از پس 7سـرودهاي ققنوساز اشعار/ مجموعه ,١٣٥٩ كابل /١٣٥٨زيـر آثـار به ميتوان او ديگر تأليفاتمـج9ت و جـرايـد معرفي كرد: اشارهمـناظرات و آثار حال شرح افغانستان,مـطبوع كـتب فهرست رازي, فخر امامآثار و حال شرح تجلي, آينه افغانستان,موي, سياه هروي, غوري حسيني اميرتـاريخ بـرناباد, ميرزايان مريم, ليتان,راهـنماي خطوط, گنجينه كرت, ملوكاصـط9حات و لغات افغانستان, تاريخفـوق آثـار بـجز او سـازي/ كتاب فنفارسي كتاب چندين تحقيق و تصحيحدر آن چاپ و متعدد مقاQت نگارش وكتاب, راهنماي خراسان, كتاب آريانا,عـهده بـه را مـردم و هنر وحيد, يغما,

١٧٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير عليرضا سيد ـ زاده مجتهد

;٢٤ ـ ٢٢. پـيشين هـروي: مــايل نــجيب ـ ١

شـيخ آقـا مـريم ;٤١٨. پيشين پهلوان: چنگيز

/٦١٦. پيشين محمد:

است/١ داشتههروي: مايل از شعري نمونه

است نهفته كان نيا غرور من خون در

است نهفته دستان رستم ستيز و خشم

گسست من پيوند ريشه كه پنداشتي

است نـهفته خراسان هزار سينهام در

مـايل غـ`مرضا مـير يـاد زنـده از شـعر سه ـ ٢

,٧٤ سـال ,٧٢ ـ ٧١ شـماره كــلك هــروي,

ص٢٩٠/

مـران تـوان و تاب ز تو مرا دل حالي

است٢ نهفته نيستان ميان ژيان شير

# # #مـرگ آسـتانه در روز سـه دو ايــن در هســتم

مــرگ روانــه كــنون ا گشــتم خــداي شكــر

بــبلعد را فــــرزند مــــا, مــــادر دنــــياست

مــرگ خــانه بــه رفــتم توانــي, نــا ز آنكــه

آلود غــم بــود آدم است, زيــاد زمــان رنـــج

مـرگ شــانه ز خــيزم رســتخيزان بــانگ در

گــريزان كــجا دام از غــافل مــرغكان مــــا

مـرگ دانــه خــورديم آنــجا بــه تــا آغــاز ز

همان/ ـ ٣

كشتن مرگ به را مرگ است, نام و ننگ كه جايي

مـرگ٣ بـهانه از هـم مـرگ, از نـترسد مــايل

سكندري جان علي

Ñ حـبيبا8 ميرزا ـ خراساني مجتهداول جلد

(109)عليرضا سيد ـ زاده مجتهد

(x / µ 1372 Ç 1301)

مجتهدزاده عليرضا سيد حاج دكتردانشگـاه اسـتاد ابـوطالب سيد فرزند١٣٠١ سـال در وي مشـهد/ فـردوسيشش سن در و متولد قاين شهر در ش / هتـحت و داد دست از را پدرش سالگي

عليرضا سيد ـ زاده مجتهد ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٧٨

دوران درآمـد/ خـود عموي سرپرستيبه بيرجند شهر در را متوسطه و ابتدايياسـتخدام به آن از پس و رسانيد اتمامبـه بـعد درآمـد بيرجـند فرهنگ ادارهبه مشغول قاينات فرهنگ رئيس عنوان

نوشته/ دست مجتهدزاده: احمد سيد ـ ١

شد/١ كارمشـهد بـه خدمت سال پنج از پسدر تـدريس ضـمن و گـرديد مــنتقلشـاهرضاي و فـردوسي دبيرستانهايمـعارف و ادبـيات دانشكـده در مشهددرجـه اخـذ به تهران دانشگاه اس9ميگرديد/ نايل فارسي ادبيات در ليسانسكرد سفر تهران به ش / ه ١٣٢٨ سال دردبـيرستانهاي در تـدريس ضــمن وادبيات دكتراي دوره قلهك و تجريشوري بهره با تهران دانشگاه در را فارسياسـتاد مانند معروفي استادان دانش ازالزمـان بـديع هـمايي, الديـن جــ9لپـايان بـه نـفيسي سـعيد و فـروزانـفر

همان/ ـ ٢

رسانيد/٢مشـهد بـه ش / ه ١٣٣٥ ســال دراعـضاي از يكـي و بـرگشت مــقدسو الهـيات دانشكـده مـؤثر و مـؤسس

به و شد مشهد دانشگاه اس9مي معارفو دانشكــده ايــــن در تــــدريسعـلوم فـارسي, ادبـيات دانشكدههايپس پرداخت/ پزشكي علوم و رياضيتحقيق و تدريس به ديگر بار چندي از

داد/ ادامه خودبـه بـارها اسـتادي سـمت در ويكشور از خارج در علمي مسافرتهايعربستان, عراق, كشورهاي به جمله ازو رفت مصر و كستان پا سوريه, فرانسه,و سـخنرانـي مـصر اQزهر دانشگاه درو تـدريس دوران در نـمود/ مـصاحبهبه شرح اين به ادبي آثار خويش تحقيقتـصحيح است: درآورده تـحرير رشتهتـصحيح قهستاني, نزاري حكيم ديوانشـهر اشـعار تصحيح المجالس, طرببغداد, كلمه در بحث 7مرواريد/, آشوبنثر و نظم درسي كتاب مجموعه تأليفدانشكدههاي در تدريس براي فارسيمـعارف و الهـيات و عـلوم و ادبـياتمجلههاي در مقاQتي ايشان از اس9مي/

١٧٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير الدينمحمد غياث ـ مشهدي مذهب

خراسان فرهنگ نامه قدس, آستان نامه

شـمارههاي قـدس, آستان نامه ك: ر/ همان, ـ ١

فرهنگ نامه ;١٣٥٢ سال ٣٦ ,١٣٤٥ سال ٢٦

دانشكده مجله ;١٣٢٢ سال ٦ شماره خراسان

/١٣٤٥ سال ٤ و ٣ و ٢ شماره مشهد, ادبيات

چاپ مشهد١به ادبيات دانشكده مجله واست/ رسيده

عـمر يك از پس زاده مجتهد دكترسـال در عـاقبت وقفه بي علمي ت9شزمين ناقص سكته علت به ش / ه ١٣٦٨دوران ايـن در شـد/ نشين خانه و گيرو دانشـجويان اسـاتيد سـاله, چــهارنيز خود و ميكردند ديدن او از دوستانمـحفل در جـمعه روزهاي ظهر از قبلفرخ محمود مرحوم منزل در ادبا و شعرا٢ ساعت در سرانجام ميجست/ شركت١٣٧٢ مـاه بـهمن ٢٤ شنبه روز بامدادبعد روز و گفت وداع را فاني دار ش / هفرهنگيان, دانشگاهيان, اندوه ميان درفـرهنگ مـختلف اقشار و دانشجويانصـحن در و تشـييع جنازهاش دوستبه رضوي مطهر حرم اس9مي جمهوري

پيشين/ زاده: مجتهد احمد سيد ـ ٢

شد/٢ سپرده ك خازنگنه ابراهيم ـ سكندري جان علي

اول عبدالرحمنÑجلد ـ مدرس

اول جلد Ñمحمدتقي ميرزا ـ مدرس

اول جلد Ñ سيدج�ل ـ يزدي مدرس

(110)الدين غياث ـ مشهدي مذهب

محمد(˜ / µ 942 Ç )

مـذهب مـحمد الدين غياث موQناقـرن مـذهب و خطاط نقاش, مشهديسـلطانعلي گـردان شا از و هجري دهم

ايـران هـنرمندان دانشـنامه سـرمدي: عباس ـ ٣

/٥١٢.

و مـيزيست مشـهد در او مشـهدي/٣٩٤٢ سـال اQولي جـمادي در عاقبتدر و يـافت وفات شهر همين در ق / هشـد/ سپرده ك خا به استادش قبر كنارهـنر واضعان از بايد را مشهدي مذهب

/١٤٥. هنر گلستان قمي: احمد قاضي ـ ٤

آثـار از دانست/٤ نـقاشي در افشــان

حسن محمد ـ خراساني مسعودي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٨٠

احـمد سـيد از مرقع قطعه يك اوست:نيم قلم به ق/ / ه ٩٨٦ 7متوفي مشهديالعـبد <مشـقه رقم: با خوش دانگ دوالديـن غـياث المـذنب الحـقير الفـقيرسه نيز و ذنوبه> غفر المذهب المشهدي٩٥٥ 7مـتوفي ميرزا بهرام مرقع از قطعهنيم و دانگ دو و دانگ سه قلم به ق/ / هبـا متوسط و خوش كتابت و دانگ دوغـياث المـذنب الفقير <العبد رقمهاي:غـياث العـبد <مشقه و المذهب> الدين<العـبد و ذنـوبه> غـفر المشهدي الدينايـن كه المذهب> الدين غياث المذنباوقـاف خـزينه كـتابخانه در قــطعات

خـوشنويسان آثـار و احـوال بـياني: مـهدي ـ ١

/٥٥٩.٢

است/١ موجود استانبول٩٠٦ ـ ٨٤٤7 نـوايـي عليشير اميراز بـايقرا حسـين سـلطان وزير ق/ / هوي به و است مشهدي مذهب گردان شاو تـوجه مـورد را او و داشــته ارادت

آثار و احوال تبريزي: زاده كريم علي محمد ـ ٢

/٤١٥.١ ايران قديم نقاشان

است/٢ ميداده قرار خود عنايتهوشيار جواد محمد

اول Ñجلد كبر ا علي ـ خراساني مروج

(111)مـحمد ـ خـراسـاني مسعودي

حسن(x / µ 1334 Ç 1255)

خـراسـاني مسـعودي حسن محمدو شـاعر سـنا, و شورا مجلس نمايندهو خان> <مسعود فرزند مشهدي, اديبمحمد مستوفي/ خان حسين محمد نوهمشـهد در ش / ه ١٢٥٥ سال در حسنتـحصي9ت اتـمام از بـعد يافت, تولد

١٨١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمدحسن ـ مسعوديخراساني

و فـارسي ادبيات تحصيل به مقدماتيبـه جواني در وي پرداخت/ رياضيات

و سـياسي رجـال حـال شـرح عـاقلي: بـاقر ـ ١

/١٤٣٣.٣ ايران نظامي

آمد/١ در رضوي قدس آستان استخداماغلب در بود كارآمدي و Qيق فرد چونخود جد مستوفي معاونت مأموريتهابار چند مشروطيت از پيش و مينمود رااوايـل در او شـد/ مشــهد فــرماندارآزاديـخواهـان صـف در مشــروطيتشـهرداري و شـهرباني ادارات درآمـد/و شهري انجمنهاي و تأسيس را مشهدايـجاد مشـهد در را وQيـتي و ايـالتي

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ٢

/٥٢٤. خراسان

وكالت به درگز از هفتم دوره در نمود/٢وكيل دوره هفت متواليا و رسيد مجلس

بـامداد: مهدي ;١٤٣٣.٣ پيشين عاقلي: باقر ـ ٣

/٢٣٩.٥ ايران رجال حال شرح

دوره اوليـن انتخابات در شد/٣ مجلسخراسان از سناتوري مقام به سنا مجلس

كـبر ا عـلي ;٢٣٩.٥ پـيشين بـامداد: مهدي ـ ٤

/٥٢٤. پيشين آزادي: گلشن

مـاه فروردين در وي سرانجام رسيد/٤

/٢٣٩.٥ پيشين بامداد: مهدي ـ ٥

وي درگذشت/٥ مشهد در ش / ه ١٣٣٤خراسـان آزاده و احترام مورد رجال ازسپيده تا شب هر كه داشت عادت بود/شعر در باشد/ مطالعه مشغول و بيدار دم

داشت/ خاصي مهارت تاريخ ماده ووي: غزل نمونه

بـاشد نـهفته اثـري وي در كـه بـخوان غـزلي

بـاشد نگـفته دگـري مـا بـا كـه بگـو ســخني

بـدامـان گـهر بـفشان شـيرين, زبــان بگشــا

بـاشد نسـفته دگـري دم بـدين تـا كـه گهري

غـنچه يگـانه آن دهــي دل گــلشن ز گــرم ا

بــاشد شكــفته گــل ز بــهتر بـــار بــــهزار

چشـمي بـه كشـي نـتوان مـحبت سـرمه ز تو

باشد خفته روز و شب غفلت و جهل بخواب كه

زد دوســتي بــمقام تـــوانــد كســــي دل در

بـاشد رفـته بـتمام نخوت و كذب خويش ز كه

/٥٢٥. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٦

آنـرا مـر اثـر نكـند واعــظ حــديث و ســخنبـاشد٦ شنفته سخني جانان ز جان بگوش كه

سكندري جان علي

ابوالمعالي ـ مشهدي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٨٢

(112)ابوالمعالي ـ مشهدي(˜ / µ 1145 pA kíM Ç )

سيد فرزند مشهدي المعالي ابو ميرزااز و شـاعر مـحمد, ابـو ميرزا السادات

/١٨٩. المعاصرين تذكره jهيجي: حزين ـ ١

رضـوي/١ قـدس آستان خدام رؤسايميزيست هجري دوازدهم قرن در ويق/ / ه ١١٨٠ 7متوفي Qهيجي حزين وكه مشهد در سالهاش سه اقامت مدت درطـول به ق / ه ١١٤٥ تا ١١٤٢ سال ازو داشت مـعاشرت وي بــا انــجاميد,جـمله از وي اخــ9قي خــصوصياتبـرخـورد و رفـتار و گفتار در صداقتاو اخـ9قيات از را مـردم بـا مــناسب

همان/ ـ ٢/١٩٠. همان ـ ٣

ميداند/٢ابوالمعالي حال شرح در كه آنجا ازمشهد در سال سه مدت كه دارد اشارهق / ه ١١٤٢ مشـهد به او ورود و ماندهمشـهدي ابوالمعالي بنابراين است, بودهباشد/ كرده فوت ق / ه ١١٤٥ از بعد بايد

اوست: از بيت دو اينرا ما نگين چون شد ما نقش دل در تو ياد بس ز

را مـا نشـين دل حرفي تو نام جز به نميگردد

ديگر حاصلي خاطر تشويق جز نيست دولت زرا٣ دريـا پـيوسته بـود طـوفان مــايه بــزرگي

هوشيار جواد محمد

(113)باقر ـ مشهدي(˜ / µ 1070 Ç )

عـرب مـيرزا فـرزند باقر شاه ميرزا

روشـن روز تذكره صبا: حسين مظفر محمد ـ ٤

/٩٨.

و حاصل به متخلص و شاعر مشهدي٤قـدس آستان خادم و مشهد سادات ازپـادشاهي روزگــار در وي رضــوي/بــه ق/ / ه ١٠٣٧ ـ ١٠١٤7 جــهانگير

نـتايج تـذكره گـوپاموي: lا قـدرت مــحمد ـ ٥

/١٨٩. اjفكار

در آنجا در و كرد٥ مهاجرت هندوستان١٠٦٨7 بـخش> <مراد شاهزاده خدمتبـه وي نـيابت بـه و گرفت قرار ق/ / ه

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٦

/١٤٠.

و بصره كرب9, به و آمد٦ مشهد زيارت

١٨٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير علي رستم ـ مشهدي

/٣١٢.١ هند كاروان معاني: گلچين احمد ـ ١

مـحمد مـيرزا نمود/١ سفر سورت بندرصـادق محمد ميرزا آبادي, نصر طاهرو صادق> <صبح مؤلف اصفهاني مينايمـؤلف شـيرازي دارابـي عـارف محمدوي مـعاصران از الخــيال> <لطــايف

;١٤٠. پـيشين آبـادي: نـصر طـاهر مــحمد ـ ٢

/٣١٢.١ پيشين معاني: گلچين احمد

ميباشند/٢وفـات سال نويسان تذكره چند هر,١١١٤ ,١١٣٠ اخــت9ف بـــه را وي

آقا ;١٨٩. پيشين گوپاموي: lا قدرت محمد ـ ٣

دهخدا لغتنامه ;٢٢٠.٩ الذريعه تهراني: بزرگ

حاصل/ ذيل

بـه كردهاند,٣ كر ذ ق / ه ١١٤٠ ,١١٠٠در ق / ه ١٠٧٠ سال در وي ميرسد نظر

/٣١٢.١ پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٤

است/٤ درگذشته مشهدديـوان بـه مـيتوان ايشـان آثار از

/٢٢٠.٩ پيشين تهراني: بزرگ آقا ـ ٥

وي كـرد/ اشاره ميخانه مثنوي و شعر٥نـامه> <سـاقي بـرابـر در را مثنوي اينق/ / ه ١٠٢٤ 7متوفي ترشيزي ظهوري

/٣١٢.١ پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٦

است/٦ سرودهاوست: از اشعار اين

پـيشين گـوپاموي: lا قـدرت محمد همان, ـ ٧

/١٨٩.

گذشت جهان از زنان خنده برق چو بايد

گـريستن٧ دنـيا سـر بـر ابـر چـو نـتوان

حاصل/ ذيل دهخدا, لغتنامه ـ ٨ دانسـتم گشت روي سـيه شمع چو سحر

شـد٨ رسوا زود كرد دري پرده كه هر كه

هوشيار جواد محمد

اول برهانالدينÑجلد ـ مشهدي

(114)علي رستم ـ مشهدي

(˜ / µ 970 Ç )

خـطاط, مشهدي علي رستم موQنا7متوفي بهزاد استاد زاده خواهر و كاتب

;١٨٦. التـواريـخ احسن روملو: بيگ حسن ـ ٩

/٥٧٩.٨ الصفا روضة ميرخواند:

در وي مـعروف/٩ نــقاش ق/ / ه ٩٤١

خـوشنويسان آثـار و احـوال بياني: مهدي ـ ١٠

/٢٠٨ ـ ٢٠٧.

را نسـتعليق موQنا شد/١٠ متولد هرات

سلطانعلي ـ مشهدي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٨٤

;٤٧٣.٦ الشـيعه اعـيان امـين: مـحسن سيد ـ ١

مـدينة تـذكره نـائيني: مـصباحي عـلي محمد

/٢٥١.٣ اjدب

مهارت كتابت در و مينوشت/١ خوشدر مـدتي وي نوشتهاند چنانكه داشت٨٧٥7 بايقرا ميرزا حسين سلطان دربار

/٢٠٨. پيشين بياني: مهدي ـ ٢

در همچنين و هرات٢ در ق/ / ه ٩١٢ ـ7مـتوفي صـفوي مـيرزا بهرام كتابخانهسلطان ابوالفتح فرزندش و ق/ / ه ٩٥٦در ق/ / ه ٩٨٤ ـ ٩٤٦7 مـيرزا ابراهـيم

و خـط تــذكره اصــفهاني: حــبيب مــيرزا ـ ٣

/١٢٥. خطاطان

بود/٣ مشغول كتابت به مشهدسال در عاقبت مشهدي علي رستمكنار در و درگذشت مشهد در ق / ه ٩٧٠مبارك پاي موازي مشهدي, سلطانعلي

;١٠٠. هـنر گـلستان قـمي: احـمد قــاضي ـ ٤

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خـان حسـن محمد

/٧١٩.٢ الشمس

گـرديد/٤ مـدفون cdefg رضـا حــضرتهـنرمند نـيز نائي> <محبعلي فرزندش

سـامي تـحفه تـذكره صـفوي: مـيرزاي سام ـ ٥

/٢٠٨. پيشين بياني: مهدي ,١٤٠.

بود/٥هوشيار جواد محمد

(115)ـسلطانعلي مشهدي(˜ / µ 926 Ç 841)

بـه ملقب مشهدي سلطانعلي موQنا<سـلطان بـه مـعروف الديــن, نــظامو علما از الكتاب>, <قبلة و الخطاطين>خـط خوشنويسان و خطاطان مشاهير

در ق / ه ٨٤١ سـال در است/ نستعليقاظـهر خـدمت در و شـد مـتولد مشهد

اjدب ريـحانة تـبريزي: مدرس علي محمد ـ ٦

/٤٢٩.٤

شد/٦ آشنا خطاطي هنر با هرويپشـتكار و ذاتي استعداد حسب برشـهرت همين اثر در و شد آفاق شهرهابــوسعيد ســلطان ق / ه ٨٦٥ ســالاز پس و بـرد هـرات به را او گوركانيحسين سلطان دربار در گوركاني مرگامـير وزيـرش خـدمت و بـايقرا ميرزابـه سـال چـهل مدت به نوايي عليشيركـتابخانه در و بـود مشـغول كــتابتاشـتغال استنساخ به سلطان مخصوص

١٨٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير عطار طاهر ـ مشهدي

/٣٥٢.٤ السير حبيب مير: خواند ـ ١

ســلطان كــاتب را خـــود و داشت١ميناميد/

احترام از حسين سلطان دربار در اوكتيبههاي تمام و بود برخوردار خاصيزمان خيريه آثار ديگر و هرات مساجدعـليشير امير وزيرش و حسين سلطانسـلطان اوست/ نستعليق خط به نواييسلطان خندان, محمد سلطان نور, محمدزين محمد, الدين ع9ء ابريشمي, محمدمشـاهير از قاسم محمد و محمد الدين

/٤٢٩.٤ پيشين تبريزي: مدرس علي محمد ـ ٢

از بعد علي سلطان هستند/٢ او گردان شاازبك بيگ شاهي توسط هرات تصرف

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خان حسن محمد ـ ٣

/٧٢١.٢ الشمس

و بازگشت٣ مشهد به ق / ه ٩١٣ سال در٨٥ در ق / ه ٩٢٦ سال اQول ربيع دهمرا او فوت مير خواند درگذشت/ سالگي

/٥٣٢.٤ پيشين مير: خواند ـ ٤

محاذي در او است/٤ نوشته ق / ه ٩١٩پـنجرهي نـزديك حـضرت پاي پايين

پـيشين السـلطنه: اعتماد خان حسن محمد ـ ٥

/٧٢١.٢

شد/٥ سپرده ك خا به فوQدباب در رسالهاي و ميگفت شعر ويمانده باقي او از نظم به آن تعليم و خط

است/اوست: اشعار همان/از ـ ٦

مـيلم بـدي خـط بـه جوانـي از

سـيلم٦ مـژه از رانـد خط عشق

ج�لي غ�مرضا

اول سيدبرهانالدينÑجلد ـ مشهدي

(116)عطار طاهر ـ مشهدي(˜ / µ 1044 ²k¯p Ç )

از و شـاعر مشـهدي عـطار طـاهر١٠٠٦ 7زنـده تـربتي امـتي گـردان شامشغول عطاري به مشهد در وي ق// / همشـهد در جــوانـي دوران در و بــود

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٧

آذر آتشكده بيگدلي: آذر بيك لطفعلي ,٣٠٥.

است/٨ ديوان صاحب وي درگذشت/٧

عبدالوهاب ـ مشهدي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٨٦

/٧٦.

/٦٤٢.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ٨

اوست: از اشعار اين

,٣٠٥. پـيشين آبـادي: نـصر طـاهر مــحمد ـ ٩

مـدينة تـذكره نـائيني: مـصباحي عـلي محمد

/٢١٨.٣ اjدب

عـندليب اي مـباش غـافل بــاغبان فــريب از

داشتم٩ آشياني باغ اين در هم من اين از پيش

هوشيار جواد محمد

(117)عبدالوهاب ـ مشهدي

(˜ / µ 9 ¬o›)

شـاعر, مشهدي عبدالوهاب موQنا

/٣٨١. سخنوران فرهنگ پور: خيام ـ ع ـ ١٠

و هـجري١٠ نـهم قرن قاضي و خطاطـ ٨٥٣7 تيموري بابر ابوالقاسم با معاصر

ايـران در نـثر و نـظم تـاريخ نفيسي: سعيد ـ ١١

/٣٢٩.١

صــاحب شــاعري او ق//١١ / ه ٨٦١

/٧٠٣.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ١٢

و فضل صاحب خطاط, كاتب, ديوان,١٢همين در عاقبت و بود مشهد شهر قاضي

مجالس تذكره عليشيرنوايي: الدين نظام مير ـ ١٣

/٢٠١ ,٢٦. النفايس

گرديد/١٣ مدفون و درگذشت شهرچنانكه بود استاد شعري صنعت درقـاضي گـرد شـا مشـهد شعراي بيشتر

/٢٠١. پيشين عليشيرنوايي: الدين نظام مير ـ ١٤

ـ عماد قلعه در او خط به كتيبه بودند/١٤غربي نواحي در واقع مستحكم ق9ع ازبه تيموريان دوره در كه فعلي افغانستانخزاين براي استواري و استحكام علت

,٤١ ,٣١ ,٢٦.٤ السـير حبيب مير: خواند ـ ١٥

سـمرقندي: عـبدالرزاق الديـن كمال ;٧٧ ,٥٤

/٩٤٨. البحرين مجمع و السعدين مطلع بود١٥ شده گرفته درنظر سلطنتي دفائن و/٢٠١. پيشين عليشيرنوايي: الدين نظام مير ـ ١٦

است/١٦ موجود ـ

اوست: اشعار از

/٢٦. پيشين نوايي: عليشير الدين نظام مير ـ ١٧

سـرزلفت از دل تـو لعـل لب از جــان

درازنـد١٧ عـمر و خـضر آب جــوينده

هوشيار جواد محمد

١٨٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير عليرضا ـ مشهدي

(118)عليرضا ـ مشهدي

(˜ / µ 986 pA y¼Q Ç )

سيد ميرزا گرد شا مشهدي عليرضا

/٤٨٢. اطلسخط فضائلي: lا حبيب ـ ١

ق//١ / ه ٩٨٦ 7مـتوفي مشـهدي احمداوايـل در وي خـوشنويس/ و خـطاط

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خان حسن محمد ـ ٢

/٧٢٦. الشمس

است/٢ ميزيسته مشهد در صفويه دوره<وي قمي احمد قاضي گزارش به بنا و

/٩١. هنر گلستان قمي: احمد قاضي ـ ٣

مينوشت>/٣ خوش بسياردر مشـهدي احمد سيد آنكه از بعد

خـوشنويسان آثـار و احـوال بـياني: مـهدي ـ ٤

/٤٦.

رفت,٤ قـزوين بــه ق / ه ٩٨٤ ســالكمي و ماند مشهد در مشهدي عليرضا

/٩٣. پيشين قمي: احمد قاضي ـ ٥

درگذشت/٥ شهر همين در بعدقـلم به مرقع قطعه يك وي آثار ازبا عالي دانگ دو نيم و جلي دانگ پنجيك و مشـهدي> رضا علي <العبد رقم:و دانگ سـه قلم به ديگر مرقع از قطعهعـلي العبد كتبه > رقم: با خوش كتابتمـوQنا فـرموده حسب مشـهدي رضااين گشت>/ رقم شكسته مرقوم حاجي,اوقـاف خـزينه كـتابخانه در قـطعه دو

/٤٦٧. پيشين بياني: مهدي ـ ٦

هـمچنين است/٦ مــوجود اســتانبول7زنده گنابادي عبدي موQنا كه اشعاري

7متوفي منشي مير رثاي در ق/ / ه ٩٨٤قـمي احـمد قـاضي پــدر ق/ / ه ٩٩٠رضـا عـلي موQنا خط به است سروده

٧٣٥.٢ التواريخ خ`صة قمي: احمد قاضي ـ ٧

/٧٣٦ ـ

است/٧ مشهديهوشيار جواد محمد

(119)امين محمد ـ مشهدي(˜ / µ 1006 ²k¯p Ç )

شـاعر, مشـهدي امين محمد موQنا

و خـط تــذكره اصــفهاني: حــبيب مــيرزا ـ ٨

/٢٤٩ ـ ٢٤٨ ,١٥١. خطاطان

مـذهب و نـقاش/٨ و كـاتب خـطاط,

آثار و احوال تبريزي: زاده كريم علي محمد ـ ٩

در وي رضوي/٩ قدس آستان كتابخانه

مهدي ميرزا ـ مشهدي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٨٨

/١٢٠٥.٣ ايران قديم نقاشان

صـنعت و سازي جدول تذهيب, ضمناوليـه مـخترع و ابتكار صاحب عكسميآمد, شمار به رنگ هفت عكسهايمـهارت سـازي ابــر در هــمچنين او

/١٤٨. هنر گلستان قمي: احمد قاضي ـ ١

داشت/١در ـ ازبكان حمله از بعد امين محمدبـا مدتي خراسان, به ـ ق / ه ٩٩٧ سالسالها آنجا و رفت هند به خانوادهاشرحيم 7محمد خانان> <خان كتابخانه درتذهيب به قرامانلو/ خان بيرام بن خانآرامش از پس و پـرداخت كــتابها١٠٠٦7 عـباس شـاه زمان در خراسان

/١١٩.١ هند كاروان معاني: گلچين احمد ـ ٢

شـهر همين در و آمد/٢ مشهد به ق/ / ه

/١٤٨. پيشين قمي: احمد قاضي ـ ٣

درگذشت/٣هوشيار جواد محمد

(120)مهدي ميرزا ـ مشهدي(˜ / µ 1141 ²k¯p Ç )

و شـاعر مشـهدي مــهدي مــيرزامشـهد در ايشـان <عالي>/ به متخلص

;١٨٨. المـعاصرين تـذكرة jهـيجي: حزين ـ ٤

العـارفين ريـاض تـذكره لكـهنوي: راي آفـتاب

/١٢.٢ درگـذشت/٤ شـهر ايـن در و شـد زادهاست/ نمانده باقي ديوانش

وادي <در آوردهانـد: او وصـف درتمام در بود كمال به او قدرت سخنوريشـعر نـداشت, نـظير خراسان مملكت

/٣٥٠. پيشين jهيجي: حزين ـ ٥

نظم///>/٥ قسم هر از و گفته بسياربـه كـه است سروده زياد شعر ويبوده بيت هزار سي شامل خودش گفته

/٣٥٠. همان ـ ٦/١٨٨. همان ـ ٧

است/٦اوست: از اشعار اين

دارد بـر دگـري تـوانـد كه ممكن نيست

را دنـيا انـداخـتهام نــظر كــز آنــچنان

سنگ رگ در كند جلوه گر تو حسن پرتو

سنگ٧ رگ هر نظر به نمايد طور شعله

هوشيار جواد محمد

١٨٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير ا3 نعمت ـ مشهدي

(121)ا8 نعمت ـ مشهدي(˜ / µ 1015 ²k¯p Ç )

و خـطاط مشهدي Kا نعمت موQناشاه نزديكان از پدرش مشهدي/ شاعربـود/ ق/ / ه ١٠٣٨ ـ ٩٩٦7 اول عباساحـمد <مـيرزا نـزد مشـهد در نخستخـط ق/ / ه ٩٨٦ 7مـتوفي مشــهدي>نزد مدتي و رفت قزوين به بعد آموختق/ / ه ١٠٢٥ 7زنـده عباسي> <عليرضا

ـ ١٢٦. هـنر گـلستان قـمي: احـمد قـاضي ـ ١

/١٢٧

آنكـه از پس پـرداخت/١ خط تعليم بهق / ه ١٠٠٦ سال در را مشهد عباس شاه

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خان حسن محمد ـ ٢

اعـيان امـين: مـحسن سـيد ;٧٣٧.٢ الشمس

نائيني: مصباحي علي محمد ;٢٢٥.١٠ الشيعه

/٢٢٥.٣ اjدب مدينة تذكره

آمد/٢ مشهد به Kا نعمت نمود, تسخيرحدود هنر> گلستان > تأليف هنگامحـيات قيد در ق/ / ه ١٠١٥ ـ ١٠٠٤7

است/ بودهاوست: از رباعي اين

بـاز مـيآيم كــعبه بســوي ديــر از

مـجاز اهـل از نـه حـقيقتم اهـل از

/١٢٧. پيشين قمي: احمد قاضي ـ ٣

مـيآيم آستين در دل و كف در جان

نياز٣ و عجز و حاجت هزار به سويت

هوشيار جواد محمد

(122)ـعليقلي مشهدي مصور(˜ / µ 1294 pA kíM Ç 1227)

رضـا فـرزند عـليقلي ميرزا حاجيمتخلص شاعر و نقاش تراش, پيكر قليدر ق / ه ١٢٢٧ سال در وي <مصور>/ بهبـه جوانـي آغاز در آمد/ دنيا به تهراننقاشي شهر اين در نمود/ مهاجرت مشهددر عـمر آخـر تا و آموخت شاعري و

مـدينة تـذكره نـائيني: مصباحي علي محمد ـ ٤

/٢٢٢.٣ اjدب

فـنون در مـصور مـيزيست/٤ مشـهدفـراوانـي مهارت سازي شبيه و نقاشينــيز آيــنه قــاب و قــلمدان داشت/بـه و داشت شـعر طــبع مــيساخت/<مصور> را خود تخلص نقاشي مناسبت

ملك آقا ـ اصفهاني معرف ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٩٠

الآثـار مكارم آبادي: حبيب علي محمد ميرزا ـ ١

/١٢٨٥.٤

بسـيار و زمـان نـوادر از مصور نهاد/١

الفـصحا مـجمع هـدايت: خـان قـلي رضــا ـ ٢

/٩٥٢.٥

فـوت بـود/٢ مـهربان و صحبت خوشهـجري سـيزدهم قرن اواخر در مصور

شد/ واقع مشهد در قمريقـاجار شـاه مـحمد حضور به ويبـا شـاه مـدح در قـصيدهاي و رسـيدمـورد كـه كرد تقديم نقاشي صفحهاياز تـصويري گـرفت, قـرار وي تـوجهدر تهنيت قصيده يك و كشيد شاه محمدهـرات فـتح دربـاره ق / ه ١٢٧٣ سال

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ٣

/٥٤٠. خراسان

بـه مـيتوان او ديگـر آثـار از سرود/٣به كه آبرنگ با چوپاني مرد پير تصويررا گـوسفند چـند و داده تكـيه عصاييمصور علي <عمل رقم با ميكند مراقبتتـاريخ بـا زيبايي قلمدان و متخلص>

/٢٤٨.٥ آفرينان اثر ـ ٤

كرد/٤ اشاره ق / ه ١٢٩٤اوست: از اشعار اين

آفـتاب چـون در ز آمـد حـجاب بـي دلبــر دوش

سـحاب در شـد مسـتتر رويش شـرم از كـافتاب

نـظر انــدر آفــتاب مكــدر آمــد ســحاب بــي

آفـتاب آن حـجاب بـي آمـد در در كـز زانــزمان

مـپرس وي از كه قدي با و مگوي وي كز رخي با

مـياب كـو مـياني بـا و مـجوي كــو دهــاني بــا

خـلد بـاغ از گـلشني گـلشن, چـو نـيكويش روي

ناب مشك از خرمني خرمن, چو بويش مويخوش

/٥٤١ ـ ٥٤٠. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٥

شـوند هـم بـا قرين كي ظلمت نور با شب و روز

عـجاب٥ شـيئي عـيان وي مـوي و روي قران از

زاده سعيدي رسول

ـ كــرمانشاهي واعــظ Ñ مــظلوماول جلد محمدعلي,

(123)آقاملك ـ اصفهاني معرف

(˜ / µ 1002 Ç )

متخلص و شاعر اصفهاني ملك آقاكمال, صاحب مردي ايشان <معرف>/ بهسـلسله از طـبع, شـوخ سخن, خوشمعرف صفي آقا برادر و اصفهان معرفان

١٩١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير گلپايگاني مقبل

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ١

/١٣٠.

بـيگ> <فرهاد وزير مدتي وي است/١

عـباسي تـاريخ يـزدي: مـنجم محمد همان; ـ ٢

/٩٣.

