gąski,gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · warto...

25
WWW.EKOKALENDARZ.PL Gąski, Gąski w drogę! Modykacja tradycyjnej abay dla dieci Gski, gski do domu”, ktrej osta ilka astuje- my, alenie od ielkoci gruy, jednym lub kilkoma myliymi. Jedno dieci lub naucyciel ostaje mam gsk (reodnikiem stada. oostae dieci to gski. Gski i mama gska staj nareciko siebie ( odlegoci umoliiajcej bieg, boku - omidy nimi - ustaia si jeden lub kilku myliych. Mama oa Gski, gski drog Dieci odoiadaj Boimy si Mama Kogo Dieci Myliego Mama Gdie on jest Dieci W kryjce Mama Co robi Dieci Celuje Mama Do kogo Dieci Do nas Mama Nie ma yjcia Dieci Lecimy o tych soach dieci biegn do mamy, naladjc rkoma rch skryde, a mylii strelaj - cyli rcaj relatjce gski rtem Śrut mona rygotoa e gniecionego aieru lub materiau uformoanego kulk. Kady myliy ruca jednoraoo garci kulek, aby iksy radoodobiesto celnego strau. Do kulek mona ryklei lub rysy kaaki rea - tedy nie bdie tlioci kto osta traony, oniea kulka rycei si do ubrania. Dieci traone odchod na bok i staiaj si rnym rdk - te gski nie yj lb s ranne i dalej nie olec Mama rechodi na drg stron i n oa do dieci Gr mona rera doolnym momencie, racajc uag na to, aby c gsek ocalaa i sc- liie udaa si dals drog. Warto te mienia dieciom role, aby mylii te byli abaie gskami. abaa moe stanoi nkt yjcia do raliienia dieci na los relatjcych re nas kraj gsi - ynik oloa ginie ich rocnie g ocjalnych statystyk 1 tysicy si mog nam da lekcj wartoci rodinnych i wsracy. S bardo lojalne wobec swoich rodin - wi si na cae ycie i s oiekce wobec artnerw i otomstwa. Jeli artner lb diecko gsi achorje albo jest ranne, g nie odsti od ich bok - nawet jeli nadchodi ima i inne gsi odlatj na odnie. Ldie, ktry obserwowali te taki re dsy cas donos, e gsi odcwaj emocje odobnie jak my. Jeeli artner gsi ostaje abity, lb jej jajka ostaj niscone, g w samotnoci bdie odbywa aob. iektre gsi o mierci artnera, re rest swego ycia, odmawiaj onow- nego wiania si - ich wdowi stan moe trwa cakiem dgo, bo gsi yj nawet 5 lat. sie rodiny formj si w wikse gry. aka soecno jest oytecna odcas dgodystansowych lotw. oa ilnowaniem swoich rodin, gsi ilnj rwnie innych towarysy e swojego stada gdy lec, a jedna gsi ostaje ostrelona, inne gsi ostan ty, by aoiekowa si rannym towarysem.” cytat: www.birdlooking.l/index.h/wiadomosci/10-olowania-na-taki

Upload: others

Post on 01-Apr-2021

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PL

Gąski,�Gąski�w�drogę!Mody�kacja tradycyjnej �aba�y dla d�ieci �G�ski, g�ski do domu”, � kt�rej �osta� �ilka �ast��uje-

my, �ale�nie od �ielko�ci gru�y, jednym lub kilkoma my�li�ymi.

Jedno � d�ieci lub nauc�yciel �ostaje mam� g�sk� (�r�e�odnikiem stada�. �o�osta�e d�ieci to g�ski.

G�ski i mama g�ska staj� na�r�eci�ko siebie (� odleg�o�ci umo�li�iaj�cej bieg�, � boku - �omi�d�y

nimi - usta�ia si� jeden lub kilku my�li�ych.

