greenresearh 27

ทาทของสหประชาชาต

และทศทางการดำเนนงาน

ดานการเปลยนแปลง

สภาพภมอากาศ

ของประเทศไทย

การศกษาการปนเปอน

สารอนตรายในพนท

ตำบลหนองแหน

อำเภอพนมสารคาม

จงหวดฉะเชงเทรา

ความลมเหลวของการ

จดการขยะมลฝอย

ของประเทศไทย

ยทธศาสตรการคาปจจบน แนวคดเชงรก

อยทฉลากสงแวดลอม

Research

ISSN

:1686-1612

ปท 11 ฉบบท 27 มถนายน 2557

เร�องเดนประจำฉบบ ตดตามเฝาระวง กาวหนาพฒนา

“ดอยยาว - ดอยผาหมน” ชมชน

จดการตนเองเพ�อแกไขปญหาหมอกควน

GREEN RESEARCH

มถนายน 2557

ทปรกษา

จตพร บรษพฒน

เสรมยศ สมมน

สากล ฐนะกล

บรรณาธการบรหาร

สวรรณา เตยรถสวรรณ

กองบรรณาธการ

โสฬส ขนธเครอ

นตยา นกระนาด มลน

ศรนภา ศรทองทม

หทยรตน การเวทย

เจนวทย วงษศานน

ปญจา ใยถาวร

จนดารตน เรองโชตวทย

อาทตยา พาม

P.1

P.31

P.14

กลบมาพบกนอกครงส�าหรบ “Green Research” ฉบบท 27 ประจ�าเดอนมถนายน 2557 ซงภายในเลมยงคง

เตมเปยมไปดวยเนอหาสาระและประเดนส�าคญดานงานวจยสงแวดลอมในหลายๆเรองทนาตดตามเปนอยางยงโดยฉบบน

ประเดนเรอง “ปญหาขยะลนเมอง”ซงเพราะปญหาดงกลาวนเรมเปนทอลคออฟเดอะทาวนอยางมากในสงคมซงแตเดม

นบวาเปนปญหาเลกๆทเราสามารถควบคมไดเเตทวาปจจบนจากการขยายตวของจ�านวนประชากรท�าใหปญหาขยะมลฝอย

ขยายวงกวางจนสงผลกระทบตอสภาพความเปนอยและสภาพสงแวดลอมโดยทวไป

ปจจบนแตละจงหวดทวประเทศตองประสบกบปญหาขยะลนเมองไปตามๆกนดวยเหตนทงภาครฐภาคเอกชนและ

ประชาชนในทองถนจงตองเรมตนตวพรอมรวมมอกนฝาฟนปญหาขยะลนเมองจดเรมของปญหาสงแวดลอมทก�าลงลกลาม

เปนปญหาระดบชาตหลายจงหวดเรงแกไขน�าโมเดลทเหมาะสมกบพนทมาใชเพอไปสเปาหมายยทธศาสตรเมองสะอาดตอไป

ในอนาคตและนอกจากนนGreenResearchฉบบนยงไดรวบรวมบทความอนๆทนาสนใจไวใหไดตดตามกนเชนเคยตลอด

ทงเลมแลวมาพบกนใหมในฉบบหนาคะ

เรองเดนประจ�าฉบบ

P.01_ขยะลนเมองผลกระทบตอสภาวะแวดลอมทเกดจากตวเรา

P.05_การศกษาการปนเปอนสารอนตรายในพนทต�าบลหนองแหน

อ�าเภอพนมสารคามจงหวดฉะเชงเทรา

P.11_ความลมเหลวของการจดการขยะมลฝอยของประเทศไทย

ตดตามเฝาระวง

P.14_ทาทของสหประชาชาตและทศทางการด�าเนนงานดานการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศของประเทศไทย

กาวหนาพฒนา

P. 21_“ดอยยาว-ดอยผาหมน”ชมชนจดการตนเองเพอแกไขปญหาหมอกควน

P.25_ความคดเชงบวกตอการพฒนาคน

P.28_ยทธศาสตรการคาปจจบนแนวคดเชงรกอยทฉลากสงแวดลอม

พงพาธรรมชาต

P.31_ความหลากหลายทางชวภาพในเมอง:หนทางสความสขแหงวถชวต

คนเมองอยางยงยน(ตอนท2)

EDITOR’S TALKบ.ก.เเถลง

CONTENTS

ศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

เทคโนธาน ต�าบลคลองหา อ�าเภอคลองหลวง

จงหวดปทมธาน 12120

โทรศพท 02-577-4182-9 โทรสาร 02-577-1138

www.degp.go.th/website/20/

ขยะมลฝอยนน นบวนจะเพมมากขนตามจ�านวนของประชากร

ถาหากไมมการก�าจดขยะมลฝอยใหถกตองและเหมาะสมแลว ปญหา

ความสกปรกตางๆ ทเกดจากขยะมลฝอยจะตองเกดขนอยางแนนอน

ถามองกนอยางผวเผนแลวขยะมลฝอยนนไมไดมผลกระทบตอ

มนษยมากนก ทงนอาจเปนเพราะผลกระทบทเกดขนโดยตรงตอมนษย

ยงอยในขนทไมรนแรงมากนก ผลกระทบทเกดขนจงไมชดเจนเทาไร

แตในความเปนจรงแลวขยะมลฝอยจะกอใหเกดปญหาตอสภาพแวดลอม

เปนอยางมาก และจะมผลกระทบตอสขภาพอนามยของมนษยดวย

ทงโดยทางตรงและทางออมทงนเนองจาก

1)ขยะมลฝอยเปนแหลงอาหารและแหลงเพาะพนธของแมลง

น�าโรค เชน แมลงวน แมลงสาบ ยง ฯลฯ และเปนทซกซอนของหน

และสตวอนๆ

2)ขยะมลฝอยท�าใหเกดกลนเหมนและกอใหเกดความร�าคาญ

3)ขยะมลฝอยททงเกลอนกลาดถกลมพดกระจดกระจายไปตกอย

ตามพนท�าใหพนทบรเวณนนสกปรกขาดความสวยงามเปนทรงเกยจ

แกผพบเหนและผทอาศยบรเวณใกลเคยงนอกจากนขยะมลฝอยทตก

อยหรอถกทงลงในคคลองหรอทางระบายน�าจะไปสกดกนการไหลของ

น�าท�าใหแหลงน�าสกปรกและเกดการเนาเสย

ขยะลนเมองผลกระทบตอสภาวะแวดลอมทเกดจากตวเรา

4)น�าเสยทเกดจากกองขยะมลฝอยท

กองทงไวเปนน�าเสยทมความสกปรกสงมาก

ซงมทงสารอนทรยสารอนนทรย เชอโรค

และสารพษตางๆ เจอปนอย เมอน�าเสย

จากกองขยะมลฝอยไหลไปตามพนดน

บรเวณใด กจะท�าใหบรเวณนนเกดความ

สกปรกและความเสอมโทรมของพนดน

และอาจเปลยนสภาพท�าใหดนมคณสมบต

เปนดนดางหรอดนกรดไดในกรณทน�าเสย

จากกองขยะมลฝอยไหลลงสแหลงน�ากจะ

ท�าใหคณภาพน�าเสยไป ทงนไมวาจะเปน

แหลงน�าผวดนหรอแหลงน�าใตดนกตาม

ลวนเปนอนตรายตอผใชน�าและสงมชวต

ทอาศยในแหลงน�า น�าทสกปรกมากหรอม

สารพษเจอปนอย กอาจท�าใหสตวน�าตาย

ในเวลาอนสนนอกจากนนสงสกปรกตางๆ

ทเจอปนในน�า กจะสงผลตอระบบนเวศ

ของน�าท�าใหสตวน�าทมคาบางชนดสญพนธไป

GREEN RESEARCH ปท 11 ฉบบท 27 มถนายน 2557 1

เรองเดนประจ�ำฉบบ

นอกจากนน�าทมสงสกปรก

เจอปนยอมไมเหมาะแกการอปโภค

บรโภคแมจะน�าไปปรบปรงคณภาพ

แล วกตาม เช น การท�าระบบ

น�าประปาซงกตองสนเปลองคาใชจาย

ในกระบวนการปรบปรงคณภาพน�า

มากขน

5) ขยะมลฝอยท�าใหเกด

มลพษแกอากาศ ขยะมลฝอยทกอง

ทงไว ในเขตชมชน หรอทกองทงไว

ในแหลงก�าจดซงไมมการฝงกลบ

หรอขณะทท�าการเกบขนโดยพาหนะ

ทไมมการปกปดอยางมดชด ขยะ

ม ลฝอยเหล าน นส งกล น เหม น

นารงเกยจออกมา เศษชนสวนของ

ขยะมลฝอยจะสามารถปลวไปในอากาศ ท�าใหเกดความสกปรกแกบรรยากาศ ซงมผลตอสขภาพของมนษยและท�า

ความสกปรกใหกบบรเวณขางเคยงได

นอกจากนขยะมลฝอยทกองทงไวนานๆจะไดมกาซทเกดจากการหมกขนไดแกกาซชวภาพซงตดไฟหรอเกด

ระเบดขนไดและกาซไขเนา(กาซไฮโดรเจนซลไฟด)ซงมกลนเหมน

ปญหาสงแวดลอมเนองจากขยะ

ทกวนนคนไทยกวา60ลานคนสามารถสรางขยะไดมากถง14ลานตนตอปแตความสามารถในการจดเกบ

ขยะกลบมไมถง70%ของขยะทเกดขนจงท�าใหเกดปรมาณมลฝอยตกคางตามสถานทตางๆหรอมการน�าไปก�าจด

โดยวธกองบนพนซงไมถกตองตามหลกสขาภบาลกอใหเกดปญหาสงแวดลอม

ระยะเวลาทขยะแตละชนดยอยสลายตามธรรมชาต

ชนดของขยะ ระยะเวลายอยสลาย

เศษกระดาษ 2-5เดอน

เปลอกสม 6เดอน

ถวยกระดาษเคลอบ 5ป

กนกรองบหร 12ป

รองเทาหนง 25-40ป

กระปองอะลมเนยม 80-100ป

ถงพลาสตก 450ป

โฟม ไมยอยสลายควรหลกเลยงการใช

GREEN RESEARCH ปท 11 ฉบบท 27 มถนายน 25572

ทานเปนผหนงทสามารถแกไขปญหาขยะ

มลฝอยไดโดยการ…

1. กอนจะทงขยะ หยดคดสกนดวาเราจะสามารถ

ลดปรมาณขยะและน�าขยะกลบมาใชประโยชนไดไหม

มแนวคดอย7Rคอ

•REFUSEการปฏเสธหรอหลกเลยงสงของหรอ

บรรจภณฑทจะสรางปญหาขยะรวมทงเปนมลพษ

ตอสงแวดลอมเชนกลองโฟมหรอขยะมพษอนๆ

•REFILLการเลอกใชสนคาชนดเตมซงใช

บรรจภณฑนอยชนกวาขยะกนอยกวาดวย

•RETURNการเลอกใชสนคาทสามารถสงคน

บรรจภณฑกลบสผผลตได เชน ขวดเครองดม

ประเภทตางๆ

•REPAIRการซอมแซมเครองใช ใหสามารถใช

ประโยชนไดตอไปไมใหกลายเปนขยะ

•REUSEการน�าบรรจภณฑใชแลวกลบมาใชใหม

เชนใชถงผาไปชอปปงแทนถงกอบแกบ

•RECYCLEการแยกขยะทยงใชประโยชนได

ใหงายตอการจดเกบและสงแปรรปเชนบรรจภณฑ

พลาสตกแกวกระปองเครองดมตางๆ

•REDUCEการลดการบรโภคและหาทางเพม

ประสทธภาพการใชงานของสงของเครองใชตางๆ

2. ทงขยะในททจดไวให และควรมการคดแยกขยะ

• มลฝอยทวไป

หมายความวา มลฝอยทยอยสลายไดยากหรอ

อาจจะยอยสลายไดเองตามธรรมชาตแตไมคมกบตนทน

ในการน�ากลบมาท�าเปนผลตภณฑใหมโดยผานกรรมวธ

การผลตทางอตสาหกรรม เชน กลองบรรจนมพรอมดม

โฟม ซองหรอถงพลาสตกส�าหรบบรรจอาหารดวยวธ

สญญากาศซองหรอถงพลาสตกส�าหรบบรรจเครองอปโภค

ดวยวธรดความรอนเปนตน

• มลฝอยยอยสลาย

หมายความวา มลฝอยทยอยสลายไดเองตาม

ธรรมชาตและ/หรอสามารถน�ามาหมกท�าปยไดเชนเศษอาหาร

มลสตวซากหรอเศษของพชผกผลไมหรอสตวเปนตน

แตไมรวมถงซากหรอเศษของพช ผก ผลไม หรอสตวท

เกดจากการทดลองในหองปฏบตการ

• มลฝอยทยงใชได (รไซเคล)

หมายความวา มลฝอยทสามารถน�ากลบมาท�า

เปนผลตภณฑไดใหม โดยผานกรรมวธการผลตทาง

อตสาหกรรมเชน เศษเหลกแกวพลาสตก กระดาษ

เปนตน

• มลฝอยอนตราย

หมายความวามลฝอยทปนเปอนหรอมสวนประกอบ

ของวตถดงตอไปน

1.วตถระเบดได

2.วตถไวไฟ

3.วตถออกไซดและวตถเปอรออกไซด

4.วตถมพษ

5.วตถทท�าใหเกดโรค

6.วตถกมมนตรงส

7.วตถทกอใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรม


8.วตถกดกรอน

9.วตถทกอใหเกดการระคายเคอง

10. วตถอยางอนทอาจกอใหเกด

ผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมหรออาจ

ท�าใหเกดอนตรายแกบคคลสตวพชหรอทรพย

เชน หลอดฟลออเรสเซนต ถานไฟฉายหรอ

แบตเตอรโทรศพทเคลอนทภาชนะทใชบรรจ

สารก�าจดแมลงหรอวชพช กระปองสเปรย

บรรจสหรอสารเคมเปนตน

ถงสฟา

รองรบขยะทยอยสลายไมไดรไซเคลยากแตไมเปนพษเชนพลาสตกหอลกอมซองบะหมส�าเรจรป

ถงพลาสตกเปอนเศษอาหารโฟมเปอนอาหารฟอลยเปอนอาหาร

ถงสเขยว

รองรบขยะทเนาเสยและยอยสลายไดเรวสามารถน�ามาหมกท�าปยไดเชนผกผลไมเศษอาหาร

ใบไม

ถงสเหลอง

รองรบขยะทสามารถน�ามารไซเคลหรอขายไดเชนแกวกระดาษพลาสตกโลหะ

ถงสเทา - สม (เเดง)

รองรบขยะทมอนตรายตอสงมชวตและสงแวดลอมเชนหลอดฟลออเรสเซนตขวดยาถานไฟฉาย

กระปองสสเปรยกระปองยาฆาแมลงภาชนะบรรจสารอนตรายตางๆ

เอกสารอางอง:http://www.sanook.com,www.thailegs.com,www.google.com


การศกษาการปนเปอนสารอนตราย

ในพนทต�าบลหนองแหน อ�าเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา

ดร.แฟรดาซมาเหลมนายพรพงษสนทรเดชะ

นกวชาการสงแวดลอมช�านาญการ

ศนยวจยเเละฝกอบรมดานสงเเวดลอม

1. ทมาและความส�าคญของปญหา

จากเหตการณทผชมนมซงเปนชาวบานจากต�าบลหนองแหนและต�าบลเกาะขนน

อ�าเภอพนมสารคามจงหวดฉะเชงเทราเดนทางมายนหนงสอขอเรยกรองตอนายกรฐมนตร

ในวนท21สงหาคม2555รองเรยนการลกลอบน�าน�าเสยและสารเคมจากโรงงานอตสาหกรรม

มาทงในต�าบลหนองแหนและต�าบลเกาะขนนจากเหตการณครงนนกระทรวงทรพยากรธรรมชาต

เเละสงเเวดลอมไดหารอรวมกบรองเลขาธการนายกรฐมนตรรองผวาราชการจงหวดฉะเชงเทรา

และหนวยงานทเกยวของอน ในวนท 13 กนยายน 2555 และไดมการมอบหมายให

หลายหนวยงานด�าเนนการเเกไขปญหาในพนทซงกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอมไดรบมอบหมาย

ใหด�าเนนการส�ารวจความคดเหนของประชาชนในพนททไดรบผลกระทบตอการปฏบตงานฟนฟ

พนทปนเปอนและรวมกบกรมควบคมมลพษและกรมทรพยากรน�าบาดาลในการวเคราะหคณภาพน�า

และตะกอนดนในบอทท�าการฟนฟ และตรวจสอบสภาพการปนเปอนของสารโลหะหนกและ

สารอนทรยระเหยงายในน�าใตดน

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอมไดด�าเนนการส�ารวจความคดเหนของประชาชน

ในพนททไดรบผลกระทบตอการปฏบตงานฟนฟพนทปนเปอน โดยมผตอบแบบสอบถาม



คามาตรฐานในบอน�าตนของชาวบานบางบอ และบอทจะใช

เปนประปาหมบาน นอกจากนในเดอนเมษายน 2556

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอมยงไดด�าเนนการตรวจสอบ

เบองตนหาสารอนตรายกลมสารประกอบอนทรยในพนทโดยการ

เกบตวอยางน�าจากบอทใชท�าเปนประปาหมบานบอชาวบาน

ส�าหรบอปโภคบรโภคคลองตาดนอยและพนทเกษตรกรรม

ทอยใกลกบสถานประกอบการก�าจดของเสยอตสาหกรรม

จากการวเคราะหเบองตนพบสารปนเปอนหลายชนดประกอบดวย

ตวท�าละลาย(solvent)สารประกอบไฮโดรคารบอนสายยาว

สารประกอบฟนอลและอนพนธสารกลมอลดไฮดเปนตน

ผวาราชการจงหวดฉะเชงเทราไดแตงตงคณะท�างาน

ขนมาเพอตดตามการแกไขปญหาดวย ทงนข อมลจาก

กรมสอบสวนคดพเศษ(DSI)แสดงใหเหนวามการลกลอบทง

กากของเสยอนตรายหลายจดทงในต�าบลหนองแหนและ

ใกลเคยง โดยพนทหนองแหนมจดเสยงตอการปนเปอน

สารเคมอนตรายในสงแวดลอมทอาจเปนอนตรายตอมนษย

และสตวเลยงแบงเปน3ประเภทคอ1)โรงงานรไซเคล

น�ามนซงตงอย ตดกบคลองชลประทาน ตรงกนขามกบ

จดสบน�าเพอท�าประปาหมบาน และโรงงานรบก�าจดกาก

ของเสยอตสาหกรรมซงตงอยตดรมล�าหวยตาดนอยทไหล

ไปยงหมบาน 2) หลมฝงกลบขยะทงขยะจาก กทม.และ

กากของเสยจากโรงงานและ3)บอดนลกรงซงมการลกลอบ

ทงกากของเสยฯ ซงจดเสยงเหลานสวนใหญตงอยตนน�า

โดยทชมชนอยทายน�าชาวบานต�าบลหนองแหนเกอบทกบาน

มบอน�าตนเพอใชอปโภคบรโภคเลยงสตวและการเกษตร

รวมทงหมด492คนประกอบดวยเพศชายรอยละ32และ

เพศหญงรอยละ68สวนใหญเปนประชาชนทวไปทอาศยอย

ในพนทตามภมล�าเนาเดมสามารถประเมนผลทเหนชดเจนวา

ความคดเหนตอสภาวะแวดลอมทมผลกระทบจากกากของเสย

ในพนทประชาชนสวนใหญรอยละ98ทราบวามการปนเปอน

จากกากของเสย โดยทราบขอมลจากญาตพน องหรอ

เพอนบานมากทสด(34%)ทราบดวยตวเอง(20%)ผใหญบาน

หรอก�านน(17%)และขาวสารจากชมชนหรอหอกระจายขาว

ชมชน(14%)ปญหาทเกดขนประชาชนคดวาสงผลกระทบใน

เรองกลนและบอน�าตนมากทสดคดเปนรอยละ51และ31

ตามล�าดบซงบอทงจากกากของเสยดงกลาวท�าใหประชาชน

ในพนทไดรบผลกระทบจากการปนเปอนในเรองกลนมากทสด

คดเปนรอยละ 66 มลกษณะกลนเหมนฉน ท�าใหมอาการ

เวยนศรษะแนนหนาอกหายใจตดขดแสบจมกและผลกระทบ

รองลงมาคดเปนรอยละ31คอน�าสวนผลกระทบในเรองดน

คดเปนรอยละ 3 ซงปจจบนมผลกระทบนอยมาก แตคดวา

อนาคตอาจจะมการปนเปอนในชวงเวลาดงกลาวกรมสงเสรม

คณภาพสงแวดลอมไดด�าเนนการตรวจวดคณภาพน�า

และโลหะหนกในบอน�าตนและบอทจะใชเปนประปาหมบาน

ตรวจวดคณภาพน�า จากตวอยางน�าจากบอน�าตนชาวบาน

30บอบอประปาหมบาน4บอและบอเกบน�าขนาดใหญ2บอ

พบวาลกษณะทางเคมและโลหะหนกประกอบดวย เหลก (Fe),

แมงกานส (Mn) , ทองแดง (Cu) , สงกะส (Zn) ,

สารหน (As), ไซยาไนด (CN), ตะกว (Pb), ปรอท (Hg),

แคดเมยม(Cd)และซลเนยม(Se),ซลเฟต(SO4),คลอไรด(Cl),

ฟลออไรด(F)และไนเตรต(NO3-)สวนใหญมปรมาณความ

เขมขนนอย ผานเกณฑคามาตรฐานทเหมาะสมและเกณฑ

อนโลมสงสด แตพบแมงกานส (Mn) มปรมาณมากกวา


ขอมลการตรวจวเคราะหตวอยางน�าของกรมทรพยากรน�าบาดาล

พบวา มการปนเปอนสารอนตรายโดยเฉพาะสารประกอบจ�าพวกฟนอล

ในบอน�าตนหลายบอในลกษณะกระจายทวพนทหนองแหนจงไดหามชาวบาน

น�ามาใชบรโภคสวนบางบอบรโภคไดหากมการบ�าบดลดปรมาณเหลกและ

แมงกานสกอนทงนขอมลการตรวจวเคราะหตวอยางน�าของกรมโรงงาน

และกรมควบคมมลพษกมผลไปในทศทางทสอดคลองกนการปนเปอนสาร

อนตรายในแหลงน�าดงกลาวท�าใหเกดขอสนนษฐานวาอาจสงผลกระทบ

ตอสตวเลยงและสขภาพอนามยของประชาชนเนองจากในป2555ฟารมหม

หลายแหงมลกหมแรกคลอดตายยกครอก แมหมแทง คลอดกอน

ก�าหนดลกหมพการแรกคลอดแมหมเบออาหารน�านมแหงลกหมผอมโตชา

จนบางฟารมตองปดกจการมผลกระทบตอพชผลทางการเกษตรชาวบาน

ทปลกผกขายไดลดลงเนองจากผบรโภคไมมนใจเรองความปลอดภย

ในช วงเวลาทมการลกลอบทงน� าเสยอนตรายในบ อดน 15 ไร

มชาวบานไดรบผลกระทบจากการไดรบกลน มาขอรบการรกษาท

รพ.สต.หนองแหนและ รพ.สต.ปลายกระจบจ�านวนมาก ดวยอาการท

คลายกนไดแก เวยนศรษะมนงงแสบจมกหายใจล�าบากออนเพลย

นอกจากนพบวามชาวบานบางคนตรวจพบฟนอลในกระแสเลอดตามทได

มการรายงานจากส�านกงานสขภาพเเหงชาต

ในคราวประชมคณะรฐมนตรนอกสถานทอยางเปนทางการเมอ

วนท 31 มนาคม 2556ณ จงหวดฉะเชงเทรา กลมราษฎร “กลมเรา

รกษหนองแหน”ประมาณ100คนไดยนหนงสอเรยนนายกรฐมนตรขอให

ชวยเรงรดแกไขปญหากรณราษฎรไดรบผลกระทบจากผประกอบการ

อตสาหกรรมลกลอบทงกากขยะและน�าเสยอนตรายท�าใหกระทบตอ

วถชวตของประชาชนในพนทบรเวณกวางส�านกเลขาธการนายกรฐมนตร

ไดใหศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม กรมสงเสรมคณภาพ

สงแวดลอมรวมกบคณะกรรมการสขภาพแหงชาต(สช.)และนกวชาการ

จากคณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยนเรศวรพจารณาด�าเนนการบ�าบด

ฟนฟพนทปนเปอนสารเคมในพนทต�าบลหนองแหนอ�าเภอพนมสารคาม

จงหวดฉะเชงเทราตามขอเรยกรองของประชาชนรายละเอยดปรากฏใน

หนงสอดวนทสดทนร0405(ลน3)/7085ลงวนท23พฤษภาคม2556

2. การด�าเนนงานของกรมสงเสรม

คณภาพสงแวดลอม

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอมเหนวา

พนทลกลอบทงกากอตสาหกรรมอาจมสาร

อนตรายอนนอกจากสารฟนอลทสงผลตอสขภาพ

ประชาชนและสตวเลยง ในการแกไขปญหา

ในพนทจ�าเป นตองมการศกษาเพมเตมโดย

ตองทราบวาเปนสารอนตรายชนดใดและม

ปรมาณความเขมขนเทาใดกรมสงเสรมคณภาพ

สงแวดลอมไดลงพนทเกบตวอยางในเดอน

กรกฎาคม 2556 ซงการเกบตวอยางครงนม

วตถประสงคเพอวเคราะหหาชนดและปรมาณ

ของสารอนตราย โดยไดสมเกบตวอยางน�าจาก

บอน�าตนของประชาชนรวมทงบอทใชในการ

เลยงหม(มความลกประมาณ10เมตร)จ�านวน

15บอ บอน�าใชของโรงเรยนหนองแหน2บอ

บอสงเกตการณของกรมทรพยากรน�าบาดาล

12 บอ อกทงไดเกบตวอยางน�าและดนใกล

สถานประกอบการรบก�าจดของเสย 2 แหง

เพอประเมนโอกาสการปนเป อนทอาจมาจาก

สถานประกอบการดงกลาวโดยไดเกบตวอยางน�า

จากล�ารางสาธารณะทอยใกลสถานประกอบการ


ดงกลาวทง2แหงจ�านวน4ตวอยางและเกบตวอยางดนตาม

ความลกโดยใชเครองขดเจาะเกบตวอยางดนอยางตอเนอง

(Geoprobe) โดยด�าเนนการขดเจาะในพนทประชาชน

ทอยใกลกบสถานประกอบการดงกลาวทง 2 แหง จ�านวน

5จดมความลกประมาณ3-4เมตรเกบตวอยางดนตงแต

พนผวและทก50เซนตเมตรหรอตามการเปลยนแปลงทาง

กายภาพของดนเชนสของเนอดนเปนตน

สารปนเปอนทศกษา ประกอบดวย 1) สารกลม

ฟนอล (phenol) จ�านวน 10 ชนด ดงน Phenol,

2-chlorophenol, 2-methylphenol, 2-Nitrophenol,

2,4-dimethylphenol, 2,4-dichlorophenol, 4-chloro-3-

methylphenol, 2,4,6-trichlorophenol, 4-nitrophenol,

และPentachlorophenol2)สารกลมพาธาเลท(Phthalate)

จ�านวน4ชนดดงนDi(2-ethylhexyl)phthalate(DEHP),

Dibutylphthalate(DBP),Benzylbutylphthalate(BBP),

Di (n-octyl) phthalate (DnOP) 3) สารบสฟนอลเอ

(BisPhenolA)ทงนงานดานการวเคราะหเปนการศกษารวมกน

ระหวางศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอมกรมสงเสรม

คณภาพสงแวดลอมและรศ.ดร.อรพนทเจยรถาวรภาควชา

เคม สาขาเคมวเคราะห มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ซงม

ความเชยวชาญดานการวเคราะหสารเคมอนทรย (Organic

Chemistry) เปนอยางยง ขอมลนมความส�าคญอยางยงใน

การตดสนใจเพอการปองกนและแกไขปญหาในพนท

สารกลมพาธาเลท (Phthalate) สารบสฟนอลเอ

(BisPhenolA)และสารกลมฟนอล(Phenol)เปนกลมสาร

อนตรายทสงผลตอสขภาพ

สารกลมพาธาเลท (Phthalate) เปนสารทใชเปน

พลาสตไซเซอร(plasticizers)เปนสารทใสในผลตภณฑพลาสตก

เพอลดจดหลอมทท�าใหเกดการไหล(flexingtemperature)

ของพลาสตกท�าใหเมดพลาสตกมความยดหยนและออนนมขน

สารพาธาเลทเปนสารทมผลตอการสบพนธ ตบ รวมทงเปน

สารทอาจกอมะเรงและจากรายงานวจยตางประเทศซงพบวา

สารกลมพาธาเลทมผลตอการสรางกระดกของหนทก�าลง

เจรญเตบโตจ�านวนหนทมชวตหลงคลอดลดลง

สารบสฟนอลเอ (Bis Phenol A) ซงเปนสารเคม

ทใชในบรรจภณฑพลาสตกของอาหาร เชน ขวดน�า ขวด

นมเดก เปนตน จากการศกษาโดย National Institute of

Environmental Health Science ประเทศสหรฐอเมรกา

รายงานวาสารบสฟนอลเอ เปนสารทอาจสงผลกระทบตอ

ระบบตอมไรทอ ฮอรโมน การพฒนาการทางสมองของ

ทารกในครรภและเดกทารก ซงปจจบนบางประเทศ เชน

สหรฐอเมรกา และแคนาดา หามการใชสารบสฟนอลเอ

ในการผลตผลตภณฑส�าหรบเดก


สารกลมฟนอล (Phenol)ทเปนสารประกอบฟนอลสงเคราะห

ใชในอตสาหกรรมหลายประเภท เชน อตสาหกรรมพลาสตก เปนสาร

ท�าความสะอาด ฆาเชอ ฟอกหนง ผลตยา เปนตน โดยสารประกอบ

ฟนอลจะสงผลตอรางกายท�าใหเกดอาการระคายเคองผวหนงปวดศรษะ

คลนไสความบกพรองทางระบบประสาทมผลตอตบและไตระบบหวใจ

และหลอดเลอดท�าใหหวใจลมเหลวมผลตอการเจรญเตบโตของตวออน

และระบบสบพนธของมนษย

จากการศกษาในครงนพบกลมสารทงสามชนดในตวอยางน�า

และดนในพนทต�าบลหนองแหนและต�าบลเกาะขนน โดยตรวจพบสาร

กลมพาธาเลทเชนDi(2-ethylhexyl)phthalateโดยในตวอยางน�าพบ

สงสด85ppb(คาสงสดทรบไดของUSEPA6ppb)จดทตรวจพบสาร

ดงกลาวประกอบดวยบอน�าตนชาวบานหมท7ทอยใกลสถานประกอบการ

รบก�าจดของเสย บอน�าในโรงเรยนบานหนองแหน และน�าจากล�าราง

สาธารณะทอยใกลสถานประกอบการรบก�าจดของเสย

การศกษาครงนยงไดตรวจพบสารประเภทBisPhenolAใน

ตวอยางน�าพบสงสด 53 ppb ทงนยงไมมการก�าหนดคามาตรฐานใน

ตวอยางสงแวดลอมจดทตรวจพบสารดงกลาว

ประกอบดวยบอน�าตนชาวบานในหม9และหม12

จ�านวน 3บอ บอน�าในโรงเรยนบานหนองแหน

และน�าจากล�ารางสาธารณะทอย ใกลสถาน

ประกอบการรบก�าจดของเสย

นอกจากนไดตรวจพบสารกลมฟนอล

ประกอบด วย Phenol , 2-Nitrophenol ,

2,4,6-trichlorophenol,และPentachlorophenol

จดทตรวจพบสารดงกลาวประกอบดวยบอน�าตน

ชาวบ านและบอน�าตนส�าหรบการเลยงหม

ในหม7หม9และหม12จ�านวน7บอบอน�าใน

โรงเรยนบานหนองแหนและบอสงเกตการณของ

กรมทรพยากรน�าบาดาลทอยใกลกบบอลกลอบ

ทงกากอตสาหกรรมทมพนท15ไร(มกถกเรยกวา

บอ 15 ไร) ซงกรมโรงงานอตสาหกรรมไดให

มการบ�าบดแลวแตประชาชนในพนทไมแนใจ

วาการบ�าบดเหมาะสมถกตองตามหลกวชาการ

หรอไม ทงนบางจดพบสารกลมฟนอลมากกวา

1ชนดและเปนทนาสนใจวาพบสารฟนอลชนด

Pentachlorophenol ในบอสงเกตการณของ

กรมทรพยากรน�าบาดาลทอยใกลกบบอลกลอบ

ทงกากอตสาหกรรมทมพนท15ไรในปรมาณทสง

เกนกวาคามาตรฐานน�าใตดน(1ppb)ซงตรวจพบ

ในบอสงเกตการณในปรมาณ3.3ppb


ส�าหรบผลการวเคราะหสารปนเปอนในชนดนใกลสถานประกอบการรบก�าจดของเสยทง2แหงพบวาดนมการปนเปอน