فرهاد آنكه از بعد بود/٢ اصفهان كم حاـ ٩٩٦7 عـباس شاه غضب مورد بيگشـد, كشته و گرفت قرار ق/ / ه ١٠٣٨ناچار او و گرفت را ملك آقا اموال شاهمتواري آنجا در مدتها و آمد مشهد بهبـيگ <حـاتم وسـاطت با آنكه تا بودشاه ق/ / ه ١٠١٩ 7متوفي الدوله> اعتمادمشهد در و گذشت تقصيرش از عباس

/١٣٠. پيشين آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٣

ق / ه ١٠٠٢ ســــال در و مـــــاند٣

العـارفين ريـاض تـذكره لكهنوي: راي آفتاب ـ ٤

/٢١٦.٢

درگذشت/٤حاتم مدح در ملك آقا را رباعي اين

است: گفته بيگكـرد حي همت اسم سخاش كه حاتم

كـرد مـي پـر سـاغرش زمـانه جود وز

ـ ١٣٠. پـيشين آبـادي: نـصر طـاهر مـحمد ـ ٥

/١٣١

اسم شركت بود تواش با كه ميخواست

كـرد٥ طـي نـامش روزگـار كه بود اين

شاعر, فردي اصفهاني تقي فرزندش

/١٧٣.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ٦

از بعد كه بود/٦ خطاط و ديوان صاحبسال در و رفت هند به پدرش درگذشتجـهان از چشـم آنـجا در ق / ه ١٠١٣

;١٣١. پـيشين آبـادي: نـصر طـاهر مــحمد ـ ٧

/٢٣٠.١ هند كاروان معاني: گلچين احمد

فروبست/٧آقا ديگر فرزند نيز اصفهاني معزاي

و خمسه حافظ و كمال صاحب ملك,در ق / ه ١٠٢٤ در كـه بـود شــاهنامه

/١٣١٦.٢ پيشين معاني: گلچين احمد ـ ٨

يافت/٨ وفات گره> <آهوشيار جواد محمد

(124)مقبلگلپايگاني(˜ / µ 13 ° 12¬o›)

و دوازدهم قرن شعراي از گلپايگانيشعر در وي گلپايگان/ هجري سيزدهمجاي بر اشعار از داشت/ <مقبل> تخلص

خيالي مو?نا ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٩٢

شاعران از كه گفت ميتوان او از ماندهبـيت اهـل سـراي مـرثيه و گو مديحه

است/ طهارت و عصمتايوان مقابل عتيق صحن ميان قبرشسـنگ از قبرش سنگ لوح و است ط9

ميباشد/ بزرگ بسيار ممتاز خاراياوست: از اشعار اين

البــحرين مــجمع دريــاي يگــــانه در

حسـين امـام بـ� و كـرب تپيده خون به

داشت اسـتقامت تـاب دگـر ذوالجناح نه

داشت طاقت ج�ل پر لبان تشنه شاه نه

گـرديد قـيرگون چـو مـخالف جـور ز هوا

گـرديد نگـون سـر اسب از فـاطمه عزيز

التـواريـخ مـنتخب خراسـاني: هاشم محمد ـ ١

زنـدگاني اصـفهاني: زاده عـماد حسين ;٧٠٦.

cdefg الرضـا مـوسي بـن عـلي امـام حــضرت

/٣٤٥.٢

افـتاد زيـن صـدر ز شـاهي مـرتبه بـلند

افـتاد١ زمـين بـر عـرش نكنم غلط گر ا

زاده سعيدي رسول

اول محمدعليÑجلد ـ موذن

Ñ عـلي مـحمد ـ گرمارودي موسوياول جلد

(125)خيالي مو=نا(˜ / µ 951 Ç )

دوره زبان ترك شاعر خيالي موQنانيك درويش, و فقير مردي او صفوي/ميرزا سام نزديكان از و خيرخواه نفس,٩٥١ سال وي بود/ ق/ / ه ٩٨٤7 صفويمشـهد در و درگذشت قزوين در ق / هدر بيشتر اشعارش ديوان گرديد/ مدفون

است/ مثنوي و قصيده غزل, قالباوست: از

تـابان مـه اول گـلور ايــچره لبــاس نــارنجي

غـلطان دور بـير سـين شانه ليمش توتو التونغه

سـامي تـحفه تـذكره صـفوي: مـيرزاي سام ـ ٢

/٣٤٨ ـ ٣٤٧.

نك و نگـــار گــــوشنيده ســــر آســــلو دردر

رخشـان٢ كوكب ايكي لميش بو قرين له اي يا

هوشيار جواد محمد

١٩٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير علياصغر ـ خديوي مير

جلد Ñحسن محمد ـ مولويقندهارياول

(126)ـعلياصغر خديوي مير

(x / µ 1372 Ç )

خـديوي, مير اصغر علي سيد حاج

كـيهان خراسـاني, هنرمند و شاعر درگذشت ـ ١

مـريم ص٦٧; ,١٠ سال ,١٠ شماره فرهنگي,

/٤٦٧. مشاهير گلزار محمد: شيخ آقا

عهدهدار وي خراساني/١ هنرمند و شاعردر دراز ساليان طول در دولتي خدماتو حـرفهاي و فـني آمـوزش سـازمان

خــراســان: پــيشين, فـــرهنگي: كــــيهان ـ ٢

١٣٧٢.١٠.٣,ص١١/

بود/٢ مشهد راديويمـاه دي دوم روز در خـديوي ميرگـفت/ وداع را فـاني دار ش / ه ١٣٧٢هنرمندان فرهنگيان, وسيله به پيكرش

قدس صحن در و تشييع مشهد مردم و

همان/ ـ همان/٣ ـ ٤

شد/٣ سپرده ك خا به رضوي حرمكـتاب جـلد يـازده خديوي مير ازو <پند اوست: آثار از است/٤ شده چاپرا آن پندهاي و بخنديد و بخوانيد لطيفهمشـهد, ١٣٧٢ ـاپ چ بنديد>, كار به نيزو لطايف از گوهر>,<مجموعهاي <خندهوچاپ ادبي>, عرفاني, تاريخي, حكاياتآثار پيري>: غم ١٣٦٩,<رؤيايجوانيوـاپ چ ايـران, نامي شعراي از ارزندهاي<اشــعار خــنده>, <كشكــول ,١٣٧١نظم لطايف گزيدهشيرينترين مشهدي>:آداب از مشهدي لهجه به اشعاري و نثر و١٣٦٢ ـاپ چ ـان خـراس مـردم رسوم وو اشـعار گـنجينه خنده>: <جنگ مشهد,,١٣٧٠ ـاپ چ ـاهي فك شـيرين لطايفادبيشعراء آثار گزيده > رباعي>, و <غزل

محمدرضا ـ سدهي ميردامادي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٩٤

عصر تا پنجم قرن از زبان فارسي ادباي وسال <سي مشهد, ١٣٦٥ چاپ حاضر>,و گلي چمن هر <از تئاتر>, صحنه پشت١٣٧١ تـهران خـوشهاي>, خرمن هر از<مـجموعه مكدان>, ـن و مك <ـن ه/ش,ه/ش, ١٣٦٨ مشـهد ـاهي> فك اشــعار

/٤٦٧. پيشين محمد: شيخ آقا مريم ـ ١

شيرين>/١ جوابيهاي <حاضراوست: اشعار از

نكـردم كـاري گـنه از غـير خـدا درگـاه بـه مــن

نكـردم آزاري مــردم هــرگز كــه دلشــادم ليك

زشـتم اعـمال هـمه زيـن و خــدا از دارم شــرم

نكـردم كـاري سـتم و ظلم كسي بر كردم چه هر

خـالي بـود دسـتم هـمواره جـهان مـال از گرچه

نكـردم خـواري و ذلت و فـقر و رنـج از شكـوهاي

عـبادت و داري زنـده شب از بــهره نــبردم گــر

نكـردم كـاري ريـا ظـاهر صــورت انــدر هــرگز

نـصيبم شـد دل خــونابهي گــر ا خــود درون در

نكـردم جـاري هـمتي دون هـر نزد را خود اشك

مـينشستم اديـبان بـا دايــم ايــنكه افــتخارم

نكـردم يـاري را ســفله پست انــديشان كــوته

بـخشش و بـذل بـراي مكـنت و ثروت نبودم گر

نكــردم خــودداري مــهر و صــفا ايــثار ز ليك

شـد مـ� بـر گشـودم كس هـر بـر را دل عقدهي

نكـردم اســراري فــاش امــا بــودم دل مــحرم

ربـاعي و غـزل خـديوي: مـير اصـغر عـلي ـ ٢

/٣٢٦. شعرا ادبي آثار گزيده

حقيقت اين برگو چيست؟ خديوي عمرت حاصل

نكــردم٢ ســزاواري كــار ولي رفــتم كـــامدم,

زاده سعيدي رسول

(127)محمدرضا ـ سدهي ميردامادي

(x / µ 1333 Ç 1300)

فـرزند ميردامـادي محمدرضا سيدشاعر سدهي طبيب محمود ميرزا حاج<ايـمن>/ به متخلص بيت: اهل مداح واز سده در ش / ه ١٣٠٠ سال به ايشانانـدكي از بعد شد, متولد اصفهان توابعدر و آمد خراسان به اصفهان در تحصيلدر عـاقبت گـرديد/ كـن سا مشهد شهر١٣٧٢ رجب . ش / ه ١٣٣٣ فروردينك خا به و درگذشت شهر همين در ق / ه

شد/ سپردهحـضرت آستان به تشرف زمان در

١٩٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير مشهدي مفلسي مير

cdefg الرضـا مـوسي بن علي اQئمه ثامنآن بـيت دو كـه است سـروده اشعاري

است: چنينادنـي او اورنك شـاهنشه مـوسي بـن عــلي

اعدايم باشند عالمي از ك با چه مهرش با كه

شـعراي تـذكره مـهدوي: الديـن مصلح سيد ـ ١

/٧٨ ـ ٧٥. اصفهان معاصر

او ك پــا آل و مــرتضي و^ي و مــهر بــجزسودايم١ نيست خود كسي با عالم دو بازار به

هوشيار جواد محمد

اول Ñجلد داود ميرزا

اول عسكريÑجلد ميرزا

(128)مشهدي ميرمفلسي(˜ / µ 896 pA ¥L› Ç )

متخلص و غزلسرا شاعر مفلسي ميرمقدس مشهد سادات از وي مفلسي/ به

/٥٥٨. سخنوران فرهنگ پور: خيام ـ ع ـ ٢

شـاه عـهد هجري٢ نهم قرن در كه بودـ ٨٧٥7 تـيموري بايقرا حسين سلطان٨٩٦ سال از قبل ميزيست/ ق / ه ٩١٢

مجالس تذكره عليشيرنوايي: الدين نظام مير ـ ٣

الذريـعه تـهرانـي: بـزرگ آقـا ;٢٠٣. النـفايس

/١٠٨٧.٩

مشـهد٣ در مزارش و يافته وفات ق / ه

/٣٠. پيشين عليشيرنوايي: الدين نظام مير ـ ٤

كه محلي است/٤ خضر خواجه لنگر دردر و نيست شده شناخته ما براي امروزه

بـه مربوط منابع يا تاريخي منبعي هيچبه كري ذ آن از مشهد تاريخي جغرافياي

است/ نيامده مياناوست: از بيت دو اين

/٢٠٣ ,٣٠ ـ ٢٩. همان ـ ٥

قــيامت انــدوه و مـــرگ بــــ�ي

قـامت٥ نخل را ما ساخت چنبر چه

هوشيار جواد محمد

ن

سوم محمدحسينÑجلد ـ نادري

سوم مهديÑجلد محمد ـ ناظر

(129)علي محب ـ هروي نايي

(˜ / µ 973 Ç )

هراتـي به متخلص نايي علي محبمشـهدي عـلي رسـتم گرد شا و فرزنددهم قرن نوازنده و شاعر خطاط, نقاش,

ميرزا ,١٠٠. هنر گلستان قمي: احمد قاضي ـ ١

/١٥٠. خطاطان و خط تذكره اصفهاني: حبيب

از و هـرات١ از ايشـان اصـل هـجري/خـوشنويسي هـنر گـانه چهل استادان

/١٥٠. پيشين اصفهاني: حبيب ميرزا ـ ٢

خـط بـود/٢ مـيرزا بـايسنقر كـتابخانهخـوب را خــفي و جــلي نســتعليقخـوشنويس و كــتابدار و مــينوشتدر صفوي ميرزا ابراهيم سلطان كتابخانه

مـيرزا ,١٠٠. پـيشين قـمي: احـمد قــاضي ـ ٣

/٢٤٦. پيشين اصفهاني: حبيب

مـناسبت هـمين بـه و بــود/٣ .٢٤٦/مشــهد پيشين اصفهاني: حبيب ميرزا ـ ٤

عـلي مـحب ميكرد/٤ رقم <ابراهيمي>

كـتابداري بـه و بـود پرواز بلند فرديشـاهزاده مـزاج در و نـميكرد قـناعتتصرف داري مملكت امور در و داخلدر كـه ســال هشت از پس مــيكرد/شاه بود ميرزا, ابراهيم شاهزاده خدمتفـرا قـزوين به و عزل را وي طهماسب

مـيرزا ,١٠٠. پـيشين قـمي: احـمد قــاضي ـ ٥

/٢٤٦. پيشين اصفهاني: حبيب

را مـيرزا سـام مـ9زمت مدتي خواند/٥را وي طـهماسب شـاه سـپس داشت,منصور سيد به معروف بيگ سيد م9زم

١٩٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير قاسم محمد ـ اروساني نصاص

خـوشنويسان آثـار و احـوال بـياني: مـهدي ـ ١

/٦١٧ ـ ٦١٦.٢

در اقـامت مدتي از پس موQنا نمود/١عاليات عتبات به زيارت اجازه قزوينقـزوين به دوباره سفر از بعد و يافت را

مـيرزا ,١٠٠. پـيشين قـمي: احـمد قــاضي ـ ٢

/٢٤٦. پيشين اصفهاني: حبيب

خوش پروا, بي علي محب بازگشت/٢خطش مفردات بود/ پرداز ظريف و طبعخـط كـرسي ولي دارد را Qزم مـتانتندارد/ را حروف محاذات و برابري يعنياز بسـياري از قـلمش لطـافت گرچه اشعر در ولي است, بيشتر خط استادانني موQنا دارد/ بنيان بي و سست ابياتبه رو اين از و مينواخت, خوب نيز را

/٦١٧ ـ ٦١٦.٢ پيشين بياني: مهدي ـ ٣

گشت/٣ مشهور <نايي>از مراجعت از پس نايي موQنا فوتدر ق / ه ٩٧٣ سـال بـه عتبات زيارتفـوتش تـاريخ در شـد/ واقـع قـزوينمير استاد وسيله به كه گفتهاند قطعهاياو قـبر سـنگ بـر مشـهدي احمد سيد

شد: نوشتهحيف علي محب م� فاني جهان از رفت

بـادا مـقام را او جـنت صـدر بــه يــارب

بـود مـحترم و مـقبول دنيا اهل نزد چون

بــادا احــترام بــا الهــــي آخــــرت .١٠٠/در پيشين قمي: احمد قاضي ـ ٤

گـفت خرد از پرسيدم فوتش سال تاريخبـادا٤ امـام شـافع را عـلي مــحب مــ�

مشـهد بـه قزوين از را موQنا جسدامام مبارك پاي پايين در و نقل مقدسعلي رستم پدرش قبر جنب در cdefg رضادفـن مشـهدي علي سلطان و مشهدي

مـيرزا ;١٠٠. پـيشين قـمي: احـمد قــاضي ـ ٥

/٢٤٦. پيشين اصفهاني: حبيب

كردند/٥زاده سعيدي رسول

اول اسماعيلÑجلد ـ نجوميان

(130)قاسم محمد ـ اروساني نصاص

(˜ / µ 1145 pA y¼Q Ç )

شاعر اروساني نصاص قاسم محمد

/٢٢٥. المعاصرين تذكرة jهيجي: حزين ـ ٦

اوايل و صفوي دوره اواخر سخنور٦ و7مـتوفي Qهـيجي حـزين است/ افشار

عبدالحسين ـ خراساني نصرت ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ١٩٨

سـه اقــامت مــدت در ق/ / ه ١١٨٠تا ١١٤٢ سال از كه مشهد در سالهاشوي بـا انـجاميد طـول بـه ق / ه ١١٤٥عـابد, فـردي را او و داشت مـعاشرت

همان/ ـ ١

گـزارش از بـود/١ يـافته عارف و زاهدوي كـه مـيآيد بدست Qهيجي حزيندرگذشت/ مشهد در ق / ه ١١٤٥ از قبلقـاسم مـحمد نـام بـه ديگري فردسليمان شاه با معاصر اصفهاني سراجايوجـود ق/ / ه ١١٠٥ ـ ١٠٧٧7 صـفويداشـته مهارت نقاشي فن در كه داشتهبوده زنده ق / ه ١٠٨٦ حدود در و است

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ٢

روز تـذكره صـبا: حسـين مظفر محمد ;١٣٩.

رحيمي مآثر نهاوندي: عبدالباقي ;٣٥١. روشن

الذريـعه تــهرانـي: بــزرگ آقــا ;٧٣٨ ـ ٧٣٧.

/٤٣٦.٩

قـاسم مـحمد بـا نـبايد را وي است/٢كرد/ محسوب يكي اروساني نصاص

بـه را تـذكره اين حزين كه آنجا ازشـيعه مـذهب داراي كه ايراني شاعرانداده اخـتصاص بـودهانـد, عشريه اثنااز بـايد را اروســاني نــصاص است,

دانست/ امامي شيعي شاعراناوست: اشعار از

/٢٢٥. همان ـ ٣

خـويش جـوانـي عـهد كـردم گـداز صـرف

خويش٣ زباني زآتش عذابم در شمع چون

هوشيار جواد محمد

(131)عبدالحسين ـ خراساني نصرت

(x / µ 1334 Ç 1251)

نـصرت خـان عـبدالحسـين ميرزامشهور خراسان, معاصر شاعر خراساني<نصرت>/ به متخلص و باشي منشي بهوظـايف امـين خـان محمد فرزند وي١٢٥١ سال در است/ اصفهاني مستوفي

١٩٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير عبدالحسين ـ خراساني نصرت

و پـدر شـد/ مـتولد اصـفهان در ش / هاصـفهان در را اسـتيفاء شغل اجدادشخـواهـر نـوه مـادر طرف از و داشتندچـون بـود/ نشــاط> الدوله <مــعتمددر را وظـايف امـانت پدرشمسئوليتهـفت سـن در آورد دست بـه مشـهدبراي و آمد مشهد به او با همراه سالگي

گزيد/ اقامت شهر اين در هميشهسال چهارده مدت خراساني نصرتمـجتهد حبيب ميرزا حاج نزد در را فقهمحمد حاج نزد در را فلسفه و خراسانيشـيخ غـ9محسين حـاج فاضل, علياز بـاشي خـادم محمد ميرزا و اQس9مو سـبزواري هادي م9 حاج گردان شاصـادق مـحمد مـ9 محضر در را ك9مدر نـمود/ تـحصيل سـبزواري, حكميبسـياري مهارت به نيز انشاء و ادبياتزمان همان در كه گونهاي به يافت دستحـافظه بـا شد/ باشي منشي به معروفسـالگي بـيست در داشت كـه عجيبيانـواع و شـد فاضلي و دانشمند ايـرانجوان رجـال حـال شــرح بــامداد: مــهدي ـ ١

صـد آزادي: گـلشن كبر ا علي ;١٤٠ ـ ١٣٩.٥

/٥٦٥. خراسان شعر سال

مينوشت/١ خوب را خطوطآنـجا از و تـهران به سالگي ٢١ در

بـه السـلطنه نـجد صدرا ميرزا با همراهمـحمد مخصوص منشي و رفت شيرازو شاه الدين ناصر برادر الدوله ركن تقيالدوله ركن آنكه از بعد شد/ فارس كم حابـا آورد, دست به را خراسان حكومتبه مشغول مشهد در و آمد مشهد به ويمـقام مشروطيت اوايل در گرديد/ كارعهده به را خراسان ايالت دفتر رياست

/٥٦٦ ـ ٥٦٥. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٢

گرفت/٢قـوام مـدح در قـصايدي سـرودنتقي با رابطهاش سردي موجب السلطنهدر شـد/ خـراسـان وقت استاندار زادهفـرمانداري بـه ابتدا ش / ه ١٣١٠ سالاستانداري دفتر رياست به بعد و كاشمرمأمور مازندران ايالت معاونت و كرمانسمت از ش / ه ١٣١٣ تيرماه در گشت/درگـز فـرمانداري بـه و عـزل هـايشاو از ش / ه ١٣١٤ سال در شد/ منصوبنـمايندگي كـانديداي تـا شد خواسته

عبدالحسين ـ خراساني نصرت ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٠٠

از او ولي شـود مـلي شـوراي مجلسطـي و كـرد خـودداري آن پــذيرفتنتـقاضاي كشـور وزارت بـه نــامهاياز پس سـرانـجام نـمود/ بـازنشستگيروش و راه چـون خـدمت سال پنجاهمـاهي بـا نميكرد پيروي را زمانه اهل

همان/ ـ ١

كردند/١ بازنشسته را او ريال سيصدجـمله: از گـروهي هـمراه بــه ويصيد 7درگزي/, گزي دره خان غ9مرضاحـاج 7درگـزي/, گـزي دره خان عليانجمن زرگر, حاجي و جواهر آقا ميرزاآوردنـد/ وجـود بـه را خـراسـان ادبيسياسي جهت از چه گر ا انجمن اعضايمشـروعه و خواه مشروطه گروه دو بهخود دوستي اما ميشدند, تقسيم خواهخـويش دورهاي جلسات به و حفظ را

/١٤٠ ـ ١٣٩.٥ پيشين بامداد: مهدي ـ ٢

ميدادند/٢ ادامه يكديگر منازل درمعالجه براي بعدها خراساني نصرت

/٥٦٦. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٣

فردي او نمود/٣ فرانسه به سفري چشمداشت/ دين در زيادي تعصب و بود قانعدانش و عـلم طلب در عمرش آخر تاميآمد ميان به كه موضوعي هر در بود/مثنوي شعر ابيات يا قرآن از آيه چندين

غزليات مكرر و ميخواند مناسبت به راميكرد/ استقبال را سعدي

١٥ در خـراسـاني نصرت سرانجام٨٥ سـن در ش / ه ١٣٣٤ سـال خرداداسـتادان درگـذشت/ مشهد در سالگيشكسته و دانش فرخ, بهار, چون بزرگي

عـلي ;١٤٠ ـ ١٣٩.٥ پـيشين بامداد: مهدي ـ ٤

/٥٦٦. پيشين آزادي: گلشن كبر ا

بودند/٤ او گردان شا ازايـن بـه مـيتوان نـصرت آثـار ازبر <فروزنده> كرد:مثنوي اشاره كتابهاش, / ه ١٣٣١ چاپ سنايي حديقه وزن<جـامع بهائيت, فرقه رد در <فرازنده>سبك به المتفرقات> <جامع يا المتفرقه>نشـد, چـاپ كـه بهايي شيخ كشكولبه ش / ه ١٣٤٧ سال در كه شعر> <ديواندر نـصرت عـبدالرضـا فرزندش همتشعراي شرح در كتابي و شد چاپ تهران

/٥٦٦. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٥

است/٥ رفته ميان از كه عرب گانه هفت

٢٠١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير احمد ـ شيرازي الممالك نقيب

است: نصرت نغز اشعار ازسـرشت ك پـا پـير دهـقان لب از شنيدم

كشت نـبايد آورد تـلخ مـيوه چـه آن هــر

كـن نـيكو كـار زشت بـود تـو صـورت چو

زشت وصورت زشت كار بود كه مكن چنان

/٥٦٩. همان ـ ١

مـا سـر بـر كـه مـرا و ترا است گهي آ چه

نوشت١ چه قلم ما لوح بر و رفته چه قضا

زاده سعيدي رسول

(132)احمد ـ شيرازي الممالك نقيب

(˜ / µ 1302 Ç 1238)

المـمالك نقيب احمد ميرزا حاجيبه ملقب و <نقيب> به متخلص شيرازي

درويش فـرزند وي اQشـراف/ نــقيبكتاب صاحب اول الممالك نقيب حسنشعراي و فض9 از نامدار>, ارس9ن <اميرندماي از و شيراز سيزدهم قرن معروف١٢٣٨ سال در قاجار, شاه الدين ناصر

الحـقايق طـرائـق شـيرازي: مـعصوم مـحمد ـ ٢

آدمـيت: زاده ركـن حســين مــحمد ;٤٦٢.٣

;٧١١.٤ فـارس سـرايـان سـخن و دانشمندان

/٦٦٣. الفصاحه مرآت تذكره مفيد: شيخ

شد/٢ متولد شيراز در ق / هبـه شـروع كـودكي سـن از نـقيبو عربي علوم انواع و كرد علم تحصيلبذله و اديب مردي وي آموخت/ را ادبيمتقدم شعراي از زيادي اشعار كه بود گوشعري فنون در داشت/ حفظ از متأخر وشعر و گرفت پيشي خود اقران و امثال از

,٤٦٢.٣ پـيشين شـيرازي: مـعصوم مــحمد ـ ٣

/٧١١.٤ پيشين آدميت: زاده ركن حسين محمد

ميگفت/٣ بليغ و فصيحاوست: غزليات از

گــرفت دارايــي تــاج تــجرد اورنگ بـــر دل

گـرفت يكـتايي آنگـاه نخست همتا بي گشت

احمد ـ شيرازي الممالك نقيب ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٠٢

جـان مـلك تـا بـدن اقـليم در تـنها بـا تاخت

گـرفت تـنهايي بـه جان ملك و كرد تنها ترك

بست رخت مـناعت بـي قـناعت تـخت سر بر

گــرفت دارايــي گــنج كــليد نــدارايــي بــــا

كــبريا حــريم در ريــايي و كــبر بــي ز شــد

گـرفت آرايـي خـود گه آن نمود رايي خود ترك

وجـوب امكان در يافت وحدت چو كثرت در ديد

گــرفت شــهنشاهي كــليل ا فــقر گــليم بــر

عشـق صـياد بـر و بـحر تنافي جايي يك ديد

گـرفت صـحرايـي صـيد و فكـند دريــا در دام

پـيشين آدمـيت: زاده ركـن حسـين مــحمد ـ ١

/٧١١.٤

كـجا؟ امـا نـقيب اي بـاشد شــايسته بــندگي

گـرفت١ مـو^يي بـنده هـر كـزو مو^يي پيش

از انـتقاد در شعر بند هفت را نقيبآن بـندهاي اسامي است/ مردم طبقاتشـبستاني, اصـوليه, از: است عـبارتو خـماريه قـماريه, مـطربيه, شـيخيه,

شكاريه/اوست: اصوليه بند اشعار از

صــيام مــاه و آمــد زمســتان فــصل ســاقيا

حرام مه اين در و گشت واجب فصل اين در باده

وجـوب و حكـم و حـرمت مـيان شـد دايـر امـر

ا^نـام شـيخ حـضرت از كـنيم اسـتفتا كـه خـيز

/٧١٤.٤ همان ـ ٢

چـيست چـاره مـحرم واجب و واجب محرم شد

كدام؟٢ از ترجيح چه آخر نهي و امر شد مجتمع

بود, بسيار فضل مراتب داراي نقيبرجال در ويژه به او نصايح كه گونهاي به

/٤٦٢.٣ پيشين شيرازي: معصوم محمد ـ ٣

مـيشد/٣ واقع مؤثر قاجار عصر دولتيو حـج از پس عـمرش اواخـر در ويمشرف مشهد به عاليات, عتبات زيارتثـامن حـضرت خـادمان رديـف در و

/٦٦٤. پيشين مفيد: شيخ ـ ٤

گرفت/٤ قرار cdefg اQئمهدر المـمالك نقيب فوت قولي به بنا

/١٩٧.٣٠ الشيعه اعيان امين: محسن ـ ٥

شـد/٥ واقع مشهد در ق / ه ١٣٠٠ سالنقيب آنكه از پس ميگويند گروهي امامراجعت اصفهان به ق / ه ١٣٠٢ سال در

;٢٦٢. عـجم آثـار شـيرازي: الدوله فـرصت ـ ٦

;٤٦٢.٣ پـيشين شــيرازي: مــعصوم مــحمد

دارالعلم شعراي تذكره شيرازي: الدوله فرصت

/١٩٧.٣ الذريعة تهراني: بزرگ آقا ;٣١٠. شيراز

بـه فرزند دو نقيب از درگذشت/٦ كرد,

٢٠٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير كاتب سليم ـ نيشابوري

ميرزا حاج و ناظم مهدي ميرزا نامهايدرباري اطباء از كه الحكماء مجد علي

/٤٦٣.٣ پيشين شيرازي: معصوم محمد ـ ١

ماند/١ باقي بود,<ده در است مـثنويي نـقيب آثار ازمـعاصرين اخـ9ق از آن در كـه دفتر>خط با او شعر ديوان كرده/ انتقاد خويش٣٠٦ و بـيت هـزار چـهار شـامل نسخكـتابخانه در ١٠٨٢ شـماره بـه صفحهنگـهداري اسـ9مي شـوراي مــجلسنام با نقيب ديوان از گزيدهاي ميشود/به ق / ه ١٣٤١ سال در غبار> بي <باده

;٢٦٢. پــيشين شــيرازي: الدوله فـــرصت ـ ٢

/٧١١.٤ پيشين آدميت: زاده ركن حسين محمد

است/٢ رسيده چاپ به سنگي صورتزاده سعيدي رسول

اول Ñجلد كبر عليا ـ نوقاني

اول Ñجلد محمد ـ نهاوندي

اول Ñجلد محمد ـ نهاوندي

(133)كاتب سليم ـ نيشابوري

(˜ / µ 990 Ç )

شاعر و خطاط كاتب, سليم موQنا

حبشه مردمان از وي اصل صفوي/ عصرالديـن جـمال مير غ9مان از پدرش واوايـل در كـه بـود اسـترآبـادي صدرصدارت مرتبه به طهماسب شاه سلطنتاستعداد داراي چون سليم موQنا رسيد/در و آورد روي خط مشق به بود, ذاتيمـحمود شـاه مـوQنا گـردان شا جرگهخـوشنويسي تعليم و درآمد نيشابورياستادان از خود اينكه تا گرفت فرا او ازو نويسي قطعه در شد/ نويس نستعليقاسـتاد كتابت و 7تذهيب/ نويسي رنگسـلطان رديف هم خوشنويسي در بود/

;١٠٤. هـنر گـلستان قـمي: احـمد قــاضي ـ ٣

خـوشنويسان آثـار و احـوال بــياني: مــهدي

/٢٨٢.١

روش خفي كتابت در است/٣ نور محمدپـيروي را مـحمود شـاه خـود اسـتادكـتابت از كـمتر آن مـايه ولي ميكرد,

/٢٨٣.١ پيشين بياني: مهدي ـ ٤

است/٤ نور محمد سلطان خفيو مـيزيست مشـهد در پـيوسته او

محمود شاه ـ نيشابوري ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٠٤

شهر اين در ق / ه ٩٩٠ سال در سرانجام

/١٠٤. پيشين قمي: احمد قاضي ـ ١

وي بـرجسـته گردان شا از كرد/١ فوت

مـهدي ;١٠٤. پـيشين قـمي: احـمد قاضي ـ ٢

اصـفهاني: حبيب ميرزا ;٢٨٣.١ پيشين بياني:

/١٢٩. خطاطان و خط تذكره

برد/٢ نام مشهدي محمد شاه از ميتوانزير موارد به ميتوان موQنا آثار از

كرد: اشارهقـلم بـه نـظامي خمسه نسخه يك<تـمت تـاريخ و رقم با خوش كتابت١٥ نامه///في شرف به المسمي الكتابو احـدي سـنه المـعظم شعبان شهر منالمـذنب العـبد انـا و تسعمائه و ستينسـتر و ذنـوبه Kا غـفر سـليم, الراجيتـرك, و اس9مي آثار موزه در عيوبه>جلي كتابت قلم به قطعه يك استانبول,القـرائـي سـلطان مـجموعه در خوشبه مختلف مرقعهاي در قطعه سه تهران,كـتابت و دانگ دو و دانگ سـه قــلماوقـاف خـزينه كـتابخانه در خــوشمـالك مـرقع از قـطعه يك اسـتانبول,خوش, كتابت و دانگ دو قلم به ديلميسيد مرقع از قطعه دو كتابخانه, همان دردو و دانگ سـه قـلم به مشهدي احمدچهل نسخه يك خوش, كتابت و دانگنـيم قلم به آن فارسي ترجمه و حديث

در رنگـه خــفي كــتابت و دانگ دو

/٢٨٤ ـ ٢٨٣.١ پيشين بياني: مهدي ـ ٣

بياني/٣ مهدي مجموعهزاده سعيدي رسول

(134)محمود شاه ـ نيشابوري(˜ / µ 976 pA kíM Ç )

مـحمود شـاه الديـن نـظام مـوQنا<زريـن به متخلص و مشهور مشهدي,شـاعر و خـوشنويس نيشابوري, قلم>و زاده خـواهـر وي هـجري/ دهم قرناست/ نـيشابوري عبدي موQنا گرد شاايـام در عبدي موQنا كه است معروفدر هـميشه محمود, شاه موQنا كودكيمـيگفت: وي به اعراض و تغيير حالتخـوشنويس تـا كـن سعي بدبخت اياين مانند نمينويسي من مثل گر ا شوي,

٢٠٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمود شاه ـ نيشابوري

قاضي ;٨٧. هنر گلستان قمي: احمد قاضي ـ ١

/٤٥٠. التواريخ خ`صة قمي: احمد

بنويس/١ عليك مير و عليك سلطانمير رديف هم و كرد كوشش موQنا

همان/ ـ ٢

آثـارش گـرفت/٢ قـرار سـلطان عـلياز و داشت را علي سلطان شيوه لطافتشـيوه يكـنواخـتي و اسـتواري لحاظ

خـوشنويسان آثـار و احـوال بـياني: مـهدي ـ ٣

/٢٩٨.١

بـه وي اشـتياق بـود/٣ دارا را ميرعليشبهـاي كـه بـود قدر آن كردن مشقنور زير در صبح تا شب اول از تابستانميكرد/ جلي مشق و مينشست مهتابشد دچار بينايي ضعف به عمر اواخر در

/٨٩. پيشين قمي: احمد قاضي ـ ٤

كتابت در ميكرد/٤ استفاده عينك از وجلي نويسي قطعه در و نظير بي خطوط

/٨٧. همان ـ ٥

غـبار و خـفي در بـود/٥ استاد خفي وبـاباشاه بـعدها كه است سبكي مخترعتكــميل را آن ق/ / ه ٩٠٩7 اصــفهاني

/٢٩٩ ـ ٢٩٨.١ پيشين بياني: مهدي ـ ٦

كرد/٦از اول اسـماعيل شاه نزد در موQناشاه براي بود/ برخوردار خاصي منزلتفردوسي شاهنامه نسخه يك اسماعيلوي آيندي خوش موجب كه كرد كتابت

/٢٩٨ ـ ٢٩٧.١ همان ـ ٧ سال در كه چالدران جنگ در گرديد/٧در بود/ او همراه افتاد, اتفاق ق / ه ٩٢٠تـا داد دستور اسماعيل شاه جنگ اين

غـاري در را نقاش بهزاد و محمود شاهو مـال بـر را دو آن حفظ او كنند پنهان

/٢٩٧.١ همان ـ ٨

داشت/٨ مقدم خود خزاينجواني روزگار در محمود شاه موQناطهماسب شاه ركاب م9زم ترقي ايام وو كـاتبان بـا كـتابت بـه و بود صفويمشـغول سـلطنتي كتابخانه در نقاشانتبريز در شاهي اردوي كه هنگامي بود/

و خـط تــذكره اصــفهاني: حــبيب مــيرزا ـ ٩

/١٣١. خطاطان

7نصيريه/٩ نصريه مدرسه در موQنا بود,بسـر آن شمال جانب در و باQخانه دراول طهماسب شاه كه بعدها اما ميبرد/جـمله از كشـوري مـهمات خـاطر بهبود, شده دلگير نقاشي و مشق خطوط

محمود شاه ـ نيشابوري ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٠٦

مقدس مشهد در اقامت رخصت موQناحـضرت قدمگاه مدرسه در و طلبيد راكرد/ اختيار سكونت باغ چهار در واقعبسـر مدرسه اين در سال بيست موQناو زيـارت به عمرش مدت اين در برد/تـربيت و قـطعات كـتابت و عــبادت

/٨٩ ـ ٨٨. پيشين قمي: احمد قاضي ـ ١

معروف گردان شا از گذشت/١ گردان شاحـاج نيشابوري, سليم به ميتوان ويباخرزي, حسين محمد تبريزي, محمديزدي الدين قطب تربتي, محمود سلطان

/٢٩٨.١ پيشين بياني: مهدي ;٨٩. همان ـ ٢

كرد/٢ اشاره قمي احمد قاضي ومـحمود شاه معاصرانش, گفته طبقصــفات و حــميده اوصـــاف داراي

/٢٩٦.١ پيشين بياني: مهدي ـ ٣

مـجرد عمر آخر تا وي بود/٣ پسنديدهخــويشاوندي مشــــهد در و زيستكسب درآمـدي جـا هـيچ از نـداشت/حـق وسـيله بـه زنـدگيش و نميكرد

/٨٨. پيشين قمي: احمد قاضي ـ ٤

ميگذشت/٤ الكتابهو قصيده داشت, شعري ذوق موQناابياتش ميسرود/ نيكو را رباعي و غزلكتاب در آنها كثر ا كه است بيت پانصدآمده قمي احمد قاضي الشعرا> .٨٩/<تذكرة همان ـ ٥

است/٥

امـام مـدح در است قصيدهاي را اودار راهرو در مناره پاي در كه cdefg رضا

است: شده نصب السيادهكـاتب مـحمود عــمر هــمه الهــي

دفـتر كـرده سـيه عصيان به چه گر ا

دركش عـفو خـط خطايش حرف به

جـعفر بـن مـوسي بـن علي حق به

البـضاعه قـليل هسـتم كـه تـرحـم

سـر يك اوقـات برده بسر غفلت به

مــاضي گــناهان يــاد ز دمــــادم

تـر را چـهره كـنم نـدامت اشك بـه

خ`صة قمي: احمد قاضي ;٨٩ ـ ٨٨. همان ـ ٦

/٤٥٠. التواريخ

بخش خطا پادشاه اي خود فضل به

سراسر٦ خط بكش خطايش خط به

اوست: غزليات ازآرزو دارم تــو كــــوي كــــعبه طــــواف بــــاز

آرزو دارم تـــو ابــــروي مــــحراب و مســــجد

٢٠٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمود شاه ـ نيشابوري

دل و صـبر بـي مـن آخـر دم در جـان مــيدهم

آرزو دارم تــو گــوي ســخن نــقل از حــــرفي

مـن كـه آنـرو ز دلم نميخواهد چين مشك بوي

آرزو دارم تـــو بــــوي ســــمن زلف نكــــهت

ســهي ســرو ديـــدن از مــــرا نــــياسايد دل

آرزو دارم تــو جــــوي دل ســــرو را, راســــتي

/٣٠٦.١ پيشين بياني: مهدي ـ ١

حـالتي چـون گـل, سـوي نـبينم رويت گـل بـي

آرزو١ دارم تــو روي گــل آيــد, چكــار گــــل

را او فوت قمي احمد قاضي چند هر

قاضي ;٨٩. هنر گلستان قمي: احمد قاضي ـ ٢

/٤٥٠. التواريخ خ`صة قمي: احمد

بـا اما است٢ آورده ق / ه ٩٧٢ سال درحاتميه رساله تاريخاستنساخ به توجهمحمود شاه خط به كه كاشفي حسين م9از بـعد مـوQنا فوت است, شده نوشتهشـد/ واقـع مشـهد در ق / ه ٩٧٦ سالسلطان موQنا قبر جنب در را جسدشامام مبارك پاي پايين در مشهدي عليعلي مير گنبد پنجره نزديك و cdefg رضا

كردند/ دفن شيرو زياد بسيار محمود شاه موQنا آثارچـهار ه ـب مـيتوان را آنها است, فراوانكتابهاب: الف: كرد: تقسيم عمده گروه

متفرقه/ قطعات د: مرقعات رساQتج:امـير ديوان نسخه يك كتابها: از

خـفي كـتابت قلم به سبزواري, شاهيالمذنب العبد كتبه > تاريخ و رقم با عاليفـي عـيوبه, وستر Kا غفر محمود شاهتسـعمائه و خمسين و احدي سنه شهورسلطنتي كتابخانه در تبريز> السلطنه بدار

/٢٩٩.١ پيشين بياني: مهدي ـ ٣

ه ـب ظامي ـن خمسه نسخه يك و تهران/٣طـهماسب ـاه ش كتابخانه براي غبار خطيكدستي به عصر استادان تمام كه صفويگـري تصوير با معترفند, آن پاكيزگي و

مـيرزا ;٨٨. هـنر گلستان قمي: احمد قاضي ـ ٤

/٢٤١. پيشين اصفهاني: حبيب

است/ حاشيه٤موجود در نقاش بهزادرسـاله نســخه يك رســاQت: ازكتابت قلم به كاشفي حسين م9 حاتميهالرسـالة <تـمت تاريخ و رقم با خوشسـنه المعظم شعبان تاريخ في الحاتميةمـحمود شـاه المـذنب العبد كتبه ,٩٧٦كـتابخانه در غـفرله> كـذا/ 7 الكــتاباست/ موجود تهران ملي شوراي مجلس

ا3 عطاء ـ نيشابوري ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٠٨

بـه قطعه يازده قطعات: و مرقعات از وو خفي كتابت و نيم و دانگ دو قلمهاي<شاه رقمهاي با خوش, و عالي و ممتازو محمود> <شاه و النيشابوري> محمودو نيشابوري> محمود <شاه و <محمود>كـتابخانه در ق / ه ٩٦٥ تـاريخ با يكيقطعه ٩٣ و است/ موجود تهران سلطنتياز قـلمهاي به بيك, غيب امير مرقع ازعـالي, و مـمتاز غـبار تـا دانگ چهارفـرزند <جـهة> جمله از رقم, با همگيالعبد شد, تحرير حسين محمد ارجمند٩٢٩ تاريخ با النيشابوري, محمود شاهاوقـاف خـزينه كـتابخانه در و/// ق / ه

/٣٠٥ ـ ٣٠٤.١ پيشين بياني: مهدي ـ ١

كرد/١ اشاره ميتوان استانبولزاده سعيدي رسول

(135)ا8 عطاء ـ نيشابوري

(˜ / µ 919 Ç )

Kا عـطاء الديـن بـرهان امـير سيد

روشـن روز تذكره صبا: حسين مظفر محمد ـ ٢

/٥٥٤.

