แนวคดและความเคลอนไหวเรองเศรษฐกจสเขยว

สฤณ อาชวานนทกล

http://www.fringer.org/

23 มกราคม 2012

งานนเผยแพรภายใตสญญาอนญาต Creative Commons แบบ Attribution Non-commercial Share Alike (by-nc-sa) โดยผสรางอนญาตใหท าซ า แจกจาย แสดง และสรางงานดดแปลงจากสวนใดสวนหนงของงานนไดโดยเสร แตเฉพาะในกรณทใหเครดตผสราง ไมน าไปใชในทางการคา และเผยแพรงานดดแปลงภายใตสญญาอนญาตแบบเดยวกนนเทานน

“ความยงยน” คออะไร?

2

ประวตศาสตรฉบบยอของเศรษฐกจสเขยว

3

• 1962 “Silent Spring” โดย Rachel Carson

• 1972 “Limits to Growth” โดย

Club of Rome

• 1972 UN Conference on the Human

Environment ในกรงสตอคโฮลมส

• 1973 วกฤตน ามนครงแรก

• 1987 Brundtland Commission Report : “Our

Common Future”

• 1989 Montreal Agreement เพอก าจดสาร CFC

ประวตศาสตรฉบบยอ (ตอ)

4

• 1991 World Business Council on Sustainable Development กอตง

• 1992 Earth Summit ในกรงรโอ เดอจาไนโร

• 1997 Kyoto Protocol

• 2005 เฮอรเคน Katrina / GE launch “Ecomagination”

• 2010 Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD): Interim Green Growth Report

• 2011 United Nations Environment Programme (UNEP) Green Economy Report

• 2011 European Commission’s EU Low Carbon Roadmap

การปะทะระหวางโลกทศน หรอเทจ vs จรง

5

“เรองจ าเปน” ตอ ความอยรอดในยคน

“เรองหรหรา” ท ไมจ าเปนยามตกอบ หรอ

เศรษฐกจสเขยวคออะไร ระหวาง...

ความเปนจรง

ทมา : www.storyofstuff.com, มลนธโลกสเขยว

ก าจด ขยะ

ผลต สนคา

สกด วตถดบ

จดจ าหนาย

บรโภค

การตลาด เพอทงขวาง

6

ทนนยมอตสาหกรรม = จากอสขยะ

อดมคต: “จากอสอ” (cradle to cradle)

พช

สตว

ผยอยสลาย

สาร อาหารในดน

“จากอสอ” ในระบบนเวศ “จากอสอ” ในระบบมนษย

ผลต/ประกอบ

วสด ผลตภณฑ

บรโภค

7

ทนนยมอตสาหกรรม = การพฒนาไมยงยน

8

ความทาทายใหญดานสงแวดลอม

9 ทมา: OCED, Towards Green Growth, 2011.

เราก าลงทะลขดการรองรบของธรรมชาต

10 ทมา: The Biosphere Economy, http://www.volans.com/lab/projects/biosphere-economy/

Planetary Boundaries:

ภยธรรมชาต: หนงในตนทนของเศรษฐกจไมเขยว

11

• ป 2011 ภยธรรมชาตทวโลกกอความเสยหาย 380,000 ลานเหรยญสหรฐ สงเปนประวตการณ

• ทศวรรษ 2000-2010 ภยธรรมชาตรนแรงเพมขน 200%+ จากทศวรรษกอนหนา

เราวดตนทนและประโยชนชดขนเรอยๆ

12

• ธนาคารโลก (2007) ประเมนวาการใชน าใตดนเกนขนาดในจน

กอความเสยหาย 0.3% ของจดพ และมลพษอากาศและน ากอ

ความเสยหาย 5.8% ของจดพ

• Diao and Sarpong (2007) ประเมนวาดนเสอมโทรมจะกอ

ความเสยหาย 5% ของจดพเกษตรกรรมในกานาระหวางป

2006-2015

• The Economics

of Ecosystems

& Biodiversity

(TEEB) (2010)

TEEB : ตวอยางมลคาของบรการนเวศ

13 ทมา: TEEB, Mainstreaming the Economics of Nature, 2010.