Mama �o�a� G�ski, g�ski � drog��

D�ieci od�o�iadaj�� Boimy si��

Mama� Kogo�

D�ieci� My�li�ego�

Mama� Gd�ie on jest �

D�ieci� W kryj��ce�

Mama� Co robi�

D�ieci� Celuje�

Mama� Do kogo �

D�ieci� Do nas�

Mama� Nie ma �yj�cia�

D�ieci� Lecimy�

�o tych s�o�ach d�ieci biegn� do mamy, na�lad�j�c r�koma r�ch skr�yde�, a my�li�i str�elaj� -

c�yli r��caj� � �r�elat�j�ce g�ski �r�tem� Śrut mo�na �r�ygoto�a� �e �gniecionego �a�ieru lub

materia�u uformo�anego � kulk�. Ka�dy my�li�y r�uca jednora�o�o gar�ci� kulek, aby ��i�ks�y�

�ra�do�odobie�st�o celnego str�a�u. Do kulek mo�na �r�yklei� lub �r�ys�y� ka�a�ki r�e�a - �tedy

nie b�d�ie ��t�li�o�ci kto �osta� tra�ony, �onie�a� kulka �r�yc�e�i si� do ubrania.

D�ieci tra�one odchod�� na bok i �sta�iaj� si� � r��nym r��dk� - te g�ski nie �yj� l�b s� ranne

i dalej nie �olec�� Mama �r�echod�i na dr�g� stron� i �n�� �o�a do d�ieci�

Gr� mo�na �r�er�a� � do�olnym momencie, ��racaj�c u�ag� na to, aby c���� g�sek ocala�a i�s�c��-

�li�ie uda�a si� � dals�� drog�. Warto te� �mienia� d�ieciom role, aby my�li�i te� byli � �aba�ie

g�skami.

�aba�a mo�e stano�i� ��nkt �yj�cia do ��ra�li�ienia d�ieci na los �r�elat�j�cych �r�e� nas�

kraj g�si - � �ynik� �olo�a� ginie ich roc�nie �g o�cjalnych statystyk 1� tysi�cy�

���si�mog��nam�da�� lekcj��warto�ci� rod�innych� i�ws����racy.�S��bard�o� lojalne�wobec�swoich�rod�in�

-�wi����si��na�ca�e��ycie�i�s��o�iek��c�e�wobec��artner�w�i��otomstwa.�Je�li��artner�l�b�d�iecko�g�si�

�achor�je�albo�jest�ranne,�g���nie�odst��i�od�ich�bok��-�nawet�je�li�nadchod�i��ima�i�inne�g�si�odlat�j��

na��o��dnie.�L�d�ie,�kt�r�y�obserwowali�te��taki��r�e��d���s�y�c�as�donos��,��e�g�si�odc��waj��emocje�

�odobnie� jak�my.�Je�eli��artner�g�si��ostaje��abity,� l�b� jej� jajka��ostaj���nis�c�one,�g���w�samotno�ci�

b�d�ie�odbywa���a�ob�.��iekt�re�g�si��o��mierci��artnera,��r�e��res�t��swego��ycia,�odmawiaj���onow-

nego�wi��ania�si��-�ich�wdowi�stan�mo�e�trwa��ca�kiem�d��go,�bo�g�si��yj��nawet��5�lat.����sie�rod�iny�

form�j��si��w�wi�ks�e�gr��y.��aka�s�o�ec�no���jest��o�ytec�na��odc�as�d��godystansowych�lot�w.��o�a�

�ilnowaniem�swoich�rod�in,�g�si��iln�j��r�wnie��innych�towar�ys�y��e�swojego�stada��gdy�lec�,�a�jedna�

��g�si��ostaje��ostr�elona,�inne�g�si��ostan����ty��,�by��ao�iekowa��si��rannym�towar�ys�em.”�

cytat:�www.birdlooking.�l/index.�h�/wiadomosci/10�-�olowania-na-�taki

Page 2: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PL

Szkoła�współpracy,�czyli�latanie�w�kluczu

Na �oc��tk� �oro�ma�iaj � d�ie�mi na temat s�osob�� odby�ania ��dr��ek �r�e� �taki�

�taki migruj� dniem lub noc�, �ojedync�o lub stadami, s�ybuj� - �ykor�ystuj�c �st��uj�ce �r�dy

cie��ego �o�ietr�a, lub lec� lotem akty�nym - �ci�� machaj�c skr�yd�ami. Jedne od�oc�y�aj� c��-

�ciej, inne r�ad�iej, niekt�re �otra�� na�et �r�elecie� mor�e c�y �ustyni� jednym skokiem (t��.

lotem non sto��. �taki �ybieraj� te� r��ne trasy �r�elot�� i �okonuj� r��ne odleg�o�ci. �tasie ��-

dr��ki to bard�o cieka�a d�ied�ina, �ci�� badana �r�e� nauko�c��.