وي <عـطايي>/٢ به متخلص نيشابوريبـه جـوانـي در شد, متولد نيشابور درو عـروض علم كسب به و رفت هرات

آن در و پرداخت شعري بدايع و صنايعدر ســپس يــافت, مــهارت عـــلمبه <سلطانيه> و <اخ9صيه> مدرسههاي

/٣٥٣.٤ السير حبيب مير: خواند ـ ٣

پـايان در گـرديد/٣ مشـغول تـدريسمشـهد بـه هرات از و شد نابينا زندگي

/٥٥٤. پيشين صبا: حسين مظفر محمد ـ ٤

در ق / ه ٩١٩ شـوال اواســط آمــد/٤

غـ`مرضا ,٣٥٣.٤ پـيشين مــير: خــوانــد ـ ٥

/٢٨٠. خراسان دانشوران رياضي:

رواق در و درگـــذشت/٥ هــــمانجا

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خان حسن محمد ـ ٦

/٧١٤.٢ الشمس

شد/٦ دفن دارالسيادهو قـافيه> <رساله وي آثار جمله از

نـفيسي: سـعيد ;٣٥٣.٤ پـيشين مير: خواند ـ ٧

lا ذبـيح ,٣٢٤.١ ايـران در نـثر و نـظم تاريخ

/٤٠١.٥ ايران در ادبيات تاريخ صفا:

است/٧ شعري> بدايع و <صنايعاوست: از قطعه اين

كـامل رونـق را جهان حاصل شد كه kا حمد به

عــادل خســرو عــدل ز شـــامل فت را زفــــر

٢٠٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير رجبعلي ـ نيلي

آسـا هـژبر پـيدا شـد چـو هيجا در كه غازي شه

دل بـي و خـائف بـه رو چـو اعـدا او بيم از شوند

/٣٥٣.٤ پيشين مير: خواند ـ ١

مـيدان صـفدر آن حسين سلطان سلطنت سپهر

بـاطل١ شـده دسـتانش ز دسـتان رستم نام كه

هوشيار جواد محمد

(136)رجبعلي ـ نيلي

(˜ / µ 1284 Ç 1194b)

<نـيلي> بـه مـعروف رجبعلي حاجوي هجري/ سيزدهم قرن معروف عارفبـه چـون و آمـد اصـفهان به هرات از<نـيلي> به داشت, اشتغال نيل تجارتشاه, علي حسين خدمت در شد/ مشهورسرمايه و رسيد كمال درجه به عرفان درنـمود, صـرف راه اين در را خود ماديو گـرديد مـقيم و آمـد مشهد به سپسقـرار خدمتش در صاحبدQن از جمعيزنـدگي سال ٩٠ از متجاوز او گرفتند/دار مشـهد در ق / ه ١٢٨٤ سال و كردشـيخ رواق در و گـفت وداع را فــانيcdefg رضـا حـضرت حـرم مجاور بهاييعرفاني شخصيت ياد به گرديد/ مدفون

از ازارهاي بر چپ سمت نشين شاه در اواين <راقد گرديد: منقور كتيبه اين سنگو العارفين قدوة ضجيع/// و شريف مرقدو اليقين و اQسرار كاشف السالكين زبدهفي الكامل والدين الحقائق اسرار حاوياشرف Kا صراط الي والهادي Kا معرفةانـوار في المستغرق والمعتمرين الحاجالبسـه نيلي رجبعلي حاج العالمين ربالسرور دار اسكنه و النور حلل تعالي Kا

الحـقايق طـرائـق شـيرازي: مـعصوم مـحمد ـ ٢

/٢٣٧.٣

ق>/٢ / ه ١٢٨٤ سال ذيحجة فيزنگنه ابراهيم

و

اول جلد Ñواعظ به متخلص مهدي ـ واعظ

اول جلد Ñعلي محمد ـ كرمانشاهي واعظ

اول جلد اسماعيل, محمد ـ ازغدي Ñاسماعيل محمد ـ خراساني وجدي

ه

(137)حسين الدين كمال ـ هراتي

(˜ / µ 974 Ç )

واحـد حسـين الديـن كمال حافظنـويس نسـتعليق خـطاطان از العــينقـولي به و تركستان و خراسان معروف

ايـران هـنرمندان دانشـنامه سـرمدي: عباس ـ ١

/٥٦٤.

كمال است/١ هجري دهم قرن خوانندهبود هرات السلطنه دار از اصل در الدين

ـ ١٠٣. هـنر گـلستان قـمي: احـمد قـاضي ـ ٢

پـيدايش ايـرانـي: اصفهاني عبدالمحمد ;١٠٤

/٢١٣. خطاطان و خط

آمد/٢ مشهد به آنجا از ودر بـود/ نـابينا چشم يك از هراتيو ثلث 7نسخ, گانه شش خطوط نوشتندر ولي داشت مـهارت و//// نسـتعليقسـرآمـد و كامل استاد نستعليق ١٠٤;تحرير ـ ١٠٣. پـيشين قـمي: احـمد قـاضي ـ ٣

خـطاطان و خط تذكره اصفهاني: حبيب ميرزا

/١٤٧.خـط نـمونه مـيشد/٣ مـحسوب زماناو ثلث خط اما نشد ديده وي نستعليق

خـوشنويسان آثـار و احـوال بـياني: مـهدي ـ ٤

هـنرهاي تـاريخ حـقيقت: عبدالرفيع ;١٦٩.١

/٨٧٣. ايراني هنرمندان و ملي

است/٤ عالي هايش نسخ و ممتازQجورد در و متبحر كسير ا علم در

داشت حفظ از را قرآن بود/ ماهر شوييگـويند ميخواند/ خوش بسيار را آن وكـر ذ اول, طـهماسب شـاه مجلس درتا كرد امر پادشاه شد/ وي خواني خوشالديـن كمال كند/ ت9وت قرآن مقدارياز را شـاه نميآيد/ ام خوانندگيم گفت:و آمـد خـوش جـواب صـراحت ايـن

حسين الدين كمال ـ هراتي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢١٢

مـايحتاج و وسايل تمام تا داد دستوراو به خيمه و اشتر استر, اسب, از زندگيپـذيرفتن از فقر عين در هراتي بدهند,

;١٠٤ ـ ١٠٣. پـيشين قـمي: احـمد قـاضي ـ ١

/١٤٧. پيشين اصفهاني: حبيب ميرزا

بـيشتر قـول اين كرد/١ خودداري آنهاكتاب از كه است متأخر نويسان تذكرهعبدالمـحمد اما گرفتهاند/ هنر گلستانسـخن اين از را شاه گويد: ايراني خان

/٢١٣. پيشين ايراني: اصفهاني عبدالمحمد ـ ٢

الدين كمال براند/٢ را او و نيامد خوشگذشته خود از و درويش بسيار حسينبود/ پوش نمد و ميكرد سفر پياده بود,در مدتي و كرد قم المؤمنين دار به سفريشـاه اردوي بـه قـم از زيست/ آنــجااز پس و پـيوست قزوين در طهماسببـه سـرانـجام شـهر چندين در گردش

;١٠٤ ـ ١٠٣. پـيشين قـمي: احـمد قـاضي ـ ٣

/١٤٧. پيشين اصفهاني: حبيب ميرزا

برگشت/٣ خراساندر حسـين الدين كمال موQنا فوتقـصد كـه هـنگامي ق / ه ٩٧٤ ســالدر داشت, را هـرات شـهر به بازگشتدر را جسـدش شد/ واقع مقدس مشهد

/١٦٩.١ پيشين بياني: مهدي همان, ـ ٤

الدين كمال آثار از كردند/٤ دفن مشهدكلمات از نسخه يك به ميتوان حسينقلم به قطعه دو و cdefg المؤمنين امير قصارو ممتاز كتابت نسخ و دانگ دو نيم ثلث

رقـم: بـه سـلطنتي كـتابخانه در عاليالهـروي الحافظ حسين الدين كمال ///>ربيع شهر تاريخ به المقدس المشهد فيو تسعمائه> و ث9ثين و ث9ث سنه اQولالحافظ حسين الدين كمال الفقير <مشقهخـط به صاحب صفه كتيبه و الهروي>بـه اصفهان جامع مسجد در عالي ثلثفـي يافت <انجام رقم به دانگ سه قلمتسـعمانه, و ثـ9ثين و ثمان سنه تاريخالحـافظ حسـين الديـن كـمال كــتبهاحمد سيد مرقع از قطعه يك و الهروي>,اوقـاف خـزينه كـتابخانه در مشـهديو جلي دانگ سه ثلث قلم به استانبول,العبد <مشقه رقم: با ممتار رقاع و نسخاشاره هروي> حافظ حسين الدين كمال

/١٦٩.١ پيشين بياني: مهدي ـ ٥

كرد/٥زاده سعيدي رسول

ي

(138)محمود ـ همداني يتيم

(˜ / µ 11¬o›)

متخلص و شاعر همداني محمود م9

آبـادي نـصر تذكره آبادي: نصر طاهر محمد ـ ١

/٣٩٥.

هجري يازدهم قرن در وي <يتيم>/١ بهمـتولد بـروجرد در است/ مــيزيسته

آذر آتشكـده بــيگدلي: آذر بــيك لطــفعلي ـ ٢

ريـاض تـذكره لكــهنوي: راي آفــتاب ;٩٩.٢

/٣٤٩.٢ العارفين

را او نسـبت مـنابع بـرخـي گــرديد/٢از يكـي يـزدجرد به منسوب يزدجريشهرستان درود بخش كاغه روستاهاي

نـتايج تـذكره گـوپاموي: lا قـدرت مــحمد ـ ٣

تذكره صبا: حسين مظفر محمد ;٧٩١. اjفكار

/٩٤٠. روشن روز

عـهد در وي دانسـتهانـد/٣ بــروجرد,ق/ / ه ١١١٨ ـ ١٠٦٨7 زيب> <اورنگ

/٦٥٦. سخنوران فرهنگ پور: خيام ـ ع ـ ٤

به مدتي از پس كرد/٤ سفر هندوستان به

;٣٩٥. پـيشين آبـادي: نـصر طـاهر مــحمد ـ ٥

/٧٩١. پيشين گوپاموي: lا قدرت محمد

امـا درگذشت/٥ همانجا و آمد اصفهاننقل به روشن روز تذكره كتاب صاحبق/ / ه ١٢٦٩ 7تأليف عالمتاب آفتاب ازكه دانسته مشهدي پهلوان محمود را ويدست بـه سـرانـجام و بوده دلير مردي

/٩٤٠. پيشين صبا: حسين مظفر محمد ـ ٦

است/٦ شده كشته مشهد داروغه

/١٣٠٧.٩ الذريعه تهراني: بزرگ آقا ـ ٧

است/٧ شـعري ديـوان او آثــار ازنسخهاي كه بيت هزار دوازده بر مشتملتهران دانشگاه مركزي كتابخانه در آن ازفهرست در و موجود /٣٦٣٥7 شماره بهو آغـاز است/ مــذكور كــتابخانه آن

محمود ـ همداني يتيم ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢١٤

است: اين انجامشآنجا ك غمنا دل با روم كه محشر روز

آنجا ك چا تو دست از زنم خود سينه

/١٥٥١.٢ هند كاروان معاني: گلچين احمد ـ ١

مسـتي دولت غـرور از كه خواجه اي

هسـتي١ تـا دگـر تو نگردي هشيار

هوشيار جواد محمد

اول عبداÑ8جلد ـ يزدي

دوم بخش Ñغ�محسين ـ يوسفي

دوم:دانشوران بخش

آ

(139)اسماعيل سيد ـ آموزگار

(x / µ 1376 Ç 1296)

حاج فرزند آموزگار اسماعيل سيدجـامع مـتصدي رضـوي احـمد سـيد

خاندان/ اسناد ـ آموزگار خاندان نامه شجره ـ ١

در ش/,١ / ه ١٣٢٠ 7مـتوفي گوهرشادشد/ متولد مشهد در ش / ه ١٢٩٦ سالمشـهد در را خـود نـمو و رشد مراحل

روزنـامه شـماره نـخستين او گذراند/١٦ دوشـنبه روز را سـفيد> و <ســياهساخت/ منتشر ش / ه ١٣٢٠ ارديبهشتدر هـفتگي صـورت بـه روزنـامه ايندفتر و ميرسيد چاپ به زوار چاپخانهپشت 7آزادي/ پـهلوي خـيابان در آن

در نگـاري روزنـامه و روزنامه الهي: حسين ـ ٢

/٢١٥. ١٣٣٢ تا ١٣٢٠ سال از خراسان

داشت/٢ قرار دادسرانگاران روزنامه انجمن در آموزگارش / ه ١٣٢٦ سـال در كـه ـ خراسـان

/٩٢. همان ـ ٣

بـاشگاه در نـيز و ـ بود/٣ شده تشكيل

نـهضت بـامداد در مشـهد ج`لي: غ`مرضا ـ ٤

/٤٩. خميني امام

آذرمـاه در داشت/٤ عـضويت Qيــنز

اسماعيل سيد ـ آموزگار ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢١٨

مقبول فعاليتي دليل به وي ش / ه ١٣٤٣نشان معارفي علي تيمسار ازسوي دربار

/٦٢. همان ـ ١

امام خادم كرد/١آموزگار دريافت ترويجاز پس دليـل همين به كه بود cdefg هشتم

جنازه نمود, فوت تهران در اينكه

در و گـرديد مـنتقل مشـهد به وي

/٧٦.٩.١٣ خراسان روزنامه ـ ٢

وي شد/٢ سپرده ك خا به آزادي صحننامه در ايشان از مقاQتي و بود قلم اهل

٣ و ٢ شماره هفتم, دوره قدس, آستان نامه ـ ٣

/١٣٤٦ آبان نيز و

است/٣ يافته نشر قدس آستانسكندري جان علي

ا

(140)ا8 ماشاء ـ كاويانيان احتشام

(x / µ 1349 Ç 1285b)

مـيرزا حاج دختر Kا ماشاء حاجيهمـحمد هـمسر و التـوليه مـجلل عـليشـمس مــؤلف كــاويانيان احــتشامعـلي مـيرزا Kا مشـاء پـدر الشموس/و بـرجسـته رجـال از التـوليه مــجللك امـ9 كه بود قدس آستان خدمتگزاردر و داشت اجـاره در را قـدس آستاندليل به ق / ه ١٣٤١ سال رجب ٢٢ شببـه كـمونيستي انديشههاي با مخالفتترور مشهد در ناشناسي شخص دست

الشـموس شـمس كاويانيان: احتشام محمد ـ ١

/١٢٥ ـ ١٢٤.

تولد سال گرديد/١ مدفون حرم در و شد/ش ه ١٢٩٠ از قـبل Kا ماشاء حاجيهازدواج بـه جوانـي در وي است/ بودهسـال از كـه درآمـد كـاويانيان مـحمد

قدس آستان در خدمت به ش / ه ١٢٨٠بود/ شده مشغول

پرداختن كنار در Kا ماشاء حاجيهبـا مشـترك زنـدگي و مـنزل امـور بهدر كشـيد طول سال پنجاه كه شوهرشزيادي فعاليتهاي مذهبي امور عرصهو نـيازمند افراد حاجت رفع داد, انجاماس9مي علوم گيري فرا به بانوان تشويقكار لوحه سر را شيعه مذهب با آشنايي وكه زيادي سفرهاي در او داد/ قرار خودبـر ع9وه داد انجام حجاز و عتبات بهو عـراق در شـيعه ائـمه قـبور زيارتبـا الحـرام Kا بـيت و سـوريه زيارتحـاج Kا آيت هـمچون بزرگي علماي

حسين ـ اسدي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٢٠

محمود سيد Kا آيت حكيم, محسن سيدحسين سيد حاج Kا آيت و شاهروديآيـات با نيز مشهد در كرد/ ديدار مكيبه او ع9قه داشت/ ارتباط و ديدار عظامگسـترش در كـوشش و مـذهبي امـورديني مؤسسه تا شد باعث تشيع مذهبتـحصيل جهت را <عصمتيه> مذهبي وهـمچنين او نـمايد/ دايـر جوان بانوانتـدوين در خـود هـمسر اصلي مشوقچـهارده الشـموس, شمس كتابهايخـراسـان مشروطيت انق9ب و معصوماو كتابهاي تنظيم و نگارش در و بودكاويانيان احتشام محمد داشت/ شركتخـواه مشـروطه زني او كه نكته اين به

ميكند/ اشاره است, بودهنـيمه در سرانجام Kا ماشاء حاجيهاز پس ش / ه ١٣٤٩ سال فطر عيد شبخانه, به بازگشت و مطهر حرم زيارتحرم العزه دار رواق در و كرد قلبي سكته

/٦٠١. همان ـ ١

شد/١ سپرده ك خا به مطهريحيايي رجبعلي

(141)حسين ـ اسدي

(x / µ 1351 Ç 1291)

ولي محمد فرزند اسدي حسين دكترحاذق/ پزشك السلطنه/ 7مصباح اسديبـيرجـند شهر در ش ه ١٢٩١ سال درعـلم در را خـود تحصي9ت شد/ متولدپس رسانيد/ اتمام به بلژيك در پزشكيمداواي به مشهد در ايران به مراجعت ازدانشكـده اسـتاد و پـرداخت بـيمارانمـدت در وي شـد/ مشــهد پــزشكيسزايي به شهرت خود رشته در كوتاهي

٢٢١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير حسين ـ اسدي

كـناف ا و اطـراف از بيماران و كرد پيداميرفتند او مطب به مداوا براي خراسانو نظري بلند صداقت, خلق, حسن با وهيچ به ميشدند/ روبرو وي طبع مناعتاو به گر ا نبود/ ماديات بند و قيد در وجهمـطالبه هرگز نميپرداختند طبابت حقمـينمود سـؤال عـوض در و نـميكردجواب گر ا خير؟ يا داريد را نسخه هزينهبيمار به مالي كمك خود ميشنيد منفيدر بـود/ حـاذق پـزشكي او مــيكرد/مـعجزه بـيماري درمـان و تشــخيصاول نسخه با كه بود بيماري كمتر ميكرد/مـوجب اخ9قش نيابد/ بهبود او دوم يامـردم ع9قه و توجه مورد كه بود شدهعـمومي مـحبوبيت از و بگـيرد قــرارمـحبوبيت هـمين شـود, بــرخـوردارجـانشين را سياست كه شد وسوسهايمـجلس انتخاب كانديداي كند/ طبابتو نوزدهم دوره در گرديد/ ملي شورايادوار در شـد/ وكـيل درگـز از بـيستمو بيست و دوم و بيست و يكم و بيستحقوق به و رفت مجلس به مشهد از سوم

را مردم درد كه پزشكي بود/ قانع مجلسخراسان دوستان تدريجا ميكرد, مداوابـه اوقـاتش و شـدند جـمع او دور بهچنان وي ميگذشت مخدر مواد مصرفكـه جـايي تـا شـد وافور و منقل اسيرخـودش مـعالجه بـراي نــميتوانست

و سـياسي رجـال حـال شـرح عـاقلي: بـاقر ـ ١

/٩٦.١ ايران نظامي

اثـر بـر سـالگي ٦٣ در كـند/١ اقداميجنازه و درگذشت تهران در كبد بيماري٢٧بهمن روز در و منتقل مشهد به ايشانبـه دارالعـزه رواق در ش / ه ١٣٥١ ماه

/٣٤٤. قدس آستان تاريخ مؤتمن: علي ـ ٢

شد/٢ سپرده ك خاحسـام مـعصوم امـير داماد اسديمـرگش از پس بود/ علم خزيمه الدولهمـجلس وكالت به او جاي به همسرش

/٩٦.١ پيشين عاقلي: باقر ـ ٣

گرديد/٣ انتخابج�لي غ�مرضا

مهدي ـ زاده امين ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٢٢

(142)مهدي ـ زاده امين(x / µ 1360 Ç 1328)

و اقتصاد دكتر زاده امين مهدي شهيدشهداي از و اس9مي انق9ب مبارز چهرهاسـ9مي جـمهوري حزب مركزي دفترشهر در ش / ه ١٣٢٨ سال در وي ايران/و شد متولد متدين خانوادهاي در قايناول سـيكل كـه ش / ه ١٣٤٤ سـال تابه سپس بود/ آنجا در گرفت را دبيرستاندر و آمد مشهد به تحصيل ادامه منظورپرداخت تحصيل به فردوسي دبيرستاناخـذ بـه موفق ش / ه ١٣٤٧ سال در ورشـته در بـعد سـال شد/ طبيعي ديپلم

دانشگـاه وارد سـياسي علوم و اقتصادگرديد/

ضد بر دانشگاه دوران در زاده امينو مـيكرد مـبارزه پـهلوي منفور رژيمدر مسلمان دانشجويان ديگر با هموارهسهم سياسي و مذهبي جلسات تشكيل١٣٥١ سـال در او داشت/ سـزايـي بهاخـذ بـه ايـران ملي دانشگاه از ش / ههمان در و گرديد نايل اقتصاد ليسانسآمـريكا بـه تحصي9ت ادامه براي سالتحصيل به واشنگتن دانشگاه در و رفتو سعي ضمن آمريكا در وي پرداخت/دانشكـده, دروس گـيري فرا در ت9شو مذهبي كتابهاي مطالعه از لحظهاي

نداشت/ غفلت سياسيرا الب9غه نهج و قرآن زاده امين دكتربود داده قرار خود تبليغي فعاليت محوراتـحاديه فعال و مهم اعضاي از يكي وآمـريكا و اروپـا اسـ9مي انجمنهايگـروههاي اغـلب بـا و ميشد شمردهارتـباط پـهلوي رژيـم مـخفي و علنيبـه دست گسـتردهاي طور به و داشتبـين در مذهبي سياسي جزوات تكثير

٢٢٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير مهدي ـ زاده امين

از حـال همين در و ميزد دانشجويانبـر و نداشت غفلت خود دانش تكميلايـران سـاختن براي كه بود اعتقاد اينبا و متعهد متخصصين وجود به اس9ميپـنج از پس او است/ فـراوان نياز تقوادكتراي اخذ به آمريكا در تحصيل سالامـام هجرت از بعد و آمد نايل اقتصادبه را آمريكا پاريس, به نجف از خميني;ديگر با مدتي و گفت ترك پاريس قصدفـعاليت مـترجـم عنوان به همرزمانشبـه امـام تـاريخي سفر از پس داشت/ديگـر بـا و شـد وطـن راهـي ايـران,Kا اسد دكتر شهيد همچون همرزمانشحـزب در بازرگاني وزارت معاون زادهكنار در مشهد شاخه اس9مي جمهورياQسـ9م حجت مانند مبارز روحانيانيفعاليت به نژاد هاشمي عبدالكريم سيداسـ9م شـناساندن راه در و پــرداختفرو ت9شي گونه هيچ از جامعه به اصيل

نكرد/ گذار١٣٥٨ مـاه مـهر در زاده امين دكتربه انق9ب شوراي تصويب از پس ش / هشـركت مـديره هـيأت عـضو ســمت

سرپرست و بازرگاني خدمات گسترششد تعيين بازرگاني وزارت فني معاونتداشت, كه انق9بي و صحيح مديريت با وزبانزد پيوسته چشمگيرش فعاليتهايتـيرماه هفتم شبانگاه در كه اين تا بودجمهوري حزب انفجار در /ش ه ١٣٦٠از ديگـر تن ٧٢ اتفاق به ايران اس9ميرفيع درجه به بهشتي دكتر شهيد جملهمشـهد بـه را جنازهاش رسيد/ شهادتشكوهي با تشييع از پس و كردند منتقلحـجت هـمرزمش شـهداي بـا هـمراهو دهقان كبر ا علي صادقي, دكتر اQس9م٥ شـماره غـرفه در زاده Kاسـدا دكتربـه رضـوي قدس آستان آزادي صحن

,١٣٦٠ تــيرماه ٢٨ خــراســان, روزنـــامه ـ ١

نگارنده/ عيني مشاهدات

سپردند/١ ك خازنگنه ابراهيم

ب

(143)علي ـ نيا بزرگ

(x / µ 1351 Ç 1276)

فرزند التجار> <صدر نيا بزرگ عليمحمد برادر و تهراني عبدالحسين حاج. ق / ه ١٣١٤ سال در نيا بزرگ دانشمشـــهد در و مــــتولد ش / ه ١٢٧٦وارد و بـرد پايان به را خود تحصي9ت١٣٠٨ در و گرديده سياست و تجارتمـجلس ـالت وك ه ـب ـجنورد ـب از ه/شـال س در او شـد/ رگزيده ـب ملي شورايبزرگنيا دانش برادرخود با ه/ش ١٣١٧

و گشت تـهران در تـوقف به مجبورمجلس وكالت به سبزوار از دوره چهارشد/ مشغول ملي خدمات به و انتخابو مـهربان شـريف, مردي التجار صدردر و ميسرود غزل گاهي كه بود ظريفقلبي سكته با ش / ه ١٣٥١ تيرماه پنجمآوردند مشهد به را او جنازه و درگذشت

كردند/ دفن شهر اين در واوست: از

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ١

/٣٥٥. خراسان

ديـد خـواهـي وگـرنه ثـابت تو عشق به منم

نـيست١ فردا و هست امروز صفت بي رقيب

هوشيار جواد محمد

ح

(144)عبدالهادي ـ حائري(x / µ 1372 Ç 1314)

نويسنده مورخ, حائري عبدالهاديمشهد, دانشگاه تاريخ برجسته استاد وعبدالكـريم شيخ مرحوم دختري نوادهقـم علميه حوزه مؤسس يزدي حائريخودش گفته به ق// / ه ١٣٥٥ ـ ١٢٧٦7

خان رضا حكومت سالهاي آخرين در

/١١. گذشت آنچه حائري: عبدالهادي ـ ١

در قولي به و قم١ مذهبي شهر در پهلوي

/٢٦٥. مشاهير گلزار محمد: شيخ آقا مريم ـ ٢

در زندگي گرديد/٢ متولد ش / ه ١٣١٤حكومت دوران در روحاني خانوادهايقـبيل از مسايلي و رضاخان استبدادياز حـجاب, كشف و مذهبيون بر فشاروي كودكي دوران كه بود مسايلي اولينايـران اشـغال داد/ قـرار تأثير تحت رااز نـاشي پـيامدهاي و مـتفقين توسطعـرصههاي در نـيروها ايـن حــضورآن جامعه فرهنگي و نظامي اقتصادي,يك عـنوان بـه را او روح ايـران, روزخـود بـه مسـلمان و ايـرانـي نوجوان

/٤٦ ـ ١١. پيشين حائري: عبدالهادي ـ ٣

از كهبيگانگان ويژه به داشت/٣ معطوف

عبدالهادي ـ حائري ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٢٦

نـيز فـراوانـي جــويي بــرتري حسو تأسـيسات و بــودند بــرخــورداراختيار در را دولتي بنيادي سازمانهايفـضاي شـدن آزاد بـودند/ گرفته خوددر رضـاشاه سـقوط پـي در سـياسيبــا مــراوده ش / ه ١٣٢٠ شـــهريوربا را وي مذهبي, محافل و شخصيتهابـه اسـ9م جـهان و ايـران روز مسايلآن در گـرچـه سـاخت/ آشـنا تـدريجكـ9سيك تـحصي9ت از وي ســالهامكـتب سـواد از فقط و نبود برخورداربـهره حـوزوي حـدودي تا و خانهايقـبيل از نشـرياتي با پيوند اما ميبرد,و اس9م آيين مجله و دانش نور سالنامهاس9م, پرچم اس9م, دنياي روزنامههايرا وي نگرش اس9م, صدر و حق ندايرويارويي براي توانا اس9م يك سوي به

خواند/ فرا زمان نوين دشواريهاي باقـلم به دست كه بود زمان همين ازاجتماعي خاطرات نگارش با ابتدا برد/وارد كوشيد سپس و كرد آغاز سياسي ودر جمله از شود/ نگاري روزنامه عرصهبـرادرش هـمراه بـه ش / ه ١٣٢٧ سال

گـرايـي واپس <عـلت درباره مقالهايرا وي آنچه نوشت/ مسلمانان> و اس9معـ9قهمند نگـاري روزنـامه حـرفه بهروزنـامه مسـعود مـحمد قتل ساخت,كرد سعي همچنين او بود/ معروف نگاردربـاره هـايي قـصيده و مذهبي اشعاروضـع و اسـ9م صـدر شـخصيتهايبـه هرچـند بسرايد/ اس9م جهان آشفتهظـرافت از اشـعار آن او خـود گــفتهمسـايل نشـانگر ولي نـبود, برخورداردر او روزهاست/ آن در وي توجه مورد١٣٢٧ سال در خود سرودههاي از يكيتاريك و سياه را مسلمين جهان ش / هو ديـده بـار كت فـ9 را آنان زندگي وچـاره جـهت بـيداري به را مسلمانانخوانده فرا وضع آن از رهايي و انديشي

/٧٢. همان ـ ١

است/١بـه خـويش جـوانـي اوايـل در اوو بـرد پـي اسـ9مي كشورهاي ناتوانيذهـني سـاختهاي زير مسايل, هميندر حـائري داد/ شكـل آينده در را وي

٢٢٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير عبدالهادي ـ حائري

به ايرانيان حد از بيش شيفتگي مذمتش / ه ١٣٢٨ سـال در غـرب تــمدنافـراد ديگر شعري در و سرود اشعارياين از كه را غرب <مجنون> و <مفتون>بـاد بـه نميآموختند دانش سرزمينها

/٧٤. همان ـ ١

رضا محمد نافرجام ترور گرفت/١ انتقادو ش / ه ١٣٢٧ سـال در پـهلوي شـاهشـد سبب ديگر روزمره مسايل برخيخواندن طريق از تا برآيد صدد در ويبيشتري گاهيهاي آ روزنامهها و كتاباستعمار جهاني, سياست ايران, پيرامونو شـوروي چشـميهاي هم و چشم وتــ9ش آورد/ دست بــه انگــــليسنام به كشوري تأسيس جهت امپرياليسماسـ9مي, كشـورهاي قلب در اسرائيلويـژه بـه جـهان مسـلمانان كــنش واآيت نـظير علمايي ت9ش و خاورميانهدر كـاشاني Kا آيت و خوانسـاري Kابيشتر فلسطين, مردم آرمان از حمايتاسـ9م جـهان مسـايل بـه را وي ذهنخود ديدگاه از كه بطوري كرد معطوفو اهميت پر سالي ش / ه ١٣٢٨ سال اودر رويدادهاي از ماQمال و ساز �مـهرآينده ٩ سـال ,٨٩ شـماره فـرهنگي, كيهان ـ ٢

�١٣٧١,ص٥/

در نشـدني٢ فـرامـوش و نگرش خوردر زيرا ميگرديد/ محسوب وي زندگيو گرايان ملي و مصدق با وي سال اينو اسـتبداد بـا مبارزه جهت آنها ت9شكه كاشاني Kا آيت همچنين و استعمار,با و شد, آشنا بود بازگشته لبنان تبعيد ازاطـ9عات بر عمومي مجامع در شركتمـدرك سـال همين در افزود/ خويشمقالهاش اولين و گرفت را ابتدايي ششمبـه ايـران ماندگي عقب علل درباره را<تـعقيب مقاله آن در وي رساند چاپاز كردن پيروي و كان نيا روش نكردناسـاسي عـلت دو را اروپاييان> افكارآن هرچند دانست/ ايران ماندگي عقبكـارهاي شـمار در نـميتوان را مـقالهديدگاه از ولي آورد شمار به وي جديو تأمـل خور در مقالهاي اولين او خوددر آن از و است بـوده تــوجه قــابلسـال در فـرهنگي كـيهان بـا مصاحبهخود مقاله اولين عنوان به ش / ه ١٣٧١

عبدالهادي ـ حائري ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٢٨

است, بوده زدگي غرب موضوعش كه

همان/ ـ ١

كارگاه در سالها اين در او ميكند/١ ياداين از سپس ميكرد/ كار قم در نساجيكـتابخانه در و مـيكشيد دست كــارايـن و پرداخت كار به قم شهر عموميو كـتابها بـه وي دستيابي باعث امر١٣٢٩ سـال در شـد/ بيشتري مج9تبـه مسـلمين حـيات مـجله بـا ش / ه١٣٣٠ سـال در پـرداخت/ هــمكاريدولت شـناسايي عـليه مقالهاي ش / هبا و نوشت ساعد دولت سوي از اسرائيلنشان كوشيد ديگر مقاQت از سري يكاست مذهبي و نويسنده نوجواني دهد,از مقالهاي در همچنين دارد/ دين درد كهآن جـامعه در فـحشا و فساد گسترشراجع نيز مقاQتي كرد/ انتقاد ايران روزدر مـقاQتي و قم علماي حال شرح بهروزنامه براي اجتماعي ـ سياسي عرصهتـا رفت تـهران به سپس نوشت/ قانونو شـهر آن در را مصدق عصر تحوQتاو گرايش كند/ پيگيري خود زادگاه نيزكه مصدق طرفدار نمايندگان از يكي بهوارد كـام� را او بود شده كانديدا قم از

