H ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ

ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

ΣΕΛΛΙΝΑΡΙ

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ

H ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

ΣΕΛΛΙΝΑΡΙ

ΝΕΑΠΟΛΗ 2014

.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Η Μονή του Αγίου Γεωργίου Σελλινάρι και η Μοναχική ΠολιτείαΜητροπολίτου Πέτρας & Χερρονήσου Νεκταρίου 8 - 34

Ιστορία και Παράδοση της Μονής 36 - 39

Το μοναστηριακό συγκρότημα 40 - 43

Η εικόνα του Αγίου Γεωργίου 45 - 47

Τα θαύματα του Άη Γιώργη 47 - 51

ΚΕΙΜΕΝΑ Μητροπολίτης Πέτρας & Χερρονήσου ΝεκτάριοςΚώστας Γιαπιτσόγλου, Αρχαιολόγος

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣΑρχείο Ιεράς Μητροπόλεως Πέτρας και ΧεροννήσουΚ. ΓιαπιτσόγλουΓ. Τζατζάνης (φωτ. εξωφύλλου)Π. Δελλαμάνης (φωτ. 46-47)

ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΕΝΤΥΠΟΥΝίκος Ντρετάκης

ΕΚΤΥΠΩΣΗΤυποκρέτα, τηλ.: 2810 382800 - www.kazanakis.gr

ISBN: 978-618-81433-0-2

2014© ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ

98

.

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ

ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ

να από τα πιο θαυμαστά, από τα πιο μεγάλα προσκυ-νήματα του τόπου μας και γενικότερα της ΕκκλησίαςΚρήτης είναι η Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Σελλι-

νάρι Μεραμβέλλου. Ανάμεσα σε χαράδρα με απαράμιλλο φυσικό κάλλος και

με παραδείσια απηχήματα ο Ρόδιος Μοναχός Νικόλαοςβρήκε τη θαυματουργή εικόνα του Αγίου Γεωργίου, έπηξε τοθυσιαστήριο για τη δόξα του Θεού και αφιέρωσε τον παλαιόιστορικό Ναό στον Άγιο Γεώργιο. Εκεί ιχνηλάτησε την πα-ρουσία του Θεού. Ήταν γι’ αυτόν η πύλη της αιωνιότητος.Εκεί είδε την κλίμακα του ουρανού. Εκεί συνάντησε τον Άγιο.

Αυτός έχτισε τα πρώτα κελιά και μετά από αρκετά χρόνιαεγκαταβίωσης στη Μονή, αναπαύθηκε ψηλά στο βουνό, σετάφο που ο ίδιος είχε λαξεύσει σε πέτρα. Η ιστορία διασώζειότι από τα παλιά χρόνια πλήθη προσκυνητών συνέρρεαν στοταπεινό αυτό Εκκλησάκι για να λάβουν τη χάρη του ΑγίουΓεωργίου. Του Αγίου που είναι «των αιχμαλώτων ελευθερω-τής, των πτωχών υπερασπιστής, των ασθενούντων ιατρός, τωνΒασιλέων υπέρμαχος».

Εκείνα τα πρώτα χρόνια δεν υπήρχε δρόμος στη ρεματιά,μόνο μονοπάτι στην πλαγιά. Άλλη ήταν η διάβαση και η διέ-ξοδος από το Μεραμβέλλο στην Πεδιάδα, από το Λασίθιπρος το Ηράκλειο. Αργότερα κατασκευάστηκε η παλαιάοδός, που όπως την ενθυμούνται οι παλαιότεροι, περνούσεσχεδόν δίπλα από τον Ναό του Αγίου Γεωργίου. Είχε ομορ-φιά και χάρη αυτή η διεύλευση. Ο διάδρομος προς τον Ναόήταν γεμάτος δέντρα, λουλούδια, που ευωδίαζαν.

Στη συνέχεια όταν έγινε η νέα εθνική οδός, διαμορφώθηκε

11

Έ

.

είναι όντως θαυμαστός οΘεός.

Στις κτιριακές εγκαταστά-σεις της Ιεράς Μονής, γιαπολλά χρόνια, λειτούργησεκαι Εκκλησιαστικό Γηροκο-μείο, που περιέθαλψε εκατον-τάδες ανθρώπων, άνδρες καιγυναίκες, προσφέροντάς τουςστοργή και αγάπη. Αυτό τοφιλανθρωπικό έργο ήταν πολύμεγάλο και μάλιστα για εκείνατα χρόνια η προσφορά τουστον τόπο ήταν ανεκτίμητη.

Το Γηροκομείο, αργότερα,με υπόδειξη των αρμοδίων πα-ραγόντων, έπρεπε να μεταστε-γαστεί, επειδή οι χώροι τουστη Μονή δεν πληρούσαν τιςπροϋποθέσεις λειτουργίαςΜονάδος Φροντίδος Ηλικιω-μένων, ως ορίζουν οι Ευρωπαϊ-κές Οδηγίες. Το Γηροκομείομεταφέρθηκε στο ΟροπέδιοΛασιθίου, όπου λειτουργείμέχρι σήμερα στην κωμόποληΤζερμιάδων και περιθάλπειάνδρες και γυναίκες.

Όλοι οι παλαιοί χώροι τηςΙεράς Μονής Αγίου ΓεωργίουΣελλινάρι, τα τελευταία χρό-νια, έχουν διαμορφωθεί καιαξιοποιηθεί σύμφωνα με τιςμοναστηριακές λειτουργικές

διαφορετικά η πρόσβαση στη Μονή. Κτίστηκε το υψηλό τοι-χίο, διαμορφώθηκε η είσοδος και κατασκευάστηκε πύλη ει-σόδου προς τον Ναό. Η εθνική οδός διευκόλυνε περισσότεροτην προσέλευση των Χριστιανών στον Ιερό Ναό και ανέδειξετο προσκύνημα.

Σ’ αυτό επέμενε ο αοίδιμος Μητροπολίτης Πέτρας κυρόςΔημήτριος, που με τόλμη και όραμα, με κόπους και αγώνεςπροσπάθησε να αξιοποιήσει περισσότερο και να αναδείξει εκ-κλησιαστικά αυτόν τον τόπο, προς δόξαν Θεού. Απέβλεψεστο συμφέρον της Εκκλησίας.

Τον ανύψωσε με πράξη του, τον κατοχύρωσε με Απόφασητης Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου και τον θεσμοθέτησε με Βα-σιλικό Διάταγμα ως Ιερά Μονή. Είχε αυτές τις καλές προ-ϋποθέσεις ο τόπος να λειτουργήσει ως Ιερά Μονή.

Υπάρχουν τόσες παραδόσεις και θρύλοι που αναφέρονταιστον Άγιο Γεώργιο στο Σελλινάρι που είναι αδύνατον όλεςνα καταγραφούν. Οι παλαιοί Βραχασιώτες, οι ιερείς, οι μο-ναχοί που διακόνησαν με πιστότητα και ιερό ζήλο το προ-σκύνημα, έζησαν σ’ αυτό πολλά θαυμαστά γεγονότα. Τόμοιθα αποθησαύριζαν τα θαύματα του Αγίου Γεωργίου. Αυτόπου μπορούμε να τονίσουμε είναι ότι και σ’ αυτόν τον τόπο

1312

στάτη του, συνοδίτη στην πορεία του. Υπήρχε μάλιστα παράδοση ότι κάθε διερχόμενος έπρεπε

να σταματήσει και να προσκυνήσει τον Άγιο. Και σταματούνμέχρι σήμερα αρκετοί. Και άλλοι που επείγονται και δεν μπο-ρούν να σταθμεύσουν έστω για λίγο, θα κάνουν με ευλάβειατο Σταυρό τους, θα χαιρετίσουν, με τον τρόπο που γνωρίζουνκαι τους προσφέρει το μέσο μεταφοράς τους, τον Άγιο και σεκάποια άλλη στιγμή θα σταθμεύσουν.