สารกลมPhthalateและBisPhenolA โดยพบการปนเปอนของสารชนดDi (2-ethylhexyl)phthalateสงสด2265

ไมโครกรมตอกโลกรมและพบBisPhenolAสงสด2100ไมโครกรมตอกโลกรม

โดยสรปจากผลการตรวจสอบการปนเปอนของสารกลมพาธาเลท (Phthalate) สารบสฟนอลเอ (Bis Phenol A)

สารกลมฟนอล(Phenol)ในพนทพบวามการปนเปอนกระจายทวพนทพบการปนเปอนทงในบอน�าตนประชาชนบรเวณใกลสถาน

ประกอบการก�าจดของเสยอกทงพบการปนเปอนในบอน�าของโรงเรยนซงเดมมการใชน�าในบอส�าหรบนกเรยนการปนเปอน

สารอนตรายในพนทมความจ�าเปนอยางยงในการด�าเนนการแกไขโดยดวนส�าหรบแผนการด�าเนนงานตอไปในปงบประมาณ

2557 ของศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม จะด�าเนนการศกษาการกระจายตวของสารปนเปอนในพนท เพอใชเปน

ขอมลในการแกไขปญหาการปนเปอนในพนทตอไป

รปแสดงจดเกบตวอยางน�าทตรวจพบการปนเปอนของสารอนตราย

จดทตรวจพบสารNitrophenol จดทตรวจพบสาร2,4,6-trichlorophenol

จดทตรวจพบสารPentachlorophenol จดทตรวจพบสาร2,4dichlorophenol

จดทตรวจพบสารPhenol จดทตรวจพบสารBisPhenolA

จดทตรวจพบสารDi(2-ethylhexyl)phthalate


ดร.วรรณาเลาวกล

นกวชาการสงแวดลอมช�านาญการพเศษ


ความลมเหลว ของการจดการขยะมลฝอยความลมเหลว ของการจดการขยะมลฝอยของประเทศไทย

สถานการณของขยะมลฝอย

เปนททราบกนดวาปญหาขยะมลฝอยนบวนจะทวความรนแรงมากขน เนองจากปจจบนประเทศไทยมปรมาณ

ขยะมลฝอยประมาณ 26.77 ลานตน เพมขนจากป 2555 ถง 2 ลานตน และมปญหาการจดการขยะมลฝอยเปนอยางมาก

ขยะมลฝอยทไดรบการก�าจดอยางถกหลกสขาภบาลมเพยง 7.2 ลานตน (รอยละ 27) เทานน และมการน�ากลบมาใช

ประโยชนใหมเพยง 5.1 ลานตน (รอยละ 19)

แนวทางจดการขยะมลฝอยในภาพรวมในการจดการขยะมลฝอยมทงกฎหมายและ

แผนการจดการขยะแหงชาต ไดแก พระราชบญญต

สงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ.

2535 พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535

แผนการจดการขยะแหงชาต ซงจดท�าโดยกระทรวง

ทรพยากรธรรมชาตและส งแวดล อม ตามมต

คณะรฐมนตรเมอวนท21มกราคมพ.ศ.2546เพอใชเปน

กรอบและแนวทางในการแกไขปญหาการจดการขยะ

ในภาพรวมของประเทศ ซงแนวทางการจดการขยะ

มลฝอยในภาพรวมสรปไดดงนการจดการขยะมลฝอย ป 2556

เเหลงทมา:กรมควบคมมลพษ

น�ากลบไป

ใชประโยชน

19%ถกหลก

สขาภบาล

27%

ไมถกหลก

สขาภบาล

26%

ไมไดมการ

เกบขน

28%



ก�าจดขยะมลฝอยอยางถกหลกวชาการ เชน

การเผาในเตาเผาขยะ การฝงกลบอยางถกสขลกษณะ และ

การหมกท�าปยเปนตนซงแตละวธมความแตกตางกนในดาน

ตนทนการด�าเนนงาน ความพรอมขององคกร ปรมาณและ

ประเภทของขยะเปนตน

จดการขยะ โดยอาศยหลก 7 R คอ Reduce

ReuseRecycleRefuseRefillRepairและReturn

การแยกขยะเพอลดขยะทตองน�าไปก�าจดจรงๆ

ใหเหลอนอยทสดเชนขยะแหงบางชนดทสามารถแปรสภาพ

น�ากลบมาใชไดอกไดแกขวดแกวโลหะพลาสตกขยะเปยก

สามารถน�ามาหมกท�าปยน�าชวภาพขยะอนตรายเชนหลอดไฟ

ถานไฟฉายกระปองฉดสเปรยตองมวธก�าจดทปลอดภย

การจดการขยะแบบครบวงจร

สงเสรมการผลตทสะอาดในภาคการผลตโดยลด

การใชวสดลดพลงงานและลดมลพษเพมศกยภาพการใช

ทรพยากรหมนเวยนการน�าของเสยกลบมาใชประโยชนและ

การออกแบบผลตภณฑใหมอายการใชงานไดนานขน

สงเสรมใหภาคธรกจเอกชนมสวนรวมลงทนและ

ด�าเนนการจดการขยะ

ใหความรแกประชาชนในเรองการจดการขยะ

อยางถกหลกวชาการ

รณรงคและประชาสมพนธ เพอสรางจตส�านก

ใหประชาชนเขาใจและยอมรบวาเปนภาระหนาทของตนเอง

ในการรวมมอกนจดการขยะมลฝอยทเกดขนในชมชน

มหลายหนวยงานตระหนกถงความส�าคญของปญหา

ขยะมลฝอยทเพมขนอยางรวดเรว และพยายามรณรงค

การน�าขยะกลบมาใชใหมเพอลดปรมาณขยะ ไดมการจดท�า

โครงการตางๆขนเชนโครงการคนไทยหวใจสเขยวโครงการ

สงเสรมพหภาคในการพฒนาชมชนอยางยงยนภายใต

แผนปฏบตการ 21 ระดบทองถน โดยกรมสงเสรมคณภาพ

สงแวดลอม การจดการขยะอยางยงยนของเทศบาลต�าบล

พงโคนโครงการธนาคารขยะรไซเคลศนยวสดรไซเคลชมชน

โครงการเรยกคนบรรจภณฑโดยผประกอบการ โครงการ

ชมชนปลอดขยะและการซอขายขยะทน�ากลบมาแปรรปใช

ใหมไดโดยรานรบซอของเกาโครงการ45วนรวมพลงลดถง

พลาสตกลดโลกรอนด�าเนนการรณรงคและประชาสมพนธ

รวมกบผประกอบการหางสรรพสนคาและประชาชนโครงการ

จดการขยะครบวงจรเปนตนแตในทางปฏบตการน�าขยะกลบ

มาใชใหมยงอยในระดบต�าประมาณรอยละ19เทานนและ

ยงคงมปรมาณขยะมลฝอยทตกคางสะสมทงประเทศอยเปน

ปรมาณมากถง19.9ลานตนหรอประมาณรอยละ74

ตวอยางการน�าเศษวสดทเหลอใชมาแปรรปใหเกดมลคาเพม


เอกสารอางอง

กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. 2554.

รายงานสถานการณมลพษของประเทศไทย ป 2553. ISBN

978-974-286-919-9.

สถานการณมลพษของประเทศไทยป2556.ขาวสารสงแวดลอม.กระทรวง

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมฉบบท14/2557วนท19

มนาคม2557.[Online]Availablefromhttp://www.pcd.go.th/

Public/News/GetNewsThai.cfm?task=lt2009&id=17119

สาเหตของความลมเหลวในการจดการขยะมลฝอย

มหลายหนวยงานและหลายองคกร พยายามน�า

แนวทางดงกลาวขางตนมาใชปฏบตอยางไรกตามการจดการ

ขยะมลฝอยกยงมปญหาและมหลายสาเหตสรปไดดงน

การด�าเนนงานจดการขยะ การใหบรการเกบ

ขน และการก�าจดขยะมลฝอยยงขาดประสทธภาพ และไม

สามารถด�าเนนการไดอยางทวถง

โครงการรณรงคใหประชาชนคดแยกขยะยงไม

ประสบความส�าเรจเทาทควร เพราะเมอประชาชนคดแยก

ขยะแลวกลบไมมการเกบขยะแบบแยกเพอน�าไปก�าจดอยาง

ถกวธ ประชาชนสวนใหญรสกวาแยกขยะไปกเทานนเพราะ

ในทสดรถเกบขยะของส�านกงานเขตเทศบาลกเทกองรวมกน

อยดหรอกลายเปนหนาทของซาเลงทจะเปนผคดแยก

ระบบก�าจดขยะบางแหงยงไมถกหลกสขาภบาล

บางแหงหยดเดนระบบเนองจากตองมการปรบปรงซอมแซม

ระบบ

ระบบก�าจดขยะทสรางแลวบางแหงไมเคย

เดนระบบเนองจากประชาชนทงในทองถนและพนทใกลเคยง

ตอตาน

ขอจ�ากดของทงภาครฐและภาคเอกชนในดานการ

ลงทนเพอการจดการขยะโดยใชเทคโนโลยแบบผสมผสาน

หลายวธ ความไมชดเจนในการรวมลงทนระหวางภาครฐ

และภาคเอกชน

ขาดระบบการจดเกบคาธรรมเนยมทมประสทธภาพ

การด�าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน

ในการบรหารจดการขยะประสบปญหาขาดแคลนงบประมาณ

และก�าลงคนในการจดการ ขาดความรความเขาใจในการ

จดการและการใชเทคโนโลยทเหมาะสม รวมทงเกดความ

ขดแยงในการด�าเนนการ

แผนการจดการขยะมลฝอยในระดบทองถนยงไมม

การพจารณาด�าเนนการในลกษณะศนยก�าจดขยะมลฝอยรวม

ระเบยบและแนวทางปฏบตในเรองศนยก�าจดขยะ

มลฝอยรวมยงไมเคยมการก�าหนดขนอยางชดเจน

การใชเตาเผาขยะเปนทางเลอกในการก�าจดขยะ

แตท�าไดยาก เนองจากตองไดรบการยอมรบจากประชาชน

ทอยในบรเวณใกลเคยงพนทก�าจดขยะทงน อาจเปนเพราะ

ประชาชนขาดความเขาใจทถกตองในการใชเตาเผาขยะ

ปญหาขยะนอกเขตเทศบาล ยงคงใชวธเกบ

รวบรวมจากแหลงชมชนมากองรวบรวมบนพนดนในพนท

วางๆแลวปลอยใหยอยสลายเองตามธรรมชาตไมมการก�าจด

ตามหลกการสขาภบาลหรออาจมการเผากลางแจง

ปญหาบอขยะหรอแหลงทงขยะหลายพนททขาด

การจดการทดพอ และมกมปญหาไฟไหมบอขยะหลายแหง

และบอยท�าใหมผลกระทบตอสขภาพของประชาชนในบรเวณ

ใกลเคยงและเกดการรองเรยนหลายพนท

ขาดความเขมงวดทางดานกฎหมาย ไมน�ามา

ปฏบตอยางจรงจง ในการลงโทษผกระท�าผด กรณทมการ

ลกลอบน�าเอาขยะอตสาหกรรมหรอขยะพษมาทงปนกนกบ

ขยะมลฝอยชมชน

จากปญหาปรมาณขยะมลฝอยทเหลอตกคางสะสม

เปนจ�านวนมาก ท�าใหมการกองทงตามบอขยะหรอแหลง

ทงขยะหลายพนท ซงขาดการจดการทดพอ และบางครง

มการลกลอบน�าเอาขยะอตสาหกรรมหรอขยะพษมาทงปน

กนกบขยะมลฝอยชมชน ท�าใหมการสะสมกลนและสารพษ

ทเปนอนตรายตอสขภาพของประชาชน และหากมไฟไหม

บอขยะดงกลาวกยงสงผลกระทบรนแรงตอสงแวดลอม

และสขภาพของประชาชนในวงกวาง ซงรายละเอยดทาน

สามารถตดตามไดในวารสาร Green Research ศนยวจย

และฝกอบรมดานสงแวดลอม ฉบบหนา


ทาทของสหประชาชาตและทศทางการด�าเนนงาน

ดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของประเทศไทยดร.สทธรตนกตตพงษวเศษ

สถาบนวจยสภาวะแวดลอมจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ดร.วรางคณาจตด�ารงคพนธ

มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ดร.สดาอทธสภรณรตน


การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและพบตภย เปนปญหาสงแวดลอมททวความรนแรงมากขนทวโลก ซงจากการ

ศกษาโดยกลมนกวทยาศาสตรระดบนานาชาตพบวา ปญหาดงกลาวเปนผลจากการเพมขนของปรมาณกาซเรอนกระจก

ในชนบรรยากาศทมระดบสงเกนกวาสภาพทเหมาะสมตอการควบคมอณหภมและความอบอนของพนผวโลก และหลกฐาน

ทางวทยาศาสตรยงแสดงใหเหนวา กจกรรมตางๆ ของมนษย อาทเชน การเผาไหมน�ามนและถานหน (Fossil Fuels)

จากภาคอตสาหกรรมและขนสง นาจะเปนตวการหลกของการเปลยนแปลงภาวะเรอนกระจกในชนบรรยากาศ การเพมขน

ของอณหภมเฉลยผวโลกรวมถงความแปรปรวนของสภาพดนฟาอากาศในชวงระยะเวลา100ปทผานมา(IPCC,2007)

อาทเชน ภาวะแหงแลงและน�าทวมอยางฉบพลนในหลายพนททวโลก รปแบบและปรมาณการเกดฝนทเปลยนแปลงไป

เปนตน ดวยเหตนเอง กลมนกวชาการและผเชยวชาญจงตนตวในการทบทวนนโยบายและหามาตรการแกไขปญหารวมกน

ในเวทการประชมระดบโลก เพอเปนสวนหนงของแนวทางแกไขปญหาโดยอาศยการปรบกระบวนทศนเชงบรหารจดการ

รวมทงขบเคลอนประชาคมโลกไปสสงคมทมนคงและทนทานตอความเสยงจากภมอากาศ (Climate Resilience Society)

อยางยงยนตอไป(ชยนตและคณะ,2556)

ทาทของสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

COP คออะไร?

เนองดวยปญหาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศเปนประเดนท

ถกจดอยในวาระสากลหนวยงานสหประชาชาตจงเขามามบทบาทส�าคญ

ในการประสานงานและก�าหนดกรอบอนสญญาวาดวยการเปลยนแปลง

สภาพภมอากาศ(UnitedNationsFrameworkConventiononClimate

Change-UNFCCC)ในปค.ศ.1992(พ.ศ.2535)โดยมเปาหมาย

หลกเพอควบคมปรมาณกาซเรอนกระจกใหอยในระดบทไมสงผลกระทบ

ตอระบบภมอากาศ อกทงยงก�าหนดใหมการประชมสมชชาประเทศภาค


ตดตำมเฝำระวง

(The Conference of the Parties - COP) ภายใตกรอบอนสญญาฯ อยางตอเนอง เปนประจ�าทกปเรมตงแตสมยท 1

ในค.ศ.1995(พ.ศ.2538)จนถงปจจบน(ครงท18ในปค.ศ.2012;พ.ศ.2555)เพอเปนการตรวจสอบตดตามผล

การด�าเนนงานและเจรจารวมกนในประเดนทางกฎหมายทเกยวของอยางมประสทธภาพ(UNFCCC,1992)ดงสรปรายละเอยด

ไวในตารางท1

ตารางท 1 สาระจากทประชมสมชชาประเทศภาคอนสญญาฯ (UNFCCC, 2014 ; EPPO, 2011)

COP1

(1995)

เบอรลน

สหพนธสาธารณรฐเยอรมน

เจรจาเพอจดท�าขอตกลงโดย ก) ประเทศทพฒนาแลว หรอสมาชกในกลม

AnnexIมพนธสญญาในการลดการปลอยกาซเรอนกระจกดวยวธทเหมาะสม

ข)ประเทศก�าลงพฒนาหรอสมาชกในกลมNon-AnnexIไดรบการยกเวน

การปฏบตตามพนธสญญาฯ แตควรมความรบผดชอบทจะเขารวมลดการ

ปลอยกาซเรอนกระจกตามความสามารถและศกยภาพทมอย(CommonBut

DifferentiatedResponsibilities)

COP2

(1996)

เจนวา

ประเทศสวสเซอรแลนด

จดตงคณะกรรมการเฉพาะกจทเรยกวาAdHocGrouponBerlinMandate

(AGBM) เพอท�าการยกรางพธสาร เพอใชในการเจรจาหารอเกยวกบการตง

เปาหมายปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก

COP3

(1997)

เกยวโต

ประเทศญปน

ก�าหนดพธสารฉบบแรกของโลกวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโดย

ก�าหนดใหประเทศสมาชกAnnexIมเปาหมายลดการปลอยกาซเรอนกระจก1

อยางนอยรอยละ5เทยบกบระดบการปลอยในปฐาน(ค.ศ.1990)ภายในป

ค.ศ. 2012 ทงนประเทศภาคสมาชก สามารถด�าเนนงานตามกลไกยดหยน

3แนวทางดงนก)กลไกการด�าเนนการรวมกน(JointImplementation:JI)

ข) กลไกการพฒนาทสะอาด (Clean Development Mechanism: CDM)

ค)กลไกการซอขายสทธการปลอยกาซเรอนกระจก(EmissionTrading:ET)

(UNFCCC,1997)

COP4

(1998)

บวโนสไอเรส

ประเทศอารเจนตนา

วางแผนเพอสรางเสรมขดความสามารถและศกยภาพในการด�าเนนกจกรรม

ภายใตกลไกของพธสารเกยวโต ทงรปแบบการด�าเนนงาน กลไกการเงน

การพฒนาและถายทอดเทคโนโลยตลอดจนหารอในประเดนการเปลยนแปลง

การใชทดนและปาไม เพอรกษาปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก (Carbon

SinkMechanism)

COP5

(1999)

กรงบอนน

สหพนธสาธารณรฐเยอรมน

พฒนาแนวทางการจดท�าฐานขอมลบญชกาซเรอนกระจกของแตละประเทศ

(National Greenhouse Gas Inventory) โดยก�าหนดใหประเทศสมาชก

AnnexIตองสงฐานขอมลดงกลาวภายในปค.ศ.2000และ2001

COP6

(2000)

กรงเฮก

ประเทศเนเธอรแลนด

สนบสนนทางการเงนส�าหรบแผนงานลดกาซเรอนกระจก ภายใตพธสาร

เกยวโต โดยอาศยความชวยเหลอจากกองทนสงแวดลอมโลก (Global

EnvironmentFacility:GEF)เปนกลไกพฒนาโครงการฯในประเทศก�าลง

พฒนาหรอสมาชกในกลมNon-AnnexI

1 กาซเรอนกระจกทระบในพธสารเกยวโตม6ชนด ไดแกกาซคารบอนไดออกไซด (CO

2)มเทน (CH

4) ไนตรสออกไซด (N

2O) ไฮโดรฟลออโรคารบอน

(HFCs)เปอรฟลโอคารบอน(PFCs)ซลเฟอรเฮกซาฟลโอไรด(SF6)


COP7

(2001)

มาราเกช

ประเทศโมรอกโก

ทบทวนขอปฏบตและแนวทางปรบปรงการด�าเนนงาน ตลอดจนพฒนา

ศกยภาพในการจดท�าบญชกาซเรอนกระจกตามสถานการณของแตละประเทศ

ทงนผเชยวชาญในกลมประเทศพฒนาแลว ตองใหความชวยเหลอและ

ค�าปรกษาเชงเทคนคแกสมาชกในกลม Non-Annex I ตลอดจนมการจดตง

กองทนขนมา 3 แหลง เพอรบมอกบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศไดแก ก) The Least Developed Countries Fund (LDC)

ข)SpecialClimateChangeFund(SCCF)และค)AdaptationFund

COP8

(2002)

นวเดล

ประเทศอนเดย

ก�าหนดขอมลเกยวกบการด�าเนนโครงการตามกลไกการพฒนาทสะอาด(CDM)

ครอบคลมถงรปแบบกจกรรม ขนตอนการด�าเนนงานและเอกสารประกอบ

โครงการ (Project Design Document: PDD) การค�านวณปรมาณกาซ

เรอนกระจกทลดไดเทยบกบกรณฐาน(EmissionReductionUnit)การขนทะเบยน

และซอขายคารบอนเครดต (Certified Emissions Reductions : CERs)

รวมถงการพฒนามาตรฐานเชงเทคนค ส�าหรบการแลกเปลยนขอมลระหวาง

ระบบลงทะเบยนภายใตพธสารเกยวโต

COP9

(2003)

มลาน

ประเทศอตาล

ทบทวนบทบาทหนาทของสหประชาชาต (UNFCCC) ในการตรวจสอบ/

ทวนสอบความถกตองและขนทะเบยนคารบอนเครดตใหแกผพฒนาโครงการ

ตามกลไกการพฒนาทสะอาดรวมถงใหภาคสมาชกใชแนวทางปฏบตทดเกยวกบ

กจกรรมการใชทดน การเปลยนแปลงการใชประโยชนจากทดนและปาไม

ตลอดจนการปลกปาและฟนฟปา (Land Use, Land Use Change and

Forestry : LULUCF) โดยจดรวมไว ในภาคหลกของบญชกาซเรอนกระจก

ของประเทศนนๆ

COP10

(2004)

บวโนสไอเรส

ประเทศอารเจนตนา

สนบสนนใหภาคสมาชกด�าเนนงาน เพอปรบตวและรบมอตอปญหาการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Adaptation and Response to Climate

Change) รวมทงสนบสนนกลยทธเชงบรหารจดการความเสยงทางการเงน

การพฒนาแบบจ�าลองผลกระทบทางเศรษฐกจและสงคมอนเกดจากปญหา

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ นอกจากน ทประชมยงรบทราบมาตรการ

สนบสนนการจดตงหนวยงานทมอ�านาจด�าเนนงานตามกลไกการพฒนาท

สะอาด(CDM)ทด�าเนนการในกลมประเทศก�าลงพฒนา

COP11

(2005)

มอนทรออล

ประเทศแคนาดา

เหนชอบใหกองทนสงแวดลอมโลก (GEF) ด�าเนนงานเพอสนบสนนและ

ชวยเหลอสมาชกประเทศNon-AnnexIในการพฒนาจดท�ารายงานแหงชาต

รวมถงพจารณาสนบสนนเทคโนโลยการกกเกบกาซเรอนกระจก (Carbon

CaptureandStorageTechnologies)เพอใชเปนแนวทางการด�าเนนงาน

ตามพนธกรณของแตละประเทศทไดก�าหนดไว ตลอดจนจดตงคณะท�างาน

เฉพาะกจก�าหนดพนธกรณลดกาซเรอนกระจกของประเทศในกลม Annex I

ภายใตพธสารเกยวโต(AdHocWorkingGroupsonFurtherCommitment

forAnnexIPartiesundertheKyotoProtocol:AWG-KP)


COP12

(2006)

กรงไนโรบ

ประเทศเคนยา

ก�าหนดกรอบด�าเนนงานเพอเปนแนวทางปฏบตใหแกประเทศสมาชกไดใชเงน

จากกองทนสงแวดลอมโลก(GEF)เพอพฒนากจกรรมตามขอก�าหนดของCOP

ในดานตางๆดงนก)การปรบปรงประสทธภาพพลงงานการใชพลงงานทดแทน

หรอเทคโนโลยเชอเพลงทมระดบการปลอยกาซเรอนกระจกต�าข)การพฒนา

งานศกษาวจยทเกยวกบการปรบปรงประสทธภาพพลงงานในภาคอตสาหกรรม

และขนสงค)การพฒนาเทคโนโลยทางการเกษตรทเปนมตรตอสงแวดลอม

ง)การปลกปาและใชประโยชนจากทดนวางเปลาและจ)การผลตกาซมเทน

จากขยะและน�าเสย

COP13

(2007)

บาหล

ประเทศอนโดนเซย

สนบสนนแนวทางการด�าเนนงานตามแผนระยะยาวของภาคสมาชกในการลด

การปลอยกาซเรอนกระจกลงตามความสามารถและศกยภาพทมอย(Common

ButDifferentiatedResponsibilities)โดยจดตงคณะท�างานเฉพาะกจดานความ

รวมมอระยะยาวภายใตอนสญญาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ(AdHoc

WorkingGrouponLong-termCooperativeAction:AWG-LCA)ด�าเนนงาน

อยางเตมรปแบบและมประสทธภาพ โดยหวงทจะบรรลเปาหมายภายในป

ค.ศ.2012ตามทมการระบไวในพธสารเกยวโต

COP14

(2008)

พอซแนน

ประเทศโปแลนด

สงเสรมกลยทธดานการถายทอดเทคโนโลย(PoznanStrategicProgramme

onTechnologyTransfer)และสรางเสรมกลไกความรวมมอระหวางประเทศ

รวมทงยกระดบการลงทน เพอด�าเนนกจกรรมทเปนมตรตอสงแวดลอมและ

สภาพภมอากาศในประเทศก�าลงพฒนา ตลอดจนตดตามความกาวหนาจาก

แผนงานระยะยาวในการลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกจากประเทศภาค

สมาชก

COP15

(2009)

กรงโคเปนเฮเกน

ประเทศเดนมารก

พจารณาตวเลขเปาหมายการลดกาซเรอนกระจกของประเทศในกลมAnnexI

ตามพนธสญญาภายใตพธสารเกยวโต และตดตามผลการด�าเนนงานของ

คณะท�างาน AWG-LCA ภายใตความรวมมอระยะยาวในการลดการปลอย

กาซเรอนกระจก

COP16

(2010)

แคนคน

ประเทศเมกซโก

มตรบรองเอกสารCancunAgreementซงก�าหนดใหมการขยายผลการด�าเนนการ

ในการลดกาซเรอนกระจกโดยก)ด�าเนนมาตรการในการลดกาซเรอนกระจก

ทเหมาะสม โดยใหประเทศทพฒนาแลวจดท�ายทธศาสตรหรอการพฒนา

แบบการปลอยคารบอนต�า(Low-CarbonDevelopmentStrategies)และ

ข)จดท�ามาตรการในการลดกาซเรอนกระจกทเหมาะสมโดยประเทศก�าลงพฒนา

(Nationally Appropriate Mitigation Action by Developing Country

Parties:NAMAs)ควรด�าเนนมาตรการตามความเหมาะสม(ตามความสมครใจ)

หรอNAMAsในบรบทของการพฒนาอยางยงยนซงอาจไดรบการสนบสนน

ดานเงนทนและเทคโนโลยจากตางประเทศเพอมงไปสเปาหมายในการลดการ

ปลอยกาซเรอนกระจกลงภายในปค.ศ.2012(OAE,2011)


COP17

(2011)

เดอรบน

ประเทศแอฟรกาใต

จดตงคณะท�างานAdHocWorkingGroupontheDurbanPlatformfor

EnhancedActionซงมหนาทวางแผนการด�าเนนงานและเจรจาอยางเรงดวน

ในครงปแรกของปค.ศ.2012โดยเรมกระบวนการพฒนา“พธสารหรอตราสาร

กฎหมายหรอขอตกลงทมผลทางกฎหมายทมผลบงคบใชกบทกประเทศภาค

โดยครอบคลมถงแนวทางการบรรเทา (Mitigation) ปรบตว (Adaptation)

กลไกทางการเงน การถายทอดเทคโนโลย ทเกยวของกบองคความรดาน

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ตลอดจนมการหารอถงแผนงานลดกาซ

เรอนกระจกของประเทศก�าลงพฒนา(NAMA)และประเดนอนๆทเกยวของ

COP18

(2012)

กรงโดฮา

รฐกาตาร

มตทประชมตดสนใจด�าเนนงานตามแนวทางทจะน�าไปสก)การรบรองพธสาร

หรอตราสารหรอขอตกลงทมผลทางกฎหมายภายใตอนสญญาฯเพอใชกบทก

ประเทศภาคสมาชก ซงมผลบงคบใชและด�าเนนการไดนบจากป ค.ศ. 2020

(พนธกรณท2)และข)บงชและแสวงหาทางเลอกเพอเปนขอบเขตด�าเนนงาน

ในการลดกาซเรอนกระจกในปรมาณทมากทสดเทาทจะท�าได (Work Plan

on Enhancing Mitigation Ambition) รวมทงเหนชอบใหประเทศในกลม

สมาชกAnnexIมการทบทวนเปาหมายการปลอยกาซเรอนกระจก(Quantified

EmissionLimitationandReductionCommitment:QELRC)ภายในป

ค.ศ.2014เพอเพมเปาหมายการลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกรวมของ

ประเทศAnnexI(AggregateReductionofEmission)อยางนอย25-40%

เทยบกบปฐาน(ค.ศ.1990)ภายในปค.ศ.2020รวมทงเสรมสรางศกยภาพ

ในการจดท�ารายงานNAMAsและกลยทธในการลดการปลอยกาซเรอนกระจก

(Low Emission Development Strategies) ตามทประเทศก�าลงพฒนา

พงจะท�าไดตามความสามารถของตน

ทศทางหลงพธสารเกยวโตและบทบาทของประเทศไทย

ภายหลงจากทพธสารเกยวโตไดสนสดพนธกรณแรกลงในป ค.ศ. 2012 มตทประชมสหประชาชาตยงคงมความ

เหนพองใหมขอตกลงตามพนธกรณรอบทสองโดยด�าเนนการอยางเรงดวนในการลดกาซเรอนกระจกลงรอยละ25-40ภายใน