نيافتن راه دليل به كرد/ سياسي مسايلشوراي مجلس به نظرش مورد نمايندهمقابل در دوستانش از چند تني با ملينشست/ بست مـلي شـوراي مــجلسدر مـلي جبهه شكست از پس حائرياز سرخـورده ش, / ه ١٣٣٢ سال مردادخويش تحصيل و كار دنبال به سياستش / ه ١٣٣٢ سـال شهريور در و رفتسربازي دوران داد/ دست از را پدرشبـا را او كـه ارتش دادرسي در را خودآن جـامعه مشكـ9ت از ديگر پارهايسـال در گذرانـد/ كرد, آشنا ايران روزمـنقول و معقول رشته در ش / ه ١٣٣٦از پس و شـد پـذيرفته تهران دانشگاهاداره در سـال چـند تـحصي9ت, اتمامدر و شـد كـار مشغول مشهد بهداشتحـنا نوشته مقفع ابن كتاب زمان همينفـارسي بـه عــربي از را الفــاخوري

/٢٦٥. پيشين محمد: شيخ آقا مريم ـ ٢

تـحوQت امـا كرد/٢ منتشر و برگرداندشـدن ملي ويژه به خاورميانه و جهانو آمريكاييها ت9شهاي و سوئز كانال

٢٢٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير عبدالهادي ـ حائري

ايـران, بـر سـلطه بـراي انگــليسيها١٥ قـيام مـذهبيها, ـ مـلي سـركوبيآخـرين از ش, / ه ١٣٤٢ سـال خردادبـه وي سـفر از قـبل كـه بود تحوQتيدوره در نـهاد/ اثر او بر كشور از خارجراهـنمايي بـا را پژوهشي, كارشناسياس9م تاريخ پيرامون كوب زرين استاد

/٥. پيشين فرهنگي: كيهان ـ ١

به موفق ش / ه ١٣٤٣ سال در نوشت/١بـراي كـانادا دانشگاه از بورس گرفتنشد, ارشد كارشناسي مقطع در تحصيلرا خـاورشناسي و اس9م دكتراي سپس

گذراند/ گيل مك دانشگاه درعنوان با را خود ليسانس فوق رسالهاو نقش و طوسي الدين نصير <خواجهتوجه مورد كه نوشت بغداد> به حمله درارشد كارشناسي اتمام از پس شد/ واقعمـقطع در تحصيل به دانشگاه همان دردر را خـويش رسـاله و پرداخت دكتراو ايـران در مشـروطيت و زمينه<تشيعپـايان بـه عـراق> مـقيم ايرانيان نقشدرباره كتابها معتبرترين از كه رسانيدو ميشود قلمداد ايران مشروطه تاريخچـاپ فـارسي و انگليسي زبان دو به

چـنين به وي گرايش علت است/ شدهكه بوده اين وي خود گفته به موضوعيمطالعات به كه ميشود متوجه خارج درو <شــيعهشناسي> بــــه مــــربوطشـده تـوجه كـم خيلي <ايرانشناسي>فـارسي و عربي زبان به چون او است/از مشروطيت به ميكند سعي بود, مسلطآيت آراي ويژه به ديني علماي ديدگاهتـنزيه و اQمة تنبيه كتاب در نائيني Kادر تـدريس بر ع9وه او بپردازد/ الملةدانشگاه در سال چهار مدت گيل, مكو تـدريس مشغول بركلي در كاليفرنيا

/٢٦٥. پيشين محمد: شيخ آقا مريم ـ ٢

شد/٢ تحقيقـال س در ـائري ح ـادي عـبداله دكتركنار در و بازگشت ايران به ه/ش ١٣٥٧ادبيات دانشكده تاريخ گروه در تدريس,از لحـظهاي مشـهد فـردوسي ـاه دانشگي نگـراـن مهمترين و نايستاد باز نوشتنپـژوهشهاي ماندن ناتمام از ترس ويتـ9ش عـمر يك ثـمره ود/ ـب عـلميشـازده ي در شـركت او, خســتگيناپذير

عبدالهادي ـ حائري ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٣٠

پـنج و سـي نگارش و جهاني كنفرانسكتاب شش و انگليسي زبان به اثر و مقالهـامل ك عـنوان مـيباشد/ فارسي زبان بهعــناوين و مــــقاQت و كــــتابهاكـيهان در وي جـهاني ـاي كــنفرانسهيادگار نيز و ه/ش/ 7سال١٣٧١ فرهنگيدانشكـده مـجله در ـائري ح دكـتر نامههـمچنين و مشـهد انساني علوم ادبيات٥٠٣7 پژوهي تاريخ گاهيو آ كتابخود

است/ رسيده چاپ به /٥٠٨ ـو كانادا در اقامت سالهاي طول درو اس9م جهان پيرامون پژوهش آمريكااز مسـلمانان انـديشههاي و چـهرههادكـتر كـاوش مـورد مسـايل مهمترينيـا مـقاله صـورت به كه است حائريكنفرانسها و گردهماييها در سخنرانياسـ9م المعارف دائرة در يا و داد ارائهبه ايرانيكا المعارف دائرة و ليدن چاپمـقاQت ايـن جـمله از رسـاند/ چاپقـوچاني, نجفي آقا آزادي, به ميتواناشرفي محمد م9 حاج كرماني, خان آقاخـان تـقي مـحمد مـيرزا اصــفهاني,حـاج انصاري, مرتضي شيخ اميركبير,

آخوند بروجردي, طباطبايي آقا حسينبـاقر مـحمد مـ9 و خراساني كاظم م9انگليسي زبان به كه كرد اشاره مجلسيبه مقاQت اين از تعدادي شدهاند/ نوشتهعـنوان بـا كـتابي در و ترجمه فارسيكـه پـژوهي> تـاريخ و گـاهي آ <خوددانشگـاه طرف از است, ايشان يادنامهايران پژوهش و دانش مؤسسه و تهرانمـهمترين از است/ رسـيده چـاپ بـهرا زيـر كـتابهاي ايشـان, كتابهاي

كرد: كر ذ ميتواناز اجـتماعي و سياسي آزاديهايبـر گـذري گـران, انــديشه ديــدگاهپـيشين/ سده دو در پارسي نوشتههايسـال در ايشان فوت از پس كتاب ايندانشگـاهي جهاد توسط ش / ه ١٣٧٤آنـچه است, رسـيده چـاپ بـه مشهدتكـاپو/ قـرن نـيم از نـقشي گــذشتدر است ايشـان شـخصي زنــدگينامهيادداشت روي از و عمر آخر سالهايبود كرده تهيه زندگي طول در كه هاييسـال در و آورده در تـحرير رشـته بهتــوسط و تــــهران در ش / ه ١٣٧٢

٢٣١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير عبدالهادي ـ حائري

است, رسـيده چاپ به معين انتشاراتكـتاب عـنوان اسـ9م/ جـهان و ايـرانتاريخي هايي پژوهش كه است ديگريجنبشها و انديشهها چهرهها, پيرامونش / ه ١٣٦٨ سال در و ميشود شامل راآستان انتشارات و چاپ مؤسسه توسطگـرديد/ منتشر مشهد در رضوي قدستكــاپوهاي و جــنبشها تــــاريخاسـ9مي/ كشـورهاي در فراماسونگريمؤسسه توسط و ش / ه ١٣٦٨ سال دررضوي قدس آستان انتشارات و چاپمشـروطيت/ و تشيع است/ شده منتشرقب� و بود ايشان دكتراي رساله عنوان كهدر است شـده مـنتشر انگــليسي بــهتوسط ش / ه ١٣٦٤ و ١٣٦٠ سالهايمـنتشر رضوي قدس آستان انتشاراترويـاروييهاي نـخستين است/ شـدهتـمدن رويـه دو بـا ايران گران انديشهسـال به تهران در كه غرب/ بورژوازيانــتشارات تــــوسط و ش / ه ١٣٦٧مـهمترين از شـده مــنتشر امــيركبير١٣٦٩ سال در و است ايشان كتابهايشد/ انتخاب سال كتاب عنوان به ش / ه

تيرماه ٢٣ در حائري مرحوم سرانجام

سال چند گذراندن از پس ه/ش ١٣٧٢مشــهد در خــون, ســرطان ـيماري ـبحـرم در ق9ب اـن صحن در و درگذشتكه دكترحائري شد/ بهخاكسپرده مطهرزهرا دكتر خانم با ه/ش ١٣٥٣ سال دردانشگاه علوم دانشكده استاد نژاد, افشاره ـب ود, ـب كـرده ازدواج مشـهد فردوسي

/٤٨٠. پيشين حائري: عبدالهادي ـ ١

داشت/١ دختر فرزند دو فوت هنگامويـژه ه ـب حائري مرحوم كتابهايديشه اـن روياروييهاي <نخستين كتابورژوازي ـب تمدن رويه دو با ايران گراننقش و مشروطيت <تشيع كتاب و غرب>كتابهاي رديف در عراق> مقيم ايرانيانمـنابع جــزو و دارد قــرار ـادميك آكـو تاريخ رشتههاي در بهويژه دانشجوياناسـتاد د/ آمــدهاـن در ســياسي عــلوماز يكـي شك دون ـب حائري عبدالهاديزمـينه دو در كـه بود برجستهاي اساتيدتسلطي به توجه با و پژوهش و تدريسداشت, انگليسي و عربي زبانهاي بر كهو داد خـود گردان شا به تازه هايي ايدهدانشـجويان ر ـب عـميقي بسيار تأثيرات

احمد ـ مقدم حامد ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٣٢

جزو آنان از بسياري اينك كه نهاد خودشـمرده رجسـته ـب ـاتيد اس و مــدرساندبيرستانهاي دانشگاههاو در و ميشونداشتغال تاريخ تدريس به كشور مختلف

دارند/يحيايي رجبعلي

(145)احمد ـ مقدم حامد(x / µ 1380 Ç 1329)

مـبارز, مـقدم حـامد احـمد دكـترعلوم گروه مدير و پژوهشگر نويسنده,عـلوم و ادبـيات دانشكـده اجـتماعي١٣٢٩ سـال مشـهد/ دانشگـاه انساني

از پس گـرديد/ مـتولد مشهد در ش / همتوسطه و ابتدايي تحصي9ت گذراندنو شـد تـهران دانشگـاه وارد مشهد درعـلوم رشـته در را خـود تــحصي9تادامـه جامعهشناسي گرايش اجتماعيدر شركت ضمن تحصيل دوران در داد/بـا هـمراه مـذهبي ـ ديــني مــحافلامام خط پيروان دانشجويي جريانهايشـاه رژيـم عـليه سياسي مبارزات دررفت, زندان به بارها او داشت/ همكاريسمت به اس9مي انق9ب پيروزي از پسدانشكـده اجـتماعي عـلوم گروه مديرمشـهد دانشگاه انساني علوم و ادبياتش / ه ١٣٧٨ سـال تـا و شـد منصوببـر ع9وه بود/ مسئوليت اين دار عهدهدانشگـاه دانشجويي امور كل مدير اينشـبانه دورههـاي ريـاست فـردوسي,آمـوزشي مـعاون و فـردوسي دانشگاه

/١٣٨٠ مرداد ٣٠ قدس, روزنامه ـ ١

داشت/١ عهده به را ادبيات دانشكدهدر خـدمت به ه/ش ١٣٧٠ سال دراين بر ع9وه درآمد رضوي قدس آستان

٢٣٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير احمد ـ مقدم حامد

ـانشناسي خـراس مركز چون مراكزي دراجـتماعي شوراي رضوي, قدس آستانجهاد اس9مي, ارشاد و فرهنگ كل ادارهشـهرداري فرهنگي شوراي و سازندگياز گرديد/ شمار بي تحوQت منشأ مشهدـؤسسه <م به ميتوان او ارزنده خدماتو ـان جــواـن ـاورهاي مشـ خــــدماتقـدس آسـتان اجـتماعي پـژوهشهاي

نمود/ اشاره رضوي>روز مقدم حامد احمد دكتر سرانجامدر ش / ه ١٣٨٠ مــرداد ٢٨ يكشــنبهدفن رضوي حرم در و درگذشت مشهدچند مقدم حامد دكتر مرحوم از گرديد/جـمله: آن از است مـانده بـرجـاي اثرتوسعه اس9م, حمايتي نظام در پژوهشيســنتهاي مشــاركت, و روســتاييپـژوهشي طـرح قـرآن, در اجـتماعيرساني خدمات نظام طراحي و بررسيمـجلد, ٩ در خراسان استان روستاييو آموزشي ريزي برنامه تحقيقاتي طرح٦ در مشهد فردوسي دانشگاه پژوهشيسـال اجـتماعي دانش كـتاب مـجلد,و ادبـيات رشـته دبــيرستان چــهارم

همان/ ـ ١

وضـعيت <بـررسي مقاQت و اقتصاد١فردوسي دانشگاه دانشجويان تحصيليو مـفاهيم پيرامـون <پژوهشي مشهد>,از <جـنگ قـرآن>, جمعي اصط9حاتانـديشه بـر آمـدي <در قرآن>, ديدگاه<طـرح خميني>, امام حضرت سياسي<طـرح كـريم>, قرآن در جامعهشناسيجـامعه اسـاسي پــايههاي و زيــربنااجـتماعي زنـدگي <مـنشأ اسـ9مي>,طـباطبايي>, عـ9مه ديـدگاه از انسانQزم اجـتماعي موقعيتهاي به <نظريو سـريع اقـتصادي توسعه تحقق برايمـج9ت در كـه شـده> ريـزي بـرنامهآستان مشكوة و مشهد ادبيات دانشكدهاز است, رسيده چاپ به رضوي قدس

١٥ سـال مشـهد, ادبـيات دانشكـده مــجله ـ ٢

٢١ سـال ,٢ ـ ١ شـماره ١٧ سـال ,٣ شـماره

مـجله و ٢ ـ ١ شـماره ٢٥ ســال ,٢ شــماره

ـ ٢٤ ,٢٣ ,١٧ ,١١ ,٩ ,٧ شمارههاي مشكوة

/٢٥

ميباشد/٢ ايشان آثارهوشيار جواد محمد

محمد شير ـ ك حكا ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٣٤

جـلد Ñ اسماعيل ـ بجنوردي حسينياول

(146)محمد شير ـ ك حكا( Ç x / µ 1223b)

كـناني كوزه محمد شير محمد حاجمحمد حاج فرزند ك> <حكا به معروفنيكوكار و خير افراد از كناني كوزه كاظمبه سالها كه بود خراسان سيزدهم قرنفـيروزه تجارت و تراشي فيروزه شغلبـن عـلي حضرت مطهر حرم جوار دردر وي داشت/ اشتغال cdefg الرضا موسيدر مشـهد در ش / ه ١٢٢٣ سال حدودشد متولد متدين و روحاني خانوادهايمذهبي Qزم تحصي9ت و رشد از پس ونامهاي به برادرش چهار و پدر اتفاق بهآقـا حسـين, محمد حاج صادق, حاجتـيمچه در رضا محمد حاج و كوچكآزادي صحن گوشه در واقع كها حكاآن تجارت و تراشي فيروزه شغل به 7نو/بـه شخصا را توليدات و گرديد مشغولمينمود صادر بمبئي و كلكته شهرهاي

چيني پارچه نظير كاQهايي عوض در وميكرد/ وارد ايران به خياطي چرخ نيز وآن ثمره كه نمود ازدواج جواني در اوو بتول بي بي حاجيه نامهاي به دختر دوهـمسري بـه اولي كه هستند آغا خانمبـه دومي و كاتوزي جعفر محمد حاجدرآمـد/ پـور صـالح حــاجي ازدواجدر ك حكـا مـحمد شـير حاج مرحومعـ9قه عـلت ه ـب ـالگي س پـنجاه حدودـام ام الشهداء سيد حضرت به كه زياديطهارت و عصمت خاندان و cdefg حسينمـانند را خود ثروت از قسمتي داشت,واقع <شقا> روستاي باغهاي و زمينهاكـوي و ربـيع خواجـه خيابان بين دردر واقع خود خانههاي از يكي و ط9بت9ش اثر بر شخصا كه عليخان> <دربنداندوخته تجارت راه از اقتصادي فراوانآنها درآمد داشت مقرر و نمود وقف بود,مجالس برگزاري نظير: مواردي صرف راKعـبدا ـا اب حضرت مجلس در اطعام وو مسـتضعفان بـه كـمك ,cdefg الحسينپسراني ازدواج نمودن فراهم مستمندان,قـرباني سـادات, اطعام باشند, سيد كه

٢٣٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمد شير ـ ك حكا

قربان, عيد در ساله همه گوسفند نمودنصالحي و متشرع افراد ساله همه اعزامعتبات زيارت به رفتن امكان خود كهقاري گماشتن باشند, نداشته را عالياتدار رواق در واقـف مـزار سـر بر قرآن

بنمايند/ مطهر, حرم السيادهبرادرش عهده به را موقوفات توليتبـرادر بـه را نظارت و رضا محمد حاج

و نمود گذار وا كوچك آقا ديگرش

بجنوردي مرتضي شيخ حاج سپسعهده را نظارت و توليت دخترش, دو وتـصرفات و دخـل از پس بـودند/ داراصـ9حات عنوان تحت پهلوي, دولتاداره اخـتيار در آن بـاقيمانده ارضي,و خـير مـرد ايـن گـرفت/ قرار اوقافعاقبت طوQني عمري از پس نيكوكاردار رواق در و درگــذشت مشــهد در

گرديد/ مدفون مطهر حرم السيادهزنگنه ابراهيم

خ

(147)كاظم محمد ـ خواجويان

(x / µ 1372 Ç 1317)

اسـتاد خـواجـويان كـاظم مـحمدش / ه ١٣١٧ سال نويسنده/ و دانشگاهشد/ زاده مشهد در مذهبي خانوادهاي درو ابـتدايـي دورههاي گذراندن از پسعـلوم و ادبـيات دانشكـده به متوسطه

١٣٤١ سال در و يافت راه مشهد انسانيليسـانس دانشـنامه دريـافت به ش / هاز پس آمد, نايل دانشكده آن از تاريخو آموزش در كار به دبيري سمت با آنآبـاده در مـدتي و پـرداخت پـرورش

;٢٧١. مشـاهير گـلزار محمد: شيخ آقا مريم ـ ١

پـژوهش, آيـينه خواجويان>, دكتر <درگذشت

١٣٧٢,ص١١١/ سال ,٢٢ شماره

ادامـه بـراي چـندي كـرد/١ تــدريسسالهاي طي و رفت فرانسه به تحصيلفــوق دورههـــاي ش / ١٣٥٦ه ـ ٥٤مـطالعات رشـته دكـتراي و ليسـانسخواجويان دكتر برد/ پايان به را اس9ميبه ش / ه ١٣٥٧ ـ ٥٦ تحصيلي سال ازعـلوم و ادبـيات دانشكده در تدريسمشـهد فـردوسي دانشگــاه انســانيانـق9ب پــيروزي از پس پــرداخت/

٢٣٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير كاظم محمد ـ خواجويان

دانشگـاه تـاريخ گـروه بـه اســ9ميپس چندي و شد منتقل مشهد فردوسيايـن ادبـيات دانشكـده رياست آن ازنـه بـه نزديك او پذيرفت/ را دانشگاهآن از پس و ماند باقي سمت اين در سالدانشگـاه دانشـجويي معاون سمت درو كـرد وظـيفه انـجام مشـهد فردوسيامـناي هـيأت عـضويت آن با همزمانرا كشـور شـرق شـمال دانشگـاههايريزي برنامه سرپرستيشوراي و داشترا عـالي آمـوزش وزارت تاريخ گروه

/١١٢ ـ ١١١. خواجويان> دكتر <درگذشت ـ ١

درسهـاي هـمچنين بـود/١ دار عهدهتاريخ و تشيع تاريخ اس9م, صدر تاريخادبيات دانشكده تاريخ بخش در را ائمهبـه آن كنار در و ميكرد تدريس مشهدفردوسي دانشگاه اداري و اجرايي امور

/٢٧١. پيشين محمد: شيخ آقا مريم ـ ٢

از همچنين وي ميپرداخت/٢ نيز مشهدحـقايق نشـر كـانون فعاليتهاي آغازمحمد استاد نظر زير مشهد, در اس9ميدر مذهبي فعاليتهاي به شريعتي, تقيمديره هيأت در آورد/ روي كانون اينبـراي خيريهاي 7مؤسسه الحجه, انصارانـجمن يـتيمان/, وضـع بـه رسـيدگي

هـيأت و مشـهد زنـدانـيان از حمايتعـضويت مشـهد اوقـاف اداره امـناياستاد مديون را خود همواره او داشت/

/١١٢. خواجويان دكتر درگذشت ـ ٣

ميدانست/٣ شريعتي تقي محمددر تـخصصي نشريهاي خواجويانگذارد بنيان تاريخي پژوهشهاي زمينه<فصلنامه نام با ش / ه ١٣٦٨ سال از كهاست/ شـده مـنتشر تاريخي> مطالعاتدر ش / ه ١٣٧٢ آبـان ١٣ روز ايشـانو درگذشت قلبي سكته علت به مشهد

/٢٧٢ ـ ٢٧١. پيشين محمد: شيخ آقا مريم ـ ٤

شـد/٤ سپرده ك خا به رضوي حرم دركـتاب خـواجـويان دكتر اثر مهمترينچـندين همچنين است, تشيع> <تاريخفـصلنامه در وي از پـژوهشي مــقالهدانشكده مجله نيز و تاريخي مطالعاتچـاپ به مشهد انساني علوم و ادبياتـاع <اوض از: عـبارتند كـه است رسيدهـا ب هـمزمان اسـ9مي ـامعه ج اجتماعي,<cdefg جعفر بن موسي امام امامت دوران

كاظم محمد ـ خواجويان ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٣٨

خـلدون ابـن آراء پيرامـون <پژوهشيپـيرامـون <پـژوهشي امويان>, دربارهقـيام دربـاره مـورخـان بــرخـي آراءگـيريم>, پـيش در راهي <چه مختار>,سـقوط عـلل دربـاره چـند <ســخني

مورخـان نظر بر گذرا <نگاهي امويان>,نهضت بر <نگرشي مختار>, قيام درباره

ك: ر/ ,١١٢. خـواجـويان دكـتر درگــذشت ـ ١

مشهد, انساني علوم و ادبيات دانشكده مجله

,٤ شـماره ,�١٣٦٤� ١٨ سـال ,٤ و ٣ شـماره

٢٠ سـال ,٢ ـ ١ شـماره ,�١٣٦٥� ١٩ ســال

تـاريخي مـطالعات فـصلنامه نــيز و �١٣٦٦�

/١٠ ,٩ ,٣ ,١ شمارههاي

عباسيان>/١هوشيار جواد محمد

ر

بـخش Ñاحمدعلي ـ بخارايي رجايي

اول

(148)عباس سيداطهر ـ رضوي

(x/ µ 1369 Ç 1300)

مـتولد رضـوي عـباس اطـهر سيداســـاتيد از م/ ١٩٢١ . /ش ه ١٣٠٠در كه است هند قاره شبه تاريخ برجستهشـهرت آمـريكا و اروپـا علمي كز مرادانشگـاه كـرده تـحصيل ايشان دارندلنـدن دانشگـاه و هند عليگره اس9مي

است/١٣٤٦ سال از قبل رضوي اطهر سيددانشگــــاههاي در م ١٩٦٧ . /ش هدانشگـاه و دهـلينو نـهرو لعل جواهرو وسطي قرون تاريخ گره علي اس9مي

بـه و تـدريس را هـند استق9ل تاريخدانشگـاه تـاريخ گـروه رئـيس عنوانانـجام سـرينگر شـهر در واقع كشميردعـوت بـه سـپس و مـينمود وظـيفهكانبرا شهر در واقع استراليا ملي دانشگاه

ميكرد/ تدريس را هند تاريخ١٣٤١ ـ ١٣٣٤ سـالهاي بــين درقرون <تاريخ م ١٩٦٢ ـ ١٩٥٥ . /ش هجلد ده در هندي زبان به را هند> وسطياسـ9مي دانشگاه توسط و نمود تاليفتـقاضاي بـه رسيد/ چاپ به گره علي<تـاريخ هـند پرادش اتار ايالتي دولتاتـار مـنطقه در هـند اسـتق9ل نهضتسـالهاي بين جلد شش در را پرادش>١٩٦١ ـ ١٩٥٧ . /ش ه ١٣٤٠ ـ ١٣٣٦كتابهاي نمود/ تاليف انگليسي زبان به م

ميباشد: زير شرح به ايشان ديگر

عباس سيداطهر ـ رضوي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٤٠

هند شمال در اس9مي جنبشهاي ـ ١مي9دي/ ١٧ و ١٦ قرنهاي در

پورسيكري/ فتح تاريخ ـ ٢خلدون/ ابن مقدمه هندي ترجمه ـ ٣

هندي/ حقايق هندي ترجمه ـ ٤دوران در اس9مي انديشه تاريخ ـ ٥

كبر/ ا امپراتورجلد/ دو در هند صوفيان تاريخ ـ ٦

جلد كه جلد دو در هند در شيعه ـ ٧اسـ9مي تـبليغات دفتر توسط آن اولبه /ش ه ١٣٧٦ سال در قم علميه حوزه

رسيد/ چاپعصر و دهلوي دهلي Kوليا شاه ـ ٨

وي/دهلوي/ عبدالعزيز شاه زندگاني ـ ٩

كتاب اين ايران اس9مي انق9ب ـ ١٠يكي و شد چاپ /ش ه ١٣٥٨ سال درحمايت در كه است كتابهايي بهترين ازبه خميني١ امام و ايران اس9مي انق9ب

است/ شده تاليف انگليسي زبان

عباس اطهر پرفسور از اين بر ع9وهاس9م <تاريخ در مقاله چندين رضويفـرهنگي <تـاريخ , كامبريج> دانشگاهاست شده چاپ اس9م> <جهان و هند>چندين السادات رييس حسين دكتر وبه را رضوي عباس اطهر پرفسور مقالهبه مشكوة فصلنامه در و ترجمه فارسي

است/ رسانده چاپشـيعيان از رضوي پرفسور مرحومامـام بـه خـاصي ارادت و بود مخلصبـراي بـار چـندين و داشت cdefg رضـابـه cdefg رضـا امـام مـطهر مرقد زيارتسرانجام و نمود مسافرت مقدس مشهد١٩٩٠ دهه اوايل . /ش ه ١٣٦٩ سالمشـهد به خود سفر آخرين در مي9ديامام مطهر حرم در و يافت وفات مقدسپـرفسور مرحـوم شد/ مدفون cdefg رضاشـهر در بـزرگي حسـينيهي رضــوي

است/ كرده تاسيس هند عليگره

ز

(149)حسين ـ زوار

(x / µ 1359 Ç 1275)

وي شـاعر/ و نويسنده زوار حسيناهل خانوادهاي در ش / ه ١٢٧٥ سال درگشـود/ جـهان بـه چشـم ادب و عـلمبـه مـعروف عـلي نوروز حاج پدرشمـظفر سـلطنت زمان در فروش كتاب

ق/ / ه ١٣٢٤ ـ ١٣١٣7 قاجار شاه الدينكتاب كار به تهران الحرمين بين بازار درو كـتب و داشت, اشـتغال روزنـامه وو قـاهره چـون شهرهايي از را مج9تانـق9ب جريان در ميكرد/ وارد برلينآزاديخواهـان زمره در كه او مشروطه,آزار از فـرار مـنظور به ميكرد فعاليتو تـهران ترك به مجبور كمه, حا هيأتشهر اين در و گرديد, مشهد به عزيمتزوار خانوادگي نام و افكند اقامت رحل

برگزيد/ راتـحصي9ت زوار حسـين شادرواندر را آن ادامـه و تــهران در را اوليــهبنيانگذاران از پدرش كه <ملي> مدرسهو او بين دوران اين در گذراند/ بود, آنشادروان و رياضي غ9مرضا شادرواناز كه خراساني شاعران از ريحان يحيي

حسين ـ زوار ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٤٢

الفـتي بـودند, مـدرسه همين گردان شاعنايتي و ع9قه سبب به او شد/ حاصلايـران ادبـيات و تـاريخ مـطالعه به كهمبادرت پدرش فعاليت ادامه در داشت,مسجد صحن داخل در كتاب فروش بهمدتي زنجير بازار در سپس و گوهرشادمستشار, حمام كوچه ارگ كوچه در نيزو فـروشي كـتاب آن از پس و نــمودمشهد ارگ خيابان در را زوار انتشاراتانتشارات ش / ه ١٣٢٢ سال در سپس وهـمايون باب خيابان تهران در را زوارآن مديريت كه كرد تأسيس سپه ميدان

بود/ زوار كبر ا ايشان ارشد فرزند باصــنف ـنيانگذار ـب زوار حســـينالتـحرير لوازم و كتابفروش چاپخانهدار,باني نيز و خراسان چاپ صنعت و مشهد

و كتاب فروشندگان تعاوني شركت

وي مـيباشد/ مشـهد التحرير لوازممعتبر كتب انواع انتشار و چاپ بر ع9وهغيره و علمي اجتماعي, ادبي, تاريخي,درسـي كـتابهاي انـتشار و چاپ بهاهـتمام مشـهد دبـيرستاني و دبستانياز <منتخبي چون نيز هايي كتاب داشت/يادگار به وي از گنجوي> نظامي ديوان

است/ ماندهش / ه ١٣٥٩ ماه آذر پنجم در ايشانمـطهر حرم در و گفت وداع را فاني دارگرديد/ مدفون cdefg اQئمه ثامن حضرتوي نوادگـان و فرزندان از برخي اينكو چـاپ كار به ايشان فعاليت ادامه در

زوار/ مصطفي نوشته دست و اسناد ـ ١

دارند/١ اشتغال نشرزاده سعيدي رسول

س

(150)احمد ـ سا=ري

(x / µ 1335 Ç 1282)

دكـتر فـرزند سـاQري احمد دكتراسـتاد و پـزشك ســاQري حســينسال ماه مهر اول در وي مشهد/ دانشگاهدر مـتدين خانوادهاي در ش / ه ١٢٨٢را ابتدايي تحصي9ت و شد متولد مشهددر را مـــتوسطه دوره و مشــــهد در

سپس رسانيد/ پايان به تهران دارالفنونتـحصيل بـراي ش / ه ١٣٠٦ سـال درعزيمت فرانسه كشور به پزشكي رشتهاخذ از پس ش / ه ١٣١٦ سال در و كرددانشگـاه از پـزشكي دكـتراي درجــهاستخدام به و مراجعت ايران به پاريسخـدمات او درآمـد/ بــهداري وزارتنمود آغاز مشهد در را خويش پزشكيتأسـيس بــراي بــرادرانش هــمراه ودانشكـده و بـهداري عـالي آموزشگاهايـن در خـود و نـمود تـ9ش پزشكياسـتادي ســمت ســالها دانشكــدهكنار در و داشت را داخلي بيماريهايرياست سالي چند نيز تدريس و طبابتبود دار عهده را خراسان استان بهداريزيادي بهداشتي خدمات سمت اين در وروز در او نمود/ ارائه استان اين مردم بهمشهد در ش / ه ١٣٣٥ سال تيرماه ٢٣عتيق صحن در جنازهاش و درگذشت

حسين ـ سا?ري ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٤٤

سـاjري خـاندان از شـده گـرفته اطـ`عات ـ ١

و آمـوزش دبـير ساjري حسين محمد توسط

پرورش/

شد/١ سپرده ك خا بهزنگنه ابراهيم

(151)حسين ـ سا=ري(x / µ 1321 Ç 1234)

بـه مـلقب سـاQري حسـين دكـترمرحوم Kا آيت فرزند الحكماء> <معتمدرئيس و پزشك يزدي, ابوالقاسم حاجدر وي رضـوي/ مطهر حرم دارالشفايخــانوادهاي در ش / ه ١٢٣٤ ســـالو گشود جهان به چشم تفت در روحانيحـوزه بـه ديني علوم تحصي9ت برايبـه پدر مرگ از بعد و رفت يزد علميهاما پرداخت جماعت امامت به او جايدر پـزشكي دانش هواي پيوسته چونتـحصي9ت ادامه براي ميپرورانيد, سراز بعد و رفت تهران و اصفهان به پزشكيبه تهران, در پزشكي دكتراي درجه اخذاز عـدهاي هـمراه لشكر پزشك عنوانپايان از پس او آمد/ مشهد به سربازانبـه مراجـعت قصد وظيفه خدمت دورهركـن همسر هنگام اين در داشت, يزد

و رضـوي قـدس آستان توليت الدولهدچار مشكلي بيماري به خراسان واليبـه دعـوت وي از والي جانب از و شددرمان بيمار روز, چند از پس آمد/ عملعـنوان بـه قـدس آستان توليت و شدبـراي قـرآن و عـبا يك سـپاسگزاري,بـه كـه خواست او از و فرستاد ايشانحـضرت دارالشـفاي رئـيس عــنوانايشان و نمايد اقامت مشهد در cdefg رضا٣٥ مـدت تاريخ آن از ماند/ مشهد دردارالشـفاي رئـيس عـنوان بـه ســالكـرد/ وظـيفه انـجام cdefg رضا حضرتفاني دار ش / ه ١٣٢١ سال در سرانجامبه نو صحن در جنازهاش و گفت وداع راـاQري, س ـا رض دكتر شد/ سپرده خاكساQري, علي دكتر ساQري, احمد دكترمـهدي سرهنگ و ساQري محمود دكتر

همان/ ـ ٢

هستند/٢ وي فرزندان ساQريزنگنه ابراهيم

٢٤٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير رضا ـ سا?ري

(152)رضا ـ سا=ري

(x / µ 1331 Ç 1275)

دكـتر فـرزند سـاQري رضـا دكتردانشگاه استاد پزشك, ساQري حسينپـزشكي دانشكـده بــنيانگذاران از ودر ش / ه ١٢٧٥ سـال در وي مشـهد/خـادم و مـتقي خـانوادهاي در مشـهدحيات عرصه به پا رضوي قدس آستانپايان به مشهد در را دبستان دوره نهاد,دارالفـنون در را متوسطه دوره رسانيد/دوره گـذرانـدن از پس كرد/ طي تهرانتـحصيل ادامـه بـراي فرانسـه آليانس

و شـد تـهران الفـنون دار وارد پزشكيعـمومي پـزشكي دكتراي اخذ به چونتـخصصي درجـه اخـذ براي آمد نايلمدتي از پس و شد فرانسه كشور عازمدرجـه اخـذ بـه پـاريس دانشگـاه ازگـرديد/ نايل عمومي جراحي تخصصمشهد در و كرد مراجعت ايران به آنگاهسال از او پرداخت/ پزشكي خدمت بهبــخش در ش / ه ١٣٣١ تـــا ١٣٠٠بـه cdefg رضـا امـام بـيمارستان جراحيانجام متخصص پزشك و رئيس عنواناستادي نيز مدت همين در نمود/ وظيفهو بـهداري عـالي مـدرسه جــراحــيعـهده بـه را مشـهد پـزشكي دانشكدهشـغل فعاليتها همه ضمن در و داشتانسـاني وظـايف از يكـي را طــبابتبـيماران بعضي از و ميدانست خويشوجـهي كـه ايـن بـر عـ9وه مستضعفرا آنـها درمان هزينه نميكرد, دريافت٢١ شب در سرانجام او ميپرداخت/ نيزخـرداد . ق / ه ١٣٧١ سال رمضان ماهرا دارفاني مشهد در ش / ه ١٣٣١ سالعتيق صحن در جنازهاش و گفت وداع

علي ـ سا?ري ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٤٦

سـپرده ك خا به cdefg رضا حضرت حرم

سـاjري خـاندان از شـده گـرفته اطـ`عات ـ ١

و آمـوزش دبـير ساjري حسين محمد توسط

پرورش/

شد/١زنگنه ابراهيم

(153)علي ـ سا=ري

(x / µ 1352 Ç 1289)

دكـتر فـرزند سـاQري عـلي دكتراسـتاد و پـزشك ســاQري حســينروز وي مشهد/ پزشكي علوم دانشگاهش / ه ١٢٨٩ سـال شـهريور سـيزدهمسـال در را ابـتدايـي دوره شـد/ متولدرا مـتوسطه تحصي9ت و ش / ه ١٣٠٣دبــيرستان در ش / ه ١٣٠٩ ســال در

سـپس رسـانيد/ پـايان به مشهد دانشدر و شد تهران تحصيلراهي ادامه برايمشـغول تـحصيل به پزشكي دانشكدهاخـذ به ش / ه ١٣١٥ سال در و گرديداز بعد آمد/ نايل پزشكي دكتراي درجهضـمن در عمومي وظيفه خدمت انجامسـال آبـان از درمـاني وظـايف انجامبـا سـال شش مـدت بـه ش / ه ١٣١٨مشهد شهرداري بهداري معاونت سمتانـجام بـهداري رياست سمت با بعد ودر ش / ه ١٣٢٣ سال از و نمود/ وظيفهو مـامايي بــخش مــعاونت ســمتشـاهرضا بيمارستان زنان بيماريهايپزشكي دانشكده به وابسته رضا/ 7امامبود سمت همين در و شد كار به مشغولو تكميلي دورههاي و رفت فرانسه به كهرا ـان زن بيماريهاي و مامايي تخصصيروكا ـب بيمارستان و بودلوك زايشگاه دردر ـاريس پ پزشكي دانشكده و پاريسنمود طي ه/ش ١٣٣١ ـ ١٣٣٠ سالهاي