Και δεν είναι οι ντόπιοι μόνο, που διερχόμενοι θα σταμα-τήσουν στο Σελλινάρι. Πολλοί, Έλληνες και ξένοι επισκέπτεςτου Τόπου μας, σταματούν για να πάρουν την ευλογία τουΑγίου, για να θαυμάσουν το απαράμιλλο φυσικό τοπίο και τοεπιμελημένο φιλοκαλικά κτιριακό συγκρότημα της ΙεράςΜονής.

Παρατηρούμε την ευλάβειά τους όταν εισέρχονται στονμικρό αυτό ιστορικό Ιερό Ναό. Για μας, για τον Τόπο μας,αυτός ο Ναός, αυτό το προσκύνημα, αυτό το Μοναστήρι,συμπυκνώνει ζωηφόρες μνήμες και θαυμαστές θεοσημείεςκαι σηματοδοτεί την κενωτική διακονία της Εκκλησίας, τημαρτυρία της εις Χριστόν πίστεως του λαού μας. Η Ιερά

ανάγκες. Έχουν επιπλέον κατασκευαστεί νέα κτίρια, κελιά,αίθουσες, τραπεζαρία, χώροι φιλοξενίας, εκκλησιαστικό μου-σείο και προπάντων έχουν οικοδομηθεί στη Μονή δύο περι-καλλείς Ιεροί Ναοί, ο Ιερός Ναός της Αναστάσεως τουΣωτήρος, που θεωρείται το Καθολικό της Ιεράς Μονής καιο Ιερός Ναός των Θεοφανείων, που χρησιμοποιείται και ωςΒαπτιστήριο.

Η Ιερά Μονή είναι ανδρώα, έχει αδελφότητα και σ’ αυτήντελούνται όλες οι Ιερές Ακολουθίες.

Η Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Σελλινάρι βρίσκεται στομεθόριο του Νομού Λασιθίου και του Νομού Ηρακλείου.Είναι, δια της εθνικής οδού, το κεντρικό πέρασμα από τονένα Νομό στον άλλο. Αποτελεί σημείο οδικής και όχι μόνοαναφοράς στην ευρύτερη περιοχή. Αυτή η μοναδική διάβασηέχει καταστήσει τη Μονή γνωστή σε όλο τον κόσμο.

Όλες τις ώρες της ημέρας αλλά και πολύ αργά, ως τα με-σάνυχτα, διέρχονται προσκυνητές από τη Μονή. Δεν υπάρχειστιγμή που να μη δει κανείς σταθμευμένα αυτοκίνητα, κάτωαπό τη Μονή, στον Εθνικό Δρόμο. Και αυτό γιατί ο λαός ευ-λαβείται τον Άγιο Γεώργιο στο Σελλινάρι. Τον θεωρεί προ-

1514

Μονή Αγίου Γεωργίου Σελλινάρι αποτελεί μια από τις μεγα-λύτερες ευλογίες του Θεού στην Ιερά Μητρόπολή μας.

Ο κόσμος βλέπει με συγκίνηση τους μοναχούς στη Μονή.Η μαρτυρία του μοναχικού πολιτεύματος εκείσε τον συγκινεί,γιατί αγαπά τα Μοναστήρια. Ο κόσμος γνωρίζει την προ-σφορά του μοναχισμού στην Εκκλησία και την κοινωνία.Γνωρίζει ότι ο μοναχός, ως μελανοχίτων για την αγάπη τουΙησού Χριστού, βαστάζει τα στίγματα των παθημάτων Του,είναι φορέας αιωνίου ζωής και μαρτυρεί ορθόδοξο φρόνημακαι ήθος.

Η ορθόδοξη πνευματικότητα του μοναχού διασώζει τοναυθεντικό τρόπο ύπαρξης της εν Χριστώ ζωής. Τα Μοναστή-ρια, όπως γράφει ο θεοφόρος Παΐσιος ο Αγιορείτης, είναι ταοχυρά της Εκκλησίας, είναι φάροι σε ακρότομες τοποθεσίες,είναι τα σεμνεία της Πίστεως, οι μυροθήκες του Αγίου Πνεύ-ματος.

Φρονώ ότι η ανάδειξη του προσκυνήματος του Αγίου Γε-ωργίου Σελλινάρι σε Ιερά Μονή ήταν έμπνευση, αποκάλυψητου Θεού, για τη διατήρηση της αυθεντικής εκκλησιαστικό-τητας του τόπου, της απρόσκοπτης πορείας του στο μέλλονκαι της μεγάλης προσφοράς του στην Εκκλησία.

Ναι! Είναι μεγάλο το έργο των Μοναστηριών μας. Με-γάλη η προσφορά τους στην Εκκλησία. Έργο των μοναχώνμας είναι η ακοίμητη προσευχή, η πνευματική ελεημοσύνη.Ο μοναχός ελεεί τον κόσμο με την προσευχή της αγάπης τουκαι αυτή η ελεημοσύνη είναι ασταμάτητη, αγκαλιάζει τουςπάντες, είναι πιο αποτελεσματική.

Παρατηρώ τη χαρά που νιώθουν οι προσκυνητές της ΙεράςΜονής όταν βλέπουν τους μοναχούς στο Σελλινάρι. Τουςνιώθουν πολύ κοντά τους. Ζητούν να τους διαβάσουν ευχές,για την υγεία και τη σωτηρία τους, να τους σταυρώσουν μετα άγια λείψανα. Γνωρίζουν ότι οι ταπεινοί μοναχοί διαπορθ-μεύουν καθημερινά τα αιτήματα και τις παρακλήσεις τουλαού προς τον Θεό. Γνωρίζουν ακόμη πως όλα στη Μονή και

17

τα πιο απλά διακονήματα, λειτουργούν προς σωτηρίαν καιαγιασμό του κόσμου.

Στην εκκοσμικευμένη κοινωνία μας οι Ιερές Μονές είναιαυτές που διασώζουν το αυθεντικό ήθος και φρόνημα της Εκ-κλησίας. Γι’ αυτό και ο κόσμος επιζητεί να τις επισκέπτεται,να εκκλησιάζεται σε αυτές. Κάθε Ιερά Μονή μαρτυρεί ότι ηΕκκλησία είναι εν τω κόσμω, αλλά δεν είναι εκ του κόσμουτούτου.

Αληθινή πατρίδα της Εκκλησίας είναι η Βασιλεία τουΘεού. Και αυτό που της δίδει την ταυτότητά της δεν είναι ηιστορία, αλλά τα έσχατα. Κάθε Ιερά Μονή εκπροσωπεί ένανάλλο κόσμο, όπως θα είναι στα τέλη των αιώνων, όπου θαέχει νικηθεί το κακό, θα βασιλεύει το θέλημα του Θεού, όπου«τα πάντα και εν πάσι Χριστός».

Και εδώ είναι η ευθύνη μας, όσων διακονούμε την Εκκλη-σία, να προβάλουμε αντιστάσεις στον πειρασμό της εκκοσμί-κευσης, που πλήττει ακόμα και την Εκκλησία στην ορατήδιοικητική της υπόσταση. Είναι ο μεγάλος πειρασμός που αν-τιμετώπισε και ο ίδιος ο Χριστός στο Σαραντάριο Όρος, πουσυντελεί στον εξωεκκλησιασμό πολλών ανθρώπων.

Η Εκκλησία αγκαλιάζει τον κόσμο, δεν μπορεί να συσχη-ματίζεται με τον κόσμο, δεν επιτρέπεται να γίνει άκοσμος κό-σμος. Η Εκκλησία με τη διακονία της αγωνίζεται να κάνειτον κόσμο Εκκλησία και σ’ αυτό το έργο πρωτεύοντα ρόλοκαι θέση έχουν τα Μοναστήρια μας.