D�ieci na �e�no �id�ia�y �taki ��druj�ce � kluc�ach. �astan��cie si� ra�em � jakim celu �taki

t�or�� taki s�yk �odc�as lotu. �yja�nij, �e kl�c�e, kt�re �id�imy �iosn� l�b jesieni� na niebie to

efekt �s����racy mied�y to�ar�ys�ami �odr��y� �tak lec�cy jako �ier�s�y �ykonuje najci��s��

�rac�. Machaj�c skr�yd�ami �yt�ar�a �r�d �o�ietr�a, kt�ry u�at�ia lot �takom lec�cym be��o�red-

nio �a nim. Mo�na �o�ied�ie�, �e toruje on drog� s�oim to�ar�ys�om. �taki, aby �a�e�ni� sobie

�idoc�no�� tr�ymaj� si� linii �y�nac�onej �r�e� �e�n�tr�ne skr�yd�o �o�r�ednika. Latanie ��s�yku

�o��ala �aos�c��d�i� energi� - im dalej od c�o�a kluc�a tym mniejs�y o��r �o�ietr�a i �raca ��o�o-

na � lot maleje. �o tam lec� �a�s�e �taki m�ode i�niedo��iadc�one lub chore. Na ko�cu kluc�a od-

�oc�y�aj� te� �mieniaj�cy si� co jaki� c�as �r�e�odnicy. Kluc�e formuj� d�ugodystanso�cy n�.��ura-

�ie, g�si, �ab�d�ie c�y kormorany.

�� �iekawe�c�y��tr�ymanie�kl�c�a�jest��atwe�

�� Jak��taki�to�robi���

�� ��y�wymaga�to�dobrej�ws����racy�mi�d�y�towar�ys�ami��odr��y��

�� A�mo�e��r�ychod�i�to��takom�a�tomatyc�nie��

�a�ro�on�j d�ieciom aby s�ra�d�i�y to na ��asnej sk�r�e�

� Naj�ier� �od�iel klas� na � gr��y�

W tym celu �r�ygotuj kartec�ki � na�isami �Grus” i �Anser” ���ro�orcjonalnej ilo�ci, od�o�iadaj�cej

lic�bie d�ieci. Ro�losuj mi�d�y d�ie�mi kartec�ki. �adaniem uc�ni�� b�d�ie g�o�ne na�o�y�anie s�o-

�a � �yloso�anej kartec�ki i �nale�ienie koleg�� i�kole�anek, kt�r�y maj� takie samo has�o.

Kiedy �s�yscy �najd� ju� s�oje stado �yja�nij, �e �Grus grus” to �aci�ska na��a �ura�ia ��yc�ajne-

go, a �Anser anser” to g�� g�ga�a. Oba gatunki t�or�� kluc� �odc�as lotu.

� �era� �adaniem d�ieci b�d�ie na�lado�anie lot� � kl�c���

Niech ka�da gru�a o�racuje s�oj� strategi� lotu i komunikacji, �ami�taj�c, aby od c�asu do c�asu

�mienia� � locie �r�e�odnika stada, by m�g� on od�oc��� na ko�cu kluc�a, ora� �e �taki s�abs�e

i�chore �a�s�e lec� na ko�cu.

�o���l uc�niom �y�raco�a� system samod�ielnie. Kiedy g�si i �ura�ie �r�e��ic�� ju� lot � kluc�u

i b�d� �ado�olone � efektu, mog� �od�ieli� si� s�oimi do��iadc�eniami i �y�raco�an� technik�

lotu. Na koniec �ach�� d�ieci do st�or�enia jednego du�ego �tasiego kluc�a. Mi�ego latania�

Page 3: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PL

Skrzydlaci�posłańcy�wiosny,�czyli�ptasi�kalendarz

Porozmawiaj z uczniami o oznakach wiosny.

Co d�ieje si� �iosn� � �r�yrod�ie, jak �mienia si� otoc�enie � �os�c�eg�lnych miesi�cach�

C�y �iosna � �r�yrod�ie �ac�yna si� � tym samym c�asie co �iosna kalendar�o�a�

� �e�no�ci� uc�nio�ie ��r�c� u�ag� na �r�ylatuj�ce �iosn� �taki. �astan��cie si� dlac�ego �taki

odby�aj� ��dr��ki... Kt�re �taki kojar�� si� d�ieciom �e ��iastunami �iosny� �o�ied�, �e �taki

�racaj� na l�go�iska � okre�lonej kolejno�ci i �e �adaniem uc�ni�� b�d�ie o�raco�anie �tasiego

kalendar�a �r�ylot��.