٢٤٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمود ـ سا?ري

١٣٣٥ ـال س از كرد/ مراجعت ايران به وو ـامايي مـ ــخش ـب ـاست ريـــ ه/ش

شد/ دار عهده را زنان بيماريهايكـنار در سـاQري دكـتر مـرحـوم١٣٢٠ سال از اداري و درماني كارهايبـه بـهداري عالي آموزشگاه در ش / ه١٣٢٥ سال از و داشت اشتغال تدريستـهران دانشگاه دانشيار سمت با ش / هعـالي آمـوزشگاه در خـدمت مأمـور١٣٣١ سـال از و شـد مشـهد بهداريمشـهد پـزشكي دانشكده در نيز ش / هدر و گرفت عهده به را مامايي تدريسبـه رشـته همين در ش / ه ١٣٣٥ سالسـال از و يـافت ارتقاء استادي درجهو مـامايي گـروه رياست ش / ه ١٣٤٢سـمت داشـتن بـا را زنان بيماريهايبه مشهد مامايي عالي آموزشگاه رياستهــمه كـــنار در وي داشت/ عــــهدهاداري, و آموزشي و درماني فعاليتهايو شـير ـانوادگـي خ زايشگاه سرپرستيميكرد/ اداره نيز را مشهد سرخ خورشيد

سال ٦٣ از پس ساQري علي دكترسـال مـاه فـروردين دوم روز زنـدگي

وداع مشهد در را فاني دار ش / ه ١٣٥٢ك خـا به 7آزادي/ نو صحن در و گفت

سـاjري خـاندان از شـده گـرفته اطـ`عات ـ ١

و آمـوزش دبـير ساjري حسين محمد توسط

پرورش/

شد/١ سپردهزنگنه ابراهيم

(154)محمود ـ سا=ري(x / µ 1367 Ç 1277)

حسين دكتر فرزند ساQري محموددي وي فـرانسـه/ زبان استاد ساQري,

حسين ـ راد سامي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٤٨

به چشم مشهد در ش / ه ١٢٧٧ سال ماهدر دبسـتان دوره از پس گشـود جهانبه تهران دارالفنون در را دبيرستان مشهدآليـانس وارد سـپس رسـانيد/ پـايانبه تحصيل سال پنج از پس و شد فرانسهبـه او آمد/ نايل آليانس ديپلم دريافت١٢٩٩ سال از و كرد مراجعت خراسانمـاليه پـيشكاري در ش / ه ١٣٠١ تـاشد مشغول خدمت به خراسان 7دارايي/ماليه وزارت از ش / ه ١٣٠١ سال از وفرهنگ وزارت استخدام به و شد بركنارآخـر تـا و درآمد پرورش/ و 7آموزشزبـان اسـتادي و دبيري سمت در عمرابن فردوسي, دبيرستانهاي در فرانسه7دكـتر شـاهرضا 7حكــمت/, يــمينايراندخت تير/, 7هفتم فروغ شريعتي/,پسـران مقدماتي دانشسراي 7آزادگان/,عـالي آمـوزشگاه مشـهد, دخــتران ودانشكـده و پزشكي دانشكده بهداري,زبـان تدريس به مشهد منقول و معقول

بود/ مشغول فرانسه١٣٣٧ سـال در سـاQري مرحـومسال تا حال اين با شد بازنشسته ش / ه

پــزشكي دانشكــده در ش / ه ١٣٣٩در تـدريس او ميكرد/ تدريس مشهدپست بـر را جـوانـان هدايت و ك9سعـمر آخر تا وي ميداد/ ترجيح اداريمـطهر حـرم خـادمي و تشرف افتخاردر و داشت را cdefg الحجج ثامن حضرتش / ه ١٣٦٧ سـال مـاه تـير چــهارمنـو صـحن در جـنازهاش و درگذشت

همان/ ـ ١

شد/١ سپرده ك خا به 7آزادي/زنگنه ابراهيم

(155)حسين ـ راد سامي(x / µ 1368 Ç 1284)

فـرزند راد سـامي حســين دكــتردر را ابتدايي تحصي9ت , اسماعيلخانرا دبيرستان دورة و برد پايان به بجنورددر ١٣٠٥ سـال در گذراند/ دالفنون دراعزامي دانشجويان گروه نخستين مياندورة طـي بـراي ايـران, از خـارج بـهپـاريس بـه تخصص گرفتن و پزشكي

٢٤٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير حسين ـ راد سامي

تخصص اخذ از پس و گرديد رهسپارو كــودكان بــيماريهاي رشــتة دراز <مـاQرياشناسي> دورة گــذرانـدن١٣١٦ سال در بازگشت/ ايران به ايتاليامـامور نـظام, خـدمت پــايان از پسو گـرديد خـراسـان بـهداري تاسيسجـهاني, دوم جـنگ آغـاز با همزمانرا مشهد رضاي امام بيمارستان رياستكـمبود جـبران بـراي و گرفت عهده بهتــاسيس و خــراســان در پــزشكاولية هستة كه بهداري عالي آموزشگاهمـيداد, تشكـيل را فردوسي دانشگاهدانشكـدة تـاسيس از پس نمود/ اقدامبـه فردوسي دانشگاه و مشهد پزشكي

رياست , تدريس ضمن سال ٢٨ مدتداشت/ عهده به نيز را علمي موسساتمشهد مردم نمايندگي به ١٣٤٢ سال درچـون و رفت مـلي شـوراي مجلس بهيـافته را تهران دانشگاه استادي عنوانپرداخت تدريس به دانشگاه آن در , بودجمله از شد/ بازنشسته ١٣٥٠ سال در وموارد اين به ميتوان او اجتماعي مشاغلو شـير جـمعيت ـاست ري مود: ـن اشاره;/١٣٣٩ ـ ١٣٢٧7 مشهد سرخ خورشيدمشهد در رازي خيريه درمانگاه تاسيسـاست ري دوم/; جـهاني جنگ زمان 7در, مشـهد جذاميهاي از حمايت جمعيتبا مبارزه انجمن مديره هيئت در عضويتمديره هيئت در عضويت مشهد; در سل

مشــاهير گــلزار مــحمد, آقــاشيخ مـــريم ـ ١

/٣٥٦ . ايران مشاهير درگذشتگان زندگينامه

مشهد/١ در بهداشتي تعاون انجمن/ش ه ١٣٦٨ سال در ساميراد دكترمـطهر حـرم در و درگـذشت مشهد در

سـفرنامههاي زعـفرانـلو: روشـني lا قدرت ـ ٢

/١٧١ ـ ١٧٠ . بجنوردي الدوله لهام

گرديد/٢ دفن رضوي

حسين ـ راد سامي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٥٠

زمـينة در تـاليفاتي راد سامي دكترمقاQتي و دارد تربيتي و پزشكي علومكشـورهاي عـلمي نشريات در وي ازجـمله از است/ شـده مـنتشر مـختلفنـام زيـر كتابهاي از ميتوان آثارش;/١٣٢٢7 كـودكان پـرورش راه بــرد:

;/١٣٣٤7 كـودكان بـيماري و س9متيو سـلي پـنوموني بــرنكو تشــخيصپـاياننامه فرانسوي, زبان 7به غيرسلي

تحصيلي//سكندري علي

ش

(156)علي ـ شاملو

(x / µ 1376 Ç 1284)

غـرفههاي از را طـبابت كه پزشكيچندان نه درگذشته كرد/ آغاز مطهر حرمكـم و كـوچك خـيلي مشهد شهر دوربه پزشكان دليل همين به بود, جمعيتداشتند قرار بيماران دسترس در سهولت

شـمار از پـزشكان تـعداد زمان آن درسرآمد نميكرد/ تجاوز دست انگشتاناQطـباء صـدر غ9معلي ميرزا نيز آنها

ايـران رجـال حـال شــرح بــامداد: مــهدي ـ ١

/١٧٢.٥

علي دكتر مرحوم پدر ش/١ / ه ١٣٠٢7صحن غرفههاي در ابتدا كه بود شاملوبـا زمان آن پزشكان ميكرد/ طبابت نوتجربههاي و زبان ديدن و نبض گرفتن

ميكردند/ مداوا را بيماران شخصي,مــدرسه ش / ه ١٢٩٨ ســـال درنـام طب> <مدرسه كبير, امير دارالفنونديـپلم مـدرك بـا داوطـلبان و گرفتكنند پيدا راه طب مدرسه به ميتوانستندآن از پس بگـذرانـند; را دكـترا دوره ونـاميده پزشكي دانشكده طب, مدرسه

گرديد/ سال شش آن دوره و شد

علي ـ شاملو ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٥٢

١٠ شـمار در شـاملو عـلي دكــترپـزشكي دانشكـده از كـه بود پزشكيطبابت مجوز و شد التحصيل فارغ تهران

كرد/ دريافتدفـترچـه در قـدر عالي طبيب ايناست: نـوشته گـونه ايـن خــاطراتشاست/ شـاملو بـه مـعروف ما <خانوادهزمـان در كـه بـوده بـزرگي ايل شاملوديگـر ايـل چـند انـضمام بـه صـفويهتشكـيل را قـزلباش قشـون مـجموعازمـان در شاملوها از عدهاي ميدادند/آنچه داشتند/ را هرات حكومت صفويهشاه نادر زمان از ما خانواده است مسلممـا اجـداد و داشتند سكونت مشهد درزيــرا بــودند, نــويسنده و خــطاطيـادگار به آنها از زيبايي دستخطهايعلي جانب اين حال هر به است/ ماندهالثـاني ربـيع ٢٣ چهارشنبه روز شاملو١٢٨٤ خـرداد ١٨ مطابق ق / ه ١٣٢٤را آموختن شدم/ متولد مشهد در ش / هتـحصي9ت كردم/ آغاز خانه مكتب ازسپس گذراندم; مشهد در نيز را ابتداييدر رفـتم/ تـهران به تحصيل ادامه برايمتوسطه تحصي9ت پايان از پس تهران

شدم/ پزشكي دانشكده وارددانشكـده از ش / ه ١٣٠٨ سـال درآن از پس شدم/ التحصيل فارغ پزشكيمسـجد به نفت شركت در خدمت برايبـه دوباره مدتي از پس رفتم/ سليمانمـدتي شدم/ ارتش وارد برگشتم تهرانعـهده به را سبزوار بهداري رياست هم

داشتم/و بـرگشتم مشهد به ١٣١٢ سال دردو و دخـتر چهار شدم/ طبابت مشغولرا طـبابت حـرفه پسـرانـم و دارم پسر

شاملو/ علي دكتر خاطرات دفترچه ـ ١

كردهاند>/١ انتخابزنـدگي درباره شاملو فريدون دكترپـدرش رفـتار و حــاQت و عــلميانسان پزشكي پدرم, <مرحوم ميگويد:cdefg هشـتم امام خادم و عارف دوست,ش / ه ١٣٧٦ تا ١٣١٢ سال از وي بود/اشتغال طبابت شريف شغل به مشهد دربـراي هـرگز مـدت ايــن در و داشت

نكرد/ طبابت مادياتجراحـي عمل به زماني دارم ياد بهطـبابت از مـدتي بـايد و كرد پيدا نياز

٢٥٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير غ<معلي ميرزا ـ شاملو

من را او مطب شد قرار ميگرفت, كنارهو ميكرد سفارش مرتبا پدرم كنم/ ادارهرا بـضاعت كـم بيماران هواي ميگفتاز و نـنويس گـران نسـخه باش داشتهكه كن تجويز آنها براي تركيبي داروهايبـاشند; داشـته را آن تــهيه بــضاعتصبح را طبابت ميكرد سفارش همچنينتـا شب بـيماران چون كن, شروع زودطاقت و كردهاند سر بيماري با را صبحايشان خود كنند/ صبر نيمروز تا ندارندو بـود cdefg هشتم امام خادم اينكه با همكشـيك مطهر حرم در را شبها اغلبحضور مطب در زود خيلي صبح داشتنـميشد راضـي دلش چـون مييافت,بگـذارد/ مـنتظر لحـظهاي را بيمارانشتـعيين مـبلغي هـم ويـزيت حق برايبـرايش هرچه كس هر بلكه بود نكردهپدرم و ميگذاشت ميز روي بود مقدور

نميكرد/ توجهي آن به اص�را بـابركتش عمر تمام طريق بدينو كـرد خلق به خدمت و طبابت صرفبـه ش / ه ١٣٧٦ سـال در ســرانـجامدر پـيكرش و پـيوست ايزدي رحمتك خـا بـه cdefg اQئـمه ثامن مطهر حرم

شد/ سپردهشامل بزرگي كتابخانه شاملو دكتر ازبه پزشكي و ادبي تاريخي, كتابهايعـربي و فـرانسـه فـارسي, زبـانهاياو خود وصيت به بـنا كه مانـد بــجاياهدا رضوي قدس آستان كتابخانه بــه

شاملو/ فريدون فرزندش با مصاحبه ـ ١

شد/١سكندري جان علي

(157)ميرزاغ�معلي ـ شاملو(x / µ 1302 Ç 1212)

و پـزشك و خطاط غ9معلي ميرزاابراهيم فرزند او اQطباء/ صدر به مشهورزاده ش / ه ١٢١٢ سال در است/ شاملودوم كشيك خدام از و رفوگر پدرش شدغ9معلي ميرزا بود/ رضوي قدس آستاننزد در و پرداخت تحصيل به كودكي ازو ادبـي عـلوم بـا خـود زمان استادانهنر زمينه در و شد آشنا منقول و معقولرشته به ع9قه علت به و كرد كار خط,

غ<معلي ميرزا ـ شاملو ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٥٤

تـهران عـازم تـحصيل بـراي پزشكي,

ايـران رجـال حـال شــرح بــامداد: مــهدي ـ ١

/١٧١.٥

پزشكان نزد سالي چند تهران در شد/١رشـتي <آقـابابا چون زمان آن معروفق, / ه ١٢٨٩ مـتوفي اQطـباء> مـلكباشي حكيم سمناني رضي سيد <ميرزا<مـيرزا و ق / ه ١٣٠٤ مـتوفي نــظام>الحكـماء> سـلطان اصفهاني ابوالقاسمخـاص اطباء از كه ق / ه ١٣٢٢ متوفي

/٢٠.٣ همان ـ ٢/١٧٣ ـ ١٧١.٥ همان ـ ٣

و تـحصيل به بودند,٢ شاه الدين ناصراز پس و پـرداخت قـديم طب تكميلآنان از يك هر از هايي نامه اجازه اينكهشد٣ اQطباء> <صدر به ملقب و گرفتالدوله شجاع خان حسين امير همراه بهكه زعفرانلو ايل رئيس و قوچان كم حا

پـزشك و رفت قوچان به بود تهران درسال هفت از پس گرديد وي مخصوصدر و آمـد مشـهد بـه قوچان در اقامتپـنجاه مـدت و گرديد مقيم شهر هميناين در و داشت اشتغال طبابت به سالوي يـافت شـهرتي خراسـان در رشتهنـو صـحن غرفههاي از يكي در سالها

شاملو�/ �فريدون ايشان نوه با مصاحبه ـ ٤

بـود/٤ مشـغول طبابت كار به 7آزادي/بود/ جدي و ساخته خود مردي نامبردهسالگي نود در ش / ه ١٣٠٢ سال در وي

/١٧٣.٥ همان ـ ٥

درگذشت/٥ مشهد دراعظم> <دبير شاملو ابراهيم فرزندشكـارگزاري مدتي و بود خطاط و شاعردر و داشت عهده به را نيشابور و قوچان

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ٦

/٣١٦. خراسان

درگذشت/٦ ش / ه ١٣٤٦ ماه بهمن ٢٥هوشيار جواد محمد

٢٥٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمدتقي ـ مزيناني شريعتي

(158)محمدتقي ـ مزيناني شريعتي

(x / µ 1366 Ç 1286)

انديشمند , شريعتي محمدتقي استاددر شـمسي ١٢٨٦ سال , قرآن مفسر وتوابع از مزينان در روحاني خانواده يكمقدمات گشود/ جهان به چشم سبزوارو مـزيناني مـحمد شـيخ پدرش نزد رابراي ١٣٠٦ سال و آموخت خود عمويمدرسه در و آمد مشهد به تحصيل ادامهاز پس گــرفت/ حــجره فــاضلخانمـيرزا مـحضر در ادبـيات بـا آشـناييمحمدتقي شيخ و نيشابوري عبدالجواد

مهدي ميرزا آيات درس از نيشابوري,شـيخ قـزويني, هـاشم شيخ اصفهاني,مدرس احمد ميرزا حاج دامغاني, كاظماينكه تا شد/ آشنا ديني علوم ارتضابا وحـفظ عـنوان بـه را فاضلخان مدرسهآنـجا از را طـ9ب و بستند قديمه آثار

در شريعت مدافع شريعتي محمدتقي استاد ـ ١

فـرهنگي, كـيهان طـاغوت, و الحــاد بــرابــر

٦ ١١ص شماره ١٣٦٣ بهمن استاد با مصاحبه

/

كردند/١ اخراججديد مدارس در تدريس به استادگـيري فـرا به آن موازات به و آورد روشـهريور از پس داد/ ادامـه ديني علومشده آزاد سياسي فعاليتهاي كه ١٣٢٠پرداخت توده حزب عليه مبارزه به , بودمـركز كـه دانشسـرا در تـدريس بـا واز , بـود شـده تـوده حـزب فــعاليتو كـرد پيشگيري توده حزب پيشرويه ١٣٤٠ ـ ١٣٣٧ سالهاي فاصله در بعدامعارف و الهيات دانشكده دعوت به /شو نـهجالبـ9غه آنجا در , مشهد اس9مي

كرد/ تدريس قرآن تفسير

محمدتقي ـ مزيناني شريعتي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٥٦

آبـان ٢٢ تـاريخ در شريعتي استادتــدريس ســــال ٣٠ از پس ١٣٤١فعاليت دوران طول در او شد/ بازنشستهتـدريس ضمن , خود فرهنگي و علميحـقايق نشـر كـانون ١٣٢٣ ســال دردر كـرد/ تـاسيس مشهد در را اس9ميدكتر رهبري به ملي جبهه كه ١٣٢٨ سال<مـلي مـوضوع و شـد تشكيل مصدقبـنام جـمعيتي نـفت> صـنعت شــدناسـ9مي> مـوتلفه هيئت <جمعيتهايعنوان به استاد و گرفت شكل مشهد دردر اسـ9مي حقايق نشر كانون موسسشـمار در بـعد مدتي و كرد شركت آنمـجلس هـفدهم دوره كــاندايـدهايانـتخابات ولي شـد مطرح ملي شوراي

گرديد/ ابطالامـنيت سـازمان ١٣٣٦ شهريور درعـلي دكـتر فـرزندش هـمراه را استادنهضت سران از ديگر تن ١٥ و شريعتيقزل زندان به و بازداشت ملي مقاومتو شد آزاد استاد مدتي از پس برد/ قعلهKآيتا مـرحـوم بـازگشت/ مشـهد بهاز مـي9ني مـحمدهادي سـيد العـظمي

را خود تفسير مجلس تا خواست ايشاناز نيز خود و دهد ادامه ايشان منزل دردر شـبها بـعضي , مـردم تشـويق بابسه جلسه اين و ميكرد شركت مجلس

يافت/ ادامه سالآنـجا از شريعتي محمدتقي مرحوماثباتي روش عوام برابر در بود معتقد كهتخطئه جاي به و نفيسي نه داشت بايدآنـها بـه را درسـتتر راه بايد آنها افكاردستهاي ١٣٤٠ عاشوراي در , شناساندروشـنفكران, از نـفر هـزار ده حــدودشـعارهايي با را بازاريان و دانشجوياننهج و cdefg حسين امام سخنان از برگزيدهcdefg رضـا امـام حـرم سـمت به الب9غهسـال كه شد اين نتيجه كرد/ راهاندازيبـه راهپيمايان دسته رسيدن از بعد ٤١اسـتاد سـخنرانـي از عــتيق, صــحنپيش ١٣٤٢ سال در و كردند جلوگيريهـمان و شدند او حركت مانع محرم ازشـهيد اسـتاد دعـوت بـه ايشـان سالKآيتا تـوصيه و مــطهري مــرتضيدر و رفت تـهران بـه مـي9ني العـظميو پـرداخت تـبليغ بـه ارشـاد حسينيه

٢٥٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير ابراهيم ـ بلوري شكورزاده

زمـان در نـيز مـدتي آنـجا بـر ع9وهطالقاني, سيدمحمود Kآيتا بازداشتمسـجد در رمضان ماه در ايشان بجايو خـ9فت كـتاب گفت/ تفسير هدايتنـوين, تفسير سنت, و قرآن در وQيتقيام حسين چرا قرآن, در نبوت و وحيآثـار از نـهجالبـ9غه در امـامت , كردفـرزند تنها شريعتي علي دكتر اوست/انگليس در مرموز بطور كه اوست كور ذسـالگي ٤٤ در ١٣٥٦ خــرداد ٢٩ دردادن دست از غـم در استاد شد/ كشتهت9ش سال ٨٠ از پس و گريست عليبه ١٣٦٦ فروردين ٣١ دوشنبه عصر درصـحن از غرفهاي در و شتافت بقا دارك خـا بـه رضـوي مـطهر حرم آزادي

شد/ سپردهج�لي غ�مرضا

(159)ابراهيم ـ بلوري شكورزاده

(x / µ 1381 Ç 1303)

بـلوري, شكـورزاده ابـراهـيم دكترو مـحقق فرانسه, ادبيات و زبان استاد

در ش / ه ١٣٠٣ سال در وي پژوهشگر/گشـود/ جـهان به چشم حيدريه تربتدبسـتان در را ابــتدايـي تــحصي9ترا مـتوسطه تحصي9ت و تربت رضائيهآغـاز در رسـانيد/ اتـمام بـه مشهد درآسـتان خـدمت در سـال چند جوانيقـبيل از مشـاغلي و بود رضوي قدسبـيمارستان مالي و اداري امور رياستو اراضـي اداره ريـاست ,cdefg رضا اماممـوزه و خـزانـه ريـاست و مستغ9ت

شـمس كـاويانيان: احـتشام مــحمد حــاج ـ ١

/٣٦٠. الشموس

ايشان داشت/١ عهده بر را قدس آستانهمواره قدس, آستان در خدمت ضمن

ابراهيم ـ بلوري شكورزاده ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٥٨

دانشكـده و دبيرستانها در تدريس بهاشـتغال پـزشكي و الهـيات ادبــيات,

ابـراهـيم دكـتر آثـار و احوال مختصر <شرح ـ ١

ادبـيات دانشكـده مـجله بـلوري>, شكورزاده

سال٣٢,ص٧/ ,١٢٥ ـ ١٢٤ شماره مشهد,

داشت/١به ش / ه ١٣٣٩ سال در شكورزادهو زبـان رشـته در تـحصيل ادامه قصددر ليسانس درجه اخذ و فرانسه ادبياتدانشگاه ادبيات دانشكده در رشته اينرتبه حائز و كرد نام ثبت مشهد فردوسيموفق ش / ه ١٣٤٣ سال در و گرديد اولسال در او شد/ ليسانس مدرك اخذ بهو تـحصيل ادامه قصد به ش / ه ١٣٥٠فـرانسـه كشـور بـه دكـترا درجـه اخذش / ه ١٣٥٤ سـال در و نمود عزيمتفرانسه زبان دكتراي درجه اخذ به موفقسال از شد/ پاريس سوربن دانشگاه از<مربي> عنوان به ش / ه ١٣٥٥ تا ١٣٤٩تـا ١٣٥٥ از فـرانسـه, ادبـيات و زباناز <اسـتاديار>, عنوان به ش / ه ١٣٦٤عــنوان بــه ش / ه ١٣٧٠ تــا ١٣٦٤بـه ش / ه/ ١٣٧١ سـال از و <دانشيار>در خـدمت مشـغول <اسـتاد> عـنوانفـردوسي دانشگـاه ادبـيات دانشكـدهشـوراي سـال هـمين در و بود/ مشهد

نخبگان, جذب كميته و فرهنگي انق9بانـتخاب نخبه> <استاد عنوان به را وي

و مــحققين اطــ`عات بــــانك هــــمان, ـ ٢

/٦٧. كشور متخصصين

كرد/٢سـال چهل از بيش شكورزاده دكترايـن طـول در و داشت تدريس سابقهبـهترين به همواره را خود وظيفه مدتحسـن خـاطر بـه و داد/ انجام صورتخـود كار در كه دقتي و نظم و خدمتتـقدير دريـافت بـه مــوفق داشــته,آمـوزش فرهنگ, وزارت از نامههايياس9مي ارشاد و فرهنگ وزارت عالي,چند به او شد/ مشهد فردوسي دانشگاه وهـمواره و داشت تسلط دنيا زنده زبانديدي با كمبودها و مشك9ت به نسبتوي مـيكرد/ نگـاه دلسوزانه و انتقاديدر متعدد مقاQت و كتب تأليف بر ع9وهتـحقيقات فرانسه ادبيات و زبان رشتهيـا عـامه> <فـرهنگ در نـيز مـفصلي

٢٥٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير ابراهيم ـ بلوري شكورزاده

است/ داشـته خــراسـان <فــولكلور>شد باعث خراسان فرهنگ به ع9قهاشسنن رسوم, و عقايد امثال, افسانهها, كهبيتيهايي دو و اشعار جشنها, محلي,در را آنها كودكي همان از ميشنيد كه رااز او كـند/ يـادداشت مـخصوص دفتركـه بـود دريـافته جـوانـي اوان همانو آداب عامه, فرهنگ محلي, لهجههايو نـابودي به رو ملي هنرهاي و رسومآوري جمع به رو اين از است/ فراموشيسـفر, طـريق از خـراسـان فــولكلورمـختلف, مجالس در شركت مصاحبه,مختلف گروههاي و قشرها با همنشيني

ابـراهـيم دكـتر بـا گـفتگو پـور: سجاد فرزانه ـ ١

روزنــامه پــژوهشگر, و مــحقق شكــورزاده

,١٣٧٨ تير ٢٧ يكشنبه ,١٤٤٥٩ ش خراسان,

ص٨/

پرداخت/١ روستايي و شهريفرهنگ زمينه در وي مهم تأليف سهرسـوم و <عـقايد از: عبارتند خراسانش / ه ١٣٤٨ سال در كه خراسان> مردمرشته در سال كتاب بهترين جايزه برندهشـد, مـردمشناسي و اجـتماعي علومو خـراسـان> روسـتايي <تــرانـههايآخرين خراسان>/ عاميانه <افسانههايفرانسه زبان به م ١٩٧٥ سال در كتابمطالعات انستيتو انتشارات مجموعه در

مـنتشر پاريس سوربن دانشگاه ايراني

ابـراهـيم دكـتر آثـار و احـوال مختصر شرح ـ ٢

/٧. بلوري شكورزاده

شد/٢كتاب سه بر ع9وه شكورزاده استادتأليف نيز معتبر و مهم كتاب چندين فوقكتب از ميتوان وي آثار ديگر از كرد/و فـارسي مـثل هزار <ده كرد: ياد زيرجايزه كه آنها> معادل هزار پنج و بيستخود به را اس9مي جمهوري كتاب سال

/٩. پيشين پور: سجاد فرزانه ـ ٣

سعدي حكم و <مواعظ داد/٣ اختصاصو تـرجـمه بـا گـلستان و بـوستان درو افعال <صرف فرانسوي>, معادلهايفـرانسـه>, در زمـانها اسـتعمال موردمـعارف و عـلوم اصط9حات <فرهنگاز كه فرانسه> و فارسي زبان به اس9ميكـتاب عـنوان به تهران دانشگاه طرفدانشگـاهي ش / ه ١٣٧٧ سال برجستهلوح و جايزه دريافت به و شد برگزيده

ابراهيم ـ بلوري شكورزاده ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٦٠

ابـراهـيم دكـتر آثـار و احـوال مختصر شرح ـ ١

/٨. بلوري شكورزاده

از بـيش شكورزاده شد/١ مفتخر تقديرو زبـان رشـته در تـحقيقي مـقاله سيعلوم و عامه فرهنگ و فارسي ادبياتو فرانسـه فارسي, زبانهاي به اس9ميمقاQت از برخي است/ نوشته انگليسيايـرانـيكا المعارف دائرة عامه فرهنگقــلم بـــه Encyclopaedia iranica

اوست/هـنري كارهاي در شكورزاده دكتربـه مـوفق و داشت تـوانـا دسـتي نـيزو نـقاشي در هـنري جـايزه دريـافتكارهاي جمله از است/ شده نيز طراحيترسيم به ميتوان او نقاشيهاي و هنريو چــاپ مــؤسسه مـــخصوص آرمو تهيه و رضوي قدس آستان انتشاراتدرب بـراي ا8> ا= اله => نقش ترسيمانساني علوم و ادبيات دانشكده وروديـ فـرانسـه الخط رسم تهيه نيز و مشهد١٣٤١ سال در كه كرد اشاره انگليسي

است/ شده چاپ مشهد در ش / هبـين مـجمع در زاده شكـور اسـتاددر (a.i.e.f) فرانسـوي مطالعات الملليالمللي بين مجمع در نيز و فرانسه كشور

فـولكلوريك داسـتانهاي در تـحقيقگوتنگن شهر در آن مركز كه (s.f.n.r.i)

همان/ ـ ٢

دكـتر داشت/٢ عـضويت است آلمـانمـختلف سـمينارهاي در شكــورزادهآنها جمله از ميكرد/ شركت نيز علميو زبـان المـللي بين سمينار در شركتش / ه ١٣٦٩ ماه آذر در فرانسه ادبياتدر ايـرانـي تحقيقاتي كنگره پنجمين ودر وي ميباشد/ ش / ه ١٣٥٣ شهريورتكــميل جــهت ش / ه ١٣٦٣ ســالمـعارف و عـلوم اصط9حات <فرهنگبـه گـرفته مـطالعاتي فرصت اس9مي>مسـافرت آمريكا و فرانسه كشورهاي

مـتخصصين و مـحققين اطــ`عات بــانك ـ ٣

/٦٧. كشور

و تـحقيق عــمري از پس او كــرد/٣٢٢ روز در تـــدريس و پــــژوهشسـانحه اثـر در ٨١ سـال ارديــبهشتگفت وداع را فاني دار مشهد در تصادفصحن در cdefg رضا امام مطهر حرم در و

٢٦١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير حسن ـ شهيدي

شد/ سپرده ك خا به جمهوريحسيني حسن سيد

(160)حسن ـ شهيدي

(x / µ 1378 Ç 1283)

سيد فرزند شهيدي حسن سيد دكترعـلوم دانشگـاه اسـتاد مشـير, محموداز او خـطاط/ و شـاعر مشهد, پزشكيكـه است شـهيد مـهدي ميرزا نوادگانجـامعه بـه اسـتادي سـمت در سالها١٢٨٣ سـال وي نمود/ خدمت پزشكيمذهبي خانوادهاي در و مشهد در ش / هو مـقدماتي دوره شـد/ مـتولد مـرفه ونيشابوري اديب نزد در را عرب ادبيات

رسـانيد/ پايان به اول اديب به معروفشـهر هـمين در را متوسطه دوره سپسدكـتراي اخـذ جـهت آنگـاه نمود/ طيعـازم ش / ه ١٣٠٨ سـال در پـزشكياز پس نـانسي شهر در و گرديد فرانسهدانشكـده از آ/ ت, 7پ, مـدرك اخـذشهر همان پزشكي دانشكده وارد علومدوره ش / ه ١٣١٦ سـال در و گـرديدعـنوان بـه و رساند اتمام به را پزشكيپـايان گرديد/ معرفي ممتاز دانشجويعـنوان تــحت وي تــحصيلي نــامهبر نظر كه بود تجربي> اريون <انفكسيونپـزشكي دانشكده هزينه به آن اهميت

شد/ منتشر كتاب صورت به نانسيفرانسـه در اقامت ضمن در شهيديبـيمارستانهاي سـرويس در مــدتيمورد در دوQر پروفسور نظر زير عفونيايام همين در و نمود تحقيق ويروسهااستركنين اثر مورد در جديدي بررسيباربيتوريكها از مسموميت معالجه درارزنـده تـحقيقات ايـن نتيجه در نمودسوسيته و فرانسه علوم كادمي آ تقديممراجعت از بعد و گرديد نانسي بيولوژي

حسن ـ شهيدي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٦٢

بـهداري سـرپرست مـدتي ايـران بــهمنتصريه بيمارستان و خراسان شهرباني7امام شاهرضا بيمارستان آزمايشگاه ودوم جهاني جنگ ابتداي در شد/ رضا/شـيوع مشـهد در مقاربتي بيماريهايخـويش هـمكاران كـمك به نمود پيدادكـتر و ضـيايي دكـتر راد, سامي دكترو تـعاون رادپـور,انـجمن تـقي محمدكـمكهاي و داد تشكـيل بــهداشـتيسـال در نـمود/ بـيماران بـه ارزندهايگـز ا تــيفوس بــيماري ش / ه ١٣٢٠خراسان استان در راجعه تب و ماناتيكخـير, افراد كمك با ايشان و شد شايعتشكـيل بيماري اين با مبارزه جمعيتاو نـمود/ ارائه ارزندهاي خدمات و دادو دبـير عنوان به ش / ه ١٣٢١ سال دردر خـورشيد شير جمعيت عامل مديرو بـاخرز در زلزله بروز موقع در و آمدآسيب اقشار به نيشابور و مشهد در سيل

نمود/ كمك ديدهعالي آموزشگاه تأسيس با همزمانتـدريس ش / ه ١٣١٨ سال در بهداريبه داخلي بيماريهاي بيولوژي و شيمي

سـال در گـرديد/ گـذار وا ايشان عهدهدانشكـده تأســيس بــا ش / ه ١٣٢٥تـدريس دانشـيار, عـنوان به پزشكيو شد گذار وا ايشان عهده به تراپوتيكاسـتاد عـنوان به ش / ه ١٣٣٦ سال در

شد/ برگزيده پزشكي دانشكدهاجرايي مسئوليتهاي شهيدي دكتراداره سـرپرستي جــمله از مــتعدديمـوقت سـرپرست دانشگـاه, بازرسيدانشكـده رئيس كشاورزي, دانشكدهو مشهد دانشگاه معاون و مشهد پزشكيبـعد بـه ش / ه ١٣٧١ سالهاي در نيزعهده به را فردوسي ايرانسراي عضويتچندين ايشان استادي خ9ل در داشتند/و نمود كشور از خارج به مطالعاتي سفرپـروفسور و لونكـر پروفسور گروه درگيل پروفسور و تيلن پروفسور و سوليهدر عروق و قلب بيماريهاي مورد درتحقيق انگلستان و استكهلم و پاريسهـيئت عـضو سال چهار مدت و نمودطب و خـاورميانه طـبي مـجله علميمشهد پزشكي دانشكده مجله و عموميخـدمت در قـرن نـيم از بيش وي بود/

٢٦٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير حسن ـ شهيدي

دانشـجويان تربيت و تعليم به دانشگاهرشـته بـنيانگذار و پـرداخت پزشكيپـزشكي عـلوم دانشگـاه قلبشناسي

مشـهد, پزشكي نظام سازمان داخلي نشريه ـ ١

/٣٢. ١٣٧٨ تابستان

بود/١ مشهداطـ9عات بـر عـ9وه شهيدي دكترمج9ت مستمر مطالعه و پزشكي وسيعو خـوشنويسان و خطاطان از پزشكيكتاب كه بود معاصر شعراي و ادبا از نيزمـحمود شـيخ سـروده راز> گــلشن >بسـيار نسـتعليق خـط بـه را شبسترياست/ درآورده تـحرير رشته به زيباييارشدش دختر نزد در كنون ا كتاب اينآلبوم است/ موجود شهيدي گيتي خانمآوري جـمع نـيز ايشان متفرقه خطوطديگرش دختر نزد در كنون ا هم و شده

ميشود/ نگهداري شهيدي مينا خانماوست: رباعيات از

كــرديم بــازي كــوچه مــيان چــند يك

كــرديم فــرازي ســر هــواي چـــند يك

چــند روزي فــنا دار ايــــن در القــــصه

كــرديم درازي دست هــواي نــــيز مــــا

چـيست ز آشـفته و هـم در جـهان اوضـاع

كـيست كـه بگـوييد وضـع چـنين مسـئول

پــيش ز بــيش مــا پــريشاني روز هـــر

است بـدي بــه رو چــرا چــرخ روش و راه

هـمه روي به شهيدي دكتر خانه دربـاز دوستان و شعرا ادبا, فض9, و علماهـفته هـر پنجشنبه روزهاي صبح بود/از مـركب دوسـتانهاي و علمي نشستظـهر از بـعد و وي صـميمي پـزشكاناز ديگري علمي نشست جمعه روزهايمـنزلش در شـعرا و ادبـا فـض9, علما,روزهـاي جـلسه كـه مـيشد تشكيلتـوسط مـرگش از بـعد هنوز پنجشنبهخـادم ايشـان دارد/ ادامـه فـرزندانشنمازش بود/ cdefg رضا حضرت افتخاريپرهيز غيبت از و ميخواند وقت سر رارا مـردم زندگي حسرت داشت, كاملكلي بطور و نبود طلب زياده نميخورد,خـانوادهاش در ترتيب و نظم لحاظ ازقوي بسيار حافظه بود/ ديگران سرمشقهـمان از عمر اواخر در حتي و داشتبرخوردار خويش جواني دوران حافظهفراموشكاري سن كهولت وجود با و بود

