hÛÚÁng ÀÏ Ën -...

HNG N TM CAO MI

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

wb406484Typewritten Text38064

VIT NAM:HNG N

TM CAO MI

Bao cao chung cua cac nha tai tr tai Hi Ngh Nhom t vn Cac nha Tai tr Vit Nam

Ha Ni, 14-15 thang 12, 2006

Th phap, mt loai hnh ngh thut truyn thng co ngun gc Nho giao, ngay nay vn c dungtrong nhng dp l lat quan trong Vit Nam. Trong dp ci hoi hay tn gia, mt li chuc tt epcho tng lai thng c chuyn tai qua net but y y ngha. Net m la Dng i lin vi netthanh la m; mau m la Dng con mau nhat la m; net but nhn tht nhanh tao thanh Dng risau o nhe nhang pht ngc thanh m. S hai hoa t nhin la mt phn y ngha cua hy vong.

Bt ngun t Trung Hoa, ngh thut th phap a du hanh ln pha Bc, qua Nht Ban hoa ln viThin, ri xung phng Nam, ni nhng quy tc th phap nghim ngt c kt hp vi li vit tdo va khoang at hn cua ngi Vit tao thanh mt phong cach y li cun. S du nhp cua chLa tinh sau nay a giup cho giao tip tr nn d dang hn. Mt loai hnh Th phap vi cach th hinmi, mang tnh toan cu va hiu qua hn a bt r n su trong truyn thng vn hoa Vit Nam.

NG TIN TNG NGN V TIN = NG

T gia 1US$ = 16,000NM TAI CHNH CUA CHNH PHU VIT NAM

T ngay 1 thang Ging n ngay 31 thang 12

CAC T VIT TT

ADB Ngn hang Phat trin Chu A AFTA Khu vc T do Thng mai ASEAN ASCM Hip nh v Tr gia va Bu pASEAN Hip hi Cac nc ng Nam AB GD&T B Giao duc va ao taoB GTVT B Giao thng Vn taiBHXH Bao him Xa hiBHYT Bao him Y tB KHT B K hoach va u tB LTBXH B Lao ng, Thng binh va Xa hiB NN&PTNT B Nng nghip va Phat trin Nng thnBNV B Ni vuBTC B Tai chnh B TNMT B Tai nguyn va Mi trngBXD B Xy dngCGE M hnh cn bng tng quat tnh toan cCIEM Vin Quan ly Kinh t Trung ngCPRGS Chin lc Xoa oi Giam ngheo va Tng trng Toan dinCPIA anh gia Mi trng th ch va Chnh sach Quc giaCLPTKTXH Chin lc Phat trin Kinh t-Xa hiCTCP Cng ty c phnDAF Quy H tr Phat trinDATC Cng ty Mua ban N va Tai SanDFID B Phat trin Quc t Vng quc AnhDNNN Doanh nghip Nha ncDNVVN Doanh nghip va va nhoTHKD iu tra H kinh doanhTMSDC iu tra Mc sng dn cTMSHG iu tra mc sng h gia nhTMTT iu tra Mi trng u tEVN Tng cng ty in lc Vit NamFDI u t trc tip nc ngoaiFSQL Mc Cht lng trng hoc c banGCNQSD Giy chng nhn Quyn s dung tGDP Tng San phm Quc Ni ICOR Ty l Gia tng Vn trn San lngIMF Quy Tin t Quc tKHPTKTXH K hoach Phat trin Kinh t-Xa hiLTQD Lm trng quc doanhMTEF Khung Chi tiu Trung hanNHTPTVN Ngn hang u t-Phat trin Vit NamNHNNVN Ngn hang Nha nc Vit NamNHPTVN Ngn hang Phat trin Vit Nam

NHTG Ngn hang Th giiNHTMNN Ngn hang Thng mai Nha ncNPL N xuNRAST C quan ng ky Quc gia v Giao dch am baoODA Vin tr Phat trin Chnh thcPCI Ch s Canh tranh cp tnhPER-IFA Bao cao tng hp anh gia Chi tiu cng, Mua sm va

Trach nhim tai chnhQuy CSSKNN Quy Chm soc sc khoe cho ngi ngheoDAF Quy H tr phat trinSCIC Tng cng ty u t va Kinh doanh Vn Nha ncSPS Quy nh v V sinh va Kim dch ng, Thc vtTCTK Tng Cuc Thng kTPT Rao can Thng maiTRIPs Hip nh v Quyn s hu Tr tu lin quan n Thng maiTRQ Han ngach thu sutUBCKNN Uy ban Chng khoan Nha ncUNDP Chng trnh Phat trin Lin hp quc UNICEF Quy Nhi ng Lin hp qucVCCI Phong Thng mai va Cng nghip Vit NamVietcombank Ngn hang Ngoai thng Vit NamVKHLXH Vin Khoa hoc Lao ng va Xa hiVKHXH Vin Khoa hoc Xa hi Vit NamVPCP Vn phong Chnh phuXGN Xoa oi Giam ngheoWTO T chc Thng mai Th Gii

LI CAM N

Bao cao nay c Ngn hang Phat trin Chu A (ADB), C quan Hp tac Quc t Ty Ban Nha (AECI),C quan Phat trin Quc t Australia (AusAID), ai s quan B, C quan Phat trin Quc t Canada(CIDA), ai s quan an Mach, B Phat trin Quc t Anh (DFID), Uy ban Chu u (EC), ai s quanPhap, C quan Hp tac Phat trin c, ai s quan Ai-len, Nht Ban (ai s quan Nht Ban, Ngnhang Hp tac Quc t Nht Ban-JBIC, C quan Hp tac Quc t Nht Ban-JICA, T chc Thng maiHai ngoai Nht Ban-JETRO), ai s quan Vng quc Ha Lan, C quan Hp tac Phat trin Thuy Sy,Lin Hp Quc (UN), C quan Phat trin Quc t My (USAID) va Ngn hang Th gii cung soan thao.Mt s nha tai tr a tham gia vao qua trnh thng qua vic xy dng chin lc quc gia cua t chcmnh, h tr cho K hoach Phat trin Kinh t Xa hi 5 nm 2006-2010. Tt ca cac nha tai tr noi trn aong gop thi gian va cng sc cho qua trnh soan thao bao cao, tham gia tch cc vao cac cuc hithao va thao lun. Ngoai ra, mt s nha tai tr cung ong gop cac tai liu quy bau, c lit k trongphn Tai liu tham khao cua Bao cao. c bit, trong thang 10/2006, ADB a h tr kinh ph t chcmt hi thao ln thao lun ni dung cung nh vic xut ban bao cao.

Cac nha tai tr tham gia vao hoat ng i tac nay cung gop y kin ch ao thng qua Ban Ch aogm co cac ng/ba Omkar Shreshta (ADB), Inma Zamora (AECI), Laurie Dunn (AusAID), Patrick DeBouck (Royal Embassy of Belgium), Lynne Racine (CIDA), Charlotte Lausen (Embassy of Denmark),Keith Mackiggan (DFID), Willy Vandenberghe (EC), Veronique Saugues (ai s quan Phap), BirgitWendling (ai s quan c), Sean Hoy (ai s quan Ai-len), Yasuhisa Ojima (Nht Ban), Bengt vanLoosdrecht (ai s quan Vng quc Ha Lan), Markus Eggenberger (SDC), Dennis Zvinakis (USAID)va Martin Rama (Ngn Hang Th gii).

Qua trnh soan thao bao cao a thu hut y kin ong gop cua cac nha nghin cu va chuyn mn VitNam tham gia vi t cach ca nhn. ong gop cua ho c iu phi thng qua Ban anh gia, trongo co Trn Tin Cng (Vin Quan ly Kinh t Trung ng), L ng Doanh (B K hoach va u t),Nguyn S Dung (Vn phong Quc hi), inh Duy Hoa (B Ni Vu), Nguyn Lan Hng (Vin Khoahoc Lao ng va Xa hi), Nguyn Quang Knh (B Giao duc va ao tao), Nguyn Thai Lai (B Tainguyn va Mi trng), Pham Chi Lan (Ban Nghin cu cua Thu tng), Nguyn Hoang Long (B Yt), L Xun Ngha (Ngn hang Nha nc Vit Nam), Nguyn Xun Nguyn (Trung tm T vn, aotao va Chuyn giao Cng ngh), oan Th Phin (Vin Chin lc Phat trin Giao thng), Trng ThaiPhng (chuyn gia t vn), ng Kim Sn (B Nng nghip va Phat trin Nng thn), Nguyn Thng(Vin Khoa hoc Xa hi Vit Nam), Nguyn Vn Thanh (Vin Nghin cu Thanh tra Chnh phu) vaNguyn Th Hoai Thu (Vn phong Quc hi).

Nhom soan thao bao cao chnh thc la cac can b cua Ngn hang Th gii do Martin Rama lam chubin va gm co: Noritaka Akamatsu (chu trach nhim cac chng 7 va 8), Phillip Brylski (16), inhTun Vit (2), oan Hng Quang (1, 2 va 17), Samuel Lieberman (11), Simon Lucas (9), Robin Mearns(5 va 14), Nguyn Th Dung (5, 14 va 15), Nguyn Vn Minh (18), Nguyn Nguyt Nga (11), Vivek Suri(chng 5 va khung chnh sach), Rob Swinkels (2, 16 va khung tiu ch giam sat), Mai Th Thanh (10),Triu Quc Vit (7) va Carolyn Turk (1, 13 va 19). Maria Delfina Alcaide, Nina Bhatt, Gillian Brown,Soren Davidsen, Lasse Melgaard, Pham Hung Cng, Pham Minh c, Pham Th Mng Hoa, Thomas

A. Rose, Michael Seager, Tn Thng Long a co nhng ong gop cu th cho nhiu chng cua bao cao.

Nhom soan thao a nhn c cac y kin ong gop quy bau t cng ng cac nha tai tr. Nhom soanthao c bit cam n Manuel Ramon Alarcon Caracuel (AECI), Sarah Bales (chuyn gia t vn), SandraBelder (ai s quan Vng quc Ha Lan), Hans-Anand Beck (EC), Francois Xavier Bellocq (AFD),Donal Brown (DFID), Bui Ha (B K hoach va u t - BKHT), Cao Vit Sinh (BKHT), PauletteCastel (chuyn gia t vn), Jean-Raphael Chaponniere (AFD), Simon Cramp (AusAID), BridgetCrumpton (DFID), ao Th Bch Dng (Oxfam GB), inh Phng Thao (SCF-UK), Trine Glue Doan(Trung tm D liu Phi Chnh phu), Dng Hng Loan (AusAID), Susan Elliott (AusAID), ElenaGanan (AECI), Froniga Grieg (UNFPA), Kitty van der Heidjen (UN), Ian Hyde (Chng trnh SEMLA),Ross Hughes (Chuyn gia t vn), Leiv Landro (ai s quan Na Uy), Kanokpan Lao-Araya (ADB), Il-Houng Lee (IMF), Anne-Claire Leon (EC), Maike Lerch (Ngn hang Tai thit c-KfW), Molly Lien(ai s quan Thuy in), Jonas Lovkrona (UN), Carole Ly (ai s quan Phap), Emmanuel Ly-Batallan(Adetef-Phap), Helene Ly-Batallan (ai s quan Phap), Ulrike Maenner (C quan Hp tac ky thutc-GTZ), Susan McKeag (AusAID), Sally Moyle (Ausaid), Anouk Van Neck (EC), Koos Neefjes (UN),Ng Th Quynh Hoa (DFID), Nguyn Th Bch (Save the Children/UK), Nguyn Thng Giang (SDC),Nguyn Phu Ha (BKHT), Nguyn Hu Hiu (DFID), Nguyn Ngoc Ly (UN), Nguyn Th NgocMinh (DFID), Peter Owen (DFID), Phan Manh Hung (Ngn hang Nha nc), Charles Philpott (chuyngia t vn), John Pilgrim (Birdlife International), Jonathan Pincus (UN), Steve Price-Thomas (OxfamGB), Jay Roop (ADB), Fabienne Runyo (Adetef-Phap), Jens Rydder (RWSSP), Gita Sabharwal (DFID),Noala Skinners (UNICEF), Lisa Studdert (ADB), Isabeau Vilandre (D an Ho tr cai cach t phap-LERAP), Elena Villalobos (AECI), Vu Thuy Hng (ai s quan Ai-len), Robert Warner (AusAID),Paula Williams (FSSP) va Benjamin Zech (ai s quan Ha Lan).

Trung tm D liu Phi Chnh phu a giup iu phi hoat ng tham vn vi cac t chc phi chnh phu(NGO) quc t va trong nc. Hn 40 NGOs va 85 t chc hoat ng v vn ngi khuyt tt cs a gop y bng ming hoc vn ban. Nghin cu anh gia kinh nghim thc hin Chng trnh TnDung H tr Giam ngheo (PRSC) cua Vit Nam, do Ann Bartholomew va Catherine Dom (u thucMokoro) thc hin, c bit hu ch trong vic soan thao Chng 3 cua Bao cao.

Phn phn tch s liu va tai liu c s h tr cua Nguyn Hu T (Vn phong Trung ng ang)v Ch s Ngn sach Cng khai, Pham Anh Tuyt (Trung tm Phn tch va D bao) v tham nhungtrong cac hp ng mua sm va Phung c Tung (Tng cuc Thng k) v vic ng tai thng tin thamnhung trn cac phng tin bao vit va bao in t. Vu Th Nha (Trung tm Thng tin Phat trin VitNam) chu trach nhim v phn tai liu nghin cu va tham khao. Nhom nhn vin Ngn hang Thgii h tr thc hin bao cao gm co Trn Th Ngoc Dung va L Minh Phng (bin tp), Trn KimChi (in n) va Nguyn Thu Hng (hanh chnh).