Ro�los�j mi�d�y d�ie�mi obra�ki � �i�er�nkami �tak�� (�o jednym na �c�nia, obra�ki mog� si�

�o�tar�a�� - karty���il�stracjami��najd�i�s��na�ko�c���aki�t��

�adaniem d�ieci jest �sta�ienie si� � s�ereg� �g kolejno�ci �r�ylot� �os�c�eg�lnych gat�nk��

(od naj�c�e�niej - do naj���niej �r�ylat�j�cych��

Kiedy uc�nio�ie s� ju� od�o�iednio usta�ieni, �o kolei �r�edsta�iaj� si�� n�. �jestem sko�ronkiem,

�r�ylatuj� bard�o �c�e�nie - ju� ���o�o�ie lutego, �im� s��d�i�em � �achodniej Euro�ie”, �jestem

�ura�iem - �r�ylatuj� �od koniec lutego i � marcu, �imo�a�em � ���nocnej Afryce”, itd.

Warto �odkre�li�, �e nie jest to s�ty�ny kalendar� i mog� nast��o�a� � �r�ylotach �tak�� �e�ne

�r�esuni�cia, s�o�odo�ane n�. �mianami klimatu.

Niekt�re �taki �yj�ce � miastach, jak n�. s��ak c�y gr�y�ac�, �odejmuj� �r�by �o�ostania � �olsce

na �im�. Nie �s�ystkie �taki danego gatunku �r�ylatuj� od ra�u � tym samym c�asie, n�. samce

bocian�� i jask��ek �racaj� �c�e�niej ni� samice i �r�ygoto�uj� gnia�do na �r�yj�cie �artnerki, �o-

dobnie samce s�o�ik��, kt�re ��ie�aj� � nocy, chc�c ��abi� samic�ki migruj�ce ��a�nie noc�.

�taki na kartach to oc�y�i�cie nie jedyne, kt�re �r�ylatuj� do nas �iosn�. �o�ro� uc�ni��, aby �a-

�ami�tali gatunki naj�c�e�niej i naj���niej �r�ylatuj�ce ora� ��r�� u�ag�, �e naj���niej �r�ylatuj�

�taki o�ado�erne, co jest ��i��ane � dost��no�ci� o�ad��.

Dla �tr�alenia mo�na �ono�nie ro�loso�a� karty i �o�rosi� �c�ni��, aby �n�� ��o�yli �tasi

kalendar�, ale tym ra�em - jak najs�ybciej�

Nie tr�eba uc�y� si� kalendar�a na �ami��, �ystarc�y mie� oc�y i us�y s�eroko ot�arte, a sami �a-

u�a�ymy co d�ieje si� � �r�yrod�ie - kt�re �taki ju� �r�ylecia�y, a na kt�re tr�eba jes�c�e �oc�eka�.

Wiosna to najbard�iej �r��nico�ana �ora roku i obser�o�anie jej to �ra�d�i�a frajda�

Page 4: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PL

Propozycje�wykorzystania�kart�ptaków

� �or��dko�anie kart �tak�� �g kolejno�ci �r�ylot��

� �aba�a � ro��o�na�anie gatunk�� - do�aso�y�anie obra�k�� do na�� �tak�� (nale�y �c�e-

�niej odci�� na��� od �i�erunku �taka�

� koloro�anie �g ��oru

� �s�ycie kart �tak�� � ksi��ec�k� �t. �Atlas skr�ydlatych �os�a�c�� �iosny” i odhac�anie �aob-

ser�o�anych gatunk��

� �od�ia� kart �g miejsc �imo�ania �tak�� (Euro�a, Afryka�

� gra � memo (�ar� t�or�y ���r i �okoloro�any �r�e� d�ieci obra�ek �taka�

�ale�nie od �ieku i �ied�y d�ieci mo�na �ykor�ysty�a� �s�ystkie lub tylko �ybrane karty �tak��.

Jaka�to�melodia?�a�ro�onuj d�ieciom konkurs na ro��o�na�anie g�os�� �tak��.

