JAARGANG 5, NUMMER 3, DECEMBER 2005

&Groen Ruimte Elbert Schrama:Nieuwe mogelijkhedenvoor waterberging dankzij kennis DLV Groen & Ruimte

Tom Bade:Rijk laat regierol liggen bij invulling

aantrekkelijk landschap

Projecten met draagvlak

Gr

oe

n &

Ru

imte

2

Pagina

2 Inhoud Colofon Zonder kennis van de bodem geen duurzame verandering

3 Voorwoord Helder Water biedt boer en beleidsmaker zicht op gevolgen beleid

4 DLV Groen & Ruimte zelfstandig na Management Buy-Out!!!

5 Column Huib Sinke, Professor Riek Bakker en Tom Bade, ambassadeurs van DLV Groen & Ruimte!

6 Onderzoek naar gevolgen bergende stroming Rijnstrangen Interview met Tom Bade

8 Klant aan het woord

DLV Groen & Ruimte bv richt zich op projecten in de groene ruimte op het gebied van Bodem, Water & Planontwikkeling en Natuur, Landschap & Recreatie.

Colofondecember 2005, 5e jaargang nr. 3Groen & Ruimte verschijnt drie keer per jaar. Oplage 5000 exemplaren.

Een uitgave van DLV Groen & Ruimte bvDe Drieslag 258251 JZ Drontentel 0321 - 388810fax 0317 - 491449internet www.dlvgroenenruimte.nlemail dlv.groen.en.ruimte@dlv.nl

RedactieRuud Mantingh, eindredacteurMiriam van Meeteren, Harmke de Groot, en Rutger Munters.

Redactieadres: h.de.groot@dlv.nl

ColumnistEibert Jongsma

VormgevingGrafisch Centrum Horst

Aan deze Groen & Ruimte werkten verder mee:Journalist Anton Logemann (Citaat), Leonore Noorduyn (Citaat),Ruud Mantingh, Miriam van Meeterenen Peter Sloot.

De totstandkoming van Groen & Ruimte is

naar beste weten en met de grootste zorg

uitgevoerd. DLV Groen & Ruimte kan evenwel

niet instaan voor de juistheid en de volledig-

heid van de berichten in Groen & Ruimte en is

dan ook niet aansprakelijk voor schade die is

ontstaan als gevolg van onjuistheid, onvolle-

digheid of onrechtmatigheid van de bericht-

geving in Groen & Ruimte.

Niets uit deze uitgave mag worden vermenig-

vuldigd en/of openbaar gemaakt worden door

middel van druk, fotokopie, microfilm of welke

andere wijze dan ook, zonder voorafgaande

toestemming van de redactie.

Inhoud Colofon

Zonder kennis van de bodem geen duurzame veranderingBij een toenemend aantal landinrichtingsplannen krijgt de bodem steeds meer aandacht. En terecht. Meer oog voor de bodem en de bodemkwaliteit is belangrijk om de mogelijkheden, maar ook de beperkingen van een gebied te kunnen beoordelen. Dat voorkomt ongewenste effecten of mislukkingen. Aandacht voor de bodemkwaliteit is bovendien cruciaal als je op duurzame wijze wilt ingrijpen in het landschap.

De ervaring van DLV Groen & Ruimte is dat de weerstand tegen overheidsplan-nen vaak kan worden omgebogen als zowel overheid als betrokkenen meer inzicht krijgen in de mogelijkheden en beperkingen van een gebied. En dat inzicht ontstaat vooral door de bodem en hydro-logie in een gebied te inventariseren. Na zon inventarisatie blijkt het vaak ineens wl mogelijk realistische oplossingen te bedenken waar alle partijen begrip voor hebben of zelfs achter gaan staan.

De vele voorbeelden van situaties waarin het niet goed ging, maken het belang van zon inventarisatie van de bodemkwaliteit snel duidelijk. DLV Groen & Ruimte is als achteraf ingeschakeld bureau diverse keren betrokken geweest bij schadegeval-len, waarbij de uit de bodem afkomstige informatie liet zien waar het eerder in het proces was misgegaan.

