gİyİm Üretİm teknolojİsİ - || megepmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/elbise...

T.C.MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ

ELBİSE DİKİMİ542TGD133

Ankara, 2011

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan ÇerçeveÖğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olaraköğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel öğrenmemateryalidir.

Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiştir.

PARA İLE SATILMAZ.

i

AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................iiGİRİŞ .......................................................................................................................................1ÖĞRENME FAALİYETİ– 1 ...................................................................................................31. ELBİSE KESİMİ.................................................................................................................. 3

1.1. Model Analizi ...............................................................................................................31.2. Elbise Kesimi ................................................................................................................4

1.2.1. Kumaşı Kesime Hazırlama .................................................................................... 4UYGULAMA FAALİYETİ ................................................................................................ 4

1.2.2. Kalıbı Kumaşa Yerleştirme ................................................................................... 6UYGULAMA FAALİYETİ ................................................................................................ 6

1.2.3. Model Uygulamalı Elbise Kesimi .........................................................................9UYGULAMA FAALİYETİ ................................................................................................ 9

ÖĞRENME FAALİYETİ– 2 .................................................................................................112. ELBİSE DİKİM ÖNCESİ HAZIRLIK İŞLEMLERİ ........................................................ 11

2.1. Elbise Prova- Kontrol İşlemleri .................................................................................. 112.1.1. Elbiseyi Provaya Hazırlama ................................................................................11

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 112.1.2. Elbise Provası ......................................................................................................18

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 182.1.3. Elbiseyi Provadan Çıkarma ve Karşılaştırma işlemleri .......................................21

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 21ÖĞRENME FAALİYETİ- 3 ..................................................................................................233. ELBİSE DİKİMİ ................................................................................................................23

3.1. Elbise Dikim İşlemleri ................................................................................................ 23UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 23

ÖĞRENME FAALİYETİ– 4 .................................................................................................424. ELBİSE SON ÜTÜ VE SON KONTROLÜ......................................................................42

4.1. Elbise Son Ütüleme İşlemleri ..................................................................................... 42UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 424.2. Elbise Son Kontrolü ....................................................................................................44UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 44

MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 46KAYNAKÇA......................................................................................................................... 47

İÇİNDEKİLER

ii

AÇIKLAMALAR

KOD 542TGD133

ALAN Giyim Üretim Teknolojisi

DAL/MESLEK Kadın Terziliği

MODÜLÜN ADI Elbise Dikimi

MODÜLÜN TANIMIElbise kesimi, prova, dikim, son ütü ve son kontrol işlemleriile ilgili bilgi ve becerilerin anlatıldığı bir öğrenmemateryalidir.

SÜRE 40/32

ÖN KOŞUL Bluz Dikimi I-II modüllerini başarmış olmak

YETERLİK Elbise Dikmek

MODÜLÜN AMACI

Genel AmaçUygun ortam sağlandığında tekniğine uygun modeluygulamalı elbise dikimini yapabileceksiniz.Amaçlar1. Elbise ana ve yardımcı malzemelerini tekniğe uygun

olarak kesebileceksiniz.2. Elbise dikim öncesi hazırlık işlemlerini tekniğe uygun

olarak yapabileceksiniz.3. Elbise dikimini tekniğe uygun olarak yapabileceksiniz.4. Elbise son ütü ve kontrol işlemlerini kalite niteliklerine

uygun olarak yapabileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Elbise kumaşı, kesim masası, elbise kalıpları, toplu iğne,mezura, çizgi taşı, makas, ütü, ütü bezi, ütü masası kesilmişelbise parçaları, dikiş iğnesi, iplik, ayna, amerikan kumaş,dikiş makinesi, fermuar, agraf, düğme, tela.

ÖLÇME VEDEĞERLENDİRME

Modülün içinde yer alan her öğrenme faaliyetinden sonraverilen ölçme araçları ile kendinizi değerlendireceksiniz.Modül sonunda kazandığınız bilgi ve becerileri ölçmekamacıyla, hazırlanan ölçme aracı ile değerlendirileceksiniz.

AÇIKLAMALAR

1

GİRİŞ

Sevgili Öğrenci,

İnsanın kendine güveni artıran, statüsünü belirleyen ve kişilik kazandıran giyimgünümüzde önemini kanıtlamıştır. Günümüzdeki giyim çeşitlerinden biri olan elbise öncelerisadece başın geçeceği kadar bir oyuk açılarak yapılan bir giysiydi. Daha sonra elbise giyimindeğişim rüzgârlarından etkilenerek özelliklerini geliştirmiş ve giyim kategorisinde yerinialmıştır.

Sanayi devriminden önce kıyafetler terziler tarafından kişiye özel olarak dikilirdi.Hazır giyim anlayışının gelişmesiyle birlikte terzilik sektörü de değişmiştir. Bu modülünterziliği meslek edinmek isteyenlere yararlı olacağı düşünülmektedir.

Hazırlanan bu modülde elbise ana ve yardımcı malzeme kesimi, elbise kontrol-provası, elbise dikimi ve son ütü-son kontrol işlemleri anlatılmaktadır. Modül ile terziliktekniğine uygun elbise dikimi yapabileceksiniz.

GİRİŞ

3

ÖĞRENME FAALİYETİ– 1

Bu faaliyette verilen bilgiler doğrultusunda, uygun ortam sağlandığında elbise ana veyardımcı malzemelerini tekniğe uygun olarak kesebileceksiniz.

Farklı model özelliği olan elbiseleri araştırınız. Model analizini yapınız. Elde ettiğinizsonuçları sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

1. ELBİSE KESİMİ

1.1. Model Analizi

Model AnaliziModel Adı: Model Uygulamalı Elbise Sipariş Tarihi:Müşteri Adı: Teslim Tarihi :

Model Analizi

Ön beden kuplu,Önden tek sıra düğmeli,Erkek yakalı,Arka ortası dikişli,Arka beden kuplu,İki parçalı kısa kollu.