Wiosna, to dobry okres aby �odj�� to �y��anie, bo ��ie�a jes�c�e nie�iele gatunk��, �i�c �at�iej

b�d�ie nas�uchi�a� i utr�ala� � �ami�ci �o�nane melodie. Jest to bard�o �r�ydatna umiej�tno�� -

c��sto �at�iej jest us�ys�e� �taka ni� go �obac�y�, a � �r�y�adku gatunk�� bli�niac�ych, c�yli �ra�ie

identyc�nych � �ygl�du - tylko �najomo�� ��ie�u �o��oli na ich ro�r��nienie (n�. �ier�iosnka od

�iecus�ka�. �o�a tym dla ��asnej satysfakcji �arto kojar�y� klangor �ura�i albo charakterystyc�ny

��ie� sko�ronka - by odt�d �i��a� si� � rado�ci� nadchod��cej �iosny.

�o�ro�, aby d�ieci �r�ygoto�a�y si� � dom� do klaso�ego konk�rs��

Na stronie ���.�r�yroda�olski.org/fotogra�a��r�yrodnic�a.�h� mo�na �nale�� g�osy gatunk��

���a��c�onych do �akietu kart. Na �oc��tek mo�na �ybra� do �a�ami�tania naj�rosts�e do ro�r��-

nienia g�osy (n�. �ura�ia, bociana, gr�y�ac�a, �ier�iosnka, sko�ronka, s�o�ika�.

�od�iel d�ieci na kilk�osobo�e gr��y� ��s�c�aj g�osy �tak��, a �adaniem �c�ni�� b�d�ie �y-

bieranie i odk�adanie od�o�iednich obra�k��� �otem s�ra�d�amy �ra�id�o�o�� �ykonania �a-

dania.

Konkurs mo�na �od�ieli� na eta�y, ��ro�ad�aj�c sto�nio�o g�osy �tak��, kt�re maj� �kr�tce

�r�ylecie�.

�o �ako�c�eniu konkursu, �ach�� d�ieci aby �odc�as s�acer��, � drod�e do s�ko�y, c�y na �aku�y

���c�a�y ��tasi �ltr d��i�ko�y” i stara�y si� �ych�yci� �o�nane g�osy �tak��.

Nie�at�o jest na �r�yk�ad �obac�y� �ier�iosnka, ale gdy si� ode��ie - nie ma ��t�li�o�ci, �e to ten

�tas�ek.

Page 5: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PL

Wypatrujmy�ptasich�podróżników!�ach�� d�ieci do obser�o�ania skr�ydlatych ��iastun�� �iosny.

St��r�cie d��y �s��lny �lakat, na kt�rym �r�ykleicie �okoloro�ane obra�ki �tak��, �g kolej-

no�ci ich �o�rotu do �olski. �adaniem d�ieci b�d�ie s�ukanie tych �tak�� � terenie i ��isy�anie

s�oich �ier�s�ych obser�acji � od�o�iednim miejscu na �lakacie (n�. data, imi� obser�atora i

miejsce obser�acji�.

n�� Skowronek:��5�l�ty,�Franek�(��ka�na�Sem���kach�

�r�ywac�:�15�marca,�Kasia�B.�(�ark�Kle�ac�a�,�1��marca,��iotr���(d��y�klon��r�y��iotrkowskiej��04�

C���� �tak�� mo�na �aobser�o�a� � mie�cie, ale � �os�uki�aniu innych tr�eba uda� si� dalej -

niech b�d�ie to �retekst do rod�innej lub klaso�ej �yciec�ki �a miasto �-�

Mo�li�e, �e niekt�re �taki uda si� d�ieciom tylko us�ys�e� - to te� si� lic�y� �obac�ycie ile rado�ci

mo�e �r�ynie�� us�ys�enie na �iosn� �ier�s�ej kuku�ki c�y s�o�ika i �od�ielenie si� obser�acj� ��in-

nymi� Niekt�rych gatunk�� mo�e nie uda� si� �aobser�o�a�, niekt�re �obac�� �s�yscy, a jes�c�e

inne - tylko kilka os�b � klasie. � takich informacji te� mo�na �yci�gn�� �nioski.

�lakat �omo�e d�ieciom � �ymienianiu si� informacjami - je�li �iadomo, �e jaki� gatunek gd�ie�

�yst��uje - �o�ostali te� mog� ��j�� go obser�o�a�.