Een voorbeeld. De aanleg van een pers-leiding door een beekdal resulteerde na een jaar in wateroverlast met een schade van anderhalve ton. De betrok-

ken partijen speelden elkaar de zwarte piet toe en de zaak kwam voor de rech-ter. Bodemonderzoek ter plekke bracht ondubbelzinnig aan het licht wat eraan schortte, waar welke partij in gebreke was gebleken of een verkeerde keuze had gemaakt. Dankzij deze door DLV Groen & Ruimte geleverde informatie kon de rech-ter vervolgens een afweging maken wie verantwoordelijk was voor de geleden schade. Het had echter niet zo ver hoeven komen als de bodemkwaliteit al vanaf het begin meer aandacht had gekregen.

Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Jan van Berkum, via 06-53819771 of j.van.berkum@dlv.nl

Gr

oe

n &

Ru

imte

3

Projectberichten

Beste lezers,

Voor u ligt het derde nummer van het Groen & Ruimte nieuws, dit jaar. Op het moment dat ik dit schrijf, reali-seer ik me dat zon jaar zo ongelofelijk snel langs je heen gaat. En wat er allemaal al niet kan gebeuren in een jaar. Voor DLV Groen & Ruimte is het een druk en bewogen jaar geweest. Door middel van een Management Buy-Out (MBO), ben ik samen met de collegas Peter Sloot, Andr de Bonte, Miriam van Meeteren en Eibert Jongsma eigenaar geworden van DLV Groen & Ruimte. In dit nummer leest u daar meer over. Tevens vindt u een foto waarop alle medewerkers van DLV Groen & Ruimte staan. We zijn trots op dit bedrijf en dat willen we uitstralen.U heeft vrij massaal gereageerd op onze lezersenqute die we bij het vorige num-

mer hebben gevoegd. Uw reacties zijn overwegend positief, hetgeen voor ons een stimulans is om op de ingeslagen weg door te gaan. Er zijn echter ook zeker punten die kun-nen worden verbeterd. Inmiddels hebben we een communicatiebureau ingeschakeld, dat ons gaat helpen bij het verder ont-wikkelen van dit blad, maar bijvoorbeeld ook van onze website. Ik wil u in ieder geval danken voor de moeite die u heeft genomen om het enquteformulier in te vullen en aan ons te retourneren.

Gelukkig is ons werk, ondanks alle ont-wikkelingen en beslommeringen rondom de MBO, gewoon door gegaan. Er is veel te vertellen over de projecten die we uit-voeren. In dit blad vindt u weer een aan-

Voorwoord

Ru

ud M

antin

gh

tal sprekende voorbeelden. Ik wens u veel leesgenoegen en alvast fijne feestdagen.

Ruud MantinghAlgemeen directeur

Helder Water biedt boer en beleidsmaker zicht op gevolgen beleid

Op 25 juni opende het agrarisch informatiebedrijf Helder Water in Welsum zijn deuren. Melkveehouder Piet Boons laat hier zien wat de invloed van diverse waterrichtlijnen op zijn bedrijfsvoering is. En ook hoe je eventuele knelpun-ten op een creatieve en efficinte manier kunt oplossen.

De inhoud en strekking van wetgeving over waterbeheer in Nederland zijn voor veel agrarirs niet erg overzichtelijk. Anderzijds hebben beleidsmakers vaak geen idee wat de praktische gevolgen van hun beleid op de agrarische bedrijfsvoe-ring zijn. Op initiatief van Waterschap Veluwe, LTO-Noord en Vitens heeft DLV Groen & Ruimte een plan voor meer com-municatie en kennisontwikkeling over waterbeleid uitgewerkt. Op het melk-veebedrijf van Piet Boons in het aan de IJssel gelegen Welsum kunnen agrarirs en beleidsmakers elkaar nu ontmoeten en met elkaar in discussie gaan aan de hand van praktische voorbeelden.

In de speciale ontvangstruimte kunnen bezoekers zich informeren over het bedrijf.