Οι μοναχοί με το είναι τους, με την πνευματική τους εργα-σία, με τα διακονήματά τους, με το μαρτύριο της ζωής τους,με την ακοίμητη προσευχή τους δίδουν ένα άλλο παρών καιεκπέμπουν στη συχνότητα του Ουρανού μία άλλη φωνή.

Η Εκκλησία προστατεύεται από την εκκοσμίκευση μόνοόταν διατηρεί ανόθευτους τους θεσμούς της, Ενορίες, Μονές,Επισκοπές, προορισμένους από τη φύση τους να είναι φορείςτου εσχατολογικού χαρακτήρα της και να εκφράζουν το«ουχί εκ του κόσμου τούτου».

18

Γι’ αυτό και ο μοναχισμός δεν είναι μόνο αποστολοπαρά-δοτος θεσμός αλλά και τρόπος εκκλησιοποίησης του λαού.Στα Μοναστήρια συνήθως δεν γίνονται κηρύγματα. Το μο-ναστηριακό τυπικό, η παρουσία των μοναχών ενδεδυμένωντο μοναχικό σχήμα και κουκούλιό τους, τα προσκυνητάρια,οι θαυματουργικές Εικόνες, το ιλαρό φως των καντηλιών,όλος ο λειτουργικός διάκοσμος του Ιερού Ναού, συνιστούνμια σιωπώσα παραίνεση της Εκκλησίας.

Οι μοναχοί διδάσκουν περισσότερο με τη σιωπή τους παράμε το λόγο τους. Ο λόγος δεν είναι πάντα συνδετικός κρίκοςτων ανθρώπων. Γι’ αυτό είναι ανάγκη σήμερα να μειωθούν οιτόνοι, οι εξάρσεις, οι εντάσεις, οι πολλοί λόγοι, η διάχυτηφλυαρία, η κουραστική κενολογία που μάλλον προκαλείπαρά στηρίζει και βοηθά τον κόσμο.

Ένας σωστός μοναχός και αν μιλήσει θα μιλήσει χαμηλό-φωνα και με πνευματικό λόγο. Ένας απλός λόγος ενός μονα-χού σε ένα Μοναστήρι δεν είναι κενός λόγος ούτε μίαθρησκευτική άποψη και γνώμη. Είναι μία εμπειρία ζωής,αφού αυτός είναι παθών και μαθών τα θεία. Είναι μία φωτι-σμένη αποκάλυψη του Θεού. Να γιατί κυρίως τα νέα παιδιάεπιζητούν να έχουν κοινωνία με μοναχούς, με γέροντες. Ελ-κύονται από τη μορφή τους. Η αγιότητα είναι ο υπέρθειοςμαγνήτης που ελκύει.

Στα Μοναστήρια, ακόμα και μια απλή συζήτηση, μπορείνα συντελέσουν στην αναγέννηση ενός ανθρώπου. Υπήρξανάνθρωποι που βρήκαν το Θεό σε ένα Μοναστήρι, που τονώ-θηκε η ελπίδα τους σε μία συνάντηση που είχαν με μοναχούςως θεοφόρα πρόσωπα σε μία Μονή.

Αποτελεί εκτροπή στα μοναχικά και εκκλησιαστικά θέσμιανα μετέρχονται σήμερα κάποιοι κληρικοί και μοναχοί κοσμι-κές μεθόδους και συμπεριφορές για να κερδίσουν τάχατες αν-θρώπους στον Χριστό. Αυτοί είναι πλανώντες καιπλανώμενοι. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή να μην παρεκκλί-νουμε, να μην αποπροσανατολιζόμαστε, να μην δελεαζόμαστε

2120

από την απάτη του αιώνος τούτου. Οφείλουμε να είμαστε πα-ραδοσιακοί, να τηρούμε τα μοναχικά θέσμια, καθαγιασμένααπό ιδρώτες και δάκρυα Αγίων στους αιώνες.

Οι Γέροντες, που κόσμησαν την Εκκλησία μας τον 20ο

αιώνα και που είναι δυνάμει Άγιοι και που αναμόρφωσαν τηνκοινωνία μας, αυτή τη φωνή μας σαλπίζουν. Ήταν οι άνθρω-ποι της παράδοσης, της απλότητος. Αγράμματοι οι περισσό-τεροι, εξέφρασαν τη θεολογία και την πίστη της Εκκλησίας.Και υπήρξαν απλανείς Πατέρες.

Αυτούς τους Γέροντες θέλουμε στην Εκκλησία, που να μηνεμφορούνται από το πνεύμα του επάρατου φανατισμού, ναμη μεταδίδουν τις σοφιστείες του αθεολόγητου ευσεβισμού.Θέλουμε Γέροντες αναμεταδότες των μελλόντων αγαθών καιόχι των μελλόντων πληροφοριών.

Ο πνευματικός πατέρας σε κάθε Μονή, σε κάθε Ενορίαείναι αποθηκάριος της θείας φιλανθρωπίας. Δεν χειραγωγείυποτακτικούς στο πετραχήλι του με στρατωνισμό συνειδή-σεως, αλλά οφείλει να εμπνέει σεβασμό και να αποτελεί τηνορατή έκφραση του θελήματος του Θεού στη ζωή και τηνπορεία των ανθρώπων προς τη σωτηρία.

Στα Μοναστήρια μας δεν υπάρχουν προγράμματα κο-σμικά. Η Μονή έχει το πρόγραμμα που ορίζουν οι Πατέρεςτης Εκκλησίας και που είναι ένα και μοναδικό: το έργο τουΠαναγίου Θεού, όπως εκφράζεται στην ευαγγελική διδαχήκαι στην αγιοπνευματική παράδοση.

Οι μοναχοί, αφοσιωμένοι στο έργο τους, νιώθουν πληρό-τητα θείας ζωής. Δεν έχουν ελεύθερο χρόνο για ανόητες συ-ζητήσεις. Όλος ο χρόνος της ζωής τους είναι γεμάτος, για ναμη βρει χαραμάδα ο διάβολος να τους πειράξει. Οι μοναχοίδεν επιζητούν ανθρώπινες παρηγοριές. Έχουν μαζί τους τησυντροφιά του Θεού και των Αγίων. Ο Θεός προνοεί ακόμακαι για τις λεπτομέρειες της ζωής τους και ενεργεί κατά τομέτρο της απείρου αγαθότητός Του.

Υπάρχει μια παρεξήγηση σε πολλούς ανθρώπους για τον

22

και θαυμαστά γίνονται με τηθεϊκή επέμβαση. Με τις προ-σευχές αυτών των απλών μο-ναχών στα Μοναστήρια,αρρώστιες θεραπεύονται,παιδιά προστατεύονται, αν-δρόγυνα συμφιλιώνονται,απελπισμένοι ενισχύονται,θλιμμένοι παρηγορούνται,πολλές ψυχές σώζονται.Αυτό εκφράζει στην Εκκλη-σία κάθε Μονή που είναι όρος πίστεως, θεμέλιο του κόσμου,σε μια διαρκή επικοινωνία με το Θεό.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει τα δικά της πνευματικά κρι-τήρια και χαρίσματα. Για τους μοναχούς υπάρχει μια άλλητάξη, αποστολή και διακονία. Έργο τους είναι το «φωνή βο-ώντος εν τη ερήμω» του Τιμίου Προδρόμου. Διακονία τουςαποτελεί μια άλλη ιεραποστολή, αυτή του Μεγάλου Αντω-νίου, η σιωπηλή, αλλά και τόσο κραυγαλέα υπόμνηση, πωςπαράγει το σχήμα του κόσμου τούτου και ότι «ουκ έχομενμένουσαν πόλιν, αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν».