ปค.ศ.2020เทยบกบปฐาน(ค.ศ.1990)และเพอใหอณหภมเฉลยของโลกเพมขนไมเกน2องศาเซลเซยสผานวสยทศน

ความรวมมอกนในระยะยาว(ShareVision inLong-termCooperativeAction)ในการขยายผลการด�าเนนงานลดกาซ

เรอนกระจกดงตอไปน(แสดงไวในรปภาพท1)

เรงรดใหประเทศพฒนาแลวด�าเนนมาตรการลดการปลอยกาซเรอนกระจกทเหมาะสม โดยสรางความชดเจน

เกยวกบเปาหมายและแนวทางลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกในทกสาขาเศรษฐกจ ตลอดจนใหประเทศพฒนาแลว

สงรายละเอยดเพมเตมเกยวกบรปแบบการด�าเนนโครงการเพอน�าไปสเปาหมายวธการปรบปรงรายงานแหงชาต(National

Communication)และ/หรอจดท�ายทธศาสตรแผนการพฒนาการปลอยคารบอนต�า(Low-CarbonDevelopmentStrategies

orPlans)เพอใชเปนขอมลสนบสนนในรายงานแหงชาตตอไป

ประเทศก�าลงพฒนา(ซงรวมถงประเทศไทย)ตองด�าเนนงานลดกาซเรอนกระจกทเหมาะสม(NAMAs)ในบรบท

การพฒนาทยงยนภายใตความสมครใจรวมทงควรไดรบการสนบสนนดานเทคโนโลยการเงนและเสรมสรางศกยภาพในการ

ปรบตวตอสภาพภมอากาศทเปลยนแปลงในลกษณะทตรวจสอบไดรายงานไดและทวนสอบได(Measurement,Reporting

and Verification: MRVs) (MRVs เปนแนวทางการค�านวณหาปรมาณกาซเรอนกระจกทลดลงจากการด�าเนนโครงการ


สามารถตรวจวดไดทงทางตรงจากเครองมอทไดมาตรฐาน และ/หรอทางออมจากการค�านวณตามหลกทฤษฎ ซงหลกการ

ดงกลาวเปนการน�าเสนอรายละเอยดของโครงการในรปแบบทถกตอง สมบรณ และยงสะทอนถงกระบวนการทวนสอบทม

ความโปรงใสจากการอางองมาตรฐาน หรอการประกนคณภาพโดยผ เชยวชาญหรอหนวยงานทไดรบการรบรอง

ของโครงการนนๆ)

รปภาพท 1 แนวทางการด�าเนนงานลดกาซเรอนกระจกระยะยาวภายใตพธสารเกยวโต

ปญหาและความทาทายของประเทศไทย

อยางไรกตาม การด�าเนนโครงการลดกาซเรอนกระจกของประเทศไทย ภายใตการประชมสมชชาสหประชาชาต

วาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศยงตองเผชญกบปญหาและความทาทายในหลายประเดนดงน

ขาดความชดเจนและตอเนองของกรอบการด�าเนนงานลดปรมาณกาซเรอนกระจกเนองจากปจจบน(ค.ศ.2014)

ประเทศไทยยงคงถกจดอยในกลมประเทศสมาชก Non-Annex I ซงเปนกลมทยงไมมพนธกรณหรอเปาหมายเชงปรมาณ

ทชดเจนในการลดปรมาณกาซเรอนกระจก ดงนนการด�าเนนโครงการหรอกจกรรมใดๆ ยอมเปนไปตามความสมครใจของ

ผพฒนาโครงการฯและผมสวนไดสวนเสยเทานน

ขาดองคความรเชงเทคนค โดยเฉพาะอยางยง

การด�าเนนโครงการลดกาซเรอนกระจกในลกษณะทตรวจสอบได

รายงานไดและทวนสอบได (MRVs) เนองจากแนวคด

ดงกลาวจดวาเปนประเดนใหม ส�าหรบการพฒนาโครงการ

ของผมสวนไดสวนเสยของกจกรรมนนๆ

ขาดความชดเจนทงในแงรปแบบโครงการและ

เงอนไขเวลาในการด�าเนนงานลดกาซเรอนกระจกโดยเฉพาะ

แนวทางปฏบตตามกลไกทางเศรษฐกจ หรอระบบ

การซอ-ขายคารบอนเครดต(CarbonMarket)ทงในประเทศ

และตางประเทศ รวมทงตลาดคารบอนภาคสมครใจในระดบ

ภมภาค

อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (UNFCCC)

การประชมสมชชาประเทศภาคอนสญญาฯ (COP)

คณะท�างานเฉพาะกจดาน

ความรวมมอระยะยาวภายใต

อนสญญาฯ (AWG-LCA)

การบรรเทา (mitigation)

การปรบตว (adaptation)

กลไกทางการเงน

การถายทอดเทคโนโลย/องคความร

คณะท�างานเฉพาะกจ

ก�าหนดพนธกรณลดกาซ

เรอนกระจกภายใตพธสาร

เกยวโต (AWG-KP)

มาตรการในการลดกาซเรอนกระจก

ทเหมาะสมของประเทศ (NAMA)

แผนยทธศาสตรหรอแนวทางการ

บรหารจดการคารบอนต�า (Low Carbon

Development Strategies or Plans)


ดงนนผมสวนเกยวของในการพฒนาโครงการลด

กาซเรอนกระจก ควรพจารณาถงขอเสนอแนะเชงนโยบาย

ส�าหรบพฒนาโครงการฯในระยะตอไปดงตอไปน

• จดท�าแผนยทธศาสตรชาต เพอเตรยมตวรบมอ

หากประเทศไทยถกก�าหนดใหมพนธกรณ หรอเปาหมายเชง

ปรมาณ ลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกตามอนสญญา

สหประชาชาตฯในอนาคตตอไปโดยเฉพาะอยางยงภาคสวน

อตสาหกรรมขนสงพลงงานและการเกษตรมความจ�าเปน

ในการจดท�ากรอบทศทางการด�าเนนงานอยางชดเจนและ

เปนระบบ

• ควรมการศกษาความเปนไปได (Feasibility

Study) และประเมนศกยภาพในการลดปรมาณการปลอย

กาซเรอนกระจกจากทกภาคสวนโดยเฉพาะรปแบบโครงการ

ลดกาซเรอนกระจก ทสามารถตรวจสอบได รายงานไดและ

ทวนสอบได(MRVs)เพอน�าไปใชเปนฐานขอมลสนบสนนการ

ด�าเนนงานและตดสนใจแกผมสวนเกยวของตอไป

• ควรจดเวทประชมระหวางคณะท�างานแลกเปลยน

องคความรเชงเทคนคและสรางความสมพนธเชงรวมมอ

ในระดบภมภาค เพอเพมขดความสามารถและผลกดนการ

ด�าเนนงานดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศอยางเปน

รปธรรม

• พฒนาบคลากรและสนบสนนงานวจยในรปแบบ

สหสาขาวชาและการขามผานสาขาวชาการ โดยบรณาการ

งานวจยเรองการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศเขากบ

องคความร ทางวทยาศาสตรและวศวกรรมสงแวดลอม

เศรษฐศาสตรและสงคมศาสตรเปนตน

• พฒนาและผลกดนใหเกดตลาดคารบอน(Carbon

Market) อยางเปนรปธรรมและสงเสรมกลไกสนบสนนการ

ด�าเนนงานในรปแบบตางๆ อาทเชน การเผยแพรขอมล

ขาวสาร หรอความชวยเหลอทางเทคนคและการเงนแก

ผพฒนาโครงการฯตลอดจนผมสวนเกยวของในทกภาคสวน


ชยนตตนตวสดาการชโลทรแกนสนตสขมงคล,นรมลสธรรมกจ,บณฑร

เศรษฐศโรตม, ศภกร ชนวรรณโณ, สรลกษณ เจยรากร, และ

คณะ. 2556. รบมอโลกรอนกอน 4 องศา : สงทประเทศไทย

ท�าได.วกฯ:กรงเทพฯ.

EPPO.2011.ConferenceoftheParties(COP),EnergyPolicyand

Planning Office, Ministry of Energy, Thailand. [Online]