Tijdens een rondleiding zien ze vervolgens bijvoorbeeld hoe Boons de knelpunten uit het Lozingenbesluit Open Teelt en Veehouderij heeft opgelost op zijn bedrijf. Zo heeft hij een extra afvoerleiding aange-legd voor water dat van de kuilplaten en de mestplaat afspoelt. Is dit water vervuild dan wordt het naar de mestput afgevoerd. Is het schoon water, zoals wanneer de voerkuilen leeg zijn, dan kan het water op

het oppervlaktewater geloosd worden. Deze oplossing bespaart mestopslagca-paciteit en onnodig uitrijden van relatief schoon water op het land. Daarnaast zijn op het bedrijf de eerste vertaalslagen te vinden van beleidsrichtlijnen naar de praktijk van alledag. Het gaat daarbij met name om Waterbeheer 21ste eeuw, de Europese Kaderrichtlijn Water en de Europese Nitraatrichtlijn. Melkveehouder Boons pretendeert niet d oplossingen te hebben. Wel laat hij zien hoe een agrarisch bedrijf met creatieve, efficinte en effectieve oplossingen aan de waterkwaliteitsnormen kan voldoen.

Voor meer informatie of een bezoek aan het Informatiebedrijf Helder Water kunt u contact opnemen met Miriam van Meeteren via 06-265 441 26 of m.d.van.meeteren@dlv.nl

Gr

oe

n &

Ru

imte

4

DLV Groen & Ruimte zelfstandig na Management Buy-Out!!!

Sinds 1 november 2005 is DLV Groen & Ruimte bv een volledig zelfstandig bedrijf, dat in handen is gekomen van het management en een deel van de medewerkers. Hoewel DLV Groen & Ruimte al vanaf 1 januari 2003 een bv was, functioneerde zij als een dochtermaatschappij onder DLV Adviesgroep nv. DLV Adviesgroep was grotendeels in han-den van de Staat der Nederlanden.

Gezamenlijk met een aantal andere directeuren van DLV dochters, heeft het management van DLV Groen & Ruimte eind 2004, begin 2005, het initiatief geno-men om DLV Adviesgroep, of althans delen ervan, over te nemen van de Staat in de vorm van een Management Buy-Out (MBO). Uiteindelijk heeft dit geleid tot de overdracht van de aandelen door DLV Adviesgroep nv aan de kopers van DLV Groen & Ruimte bv op 1 november jongstleden. De MBO vindt met terug-werkende kracht plaats, per 1 januari 2005.

De afgelopen jaren heeft DLV Groen & Ruimte hard gewerkt aan de toekomst-strategie van de onderneming. Van aan-vankelijk een bedrijf dat veel werk voor het ministerie van LNV uitvoerde, naar een marktgeorinteerd bedrijf dat werkt voor overheden als provincies, water-schappen, gemeenten, ministeries en ook voor ondernemers in het buitengebied. Deze strategie betekende zowel een omslag in marktfocus, als ook in benodig-de competenties van het personeel. Op beide vlakken is er gedurende de afgelo-

pen jaren veel veranderd. Daarbij hebben we een identiteit opgebouwd, die past bij ons (agrarische) verleden en bij de veran-derende vraag van onze klant.

DLV Groen & Ruimte is een bedrijf geworden dat haar klanten adviseert bij beleidsimplementatievraagstukken op het vlak van bodem, water, natuur, landschap en verbreding in het landelijk gebied. Dit alles met kennis van landbouw. Dit laatste is niet onbelangrijk, omdat we de visie hebben dat, wil een overheid op een succesvolle manier beleid implemente-ren, er een goed (communicatie-)proces met de agrarische ondernemer dient te worden gevoerd. Daarbij proberen we nieuw ondernemersschap in het buiten-gebied te creren. Vanuit de beleidsmatige (maatschappelijke) vraag, kunnen onder-nemers producten aanbieden die deze vraag beantwoorden (implementatie) en daarvoor een beloning ontvangen. De adviseurs van DLV Groen & Ruimte voe-ren inmiddels op diverse plaatsen in het land succesvolle, uitvoeringsgerichte pro-jecten uit volgens deze filosofie. Cruciaal daarbij is dat wij niet alleen de taal van de

bestuurder spreken, maar ook die van de ondernemer in het buitengebied.

DLV Groen & Ruimte is een prachtig bedrijf, waar zeer deskundige en profes-sionele mensen werken, die gedreven zijn en vooral ook enthousiast. Als algemeen directeur van DLV Groen & Ruimte ben ik er dan ook bijzonder trots op u het team van Groen & Ruimte te mogen voorstel-len. Op onze website www.dlvgroenen-ruimte.nl kunt u ook de achtergronden, werkterreinen en specialismen van iedere medewerker vinden.