Κάθε Ιερά Μονή κινείται μεταξύ ασκήσεως και Ευχαρι-στίας. Έχει την άσκηση στον καθημερινό αγώνα των μονα-χών και την αδιάλειπτηπροσευχή στη Θεία Ευχαρι-στία. Στην άσκηση, που γίνε-ται με τον καθημερινό αγώνατου μοναχού, για να νικήσειτην αμαρτία και στη συχνήΘεία Κοινωνία, με την οποίακαθίσταται Σώμα Χριστούκαι προγεύεται της χαράς τηςΒασιλείας του Θεού. Αυτόείναι το μοναχικό πολίτευμα.

ορθόδοξο Μοναχισμό. Θέ-λουν τους μοναχούς μας,κατά ξένα εκκλησιαστικάπρότυπα, να ασχολούνται μεκοινωνικό έργο.

Ζητούν ακτιβιστικό μονα-χισμό. Αυτός ο μοναχισμόςόμως δεν έχει σχέση με τηνορθόδοξη Παράδοση.

Ο ορθόδοξος μοναχός έχειχωριστεί μεν τοπικά από τον

κόσμο, έχει φύγει μακριά απ’ αυτόν, όχι γιατί αποστρέφεταικαι μισεί τον κόσμο, αλλά εξέρχεται έξω της παρεμβολής τουκόσμου για να αναθέσει τον εαυτό του ολοκληρωτικά στοΘεό και με όλες του τις εφέσεις και τις δυνάμεις να γίνει προ-σφορά αγάπης στην Εκκλησία και τον άνθρωπο.

Το να βοηθήσεις με ένα κοινωνικό έργο κάποιους ανθρώ-πους είναι λίγο, ελάχιστο. Το να βοηθήσεις όλο τον κόσμο μετην προσευχή και την αγάπη σου, αυτό είναι μοναδικό, είναιτέλειο. Η ανθρώπινη βοήθεια που προσφέρουμε στη φιλαν-θρωπία της Εκκλησίας όσο μεγάλη και αν είναι, είναι πάντοτεσχετική ελλιπής. Η θεία βοήθεια δεν τελειώνει ποτέ.

Δεν είναι απράγμονες, φυγόπονοι οι μοναχοί όπως τουςκατηγορούν. Ας πάνε κά-ποιοι να ζήσουν μερικέςμέρες στα Μοναστήρια γιανα διαπιστώσουν τον αγώνακαι το μαρτύριό τους. ΣταΜοναστήρια η μέρα και ηνύκτα γίνονται καιρός προ-σευχής και αγάπης.

Και ακόμη γνωρίζουμε ότιλίγα πράγματα μπορούν ναγίνουν ανθρωπίνως. Πολλά

2524

αλλοίωσαν την ταυτότητά της. Όλες οι Ιερές Μονές έδωσαν τα πάντα, ακόμα και τα καν-

τήλια που κρέμονταν στις Εικόνες, για να σωθεί το Γένος μας.Οι περισσότερες δε από τις Μονές της Κρήτης πυρπολήθη-καν, καταστράφηκαν, λεηλατήθηκαν και είναι αμέτρητοι οιΕθνοϊερομάρτυρες που προσέφεραν.

Και γι’ αυτόν τον τόπο, το Σελλινάρι, υπάρχουν πολλέςσχετικές ιστορίες για τη συμβολή του στους απελευθερωτι-κούς αγώνες. Στο Σελλινάρι, που αποτελούσε στρατηγικόσημείο στα λημέρια των πολεμιστών δόθηκαν πολλές μάχες.Για τα γύρω από τη Μονή βουνά υπάρχουν πολλές ιστορίεςγια ηρωικά κατορθώματα. Ο Άγιος Γεώργιος ο Βραχασώτης,που απέχει μερικά χιλιόμετρα από τη Μονή κι ο Άγιος Γεώρ-γιος ο Σελλιναριώτης ήταν κέντρα των ανταρτών, οι δύοπόλοι που συντόνιζαν τους αγώνες τους.

27

Στην Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Σελλινάρι αυτό προσπα-θούμε, ταπεινά, να βιώνουμε, να μαρτυρούμε.

Η Ιερά Μονή έχει υψωμένη τη Βυζαντινή και την Ελλη-νική σημαία. Τη Βυζαντινή, που φανερώνει ότι εδώ είναι Οι-κουμενικό Πατριαρχείο, αφού η Εκκλησία της Κρήτης είναιΕπαρχία του Οικουμενικού Θρόνου. Μ’ αυτή τη Βυζαντινήσημαία τιμά και προβάλει τη Ρωμιοσύνη. Έχει υψωμένη καιτην Ελληνική σημαία, που σηματοδοτεί στο πλήθος των αλ-λοδαπών την ελληνική ταυτότητα του τόπου, ενός τόπου μεφιλογένεια, με εγνωσμένη την πατροπαράδοτη φιλοξενία καιαρχοντιά. Όλες οι Ιερές Μονές είναι σεμνεία του Γένους μας.Έχουν προσφέρει τα πάντα στους απελευθερωτικούς τουαγώνες.

Η Κρήτη είναι ένα άλλο Άγιον Όρος με τις πολλές Μονέςτης, τα Καστρομονάστηρά της. Αυτά συνέβαλαν στο να μηναλλοιωθεί το ορθόδοξο φρόνημα του λαού μας στις τόσες κα-τοχές που πέρασε. Μπορεί πολλοί να κούρσεψαν, εδαφικά,τη Μεγαλόνησο, αλλά δεν κατέκτησαν την ψυχή της, δεν

26

Θεωρώ ότι η ύπαρξη μιας Μονής σε έναν τόπο αποτελείτη μεγαλύτερη ευλογία του Θεού. Συντελεί γενικότερα στηνπολιτιστική και πνευματική αναβάθμιση της περιοχής. Τούτηη Ιερά Μονή αποτελεί σημείο επαφής, ενότητος και συμψυ-χισμού του λαού μας. Χιλιάδες άνθρωποι συρρέουν στην πα-νήγυρη της Μονής. Τους βλέπω να προσκυνούν με ιδιαίτερηευλάβεια την εικόνα του Αγίου Γεωργίου, που φέρει πάνω τηςπολλά στίγματα πυροβολισμών. Ο λαός, βλέποντας την ει-κόνα του Αγίου, αισθάνεται ότι ο Άγιος είναι δίπλα του, εξα-κτινώνει τη χάρη του σε όλους, τους αγκαλιάζει, τους ενώνει,τους προστατεύει.

Το έργο των μοναχών στην Ιερά Μονή Αγίου ΓεωργίουΣελλινάρι είναι δύσκολο γιατί πλήθη λαού συρρέουν καθη-μερινά σ’ αυτήν. Απαιτείται συνεχής εκδαπάνηση. Διακονίατης ζωής τους είναι να ανάβουν τα καντήλια του Αγίου, ναθυμιατίζουν την Εικόνα του, να προσεύχονται για όλο τονκόσμο. Να είναι φρυκτωροί αυτού του τόπου, μη μετακινού-μενοι από το χρέος. Να μαρτυρούν με το ιερό Σχήμα τουςτην αγγελοειδή μοναχική πολιτεία.

Έργο και διακόνημά τους είναι να παραμένει η Μονή πάν-τοτε ανοικτή, ημέρα – νύκτα. Να προσφέρει την αγάπη τηςστον κόσμο. Τα Μοναστήρια είναι τόποι φιλοξενίας. Όποιοςφροντίζει για τη σωτηρία των ανθρώπων σώζει και τη δικήτου ψυχή.

Τι ευλογία, τι δωρεά του Θεού είναι να ζει κάποιος σ’ αυτόντον ιερό χώρο, να αισθάνεσαι δίπλα σου τον Άγιο Γεώργιο,να ακούς τα πέταλα του αλόγου του που τρέχει για να προ-φθάσει και να σώσει ανθρώπους. Ενθυμούμαι τους λόγουςτου Πατριάρχου Γερμανού Β΄: «Ω! ψυχή μου, πόσο ολοφώ-τεινη θα ήσουν εάν δεν ανήκες ποτέ σε Πατριάρχη αλλά σε απλόμοναχό».

