Griezels in de natuur

groep 7 en 8

Dit boek mag vrij gekopieerd en rondgestuurd worden.

inhoud

Griezels in de natuur 3

1. De roodlippige vleermuisvis 4

2. De schildpadkikker 5

3. De slijmprik 6

4. De naakte molrat 7

5. De koboldhaai 8

6. De rups van de eekhoornmot 9

7. De schaapskop lipvis 10

8. De zeekomkommer 11

9. De bladstaargekko 12

10. Het Kaapse schubdier 13

11. Filmpjes 14

12. Werkblad 15

13. Bronnen 16

14. Colofon en voorwaarden 17

www.eduboek.nlwww.eduboek.nl

Griezels in de natuur

Dit boek hoort bij de Kinderboekenweek. Het thema van dit jaar is Griezelen. In dit boek lees je over de natuur. Valt daar nog iets te griezelen? Je ontmoet 10 dieren die niet bepaald “moeders mooiste” zijn. Je kunt ze best griezelig noemen. Gelukkig betekent het niet altijd dat ze gevaarlijk zijn. Je leest meer over: een vleermuisvis met rode lippen, een kikker in de vorm van een schildpad, een slijmerig zeedier, een onbehaard ondergronds wezen, een onaantrekkelijke haai, een enge rups, een vis met bochels, een roze zeekomkommer, een duivelse hagedis en een vreemd schubdier.

1. De roodlippige vleermuisvis

Bodemvis De roodlippige vleermuisvis is niet moeders mooiste. De rode lippen zijn lichtgevend en trekken soort-genoten aan in de paartijd. De borstvinnen zijn vinnen, maar ook poten. Dit bijzondere dier kan zwemmen, maar ook over de zeebodem wandelen De vis leeft op grote diepte en voedt zich met kleine vissen, garnalen, kreeftjes, krabben en slakken. Hengelvis Het dier hoort bij de zogenaamde hengelvissen, want hij gebruikt aas om een prooi te vangen. Het aas zit bovenop de kop. Het vreemde uitsteeksel lijkt op een worm. De top van de nepworm is lichtgevend en daarom

goed te zien in de donkere diepte van de zee. De vleermuisvis graaft zich in en laat de worm boven het zand uitsteken. De prooi denkt een panklare hap te zien, maar wordt zelf een hap voor de vleermuisvis.

2. De schildpadkikker

Plomp Deze plompe kikkersoort komt alleen in Australië voor. De poten zijn kort, de rug is breed en rond en de kop is klein. De brede rug lijkt op de vorm van het schild van de schildpad. Omgeving De schildpadkikker woont in een omgeving met zand en begroeiing. In die omgeving zijn meestal termietenheuvels, want de termiet is het hoofdvoedsel van de kikker. De kikkersoort leeft alleen op land en is een echter graver. Een groot deel van het leven wordt onder de grond doorgebracht. Regentijd Alleen in de regentijd komt het dier boven de grond. Dan legt het vrouwtje ook haar eitjes

onder de grond. De jongen groeien in het ei tot een kikker. Bij deze kikker vind je dus geen kikkerdril en kikker-visjes.

3. De slijmprik

Aalvormig Slijmprikken zijn vissen in de vorm van een aal. De slijmprik heeft wel een schedel, maar geen ruggen-graat. Dit bodemdier leeft van dood aas op de bodem, maar kan ook kleine, levende vissen grijpen. De slijmprik heeft geen kaken, maar een ronde bek vol tanden. Slijm De slijmprik zit vol met slijmklieren. Deze klieren scheiden een grote hoeveelheid slijm af als het dier in de stress raakt. Het slijm is een prima verdedigingsmiddel tegen haaien en andere grote vissen. De bek en in de kieuwen van aanvallende vissen raken vol slijm.De vissen moeten hun best doen om het slijm

kwijt te raken en niet te stikken. De slijmprik heeft zo de tijd zich uit de voeten te maken. Er wordt veel onderzoek gedaan naar het slijm dat veel lijkt op het spinsel van spinnen. Het slijm is oersterk. In de toekomst zouden er sterke vezels uit gemaakt kunnen worden.

4. De naakte molrat

Kolonie Dit knaagdier leeft net als een mol onder de grond. De molrat leeft in een groep of kolonie in een z.g. burcht. De kolonie is te vergelijken met een bijenvolk. Er is ook een koningin in de kolonie die alleen de jongen voortbrengt. De koningin kan wel 35 jaar oud worden. Ongeveer 85% van de kolonie bestaat uit werkers die gangen graven en voedsel (wortels, knollen) verzamelen. De andere 15% bestaat uit grotere molratten die soldaat zijn en de burcht verdedigen. Bouw De molrat is bijna haarloos en zit ruim in zijn vel. Zo kan het dier moeiteloos door de gangen voor en achteruit kruipen. De molrat is bijna blind, maar heeft tastharen aan kop en poten om mee te voelen. Opvallend zijn de grote tanden die ook gebruikt worden

om mee te graven in de zandgrond. Een huidplooi in de mond zorgt dat het zand buiten blijft. Onderzoek De molrat wordt gebruikt voor onderzoek. Het dier is ongevoelig voor kanker. Misschien kan een geheime stof in de molrat kanker voorkomen of genezen.