مرتضي ـ شيخ ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٦٤

قبل روز يك تا و بود نيامده سراغش بهطـبابت كار به خود مطب در مرگش از

داشت/ اشتغالخدمت عمري از پس شهيدي دكترارديبهشت ٢٢ در سرانجام وارستگي وبيماري علت به ش / ه ١٣٧٨ سال ماهروز و درگذشت قائم بيمارستان در ريهصـحن در مـاه ارديـبهشت ٢٥ شـنبهحـضرت مـطهر حرم اس9مي جمهوري

و خواهـرزاده شهيدي اقدس خانم اط`عات ـ ١

شهيدي/ دكتر مرحوم دختر شهيدي مينا خانم

شد/١ سپرده ك خا به cdefg رضازنگنه ابراهيم

(161)مرتضي ـ شيخ

(x / µ 1355 Ç 1286)

١٢٨٦ سـال در شيخ مرتضي دكتردوران آمـد/ دنـيا بـه تـهران در ش / هتا را خود تحصي9ت همچنين و كودكيادامـه آنجا در طب عالي مدرسه سطحفـارغ طب دكـتراي درجــه بــا و دادشـغل بـه ايشـان پـدر شـد/ التحصيلبـه آنكـه از پس و بود مشغول زرگريدكتر گشت, مالي مشكل دچار دQيلي

كـمك پـدر بـه تـحصيل ضـمن شيخبـا كـه بـود زمـان هـمين از مـينمود/گويي و شد آشنا محروم طبقه مشك9ترا خود توان تمامي تا بست عهد خود بابـر عـ9وه دكتر نمايد/ قشر اين صرفو خواهر سه از دلسوز برادري چون اين,با يك هر تا نمود نگهداري نيز برادرششـريفي مشـاغل به مناسب تحصي9تخــدمتدر و آمـــوزگاري چــــونديگـر انساني خدمات و پرورشگاههامـرحـوم برادر همچنين يافتند/ اشتغالخود و آمد در ارتش در خدمت به دكتر

٢٦٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير مرتضي ـ شيخ

عـاطفيترين بـود معتقد كه آنجا از نيزاست پـزشكي مردم ياري جهت حرفهاخذ از پس وي برگزيد/ را شغل هميناحضار سربازي خدمت به دكترا درجهدر و رفت مراغـه و كو ما به سپس شدبـه بـلوچستان و سـيستان در عزيمتتأسـيس بـه موفق و پرداخت خدمتمـردم تـا گـرديد دولتـي بــيمارستانخـدمات از بتوانند ديار آن مستضعفاز پس دكـتر گـردند/ بـهرهمند رايگانمنتقل مشهد به بهداري طريق از ازدواجشد/ خدمت به مشغول قند كارخانه در ورا دكتر رساني خدمت ميزان محدويتشـهر مـحروم نقاط در تا داشت آن برمـطبها اين كند/ افتتاح مطب چنديندر سپس و امروز شهداي ميدان در ابتداسـرشور, چـون ديگـري محروم نقاطشدند/ تأسيس نوغان محله و برق فلكهفقط چرا كه سؤال اين به پاسخ در ويميگفت: زدهايد؟ مطب محروم نقاط درمـرا مـطب بـه آمدن امكان مردم چونهـزينه ايـجاد ذهـاب و اياب و ندارنددكتر رفتهام/ آنها ميان به من لذا ميكند

مـردم مـيان در سال ٦٩ شيخ مرتضيبيشتر آنها با و خنديد مردم با و زيستبـه التـيامي رنجها در گريست/ آنها ازهـميشه عـطوفتش پـر دست و دردهاروحي دكتر بود/ افتادگان بخش ياريمـقابل در داشت/ مـتواضـع و عــظيممـيكرد رفتار فروتني با هايش مريضحـق بـه آنهاست/ از يكي چون گوييكـه آنـان تـمامي به و بود مردم عاشقدر و ميورزيد عشق بودند مردم عاشقبـه شـديدي وابسـتگي كه آنان مقابلجـبهه شـديدا داشـتند مـادي مسايلكـه داشت راسـخ اعـتقاد و مـيگرفتمـردم بـه خدمت واقعي زندگي مفهومثروتمند افراد به خدمت و است محرومكـه چـرا نداشت ارزشي برايش چندانافـراد ايـن بـه خـدمت براي بود معتقدبـرخـورد حـاضرند/ زيـادي پزشكانبيماران روحيه و سن اخت9ف با ايشانآنگـونه جـوانـان بـا او مـيكرد/ فرقآنـان هـمسن گويي كه ميكرد برخوردبـا راحـتي بـه كه بود گونه اين و استدر و ميكرد برقرار رابطه مختلف اقشار

مرتضي ـ شيخ ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٦٦

سـبزي بـود/ مـردم عـاشق كـ9م يكمحله در دكتر كه ابتدا ميگويد: فروشيهـنوز من و بود كرده باز مطب سرشوراز قـبل روز هـر نميشناختم را ايشانقـيمت و ميآمد من نزد مطب به رفتنخـريد اما ميكرد يادداشت را سبزيهاسر حوصلهام روز چند از پس نميكردمگر گفتم: او به پرخاش كمي با و رفتوقت و مـيآيي روز هر كه بازرسي تودكـتر من خير گفت وي ميگيري؟ مرابـراي را سبزيجات قيمت و هستم شيخبـراي را ارزانـترين تــا مــيپرسم آن

كنم/ تجويز خود بيمارانروزي است: نقل جم خديو دكتر ازبيمارانش براي او و بودم دكتر مطب درايشـان از مـيكرد/ تـجويز پـاچه آبآب جوجه سوپ جاي به چرا پرسيدمچون گفتند ايشان ميكنيد؟ تجويز پاچهمـانند بـيمار بـدن ضـعف جبران برايآنكـه مهمتر و است مؤثر جوجه سوپدر روزي است/ ارزان گـوسفند پـاچهبود بيماري بستر در دكتر كه عمر اواخراز يكـي مـيديد بـيمار هـم همانجا و

كـرد پـيشنهاد ايشـان بـه وي فرزنداندر دكتر كنيد/ تومان ٥ را ويزيت حداقليـا ديوانـهام يا من عزيزم گفت: جوابكـاري ديوانـه با ديوانهام گر ا پيغمبرم,خود بي پيغمبرم گر ا و بكنيد نميتوانيدميدهيد/ دستور خدا پيغمبر به ميكنيدشما ميكند: سؤال دكتر از مردي روزياز كار از ناشي خستگي و سن اين با چرادكـتر ميكنيد؟ استفاده سيكلت موتوركـه هايي مريض منزل گفت: جواب دردر پيچ قدر آن ميروم عيادتشان به منهيچ كه دارد تنگ كوچههاي و است پيچبنابراين كند عبور نميتواند آن از ماشيني

بروم/ عيادتشان به موتور با مجبورمعلت به دكتر ش / ه ١٣٥٢ سال دربه مردم و گرديد بستري سخت بيماريدعـا مراسـم وي براي خودجوش طور١٣٥٥ سـال در شيخ دكتر نمودند/ برپاديار به بيماري سال چند از پس ش / هايشـان فـوت از پس و شـتافت/ حـقوي براي شكوهي با بسيار تشييع مراسمشـهر زمـان آن تـا كه آوردند عمل بهبود/ نديده خود به مراسمي چنين مشهد

٢٦٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير مرتضي ـ شيخ

بـود كرده سفارش دكتر اينكه عليرغمدفـن شـهر عمومي قبرستان در را وي

پيكر كه داد دستور وقت استاندار كنند/بسپارند/ ك خا به مطهر حرم در را وي

سكندي علي

ص

(162)رضا ـ صادقي

(x / µ 1376 Ç 1356)

بـرگزيده حسن فرزند صادقي رضااول وي ريـاضي/ المـپياد يــازدهمينبه مشهد در ش / ه ١٣٥٦ ماه ارديبهشتو پدر زادگاه در سالگي پنج در آمد/ دنيانـيشابور, توابع از سفلي چكنه مادرش

را ابتدايي تحصي9ت گرفت/ فرا را قرآنو چكـنه نژاد هاشمي شهيد مدرسه درو انـق9ب پـيام مدرسه در را راهنماييمـركز در را دبـيرستان و مـفتح شـهيداتـمام بـه مشهد درخشان استعدادهاي

رساند/نهج و قرآن مسابقات به توانست اوسـطح در عـلمي مسـابقات و البـ9غهتوجه مورد و يابد راه ناحيه و شهرستان

گرفت/ قرار علمي محافلو ريـاضي المـپياد يــازدهمين دربـه اسـتاني, كامپيوتر المپياد چهارمينط9ي مدال و كامپيوتر نقره مدال كسب/١٣٧٢ 7بـهمن كشـور مرحـله رياضيورود براي كنكور آزمون از و شد موفقعـضويت به و گرديد معاف دانشگاه بهو درسي وي آمد/ در ايران رياضي تيم

٢٦٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير رضا ـ صادقي

بين كنگ هنگ رياضي المپياد پنجميندريافت به موفق كننده شركت كشور ٦٩١٣٧٣ مـاه تـير در و شـد نـقره مدالدوازدهـمين طـ9ي مــدال م/ ١٩٩٤7پـنجمين ط9ي مدال و رياضي المپيادمـاه 7بـهمن كشـوري كـامپيوتر المپيادبـه مـجدد و آورد دست بـه را /١٣٧٣مـدال و آمـد در رياضي تيم عضويتجـهاني المـپياد ششـمين و سي ط9ي٧١ بـين را كـانادا تورنتوي در رياضي. ١٣٧٤ مـاه 7تير كننده شركت كشور

كرد/ كسب م/ ١٩٩٥خودش انتخاب با ١٣٧٤ مهر اول ازدانشكـده مـحض ريـاضي رشــته درتحصيل مشغول شريف صنعتي رياضي

از: عبارتند او فعاليتهاي اهم و شدبـر عـ9وه فـرانسـه زبـان تحصيلدو به آشنايي جهت دانشگاهي دروسريـاضي تـمرين مدرس خارجي/ زباندانشگـاه ريـاضي علوم دانشكده يك/١٣٧٦ ـ ١٣٧٥ سال در شريف صنعتيرياضي المپياد آموزشي دورهاي مدرسـ ١٣٧٤ پـژوه دانش جـوانـان باشگاه

فيزيك تحقيقات مركز بورسيه /١٣٧٦/١٣٧٦ ـ ١٣٧٤ ريـاضيات و نــظريگواهي به /٢7 عمومي رياضي نويسندهاست/ شده ناپديد كه تابش يحيي دكترعـلوم دانشكـده بـرگزيده دانشـجويـ ١٣٧٦ شريف صنعتي دانشگاه رياضيـ سـاختي 7اعـداد مـقاله ارائه /١٣٧٧رياضي سمينار اولين در متناهي/ جهاناهـواز چمران شهيد دانشگاه در كشور

/٧٦. ١٢. ٢٤كشور رياضي سمينار در وي شركتآخـرين چـمران شـهيد دانشگــاه دردفاع از پس انجام سر كه بود دستاوردياز بـازگشت در سمينار ختم و مقاله از٧٦. ١٢. ٢٦ سـحرگاه تـهران به اهوازصـنعتي دانشـجويان حـامل اتـوبوس١٢ صادقي كرد/ سقوط دره به شريفدر ٧٦. ١٢. ١٤ در حادثه از قبل روز

است: گفته سخن چنين مرگ از شعريدريدنم براي از ميكند تيز چنگال مرگ

زمزمهاي ك نمنا گورهاي در

را جديد عضوي رسيدن مردگان

ميكنند/// بازگو نجوا به

رضا ـ صادقي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٧٠

نامهاي به ديگر نفر شش اتفاق به اوعـليرضا كـابلي, فريد بهراميان, آرمانرضايي, مرتضي حيدري, علي سايبان,Kا لقاء به آبادي مهر زاده لطفعلي مجتبيKا آيت مساعدت با پيكرش پيوستند/قـدس آسـتان تـوليت طـبسي واعـظدر رضوي حرم شهداي قطعه در رضوي٢ شد/ سپرده ك خا به جمهوري صحنبـا وي كشوري مدال ٤ و جهاني مدالتـوسط او فوت از پس مربوطه احكامشـد/ اهـداء قـدس آسـتان بـه پدرشقـدس آسـتان مـوزه در وي مدالهاي

ميشود/ نگهداريآخــرين از زيــر شــعر قـــطعه٧٦. ١٢. ١٩ در كـه است سرودههاييعـنوان بـا فـوتش از قبل روز ٧ يعني

است: سروده است> شيرين <مرگهنگام آن در

رقصان, برگهاي كه

ميگويند وداع را درختان

بكنيد گودالي برايم

هنگام آن در

برگ از بستري كه

ميشود آماده ابديم خفتن براي

كنيد گرفتهدعوت خون آسمان به را ك�غها

هنگام آن در

خـوش خواب برگها خش خش ميان در كه

ميكنم

را باران قطرات

كنيد روانه هايم گونه سوي به

آنگاه و

ميگيرم آرام خويش بستر در كه

را شب ستاره پر چادر

بگسترانيد آسمان روي بر

گذاريد تنها من با را سكوت و

تفكر, طرز و رفتاري لحاظ از رضاجـواب مـنتظر كه پرسشگر بود فرديمـنطق و درك بـا را جـواب و ميماندو مـيداد قـرار ارزيـابي مورد خودشخودش وقت از ميكرد/ تحليل و تجزيهمـطالعه مـوقع ميبرد/ را استفاده كمالآنـچه از كـه مـيشد ســرگرم چــنانميماند/ اط9ع بي ميگذشت پيرامونشبا يا درسي مطالعه با را درس خستگيو گاهي آ با ميكرد/ طرف بر ديگر كتابيرا خود تحصيلي رشته مشخص هدف با

٢٧١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير رضا ـ صادقي

درس و مـطالعه در مـيكرد/ انــتخابپشـتكار داراي و كوش سخت خواندنبـروز را خود موفقيتهاي بود/ عجيبيمـوفقيت كسب از گـاه هيچ او نميداد/ساده و زيست ساده نشد/ مغرور علميبـيشتر چيز همه از را كتاب بود/ پوشبـويژه المـپياد مسـايل داشت/ دوستو ديـني مسـايل از را رضـا ريــاضيمـايه را شكست نكـرد/ دور اعـتقاديپـيروزي واقع در و ميدانست پيروزي

راسـتگو, شـد/ آغـاز شكست از رضاچـند ايـنكه بـا او بود/ ك پا و امانتدارخـارجـي كشـورهاي از نـامه دعوتبه رفتن آرزوي وقت هيچ كرد دريافتكان نيا سرزمين به چون نكرد را خارجدر فـقط رضا بود/ ع9قهمند ايران خودميداد ادامه گر ا بلكه نبود موفق رياضيفـيزيك و شعر ادبيات, در او موفقيتسروده كه اشعاري نبود/ رياضي از كمتر

صادقي; رضا ياد زنده يادبود صادقي: حسن ـ ١

روزنــامه ;١٣٧٦.١٢.٢٨ قــدس روزنــــامه

/١٣٧٦.١٢.٢٧ خراسان

مدعاست/١ اين گوياي استسكندري جان علي

ط

(163)سـيد ـ خـاصه سـركار طبيب

احمد(˜ / µ 1134 Ç )

قرن اطباي از طبيب احمد سيد ميرزا<طـبيب عـنوان وي هـجري/ دوازدهم

سـال در و كـرد پـيدا خـاصه> سركارو بست فرو جهان از چشم ق / ه ١١٣٤در واقع cdefg رضا حضرت مطهر حرم درگـرديده مـدفون مـبارك پـاي پـايين

مـينابي: السـلطنه سـديد خـان عـلي محمد ـ ١

/٢٢٨. پيشين

است/١زنگنه ابراهيم

ع

(164)تقي محمد ـ باف شعر عدالتي

(x / µ 1383 Ç 1324)

بـاف شـعر عدالتي تقي محمد دكترو مؤلف شناس, ستاره دانشگاه, استادبنياد نجوم و جغرافيا گروه مدير محقق

اس9مي/ پژوهشهايدر ش / ه ١٣٢٤ ماه تير ٣١ در وي

آمد/ دنيا به مشهد در مذهبي خانوادهاياشـتغال نساجي شغل به حسن پدرشكرده مهاجرت مشهد به يزد از كه داشتتا ابتدايي تحصي9ت عدالتي دكتر بود/

دكـتر ياد زنده از يادي قصابيان: رضا محمد ـ ١

,٨٣ شماره مشكوة, مجله عدالتي, تقي محمد

دكتر پرسنلي پرونده ص١٢٩; ,١٣٨٣ تابستان

اس`مي پژوهشهاي بنياد كارگزيني در عدالتي

قدس/ آستان

گذرانيد١/ مشهد مدارس در را متوسطهمــــقطع در ش / ه ١٣٤٦ ســــال ازدانشگـاه در فيزيك رشته كارشناسيتـحصيل ادامـه بـه مشـهد فــردوسي

مـتخصصين و مـحققين اطــ`عات بــانك ـ ٢

/١٩٦. كشور

دوره اتــــمام از پس پــــرداخت/٢بـه ش / ه ١٣٥٠ سـال در كـارشناسيسـالهاي در و كتابخانه كارمند عنوان

تقي محمد ـ باف شعر عدالتي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٧٤

عنوان به ش / ه ١٣٥٤ تا ش / ه ١٣٥٢در فـيزيك آزمــايشگاه كــارشناسسال شد/ كار به مشغول علوم دانشكدهلندن به تحصيل ادامه براي ش / ه ١٣٥٣انگلستان هام دور دانشگاه در و رفتاخـذ بـه مـوفق كيهانشناسي رشته در

بـانك ;١٢٩. پـيشين قـصابيان: رضا محمد ـ ١

/١٩٦. كشور متخصصين و محققين اط`عات

سال از گرديد/١ ارشد كارشناسي مدركاخـذ بـه موفق ش / ه ١٣٥٧ تا ١٣٥٥دانشگـاه از سـتارگان فيزيك دكتراي

مـتخصصين و مـحققين اطــ`عات بــانك ـ ٢

/١٩٦. كشور

دكتراي رساله شد/٢ انگلستان منچسترفـيزيك هـندسي عـناصر <تــعيين او

همان/ ـ ٣

از پس بــود/٣ دوتــايي> ســتارگاندانشگـاه در دوبـاره ايران به بازگشتبه علمي هيأت سمت با مشهد فردوسيو فـيزيك رشـته در تحقيق و تدريس

/١٢٩. پيشين قصابيان: رضا محمد ـ ٤

دورههاي عدالتي دكتر پرداخت/٤ نجومو نــجومي فــيزيك و كــــتابداري١٣٧٠ و ١٣٥١ سال در را كيهانشناسيو آناليز در تحقيقاتي و تهران در ش / هو مشـاهده دوتـايي سـيستم فتومتريطـي در را دوتـايي ســيستم آنــاليزش / ه ١٣٧١ تــا ١٣٦١ ســــالهايفـرصتهاي هـمچنين وي گـذرانـيد/

ستارگان زمينه در را خويش مطالعاتيسـال نبراسكـا ليكلس امريكا دوتايي

مـتخصصين و مـحققين اطــ`عات بــانك ـ ٥

/١٩٦. كشور

برد/٥ پايان به ش / ه ١٣٦٨ تا ١٣٦٧و تـدريس بـر ع9وه عدالتي دكترمشـهد, فـردوسي دانشگـاه در تحقيقعـضو كشـور, تـقويم شوراي رياستمـعظم مـقام دفـتر اسـته9ل شــورايبنياد نجوم و جغرافيا گروه مدير رهبري,قـدس آسـتان اسـ9مي پـژوهشهايتـحريريه هـيأت در عضويت رضوي,انجمن مسئول و مؤسس مشكوة, مجلهعهده بر را قدس آستان آماتوري نجوم

ص٧/ ,١٣٨٣.٦.١٥ قدس روزنامه ـ ٦

پژوهشي و علمي فعاليتهاي داشت/٦تأسـيس و نـجوم زمــينههاي در ويـ علمي مجامع با همكاري و رصدخانه

٢٧٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير تقي محمد ـ باف شعر عدالتي

سـبب كشـور خارج و داخل پژوهشيعـنوان به ش / ه ١٣٨٢ سال در تا شدفردوسي دانشگاه از كشور نمونه استادلوح چـندين و شـود شـناخته مشـهدو عـلمي كز مرا از نامه تقدير و سپاسنمايد/ دريافت خارج و داخل پژوهشيچند در ميتوان را او علمي فعاليتهاي

شد: آور ياد محور٥٠ از بـيش تأليف و ترجمه ـ الفاخـتر و نـجوم مـوضوعات در كـتاب٣٤ كه استه9ل و شرعي اوقات فيزيك,بنياد در وي همكاري سال ده در كتابقـدس آسـتان اسـ9مي پـژوهشهايو است گـرديده منتشر و چاپ رضوي

ميباشد/ چاپ آماده ديگر مقداريزبـان بـه مـقاله ١٧ نگـارش ـ بمعتبر نشريات در شده چاپ انگليسيالمللي بين مجامع و خارجي كشورهاي

چاپ/ دست در كتاب چند وفارسي زبان به مقاله ٢٦ نگارش ـ جكـز مرا و دانشگاهي معتبر نشريات در١٠ حدود كه رسيده چاپ به پژوهشي

است/ بوده مشكوة فصلنامه در مقاله

و سمينار ٣٥ از بيش در شركت ـ د

/١٢٩. پيشين قصابيان: رضا محمد ـ ١

خارجي/١ و داخلي علمي كنفرانسطرح ١٦ از بيش اجراي و ارائه ـ ه

علمي/ ـ پژوهشياخـ9قي لحـاظ بـه عـدالتـي دكترو بود دار مردم و متدين وارسته, انسانيداشت/ خاص ع9قهاي دانشجويانش بهبود/ مردم خواه خير و خوشرو ويكه خيري كارهاي به نسبت خانوادهاشعـمر سـتاره نداشتند/ اط9عي ميكردافـول گهان نا ايران بزرگ ستارهشناسش / ه ١٣٨٣ ماه شهريور ١٩ در و كردرخت دنيا اين از مغزي عارضه دنبال بهدفـن رضـوي مـطهر حـرم در و بست

گرديد/سكندري جان علي

ف

(165)تقي محمد سيد ـ فاطمي

(x / µ 1374 Ç 1283)

فـاطمي تـقي مـحمد سيد پرفسورمعاصر/ بنام دان رياضي حسين, فرزنددر اصفهان در ش / ه ١٢٨٣ سال در ويدر و شد متولد كرده تحصيل خانوادهاييافت/ پرورش پرهيزكار مادري دامان

اوقـاف و فرهنگ اداره كارمند پدرشفرا خانه در را نوشتن و خواندن او بود/دبـيرستان تأســيس از پس گــرفت,دبيرستان آن پنجم ك9س در <صارميه>داراي چـون و پـرداخت تـحصيل بـهپايينتر ك9سهاي در بود نبوغ و هوشوجـود از خـود و مـيكرد تدريس نيزو شـيمي فـيزيك مشــهور اســتادانو ريـاضي علي مهندس مانند رياضي,جـ9ل استاد و زاده زيرك غ9محسين١٣٠٥ سال در گرفت/ بهره همايي الدينمـحصلين مسـابقه در ش / ه ١٣٠٦ ياوزارت طـرف از كـه خـارج بـه اعزامبا و كرد شركت بود يافته ترتيب جنگرياضي رشته در تحصيل براي اول رتبهوقت آن در چون شد/ اعزام پاريس بهرسـميت بـه را ايـران ديـپلم فـرانسـه

٢٧٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير تقي محمد سيد ـ فاطمي

آخرين در دوباره گزير نا نميشناخت,به پرداخت, تحصيل به دبيرستان سالمعلومات و استعداد كه بردند پي زوديبراي ميتواند و است باQيي حد در اوراه عـالي دانشسـراي به تحصيل ادامهدر تـحصيل سال شش از پس او يابد/عنوان به ش / ه ١٣١٢ سال در پاريسدكـتراي درجـه بـه ايراني فرد نخستين

بازگشت/ ايران به و آمد نايل رياضيدر تدريس به مدتي فاطمي پرفسورنكشيد طولي ولي پرداخت نظام مدارسو فـرهنگ وزارت ـات اقـدام اثـر بر كهاعـلم, صـديق عيسي دكتر فعاليتهايه ـب ـالي ع دانشســراي وقت ـاست ريـدانشكده در و شد منتقل تهران دانشگاهبه فني دانشكده و عالي دانشسراي علوم,ـاضي ري اسـتدQلي, ـانيك مك تدريسهم ماهي چند و پرداخت وآناليز عموميچون و شد فرهنگ وزارت فني كل مديراز نداشت اداري كارهاي انجام به ع9قهه ـب ديگـر ـار ب و داد اسـتعفا سـمت آن

آورد/ روي تدريسدر كه بود ايراني تنها فاطمي پرفسور

و شد گرژه> <آ رياضي رشته در فرانسهبود ع9قهمند تربيت و تعليم امر به چنانابتدايي دوره براي خدمت, آغاز در كهسـال حـدود و نـوشت رياضي كتابكتاب هنربخش محسن با ش / ه ١٣١٨از وي كـرد/ تأليـف را دبستان حساببـه خـود آمـوزش امر به ع9قه شدتكار دانشآموزان با و ميرفت دبستانهاو دانشآموزان قلب در چنان و ميكردنـام كـه بـود, گـرفته جاي آموزگارانرياضي درس تدريس با پيوسته ايشانكـتاب جـلد ٢٦ حـدود او بود/ همراهباقر هنربخش, آذرنوش, همراه رياضيبــراي بــيرشك احــمد و نـــحويتـحرير رشـته به كشور دبيرستانهاي١٣٥٦ سال تا آنها از بعضي كه درآوردمـيشد/ تدريس دبيرستانها در ش / هدر تدريس سال ٤٥ از پس فاطمي دكترو تـهران مـعلم تـربيت و دانشگــاهها١٣٥٧ سال در مشهد, فردوسي دانشگاه

شد/ بازنشسته ش / هرياضي, آثار بر ع9وه فاطمي دكتر ازمـنتشر استدQلي مكانيك در كتاب سه

بيگم ماه تاج ـ فراهاني ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٧٨

علم به توجه از بود زنده تا او است/ شدهنورزيد/ غفلت آموزش و

مقيم مشهد در عمر اواخر در فاطميافـتخاري خـادمان شـمار در و شــدروزهـاي و درآمـد cdefg رضـا حضرتمشرف مطهر حرم به هفته هر چهارشنبهكـه عـمر آخـر مـاه چـند ولي ميشد/در بـرود, بـيرون خانه از نميتوانستخـيابان در واقـع اتاقش پنجره گوشهاز و مـيايسـتاد مشهد 7جم/ پاسدارانارادت عرض خود مخدوم خدمت دورزندگي, سال ٩١ از پس اينكه تا ميكرد/در ش / ه ١٣٧٤ آذر هـفدهم شب نيمهصحن در جنازهاش و درگذشت مشهدك خا به cdefg رضا امام مطهر حرم آزادي

كـيهان ,٤ ـ ص١ ,٢٦ شـماره يكـان, مجله ـ ١

/٤٠ ـ ٤,ص٣٠ سال ,٢ شماره علمي,

شد/١ سپردهزنگنه ابراهيم

(166)بيگم ماه تاج ـ فراهاني

(˜ / µ 1282 Ç )

مـيرزا دخـتر بيگم ماه تاج حاجيه١٢٣٧ 7متوفي فراهاني مقام قائم عيسي

الشـموس شـمس كاويانيان: احتشام محمد ـ ٢

/٣٢٤.

فـتحعلي دوره دانشـمند وزير ق//٢ / ه

اjدب ريـحانة تـبريزي: مدرس علي محمد ـ ٣

/٣٩٢.٤

خواهر و ق//٣ / ه ١٢٥٠ ـ ١٢١٢7 شاهبـاشي متولي خان موسي ميرزا حاجي١٢٦٢ ـ ١٢٢٠7 رضـوي قدس آستان

مـطلع السـلطنه: اعـتماد خان حسن محمد ـ ٤

حـال شـرح بـامداد: مـهدي ;٥١٥.٢ الشمس

/١٦٥.٤ ايران رجال

نيكوكار و خير اديب, خطاط, ق//٤ / ه

ايـران كـاراي زنـان كـارنماي زاد: فـرخ پوران ـ ٥

/٢١٥.

قاجار/٥ عصرخواهـانه خير فعاليتهاي جمله ازبـه خـود خـصوصي كتابخانه وقف او,مـاه در كـه است رضوي قدس آستان

;٣٢٤. پـيشين كـاويانيان: احـتشام مــحمد ـ ٦

/٩٤. ساله هزار گنج كري: شا رمضانعلي

گـرفت/٦ صـورت ق / ه ١٢٦٢ شـعبانكه را هايي كتاب شماره نويسان تذكرههديه رضوي قدس آستان به او سوي از

٢٧٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير بيگم ماه تاج ـ فراهاني

/٢١٥. پيشين زاد: فرخ پوران ـ ١

دانستهاند/١ بسيار است شدهاQولي جـمادي در بـيگم مـاه تاجپشت رواق در و درگذشت ق / ه ١٢٨٢

بـرادرش كـنار در cdefg رضا امام سر

پـيشين السـلطنه: اعتماد خان حسن محمد ـ ٢

/٥١٧ ـ ٥١٦.٢

گرديد/٢ دفنهوشيار جواد محمد

اول Ñبخش كبر ا علي ـ فياض

ق

(167)حسين ـ شهيدي قوامي(x / µ 1358 Ç 1301)

فـرزند شـهيدي قوامي حسين دكترپـزشكي عـلوم دانشگـاه اسـتاد قـواممـيرزا مـرحـوم نوادگان از وي مشهد/است ق/ / ه ١٢١٨ 7متوفي شهيد مهديبـه تربيت و تعليم سنگر در سالها كهانـجام شاياني خدمات پزشكي جامعهدر ش / ه ١٣٠١ سال در وي است/ دادهبـه چشـم مذهبي خانوادهاي در مشهدسـپس رفت, دبسـتان به گشود/ جهانبـه ريـاضي رشته در را متوسطه دورهادامـه بـراي آنگـاه رســانيد/ پــايانپس و نمود عزيمت تهران به تحصي9تبـه تهران علوم دانشكده از سال سه ازآمـد/ نايل رياضي ليسانس درجه اخذ

دبيرستانهاي در مدتي برگشت, از پسولي پرداخت رياضي تدريس به مشهدنـبود, راضي علمي اندك مايه به چونبـه خـود تـحصي9ت تكـميل جــهتو داد رشته تغيير آنجا در رفت, سوئيساز بـعد پرداخت پزشكي تحصي9ت بهتـخصص و پزشكي دكتراي درجه اخذبـراي سـوئيس در اسـتخوان جراحـيتجارب و تحصي9ت تكميل و آشناييكار به انگليس بيمارستانهاي در خودايـران به چندي از پس گرديد/ مشغولشـاهرضا بـيمارستان به ابتدا بازگشتبـيمارستان در سپس و /cdefg رضا 7امامدر و شد مشغول خدمت به مشهد قائمتـدريس نـيز مشـهد پزشكي دانشكدهمـدتي اس9مي, انق9ب از قبل ميكرد/عـهده بـه را قـائم بـيمارستان رياست

٢٨١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير حسين ـ شهيدي قوامي

خارج در علمي كنگرههاي در و داشت١٣٥٨ سال در ميكرد/ شركت كشور ازبه جراحان كنگره در شركت براي ش / هبـه رسيدن محض به ولي رفت پاريسو شد دگرگون حالش پاريس فرودگاهدر و برگردانده تهران به را وي ب9فاصله

بسـتري تـهران قـلب بــيمارستانهمان بهمن در نكشيد طولي اما نمودند,وداع را زندگي بيمارستان اين در سالپس و منتقل مشهد به جنازهاش گفت,حـرم 7نـو/ آزادي صـحن در تشييع از

شـهيدي اقـدس خـانم اطـ`عات از استفاده ـ ١

دكتر خواهرزاده و شهيدي قوامي دكتر خواهر

شهيدي/ حسن

شد/١ سپرده ك خا به cdefg رضا امام مطهرسكندري عليجان

م

(168)سيدابوالفضائل ـ مجتهدي

(˜ / µ 1384 Ç 1309)

فرزند مجتهدي سيدابوالفضائل دكترمحمود ميرزا Kآيتا مرحوم عارف فقيهدر زنـجان جمعه امام زنجاني حسينيزنجان شهر در خورشيدي ١٣٠٩ سال

گرديد/ متولد

حسـيني از فـاميلي نام تغيير علتاست اين جهت به مجتهدي به زنجانيعليه ملي شوراي مجلس در پدرشان كهمـخالفت بـه رضـاشاه ســياستهايمخالفتهاي بدليل رضاشاه برخواستتـا داد دستور زنجاني حسيني KآيتااوQدش بـه دولتـي حسـاس مـناسب

نگردد/ گذار واسيدابـوالفـضائل مرحوم رو اين ازمجتهدي به را فاميلي كه گرفت تصميممـردم خـدمت در بتوانند تا دهد تغيير

گيرد/ قرارو ابتدايي تحصي9ت مجتهدي دكتر, بـرد پايان به زادگاهش در را متوسطهدانشگـاه حـقوق دانشكده وارد سپسدوره پــايان از پس و شــد تـــهرانايـن از سـياسي حـقوق كــارشناسي

٢٨٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير سيدابوالفضائل ـ مجتهدي

كـارشناسي مـدرك شد موفق دانشگاهنمايد/ اخذ را مديريت رشته در ارشد

مـديريت سـمت بـا مجتهدي دكتركـار به ايران نفت ملي شركت آموزشدانشـجويان مسـوول و شـد مشــغولبـراي كـه گـرديد نفت شركت بورسيهاعـزام كشور از خارج به تحصيل ادامهبـا /ش ه ١٣٥٠ سال در وي ميشدند/مـاموريت طـي آمـوزشي سمت حفظسال در و اعزام انگلستان به چهارسالهو فـلسفه دكـتري اخذ به موفق ١٣٥٣سـاسكس دانشگـاه از اس9مي معارفدر لنـدن در مـنزلش گرديد/ انگلستانمسلمانان اجتماع مركز جمعه شبهاياسـ9مشناسان و دانشمندان و بود شهراز كـه ـ روزبه رضا استاد چون بزرگيدوره در مـجتهدي مـرحـوم اســاتيدميرفت شمار به دانشگاهي تحصي9تسـخنرانـي ايـراد بــه مكــان آن در ـبـه ١٣٥١ سـال در وي ميپرداخـتند/مـفتخر رضـوي قـدس آستان خادمي, فارسي زبان بجز مجتهدي دكتر گرديد/و انگـليسي فرانسـه, تركي, زبانهاي به

بـه ١٣٥٨ سال در داشت تسلط عربيمـامور خارجه امور وزارت در خدمتجمهوري سفير اولين سمت در و گشتبـه هـندوستان كشور در ايران اس9مي

شد/ مشغول خدمتگزاريقلبي بيماري علت به مجتهدي دكتربازنشسته و كرد گيري كناره سياست ازروحـيه كه دوستاني اصرار به ولي شدسـراغ ايشـان در را خدمتگزاري قويدوران و ١٣٦٠ ســـال در داشــــتنداقـتصاد سـازمان جـذب بازنشستگيدر /ش ه ١٣٧٠ سال در گرديد/ اس9مياسـ9مي آزاد دانشگاه الهيات دانشكدهكارشناسي مقطع در شمال تهران واحدمـتون تـدريس بـه ارشد كارشناسي واشتغال انگليسي زبان به اس9مي معارفو دانشكـده بـنام اسـتادان از و داشتدانشـجويان قلبي ع9قه و توجه مورددانشگاه در تدريس با همزمان وي , بوددر كـتابهاي نـوشتن و ترجـمه مشغولمـعرفي و rstuv اطـهار ائـمه حق احقاقبـه آثـار از بود/ ايشان معنوي مقاماتبـه مـيتوان مجتهدي دكتر مانده جاي

سيدابوالفضائل ـ مجتهدي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٨٤

كرد/ اشاره زير كتابهايصـحابي دربـاره كـوتاه سخني ـ ١الرضـا موسي بن علي امام القدر جليل

بزنطي/ نصر ابي بن احمدشيعيان به نبوي بشارت ترجمه ـ ٢ابـوجعفر عـمادالديـن تـاليف ـ علوي

امامي/ طبري محمدرساله ترجمه انحراف و شناخت ـ ٣والمخالفين النصاب احوال في اQربعين

تفرشي/ Kفيضا مير و تاليفقـرآن در الشـرك معيار ترجمه ـ ٤Kآيتا بـزرگوارشـان بــرادر تــاليف

زنجاني/ سيدعزالدين العظمي, قـريش صـنمي دعـاي شرح ـ ٥

/cdefg اميرالمومنين حضرت شبانه قنوتشـهيد بزگوار بانوي سرگذشت ـ ٦

صدر/ بنتالهديىجـواد امـام مسـند تــرجــمه ـ ٧Kعـزيزا حـجتاQسـ9م گــردآوري

عطاردي/پــدر مــرحــوم ســرگذشت ـ ٨حسيني سيدمحمود Kآيتا بزرگوارشدكـتر زنـجاني فقيد جمعه امام زنجاني