Wij zullen u op het service- en kwaliteits-niveau, dat u van ons gewend bent, ten dienste blijven staan. Omdat wij niet meer onder DLV Adviesgroep functioneren, zul-len we flexibeler zijn dan voorheen en nog beter op uw vragen en wensen kunnen inspelen. Ik hoop en vertrouw er op dat u in de toekomst, samen met ons, succesvol wilt zijn. Wij zijn u graag tot dienst!

Voor meer informatie: Ruud Mantingh, algemeen directeur DLV Groen & Ruimte bv, 06-20131198, r.j.mantingh@dlv.nl.

Gr

oe

n &

Ru

imte

5

Column

Wat is sturend?

In ons werkveld hebben we te maken met meerdere belangen. Landbouw, natuur, landschap, water en de bodem. Een ieder kent zijn eigen specialisten. Hydrologen, ecologen, landbouwkundigen, landschapsarchitecten en bodemkundi-gen. Gezamenlijk werken ze aan inte-grale vraagstukken, waarin deze belangen samen komen. De belangen worden op elkaar afgestemd of ingepast.

De planologie is nu vooral gericht op de inpassing van de functies. Functies die van economisch of maatschappelijk belang zijn. Natuurontwikkeling vastgelegd in de EHS is hiervan een goed voorbeeld, evenals de uitbreidingen van woningen. Het watersysteem is hierbij vaak volgend en wordt hierop ook vaak aangepast. De functies zijn dus leidend. Toch is een nieuwe beleidslijn van de overheid om het water als sturend principe te han-teren. Het watersysteem en de daaraan gekoppelde veiligheid zijn hierbij leidend voor de functies. Dus geen woningbouw in de lagere delen, waar wateropgaven zijn. Natuurontwikkeling moet daar plaatsvinden waar het watersysteem dit ondersteunt. Een andere trend is de ontwikkelings-planologie. Deze gaat uit van ontwik-kelingen als motor voor een dynamisch landschap. In het verlengde hiervan kun je ook stellen dat het vooral gaat om een economisch vitaal platteland. Dit vraagt om functies die economisch duur-zaam zijn. Dit betekent zeker niet alleen woningbouw of landbouw, maar juist ook maatschappelijke functies zoals natuur en water. Mits hier financin tegenoverstaan. Sturend. Voor mij is niet water het stu-rend principe, zoals hydrologen dit vaak willen, maar voor mij is een economisch vitaal platteland sturend. Maar ja.ik ben ook maar een planoloog!

Eibert Jongsma

Ir. Huib Sinke is van grote betekenis geweest voor de verzelfstandiging van DLV Groen & Ruimte, waarvoor wij hem veel dank verschuldigd zijn.

Hij beschikt over een geweldig groot netwerk in de groene ruimte en een bij-zonder gevoel voor markt- en beleidsont-wikkelingen.

Professor Riek Bakker is oprichter van BVR, adviseurs stedelijke ontwikkeling, landschap en infrastructuur te Rotterdam. Bekendheid geniet zij vanwege haar voorzitterschap van de Commissie Dekker.

Deze Commissie Gebiedsontwikkeling is ingesteld door de minister van VROM. Daarnaast is mevrouw Bakker hoogleraar aan de TU te Eindhoven.

Drs. Tom Bade promoveert op dit moment met een onderzoek naar de economische waarde van natuur aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam.

In het dagelijks leven werkt hij bij KPMG. In zijn vrije tijd is hij tevens lid van de ledenraad van de Vogelbescherming, bestuurslid van de Gelderse Milieufede-ratie en verbonden aan de Stichting Kritisch Bosbeheer. In dit nummer kunt u een interview met Tom Bade lezen.

In de volgende nummers van dit Groen & Ruimte Nieuws zullen we ook Huib Sinke en Riek Bakker portretteren. Naast deze drie ambassadeurs zijn we nog op zoek naar een extra ambassadeur op het werk-terrein water. We informeren u daarover natuurlijk zo spoedig mogelijk.

Voor meer informatie, Ruud Mantingh, algemeen directeur, r.j.mantingh@dlv.nl, 06-20131198.

Huib Sinke, Riek Bakker en Tom Bade, ambassadeurs van DLV Groen & Ruimte!

D

rs. T

om B

ade

Pr

ofes

sor

Riek

Bak

ker

Ir.