5. De koboldhaai

Zeldzaam De koboldhaai is een zeldzame diepzeehaai die op wel 500 tot 1000 meter diepte leeft. Pas in het begin van deze eeuw werden er voor het eerst foto’s van deze soort gemaakt. Deze trage haaiensoort kan een lengte van ruim drie meter bereiken en leeft van vissen en schaaldieren. Snuit De snuit van de haai is opvallend lang en helpt het dier bij het opsporen van prooien. De snuit van de haai is erg gevoelig. Elke beweging van een spier in een prooi geeft een klein elektrisch stroompje. De snuit vangt zo’n stroompje op. Netten Tot nu toe zijn maar vier exemplaren goed bekeken. Ze raakten verstrikt in de netten van diepzeevissers. Het is niet mogelijk om deze haaiensoort in

gevangenschap in leven te houden.

6. De rups van de eekhoornmot

Nachtvlinder De eekhoorn is een knaagdier, maar ook de naam van een nachtvlinder of mot. Deze mot lijkt niet op een eekhoorn. Het dier heeft zijn naam te danken aan de rups. Rups Uit de eitjes van de eekhoorn komt een bijzondere rups. De kleine rupsen eten vooral het blad van de eik, de berk en de beuk. De rupsen groeien als kool en de volwassen rups lijkt een beetje op een eekhoorn. Dat komt vooral door de staart van de rups. Bij gevaar neemt de rups een dreighouding aan.

In die houding lijkt de rups nog het meest op een eekhoorn. De rups verpopt zich en uit de pop komt later de mot tevoorschijn.

NANA--APER !APER !

7. De schaapskop lipvis

Lipvis Er bestaan wel 500 soorten lipvissen, Lipvissen vallen op door hun vlezige lippen. De schaapskop lipvis valt vooral op door een enorme knobbel op zijn kop en onder zijn kin. Met een lengte van 1 meter is dit de grootste soort lipvis. Deze lipvis eet vooral schelp– en schaaldieren. Van vrouw naar man De schaapskop lipvis wordt oud, maar heel langzaam volwassen. Heel bijzonder is dat deze soort als jonge volwassen vrouw begint. Als de vrouwtjes ouder en ouder worden veranderen ze in een mannetje. Dat maakt deze soort lipvis kwetsbaar. Vaak worden de grootste exemplaren gevangen.

Dat zijn meestal de mannetjes. Bij een tekort aan mannetjes raakt het voortbestaan van de soort in gevaar.

KUSJE?KUSJE?

8. De zeekomkommer

Stekelhuidigen Er bestaan wel 1700 soorten zeekomkommers. Ze vormen samen met zeesterren en zee-egels een aparte diergroep: de stekelhuidigen. Zeekomkommers leven op de bodem van de zee en kunnen enorm verschillen. Het exemplaar hiernaast wordt in de Engelse taal het zeevarken genoemd. De larve (het jong) van het zeevarken is niet moeders mooiste. Diep Het zeevarken leeft op de bodem van de diepste oceanen. De diepte kan oplopen van 4 tot 5 kilometer. Het dier wandelt over de zeebodem. De uitsteeksels op het lijf zijn ook poten, maar

ze worden vooral gebruikt om te voelen. Voedsel Het zeevarken struint over de zeebodem op zoek naar planten-resten en dode dieren. Soms is er een grote groep zeevarkens te vinden op plaatsen waar het karkas van een walvis op de bodem ligt.

9. De bladstaartgekko

Duivel Gekko’s zijn hagedissen. De bladstaargekko valt op door zijn bijzondere staart, maar ook door zijn duivelse kop. In het Engels heet deze gekko dan ook de Satans-gekko. Camouflage De bladstaargekko leeft in de lage struiken op het eiland Madagaskar. De hagedis is een meester in camouflage. De staart lijkt op een verdord blad. Door de aardkleur valt dit nachtdier slecht op. Insecten lopen gemakkelijk in de val als deze gekko doodstil blijft zitten. Wapens Camouflage is een goed wapen tegen vijanden. Om een vijand extra af te schrikken spert het dier

de bek wijd open. In uiterste nood kan de hagedis, als hij gegrepen wordt, zijn staart af-werpen. Zo raakt een vijand in de war.