คนจนพงพาบรการระบบนเวศมากกวา

15

• เกษตรกรรม ประมง และปาไมคดเปนสดสวนคอนขางนอยของจด

พ แตบรการนเวศของธรรมชาตเปนสวนส าคญใน “จดพคนจน”

• เศรษฐกจสเขยวจงจ าเปนตอการลดความจนและความเหลอมล า

ความทาทาย: “เตบโต” + “รกษา”

16

คดใหมเรอง “การเตบโตทางเศรษฐกจ”

17

• การเตบโตทางเศรษฐกจทยงยน จะตองมอง “ความมงคง” ของสงคมวาผานการสะสมทนทกประเภท ไมใชนบเฉพาะทนทเปนเงนตรา แตรวมถงทนธรรมชาต (ระบบนเวศ), ทนมนษย (การศกษาและทกษะ), ทนกายภาพ (เครองจกรและอปกรณ), ทนความร (นวตกรรมและความคดสรางสรรค)

• การลงทนในทนธรรมชาตเปนสงทจ าเปนตองอาศยการแทรกแซงเชงนโยบายโดยรฐ เนองจากแรงจงใจของตลาดออนแอหรอไมมเลย (เชน มองไมเหนตนทนจรง)

• นวตกรรมจ าเปนในฐานะเครองมอทบรรเทาการแลกได แลกเสยระหวางการลงทนในทนธรรมชาต กบการเพมระดบการบรโภคหรอการลงทนในทนชนดอน

Towards Green Growth: OECD

18

“การเตบโตสเขยว” หมายถงการกระตนการเตบโตและการ

พฒนาทางเศรษฐกจ ขณะสรางหลกประกนวาทนธรรมชาตจะสามารถ

สงมอบทรพยากรและบรการดานสงแวดลอมซงความอยดมสขของ

เราตองพงพา การท าเชนนจ าตองจดชนวนการลงทนและนวตกรรมท

จะรองรบการเตบโตอยางยงยนและสรางโอกาสใหมๆ ทางเศรษฐกจ

การหวนกลบไปท า “ธรกจแบบเดมๆ” นนไรปญญาและ

สดทายจะไมยงยน เตมไปดวยความเสยงทอาจสรางตนทนมนษย

และตกรอบจ ากดการเตบโตและพฒนาทางเศรษฐกจ มนอาจน าไปส

ภาวะขาดแคลนน าจด ปญหาคอขวดทรพยากร มลพษทางอากาศ

และน า ภาวะการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และความสญเสย

ความหลากหลายทางชวภาพซงฟนคนมาไมได ดวยเหตนกลยทธ

การเตบโตทเขยวกวาเดมจงมความจ าเปนอยางยง

ความทาทาย: สรางชองทาง “เตบโต”

19

• เศรษฐกจสเขยวสรางชองทางการเตบโตใหมๆ ผาน

• ผลตภาพ: ประสทธภาพในการใชทนธรรมชาต, ลดของเสยและการใชพลงงาน

• นวตกรรม: โอกาสใหมๆ ในการแกปญหา

• ตลาดใหม: เทคโนโลยสเขยว สนคาและบรการส

เขยว

• ความม นใจ: นโยบายรฐทมเสถยรภาพและคาดเดาไดวาจะแกปญหาสงแวดลอมอยางไร จะชวยสรางความมนใจใหกบนกลงทน

• เสถยรภาพ: สมดลมหภาคทดกวาเดม ราคาทรพยากรผนผวนนอยลง และรฐมรายไดใหมๆ จากมาตรการทางการคลง (เชน ภาษมลพษ)

อปสรรคส าคญทตองกาวขาม

20 ทมา: OECD, ปรบปรงจาก Hausman, Velasco and Rodrik (2008), “Growth Diagnostics” ใน J. Stiglitz and N. Serra (eds), The Washington Concensus Reconsidered.