Malzeme Listesi

140 cm eninde, 230 cmboyunda elbiselik kumaş,90 cm eninde 115 cmboyunda tela7 adet düğmeKumaş rengine uygun iplik

Parça Listesi ÖlçülerKumaşÖn x 2 adet

Bel : 86 cmBeden : 95 cm


AMAÇ

ARAŞTIRMA

4

Ön kup x 2 adetArka x 2 adetArka kup x 2 adetİç kol x 2 adetDış kol x 2 adetAlt yaka (verev) x 2 adetÜst yaka x 1 adetKlapa x 2 adetTelaKlapa x 2 adetAlt yaka x 2 adet

Kalça : 108 cmArka Uz. : 42 cmÖn Uz. : 44,5cmOmuz : 13 cmKol Boyu : 23 cmKol Gen : 34 cmYaka Açıklığı : 15 cmElbise Boyu : 103 cm

1.2. Elbise Kesimi

1.2.1. Kumaşı Kesime Hazırlama

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler

Kumaşın yüzü içte kalacak şekilde düzboy ipliği yönünde katlayınız.

Kumaşın dokuma eğrilikleri varsadüzeltiniz.

Kumaşı ütü masasına yerleştiriniz. Kumaşı bol buharla düz boy iplik

yönünde ütüleyiniz. Ütü ısısını kumaşa uygun olarak

ayarlamaya özen gösteriniz.


5

KONTROL LİSTESİ

Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmaları kendiniz ya da arkadaşlarınızladeğişerek kontrol listesindeki ölçütlere göre kendinizi değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır1 Model analizini doğru olarak yaptınız mı?

2Kumaşın yüzü içte kalacak şekilde düz boy ipliği yönündekatladınız mı?

3 Kumaşta dokuma eğriliklerini düzelttiniz mi?4 Ütü ısısını kumaşa uygun olarak ayarladınız mı?5 Kumaşı bol buharla düz boy iplik yönünde ütülediniz mi?6 Zamanı verimli kullandınız mı?7 Temiz ve düzenli çalıştınız mı?

DEĞERLENDİRME

Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kontrol listesine göredeğerlendiriniz.

Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğiniz varsa faaliyete dönerek ilgilikonuyu tekrarlayınız.

6

1.2.2. Kalıbı Kumaşa Yerleştirme



Kumaş: Kumaşı yüzü içte kalacak şekilde düz

boy ipliği yönünde katlayınız.

Kumaşı kesime hazırlama işlemlerinigözden geçiriniz.

Kumaşı kesim masasına seriniz. Kalıp parçalarını model analiz

sayfasındaki parça listesine göre kumaşüzerine yerleştiriniz ( Bakınız Şekil 1.1:Kumaş yerleşim planı ).

Kalıpları yerleştirirken düz boy iplikyönüne göre yerleştirmeye dikkatediniz.

Kumaşın desenli, kareli, çizgili oluşunadikkat ediniz.

Kalıpları kumaşa yerleştirilirken öncebüyük kalıpları yerleştiriniz. Küçükkalıplar için oyuntulardan faydalanınız.

Kalıpları kumaşa en ekonomik şekildeyerleştirmeye dikkat ediniz.

Yerleştirdiğiniz kalıpları kumaş üzerineiğneleyiniz.

Kalıpların kenarlarından çizgi taşı iledüzgünce çiziniz.

Dikiş paylarını çiziniz. Dikiş payı olarak, birleştirme yerlerine

2–2,5 cm, baskı yapılacak yerlere ise4–5 cm pay veriniz.

Kalıpları kumaş üzerinden kaldırınız vekumaş katlarının kaymaması içinkumaşı iğneleyiniz.

Tela: Telayı masa üzerine tek kat olarak

seriniz. Alt yaka ve klapa kalıp parçalarını

model analiz sayfasındaki parçalistesine göre tela üzerine yerleştiriniz (Bakınız Şekil 1.2: Tela yerleşim planı).

Yerleştirdiğiniz kalıpları tela üzerineiğneleyiniz.

Kalıpların kenarlarından çizgi taşı iledüzgünce çiziniz.

Çizdiğiniz kalıpları tela üzerindenkaldırınız.


7

Şekil 1.1: Kumaş yerleşim planı

Şekil 1.2: Tela yerleşim planı

8

KONTROL LİSTESİ


Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır

1Kumaşı yüzü içte kalacak şekilde düz boy ipliği yönündekatladınız mı?

2 Kumaşı kesim masasına düzgünce serdiniz mi?

3Kalıp parçalarını model analiz sayfasındaki parça listesine görekumaş üzerine yerleştirdiniz mi?

4Kalıp parçalarını düz boy iplik yönüne göre kumaş üzerineyerleştirdiniz mi?

5 Yerleştirdiğiniz kalıpları kumaş üzerine iğnelediniz mi?6 Kalıpların kenarlarından çizgi taşı ile düzgünce çizdiniz mi?7 Dikiş paylarını düzgün olarak çizdiniz mi?8 Kalıpları kumaş üzerinden kaldırdınız mı?9 Kumaş katlarını düzgün olarak iğnelediniz mi?

10 Telayı masa üzerine tek kat olarak yerleştirdiniz mi?

11Tela kalıp parçalarını model analiz sayfasındaki parça listesinegöre tela üzerine yerleştirdiniz mi?

12 Yerleştirdiğiniz kalıpları tela üzerine iğnelediniz mi?

13Tela kalıplarının kenarlarından çizgi taşı ile düzgünce çizdinizmi?

14 Çizdiğiniz kalıpları tela üzerinden kaldırdınız mı?15 İş zamanında bitirdiniz mi?16 Temiz ve düzenli çalıştınız mı?

DEĞERLENDİRME



9

1.2.3. Model Uygulamalı Elbise Kesimi



Kalıbı, çizilen kenar çizgilerindenkesiniz.

Makasın yerle temasını sağlamayadikkat ediniz.

Keskin bir makas kullanmaya özengösteriniz.

Tam çizgiden kesmeye özengösteriniz.

İş güvenliği kurallarına dikkat ediniz.

Tüm kalıp parçaları için aynı işlemitekrarlayınız.

Prova gerektiren parçaları amerikankumaştan kesebileceğiniziunutmayınız ( yaka, klapa vb. ).