� trakcie �iosennych obser�acji �tak��, mo�na og�as�a� tematyc�ne konk�rsy, n��

� Kto �ier�s�y us�ys�y sko�ronka/s�o�ika/kuku�k�

� Kto �ier�s�y �obac�y bociana (na ��ce/ � gnie�d�ie/� locie�

� Kto �obac�y �taka � obr�c�k�

� Kto �aobser�uje i cieka�ie o�is�e bit�� mi�d�y �takami

� Kto �ier�s�y us�ys�y �isklaki

�a��c�amy���ory�dy�lom���dla�najbard�i�j��aanga�o�anych�obs�r�ator���

Page 6: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PL

Page 7: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PL

Ptasi�przewodnik�+�lornetka�dla�najmłodszych

�r�bcie samod�ielnie ��tlas skr�ydlatych �os�a�c�� �iosny”�

Wystarc�y �r�ed�iurko�a� karty �tak��, �okoloro�a� i ��i��a� je � ksi��ec�k�.

Mo�ecie samod�ielnie �a�rojekto�a� ok�adk� i �odhac�a�” �aobser�o�ane gatunki.

M�ods�e d�ieci mog� �robi� lornetki � rolek od �a�ier� toaleto�ego�

�s�y�amy � rolki �s�y�ac�em biuro�ym, �r�yc�e�iamy tasiemk�, kolorujemy �g u�nania i goto�e�

�a lornetka nie �r�ybli�a, ale ma t� �alet�, �e �atr��c �r�e� ni� mo�na sku�i� u�ag� na obser�o�a-

nym obiekcie. �o�a tym nie tr�eba usta�ia� ostro�ci �-�

Trasy�wędrówek�-�niebezpieczna�podróż

�od�iel d�ieci na kilkuosobo�e gru�y.

�o�ro� uc�ni��, aby �od�ielili karty � �takami �g miejsc ich �imo�ania (Euro�a, Afryka�.

Gatunki, kt�re �imuj� niedaleko, � Euro�ie - to �r�edsta�iciele migrant�� kr�tkodystanso�ych�

�taki �okonuj�ce d�u�s�e trasy - to migranty d��godystanso�e�

Ro�daj d�ieciom ma�y � �a�nac�on� tras� migracji bociana, jask��ki i k�k��ki - to �ra�d�i�e

obie�y��iaty�

�astan��cie si� sk�d ��a�ci�ie �iadomo, �e �taki te lec� tak� ��a�nie tras�.

Kiedy� lud�ie t�umac�yli jesienne �nikanie i �iosenne �oja�ianie si� �tak�� � r��ny s�os�b - nie

�a�s�e �godny �e stanem r�ec�y�istym.

Wyja�nij, �e � badaniach tras migracji �ra�d�i�ym �r�e�omem sta�o si� obr�c�ko�anie �tak��. Na-

uko�cy stosuj� jes�c�e no�oc�e�niejs�e metody, jak n�. geolokatory (miniaturo�e ur��d�enie �r�y-

c�e�ione do �taka, rejestruj�ce d�ukrotnie � ci�gu dnia ilo�� ��iat�a s�onec�nego, co umo�li�ia

okre�lenie d�ugo�� i s�eroko�� geogra�c�n�� ora� nadajniki radio�e (�amonto�ane nic�ym �lecak

na �tasim gr�biecie - �ysy�aj� sygna�y odbierane �r�e� satelity komunikacyjne�. D�i�ki temu �i�cej

�iadomo o �tasich migracjach, ale i tak s�oro jest jes�c�e do �yja�nienia.

�a�ro�on�j �c�niom �cielenie si� � role badac�y ��dr��ek �tak�� - �o�ro�, aby na �odsta�ie

informacji na kartach ����e�nili ma�� migracji o inne, �ybrane gat�nki�

Page 8: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PL

�iedy ma�y b�d� goto�e - �o�ro� d�ieci o ich �a�re�ento�anie�

Ka�da gru�a b�d�ie mia�a �a�e�ne inny �omys� na �yb�r gatunk��, ora� inny �omys� na trasy �r�e-

lot�� na �imo�isko. Nie s�kod�i - ��ic�enie ma sk�oni� uc�ni�� do �astano�ienia si� nad tym, c�ym

kieruj� si� �taki �r�y �ybor�e tras migracji.

