hindisahityasimanchal.files.wordpress.com · web viewncert solutions for class 9th: प ठ 1 - ध...

134
NCERT Solutions for Class 9th: पपप 1 - पपप पपपपपप पपप-1 पपपपप रररररररर ररररर ररररर रररररर: 10 पपपपपप पपपपपप पपपपप पपपपपपपपपप पपपपपप पप पपपपप पप-पप पपपपपपपपप पपप पपपपप − 1. रररर रर रररररर ररर ररर ररर ररर रररर रररर ररर? पपपपप रररर रर रररररर ररर रररर ररररर, ररररर ररर, ररररर ररर ररररररर रररर रररर ररर ररररर रररर रररर ररर2. रररर रर ररररर ररर ररर रररररर रर ररर रर रररररर रररर रर? पपपपप रररर रर ररररर ररर रररररर रर रररररर ररर ररररर, रररर रर ररर रर रररररर रररररर ररररररर रर रररररर ररर रर ररररर रर ररररर रररर रर रररर ररररर रर रर ररररर रररर रर3. रररररर रर ररर रररर रर? रररर ररररर ररररर रररर रर? पपपपप ररररर ररर रर ररररर रर ररररर रररर ररर रर रररर रर पपपपप (प) पपपपपपपपपप पपपपपप पप पपपपप (25-30 पपपपपप पपप) पपपपप − 1. ररर रर रररर रररर रररर रर रररररर ररररर रररर रर रर रररर? पपपपप

Upload: lamminh

Post on 08-Jun-2018

219 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

NCERT Solutions for Class 9th: 1 - -1

: 10

-

1. ?

, ,

2. ?

,

3. ? ?

() (25-30 )

1. ?

2. ?

- , ,

3. ?

4., , ?

, , , , ,

5. ?

,

() (50-60 )

1. '' ?

''

2. ?

, , ,

3. - ?

4." "-

" "-

5., , ,

-

6.""

"" ""

7. ?

()

1. ,

''

2.'- ' ?

'' ' '

3. , , , ,

,

4. --

, ,

5.

,

1. -

: () , , , , , , , ,

: ()

1

2

3

4

5

6

7

8

8

2. , ,

1. 2. 3. 4. 5.

, ? , , , , , ? , , , , , - , , - ,

1912 , .. -

- , , , , , , , , , , , , , () , () , () ()

- , ,

-

-

NCERT Solutions for Class 9th: 2 - -1

: 17

- -

1. ?

2. ?

-

3. ?

4. ?

5. ?

() (25-30 ) -

1. ?

, , ,

2. ?

3. ?

4. ?

5. ?

- ,

6. ?

() (50-60 ) -

1. - ?

- , , , , , , -

2. ?

3. - ?

-

4. ?

- : : :

5. ': ' ?

': ' : : , : , : :

: 18

-

1.

,

2. -, -,-

-

3. ,

, : : :

2.

,

, ,

,

, ,

,

, ,

, ,

,

: 19

3. - -

4.

, , , ,

1. 2. - 3. ( )4. 5. :

5. - -

()

-

-

-

-

-

-

()

-

-

-

-

()1. - - 2. - - 3. - - 4. - - 5. - - 6. - - ()1. - - 2. - - 3. - - 4. - -

6. :

()

1

2

3

-

()

1

,

2

()

1

-

2

3

-

()

1

,

2

: - - - , - ; , - , :

1903 1976

- , , , , , () ; , , , , ( ) () - ,,

-

-

-

NCERT Solutions for Class 9th: 3 - : -1

: 31

- -

1. ?

2. ?

,

3. ?

()

4. ?

5. ?

-

6. ?

7. - ?

- 29 , 1984 7900

8. ?

9. ?

, " - "

() (25-30) -

1. ?

-

2. ?

, , -

3. ?

4. ?

5. ?

,

6. ?

, , , ,

() (50-60 ) -

1. ?

- (6000 ), , , -

2. - ?