Alt yaka tela kalıbını çizilen kenarçizgilerinden kesiniz.

Tüm tela kalıpları için aynı işlemi tekrarediniz.

İş güvenlik kurallarına dikkat ediniz.


10

KONTROL LİSTESİ


Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır1 Kalıbı çizilen kenar çizgilerinden düzgün olarak kestiniz mi?2 Tüm kalıp parçaları için aynı işlemi tekrarladınız mı?

3Alt yaka tela kalıbını, çizilen kenar çizgilerinden doğru vedüzgün olarak kestiniz mi?

4 Tüm tela kalıpları için aynı işlemi tekrar ettiniz mi?5 İş güvenlik kurallarına dikkat ettiniz mi?6 İşi planlanan zamanda bitirdiniz mi?7 Temiz ve düzenli çalıştınız mı?

DEĞERLENDİRME



11


Bu faaliyette verilen bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında elbise dikimöncesi hazırlık işlemlerini tekniğe uygun olarak yapabileceksiniz.

Çevrenizde bulunan bir terziden randevu alarak bir elbisenin prova aşamalarınıgözlemleyiniz ve arkadaşlarınızla paylaşınız.

2. ELBİSE DİKİM ÖNCESİ HAZIRLIKİŞLEMLERİ

2.1. Elbise Prova- Kontrol İşlemleri

2.1.1. Elbiseyi Provaya Hazırlama

Bol teyel yaparak karşılaştırma, her cins kumaşa ve modele uygulanır. Ancak buyöntem boyası çıkan kumaşlar için uygun değildir. Ayrıca kumaşın kalınlığına uygun iplikseçmek gerekir.



İpliği iğneye geçiriniz.

Kesimini yaptığınız parçaların işaretliyerleri üzerinden bol teyel alınız.

İpin ucunu düğümlemeyiniz. Kumaş katının kaymamasına dikkat

ediniz.

Teyellenen iki parçayı karşılıklı hafifçeçekerek teyel ipliğinin arada kalmasınısağlayınız.

Arada kalan iplikleri ortadan kesiniz. İplikleri keserken kumaşı kesmemeye


AMAÇ

ARAŞTIRMA


12

dikkat ediniz. İplikleri tam açınız.

Ön bedene bol teyel alınız. Ön bedende ön orta, bel, kalça, ilikyeri, röver hattı, kol birleştirme yeriişaretlerini teyel almayı unutmayınız.

Arka bedene bol teyel alınız.

Ön yan kupa bol teyel alınız. Kol evindeki ön kol birleştirme işaretinialmayı unutmayınız.

Arka yan kupa bol teyel alınız. Kol evindeki arka kol birleştirmeişaretini almayı unutmayınız.

Yakaya bol teyel alınız.

13

Kol parçalarına bol teyel alınız.

Klapaya bol teyel alınız Tüm kalıp parçalarına bol teyel almayıunutmayınız.

Teyellenen tüm parçaları karşılıklıhafifçe çekerek teyel ipliğinin aradakalmasını sağlayınız.

Arada kalan iplikleri ortadan kesiniz. Arka ortayı işaret teyelleri üst üste

gelecek şekilde iğneleyiniz. Ara teyelalınız.

Bel ve kalça işaretlerinin karşılıklıgelmesine dikkat ediniz.

14

Arka yan kupları arka bedene işaretteyelleri üst üste gelecek şekildeiğneleyiniz. Ara teyel alınız.

Göğüs, bel, kalça işretlerinin karşılıklıgelmesine dikkat ediniz.

Ön beden yan kupları, ön bedene işaretteyelleri üst üste gelecek şekildeiğneleyiniz. Ara teyel alınız.

Dış kol parçasını iç kol parçasına işaretteyelleri üst üste gelecek şekildeyerleştirerek iğneleyiniz ve ara teyellebirleştiriniz.

15

Kol orta işaretinin iki yanındaki kolbirleştirme işaretleri arasını resimdekigibi elde iki sıra büzgü alınız.

Çift sıra büzgü alırken birinci büzgüyü,bol teyelin 5 mm üstünden, ikincibüzgüyü bol teyelin 5 mm altındanalmaya özen gösteriniz.

Çift sıra büzgü alırken iplik uçlarınıbiraz uzun bırakmayı unutmayınız.

Kol alt dikişini iğneleyiniz. Ara teyelalınız.

İşaretlerin birbirine denk gelmesinedikkat ediniz.

Arka omuzu ön omuz üzerine işaretteyelleri üst üste gelecek şekildeyerleştirerek iğneleyiniz ve ara teyel ilebirleştiriniz.

Yan dikişleri işaret teyelleri üst üstegelecek şekilde yerleştirerekiğneleyiniz ve ara teyel ile birleştiriniz.

Arka yakayı provada kullanmak üzereamerikan kumaş üzerine verevyerleştirerek paysız kesiniz.

16

KONTROL LİSTESİ


Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır1 Ön bedene tekniğe uygun ve doğru olarak bol teyel aldınız mı?2 Arka bedene tekniğe uygun ve doğru olarak bol teyel aldınız mı?3 Ön yan kupa tekniğe uygun ve doğru olarak bol teyel aldınız mı?

4Arka yan kupa tekniğe uygun ve doğru olarak bol teyel aldınızmı?

5 Yakaya tekniğe uygun ve doğru olarak bol teyel aldınız mı?

6Kol parçalarına tekniğe uygun ve doğru olarak bol teyel aldınızmı?

7 Klapaya tekniğe uygun ve doğru olarak bol teyel aldınız mı?

8Teyellenen tüm parçaları karşılıklı hafifçe çekerek teyel ipliğininarada kalmasını sağladınız mı?

9 arada kalan iplikleri ortadan kestiniz mi?

10Arka orta dikişlerini işaret teyelleri üst üste gelecek şekildeiğneleyerek ara teyel aldınız mı?

11Arka yan kupları arka bedene işaret teyelleri üst üste gelecekşekilde iğneleyerek ara teyel aldınız mı?