Warto ��r�ci� u�ag� na rol� �tasich ostoi, jako miejsc od�oc�ynku i �ero�ania �odc�as ��dr��ek,

ora� na ���y� technik lotu na �yb�r trasy (n�. bociany bia�e unikaj� �r�elot�� nad mor�em, gdy�

nie �o�staj� tam �st��uj�ce �r�dy cie��ego �o�ietr�a umo�li�iaj�ce �takom s�ybo�anie�.

Ogl�daj�c naryso�ane �r�e� d�ieci trasy �r�elot�� s�ra�d�cie c�y �r�ebiegaj� one �r�e� miej-

sca �a�nac�one na ma�ie g�ia�dkami�

S� to miejsca dla �tak�� bard�o niebe��iec�ne - odby�aj� si� tam maso�e �olo�ania lub ch�y-

tanie �tak�� � �u�a�ki. �taki �abijane s� �ar��no legalnie, jak i �r�e� k�uso�nik��. C��sto gin�

gatunki r�adkie, intensy�nie chronione � miejscach s�oich l�go�isk.

�oro�ma�iajcie o tym, dlac�ego lud�ie �abijaj� �taki. C�y tak musi by�� �astan��cie si� co mo�na

�robi�, aby �a�obiec tej sytuacji.

Ochrona �tak�� ��dro�nych �ymaga �aanga�o�ania s�o�ec�no�ci mi�d�ynarodo�ej, mo�na �od-

�isy�a� elektronic�ne �etycje, �ysy�a� listy do ambasad �a�st�, � kt�rych �abijane s� �taki.

Warto nag�a�nia� ten �roblem. Na s�c���cie jest �ielu lud�i kt�rym �ale�y na losie �tak�� i �alc��

o ich ochron� - �arto ich �s�iera�.

Informacje o aktualnych �etycjach online na temat �tak��� ���.komitee.de/en/�rotest

�najomo�� tras migracji, ma ogromne �nac�enie dla ochrony �tak�� - nie �ystarc�y dba� o �taki

��miejscu gd�ie �imuj� c�y odby�aj� l�gi, ale na ca�ej trasie ich ��dr��ki.

� oka�ji Mi�d�ynarodo�ego Dnia �tak�� ��dro�nych nag�o�nijcie � s�kole �roblem �abijania

�tak�� �odc�as ich ��dr��ek� Mo�ecie na�isa� listy do ambasad �a�st� s�yn�cych � tego �ro-

ceder� i �ebra� �od nimi jak naj�i�cej �od�is��� �o�od�enia�

Page 9: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL

Oto trasa migracji bociana bia�ego, jask��ki dym��ki i kuku�ki. �a�nac� r��nymi kolorami ��dr��ki

innych �tasich �odr��nik��. Nie �a�omnij o legend�ie�

Page 10: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL Skrzydlaci�posłańcy�wiosny�-�karty

Page 11: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL Skrzydlaci�posłańcy�wiosny�-�karty

Page 12: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL Skrzydlaci�posłańcy�wiosny�-�karty

Page 13: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL Skrzydlaci�posłańcy�wiosny�-�karty

Page 14: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL Skrzydlaci�posłańcy�wiosny�-�karty

Page 15: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL Skrzydlaci�posłańcy�wiosny�-�karty

Page 16: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL Skrzydlaci�posłańcy�wiosny�-�karty

Page 17: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL Skrzydlaci�posłańcy�wiosny�-�karty

Page 18: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL Skrzydlaci�posłańcy�wiosny�-�karty

Page 19: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL Skrzydlaci�posłańcy�wiosny�-�karty

Page 20: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL Skrzydlaci�posłańcy�wiosny�-�karty

Page 21: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL Skrzydlaci�posłańcy�wiosny�-�karty

Page 22: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL Skrzydlaci�posłańcy�wiosny�-�karty

Page 23: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL Skrzydlaci�posłańcy�wiosny�-�karty

Page 24: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PL

Page 25: Gąski,Gąskiwdrogę!soswjastrowie.pl/pliki/plik/gaski-1584540695.pdf · 2020. 3. 18. · Warto odkreli, e nie jest to styny kalendar i mog nastoa rylotach tak ene resunicia, soodoane

WWW.EKOKALENDARZ.PLWWW.EKOKALENDARZ.PL

Materia�y o�raco�ano � ramach �rojekt� ��kologia mies�c��cha”

reali�o�anego �r�e� O�rodek D�ia�a� �kologic�nych ��r�d�a”

www.zrodla.org

Fotogra�a na ok�adce� Smudge 9000, CC BY-NC �.0