() -

3. ?

12.30

4. '' - ?

'' ''

5. ?

6

1. - 2. -1 6000 3. -2 4. -3 5. -4 7900 6.

: 32

6. ?

7.

-

1. -

,

2. - -

3. , - - -

1.

, , , , ,

1. 2. - - 3. 4. 5.

2. () () ()

() " "() ?() , ?

3. -

: - ------

- - - - - - - - - - - -

: 33

4.

:

...................

...................

...................

...................

...................

5. :

6.

, , , () .............. () .............. () ............... () ..............

() () () ()

7 26 29 7900 15-16, 1984 12:30 - , - : 23 , 1984 1:07 , - ,

24 , 1954 : - .. . . ,

-

-

: -

-

NCERT Solutions for Class 9th: 4 - , -1

:39

--

1. ?

2. ?

: 40

3. - ?

-

4. - ?

5. ?

6. ?

() (25-30 ) -

1. ?

-

2.

() () , () () ()

()

()

() ,

()

( )

() (50-60 ) -

1. - ?

2.' ' ?

' ' -

3. - ?

, ' '

1. -

, , , , , , ,

2.

()

( ).......................................................................

()

, ( ).......................................................................

()

( ).......................................................................

()

( ).......................................................................

()

? ().......................................................................

()

( )

()

, ( ) ?

()

( ) ( )

()

( )

()

? ()

! - - - , , , , , ?

21 1931 , , - 1991

- - , , , , , , : - ,, , ..

NCERT Solutions for Class 9th: 5 - : -1

: 49

- -

1. ?

2. - ?

? ?

3. ?

: 50

4. ?

5. ?

,

6. ' ' - ?

' ?'

7. ?

8. ?

() (25-30 ) -

1. ?

- ,

2. - ?

3. - ?

,

4. - - ?

- 1924 ' ' 1929 '' 1930 ' ' ' ' ' 1954 ' '

5. - ?

- -

() (50-60 ) -

1. ?

' ' ' '

2. ' ' ?

' '

3. ' ' - ?

' '

4.

, , ,

5.

-

()

() -

-

() ,

- ,

()

.

()

, , , , 1. ............ 2. ............... 3. - ................. 4. ......... 5. ..........

1. 2. 3. - 4. 5.

: 51

1.

()

..........................

()

.........................

()

..........................

()

.........................

()

.........................

()

..........................

()

.........................

()

.........................

()

()

()

()

()

()

()

()

2. () .............. () .............. () ............... () ................... () ...........

() () () () ()

3. - : - - - .............................- .............................- ............................- ............................

-- - -- - -- - -- -

: 52

4.

()

()

()

......................

()

......................

()

......................

()

......................

()

......................

()

......................

()

......................

()

......................

()

()

()

()

()

()

()

()

()

()

5.

, , - , , , , ,

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

6.

7.

, , , , , , -, , , ,,,,,

8. ''

:

1. 2. 3. 4. 5.

-

1. 1921 , , - - - ' ? ?'

() ? (1)() ? (2)() ? (2)

() 1921 () () ? ?

2. ,

() ? (1)() ? (1)() ? (2)

() () ()

3. , , , -

() ? (1)() ? (2)() ? (2)

() , , () () -

4. - 1917 - , 1921 - , ,

() ? (1)() ? (1)() - ? (2)

() 1917 () , () 1921

-

1. ?

2. ?

' ? ?'

3. ?

...

4. ?

5. ' ' ?

'

6. ?

7. ?

8.

, , . . . . , 1921 ' ' ' -

9 1952 . (), . . .. , -

-

-

-

-

-

-

NCERT Solutions for Class 9th: 6 - -1

: 58

-- -

1. ?

2. ?

3. - ?

, ,

4. ?

5. ?

6. ?

7. ?

8. '' '' ?

'' ''

() (25-30 ) -

1. ?

2. ?

, , , ,

3. ?

4. ?

() (50-60 ) -

1. - ?

, ,

2. ?