12Ön beden yan kupları, ön bedene işaret teyelleri üst üste gelecekşekilde iğneleyerek ara teyel aldınız mı?

13Arka kol parçasını ön kol parçasına işaret teyelleri üst üstegelecek şekilde yerleştirip iğneleyerek ara teyel aldınız mı?

14Kol orta işaretinin iki yanındaki kol birleştirme işaretleri arasınıtekniğe uygun ve doğru olarak elde iki sıra büzgü aldınız mı?

15 Kol alt dikişini iğneleyerek ara teyel aldınız mı?

16Arka omuz ve ön omuzu işaret teyelleri üst üste gelecek şekildeyerleştirip iğneleyerek ara teyel ile birleştirdiniz mi?

17Yan dikişleri işaret teyelleri üst üste gelecek şekilde yerleştiripiğneleyerek ara teyel ile birleştirdiniz mi?

18Arka yakayı provada kullanmak üzere amerikan kumaş üzerineverev yerleştirerek paysız kestiniz mi?

19 Zamanı verimli kullandınız mı?20 Temiz ve düzenli çalıştınız mı?

DEĞERLENDİRME


17

Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda eksiğinizvarsa faaliyete dönerek ilgili konuyu tekrarlayınız.

18

2.1.2. Elbise Provası



Provaya hazırlanmış elbiseyi cansızmanken yada ürünü diktiğiniz kişiüzerine giydiriniz.

Provayı ayna karşısında ve aydınlık birmekânda yapmaya özen gösteriniz.

Simetrik modellerde provayı bedeninsağ tarafında yapmaya özen gösteriniz.

Elbisenin ön orta ve arka orta hatlarınınmankenin ön ve arka orta hattına denkgelip gelmediğini kontrol ediniz.

Elbisenin beden, bel, kalça ve etekboyu hatlarının mankenin beden, bel,kalça ve etek boyu hatlara denk gelip


19

gelmediğini kontrol ediniz. Ön kup hattının uygunluğunu kontrol

ediniz. Arka kup hattının uygunluğunu kontrol

ediniz. Elbisenin yan dikiş hattının mankenin

yan dikiş hattına denk gelipgelmediğini kontrol ediniz.

Omuz hattının uygunluğunu kontrolediniz.

Yaka şeklini ve oyuntusununuygunluğunu kontrol ediniz.

Amerikan kumaşından hazırlamışolduğunuz yakayı bedenin sağ tarafınaarka orta işareti bedenin arka ortasınagelecek şekilde iğneleyiniz.

Hazırlamış olduğunuz kolu bedeneiğneleyerek takınız.

Kolu bedene takarken ön ve arkakoldaki kol takım işaretlerinin ön vearka bedendeki kol takım işaretlerine,kol orta işaretinin omuz dikişinegelmesine özen gösteriniz.

Kolun en ipliğinin bedenin en ipliğinitakip etmesine dikkat ediniz.

Koldaki yedirmeleri kol işaretleriarasında ve dağılımı düzgün olacakşekilde yapmaya dikkat ediniz.

Kolu bedene takarken yedirmelerindüzgün olması için sık olarak iğnetakmaya özen gösteriniz.

Kol duruşunu kontrol ediniz. Kol boyunu kontrol ediniz. Elbisenin darlık veya bollukları kontrol

ediniz.

Gerekli düzeltmeleri yapınız. Uygun olmayan kısımların teyellerinisökerek vücut üzerinde düzeltmeyedikkat ediniz.

20

KONTROL LİSTESİ



1Provaya hazırlanmış elbiseyi cansız manken ya da ürünüdiktiğiniz kişi üzerine düzgün olarak giydirdiniz mi?

2Elbisenin ön orta ve arka orta hatlarının mankenin ön ve arkaorta hattına denk gelip gelmediğini kontrol ettiniz mi?

3Elbisenin beden, bel, kalça ve etek boyu hatlarının mankeninbeden, bel, kalça ve etek boyu hatlara denk gelip gelmediğinikontrol ettiniz mi?

4 Ön kup hattının uygunluğunu kontrol ettiniz mi?5 Arka kup hattının uygunluğunu kontrol ettiniz mi?

6Elbisenin yan dikiş hattının mankenin yan dikiş hattına denkgelip gelmediğini kontrol ettiniz mi?

7 Omuz hattının uygunluğunu kontrol ettiniz mi?8 Yaka şeklini ve oyuntusunun uygunluğunu kontrol ettiniz mi?

9Amerikan kumaşından hazırlamış olduğunuz yakayı bedenin sağtarafına arka orta işareti bedenin arka ortasına gelecek şekildedüzgün olarak iğnelediniz mi?

10Hazırlamış olduğunuz kolu bedene iğneleyerek düzgün olaraktaktınız mı?

11Kolu bedene takarken ön ve arka koldaki kol takım işaretleriniön ve arka bedendeki kol takım işaretlerine, kol orta işaretiniomuz dikişine karşılıklı getirdiniz mi?

12Koldaki yedirmeleri kol işaretleri arasında ve dağılımı düzgünolacak şekilde yaptınız mı?

13Kolu bedene takarken yedirmelerin düzgün olması için sıkolarak iğne taktınız mı?

14 Kol duruşunu kontrol ettiniz mi?15 Kol boyunu kontrol ettiniz mi?16 Elbisenin darlık veya bollukları kontrol ettiniz mi?

17Vücut ya da cansız manken üzerinde uygun olmayan kısımlarınteyellerini sökerek vücut üzerinde düzeltme yaptınız mı?

18 Temiz ve düzenli çalıştınız mı?

DEĞERLENDİRME



21

2.1.3. Elbiseyi Provadan Çıkarma ve Karşılaştırma işlemleri

Elbise prova ve kontrolü yapıldıktan sonra çeşitli karşılaştırma teknikleri kullanılır.Karşılaştırma çeşitlerinden hangisinin kullanılacağı, kumaş ve model özelliğine göre seçilir.Karşılaştırma çeşitleri için ‘Etek Dikimi’ modülüne bakınız.



Prova işlemi bittikten sonra elbiseyimanken üzerinden çıkarınız.