مقدس مشهد عمرش اواخر در مجتهديو بـرگزيد خـود دائـمي اقامت براي راداشت كـه قلبي بيماري اثر بر سرانجاماقامه از پس ١٣٨٤. ٤. ٢٣ جمعه شبو تفسير جلسه ميان در و جماعت نمازبـين و خـويش مـنزل در قـرآن قرائتو بست فرو جهان از چشم گردانش شاعـمري از پس و پـيوست Kا لقـاء بـهايوان زير در جدش راه در مفيد ت9شمطهر حرم اس9مي جمهوري صحن ط9

گرفت/ آرام cdefg رضا امامو نفيس نسخه مجتهدي دكتر مرحوممرحـوم خط به سجاديه صحيفه خطيآسـتان مـركزي كـتابخانه به را پدرشدو وي از نـموده وقـف رضـوي قدساست مانده يادگار به پسر و دختر فرزنداز مـجتهدي دكـتر فـرزند دو هـر كـه

هستند/ برخوردار عالي تحصي9تسكندري علي

اول جلد Ñعبدالحسين ـ منجمباشي

٢٨٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير اسماعيل محمد ـ خراساني منجم

(169)مـحمد ـ خــراسـاني مــنجم

اسماعيل(˜ / µ 1287 Ç )

بـه معروف ازغدي اسماعيل محمدبي محمد آقا نوه وي خراساني>/ <منجمو هـيئت عـلم در و بـود ازغدي خندهو تـقوا در نيز و تقاويم استخراج نجومعلم اين داشت/ شهرت قداست و زهدنـوادگـانش و احـفاد به او خاندان دربه مشهد در ايشان فرزندان يافت/ انتقالخراساني منجم دارند/ شهرت نجوميانتـقويم اسـتخراج بـه سـال ٣٥ مـدتعبدالرحـمن ميرزا است/ داشته اشتغال

نـقل را پـيشگويي ايـن وي از مدرساز ثـلث يك امسـال <آسـمان ميكند:يك زمين و باريد نخواهد را خود بارانو روياند نخواهد را خود زراعت از ثلثو نـرويد زراعت از ثـلث ٢ ديگر سالاز مـردم كه شود قحط چنان سوم سالاز را ايشـان ديگران و بميرند گرسنگيمـن كـه شكر را خدا و برنگيرند ك خا

بود>/ نخواهم زندهو افتاد اتفاق همه بينيها پيش ايندرگـذشت/ سـالي قـحط از قـبل خودق / ه ١٢٨٧ سال اوايل در منجم مرحوم

عـلماي تـاريخ مـدرس: عـبدالرحـمن ميرزا ـ ١

/١١٧ ـ ١١٦. خراسان

را او جنازه و بست١ فرو جهان از چشمحـضرت مـطهر حـرم عتيق صحن درمـحمد ســاختند/ مــدفون cdefg رضــاازغـدي اسـماعيل بـا منجم اسماعيل

است/ متفاوت ق / ه ١٢٣١ متوفايزنگنه ابراهيم

محمود ـ قرشي مؤيد ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٨٦

(170)محمود ـ قرشي مؤيد(x / µ 1345 Ç 1293)

و دانشگـاه استاد قرشي مؤيد دكترفـرزند وي خـراسـاني/ متبحر پزشكحافظ خان حسن ميرزا نواده و آقا ميرزادر ش / ه ١٢٩٣ سال در است/ الصحهو ابتدايي تحصي9ت شد/ متولد قوچانشهر در و زادگاهش در را خود متوسطهش / ه ١٣١٤ سال در كرد/ دنبال مشهدتـحصيل مشـغول پزشكي دانشكده دردر را ويژه تخصصي دورههاي گرديد/در و گـرفت فـرا تهران بيمارستانهاي

شـد/ التحصيل فارغ ش / ه ١٣٢٠ سالشهر در سال دو پزشكي خدمت بدو دردر ســپس كــرد, فــعاليت قــوچانسـمت به مشهد رضاي امام بيمارستانمـنصوب پـزشكي چشم بخش رئيس

گرديد/تأسيس ابتداي از قرشي مؤيد دكترسـمت در مشـهد پـزشكي دانشكــدهرشته تدريس دار عهده رسمي دانشياررياست بعد مدتي بود/ گياهي بيولوژيسال از گرفت/ عهده بر نيز را آزمايشگاهچشـم اسـتادي مـقام در ش / ه ١٣٣٠خـدمت بـه مشهد دانشگاه در پزشكيبـراي ش / ه ١٣٣٤ سـال در داد/ ادامهفرانسـه كشور به خود تخصص تكميلايران به رسمي مدرك اخذ با و كرد سفرو پـزشكي خـدمت بــه و بــازگشت

پرداخت/ دانشگاهيفـضايل داراي قـرشي مـؤيد دكـترراه در كـه بود گاه آ وجداني و اخ9قيلحـظهاي پـزشكي خــدمات و كسب٢٥ روز در سرانجام وي نميكرد/ درنگسـالگي ٥٢ سن در ش / ه ١٣٤٥ بهمن

٢٨٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير محمود ـ قرشي مؤيد

را پيكرش كرد/ فوت و شد سكته دچارعتيق صحن رواقهاي از يكي در

جـامع تاريخ اتركنامه, كري: شا علي رمضان ـ ١

/٢٦٢. قوچان

نمودند/١ دفن رضوي قدس آستانزاده سعيدي رسول

ن

(171)ا8 ذبيح ـ ناصح(x / µ 1345 Ç )

مـحقق/ و آمـوزگار ناصح Kا ذبيحتحصي9ت گرديد, متولد بيرجند در ويمـدرسه در را ادبـي و عـربي مقدماتيدر و بـرد پـايان به شهر اين <شوكتيه>رياست بعدها و استادشد مدرسه همان

ايـن در سالها و گرفت عهده به را آنش / ه ١٣٢٦ سال در كرد/ خدمت مقامآنجا فرهنگ رييس و رفت سيستان بهخـدمات ريـاست مـدت در وي شـد/

داد/ انجام را ارزندهاي فرهنگيمشهد به ش / ه ١٣٣١ سال اواخر دربـه مشـهد دبـيرستانهاي در و آمــدسـال در ايـنكه تـا پـرداخت تدريسدر عاقبت و شد بازنشسته ش / ١٣٣٧همشـهد در ش / ه ١٣٤٥ مـهرماه نـيمهك خـا به شهر همين در و يافت وفاتبـراي بيرجـندي شهروندان شد/ سپردهرا كـتابخانهاي او, نام داشتن نگاه زنده

كردند/ تأسيس بيرجند دركـتاب > بـه مــيتوان آثــارش ازفرانكلين بنگاه سوي از كه بلوچستان>كـرد/ اشاره است, شده منتشر و چاپ

٢٨٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير ابوالفضل ـ نبئي

فرانسه عربي, زبان سه با ناصح مرحومتدريس در و داشت آشنايي انگليسي ووي است/ بوده بهرهمند آنها از تحقيق وبـا استخوان درشت و اندام بلند مرديو مـحاوره خـوش گندمگون, چهرهايبـا سـال بـيست مدت و بود آشنا زود

س١٩, ش٩, يــغما, نــاصح>: lا <ذبـــيح ـ ١

/٥٠٣.١٣٤٥

است/١ بوده صحبت هم يغمايي حبيبهوشيار جواد محمد

(172)ابوالفضل ـ نبئي(x / µ 1381 Ç 1316)

تـاريخ اسـتاد نـبئي ابوالفضل دكترسال در وي محقق/ و فردوسي دانشگاهدر آذربـايجان سراب در ش / ه ١٣١٦بـه چشم مذهبي و متوسط خانوادهايسختي با او كودكي دوران گشود/ جهانچـهار در او زيـرا بـود/ هـمراه رنـج وكـه را نـبئي عـباسعلي پدرش سالگياثر بر بود تلگراف و پست اداره كارمنددست از وظيفه انجام حين در حادثهايقرار مادر تكفل تحت زمان آن از و داد/

مـعنوي و مـادي حمايت با او گرفت/در را ابـتدايـي تـحصي9ت دوره مادروارد و گــذاشت ســر پشت ســراباو شـد/ مـنطقه تأسيس تازه دبيرستانبـه كه دبيرستان در تحصيل با همزمانشـبانه كـ9سهاي در شـركت صورتمـعاش امـرار بـراي مـيگرفت انـجاممـقطع در تـدريس بـه خـود خـانوادهش / ه ١٣٤٠ سال در پرداخت/ ابتداييتـربيتي, عـلوم ليسـانس اخذ به موفقعـالي دانشسـراي از جغرافـيا و تاريخكـه زمان همين در شد/ تبريز دانشگاهجـهت بود كارشناسي دوره دانشجويروي عكاسي به تحصيل مخارج تأمينبـه ليسـانس اخــذ از پس وي آورد/اردبـيل پـرورش و آمـوزش استخدامو تـعليم بـه سـال پـنج مدت و درآمدمشـغول آنجا دبيرستانهاي در تربيتتحصيل ادامه انديشه از حال اين با بود/موفق ش / ه ١٣٤٨ سال در و نشد غافلاز تاريخ ارشد كارشناسي درجه اخذ به

ابوالفضل ـ نبئي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٩٠

موضوع به توجه با شد/ تهران دانشگاهعـثماني و ايران <روابط نامهاش پايانبا را نزديكي همكاري نوزدهم> قرن درو كرد آغاز تركيه دانشگاههاي اساتيدمـقطع در را او تحصيل زمينه امر همينساخت/ فراهم آنكارا دانشگاه در دكتراچـون اساتيدي محضر در تركيه در اوو كويمن پرفسور سومر, فاروق پرفسورو عـلم كسب بـه سـويم علي پرفسوررا خود دكتراي رساله و پرداخت/ دانشايلخانان> تاريخ در <چوپانيان عنوان باسـال در سومر فاروق پرفسور نظر زير

دكـتر مـرحـوم از يـادي احــمدي: حســين ـ ١

جـغرافـيا, و تـاريخ مـاه كتاب نبئي, ابوالفضل

/١٦٦ .١٣٨١ شهريور و مرداد

رسانيد/١ اتمام به ش / ه ١٣٥٢تركيه از مراجعت از پس نبئي دكتردر تــدريس بــه كــوتاهي مـــدتاينكه تا پرداخت اردبيل دبيرستانهايهيأت عضويت به ش / ه ١٣٥٣ سال درادبـيات دانشكـده تـاريخ گروه علميتـا و درآمـد/ مشهد فردوسي دانشگاهايـن در تـدريس بـه خـود عمر پايانرياست نيز چندي بود مشغول دانشگاهدار عـهده را دانشگاه اين تاريخ گروهزيادي گردان شا او مدت اين طي بود/

خـود از ارزنـدهاي آثـار و كرد تربيتبـنياد بـا همچنين وي گذاشت/ برجايقـدس آسـتان اسـ9مي پــژوهشهاي

است/ داشته همكاريبـاوقار, مـتدين, فردي نبئي استادشـوخ و ايمان با حال عين در و صبورباور كه بود نسلي به متعلق او بود/ طبعاحـترام به بايد كتاب حضور در داشتدر پژوهش و تحقيق كه نسلي ايستاد/شده مؤكد سرنوشتشان در و آنان وجودو تـ9ش عـمري از پس سرانجام بود/١٣٨١ تـيرماه در تـدريس و كوششدر و درگذشت قلبي سكته اثر بر ش / هبـه قـدس صحن در cdefg رضا امام حرم

شد/ سپرده ك خاشــامل نــبئي اســتاد مــطالعاتتـاريخ اس9م, تاريخ چون موضوعاتيمغول, ايلخانان و مغوQن تاريخ تركان,و هنر نجوم, تصوف, اس9مي, فرقههايايران عشاير و اي9ت و اس9مي معماري

٢٩١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير ابوالفضل ـ نبئي

در ايشان كتابهاي مهمترين از ميشد/نـجوم و اسـ9م و ايـران تـاريخ زمينهآل <تاريخ كرد: ياد آثار اين از ميتوانپـايان اصـل در كه كتاب اين چوپان>سال در است نبئي مرحوم دكتراي نامهدانش انـتشارات تـوسط ش / ه ١٣٥٢از يكـي كـه شد چاپ تهران در امروزخاندان بررسي جهت كتابها مهمتريناست/ هـجري هشتم قرن در چوپانياندر ايـران اجتماعي و سياسي <اوضاعسـال در كتاب اين هجري> هشتم قرندانشگاه انتشارات توسط ش / ه ١٣٧٥اين در است/ رسيده چاپ به فردوسيقرن در ايران محلي حكومتهاي كتابآل ج9ير, آل سربداران, جمله: از هشتمگرفته قرار بررسي مورد كرت آل و مظفرو سـياسي نـهضتهاي <تـاريخ است/نيز هجري> هشتم قرن تا ايران مذهبي١٣٧٦ سال در كه اوست ديگر آثار ازچاپ به فردوسي دانشگاه توسط ش / هقـيامهاي و نـهضتها آن در و رسـيدبه اس9م ورود ابتداي از ايرانيان مختلفقيام جمله از هجري هشتم قرن تا ايران

حـروفيه, نـهضت زنگيان, قيام بابك,مـورد غـيره و اسـماعيليان قرمطيان,و <تـقويم است/ گـرفته قـرار بـررسيديگـر كـتاب تاريخ> در نگاري تقويمتـوسط ش / ه ١٣٦٦ ســال در نــبئيمشهد در رضوي قدس آستان انتشاراتكـتاب ايـن در است/ رسـيده چاپ بهسنجي زمان تعريف و توضيح به استادتـاريخ در معمول و مشهور تقويمهايتـبديل فـرمولهاي و روشهـا جهان,و اصول و مختلف هاي تقويم در سالها

ميپردازد/ تقويم استخراج قواعديا ملل> نزد در زمان مبدأ و <سنجش١٣٥١ سـال چـاپ تقويم> <تاريخچهدانش به ط9ب <هدايت و اردبيل ه/شه/ش ١٣٧١ ـال س در كـه اســطرQب>آستان اس9مي پژوهشهاي بنياد توسطو است شـده ـاپ چـ رضــوي قــدسمعماري ازهنرو گزينههايي > كتابهاياس9م>, قلمرو در <آذربايجان اس9مي>,كـتاب <تـصحيح و سـراب> <تاريخچهديگر مجموعه بهايي> شيخ حاتمي تحفه

هستند/ نبئي قلمي آثار از

ابوالفضل ـ نبئي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٩٢

شده, ياد كتابهاي بجز نبئي استادبـه را زيـادي مقاQت تاريخ حوزه دردر او است/ درآورده تــحرير رشــتهمـدير خـود, حـيات پـاياني سالهاي<فــصلنامه ســــردبير و مســــئولتـوسط كـه بود تاريخي> پژوهشهايمشـهد فـردوسي دانشگـاه انـتشاراتمـهمترين از بـرخـي مـيشد/ مــنتشردر <شـقاقي از: عبارتند استاد مقاQتدانشكـده مـجله ايران> تاريخ گذرگاهدانشگـاه انســاني عــلوم و ادبــياتسـال سـوم, شـماره مشـهد, فردوسينـقش و <قـلم /١٣٦٥ پـاييز نوزدهم,دانشكـده مجله تاريخ> در آن آفرينيدانشگـاه انســاني عــلوم و ادبــياتحكومتي نظام <بررسي مشهد/ فردوسيفـصلنامه اســ9م> از بــعد ايــران درگفتگوي > ,١٣٧٠ تاريخي پژوهشهايحـل راهگشـاي مـيتوانـد تــمدنهاپژوهشهاي فصلنامه باشد> اخت9فاتتقويم از برگي <تشريح ,١٣٧٨ تاريخيادبيات دانشكده مجله مقوم> كار بيان وو ١٣٦٢ مشــهد, انســاني عـــلوم و

فـصلنامه تـاريخ> و <ســتارهشناسي/١٣٦٩ تاريخي پژوهشهاي

زمينه در نبئي استاد ارزشمند آثار ازبـزرگترين ســاخت از بــايد نــجوممـدت در كـه كرد ياد جهان اسطرQبپـژوهشهاي بـنياد در ايشان همكارياثر اين شد/ ساخته قدس آستان اس9ميآسـتان نـجوم مـوزه در كنون ا هم كرد

زندگينامه از مختصري آبادي: حاجي فاطمه ـ ١

سمينار نامهي ويژه نبئي, ابوالفضل دكتر آثار و

مشـهد�, فـردوسي �دانشگـاه تـاريخ, پيرامون

/٥.١٣٨٣ ارديبهشت

ميشود/١ نگهداري قدسحسيني حسن سيد

ه

(173)حسن سيد ـ هاشميان(x / µ 1380 Ç 1313)

پـزشك هاشميان حسن سيد دكتروي /cdefg رضا امام خادم و متعهد و مؤمنروســتاي در ش / ه ١٣١٣ ســال دراسـتان در جـاجرم توابـع از <خراشا>مرحوم او پدري جد شد/ متولد خراسان

از هـاشم, بـني عبدالحي سيد Kا آيتاز پس و بـود بـجنورد بـزرگ علمايبـه رضـاشاه دوران در حـجاب كشفكسـي اجـتهاد, مـدرك بودن دارا دليلايشان حال اين با نشد/ او لباس متعرضروانه و ديدند بجنورد ترك در را ص9حاز يكـي وي شـدند/ خـراشـا روستايو بـود بـجنورد روحـانيون پيشوايـانسـيد Kا آيت از را خـود اجتهاد درجهدريافت اصفهاني موسوي و صدر رضا

بود/ كردهيـحيي سـيد هـاشميان, دكـتر پدرعبدالحـي Kا آيت مرحوم بزرگ فرزنددكـتر تـولد از پس سـال چـند بــود/بـجنورد بـه خـانوادهاش هــاشميان,در هاشميان يحيي سيد و كردند عزيمتاحـوال ثـبت اداره اسـتخدام بـه آنجا

حسن سيد ـ هاشميان ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٩٤

درآمد/ بجنورد شهرستاندر را ابتدايي دوران هاشميان, دكترو رسانيد پايان به بجنورد ناهيد دبستانمشـهد به متوسطه دوره گذرانيدن برايفـردوسي دبـيرستان در و آمد مقدس١٤ در شـد/ مشـغول تحصيل به مشهدعـوارض اثـر در را مـادرش ســالگياز پـزشك بـه دسترسي عدم و زايمانبـر عـميقي تأثير واقعه اين داد/ دستبه كه كرد مصمم را او و گذاشت ايشانو نـيازمندان به و بپردازد طب تحصيلپايان به از پس كند/ خدمت محرومينعالي آموزشگاه در دبيرستان, رسانيدناز پس و پرداخت تحصيل به بهداشتدر خـدمت بـراي داوطلبانه سال چهارعـزيمت مـنطقه ايـن به كشور جنوبدليل به ايشان كه بود حالي در اين نمود/مـانند مـيتوانست ,Qبـا معدل داشتنمشـهد اطـراف در دوسـتانش ســايراز پس Qبـا معدل دليل به كند/ خدمتولي رسيد پايان به او تعهدات سال سهدر ديگر سال پنج را او خدمت به عشق

كرد/ ماندگار كشور جنوب

و غـربت ديار آن در ايشان اقامتبرجاي او ذهن در را خاطراتي محروم,با و سالها گذشت از پس كه گذاشت,آن مردم با او روابط مسافت بعد وجوداز پس حـتي و نشـد گسسـته مـنطقهو او يـاد به بزرگداشتي مجلس فوتشانجام پيش دهه سه از بيش كه خدماتي

شد/ برگزار گناوه در بود دادهدر اقامت از پس سال سه هاشميانكـرد/ ازدواج عمويش دختر با جنوبعـبدالحـي Kا آيت ديگر نوه همسرشجـنوب به او اتفاق به كه بود هاشم بنيمـتولد ايشـان بـزرگ پسر و بازگشت

ميباشد/ گناوهدر خـدمت سـال پـنج از پس آنهااز وي بازگشتند/ مشهد به كشور, جنوبتـحصيل ادامـه به پزشكي چهارم سالبود فرزند سه صاحب وقتي و پرداختشد/ التحصيل فارغ پزشكي دانشكده ازروانـه سربازي خدمت براي آن از پسبه غرب آباد اس9م در و شد كشور غربويــژگيهاي از پــرداخت/ خــدمتدوران, ايـن در هـاشميان بــرجسـته

٢٩٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير حسن سيد ـ هاشميان

عـقايد ويـژه بـه عـقايد در استحكامدر مذهب ضد جو وجود با بود/ مذهبيهـيچ ايشـان ارتشي, داران درجه ميانو خود مذهبي عقايد اظهار در ترديدي

نداشت/ آنها به عملKا آيت با هاشميان دكتر موقع آن درمحضر در و داشت آشنايي نيا حكمتخـدمت ميپرداخت/ فيض كسب به اوشـد, باعث كشور غرب در او صادقانهبـه بـازگشت قـصد ايشـان كـه زمانياز انـبوهي جـمع داشت را زادگــاهشنـمودند, تـحصن بهداري جلوي مردم

بماند/ او ميخواستند آنهاهاشميان بجنورد به بازگشت از پسپيوست/ شهرستان آن معتمدين جمع بهنظر تحت را او ك ساوا دوران همين دربه نيز تهديدآميزي تلفنهاي گاه داشت/با ايشان ارتباط از تا ميشد ايشان منزلاو ولي كند, جلوگيري سياسي مبارزينبـه و بـود/ نـبوت بـيت اهـل شــيفتهتفحص بدون كه بود سپرده دستيارانشمـالي اسـتطاعت عدم ابراز كه كسي ازاز يكي به و نكنند مطالبه وجهي ميكند,

تـا بـود سـپرده بجنورد داروخانههايارجـاع آنـجا بـه وي كـه هايي نسخهآنكـه بـدون و بـپردازد مجاني ميدهدرا آن وجه شود دار جريحه بيمار غرور

بنويسد/ دكتر حساب بهسياسي مبارزات دوره, اين در دكترك سـاوا بـود/ كـرده شروع نيز را خودآوري جـمع ايشـان عـليه را مداركـيدكتر انق9ب, پيروزي حين در مينمود/تقويت و مردم روشنگري در هاشمياندوش بـر مـهمي نـقش انق9ب جريانو انـق9ب پــيروزي از پس گــرفت/به ع9قه دليل به نسبي, آرامش برقراريعزيمت مقدس مشهد به تحصيل ادامهادامه به داخلي تخصصي رشته در و كردتـخصص وقتي وي پرداخت/ تحصيلوارد فـرزندش سـه بـود گرفته را خودمحصل چهارمش فرزند و شده دانشگاهبه دانشگاه در تخصص اخذ از پس بود/دوران هـمين در و پـرداخت خـدمتنيز cdefg هشتم امام ملكوتي بارگاه خادمآنـچه نــيز دوران ايــن در گــرديد/مـيداد, انـجام مـردم براي ميتوانست

حسن سيد ـ هاشميان ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٩٦

مـدتي نـيز و دانشگـاه مـعاون مـدتيبـر را cdefg رضا امام بيمارستان رياستخدمتهاي دوران اين در داشت/ عهدهنگاه زنده را او ياد مردم به صادقانهاششـنيدن بـراي شـنوا گـوشي او داشت/پذيرفتن براي فراخ قلبي مردم, دردهايو مـردم بـه خـدمت راه دشواريهايآنـان مشكـ9ت حل براي راسخ عزميفـرصتي امـور اين به پرداختن داشت/و نـوشتهها كـه نميكرد فراهم او برايو مذهبي امور در كندهاش پرا تحقيقاتكـند/ آوري جـمع و مـرتب را عـلمي

نوشتههاي دست و متعدد سخنرانيهاياست/ مانده جاي به ايشان از گون گونابـيماري بـه ١٣٨٠ سـال در ايـنكه تاوجـود بـا و گرديد مبت9 معده سرطانبيماري اين فرجام روند از كامل گاهي آزبان هرگز آن از حاصل ناراحتيهاي وتأثـير سخنرانيهاي و نگشود شكوه بهجاي به خود از بيماري دوره در گذاريدي بيستم در ماه هفت از پس گذاشت/چـهار هـمسر, آرام, دلي با ١٣٨٠ ماهبـه و ترك را يارانش و دوستان فرزند,آزادي صـحن در و شـتافت/ حق ديار

گرديد/ دفن cdefg رضا امام مطهر حرمسكندري جان علي

ي

اول سيدعليÑجلد ـ يزدي

(174)غ�محسين ـ يوسفي(x / µ 1369 Ç 1306)

عابد فرزند يوسفي غ9محسين دكترخوش شاعر و فردوسي دانشگاه استاداصل در وي <ناقوس>/ به متخلص ذوق

در ش / ه ١٣٠٦ سال در و بود طبس ازو ابتدايـي تحصي9ت شد/ متولد مشهدرساند/ پايان به شهر اين در را متوسطهتـهران بـه ش / ه ١٣٢٥ سال در سپسدانشگاه ادبيات دانشكده وارد و رفتدر ش / ه ١٣٢٨ سـال در و شـد تهرانفـارغ فـارسي ادبـيات و زبـان رشـتهش / ه ١٣٣٠ سال در گرديد/ التحصيلرشـته در دكـترا دريـافت بـا همزماندرجـه دريـافت بـه فـارسي ادبــياتعلوم و قضايي حقوق رشته در ليسانس

شـعر سـال صـد آزادي: گـلشن كـبر ا عــلي ـ ١

مـحمد: شيخ آقا مريم ;٦٠٩ ـ ٦٠٨. خراسان

/٢٤٣. مشاهير گلزار

آمد/١ نايل سياسيدر دبـير عنوان به ابتدا يوسفي دكترخدمت به مشغول مشهد دبيرستانهاي

غ<محسين ـ يوسفي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٢٩٨

ريـاست سـال چـند و شـد فـرهنگيو داشت را مشـهد در نـفت دبـيرستاندر بـعدها و دانشـيار عـنوان به سپسدر فـارسي ادبـيات زبـان استاد سمتاشـتغال تـدريس بـه مشـهد دانشگاه

مـريم ;٦٠٨. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ١

/٢٤٣. پيشين محمد: شيخ آقا

تربيت سرپرست سال يك وي يافت/١نـيز سـال چـندين و خـراسـان مـعلمادبيات و زبان آموزش گروه مسئوليت

/٢٤٣. پيشين محمد: شيخ آقا مريم ـ ٢

داشت/٢ را فارسيخراسان ادب بزرگان از يوسفي دكترو ترجـمه و نثر و نظم در و بود ايران و

/٦٠٨. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٣

در وي داشت/٣ توانا دستي بيان, و نطقزماني بود/ ممتاز گردي شا تحصيل طولدر بـود تـحصيل مشغول مشهد در كهعـربي علوم تحصيل به حوزه مدارسكسب حـوزه اسـتادان از و پــرداختاز فرانسه و عرب ادبيات در كرد/ دانش

مـعاصر نـامي سـخنوران برقعي: باقر محمد ـ ٤

/٣٩٩٩ ـ ٣٩٩٨.٦ ايران

بود/٤ برخوردار كامل بصيرت و گاهي آاعتنايي بي و ظاهري فضايل بر ع9وه اوو فـعال فـردي مـناصب, و مقامات بهصديق و مهربان دوستي و شفيق رفيقي

/٦٠٨. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٥

همتي, بلند و ادعايي بي فروتني, بود/٥و طـبع مناعت خود, از نكردن تعريف

دنيوي امور به اعتنايي بي و نفس عزتاوست/ اخـ9قي مشـخصات ديگـر ازو پست چند بازنشستگي از قبل گوينديك هيچ ولي شد پيشنهاد او به Qبا مقام

فـرزانـهام اسـتاد يـاد بـه رزمــجو: حســين ـ ٦

مـجله يـوسفي, حسـين غـ`م دكتر شادروان

,٣ سال ,٤ و ٣ شماره مشهد, ادبيات دانشكده

/٨٠٤ ـ ص٧٩٨

نپذيرفت/٦ راو اسـ9م مـقدسات به راسخ اعتقادائـمه بـه مــخلصانه و عــميق ارادتو ,cdefg المـؤمنين امير ويژه به معصومينديگـر از cdefg رضـا حـضرت زيــارتدكـتر روحـاني و فكـري ويـژگيهاي

/٨٠٠. پيشين رزمجو: حسين ـ ٧

بود/٧ يوسفيكشـورهاي در تـحقيق و مــطالعهتدريس و تحقيق و انگلستان و فرانسه

٢٩٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير غ<محسين ـ يوسفي

كنفرانسهـاي ايراد با همراه آمريكا درشيراز به سفر نيز و بخش سود و جالبدر سـعدي آرامگــاه افــتتاح بــرايطـرف از ش / ه ١٣٣١ سال ادريبهشتجـمله از خــراسـان ادبــي انــجمنوي داخـلي و خارجـي مسافرتهاي

مـريم ;٦٠٨. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ١

غـ`محسين ;٢٤٣. پـيشين مـحمد: شـيخ آقا

/١٣٨١ ماه دي ١٤ هفته, كتاب يوسفي:

است/١ بودهش / ه ١٣٣٠ سـال در يوسفي دكترنـام بـه مـجلهاي تأسـيس بـه اقــدامآن نشـر بـه سـال دو و كرد <فرهنگ>نشـريهاي مـجله ايـن گـماشت/ همت

ـ ٣٩٩٨.٦ پــيشين بــرقعي: بــاقر مــحمد ـ ٢

/٣٩٩٩

چـاپخانه ايـجاد بود/٢ پرمايه و وزينـ فرهنگي فعاليتهاي ديگر از دانشگاه

/٢٤٣. پيشين محمد: شيخ آقا مريم ـ ٣

اوست/٣ اجتماعيچهاردهم در يوسفي دكتر سرانجامبـه تهران در ش / ه ١٣٦٩ سال ماه آذرفروبست/ جهان از چشم سرطان مرضدر مشـهد بـه انـتقال از پس وي پيكرك خا به رضوي قدس آستان دارالعباده

كتاب ;٦٠٨. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ٤

/٨٩٨. پيشين رزمجو: حسين پيشين, هفته:

شد/٤ سپردهچـند در را يوسفي دكتر قلمي آثارتـرجـمه و تـصحيح تأليـف, قســمتتـمرين تأليـفات: بـرشمرد/ مــيتوان

بـا دبسـتان اول كـ9س بـراي فارسيكـبر ا پـازوكي, عبدالحسـين همكاريچـاپ قهرمان, غ9مرضا و قندهاريانبـحثي سيستاني, فرخي ش, / ه ١٣٣٣كتاب او, شعر و روزگار احوال شرح درانـجمن ش / ه ١٣٤١ سـال بــرگزيدهنـامه خراسـان, سردار ابومسلم كتاب,مـقاQت, مجموعه حاوي خراسان اهلاوضـاع انـعكاس گـاه, آ طـبعي شوخ,Kا فضل الدين رشيد آثار در اجتماعيچـاپ جـلد دو در قلم اهل با ديداريبـرگ ش, / ه ١٣٥٧ و ١٣٥٥ سالهايمـقاQت مجموعه باد, آغوش در هاييشــامل زر كــــاغذ جــــلد, دو درتـاريخي, و ادبـي يــادداشتهــاييروشـن, چشـمه روشـن, روانهــاي

غ<محسين ـ يوسفي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٣٠٠

حـله, كـاروان بـا شاعران, با ديداريمـرحـوم شعر دفتر حاوي خيال سرمهيـادداشتهـا, شـهادت, شهر يوسفي,

تاجر/ جوان سرگذشتتصحيحي: متون از و

درسـي, نـامه قابوس نامه, قابوسسال چاپ المتصوفه احوال في التصفيهارمـوي, الحكمه لطائف ش, / ه ١٣٤٧نـام بـا كتاب اين ـ نامه قابوس گزيدهبـوستان ـ شد منتشر نيز زندگي درساللـغات ملخص نامه, سعدي يا سعديهمكاري با كرماني خطيب حسن نوشتهسـال چـاپ سـياقي دبـير محمد دكترترجـمه سعدي, گلستان ش, / ه ١٣٦٢آرزوي در بـط9ن, ابـن الصـحه تقويمسعدي, بوستان گزيده زيبايي, و خوبي

سعدي/ گلستان گزيده گل, از دامنيوي: ترجمههاي از و

قباني نزار نوشته شعر, و من داستانچـاپ آبكـار يوسف دكتر همكاري باادبـيات, هــدف ش, / ه ١٣٥٦ ســالنـوشته ادبـي فـضايل و عـالي اسلوبتـقي مـحمد هـمكاري با ديچز ديويد

دوست را شـما مـن امــا صــدقياني,بـا سـبرون ژيـلبر نـوشته ميداشـتم,مـهدوي حسـن مـحمد دكتر همكارينوشته اس9م در دوستي انسان اردبيلي,مـحمد دكتر همكاري با بوازار مارسلدربـاره تحقيق اردبيلي, مهدوي حسنهمكاري با ماسه هانري نوشته سعديسال چاپ اردبيلي مهدوي محمد دكترنوشته ادبي نقد شيوههاي ش, / ه ١٣٦٤تـقي مـحمد هـمكاري با ديچز ديويدكتاب دوره ششمين برگزيده صدقياني,از بـرگزيدهاي اس9مي, جمهوري سالمـصطفي دكـتر اثـر معاصر, عربي شعردكتر همكاري با عربي از ترجمه بدوي,و ادبيات از اندازي چشم آبكار, يوسفاز ترجمه ديگران, و ولك ره نوشته هنرامـير تـقي محمد همكاري با انگليسي

/٢٤٤ ـ ٢٤٣. پيشين محمد: شيخ آقا مريم ـ ١

ش/١ / ه ١٣٧٩ سال چاپ صدقيانياست: يوسفي استاد اشعار از

شـاعري از نكـتهاي گـويم امـروز تـو بـهر

بـنگري آن مـعني و راز بـه دل چشم به تا

٣٠١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير غ<محسين ـ يوسفي

گـويندگان مـا مـلك انـدر بسـيارند گرچه

شـاعري راز بـه گـه آ بـود كس كـمتر ليك

هـنر بسـتان به آزاده است سروي شاعري

ثـري از ثـريا اوج تــا است بــرآورده ســر

كـ�م لطف كز چيست اين از با^تر قدرتي

بري؟ دل كرشمه يك با جهان خلق همه از

خـويشتن كــ�م بــا بــايد امــروز شــاعر

رهــبري نــمايد آزادي ســوي را مــــلتي

چـنانك سـازد بـيان را مـردم افكار او شعر

سـري خـود بكـاخ او صـداي از افــتد لرزه

ظـالمان بـا هـنر نـيروي بـه بستيزد سخت

اسـتمگري بـر مـرگ نـواي خـوانـد او شـعر

او نـيست شاعر گفت موزون الفاظ كسي هر

دلبري و حسن اصل نباشد تنها خط و خال

بـود مــردم غــم در بــبايد مــردم شــاعر

پـري آن زلف و دلدار ايـن چشـم بفكر ني

است زندگي پرستيذوقروح زيبايي عشقو

بـري شـد نـبايد هـم مـردم احوال از ليكن

/٦١١ ـ ٦١٠. پيشين آزادي: گلشن كبر ا علي ـ ١

سـخن در گـيرد الهـام شـاعري مـردم ز گر

پـروري١ شـاعر كـرد خـواهـد بـيدار مـلتي

زاده سعيدي رسول

غ<محسين ـ يوسفي ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٣٠٢

منابع فهرست

ر نش مؤسسه تهران, ي, شهيد جعفر حيح تص , بيك لطفعلي ـ دلي بيگ آذر آذر, آتشكده ـ ١

/١٣٣٧ ب, كتا

ي ها پـژوهش بـنياد سـوم, پ چا م, مقد سروقد ابوالحسن ترجمه گدار, ا/ ايران, آثار ـ ٢

/١٣٧٥ هد مش , اس9مي

/١٣٦٢ بامداد, ت انتشارا ي, شيراز الدوله صت فر عجم, آثار ـ ٣

/١٣٧٢ تهران , معين ت انتشارا ل, او پ چا ي, حائر ي عبدالهاد ر دكت گذشت, آنچه ـ ٤

اميركبير, ت انتشارا تهران, ل, او پ چا ي, كر شا رمضانعلي قوچان, جامع تاريخ اتركنامه ـ ٥

/١٣٦٥

حسـين ش/, ١٣٠٠ ل سا تا آغاز از ايران فرهنگي آوران نام گينامه 7زند آفرينان اثر ـ ٦

تـهران, ل, او پ چـا ي, جواد سيد حاج ل كما سيد نظر زير , عباسي K ا حبيب ـ زاده ث محد

/١٣٧٧ , فرهنگي مفاخر و آثار انجمن

تهران ل, او پ چا , نوايي عبدالحسين كوشش به روملو, بيگ حسن التواريخ, احسن ـ ٧

/١٣٥٧ , بابك ت انتشارا

/١٣٦٣ , علمي ت انتشارا تهران, دوم, پ چا , بياني ي مهد خوشنويسان, آثار و احوال ـ ٨

ت انتشارا ل, او پ چا ي, تبريز زاده كريم علي محمد ايران, قديم نقاشان آثار و احوال ـ ٩

/١٣٧٦ , مستوفي

منابع فهرست ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٣٠٤

ضواء, Qدارا ت, بيرو دوم, پ چا , تهراني گ بزر آقا شيخ الشيعه, التصانيف الي ـالذريعه ١٠