Δεν θα ζητήσει ο Θεός στους καιρούς μας από τους μονα-χούς των μοναστηριών μας, λόγω των πολυπληθών προσκυ-νητών, μεγάλους κανόνες και αυστηρές νηστείες. Μόνο το

28

κατά δύναμιν. Ως καλός Θεός βλέπει το αγώνα τους, τηθυσία τους να δεχθούν, να φιλοξενήσουν, να παρηγορήσουντους ανθρώπους, να είναι ευχέτες και πατέρες ενός κόσμου,που βρίσκεται σε μια διαρκή κρίση.

Πόσοι ετερόδοξοι και αλλόθρησκοι εισέρχονται με ευλά-βεια στη Μονή και με ιδιαίτερο σεβασμό αντικρίζουν τα πρό-σωπα των μοναχών. Στη Μονή έχουν γίνει βαπτίσεις πολλώναλλοθρήσκων και προσελεύσεις στην Ορθοδοξία πολλώνετεροδόξων.

Είναι γνωστό πως κάποιοι άνθρωποι δεν αγαπούν τα Μο-ναστήρια, δεν εκτιμούν τους μοναχούς. Με λύπη παρατηρώτον πόλεμο που κάνουν σε όποιον θέλει να αφιερωθεί στονΧριστό. Όλοι αυτοί γίνονται θεομάχοι και επισύρουν τηνοργή του Θεού στη ζωή τους.

Αυτός που έχει στην ψυχή του θείο έρωτα για το Χριστό,όλοι οι δαίμονες της κολάσεως να πέσουν πάνω του, δεν πρό-κειται να αποπροσανατολιστεί. Η κλήση αυτή είναι του Θεού.Ο Θεός, στους έσχατους αυτούς χρόνους, καλεί στον μονα-χισμό ανθρώπους με προσωπικές κλήσεις. Η ουράνια χαράτης αφιέρωσης είναι μοναδική, σ’ αυτήν σκιρτάει η καρδιά.Ιδιαίτερα δε, σε καιρούς κρίσεων αποκαλύπτονται πολλέςκλήσεις και για την ιερωσύνη και για τον μοναχισμό. Οι στε-ρήσεις μάς μαθαίνουν το δρόμο της εν Χριστώ ελευθερίας.

Τα Μοναστήρια δεν θα κλείσουν ποτέ τον κύκλο της προ-σφοράς και της παρουσίας τους στην Εκκλησία. Δεν θαεκλείψουν. Ο θεσμός του μοναχισμού είναι θεοδίδακτος, ερεί-δεται επί της Αγίας Γραφής, είναι θεμελιωμένος στους ασκη-τικούς αγώνες και τα παλαίσματα των οσίων Πατέρων καιείναι αναπόσπαστα συνδεδεμένος με τη ζωή της Εκκλησίας.

Οι Επίσκοποι πρέπει με διάκριση και ευαισθησία, με πα-τρική αγάπη, να προσεγγίζουμε τα Μοναστήρια μας. Συμ-περιφορές και ενέργειες άκριτες, απνευμάτιστες, μπορούν νατα διαλύσουν. Η κατά Θεόν ασφάλεια στην απρόσκοπτη πο-ρεία των Μονών, είναι η τήρηση των Ιερών Κανόνων και των

31

μοναχικών Όρων. Ο πιο ευαίσθητος τομέας της εκκλησια-στικής διακονίας είναι τα Μοναστήρια και θέλουν ιδιαίτερηπροσοχή και στοργή.

Το ορθόδοξο φρόνημα, το έργο ενός Επισκόπου, που καιαυτός προέρχεται από τις τάξεις των μοναχών, διαφαίνονταιπερισσότερο στην πνευματική κατάσταση των Μονών τηςεπαρχίας του. Αν είναι ερειπωμένες και εγκαταλελειμμένες,αυτό δεν τον τιμά. Ίσως να μην έχουν πολυμελείς αδελφότη-τες, γιατί αυτό εξαρτάται από τους γέροντες κάθε Μονής καιόχι από τον ίδιο. Μπορούν όμως να διασώζουν και στα πρό-σωπα των ολίγων μοναχών, ανόθευτο το μοναχικό πολίτευμα.

Θεωρώ ότι μία εκκλησιαστική επαρχία φανερώνει σε ποιαπνευματική τάξη βρίσκεται από την κατάσταση στην οποίαβρίσκονται τα Μοναστήρια της. Δεν μπορεί να υπάρξει ζώσαΕκκλησία όταν οι Μονές της είναι διαλελυμένες ή λειτουρ-γούν ως ψυχαγωγικά τουριστικά κέντρα. Αυτό που θέλεικάθε Ιερά Μονή είναι απλανή γέροντα και ακριβές μοναχικότυπικό. Αν δεν υπάρχουν αυτές οι δύο προϋποθέσεις, δεν θαλειτουργήσει κατά Θεόν. Θα είναι περισσότερο σταθμός ανα-ψυχής, κατασκήνωση παραθερισμού.

Τι κρίμα να διαλυθούν τόσα Μοναστήρια στον τόπο μας.Δεν ήταν μόνο το πνεύμα των Βαυαρών και οι κακές συμπε-ριφορές των μοναχών, ήταν και ο πόλεμος του διαβόλου.

Να γιατί χαίρω και συγκινούμαι που σε όλη την ευλογη-μένη Πατρίδα μας, μετά από πολλά χρόνια, αρκετά από αυτάτα Μοναστήρια, που βίαια έκλεισαν και ερημώθηκαν, ξανα-κτίζονται, αναπαλαιώνονται, ξαναλειτουργούν. Δεν είναιαυτό τυχαίο έργο. Θεού το έργον και ο Θεός, που φροντίζειγι’ αυτό, αυτός θα εκβάλει εργάτες στο γεώργιό Του και θαστείλει μοναχούς στα Μοναστήρια μας.

Θέλω να επισημάνω δε προς όλους, ότι μία Μονή έχειανάγκη και από τη στήριξη της ευρύτερης κοινωνίας. ΟΘεός γνωρίζει τον πόλεμο που δεχόμαστε για τα Μοναστή-ρια μας. Έχουμε όμως μέσα μας αστείρευτη δύναμη και πόθο

32

αγάπης προς αυτά και θαπροχωρήσουμε αταλάντευτα,ανυποχώρητα, έχοντας εμπι-στοσύνη στην πρόνοια τουΘεού.

Ο Θεός, το έχουμε δει στηζωή μας, διαλύει συστροφέςπονηρευομένων και μας εξα-γάγει εις αναψυχήν. Εδώ, στοΜοναστήρι του Αγίου Γεωρ-γίου, προχωρούμε με τους

Πατέρες να ολοκληρώσουμε το έργο μας. Και όλα αυτά που γίνονται στο Μοναστήρι, γίνονται για

την αγάπη του Θεού, ως προσφορά στους ανθρώπους, στουςπροσκυνητές. Τους παρακαλούμε μόνο να προσέχουν πως ει-σέρχονται στην Ιερά Μονή. Να είναι ενδεδυμένοι σεμνά, νατηρούν το πρόγραμμα και να ακολουθούν τις οδηγίες πουυπάρχουν.

Φλύαρες συζητήσεις, περίεργες ερωτήσεις δεν ωφελούνούτε τους μοναχούς ούτε τους προσκυνητές. Ο χώρος κάθεΜονής είναι Ιερός. Ακόμα και το βάδισμά μας σ’ αυτήν πρέπεινα είναι προσεκτικό.