Nhom soan thao nhn c s ch ao chung cua Homi Kharas va Klaus Rohland, Ngn hang Th gii.Brian Van Arkadie (chuyn gia t vn) va Linda Van Gelder (Ngn hang Th gii) oc phan bin. Baocao cung c Quy Tin t Quc t (IMF) oc va gop y. Chung ti v cung cam n y kin nhn xet vagop y cua nhiu ng nghip khac.

MUC LUC

Li cam nTom tt tng quan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .i

T K HOACH TI HANH NG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1

1. Lp k hoach phat trin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32. anh gia tin b . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153. H tr cai cach chnh sach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .314. Chng ng pha trc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41

TRU CT I: PHAT TRIN KINH DOANH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51

5. Hi nhp toan cu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .956. Cai cach khu vc nha nc. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .657. Khu vc tai chnh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .718. Phat trin khu vc t nhn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .799. Ha tng c s. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67

TRU CT II: HOA NHP XA HI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95

10. Giao duc. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9711. Y t. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10512. An sinh xa hi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..11113. Bnh ng Gii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121

TRU CT III: TAI NGUYN THIN NHIN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .127

14. t va rng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12915. Nc. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13516. Mi trng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141

TRU CT IV: NN QUAN TR HIN AI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149

17. Quy trnh lp k hoach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15118. Quan ly tai chnh cng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15719. Phat trin h thng phap lut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16520. Cai cach hanh chnh cng. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17121. Chng tham nhung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .179

Tai liu tham khaoKhung tom tt: Chnh sach va Kt quaPhu luc thng k

Boxes

Khung 1.1: C s ha tng quy m ln va CPRGS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9Khung 1.2 Tham vn cng ng tao ra nhng thay i nh th nao? . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11Khung 1.3: Nhng im yu c nhn nhn trong Chin lc phat trin cua Vit Nam . .12Khung 2.1: Khung giam sat c xy dng nh th nao? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16Khung 2.2: o lng mc Ngheo oi Vit Nam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18Khung 3.1: anh gia c lp v cac khoan tn dung PRSC tai Vit Nam . . . . . . . . . . . . . . . . .36Khung 4.1: KHPTKTXH va vn quyn con ngi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43Khung 4.2: Chng trnh Quan Ly Nha Nc trong 5 nm ti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45Khung 4.3 : Cac u tin v chnh sach cho 5 nm ti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47Khung 4.4: C ch phi hp thc hin cai cach Trung Quc va Malaysia . . . . . . . . . . . . . .49Khung 5.1: Cac cam kt chnh khi gia nhp WTO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56Khung 8.1: Goc a phng cua Mi trng u t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81Khung 8.2: Phat trin th trng va hanh ng chung trong nng nghip . . . . . . . . . . . . . . . .86Khung 9.1: Cung cp dch vu v sinh: C hi cho lp k hoach hin ai . . . . . . . . . . . . . . . . .92Khung 19.1. Mt khung phap lut tao iu kin thun li cho xa hi dn s . . . . . . . . . . . .168

Tables

Bang 1.1: Hoat ng lp k hoach phat trin Vit Nam trong chu ky 5 nm ti . . . . . . . . . .5Bang 2.1: Tin b at c trong cac Muc tiu Phat trin Thin nin ky . . . . . . . . . . . . . . . . .21Bang 2.2: Lnh vc nao lam tt ... va Lnh vc nao lam cha tht tt . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23Bang 2.3: Phng phap lun va Mc kho d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26trong Bao cao Mi trng Kinh doanh Vit Nam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26Bang 2.4: Xp hang cua Vit Nam theo ch s KKZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27Bang 3.1: H tr ngn sach chung theo thi gian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34Bang 3.2: H tr ngn sach chung va s thiu hut tai chnh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35Bang 13.1: Bnh ng gii trong s hu tai san . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122Bang 13.2: Thi gian lam vic nha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .123Bang 13.3: T l sinh con trai mt s tnh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125Bang 13.4: T l n trong Hi ng Nhn dn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126Bang 14.1: t rng c giao cho cac h gia nh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .131Bang 16.1: Mi nganh cng nghip gy nhim nht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142Bang 17.1: Ty l ngheo tai cac huyn trong tnh Quang Ngai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153

Figures

Hnh 2.2: Thanh tch ang khch l trong giam ngheo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .PB 22Hnh 1.1: D bao n cng giai oan 2005-2011 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13Hnh 2.1: Phat trin kinh t vng chc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19Hnh 2.2: Thanh tch ang khch l trong giam ngheo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20Hnh 2.3: anh gia v th ch va chnh sach quc gia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24Hnh 2.4: Ch s v m ngn sach Vit Nam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29Hnh 3.1: Mt trong nhng nc nhn vin tr nhiu nht? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32Hnh 3.2: Nhiu qua co tt khng? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37Hnh 5.1: m va can cn thng mai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54Hnh 6.1: Qui m cua khu vc DNNN Vit Nam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66

Hnh 7.1: su tai chnh phat trin nhanh chong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72Hnh 9.1. Khi lng va kha nng tip cn c s ha tng c m rng nhanh chong . . . .88Hnh 9.2: Muc tiu tip cn c s ha tng tai cp xa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93Hnh 10.1: T l i hoc tinh trong nhom Ngheo va Giau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .98Hnh 10.2: T l hoc sinh trn giao vin cac cp giao duc ph thng . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99Hnh 11.1: Bt bnh ng trong S dung Dch vu Y t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106Hnh 11.2: BHYT va Ngn sach cho Y t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107Hnh 12.1: Xu hng khac nhau, k ca vung su vung xa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .112Hnh 12.2: i tng tham gia BHXH tng nhanh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115Hnh 12.3: Tin n Chng trnh BHXH toan dn? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116Hnh 12.4: Tin ti mt s BHXH duy nht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118Hnh 15.1: Nhu cu nc ngay cang tng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .136Hnh 17.1: Ngun lc u t nhiu hn cho cac tnh ngheo hn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .156Hnh 18.1: Thu chi ngn sach va bi chi ngn sach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .158Hnh 18.2: Nhng ngun thu chu yu cua Chnh phu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .159Hnh 19.1. Cac loai vn ban phap lut Vit Nam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .166Hnh 21.1. Cac hp ng u t m am . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .182Hnh 21.2: Tham nhung va Trnh phat trin, theo tnh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183Hnh 21.3. Cac bai bao v tham nhung trn phng tin thng tin ai chung . . . . . . . . . . .184

Nm 2006 la mt ct mc cc ky quan trongtrong qua trnh theo ui s thnh vng cuaVit Nam. Vic gia nhp T chc Thngmai Th gii (WTO) a khng nh mc tin b ma Vit Nam a at c trong quatrnh chuyn i sang mt nn kinh t thtrng tron 20 nm k t khi bt u cngcuc i mi. Trong bi canh o, vic thngqua K hoach Phat trin Kinh t - Xa hi(SEDP) mi a khng nh tm nhn cua VitNam tr thanh mt nc co mc thu nhptrung bnh vao cui thp nin nay. Ky vongi t ngheo oi cung cc ti v th thu nhptrung bnh trong mt khoang thi gian ngnnh vy nghe qua co ve la qua lac quan.Nhng nhng thanh tu ma Vit Nam a atc cho phep lac quan ngay ca khi bit ola nhim vu y thach thc. Thc ra, hngti tm cao qua la ung cho trng hp cuaVit Nam.

o cung chnh la tinh thn cua cac nha tai tra cung tham gia bin soan bao cao nay, va ala chon gn kt h tr cua mnh vao cac muctiu cua K hoach Phat trin Kinh t - Xa hi.Thc t la bao cao nay co th c coi nh la s"din giai" k hoach SEDP, nhm muc chquan trit nhng thach thc phat trin trongtng lnh vc, va ong gop cac y tng nhmat c cac muc tiu y tham vong cua VitNam. Phu hp vi tinh thn cua Tuyn bChung Ha Ni, cac nha tai tr a nht tr ungh tnh t chu cua chnh phu trong chngtrnh cai cach va tm cach "hai hoa hoa" s htr cua mnh, nhm ct giam cac chi ph giaodch. Theo mt cach hiu nao o th bao caonay cung hng ti mt tm cao trong c gngthuc y nhng n lc hai hoa hoa, t quytrnh cho ti s phn tch.

at v th thu nhp trung bnh khng chn thun la vic vn ti mt vai ngngring le nh thu nhp bnh qun u ngi vamt s ch s o lng nng sut khac. Tmnhn cua nm nm ti vt ra khoi tc tngtrng hng ti cht lng tng trng.Mt quc gia co mc thu nhp trung bnh se comt nn kinh t phc tap hn, vi nhiu khacbit hn gia cac vung va gia cac nganh. iunay oi hoi nhng i sach khac nhau cho tngtrng hp nhm c gng iu hoa yu cu adang vi muc tiu phat trin hoa nhp. ctrng khac cua mt quc gia co mc thu nhptrung bnh la tm quan trong ngay cang tngcua cac mang li, t c s ha tng cho giaothng ti cac chui gia tr trong nng nghip.iu nay oi hoi chu trong nhiu hn vao cacvn lin nganh. Mt quc gia co thu nhptrung bnh cung co nhiu thanh phn hn.iu nay dn n s tach bit ngay cang lngia quan ly va s hu, hay gia chnh sach vavic cung cp dch vu, do o oi hoi phai phncp nhiu hn va tnh giai trnh cao hn. Vvy, vic tr thanh mt quc gia thu nhptrung bnh khng ch n thun la chuyn ikinh t ma no ng thi gn vi nhng thayi dn dn trong mi quan h gia nha ncva xa hi.

Tai thi im quan trong nay cn phai tnh nmt s thach thc mi. Trc tin, o la khngth mc nhin cho rng tng trng kinh t caose c duy tr lin tuc. at ti ngng thunhp trung bnh la hoan toan kha thi, nhngiu o khng ng ngha la se a Vit Namvao ung con ng tr thanh mt quc giaphat trin. Trn thc t co rt t quc gia trnth gii co th duy tr ty l tng trng caotrong nhiu thp ky. Xy dng nhng th ch

i

TOM TT TNG QUAN

cn thit quan ly mt nn kinh t ngay cangphc tap co th la mt trong nhng cha khoatao nn thanh cng cua nhng quc gia nay.Th hai la, s khac bit ngay cang tng gia cacthanh phn kinh t cung oi hoi phai quan lyrui ro tt hn. su tai chnh, iu tit c sha tng hay bao tr xa hi, nhng du hiu cuamt quc gia thu nhp trung bnh, u cnhn nhn la nhng c ch ngay cang phc tapco th giup chia se rui ro gia cac thanh phn.Va th ba la, khi thoat khoi s ngheo oi cungcc th Vit Nam se ngay cang co kha nnghng ti tng lai hn va bao v mi trngcua mnh tt hn.

X ly tt thi im quan trong nay cang quantrong hn xut phat t nhn bit rng VitNam se c hng t h tr u ai hn sauchu trnh 5 nm nay, va v vy, se phai danhiu hn vao ni lc cua chnh mnh.

Mt c trng quan trong cua tm nhn c ra trong k hoach SEDP la nhng s anhi quan trong trong tng tru ct cua chngtrnh cai cach. V phat trin kinh doanh, co sging co gia u t at va u t co chtlng. Vic u t at co th la hp ly khi xetn nhng nhu cu rt ln v c s ha tngtrong 5 nm ti; u t co cht lng tp trungvao vic at hiu qua nhng d an cng vakhng ln at u t t nhn thong qua thuhoc mc n cng qua cao. tru ct hoanhp xa hi co s ging co gia vic tngnhanh thu nhp nhng khu vc kinh ttrong im cua t nc va kha nng tut hucua mt s nhom dn s nht nh, c bit ladn tc thiu s. iu nay c phan anh bimu thun gia vic hi nhp hoan toan vaonn kinh t toan cu tn dung trit cac chi th trng va vic phai chu nhiu rui rohn trc nhng bin ng th trng va suythoai kinh t t bin. Co le s anh i vmi trng la ro rt nht tai thi im nay.Nc Vit Nam ang con ngheo ngay hmnay co th se la chon vic hy sinh khng kh

trong sach, nc sach va a dang sinh hoc i ly tc tng trng kinh t nhanh hn,nhng mai y, khi a giau co hn, nc VitNam (hay th h con chau cua nhng ngiquyt nh ngay hm nay) se hi tic v s lachon o. Cui cung, v ni dung xy dngnn quan tr quc gia hin ai, co s anh igia nhu cu trao nhiu quyn hn cho cac cpchnh quyn a phng hay cho cac bn linquan ngoai chnh quyn va nguy c gia tngrui ro ao c. Khi chnh phu ang tng bcchuyn t thc hin sang iu tit, vic tngcng tnh minh bach va trach nhim giaitrnh se hu ch cho vic x ly nhng mi quanh mang tnh cht anh i nay. y cung lanhng yu t then cht ngn chn va loaitr tham nhung.