Elbiseyi manken üzerindençıkarırken iğnelerin kaymamasınadikkat ediniz.

Düzeltme yapılan yerlere işaret teyelialınız.

Yedirme olan yuvarlak kısımlarda enineişaret teyeli alınız.

İğneleri çıkartınız.

Düzeltilecek parçaların ara teyellerinisökünüz.

Ayrılan parçaları ütüleyiniz. Ütü ayarının kumaşa uygunolmasına dikkat ediniz.

Ütülenmiş parçaları masa üzerineyerleştiriniz.

Düzeltilecek yerleri çizgi taşı ile çizerekdüzeltiniz.

Düzeltme işlemini cetvel, riga veçizgi taşı kullanarak yapınız.

Sağ bedende düzeltme yapılan parçaları solbedenle karşılıklı yüz yüze kapatarakiğneleyiniz.

İlk işaret teyellerinin üst üstegelmesine dikkat ediniz.

İğnenize ilk bol teyelde kullandığınıziplikten farklı renkte bir iplik takınız.

Düzeltme yapmak için çizilen çizgilerüzerinden tekrar bol teyel alınız.

Kumaş katlarının arasını açarak bolteyelleri kesiniz.

İlk bol teyel ipliklerini sökünüz. İkinci karşılaştırma işaretini

almadan ilk işaretleri sökmeyiniz.


22

KONTROL LİSTESİ



1Prova işlemi bittikten sonra elbiseyi manken üzerinden düzgünolarak çıkardınız mı?

2Elbiseyi manken üzerinden çıkarırken iğnelerin kaymamasınadikkat ettiniz mi?

3Düzeltme yapılan yerlere tekniğe uygun olarak işaret teyelialdınız mı?

4 Yedirme olan yuvarlak kısımlarda enine işaret teyeli aldınız mı?5 İğneleri çıkarttınız mı?6 Düzeltilecek parçaların ara teyellerini söktünüz mü?7 Ayrılan parçaları ütülediniz mi?

8Düzeltilecek yerleri çizgi taşı ile doğru ve düzgün olarak çizdinizmi?

9Sağ bedende düzeltme yapılan parçaları sol bedenle karşılıklıyüz yüze kapatarak iğnelediniz mi?

10İğnenize ilk bol teyelde kullandığınız iplikten farklı renkte biriplik taktınız mı?

11Düzeltme yapmak için çizilen çizgiler üzerinden tekrar tekniğeuygun bol teyel aldınız mı?

12Kumaş katlarının arasını açarak bol teyelleri doğru ve düzgünolarak kestiniz mi?

13 İlk bol teyel ipliklerini doğru ve düzgün olarak söktünüz mü?14 Temiz ve düzenli çalıştınız mı?

DEĞERLENDİRME



23

ÖĞRENME FAALİYETİ- 3

Bu faaliyette verilen bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında elbise dikiminitekniğe uygun olarak yapabileceksiniz.

Çevrenizde bulunan bir terziden randevu alarak bir elbisenin dikim aşamalarınıgözlemleyiniz ve arkadaşlarınızla paylaşınız.

3. ELBİSE DİKİMİ

3.1. Elbise Dikim İşlemleri



Yaka Hazırlama Alt yaka parçalarını tersi üste olacak şekilde

ütü masasına yerleştiriniz. Yaka şekline göre kesilen telayı alt yakaya

yapıştırınız.

Ütü ısı ayarını kontrol ediniz.

İki alt yakayı yüz yüze yerleştirerek arkaortasından makine çekiniz.

Makine ayarlarını kumaşa uygunolarak ayarlamayı unutmayınız.

Dikiş başlangıç ve bitişnoktalarında sağlamlaştırmayapınız.


AMAÇ

ARAŞTIRMA


24

Arka orta yaka payı 1 cm kalacak şekildefazlalılığını kesiniz.

Payları ikiye açarak ütüleyiniz.

Alt ve üst yaka parçalarını yüz yüzekapatarak iğneleyiniz.

Alt ve üst yakayı birlikte teyelleyiniz. Yakanın bedene takılacak kenarı hariç diğer

kenarlarına makine çekiniz.

Teyelleri söküp dikiş paylarını kademeliolarak kesiniz.

Dikiş paylarını fazla inceltmemeyedikkat ediniz.

Köşelerini üçgen kesiniz Köşeleri keserken dikkatli olunuz.

25

Dikiş paylarını ikiye açıp ütüleyiniz.

Ütünün ucu ile dikişleri açınız.

Yakanın ön yüzünü dışa çeviriniz.

Bir uç döndürücüsü veya makas ucuyardımıyla uçları hafifçe dışa doğru itiniz.

Uçları dışa doğru iterken dikkatliolmayı unutmayınız.

Üst yakayı alt yakaya doğru 1 mmkaydırarak üst yaka tarafından verev teyelalınız.

Yakayı arka yaka tarafından ütüleyiniz.

26

Kol Hazırlama Dış ve iç kol parçalarını yüz yüze

yerleştirerek makine çekiniz. Kol alt dikişlerini makine çekerek

birleştiriniz.

Ara teyelleri sökünüz.

Kol tahtası üstünde dikiş paylarını ikiyeaçarak ütüleyiniz.

Kumaşa uygun ütü ayarı yapmayıunutmayınız.

Kol iç dikiş ve kol alt dikiş kenartemizliğini yapınız.

Kol ağzına sürfile baskı yapınız.

27

Klapa Hazırlama Klapanın tersi üstte kalacak şekilde ütü

masasına yerleştiriniz.

Telayı klapaya yapıştırınız. Tela yapıştırılmış bölgeyi kumaşınön yüzünden tekrar ütülemeyiunutmayınız.

Telayı kumaşa yapıştırırken telanınütü altına yapışmaması için ütübezi kullanmayı unutmayınız.

Ön kup parçasıyla ön parçayı yüz yüzeyerleştirerek iğneleyiniz.

İşaretlerin karşılıklı gelmesinedikkat ediniz.

Düz teyel alınız.

Teyel üzerinden makinesini çekiniz. Teyelleri temizleyiniz.