Παρατηρώ ότι υπάρχει μια τάση θρησκοληψίας και αρρω-στημένου ευσεβισμού σεπολλούς ανθρώπους που επι-σκέπτονται το Μοναστήρι.Νομίζουν ότι με μαγικότρόπο θα πάρουν τη Χάρητου Θεού. Η Χάρις του Θεούδεν μπορεί να έλθει έτσι.Απαιτείται ευλάβεια, βαθιάπίστη, εμπιστοσύνη στο Θεό.Δεν σταματούμε στο Σελλι-νάρι μόνο «για το καλό»,

ούτε από συνήθεια. Σταθμεύουμε για να ασπαστούμε την Ει-κόνα του Αγίου, να αναθέσουμε τη ζωή μας, τα πάντα στηχάρη του Θεού. Αν δοθούμε ολοκληρωτικά στο Θεό κανέναςδεν μπορεί να μας απειλήσει, να μας βλάψει, να μας κάνεικακό.

Ευχαριστώ όλους τους προσκυνητές της Μονής, όλουςτους ανθρώπους που σταθμεύουν στο Σελλινάρι. Όλους τουςέχουμε στην προσευχή μας, σε όλους εκφράζουμε την αγάπημας. Ιδιαίτερα ευχαριστούμε τα νέα παιδιά, που αγαπούν τονΆγιο Γεώργιο στο Σελλινάρι. Έχουμε δει πολλά απ’ αυτά ναείναι γονατισμένα τα μεσάνυχτα στο μικρό Ναό του ΑγίουΓεωργίου και να διαβάζουν την παράκληση σ’ Αυτόν. Νιώ-θουν την ανάγκη να προσευχηθούν νύκτα, μόνα τους, να μηντα παρατηρεί και να τα βλέπει ο κόσμος.

Ευχαριστώ τον Ηγούμενο και τους Πατέρες της Μονήςγια την αφοσίωσή τους στην Εκκλησία, για τον καθημερινότους αγώνα.

Μνημονεύω με ιδιαίτερη συγκίνηση τον κτήτορα της ΙεράςΜονής, μοναχό Νικόλαο. Όλους όσοι μόνασαν, ασκήθηκαν,σ’ αυτόν τον τόπο. Ευγνωμονώ τους ευεργέτες, τους δωρητέςκαι τους αφιερωτές της Μονής. Τα ονόματά τους μνημο-νεύονται καθημερινά, είναι γραμμένα στα δίπτυχα της Μονής.

Ευχαριστώ τους ευσεβείς Βραχασιώτες για την προσφοράτους, παλαιότερα στο προσκύνημα του Αγίου Γεωργίου, αλλάκαι για την συμπαράσταση και την αγάπη τους σήμερα στηνπορεία της Μονής. Οι σεβάσμιοι Ιερείς των Ενοριών τουΒραχασίου, οι πρόκριτοι του χωρίου, ο ευσεβής λαός του,πρόσφεραν πολλά.

Ευχαριστώ όλους όσοι διακονούν την Ιερά Μονή, σε οποι-αδήποτε έπαλξη προσφοράς.

Ευχαριστώ, τέλος, τον εξαίρετο επιστήμονα κ. Κωνσταν-τίνο Γιαπιτσόγλου, για τον κόπο του να συντάξει το νέο αυτόπροσκυνηματικό οδηγό.

36

Ιστορία και Παράδοση της Μονής

την εθνική οδό Ηρακλείου Λασιθίου, στην νότιαπλευρά της χαράδρας Χαυγά, βρίσκεται η Ιερά ΜονήΑγίου Γεωργίου Σελλινάρι μια από τις σημαντικότε-

ρες και πιο γνωστές Μονές της Ιεράς Μητροπόλεως Πέτραςκαι Χερρονήσου. Το προσωνύμιο της Μονής προέρχεται απότο ομώνυμο τοπωνύμιο, του οποίου η πρώτη μνεία ανάγεταιτον 17ο αι. Σε έγγραφο του 1638 αναφέρεται η κοντινή, κα-τεστραμμένη σήμερα, Μονή του Αγίου Πέτρου στη θέση Σε-λινάρι του χωριού Βραχάσι. Για την προέλευση του ονόματοςέχουν δοθεί πολλές ερμηνείες. Η παράδοση θέλει το επίθετομε τη γραφή Σεληνάρης, μια από τις γραφές που χρησιμοποι-ούσαν παλαιότερα, να προέρχεται από τη σελήνη παραπέμ-ποντας στην κατασκευή του Ναού τη νύχτα, υπό το φως τηςσελήνης. Σήμερα έχει επικρατήσει η γραφή Σελλινάρι, αφούείναι αποδεκτή η ετυμολογία του τοπωνυμίου από τις λέξειςΣελλί (διάσελο, ορεινό πέρασμα) και νερό.

Η Μονή ιδρύθηκε το έτος 1961 γύρω από τον ομώνυμοΝαό, ο οποίος αποτελούσε ήδη, από τον πρώιμο 20ο αιώναένα σημαντικό προσκύνημα. Η ίδρυσή του, σύμφωνα με τηντοπική παράδοση, ανάγεται στην ύστερη ενετική περίοδο,όταν μετά την κατάκτηση της Ρόδου από τους Τούρκους, το1522, τρία αδέλφια εγκατέλειψαν το νησί και εγκαταστάθη-καν στην Κρήτη, στον οικισμό Βραχάσι, 3,5 χλμ. περίπου ανα-τολικά της Μονής. Ο ένας εξ αυτών, ο Νικόλαος έγινεμοναχός, εγκατέλειψε τα εγκόσμια και αποσύρθηκε στηναπομονωμένη χαράδρα. Ένα βράδυ είδε στην απέναντιπλευρά της χαράδρας μια φωτιά να σιγοκαίει και μια φωνή να

39

.

Σ

ανατολικά του Ναού. Το 1963 ιδρύθηκε από τον μακαριστόΜητροπολίτη Πέτρας Δημήτριο το Γηροκομείο και κτίσματααναγκαία για τους προσκυνητές.

Σήμερα στο Μοναχολόγιο της Μονής βρίσκονται εγγε-γραμμένοι δεκαπέντε μοναχοί από τους οποίους προέρχονταιο Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου Ευγένιος και οΑρχιεπίσκοπος Τελμησσού Ιώβ, για τις Ορθόδοξες ΠαροικίεςΡωσικής Παραδόσεως της Δυτικής Ευρώπης.

τον καλεί να πλησιάσει εκεί. Την άλλη μέρα πήγε στο συγκε-κριμένο μέρος, όπου και ανέσυρε μέσα από τα βάτα την εικόνατου Αγίου Γεωργίου. Αμέσως αποφάσισε να κτίσει εκεί έναΝαό, για να στεγάσει την εικόνα που του είχε φανερωθεί μεθαυματουργικό τρόπο. Η παράδοση θέλει να δουλεύει τηνύχτα, κάτω από το φως της σελήνης, ώσπου να ολοκληρώσειτο Ναό του Αγίου Γεωργίου. Ο μοναχός έζησε το μεγαλύτερομέρος της ζωής του σε ένα μικρό σπήλαιο, ψηλά στην βόρειαπλαγιά της χαράδρας, απέναντι από το Ναό. Τα προς το ζηντου τα προσέφεραν οι ντόπιοι και μάλιστα αναφέρεται ότι χρη-σιμοποιούσε ένα καλάθι με σκοινί, κατά το σύστημα τωνΜονών των Μετεώρων, προκειμένου να ανεβάσει τα απαραί-τητα στη σπηλιά του. Μια μικρή πηγή, στο βάθος του φαραγ-γιού, που ακόμα και σήμερα ονομάζεται «του Αγιασμένου»,του εξασφάλιζε το αναγκαίο για τη διαβίωσή του νερό. Όταναπεβίωσε ετάφη στο φαράγγι, σε τάφο τον οποίο κατασκεύασεο ίδιος. Η θέση του τάφου, σήμερα, σηματοδοτείται από ξύλινοσταυρό που είναι ορατός από τη Μονή.