Hui

b Si

nke

Na de Management Buy-Out (MBO) voelde de directie van DLV Groen & Ruimte een sterke behoefte ambassadeurs te vragen die ons kunnen adviseren bij de verdere ontwikkeling van ons bedrijf. Wij prijzen ons dan ook bijzonder gelukkig met de toezeggingen van de heer Huib Sinke, oud-hoofddirecteur van DLV Adviesgroep en voormalig directeur DLV Groen & Ruimte, mevrouw Riek Bakker van BVR te Rotterdam en de heer Tom Bade, werkzaam bij KPMG, om als ambassadeurs van DLV Groen & Ruimte te wil-len fungeren.

DLV Groen & Ruimtezoekt adviseur

Gebiedsontwikkeling

Voor meer informatie zie: www.dlvgroenenruimte.nl

Brussel, dat meende dat de rijksover-heid daarmee ten onrechte staatssteun verleende. Tot voor kort. Want Bade verzon iets wat wel standhield. Het was zelfs zo simpel, zegt hij, dat hij er met zijn collegas heel lang over gedaan heeft om uit te zoeken of het echt nog niet eerder was bedacht. Bades plan begint met de oprichting van een stichting die het eigendom krijgt

over alle opstallen op de grond, inclusief heggen, poelen en vee. De grond blijft in eigendom van de boer. Graaft de boer een poel of snoeit hij een heg dan betaalt de stichting hem voor dit werk. Het geld hiervoor komt uit een door de stichting beheerd fonds, waar het ministerie van LNV, andere overheden of particuliere investeerders hun bijdragen in storten. Bade: We hebben Brussel gevraagd of het kon en daar zei men dat dit niet als staatssteun wordt aangemerkt. Het uit-sluitsel maakte de weg vrij voor toepas-sing in de Ooijpolder, bij Nijmegen. Maar, verzekert Bade, belangrijk is dat zon constructie opgezet wordt voor een klein gebied. Een gebied dat maatschap-

Interview met Tom Bade

Gr

oe

n &

Ru

imte

6

Projectberichten

De rijksoverheid moet de regie nemen bij plannen voor een mooier land-schap in het buitengebied. Nu stokt dat proces. In een enkel gebied zien boeren hun groene en blauwe diensten beloond, maar de rest van Nederland volgt niet. Tom Bade van KPMG, zelf betrokken bij de opzet van een beta-lingssysteem voor groene diensten in de Ooijpolder, constateert het tot zijn ongenoegen.

Als een boer een heg onderhoudt of een poel graaft moet hij daar voor betaald worden. Hij produceert immers een dienst waar de samenleving om vraagt. Het is het uitgangspunt waarmee Tom Bade, werkzaam bij KPMG, aan de slag ging. Tot voor kort lukte het maar niet een constructie te bedenken voor de beta-ling van dit soort diensten. Steeds was er

Tom Bade, ambassadeur van DLV Groen & Ruimte en werkzaam bij KPMG

Rijk laat regierol liggen bij invulling aantrekkelijk landschap

Onderzoek naar gevolgen bergende stroming Rijnstrangen

De Rijnstrangen liggen in de gemeente Rijnwaarden, daar waar de Rijn ons land binnenkomt. Ze vormen in feite de oude loop van de Rijn, die werd afgesloten toen begin 1700 het Pannerdens Kanaal werd gegraven. Daarna deed het gebied dienst als overlaat: in tijden van hoog water in de Rijn liep de winterdijk over en stond het achterliggende gebied, inclu-sief diverse polders onder water. In 1959 werd de dijk echter verhoogd. Sindsdien wordt het achterliggende gebied bemalen. In de Rijnstrangen is landbouw nog altijd veruit de belangrijke ruimtegebruiker, gevolgd door natuur en water.

In opdracht van Staatsbosbeheer doet Groen & Ruimte op dit moment onder-zoek naar de consequenties voor de land-

bouw van het regelmatig en gereguleerd heropenen van de Spijkse overlaat. Deze wijze van waterberging heet bergende stroming. Per inundatietype (tijdstip, duur) wordt berekend hoe groot de schade aan gewassen, gebouwen, kuilen et cetera (gevolgschade), de schade aan gronden en gebouwen (aanwijsschade) en de schade door de inrichting van het watersysteem zelf (inrichtingsschade) zijn. Uiteraard spelen ook factoren als bodemtype en hoogteligging hierbij een rol.