Dikiş payını çıtlatınız. Makası dikkatli kullanınız.

28

Dikiş payları ikiye açarak ütüleyiniz. Ütüleme sırasında yuvarlakyerlerde gerekiyorsa tekrar çıtlatmayapabileceğinizi unutmayınız.

Dikiş paylarının kenar temizlikleriniyapınız.

Arka bedenleri yüz yüze yerleştirerekiğneleyiniz.

Arka ortasına makine çekiniz.

Arka orta dikiş paylarını ikiye açarakütüleyiniz.

29

Dikiş paylarının sürfile ile kenartemizliklerini yapınız.

Arka kup parçasıyla arka parçayı yüz yüzeyerleştirerek iğneleyerek teyelleyiniz.

Teyel üzerinden makinesini çekiniz.

Dikiş payını çıtlatınız. Arka kup dikişinde daha azçıtlatma yapılması gerektiğiniunutmayınız.

Dikiş payları ikiye açarak ütüleyiniz.

Dikiş paylarının sürfile ile kenartemizliklerini yapınız.

Ön omuz ve arka omuzu yüz yüzeyerleştirerek iğneleyiniz.

Düz teyel yapınız.

Omuz dikişine makine çekiniz.

Payları ikiye açarak ütüleyiniz.

Yan dikişlere makine çekiniz.

Dikiş paylarını ikiye açarak ütüleyiniz.

30

Dikiş paylarını dikişe paralel olarak keserekdüzeltiniz.

Dikiş paylarına sürfile yapınız.

Dikiş paylarını tekrar ütüleyiniz.

Klapa parçasını bedenle yüz yüze gelecekşekilde yerleştiriniz ve köşelere bollukvererek bedene iğneleyiniz.

Düz teyel ile teyelleyiniz. Bol teyellerisökünüz.

Yaka takma işaretinden başlayarak klapaetrafına makine çekiniz.

,

Teyelleri sökünüz.

31

Dikiş paylarını kademeli olarak kesiniz. Köşeleri üçgen olarak kesmeyiunutmayınız.

Payları keserken dikkatli olunuz.

Klapayı çeviriniz. Köşenin tam dönmesini sağlayınız.

Klapayı yaka hattından başlayıp röverhattına kadar bedene doğru, röver hattındanetek ucuna kadar klapaya doğru 1 mmkaydırarak etrafından verev teyel alınız.

Klapayı tersinden ütüleyiniz.

Hazırlanmış yakanın alt yaka kısmını tekkat olarak arka beden yaka hattına arkaortasından başlayarak iğneleyiniz.

32

Yakayı bedene teyelleyiniz.

Yakaya makine çekiniz.

Teyeli sökünüz.

Dikiş payının fazlasını kesiniz.

Yaka çevresinde çıtlatma yapınız.

Dikiş payını ikiye açarak ütüleyiniz.

Üst yakayı klapaya iğneleyiniz. İğneleri dikişe dik açı yapacak şekildeiğneleyiniz.

33

Teyelleyiniz.

İç kısmından makine çekiniz.

Teyelleri sökünüz.

Dikiş paylarını çıtlatınız.

Dikiş paylarını ikiye açarak ütüleyiniz.

34

Yakanın kalan kısmını makine dikişiüzerine içe kıvırarak iğneleyiniz.

Elde baskı yapınız.

Klapa etrafına sürfile ile kenar temizliğiyapınız.

Klapanın omuz kenarlarını omuz dikişlerinetutturunuz.

Elbiseyi ters çeviriniz.

Kolda alınan büzgü dikiş ipliklerini çekerekkol üstünü kol evi genişliği kadar büzünüz.

Büzgüyü eşit dağıtmaya dikkatediniz.

Kol alt dikişi, beden yan dikişi ile karşılıklıgelecek şekilde kolu kol evine iğneleyiniz.

Yedirme yapılması gerekenyerlerde daha çok iğne kullanmayaözen gösteriniz.

35

Elbisenin düz tarafından kolun duruşunukontrol ediniz.

Kolu bedene iğneledikten sonra büzdüğünüzipliklerin uçlarını ön ve arka kol takımişaret yerlerinde toplu iğnelere sararakdüğümleyiniz.

Kolu teyelleyiniz.

36

Kol altından başlayarak kol evine makineçekiniz.

Kolun büzgülü kısmının üstegelmesine dikkat ediniz.

Büzgülerin kırılmamasına dikkatediniz.

Kol altında pekiştirme yapmayıunutmayınız.

Koldaki teyelleri sökünüz.

Dikiş paylarını kol altında 6 mm, büzgüalınan kısımda 1 cm pay bırakarak kesiniz.

37

Dikiş paylarını birlikte sürfile iletemizleyiniz.

Dikiş paylarını kol tahtası üzerinde ütününucuyla ütüleyiniz.

Kol takıldıktan sonra kol dikişininhiç bir zaman yüzdenütülenmediğini unutmayınız.

Kolun iç bölümlerini ütülememeyedikkat ediniz.

Kumaşa uygun ütü derecesiayarlamaya dikkat ediniz.

Elbisenin etek boyunu, iğne ya da çizgi taşıile işaretleyiniz.

İşaretler arasında 5 cm aralıkbırakmaya dikkat ediniz.

Etek baskısı içinde kalacak dikiş payınınvarsa fazlalılığını keserek düzeltiniz.

Baskı payını, etek boyu işaretleri boyuncakatlayınız iğneleyiniz.

Payın kaymaması için etek boyunun 1 cmüstünden teyel alınız.

Klapayı etek ucunda bedenle yüz yüzegelecek şekilde çeviriniz.

Etek boyu çizgisinde klapa genişliğincemakine çekiniz.

İğnenize kumaşın renginde, kalın olmayaniplik geçiriniz.

Etek kıvırma payına sürfile baskı yapınız.

Tüm teyelleri sökünüz.

İlik yerlerini tespit ediniz.

38

İlikleri açınız.

Düğme yerlerini tespit ediniz.

Düğmeleri dikiniz.