Availablefromhttp://www.eppo.go.th/ccep/cop.html

IPCC.2007.ClimateChange2007:ThePhysicalScienceBasis,

SummaryforPolicymakers.[Online]Availablefromhttp://

www.ipcc.ch/

OAE.2011.CancunAgreementonLong-termCooperativeAction,

OfficeofAgriculturalEconomics.[Online]Availablefrom

http://www.oae.go.th/main.php?filename=COP16_Cancun

UNFCCC.1992.UnitedNationsFrameworkConventiononClimate

Change,IUCC/Geneva

UNFCCC.1997.KyotoProtocoltotheUnitedNationsFramework

ConventiononClimateChange.[Online]Availablefrom

http://unfccc.int/cop5/resource/docs/cop3/l07a01.pdf

UNFCCC.2014.ConferenceoftheParties(COP).[Online]Available

from https://unfccc.int/bodies/body/6383/php/view/

reports.php


พนทดอยยาว-ดอยผาหมนเปนพนทปาตนน�าภายใตระบบนเวศวทยา

ลมน�าโขง มอาณาเขตตดตอกบประเทศลาว ตามแนวเทอกเขาหลวงพระบาง

(เทอกเขาบอแกวและเทอกเขาไชยะบร)ลกษณะภมประเทศเปนภดอยสลบล�าหวย

มทราบเพยงเลกนอยแตมทรพยากรธรรมชาตทหลากหลายมแหลงทองเทยว

ทโดงดงระดบประเทศเชนภชฟาผาตงอาณาเขตพนทดอยยาว-ดอยผาหมน

ครอบคลมพนทในเขตต�าบลปอ ของอ�าเภอเวยงแกน และต�าบลตบเตา

ของอ�าเภอเทง จงหวดเชยงราย เปนพนทซงมกลมชาตพนธ มงมากทสด

ในจงหวดเชยงรายนอกจากนนพนทดอยยาว-ดอยผาหมนยงมปาตนน�าทส�าคญ

หลายแหงอาทเชนน�าหวยคน�าหวยหานน�าประชาภกดน�าหวยเมยงน�าหวย

ทรายกาดและหวยไคร เปนตนนอกจากน พนทดอยยาว-ดอยผาหมนยงเปนหนงใน

พนทประวตศาสตรของการตอสในยคสงครามเยนระหวางพรรคคอมมวนสต

แหงประเทศไทยกบรฐบาลไทยและหลงจากรฐบาลไดมขอตกลงเจรจาใหประชาชน

และแนวรวมพรรคคอมมวนสตแหงประเทศไทย (พคท.) เขารวมเปนผพฒนา

ชาตไทยโดยใหวางอาวธมอบตวแลวรฐบาลไดจดสรรทท�ากนและทอยอาศย

ใหกบทกคน

ในปจจบนประชาชนในเขตพนทดอยยาว-ดอยผาหมนกยงคงม

ปญหาทางเศรษฐกจท�าใหชมชนมการขยายพนทการผลตเกษตรเชงเดยว

“ดอยยาว-ดอยผาหมน” ชมชนจดการตนเองเพอแกไขปญหาหมอกควน

นางจนดารตนเรองโชตวทย

นกวชาการสงแวดลอมช�านาญการ


นายธรวฒนทอเสถยรธรรม

รองประธานและผประสานงานองคกรเครอขาย

การเรยนรฟนฟนเวศนวฒนธรรมชมชนดอยยาว-ดอยผาหมน


กำวหนำพฒนำ

เพอแลกกบรายไดทเพมขนมาจนเจอครอบครว ซงเปนสาเหตหลก

ของปญหาสงแวดลอมทเกดจากการใชสารเคมในการท�า

การเกษตรทไมถกหลกวชาการและปญหาหมอกควนทเกดจาก

การเผาเศษวชพชเหลอใชจากการเกษตร ซงสงผลกระทบ

ตอสขภาพของชมชน และระบบนเวศปา ซงภาครฐเอง

กพยายามก�าหนดนโยบายดานการแกไขปญหาหมอกควนเชน

ค�าสงจงหวดหามเผาทไรและทปาในเดอนมกราคมถงเมษายน

ทกปและในพนทมการจดตงหนวยงานควบคมไฟปามาดแล

โดยมงใหเกดการแกไขปญหา ในทางตรงกนขามวธเหลานน

ยงไมสามารถแกไขปญหาดานสงแวดลอมได ทงยงทวความ

รนแรงเพมมากขน อาจเพราะยงไมมแนวทางแกไขทตรงจด

หรอเปนเพราะสาเหตของปญหาในเชงพนทไมเหมอนกน

จงยากตอการจดการปญหาและวฒนธรรมการอยรวมกบปา

ทมมาตงแตอดตเรมสญหาย ปญหาทางเศรษฐกจท�าให

ชาวบานสนใจเรองราวภมปญญาในการดแลรกษาปานอยลง

และไมมการสบทอดองคความรดานภมปญญาแกลกหลาน

นอกจากนยงพบวาอคตจากคนภายนอกทไมร จกชมชน

ยงมองวาชมชนกลมนเปนกลมทท�าลายปา จนท�าใหบางครง

เกดความขดแยงกบชมชนโดยสวนรวมแททจรงแลวชมชนเอง

กยงมวธการบรหารจดการดแลปาตนน�า และทดนท�ากน

โดยอาศยภมปญญาแหงวถวฒนธรรมของชมชนมาอยางตอเนอง

เพยงแตยงขาดกระบวนการเชอมโยงเครอขายชมชนและ

การสนบสนนจากหนวยงานภาครฐซงผลกระทบทจะตามมา

หากขาดการมสวนรวมจากชาวบานและทกฝายทมการจดการ

บนพนฐานวถวฒนธรรมแลวจะกอใหเกดความขดแยงระหวาง

ชมชนกบหนวยงานภาครฐเชนการขยายพนทเกษตรในพนท

อทยาน และการใชสารเคมในการท�าเกษตรเชงเดยว สวน

ผประกอบการธรกจทองเทยวกมการกอสรางขยายกจการซง

ลวนแตกระทบตอระบบนเวศดนน�า ปาแมจะมการแกไข

ปญหาโดยหนวยงานหลายหนวยงานแตกลบพบวาการแกไข

ปญหาของหนวยงานตางๆนนแยกสวนกนไมมการบรณาการ

รวมกนขาดการวางแผนและการจดการรวมกบชมชน

ศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอมไดตระหนก

ถงความส�าคญของการเเกไขปญหาหมอกควนทมสาเหตท

เเตกตางกนในบรบทของพนท จงไดรวมกบสมาชกเครอขาย

นกวจยดานสงเเวดลอมในพนทดอยยาว-ดอยผาหมน จดท�า

โครงการศกษาวจยเชงปฏบตการเพอสงเสรมกระบวนการ

เรยนรของชมชนในการพฒนารปแบบทางเลอกในการแกไข

ปญหาหมอกควนในพนทดอยยาว-ดอยผาหมนโดยมองเหน

วาสาเหตหลกของปญหาหมอกควนของพนทเกดจากการเผา

เศษวชพชทางการเกษตร ซงการจดการพนทเกษตรดวยวธน

ถอเปนการจดการแบบระบบเกาทมมาอยางชานาน ซงยาก

ตอการใชมาตรการเปลยนแปลงในระยะเวลาอนสน เพราะ

ยงไมมการพฒนารปแบบซงเปนทางเลอกทเหมาะสมตอการ

ประกอบอาชพในภาคการเกษตรอยางแทจรง ดงนนเมอ

ปญหาเกดจากระบบการด�ารงชพจากภาคเกษตรทมอยเดม

จงจ�าเปนตองคนหารปแบบทางเลอกในการจดการปญหา

หมอกควนทยงยน โดยเฉพาะอยางยงรปแบบทางเลอกใน

การจดการปญหาหมอกควนในภาคการเกษตรทสามารถตอบ

โจทยของตวเกษตรกรได เพอเปนกลไกในการจดการปญหา

หมอกควน และการเผาในทโลงไดอยางมประสทธภาพ


รวมทงการฟนฟวถวฒนธรรมชมชนทเกยวกบการจดการระบบนเวศ

ปามาดแลรกษาใหปาด�ารงอยคกบชมชนไดอยางยงยน ตลอดจน

สงเสรมใหชมชนเกดการมสวนรวมอยางแทจรงในการจดการตนเอง

เพอแกไขปญหาหมอกควนอยางยงยนไปพรอมๆ กบการยกระดบ

คณภาพชวตของชมชนในพนทดอยยาว-ดอยผาหมนใหดขนตอไป

ในอนาคต

ภายใตโครงการศกษาวจยดงกลาว ศนยวจยและฝกอบรม

ดานสงแวดลอมไดด�าเนนการส�ารวจบรบทชมชนโดยการสงเกตเเละ

สมภาษณผน�าชมชน การสงเสรมกระบวนการเรยนร และจดการ

องคความรใหกบชมชนรวมทงสรางการมสวนรวมในการด�าเนนโครงการ

ของชมชนในทกกระบวนการ(วเคราะหปญหา/วางแผน/ลงมอปฏบต/

ประเมนผล)เพอใหชมชนตนรและเกดความตระหนกในการดแลรกษา

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของตนเองรวมทงสามารถหารปแบบ

ทางเลอกในการจดการปญหาหมอกควนทเหมาะสมกบพนทของ

ชมชนเองไดซงจะไดรบจากประสบการณทชมชนไดเขารวมลงมอท�า

กจกรรมตางๆทจะเกดขนตามมา

กระบวนการเรยนร เรมแรกทศนยวจยและฝกอบรมดาน

สงแวดลอมไดด�าเนนการใหกบชมชนไดแกการจดเวทใหกบชมชนได

มโอกาสรวมระดมความเหนในการพฒนารปแบบ

ทางเลอกในการแกไขปญหาหมอกควนทเหมาะสม

กบพนทของตนเองซงผลจากการระดมความคดเหน

ในครงน ชมชนไดรวมกนพฒนารปแบบทางเลอก

ในการแกไขปญหาหมอกควนในพนทดอยยาว-

ดอยผาหมนภายใตชอโครงการชมชนจดการตนเอง

เพอแกไขปญหาหมอกควนในพนทดอยยาว-

ดอยผาหมน

การจดเวทระดมความคดเหนดงกลาว

นอกจากจะเปนกระบวนการจดการความร และ

สรางกระบวนการเรยนรของชมชนในการพฒนา

รปแบบทางเลอกในการแกไขปญหาหมอกควน

ทยงยนในพนทดอยยาว-ดอยผาหมนแลวยงกอใหเกด

การรวมตวกนของชมชนในพน ทดอยยาว-

ดอยผาหมนเพอขบเคลอนใหเกดการจดการตนเอง

ของชมชนเพอน�าไปสการยกระดบคณภาพชวต

ของชมชนทดขนในอนาคตทงนชมชนยงตองการ

การสนบสนนดานองคความรทางวชาการ และ

งบประมาณในการด�าเนนโครงการชมชนจดการตนเอง

เพอแกไขปญหาหมอกควนในพนทดอยยาว-

ดอยผาหมน ทงจากองคการบรหารสวนจงหวด

องคกรปกครองสวนทองถน และหนวยงานอน

ทเกยวของในพนทตอไป...


การพฒนารปแบบทางเลอกในการแกไขปญหาหมอกควนทยงยนในพนทดอยยาว-ดอยผาหมน

ภายใตการด�าเนนโครงการชมชนจดการตนเองเพอแกไขปญหาหมอกควนในพนทดอยยาว-ดอยผาหมน จงหวดเชยงราย

เปาหมาย : ฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม/ลดพนทการเผา

จากภาคการเกษตรและยกระดบคณภาพชวตของชมชนในพนท

โครงการชมชนจดการตนเอง เพอแกไขปญหาหมอกควน

ในพนทดอยยาว-ดอยผาหมน จงหวดเชยงราย

กลมเปาหมาย ก�านน ผใหญบาน

ผบรหาร อบต. เกษตรกร เยาวชน

ผประกอบการในพนทเปาหมาย

พนทเปาหมาย

อ.เวยงแกนม.8,9,11,12,13,14,15,18

อ.ตบเตาม.19,23,24

คณะกรรมการบรหารโครงการชมชนจดการตนเอง

เพอแกไขปญหาหมอกควนฯ

คณะท�างานขบเคลอนการด�าเนนโครงการ

ชมชนจดการตนเอง

เพอแกไขปญหาหมอกควนฯ

องคประกอบคณะกรรมการฯ

ก�านนผใหญบานผบรหารอบต.ในพนทเปาหมาย

หนาท ก�ากบ ดแล สนบสนน การด�าเนนโครงการ

ชมชนจดการตนเองฯ

องคประกอบคณะท�างานฯ คดเลอกจากการประชมเชงปฏบตการเพอพฒนารปแบบ

ทางเลอกในการแกไขปญหาหมอกควนของกรมสงเสรม

คณภาพสงแวดลอมเมอวนท1-2เม.ย.57

หนาท ขบเคลอนและประสานการด�าเนนโครงการชมชน

จดการตนเองฯในพนท

กลไกการขบเคลอนการด�าเนนกจกรรมภายใตโครงการ

ชมชนจดการตนเองฯ

- สรางกระบวนการเรยนรของชมชน

- สรางกระบวนการจดการความรของชมชน

- สรางการมสวนรวมในการด�าเนนโครงการของ

ชมชน(วางแผน/ลงมอปฏบต/ประเมนผล)

รปแบบทางเลอกพฒนาจากการมสวนรวมของผน�าชมชน/

เกษตรกร/เยาวชน/ผประกอบการ ภายใตการประชม

เชงปฏบตการ เพอพฒนารปแบบทางเลอกในการแกไข

ปญหาหมอกควนของกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอมเมอ

วนท1-2เม.ย.57

รปแบบทางเลอกในการแกไขปญหา

หมอกควนภายใตโครงการชมชน

จดการตนเองฯ

รปแบบทางเลอกท 1:

การจดการพนทเพาะปลก


การสรางมลคาเพมจากวสดเหลอทง

ทางการเกษตร


การพฒนาระบบเกษตรกรรมยงยน


การฟนฟระบบนเวศปาและการจดการปญหา

หมอกควนแบบบรณาการ

1.1การปลกขาวโพดแบบไมเผาและเหลอม

ดวยพชตระกลถว

1.2การปลกกะหล�าปลแบบไมใชสารเคม

1.3การพฒนาตนแบบสวนยางพาราทยงยน

2.1การผลตปยอนทรยจากวสดเหลอทงจาก

การเกษตรและมลสตว

2.2การท�าถานอดแทงจากเศษซงขาวโพด

2.3การน�าเศษซงขาวโพดมาเพาะเหด

3.1การพฒนาระบบเกษตรอนทรยตนแบบ

-พฒนาการผลตเกษตรอนทรย

-พฒนาระบบตลาดเกษตรอนทรยท

เปนธรรมใหกบชมชน

-พฒนามาตรฐานเกษตรอนทรย

ของชมชน

-พฒนาการแปรรปผลผลตเกษตร

อนทรย

3.2การปลกหญาเลยงสตวทดแทนการ

เลยงววตามธรรมชาต

3.3การอนรกษพนธพชชนเผาทเปน

เอกลกษณของชนเผา

3.4การสงเสรมการผลตพชผลทางการเกษตร

ทเปนเอกลกษณของพนทดอยยาว

-ดอยผาหมน

3.5การพฒนาระบบการปลกพชเลยงสตว

แบบผสมผสาน

3.6การผลตพนธพชอนทรย/การปรบปรง

พนธพช

4.1การปลกปาฟนฟระบบนเวศดอยยาว


4.2การจดการปญหาหมอกควน

แบบบรณาการในพนทดอยยาว


4.3จดตงเครอขายอาสาสมครชมชนและ

เยาวชนในการอนรกษทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอม


การอนรกษและฟนฟวฒนธรรมชมชน

ดอยยาว-ดอยผาหมน

6.1จดตงเครอขายเยาวชนอนรกษและฟนฟ

วฒนธรรมชมชนในพนทดอยยาว


6.2การจดการองคความรเพออนรกษ

วฒนธรรมชมชนในพนทดอยยาว


5.1การพฒนาแหลงทองเทยวเชงวฒนธรรม

5.2การพฒนาแหลงทองเทยวเชงอนรกษสงแวดลอม(พนทรปธรรมปลกขาวโพดแบบไมเผา/การท�า

เกษตรอนทรยและปยอนทรย/การท�าถานอดแทงจากเศษซงขาวโพด)

5.3การพฒนากลไกความรวมมอระหวางผประกอบการทพกกบเกษตรกรในพนท

5.4การพฒนาระบบตลาดอนทรยทเปนธรรมใหกบกลมนกทองเทยว


การพฒนาการทองเทยวทยงยนในพนทดอยยาว-ดอยผาหมน


ตองสรางความมนใจ ยมไดเมอภยมานนตองฝกหดตวเองให

คนเคยกบความจรงของชวตวาทกอยางมขนมลงไมเทยงเราจงไมควร

ยดมนกบสภาวะใดสภาวะหนง แตยอมรบการเปลยนแปลงทกอยางท

เกดขนไมตโพยตพายตตวไปกอนไขแตพยายามมสตรเทาทนอยเสมอท�าใจ

ใหนงแลวรวบรวมสตปญญาเพอแกปญหาทประสบอยใหบรรเทาเบาบางลง

หรอหมดไป มเรองจรงทเกดขนในอเมรกาสมยสงครามกลางเมองม

เจาของฟารมอยในชนบทเลยงมาทสวยงามไวหลายตววนหนงมาตวโปรด

หายไปในปาทงเจาของฟารมและบตรชายกรสกเสยดายมากออกตดตาม

หากไมพบแตผานไปประมาณ4-5วนมาดงกลาวกกลบมาเองพรอมกบ

มมาปาตามมาดวยตวหนง ทกคนรสกดใจวาโชครายกลบกลายเปนด

ลกชายเจาของฟารมอยากจะลองขม าปาทตามมาพยายามจะฝก

ตอ

ความคดเชงบวก การพฒนาคน

นายรฐเรองโชตวทย



การพฒนาคน ในปจจบน คอ การพฒนา

ศกยภาพของคน ทงความร ความสามารถ

และการปรบตวเขากบงาน ความคดเชงบวก

(positive thinking) มความส�าคญตอการ

ท�างาน มมมองตอการพฒนางานในอนาคต

ความหมายของการคดเชงบวก หรอการมองโลก

ในแงด แงบวก หมายถง การมองทกปญหานน

มหนทางแกไขได สวนอกพวกหนงมองโลก

แงลบ หมายถง หมดหวง ทอแท เบอหนาย

คลายกบวาทกหนทางมปญหา ทานทผานชวต

มาพอสมควรคงจะสงเกตความจรงเหลานได

และพจารณาดชวตของเราเอง เรากคงจะ

บอกไดวาเราเปนคนประเภทใด หรอมสวน

ประสมของสองลกษณะเขาดวยกน บางชวงก

มองโลกในแงดมความหวงมากแตพอประสบ

ความผดหวงในบางเรอง กพาลจะทอแทยอมแพ

เอางายๆ และท�าใหเรมมองโลกในแงลบไป

จนกระทงมคนเตอนสตหรออานขอคดของคน

บางคนทตกในทนงล�าบากกวาเรา เขายงฮดส

จนพบความส�าเรจในทสด ส�าคญทสดคดและ

เรมจากตวเราดงน



แตมาปากพยศมาก จนในทสดลกชายเจาของฟารมกตกมา

ขาหกเขาเฝอกและเดนกะเผลกเสยความสงางามไปกรสกวา

โชคดกกลบเปนโชครายอกแตไมนานหลงจากขาหกกมการเกณฑ

เอาคนหน มไปเปนทหารออกรบในสงครามกลางเมอง

แตเนองจากขาหก-พการจงถกยกเวนปรากฏวาทหารทไปออกรบ

เสยชวตหมด จงร สกวาการตกมาขาหกกท�าใหกลายเปน

โชคดไมตองไปรบซงอาจท�าใหเสยชวตเชนทหารคนอนๆ

เรองดงกลาวขางตนสอนเราใหมองทกอยางวาม

2ดานปนกนเสมอโชคดกมาพรอมกบโชครายและโชคราย

กอาจกลายเปนโชคดกไดดงนนเราจงควรท�าใจใหเปนกลางๆ

ยอมรบทกอยางทผานเขามาในชวตดวยใจเปนกลาง ไมวตก

กงวลถงอนาคต แตกไมประมาทและท�าชวตวนนใหดทสด

เพอใหวนนกลายเปนวนวานทดเพมขนเรอยๆ ในทสด

เรากไดสะสมวนวานทดมากขน บวกกบวนน ทคดดท�าด

มความหวงเพมขนทกวนกจะเปนแรงผลกดนไปสอนาคตทด

มความสขสมหวงอยางแนนอนกลาวน�าอารมภบทมาพอสมควร

แตกยงมคนขสงสยตงค�าถามวาท�าไมตองหดคดในทางบวก?