กจกรรม นวตกรรม และการลงทน “สเขยว” สรางผลตอบแทนต า

ผลตอบแทนทางเศรษฐกจต า

คนไมสามารถใช

ประโยชนเตมท

แรงเฉอย (inertia)

ผลตอบแทนทางสงคมต า

ความลมเหลวของรฐ

ความลมเหลวของตลาด

ผลตอบแทนจาก R&D ต า

ผลกระทบของเครอขาย

อปสรรคกดกนคแขงรายใหม

คานยมและนสยเดมๆ

สาธารณปโภคไมเพยงพอ

ทนมนษยต า

ทนทางสงคมต า และคณภาพของสถาบน

ตางๆ ต า

กรรมสทธไมสมบรณ เงนอดหนนบดเบอน เออประโยชนรายเดม

นโยบายคาดเดาไมได และการก ากบดแลไม

แนนอน

ผลกระทบภายนอกของขอมล และแรงจงใจถกหน

ผลกระทบภายนอกเชงลบ (negative

externalities)

อปสรรคและเครองมอเชงนโยบาย

21 ทมา: OCED, Tools for Delivering on Green Growth, 2011.

สาธารณปโภคไมเพยงพอ

ทนมนษยและทนสงคมต า สถาบนดอยคณภาพ

กรรมสทธไมสมบรณ เงนอดหนนรฐ

ความไมมนใจเกยวกบการก ากบดแล

ผลกระทบภายนอกดานขอมล, แรงจงใจถกหน

ผลกระทบภายนอกดานสงแวดลอม

การวจยและพฒนาใหผลตอบแทนต า

ผลกระทบของเครอขาย

คแขงถกกดกนทางการคา

• ภาษ, คาธรรมเนยม, เงนโอน, รฐจบมอกบเอกชน

• ภาษ, การปฏรป/ยกเลกเงนอดหนน

• ทบทวนและปฏรปหรอยกเลก

• ตงเปา, สรางระบบธรรมาภบาลทเปนอสระ

• การตดฉลาก, วธสมครใจ, เงนอดหนน, มาตรฐาน

• ภาษ, ใบอนญาตคา, เงนอดหนน

• เงนอดหนนวจยและพฒนา, สทธประโยชนทางภาษ

• เพมระดบการแขงขน, เงนอดหนนหรอค าประกนเงนก

• ปฏรประบบก ากบดแล, ลดการผกขาดโดยรฐ

ดชนชความกาวหนา

22 ทมา: OCED, Towards Green Growth, 2011.

ผลการปฏรป “การคลงสเขยว” ในเยอรมน

23

• เยอรมนปฏรปมาตรการทางการคลงระหวางป 1999-2005 พอถง

ปลายป 2005 กสามารถปรบเปลยนแรงจงใจทางการเงนทงหมด

คดเปนมลคา 50,000 ลานยโร (2% ของจดพ) ดวยมาตรการเชน

เพมภาษพลงงาน ประกาศเกบภาษไฟฟา และเกบภาษขนสง

ส าหรบรถบรรทก สรางรายไดใหรฐ 22,000 ลานยโร

ประกาศใชระบบการคาการปลอย CO2 ส าหรบโรงไฟฟาและ

อตสาหกรรม ครอบคลมการปลอย CO2 57% ของประเทศ

ยกเลกมาตรการอดหนนทเปนอนตรายตอสงแวดลอม 4,000

ลานยโร ออกมาตรการอดหนนพลงงานสะอาด 6,000 ลานยโร

เศรษฐกจสเขยวเกดไมไดถาไมปฏวตพลงงาน

24

การลงทนดานพลงงานสะอาด ป 2010

25 ทมา: Pew Charitable Trust, Who’s Winning the Clean Energy Race? 2010 Edition.

พนลานเหรยญสหรฐ

ศกยภาพและผน าโลกดานพลงงานสะอาด

26 ทมา: Pew Charitable Trust, Who’s Winning the Clean Energy Race? 2010 Edition.

การเตบโตระหวางป 2005-2009

Installed Capacity

บทบาทของรฐและเอกชนในพลงงานสะอาด

27 ทมา: Pew Charitable Trust, Who’s Winning the Clean Energy Race? 2010 Edition.