39

KONTROL LİSTESİ



1Alt yaka parçalarını tekniğe uygun ve doğru olarak telayapıştırdınız mı?

2İki alt yakayı yüz yüze yerleştirerek arka ortasından doğru vedüzgün makine çektiniz mi?

3 Arka orta yaka payını 1 cm kalacak şekilde kestiniz mi?

4Payları ikiye açarak tekniğe uygun ve düzgün olarak ütüledinizmi?

5 Alt ve üst yaka parçalarını yüz yüze iğnelediniz mi?

6Alt ve üst yakayı birlikte doğru ve düzgün olarak teyelledinizmi?

7 Yakaya tekniğe uygun ve doğru olarak makine çektiniz mi?8 Teyelleri söküp, dikiş paylarını kademeli olarak kestiniz mi?

9Yakanın dikiş paylarını ikiye açıp tekniğe uygun ve doğru olarakütülediniz mi?

10Üst yakayı alt yakaya doğru 1 mm kaydırarak üst yakatarafından verev teyel aldınız mı?

11Dış ve iç kol parçalarını yüz yüze yerleştirerek makine çektinizmi?

12 Kol alt dikişlerine doğru ve düzgün olarak makine çektiniz mi?13 Kol teyellerini dikkatlice söktünüz mü?

14Kol tahtası üstünde dikiş paylarını doğru ve düzgün olarak ikiyeaçıp ütülediniz mi?

15Kol iç dikiş ve kol alt dikiş kenar temizliğini tekniğe uygun vedoğru olarak yaptınız mı?

16Kol ağzına tekniğe uygun ve doğru olarak sürfile baskı yaptınızmı?

17 Klapaya tekniğe uygun ve doğru olarak tela yapıştırdınız mı?

18Ön ve arka kup parçalarını doğru ve düzgün olarak yerleştiripiğnelediniz mi?

19Ön ve arka kup parçalarını doğru ve düzgün olarak teyelledinizmi?

20 Kup dikişlerine teyelleri üzerinden makine çektiniz mi?

21Kup dikiş paylarını tekniğe uygun ve düzgün olarak çıtlattınızmı?

22Kup dikiş paylarını ikiye açarak doğru ve düzgün olarakütülediniz mi?

23Kup dikiş paylarındaki kenar temizliklerini doğru ve düzgünolarak yaptınız mı?

40

24Arka bedenleri yüz yüze yerleştirerek arta ortasına doğru vedüzgün makine çektiniz mi?

25 Arka orta dikiş paylarını ikiye açarak ütülediniz mi?

26Arka orta dikiş paylarının sürfile ile kenar temizliklerini yaptınızmı?

27Omuz dikişine tekniğe uygun ve doğru olarak makine çektinizmi?

28Yan dikişlere tekniğe uygun ve doğru olarak makine çektinizmi?

29 Yan dikiş ve omuz dikiş paylarını ikiye açarak ütülediniz mi?

30Yan dikiş ve omuz dikiş paylarını dikişe paralel olarak keserekdüzelttiniz mi?

31Yan dikiş ve omuz dikiş paylarına tekniğe uygun olarak sürfileyaptınız mı?

32Klapa parçasını bedenle yüz yüze gelecek şekilde yerleştiripköşelere bolluk vererek bedene iğnelediniz mi?

33 Klapayı teyellediniz mi?

34Yaka takma işaretinden başlayarak klapa etrafına makineçektiniz mi?

35 Dikiş paylarını kademeli olarak kestiniz mi?

36Klapayı yaka hattından başlayıp röver hattına kadar bedenedoğru; röver hattından etek ucuna kadar klapaya doğru 1 mmkaydırarak etrafından verev teyel aldınız mı?

37Hazırlanmış yakanın alt yaka kısmını tek kat olarak arka bedenyaka hattına arka ortasından başlayarak iğnelediniz mi?

38 Yakayı bedene teyellediniz mi?39 Yakaya doğru ve düzgün makine çektiniz mi?

40Teyeli sökerek yaka çevresinde tekniğe uygun çıtlatma yaptınızmı?

41 Yakadaki dikiş payını ikiye açarak ütülediniz mi?42 Üst yakayı klapaya iğnelediniz mi?43 Üst yaka ile klapayı teyellediniz mi?44 İç kısmından makine çektiniz mi?45 Dikiş paylarını çıtlattınız mı?46 Dikiş paylarını ikiye açarak ütülediniz mi?

47Yakanın kalan kısmını makine dikişi üzerine içe kıvırarakdüzgün olarak bastırdınız mı?

48 Klapa etrafına sürfile yaptınız mı?49 Klapanın omuz kenarlarını omuz dikişlerine tutturdunuz mu?

50Kolda alınan büzgü dikiş ipliklerini çekerek kol üstünü kol evigenişliği kadar büzdünüz mü?

51Kol alt dikiş payı, bedenin yan dikiş ile karşılıklı gelecekşekilde kolu kol evine iğnelediniz mi?

52 Kolu teyellediniz mi?53 Kol altından başlamak üzere kol evine doğru ve düzgün olarak

41

makine çektiniz mi?54 Koldaki teyelleri dikkatlice söktünüz mü?

55Koldaki dikiş paylarını kol altında 6 mm, büzgü alınan kısımda 1cm pay bırakarak kestiniz mi?

56 Koldaki dikiş paylarını birlikte sürfile ile temizlediniz mi?57 Dikiş paylarını kol tahtası üzerinde ütünün ucuyla ütülediniz mi?58 Elbisenin etek boyunu, iğne ya da çizgi taşı ile işaretlediniz mi?

59Etek baskısı içinde kalacak dikiş payının fazlalılığını keserekdüzelttiniz mi?

60Baskı payını, etek boyu işaretleri boyunca katlayarak iğneledinizmi?

61Payın kaymaması için etek boyunun 1 cm üstünden teyel aldınızmı?

62Klapayı etek ucunda bedenle yüz yüze gelecek şekilde çevirdinizmi?

63 Etek boyu çizgisinde klapa genişliğince makine çektiniz mi?

64Etek kıvırma payına tekniğe uygun ve doğru olarak sürfile baskıyaptınız mı?