, , , ,

3. ?

- , , ,

4. ?

: 59

() -

1.

2. " , " -- !

:

1. -

1.

-

........................

2.

-

........................

3.

-

........................

4.

-

........................

5.

-

........................

1.

-

, ,

2.

-

, ,

3.

-

, , ,

4.

-

, , ,

5.

-

, , ,

2.

()

........................

()

?

........................

()

........................

()

........................

()

........................

()

()

?

()

,

()

()

3.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

4. () -

....................................................................() .....................................................................

() () - () ()

: 60

6. , , () ........... () ............ () ......... ?() .......... () ........... () ........... .........

() ...... () ...... () .... ?() ...... () ....... () ..... ....

-

1. , , , ? , , , , ,

() ? (1)() ? (2)() - ? (2)

() , , () , () ,

2. , ,

() - ? - ? (2)() ? (1)() ? (1)

() () ()

3. , , - , - , , -

() ? (1)() ? (1)() ? (2)

() () - , () - , , -

-

1. ?

2. ?

,

3. ?

4. ?

5. " "

' ' , , ,

, - , , ,

1885 , ,, -

- , ( ), (), (), , ( )

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

NCERT Solutions for Class 9th: 7 - -1

: 66

- -

1. - ?

, ,-

2. ?

3. ?

,

4. ?

5. ?

() (25-30 ) -

1. - ?

- ,

2. ?

3. ?

- , , -

4. ?

5. ?

6. - ?

- , - -

() (50-60 ) -

1. ?

2. ' ' ?

' ' ,

3. ?

4.

, -

5. ?

, ,

: 67

()

1. - ,

,

2. , , , - -

3. , - ,

-

4. , , , !

-

1.

1.

-

2.

-

.............

3.

-

.............

4.

-

.............

5.

-

.............

6.

-

.............

7.

-

.............

8.

-

.............

1.

-

2.

-

3.

-

4.

-

5.

-

6.

-

7.

-

8.

-

2. -

, , , , , , ,

-

,

-

-

,

-

,

-

,

-

,

-

,

-

,

3. ''

: + =

1.

+

=

2.

+

=

3.

+

=

4

+

=

5.

+

=

6.

+

=

4. -

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

5. ''

1. 2. 3. 4. 5.

, ,

, ,

1891 1921 '' 1931

- - -

- ,

-

1. -, , , -, , ,

() ? (2)() ? (1)() - ? (2)

() - () - , () - -

2. - , , , , -

() ? (2)() ? (1)() ' ' ? (1)

() () - () ' ' -

3. , , , , , , , ,

() ? (1)() ? (2)() ? (2)

() () ()

4. , , , , , , , , ,

() ? (1)() ? (2)() ? (2)

() , , () () - , ,

5. - , , - - , , , ,

() ? (2)() ? (1)() ' , ' ? (2)

() - , () , - ()

-

1. - ?

,

2. ?

3. ?

4. , ,

, - -

NCERT Solutions for Class 9th: 8 - -1

: 76

- -

1. ?

'' '--'

2. ' ' ?

''

3. ' ' ?

' '

4. ?

5. ?

,

6. - ?

' '

7. - ?

8. ?

17-18

9. ?

' '

(25-30) -

1. ?

1919

2. ?

, ,

3. ?

' ' , , ' '

4. ?

11

5. ?

: 77

() (50-60) -

1. ?

, - '' 10

2. ?

, ,

3. ?

- -

()

1. ' '---' '

- '---'

2.

3.

4.

1.''

-

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

1.

-

2.

-

3.

-

4.

-

5.

-

6.

-

7.

-

8.

-

2. , , , , , , , ,

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

: 78

3.

1. - 2. 3. 4. 5. -

4.

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

..............

-

,

-

,

-

, ,

-

,

-

,

-

,

5. : 1. '---' 2. -- 3. 4. - - - 5.

1. '---' 2. -- 3. 4. - - - 5.