พลงงานหมนเวยนทมเสถยรภาพ กบความรวมมอระดบภมภาค : ตวอยาง Roadmap 2050

ทมา: European Climate Foundation, Roadmap 2050: a practical guide to a prosperous, low carbon Europe , 2010.

เหตผลทบรษทสนใจธรกจสเขยวมากขน

• แรงจงใจทางศลธรรม

• ลดตนทนและลด/บรหารความเสยง

• ก าไรจากประสทธภาพเชงนเวศ

(eco-efficiency)

• สรางผลตภณฑใหมๆ ทแตกตางจาก

คแขง (product differentiation)

• เปนกลยทธในการเอาตวรอดในระยะ

ยาว (“creative destruction”) 29

แตละบรษทมเหตผลทแตกตางกนในการน าหลก “การ

พฒนาอยางยงยน” มาใชในการด าเนนธรกจ

เหลานคอ

“เหตผล

ทางธรกจ”

“Push factors” เปนทงวกฤตและโอกาส

ทมา: Triple Bottom Line Reporting: A Strategic Introduction to Economic, Environmental and Social

Performance Measurement, David Crawford, Certified Management Accountants Canada, www.cma-canada.org 30

ปจจยผลกดน 10 ประการ

5 ประเดนรอน 5 ผมสวนไดเสยส าคญทผลกดน

ภาวะสภาพภมอากาศเปลยนแปลง

ผบรโภคทใสใจสงแวดลอม

มลพษและอนตรายตอสขภาพ

ผถอหนนกเคลอนไหว

การตอตานโลกาภวตนทไมเปนธรรม

ภาคประชาสงคม/เอนจโอ

วกฤตพลงงาน ผก ากบดแลภาครฐ/นกวทยาศาสตร

ความไววางใจของประชาชนในภาคธรกจเสอมถอย

ประชาชน

“Pull factor” : ธรกจใหมทยงยนโตเรว

31

อต

ราก

ารเต

บโต

ตอ

ป (

%)

30%

50%

สนคาแฟรเทรด

$2.2

พนลาน

เสอผาออรแกนก

$583 ลาน

อาหารปลอดสารพษ

$15.5 พนลาน

ไมโครไฟแนนซ

$7 พนลาน

10%

20%

40%

รายไดตอป (เหรยญสหรฐ), 2009

ทมา: Good Capital, Social Enterprise Expansion Fund presentation

“Pull factor” : นกลงทนเพอความยงยน

32

การลงทนทรบผดชอบตอสงคม (socially responsible

investment: SRI) เตบโตอยางตอเนองในแทบทกทวปทวโลก

• $3 ลานลานในอเมรกา (เกอบ 10%) จ านวน 250 กวากองทน –

เตบโต 260%+ ในรอบหนงทศวรรษทผานมา

• ในจ านวนน กองทน SRI 35% ท Morningstar ตดตาม ได

อนดบ 4 หรอ 5 ดาว (เทยบกบคาเฉลย 32.5% ของทงวงการ)

• มกองทน SRI กวา 220 กองทนในยโรป

• กองทน SRI รวมกนบรหารเงน $13.9 พนลานในออสเตรเลย

• ตลาดหลกทรพย กองทน SRI แถวหนา และผใหบรการขอมล

ทางการเงนขนาดใหญหลายเจาสรางดชนความยงยนแลว –

Dow Jones Sustainability Index, FTSE4Good, Domini

Social Index

Green is the new Black

33

เราตองเปลยน “มมมอง” ใหได

34 ทมา: Club of Rome, Limits to Growth, 1972.

35

“ถาคณเปลยนวธทคณใชตดสนใจ คณกจะเปลยนการตดสนใจของคณ”

- จม แมคนล-

ผเขยนหลก Brundtland Report, 1987

“คณไมมวนเปลยนอะไรกตามดวยการตอกรกบ ความจรงทเปนอย

ถาคณอยากเปลยนอะไรกตาม จงไปสรางโมเดลใหม

ทท าใหโมเดลเดมลาสมย”

- อาร. บคมนสเตอร ฟลเลอร -