Chng trnh cai cach c ra trong khoach SEDP rt toan din va thi im hinnay quan trong nn vic am bao mt s utin nht nh dng nh la iu tt yu. Banbao cao nay, vi nhng "din giai" c nu rat k hoach SEDP th hin mt n lc nhmxac nh nhng bin phap chnh sach quantrong nht cn phai thc hin trong nhng nmti nhm gn kt s h tr cua cac nha tai trvao o. Co th co cach din giai s u tin lau tin tru ct nay hn la nhng tru ct khac.Nhng v Vit Nam ang phai i mt vinhng mi quan h mang tnh cht anh iquan trong tt ca cac tru ct o, do o nn lachon u tin trong pham vi tng tru ct. Tuynhin bao cao nay cung tha nhn rng victrin khai trn tt ca cac mt trn la mt thachthc rt ln, oi hoi cng tac iu phi manhme hn, sao cho kt qua cng vic cui cungat c phai ln hn, ch khng phai la nhohn, tng cua tt ca cac b phn. Trn tinhthn hai hoa hoa, bao cao nay nhn manh tmquan trong cua mt c ch iu phi cho victhc hin k hoach SEDP, xuyn sut ca bntru ct cua chng trnh cai cach cua Vit Namva tn dung trit s h tr cua cac nha tai tri vi chng trnh nay.

HNG N TM CAO MI

ii

T K HOACH TI HANH NG

Co th noi chuyn i kinh t trong nhiu lnhvc Vit Nam bt u t khi co chnh sachi mi. Tuy nhin vic hin ai qua hoatng lp k hoach phat trin con chm so vinhiu hoat ng cai cach quan trong khac. Choti gn y, cac k hoach phat trin kinh t xahi (KHPTKTXH) 5 nm cho cam giac la nhanc can thip trc tip trong cung ng hanghoa va dch vu, cu th la qua cac ch tiu sanlng. Hoat ng tham vn chnh sach chdng cp c quan nha nc, con vic anhgia kt qua thc hin n thun da vao c cht bao cao va d liu hanh chnh. KHPTKTXH5 nm 2006-2010 la mt s bt pha ang khchl. K hoach tp trung vao cac muc tiu phattrin ng thi xac nh ng li chu trng at c cac muc tiu o. Qua trnh lp khoach c thc hin da trn y kin ong goprng khp, nh o cac ch s anh gia tin hp ly a c a ra. Vic chuyn i sanghng lp k hoach phat trin mi cho thytinh thn cam kt thc hin k hoach manh mecua Vit Nam. Nhng c gng ban u trongvic ap dung phng thc lp k hoach mivao xy dng chin lc phat trin khng emlai kt qua nh mong mun. Trong nhng nmsau o, cac nha tai tr va Chnh phu phai ibn l cac quy trnh lp k hoach a nh sn,va xoay quanh Chin lc toan din v tngtrng va xoa oi giam ngheo (CPRGS). Chinlc nay co nhng nhc im ring cua no.Th nht, cac vn lin quan ti ha tng vm khng c giai quyt thu ao. Ngoai racon mt thc t la CPRGS nm ngoai quy trnhlp k hoach thng thng, do vy gy khokhn cho vic trin khai ti cp a phnghoc s dung cac ni dung cua Chin lc

anh hng ti vic xy dng ngn sach. Tuynhin hiu qua cua chng trnh trin khai thim lng ghep cac muc tiu Chin lc trongthi gian qua a em lai nhiu kt qua angkhch l. Ch trong vong hai nm sau khi hoanthanh chng trnh th im, Chnh phu a in quyt nh lng ghep phng thc lp khoach mi vao vic xy dng KHPTKTXH giaioan 2006-2010. K hoach nay mang tm voccua mt chin lc ung n nhm a VitNam tr thanh mt quc gia co mc thu nhptrung bnh vao nm 2010. Vi nhng cam ktchnh sach kinh t v m manh me nh trongthi gian va qua, nh hng chin lc micua Vit Nam hoan toan co th thc hin c,vi iu kin s phat trin o khng dn timc n cng qua ln.

Phng thc lp k hoach phat trin mi

Khng nn qua nhn manh tm quan trong cuahoat ng lp k hoach, c bit la trong nnkinh t th trng. Trong nhiu trng hp, sthay i din ra bn ngoai cac vn ban k hoachc lp 5 nm mt ln. V du, mt s quytnh quan trong nht trong chu trnh va qua,t vic thuc y am phan gia nhp T chcThng mai Th gii (WTO) ti vic ph duytl trnh cai cach nganh ngn hang va thng quaLut Phong, Chng Tham nhung, a khngc d tnh trc trong KHPTKTXH 2000-2005. Thm na, k hoach i khi ch la bcthc hin, ch khng phai la bc khi u, bi mt mc nao o k hoach ghi nhn va spxp cac sang kin do a phng a ra. Tuynhin, do k hoach ra khung hoat ng cuaChnh phu nn no vn co y ngha quan trong

3

1. LP K HOACH PHAT TRIN

trong vic t ra cac muc tiu va xac nh cacbin phap thc hin cac muc tiu o.

Theo ngha o, KHPTKTXH 5 nm 2006-2010th hin mt bc tin ln trong qua trnh caicach hoat ng lp k hoach phat trin VitNam. c ph duyt vao thang 6 nm 2006,K hoach nay vach ra cac bin phap chnh sachcn thit a Vit Nam ln hang cac nc comc thu nhp trung bnh vao nm 2010. Saukhi nu ln cac muc tiu phat trin, K hoacht ra k hoach hanh ng va phn b ngnsach cua Chnh phu. Khac vi nhng k hoachtrc y, K hoach hin nay tp trung nhiuhn vao vic lam th nao at c cac muctiu phat trin. Trong khi o, cac k hoachtrc gm nhng danh muc dai cac ch tiu sanlng gy cam tng co s quan ly trc tipcua nha nc i vi cac hoat ng san xuthang hoa va cung ng dch vu. Ngoai ra, vicsoan thao ban K hoach mi con co s tham giaong gop y kin cua nhiu i tng ngoai khuvc nha nc, nh cac tng lp dn c hay kiudn Vit Nam sinh sng nc ngoai (Vitkiu). y cung la ln u tin mt vn kin khoach cua nha nc c s dung lam c scho nh hng va phn b ngun vn Vin trPhat trin Chnh thc (ODA).

Nhng thay i nay th hin s cai cach trongcng tac quan ly kinh t, ma rng hn la trongquan h gia nha nc va xa hi ang din ra Vit Nam. Song tc cai cach din ra khngng u gia cac lnh vc chnh sach. mts lnh vc, cai cach a c thc hin t giaioan u cua cng cuc i mi. Tuy nhintrong lnh vc lp k hoach phat trin, vic caicach a b chm so vi cac hoat ng cai cachquan trong khac (Xem Bang 1.1).

Cn ghi nhn cac n lc trong nc nhm mrng hoat ng tham vn vi cac bn tham giatrong quy trnh lp k hoach trong nc. Cachoat ng ly y kin cng khai a phng vacac nganh thng qua cac t chc qun chungcua ang c chu y nhiu hn trong qua trnhxy dng KHPTKTXH 2001-2005 so vi trco. Xu hng nay cho thy quy trnh lp khoach khep thng c s dung Vit Nam,va a n luc cn co s thay i su sc hn.

Tuy nhin, cac hoat ng tham vn choKHPTKTXH 2001-2005 vn mang tnh hnhthc va khng ngoai pham vi Chnh phu va cact chc ang.

Trong giai oan u cua cng cuc cai cach cachoat ng lp k hoach phat trin, mt s nhatai tr a tham gia i thoai chnh sach viChnh phu va tr giup ky thut cho nhiu hoatng hin ai hoa quy trnh lp k hoach. Cacnha tai tr a h tr thc hin Chng trnhXoa oi-Giam ngheo (XGN) do B Lao ng,Thng binh va Xa hi (BLTBXH) quan ly.Chng trnh Phat trin Lin hp quc(UNDP) a h tr Vin Chin lc Phat trinsoan thao tai liu cho Chin lc Phat trinKinh t-xa hi 2001-2010 (CLPTKTXH). Thmvao o, Chnh phu cung a nhn c s htr trong vic soan thao tai liu cho cac hi ngh nc ngoai va thc hincac cam ket quc t.Nht Ban va Thuy in a ong gop c bitquan trong trong giai oan nay.

Cui thp nin 90 a co nhng thay i thc tt ca hai pha - Chnh phu va cng ng tai trquc t. Trong qua trnh chun b cho ai hiang IX thang 3/2001 a din ra giai oan tptrung xy dng chin lc va k hoach phattrin. Thang 12/1999, Chnh phu chnh thctuyn b k hoach xy dng KHPTKTXH 5nm 2001-2005 trong nm 2000. Trong bi canho, Chnh phu a ngh cng ng tai trquc t giup Vit Nam xy dng mt Chinlc giam ngheo toan din. Cac nha tai tr bayto s sn sang giup v xut chin lchoan toan phu hp vi xu th toan cu. Trnthc t, y cung la thi gian cac quc giathuc nhom c hng vay u ai bt uxy dng chin lc giam ngheo cp quc gia.Mt chin lc co tnh kha thi cao c xem laiu kin tin quyt cho vic cp h tr ngnsach trc tip.

Chnh phu cung t ra muc tiu Chin lcXGN 10 nm va 5 nm cua B LTBXH cchuyn i thanh vn kin phu hp vi tiu chtrn cua cng ng quc t. Cac nha tai trbc u tham gia h tr nh hng trn cuaChnh phu. Chng han Ngn hang Phat trinChu A (ADB) h tr thc hin quy trnh tham

HNG N TM CAO MI

4

LP K HOACH PHAT TRIN

5

Bang 1.1: Hoat ng lp k hoach phat trin Vit Nam trong chu ky 5 nm ti

Chnh phu Vit Nam Thi gian Cac nha tai tr Tuyn b xy dng KHPTKTXH 5 nm 2001-2005 9/1999

ngh cng ng cac nha tai tro h tr xy dng Chin lc Xoa oi giam ngheo (XGN)

1- 5/2000 H tr B LTBXH xy dng Chin lc XGN

Nhng chuyn bin tp trung vao chin lc mi cua B KHT

6/2000

Tham vn Chin lc XGN va chin lc mi cua B KHT

Soan thao KHPTKTXH, chin lc mi cua B KHT va Chin lc XGN

7-12/ 2000 H tr thc hin tham vn chin lc mi cua B KHT vi Chnh phu, can b a

phng va cac nha tai tr

Chin lc mi cua B KHT c Thu tng ph duyt

3-4/2001 Cung cp goi h tr ngn sach trc tip u tin cho vic tri n khai chin lc mi cua

B KH&T ai hi ang thao lun Chin lc PTKTXH

giai oan 2001-2005 5/2001

B KHT c giao nhim vu soan thao CPRGS; nhom cng tac lin b chu trach

nhim thc hin soan thao

6/2001- 4/2002

H tr ly y kin xy dng CPGRS va phn tch chnh sach nhm a phng hoa cac

Muc tiu Phat trin Thin nin ky CPGRS c Thu tng ph duyt 5/2002

Thu tng thanh lp nhom cng tac lin b thc hin CPRGS

B KHT xut m rng pham vi CPGRS nhm giai quyt tt hn cac vn ha tng .

9- 10/ 2002 T chc hi thao tai Hai Phong nhm thao lun cac bin phap chnh sach cn thit

at c cac muc tiu cua CPRGS

6/2003 Goi h tr ngn sach trc tip th 2 cho vic thc hin CPGRS

Bao cao tin thc hin CPGRS u tin c n ban; CPGRS c m rng sang lnh

vc c s ha tng

Bc u trin khai cac cng vic lin quan ti Khun kh chi tiu trung han

11-12/2003

B KHT trin khai chng trnh th im thc hin CPGRS. Chng trnh se c m

rng ra 24 tnh thanh.

1-4/2004 H tr cac tnh ap dung phng thc lp k hoach co lng ghep CPRGS

6/2004 Goi h tr ngn sach trc tip th 3 cho vic thc hin CPGRS

Cac hng dn ap dung quy trnh CPGRS vao xy dng KHPTKTXH 5 nm 2006-2010

12/2004 Th hin mong mun KHPTKTXH 5 nm 2006-2010 se ong vai tro la khun kh

chnh sach cho hoat ng ODA 6/2005 Goi h tr ngn sach trc tip th 4 cho

vic thc hin CPRGS Thc hin tham vn d thao KHPTKTXH

quy m rng khp, vi s tham gia cua nhiu tng lp dn c va Vit Kiu

a vao thc hin khun kh lp k hoach ngn sach thng nin cho nhiu nm

710/2005 H tr tham vn y kin xy dng KHPTKTXH giai oan 2006-2010

D thao KHPTKTXH c a ra thao lun trc Quc hi

11/2005

D thao KHPTKTXH c a ra thao lun tai ai hi ang

4/2006

KHPTKTXH giai oan 2006-2010 c Quc hi thng qua

6/2006 Goi h tr ngn sach trc tip cui cung cho vic thc hin c giai ngn

Chng trnh hanh ng cho KHPTKTXH c ph duyt

10/2006 S tun thu cua cac nha tai tr vi KHPTKTXH

vn rng rai bao gm cac hi thao trn pham vitoan quc. Cac nha tai tr cung mong munChin lc va k hoach XGN cua BLTBXH c m rng sang pham vi giaiquyt cac vn c cu trong xoa oi giamngheo, ng thi gy anh hng ti cac quytsach ngoai pham vi cac chng trnh muc tiuv ngi ngheo.

Tuy nhin ngay sau khi Chin lc XGNc soan thao lai, Chnh phu Vit Nam va cacnha tai tr nhn ra rng Chin lc se khngem lai nhng kt qua mong i cho ca haipha. Ly do la v Chin lc ch chu trong timt kha canh nho thuc pham vi trach nhimva quyn han cua B LTBXH, c bit la nidung v k hoach thc hin mt loat cacchng trnh h tr muc tiu cho ngi ngheova h gia nh co hoan canh kho khn. Mc duy thc c rng cac chng trnh muc tiu lamt ni dung quan trong trong chin lc xoaoi giam ngheo toan din, cac nha tai tr nhnmanh s cn thit gn kt tc va tng trngkinh t vi giam ngheo, t o kt ni Chinlc vi cac chnh sach phat trin kinh t vaphn b ngun lc tm v m.

