Guatr (Tiromegali)

İhsan ESEN

Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Guatr Evrelemesi (DSÖ)

• Evre O : Guatr yok

• Evre 1a : Palpasyonla var, boyun ekstansiyonda

bile görülmüyor

• Evre 1b : Palpasyonla var; boyun ekstansiyonda

görülüyor

• Evre 2 : Boynun normal pozisyonunda

görülüyor

• Evre 3 : Uzaktan fark edilen büyük guatr

Fırat Ü iversitesi Hasta esi Ço uk E dokri olojisi Hasta Arşivi

Guatr = Hipotiroidi Guatr ≠ Hipotiroidi

Guatr

Hipotiroidi Hipertiroidi Ötiroidi

sT4 düşük TSH yüksek

sT4 normal TSH normal

sT4 yüksek TSH düşük

Subklinik Hipotiroidi

Subklinik Hipertiroidi

sT4 normal TSH düşük

sT4 normal TSH yüksek

Düşük vücut ısısı Bradikardi Kilo alımı Boy kısalığı – düşük uzama hızı Kalın deri Kardiyak komplikasyonlar Gelişim basamaklarında gecikme –duraklama

Guatr nedenleri

1. Enflamatuar nedenler (Tiroiditler)

Kronik otoimmün tiroidit (Hashimoto) Subakut tiroidit Akut süpüratif tiroidit

2. Kolloid guatr

3. İyot eksikliği e ağlı guatr

4. Guatrojenlere ağlı guatr İyot Lityum, amiodaron v.b ilaçlar Guatrojen madde içeren yiyecekler

5. Toksik guatr Graves hastalığı Otonom fo ksiyo göstere tiroid ade o ları

6. Nodüler guatr Soliter veya multinodüler

7. Tiroid tümörler Adenomlar veya karsinomlar

8. Uygunsuz TSH salgısı TSH salgılaya ade o Hipofizer tiroid hormon direnci

8. Tiroidin infiltratif hastalıkları Histiyositozis, Sistinozis

Tiroiditler

• Otoimmün tiroiditler

– Kronik lenfositik tiroidit (Hashimoto)

– Graves Hastalığı

• Ağrısız tiroiditler

– Sporadik

– Postpartum

• Subakut ağrılı tiroidit deQuervain hastalığı

• Riedel tiroiditi

Graves Hastalığı

Çevresel guatrojenler

• İyot eksikliği

• Yiyecekler

• İç e suyu a karışa irtakı ki yasallar

• İlaçlar

– Thionamidler, Lityum, Amiodaron

– İyot • Özellikle kistik fibrozlu çocuklarda iyot içeren ekspektora ları

fazla kulla ı ı

İyot eksikliği

Guatrojenler

•Siyanoglukosidler

•Tiyoglukosidler

•Brokoli

•Brüksel laha ası •Lahana

•Karnabahar

•Kıvır ık laha a

•Yer laha ası •Hardal

•Turp

Guatrojenler

Ailesel guatr

• Dishormonogenez

– TSH reseptörü

– Sodyum iyot simporter

– Tiroid peroksidaz

– Tiroglobülin

• Pendrin (Pendred sendromu)

Konjenital nörosensörial işit e kay ı, guatr

Uygunsuz TSH salgısı

• TSH salgılaya hipofiz tü örü

• Hipofizer tiroid hormon direnci

Laboratuar inceleme

• TSH, serbest T4

• Tiroid otoa tikorları (Anti TPO-Anti Tg)

• TSH reseptör antikoru (TRABS)

• Spot idrarda iyot atılı ı

• Tiroid USG

• Tiroid sintigrafisi (Hipertiroidi varlığında)

Tedavi

• Tiroid hormonu (L-tiroksin)

• Anti - tiroid ilaçlar

• Cerrahi

• Radyoaktif iyot

Guatr nedenleri

1. Enflamatuar nedenler (Tiroiditler)

Kronik otoimmün tiroidit (Hashimoto) Subakut tiroidit Akut süpüratif tiroidit

2. Kolloid guatr

3. İyot eksikliği e ağlı guatr

4. Guatrojenlere ağlı guatr İyot Lityum, amiodaron v.b ilaçlar Guatrojen madde içeren yiyecekler

5. Toksik guatr Graves hastalığı Otonom fo ksiyo göstere tiroid ade o ları

6. Nodüler guatr Soliter veya multinodüler

7. Tiroid tümörler Adenomlar veya karsinomlar

8. Uygunsuz TSH salgısı TSH salgılaya ade o Hipofizer tiroid hormon direnci

8. Tiroidin infiltratif hastalıkları Histiyositozis, Sistinozis

Soru ve katkılar lütfen

Dr. İhsan ESEN

Fırat Ü iversitesi Hasta esi Ço uk E dokri olojisi Bili Dalı

http://kisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/

Edinsel hipotiroidi

Tersiyer - Sekonder Primer

• Kronik lenfositik tiroidit (Hashimoto tiroiditi)