Εκτός όμως το Νικόλαο φαίνεται ότι, κατά τη διάρκεια τωνδύσκολων χρόνων της Τουρκοκρατίας, στον χώρο γύρω απότο Ναό εγκαταστάθηκαν και άλλοι ασκητές, όπως υποδεί-κνυαν τα λίγα μικρά κελιά, ίχνη των οποίων υπήρχαν έως καιτις πρώτες δεκαετίες του 20ου αι. Ο τελευταίος μοναχός, ο Νι-κηφόρος, που καταγόταν από τη Μίλατο, απεβίωσε το 1897.Μια από τις ελάχιστες σωζόμενες γραπτές πηγές για το χώροαποτελεί η επιστολή του βραχασώτη ιερέα Ζαχαρία Φθενούπρος τον οικείο Μητροπολίτη, στην οποία αναφέρεται σε έναιερέα που λειτούργησε, το 1902, στον Άγιο Γεώργιο.

Μετά την διάνοιξη της παλαιάς εθνικής οδού, το έτος1925, ο Ναός του Αγίου Γεωργίου εξελίχθηκε σε μεγάλο προ-σκύνημα. Οι πρώτες προσπάθειες εξωραϊσμού του χώρου ξε-κίνησαν το 1934 με την διαπλάτυνση του πλατώματος

4140

Το μοναστηριακό συγκρότημα

ο συγκρότημα αναπτύσσεται σε δυο επιμήκη επίπεδακατά μήκος της νότιας πλευράς του φαραγγιού. Ημοναδική είσοδος του, μια τριμερής αετωματική κα-

τασκευή που διακοσμείται με ψηφιδωτούς πίνακες, βρίσκεταιστο ανατολικό άκρο του χαμηλότερου επιπέδου.

Αμέσως μετά την είσοδο, στα αριστερά, βρίσκεται η κρήνητης Μονής που κατασκευάστηκε από τον Εμμ. Φθενό, το

1923. Η όψη της διαμορφώνεται με ημι-κυκλικό τόξο, το οποίο πλαισιώνει λίθινηπλάκα διακοσμημένη με ανάγλυφα φυ-τικά μοτίβα χαρακτηριστικά του 19ου.

Σε απόσταση λίγων μέτρων δυτικάτης κρήνης βρίσκεται ο παλαιός Ναόςτου Αγίου Γεωργίου. Πρόκειται για έναμικρό, μονόχωρο καμαροσκεπή Ναό, οοποίος πιθανόν χρονολογείται στηνύστερη ενετική περίοδο αν και οι επεμ-βάσεις που έχει δεχτεί μεταγενέστεραδεν μας επιτρέπουν να είμαστε βέβαιοι.Ο Ναός φέρει δυο λίθινα θυρώματα, στηνότια και δυτική πλευρά του και ένα πα-

ράθυρο στη νότια. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το αγιοθύριδοπου φέρει ανάγλυφο διάκοσμο με τοξοστοιχία στο κάτω μέροςκαι ψηλότερα δυο εξαπτέρυγα και τη χρονολογία 1813. Τοαγιοθύριδο, όπως και το ανάγλυφο φωτιστικό άνοιγμα τηςδυτικής πλευράς, μεταφέρθηκαν από άλλους Ναούς, την δε-καετία του 1960. Ο Ναός φέρει σύγχρονο τοιχογραφικό διά-κοσμο με σκηνές από το δωδεκάορτο και ολόσωμουςμετωπικούς Αγίους. Νότια του Ναού του Αγίου Γεωργίου

42

Τ

.

υψώνεται ο περικαλλής Ναός των Θεοφανείων που ανηγέρθητο 2000 και αμέσως μετά, στα δυτικά, το μεγάλο διώροφοσυγκρότημα του Γηροκομείου το οποίο μεταστεγάστηκε, το1992, στο Τζερμιάδο, στο Οροπέδιο Λασιθίου. Σήμερα στοισόγειο του στεγάζονται τα γραφεία της Μονής και η Τρά-πεζα. Τα κελιά των μοναχών, η Εκκλησιαστική Συλλογή μετα κειμήλια του Μοναστηριού, στον πρώτο όροφο. Στην συλ-λογή περιλαμβάνονται παλαιότερα και νεότερα άμφια, λει-τουργικά σκεύη, παλαίτυπα βιβλία και εικόνες του 18ου –19ου αι. Στο δυτικό άκρο του συγκροτήματος βρίσκεται οΝαός της Αναστάσεως, που ιδρύθηκε το έτος 1992. Στο ανώ-τερο επίπεδο υψώνεται το πυργόμορφο κωδωνοστάσιο καιμια σειρά ισόγειων χώρων, που χρησιμοποιούνται για την φι-λοξενία των επισκεπτών.

44

.

Η εικόνα του Αγίου Γεωργίου

αλλάδιο της Μονής είναι η θαυματουργή εικόνα τουΑγίου Γεωργίου στην οποία ο Άγιος εικονίζεται έφιπ-πος δρακοκτόνος. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα δια-

δεδομένο εικονογραφικό θέμα, που εμφανίζεται σε βυζαντινάκείμενα και τοιχογραφίες, από τον 12ο αι. και το οποίο διηγεί-ται το πιο γνωστό ίσως θαύμα του Αγίου.

Σύμφωνα με το Συναξάρι του, στην ιδιαίτερη πατρίδα τουτην Καππαδοκία, ένας δράκος είχε την φωλιά του στην πηγήνερού από την οποία υδρευόταν η πόλη Αλαγία. Προκειμένουνα αφήσει το νερό ελεύθερο, ο δράκος ζητούσε για αντάλ-λαγμα ανθρώπινη τροφή. Κάποτε ο κλήρος έπεσε στην κόρητου βασιλιά της πόλης Σέλβιου. Τότε εμφανίστηκε ο Άγιοςσκότωσε το δράκο, ελευθέρωσε την πριγκίπισσα και έσωσετην πόλη από τα δεινά.

Πράγματι στα αριστερά της εικόνας παριστάνεται η πριγ-κίπισσα να τρέχει μακριά από το δράκο, που πεθαίνει από τηλόγχη του Αγίου. Στα καπούλια του αλόγου εικονίζεται, όπωςσυχνά συναντάται στον συγκεκριμένο εικονογραφικό τύπο,να κάθεται ένας νέος, τον οποίο ο Άγιος είχε ελευθερώσει πρό-σφατα από τους Σαρακηνούς. Η εικόνα είναι λαϊκότροπη καισύμφωνα με τα τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά της μπορεί ναχρονολογηθεί στον ύστερο 19ο αι. Διηγούνται ότι οι οπές πουφέρει προέρχονται από πυροβολισμούς κάποιου Τούρκου, οοποίος ήθελε να την καταστρέψει. Οι σφαίρες όμως γύρισανκαταπάνω του και τον τραυμάτισαν θανάσιμα.

Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι στηνεικόνα ορκίζονται οι κλέφτες και κυρίως οι ζωοκλέφτες. Οόρκος αυτός αποτελεί ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον παράδειγμαποιμενικού εθιμικού δικαίου της Κρήτης, που απαντάται και

47

Π

.

σε άλλα μέρη της Κρήτης όπως στη Μονή του Αγίου Γεωρ-γίου στο Δισκούρι Μυλοποτάμου, στο Ρέθυμνο. Ο όρκοςστον Άγιο ήταν ιδιαίτερα σεβαστός και αποδεκτός από όλους,αφού όπως αναφέρεται, ο Άγιος τιμωρούσε αυστηρά όσουςορκίζονταν ψέματα. Ο πιθανός ένοχος έπρεπε να ακουμπήσειτο χέρι του στην εικόνα και να ορκιστεί. Σε διαφορετική περί-πτωση έπρεπε να ομολογήσει. Χαρακτηριστική η περίπτωσηενός Βραχασώτη, ο οποίος ορκίστηκε ψέματα στον Αϊ Γιώργηότι δεν έκλεψε το λάδι ενός συγχωριανού του. Λίγο καιρό μετάέπαθε λέπρα, οπότε ομολόγησε την ενοχή του και έγινε καλά.