Tan thanh quan im trn, thang 4/2000 Chnhphu a giao cho B KHT tin hanh xy dngChin lc CPRGS. Vao thi im o BKHT ang gp rut xy dng KHPTKTXH 5nm 2001-2005 va Chng trnh u t cngkem theo. Sau thang cui nm 2000 mt loatcac hoat ng tham vn a c trin khainhm thng tin v k hoach xy dng chinlc mi. B KHT a thu thp c hn 60 ykin ong gop t cac hi thao nay. Cac can bB KHT tham gia xy dng CPRGS cung athc hin mt bc tin ln: cung cp a chemail cho cac bn lin quan ngoai Chnh phu(bao gm cac t chc phi Chnh phu - NGO) thu thp y kin ong gop xy dng Chin lc pham vi rng hn.

Vic ly y kin tham gia xy dng Chin lcXGN va chin lc mi cua B KHT cthc hin ng thi. Thang 12/2000, ca hai dthao chin lc cung a c a ra thao lunvi cac nha tai tr. Ngay sau o, vao thang3/2001, chin lc XGN do B KHT soan

thao a c Thu tng ph duyt. Tuy nhin,tai thi im o cac bc thc hin tip theovn cha ro net. Cu th la Chnh phu va cacnha tai tr cha thao lun v vic lng ghepmt s nguyn tc xy dng Chin lc vaoxy dng KHPTKTXH 5 nm 2001-2005. Cngng tai tr cho rng s dung KHPTKTXH lamc s iu phi cac hoat ng tai tr se khngthc t. Vao thi im o d thao KHPTKTXH5 nm 2001-2005 gn nh hoan tt a rathao lun tai ai hi ang IX. Thc t la a quamun co th can thip vao qua trnh xydng cung nh tac ng ti phng hng cuavn kin nay.

Chnh phu Vit Nam a quyt nh B KHTchu tr xy dng CPRGS. y la mt vn banchnh sach c xy dng khng da trn cacquy trnh lp k hoach phat trin truyn thng.Quyt nh nay nhn c s hng ng cuacac nha tai tr. Cac nha tai tr cho rng trongtm cua Chin lc XGN qua hep, khngxng vi tm cua mt chnh sach quc gia giaiquyt cac nguyn nhn c cu dn ti ngheooi. ng thi KHPTKTXH 5 nm 2001-2005thiu hn quy trnh tham gia va cha tp trungy u vao vn ngheo oi. Do vy vn kinK hoach khng at c tm cua mt chinlc phat trin.

B KHT a thit lp uy ban lin b gm 52can b t cac B, nganh lin quan tham giahng dn quy trnh soan thao CPRGS. Cacchuyn gia va nha nghin cu trong nc cungtham gia vi t cach t vn h tr Uy ban vasoan thao tai liu c s trong trng hp cnthit. Chin lc c soan thao bng tingVit va c chnh sa nhiu ln sau khi tipnhn cac y kin ong gop va phan hi. D thaocung a c dch sang ting Anh bn ln vachuyn ti cac nha tai tr xin y kin ong gopva xut.

Bc chuyn tip

CPGRS khng phai la mt KHPTKTXH haymt chin lc chuyn nganh a c phduyt. V le o Chin lc nm ngoai cac quytrnh lp k hoach chnh thng cua Vit Nam.V th khng ro rang cua Chin lc ngay sau

HNG N TM CAO MI

6

o a gy mt s nhm ln trong gii can bquan ly. Ho cho rng rt kho phn nh trachnhim cho cac B, nganh trong vic thc hinChin lc. Mc du vn tn tai nhng bt cpnh vy, song qua trnh xy dng Chin lcco mt y ngha ht sc quan trong. No cho thylp k hoach phat trin chin lc phu hp vimt nn kinh t th trng, co iu quy trnhnay khac vi quy trnh xy dng k hoach 5nm truyn thng.

Trong qua trnh xy dng CPRGS, B KHTa co nhng c gng to ln trong vic mrng pham vi tham vn y kin va tranh lunchnh sach vt ra ngoai cac quy trnh truynthng. B a thanh lp Nhom cng tac lin bvi s tham gia cua cac c quan Chnh phu. Ykin xy dng Chin lc cua Nhom cungc cung c thng qua bn hi thao thamvn y kin cp trung ng. Cac t chc quct va dn s trong nc cung tham gia tch ccvao cac hi thao nay. Mt s B, nganh cungthit lp cac nhom cng tac xoa oi giamngheo lin Cuc Vu nhm tng hp va cungcp y kin xy dng Chin lc. Cac cpchnh quyn a phng tham gia ong gop ykin tai cac hi thao khu vc. a co ti gn500 can b chc trach a phng va ai dincac tng lp nhn dn tham gia thao lun nidung d thao CPRGS.

Ngoai ra cac cng ng dn c ngheo tham giaong gop y kin i vi nhng bin phapchnh sach ra trong d thao Chin lc. Quytrnh tham vn c thc hin di dangnghin cu thc a tai cac a phng ni athc hin t anh gia ngheo oi co s thamgia cua ngi dn nm 1999. Nghin cu cungnhn c s h tr cua nm t chc NGOquc t (gm (ActionAid, Catholic ReliefServices, Oxfam Anh, T chc quc t Plan, vaQuy cu tr tre em Anh) vi t cach i tac.Hn 1.800 ngi dn a phng va can b cpxa tham gia nghin cu. Muc ch la nhm taocho ngi dn iu kin c xut cac binphap chnh sach u tin va hoat ng cngng cn thit nhm muc tiu xoa oi giamngheo. D thao CPGRS cui cung a c xydng da trn nhiu kt qua nghin cu t cact tham vn cng ng cp c s nay.

CPGRS cung th hin mt bc tin quan trongv mt ni dung. Nhom soan thao a m rngpham vi phn tch va d liu nhm cung c nidung Chin lc. Thng l truyn thng la chda chu yu vao cac d liu bao cao hanhchnh. Nhng i mi v mt ni dung cth hin qua nhng phn tch ngheo oi ac nu cu th trong Chin lc. Cac phntch c thc hin da trn d liu nh tnhva nh lng co cht lng cao, gop phnang k vao vic giai quyt cac vn nhaycam khng c cp y u trong K hoachPT KT-XH 5 nm 2001-2005. Chng han, Khoach PT KT-XH 5 nm 2001-2005 co cp tivn dn tc thiu s nhng ch dng lai ni dung cung cp dch vu ao tao thng quacac trng dn tc ni tru, cung ng vn hoaphm va mt s vn cng thng lin quanti dn tc thiu s va tn giao. Ngc lai,CPGRS tp trung hn vao nhng thach thctrong vic chng lai oi ngheo cho ng baodn tc thiu s, vi nhng phn tch c datrn d liu iu tra h gia nh ang tin cy.Tng t nh vy, K hoach PT KT-XH 2001-2005 khng cp ti nhng kho khn dnnhp c thanh th phai i mt khi tip cn cacdch vu c ban. Trong khi o vn nay cc giai quyt ro rang trong da trn cac ktqua nghin cu nh tnh.

Bn canh o, trong tm cua CPGRS th hin schuyn i t m ta cac yu t u vao xacnh cac ch tiu k hoach sang xac nh cacmuc tiu phat trin. Trong qua trnh xy dngChin lc, Chnh phu a yu cu Nhom hanhng chng ngheo oi (PTF), mt i tac thamgia xy dng Chin lc, xut y tng lamth nao hai hoa cac thach thc quc gia vacam kt quc t nhm hin thc hoa cac Muctiu phat trin Thin nin ky (MDGs) VitNam. h tr tin trnh hai hoa hoa nay,Chnh phu a xac nh tam ni dung ln lamtrong tm cua chin lc chng oi ngheo. Tthang 5-9/2001, tam ni dung ln nay a hnhthanh nn c s phn tch cho vic xac nh cacmuc tiu phat trin Vit Nam (VDGs). Hoatng phi hp trong vn nay va cac Muctiu Thin nin ky cua Vit Nam a giup nhnmanh n cac kt qua trong khung trachnhim giai trnh cua CPRGS.


7

Chin lc con th hin nhng n lc quantrong trong vic kt ni hanh ng chnh sachvi phn b ngun lc. Phng thc lp khoach truyn thng chu trong ti cp vn chocac d an u t ngay cang khng phu hp chovic phn b ngn sach. H qua la hoat nglp k hoach va phn b ngn sach Vit Namgiai oan cui thp nin 90 khng n khp vinhau. Hin tng nay con c th hin sthiu nht quan trong u t va chi tiu thngxuyn. Nhm xoa bo s thiu nht quan nay,cac phep toan tnh s b chi ph thc hinVDGs a c thc hin trong qua trnh xydng CPRGS.

Sau 3 nm xy dng, CPGRS chnh thc cph duyt vao thang 5/2002. 5 thang sau, vaothang 10/2005, Chnh phu, cac nha tai tr vacac t chc NGO a nhom hop trong 3 ngay taiHai Phong va thao lun nhng bc hanh ngchnh sach cn thit tip theo nhm at ccac muc tiu cua Chin lc. Kt qua cua hithao nay, cung vi cac kt qua phn tch cuaWB va ADB trong bao cao Phat trin Vit Nam2003, tao c s cho mt loat cac hoat ng htr ngn sach trc tip. Ban u mt s nha taitr vn con thn trong trong vic h tr thchin mt chin lc vt ra ngoai khun khlp k hoach phat trin truyn thng. Cung aco rt nhiu y kin thao lun xung quanh vnlam th nao co th at c s lin kt giaChin lc va cac K hoach phat trin trn thct. Tuy nhin, k t thang 6/2003, ngay cangnhiu cac nha tai tr cp vn trc tip qua knhChnh phu trn c s tng nm sau khi ghinhn nhng tin b at c trong vic thchin Chin lc. Vic phn b va chi tiu cacngun vn tai tr trc tip nay do Chnh phuquyt nh va c thc hin theo thu tuc taichnh cua Vit Nam. Nhng bc tin ang ghinhn trong quan ly hanh chnh cng nhngnm va qua tao c s cho vic thc hin cpvn trc tip nay. Tuy nhin ng lc thuc ycac hoat ng tai tr trc tip sau o lai linquan ti vic ban hanh cac bin phap chnhsach quan trong nhm trin khai nhng camkt trong Chin lc CPRGS.

Hoat ng h tr ngn sach trc tip gn ynht c ph duyt vao thang 6/2006 vi 19

nha tai tr cung tham gia chun b va 12 nha taitr tham gia ng tai tr. Tai thi im oCPGRS a th hin c vai tro nh mt bcm co y ngha ht sc quan trong khng chi vi hoat ng lp k hoach phat trin VitNam ma con i vi hoat ng thit k cacchng trnh d an ODA cho Vit Nam.

T CPGRS ti KHPTKTXH

Thanh cng cua CPGRS khng th che ynhng thiu sot cua no. Trn thc t s khacbit gia phng thc lp k hoach 5 nmtruyn thng va phng thc lp k hoachphat trin mi ln hn so vi c oan banu. Phng thc lp k hoach phat trin mivt ra ngoai tm ban cht cua quy trnh thamvn hay cht lng phn tch. Cu th la CPGRSquan ngai v vai tro cua kt cu ha tng ln.Cac k hoach phat trin trong nn kinh t chhuy ch tp trung vao cac d an quy m ln. Dovy vic xy dng chng trnh u t cng labc i tt yu tip sau qua trnh xy dngKHPTKTXH. Trai lai, nhng ngi ung hphng thc lp k hoach mi u tin chi tiungn sach cho phat trin con ngi va an sinhxa hi. Noi cach khac, cac c ch lp k hoachphat trin truyn thng chu yu chu trong vaongn sach xy dng c ban trong khi ophng thc mi tp trung nhiu hn vao cachang muc chi tiu thng xuyn. Co nhngthi im s khac bit trn a dn ti tranhlun v vn co nn giai ngn trc tip vnODA cho cac d an u t thay v rot thngvao ngn sach nha nc. Khng phai nha taitr nao cung ung h phng thc h tr ngnsach trc tip.

mc su hn, quan im v y ngha (hays thiu vng) cua kt cu ha tng ln i vixoa oi giam ngheo chnh cung kha trai ngc.Kinh nghim cua cac nc co nn kinh t phattrin nhanh trong khu vc ng A cho thy cacnha hoach nh chnh sach khu vc nhnmanh tm quan trong cua ha tng v m hn sovi quan im kinh t phat trin phng Ty.Ngoai ra cac phn tch ngheo oi phng Tyda trn s liu iu tra h gia nh va anhgia co s tham gia cua ngi dn. Nhng cng

HNG N TM CAO MI

8

cu nay cho phep anh gia tac ng cua c s hatng a phng, nh cac cng trnh ngnng thn hay dch vu cp nc. Tuy nhinnhng cng cu nay lai khng hu ch cho cacanh gia tac ng cua cac mang li ng caotc hoc nhng tin b cng ngh thng tin.Vic CPGRS gn nh khng cp ti ha tngv m phan anh phn nao nh hng phntch ngheo oi tm vi m (hoc cp c s).