, 1917 1919 , --

'' ' ' , - , , - - -

, , - , '' ' ' , --

' ' 1934-35 , 11

1887 1917

-

-

-

-

-

NCERT Solutions for Class 9th: 9 - ... ... -1

: 89

1.

() - , () - , - , ()

:

................

.............

................

..............

.................

..............

.................

..............

() ' ' ? () ' ' () '' - ?() , , , , , , , , , ,

() (1) , (2) , (3) , (4) , (5) , (6) ,

()

()

() ' ' , ' ' , ,

() ' ' ' ' () , ,

() , ,

()

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2. () - () () () ()

() - - , -

() ,

()

()

()

3.

- :

(1)

, , - , , , , , , , ,

! , ? , , , ! , , !

(2)

! , , , , !

1388 1518 , ,

-

- -

NCERT Solutions for Class 9th: 10 - -1

: 94

1. -

() ?

,

() ? ?

() ?

-

() ?

() ?

() ?

() '' ?

''

()', , '

' '' ''

2.

() ,

-

() ,

() ,

- , ,

() ,

() ,

() ,

() , , ,

, ,

: 95

3.

() '' , ''

() '' , ''

() : '' , ''

4.

: , -

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

----------------

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

, ,

- ,

,

,

-

,

,

- - , -, -

,

,

- 14 ,

, ,

-

, ,

-

,

,

- ,

, ,

- ,

, ,

- ,

, ,

- - , , ,

, , , ,

- , ,

1556 , ,

- - - - - - - - - - - - - - - - -

NCERT Solutions for Class 9th: 11 - -1

: 99

() - ?

()

1. 2. 3. 4. 5.

() - ?

1. -

1.

2.

2.

3.

3.

4.

4.

5.

5.

6.

6.

() ' ' ?

' '

() - ?

--

()

' ' , ,

2.

()

--

-

()

, ,

3.

()

-

()

: 100

4.

()

()

()

( )

()

()

()

( )

-

5.

() () () () ()

() () () () ()

'' -

(1)

(2)

-

(3)

(4)

1735 -

- - - - - - - - - - - -

NCERT Solutions for Class 9th: 12 - -1

: 109

1. -

1.

2.

-

3.

-

- -

4.

() ?

() - ?

() ?

()

()

: (i) ............................. (ii) .................................(iii) ........................... (iv) .................................(v) .............................

() (i)

(ii) - (iii) (iv) (v) -

: 110

2. -

() () () ! - ()

()

()

()

() ,

- - - - ,

-

1895 , ,

- , , , , , ,

-

-

-

- -

- - - - -

- -

NCERT Solutions for Class 9th: 13 - - -1

: 115

1. -

() ?

" , "

() , ?

,

() , ?

() -

' ' - -

() -

- - , -

() ?

-

() , ?

, , '' , , '' ,

() '-'

- , ,

2. -

()

' ' '-' -

()

' ' ' '

()

' ' ' '

3. '-' -

()

)

()

()

()

'-' - , - - - , -

30 1908 1952

- , , , ,

-

NCERT Solutions for Class 9th: 14 - -1

: 119

1. -

() ' ' ?

' ' ,

() ' ', ' ', - ?

- , -

() ' - '

' '

2.

()

() -- , ,

, ,

3. ?

, , , , ,

' ' -

27 1907 -, -

- , -, , , , , - , ,

- - - - - - -

NCERT Solutions for Class 9th: 15 - ... -1

: 124

1. -

() ?

, , - ,

() - ?

, , ,

() ?

() ' ' ' ' ?

() ' ' ?

: 125

() ?

, , , ,

2.

()

- ,

()

3.

, , , , , , , , , , ,

() ' ' - ?

- -

() ?

, - , - , , ,

() ' '?

() , ?

, -

() ?

,

2.

() (i) - -

, ,

(ii)

,

() '' ?

''

() -

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

(1)

, - - - ? -

(2)

' ' , -

15 1954

, ,

-

-

-

-

-