Een volgende stap is het onderzoek naar de (on)mogelijkheden van functiecom-binaties van landbouw, natuurbeheer door particulieren, agrarirs of ter-reinbeheerders en bergende stroming. Groen & Ruimte kijkt daarbij naar tech-

nische/ecologische mogelijkheden, zoals het inzetten van SAN/SN pakketten uit Programma Beheer of de teelt van nieu-we gewassen, zoals energiemas.

Maar uiteraard komt ook de economi-sche haalbaarheid ruimschoots aan bod. Het intensieve contact met de begelei-dingscommissie, bestaande uit onder-nemers en andere betrokkenen uit de streek, staat garant voor het realiteitsge-halte van de onderzoeksresultaten. Staatsbosbeheer is van plan de resultaten van het onderzoek in te zetten om de discussie in de volgende fasen van de Planologische Kernbeslissing Ruimte voor de Rivieren een nieuwe impuls te geven. Anders omgaan met water en daadwer-kelijk (horizontale) ruimte maken voor water is daarbij het devies.

Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Peter Sloot, via 06-53703743 of p.h.m.sloot@dlv.nl

Eeuwenlang fungeerden de Rijnstrangen bij Lobith als overloop voor de Rijn. Na de verhoging van de winterdijk in 1959 is het gebied echter vooral als landbouwgrond in gebruik. Staatsbosbeheer wil nu weten wat de gevolgen voor de landbouw zijn als het gebied opnieuw gereguleerd onder water komt te staan.

pelijk en cultureel een eenheid vormt. Het moet dicht bij de mensen staan. Als je een vraag stelt moet je een mens te spreken krijgen. Ook benadrukt hij dat het bestuur van de stichting neutraal moet zijn. Geen burgemeester, wethou-ders of maatschappelijke organisaties die hun vetes binnen de stichting uitvechten of mensen die mee-eten uit de ruif, stelt hij. Er wordt geen beleid gemaakt. Dat heeft de provincie al gedaan, bijvoorbeeld

in een landschapsbeleidsplan. Het enige wat de stichting doet is geld uitdelen en kijken of de aanvragen voldoen aan de criteria.

In de Ooijpolder is dat voor elkaar. Het bestuur bestaat uit mensen die zelf geen belangen in het gebied hebben, zoals een oud-wethouder en een gepensioneerd hoogleraar. Drie aanliggende gemeentes dragen geld bij aan het fonds. Een van de drie, Beek-Ubbergen, overweegt zelfs haar toeristenbelasting in het fonds te storten.

Creatief beschrijvenMet de constructie van KPMG kan ieder gebied uit de voeten. Alleen gebeurt dat niet. Tot ongenoegen van Bade. Iedereen is het wiel opnieuw aan het uitvinden. Dat is toch zonde? LNV zou hier de regie in handen moeten nemen, partijen bij elkaar brengen en zorgen dat op meer plekken gebiedsfondsen komen. Bades organisatie heeft de statuten en contrac-

ten klaar liggen. Daar kun je morgen mee naar de notaris.

Ook DLV Groen & Ruimte kan veel bete-kenen voor de gebiedsfondsen*. Zij zijn bij uitstek geschikt om de dien-sten op creatieve wijze te beschrijven, meent Bade. Het gaat erom deze diensten positief neer te zetten. Bij een veenwei-degebied gaat het dan bijvoorbeeld om het openhouden van het gebied. Ook kan DLV Groen & Ruimte alle beschik-bare kennis verzamelen over soortgelijke succesvolle constructies. Maar dan nog blijft het de taak van de rijksoverheid om te zorgen dat er daadwerkelijk wat gebeurt in het buitengebied, vindt Bade. En daar ontbreekt het nu aan.

Leonore Noorduyn

To

m B

ade

Gr

oe

n &

Ru

imte

7

* Noot van de redactie. DLV Groen & Ruimte is onder anderen betrokken bij gebiedsfonds Hardenberg en Enschede

Gr

oe

n &

Ru

imte

8

Wateroverlast voorkomen. Dat is n van de taken van het hoogheemraadschap. Hiervoor is in veel gebieden extra water-berging nodig. Dat kan bijvoorbeeld door een gebied op te kopen voor waterber-ging of door afspraken te maken met boeren in de vorm van een blauwe dienst. Het schap wilde hier meer van weten en nam binnen het programma Waterbeheer 21ste eeuw blauwe diensten als pilot in de Dorregeesterpolder mee. De pilot moest leren of blauwe diensten interes-sant zijn voor alle partijen en hoe je die dienst vorm kunt geven.