Tuy nhin, trn thc t nhng quan im traichiu nay rt d thng nht. Nu thao lun vvn nn chuyn ODA qua knh cac d anu t hay knh h tr ngn sach da trn quanim hoc th nay, hoc th kia co th khinngi ta mt phng hng. Kinh nghim vsau cho thy hai knh cp ODA co th b tr rttt cho nhau. Vic khng a hang muc kt cuha tng quy m ln vao Chin lc la mt thiusot. Tuy nhin cung se la thiu sot nu khngtnh n nhng chnh sach can thip cp aphng nhm am bao sinh k bn vng chongi dn. Thang 12/2002, Chnh phu a xut m rng pham vi CPGRS nhm ghinhn vai tro cua kt cu ha tng quy m lntrong phat trin kinh t va xoa oi giam ngheo.(Xem Khung 1.1).

Mt im yu na cua CPGRS lin quan tivn trin khai phng thc lp k hoach vathng ip cua Chin lc ti cac cp, cacnganh a phng. Vi nhng tin b atc trong cng tac phn cp quan ly VitNam, gn mt na s ngn sach cng hinc giao cho chnh quyn cp tnh, huyn vaxa phn b. Kha nng duy tr tnh toan dincua tin trnh phat trin phu thuc phnnhiu vao nng lc tip nhn kin thc va kynng lp k hoach chin lc cua cac cpchnh quyn a phng. Vi nhng kin thcva nng lc o, cac cp chnh quyn se lachon c cac chnh sach ung n, c giaophn b ngn sach va c giam sat tin trnhphat trin cua a phng thng qua b ch sphat trin phu hp vi a phng. iu angtic la rt t can b a phng hiu CPGRShoc nhn thc c y ngha trc tip cuaChin lc ti hoat ng thng nht cuamnh. y la hu qua cua vic a CPGRSvt ra ngoai cac quy trnh lp k hoachtruyn thng Vit Nam.

han ch thiu sot nay, sang kin thc hinth im CPGRS ti mt s tnh thanh ca ra. Thang 4/2004, B KHT a ban hanh


9

Khung 1.1: C s ha tng quy m ln va CPRGS

Nhn thc rng CPGRS la mt tai liu "sng", nm 2002 Chnh phu Vit Nam a chu ng nng tm Chinlc bng cach a thm mt chng v ha tng quy m ln vao vn kin nay. Mt s nha tai tr cung thamgia tch cc vao hoat ng nay. Nht Ban a thc hin mt loat cac nghin cu v mi lin h gia phat trinha tng va xoa oi giam ngheo, trong o co mt nghin cu thc tin v tac ng phat trin cua cng trnhng 5 pha Bc. txtrylia cung tin hanh anh gia tac ng tng t i vi cng trnh cu Phu My pha Nam. Chng nay tao c s cho vic thao lun y u hn v mi lin h gia cac chnh sach u t, stng trng kinh t va giam ngheo. y la ni dung thm rt quan trong, c bit trong bi canh u t cs ha tng ang mc cao anh du s tng trng va giam ngheo ht sc n tng cua Vit Nam. Vi quyt tm am bao tao s cn bng gia cac muc tiu tng trng va giam ngheo trc tip, Chin lccung th hin c tnh toan din. ADB va JBIC, hai nha tai tr ln cho cac chng trnh d an u t c sha tng quan trong Vit Nam, a tng ghi nhn tm quan trong cua Chin lc. Tuy nhin hai nha tai trnay a chon hng khng gn chng trnh u t vi bt ky mt vn kin lp k hoach chin lc nao.Chng mi v c s ha tng cho phep ho ong gop toan din hn vao qua trnh phat trin cua Vit Nam,ng thi hp tac cht che hn vi cac nha tai tr khac. Kt qua cua vic "m rng" pham vi Chin lc nayla vic hai ngn hang nay a tham gia thc hin chng trnh h tr ngn sach trc tip u tin Vit Nam.Ngay sau o, hai ngn hang nay cung a phi hp vi cac nha tai tr khac h tr Vit Nam xy dngKHPTKTXH 5 nm 2006-2010 trong o bao gm nhiu vn c nu trong chng mi cua Chin lc.y la mt v du in hnh chng to gia tr cua vic tha nhn nhng li th so sanh va s hp tac cua cac cquan tai tr. Chung a va ang gop phn vao vic tng cng hiu qua hoat ng ng tai tr cho s phattrin cua Vit Nam.

hng dn thc hin sang kin trn. Theo thigian, chng trnh th im xy dng cac khoach chin lc a c m rng ra 24 tnhthanh trn toan quc. Nhng n lc nay ac cac nha tai tr hng ng va h tr theohng phn cp. Theo o chnh quyn aphng cac tnh th im la chon hng lpk hoach ring. Mi a phng tp hp lclng t cac s ban nganh lin quan xydng mt chin lc phat trin KTXH cua tnhtheo hng i mi. Kinh nghim thc tin khaa dang xet v kha canh thanh cng cp cs, tuy nhin nhng bai hoc rut ra t qua trnhth im rt ang ghi nhn.

Song song vi chng trnh th im trn, VitNam cung a co nhng n lc to ln trong vichai hoa hoa hai quy trnh lp k hoach phattrin va phn b ngn sach. Mt bc tipkhng th thiu sau khi xac nh chi ph cachang muc Chin lc o la vic tp trung nlc xy dng Khung chi tiu trung han(MTEFs). Bao cao th im MTEF u tintrong o cp n cac ni dung nh giao duc,chm soc sc khoe, giao thng, nng nghip vaphat trin nng thn a c trnh ln B Taichnh (BTC) vao cui nm 2005. Hin tai bnbao cao MTEF cua a phng cung ang cchun b.

Cac chng trnh th im hin nay ang cm rng va c b tr bng cac quy nhchnh sach yu cu lp k hoach ngn sach theohng lp k hoach phat trin nhiu nm.Thng t hng dn xy dng ngn sach nm2006 a th hin bc tin ln theo hng nay.Mc du vic trnh Quc hi ph duyt k hoachngn sach vn c thc hin trn c s tngnm, yu cu mi t ra o la cac k hoachngn sach phai c xy dng da trn lp khoach phat trin nhiu nm. Ban u k hoachngn sach ch keo dai ba nm, nhng cho tinay a bao trum toan b chu trnh k hoachphat trin 5 nm.

Hai quy trnh lp k hoach hanh ng va khoach ngn sach con c lin kt vi nhauqua vic ban hanh cac ch tiu phn b chithng xuyn (luc u) va chi xy dng c ban(mi y). Hai b ch tiu nay se chnh thc

c thc hin vao nm 2007. Mc du chu yuda trn s liu dn s, cng thc tnh cac chtiu nay a bao gm cac ch s ngheo oi, t odn n vic tng ngun lc h tr cac vungngheo hn cua ca nc.

Tnh n cui chu ky k hoach 5 nm 2001-2005, vic lng ghep cac muc tiu cua CPGRSvao quy trnh lp k hoach phat trin truynthng cua Vit Nam la mong mun cua caChnh phu va cac nha tai tr. Thang 9/2004,Thu tng Chnh phu a ban hanh Ch th33/2004/CT-TTg v vic xy dngKHPTKTXH 5 nm 2006-2010. Theo o, khoach phat trin mi se c xy dng datrn cac nguyn tc ch ao xy dng CPRGS.Cac vn ban hng dn ti cac b, nganh vaa phng do B KHT ban hanh sau onhn manh tm quan trong cua vic s dungnhiu loai d liu (bao gm anh gia ngheo oico s tham gia cua ngi dn, d liu iu trava cac kt qua nghin cu cua cac vin va tchc quc t) lam c s cho cac muc tiu lp khoach. Nhng vn ban hng dn nay yu cuthc hin mt quy trnh lp hoach cng khai,cu th la yu cu i vi ph bin cac d thaok hoach tham vn y kin rng rai. ngthi, cac vn ban hng dn cung yu cu xacnh cac ch s lin quan ti cac Muc tiu Phattrin Vit Nam va a thm ni dung phn bngun lc vao k hoach.

Mt chin lc ang tin cy?

KHPTKTXH 5 nm 2006-2010 co nhiu immanh hn so vi cac vn kin k hoach trco. Vi vic tun thu cac quy nh mi, quytrnh soan thao K hoach cho thy nhng nlc nghim tuc trong vic t chc tham vn vatip thu cac y kin ong gop t nhiu tng lpdn c trong xa hi Vit Nam. Ngoai nhngthao lun ni b bn trong Chnh phu, BKHT a t chc rt nhiu hi thao tham vny kin can b a phng, cac nhom hoc gia,gii doanh nghip trong nc, cac t chcNGO trong nc va quc t, ngi tan tt, kiubao nc ngoai, phu n va hi phu n, vacac nha tai tr. M loat nghin cu co s thamgia cua ngi dn do cac chuyn gia trongnc va cac t chc NGO quc t thc hin

HNG N TM CAO MI

10

cung gop phn to ln trong vic thu thp ykin ong gop cua cac cng ng dn cngheo tai 17 im trn toan quc. y cung laln u tin D thao KHPTKTXH c ly ykin cng khai.

Cac y kin ong gop ong vai tro quan trongtrong vic hnh thanh nn vn kin K hoachKHPTKTXH 2006-2010 xet v nhiu mt (XemKhung 1.2). Trong mt s trng hp, nhiu ykin gop phn m rng pham vi mt s nidung cu th cua vn kin, chng han nh cacvn v gii va tre em. Trong nhiu trnghp khac, chung tao ra nhng thay i v trongtm, v du nh cac vn ngheo oi cn clng ghep vao cac chng trnh muc tiu. Hoc

nhiu y kin ngh iu chnh ngn t chophu hp, nht la i vi nhng hoat ngtrc y c xem la nhng t nan xa hi.Trong Khung 1.2. di y, t chc OxfamAnh ghi nhn mt s thay i ma theo ho lanh nhng ong gop xy dng t cp c s.

Thang 11/2005, d thao KHPTKTXH 2006-2010 a c a ra thao lun trc Quc hi.y la mt s kin cha co tin l v thngthng vn kin K hoach ch c xem xet taiQuc hi sau khi thao lun tai ai hi ang. Si mi nay ghi nhn tm anh hng ln hncua c tri Quc hi i vi ni dung cua dthao K hoach so vi cac chu ky k hoach trcy. Ngoai ra con co lt tham vn y kin


11

Khung 1.2 Tham vn cng ng tao ra nhng thay i nh th nao?

Thang 8/2005, d thao KHPTKTXH giai oan 2006-2010 a c ph bin rng rai ti nhiu tng lp dn c xin y kin ong gop. B KHT ku goi cac nha tai tr va cac t chc phi Chnh phu quc t h tr thchin cac cuc tham vn xy dng d thao tai nhiu tnh thanh trn ca nc. ap lai li ku goi cua B KTT,Oxfam Anh a tin hanh phong vn tp trung cac cng ng dn c ngheo va can b a phng tai tnhNinh Thun. Sau nghin cu vin a tham gia nghin cu thc a keo dai 8 ngay va tin hanh nghin cuco s tham gia vi gn 900 ngi. Bao cao cua ho cp ti nhiu ni dung, trong o co nng nghip va phattrin nng thn, cung cp cac dch vu c ban, cac chng trnh muc tiu quc gia v xoa oi giam ngheo vamt s vn v quan ly nha nc nh y manh dn chu c s. Sau khi trnh bao cao tham vn ln nhom soan thao KHPTKTXH, Oxfam Anh a theo doi sat sao cac d thaonhm anh gia tac ng cua qua trnh tham vn cng ng i vi ni dung K hoach. Vic xac nh hiuqua thay i cua mt hoat ng tham vn cu th cho K hoach la rt kho thc hin. Song cac kt qua anhgia ht sc khch l. Y kin phan hi t hoat ng tham vn cng ng tai Ninh Thun ong vai tro ht scquan trong trong vic cung c trong tm ni dung oi ngheo trong vn kin K hoach, c th hin quanhng thay i sau y.

i Cung c ni dung lin quan ti m rng hoat ng khuyn nng. D thao K hoach bao gm cac hanhng cu th nhm thuc y cac mang li khuyn nng, cac t chc cng ng va hi nng dn. Ngoai racon co cac hoat ng nhm giai quyt cac vn lin quan ti vic tip cn thng tin cho nng dn, cbit la nhng khu vc xa xi, heo lanh.

i Tp trung nhiu hn ti vic cung cp cac dch vu c ban cho ng bao dn tc thiu s. Sau qua trnhtham vn, ni dung phat trin giao duc cac vung ng bao dn tc thiu s va vung su, vung xa a ca ln thanh mt ni dung u tin, cung vi yu cu thc hin chnh sach min hoc ph.

i D thao sau qua trnh tham vn cung nhn manh tm quan trong cua vic thc hin chnh sach ai ngi vi can b bac s, y ta lam vic tai vung su, vung xa, vung c bit kho khn.

i M rng thao lun v tm quan trong cua s tham gia cua ngi dn vao qua trnh xy dng chnh sach.KHPTKTXH cui cung co nu s cn thit phai tng cng s tham gia cua ngi dn, tnh minh bach vatrach nhim giai trnh trong cac chng trnh XGN. Cac d thao tip theo cung nu ro cac c ch giamsat tin thc hin K hoach cn da trn quan im anh gia cua cac cng ng ngheo va cac t chcxa hi dn s.

Ngun: Oxfam Anh (2006).

trong ni b Chnh phu cung nh vi cac nhatai tr va cac t chc NGO sau khi vn kinc thao lun tai Quc hi. Thang 4/2006, taiai hi ang 10, K hoach a c a ra thaolun, va ti thang 6, K hoach a c Quchi ph chun. Thu tng Chnh phu ngay sauo a ph duyt K hoach hanh ng thc hinKHPTKTXH 2006-2010 va hai vn kin naychnh thc c n ban vao thang 10/2006.Ngoai ra hai vn kin nay con c b sungthm khung giam sat kt qua se do B trngB KHT ph duyt.