Ο όρκος σύμφωνα με τις μαρτυρίες κατοίκων της περιο-χής αναφέρει:

Ως ξεκολλά η χέρα μουαπό την εικόνα, να ξεχωρίσεικι η ψυχή από το σώμα μου

άνε σου φταιξα…

Τα θαύματα του Άη Γιώργη

Άγιος έχαιρε ιδιαίτερης λατρείας από τους οδηγούςπου περνούσαν αυτόν τον εξαιρετικά δύσκολο καιαπόκρημνο δρόμο χωρίς να τους συμβεί κανένα

ατύχημα, γεγονός που το απέδιδαν στην προστασία του ΑϊΓιώργη. Η στάση στο Ναό ήταν απαραίτητη, ενώ αναφέρεταιότι σε πολλές περιπτώσεις που οι οδηγοί προσπερνούσαν τοΝαό, τα αμάξια ακινητοποιούνταν και ξεκινούσαν μόνο ότανοι επιβάτες τους κατέβαιναν και άναβαν ένα κερί στη χάρη τουΑγίου. Έτσι συνέβη όταν κάποτε περνούσε ένα αμάξι με μια

49

ΟΩ! Άγιε Γεώργιε, θερμή παράκλησή μας

ποτέ μην πάψεις να σκορπάς τη χάρη στη ψυχή μας.

Τη χάρη σου την πλούσια που μέρα νύχτα σκέπειτων πονεμένων τις καρδιές φιλόστοργα και βλέπει.

Σκέπε και φύλασσ’ όλους μας άγιε στρατιώτη,θαυματουργέ Γεώργιε, άγιε Σελλιναριώτη.

.

Ακόμα και σήμερα που κατασκευάστηκε η νέα εθνική οδόςκαι ο δρόμος δεν είναι τόσο επικίνδυνος όσο παλιά, οι οδηγοίεξακολουθούν να σταματούν, όλες τις ώρες της ημέρας για ναδεχτούν την ευλογία του Αγίου. Μια άλλη φορά μια χήρα μητέρα ζήτησε βοήθεια από τον

Άγιο, για να επιτύχει ο γιός της στις εξετάσεις του πανεπιστη-μίου. Όταν αυτό έγινε η πτωχή γυναίκα έφτιαξε μια ομελέτακαι την πρόσφερε στον Άγιο ζητώντας του συγγνώμη που δενείχε κάτι άλλο πολυτιμότερο να του προσφέρει. Λίγο μετάτρεις γυρολόγοι μπαίνοντας στο Ναό βρήκαν τη ζεστή ομε-λέτα και την έφαγαν. Όταν ξεκίνησαν να φύγουν διαπίστωσανότι δεν μπορούσαν να κουνηθούν από τη θέση τους. Τότε φο-βισμένοι κατάλαβαν ότι δεν έπρεπε να φάνε την ομελέτα τουΑγίου και ζητώντας συγχώρεση από τον Άγιο, άφησαν στηνεικόνα του χρήματα. Μόνο όμως όταν άδειασαν εντελώς τιςτσέπες τους, ο Άγιος τους άφησε ελεύθερους. Από το περιστα-τικό αυτό προέρχεται και το παροιμιώδες: «Καλό είναι τοσφουγγάτο σου Αϊ Γιώργη μου μα κομμάτι ακριβό».Άλλο ένα θαύμα του Αγίου, που το διηγήθηκαν αυτόπτες

τυφλή κοπέλα και τον πατέρα της, από τις Πινές Μεραμπέλ-λου, που πήγαιναν σε γιατρό στο Ηράκλειο. Παρά την παρά-κληση της κοπέλας οι υπόλοιποι επιβάτες δεν άφησαν τονοδηγό να σταματήσει και μόλις προσπέρασαν το Σελλινάρι τοαμάξι σταμάτησε. Τότε η κοπέλα κατέβηκε, προσκύνησε τηνεικόνα του Αγίου και αμέσως βρήκε το φως της. Το θαύμααυτό δημοσιεύτηκε, στις 2/04/1971, στην εφημερίδα Ανα-τολή. Όπως μάλιστα διηγούνται οι παλαιότεροι, στην χαρά-δρα, σχεδόν ποτέ δε συνέβη θανατηφόρο ατύχημα στοφαράγγι εκτός από την περίοδο της γερμανικής κατοχής, ότανέπεσε στο γκρεμό ένα φορτηγό με Ιταλούς στρατιώτες, απότους οποίους διασώθηκε μόνο ένας. Όπως όμως διαπιστώ-θηκε εκ των υστέρων, αυτοί που σκοτώθηκαν είχαν προσπα-θήσει λίγο πριν να κλέψουν τις προσφορές των πιστών καιαυτός που σώθηκε είχε προσπαθήσει να τους εμποδίσει. Ο Ιταλός αυτός για πολλά χρόνια μετά τον πόλεμο επέστρεφεκάθε χρόνο στη Μονή ευχαριστούσε τον Αϊ Γιώργη για τασωτηρία του και διηγείτο με δέος στους Πατέρες της Μονήςτο επεισόδιο.

5150

μάρτυρες, αφορά στην ίαση ενός φρενοβλαβούς από τη Μί-λατο κατά το έτος 1919. Επρόκειτο για ένα μυλωνά, ο οποίοςέχασε τα λογικά του και επειδή οι γιατροί δεν μπορούσαν νατον θεραπεύσουν, οι συγγενείς του τον έφεραν στην εικόνα τοΑγίου. Μετά που διαβάστηκαν οι σχετικές ευχές τον πήγανδεμένο χειροπόδαρα να κοιμηθεί. Την άλλη μέρα, αμέσως μετάτη Θεία Λειτουργία, ο μυλωνάς άλλαξε όψη και ξαναβρήκεμονομιάς τα λογικά του δοξάζοντας τον Άγιο. Ανάλογα διη-γούνται και για μια δαιμονισμένη γυναίκα από το Καλό ΧωριόΙεράπετρας. Οι συγγενείς της έχοντας ακούσει για τα θαύματατου Αγίου την έφεραν μπροστά στην εικόνα του. Εκείνη ακόμακαι μπροστά στη εικόνα συνέχιζε να βρίζει και να κτυπιέταιέως ότου κατά την διάρκεια της ανάγνωσης του Ευαγγελίου,ένα φως ξεχύθηκε από το εικόνισμα και την περιέλουσε. Ευθύςτο δαιμόνιο έφυγε από μέσα της και η γυναίκα ήρεμη πια προ-σκύνησε την εικόνα του Αγίου.

52

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Α. Βουρλάκης, Σεληνάρι το Ιερό Προσκύνημα Αγίου Γεωργίου, Κρη-τική Εστία 64, 1955, 21-24.

Ε. Παχυγιαννάκης, Η Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Σελλινάρι, 1990.Ε. Πλατάκης, Παλαιές εκκλησίες στο Βραχάσι, Αμάλθεια τ. Γ, τεύχος

12, 1972, 161-166.Ε. Πλατάκης, Το τοπωνύμιο Σελλινάρι στην Κρήτη, Απόστολος

Τίτος, τ. Β΄, τεύχος Α΄, 29-31.Α. Χατζηγάκης, Εκκλησίες της Κρήτης, Παραδόσεις, 1954, 161-162.Ν. Ψιλλάκης, Μοναστήρια και Ερημητήρια της Κρήτης, τ. Β΄, 1993,

.

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ

ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΕΛΙΝΑΡΙ»ΤΥΠΩΘΗΚΕ ΤΟ ΕΤΟΣ 2014

ΣΤΙΣ ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ ΤΥΠΟΚΡΕΤΑΓ. ΚΑΖΑΝΑΚΗΣ Δ/ΧΟΙ ΑΒΕ

ΣΕ 2000 ΑΝΤΙΤΥΠΑ