Schrama en zijn collegas benaderden de landbouworganisatie en nodigden de boeren in de polder uit voor een huis-kamerbijeenkomst. Het schap liet zien wat voor vormen van blauwe diensten er zijn, zoals een overloopgebied, een plas of bredere oevers. Het schap liet zien wat een blauwe dienst inhoudt en welke (financierings)mogelijkheden er zijn. Schrama: Maar om het echt concreet te maken moet je weten welke vergoeding de boer krijgt en wat dat het schap kost. De een stelt zich daar een heel ander bedrag bij voor dan de ander.

Het hoogheemraadschap zocht daarom de hulp van een extern bureau. DLV Groen & Ruimte kreeg de opdracht omdat de door haar te leveren producten helder omschreven waren en de plan-ning een tijdige afronding van het project waarborgde.Schrama is blij met het resultaat. De kwa-liteit is gewoon goed, geeft hij aan. Neem

Klant aan het woord

Elbert Schrama, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier:

Nieuwe mogelijkheden voor waterberging dankzij kennis DLV Groen & Ruimte

El

bert

Sch

ram

a

het systeem van vergoedingen. We heb-ben het liefst een zo eenvoudig mogelijke tabel. Maar die moet wel goed onder-bouwd zijn. En dat is het geval. Per bergingsvorm en per grondgebruik is te zien wat de vergoeding is voor de boer. Toch is het geen allegaartje van tal-loze verschillende bedragen. Juist niet. De bedragen komen aardig dicht bij elkaar in de buurt. Bij de vergoedingen heeft DLV Groen & Ruimte rekening gehouden met bijvoorbeeld de gemid-delde opbrengst per gewas, bewerkings-kosten en afvoeren van maaisel. Dit systeem is in een huiskamerbijeenkomst voorgelegd aan de betrokken agrarirs. Zij konden aangeven of de kengetallen klopten en of alle componenten er in meegenomen waren. Zon bijeenkomst is gelijk een manier om de agrarirs aan de vergoedingen te laten wennen, meent Schrama.

Kennis voor hele schapDLV Groen & Ruimte stelde, in samen-werking met de juristen van het hoog-heemraadschap, een standaardovereen-komst op. Alle kennis kwam in een rap-port terecht, met daarin ook de voor- en nadelen van blauwe diensten. Schrama wilde nog meer. Hij had gemerkt hoeveel hij er bij had geleerd. Iedere bijeenkomst weer. Bijvoorbeeld. Een blauwe dienst regel je via een privaatrechtelijk contract. Je kunt waterberging ook via het publiek-rechtelijk spoor regelen, bijvoorbeeld via het streekplan. Hoe ga je dan om met planschade, ofwel waardedaling van de grond. DLV Groen & Ruimte bracht dat

soort kennis in en ik vond dat het hele schap dat moest weten. Daarop nodigde Schrama alle betrokken ambtenaren en bestuurders van het schap uit voor de laatste bijeenkomst. DLV Groen & Ruimte hield een presentatie en na afloop gingen de aanwezigen met elkaar in discussie. Schrama enthousiast: Iedereen luisterde goed naar elkaar en heel veel mensen hebben hierdoor hun mening herzien.

Het gevolg is dat we nu een twee-sporen beleid gaan volgen. We weten nu in welke gevallen we wel en niet een blauwe dienst aangaan. Waterberging kan dus op meer plaatsen als blauwe dienst worden gere-aliseerd.

Leonore Noorduyn

Het project Waterberging als blauwe dienst heeft precies opgeleverd wat Elbert Schrama, senior medewerker Integraal Waterbeheer van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, voor ogen had. Niet alleen heeft het hoogheemraadschap dankzij het werk van DLV Groen & Ruimte, nu de beschikking over een helder systeem voor vergoedingen voor blauwe dien-sten en een standaardcontract. Welhaast belangrijker is dat bestuurders en ambtenaren nu een beter beeld hebben van de mogelijkheden van de blauwe dienst waterberging n dat die in het beleid wordt opgenomen. En dat dankzij de kennis die met dit project is gegenereerd.