KHPTKTXH 5 nm 2001-2005 ch s dung cacd liu chnh thc cua nha nc m tangheo oi, thuyt trnh vn ngheo oi theocac chng trnh h tr muc tiu va khng coni dung nao cp ti cac vn ngheo oicua cac dn tc thiu s hoc hin trang ngheo th. Ngc lai, KHPTKTXH 2006-2010 thhin s su sat v vn ngheo oi. Vic sdung cac d liu ang tin cy t cac cuc iutra h gia nh ai din cho thy s phn tchtoan din v ngheo oi Vit Nam. Vn kin

nay thng thn nu ln nhiu vn lin quanti cac nhom dn c va vung min co hoancanh kho khn cung nh nhng thach thc gyra bi khoang cach gia cac nhom dn c ngaymt gioang ra. Quan trong hn ca o la tnhhoa nhp xa hi khng con b han ch trongkhun kh cac chng trnh muc tiu ma ac lng ghep vao toan b cac ni dungchuyn nganh cua K hoach.

KHPTKTXH 5 nm 2006-2010 con at cnhng tin b v ni dung giam sat va anhgia. B KTT a c mt s lng ln can btp hun cho mt s b nganh va a phngv cac ch s anh gia phat trin. Sau t tphun, B cung a thit k mt khung giam sattin thc hin. Khung giam sat tin nayc cu truc mt cach hp ly, giam sat ktqua hoat ng t u vao ti u ra. Khungcung tao ra mt bc tranh tng th, th hin slin kt gia cac muc tiu phat trin vi cachoat ng va kt qua u ra cu th cua Khoach. S lin kt nay rt kho nhn bit nuc miu ta theo cach thng thng. Nhng

HNG N TM CAO MI

12

Khung 1.3: Nhng im yu c nhn nhn trong Chin lc phat trin cua Vit Nam

Trc ht, t duy kinh t chm i mi. Mt s vn mang tnh ly lun nh kinh t th trng nh hngxa hi chu ngha, vai tro cua khu vc kinh t nha nc, c lp va t chu v kinh t, xa hi hoa lnh vc vnhoa va xa hi cha c lam sang to, dn ti s lung tung va chm tr trong vic thc hin mt s chu trngchnh sach quan trong nh sp xp lai va c phn hoa doanh nghip nha nc (DNNN), phat trin cac nganhdch vu tim nng (nh bt ng san, bao him, tai chnh, ngn hang va du lch), cai cach c ch quan ly caclnh vc vn hoa-xa hi, c bit la cac dch vu cng. Trong khi o vn cha co mt c s ng b cho cac loaihnh th trng hoat ng da trn nguyn tc th trng. Th hai, nhng yu kem nay xut phat t mt thc t o la xut phat im cua nn kinh t co sc canh tranhyu kem, quy m nn kinh t nho, kt cu ha tng kinh t-xa hi kem phat trin, cac nganh cng nghip b trcha phat trin, nng sut lao ng thp, trnh cng ngh lac hu, chi ph san xut cao. Cha co chnh sach,bin phap khuyn khch huy ng ngun lc trong nc va ngoai nc cho phat trin kinh t-xa hi. Th ba, cai cach cng tac can b, t chc b may va cai cach hanh chnh cng con chm, cha ap ng yu cuphat trin trong tnh hnh mi. Quan ly nha nc v kinh t-xa hi cac b, nganh, cac cp con lung tung,chng cheo. Cac c ch kim tra, kim soat vic chp hanh cac chu trng, chnh sach, cac ngh quyt, ch thcua ang va Nha nc thiu cht che, khng n ni, n chn; quyn lc b phn tan. Trach nhim cua cacnganh, cac cp va ngi ng u khng c phn nh ro rang. Mt b phn can b ang vin thiu gngmu va phi pham ky lut. Tnh trang tiu cc, lang ph, tham , tham nhung con nghim trong. Th t, vic ch ao va iu hanh thc hin vn con nhiu yu kem. S phi hp gia cac b, nganh va cac cpcha cht che. Cac giai phap iu hanh thc hin cac k hoach chm a vao thc hin. Cac ch s anh giatnh hnh kinh t-xa hi chu trong vao gia tr nh lng hn nh tnh va hiu sut; ng thi vn con tn taitm ly coi trong thanh tch. Ngun: Tom tt t KHPTKTXH 2006-2010 (tr. 15), Chnh phu Vit Nam 2006b.

cho ti thang 10, khung giam sat tin naymi c B trng B KHT ph duyt, tcla sau khi Quc hi ph chun vn kinKHPTKTXH 5 nm 2006-2010. S chm chnay trn thc t tao c hi v mt thi gian chovic tham khao y kin xy dng khung giamsat vi cac b, nganh va a phng, t onng cao cht lng tng th cho khung.

Mc du cha phai la hoan hao nhng khunggiam sat tin a th hin mt bc tinquan trong. Chng han, khung bao gm mtct ring anh gia tin nng cao cht lngquan ly nha nc. Nhng n lc anh gia ktqua cai cach cng tac quan ly nha nc trcy gn nh khng thu c kt qua. Ctanh gia cng tac quan ly nha nc th hincam kt cua Chnh phu Vit Nam trong vicgiam sat tin cai thin tnh minh bach vatham gia, tng cng phn cp quan ly, caicach quan ly tai chnh cng va giam thiutham nhung. Khung giam sat tin cungnhn manh tm quan trong cua vic thanh tra,giam sat c lp. S i mi nay cho thycng tac anh gia, giam sat Vit Nam khngcon l thuc nhiu vao h thng bao cao hanhchnh nha nc khep kn trc y. Mc du sliu hanh chnh vn con hu ch v nhiuphng din, vic m rng ngun d liu

giup cai thin chnh xac cua thng tin.

Hy vong rng nhng i mi trong cng taclp k hoach phat trin va qua se tip tucc duy tr. KHPTKTXH 5 nm 2006-2010 thhin s thng thn trong vn anh gia hiuqua, ng thi cho thy s ci m hn trongvic tha nhn va x ly nhng thiu sot trongcng tac ra quyt nh Vit Nam (XemKhung 1.3). Ngoai ra cung co nhiu du hiucho thy Chnh phu Vit Nam se tip tuc vndung phng thc lp k hoach mi cho giaioan sau 2010. Chnh phu cung ang chu ngsoan thao d Lut lp k hoach va xy dng stay hng dn lp k hoach trong nn kinh tth trng do B KHT chu tr. Nhng vn bannay co th bao gm nhng hng dn cu th vvic lam th nao thc hin phng thc lpk hoach mi. B KHT cung ang c gnghin ai hoa cng tac lp k hoach aphng bng cach tn dung nhng kinhnghim thu c t chng trnh th im thchin lng ghep CPGRS vao KHPTKTXH aphng.

Mt Chin lc bn vng?

Mt trong nhng thach thc ln nht trong thigian ti o la lam th nao cn bng gia nhu


13

Hnh 1.1: D bao n cng giai oan 2005-2011

Ngun: c tnh cua WB va IMF (IMF, 2006).

cu tng trng kinh t nhanh hn va chtlng tng trng. Thach thc nay t ra nhiuvn lin quan ti tnh hiu qua va bn vngcua Chin lc phat trin mi.

Theo KHPTKTXH 5 nm 2006-2010, Chnh phua ra cac hoat ng cu th cho 5 nm tinhm at c cac muc tiu cua Chin lcphat trin kinh t-xa hi giai oan 2001-2010.Nhng hoat ng nay c chia thanh bn nidung chnh: (a) y manh tng trng vachuyn i sang nn kinh t th trng; (b) xoaoi giam ngheo va am bao hoa nhp xa hi;(c) quan ly mi trng va tai nguyn thinnhin theo hng bn vng; va (d) xy dng hthng th ch h tr thc hin Chin lc.Chnh phu Vit Nam tin rng thc hin cbn ni dung trn se tao a cho Vit Nam trthanh quc gia at mc thu nhp trung bnhvao nm 2010. Song mi quan ngai thng trcla liu Vit Nam co u ngun lc cn thit thc hin nhng hoat ng nay, trong khi nguyc y mc n cng vt qua tm kim soat lart ln.

Tuy nhin kt qua anh gia chung gia NHTGva IMF v KHPTKTXH 5 nm 2006-2010 chothy chin lc nay bn vng v mt tai khoacho du u t cng cho phat trin c s ha tngquy m ln vn mc cao. Theo mt c tnhda trn vin canh u t va phat trin cuaKHPTKTXH 5 nm 2006-2010 va nhng gianh kinh t v m thc t khac, n cng va nco am bao cua nha nc co th tng t gn44% GDP nm 2005 ln khoang 51% vao 2011(Xem Hnh 1.1). Mc du mc tng n cng khaln nhng vn c xem la cha vt qua

ngng an toan n, v co ti hn mt na s nnc ngoai la t vn vay u ai.

Cac khoan vay u ai, vi chu ky thanh toandai hi va lai sut thp, trong cu thanh nnc ngoai cua Vit Nam c phan anh quakhoang cach gia mc n cng danh ngha vagia tr tnh hin thi cua khoan vay n. Nnc ngoai cua khu vc nha nc va t nhnd kin se giam nhe t khoang trn 32 % GDPxung con khoang 31%. T trong gia thanhtoan n nc ngoai so vi kim ngach xut khuc duy tr mc di 6% trong giai oan2005-2011. V vy Vit Nam vn am bao antoan n quc gia trong giai oan 2006-2010.Song an toan n ch at c trong iu kinhoat ng vay n nc ngoai vn tip tuc cchnh bi cac chnh sach ung n nh trongthi gian va qua. S chm tr trong cai cachkhu vc nha nc co th gy gia tng ngha vutra n cua Chnh phu va han ch nhng duhiu tch cc nu trn.

KHPTKTXH 5 nm 2006-2010 la mt chinlc phat trin mang tnh kha thi va bn vng.Song thach thc hin nay lai la khu thchin. thuc y vic thc hin K hoach,Nha nc cn u tin trin khai cac bin phapchnh sach a ra, lam ro cac bc thc hin,xac nh thi gian thc hin va anh gia chiph. thc hin tt nhng vic trn oi hoicn co h thng bao cao tt nhm xac nh vaghi nhn nhng yu kem cung nh xut cacquy trnh iu chnh chnh sach cho phu hp.Mc du khung giam sat tin kem theo Khoach la bc khi u thun li nhng nhvy vn la cha u.

HNG N TM CAO MI

14

15

Trc y, co rt nhiu ch tiu c s dungtrong qua trnh lp k hoach Vit Nam nhngcac ch tiu nay thng tach khoi cac muc chphat trin, cac chnh sach va vic phn bngun lc cua Chnh phu. Chnh v vy nn rtanh gia tin b chung va nu cu th chnhsach va chng trnh nao thanh cng va chnhsach va chng trnh nao cn c hoan thin.ng thi, nhng ch tiu nay lai tp chungphn ln vao cac u vao cua Chnh phu va cacu ra v san xut ma t tp chung vao cac ktqua phat trin. Vic giam sat tin b thngc thc hin qua qua trnh t bao cao cua caccan b nha nc va thng tin bao cao khngphai luc nao cung ang tin cy. CPRGS a thayi trong tm theo hng chu trong n ktqua. Khun kh giam sat SEDP 2006-2010 rorang da trn mt loat cac ch tiu gn cacchnh sach cua Chnh phu vi cac muc tiuphat trin. Rt may la nh nhng n lc lin tuc phat trin h thng s liu thng k tronghn mt thp ky qua nn hin a co nhngngun s liu ang tin cy giam sat kt qua Vit Nam. Tuy nhin, vn con nhng thiuhut quan trong. c bit la thiu ngun thngtin ang tin cy anh gia tin b trong caithin mi trng u t va tng cng quan trbi le y la nhng yu t c bit cn thittrong qua trnh phat trin. Vic thiu nhngthng tin cu th ang tin cy khng co ngha lann ap dung n gian cac ch tiu thng dungtrong cac nghin cu cho nhiu nc. Xem xetky hn mt s ch tiu cho thy cac ch tiu nayt phan anh c thc trang hin tai. Trai lai,cn quyt tm n lc hn na cai thin cach thng thng tin cua Vit Nam. M-un miv anh gia Mi trng u t trong iu traDoanh nghip la mt bc tin quan trong theo

hng nay. Tip o, cn co mt m-un vquan tr trong iu tra H Gia nh di dangcac iu tra bng the bao cao. Cac m-un nayco th cung cp cac thng tin phan hi ang tincy cua cac h gia nh va doanh nghip vhoat ng cua cac c quan Chnh phu va tnhminh bach trong cac qua trnh cua Chnh phu cp tnh. ng thi, mt nghin cu c thitk cn thn trn ca nc, c kim chng chcchn v ky thut, se co ch trong anh gia caclnh vc manh va yu trong thc hin cai cach.Xp loai anh gia v Chnh sach va Th chquc gia (CPIA) v hiu qua chnh sach trongmt loat cac lnh vc chnh sach va khun khPEFA v tnh toan din va minh bach trongquan ly tai chnh cng rt ha hen thc hintrong nhim vu nay.

o lng g?

Trong phng phap lp k hoach truyn thngcua Vit Nam, mt c im in hnh la lunco nhiu ch tiu. Khng ch cac vn ban chinlc thng co nhiu muc tiu ma ngay ca cacdanh sach ring re cac ch tiu cung song songtn tai. Th nhng cac ch tiu nay lai rt t khign vi cac muc ch phat trin c u tinhoc kt hp vi ngn sach va chng trnh. Doco s lng ln cac ch tiu va muc tiu nn khoanh gia c mc tin b trong thc hincac muc ch phat trin ln hn. Vic thiu milin h gia cac bin trc thuc s quan ly cuaChnh phu va nhng muc ch phat trin lnhn at ra cu hoi liu tin b at c co gnchut nao vi cac hanh ng chnh sach cu thhay khng.