65 İlik yerlerini doğru tespit ettiniz mi?66 İlikleri tekniğe uygun ve doğru olarak açtınız mı?67 Düğme yerlerini doğru tespit ettiniz mi?68 Düğmeleri tekniğe uygun ve doğru olarak diktiniz mi?69 İşi planlanan zamanda yaptınız mı?70 Temiz ve düzenli çalıştınız mı?

DEĞERLENDİRME



42


Bu faaliyette verilen bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında elbise son ütüve son kontrol işlemlerini kalite niteliklerine uygun olarak yapabileceksiniz.

Kalite kontrol ve ütüleme yöntemlerini araştırarak bulduğunuz bilgileri sınıftaarkadaşlarınızla paylaşınız.

4. ELBİSE SON ÜTÜ VE SON KONTROLÜ

4.1. Elbise Son Ütüleme İşlemleri



Ütüleme işlemi için gerekli araç gereçlerihazırlayınız.

Ütünün sıcaklığını kumaşın cinsine göreayarlayınız.

Ütü ısısını kumaşın birkenarında denemeyiunutmayınız.

Düğmeleri açık haldeyken elbiseyi ters çeviriniz.

Elbise kollarını kol tahtasında geçirip terstenütüleyiniz.

Ütüleme işlemini düz boyiplik yönünde yapmaya özengösteriniz.

Bedende omuz ve yan dikişleri tersindenütüleyiniz.

Ütü işlemini dikiş paylarınıaçarak yapınız.

Arka bedeni tersten ütüleyiniz.

Ön bedeni tersten ütüleyiniz.

Elbiseyi yüzüne çeviriniz.

Yakayı ütüleyiniz. Yakada parlayan yerler varise buhar ütüsü yapmayıunutmayınız.

Ütü kontrolünü yaparak düzeltilmesi gerekliyerleri tekrar ütüleyiniz.


AMAÇ

ARAŞTIRMA


43

KONTROL LİSTESİ



1Ütüleme işlemi için gerekli araç gereçleri eksiksiz olarakhazırladınız mı?

2 Ütünün sıcaklığını kumaşın cinsine göre ayarladınız mı?

3Elbise kollarını kol tahtasında geçirip tersten tekniğe uygun vedoğru olarak ütülediniz mi?

4Bedende omuz ve yan dikişleri tersinden tekniğe uygun ve doğruolarak ütülediniz mi?

5Arka bedeni tersten tekniğe uygun ve doğru olarak ütüledinizmi?

6 Ön bedeni tersten tekniğe uygun ve doğru olarak ütülediniz mi?7 Yakayı tekniğe uygun ve doğru olarak ütülediniz mi?8 Ütüleme işlemini düz boy iplik yönünde yaptınız mı?9 Temiz ve düzenli çalıştınız mı?

10 Zamanı verimli kullandınız mı?

DEĞERLENDİRME



44

4.2. Elbise Son Kontrolü

Terzilik tekniği ile elbise dikim sürecinde provalı çalışıldığı için son kontrol işlemindeduruş ve ölçü kontrolü yapılması gerekmez. Ama son kez kişi üzerine giydirilip genelgörünüşe bakılabilir.



Elbiseyi kişi üzerine giydiriniz. Ön ortası, arka ortası ve bel

hattının yerinde olmasınısağlayınız.

Genel görünüşüne bakınız.

Elbiseyi kişi üzerinden çıkarınız.

Elbiseyi düğmelileri açık haldeyken masaüzerine yerleştiriniz.

İç dikişlerin düzgünlüğünü ve temizliğinikontrol ediniz.

Giysi üzerindeki iplikleritemizleyiniz.

Elbiseyi yüzüne çeviriniz.

Dış dikişlerin düzgünlüğünü ve temizliğinikontrol ediniz.

İlik ve düğmelerin düzgünlüğünü kontrolediniz.

Ütü kontrolünü yapınız.


45

KONTROL LİSTESİ


Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır1 Elbiseyi kişi üzerine giydirdiniz mi?2 Elbisenin kişi üzerindeki genel görünüşüne baktınız mı?

3Elbisenin iç dikişlerinin düzgünlüğünü ve temizliğini kontrolettiniz mi?

4Elbisenin dış dikişlerinin düzgünlüğünü ve temizliğini kontrolettiniz mi?

5 İlik ve düğmelerin düzgünlüğünü kontrol ettiniz mi?6 Ütü kontrolünü yaptınız mı?7 İşi planlanan zamanda yaptınız mı?8 Temiz ve düzenli çalıştınız mı?

DEĞERLENDİRME



46

MODÜL DEĞERLENDİRME

Öğrenme faaliyetlerini başarı ile tamamladıysanız öğretmeninize danışarak sonrakimodüle geçebilirsiniz.

MODÜL DEĞERLENDİRME

47

KAYNAKÇA

BAYRAKTAR Fatma, Giyim, Sim Matbaası, Ankara, 1993.

ÇİLEROĞLU Birsen, Saliha Ağaç, Sipariş Formu Hazırlama, YA-PAYayınları, İstanbul, 2006.

ERKAN Güler, Giyim Öğretimin Temel İşlemleri ve Model Uygulamaları,Dilem Yayınevi, İstanbul, 1988.

Koca Fatma ve Koç Emine Temel Dikiş Teknikleri 1 Etek-Pantolon, Kökyayıncılık, Ankara, 2006.

Singer Dikiş Ansiklopedisi, Bir Numara Yayıncılık,

Güler Erkan, Etek Bluz Elbise, Dilem Yayınevi, İSTANBUL, 1988.

Program Geliştirme Şubesi, Temel Giyim Modüler Programı, Mili EğitimBasımevi, Ankara 1988.

Zehra Saatçi Karaman, Giyim ve Dikiş, Ankara Basım ve Cilt Evi, 1974.

SEZGİN Mualla, Resimli Dikiş Teknikleri, Selçuk Üniversitesi Basım evi,KONYA, 1986.

KAYNAKÇA

gİyİm Üretİm teknolojİsİ - || megepmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/elbise...

Documents