ซงพอจะตอบไดดงน

1. ชวตคนเราสนนก ประมาณ 70-80 ป

โดยเฉลยอาย ถากรรมพนธอายยนยาว และ

เรยนรดแลสขภาพกายและจตดๆ กมสทธทจะอยถง100ปได

แตกดวยความล�าบากล�าบน ดงนนชวตทมอยไมยาวนานนก

เฉพาะคดแคดานดๆ กมเวลาไมมากจงไมควรเสยเวลาไปคด

สงทรายๆท�าใหเกดความวตกกงวลโดยไมจ�าเปนเปนการลด

คณภาพของวนคนทเรามเหลออย มประโยคภาษาองกฤษ

กลาวสอนเราวา“It’sbettertoaddlifetoyouryearsthan

toaddyearstoyourlife”แปลท�านองวาเพมคณภาพให

ชวตดกวาเพมปรมาณหรอจ�านวนปใหชวต

2. คณเปนอยางทคณคด คณคดวามทางเปน

ไปได คณกพยายามจนพบหนทาง แตถา

เรมตนกบอกไวกอนวาเปนไปไมได มนกคงจะเปนไปไมได

(ส�าหรบคณ) คนจนจงมค�าพดทสอนลกหลานวา “ถาคณ

เรมเดนไปกเรมเหนทางชดเจนขน”สมยกอนเวลาไปไหนใหมๆ

กเปนปารก แตพอคณเรมเดนบอยเขา ทางกเรมเกดแนว

ชดเจนและขยายใหญขนเรอยๆ สภาษตสเปนกสอนไววา

“Ifyoucannotbuildacastleintheair,youcannot

build it anywhere” แปลท�านองวา ถาคณไมกลาคด

สรางวมานในอากาศกอน คณกไมสามารถสรางความส�าเรจ

ทไหนไดเลยหมายความวาคณตองกลาคดกลาฝนกอนวาเปน

ไปไดจงจะเปนไปไดในชวตจรง

3. การคดในทางบวก เรมตนทการเขาใจ

ตนเอง เขาใจผอนและธรรมชาตท�าใหเหน

ความดของตนเอง ของผอนและธรรมชาตทแวดลอมเรา

ทงอดต ปจจบน และอนาคต ท�าใหสามารถชนชมสงดๆ ม

ความสขใจมากกวาทกขใจ มเพอนมากกวามศตร มสขภาพ

ทดมากกวาโรคภยไขเจบ ซงปจจบนวทยาศาสตรสามารถ

อธบายไดชดเจนขนวา คนทมองโลกในแงบวกจะสขใจและ

มอายยนยาวกวาการทมองโลกในแงลบเพราะความสขใจหรอ

ความปตทเกดขนนนจะกระตนสมองใหหลง “สารสข” หรอ

“Endorphine” ออกมา ท�าใหแกปวด คลายเครยด เพม

ภมตานทานโรคแกรางกายกนไดนอนหลบดสขภาพโดยรวมก

ยอมดขนตรงกนขามคนทเครยดตลอดเวลาจะหลง“สารทกข”

คอAdrenalineออกมามากกจะกระตนใหใจสนนอนไมหลบ

ทองผกเบออาหารออนเพลยและมกจะเกดโรคแทรกหรอ

โรคจต ประสาทขนมาได บางคนเกดภาวะซมเศรา ถงกบ

ฆาตวตายได หลวงวจตรวาทการ จงสอนเราในโคลงกลอน

อกตอนหนงวาสองคนยลตามชองคนหนงมองเหนโคลนตม

อกคนตาแหลมคมเหนดวงดาวพราวแพรว


4. Positive Thinking เปนของฟรแทบไมตอง

ลงทนเลยแตสามารถน�าไปเพมคณคาแก

ชวตทกๆ ดาน เพยงแตเราตองเรมตนและฝกหด จากสงท

ใกลตวเราในชวตประจ�าวน เชนการฝกใชค�าพดในทางบวก

และมความเชอมนเสมอเชนแทนทจะพดวา“ผมจะพยายาม

เลกบหรใหได” เราควรพดใหหนกแนนวา “ผมตองเลกบหร

ใหได” ขณะเดยวกนเราตองเลยงค�าพดทดถกตนเอง เชน

“ผมเปนแคคนขายของช�าจะไปชวยสงคมไดอยางไร”เราอาจ

พดวา“ผมขายของช�าแตผมกมสวนในการพฒนาชมชนของเรา”

เมอฝกบอยๆเขาเรากจะเหนโอกาสและสงดๆทซอนอยใน

ตวเราในคนขางเคยงและในสงแวดลอมของเราเชนมคน

พดวา“ในน�าเนายงมเงาจนทร”หรอ“ศลปนไมหมนศลปะ

กองขยะมองดๆ ยงมศลป” ในภาษาองกฤษมประโยคทม

ความหมายคลายกนคอEverycloudhaveasilverlining.

5.Positive Thinking เปนปฏกรยาลกโซท

ท�าใหคนขางเคยงเกดการเลยนแบบมผลตอ

การพฒนาตวเราเองและคนขางเคยงและสงคมโดยรวม

นอกจากนนยงมผ กลาววา ความคดของคนเราทคดดวย

ความเชอมนในทางบวก เหมอนมกระแสแมเหลกทดงคนท

คดในลกษณะเดยวกนใหเขามาหากนเกดเพมกลมแกนทคด

ในทางบวกมาเสรมกนท�าใหมพลงขบเคลอนสงคมไปในทาง

ทดกลายเปนหนงสอทยงใหญเลมหนง

6.การไปพกผอนหรอเปลยนวถชวตเชนไปเดน

ทามกลางธรรมชาตสดกลนไอดนกลนหญาฟาง

เดนลยน�ากลางล�าธาร ภายใตสายลม แสงแดด ฟงเสยง

นกรอง สงเหลานชวยใหรางกายและจตใจไดรบการฟนฟ

ทานอาจจะหายจากความดนโลหตสง โรคนอนไมหลบ หรอ

โรคออนเพลยเรอรงได เมอรางกายรสกสดชน จตใจ และ

วญญาณยอมไดรบการฟนฟเชนเดยวกน ความคดทออกมา

กเปนความคดในทางบวกทมพลงสรางสรรคมากยงขน

7. จงชวยเหลอผอน โดยเฉพาะผทล�าบากกวาเรา

จะชวยใหเราลมความทกขทรมเรา และม

ชยชนะโดยงายเชนคนไขรายหนงคาขายวสดกอสรางดวย

ความขยน วนหนงเกดไฟไหมโกดงสนคาเสยหาย ขาดทน

มากมาย เปนความทกขทท�าใหผปวยมอารมณซมเศรามาก

และหลายครงอยากฆาตวตายในชวงนนประมาณปพ.ศ.2530

เกดพายถลมหมบานชายทะเลจงหวดชมพร บานเรอน

พงพนาศหมด และสวนมะพราวลมลงไปนอนกบพนดน

เสยหายหมด คนทเคยมรายไดดจากสวนมะพราวกหมดเนอ

หมดตว และไมมบานพกพงกายดวย ผปวยรายนไดเหน

ความทกขของชาวชมพรดงกลาวแลวกท�าใจไดกบความทกข

ของตนเองจงหยดทจะน�าอดตทผานพนไปแลวมาซ�าเตมปจจบน

ใหมทกขซ�าซากตอไปอก

8. จงนบสวนททานม อยานบสวนททานขาด

ในชวตจรงนน คนสวนใหญมสวนทด และ

สวนทบกพรองและสวนทมสวนทขาดคละกนไปแตวธมองนน

ท�าใหคนมชวตทตางกนโดยสนเชง คนทมองสวนทมกจะ

รจกชนชมยนด สวนคนทมองแตสวนทขาด กจะน�าไปเทยบ

กบคนอนทมมากกวาท�าใหเกดความอจฉาเกดความทกขใจ

นอยใจเชนคนหนงบนนอยใจทตนเองไมมเงนซอรองเทาดๆ

มาใส ใสแตรองเทาเกาๆขาดๆจนกระทงวนหนงไปเหนคน

ทไมมแมแตเทา (คนขาดวน) จะใสรองเทา จงเลกบนเรอง

รองเทาเกาของตนเอง

ในวงจรการศกษา การพฒนาตนเองของคนท�างาน

สวนหนงทประสบความส�าเรจมาจากความคดเชงบวก

การพฒนาอารมณจตใจจงเปนสงจ�าเปน การปรบตวเขากบ

สภาพแวดลอมดวยเชนกน วนนเราอาจเหนวกฤตการณ

รอบดานทไมสามารถตอบค�าถามไดทนท ตองรอเวลาและ

ไมพงพอใจ แตนนหมายถงหากมองในเชงบวกจะเหนวาเรา

ไดฝกฝนกบความอดทนและทนทานตอสภาพปญหาทจะเกดขน

ในอนาคตนนหมายถงความคดเชงบวกจะเปนภมตานทานท

จะชวยใหการด�ารงชวตในวนขางหนาเดนไปอยางมนคงและ

มความหวงเพอสงตางๆทดในอนาคต


มข อตกลงการคาเสรระหว าง

ประเทศ จงเกดการคากบมาตรการกดกน

ทางการคา ทมประเดนในหลายเรองถก

หยบยกมาเพอเปนขอตกลงทดเหมอนจะไม

เกยวกบการคา เชน เรองมาตรฐานการผลต

ทเปนมตรตอสงแวดลอม ปญหาแรงงาน

การใชแรงงานเดก ความปลอดภยในการ

ท�างาน ซงจากทกลาวมาแลว ประเดนดาน

สงแวดลอม จากการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศ ความปลอดภยในการบรโภค

ทเกยวกบสงแวดลอมถกหยบยกเปนขอก�าหนด

ทางการคาทหลายประเทศ ใหความเขมงวด

มการตรวจสอบอยางมากและก�าหนด

เงอนไขทางสงแวดลอมทงการผลต การใช

ประโยชนและการก�าจดซากจากการบรโภค

ทผผลตตองใหความสนใจ จงตองพจารณา

ถงการปรบเปลยนการผลตโดยภาคสวน

ตางๆ ทเกยวพนกน ดงแผนภาพท 1 แสดง

ความสมพนธจากการผลตจนถงผบรโภค

ทจะขบเคลอนให เกดการปรบเปลยน

และจากทยกใหเรองของฉลากเปนการแสดงความเปนตวตนของผลตภณฑ

และบรการในดานสงแวดลอม มฉลากทเกดขนเพอตอบสนองตอความ

ตองการของผ ผลตทต องแสดงถงความเปนมตรตอสงแวดลอมจาก

ขอก�าหนดตางๆ เชน สนคาหรอผลตภณฑไฟฟา อเลกทรอนกส ตองมการ

ก�าจดซาก การจดการของเสยอยางถกวธ และผผลตตองรบผดชอบจดการ

การออกฉลากประหยดไฟฟาส�าหรบผลตภณฑเครองไฟฟาเปนสวนหนง

ในการเลอกสนคาของผบรโภค

แผนภาพท 1 แสดงความสมพนธในการปรบเปลยนการผลตทเปนมตรตอ

สงแวดลอมกบภาคสวนตางๆ

ประชาชน

ภาคเอกชน ภาครฐ

อตสาหกรรม

เปลยนเทคโนโลย

เปลยนพฤตกรรม

เปลยนโครงสรางพนฐาน

เปลยนเชง institutional

เปลยนความคด

ยทธศาสตรการคาปจจบน แนวคดเชงรกอยทฉลากสงแวดลอม

นายรฐเรองโชตวทย





ฉลากสงแวดลอม (Environmental Label) เปนสวนหนงทผผลต

ใหความสนใจในประเทศไทยมฉลากสงแวดลอมซงหมายถงฉลากทผผลตให

ความส�าคญตอขอก�าหนดมาตรฐานการจดการสงแวดลอมในการผลตจนถง

การก�าจดซาก มมาตรฐานรองรบตามทหนวยงานระหวางประเทศก�าหนดไว

แบงเปนประเภทตางๆอย3ประเภทไดแกฉลากสงแวดลอมประเภทท 1

ฉลากทมมาตรฐานรองรบ มผ ก�าหนดคณลกษณะสนคาทเปนมตรตอ

สงแวดลอมมผตรวจสอบตามเกณฑทก�าหนดไวประเทศไทยไดแกฉลากเขยว

(Green label) รบผดชอบโดย ส�านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

(สมอ.)และสถาบนสงแวดลอมไทยซงเปนทรจกกนในนานาประเทศฉลาก

สงแวดลอมประเภทท 2 แบบรบรองตนเอง ฉลากนเปนไปตามISO14021

ทผประกอบการสามารถแสดงตวตนทเปนมตรตอสงแวดลอมโดยตนเองตาม

ประเดนดานสงแวดลอมทก�าหนดปจจบนม16ประเดนในการผลตและการ

บรโภคทเปนมตรตอสงแวดลอมส�าหรบผลตภณฑหรอบรการนนมหนวยงาน

รบผดชอบชวยในการประชาสมพนธสรางกลไกการรบรองตนเองของผผลต

โดยผานชองทางwebsitethaiecoproducr.comทางศนยเทคโนโลยโลหะ

และวสดแหงชาตรบผดชอบอย และเชอมกบตางประเทศ ผผลตสามารถ

ด�าเนนการดวยตนเองและผประกอบการขนาดใหญใชฉลากนในการรบรองตนเอง

ส�าหรบผลตภณฑของตน เชนฉลากecovalueของบรษทปนซเมนตไทย

จ�ากด(มหาชน)หรอขวดน�าดมทใชขวดพลาสตกยอยสลายไดเปนตนฉลาก

สงแวดลอมประเภทท 3 ฉลากทตองไดรบการตรวจประเมนและมการทวนสอบ

แสดงตวตนของผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอมแสดงความรบผดชอบ

ตอสงคม เชน ฉลากคารบอนฟตพรนท ซงผประกอบการตองอาศยบคคล

ผเชยวชาญจากภายนอกมาตรวจสอบและประเมนสภาพทางการผลตตลอด

วงจรชวตของผลตภณฑรบผดชอบโดยองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก

(TGO)ทงนรวมถงคาการใชน�าทเรยกวาฉลากวอรเตอรฟตพรนทหรอฉลาก

เบอร5ประหยดพลงงานสงส�าหรบสนคาอเลกทรอนกสเปนตน

จากทกลาวมาแลวถงฉลากทง 3

ประเภท ในประเทศไทยนบวาเปนประเทศ

แรกๆ ในกล มอาเซยนทรเรมระบบฉลาก

ดงกลาว ซงจะท�าใหเกดความเขมแขงใน

กระบวนการคาระหวางประเทศทเรมให

ค ว า ม ส� า ค ญ ก บ ก า ร พ ฒ น า ท ย ง ย น

การรบผดชอบตอสงคม การจดการปญหา

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศซงดจะเปน

กบดกส�าคญทจะใชเปนมาตรการทางดานการคา

กบสงแวดลอม ประเทศไทยเองพยายาม

เปนผน�าในการสงออกสนคาหลายประเภท

ทส�าคญคอตองมความพรอมการเตรยมตว

รองรบตอกตกาตางๆของโลกและเมอจะเขาส

AEC ประเทศไทยเองคงตองมองและพฒนา

ผประกอบการใหยนในสงคมการคาโลกเชน

กลมผลตภณฑชมชน(OTOP)กลมวสาหกจ

ชมชนSMEsดงนนในบทความนนอกจากจะ

ใหเหนถงความเปนไปของสงคมการคาโลก

กบสงแวดลอมเปนสงทแยกกนไมได และ

อยากจะเสนอแนวคดเชงรกดงน

1. ตองมแนวคดทจะใหความร

กบผประกอบการรายยอยทเสนอแนวคดน

เปนล�าดบแรกเพราะประเทศไทยมผประกอบการ

รายย อยจ�านวนมากท เกยวข องกบการ

สงออกทงทางตรงและทางออมสนคาทเปน

ผลตภณฑชมชนหรอผประกอบการขนาดเลก

มความสามารถในการปรบเปลยนการผลตท


คารบอนฟตพรนทของผลตภณฑ

487 ผลตภณฑ / 120 บรษท (12/06/55)