Phai tha nhn, anh gia tac ng chnh sach

2. ANH GIA TIN B

lun rt kho v co bit bao tnh hung khacnhau xay ra. Khng d tra li c vn xac nh nguyn nhn (tc la anh gia xemphn nao trong thay i cua mt ch tiu phattrin ln nh vao mt chnh sach cu th). Btk mt cu tra li thuyt phuc nao cung oihoi phai co nhom i chng hoc mt thngtin kim chng ang tin cy anh gia xemiu g se xay ra nu khng thc hin chnhsach c anh gia. Tuy nhin, du ch a rac h thng cac ch tiu di dang mtchui gn kt cac bin trc thuc s quan lycua Chnh phu vi cac muc ch phat trin lnhn co le cung hu ch. Nhng chui naythng c goi la cac khun kh l-gic. Sdung thut ng thng thng, cac khun khl-gc gm cac yu t u vao la cac bintrc thuc s quan ly cua Chnh phu, cac yut u ra cho cac kt qua trc tip va cac ktqua cho muc ch phat trin cui cung cuachnh sach. Mc du khng anh gia cchnh xac tac ng, cac khung l-gc t nhtcung co th giai thch i chut v tnh hiuqua cua cac chnh sach cng.

Cho n gn y, qua trnh lp k hoach VitNam chu yu ch tp trung vao cac yu t uvao va u ra nh huy ng u t, san xutcac san phm cng nghip va nng nghip vaao tao con ngi. Mt s ch tiu v kt qua

cung a c s dung nh ty l giam ngheo vamu ch. Nhng thng vn thiu mi lin hmang tnh khai nim gia tt ca cac ch tiunay. S thay i bt u cung vi vic chun bCPRGS vao nm 2001 khi trong tm chuynsang at c cac kt qua nh cac VDG. SEDP2006-2010 a tin mt bc xa hn khi a rakhun kh giam sat ro rang, gn cac yu t uvao, u ra va kt qua di dang cac chui ktqua khac nhau (Hp 2.1). Nhng chui nayc sp xp xung quanh bn khu vc chnhcua chng trnh cai cach phac thao trongSEDP gm phat trin kinh doanh, hoa nhp xahi, tai nguyn thin nhin va quan tr hin ai.

V du, mt muc ch phat trin cua SEDP la caithin tip cn cac dch vu y t. Mt hanh ngchnh sach at c muc ch nay la mrng i tng bao him y t bng cach h trtai chnh cho nhng ngi khng th chi trac. Mt yu t u vao la ty l dn s co thebao him y t. Tuy nhin, ch co the bao him yt se khng co y ngha nu no khng dn tivic tip cn tt dch vu y t tt hn. Do vy,vic cung cp dch vu y t thc t cho dn c lamt ch tiu kt qua tt hn. Mt cach anh giaxem vic cung cp dch vu co hiu qua khngla thu thp y kin phan hi cua ngi s dungv s thoa man chung cua ho i vi dch vu yt c cung cp.

HNG N TM CAO MI

16

Khung 2.1: Khung giam sat c xy dng nh th nao?

Nm 2005 khi MARD bt u chun b k hoach nm nm mi, MARD rt mun xy dng trn s tham giatrc y cua MARD trong qua trnh CPRGS va cai tin thm phng phap lp k hoach MARD. Di slanh ao cua B trng va s iu phi cua Vu Quan h quc t, mt qua trnh cng tac cht che gia cacchuyn gia trong nc va quc t a bt u. Kt qua la mt loat cac khung l-gc theo cp Vu vi trong tmvao cac kt qua ri sau o c tng hp ln thanh mt khung l-gc chung cho MARD. Phng phap nayc trnh bay tai nhiu cuc hi thao va toa am, thu hut c nhiu chu y cua cac B khac. Cho n cui nm 2005, khi qua trnh soan thao SEDP gn hoan tt, MPI ku goi h tr xy dng mt khunkh giam sat tng t da trn kt qua cho k hoach nm nm. T thang Mi Hai 2005 n thang Ba nm2006 a co mt s bui ao tao chuyn cho cac can b cua MPI va cac b nganh khac. Cac ai biu thamd nhng bui ao tao nay lam vic theo nhom soan thao khung giam sat trong tng lnh vc cua SEDPtheo hnh thc chui kt qua. Khi co c ma trn tng hp vao thang T nm 2006, MPI tin hanh tham vny kin GSO, cac tnh va cac b nganh. Hin nay, B KHTang tin hanh vong tham vn th hai vi cac bnganh va cac c quan trc khi ph duyt ma trn nay. MPI hin ang xy dng hng dn s dung khung giam sat nay. Hng dn se bao gm nh ngha va cacngun s liu phu hp cho tng ch tiu c cn nhc.

Trong tm v cac muc ch phat trin co ngu yquan trong trong o lng. Bao cao tin btrong phng phap lp k hoach truyn thngchu yu xoay quanh cac muc tiu t ra cpquc gia, cp tnh, cp huyn va cp xa. Nhngnhng ch tiu nay thng c quan nim lanhim vu cua cac cp chnh quyn a phngva do vy se co xu hng tr thanh hinthc. Ngoai ra, phn ln s liu s dung bao cao v cac ch tiu la t s sach hanh chnh.Vic da vao cac s liu hanh chnh la phu hptrong trng hp tng hp cac yu t u vaova mt yu t u ra; nhng rt t phu hp thng k v kt qua. Trong trng hp s liuv kt qua, t bao cao co th dn n tnh trangqua lac quan v cung cp dch vu theo kt quacung co th c xem la mt tiu ch v thchin nhim vu. Vic o lng kt qua ungn oi hoi phai thu thp thng tin trc tip tcac h gia nh va doanh nghip do mt cquan co trnh ky thut, co nng lc hu cnva khng co quyn li lin quan ti kt qua.Trong trng hp cua Vit Nam, GSO la ngc vin ng nhin thc hin vai tro trongtai nay.

Rt may, ngay cang co nhiu s liu ang tincy o tin b trong thc hin cac muc chphat trin nn co th giam sat vic thc hin cack hoach cp quc gia, cp vung va i khi ca cp tnh na. Nhng s liu nay c thuthp trc tip t cac h gia nh va cac doanhnghip. Cac ngun s liu chnh bao gm iutra mc sng h gia nh Vit Nam hai nmmt ln (VHLSS) va iu tra Doanh nghiphang nm. Cac ngun s liu lin quan khac laiu tra Y t va Nhn khu hoc va iu tracum a ch tiu c GSO thc hin nm nmmt ln, cac iu tra v dinh dng c thchin hang nm do Vin Dinh dng quc giava B Y t tin hanh hang nm va cac cuc iutra doanh nghip h gia nh hang nm doGSO tin hanh.

Vic phat trin c s d liu thng k phongphu c khi xng t hn mt thp ky nnvic anh gia tin b at c trong cac kt quaphat trin co th thc hin c. iu quantrong la c s d liu nay cung cp nn tang sau nay thc hin nhng phn tch anh gia tac

ng chnh xac v cac chnh sach cua Chnhphu. Tuy nhin, hin nay, vic thu thp s liuh gia nh va doanh nghip th cht lngcao at nhiu tin b hn so vi vic phn tchcac s liu nay. Vic chnh thc s dung cacngun thng tin nay con rt han ch va victhc hin cac phn tch thng k va kinh tlng chun xac vn cha tht ph bin tronggii khoa hoc va t vn chnh sach. Tuy vy,cung a co nhng du hiu ang khch l. Vico lng ngheo la mt trng hp in hnh(Hp 2.2).

Mt khac, khng co cac ngun s liu olng nhiu ch tiu ma co th rt quan trongnu xet t kha canh phat trin nh bao lc gianh, cac hnh thc lao ng tre em ti t nhthoc bun ban ngi. S liu ang tin cy vth trng lao ng Vit Nam cung khng conn kho co th co nhng ch tiu ang tin cyv ty l tht nghip hoc cac iu kin lam vicmt cach kp thi. Nhng chui s liu angtin cy theo thi gian v mt s ch tiu mitrng nh cht lng mt nc, cht lngkhng kh va a dang sinh hoc cung khng co.

Hin cung co nhng thiu hut quan trong vcac ch tiu u vao va u ra. V du, vic olng GDP co th khng phan anh ht c giatr cua khu vc doanh nghip h gia nh Vit Nam. Cac c tnh v GDP cua cac tnhcng lai cao hn c tnh GDP cua ca nc.Trong thng k tai chnh, khoang cach so vithng l quc t con ln hn. Thng tin v sliu tin t tng hp ma thng c s dung thc hin cac chnh sach kinh t v m VitNam vn khng hoan chnh. Hin a co nhiutin b trong tnh toan din va cng b s liuv ngn sach. Tuy nhin, bao cao thng xuynv tai khoan cua cac n v s dung ngun lcngn sach vn cha y u, c bit la i vicac SOE.

Nhng thanh tu at c gn y

Vit Nam va hoan thanh chu ky lp k hoachnm nm va mt cu hoi c t ra la lam thnao anh gia tin b at c trong thi kynay. Trong khi ca SEDP 2001-2005 va CPRGSu khng co mt khun kh giam sat da trn

ANH GIA TIN B

17

HNG N TM CAO MI

18

Khung 2.2: o lng mc Ngheo oi Vit Nam

o lng mc ngheo oi rt quan trong khng ch anh du tin b chung cua Vit Nam t quanim quc t ma con am bao s phn b ngun lc trong nc mt cach cng bng. Vi mc phn cp ngay cang gia tng, cac quyt nh chnh sach chu yu lin quan ti ngun lc cng ngaycang c a ra cp a phng. Cac tiu chun v phn b ngn sach mi c thng qua gn yda trn dn s nhng cung bao gm mt s tiu ch cn thit co xu hng co li cho cac tnh ngheohn. Tuy nhin, khng co mt c ch tng t trong phn b ngn sach t cp huyn n cp xa. Dovy, chng co g am bao rng chi tiu cng se n nhng ni cn n no hn.

Vit Nam co nhng cuc iu tra h gia nh cht lng cao vi mu ai din cp quc gia cho cacnm 1993, 1998, 2002, 2004 va 2006. Nhng cuc iu tra nay do GSO tin hanh cho phep tnh cac tyl ngheo co th so sanh theo thi gian va gia cac vung. c tnh v ngheo da trn cac cuc iu tranay thc s ong mt vai tro quan trong trong vic cung cp thng tin cho cac tranh lun chnh sachv ngheo Vit Nam. Tuy nhin, ngay ca cho ti gn y, cac c lng chnh thc v ty l ngheo laikhng da trn s liu nay. Trai lai, cac c lng o da trn cach m s h ngheo trn ca nc tcp c s tr ln do MOLISA chu tr.

Theo phng phap cua MOLISA, mt h gia nh c coi la ngheo nu thu nhp tnh theo u ngicua h di mt ng ngheo cu th nao o. Nhng ca vic xac nh ng ngheo va o thu nhp uco vn . ng ngheo khng da trn chi ph a phng cho mt gio hang hoa va dch vu c xacnh tt am bao mt cuc sng manh khoe. Thu nhp t khi c o mt cach chnh xac. Trn thct, cac can b a phng bit rt ro h nao trong a ban cua ho kha gia hn va h nao ngheo hn.Nhng xac nh ranh gii u tach bit h ngheo vi h khng ngheo da trn cac iu kin cuaa phng. Cac ty l ngheo c bao cao thng nhm phan anh thanh tch thc hin cac muc tiucua Chnh phu (thng la giam ngheo hai im phn trm mt nm). Cac can b a phng c tdo t chun ngheo cao hn nu ho co sn ngun lc h tr mt s lng ngi ngheo nhiu hn.Danh sach cac h ngheo c cp nht hang nm va cac cuc hop cua cng ng thng c t chc quyt nh ai la ngi ngheo va ai a "thoat ngheo". Nhng cuc hop nay thng lam cho cac olng v thu nhp cua h gia nh thanh khng cn thit.

Ty l ngheo cua cp xa va phng tnh t cach thc nay c tng hp cp huyn, sau o la cp tnhva cui cung la cp quc gia. Do cach m h ngheo nay chu anh hng bi cac iu kin a phng,mang tnh chu quan mc nao o nn kt qua v ty l ngheo khng th so sanh c gia cac nv hanh chnh.

Ty l ngheo da trn iu tra h gia nh cung co nhng han ch nht nh. Do quy m mu nn cacty l nay ch ang tin cy cp quc gia va cp vung va t nm 2002 la cp tnh. Tuy nhin, khngco c ch nao nhng c lng ngheo co th so sanh c cp huyn va xa.