– Bazı kro ozo ozuklukları da sık Trizomi 21 ve Turner sendromu)

– Otoimmün poliglandüler sendrom tip 1 (APECED sendromu) ve tip 2

• İyot eksikliği

• Ablasyon so rası

– Cerrahi

– Radyoaktif iyot

Edinsel primer hipotiroidi nedenleri-1

Edinsel primer hipotiroidi nedenleri-2

• İlaçlar

– Thionamidler • (PPU, metimazol)

– Lityum

– Antikonvülzanlar

• Fenitoin,

• Fenobarbital

• Valproik asit

– Fazla iyot alı ı • Amiodaron

• Besin takviyeleri

• Öksürük şurupları

• Geç başlangıçlı konjenital hipotiroidi

– Tiroid disgenezi

– Tiroid metabolizma

ozuklukları (dishormonogenezis)

Edinsel primer hipotiroidi nedenleri-2

• Sistemik infiltratif hastalıklar

– Sistinozis

– Langerhans hücreli histiositoz

• Tüketim hipotiroidisi

– Büyük hemanjiomlar art ış tip 3 deiodinaz aktivitesi)

• Kranjiofaringeoma ve diğer hipotala us ve hipofizi

etkileyen tümörler

• Beyi errahisi so rası

• Kranial radyasyon

• Kafa trav ası

• Meningoensefalit

Edinsel santral hipotiroidi nedenleri

Belirti ve bulgular

Vücut tüyleri de artış

Guatr

Ge ik iş puberte

Nadiren erken puberte

Solukluk

Düşük vücut ısısı Bradikardi Kilo alımı Boy kısalığı – düşük uzama hızı Kalın deri Kardiyak komplikasyonlar Gelişim basamaklarında gecikme –duraklama

Laboratuvar

SANTRAL HİPOTİROİDİ

• TSH N - ↓

• Serbest T4 ↓↓

PRİMER HİPOTİROİDİ

TSH ↑↑

Serbest T4 ↓↓

Laboratuvar Primer hipotiroidi

• Tiroid otoa tikorları

– Anti Tiroid peroksidaz (TPO)

– Anti Tiroglobülin (Tg)

• İdrar iyot atılı düzeyi Spot idrar

Görüntüleme Primer hipotiroidi

• Tiroid USG

Laboratuvar Santral hipotiroidi

• Diğer hipofizer hor o lar

– IGF-1 (Somatomedin-C)

– ACTH – Kortizol

– FSH, LH, TT/E2

Büyüme hormonu

ACTH

TSH

FSH/LH PRL AVP

Görüntüleme Santral hipotiroidi

• Magnetik rezonans (MR)

Görüntüleme Santral hipotiroidi

• Magnetik rezonans (MR)

Tedavi

• Levotiroksin (Levotiron® tb – Euthyrox® tb )

• Doz

• 6-12 ay 5-8 µg/kg/gün

• 1-3 yaş 4-6 µg/kg/gün

• 3- yaş 3-5 µg/kg/gün

• 10- 8 yaş 2-4 µg/kg/gün

İzle

• Ta ıda ay so ra

• 3-6 ayda bir

Soru ve katkılar lütfen

Dr. İhsan ESEN

Fırat Ü iversitesi Hasta esi Ço uk E dokri olojisi Bili Dalı

http://kisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/

Guatr nedenleri

• Diffuz Guatr

– Tiroiditler

– Çevresel guatrojenler

– Ailevi guatr

– Uygu suz TSH salgısı

– İdiyopatik

• Nodüler Guatr

– Tiroid nodülü

• Hipo/Hiper fonksiyone

– Supüratif tiroidit (abse

ile veya değil

HİPERTİROİDİZM

Sıcak intoleransı

Titreme

İshal / sık dışkılama

Adet düzensizliği (Amenore)

Kilo kaybı / kilo alamama

Jinekomasti

Kas kaybı

Bölgesel ödem

Artmış sistolik KB

Taşikardi

Büyümüş tiroid bezi (Guatr) Yüzde kızarma (Flushing)

Dışarı fırlamış gözler (Ekzoftalmi)

İnce, yağlı saçlar

Okul performansında azalma Duygulanım bozukluğu

Uyku problemleri

İştah artışı