เออตอกฎกตกาของประเทศทเปนลกคาท�าไดยากตองอาศย

เวลาและทนในการปรบเปลยนยกตวอยางเชนการควบคม

สทมสารตะกวปนเปอนในผลตภณฑทเปนบรรจภณฑจงตอง

มการลงทนในการศกษาวจยและพฒนาการผลตใหเปนมตร

ตอสงแวดลอม และเมอมการพฒนาแลวตองมการประกาศ

ตนเองใหลกคาทราบ โดยอาศยระบบฉลากสนคาทเปนมตร

ตอสงแวดลอมเขาชวยดงทกลาวมาแลวขางตน

2. การพฒนากลไกการประชาสมพนธสนคาไทย

ทเปนมตรตอสงแวดลอมมากขนจากทผานมาระบบสนคาไทย

อยได ซงไดรบการยอมรบ และลกคาจากตางประเทศเขามา

เยยมชม แตสนคาหลายชนดพลาดโอกาสเพราะแมฝมอด

แตขาดในเรองการตลาด การประชาสมพนธสนคา และ

ยงสนคาทเปนมตรตอสงแวดลอมตองไดรบโอกาสในการ

ประชาสมพนธมากกวานการทหนวยงานภาครฐหลายหนวยงาน

ท�าroadshowไปยงประเทศตางๆตองท�าอยางจรงจงและ

แสดงสนคากลมทเปนมตรตอสงแวดลอมใหทวโลกไดรบร

ยกตวอยางเชนการจดท�าโรงแรมสเขยวทเกาะสมยมมาตรฐาน

รองรบดานสงแวดลอมท�าใหนกทองเทยวสวนหนงเลอกทจะ

จองหองพกกบโรงแรมสเขยวทมการแนะน�าบน website

การทองเทยวจากทวโลกกลไกตลาดและการประชาสมพนธ

จงเปนประโยชนอยางยงตอผประกอบการ

3. การจดท�ายทธศาสตรชาตวาดวยการคาและ

สงแวดลอม จากทเสนอมาแลว 2 ขอ กระแสของสนคา

ทเปนมตรตอสงแวดลอม โดยแสดงออกทางระบบฉลาก

สงแวดลอมเราตองเปลยนความเชอวาสนคาทดเปนความ

เชอมนในตวสนคา โดยระยะยาวตองมยทธศาสตรทจะ

สนบสนนใหการคาและสงแวดลอมเปนไปอยางมระบบและ

มประสทธภาพ แบงงานกนท�าในแตละภาคสวน ทงภาครฐ

และเอกชน สรางภมคมกนตอระบบการคาและสงแวดลอม

ทมจงหวะกาวอยางมนคงและยงยน

4. การสรางระบบการตดตามและประเมนกฎ

กตกาดานสงแวดลอมทจะเกดขนเพอเตรยมความพรอมให

ทนตอสถานการณซงจะเหนไดวามขอก�าหนดใหมๆส�าหรบ

ประเทศทเปนลกคาก�าหนดใหผผลตตองปรบตวระบบฉลาก

สงแวดลอมจะเปนสวนหนงทแสดงตวตนทปฏบตหรอ

ท�าตามขอก�าหนดกตกานนในเชงรกมากกวาทจะรอขอก�าหนด

มาท�าใหตองปรบตวตาม สวนส�าคญคอภาครฐและเอกชนท

เขมแขงตองพยายามตดตามขอก�าหนดเหลาน ทงทมาจาก

อนสญญา การประชมส�าคญๆ ระหวางประเทศ โดยเฉพาะ

เวทการคาโลกทมกจะหยบยกประเดนดานสงแวดลอม

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของโลกมาเปนตวก�าหนด

ทศทางการพฒนาการคาโลก

การคาโลกทมกตกามากมายทเกดขนแลวใน

อนาคตทจะตามมาอกมากมาย ท�าใหผผลตตองปรบตว

ในเชงรกมากกวาจะตงรบและไมทนตอสถานการณ ตอง

ยอมรบวาการแขงขนทางการคาในเวทโลกเปนไปอยาง

เขมขน ผแขงแกรงและทนตอสถานการณยอมจะด�ารงอยได

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดเปลยนแปลงไปนน

หมายถงการแขงขนทางการคา และการผลตทเปนมตร

ตอสงแวดลอม ตองไดรบความสนใจอยางจรงจง สราง

กระบวนการคาทเปนธรรมมากขน รวมทงการรบผดชอบ

ตอสงคมและสงแวดลอม คงจะไมใชแคค�าพดสวยหร

แตตองท�าใหไดในเวลานเพออนาคตของโลกใบน.


ส�านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. รายงาน

การศกษาการคาและสงแวดลอม.กนยายน2555,กรงเทพฯ

องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก. เอกสารประกอบการบรรยาย

ฉลากคารบอนฟตพรนท. สมาคมผประกอบการอตสาหกรรม.

กรงเทพฯ,กนยายน2555


ความคดในการจดการความหลากหลายทาง

ชวภาพในเมองมการรเรมจากการประชม “Cities and

BiodiversityAchievingthe2010BiodiversityTarget”

ณเมองครตบาสหพนธรฐบราซลเมอวนท26-28มนาคม

2550 ไดใหการรบรองปฏญญาครตบาวาดวยเมองกบ

ความหลากหลายทางชวภาพ(TheCuritibaDeclaration

onCitiesandBiodiversity)ทใหความส�าคญเรงดวนกบ

การสนบสนนใหองคกรปกครองทองถนในการด�าเนนงาน

และเพอใหบรรลตามเปาหมายท 7 ของเปาหมายการ

พฒนาแหงสหสวรรษ(MillenniumDevelopmentGoal)

ในเรองสงแวดลอมทยงยนนนจ�าเปนตองอาศยความรวมมอ

จากองคกรทองถนภาคเอกชนองคกรพฒนาเอกชนและ

ความรวมมอจากพลเมองทกคน

การสรางใหเกดความหลากหลายทางชวภาพ

ในเมองของประเทศไทย เชน ในป 2008 มลนธสถาบน

สงแวดลอมไทยไดเรมโครงการ “อนรกษระบบนเวศและ

ความหลากหลายทางชวภาพของเมอง(EnhancingUrban

Ecosystem and Biodiversity in Chiang Rai City)”

มวตถประสงคในการสงเสรมใหเมองใหญหนมาใหความ

ส�าคญกบการฟนฟและอนรกษความหลากหลายทางชวภาพ

และระบบนเวศอนหลากหลายทมอย ในเมองทเปนทอย

อาศยของสงมชวตตางๆเพอด�ารงไวซงความสมดลของการ

พฒนาเมองทงดานเศรษฐกจสงคมและสงแวดลอมโดย

คดเลอกเทศบาลนครเชยงรายเปน1ใน3เมองน�ารองของ

ประเทศไทย สรางกจกรรมความรวมมอภาค กระบวนการ

มสวนรวมทงระดบทองถน ระดบภมภาค และระดบชาต

ในการศกษาความหลากหลายทางชวภาพ ในพนทป า

แหลงสดทาย“ปาดอยสะเกด”ปาปลก“ปาดอยพระบาท”

การศกษารวบรวมชนดพนธไลเคนสเพอใชเปนดชนชวดคณภาพ

อากาศจากมลพษในเขตเมอง การด�าเนนงานของเทศบาล

เปนตวอยางทดจนท�าใหไดรบรางวลตวอยางทด ในงาน

วนทอยอาศยโลกป2011ณประเทศเมกซโก

การสรางความหลากหลายทางชวภาพในเมอง

โดยแนวคดและแนวทางการปลกปานเวศส�าหรบพนท

เขตเมอง เพอจ�าลองปามาไวในเมองตามหลกการและ

แนวทางสรางปานเวศ เปนการบรณาการองคความร

ความหลากหลายทางชวภาพในเมอง:

หนทางสความสขแหงวถชวตคนเมองอยางยงยน

(ตอนท 2) ดร.จฑาธปอยเยน

นกวชาการสงเเวดลอมช�านาญการ


บทความตอนทแลวไดบรรยายถงความหมายของความหลากหลายทางชวภาพ ความหลากหลายทางชวภาพ

ในเมอง และสาเหตแหงปญหา บทความตอนนสบเนองจากตอนทแลว กลาวถงความเปนมาแหงความหลากหลาย

ทางชวภาพในเมองและแนวคดในการสรางสรรค


พงพำธรรมชำต

ภาพท 1 การปลกปานเวศแบบมสวนรวมกบชมชนในโรงงานโตโยตาทอ�าเภอบานโพธจงหวดฉะเชงเทรา

แสดงการเตบโดของพชระหวางป2551-2554

2551 2552 2554

ภาพท 2 การเตบโตของปานเวศ(ปาธรรมชาต)ทโรงงานโตโยตาบานโพธ

เปรยบเทยบระหวางวธการปลกปานเวศของผคดคน(ศ.ดร.มยาวาก)และการปลกแบบทวไป

ปลกแบบ ศ.ดร.มยาวาก ปลกแบบทวไป


ภาพท 3โครงการปลกปานเวศของจฬาลงกรณมหาวทยาลยจงหวดสระบร

ทางดานนเวศวทยา (สงคมพช) วทยาศาสตรสงแวดลอม

(ดนน�าลมไฟ)และสงคมศาสตร(การมสวนรวมความสมพนธ

ระหวางคนกบปา) (อนงคชานะมล,2556)ส�าหรบประเทศไทย

การสรางปานเวศในพนทเขตเมองเพอฟนฟระบบนเวศปาธรรมชาต

สรางความหลากหลายทางชวภาพไดด�าเนนมาตงแต พ.ศ. 2551

ในพนทตางๆเชนพนทวางเปลาของโรงงานโตโยตาอ�าเภอบานโพธ

จงหวดฉะเชงเทรา เพอเปนแหลงเรยนรเชงนเวศ คาดวาผนปาน

ชวยดดซบกาซคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศไดเฉลย800ตน

ตอป การรเรมโครงการ “อาสาสมครรกษปา พฒนาสงแวดลอม

พรอมใจเทดไทองคราชา” อยางไรกดขอเสยของการปลกปานเวศ

คอคาใชจายสงเพราะใชกลาไมทองถนจ�านวนมากกวาการปลกปา

ปกต การเตรยมดน การบ�ารงดน และส�าหรบในบางพนทการม

ปาทบเกนไปในเขตเมองอาจเปนมมสรางแหลงอาชญากรรม เชน

กรงเทพฯ

แนวคดการสรางความหลากหลายในเขตเมองกรณมพนท

จ�ากดคอเกษตรเมองการปลกผกกนเองของคนเมองในสงคมไทย

เกดขนในชวง10ปทผานมาพรอมๆกบการขยายตวของเมองและ

ภาวะเศรษฐกจและสขอนามยของบคคลและครอบครวเกษตรเมอง

(Urban Agriculture) หมายถงการปลกผก เลยงสตว ซงเปน

กระบวนการสรางอาหารใหกบครอบครวชมชนรวมถงกระบวนการอนๆ

ในหวงโซอาหาร เชน กระบวนแปรรปตางๆ หรอการผลต

หมายเหต:ภาพท1,2และ3ไดรบความอนเคราะหจากส�านกสงเสรมความปลอดภยและสงแวดลอมบรษทโตโยตาประเทศไทยจ�ากด

การบรโภคทลดระยะทางขนสงอาหารตลอดไปจนถง

การกระจายอาหารใหเขาถงไดงายดวยตนเองเปนการสราง

ศกยภาพในการเขาถงอาหารและการกระจายอ�านาจ

ในระบบอาหารเกษตรในเมองยงรวมถงการน�ากลบมา

ใชใหมการสรางผลตภณฑและการบรการทเกยวของ

เกษตรเมองนอกจากเพมพนทส เขยวเพอรบมอ

การเปลยนแปลงภมอากาศโลก ยงเพมแหลงอาหาร

เพมอาชพเพมรายไดสรางการบรโภคทถกสขขอนามย

การสรางกจกรรมยามวางใหเกดประโยชนแกตนเอง

และสงคมดวยราคาถกและใชพนทนอย

ภาพท 4แสดงการท�าเกษตรในเมองในพนทหลากหลายรปแบบ

(www.google.com)


อนงค ชานะมล 2556. หลกการและแนวทางการปลกปานเวศ

ส�าหรบพนทเขตเมองการสมมนาวชาการภาคพนเอเซย

เรอง ความหลากหลายทางชวภาพในเมอง ครงท 1

: การจดการความหลากหลายทางชวภาพในเมอง

อยางยงยนเพอการปรบตวและบรรเทาผลกระทบ

จากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ(The1stUrban

BiodiversityRegionalSeminar:“SustainingUrban

BiodiversityforClimateChangeAdaptationand

Mitigation”โรงแรมดสตไอสแลนดรสอรทอ�าเภอเมอง

จงหวดเชยงราย,18-20ธนวาคม2556.

บรษทโตโยตาประเทศไทยจ�ากด(2554)

www.google.com,2554


เมอวนท 22 เมษายน ถงวนท 8 พฤษภาคม

2557 ทผ านมา นางนตยา นกระนาด มลน

นกวชาการสงแวดลอมช�านาญการพเศษ และ

ทมวจยเตาเผาขยะชวมวลไรควน เปนวทยากรในการ

ฝกอบรมเชงปฏบตการ “เตาเผาขยะชวมวล

ไรควน” นวตกรรมสงประดษฐ ลดมลพษ ลด

หมอกควน ในพนท 9 จงหวดภาคเหนอตอนบน

ไดแก เชยงใหม เชยงราย ล�าพน ล�าปาง แพร

นาน พะเยา แมฮองสอน และตาก ภายใตโครงการ

รณรงค ประชาสมพนธ สรางจตส�านกปองกน

ลดการเผาในทโลงและหมอกควน เพอเปนการสราง

จตส�านกและกระตนใหเกดความตระหนก สงเสรม

ความรวมมอในการลดปญหาหมอกควน ไฟปา และ

การเผาในทโลง มการแบงกลมผอบรมเพอฝกปฏบต

การประกอบ และใชงานเตาเผาขยะชวมวลไรควน

และการตรวจวดกาซทปลดปลอยจากการเผา เพอให

ผเขารบการฝกอบรมสามารถใชเตาเผาขยะชวมวล

ไรควนไดอยางถกตอง นอกจากนยงมการแลกเปลยน

ขอคดเหน ขอเสนอแนะ ระหวางวทยากรและ

ผเขารบการฝกอบรมเพอน�าไปสการขยายผลในการ

ลดปญหาหมอกควนจากการเผาในทโลง และการ

ผลตถานใชเปนแหลงพลงงานทดแทนลดโลกรอน

อยางยงยนตอไป

โ ค ร ง ก า รฝ ก อบ รม เ ช ง ป ฏ บ ต ก า ร

“เตาเผาขยะชวมวลไรควน” นวตกรรม

สงประดษฐ ลดมลพษ ลดหมอกควน

ในพนท 9 จงหวดภาคเหนอตอนบน

การรบรองตนเองดานสงแวดลอม

การสงเสรมกระบวนการเรยนรของชมชน ในการพฒนา

รปแบบทางเลอกเพอแก ไขป ญหาหมอกควนในพนท

ดอยยาว-ดอยผาหมน

เมอวนท 21 พฤษภาคม 2557 ทผานมา ศนยวจยและฝกอบรม

ดานสงแวดลอม กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม รวมกบมหาวทยาลย

เทคโนโลยราชมงคล และสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ไดจดการ

อบรมเชงปฏบตการ เรองการรบรองตนเองดานสงแวดลอมตามมาตรฐาน

ISO 14021 ครงท 1 ภายใตโครงการวจยและพฒนาการสงเสรม

การผลตและการบรโภคสนคาทเปนมตรตอสงแวดลอม ณ โรงแรมเดอะทวน

ทาวเวอร กรงเทพฯ โดยมนายโสฬส ขนธเครอ ผอ�านวยการกลมประสาน

ความรวมมอนกวจยดานสงแวดลอม กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม

เปนผกลาวเปดการอบรมดงกลาว พรอมทงยงมวทยากรผทรงคณวฒ

รวมบรรยายใหความร โดยมวตถประสงคเพอใหผ เขารวมอบรมฯ

มความรความเขาใจในการจดท�ารายงานสงแวดลอม ซงผประกอบการ

จะตองวเคราะหจดเดนของผลตภณฑและกระบวนการผลตทเปนมตร

ตอสงแวดลอม ตามขอก�าหนดแนวทาง ISO 14021 ไดเขาใจขนตอน และ

สามารถน�าไปใชไดอยางถกตองและเปนประโยชนมากทสด

เมอวนท 6-13 มถนายน 2557 ศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม รวมกบเกษตรกรภายใตโครงการวจยเชง

ปฏบตการ เรอง การสงเสรมกระบวนการเรยนรของชมชนในการพฒนา

รปแบบทางเลอกเพอแกไขปญหาหมอกควนในพนทดอยยาว-ดอยผาหมน

จดท�าพนทสาธตการน�าเศษวสดเหลอทงทางการเกษตรมาใชประโยชน

ซงประกอบดวย การผลตปยอนทรย โดยใชจลนทรยอดเมด และการผลต

น�าหมกสมนไพรก�าจดแมลงศตรพช ซงปยหมก และน�าหมกสมนไพรก�าจด

แมลงศตรพชทผลตได จะน�าไปใชในพนทสาธตน�ารองตนแบบการปลกพช

ปลอดสารพษแบบเกษตรอนทรยตอไป ทงน พนทสาธตดงกลาวเปนหนงใน

รปแบบทางเลอกทพฒนาขนจากเวทการระดมความคดเหนของเกษตรกรท

เขารวมโครงการวจยดงกลาว

greenresearh 27

Documents