Co mt n lc hin ang c thc hin Vit Nam la kt hp im manh cua iu tra h gia nhva cac phng phap cp a phng o lng ngheo. Nm 2005, Thu tng Chnh phu ban hanhquyt nh 170, quy nh ng ngheo cho giai oan 2006-2010 va giao nhim vu cho MOLISA tinhanh cac cuc iu tra xac nh y u cac i tng hng li cua cac chng trnh muc tiu caccp a phng. Trong khi o, Quyt nh s 305 giao nhim vu cho GSO tnh cac ty l ngheo cpquc gia va cp tnh s dung s liu iu tra h gia nh. gia cac cp tnh va a phng, ILSSAhin ang lam vic v o lng ty l ngheo cp xa. Phng phap cua ILSSA da trn cac ch tiu xpx co th s dung anh gia xem cac h gia nh co phai la ngheo khng. Phng phap nay trc ya c s dung Vit Nam ve ban ngheo mc phn tach ln. Ngi ta vn ch xem victng hp ty l ngheo tnh cp xa s dung cac ch tiu xp x co a ra cac ty l ngheo cp tnh tngng vi ty l c c lng s dung s liu h gia nh khng. Nu kt qua th nghim thanhcng, Vit Nam co th co mt c ch ba tng a ra cac c lng v ngheo ang tin cy cac cp tnghp khac nhau va cho phep xac nh cac h ngheo c hng phuc li t cac chng trnh muc tiugiam ngheo.

kt qua i kem, tin b co th o lng theomt loat cac b s liu v nhiu quc gia sn co.

Tng trng kinh t la mt tiu chun so sanhhin nhin. Vit Nam c bit n la mttrong nhng nc tng trng kinh t nhanhnht th gii va phat trin kinh t cua Vit Nama c cai thin trong nm nm qua. Tuynhin, y la mt minh chng v vn xacnh nguyn nhn bi le ngi ta co th lplun rng vic cai thin nay la do mi trngquc t nhiu hn la do chnh ban thn VitNam. Sau na, cuc khung hoang ng A vaocui nhng nm 1990 anh hng ti tt ca cacnc trong khu vc cho du Vit Nam co vtqua cuc khung hoang nay tt hn nhng nckhac. Mt cach x ly vn nay la xp hang ttca cac nc t nc tng trng nhanh nhtn cac nc tng trng chm nht va xemxem co s cai thin g trong v tr tng i cuaVit Nam theo thi gian khng. loai bo tacng cua nhng bin ng ngn han va sai so lng, tc tng trng co th c tnhbng trung bnh phat trin trong ba nm. ngthi, tnh n nhng thay i trong giatng i, mt s nh ngha v u ra co thc s dung chng han nh GDP theo ungi tnh theo tin ban a mc gia c nh,tnh theo tin la My mc gia hin hanh,hoc bng la ngang gia sc mua PPP mcgia c nh. Nu xp hang cua Vit Nam co xu

hng ging nhau du s dung cac nh nghav u ra khac nhau th co th coi cac xu hngo la vng.

Kt qua cua nghin cu nay rt ro rang: v trtng i cua Vit Nam c cai thin tngi vng chc theo thi gian ca t giac toancu va trong quan h vi cac nc lang gingng A (Hnh 2.1). Trung quc, mt s ncnhiu du vung Cap-ca va mt s ni khachin tng trng nhanh hn Vit Nam. Nhngt khi bt u cua thp ky nay, Vit Nam anhay khoang 40 n 60 bc trn th gii vakhoang 6 hoc 7 bc trong khu vc. Vit Namkhng nhng tng trng nhanh hin nay maca trong nhng nm gn y, Vit Nam ngaycang tng trng tt hn cac nc khac.

Ty l ngheo la mt ch tiu hin nhin na cn nhc mc du so sanh ty l ngheo gia cacnc con kho hn. Nguyn do bt ngun t skhac nhau ma co th la rt ln gia ni nay vini khac trong gio tiu dung va gia hang hoadch vu. Do o, kho co th xac nh mt ngngheo chung co y ngha. Mt bc lam ttthng thng la t ng ngheo mt mcco y ngha nao o chng han nh mt la scmua tng ng PPP mt ngay. Theo o, mtngi la ngheo nu thu nhp hoc chi tiu hangngay cua ngi o mua c t hn mc mt la ma ngi o co th mua c My. Thc

ANH GIA TIN B

19

Hnh 2.1: Phat trin kinh t vng chc

Ngun: Da trn s liu t Ngn hang Th gii (2006b).

ra, bc lam tt nay co th tao thm mt khokhn na v phng phap, o la cac c tnhPPP khng hoan toan chnh xac .

Nhng lu y v mt phng phap cung khngth lam m thanh tnh to ln cua Vit Namtrong giam ngheo (Hnh 2.2). Theo phngphap o lng nay, Vit nam a giam ngheonhanh hn bt k quc gia nao trong khu vc,k ca Trung Quc. T nm 1990 n 2004, s hngheo Vit Nam giam khoang 3 im phntrm mt nm, nhanh gp i tc giamngheo cua Trung Quc. Mc du nhng iuchnh v ty gia PPP co th thay i i chut ktqua nhng hu nh chc chn se khng lamthay i manh vic xp hang cua cac quc giakhac nhau. Hn na, trong trng hp cua VitNam, xu hng nay a c khng nh khi sdung mt ng ngheo co th so sanh v giotiu dung (gm ca cac mt hang lng thc vaphi lng thc) cn thit am bao 2.100 calomt ngi mt ngay.

Khi ngheo giam nhiu, vic giam ngheo hnna se ngay cang kho do vy co th d oanqua trnh giam ngheo se chm dn. Tuy nhin,sau khi tc giam ngheo chm lai trong giaioan t 1998 n 2002, tc nay lai tng trlai. mc nao o, vic tc giam ngheotng co th c khuych ai bi s thay itrong s liu. S liu VHLSS 2002 co quy m

ln hn nhiu ln so vi cac cuc iu tra hgia nh trc o va cac iu tra vin t cgiam sat va ao tao hn. Do s liu VHLSS2004 co cht lng tt hn, co kha nng ty lngheo c c tnh cao hn trong nm 2002.Tuy nhin, ngheo cung co th c c tnhthp hn. Va trong bt c trng hp nao thvic tng tc giam ngheo cung phu hp vilnh vc phat trin khac trong cung thi ky.Cac yu t u ra tng nhanh hn, gia hanghoa cn thit am bao i sng cua nngdn (nh ca ph va gao) tng va khi lngngun lc chuyn n cac tnh ngheo nhiuhn trong bi canh phn cp m rng .

Tuy nhin, cung cn phai noi rng tin b giamngheo cua cac dn tc thiu s Vit Nam rtchm. Khi s dung mt ng ngheo trongnc phan anh cac nhu cu ca-lo va phi lngthc c ban, ty l ngheo cua cac dn tc thius Vit Nam vn mc 61 phn trm nm2004 so vi mc 14 phn trm cua ngi Kinh. mt s vung cua Vit Nam nh vung NamTrung B, ty l ngheo cua cac dn tc thiu sla trn 90 phn trm. Trong nm 2004, hn mtphn ba ngi dn tc thiu s Vit Nam vncon b oi va khng u kha nng ap ng nhucu ca-lo c ban. S chnh lch nay nhn manhtm quan trong cua vic vt xa ra ngoainhng so sanh gia cac nc va s dung cac chtiu kt qua c phn tach theo nhom dn s.

HNG N TM CAO MI

20

Hnh 2.2: Thanh tch ang khch l trong giam ngheo

Ngun: Da trn s liu c tnh cua Ngn hang Th gii (2006a).

ANH GIA TIN B

21

Bang 2.1: Tin b at c trong cac Muc tiu Phat trin Thin nin ky

Muc ch 1

Xoa bo ngheo cung cc va oi Tin b Hin trang

Muc tiu 1

T nm 1990 n nm 2015, giam mt na ty l ngi sng di mc ngheo kh

Ty l ngheo giam hai phn ba t nm 1993 n nm 2004

a at c

Muc tiu 2

T nm 1990 n nm 2015, giam mt na ty l ngi giam mt na ty l ngi oi

Ty l giam hn hai phn ba t nm 1993 va 2004

a at c

Muc ch 2

at ph cp tiu hoc toan dn Tin b Hin trang

Muc tiu 3

Cho n nm 2015, tt ca cac em trai va cac em gai u i hoc ht cp tiu hoc

Ty l hoc ht lp 5 tng, at 89 phn trm

Gn nh chc chn se

at c Muc

ch 3 y manh bnh ng gii Tin b Hin trang

Muc tiu 4

Chm nht n ht nm, xoa bo chnh lch gii trong giao duc tiu hoc va trung hoc c s

Bnh ng gii tt ca cac cp giao duc, tr i vi dn tc thiu s

a at c

Muc ch 4

Giam ty l cht tre em Tin b Hin trang

Muc tiu 5

T nm 1990 n nm 2015, giam hai phn ba ty l cht tre di 5 tui

Giam 60 phn trm t nm 1990 n nm 2002, hin la 23/1000

Gn nh chc chn se

at c Muc

ch 5 Cai thin sc khoe ba me Tin b Hin trang

Muc tiu 6

Giam ba phn t ty l cht me t nm 1990 n nm 2015

Giam hai phn ba, t 250 trn 100.000 ca e sng nm 1990 xung con 85 hin nay

Gn nh chc chn se

at c Muc

ch 6 u tranh chng HIV/AIDS va cac bnh khac

Tin b Hin trang

Muc tiu 7

n nm 2015, se chn ng va bt u y lui s ly lan cua HIV/AIDS

Ty l nhim tng t 0.34 phn trm ln 0.44 nm 2005

Gn nh chc chn se

at c Muc tiu 8

n nm 2015, se chn ng va y lui ty l st ret va cac bnh khac

S ca mc bnh st st ret giam manh

a at c

Muc ch 7

am bao mi trng bn vng Tin b Hin trang

Muc tiu 9

am bao tnh bn vng va ao ngc s mt mat tai nguyn thin nhin

Rng che phu tng nhng mt rng che phu va a dang sinh hoc

Khng chc se at c

Muc tiu 10

n nm 2015, giam mt na s ngi khng c tip cn nc ung va v sinh

Ty l ngi khng co ngun nc c cai thin giam gn ba phn t

Gn nh chc chn se

at c

Ngun: Nhom Cng tac quc gia cua Lin Hip Quc tai Vit Nam (2005), cac iu tra VHLSS va Ngn hang Th giiva cng s (2003).

Mt mc quan trong khac anh gia tin bVit Nam at c trong chu ky lp k hoachva qua la cac Muc tiu Phat trin Thin ninky (MDG). MDG la tp hp cac kt qua phattrin c cac nha lanh ao trn th gii nhttr tai Hi Ngh Thng nh tai Lin Hipquc nm 2000. MDG chu trong vao cac chtiu v y t, giao duc, cac ch tiu phat trin conngi khac va mi trng. MDG tao khunkh xac nh cac VDG trong nm 2001 vac lng ghep vao khun kh giam sat vaanh gia cho SEDP 2006-2010.

Mt ln na, Vit Nam lam tt hn nhiu nckhac trong cac muc ch chung nay. Vit Nama at c nm trong s mi muc tiu MDGchnh cho nm 2015 va trn a at c bnmuc tiu khac trc thi han. Nhng Vit Namco th ch at c mt phn muc tiu v aongc mt mat v tai nguyn mi trng (Bang2.1). ng thi, cung phai lu y rng song songvi thanh tch sang choi trong hu ht cacMDG vn con s chnh lch quan trong trongthanh tu at c gia ngi Kinh va cacnhom dn tc thiu s. V du, co t tre em dntc hn, c bit la tre em gai, c n trng.ng thi, cac ty l cht me va t vong tre em vung nui ni co nhiu dn tc thiu s sinhsng cao hn rt nhiu so vi cac vung khac Vit Nam.

im manh va im yu

Mc du tin b trong vic at cac muc tiu phattrin cn ban la khng th phu nhn c, cuhoi vn la chnh sach nao gop phn vao thanhcng cua Vit Nam. y khng ch la mt cuhoi khoa hoc nhm tm ra mt cu tra li hpdn v nguyn nhn. Vic xac nh nhng lnhvc manh va yu trong hoach nh chnh sachla rt cn thit am bao thanh cng cbn vng theo thi gian. Vit Nam a at cmc tng trng cao nhng Vit Nam cn phailam nhiu hn na am bao tng trng cocht lng. Tng t, vic at cac muc tiuphat trin nh MDG dng nh kha thi nhngvic am bao tt ca cac nhom dn c u atc cac muc ch nay co th cn nhng binphap cu th. Bn canh vic anh gia cac kt qua

phat trin ln hn, phng phap chui oihoi phai xem xet ky hn cac u vao, u ra vakt qua chu yu trong tng lnh vc chnh sach.

anh gia thng xuyn theo nhng tiu chnay a c thc hin k t hoat ng cua Htr ngn sach chung ln th ba cho thc hinchng trnh CPRGS. Bt u t PRSC3, mtdanh muc cac ch tiu trong mt din rng caclnh vc chnh sach a c s dung anhgia tin b. Cac ch tiu c la chon cho anhgia nay co th b cht vn. Ca SEDP 2001-2005va CPRGS u khng xy dng trn mtkhun kh giam sat va anh gia. Khi o, cacch tiu c xy dng t li vn cua nhngvn ban nay va nhng chin lc nganh vachnh sach co lin quan khac. mc nao o,nhng ch tiu c la chon kt hp ca yu tu vao, yu t u ra va kt qua. Tuy nhin,tng hp tt ca lai, danh muc cac ch tiu naycung giai thch phn nao v im manh vaim yu cua chng trnh cai cach chnh sach Vit Nam.

anh gia nay cho thy tin b chung rt manhnhng thanh tu khng ng u gia cac lnhvc chnh sach (Bang 2.2). Do ban cht toandin cua chng trnh cai cach Vit Nam, mts lnh vc se at tin b nhanh hn cac lnhvc khac. Tuy nhin, Vit Nam a at ctin b manh trong cac lnh vc c cu, xa hiva quan tr cua chng trnh cai cach nn khoco th xac nh c bt ky lnh vc nao trongnhng lnh vc nay la lnh

hÛÚÁng ÀÏ Ën -...

Documents