ق/ ١٤٠٣

تا/ بي صفهان, ا مشعل ت انتشارا صفهان, ا دوم, پ چا , فضائلي K ا حبيب , خط اطلس ـ ١١

ف, دارالتـعار ت, بـيرو , اQمـين حسـن حيح تص , اQمين محسن سيد الشيعه, اعيان ـ ١٢

١٤٠٣ق/

هما/ ر نش تهران, چهارم, پ چا , نوايي عبدالحسين جهان, و ايران ـ ١٣

علمي ك مدار و ت اط9عا مركز تهران, كشور, متخصصين و محققين اط9عات بانك ـ ١٤

/١٣٧٤ ايران,

ل, او پ چا ي, هرو مايل نجيب كوشش به ,/ مايل ضا ر استاد 7يادنامه برگي بي برگ ـ ١٥

/١٣٧٨ نو, ح طر ت انتشارا

/١٣٦٩ اهلبيت, ت انتشارا , قم ل, او پ چا زاده, سعيد محسن سيد قائن, بزرگان ـ ١٦

/١٣٤١ , فردوسي ب شها K ا هدايت سيد حيرت, پايان ـ ١٧

حسـيني احـمد سـيد ر دكـت بيهقي, تاريخ جغرافيايي و تاريخي اع9م در پژوهشي ـ ١٨

/١٣٧٤ ت, آيا فرهنگي مؤسسه ل او پ چا , كازروني

ققنوس, ت انتشارا تهران, ل, او پ چا , تفرشي فمي سيفي مرتضي ايران, خفيه پليس ـ ١٩

/١٣٦٨

تا/ بي , يساولي ت انتشارا , ايراني صفهاني ا عبدالمحمد خطاطان, و خط پيدايش ـ ٢٠

ت انـتشارا تهران, دوم, پ چا , ثاني يساولي جواد , خط هنر تحول سير و پيدايش ـ ٢١

سرا/ فرهنگ

ت انتشارا تهران, , ششم پ چا ي, پاريز باستاني ابراهيم محمد حيح تص دزدان, پيغمبر ـ ٢٢

/١٣٥٥ اميركبير,

/١٣٥٤ افست, شوكت ت انتشارا دوم, پ چا , مؤتمن علي قدس, آستان تاريخ ـ ٢٣

/١٣٦٣ , فردوسي ت انتشارا تهران, دوم, پ چا صفا, K ا ذبيح ايران, در ادبيات تاريخ ـ ٢٤

دوم, پ چا فياض, كبر ا علي حيح تص , بيهقي حسين بن محمد ابوالفضل بيهقي, تاريخ ـ ٢٥

/١٣٥٦ , فردوسي دانشگاه ت انتشارا هد, مش

٣٠٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير منابع فهرست

, سنائي كتابخانه ت انتشارا دوم, پ چا , معاني گلچين احمد فارسي, تذكرههاي تاريخ ـ ٢٦

/١٣٦٣

ت انـتشارا صفهان, ا دوم, پ چا , هاشمي صدر محمد ايران, مج9ت و جرايد تاريخ ـ ٢٧

/١٣٦٣ ل, كما

/١٣٤٣ , حافظ كتابفروشي تهران, , قزويني ي غفار احمد ضي قا آرا, جهان تاريخ ـ ٢٨

ي هـمكار بـا جامي ت انتشارا تهران, ل, او پ چا ي, سيد ي مهد مشهد, شهر تاريخ ـ ٢٩

/١٣٧٨ هد, مش ي شهردار

اسـماعيل مـحمد ر دكـت , حح مـص , مـنشي بيگ اسكندر عباسي, آراي عالم تاريخ ـ ٣٠

/١٣٧٧ ب, كتا ي دنيا تهران, ل, او پ چا , ضواني ر

/١٣٦٦ وحيد, تهران, وحيدنيا, K ا سيف كوشش به ي, يزد منجم محمد عباسي, تاريخ ـ ٣١

ي سـاعد بـاقر مـحمد حح مـص مدرس, عبدالرحمن ميرزا خراسـان, علماي تاريخ ـ ٣٢

/١٣٤١ ديانت, كتابفروشي هد, مش ل, او پ چا , خراساني

/١٣٦٣ , فروغي ت انتشارا تهران, دوم, پ چا , نفيسي سعيد ايران, در نثر و نظم تاريخ ـ ٣٣

دوره پـايان تـا تاريخي زمان ترين كهن 7از ايراني هنرمندان و ملي هنرهاي تاريخ ـ ٣٤

/١٣٦٩ , ايراني رجمان مت و مؤلفان شركت تهران, ل, او پ چا حقيقت, عبدالرفيع قاجار/,

/١٣٤٣ آذربايجان, پور, خيام ـ ع كوشش به ي, تبريز نژاد گرجي احمد اختر, تذكره ـ ٣٥

فرخ/ همايون الدين ركن حح مص ي, صفو ميرزا سام سامي, تحفه تذكره ـ ٣٦

پ چـا ي, كبر ا چاوش رحيم ترجمه , صفهاني ا حبيب ميرزا خطاطان, و خط تذكره ـ ٣٧

/١٣٦٩ , مستوفي كتابخانه تهران, ل, او

ي/ ضو ر س قد آستان كتابخانه ي, آزاد گلشن گلشن, خطي تذكره ـ ٣٨

اميركبير, ت انتشارا تهران, دوم, پ چا ي, راهجير علي معاصر, خوشنويسان تذكره ـ ٣٩

/١٣٦٤

ل, او پ چا , فسائي رستگار منصور حح مص ي, شيراز ب نوا كبر ا علي دلگشا, تذكره ـ ٤٠

/١٣٧١ شيراز, نويد ت انتشارا

آدميت, زاده ركن حسين محمد حح مص صبا, حسين مظفر محمد روشن, روز تذكره ـ ٤١

منابع فهرست ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٣٠٦

/١٣٤٣ ي, راز كتابخانه تهران, ل او پ چا

Qهـور, ي, راشد الدين حسام حح مص ي, هنو لك ي را ب آفتا العارفين, رياض تذكره ـ ٤٢

/١٣٦١ كستان, پا و ايران فارسي ت تحقيقا مركز

تهران, , گاني گر علي مهر كوشش به هدايت, خان ضاقلي ر العـارفين, رياض تذكره ـ ٤٣

ي/ محمود كتابفروشي

تـهران, ل, او پ چـا , مصباحي حسين همت با , بقايي ل ج9 نائين, سخنوران تذكره ـ ٤٤

/١٣٦١ زمين ايران فرهنگ ت انتشارا

ق/ ١٣٣١ Qهور, , رامي بلگ آزاد آزاد, سرو تذكره ـ ٤٥

ت انـتشارا تـهران, ل, او پ چـا ي, اندوهجرد ي بهزاد حسين كرمان, شاعران تذكره ـ ٤٦

/١٣٧٠ هيرمند,

رستگار منصور ر دكت حيح تص ي, شيراز الدوله صت فر شيراز, دارالعلم شعراي تذكره ـ ٤٧

/١٣٧٥ شيراز دانشگاه, ر نش ل, او پ چا , فسايي

/١٣٣٧ جهان نقش پ چا تهران, نوحيان, K ا ت ر نص سمنان, شعراي تذكره ـ ٤٨

ل اقبا ت انتشارا Qهور, ل, او پ چا ي, راشد الدين حسام سيد كشمير, شعراي تذكره ـ ٤٩

/١٣٤٦ , كادمي آ

/١٣٣٤ صفهان, ا ي, مهدو الدين مصلح سيد اصفهان, معاصر شعراي تذكره ـ ٥٠

كـتابخانه تهران, ل, او پ چا , خلخالي عبدالحميد سيد ايران, معاصر شعراي تذكره ـ ٥١

/١٣٣٣ ي, طهور

حكمت, صغر ا علي حح مص , يرنوايي عليش الدين نظام مير النفايس, مجالس تذكره ـ ٥٢

/١٣٦٣ , گلشن پ چا تهران, ل, او پ چا

ل, او پ چـا پور, خيام ل عبدالرسو ترجمه كتابدار, صادقي الخواص, مجمع تذكره ـ ٥٣

/١٣٢٧ پور, خيام ت انتشارا تبريز,

سليم محمد ر دكت حيح تص ي, هرو م9قاطعي شاهي, جهانگير الشعراي مجمع تذكره ـ ٥٤

كراچي/ دانشگاهي ت تحقيقا مؤسسه ر, اخت

مجلس كتابخانه تهران, ل, او پ چا , نائيني مصباحي علي محمد اVدب, مدينة تذكره ـ ٥٥

٣٠٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير منابع فهرست

/١٣٧٦ , اس9مي ي شورا

تهران, ل, او پ چا , حسني حميد اهتمام به ي لود خان علي شير الخيال, ة مرآ تذكره ـ ٥٦

/١٣٧٧ روزنه, ر نش

شـيراز, , طاووسي محمود ر دكت حيح تص <داور>, مفيد شيخ الفصاحه, مرآت تذكره ـ ٥٧

نويد/ ت انتشارا

تـهران, ل, او پ چـا , سـالك مـعصومه حح مص , Qهيجي حزين المعاصرين, تذكرة ـ ٥٨

/١٣٧٥ , اس9مي ارشاد و فرهنگ ت وزار

جـ9لي ضـا ر سيدمحمد اهتمام به , ايمان خان علي رحم اللطايف, منتخب تذكره ـ ٥٩

/١٣٤٩ , تابان پ چا ي, عابد حسين سيدامير و ناييني

پ چا , معاني گلچين احمد حح مص , قزويني الزماني فخر عبدالنبي م9 ميخانه, تذكره ـ ٦٠

/١٣٦٢ ل, اقبا ت انتشارا تهران, سوم,

اردشير ت انتشارا , بمبئي ل, او پ چا ي, گوپامو K ا ت قدر محمد اVفكار, نتايج تذكره ـ ٦١

/١٣٣٦ , بنشاهي

كـتابفروشي ي, رد دستگ وحيد حيح تص ي, آباد ر نص طاهر محمد نصرآبادي, تذكره ـ ٦٢

تهران/ , فروغي

م/ ١٩٦٥ تهران, احمد, علي احمد ي مولو آسمان, هفت تذكره ـ ٦٣

تهران, ل, او پ چا ي طاهر محمد سيد حيح تص ي, راز احمد امين اقليم, هفت تذكره ـ ٦٤

/١٣٧٨ سروش, ت انتشارا

كـوشش بـه , خراساني اQدباء مجد اسماعيل الفؤاد, مسكن ترجمه در العباد تسلية ـ ٦٥

/١٣٧٤ ت, هجر ت انتشارا مؤسسه , قم ل, او پ چا ي, انصار ضا محمدر

در انگـليس كنسولگري گزارشهاي اساس بر پسيان خان تقي محمد كلنل جنبش ـ ٦٦

/١٣٦٦ ايران, تاريخ ت انتشارا ل, او پ چا , صالح ميرزا غ9محسين مشهد,

عـلي سـيد اهتمام به دامغاني, مهدوي احمد استاد مقاVت مجموعه اوقات حاصل ـ ٦٧

/١٣٨١ سروش, ت انتشارا تهران, ل, او پ چا ي, سجاد محمد

سـوم, پ چـا , سياقي دبير ر دكت حيح تص مير, خواند البشر, اخبار في السير حبيب ـ ٦٨

منابع فهرست ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٣٠٨

/١٣٦٢ خيام, كتابفروشي تهران,

پ چا , نوايي عبدالحسين حيح تص ي, شيراز بيگي ديوان احمد سيد الشعراء, حديقة ـ ٦٩

/١٣٦٦ , زرين ت انتشارا تهران, ل, او

تهران, دانشگاه , اشراقي احسان ر دكت حيح تص , قمي احمد ضي قا التواريخ, خ9صة ـ ٧٠

/١٣٥٩

بـنياد تـهران, ث, مـحد هاشم مير حيح تص , صفهاني ا واله يوسف محمد برين, خلد ـ ٧١

/١٣٧٢ اقشار, محمود ت موقوفا

تهران, دوم, پ چا ي, بجنورد ي موسو كاظم نظر زير اسـ9مي, بزرگ المعارف دائرة ـ ٧٢

/١٣٧٤ , اس9مي گ بزر ف المعار ة دائر مركز

سوم, پ چا , خرمشاهي ـ ي جواد سيد حاج صدر احمد نظر زير تشيع, المعارف دائرة ـ ٧٣

/١٣٧٥ , محبي سعيد ت انتشارا

پ چا مجد, طباطبايي ضا غ9مر كوشش به تربيت, علي محمد آذربايجان, دانشمندان ـ ٧٤

/١٣٧٨ , اس9مي ارشاد و فرهنگ ت وزار ت انتشارا تهران, ل, او

و فرهنگ ت وزار تهران, ل, او پ چا انوشه, حسن سرپرستي به فارسي, ادب دانشنامه ـ ٧٥

/١٣٧٨ , اس9مي ارشاد

ت انتشارا تهران, ل, او پ چا ي, سرمد عباس اس9م, جهان و ايران هنرمندان دانشنامه ـ ٧٦

/١٣٨٠ هيرمند,

خيام, كتابفروشي آدميت, زاده ركن حسين محمد فارس, سرايان سخن و دانشمندان ـ ٧٧

/١٣٣٨

/١٣٣٦ باستان, كتابفروشي هد, مش , ضي ريا ضا غ9مر خراسان, دانشوران ـ ٧٨

اسناد مركز در موجود ي, وزير علي محمد يزد, وزيري كتابخانه خطي يادبود دفتر ـ ٧٩

ي/ ضو ر س قد آستان كتابخانه

/١٣٦٧ هد, مش كتابستان هد, مش ل, او پ چا باقرزاده, علي ادب, و شعر در مقاله ده ـ ٨٠

تهران, سوم, پ چا حبيب, علي اهتمام و سعي به خراساني, حبيب ميرزا حاج ديوان ـ ٨١

زوار/ ت انتشارا

٣٠٩� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير منابع فهرست

قهرمان, محمد حيح تص , قدسي جان محمد مشهدي, قدسي جان محمد حاجي ديوان ـ ٨٢

/١٣٧٥ هد, مش فردوسي دانشگاه ل, او پ چا

تـهران, چـهارم, پ چـا ي, شيراز ي انجو ابوالقاسم اهتمام به شيرازي, حافظ ديوان ـ ٨٣

/١٣٦١ جاويدان, ت انتشارا

تـهران, ل, او پ چا قهرمان, محمد كوشش به , تهراني ي صيد تهراني, صيدي ديوان ـ ٨٤

/١٣٦٤ ت, اط9عا ت انتشارا

/١٣٤٨ باستان, ت انتشارا هد, مش سوم, پ چا رسا, قاسم رسا, قاسم دكتر كامل ديوان ـ ٨٥

/١٣٤٠ هد مش كوثر, ضا غ9مر ميرزا اهتمام به , القمي ريم عبدالك ميرزا كوثر, ديوان ـ ٨٦

/١٣٧٨ محقق, ت انتشارا هد, مش ل, او پ چا ي, حيدر علي قوچان, مشاهير و رجال ـ ٨٧

ر نش تهران, , گلبن محمد كوشش به , نائيني طباطبايي خان ضا ر ميرزا تياتر, روزنامه ـ ٨٨

/١٣٦٦ چشمه,

فـردوسي دانشگاه ل, او پ چا , الهي حسين خراسـان, در نگاري روزنامه و روزنامه ـ ٨٩

/١٣٧٩ هد, مش

/١٣٣٩ تهران, ل, او پ چا خواند, مير الصفاء, ـروضة ٩٠

خيام, ت انتشارا تهران, چهارم, پ چا ي, تبريز مدرس علي محمد الصـفويه, روضة ـ ٩١

/١٣٧٤

خـيام, ت انتشارا تهران, چهارم, پ چا ي, تبريز مدرس علي محمد اVدب, ريـحانة ـ ٩٢

/١٣٧٤

/١٣٦١ زاده, عماد ,cdefg الرضا موسي بن علي امام حضرت زندگاني ـ ٩٣

/١٣٧٥ , علمي ت انتشارا تهران, , ششم پ چا , فلسفي K را نص اول, عباس شاه زندگي ـ ٩٤

ل, او پ چا مرسلوند, حسن ش/, ١٣٢٠ ـ ١٢٩٩7 ايران مشاهير و رجال زندگينامه ـ ٩٥

/١٣٧٤ الهام, ت انتشارا تهران,

مدرس تقي محمد قمري, هجري سيزدهم تا پنجم قرنهاي در مشهد وقايع سالشمار ـ ٩٦

/١٣٧٨ , اس9مي ي ها پژوهش بنياد هد, مش ل, او پ چا افشار, ايرج كوشش به ي, ضو ر

/١٣٧٧ ستوده, ت انتشارا تبريز, ل, او پ چا ي, آباد دولت عزيز آذربايجان, سخنوران ـ ٩٧

منابع فهرست ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٣١٠

م, خـر ت انـتشارا , قـم ل, او پ چا , برقعي باقر محمد ايران, معاصر نامي سخنوران ـ ٩٨

/١٣٧٣

/١٣٦٣ , اطلس ت انتشارا هد, مش ل, او پ چا , جاباني محمد قوچان, مردم و سرزمين ـ ٩٩

احـمد حيح تـص , مينابي السلطنه سديد خان علي محمد السـلطنه, سديد سفرنامه ـ ١٠٠

/١٣٦٢ ر, بهنش ت انتشارا ل, او پ چا ي, دار اقت

/١٣٧٤ ل, او پ چا زعفرانلو, روشني K ا ت قدر بجنوردي, سهامالدوله سفرنامههاي ـ ١٠١

مؤسسه تهران, ل, او پ چا خيامپور, حيح تص قاجار, ميرزا محمود المحمود, سفينة ـ ١٠٢

/١٣٤٦ ايران, فرهنگ و تاريخ

/١٣٧٠ پانوس, ت انتشارا ل, او پ چا ي, مدبر محمود ديوان, بي شاعران ـ ١٠٣

و سعي به ي, ضو ر باقر محمد ميرزا رضويه, علويه سادات انساب در طيبه شجره ـ ١٠٤

/١٣٥٢ تهران, ي, ضو ر مدرس تقي محمد سيد اهتمام

/١٣٦٣ زوار, كتابفروشي تهران, سوم, پ چا بامداد, ي مهد ايران, رجال حال شرح ـ ١٠٥

تهران, ل, او پ چا , عاقلي باقر ر دكت ايران, معاصر نظامي و سياسي رجال حال شرح ـ ١٠٦

/١٣٨٠ , علم ر نش

تقي محمد ترجمه , نعماني شبلي ع9مه ايران, ادبيات و شعرا تاريخ يا العجم شعر ـ ١٠٧

/١٣٦٣ ب, كتا ي دنيا تهران, دوم, پ چا , گي9ني داعي فخر

كـل اداره كاويانيان, احتشام محمد حاج قدس, آستان تاريخ يا الشموس شمس ـ ١٠٨

/١٣٥٤ خراسان, هنر و فرهنگ

ل, او پ چـا , خـلخالي رباني علي اخير, سال يكصد در شيعه روحانيت شهداي ـ ١٠٩

ي/ قمر ١٤٠٢ ,cdefg الحسين مكتب

پ چا پور, ل كما احمد كوشش به ي, آزاد گلشن كبر ا علي خراسان, شعر سال صد ـ ١١٠

/١٣٧٣ ي, ضو ر س قد آستان ي هنر ي ها آفرينش مركز هد, مش ل, او

ش/ ١٣٤١ , خراساني ي ساعد باقر محمد خراسان, علماي تاريخ ضميمه ـ ١١١

كتابخانه ب, محجو جعفر محمد حيح تص ي, شيراز معصوم محمد الحـقايق, طرائق ـ ١١٢

سنائي/

٣١١� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير منابع فهرست

سوم, پ چا , رياحي امين محمد ر دكت حيح تص ي, مرو كاظم محمد نادري, عالمآراي ـ ١١٣

/١٣٧٤ , علمي ت انتشارا

, قريشي وحيد حيح تص كنبو, صالح محمد نـامه, جهان شاه به موسوم صالح عمل ـ ١١٤

١٩٦٧م/ ب, اد ترقي مجلس Qهور, دوم, پ چا

مشـهد, ل, او پ چا ي, خديو مير صغر ا علي شعرا, ادبي آثار گزيده رباعي و غزل ـ ١١٥

/١٣٦٥ باستان, كتابفروشي

/١٣٨١ عطارد, ت انتشارا ل, او پ چا عطاردي, iعزيزا خراسان, فرهنگ ـ ١١٦

پ چا سهامي شركت چاپخانه تبريز, ل, او پ چا خيامپور, ـ ع سخنوران, فرهنگ ـ ١١٧

/١٣٤٠ ب, كتا

و مؤلفان شركت تهران, ل, او پ چا حقيقت, عبدالرفيع پارسي, زبان شاعران فرهنگ ـ ١١٨

/١٣٦٨ , ايراني رجمان مت

تـهران, , بخارايـي رجايي علي احمد ر دكت قدس, آستان خطي قرآن لغت فرهنگ ـ ١١٩

/١٣٦٣ , فرهنگي ت تحقيقا و ت مطالعا مؤسسه

ل/ او پ چا , قمي عباس شيخ الجعفريه, المذهب علماء احوال في الرضويه فوائد ـ ١٢٠

چـاپخانه مشـهد, ل, او پ چـا , اوكتايي عبدالعلي قدس, آستان كتابخانه فهرست ـ ١٢١

/٦ و ٤ جلد طوس,

عبدالحسين كوشش به ي, شيراز يوسف ابن ملي, شوراي مجلس كتابخانه فهرست ـ ١٢٢

/١٣٥٣ , مجلس چاپخانه تهران, ل, او پ چا ي, حائر

/١٣٥٣ تهران, ي, آتابا ي بدر سلطنتي, كتابخانه مرقعات فهرست ـ ١٢٣

فرهنگي مؤسسه تهران, ل, او پ چا ي, منزو احمد فارسي, خطي نسخههاي فهرست ـ ١٢٤

/١٣٥٠ , يي منطقه

پ چا ي, صر نا ت سادا حسن سيد ر دكت حيح تص شاملو, قلي ولي الخاقاني, قصص ـ ١٢٥

/١٣٧١ , اس9مي ارشاد و فرهنگ ت وزار ت انتشارا و پ چا سازمان تهران, ل, او

/١٣٧١ , نامك ر نش تهران, ل, او پ چا ي, سفر علي محمد سياست, و قلم ـ ١٢٦

عليشاه/ صفي ت انتشارا ي, آذر علي خراسان, در پسيان خان تقي محمد كلنل قيام ـ ١٢٧

منابع فهرست ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٣١٢

/١٣٨١ قطره, ر نش تهران, ل, او پ چا زاد, فرخ پوران ايران, كاراي زنان كارنماي ـ ١٢٨

ت انـتشارا و پ چـا مـؤسسه هد, مش ل, او پ چا , معاني گلچين احمد هند, كاروان ـ ١٢٩

/١٣٦٩ ي, ضو ر س قد آستان

ث/ را الت داراQحياء ت, بيرو خليفه, حاجي الظنون, كشف ـ ١٣٠

انجمن تهران, ل, او پ چا نشاط, ي نور ي سعيد ـ محمد شيخ آقا مريم مشاهير, گلزار ـ ١٣١

/١٣٧٧ , فرهنگي مفاخر و آثار

/١٣٦٣ ب, كتا تاQر ت انتشارا تهران, دوم, پ چا , معاني گلچين احمد معاني, گلزار ـ ١٣٢

تهران, دوم, پ چا ي, خوانسار سهيلي احمد حيح تص , قمي احمد ضي قا هنر, گلستان ـ ١٣٣

ي/ منوچهر كتابخانه

ل, او پ چـا , طباطبايي ضا غ9مر حيح تص , كاشاني ي غفار ابوالحسن مـراد, گلشن ـ ١٣٤

/١٣٦٩ , زرين ت انتشارا تهران,

ي مركز كتابخانه ت انتشارا هد, مش ل, او پ چا ي, كر شا علي رمضان ساله, هزار گنج ـ ١٣٥

/١٣٦٧ ي, ضو ر س قد آستان

/١٣٧٢ تهران, دانشگاه ل, او پ چا دهخدا, لغتنامه ـ ١٣٦

دانشگـاه مشـهد, ل, او پ چـا , بـخارايـي رجايي علي احمد بخارايي, لهجههاي ـ ١٣٧

/١٣٧٥ , فردوسي

ل, او پ چـا , نوايي عبدالحسين ر دكت اهتمام به ي, نهاوند عبدالباقي رحيمي, مآثر ـ ١٣٨

فرهنگي/ مفاخر و آثار انجمن تهران,

سنائي/ كتابخانه تهران, ل, او پ چا السلطنه, اعتماد خان حسن محمد ثار, pVا المآثرو ـ ١٣٩

ل, او پ چـا مـصفا, مـظاهر كـوشش بـه هدايت, خان ضاقلي ر الفصحاء, مجمع ـ ١٤٠

/١٣٤٠ اميركبير, ت انتشارا

بنياد هد, مش ل, او پ چا شاهد, احمد ـ ي فسنقر ضا غ9مر اسفراين, رجال مشاهير ـ ١٤١

/١٣٨١ , اس9مي ي ها پژوهش

مـركز تـهران, ل, او پ چا , ج9لي ضا غ9مر خميني, امام نهضت بامداد در مشهد ـ ١٤٢

/١٣٧٨ , اس9مي ب انق9 اسناد

٣١٣� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير منابع فهرست

تهران, ل, او پ چا ابوترابيان, حسين ,١٣٦٦ تا ١٣٢٠ شهريور از ايران مطبوعات ـ ١٤٣

/١٣٦٦ ت, اط9عا ت انتشارا

اهـتمام بـه ي, سـمرقند عبدالرزاق الدين ل كما البحرين, مجمع و السعدين مطلع ـ ١٤٤

/١٣٥٣ ي, طهور كتابخانه , نوايي عبدالحسين

برهان تيمور فهارس و مقدمه با السلطنه اعتماد خان حسن محمد الشمس, مطلع ـ ١٤٥

/١٣٦٨ سرا, فرهنگ ت انتشارا , ليمودهي

ي كتابخانهها انجمن ي, آباد حبيب علي محمد ميرزا رجال, احوال در ثار pVا مكارم ـ ١٤٦

صفهان/ ا , عمومي

/١٣٣٥ هد, مش اQس9م, اعتماد احمد اعتماد, اشعار منتخب ـ ١٤٧

ل, او پ چـا , شعراني ابوالحسن حيح تص , خراساني هاشم محمد التواريخ, منتخب ـ ١٤٨

/١٣٨٢ اس9ميه, كتابفروشي

/١٣٧٥ روزنه, ت انتشارا ل, او پ چا لو, دار خزانه علي محمد فارسي, منظومههاي ـ ١٤٩

دوم, پ چا خانبابا, مشار كنون, تا چاپ آغاز از عربي و فارسي چاپي كتب مؤلفين ـ ١٥٠

/١٣٥٢ ر, نش و ترجمه بنگاه تهران,

طـه, ت انـتشارا ل, او پ چا گلريز, علي محمد سيد قزوين, الجنه باب يا در مينو ـ ١٥١

/١٣٦٨

/١٣٧٩ , پژوهش كانون صفهان, ا ل, او پ چا , نائيني ي سجاد ي مهد طيبه, بلده نائين ـ ١٥٢

قطره, ر نش تهران, ل, او پ چا نيكويه, محمود كوشش به افشار, ايرج كاران, نادره ـ ١٥٣

/١٣٨٢

پ چا كيانفر, يد جمش اهتمام به سپهر تقي محمد قاجاريه/, 7تاريخ التواريخ ناسخ ـ ١٥٤

/١٣٧٧ اساطير, ت انتشارا ل, او

ي, بهبود باقر محمد حيح تص سپهر, تقي محمد قاجاريه/, 7س9طين التواريخ ناسخ ـ ١٥٥

/١٣٥٣ اس9ميه, كتابفروشي ل, او پ چا

ل, او پ چا اوستا, مهرداد مقدمه قدسي, غ9مرضا اشعار مجموعه قدسي نغمههاي ـ ١٥٦

/١٣٧٠ , اس9مي ارشاد و فرهنگ كل اداره هد, مش

منابع فهرست ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٣١٤

دارالمـرتضي دوم, پ چا , تهراني گ بزر آقا شيخ عشر, الرابع قرن في البشر نقباء ـ ١٥٧

١٤٠٤ق/ هد, مش

/١٣٥٧ ل او پ چا , فردوسي دانشگاه هد, مش , گرايلي فريدون فيروزه, شهر نيشابور ـ ١٥٨

ل, او پ چا ي, كر شا علي رمضان قدس, آستان كتابخانههاي به كتاب عمده واقفين ـ ١٥٩

/١٣٨٠ , اس9مي ي ها پژوهش بنياد

ي, بهبود باقر محمد حيح تص ي, آباد خاتون عبدالحسين اVعـوام, و السنين وقايع ـ ١٦٠

/١٣٥٢ اس9ميه, كتابفروشي ل, او پ چا

/١٣٨٤ هد مش رضوي, قدس آستان اس9مي پژوهشهاي بنياد انتشارات فهرست ـ ١٦١

ث/ را الت داراQحياء ت, بيرو ي, بغداد پاشا اسماعيل العارفين, هدية ـ ١٦٢

R¿Bš«

/١٣٨٠ مرداد ٣٠ س, قد روزنامه م>, مقد حامد <احمد ـ ١

/٣٦ شماره س, قد آستان نامه , بينش تقي ,< طوسي ر <اخت ـ ٢

مرداد ٣١ , ين نگ مجله ي, فرامرز گرد سلطاني علي ,< كم تن يك چشم دو شمار <از ـ ٣

/١٣٥٧

مـجله رزمـجو, حسـين ,< يوسفي غ9محسين ر دكت شادروان فرزانهام, استاد ياد <به ـ ٤

س٢٣/ ,٤ و ش٣ هد, مش انساني علوم و ت ادبيا ده دانشك

س١٣٧٤/ ش٦٨, , كلك پهلوان, يز چنگ ي>, هرو مايل ضا غ9مر مير استاد ياد <به ـ ٥

ل سا ش١, خراسان, فرهنگ ريه نش ,< فردوسي ب شها K ا هدايت سيد شادروان ياد <به ـ ٦

//١٣٨٤ 7آذر ٧

جامع ي راهنما نامه 7ويژه حرم مجله تحريريه, ت هيأ حرم>, متبركه ابنيه <تاريخچه ـ ٧

حرم// متبركه كن اما

كـيهان ي>, حـائر ي عـبدالهـاد ر دكت با گفتگو در استثمار و تكنيك صر معا <تاريخ ـ ٨

//١٣٧١ 7مهر ٩ ل سا ,٧ شماره , فرهنگي

/١٣٥٦ س١٤, ش٢١٨, وحيد, مجله , امين حسن سيد ي>, سبزوار <تجلي ـ ٩

٣١٥� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير منابع فهرست

عـلوم و ت ادبـيا دانشكـده مجله , يوسفي غ9محسين فياض>, استاد از ي <تصوير ـ ١٠

/١٣٥٠ س٧, ش٤, هد, مش انساني

نهم/ دوره ش٣٦, س, قد آستان نامه ,< خراساني ي <جود ـ ١١

ش١٠, , فـرهنگي كـيهان تحريريه, ت هيأ ,< خراساني هنرمند و شاعر <درگذشت ـ ١٢

/١٣٧٢ ديماه س١٠,

/١٣٧٢ س٤, ش٢٢, , پژوهش آينه خواجويان>, ر دكت <درگذشت ـ ١٣

/١٣٤٥ س١٩, ش٤, يغما, مجله ,< صح نا K ا <ذبيح ـ ١٤

س٤/ ش٤٧, وحيد, مجله ي, ساعد خت پوراند ي>, نير <ساعد ـ ١٥

س١٣٥٧/ ,٤٧ دوره ,٥ و ش٤ ارمغان, مجله س/حسام, ي>, سبزوار <سالك ـ ١٦

س١٣٥٧/ ,٢٥١. ش٢٥٠ وحيد, مجله , امين حسن سيد ـ ١٧

/١٣٥٠ س٢٢, ش١١, هوخت, مجله ـ ١٨

/١٣٧٤ ل سا ,٧٢ ـ ٧١ شماره , كلك ي>, هرو مايل ضا غ9مر مير ياد زنده از شعر <سه ـ ١٩

علوم و ت ادبيا ده دانشك مجله , ركني ي مهد محمد ,< رجايي ر دكت آثار و ل حا ح <شر ـ ٢٠

/١٣٥٧ س١٤, ش٢, هد, مش انساني

ت ادبيا ده دانشك مجله ي, بلور زاده شكور ابراهيم ر دكت آثار و ل احوا ر مختص ح <شر ـ ٢١

/١٣٧٨ س٢٢, ,١٢٤ ـ ش١٢٥ هد, مش انساني علوم و

/١٣٧٨ هد, مش پزشكي نظام سازمان داخلي ريه نش ,< حسن ي <شهيد ـ ٢٢

س١١, ش٤, تبريز, ت ادبيا ده دانشك مجله , معاني گلچين احمد ي>, تبريز <عنوان ـ ٢٣

/١٣٣٨

/١٣٨١ ديماه هفته, ب كتا تحريريه, ت هيأ ,< يوسفي حسين <غ9م ـ ٢٤

/١٣١٦ س١٨, ارمغان, مجله , كاشاني شيباني ر ابونص ,< كاشاني ب <قصا ـ ٢٥

روزنامه پور, سجاد فرزانه ,< ر پژوهشگ و محقق شكورزاده ابراهيم ر دكت با گفتگو > ـ ٢٦

//١٣٧٨ تير ٢٧ 7يكشنبه ١٤٤٥٩ شماره خراسان,

نامه ويژه ي, آباد حاجي فاطمه ,< نبئي ابوالفضل ر دكت آثار و گينامه زند از ي ر <مختص ـ ٢٧

/١٣٨٣ هد, مش فردوسي دانشگاه تاريخ پيرامون سمينار

منابع فهرست ٢ ج رضوي حرم در مدفون �مشاهير ٣١٦

ش٥, هد, مش علميه حوزه انديشه مجله , كفايي مجيد عبدالحسين نور>, در گي <مر ـ ٢٨

س٢/

/١٣٤٥ خرداد ش٢٦, يكان, مجله ,< فاطمي تقي پروفسور استاد با <مصاحبه ـ ٢٩

س١٣/ ش٢, ارمغان, مجله ,< نائيني ضاخان ر <ميرزا ـ ٣٠

ش٤, يادگار, مجله ,< قزويني محمد استاد ع9مه ي ها يادداشت از صرين معا ت <وفيا ـ ٣١

س٣/

/١٣٧١ ارديبهشت س٤, ش٢, , علمي كيهان ,< فاطمي تقي پروفسور نامه <ويژه ـ ٣٢

/١٣٤٩ ش٩٥, مردم, و هنر مجله ي, هرو مايل امروز>, افغانستان خطاطي <هنر ـ ٣٣

وقت استاد/, با گفتگو 7 معاني گلچين احمد مرا>, كن ت حير ق فر سراپا آيينه <همچو ـ ٣٤

/١٣٧٣ ل سا ,١ شماره جاويدان, ث ميرا

و ٢٧ س, قـد روزنـامه , صـادقي حسـن ,< صـادقي ضـا ر يــاد زنــده <يــادبود ـ ٣٥

/١٣٧٦. ١٢. ٢٨

شماره مشكوة, قصابيان, ضا ر محمد ,< عدالتي تقي محمد ر دكت ياد زنده از ي <ياد ـ ٣٦

/١٣٨٣ تابستان ,٨٣

ده دانشك مجله , يوسفي حسين غ9م ,< رجايي علي احمد ر دكت شادروان از ي <ياد ـ ٣٧

هد/ مش انساني علوم و ت ادبيا

و 7تـاريخ ماه ب كتا مجله ي, احمد حسين ,< نبئي ابوالفضل ر دكت مرحوم از ي <ياد ـ ٣٨

/١٣٨١ , اس9مي ارشاد و فرهنگ ت وزار جغرافيا/,

jB®wA Swo —

آموزگار/ خانواده اسناد ـ ١

هاشميان/ حسن سيد ر دكت خانواده نوشته دست و اسناد ـ ٢

صادقي/ خانواده نوشته دست و اسناد ـ ٣

زاده/ هد مجت احمد سيد نوشته دست و اسناد ـ ٤

زوار/ مصطفي نوشته دست و اسناد ـ ٥

٣١٧� ٢ ج رضوي حرم در مدفون مشاهير منابع فهرست

ي/ ضو ر حرم متبركه كن اما مدفونين ر دفت ـ ٦

شاملو/ فريدون با مصاحبه ـ ٧

Bµ³«B¯p°n Swo —

/١٣٦٠. ٤. ٢٨ خراسان روزنامه

/١٣٧٢. ١٠. ٣ خراسان روزنامه

/١٣٧٧. ٥. ١٦ رسالت روزنامه

/١٣٨٠. ٥. ٣٠ س قد روزنامه

/١٣٨٣. ٦. ١٥ س قد روزنامه

/١٣٨٣. ٦. ٢١ س قد روزنامه

/١٣٥٦. ٧. ٢٦ كيهان روزنامه