10. Het Kaaps schubdier

Pantser Het Kaaps schubdier is bedekt met schubben. Ze vormen het pantser tegen aanvallen van roofdieren. Het dier vlucht niet maar rolt zich op. Roofdieren weten niet wat ze moet beginnen met deze gepantserde hap. Als extra wapen bezit dit ongeveer een meter lange schubdier een klier onder de staart. Die klier scheidt een misselijk makende vloeistof af. Plaktong Het Kaaps schubdier is op zoek naar mieren en termieten. Met zijn scherpe graafklauwen scheurt het dier nesten en termietenheuvels open. Daarna wordt de lange plaktong ver binnen het nest geschoven. Alleen Het schubdier leeft alleen. Alleen in de paartijd

ontmoeten mannetje en vrouwtje elkaar. Het jong rijdt mee op de staart of rug van de moeder. Bij gevaar verstoppen ze zich onder de opgerolde moeder.

11. Filmpjes

Roodlippige vleermuisvis

Bekijk het filmpje

Slijmprik

Bekijk het filmpje

Schubdier

Bekijk het filmpje

www.eduboek.nlwww.eduboek.nl

Voordelig boeken lenen 3 x 118 titels) Snel boeken via email kopen (3 x 105 titels)

Naar boeken luisteren (3x 105 titels)

Bij boeken van Eduboek vind je:

Altijd een gratis werkblad

Materiaal voor hoogbegaafden 3-6* (extra: met Denksleutels) Materiaal voor hoogbegaafden 5-8*. (extra: met Denksleutels)

De Eduboek Ballade*: voor kinderen die net iets meer uitdaging nodig hebben.

* met gratis proeflessen

Bij Eduboek kun je:

Dit boek mag vrij gekopieerd en rondgestuurd worden.

1

2

3

4 5

6

7

8

9

10

EclipseCrossword.com

1. PUZZEL Van links naar rechts 6. Het hoofdvoedsel van het Kaaps schubdier. 8. Diepzeevis met een zeer gevoelige neus. 9. Voor deze ziekte is de naakte molrat niet

vatbaar. 10. Zeekomkommer. Van boven naar beneden 1. Duivelse hagedis. 2. Kikkersoort uit Australië. 3. Zeedier dat zich verdedigt met slijm. 4. Naam van een knaagdier en een insect. 5. Tot deze soort vissen behoort de roodlippige

vleermuisvis. 7. Dit is altijd het geslacht van de jonge

schaapskop lipvis.

Werkblad Griezels in de natuur Griezels in de natuur

1.

2.

3.

4.

5.

6.

2. Ken je deze dieren?

4

6 5

2

3 1

Bronnen

https://en.wikipedia.org/wiki/Red-lipped_batfish

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schildpadkikker

https://nl.wikipedia.org/wiki/Slijmprikken

https://nl.wikipedia.org/wiki/Naakte_molrat

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koboldhaai

https://nl.wikipedia.org/wiki/Eekhoorn_(vlinder)

http://www.arkive.org/asian-sheepshead-wrasse/semicossyphus-reticulatus/

https://nl.wikipedia.org/wiki/Uroplatus_phantasticus

http://www.strangeanimals.info/2011/10/sea-pigs.html

https://nl.wikipedia.org/wiki/Temmincks_schubdier

www.eduboek.nlwww.eduboek.nl

Colofon en voorwaarden

Dit is een uitgave van E-duboek Website: www.eduboek.nl © Copyright Age Cnossen 2017 Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Ondanks alle aan de samenstelling van dit e-boek bestede zorg kan noch de auteur, noch de uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor schade die het gevolg is van enige fout in deze uitgave.

www.eduboek.nlwww.eduboek.nl

1. PUZZEL Van links naar rechts 6. Het hoofdvoedsel van het Kaaps schubdier. 8. Diepzeevis met een zeer gevoelige neus. 9. Voor deze ziekte is de naakte molrat niet

vatbaar. 10. Zeekomkommer. Van boven naar beneden 1. Duivelse hagedis. 2. Kikkersoort uit Australië. 3. Zeedier dat zich verdedigt met slijm. 4. Naam van een knaagdier en insect. 5. Tot deze soort vissen behoort de roodlippige

vleermuisvis. 7. Dit is altijd het geslacht van de jonge

schaapskop lipvis.

Antwoorden Griezels in de natuur Griezels in de natuur

1. De bladstaartgekko

2. De kobaldhaai

3. De rups van de eekhoornmot

4. De naakte molrat

5. Het Kaaps schubdier

6. De zeekomkommer/zeevarken

2. Ken je deze dieren?

4

6 5

2

3 1

1

2

3

4 5

6

7

8

9

10

EclipseCrossword.com

T

Z

E

E

K

H

O

O

R

N

E

R

E

M

K

V

I

V

R

O

U

W

A

E

B

R

T

O

K

H

E

N

G

E

L

V

I

S

S

E

N

N

D

N

H

S

C

H

I

L

D

P

A

D

K

I

K

K

E

R

A

S

L

Y

M

P

R

I

K A N

B

L

A

D

S

T

A

A

R

T

G

E

K

K

O

E R